Wikipedia tlwiki https://tl.wikipedia.org/wiki/Unang_Pahina MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Midya Natatangi Usapan Tagagamit Usapang tagagamit Wikipedia Usapang Wikipedia Talaksan Usapang talaksan MediaWiki Usapang MediaWiki Padron Usapang padron Tulong Usapang tulong Kategorya Usapang kategorya Portada Usapang Portada TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk Moshe Kaẕẕav 0 5046 1963772 1963631 2022-08-17T20:59:01Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Kaẕav 0 5047 1963771 1963630 2022-08-17T20:58:51Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Kazzav 0 5048 1963770 1963629 2022-08-17T20:58:41Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Kazav 0 5049 1963769 1963628 2022-08-17T20:58:31Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Katzav 0 5050 1963768 1963627 2022-08-17T20:58:20Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Ehipto 0 5091 1963736 1900144 2022-08-17T17:20:57Z CommonsDelinker 1732 Replacing [[Image:EGYPT_5.ogg]] with [[Image:Bilady,_Bilady,_Bilady.ogg]] (by [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: copyvio). wikitext text/x-wiki {{Infobox country |native_name = جمهورية مصر العربية {{in lang|ar}}<br />''{{transl|ar|DIN|Ǧumhūriyyat Miṣr al-ʿArabiyyah}}'' |conventional_long_name = Republika Arabo ng Ehipto |common_name = Ehipto |image_flag = Flag of Egypt.svg |image_coat = Coat of arms of Egypt (Official).svg |image_map = Egypt in its region (undisputed).svg |national_anthem = <center>[[Talaksan:Bilady, Bilady, Bilady.ogg]]</center>"[[Bilady, Bilady, Bilady]]"<br /><small>''Aking bansa, aking bansa, aking bansa''</small> |official_languages = [[Modernong Panantunang Arabo|Arabo]]<ref name="official language">Ayon sa [[s:Constitution of Egypt#Chapter one: The State|Artikulo lg. 2 ng Konstitusyon ng Ehipto]]: “Ang [[Islam]] ay ang [[Pambansang relihiyon|Relihiyon ng Estado]]. [[literadong Arabo|Arabo]] ay ang opisyal na wika, at ang [[Sharia]] ay ang pangunahing pinagmulan ng pagsasabatas.”</ref> {{Ref label|engoffbox|a|}} |ethnic_groups = 99% [[Lahing Ehipto|Ehipto]]<br />0.9% [[Nubiyano]]<br />0.1% [[Mga Griyego sa Ehipto|Griyego]] |demonym = Taga-Ehipto |capital = [[Cairo]] |largest_city = Cairo |government_type ={{nowrap|[[Republikang]] [[Unitaryong estado|Unitaryong]] [[Semi-presidential system|semi-presidensyal]]<br />}} |leader_title1 = [[:en:List of rulers of Egypt|Tagapangulo]] of the [[:en:Supreme Council of the Armed Forces|Kataastaasang Sanggunian ng Hukbong Sandatahan]] |leader_title2 = [[Pangulo ng Ehipto|Pangulo]] |leader_name2 = {{#statements:P35}} |leader_title3 = [[Punong Ministro ng Ehipto|Punong Ministro]] |leader_name3 = {{#statements:P6}} |established_event1 = [[Khedivado ng Ehipto|Pormal na Kasanrinlan]] mula sa [[Imperyo ng Ottoman]] |established_date1 = 1867 |established_event2 = [[Sarilinang deklarasyon ng Kasanrinlan ng Ehipto|Wakas ng protektorado]] ng [[United Kingdom|Britanya]] |established_date2 = Pebrero 28 1922 |established_event3 = [[Rebolusyong Ehipto ng 1952|Pagdeklara ng Republika]] |established_date3 = Hunyo 18 1953 |established_event4 = [[Rebolusyong Ehipto ng 1952|Araw ng Rebolusyon]] |established_date4 = Hulyo 23 1952 |established_event5 = [[Egyptian Constitution of 2014|Kasalukuyang Konstitusyon]] |established_date5 = 18 Enero 2014 |area_rank = 30th |area_km2 = 1002450 |area_sq_mi = 387048 |percent_water = 0.632 |population_estimate = 79,089,650 |population_estimate_year = Setyembre, 2010 |population_estimate_rank = |population_census = 76,699,427 |population_census_year = 2006 |population_density_km2 = 82.3 |population_density_sq_mi = 214.4 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]] --> |population_density_rank = 120th |GDP_PPP_year = 2010 |GDP_PPP = $496.604 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2007&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=469&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=75&pr.y=6 |title=Egypt|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2010-04-21}}</ref> |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_per_capita = $6,347<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = |GDP_nominal = $215.845 billion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = |GDP_nominal_year = 2010 |GDP_nominal_per_capita = $2,758<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = | HDI = 0.620<!-- number only --> | HDI_year = 2010<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year --> | HDI_change = {{increase}}<!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2010|year=2010|publisher=United Nations|accessdate=5 Nobyembre 2010}}</ref> | HDI_rank = ika-101 |Gini = 34.5 |Gini_year = 1999–00 |currency = [[Egyptian pound]] |currency_code = EGP |time_zone = [[Eastern European Time|EET]] |utc_offset = +2 |time_zone_DST = [[Eastern European Summer Time|EEST]] |utc_offset_DST = +3 |drives_on = right |cctld = [[.eg]], [[مصر.]] |calling_code = [[+20]] |footnotes = {{note|engoffbox}}a. [[Modern Standard Arabic|Arabic]] is the official language;<ref name="official language"/> '''[[Languages of Egypt|spoken languages & varieties]]''' are: [[Egyptian Arabic]], [[Sa'idi Arabic]], [[Bedawi Arabic|Eastern Egyptian Bedawi Arabic]], [[Sudanese Arabic]], [[Domari language|Domari]], [[Nobiin language|Nobiin]], [[Beja language|Beja]] & [[Siwi language|Siwi]]. Main taught '''foreign languages''' are [[English language|English]], [[French language|French]], [[German language|German]] & [[Italian language|Italian]].<br /> {{note|bbb}}b.Currently ''[[de facto]]'' [[Head of state]] and [[Head of government]] }} Ang '''Republikang Arabo ng Ehipto'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Ehipto}}</ref>, ([[Wikang Arabo|Arabo]]: جمهوريّة مصرالعربيّة, ''{{Unicode|Ǧ}}umhuriyat Misr al-{{Unicode|ˁ}}Arabiyah''; [[Wikipedia:Tulong#Mga pangalang internasyonal ng bansa|internasyunal]]: ''Arab Republic of Egypt'') karaniwang kilala bilang '''Ehipto''' (Arabo: مصر, ''Misr'' o ''Masr'' sa [[Dyalektong Egyptian ng Arabo|dyalektong Ehipsiyo]]; [[Wikipedia:Tulong#Mga pangalang internasyonal ng bansa|internasyonal]]: '''Egypt'''), ay isang [[republika]] sa hilagang-silangang [[Aprika]] at maliit na bahagi ng timog-kanlurang [[Asya]]. May sukat na 1,020,000&nbsp;km², hinahanggan ang Egypt ng [[Libya]] sa kanluran, [[Dagat Mediterraneo]] sa hilaga, [[Israel]] sa hilagang-silangan, [[Dagat Pula]] sa silangan, at [[Sudan]] sa timog. [[Talaksan:GreatPyramidsWithCamels.jpg|left|240px|thumb|Ang mga tagil o piramide ng Giza, tanaw mula sa timog noong huling bahagi ng [[ika-19 na siglo]]. Mula sa kaliwa: piramide ng [[Menkaura]], piramide ng [[Khafra]], Dakilang Piramide (ni [[Khufu (faraon)|Khufu]]).]] Ang Ehipto ang pinaka-mataong [[bansa]] sa [[Aprika]] at sa [[Gitnang Silangan]]. Nakatira ang karamihan ng mga 76 milyong katao ng Ehipto sa hindi hihigit sa isang kilometro ang layo mula sa pampang nga [[Ilog Nile]] (mga 40,000&nbsp;km²), kung saan dito lamang matatagpuan ang lupang [[agrikultura]]l na maaaring mapagtatamnan ng halaman. Ang [[disyerto]] ng [[Sahara]] ang malalaking bahagi ng lupa nito at madalang lamang ang may nakatira. Sa kasalukuyan, nasa urban ang karamihan ng mga taga-Ehipto, nakatira sa mga matataong lugar katulad ng [[Cairo]], ang pinakamalaking lungsod sa Aprika, at [[Alexandria]]. Lubos na kilala ang Ehipto sa kanyang [[Lumang Ehipto|sinaunang kabihasnan]] at ilang sa mga nakakamanghang lumang bantayog, kabilang ang [[Mga Piramide ng Giza]], ang Templo ng [[Karnak]] at ang [[Lambak ng mga Hari]]; naglalaman ang katimogang lungsod ng [[Luxor]] ng isang malaking bilang ng mga lumang ''artifact''. Ngayon, malawak na itinuturing ang Ehipto bilang isang pangunahing [[politika]]l at [[kultura]]l na sentro ng Arabo at [[Gitnang Silangan]]g mga rehiyon. [[Talaksan:All Gizah Pyramids.jpg|thumb|200px|right|Ang mga [[Piramide ng Giza]].]] == Mga teritoryong pampangasiwaan == {{Talaan ng mga territoryong pampangasiwaan|Q79}} == Tingnan din == *[[Talaan ng mga lungsod sa Ehipto]] == Mga sanggunian == {{reflist|group=n}} {{reflist}} {{Commons|Egypt}} {{Wikibalita|Egypt}} {{Africa}} {{Middle East}} {{Asya}} [[Kategorya:Mga bansa sa Aprika]] [[Kategorya:Mga bansa sa Asya]] [[Kategorya:Ehipto]] 96egl1gzyc1rl1e5n651sufrjxw9mmk Moshe Qatsav 0 5962 1963773 1963632 2022-08-17T20:59:11Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Qazav 0 5963 1963775 1963634 2022-08-17T20:59:31Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Qaẕav 0 5964 1963777 1963636 2022-08-17T20:59:51Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Qatzav 0 5965 1963774 1963633 2022-08-17T20:59:21Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Moshe Qazzav 0 5966 1963776 1963635 2022-08-17T20:59:41Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Moshe Katsav]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Moshe Katsav]] d8en5tqp7z5aqc1cbhpmot14rpy7ux5 Talaan ng mga bansa 0 6000 1963728 1963450 2022-08-17T14:18:48Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:CIA WorldFactBook-Political world.svg|400px|thumb|Kahatiang pampolitika ng mundo.]] Ito ang alpabetikong '''talaan ng mga [[bansa]]''' ng [[mundo]]. kasama ang mga parehong ''internasyonal na kinikilala'' at ''pangkalahatang hindi kinikilalang'' mga malayang [[estado]], may nanirahang dumidependeng teritoryo, kasama din ang mga lugar na may espesyal na [[soberanya]]. Sinasakop lahat ang mga bahagi sa ilalim ng hurisdiksiyon ng mga natalang bansa, kabilang ang [[teritoryo]], teritoryong bahagi ng tubig (kabilang ang panloob na mga bahagi ng tubig at karatig na sona), ''Ekslusibong Sonang Pang-ekonomiya'', ''[[continental shelf]]'' at espasyong panghimpapawid. == Wika == Nasa wikang Tagalog ang karamihan sa mga nakatala rito batay sa mga sangguniang nasa huli ng artikulo samantalang isina-Tagalog naman ang iba o binaybay ayon sa gabay pang-ortograpiya ng [[Komisyon ng Wikang Filipino]]. Kabilang din ang maikling opisyal na mga pangalan (halimbawa na ang [[Apganistan]]) at ang opisyal (o mahabang) pangalan (halimbawa na ang Ang Islamikong Republika ng Apganistan). Hindi nais ipahiwatig ng artikulong ito na magbigay na opisyal na posisyon sa pagtatalo ukol sa pagpapangalan. Kung wala pang opisyal na pangalan sa Tagalog ang mga bansa, katulad ng nabanggit, isinalin ang pangalan ayon sa mungkahing ortograpiya ng KWF; o binigyan ng katumbas sa Tagalog ang buong pangalan o (mga) bahagi lamang nito. Pinananatili ang orihinal na kilalang pangalan kung hindi pa ito matumbasan. Hangga't maaari maiba man ang baybay o pagkakapangalan sa artikulo ng bawat bansa, itinuturo ang mga pangalan sa pahina ng artikulong tungkol sa bansa na binigyan ng mas higit na tinatanggap na bersyon o anyo nito sa Tagalog o sa Wikipedyang ito. Para sa katawagan ng mga mamamayan ng mga bansa, tingnan ang sumusunod [[talaan ng mga mamamayan ng mga bansa]]. == Mga entidad na kasama sa artikulong ito == Mayroong mga 243 entidad sa talaang ito: ang mga itinuturing na mga bansa. Binubuo ito ng: * 192 mga kasaping estado sa [[Mga Nagkakaisang Bansa]]. * 1 [[Mga tagamasid sa Pangkalahatang Kapulungan ng Mga Nagkakaisang Bansa|di-miyembrong estadong tagamasid sa Mga Nagkakaisang Bansa]], ang [[Lungsod ng Vatican]]. * 1 di-kinikilalang estado ng Mga Nagakakaisang Bansa, diplomatikong kinikilala ng 26 ibang mga estado at may ''de facto'' na relasyon sa iba: ang [[Republika ng Tsina]]ng [[Taiwan]]. * 1 bagong tatag na malayang estado na walang nakikitang pagharang sa hinaharap para maging kasapi ng Mga Nagkakaisang Bansa: [[Montenegro]]. * 6 [[Talaan ng di-kinikilalang mga bansa|pangkalahatang di-kinikilala]] ngunit ''[[de facto]]'' na malayang estado: [[Abkhazia]], [[Nagorno-Karabakh]], [[Turkong Republika ng Hilagang Tsipre|Hilagang Tsipre]], [[Somaliland]], [[Hilagang Ossetia]] at [[Transnistria]] ang mga ito. Kinikilala ang lahat na walang estado (maliban sa Hilagang Tsipre na nagpapanatili ng diplomatikong relasyon sa Turkiya lamang). * 2 mga entidad na kinikilala ng mga maraming bansa bilang malaya ngunit hindi ''de facto'' na malaya: [[Estado ng Palestina|Palestina]] at [[Kanluraning Sahara]] ang mga ito. * 37 may naninirahang [[tala ng mga nakadependeng mga teritoryo|dumidependeng mga teritoryo]]: ** 3 [[Mga Estado at mga teritoryo ng Australia#Panlabas na mga teritoryo|panlabas na teritoryo]] ng [[Australia]] ([[Pulong Pasko]], [[Kapuluang Cocos (Keeling)]] at [[Pulong Norfolk]]) ** 3 [[Dumidependeng Korona|Mga dumidepende sa Koronang Britaniko]] ([[Guernsey]], [[Jersey]] at ang [[Pulo ng Man]]) ** 2 panlabas na mga bansa sa [[Kaharian ng Dinamarka]] ([[Lupanglunti]] at [[Kapuluang Faroe]]) ** 1 [[Pays d'outre-mer|panlabas na bansa]] ng [[Pransiya]] ([[Pranses na Polynesia]]) ** 1 [[sui generis]] [[French overseas departments and territories|kolektibidad]] ng [[Pransiya]] ([[Bagong Caledonia]]) ** 3 [[Collectivité d'outre-mer|panlabas na mga kolektibidad]] ng [[Pransiya]] ([[Mayotte]], [[Saint-Pierre at Miquelon|San Pierre at Miquelon]] at [[Wallis at Futuna]]) ** 2 panlabas na bansa sa [[Kaharian ng Nederland]] (''[[Aruba]]'' at [[Netherlands Antilles]]) ** 2 estado ([[Kapuluang Cook]] at [[Niue]]) na nasa malayang asosasyon sa [[New Zealand]] ** 1 panlabas na teritoryo ng [[New Zealand]] ([[Tokelau]]) ** 14 [[Panlabas na teritoryo ng mga Briton|panlabas na teritoryo]] ng [[Nagkakaisang Kaharian]] ([[Anguilla]], [[Bermuda]], [[Britanikong Birheng Kapuluan]], [[Cayman Islands]], [[Kapuluang Falkland]]'', [[Hibraltar]], [[Montserrat]], [[Pitcairn Islands]], [[Santa Helena]] at kaniyang mga dumidependeng bansang [[Pulong Ascension]] at [[Tristan da Cunha]], [[Turks at Kapuluang Caicos]] at ang [[UK sovereign base|Soberanong Baseng Mga Area]] ng [[Akrotiri at Dhekelia|Akrotiri]] at [[Akrotiri at Dhekelia|Dhekelia]]) ** 5 [[Inkorporadong teritoryo|hindi inkorporadong mga teritoryo at mga komonwelt]] ng [[Estado Unidos]] (US) ([[Amerikanong Samoa]], [[Guam]], [[Hilagang Kapuluang Mariana]], [[Puerto Rico]] at [[Birheng Kapuluan ng Estados Unidos|Birheng Mga Kapuluan]]) * 4 [[Talaan ng mga espesyal na mga entidad na kinikilala ng internasyunal na pinagkayarian o kasunduan|espesyal na mga entidad na kinikilala ng internasyunal na pinagkayarian o kasunduan]] (''[[Åland]]'' sa [[Pinlandiya]], [[Svalbard]] sa [[Noruwega]], gayon din ang [[Mga Natatanging Administratibong Rehiyon]] ng [[Hongkong]] at [[Makaw]] sa [[Republikang Bayan ng Tsina]]). * 1 protektorado ng [[Nagkakaisang Mga Bansa]] (UN) sa loob ng ''de jure'' na teritoryo ng mga malalayang bansa ([[Kosovo]] sa [[Serbia at Montenegro]] sa ilalim ng [[misyon ng Mga Nagkakaisang Bansa sa Kosovo|interim na sibilyang administrasyon ng UN]]). Sa [[Aneks sa talaan ng mga bansa|Aneks]], isang balangkas ang binibigay sa mga entidad na hindi kabilang sa talaang ito. == Talaan ng mga bansang kinikilala ng Nagkakaisang Bansa == {| class="sortable wikitable" style="background:white; font-size: 95%; text-align:left;" |- ! Bansa ayon sa wikang [[Wikang Tagalog|Tagalog]] !Pagkakasapi sa [[Nasyones Unidas|Nagkakaisang Bansa]] ! Bansa ayon sa wikang opisyal ! Paglalarawan |- |''{{flagicon2|Abkhazia}}'' [[Abkhazia|'''Abkasya''']] – Republika ng Abkasya |Walang pagkakasapi |''Abkasiyo'': Аҧсны – Аҧснытәи Республика ''[[Wikang Ruso|Ruso]]'': Aбхазия – Республика Абхазия |Kinikilala ng Artsakh, Beneswela, Nauru, Nicaragwa, Rusya, Syria, Timog Ossetia at Transnistria. Buong inaangkin ng Heyorhiya. |- |{{flagicon2|Albania}} '''[[Albanya]]''' – Republika ng Albanya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Albanes|Albanes]]'': Shqipëria – Republika e Shqipërise | |- |{{flagicon2|Germany}} '''[[Alemanya]]''' – Pederal na Republika ng Alemanya |Kasapi ng [[Nasyones Unidas|Nagkakaisang Bansa]] |''[[Wikang Aleman|Alemán]]'': Deutschland – Bundesrepublik Deutschland |Kasapi ng [[Unyong Europeo]]. Ang Pederal na Republika ng Alemanya ay isang pederasyon na binubuo ng labíng-anim na estado. |- |{{flagicon2|Algeria}} [[Algeria|'''Alherya''']] – Demokratikong Republikang Bayan ng Alherya |Kasapi ng [[Nasyones Unidas|Nagkakaisang Bansa]] |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': الجزائر – الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية |Kasapi ng [[Ligang Arabo]]. |- |{{flagicon2|Andorra}} [[Andorra|'''Andora''']] – Prinsipalidad ng Andora |Kasapi ng [[Nasyones Unidas|Nagkakaisang Bansa]] |''[[Wikang Katalan|Katalán]]'': Andorra – Principat d’Andorra | |- |{{flagicon2|Angola}} [[Angola|'''Anggola''']] – Republika ng Anggola |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': Angola – República de Angola | |- |{{flagicon2|Antigua and Barbuda}} [[Antigua at Barbuda|'''Antigua at Barbuda''']] |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'' – Antigua and Barbuda |Ang Antigua at Barbuda ay isang [[nasasakupang komonwelt]]. |- |'''[[Apganistan]]''' |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Pastun|Pastun]]'': د افغانستان اسلامي جمهوریت ''[[Wikang Persa|Persa]]'': افغانستان – جمهوری اسلامی افغانستان |Hindi kinikilala ng lahat ng mga estado ang [[Apganistan|Islamikong Emirato ng Apganistan]], ang ''de facto'' na pamahalaang namumuno sa Apganistan. Kinikilala pa rin ng Nagkakaisang Bansa ang [[Islamikong Republika ng Apganistan]] bilang pamahalaan ng Apganistan. |- |{{flagicon2|Saudi Arabia}} '''[[Saudi Arabia|Arabyang Saudi]]''' – Kaharian ng Arabyang Saudi |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': السعودية – المملكة العربيّة السّعوديّة | |- |{{flagicon2|Argentina}} '''[[Arhentina]]'''<ref>Ang Republikang Arhentino ay ipinangalan dinsa [[Arhentina]] para sa mga panukalang pambatasan.</ref> – Republikang Arhentino |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Kastilang Riyoplatense|Espanyol]]'': Argentina – República Argentina | |- |{{flagicon2|Armenia}} '''[[Armenya]]''' – Republika ng Armenya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Armenyo|Armenyo]]'': Հայաստան – Հայաստանի Հանրապետություն |Hindi kinikilala ng Pakistan ang Armenya dahil sa alitan sa [[Republika ng Artsah|Artsakh]]. |- |{{flagicon2|Nagorno-Karabakh}} [[Republika ng Artsah|'''Artsakh''']] – Republika ng Nagorno-Karabakh |Walang pagkakasapi |''[[Wikang Armenyo|Armenyo]]'': Լեռնային Ղարաբաղ – Լեռնային Ղարաբաղի |''De facto'' na malayang estado sa loob ng [[#A|Azerbayan]]. |- |{{flagicon2|Azerbaijan}} '''[[Aserbayan]]''' – Republika ng Aserbayan |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Aseri|Aseri]]'': Azərbaycan – Azərbaycan Respublikası | |- |{{flagicon2|Australia}} [[Australia|'''Australya''']] – Komonwelt ng Australya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Australia – Commonwealth of Australia |Ang Australya ay isang [[nasasakupang komonwelt]]. Ito ay mayroong soberanya sa mga sumusunod: * {{flagicon|Christmas Island}} [[Pulo ng Christmas]] (''panlabas na teritoryo'') * {{flagicon|Cocos (Keeling) Islands}} [[Kapuluang Cocos (Keeling)|Kapuluang Cocos]] (''panlabas na teritoryo'') * {{flagicon|Norfolk Island}} [[Pulo ng Norfolk]] (''panlabas na teritoryo'') * Kapuluang Ashmore at Cartier * Kapuluang Coral Sea * Kapuluang Heard at McDonald * Teritroyo Antarktikong Australyano |- |{{flagicon2|Austria}} [[Austria|'''Austrya''']] – Republika ng Austrya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Aleman|Alemán]]'': Österreich – Republik Österreich |Kasapi ng [[Unyong Europeo]]. Ang Republika ng Austrya ay isang pederasyon na binubuo ng siyam na estado. |- |{{flagicon2|New Zealand}} [[New Zealand|'''Bagong Silandiya''']] |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': New Zealand ''[[Wikang Māori|Māori]]'': Aotearoa |Ang Bagong Silandiya ay isang [[nasasakupang komonwelt]]. Ito ay may isang panlabas na teritoryo at isang panlabas na teritoryong inaangkin sa Antarktika. * {{flagicon2|Tokelau}} [[Tokelaw]] (''panlabas na teritoryo'') * {{flagicon2|New Zealand}} ''Ross Dependency'' |- |{{flagicon2|Bahamas}} '''[[Bahamas]]''' – Komonwelt ng Bahamas |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': The Bahamas – Commonwealth of The Bahamas |Ang Bahamas ay isang [[nasasakupang komonwelt]]. |- |{{flagicon2|Bahrain}} [[Bahrain|'''Bahreyn''']] – Kaharian ng Bahrain |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': البحرين – مملكة البحرين |Kasapi ng [[Ligang Arabo]]. |- |{{flagicon2|Bangladesh}} '''[[Bangladesh|Bangglades]]''' – Popular na Republika ng Bangladesh |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Bengali|Bengali]]'': বাংলাদেশ – গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ | |- |{{flagicon2|Vanuatu}} '''[[Vanuatu|Banuatu]]''' – Republika ng Banuatu |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Bislama|Bislama]]'': Vanuatu – Ripablik blong Vanuatu ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Vanuatu – Republic of Vanuatu ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Vanuatu – République du Vanuatu | |- |{{flagicon2|Barbados}} '''[[Barbados]]''' |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Barbados | |- |{{flagicon2|Côte d'Ivoire}} [[Côte d'Ivoire|'''Baybaying Garing''']] – Republika ng Baybaying Garing |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Côte d'Ivoire – République de Côte d'Ivoire | |- |{{flagicon2|Belgium}} [[Belhika|'''Bélhika''']] – Kaharian ng Bélhika<ref>''Belgium'': Belhika (De Dios, Panganiban, Padre English)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Olandes|Olandes]]'': België – Koninkrijk België ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Belgique – Royaume de Belgique ''[[Wikang Aleman|Alemán]]'': Belgien – Königreich Belgien | |- |{{flagicon2|Belize}} [[Belize|'''Belis''']]<ref>''Belize'': Belis (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Belize – Commonwealth of Belize |Ang Belis ay isang [[nasasakupang komonwelt]]. |- |{{flagicon|Venezuela}} [[Venezuela|'''Beneswela''']] – Bolibar na Republika ng Beneswela<ref>''Venezuela'': Beneswela (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Venezuela – República Bolivariana de Venezuela |Ang Beneswela ay isang pederasyon na binubuo ng 23 estado, isang distritong kabisera, at mga pederal na dependency. |- |{{flagicon2|Benin}} '''[[Benin]]''' – Republika ng Benin |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Bénin – République du Bénin | |- |{{flagicon2|Belarus}} '''[[Belarus|Biyelorusya]]''' – Republika ng Biyelorusya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Belaruso|Belaruso]]'': Беларусь – Рэспубліка Беларусь ''[[Wikang Ruso|Ruso]]'': Беларусь – Республика Беларусь | Binawi ng maraming estado ang kanilang pagkilala kay Pangulong Alexander Lukashenko kasunod ng halalang pampanguluhan sa Biyelorusya noong 2020. Kasalukuyang kinikilala ng Litwanya ang ''Coordination Council'' ni Sviatlana Tsikhanouskaya bilang lehitimong pamahalaan ng Biyelorusya. |- |{{flagicon2|Vietnam}} [[Vietnam|'''Biyetnam''']] – Sosyalistang Republika ng Biyetnam<ref>''Vietnam'': Biyetnam (De Dios)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Biyetnames|Biyetnames]]'': Việt Nam – Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam | |- |{{flagicon2|Bosnia and Herzegovina}} [[Bosnia at Herzegovina|'''Bosnya at Hersegobina''']] – Republika ng Bosnya at Hersegobina |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Bosniyo|Bosniyo]] at [[Wikang Kroato|Kroato]]'': Bosna i Hercegovina ''[[Wikang Serbyano|Serbyano]]'':Босна и Херцеговина |Ang Bosnya at Hersegobina ay may dalawang constituent entity at isang administratibong distrito: * {{noflag}} Pederasyon ng Bosnya at Hersegobina * {{flagicon2|Republika Srpska}} Republika Srpska * Distrito ng Brčko (''distritong administratibo'') |- |{{flagicon2|Botswana}} '''[[Botswana]]''' – Republika ng Botswana |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Tswana|Tswana]]'': Botswana – Lefatshe la Botswana ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Botswana – Republic of Botswana | |- |{{flagicon2|Brazil}} [[Brazil|'''Brasil''']] – Pederatibong Republika ng Brazil<ref>''Brazil'': Brasil (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa | ''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': Brasil – República Federativa do Brasil | |- |{{flagicon2|Brunei}} [[Brunei|'''Brunay''']] – Bansa ng Brunay, Tahanan ng Kapayapaan<ref>''Brunei'': Brunay (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Malay|Malay]]'': Brunei – Negara Brunei Darussalam | |- |{{flagicon2|Bulgaria}} '''[[Bulgarya]]''' – Republika ng Bulgarya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Bulgaro|Bulgaro]]'': България – Република България |Kasapi ng [[Unyong Europeo]]. |- |{{flagicon2|Bolivia}} [[Bolivia|'''Bulibya''']] – Estadong Plurinasyunal ng Bulibya<ref>''Bolivia'': Bulibya (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Bolivia – Estado Plurinacional de Bolivia ''Quechua'': Bulibiya – Bulibiya Mama Llaqta ''[[Wikang Aymara|Aymara]]'': Wuliwya – Wuliwya Suyu | |- |{{flagicon2|Burkina Faso}} [[Burkina Faso|'''Burkina Paso''']] – Republika ng Burkina Paso |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Burkina Faso | |- | colspan="4" |<center> ''Tignan ang [[#M|Myanmar]] para sa Burma'' </center> |- |{{flagicon2|Burundi}} '''[[Burundi]]''' – Republika ng Burundi |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Kirundi|Kirundi]]'': Uburundi – Republika y'Uburundi ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Burundi – République du Burundi | |- |{{flagicon2|Bhutan}} '''[[Bhutan|Bután]]''' – Kaharian ng Bután |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Dzongkha|Dzongkha]]'': འབྲུག་ཡུལ | |- |{{flagicon2|Democratic Republic of the Congo}} [[Demokratikong Republika ng Congo|'''Demokratikong Republika ng Konggo''']]<ref name="Konggo">''Congo'': Konggo (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Congo – République Démocratique du Congo |Dati at popular na kilala bilang Zaire. |- |{{flagicon2|Denmark}} '''[[Dinamarka]]''' – Kaharian ng Dinamarka<ref>''Denmark'': Dinamarka (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Danes|Danes]]'': Danmark – Kongeriget Danmark |Kasapi ng [[Unyong Europeo]]. Ang Kaharian ng Dinamarka ay kinabibilangan ng tatlong lugar na mayroong ''substantial autonomy'': * {{flagicon2|Denmark}} [[Dinamarka]] * {{flagicon2|Faroe Islands}} [[Kapuluang Peroe]] ''(sariling-namamahalang panlabas na administratibong dibisyon)'' * {{flagicon2|Greenland}} [[Greenland|Lupanlunti]] ''(sariling-namamahalang panlabas na administratibong dibisyon)'' Sa kabuuan, ang Kaharian ng Dinamarka ay kasapi ng Unyong Europeo, ngunit ang batas ng Unyong Europeo ay hindi nalalapat sa Kapuluang Peroe at Lupanlunti. |- |{{flagicon2|Dominica}} [[Dominica|'''Domínika''']] – Komonwelt ng Domínika<ref>''Dominica'': Domínika (Panganiban, deribasyon mula sa ''Republikang Dominikano'')</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Dominica – Commonwealth of Dominica | |- |{{flagicon2|Egypt}} '''[[Ehipto]]''' – Republikang Arabo ng Ehipto<ref>''Egypt'': Ehipto (Padre English)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': مصر – جمهوريّة مصرالعربيّة |Kasapi ng [[Ligang Arabo]]. |- |{{flagicon2|Ecuador}} [[Ekwador (bansa)|'''Ekwador''']] – Republika ng Ekwador<ref>''Ecuador'': Ekwador (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Ecuador – República del Ecuador | |- |{{flagicon2|El Salvador}} [[El Salbador|'''El Salbador''']] – Republika ng El Salbador |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': El Salvador – República de El Salvador | |- |{{flagicon2|Eritrea}} [[Eritrea|'''Eritreya''']] – Estado ng Eritreya<ref>''Eritrea'': Eritrea (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Tigrinya|Tigrinya]]'': ኤርትራ – ሃግሬ ኤርትራ | |- |{{flagicon2|Slovakia}} '''[[Eslobakya]]''' – Republika ng Eslobakya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Eslobako|Eslobako]]'': Slovensko – Slovenská republika ''[[Wikang Unggaro|Unggaro]]'': Szlovákia - Szlovák Köztársaság |Kasapi ng [[Unyong Europeo]]. |- |{{flagicon2|Slovenia}} '''[[Eslobenya]]''' – Republika ng Eslobenya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Eslobeno|Eslobeno]]'': Slovenija – Republika Slovenija ''[[Wikang Italyano|Italyano]]'': Slovenia - Repubblica slovena ''[[Wikang Unggaro|Unggaro]]'': Szlovénia – a Szlovén Köztársaság |Kasapi ng [[Unyong Europeo]]. |- |{{flagicon2|Spain}} '''[[Espanya]]''' – Kaharian ng Espanya<ref>''Spain'': Espanya (Padre English)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Kastila|Kastila]]'': España – Reino de España ''[[Wikang Katalan|Katalán]]'': Espanya – Regne d'Espanya ''[[Wikang Basko|Basko]]'': Espainia – Espainiako Erresuma ''[[Wikang Galisyano|Galisyano]]'': España – Reino de España |Kasapi ng [[Unyong Europeo]]. |- |{{flagicon2|United States}} '''[[Estados Unidos]]'''<ref>''United States'': Estados Unidos (Padre English)</ref> – Estados Unidos ng Amerika |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': United States – United States of America | Ang Estados Unidos ay isang pederasyon ng 50 estado, isang distritong pederal, at isang ''incorporated territory''. Bukod pa rito, ang pederal na pamahalaan ng Estados Unidos ay may soberanya sa 13 na mga ''unincorporated territory''. Sa mga teritoryong ito, ang sumusunod na lima ay tinatahanang pag-aari: * {{flagicon2|American Samoa}} [[American Samoa]] * {{flagicon2|Guam}} [[Guam]] * {{flagicon2|Northern Mariana Islands}} [[Hilagang Kapuluang Mariana]] * {{flagicon2|United States Virgin Islands}} [[Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]] * {{flagicon2|Puerto Rico}} [[Porto Riko]] ''(komonwelt na may asosasyon sa Estados Unidos)'' Mayroon din itong soberanya sa ilang teritoryong walang nakatira: * Atol ng Johnston * Atol ng Midway * Bahurang Kingman * Pulo ng Baker * Pulo ng Howland * Pulo ng Jarvis * Pulo ng Navassa * Pulo ng Wake |- |{{flagicon2|Estonia}} '''[[Estonya]]'''<ref>''Estonia'': Estonya (Sagalongos, kinuha sa '''''Estonya'''no'' o "Estonian")</ref> – Republika ng Estonya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Estonyo|Estonyo]]'': Eesti – Eesti Vabariik | |- |{{flagicon2|Ethiopia}} '''[[Ethiopia|Etiyopiya]]'''<ref>''Ethiopia'': Etiyopiya (Panganiban, orihinal ''Etyopya'')</ref> – Pederal na Demokratikong Republika ng Etiyopiya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Amhariko|Amháriko]]'': ኢትዮጵያ – የኢትዮጵያ ፈደራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ | |- |{{flagicon2|Gabon}} [[Gabon|'''Gabón''']] – Republika ng Gabón |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Gabon – République Gabonaise | |- |{{flagicon2|Gambia}} '''[[Gambya]]''' – Republika ng Gambya |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': The Gambia – Republic of The Gambia | |- |{{flagicon2|Ghana}} '''[[Gana]]''' – Republika ng Gana |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Ghana – Republic of Ghana | |- |{{flagicon2|Equatorial Guinea}} [[Gineang Ekwatoriyal|'''Gineang Ekuwatoryal''']] – Republika ng Gineang Ekuwatoryal |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Guinea Ecuatorial – República de Guinea Ecuatorial ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'':Guinée Équatoriale – République de Guinée Équatoriale | |- |{{flagicon2|Greece}} '''[[Gresya]]'''<ref name="Gabby">{{cite-Gabby|Gresya, ''Greece''}}</ref> – Republika ng Elenika |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Griyego|Griyego]]'': Ελλάδα – Ελληνική Δημοκρατία | |- |{{flagicon2|Grenada}} '''[[Grenada]]''' – Komonwelt ng Grenada |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Grenada |Ang Grenada ay isang [[nasasakupang komonwelt]]. |- |{{flagicon2|Guatemala}} [[Guwatemala]] <ref>''Guatemala'': Guwatemala (Panganiban)</ref> - Republika ng Guwatemala | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Guatemala – República de Guatemala | |- |{{flagicon2|Guinea}} [[Guinea|Guniya]] - Republika ng Guniya | |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Guinée – République de Guinée | |- |{{flagicon2|Guinea-Bissau}} [[Guniya Bissaw]] - Republika ng Guniya Bissaw | |''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': Guiné-Bissau – República da Guiné-Bissau | |- |{{flagicon2|Guyana}} [[Guyana]] - Kooperatibong Republika ng Guyana | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Guyana – Co-operative Republic of Guyana | |- |{{flagicon2|Jamaica}} [[Hamayka]] <ref>''Jamaica'': Hamayka (Panganiban)</ref> - Komonwelt ng Hamayka | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Jamaica | |- |{{flagicon2|Japan}} [[Hapon|Hapón]] <ref>''Japan'': Hapón (Padre English)</ref> - Estado ng Hapón | |''[[Wikang Hapones|Hapones]]'': 日本 – 日本国 | |- |{{flagicon2|Haiti}} [[Hayti]] <ref>''Haiti'': Hayti (Panganiban)</ref> - Republika ng Hayti | | * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Haïti – République d'Haïti * ''[[Wikang Kriyolo|Kriyolo]]'': Ayiti – Repiblik dAyiti | |- |{{flagicon2|Georgia}} [[Heyorhiya]] (''tingnan din [[#A|Abkhazia]] at [[#T|Timog Ossetia]]'') | | ''[[Wikang Heyorhiyano|Heyorhiyano]]'': საქართველო | |- |{{flagicon2|Djibouti}} [[Hiboti]] - Republika ng Hiboti | | * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Djibouti – République de Djibouti * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': جيبوتي – جمهورية جيبوتي | |- |{{flagicon2|North Korea}} [[Hilagang Korea]]<ref name=CRI>Andrea (tagapagsalin). [http://filipino.cri.cn/104/2008/11/12/2s72302.htm "Korea," "Hilagang Korea," "Timog Korea," "Koreano,"] mga salitang ginamit sa balitang "H.Korea, puputulin ang daang panlupa nila ng T.Korea," China Radio International - Filipino, Filipino.CRI.cn</ref> - Republikang Bayang Demokratiko ng Korea | |''[[Wikang Koreano|Koreano]]'': 조선 – 조선민주주의인민공화국 | |- |{{flagicon2|Macedonia}} '''[[Hilagang Macedonia]]''' - Republika ng Hilagang Macedonia | |''[[Wikang Macedonio|Macedonio]]'': Македонија – Република Македонија |(''diplomatikong kilala minsan bilang [[Panlabas na relasyon ng Republika ng Macedonia|Dating Republikang Yugoslav ng Makedonia]]'') |- |{{flagicon2|Northern Cyprus}} [[Turkong Republika ng Hilagang Cyprus|Hilagang Tsipre]] - Republika ng Hilagang Tsipre | |''[[Wikang Turko|Turko]]'': Kuzey Kıbrıs – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti |''de facto malayang estado sa loob ng [[#C|Tsipre]], kinikilala lamang ng [[#T|Turkya]]'' |- |{{flagicon2|Honduras}} [[Honduras]] - Republika ng Honduras | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Honduras – República de Honduras | |- |{{flagicon2|Jordan}} [[Hordan (bansa)|Hordan]] <ref>''Jordan'': Hordan (Panganiban)</ref> - Hasyemiteng Kaharian ng Hordan | |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': الاردن – المملكة الأردنّيّة الهاشميّة | |- |{{flagicon2|India}} [[Indiya]] <ref name=India>''India(n)'': India at Indiyan, hinango mula sa baybay ng Indian [Tagalog] at Indiyan [Tagalog] para sa ''Indian'' [Ingles] (Padre English)</ref> - Republika ng Indiya | | * ''[[Wikang Hindi|Hindi]]'': भारत – भारत गणराज्य * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': India – Republic of India * ''[[Wikang Asames|Assam]]'': ভাৰত - ভাৰত গণৰাজ্য * ''[[Wikang Bengali|Bengali]]'': ভারত - ভারতীয় প্রজাতন্ত্র * ''[[Wikang Bhojpuri|Bhojpuri]]'': भारत - भारत गणराज्य * ''[[Wikang Gujarati|Gujarati]]'': ભારત - ભારતીય પ્રજાસત્તાક * ''[[Wikang Kashmiri|Kashmiri]]'' : ہِندوستان * ''[[Wikang Konkani|Konkani]]'' : भारत - भारत गणराज्य * ''[[Wikang Malayalam|Malayalam]]'' : ഭാരതം - ഭാരത ഗണരാജ്യം * ''[[Wikang Meitei|Meitei Manipuri]]'' : ভারত - ভারত গণরাজ্য * ''[[Wikang Marathi|Marathi]]'' : भारत - भारतीय प्रजासत्ताक * ''[[Wikang Nepali|Nepali]]'' : भारत - भारत गणराज्य * ''[[Wikang Oriya|Oriya]]'' : ଭାରତ - ଭାରତ ଗଣରାଜ୍ଯ * ''[[Wikang Punjabi|Punjabi]]'' : ਭਾਰਤ - ਭਾਰਤ ਗਣਤੰਤਰ * ''[[Wikang Sanskrit|Sanskrit]]'' : भारतम् - भारत गणराज्यम् * ''[[Wikang Sindhi|Sindhi]]'' : भारत गणराज्य, ڀارت، - هندستانڀارت، भारत ڀارت، * ''[[Wikang Tamil|Tamil]]'' : இந்தியா - இந்தியக் குடியரசு * ''[[Wikang Telugu|Telugu]]'' : భారత్ - భారత గణతంత్ర రాజ్యము * ''[[Wikang Urdu|Urdu]]'': جمہوریہ بھارت - جمہوریہ بھارت | |- |{{flagicon2|Indonesia}} [[Indonesya]] <ref>''Indonesia'': Indonesya (De Dios)</ref><ref name=Indonesia>''Indonesia'': Indonesia at Indonesya (Padre English)</ref> - Republika ng Indonesya | |''[[Wikang Indones|Indones]]'' : Indonesia - Republik Indonesia | |- |{{flagicon2|Iraq}} [[Irak]] <ref>''Iraq'': Irak (Panganiban)</ref> - Republika ng Irak | | * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': العراق – جمهورية العراق * ''[[Wikang Kurdi|Kurdi]]'': عێراق – كۆماری عێراق | |- |{{flagicon2|Iran}} [[Iran]] <ref>''Iran'': Iran (Panganiban)</ref> - Islamikong Republika ng Iran | |''[[Wikang Persian|Persyano]]'': ایران – جمهوری اسلامی ایران | |- |{{flagicon2|Ireland}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]] <ref>''Ireland'': Irlanda (Panganiban, UP)</ref> - Republika ng Irlanda | | * ''[[Wikang Irlandes|Irlandes]]'': Éire —- Poblacht na hÉireann * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Ireland —- Republic of Ireland |Karaniwang tumutukoy din bilang Republika ng Irlanda, na opisyal na deskripsiyon ng estado upang ipagkaiba sa [[Irlanda (pulo)|pulo ng Irlanda]] sa kabuuan. |- |{{flagicon2|Israel}} [[Israel]] <ref>''Israel'': Israel (Msgr. Jose C. Abriol, Ang Banal na Biblia)</ref> - Estado ng Israel | | * ''[[Wikang Hebreo|Hebreo]]'': ישראל – מדינת ישראל * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': اسرائيل – دولة اسرائيل | |- |{{flagicon2|Italy}} [[Italya]]<ref>''Italy'': Italya (Padre English)</ref> - Republika ng Italya | |''[[Wikang Italyano|Italyano]]'': Italia – Repubblica Italiana | |- | colspan="4" | <center>''Tingnan ang [[#C|Côte d'Ivoire]] para sa Ivory Coast''</center> |- |{{flagicon2|Cape Verde}} [[Kabo Berde]] - Republika ng Kabo Berde | |''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': Cabo Verde – República de Cabo Verde | |- |{{flagicon2|Cambodia}} [[Kambodya]]<ref>''Cambodia'': Kambodya (Panganiban)</ref> - Kaharian ng Kambodya | |''[[Wikang Kamboyano|Kamboyano]]'': [[Talaksan:KingdomofCambodia.svg|150px]] | |- |{{flagicon2|Cameroon}} [[Cameroon|Kamerún]] - Republika ng Kamerún | | * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Cameroun – République du Cameroun * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Cameroon – Republic of Cameroon | |- |{{flagicon2|Canada}} [[Kanada]] <ref>''Canada'': Kanada (Panganiban at Padre English)</ref> | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'' at ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Canada | |- |{{flagicon2|Western Sahara}} [[Kanluraning Sahara|Kanlurang Sahara]] - Arabong Demokratikong Republika ng Saharawi | |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': الجمهورية العربية الصحراوية الديمقراطية |(''malawak na sinasakop ng teritoryo ng Kanluraning Sahara ng [[#M|Morocco]], ang [[Sahrawi Arab Democratic Republic]] ay kasalukuyang kinikilala ng [[Panlabas na ugnayan ng Western Sahara|mahigit sa 50 mga bansa]] ngunit pinapatupad ang epektibong kontrol sa teritoryo sa silangan ng [[Pader na Morocco]], tingnan din [[Politika ng Kanluraning Sahara]]'') |- |{{flagicon2|Cook Islands}} [[Kapuluang Cook]] | |Ingles: Cook Islands |(''sariling-namamahalang estado na may malayang asosasyon sa [[#N|New Zealand]]'') |- |{{flagicon2|Kazakhstan}} [[Kasakstan]] - Republika ng Kasakstan | | * ''[[Wikang Kazakh|Kazakh]]'':Қазақстан Республикасы/Qazaqstan Respwblïkası * ''[[Wikang Ruso|Ruso]]: Республика Казахстан/Respublika Kazakhstan * ''[[Wikang Ukranyano|Ukranyano]]'': Казахстан - Республіка Казахстан * ''[[Wikang Aleman|Alemán]]'': Kasachstan - Republik Kasachstan | |- |{{flagicon2|Qatar}} [[Katar]] - Estado ng Katar | |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': قطر – دولة قطر | |- |{{flagicon2|Kenya}} [[Kenya]] - Republika ng Kenya | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Kenya – Republic of Kenya * ''[[Wikang Swahili|Swahili]]'': Kenya – Jamhuri ya Kenya | |- |{{flagicon2|Kyrgyzstan}} [[Kirgistan]] - Republika ng Kirgistan | | * ''[[Wikang Kirgis|Kirgis]]'': Кыргызстан – Кыргыз Республикасы * ''[[Wikang Ruso|Ruso]]'': Кыргызстан – Кыргызская республика |(''minsang isinusulat o binabanggit bilang Kirghizia'') |- |{{flagicon2|Kiribati}} [[Kiribati|Kíribas]] <ref>KIR-ibas ang tanging paraan ng pagbigkas ng pangalang ito, HINDI KI-RI-BA-TEE; walang titik 's' ang katutubo nilang wikang na gaya ng Tagalog ay Austronesyano, kaya ang 'ti' ang iginagamit sa halip.</ref> - Republika ng Kíribas | | * ''[[Wikang Gilbert|Gilbert]]'': Kiribati – Ribaberikin Kiribati * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Kiribati – Republic of Kiribati | |- |{{flagicon2|Croatia}} [[Kroasya]] - Republika ng Kroasya | |''[[Wikang Kroato|Kroato]]'': Hrvatska – Republika Hrvatska | |- |{{flagicon2|Colombia}} [[Kolombya]]<ref>''Colombia'': Kolombya (Panganiban)</ref> - Republika ng Kolombya | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Colombia – República de Colombia | |- |{{flagicon2|Comoros}} [[Komoro]] - Unyon ng Komoro | | * ''[[Wikang Komoro|Komoro]]'': Komori – Udzima wa Komori * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Comores – Union des Comores * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': القمر – اتحاد القمر | |- |{{flagicon2|Republic of the Congo}} [[Republika ng Konggo|Konggo (Brazzaville)]]<ref name=Konggo/> - Republika ng Konggo | |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Congo – République du Congo | |- |[[Talaksan:Flag of Kosovo.svg|22px]] [[Kosobo]] | | * ''[[Wikang Albanyano|Albanyano]]'': Kosovës – Republika e Kosovës * ''[[Wikang Serbiyo|Serbiyo]]'': Косово – Република Косово |(''awtonomong lalawigan ng [[#S|Serbia at Montenegro]] sa ilalim ng [[misyon ng Mga Nagkakaisang Bansa sa Kosovo|interim na sibilyang administrasyon ng UN]]'') |- |{{flagicon2|Costa Rica}} [[Kosta Rika]] - Republika ng Kosta Rika | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Costa Rica – República de Costa Rica | |- |{{flagicon2|Cuba}} [[Kuba]] <ref>''Cuba'': Kuba (Panganiban)</ref> - Republika ng Kuba | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Cuba – República de Cuba | |- |{{flagicon2|Kuwait}} [[Kuwait]] - Estado ng Kuwait | |[[Wikang Arabe|Arabe]]'': الكويت – دولة الكويت | |- |{{flagicon2|Laos}} [[Laos]] - Popular at Demokratikong Republika ng Laos | |''[[Wikang Lao|Lao]]'': ນລາວ – ສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ | |- |{{flagicon2|Latvia}} [[Latbya]] <ref>''Latvia'': Latbya (Panganiban)</ref> - Republika ng Latbya | |''[[Wikang Latbyano|Latbyano]]'': Latvija – Latvijas Republika | |- |{{flagicon2|Lebanon}} [[Libano|Líbano]] <ref name=Lebanon>{{cite-Biblia|Libano}}</ref><ref name=Lebanon2>{{cite-Biblia3|[http://angbiblia.net/awit29.aspx Bundok ng Líbano] (isang bundok na nasa loob ng Republika ng Líbano)}}</ref> - Republika ng Líbano | | * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': لبنان – الجمهوريّة اللبنانيّة * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': République libanaise | |- |{{flagicon2|Lesotho}} [[Lesoto]] - Kaharian ng Lesoto | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Lesotho – Kingdom of Lesotho * ''[[Wikang Sotho|Sotho]]'': Lesotho – Mmuso wa Lesotho | |- |{{flagicon2|Liberia}} [[Liberya]] - Republika ng Liberya | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Liberia – Republic of Liberia | |- |{{flagicon2|Libya}} [[Libya]] – Estado ng Libya | |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': دولة ليبي | |- |{{flagicon2|Liechtenstein}} [[Liechtenstein]] - Prinsipalidad ng Liechtenstein | |''[[Wikang Aleman|Aleman]]'': Liechtenstein – Fürstentum Liechtenstein | |- |{{flagicon2|Lithuania}} [[Litwanya]] <ref>''Lithuania'': Litwanya (Panganiban, orihinal ''Litwanya'')</ref> - Republika ng Litwanya | |''[[Wikang Litwaniyano|Litwaniyano]]'': Lietuva – Lietuvos Respublika | |- |{{flagicon2|Luxembourg}} [[Luksemburgo]] - Dakilang Dukado ng Luksemburgo | | * ''[[Wikang Lëtzebuergesch|Lëtzebuergesch]]'': Lëtzebuerg – Groussherzogdem Lëtzebuerg * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Luxembourg – Grand-Duché du Luxembourg * ''[[Wikang Aleman|Aleman]]'': Luxemburg – Großherzogtum Luxemburg | |- |{{flagicon2|Iceland}} [[Lupangyelo]] <ref name=Iceland>''Iceland'': Lupangyelo '' o Aisland</ref> - Republika ng Lupangyelo | |''[[Wikang Islandes|Islandes]]'': Ísland – Lýðveldið Ísland | |- |{{flagicon2|Madagascar}} [[Madagaskar]] <ref>''Madagascar'': Madagaskar (Panganiban)</ref> - Republika ng Madagaskar | | * ''[[Wikang Malgatse|Malgatse]]'': Madagasikara – Repoblikan'i Madagasikara * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Madagascar – Republique de Madagascar | |-|, |{{flagicon2|Malawi}} [[Malawi|Maláwi]] - Republika ng Maláwi | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Malawi – Republic of Malawi * ''[[Wikang Chewa|Chewa]]'': Malaŵi – Mfuko la Malaŵi | |- |{{flagicon2|Malaysia}} [[Malaysia]] (''[[Pederasyon|estadong pederal]]'')<ref>Pederasyon ng Malaya sumali sa Mga Nagkakaisang Bansa sa 17 Set 1957. Sa 16 Set 1963, ang pangalan ay pinalitan sa Malaysia, matapos ang pagtanggap ng isang bagong pederasyon ng Singapore, Sabah (Hilagang Borneo) at Sarawak. Singapore ay naging isang malayang bansa sa 9 Agosto 1965 at miyembro ng Mga Nagkakaisang Bansa sa 21 Set 1965.</ref> | | * ''[[Wikang Malay|Malay]]'': Malaysia * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Malaysia * ''[[Wikang Tamil|Tamil]]'': மலேசியா | |- |{{flagicon2|Maldives}} [[Maldibas]] - Republika ng Maldibas | |''[[Wikang Divehi|Divehi]]'': ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖުމްހޫރިއްޔާ | |- |{{flagicon2|Mali}} [[Mali|Máli]] - Republika ng Máli | |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Mali – République du Mali | |- |{{flagicon2|Malta}} [[Malta]] <ref>''Malta'': Malta (Magandang Balita Biblia)</ref> - Republika ng Malta | | * ''[[Wikang Maltes|Maltes]]'': Malta – Repubblika ta' Malta * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Malta – Republic of Malta | |- |{{flagicon2|Marshall Islands}} [[Kapuluang Marsiyal]] - Republika ng Kapulong Marsiyal | | * ''[[Wikang Marshall|Marshall]]'': Aorōkin M̧ajeļ – Aolepān Aorōkin M̧ajeļ * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Marshall Islands – Republic of the Marshall Islands |(''[[Tipan ng Malayang Asosasyon|Asosyadong estado ng Esatado Unidos]]'') |- |{{flagicon2|Mauritania}} [[Mauritania|Mawritanya]] - Islamikong Republika ng Mawritanya | | * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': موريتانيا – الجمهورية الإسلامية الموريتانية * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Mauritanie – République Islamique de la Mauritanie | |- |{{flagicon2|Mauritius}} [[Mauritius|Mawrisyo]] - Republika ng Mawrisyo | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Mauritius – Republic of Mauritius | |- |{{flagicon2|Micronesia}} [[Mga Estadong Pederado ng Mikronesya|Maykronesiya]] - Pederadong mga Estado ng Maykronesiya | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Micronesia – Federated States of Micronesia |(''[[Pederasyon|estadong pederal]], [[Tipan ng Malayang Asosasyon|Asosyadong estado ng Estados Unidos]]'') |- |{{flagicon2|Mayotte}} [[Mayotte|Mayót]] (''panlabas na kolektibo ng [[#F|France]]'') | | | |- |{{flagicon2|Mexico}} [[Mehiko|Méhiko]] - Estado Unidos ng Méhiko | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': México – Estados Unidos Mexicanos | |- |{{flagicon2|Moldova}} [[Moldoba|Móldoba]] - Republika ng Móldoba (''tingnan din [[#P|Pridnestrovie]]'') | |''[[Wikang Rumano|Rumano]]'': Moldova – Republica Moldova | |- |{{flagicon2|Monaco}} [[Monako|Mónako]] - Prinsipalidad ng Mónako | | * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Monaco – Principauté de Monaco * ''[[Wikang Monegasko|Monegasko]]'': Múnegu – Principatu de Múnegu * ''[[Wikang Italyano|Italyano]]'': Monaco - Principato di Monaco | |- |{{flagicon2|Mongolia}} [[Monggolya]]<ref>''Mongolia'': Monggolya (Panganiban, original ''Munggolya'')</ref> | |''[[Wikang Monggol|Monggol]]'': Монгол Улс |(''minsang isinusulat o binabanggit bilang [[Panlabas na Monggolya]] (kasama ang [[Tuva]]) upang matukoy na iba sa [[Panloob na Monggolya]] ng [[#T|Republikang Popular ng Tsina]]'') |- |{{flagicon2|Montenegro}} [[Montenegro]] - Republika ng Montenegro | |''[[Wikang Serbyo|Montenegrino]]'': Црна Гора | |- |{{flagicon2|Montserrat}} [[Montserrat]] (''panlabas na teritoryo ng [[#U|United Kingdom]]'') | | | |- |{{flagicon2|Morocco}} [[Moroko]] <ref>''Morocco'': Moroko (Panganiban)</ref> - Kaharian ng Moroko (''tingnan din [[#K|Kanluraning Sahara]]'') | |''[[Wikang Arab|Arab]]'': المغرب – المملكة المغربية | |- |{{flagicon2|Mozambique}} [[Mosambik|Mósambik]] - Republika ng Mósambik | |''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': Moçambique – República de Moçambique | |- |{{flagicon2|Myanmar}} [[Myanmar|Miyanmar]] - Unyon ng Myanmar | |''[[Wikang Birmano|Birmano]]'': ဴမန္မာ |(''dati at popular na kilala bilang Burma'') |- |{{flagicon2|United Arab Emirates}} [[Nagkakaisang Arabong Emirato (bansa)|Nagkakaisang Arabong Emirato]] (''[[Pederasyon|estadong pederal]]'') | |''[[Wikang Arab|Arab]]'': دولة الإمارات العربيّة المتّحدة | |- |{{flagicon2|United Kingdom}} [[Nagkakaisang Kaharian]] - Nagkakaisang Kaharian ng Dakilang Britanya at Hilagang Irlanda (''[[Commonwealth realm]]'') | | *''[[Eskosya|Eskoses]]'': Unitit Kinrick – Unitit Kinrick o Great Breetain an Northren Ireland *''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': United Kingdom – United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland *''[[Korniko|Kórniko]]'': Ruwvaneth Unys Breten Veur ha Wordhon Gledh *''[[Gaelic literature|Gaeliko Eskoses]]'': Rìoghachd Aonaichte – Rìoghachd Aonaichte na Breatainne Mòire is Èireann a Tuath *''[[Wikang Gales|Gales]]'': Teyrnas Unedig – Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddo *''Úlster'': Claught Kängrick – Claught Kängrick o Docht Brätain an Norlin Airlann | * {{flagicon2|United Kingdom}} [[Akrotiri at Dhekelia]] (p''anlabas na teritoryo'') * {{flagicon2|Bermuda}} [[Bermuda]] (''panlabas na teritoryo ng [[#N|Nagkakaisang Kaharian]]'') * {{flagicon2|British Virgin Islands}} [[Kapuluang Birhen ng Britanya]] (''panlabas na teritoryo'') * {{flagicon2|Falkland Islands}} [[Kapuluang Falkland]] (''panlabas na teritoryo ng [[#E|Estados Unidos]], inaangkin din ng [[#A|Arhentina]]'') * {{flagicon2|Guernsey}} [[Guernsey]] - Baluwarte ng Guernsey (''Mga dumidepende sa Koronang Britaniko'') * {{flagicon2|Gibraltar}} [[Hibraltar]] <ref>''Gibraltar'': Hibraltar (Panganiban)</ref> (''panlabas na teritoryo ng [[#N|Nagkakaisang Kaharian]]'') * {{flagicon2|Jersey}} [[Jersey]] - Baluwarte ng Jersey * {{flagicon2|Cayman Islands}} [[Kapuluang Kayman]] (''panlabas na teritoryo ng [[#E|Estados Unidos]]'') |- | | | | |- |{{flagicon2|Namibia}} [[Namibya]] - Republika ng Namibya | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Namibia – Republic of Namibia | |- |{{flagicon2|Nauru}} [[Nauru]] - Republika ng Nauru | | * ''[[Wikang Nauruan|Nauruan]]'': Naoero – Ripublik Naoero * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Nauru – Republic of Nauru | |- |{{flagicon2|Nepal}} [[Nepal|Nepál]] - Pederal na Demokratikong Republika ng Nepál | |''[[Wikang Nepali|Nepali]]'': नेपाल | |- |{{flagicon2|Niger}} [[Niher]] - Republika ng Niher | |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Niger – République du Niger | |- |{{flagicon2|Nigeria}} [[Niherya]] - Pederal na Republika ng Niherya (''[[Pederasyon|estadong pederal]]'') | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Nigeria – Federal Republic of Nigeria | |- |{{flagicon2|Nicaragua}} [[Nicaragua|Nikaragwa]] - Republika ng Nikaragwa | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Nicaragua – República de Nicaragua | |- |{{flagicon2|Niue}} [[Niue|Kapuluang Niue]] | | |(''sariling-namamahalang estado na may malayang asosasyon sa [[#N|New Zealand]]'') |- |{{flagicon2|Norway}} [[Noruwega]]<ref>''Norway'': Noruwega (Panganiban, orihinal ''Norwega'')</ref> - Kaharian ng Noruwega | |''[[Wikang Noruwego|Noruwego]]'': Norge – Kongeriket Norge | |- |{{flagicon2|Netherlands}} [[Olanda]] <ref name=Netherlands>''Netherlands''/''Holland'': Olanda (De Dios, Panganiban, Sagalongos, Padre English)</ref> - Kaharian ng Olanda | |''[[Wikang Olandes|Olandes]]'': Nederland – Koninkrijk der Nederlanden |Sa legalidad, tumutukoy ang Nederland sa pangunahing lupaing bahagi ng sa Europa ng [[Kaharian ng Nederland]], kasama ang huli na binubuo ng Nederland at dalawang panlabas na mga bansa, [[#A|Aruba]] at [[#O|Olandang Antiles]] ang mga ito. |- |{{flagicon2|Netherlands Antilles}} [[Olanda Antiles]]<ref name=Netherlands/> | | |(''panlabas na bansa ng [[Kaharian ng Nederland]]'') |- |{{flagicon2|Oman}} [[Oman]] - Kasultanan ng Oman | |''[[Wikang Arab|Arab]]'': عُمان – سلطنة عُمان | |- |{{flagicon2|Pakistan}} [[Pakistan]] - Islamikong Republika ng Pakistan | | * ''[[Wikang Urdu|Urdu]]'': پاکستان – اسلامی جمہوریۂ پاکستان * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Pakistan – Islamic Republic of Pakistan | |- |{{flagicon2|Palau}} [[Palaw|Paláw]] - Republika ng Paláw | | * ''[[Wikang Palauano|Palauano]]'': Belau – Beluu er a Belau * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Palau – Republic of Palau |(''[[Tipan ng Malayang Asosasyon|Asosyadong estado ng Estados Unidos]]'') |- |{{flagicon2|Palestine}} [[Estado ng Palestina|Palestina]] <ref>''Palestine'': Palestina (Msgr. José C. Abriol, Ang Banal na Biblia)</ref> - Estado ng Palestina | |''[[Wikang Arab|Arab]]'': فلسطين |(''ang [[Estado ng Palestina]] ay kasalukuyang kinikilala ng [[Estado ng Palestina#Mga estadong kinikilala ang Estado ng Palestina|mahigit 90 mga bansa]], lubos na sinisuporthan ang internasyunal na katayuan ng Palestina ng mga di-kumikilalang mga bansa sang-ayon sa [[Nasyonal na Palestinang Awtoridad]], isang pagpapaganap ang nasa proseso na maaaring ibilang ang kalaunang pagkilala nito bilang isang Estado ng Palestina, tingnan din [[Mga mungkahi para sa isang estado sa Palestina]]'') |- |{{flagicon2|Panama}} [[Panama|Panamá]] <ref>''Panama'': Panama (Panganiban)</ref> - Republika ng Panamá | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Panamá – República de Panamá | |- |{{flagicon2|Papua New Guinea}} [[Papua New Guinea|Papuwa Bagong Guniya]] - Independiyenteng Estado ng Papuwa Bagong Guniya (''[[Commonwealth realm]]'') | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Papua New Guinea – Independent State of Papua New Guinea * ''[[Wikang Tok Pisin|Tok Pisin]]'': Papua Niugini – Independen Stet bilong Papua Niugini | |- |{{flagicon2|Paraguay}} [[Paragway]] - Republika ng Paragway | | * ''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Paraguay – República del Paraguay * ''[[Wikang Guarani|Guarani]]'': Paraguái – Tetã Paraguái | |- |{{flagicon2|Peru}} [[Peru|Perú]] <ref>''Peru'': Peru (Panganiban)</ref> - Republika ng Perú | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Perú – República del Perú | |- |{{flagicon2|Fiji}} [[Pidyi]] <ref>''Fiji'': Pidyi (Panganiban)</ref> - Republika ng Kapulong Pidyi | | * ''[[Wikang Pidyiyano|Pidyiyano]]'': Viti – Matanitu Tu-Vaka-i-koya ko Viti * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Fiji – Republic of the Fiji Islands * ''[[Pidyi Hindi]]'': फ़िजी / فِجی – फ़िजी गणराज्य / فِجی رپبلک | |- |{{PHL}} <ref>''Philippines'': Pilipinas (Padre English)</ref> - Republika ng Pilipinas <ref>''Republic of the Philippines'': Republika ng Pilipinas (Padre English)</ref> | |Ingles:Philippines | |- |{{flagicon2|Finland}} [[Pinlandiya]]<ref>''Finland'': Pinlandiya (Panganiban)</ref> - Republika ng Pinlandiya | | * ''[[Wikang Pinlandes|Pinlandes]]'': Suomi – Suomen tasavalta * ''[[Wikang Suweko|Suweko]]'': Finland – Republiken Finland | |- |{{flagicon2|Pitcairn Islands}} [[Kapuluang Pitcairn]] - Pitcairn, Henderson, Ducie, at Kapuluang Oeno (''panlabas na teritoryo ng [[#N|Nagkakaisang Kaharian]]'') | | | |- | colspan="4" | <center>''Tignan [[#T|Transnistria]] para sa Pridnestrovie'' </center> |- |{{flagicon2|Poland}} [[Polonya]] - Republika ng Polonya | |''[[Wikang Polako|Polako]]'': Polska – Rzeczpospolita Polska | |- |{{flagicon2|Portugal}} [[Portugal]] - Republikang Portuges | |''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': Portugal – República Portuguesa | |- |{{flagicon2|France}} [[Pransiya]] <ref name=France>{{cite-Gabby|mula sa kahulugan ng ''pranses'': (...)"wika o salitang Pranses; ang mga tao sa '''Pransiya'''." (...)}}</ref> - Republika ng Pransiya | |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': France – République française | * ''{{flagicon2|New Caledonia}} [[New Caledonia|Bagong Caledonia]] (special collectivity ng [[#P|Pransiya]])'' |- |{{flagicon2|French Polynesia}} [[Polinesyang Pranses]] (''panlabas na bansa ng [[#P|Pransiya]]'') | | | |- |{{flagicon2|Saint Helena}} [[Pulo ng Ascension|Pulo ng Asunsyón]] (''dumidepende sa [[#S|Santa Helena]], isang panlabas na teritoryo ng [[#N|Nagkakaisang Kaharian]]'') | | | |- |{{flagicon2|Dominican Republic}} [[Republikang Dominikano|'''Republikang Dominikano''']] – Republikang Dominikano<ref>''Dominican Republic'': Republikang Dominikano (Panganiban)</ref> |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': República Dominicana | |- |{{flagicon2|Central African Republic}} [[Republika ng Gitnang Aprika|'''Republika ng Gitnáng Áprika''']] |Kasapi ng Nagkakaisang Bansa | * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Centrafrique - République Centrafricaine * ''[[Wikang Sango|Sango]]'': - Ködörösêse tî Bêafrîka | |- |{{flagicon2|Romania}} [[Rumanya]] <ref>''Romania'': Rumanya (Panganiban)</ref> - Republika ng Rumanya | | * ''[[Wikang Rumano|Rumano]]'': România * ''[[Wikang Unggaro|Unggaro]]'': Románia | |- |{{flagicon2|Russia}} [[Rusya]] - Pederasyon ng Rusya (''[[Pederasyon|estadong pederal]]'') | |''[[Wikang Ruso|Ruso]]'': Россия – Российская Федерация | |- |{{flagicon2|Rwanda}} [[Rwanda]] - Republika ng Rwanda | | * ''[[Wikang Kinyarwanda|Kinyarwanda]]'': Rwanda – Repubulika y'u Rwanda * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Rwanda – République du Rwanda * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Rwanda – Republic of Rwanda | |- |{{flagicon2|San Marino}} [[San Marino]] - Kapayá-payapang Republika ng San Marino | |''[[Wikang Italyano|Italyano]]'': San Marino – Serenissima Repubblica di San Marino | |- |{{flagicon2|Saint Kitts and Nevis}} [[San Cristobal at Nieves]] - Pederasyo ng San Cristobal at Nieves (''[[Pederasyon|estadong pederal]], [[Commonwealth realm]]'') | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Saint Kitts and Nevis | |- |{{flagicon2|Saint Helena}} [[Santa Helena]] (''panlabas na teritoryo ng [[#N|Nagkakaisang Kaharian]]'') | | | |- |{{flagicon2|Saint Lucia}} [[Santa Lucia]] (''[[Commonwealth realm]]'') | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Saint Lucia | |- |{{flagicon2|Saint-Pierre and Miquelon}} [[San Pedro at Mikelon|San Pedro at Mikelón]] (''panlabas na kolektibidad ng [[#P|Pransiya]]'') | | | |- |{{flagicon2|Saint Vincent and the Grenadines}} [[San Vicente at ang Kagranadinahan]] (''[[Commonwealth realm]]'') | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Saint Vincent and the Grenadines | |- |{{flagicon2|Zambia}} [[Sambia|Sámbia]] - Republika ng Sámbia | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Zambia – Republic of Zambia | |- |{{flagicon2|Samoa}} [[Samoa]] <ref>''Samoa'': Samoa (Panganiban)</ref> - Independiyenteng Estado ng Samoa | | * ''[[Wikang Samoano|Samoano]]'': Sāmoa – Mālo Tuto'atasi o Sāmoa * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Samoa – Independent State of Samoa | |- |{{flagicon2|São Tomé and Príncipe}} [[San Tomas at Prinsipe|San Tomás at Prínsipe]] - Demokratikong Republika ng San Tomás at Prínsipe | |''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': São Tomé e Príncipe – República Democrática de São Tomé e Príncipe | |- |{{flagicon2|Senegal}} [[Senegal|Sénegal]] - Republika ng Senegal | |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Sénégal – République du Sénégal | |- |{{flagicon2|Serbia}} [[Serbya]] - Republika ng Serbya | | * ''[[Wikang Serbiyo|Sérbiyo]]'': Србија – Република Србија * ''[[Wikang Unggaro|Unggaro]]'': Szerbia – Szerb Köztársaság | |- |{{flagicon2|Seychelles}} [[Seykelas]] - Republika ng Seykelas | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Seychelles – Republic of Seychelles * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Seychelles – République des Seychelles * ''[[Wikang Creole|Creole]]'': – Repiblik Sesel | |- |{{flagicon2|Sierra Leone}} [[Sierra Leone]] - Republika ng Sierra Leone | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Sierra Leone – Republic of Sierra Leone | |- |{{flagicon2|East Timor}} [[Silangang Timor]] - Demokratikong Republika ng Silangang Timor | | * ''[[Wikang Tetum|Tetum]]'': Timor Lorosa'e – Repúblika Demokrátika Timor Lorosa'e * ''[[Wikang Portuges|Portuges]]'': Timor-Leste – República Democrática de Timor-Leste | |- |{{flagicon2|Zimbabwe}} [[Simbabwe]] - Republika ng Simbabwe | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Zimbabwe – Republic of Zimbabwe | |- |{{flagicon2|Singapore}} [[Singapura]] <ref>''Singapore'': Singapura (De Dios, Panganiban)</ref> - Republika ng Singapura | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Singapore – Republic of Singapore * ''[[Wikang Malay|Malay]]'': Singapura – Republik Singapura * ''[[Wikang Mandarin|Mandarin]]'': 新加坡 – 新加坡共和国 * ''[[Wikang Tamil|Tamil]]'': சிங்கப்பூர் – சிங்கப்பூர் குடியரசு | |- |{{flagicon2|Solomon Islands}} [[Kapuluang Salomon|Kapuluang Salomón]] (''[[Commonwealth realm]]'') | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Solomon Islands | |- |{{flagicon2|Somalia}} [[Somalya]] (''kasalukuyang pira-piraso ang buong bansa kasama ang kanyang [[Politika sa Somalia|Transisyonal na Pambansang Pamahalaan]] na pinatapon, tingnan din ang [[#S|Somaliland]]'') | | * ''[[Wikang Somali|Somali]]'': Soomaaliya – Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': الصومال – جمهورية الصومال | |- |{{flagicon2|Somaliland}} [[Somalilandiya]] - Republika ng Somalilandiya (''de facto'' na malayang estado sa loob ng [[#S|Somalia]]'') | | * ''[[Wikang Somali|Somali]]'': Soomaaliland – Jamhuuriyadda Soomaaliland * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': ارض الصومال – جمهورية ارض الصومال | |- |[[Talaksan:Flag of the Sovereign Military Order of Malta.svg|22px]] [[Sovereign Military Order of Malta|Soberanong Militar na Ordén ng Malta]] (''huwag ikalito sa [[#M|Malta]]'') | | | |- |{{flagicon2|Sri Lanka}} [[Sri Lanka]] - Demokratikong Sosyalistang Republika ng Sri Lanka | | * ''[[Wikang Sinhala|Sinhala]]'': ශ්රී ලංකාව * ''[[Wikang Tamil|Tamil]]'': இலங்கை – இலங்கை ஜனநாயக சமத்துவ குடியரசு | |- |{{flagicon2|Sudan}} [[Sudan|Sudán]]<ref>''Sudan'': Sudan (Panganiban)</ref> - Republika ng Sudán | | * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': السودان – جمهورية السودان * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Sudan – Republic of the Sudan | |- |{{flagicon2|Suriname}} [[Suriname|Surinam]] - Republika ng Suriname | |''[[Wikang Olandes|Olandes]]'': Suriname – Republiek Suriname | |- |{{flagicon2|Norway}} [[Svalbard]] (''panlabas na teritoryo ng [[#N|Noruwega]], kinikilala sa pandaigdigang kasunduan'') | | | |- |{{flagicon2|Swaziland}} [[Suwasilandiya]] - Kaharian ng Suwasilandiya | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Swaziland – Kingdom of Swaziland * ''[[Wikang Swati|Swati]]'': eSwatini – Umbuso weSwatini | |- |{{flagicon2|Sweden}} [[Suwesya]] - Kaharian ng Suwesya (Kaharian ng Suweko<ref>''Swedish'': Suweko (Padre English)</ref>) | |''[[Wikang Suweko|Suweko]]'': Sverige – Konungariket Sverige | |- |{{flagicon2|Switzerland}} [[Suwisa]] <ref>''Switzerland'': Suwisa (De Dios)</ref> - Konpederasyo ng Suwisa (''Swiss'') (''[[Pederasyon|estadong pederal]]'') | | * ''[[Wikang Latin|Latin]]'': Confoederatio Helvetica * ''[[Wikang Aleman|Alemán]]'': Schweiz – Schweizerische Eidgenossenschaft * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Suisse – Confédération Suisse * ''[[Wikang Italyano|Italyano]]'': Svizzera – Confederazione Svizzera * ''[[Wikang Romansh|Romansh]]'': Svizra – Confederaziun Svizra | |- |{{flagicon2|Syria}} [[Sirya]]<ref>''Syria'': Sirya (Magandang Balita Biblia [orihinal: Siria], Panganiban)</ref> - Arabong Republika ng Sirya | |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': سورية – الجمهوريّة العربيّة السّوريّة | |- |{{flagicon2|Taiwan}} [[Republika ng Tsina|Taywan (ROC)]] <ref>Taiwan: ''Taywan'' (Panganiban)</ref> - Republika ng Tsina (''popular na tumutukoy bilang Taywan at [[panlabas na ugnayan ng Republika ng Tsina|diplomatikong]] kilala minsan bilang [[Tsinong Taipei]], ang [[Kalagayang pampolitika ng Taywan|kalagayang pampolitika]] ng ROC at ang [[Legal na kalagayan ng Taywan|legal na kalagayan]] ng [[Taiwan|Pulong Taywan]] (at kaniyang mga [[Talaan ng mga pulo sa Repulika ng Tsina|karatig pulo]]) na may pagtatalo'') | |''[[Wikang Mandarin|Mandarin]]'': 臺灣 / 台灣 – 中華民國 | |- |{{flagicon2|Tajikistan}} [[Tayikistan]] - Republika ng Tayikistan | |''[[Wikang Tajiki|Tajiki]]'': Тоҷикистон – Ҷумҳурии Тоҷикистон | |- |{{flagicon2|Tanzania}} [[Tansaniya]] - Nagkakaisang Republika ng Tanzania (''[[Pederasyon|estadong pederal]]'') | | * ''[[Wikang Swahili|Swahili]]'': Tanzania – Jamhuri ya Muungano wa Tanzania * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'':Tanzania – United Republic of Tanzania | |- |{{flagicon2|Isle of Man}} [[Pulo ng Man]] (''Isle of Man'') (''[[Dumidependeng Korona|Mga dumidepende sa Koronang Britaniko]], kilala din bilang Mann'') | | | |- |{{flagicon2|Thailand}} [[Thailand]]<ref>''Thailand'': Thailand (De Dios)</ref> - Kaharian ng Thailand | |''[[Wikang Thai|Thai]]'': ประเทศไทย – ราชอาณาจักรไทย | |- |{{flagicon2|South Africa}} [[Timog Aprika]] (''kadalasang isinusulat o binabanggit bilang Timog Aprika'') - Republika ng Timog Aprika | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': South Africa – Republic of South Africa * ''[[Wikang Afrikaans|Afrikaans]]'': Suid-Afrika – Republiek van Suid-Afrika * ''[[Wikang Xhosa|Xhosa]]'': Mzantsi Afrika – IRiphabliki yaseMzantsi Afrika * ''[[Wikang Zulu|Zulu]]'': Ningizimu Afrika – IRiphabliki yaseNingizimu Afrika * ''[[Wikang Ndebele|Ndbele]]'': Sewula Afrika – IRiphabliki yeSewula Afrika * ''[[Wikang Hilagang Sotho|Hilagang Sotho]]'': Afrika-Borwa – Rephaboliki ya Afrika-Borwa * ''[[Wikang Sotho|Sotho]]'': Afrika Borwa – Rephaboliki ya Afrika Borwa * ''[[Wikang Tswana|Tswana]]'': Aforika Borwa – Rephaboliki ya Aforika Borwa * ''[[Wikang Swati|Swati]]'': Ningizimu Afrika – IRiphabhulikhi yeNingizimu Afrika * ''[[Wikang Venda|Venda]]'': Afurika Tshipembe – Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe * ''[[Wikang Tsonga|Tsonga]]'': Afrika Dzonga – Riphabliki ra Afrika Dzonga | |- |{{flagicon2|South Korea}} [[Timog Korea]] (''popular na kilala bilang Timog Korea'') - Republika ng Korea | |''[[Wikang Koreano|Koreano]]'': 한국 – 대한민국 | |- |{{flagicon2|South Ossetia}} [[Timog Ossetia]] - Republika ng Timog Ossetia (''de facto'' na malayang estado sa loob ng [[#G|Georgia]]'') | | * ''[[Wikang Osetyo|Osetyo]]'': Хуссар Ирыстон – Республикæ Хуссар Ирыстон * ''[[Wikang Ruso|Ruso]]'': Южная Осетия – Республика Южная Осетия | |- |{{flagicon2|South Sudan}} [[Timog Sudan|Timog Sudán]] - Republika ng Timog Sudán | |* ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': South Sudan – Republic of South Sudan | |- |{{flagicon2|Togo}} [[Togo]] - Republika ng Togo | |''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Togo – République Togolaise | |- |{{flagicon2|Tonga}} [[Tonga|Tonga]] - Kaharian ng Tonga | | * ''[[Wikang Tongga|Tonga]]'': Tonga – Pule'anga Fakatu'i 'o Tonga * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Tonga – Kingdom of Tonga | |- |{{flagicon2|Chad}} [[Tsad]] - Republika ng Tsad | | * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Tchad – République du Tchad * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': تشاد – جمهوريّة تشاد | |- |{{flagicon2|Chile}} [[Tsile]]<ref>''Chile'': Tsile (Panganiban)</ref> - Republika ng Tsile | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Chile – República de Chile | |- |{{flagicon2|People's Republic of China}} [[Republikang Popular ng Tsina|Tsina (PRC)]]<ref>''China'': Tsina (Padre English)</ref> - Popular na Republika ng Tsina (''kadalasang [[Punong-Lupaing Tsina]]'') | |''[[Wikang Mandarin|Mandarin]]'': 中国 – 中华人民共和国 | |- |{{flagicon2|Czech Republic}} [[Tseko]] - Republika ng Tseko (''minsang isinusulat o binabanggit bilang Czechia'') | |''[[Wikang Tseko|Tseko]]'': Českó – Česká republika | |- | colspan="4" |<center> ''Tingnan ang [[#T|Taywan (ROC)]] para sa [[Republika ng Tsina]] (tingnan din [[Patakarang Isang-Tsina]] at [[Tsina at ang Mga Nagkakaisang Bansa|pagtatalo sa representasyon sa UN sa pagitan ng PRC at ROC]])'' </center> |- |{{flagicon2|Cyprus}} [[Tsipre]]<ref>''Cyprus'': Tsipre (Magandang Balita Biblia, orihinal ''Chipre'')</ref> - Republika ng Tsipre (''tingnan din [[#H|Hilagang Tsipre]]'') | | * ''[[Wikang Griyego|Griyego]]'': Κυπρος – Κυπριακή Δημοκρατία * ''[[Wikang Turko|Turko]]'': Kıbrıs – Kıbrıs Cumhuriyeti | |- |{{flagicon2|Transnistria}} [[Transnistria]] - Republikang Pridnestroviang Moldova ng [[Transnistria]] (''ginagamit ng pamahalaang Transnistriano ang saling ''Pridnestrovie'', de facto malayang estado sa loob ng [[#M|Moldova]]'') | | * ''[[Wikang Ruso|Ruso]]'': Приднестровье'': Приднестровская Молдавская Республика * ''[[Wikang Ukranyano|Ukranyano]]'': Придністров'я'': Придністровська Молдавська Республіка * ''[[Wikang Rumano|Rumano]]'': Нистря'': Република Молдовеняскэ Нистрянэ | |- |{{flagicon2|Trinidad and Tobago}} [[Trinidad at Tobago]] - Republika ng Trinidad at Tobago | |''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Trinidad and Tobago – Republic of Trinidad and Tobago | |- |{{flagicon2|Tristan da Cunha}} [[Tristan da Cunha|Tristan da Kunya]] (''dumidepende sa [[#S|Saint Helena]], isang panlabas na teritoryo ng [[#U|United Kingdom]]'') | | | |- |{{flagicon2|Tuvalu}} [[Tubalu]] (''[[Commonwealth realm]]'') | |''[[Wikang Tuvalu|Tuvalu]] at [[Wikang Ingles|Ingles]]'': Tubalu | |- |{{flagicon2|Tunisia}} [[Tunisya]] - Republika ng Tunisya | | * ''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': تونس – الجمهورية التونسية * ''[[Wikang Pranses|Pranses]]'': Tunisie - République du Tunisie | |- |{{flagicon2|Turkey}} [[Turkya]] <ref>''Turkey'': Turkya (Padre English, Sagalongos)</ref> - Republika ng Turkya | |''[[Wikang Turko|Turko]]'': Türkiye – Türkiye Cumhuriyeti | |- |{{flagicon2|Turkmenistan}} [[Turkmenistan]] | |''[[Wikang Turkmen|Turkmen]]'': Türkmenistan | |- |{{flagicon2|Turks and Caicos Islands}} [[Kapuluang Turko at Caicos]] (''panlabas na teritoryo ng [[#U|United Kingdom]]'') | | | |- |{{flagicon2|Uganda}} [[Uganda]] - Republika ng Uganda | | * ''[[Wikang Ingles|Ingles]]'': Uganda – Republic of Uganda * ''[[Wikang Swahili|Swahili]]'': Uganda – Jamhuri ya Uganda | |- |{{flagicon2|Ukraine}} [[Ukranya]] | |''[[Wikang Ukranyano|Ukranyano]]'': Україна | |- |{{flagicon2|Hungary}} [[Unggarya]]<ref>''Hungary'': Unggarya (Panganiban)</ref> - Republika ng Unggarya | |''[[Wikang Unggaro|Unggaro]]'': Magyarország – Magyar Köztársaság | |- |{{flagicon2|Uruguay}} [[Urugway|Urugwáy]]<ref>''Uruguay'': Urugway (Panganiban)</ref> - Oryental na Republika ng Urugwúy | |''[[Wikang Espanyol|Espanyol]]'': Uruguay – República Oriental del Uruguay | |- |{{flagicon2|Uzbekistan}} [[Usbekistan]] - Republika ng Usbekistan | |''[[Wikang Usbek|Usbek]]'': Ўзбекистон – Ўзбекистон Республикаси | |- |{{flagicon2|Vatican City}} [[Lungsod ng Vaticano|Lungsód ng Vaticano]] - Estadong Lungsód ng Vaticano | | * ''[[Wikang Latin|Latin]]'': Civitas Vaticana – Status Civitatis Vaticanæ * ''[[Wikang Italyano|Italyano]]'': Città del Vaticano – Stato della Città del Vaticano | |- |{{flagicon2|Wallis and Futuna}} [[Wallis at Futuna]] (''panlabas na koletibidad ng [[#P|Pransiya]]'') | | | |- |{{flagicon2|Yemen}} [[Yemen]] - Republika ng Yemen | |''[[Wikang Arabe|Arabe]]'': اليمن – الجمهوريّة اليمنية | |} == Mga sanggunian == === Talababa === [[Talaksan:UNITED NATIONS MEMBER STATES.djvu|thumb|200px|UN Press Release petsang 3 Hulyo 2006]] {{reflist|3}} === Bibliyograpiya === * English, James. ''English-Tagalog Dictionary'' (1965) at ''Tagalog-English Dictionary'' (1986). * Sagalongos, Felicidad T.E. ''Diksiyunaryong Ingles-Pilipino Pilipino-Ingles''. (1968). * Calderon. ''Diccionario Ingles-Español-Tagalog''. * De Dios, Reynaldo [Tagalog], at Afenir [Ilokano]. ''English-Tagalog-Ilokano Vocabulary''. (2005). * Panganiban, Jose Villa. ''Concise English-Tagalog Dictionary''. (1969). * ''UP Diksiyonaryong Filipino''. (2001). * Santos, Vito C. ''New Vicassan's English-Pilipino (Tagalog) Dictionary'' (1995), Anvil Publishing, 1,603 pahina, ISBN 971-27-0349-5, ISBN 978-971-27-0349-2 * Gaboy, Luciano L. ''Talahuluganang Ingles-Filipino/English-Filipino Dictionary'', Gabby's Dictionary, GabbyDictionary.com. == Tingnan din == * [[Talaan ng mga kabansaan]] * [[Talaan ng mga bansa ayon sa kapal ng populasyon]] * [[Tala ng mga bansa ayon sa populasyon]] * [[Tala ng mga bansa ayon sa GDP (PPP) bawat kapita]] [[Kategorya:Talaan ng mga bansa]] {{Earth}} 7neil4zicj8i651y5u8r2gkf27xm036 Oso 0 10107 1963803 1952391 2022-08-18T01:00:02Z ListeriaBot 79921 Wikidata list updated [V2] wikitext text/x-wiki {{Automatic taxobox | taxon = Ursidae | name = Oso | fossil_range = {{Geological range|38|0}}Late [[Eocene]] – Recent | image = Ours brun parcanimalierpyrenees 1.jpg | image_caption = [[Brown bear]] (''Ursus arctos'') | authority = [[Johann Fischer von Waldheim|G. Fischer de Waldheim]], 1817 | type_genus = ''[[Ursus (mammal)|Ursus]]'' | type_genus_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1758 | subdivision_ranks = Subfamilies | subdivision = {{dagger}}[[Hemicyoninae]]<br/> {{dagger}}[[Ursavini|Ursavinae]]<br/> {{dagger}}[[Agriotheriinae]]<br/> [[Ailuropodinae]] ([[Giant Panda|Pandas]])<br/> [[Tremarctinae]] ([[Spectacled Bear|Spectacled Bears]])<br/> [[Ursinae]] (All other bear species) }} Ang mga '''oso'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Oso, osa}}</ref> o mga '''osa'''<ref name=JETE/>, kung babae, ay mga malalaking [[mamalya]] sa pamilyang '''Ursidae''' ng order na [[Carnivora]]. Inuuri ang mga oso sa mga [[caniform]], o mga tila-asong [[carnivoran]], na ang pinakamalapit na mga namumuhay na kamag-anakan ay ang mga [[piniped]]. Bagaman may walo lamang na mga nabubuhay na [[espesye]] ng oso, malawak ang nasasakupan ng mga ito at lumilitaw sa iba't ibang uri ng mga pook sa buong [[Northern hemisphere|Hilagang parte]] ng mundo at sa ilang bahagi ng [[Southern hemisphere|katimugang hemispiro]]. Kabilang sa pangkaraniwang katangian ng mga oso ang pagkakaroon ng maikling buntot, mabisang pang-amoy at pandinig, ang pagkakaroon ng limang di-naibabalik na mga kuko sa bawat kamay at paa, at pagkakaroon ng mahaba at makapal na balahibo. == Mga genus == {{Wikidata list|sparql= SELECT ?item (concat("''[[", ?taxonname, "]]''") as ?taxonLink) (concat("[http://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?s=y&id=", ?msw, " Mammal Species of the World]") as ?mswLink) WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q16521 ; wdt:P105 wd:Q34740 ; wdt:P171* wd:Q11788 ; wdt:P225 ?taxonname . optional { ?item wdt:P959 ?msw . } } |columns=P18:Larawan,?taxonLink:Genus,P1843:Ibang tawag,?mswLink:MSW |section= |min_section=3 |sort=P225 |links=text |thumb=128 |autolist=fallback }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' ! Larawan ! Genus ! Ibang tawag ! MSW |- | [[Talaksan:Agriotherium insignis plio montpellier.JPG|center|128px]] | ''[[Agriotherium]]'' | | |- | [[Talaksan:Ailurarctos paleoart.webp|center|128px]] | ''[[Ailurarctos]]'' | | |- | [[Talaksan:Panda ChiangMaiZoo humarkus.jpg|center|128px]] | ''[[Ailuropoda]]'' | | [http://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?s=y&id=14000940 Mammal Species of the World] |- | [[Talaksan:Arctotherium.jpg|center|128px]] | ''[[Arctotherium]]'' | | |- | | ''[[Ballusia]]'' | | |- | | ''[[Myrmarctos]]'' | | |- | | ''[[Pararctotherium]]'' | | |- | [[Talaksan:Ursavus tedforti.jpg|center|128px]] | ''[[Ursavus]]'' | | |- | [[Talaksan:Black bear large.jpg|center|128px]] | ''[[Ursus]]'' | | [http://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?s=y&id=14000952 Mammal Species of the World] |} {{Wikidata list end}} == Sanggunian == {{reflist}} {{Commonscat|Ursidae}} {{English|Bear}} {{usbong|Mamalya}} {{Authority control}} [[Kategorya:Ursidae]] [[Kategorya:Oso]] i1hfpyn96rf5h3z0vpoo8dx033boxxb Berlin 0 11824 1963751 1963510 2022-08-17T19:41:28Z Ryomaandres 8044 /* Arkitektura */ wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement|name=Berlin|subdivision_type=Bansa|subdivision_name=Alemanya|subdivision_type1=[[Landstadt ng Alemanya|Estado]]|subdivision_name1=[[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|Berlin]]|settlement_type=Kabeserang lungsod, [[Landstadt ng Alemanya|Estado]], at [[Mga munisipalidad ng Alemanya|munisipalidad]]|image_skyline={{Photomontage|position=center | photo1a = Siegessaeule Aussicht 10-13 img4 Tiergarten.jpg | photo2a = Brandenburger Tor abends.jpg | photo2b = Berliner Dom, Westfassade, Nacht, 160309, ako.jpg | photo3a = Schloss Charlottenburg (233558373).jpeg | photo3b = Berlin_Museumsinsel_Fernsehturm.jpg | photo4a = Siegessäule-Berlin-Tiergarten.jpg | photo4b = Hochhäuser am Potsdamer Platz, Berlin, 160606, ako.jpg | photo5a = Reichstag Berlin Germany.jpg | color_border = white | color = white | spacing = 2 | size = 270 | foot_montage = '''Mula itaas, kaliwa pakanan''': [[Tiergarten, Berlin|Tiergarten]] skyline; [[Tarangkahang Brandeburgo]]; [[Katedral ng Berlin]]; [[Palasyo ng Charlottenburg]]; [[Pulo ng mga Museo]], at [[Toreng Pang-TV ng Berlin]]; [[Haligi ng Tagumpay ng Berlin|Haligi ng Tagumpay]]; [[Plaza Potsdam]]; at [[gusaling Reichstag]] }}|image_shield=Coat of arms of Berlin.svg|shield_size=70px|pushpin_map=Germany#Europe|pushpin_relief=yes|pushpin_map_caption=Kinaroroonan sa Alemanya|coordinates={{coord|52|31|12|N|13|24|18|E|format=dms|display=inline,title}}|image_flag=Flag_of_Berlin.svg|image_map={{maplink|frame=y|plain=yes|frame-align=center|type=shape<!--line-->|fill=#ffffff|fill-opacity=0|stroke-color=|stroke-width=2|frame-width=250|frame-height=300}}|total_type=Lungsod/Estado|area_total_km2=891.7|area_footnotes=<ref name="statoffice">{{cite web |access-date=2 May 2019 |title=Amt für Statistik Berlin Brandenburg – Statistiken |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Statistiken/inhalt-statistiken.asp |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |language=de |archive-date=8 March 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308125331/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Statistiken/inhalt-statistiken.asp |url-status=dead }}</ref>|population_total=3769495|population_footnotes=<ref name="pop-detail"/>|population_as_of=Disyembre 31, 2020|population_urban=4473101|population_urban_footnotes=<ref name="citypopulation_urban">{{cite web|url=https://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|author=citypopulation.de quoting Federal Statistics Office|title=Germany: Urban Areas|access-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603133151/https://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|archive-date=2020-06-03|url-status=live}}</ref>|population_metro=6144600|population_metro_footnotes=<ref>{{cite web |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/pms/2019/19-02-08.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827224549/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/pms/2019/19-02-08.pdf |url-status=dead |archive-date=27 August 2021 |title=Bevölkerungsanstieg in Berlin und Brandenburg mit nachlassender Dynamik |date=8 February 2019 |website=statistik-berlin-brandenburg.de |publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg |access-date=24 November 2019}}</ref>|elevation_m=34|population_demonyms=Berlines<br/>Berliner (m), Berlinerin (f) (Aleman)|blank_name_sec1=[[Gross regional product|GRP (nominal)]]|blank_info_sec1=€155 billion (2020)<ref>{{cite web|url = https://www.statistikportal.de/en/node/649|title = Bruttoinlandsprodukt – in jeweiligen Preisen – 1991 bis 2020|website = www.statistikportal.de|access-date = 1 April 2021|archive-date = 1 April 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210401011816/https://www.statistikportal.de/en/node/649|url-status = live}}</ref>|blank1_name_sec1=GRP kada tao|blank1_info_sec1=€41,000 (2020)|blank2_name_sec2=[[Human Development Index|HDI]] (2018)|blank2_info_sec2=0.964<ref name="GlobalDataLab">{{Cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=13 September 2018|archive-date=23 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|url-status=live}}</ref><br/>{{color|green|very high}} · [[List of German states by Human Development Index|2nd of 16]]|timezone1=[[Central European Time|CET]]|utc_offset1=+01:00|timezone1_DST=[[Central European Summer Time|CEST]]|utc_offset1_DST=+02:00|blank_name_sec2=[[GeoTLD]]|blank_info_sec2=[[.berlin]]|website={{URL|www.berlin.de/en/}}|governing_body=[[Abgeordnetenhaus ng Berlin]]|leader_title=[[Namumunong Alkalde ng Berlin|Namumunong Alkalde]]|leader_party=SPD|leader_name=[[Franziska Giffey]]|geocode=[[Nomenclature of Territorial Units for Statistics|NUTS Region]]: DE3|area_code=[[List of dialling codes in Germany#030 – Berlin|030]]|registration_plate=B{{NoteTag |1 = Prefixes for vehicle registration were introduced in 1906, but often changed due to the political changes after 1945. Vehicles were registered under the following prefixes: "I A" (1906&nbsp;– April 1945; devalidated on 11 August 1945); no prefix, only digits (from July to August 1945), "БГ" (=BG; 1945–46, for cars, trucks and busses), "ГФ" (=GF; 1945–46, for cars, trucks and busses), "БM" (=BM; 1945–47, for motor bikes), "ГM" (=GM; 1945–47, for motor bikes), "KB" (i.e.: [[Allied Kommandatura|Kommandatura]] of Berlin; for all of Berlin 1947–48, continued for [[West Berlin]] until 1956), "GB" (i.e.: Greater Berlin, for [[East Berlin]] 1948–53), "I" (for East Berlin, 1953–90), "B" (for West Berlin from 1 July 1956, continued for all of Berlin since 1990).}}|iso_code=DE-BE|official_name=Berlin}}Ang '''Berlin''' ay ang [[kabisera|kabesera]] ng [[Alemanya]]. May 3.7 milyong naninirahan dito, ito ang [[Talaan ng mga lungsod sa Alemanya batay sa populasyon|pinakamalaking lungsod]] sa bansa ayon sa lugar at populasyon<ref>{{Cite news |last=Milbradt |first=Friederike |date=6 February 2019 |title=Deutschland: Die größten Städte |language=de |work=[[Die Zeit]] (Magazin) |location=Hamburg |url=https://www.zeit.de/zeit-magazin/2019/07/flaechengroesste-staedte-deutschlandkarte |url-status=live |access-date=24 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190213183401/https://www.zeit.de/zeit-magazin/2019/07/flaechengroesste-staedte-deutschlandkarte |archive-date=13 February 2019}}</ref><ref>{{Cite news |date=1 August 2019 |title=Leipzig überholt bei Einwohnerzahl Dortmund – jetzt Platz 8 in Deutschland |language=de |work=[[Leipziger Volkszeitung]] |location=Leipzig |url=https://www.lvz.de/Leipzig/Lokales/Leipzig-ueberholt-bei-Einwohnerzahl-Dortmund-jetzt-Platz-8-in-Deutschland |url-status=dead |access-date=24 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191113070247/https://www.lvz.de/Leipzig/Lokales/Leipzig-ueberholt-bei-Einwohnerzahl-Dortmund-jetzt-Platz-8-in-Deutschland |archive-date=13 November 2019}}</ref>, at ang pinakamalaking lungsod ayon sa populasyon sa [[Kaisahang Yuropeo|Unyong Europeo]], ayon sa populasyon sa loob ng mga limitasyon ng lungsod.<ref name="pop-detail">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> Isa sa [[Länder ng Alemanya|labing-anim na kinabibilangang estado]] ng Alemanya, ang Berlin ay napalilibutan ng [[Brandeburgo|Estado ng Brandeburgo]] at kadugtong ng [[Potsdam]], ang kabesera ng Brandeburgo. Ang urbanong pook ng Berlin, na may populasyon na humigit-kumulang 4.5 milyon, ay ang pangalawang pinakamataong urbanong pook sa Alemanya pagkatapos ng [[Ruhr]]. Ang [[Kalakhang Rehiyon ng Berlin-Brandeburgo|kabeserang rehiyon ng Berlin-Brandeburgo]] ay may humigit-kumulang 6.2 milyong mga naninirahan at ito ang [[Mga kalakhang rehiyon ng Alemanya|ikatlong pinakamalaking kalakhang rehiyon ng Alemanya]] pagkatapos ng mga rehiyon ng [[Rin-Ruhr]] at [[Francfort Rin-Meno|Rin-Meno]].<ref>{{Cite web |date=4 October 2016 |title=Daten und Fakten zur Hauptstadtregion |url=https://www.berlin-brandenburg.de/metropolregion/daten-und-fakten/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190321175940/https://www.berlin-brandenburg.de/metropolregion/daten-und-fakten/ |archive-date=21 March 2019 |access-date=13 April 2022 |website=www.berlin-brandenburg.de}}</ref> Nagkaroon ng [[Pag-iisa ng Berlin at Brandeburgo|bigong pagtatangkang pag-isahin ang parehong estado noong 1996]], at sa kabila ng nananatiling hiwalay, ang dalawang estado ay nagtutulungan sa maraming bagay hanggang ngayon. Ang Berlin ay tumatawid sa pampang ng [[Spree (ilog)|Spree]], na dumadaloy sa [[Havel]] (isang [[tributaryo]] ng [[Ilog Elba|Elbe]]) sa kanlurang boro ng [[Spandau]] . Kabilang sa mga pangunahing topograpikong tampok ng lungsod ay ang maraming lawa sa kanluran at timog-silangan na mga boro na nabuo ng [[Spree (ilog)|Spree]], [[Havel]], at [[Dahme (ilog)|Dahme]], na ang pinakamalakin ay ang [[Lawa ng Müggelsee|Lawa Müggelsee]]. Dahil sa lokasyon nito sa [[Kapatagang Europeo]], ang Berlin ay naiimpluwensiyahan ng isang [[Klimang banayad|banayad na pana-panahong klima]]. Halos sangkatlo ng lugar ng lungsod ay binubuo ng mga kagubatan, [[Tala ng mga liwasan at hardin sa Berlin|liwasan, hardin]], ilog, kanal, at lawa.<ref name="gruen">{{Cite web |last=Senatsverwaltung für Umwelt, Verkehr und Klimaschutz Berlin, Referat Freiraumplanung und Stadtgrün |title=Anteil öffentlicher Grünflächen in Berlin |url=https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210225003118/https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |archive-date=25 February 2021 |access-date=2020-01-10}}</ref> Ang lungsod ay nasa lugar ng diyalektong [[Gitnang Aleman]], ang [[Alemang Berlin|diyalekto ng Berlin]] ay isang varyant ng mga [[Mga diyalektong Lausitzisch-Neumärkisch|diyalektong Lausitzisch-Neumärkisch]]. Unang naidokumento noong ika-13 siglo at sa pagtawid ng dalawang mahalagang makasaysayang [[Ruta ng kalakalan|rutang pangkalakalan]],<ref name="staple">{{Cite web |date=August 2004 |title=Niederlagsrecht |trans-title=Settlement rights |url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151122025717/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |archive-date=22 November 2015 |access-date=21 November 2015 |publisher=Verein für die Geschichte Berlins |language=de}}</ref> Ang Berlin ay naging kabesera ng [[Margrabyato ng Brandeburgo]] (1417 – 1701), ang [[Kaharian ng Prusya]] (1701–1918), ang [[Imperyong Aleman]] (1871). –1918), ang [[Republikang Weimar]] (1919–1933), at [[Alemanyang Nazi]] (1933–1945). Ang [[Berlin noong dekada '20]] ay ang ikatlong pinakamalaking munisipalidad sa mundo.<ref>{{Cite web |date=September 2009 |title=Topographies of Class: Modern Architecture and Mass Society in Weimar Berlin (Social History, Popular Culture and Politics in Germany) |url=https://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=23505 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180706161901/https://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=23505 |archive-date=6 July 2018 |access-date=9 October 2009 |publisher=www.h-net.org}}</ref> Pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] at ang kasunod na pananakop nito ng mga matagumpay na bansa, nahati ang lungsod; ang [[Kanlurang Berlin]] ay naging isang de facto na [[Engklabo at eksklabo|eksklabo]] ng [[Kanlurang Alemanya]], na napapalibutan ng [[Pader ng Berlin]] (mula Agosto 1961 hanggang Nobyembre 1989) at teritoryo ng Silangang Aleman.<ref>{{Cite web |title=Berlin Wall |url=https://www.britannica.com/EBchecked/topic/62202/Berlin-Wall |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080630080628/https://www.britannica.com/EBchecked/topic/62202/Berlin-Wall |archive-date=30 June 2008 |access-date=18 August 2008 |website=[[Encyclopædia Britannica]]}}</ref> Ang [[Silangang Berlin]] ay idineklara na kabesera ng Silangang Alemanya, habang ang [[Bonn]] ay naging kabesera ng Kanlurang Alemanya. Kasunod ng [[muling pag-iisang Aleman]] noong 1990, ang Berlin ay muling naging kabesera ng buong Alemanya. Ang Berlin ay isang [[Lungsod pandaigdig|pandaigdigang lungsod]] ng [[Kultura ng Berlin|kultura]], [[Politika ng Berlin|politika]], [[Media ng Berlin|media]], at agham.<ref>{{Cite web |title=Berlin – Capital of Germany |url=https://www.germany.info/Vertretung/usa/en/04__W__t__G/03/01/03/Feature__3.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120112204045/https://www.germany.info/Vertretung/usa/en/04__W__t__G/03/01/03/Feature__3.html |archive-date=12 January 2012 |access-date=18 August 2008 |website=German Embassy in Washington}}</ref><ref>{{Cite news |last=Davies |first=Catriona |date=10 April 2010 |title=Revealed: Cities that rule the world&nbsp;– and those on the rise |publisher=CNN |url=https://edition.cnn.com/2010/BUSINESS/04/10/cities.dominate.world/?hpt=C2 |url-status=live |access-date=11 April 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604014630/https://edition.cnn.com/2010/BUSINESS/04/10/cities.dominate.world/?hpt=C2 |archive-date=4 June 2011}}</ref><ref>{{Cite news |last=Sifton |first=Sam |date=31 December 1969 |title=Berlin, the big canvas |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2008/06/22/travel/22iht-22berlin.13882912.html |url-status=live |access-date=18 August 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130412012910/https://www.nytimes.com/2008/06/22/travel/22iht-22berlin.13882912.html |archive-date=12 April 2013}}</ref><ref>{{Cite journal |date=22 October 2009 |title=Global Power City Index 2009 |url=https://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |url-status=live |journal=Institute for Urban Strategies at the Mori Memorial Foundation |archive-url=https://web.archive.org/web/20140629143736/https://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |archive-date=29 June 2014 |access-date=29 October 2009}}</ref> Nakabatay ang [[Ekonomiya ng Berlin|ekonomiya]] nito sa mga [[High tech|high-tech]] na kompanya at [[Tersiyaryong sektor ng ekonomiya|sektor ng serbisyo]], na sumasaklaw sa magkakaibang hanay ng mga [[Malilikhaing industriya|malikhaing industriya]], pasilidad ng pananaliksik, mga korporasyon ng media at mga lugar ng kumbensiyon.<ref name="congress">{{Cite web |title=ICCA publishes top 20 country and city rankings 2007 |url=https://www.iccaworld.com/npps/story.cfm?ID=1577 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080922094543/https://www.iccaworld.com/npps/story.cfm?ID=1577 |archive-date=22 September 2008 |access-date=18 August 2008 |website=ICCA}}</ref><ref name="Cityofdesign2">{{cite press release|url=https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080816140547/https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|url-status=dead|archive-date=16 August 2008|title=Berlin City of Design|publisher=[[UNESCO]]|access-date=18 August 2008}}</ref> Ang Berlin ay nagsisilbing isang kontinental na pusod para sa trapiko sa himpapawid at tren at may napakakomplikadong ugnayan ng pampublikong transportasyon. Ang metropolis ay isang sikat na destinasyong [[Turismo sa Alemanya|panturista]].<ref>{{Cite journal |date=4 September 2014 |title=Berlin Beats Rome as Tourist Attraction as Hordes Descend |url=https://www.bloomberg.com/news/2014-09-03/berlin-beats-rome-as-tourist-attraction-as-hordes-descend.html |url-status=live |journal=Bloomberg L.P. |archive-url=https://web.archive.org/web/20140911154443/https://www.bloomberg.com/news/2014-09-03/berlin-beats-rome-as-tourist-attraction-as-hordes-descend.html |archive-date=11 September 2014 |access-date=11 September 2014}}</ref> Kabilang din sa mga makabuluhang industriya ang [[Teknolohiyang pang-impormasyon|IT]], mga [[parmasyutiko]], [[inhinyeriyang biyomedikal]], [[malinis na teknolohiya]], [[biyoteknolohiya]], konstruksiyon, at [[Elektronika|electronika]]. Ang Berlin ay tahanan ng mga unibersidad na kilala sa buong mundo gaya ng [[Unibersidad ng Berlin Humboldt|Pamantasang Humboldt]], [[Pamantasang Teknikal ng Berlin|Pamantasang Teknikal]], [[Malayang Unibersidad ng Berlin|Malayang Unibersidad]], [[Pamantasan ng mga Sining ng Berlin|Pamantasan ng mga Sining]], [[ESMT Berlin]], [[Paaralang Hertie]], at [[Kolehiyong Bard ng Berlin]]. Ang [[Zoolohikong Hardin ng Berlin|Zoolohikong Hardin]] nito ay ang pinakabinibisitang zoo sa Europa at isa sa pinakasikat sa buong mundo. Dahil ang [[Estudyo ng Babelsberg|Babelsberg]] ang kauna-unahang malakihang estudyong pampelikulang kompleks sa mundo, ang Berlin ay isang lalong sikat na lokasyon para sa mga pandaigdigang [[Tala ng mga pelikulang isinagawa sa Berlin|paggawa ng pelikula]].<ref>{{Cite web |date=9 August 2008 |title=Hollywood Helps Revive Berlin's Former Movie Glory |url=https://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,3549403,00.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080813010550/https://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,3549403,00.html |archive-date=13 August 2008 |access-date=18 August 2008 |website=[[Deutsche Welle]]}}</ref> Kilala ang lungsod sa mga pagdiriwang, magkakaibang arkitektura, nightlife, kontemporaneong sining at napakataas na kalidad ng pamumuhay.<ref>{{Cite news |last=Flint |first=Sunshine |date=12 December 2004 |title=The Club Scene, on the Edge |work=The New York Times |url=https://travel2.nytimes.com/2004/12/12/travel/12surf.html |url-status=live |access-date=18 August 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130402221310/https://travel2.nytimes.com/2004/12/12/travel/12surf.html |archive-date=2 April 2013}}</ref> Mula noong dekada 2000, saksi nag Berlin sa paglitaw ng isang kosmopolitang [[Startup ecosystem|eksenang]] [[entrepreneurship]].<ref>{{Cite journal |date=13 June 2014 |title=Young Israelis are Flocking to Berlin |url=https://www.newsweek.com/2014/06/20/young-israelis-are-flocking-berlin-262139.html |url-status=live |journal=Newsweek |archive-url=https://web.archive.org/web/20140827183310/https://www.newsweek.com/2014/06/20/young-israelis-are-flocking-berlin-262139.html |archive-date=27 August 2014 |access-date=28 August 2014}}</ref> Nagtataglay ang Berlin ng tatlong [[Pandaigdigang Pamanang Pook]]: [[Pulo ng mga Museo]]; ang mga [[Mga Palasyo at Liwasan ng Potsdam at Berlin|Palasyo at Liwasan ng Potsdam at Berlin]]; at ang mga [[Mga Modernismong Pabahay ng Berlin|Modernismong Pabahay ng Berlin]].<ref name="UNESCO">{{Cite web |title=World Heritage Site Museumsinsel |url=https://whc.unesco.org/en/list/896 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210506100913/https://whc.unesco.org/en/list/896 |archive-date=6 May 2021 |access-date=6 May 2021 |publisher=[[UNESCO]]}}</ref> Kabilang sa iba pang mga tanawin ang [[Tarangkahang Brandeburgo]], ang [[gusaling Reichstag]], [[Potsdamer Platz]], ang [[Alaala sa mga Pinaslang na Hudyo ng Europa]], ang [[Gedenkstätte Berliner Mauer|Alaala ng Pader ng Berlin]], ang [[Galeriya ng Silangang Bahagi]], ang [[Haligi ng Tagumpay sa Berlin]], [[Katedral ng Berlin]], at ang [[Fernsehturm Berlin|Toreng Pantelebisyon ng Berlin]], ang pinakamataas na estruktura sa Alemanya. Maraming museo, galeriya, aklatan, orkestra, at mga pinagdadausan ng sports ang Berlin. Kabilang dito ang [[Altes Museum]], ang [[Alte Nationalgalerie|Lumang Pamabansang Galeriya]], ang [[Museong Bode]], ang [[Museong Pergamon|Museo Pergamo]], ang [[Deutsches Historisches Museum|Museuong Pangkasaysayang Aleman]], ang [[Museong Hudyo Berlin]], ang [[Museo ng Likas na Kasaysayan, Berlin|Museo ng Likas na Kasaysayan]], ang [[Foro Humboldt]], ang [[Aklatang Estatal ng Berlin]], ang [[Opera Estatal ng Berlin]], ang [[Filarmonika ng Berlin]], at ang [[Maraton ng Berlin]]. == Kasaysayan == === Etimolohiya === Matatagpuan ang Berlin sa hilagang-silangan ng Alemanya, silangan ng Ilog [[Ilog Elba|Elbe]], na dating bumubuo, kasama ang Ilog (Sahon o Turingia) [[Saale]] (mula sa kanilang [[tagpuan]] sa [[Barby, Alemanya|Barby]] pataas), ang silangang hangganan ng [[Francia|Kahariang Franco]]. Habang ang Kahariang Franco ay pangunahing tinitirhan ng mga tribong [[Mga Aleman|Aleman]] tulad ng mga [[Mga Franco|Franco]] at mga [[Sakson|Sahon]], ang mga rehiyon sa silangan ng mga ilog sa hangganan ay pinaninirahan ng mga tribong [[Mga Eslabo|Eslabo]]. Ito ang dahilan kung bakit karamihan sa mga lungsod at nayon sa hilagang-silangan ng Alemanya ay may mga pangalang may pinagmulang [[Mga wikang Eslabo|Eslabo]] ([[Germania Slavica]]). Ang mga karaniwang [[Hermanisasyon|Hermanisadong]] pangalan ng lugar na [[Hulapi|hulaping]] Eslabo na pinagmulan ay ''-ow'', ''-itz'', ''-vitz'', ''-witz'', ''-itzsch'' at ''-in'', ang mga [[unlapi]] ay ''Windisch'' at ''Wendisch''. Ang pangalang ''Berlin'' ay nag-ugat sa wika ng mga naninirahan sa [[Mga Kanlurang Eslabo|Kanlurang Eslabo]] sa lugar ng Berlin ngayon, at maaaring nauugnay sa Lumang [[Wikang Polabo|Polabong]] tangkay na ''berl-'' / ''birl-'' ("latian").<ref>{{Cite book|last=Berger|first=Dieter|title=Geographische Namen in Deutschland|publisher=Bibliographisches Institut|year=1999|isbn=978-3-411-06252-2}}</ref> Dahil ang ''Ber-'' sa simula ay parang salitang Aleman na ''Bär'' ("oso"), lumilitaw ang isang oso sa eskudo de armas ng lungsod. Kaya ito ay isang halimbawa ng [[armas parlantes]]. Sa [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|labindalawang boro]] ng Berlin, lima ang may (bahagya) na pangalang may pinagmulang Eslabo: [[Pankow]] (pinakamatao), [[Steglitz-Zehlendorf]], [[Marzahn-Hellersdorf]], [[Treptow-Köpenick]], at [[Spandau]] (pinangalanang Spandow hanggang 1878). Sa siyamnapu't anim na kapitbahayan nito, dalawampu't dalawa ang may (bahagya) na pangalang may pinagmulang Eslabo: [[Altglienicke]], [[Alt-Treptow]], [[Britz]], [[Buch (Berlin)|Buch]], [[Buckow (Berlin)|Buckow]], [[Gatow]], [[Karow (Berlin)|Karow]], [[Kladow]], [[Köpenick]], [[Lankwitz]], [[Lübars]], [[Malchow (Berlin)|Marchow]][[Pankow (lokalidad)|,]] [[Marzahn]], [[Pankow]], [[Prenzlauer Berg]], [[Rudow]], [[Schmöckwitz]], [[Spandau (lokalidad)|Spandau]], [[Stadtrandsiedlung Malchow]], [[Steglitz]], [[Tegel]], at [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]]. Ang kapitbahayan ng [[Moabit]] ay may pangalang nagmula sa Pranses, at ang [[Französisch Buchholz]] ay ipinangalan sa mga [[Huguenot]]. === Ika-12 hanggang ika-16 na siglo === [[Talaksan:ZLB-Berliner_Ansichten-Januar.jpg|thumb|Mapa ng Berlin noong 1688]] [[Talaksan:Dom_und_Stadtschloss,_Berlin_1900.png|thumb|[[Katedral ng Berlin]] (kaliwa) at [[Palasyo ng Berlin]] (kanan), 1900]] Ang pinakaunang katibayan ng mga pamayanan sa lugar ng Berlin ngayon ay mga labi ng isang pundasyon ng bahay na may petsang 1174, na natagpuan sa mga paghuhukay sa Berlin Mitte,<ref>{{Cite news |title=Berlin ist älter als gedacht: Hausreste aus dem Jahr 1174 entdeckt |language=de |trans-title=Berlin is older than thought: house remains from 1174 have been found |agency=dpa |url=https://www.berlin.de/aktuelles/berlin/2674414-958092-berlin-ist-aelter-als-gedacht-hausreste-.html |url-status=live |access-date=24 August 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120824212016/https://www.berlin.de/aktuelles/berlin/2674414-958092-berlin-ist-aelter-als-gedacht-hausreste-.html |archive-date=24 August 2012}}</ref> at isang barakilang kahoy na may petsang humigit-kumulang 1192.<ref name="zycwaq">{{Cite news |last=Rising |first=David |date=30 January 2008 |title=Berlin dig finds city older than thought |work=[[NBC News]] |agency=Associated Press |url=https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/ |url-status=live |access-date=1 January 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180102013454/https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/ |archive-date=2 January 2018}}</ref> Ang unang nakasulat na mga talaan ng mga bayan sa lugar ng kasalukuyang Berlin ay mula sa huling bahagi ng ika-12 siglo. Ang [[Spandau]] ay unang binanggit noong 1197 at [[Köpenick]] noong 1209, bagaman ang mga lugar na ito ay hindi sumali sa Berlin hanggang 1920.<ref>{{Cite web |year=2002 |title=Zitadelle Spandau |trans-title=Spandau Citadel |url=https://www.berlin.de/tourismus/sehenswuerdigkeiten.en/00175.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20080612020333/https://www.berlin.de/tourismus/sehenswuerdigkeiten.en/00175.html |archive-date=12 June 2008 |access-date=18 August 2008 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG}}</ref> Ang gitnang bahagi ng Berlin ay maaaring masubaybayan pabalik sa dalawang bayan. Ang [[Cölln]] sa [[Fischerinsel]] ay unang binanggit sa isang dokumento noong 1237, at ang Berlin, sa kabila ng [[Spree (ilog)|Spree]] sa tinatawag ngayong [[Nikolaiviertel]], ay tinukoy sa isang dokumento mula 1244.<ref name="zycwaq" /> Ang 1237 ay itinuturing na petsa ng pagkakatatag ng lungsod.<ref name="Medtradc">{{Cite web |title=The medieval trading center |url=https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-medieval-trading-center/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160731190906/https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-medieval-trading-center/ |archive-date=31 July 2016 |access-date=11 June 2013 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG.}}</ref> Ang dalawang bayan sa paglipas ng panahon ay nabuo ang malapit na pang-ekonomiya at panlipunang ugnayan, at nakinabang mula sa [[Karapatan sa emporyo|pangunahing bahagi mismo]] sa dalawang mahalagang [[ruta ng kalakalan]] ng ''[[Sa pamamagitan ng Imperii|Via Imperii]]'' at mula [[Brujas]] hanggang [[Veliky Novgorod|Novgorod]].<ref name="staple2">{{Cite web |date=August 2004 |title=Niederlagsrecht |trans-title=Settlement rights |url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151122025717/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |archive-date=22 November 2015 |access-date=21 November 2015 |publisher=Verein für die Geschichte Berlins |language=de}}</ref> Noong 1307, bumuo sila ng isang alyansa na may isang karaniwang patakarang panlabas, bagaman ang kanilang mga panloob na pangangasiwa ay pinaghihiwalay pa rin.<ref name="Stöver2010">Stöver B. Geschichte Berlins.</ref><ref name="Lui stadtgr">{{Cite web |year=2004 |title=Stadtgründung Und Frühe Stadtentwicklung |trans-title=City foundation and early urban development |url=https://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr |archive-url=https://archive.today/20130620011811/http://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr#selection-75.18-75.40 |archive-date=20 June 2013 |access-date=10 November 2018 |publisher=Luisenstädtischer Bildungsverein |language=de}}</ref> Noong 1415, si [[Federico I, Elektor ng Brandeburgo|Federico I]] ay naging [[Prinsipe-elektor|elektor]] ng [[Margrabyato ng Brandeburgo]], na pinamunuan niya hanggang 1440.<ref>{{Cite web |year=1993 |title=The Hohenzollern Dynasty |url=https://www.west.net/~antipas/protected_files/news/europe/hohenzollerns.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20070807093738/https://www.west.net/~antipas/protected_files/news/europe/hohenzollerns.html |archive-date=7 August 2007 |access-date=18 August 2008 |publisher=Antipas}}</ref> Noong ika-15 siglo, itinatag ng kaniyang mga kahalili ang Berlin-Cölln bilang kabesera ng margebyato, at ang mga sumunod na miyembro ng pamilyang [[Pamilya Hohenzollern|Hohenzollern]] ay namuno sa Berlin hanggang 1918, una bilang mga elektor ng Brandeburgo, pagkatapos ay bilang mga hari ng [[Prusya]], at kalaunan bilang mga [[emperador ng Alemanya]]. Noong 1443, sinimulan ni [[Federico II, Elektor ng Brandeburgo|Federico II Ngiping Bakal]] ang pagtatayo ng isang bagong [[Stadtschloss, Berlin|palasyo]] ng hari sa kambal na lungsod ng Berlin-Cölln. Ang mga protesta ng mga mamamayan ng bayan laban sa gusali ay nagtapos noong 1448, sa "Indignasyong Berlin" ("Berliner Unwille").<ref>{{Cite web |last=Komander |first=Gerhild H. M. |date=November 2004 |title=Berliner Unwillen |trans-title=Berlin unwillingness |url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlinabc/stichworteag/555-berliner-unwillen.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130919215632/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlinabc/stichworteag/555-berliner-unwillen.html |archive-date=19 September 2013 |access-date=30 May 2013 |publisher=Verein für die Geschichte Berlins e.&nbsp;V. |language=de}}</ref><ref>{{Cite news |last=Conrad |first=Andreas |date=26 October 2012 |title=Was den "Berliner Unwillen" erregte |language=de |trans-title=What aroused the "Berlin unwillingness" |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/serie-was-den-berliner-unwillen-erregte/7301932.html |url-status=live |access-date=10 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181008183148/https://www.tagesspiegel.de/berlin/serie-was-den-berliner-unwillen-erregte/7301932.html |archive-date=8 October 2018}}</ref> Hindi naging matagumpay ang protestang ito at nawalan ang mga mamamayan ng marami sa mga pampolitika at pang-ekonomiyang pribilehiyo. Nang matapos ang palasyo ng hari noong 1451, unti-unti itong nagamit. Mula 1470, kasama ang bagong elektor na si [[Alberto III Aquiles, Elektor ng Brandeburgo|Alberto III Aquiles]], naging bagong tirahan ng hari ang Berlin-Cölln.<ref name="Lui stadtgr2">{{Cite web |year=2004 |title=Stadtgründung Und Frühe Stadtentwicklung |trans-title=City foundation and early urban development |url=https://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr |archive-url=https://archive.today/20130620011811/http://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr#selection-75.18-75.40 |archive-date=20 June 2013 |access-date=10 November 2018 |publisher=Luisenstädtischer Bildungsverein |language=de}}</ref> Opisyal, ang palasyo ng Berlin-Cölln ay naging permanenteng tirahan ng mga Brandeburgong elektor ng Hohenzollerns mula 1486, nang si [[John Cicero, Elektor ng Brandeburgo|John Cicero]] ay maupo sa kapangyarihan.<ref>{{Cite web |title=The electors' residence |url=https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-electors-residence/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170421214734/https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-electors-residence/ |archive-date=21 April 2017 |access-date=11 June 2013 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG}}</ref> Gayunpaman, kinailangan ng Berlin-Cölln na talikuran ang katayuan nito bilang isang malayang lungsod [[Ligang Hanseatico|Hanseatico]]. Noong 1539, opisyal na naging [[Luteranismo|Luterano]] ang mga botante at ang lungsod.<ref>{{Cite web |title=Berlin Cathedral |url=https://www.smp-protein.de/SMPConference/berlin.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20060818100934/https://www.smp-protein.de/SMPConference/berlin.htm |archive-date=18 August 2006 |access-date=18 August 2008 |publisher=SMPProtein}}</ref> === Ika-17 hanggang ika-19 na siglo === Ang [[Digmaan ng Tatlumpung Taon]] sa pagitan ng 1618 at 1648 ay nagwasak sa Berlin. Sangkatlo ng mga bahay nito ang nasira o nawasak, at ang lungsod ay nawalan ng kalahati ng populasyon nito.<ref>{{Cite web |title=Brandenburg during the 30 Years War |url=https://www.zum.de/whkmla/region/germany/bra30.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080928213849/https://www.zum.de/whkmla/region/germany/bra30.html |archive-date=28 September 2008 |access-date=18 August 2008 |publisher=World History at KMLA}}</ref> Si [[Federico Guillermo I, Elektor ng Brandeburgo|Federico Guillermo]], na kilala bilang "Dakilang Elektor", na humalili sa kanyang ama na si [[Jorge Guillermo, Elektor ng Brandeburgo|Jorge Guillermo]] bilang pinuno noong 1640, ay nagpasimula ng isang patakaran ng pagtataguyod ng imigrasyon at pagpaparaya sa relihiyon.<ref name="Carlyle18532">{{cite book|first=Thomas|last=Carlyle|title=Fraser's Magazine|url=https://archive.org/details/frasersmagazine03carlgoog|year=1853|publisher=J. Fraser|page=[https://archive.org/details/frasersmagazine03carlgoog/page/n71 63]|access-date=11 February 2016}}</ref> Sa [[Kautusan ng Potsdam]] noong 1685, nag-alok si Frederick William ng pagpapakupkop para sa mga [[Huguenot]] na Pranses.<ref name="Plaut19952">{{cite book|first=W. Gunther|last=Plaut|title=Asylum: A Moral Dilemma|url=https://books.google.com/books?id=oirvylPVAhAC&pg=PA42|date=1 January 1995|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-275-95196-2|page=42|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915214210/https://books.google.com/books?id=oirvylPVAhAC&pg=PA42|url-status=live}}</ref> Noong 1700, humigit-kumulang 30 porsiyento ng mga residente ng Berlin ay Pranses, dahil sa imigrasyon ng mga Huguenot.<ref name="Gray20072">{{cite book|first=Jeremy|last=Gray|title=Germany|url=https://books.google.com/books?id=Z5t5mZE_s5YC&pg=PA49|year=2007|publisher=Lonely Planet|isbn=978-1-74059-988-7|page=49|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915225030/https://books.google.com/books?id=Z5t5mZE_s5YC&pg=PA49|url-status=live}}</ref> Marami pang ibang imigrante ang nagmula sa [[Bohemya|Bohemia]], [[Mankomunidad ng Polonya-Litwanya|Polonya]], at [[Prinsipado-Arsobispado ng Salzburgo|Salzburgo]].<ref name="Cybriwsky20132">{{cite book|first=Roman Adrian|last=Cybriwsky|title=Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture|url=https://books.google.com/books?id=qb6NAQAAQBAJ&pg=PA48|date=23 May 2013|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-61069-248-9|page=48|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915232139/https://books.google.com/books?id=qb6NAQAAQBAJ&pg=PA48|url-status=live}}</ref> [[Talaksan:Berlin_Unter_den_Linden_Victoria_Hotel_um_1900.jpg|left|thumb|Ang Berlin ay naging kabesera ng [[Imperyong Aleman]] noong 1871 at mabilis na lumawak sa mga sumunod na taon.]] Mula noong 1618, ang Margrabyato ng Brandeburgo ay [[Personal na unyon|personal]] na nakipag-isa sa [[Dukado ng Prusya]]. Noong 1701, nabuo ng dalawahang estado ang [[Kaharian ng Prusya]] habang si [[Federico III, Elektor ng Brandeburgo]], ay kinoronahan ang sarili bilang haring [[Federico I sa Prusya]]. Ang Berlin ay naging kabesera ng bagong Kaharian,<ref>Horlemann, Bernd (Hrsg.</ref> pinalitan ang [[Königsberg]]. Ito ay isang matagumpay na pagtatangka na isentralisa ang kabesera sa napakalayo na estado, at ito ang unang pagkakataon na ang lungsod ay nagsimulang lumago. Noong 1709, pinagsama ang Berlin sa apat na lungsod ng Cölln, Friedrichswerder, Friedrichstadt, at Dorotheenstadt sa ilalim ng pangalang Berlin, "Haupt- und Residenzstadt Berlin".<ref name="Stöver20102">Stöver B. Geschichte Berlins.</ref> Noong 1740, si Federico II, na kilala bilang [[Federico II ng Prusya|Federico ang Dakila]] (1740–1786), ay naluklok sa kapangyarihan.<ref name="Zaide19652">{{cite book|first=Gregorio F.|last=Zaide|title=World History|url=https://books.google.com/books?id=Kq512SmGMIsC&pg=PA273|year=1965|publisher=Rex Bookstore, Inc.|isbn=978-971-23-1472-8|page=273|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915200510/https://books.google.com/books?id=Kq512SmGMIsC&pg=PA273|url-status=live}}</ref> Sa ilalim ng pamumuno ni Federico II, ang Berlin ay naging sentro ng [[Panahon ng Kaliwanagan|Kaliwanagan]], ngunit saglit ding sinakop noong [[Digmaan ng Pitong Taon]] ng hukbong Ruso.<ref name="PerryChase20122">{{cite book|first1=Marvin|last1=Perry|first2=Myrna|last2=Chase|first3=James|last3=Jacob|first4=Margaret|last4=Jacob|first5=Theodore|last5=Von Laue|title=Western Civilization: Ideas, Politics, and Society|url=https://books.google.com/books?id=YYIJAAAAQBAJ&pg=PA444|date=1 January 2012|publisher=Cengage Learning|isbn=978-1-133-70864-3|page=444|access-date=20 June 2015|archive-date=14 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914174457/https://books.google.com/books?id=YYIJAAAAQBAJ&pg=PA444|url-status=live}}</ref> Kasunod ng tagumpay ng Pransiya sa [[Digmaan ng Ikaapat na Koalisyon|Digmaan ng Ika-apat na Koalisyon]], [[Pagbagsak ng Berlin (1806)|nagmartsa]] si [[Napoleon I ng Pransiya|Napoleon Bonaparte]] sa Berlin noong 1806, ngunit nagbigay ng nagsasariling pamahalaan sa lungsod.<ref name="Lewis20132">{{cite book|first=Peter B.|last=Lewis|title=Arthur Schopenhauer|url=https://books.google.com/books?id=6TBXX9KVtzsC&pg=PA57|date=15 February 2013|publisher=Reaktion Books|isbn=978-1-78023-069-6|page=57|access-date=20 June 2015|archive-date=14 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914174348/https://books.google.com/books?id=6TBXX9KVtzsC&pg=PA57|url-status=live}}</ref> Noong 1815, ang lungsod ay naging bahagi ng bagong [[Lalawigan ng Brandeburgo]].<ref name="StaffInc.20102">{{cite book|author1=Harvard Student Agencies Inc. Staff|author2=Harvard Student Agencies, Inc.|title=Let's Go Berlin, Prague & Budapest: The Student Travel Guide|url=https://books.google.com/books?id=Nj0YqD4ntvIC&pg=PA83|date=28 December 2010|publisher=Avalon Travel|isbn=978-1-59880-914-5|page=83|access-date=20 June 2015|archive-date=14 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914181704/https://books.google.com/books?id=Nj0YqD4ntvIC&pg=PA83|url-status=live}}</ref> Hinubog ng [[Rebolusyong Industriyal]] ang Berlin noong ika-19 na siglo; kapansin-pansing lumawak ang ekonomiya at populasyon ng lungsod, at naging pangunahing sentro ng riles at sentro ng ekonomiya ng Alemanya. Ang mga karagdagang suburb sa lalong madaling panahon ay umunlad at tumaas ang lugar at populasyon ng Berlin. Noong 1861, ang mga kalapit na suburb kasama ang [[Wedding (Berlin)|Wedding]], [[Moabit]], at ilang iba pa ay isinanib sa Berlin.<ref name="Schulte-Peevers20102">{{cite book|author=Andrea Schulte-Peevers|title=Lonel Berlin|url=https://books.google.com/books?id=DKlXQS6c3p0C&pg=PA25|date=15 September 2010|publisher=Lonely Planet|isbn=978-1-74220-407-9|page=25|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915214354/https://books.google.com/books?id=DKlXQS6c3p0C&pg=PA25|url-status=live}}</ref> Noong 1871, ang Berlin ay naging kabesera ng bagong itinatag na [[Imperyong Aleman]].<ref name="Stöver20132">{{cite book|first=Bernd|last=Stöver|title=Berlin: A Short History|url=https://books.google.com/books?id=LVA8AQAAQBAJ&pg=PT20|date=2 October 2013|publisher=C.H.Beck|isbn=978-3-406-65633-0|page=20|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915200615/https://books.google.com/books?id=LVA8AQAAQBAJ&pg=PT20|url-status=live}}</ref> Noong 1881, naging distritong lungsod ito na hiwalay sa Brandeburgo.<ref name="Strassmann20082">{{cite book|first=W. Paul|last=Strassmann|title=The Strassmanns: Science, Politics and Migration in Turbulent Times (1793–1993)|url=https://books.google.com/books?id=5cCuBAAAQBAJ&pg=PA26|date=15 June 2008|publisher=Berghahn Books|isbn=978-1-84545-416-6|page=26|access-date=20 June 2015|archive-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150910121944/https://books.google.com/books?id=5cCuBAAAQBAJ&pg=PA26|url-status=live}}</ref> === Ika-20 hanggang ika-21 siglo === {{main|Berlin noong dekada 1920}} Noong unang bahagi ng ika-20 siglo, ang Berlin ay naging isang matabang lupa para sa kilusang [[Sineng Ekspresyonistang Aleman|Ekspresyonistang Aleman]].<ref name="HollandGawthrop20012">{{cite book|author1=Jack Holland|author2=John Gawthrop|title=The Rough Guide to Berlin|url=https://archive.org/details/roughguidetoberl00holl|url-access=registration|year=2001|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-682-2|page=[https://archive.org/details/roughguidetoberl00holl/page/361 361]}}</ref> Sa mga larangan tulad ng arkitektura, pagpipinta, at sine ay naimbento ang mga bagong anyo ng artistikong estilo. Sa pagtatapos ng [[Unang Digmaang Pandaigdig]] noong 1918, isang [[Republikang Weimar|republika]] ang ipinahayag ni [[Philipp Scheidemann]] sa [[Reichstag (gusali)|gusaling Reichstag]]. Noong 1920, isinama ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]] ang dose-dosenang mga suburban na lungsod, nayon, at pagmamay-ari sa paligid ng Berlin sa isang pinalawak na lungsod. Ang batas ay nagpalaki sa lugar ng Berlin mula 66 tungo 883 km<sup>2</sup> (25 tungo 341 sq mi). Halos dumoble ang populasyon, at ang Berlin ay may populasyon na humigit-kumulang apat na milyon. Sa panahon ng [[Kulturang Weimar|Weimar]], ang Berlin ay sumailalim sa kaguluhan sa politika dahil sa kawalan ng katiyakan sa ekonomiya ngunit naging isang kilalang sentro ng [[Rumaragasang Dekada '20]]. Naranasan ng metropolis ang kaniyang kapanahunan bilang isang pangunahing kabesera ng mundo at kilala sa mga tungkulin ng pamumuno nito sa agham, teknolohiya, sining, humanidades, pagpaplano ng lungsod, pelikula, mas mataas na edukasyon, pamahalaan, at mga industriya. Si [[Albert Einstein]] ay sumikat sa publiko noong mga taon niya sa Berlin, na ginawaran ng [[Gantimpalang Nobel para sa Pisika]] noong 1921. [[Talaksan:Potsdamer_Platz_1945.jpg|left|thumb|Nawasak ang Berlin pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] ([[Potsdamer Platz]], 1945)]] Noong 1933, si [[Adolf Hitler]] at ang [[Partidong Nazi|Partido Nazi]] ay [[Pag-angat sa kapangyarihan ni Adolf Hitler|naluklok sa kapangyarihan]]. Ang pamamahala ng NSDAP ay nagpabawas sa komunidad ng mga Hudyo ng Berlin mula 160,000 (isang-katlo ng lahat ng mga Hudyo sa bansa) sa humigit-kumulang 80,000 dahil sa pangingibang-bansa sa pagitan ng 1933 at 1939. Pagkatapos ng [[Kristallnacht]] noong 1938, libo-libong Hudyo ng lungsod ang ikinulong sa kalapit na [[kampong piitan ng Sachsenhausen]]. Simula noong unang bahagi ng 1943, marami ang ipinadala sa mga [[kampong piitan]], gaya ng [[Kampo ng konsentrasyon sa Auschwitz|Auschwitz]].<ref>{{Cite web |title=The Jewish Community of Berlin |url=https://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005450 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170708152027/https://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005450 |archive-date=8 July 2017 |access-date=10 November 2018 |publisher=Holocaust Encyclopedia}}</ref> Ang Berlin ay ang pinakamabigat na binomba na lungsod sa kasaysayan. Sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang malaking bahagi ng Berlin ay nawasak 1943–45 reyd sa himpapawid ng mga Alyado at sa 1945 [[Labanan ng Berlin]]. Ang mga Alyado ay naghulog ng 67,607 tonelada ng mga bomba sa lungsod, na sinira ang 6,427 ektarya ng tinayuang lugar. Humigit-kumulang 125,000 sibilyan ang napatay.<ref>{{Citation |last=Clodfelter |first=Micheal |title=Warfare and Armed Conflicts- A Statistical Reference to Casualty and Other Figures, 1500–2000 |year=2002 |edition=2nd |publisher=McFarland & Company |isbn=978-0-7864-1204-4}}</ref> Matapos ang [[Pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa Europa|pagtatapos ng digmaan sa Europa]] noong Mayo 1945, nakatanggap ang Berlin ng malaking bilang ng mga bakwit mula sa mga lalawigan sa Silangan. Hinati ng mga matagumpay na kapangyarihan ang lungsod sa apat na sektor, na kahalintulad sa mga lugar ng [[Alemanyang sakop ng mga Alyado|pananakop]] kung saan hinati ang Alemanya. Ang mga sektor ng [[Mga Alyado ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Kanluraning Alyado]] (ang Estados Unidos, Reino Unido, at Pransiya) ay nabuo ang [[Kanlurang Berlin]], habang ang [[Unyong Sobyetika|Sobyetikong sektor]] ang bumuo ng [[Silangang Berlin]].<ref>{{Cite web |last=Benz |first=Prof. Dr. Wolfgang |date=27 April 2005 |title=Berlin – auf dem Weg zur geteilten Stadt |trans-title=Berlin – on the way to a divided city |url=https://www.bpb.de/geschichte/nationalsozialismus/dossier-nationalsozialismus/39619/das-geteilte-berlin?p=all |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181110120432/https://www.bpb.de/geschichte/nationalsozialismus/dossier-nationalsozialismus/39619/das-geteilte-berlin?p=all |archive-date=10 November 2018 |access-date=10 November 2018 |publisher=Bundeszentrale für politische Bildung |language=de}}</ref> Lahat ng apat na [[Mga Alyado ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Alyado]] ay nagbahagi ng mga tungkuling pampamahalaan para sa Berlin. Gayunpaman, noong 1948, nang palawigin ng Kanluraning Alyado ang reporma sa pera sa Kanlurang mga sona ng Alemanya sa tatlong kanlurang sektor ng Berlin, ang [[Unyong Sobyetika|Unyong Sobyetiko]] ay nagpataw ng [[Pagbangkulong ng Berlin|pagharang]] sa mga daanan patungo at mula sa Kanlurang Berlin, na ganap na nasa loob ng kontrolado ng Sobyet. teritoryo. Ang [[Pagbangkulong ng Berlin|airlift ng Berlin]], na isinagawa ng tatlong kanlurang Alyado, ay nagtagumpay sa pagharang na ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng pagkain at iba pang mga suplay sa lungsod mula Hunyo 1948 hanggang Mayo 1949.<ref>{{Cite web |title=Berlin Airlift / Blockade |url=https://www.western-allies-berlin.com/historic-events/detail/airlift-blockade |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150318232831/https://www.western-allies-berlin.com/historic-events/detail/airlift-blockade |archive-date=18 March 2015 |access-date=18 August 2008 |publisher=Western Allies Berlin}}</ref> Noong 1949, itinatag ang Pederal na Republika ng Alemanya sa [[Kanlurang Alemanya]] at kalaunan ay isinama ang lahat ng mga sonang Amerikano, Briton, at Pranses, hindi kasama ang mga sona ng tatlong bansang iyon sa Berlin, habang ang [[Marxismo–Leninismo|Marxista-Leninistang]] [[Silangang Alemanya|Demokratikong Republikang Aleman]] ay idineklara sa [[Silangang Alemanya]]. Ang Kanlurang Berlin ay opisyal na nanatiling isang sinasakop na lungsod, ngunit ito ay nakahanay sa politika sa Republikang Federal ng Alemanya sa kabila ng heyograpikong paghihiwalay ng Kanlurang Berlin. Ang serbisyo ng himpapawid sa Kanlurang Berlin ay ipinagkaloob lamang sa mga kompanyang panghimpapawid ng mga Amerikano, Briton, at Pranses. [[Talaksan:Thefalloftheberlinwall1989.JPG|left|thumb|Ang [[Pader ng Berlin|pagbagsak ng Pader ng Berlin]] noong 9 Nobyembre 1989. Noong [[Araw ng Pagkakaisang Aleman|Oktubre 3, 1990]], pormal nang natapos ang proseso ng [[muling pag-iisa ng Alemanya]].]] Ang pagkakatatag ng dalawang estadong Aleman ay nagpapataas ng tensiyon sa [[Digmaang Malamig]]. Ang Kanlurang Berlin ay napapaligiran ng teritoryo ng Silangang Aleman, at ang Silangang Alemanya ay nagpahayag ng Silangang bahagi bilang kabesera nito, isang hakbang na hindi kinilala ng mga kanluraning kapangyarihan. Kasama sa Silangang Berlin ang karamihan sa sentrong pangkasaysayan ng lungsod. Ang pamahalaang Kanlurang Aleman ay nagsariling nagtatag sa [[Bonn]].<ref>{{Cite web |title=Berlin after 1945 |url=https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/geschichte/1945.en.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090412221115/https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/geschichte/1945.en.html |archive-date=12 April 2009 |access-date=8 April 2009 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG.}}</ref> Noong 1961, sinimulan ng Silangang Alemanya na itayo ang [[Pader ng Berlin]] sa paligid ng Kanlurang Berlin, at ang mga pangyayari ay umabot sa isang tangke na paghaharap sa [[Tsekpoint Charlie]]. Ang Kanlurang Berlin ay de facto na ngayong bahagi ng Kanlurang Alemanya na may natatanging legal na katayuan, habang ang Silangang Berlin ay de facto na bahagi ng Silangang Alemanya. Ibinigay ni [[John F. Kennedy]] ang kanyang "''[[Ich bin ein Berliner]]''" na talumpati noong Hunyo 26, 1963, sa harap ng bulwagan ng lungsod ng [[Schöneberg]], na matatagpuan sa kanlurang bahagi ng lungsod, na sinalungguhitan ang suporta ng Estados Unidos para sa Kanlurang Berlin.<ref>[[Andreas Daum]], ''Kennedy in Berlin''.</ref> Ang Berlin ay ganap na nahati. Bagaman posible para sa mga Kanluranin na dumaan sa kabilang panig sa pamamagitan ng mahigpit na kontroladong mga tsekpoint, para sa karamihan ng mga taga-Silangan, ang paglalakbay sa Kanlurang Berlin o Kanlurang Alemanya ay ipinagbabawal ng pamahalaan ng Silangang Alemanya. Noong 1971, ginagarantiyahan ng isang [[Kasunduan ng Apat na Kapangyarihan]] ang pagpunta sa at mula sa Kanlurang Berlin sa pamamagitan ng kotse o tren sa pamamagitan ng Silangang Alemanya.<ref>{{Cite web |year=1996 |title=Ostpolitik: The Quadripartite Agreement of September 3, 1971 |url=https://usa.usembassy.de/etexts/ga5-710903.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210225042306/https://usa.usembassy.de/etexts/ga5-710903.htm |archive-date=25 February 2021 |access-date=18 August 2008 |publisher=U.S. Diplomatic Mission to Germany}}</ref> Noong 1989, sa pagtatapos ng Cold War at panggigipit mula sa populasyon ng Silangang Aleman, ang [[Pagbagsak ng Pader ng Berlin|Berlin Wall ay bumagsak]] noong Nobyembre 9 at kasunod na karamihan ay giniba. Ngayon, pinapanatili ng [[East Side Gallery]] ang malaking bahagi ng pader. Noong Oktubre 1990, muling [[Muling pag-iisa ng Alemanya|pinagsama]] ang dalawang bahagi ng Alemanya bilang Republika Federal ng Alemanya, at muling naging lungsod ang Berlin.<ref>''Berlin ‒ Washington, 1800‒2000: Capital Cities, Cultural Representation, and National Identities'', ed.</ref> Si [[Walter Momper]], ang alkalde ng Kanlurang Berlin, ay naging unang alkalde ng muling pinagsamang lungsod sa pansamantala. Ang mga halalan sa buong lungsod noong Disyembre 1990 ay nagresulta sa unang "lahatang Berlin" na alkalde na nahalal na manungkulan noong Enero 1991, kung saan ang magkahiwalay na opisina ng mga alkalde sa Silangan at Kanlurang Berlin ay magtatapos sa panahong iyon, at si [[Eberhard Diepgen]] (isang dating alkalde ng Kanluran Berlin) ang naging unang nahalal na alkalde ng isang muling pinagsamang Berlin.<ref>{{Cite news |date=1 December 1990 |title=Berlin Mayoral Contest Has Many Uncertainties |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/1990/12/01/world/berlin-mayoral-contest-has-many-uncertainties.html |url-status=live |access-date=17 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190617212414/https://www.nytimes.com/1990/12/01/world/berlin-mayoral-contest-has-many-uncertainties.html |archive-date=17 June 2019}}</ref> Noong Hunyo 18, 1994, ang mga sundalo mula sa Estados Unidos, Pransiya, at Britanya ay nagmartsa sa isang parada na bahagi ng mga seremonya upang markahan ang pag-alis ng mga kaalyadong tropang pananakop na nagpapahintulot sa [[Muling pag-iisa ng Alemanya|muling pinagsamang Berlin]]<ref name="ReUnificationParade">{{Cite news |last=Kinzer |first=Stephan |date=19 June 1994 |title=Allied Soldiers March to Say Farewell to Berlin |work=[[The New York Times]] |location=New York City |url=https://www.nytimes.com/1994/06/19/world/allied-soldiers-march-to-say-farewell-to-berlin.html |url-status=live |access-date=20 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151121133602/https://www.nytimes.com/1994/06/19/world/allied-soldiers-march-to-say-farewell-to-berlin.html |archive-date=21 November 2015}}</ref> (ang huling tropang Ruso ay umalis noong Agosto 31, habang ang huling pag-alis ng mga puwersa ng Kanluraning Alyado ay noong Setyembre 8, 1994). Noong Hunyo 20, 1991, bumoto ang [[Bundestag]] (Parlamentong Aleman) na [[Pagpapasya para sa Kabesera ng Alemanya|ilipat ang luklukan]] ng kabesera ng Alemanya mula Bonn patungong Berlin, na natapos noong 1999. {{multiple image|align=right|image1=Humboldt Forum 9155.jpg|width1=195|caption1=Ang muling itinayong [[Palasyo ng Berlin]] na nalalapit nang matapos noong 2021|width2=220|width3=215|direction=|total_width=|alt1=}}Ang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|repormang pampangasiwaan ng Berlin noong 2001]] ay pinagsama ang ilang borough, na binawasan ang kanilang bilang mula 23 hanggang 12. Noong 2006, isinagawa sa Berlin ang [[2006 FIFA World Cup Final|FIFA World Cup Final]]. Sa isang [[Atake sa truck sa Berlin noong 2016|pag-atakeng terorista noong 2016]] na nauugnay sa [[Islamikong Estado|ISIL]], isang truck ang sadyang imaneho sa isang palengkeng pam-Pasko sa tabi ng [[Pang-alaalang Simbahang Kaiser Wilhelm]], na nag-iwan ng 13 kataong namatay at 55 nasugatan.<ref>{{Cite news |date=20 December 2016 |title=IS reklamiert Attacke auf Weihnachtsmarkt für sich |language=de |trans-title=IS recalls attack on Christmas market for itself |work=[[Frankfurter Allgemeine Zeitung]] |url=https://www.faz.net/aktuell/politik/nach-anschlag-in-berlin-is-reklamiert-attentat-fuer-sich-14585337.html |url-status=live |access-date=10 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190321175944/https://www.faz.net/aktuell/politik/nach-anschlag-in-berlin-is-reklamiert-attentat-fuer-sich-14585337.html |archive-date=21 March 2019}}</ref><ref name="BBC.Dies">{{Cite news |date=26 October 2021 |title=Berlin attack: First aider dies 5 years after Christmas market murders |work=BBC |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-59048891 |url-status=live |access-date=October 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026190214/https://www.bbc.com/news/world-europe-59048891 |archive-date=26 October 2021}}</ref> Binuksan ang [[Paliparang Berlin Brandeburgo]] (BER) noong 2020, pagkalipas ng siyam na taon kaysa binalak, kung saan papasok na ang Terminal 1 sa serbisyo sa katapusan ng Oktubre, at ang mga lipad papunta at mula sa [[Paliparang Tegel]] ay magtatapos sa Nobyembre.<ref>{{Cite web |last=Gardner |first=Nicky |last2=Kries |first2=Susanne |date=8 November 2020 |title=Berlin's Tegel airport: A love letter as it prepares to close |url=https://www.independent.co.uk/travel/news-and-advice/berlin-tegel-airport-germany-closing-history-brandenburg-b672759.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205135633/https://www.independent.co.uk/travel/news-and-advice/berlin-tegel-airport-germany-closing-history-brandenburg-b672759.html |archive-date=5 February 2021 |access-date=5 February 2021 |website=[[The Independent]] |language=de}}</ref> Dahil sa pagbaba ng bilang ng mga pasahero na nagreresulta mula sa pandemya ng [[Pandemya ng COVID-19|COVID-19]], inihayag ang mga plano na pansamantalang isara ang Terminal 5 ng BER, ang dating [[Paliparang Berlin Schönefeld|Paliparang Schönefeld]], simula sa Marso 2021 nang hanggang isang taon.<ref>{{Cite news |last=Jacobs |first=Stefan |date=January 29, 2021 |title=BER schließt Terminal in Schönefeld am 23. Februar |language=de |trans-title=BER closes the terminal in Schönefeld on February 23 |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/flugverkehr-wegen-corona-eingebrochen-berschliesst-terminal-in-schoenefeld-am-23-februar/26864858.html |access-date=5 February 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205134830/https://www.tagesspiegel.de/berlin/flugverkehr-wegen-corona-eingebrochen-berschliesst-terminal-in-schoenefeld-am-23-februar/26864858.html |archive-date=5 February 2021}}</ref> Ang nag-uugnay na linyang U-Bahn U5 mula Alexanderplatz hanggang Hauptbahnhof, kasama ang mga bagong estasyong Rotes Rathaus at Unter den Linden, ay binuksan noong Disyembre 4, 2020, kung saan inaasahang magbubukas ang estasyon ng Museumsinsel U-Bahn sa bandang Marso 2021, na kukumpleto sa lahat ng mga bagong gawa sa U5.<ref>{{Cite web |date=24 August 2020 |title=BVG will verlängerte U5 am 4. Dezember eröffnen |trans-title=BVG wants to open the extended U5 on December 4th |url=https://www.rbb24.de/panorama/beitrag/2020/08/berlin-bvg-u5-lueckenschluss-verlaengerung-start.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205133537/https://www.rbb24.de/panorama/beitrag/2020/08/berlin-bvg-u5-lueckenschluss-verlaengerung-start.html |archive-date=5 February 2021 |access-date=5 February 2021 |website=[[Rundfunk Berlin-Brandenburg|rbb24]] |language=de}}</ref> Ang isang bahagyang pagbubukas sa pagtatapos ng 2020 na museong [[Foro Humboldt]], na makikita sa muling itinayong [[Palasyo ng Berlin]], na inihayag noong Hunyo, ay ipinagpaliban hanggang Marso 2021.<ref>{{Cite news |date=27 November 2020 |title=Humboldt Forum will zunächst nur digital eröffnen |language=de |trans-title=Humboldt Forum will initially only open digitally |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/museen-in-der-corona-pandemie-humboldt-forum-will-zunaechst-nur-digital-eroeffnen/26666500.html |access-date=5 February 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205133156/https://www.tagesspiegel.de/berlin/museen-in-der-corona-pandemie-humboldt-forum-will-zunaechst-nur-digital-eroeffnen/26666500.html |archive-date=5 February 2021}}</ref> === Pagtatangka ng pagsasanib ng Berlin-Brandeburgo === [[Talaksan:DEU_Berlin-Brandenburg_COA.svg|left|thumb|179x179px|Ang eskudo de armas na iminungkahi sa kontrata ng estado]] Ang legal na batayan para sa pinagsamang estado ng Berlin at [[Brandeburgo|Brandeburgo]] ay iba sa ibang mga panukala sa pagsasanib ng estado. Karaniwan, ang Artikulo 29 ng [[Batayang Batas para sa Republikang Federal ng Alemanya|Batayang Batas]] ay nagsasaad na ang pagsasanib ng estado ay nangangailangan ng isang pederal na batas.<ref>{{cite act|type=|index=|date=24 May 1949|article=29|article-type=Article|legislature=Parlamentarischer Rat|title=Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland|trans-title=Basic Law for the Federal Republic of Germany|page=|url=https://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_29.html|language=de}}</ref> Gayunpaman, ang isang sugnay na idinagdag sa Batayang Batas noong 1994, Artikulo 118a, ay nagpapahintulot sa Berlin at Brandeburgo na magkaisa nang walang pag-apruba ng federal, na nangangailangan ng isang reperendo at ratipikasyon ng mga parlamento ng parehong estado.<ref>{{cite act|type=|index=|date=27 October 1994|article=118a|article-type=Einzelnorm|legislature=Bundestag|title=Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland|trans-title=Basic Law for the Federal Republic of Germany|page=|url=https://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_118a.html|language=de}}</ref> Noong 1996, nagkaroon ng hindi matagumpay na pagtatangka na pag-isahin ang mga estado ng Berlin at Brandenburg.<ref name="berlingeschichte">{{Cite web |year=2004 |title=LÄNDERFUSION / FUSIONSVERTRAG (1995) |url=https://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/5_33_laefuver.htm |access-date=31 March 2022}}</ref> Parehong may iisang kasaysayan, diyalekto, at kultura at sa 2020, mayroong mahigit 225,000 residente ng Brandeburgo na bumibiyahe patungong Berlin. Ang pagsasanib ay nagkaroon ng halos nagkakaisang suporta ng isang malawak na koalisyon ng parehong mga pamahalaan ng estado, mga partidong pampolitika, media, mga asosasyon ng negosyo, mga unyon ng manggagawa at mga simbahan.<ref>{{Cite news |date=4 May 2016 |title=Die Brandenburger wollen keine Berliner Verhältnisse |language=de |work=Tagesspiegel |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/gescheiterte-laenderfusion-mit-berlin-die-brandenburger-wollen-keine-berliner-verhaeltnisse/13539146.html |access-date=30 March 2022}}</ref> Bagaman bumoto ang Berlin ng pabor sa maliit na palugit, higit sa lahat ay nakabatay sa suporta sa dating [[Kanlurang Berlin]], hindi inaprubahan ng mga botante ng Brandeburgo ang pagsasanib sa malaking margin. Nabigo ito higit sa lahat dahil sa ayaw ng mga botante ng Brandeburgo na tanggapin ang malaki at lumalaking utang ng publiko sa Berlin at takot na mawala ang pagkakakilanlan at impluwensiya sa kabesera.<ref name="berlingeschichte" /> == Heograpiya == === Topograpiya === [[Talaksan:Berlin_by_Senitnel-2.jpg|thumb|Imaheng satellite ng Berlin]] [[Talaksan:Luftbild_bln-schmoeckwitz.jpg|thumb|Ang labas ng Berlin ay nasasakupan ng mga kakahuyan at maraming lawa.]] Ang Berlin ay nasa hilagang-silangan ng Alemanya, sa isang lugar ng mababang latiang makahoy na may pangunahing patag na [[topograpiya]], bahagi ng malawak na [[Hilagang Kapatagang Europeo]] na umaabot mula hilagang Pransiya hanggang kanlurang Rusya. Ang ''Berliner Urstromtal'' (isang panahon ng yelo [[lambak glasyar]]), sa pagitan ng mababang [[Talampas ng Barnim]] sa hilaga at ng [[Talampas ng Teltow]] sa timog, ay nabuo sa pamamagitan ng natunaw na tubig na dumadaloy mula sa mga yelo sa dulo ng huling [[glasyasyong Weichseliense]]. Ang [[Spree (ilog)|Spree]] ay sumusunod sa lambak na ito ngayon. Sa Spandau, isang boto sa kanluran ng Berlin, ang Spree ay umaagos sa ilog [[Havel]], na dumadaloy mula hilaga hanggang timog sa kanlurang Berlin. Ang daloy ng Havel ay mas katulad ng isang hanay ng mga lawa, ang pinakamalaki ay ang Tegeler See at ang [[Großer Wannsee]]. Ang isang serye ng mga lawa ay dumadaloy din sa itaas na Spree, na dumadaloy sa [[Müggelsee|Großer Müggelsee]] sa silangang Berlin.<ref>{{Cite web |title=Satellite Image Berlin |url=https://maps.google.com/maps?ll=52.5333,13.38000&spn=0.060339,0.085316&t=k |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131221/https://www.google.com/maps?ll=52.5333,13.38000&spn=0.060339,0.085316&t=k |archive-date=18 February 2022 |access-date=18 August 2008 |publisher=Google Maps}}</ref> Ang malalaking bahagi ng kasalukuyang Berlin ay umaabot sa mababang talampas sa magkabilang panig ng Lambak Spree. Malaking bahagi ng mga borough na [[Reinickendorf]] at [[Pankow]] ay nasa Talampas ng Barnim, habang ang karamihan sa mga boro ng [[Charlottenburg-Wilmersdorf]], [[Steglitz-Zehlendorf]], [[Tempelhof-Schöneberg]], at [[Neukölln]] ay nasa Talampas ng Teltow. Ang boro ng Spandau ay bahagyang nasa loob ng Lambak Glasyar ng Berlin at bahagyang nasa Kapatagang Nauen, na umaabot sa kanluran ng Berlin. Mula noong 2015, ang mga burol ng Arkenberge sa Pankow sa {{Convert|122|m}} taas, ay ang pinakamataas na punto sa Berlin. Sa pamamagitan ng pagtatapon ng mga labi ng konstruksiyon nalampasan nito ang [[Teufelsberg]] ({{Cvt|120.1|m}}), na kung saan mismo ay binubuo ng mga durog na bato mula sa mga guho ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.<ref>{{Cite web |last=Triantafillou |first=Nikolaus |date=27 January 2015 |title=Berlin hat eine neue Spitze |trans-title=Berlin has a new top |url=https://www.qiez.de/pankow/wohnen-und-leben/gruenes-berlin/der-hoechste-berg-von-berlin-liegt-nun-in-pankow-arkenberge/169588800 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160722225809/https://www.qiez.de/pankow/wohnen-und-leben/gruenes-berlin/der-hoechste-berg-von-berlin-liegt-nun-in-pankow-arkenberge/169588800 |archive-date=22 July 2016 |access-date=11 November 2018 |publisher=Qiez |language=de}}</ref> Ang [[Müggelberge]] sa 114.7 {{Convert|114.7|m}} taas ang pinakamataas na natural na punto at ang pinakamababa ay ang Spektesee sa Spandau, sa {{Convert|28.1|m}} taas.<ref>{{Cite news |last=Jacobs |first=Stefan |date=22 February 2015 |title=Der höchste Berg von Berlin ist neuerdings in Pankow |language=de |trans-title=The tallest mountain in Berlin is now in Pankow |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/bezirke/pankow/das-ist-die-hoehe-arkenberge-der-hoechste-berg-von-berlin-ist-neuerdings-in-pankow/11406254.html |url-status=live |access-date=22 February 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150519014725/https://www.tagesspiegel.de/berlin/bezirke/pankow/das-ist-die-hoehe-arkenberge-der-hoechste-berg-von-berlin-ist-neuerdings-in-pankow/11406254.html |archive-date=19 May 2015}}</ref> === Klima === Ang Berlin ay may [[klimang pangkaragatan]] ([[Kategoryang Köppen sa klima|Köppen]]: ''Cfb'');<ref>{{Cite web |title=Berlin, Germany Köppen Climate Classification (Weatherbase) |url=https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin,+Germany |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190130184209/https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin,+Germany |archive-date=30 January 2019 |access-date=30 January 2019 |website=Weatherbase}}</ref> ang silangang bahagi ng lungsod ay may bahagyang impluwensiyang kontinental (''Dfb''), isa sa mga pagbabago ay ang taunang pag-ulan ayon sa [[masa ng hangin]] at ang mas malaking kasaganaan sa isang panahon ng taon.<ref>{{Cite web |title=The different types of vertical greening systems and their relative sustainability |url=https://www.bc-naklo.si/fileadmin/Vertikalne_ozelenitve_pdf/Ang_3_poglavje/3.1.3.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190130220603/https://www.bc-naklo.si/fileadmin/Vertikalne_ozelenitve_pdf/Ang_3_poglavje/3.1.3.pdf |archive-date=30 January 2019 |access-date=30 January 2019}}</ref><ref name="Elkins22">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=8VqRAgAAQBAJ&pg=PA77|title=Berlin: The Spatial Structure of a Divided City|last1=Elkins|first1=Dorothy|last2=Elkins|first2=T. H.|last3=Hofmeister|first3=B.|date=4 August 2005|publisher=Routledge|isbn=9781135835057|language=en|access-date=21 September 2020|archive-date=18 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131221/https://books.google.com/books?id=8VqRAgAAQBAJ&pg=PA77|url-status=live}}</ref> Nagtatampok ang ganitong uri ng klima ng katamtamang temperatura ng tag-init ngunit kung minsan ay mainit (para sa pagiging semikontinental) at malamig na taglamig ngunit hindi mahigpit sa halos lahat ng oras.<ref>{{Cite web |title=Berlin, Germany Climate Summary |url=https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin%2C+Berlin%2C+Germany&units= |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629211853/https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin%2C+Berlin%2C+Germany&units= |archive-date=29 June 2015 |access-date=15 March 2015 |publisher=Weatherbase}}</ref><ref name="Elkins2">{{Cite book}}</ref> Dahil sa mga transisyonal na sonang klima nito, karaniwan ang pagyeyelo sa taglamig, at may mas malaking pagkakaiba sa temperatura sa pagitan ng mga panahon kaysa sa karaniwan para sa maraming [[klimang pangkaragatan]]. Higit pa rito, ang Berlin ay inuri bilang isang [[Katamtamang klima|katamtamang]] [[Mabanas na klimang kontinental|klimang kontinental]] (''Dc'') sa ilalim ng iskema ng [[Kategoryang Trewartha sa klima|klima ng Trewartha]], gayundin ang mga suburb ng Lungsod ng Bagong York, bagaman inilalagay sila ng [[Kategoryang Köppen sa klima|sistemang Köppen]] sa iba't ibang uri.<ref>Gerstengarbe FW, Werner PC (2009) A short update on Koeppen climate shifts in Europe between 1901 and 2003.</ref> Ang mga tag-araw ay mainit-init at kung minsan ay mahalumigmig na may karaniwang mataas na temperatura na {{Cvt|22|–|25|C}} at mababa sa {{Cvt|12|–|14|C}} . Ang mga taglamig ay malamig na may karaniwang mataas na temperatura na {{Cvt|3|C}} at mababa sa {{Cvt|−2|to|0|C}}. Ang tagsibol at taglagas ay karaniwang malamig hanggang banayad. Lumilikha ng mikroklima ang tinayuang bahagi ng Berlin, na may [[Pulo ng init sa lungsod|init na iniimbak ng mga gusali at bangketa ng lungsod]]. Ang mga temperatura ay maaaring {{Cvt|4|C-change}} mas mataas sa lungsod kaysa mga nakapaligid na lugar.<ref>{{Cite web |title=weather.com |url=https://www.weather.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070323015551/https://www.weather.com/ |archive-date=23 March 2007 |access-date=7 April 2012 |publisher=weather.com}}</ref> Ang taunang pag-ulan ay {{Convert|570|mm}} na may katamtamang pag-ulan sa buong taon. Ang Berlin at ang nakapalibot na estado ng Brandeburgo ay ang pinakamainit at pinakatuyong rehiyon sa Alemanya.<ref name="berlinermorgenpost">{{Cite web |date=8 March 2016 |title=Berlin ist das wärmste und trockenste Bundesland |url=https://www.morgenpost.de/berlin/article207136607/Berlin-ist-das-waermste-und-trockenste-Bundesland.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211023193643/https://www.morgenpost.de/berlin/article207136607/Berlin-ist-das-waermste-und-trockenste-Bundesland.html |archive-date=23 October 2021 |access-date=23 October 2021 |website=Berliner Morgenpost}}</ref> Ang pag-ulan ng niyebe ay pangunahing nangyayari mula Disyembre hanggang Marso.<ref name="worldweather2">{{Cite web |title=Climate figures |url=https://www.worldweather.org/016/c00059.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080817114255/https://www.worldweather.org/016/c00059.htm |archive-date=17 August 2008 |access-date=18 August 2008 |website=World Weather Information Service}}</ref> Ang pinakamainit na buwan sa Berlin ay Hulyo 1834, na may karaniwang temperatura na {{Cvt|23.0|C}} at ang pinakamalamig ay Enero 1709, na maykaraniwang temperatura na {{Cvt|-13.2|C}}.<ref>{{Cite web |title=Temperaturmonatsmittel BERLIN-TEMPELHOF 1701- 1993 |url=https://old.wetterzentrale.de/klima/tberlintem.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190702031754/https://old.wetterzentrale.de/klima/tberlintem.html |archive-date=2 July 2019 |access-date=23 June 2019 |website=old.wetterzentrale.de}}</ref> Ang pinakamabasang buwan na naitala ay Hulyo 1907, na may {{Convert|230|mm}} ng pag-ulan, samantalang ang pinakamatuyo ay Oktubre 1866, Nobyembre 1902, Oktubre 1908 at Setyembre 1928, lahat ay may {{Convert|1|mm|3}} ng pag-ulan.<ref>{{Cite web |title=Niederschlagsmonatssummen BERLIN-DAHLEM 1848– 1990 |url=https://old.wetterzentrale.de/klima/pberlinda.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190707182905/https://old.wetterzentrale.de/klima/pberlinda.html |archive-date=7 July 2019 |access-date=23 June 2019 |website=old.wetterzentrale.de}}</ref>{{Weather box|location=Berlin (Schönefeld), 1981–2010 normals, mga sukdulan 1957–kasalukuyan|metric first=Yes|single line=Yes|Jan record high C=15.1|Feb record high C=18.0|Mar record high C=25.8|Apr record high C=30.8|May record high C=32.7|Jun record high C=35.4|Jul record high C=37.3|Aug record high C=38.0|Sep record high C=32.3|Oct record high C=27.7|Nov record high C=20.4|Dec record high C=15.6|year record high C=38.0|Jan high C=2.8|Feb high C=4.3|Mar high C=8.7|Apr high C=14.3|May high C=19.4|Jun high C=22.0|Jul high C=24.6|Aug high C=24.2|Sep high C=19.3|Oct high C=13.8|Nov high C=7.3|Dec high C=3.3|year high C=13.7|Jan mean C=0.1|Feb mean C=0.9|Mar mean C=4.3|Apr mean C=9.0|May mean C=14.0|Jun mean C=16.8|Jul mean C=19.1|Aug mean C=18.5|Sep mean C=14.2|Oct mean C=9.4|Nov mean C=4.4|Dec mean C=1.0|year mean C=9.3|Jan low C=-2.8|Feb low C=-2.4|Mar low C=0.4|Apr low C=3.5|May low C=8.2|Jun low C=11.2|Jul low C=13.5|Aug low C=13.0|Sep low C=9.6|Oct low C=5.4|Nov low C=1.4|Dec low C=-1.6|year low C=5.0|Jan record low C=-25.3|Feb record low C=-22.0|Mar record low C=-16.0|Apr record low C=-7.4|May record low C=-2.8|Jun record low C=1.3|Jul record low C=4.9|Aug record low C=4.6|Sep record low C=-0.9|Oct record low C=-7.7|Nov record low C=-12.0|Dec record low C=-24.0|year record low C=-25.3|precipitation colour=green|Jan precipitation mm=37.2|Feb precipitation mm=30.1|Mar precipitation mm=39.3|Apr precipitation mm=33.7|May precipitation mm=52.6|Jun precipitation mm=60.2|Jul precipitation mm=52.5|Aug precipitation mm=53.0|Sep precipitation mm=39.5|Oct precipitation mm=32.2|Nov precipitation mm=37.8|Dec precipitation mm=46.1|year precipitation mm=515.2|Jan sun=57.6|Feb sun=71.5|Mar sun=119.4|Apr sun=191.2|May sun=229.6|Jun sun=230.0|Jul sun=232.4|Aug sun=217.3|Sep sun=162.3|Oct sun=114.7|Nov sun=54.9|Dec sun=46.9|year sun=1727.6|Jan uv=1|Feb uv=1|Mar uv=2|Apr uv=4|May uv=5|Jun uv=6|Jul uv=6|Aug uv=5|Sep uv=4|Oct uv=2|Nov uv=1|Dec uv=0|source 1=[[DWD]]<ref>{{cite web |url = https://www.dwd.de/bvbw/appmanager/bvbw/dwdwwwDesktop?_nfpb=true&_pageLabel=_dwdwww_klima_umwelt_klimadaten_deutschland&T82002gsbDocumentPath=Navigation%2FOeffentlichkeit%2FKlima__Umwelt%2FKlimadaten%2Fkldaten__kostenfrei%2Fausgabe__monatswerte__node.html%3F__nnn%3Dtrue |title = Ausgabe der Klimadaten: Monatswerte |access-date = 2019-06-12 |archive-date = 12 June 2014 |archive-url = https://web.archive.org/web/20140612043121/https://www.dwd.de/bvbw/appmanager/bvbw/dwdwwwDesktop?_nfpb=true&_pageLabel=_dwdwww_klima_umwelt_klimadaten_deutschland&T82002gsbDocumentPath=Navigation%2FOeffentlichkeit%2FKlima__Umwelt%2FKlimadaten%2Fkldaten__kostenfrei%2Fausgabe__monatswerte__node.html%3F__nnn%3Dtrue |url-status = live }}</ref> at Weather Atlas<ref>{{Cite web|url=https://www.weather-atlas.com/en/germany/berlin-climate|title=Berlin, Germany – Detailed climate information and monthly weather forecast|last=d.o.o|first=Yu Media Group|website=Weather Atlas|language=en|access-date=2019-07-02|archive-date=25 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211125121717/https://www.weather-atlas.com/en/germany/berlin-climate|url-status=live}}</ref>}}{{Weather box|location=Berlin ([[Tempelhof]]), elevation: {{convert|48|m|abbr=on|disp=or}}, 1971–2000 normals, extremes 1878–present|collapsed=y|metric first=yes|single line=yes|Jan record high C=15.5|Feb record high C=18.7|Mar record high C=24.8|Apr record high C=31.3|May record high C=35.5|Jun record high C=38.5|Jul record high C=38.1|Aug record high C=38.0|Sep record high C=34.2|Oct record high C=28.1|Nov record high C=20.5|Dec record high C=16.0|Jan high C=3.3|Feb high C=5.0|Mar high C=9.0|Apr high C=15.0|May high C=19.6|Jun high C=22.3|Jul high C=25.0|Aug high C=24.5|Sep high C=19.3|Oct high C=13.9|Nov high C=7.7|Dec high C=3.7|Jan mean C=0.6|Feb mean C=1.4|Mar mean C=4.8|Apr mean C=8.9|May mean C=14.3|Jun mean C=17.1|Jul mean C=19.2|Aug mean C=18.9|Sep mean C=14.5|Oct mean C=9.7|Nov mean C=4.7|Dec mean C=2.0|Jan low C=−1.9|Feb low C=−1.5|Mar low C=1.3|Apr low C=4.2|May low C=9.0|Jun low C=12.3|Jul low C=14.3|Aug low C=14.1|Sep low C=10.6|Oct low C=6.4|Nov low C=2.2|Dec low C=-0.4|Jan record low C=-23.1|Feb record low C=-26.0|Mar record low C=-16.5|Apr record low C=-8.1|May record low C=-4.0|Jun record low C=1.5|Jul record low C=6.1|Aug record low C=3.5|Sep record low C=-1.5|Oct record low C=-9.6|Nov record low C=-16.0|Dec record low C=-20.5|precipitation colour=green|Jan precipitation mm=42.3|Feb precipitation mm=33.3|Mar precipitation mm=40.5|Apr precipitation mm=37.1|May precipitation mm=53.8|Jun precipitation mm=68.7|Jul precipitation mm=55.5|Aug precipitation mm=58.2|Sep precipitation mm=45.1|Oct precipitation mm=37.3|Nov precipitation mm=43.6|Dec precipitation mm=55.3|Jan precipitation days=10.0|Feb precipitation days=8.0|Mar precipitation days=9.1|Apr precipitation days=7.8|May precipitation days=8.9|Jun precipitation days=7.0|Jul precipitation days=7.0|Aug precipitation days=7.0|Sep precipitation days=7.8|Oct precipitation days=7.6|Nov precipitation days=9.6|Dec precipitation days=11.4|unit precipitation days=1.0 mm|source 1=[[World Meteorological Organization|WMO]]<ref>{{cite web |url = https://worldweather.wmo.int/016/c00059.htm |title = World Weather Information Service&nbsp;– Berlin |website = Worldweather.wmo.int |date = 5 October 2006 |access-date = 2012-04-07 |archive-date = 25 April 2013 |archive-url = https://web.archive.org/web/20130425001834/https://worldweather.wmo.int/016/c00059.htm |url-status = bot: unknown }} April 25, 2013, at the [[Wayback Machine]]</ref>|source 2=[[Royal Netherlands Meteorological Institute|KNMI]]<ref>{{cite web |url = https://eca.knmi.nl//download/millennium/millennium.php |title = Indices Data – Berlin/Tempelhof 2759 |access-date = 2019-05-13 |publisher = [[KNMI (institute)|KNMI]] |archive-date = 9 July 2018 |archive-url = https://web.archive.org/web/20180709010608/https://eca.knmi.nl//download/millennium/millennium.php |url-status = dead }}</ref>}}{{Weather box|collapsed=y|metric first=y|single line=y|location=Berlin ([[Dahlem (Berlin)|Dahlem]]), {{convert|58|m|abbr=on|disp=or}}, 1961–1990 normals, extremes 1908–present{{NoteTag|Because the location of the [[weather station]] is furthest from the more densely urbanized region of Berlin and further away from the main [[Urban heat island|UHI]], its values will be somewhat higher, especially in the center and immediate regions.<ref>[https://www.stadtentwicklung.berlin.de/umwelt/umweltatlas/ed413_13.htm Long-term Development of Selected Climate Parameters (Edition 2015)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308213004/https://www.stadtentwicklung.berlin.de/umwelt/umweltatlas/ed413_13.htm |date=8 March 2021 }}, Berlin Environmental Atlas. ''Senate Department for Urban Development and Housing''. Retrieved January 30, 2019.</ref>}} <!--in the order as it appears in the table, not all of the following data may be available, especially records and days of precipitation -->|Jan record high C=15.2|Feb record high C=18.6|Mar record high C=25.1|Apr record high C=30.9|May record high C=33.3|Jun record high C=36.1|Jul record high C=37.9|Aug record high C=37.7|Sep record high C=34.2|Oct record high C=27.5|Nov record high C=19.5|Dec record high C=15.7|Jan mean C=-0.4|Feb mean C=0.6|Mar mean C=4.0|Apr mean C=8.4|May mean C=13.5|Jun mean C=16.7|Jul mean C=17.9|Aug mean C=17.2|Sep mean C=13.5|Oct mean C=9.3|Nov mean C=4.6|Dec mean C=1.2|Jan high C=1.8|Feb high C=3.5|Mar high C=7.9|Apr high C=13.1|May high C=18.6|Jun high C=21.8|Jul high C=23.1|Aug high C=22.8|Sep high C=18.7|Oct high C=13.3|Nov high C=7.0|Dec high C=3.2|Jan low C=-2.9|Feb low C=-2.2|Mar low C=0.5|Apr low C=3.9|May low C=8.2|Jun low C=11.4|Jul low C=12.9|Aug low C=12.4|Sep low C=9.4|Oct low C=5.9|Nov low C=2.1|Dec low C=-1.1|Jan record low C=-21.0|Feb record low C=-26.0|Mar record low C=-16.5|Apr record low C=-6.7|May record low C=-2.9|Jun record low C=0.8|Jul record low C=5.4|Aug record low C=4.7|Sep record low C=-0.5|Oct record low C=-9.6|Nov record low C=-16.1|Dec record low C=-20.2|precipitation colour=green|Jan precipitation mm=43.0|Feb precipitation mm=37.0|Mar precipitation mm=38.0|Apr precipitation mm=42.0|May precipitation mm=55.0|Jun precipitation mm=71.0|Jul precipitation mm=53.0|Aug precipitation mm=65.0|Sep precipitation mm=46.0|Oct precipitation mm=36.0|Nov precipitation mm=50.0|Dec precipitation mm=55.0|Jan sun=45.4|Feb sun=72.3|Mar sun=122.0|Apr sun=157.7|May sun=221.6|Jun sun=220.9|Jul sun=217.9|Aug sun=210.2|Sep sun=156.3|Oct sun=110.9|Nov sun=52.4|Dec sun=37.4|unit precipitation days=1.0 mm|Jan precipitation days=10.0|Feb precipitation days=9.0|Mar precipitation days=8.0|Apr precipitation days=9.0|May precipitation days=10.0|Jun precipitation days=10.0|Jul precipitation days=9.0|Aug precipitation days=9.0|Sep precipitation days=9.0|Oct precipitation days=8.0|Nov precipitation days=10.0|Dec precipitation days=11.0|source 1=[[National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]]<ref name="noaa">{{cite web | url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/TABLES/REG_VI/DL/10381.TXT | title = Berlin (10381) – WMO Weather Station | access-date = 2019-01-30 | publisher = [[National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]] }}{{dead link|date=June 2022|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}} [https://archive.org/details/19611990NormalsNOAABerlin Archived] January 30, 2019, at the [[Wayback Machine]]</ref>|source 2=Berliner Extremwerte<ref>{{cite web |url = https://www.berliner-extremwerte.com/Berliner-Extremwerte.htm |title = Berliner Extremwerte |access-date = 1 December 2014 |archive-date = 6 June 2020 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200606191249/https://www.berliner-extremwerte.com/Berliner-Extremwerte.htm |url-status = live }}</ref>}} === Tanawin ng lungsod === [[Talaksan:16-07-04-Abflug-Berlin-DSC_0122.jpg|thumb|Larawang panghimpapawid sa gitna ng Berlin na nagpapakita ng [[Lungsod Kanluran|City West]], [[Potsdamer Platz]], [[Alexanderplatz]], at ang [[Tiergarten (liwasan)|Tiergarten]]]] Ang kasaysayan ng Berlin ay nag-iwan sa lungsod ng isang [[wiktionary:polycentric|polisentrikong]] pagkakaayos at isang napakaeklektikong hanay ng arkitektura at mga gusali. Ang hitsura ng lungsod ngayon ay higit na nahubog ng pangunahing papel na ginampanan nito sa kasaysayan ng Germany noong ika-20 siglo. Lahat ng pambansang pamahalaan na nakabase sa Berlin{{Spaced en dash}}ang Kaharian ng Prusya, ang Ikalawang Imperyong Aleman ng 1871, ang Republikang Weimar, Alemanyang Nazi, Silangang Alemanya, pati na rin ang muling pinagsamang Alemanya{{Spaced en dash}}nagpasimula ng mga ambisyosong programa sa muling pagtatayo, na ang bawat isa ay nagdaragdag ng sarili nitong natatanging estilo sa arkitektura ng lungsod. Sinalanta ang Berlin ng mga [[Pambobomba sa Berlin noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig|pagsalakay sa himpapawid]], sunog, at labanan sa kalye noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, at marami sa mga gusaling nakaligtas sa parehong Silangan at Kanluran ay giniba noong panahon pagkatapos ng digmaan. Karamihan sa demolisyong ito ay pinasimulan ng mga programa sa arkitektura ng munisipyo upang magtayo ng mga bagong distrito ng negosyo o tirahan at ang mga pangunahing arterya. Karamihan sa mga [[Palamuti (sining)|palamuti]] sa mga gusali bago ang digmaan ay nawasak kasunod ng mga [[Palamuti at krimen|makabagong dogma]], at sa parehong mga sistema pagkatapos ng digmaan, gayundin sa muling pinagsamang Berlin, maraming mahahalagang estrukturang pamana ang ang [[Rekonstruksiyon (arkitektura)|muling itinayo]], kabilang ang ''Forum Fridericianum'' kasama ang, [[Operang Estatal ng Berlin|Operang Estatal]] (1955), [[Palasyo ng Charlottenburg|Palasyo Charlottenburg]] (1957), ang mga monumental na gusali sa [[Gendarmenmarkt]] (dekada '80), [[Alte Komandantur|Kommandantur]] (2003), at gayundin ang proyekto sa muling pagtatayo ng mga barokong patsada ng [[Palasyo ng Berlin|Palasyo ng Lungsod]]. Maraming mga bagong gusali ang naging inspirasyon ng kanilang makasaysayang mga nauna o ang pangkalahatang klasikal na estilo ng Berlin, gaya ng [[Otel Adlon]]. Ang mga kumpol ng mga [[Talaan ng mga pinakamataas na gusali sa Berlin|tore]] ay tumaas sa iba't ibang lokasyon: [[Potsdamer Platz]], ang [[Lungsod Kanluran|City West]], at [[Alexanderplatz]], ang huling dalawa ay naglalarawan sa mga dating sentro ng Silangan at Kanlurang Berlin, na ang una ay kumakatawan sa isang bagong Berlin noong ika-21 siglo, na bumangon mula sa mga guho no-man's land ng Pader ng Berlin. Ang Berlin ay may lima sa nangungunang 50 [[Talaan ng mga pinakamataas na gusali sa Alemanya|pinakamataas na gusali]] sa Alemanya. Mahigit sa sangkatlo ng sakop ng lungsod ay binubuo ng luntiang espasyo, kakahuyan, at tubig.<ref name="gruen2">{{Cite web |last=Senatsverwaltung für Umwelt, Verkehr und Klimaschutz Berlin, Referat Freiraumplanung und Stadtgrün |title=Anteil öffentlicher Grünflächen in Berlin |url=https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210225003118/https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |archive-date=25 February 2021 |access-date=2020-01-10}}</ref> Ang pangalawang pinakamalaking at pinakasikat na liwasan ng Berlin, ang [[Tiergarten (liwasan)|Großer Tiergarten]], ay matatagpuan sa gitna mismo ng lungsod. Sinasaklaw nito ang isang lugar na 210 ektarya at umaabot mula [[Himpilan ng tren ng Berlin Zoologischer Garten|Bahnhof Zoo]] sa City West hanggang sa [[Tarangkahang Brandeburgo]] sa silangan. Kabilang sa mga tanyag na kalye, ang [[Unter den Linden]] at [[Friedrichstraße]] ay matatagpuan sa lumang sentro ng lungsod (at kasama sa dating Silangang Berlin). Ang ilan sa pangunahing kalye sa City West ay ang [[Kurfürstendamm]] (o pinaikling Ku´damm) at [[Kantstraße]]. === Arkitektura === [[Talaksan:Gendarmenmarkt_Panorama.jpg|thumb|Panorama ng [[Gendarmenmarkt]], na nagpapakita ng [[Konzerthaus Berlin]], nasa gilid ng [[Neue Kirche, Berlin|Simbahang Aleman]] (kaliwa) at [[Katedral na Pranses, Berlin|Simbahang Pranses]] (kanan)]] [[Talaksan:Berliner_Dom_seen_from_James_Simon_Park.jpg|thumb|Ang [[Katedral ng Berlin]] sa [[Pulo ng mga Museo]]]] Ang [[Fernsehturm Berlin|Fernsehturm]] (tore ng TV) sa [[Alexanderplatz]] sa [[Mitte]] ay kabilang sa pinakamataas na estruktura sa Unyong Europeo sa {{Cvt|368|m}}. Itinayo noong 1969, makikita ito sa karamihan ng mga sentral na distrito ng Berlin. Ang lungsod ay makikita mula sa {{Convert|204|m|ft|-high}} palapag ng pagmamasid. Simula rito, ang [[Karl-Marx-Allee]] ay patungo sa silangan, isang abenida na may linya ng mga monumental na gusali ng tirahan, na dinisenyo sa istilong [[Arkitekturang Stalinista|Sosyalismong Klasisismo]]. Katabi ng lugar na ito ay ang [[Rotes Rathaus]] (Bulwagang Panlungsod), na may natatanging pulang-ladrilyong arkitektura nito. Sa harap nito ay ang [[Neptunbrunnen]], isang balong na nagtatampok ng mitolohikong pangkat ng mga [[Triton (mitolohiya)|Triton]], mga [[personipikasyon]] ng apat na pangunahing Prusong ilog, at [[Neptuno (mitolohiya)|Neptuno]] sa ibabaw nito. Ang [[Tarangkahang Brandeburgo]] ay isang ikonikong tanawin ng Berlin at Alemanya; ito ay tumatayo bilang isang simbolo ng pangyayaring Europeo at ng pagkakaisa at kapayapaan. Ang [[gusaling Reichstag]] ay ang tradisyonal na luklukan ng Parlamentong Aleman. Hinubog muli ito ng arkitektrong Briton na si [[Norman Foster (arkitekto)|Norman Foster]] noong dekada '90 at nagtatampok ng salaming simboryo sa ibabaw ng pook ng pagpupulong, na nagbibigay-daan sa libreng pampublikong tanaw sa mga pinagdadausang parlamento at magagandang tanawin ng lungsod. Ang [[Galeriyang East Side]] ay isang open-air na eksibisyong sining na direktang ipininta sa mga huling bahagi ng Pader ng Berlin. Ito ang pinakamalaking natitirang ebidensiya ng makasaysayang dibisyon ng lungsod. Ang [[Gendarmenmarkt]] ay isang [[Arkitekturang Neoklasiko|neoklasikong liwasan]] sa Berlin, ang pangalan ay nagmula sa punong-tanggapan ng sikat na Gens d'armes regiment na matatagpuan dito noong ika-18 siglo. Dalawang katulad na disenyong katedral ang hangganan nito, ang [[Französischer Dom]] kasama ang platapormang pang-obserbasyon nito at ang [[Deutscher Dom]]. Ang Konzerthaus (Bulwagang Pangkonsiyerto), tahanan ng Orkestra Sinfonika ng Berlin, ay nakatayo sa pagitan ng dalawang katedral. [[Talaksan:MJK_46430_Schloss_Charlottenburg.jpg|left|thumb|[[Palasyo Charlottenburg]]]] [[Talaksan:Berlin_Hackesche_Höfe1.jpg|left|thumb|[[Hackesche Höfe]]]] Ang [[Pulo ng mga Museo]] sa [[Spree (ilog)|Ilog Spree]] ay naglalaman ng [[Berlin#Mga%20museo|limang museo]] na itinayo mula 1830 hanggang 1930 at isang [[Tala ng mga Pandaigdigang Pamanang Pook sa Alemanya|Pandaigdigang Pamanang Pook]] ng [[UNESCO]]. Ang pagpapanumbalik at pagtatayo ng isang pangunahing lagusan sa lahat ng mga museo, pati na rin ang muling pagtatayo ng [[Stadtschloss, Berlin|Stadtschloss]] ay nagpapatuloy.<ref>{{Cite web |date=24 June 2011 |title=Neumann: Stadtschloss wird teurer |trans-title=Neumann: Palace is getting more expensive |url=https://www.berliner-zeitung.de/newsticker/neumann--stadtschloss-wird-teurer,10917074,10924086.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160203200703/https://www.berliner-zeitung.de/newsticker/neumann--stadtschloss-wird-teurer,10917074,10924086.html |archive-date=3 February 2016 |access-date=7 April 2012 |website=[[Berliner Zeitung]] |language=de}}</ref><ref>{{Cite web |date=19 May 2010 |title=Das Pathos der Berliner Republik |trans-title=The pathos of the Berlin republic |url=https://www.berliner-zeitung.de/archiv/die-nullerjahre--nation-building---der-wiedervereinigte-staat-baut-sich-eine-neue-hauptstadt-das-pathos-der-berliner-republik,10810590,10717494.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160203200702/https://www.berliner-zeitung.de/archiv/die-nullerjahre--nation-building---der-wiedervereinigte-staat-baut-sich-eine-neue-hauptstadt-das-pathos-der-berliner-republik,10810590,10717494.html |archive-date=3 February 2016 |access-date=7 April 2012 |website=[[Berliner Zeitung]] |language=de}}</ref> Gayundin sa pulo at sa tabi ng [[Lustgarten]] at palasyo ay ang [[Katedral ng Berlin]], ang ambisyosong pagtatangka ni emperador Guillermo II na lumikha ng Protestanteng karibal sa [[Basilika ni San Pedro]] sa Roma. Ang isang malaking kripta ay naglalaman ng mga labi ng ilan sa mga naunang Prusong maharlikang pamilya. Ang [[Katedral ni Santa Eduvigis]] ay ang Katoliko Romanong katedral ng Berlin. [[Talaksan:Bikinihaus_Berlin-1210760.jpg|thumb|Ang [[Breitscheidplatz]] kasama ang [[Pang-alaalang Katedral ni Kaiser Guillermo]] ay ang sentro ng [[Lungsod Kanluran|City West]].]] Ang [[Unter den Linden]] ay isang silangan–kanlurang abenidang nalilinyahan ng mga puno na mula sa Tarangkahang Brandeburgo hanggang sa pook ng dating Berliner Stadtschloss, at dating pangunahing promenada ng Berlin. Maraming Klasikong gusali ang nakahanay sa kalye, at naroon ang bahagi ng [[Unibersidad ng Berlin Humboldt|Pamantasang Humboldt]]. Ang [[Friedrichstraße]] ay ang maalamat na kalye ng Berlin noong [[Ginintuang Dekada Beynte]]. Pinagsasama nito ang mga tradisyon ng ika-20 siglo sa modernong arkitektura ng Berlin ngayon. Ang [[Potsdamer Platz]] ay isang buong kuwarto na binuo mula sa simula pagkatapos bumaba ang [[Pader ng Berlin|Pader]].<ref>{{Cite web |title=Construction and redevelopment since 1990 |url=https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/baubilanz/en/potsdamer_platz.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080610103008/https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/baubilanz/en/potsdamer_platz.html |archive-date=10 June 2008 |access-date=18 August 2008 |publisher=Senate Department of Urban Development}}</ref> Sa kanluran ng Potsdamer Platz ay ang Kulturforum, na naglalaman ng [[Gemäldegalerie, Berlin|Gemäldegalerie]], at nasa gilid ng [[Neue Nationalgalerie]] at ng [[Berliner Philharmonie]] . Ang [[Alaala sa mga Pinaslang na Hudyo ng Europa]], isang alaalang pang-[[Holokausto]], ay nasa hilaga.<ref>{{Cite news |last=Ouroussoff |first=Nicolai |date=9 May 2005 |title=A Forest of Pillars, Recalling the Unimaginable |work=The New York Times |url=https://travel2.nytimes.com/2005/05/09/arts/design/09holo.html |access-date=18 August 2008}}</ref> Ang lugar sa paligid ng [[Hackescher Markt]] ay tahanan ng mga kulturang moda, na may 'di-mabilang na mga bilihan ng damit, club, bar, at galeriya. Kabilang dito ang [[Hackesche Höfe]], isang kalipunan ng mga gusali sa paligid ng ilang patyo, na muling itinayo noong 1996. Ang kalapit na [[Bagong Sinagoga, Berlin|Bagong Sinagoga]] ay ang sentro ng kultura ng mga Hudyo. Ang [[Straße des 17. Juni]], na nagkokonekta sa Tarangkahang Brandeburgo at Ernst-Reuter-Platz, ay nagsisilbing gitnang silangan-kanlurang axis. Ang pangalan nito ay ginugunita ang mga [[Pag-aalsa noong 1953 sa Silangang Alemanya|pag-aalsa sa Silangang Berlin noong Hunyo 17, 1953]]. Humigit-kumulang sa kalahati mula sa Tarangkahang Brandeburgo ay ang Großer Stern, isang isla ng sirkulong trapiko kung saan matatagpuan ang [[Haligi ng Tagumpay sa Berlin|Siegessäule]] (Haligi ng Tagumpay). Ang monumentong ito, na itinayo upang gunitain ang mga tagumpay ng Prusya, ay inilipat noong 1938–39 mula sa dati nitong posisyon sa harap ng Reichstag. Ang [[Kurfürstendamm]] ay tahanan ng ilan sa mga mararangyang tindahan ng Berlin kung saan ang [[Pang-alaalang simbahan ni Kaiser Guillermo]] sa silangang dulo nito sa [[Breitscheidplatz]] . Ang simbahan ay nawasaknoonga Ikalawang Digmaang Pandaigdig at iniwang sira. Ang malapit sa Tauentzienstraße ay ang [[KaDeWe]], na sinasabing pinakamalaking department store sa kontinental na Europa. Ang [[Rathaus Schöneberg]], kung saan ginawa ni [[John F. Kennedy]] ang kaniyang tanyag na talumpating "[[Ich bin ein Berliner]]!", ay nasa [[Tempelhof-Schöneberg]]. Kanluran ng sentro, ang [[Palasyo Bellevue, Alemanya|Palasyo Bellevue]] ay ang tirahan ng Pangulo ng Alemanya. Ang [[Palasyo Charlottenburg]], na nasunog noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ay ang pinakamalaking makasaysayang palasyo sa Berlin. Ang [[Funkturm Berlin]] ay isang {{Convert|150|m|ft|-tall}} lattice tore ng radyo sa pook fairground, na itinayo sa pagitan ng 1924 at 1926. Ito ang tanging toreng pang-obserbasyon na nakatayo sa mga insulator at may restawran {{Cvt|55|m}} at isang larangang pantanaw {{Cvt|126|m}} sa ibabaw ng lupa, na mapupuntahan ng elevator na may bintana. Ang [[Oberbaumbrücke]] sa ibabaw ng ilog Spree ay ang pinakaikonikong tulay ng Berlin, na nag-uugnay sa pinagsama-samang mga boro ng [[Friedrichshain]] at [[Kreuzberg]]. Nagdadala ito ng mga sasakyan, tao, at linyang U1 ng [[Berlin U-Bahn]]. Ang tulay ay nakumpleto sa isang estilong [[ladrilyong gotiko]] noong 1896, na pinapalitan ang dating kahoy na tulay na may isang pang-itaas na daanan para sa U-Bahn. Ang gitnang bahagi ay giniba noong 1945 upang pigilan ang [[Hukbong Pula|Pulang Hukbo]] sa pagtawid. Pagkatapos ng digmaan, ang inayos na tulay ay nagsilbing [[Mga tawiran sa hangganan ng Berlin|checkpoint at tawiran sa hangganan]] sa pagitan ng mga sektor ng Sobyetiko at Amerikano, at kalaunan sa pagitan ng Silangan at Kanlurang Berlin. Noong kalagitnaan ng dekada '50, ito ay sarado sa mga sasakyan, at pagkatapos ng pagtatayo ng Pader ng Berlin noong 1961, ang trapiko ng tao ay mahigpit na pinaghigpitan. Kasunod ng muling pagsasama-samang Aleman, ang gitnang bahagi ay muling itinayo gamit ang isang kuwadrong asero, at ipinagpatuloy ang serbisyo ng U-Bahn noong 1995. == Demograpiya == [[Talaksan:Berlin_population2.svg|left|thumb|Populasyon ng Berlin, 1880–2012]] Sa pagtatapos ng 2018, ang lungsod-estado ng Berlin ay mayroong 3.75&nbsp;milyong rehistradong naninirahan<ref name="pop-detail3">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> sa isang lugar na {{Cvt|891.1|km2}}. Ang densidad ng populasyon ng lungsod ay 4,206 na naninirahan bawat km<sup>2</sup>. Ang Berlin ang [[Talaan ng mga pinakamalaking lungsod ng Unyong Europeo ayon sa populasyon sa loob ng mga limitasyon ng lungsod|pinakamataong lungsod]] sa [[Unyong Europeo]]. Noong 2019, ang urbanong sakop ng Berlin ay may humigit-kumulang 4.5&nbsp;milyong naninirahan. {{Magmula noong|2019}} ang [[Kalakhang sonang urbano|gumaganang urbanong pook]] ay tahanan ng humigit-kumulang 5.2&nbsp;milyong tao.<ref>[https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en Population on 1 January by age groups and sex – functional urban areas, Eurostat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150903213351/https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en|date=3 September 2015}}.</ref> Ang buong [[Kalakhang Rehiyon ng Berlin/Brandeburgo|rehiyon ng kabisera ng Berlin-Brandeburgo]] ay may populasyon na higit sa 6&nbsp;milyon sa isang lugar na {{Cvt|30546|km2|0}}.<ref>{{Cite web |date=31 August 2020 |title=Initiativkreis Europäische Metropolregionen in Deutschland: Berlin-Brandenburg |url=https://www.deutsche-metropolregionen.org/mitglieder/berlin-brandenburg/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190817083458/https://www.deutsche-metropolregionen.org/mitglieder/berlin-brandenburg/ |archive-date=17 August 2019 |access-date=6 February 2013 |website=www.deutsche-metropolregionen.org}}</ref>{{Historical populations|1721|65300|1750|113289|1800|172132|1815|197717|1825|220277|1840|330230|1852|438958|1861|547571|1871|826341|1880|1122330|1890|1578794|1900|1888848|1910|2071257|1920|3879409|1925|4082778|1933|4221024|1939|4330640|1945|3064629|1950|3336026|1960|3274016|1970|3208719|1980|3048759|1990|3433695|2000|3382169|2010|3460725|53=2020|54=3664088}}Noong 2014, ang lungsod-estado na Berlin ay nagkaroon ng 37,368 buhay na panganak (+6.6%), isang rekord na bilang mula noong 1991. Ang bilang ng mga namatay ay 32,314. Halos 2.0&nbsp;milyong kabahayan ang binilang sa lungsod. 54 porsiyento ng mga ito ay mga sambahayang iisa ang naninirahan. Mahigit sa 337,000 pamilya na may mga batang wala pang 18 taong gulang ang nanirahan sa Berlin. Noong 2014, ang kabeserang Aleman ay nagrehistro ng dagdag sa paglipat ng humigit-kumulang 40,000 katao.<ref>[https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_en_2015_be.pdf statistics Berlin Brandenburg] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160315084534/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_en_2015_be.pdf|date=15 March 2016}}. www.statistik-berlin-brandenburg.de Retrieved 10 October 2016.</ref> === Mga nasyonalidad === {| class="infobox" style="float:right;" | colspan="2" style="text-align:center;" |'''Mga residente ayon sa Pagkamamamayan''' <small>(31 Disyembre 2019)</small> <ref name="pop-detail6">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> |- !Bansa !Populasyon |- |Kabuuang mga rehistradong residente |3,769,495 |- |{{Flag|Germany}} |2,992,150 |- |{{Flag|Turkey}} |98,940 |- |{{Flag|Poland}} |56,573 |- |{{Flag|Syria}} |39,813 |- |{{Flag|Italy}} |31,573 |- |{{Flag|Bulgaria}} |30,824 |- |{{Flag|Russia}} |26,640 |- |{{Flag|Romania}} |24,264 |- |{{Flag|United States}} |22,694 |- |{{Flag|Vietnam}} |20,572 |- |{{Flag|France}} |20,223 |- |{{Flag|Serbia}} |20,109 |- |{{Flag|United Kingdom}} |16,751 |- |{{Flag|Spain}} |15,045 |- |{{Flag|Greece}} |14,625 |- |{{Flag|Croatia}} |14,430 |- |{{Flag|India}} |13,450 |- |{{Flag|Ukraine}} |13,410 |- |{{Flag|Afghanistan}} |13,301 |- |{{Flag|China}} |13,293 |- |{{Flag|Bosnia and Herzegovina}} |12,691 |- |Iba pang Gitnang Silangan at Asya |88,241 |- |Ibang Europa |80,807 |- |Africa |36,414 |- |Iba pang mga America |27,491 |- |Oceania at [[Antarctica]] |5,651 |- |Walang estado o Hindi Malinaw |24,184 |} Ang pambansa at pandaigdigang paglipat sa lungsod ay may mahabang kasaysayan. Noong 1685, pagkatapos ng pagpapawalang-bisa ng [[Kautusan ng Nantes]] sa Pransiya, tumugon ang lungsod sa pamamagitan ng [[Kautusan ng Potsdam]], na ginagarantiyahan ang kalayaan sa relihiyon at katayuang walang buwis sa mga Pranses na Huguenot na bakwit sa loob ng sampung taon. Ang [[Batas ng Kalakhang Berlin]] noong 1920 ay nagsama ng maraming suburb at nakapalibot na mga lungsod ng Berlin. Binuo nito ang karamihan sa teritoryo na binubuo ng modernong Berlin at pinalaki ang populasyon mula sa 1.9&nbsp;milyon hanggang 4&nbsp;milyon. Ang aktibong imigrasyon at asilo na politika sa Kanlurang Berlin ay naghudyat ng mga alon ng imigrasyon noong dekada '60 at '70. Ang Berlin ay tahanan ng hindi bababa sa 180,000 residenteng [[Mga Turko|Turko]] at [[Mga Turko sa Alemanya|Turko-Aleman]],<ref name="pop-detail4">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> na ginagawa itong pinakamalaking komunidad ng Turko sa labas ng Turkiya. Noong dekada '90 ang ''Aussiedlergesetze ay'' nagbigay-daan sa imigrasyon sa Alemanya ng ilang residente mula sa dating [[Unyong Sobyetiko]]. Sa ngayon, ang mga etnikong [[Kasaysayan ng mga Aleman sa Rusya, Ukranya, at Unyong Sobyetiko|Aleman]] mula sa mga bansa ng dating Unyong Sobyetiko ang bumubuo sa pinakamalaking bahagi ng komunidad na nagsasalita ng Ruso.<ref>{{Cite web |last=Dmitry Bulgakov |date=11 March 2001 |title=Berlin is speaking Russians' language |url=https://www.russiajournal.com/node/4653 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130406142034/https://www.russiajournal.com/node/4653 |archive-date=6 April 2013 |access-date=10 February 2013 |publisher=Russiajournal.com}}</ref> Ang huling dekada ay nakaranas ng pagdagsa mula sa iba't ibang bansa sa Kanluran at ilang rehiyon sa Africa.<ref>{{Cite news |last=Heilwagen |first=Oliver |date=28 October 2001 |title=Berlin wird farbiger. Die Afrikaner kommen – Nachrichten Welt am Sonntag – Welt Online |language=de |work=Die Welt |url=https://www.welt.de/print-wams/article616463/Berlin_wird_farbiger_Die_Afrikaner_kommen.html |url-status=live |access-date=2 June 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110515022639/https://www.welt.de/print-wams/article616463/Berlin_wird_farbiger_Die_Afrikaner_kommen.html |archive-date=15 May 2011}}</ref> Ang isang bahagi ng mga imigranteng Aprikano ay nanirahan sa [[Afrikanisches Viertel]].<ref>{{cite press release|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=6 February 2009|title=Zweites Afrika-Magazin "Afrikanisches Viertel" erschienen Bezirksbürgermeister Dr. Christian Hanke ist Schirmherr|url=https://www.berlin.de/ba-mitte/aktuell/presse/archiv/20090206.1305.119894.html|location=Berlin|publisher=berlin.de|access-date=27 September 2016|archive-date=21 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141021050530/https://www.berlin.de/ba-mitte/aktuell/presse/archiv/20090206.1305.119894.html|url-status=live}}</ref> Ang mga batang Aleman, EU-Europeo, at Israeli ay nanirahan na rin sa lungsod.<ref>{{Cite journal |date=12 December 2014 |title=Hummus in the Prenzlauer Berg |url=https://www.thejewishweek.com/special-sections/jewish-journeys/hummus-prenzlauer-berg |url-status=live |journal=The Jewish Week |archive-url=https://web.archive.org/web/20141230010937/https://www.thejewishweek.com/special-sections/jewish-journeys/hummus-prenzlauer-berg |archive-date=30 December 2014 |access-date=29 December 2014}}</ref> Noong Disyembre 2019, mayroong 777,345 na rehistradong residente ng dayuhang nasyonalidad at dagdag pang 542,975 mamamayang Aleman na may "pinanggalingang imgrante" ''(Migrationshintergrund, MH)'',<ref name="pop-detail5">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> ibig-sabihin sila o ang isa sa kanilang mga magulang ay nandayuhan sa Alemanya pagkatapos ng 1955. Ang mga dayuhang residente ng Berlin ay nagmula sa mga 190 bansa.<ref>{{Cite web |date=5 February 2011 |title=457 000 Ausländer aus 190 Staaten in Berlin gemeldet |trans-title=457,000 Foreigners from 190 Countries Registered in Berlin |url=https://www.morgenpost.de/printarchiv/berlin/article104791484/457-000-Auslaender-aus-190-Staaten-in-Berlin-gemeldet.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190428201553/https://www.morgenpost.de/printarchiv/berlin/article104791484/457-000-Auslaender-aus-190-Staaten-in-Berlin-gemeldet.html |archive-date=28 April 2019 |access-date=28 April 2019 |website=[[Berliner Morgenpost]] |language=de}}</ref> 48 porsiyento ng mga residenteng wala pang 15 taong gulang ay may pinagmulang imigrante.<ref>{{cite web |title=Fast jeder Dritte in Berlin hat einen Migrationshintergrund |url=https://www.rbb-online.de/politik/beitrag/2017/05/migrationshintergrund-berlin-jeder-dritte.html |website=www.rbb-online.de}}{{Dead link|date=December 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> Ang Berlin noong 2009 ay tinatayang mayroong 100,000 hanggang 250,000 hindi rehistradong mga naninirahan.<ref>{{Cite news |last=Von Andrea Dernbach |date=23 February 2009 |title=Migration: Berlin will illegalen Einwanderern helfen – Deutschland – Politik – Tagesspiegel |work=Der Tagesspiegel Online |publisher=Tagesspiegel.de |url=https://www.tagesspiegel.de/politik/deutschland/berlin-will-illegalen-einwanderern-helfen/1452916.html |url-status=live |access-date=15 September 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131251/https://www.tagesspiegel.de/politik/migration-berlin-will-illegalen-einwanderern-helfen/1452916.html |archive-date=18 February 2022}}</ref> Ang mga Boro ng Berlin na may malaking bilang ng mga migrante o populasyon na ipinanganak sa ibang bansa ay ang [[Mitte]], [[Neukölln]], at [[Friedrichshain-Kreuzberg]].<ref>{{Cite web |date=8 September 2016 |title=Zahl der Ausländer in Berlin steigt auf Rekordhoch |url=https://jungefreiheit.de/politik/deutschland/2016/zahl-der-auslaender-in-berlin-steigt-auf-rekordhoch/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170804053354/https://jungefreiheit.de/politik/deutschland/2016/zahl-der-auslaender-in-berlin-steigt-auf-rekordhoch/ |archive-date=4 August 2017 |access-date=13 June 2017 |website=jungefreiheit.de |language=de}}</ref> Mayroong higit sa 20 hindi katutubong komunidad na may populasyong hindi bababa sa 10,000 katao, kabilang ang mga [[Mga Turko sa Berlin|Turko]], Polako, Ruso, Lebanes, Palestino, Serbio, Italyano, Indiyano, Bosnio, [[Pamayanang Biyetnames ng Berlin|Biyetnames]], Amerikano, Rumano, Bulgari, Croata, Tsino, Austriako, Ukrano, Pranses, Briton, Españo, Israeli, Thai, Irani, Ehipsiyo, at Siryo na mga komunidad. === Mga wika === Ang Aleman ay ang opisyal at nangingibabaw na sinasalitang wika sa Berlin. Ito ay isang [[Mga wikang Kanlurang Aleman|wikang Kanlurang Aleman]] na nagmula ang karamihan ng bokabularyo nito mula sa sangay ng Aleman ng pamilya ng wikang [[Mga wikang Indo-Europeo|Indo-Europeo]]. Ang Aleman ay isa sa 24 na wika ng Unyong Europeo,<ref>{{Cite web |last=European Commission |title=Official Languages |url=https://ec.europa.eu/languages/policy/linguistic-diversity/official-languages-eu_en.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140926004848/https://ec.europa.eu/languages/policy/linguistic-diversity/official-languages-eu_en.htm |archive-date=26 September 2014 |access-date=29 July 2014}}</ref> at isa sa tatlong [[wikang pantrabaho]] ng [[Komisyong Europeo]]. Ang Berlinerisch o Berlinisch ay hindi isang diyalekto sa lingguwistika. Ito ay sinasalita sa Berlin at sa [[Kalakhang Rehiyon ng Berlin/Brandeburgo|nakapaligid na kalakhang pook]]. Nagmula ito sa isang [[Diyalektong Brandeburges|Brandeburges]] na varyant. Ang diyalekto ay nakikita na ngayon na mas katulad ng isang [[sosyolekto]], higit sa lahat sa pamamagitan ng pagtaas ng imigrasyon at mga uso sa mga edukadong populasyon na magsalita ng [[karaniwang Aleman]] sa pang-araw-araw na buhay. Ang pinakakaraniwang ginagamit na wikang banyaga sa Berlin ay Turko, Polako, Ingles, Persa, Arabe, Italyano, Bulgaro, Ruso, Rumano, Kurdo, Serbo-Croata, Pranses, Español, at Biyentames. Mas madalas na naririnig ang Truko, Arabe, Kurdo, at Serbo-Croata sa kanlurang bahagi dahil sa malalaking komunidad ng Gitnang Silangan at dating Yugoslavia. Ang Polako, Ingles, Ruso, at Biyetnames ay may mas maraming katutubong nagsasalita sa Silangang Berlin.<ref>{{Cite web |date=18 May 2010 |title=Studie – Zwei Millionen Berliner sprechen mindestens zwei Sprachen – Wirtschaft – Berliner Morgenpost – Berlin |url=https://www.morgenpost.de/printarchiv/wirtschaft/article1309952/Zwei-Millionen-Berliner-sprechen-mindestens-zwei-Sprachen.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110522160634/https://www.morgenpost.de/printarchiv/wirtschaft/article1309952/Zwei-Millionen-Berliner-sprechen-mindestens-zwei-Sprachen.html |archive-date=22 May 2011 |access-date=2 June 2011 |publisher=Morgenpost.de}}</ref> === Relihiyon === Ayon sa senso noong 2011, humigit-kumulang 37 porsiyento ng populasyon ang nag-ulat na mga miyembro ng isang legal na kinikilalang simbahan o relihiyosong organisasyon. Ang iba ay hindi kabilang sa naturang organisasyon, o walang impormasyong makukuha hinggil sa kanila.<ref name="Census 2011">{{Cite web |title=Zensus 2011 – Bevölkerung und Haushalte – Bundesland Berlin |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/zensus/gdb/bev/be/11_Berlin_bev.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303193809/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/zensus/gdb/bev/be/11_Berlin_bev.pdf |archive-date=3 March 2016 |access-date=23 February 2019 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=6–7 |language=de}}</ref> Ang pinakamalaking relihiyong denominasyon na naitala noong 2010 ay ang [[Protestantismo|Protestanteng]] [[Landeskirche|rehiyonal na samahang simbahan]] —ang [[Ebanghelikong Simbahan ng Berlin-Brandeburgo-Mataas na Lusacia Silesiana]] (EKBO) —isang [[Iisa at nagkakaisang simbahan|nagkakaisang simbahan]]. Ang EKBO ay miyembro ng [[Simbahang Ebanghelika sa Alemanya|Simbahang Ebanghelika sa Alemanya (EKD)]] at [[Union Evangelischer Kirchen|Union Evangelischer Kirchen (UEK)]]. Ayon sa EKBO, ang kanilang kasapian ay umabot sa 18.7 porsyento ng lokal na populasyon, habang ang [[Simbahang Katolikong Romano]] ay mayroong 9.1 porsyento ng mga residenteng nakarehistro bilang mga miyembro nito.<ref name="kirchenmitglieder2010">{{Cite web |date=November 2011 |title=Kirchenmitgliederzahlen am 31.12.2010 |trans-title=Church membership on 31 December 2010 |url=https://www.ekd.de/ekd_de/ds_doc/Ber_Kirchenmitglieder_2010.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180209204513/https://www.ekd.de/ekd_de/ds_doc/Ber_Kirchenmitglieder_2010.pdf |archive-date=9 February 2018 |access-date=10 March 2012 |publisher=[[Evangelical Church in Germany]] |language=de}}</ref> Humigit-kumulang 2.7% ng populasyon ang nakikilala sa iba pang mga denominasyong Kristiyano (karamihan sa [[Simbahang Ortodokso ng Silangan|Silangang Ortodokso]], ngunit iba't ibang mga Protestante rin).<ref name="klStatistik2010">{{Cite web |date=December 2010 |title=Die kleine Berlin–Statistik 2010 |trans-title=The small Berlin statistic 2010 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719085946/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-date=19 July 2011 |access-date=4 January 2011 |publisher=[[List of statistical offices in Germany|Amt für Statistik Berlin–Brandenburg]] |language=de}}</ref> Ayon sa rehistro ng mga residente ng Berlin, noong 2018, 14.9 porsiyento ay miyembro ng Simbahang Ebanghelika, at 8.5 porsiyento ay miyembro ng Simbahang Katolika.<ref name="pop-detail7">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> Ang gobyerno ay nagpapanatili ng rehistro ng mga miyembro ng mga simbahang ito para sa mga layunin ng buwis, dahil kinokolekta nito ang [[buwis sa simbahan]] sa ngalan ng mga simbahan. Hindi ito nag-iingat ng mga rekord ng mga miyembro ng ibang relihiyosong organisasyon na maaaring mangolekta ng kanilang sariling buwis sa simbahan, sa ganitong paraan. Noong 2009, humigit-kumulang 249,000 [[Muslim]] ang iniulat ng [[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|Tanggapan ng Estadistika]] na mga miyembro ng mga Masjid at Islamikong relihiyosong organisasyon sa Berlin,<ref>{{Cite web |title=Statistisches Jahrbuch für Berlin 2010 |trans-title=Statistical yearbook for Berlin 2010 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/jahrbuch/jb2010/JB_201004_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120202750/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/jahrbuch/jb2010/JB_201004_BE.pdf |archive-date=20 November 2012 |access-date=10 February 2013 |publisher=[[List of statistical offices in Germany|Amt für Statistik Berlin–Brandenburg]] |language=de}}</ref> habang noong 2016, tinatantya ng pahayagang ''[[Der Tagesspiegel]]'' na humigit-kumulang 350,000 Muslim ang nag-obserba ng [[Ramadan]] sa Berlin.<ref>{{Cite news |last=Berger |first=Melanie |date=6 June 2016 |title=Ramadan in Flüchtlingsheimen und Schulen in Berlin |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |url-status=live |access-date=23 February 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191212013247/https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |archive-date=12 December 2019}}</ref> Noong 2019, humigit-kumulang 437,000 rehistradong residente, 11.6% ng kabuuan, ang nag-ulat na mayroong pinanggalingan sa paglilipat mula sa isa sa mga [[Mga miyembrong estado ng Organisasyon ng Kooperasyong Islamiko|estadong Miyembro ng Organisasyon ng Kooperasyong Islamiko]].<ref name="pop-detail8">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref><ref>{{Cite news |last=Berger |first=Melanie |date=6 June 2016 |title=Ramadan in Flüchtlingsheimen und Schulen in Berlin |language=de |trans-title=Ramadan in refugee camps and schools in Berlin |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |url-status=live |access-date=13 June 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170712125538/https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |archive-date=12 July 2017}}</ref> Sa pagitan ng 1992 at 2011 halos dumoble ang populasyon ng Muslim.<ref>{{Cite news |last=Schupelius |first=Gunnar |date=28 May 2015 |title=Wird der Islam künftig die stärkste Religion in Berlin sein? |work=[[Berliner Zeitung]] |url=https://www.bz-berlin.de/berlin/kolumne/wird-der-islam-kuenftig-die-staerkste-religion-in-berlin-sein |url-status=live |access-date=13 June 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170603092248/https://www.bz-berlin.de/berlin/kolumne/wird-der-islam-kuenftig-die-staerkste-religion-in-berlin-sein |archive-date=3 June 2017}}</ref> Humigit-kumulang 0.9% ng mga Berlines ay kabilang sa ibang mga relihiyon. Sa tinatayang populasyon na 30,000–45,000 na mga residenteng Hudyo,<ref name="The Boston Globe 2014-11-01">{{Cite web |last=Ross |first=Mike |date=1 November 2014 |title=In Germany, a Jewish community now thrives |url=https://www.bostonglobe.com/opinion/2014/11/01/germany-jewish-community-now-thrives/fcPnmnfpbLQ0hM1A6zDyNN/story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222235631/https://www.bostonglobe.com/opinion/2014/11/01/germany-jewish-community-now-thrives/fcPnmnfpbLQ0hM1A6zDyNN/story.html |archive-date=22 December 2016 |access-date=19 August 2016 |website=[[The Boston Globe]]}}</ref> humigit-kumulang 12,000 ang mga rehistradong miyembro ng mga relihiyosong organisasyon.<ref name="klStatistik20102">{{Cite web |date=December 2010 |title=Die kleine Berlin–Statistik 2010 |trans-title=The small Berlin statistic 2010 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719085946/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-date=19 July 2011 |access-date=4 January 2011 |publisher=[[List of statistical offices in Germany|Amt für Statistik Berlin–Brandenburg]] |language=de}}</ref> Ang Berlin ay ang luklukan ng [[Katoliko Romanong Arkidiyosesis ng Berlin|Katoliko Romanong arsobispo ng Berlin]] at ang nahalal na tagapangulo ng [[Ebanghelikong Simbahan ng Berlin-Brandeburgo-Mataas na Lusacia Silesiana|EKBO]] ay pinamagatang obispo ng EKBO. Higit pa rito, ang Berlin ay ang luklukan ng maraming mga Ortodoksong katedral, tulad ng Katedral ni San Boris ang Bautista, isa sa dalawang luklukan ng [[Simbahang Bulgarong Ortodokso|Bulgarong Ortodokso]] na Diyosesis ng Kanluran at Gitnang Europa, at ang Katedral ng Muling Pagkabuhay ni Kristo ng Diyosesis ng Berlin (Patriarkado ng Moscow). {{multiple image|align=right|perrow=2|total_width=400|width1=500|width2=500|width3=500|width4=500|height1=350|height2=350|height3=350|height4=350|image1=Berliner Dom - panoramio (20).jpg|image2=NeueSynagogue.JPG|image3=2020-04-16 P4160889 St.Hedwigs-Kathedrale, Bebelplatz.jpg|image4=Şehitlik mosque Berlin by ZUFAr.jpg|footer=Paikot pa kanan mula sa taas pakaliwa: [[Katedral ng Berlin]], [[Bagong Sinagoga (Berlin)|Bagong Sinagoga]], Moske Şehitli, at [[Katedral ni Santa Eduvigis]]}} Ang mga mananampalataya ng iba't ibang relihiyon at denominasyon ay nagpapanatili ng maraming [[Listahan ng mga lugar ng pagsamba sa Berlin|lugar ng pagsamba sa Berlin]]. Ang [[Malayang Simbahang Ebangheliko-Luterano]] ay may walong parokya na may iba't ibang laki sa Berlin.<ref>{{Cite web |title=Lutheran Diocese Berlin-Brandenburg |url=https://www.selk-berlin.de/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080328152944/https://www.selk-berlin.de/ |archive-date=28 March 2008 |access-date=19 August 2008 |publisher=Selbständige Evangelisch-Lutherische Kirche}}</ref> Mayroong 36 na kongregasyong [[Mga Bautista|Bautista]] (sa loob [[Samahan ng mga Ebanghelikong Malayang Simbahang Kongregasyon sa Alemanya]]), 29 [[Bagong Apostolikong Simbahan]], 15 [[Nagkakaisang Metodistang Simbahan|Nagkakaisang Metodista]] na simbahan, walong Malayang Ebanghelika na Kongregasyon, apat na [[Simbahan ni Kristo, Siyentipiko]] (una, iklawa, ikatlo, at ikalabing-anim), anim mga kongregasyon ng [[Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw]], isang [[Lumang Simbahang Katoliko|Lumang Simbahan]], at isang [[Anglikanismo|Anglicanong]] simbahan sa Berlin. Ang Berlin ay may higit sa 80 moske,<ref>{{Cite web |title=Berlin's mosques |url=https://www.dw.com/en/berlins-mosques/g-17572423 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181111093250/https://www.dw.com/en/berlins-mosques/g-17572423 |archive-date=11 November 2018 |access-date=11 November 2018 |publisher=[[Deutsche Welle]]}}</ref> sampung sinagoga,<ref>{{Cite news |last=Keller |first=Claudia |date=10 November 2013 |title=Berlins jüdische Gotteshäuser vor der Pogromnacht 1938: Untergang einer religiösen Vielfalt |language=de |trans-title=Berlin's jewish places of worship before the Pogromnacht 1938: Decline of a religious diversity |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/berlins-juedische-gotteshaeuser-vor-der-pogromnacht-1938-untergang-einer-religioesen-vielfalt/9052966.html |url-status=live |access-date=11 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181111093246/https://www.tagesspiegel.de/berlin/berlins-juedische-gotteshaeuser-vor-der-pogromnacht-1938-untergang-einer-religioesen-vielfalt/9052966.html |archive-date=11 November 2018 |quote=Von den weit mehr als 100 jüdischen Gotteshäusern sind gerade einmal zehn übrig geblieben. (in english: Of the far more than 100 synagogues, only ten are left.)}}</ref> at dalawang templong [[Budismo|Budista]]. == Gobyerno at politika == {{main|Politika ng Berlin}} === Estadong lungsod === [[Talaksan:Rotes_Rathaus.jpg|left|thumb|[[Rotes Rathaus]] (''Pulang Munisipyo''), luklukan ng Senado at Alkalde ng Berlin.]] Mula noong [[Muling pag-iisang Aleman|muling pag-iisa]] noong Oktubre 3, 1990, ang Berlin ay isa sa tatlong [[Länder ng Alemanya|estadong lungsod sa Alemanya]] na kabilang sa kasalukuyang 16 na estado ng Alemanya. Ang [[Abgeordnetenhaus ng Berlin|Kapulungan ng mga Kinatawan]] (''Abgeordnetenhaus'') ay kumakatawan bilang parlamento ng lungsod at estado, na mayroong 141 na luklukan. Ang ehekutibong tanggapan ng Berlin ay ang [[Senado ng Berlin]] (''Senat von Berlin''). Binubuo ang Senado ng [[Talaan ng mga alkalde ng Berlin|Namamahalang Alkalde]] (''Regierender Bürgermeister''), at hanggang sampung senador na may hawak na ministeryal na posisyon, dalawa sa kanila ang may hawak na titulong "Alkalde" (''Bürgermeister'') bilang kinatawan ng Namamahalang Alkalde.<ref>{{Cite web |date=2016-11-01 |title=Verfassung von Berlin – Abschnitt IV: Die Regierung |url=https://www.berlin.de/rbmskzl/regierender-buergermeister/verfassung/artikel.41527.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008025644/https://www.berlin.de/rbmskzl/regierender-buergermeister/verfassung/artikel.41527.php |archive-date=8 October 2020 |access-date=2020-10-02 |website=www.berlin.de |language=de}}</ref> Ang kabuuang taunang badyet ng estado ng Berlin noong 2015 ay lumampas sa €24.5 ($30.0) bilyon kabilang ang surplus sa badyet na €205 ($240) milyon.<ref>{{Cite news |title=Berliner Haushalt Finanzsenator bleibt trotz sprudelnder Steuereinnahmen vorsichtig |work=Berliner Zeitung |url=https://www.berliner-zeitung.de/berlin/berliner-haushalt-finanzsenator-bleibt-trotz-sprudelnder-steuereinnahmen-vorsichtig-24702234 |url-status=live |access-date=20 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131248/https://www.berliner-zeitung.de/sport-leidenschaft/berliner-haushalt-finanzsenator-kollatz-ahnen-bleibt-trotz-sprudelnder-steuereinnahmen-vorsichtig-li.6132?pid=true |archive-date=18 February 2022}}</ref> Ang estado ay nagmamay-ari ng malawak na pag-aari, kabilang ang mga gusaling pang-administratibo at pamahalaan, mga kompanya ng real estate, pati na rin ang mga stake sa Estadio Olimpiko, mga paliguan, mga kompanya ng pabahay, at maraming mga pampublikong negosyo at mga subsidiyaryo na kompanya.<ref>{{Cite web |date=18 May 2017 |title=Vermögen |trans-title=Assets |url=https://www.berlin.de/sen/finanzen/de-plain/vermoegen/artikel.92737.de-plain.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190928151604/https://www.berlin.de/sen/finanzen/de-plain/vermoegen/artikel.92737.de-plain.php |archive-date=28 September 2019 |access-date=28 September 2019 |website=[[Berlin.de]]}}</ref><ref>{{Cite web |date=5 September 2019 |title=Beteiligungen des Landes Berlin |trans-title=Holdings of the State of Berlin |url=https://www.berlin.de/sen/finanzen/vermoegen/beteiligungen/artikel.7208.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191219070001/https://www.berlin.de/sen/finanzen/vermoegen/beteiligungen/artikel.7208.php |archive-date=19 December 2019 |access-date=28 September 2019 |website=[[Berlin.de]] |language=de}}</ref> Hawak ng [[Partido Sosyo-Demokratiko ng Alemanya|Partido Sosyo-Demokratiko]] (''Sozialdemokratische Partei Deutschlands'' o SPD) at ng [[Ang Kaliwa (Alemanya)|Kaliwa]] (Die Linke) ang pamahalaang lungsod pagkatapos ng [[Halalan estatal ng Berlin, 2001|halalang estatal noong 2001]] at nanalo ng isa pang termino sa [[Halalang estatal ng Berlin, 2006|halalang estatal noong 2006]].<ref>{{Cite web |title=Berlin state election, 2006 |url=https://www.statistik-berlin.de/produkte/Faltblatt_Brochure/berlin_in_Zahlen_engl.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323161037/https://www.statistik-berlin.de/produkte/Faltblatt_Brochure/berlin_in_Zahlen_engl.pdf |archive-date=23 March 2012 |access-date=17 August 2008 |website=Der Landeswahlleiter für Berlin |language=de}}</ref> Mula noong [[Halalang estatal ng Berlin, 2016|halalang estatal noong 2016]], nagkaroon ng koalisyon sa pagitan ng Partido Sosyo-Demokratiko, mga Lunti, at Kaliwa. Ang Namumunong Alkalde ay magkasabay na Panginoong Alkalde ng Lungsod ng Berlin (''Oberbürgermeister der Stadt'') at Ministro na Pangulo ng Estado ng Berlin (''Ministerpräsident des Bundeslandes''). Ang tanggapan ng Namamahalang Alkalde ay nasa [[Rotes Rathaus|Rotes Rathaus (Pulang Munisipyo)]]. Mula noong 2014 ang tanggapang ito ay hawak ni [[Michael Müller (politiko, ipinanganak noong 1964)|Michael Müller]] ng mga Sosyo-Demokratiko.<ref>{{Cite magazine|magazine=[[Time (magazine)|Time Europe]]}}</ref> === Mga boro === [[Talaksan:Berlin_Subdivisions.svg|right|thumb|[[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|12 boro ng Berlin at ang kanilang 96 na kapitbahayan]]]] Ang Berlin ay nahahati sa 12 boro o distrito (''Bezirke''). Ang bawat boro ay may ilang mga subdistrito o mga kapitbahayan (''Ortsteile''), na nag-ugat sa mas matatandang munisipalidad na nauna sa pagbuo ng Kalakhang Berlin noong Oktubre 1, 1920. Ang mga subdistritong ito ay naging urbanisado at isinama sa lungsod nang maglaon. Maraming residente ang lubos na nakikilala sa kanilang mga kapitbahayan, na kolokyal na tinatawag na ''[[Kiez]]''. Sa kasalukuyan, ang Berlin ay binubuo ng 96 na mga subdistrito, na karaniwang binubuo ng ilang mas maliliit na pook residensiyal o kuwarto. Ang bawat borough ay pinamamahalaan ng isang sangguniang pamboro (''Bezirksamt'') na binubuo ng limang konsehal (''Bezirksstadträte'') kasama ang alkalde ng boro (''Bezirksbürgermeister''). Ang konseho ay inihahalal ng asamblea ng boro (''Bezirksverordnetenversammlung''). Gayunpaman, ang mga indibidwal na boro ay hindi mga independiyenteng munisipalidad, ngunit nasa ilalim ng Senado ng Berlin. Ang mga alkalde ng boro ay bumubuo sa konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister''), na pinamumunuan ng Namamahalang Alkalde ng lungsod at nagpapayo sa Senado. Ang mga kapitbahayan ay walang mga lokal na katawan ng pamahalaan. === Kakambal na bayan – mga kinakapatid na lungsod === Ang Berlin ay nagpapanatili ng opisyal na pakikipagsosyo sa 17 lungsod.<ref name="Berlintwins">{{Cite web |title=City Partnerships |url=https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205104217/https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |archive-date=5 February 2021 |access-date=8 February 2021 |website=Berlin.de |publisher=Governing Mayor of Berlin, Senate Chancellery, Directorate for Protocol and International Relations |type=official web site}}</ref> Ang [[Kakambal na lungsod|pagkakambal ng lungsod]] sa pagitan ng Berlin at iba pang mga lungsod ay nagsimula sa kapatid nitong lungsod na Los Angeles noong 1967. Kinansela ang mga pagsosyo ng Silangang Berlin sa panahon ng muling pag-iisa ng Alemanya ngunit kalaunan ay bahagyang muling itinatag. Ang mga pakikipagsosyo ng Kanlurang Berlin ay dati nang pinaghihigpitan sa antas ng boro. Noong panahon ng Digmaang Malamig, ang mga partnership ay sumasalamin sa iba't ibang hanayan ng kapangyarihan, kung saan ang Kanlurang Berlin ay nakikipagsosyo sa mga kabesera sa Kanluraning Mundo at Silangang Berlin na karamihan ay nakikipagsosyo sa mga lungsod mula sa [[Pakto ng Barsobya]] at mga kaalyado nito. Mayroong ilang magkasanib na proyekto sa maraming iba pang mga lungsod, tulad ng [[Beirut]], Belgrade, São Paulo, [[Copenhague]], Helsinki, [[Amsterdam]], [[Johannesburg]], [[Mumbai]], Oslo, [[Hanoi]], Shanghai, [[Seoul]], [[Sopiya|Sofia]], [[Sydney]], Lungsod ng New York, at [[Viena]]. Lumalahok ang Berlin sa mga pandaigdigang asosasyon ng lungsod gaya ng Samahan ng mga Kabesera ng Unyong Europeo, Eurocities, Ugnayan ng mga mga Europeong Lungsod ng Kultura, Metropolis, Pagpupulong Kumperensiya ng mga Pangunahing Lungsod ng Mundo, at Kumperensiya ng mga Kabeserang Lungsod ng Mundo. Ang Berlin ay kakambal sa:<ref name="Berlintwins2">{{Cite web |title=City Partnerships |url=https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205104217/https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |archive-date=5 February 2021 |access-date=8 February 2021 |website=Berlin.de |publisher=Governing Mayor of Berlin, Senate Chancellery, Directorate for Protocol and International Relations |type=official web site}}</ref>{{div col|colwidth=20em}} *Los Angeles, Estados Unidos (1967) <!--Paris - not twinning, does not consider Berlin as its twin town--> *[[Madrid]], España (1988) *[[Istanbul]], Turkiya (1989) *[[Barsobya]] Polonya (1991) *Mosku, Rusya (1991) *[[Bruselas]], Belhika (1992) *[[Budapest]], Unggarya (1992) *[[Tashkent]], Uzbekistan (1993) *[[Lungsod Mehiko]], Mehiko (1993) *[[Jakarta]], Indonesia (1993) *Beijing, Tsina (1994) *Tokyo, Hapon (1994) *[[Buenos Aires]], Arhentina (1994) *[[Praga]], Republikang Tseko (1995) *[[Windhoek]], Namibia (2000) *Londres, Nagkakaisang Kaharian (2000) {{div col end}}Mula noong 1987, ang Berlin ay mayroon ding opisyal na pakikipagsosyo sa Paris, Pransiya. Ang bawat boro ng Berlin ay nagtatag din ng sarili nitong kambal na bayan. Halimbawa, ang borough ng [[Friedrichshain-Kreuzberg]] ay may pagsosyo sa Israeling lungsod ng [[Kiryat Yam]].<ref>{{Cite web |title=Städtepartnerschaftsverein Friedrichshain-Kreuzberg e. V. |url=https://www.berlin.de/ba-friedrichshain-kreuzberg/ueber-den-bezirk/staedtepartner/artikel.149158.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210309000305/https://www.berlin.de/ba-friedrichshain-kreuzberg/ueber-den-bezirk/staedtepartner/artikel.149158.php |archive-date=9 March 2021 |access-date=8 February 2021 |website=berlin.de |language=de}}</ref> == Ekonomiya == {{main|Ekonomiya ng Berlin}} [[Talaksan:Berlin_Mitte_by_night.JPG|left|thumb|Ang Berlin ay isang UNESCO "Lungsod ng Disenyo" at kinikilala para sa mga [[Mga malikhaing industriya|malikhaing industriya]] nito at [[ekosistema ng startup]].<ref>{{Cite web |title=Berlin – Europe's New Start-Up Capital |url=https://www.credit-suisse.com/us/en/news-and-expertise/entrepreneurs/articles/news-and-expertise/2015/08/en/berlin-europes-new-start-up-capital.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160331043259/https://www.credit-suisse.com/us/en/news-and-expertise/entrepreneurs/articles/news-and-expertise/2015/08/en/berlin-europes-new-start-up-capital.html |archive-date=31 March 2016 |access-date=27 March 2016 |website=Credit Suisse}}</ref>]] Ang Berlin ay isang UNESCO "City of Design" at kinikilala para sa mga [[Mga malikhaing industriya|malikhaing industriya]] nito at [[startup ecosystem]]. Noong 2018, ang GDP ng Berlin ay umabot sa €147&nbsp;bilyon, isang pagtaas ng 3.1% kumpara sa nakaraang taon. Ang ekonomiya ng Berlin ay pinangungunahan ng [[Tersiyaryong sektor ng ekonomiya|sektor ng serbisyo]], na may humigit-kumulang 84% ng lahat ng kompanya na nagnenegosyo sa mga serbisyo. Noong 2015, ang kabuuang lakas-paggawa sa Berlin ay 1.85&nbsp;milyon. Ang tantos ng walang trabaho ay umabot sa 24 na taon na mababang noong Nobyembre 2015 at tumayo sa 10.0%.<ref>{{Cite news |title=Berlin hat so wenig Arbeitslose wie seit 24 Jahren nicht |language=de |work=Berliner Zeitung |url=https://www.berliner-zeitung.de/wirtschaft/arbeitsmarkt-in-berlin-berlin-hat-so-wenig-arbeitslose-wie-seit-24-jahren-nicht,10808230,32678128.html |url-status=live |access-date=1 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151203224849/https://www.berliner-zeitung.de/wirtschaft/arbeitsmarkt-in-berlin-berlin-hat-so-wenig-arbeitslose-wie-seit-24-jahren-nicht,10808230,32678128.html |archive-date=3 December 2015}}</ref> Mula 2012 hanggang 2015, ang Berlin, bilang isang estado ng Aleman, ay may pinakamataas na taunang tantos ng paglago ng trabaho. Humigit-kumulang 130,000 trabaho ang naidagdag sa panahong ito.<ref>{{Cite news |date=28 January 2015 |title=In Berlin gibt es so viele Beschäftigte wie nie zuvor |language=de |work=Berliner Zeitung |url=https://www.berliner-zeitung.de/berlin/rekord-in-der-hauptstadt-in-berlin-gibt-es-so-viele-beschaeftigte-wie-nie-zuvor,10809148,33634676.html |url-status=live |access-date=16 February 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160224010722/https://www.berliner-zeitung.de/berlin/rekord-in-der-hauptstadt-in-berlin-gibt-es-so-viele-beschaeftigte-wie-nie-zuvor,10809148,33634676.html |archive-date=24 February 2016}}</ref> Kabilang sa mahahalagang sektor ng ekonomiya sa Berlin ang mga agham pambuhay, transportasyon, impormasyon at mga teknolohiya sa komunikasyon, media at musika, pananalastas at disenyo, bioteknolohiya, mga serbisyong pangkapaligiran, konstruksiyon, e-komersiyo, retail, negosyo sa hotel, at inhinyeriyang medikal.<ref>{{Cite news |date=21 September 2006 |title=Poor but sexy |work=The Economist |url=https://www.economist.com/displayStory.cfm?story_id=7953479 |url-status=live |access-date=19 August 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080622201720/https://www.economist.com/displayStory.cfm?story_id=7953479 |archive-date=22 June 2008}}</ref> Ang pananaliksik at pag-unlad ay may kahalagahang pang-ekonomiya para sa lungsod.<ref name="factsheet">{{Cite web |title=Die kleine Berlin Statistik |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714163544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |archive-date=14 July 2014 |access-date=26 August 2014 |website=berlin.de}}</ref> Maraming malalaking korporasyon tulad ng Volkswagen, Pfizer, at SAP ang nagpapatakbo ng mga laboratoryong pang-inobasyon sa lungsod.<ref>{{Cite news |title=Immer mehr Konzerne suchen den Spirit Berlins |publisher=Berliner Morgenpost |url=https://www.morgenpost.de/wirtschaft/article208628997/Immer-mehr-Konzerne-suchen-den-Spirit-Berlins.html |url-status=live |access-date=13 January 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170116150546/https://www.morgenpost.de/wirtschaft/article208628997/Immer-mehr-Konzerne-suchen-den-Spirit-Berlins.html |archive-date=16 January 2017}}</ref> Ang Science and Business Park sa Adlershof ay ang pinakamalaking parke ng teknolohiya sa Alemanya na sinusukat ng kita. <ref>{{Cite web |title=The Science and Technology Park Berlin-Adlershof |url=https://www.adlershof.de/en/facts-figures/adlershof-in-numbers/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170117042743/https://www.adlershof.de/en/facts-figures/adlershof-in-numbers/ |archive-date=17 January 2017 |access-date=13 January 2017 |website=Berlin Adlershof: Facts and Figures |publisher=Adlershof}}</ref> Sa loob ng [[Eurozone]], ang Berlin ay naging sentro para sa paglipat ng negosyo at internasyonal na [[Pamumuhunan (macroeconomics)|pamumuhunan]].<ref>{{Cite news |title=Global Cities Investment Monitor 2012 |publisher=KPMG |url=https://www.kpmg.com/FR/fr/IssuesAndInsights/News/Documents/GPIA-KPMG-CIM-2012.pdf |url-status=live |access-date=28 August 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102003006/https://www.kpmg.com/FR/fr/IssuesAndInsights/News/Documents/GPIA-KPMG-CIM-2012.pdf |archive-date=2 November 2013}}</ref><ref>{{Cite web |title=Arbeitslosenquote nach Bundesländern in Deutschland 2018 {{!}} Statista |url=https://de.statista.com/statistik/daten/studie/36651/umfrage/arbeitslosenquote-in-deutschland-nach-bundeslaendern/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627171657/https://de.statista.com/statistik/daten/studie/36651/umfrage/arbeitslosenquote-in-deutschland-nach-bundeslaendern/ |archive-date=27 June 2021 |access-date=13 November 2018 |website=Statista |language=de}}</ref> {| class="wikitable" !Taon <ref>{{Cite web |title=Arbeitslosenquote in Berlin bis 2018 |url=https://de.statista.com/statistik/daten/studie/2519/umfrage/entwicklung-der-arbeitslosenquote-in-berlin-seit-1999/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191211194253/https://de.statista.com/statistik/daten/studie/2519/umfrage/entwicklung-der-arbeitslosenquote-in-berlin-seit-1999/ |archive-date=11 December 2019 |access-date=11 December 2019 |website=Statista}}</ref> !2000 !2001 !2002 !2003 !2004 !2005 !2006 !2007 !2008 !2009 !2010 !2011 !2012 !2013 !2014 !2015 !2016 !2017 !2018 !2019 |- |Tantos ng walang trabaho sa % |15.8 |16.1 |16.9 |18.1 |17.7 |19.0 |17.5 |15.5 |13.8 |14.0 |13.6 |13.3 |12.3 |11.7 |11.1 |10.7 |9.8 |9.0 |8.1 |7.8 |} == Edukasyon at Pananaliksik == <!--{{Pangunahin|Edukasyon sa Berlin}}-->[[Talaksan:Berlin-Mitte_Humboldt-Uni_05-2014.jpg|right|thumb|Ang [[Unibersidad ng Berlin Humboldt]] ay kaugnay sa 57 nagwagi sa Gantimpalang Nobel.]] {{Magmula noong|2014}}, ang Berlin ay may 878 na paaralan, na nagtuturo sa 340,658 mag-aaral sa 13,727 klase, at 56,787 nagsasanay sa mga negosyo at saanman.<ref name="factsheet22">{{cite web |title=Die kleine Berlin Statistik |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714163544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |archive-date=14 July 2014 |access-date=26 August 2014 |website=berlin.de}}</ref> Ang lungsod ay may 6 na taong programa sa primaryang edukasyon. Pagkatapos matapos ang elementarya, magpapatuloy ang mga mag-aaral sa ''Sekundarschule'' (isang komprehensibong paaralan) o ''Gymnasium'' (paaralan para sa paghahanda sa kolehiyo). Ang Berlin ay may natatanging na programa sa paaralang bilingual sa ''Europaschule'', kung saan tinuturuan ang mga bata ng kurikulum sa Alemanya at isang wikang banyaga, simula sa elementarya at magpapatuloy sa mataas na paaralan.<ref>{{cite web |title=Jahrgangsstufe Null |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/;art270,2185300 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080520234625/https://www.tagesspiegel.de/berlin/;art270,2185300 |archive-date=20 May 2008 |access-date=19 August 2008 |website=[[Der Tagesspiegel]] |language=de}}</ref> Ang [[Französisches Gymnasium Berlin]], na itinatag noong 1689 upang turuan ang mga anak ng bakwit na Huguenot, ay nag-aalok ng pagtuturo (Aleman/Pranses).<ref>{{Cite web |title=Geschichte des Französischen Gymnasiums |url=https://www.fg-berlin.de/WebObjects/FranzGym.woa/wa/CMSshow/1064384 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080615205603/https://www.fg-berlin.de/WebObjects/FranzGym.woa/wa/CMSshow/1064384 |archive-date=15 June 2008 |access-date=17 August 2008 |website=Französisches Gymnasium Lycée Français Berlin |language=de, fr}}</ref> Ang [[Paaralang John F. Kennedy, Berlin|Paaralang John F. Kennedy]], isang bilingweng Aleman–Ingles na pampublikong paaralan sa [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]], ay partikular na tanyag sa mga anak ng mga diplomat at komunidad ng ekspatriado na nagsasalita ng Ingles. 82 {{Lang|de|Gymnasien}} ang nagtutro ng [[Wikang Latin|Latin]] <ref>{{Cite web |date=29 March 2013 |title=Latein an Berliner Gymnasien |url=https://www.gymnasium-berlin.net/latein |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171004133934/https://www.gymnasium-berlin.net/latein |archive-date=4 October 2017 |access-date=6 May 2018 |language=de}}</ref> at 8 ang nagtuturo ng [[Wikang Sinaunang Griyego|Sinaunang Griyego]].<ref>{{Cite web |date=31 March 2013 |title=Alt-Griechisch an Berliner Gymnasien |url=https://www.gymnasium-berlin.net/alt-griechisch |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171012215308/https://www.gymnasium-berlin.net/alt-griechisch |archive-date=12 October 2017 |access-date=6 May 2018 |language=de}}</ref> == Kultura == [[Talaksan:Alte_Nationalgalerie_abends_(Zuschnitt).jpg|thumb|200x200px|Ang [[Alte Nationalgalerie]] ay bahagi ng [[Pulo ng mga Museo]], isang [[Pandaigdigang Pamanang Pook|Pandaigdigang Pamanang Pook ng UNESCO]].]] [[Talaksan:Cafe_am_Holzmarkt,_River_Spree,_Berlin_(46636049685).jpg|left|thumb|Ang [[Alternatibong kultura|alternatibong]] Holzmarkt, [[Friedrichshain-Kreuzberg]]]] {{main|Kultura sa Berlin|Media sa Berlin}} Kilala ang Berlin sa maraming institusyong pangkultura nito, na marami sa mga ito ay tumatangkilik sa pandaigdigang reputasyon.<ref name="UNESCO2">{{Cite web |title=World Heritage Site Museumsinsel |url=https://whc.unesco.org/en/list/896 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210506100913/https://whc.unesco.org/en/list/896 |archive-date=6 May 2021 |access-date=6 May 2021 |publisher=[[UNESCO]]}}</ref><ref name="UNESCO2" /> Ang pagkakaiba-iba at kasiglahan ng metropolis ay humantong sa isang trendsetting na eksena.<ref>{{Cite web |title=Hub Culture's 2009 Zeitgeist Ranking |url=https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090331064158/https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |archive-date=31 March 2009 |access-date=30 April 2009 |website=Hub Culture}}</ref> Isang makabagong musika, sayaw at eksena sa sining ang nabuo noong ika-21 siglo. Kilala ang Berlin sa maraming institusyong pangkultura nito, na marami sa mga ito ay tumatangkilik sa pandaigdigang reputasyon.<ref name="UNESCO3">{{Cite web |title=World Heritage Site Museumsinsel |url=https://whc.unesco.org/en/list/896 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210506100913/https://whc.unesco.org/en/list/896 |archive-date=6 May 2021 |access-date=6 May 2021 |publisher=[[UNESCO]]}}</ref><ref name="UNESCO22">{{Cite web |title=World Heritage Site Palaces and Parks of Potsdam and Berlin |url=https://whc.unesco.org/en/list/532 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080808091530/https://whc.unesco.org/en/list/532 |archive-date=8 August 2008 |access-date=19 August 2008 |website=[[UNESCO]]}}</ref> Ang pagkakaiba-iba at kasiglahan ng metropolis ay humantong sa isang trendsetting na eksena.<ref>{{Cite web |title=Hub Culture's 2009 Zeitgeist Ranking |url=https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090331064158/https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |archive-date=31 March 2009 |access-date=30 April 2009 |website=Hub Culture}}</ref> Isang makabagong musika, sayaw at eksena sa sining ang nabuo noong ika-21 siglo. Ang lumalawak na kultural na pangyayari sa lungsod ay binibigyang-diin ng paglipat ng [[Pangkalahatang Grupo ng Musika|Universal Music Group]] na nagpasya na ilipat ang kanilang punong-tanggapan sa pampang ng Ilog Spree.<ref>{{Cite web |title=Berlin's music business booms |url=https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/bueroflaechen/en/friedrichshain.shtml |archive-url=https://web.archive.org/web/20070911125347/https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/bueroflaechen/en/friedrichshain.shtml |archive-date=11 September 2007 |access-date=19 August 2008 |website=Expatica}}</ref> Noong 2005, ang Berlin ay pinangalanang "Lungsod ng Disenyo" ng [[UNESCO]] at naging bahagi na ng [[Malikhaing Network ng Lungsod|Creative Cities Network]] mula noon.<ref name="Cityofdesign32">{{cite press release|url=https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080816140547/https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|url-status=dead|archive-date=16 August 2008|title=Berlin City of Design|publisher=[[UNESCO]]|access-date=18 August 2008}}</ref><ref name="Cityofdesign4">{{cite press release|url=https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080816140547/https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|url-status=dead|archive-date=16 August 2008|title=Berlin City of Design|publisher=[[UNESCO]]|access-date=18 August 2008}}</ref> == Mga tala == <references group="note"/> == Mga sanggunian == <references />{{Geographic location |Centre = Berlin |North = [[Neubrandenburg]], [[Rostock]] |Northeast = [[Szczecin]] ([[Polonya]]) |East = [[Frankfurt (Oder)]] |Southeast = [[Cottbus]] |South = [[Dresden]] |Southwest = [[Potsdam]], [[Dessau]], [[Halle, Saxony-Anhalt|Halle]], [[Leipzig]] |West = [[Brandenburg an der Havel]], [[Braunschweig]] |Northwest = [[Hamburg]], [[Lübeck]] }} {{Navboxes |list= {{Berlin}} {{Mga Borough ng Berlin}} {{Mga lungsod sa Alemanya}} {{Germany states}} {{Kabiserang lungsod ng Unyong Europeo}} {{Talaan ng mga kabiserang European batay sa rehiyon}} {{Kabiserang Kultural sa Europa}} {{Hanseatic League}} }} {{stub}} [[Kategorya:Mga estado ng Alemanya|Berlin]] [[Kategorya:Mga lungsod sa Alemanya|Berlin]] [[Kategorya:Kabisera sa Europa|Berlin]] [[Kategorya:Berlin]] 9qj3nok442iabaqjs0ulmfzzrarixdy Lungsod ng Reggio Calabria 0 20926 1963766 1893338 2022-08-17T20:58:00Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Katimugang Italya]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Katimugang Italya]] pre60lw1ba1ushoa2hn7kfyt9dc9v15 Croton 0 21025 1963754 1893320 2022-08-17T20:56:00Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Katimugang Italya]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Katimugang Italya]] pre60lw1ba1ushoa2hn7kfyt9dc9v15 Crotón 0 21026 1963755 1893321 2022-08-17T20:56:10Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Katimugang Italya]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Katimugang Italya]] pre60lw1ba1ushoa2hn7kfyt9dc9v15 Lungsod ng Reggio di Calabria 0 24812 1963767 1893339 2022-08-17T20:58:10Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Katimugang Italya]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Katimugang Italya]] pre60lw1ba1ushoa2hn7kfyt9dc9v15 Nash Aguas 0 26555 1963735 1962891 2022-08-17T15:29:53Z 136.158.82.184 wikitext text/x-wiki {{BLP unsourced|date=Setyembre 2017}} {{Infobox person | name = Nash Aguas | image = Councilor Nash Aguas.jpg | caption = Si Nash Aguas noong 2022 | birth_name = Aeign Zackwey Nash Victoriano Aguas | birth_date = {{birth date and age|1998|10|10}} | birth_place = [[Lungsod Cavite]], [[Cavite]], [[Pilipinas]] | nationality = [[Filipino people|Filipino]] | years_active = 2004–kasalukuyan | edukasyon = | occupation = [[Aktor]], [[mang-aawit]], [[modelo]], [[politiko]] | website = }} Si '''Nash Aguas''' (ipinanganak 10 Oktubre 1998), ay isang [[Pilipino]] na artista at mang-aawit. Nagsimula ang kanyang pagiging artista nung siya ay nanalo sa ''[[Star Circle Quest]]'', isang ''variety show'' na naipalabas sa [[ABS-CBN]] mga taong 2002. Siya ay kilala bilang Rene Boy sa [[Maria Flordeluna]], Siya ay kasalukuyang naglilingkod bilang Konsehal ng [[Lungsod ng Cavite]] mula noong 30 Hunyo 2022. ==Pilmograpiya== [[Talaksan:Nash aguas.jpg|thumb|Si Aguas noong 2008]] ===Mga serye=== {| class="wikitable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" | '''Year''' || '''Title'''|| '''Role''' || '''Network''' |- | 2004 | [[Star Circle Quest|Star Circle Kid Quest]] | Contestant / 1st Grand Kid Questor | rowspan=48|[[ABS-CBN]] |- | rowspan=3|2005 | [[Goin' Bulilit]] | Himself (Various Roles) |- | [[Ok Fine 'To Ang Gusto Nyo|OK Fine Whatever]] | Nash |- | [[Mga Anghel na Walang Langit]] | Allan |- | rowspan=6|2006 | [[My Juan And Only]] | Neton |- | [[Gulong Ng Palad]] | Peping Santos |- | [[Komiks (TV series)|Komiks Presents: Inday Sa Balitaw]] | Boyong |- | [[Komiks (TV series)|Komiks Presents: Vulcan 5]] | Boyet |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Poon]] | Jun |- | [[Calla Lily (TV series)|Calla Lily]] | Terrence |- | rowspan=4|2007 | [[Maria Flordeluna]] | Reneboy Alicante |- | [[Maalaala Mo Kaya|Maalaala Mo Kaya: Bisikleta: Part III]] | Young Andoy |- | [[Sineserye Presents]]: [[Natutulog Ba Ang Diyos?]] | Young Mark |- | [[Princess Sarah (TV series)|Princess Sarah]] | Romeo |- | rowspan=2|2008 | [[Lobo (TV series)|Lobo]] | Tikboy Kabigting |- | [[Love Spell| Love Spell: The Lies]] | |- | rowspan=2|2009 | [[May Bukas Pa]] | Val/Joey |- | [[Dahil May Isang Ikaw]] | Young Red "Pip" Ramirez |- | rowspan=2|2010 | [[Tanging Yaman (TV series)|Tanging Yaman]] | Young Jomari Buenavista |- | [[Goin' Bulilit|Goin' Bulilit Presents: Prom the Bottom of my Heart]] | Nash |- | rowspan=2|2011 | [[Goin' Bulilit| Goin' Bulilit Presents: Dance Upon A Time]] | Dred |- | [[Goin' Bulilit| Goin' Bulilit Presents: In My Dreams]] | Jon |- | rowspan=4|2010 | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Kalapati]] | Young [[Benigno Aquino III|Benigno Simeon "Noynoy" Aquino III]] |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Diploma]] | Rico |- | [[Magkaribal]] | Young Louie |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Kuliglig]] | Young Manny |- | rowspan=9|2011 | [[Agimat: Ang Mga Alamat ni Ramon Revilla]]: [[Bianong Bulag]] | Young Biano |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Tropeo]] | Young Jun |- | [[Minsan Lang Kita Iibigin]] | Young Alexander / Young Javier del Tierro |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Wig]] | Young Edwin/Rey |- | [[Guns and Roses (TV series)|Guns and Roses]] | Preteen Marcus Aguilar |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Tap Dancing Shoes]] | Lordito "Bambi" Mata |- | [[Ikaw Ay Pag-Ibig]] | Andoy / Young Andrew |- | [[Wansapanataym| Wansapanataym: Happy Neo Year]] | Janus |- | [[Maalaala Mo Kaya|Maalaala Mo kaya: Saklay]] | Young Kurt |- | 2012 | [[Maalaala Mo Kaya|Maalaala Mo Kaya: Panyo]] | Justin |- | rowspan=3|2013 | [[Luv U]] | Benjamin "Benj" Jalbuena |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Tirintas]] | Jomer |- | [[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Double Bass]] | Christian |- | rowspan="3"|2014 | [[Wansapanataym| Wansapanataym: Enchanted House]] | Philip Mercado Barin |- | [[Wansapanataym| Wansapanataym: Perfecto]] | Perry Delgado |- | [[Bagito]] | Andrew "Drew" Medina |- ||2015 | [[Ang Probinsyano|FPJ's Ang Probinsyano]] | teenage Ador de Leon/Cardo Dalisay |- | rowspan=3| 2016 | [[Doble Kara]] | Paolo Acosta |- | [[Maalaala Mo Kaya|Maalaala Mo Kaya: Golden Boy]] | Young Josef |- | [[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Paru-paro]] | Jewesis |- | rowspan=2| 2017 | [[Home Sweetie Home]] | Kiko |- | [[The Good Son (TV series)|The Good Son]] | Calvin 'Cal' Gesmundo-Buenavidez |- |} ===Pelikula=== {| class="wikitable" |- style="background:#ccc; text-align:center;" | '''Year''' || '''Title'''|| '''Role''' || '''Producer''' |- | rowspan=2|2005|| [[Happily Ever After (2005 film)|Happily Ever After]] || Leeboy || [[Regal Films]] |- | [[I Will Always Love You (film)|I Will Always Love You]] || young Justin || [[Regal Films]] and [[GMA Films]] |- | 2006 || [[Shake, Rattle & Roll 8]] || Benjo || rowspan=2|[[Regal Films]] |- | rowspan=3|2007 || [[Tiyanaks]] || Biboy |- | [[Angels (2007 film)|Angels]] || Angelo || Eagle Eye Entertainment |- | [[Shake, Rattle & Roll 9]] || Stephen || [[Regal Films]] |- | 2008 || Dayo || Bubuy (voice) || Cutting Edge Productions |- | 2009 || [[BFF: Best Friends Forever]] || Paupau || [[Star Cinema]] |- | 2009 || Kamoteng Kahoy || Ariel || [[APT Entertainment]] |- | rowspan=2|2010 || [[Shake, Rattle & Roll XII]] || Ryan || [[Regal Films]] |- | [[I Do (2010 film)|I Do]] || Dakila || [[Star Cinema]] |- | 2012 ||Larong Bata|| Gelo || Exogain Productions |- | 2016 ||Resbak|| Angelo || Indie film |} ==Talasanggunian== {{DEFAULTSORT:Aguas, Nash}} [[Kategorya:Mga artista mula sa Pilipinas]] {{Pilipinas-artista-stub}} 80ndob8o6hnkftybt9xcx1eujzrncxj Bongbong Marcos 0 28298 1963801 1963266 2022-08-18T00:36:19Z 122.52.211.134 wikitext text/x-wiki {{padlock}} {{multiple issues}} {{Infobox officeholder | name = Bongbong Marcosa<!---Same as article name---> | honorific-prefix = Kagalang-galang | image = Ferdinand R. Marcos Jr (cropped).jpg | caption = Si Bongbong noong 2022 | office = [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|Ika-17]] na [[Pangulo ng Pilipinas]] | predecessor = [[Rodrigo Duterte]] | successor = | vicepresident = [[Sara Duterte|Sara Z. Duterte-Carpio]] | term_start = 30 Hunyo 2022 | term_end = | office1 = [[Senador ng Pilipinas]] | term_start1 = Hunyo 30, 2010 | term_end1 = Hunyo 30, 2016 | office2 = Kasapi ng<br />[[Kapulungan ng Kinatawan ng Pilipinas]]<br /> mula sa ikalawang distrito ng llocos Norte | term_start2 = Hunyo 30, 2007 | term_end2 = Hunyo 30, 2010 | predecessor2 = [[Imee Marcos]] | successor2 = [[Imelda Marcos]] | term_start3 = Hunyo 30, 1992 | term_end3 = Hunyo 30, 1995 | predecessor3 = [[Mariano Nalupta Jr.]] | successor3 = Simeon Valdez | office4 = Gobernador ng [[Ilocos Norte]] | term_start4 = Hunyo 30, 1998 | term_end4 = Hunyo 30, 2007 | predecessor4 = [[Rodolfo Fariñas]] | successor4 = [[Michael Marcos Keon]] | term_start5 = 1983 | term_end5 = 1986 | predecessor5 = Elizabeth Keon | successor5 = Castor Raval (OIC) | office6 = Bise Gobernador ng Ilocos Norte |term_start6 = 1980 | term_end6 = 1983 | birth_name = Ferdinand Romualdez Marcos Jr. | birth_date = {{birth date and age|1957|9|13}} | birth_place = [[Maynila]], [[Pilipinas]] | death_date = | death_place = | party = [[Partido Federal ng Pilipinas|PFP]] {{small|(2021–present)}}<br />[[Nacionalista Party|Nacionalista]] {{small|(2009–2021)}}<br /> [[Kilusang Bagong Lipunan]] {{small|(1980–2009)}} | spouse = {{marriage|Louise Araneta|April 17, 1993}}<ref>{{cite news|title=Bongbong takes a bride|url=https://news.google.com/newspapers?nid=8cBNEdFwSQkC&dat=19930419&printsec=frontpage&hl=en|access-date=October 10, 2021|work=[[Manila Standard]]|publisher=Kamahalan Publishing Corp.|date=April 19, 1993|page=4|quote=Rep. Ferdinand (Bongbong) Marcos II wed his fiancee, Louise 'Lisa' Araneta Saturday [April 17] at the Church of St. Francis in [[Fiesole|Siesole]] [sic], Italy.|archive-date=Oktubre 9, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211009162936/https://news.google.com/newspapers?nid=8cBNEdFwSQkC&dat=19930419&printsec=frontpage&hl=en|url-status=live}}</ref> | children = 3 | parents = [[Ferdinand Marcos|Ferdinand Marcos Sr.]]<br />[[Imelda Marcos]] | relatives = [[Marcos family]]<br />[[:Category:Romualdez family|Romualdez family]] | education = | module = {{Infobox YouTube personality | embed = y | channels = [https://www.youtube.com/channel/UCqgTKnYIeu4DNXGN5fBCY9Q Bongbong Marcos] | genre = [[News]], [[Vlogs]] | subscribers = 1.74 million | views = 78.6 million | silver_button = y | silver_year = 2020 | gold_button = yra | gold_year = 2021 | stats_update = January 8, 2022 }} | website = {{URL|https://www.bongbongmarcos.com/|Official website}} | signature = Bongbong Marcos Signature.svg }} Si '''Ferdinand "Bongbong" Romualdez Marcosa, Jr.''' (ipinanganak noong Setyembre 13, 1957) ay isang Pilipinang pulitiko na kasalakuyang naninilbihan bílang [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|ika-17]] na [[Pangulo ng Pilipinas]]. Siya ay dating nanungkulan bilang [[Senado ng Pilipinas|senador]] mula 2010 hanggang 2016. Siya ang ikalawa at ang tanging lalaking anak ng diktador at dating [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulong]] [[Ferdinand Marcos|Ferdinand Marcosa Sr.]] at ang ''kleptocrat'' at dating [[Unang Ginang]] [[Imelda Marcos|Imelda Romualdez Marcos]]. Taong 1980, tumakbo ang 23-taong-gulang na itong si Marcosa Jr. bilang kandidato sa pagka-Bise Gobernador ng [[Ilocos Norte]] nang walang kalaban at nanalo, sa ilalim ng partidong [[Kilusang Bagong Lipunan]] ng kanyang amang namumuno sa buong Pilipinas sa ilalim ng batas militar noong panahong iyon. Kinalaunan, naging Gobernador siya ng Ilocos Norte noong 1983 at nanatili sa opisina hanggang mapatalsik ng [[Rebolusyong EDSA ng 1986|Himagsikan ng Lakas ng Bayan]] ang kanilang pamilya mula sa kapangyarihan at lumipad papuntang Hawaii sa pagkakapatapon noong Pebrero 1986. Pagkamatay ng kaniyang ama noong 1989, hinayaan ni Pangulong [[Corazon Aquino]] na umuwi ng Pilipinas ang nalalabi sa [[pamilya Marcos]] upang humarap sa ilang demanda. Pagsapit ng taong 1992, nahalal at naupo siya bilang Kinatawan ng Ikalawang Distrito ng Ilocos Norte hanggang 1995, at muling siyang nahalal noong 2007 hanggang 2010. Sa pagitan ng pagtatapos ng kaniyang termino noong 1995 at pagsisimula ng isa pang termino noong 2007, nanungkulan siyang muli bilang Gobernador ng Ilocos Norte na kaniyang tinakbuhan at napaghahalan. Taong 2010 rin siya nahalal bilang Senador ng Pilipinas sa ilalim ng [[Partido Nacionalista|Partidong Nacionalista]] at naupo hanggang 2016. Noong 2015, tumakbo si Marcos para sa pagka-[[Pangalawang Pangulo ng Pilipinas]] noong [[Halalang pampanguluhan sa Pilipinas, 2016|Halalan 2016]]. Sa pagkakaibang 263473 boto, 0.67 bahagdan, natalo si Marcos Jr. ng kinatawan ng [[Camarines Sur]] na si Leni Robredo. Bilang tugon, nagsampa si Marcos ng protestang elektoral sa [[Presidential Electoral Tribunal]] na naglalaman ng mga akusasyon ng mga pandaraya. Taong 2021, napagsang-ayunang ibara ang petisyon ni Marcos matapos ang isinagawang pilotong muling pagbibilang sa mga piling lalawigan ng [[Negros Oriental]], [[Iloilo]], at Camarines Sur na nagresulta pa ng pagdagdag pa nga ng 15093 boto sa lamang ni Robredo. Kinalaunan nang taong iyon, isinapubliko ni Marcos ang kandidatura niya para sa pagka-[[Pangulo ng Pilipinas]] sa [[Halalan 2022]]. == Kabataan == Si Ferdinand R. Marcos Jr. na pinangalanang '''Bongbong''' ay ipinanganak noong Setyembre 13, 1957, kay [[Ferdinand Marcos|Ferdinand E. Marcos]] at [[Imelda Marcos|Imelda Remedios Visitacion Romualdez]]. Ang kanyang amang si Ferdinand Sr. ay isang kinatawan ng Ikalawang Distreito ng [[Ilocos Norte]] nang siya ay ipinanganak at naging Senador pagkalipas ng 2 taon. Siya ay 8 anyos nang maging [[Pangulo ng Pilipinas]] ang kanyang ama noong 1965. Dahil ipinataw ni Ferdinand Marcos ang Batas Militar noong 1972, si Bongbong ay 18 anyos na noong 1975 ns edad ng legal majority sa Pilipinas<ref name="SydneyMorningHerald20121124"/><ref name="Legaspi">{{Cite news |url=http://www.gmanetwork.com/news/news/nation/380104/where-was-bongbong-marcos-when-martial-law-was-declared-in-1972/story/ |title=Where was Bongbong Marcos when martial law was declared in 1972? |last=Legaspi |first=Amita O. |date=September 21, 2014 |publisher=GMA News and Public Affairs |access-date=September 2, 2018 |archive-date=Hulyo 14, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180714170623/http://www.gmanetwork.com/news/news/nation/380104/where-was-bongbong-marcos-when-martial-law-was-declared-in-1972/story/ |url-status=live }}</ref><ref name="Seagrave1988">{{Cite book|last=Seagrave|first=Sterling|title=The Marcos dynasty|publisher=Harper & Row|year=1988|isbn=0060161477|location=New York ...[etc.]|oclc=1039684909}}</ref> Ang kanyang mga ninong ay kinabibilangan ng mga [[crony]] ng kanyang ama na si [[Danding Cojuangco|Eduardo "Danding" Cojuangco Jr.]],<ref name="Seagrave1988"/>{{rp|page=286}} at pharmaceuticals magnate [[Jose Yao Campos]].<ref name="FloresWilsonLee20060508">{{cite news |author=Wilson Lee Flores |date=May 8, 2006 |title=Who will be the next taipans? |url=https://www.philstar.com/lifestyle/business-life/2006/05/08/335608/who-will-be-next-taipans |newspaper=The Philippine Star |access-date=Enero 12, 2022 |archive-date=Marso 26, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220326040250/https://www.philstar.com/lifestyle/business-life/2006/05/08/335608/who-will-be-next-taipans |url-status=live }}</ref> Si Bongbong ay unang nag-aral sa Institucion Teresiana sa La Salle Greenhills sa [[Maynila]] nang makamit niya ang kanyang edukasyong kindergarten at elemetarya. Noong 1970, si Bongbong ay ipinadala sa [[Inglatera]] sa [[Worth School]] na isang all-boys [[Benedictine]] institution. Pagkatapos nito, siya ay nag-enrolyo sa [[St Edmund Hall, Oxford]] upang mag-araal ng Pulitika, Pilosopiya at [[Ekonomika]] (PPE). Gayunpaman, sa kabila nang kanyang mga maling pag-aangkin na grumadweyt siya ng BA sa Pilosopiya. Politika at Ekonomika ,<ref>{{Cite web|date=January 21, 2016|title=Marcos: Special diploma from Oxford is same as bachelor's degree|url=http://news.abs-cbn.com/video/focus/01/21/16/marcos-special-diploma-from-oxford-is-same-as-bachelors-degree|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Enero 31, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220131194240/https://news.abs-cbn.com/video/focus/01/21/16/marcos-special-diploma-from-oxford-is-same-as-bachelors-degree|url-status=live}}</ref> hindi siya nagkamit ng isang degree.<ref>{{Cite web|date=2021-10-26|title=Oxford: Bongbong Marcos' special diploma 'not a full graduate diploma'|url=https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|access-date=2022-01-08|website=RAPPLER|language=en-US|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Resume of Senator Ferdinand "Bongbong" R. Marcos Jr.|url=http://senate.gov.ph/senators/sen_bio/bmarcos_resume.asp|access-date=November 12, 2015|publisher=Senate of the Philippines|archive-date=Nobiyembre 18, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118041519/http://senate.gov.ph/senators/sen_bio/bmarcos_resume.asp|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Oxford group: Marcos received special diploma, no college degree|url=https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|access-date=2022-01-08|website=cnn|language=en|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|url-status=live}}</ref> Naipasa ni Bongbong ang subject na Pilosopiya pero pumapalpak sa Ekonomiya at sa Politika nang dalawang beses kaya hindi siya elihible para sa isang degree.<ref name="kasarinlan1">{{cite journal|date=2012|title=Marcos Pa Rin! The Legacy and the Curse of the Marcos Regime|url=https://www.journals.upd.edu.ph/index.php/kasarinlan/article/view/5899/5262|journal=Kasarinlan: Philippine Journal of Third World Studies|volume=28|page=456|access-date=November 6, 2021|archive-date=Nobiyembre 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211106012610/https://www.journals.upd.edu.ph/index.php/kasarinlan/article/view/5899/5262|url-status=live}}</ref><ref name="iTutoredBongbong">{{cite news|last1=Collas-Monsod|first1=Solita|date=November 6, 2021|title=Yes, I tutored Bongbong in Economics|publisher=[[Philippine Daily Inquirer]]|url=https://opinion.inquirer.net/146064/yes-i-tutored-bongbong-in-economics|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Nobiyembre 18, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211118140515/https://opinion.inquirer.net/146064/yes-i-tutored-bongbong-in-economics|url-status=live}}</ref> Sa halip, siya ay nagkamit ng Special Diploma sa [[Araling Panlipunan]],<ref>{{Cite web|title=Oxford group: Marcos received special diploma, no college degree|url=https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|access-date=2022-01-08|website=cnn|language=en|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|url-status=live}}</ref> na isang award na para lamang sa mga mga hindi graduate ayon sa Briton na akademikong administrador na si [[Norman Chester|Sir Norman Chester]].<ref name="documentsBongbongEducationOxford">{{cite news|last1=Ariate|first1=Joel F.|last2=Reyes|first2=Miguel Paolo P.|last3=Del Mundo|first3=Larah Vinda|date=November 1, 2021|title=The documents on Bongbong Marcos' university education (Part 1- Oxford University)|publisher=[[Vera Files]]|url=https://verafiles.org/articles/documents-bongbong-marcos-university-education-part-1-oxford|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Pebrero 3, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220203154021/https://verafiles.org/articles/documents-bongbong-marcos-university-education-part-1-oxford|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|date=2021-10-26|title=Oxford: Bongbong Marcos' special diploma 'not a full graduate diploma'|url=https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|access-date=2022-01-08|website=RAPPLER|language=en-US|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|url-status=live}}</ref> Pagkatapos ng [[People Power Revolution]], nalaman ng [[Presidential Commission on Good Government]] ang kanyang tuition at found out that , USD 10,000 buwanang allowance, at ang estate na kanyang tinirhan habang nag-aaral sa Wharton gamit ang pondong mababakas sa mga pondong intelihente ng Opisina ng Pangulo at bahagi ng ilang mga 15 bank account na sikretong binuksan ng pamilya Marcos sa Estados Unidos sa ilalim ng mga pekeng pangalan..<ref>Manapat, Ricardo (1991) Some Are Smarter Than Others. Aletheia Press.</ref> Si Bongbong ay nag-enroll sa Masters in Business Administration program sa [[Wharton School of the University of Pennsylvania|Wharton School of Business, University of Pennsylvania]] sa Philadelphia, U.S. pero nabigo itong makumpleto na kanyang inangking nag withdraw siya sa programa para sa kanyang pagtakbo sa halalan bilang Bise Gobernador ng locos Norte noong 1980.<ref>{{cite news|title=Bongbong Marcos: Oxford, Wharton educational record 'accurate'|work=Rappler|url=http://www.rappler.com/nation/84959-bongbong-marcos-statement-oxford-wharton|access-date=November 12, 2015|archive-date=Nobiyembre 18, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118040152/http://www.rappler.com/nation/84959-bongbong-marcos-statement-oxford-wharton|url-status=live}}</ref> ==Mga maagang mga tungkulin== Bagaman ang kanyang karera bilang politiko ay nagsimula nang siya ay 23 anyos nang siya ay maging Bise Gobernador ng Ilocos Norte, ang political profile ng kanyang ama ay nangangahulugan ang mga anak ni Marcos lalo na si Bongbong at imee ay integral na bahagi ng Marcos propaganda machine.<ref name="Gomez150826">{{Cite news |url=http://news.abs-cbn.com/blogs/opinions/08/26/15/romance-began-deception |title=A romance that began with deception |last=Gomez |first=Buddy |date=August 26, 2015 |work=ABS-CBN News |language=en-US |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Abril 28, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180428093425/http://news.abs-cbn.com/blogs/opinions/08/26/15/romance-began-deception |url-status=live }}</ref> Si Bongbong ay natulak sa pambansang nang siya ay 23 anyos at ang skrutiniya sa kanya ay lalong sumidhi nang tumakbo ang kang kanyang ama bilang Pangulo noong 1965.<ref name="Lo20100413">{{Cite news |url=https://www.philstar.com/entertainment/2010/04/13/565595/bongbong-marcos-iginuhit-ng-showbiz |title=Bongbong Marcos: Iginuhit ng showbiz |newspaper=The Philippine Star |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Abril 30, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430095202/https://www.philstar.com/entertainment/2010/04/13/565595/bongbong-marcos-iginuhit-ng-showbiz |url-status=live }}</ref> Noong kampanya ng kanyang ama noong 1965, siiya ay gumanap bilang kanyang sarili sa pelikulang [[Sampaguita Pictures]] na ''[[Iginuhit ng Tadhana|Iginuhit ng Tadhana: The Ferdinand E. Marcos Story]]'' na isang biyopiko na sinasabing batay sa pagganap ng kanyang ama sa nobelang ''For Every Tear a Victory''.<ref name="Gomez150826"/><ref name="Lo20100413"/> Siya ay gumanap na nagbibigay ng isang pagtatalumpati sa huli ng pelikula na kanyang sinabing nais niyang maging isang pulitiko pag siya ay lumaki.<ref name="Geronimo20151012">{{Cite news |url=https://www.rappler.com/newsbreak/iq/108932-fast-facts-things-know-bongbong-marcos |title=9 things to know about Bongbong Marcos |last=Geronimo |first=Gee Y. |date=October 12, 2015 |language=en |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Enero 20, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180120125520/https://www.rappler.com/newsbreak/iq/108932-fast-facts-things-know-bongbong-marcos |url-status=live }}</ref> Ang halaga ng pubic relations ng pelikula ay sinasabing nakatulong sa pagkapanalo ng kanyang ama bilang Pangulo ng Pilipinas noong 1965.<ref name="Garcia2016">{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=q9zbCwAAQBAJ&q=iginuhit+ng+tadhana++marcos+1965+campaign&pg=PT68 |title=Thirty Years Later . . . Catching Up with the Marcos-Era Crimes |last=Garcia |first=Myles |date=March 31, 2016 |isbn=9781456626501 |language=en |access-date=Enero 12, 2022 |archive-date=Marso 26, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220326040543/https://books.google.com/books?id=q9zbCwAAQBAJ&q=iginuhit+ng+tadhana++marcos+1965+campaign&pg=PT68 |url-status=live }}</ref> ==Pagsali sa administrasyong Marcos== Si Marcos Jr. ay 15 anyos noong 1972 nang ang kanyang amang si [[Ferdinand Marcos]] ay magdeklara ng [[Martial Law]] at sa United Kingdom dahil ipinadala sa siya sa board sa Worth School sa West Sussex.<ref name="SydneyMorningHerald20121124" /><ref name="Legaspi"/>Siya ay tumuntong na 18 anyos 1975,<ref name="mlchroniclesaccountable">{{Cite web|last=|date=March 7, 2018|title=Is Bongbong Marcos Accountable?|url=https://www.martiallawchroniclesproject.com/bongbong-marcos-accountable/|url-status=live|access-date=|website=The Martial Law Chronicles Project|language=en-US|archive-date=Agosto 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808175612/https://www.martiallawchroniclesproject.com/bongbong-marcos-accountable}}</ref> isang taon pagkatapos niyang grumadweyt sa Worth school.<ref>{{Cite web|title=Elections 2016|url=http://www.inquirer.net/elections2016/bongbong-marcos|url-status=live|website=Inquirer.net|access-date=2022-01-12|archive-date=2016-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20160216073257/http://www.inquirer.net/elections2016/bongbong-marcos}}</ref> Dahil teknikal na isa siyang bata noong Batas Militar nang ito ay ideklara, kanyang inangking wala siyang pananagutan sa mga kamaliang nangyari noon.<ref name="SunStar">{{Cite news|date=February 11, 2016|title=Tell it to Sun.Star: Bongbong's sins|work=SunStar|url=https://www.sunstar.com.ph/article/57746/|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Oktubre 29, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211029174702/https://www.sunstar.com.ph/article/57746/|url-status=live}}</ref><ref name="EricaSauler20160205">Sauler, Erika 'Carmma' to hound Bongbong campaign February 5, 2016, http://newsinfo.inquirer.net/761701/carmma-to-hound-bongbong-campaign {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200805131014/https://newsinfo.inquirer.net/761701/carmma-to-hound-bongbong-campaign |date=2020-08-05 }}</ref> Gayunpaman, ayon sa mga imbbestigador na kumatologo sa kayamanan ng mga Marcos nang sila ay mapatalsik noong 1986 ay malaki silang nakinabang sa mga nakaw na yaman ng pamilya Marcos .<ref name="JamainePunzalan20161125"/><ref name="Manapat1991">{{Cite book|title=Some are smarter than others : the history of Marcos' crony capitalism|last=Ricardo|first=Manapat|date=1991|publisher=Aletheia Publications|isbn=9719128704|location=New York|oclc=28428684}}</ref><ref name="Garcia2106">{{Cite book|title=Thirty Years Later... Catching Up with the Marcos-Era Crimes|last=Garcia|first=Myles|year=2016|isbn=9781456626501}}</ref> Sa karagdagan, sa panahon ng kanilang pagkakatalsik noong 1986 ang parehong sina Bongbong at Imee ay humawak ng mahahalagang posisyon sa admistrasyon ng kanilang ama.<ref name="JamainePunzalan20161125">Punzalan, Jamaine No 'Martial Law' babies: Imee, Bongbong held key posts under dad's rule ABS CBN News November 25, 2016, http://news.abs-cbn.com/focus/11/22/16/no-martial-law-babies-imee-bongbong-held-key-posts-under-dads-rule {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220118183904/https://news.abs-cbn.com/focus/11/22/16/no-martial-law-babies-imee-bongbong-held-key-posts-under-dads-rule |date=2022-01-18 }}</ref> Si Imee ay 30 anyos nang mahirang na pinuno nang Kabataang Barangay noong mga kalaunang dekada 1970,<ref name="JamainePunzalan20161125"/> at si Bongbong ay nasa mga bente anyos nang maing bise gobernador ng probinsiya ng Ilocos Norte noong 1980, at naging Gobernador nang probinsiya ng Ilocos Norte mula 1983 hanggang mapatalsik ang pamilya Marcos sa Malacañang noong 1986.<ref name="JamainePunzalan20161125"/> ==Hindi maipaliwanag na kayamanan ng Pamilya Marcos== Si Bongbong ay 18 noong 1975 mga 3 taon pagkatapos ipataw ang [[Batas Militar]] noong 1972. Siya ay 23 anyos noong 1981 nang iaangat nang kanyang ama ang Batas Militar noong 1981 at siya ay 28 anyos nang mapatalsik ang kanyang pamilya sa Malacanang noong 1986 sa [[Himagsikan sa EDSA]].,<ref name="mlchroniclesaccountable"/><ref name="JamainePunzalan20161125"/><ref name="Manapat1991"/> Siya ay matanda noong Batas Militar nang maganap ang mga paglabag sa karapatang pantao, karahasan, atrosidad at mga pagnanakaw ng kanyang mga magulang na sina [[Imelda Marcos]] at [[Ferdinand Marcos]] at kanilang mga [[crony]]<ref>{{Cite news|last=Yap|first=DJ|date=October 1, 2017|title=Imee, Bongbong old enough during martial law years, says solon|work=Philippine Daily Inquirer|url=https://newsinfo.inquirer.net/934573/ferdinand-marcos-marcos-martial-law-ferdinand-marcos-jr-imee-marcos-rodrigo-duterte|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 28, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211028234023/https://newsinfo.inquirer.net/934573/ferdinand-marcos-marcos-martial-law-ferdinand-marcos-jr-imee-marcos-rodrigo-duterte|url-status=live}}</ref> Sinsabing si Bongbong ay nakinabang sa hindi maipaliwanag ng kanyang pamilya. Bukod sa mamahaling tuition, kabilang dito ang buwanang allowance na at mga tirahang kanyang ginamit at ng kanyamg kapatid na si [[Imee Marcos]] sa Wharton at Princeton sa [[Estados Unidos]]. <ref name="Manapat1991"/> Bukod dito, ang bawat anak na Maros ay binigyan ng mga [[mansiyon]] sa Metro Manila at Baguio City.<ref name="Manapat1991"/> Kabilang sa mga ari-ariang binigay kay Bongbong ang Wigwam House compound sa Outlook Drive sa Baguio City,<ref name="Manapat1991"/> at Seaside Mansion Compound sa Parañaque.<ref name="Manapat1991"/> Sa karagdagan, si Bongbong ay hinirang ng kanyang ama bilang chairman of the board ng Philippine Communications Satellite Corp (Philcomsat) noong 1985.<ref name="JamainePunzalan20161125" /> Sa isang kilalang halimbawa na tinawag ni Finance Minister Jaime Ongpin na [[Kapitalismong crony]]. Ang administrasyong Marcos ay nagbenta ng kanilang malaking bahagi sa kanilang mga [[crony]] gaya nina [[Roberto S. Benedicto]],<ref name="Scott1986">{{Cite news |url=https://www.upi.com/Archives/1986/03/17/US-auditors-to-examine-documents-related-to-Philippines-alleged-diverted-funds/5918511419600/ |title=U.S. auditors to examine documents related to Philippines' alleged diverted funds |last=Scott |first=Ann |date=March 17, 1986 |publisher=UPI |language=en |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Disyembre 14, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171214183652/https://www.upi.com/Archives/1986/03/17/US-auditors-to-examine-documents-related-to-Philippines-alleged-diverted-funds/5918511419600/ |url-status=live }}</ref> Manuel H. Nieto,<ref name="Scott1986" /> Jose Yao Campos,<ref name="Butterfield19860330">{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/1986/03/30/world/marcos-s-fortune-inquiry-in-manila-offers-picture-of-how-it-was-acquired.html |title=Marcos's Fortune: Inquiry in Manila Offers Picture of How it Was Acquired |last=Butterfield |first=Fox |date=March 30, 1986 |work=The New York Times |language=en |access-date=May 29, 2018 |archive-date=Mayo 29, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180529133604/https://www.nytimes.com/1986/03/30/world/marcos-s-fortune-inquiry-in-manila-offers-picture-of-how-it-was-acquired.html |url-status=live }}</ref> at Rolando Gapud<ref name="Butterfield19860330" /> noong 1982 sa kabila nang pagiging makita nito dahil sa tungkulin nito bilang tanging ahente sa pagkakadawit ng Pilipinas sa pandaigdigang satellite network na Intelsat.<ref name="Scott1986" /> Ang kanyang ama ay nagkamit ng bahaging 39.9% sa kompanya sa pamamagitan ng mga prontang kompanya sa ilalim nina Campos at Gapud.<ref name="Butterfield19860330" /> Si Bongbong ay hinirang ng kanyang ama na chairman of the Philcomsat board noong 1985 na nagbigay ng buwanang sahod mula US$9,700 hanggang US$97,000"<ref name="JamainePunzalan20161125" /><ref name="Scott1986" /> sa kabila ng bihirang pagpunta sa opisina at walang katungkulan doon .<ref name="Scott1986" /><ref name="JamainePunzalan20161125" /> Ang Philcomsat ang isa sa 5 kompanyang telecommunications na kinuha ng pamahalaan ng Pilipinas noong 1986.<ref name="Scott1986" /> ==Pagkatapos ng himagsikan sa EDSA noong 1986== Dahil sa takot na ang presensiya ng mga Marcos ay magdudulot sa isang [[digmaang sibil]], binawi ng [[Pangulo ng Estados Unidos]] na si [[Ronald Reagan]] ang pagsuporta sa administrasyong Maros. Ang isang partido ng mga 80 indibidwal ng pamilya Marcos at ilang mga [[crony]] ay pinalipad ni Reagan sa [[Hawaii]], [[Estados Unidos]] sa kabila daw ng pagtutol ng pamilya Marcos.<ref name="StuartSantiago1995">{{Cite book |title=Duet for EDSA: Chronology of a Revolution |date=1995 |publisher=Foundation for Worldwide People Power |isbn=9719167009 |location=Manila, Philippines |oclc=45376088}}</ref><ref name="DavidHolley19860228"/> Si Bongbong ay kasama ng kanyang mga magulang na lumipad sa [[Hawaii]] noong 1986.<ref name="DavidHolley19860227">{{Cite news |url=https://articles.latimes.com/1986-02-27/news/mn-12084_1_imelda-marcos |title=Marcos Party Reaches Hawaii in Somber Mood |last=Holley |first=David |date=February 27, 1986 |work=Los Angeles Times |access-date=August 16, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151022202056/http://articles.latimes.com/1986-02-27/news/mn-12084_1_imelda-marcos |archive-date=October 22, 2015 |url-status=live}}</ref> Kabilang sa mga bagay na itinala ng bagong pamahalaan ng Pilipinas na naiwan ng pamilyang Marcos sa [[Malacanang Palace]] nang lumikas ito patungo sa Hawaii ang 15 mink coat, 65 parasol, 508 mga gown, 888 handbag at 71 pares ng mga sunglass at mga 1,060 pares ng sapatos.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,963620,00.html#ixzz2Mfz3GD1m |access-date=2022-01-13 |archive-date=2013-08-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130819184106/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,963620,00.html#ixzz2Mfz3GD1m |url-status=dead }}</ref> Iniulat na nang tumakas si Marcos, natuklasan ng mga ahente ng U.S. Customs ang 24 maleta ng mga brick na ginto at diamanteng hiyas na itinago sa mga diaper bag. Ang mga sertipiko ng gintong bullion na nagkakahalaga ng mga bilyong dolyar ay sinasabing kasama sa mga ari-ariang personal na dinala ni Marcos at kanyang pamilya at mga crony nang bigyan sila ng ligtas na daanan ng administrasyong Reagan patungong Hawaii. Sila ay tumungo sa [[Hickam Air Force Base]] sagot ng pamahalaan ng [[Estados Unidos]]. Pagkatapos ng isang buwan, sila ay lumipat sa dalang mga tirahan sa sa [[Makiki Heights]], [[Honolulu]] na nakarehistro sa mga [[crony]] ni Marcos na sina [[Antonio Floirendo]] at Bienvenido at Gliceria Tantoco.<ref name="DavidHolley19860228"/> Noong 2011, inamin ni Bongbong na kumuha siya ng US$200 milyong dolyar mula sa isang sikretong akawnt sa banko sa Credit Suisse sa [[Switzerland]].<ref name="SCMP2011">{{Cite web|url = http://www.scmp.com/article/979944/marcos-son-still-eyes-share-loot|title = Marcos' son still eyes share of loot|date = September 24, 2011|access-date = Enero 13, 2022|archive-date = Marso 25, 2017|archive-url = https://web.archive.org/web/20170325070631/http://www.scmp.com/article/979944/marcos-son-still-eyes-share-loot|url-status = live}}</ref>Sinabi rin ng diyaryo na si Bongbong noong 1995 ang nagtulak para sa pamilya na makuha nila ang ikaapat ng tinatayang US$2 bilyon dolyar hanggang US$10 bilyong dolyar na hindi pa nababawi ng pamahalaan ng Pilipinas sa kondisyong babawiin ang mga kasong sibil sa kanyang pamilya na kalaunang binawi ng [[Korte Suprema ng Pilipinas]]. Ang kanyang ama ay namatay sa [[Hawaii]] noong 1989 sa edad na 72.<ref name="Richburg&Branigin19890929">{{Cite news |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1989/09/29/ferdinand-marcos-dies-in-hawaii-at-72/d1c26275-d9bd-4bfd-8934-c2a02ff4ab51/ |title=Ferdinand Marcos Dies in Hawaii at 72 |last1=Richburg |first1=Keith B. |date=September 29, 1989 |work=The Washington Post |last2=Branigin |first2=William |access-date=August 16, 2018 |archive-date=Agosto 16, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816130103/https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1989/09/29/ferdinand-marcos-dies-in-hawaii-at-72/d1c26275-d9bd-4bfd-8934-c2a02ff4ab51/ |url-status=live }}</ref> Kalaunang hinayag ng militaryong aide ng kanyang na si Arturo C. Aruiza na si Bongnomg lang ang nasa kama sa kamatayan ng kanyang ama.<ref name="Aruiza1991">{{Cite book |title=Ferdinand E. Marcos : Malacañang to Makiki |last=Aruiza |first=Arturo C. |publisher=ACA Enterprises |year=1991 |isbn=9718820000 |location=Quezon City, Philippines |oclc=27428517}}</ref> Gaya ng ibang mga kasapi ng pamilya Marcos pagkatapos bumalik sa Pilipinas mula sa [[Hawaii]],<ref name="CMFR20160310">{{Cite news|date=March 10, 2016|title=EDSA People Power: Inadequate Challenge to Marcos Revisionism|language=en-us|publisher=Center for Media Freedom and Responsibility|url=http://cmfr-phil.org/media-ethics-responsibility/journalism-review/edsa-people-power-inadequate-challenge-to-marcos-revisionism/|access-date=September 23, 2018|archive-date=Septiyembre 24, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180924035252/http://cmfr-phil.org/media-ethics-responsibility/journalism-review/edsa-people-power-inadequate-challenge-to-marcos-revisionism/|url-status=live}}</ref><ref name="MerlinaHernandoMalipot20180907">{{Cite news|last=Hernando-Malipot|first=Merlina|date=September 7, 2018|title=UP faculty vows to fight historical revisionism|language=en-US|work=Manila Bulletin|url=https://news.mb.com.ph/2018/09/07/up-faculty-vows-to-fight-historical-revisionism/|access-date=September 24, 2018|archive-date=Septiyembre 24, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180924033625/https://news.mb.com.ph/2018/09/07/up-faculty-vows-to-fight-historical-revisionism/|url-status=live}}</ref><ref name="NikDeYnchausti20160923">{{Cite magazine|last=de Ynchausti|first=Nik|date=September 23, 2016|title=Why has Marcos' propaganda lived on?|url=https://www.esquiremag.ph/politics/marcos-propaganda-a1576-20160923-lfrm2|magazine=Esquire Magazine Philippines|archive-url=https://web.archive.org/web/20160927104250/https://www.esquiremag.ph/politics/marcos-propaganda-a1576-20160923-lfrm2|archive-date=September 27, 2016|access-date=September 27, 2016}}</ref> si Bongbong ay tumanggap nang malalang pagbatikos dahil sa pilit nito tong pagtanggi sa mga karahasan, paglabag sa karapatang pantao, mga torture, mgapanggagahasa sa mga bumabatikos sa kanyang amang diktador at maluluhong pamumuhay at hindi maipaliwanag na kayamanan. <Ref>{{critics|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/554620/news/nation/bongbong-marcos-unfazed-by-anti-martial-law-critics|publisher=GMA News Online}}</ref><ref name="noDownsides">{{cite news|author=Ayee Macaraig|date=August 16, 2015|title=Bongbong on 2016: No downside to being a Marcos|work=Rappler.com|url=http://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/102806-bongbong-marcos-2016-name|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Hunyo 9, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200609164932/https://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/102806-bongbong-marcos-2016-name|url-status=live}}</ref><ref name="gmaBongToCritics">{{cite web|author=Elizabeth Marcelo|date=February 29, 2016|title=Bongbong Marcos to critics: Allow young voters to make own judgment|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/557219/news/nation/bongbong-marcos-to-critics-allow-young-voters-to-make-own-judgment|publisher=GMA News Online|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Enero 14, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170114063508/http://www.gmanetwork.com/news/story/557219/news/nation/bongbong-marcos-to-critics-allow-young-voters-to-make-own-judgment|url-status=live}}</ref><ref name="rapplerNoApologies" /> Nang inalala ng mga biktima nang diktaduryang Marcos ang ika-40 tao ng pagdedeklara ng illegal na [[Batas Militar]], hindi humingi ng patawad si Bongbong at sinabing ang hinihingi ng mga mga naging bikitikma na patawad ay kayabangan, pagpoposturang politikal at propaganda. <ref name="mlLateStrongmanSon">{{cite news|last1=Tan|first1=Kimberly Jane|date=September 21, 2012|title=Martial Law in the eyes of the late strongman Marcos' son|publisher=[[GMA News]]|url=http://www.gmanetwork.com/news/news/nation/275044/martial-law-in-the-eyes-of-the-late-strongman-marcos-son/story/|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Nobiyembre 20, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211120032033/https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/275044/martial-law-in-the-eyes-of-the-late-strongman-marcos-son/story/|url-status=live}}</ref><ref name="enrilesMemoir">{{cite news|last1=Quimpo|first1=Susan|date=October 14, 2012|title=Enrile's memoir gives me sleepless nights|publisher=[[GMA News]]|url=http://www.gmanetwork.com/news/opinion/content/278235/enrile-s-memoir-gives-me-sleepless-nights/story/|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Marso 17, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317163406/https://www.gmanetwork.com/news/opinion/content/278235/enrile-s-memoir-gives-me-sleepless-nights/story/|url-status=live}}</ref> ===Pagkakasangkot sa Pork Barrel Scam noong 2013=== {{Infobox person | image = Janet Lim-Napoles mugshot.jpg | image_size = 250px | name = Janet Lim-Napoles | caption = | birth_name = Janet Luy Lim | birth_date = {{birth date and age|1964|01|15}} | birth_place = [[Lungsod ng Malabon]], [[Pilipinas]] | spouse = Jaime G. Napoles | nationality = [[Lahing Pilipino|Pilipino]] | party = | occupation = utak ng [[Pork barrel scam]] | years_active = | children = 4 | parents = {{plainlist| *Johnny C. Lim *Magdalena L. Luy}} }} Si Bongbong Marcos ay nasangkot sa [[Pork barrel scam]] noong 2013 nang siya ay naglipat ng ₱100 milyon sa sa NGO ni [[Janet Lim-Napoles]] sa ilalim ng Pangalang '''Bongets'''.<ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/606763/senate-copy-of-luy-digital-files-found-to-have-deletions |title=Archive copy |access-date=2022-01-12 |archive-date=2022-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220113172449/https://newsinfo.inquirer.net/606763/senate-copy-of-luy-digital-files-found-to-have-deletions |url-status=live }}</ref> <ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182640/https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps |url-status=live }}</ref> Ayon kay dating [[pork barrel scam]] legal counsel, Levito Baligod, may basehan ang mga reklamo ng iBalik ang Bilyones ng Mamamayan Movement (iBB) na isinampa sa Office of the Ombudsman kung saan ang ebidensiya sa 9 na Special Allotment Request Orders mula kay Bongbong ay iniulat na ipinapasa sa isa sa mga [[NGO]] ng utak ng [[pork barrel scam]] na si [[Janet Lim-Napoles]]. Binanggit ang Social Development Program for Farmers Foundation, Inc. (SDPFFI), isang NGO ni Napoles na minsang hinawawakan ng whistleblower na si [[Benhur Luy]]. <ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IACJDwhY |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182640/https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IACJDwhY |url-status=live }}</ref> Ayon sa dating empleyado ng JLN Corp. na si Mary Arlene Baltazar, ang ₱500 milyon mula sa [[Disbursement Acceleration Program]] (DAP) ng mga mambabatas ay inilaan sa mga NGO ni Napoles.<ref name=scam1>{{Cite web |url=http://www.philstar.com/headlines/2014/02/12/1289387/another-witness-vs-senators-surface |title=Archive copy |access-date=2022-01-12 |archive-date=2018-09-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912233528/https://www.philstar.com/headlines/2014/02/12/1289387/another-witness-vs-senators-surface |url-status=live }}</ref> Sinabi rin ni Baligod na hindi lamang ang pekeng [[NGO]] ng utak ng [[pork barrel scam]] na si [[Janet Lim-Napoles]] kunsang nakakuha si Bongbong ng 100 milyong piso sa isang pekeng NGO na nakakuha siya ng [[kickback]] na nagkakahalagang P100 milyon.<ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IADwoiCx |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182640/https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IADwoiCx |url-status=live }}</ref> Ang pag-amin ng saksing si [[Benhur Luya] na pinaeka niya ang mga pirma ng nga mga mambabatas uko sa [[likwidasyon]] at ibang dokumento ay karagdang sumusuporta sa mga pag-aangkin ni Bongbong na ang mga pirma ay pineka sa ilang [[NGO]] ni [[Janet Lim-Napoles]]. Btay sa liham n, sinasabing pinirmahan niya ang isang liham noong Marso 16, 2012 na pumpapayag sa NLDC na maglabas ng P100 million mula sa kanyang [[PDAF]] saapat na NGO: Ginintuang Alay sa Magsasaka Foundation Inc., P5 million; Agricultura Para sa Magbubukid Foundation Inc., P25 million; Kaupdanan Para sa Mangunguma Foundation Inc., P25 million; and Angri and Economic Program for Farmers Foundation Inc., P45 million.<ref>{{Cite web |url=https://www.manilatimes.net/2013/09/13/latest-stories/breakingnews/whistleblowers-testimony-strengthen-sen-marcos-claim-that-his-signature-was-forged/39467 |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182338/https://www.manilatimes.net/2013/09/13/latest-stories/breakingnews/whistleblowers-testimony-strengthen-sen-marcos-claim-that-his-signature-was-forged/39467 |url-status=live }}</ref> ==Karerang Politikal== ===Bago ang 1986=== Ang unang hinawawakang tungkulin ni Bongbong ay bilang Bise Gobernador ng [[Ilocos Norte]] (1980–1983) sa edad na 23. Noong 1983, pinangunahan niya ang isang pangkat ng mga kabataang lider na Pilipino sa [[Tsina]] upang gunitain ang ika-10 anibersaryo ng ugnayan ng Pilipinas at Tsina. .<ref>{{Cite web|title=The Profile Engine|url=http://profileengine.com/groups/profile/436933420/bongbong-marcos|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20180428093438/http://profileengine.com/groups/profile/436933420/bongbong-marcos|archive-date=April 28, 2018|access-date=November 12, 2015|publisher=The Profile Engine}}</ref> Si Bongbong ay naging Gobernador ng [[Ilocos Norte]] mula 1983 hanggang mapatalsik ang kanyang pamilya sa Malacanang noong 1986. At pagkatapos nito ay tumungo sa [[Hawaii]], [[Estados Unidos]].<ref>{{Cite web|title=The End of an Era – Handholding Ferdinand Marcos in Exile|url=http://adst.org/2015/02/the-end-of-an-era-handholding-ferdinand-marcos-in-exile/|access-date=November 12, 2015|publisher=Association for Diplomatic Studies and Training|archive-date=Nobiyembre 17, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117031929/http://adst.org/2015/02/the-end-of-an-era-handholding-ferdinand-marcos-in-exile/|url-status=live}}</ref> ===Kongreso, unang termino=== Pagkatapos bumalik si Bongbong sa Pilipinas noong 1991 mula sa [[Estados Unidos]], siya ay tumakbo at nahalal na kinatawan sa [[Kapulungan ng Pilipinas]] sa ika-2 distrito ng [[Ilocos Norte]](1992–1995).<ref>{{Cite web |publisher=Blackwater |title=Smell good, Feel good.|url=http://blackwater.com.ph/index.php/home/bong_bong_marcos|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117020637/http://blackwater.com.ph/index.php/home/bong_bong_marcos|archive-date=November 17, 2015|url-status=dead}}</ref> When his mother, [[Imelda Marcos]], ran for president in the same election, however, he decided against supporting her candidacy, and instead expressed support for his godfather [[Danding Cojuangco]].<ref>{{cite news|last=Bocobo|first=Ariel|title=Public is victim in Senate coup|url=https://news.google.com/newspapers?id=_bxOAAAAIBAJ&sjid=ZgsEAAAAIBAJ&pg=2977%2C3064434|access-date=December 14, 2021|work=[[Manila Standard]]|publisher=Kamahalan Publishing Corp.|date=December 17, 1991|page=11|archive-date=Disyembre 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214144834/https://news.google.com/newspapers?id=_bxOAAAAIBAJ&sjid=ZgsEAAAAIBAJ&pg=2977,3064434|url-status=live}}</ref> Sa kanyang termino, si Bongbong ay sumulat ng 29 [[panukalang batas]] at kapwa sumulat ng 90 pang panukalang batas na lumikha sa [[Department of Energy (Philippines)|Department of Energy]] and the [[National Youth Commission (Philippines)|National Youth Commission]].<ref name=":0">{{Cite news|last=Bueza|first=Michael|date=February 25, 2015|title=Highlights: Bongbong Marcos as legislator|work=Rappler|url=https://www.rappler.com/newsbreak/iq/highlights-bongbong-marcos-legislator|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 20, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211020224438/https://www.rappler.com/newsbreak/iq/highlights-bongbong-marcos-legislator|url-status=dead}}</ref> Siya rin ay instrumental sa pagsusulong ng mga kooperatiba sa paglilipat ng kanyang Countryside Development Fund (CDF) sa paglikha ng mga kooperatiba ng mga [[titser]] at [[magsasaka]] sa kanyang probinsiyang [[Ilocos Norte]]<ref>((cite:https://northwatch.wordpress.com/2009/12/17/bongbong%25E2%2580%2599-says-urdaneta-close-to-his-heart/|access-date=November{{Dead link|date=Enero 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20180123230314/https://northwatch.wordpress.com/2009/12/17/bongbong%E2%80%99-says-urdaneta-close-to-his-heart/%7Carchive-date%3DJanuary 23, 2018|title='Bongbong' says Urdaneta close to his heart|last=Maganes|first=Virgilio Sar.|url-status=dead}}</ref><ref name="About Bongbong Marcos">{{Cite web|title=About Bongbong Marcos|url=http://www.bongbongmarcos.com/about/|publisher=Bongbong Marcos|access-date=November 12, 2015|archive-date=Abril 24, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220424131751/https://www.bongbongmarcos.com/about/|url-status=live}}</ref>{{better source needed|date=January 2022}} In October 1992, Marcos lead a group of ten representatives in attending the first sports summit in the Philippines, held in [[Baguio|Baguio City]].<ref>{{cite news|title=Solons, gov't execs join cast for Sports Summit|url=https://news.google.com/newspapers?id=TZMmAAAAIBAJ&sjid=MAsEAAAAIBAJ&pg=4988%2C3644447|access-date=November 1, 2021|work=[[Manila Standard]]|publisher=Kamahalan Publishing Corp.|date=October 21, 2021|page=22|archive-date=Oktubre 31, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211031161903/https://news.google.com/newspapers?id=TZMmAAAAIBAJ&sjid=MAsEAAAAIBAJ&pg=4988,3644447|url-status=live}}</ref> Noong 1995, siya ay tumakbo bilang [[Senador ng Pilipinas]] ngunit natalo.<ref>{{Cite web|title=Marcos hits alleged election cheating|url=http://www.upi.com/Archives/1995/05/22/Marcos-hits-alleged-election-cheating/1918801115200/|work=United Press International|access-date=November 12, 2015|archive-date=Nobiyembre 17, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117024447/http://www.upi.com/Archives/1995/05/22/Marcos-hits-alleged-election-cheating/1918801115200/|url-status=live}}</ref> ===Goberandor ng Ilocos Norte=== Nahalal muli si Bongbong bilang Gobernador ng [[Ilocos Norte]] noong 1998 laban sa malapit na kaibigan ng kanyang amang si Roque Ablan Jr. Siya ay nahalalal sa magkakasunod na tatlong termino na natapos nooong 2007.<ref>{{Cite web|title=Ferdinand Bongbong R. Marcos Jr. Biography in California|url=http://extremewrite.weebly.com/blog/ferdinand-bongbong-r-marcos-jr-biography-in-california|publisher=digwrite|access-date=November 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118095248/http://extremewrite.weebly.com/blog/ferdinand-bongbong-r-marcos-jr-biography-in-california|archive-date=November 18, 2015|url-status=dead}}</ref> ===Kongreso, ikawalang termino=== Noong 2007, Si Bongbong ay walang kalaban na nahalal na dating hinawakan ng kanyang kapatid na si [[Imee Marcos]] .<ref>{{cite news |title=Priest's rival claims victory |newspaper=Philippine Daily Inquirer |date=May 17, 2007 |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20070517-66416/Priest%92s_rival_claims_victory |archive-url=https://archive.today/20130222003800/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20070517-66416/Priest%92s_rival_claims_victory |url-status=dead |archive-date=February 22, 2013}}</ref> Siya ay nahalal na Diputadong Punong Minoridad ng [[Kapulungan ng Kinatawan ng Pilipinas]]. Sa kanyang termino. isa isa pinakamahalagang panukalang batas na kanyang sinulong ang Philippine Archipelagic Baselines Law, o Republic Act No. 9522.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |title=R.A. 9522 |url=http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2009/ra_9522_2009.html |publisher=lawphil.net |access-date=November 12, 2015 |archive-date=Marso 4, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304191006/http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2009/ra_9522_2009.html |url-status=live }}</ref> Sinulong rin niya ang Republic Act No. 9502 (Universally Accessible Cheaper and Quality Medicines Act) na naging batas noong 2009.<ref>{{Cite web |title=G.R. No. 190837, March 05, 2014 – Republic of the Philippines, Represented by the Bureau of Food and Drugs (Now Food and Drug Administration), Petitioner, v. Drugmaker's Laboratories, Inc. and Terramedic, Inc., Respondents. : March 2014 – Philippine Supreme Court Jurisprudence |publisher=Chanrobles Virtual Law Library |url=http://www.chanrobles.com/cralaw/2014marchdecisions.php?id=175 |access-date=November 12, 2015 |archive-date=Nobiyembre 18, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151118105749/http://www.chanrobles.com/cralaw/2014marchdecisions.php?id=175 |url-status=live }}</ref> ===Senado=== [[File:Ferdinand Marcos Jr. during a Kapihan sa Senado forum.jpg|thumb|Si Bongbong sa Kapihan sa Senado forum noong Hunyo 2014]] Noong 1995, siya ay tumakbo sa Senado sa ilalim ng koalisyong NPC ngunit natalo. Nagtangka uli siya bilang Senador noong 2010 at nananalo bilang ikapitong nanalo. Noon Nobyembre 2005, ang [[KBL]] ay lumikha ng aliansa sa [[Nacionalista Party]] (NP) sa pagitan ni Bongbong at NP chairman Senador na si [[Manny Villar]] sa Laurel House sa [[Mandaluyong]]. Si Bongbong ay naging isang bisitang kandidato ng Senado ng NP sa pamamagitan ng alyansang ito.<ref name="Philstar NP KBL">{{cite news|last=Mendez|first=Christina|date=December 9, 2009|title==Nacionalista Party breaks alliance with Kilusang Bagong Lipunan|newspaper=The Philippine Star|url=http://www.philstar.com/headlines/530479/nacionalista-party-breaks-alliance-kilusang-bagong-lipunan|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 1, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151001133812/http://www.philstar.com/headlines/530479/nacionalista-party-breaks-alliance-kilusang-bagong-lipunan|url-status=live}}</ref> Si Bongbong ay kalaunang naalis na kasapi ng [[Kilusang Bagong Lipunan]] ng KBL National Executive Committee noong Nobyembre 23, 2012.<ref>{{cite news|last=Echeminada|first=Perseus|date=November 24, 2009|title=Bongbong ousted from KBL after joining Nacionalista Party|newspaper=The Philippine Star|url=http://www.philstar.com/headlines/525997/bongbong-ousted-kbl-after-joining-nacionalista-party|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 1, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151001135325/http://www.philstar.com/headlines/525997/bongbong-ousted-kbl-after-joining-nacionalista-party|url-status=live}}</ref> Dahil dito, ang NP ay humiwalay sa KBL dahil sa mga hidlutan sa loob ng partido. Gayunpaman, si Bongbong ay nanatiling kasapi ng NP senatorial line-up.<ref name="Philstar NP KBL"/> Siya ay nanalong Senador noong 2010. Sa kamara, ng ika-15 Kongreso (2010–2013), sinulong ni Bongbong ang 34 [[panukalang batas]]. Kasama rin niyang sumulat ng 17 panukalang batas na naging batas.<ref name=":0" /> Ito ay kinabibilangan ng Anti-Drunk at Drugged Driving Act na ang pangunahing may akda ay si Senador [[Vicente Sotto III]]; ang [[Cybercrime Prevention Act of 2012|Cybercrime Prevention Act]] na ang pangunahing may akda ay si Senador [[Edgardo Angara]]; at ang pinalawig na Anti-Trafficking in Persons at ang National Health Insurance Acts, na parehong ang may akda ay si Senator [[Loren Legarda]]. Sa ika-16 na kamara (2013–2016), sinulong ni Bonbong ang 52 [[panukalang batas]] na ang 28 ay muling isinampa sa ika-15 Kongreso. Isa sa mga ito ay naging batas na Senate Bill 1186, na naglalayong ihinto ang halalang 2013 Sangguniang Kabataan (SK), na naisabatas bilang Republic Act 10632 noong Oktubre 3, 2013. Kapwa sinulat rin ni Bongbong ang 4 na panukalang batas sa Senada noong ika-16 Kongreso. Isa sa sa mga ito, ang Panukalang batas na 712 na isinulat ni Snador [[Ralph Recto]], na naging batas na Republic Act 10645, Ang Pinalawig na Senior Citizens Act noong 2010.<ref name=":0" /><ref>{{Cite news|last=Marcelo|first=Elisabeth|date=2014-11-11|title=PNoy signs law for automatic PhilHealth coverage for senior. citizens|language=en|work=GMA News and Public Affairs|url=https://www.gmanetwork.com/news/story/387593/money/companies/pnoy-signs-law-for-automatic-philhealth-coverage-for-senior-citizens/|access-date=2021-10-09|archive-date=2015-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20151019033243/http://www.gmanetwork.com/news/story/387593/money/companies/pnoy-signs-law-for-automatic-philhealth-coverage-for-senior-citizens|url-status=live}}</ref> Isa siya sa sa mga ng chairman ng mga komite sa Senado na nauukol lokal na pamahalaan at publikong paggawa. Isa rin siyang chair ng komite Senate committees on local sa [[Autonomous Region in Muslim Mindanao|Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM)]] Organic Act, the congressional oversight panel on the Special Purpose Vehicle Act, at isa ng napili sa .komite sa mga gawaing pam-[[barangay]].<ref>{{Cite web|title=Ferdinand 'Bongbong' Marcos|url=http://www.politiker.ph/politicians4.do?item_id=55943|access-date=November 12, 2015|publisher=politiker.ph|archive-date=Nobiyembre 18, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118113743/http://www.politiker.ph/politicians4.do?item_id=55943|url-status=dead}}</ref>{{better source needed|date=October 2021}} ===Pagtakbo sa Bise Presidente noong 2016=== {{wikiquote|Ferdinand_Marcos_Jr.|Ferdinand Marcos Jr.'s 2016 Vice Presidential campaign | *[[wikiquote:Ferdinand Marcos Jr.#During the 2016 Presidential Campaign|statements by Marcos Jr. during his 2016 Vice Presidential campaign]] *[[wikiquote:Ferdinand Marcos Jr.#In response to 2016 Campaign statements regarding Martial Law|Statements responding to Marcos Jr's campaign on the topic of Martial Law]] }} Noong Oktubre 5, 2015, inanunsiyo ni Bonbong na tatakbo siya bilang Bise Presidente sa 2016 halalan.<ref name="CNN Philippines 2015-10-05" /><ref>{{cite news |last1=Lozada |first1=Aaron |title=Bongbong to run for VP |url=http://www.abs-cbnnews.com/nation/10/05/15/bongbong-run-vp |publisher=[[ABS-CBN News and Current Affairs]] |date=October 5, 2015 |access-date=October 5, 2015 |archive-date=Oktubre 7, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151007020343/http://www.abs-cbnnews.com/nation/10/05/15/bongbong-run-vp |url-status=live }}</ref> Si Bongbong ay tumakbo bilang independent candidate.<ref>{{Cite news |url=http://www.manilatimes.net/marcos-throws-hat-in-vp-derby/222381/ |title=Marcos throws hat in VP derby |last=Antiporda |first=Jefferson |date=October 5, 2015 |newspaper=The Manila Times |access-date=October 8, 2015 |archive-date=Oktubre 17, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151017130331/http://www.manilatimes.net/marcos-throws-hat-in-vp-derby/222381/ |url-status=live }}</ref> Bago nito, tumanggi siya sa imbitaston ni Bise Presidente [[Jejomar Binay]], na maging running mate.<ref>{{cite news |last1=Torregoza |first1=Hannah |title=Bongbong declares VP bid in 2016, gets Duterte's assurance of support |url=http://www.mb.com.ph/bongbong-declares-vp-bid-in-2016-gets-dutertes-assurance-of-support/ |work=[[Manila Bulletin]] |date=October 6, 2015 |access-date=October 6, 2015 |archive-date=Oktubre 9, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151009004332/http://www.mb.com.ph/bongbong-declares-vp-bid-in-2016-gets-dutertes-assurance-of-support/ |url-status=live }}</ref> Noong Oktubre 15, 2015, kinumpirma ng tatakbo bilang Presidente na si [[Miriam Defensor Santiago]] na si Bongbong ang kanyang magiging Bise Preisente running mate.<ref>{{cite news |last1=Hegina |first1=Aries Joseph |title=Miriam Santiago confirms Bongbong Marcos is her vice president |url=http://newsinfo.inquirer.net/731184/miriam-santiago-confirms-bongbong-marcos-is-her-veep |work=[[Philippine Daily Inquirer]] |date=October 15, 2015 |access-date=October 15, 2015 |archive-date=Oktubre 17, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151017210325/http://newsinfo.inquirer.net/731184/miriam-santiago-confirms-bongbong-marcos-is-her-veep |url-status=live }}</ref> Siya ay natalo kay [[Camarines Sur]] [[House of Representatives of the Philippines|Representative]] [[Leni Robredo]], sa botong 263,473.<ref name="slim margin 1">{{cite news |last1=Rosario |first1=Ben |last2=Santos |first2=Jel |title=Duterte victory affirmed; Robredo wins VP race on husband's birthday |url=http://www.mb.com.ph/duterte-victory-affirmed-robredo-wins-vp-race-on-husbands-birthday/ |work=[[Manila Bulletin]] |date=May 27, 2016 |access-date=May 28, 2016 |archive-date=Mayo 30, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160530041114/http://www.mb.com.ph/duterte-victory-affirmed-robredo-wins-vp-race-on-husbands-birthday/ |url-status=live }}</ref><ref name="slim margin 2">{{cite news |last1=Pasion |first1=Patty |title=Duterte, Robredo to be proclaimed next week |url=http://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/134488-duterte-robredo-proclamation |work=[[Rappler]] |date=May 27, 2016 |access-date=May 28, 2016 |archive-date=Mayo 28, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160528155023/http://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/134488-duterte-robredo-proclamation |url-status=live }}</ref> ====Pagpoprotesta sa resulta ng eleksiyon==== Naghain ng protesta si Bongbong sa pagkapanalo ni Bise Presidente [[Leni Robredo]].<ref name="VeraFilesPETTimeline">{{Cite news |title=Marcos poll protest prompted years-long battle with falsehoods on social media |language=en |work=VeraFiles |url=https://verafiles.org/articles/marcos-poll-protest-prompted-years-long-battle-falsehoods-so |access-date=February 16, 2021 |archive-date=Pebrero 16, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210216124044/https://verafiles.org/articles/marcos-poll-protest-prompted-years-long-battle-falsehoods-so |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |last1=Batino |first1=Clarissa |last2=Calonzo |first2=Andreo |date=August 15, 2018 |title=Philippines' Duterte Won't Stop Talking About Quitting |url=https://www.bloombergquint.com/business/2018/08/15/philippine-president-duterte-won-t-stop-talking-about-quitting |publisher=Bloomberg Quient |location=India |access-date=August 15, 2018 |archive-date=Agosto 15, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180815081914/https://www.bloombergquint.com/business/2018/08/15/philippine-president-duterte-won-t-stop-talking-about-quitting |url-status=live }}</ref> Ayon kay Pangulong [[Rodrigo Duterte]], siya ay magbibitiw kung si Bongbong ang susunod sa kanya kesa kay Robredo.<ref name="BernadetteNicolas20180816">{{Cite news|last=Nicolas|first=Bernadette D.|date=August 16, 2018|title=Duterte may resign if Bongbong wins protest|language=en-US|publisher=BusinessMirror|url=https://businessmirror.com.ph/duterte-may-resign-if-bongbong-wins-protest/|accessdate=September 3, 2018|archive-date=Septiyembre 3, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180903114846/https://businessmirror.com.ph/duterte-may-resign-if-bongbong-wins-protest/|url-status=live}}</ref> Sa isang muling pagbibilang ng mga boto noong Abril 2018 na sumasakop sa polling precint ng Iloilo, Camarines Sur, na mga lugar na pinili ni Bongbong. Noong Oktubre 2019, nalaman ng tribunal na lumaki ang lamang ni Robredo ng 278,566 mga boto mula sa orihinal na boto ni Robredo na 263,473 pagkatapos ng muling pagbilang ng mga balota mula sa 5,415 presinto na pinili ni Bongbong.<ref>{{cite news |date=September 30, 2020 |title=Electoral tribunal orders Comelec to comment on VP poll protest |url=https://www.cnnphilippines.com/news/2020/9/30/Robredo-Marcos-vice-president-electoral-protest-Supreme-Court-Comelec-OSG.html |publisher=CNN |access-date=October 27, 2020 |archive-date=Oktubre 27, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201027124657/https://www.cnnphilippines.com/news/2020/9/30/Robredo-Marcos-vice-president-electoral-protest-Supreme-Court-Comelec-OSG.html |url-status=live }}</ref> Noong Pebrero 16, 2021, lahat ng PET ay binalewala ang protesta ni Bongbong.<ref name="PETdismissalSCMP" /><ref name="PETdismissalCNN" /><ref name="PETdecisionABSCBN">{{Cite news|last=Navallo|first=Mike|date=February 16, 2021|title=SC junks Bongbong Marcos' poll protest vs Vice President Robredo|language=en|work=ABS CBN News and Public Affairs|url=https://news.abs-cbn.com/news/02/16/21/sc-junks-bongbong-marcos-poll-protest-vs-vice-president-robredo-source|url-status=live|access-date=February 16, 2021|archive-date=Pebrero 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210216041013/https://news.abs-cbn.com/news/02/16/21/sc-junks-bongbong-marcos-poll-protest-vs-vice-president-robredo-source}}</ref><ref name="TetchTorresTupasPETDecision">{{Cite news|last=Torres-Tupas|first=Tetch|date=February 16, 2021|title=PET dismisses Marcos poll protest vs Robredo, stresses 'entire' case junked|language=en|work=The [[Philippine Daily Inquirer]]|url=https://newsinfo.inquirer.net/1396382/pet-dismisses-marcos-poll-protest-vs-vp-leni-source|url-status=live|access-date=February 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210216064038/https://newsinfo.inquirer.net/1396382/pet-dismisses-marcos-poll-protest-vs-vp-leni-source|archive-date=February 16, 2021}}</ref> ==Kampanya bilang Pangulo ng Pilipinas sa 2022== {{See also|Inagurasyon ni Bongbong Marcos}} Inanunsiyo ni Bongbong noong Oktubre 5, 2021 na tatakbo siya bilang Pangulo ng Pilipinas sa ilalim ng [[Partido Federal ng Pilipinas]] sa pamagitan ng isang video post sa [[Facebook]] at inendorso ng dati niyang partido na [[Kilusang Bagong Lipunan]].<ref name="CNN">{{cite news |last1=Sharma |first1=Akanksha |last2=Westcott |first2=Ben |title=Ferdinand 'Bongbong' Marcos, son of late dictator, announces Philippines presidential bid |url=https://edition.cnn.com/2021/10/06/asia/philippines-bongbong-marcos-president-bid-intl-hnk/index.html |access-date=October 6, 2021 |work=CNN |date=October 6, 2021 |archive-date=Oktubre 6, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006055816/https://edition.cnn.com/2021/10/06/asia/philippines-bongbong-marcos-president-bid-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |last1=Punzalan |first1=Jamaine |title=Kilusang Bagong Lipunan nominates Bongbong Marcos as 2022 presidential bet |url=https://news.abs-cbn.com/news/09/24/21/kbl-nominates-bongbong-marcos-as-2022-presidential-candidate |access-date=October 6, 2021 |work=ABS-CBN News |date=September 24, 2021 |archive-date=Oktubre 6, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006155334/https://news.abs-cbn.com/news/09/24/21/kbl-nominates-bongbong-marcos-as-2022-presidential-candidate |url-status=live }}</ref> Isinumite ni Bongbong ang sertipiko ng pagkandidato sa [[Komisyon sa Halalan|Commission on Elections]] nang sumunod na araw.<ref>{{cite news |last1=Patinio |first1=Ferdinand |title=Bongbong Marcos files candidacy for president |url=https://www.pna.gov.ph/articles/1155753 |access-date=October 6, 2021 |agency=Philippine News Agency |date=October 6, 2021 |archive-date=Oktubre 6, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006072807/https://www.pna.gov.ph/articles/1155753 |url-status=live }}</ref> ==Personal na buhay== Si Bongbong ay ikinasal kay Louise "Liza" Cacho Araneta at may tatlong anak: Ferdinand Alexander III "Sandro" (born 1994), Joseph Simon (born 1995) and William Vincent "Vince" (born 1997) na nag-aral sa mga mamamahaling paaralan sa ibang bansa gaya ng [[Worth School]] at [[University of London]] sa [[Inglatera]]<ref>{{Cite web|last=News|first=ABS-CBN|date=April 22, 2018|title=Bongbong Marcos marks silver anniversary with wife Liza|url=https://news.abs-cbn.com/life/04/22/18/bongbong-marcos-marks-silver-anniversary-with-wife-liza|access-date=April 6, 2020|website=ABS-CBN News|language=en|archive-date=Mayo 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200522052200/https://news.abs-cbn.com/life/04/22/18/bongbong-marcos-marks-silver-anniversary-with-wife-liza|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Son of Bongbong Marcos earns master's degree from London university|url=https://cnnphilippines.com/lifestyle/2017/12/14/Sandro-Marcos-masters-London-university.html|access-date=April 6, 2020|website=cnn|language=en|archive-date=Agosto 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803183150/https://cnnphilippines.com/lifestyle/2017/12/14/Sandro-Marcos-masters-London-university.html|url-status=live}}</ref> Hindi siya marunong magsalita ng [[Ilocano]].<ref>,,,{{Cite web|url=https://www.rappler.com/nation/elections/will-solid-north-loyalists-help-carry-bongbong-marcos-malacanang-2022-polls|title=Solid North still a rock for Bongbong Marcos, but some students speaking up|access-date=2022-01-13|archive-date=2022-02-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20220209041951/https://www.rappler.com/nation/elections/will-solid-north-loyalists-help-carry-bongbong-marcos-malacanang-2022-polls/|url-status=live}}</ref> ==Mga kaso sa korte== ===Konbiksiyon sa hindi pagbabayad ng buwis noong 1995=== Noong Hulyo 27, 1995, kinonvict at hinatulan ni [[Regional Trial Court|Quezon City Regional Trial Court]] Judge Benedicto Ulep si Bongbong ng 7 taon sa kulungan at pinagmulta ng US$2,812 dolyar dahil sa hindi pagbabayad ng [[buwis]] mula 1992 hanggang 1986 dahil sa hindi sa pagbabayad ng buwid bilang Bise Gobernador ng [[Ilocos Norte]] (1980–1983) at bilang Gobernador ng Ilocos Norte(1983–1986).<ref>{{cite news|date=July 31, 1995|title=Marcos Jr. sentenced to 7 years in jail|newspaper=[[United Press International]]|url=https://www.upi.com/Archives/1995/07/31/Marcos-Jr-sentenced-to-7-years-in-jail/7120807163200/|archive-date=Pebrero 11, 2022|access-date=Enero 13, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220211072426/https://www.upi.com/Archives/1995/07/31/Marcos-Jr-sentenced-to-7-years-in-jail/7120807163200/|url-status=live}}</ref> Inapela ni Bongbong ang desisyon sa,,[Court of Appeals of the Philippines|Court of Appeals]]. Noong Oktubre 31, 1997, pinagtibay ng Court of Appeals ang konbiksiyon dahil sa hindi pagbabayad ng buwis ngunit na hindi nakulong pinagbayad parin si Bongbong ng [[Bureau of Internal Revenue (Philippines)|Bureau of Internal Revenue]] (BIR) nang may [[interes]] na tumutugma sa PHP2,000 kada bilang dahil sa hindi pagbabayad ng buwis mula 1982 hangggang 1984 at PHP30,000 para sa 1985 at mga interes.<ref>{{cite news|date=November 6, 2004|title=1995 tax evasion case could send Bongbong Marcos to jail|newspaper=[[The Manila Times]]|url=https://www.manilatimes.net/2004/11/06/news/top-stories/1995-tax-evasion-case-could-send-bongbong-marcos-to-jail/683338|archive-date=Oktubre 28, 2021|access-date=Enero 13, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20211028012344/https://www.manilatimes.net/2004/11/06/news/top-stories/1995-tax-evasion-case-could-send-bongbong-marcos-to-jail/683338/|url-status=live}}</ref> Si Bongbong ay kalaunang naghain ng petisyon na [[certiorari]] sa [[Korte Suprema ng Pilipinas]] ngunit binawi ito noong Agosto 8, 2001 kaya ang hatol ay naging pinal na at dapat ipatupad.<ref>{{cite news|date=November 3, 2021|title=RECORDS: Bongbong Marcos’ 1997 tax conviction hounds him in 2022 campaign|newspaper=[[Rappler]]|url=https://www.rappler.com/nation/elections/records-bongbong-marcos-1997-tax-conviction-hounds-presidential-campaign-2022-polls/archive-date=November 3, 2021}}{{Dead link|date=Enero 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Noong 2021. pinatunayan ng Quezon City Regional Trial Court na walang binayad si Bongbong na mula at mga buwis na dapat niyang bayaran .<ref>{{cite news|date=December 3, 2021|title=Court: No record of Marcos complying with tax judgment|newspaper=[[Rappler]]|url=https://www.rappler.com/nation/elections/quezon-city-court-certify-no-record-bongbong-marcos-compliance-payment-tax-conviction/|archive-date=Enero 15, 2022|access-date=Enero 13, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220115072138/https://www.rappler.com/nation/elections/quezon-city-court-certify-no-record-bongbong-marcos-compliance-payment-tax-conviction/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Mendoza|first=John Eric|date=2021-12-03|title=Court records show Bongbong Marcos did not pay penalty in tax evasion case — petitioners|url=https://newsinfo.inquirer.net/1523352/fwd-marcos-jr-has-not-satisfied-court-judgement-in-his-1995-tax-evasion-case-petitioners|access-date=2021-12-19|website=INQUIRER.net|language=en|archive-date=2021-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20211219145628/https://newsinfo.inquirer.net/1523352/fwd-marcos-jr-has-not-satisfied-court-judgement-in-his-1995-tax-evasion-case-petitioners|url-status=live}}</ref> Gayunpaman may mga dokumento ang Korte Suprema. BIR at isang resibo mula sa [[Land Bank of the Philippines]] na binayaran na niya ang dapat niyang bayaran.<ref>{{Cite web|last=Canlas|first=Jomar|date=2021-12-06|title=BBM paid taxes, documents show|url=https://www.manilatimes.net/2021/12/06/news/national/bbm-paid-taxes-documents-show/1824889|access-date=2021-12-19|website=The Manila Times|language=en|archive-date=2021-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20211219145627/https://www.manilatimes.net/2021/12/06/news/national/bbm-paid-taxes-documents-show/1824889|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Patag|first=Kristine Joy|title=Marcos team answers petitioners' court certificate with BIR document of payment in tax case|url=https://www.philstar.com/headlines/2021/12/22/2149527/marcos-team-answers-petitioners-court-certificate-bir-document-payment-tax-case|access-date=2021-12-22|website=Philstar.com|archive-date=2021-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20211222093249/https://www.philstar.com/headlines/2021/12/22/2149527/marcos-team-answers-petitioners-court-certificate-bir-document-payment-tax-case|url-status=live}}</ref> ===Hatol ng Korte ng Hawaii, Estados Unidos noong 2011=== Noong 2011, hinatulan si Bongbong at ang kanyang inang si [[Imelda Marcos]] ng Hawaii District Court sa '''ayaw''' magbayad sa hatol noong 1992 kaso na isinampa ng mga biktima ng diktadurya ng kanyang amang si [[Ferdinand Marcos]]. Sila ay pinagmulta ng USD353.6 milyong dolyar. <ref name="PDIBongbongImeldaLoseAppeal">{{Cite news|date=2012-10-29|title=Marcoses lose US appeal|language=en|work=Philippine Daily Inquirer|url=https://globalnation.inquirer.net/54454/marcoses-lose-us-appeal|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20121030010332/http://globalnation.inquirer.net/54454/marcoses-lose-us-appeal|archive-date=2012-10-30}}</ref> <ref name="Honolulu Civil Beat">{{Cite news|date=2012-10-27|title=Imelda, 'Bongbong' Marcos Ordered To Pay $354M Fine|language=en|work=Honolulu Civil Beat|url=https://www.civilbeat.org/2012/10/imelda-bongbong-marcos-ordered-to-pay-354m-fine/|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20160619212711/http://www.civilbeat.org/2012/10/imelda-bongbong-marcos-ordered-to-pay-354m-fine/|archive-date=2016-06-19}}</ref><ref name="EnforceUSImeldaBongbongRuling">{{Cite news|date=2015-07-02|title=Group wants US order vs Imelda, Bongbong enforced|language=en|work=ABS CBN News an Public Affairs|url=https://news.abs-cbn.com/nation/07/02/15/group-wants-us-order-vs-imelda-bongbong-enforced|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211108033845/https://news.abs-cbn.com/nation/07/02/15/group-wants-us-order-vs-imelda-bongbong-enforced|archive-date=November 8, 2021}}</ref> Ang hatol ay pinagtibay ng Ninth Circuit Court of Appeals ng [[Estados Unidps]] noong Oktubre 24, 2012 at ang '''pinakamalaking hatol''' na pinatibay ng appellate court ng [[Estados Unidos]].<ref name="EnforceUSImeldaBongbongRuling" /> Bagaman ang kaso noong 1992 ay laban kay [[Ferdinand Marcos]], ang hatol noong 2011 ay para kay Bongbong at kanyang inang si [[Imelda Marcos]].<ref name="PDIMarcosesInContempt">{{Cite news|last=Inquirer|first=Philippine Daily|date=November 4, 2012|title=Marcoses in contempt|language=en|work=Philippine Daily Inquirer|url=https://opinion.inquirer.net/40172/marcoses-in-contempt|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107002839/http://opinion.inquirer.net/40172/marcoses-in-contempt|archive-date=November 7, 2012}}</ref> Ang hatol ay epektibo ring humaharang kay Bongbong at Imelda sa pagpasok sa [[Estados Unidos]].<ref name="PDIBongbongImeldaLoseAppeal" /> ===Ayaw magbayad ng higit sa 203 bilyong piso sa buwis sa mga ari-arian ng mga Marcos=== Ang [[BIR]] ay sumulat kay Bongbong noong Disyembre 2, 2021 na bayaran na ang higit sa 203 bilyong pisong utang ng kanyang pamilya sa [[buwis]] sa pamahalaan ng Pilipinas na binigyan ng pinal na desisyon ng [[Korte Suprema ng Pilipinas]] noong 1997.<ref>{{Cite web |url=https://elibrary.judiciary.gov.ph/thebookshelf/showdocs/1/34897 |title=Archive copy |access-date=2022-03-30 |archive-date=2022-03-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220331172136/https://elibrary.judiciary.gov.ph/thebookshelf/showdocs/1/34897 |url-status=live }}</ref> ===Hindi pagsali sa mga debateng pampangaluhan=== Si Bongbong ay tinuligsa ng marami dahil sa intensiyonal na hindi paglahok sa mga debateng pamapanguluhan na isinagawa ng CNN at COMELEC at iba pa. ===Pagtanggal ng Facebook at Twitter sa mga pekeng account na nauugnay kay Bongbong=== Inihayag ng Facebook at Twitter na binan o permanenteng tinanggal ang mga peke at troll na account nauugnay kay Bongbong na nagpapakalat ng mga pekeng balita. Ang dahilan ng pagtanggal ang manipulasyon at pandaraya. <ref>{{Cite web |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-01-21/twitter-suspends-300-accounts-promoting-philippines-marcos-jr |title=Archive copy |access-date=2022-03-30 |archive-date=2022-03-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220331172209/https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-01-21/twitter-suspends-300-accounts-promoting-philippines-marcos-jr |url-status=live }}</ref> Ayon sa isang pag-aaral, si Bongbong ang kandidatong pinaka-nakinabang sa pagpapalaganap ng mga fake news sa mga social media site gaya ng facebook at twitter ng mga troll farms.<ref>{{Cite web |url=https://theaseanpost.com/geopolitics/2022/mar/23/marcos-heir-wins-election-misinformation-race |title=Archive copy |access-date=2022-03-30 |archive-date=2022-03-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220325221129/https://theaseanpost.com/geopolitics/2022/mar/23/marcos-heir-wins-election-misinformation-race |url-status=live }}</ref> == Tingnan din == * [[Ferdinand Marcos]] — tatay * [[Imelda Marcos]] — ina * [[Imee Marcos]] — kapatid * [[Proklamasyon Blg. 1081]] — batas militar na idineklara ng tatay niya. == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Mga politiko ng Pilipinas]] [[Kategorya:Mga kriminal mula sa Pilipinas]] [[Kategorya:Korupsiyon sa Pilipinas]] akhawvp5kwi5jq00vpq2axxfqzx7eg6 1963802 1963801 2022-08-18T00:38:14Z GinawaSaHapon 102500 Kinansela ang pagbabagong 1963801 ni [[Special:Contributions/122.52.211.134|122.52.211.134]] ([[User talk:122.52.211.134|Usapan]]) wikitext text/x-wiki {{padlock}} {{multiple issues}} {{Infobox officeholder | name = Bongbong Marcos<!---Same as article name---> | honorific-prefix = Kagalang-galang | image = Ferdinand R. Marcos Jr (cropped).jpg | caption = Si Bongbong noong 2022 | office = [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|Ika-17]] na [[Pangulo ng Pilipinas]] | predecessor = [[Rodrigo Duterte]] | successor = | vicepresident = [[Sara Duterte|Sara Z. Duterte-Carpio]] | term_start = 30 Hunyo 2022 | term_end = | office1 = [[Senador ng Pilipinas]] | term_start1 = Hunyo 30, 2010 | term_end1 = Hunyo 30, 2016 | office2 = Kasapi ng<br />[[Kapulungan ng Kinatawan ng Pilipinas]]<br /> mula sa ikalawang distrito ng llocos Norte | term_start2 = Hunyo 30, 2007 | term_end2 = Hunyo 30, 2010 | predecessor2 = [[Imee Marcos]] | successor2 = [[Imelda Marcos]] | term_start3 = Hunyo 30, 1992 | term_end3 = Hunyo 30, 1995 | predecessor3 = [[Mariano Nalupta Jr.]] | successor3 = Simeon Valdez | office4 = Gobernador ng [[Ilocos Norte]] | term_start4 = Hunyo 30, 1998 | term_end4 = Hunyo 30, 2007 | predecessor4 = [[Rodolfo Fariñas]] | successor4 = [[Michael Marcos Keon]] | term_start5 = 1983 | term_end5 = 1986 | predecessor5 = Elizabeth Keon | successor5 = Castor Raval (OIC) | office6 = Bise Gobernador ng Ilocos Norte |term_start6 = 1980 | term_end6 = 1983 | birth_name = Ferdinand Romualdez Marcos Jr. | birth_date = {{birth date and age|1957|9|13}} | birth_place = [[Maynila]], [[Pilipinas]] | death_date = | death_place = | party = [[Partido Federal ng Pilipinas|PFP]] {{small|(2021–present)}}<br />[[Nacionalista Party|Nacionalista]] {{small|(2009–2021)}}<br /> [[Kilusang Bagong Lipunan]] {{small|(1980–2009)}} | spouse = {{marriage|Louise Araneta|April 17, 1993}}<ref>{{cite news|title=Bongbong takes a bride|url=https://news.google.com/newspapers?nid=8cBNEdFwSQkC&dat=19930419&printsec=frontpage&hl=en|access-date=October 10, 2021|work=[[Manila Standard]]|publisher=Kamahalan Publishing Corp.|date=April 19, 1993|page=4|quote=Rep. Ferdinand (Bongbong) Marcos II wed his fiancee, Louise 'Lisa' Araneta Saturday [April 17] at the Church of St. Francis in [[Fiesole|Siesole]] [sic], Italy.|archive-date=Oktubre 9, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211009162936/https://news.google.com/newspapers?nid=8cBNEdFwSQkC&dat=19930419&printsec=frontpage&hl=en|url-status=live}}</ref> | children = 3 | parents = [[Ferdinand Marcos|Ferdinand Marcos Sr.]]<br />[[Imelda Marcos]] | relatives = [[Marcos family]]<br />[[:Category:Romualdez family|Romualdez family]] | education = | module = {{Infobox YouTube personality | embed = y | channels = [https://www.youtube.com/channel/UCqgTKnYIeu4DNXGN5fBCY9Q Bongbong Marcos] | genre = [[News]], [[Vlogs]] | subscribers = 1.74 million | views = 78.6 million | silver_button = y | silver_year = 2020 | gold_button = yra | gold_year = 2021 | stats_update = January 8, 2022 }} | website = {{URL|https://www.bongbongmarcos.com/|Official website}} | signature = Bongbong Marcos Signature.svg }} Si '''Ferdinand "Bongbong" Romualdez Marcos, Jr.''' (ipinanganak noong Setyembre 13, 1957) ay isang Pilipinong pulitiko na kasalakuyang naninilbihan bílang [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|ika-17]] na [[Pangulo ng Pilipinas]]. Siya ay dating nanungkulan bilang [[Senado ng Pilipinas|senador]] mula 2010 hanggang 2016. Siya ang ikalawa at ang tanging lalaking anak ng diktador at dating [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulong]] [[Ferdinand Marcos|Ferdinand Marcos Sr.]] at ang ''kleptocrat'' at dating [[Unang Ginang]] [[Imelda Marcos|Imelda Romualdez Marcos]]. Taong 1980, tumakbo ang 23-taong-gulang na itong si Marcos Jr. bilang kandidato sa pagka-Bise Gobernador ng [[Ilocos Norte]] nang walang kalaban at nanalo, sa ilalim ng partidong [[Kilusang Bagong Lipunan]] ng kanyang amang namumuno sa buong Pilipinas sa ilalim ng batas militar noong panahong iyon. Kinalaunan, naging Gobernador siya ng Ilocos Norte noong 1983 at nanatili sa opisina hanggang mapatalsik ng [[Rebolusyong EDSA ng 1986|Himagsikan ng Lakas ng Bayan]] ang kanilang pamilya mula sa kapangyarihan at lumipad papuntang Hawaii sa pagkakapatapon noong Pebrero 1986. Pagkamatay ng kaniyang ama noong 1989, hinayaan ni Pangulong [[Corazon Aquino]] na umuwi ng Pilipinas ang nalalabi sa [[pamilya Marcos]] upang humarap sa ilang demanda. Pagsapit ng taong 1992, nahalal at naupo siya bilang Kinatawan ng Ikalawang Distrito ng Ilocos Norte hanggang 1995, at muling siyang nahalal noong 2007 hanggang 2010. Sa pagitan ng pagtatapos ng kaniyang termino noong 1995 at pagsisimula ng isa pang termino noong 2007, nanungkulan siyang muli bilang Gobernador ng Ilocos Norte na kaniyang tinakbuhan at napaghahalan. Taong 2010 rin siya nahalal bilang Senador ng Pilipinas sa ilalim ng [[Partido Nacionalista|Partidong Nacionalista]] at naupo hanggang 2016. Noong 2015, tumakbo si Marcos para sa pagka-[[Pangalawang Pangulo ng Pilipinas]] noong [[Halalang pampanguluhan sa Pilipinas, 2016|Halalan 2016]]. Sa pagkakaibang 263473 boto, 0.67 bahagdan, natalo si Marcos Jr. ng kinatawan ng [[Camarines Sur]] na si Leni Robredo. Bilang tugon, nagsampa si Marcos ng protestang elektoral sa [[Presidential Electoral Tribunal]] na naglalaman ng mga akusasyon ng mga pandaraya. Taong 2021, napagsang-ayunang ibara ang petisyon ni Marcos matapos ang isinagawang pilotong muling pagbibilang sa mga piling lalawigan ng [[Negros Oriental]], [[Iloilo]], at Camarines Sur na nagresulta pa ng pagdagdag pa nga ng 15093 boto sa lamang ni Robredo. Kinalaunan nang taong iyon, isinapubliko ni Marcos ang kandidatura niya para sa pagka-[[Pangulo ng Pilipinas]] sa [[Halalan 2022]]. == Kabataan == Si Ferdinand R. Marcos Jr. na pinangalanang '''Bongbong''' ay ipinanganak noong Setyembre 13, 1957, kay [[Ferdinand Marcos|Ferdinand E. Marcos]] at [[Imelda Marcos|Imelda Remedios Visitacion Romualdez]]. Ang kanyang amang si Ferdinand Sr. ay isang kinatawan ng Ikalawang Distreito ng [[Ilocos Norte]] nang siya ay ipinanganak at naging Senador pagkalipas ng 2 taon. Siya ay 8 anyos nang maging [[Pangulo ng Pilipinas]] ang kanyang ama noong 1965. Dahil ipinataw ni Ferdinand Marcos ang Batas Militar noong 1972, si Bongbong ay 18 anyos na noong 1975 ns edad ng legal majority sa Pilipinas<ref name="SydneyMorningHerald20121124"/><ref name="Legaspi">{{Cite news |url=http://www.gmanetwork.com/news/news/nation/380104/where-was-bongbong-marcos-when-martial-law-was-declared-in-1972/story/ |title=Where was Bongbong Marcos when martial law was declared in 1972? |last=Legaspi |first=Amita O. |date=September 21, 2014 |publisher=GMA News and Public Affairs |access-date=September 2, 2018 |archive-date=Hulyo 14, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180714170623/http://www.gmanetwork.com/news/news/nation/380104/where-was-bongbong-marcos-when-martial-law-was-declared-in-1972/story/ |url-status=live }}</ref><ref name="Seagrave1988">{{Cite book|last=Seagrave|first=Sterling|title=The Marcos dynasty|publisher=Harper & Row|year=1988|isbn=0060161477|location=New York ...[etc.]|oclc=1039684909}}</ref> Ang kanyang mga ninong ay kinabibilangan ng mga [[crony]] ng kanyang ama na si [[Danding Cojuangco|Eduardo "Danding" Cojuangco Jr.]],<ref name="Seagrave1988"/>{{rp|page=286}} at pharmaceuticals magnate [[Jose Yao Campos]].<ref name="FloresWilsonLee20060508">{{cite news |author=Wilson Lee Flores |date=May 8, 2006 |title=Who will be the next taipans? |url=https://www.philstar.com/lifestyle/business-life/2006/05/08/335608/who-will-be-next-taipans |newspaper=The Philippine Star |access-date=Enero 12, 2022 |archive-date=Marso 26, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220326040250/https://www.philstar.com/lifestyle/business-life/2006/05/08/335608/who-will-be-next-taipans |url-status=live }}</ref> Si Bongbong ay unang nag-aral sa Institucion Teresiana sa La Salle Greenhills sa [[Maynila]] nang makamit niya ang kanyang edukasyong kindergarten at elemetarya. Noong 1970, si Bongbong ay ipinadala sa [[Inglatera]] sa [[Worth School]] na isang all-boys [[Benedictine]] institution. Pagkatapos nito, siya ay nag-enrolyo sa [[St Edmund Hall, Oxford]] upang mag-araal ng Pulitika, Pilosopiya at [[Ekonomika]] (PPE). Gayunpaman, sa kabila nang kanyang mga maling pag-aangkin na grumadweyt siya ng BA sa Pilosopiya. Politika at Ekonomika ,<ref>{{Cite web|date=January 21, 2016|title=Marcos: Special diploma from Oxford is same as bachelor's degree|url=http://news.abs-cbn.com/video/focus/01/21/16/marcos-special-diploma-from-oxford-is-same-as-bachelors-degree|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Enero 31, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220131194240/https://news.abs-cbn.com/video/focus/01/21/16/marcos-special-diploma-from-oxford-is-same-as-bachelors-degree|url-status=live}}</ref> hindi siya nagkamit ng isang degree.<ref>{{Cite web|date=2021-10-26|title=Oxford: Bongbong Marcos' special diploma 'not a full graduate diploma'|url=https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|access-date=2022-01-08|website=RAPPLER|language=en-US|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Resume of Senator Ferdinand "Bongbong" R. Marcos Jr.|url=http://senate.gov.ph/senators/sen_bio/bmarcos_resume.asp|access-date=November 12, 2015|publisher=Senate of the Philippines|archive-date=Nobiyembre 18, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118041519/http://senate.gov.ph/senators/sen_bio/bmarcos_resume.asp|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Oxford group: Marcos received special diploma, no college degree|url=https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|access-date=2022-01-08|website=cnn|language=en|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|url-status=live}}</ref> Naipasa ni Bongbong ang subject na Pilosopiya pero pumapalpak sa Ekonomiya at sa Politika nang dalawang beses kaya hindi siya elihible para sa isang degree.<ref name="kasarinlan1">{{cite journal|date=2012|title=Marcos Pa Rin! The Legacy and the Curse of the Marcos Regime|url=https://www.journals.upd.edu.ph/index.php/kasarinlan/article/view/5899/5262|journal=Kasarinlan: Philippine Journal of Third World Studies|volume=28|page=456|access-date=November 6, 2021|archive-date=Nobiyembre 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211106012610/https://www.journals.upd.edu.ph/index.php/kasarinlan/article/view/5899/5262|url-status=live}}</ref><ref name="iTutoredBongbong">{{cite news|last1=Collas-Monsod|first1=Solita|date=November 6, 2021|title=Yes, I tutored Bongbong in Economics|publisher=[[Philippine Daily Inquirer]]|url=https://opinion.inquirer.net/146064/yes-i-tutored-bongbong-in-economics|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Nobiyembre 18, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211118140515/https://opinion.inquirer.net/146064/yes-i-tutored-bongbong-in-economics|url-status=live}}</ref> Sa halip, siya ay nagkamit ng Special Diploma sa [[Araling Panlipunan]],<ref>{{Cite web|title=Oxford group: Marcos received special diploma, no college degree|url=https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|access-date=2022-01-08|website=cnn|language=en|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://cnnphilippines.com/news/2021/10/22/Oxford-group-Marcos-credentials.html|url-status=live}}</ref> na isang award na para lamang sa mga mga hindi graduate ayon sa Briton na akademikong administrador na si [[Norman Chester|Sir Norman Chester]].<ref name="documentsBongbongEducationOxford">{{cite news|last1=Ariate|first1=Joel F.|last2=Reyes|first2=Miguel Paolo P.|last3=Del Mundo|first3=Larah Vinda|date=November 1, 2021|title=The documents on Bongbong Marcos' university education (Part 1- Oxford University)|publisher=[[Vera Files]]|url=https://verafiles.org/articles/documents-bongbong-marcos-university-education-part-1-oxford|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Pebrero 3, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220203154021/https://verafiles.org/articles/documents-bongbong-marcos-university-education-part-1-oxford|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|date=2021-10-26|title=Oxford: Bongbong Marcos' special diploma 'not a full graduate diploma'|url=https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|access-date=2022-01-08|website=RAPPLER|language=en-US|archive-date=2022-01-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220108013504/https://www.rappler.com/nation/elections/oxford-bongbong-marcos-special-diploma-not-full-graduate-diploma/|url-status=live}}</ref> Pagkatapos ng [[People Power Revolution]], nalaman ng [[Presidential Commission on Good Government]] ang kanyang tuition at found out that , USD 10,000 buwanang allowance, at ang estate na kanyang tinirhan habang nag-aaral sa Wharton gamit ang pondong mababakas sa mga pondong intelihente ng Opisina ng Pangulo at bahagi ng ilang mga 15 bank account na sikretong binuksan ng pamilya Marcos sa Estados Unidos sa ilalim ng mga pekeng pangalan..<ref>Manapat, Ricardo (1991) Some Are Smarter Than Others. Aletheia Press.</ref> Si Bongbong ay nag-enroll sa Masters in Business Administration program sa [[Wharton School of the University of Pennsylvania|Wharton School of Business, University of Pennsylvania]] sa Philadelphia, U.S. pero nabigo itong makumpleto na kanyang inangking nag withdraw siya sa programa para sa kanyang pagtakbo sa halalan bilang Bise Gobernador ng locos Norte noong 1980.<ref>{{cite news|title=Bongbong Marcos: Oxford, Wharton educational record 'accurate'|work=Rappler|url=http://www.rappler.com/nation/84959-bongbong-marcos-statement-oxford-wharton|access-date=November 12, 2015|archive-date=Nobiyembre 18, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118040152/http://www.rappler.com/nation/84959-bongbong-marcos-statement-oxford-wharton|url-status=live}}</ref> ==Mga maagang mga tungkulin== Bagaman ang kanyang karera bilang politiko ay nagsimula nang siya ay 23 anyos nang siya ay maging Bise Gobernador ng Ilocos Norte, ang political profile ng kanyang ama ay nangangahulugan ang mga anak ni Marcos lalo na si Bongbong at imee ay integral na bahagi ng Marcos propaganda machine.<ref name="Gomez150826">{{Cite news |url=http://news.abs-cbn.com/blogs/opinions/08/26/15/romance-began-deception |title=A romance that began with deception |last=Gomez |first=Buddy |date=August 26, 2015 |work=ABS-CBN News |language=en-US |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Abril 28, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180428093425/http://news.abs-cbn.com/blogs/opinions/08/26/15/romance-began-deception |url-status=live }}</ref> Si Bongbong ay natulak sa pambansang nang siya ay 23 anyos at ang skrutiniya sa kanya ay lalong sumidhi nang tumakbo ang kang kanyang ama bilang Pangulo noong 1965.<ref name="Lo20100413">{{Cite news |url=https://www.philstar.com/entertainment/2010/04/13/565595/bongbong-marcos-iginuhit-ng-showbiz |title=Bongbong Marcos: Iginuhit ng showbiz |newspaper=The Philippine Star |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Abril 30, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200430095202/https://www.philstar.com/entertainment/2010/04/13/565595/bongbong-marcos-iginuhit-ng-showbiz |url-status=live }}</ref> Noong kampanya ng kanyang ama noong 1965, siiya ay gumanap bilang kanyang sarili sa pelikulang [[Sampaguita Pictures]] na ''[[Iginuhit ng Tadhana|Iginuhit ng Tadhana: The Ferdinand E. Marcos Story]]'' na isang biyopiko na sinasabing batay sa pagganap ng kanyang ama sa nobelang ''For Every Tear a Victory''.<ref name="Gomez150826"/><ref name="Lo20100413"/> Siya ay gumanap na nagbibigay ng isang pagtatalumpati sa huli ng pelikula na kanyang sinabing nais niyang maging isang pulitiko pag siya ay lumaki.<ref name="Geronimo20151012">{{Cite news |url=https://www.rappler.com/newsbreak/iq/108932-fast-facts-things-know-bongbong-marcos |title=9 things to know about Bongbong Marcos |last=Geronimo |first=Gee Y. |date=October 12, 2015 |language=en |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Enero 20, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180120125520/https://www.rappler.com/newsbreak/iq/108932-fast-facts-things-know-bongbong-marcos |url-status=live }}</ref> Ang halaga ng pubic relations ng pelikula ay sinasabing nakatulong sa pagkapanalo ng kanyang ama bilang Pangulo ng Pilipinas noong 1965.<ref name="Garcia2016">{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=q9zbCwAAQBAJ&q=iginuhit+ng+tadhana++marcos+1965+campaign&pg=PT68 |title=Thirty Years Later . . . Catching Up with the Marcos-Era Crimes |last=Garcia |first=Myles |date=March 31, 2016 |isbn=9781456626501 |language=en |access-date=Enero 12, 2022 |archive-date=Marso 26, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220326040543/https://books.google.com/books?id=q9zbCwAAQBAJ&q=iginuhit+ng+tadhana++marcos+1965+campaign&pg=PT68 |url-status=live }}</ref> ==Pagsali sa administrasyong Marcos== Si Marcos Jr. ay 15 anyos noong 1972 nang ang kanyang amang si [[Ferdinand Marcos]] ay magdeklara ng [[Martial Law]] at sa United Kingdom dahil ipinadala sa siya sa board sa Worth School sa West Sussex.<ref name="SydneyMorningHerald20121124" /><ref name="Legaspi"/>Siya ay tumuntong na 18 anyos 1975,<ref name="mlchroniclesaccountable">{{Cite web|last=|date=March 7, 2018|title=Is Bongbong Marcos Accountable?|url=https://www.martiallawchroniclesproject.com/bongbong-marcos-accountable/|url-status=live|access-date=|website=The Martial Law Chronicles Project|language=en-US|archive-date=Agosto 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808175612/https://www.martiallawchroniclesproject.com/bongbong-marcos-accountable}}</ref> isang taon pagkatapos niyang grumadweyt sa Worth school.<ref>{{Cite web|title=Elections 2016|url=http://www.inquirer.net/elections2016/bongbong-marcos|url-status=live|website=Inquirer.net|access-date=2022-01-12|archive-date=2016-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20160216073257/http://www.inquirer.net/elections2016/bongbong-marcos}}</ref> Dahil teknikal na isa siyang bata noong Batas Militar nang ito ay ideklara, kanyang inangking wala siyang pananagutan sa mga kamaliang nangyari noon.<ref name="SunStar">{{Cite news|date=February 11, 2016|title=Tell it to Sun.Star: Bongbong's sins|work=SunStar|url=https://www.sunstar.com.ph/article/57746/|access-date=Enero 12, 2022|archive-date=Oktubre 29, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211029174702/https://www.sunstar.com.ph/article/57746/|url-status=live}}</ref><ref name="EricaSauler20160205">Sauler, Erika 'Carmma' to hound Bongbong campaign February 5, 2016, http://newsinfo.inquirer.net/761701/carmma-to-hound-bongbong-campaign {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200805131014/https://newsinfo.inquirer.net/761701/carmma-to-hound-bongbong-campaign |date=2020-08-05 }}</ref> Gayunpaman, ayon sa mga imbbestigador na kumatologo sa kayamanan ng mga Marcos nang sila ay mapatalsik noong 1986 ay malaki silang nakinabang sa mga nakaw na yaman ng pamilya Marcos .<ref name="JamainePunzalan20161125"/><ref name="Manapat1991">{{Cite book|title=Some are smarter than others : the history of Marcos' crony capitalism|last=Ricardo|first=Manapat|date=1991|publisher=Aletheia Publications|isbn=9719128704|location=New York|oclc=28428684}}</ref><ref name="Garcia2106">{{Cite book|title=Thirty Years Later... Catching Up with the Marcos-Era Crimes|last=Garcia|first=Myles|year=2016|isbn=9781456626501}}</ref> Sa karagdagan, sa panahon ng kanilang pagkakatalsik noong 1986 ang parehong sina Bongbong at Imee ay humawak ng mahahalagang posisyon sa admistrasyon ng kanilang ama.<ref name="JamainePunzalan20161125">Punzalan, Jamaine No 'Martial Law' babies: Imee, Bongbong held key posts under dad's rule ABS CBN News November 25, 2016, http://news.abs-cbn.com/focus/11/22/16/no-martial-law-babies-imee-bongbong-held-key-posts-under-dads-rule {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220118183904/https://news.abs-cbn.com/focus/11/22/16/no-martial-law-babies-imee-bongbong-held-key-posts-under-dads-rule |date=2022-01-18 }}</ref> Si Imee ay 30 anyos nang mahirang na pinuno nang Kabataang Barangay noong mga kalaunang dekada 1970,<ref name="JamainePunzalan20161125"/> at si Bongbong ay nasa mga bente anyos nang maing bise gobernador ng probinsiya ng Ilocos Norte noong 1980, at naging Gobernador nang probinsiya ng Ilocos Norte mula 1983 hanggang mapatalsik ang pamilya Marcos sa Malacañang noong 1986.<ref name="JamainePunzalan20161125"/> ==Hindi maipaliwanag na kayamanan ng Pamilya Marcos== Si Bongbong ay 18 noong 1975 mga 3 taon pagkatapos ipataw ang [[Batas Militar]] noong 1972. Siya ay 23 anyos noong 1981 nang iaangat nang kanyang ama ang Batas Militar noong 1981 at siya ay 28 anyos nang mapatalsik ang kanyang pamilya sa Malacanang noong 1986 sa [[Himagsikan sa EDSA]].,<ref name="mlchroniclesaccountable"/><ref name="JamainePunzalan20161125"/><ref name="Manapat1991"/> Siya ay matanda noong Batas Militar nang maganap ang mga paglabag sa karapatang pantao, karahasan, atrosidad at mga pagnanakaw ng kanyang mga magulang na sina [[Imelda Marcos]] at [[Ferdinand Marcos]] at kanilang mga [[crony]]<ref>{{Cite news|last=Yap|first=DJ|date=October 1, 2017|title=Imee, Bongbong old enough during martial law years, says solon|work=Philippine Daily Inquirer|url=https://newsinfo.inquirer.net/934573/ferdinand-marcos-marcos-martial-law-ferdinand-marcos-jr-imee-marcos-rodrigo-duterte|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 28, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211028234023/https://newsinfo.inquirer.net/934573/ferdinand-marcos-marcos-martial-law-ferdinand-marcos-jr-imee-marcos-rodrigo-duterte|url-status=live}}</ref> Sinsabing si Bongbong ay nakinabang sa hindi maipaliwanag ng kanyang pamilya. Bukod sa mamahaling tuition, kabilang dito ang buwanang allowance na at mga tirahang kanyang ginamit at ng kanyamg kapatid na si [[Imee Marcos]] sa Wharton at Princeton sa [[Estados Unidos]]. <ref name="Manapat1991"/> Bukod dito, ang bawat anak na Maros ay binigyan ng mga [[mansiyon]] sa Metro Manila at Baguio City.<ref name="Manapat1991"/> Kabilang sa mga ari-ariang binigay kay Bongbong ang Wigwam House compound sa Outlook Drive sa Baguio City,<ref name="Manapat1991"/> at Seaside Mansion Compound sa Parañaque.<ref name="Manapat1991"/> Sa karagdagan, si Bongbong ay hinirang ng kanyang ama bilang chairman of the board ng Philippine Communications Satellite Corp (Philcomsat) noong 1985.<ref name="JamainePunzalan20161125" /> Sa isang kilalang halimbawa na tinawag ni Finance Minister Jaime Ongpin na [[Kapitalismong crony]]. Ang administrasyong Marcos ay nagbenta ng kanilang malaking bahagi sa kanilang mga [[crony]] gaya nina [[Roberto S. Benedicto]],<ref name="Scott1986">{{Cite news |url=https://www.upi.com/Archives/1986/03/17/US-auditors-to-examine-documents-related-to-Philippines-alleged-diverted-funds/5918511419600/ |title=U.S. auditors to examine documents related to Philippines' alleged diverted funds |last=Scott |first=Ann |date=March 17, 1986 |publisher=UPI |language=en |access-date=April 27, 2018 |archive-date=Disyembre 14, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171214183652/https://www.upi.com/Archives/1986/03/17/US-auditors-to-examine-documents-related-to-Philippines-alleged-diverted-funds/5918511419600/ |url-status=live }}</ref> Manuel H. Nieto,<ref name="Scott1986" /> Jose Yao Campos,<ref name="Butterfield19860330">{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/1986/03/30/world/marcos-s-fortune-inquiry-in-manila-offers-picture-of-how-it-was-acquired.html |title=Marcos's Fortune: Inquiry in Manila Offers Picture of How it Was Acquired |last=Butterfield |first=Fox |date=March 30, 1986 |work=The New York Times |language=en |access-date=May 29, 2018 |archive-date=Mayo 29, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180529133604/https://www.nytimes.com/1986/03/30/world/marcos-s-fortune-inquiry-in-manila-offers-picture-of-how-it-was-acquired.html |url-status=live }}</ref> at Rolando Gapud<ref name="Butterfield19860330" /> noong 1982 sa kabila nang pagiging makita nito dahil sa tungkulin nito bilang tanging ahente sa pagkakadawit ng Pilipinas sa pandaigdigang satellite network na Intelsat.<ref name="Scott1986" /> Ang kanyang ama ay nagkamit ng bahaging 39.9% sa kompanya sa pamamagitan ng mga prontang kompanya sa ilalim nina Campos at Gapud.<ref name="Butterfield19860330" /> Si Bongbong ay hinirang ng kanyang ama na chairman of the Philcomsat board noong 1985 na nagbigay ng buwanang sahod mula US$9,700 hanggang US$97,000"<ref name="JamainePunzalan20161125" /><ref name="Scott1986" /> sa kabila ng bihirang pagpunta sa opisina at walang katungkulan doon .<ref name="Scott1986" /><ref name="JamainePunzalan20161125" /> Ang Philcomsat ang isa sa 5 kompanyang telecommunications na kinuha ng pamahalaan ng Pilipinas noong 1986.<ref name="Scott1986" /> ==Pagkatapos ng himagsikan sa EDSA noong 1986== Dahil sa takot na ang presensiya ng mga Marcos ay magdudulot sa isang [[digmaang sibil]], binawi ng [[Pangulo ng Estados Unidos]] na si [[Ronald Reagan]] ang pagsuporta sa administrasyong Maros. Ang isang partido ng mga 80 indibidwal ng pamilya Marcos at ilang mga [[crony]] ay pinalipad ni Reagan sa [[Hawaii]], [[Estados Unidos]] sa kabila daw ng pagtutol ng pamilya Marcos.<ref name="StuartSantiago1995">{{Cite book |title=Duet for EDSA: Chronology of a Revolution |date=1995 |publisher=Foundation for Worldwide People Power |isbn=9719167009 |location=Manila, Philippines |oclc=45376088}}</ref><ref name="DavidHolley19860228"/> Si Bongbong ay kasama ng kanyang mga magulang na lumipad sa [[Hawaii]] noong 1986.<ref name="DavidHolley19860227">{{Cite news |url=https://articles.latimes.com/1986-02-27/news/mn-12084_1_imelda-marcos |title=Marcos Party Reaches Hawaii in Somber Mood |last=Holley |first=David |date=February 27, 1986 |work=Los Angeles Times |access-date=August 16, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151022202056/http://articles.latimes.com/1986-02-27/news/mn-12084_1_imelda-marcos |archive-date=October 22, 2015 |url-status=live}}</ref> Kabilang sa mga bagay na itinala ng bagong pamahalaan ng Pilipinas na naiwan ng pamilyang Marcos sa [[Malacanang Palace]] nang lumikas ito patungo sa Hawaii ang 15 mink coat, 65 parasol, 508 mga gown, 888 handbag at 71 pares ng mga sunglass at mga 1,060 pares ng sapatos.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,963620,00.html#ixzz2Mfz3GD1m |access-date=2022-01-13 |archive-date=2013-08-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130819184106/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,963620,00.html#ixzz2Mfz3GD1m |url-status=dead }}</ref> Iniulat na nang tumakas si Marcos, natuklasan ng mga ahente ng U.S. Customs ang 24 maleta ng mga brick na ginto at diamanteng hiyas na itinago sa mga diaper bag. Ang mga sertipiko ng gintong bullion na nagkakahalaga ng mga bilyong dolyar ay sinasabing kasama sa mga ari-ariang personal na dinala ni Marcos at kanyang pamilya at mga crony nang bigyan sila ng ligtas na daanan ng administrasyong Reagan patungong Hawaii. Sila ay tumungo sa [[Hickam Air Force Base]] sagot ng pamahalaan ng [[Estados Unidos]]. Pagkatapos ng isang buwan, sila ay lumipat sa dalang mga tirahan sa sa [[Makiki Heights]], [[Honolulu]] na nakarehistro sa mga [[crony]] ni Marcos na sina [[Antonio Floirendo]] at Bienvenido at Gliceria Tantoco.<ref name="DavidHolley19860228"/> Noong 2011, inamin ni Bongbong na kumuha siya ng US$200 milyong dolyar mula sa isang sikretong akawnt sa banko sa Credit Suisse sa [[Switzerland]].<ref name="SCMP2011">{{Cite web|url = http://www.scmp.com/article/979944/marcos-son-still-eyes-share-loot|title = Marcos' son still eyes share of loot|date = September 24, 2011|access-date = Enero 13, 2022|archive-date = Marso 25, 2017|archive-url = https://web.archive.org/web/20170325070631/http://www.scmp.com/article/979944/marcos-son-still-eyes-share-loot|url-status = live}}</ref>Sinabi rin ng diyaryo na si Bongbong noong 1995 ang nagtulak para sa pamilya na makuha nila ang ikaapat ng tinatayang US$2 bilyon dolyar hanggang US$10 bilyong dolyar na hindi pa nababawi ng pamahalaan ng Pilipinas sa kondisyong babawiin ang mga kasong sibil sa kanyang pamilya na kalaunang binawi ng [[Korte Suprema ng Pilipinas]]. Ang kanyang ama ay namatay sa [[Hawaii]] noong 1989 sa edad na 72.<ref name="Richburg&Branigin19890929">{{Cite news |url=https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1989/09/29/ferdinand-marcos-dies-in-hawaii-at-72/d1c26275-d9bd-4bfd-8934-c2a02ff4ab51/ |title=Ferdinand Marcos Dies in Hawaii at 72 |last1=Richburg |first1=Keith B. |date=September 29, 1989 |work=The Washington Post |last2=Branigin |first2=William |access-date=August 16, 2018 |archive-date=Agosto 16, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180816130103/https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1989/09/29/ferdinand-marcos-dies-in-hawaii-at-72/d1c26275-d9bd-4bfd-8934-c2a02ff4ab51/ |url-status=live }}</ref> Kalaunang hinayag ng militaryong aide ng kanyang na si Arturo C. Aruiza na si Bongnomg lang ang nasa kama sa kamatayan ng kanyang ama.<ref name="Aruiza1991">{{Cite book |title=Ferdinand E. Marcos : Malacañang to Makiki |last=Aruiza |first=Arturo C. |publisher=ACA Enterprises |year=1991 |isbn=9718820000 |location=Quezon City, Philippines |oclc=27428517}}</ref> Gaya ng ibang mga kasapi ng pamilya Marcos pagkatapos bumalik sa Pilipinas mula sa [[Hawaii]],<ref name="CMFR20160310">{{Cite news|date=March 10, 2016|title=EDSA People Power: Inadequate Challenge to Marcos Revisionism|language=en-us|publisher=Center for Media Freedom and Responsibility|url=http://cmfr-phil.org/media-ethics-responsibility/journalism-review/edsa-people-power-inadequate-challenge-to-marcos-revisionism/|access-date=September 23, 2018|archive-date=Septiyembre 24, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180924035252/http://cmfr-phil.org/media-ethics-responsibility/journalism-review/edsa-people-power-inadequate-challenge-to-marcos-revisionism/|url-status=live}}</ref><ref name="MerlinaHernandoMalipot20180907">{{Cite news|last=Hernando-Malipot|first=Merlina|date=September 7, 2018|title=UP faculty vows to fight historical revisionism|language=en-US|work=Manila Bulletin|url=https://news.mb.com.ph/2018/09/07/up-faculty-vows-to-fight-historical-revisionism/|access-date=September 24, 2018|archive-date=Septiyembre 24, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180924033625/https://news.mb.com.ph/2018/09/07/up-faculty-vows-to-fight-historical-revisionism/|url-status=live}}</ref><ref name="NikDeYnchausti20160923">{{Cite magazine|last=de Ynchausti|first=Nik|date=September 23, 2016|title=Why has Marcos' propaganda lived on?|url=https://www.esquiremag.ph/politics/marcos-propaganda-a1576-20160923-lfrm2|magazine=Esquire Magazine Philippines|archive-url=https://web.archive.org/web/20160927104250/https://www.esquiremag.ph/politics/marcos-propaganda-a1576-20160923-lfrm2|archive-date=September 27, 2016|access-date=September 27, 2016}}</ref> si Bongbong ay tumanggap nang malalang pagbatikos dahil sa pilit nito tong pagtanggi sa mga karahasan, paglabag sa karapatang pantao, mga torture, mgapanggagahasa sa mga bumabatikos sa kanyang amang diktador at maluluhong pamumuhay at hindi maipaliwanag na kayamanan. <Ref>{{critics|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/554620/news/nation/bongbong-marcos-unfazed-by-anti-martial-law-critics|publisher=GMA News Online}}</ref><ref name="noDownsides">{{cite news|author=Ayee Macaraig|date=August 16, 2015|title=Bongbong on 2016: No downside to being a Marcos|work=Rappler.com|url=http://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/102806-bongbong-marcos-2016-name|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Hunyo 9, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200609164932/https://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/102806-bongbong-marcos-2016-name|url-status=live}}</ref><ref name="gmaBongToCritics">{{cite web|author=Elizabeth Marcelo|date=February 29, 2016|title=Bongbong Marcos to critics: Allow young voters to make own judgment|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/557219/news/nation/bongbong-marcos-to-critics-allow-young-voters-to-make-own-judgment|publisher=GMA News Online|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Enero 14, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170114063508/http://www.gmanetwork.com/news/story/557219/news/nation/bongbong-marcos-to-critics-allow-young-voters-to-make-own-judgment|url-status=live}}</ref><ref name="rapplerNoApologies" /> Nang inalala ng mga biktima nang diktaduryang Marcos ang ika-40 tao ng pagdedeklara ng illegal na [[Batas Militar]], hindi humingi ng patawad si Bongbong at sinabing ang hinihingi ng mga mga naging bikitikma na patawad ay kayabangan, pagpoposturang politikal at propaganda. <ref name="mlLateStrongmanSon">{{cite news|last1=Tan|first1=Kimberly Jane|date=September 21, 2012|title=Martial Law in the eyes of the late strongman Marcos' son|publisher=[[GMA News]]|url=http://www.gmanetwork.com/news/news/nation/275044/martial-law-in-the-eyes-of-the-late-strongman-marcos-son/story/|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Nobiyembre 20, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211120032033/https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/275044/martial-law-in-the-eyes-of-the-late-strongman-marcos-son/story/|url-status=live}}</ref><ref name="enrilesMemoir">{{cite news|last1=Quimpo|first1=Susan|date=October 14, 2012|title=Enrile's memoir gives me sleepless nights|publisher=[[GMA News]]|url=http://www.gmanetwork.com/news/opinion/content/278235/enrile-s-memoir-gives-me-sleepless-nights/story/|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Marso 17, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220317163406/https://www.gmanetwork.com/news/opinion/content/278235/enrile-s-memoir-gives-me-sleepless-nights/story/|url-status=live}}</ref> ===Pagkakasangkot sa Pork Barrel Scam noong 2013=== {{Infobox person | image = Janet Lim-Napoles mugshot.jpg | image_size = 250px | name = Janet Lim-Napoles | caption = | birth_name = Janet Luy Lim | birth_date = {{birth date and age|1964|01|15}} | birth_place = [[Lungsod ng Malabon]], [[Pilipinas]] | spouse = Jaime G. Napoles | nationality = [[Lahing Pilipino|Pilipino]] | party = | occupation = utak ng [[Pork barrel scam]] | years_active = | children = 4 | parents = {{plainlist| *Johnny C. Lim *Magdalena L. Luy}} }} Si Bongbong Marcos ay nasangkot sa [[Pork barrel scam]] noong 2013 nang siya ay naglipat ng ₱100 milyon sa sa NGO ni [[Janet Lim-Napoles]] sa ilalim ng Pangalang '''Bongets'''.<ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/606763/senate-copy-of-luy-digital-files-found-to-have-deletions |title=Archive copy |access-date=2022-01-12 |archive-date=2022-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220113172449/https://newsinfo.inquirer.net/606763/senate-copy-of-luy-digital-files-found-to-have-deletions |url-status=live }}</ref> <ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182640/https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps |url-status=live }}</ref> Ayon kay dating [[pork barrel scam]] legal counsel, Levito Baligod, may basehan ang mga reklamo ng iBalik ang Bilyones ng Mamamayan Movement (iBB) na isinampa sa Office of the Ombudsman kung saan ang ebidensiya sa 9 na Special Allotment Request Orders mula kay Bongbong ay iniulat na ipinapasa sa isa sa mga [[NGO]] ng utak ng [[pork barrel scam]] na si [[Janet Lim-Napoles]]. Binanggit ang Social Development Program for Farmers Foundation, Inc. (SDPFFI), isang NGO ni Napoles na minsang hinawawakan ng whistleblower na si [[Benhur Luy]]. <ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IACJDwhY |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182640/https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IACJDwhY |url-status=live }}</ref> Ayon sa dating empleyado ng JLN Corp. na si Mary Arlene Baltazar, ang ₱500 milyon mula sa [[Disbursement Acceleration Program]] (DAP) ng mga mambabatas ay inilaan sa mga NGO ni Napoles.<ref name=scam1>{{Cite web |url=http://www.philstar.com/headlines/2014/02/12/1289387/another-witness-vs-senators-surface |title=Archive copy |access-date=2022-01-12 |archive-date=2018-09-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180912233528/https://www.philstar.com/headlines/2014/02/12/1289387/another-witness-vs-senators-surface |url-status=live }}</ref> Sinabi rin ni Baligod na hindi lamang ang pekeng [[NGO]] ng utak ng [[pork barrel scam]] na si [[Janet Lim-Napoles]] kunsang nakakuha si Bongbong ng 100 milyong piso sa isang pekeng NGO na nakakuha siya ng [[kickback]] na nagkakahalagang P100 milyon.<ref>{{Cite web |url=https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IADwoiCx |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182640/https://newsinfo.inquirer.net/778537/baligod-confirms-evidence-on-bongbong-marcos-plunder-raps#ixzz7IADwoiCx |url-status=live }}</ref> Ang pag-amin ng saksing si [[Benhur Luya] na pinaeka niya ang mga pirma ng nga mga mambabatas uko sa [[likwidasyon]] at ibang dokumento ay karagdang sumusuporta sa mga pag-aangkin ni Bongbong na ang mga pirma ay pineka sa ilang [[NGO]] ni [[Janet Lim-Napoles]]. Btay sa liham n, sinasabing pinirmahan niya ang isang liham noong Marso 16, 2012 na pumpapayag sa NLDC na maglabas ng P100 million mula sa kanyang [[PDAF]] saapat na NGO: Ginintuang Alay sa Magsasaka Foundation Inc., P5 million; Agricultura Para sa Magbubukid Foundation Inc., P25 million; Kaupdanan Para sa Mangunguma Foundation Inc., P25 million; and Angri and Economic Program for Farmers Foundation Inc., P45 million.<ref>{{Cite web |url=https://www.manilatimes.net/2013/09/13/latest-stories/breakingnews/whistleblowers-testimony-strengthen-sen-marcos-claim-that-his-signature-was-forged/39467 |title=Archive copy |access-date=2022-01-16 |archive-date=2022-01-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220118182338/https://www.manilatimes.net/2013/09/13/latest-stories/breakingnews/whistleblowers-testimony-strengthen-sen-marcos-claim-that-his-signature-was-forged/39467 |url-status=live }}</ref> ==Karerang Politikal== ===Bago ang 1986=== Ang unang hinawawakang tungkulin ni Bongbong ay bilang Bise Gobernador ng [[Ilocos Norte]] (1980–1983) sa edad na 23. Noong 1983, pinangunahan niya ang isang pangkat ng mga kabataang lider na Pilipino sa [[Tsina]] upang gunitain ang ika-10 anibersaryo ng ugnayan ng Pilipinas at Tsina. .<ref>{{Cite web|title=The Profile Engine|url=http://profileengine.com/groups/profile/436933420/bongbong-marcos|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20180428093438/http://profileengine.com/groups/profile/436933420/bongbong-marcos|archive-date=April 28, 2018|access-date=November 12, 2015|publisher=The Profile Engine}}</ref> Si Bongbong ay naging Gobernador ng [[Ilocos Norte]] mula 1983 hanggang mapatalsik ang kanyang pamilya sa Malacanang noong 1986. At pagkatapos nito ay tumungo sa [[Hawaii]], [[Estados Unidos]].<ref>{{Cite web|title=The End of an Era – Handholding Ferdinand Marcos in Exile|url=http://adst.org/2015/02/the-end-of-an-era-handholding-ferdinand-marcos-in-exile/|access-date=November 12, 2015|publisher=Association for Diplomatic Studies and Training|archive-date=Nobiyembre 17, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117031929/http://adst.org/2015/02/the-end-of-an-era-handholding-ferdinand-marcos-in-exile/|url-status=live}}</ref> ===Kongreso, unang termino=== Pagkatapos bumalik si Bongbong sa Pilipinas noong 1991 mula sa [[Estados Unidos]], siya ay tumakbo at nahalal na kinatawan sa [[Kapulungan ng Pilipinas]] sa ika-2 distrito ng [[Ilocos Norte]](1992–1995).<ref>{{Cite web |publisher=Blackwater |title=Smell good, Feel good.|url=http://blackwater.com.ph/index.php/home/bong_bong_marcos|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117020637/http://blackwater.com.ph/index.php/home/bong_bong_marcos|archive-date=November 17, 2015|url-status=dead}}</ref> When his mother, [[Imelda Marcos]], ran for president in the same election, however, he decided against supporting her candidacy, and instead expressed support for his godfather [[Danding Cojuangco]].<ref>{{cite news|last=Bocobo|first=Ariel|title=Public is victim in Senate coup|url=https://news.google.com/newspapers?id=_bxOAAAAIBAJ&sjid=ZgsEAAAAIBAJ&pg=2977%2C3064434|access-date=December 14, 2021|work=[[Manila Standard]]|publisher=Kamahalan Publishing Corp.|date=December 17, 1991|page=11|archive-date=Disyembre 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214144834/https://news.google.com/newspapers?id=_bxOAAAAIBAJ&sjid=ZgsEAAAAIBAJ&pg=2977,3064434|url-status=live}}</ref> Sa kanyang termino, si Bongbong ay sumulat ng 29 [[panukalang batas]] at kapwa sumulat ng 90 pang panukalang batas na lumikha sa [[Department of Energy (Philippines)|Department of Energy]] and the [[National Youth Commission (Philippines)|National Youth Commission]].<ref name=":0">{{Cite news|last=Bueza|first=Michael|date=February 25, 2015|title=Highlights: Bongbong Marcos as legislator|work=Rappler|url=https://www.rappler.com/newsbreak/iq/highlights-bongbong-marcos-legislator|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 20, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211020224438/https://www.rappler.com/newsbreak/iq/highlights-bongbong-marcos-legislator|url-status=dead}}</ref> Siya rin ay instrumental sa pagsusulong ng mga kooperatiba sa paglilipat ng kanyang Countryside Development Fund (CDF) sa paglikha ng mga kooperatiba ng mga [[titser]] at [[magsasaka]] sa kanyang probinsiyang [[Ilocos Norte]]<ref>((cite:https://northwatch.wordpress.com/2009/12/17/bongbong%25E2%2580%2599-says-urdaneta-close-to-his-heart/|access-date=November{{Dead link|date=Enero 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20180123230314/https://northwatch.wordpress.com/2009/12/17/bongbong%E2%80%99-says-urdaneta-close-to-his-heart/%7Carchive-date%3DJanuary 23, 2018|title='Bongbong' says Urdaneta close to his heart|last=Maganes|first=Virgilio Sar.|url-status=dead}}</ref><ref name="About Bongbong Marcos">{{Cite web|title=About Bongbong Marcos|url=http://www.bongbongmarcos.com/about/|publisher=Bongbong Marcos|access-date=November 12, 2015|archive-date=Abril 24, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220424131751/https://www.bongbongmarcos.com/about/|url-status=live}}</ref>{{better source needed|date=January 2022}} In October 1992, Marcos lead a group of ten representatives in attending the first sports summit in the Philippines, held in [[Baguio|Baguio City]].<ref>{{cite news|title=Solons, gov't execs join cast for Sports Summit|url=https://news.google.com/newspapers?id=TZMmAAAAIBAJ&sjid=MAsEAAAAIBAJ&pg=4988%2C3644447|access-date=November 1, 2021|work=[[Manila Standard]]|publisher=Kamahalan Publishing Corp.|date=October 21, 2021|page=22|archive-date=Oktubre 31, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211031161903/https://news.google.com/newspapers?id=TZMmAAAAIBAJ&sjid=MAsEAAAAIBAJ&pg=4988,3644447|url-status=live}}</ref> Noong 1995, siya ay tumakbo bilang [[Senador ng Pilipinas]] ngunit natalo.<ref>{{Cite web|title=Marcos hits alleged election cheating|url=http://www.upi.com/Archives/1995/05/22/Marcos-hits-alleged-election-cheating/1918801115200/|work=United Press International|access-date=November 12, 2015|archive-date=Nobiyembre 17, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151117024447/http://www.upi.com/Archives/1995/05/22/Marcos-hits-alleged-election-cheating/1918801115200/|url-status=live}}</ref> ===Goberandor ng Ilocos Norte=== Nahalal muli si Bongbong bilang Gobernador ng [[Ilocos Norte]] noong 1998 laban sa malapit na kaibigan ng kanyang amang si Roque Ablan Jr. Siya ay nahalalal sa magkakasunod na tatlong termino na natapos nooong 2007.<ref>{{Cite web|title=Ferdinand Bongbong R. Marcos Jr. Biography in California|url=http://extremewrite.weebly.com/blog/ferdinand-bongbong-r-marcos-jr-biography-in-california|publisher=digwrite|access-date=November 12, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118095248/http://extremewrite.weebly.com/blog/ferdinand-bongbong-r-marcos-jr-biography-in-california|archive-date=November 18, 2015|url-status=dead}}</ref> ===Kongreso, ikawalang termino=== Noong 2007, Si Bongbong ay walang kalaban na nahalal na dating hinawakan ng kanyang kapatid na si [[Imee Marcos]] .<ref>{{cite news |title=Priest's rival claims victory |newspaper=Philippine Daily Inquirer |date=May 17, 2007 |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20070517-66416/Priest%92s_rival_claims_victory |archive-url=https://archive.today/20130222003800/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20070517-66416/Priest%92s_rival_claims_victory |url-status=dead |archive-date=February 22, 2013}}</ref> Siya ay nahalal na Diputadong Punong Minoridad ng [[Kapulungan ng Kinatawan ng Pilipinas]]. Sa kanyang termino. isa isa pinakamahalagang panukalang batas na kanyang sinulong ang Philippine Archipelagic Baselines Law, o Republic Act No. 9522.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |title=R.A. 9522 |url=http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2009/ra_9522_2009.html |publisher=lawphil.net |access-date=November 12, 2015 |archive-date=Marso 4, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304191006/http://www.lawphil.net/statutes/repacts/ra2009/ra_9522_2009.html |url-status=live }}</ref> Sinulong rin niya ang Republic Act No. 9502 (Universally Accessible Cheaper and Quality Medicines Act) na naging batas noong 2009.<ref>{{Cite web |title=G.R. No. 190837, March 05, 2014 – Republic of the Philippines, Represented by the Bureau of Food and Drugs (Now Food and Drug Administration), Petitioner, v. Drugmaker's Laboratories, Inc. and Terramedic, Inc., Respondents. : March 2014 – Philippine Supreme Court Jurisprudence |publisher=Chanrobles Virtual Law Library |url=http://www.chanrobles.com/cralaw/2014marchdecisions.php?id=175 |access-date=November 12, 2015 |archive-date=Nobiyembre 18, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151118105749/http://www.chanrobles.com/cralaw/2014marchdecisions.php?id=175 |url-status=live }}</ref> ===Senado=== [[File:Ferdinand Marcos Jr. during a Kapihan sa Senado forum.jpg|thumb|Si Bongbong sa Kapihan sa Senado forum noong Hunyo 2014]] Noong 1995, siya ay tumakbo sa Senado sa ilalim ng koalisyong NPC ngunit natalo. Nagtangka uli siya bilang Senador noong 2010 at nananalo bilang ikapitong nanalo. Noon Nobyembre 2005, ang [[KBL]] ay lumikha ng aliansa sa [[Nacionalista Party]] (NP) sa pagitan ni Bongbong at NP chairman Senador na si [[Manny Villar]] sa Laurel House sa [[Mandaluyong]]. Si Bongbong ay naging isang bisitang kandidato ng Senado ng NP sa pamamagitan ng alyansang ito.<ref name="Philstar NP KBL">{{cite news|last=Mendez|first=Christina|date=December 9, 2009|title==Nacionalista Party breaks alliance with Kilusang Bagong Lipunan|newspaper=The Philippine Star|url=http://www.philstar.com/headlines/530479/nacionalista-party-breaks-alliance-kilusang-bagong-lipunan|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 1, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151001133812/http://www.philstar.com/headlines/530479/nacionalista-party-breaks-alliance-kilusang-bagong-lipunan|url-status=live}}</ref> Si Bongbong ay kalaunang naalis na kasapi ng [[Kilusang Bagong Lipunan]] ng KBL National Executive Committee noong Nobyembre 23, 2012.<ref>{{cite news|last=Echeminada|first=Perseus|date=November 24, 2009|title=Bongbong ousted from KBL after joining Nacionalista Party|newspaper=The Philippine Star|url=http://www.philstar.com/headlines/525997/bongbong-ousted-kbl-after-joining-nacionalista-party|access-date=Enero 13, 2022|archive-date=Oktubre 1, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151001135325/http://www.philstar.com/headlines/525997/bongbong-ousted-kbl-after-joining-nacionalista-party|url-status=live}}</ref> Dahil dito, ang NP ay humiwalay sa KBL dahil sa mga hidlutan sa loob ng partido. Gayunpaman, si Bongbong ay nanatiling kasapi ng NP senatorial line-up.<ref name="Philstar NP KBL"/> Siya ay nanalong Senador noong 2010. Sa kamara, ng ika-15 Kongreso (2010–2013), sinulong ni Bongbong ang 34 [[panukalang batas]]. Kasama rin niyang sumulat ng 17 panukalang batas na naging batas.<ref name=":0" /> Ito ay kinabibilangan ng Anti-Drunk at Drugged Driving Act na ang pangunahing may akda ay si Senador [[Vicente Sotto III]]; ang [[Cybercrime Prevention Act of 2012|Cybercrime Prevention Act]] na ang pangunahing may akda ay si Senador [[Edgardo Angara]]; at ang pinalawig na Anti-Trafficking in Persons at ang National Health Insurance Acts, na parehong ang may akda ay si Senator [[Loren Legarda]]. Sa ika-16 na kamara (2013–2016), sinulong ni Bonbong ang 52 [[panukalang batas]] na ang 28 ay muling isinampa sa ika-15 Kongreso. Isa sa mga ito ay naging batas na Senate Bill 1186, na naglalayong ihinto ang halalang 2013 Sangguniang Kabataan (SK), na naisabatas bilang Republic Act 10632 noong Oktubre 3, 2013. Kapwa sinulat rin ni Bongbong ang 4 na panukalang batas sa Senada noong ika-16 Kongreso. Isa sa sa mga ito, ang Panukalang batas na 712 na isinulat ni Snador [[Ralph Recto]], na naging batas na Republic Act 10645, Ang Pinalawig na Senior Citizens Act noong 2010.<ref name=":0" /><ref>{{Cite news|last=Marcelo|first=Elisabeth|date=2014-11-11|title=PNoy signs law for automatic PhilHealth coverage for senior. citizens|language=en|work=GMA News and Public Affairs|url=https://www.gmanetwork.com/news/story/387593/money/companies/pnoy-signs-law-for-automatic-philhealth-coverage-for-senior-citizens/|access-date=2021-10-09|archive-date=2015-10-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20151019033243/http://www.gmanetwork.com/news/story/387593/money/companies/pnoy-signs-law-for-automatic-philhealth-coverage-for-senior-citizens|url-status=live}}</ref> Isa siya sa sa mga ng chairman ng mga komite sa Senado na nauukol lokal na pamahalaan at publikong paggawa. Isa rin siyang chair ng komite Senate committees on local sa [[Autonomous Region in Muslim Mindanao|Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM)]] Organic Act, the congressional oversight panel on the Special Purpose Vehicle Act, at isa ng napili sa .komite sa mga gawaing pam-[[barangay]].<ref>{{Cite web|title=Ferdinand 'Bongbong' Marcos|url=http://www.politiker.ph/politicians4.do?item_id=55943|access-date=November 12, 2015|publisher=politiker.ph|archive-date=Nobiyembre 18, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118113743/http://www.politiker.ph/politicians4.do?item_id=55943|url-status=dead}}</ref>{{better source needed|date=October 2021}} ===Pagtakbo sa Bise Presidente noong 2016=== {{wikiquote|Ferdinand_Marcos_Jr.|Ferdinand Marcos Jr.'s 2016 Vice Presidential campaign | *[[wikiquote:Ferdinand Marcos Jr.#During the 2016 Presidential Campaign|statements by Marcos Jr. during his 2016 Vice Presidential campaign]] *[[wikiquote:Ferdinand Marcos Jr.#In response to 2016 Campaign statements regarding Martial Law|Statements responding to Marcos Jr's campaign on the topic of Martial Law]] }} Noong Oktubre 5, 2015, inanunsiyo ni Bonbong na tatakbo siya bilang Bise Presidente sa 2016 halalan.<ref name="CNN Philippines 2015-10-05" /><ref>{{cite news |last1=Lozada |first1=Aaron |title=Bongbong to run for VP |url=http://www.abs-cbnnews.com/nation/10/05/15/bongbong-run-vp |publisher=[[ABS-CBN News and Current Affairs]] |date=October 5, 2015 |access-date=October 5, 2015 |archive-date=Oktubre 7, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151007020343/http://www.abs-cbnnews.com/nation/10/05/15/bongbong-run-vp |url-status=live }}</ref> Si Bongbong ay tumakbo bilang independent candidate.<ref>{{Cite news |url=http://www.manilatimes.net/marcos-throws-hat-in-vp-derby/222381/ |title=Marcos throws hat in VP derby |last=Antiporda |first=Jefferson |date=October 5, 2015 |newspaper=The Manila Times |access-date=October 8, 2015 |archive-date=Oktubre 17, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151017130331/http://www.manilatimes.net/marcos-throws-hat-in-vp-derby/222381/ |url-status=live }}</ref> Bago nito, tumanggi siya sa imbitaston ni Bise Presidente [[Jejomar Binay]], na maging running mate.<ref>{{cite news |last1=Torregoza |first1=Hannah |title=Bongbong declares VP bid in 2016, gets Duterte's assurance of support |url=http://www.mb.com.ph/bongbong-declares-vp-bid-in-2016-gets-dutertes-assurance-of-support/ |work=[[Manila Bulletin]] |date=October 6, 2015 |access-date=October 6, 2015 |archive-date=Oktubre 9, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151009004332/http://www.mb.com.ph/bongbong-declares-vp-bid-in-2016-gets-dutertes-assurance-of-support/ |url-status=live }}</ref> Noong Oktubre 15, 2015, kinumpirma ng tatakbo bilang Presidente na si [[Miriam Defensor Santiago]] na si Bongbong ang kanyang magiging Bise Preisente running mate.<ref>{{cite news |last1=Hegina |first1=Aries Joseph |title=Miriam Santiago confirms Bongbong Marcos is her vice president |url=http://newsinfo.inquirer.net/731184/miriam-santiago-confirms-bongbong-marcos-is-her-veep |work=[[Philippine Daily Inquirer]] |date=October 15, 2015 |access-date=October 15, 2015 |archive-date=Oktubre 17, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151017210325/http://newsinfo.inquirer.net/731184/miriam-santiago-confirms-bongbong-marcos-is-her-veep |url-status=live }}</ref> Siya ay natalo kay [[Camarines Sur]] [[House of Representatives of the Philippines|Representative]] [[Leni Robredo]], sa botong 263,473.<ref name="slim margin 1">{{cite news |last1=Rosario |first1=Ben |last2=Santos |first2=Jel |title=Duterte victory affirmed; Robredo wins VP race on husband's birthday |url=http://www.mb.com.ph/duterte-victory-affirmed-robredo-wins-vp-race-on-husbands-birthday/ |work=[[Manila Bulletin]] |date=May 27, 2016 |access-date=May 28, 2016 |archive-date=Mayo 30, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160530041114/http://www.mb.com.ph/duterte-victory-affirmed-robredo-wins-vp-race-on-husbands-birthday/ |url-status=live }}</ref><ref name="slim margin 2">{{cite news |last1=Pasion |first1=Patty |title=Duterte, Robredo to be proclaimed next week |url=http://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/134488-duterte-robredo-proclamation |work=[[Rappler]] |date=May 27, 2016 |access-date=May 28, 2016 |archive-date=Mayo 28, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160528155023/http://www.rappler.com/nation/politics/elections/2016/134488-duterte-robredo-proclamation |url-status=live }}</ref> ====Pagpoprotesta sa resulta ng eleksiyon==== Naghain ng protesta si Bongbong sa pagkapanalo ni Bise Presidente [[Leni Robredo]].<ref name="VeraFilesPETTimeline">{{Cite news |title=Marcos poll protest prompted years-long battle with falsehoods on social media |language=en |work=VeraFiles |url=https://verafiles.org/articles/marcos-poll-protest-prompted-years-long-battle-falsehoods-so |access-date=February 16, 2021 |archive-date=Pebrero 16, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210216124044/https://verafiles.org/articles/marcos-poll-protest-prompted-years-long-battle-falsehoods-so |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |last1=Batino |first1=Clarissa |last2=Calonzo |first2=Andreo |date=August 15, 2018 |title=Philippines' Duterte Won't Stop Talking About Quitting |url=https://www.bloombergquint.com/business/2018/08/15/philippine-president-duterte-won-t-stop-talking-about-quitting |publisher=Bloomberg Quient |location=India |access-date=August 15, 2018 |archive-date=Agosto 15, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180815081914/https://www.bloombergquint.com/business/2018/08/15/philippine-president-duterte-won-t-stop-talking-about-quitting |url-status=live }}</ref> Ayon kay Pangulong [[Rodrigo Duterte]], siya ay magbibitiw kung si Bongbong ang susunod sa kanya kesa kay Robredo.<ref name="BernadetteNicolas20180816">{{Cite news|last=Nicolas|first=Bernadette D.|date=August 16, 2018|title=Duterte may resign if Bongbong wins protest|language=en-US|publisher=BusinessMirror|url=https://businessmirror.com.ph/duterte-may-resign-if-bongbong-wins-protest/|accessdate=September 3, 2018|archive-date=Septiyembre 3, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180903114846/https://businessmirror.com.ph/duterte-may-resign-if-bongbong-wins-protest/|url-status=live}}</ref> Sa isang muling pagbibilang ng mga boto noong Abril 2018 na sumasakop sa polling precint ng Iloilo, Camarines Sur, na mga lugar na pinili ni Bongbong. Noong Oktubre 2019, nalaman ng tribunal na lumaki ang lamang ni Robredo ng 278,566 mga boto mula sa orihinal na boto ni Robredo na 263,473 pagkatapos ng muling pagbilang ng mga balota mula sa 5,415 presinto na pinili ni Bongbong.<ref>{{cite news |date=September 30, 2020 |title=Electoral tribunal orders Comelec to comment on VP poll protest |url=https://www.cnnphilippines.com/news/2020/9/30/Robredo-Marcos-vice-president-electoral-protest-Supreme-Court-Comelec-OSG.html |publisher=CNN |access-date=October 27, 2020 |archive-date=Oktubre 27, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201027124657/https://www.cnnphilippines.com/news/2020/9/30/Robredo-Marcos-vice-president-electoral-protest-Supreme-Court-Comelec-OSG.html |url-status=live }}</ref> Noong Pebrero 16, 2021, lahat ng PET ay binalewala ang protesta ni Bongbong.<ref name="PETdismissalSCMP" /><ref name="PETdismissalCNN" /><ref name="PETdecisionABSCBN">{{Cite news|last=Navallo|first=Mike|date=February 16, 2021|title=SC junks Bongbong Marcos' poll protest vs Vice President Robredo|language=en|work=ABS CBN News and Public Affairs|url=https://news.abs-cbn.com/news/02/16/21/sc-junks-bongbong-marcos-poll-protest-vs-vice-president-robredo-source|url-status=live|access-date=February 16, 2021|archive-date=Pebrero 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210216041013/https://news.abs-cbn.com/news/02/16/21/sc-junks-bongbong-marcos-poll-protest-vs-vice-president-robredo-source}}</ref><ref name="TetchTorresTupasPETDecision">{{Cite news|last=Torres-Tupas|first=Tetch|date=February 16, 2021|title=PET dismisses Marcos poll protest vs Robredo, stresses 'entire' case junked|language=en|work=The [[Philippine Daily Inquirer]]|url=https://newsinfo.inquirer.net/1396382/pet-dismisses-marcos-poll-protest-vs-vp-leni-source|url-status=live|access-date=February 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210216064038/https://newsinfo.inquirer.net/1396382/pet-dismisses-marcos-poll-protest-vs-vp-leni-source|archive-date=February 16, 2021}}</ref> ==Kampanya bilang Pangulo ng Pilipinas sa 2022== {{See also|Inagurasyon ni Bongbong Marcos}} Inanunsiyo ni Bongbong noong Oktubre 5, 2021 na tatakbo siya bilang Pangulo ng Pilipinas sa ilalim ng [[Partido Federal ng Pilipinas]] sa pamagitan ng isang video post sa [[Facebook]] at inendorso ng dati niyang partido na [[Kilusang Bagong Lipunan]].<ref name="CNN">{{cite news |last1=Sharma |first1=Akanksha |last2=Westcott |first2=Ben |title=Ferdinand 'Bongbong' Marcos, son of late dictator, announces Philippines presidential bid |url=https://edition.cnn.com/2021/10/06/asia/philippines-bongbong-marcos-president-bid-intl-hnk/index.html |access-date=October 6, 2021 |work=CNN |date=October 6, 2021 |archive-date=Oktubre 6, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006055816/https://edition.cnn.com/2021/10/06/asia/philippines-bongbong-marcos-president-bid-intl-hnk/index.html |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |last1=Punzalan |first1=Jamaine |title=Kilusang Bagong Lipunan nominates Bongbong Marcos as 2022 presidential bet |url=https://news.abs-cbn.com/news/09/24/21/kbl-nominates-bongbong-marcos-as-2022-presidential-candidate |access-date=October 6, 2021 |work=ABS-CBN News |date=September 24, 2021 |archive-date=Oktubre 6, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006155334/https://news.abs-cbn.com/news/09/24/21/kbl-nominates-bongbong-marcos-as-2022-presidential-candidate |url-status=live }}</ref> Isinumite ni Bongbong ang sertipiko ng pagkandidato sa [[Komisyon sa Halalan|Commission on Elections]] nang sumunod na araw.<ref>{{cite news |last1=Patinio |first1=Ferdinand |title=Bongbong Marcos files candidacy for president |url=https://www.pna.gov.ph/articles/1155753 |access-date=October 6, 2021 |agency=Philippine News Agency |date=October 6, 2021 |archive-date=Oktubre 6, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211006072807/https://www.pna.gov.ph/articles/1155753 |url-status=live }}</ref> ==Personal na buhay== Si Bongbong ay ikinasal kay Louise "Liza" Cacho Araneta at may tatlong anak: Ferdinand Alexander III "Sandro" (born 1994), Joseph Simon (born 1995) and William Vincent "Vince" (born 1997) na nag-aral sa mga mamamahaling paaralan sa ibang bansa gaya ng [[Worth School]] at [[University of London]] sa [[Inglatera]]<ref>{{Cite web|last=News|first=ABS-CBN|date=April 22, 2018|title=Bongbong Marcos marks silver anniversary with wife Liza|url=https://news.abs-cbn.com/life/04/22/18/bongbong-marcos-marks-silver-anniversary-with-wife-liza|access-date=April 6, 2020|website=ABS-CBN News|language=en|archive-date=Mayo 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200522052200/https://news.abs-cbn.com/life/04/22/18/bongbong-marcos-marks-silver-anniversary-with-wife-liza|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Son of Bongbong Marcos earns master's degree from London university|url=https://cnnphilippines.com/lifestyle/2017/12/14/Sandro-Marcos-masters-London-university.html|access-date=April 6, 2020|website=cnn|language=en|archive-date=Agosto 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200803183150/https://cnnphilippines.com/lifestyle/2017/12/14/Sandro-Marcos-masters-London-university.html|url-status=live}}</ref> Hindi siya marunong magsalita ng [[Ilocano]].<ref>,,,{{Cite web|url=https://www.rappler.com/nation/elections/will-solid-north-loyalists-help-carry-bongbong-marcos-malacanang-2022-polls|title=Solid North still a rock for Bongbong Marcos, but some students speaking up|access-date=2022-01-13|archive-date=2022-02-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20220209041951/https://www.rappler.com/nation/elections/will-solid-north-loyalists-help-carry-bongbong-marcos-malacanang-2022-polls/|url-status=live}}</ref> ==Mga kaso sa korte== ===Konbiksiyon sa hindi pagbabayad ng buwis noong 1995=== Noong Hulyo 27, 1995, kinonvict at hinatulan ni [[Regional Trial Court|Quezon City Regional Trial Court]] Judge Benedicto Ulep si Bongbong ng 7 taon sa kulungan at pinagmulta ng US$2,812 dolyar dahil sa hindi pagbabayad ng [[buwis]] mula 1992 hanggang 1986 dahil sa hindi sa pagbabayad ng buwid bilang Bise Gobernador ng [[Ilocos Norte]] (1980–1983) at bilang Gobernador ng Ilocos Norte(1983–1986).<ref>{{cite news|date=July 31, 1995|title=Marcos Jr. sentenced to 7 years in jail|newspaper=[[United Press International]]|url=https://www.upi.com/Archives/1995/07/31/Marcos-Jr-sentenced-to-7-years-in-jail/7120807163200/|archive-date=Pebrero 11, 2022|access-date=Enero 13, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220211072426/https://www.upi.com/Archives/1995/07/31/Marcos-Jr-sentenced-to-7-years-in-jail/7120807163200/|url-status=live}}</ref> Inapela ni Bongbong ang desisyon sa,,[Court of Appeals of the Philippines|Court of Appeals]]. Noong Oktubre 31, 1997, pinagtibay ng Court of Appeals ang konbiksiyon dahil sa hindi pagbabayad ng buwis ngunit na hindi nakulong pinagbayad parin si Bongbong ng [[Bureau of Internal Revenue (Philippines)|Bureau of Internal Revenue]] (BIR) nang may [[interes]] na tumutugma sa PHP2,000 kada bilang dahil sa hindi pagbabayad ng buwis mula 1982 hangggang 1984 at PHP30,000 para sa 1985 at mga interes.<ref>{{cite news|date=November 6, 2004|title=1995 tax evasion case could send Bongbong Marcos to jail|newspaper=[[The Manila Times]]|url=https://www.manilatimes.net/2004/11/06/news/top-stories/1995-tax-evasion-case-could-send-bongbong-marcos-to-jail/683338|archive-date=Oktubre 28, 2021|access-date=Enero 13, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20211028012344/https://www.manilatimes.net/2004/11/06/news/top-stories/1995-tax-evasion-case-could-send-bongbong-marcos-to-jail/683338/|url-status=live}}</ref> Si Bongbong ay kalaunang naghain ng petisyon na [[certiorari]] sa [[Korte Suprema ng Pilipinas]] ngunit binawi ito noong Agosto 8, 2001 kaya ang hatol ay naging pinal na at dapat ipatupad.<ref>{{cite news|date=November 3, 2021|title=RECORDS: Bongbong Marcos’ 1997 tax conviction hounds him in 2022 campaign|newspaper=[[Rappler]]|url=https://www.rappler.com/nation/elections/records-bongbong-marcos-1997-tax-conviction-hounds-presidential-campaign-2022-polls/archive-date=November 3, 2021}}{{Dead link|date=Enero 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Noong 2021. pinatunayan ng Quezon City Regional Trial Court na walang binayad si Bongbong na mula at mga buwis na dapat niyang bayaran .<ref>{{cite news|date=December 3, 2021|title=Court: No record of Marcos complying with tax judgment|newspaper=[[Rappler]]|url=https://www.rappler.com/nation/elections/quezon-city-court-certify-no-record-bongbong-marcos-compliance-payment-tax-conviction/|archive-date=Enero 15, 2022|access-date=Enero 13, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220115072138/https://www.rappler.com/nation/elections/quezon-city-court-certify-no-record-bongbong-marcos-compliance-payment-tax-conviction/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Mendoza|first=John Eric|date=2021-12-03|title=Court records show Bongbong Marcos did not pay penalty in tax evasion case — petitioners|url=https://newsinfo.inquirer.net/1523352/fwd-marcos-jr-has-not-satisfied-court-judgement-in-his-1995-tax-evasion-case-petitioners|access-date=2021-12-19|website=INQUIRER.net|language=en|archive-date=2021-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20211219145628/https://newsinfo.inquirer.net/1523352/fwd-marcos-jr-has-not-satisfied-court-judgement-in-his-1995-tax-evasion-case-petitioners|url-status=live}}</ref> Gayunpaman may mga dokumento ang Korte Suprema. BIR at isang resibo mula sa [[Land Bank of the Philippines]] na binayaran na niya ang dapat niyang bayaran.<ref>{{Cite web|last=Canlas|first=Jomar|date=2021-12-06|title=BBM paid taxes, documents show|url=https://www.manilatimes.net/2021/12/06/news/national/bbm-paid-taxes-documents-show/1824889|access-date=2021-12-19|website=The Manila Times|language=en|archive-date=2021-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20211219145627/https://www.manilatimes.net/2021/12/06/news/national/bbm-paid-taxes-documents-show/1824889|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Patag|first=Kristine Joy|title=Marcos team answers petitioners' court certificate with BIR document of payment in tax case|url=https://www.philstar.com/headlines/2021/12/22/2149527/marcos-team-answers-petitioners-court-certificate-bir-document-payment-tax-case|access-date=2021-12-22|website=Philstar.com|archive-date=2021-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20211222093249/https://www.philstar.com/headlines/2021/12/22/2149527/marcos-team-answers-petitioners-court-certificate-bir-document-payment-tax-case|url-status=live}}</ref> ===Hatol ng Korte ng Hawaii, Estados Unidos noong 2011=== Noong 2011, hinatulan si Bongbong at ang kanyang inang si [[Imelda Marcos]] ng Hawaii District Court sa '''ayaw''' magbayad sa hatol noong 1992 kaso na isinampa ng mga biktima ng diktadurya ng kanyang amang si [[Ferdinand Marcos]]. Sila ay pinagmulta ng USD353.6 milyong dolyar. <ref name="PDIBongbongImeldaLoseAppeal">{{Cite news|date=2012-10-29|title=Marcoses lose US appeal|language=en|work=Philippine Daily Inquirer|url=https://globalnation.inquirer.net/54454/marcoses-lose-us-appeal|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20121030010332/http://globalnation.inquirer.net/54454/marcoses-lose-us-appeal|archive-date=2012-10-30}}</ref> <ref name="Honolulu Civil Beat">{{Cite news|date=2012-10-27|title=Imelda, 'Bongbong' Marcos Ordered To Pay $354M Fine|language=en|work=Honolulu Civil Beat|url=https://www.civilbeat.org/2012/10/imelda-bongbong-marcos-ordered-to-pay-354m-fine/|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20160619212711/http://www.civilbeat.org/2012/10/imelda-bongbong-marcos-ordered-to-pay-354m-fine/|archive-date=2016-06-19}}</ref><ref name="EnforceUSImeldaBongbongRuling">{{Cite news|date=2015-07-02|title=Group wants US order vs Imelda, Bongbong enforced|language=en|work=ABS CBN News an Public Affairs|url=https://news.abs-cbn.com/nation/07/02/15/group-wants-us-order-vs-imelda-bongbong-enforced|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211108033845/https://news.abs-cbn.com/nation/07/02/15/group-wants-us-order-vs-imelda-bongbong-enforced|archive-date=November 8, 2021}}</ref> Ang hatol ay pinagtibay ng Ninth Circuit Court of Appeals ng [[Estados Unidps]] noong Oktubre 24, 2012 at ang '''pinakamalaking hatol''' na pinatibay ng appellate court ng [[Estados Unidos]].<ref name="EnforceUSImeldaBongbongRuling" /> Bagaman ang kaso noong 1992 ay laban kay [[Ferdinand Marcos]], ang hatol noong 2011 ay para kay Bongbong at kanyang inang si [[Imelda Marcos]].<ref name="PDIMarcosesInContempt">{{Cite news|last=Inquirer|first=Philippine Daily|date=November 4, 2012|title=Marcoses in contempt|language=en|work=Philippine Daily Inquirer|url=https://opinion.inquirer.net/40172/marcoses-in-contempt|url-status=live|access-date=November 8, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107002839/http://opinion.inquirer.net/40172/marcoses-in-contempt|archive-date=November 7, 2012}}</ref> Ang hatol ay epektibo ring humaharang kay Bongbong at Imelda sa pagpasok sa [[Estados Unidos]].<ref name="PDIBongbongImeldaLoseAppeal" /> ===Ayaw magbayad ng higit sa 203 bilyong piso sa buwis sa mga ari-arian ng mga Marcos=== Ang [[BIR]] ay sumulat kay Bongbong noong Disyembre 2, 2021 na bayaran na ang higit sa 203 bilyong pisong utang ng kanyang pamilya sa [[buwis]] sa pamahalaan ng Pilipinas na binigyan ng pinal na desisyon ng [[Korte Suprema ng Pilipinas]] noong 1997.<ref>{{Cite web |url=https://elibrary.judiciary.gov.ph/thebookshelf/showdocs/1/34897 |title=Archive copy |access-date=2022-03-30 |archive-date=2022-03-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220331172136/https://elibrary.judiciary.gov.ph/thebookshelf/showdocs/1/34897 |url-status=live }}</ref> ===Hindi pagsali sa mga debateng pampangaluhan=== Si Bongbong ay tinuligsa ng marami dahil sa intensiyonal na hindi paglahok sa mga debateng pamapanguluhan na isinagawa ng CNN at COMELEC at iba pa. ===Pagtanggal ng Facebook at Twitter sa mga pekeng account na nauugnay kay Bongbong=== Inihayag ng Facebook at Twitter na binan o permanenteng tinanggal ang mga peke at troll na account nauugnay kay Bongbong na nagpapakalat ng mga pekeng balita. Ang dahilan ng pagtanggal ang manipulasyon at pandaraya. <ref>{{Cite web |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-01-21/twitter-suspends-300-accounts-promoting-philippines-marcos-jr |title=Archive copy |access-date=2022-03-30 |archive-date=2022-03-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220331172209/https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-01-21/twitter-suspends-300-accounts-promoting-philippines-marcos-jr |url-status=live }}</ref> Ayon sa isang pag-aaral, si Bongbong ang kandidatong pinaka-nakinabang sa pagpapalaganap ng mga fake news sa mga social media site gaya ng facebook at twitter ng mga troll farms.<ref>{{Cite web |url=https://theaseanpost.com/geopolitics/2022/mar/23/marcos-heir-wins-election-misinformation-race |title=Archive copy |access-date=2022-03-30 |archive-date=2022-03-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220325221129/https://theaseanpost.com/geopolitics/2022/mar/23/marcos-heir-wins-election-misinformation-race |url-status=live }}</ref> == Tingnan din == * [[Ferdinand Marcos]] — tatay * [[Imelda Marcos]] — ina * [[Imee Marcos]] — kapatid * [[Proklamasyon Blg. 1081]] — batas militar na idineklara ng tatay niya. == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Mga politiko ng Pilipinas]] [[Kategorya:Mga kriminal mula sa Pilipinas]] [[Kategorya:Korupsiyon sa Pilipinas]] 8bad2w7kfji15zcg1yvdfghcy6cn4z0 California Republic 0 32573 1963752 1963625 2022-08-17T20:55:40Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Republika ng California]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Republika ng California]] 77j1ums5yydhikszkosg318pp2newxl Wuhan 0 37735 1963826 1963575 2022-08-18T07:01:21Z 49.144.31.16 +img wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement | name = {{raise|0.2em|Wuhan}} | official_name = <!-- Official name in English if different from 'name' --> | native_name = {{lower|0.1em|{{nobold|{{lang|zh-hans|武汉市}}}}}} | other_name = | settlement_type = [[Antas-prepektura na lungsod|Antas-prepektura]] at [[Sub-probinsiyal na lungsod]] | image_skyline ={{Photomontage | photo1a = Wuhan Yangtze River Bridge in 2020.jpg | photo2a = Gude Buddhist Temple in Wuhan.jpg | photo2b = 武汉大学老图书馆侧面.jpg | photo3a = Yellow Crane Tower, 2013 photo.jpg | photo3b = | photo4a = | size = 250 | position = center | spacing = 1 | color = transparent | border = 0 | foot_montage = Mula taas, kaliwa-pakanan: [[Tulay ng Ilog Yangtze sa Wuhan]], Budistang Templo ng Gude, Lumang Aklatan ng [[Unibersidad ng Wuhan]], [[Toreng Yellow Crane]] }} | image_seal = <!--| image_seal_caption= ancient form of the characater ''Hàn'' (汉/漢) used in 'Wuhan'--> | motto = {{lang|zh-hans|武汉, 每天不一样}}{{spaces|2}}<br><small>([[Pinapayak na Tsino]] "Wuhan, Kakaiba Araw-Araw!")</small> | image_map = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=7}} | image_map1 = Wuhan in Hubei.png | mapsize1 = | map_caption1 = Kinaroroonan ng nasasakupan ng Lungsod ng Wuhan sa Hubei | pushpin_map = China#Asia | pushpin_relief = yes | pushpin_label_position = bottom | pushpin_mapsize = | pushpin_map_caption = Kinaroroonan sa Tsina | coordinates = {{coord|30|35|N|114|17|E|type:adm2nd_region:CN-42|display=it}} | subdivision_type = [[Talaan ng mga bansa|Bansa]] | subdivision_name = {{flag|PRC}} | subdivision_type1 = [[Mga lalawigan ng Republikang Bayan ng Tsina|Lalawigan]] | subdivision_type4 = | subdivision_name1 = [[Hubei]] | subdivision_name4 = | established_title = Tinirhan | established_date = 1500 BK | established_title2 = Unang pinag-isa | established_date2 = Enero 1, 1927<ref name="history2"/> | established_title3 = <!-- Incorporated (city) --> | established_date3 = | population_demonym = ''Wuhanese''; taga-Wuhan | nickname = {{lang|zh-hans|九省通衢}}{{spaces|2}}<ref name="图文:黄金十字架写就第一笔">{{cite web|url=http://www.readmeok.com/2012-5/21_11860.html|script-title=zh:图文:"黄金十字架"写就第一笔|publisher=Sina|date=30 March 2009|accessdate=21 February 2018|quote={{lang|zh-hans|武汉历史上就是“九省通衢”,在中央促进中部崛起战略中被定位为“全国性综合交通运输枢纽”。}}|deadurl=no|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304113420/http://www.readmeok.com/2012-5/21_11860.html|archive-date=March 4, 2016|df=mdy-all}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.wh.gov.cn/theme/include/htm/whgl/frame04.htm|title=九省通衢|last=|first=|date=|website=The government of Wuhan|archive-url=https://archive.is/20121127235821/http://www.wh.gov.cn/theme/include/htm/whgl/frame04.htm|archive-date=27 Nov 2012|dead-url=yes|access-date=5 May 2019}}</ref><br><small>([[Pinapayak na Tsino]] "Ang Lansangambayan ng Tsina")</small><br>Ang Chicago ng Tsina<ref name="timemagazine">{{cite news |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,848985,00.html |title=Foreign News: On To Chicago |work=Time |accessdate=November 20, 2011 |date=June 13, 1938 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120105114835/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,848985,00.html |archive-date=January 5, 2012 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref><ref name="Chicago is all over the place">{{cite news |url=http://articles.chicagotribune.com/2012-05-13/news/ct-talk-nato-chicago-0513-20120513_1_violent-crime-chicago-connection-south-america-s-chicago |title=Chicago is all over the place |publisher=Chicago Tribune |accessdate=May 22, 2012 |author=Jacob, Mark |date=May 13, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130511215253/http://articles.chicagotribune.com/2012-05-13/news/ct-talk-nato-chicago-0513-20120513_1_violent-crime-chicago-connection-south-america-s-chicago |archive-date=May 11, 2013 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref><ref name="水野幸吉 Mizuno Kokichi 2014 3">{{cite book |script-title=zh:中国中部事情:汉口 |trans-title=Central China: Hankou |publisher=Wuhan Press |author={{lang|ja|水野幸吉}} (Mizuno Kokichi) |year=2014 |pages=3 |isbn=9787543084612}}</ref><br>江城{{spaces|2}}<small>([[Pinapayak na Tsino]] "Ang Lungsod na Ilog")</small> | parts_type = Mga paghahati<ref name="history2">{{cite web|script-title=zh:武汉市历史沿革|url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/15225_2.html|date=6 August 2014|accessdate=10 February 2018|language=zh-hans|publisher=www.xzqh.org ({{lang|zh-hans|行政区划网站}})|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20180210120959/http://www.xzqh.org/html/show/hb/15225_2.html|archive-date=February 10, 2018|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref><ref name="xingzhengquhua">{{cite web|script-title=zh:行政建置|url=http://www.wh.gov.cn/2018wh/zjwh_5785/whgk/201808/t20180824_223224.html|date=8 January 2018|accessdate=17 October 2018|language=zh-hans|publisher=Wuhan Municipal People's Government ({{lang|zh-hans|武汉市人民政府门户网站}})|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20181017082522/http://www.wh.gov.cn/2018wh/zjwh_5785/whgk/201808/t20180824_223224.html|archive-date=October 17, 2018|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref><br />&nbsp;[[Paghahating antas-kondado|Antas-kondado]]<br />&nbsp;[[Mga paghahating pampangasiwaan ng Republikang Bayan ng Tsina#Antas-township|Antas-township]] | parts = <br />[[Talaan ng antas-township na mga dibisyon ng Hubei#Wuhan|13 distrito]]<br />156 subdistrito, 1 bayan, 3 mga township | government_footnotes = | government_type = | leader_title = [[Kalihim ng Partido Komunista|Kalihim ng Partido]] | leader_name = Ma Guoqiang | leader_title1 = Alkalde | leader_name1 = Zhou Xianwang ({{lang|zh-hans|周先旺}},agent)<ref name="wanyong">{{cite web|script-title=zh:武汉市信息公开|url=http://www.wh.gov.cn/whszfwz/szzc/sztlz/|accessdate=5 April 2018|quote={{lang|zh-hans|2017年2月19日,在武汉市第十四届人民代表大会第一次会议上当选为武汉市政府市长。}}|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20180406102552/http://www.wh.gov.cn/whszfwz/szzc/sztlz/|archive-date=April 6, 2018|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> | unit_pref = | area_footnotes = <ref name="yearbook">{{cite web|title=Wuhan Statistical Yearbook 2010|url=http://www.whtj.gov.cn/documents/tjnj2010.pdf|publisher=Wuhan Statistics Bureau|accessdate=July 31, 2011|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111105213243/http://www.whtj.gov.cn/documents/tjnj2010.pdf|archivedate=November 5, 2011|df=mdy-all}}p. 15</ref> | area_magnitude = | area_total_km2 = 8494.41 | area_land_km2 = | area_urban_km2 = 1,528 | area_urban_footnotes = &nbsp;(2018)<ref name="demo 14th 22">{{Cite book|url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|title=Demographia World Urban Areas. 14th Annual Edition|last=Cox|first=W|publisher=Demographia|year=2018|isbn=|location=St. Louis|pages=22|access-date=June 15, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180503021711/http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|archive-date=May 3, 2018|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> | population_urban = 7,980,000 | population_urban_footnotes = &nbsp;(2018)<ref name="demo 14th 22" /> | area_water_km2 = | area_water_percent = | elevation_footnotes = {{citation needed|date=February 2018}} | elevation_m = 37 | elevation_ft = 121 | population_total = 10,607,700 | population_as_of = 2015 | population_density_km2 = auto | population_metro = 19 milyon | population_metro_footnotes = <ref name="oecd2015"/> | demographics_type2 = Pangunahing [[Talaan ng mga pangkat etniko sa Tsina|mga pangkat etniko]] | demographics2_title1 = Mga pangunahing pangkat etniko | demographics2_info1 = [[Tsinong Han|Han]] | demographics_type1 = Mga wika | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = Mga wika | demographics1_info1 = [[Wikaing Wuhan]], [[Pamantayang Tsino]] | postal_code_type = [[Mga kodigong postal sa Tsina|Kodigong postal]] | postal_code = '''4300'''00–'''4304'''00 | area_code = 0027 | iso_code = [[ISO 3166-2:CN|CN-HB-01]] | blank1_name_sec2 = Puno ng lungsod | blank1_info_sec2 = [[Metasequoia]]<ref>{{cite web|title=THE CHRONOLOGY OF THE "LIVING FOSSIL" METASEQUOIA GLYPTOSTROBOIDES (TAXODIACEAE): A REVIEW (1943–2003)|url=http://www.metasequoia.org/chronicle.pdf|publisher=Harvard College|page=15|quote=1984 In the spring, Metasequoia was chosen as the “City Tree” of Wuhan, the capital of Hubei.|date=2003|accessdate=January 25, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20160306151512/http://www.metasequoia.org/chronicle.pdf|archive-date=March 6, 2016|dead-url=no|df=mdy-all}} </ref> | website = {{URL|www.wuhan.gov.cn|武汉政府门户网站 (Wuhan Government Web Portal)|}} {{zh-hans icon}}; {{URL|english.wh.gov.cn|English Wuhan|}} (in English) | timezone = [[Pamantayang Oras ng Tsina|Pamantayang Tsina]] | utc_offset = +8 | blank_name = [[Kabuuan ng Gawang Katutubo|GDP]]<ref name="GDP2010">{{cite web|script-title=zh:武汉市2010年国民经济和社会发展统计公报|url=http://www.tjcn.org/tjgb/201103/18954.html|publisher=Wuhan Statistics Bureau|date=May 10, 2011|accessdate=July 31, 2011|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023035033/http://www.tjcn.org/tjgb/201103/18954.html|archive-date=October 23, 2012|dead-url=yes|df=mdy-all}}</ref> | blank_info = 2018 | blank1_name = &nbsp;- Kabuuan | blank1_info = [[CNY]] 1.485&nbsp;trilyon<br />USD 224.28&nbsp;bilyon ([[List of Chinese municipalities and prefecture-level cities by GDP|8th]]) | blank2_name = &nbsp;- Sa bawat tao | blank2_info = CNY 138,759<br />USD 20,960 (nominal) - 40,594 ([[Kapantayan ng lakas ng pagbili|PPP]]) ([[Talaan ng mga munisipalidad at antas-prepekturang dibisyon sa Tsina ayon sa GDP kada tao|Pan-11]]) | blank3_name = &nbsp;- Paglago | blank3_info = {{increase}} 8% (2018) | blank4_name = [[Plaka ng sasakyan (Tsina)|Mga unlapi ng plaka ng sasakyan]] | blank4_info = {{lang|zh-cn|鄂A}}<br />{{lang|zh-cn|鄂O}} (kapulisan at mga awtoridad) | blank2_name_sec2 = Bulaklak ng lungsod | blank2_info_sec2 = [[Prunus mume|Plum blossom]]<ref name="torchrelay"/> }} Ang '''Wuhan''' ({{IPAc-cmn|AUD|zh-Wuhan.ogg|wu|3|.|h|an|4}}; {{zh|s={{linktext|武汉}}|t={{linktext|武漢}}}}) ay ang kabisera at pinakamalaking lungsod ng lalawigan ng [[Hubei]], [[Tsina]].<ref>{{cite web|title=Illuminating China's Provinces, Municipalities and Autonomous Regions|url=http://www.china.org.cn/english/features/43585.htm|publisher=PRC Central Government Official Website|accessdate=2018-02-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20140619213235/http://www.china.org.cn/english/features/43585.htm|archive-date=June 19, 2014|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> Ito ang [[Talaan ng mga lungsod sa Tsina ayon sa populasyon|pinakamataong lungsod]] sa [[Gitnang Tsina]]<ref name="Focus on Wuhan, China">{{cite web |url=http://www.tradecommissioner.gc.ca/eng/document.jsp?did=96289&cid=512&oid=32 |title=Focus on Wuhan, China |publisher=The Canadian Trade Commissioner Service |accessdate=February 10, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131212120036/http://www.tradecommissioner.gc.ca/eng/document.jsp?did=96289&cid=512&oid=32 |archive-date=December 12, 2013 |dead-url=yes |df=mdy-all }}</ref> na may populasyon ng higit sa 10 milyon, ang [[Talaan ng mga lungsod sa Tsina ayon sa populasyon|pampitong pinakamataong lungsod ng bansa]], at isa sa siyam na mga [[Pambansang Gitnang Lungsod]] ng Tsina.<ref>{{Cite web |url=http://usa.chinadaily.com.cn/a/201802/09/WS5a7ce35fa3106e7dcc13baec.html |script-title=zh:国家中心城市 |trans-title=National central cities |author=Zhao Manfeng ({{lang|zh-hans|赵满丰}}) |website=usa.chinadaily.com.cn |access-date=2018-05-20 |title=Archived copy |archive-url=https://web.archive.org/web/20180520124743/http://usa.chinadaily.com.cn/a/201802/09/WS5a7ce35fa3106e7dcc13baec.html |archive-date=May 20, 2018 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref> Ito ay nasa silangang [[Kapatagan ng Jianghan]], sa gitnang kahabaan ng tagpuan ng [[Ilog Yangtze]] sa [[Ilog Han (Hubei)|Ilog Han]]. Bilang isang lungsod na nagmumula sa pagsasama ng tatlong mga lungsod, [[Distrito ng Wuchang|Wuchang]], [[Hankou]], at [[Distrito ng Hanyang|Hanyang]], nakilala ang Wuhan bilang "Lansangang bayan ng Tsina" (九省通衢),<ref name="图文:黄金十字架写就第一笔"/> at hawak nito ang katayuang [[sub-probinsiyal]]. Umaabot nang 3,500 taon ang kasaysayan ng Wuhan.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/place/Wuhan|title=Wuhan {{!}} China|website=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2019-06-13}}</ref> Ito ang kinalalagyan ng [[Himagsikan ng Wuchang]], na humantong sa pagbagsak ng [[Dinastiyang Qing]] at ang pagtatag ng [[Republika ng Tsina (1912–1949)|Republika ng Tsina]].<ref>{{Cite web|url=https://blogs.britannica.com/2011/10/wuchang-uprising-double-ten-10101911.html|title=The Wuchang Uprising on Double Ten (10/10/1911) {{!}} Britannica Blog|website=blogs.britannica.com|access-date=2019-06-13|archive-date=2018-04-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20180408204155/http://blogs.britannica.com/2011/10/wuchang-uprising-double-ten-10101911.html|url-status=dead}}</ref> Panandaliang naging kabisera ng Tsina ang Wuhan noong 1927 sa ilalim ng [[Makakaliwang politika|kaliwang kapulungan]] [[Pamahalaan ng Republika ng Tsina sa Wuhan|pamahalaan]] ng [[Kuomintang]] (KMT) na pinamunuan ni [[Wang Jingwei]].<ref name="Remaking the Chinese City">{{cite book|title=Remaking the Chinese City: Modernity and National Identity, 1900-1950|author=Stephen R. MacKinnon|publisher=University of Hawaii Press|year=2002|isbn=978-0824825188|pages=161|authorlink=Wuhan's Search for Identity in the Republican Period}}</ref> Kalaunan ay naglingkod ang lungsod ay bilang kabisera ng Tsina sa kasagsagan ng digmaan noong 1937 sa loob ng 10 buwan, noong [[Ikalawang Digmaang Tsino-Hapones]].<ref name="AN AMERICAN IN CHINA: 1936-39 A Memoir">{{cite web|url=http://www.willysthomas.net/HankowInfo.htm|title=AN AMERICAN IN CHINA: 1936-39 A Memoir|archive-url=https://web.archive.org/web/20130512075531/http://www.willysthomas.net/HankowInfo.htm|archive-date=May 12, 2013|dead-url=yes|accessdate=February 10, 2013|df=mdy-all}}</ref><ref name="Wuhan, 1938">{{cite book|title=Wuhan, 1938: War, Refugees, and the Making of Modern China|author=Stephen R. MacKinnon|date=2008-05-21|publisher=University of California Press|isbn=978-0520254459|pages=12}}</ref> Noong [[Himagsikang Pangkalinangan]], naganap ang isang armadong labanan sa pagitan ng dalawang magkasalungat na mga pangkat na naglalaban para sa kapangyarihan sa lungsod; ito ay naging kilala bilang [[Insidente sa Wuhan]]. Kasalukuyang kilala ang Wuhan bilang sentro ng politika, ekonomiya, pananalapi, komersiyo, kalinangan, at edukasyon ng Gitnang Tsina.<ref name="Focus on Wuhan, China" /> Ito ay isang pangunahing pusod ng transportasyon, kalakip ng dose-dosenang mga daambakal, daan at mabilisang daanan na dumaraan sa lungsod at nag-uugnay sa ibang mga pangunahing lungsod.<ref>{{Cite web|url=http://www.mofcom.gov.cn/aarticle/resume/n/200906/20090606358864.html|title=武汉获批全国首个交通枢纽研究试点城市|last=|first=|date=2009-06-25|website=Ministry of Commerce of the People's Republic of China|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Dahil sa napakahalagang gampanin nito sa panloob na transportasyon, minsang tinutukoy ang Wuhan bilang "ang [[Chicago]] ng Tsina" ng banyagang mga sanggunian.<ref name="timemagazine" /><ref name="Chicago is all over the place" /><ref name="水野幸吉 Mizuno Kokichi 2014 3" /> Ang "Ginintuang Daanang-tubig" ng [[Yangtze|Ilog Yangtze]] at ng pinakamalaking sangay nito, ang [[Ilog Han (Hubei)|Ilog Han]], ay bumabagtas sa pook urbano at hinahati ang Wuhan sa tatlong mga distrito: [[Distrito ng Wuchang|Wuchang]], [[Hankou]], at [[Distrito ng Hanyang|Hanyang]]. Tumatawid sa Yangtze sa lungsod ang [[Tulay ng Ilog Yangtze sa Wuhan]]. Di-kalayuan matatagpuan ang [[Saplad ng Tatlong Bangin]], ang [[Talaan ng pinakamalaking mga estasyon ng kuryente sa mundo|pinakamalaking estasyon ng kuryente sa mundo]] ayon sa [[nakakabit na kapasidad]]. Habang naging isang nakagisnang lugar ng paggawa ang Wuhan sa loob ng maraming mga dekada, isa na rin ito sa naging mga lugar na naghihikayat ng makabagong pagbabago sa industriya. Ang Wuhan ay binubuo ng tatlong mga pambansang sona ng pagpapaunlad, apat na siyentipiko at teknolohikong mga liwasang pagpapaunlad, higit sa 350 mga suriang pananaliksik, 1,656 na mga negosyo sa makabagong teknolohiya, maraming mga ''enterprise incubator'', at mga pamumuhunan mula sa 230 Fortune Global ng 500 mga kompanya.<ref>{{Cite web|url=https://www.tradecommissioner.gc.ca/china-chine/market-facts-faits-sur-le-marche/96289.aspx?lang=eng|title=Focus on Wuhan, China|last=Government of Canada|first=Foreign Affairs Trade and Development Canada|date=2009-09-08|website=www.tradecommissioner.gc.ca|access-date=2019-06-13}}</ref> Nakalikha ito ng [[Kabuuan ng Gawang Katutubo|GDP]] na US$ 224 bilyon noong 2018. Nakahimpil sa lungsod ang [[Dongfeng Motor Corporation]], isang tagagawa ng mga kotse. Tahanan din ang Wuhan ng maraming mga kilalang surian sa mataas na edukasyon, kabilang na ang [[Unibersidad ng Wuhan]] na pumapangatlo sa buong bansa noong 2017,<ref>{{Cite web|url=http://www.cuaa.net/cur/2014/xjindex.shtml|title=校友会2017中国大学排行榜700强揭晓,北京大学十连冠--艾瑞深校友会网2019中国大学排行榜,中国大学研究生院排行榜,中国一流大学,中国大学创业富豪榜,中国独立学院排行榜,中国民办大学排行榜|website=www.cuaa.net|language=en|access-date=2019-06-13|archive-date=2019-06-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20190606145337/http://www.cuaa.net/cur/2014/xjindex.shtml|url-status=dead}}</ref> at ang [[Huazhong University of Science and Technology]]. Dumanas ang Wuhan noon sa mga banta ng [[pagbaha]],<ref>{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/cities/2019/jan/23/inside-chinas-leading-sponge-city-wuhans-war-with-water|title=Inside China's leading 'sponge city': Wuhan's war with water|last=Jing|first=Li|date=2019-01-23|work=The Guardian|access-date=2019-06-13|language=en-GB|issn=0261-3077}}</ref> na nagpa-udyok sa pamahalaan na maglunsad ng mga mekanismong absorsiyon na di-nakapipinsala sa kalikasan upang maibsan ang pagbaha.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2017/09/17/asia/china-sponge-cities/index.html|title=China's 'sponge cities' aim to re-use 70% of rainwater|last=Hartley|first=Asit K. Biswas, Kris|website=CNN|access-date=2019-06-13}}</ref> Noong 2017, itinalaga ng [[UNESCO]] ang Wuhan bilang isang [[Creative Cities Network|Malikhaing Lungsod]] sa larangan ng pagdidisenyo.<ref>{{Cite web|url=https://en.unesco.org/creative-cities//node/1086|title=Wuhan {{!}} Creative Cities Network|website=en.unesco.org|access-date=2019-06-13}}</ref> Ibinukod ng ''[[Globalization and World Cities Research Network]]'' ang Wuhan bilang isang ''Beta world city''. Dinaos ang [[2011 FIBA Asia Championship]] sa [[Himnasyon ng Wuhan]], at isa ito sa mga naging tagpo ng [[2019 FIBA Basketball World Cup]].<ref name="fiba.com">[http://www.fiba.com/basketballworldcup/2019 The Official website of the 2019 FIBA Basketball World Cup] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170527030949/http://www.fiba.com/basketballworldcup/2019|date=May 27, 2017}}, FIBA.com, Retrieved 9 March 2016.</ref> Idinaos din sa lungsod ang Ikapitong ''[[Military World Games]]'' mula Oktubre 18 hanggang 27, 2019.<ref>{{Cite web|url=http://www.xinhuanet.com/english/2017-11/26/c_136780684.htm|title=7th Military World Games to be held in Wuhan in 2019 - Xinhua {{!}} English.news.cn|website=www.xinhuanet.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20180520124235/http://www.xinhuanet.com/english/2017-11/26/c_136780684.htm|archive-date=May 20, 2018|dead-url=no|access-date=2018-05-20|df=mdy-all}}</ref><ref>http://www.wuhan2019mwg.com official site</ref> Magmula noong kahulihan ng Enero 2020, nasa ilalim ng [[Mga lockdown sa Hubei (2020)|paglo-lockdown ang lungsod]] dahil sa [[Pandemya ng COVID-19|kamakailang paglaganap]] ng [[SARS-CoV-2]].<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/01/27/asia/china-wuhan-coronavirus-reaction-intl-hnk/index.html|title=China's unprecedented reaction to the Wuhan virus probably couldn't be pulled off in any other country|first=James|last=Griffiths|website=CNN|access-date=2020-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128015515/https://www.cnn.com/2020/01/27/asia/china-wuhan-coronavirus-reaction-intl-hnk/index.html|archive-date=Enero 28, 2020|url-status=live}}</ref> Ipinalalagay ng ilan na lumitaw ang epidemya sa [[Huanan Seafood Wholesale Market|Pamilihang Pakyawan ng Pagkaing-dagat ng Huanan]] sa [[Distrito ng Jianghan]], na nakasara na mula noon.<ref>{{Cite web|url=https://globalnews.ca/news/6457872/wuhan-china-coronavirus-quarantine/|title=Here’s what Wuhan, China looks like under quarantine for coronavirus|website=Global News|language=en|access-date=2020-01-28}}</ref> Tinatayang nasa limang milyong katao ang nakaalis ng lungsod bago nagsimula ang lockdown, na nag-udyok ng poot at pagbatikos sa pamahalaan dahil sa huling [[Kuwarentenas|pagkukuwarentenas]] sa lungsod.<ref>{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/5-million-left-wuhan-before-coronavirus-quarantine-2020-1|title=5 million people left Wuhan before China quarantined the city to contain the coronavirus outbreak|last=Collman|first=Ashley|website=Business Insider|access-date=2020-01-28}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/2020/01/29/800938047/angry-chinese-ask-why-their-government-waited-so-long-to-act-on-coronavirus|title=Angry Chinese Ask Why Their Government Waited So Long To Act On Coronavirus|website=NPR.org|language=en|access-date=2020-01-31}}</ref> ==Etimolohiya== {{Infobox Chinese |pic=Wuhan (Chinese characters).svg |piccap="{{link text|Wuhan}}" sa [[Pinapayak na panitik ng wikang Intsik|Pinapayak]] (itaas) at [[Tradisyonal na panitik ng wikang Intsik|Nakagisnang]] (ibaba) mga Tsinong panitik |picupright=0.425 |w=Wu<sup>3</sup>-han<sup>4</sup> |gr=Wuuhann |bpmf=ㄨˇ&nbsp;&nbsp;&nbsp;ㄏㄢˋ |s={{link text|武汉}} |t={{link text|武漢}} |p=Wǔhàn |mi={{IPAc-cmn|AUD|zh-Wuhan.ogg|wu|3|.|h|an|4}} |suz=Vû-hǒe |j=Mou<sup>5</sup>-hon<sup>3</sup> |y=Móuh-hon |ci={{IPAc-yue|m|ou|5|.|h|on|3}} |poj=Bú-hàn |order=st |l="[Ang pinagsamang mga lungsod ng] Wǔ[chāng] at Hàn[kǒu]" }} Ang pangalang "Wuhan" ay isang ''[[portmanteau]]'' o pagsasama ng dalawang pangunahing mga lungsod sa hilaga at katimugang mga pampang ng [[Ilog Yangtze]] na bumubuo sa daklungsod ng Wuhan. Tumutukoy ang "Wu" sa lungsod ng [[Distrito ng Wuchang|Wuchang]] ({{zh|c=武昌}}), na nasa katimugang pampang ng Yangtze, habang ang "Han" naman ay tumutukoy sa [[Hankou]] ({{zh|s=汉口}}), na nasa hilagang pampang ng Yangtze. Noong 1926, umabot ang [[Northern Expedition]] sa lugar ng Wuhan at ipinasiyang isanib ang Hankou, Wuchang at [[Distrito ng Hanyang|Hanyang]] para maging isang lungsod upang makalikha ng bagong kabisera para sa Nasyonalistang Tsina. Noong Enero 1, 1927,<ref name="history1">{{cite web|script-title=zh:武汉市历史沿革|url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/15225.html|date=6 August 2014|accessdate=6 April 2018|website=XZQH.org |quote={{lang|zh-hans|1927年1月1日,中央临时联席会议宣布,国民政府在汉口开始办公。国民政府命令将武昌、汉口、汉阳三镇合为京兆区,定名"武汉",作为临时首都。4月16日,武汉市政委员会成立,武昌市政厅撤销;三镇首次统一行政建制。}}|language=zh-hans|publisher=行政区划网站xzqh.org|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20171211161122/http://www.xzqh.org/html/show/hb/15225.html|archive-date=December 11, 2017|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> ang naging lungsod ay inihayag bilang '{{zh|t={{linktext|武漢}}|labels=no}}' (ang tradisyonal na mga Tsinong panitik para sa 'Wuhan'), na paglaon ay [[Pinapayak na panitik ng wikang Intsik|ginawang payak]] bilang '{{lang|zh-hans|武汉}}'.<ref name="历史沿革">{{cite web| url=http://jianghan.gov.cn/zoujinjianghan/lsyg/201202/t20120214_41133.html|script-title=zh:历史沿革| accessdate=March 21, 2012| url-status=dead| archiveurl=https://web.archive.org/web/20120625224752/http://www.jianghan.gov.cn/zoujinjianghan/lsyg/201202/t20120214_41133.html| archivedate=June 25, 2012}}</ref><ref name="江汉综述">{{cite web | url=http://www.whfz.gov.cn:8080/pub/dqwx/qnj/jhnj07/content.htm | script-title=zh:江汉综述 | accessdate=March 21, 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20140202181053/http://www.whfz.gov.cn:8080/pub/dqwx/qnj/jhnj07/content.htm | archive-date=February 2, 2014 | url-status=live | df=mdy-all }}</ref><ref name="武汉的由来">{{cite web | url=http://www.whdaj.gov.cn/jcfm/zg-01.htm | script-title=zh:"武汉"的由来 | accessdate=March 31, 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20120425210116/http://www.whdaj.gov.cn/jcfm/zg-01.htm | archive-date=April 25, 2012 | url-status=dead | df=mdy-all }}</ref> ==Kasaysayan== ===Sinaunang kasaysayan=== Pinamayanan na ang lugar ng Wuhan sa loob ng 3,500 taon. Matatagpuan sa kasalukuyang [[Distrito ng Huangpi]] ang [[Panlongcheng]], isang sityong arkeolohiko na pangunahing ini-uugnay sa [[kultura ng Erligang]] (mga 1510 – mga 1460 B.K.) (na kakaunti lamang ang nakatira noong unang bahagi ng [[Kultura ng Erlitou|panahon ng Erlitou]]). Noong [[Kanluraning Zhou]] ang [[E (estado)|Estado ng E]], na isinunod ang pangalan sa isang panitik na daglat ng lalawigan ng Hubei, ay humawak sa kasalukuyang lugar ng Wuchang sa timog ng Ilog Yangtze. Pagkaraang sakupin ang estado ng E noong 863 B.K., pinamumuan ng [[Chu (estado)|Estado ng Chu]] ang kasalukuyang lugar ng Wuhan sa loob ng nalalabing mga panahon ng Kanluraning Zhou at [[Silanganing Zhou]]. <!-- This claim needs documentation- I've seen it on a bunch of threads but I haven't seen good proof------After the [[State of Huang]] was conquered by State of Chu in the summer of 648 BC,<ref>《左传·僖公十二年》:“黄人恃诸侯之睦于齐也,不共楚职,曰:“自郢及我九百里,焉能害我?” 夏,楚灭黄。”</ref> the people of Huang were moved into the area in and around present-day Wuhan. Local geographical terms including the name of Wuhan's Huangpi District were named after the State of Huang.--> ===Sinaunang Imperyo ng Tsina=== Noong [[dinastiyang Han]], naging isang maabalang pantalan ang Hanyang. Ang [[Labanan sa Xiakou]] noong 203 P.K. at ang [[Labanan sa Jiangxia]] limang taon pagkaraan ng nasabing labanan ay ipinakipaglaban dahil sa kontrol sa Jiangxia Commandery (kasalukuyang [[Distrito ng Xinzhou, Wuhan|Distrito ng Xinzhou]] sa hilagang-silangang Wuhan). Noong taglamig ng 208/9 P.K., naganap sa lugar ng mga bangin malapit sa Wuhan ang [[Labanan sa mga Pulang Bangin]], ang isa sa pinakatanyag na mga labanan sa [[kasaysayan ng Tsina]] at mahalagang kaganapan sa ''[[Romansa ng Tatlong Kaharian]]'' (''Romance of the Three Kingdoms'').<ref>"The engagement at the Red Cliffs took place in the winter of the 13th year of Jian'an, probably about the end of 208."{{Harvcol|de Crespigny|1990|pp=264}}</ref> Noong mga panahong iyon, itinayo ang mga pader upang maprotektahan ang Hanyang (206 P.K.) at Wuchang (223 P.K.). Ang huling nabanggit na kaganapan ay tumatanda sa pagtatatag ng Wuhan. Noong 223 P.K., itinayo sa Wuchang na panig ng Ilog Yangtze ang [[Toreng Yellow Crane]], isa sa [[Apat na mga Dakilang Tore ng Tsina]], sa utos ni [[Sun Quan]], pinuno ng [[Silanganing Wu]]. Naging banal na lugar ng [[Taoismo]] ang tore.<ref>Images of the Immortal: The Cult of [[Lü Dongbin]] at the Palace of Eternal Joy by Paul R. Katz, University of Hawaii Press, 1999, page 80</ref> Dahil sa mga kaguluhan sa pagitan ng mga estado ng Silanganing Wu at [[Cao Wei]], noong taglagas ng 228 P.K.,{{efn|name=fn1|Nabanggit sa biograpiya ni Man Chong sa ''Sanguozhi'' na naganap ang mga kaganapang ito sa ikatlong taon ng panahon ng Taihe (227–233) ng pamumuno ni Cao Rui, iyan ay ang taong 229 P.K. o Pagkaraan ng kapanganakan ni Kristo. Mali ito. Ito ay sa katunayan ang ikalawang taon ng panahon ng Taihe iyan ay ang taong 228 P.K., ayon sa ''Zizhi Tongjian''.<ref>''Zizhi Tongjian'' vol. 71.</ref>}} Iniutos ni [[Cao Rui]], apo ni [[Cao Cao]] at ang ikalawang emperador ng estado ng Cao Wei, si heneral [[Man Chong]] upang mamuno ng mga kawal papuntang Xiakou ({{lang|zh-hant|夏口}}; sa kasalukuyang Wuhan).<ref>http://www.ibiblio.org/chinesehistory/contents/06dat/geo.html#wuhan {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180408204923/http://www.ibiblio.org/chinesehistory/contents/06dat/geo.html#wuhan |date=April 8, 2018 }} Hanyang was founded during the Sui dynasty (581-618); and Hankou, then known as Hsia-k'ou, during the Song (Sung) dynasty (960-1279).</ref><ref>(秋,使曹休從廬江南入合肥,令寵向夏口。) ''Sanguozhi'' vol. 26.</ref> Noong 279 P.K., sinakop ni [[Wang Jun (dinastiyang Jin)|Wang Jun]] at ng kaniyang mga hukbo ang mga estratehikong pook sa teritoryo ng Wu tulad ng [[Distrito ng Xiling|Xiling]] (sa kasalukuyang [[Yichang]], Hubei), Xiakou ({{lang|zh-hant|夏口}}; kasalukuyang Hankou) at Wuchang ({{lang|zh|武昌}}; kasalukuyang [[Ezhou]], Hubei). Noong taglagas ng 550 P.K., ipinadala ni [[Hou Jing]] si Ren Yue upang salakayin si Xiao Si ({{lang|zh-hant|蕭嗣}}), anak nina Xiao Daxin at Xiao Fan. Napatay ni Ren si Xiao Si sa labanan, at nang hindi na niya kayang lumaban, sumuko si Xiao Daxin, kaya nakuha at nakontrol ni Hou ang kaniyang lupa. Samantala, binalak ni Xiao Guan (na sa mga panahong iyon ay nakatira sa Jiangxia, {{lang|zh-hant|江夏}}, sa kasalukuyang Wuhan), na salakayin si Hou, ngunit ikinagalit ito ni Xiao Yi na naniniwalang may balak si Xiao Guan para sa trono, at ipinadala niya si Wang para salakayin siya. Noong tag-init ng 567 P.K., inatasan ni Chen Xu si [[Wu Mingche]] bilang gobernador ng Lalawigan ng Xiang at ibinigay sa kaniya ang pamumuno ng malaking bahagi ng mga hukbo laban sa Hua, kasama ang Chunyu Liang ({{lang|zh|淳于量}}). Nagkatagpo ang magkalabang mga panig sa Zhuankou ({{lang|zh|沌口}}, sa kasalukuyang Wuhan). Matagal nang kilala ang lungsod bilang sentro ng mga sining (lalo na sa tula) at mga pag-aaral na intelektuwal. Bumisita si [[Cui Hao (manunula)|Cui Hao]], isang bantog na manunula ng [[dinastiyang Tang]], sa Toreng Yellow Crane noong unang bahagi ng ika-8 siglo; sa tulong ng kaniyang tula, naging pinakabantog na gusali ito sa katimugang Tsina.<ref name="Wan1">Wan: Page 42.</ref> Noong tagsibol ng 877 P.K., binihag ni [[Wang Xianzhi (rebelde)|Wang Xianzhi]] ang Prepektura ng E ({{lang|zh-hant|鄂州}}, sa kasalukuyang Wuhan). Bumalik muli siya sa hilaga, sumama muli sa mga puwersa ni Huang, at pinalibutan nila ang Song Wei sa Prepektura ng Song ({{lang|zh-hant|宋州}}, sa kasalukuyang [[Shangqiu]], [[Henan]]). Noong taglamig ng 877 P.K., sinamsam ni [[Huang Chao]] ang mga Prepektura ng Qi at Huang ({{lang|zh-hant|黃州}}, sa kasalukuyang Wuhan). Bago dumating si [[Kublai Khan]] noong 1259, nakarating sa kaniya ang balitang namatay na si [[Möngke]]. Ipinasiya niyang ilihim ang kamatayan ng kaniyang kapatid at ipinagpatuloy ang pananalakay sa lugar ng Wuhan, malapit sa [[Yangtze]]. Habang pinalibutan ng hukbo ni Kublai ang [[Distrito ng Wuchang|Wuchang]], sumama sa kaniya si Uryankhadai.{{Citation needed|date=Abril 2012}} Ang kasalukuyang [[Pagoda ng Wuying]] ay itinayo sa kahulihan ng [[dinastiyang Song]] sa kasagsagan ng mga pag-atake ng mga puwersang Monggol. Sa ilalim ng mga pinunong [[Monggol]] ([[dinastiyang Yuan]], pagkaraan ng taong 1301), naging kabisera ng lalawigan ng Hubei ang [[prepektura]] ng Wuchang, na nakahimpil sa bayan. Ang Hankou mula [[Dinastiyang Ming|Ming]] hanggang sa huling bahagi ng [[Dinastiyang Qing|Qing]] ay nasa ilalim ng pamamahala ng lokal na pamahalaan sa [[Distrito ng Hanyang|Hanyang]], bagamat isa na ito sa apat na pangunahing mga pamilihang pambansa ({{zh|labels=no|s=[[:zh:四大名镇]]}}) ng dinastiyang Ming. ===Dinastiyang Qing=== Itinayo ang [[Templo ng Guiyuan]] ng Hanyang sa ika-15 taon ni Shunzhi (1658).<ref>{{cite web |url=http://www.guiyuanchansi.com.cn/list.php?fid=82 |script-title=zh:归元描述 - 归元禅寺 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180203235744/http://www.guiyuanchansi.com.cn/list.php?fid=82 |archivedate=February 3, 2018 |quote={{lang|zh-Hans|归元禅寺位于武汉市汉阳区,东眺晴川阁、南滨鹦鹉洲、北邻古琴台,占地153亩,是湖北省重点文物保护单位。由浙江僧人白光、主峰于清顺治十五年(1658年)依王氏葵园而创建。}}}}</ref> Sa pasimula ng ika-18 siglo, ang Hankou ay naging isa sa apat na pinakamahalagang mga bayan ng Tsina sa kalakalan. Noong kahulihan ng ika-19 siglo, idinugtong ang mga daambakal sa hilaga–patimog na aksis sa lungsod, kaya naging isang mahalagang lugar ang Wuhan ng [[Paglipat-lipat ng barko|paglipat-lipat ng mga kalakal at kargamento]] (''transshipment'') sa pagitan ng trapikong riles at trapikong ilog. Sa panahon ding ito nakakuha ang mga banyagang kapangyarihan ng mga konsesyon sa kalakalan. Hinati sa mga distritong pangkalakalan na hawak ng mga dayuhan ang baybay ng ilog ng Hankou. Ang mga distritong ito ay may mga tanggapan ng kompanyang pangangalakal, bodega, at pasilidad ng daungan. Ang mga Pranses ay may [[Konsesyon (teritoryo)|konsesyon]] sa Hankou.<ref>[https://books.google.com/books?id=USFD_d-d7FhgC&pg=PA83&dq=french+Guangzhouwan&cd=2#v=onepage&qa=french%20Guangzhouwan&f=false ''Greater France: A History of French Overseas Expansion'', Google Print, p. 83], Robert Aldrich, Palgrave Macmillan, 1996, {{ISBN|0-312-16000-3}}</ref> [[Talaksan:Wuhan 1864.jpg|thumb|left|Wuhan noong 1864]] Sa kasagsagan ng [[Himagsikang Taiping]], hinawak ng mga puwersa ng mga rebelde ang lugar ng Wuhan sa loob ng maraming mga taon, at winasak ang Toreng Yellow Crane, [[Pagoda ng Wuying|Templong Xingfu]], [[Templong Zhuodaoquan]] at iba pang mga gusali. Noong [[Ikalawang Digmaang Opyo]] (kilala sa Kanluranin bilang Digmaang Arrow, 1856–1860), tinalo ng mga banyagang kapangyarihan ang pamahalaan ng dinastiyang Qing, at nilagdaan nito ang [[mga Kasunduan ng Tianjin]] at ang [[Kumbensiyon ng Peking]], na nagtatakdang gawing mga daungang pangangalakal (''trading ports'') ang labing-isang mga lungsod, kabilang ang Hankou. Noong Disyembre 1858, pinamunuan ni [[James Bruce, Ikawalong Erl ng Elgin]], Mataas na Komisyoner sa Tsina, ang pagbiyahe ng apat na mga barkong pandigma sa Ilog Yangtze patungong Wuhan upang mangalap ng kinakailangang impormasyon para sa pagbubukas ng daungang pangangalakal sa Wuhan. Noong tagsibol ng 1861, ipinadala sa Wuhan sina Tagapayo Harry Parkes at Almirante Herbert upang buksan ang isang daungang pangangalakal. Sa batayan ng Kumbensiyon ng Peking, tinapos ni Harry Parkes ang Kasunduang Hankou Lend-Lease kasama si Guan Wen, ang gobernador-heneral ng Hunan at Hubei. Ito ay nagpabili ng 30.53 kilometro kuwadrado (11.79 milyang kuwadrado) na sakop sa kahabaan ng Ilog Yangtze (mula sa kasalukuyang Daang Jianghan hanggang Daang Hezuo) upang maging isang Konsesyong Briton at pinahintulutan ang Britanya na makapagtatag ng kanilang konsulado sa konsesyon. Kaya naging isang bukas na daungang pangangalakal ang Hankou.{{citation needed|date=Agosto 2019}} [[Talaksan:Hankow Bund c. 1900.jpg|thumb|Mga dayuhang konsesyon sa kahabaan ng Hankow Bund, mga taong 1900.]] Noong 1889, inilipat si [[Zhang Zhidong]], opisyal ng Qing, mula puwestong [[Birey ng Liangguang]] (mga lalawigan ng [[Guangdong]] at [[Guangxi]]) sa [[Birey ng Huguang]] (mga lalawigan ng [[Hunan]] at [[Hubei]]). Pinamunuan niya ang lalawigan s loob ng 18 taon, hanggang 1907. Sa panahong ito, ipinaliwanag niya ang teoriya ng "Tsinong pag-aaral bilang saligan, Kanluraning pag-aaral para sa paglalapat," na kilala bilang huwarang ti-yong. Nagtayo siya ng maraming mga industriyang mabibigat, nagtatag siya Hanyang Steel Plant, Minahang Bakal ng [[Huangshi|Daye]], Minahang Karbón ng Pingxiang, at Hubei Arsenal at nagtayo ng pampook na mga industriyang tela, na nagpasulong sa lumalagong makabagong industriya sa Wuhan. Samantala, sinimulan niya ang pagbabago sa edukasyon. Binuksan niya ang dose-dosenang mga makabagong organisasyon sa edukasyon, tulad ng Akademya ng Klasikong Pag-aaral ng Lianghu (Hunan at Hubei; ''Lianghu Academy of Classical Learning''), Pangkalahatang Suriang Pambayan (''Civil General Institute''), Pangkalahatang Suriang Pangmilitar (''Military General Institute''), Surian ng mga Wikang Dayuhan (''Foreign Languages Institute'') at Pangkalahatang Paaralang Pantagapagturo ng Lianghu (Hunan and Hubei; ''Lianghu General Normal School''), at pumili siya ng maraming mga estudyante para makapag-aral sa ibayong-dagat, na nagpataguyod sa pagpapaunlad ng makabagong edukasyon ng Tsina. Dagdag pa ang pagsasanay niya ng isang makabagong militar at pagbubuo niya ng isang makabagong hukbo sa Hubei. Lahat ng mga ito ay nakapaglatag ng matibay na pundasyon para sa modernisasyon ng Wuhan.{{citation needed|date=Agosto 2019}} Unang nakilala bilang Hubei Arsenal, ang [[Hanyang Arsenal]] ay itinatag ni [[Zhang Zhidong]] noong 1891. Pinauwi niya ang mga pondong para sa [[Plota ng Nanyang]] sa [[Guangdong]] upang maitayo ang taguan ng mga sandata. Nagkakahalaga ito ng humigit-kumulang 250,000 [[libra esterlina]] at itinayo ito sa loob ng 4 na taon.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=V682XHpDLXoC&pg=PA414&dq=new+chinese+rifle+factory+han+yang#v=onepage&q&f=false|title=The Chinese Recorder|author=Kathleen L Lodwick|year=2009|publisher=BiblioBazaar, LLC|location=|page=414|isbn=978-1-115-48856-3|accessdate=2010-06-28}}</ref> On 23 April 1894, construction was completed and the arsenal, occupying some {{Convert|40|acre|m2}}, could start production of small-caliber cannons. It built magazine-fed rifles, Gruson quick fire guns, and cartridges.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=-dlcXDzGf4EC&pg=PA386&dq=new+chinese+rifle+factory+han+yang#v=onepage&q=new%20chinese%20rifle%20factory%20han%20yang&f=false|title=Northern China, the Valley of the Blue River, Korea. 43 Maps and Plans|author=Anon|year=2009|publisher=READ BOOKS|location=|page=386|isbn=978-1-4446-7840-6|accessdate=2010-06-28}}</ref> ====Himagsikang Wuchang==== {{Main|Himagsikang Wuchang}} [[Talaksan:WuchangUprising.jpg|thumb|left|Memoryal ng Himagsikang Wuchang, ang unang sityo ng pamahalaang rebolusyonaryo noong 1911]] [[Talaksan:Hankow 1915.jpg|right|thumb|Ang kasalukuyang Wuhan noong 1915]] Pagsapit ng 1900, ayon sa magasin ng Collier's, Hankau, ang mabilis na lumalago at papaunlad na komunidad sa Ilog Yangtze, ay "ang St. Louis at Chicago ng Tsina."<ref name="Chicago is all over the place" /> Noong Oktubre 10, 1911, inilunsad ng mga tagasunod ni [[Sun Yat-sen]] ang [[Himagsikang Wuchang]] (''Wuchang Uprising''),<ref name="tonsi86">{{cite book |last1=Dai |first1=Yi (戴逸) |last2=Gong |first2=Shuduo (龔書鐸) |year=2003 |script-title=zh:中國通史. 清 |publisher=Intelligence press |isbn=962-8792-89-X |pages=86–89}}</ref> na humantong sa pagbagsak ng [[dinastiyang Qing]],<ref name="fenby">Fenby, Jonathan. [2008] (2008). The History of Modern China: The Fall and Rise of a Great Power. {{ISBN|978-0-7139-9832-0}}. pg 107, pg 116, pg 119.</ref> gayon din ang pagtatatag ng [[Republika ng Tsina (1912–1949)|Republika ng Tsina]].<ref name="Welland, Sasah Su-ling 2007 pg 87">Welland, Sasah Su-ling. [2007] (2007). A Thousand Miles of Dreams: The Journeys of Two Chinese Sisters. Rowman Littlefield Publishing. {{ISBN|0-7425-5314-0}}, {{ISBN|978-0-7425-5314-9}}. pg 87.</ref> Naging kabisera ang Wuhan ng [[Makakaliwang politika|makakaliwa]]ng [[Pamahalaan ng Republika ng Tsina (Wuhan)|pamahalaan]] ng [[Kuomintang]] na pinamunuan ni [[Wang Jingwei]], bilang pagsalungat sa [[Pamahalaang nasyonalista|makakanang pamahalaan]] ni [[Chiang Kai-shek]] noong dekada-1920. Nagsimula sa Wuhan ang Himagsikang Wuchang ng Oktubre 1911 na nagpatalsik sa dinastiyang Qing.<ref name="tonsi86"/> Bago ang himagsikan, masigasig sa lungsod ang mga samaháng tutol sa Qing. Noong Setyembre 1911, isang pagsiklab ng mga pagtutol sa Sichuan ay pumilit sa mga awtoridad ng Qing na magpadala ng bahagi ng Bagong Hukbong nakahimpil sa Wuhan upang supilin ang panghihimagsik.<ref name="Wangke">Wang, Ke-wen. [1998] (1998). Modern China: An Encyclopedia of History, Culture and Nationalism. Taylor & Francis Publishing. {{ISBN|0-8153-0720-9}}, {{ISBN|978-0-8153-0720-4}}. pp 390-391.</ref> Noong Setyembre 14, natatag ang ''Literary Society'' ({{zh|labels=no|t=文學社}}) at ang ''Progressive Association'' ({{zh|labels=no|t=共進會}}), dalawang pampook na mga samaháng rebolusyonaryo sa Hubei,<ref name="Wangke"/> ng kanilang magkatulong na himpilan sa Wuchang at nagplano ng isang himagsikan. Sa umaga ng Oktubre 9, sumabog ang isang bomba sa tanggapan ng politikal na kaayusan nang wala pa sa panahon at nagpababala sa mga lokal na awtoridad.<ref name="gongtong6-3">{{cite book |last1=Wang |first1=Hengwei (王恆偉) |year=2006 |script-title=zh:中國歷史講堂 #6 民國. |publisher=[[Zhonghua Book Company]] |isbn=962-8885-29-4 |pages=3–7}}</ref> Ang pagpapahayag ng himagsikan, ''beadroll'' at ang opisyal na sagisag ng mga rebolusyonaryo ay napunta sa mga kamay ni noo'y gobernador-heneral ng Hunan at Hubei na si Rui Cheng, na pinag-utos ang paggiba ng himpilan sa parehong araw at humayo upang huliin ang mga rebolusyonaryong nakatala sa ''beadroll''.<ref name="gongtong6-3"/> Ito ay nagpapilit sa mga rebolusyonaryong maglunsad ng himagsikan nang mas-maaga.<ref name="tonsi86"/> Sa gabi ng Oktubre 10, nagpaputok ng mga armas ang rebolusyonaryo para ihudyat ang himagsikan sa mga kuwartel inhenyeriya ng [[Bagong Hukbo]] ng Hubei.<ref name="tonsi86"/> Namuno naman sila sa Bagong Hukbo ng lahat ng mga kuwartel para sumali sa rebolusyon.<ref name="spence">Spence, Jonathan D. [1990] (1990). The Search for Modern China. W. W. Norton & Company. {{ISBN|0-393-30780-8}}, {{ISBN|978-0-393-30780-1}}. pp 250-256.</ref> Sa ilalim ng paggabay nina Wu Zhaolin, Cai Jimin at iba pa, kinuha ng hukbong rebolusyonaryo na ito ang opisyal na tiráhan ng gobernador at mga tanggapan ng pamahalaan.<ref name="Wangke"/> Nagsitakas si Rui Cheng papunta sa barkong Chuyu. Tumakas din sa lungsod si Zhang Biao, ang komandante ng hukbong Qing. Umaga ng ika-11, nakuha ng hukbo rebolusyonaryo ang buong lungsod ng Wuchang, ngunit naglaho ang mga pinuno tulad nina Jiang Yiwu at Sun Wu.<ref name="tonsi86"/> Kaya inirekomenda ng walang pinuno na hukbong rebolusyonaryo si [[Li Yuanhong]], ang pangalawang gobernador ng hukbong Qing, bilang púnong komandante.<ref name="Harrison">Harrison Henrietta. [2000] (2000). The Making of the Republican Citizen: Political Ceremonies and Symbols in China, 1911-1929. Oxford University Press. {{ISBN|0-19-829519-7}}, {{ISBN|978-0-19-829519-8}}. pp 16-17.</ref> Itinatag ni Li ang Pamahalaang Militar ng Hubei, inihayag ang pagbuwag ng pamumunong Qing sa Hubei, ang pagtatatag ng ng Republika ng Tsina at inilathala ang isang bukas na telegrama na humihikayat sa ibang mga lalawigan na sumama sa rebolusyon.<ref name="tonsi86"/><ref name="Wangke"/> Pagkalat ng rebolusyon sa ibang mga bahagi ng bansa, itinuon ng pamahalaang Qing ang mga puwersang militar na loyalista upang supilin ang himagsikan sa Wuhan. Mula Oktubre 17 hanggang Disyembre 1, ipinagtanggol ng hukbong rebolusyonaryo at mga pampook na boluntaryo ang lungsod sa [[Labanan sa Yangxia]] laban sa mas-marami at mas-malakas sa armas na mga puwersang Qing na pinamunuan ni [[Yuan Shikai]]. Darating sa Wuhan si [[Huang Xing]] noong unang bahagi ng Nobyembre upang pamunuan ang hukbong rebolusyonaryo.<ref name="Wangke"/> Kasunod ng matinding labanan at maraming namatay at nasugatan, sinakop ng mga puwersa ng Qing ang Hankou at Hanyang. Subalit nagkasundo si Yuan na ihinto ang naka-ambang na pagsakop sa Wuchang at sumali sa mga usapang pangkapayapaan, na magbubunga paglaon sa pagbalik ni Sun Yat-sen mula sa pagkatapon at pagtatatag ng Republika ng China noong Enero 1, 1912.<ref name="Welland, Sasah Su-ling 2007 pg 87"/><ref name="Bergere">Bergere, Marie-Claire. Lloyd Janet. [2000] (2000). Sun Yat-sen. Stanford University Press. {{ISBN|0-8047-4011-9}}, {{ISBN|978-0-8047-4011-1}}. p 207.</ref> Sa pamamagitan ng Himagsikang Wuchang, nakilala rin ang Wuhan bilang dakong sinilangan ng [[Rebolusyong Xinhai]] na ipinangalan mula sa taong Xinhai sa kalendaryong Tsino.<ref name="tvbs">{{cite web |url=http://www.tvbs.com.tw/news/news_list.asp?no=yehmin20101010132707 |script-title=zh:雙十節是? 陸民眾:「國民黨」國慶 |publisher=TVBS |language=zh-tw |accessdate=2011-10-08 |title=Archived copy |archive-url=https://web.archive.org/web/20141110111857/http://www.tvbs.com.tw/news/news_list.asp?no=yehmin20101010132707 |archive date=November 10, 2014 |url-status=dead }}</ref> May mga museo at memoryal ang lungsod bilang pag-ala-ala sa rebolusyon at libu-libong mga martir na namatay habang ipinagtatanggol ang rebolusyon. ===Republika ng Tsina=== [[Talaksan:Hankou 1930.jpg|thumb|left|Isang mapa ng Wuhan na ipininta ng mga Hapones noong 1930, kalakip ang Hankou bilang pinakamaunlad na bahagi]] Kalakip ng hilagang karugtong ng [[Northern Expedition]], lumipat ang sentro ng Dakilang Rebolusyon sa limasan ng Ilog Yangtze mula sa limasan ng [[Ilog Perlas (Tsina)|Ilog Perlas]]. Noong Nobyembre 26, ipinasya ng KMT Central Political Committee na [[Mga makasaysayang kabisera ng Tsina|ilipat ang kabisera]] sa Wuhan mula Guangzhou. Noong kalagitnaan ng Disyembre, dumating sa Wuhan ang karamihan sa mga komisyoner ng ehekutibong sentral ng KMT at komisyoner ng pamahalaang pambansa, nagtatag ng pansamantalang pagpupulong na magkasama ang komisyoner ng ehekutibong sentral ng KMT at komisyoner ng pamahalaang pambansa, ginampanan ang pangunahing mga aktibidad ng punong tanggapan ng partidong sentral at ng Pamahalaang Nasyonal, inihayag na magtatrabaho sila sa Wuhan noong Enero 1, 1927, at ipinasiyang pagsamahin ang mga bayan ng Wuchang, Hankou, at Hanyang para gawing Lungsod ng Wuhan, na tinawag na "Distritong Kapital". Ang pamahalaang pambansa ay nasa Gusaling Nanyang sa Hankou, habang pinili ng mga punong tanggapn ng partidong sentral at ng ibang mga samahán na maghimpil sa Hankou o Wuchang.<ref name="Remaking the Chinese City"/> Noong Marso 1927, dumalo si [[Mao Zedong]] sa Ikatlong Plenum ng Komite ng Ehekutibong Sentral ng KMT sa Wuhan, na nilayong tanggalan si Heneral Chiang ng kaniyang kapangyarihan at hirangin si [[Wang Jingwei]] bilang pinuno. Naantala ang unang yugto ng Northern Expedition dahil sa hidwaang politikal sa Kuomintang kasunod ng pagbubuo ng pangkat sa [[Nanjing]] noong Abril 1927 laban sa umiiral na pangkat sa Wuhan.{{sfn|Taylor|2009|page=68}} Nagkita sa Wuhan ang mga kasapi ng [[Partidong Komunista ng Tsina]] na nakaligtas mula sa masaker ng Abril 12 atmuling inihalal si [[Chen Duxiu]] (Ch'en Tu-hsiu) bilang Kalihim Heneral ng Partido.<ref>Robert Jackson Alexander, ''International Trotskyism, 1929-1985: A Documented Analysis of the Movement'' (Duke University Press, 1991) p206</ref> May bahaging inudyukan ng [[Masaker sa Shanghai|paglilinis ng mga Komunista]] sa loob ng partido ang politikal na hidwaan, na tumanda ng katapusan ng [[First United Front]], at samdaling bumaba sa puwesto ng pagiging komandante ng Pambansang Hukbong Katihan ng Rebolusyonaryo si [[Chiang Kai-shek]].{{sfn|Taylor|2009|page=72}} Noong Hunyo 1927, nagpadala si [[Joseph Stalin|Stalin]] ng isang telegrama sa mga Komunista sa Wuhan, na humihiling ng mobilisasyon ng isang hukbo ng mga manggagawa at magsasaká.<ref>Harrison, ''The Long March to Power'', p. 111</ref> Ikina-alarma ito ni Wang Jingwei, na pumasiyang wakasan ang ugnayan sa mga Komunista at makipagkasundo kay Chiang Kai-shek. Ang [[kudeta sa Wuhan]] ay isang pagbabagong pampolitika noong Hulyo 15, 1927 na ginawa ni Wang Jingwei tungo kay Chiang Kai-shek at sa kaniyang karibal na pangkat ng KMT na nakabase sa [[Shanghai]]. Itinatag sa Wuhan noong Pebrero 21, 1927 ang Pamahalaang Nasyonalista ng Wuhan, at natapos noong Agosto 19, 1927.<ref name="Clark">Clark, Anne Biller. Clark, Anne Bolling. Klein, Donald. Klein, Donald Walker. [1971] (1971). Harvard Univ. Biographic Dictionary of Chinese communism. Original from the University of Michigan v.1. Digitized Dec 21, 2006. p 134.</ref> Pagkaraan ng katapusan ng Northern Expedition, itinaas ang pangmunisipyong antas ng Hankou sa munisipalidad na kontrolado ng pambansang pamahalaan. Noong [[pagbaha sa Tsina ng 1931]] na isa sa pinakanakamamatay na pagbaha sa kasaysayan ng mundo, naging kanlungan ang Wuhan para sa mga biktima ng pagbaha mula sa mga kalapit na lugar, na dumaragsa na simula noong kahulihan ng tagsibol. Ngunit nang bumaha mismo ang lungsod noong simula ng tag-init, at kasunod ng nakamiminsalang pagbigay ng dike bago mag-alas-6 ng umaga noong Hulyo 27,<ref name=Graves>{{cite book|author=William Graves|title=The Torrent of Life (Journey into China)|url=https://archive.org/details/journeyintochina00nati|year=1982|edition=5th|publisher=National Geographic Society|isbn=978-0-87044-437-1}}</ref>{{rp|270}} tinatayang 782,189 urbanong mamamayan at rural na mga bakwit ang nawalan ng tirahan. Sumakop ang baha sa lawak na 32 milya kuwadrado, at nasa maraming talampakan ng tubig ang taas ng baha sa lungsod na tumagal ng halos tatlong mga buwan.<ref name=Graves/>{{rp|269–270}} Maraming nagtipon sa mga pulo o mga tuyong bahagi ng lupa ng lungsod, kalakip ng 30,000 na kumubli sa isang pilapil ng daambakal sa gitnang Hankou. Dahil sa kakulangan ng makakain at pagguho ng kalagayang pangkalinisan sa lungsod, libu-libo ang binawian ng buhay dulot ng mga sakit.<ref name=Courtney>{{cite book|author=Chris Courtney|title=The Nature of Disaster in China: The 1931 Yangzi River Flood|url=https://books.google.com/books?id=1DhFDwAAQBAJ|year=2018|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-108-41777-8}}</ref>Inilarawan ni Jin Shilong, Nakatataas na Inhinyero sa Hubei Flood Prevention Agency, ang pagbaha (sa Ingles):<blockquote>''There was no warning, only a sudden great wall of water. Most of Wuhan's buildings in those days were only one story high, and for many people there was no escape- they died by the tens of thousands. ... I was just coming off duty at the company's main office, a fairly new three-story building near the center of town ... When I heard the terrible noise and saw the wall of water coming, I raced to the top story of the building. ... I was in one of the tallest and strongest buildings left standing. At that time no one knew whether the water would subside or rise even higher.''<ref name="Graves" />{{rp|270}}</blockquote>Umabot ang pinakamataas na marka ng tubig-baha noong Agosto 19 sa [[Hankou]], na umabot ng 16 metro (53 talampakan) na higit pa sa karaniwan.<ref name="pietz">Pietz, David (2002). ''Engineering the State: The Huai River and Reconstruction in Nationalist China 1927–1937''. Routledge. {{ISBN|0-415-93388-9}}. pp. xvii, 61–70.</ref><ref>[[Winchester, Simon]] (2004). ''[[The River at the Center of the World: A Journey Up the Yangtze, and Back in Chinese Time]].'' Macmillan. {{ISBN|0-312-42337-3}}.</ref> Noong 1936, nang tumama ang likas na sakuna sa [[Gitnang China]] na nagdulot ng malawakang pagbaha sa [[Hebei]], [[Hunan]], [[Jiangxi]], Wuhan at [[Chongqing]] sanhi ng pag-apaw ng mga Ilog [[Yangtze]] at [[Ilog Huai|Huai]], lumikom ng pera at mga materyal si [[Ong Seok Kim]], Kalihim ng Sitiawan Fundraising and Disaster Relief Committee, bilang suporta sa mga biktima.<ref name=eresources>'http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Searchresults.aspx?q=%E7%8E%8B%E5%8F%94%E9%87%91&ct=article&ct=advertisement&ct=illustration&ct=letter&df=01%2F01%2F1923&dt=31%2F12%2F1970&t=nysp&mode=advanced&lang {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160131132320/http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Searchresults.aspx?q=%E7%8E%8B%E5%8F%94%E9%87%91&ct=article&ct=advertisement&ct=illustration&ct=letter&df=01%2F01%2F1923&dt=31%2F12%2F1970&t=nysp&mode=advanced&lang |date=January 31, 2016 }}</ref><ref>''Nanyang Siang Pau''. Kuala Lumpur, 20 April 1940, p.13</ref><ref>''Nanyang Siang Pau''. Kuala Lumpur, 2 September 1935, p.8</ref><ref>''Nanyang Siang Pau''. Kuala Lumpur, 21 May 1938, p.14</ref> [[Talaksan:Zhongshan Warship 1.jpg|thumb|Bapor kanyonero ng ''Zhongshan'']] Noong [[Ikalawang Digmaang Tsino-Hapones]] at kasunod ng pagbagsak ng Nanking noong Disyembre 1937, naging pansamantalang kabisera ng pamahalaang Kuomintang ng Tsina ang Wuhan, at naging isa pang sentro ng pakikipaglaban sa himpapawid simula noong unang bahagi ng 1938 sa pagitan ng makabagong [[pang-isahang eroplano]] na nagdadala ng bomba at eroplanong pandigma ng mga puwersa ng Hukbong Imperyal ng Hapon at ang [[Hukbong Himpapawid ng Tsina (paglilinaw)|Hukbong Himpapawid ng Tsina]], na kinabibilangan ng suporta mula sa [[Soviet Volunteer Group]] sa kapuwang mga eroplano at tauhan, habang naglaho ang suporta mula sa Estados Unidos sa mga kagamitang pandigma.<ref>{{Cite web |url=http://surfcity.kund.dalnet.se/sino-japanese-1938.htm |title=Archived copy |access-date=June 28, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140806215340/http://surfcity.kund.dalnet.se/sino-japanese-1938.htm |archive-date=August 6, 2014 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> Habang nagpatuloy ang labanan noong 1938, ang Wuhan pati ang nakapaligid na rehiyon ay naging sityo ng [[Labanan sa Wuhan]]. Pagkaraang kinuha ng mga Hapones noong kahulihan ng 1938, naging isang pangunahing sentro ng mga operasyong lohistika ng mga Hapones ang Wuhan sa katimugang Tsina. [[Talaksan:Chiang Kai-Shek in Wuhan University.jpg|left|thumb|Si Chiang Kai-Shek na sinusuri ang mga sundalong Tsino sa Wuhan habang papalapit ang mga puwersang Hapones sa lungsod]] Noong unang bahagi ng Oktubre 1938, pumunta sa silangan at hilaga ang mga hukbong Hapones sa dakong labas ng Wuhan. Dahil diyan, kinailangang lumipat pakanluran sa Hubei at Sichuan ang maraming mga kompanya at negosyo pati maraming bilang ng tao. Ang hukbong dagat ng KMT ay bumalikat ng pananagutan ng pagdepensa ng Ilog Yangtze sa pamamagitan ng pagpapatrolya. Noong Oktubre 24, nakipagdigma ang ''[[Tsinong bapor kanyonero Chung Shan|Zhongshan]]'', [[bapor kanyonero]] ng KMT, sa anim na mga sasakyang panghimpapawid ng mga Hapones habang nagpapatrolya ng mga katubigan ng Ilog Yangtze malapit sa bayan ng Jinkou (Distrito ng Jiangxia sa Wuhan) sa Wuchang. Bagamat napabagsak ng ''Zhongshan'' ang dalawa sa mga eroplano, pinalubog ng mga Hapones ang bapor kanyonero na ikinasawi ng 25. Noong 1997 iniahon ito mula sa kailaliman ng Ilog Yangtze at inayos ito sa isang pampook na gawaan ng barko. Kasalukuyang nasa isang museong itinayo nang may layon sa [[Distrito ng Jiangxia]] ang ''Zhongshan'', na binuksan noong Setyembre 26, 2011.<ref>{{cite web|url=http://newscontent.cctv.com/news.jsp?fileId=117667|title=HOME-CCTVPLUS|website=newscontent.cctv.com}}{{Dead link|date=August 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Bilang mahalagang sentro sa Yangtze, isang mahalagang base ang Wuhan para sa mga operasyong Hapones sa Tsina.<ref>{{Cite web |url=http://www.chinaww2.com/2015/09/12/the-us-firebombing-of-wuhan-part-1/ |title=Archived copy |access-date=February 18, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180218210230/http://www.chinaww2.com/2015/09/12/the-us-firebombing-of-wuhan-part-1/ |archive-date=February 18, 2018 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> Noong Disyembre 18, 1944, binomba ang Wuhan ng 77 eroplanong Amerikano na nagdadala ng bomba, at humantong sa isang mapaminsalang sunog na ikinawasak sa malaking bahagi ng lungsod.<ref name="Fenby, Jonathan page 447">Fenby, Jonathan ''Chiang Kai-Shek China's Generalissimo and the Nation He Lost'', New York: Carroll & Graf, 2004 page 447.</ref> Sa loob ng susunod na tatlong mga araw, binomba ng mga Amerikano ang Wuhan, na nagpawasak sa lahat ng mga daungan at bodega ng lungsod, pati na ang mga baseng panghimpapawid ng mga Hapones sa lungsod. Ikinasawi ng libu-libong mga Tsinong sibilyan ang mga pambobombang ito.<ref name="Fenby, Jonathan page 447"/> "Ayon sa estadistika ng mga nadisgrasya na tinipon ng lungsod ng Hankou noong 1946, higit sa 20,000 katao ang namatay o nasugatan sa mga pambobomba noong Disyembre 1944."<ref>{{Cite web |url=http://www.chinaww2.com/2015/09/16/the-us-firebombing-of-wuhan-part-2/ |title=Archived copy |access-date=February 18, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180218210205/http://www.chinaww2.com/2015/09/16/the-us-firebombing-of-wuhan-part-2/ |archive-date=February 18, 2018 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> Bumalik ang Wuhan sa pamamahala ng Tsina noong Setyembre 1945. Sa pangasiwaan, unang sinama ang Wuchang at Hanyang upang mabuo ang bagong Lungsod ng Wuchang, subalit noong Oktubre 1946 hiniwalay ang mga ito bilang Lungsod ng Wuchang (kasama ang Wuchang) at Kondado ng Hanyang. Naging isang munisipalidad na kontrolado ng estado ang Hankou noong Agosto 1947. Sa militar na pangasiwaan, itinatag sa Wuhan ang Wuhan Forward Headquarters na pinamunuan ni [[Bai Chongxi]].<ref>{{harvnb|皮明庥,郑自来|2011|pp=108–109}}</ref> [[Talaksan:PLA troops enter to Hankou.jpg|thumb|Mga hukbo ng [[Hukbong Mapagpalaya ng Bayan]] sa Abenida Zhongshan, Hankou noong Mayo 16, 1949]] Sa kasagsagan ng mga huling yugto ng [[Digmaang Sibil ng Tsina]], hinangad ni Bai na makipagpayapaan, at ipinanukala na maaring mamuno sa hilagang Tsina ang Partido Komunista habang sa katimugang Tsina naman ang pamahalaang Nasyonalista. Hindi ito tinanggap, at nilisan ni Bai at ng garison ng Wuhan ang lungsod noong Mayo 15, 1949. Pumasok sa Wuhan ang mga hukbo ng Hukbong Mapagpalaya ng Bayan noong hapon ng Mayo 16, 1949, Lunes.<ref>{{cite web|url=http://www.lifeweek.com.cn/2009/0407/24556.shtml|script-title=zh:1949年5月的武汉_三联生活周刊|last=三联生活周刊|website=www.lifeweek.com.cn|quote={{lang|zh-Hans|在一片树林里找到了解放军118师的师部,然后带着部队走进了武汉,进武汉市的时候已经是18点了"。{...}16日,解放军进城,{...}5月16日17点,张林苏就进了武汉。}}|title=Archived copy|access-date=February 18, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180218210757/http://www.lifeweek.com.cn/2009/0407/24556.shtml|archive-date=February 18, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref><ref>{{cite book|script-title=zh:武汉地下斗争回忆录|publisher=Hubei People's Press |year=1981|last1=Hu |first1=Puchen (胡甫臣) |page=383|quote={{lang|zh-Hans|共军于下午二时初刻自两端入城}}|id = [[:zh:统一书号|统一书号 (National Standard Book Number of China)]] 11106·136}}</ref><ref>{{cite journal|author=陈芳国|year=2009|title=武汉解放述略|journal=武汉文史资料|volume=|issue=4|pages=4–10}}</ref> ===Republikang Bayan ng Tsina=== [[Talaksan:Wuhan-Flood-Memorial-0220.jpg|thumb|Sa kaniyang tula na "''Swimming''" (1956) na nakaukit sa Bantayóg ng [[Mga pagbaha sa Ilog Yangtze ng 1954|Pagbaha noong 1954]] sa Wuhan, nakikini-kinita ni [[Mao Zedong]] ang "mga pader ng bato" na itatayo salungat sa agos.<ref>{{cite web |url=http://www.marxists.org/reference/archive/mao/selected-works/poems/poems23.htm |title="Swimming" by Mao Zedong |publisher=Marxists.org |accessdate=August 1, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090912071107/http://www.marxists.org/reference/archive/mao/selected-works/poems/poems23.htm |archive-date=September 12, 2009 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref>|left]] Muling itinatag ang [[Komisyon ng Katubigan ng Changjiang]] noong Pebrero 1950 kalakip ng mga punong tanggapan nito sa Wuhan. Mula Hunyo hanggang Setyembre 1954, naganap sa lalawigan ng Hubei ang nakamiminsalang [[Mga pagbaha sa Ilog Yangtze ng 1954|mga pagbaha sa Ilog Yangtze]]. Dahil sa di-karaniwang dami ng pag-ulan gayon din ang pambihirang mahabang tag-ulan sa gitnang kahabaan ng Ilog Yangtze noong tag-sibol ng 1954, nagsimulang tumaas ang ilog mula sa karaniwang lebel nito noong huling bahagi ng Hunyo. Noong 1969, itinayo ang isang malaking bantayog na bato sa liwasan sa tabi ng ilog sa Hankou upang bigyang parangal sa mga kabayanihan sa paglaban sa mga pagbaha noong 1954. Bago ang pagtatayo ng [[Tulay ng Ilog Yangtze sa Wuhan]], binuo ng [[Kompanyang Makina ng Hunslet]] ang dalawang mabibigat na mga lokomotibong [[0-8-0]] para ilulan ang mga [[train ferry]] para makatawid sa Ilog Yangtze sa Wuhan. Ang proyektong pagtatayo ng Tulay ng Ilog Yangtze sa Wuhan, kilala rin bilang Unang Tulay ng Ilog Yangtze, ay tinuring na isa sa pangunahing mga proyekto ng unang panlimang taon na panukala. Nagsimula ang pagtatayo sa mismong tulay noong Oktubre 25, 1955. Sa parehong araw ng 1957 natapos ang proyekto, at idinaos ang seremonya ng pagbubukas nito sa trapiko noong Oktubre 15. Pinagsama ng Unang Tulay ng Ilog Yangtze ang [[Daambakal ng Beijing–Hankou]] sa [[Daambakal ng Guangdong–Hankou]] upang maging [[Daambakal ng Beijing–Guangzhou]], kaya binansagang 'lansangang bayan sa siyam na mga lalawigan' ({{zh|labels=no|t={{linktext|九省通衢}}}}) ang Wuhan. Kasunod ng Kumperensiya ng Chengdu, pumunta si Mao sa Chongqing at Wuhan noong Abril upang suriin ang kanayunan at mga pabrika. Sa Wuhan, tinawagan niya ang lahat ng mga pinuno ng mga lalawigan at munisipalidad na hindi dumalo sa kumperensiya na magbigay ng ulat ng kanilang trabaho. Ayon kay Tian Jiaying na kalihim ni Mao, ang Kumperensiya ng Wuhan ay pandagdag sa Kumperensiya ng Chengdu.<ref name=":9">{{Cite book|title=Li Rui wen ji.|last=1917-|first=Li, Rui|last2=1917-|first2=李锐|date=2007|publisher=Xianggang she hui ke xue jiao yu chu ban you xian gong si|isbn=9789889958114|location=[Xianggang]|pages=|oclc=688480117}}</ref> Noong Hulyo 1967, sumiklab ang alitang sibil sa lungsod sa kasagsagan ng [[Insidente sa Wuhan]] ("Insidente ng ika-20 ng Hulyo"), isang armadong labanan sa pagitan ng dalawang magkalabang mga pangkat na nakikilaban para sa pamumuno ng lungsod noong karurukan ng [[Himagsikang Pangkalinangan]].<ref>{{Cite journal | author=Thomas W. Robinson| jstor=652320 | title=The Wuhan Incident: Local Strife and Provincial Rebellion During the Cultural Revolution | journal=[[The China Quarterly]] | date=1971 | issue=47 | pages=413–18}}</ref> Noong 1981, sinimulan ng pamahalaang lungsod ng Wuhan ang muling pagtatayo ng [[Toreng Yellow Crane]] sa bagong lokasyon, mga 1 kilometro (0.62 milya) mula sa sinaunang sityo, at natapos ito noong 1985. Nawasak ang pinakahuling tore sa orihinal na lokasyon nito noong 1884, at nang itinayo ang Tulay ng Ilog Yangtze sa Wuhan noong 1957 ang isa sa mga ''trestle'' nito ay nasa dating sityo ng tore.<ref name="Wang2016">{{cite book|author=Fang Wang|title=Geo-Architecture and Landscape in China's Geographic and Historic Context: Volume 1 Geo-Architecture Wandering in the Landscape|url=https://books.google.com/books?id=oFUWDAAAQBAJ&pg=PA43|date=14 April 2016|publisher=Springer|isbn=978-981-10-0483-4|pages=43–|access-date=March 30, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20170304052932/https://books.google.com/books?id=oFUWDAAAQBAJ&pg=PA43|archive-date=March 4, 2017|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> Noong kasagsagan ng [[mga pagpoprotesta sa Liwasan ng Tiananmen noong 1989]], hinarang ng mga mag-aaral sa Wuhan ang [[Tulay ng Ilog Yangtze sa Wuhan|tulay pandaambakal ng Ilog Yangtze]] at nagtipon ang 4,000 pang mag-aaral sa estasyong daambakal.<ref name="Zhang2001">{{cite book |last=Zhang |first=Liang |editor1-first=Andrew |editor1-last=Nathan |editor1-link=Andrew Nathan |editor2-first=Perry|editor2-last=Link |editor2-link=Perry Link |title=The Tiananmen Papers |publisher= Public Affairs |year=2001 |isbn = 978-1-58648-122-3 |ref=harv |title-link=The Tiananmen Papers }}</ref>{{rp|400}} Nagsagawa ng isang <nowiki>'</nowiki>''sit-in''<nowiki>'</nowiki> sa riles ang humigit-kumulang sanlibong mga estudyante. Natigil ang daloy ng trapikong riles sa kahabaan ng mga linyang Beijing-Guangzhou at Wuhan-Dalian. Hinikayat din ng mga mag-aaral ang mga empleyado ng pangunahing mga negosyong pagmamay-ari ng pamahalaan na magwelga.<ref name="Zhang2001"/>{{rp|405}} Napakaigting ng sitwasyon kaya iniulat na nag-''bank run'' {{efn|name=fn2|Ang ''[[bank run]]'' sa wikang Ingles ay ang nagkakaisang pagkilos ng maraming mga ''depositor'' na nais i-''withdraw'' ang kanilang pera mula sa isang bangko dahil sa pag-aakala o sa tingin nila ay babagsak ito.<ref>https://glosbe.com/en/tl/bank%20run</ref>}} ang mga residente at nag-''[[panic-buying]]'' sila.<ref name="Zhang2001"/>{{rp|408}} [[Talaksan:HUST-Main-building-4112.jpg|thumb|Ang pangunahing gusali ng [[Huazhong University of Science and Technology]], kasama ang bantayog ni Mao Zedong sa harap nito]] Bunga ng [[pagbobomba ng Estados Unidos sa embahada ng Tsina sa Belgrade]] noong Mayo 7, 1999, sumiklab ang mga pagpoprotesta sa Tsina, kasama sa Wuhan.<ref name="washpost">{{cite news|url=http://www.washingtonpost.com/wp-srv/inatl/longterm/balkans/stories/beijing050999.htm|date=9 May 1999|accessdate=7 May 2019|quote=Xian, Wuhan and Chongqing, as well as Hong Kong, were among other cities where protests exploded.|title=Thousands Vent Anger in China's Cities|author=John Pomfret, Michael Laris|newspaper=[[The Washington Post]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180315015246/http://www.washingtonpost.com/wp-srv/inatl/longterm/balkans/stories/beijing050999.htm|archive-date=March 15, 2018|url-status=live}}</ref> Noong Hunyo 22, 2000, isang [[Wuhan Airlines Flight 343|lipad ng Wuhan Airlines]] mula [[Paliparan ng Enshi Xujiaping|Enshi]] papuntang Wuhan ay napilitang umikot sa loob ng 30 minuto dahil sa pagkidlat at pagkulog. Bumagsak ang eroplano kalaunan sa mga pampang ng [[Ilog Han (Hubei)|Ilog Han]] sa [[Distrito ng Hanyang]],<ref>{{cite web|url=http://news.sina.com.cn/china/2000-06-22/100012.html|script-title=zh:祸从天降:汉江边4人被武汉坠毁飞机扫入江中|date=2000-06-22|publisher=Sina|language=zh-hans|accessdate=2009-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20180221035549/http://news.sina.com.cn/china/2000-06-22/100012.html|archive-date=February 21, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> na ikinasawi ng lahat na nakasakay rito (may samu't-saring mga tala ng bilang ng mga pasahero at tripulante). Pitong katao sa kalupaan ang namatay rin sa pagkabagsak nito.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/4493047.stm|title=How planes survive lightning|date=2005-04-28|last=Geoghegan|first=Tom|work=BBC News Magazine|publisher=BBC News|accessdate=2009-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20180220213140/http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/magazine/4493047.stm|archive-date=February 20, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.airsafe.com/events/airlines/prc.htm|title=Fatal Events Since 1970 for Airlines of the People's Republic of China|date=2007-12-10|publisher=AirSafe.com|accessdate=2009-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20180220212824/http://www.airsafe.com/events/airlines/prc.htm|archive-date=February 20, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.airdisaster.com/cgi-bin/view_details.cgi?date=06222000&reg=B-3479&airline=Wuhan+Airlines |title=Accident Report |access-date=February 20, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090103012719/http://www.airdisaster.com/cgi-bin/view_details.cgi?date=06222000&reg=B-3479&airline=Wuhan+Airlines |archive-date=January 3, 2009 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> [[Ugnayang Tsina–Pransiya#Mga hidwaan noong 2008|Nagorganisa ang mga nagpoprotestang Tsino protesters ng mga boykot]] sa tingiang tindahan ng Pranses na [[Carrefour]] sa pangunahing mga lungsod kabilang na sa [[Kunming]], [[Hefei]] at Wuhan. Ipinaratang nila sa bansang Pransiya ang sabwatang maka-sesyonista at [[kontra-Tsino]]ng rasismo.<ref name="reuters1">{{cite news | url = https://www.reuters.com/news/pictures/searchpopup?picId=3943345 | title = National flag of France with Hakenkreuz added by Chinese protesters | work = Reuters | date = April 19, 2008 | accessdate = April 19, 2008 | language = French | archive-url = https://web.archive.org/web/20110525003022/http://www.reuters.com/news/pictures/searchpopup?picId=3943345 | archive-date = May 25, 2011 | url-status = dead | df = mdy-all }}</ref> Iniulat ng BBC na daan-daang katao ang nag-demonstrasyon sa Beijing, Wuhan, Hefei, Kunming at [[Qingdao]].<ref name="news1">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7356107.stm "Anti-French rallies across China"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180218212727/http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7356107.stm |date=February 18, 2018 }}, BBC, April 19, 2008</ref><ref>{{cite news |url=https://www.reuters.com/news/pictures/searchpopup?picId=3943345 |title=National flag of France with Hakenkreuz added by Chinese protesters |work=Reuters |date=2008-04-19 |accessdate=2008-04-19 |language=French |archive-url=https://web.archive.org/web/20110525003022/http://www.reuters.com/news/pictures/searchpopup?picId=3943345 |archive-date=May 25, 2011 |url-status=dead |df=mdy-all }}</ref> Noong Mayo 19, 2011, tinamaan sa kaniyang dibdib si [[Fang Binxing]], punong guro ng [[Beijing University of Posts and Telecommunications]] at kilala ring "Ama ng [[Dakilang Firewall ng Tsina]]",<ref name=WSJ>{{cite news|url=https://blogs.wsj.com/chinarealtime/2010/12/20/father-of-chinas-great-firewall-shouted-off-own-microblog/|title='Father' of China's Great Firewall Shouted Off Own Microblog – China Real Time Report – WSJ|date=20 December 2010|newspaper=[[Wall Street Journal]]|accessdate=25 December 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20171119154634/https://blogs.wsj.com/chinarealtime/2010/12/20/father-of-chinas-great-firewall-shouted-off-own-microblog/|archive-date=November 19, 2017|url-status=live|df=mdy-all}}</ref><ref>{{cite web|publisher=Yunnan Information Times|script-title=zh:"防火墙之父"北邮校长方滨兴微博遭网民"围攻"|url=http://china.nfdaily.cn/content/2010-12/23/content_18691581.htm|date=23 December 2010|accessdate=20 May 2011|language=zh-hans|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721182306/http://china.nfdaily.cn/content/2010-12/23/content_18691581.htm|archive-date=July 21, 2011|url-status=dead|df=mdy-all}}</ref> ng isang sapatos na inihagis ng isang mag-aaral sa [[Huazhong University of Science and Technology]] na kinilala ang sarili bilang "hanjunyi" ({{lang|zh|寒君依}} o {{lang|zh-hant|小湖北}}), habang nagbibigay siya ng isang lektyur sa [[Unibersidad ng Wuhan]].<ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-13455819 |title=China's Great Firewall designer 'hit by shoe |publisher=BBC |date=19 May 2011 |accessdate=19 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180529220019/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-13455819 |archive-date=May 29, 2018 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.chinese.rfi.fr/%E4%B8%AD%E5%9B%BD/20110519-gfw%E4%B9%8B%E7%88%B6%E6%AD%A6%E6%B1%89%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E6%BC%94%E8%AE%B2%E9%81%AD%E9%81%87%E5%AD%A6%E7%94%9F%E6%89%94%E9%9E%8B%E6%8A%97%E8%AE%AE |script-title=zh:GFW之父武汉大学演讲遭遇学生扔鞋抗议 |publisher=RTI |language=zh-hans |date=19 May 2011 |accessdate=19 May 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141117044555/http://www.chinese.rfi.fr/%E4%B8%AD%E5%9B%BD/20110519-gfw%E4%B9%8B%E7%88%B6%E6%AD%A6%E6%B1%89%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E6%BC%94%E8%AE%B2%E9%81%AD%E9%81%87%E5%AD%A6%E7%94%9F%E6%89%94%E9%9E%8B%E6%8A%97%E8%AE%AE |archive-date=November 17, 2014 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref><ref>{{cite web|url=http://hosted2.ap.org/APDEFAULT/495d344a0d10421e9baa8ee77029cfbd/Article_2011-05-19-AS-China-Great-Firewall/id-8d49097381ed4d75a49869d917315339 |title=Designer of Chinese web controls hit by shoe |date=19 May 2011 |accessdate=19 May 2011 |publisher=Associated Press |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110524000331/http://hosted2.ap.org/APDEFAULT/495d344a0d10421e9baa8ee77029cfbd/Article_2011-05-19-AS-China-Great-Firewall/id-8d49097381ed4d75a49869d917315339 |archivedate=24 May 2011 }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2011/05/20/world/asia/20china.html |title=Chinese Student Takes Aim, Literally, at Internet Regulator |date=19 May 2011 |accessdate=20 May 2011 |newspaper=NY Times |archive-url=https://web.archive.org/web/20170710031853/http://www.nytimes.com/2011/05/20/world/asia/20china.html |archive-date=July 10, 2017 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref><ref>{{cite web |url=http://china.nfdaily.cn/content/2011-05/20/content_24355339.htm |script-title=zh:微博热点:方滨兴武汉大学遇"扔鞋"抗议? |work=Yunnan Information Times |date=19 May 2011 |accessdate=20 May 2011 |language=zh-hans |archive-url=https://web.archive.org/web/20110523071733/http://china.nfdaily.cn/content/2011-05/20/content_24355339.htm |archive-date=May 23, 2011 |url-status=dead |df=mdy-all }}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5j8tohFUmhv3P-HvuaY64AFNcz2DA?docId=CNG.d3d11f5391ecef13ea0a591708a328de.651 |title=Shoe attack on China web censor sparks online buzz(AFP) |date=19 May 2011 |accessdate=11 January 2012 |publisher=AFP |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804071905/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5j8tohFUmhv3P-HvuaY64AFNcz2DA?docId=CNG.d3d11f5391ecef13ea0a591708a328de.651 |archive-date=August 4, 2011 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> Matagal nang puntirya ng nakapipinsalang mga pagbaha ang lungsod, at sinasabing makokontrol ang mga ito ng mapaghangad na proyektong [[Saplad ng Tatlong Bangin]], na natapos noong 2008.<ref>{{cite web |url= http://finance.people.com.cn/GB/1039/60370/62598/63180/4385148.html |script-title= zh:三峡工程的防洪作用将提前两年实现-经济-人民网 |work= People's Daily |accessdate= August 1, 2009 |archive-url= https://web.archive.org/web/20110719143742/http://finance.people.com.cn/GB/1039/60370/62598/63180/4385148.html |archive-date= July 19, 2011 |url-status= dead |df= mdy-all }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.chn-consulate-sapporo.or.jp/chn/ztxw/t252626.htm |archive-url=https://archive.today/20071225105726/http://www.chn-consulate-sapporo.or.jp/chn/ztxw/t252626.htm |url-status=dead |archive-date=December 25, 2007 |script-title=zh:三峡工程防洪、通航、发电三大效益提前全面发挥 |publisher=Chn-consulate-sapporo.or.jp |date=May 16, 2006 |accessdate=August 1, 2009 }}</ref> Ikinasira ng [[bagyong taglamig sa Tsina noong 2008]] ang panustos mg tubig sa Wuhan: aabot sa 100,000&nbsp;katao ang nawalan ng suplay ng tubig nang pumutok ang ilang tubo.<ref name = reuteralertnet>{{cite news        | author = Reuters Alertnet                | title = CWS appeal: China winter storm response                | publisher = Reuters Alertnet                | url = http://www.alertnet.org/thenews/fromthefield/284081/120233093434.htm%0A%C2%A0%0A%C2%A0%0A%C2%A0%0A%C2%A0        | date = 2008-02-06                | access-date = February 18, 2018                | archive-url = https://web.archive.org/web/20090416020815/http://www.alertnet.org/thenews/fromthefield/284081/120233093434.htm        | archive-date = Abril 16, 2009        | url-status = dead        | df = mdy-all                }}</ref> Tumama ang [[bugso ng init sa Hilagang Emisperyo noong tag-init ng 2010|bugso ng init sa Hilagang Emisperyo ng 2010]] sa Wuhan noong Hulyo 3.<ref name="english.sina.com">{{cite web|url=http://english.sina.com/china/p/2010/0704/327546.html|title=Heat wave sweeps parts of China - China News|publisher=SINA English|accessdate=2010-07-28| archiveurl= https://web.archive.org/web/20100707102157/http://english.sina.com/china/p/2010/0704/327546.html| archivedate= 7 July 2010 | url-status= live}}</ref> Noong [[pagbaha sa Tsina ng 2010]], naranasan ng [[Ilog Han (Hubei)|Ilog Han]] sa Wuhan ang pinakamalalang pagbaha sa loob ng dalawampung mga tao, habang ipinagpatuloy ng mga opisyal ang pagsasalansan ng mga sako ng buhangin (''sandbags'') sa kahabaan ng mg Ilog Han at Yangtze sa lungsod at isinuri ang mga imbakan ng tubig.<ref name="guardian28">{{cite news |last=Associated Press |first=Guardian |title=China's Three Gorges dam close to limit as heavy rains persist |url=https://www.theguardian.com/world/2010/jul/28/china-dam-rain-floods |accessdate=6 August 2010 |newspaper=guardian.co.uk |date=28 July 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180622232710/https://www.theguardian.com/world/2010/jul/28/china-dam-rain-floods |archive-date=June 22, 2018 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> Binaha muli ang lungsod noong [[Pagbaha sa Tsina ng 2011|pagbaha ng 2011]], at ilang bahagi nito ay nawalan ng kuryente.<ref>{{cite web|title=Heavy rainfall hits Wuhan, causing waterlogging and power interruption|url=http://news.xinhuanet.com/english2010/photo/2011-06/10/c_13922074.htm|publisher=Xinhua|accessdate=10 June 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20121107215231/http://news.xinhuanet.com/english2010/photo/2011-06/10/c_13922074.htm|archive-date=November 7, 2012|df=mdy-all}}</ref> Noong [[pagbaha sa Tsina ng 2016]], naranasan ng Wuhan ang 570 milimetro (22 pulgada) ng pag-ulan sa unang linggo ng Hulyo, lagpas sa tala ng pag-ulan noong 1991. Itinaas ang ''[[Babala sa baha|red alert]]'' para sa mabigat na pag-ulan noong Hulyo 2, ang parehong araw kung kailang namatay ang walong katao nang bumagsak sa kanila ang isang 15-metro (49 talampakang) bahagi ng isang mataas na pader na 2 metro (6.6 talampakan) ang taas.<ref>{{cite news|title=8 dead after rain topples wall in C. China- China.org.cn|url=http://www.china.org.cn/china/2016-07/02/content_38798450.htm|accessdate=8 July 2016|work=China Internet Information Center|archive-url=https://web.archive.org/web/20161010184416/http://www.china.org.cn/china/2016-07/02/content_38798450.htm|archive-date=October 10, 2016|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> Bahagyang lumubog sa baha ang sistemang subway ng lungsod, ang [[Wuhan Metro]], pati ang [[Estasyong daangbakal ng Wuhan|pangunahing estasyong daangbakal]] ng lungsod.<ref name=scmp>{{cite news|last1=Li|first1=Jing|last2=Lau|first2=Mimi|title=Super typhoon Nepartak threatens further flood misery in mainland China|url=http://www.scmp.com/news/china/society/article/1986124/super-typhoon-nepartak-threatens-further-flood-misery-mainland|accessdate=8 July 2016|work=South China Morning Post|date=7 July 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20180218210152/http://www.scmp.com/news/china/society/article/1986124/super-typhoon-nepartak-threatens-further-flood-misery-mainland|archive-date=February 18, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> Hindi bababa sa 14 residente ng lungsod ang namatay, isa ang nawawala, at higit sa 80,000 ang inilikas.<ref>{{cite web|url=https://qz.com/725468/chinas-devastating-floods-can-be-traced-back-to-corruption-and-overbuilding/|title=China's devastating floods can be traced back to corruption and overbuilding|first=Zheping|last=Huang|access-date=February 18, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180218210403/https://qz.com/725468/chinas-devastating-floods-can-be-traced-back-to-corruption-and-overbuilding/|archive-date=February 18, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> Noong Enero 31, 2018, bumisita si [[Theresa May]], [[Punong Ministro ng United Kingdom]], sa Wuhan at binisitahan ang Toreng Yellow Crane at ang Tulay ng Ilog Yangtze sa Wuhan.<ref name="dzwww.com">{{Cite web |url=http://www.dzwww.com/xinwen/guoneixinwen/201802/t20180201_16992854.htm |title=Archived copy |access-date=March 2, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180303111621/http://www.dzwww.com/xinwen/guoneixinwen/201802/t20180201_16992854.htm |archive-date=March 3, 2018 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> Noong Abril 26 sa parehong taon, bumisita si Punong Ministro [[Narendra Modi]] sa lungsod sa loob ng dalawang araw ng di-pormal na mga pagpupulong niya kay Pangulong Xi Jinping ng Tsina. Sa gitna ng pulong na ito, binisita nila ang Silangang Lawa at ang Museong Panlalawigan ng Hubei. Noong unang bahagi ng Hulyo 2019, may mga pagtutol sa mga panukala para sa pagtatayo ng isang [[Pagsusunog ng basura|sunugan ng basura]] sa [[Distrito ng Xinzhou, Wuhan|Distrito ng Xinzhou]].<ref>{{cite web|title=Wuhan protests: Incinerator plan sparks mass unrest|url=https://www.bbc.com/news/blogs-china-blog-48904350|date=8 July 2019|accessdate=11 July 2019|publisher=BBC News|quote=|archive-url=https://web.archive.org/web/20190711160150/https://www.bbc.com/news/blogs-china-blog-48904350|archive-date=July 11, 2019|url-status=live}}</ref> Idinaos sa lungsod ang Ikapitong [[Military World Games]] noong Oktubre.<ref>{{Cite web|url=https://en.wuhan2019mwg.cn/|title=7th CISM Military World Games|website=en.wuhan2019mwg.cn|access-date=2019-09-21|archive-date=2020-01-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20200126043946/http://en.wuhan2019mwg.cn/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.milsport.one/events/cism-world-summer-games/wuhan-chn-2019|title=Wuhan (CHN) 2019|website=www.milsport.one|language=en|access-date=2019-09-21}}</ref> Noong Disyembre 2019, unang lumitaw ang [[Pandemya ng coronavirus ng 2019–20|pagkalat ng novel coronavirus ng 2019–20]].<ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/01/08/health/china-wuhan-pneumonia-virus-intl-hnk/index.html|title=A new virus related to SARS is the culprit in China's mysterious pneumonia outbreak, scientists say|author=Nectar Gan|publisher=[[CNN]]|date=9 January 2020|accessdate=9 January 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200109110458/https://edition.cnn.com/2020/01/08/health/china-wuhan-pneumonia-virus-intl-hnk/index.html|archive-date=January 9, 2020|url-status=live}}</ref> [[Mga lockdown sa Hubei (2020)|Naka-''lockdown'']] na ang lungsod mula pa noong kahulihan ng Enero 2020.<ref>{{Cite web|url=https://www.nationalreview.com/news/china-quarantines-wuhan-to-prevent-spread-of-coronavirus/|title=China Quarantines Wuhan to Prevent Spread of Coronavirus|date=2020-01-22|website=National Review|language=en-US|access-date=2020-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200128195422/https://www.nationalreview.com/news/china-quarantines-wuhan-to-prevent-spread-of-coronavirus/|archive-date=January 28, 2020|url-status=live}}</ref> ==Klima== {{Weather box |location = Wuhan (1981–2010, extremes 1951–present) |metric first = Y |single line = Y |collapsed = Y |Jan high C = 8.1 |Feb high C = 10.7 |Mar high C = 15.2 |Apr high C = 22.1 |May high C = 27.1 |Jun high C = 30.2 |Jul high C = 32.9 |Aug high C = 32.5 |Sep high C = 28.5 |Oct high C = 23.0 |Nov high C = 16.8 |Dec high C = 10.8 |Jan mean C = 4.0 |Feb mean C = 6.6 |Mar mean C = 10.9 |Apr mean C = 17.4 |May mean C = 22.6 |Jun mean C = 26.2 |Jul mean C = 29.1 |Aug mean C = 28.4 |Sep mean C = 24.1 |Oct mean C = 18.2 |Nov mean C = 11.9 |Dec mean C = 6.2 |Jan low C = 1.0 |Feb low C = 3.5 |Mar low C = 7.4 |Apr low C = 13.6 |May low C = 18.9 |Jun low C = 22.9 |Jul low C = 26.0 |Aug low C = 25.3 |Sep low C = 20.7 |Oct low C = 14.7 |Nov low C = 8.4 |Dec low C = 2.9 |Jan record high C= 25.4 |Feb record high C= 29.1 |Mar record high C= 32.4 |Apr record high C= 35.1 |May record high C= 36.1 |Jun record high C= 37.8 |Jul record high C= 39.7 |Aug record high C= 39.6 |Sep record high C= 37.6 |Oct record high C= 34.4 |Nov record high C= 30.4 |Dec record high C= 23.3 |Jan record low C = −18.1 |Feb record low C = −14.8 |Mar record low C = -5.0 |Apr record low C = −0.3 |May record low C = 7.2 |Jun record low C = 13.0 |Jul record low C = 17.3 |Aug record low C = 16.4 |Sep record low C = 10.1 |Oct record low C = 1.3 |Nov record low C = −7.1 |Dec record low C = −10.1 |precipitation colour = green |Jan precipitation mm = 48.7 |Feb precipitation mm = 65.5 |Mar precipitation mm = 91.0 |Apr precipitation mm = 135.7 |May precipitation mm = 166.8 |Jun precipitation mm = 218.2 |Jul precipitation mm = 228.1 |Aug precipitation mm = 117.5 |Sep precipitation mm = 74.0 |Oct precipitation mm = 80.9 |Nov precipitation mm = 60.0 |Dec precipitation mm = 29.6 |Jan humidity = 76 |Feb humidity = 75 |Mar humidity = 76 |Apr humidity = 75 |May humidity = 74 |Jun humidity = 77 |Jul humidity = 77 |Aug humidity = 77 |Sep humidity = 75 |Oct humidity = 76 |Nov humidity = 75 |Dec humidity = 73 |unit precipitation days = 0.1 mm |Jan precipitation days = 9.5 |Feb precipitation days = 9.8 |Mar precipitation days = 13.1 |Apr precipitation days = 12.5 |May precipitation days = 12.2 |Jun precipitation days = 11.8 |Jul precipitation days = 11.6 |Aug precipitation days = 9.6 |Sep precipitation days = 7.5 |Oct precipitation days = 9.0 |Nov precipitation days = 8.0 |Dec precipitation days = 6.9 |Jan sun = 101.9 |Jan percentsun = 33 |Feb sun = 97.0 |Feb percentsun = 33 |Mar sun = 121.8 |Mar percentsun = 31 |Apr sun = 152.8 |Apr percentsun = 39 |May sun = 181.0 |May percentsun = 43 |Jun sun = 170.9 |Jun percentsun = 43 |Jul sun = 220.2 |Jul percentsun = 54 |Aug sun = 226.4 |Aug percentsun = 59 |Sep sun = 175.8 |Sep percentsun = 48 |Oct sun = 151.9 |Oct percentsun = 46 |Nov sun = 139.3 |Nov percentsun = 45 |Dec sun = 126.5 |Dec percentsun = 43 |source 1 = China Meteorological Administration<ref name="cma graphical"> {{cite web |url=http://data.cma.cn/data/weatherBk.html |script-title=zh:中国气象数据网 - WeatherBk Data |publisher=[[China Meteorological Administration]] |accessdate=2018-11-09 |title=Archived copy |archive-url=https://web.archive.org/web/20170923231541/http://data.cma.cn/data/weatherbk.html |archive-date=September 23, 2017 |dead-url=no |df=mdy-all }} </ref><ref name=CMA> {{cite web |url = http://cdc.cma.gov.cn/dataSetLogger.do?changeFlag=dataLogger |script-title = zh:中国气象局 国家气象信息中心(1981-2010年) |publisher = [[China Meteorological Administration]] | language = zh-hans |accessdate = 2017-12-28 |deadurl = yes |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140710164442/http://cdc.cma.gov.cn/dataSetLogger.do?changeFlag=dataLogger |archivedate = July 10, 2014 |df = mdy-all }}</ref> |date=August 2010 }} ==Pamahalaan at mga polisiya== [[Talaksan:The main gate of Wuhan Municipal Party Committee.jpg|thumb|Ang pangunahing tarangkahan ng komite ng Partidong Pangmunisipyo ng Wuhan]] Isang [[sub-probinsiyal na lungsod]] ang Wuhan. Pinangangasiwaan ng pampook na [[Partido Komunista ng Tsina]] (CPC) ang pamahalaang pangmunisipyo, na pinamumunuan ng [[Kalihim ng CPC]] ng Wuhan ({{zh|武汉市委书记}}) (kasalukuyang si Ma Guoqiang , {{zh|labels=no|s=马国强}}. Ang pampook na CPC ay naglalabas ng mga kautusang pampangasiwaan, naniningil ng mga buwis, nangangasiwa sa ekonomiya, at namamahala sa isang tumatayong komite ng Kongresong Bayan ng Munisipyo sa paggawa ng mga pagpapasiyang pampolisiya at sa pamamahala sa lokal na pamahalaan. Kabilang sa mga opisyal na pamahalaan ang [[Alkalde ng Wuhan|alkalde]] ({{zh|labels=no|s=市长}}), kasalukuyang si Zhou Xianwang ({{zh|labels=no|c=周先旺}}), at mga bise-alkalde. Maraming mga kawanihan ay nakatuon sa batas, pampublikong seguridad, at ibang mga kapakanan. ===Mga paghahating pang-administratibo=== {{Main|Talaan ng mga paghahating pampangasiwaan sa Hubei#Mga paghahating pampangasiwaan|Talaan ng antas-township na mga dibisyon sa Hubei#Wuhan}} Ang sub-probinsiyal na lungsod ng Wuhan ay kasalukuyang binubuo ng 13 [[Mga distrito ng Tsina|mga distrito]].<ref>{{cite web|url=http://www.stats.gov.cn/tjsj/tjbz/tjyqhdmhcxhfdm/2016/42/4201.html|script-title=zh:2016年统计用区划代码和城乡划分代码:武汉市|language=zh-hans|publisher=[[National Bureau of Statistics of the People's Republic of China]]|quote={{lang|zh-hans|统计用区划代码 名称 420101000000 市辖区 420102000000 江岸区 420103000000 江汉区 420104000000 硚口区 420105000000 汉阳区 420106000000 武昌区 420107000000 青山区 420111000000 洪山区 420112000000 东西湖区 420113000000 汉南区 420114000000 蔡甸区 420115000000 江夏区 420116000000 黄陂区 420117000000 新洲区}}|date=2016|accessdate=30 March 2018|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20180330212501/http://www.stats.gov.cn/tjsj/tjbz/tjyqhdmhcxhfdm/2016/42/4201.html|archive-date=March 30, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> Magmula noong [[Ika-anim na Pambansang Senso ng Populasyon ng Republikang Bayan ng Tsina|Ika-anim na Senso ng Tsina noong 2010]], binubuo ang 13 mga distrito ng 160 [[antas-township na mga dibisyon]] kabilang ang 156 na [[Subdistrito (Tsina)|mga subdistrito]], 3 [[Bayan (Tsina)|mga bayan]], at 1 [[Township (Tsina)|township]].<ref name="history2"/><ref name="xingzhengquhua"/> {|class="wikitable" style="font-size:90%; margin:auto;" ! Mapa ! Distrito ! Wikang Tsino ([[Pinapayak na panitik ng wikang Intsik|Pinapayak]]) ! Pinyin ! Populasyon<br />(Senso 2010)<ref name="census2010">{{cite web |script-title=zh:武汉市2010年第六次全国人口普查主要数据公报|url=http://www.whtj.gov.cn/Article/ShowArticle.aspx?id=6417|publisher=Wuhan Statistics Bureau|date=May 10, 2011|accessdate=July 31, 2011|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111025103716/http://www.whtj.gov.cn/Article/ShowArticle.aspx?id=6417|archivedate=October 25, 2011|df=mdy-all}}</ref><ref name="history2"/><ref name="xingzhengquhua"/><!--Population figures slightly different in 武汉市历史沿 source--> ! Area (km<sup>2</sup>)<ref name="yearbook"/> ! Density<br />(/km<sup>2</sup>) |- |rowspan="18" style="text-align:center;"| {{Image label begin|image=Administrative Division Wuhan.png|width=534}} {{Image label|x=790|y=1060|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Jiang'an|'''1''']]}} {{Image label|x=720|y=1120|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Jianghan|'''2''']]}} {{Image label|x=655|y=1130|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Qiaokou|'''3''']]}} {{Image label|x=590|y=1220|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Hanyang|'''Hanyang''']]}} {{Image label|x=775|y=1220|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Wuchang|'''Wuchang''']]}} {{Image label|x=855|y=1090|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Qingshan, Wuhan|'''Qingshan''']]}} {{Image label|x=950|y=1180|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Hongshan, Wuhan|'''Hongshan''']]}} {{Image label|x=430|y=1010|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Dongxihu|'''Dongxihu''']]}} {{Image label|x=340|y=1550|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Hannan|'''Hannan''']]}} {{Image label|x=330|y=1350|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Caidian|'''Caidian''']]}} {{Image label|x=820|y=1630|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Jiangxia|'''Jiangxia''']]}} {{Image label|x=810|y=610|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Huangpi|'''Huangpi''']]}} {{Image label|x=1320|y=800|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Xinzhou, Wuhan|'''Xinzhou''']]}} {{Image label|x=100|y=340|scale=534/1780|text=[[Hankou|'''''Mga distrito ng Hankou''''']]}} {{Image label|x=150|y=400|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Jiang'an|'''1. Jiang'an''']]}} {{Image label|x=150|y=460|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Jianghan|'''2. Jianghan''']]}} {{Image label|x=150|y=520|scale=534/1780|text=[[Distrito ng Qiaokou|'''3. Qiaokou''']]}} {{Image label end}} |- style="background:#d3d3d3;" |colspan=3 style="text-align:center;"|'''Mga distritong sentral''' ||6,434,373 ||888.42 ||7,242 |- |[[Distrito ng Jiang'an|Jiang'an]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|江岸|区}}}} |{{transl|zh|Jiāng'àn Qū}} |895,635 |64.24 |13,942 |- |[[Distrito ng Jianghan|Jianghan]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|江汉|区}}}} |{{transl|zh|Jiānghàn Qū}} |683,492 |33.43 |20,445 |- |[[Distrito ng Qiaokou|Qiaokou]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|硚口|区}}}} |{{transl|zh|Qiáokǒu Qū}} |828,644 |46.39 |17,863 |- |[[Distrito ng Hanyang|Hanyang]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|汉阳|区}}}} |{{transl|zh|Hànyáng Qū}} |792,183<ref>kasama ang 208,106 katao sa [[Sona ng Ekonomikong Pagpapaunlad ng Wuhan]] ({{lang|zh-hans|武汉经济技术开发区}})</ref> |108.34 |7,312 |- |[[Distrito ng Wuchang|Wuchang]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|武昌|区}}}} |{{transl|zh|Wǔchāng Qū}} |1,199,127 |87.42 |13,717 |- |[[Distrito ng Qingshan, Wuhan|Qingshan]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|青山|区}}}} |{{transl|zh|Qīngshān Qū}} |485,375 |68.40 |7,096 |- |[[Distrito ng Hongshan, Wuhan|Hongshan]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|洪山|区}}}} |{{transl|zh|Hóngshān Qū}} |1,549,917<ref>kasama ang 396,597 katao sa [[Sonang Pagpapaunlad ng Bagong Teknolohiya ng Donghu]] ({{lang|zh-hans|东湖新技术开发区}}), 67,641 katao sa Matanawing Sona ng Paglalakbay ng Donghu (''Donghu Scenic Travel Zone''; {{lang|zh-hans|东湖生态旅游风景区}}), at 36,245 katao sa Sona ng Industriyang Kimikal ng Wuhan ({{lang|zh-hans|武汉化学工业区}})</ref> |480.20 |3,228 |- style="background:#d3d3d3;" |colspan=3 style="text-align:center; "|'''Mga Distritong Naik at Rural''' ||3,346,271 ||7,605.99 ||440 |- |[[Distrito ng Dongxihu|Dongxihu]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|东西湖|区}}}} |{{transl|zh|Dōngxīhú Qū}} |451,880 |439.19 |1,029 |- |[[Distrito ng Hannan|Hannan]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|汉南|区}}}} |{{transl|zh|Hànnán Qū}} |114,970 |287.70 |400 |- |[[Distrito ng Caidian|Caidian]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|蔡甸|区}}}} |{{transl|zh|Càidiàn Qū}} |410,888 |1,108.10 |371 |- |[[Distrito ng Jiangxia|Jiangxia]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|江夏|区}}}} |{{transl|zh|Jiāngxià Qū}} |644,835 |2,010.00 |321 |- |[[Distrito ng Huangpi|Huangpi]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|黄陂|区}}}} |{{transl|zh|Huángpí Qū}} |874,938 |2,261.00 |387 |- |[[Distrito ng Xinzhou, Wuhan|Xinzhou]] |{{lang|zh-hans|{{linktext|新洲|区}}}} |{{transl|zh|Xīnzhōu Qū}} |848,760 |1,500.00 |566 |- style="background:#d3d3d3;" |colspan=3 style="text-align:center; "|'''Rehiyong Katubigan''' ({{lang|zh-hans|水上地区}}) ||4,748 ||- ||- |- style="background:#d3d3d3;" |colspan=3 style="text-align:center; "|'''Kabuoan''' ||'''9,785,392''' ||'''8,494.41''' ||'''1,152''' |} ===Mga misyong diplomatiko=== {{Main|Talaan ng mga misyong diplomatiko sa Tsina#Wuhan}} May apat na mga bansang mayroong konsulado sa Wuhan: {|border="1" cellpadding="2" style="margin:0 0 1em 1em; background:#fff; border:1px #aaa solid; border-collapse:collapse; font-size:90%;" |- ! style="width:350px; background:#f9f9f9;"|Konsulado ! style="width:150px; background:#f9f9f9;"|Taon ! style="width:175px; background:#f9f9f9;"|Distritong konsular |- | {{flagdeco|FRA}} [[Talaan ng mga misyong diplomatiko ng Pransiya#Asya|France Consulate General Wuhan]]<ref>{{cite web|author = French Foreign Ministry|title = Consulat General de France a Wuhan|date = August 2, 2012|url = http://www.consulfrance-wuhan.org/accueil.html?lang=fr|access-date = August 2, 2012|archive-url = https://web.archive.org/web/20120510071008/http://www.consulfrance-wuhan.org/accueil.html?lang=fr|archive-date = May 10, 2012|url-status = live|df = mdy-all}}</ref> | Oktubre 10, 1998 | Hubei/[[Hunan]]/[[Jiangxi]] |- | {{flagdeco|US}} [[Talaan ng mga misyong diplomatiko ng Estados Unidos#Asya|United States Consulate General Wuhan]]<ref>{{cite web|author = US Department of State|title = Consulate General of the United States Wuhan, China|date = November 23, 2008|url = http://wuhan.usembassy-china.org.cn/index.html|archive-url = https://web.archive.org/web/20090629102818/http://wuhan.usembassy-china.org.cn/index.html|url-status = dead|archive-date = June 29, 2009}}</ref> | Nobyembre 20, 2008 | Hubei/[[Hunan]]/[[Henan]]/[[Jiangxi]] |- | {{flagdeco|ROK}} [[Talaan ng mga misyong diplomatiko ng Timog Korea#Asya|Republic of Korea Consulate General Wuhan]]<ref>{{cite web|author = Embassy of the Republic of Korea in China|title = Welcome to the Embassy of the Republic of Korea in China|date = December 23, 2010|url = http://china.koreanembassy.cn/consular/consular_02.aspx?bm=4&sm=2|access-date = December 23, 2010|archive-url = https://web.archive.org/web/20111113044337/http://china.koreanembassy.cn/consular/consular_02.aspx?bm=4&sm=2|archive-date = November 13, 2011|url-status = dead|df = mdy-all}}</ref> | Oktubre 25, 2010 | Hubei/[[Hunan]]/[[Henan]]/[[Jiangxi]] |- | {{flagdeco|UK}} [[Talaan ng mga misyong diplomatiko ng United Kingdom#Asya|United Kingdom Consulate General Wuhan]]<ref>{{cite web|author = UK Government|title = Consulate General of the United Kingdom Wuhan, China|date = January 6, 2015|url = https://www.gov.uk/government/news/british-minister-launches-new-consulate-in-wuhan|access-date = February 23, 2015|archive-url = https://web.archive.org/web/20150216040859/https://www.gov.uk/government/news/british-minister-launches-new-consulate-in-wuhan|archive-date = February 16, 2015|url-status = live|df = mdy-all}}</ref> | Enero 8, 2015 | Hubei/[[Henan]] |} Ang kasalukuyang Konsul Heneral ng Estados Unidos, ang Kagalang-galang na si Ginoong Jamie Fouss, ay itinalaga sa Wuhan noong Agosto 2017. Ipinagdiwang ng tanggapan ng [[Konsulado Heneral ng Estados Unidos, Wuhan|Konsulado Heneral ng Estados Unidos]], Gitnang Tsina (matatagpuan sa Wuhan) ang opisyal na pagbubukas nito noong Nobyembre 20, 2008, at ito ang kauna-unahang bagong konsulado ng Estados Unidos sa Tsina sa loob ng higit 20 mga taon.<ref>{{cite news |agency = Associated Press |title = U.S. Opens Consulate in China Industry Center Wuhan|date =November 20, 2008 |url = https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5i9eETZIZiun01Oj6prVkAdZwW8DAD94IJQ180}}</ref><ref>{{cite web|author = US Department of State|title = The United States Consulate General in Wuhan, China Opens on November 20, 2008|date = November 20, 2008|url = http://wuhan.usembassy-china.org.cn/112008p_wuhan.html|archive-url = https://web.archive.org/web/20090419132218/http://wuhan.usembassy-china.org.cn/112008p_wuhan.html|url-status = dead|archive-date = April 19, 2009}}</ref> Nakatakdang magbibigay ang konsulado ng mga serbisyo ng visa at mamamayan sa taglagas ng 2018. Magtatatag ang mga bansang Hapon<ref name="日本计划在汉设领事办事处">{{cite web |url=http://news.cjn.cn/sywh/201305/t2274006.htm |script-title=zh:日本计划在汉设领事办事处 |accessdate=February 23, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150223045701/http://news.cjn.cn/sywh/201305/t2274006.htm |archive-date=February 23, 2015 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> at Rusya<ref name="Putin assures that Russia and China are getting closer">{{cite web |url=http://www.businessinsider.com/putin-assures-that-russia-and-china-are-getting-closer-2015-9 |title=Putin assures that Russia and China are getting closer |accessdate=September 9, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150905160624/http://www.businessinsider.com/putin-assures-that-russia-and-china-are-getting-closer-2015-9 |archive-date=September 5, 2015 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref> ng mga tanggapang konsular sa Wuhan. ==Demograpiya== {{Historical populations |type=China |align=left |percentages = pagr |1953|1427300 |1982|4101000 |1990|6901911 |2000|8312700 |2007|7243000 |2010|9785388 |2014|10338000 |2015|10607700 |footnote = Ang laki ng populasyon ay maaaring naapektuhan ng mga pagbabago sa mga dibisyong pampangasiwaan. 1953,<ref name="Shabad">Shiger, A.G. ''The Administrative-Territorial Divisions of Foreign Countries'', 2d ed, pp. 142–144. (Moscow), 1957 (Using 1953 census). Op cit. in Shabad, Theodore. "{{cite journal|title=The Population of China's Cities |journal = Geographical Review|volume = 49|issue = 1|pages = 32–42|jstor = 211567|last1 = Shabad|first1 = Theodore|year = 1959|doi = 10.2307/211567}}". ''Geographical Review'', Vol. 49, No. 1, pp. 32–42. American Geographical Society, Jan. 1959. Accessed 8 October 2011.</ref><ref name="GreatSovy">''Great Soviet Encyclopedia'', 2d ed. (Moscow), 1958. Op cit. in Shabad, supra.</ref> 1982,<ref>中国人口统计年鉴1982. pp.43.(3rd Census)</ref> 1990,<ref>中国人口统计年鉴1990. pp.164.(4th Census)</ref> 2000 <ref name="census2010"/> 2007<ref>{{cite web |url=https://www.britannica.com/place/Wuhan |title=Wuhan (China) - Britannica Online Encyclopedia |publisher=Britannica.com |date= |accessdate=2017-01-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180310072538/https://www.britannica.com/place/Wuhan |archive-date=March 10, 2018 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref> 2015<ref name="cnhub16">{{Cite web|url=http://news.cnhubei.com/xw/wuhan/201602/t3552237.shtml|script-title=zh:武汉市去年净流入人口突破230万人_荆楚网|last=丁燕飞|website=news.cnhubei.com|access-date=2016-03-06|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160227114558/http://news.cnhubei.com/xw/wuhan/201602/t3552237.shtml|archive-date=February 27, 2016|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> |}} {{clear}} ==Mga kapatid na lungsod== {{See also|Talaan ng mga kambal at kapatid na lungsod sa Tsina#Wuhan_(武汉)|l1=Talaan ng mga kambal at kapatid na lungsod sa Tsina}} [[Mga kambal at kapatid na lungsod|Magkakambal]] ang Wuhan sa:<ref>{{Cite web|url=http://wsb.wuhan.gov.cn/html/friendly/201602/t20160203_45633.shtml|archive-url=https://web.archive.org/web/20180413010101/http://wsb.wuhan.gov.cn/html/friendly/201602/t20160203_45633.shtml|script-title=zh:武汉国际友好城市一览表(List of sister cities of Wuhan)|last=|first=|date=|website=www.whfao.gov.cn(Foreign Affairs Office of Wuhan Municipal Government)|archive-date=2018-04-13|dead-url=yes|access-date=September 7, 2018}}</ref> {{location map+|float=left|World|width=900|caption=Sister cities of Wuhan<br/>1.[[Manchester]] 2.[[Swansea]] 3.[[Essonne]] 4.[[Bordeaux]] 5.[[Arnhem]] 6.[[Duisburg]] 7.[[Sankt Pölten]] 8.[[Győr]]|places= {{Location map~ |World|mark = Green pog.svg <!--green dot--> |coordinates = {{coord|30|35|N|114|17|E}}|label='''Wuhan''' |position=top |marksize=10 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|33|14|0|N|131|36|24|E}} |label=[[Ōita, Ōita|Ōita]] |position=bottom |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|40|26|23|N|79|58|35|W}} |label=[[Pittsburgh]] |position=bottom |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|51|26|6|N|6|45|45|E}} |label=6 |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|53|28|46|N|2|14|43|W}} |label=1 |position=top |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|45|25|24|N|28|2|33|E}} |label=[[Galați]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|50|27|0|N|30|31|24|E}} |label=[[Kiev]] |position=top |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|15|30|2|N|32|33|36|E}} |label=[[Khartoum]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|47|41|3|N|17|38|3|E}} |label=8 |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|44|50|N|0|35|W}} |label=4 |position=left |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|51|59|N|5|55|E}} |label=5 |position=top |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|36|38|N|127|29|E}} |label=[[Cheongju]] |position=top |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|48|12|N|15|37|E}} |label=7 |position=top |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|43|31|48|S|172|37|13|E}} |label=[[Christchurch]] |position=left |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|43|52|36|N|79|15|48|W}} |label=[[Markham, Ontario|Markham]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|60|29|08|N|15|26|11|E}} |label=[[Borlänge]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|64|06|N|21|54|W}} |label=[[Kópavogur]] |position=bottom |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|31|48|N|34|39|E}} |label=[[Ashdod]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|48|30|N|2|17|E}} |label=3 |position=top |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|38|25|12|N|27|8|24|E}} |label=[[İzmir]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|32|31|30|N|117|2|0|W}} |label=[[Tijuana]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|51|32|N|46|1|E}} |label=[[Saratov]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|36|49|41|S|73|3|5|W}} |label=[[Concepción, Tsile|Concepción]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|42|52|29|N|74|36|44|E}} |label=[[Bishkek]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|38|28|N|23|36|E}} |label=[[Chalcis]] |position=left |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|56|50|N|53|11|E}} |label=[[Izhevsk]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|51|37|N|3|57|W}} |label=2 |position=left |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|0|3|0|N|32|27|36|E}} |label=[[Entebbe]] |position=right |marksize=6 }} {{Location map~ |World|coordinates = {{coord|13|45|9|N|100|29|39|E}} |label=[[Bangkok]] |position=right |marksize=6 }} }} {| class="wikitable" "text-align:left;font-size:100%;"| |- ! style="background:#39e; color:white; height:17px; width:120px;"| Bansa ! ! style="background:#39e; color:white; width:140px;"| Lungsod ! ! style="background:#39e; color:white; width:140px;"| Mula noong |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Hapon}} |! !| [[Talaksan:Symbol of Oita Oita.svg|25px]] [[Ōita, Ōita|Ōita]] |! !| Setyembre 7, 1979 |- |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| [[Talaksan:Pittsburgh city coat of arms.svg|25px]] [[Pittsburgh]] |! !| Setyembre 8, 1982 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Alemanya}} |! !| [[Talaksan:Stadtwappen der Stadt Duisburg.svg|25px]] [[Duisburg]] |! !| Oktubre 8, 1982 |- |! !| {{flagu|Nagkakaisang Kaharian}} |! !| [[Talaksan:Arms of the City of Manchester.svg|25px]] [[Manchester]] |! !| Setyembre 16, 1986<ref>http://www.visitoruk.com/Manchester/20th-century-T1235.html 1986 Manchester was twinned with Wuhan in China.</ref> |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Romania}} |! !| [[Talaksan:ROU GL Galati CoA.png|25px]] [[Galați]] |! !| Agosto 12, 1987 |- |! !| {{flagu|Ukraine}} |! !| [[Talaksan:COA of Kyiv Kurovskyi.svg|25px]] [[Kiev]] |! !| Oktubre 19, 1990 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Sudan}} |! !| [[Khartoum]] |! !| Setyembre 27, 1995 |- |! !| {{flagu|Hungary}} |! !| [[Talaksan:Győr COA.png|25px]] [[Győr]] |! !| Oktubre 19, 1995 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Pransiya}} |! !| [[Talaksan:Coat of Arms of Bordeaux.svg|25px]] [[Bordeaux]]<ref>{{cite web|url=http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international |title=Bordeaux, ouverte sur l'Europe et sur le monde |accessdate=1 September 2015 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150316134534/http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international |archivedate=March 16, 2015}}</ref> |! !| Hunyo 18, 1998 |- |! !| {{flagu|Netherlands}} |! !| [[Talaksan:Coat of arms of Arnhem.svg|25px]] [[Arnhem]] |! !| Setyembre 6, 1999 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Timog Korea}} |! !| [[Talaksan:Cheongju City logo(without text).png|25px]] [[Cheongju]] |! !| Oktubre 29, 2000 |- |! !| {{flagu|Austria}} |! !| [[Talaksan:AUT Sankt Poelten COA.svg|25px]] [[Sankt Pölten]] |! !| Disyembre 20, 2005 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|New Zealand}} |! !| [[Talaksan:Chch COA.JPG|25px]] [[Christchurch]]<ref>{{cite web|url=http://www.ccc.govt.nz/culture-and-community/civic-and-international-relations/sister-cities-programme/wuhan-china/|title=Wuhan, China : Christchurch City Council|publisher=Christchurch City Council|quote=A Friendship City Agreement was signed between the Mayors of Wuhan and Christchurch on Tuesday 4 April 2006.|accessdate=1 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150919112358/http://www.ccc.govt.nz/culture-and-community/civic-and-international-relations/sister-cities-programme/wuhan-china|archive-date=September 19, 2015|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> |! !| Abril 4, 2006 |- |! !| {{flagu|Canada}} |! !| [[Markham, Ontario|Markham]] |! !| Setyembre 12, 2006 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Sweden}} |! !| [[Talaksan:Borlänge vapen.svg|25px]] [[Borlänge]] |! !| Setyembre 28, 2007 |- |! !| {{flagu|Iceland}} |! !| [[Talaksan:Kópavogur COA.svg|25px]] [[Kópavogur]] |! !| Abril 25, 2008 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Israel}} |! !| [[Talaksan:Coat_of_arms_of_Ashdod.png|25px]] [[Ashdod]]<ref>{{Cite web |url=http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201204/t20120421_346446.shtml |title=Archived copy |access-date=February 24, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171025234559/http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201204/t20120421_346446.shtml |archive-date=October 25, 2017 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref> |! !| Nobyembre 8, 2011 |- |! !| {{flagu|Pransiya}} |! !| [[Talaksan:Blason_d%C3%A9partement_fr_Essonne.svg|25px]] [[Essonne]]<ref>{{Cite web |url=http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201604/t20160422_823950.shtml |title=Archived copy |access-date=February 24, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180907110148/http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201604/t20160422_823950.shtml |archive-date=September 7, 2018 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref> |! !| Disyembre 21, 2012 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Turkiya}} |! !| [[İzmir]] |! !| Hunyo 6, 2013 |- |! !| {{flagu|Mehiko}} |! !| [[Talaksan:Tijuana, Mexico, COA, Escudo.jpg|25px]] [[Tijuana]]<ref>{{cite web|url=http://english.wh.gov.cn/publish/english/2013-07/22/1201307220851050080.html|title=Tijuana, Mexico becomes Wuhan's 20th sister city|accessdate=1 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402090709/http://english.wh.gov.cn/publish/english/2013-07/22/1201307220851050080.html|archive-date=April 2, 2015|dead-url=yes|df=mdy-all}}</ref> |! !| Hulyo 12, 2013<ref>{{Cite web |url=http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201305/t20130521_449893.shtml |title=Archived copy |access-date=February 24, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180907071125/http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201305/t20130521_449893.shtml |archive-date=September 7, 2018 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref> |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Rusya}} |! !| [[Talaksan:Coat_of_Arms_of_Saratov.svg|25px]] [[Saratov]]<ref name="auto3">{{cite web |url=http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201508/t20150807_701015.shtml |title=Wuhan - Saratov, Russia |access-date=February 18, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160126110432/http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201508/t20150807_701015.shtml |archive-date=January 26, 2016 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref> |! !| Agosto 7, 2015 |- |! !| {{flagu|Tsile}} |! !| [[Talaksan:Escudo_de_Concepci%C3%B3n_(Chile).svg|25px]] [[Concepción, Tsile|Concepción]]<ref>{{Cite web |url=http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201604/t20160425_824857.shtml |title=Archived copy |access-date=February 24, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180409161844/http://en.hubei.gov.cn/opening/sister_provinces_cities/201604/t20160425_824857.shtml |archive-date=April 9, 2018 |dead-url=no |df=mdy-all }}</ref> |! !| Abril 7, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Kyrgyzstan}} |! !| [[Talaksan:Coat of arms of Bishkek Kyrgyzstan.svg|25px]] [[Bishkek]] |! !| Nobyembre 15, 2016 |- |! !| {{flagu|Gresya}} |! !|[[Chalcis]] |! !| Mayo 11, 2017 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Rusya}} |! !| [[Talaksan:Coat of Arms of Izhevsk (Udmurtia).svg|25px]] [[Izhevsk]] |! !| Hunyo 16, 2017 |- |! !| {{flagu|Nagkakaisang Kaharian}} |! !| [[Swansea]]<ref>{{cite web|url=http://news.163.com/18/0201/06/D9HPCFR0000187VI.html|script-title=zh:图文:武汉与英国斯旺西结为友好城市|title=Archived copy|access-date=February 16, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180217082403/http://news.163.com/18/0201/06/D9HPCFR0000187VI.html|archive-date=February 17, 2018|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> |! !| January 31, 2018 |- style="color:black; background:white;" |! !| {{flagu|Uganda}} |! !| [[Entebbe]] |! !| Abril 13, 2018 |- |! !| {{flagu|Thailand}} |! !| [[Talaksan:Seal of Bangkok Metro Authority.png|25px]] [[Bangkok]]<ref>{{cite web|url=http://news.hbtv.com.cn/p/1648990.html|script-title=zh:刚刚!武汉和曼谷正式缔结为友好城市!|title=Archived copy|access-date=November 19, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181119091922/http://news.hbtv.com.cn/p/1648990.html|archive-date=November 19, 2018|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> |! !| Nobyembre 16, 2018 |} At mayroon ding magkasundo na ugnayang palitan ang Wuhan sa:<ref>{{Cite web|url=http://wsb.wuhan.gov.cn/html/exchanges/201602/t20160204_45939.shtml|script-title=zh:武汉市国际友好交流城市结好时间表|trans-title=List of Dates of Establishment for Overseas Cities With Friendly Exchange Relationship|last=|first=|date=|website=www.whfao.gov.cn(Foreign Affairs Office of Wuhan Municipal Government)|access-date=November 15, 2018|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20181115113616/http://wsb.wuhan.gov.cn/html/exchanges/201602/t20160204_45939.shtml|archive-date=November 15, 2018|dead-url=no|df=mdy-all}}</ref> {| class="wikitable" "text-align:left;font-size:100%;"| |- ! style="background:#39e; color:white; height:17px; width:140px;"| Lungsod ! ! style="background:#39e; color:white; width:120px;"| Bansa ! ! style="background:#39e; color:white; width:140px;"| Mula noong |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Emblem of Kobe, Hyogo.svg|25px]] [[Lungsod ng Kobe]] |! !| {{flagu|Hapon}} |! !| Pebrero 16, 1998 |- |! !| [[Talaksan:Symbol of Hirosaki Aomori.svg|25px]] [[Hirosaki]] |! !| {{flagu|Hapon}} |! !| Oktubre 17, 2003 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Saint Louis, Missouri|St. Louis]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Setyembre 27, 2004 |- |! !| [[Talaksan:Seal of Atlanta.png|25px]] [[Atlanta]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Setyembre 9, 2006 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Daejeon]] |! !| {{flagu|Timog Korea}} |! !| Nobyembre 1, 2006 |- |! !| [[Gwangju]] |! !| {{flagu|Timog Korea}} |! !| Setyembre 6, 2007 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Kolkata]] |! !| {{flagu|Indiya}} |! !| Hulyo 24, 2008 |- |! !| [[Suwon]] |! !| {{flagu|Timog Korea}} |! !| Disyembre 5, 2008 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Taebaek]] |! !| {{flagu|Timog Korea}} |! !| Disyembre 5, 2008 |- |! !| [[Talaksan:Seal of Columbus, Ohio.svg|25px]] [[Columbus, Ohio|Columbus]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Oktubre 30, 2009 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Grosses Wappen Bremen.png|25px]] [[Bremen (state)|Bremen]] |! !| {{flagu|Alemanya}} |! !| Nobyembre 6, 2009 |- |! !| [[Talaksan:Coat of arms of Port Louis, Mauritius.svg|25px]] [[Port Louis]] |! !| {{flagu|Mauritius}} |! !| Nobyembre 10, 2009 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Lungsod ng Cebu]] |! !| {{flagu|Pilipinas}} |! !| Agosto 19, 2011 |- |! !| [[Talaksan:Seal of the City of Yogyakarta.svg|25px]] [[Yogyakarta]] |! !| {{flagu|Indonesya}} |! !| Nobyembre 12, 2011 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Coat of Arms of Perm.svg|25px]] [[Perm]] |! !| {{flagu|Rusya}} |! !| Setyembre 10, 2012 |- |! !| [[Talaksan:Seal of Chicago, Illinois.svg|25px]] [[Chicago]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Setyembre 20, 2012 |- style="color:black; background:white;" |! !|[[Košice]] |! !| {{flagu|Slovakia}} |! !| Nobyembre 6,2012 |- |! !| [[Talaksan:CoA Città di Napoli.svg|25px]] [[Naples]] |! !| {{flagu|Italya}} |! !| Setyembre 18, 2012 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Blason département fr Moselle.svg|25px]] [[Moselle (department)|Moselle]] |! !| {{flagu|Pransiya}} |! !| Hulyo 16, 2013 |- |! !| [[Talaksan:Seal of San Francisco.svg|25px]] [[San Francisco, California|San Francisco]] |! !| {{flagu|United States}} |! !| Nobyembre 21, 2013 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Lalawigan ng Siem Reap]] |! !| {{flagu|Cambodia}} |! !| Nobyembre 21, 2013 |- |! !| [[Biratnagar]] |! !| {{flagu|Nepal}} |! !| Nobyembre 21, 2013 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Seal of Bangkok Metro Authority.png|25px]] [[Bangkok]] |! !| {{flagu|Thailand}} |! !| Nobyembre 21, 2013 |- |! !| [[Talaksan:POL Częstochowa COA.svg|25px]] [[Częstochowa]] |! !| {{flagu|Poland}} |! !| Marso 14, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:OAZ.png|25px]] [[Oliveira de Azeméis]] |! !| {{flagu|Portugal}} |! !| Abril 11, 2014 |- |! !| [[Talaksan:Sydney COA.gif|25px]] [[Sydney]] |! !| {{flagu|Australya}} |! !| Mayo 30, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:DurbanCoatOfArms.jpg|25px]] [[Durban]] |! !| {{flagu|Timog Aprika}} |! !| Hunyo 2014 |- |! !| [[Talaksan:Seal of Burlingame, California.png|25px]] [[Burlingame, California|Burlingame]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Menlo Park California Logo.gif|25px]] [[Menlo Park, California|Menlo Park]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- |! !| [[Talaksan:Seal of Cupertino, California.png|25px]] [[Cupertino, California|Cupertino]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:East Palo Alto California seal.png|25px]] [[East Palo Alto, California|East Palo Alto]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- |! !| [[Hayward, California|Hayward]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Citysealmillbrae.png|25px]] [[Millbrae, California|Millbrae]] |! !| {{flagu|United States}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- |! !| [[Moraga, California|Moraga]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Flag of Morgan Hill, California.svg|25px]] [[Morgan Hill, California|Morgan Hill]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- |! !| [[Mountain View, California|Mountain View]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Oakley California Logo.png|25px]] [[Oakley, California|Oakley]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- |! !| [[Union City, California|Union City]] |! !| {{flagu|Estados Unidos}} |! !| Hunyo 23, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Betong, Thailand|Betong]] |! !| {{flagu|Thailand}} |! !| Hunyo 25, 2014 |- |! !| [[Talaksan:Halikko vaakuna.svg|25px]] [[Salo, Finland|Salo]] |! !| {{flagu|Finland}} |! !| Agosto 25, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Gävle vapen.svg|25px]] [[Gävle]] |! !| {{flagu|Sweden}} |! !| Agosto 27, 2014 |- |! !| [[Lalitpur, Nepal|Patan]] |! !| {{flagu|Nepal}} |! !| Oktubre 20, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Pattaya seal.png|25px]] [[Pattaya]] |! !| {{flagu|Thailand}} |! !| Oktubre 24, 2014 |- |! !| [[Talaksan:BeraneCoatOfArms.png|25px]] [[Berane]] |! !| {{flagu|Montenegro}} |! !| Oktubre 24, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Escudo ciudad de cordoba argentina.svg|25px]] [[Córdoba, Arhentina|Córdoba]] |! !| {{flagu|Arhentina}} |! !| Oktubre 24, 2014 |- |! !| [[Talaksan:Blason liege.svg|25px]] [[Liège]] |! !| {{flagu|Belgium}} |! !| Oktubre 29, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Blason ville fr Lille (Nord).svg|25px]] [[Lille]] |! !| {{flagu|France}} |! !| Nobyembre 3, 2014 |- |! !| [[Talaksan:Coat of arms of Holbæk.svg|25px]] [[Holbæk]] |! !| {{flagu|Denmark}} |! !| Nobyembre 24, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Heraklion (yunit panrehiyon)|Heraklion]] |! !| {{flagu|Greece}} |! !| Disyembre 11, 2014 |- |! !| [[Cape Town]] |! !| {{flagu|Timog Aprika}} |! !| Disyembre 9, 2014 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Brasão de São Luís.svg|25px]] [[São Luís, Maranhão|São Luís]] |! !| {{flagu|Brazil}} |! !| Abril 29, 2015 |- |! !| [[Talaksan:Varaždin (grb).gif|25px]] [[Varaždin]] |! !| {{flagu|Croatia}} |! !| Mayo 7, 2015 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Seal of Kota Kinabalu.svg|25px]] [[Kota Kinabalu]] |! !| {{flagu|Malaysia}} |! !| Mayo 20, 2015 |- |! !| [[Talaksan:Coa_Hungary_Town_Erdőkertes.svg|25px]] [[Erdőkertes]], [[File:HUN Pest megye COA.png|25px]] [[Pest County|Pest Megye]] |! !| {{flagu|Hungary}} |! !| Hulyo 4, 2015 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Gold Coast, Queensland|Gold Coast]] |! !| {{flagu|Australya}} |! !| Setyembre 29, 2015 |- |! !| [[Talaksan:Blason ville fr Le Mans (Sarthe) (orn ext).svg|25px]] [[Le Mans]] |! !| {{flagu|France}} |! !| Nobyembre 1, 2015 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Flag of the Southern Province (Sri Lanka).PNG|25px]] [[Southern Province, Sri Lanka|Southern Province]] |! !| {{flagu|Sri Lanka}} |! !| Disyembre 3, 2015 |- |! !| [[Galle]] |! !| {{flagu|Sri Lanka}} |! !| Disyembre 5, 2015 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Mungyeong]] |! !| {{flagu|Timog Korea}} |! !| Disyembre 22, 2015 |- |! !| [[Daegu]] |! !| {{flagu|Timog Korea}} |! !| Marso 25, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Tacoma, Washington|Tacoma]] |! !| {{flagu|United States}} |! !| Abril 5, 2016 |- |! !| [[Talaksan:Coat of arms of Lima.svg|25px]] [[Lima]] |! !| {{flagu|Peru}} |! !| Abril 8, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Tabriz]] |! !| {{flagu|Iran}} |! !| Mayo 28, 2016 |- |! !| [[Marrakesh]] |! !| {{flagu|Morocco}} |! !| Hunyo 3, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Seal of Phnom Penh.svg|25px]] [[Phnom Penh]] |! !| {{flagu|Cambodia}} |! !| Hulyo 11, 2016 |- |! !| [[Talaksan:Coat-of-arms-of-Dublin.svg|25px]] [[Dublin]] |! !| {{flagu|Ireland}} |! !| Setyembre 5, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Seal of Houston, Texas.svg|25px]] [[Houston]] |! !| {{flagu|United States}} |! !| Setyembre 10, 2016 |- |! !| [[Jinja, Uganda|Jinja]] |! !| {{flagu|Uganda}} |! !| Setyembre 20, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Escudo de Pucallpa.svg|25px]] [[Pucallpa]] |! !| {{flagu|Peru}} |! !| Setyembre 20, 2016 |- |! !| [[Maribor]] |! !| {{flagu|Slovenia}} |! !| Setyembre 23, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Montego Bay]] |! !| {{flagu|Jamaica}} |! !| Setyembre 28, 2016 |- |! !| [[Victoria, Seychelles|Victoria]] |! !| {{flagu|Seychelles}} |! !| Oktubre 17, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Kemi.vaakuna.svg|25px]] [[Kemi]] |! !| {{flagu|Finland}} |! !| Nobyembre 25, 2016 |- |! !| [[Talaksan:Sannicolas arroy escudo.png|25px]] [[San Nicolás de los Arroyos]] |! !| {{flagu|Argentina}} |! !| Disyembre 16, 2016 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Brasão de Armas do Município de Foz do Iguaçu.png|25px]] [[Foz do Iguaçu]] |! !| {{flagu|Brazil}} |! !| Marso 9, 2017 |- |! !| [[Talaksan:Greater Coat of Arms of Dunkerque.svg|25px]] [[Dunkirk]] |! !| {{flagu|Pransiya}} |! !| Marso 20, 2017 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Jihlava (CZE) - coat of arms.gif|25px]] [[Jihlava]] |! !| {{flagu|Czech}} |! !| Mayo 10, 2017 |- |! !| [[Talaksan:Coat of Arms of Brest, Belarus.svg|25px]] [[Brest, Belarus|Brest]] |! !| {{flagu|Belarus}} |! !| Agosto 29, 2017 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Coat of Arms of Zhytomyr.svg|25px]] [[Zhytomyr]] |! !| {{flagu|Ukraine}} |! !| Nobyembre 14, 2017 |- |! !| [[Talaksan:Armoiries de Marseille.svg|25px]] [[Marseille]] |! !| {{flagu|France}} |! !| Nobyembre 20, 2017 |- style="color:black; background:white;" |! !| [[Talaksan:Blason Herstal.svg|25px]] [[Herstal]] |! !| {{flagu|Belgium}} |! !| Mayo 21, 2018 |- |! !| [[Fergana]] |! !| {{flagu|Uzbekistan}} |! !| Oktubre 14, 2018 |} ==Tingnan rin== * [[Wuhan birus]] ==Talasanggunian== <!--9infobox refs--> {{Reflist |refs= <!--For 九省通衢 nickname --> <ref name="Readmeok Sina">{{cite web|url=http://www.readmeok.com/2012-5/21_11860.html|script-title=zh:图文:"黄金十字架"写就第一笔|publisher=Sina|date=30 March 2009|accessdate=21 February 2018|quote={{lang|zh-hans|武汉历史上就是"九省通衢",在中央促进中部崛起战略中被定位为"全国性综合交通运输枢纽"。}}|url-status=live|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304113420/http://www.readmeok.com/2012-5/21_11860.html|archive-date=March 4, 2016|df=mdy-all}}</ref><ref name="City government 九省通衢">{{Cite web|url=http://www.wh.gov.cn/theme/include/htm/whgl/frame04.htm |script-title=zh:九省通衢|website=The government of Wuhan|archive-url=https://archive.today/20121127235821/http://www.wh.gov.cn/theme/include/htm/whgl/frame04.htm|archive-date=27 November 2012|url-status=dead|access-date=5 May 2019}}</ref> <!--For Chicago nickname --> <ref name="timemagazine">{{cite news |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,848985,00.html |title=Foreign News: On To Chicago |work=Time |accessdate=November 20, 2011 |date=June 13, 1938 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120105114835/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,848985,00.html |archive-date=January 5, 2012 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref><ref name="Chicago is all over the place">{{cite news |url=http://articles.chicagotribune.com/2012-05-13/news/ct-talk-nato-chicago-0513-20120513_1_violent-crime-chicago-connection-south-america-s-chicago |title=Chicago is all over the place |newspaper=Chicago Tribune |accessdate=May 22, 2012 |author=Jacob, Mark |date=May 13, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130511215253/http://articles.chicagotribune.com/2012-05-13/news/ct-talk-nato-chicago-0513-20120513_1_violent-crime-chicago-connection-south-america-s-chicago |archive-date=May 11, 2013 |url-status=live |df=mdy-all }}</ref><ref name="水野幸吉 Mizuno Kokichi 2014 3">{{cite book |script-title=zh:中国中部事情:汉口 |trans-title=Central China: Hankou |publisher=Wuhan Press |author={{Nihongo2|水野幸吉}} (Mizuno Kokichi) |year=2014 |pages=3 |isbn=9787543084612}}</ref> <!--For divisions --> <ref name="history2">{{cite web|script-title=zh:武汉市历史沿革|url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/15225_2.html|date=6 August 2014|accessdate=10 February 2018|language=zh-hans|publisher=www.XZQH.org|title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20180210120959/http://www.xzqh.org/html/show/hb/15225_2.html|archive-date=February 10, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref><ref name="xingzhengquhua">{{cite web|script-title=zh:行政建置|url=http://www.wh.gov.cn/2018wh/zjwh_5785/whgk/201808/t20180824_223224.html|date=8 January 2018|accessdate=17 October 2018|language=zh-hans|publisher=Wuhan Municipal People's Government |title=Archived copy|archive-url=https://web.archive.org/web/20181017082522/http://www.wh.gov.cn/2018wh/zjwh_5785/whgk/201808/t20180824_223224.html|archive-date=October 17, 2018|url-status=live|df=mdy-all}}</ref> }} ===Talababa=== {{reflist|group=lower-alpha}} {{Mga pinakamalaking lungsod ng Republikang Bayan ng Tsina}} {{Mga kalakhang lungsod ng Tsina}} {{Mga pangunahing lungsod sa kahabaan ng Ilog Yangtze}} {{Authority control}} [[Kategorya:Mga lungsod sa Hubei]] 6sfnvcnm0fbp0v17nqc23m9miekysla J. R. R. Tolkien 0 46276 1963797 1960919 2022-08-17T22:22:48Z Anssi Puro 124210 File wikitext text/x-wiki {{Infobox writer |name = J. R. R. Tolkien |honorific_suffix = {{postnominals|country=GBR|size=100%|CBE|FRSL}} |image = |caption = Si Tolkien bilang isang ikalawang tenyente sa Lancashire Fusiliers (noong 1916, edad 24) |birth_name = John Ronald Reuel Tolkien |birth_date = {{Birth date|df=yes|1892|1|3}} |birth_place = [[Bloemfontein]], [[Orange Free State]] (kasalukuyang-araw na Timog Aprika) |death_date = {{Death date and age|df=yes|1973|9|2|1892|1|3}} |death_place = [[Bournemouth]], Inglatera, Nagkakaisang Kaharian |occupation = Manunulat, [[akademya|akademiko]], [[pilolohiya|pilologo]], makata |nationality = Briton |alma_mater = [[Exeter College, Oxford]] |genre = [[Pantasya]], mataas na pantasya, [[pagsasalin]], [[kritisismong pampanitikan]] |notableworks = {{Plainlist}} * ''[[The Hobbit]]'' * ''[[The Lord of the Rings]]'' * ''[[The Silmarillion]]'' * ''[[Unfinished Tales]]'' |spouse = {{marriage|[[Edith Tolkien|Edith Bratt]]|1916|1971|end=died}} |children = {{Plainlist}} * [[Pamilyang Tolkien#John Francis R. Tolkien|John Francis]] (1917–2003) * [[Pamilyang Tolkien#Michael Hilary R. Tolkien|Michael Hilary]] (1920–1984) * [[Christopher Tolkien|Christopher John]] (ip. 1924) * [[Priscilla Tolkien|Priscilla Anne]] (ip. 1929) | }} [[File:J. R. R. Tolkien, ca. 1925.jpg|thumb|J .R .R. Tolkien]] Si '''John Ronald Reuel Tolkien''' (3 Enero 1892 - 2 Setyembre 1973) ay isang Ingles na manunulat, makata, pilologo at dalubguro sa pamantasan na pinakakilala bilang ang manunulat ng mga klasikong gawa ng mataas na pantasya mga [[aklat]] na ''[[The Hobbit]]'', ''[[The Lord of the Rings]]'', and ''[[The Silmarillion]]''. Isang Rawlinson at Bosworth na Dalubguro ng Anglo-Saxon sa Oxford si Tolkien mula 1925 hanggang 1945, Merton na Propesor ng [[wikang Ingles]] at [[panitikan]] mula 1945 hanggang 1959. Isa siyang malapit na kaibigan ni [[C. S. Lewis]] - kapwa sila miyembro ng isang hindi pormal na samahan tungkol sa panitikan na ''Inklings''. Itinalaga rin siya bilang pinuno ng ''Order of the British Empire'' (OBE) ni [[Reyna Elizabeth II]] noong 28 Marso 1972. {{Authority control}} {{BD|1892|1973|Tolkien, J. R. R.}} [[Kategorya:Mga manunulat mula sa United Kingdom]] {{stub}} byhs10w5j49fx1cnqec07tb69l9p79n Komisyon ng mga Katunayan ng Pagmamay-ari at Palitan 0 47498 1963762 415932 2022-08-17T20:57:20Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv SEC 0 47499 1963785 415931 2022-08-17T21:01:11Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv Komisyon sa mga Patunay ng Pag-aari at Palitan 0 47559 1963765 415933 2022-08-17T20:57:50Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv Komisyon ng Paseguro at Palitan 0 47560 1963760 415934 2022-08-17T20:57:00Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv Komisyon sa mga Paseguro at Palitan (Pilipinas) 0 47600 1963764 415936 2022-08-17T20:57:40Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv Usapan:Komisyon sa mga Paseguro at Palitan (Pilipinas) 1 47601 1963795 415244 2022-08-17T21:02:51Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Usapan:Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Usapan:Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] 8ydmtu2fysy0m9wal8nqnsx8cgcvlgq Komisyon ng mga Paseguro at Palitan (Pilipinas) 0 49143 1963763 415935 2022-08-17T20:57:30Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv Usapan:Komisyon ng mga Paseguro at Palitan (Pilipinas) 1 49144 1963794 415243 2022-08-17T21:02:41Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Usapan:Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Usapan:Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] 8ydmtu2fysy0m9wal8nqnsx8cgcvlgq Kagawaran ng repormang pansakahan 0 53985 1963759 256078 2022-08-17T20:56:50Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kagawaran ng Repormang Pansakahan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kagawaran ng Repormang Pansakahan]] io9xdiibic6k3rcsni6iizg35ya7d8t Department of Agrarian Reform 0 53988 1963756 256077 2022-08-17T20:56:20Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kagawaran ng Repormang Pansakahan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kagawaran ng Repormang Pansakahan]] io9xdiibic6k3rcsni6iizg35ya7d8t Republic of California 0 68242 1963781 1963637 2022-08-17T21:00:31Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Republika ng California]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Republika ng California]] 77j1ums5yydhikszkosg318pp2newxl Republikang Kaliporniya 0 68243 1963782 1963638 2022-08-17T21:00:41Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Republika ng California]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Republika ng California]] 77j1ums5yydhikszkosg318pp2newxl Californian Republic 0 68450 1963753 1963626 2022-08-17T20:55:50Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Republika ng California]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Republika ng California]] 77j1ums5yydhikszkosg318pp2newxl Kilimanjaro 0 76265 1963796 1621546 2022-08-17T21:45:11Z 197.250.100.210 /* Mga sanggunian */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Mountain | name = Kilimanjaro | photo = Kibo_summit_of_Mt_Kilimanjaro_001.JPG | caption = Tutok ng Kibo ng Kilimanjaro | elevation = {{convert|5891.8|m|ft|0}} | location = [[Tanzania]] | prominence = {{convert|5882|m|ft|0|abbr=on}} <small>ika-4</small> | map = Tanzania | label_position = left | map_caption = Lokasyon sa Tanzania | mapsize = | coordinates_ref= | lat_d= 3|lat_m= 4|lat_s= 33|lat_NS=S | long_d= 37|long_m= 21|long_s= 12|long_EW=E | topo = Mapa ng Kilimanjaro at gabay ni Wielochowski <ref name=map> {{cite map |publisher = EWP |title = Mapa ng Kilimanjaro Map at gabay sa turista |url = http://www.ewpnet.com/KILIMAP.HTM |edition = ika-4 |year = 1998 |cartography= EWP |scale = 1:75,000 kasama ang 1:20,000 at 1:30,000 na mga paningit |series = ''EWP Map Guides'' |isbn = 0-906227-66-6 }}</ref> | type = ''Stratovolcano'' | age = | last eruption = Wala sa tinalang kasaysayan | first ascent = 1889 ni [[Hans Meyer (heolista)|Hans Meyer]], [[Ludwig Purtscheller]], Yohanas Kinyala Lauwo | easiest route = paglalakad }} Ang '''Kilimanjaro''' kasama ang kanyang tatlong kono, '''Kibo''', '''Mawenzi''', at '''Shira''', ay isang di-aktibong ''stratovolcano'' (strato-bulkan) sa hilagang-silangan ng [[Tanzania]]. Ito ay may taas na 4,600 metro mula sa pundasyon nito (at tinatayang 5100 metro mula sa kapatagang malapit sa Moshi), at ito ang pinakamataas na [[bundok|tuktok]] sa [[Aprika]] sa 5,891.8 na metro, na nagbibigay ng magandang tanawin sa kapatagan at sa paligid nito. Kilimanjaro ay isang tanyag na lugar sa mga turista, at mayroong 6 na ruta hanggang sa tuktok ng bundok.<ref>[https://en.altezza.travel/climbing-kilimanjaro Climbing Mt. Kilimanjaro]</ref> == Mga sanggunian == {{reflist}} [https://kiafrikaadventure.com/mount-kilimanjaro/ Mount Kilimanjaro] [https://kiafrikaadventure.com/mount-kilimanjaro-guide/ Mount Kilimanjaro guide] [[Kategorya:Aprika]] [[Kategorya:Bundok]] {{stub|Aprika}} qb1q88dfakbf5xnbgxll6zgb4te55es 1963798 1963796 2022-08-17T23:24:07Z 1234qwer1234qwer4 51526 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/197.250.100.210|197.250.100.210]] ([[User talk:197.250.100.210|talk]]): Spam (TwinkleGlobal) wikitext text/x-wiki {{Infobox Mountain | name = Kilimanjaro | photo = Kibo_summit_of_Mt_Kilimanjaro_001.JPG | caption = Tutok ng Kibo ng Kilimanjaro | elevation = {{convert|5891.8|m|ft|0}} | location = [[Tanzania]] | prominence = {{convert|5882|m|ft|0|abbr=on}} <small>ika-4</small> | map = Tanzania | label_position = left | map_caption = Lokasyon sa Tanzania | mapsize = | coordinates_ref= | lat_d= 3|lat_m= 4|lat_s= 33|lat_NS=S | long_d= 37|long_m= 21|long_s= 12|long_EW=E | topo = Mapa ng Kilimanjaro at gabay ni Wielochowski <ref name=map> {{cite map |publisher = EWP |title = Mapa ng Kilimanjaro Map at gabay sa turista |url = http://www.ewpnet.com/KILIMAP.HTM |edition = ika-4 |year = 1998 |cartography= EWP |scale = 1:75,000 kasama ang 1:20,000 at 1:30,000 na mga paningit |series = ''EWP Map Guides'' |isbn = 0-906227-66-6 }}</ref> | type = ''Stratovolcano'' | age = | last eruption = Wala sa tinalang kasaysayan | first ascent = 1889 ni [[Hans Meyer (heolista)|Hans Meyer]], [[Ludwig Purtscheller]], Yohanas Kinyala Lauwo | easiest route = paglalakad }} Ang '''Kilimanjaro''' kasama ang kanyang tatlong kono, '''Kibo''', '''Mawenzi''', at '''Shira''', ay isang di-aktibong ''stratovolcano'' (strato-bulkan) sa hilagang-silangan ng [[Tanzania]]. Ito ay may taas na 4,600 metro mula sa pundasyon nito (at tinatayang 5100 metro mula sa kapatagang malapit sa Moshi), at ito ang pinakamataas na [[bundok|tuktok]] sa [[Aprika]] sa 5,891.8 na metro, na nagbibigay ng magandang tanawin sa kapatagan at sa paligid nito. Kilimanjaro ay isang tanyag na lugar sa mga turista, at mayroong 6 na ruta hanggang sa tuktok ng bundok.<ref>[https://en.altezza.travel/climbing-kilimanjaro Climbing Mt. Kilimanjaro]</ref> == Mga sanggunian == {{reflist}} [[Kategorya:Aprika]] [[Kategorya:Bundok]] {{stub|Aprika}} mmzouicubglk4lbe3ekrk3oppg1w8cp Komisyon ng Paseguro at Palitan (Pilipinas) 0 85207 1963761 413736 2022-08-17T20:57:10Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv Usapan:Komisyon ng Paseguro at Palitan (Pilipinas) 1 85208 1963793 413738 2022-08-17T21:02:31Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Usapan:Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Usapan:Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] 8ydmtu2fysy0m9wal8nqnsx8cgcvlgq Securities and Exchange Commission 0 90065 1963787 435083 2022-08-17T21:01:31Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv S.E.C. 0 90067 1963783 435085 2022-08-17T21:00:51Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv S. E. C. 0 90068 1963784 435087 2022-08-17T21:01:01Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv S E C 0 90069 1963786 435088 2022-08-17T21:01:21Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Komisyon sa mga Panagot at Palitan]] dklty6xl9g3z4wqg33b5e2z4lns0xyv Buryatiya 0 121674 1963824 1906104 2022-08-18T06:44:45Z Senior Forte 115868 Inilipat ni Senior Forte ang pahinang [[Buryatia]] sa [[Buryatiya]]: Mas angkop na baybay. wikitext text/x-wiki {{Redirect|Buryatia}} {{Infobox Russian federal subject2 |en_name=Republic of Buryatia |ru_name=Республика Бурятия |loc_name1=Буряад Республика |loc_lang1=Buryat |image_map=Map of Russia - Buryat Republic (2008-03).svg |coordinates={{coord|53|48|N|109|20|E|type:adm1st_region:RU|display=inline,title}} |image_coa=Coat of Arms of Buryatia.svg |coa_caption=[[Coat of arms of the Republic of Buryatia]] |image_flag=Flag of Buryatia.svg |flag_caption=[[Flag of the Republic of Buryatia]] |anthem=[[Pambansang Awit ng Republika ng Buryatia]]<br><center>[[File:Anthem of Buryatia (Buryat and Russian version).oga]]</center> |anthem_ref |holiday |holiday_ref |political_status=Republic |political_status_link=Republics of Russia |federal_district=[[Siberian Federal District|Siberian]] |economic_region=[[East Siberian economic region|Silangang Siberia]] |adm_ctr_type=Kabisera |adm_ctr_name=[[Ulan-Ude]] |adm_ctr_ref |official_lang_list=[[Wikang Buryat|Buryat]] |official_lang_ref=<ref name="Languages">Constitution, Article&nbsp;67</ref> |pop_2010census=972700 |pop_2010census_rank=Ika-54 |urban_pop_2010census=58.4% |rural_pop_2010census=41.6% |pop_2010census_ref=<ref name="PopCensus2010">{{ru-pop-ref|2010Census}}</ref> |pop_2002census=981238 |pop_2002census_rank=Ika-56 |urban_pop_2002census=59.6% |rural_pop_2002census=40.4% |pop_2002census_ref=<ref name="PopCensus">{{ru-pop-ref|2002Census}}</ref> |pop_density |pop_density_as_of |pop_density_ref |pop_latest |pop_latest_date |pop_latest_ref |area_km2=351300 |area_km2_rank=Ika-15 |area_km2_ref |established_date=May&nbsp;30, 1923 |established_date_ref |license_plates=03 |ISO=RU-BU |gov_as_of=Marso 2011 |leader_title=[[Pangulo ng Republika ng Buryatia|Pangulo]] |leader_title_ref=<ref name="HeadLegis">Constitution, Article&nbsp;5.3</ref> |leader_name=[[Vyacheslav Nagovitsyn]] |leader_name_ref=<ref name="President">Official website of the President of the Republic of Buryatia. [http://president.buryatia.ru/eng/biografy/ Biography of Vyacheslav Vladimirovich Nagovitsyn] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091129021451/http://president.buryatia.ru/eng/biografy/ |date=2009-11-29 }}</ref> |legislature=[[People's Khural of the Republic of Buryatia|People's Khural]] |legislature_ref=<ref name="HeadLegis" /> |basic_law_type=Constitution |basic_law_title=[[Constitution of the Republic of Buryatia]] |website=http://egov-buryatia.ru/ |website_ref |date=Agosto 2011 }} [[File:Buryatia02.png|right|thumb|250px]] Ang '''Buryatia''' ({{lang-ru|Республика Бурятия, Respublika Buryatiya}}; {{lang-bxr|Буряад Республика, Buryaad Respublika}}), ay isang republika sa bansang [[Rusya]]. == Tignan Din == *[[Music of Buryatia]] == Talababa == {{Reflist}} == Pinagkuhanan == *{{Cite Russian law |ru_entity=Верховный Совет Республики Бурятия |ru_date=22 февраля 1994 г. |ru_title=Республика Бурятия. Конституция |ru_amendment_type=Закона |ru_amendment_number=332-IV |ru_amendment_date=7 июля 2008 г |en_entity=Supreme Council of the Republic of Buryatia |en_date=February 22, 1994 |en_title=Republic of Buryatia. Constitution |en_amendment_type=Law |en_amendment_number=332-IV |en_amendment_date=July 7, 2008 }} == Malayuang pagbabasa == *{{Cite journal |last=Leisse |first=Olaf |author2=Utta-Kristin Leisse |date=Setyembre 2007 |title=A Siberian Challenge: Dealing with Multiethnicity in the Republic of Buryatia |journal=[[Nationalities Papers]] |volume=35 |issue=4 |pages=773–788 |doi=10.1080/00905990701475178 }} == Mga kawing panlabas == {{Commons category|Buryatia}} *{{in lang|en}} [http://egov-buryatia.ru:8081 Official website of the Republic of Buryatia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041204033734/http://egov-buryatia.ru:8081/ |date=2004-12-04 }} *{{in lang|ru}} [http://gov.buryatia.ru:8080 Official website of the Republic of Buryatia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040216024317/http://gov.buryatia.ru:8080/ |date=2004-02-16 }} *[http://gov.buryatia.ru:8082 Official website of the Republic of Buryatia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040804011638/http://gov.buryatia.ru:8082/ |date=2004-08-04 }} (in Buryat) *{{in lang|ru}} [http://buryatia.org Buryatia.org], site about life in the Republic of Buryatia {{Subdivisions of Russia}} {{authority control}} [[Kategorya:Buryatia|*]] [[Kategorya:Mga republika ng Rusya‎]] i4hwdfn6s980tkya7d64ber8i1wx5zi Punong Ministro ng Australia 0 132876 1963729 1936398 2022-08-17T14:19:01Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox official post | post = Prime Minister | body = Australia | insignia = Coat of Arms of Australia.svg | insigniasize = 100 | insigniacaption = Eskudo de armas ng Australia | flag = Flag of Australia (converted).svg | flagsize = 125 | flagcaption = Watawat ng Australia | flagborder = No | image = Prime Minister of Australia Scott Morrison.jpg | imagesize = 200 | incumbent = [[Scott Morrison]] | incumbentsince = 24 Agosto 2018 | department = Pamahalaan ng Australia<br />Kagawaran ng Punong Ministro at Gabinete<br />Tanggapan ng Punong Ministro | style = [[The Honourable]]<ref>{{cite web|url=https://www.pm.gov.au/contact-your-pm|title=Contact Your PM|website=Prime Minister of Australia|access-date=29 May 2020}}</ref><br />Prime Minister<ref>{{cite web|url=https://www.aph.gov.au/senators_and_members/guidelines_for_contacting_senators_and_members/how_to_address_senators_and_members|title=How to address Senators and Members|access-date=26 Apr 2021}}</ref> (informal) | status = Pinuno ng Pamahalaan | abbreviation = PM | member_of = {{ubl|Parlamento]]|Gabinete|Pambansang Gabinete|Federal Executive Council|National Security Committee}} | reports_to = Kamara de Representantes | residence = {{ubl|[[The Lodge (Australia)|The Lodge]], [[Canberra]]<ref name="PEO-PM">{{cite web|url=https://peo.gov.au/understand-our-parliament/parliament-and-its-people/people-in-parliament/prime-minister/|title=Prime Minister|website=Parliamentary Education Office|access-date=29 May 2020}}</ref>|[[Kirribilli House]], [[Sydney]]<ref name="PEO-PM" />}} | seat = [[Canberra]] | appointer = [[Governor-General of Australia|Governor-General]]<ref name="APMC-PM">{{cite web|url=https://primeministers.moadoph.gov.au/prime-ministers|title=Prime Ministers|website=Australian Prime Ministers Centre, Old Parliament House|access-date=29 May 2020}}</ref> | appointer_qualified = | termlength = [[At the Governor-General's pleasure]]<ref name="PEO-PM" /> | termlength_qualified = | constituting_instrument = | formation = {{start date and age|df=y|1901|1|1}}<ref name="APMC-PM" /> | first = [[Edmund Barton]]<ref name="APMC-PM" /> | deputy = [[Deputy Prime Minister of Australia]] | salary = {{AUD}}549,250<ref>{{cite web|url=https://maps.finance.gov.au/guidance/remuneration/salary|title=Salary|date=3 February 2020|website=Ministerial and Parliamentary Services, Department of Finance|access-date=29 May 2020|archive-date=23 June 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210623164448/https://maps.finance.gov.au/guidance/remuneration/salary|url-status=dead}}</ref> | website = {{URL|pm.gov.au}} }} Ang '''Punong Ministro ng Australia''' ang [[pinuno ng pamahalaan]] ng [[Australia|Komonwelt ng Australia]], na nanunungkulan sa bisa ng komisyon galing sa [[Gobernador-Heneral ng Australia]]. Ang tanggapan ng punong ministro ang pinakamataas na tanggapang pampolitika sa Australia. Sa kabila ng pagiging nasa tuktok ng pamahalang ehekutibo sa bansa, hindi nabanggit ang tanggapan ng Punong Ministro sa [[Saligang Batas ng Australia]] at umiiral sa pamamagitan ng [[Kumbensiyon para sa Saligang Batas]]. Maliban sa natatanging mga pagkakataon, ang punong ministro ang palaging pinuno ng [[Partidong pampolitika]] o koalisyon na Mayo suporta ng Mayoorya sa [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Australia|Kapulungan ng mga Kinatawan]]. Ang natatanging kaso kung saan ang isang [[Senado ng Australia|senador]] ay naitalaga bilang punong ministro ay ang kay [[John Gorton]], na di naglao'y nagbitiw bilang senador at nahalal bilagn miyembro ng Kapulungan ng mga Kinatawan (Gumaganap na punong ministro si senator [[George Pearce]] sa loob ng pitong buwan noong 1916 samantalang si [[Billy Hughes]] ay nasa ibang bansa).<ref>{{cite web|title=Pearce, Sir George Foster (1870 - 1952) |url=http://www.adb.online.anu.edu.au/biogs/A110182b.htm|work=Australian Dictionary of Biography|publisher=Australian National University|accessdate=24 Hunyo 2010|year=2006}}</ref> [[Scott Morrison]] ang dating Treasurer at ang kasalukuyang Punong Ministro. Siya ang pinuno ng [[Partido ng Manggagawa ng Australia]], na Mayoroong kontrol sa Kapulungan ng mga Kinatawan simula pa noong Australian poll siya pumalit kay [[Malcolm Turnbull]] noong Agosto 24, 2018. ==Suweldo at mga benepisyo== {| class="wikitable" align="right" style="margin:1ex 0 1ex 1ex" |+ '''Kasaysayan ng suweldo ng Punong Ministro''' |- ! Naipatupad !! Suweldo |- | 2 Hunyo 1999 ||align="right"| $289,270 |- | 6 Setyembre 2006 ||align="right"| $309,270 |- | 1 Hulyo 2007 ||align="right"| $330,300 |} ===Suweldo=== Ang punong ministro ang may pinakamalaking suweldo sa mga kasapi ng parlamento. Ang suweldo ng mga ministro ay karagdagang bahagdan sa batayang suweldo sa parlamento. Ayon sa Unang Ulat ng Remuneration Tribunal noong taong 2006<ref>{{Cite web |url=http://www.remtribunal.gov.au/determinationsReports/byYear/2006dets/2006-Report1.pdf |title=of Report on Ministers of State{{ndash}} Salaries Additional to the Basic Parliamentary Salary |access-date=2007-06-20 |archive-date=2007-06-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070620234726/http://www.remtribunal.gov.au/determinationsReports/byYear/2006dets/2006-Report1.pdf |url-status=live }}</ref> kinompirma nila na ang karagdagang suweldo ng puong ministro ay 160 bahagdan (160%) ng kanyang suweldo sa parlamento, i.e. kaya sa kabuuan ang kinikita ng punong ministro ay umaabot ng 260% ng suweldo ng ordinaryong kasapi ng parlamento. Ang suweldo ng punong ministro ay may limang beses nang kinikita ng isang nagtatrabahong may sapat na gulang na $67,116, hanggang noong Pebreror 2010.<ref>{{Cite web |title=Average Weekly Earnings, Australia, Pebrero 2010, Australian Bureau of Statistics |url=http://abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/mf/6302.0/ |access-date=2010-08-05 |archive-date=2010-07-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100721223738/http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/mf/6302.0 |url-status=dead }}</ref> ===Rasyon=== [[Image:Curtin GGPrinceHenry Fadden Hughes Menzies.jpg|thumb|left|200px|Mga Punong Ministro [[John Curtin|Curtin]], [[Arthur Fadden|Fadden]], [[Billy Hughes|Hughes]], [[Robert Menzies|Menzies]] at Gobernador-Heneral [[Prince Henry, Duke of Gloucester|The Duke of Gloucester]] noong 1945.]] Ang [[Maharlikang Hukbong Panghimpapawid ng Australia]] [[No. 34 Squadron RAAF|No. 34 Squadron]] ang naghahatid at sundo sa punong ministro sa loob ng Australia at sa tawid dagat sa pamamagitan ng pagbabago sa mga Boeing Business Jets at maliliit na Challenger na sasakyang panghimpapawid. Mayroong magandang kagamitan para sa komunikasyon ang sasakyang panghimpapawid gayundin mayroon itong tanggapan, silid-pulungan at mga tulugan. Ang katawagan sa sasakyang panghimpapawid ay "Envoy". Ang opisyal na panuluyan ng punong ministro ay ang [[The Lodge (Australia)|The Lodge]] sa [[Canberra]], subalit hindi lahat ng punong ministro ay nanatili roon. Mas pinili ni [[James Scullin|Jim Scullin]] na manuluyan sa [[Hotel Canberra]] (ngayo'y Hyatt Hotel); nanirahan naman si [[Ben Chifley]] sa Kurrajong Hotel; at nagpagawa naman si [[John Howard]] ng [[Kirribilli House]] sa [[Sydney]] ang kanyang pangunahing tirahan, samantalang ginagamit niya ang The Lodge kapag nasa Canberra para sa opisyal na lakad. Sa pagkakatalaga sa kanya noong 18 Setyembre 2013, sinabi nang kasalukuyang punong ministro na si [[Tony Abbott]] na hindi siya manunuluyan sa The Lodge hanggang sa mapabalik siya sa pwesto sa pamamagitan ng boto ng nakararami sa [[Pederal na halalan sa Australia, 2013|susunod na halalan]] (naging punong ministro siya sa kalagitnaan ng panunungkula ni Kevin Rudd na nagbitiw matapos maharap sa walang pagkapanlong halalan sa loob ng partido). Ang mga opisyal na panuluyan ay kumpleto sa mga tagasilbi at mayroong pakain para sa punong ministro at para sa kanyang pamilya. Mayroong mga kasama si Kevin Rudd sa The Lodge na punong tagapagluto at katulong na tagapagluto, tagapag-alaga ng bata, tagapagbantay ng bahay, at dalawang bagong tagapagbantay ng bahay. Sa [[Kirribilli House]] sa Sydney, mayroong punong tagapagluto at isang tagapagbantay ng bahay.<ref>{{cite news|last=Metherell|first=Mark|title=Rudds' staff extends to a child carer at the Lodge|url=http://www.smh.com.au/news/national/rudds-staff-extends-to-a-child-carer-at-the-lodge/2008/02/18/1203190740533.html|accessdate=24 Hunyo 2010|publsher=The Sydney Morning Herald|date=19 Pebrero 2008}}</ref> Patuloy pa ring nakakatanggap ng rasyon ang mga punong ministro matapos ang kanilang panunungkula, kasama na rito ang libreng espasyo para sa tanggapan, ang karapatang makakuha ng Life Gold Pass at salaping gugulin para sa mga kakailanganing suplay sa tanggapan at mga katiwala. Sa pamamagitan ng Life Gold Pass maaaring maglakbay ang may-ari nito saanman sa Australia sa mga hindi-pangkalakalan ''(commercial)'' na dahilan na sagot ng pamahalaan ang gastos. Isang punong ministro lamang ang nakabalik sa parlamento. Natalo si [[Stanley Bruce]] sa pwesto noong [[Pederal na halalan sa Australia, 1929|1929]] habang siya'y punong ministro, subalit muli siyang nahalal bilang kasapi ng parlamento noong [[Pederal na halalan sa Australia, 1931|1931]]. Patuloy na kinikilala sa buong bansa ang mga dating punong ministro, at sa ilang pagkakataon nagiging matagumpay sa mga karera matapos ang pagiging punong ministro. Ilan sa kabanggit-banggit rito ay sina: [[Edmund Barton]], na naging hukom sa [[Mataas na Hukuman ng Australia|Mataas na Hukuman]]; [[George Reid (politikong Australiano)|George Reid]], [[Andrew Fisher]], [[Joseph Cook]] at Stanley Bruce, na naging Mataas na Komisyoner sa United Kingdom; at [[Arthur Fadden]], na naging ingat-yaman sa panahon nang isa pang punong ministro na si [[Robert Menzies]]. ==Tala ng mga punong ministro== Nasa ibaba ang tala ng mga Punong Ministro ng Australia ayon sa pangalan, petsa ng pagkahiran, petsa ng paglisan sa tanggapan, partidong pampolitika, tagal sa panunungkulan at ang estadong kinakatawan sa parlamento. Ang (mga) estado na kinatawan sa parlamento ay hindi maaaring hindi ang estado kung saan naging mas malapit ang tao; ang isa sa pinakamagandang halimbawa nito ay si Bob Hawke na isinilang sa South Australia, lumaki sa Western Australia, nagtrabaho at kumatawan sa Victoria at nagretiro sa New South Wales. Ang mga partidong pinapakita ang partido ng mga punong ministro nang sila'y maupo sa panunungkulan. Ilang mga punong ministro ang kasapi ng mga partidong ibinigay bago at matapos ang panunungkulan bilang punong ministro. Para sa mas detalyadong talaan, tingnan ang [[Tala ng mga Punong Ministro ng Australia]]. {{legend2|#f4e4ff|[[Protectionist Party|Protectionist]]|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2|#ffe8e8|[[Partido ng Manggagawa ng Australia|Labor]]|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2|#e6e6cc|[[Free Trade Party|Free Trade]]|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2|#ffffdd|[[Commonwealth Liberal Party|Commonwealth Liberal]]|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2|#ddeeff|[[National Labor Party|National Labor]]/[[Nationalist Party of Australia|Nationalist]]/[[United Australia Party|United Australia]]|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2|#ccffcc|[[Partido Pambansang ng Australia|Country]]|border=1px solid #AAAAAA}} {{legend2|#DDEEFF|[[Partido Liberal ng Australia|Liberal]]|border=1px solid #AAAAAA}} {| class="wikitable sortable" |- bgcolor=#cccccc ! # !! Pangalan !! Nagsimula !! Nagtapos !! Partido !! Tagal sa panunungkulan !! Kinakatawang Estado <br> sa Parlamento <br> |- bgcolor=#F4E4FF |align=center| 1 || [[Edmund Barton]] || {{dts|format=dmy|1901|Enero|1}} || {{dts|format=dmy|1903|Setyembre|24}} || [[Protectionist Party|Protectionist]] || {{sort|020823|2 taon, 8 buwan, 24 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#F4E4FF |align=center| 2 || [[Alfred Deakin]] || {{dts|format=dmy|1903|Setyembre|24}} || {{dts|format=dmy|1904|Abril|27}} || [[Protectionist Party|Protectionist]] || {{sort|000703|0 taon, 7 buwan, 4 araw}} || Victoria |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 3 || [[Chris Watson]] || {{dts|format=dmy|1904|Abril|27}} || {{dts|format=dmy|1904|Agosto|18}} || [[Australian Labor Party|Labour]] || {{sort|000320|0 taon, 3 buwan, 21 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#e6e6cc |align=center| 4 || [[George Reid (Australian politician)|George Reid]] || {{dts|format=dmy|1904|Agosto|18}} || {{dts|format=dmy|1905|Hulyo|5}} || [[Free Trade Party|Free Trade]] || {{sort|001017|0 taon, 10 buwan, 18 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#F4E4FF |align=center|{{ndash}} || [[Alfred Deakin]] || {{dts|format=dmy|1905|Hulyo|5}} || {{dts|format=dmy|1908|Nobyembre|13}} || [[Protectionist Party|Protectionist]] || {{sort|030408|3 taon, 4 buwan, 9 araw}} || Victoria |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 5 || [[Andrew Fisher]] || {{dts|format=dmy|1908|Nobyembre|13}} || {{dts|format=dmy|1909|Hunyo|2}} || [[Australian Labor Party|Labour]] || {{sort|000620|0 taon, 6 buwan, 21 araw}} || Queensland |- bgcolor=#ffffdd |align=center|{{ndash}} || [[Alfred Deakin]] || {{dts|format=dmy|1909|Hunyo|2}} || {{dts|format=dmy|1910|Abril|29}} || [[Commonwealth Liberal Party|Commonwealth Liberal]] || {{sort|001027|0 taon, 10 buwan, 28 araw}} || Victoria |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center|{{ndash}} || [[Andrew Fisher]] || {{dts|format=dmy|1910|Abril|29}} || {{dts|format=dmy|1913|Hunyo|24}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|030125|3 taon, 1 buwan, 26 araw}} || Queensland |- bgcolor=#ffffdd |align=center| 6 || [[Joseph Cook]] || {{dts|format=dmy|1913|Hunyo|24}} || {{dts|format=dmy|1914|Setyembre|17}} || [[Commonwealth Liberal Party|Commonwealth Liberal]] || {{sort|010224|1 year, 2 buwan, 25 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center|{{ndash}} || [[Andrew Fisher]] || {{dts|format=dmy|1914|Setyembre|17}} || {{dts|format=dmy|1915|Oktubre|27}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|010110|1 year, 1 buwan, 11 araw}} || Queensland |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 7 || [[Billy Hughes]] || {{dts|format=dmy|1915|Oktubre|27}} || {{dts|format=dmy|1923|Pebrero|9}} || [[Australian Labor Party|Labor]]/[[Nationalist Party of Australia|Nationalist]] || {{sort|070313|7 taon, 3 buwan, 14 araw}} || New South Wales, Victoria |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 8 || [[Stanley Bruce]] || {{dts|format=dmy|1923|Pebrero|9}} || {{dts|format=dmy|1929|Oktubre|22}} || [[Nationalist Party of Australia|Nationalist]] || {{sort|060813|6 taon, 8 buwan, 14 araw}} || Victoria |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 9 || [[James Scullin]] || {{dts|format=dmy|1929|Oktubre|22}} || {{dts|format=dmy|1932|Enero|6}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|020215|2 taon, 2 buwan, 16 araw}} || Victoria |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 10 || [[Joseph Lyons]] || {{dts|format=dmy|1932|Enero|6}} || {{dts|format=dmy|1939|Abril|7}} || [[United Australia Party|United Australia]] || {{sort|070301|7 taon, 3 buwan, 2 araw}} || Tasmania |- bgcolor=#CCFFCC |align=center| 11 || [[Earle Page]] || {{dts|format=dmy|1939|Abril|7}} || {{dts|format=dmy|1939|Abril|26}} || [[Country Party of Australia|Country]] || {{sort|000019|0 taon, 0 buwan, 20 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 12 || [[Robert Menzies]] || {{dts|format=dmy|1939|Abril|26}} || {{dts|format=dmy|1941|Agosto|28}} || [[United Australia Party|United Australia]] || {{sort|020403|2 taon, 4 buwan, 4 araw}} || Victoria |- bgcolor=#CCFFCC |align=center| 13 || [[Arthur Fadden]] || {{dts|format=dmy|1941|Agosto|28}} || {{dts|format=dmy|1941|Oktubre|7}} || [[Country Party of Australia|Country]] || {{sort|000108|0 taon, 1 buwan, 9 araw}} || Queensland |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 14 || [[John Curtin]] || {{dts|format=dmy|1941|Oktubre|7}} || {{dts|format=dmy|1945|Hulyo|5}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|030828|3 taon, 8 buwan, 29 araw}} || Western Australia |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 15 || [[Frank Forde]] || {{dts|format=dmy|1945|Hulyo|6}} || {{dts|format=dmy|1945|Hulyo|13}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|000007|0 taon, 0 buwan, 8 araw}} || Queensland |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 16 || [[Ben Chifley]] || {{dts|format=dmy|1945|Hulyo|13}} || {{dts|format=dmy|1949|Disyembre|19}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|040506|4 taon, 5 buwan, 7 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#DDEEFF |align=center|{{ndash}} || [[Robert Menzies]] || {{dts|format=dmy|1949|Disyembre|19}} || {{dts|format=dmy|1966|Enero|26}} || [[Liberal Party of Australia|Liberal]] || {{sort|160107|16 taon, 1 buwan, 8 araw}} || Victoria |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 17 || [[Harold Holt]] || {{dts|format=dmy|1966|Enero|26}} || {{dts|format=dmy|1967|Disyembre|19}}<ref>Pormal nang idineklara si Harold Holt na nalunod noong 17 Disyembre (hindi na nakuha pa ang kanyang katawan), subalit ang kanyang komisyon bilang punong ministro ay hindi opisyal na tinatanggal hanggang noong 19&nbsp;Disyembre kung kailan lang siya idineklarang "pinaniniwalaang patay".</ref> || [[Liberal Party of Australia|Liberal]] || {{sort|011022|1 year, 10 buwan, 23 araw}} || Victoria |- bgcolor=#CCFFCC |align=center| 18 || [[John McEwen]] || {{dts|format=dmy|1967|Disyembre|19}} || {{dts|format=dmy|1968|Enero|10}} || [[Country Party of Australia|Country]] || {{sort|000022|0 taon, 0 buwan, 23 araw}} || Victoria |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 19 || [[John Gorton]] || {{dts|format=dmy|1968|Enero|10}} || {{dts|format=dmy|1971|Marso|10}} || [[Liberal Party of Australia|Liberal]] || {{sort|030200|3 taon, 2 buwan, 0 araw}} || Victoria |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 20 || [[William McMahon]] || {{dts|format=dmy|1971|Marso|10}} || {{dts|format=dmy|1972|Disyembre|5}} || [[Liberal Party of Australia|Liberal]] || {{sort|010824|1 year, 8 buwan, 25 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 21 || [[Gough Whitlam]] || {{dts|format=dmy|1972|Disyembre|5}} || {{dts|format=dmy|1975|Nobyembre|11}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|021106|2 taon, 11 buwan, 7 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 22 || [[Malcolm Fraser]] || {{dts|format=dmy|1975|Nobyembre|11}} || {{dts|format=dmy|1983|Marso|11}} || [[Liberal Party of Australia|Liberal]] || {{sort|070400|7 taon, 4 buwan, 0 araw}} || Victoria |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 23 || [[Bob Hawke]] || {{dts|format=dmy|1983|Marso|11}} || {{dts|format=dmy|1991|Disyembre|20}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|080909|8 taon, 9 buwan, 10 araw}} || Victoria |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 24 || [[Paul Keating]] || {{dts|format=dmy|1991|Disyembre|20}} || {{dts|format=dmy|1996|Marso|11}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|040219|4 taon, 2 buwan, 20 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 25 || [[John Howard]] || {{dts|format=dmy|1996|Marso|11}} || {{dts|format=dmy|2007|Disyembre|3}} || [[Liberal Party of Australia|Liberal]] || {{sort|110822|11 taon, 8 buwan, 23 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 26 || [[Kevin Rudd]] || {{dts|format=dmy|2007|Disyembre|3}} || {{dts|format=dmy|2010|Hunyo|24}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|020621|2 taon, 6 buwan, 22 araw}} || Queensland |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center| 27 || [[Julia Gillard]] || {{dts|format=dmy|2010|Hunyo|24}} || {{dts|format=dmy|2013|Hunyo|27}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|030003|3 taon, 0 buwan, 4 araw}} || Victoria |- bgcolor=#FFE8E8 |align=center|{{ndash}} || [[Kevin Rudd]] || {{dts|format=dmy|2013|Hunyo|27}} || {{dts|format=dmy|2013|Setyembre|18}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|000222|0 taon, 2 buwan, 23 araw}} || Queensland |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 28 || [[Tony Abbott]] || {{dts|format=dmy|2013|Setyembre|18}} || {{dts|format=dmy|2015|Setyembre|15}} || [[Liberal Party of Australia|Liberal]] || {{sort|01{{Age in days|{{#expr:{{CURRENTYEAR}}-1}}|12|3}}|{{Age in years and days|2013|09|18}}}} || New South Wales |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 29 || [[Malcolm Turnbull]] || {{dts|format=dmy|2015|Setyembre|15}} || {{dts|format=dmy|2018|Agosto|24}} || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|000222|25 taon, 3 buwan, 23 araw}} || New South Wales |- bgcolor=#DDEEFF |align=center| 30 || [[Scott Morrison]] || {{dts|format=dmy|2018|Agosto|24}} || kasalukuyan || [[Australian Labor Party|Labor]] || {{sort|00222|3 taon, 3 buwan, 24 araw}} || Queensland |} ==Graphical timeline== {{Timeline Australian PM}} ==Nabubuhay na dating punong ministro== Sa ngayon mayroong anim na nabubuhay na dating mga punong ministro: [[Paul Keating]] (1991–1996), [[John Howard]] (1996–2007), [[Kevin Rudd]] (2007-2010, 2013), [[Julia Gillard]] (2010-2013), [[Tony Abbott]] (2013-2015) at [[Malcolm Turnbull]] (2015-2018). Ang pinakamatanda rito ay si Gough Whitlam (94 taong gulang; noong 22 Enero 2009, nakuha ni Whitlam ang pinakamatandang edad sa lahat ng mga nagin Punong Ministro ng Australia). Sa edad na 52, si Kevin Rudd ang pinakabatang dating punong ministro. Ang pinakamaraming bilang ng buhay na dating punong ministro sa loob ng isang panahon ay walo. Dalawang beses na itong nangyari: * Sa pagitan ng Oktubre 1941 (nang sinundan ni [[John Curtin]] si [[Arthur Fadden]]) at 18 Nobyembre 1941 (nang mamatay si [[Chris Watson]]), ang walong nabubuhay na dating punong ministro ay sina Bruce, Cook, Fadden, Hughes, Menzies, Page, Scullin at Watson * Sa pagitan ng 13 Hulyo 1945 (nang sinunadn ni [[Ben Chifley]] si [[Frank Forde]]) at 30 Hulyo 1947 (nang mamatay si Sir [[Joseph Cook]]), ang walong nabubuhay na dating punong ministro ay sina Bruce, Cook, Fadden, Forde, Hughes, Menzies, Page at Scullin. Pitong dating punong ministro ang buhay sa pagitan ng mga panahong 18 Nobyembre 1941{{ndash}} 13 Hulyo 1945, at 30 Hulyo 1947{{ndash}} 13 Hunyo 1951. Ang namatay kamakailan lang na dating punong ministro ay si Sir [[John Gorton]], na namatay noong 19 Mayo 2002. ==Backgrounds== ===Lugar ng Kapanganakan=== Siyam sa mag naging punong ministro ng Australia ay ipinanganak sa [[Victoria (Australia)|Victoria]], pito sa [[New South Wales]], tatlo sa [[Queensland]] at isa sa [[South Australia]] at [[Tasmania]]. Anim ang hindi ipinanganak sa bansa: lima sa United Kingdom (dalawang sa [[Inglatera]], dalawa sa [[Eskosya]], isa sa [[Wales]]) at isa sa [[Tsile]]. ===Edukasyon=== Ang [[Melbourne Grammar School]] ang may pinakamaraming nagtapos na naging punong ministro (Deakin, Bruce at Fraser). Ang ilan pang mga paaralang sekundarya na pinagtapusan ng mga naging punong ministro ay ang [[Geelong Grammar School]] (Gorton, Fraser), [[Sydney Grammar School]] (Barton, McMahon) at [[Wesley College, Melbourne]] (Menzies, Holt). Lima sa mga naging punong ministro ang nagtapos sa [[Pamantasan ng Sydney]] (Barton, Page, McMahon, Whitlam, Howard). Apat ang nag-aral sa [[Pamantasan ng Melbourne]] (Deakin, Menzies, Holt, Gillard) at tatlo sa0 [[Pamantasan ng Oxford]] (Gorton, Fraser, Hawke). Walo sa mga punong ministro ang hindi nakapagtapos ng mataas na paaralan. ===Trabaho=== Labing-isang punong ministro ang nagtatrabaho bilang abogado bago pumasok sa politika (bilang karagdagan nakakuha si Hawke ng degree sa batas subalit hindi niya ito nagamit). Pitong punong ministro (lahat Australian Labor Party) ang nagsilbi bilang opisyal ng unyon ng kalakalan. Ang iba pang trabaho na ginawa ng mga punong ministro ay pamamahayag (Watson, Scullin, Curtin), pagtuturo (Lyons and Forde), diplomasya (Forde and Rudd), pagmimina (Fisher, Cook), medisina (Page), pagmamaneho ng makina (Chifley) at accountancy (Fadden). Tatlong punong ministro ang nagsilbi sa [[Unang Digmaang Pandaigdig]] (Bruce, Page at McEwen; kung saan si Bruce lamang ang nakasama sa totoong labanan). Apat ang nagsilbi sa [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] (Holt, Gorton, McMahon, at Whitlam; kung saan nagsilbi sina Gorton at Whitlam bilang tripulante sa [[Maharlikang Hukbong Panghimpapawid ng Australia]]). Bago ang pakikilahok sa politika, nahalal ang mga punong ministro sa mga parlamento ng estado ng New South Wales (Barton, Watson, Reid, Cook, Hughes), Queensland (Fisher, Fadden, Forde), Victoria (Deakin, Menzies) atTasmania (Lyons). Bilang karagdagan naging punong-bayan si Page ng [[Grafton, New South Wales|Grafton]]. ===Personal na buhay=== Lahat ng mga punong ministro maliban kay Gillard ay kinasal ng hindi bababa sa isang beses. Walang anak sina Bruce, Scullin, Chifley, McEwen at Gillard, samantalang si Lyons ay nagkaroon ng labingdalawang anak (namatay ang isa noong sanggol pa lamang). Anim na mga punong ministro ang [[Anglikanismo|Anglikan]] (Barton, Bruce, Holt, McMahon, Howard at Rudd), anim ang [[Presbiteryano]] (Fisher, Reid, Menzies, Fadden, McEwen at Fraser), lima ang [[Simbahang Katoliko Romano|Katoliko]] (Scullin, Lyons, Forde, Chifley at Keating), lima ang nagsabing wala silang relihiyon (Curtin, Gorton, Whitlam, Hawke at Gillard), dalawa ang two were [[Nagkakaisang Metodistang Simbahan|Metodista]] (Cook, Page), isa ang [[Baptist Union ng Australia|Baptist]] (Hughes), isa ang [[Unitarianism|Unitarian]] (Watson) at isa ang [[Spiritwalismo|Spiritualist]] (Deakin). Si John Curtin ang tanging punong ministro na nagsilbi sa panahon ng gaol.<ref>{{cite web|title=Curtin, John (1885 - 1945) |url=http://www.adb.online.anu.edu.au/biogs/A130616b.htm|work=Australian Dictionary of Biography|publisher=Australian National University|accessdate=24 Hunyo 2010|year=2006}}</ref> ==Kapanganakan at kamatayan== Labingpitong mga punong ministro ang ipinanganak bago ang [[Pederasyon ng Australia]], 1 Enero 1901. Ang pinakaunang ipinanganak na punong ministro ay si [[George Reid (Politiko sa Australia)|George Reid]], ipinanganak noong 25 Pebrero 1845. Tatlong punong ministro ang namatay sa panunungkulan: Joseph Lyons (1939), John Curtin (1945) and Harold Holt (1967). Ang pagkamatay ni Holt ang hindi karaniwan{{ndash}} nawala siya habang naglalangoy, at idineklarang patay pagkatapos ng dalawang araw, hindi na natagpuan ang kanyang katawan. Matapos ang halos 38 taon, noong 2005, saka lamang opisyal na idineklara ng Victorian Coroner na nalunod siya nang siya'y nawala. Ang kauna-unahang pinanganak matapos ang Pederasyon na nagsilbi bilang punong ministro ay si [[Harold Holt]], ipinanganak 5 Agosto 1908. (Si Sir [[William McMahon]], na di naglaon ay naging punong ministro ay ipinanganak noong 23 Pebrero 1908, at ang pinakaunang pinanganak na punong ministro matapos ang Pederasyon.) Ang kauna-unahang pinanganak matapos ang [[Unang Digmaang Pandaigdig]] na nagsilbi bilang punong ministro ay si [[Malcolm Fraser]], ipinanganak noong 21 Mayo 1930. (Si [[Bob Hawke]], na sumunod kay Fraser ay ipinanganak noong 9&nbsp;Disyembre 1929, at ang kauna-unahang naipanganak sa mga punong ministrong ipinanganak pagkatapos ng WWI.) Ang kauna-unahang pinanganak matapos ang [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] na nagsilbi bilang punong ministro ay si [[Kevin Rudd]], ipinanganak 21 Setyembre 1957. Kasama rin sa kauriang ito ang kasalukuyang punong ministro na si [[Julia Gillard]], na ipinanganak noong 29 Setyembre 1961. Ang tanging mga punong ministro na ipinanganak noong kasagsagan ng alinmang digmaang pandaigdig ay sina [[Gough Whitlam]], ipinanganak noong 11 Hulyo 1916, sa kasagsagan ng Unang Digmaang Pandaigdig, at [[Paul Keating]], na ipinanganak noong 18 Enero 1944, sa kasagsagan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Pitong mga punong ministro ang ipinanganak sa buwan ng Setyembre, mas marami ng dalawang sa ikalawang buwan na may pinakamaraming ipinanganak, ang Agosto. Ang pito ay sina: [[John Gorton]] (9 Setyembre), [[Joseph Lyons]] (Ika-15), [[James Scullin]] (Ika-18), Kevin Rudd (Ika-21), Ben Chifley (Ika-22), [[Billy Hughes]] (Ika-25) at [[Julia Gillard]] (Ika-29). Walang ipinanganak ng Hunyo, Oktubre o Nobyembre. Dalawang punong ministro ang may parehas na araw kapanganakan: Sina Sir [[Edmund Barton]] at Paul Keating, ipinanganak noong 18 Enero taong 1849 at 1944 ayon sa pagkakasunod. Dalawa pang punong ministro ang parehas ang araw ng kamatayan: Sina James Scullin at [[Frank Forde]], namatay noong 28 Enero taong 1953 at 1983 ayon sa pagkakasunod. ==Mga edad== Ang tatlong pinakabata nang sila'y maging punong ministro ay sina: * Chris Watson{{ndash}} 37 * Stanley Bruce{{ndash}} 39 * Robert Menzies{{ndash}} 44 Ang tatlong pinakamatanda nang sila'y maging punong ministro ay sina: * John McEwen{{ndash}} 67 * William McMahon{{ndash}} 63 * Ben Chifley{{ndash}} 59 taon 10 buwan (George Reid ay 59 taon 6 buwan). Ang tatlong pinakabata nang sila'y umalis sa punong ministro ay sina: * Chris Watson{{ndash}} 37 * Arthur Fadden{{ndash}} 46 taon 5 buwan 22 araw * Stanley Bruce{{ndash}} 46 taon 6 buwan 7 araw Ang tatlong pinakamatanda nang sila'y umalis sa punong ministro ay sina: * Robert Menzies{{ndash}} 71 * John Howard{{ndash}} 68 * John McEwen{{ndash}} 67 ==Haba ng buhay pagkatapos ng panunungkulan== ''Tandaan: Hindi kasama sa pagsusuring ito ang dalawang pinakahuling dating bagong punong ministro, sina John Howard at Kevin Rudd, na pareho pang nabubuhay.'' Namatay si [[Ben Chifley]] isang taon anim na buwan matapos ang kanyang panunungkulan bilang punong ministro. Tumagal si [[Alfred Deakin]] ng siyam na taon at limang buwan. Lahat ng iba pa ay tumagal ng hindi bababa sa sampung taon. Siyam sa kanila (Bruce, Cook, Fadden, Forde, Fraser, Gorton, Hughes, Watson, at Whitlam) ang nabuhay pa ng 25 taon matapos manungkulan, at lahat maliban sa dalawa rito ang tumagal pa ng mahigit sa 30 taon (Tumagal si Hughes ng 29 taon at 8 buwan; Si Fraser nama'y 27 taon at 3 hanggang sa kasalukuyan, subalit buhay pa hanggang ngayon). ANg pinakamatal na nabuhay ay si [[Stanley Bruce]], na namatay 37 taon at 10 buwan pagkatapos manungkulan. Kung mabubuhay pa si [[Gough Whitlam]] hanggang 25 Setyembre 2013, matatalo niya ang rekord ni Bruce (97 taong gulang na siya sa panahong iyon). ==Tingnan din== * [[Punong Ministro]] * [[Tala ng mga Punong Ministro ng Australia]] * [[Katulong na Punong Ministro ng Australia]] ==Talasanggunian== {{Reflist}} ==Mga kawing panlabas== {{Commons|Punong Ministro ng Australia}} * [http://www.pm.gov.au/ Opisyal na Websayt ng Punong Ministro ng Australia] * [http://www.pmc.gov.au/ Kagawaran ng Punong Ministro at Gabinete] * [http://primeministers.naa.gov.au/ Mga Punong Ministro ng Australia] – National Archives of Australia reference site and research portal * [http://www.nma.gov.au/schools/school_resources/resource_websites_and_interactives/primeministers/ Biographies of Australia's Prime Ministers] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060117034442/http://www.nma.gov.au/schools/school_resources/resource_websites_and_interactives/primeministers/ |date=2006-01-17 }} / National Museum of Australia * [http://dl.filmaust.com.au/tag/Prime+Ministers/ Classroom resources on Australian Prime Ministers] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080718201628/http://dl.filmaust.com.au/tag/Prime+Ministers/ |date=2008-07-18 }} {{Mga Punong Ministro ng Australia}} {{Politika ng Australia}} {{Tala ng mga Punong Ministro ng Australia}} [[Kategorya:Politika ng Australia]] [[Kategorya:Puno ng pamahalaan|Australia]] [[Kategorya:Mga Punong Ministro ng Australia|*]] 3i83nb1wqn6wsx3247b7473h0hw8t4w Acquasanta Terme 0 138186 1963830 1926717 2022-08-18T09:13:21Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/942512055|Acquasanta Terme]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Acquasanta Terme|official_name=Comune di Acquasanta Terme|native_name=|image_skyline=Casteldiluco01.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Castel di Luco.|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|46|N|13|25|E|type:city(3,302)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)|frazioni=Arli, Arola, Cagnano, Campeglia, Capodirigo, Case Rotili, Centrale, Colle Falciano, Colle Frattale, Corneto, Farno, Favalanciata, Fleno, Forcella, Matera, Novele, Paggese, Peracchia, Piandelloro, Piedicava, Pito, Pomaro, Ponte d'Arli, Pozza, Quintodecimo, Rocca di Montecalvo, Rocchetta, San Gregorio, San Martino, Santa Maria, San Paolo, San Vito, Tallacano, Torre Santa Lucia, Umito, Vallecchia, Valle d'Acqua, Venamartello|mayor_party=|mayor=Sante Stangoni|area_footnotes=|area_total_km2=138.39|population_footnotes=|population_demonym=Acquasantani|elevation_footnotes=|elevation_m=388|saint=|day=|postal_code=63041|area_code=0736|website={{official website|http://www.comune.acquasantaterme.ap.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Acquasanta Terme''' ({{Lang-la|Ad Aquas}})<ref>{{cite book|title=Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-By-Map Directory|editor=Richard J.A. Talbert|volume=I|year=2000|publisher=Princeton University Press|location=Princeton, NJ and Oxford, UK|isbn=0691049459|page=606}}</ref> ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|90|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|15|km|mi|0}} timog-kanluran ng [[Ascoli Piceno]]. Ito ay matatagpuan sa [[Pambansang Liwasang Gran Sasso e Monti della Laga]]. == Mga pangunahing tanawin == * Medyebal na kastilyong ''Castel di Luco'' (ika-14 na siglo), na nailalarawan sa pamamagitan ng isang hindi pangkaraniwang eliptikong na plano. * [[Ponte di Quintodecimo]] at [[Ponte Romano (Acquasanta Terme)|Ponte Romano]], mga Romanong tulay na tumatawid na bahagi ng [[Sa pamamagitan ng Salaria|Via Salaria]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Clear}}{{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] t3r3ol34co076polewvwaqrbz1o1t2d 1963835 1963830 2022-08-18T09:21:13Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Acquasanta Terme|official_name=Comune di Acquasanta Terme|native_name=|image_skyline=Casteldiluco01.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Castel di Luco.|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|46|N|13|25|E|type:city(3,302)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)|frazioni=Arli, Arola, Cagnano, Campeglia, Capodirigo, Case Rotili, Centrale, Colle Falciano, Colle Frattale, Corneto, Farno, Favalanciata, Fleno, Forcella, Matera, Novele, Paggese, Peracchia, Piandelloro, Piedicava, Pito, Pomaro, Ponte d'Arli, Pozza, Quintodecimo, Rocca di Montecalvo, Rocchetta, San Gregorio, San Martino, Santa Maria, San Paolo, San Vito, Tallacano, Torre Santa Lucia, Umito, Vallecchia, Valle d'Acqua, Venamartello|mayor_party=|mayor=Sante Stangoni|area_footnotes=|area_total_km2=138.39|population_footnotes=|population_demonym=Acquasantani|elevation_footnotes=|elevation_m=388|saint=|day=|postal_code=63041|area_code=0736|website={{official website|http://www.comune.acquasantaterme.ap.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Acquasanta Terme''' ({{Lang-la|Ad Aquas}})<ref>{{cite book|title=Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-By-Map Directory|editor=Richard J.A. Talbert|volume=I|year=2000|publisher=Princeton University Press|location=Princeton, NJ and Oxford, UK|isbn=0691049459|page=606}}</ref> ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|90|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|15|km|mi|0}} timog-kanluran ng [[Ascoli Piceno]]. Ito ay matatagpuan sa [[Pambansang Liwasang Gran Sasso e Monti della Laga]]. == Kasaysayan == Ang mga unang pamayanan sa Acquasanta ay nagmula noong [[prehistoriko]], na pinatunayan ng mga natuklasan ng mga labi ng tao sa nayon ng Umito, sa mga kuweba ng lugar ng Rio Secco, at sa lokalidad ng Carpineto, na may mga nahanap ding palayok, sa bakal at bronze, sa kasamaang-palad ay hindi napanatili.<ref>[http://www.laterradellemeraviglie.it/it/preistoria.html La terra delle meraviglie] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110531145637/http://www.laterradellemeraviglie.it/it/preistoria.html|data=31 maggio 2011}}</ref> == Mga pangunahing tanawin == * Medyebal na kastilyong ''Castel di Luco'' (ika-14 na siglo), na nailalarawan sa pamamagitan ng isang hindi pangkaraniwang eliptikong na plano. * [[Ponte di Quintodecimo]] at [[Ponte Romano (Acquasanta Terme)|Ponte Romano]], mga Romanong tulay na tumatawid na bahagi ng [[Sa pamamagitan ng Salaria|Via Salaria]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Clear}}{{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 3e03wbl3wcbxo78hbcsxarjtbw6kjrt Appignano del Tronto 0 138187 1963831 1926718 2022-08-18T09:15:01Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/942526313|Appignano del Tronto]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Appignano del Tronto|official_name=Comune di Appignano del Tronto|native_name=|image_skyline=Apignano Del Tronto.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanawin|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|54|N|13|40|E|type:city(2,017)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)|frazioni=|mayor_party=|mayor=Sara Moreschini|area_footnotes=|area_total_km2=23.19|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Appignanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=194|saint=|day=|postal_code=63042|area_code=0736|website={{official website|http://www.comune.appignanodeltronto.ap.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Commons category|Appignano del Tronto}} Ang '''Appignano del Tronto''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|80|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|9|km|mi|0}} hilagang-silangan ng [[Ascoli Piceno]]. Ang Appignano del Tronto ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Ascoli Piceno]], [[Castel di Lama]], [[Castignano]], at [[Offida]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Clear}}{{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] eokn4vual0p744zapc2dpzu754xiubc 1963836 1963831 2022-08-18T09:23:33Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Appignano del Tronto|official_name=Comune di Appignano del Tronto|native_name=|image_skyline=Apignano Del Tronto.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanawin|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|54|N|13|40|E|type:city(2,017)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)|frazioni=|mayor_party=|mayor=Sara Moreschini|area_footnotes=|area_total_km2=23.19|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Appignanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=194|saint=|day=|postal_code=63042|area_code=0736|website={{official website|http://www.comune.appignanodeltronto.ap.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Commons category|Appignano del Tronto}} Ang '''Appignano del Tronto''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|80|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|9|km|mi|0}} hilagang-silangan ng [[Ascoli Piceno]]. Ang Appignano del Tronto ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Ascoli Piceno]], [[Castel di Lama]], [[Castignano]], at [[Offida]]. == Mga tanawin == === Simbahan ng Parokya ng San Giovanni Battista === Facade sa istilong Lombardo, orihinal na hugis ng kubo, binago noong ika-18 siglo sa isang pahalang na korona (ika-18 siglo), electronikong transmission organ ni Gustavo Zanin, pagpapanumbalik, extension, pagbabagong-anyo gamit ang console 2000, na isinagawa noong 1996 ng ORGANARY ART ng del maestro Alessandro Girotto mula sa Postioma (TV) inaugural concert Giancarlo Parodi. Ang kasaysayan ng Santuwaryo ay nagsisimula sa siglo. XIII (Disyembre 10, 1294) sa pagdating ng bahay na tinitirhan ng pamilya ng Birheng Maria sa Nazaret. Sa simbahan mayroong isang mahalagang organ ni Paci di Ascoli Piceno.<ref name="Aci">{{cita libro|titolo=Atlante cartografico dell'artigianato|editore=A.C.I.|città=Roma|anno=1985|volume=2|p=10}}</ref> == Ekonomiya == === Yaring-kamay === Kabilang sa mga pinakatradisyonal, laganap, at aktibong pang-ekonomiyang aktibidad ay mayroong mga [[yaring-kamay]], tulad ng sining ng puntas na kilala sa buong mundo. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Clear}}{{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 09fe09o6sm439ldh5lzgrm0997ndn78 Acquaviva Picena 0 138188 1963834 1926719 2022-08-18T09:19:59Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1036376285|Acquaviva Picena]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Acquaviva Picena|native_name=|official_name=Comune di Acquaviva Picena|image_skyline=Acquavivapicena08.jpg|image_caption=Ang muog ng Acquaviva|image_shield=|image_map=|pushpin_label_position=|elevation_footnotes=|elevation_m=365|area_footnotes=|area_total_km2=20.9|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_as_of=2008|population_total=3690|population_demonym=Acquavivani|postal_code=63075|website={{official website|http://www.comuneacquavivapicena.it/:80/index.htm}}|footnotes=|imagesize=|image_alt=|shield_alt=|map_alt=|map_caption=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|57|N|13|49|E|type:city(3,567)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|area_code=0735|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Commons category|Acquaviva Picena}} [[Talaksan:Acquaviva_Picena,_Piazza_del_Forte.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Acquaviva_Picena%2C_Piazza_del_Forte.jpg/270px-Acquaviva_Picena%2C_Piazza_del_Forte.jpg|thumb|270x270px| Piazza del Forte]] Ang '''Acquaviva Picena''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]]. Ang nayon ay nasa isang burol sa ibabaw ng Lambak ng Tronto, ilang kilometro lamang mula sa [[Dagat Adriatico]] at [[San Benedetto del Tronto]]. Mula sa tuktok ng burol (365 msl), posibleng makita ang [[Kabundukang Sibilino]] ([[Monte Vettore]]), at kahit ang mas malayo na [[Gran Sasso d'Italia|Gran Sasso]] at [[Maiella|Majella]]. == Kasaysayan == Ang lugar ng Acquaviva ay pinaninirahan na mula pa noong sinaunang panahon, patunay nito ang ilang mga arkeolohikong natuklasan, karamihan sa mga ito ay mula sa panahon ng [[Picenum|Piceno]], ngunit mula rin sa [[Imperyong Romano|Panahong Roman]]. Nang ang mga [[Piceno|Picentes]] (o Piceni, Italyano), na nanirahan dito noong ika-6 na siglo B. K., ay nasakop ng mga puwersang Romano, ang nayon ng Acquaviva ay nakaligtas salamat sa pagiging malapit sa [[Martinsicuro|Castrum Truentinum]]. Bilang bahagi ng [[Estado ng Simbahan]], ang Acquaviva ay isinama sa isang plebisito upang sumanib sa [[Kaharian ng Italya]] noong 1860. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == {{Commons}} * [http://www.comuneacquavivapicena.it/ Opisyal na website] {{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 2y2hhkmis6q2jlvoej4lvowfkdiybi5 1963838 1963834 2022-08-18T09:30:16Z Ryomaandres 8044 /* Kasaysayan */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Acquaviva Picena|native_name=|official_name=Comune di Acquaviva Picena|image_skyline=Acquavivapicena08.jpg|image_caption=Ang muog ng Acquaviva|image_shield=|image_map=|pushpin_label_position=|elevation_footnotes=|elevation_m=365|area_footnotes=|area_total_km2=20.9|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_as_of=2008|population_total=3690|population_demonym=Acquavivani|postal_code=63075|website={{official website|http://www.comuneacquavivapicena.it/:80/index.htm}}|footnotes=|imagesize=|image_alt=|shield_alt=|map_alt=|map_caption=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|57|N|13|49|E|type:city(3,567)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|area_code=0735|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Commons category|Acquaviva Picena}} [[Talaksan:Acquaviva_Picena,_Piazza_del_Forte.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Acquaviva_Picena%2C_Piazza_del_Forte.jpg/270px-Acquaviva_Picena%2C_Piazza_del_Forte.jpg|thumb|270x270px| Piazza del Forte]] Ang '''Acquaviva Picena''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]]. Ang nayon ay nasa isang burol sa ibabaw ng Lambak ng Tronto, ilang kilometro lamang mula sa [[Dagat Adriatico]] at [[San Benedetto del Tronto]]. Mula sa tuktok ng burol (365 msl), posibleng makita ang [[Kabundukang Sibilino]] ([[Monte Vettore]]), at kahit ang mas malayo na [[Gran Sasso d'Italia|Gran Sasso]] at [[Maiella|Majella]]. == Kasaysayan == Ang lugar ng Acquaviva ay pinaninirahan na mula pa noong sinaunang panahon, patunay nito ang ilang mga arkeolohikong natuklasan, karamihan sa mga ito ay mula sa panahon ng [[Picenum|Piceno]], ngunit mula rin sa [[Imperyong Romano|Panahong Roman]]. Nang ang mga [[Piceno|Picentes]] (o Piceni, Italyano), na nanirahan dito noong ika-6 na siglo B. K., ay nasakop ng mga puwersang Romano, ang nayon ng Acquaviva ay nakaligtas salamat sa pagiging malapit sa [[Martinsicuro|Castrum Truentinum]]. Bilang bahagi ng [[Estado ng Simbahan]], ang Acquaviva ay isinama sa isang plebisito upang sumanib sa [[Kaharian ng Italya]] noong 1860. == Kultura == === Mga pangyayari === * Ang pagsusuri sa Acquaviva Comics Academy ay isa sa pinakamahalagang pambansang pangyayari sa [[komiks]]. Itinatag ito noong 1996 bilang Acquaviva sa komiks at naganap taun-taon noong Agosto. Ang kaganapan ay nagtatapos sa 2006. * Ang Sponsalia ay ang makasaysayang muling pagsasabuhay ng kasal sa pagitan ng Forasteria d'Acquaviva at Rainaldo di Brunforte (1234). Inorganisa mula noong 1988 sa pagitan ng mga buwan ng Hulyo at Agosto, nakikita nila sa kanilang konteksto ang pagtatalo ng Palio del Duca sa pagitan ng dalawang distrito ng lungsod ng Aquila at Civetta. Mayroon ding Palio ng mga bata sa apat na distrito (Aquila, Civetta, Falco at Picchio) == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == {{Commons}} * [http://www.comuneacquavivapicena.it/ Opisyal na website] {{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] avc5bm7q9isek007q0732lc5bln8s4u Arquata del Tronto 0 138189 1963832 1926720 2022-08-18T09:17:52Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1098424882|Arquata del Tronto]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Arquata del Tronto|official_name=Comune di Arquata del Tronto|native_name=|image_skyline=Arquata 2006 p1.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=Arquata del Tronto-Stemma.svg|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|46|21|N|13|17|47|E|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=92.23|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_total=1137|population_as_of=Marso 31, 2017|population_demonym=Arquatani|elevation_footnotes=|elevation_m=777|postal_code=63043|area_code=0736|website={{official website|http://www.comune.arquatadeltronto.ap.it/}}|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Arquata del Tronto''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|100|km|mi}} mula sa [[Ancona]]. Ito ang tanging Europeong munisipalidad na bahagyang matatagpuan sa loob ng dalawang natural na liwasan: [[Pambansang Liwasan ng Gran Sasso e Monti della Laga|Pambansang Liwasan ng Gran Sasso]] at [[Pambansang Liwasan ng Monti Sibillini]]. == Kasaysayan == Ang sinaunang kasaysayan ng bayan ay hindi tiyak, bagaman ang ilang mga iskolar ay nagtalaga nito sa ''Surpicanum'' na makikita sa [[Tabula Peutingeriana]], isang sentro ng mga [[Mga Piceno|Piceno]] o ang [[Mga Sabino|Sabino]] na ang lokasyon ay pinagtatalunan pa rin. Ang isa pang teorya ay itinatag ng mga [[Sinaunang Roma|Romano]] bilang isang himpilan ng kalsada sa [[Sa pamamagitan ng Salaria|Via Salaria]].<ref>{{Cite web |last=Harris, W. |title=Places: 416863 (Surpicanum) |url=https://pleiades.stoa.org/places/416863 |access-date=October 30, 2016 |publisher=Pleiades}}</ref> Ang unang pagbanggit sa Arquata ay nagsimula noong [[Gitnang Kapanahunan]] (ika-6 na siglo), nang umiral ang isang muog dito. Noong 1255, nasakop ito ng [[Ascoli Piceno]], kung saan nanatili ito (na may isang tiyak na awtonomiya) hanggang sa huling bahagi ng ika-14 na siglo. Noong 1397, sa panahon ng digmaan sa pagitan ng Ascoli at Norcia, ito ay isang muog ng huli at ang mga [[Mga Guelfo at Gibelino|Gibelino]] mula sa Ascoli. Si Reyna [[Joan II ng Napoles]] ay nanirahan sa Arquata mula 1420 hanggang 1435. Pagkatapos na makipagtalo sa loob ng maraming taon sa pagitan ng dalawang nabanggit na lungsod, ito ay bahagi ng Estado ng [[Estado ng Simbahan|Papa]]; Huminto dito si [[Giuseppe Garibaldi]] noong 1849 sa panahon ng kanyang pag-urong matapos ang pagdurog ng [[Republika ng Roma (1848)|Republika ng Roma]] noong 1848. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://www.comune.arquatadeltronto.ap.it/ Opisyal na website] {{Clear}}{{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 1cttts3n3b1t8scs5o8ovx80rn7o031 Carassai 0 138191 1963833 1926722 2022-08-18T09:18:16Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/942825732|Carassai]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Carassai|official_name=Comune di Carassai|native_name=|image_skyline=Carassai.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|2|N|13|41|E|type:city(1,263)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=22.24|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_total=1075|population_as_of=Mayo 31, 2017|population_demonym=Carassanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=365|postal_code=63030|area_code=0734|website={{official website|http://www.provincia.ap.it/Carassai/}}|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Carassai''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|70|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|20|km|mi}} hilagang-silangan ng [[Ascoli Piceno]]. Ang Carassai ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Cossignano]], [[Montalto delle Marche]], [[Monte Vidon Combatte]], [[Montefiore dell'Aso]], [[Ortezzano]], [[Petritoli]], at [[Ripatransone]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://www.comune.carassai.ap.it/ Opisyal na website] {{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 7i321cub1rxdau7agplifs3r5jasgv9 1963837 1963833 2022-08-18T09:26:00Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Carassai|official_name=Comune di Carassai|native_name=|image_skyline=Carassai.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|2|N|13|41|E|type:city(1,263)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=22.24|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_total=1075|population_as_of=Mayo 31, 2017|population_demonym=Carassanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=365|postal_code=63030|area_code=0734|website={{official website|http://www.provincia.ap.it/Carassai/}}|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Carassai''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Ascoli Piceno]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|70|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|20|km|mi}} hilagang-silangan ng [[Ascoli Piceno]]. Ang Carassai ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Cossignano]], [[Montalto delle Marche]], [[Monte Vidon Combatte]], [[Montefiore dell'Aso]], [[Ortezzano]], [[Petritoli]], at [[Ripatransone]]. == Pinagmulan ng pangalan == Noong ika-11 hanggang ika-12 siglo, isang nayon ay dapat na umusbong sa pook na ito, na, bilang ilang kilometro mula sa [[ilog Aso]], ay tinawag na Asignano (Asinanum), marahil ng mga naninirahan dito. Sa pagitan ng 1200 at 1400 ang pamayanan ay kinuha ang pangalan ng Carnassalis (Carnasciale). Sa paglaon lamang, at bilang resulta ng mga adaptasyong pangwika, ang pangalang Carnassalis ay magiging Carassai ngayon: upang kumpirmahin ito, dapat tandaan na, pagkatapos ng kalagitnaan ng ikalabing-anim na siglo, hindi bababa sa karaniwang paggamit, ang bayan ay ipinahiwatig na ng terminong Carassai. == Kasaysayan == === Neoliktiko === Mula sa maraming prehistorikong batong labing nahanap (arrowheads, kutsilyo, scraper, atbp.) na napanatili sa lokal na museo, maaari nating mahihinuha na ang teritoryo ng Carassai ay makapal na tinitirhan mula noong Neolitiko. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://www.comune.carassai.ap.it/ Opisyal na website] {{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] cfp0307q6u3b5nsd5vyeppdrmrah9ff Ortezzano 0 138342 1963738 1942134 2022-08-17T19:04:11Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1007891037|Ortezzano]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Ortezzano|official_name=Comune di Ortezzano|native_name=|image_skyline=Ortezzano.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|2|N|13|36|E|type:city(834)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=7.0|population_footnotes=|population_demonym=|elevation_footnotes=|elevation_m=|saint=|day=|postal_code=63020|area_code=0734|website=|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Ortezzano''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|70|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|20|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]]. Noong Disyembre 31, 2004, mayroon itong populasyon na 834 at may lawak na {{Convert|7.0|km2|mi2}} . <ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref> Ang Ortezzano ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Carassai]], [[Montalto delle Marche]], [[Monte Rinaldo]], [[Monte Vidon Combatte]], at [[Montottone]]. == Ebolusyong demograpiko == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:2000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:868 bar:1871 from: 0 till:921 bar:1881 from: 0 till:870 bar:1901 from: 0 till:1047 bar:1911 from: 0 till:1113 bar:1921 from: 0 till:1140 bar:1931 from: 0 till:1196 bar:1936 from: 0 till:1279 bar:1951 from: 0 till:1262 bar:1961 from: 0 till:1095 bar:1971 from: 0 till:864 bar:1981 from: 0 till:806 bar:1991 from: 0 till:819 bar:2001 from: 0 till:832 PlotData= bar:1861 at:868 fontsize:XS text: 868 shift:(-8,5) bar:1871 at:921 fontsize:XS text: 921 shift:(-8,5) bar:1881 at:870 fontsize:XS text: 870 shift:(-8,5) bar:1901 at:1047 fontsize:XS text: 1047 shift:(-8,5) bar:1911 at:1113 fontsize:XS text: 1113 shift:(-8,5) bar:1921 at:1140 fontsize:XS text: 1140 shift:(-8,5) bar:1931 at:1196 fontsize:XS text: 1196 shift:(-8,5) bar:1936 at:1279 fontsize:XS text: 1279 shift:(-8,5) bar:1951 at:1262 fontsize:XS text: 1262 shift:(-8,5) bar:1961 at:1095 fontsize:XS text: 1095 shift:(-8,5) bar:1971 at:864 fontsize:XS text: 864 shift:(-8,5) bar:1981 at:806 fontsize:XS text: 806 shift:(-8,5) bar:1991 at:819 fontsize:XS text: 819 shift:(-8,5) bar:2001 at:832 fontsize:XS text: 832 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == <references /> {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] i6c7lejs5rw7x1qecu0f4xx70fydeck 1963743 1963738 2022-08-17T19:22:56Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Ortezzano|official_name=Comune di Ortezzano|native_name=|image_skyline=Ortezzano.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|2|N|13|36|E|type:city(834)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=7.0|population_footnotes=|population_demonym=|elevation_footnotes=|elevation_m=|saint=|day=|postal_code=63020|area_code=0734|website=|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Ortezzano''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|70|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|20|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]]. Noong Disyembre 31, 2004, mayroon itong populasyon na 834 at may lawak na {{Convert|7.0|km2|mi2}} . <ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref> Ang Ortezzano ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Carassai]], [[Montalto delle Marche]], [[Monte Rinaldo]], [[Monte Vidon Combatte]], at [[Montottone]]. == Kasaysayan == Ang katangian ng Ortezzano, na nakikita mula sa malayo, ay isang tore na napapanatili nang maayos, na may hindi regular na pentagonal na base at mga kuta ng Ghibellino, isang kahanga-hangang labi ng mga nakaraang kuta. Ang mga pinagmulan ng bayan ay malayo, ang mga bakas ng populasyon ng Etrusko ay natagpuan sa lupa, ngunit higit sa lahat Piceno. Ang pangalan nito ay pinaniniwalaang nagmula sa Utricinum na nangangahulugang kuta ngunit hindi ito tiyak. Ang Ortezzano ay sinalakay ng mga Romano noong 269 BK, nawasak din ito ng mga tropang Pranses noong 1528. == Ebolusyong demograpiko == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:2000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:868 bar:1871 from: 0 till:921 bar:1881 from: 0 till:870 bar:1901 from: 0 till:1047 bar:1911 from: 0 till:1113 bar:1921 from: 0 till:1140 bar:1931 from: 0 till:1196 bar:1936 from: 0 till:1279 bar:1951 from: 0 till:1262 bar:1961 from: 0 till:1095 bar:1971 from: 0 till:864 bar:1981 from: 0 till:806 bar:1991 from: 0 till:819 bar:2001 from: 0 till:832 PlotData= bar:1861 at:868 fontsize:XS text: 868 shift:(-8,5) bar:1871 at:921 fontsize:XS text: 921 shift:(-8,5) bar:1881 at:870 fontsize:XS text: 870 shift:(-8,5) bar:1901 at:1047 fontsize:XS text: 1047 shift:(-8,5) bar:1911 at:1113 fontsize:XS text: 1113 shift:(-8,5) bar:1921 at:1140 fontsize:XS text: 1140 shift:(-8,5) bar:1931 at:1196 fontsize:XS text: 1196 shift:(-8,5) bar:1936 at:1279 fontsize:XS text: 1279 shift:(-8,5) bar:1951 at:1262 fontsize:XS text: 1262 shift:(-8,5) bar:1961 at:1095 fontsize:XS text: 1095 shift:(-8,5) bar:1971 at:864 fontsize:XS text: 864 shift:(-8,5) bar:1981 at:806 fontsize:XS text: 806 shift:(-8,5) bar:1991 at:819 fontsize:XS text: 819 shift:(-8,5) bar:2001 at:832 fontsize:XS text: 832 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == <references /> {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] q8bs2ov9a74lyka54zd7dnvksk5mh96 Pedaso 0 138343 1963740 1944371 2022-08-17T19:13:52Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/920541242|Pedaso]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Pedaso|official_name=Comune di Pedaso|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|6|N|13|51|E|type:city(2,093)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=3.6|population_footnotes=|population_demonym=|elevation_footnotes=|elevation_m=5|saint=|day=|postal_code=63827|area_code=0734|website={{official website|http://www.comunedipedaso.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Pedaso''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} timog-silangan ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} hilagang-silangan ng [[Ascoli Piceno]] . Noong Disyembre 31, 2018, mayroon itong populasyon na 2,854 <ref>{{Cite web |last=TuttiItalia |title=Popolazione Pedaso 2001-2018 |url=https://www.tuttitalia.it/marche/97-pedaso/statistiche/popolazione-andamento-demografico/ |access-date=10 October 2019 |website=TuttiItalia |publisher=2019 Gwind srl}}</ref> at may sukat na {{Convert|3.85|km2|mi2}} . <ref>{{Cite web |last=2019 Gwind srl |title=Pedaso |url=https://www.tuttitalia.it/marche/97-pedaso/ |access-date=10 October 2019 |website=TuttiItalia |publisher=2019 Gwind srl}}</ref> Hangganan ng Pedaso ang mga sumusunod na munisipalidad: [[Altidona]], [[Campofilone]] . == Eebolusyong demograpiko mula 1861 hanggang 2001 == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:3000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:572 bar:1871 from: 0 till:672 bar:1881 from: 0 till:755 bar:1901 from: 0 till:920 bar:1911 from: 0 till:1026 bar:1921 from: 0 till:1063 bar:1931 from: 0 till:1145 bar:1936 from: 0 till:1251 bar:1951 from: 0 till:1428 bar:1961 from: 0 till:1612 bar:1971 from: 0 till:1774 bar:1981 from: 0 till:1859 bar:1991 from: 0 till:1934 bar:2001 from: 0 till:1968 PlotData= bar:1861 at:572 fontsize:XS text: 572 shift:(-8,5) bar:1871 at:672 fontsize:XS text: 672 shift:(-8,5) bar:1881 at:755 fontsize:XS text: 755 shift:(-8,5) bar:1901 at:920 fontsize:XS text: 920 shift:(-8,5) bar:1911 at:1026 fontsize:XS text: 1026 shift:(-8,5) bar:1921 at:1063 fontsize:XS text: 1063 shift:(-8,5) bar:1931 at:1145 fontsize:XS text: 1145 shift:(-8,5) bar:1936 at:1251 fontsize:XS text: 1251 shift:(-8,5) bar:1951 at:1428 fontsize:XS text: 1428 shift:(-8,5) bar:1961 at:1612 fontsize:XS text: 1612 shift:(-8,5) bar:1971 at:1774 fontsize:XS text: 1774 shift:(-8,5) bar:1981 at:1859 fontsize:XS text: 1859 shift:(-8,5) bar:1991 at:1934 fontsize:XS text: 1934 shift:(-8,5) bar:2001 at:1968 fontsize:XS text: 1968 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == <references /> == Mga panlabas na link == * [http://www.comunedipedaso.it/ www.comunedipedaso.it/] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] pwebjk4vtjs35s7a8b1893va9cncgt8 1963742 1963740 2022-08-17T19:21:11Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Pedaso|official_name=Comune di Pedaso|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|6|N|13|51|E|type:city(2,093)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=3.6|population_footnotes=|population_demonym=|elevation_footnotes=|elevation_m=5|saint=|day=|postal_code=63827|area_code=0734|website={{official website|http://www.comunedipedaso.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Pedaso''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} timog-silangan ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} hilagang-silangan ng [[Ascoli Piceno]] . Noong Disyembre 31, 2018, mayroon itong populasyon na 2,854 <ref>{{Cite web |last=TuttiItalia |title=Popolazione Pedaso 2001-2018 |url=https://www.tuttitalia.it/marche/97-pedaso/statistiche/popolazione-andamento-demografico/ |access-date=10 October 2019 |website=TuttiItalia |publisher=2019 Gwind srl}}</ref> at may sukat na {{Convert|3.85|km2|mi2}} . <ref>{{Cite web |last=2019 Gwind srl |title=Pedaso |url=https://www.tuttitalia.it/marche/97-pedaso/ |access-date=10 October 2019 |website=TuttiItalia |publisher=2019 Gwind srl}}</ref> Hangganan ng Pedaso ang mga sumusunod na munisipalidad: [[Altidona]], [[Campofilone]]. == Pisikal na heograpiya == Matatagpuan ang Pedaso sa baybayin ng Dagat Adriatic, sa bukana ng ilog ng [[Ilog Aso|Aso]] at may nakararami na maburol na lugar. Ang burol na nasa likod mismo ng bayan, na tinatawag na Monte Serrone, ay angkop para sa mga magagandang paglalakad sa anumang oras ng taon; sa taglagas ang mga blackberry ay karaniwang inaani doon. == Eebolusyong demograpiko mula 1861 hanggang 2001 == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:3000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:572 bar:1871 from: 0 till:672 bar:1881 from: 0 till:755 bar:1901 from: 0 till:920 bar:1911 from: 0 till:1026 bar:1921 from: 0 till:1063 bar:1931 from: 0 till:1145 bar:1936 from: 0 till:1251 bar:1951 from: 0 till:1428 bar:1961 from: 0 till:1612 bar:1971 from: 0 till:1774 bar:1981 from: 0 till:1859 bar:1991 from: 0 till:1934 bar:2001 from: 0 till:1968 PlotData= bar:1861 at:572 fontsize:XS text: 572 shift:(-8,5) bar:1871 at:672 fontsize:XS text: 672 shift:(-8,5) bar:1881 at:755 fontsize:XS text: 755 shift:(-8,5) bar:1901 at:920 fontsize:XS text: 920 shift:(-8,5) bar:1911 at:1026 fontsize:XS text: 1026 shift:(-8,5) bar:1921 at:1063 fontsize:XS text: 1063 shift:(-8,5) bar:1931 at:1145 fontsize:XS text: 1145 shift:(-8,5) bar:1936 at:1251 fontsize:XS text: 1251 shift:(-8,5) bar:1951 at:1428 fontsize:XS text: 1428 shift:(-8,5) bar:1961 at:1612 fontsize:XS text: 1612 shift:(-8,5) bar:1971 at:1774 fontsize:XS text: 1774 shift:(-8,5) bar:1981 at:1859 fontsize:XS text: 1859 shift:(-8,5) bar:1991 at:1934 fontsize:XS text: 1934 shift:(-8,5) bar:2001 at:1968 fontsize:XS text: 1968 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == <references /> == Mga panlabas na link == * [http://www.comunedipedaso.it/ www.comunedipedaso.it/] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] jhd16hotioy9wllgjd1b97lnskuf75m Petritoli 0 138344 1963737 1939421 2022-08-17T19:02:19Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1021032717|Petritoli]]" wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Petritoli''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|90|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|50|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]] . Ang Petritoli ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Carassai]], [[Monte Giberto]], [[Monte Vidon Combatte]], [[Montefiore dell'Aso]], [[Monterubbiano]], at [[Ponzano di Fermo]]. == Kakambal na bayan == * {{Flagicon|ITA}} [[Vidor]], Italya == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * {{Cite web |title=Official site - Petritoli |url=http://www.comune.petritoli.fm.it}} {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 7i6zgomcfjxrdfdxnybg5mb7uiktcxr 1963744 1963737 2022-08-17T19:26:18Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1021032717|Petritoli]]" wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Petritoli''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|90|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|50|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]] . Ang Petritoli ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Carassai]], [[Monte Giberto]], [[Monte Vidon Combatte]], [[Montefiore dell'Aso]], [[Monterubbiano]], at [[Ponzano di Fermo]]. == Kakambal na bayan == * {{Flagicon|ITA}} [[Vidor]], Italyaa == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * {{Cite web |title=Official site - Petritoli |url=http://www.comune.petritoli.fm.it}} {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] bspqbq9ormjaq1lk6kj3d6b6r7e1kmz 1963746 1963744 2022-08-17T19:31:59Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Infobox Italian comune|name=Petritoli|official_name=Comune di Petritoli|native_name=|image_skyline=Petritoli.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=Petritoli-Stemma.png|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|4|N|13|39|E|type:city(2,509)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Moregnano, Valmir|mayor_party=|mayor=Luca Pezzani|area_footnotes=|area_total_km2=23.8|population_footnotes=|population_total=2494|population_as_of=Oktubre 31, 2009<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|pop_density_footnotes=|population_demonym=Petritolesi|elevation_footnotes=|elevation_m=358|twin1=|twin1_country=|istat=|saint=San Juan Bautista|day=Hunyo 24|postal_code=63027|area_code=0734|website=|footnotes=}}Ang '''Petritoli''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|90|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|50|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]] . Ang Petritoli ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Carassai]], [[Monte Giberto]], [[Monte Vidon Combatte]], [[Montefiore dell'Aso]], [[Monterubbiano]], at [[Ponzano di Fermo]]. == Pinagmulan ng pangalan == Ang pangalang Petritoli ay nagmula sa pagsasanib ng tatlong kastilyo ng Petrose, Petrania, at Petrollavia, ngunit ang etimolohiya ay kontrobersiyal, dahil ang mga pangalang ito ay tumutukoy sa tatlong nayon at mga kaugnay na kalye, na itinayo sa labas ng mga pader ng kastilyo. == Mga monumento at natatanging tanawin == Sa pamamagitan ng tatlong ikalabinsiyam na siglong matulis na mga arko, na nakapaloob sa loob ng dalawang ikalabinlimang siglong tore, nakapasok ang sinuman sa sinaunang bayan. == Ekonomiya == Mula noong 2012, ang bayan ng Marche ay umunlad salamat sa turismo sa Europa: Pinili ng mga mag-asawang Pranses, Aleman, at Dutch ang Petritoli bilang setting para sa kanilang kasal, na lubos na pinapaboran ang muling pagkabuhay ng lokal na ekonomiya. == Kakambal na bayan == * {{Flagicon|ITA}} [[Vidor]], Italyaa == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * {{Cite web |title=Official site - Petritoli |url=http://www.comune.petritoli.fm.it}} {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 5h8fo0yyeqz0cmd7i6wtpwi3ozh300f Ponzano di Fermo 0 138345 1963745 1920617 2022-08-17T19:27:24Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1017467902|Ponzano di Fermo]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Ponzano di Fermo|official_name=Comune di Ponzano di Fermo|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|6|N|13|40|E|type:city(1,623)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Torchiaro e Capparuccia|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=14.4|population_footnotes=|population_demonym=Ponzanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=248|saint=|day=|postal_code=63020|area_code=0734|website=|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Ponzano di Fermo''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} sa timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|30|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]] . Noong Disyembre 31, 2004, mayroon itong populasyon na 1,623 at may lawak na {{Convert|14.4|km2|mi2}} . <ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref> Ang munisipalidad ng Ponzano di Fermo ay naglalaman ng ''[[frazione]]'' (subdibisyon) Torchiaro e Capparuccia. Ang Ponzano di Fermo ay hangganan ng mga sumusunod na munisipalidad: [[Fermo]], [[Grottazzolina]], [[Monte Giberto]], [[Monterubbiano]], [[Petritoli]] . == Demograpikong ebolusyon == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:3000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:1424 bar:1871 from: 0 till:1486 bar:1881 from: 0 till:1551 bar:1901 from: 0 till:1787 bar:1911 from: 0 till:1825 bar:1921 from: 0 till:1861 bar:1931 from: 0 till:2002 bar:1936 from: 0 till:2081 bar:1951 from: 0 till:2050 bar:1961 from: 0 till:1712 bar:1971 from: 0 till:1154 bar:1981 from: 0 till:1103 bar:1991 from: 0 till:1372 bar:2001 from: 0 till:1581 PlotData= bar:1861 at:1424 fontsize:XS text: 1424 shift:(-8,5) bar:1871 at:1486 fontsize:XS text: 1486 shift:(-8,5) bar:1881 at:1551 fontsize:XS text: 1551 shift:(-8,5) bar:1901 at:1787 fontsize:XS text: 1787 shift:(-8,5) bar:1911 at:1825 fontsize:XS text: 1825 shift:(-8,5) bar:1921 at:1861 fontsize:XS text: 1861 shift:(-8,5) bar:1931 at:2002 fontsize:XS text: 2002 shift:(-8,5) bar:1936 at:2081 fontsize:XS text: 2081 shift:(-8,5) bar:1951 at:2050 fontsize:XS text: 2050 shift:(-8,5) bar:1961 at:1712 fontsize:XS text: 1712 shift:(-8,5) bar:1971 at:1154 fontsize:XS text: 1154 shift:(-8,5) bar:1981 at:1103 fontsize:XS text: 1103 shift:(-8,5) bar:1991 at:1372 fontsize:XS text: 1372 shift:(-8,5) bar:2001 at:1581 fontsize:XS text: 1581 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 6pejb5lux8utr5i7t5ddb4u7rhp0mf6 1963747 1963745 2022-08-17T19:33:40Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Ponzano di Fermo|official_name=Comune di Ponzano di Fermo|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|6|N|13|40|E|type:city(1,623)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Torchiaro e Capparuccia|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=14.4|population_footnotes=|population_demonym=Ponzanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=248|saint=|day=|postal_code=63020|area_code=0734|website=|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Ponzano di Fermo''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} sa timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|30|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]] . Noong Disyembre 31, 2004, mayroon itong populasyon na 1,623 at may lawak na {{Convert|14.4|km2|mi2}}.<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref> Ang munisipalidad ng Ponzano di Fermo ay naglalaman ng ''[[frazione]]'' (subdibisyon) Torchiaro e Capparuccia. Ang Ponzano di Fermo ay hangganan ng mga sumusunod na munisipalidad: [[Fermo]], [[Grottazzolina]], [[Monte Giberto]], [[Monterubbiano]], [[Petritoli]]. == Kasaysayan == Ang mga unang pamayanan sa lugar na ito ay malamang na nagsimula noong ika-2 o ika-3 siglo AD. Sa panahon ng paghahari ng Lombardo, ibinigay ni Duke Faroaldo ng Spoleto ang teritoryong ito noong ika-8 siglo sa mga monghe ng abadia ng Farfa, na nagtayo ng simbahan ng Santa Maria Mater Domini. Noong 1059, ibinigay ng mga monghe ang teritoryong ito sa Obispo ng Fermo. Dahil sa panggigipit ni Papa Pius V, noong Abril 5, 1570, ang kastilyo ng Ponzano at ang mga karatig na lupain (nayon ngayon ng Capparuccia) ay nahiwalay sa munisipalidad ng Fermo. Noong Agosto 24, 1862, kasunod ng pagkakaisa ng Italya, ang munisipalidad ng Ponzano ay ibinalik sa dati nitong pangalan na "Ponzano di Fermo" upang maiwasan ang mga homonyms sa iba pang "Ponzano" na naroroon sa peninsula. == Demograpikong ebolusyon == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:3000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:1424 bar:1871 from: 0 till:1486 bar:1881 from: 0 till:1551 bar:1901 from: 0 till:1787 bar:1911 from: 0 till:1825 bar:1921 from: 0 till:1861 bar:1931 from: 0 till:2002 bar:1936 from: 0 till:2081 bar:1951 from: 0 till:2050 bar:1961 from: 0 till:1712 bar:1971 from: 0 till:1154 bar:1981 from: 0 till:1103 bar:1991 from: 0 till:1372 bar:2001 from: 0 till:1581 PlotData= bar:1861 at:1424 fontsize:XS text: 1424 shift:(-8,5) bar:1871 at:1486 fontsize:XS text: 1486 shift:(-8,5) bar:1881 at:1551 fontsize:XS text: 1551 shift:(-8,5) bar:1901 at:1787 fontsize:XS text: 1787 shift:(-8,5) bar:1911 at:1825 fontsize:XS text: 1825 shift:(-8,5) bar:1921 at:1861 fontsize:XS text: 1861 shift:(-8,5) bar:1931 at:2002 fontsize:XS text: 2002 shift:(-8,5) bar:1936 at:2081 fontsize:XS text: 2081 shift:(-8,5) bar:1951 at:2050 fontsize:XS text: 2050 shift:(-8,5) bar:1961 at:1712 fontsize:XS text: 1712 shift:(-8,5) bar:1971 at:1154 fontsize:XS text: 1154 shift:(-8,5) bar:1981 at:1103 fontsize:XS text: 1103 shift:(-8,5) bar:1991 at:1372 fontsize:XS text: 1372 shift:(-8,5) bar:2001 at:1581 fontsize:XS text: 1581 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] qhr1z6nihbiooy57b2xay4zeu1eqy4z 1963748 1963747 2022-08-17T19:34:19Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Ponzano di Fermo|official_name=Comune di Ponzano di Fermo|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|6|N|13|40|E|type:city(1,623)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Torchiaro e Capparuccia|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=14.4|population_footnotes=|population_demonym=Ponzanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=248|saint=|day=|postal_code=63020|area_code=0734|website=|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Ponzano di Fermo''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} sa timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|30|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]] . Noong Disyembre 31, 2004, mayroon itong populasyon na 1,623 at may lawak na {{Convert|14.4|km2|mi2}}.<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref> Ang munisipalidad ng Ponzano di Fermo ay naglalaman ng ''[[frazione]]'' (subdibisyon) Torchiaro e Capparuccia. Ang Ponzano di Fermo ay hangganan ng mga sumusunod na munisipalidad: [[Fermo]], [[Grottazzolina]], [[Monte Giberto]], [[Monterubbiano]], [[Petritoli]]. == Kasaysayan == Ang mga unang pamayanan sa lugar na ito ay malamang na nagsimula noong ika-2 o ika-3 siglo AD. Sa panahon ng paghahari ng Lombardo, ibinigay ni Duke Faroaldo ng Spoleto ang teritoryong ito noong ika-8 siglo sa mga monghe ng [[abadia ng Farfa]], na nagtayo ng simbahan ng Santa Maria Mater Domini. Noong 1059, ibinigay ng mga monghe ang teritoryong ito sa Obispo ng Fermo. Dahil sa panggigipit ni Papa [[Papa Pio V|Pio V]], noong Abril 5, 1570, ang kastilyo ng Ponzano at ang mga karatig na lupain (nayon ngayon ng Capparuccia) ay nahiwalay sa munisipalidad ng Fermo. Noong Agosto 24, 1862, kasunod ng pagkakaisa ng Italya, ang munisipalidad ng Ponzano ay ibinalik sa dati nitong pangalan na "Ponzano di Fermo" upang maiwasan ang mga homonyms sa iba pang "Ponzano" na naroroon sa peninsula. == Demograpikong ebolusyon == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:3000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:1424 bar:1871 from: 0 till:1486 bar:1881 from: 0 till:1551 bar:1901 from: 0 till:1787 bar:1911 from: 0 till:1825 bar:1921 from: 0 till:1861 bar:1931 from: 0 till:2002 bar:1936 from: 0 till:2081 bar:1951 from: 0 till:2050 bar:1961 from: 0 till:1712 bar:1971 from: 0 till:1154 bar:1981 from: 0 till:1103 bar:1991 from: 0 till:1372 bar:2001 from: 0 till:1581 PlotData= bar:1861 at:1424 fontsize:XS text: 1424 shift:(-8,5) bar:1871 at:1486 fontsize:XS text: 1486 shift:(-8,5) bar:1881 at:1551 fontsize:XS text: 1551 shift:(-8,5) bar:1901 at:1787 fontsize:XS text: 1787 shift:(-8,5) bar:1911 at:1825 fontsize:XS text: 1825 shift:(-8,5) bar:1921 at:1861 fontsize:XS text: 1861 shift:(-8,5) bar:1931 at:2002 fontsize:XS text: 2002 shift:(-8,5) bar:1936 at:2081 fontsize:XS text: 2081 shift:(-8,5) bar:1951 at:2050 fontsize:XS text: 2050 shift:(-8,5) bar:1961 at:1712 fontsize:XS text: 1712 shift:(-8,5) bar:1971 at:1154 fontsize:XS text: 1154 shift:(-8,5) bar:1981 at:1103 fontsize:XS text: 1103 shift:(-8,5) bar:1991 at:1372 fontsize:XS text: 1372 shift:(-8,5) bar:2001 at:1581 fontsize:XS text: 1581 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] ezx0aqrqkzptlec272xuwlvfzjh63u3 Porto San Giorgio 0 138346 1963739 1920624 2022-08-17T19:12:27Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1093488128|Porto San Giorgio]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Porto San Giorgio|official_name=Comune di Porto San Giorgio|native_name=|image_skyline=Porto_San_Giorgio_plaza.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=Porto San Giorgio plaza|image_shield=PortoSanGiorgio-Stemma.gif|shield_alt=|image_map=Map of comune of Porto San Giorgio (province of Fermo, region Marche, Italy).svg|map_alt=|map_caption=Kinaroroonan ng komuna sa Lalawigan ng Fermo|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|11|N|13|48|E|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=|mayor_party=[[Democratic Party (Italy)|PD]]|mayor=Nicola Loira|area_footnotes=|area_total_km2=8.58|population_footnotes=|population_demonym=Sangiorgesi|elevation_footnotes=|elevation_m=4|istat=|saint=[[San Jorge]]|day=Abril 23|postal_code=63822|area_code=0734|website={{Official website|http://www.comune.porto-san-giorgio.ap.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox Italian comune with unknown parameters|pop_density_footnotes]] Ang '''Porto San Giorgio''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]]. Ito ay may humigit-kumulang 16,000 na naninirahan at ito ay matatagpuan sa [[Baybayin (anyong lupa)|baybayin]] ng Dagat [[Dagat Adriatico|Adriatico]]. == Kasaysayan == Sikat na noong panahon ni [[Plinio ang Nakatatanda]] bilang ''Navale Firmanorum'' at binanggit ni [[Estrabon]] at sa [[Tabula Peutingerina|Tabula Peutingeriana]] bilang ''Castrum Firmanorum'' ([[ciudadela]] ng [[Fermo]] ),<ref>{{cite book|title=L'Universo|url=https://books.google.com/books?id=en5KAQAAIAAJ|year=1980|publisher=Istituto geografico militare.|language=Italian|page=293}}</ref> ito ay nakatali sa pag-unlad ng [[daungan]] ng Fermo, malamang na matatagpuan sa [[Estero|bunganga]] ng ilog Ete at konektado sa lungsod ng Fermo sa pamamagitan ng kalsada ng ''Pompeiana''. [[Talaksan:Alba_a_Porto_San_Giorgio.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Alba_a_Porto_San_Giorgio.jpg/220px-Alba_a_Porto_San_Giorgio.jpg|left|thumb| "Alba a Porto San Giorgio", ni Savino Marè]] Noong 2013 ang promenade ng Porto San Giorgio ay na-immortalize ng photographer na si Savino Marè . Ang larawan, na pinamagatang "Alba a Porto San Giorgio", ay tumulong na gawing tanyag ang Lungsod at ang buong rehiyon sa antas ng turista, na natanggap ang parangal sa [[Palitan ng Internasyonal na Turismo|International Tourism Exchange]] sa [[Milan]] .<ref>{{Cite web |title=PREMI |url=https://www.savinomare.it/premi/ |access-date=2022-06-16 |website=Savino Marè |language=it-IT}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-06-06 |title=Dal sindaco targa a Savino Marè |url=https://www.savinomare.it/2022/06/06/3331/ |access-date=2022-06-16 |website=Savino Marè |language=it-IT}}</ref> == Mga riles == Ang istasyon ng Porto San Giorgio-Fermo ay nasa [[Ancona]] - [[Pescara]] [[Biyaheng daambakal|railway]] line ng hmpilan ng trn ng Ferrovie dello Stato . * Si [[Silvia Ballestra]], manunulat, ay ipinanganak dito noong 1969 == Kambal na bayan == * {{Flagicon|ITA}} [[Gessopalena]], Italya * {{Flagicon|Croatia}} [[Biograd na Moru]], [[Croatia]] * {{Flagicon|Malta}} [[Birżebbuġa]], [[Malta]] == Mga sanggunian == <div class="reflist"> <references group="" responsive="1"></references> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="mw-linkback-text">↑ </span> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="reference-text"><span class="ve-ce-branchNode ve-ce-internalItemNode"><span class="ve-ce-branchNode-slug ve-ce-branchNode-inlineSlug"></span><cite class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source ve-ce-leafNode ve-ce-focusableNode ve-ce-mwTransclusionNode">[https://books.google.com/books?id=e8kiAQAAIAAJ ''Atti del XXXVIII Convegno di studi maceratesi, Abbadia di Fiastra, Tolentino, 23-24 Novembre 2002''] (in Italian). </cite><span class="ve-ce-branchNode-slug ve-ce-branchNode-inlineSlug"></span></span></span> </div>{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] s18n2amyke1tsuy9emfu4u4fp9ex80k Rapagnano 0 138347 1963806 1920704 2022-08-18T03:02:34Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1019545486|Rapagnano]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Rapagnano|official_name=Comune di Rapagnano|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|10|N|13|36|E|type:city(1,966)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Piane di Rapagnano|mayor_party=|mayor=Remigio Ceroni|area_footnotes=|area_total_km2=12.5|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Rapagnanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=314|saint=|day=|postal_code=63020|area_code=0734|website=|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Rapagnano''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|50|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]]. == Mga sanggunian == [http://comune.rapagnano.ap.it/ Opisyal na Site ng Rapagnano (Italyano)]{{Reflist}}{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] pxywsq8j2zn71syedwzswd2utk3x52s 1963812 1963806 2022-08-18T03:16:48Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Rapagnano|official_name=Comune di Rapagnano|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|10|N|13|36|E|type:city(1,966)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Piane di Rapagnano|mayor_party=|mayor=Remigio Ceroni|area_footnotes=|area_total_km2=12.5|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Rapagnanesi|elevation_footnotes=|elevation_m=314|saint=|day=|postal_code=63020|area_code=0734|website=|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Rapagnano''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|50|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]]. == Kasaysayan == Ayon sa maraming istoryador, ang pangalan ng Rapagnano ay nagmula sa pagtatanim ng mga [[Pulang singkamas|singkamas]] o [[labanos]], na iniulat din sa munisipal na eskudo, pagkatapos noong 1059 ang [[Katoliko Romanong Arkidiyosesis ng Fermo|obispo ng Fermo]] noon ay nagbigay ng maraming teritoryo sa isang lokal na konde, na kilala bilang Ulderrico (sa Latin: Adelricus), na itinanim kasama ng mga gulay na iyon. Ayon sa mga lokal na istoryador, na hindi sumasang-ayon sa opinyon na ito, pinagtatalunan nila na ang pangalan ay nagmula sa katotohanan na ang isang templo na inialay sa diyos na si Janus ay bumangon sa tuktok ng burol sa bayan.<ref name=":02">{{cita|G. Rutili}}.</ref> Ang isa pang opinyon ay nagsasaad na ang pangalan ay nagmula sa Rapanus, na isang bahagi ng lupain na pag-aari ng isang ginoo na nagngangalang Rapano.<ref>{{Cita libro|autore=G. Amadio|titolo=Toponomastica Marchigiana|anno=1954|città=Ascoli Piceno|p=47}}</ref> == Mga monumento at pangunahing tanawin == Ang sentrong pangkasaysayan ng Rapagnano ay napanatili ang elliptikang hugis nito mula noong Gitnang Kapanahunan, sa katunayan ay makikita pa rin ang nakapalibot na mga pader at tore. == Mga sanggunian == [http://comune.rapagnano.ap.it/ Opisyal na Site ng Rapagnano (Italyano)]{{Reflist}}{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 7aiz662tg80o84bs0y5xdn5twhhwz04 Porto Sant'Elpidio 0 138348 1963741 1920625 2022-08-17T19:16:24Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1056111912|Porto Sant'Elpidio]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Porto Sant'Elpidio|official_name=Comune di Porto Sant'Elpidio|native_name=|image_skyline=Pinewood in Porto Sant'Elpidio and sea.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=Ang pino na bagay sa promenada|image_shield=Porto Sant'Elpidio-Stemma.png|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|16|N|13|45|E|region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region={{RegioneIT|sigla=MAR}}|province={{ProvinciaIT (short form)|sigla=FM}} (FM)|mayor_party=|mayor=|area_footnotes=|area_total_km2=18.14|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics from the Italian statistical institute ([[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]])</ref>|population_demonym=Portoelpidiensi|elevation_footnotes=|elevation_min_m=|elevation_max_m=|elevation_m=4|saint=[[Crispin at Crispiniano|San Crispin ng Soissons]]|day=Oktubre 25|postal_code=63821|area_code=0734|website={{Official website|http://www.comune.porto-sant-elpidio.ap.it/}}|footnotes=|istat=109034|frazioni=[[Civitanova Marche]] (MC), [[Fermo]], [[Sant'Elpidio a Mare]]}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Porto Sant'Elpidio''' ( Italian pronunciation: Ang [ˈpɔrto santelˈpiːdjo] ) ay isang baybaying [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]]. Ang komunidad ay may populasyon na 25,071. == Heograpiya == Ang Porto Sant'Elpidio ay halos {{Convert|8|km|mi|0}} ng baybayin ay minsang ginawa ang komunidad na pinakamalawak ang haba sa lalawigan ng [[Ascoli Piceno]], ngunit hindi na ito totoo dahil kabilang na ito sa bagong lalawigan ng [[Fermo]] . Ang komunidad ay pangunahing binuo sa kahabaan ng baybayin, kasunod ng dalawang pangunahing kalsada sa baybayin: Statale 16 Road at ang Adriatic Railway line. Ang teritoryo ng lungsod ay kasama sa pagitan ng Chienti (hilaga) at ng [[Tenna (ilog)|Tenna]] (timog) na mga ilog. Ngayon, kasunod ito ng malakas na pagtaas ng demograpiko mula sa mga susunod na taon, at ang pag-unlad ay nagpapatuloy sa mababang burol na agad na tumataas sa loob ng bansa mula sa Statale 16 Road; ang mga distrito ng Corva at Cretarola ay ang pinakamataas na punto ng teritoryo ng lungsod, na may mga kagiliw-giliw na tanawin ng dagat. == Mga panlabas na link == Media related to Porto Sant'Elpidio at Wikimedia Commons * [http://www.elpinet.it/index.aspx Opisyal na Website (Italyano)] {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] d4y5tq9ixfcxtochr4mwpkakpy96nfp Santa Vittoria in Matenano 0 138349 1963807 1921075 2022-08-18T03:04:58Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1082437211|Santa Vittoria in Matenano]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Santa Vittoria in Matenano|official_name=Comune di Santa Vittoria in Matenano|native_name=|image_skyline=Santa Vittoria in Matenano.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=Santa_Vittoria_in_Matenano-Stemma.png|shield_size=60px|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|1|12.5|N|13|29|41.5|E|type:city(1,496)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Ponte Maglio|mayor_party=|mayor=Fabrizio Vergari|area_footnotes=|area_total_km2=26.18|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Santavittoriesi|elevation_footnotes=|elevation_m=626|saint=Sta. Victoria|day=Hunyo 20|postal_code=63028|area_code=0734|website={{official website|http://www.provincia.ap.it/Santa_Vittoria_in_Matenano/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Commons|Santa Vittoria in Matenano}} Ang '''Santa Vittoria in Matenano''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Gitnang Italya|Gitnang]] [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|70|km|0}} sa timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|20|km|0}} hilagang-kanluran ng [[Ascoli Piceno]]. Ang pangalan nito ay tumutukoy kay [[Victoria, Anatolia, at Audax|Santa Victoria]], ang ilan sa mga relikiya ay inilipat noong 827 ni Abad Pedro ng [[Abadia ng Farfa|Farfa]] mula sa Abadia hanggang Bundok [[Matenano]] sa lugar ng Picene (halos sa timog ng Le Marche) dahil sa mga pagsalakay ng [[Saraseno]].<ref>[http://www.santiebeati.it/dettaglio/90643 Santa Vittoria]</ref> Si Ratfredus, isang Abad ng Farfa, ay dinala ang bangkay ni Santa Vittoria mula sa Farfa noong 20 Hunyo 931. Dito naganap ang 1966 na inilathalang nobela ni [[Robert Crichton (nobelista)|Robert Crichton]] . Ang ''[[Ang Lihim ni Santa Vittoria|The Secret of Santa Vittoria]]'' (1969) ni [[Stanley Kramer]] ay kinunan sa [[Anticoli Corrado]], dahil naging masyadong modernisado na ang bayan mula noong panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig kung saan itinakda ang kuwento. == Ugnayang pandaigdig == === Kakambal na bayan — Kinakapatid na lungsod === Ang Santa Vittoria sa Matenano ay [[Kinakapatid na lungsod|kakambal]] sa: {| class="wikitable" | * {{Flagicon|RUS}} [[Zvenigorod]], Rusya * {{Flagicon|MLT}} [[Mqabba]], Malta * {{Flagicon|ITA}} [[Lalawigan ng Rieti|Province of Rieti]], Italya | * {{Flagicon|ITA}} [[Monteleone Sabino]], Italya * {{Flagicon|ITA}} [[Fara in Sabina]], Italya * {{Flagicon|FRA}} [[La Ferté-Saint-Aubin]], Pransiya |} == Mga larawan == * www.flickr.com/photos/21899366@N07/sets/72157622532347787/ == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] rfok9y0v4lcawfu6haeuc1018e3334x Sant'Elpidio a Mare 0 138350 1963808 1921048 2022-08-18T03:06:05Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1018929322|Sant'Elpidio a Mare]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sant'Elpidio a Mare|official_name=Comune di Sant'Elpidio a Mare|native_name=|image_skyline=Santelpidio150706.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanaw ng bayan|image_shield=Sant'elpidioaMare-Stemma.gif|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|14|N|13|41|E|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Casette d'Ete, Cascinare, Bivio Cascinare, Castellano, Luce, Cretarola|mayor_party=|mayor=Alessio Terrenzi|area_footnotes=|area_total_km2=50.52|population_footnotes=<ref>Population data from [[Istituto Nazionale di Statistica|ISTAT]]</ref>|population_demonym=Elpidiensi|elevation_footnotes=|elevation_m=257|saint=[[Elpidio ng Capadocia|San Elpidio]]|day=Setyembre 2|postal_code=63811|area_code=0734|website={{Official website|http://www.santelpidioamare.it}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Sant'Elpidio a Mare''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]]. == Heograpiya == Matatagpuan ang Sant'Elpidio a Mare sa isang tagaytay ng Marche Apennine, may taas na {{Convert|251|m|ft}} sa itaas ng antas ng dagat, sa pagitan ng mas mababang mga lambak ng ilog ng ilog [[Tenna (ilog)|Tenna]] at Ete Morto, {{Convert|9|km|mi|0}} mula sa Dagat Adriatico. == Toponimo == Ang makasaysayang pangalan ng lokalidad ay naidokumento ng isang ika-11 siglong pergamino bilang "Sancto Elpidio Majore" upang makilala ito sa ibang mga lugar sa Sant'Elpidio Morico Brand Fermana. Ang pinaikling "majore" ay pinalitan ng "mare" ("dagat" sa Italyano). == Kasaysayan == Sinasakop ng bayan ang lugar ng [[Sinaunang Roma|sinaunang Romanong]] lungsod ng ''Cluana'', na winasak ng mga [[Mga Visigodo|Visigodo]] noong unang bahagi ng ika-5 siglo. Noong 887 dito itinatag ang isang malaking Benedictinong Abadia noong 887; ang medyebal na boro ay tumaas sa paligid nito bilang ''Castello di Sant'Elpidio'', simula noong ika-11 siglo. == Tingnan din == * [[Porto Sant'Elpidio]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == Media related to Sant'Elpidio a Mare at Wikimedia Commons * [http://www.paradisepossible.com/Sant'Elpidio%20a%20Mare.ashx?type=place&code=216&description=Sant'Elpidio%20a%20Mare&curLang=_en Kasaysayan ng bayan] {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] syg2c82xwtyngbppz8thyigj6o19xh4 1963813 1963808 2022-08-18T03:18:45Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sant'Elpidio a Mare|official_name=Comune di Sant'Elpidio a Mare|native_name=|image_skyline=Santelpidio150706.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanaw ng bayan|image_shield=Sant'elpidioaMare-Stemma.gif|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|14|N|13|41|E|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Casette d'Ete, Cascinare, Bivio Cascinare, Castellano, Luce, Cretarola|mayor_party=|mayor=Alessio Terrenzi|area_footnotes=|area_total_km2=50.52|population_footnotes=<ref>Population data from [[Istituto Nazionale di Statistica|ISTAT]]</ref>|population_demonym=Elpidiensi|elevation_footnotes=|elevation_m=257|saint=[[Elpidio ng Capadocia|San Elpidio]]|day=Setyembre 2|postal_code=63811|area_code=0734|website={{Official website|http://www.santelpidioamare.it}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Sant'Elpidio a Mare''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]]. == Heograpiya == Matatagpuan ang Sant'Elpidio a Mare sa isang tagaytay ng Marche Apennine, may taas na {{Convert|251|m|ft}} sa itaas ng antas ng dagat, sa pagitan ng mas mababang mga lambak ng ilog ng ilog [[Tenna (ilog)|Tenna]] at Ete Morto, {{Convert|9|km|mi|0}} mula sa [[Dagat Adriatico]]. == Kasaysayan == Sinasakop ng lungsod ang teritoryong kabilang sa sinaunang Romanong lungsod ng Stortini, na winasak ng mga [[Mga Godo|Godo]] noong unang bahagi ng 400. == Toponimo == Ang makasaysayang pangalan ng lokalidad ay naidokumento ng isang ika-11 siglong pergamino bilang "Sancto Elpidio Majore" upang makilala ito sa ibang mga lugar sa Sant'Elpidio Morico Brand Fermana. Ang pinaikling "majore" ay pinalitan ng "mare" ("dagat" sa Italyano). == Kasaysayan == Sinasakop ng bayan ang lugar ng [[Sinaunang Roma|sinaunang Romanong]] lungsod ng ''Cluana'', na winasak ng mga [[Mga Visigodo|Visigodo]] noong unang bahagi ng ika-5 siglo. Noong 887 dito itinatag ang isang malaking Benedictinong Abadia noong 887; ang medyebal na boro ay tumaas sa paligid nito bilang ''Castello di Sant'Elpidio'', simula noong ika-11 siglo. == Tingnan din == * [[Porto Sant'Elpidio]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == Media related to Sant'Elpidio a Mare at Wikimedia Commons * [http://www.paradisepossible.com/Sant'Elpidio%20a%20Mare.ashx?type=place&code=216&description=Sant'Elpidio%20a%20Mare&curLang=_en Kasaysayan ng bayan] {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] a5qcla595hdji3r781q4ve9d9raq6qk Servigliano 0 138351 1963809 1921142 2022-08-18T03:07:55Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1099781295|Servigliano]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Servigliano|native_name=|official_name=Comune di Servigliano|image_skyline=|image_caption=|image_shield=|image_map=|coordinates={{coord|43|5|N|13|30|E|type:city(2,349)_region:IT|display=inline,title}}|pushpin_label_position=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=|mayor=|mayor_party=|elevation_footnotes=|elevation_m=|area_footnotes=|area_total_km2=18.5|population_footnotes=|population_demonym=Serviglianesi|postal_code=63839|saint=|day=|website={{Official website|http://www.serviglianoonline.it/}}|footnotes=|imagesize=|image_alt=|shield_alt=|map_alt=|map_caption=|pushpin_map_alt=|coordinates_footnotes=|area_code=0734}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Servigliano''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} sa timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|25|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]]. Noong Disyembre 31, 2004, mayroon itong populasyon na 2,349 at may lawak na {{Convert|18.5|km2|mi2}}.<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref> == Heograpiya == May hangganan ang Servigliano sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Belmonte Piceno]], [[Falerone]], [[Monte San Martino]], [[Monteleone di Fermo]], [[Penna San Giovanni]], at [[Santa Vittoria in Matenano|Santa Vittoria sa Matenano]]. == Kasaysayan == Naglalaman ang Servigliano ng isang kampong kulungan ng Unang at Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang kampo ng [[kampong kulungan ng Servigliano|kulungan ng Servigliano]] na tinatawag na ngayong "Parco della Pace" (Liwasan ng kapayapaan), isang [[alaala]] ng [[Italya|Republikang Italyano]] hinggil sa kalupitan at pang-aabuso sa lahat ng digmaan. Noong ika-5 ng Mayo, 1944, mula sa kampong piitan na ito, 31 Hudyo ang ipinatapon sa mga kampong piitan ng [[Mga kampong konsentrasyon ng Nazi|Nazi]], at 3 lamang sa kanila ang nakaligtas.<ref>{{Cite web |title=Ex campo prigionia Servigliano diventa Monumento nazionale |url=https://www.ansa.it/marche/notizie/2022/03/02/ex-campo-prigionia-servigliano-diventa-monumento-nazionale_39a31b2f-2ff1-4727-b0be-d5a8b1a56853.html |access-date=2022-07-03 |website=ANSA.it |language=it-IT}}</ref> == Ebolusyong demograpiko == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.8) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:455 height:303 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:5000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1861 text:1861 bar:1871 text:1871 bar:1881 text:1881 bar:1901 text:1901 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1951 text:1951 bar:1961 text:1961 bar:1971 text:1971 bar:1981 text:1981 bar:1991 text:1991 bar:2001 text:2001 PlotData= color:barra width:20 align:left bar:1861 from: 0 till:2378 bar:1871 from: 0 till:2370 bar:1881 from: 0 till:2436 bar:1901 from: 0 till:2733 bar:1911 from: 0 till:2985 bar:1921 from: 0 till:3104 bar:1931 from: 0 till:3269 bar:1936 from: 0 till:3236 bar:1951 from: 0 till:4119 bar:1961 from: 0 till:2854 bar:1971 from: 0 till:2506 bar:1981 from: 0 till:2382 bar:1991 from: 0 till:2348 bar:2001 from: 0 till:2323 PlotData= bar:1861 at:2378 fontsize:XS text: 2378 shift:(-8,5) bar:1871 at:2370 fontsize:XS text: 2370 shift:(-8,5) bar:1881 at:2436 fontsize:XS text: 2436 shift:(-8,5) bar:1901 at:2733 fontsize:XS text: 2733 shift:(-8,5) bar:1911 at:2985 fontsize:XS text: 2985 shift:(-8,5) bar:1921 at:3104 fontsize:XS text: 3104 shift:(-8,5) bar:1931 at:3269 fontsize:XS text: 3269 shift:(-8,5) bar:1936 at:3236 fontsize:XS text: 3236 shift:(-8,5) bar:1951 at:4119 fontsize:XS text: 4119 shift:(-8,5) bar:1961 at:2854 fontsize:XS text: 2854 shift:(-8,5) bar:1971 at:2506 fontsize:XS text: 2506 shift:(-8,5) bar:1981 at:2382 fontsize:XS text: 2382 shift:(-8,5) bar:1991 at:2348 fontsize:XS text: 2348 shift:(-8,5) bar:2001 at:2323 fontsize:XS text: 2323 shift:(-8,5) TextData= fontsize:S pos:(20,20) text:Datos mula sa ISTAT </timeline> == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://www.serviglianoonline.it/ www.serviglianoonline.it/] {{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 45u59cr2qlvg7henvcva2y4nslly2dx Smerillo 0 138352 1963810 1921184 2022-08-18T03:08:26Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/768644515|Smerillo]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Smerillo|official_name=Comune di Smerillo|native_name=|image_skyline=Smerillo Panorama.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|0|N|13|27|E|type:city(414)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Castorano, Cersola, San Martino al Faggio|mayor_party=|mayor=Egidio Ricci|area_footnotes=|area_total_km2=11.3|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Smerillesi|elevation_footnotes=|elevation_m=806|saint=San Pedro at San Pablo|day=Hunyo 29|postal_code=63020|area_code=0734|website={{official website|http://www.provincia.ap.it/Smerillo/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Commons category|Smerillo}} Ang '''Smerillo''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|80|km|mi}} timog ng [[Ancona]], mga {{Convert|35|km|mi}} hilagang-kanluran ng [[Ascoli Piceno]] at mga {{Convert|35|km|mi}} sa kanluran ng [[Fermo]], sa isang spur midway mula sa [[Monti Sibillini]] at [[Dagat Adriatico]]. Naglalaman ito ng ilang labi ng medyebal na kastilyo at mga pader. Kapansin-pansin din ang mga simbahan ng Santa Caterina at San Ruffino. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 6n96ul96bcwoag4cofa6gxi0en8cxzx 1963814 1963810 2022-08-18T03:21:58Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Smerillo|official_name=Comune di Smerillo|native_name=|image_skyline=Smerillo Panorama.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|0|N|13|27|E|type:city(414)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Castorano, Cersola, San Martino al Faggio|mayor_party=|mayor=Egidio Ricci|area_footnotes=|area_total_km2=11.3|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Smerillesi|elevation_footnotes=|elevation_m=806|saint=San Pedro at San Pablo|day=Hunyo 29|postal_code=63020|area_code=0734|website={{official website|http://www.provincia.ap.it/Smerillo/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] {{Commons category|Smerillo}} Ang '''Smerillo''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|80|km|mi}} timog ng [[Ancona]], mga {{Convert|35|km|mi}} hilagang-kanluran ng [[Ascoli Piceno]] at mga {{Convert|35|km|mi}} sa kanluran ng [[Fermo]], sa isang spur midway mula sa [[Monti Sibillini]] at [[Dagat Adriatico]]. Naglalaman ito ng ilang labi ng medyebal na kastilyo at mga pader. Kapansin-pansin din ang mga simbahan ng Santa Caterina at San Ruffino. == Kasaysayan == Noong [[Gitnang Kapanahunan]] ito ay isang kastilyo na katumbas ng dignidad ng sa [[Fermo]].<ref name=":0">{{Cita web |url=http://www.comune.smerillo.fm.it/zf/index.php/storia-comune |titolo=Storia del Comune |lingua=it |accesso=2020-12-24}}</ref> Ang mga guho ng mga pader ng kastilyo, ang hilagang pader at ang "keep" ay nananatili sa sinaunang laki na ito. Ang pangalan ay tila nagmula sa isang falchetto na "lo emeriglio" na ginamit ng piyudal na panginoon upang manghuli. May nagtunton sa pangalan pabalik sa pamilya ng mga ginoong "De Smerillo" na nakatira sa bayan. == Kultura == === Mga museo === Kabilang sa Museo ng mga fossil at mineral<ref>{{Cita web |url=http://www.culturaitalia.it/opencms/opencms/system/modules/com.culturaitalia_stage.liberologico/templates/viewItem.jsp?language=it&case=&id=oai%253Aculturaitalia.it%253Amuseiditalia-mus_10257 |titolo=Cultura Italia, un patrimonio da esplorare |accesso=2016-09-24}}</ref> ang isang koleksiyon ng mga fossil ng Italya sa panahon mula sa [[Paleozoic|Paleozoico]] hanggang sa [[Neozoico]]; kasama rin sa seksiyon ng mineral ang mga magaspang na diyamante sa mga piraso nito. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 6uwj4pjnwle70s9ffd77e9jk9qy4eks Torre San Patrizio 0 138353 1963811 1928925 2022-08-18T03:12:44Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1021549277|Torre San Patrizio]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Torre San Patrizio|official_name=Comune di Torre San Patrizio|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|11|N|13|37|E|type:city(2,133)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Santa Maria d'Ete, San Venanzo|mayor_party=|mayor=Giuseppe Barbarella|area_footnotes=|area_total_km2=11.9|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Torresi|elevation_footnotes=|elevation_m=224|saint=San Patricio|day=Marso 17|postal_code=63010|area_code=0734|website={{Official website|http://www.provincia.ap.it/Torre_San_Patrizio/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Torre San Patrizio''' ({{IPA-it|ˈtorre san paˈtrittsjo|pron}}) ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|50|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]]. Noong panahong medyebal ito ay isang [[malayang komuna]]; kalaunan ay isinailalim ito kay [[Cesare Borgia]], ng [[Pamilya Sforza|Sforza]], at ang [[Estado ng Simbahan]]. Mayroon itong mga pader mula ika-14 hanggang ika-15 siglo. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] cre8vu13zbqtgm00yndq24k10yp2tr9 1963815 1963811 2022-08-18T03:26:36Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Torre San Patrizio|official_name=Comune di Torre San Patrizio|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|11|N|13|37|E|type:city(2,133)_region:IT|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Fermo|Fermo]] (FM)|frazioni=Santa Maria d'Ete, San Venanzo|mayor_party=|mayor=Giuseppe Barbarella|area_footnotes=|area_total_km2=11.9|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Torresi|elevation_footnotes=|elevation_m=224|saint=San Patricio|day=Marso 17|postal_code=63010|area_code=0734|website={{Official website|http://www.provincia.ap.it/Torre_San_Patrizio/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Torre San Patrizio''' ({{IPA-it|ˈtorre san paˈtrittsjo|pron}}) ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Fermo]] sa rehiyon ng [[Marche]] ng [[Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|50|km|mi}} timog ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} hilaga ng [[Ascoli Piceno]]. Noong panahong medyebal ito ay isang [[malayang komuna]]; kalaunan ay isinailalim ito kay [[Cesare Borgia]], ng [[Pamilya Sforza|Sforza]], at ang [[Estado ng Simbahan]]. Mayroon itong mga pader mula ika-14 hanggang ika-15 siglo. == Kasaysayan == Ang unang paninirahan ng mga tao ay nagsimula noong panahon ng mga Piceno, na pinatunayan ng pagkatuklas ng mga libingan at mga bagay sa libingan na itinayo noong ika-7 at ika-6 na siglo BK. sa panahong mga arkeolohiko na paghuhukay na isinagawa sa lokalidad ng San Patrizio noong 1934. Iminumungkahi ng iba pang hindi sinasadyang mga natuklasan ng arkeolohiko mula sa panahong [[Republikang Romano|republikano]] at [[Imperyong Romano|imperyal]] na ang Turris Patritia ay isang [[pagus]]. == Sport == Ang Torrese sports club (na sumanib sa koponan ng futbol ng [[Monte San Pietrangeli]]) at binuo ang ASD Monte e Torre calcio, ay naglalaro sa kasalukuyang [[Ikatlong Kategorya]] na kampeonato ng futbol. Bilang karagdagan sa Torrese ay mayroon ding Torre San Patrizio football (nasa Ikatlong Kategorya din) at ang Torrese football amateurs ([[Unione Italiana Sport Per tutti|UISP]]). Ang Torre Volley sports club (volleyball na pambabae) na kasalukuyang nasa serye B2, ay lumahok sa kampeonatong B1 sa mga taong 2011-2012. Sa bansa mayroon ding 5-a-side football club, Torrese calcio a 5, na naglalaro sa Serie C1. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Fermo}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] cffms2134tlp0s418mb9a83ctlqtmfr A-1 Pictures 0 152243 1963724 1963723 2022-08-17T12:08:07Z GinawaSaHapon 102500 /* 2010s */ wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates}} {{Infobox company | name = A-1 Pictures Inc. | native_name = 株式会社A-1 Pictures | romanized_name = Kabushiki gaisha Ē-wan Pikuchāzu | logo = A-1 Pictures Logo.svg | logo_size = 130px | slogan = | vector_logo = | type = [[Kabushiki gaisha]]<br>[[Subsidiary]] | genre = | foundation = {{start date and age|2005|5|9}} | founder = Mikihiro Iwata | location = [[Suginami, Tokyo]], [[Hapón]] | origins = | key_people = Shinichiro Kashiwada <small>(Pangulo)</small><br />Masuo Ueda <small>(Pangalawang Pangulo)</small> | area_served = | industry = [[Istudyong pang-animasyon]] | products = [[Anime]] | revenue = | operating_income = | net_income = | owner = [[Sony Group Corporation]] | num_employees = 157 (Pebrero 2022)<ref>{{Cite web|title=Kyuujin Hyou (Sakuga)|script-title=ja:求 人 票 【作画】,|trans-title=Balota sa Alok na Trabaho (Animasyon)|format=pdf|url=https://a1p.jp/wp/wp-content/uploads/2021/02/2022jobpostingshain2.pdf}}</ref> | parent = [[Aniplex]] | subsid = | divisions = {{ubl|Dibisyon ng Animasyon{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Animasyon ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 動画部}}, ang namamahala sa animasyon.}}<br/>Dibisyon ng Sining{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Sining ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 美術部}}, ang namamahala sa sining.}}<br/>Dibisyon ng Potograpiya{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Potograpiya ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 撮影部}}, ang namamahala sa ''compositing'' (pagpapatong-patong) at epektong biswal.}}<br/>Dibisyon ng Kulay{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Pagtapos ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 仕上部}}, ang namamahala sa kulay at pagpinta.}}}} | homepage = {{URL|https://a1p.jp/}} (sa Hapón) | footnotes = }} Ang {{Nihongo|'''A-1 Pictures Inc.'''|株式会社A-1 Pictures|Kabushiki gaisha Ē-wan Pikuchāzu|lead=yes}} ay isang [[istudyong pang-animasyon]] na nakabase sa [[Suginami, Tokyo]] sa [[Hapón]]. Itinatag ito noong 2005 ng dating producer ng [[Sunrise]] na si Mikihito Iwata.<ref name="cbrTop10">{{cite web|url=https://www.cbr.com/best-a-1-pictures-anime/|title=10 Best Anime from A-1 Pictures (According to IMDb)|trans-title=20 Pinakamagagandang Anime mula sa A-1 Pictures (Ayon sa IMDb)|lang=en|last=Jones|first=Isaiah|website=CBR|access-date=11 Agosto 2022|date=4 Oktubre 2019}}</ref> Subsidiary ito ng [[Aniplex]].<ref name="a1about">{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20220808204732/https://a1p.jp/about/|url=https://a1p.jp/about/|archive-date=8 Agosto 2022|access-date=11 Agosto 2022|title=About|trans-title=Patungkol|lang=ja|website=A-1 Pictures}}</ref> Ilan sa mga sikat nilang ginawa ang ''[[Fairy Tail]]'' (2009–2019), ''[[Anohana]]'' (2011), ''[[Sword Art Online]]'' (2012–), ''[[Your Lie in April|Shigatsu wa Kimi no Uso]]'' (2014–2015), at ''[[Kaguya-sama wa Kokurasetai: Tensaitachi no Ren'ai Zonousen]]'' (2019–). == Kasaysayan == === Pagtatag at mga unang taon === Itinatag ang A-1 Pictures noong ika-9 ng Mayo 2005 sa ilalim ng [[Aniplex]], ang sangay ng [[Sony Music Entertainment Japan]] para sa mga produksiyon ng [[anime]]. Una nilang prinodyus ang orihinal na anime na ''[[Zenmai Zamurai]]'' noong 2006 hanggang 2009. Noong 2007 naman, inilabas nila ang anime ng sikat na [[baseball]] [[manga]] na ''[[Big Windup!|Ookiku Furikabutte]]'', at nagdaos ng panel para rito sa [[Tokyo International Anime Fair]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-03-27/taf-2007-a-1-pictures-discusses-ookiku-furikabutte|date=28 Marso 2007|title=TAF 2007: A-1 Pictures Discusses ''Ookiku Furikabutte''|trans-title=TAF 2007: Pinag-usapan ng A-1 Pictures ang ''Ookiku Furikabutte''|lang=en|last=Miller|first=Evan|website=[[Anime News Network]]|access-date=11 Agosto 2022}}</ref> Sa parehong taon, nagdaos rin sila ng panel sa [[Anime Expo]] na ginanap sa [[Long Beach, California]] sa [[Estados Unidos]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-05-21/new-aniplex-backed-studio-to-hold-panel-at-anime-expo|date=22 Mayo 2007|access-date=11 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=New Aniplex-Backed Studio to Hold Panel at Anime Expo|trans-title=Bagong Istudyo ng Aniplex, Magdadaos ng Panel sa Anime Expo|lang=en}}</ref> Sila ang napiling istudyo ng cable channel na [[Animax]] para isa-anime ang ''Takane no Jitensha'', ang nanalong script sa ika-6 na edisyon ng [[Gawad Animax|Animax Awards]], na ipinalabas sa naturang channel noong 2008.<ref>{{cite web|title=6th Animax Award-Winning Scripts Announced|trans-title=Inanunsyo na ang mga Nanalong Script sa Ika-6 na Animax Awards|lang=en|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-09-10/6th-animax-award-winning-scripts-announced|last=Loo|first=Egan|date=10 Setyembre 2007|access-date=11 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Noong ika-8 ng Nobyembre, inanunsyo nila ang pagsasa-anime nila sa popular na video game na ''[[Persona 3]]''. Pinamagatang ''[[Persona: Trinity Soul]]'', sequel ito ng laro na ipinalabas noong Enero 2008.<ref>{{cite web|title=''Persona 3'' Game Adapted as Television Anime for January (Updated)|trans-title=Isina-anime ang Larong ''Persona 3'' na ipapalabas sa Enero (Na-update)|last=Loo|first=Egan|date=8 Nobyembre 2008|access-date=11 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-11-07/persona-3-game-adapted-as-television-anime|lang=en}}</ref> Samantala, inanunsyo naman noong Marso 2008 sa [[Tokyo International Anime Fair]] ang pagprodyus nila sa bagong anime ng seryeng ''[[Tetsuwan Birdy]]''.<ref>{{cite web|date=23 Marso 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=New ''Birdy's'' Title Revealed: ''Birdy the Mighty Decode''|trans-title=Binunyag na ang Bagong ''Birdy's'': ''Birdy the Mighty Decode''|lang=en|last=Loo|first=Egan|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-03-22/new-birdy-title-revealed-birdy-the-mighty-decode|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Pinamagatang ''Tetsuwan Birdy Decode'', inilabas ito noong Hulyo 2008 hanggang Marso 2009. Inanunsyo naman sa isyu ng magasin na ''[[Animedia]]'' para sa Agosto 2008 ang anime ng manga na ''[[Black Butler|Kuroshitsuji]]'', na inilabas noong Oktubre ng taong ding yon, hanggang Marso 2009.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-07-11/kuroshitsuji-anime-confirmed-to-premiere-this-fall|last=Loo|first=Egan|date=11 Hulyo 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=Kuroshitsuji Anime Confirmed to Premiere This Fall|trans-title=Kumpirmadong Magpi-premiere Ngayon Taglagas ang Anime ng ''Kuroshitsuji''|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Sa parehong buwan din nila inilabas ang anime ng manga na ''[[Kannagi]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-08-15/kannagi-crazy-shrine-maidens-anime-trailer-streamed|last=Loo|first=Egan|date=16 Agosto 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=''Kannagi: Crazy Shrine Maidens'' Anime Trailer Streamed|trans-title=Nai-stream na ang Trailer ng Anime ng ''Kannagi: Crazy Shrine Maidens''|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Samantala, inanunsyo naman noong Nobyembre 2008 na sila ang gagawa sa anime ng [[larong bidyo|video game]] ng [[Sega]] na ''[[Senjou no Valkyria]]'', na inilabas naman noong Abril hanggang Setyembre 2009.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-11-12/valkyria-chronicles-game-to-get-tv-anime-next-spring|date=12 Nobyembre 2008|access-date=13 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=''Valkyria Chronicles'' Game to Get TV Anime Next Spring (Updated)|trans-title=Magkakaroon ng TV Anime ang Larong ''Valkyria Chronicles'' sa Darating na Tagsibol (Na-update)|lang=en}}</ref> Sila ang pangunahing istudyo na gumawa sa anime ng [[shounen]] manga na ''[[Fairy Tail]]''. Nagkaroon ito ng tatlong magkakahiwalay na serye: ang una mula 2009 hanggang 2013,<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-06-26/fairy-tail-manga-gets-anime-adaptation-green-lit|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=''Fairy Tail'' Manga Gets TV Anime Green-Lit for Fall (Updated)|trans-title=Nakuha ng Manga na ''Fairy Tail'' ang Greenlit sa TV Anime (Na-update)|lang=en|date=27 Hunyo 2009|access-date=13 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-02/fairy-tail-anime-tv-run-to-end-on-march-30|title=''Fairy Tail'' Anime's TV Run to End on March 30 (Updated)|trans-title=Magtatapos sa Marso 30 ang Pagpapalabas sa TV ng Anime ng ''Fairy Tail''|lang=en|last=Sherman|first=Jennifer|date=2 Marso 2013|access-date=13 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> pangalawa noong 2015 hanggang 2016,<ref>{{cite web|url=https://www.crunchyroll.com/anime-news/2013/12/28/fairy-tail-anime-scheduled-for-spring-return|title="Fairy Tail" Anime Scheduled for Spring Return|trans-title=Naka-iskedyul para sa Pagbabalik sa Tagsibol ang Anime na "Fairy Tail"|lang=en|website=[[Crunchyroll]]|last=Green|first=Scott|date=28 Disyembre 2013|access-date=13 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-19/fairy-tail-tv-anime-has-new-project-in-the-works/.99990|last=Hodgkins|first=Crystalyn|date=19 Marso 2016|access-date=13 Agosto 2022|title=''Fairy Tail'' TV Anime Has New Project in the Works|trans-title=May Bagong Ginagawang Proyekto ang TV Anime na ''Fairy Tail''|lang=en|website=[[Anime News Network]]}}</ref> at pangatlo mula 2018 hanggang 2019, para sa kabuuan na 328 episode.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-08-21/final-fairy-tail-tv-anime-reveals-visual-october-7-premiere/.135727|last=Sherman|first=Jennifer|date=21 Agosto 2018|access-date=13 Agosto 2022|title=Final ''Fairy Tail'' TV Anime Reveals Visual, October 7 Premiere|trans-title=Binunyag ng Huling TV Anime na ''Fairy Tail'' ang Visual, Premiere sa Oktubre 7|lang=en|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/daily-briefs/2019-07-27/fairy-tail-tv-anime-confirmed-to-end-in-328th-episode/.149400|last=Loo|first=Egan|date=27 Hulyo 2019|access-date=13 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|title=''Fairy Tail'' TV Anime Confirmed to End in 328th Episode|trans-title=Kumpirmadong Magtatapos ang TV Anime na ''Fairy Tail'' sa ika-328 na Episode|lang=en}}</ref> Inanunsyo naman noong Enero 2008 na sila ang gagawa sa isang [[sci-fi]] na pelikula na may tentatibong pamagat na ''The Uchuu Show'', na nakatakdang ipalabas sa taong 2008.<ref>{{cite web|last=Loo|first=Egan|title=''Read or Die'' Team to Create ''The Uchū Show'' Movie in 2008|trans-title=Gagawin ng ''Read or Die'' Team ang Pelikulang ''The Uchū Show'' [ngayong] 2008.|lang=en|website=[[Anime News Network]]|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-01-07/read-or-die-team-to-create-the-uchu-show-movie-in-2008|date=8 Enero 2008|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Gayunpaman, inurong ito sa 2010 na may bagong pamagat na ''[[Uchuu Show e Youkoso]]'' at nag-premiere sa [[Berlin International Film Festival]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-01-14/read-or-die-team-welcome-to-the-space-show-at-berlin|title=''Read or Die'' Team's ''Welcome to the Space Show'' at Berlin|trans-title=''Welcome to the Space Show'' ng ''Read or Die'' Team sa Berlin|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=14 Enero 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> === 2010s === Noong 2010, nakipagtulungan ang A-1 Pictures sa isang proyekto ng [[Aniplex]] at ng [[TV Tokyo]] na ''Anime no Chikara''.{{efn|{{lang-ja|アニメノチカラ}}; {{literal|lk=yes|Lakas ng Anime}}}}<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-08-03/aniplex-tv-tokyo-work-on-anime-no-chikara-project|title=Aniplex, TV Tokyo Work on ''Anime no Chikara'' Project|trans-title=Magtatrabaho ang Aniplex, TV Tokyo sa Proyektong ''Anime no Chikara''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|date=3 Agosto 2009|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Tatlo ang nagawang orihinal na anime sa ilalim nito noong 2010: ''[[Sora no Woto]]'', ''[[Senkou no Night Raid]]'', at ''[[Seikimatsu Occult Gakuin]]''.<ref>{{cite web|url=https://dengekionline.com/elem/000/000/186/186035/|website=[[Dengeki Bunko|Dengeki Online]]|title=TV Tokyo × Aniplex Shin Project "Anime no Chikara" wo Happyou|script-title=ja:テレビ東京×アニプレックスの新プロジェクト“アニメノチカラ”を発表!|trans-title=Inanunsyo na ang Bagong Proyekto ng TV Tokyo × Aniplex na "Anime no Chikara"|date=11 Agosto 2009|access-date=15 Agosto 2022|lang=ja}}</ref> Bukod sa proyektong ito, inilabas din nila ang mga anime ng [[yaoi]] na [[nobelang biswal]] na ''[[Togainu no Chi]]'' at ang [[slice of life]] na [[yonkoma]] na ''[[Working!!]]'',<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-03-22/togainu-no-chi-tv-anime-officially-announced|title=''Togainu no Chi'' TV Anime Officially Announced|trans-title=Opisyal na Inanunsyo na ang TV Anime ng ''Togainu no Chi''|website=[[Anime News Network]]|date=22 Marso 2010|last=Loo|first=Egan|access-date=15 Agosto 2022|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-08-09/karino-takatsu-working-manga-gets-anime-green-lit|date=9 Agosto 2009|access-date=14 Agosto 2022|title=Karino Takatsu's ''Working!!'' Manga Gets Anime Green-Lit (Update 2)|trans-title=Nakakuha ng Greenlit sa Anime ang Manga na ''Working!!'' ni Karino Takatsu|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan}}</ref> pati na rin ang mga pangalawang season ng ''[[Black Butler|Kuroshitsuji]]'' at ''[[Big Windup!|Ookiku Furikabutte]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-06-14/kuroshitsuji-anime-second-season-green-lit|title=''Kuroshitsuji'' Anime's Second Season Green-Lit (Updated)|trans-title=Na-greenlit na ang Pangalawang Season ng Anime na ''Kuroshitsuji'' (Na-update)|date=14 Hunyo 2009|access-date=14 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-02-26/2nd-ookiku-furikabutte-tv-anime-series-titled-dated|last=Loo|first=Egan|title=2nd ''Ookiku Furikabutte'' TV Anime Series Titled, Dated|trans-title=Napamagatan, napetsahan na ang Ika-2 Serye ng Anime sa TV ng ''Ookiku Furikabutte''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=27 Pebrero 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Anim na anime ang nagawa ng istudyo noong 2011. Ang una sa mga ito ay ang orihinal na anime na ''[[Fractale]]'', na inilabas mula Enero hanggang Marso.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-08-05/fractal-noitamaina-anime-with-yamakan-revealed|title=''Fractale'' Noitamina Anime with ''Kannagi'''s Yamakan Revealed (Updated)|trans-title=Binunyag na ang Anime sa Noitamina na ''Fractale'' kasama si Yamakan [Yutaka Yamamoto] ng ''Kannagi'' (Na-update)|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|date=6 Agosto 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Samantala, inilabas naman mula Abril hanggang Hunyo ang ''[[Anohana]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-02-25/anohana-lotte-aria-the-scarlet-ammo-promos-streamed|title=''Anohana'', ''Lotte'', ''Aria the Scarlet Ammo'' Promos Streamed|trans-title=Ini-stream na ang mga Promo ng ''Anohana'', ''Lotte'', ''Aria the Scarlet Ammo''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=26 Pebrero 2011|access-date=14 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Tungkol sa kuwento ng isang grupo ng mga magkakaibigang namatayan ng kaibigan noong bata pa sila, nakatanggap ito ng mga parangal at papuri mula sa mga kritiko, at itinuturing bilang isa sa mga pinakamagagandang nagawang anime ng dekada 2010s.<ref name="colliderBest">{{cite web|url=https://collider.com/10-best-anime-from-the-2010s/|title=10 Best Anime From The 2010s|trans-title=10 Pinakamagagandang Anime Mula sa [Dekada] 2010s|lang=en|website=[[Collider (magasin)|Collider]]|last=St. James|first=Jordan|date=16 Hunyo 2022|access-date=14 Agosto 2022}}</ref><ref name="polygonBest">{{cite web|url=https://www.polygon.com/platform/amp/2019/11/6/20948241/best-new-anime-of-the-decade-2010s|website=[[Polygon (magasin)|Polygon]]|title=The best anime of the decade|trans-title=Ang mga pinakamagagandang anime ng dekada|lang=en|date=6 Nobyembre 2019|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Isa rin ito sa mga itinuturing na pinakamagagandang nagawa ng istudyo.<ref name="cbrTop10"/> Bukod dito, isina-anime rin nila ang shounen manga na ''[[Ao no Exorcist]]'', na inilabas mula Abril hanggang Oktubre,<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-01-30/blue-exorcist-eva-2.22-k-on-durarara-promos-streamed|title=''Blue Exorcist'', ''Eva 2.22'', ''K-ON'', ''Durarara'' Promos Streamed|trans-title=Ini-stream na ang mga Promo ng ''Blue Exorcist'', ''Eva 2.22'', ''K-ON'', ''Durarara''|lang=en|last=Manry|first=Gia|date=31 Enero 2011|access-date=15 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> gayundin ang mga [[Idol (Hapon)|idol]] na video game na ''[[Uta no Prince-sama]]'' at ''[[The Idolmaster]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-02-06/uta-no-prince-sama-idol-romance-game-gets-tv-anime|title=''Uta no Prince-sama''— Idol Romance Game Gets TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime ang Larong Romansang Idol na ''Uta no Prince-sama''|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=7 Pebrero 2011|access-date=15 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-01-10/the-idolm@ster-game-gets-anime-green-lit|title=''The Idolm@ster'' Game Gets TV Anime Green-Lit (Updated)|trans-title=Nakakuha ng Greenlit sa TV Anime ang Larong ''The Idolm@ster'' (Na-update)|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=10 Enero 2011|access-date=15 Agosto 2022|lang=en}}</ref> Sa parehong taon din nila inilabas ang pangalawang season ng ''Working!!''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-08-15/working-tv-sequel-comic-market-promo-streamed|title=''Working'!!'' TV Sequel's Comic Market Promo Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Promo sa Comic Market ng TV Sequel na ''Working'!!''|date=15 Agosto 2011|access-date=15 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|lang=en}}</ref> Anim din na anime ang ginawa nila noong 2012, kabilang na ang mga sikat na serye tulad ng ''[[Magi (manga)|Magi]]'' at ''[[Sword Art Online]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-06-24/magi-the-labyrinth-of-magic-anime-1st-preview-streamed|title=''Magi - The Labyrinth of Magic'' Anime's 1st Preview Streamed|trans-title=Ini-stream na ang ika-1 Pasikip sa Anime na ''Magi - The Labyrinth of Magic''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=24 Hunyo 2012|access-date=16 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-12-10/sword-art-online-anime-slated-for-year-next-july|title=''Sword Art Online'' Anime Slated for 1/2 Year Next July|trans-title=Inilagay para sa 1/2 taon sa Darating na Hulyo ang Anime na ''Sword Art Online''|last=First|first=Joseph|date=11 Disyembre 2011|access-date=16 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Bukod sa dalawang ito, isina-anime rin nila ang manga na ''[[Uchuu Kyoudai]]'' at ang [[nobela|nobelang]] ''[[Shinsekai Yori]]'',<ref name="uchuuZero">{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2014-04-15/space-brothers-anime-film-1st-key-visual-story-details-revealed|last=Hodgkins|first=Crystalyn|title=''Space Brothers'' Anime Film's 1st Key Visual, Story Details Revealed|trans-title=Binunyag na ang Pangunahing Visual, Detalye ng Kuwento ng Pelikula ng Anime na ''Space Brothers''|date=15 Abril 2014|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/interest/2012-03-07/2-yusuke-kishi-novels-with-screen-projects-get-manga|last=Sherman|first=Jennifer|title=2 Yūsuke Kishi Novels With Screen Projects Get Manga|trans-title=2 Nobela ni Yūsuke Kishi na may Proyekto sa Screen ang Magkakaroon ng Manga|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=8 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> gayundin ang video game na ''[[Chousoku Henkei Gyrozetter]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-12-01/square-enix-gyrozetter-card-game-gets-tv-anime|last=Loo|first=Egan|title=Square Enix's ''Gyrozetter'' Card Game Gets 2012 TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime sa 2012 ang Card Game na ''Gyrozetter'' ng Square Enix|lang=en|date=1 Disyembre 2011|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Naglabas rin sila ng isang orihinal na anime, ''[[Tsuritama]]'', na ipinalabas mula Abril hanggang Hunyo.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-03-08/tsuritama-tv-anime-2nd-promo-streamed|last=Sherman|first=Jennifer|title=''Tsuritama'' TV Anime's 2nd Promo Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Ika-2 Promo ng TV Anime na ''Tsuritama''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=9 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> Bukod sa mga ito, inilabas rin nila ang mga pelikula ng ''Fairy Tail'' at ng ''Ao no Exorcist''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-10-12/fairy-tail-adventure-manga-gets-film-next-august|last=Loo|first=Egan|title=Fairy Tail Adventure Manga Gets Film on August 18 (Updated)|trans-title=Nakakuha ng Pelikula ang Adventure Manga na Fairy Tail sa Darating na Agosto 18 (Na-update)|lang=en|date=13 Oktubre 2011|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-03-30/blue-exorcist-film-staff-key-visual-revelaed|last=First|first=Joseph|title=''Blue Exorcist'' Film's Staff, Key Visual Revealed|trans-title=Binunyag na ang Staff, Pangunahing Visual ng Pelikula ng ''Blue Exorcist''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=31 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> Walo ang inilabas nilang anime noong 2013, kabilang na ang dalawang orihinal na gawa: ''[[Vividred Operation]]'' at ''[[Galilei Donna]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-05-29/strike-witches-takamura-launches-vivid-red-operation-anime|title=''Strike Witches''' Takamura Launches ''Vividred Operation'' Anime (Update 2)|trans-title=Nilunsad ni [Kazuhiro] Takamura ng ''Strike Witches'' ang Anime na ''Vividred Operation'' (Update 2)|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=29 Mayo 2012|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-07-05/galileo-donna-anime-by-kite-umetsu-to-air-on-noitamina|title=''Galilei Donna'' Anime by ''Kite'''s Umetsu to Air on Noitamina|trans-title=Eere sa Noitamina ang anime na ''Galilei Donna'' ni [Yasuomi] Umetsu ng ''Kite''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=5 Hulyo 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Isina-anime rin nila sa taong ito ang nobelang magaan na ''[[Oreshura]]'' at ang mga manga na ''[[Servant × Service]]'' at ''[[Gin no Saji]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-09-16/oreshura-romantic-comedy-tv-anime-ad-staff-unveiled|title=''OreShura'' Romantic Comedy TV Anime's Ad, Staff Unveiled|trans-title=Inihayag na ang Ad, Staff ng Romantic Comedy TV Anime na ''OreShura''|lang=en|last=Loveridge|first=Lynzee|website=[[Anime News Network]]|date=17 Setyembre 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-29/karino-takatsu-servant-service-manga-gets-tv-anime|title=Karino Takatsu's ''Servant × Service'' Manga Gets TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime ang Manga ni Karino Takatsu na ''Servant × Service''|last=Hodgkins|first=Crystalyn|date=30 Marso 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-04-12/silver-spoon-anime-staff-at-a-1-key-visual-revealed|title=''Silver Spoon'' Anime's Staff at A-1, Key Visual Revealed|trans-title=Binunyag na ang Staff sa A-1 [Pictures], Pangunahing Visual ng Anime na ''Silver Spoon''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=12 Abril 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Noong ika-7 ng Oktubre 2012, inanunsyo na nilipat sa kanila ang pagprodyus sa ikalawang season ng ''[[Oreimo]]'' mula sa [[Anime International Company|AIC Build]], na ipinalabas mula Abril hanggang Hunyo 2013.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-02-27/oreimo-2nd-season-slated-for-april-6|last=Loo|first=Egan|title=''Oreimo'''s 2nd Season Slated for April 6|trans-title=Nakatakda sa Abril 6 ang Ika-2 Season ng ''Oreimo''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=28 Pebrero 2013|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-06-29/otakon-to-host-oreimo-2-finale-premiere-with-creator-director|title=Otakon to Host ''Oreimo 2'' Finale's Premiere With Creator, Director|trans-title=Iho-host ng Otakon ang Premiere ng Finale ng ''Oreimo 2'' Kasama ang Gumawa, Direktor|lang=en|last=Loveridge|first=Lynzee|date=30 Hunyo 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Bukod rito, ginawan rin nila ng pangalawang season ang mga seryeng ''Uta no Prince-sama'' at ''Magi''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-29/uta-no-prince-sama-maji-love-2000-percent-anime-trailer-ad-streamed|title=''Uta no Prince-sama - Maji Love 2000%'' Anime's Trailer, Ad Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Trailer, Ad ng Anime na ''Uta no Prince-sama - Maji Love 2000%''|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=30 Marso 2013|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-08-04/magi-anime-october-sequel-previewed-in-1st-promo-video|title=''Magi'' Anime's October Sequel Previewed in 1st Promo Video|trans-title=Pinasilip sa Unang Promo Video ang Sequel sa Oktubre ng Anime na ''Magi''|lang=en|last=Nelkin|first=Sarah|date=4 Agosto 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Ginawan rin nila ng pelikula ang ''Anohana'' at ang manga na ''[[Saint Onii-san]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-04-01/anohana-film-1st-trailer-special-video-2nd-ad-streamed|title=''Anohana'' Film's 1st Trailer, Special Video, 2nd Ad Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Unang Trailer, Espesyal na Video, Ika-2 Ad ng Pelikula ng ''Anohana''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=1 Abril 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-11-17/saint-young-men-anime-film-slated-for-may-10|title=''Saint Young Men'' Anime Film Slated for May 10|trans-title=Nakatakda sa Mayo 10 ang Pelikulang Anime na ''Saint Young Men''|lang=en|date=18 Nobyembre 2012|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> === 2020s === ==Mga Gawa== ===Seryeng Pantelebisyon=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Orihinal na Channel !! Simula ng unang pagpapalabas !! Katapusan ng unang pagpapalabas !! Mga banggit |- | ''[[Zenmai Zamurai]]'' || [[NHK Educational TV|NHK E]] || 3 Abril 2006 || 26 Marso 2010 || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang No Side |- | ''Robby & Kerobby'' || [[TV Tokyo]] || 1 Abril 2007 || 30 Marso 2008 || Orihinal na gawa |- | ''[[Big Windup!]]'' || [[Tokyo Broadcasting System|TBS]], [[Mainichi Broadcasting System|MBS]] || 12 Abril 2007 || 28 Setyembre 2007 || Base sa manga ni [[Asa Higuchi]] |- | ''[[Persona: Trinity Soul]]'' || [[Tokyo Metropolitan Television|Tokyo MX]], [[Nippon BS Broadcasting|BS11]] || 5 Enero 2008 || 28 Hunyo 2008 || Base sa laro ng [[Atlus]] |- | ''[[Tetsuwan Birdy|Tetsuwan Birdy: Decode]]'' || [[Television Saitama|TV Saitama]] || 4 Hulyo 2008 || 29 Setyembre 2008 || Base sa manga ni [[Masami Yuki]] |- | ''[[Black Butler]]'' || MBS || 3 Oktubre 2008 || 27 Marso 2009 || Base sa manga ni [[Yana Toboso]] |- | ''[[Kannagi: Crazy Shrine Maidens]]'' || Tokyo MX || 4 Oktubre 2008 || 27 Disyembre 2008 || Base sa manga ni Eri Takenashi<br/>Katulong ang [[Ordet (company)|Ordet]] |- | ''[[Tetsuwan Birdy|Tetsuwan Birdy: Decode 2]]'' || [[Sun Television|SUN-TV]] || 9 Enero 2009 || 28 Mayo 2009 || Pagpapatuloy sa ''Tetsuwan Birdy: Decode'' |- | ''[[Valkyria Chronicles]]'' || MBS || 4 Abril 2009 || 26 Setyembre 2009 || Based on a video game by [[Sega]] |- | ''[[Fairy Tail]]'' || [[TX Network|TXN]] (TV Tokyo) || 12 Oktubre 2009 (first series)<br/>5 Abril 2014 (second series)|| 30 Marso 2013 (first series)<br/>26 Marso 2016 (second series)|| Base sa manga ni [[Hiro Mashima]]<br/>Katulong ang [[Satelight]] (unang serye) at Bridge (pangalawang series) |- | ''[[Sound of the Sky]]'' || TV Tokyo || 5 Enero 2010 || 22 Marso 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Ōkiku Furikabutte|Ōkiku Furikabutte ~Natsu no Taikai-hen~]]'' || MBS, TBS || 1 Abril 2010 || 24 Hunyo 2010 || Pagpapatuloy sa ''Big Windup!'' |- | ''[[Working!!]]'' || Tokyo MX || 4 Abril 2010 || 26 Hunyo 2010 || Base sa manga ni Karino Takatsu |- | ''[[Night Raid 1931]]'' || TV Tokyo || 5 Abril 2010 || 28 Hunyo 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Black Butler|Black Butler II]]'' || MBS || 2 Hulyo 2010 || 17 Setyembre 2010 || Pagpapatuloy sa ''Black Butler'' |- | ''[[Occult Academy]]'' || TV Tokyo || 6 Hulyo 2010 || 27 Setyembre 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Togainu no Chi]]'' || MBS, TBS || 7 Oktubre 2010 || 23 Disyembre 2010 || Base sa laro ng [[Nitro+chiral]] |- | ''[[Fractale]]'' || [[Fuji TV]] || 14 Enero 2011 || 1 Abril 2011 || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang Ordet |- | ''[[Anohana: The Flower We Saw That Day]]'' || Fuji TV || 15 Abril 2011 || 24 Hunyo 2011 || Orihinal na gawa |- | ''[[Blue Exorcist]]'' || [[Japan News Network|JNN]] (MBS) || 17 Abril 2011 || 2 Oktubre 2011 || Base sa manga ni Kazue Kato |- | ''[[Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2011 || 24 Setyembre 2011 || Base sa laro ng [[Nippon Ichi Software]] |- | ''[[The Idolmaster]]'' || TBS || 8 Hulyo 2011 || 23 Disyembre 2011 || Base sa laro ng [[Namco Bandai]] |- | ''[[Working!!|Working'!!]]'' || Tokyo MX || 1 Oktubre 2011 || 24 Disyembre 2011 || Pagpapatuloy sa ''Working!!'' |- | ''[[Space Brothers (manga)|Space Brothers]]'' || [[Nippon Television Network System|NNS]] ([[Yomiuri Telecasting Corporation|ytv]]) || 1 Abril 2012 || 22 Marso 2014 || Base sa manga ni Chūya Koyama |- | ''[[Tsuritama]]'' || Fuji TV || 12 Abril 2012 || 28 Hunyo 2012 || Orihinal na gawa |- | ''[[Sword Art Online]]'' || Tokyo MX || 7 Hulyo 2012 || 22 Disyembre 2012 || Base sa magaang nobela ni [[Reki Kawahara]] |- | ''[[From the New World (novel)|From the New World]]'' || [[TV Asahi]] || 28 Setyembre 2012 || 23 Marso 2013 || Base sa nobela ni Yūsuke Kishi |- | ''[[Chō Soku Henkei Gyrozetter]]'' || TXN (TV Tokyo) || 2 Oktubre 2012 || 24 Setyembre 2013 || Base sa laro ng [[Square Enix]] |- | ''[[Magi (manga)|Magi: The Labyrinth of Magic]]'' || JNN (MBS) || 7 Oktubre 2012 || 31 Marso 2013 || Base sa manga ni [[Shinobu Ohtaka]] |- | ''[[Ore no Kanojo to Osananajimi ga Shuraba Sugiru]]'' || Tokyo MX || 6 Enero 2013 || 31 Marso 2013 || Base sa magaang nobela ni Yūji Yūji |- | ''[[Vividred Operation]]'' || MBS || 11 Enero 2013 || 29 Marso 2013 || Orihinal na gawa |- | ''[[Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%|Uta no Prince-sama: Maji Love 2000%]]'' || [[Television Aichi Broadcasting|TV Aichi]] || 3 Abril 2013 || 26 Hunyo 2013 || Pagpapatuloy sa ''Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%'' |- | ''[[Ore no Imōto ga Konnani Kawaii Wake ga Nai]].'' || Tokyo MX || 7 Abril 2013 || 30 Hunyo 2013 || Base sa magaang nobela ni Tsukasa Fushimi<br/>Pagpapatuloy sa ''Ore no Imōto ga Konnani Kawaii Wake ga Nai'' |- | ''[[Servant x Service]]'' || [[Asahi Broadcasting Corporation|ABC]] || 4 Hulyo 2013 || 26 Setyembre 2013 || Base sa manga ni Karino Takatsu |- | ''[[Silver Spoon (manga)|Silver Spoon]]'' || Fuji TV || 11 Hulyo 2013 || 19 Setyembre 2013 || Base sa manga ni [[Hiromu Arakawa]] |- | ''[[Magi (manga)|Magi: The Kingdom of Magic]]'' || JNN (MBS) || 6 Oktubre 2013 || 30 Marso 2014 || Pagpapatuloy sa ''Magi: The Labyrinth of Magic'' |- | ''[[Galilei Donna]]'' || Fuji TV || 10 Oktubre 2013 || 20 Disyembre 2013 || Orihinal na gawa |- | ''[[Silver Spoon (manga)|Silver Spoon II]]'' || Fuji TV || 9 Enero 2014 || 27 Marso 2014 || Pagpapatuloy sa ''Silver Spoon'' |- | ''[[World Conquest Zvezda Plot]]'' || Tokyo MX || 11 Enero 2014 || 29 Marso 2014 || Orihinal na gawa |- | ''[[Nanana's Buried Treasure]]'' || Fuji TV || 10 Abril 2014 || 19 Hunyo 2014 || Base sa magaang nobela ni Kazuma Ōtorino |- | ''[[Aldnoah.Zero]]'' || Tokyo MX || 5 Hulyo 2014 (Part 1)<br/>10 Enero 2015 (Part 2) || 20 Setyembre 2014 (Part 1)<br/>28 Marso 2015 (Part 2)<br/> || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang [[Troyca|TROYCA]] |- | ''[[Sword Art Online|Sword Art Online II]]'' || Tokyo MX || 5 Hulyo 2014 || 20 Disyembre 2014 || Pagpapatuloy sa ''Sword Art Online'' |- | ''[[Persona 4: The Animation|Persona 4: The Golden Animation]]'' || MBS || 10 Hulyo 2014 || 25 Setyembre 2014 || Base sa laro ng [[Atlus]] |- | ''[[Black Butler|Black Butler: Book of Circus]]'' || MBS || 10 Hulyo 2014 || 11 Setyembre 2014|| Kaugnay sa ''Black Butler'' |- | ''[[Magic Kaito|Magic Kaito 1412]]'' || NNS (ytv) || 4 Oktubre 2014 || 28 Marso 2015 || Base sa manga ni [[Gosho Aoyama]] |- | ''[[The Seven Deadly Sins (manga)|The Seven Deadly Sins]]'' || JNN (MBS) || 5 Oktubre 2014 || 29 Marso 2015 || Base sa manga ni [[Nakaba Suzuki]] |- | ''[[Your Lie in Abril]]'' || Fuji TV || 9 Oktubre 2014 || 19 Marso 2015 || Base sa manga ni Naoshi Arakawa |- | ''[[Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend]]'' || Fuji TV || 8 Enero 2015 || 26 Marso 2015 || Base sa magaang nobela ni Fumiaki Maruto |- | ''[[The Idolmaster Cinderella Girls]]'' || Tokyo MX || 10 Enero 2015 || 11 Abril 2015 || Base sa isang larong pang-sosyal ng [[Namco Bandai]] seryeng ''[[The Idolmaster]]'' |- | ''[[Magical Girl Lyrical Nanoha ViVid]]'' || Tokyo MX || 3 Abril 2015 || 19 Hunyo 2015 || Base sa manga ni Masaki Tsuzuki |- | ''[[Gunslinger Stratos|Gunslinger Stratos: THE ANIMATION]]'' || Tokyo MX || 4 Abril 2015 || 20 Hunyo 2015 || Base sa laro ng [[Square Enix]] |- | ''[[Ultimate Otaku Teacher]]'' || NNS (ytv) || 4 Abril 2015 || 26 Setyembre 2015 || Base sa manga ni Takeshi Azuma |- | ''[[Uta no Prince-sama|Uta no Prince-sama: Maji Love Revolutions]]'' || Tokyo MX || 5 Abril 2015 || 28 Hunyo 2015 || Kaugnay sa ''Uta no Prince-sama'' |- | ''[[Gate (novel series)|Gate: Jieitai Kanochi nite, Kaku Tatakaeri]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2015 || 25 Marso 2016 || Base sa nobela ni Takumi Yanai |- | ''[[Working!!|Working!!!]]'' || Tokyo MX || 4 Hulyo 2015 || 26 Disyembre 2015 || Pangalawang pagpapatuloy sa ''Working!!'' |- | ''[[The Idolmaster Cinderella Girls|The Idolmaster Cinderella Girls: 2nd Season]]'' || Tokyo MX || 17 Hulyo 2015 || 17 Oktubre 2015 || Pagpapatuloy sa ''The Idolmaster Cinderella Girls'' |- | ''[[Subete ga F ni Naru]]'' || Fuji TV || 8 Oktubre 2015 || 17 Disyembre 2015 || Base sa nobela ni [[Hiroshi Mori (writer)|Hiroshi Mori]] |- | ''[[The Asterisk War]]'' || Tokyo MX || 3 Oktubre 2015 || 18 Hunyo 2016 || Base sa magaang nobela ni Yuu Miyazaki |- | ''[[Erased (manga)|Erased]]'' || Fuji TV || 7 Enero 2016 || 24 Marso 2016 || Base sa manga ni [[Kei Sanbe]] |- | ''[[Grimgar of Fantasy and Ash]]'' || Tokyo MX || 10 Enero 2016 || 26 Marso 2016 || Base sa magaang nobela ni Ao Jūmonji |- | ''[[Ace Attorney: I Object to that "Truth"!]]'' || NNS (ytv) || 2 Abril 2016 || 24 Setyembre 2016 || Base sa laro ng [[Capcom]] |- | ''[[B-Project: Kodou*Ambitious]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2016 || 25 Setyembre 2016 || Orihinal na gawa<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-26/mages-b-project-fictional-male-idol-project-gets-tv-anime-in-Hulyo/.100327|title=MAGES' 'B-Project' Fictional Male Idol Project Gets TV Anime in Hulyo|date=2016-03-27|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-05-09}}</ref> |- | ''[[Qualidea Code]]'' || Tokyo MX || 10 Hulyo 2016 || 24 Setyembre 2016 || Orihinal na gawa |- | ''[[The Seven Deadly Sins (manga)|The Seven Deadly Sins: Signs of Holy War]]'' || JNN (MBS, TBS) || 28 Agosto 2016 || 18 Setyembre 2016 || Kaugnay sa ''The Seven Deadly Sins'' |- | ''[[Working!!|WWW.Working!!]]'' || Tokyo MX || 1 Oktubre 2016 || 24 Disyembre 2016 || Spin-off sa ''Working!!''<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-04-01/working-wagnaria-web-comic-edition-gets-tv-anime/.100552|title=Working/Wagnaria's Web Comic Edition Gets TV Anime|date=2016-04-01|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-04-01}}</ref> |- | ''[[Uta no Prince-sama|Uta no Prince-sama Maji LOVE Legend Star]]'' || Tokyo MX || 2 Oktubre 2016 || 25 Disyembre 2016 || Kaugnay sa ''Uta no Prince-sama'' |- | ''[[Occultic;Nine]]'' || Tokyo MX || 9 Oktubre 2016 || 25 Disyembre 2016 || Base sa magaang nobela ni Chiyomaru Shikura |- | ''[[Blue Exorcist|Blue Exorcist: Kyoto Saga]]'' || JNN (MBS) || 7 Enero 2017 || TBA || Kaugnay sa ''Blue Exorcist'' |- | ''[[Interviews with Monster Girls]]'' || Tokyo MX || 7 Enero 2017 || TBA || Base sa manga ni Petos |- | ''[[Eromanga Sensei]]'' || Tokyo MX, MBS || Abril 2017 || TBA || Base sa magaang nobela ni [[Tsukasa Fushimi]]<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-13/eromanga-sensei-anime-casts-akane-fujita-as-sagiri-izumi/.99737|title=Eromanga Sensei Anime Casts Akane Fujita as Sagiri Izumi|date=2016-03-13|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-03-13}}</ref> |- | ''[[Granblue Fantasy#Anime|Granblue Fantasy The Animation]]'' || Tokyo MX || Abril 2017 || TBA || Base sa laro ng Cygames<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2015-09-17/granblue-fantasy-smartphone-game-gets-anime-manga-adaptations/.93036|title=Granblue Fantasy Smartphone Game Gets Anime, Manga Adaptations|date=17 Setyembre 2015|website=[[Anime News Network]]|accessdate=13 Marso 2016}}</ref> |- | ''[[Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend|Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend Flat]]'' || Fuji TV || Abril 2017 || TBA || Pagpapatuloy sa ''Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend'' |- | ''[[Fate/Apocrypha]]'' || TBA || 2017 || TBA || Base sa magaang nobela ni Yūichirō Higashide |} ===Produkyong Pampelikula=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Araw ng Paglabas !! Mga banggit |- | ''[[Welcome to the Space Show]]'' || 26 Hunyo 2010 || |- | ''[[Fairy Tail the Movie: The Phoenix Priestess]]'' || 18 Agosto 2012 || |- | ''[[Blue Exorcist|Blue Exorcist: The Movie]]'' || 28 Disyembre 2012 || |- | ''[[Saint Young Men]]'' || 10 Mayo 2013 || |- | ''[[Anohana: The Flower We Saw That Day]]'' || 31 Agosto 2013 || |- | ''[[The Idolmaster Movie: Beyond the Brilliant Future!]]'' || 25 Enero 2014 || |- | ''[[Young Animator Training Project|Ookii 1 Nensei to Chiisana 2 Nensei]]'' || 1 Marso 2014 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 2, Midsummer Knight's Dream|Persona 3 The Movie: #2 Midsummer Knight's Dream]]'' || 7 Hunyo 2014 || |- | ''[[Space Brothers (manga)|Space Brothers #0]]'' || 9 Agosto 2014 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 3, Falling Down|Persona 3 The Movie: #3 Falling Down]]'' || 4 Abril 2015 || |- | ''[[The Anthem of the Heart]]'' || 19 Setyembre 2015 || |- | ''[[Garakowa: Restore the World]]'' || 9 Enero 2016 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 4, Winter of Rebirth|Persona 3 The Movie: #4 Winter of Rebirth]]'' || 23 Enero 2016 || |- | ''Doukyuusei'' || 20 Pebrero 2016 || |- | ''[[Black Butler: Book of the Atlantic]]'' || 21 Enero 2017 || |- | ''[[Sword Art Online The Movie: Ordinal Scale]]'' || 18 Pebrero 2017 || |- | ''[[Fairy Tail|Fairy Tail Movie 2: Dragon Cry]]'' || Q2 2017 || |} ===OVA/ONA=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Araw ng Paglabas !! Mga banggit |- |''[[Big Windup!]]'' |2007 | |- |''[[Black Butler]]'' |2009 | |- |''[[Kannagi: Crazy Shrine Maidens]]'' |2009 | |- |''[[Sound of the Sky]]'' |2010 | |- |''[[Night Raid 1931]]'' |2010 | |- | ''[[Valkyria Chronicles III]]'' || 27 Enero 2011 || |- | ''[[Black Butler|Black Butler: Book of Murder]]'' || 25 Oktubre 2014 (Part 1)<br />15 Nobyembre 2014 (Part 2)|| |- | ''[[Brotherhood: Final Fantasy XV]]'' || 30 Marso 2016 – 30 Setyembre 2016 || Katulong ang [[Square Enix]]. Base sa mundo at pagpapatuloy sa 2016 na larong, ''[[Final Fantasy XV]]''. |- | ''[[Shelter (song)|Shelter]]'' |2016 | Bidyong pangmusika para sa Amerikanong musikano ng EDM na si [[Porter Robinson]] |} ===Iba pa=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Taon !! Mga banggit |- | ''[[Namisuke]]'' || 2007 || |- | ''[[Takane no Jitensha]]'' (a.k.a. Takane's Bike) || 2008 || Nanalo ng award mula sa [[Animax Taishō]] ng [[Animax]] |- | ''[[Ōkiku Furikabutte: Honto no Ace ni Nareru Kamo]]'' || || Larong pang-[[Nintendo DS]]; Ginawa ang animasyon at ilan sa mga CG |- | ''[[Shin Megami Tensei: Persona 4]]'' || 2008 || Larong pang-[[PlayStation 2]]; Ginawa ng animasyon kasabay ang [[Studio Hibari]] |- | ''[[Valkyria Chronicles II]]'' || 2010 || Larong pang-[[PlayStation Portable]] |- | ''[[Phoenix Wright: Ace Attorney − Spirit of Justice]]'' || 2016 || Larong pang-[[Nintendo 3DS]] |- |} <!--Don't add Shelter here; it's already listed under "Film"--> == Talababa == {{notelist}} == Sanggunian == {{Reflist}} == Link sa labas == * {{official website|http://www.a1p.jp/}} {{in lang|ja}} * {{ann|company|6177}} [[Kategorya:A-1 Pictures]] [[Kategorya:Mga naitatag noong 2005 sa Hapon]] [[Kategorya:Aniplex]] [[Kategorya:Mga istudyong pang-animasyon sa Tokyo]] [[Kategorya:Mga istudyong pang-animasyon sa Hapon]] [[Kategorya:Mga kumpanyang pangmidya na naitatag noong 2005]] b7ienuttcmyq3kb832xc4rt9iqzw8gw 1963799 1963724 2022-08-17T23:27:00Z GinawaSaHapon 102500 Ginawang footnote ang lokal na pangalan, plainlist para sa mga dibisyon. wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates}} {{Infobox company | name = A-1 Pictures Inc. | native_name = 株式会社A-1 Pictures | romanized_name = Kabushiki gaisha Ē-wan Pikuchāzu | logo = A-1 Pictures Logo.svg | logo_size = 130px | slogan = | vector_logo = | type = [[Kabushiki gaisha]]<br>[[Subsidiary]] | genre = | foundation = {{start date and age|2005|5|9}} | founder = Mikihiro Iwata | location = [[Suginami, Tokyo]], [[Hapón]] | origins = | key_people = Shinichiro Kashiwada <small>(Pangulo)</small><br />Masuo Ueda <small>(Pangalawang Pangulo)</small> | area_served = | industry = [[Istudyong pang-animasyon]] | products = [[Anime]] | revenue = | operating_income = | net_income = | owner = [[Sony Group Corporation]] | num_employees = 157 (Pebrero 2022)<ref>{{Cite web|title=Kyuujin Hyou (Sakuga)|script-title=ja:求 人 票 【作画】,|trans-title=Balota sa Alok na Trabaho (Animasyon)|format=pdf|url=https://a1p.jp/wp/wp-content/uploads/2021/02/2022jobpostingshain2.pdf}}</ref> | parent = [[Aniplex]] | subsid = | divisions = {{plainlist|Dibisyon ng Animasyon{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Animasyon ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 動画部}}, ang namamahala sa animasyon.}}<br/>Dibisyon ng Sining{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Sining ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 美術部}}, ang namamahala sa sining.}}<br/>Dibisyon ng Potograpiya{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Potograpiya ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 撮影部}}, ang namamahala sa ''compositing'' (pagpapatong-patong) at epektong biswal.}}<br/>Dibisyon ng Kulay{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Pagtapos ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 仕上部}}, ang namamahala sa kulay at pagpinta.}}}} | homepage = {{URL|https://a1p.jp/}} (sa Hapón) | footnotes = }} Ang '''A-1 Pictures'''{{efn|{{lang-ja|株式会社A-1 Pictures|Kabushiki gaisha Ē-wan Pikuchāzu}}}} ay isang [[istudyong pang-animasyon]] na nakabase sa [[Suginami, Tokyo]] sa [[Hapón]]. Itinatag ito noong 2005 ng dating producer ng [[Sunrise]] na si Mikihito Iwata.<ref name="cbrTop10">{{cite web|url=https://www.cbr.com/best-a-1-pictures-anime/|title=10 Best Anime from A-1 Pictures (According to IMDb)|trans-title=20 Pinakamagagandang Anime mula sa A-1 Pictures (Ayon sa IMDb)|lang=en|last=Jones|first=Isaiah|website=CBR|access-date=11 Agosto 2022|date=4 Oktubre 2019}}</ref> Subsidiary ito ng [[Aniplex]].<ref name="a1about">{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20220808204732/https://a1p.jp/about/|url=https://a1p.jp/about/|archive-date=8 Agosto 2022|access-date=11 Agosto 2022|title=About|trans-title=Patungkol|lang=ja|website=A-1 Pictures}}</ref> Ilan sa mga sikat nilang ginawa ang ''[[Fairy Tail]]'' (2009–2019), ''[[Anohana]]'' (2011), ''[[Sword Art Online]]'' (2012–), ''[[Your Lie in April|Shigatsu wa Kimi no Uso]]'' (2014–2015), at ''[[Kaguya-sama wa Kokurasetai: Tensaitachi no Ren'ai Zonousen]]'' (2019–). == Kasaysayan == === Pagtatag at mga unang taon === Itinatag ang A-1 Pictures noong ika-9 ng Mayo 2005 sa ilalim ng [[Aniplex]], ang sangay ng [[Sony Music Entertainment Japan]] para sa mga produksiyon ng [[anime]]. Una nilang prinodyus ang orihinal na anime na ''[[Zenmai Zamurai]]'' noong 2006 hanggang 2009. Noong 2007 naman, inilabas nila ang anime ng sikat na [[baseball]] [[manga]] na ''[[Big Windup!|Ookiku Furikabutte]]'', at nagdaos ng panel para rito sa [[Tokyo International Anime Fair]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-03-27/taf-2007-a-1-pictures-discusses-ookiku-furikabutte|date=28 Marso 2007|title=TAF 2007: A-1 Pictures Discusses ''Ookiku Furikabutte''|trans-title=TAF 2007: Pinag-usapan ng A-1 Pictures ang ''Ookiku Furikabutte''|lang=en|last=Miller|first=Evan|website=[[Anime News Network]]|access-date=11 Agosto 2022}}</ref> Sa parehong taon, nagdaos rin sila ng panel sa [[Anime Expo]] na ginanap sa [[Long Beach, California]] sa [[Estados Unidos]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-05-21/new-aniplex-backed-studio-to-hold-panel-at-anime-expo|date=22 Mayo 2007|access-date=11 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=New Aniplex-Backed Studio to Hold Panel at Anime Expo|trans-title=Bagong Istudyo ng Aniplex, Magdadaos ng Panel sa Anime Expo|lang=en}}</ref> Sila ang napiling istudyo ng cable channel na [[Animax]] para isa-anime ang ''Takane no Jitensha'', ang nanalong script sa ika-6 na edisyon ng [[Gawad Animax|Animax Awards]], na ipinalabas sa naturang channel noong 2008.<ref>{{cite web|title=6th Animax Award-Winning Scripts Announced|trans-title=Inanunsyo na ang mga Nanalong Script sa Ika-6 na Animax Awards|lang=en|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-09-10/6th-animax-award-winning-scripts-announced|last=Loo|first=Egan|date=10 Setyembre 2007|access-date=11 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Noong ika-8 ng Nobyembre, inanunsyo nila ang pagsasa-anime nila sa popular na video game na ''[[Persona 3]]''. Pinamagatang ''[[Persona: Trinity Soul]]'', sequel ito ng laro na ipinalabas noong Enero 2008.<ref>{{cite web|title=''Persona 3'' Game Adapted as Television Anime for January (Updated)|trans-title=Isina-anime ang Larong ''Persona 3'' na ipapalabas sa Enero (Na-update)|last=Loo|first=Egan|date=8 Nobyembre 2008|access-date=11 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-11-07/persona-3-game-adapted-as-television-anime|lang=en}}</ref> Samantala, inanunsyo naman noong Marso 2008 sa [[Tokyo International Anime Fair]] ang pagprodyus nila sa bagong anime ng seryeng ''[[Tetsuwan Birdy]]''.<ref>{{cite web|date=23 Marso 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=New ''Birdy's'' Title Revealed: ''Birdy the Mighty Decode''|trans-title=Binunyag na ang Bagong ''Birdy's'': ''Birdy the Mighty Decode''|lang=en|last=Loo|first=Egan|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-03-22/new-birdy-title-revealed-birdy-the-mighty-decode|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Pinamagatang ''Tetsuwan Birdy Decode'', inilabas ito noong Hulyo 2008 hanggang Marso 2009. Inanunsyo naman sa isyu ng magasin na ''[[Animedia]]'' para sa Agosto 2008 ang anime ng manga na ''[[Black Butler|Kuroshitsuji]]'', na inilabas noong Oktubre ng taong ding yon, hanggang Marso 2009.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-07-11/kuroshitsuji-anime-confirmed-to-premiere-this-fall|last=Loo|first=Egan|date=11 Hulyo 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=Kuroshitsuji Anime Confirmed to Premiere This Fall|trans-title=Kumpirmadong Magpi-premiere Ngayon Taglagas ang Anime ng ''Kuroshitsuji''|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Sa parehong buwan din nila inilabas ang anime ng manga na ''[[Kannagi]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-08-15/kannagi-crazy-shrine-maidens-anime-trailer-streamed|last=Loo|first=Egan|date=16 Agosto 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=''Kannagi: Crazy Shrine Maidens'' Anime Trailer Streamed|trans-title=Nai-stream na ang Trailer ng Anime ng ''Kannagi: Crazy Shrine Maidens''|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Samantala, inanunsyo naman noong Nobyembre 2008 na sila ang gagawa sa anime ng [[larong bidyo|video game]] ng [[Sega]] na ''[[Senjou no Valkyria]]'', na inilabas naman noong Abril hanggang Setyembre 2009.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-11-12/valkyria-chronicles-game-to-get-tv-anime-next-spring|date=12 Nobyembre 2008|access-date=13 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=''Valkyria Chronicles'' Game to Get TV Anime Next Spring (Updated)|trans-title=Magkakaroon ng TV Anime ang Larong ''Valkyria Chronicles'' sa Darating na Tagsibol (Na-update)|lang=en}}</ref> Sila ang pangunahing istudyo na gumawa sa anime ng [[shounen]] manga na ''[[Fairy Tail]]''. Nagkaroon ito ng tatlong magkakahiwalay na serye: ang una mula 2009 hanggang 2013,<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-06-26/fairy-tail-manga-gets-anime-adaptation-green-lit|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=''Fairy Tail'' Manga Gets TV Anime Green-Lit for Fall (Updated)|trans-title=Nakuha ng Manga na ''Fairy Tail'' ang Greenlit sa TV Anime (Na-update)|lang=en|date=27 Hunyo 2009|access-date=13 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-02/fairy-tail-anime-tv-run-to-end-on-march-30|title=''Fairy Tail'' Anime's TV Run to End on March 30 (Updated)|trans-title=Magtatapos sa Marso 30 ang Pagpapalabas sa TV ng Anime ng ''Fairy Tail''|lang=en|last=Sherman|first=Jennifer|date=2 Marso 2013|access-date=13 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> pangalawa noong 2015 hanggang 2016,<ref>{{cite web|url=https://www.crunchyroll.com/anime-news/2013/12/28/fairy-tail-anime-scheduled-for-spring-return|title="Fairy Tail" Anime Scheduled for Spring Return|trans-title=Naka-iskedyul para sa Pagbabalik sa Tagsibol ang Anime na "Fairy Tail"|lang=en|website=[[Crunchyroll]]|last=Green|first=Scott|date=28 Disyembre 2013|access-date=13 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-19/fairy-tail-tv-anime-has-new-project-in-the-works/.99990|last=Hodgkins|first=Crystalyn|date=19 Marso 2016|access-date=13 Agosto 2022|title=''Fairy Tail'' TV Anime Has New Project in the Works|trans-title=May Bagong Ginagawang Proyekto ang TV Anime na ''Fairy Tail''|lang=en|website=[[Anime News Network]]}}</ref> at pangatlo mula 2018 hanggang 2019, para sa kabuuan na 328 episode.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-08-21/final-fairy-tail-tv-anime-reveals-visual-october-7-premiere/.135727|last=Sherman|first=Jennifer|date=21 Agosto 2018|access-date=13 Agosto 2022|title=Final ''Fairy Tail'' TV Anime Reveals Visual, October 7 Premiere|trans-title=Binunyag ng Huling TV Anime na ''Fairy Tail'' ang Visual, Premiere sa Oktubre 7|lang=en|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/daily-briefs/2019-07-27/fairy-tail-tv-anime-confirmed-to-end-in-328th-episode/.149400|last=Loo|first=Egan|date=27 Hulyo 2019|access-date=13 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|title=''Fairy Tail'' TV Anime Confirmed to End in 328th Episode|trans-title=Kumpirmadong Magtatapos ang TV Anime na ''Fairy Tail'' sa ika-328 na Episode|lang=en}}</ref> Inanunsyo naman noong Enero 2008 na sila ang gagawa sa isang [[sci-fi]] na pelikula na may tentatibong pamagat na ''The Uchuu Show'', na nakatakdang ipalabas sa taong 2008.<ref>{{cite web|last=Loo|first=Egan|title=''Read or Die'' Team to Create ''The Uchū Show'' Movie in 2008|trans-title=Gagawin ng ''Read or Die'' Team ang Pelikulang ''The Uchū Show'' [ngayong] 2008.|lang=en|website=[[Anime News Network]]|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-01-07/read-or-die-team-to-create-the-uchu-show-movie-in-2008|date=8 Enero 2008|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Gayunpaman, inurong ito sa 2010 na may bagong pamagat na ''[[Uchuu Show e Youkoso]]'' at nag-premiere sa [[Berlin International Film Festival]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-01-14/read-or-die-team-welcome-to-the-space-show-at-berlin|title=''Read or Die'' Team's ''Welcome to the Space Show'' at Berlin|trans-title=''Welcome to the Space Show'' ng ''Read or Die'' Team sa Berlin|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=14 Enero 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> === 2010s === Noong 2010, nakipagtulungan ang A-1 Pictures sa isang proyekto ng [[Aniplex]] at ng [[TV Tokyo]] na ''Anime no Chikara''.{{efn|{{lang-ja|アニメノチカラ}}; {{literal|lk=yes|Lakas ng Anime}}}}<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-08-03/aniplex-tv-tokyo-work-on-anime-no-chikara-project|title=Aniplex, TV Tokyo Work on ''Anime no Chikara'' Project|trans-title=Magtatrabaho ang Aniplex, TV Tokyo sa Proyektong ''Anime no Chikara''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|date=3 Agosto 2009|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Tatlo ang nagawang orihinal na anime sa ilalim nito noong 2010: ''[[Sora no Woto]]'', ''[[Senkou no Night Raid]]'', at ''[[Seikimatsu Occult Gakuin]]''.<ref>{{cite web|url=https://dengekionline.com/elem/000/000/186/186035/|website=[[Dengeki Bunko|Dengeki Online]]|title=TV Tokyo × Aniplex Shin Project "Anime no Chikara" wo Happyou|script-title=ja:テレビ東京×アニプレックスの新プロジェクト“アニメノチカラ”を発表!|trans-title=Inanunsyo na ang Bagong Proyekto ng TV Tokyo × Aniplex na "Anime no Chikara"|date=11 Agosto 2009|access-date=15 Agosto 2022|lang=ja}}</ref> Bukod sa proyektong ito, inilabas din nila ang mga anime ng [[yaoi]] na [[nobelang biswal]] na ''[[Togainu no Chi]]'' at ang [[slice of life]] na [[yonkoma]] na ''[[Working!!]]'',<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-03-22/togainu-no-chi-tv-anime-officially-announced|title=''Togainu no Chi'' TV Anime Officially Announced|trans-title=Opisyal na Inanunsyo na ang TV Anime ng ''Togainu no Chi''|website=[[Anime News Network]]|date=22 Marso 2010|last=Loo|first=Egan|access-date=15 Agosto 2022|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-08-09/karino-takatsu-working-manga-gets-anime-green-lit|date=9 Agosto 2009|access-date=14 Agosto 2022|title=Karino Takatsu's ''Working!!'' Manga Gets Anime Green-Lit (Update 2)|trans-title=Nakakuha ng Greenlit sa Anime ang Manga na ''Working!!'' ni Karino Takatsu|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan}}</ref> pati na rin ang mga pangalawang season ng ''[[Black Butler|Kuroshitsuji]]'' at ''[[Big Windup!|Ookiku Furikabutte]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-06-14/kuroshitsuji-anime-second-season-green-lit|title=''Kuroshitsuji'' Anime's Second Season Green-Lit (Updated)|trans-title=Na-greenlit na ang Pangalawang Season ng Anime na ''Kuroshitsuji'' (Na-update)|date=14 Hunyo 2009|access-date=14 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-02-26/2nd-ookiku-furikabutte-tv-anime-series-titled-dated|last=Loo|first=Egan|title=2nd ''Ookiku Furikabutte'' TV Anime Series Titled, Dated|trans-title=Napamagatan, napetsahan na ang Ika-2 Serye ng Anime sa TV ng ''Ookiku Furikabutte''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=27 Pebrero 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Anim na anime ang nagawa ng istudyo noong 2011. Ang una sa mga ito ay ang orihinal na anime na ''[[Fractale]]'', na inilabas mula Enero hanggang Marso.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-08-05/fractal-noitamaina-anime-with-yamakan-revealed|title=''Fractale'' Noitamina Anime with ''Kannagi'''s Yamakan Revealed (Updated)|trans-title=Binunyag na ang Anime sa Noitamina na ''Fractale'' kasama si Yamakan [Yutaka Yamamoto] ng ''Kannagi'' (Na-update)|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|date=6 Agosto 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Samantala, inilabas naman mula Abril hanggang Hunyo ang ''[[Anohana]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-02-25/anohana-lotte-aria-the-scarlet-ammo-promos-streamed|title=''Anohana'', ''Lotte'', ''Aria the Scarlet Ammo'' Promos Streamed|trans-title=Ini-stream na ang mga Promo ng ''Anohana'', ''Lotte'', ''Aria the Scarlet Ammo''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=26 Pebrero 2011|access-date=14 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Tungkol sa kuwento ng isang grupo ng mga magkakaibigang namatayan ng kaibigan noong bata pa sila, nakatanggap ito ng mga parangal at papuri mula sa mga kritiko, at itinuturing bilang isa sa mga pinakamagagandang nagawang anime ng dekada 2010s.<ref name="colliderBest">{{cite web|url=https://collider.com/10-best-anime-from-the-2010s/|title=10 Best Anime From The 2010s|trans-title=10 Pinakamagagandang Anime Mula sa [Dekada] 2010s|lang=en|website=[[Collider (magasin)|Collider]]|last=St. James|first=Jordan|date=16 Hunyo 2022|access-date=14 Agosto 2022}}</ref><ref name="polygonBest">{{cite web|url=https://www.polygon.com/platform/amp/2019/11/6/20948241/best-new-anime-of-the-decade-2010s|website=[[Polygon (magasin)|Polygon]]|title=The best anime of the decade|trans-title=Ang mga pinakamagagandang anime ng dekada|lang=en|date=6 Nobyembre 2019|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Isa rin ito sa mga itinuturing na pinakamagagandang nagawa ng istudyo.<ref name="cbrTop10"/> Bukod dito, isina-anime rin nila ang shounen manga na ''[[Ao no Exorcist]]'', na inilabas mula Abril hanggang Oktubre,<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-01-30/blue-exorcist-eva-2.22-k-on-durarara-promos-streamed|title=''Blue Exorcist'', ''Eva 2.22'', ''K-ON'', ''Durarara'' Promos Streamed|trans-title=Ini-stream na ang mga Promo ng ''Blue Exorcist'', ''Eva 2.22'', ''K-ON'', ''Durarara''|lang=en|last=Manry|first=Gia|date=31 Enero 2011|access-date=15 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> gayundin ang mga [[Idol (Hapon)|idol]] na video game na ''[[Uta no Prince-sama]]'' at ''[[The Idolmaster]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-02-06/uta-no-prince-sama-idol-romance-game-gets-tv-anime|title=''Uta no Prince-sama''— Idol Romance Game Gets TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime ang Larong Romansang Idol na ''Uta no Prince-sama''|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=7 Pebrero 2011|access-date=15 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-01-10/the-idolm@ster-game-gets-anime-green-lit|title=''The Idolm@ster'' Game Gets TV Anime Green-Lit (Updated)|trans-title=Nakakuha ng Greenlit sa TV Anime ang Larong ''The Idolm@ster'' (Na-update)|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=10 Enero 2011|access-date=15 Agosto 2022|lang=en}}</ref> Sa parehong taon din nila inilabas ang pangalawang season ng ''Working!!''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-08-15/working-tv-sequel-comic-market-promo-streamed|title=''Working'!!'' TV Sequel's Comic Market Promo Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Promo sa Comic Market ng TV Sequel na ''Working'!!''|date=15 Agosto 2011|access-date=15 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|lang=en}}</ref> Anim din na anime ang ginawa nila noong 2012, kabilang na ang mga sikat na serye tulad ng ''[[Magi (manga)|Magi]]'' at ''[[Sword Art Online]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-06-24/magi-the-labyrinth-of-magic-anime-1st-preview-streamed|title=''Magi - The Labyrinth of Magic'' Anime's 1st Preview Streamed|trans-title=Ini-stream na ang ika-1 Pasikip sa Anime na ''Magi - The Labyrinth of Magic''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=24 Hunyo 2012|access-date=16 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-12-10/sword-art-online-anime-slated-for-year-next-july|title=''Sword Art Online'' Anime Slated for 1/2 Year Next July|trans-title=Inilagay para sa 1/2 taon sa Darating na Hulyo ang Anime na ''Sword Art Online''|last=First|first=Joseph|date=11 Disyembre 2011|access-date=16 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Bukod sa dalawang ito, isina-anime rin nila ang manga na ''[[Uchuu Kyoudai]]'' at ang [[nobela|nobelang]] ''[[Shinsekai Yori]]'',<ref name="uchuuZero">{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2014-04-15/space-brothers-anime-film-1st-key-visual-story-details-revealed|last=Hodgkins|first=Crystalyn|title=''Space Brothers'' Anime Film's 1st Key Visual, Story Details Revealed|trans-title=Binunyag na ang Pangunahing Visual, Detalye ng Kuwento ng Pelikula ng Anime na ''Space Brothers''|date=15 Abril 2014|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/interest/2012-03-07/2-yusuke-kishi-novels-with-screen-projects-get-manga|last=Sherman|first=Jennifer|title=2 Yūsuke Kishi Novels With Screen Projects Get Manga|trans-title=2 Nobela ni Yūsuke Kishi na may Proyekto sa Screen ang Magkakaroon ng Manga|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=8 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> gayundin ang video game na ''[[Chousoku Henkei Gyrozetter]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-12-01/square-enix-gyrozetter-card-game-gets-tv-anime|last=Loo|first=Egan|title=Square Enix's ''Gyrozetter'' Card Game Gets 2012 TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime sa 2012 ang Card Game na ''Gyrozetter'' ng Square Enix|lang=en|date=1 Disyembre 2011|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Naglabas rin sila ng isang orihinal na anime, ''[[Tsuritama]]'', na ipinalabas mula Abril hanggang Hunyo.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-03-08/tsuritama-tv-anime-2nd-promo-streamed|last=Sherman|first=Jennifer|title=''Tsuritama'' TV Anime's 2nd Promo Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Ika-2 Promo ng TV Anime na ''Tsuritama''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=9 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> Bukod sa mga ito, inilabas rin nila ang mga pelikula ng ''Fairy Tail'' at ng ''Ao no Exorcist''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-10-12/fairy-tail-adventure-manga-gets-film-next-august|last=Loo|first=Egan|title=Fairy Tail Adventure Manga Gets Film on August 18 (Updated)|trans-title=Nakakuha ng Pelikula ang Adventure Manga na Fairy Tail sa Darating na Agosto 18 (Na-update)|lang=en|date=13 Oktubre 2011|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-03-30/blue-exorcist-film-staff-key-visual-revelaed|last=First|first=Joseph|title=''Blue Exorcist'' Film's Staff, Key Visual Revealed|trans-title=Binunyag na ang Staff, Pangunahing Visual ng Pelikula ng ''Blue Exorcist''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=31 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> Walo ang inilabas nilang anime noong 2013, kabilang na ang dalawang orihinal na gawa: ''[[Vividred Operation]]'' at ''[[Galilei Donna]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-05-29/strike-witches-takamura-launches-vivid-red-operation-anime|title=''Strike Witches''' Takamura Launches ''Vividred Operation'' Anime (Update 2)|trans-title=Nilunsad ni [Kazuhiro] Takamura ng ''Strike Witches'' ang Anime na ''Vividred Operation'' (Update 2)|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=29 Mayo 2012|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-07-05/galileo-donna-anime-by-kite-umetsu-to-air-on-noitamina|title=''Galilei Donna'' Anime by ''Kite'''s Umetsu to Air on Noitamina|trans-title=Eere sa Noitamina ang anime na ''Galilei Donna'' ni [Yasuomi] Umetsu ng ''Kite''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=5 Hulyo 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Isina-anime rin nila sa taong ito ang nobelang magaan na ''[[Oreshura]]'' at ang mga manga na ''[[Servant × Service]]'' at ''[[Gin no Saji]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-09-16/oreshura-romantic-comedy-tv-anime-ad-staff-unveiled|title=''OreShura'' Romantic Comedy TV Anime's Ad, Staff Unveiled|trans-title=Inihayag na ang Ad, Staff ng Romantic Comedy TV Anime na ''OreShura''|lang=en|last=Loveridge|first=Lynzee|website=[[Anime News Network]]|date=17 Setyembre 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-29/karino-takatsu-servant-service-manga-gets-tv-anime|title=Karino Takatsu's ''Servant × Service'' Manga Gets TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime ang Manga ni Karino Takatsu na ''Servant × Service''|last=Hodgkins|first=Crystalyn|date=30 Marso 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-04-12/silver-spoon-anime-staff-at-a-1-key-visual-revealed|title=''Silver Spoon'' Anime's Staff at A-1, Key Visual Revealed|trans-title=Binunyag na ang Staff sa A-1 [Pictures], Pangunahing Visual ng Anime na ''Silver Spoon''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=12 Abril 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Noong ika-7 ng Oktubre 2012, inanunsyo na nilipat sa kanila ang pagprodyus sa ikalawang season ng ''[[Oreimo]]'' mula sa [[Anime International Company|AIC Build]], na ipinalabas mula Abril hanggang Hunyo 2013.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-02-27/oreimo-2nd-season-slated-for-april-6|last=Loo|first=Egan|title=''Oreimo'''s 2nd Season Slated for April 6|trans-title=Nakatakda sa Abril 6 ang Ika-2 Season ng ''Oreimo''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=28 Pebrero 2013|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-06-29/otakon-to-host-oreimo-2-finale-premiere-with-creator-director|title=Otakon to Host ''Oreimo 2'' Finale's Premiere With Creator, Director|trans-title=Iho-host ng Otakon ang Premiere ng Finale ng ''Oreimo 2'' Kasama ang Gumawa, Direktor|lang=en|last=Loveridge|first=Lynzee|date=30 Hunyo 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Bukod rito, ginawan rin nila ng pangalawang season ang mga seryeng ''Uta no Prince-sama'' at ''Magi''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-29/uta-no-prince-sama-maji-love-2000-percent-anime-trailer-ad-streamed|title=''Uta no Prince-sama - Maji Love 2000%'' Anime's Trailer, Ad Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Trailer, Ad ng Anime na ''Uta no Prince-sama - Maji Love 2000%''|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=30 Marso 2013|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-08-04/magi-anime-october-sequel-previewed-in-1st-promo-video|title=''Magi'' Anime's October Sequel Previewed in 1st Promo Video|trans-title=Pinasilip sa Unang Promo Video ang Sequel sa Oktubre ng Anime na ''Magi''|lang=en|last=Nelkin|first=Sarah|date=4 Agosto 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Ginawan rin nila ng pelikula ang ''Anohana'' at ang manga na ''[[Saint Onii-san]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-04-01/anohana-film-1st-trailer-special-video-2nd-ad-streamed|title=''Anohana'' Film's 1st Trailer, Special Video, 2nd Ad Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Unang Trailer, Espesyal na Video, Ika-2 Ad ng Pelikula ng ''Anohana''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=1 Abril 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-11-17/saint-young-men-anime-film-slated-for-may-10|title=''Saint Young Men'' Anime Film Slated for May 10|trans-title=Nakatakda sa Mayo 10 ang Pelikulang Anime na ''Saint Young Men''|lang=en|date=18 Nobyembre 2012|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> === 2020s === ==Mga Gawa== ===Seryeng Pantelebisyon=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Orihinal na Channel !! Simula ng unang pagpapalabas !! Katapusan ng unang pagpapalabas !! Mga banggit |- | ''[[Zenmai Zamurai]]'' || [[NHK Educational TV|NHK E]] || 3 Abril 2006 || 26 Marso 2010 || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang No Side |- | ''Robby & Kerobby'' || [[TV Tokyo]] || 1 Abril 2007 || 30 Marso 2008 || Orihinal na gawa |- | ''[[Big Windup!]]'' || [[Tokyo Broadcasting System|TBS]], [[Mainichi Broadcasting System|MBS]] || 12 Abril 2007 || 28 Setyembre 2007 || Base sa manga ni [[Asa Higuchi]] |- | ''[[Persona: Trinity Soul]]'' || [[Tokyo Metropolitan Television|Tokyo MX]], [[Nippon BS Broadcasting|BS11]] || 5 Enero 2008 || 28 Hunyo 2008 || Base sa laro ng [[Atlus]] |- | ''[[Tetsuwan Birdy|Tetsuwan Birdy: Decode]]'' || [[Television Saitama|TV Saitama]] || 4 Hulyo 2008 || 29 Setyembre 2008 || Base sa manga ni [[Masami Yuki]] |- | ''[[Black Butler]]'' || MBS || 3 Oktubre 2008 || 27 Marso 2009 || Base sa manga ni [[Yana Toboso]] |- | ''[[Kannagi: Crazy Shrine Maidens]]'' || Tokyo MX || 4 Oktubre 2008 || 27 Disyembre 2008 || Base sa manga ni Eri Takenashi<br/>Katulong ang [[Ordet (company)|Ordet]] |- | ''[[Tetsuwan Birdy|Tetsuwan Birdy: Decode 2]]'' || [[Sun Television|SUN-TV]] || 9 Enero 2009 || 28 Mayo 2009 || Pagpapatuloy sa ''Tetsuwan Birdy: Decode'' |- | ''[[Valkyria Chronicles]]'' || MBS || 4 Abril 2009 || 26 Setyembre 2009 || Based on a video game by [[Sega]] |- | ''[[Fairy Tail]]'' || [[TX Network|TXN]] (TV Tokyo) || 12 Oktubre 2009 (first series)<br/>5 Abril 2014 (second series)|| 30 Marso 2013 (first series)<br/>26 Marso 2016 (second series)|| Base sa manga ni [[Hiro Mashima]]<br/>Katulong ang [[Satelight]] (unang serye) at Bridge (pangalawang series) |- | ''[[Sound of the Sky]]'' || TV Tokyo || 5 Enero 2010 || 22 Marso 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Ōkiku Furikabutte|Ōkiku Furikabutte ~Natsu no Taikai-hen~]]'' || MBS, TBS || 1 Abril 2010 || 24 Hunyo 2010 || Pagpapatuloy sa ''Big Windup!'' |- | ''[[Working!!]]'' || Tokyo MX || 4 Abril 2010 || 26 Hunyo 2010 || Base sa manga ni Karino Takatsu |- | ''[[Night Raid 1931]]'' || TV Tokyo || 5 Abril 2010 || 28 Hunyo 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Black Butler|Black Butler II]]'' || MBS || 2 Hulyo 2010 || 17 Setyembre 2010 || Pagpapatuloy sa ''Black Butler'' |- | ''[[Occult Academy]]'' || TV Tokyo || 6 Hulyo 2010 || 27 Setyembre 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Togainu no Chi]]'' || MBS, TBS || 7 Oktubre 2010 || 23 Disyembre 2010 || Base sa laro ng [[Nitro+chiral]] |- | ''[[Fractale]]'' || [[Fuji TV]] || 14 Enero 2011 || 1 Abril 2011 || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang Ordet |- | ''[[Anohana: The Flower We Saw That Day]]'' || Fuji TV || 15 Abril 2011 || 24 Hunyo 2011 || Orihinal na gawa |- | ''[[Blue Exorcist]]'' || [[Japan News Network|JNN]] (MBS) || 17 Abril 2011 || 2 Oktubre 2011 || Base sa manga ni Kazue Kato |- | ''[[Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2011 || 24 Setyembre 2011 || Base sa laro ng [[Nippon Ichi Software]] |- | ''[[The Idolmaster]]'' || TBS || 8 Hulyo 2011 || 23 Disyembre 2011 || Base sa laro ng [[Namco Bandai]] |- | ''[[Working!!|Working'!!]]'' || Tokyo MX || 1 Oktubre 2011 || 24 Disyembre 2011 || Pagpapatuloy sa ''Working!!'' |- | ''[[Space Brothers (manga)|Space Brothers]]'' || [[Nippon Television Network System|NNS]] ([[Yomiuri Telecasting Corporation|ytv]]) || 1 Abril 2012 || 22 Marso 2014 || Base sa manga ni Chūya Koyama |- | ''[[Tsuritama]]'' || Fuji TV || 12 Abril 2012 || 28 Hunyo 2012 || Orihinal na gawa |- | ''[[Sword Art Online]]'' || Tokyo MX || 7 Hulyo 2012 || 22 Disyembre 2012 || Base sa magaang nobela ni [[Reki Kawahara]] |- | ''[[From the New World (novel)|From the New World]]'' || [[TV Asahi]] || 28 Setyembre 2012 || 23 Marso 2013 || Base sa nobela ni Yūsuke Kishi |- | ''[[Chō Soku Henkei Gyrozetter]]'' || TXN (TV Tokyo) || 2 Oktubre 2012 || 24 Setyembre 2013 || Base sa laro ng [[Square Enix]] |- | ''[[Magi (manga)|Magi: The Labyrinth of Magic]]'' || JNN (MBS) || 7 Oktubre 2012 || 31 Marso 2013 || Base sa manga ni [[Shinobu Ohtaka]] |- | ''[[Ore no Kanojo to Osananajimi ga Shuraba Sugiru]]'' || Tokyo MX || 6 Enero 2013 || 31 Marso 2013 || Base sa magaang nobela ni Yūji Yūji |- | ''[[Vividred Operation]]'' || MBS || 11 Enero 2013 || 29 Marso 2013 || Orihinal na gawa |- | ''[[Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%|Uta no Prince-sama: Maji Love 2000%]]'' || [[Television Aichi Broadcasting|TV Aichi]] || 3 Abril 2013 || 26 Hunyo 2013 || Pagpapatuloy sa ''Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%'' |- | ''[[Ore no Imōto ga Konnani Kawaii Wake ga Nai]].'' || Tokyo MX || 7 Abril 2013 || 30 Hunyo 2013 || Base sa magaang nobela ni Tsukasa Fushimi<br/>Pagpapatuloy sa ''Ore no Imōto ga Konnani Kawaii Wake ga Nai'' |- | ''[[Servant x Service]]'' || [[Asahi Broadcasting Corporation|ABC]] || 4 Hulyo 2013 || 26 Setyembre 2013 || Base sa manga ni Karino Takatsu |- | ''[[Silver Spoon (manga)|Silver Spoon]]'' || Fuji TV || 11 Hulyo 2013 || 19 Setyembre 2013 || Base sa manga ni [[Hiromu Arakawa]] |- | ''[[Magi (manga)|Magi: The Kingdom of Magic]]'' || JNN (MBS) || 6 Oktubre 2013 || 30 Marso 2014 || Pagpapatuloy sa ''Magi: The Labyrinth of Magic'' |- | ''[[Galilei Donna]]'' || Fuji TV || 10 Oktubre 2013 || 20 Disyembre 2013 || Orihinal na gawa |- | ''[[Silver Spoon (manga)|Silver Spoon II]]'' || Fuji TV || 9 Enero 2014 || 27 Marso 2014 || Pagpapatuloy sa ''Silver Spoon'' |- | ''[[World Conquest Zvezda Plot]]'' || Tokyo MX || 11 Enero 2014 || 29 Marso 2014 || Orihinal na gawa |- | ''[[Nanana's Buried Treasure]]'' || Fuji TV || 10 Abril 2014 || 19 Hunyo 2014 || Base sa magaang nobela ni Kazuma Ōtorino |- | ''[[Aldnoah.Zero]]'' || Tokyo MX || 5 Hulyo 2014 (Part 1)<br/>10 Enero 2015 (Part 2) || 20 Setyembre 2014 (Part 1)<br/>28 Marso 2015 (Part 2)<br/> || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang [[Troyca|TROYCA]] |- | ''[[Sword Art Online|Sword Art Online II]]'' || Tokyo MX || 5 Hulyo 2014 || 20 Disyembre 2014 || Pagpapatuloy sa ''Sword Art Online'' |- | ''[[Persona 4: The Animation|Persona 4: The Golden Animation]]'' || MBS || 10 Hulyo 2014 || 25 Setyembre 2014 || Base sa laro ng [[Atlus]] |- | ''[[Black Butler|Black Butler: Book of Circus]]'' || MBS || 10 Hulyo 2014 || 11 Setyembre 2014|| Kaugnay sa ''Black Butler'' |- | ''[[Magic Kaito|Magic Kaito 1412]]'' || NNS (ytv) || 4 Oktubre 2014 || 28 Marso 2015 || Base sa manga ni [[Gosho Aoyama]] |- | ''[[The Seven Deadly Sins (manga)|The Seven Deadly Sins]]'' || JNN (MBS) || 5 Oktubre 2014 || 29 Marso 2015 || Base sa manga ni [[Nakaba Suzuki]] |- | ''[[Your Lie in Abril]]'' || Fuji TV || 9 Oktubre 2014 || 19 Marso 2015 || Base sa manga ni Naoshi Arakawa |- | ''[[Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend]]'' || Fuji TV || 8 Enero 2015 || 26 Marso 2015 || Base sa magaang nobela ni Fumiaki Maruto |- | ''[[The Idolmaster Cinderella Girls]]'' || Tokyo MX || 10 Enero 2015 || 11 Abril 2015 || Base sa isang larong pang-sosyal ng [[Namco Bandai]] seryeng ''[[The Idolmaster]]'' |- | ''[[Magical Girl Lyrical Nanoha ViVid]]'' || Tokyo MX || 3 Abril 2015 || 19 Hunyo 2015 || Base sa manga ni Masaki Tsuzuki |- | ''[[Gunslinger Stratos|Gunslinger Stratos: THE ANIMATION]]'' || Tokyo MX || 4 Abril 2015 || 20 Hunyo 2015 || Base sa laro ng [[Square Enix]] |- | ''[[Ultimate Otaku Teacher]]'' || NNS (ytv) || 4 Abril 2015 || 26 Setyembre 2015 || Base sa manga ni Takeshi Azuma |- | ''[[Uta no Prince-sama|Uta no Prince-sama: Maji Love Revolutions]]'' || Tokyo MX || 5 Abril 2015 || 28 Hunyo 2015 || Kaugnay sa ''Uta no Prince-sama'' |- | ''[[Gate (novel series)|Gate: Jieitai Kanochi nite, Kaku Tatakaeri]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2015 || 25 Marso 2016 || Base sa nobela ni Takumi Yanai |- | ''[[Working!!|Working!!!]]'' || Tokyo MX || 4 Hulyo 2015 || 26 Disyembre 2015 || Pangalawang pagpapatuloy sa ''Working!!'' |- | ''[[The Idolmaster Cinderella Girls|The Idolmaster Cinderella Girls: 2nd Season]]'' || Tokyo MX || 17 Hulyo 2015 || 17 Oktubre 2015 || Pagpapatuloy sa ''The Idolmaster Cinderella Girls'' |- | ''[[Subete ga F ni Naru]]'' || Fuji TV || 8 Oktubre 2015 || 17 Disyembre 2015 || Base sa nobela ni [[Hiroshi Mori (writer)|Hiroshi Mori]] |- | ''[[The Asterisk War]]'' || Tokyo MX || 3 Oktubre 2015 || 18 Hunyo 2016 || Base sa magaang nobela ni Yuu Miyazaki |- | ''[[Erased (manga)|Erased]]'' || Fuji TV || 7 Enero 2016 || 24 Marso 2016 || Base sa manga ni [[Kei Sanbe]] |- | ''[[Grimgar of Fantasy and Ash]]'' || Tokyo MX || 10 Enero 2016 || 26 Marso 2016 || Base sa magaang nobela ni Ao Jūmonji |- | ''[[Ace Attorney: I Object to that "Truth"!]]'' || NNS (ytv) || 2 Abril 2016 || 24 Setyembre 2016 || Base sa laro ng [[Capcom]] |- | ''[[B-Project: Kodou*Ambitious]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2016 || 25 Setyembre 2016 || Orihinal na gawa<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-26/mages-b-project-fictional-male-idol-project-gets-tv-anime-in-Hulyo/.100327|title=MAGES' 'B-Project' Fictional Male Idol Project Gets TV Anime in Hulyo|date=2016-03-27|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-05-09}}</ref> |- | ''[[Qualidea Code]]'' || Tokyo MX || 10 Hulyo 2016 || 24 Setyembre 2016 || Orihinal na gawa |- | ''[[The Seven Deadly Sins (manga)|The Seven Deadly Sins: Signs of Holy War]]'' || JNN (MBS, TBS) || 28 Agosto 2016 || 18 Setyembre 2016 || Kaugnay sa ''The Seven Deadly Sins'' |- | ''[[Working!!|WWW.Working!!]]'' || Tokyo MX || 1 Oktubre 2016 || 24 Disyembre 2016 || Spin-off sa ''Working!!''<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-04-01/working-wagnaria-web-comic-edition-gets-tv-anime/.100552|title=Working/Wagnaria's Web Comic Edition Gets TV Anime|date=2016-04-01|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-04-01}}</ref> |- | ''[[Uta no Prince-sama|Uta no Prince-sama Maji LOVE Legend Star]]'' || Tokyo MX || 2 Oktubre 2016 || 25 Disyembre 2016 || Kaugnay sa ''Uta no Prince-sama'' |- | ''[[Occultic;Nine]]'' || Tokyo MX || 9 Oktubre 2016 || 25 Disyembre 2016 || Base sa magaang nobela ni Chiyomaru Shikura |- | ''[[Blue Exorcist|Blue Exorcist: Kyoto Saga]]'' || JNN (MBS) || 7 Enero 2017 || TBA || Kaugnay sa ''Blue Exorcist'' |- | ''[[Interviews with Monster Girls]]'' || Tokyo MX || 7 Enero 2017 || TBA || Base sa manga ni Petos |- | ''[[Eromanga Sensei]]'' || Tokyo MX, MBS || Abril 2017 || TBA || Base sa magaang nobela ni [[Tsukasa Fushimi]]<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-13/eromanga-sensei-anime-casts-akane-fujita-as-sagiri-izumi/.99737|title=Eromanga Sensei Anime Casts Akane Fujita as Sagiri Izumi|date=2016-03-13|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-03-13}}</ref> |- | ''[[Granblue Fantasy#Anime|Granblue Fantasy The Animation]]'' || Tokyo MX || Abril 2017 || TBA || Base sa laro ng Cygames<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2015-09-17/granblue-fantasy-smartphone-game-gets-anime-manga-adaptations/.93036|title=Granblue Fantasy Smartphone Game Gets Anime, Manga Adaptations|date=17 Setyembre 2015|website=[[Anime News Network]]|accessdate=13 Marso 2016}}</ref> |- | ''[[Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend|Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend Flat]]'' || Fuji TV || Abril 2017 || TBA || Pagpapatuloy sa ''Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend'' |- | ''[[Fate/Apocrypha]]'' || TBA || 2017 || TBA || Base sa magaang nobela ni Yūichirō Higashide |} ===Produkyong Pampelikula=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Araw ng Paglabas !! Mga banggit |- | ''[[Welcome to the Space Show]]'' || 26 Hunyo 2010 || |- | ''[[Fairy Tail the Movie: The Phoenix Priestess]]'' || 18 Agosto 2012 || |- | ''[[Blue Exorcist|Blue Exorcist: The Movie]]'' || 28 Disyembre 2012 || |- | ''[[Saint Young Men]]'' || 10 Mayo 2013 || |- | ''[[Anohana: The Flower We Saw That Day]]'' || 31 Agosto 2013 || |- | ''[[The Idolmaster Movie: Beyond the Brilliant Future!]]'' || 25 Enero 2014 || |- | ''[[Young Animator Training Project|Ookii 1 Nensei to Chiisana 2 Nensei]]'' || 1 Marso 2014 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 2, Midsummer Knight's Dream|Persona 3 The Movie: #2 Midsummer Knight's Dream]]'' || 7 Hunyo 2014 || |- | ''[[Space Brothers (manga)|Space Brothers #0]]'' || 9 Agosto 2014 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 3, Falling Down|Persona 3 The Movie: #3 Falling Down]]'' || 4 Abril 2015 || |- | ''[[The Anthem of the Heart]]'' || 19 Setyembre 2015 || |- | ''[[Garakowa: Restore the World]]'' || 9 Enero 2016 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 4, Winter of Rebirth|Persona 3 The Movie: #4 Winter of Rebirth]]'' || 23 Enero 2016 || |- | ''Doukyuusei'' || 20 Pebrero 2016 || |- | ''[[Black Butler: Book of the Atlantic]]'' || 21 Enero 2017 || |- | ''[[Sword Art Online The Movie: Ordinal Scale]]'' || 18 Pebrero 2017 || |- | ''[[Fairy Tail|Fairy Tail Movie 2: Dragon Cry]]'' || Q2 2017 || |} ===OVA/ONA=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Araw ng Paglabas !! Mga banggit |- |''[[Big Windup!]]'' |2007 | |- |''[[Black Butler]]'' |2009 | |- |''[[Kannagi: Crazy Shrine Maidens]]'' |2009 | |- |''[[Sound of the Sky]]'' |2010 | |- |''[[Night Raid 1931]]'' |2010 | |- | ''[[Valkyria Chronicles III]]'' || 27 Enero 2011 || |- | ''[[Black Butler|Black Butler: Book of Murder]]'' || 25 Oktubre 2014 (Part 1)<br />15 Nobyembre 2014 (Part 2)|| |- | ''[[Brotherhood: Final Fantasy XV]]'' || 30 Marso 2016 – 30 Setyembre 2016 || Katulong ang [[Square Enix]]. Base sa mundo at pagpapatuloy sa 2016 na larong, ''[[Final Fantasy XV]]''. |- | ''[[Shelter (song)|Shelter]]'' |2016 | Bidyong pangmusika para sa Amerikanong musikano ng EDM na si [[Porter Robinson]] |} ===Iba pa=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Taon !! Mga banggit |- | ''[[Namisuke]]'' || 2007 || |- | ''[[Takane no Jitensha]]'' (a.k.a. Takane's Bike) || 2008 || Nanalo ng award mula sa [[Animax Taishō]] ng [[Animax]] |- | ''[[Ōkiku Furikabutte: Honto no Ace ni Nareru Kamo]]'' || || Larong pang-[[Nintendo DS]]; Ginawa ang animasyon at ilan sa mga CG |- | ''[[Shin Megami Tensei: Persona 4]]'' || 2008 || Larong pang-[[PlayStation 2]]; Ginawa ng animasyon kasabay ang [[Studio Hibari]] |- | ''[[Valkyria Chronicles II]]'' || 2010 || Larong pang-[[PlayStation Portable]] |- | ''[[Phoenix Wright: Ace Attorney − Spirit of Justice]]'' || 2016 || Larong pang-[[Nintendo 3DS]] |- |} <!--Don't add Shelter here; it's already listed under "Film"--> == Talababa == {{notelist}} == Sanggunian == {{Reflist}} == Link sa labas == * {{official website|http://www.a1p.jp/}} {{in lang|ja}} * {{ann|company|6177}} [[Kategorya:A-1 Pictures]] [[Kategorya:Mga naitatag noong 2005 sa Hapon]] [[Kategorya:Aniplex]] [[Kategorya:Mga istudyong pang-animasyon sa Tokyo]] [[Kategorya:Mga istudyong pang-animasyon sa Hapon]] [[Kategorya:Mga kumpanyang pangmidya na naitatag noong 2005]] t9tkroumrzjxj3mj8tioj8ba9j1gxif 1963800 1963799 2022-08-17T23:30:39Z GinawaSaHapon 102500 Ginamit ang |translit= sa lang-ja. wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates}} {{Infobox company | name = A-1 Pictures Inc. | native_name = 株式会社A-1 Pictures | romanized_name = Kabushiki gaisha Ē-wan Pikuchāzu | logo = A-1 Pictures Logo.svg | logo_size = 130px | slogan = | vector_logo = | type = [[Kabushiki gaisha]]<br>[[Subsidiary]] | genre = | foundation = {{start date and age|2005|5|9}} | founder = Mikihiro Iwata | location = [[Suginami, Tokyo]], [[Hapón]] | origins = | key_people = Shinichiro Kashiwada <small>(Pangulo)</small><br />Masuo Ueda <small>(Pangalawang Pangulo)</small> | area_served = | industry = [[Istudyong pang-animasyon]] | products = [[Anime]] | revenue = | operating_income = | net_income = | owner = [[Sony Group Corporation]] | num_employees = 157 (Pebrero 2022)<ref>{{Cite web|title=Kyuujin Hyou (Sakuga)|script-title=ja:求 人 票 【作画】,|trans-title=Balota sa Alok na Trabaho (Animasyon)|format=pdf|url=https://a1p.jp/wp/wp-content/uploads/2021/02/2022jobpostingshain2.pdf}}</ref> | parent = [[Aniplex]] | subsid = | divisions = {{plainlist|Dibisyon ng Animasyon{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Animasyon ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 動画部}}, ang namamahala sa animasyon.}}<br/>Dibisyon ng Sining{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Sining ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 美術部}}, ang namamahala sa sining.}}<br/>Dibisyon ng Potograpiya{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Potograpiya ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 撮影部}}, ang namamahala sa ''compositing'' (pagpapatong-patong) at epektong biswal.}}<br/>Dibisyon ng Kulay{{efn|{{nihongo|Dibisyon ng Pagtapos ng A-1 Pictures|A-1 Pictures 仕上部}}, ang namamahala sa kulay at pagpinta.}}}} | homepage = {{URL|https://a1p.jp/}} (sa Hapón) | footnotes = }} Ang '''A-1 Pictures'''{{efn|{{lang-ja|株式会社A-1 Pictures|translit=Kabushiki gaisha Ē-wan Pikuchāzu}}}} ay isang [[istudyong pang-animasyon]] na nakabase sa [[Suginami, Tokyo]] sa [[Hapón]]. Itinatag ito noong 2005 ng dating producer ng [[Sunrise]] na si Mikihito Iwata.<ref name="cbrTop10">{{cite web|url=https://www.cbr.com/best-a-1-pictures-anime/|title=10 Best Anime from A-1 Pictures (According to IMDb)|trans-title=20 Pinakamagagandang Anime mula sa A-1 Pictures (Ayon sa IMDb)|lang=en|last=Jones|first=Isaiah|website=CBR|access-date=11 Agosto 2022|date=4 Oktubre 2019}}</ref> Subsidiary ito ng [[Aniplex]].<ref name="a1about">{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20220808204732/https://a1p.jp/about/|url=https://a1p.jp/about/|archive-date=8 Agosto 2022|access-date=11 Agosto 2022|title=About|trans-title=Patungkol|lang=ja|website=A-1 Pictures}}</ref> Ilan sa mga sikat nilang ginawa ang ''[[Fairy Tail]]'' (2009–2019), ''[[Anohana]]'' (2011), ''[[Sword Art Online]]'' (2012–), ''[[Your Lie in April|Shigatsu wa Kimi no Uso]]'' (2014–2015), at ''[[Kaguya-sama wa Kokurasetai: Tensaitachi no Ren'ai Zonousen]]'' (2019–). == Kasaysayan == === Pagtatag at mga unang taon === Itinatag ang A-1 Pictures noong ika-9 ng Mayo 2005 sa ilalim ng [[Aniplex]], ang sangay ng [[Sony Music Entertainment Japan]] para sa mga produksiyon ng [[anime]]. Una nilang prinodyus ang orihinal na anime na ''[[Zenmai Zamurai]]'' noong 2006 hanggang 2009. Noong 2007 naman, inilabas nila ang anime ng sikat na [[baseball]] [[manga]] na ''[[Big Windup!|Ookiku Furikabutte]]'', at nagdaos ng panel para rito sa [[Tokyo International Anime Fair]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-03-27/taf-2007-a-1-pictures-discusses-ookiku-furikabutte|date=28 Marso 2007|title=TAF 2007: A-1 Pictures Discusses ''Ookiku Furikabutte''|trans-title=TAF 2007: Pinag-usapan ng A-1 Pictures ang ''Ookiku Furikabutte''|lang=en|last=Miller|first=Evan|website=[[Anime News Network]]|access-date=11 Agosto 2022}}</ref> Sa parehong taon, nagdaos rin sila ng panel sa [[Anime Expo]] na ginanap sa [[Long Beach, California]] sa [[Estados Unidos]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-05-21/new-aniplex-backed-studio-to-hold-panel-at-anime-expo|date=22 Mayo 2007|access-date=11 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=New Aniplex-Backed Studio to Hold Panel at Anime Expo|trans-title=Bagong Istudyo ng Aniplex, Magdadaos ng Panel sa Anime Expo|lang=en}}</ref> Sila ang napiling istudyo ng cable channel na [[Animax]] para isa-anime ang ''Takane no Jitensha'', ang nanalong script sa ika-6 na edisyon ng [[Gawad Animax|Animax Awards]], na ipinalabas sa naturang channel noong 2008.<ref>{{cite web|title=6th Animax Award-Winning Scripts Announced|trans-title=Inanunsyo na ang mga Nanalong Script sa Ika-6 na Animax Awards|lang=en|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-09-10/6th-animax-award-winning-scripts-announced|last=Loo|first=Egan|date=10 Setyembre 2007|access-date=11 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Noong ika-8 ng Nobyembre, inanunsyo nila ang pagsasa-anime nila sa popular na video game na ''[[Persona 3]]''. Pinamagatang ''[[Persona: Trinity Soul]]'', sequel ito ng laro na ipinalabas noong Enero 2008.<ref>{{cite web|title=''Persona 3'' Game Adapted as Television Anime for January (Updated)|trans-title=Isina-anime ang Larong ''Persona 3'' na ipapalabas sa Enero (Na-update)|last=Loo|first=Egan|date=8 Nobyembre 2008|access-date=11 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2007-11-07/persona-3-game-adapted-as-television-anime|lang=en}}</ref> Samantala, inanunsyo naman noong Marso 2008 sa [[Tokyo International Anime Fair]] ang pagprodyus nila sa bagong anime ng seryeng ''[[Tetsuwan Birdy]]''.<ref>{{cite web|date=23 Marso 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=New ''Birdy's'' Title Revealed: ''Birdy the Mighty Decode''|trans-title=Binunyag na ang Bagong ''Birdy's'': ''Birdy the Mighty Decode''|lang=en|last=Loo|first=Egan|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-03-22/new-birdy-title-revealed-birdy-the-mighty-decode|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Pinamagatang ''Tetsuwan Birdy Decode'', inilabas ito noong Hulyo 2008 hanggang Marso 2009. Inanunsyo naman sa isyu ng magasin na ''[[Animedia]]'' para sa Agosto 2008 ang anime ng manga na ''[[Black Butler|Kuroshitsuji]]'', na inilabas noong Oktubre ng taong ding yon, hanggang Marso 2009.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-07-11/kuroshitsuji-anime-confirmed-to-premiere-this-fall|last=Loo|first=Egan|date=11 Hulyo 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=Kuroshitsuji Anime Confirmed to Premiere This Fall|trans-title=Kumpirmadong Magpi-premiere Ngayon Taglagas ang Anime ng ''Kuroshitsuji''|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Sa parehong buwan din nila inilabas ang anime ng manga na ''[[Kannagi]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-08-15/kannagi-crazy-shrine-maidens-anime-trailer-streamed|last=Loo|first=Egan|date=16 Agosto 2008|access-date=12 Agosto 2022|title=''Kannagi: Crazy Shrine Maidens'' Anime Trailer Streamed|trans-title=Nai-stream na ang Trailer ng Anime ng ''Kannagi: Crazy Shrine Maidens''|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Samantala, inanunsyo naman noong Nobyembre 2008 na sila ang gagawa sa anime ng [[larong bidyo|video game]] ng [[Sega]] na ''[[Senjou no Valkyria]]'', na inilabas naman noong Abril hanggang Setyembre 2009.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-11-12/valkyria-chronicles-game-to-get-tv-anime-next-spring|date=12 Nobyembre 2008|access-date=13 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=''Valkyria Chronicles'' Game to Get TV Anime Next Spring (Updated)|trans-title=Magkakaroon ng TV Anime ang Larong ''Valkyria Chronicles'' sa Darating na Tagsibol (Na-update)|lang=en}}</ref> Sila ang pangunahing istudyo na gumawa sa anime ng [[shounen]] manga na ''[[Fairy Tail]]''. Nagkaroon ito ng tatlong magkakahiwalay na serye: ang una mula 2009 hanggang 2013,<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-06-26/fairy-tail-manga-gets-anime-adaptation-green-lit|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|title=''Fairy Tail'' Manga Gets TV Anime Green-Lit for Fall (Updated)|trans-title=Nakuha ng Manga na ''Fairy Tail'' ang Greenlit sa TV Anime (Na-update)|lang=en|date=27 Hunyo 2009|access-date=13 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-02/fairy-tail-anime-tv-run-to-end-on-march-30|title=''Fairy Tail'' Anime's TV Run to End on March 30 (Updated)|trans-title=Magtatapos sa Marso 30 ang Pagpapalabas sa TV ng Anime ng ''Fairy Tail''|lang=en|last=Sherman|first=Jennifer|date=2 Marso 2013|access-date=13 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> pangalawa noong 2015 hanggang 2016,<ref>{{cite web|url=https://www.crunchyroll.com/anime-news/2013/12/28/fairy-tail-anime-scheduled-for-spring-return|title="Fairy Tail" Anime Scheduled for Spring Return|trans-title=Naka-iskedyul para sa Pagbabalik sa Tagsibol ang Anime na "Fairy Tail"|lang=en|website=[[Crunchyroll]]|last=Green|first=Scott|date=28 Disyembre 2013|access-date=13 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-19/fairy-tail-tv-anime-has-new-project-in-the-works/.99990|last=Hodgkins|first=Crystalyn|date=19 Marso 2016|access-date=13 Agosto 2022|title=''Fairy Tail'' TV Anime Has New Project in the Works|trans-title=May Bagong Ginagawang Proyekto ang TV Anime na ''Fairy Tail''|lang=en|website=[[Anime News Network]]}}</ref> at pangatlo mula 2018 hanggang 2019, para sa kabuuan na 328 episode.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-08-21/final-fairy-tail-tv-anime-reveals-visual-october-7-premiere/.135727|last=Sherman|first=Jennifer|date=21 Agosto 2018|access-date=13 Agosto 2022|title=Final ''Fairy Tail'' TV Anime Reveals Visual, October 7 Premiere|trans-title=Binunyag ng Huling TV Anime na ''Fairy Tail'' ang Visual, Premiere sa Oktubre 7|lang=en|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/daily-briefs/2019-07-27/fairy-tail-tv-anime-confirmed-to-end-in-328th-episode/.149400|last=Loo|first=Egan|date=27 Hulyo 2019|access-date=13 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|title=''Fairy Tail'' TV Anime Confirmed to End in 328th Episode|trans-title=Kumpirmadong Magtatapos ang TV Anime na ''Fairy Tail'' sa ika-328 na Episode|lang=en}}</ref> Inanunsyo naman noong Enero 2008 na sila ang gagawa sa isang [[sci-fi]] na pelikula na may tentatibong pamagat na ''The Uchuu Show'', na nakatakdang ipalabas sa taong 2008.<ref>{{cite web|last=Loo|first=Egan|title=''Read or Die'' Team to Create ''The Uchū Show'' Movie in 2008|trans-title=Gagawin ng ''Read or Die'' Team ang Pelikulang ''The Uchū Show'' [ngayong] 2008.|lang=en|website=[[Anime News Network]]|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2008-01-07/read-or-die-team-to-create-the-uchu-show-movie-in-2008|date=8 Enero 2008|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Gayunpaman, inurong ito sa 2010 na may bagong pamagat na ''[[Uchuu Show e Youkoso]]'' at nag-premiere sa [[Berlin International Film Festival]].<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-01-14/read-or-die-team-welcome-to-the-space-show-at-berlin|title=''Read or Die'' Team's ''Welcome to the Space Show'' at Berlin|trans-title=''Welcome to the Space Show'' ng ''Read or Die'' Team sa Berlin|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=14 Enero 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> === 2010s === Noong 2010, nakipagtulungan ang A-1 Pictures sa isang proyekto ng [[Aniplex]] at ng [[TV Tokyo]] na ''Anime no Chikara''.{{efn|{{lang-ja|アニメノチカラ}}; {{literal|lk=yes|Lakas ng Anime}}}}<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-08-03/aniplex-tv-tokyo-work-on-anime-no-chikara-project|title=Aniplex, TV Tokyo Work on ''Anime no Chikara'' Project|trans-title=Magtatrabaho ang Aniplex, TV Tokyo sa Proyektong ''Anime no Chikara''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|date=3 Agosto 2009|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Tatlo ang nagawang orihinal na anime sa ilalim nito noong 2010: ''[[Sora no Woto]]'', ''[[Senkou no Night Raid]]'', at ''[[Seikimatsu Occult Gakuin]]''.<ref>{{cite web|url=https://dengekionline.com/elem/000/000/186/186035/|website=[[Dengeki Bunko|Dengeki Online]]|title=TV Tokyo × Aniplex Shin Project "Anime no Chikara" wo Happyou|script-title=ja:テレビ東京×アニプレックスの新プロジェクト“アニメノチカラ”を発表!|trans-title=Inanunsyo na ang Bagong Proyekto ng TV Tokyo × Aniplex na "Anime no Chikara"|date=11 Agosto 2009|access-date=15 Agosto 2022|lang=ja}}</ref> Bukod sa proyektong ito, inilabas din nila ang mga anime ng [[yaoi]] na [[nobelang biswal]] na ''[[Togainu no Chi]]'' at ang [[slice of life]] na [[yonkoma]] na ''[[Working!!]]'',<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-03-22/togainu-no-chi-tv-anime-officially-announced|title=''Togainu no Chi'' TV Anime Officially Announced|trans-title=Opisyal na Inanunsyo na ang TV Anime ng ''Togainu no Chi''|website=[[Anime News Network]]|date=22 Marso 2010|last=Loo|first=Egan|access-date=15 Agosto 2022|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-08-09/karino-takatsu-working-manga-gets-anime-green-lit|date=9 Agosto 2009|access-date=14 Agosto 2022|title=Karino Takatsu's ''Working!!'' Manga Gets Anime Green-Lit (Update 2)|trans-title=Nakakuha ng Greenlit sa Anime ang Manga na ''Working!!'' ni Karino Takatsu|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan}}</ref> pati na rin ang mga pangalawang season ng ''[[Black Butler|Kuroshitsuji]]'' at ''[[Big Windup!|Ookiku Furikabutte]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2009-06-14/kuroshitsuji-anime-second-season-green-lit|title=''Kuroshitsuji'' Anime's Second Season Green-Lit (Updated)|trans-title=Na-greenlit na ang Pangalawang Season ng Anime na ''Kuroshitsuji'' (Na-update)|date=14 Hunyo 2009|access-date=14 Agosto 2022|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-02-26/2nd-ookiku-furikabutte-tv-anime-series-titled-dated|last=Loo|first=Egan|title=2nd ''Ookiku Furikabutte'' TV Anime Series Titled, Dated|trans-title=Napamagatan, napetsahan na ang Ika-2 Serye ng Anime sa TV ng ''Ookiku Furikabutte''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=27 Pebrero 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Anim na anime ang nagawa ng istudyo noong 2011. Ang una sa mga ito ay ang orihinal na anime na ''[[Fractale]]'', na inilabas mula Enero hanggang Marso.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2010-08-05/fractal-noitamaina-anime-with-yamakan-revealed|title=''Fractale'' Noitamina Anime with ''Kannagi'''s Yamakan Revealed (Updated)|trans-title=Binunyag na ang Anime sa Noitamina na ''Fractale'' kasama si Yamakan [Yutaka Yamamoto] ng ''Kannagi'' (Na-update)|lang=en|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|date=6 Agosto 2010|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Samantala, inilabas naman mula Abril hanggang Hunyo ang ''[[Anohana]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-02-25/anohana-lotte-aria-the-scarlet-ammo-promos-streamed|title=''Anohana'', ''Lotte'', ''Aria the Scarlet Ammo'' Promos Streamed|trans-title=Ini-stream na ang mga Promo ng ''Anohana'', ''Lotte'', ''Aria the Scarlet Ammo''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=26 Pebrero 2011|access-date=14 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Tungkol sa kuwento ng isang grupo ng mga magkakaibigang namatayan ng kaibigan noong bata pa sila, nakatanggap ito ng mga parangal at papuri mula sa mga kritiko, at itinuturing bilang isa sa mga pinakamagagandang nagawang anime ng dekada 2010s.<ref name="colliderBest">{{cite web|url=https://collider.com/10-best-anime-from-the-2010s/|title=10 Best Anime From The 2010s|trans-title=10 Pinakamagagandang Anime Mula sa [Dekada] 2010s|lang=en|website=[[Collider (magasin)|Collider]]|last=St. James|first=Jordan|date=16 Hunyo 2022|access-date=14 Agosto 2022}}</ref><ref name="polygonBest">{{cite web|url=https://www.polygon.com/platform/amp/2019/11/6/20948241/best-new-anime-of-the-decade-2010s|website=[[Polygon (magasin)|Polygon]]|title=The best anime of the decade|trans-title=Ang mga pinakamagagandang anime ng dekada|lang=en|date=6 Nobyembre 2019|access-date=14 Agosto 2022}}</ref> Isa rin ito sa mga itinuturing na pinakamagagandang nagawa ng istudyo.<ref name="cbrTop10"/> Bukod dito, isina-anime rin nila ang shounen manga na ''[[Ao no Exorcist]]'', na inilabas mula Abril hanggang Oktubre,<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-01-30/blue-exorcist-eva-2.22-k-on-durarara-promos-streamed|title=''Blue Exorcist'', ''Eva 2.22'', ''K-ON'', ''Durarara'' Promos Streamed|trans-title=Ini-stream na ang mga Promo ng ''Blue Exorcist'', ''Eva 2.22'', ''K-ON'', ''Durarara''|lang=en|last=Manry|first=Gia|date=31 Enero 2011|access-date=15 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> gayundin ang mga [[Idol (Hapon)|idol]] na video game na ''[[Uta no Prince-sama]]'' at ''[[The Idolmaster]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-02-06/uta-no-prince-sama-idol-romance-game-gets-tv-anime|title=''Uta no Prince-sama''— Idol Romance Game Gets TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime ang Larong Romansang Idol na ''Uta no Prince-sama''|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=7 Pebrero 2011|access-date=15 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-01-10/the-idolm@ster-game-gets-anime-green-lit|title=''The Idolm@ster'' Game Gets TV Anime Green-Lit (Updated)|trans-title=Nakakuha ng Greenlit sa TV Anime ang Larong ''The Idolm@ster'' (Na-update)|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=10 Enero 2011|access-date=15 Agosto 2022|lang=en}}</ref> Sa parehong taon din nila inilabas ang pangalawang season ng ''Working!!''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-08-15/working-tv-sequel-comic-market-promo-streamed|title=''Working'!!'' TV Sequel's Comic Market Promo Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Promo sa Comic Market ng TV Sequel na ''Working'!!''|date=15 Agosto 2011|access-date=15 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|last=Loo|first=Egan|lang=en}}</ref> Anim din na anime ang ginawa nila noong 2012, kabilang na ang mga sikat na serye tulad ng ''[[Magi (manga)|Magi]]'' at ''[[Sword Art Online]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-06-24/magi-the-labyrinth-of-magic-anime-1st-preview-streamed|title=''Magi - The Labyrinth of Magic'' Anime's 1st Preview Streamed|trans-title=Ini-stream na ang ika-1 Pasikip sa Anime na ''Magi - The Labyrinth of Magic''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=24 Hunyo 2012|access-date=16 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-12-10/sword-art-online-anime-slated-for-year-next-july|title=''Sword Art Online'' Anime Slated for 1/2 Year Next July|trans-title=Inilagay para sa 1/2 taon sa Darating na Hulyo ang Anime na ''Sword Art Online''|last=First|first=Joseph|date=11 Disyembre 2011|access-date=16 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref> Bukod sa dalawang ito, isina-anime rin nila ang manga na ''[[Uchuu Kyoudai]]'' at ang [[nobela|nobelang]] ''[[Shinsekai Yori]]'',<ref name="uchuuZero">{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2014-04-15/space-brothers-anime-film-1st-key-visual-story-details-revealed|last=Hodgkins|first=Crystalyn|title=''Space Brothers'' Anime Film's 1st Key Visual, Story Details Revealed|trans-title=Binunyag na ang Pangunahing Visual, Detalye ng Kuwento ng Pelikula ng Anime na ''Space Brothers''|date=15 Abril 2014|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/interest/2012-03-07/2-yusuke-kishi-novels-with-screen-projects-get-manga|last=Sherman|first=Jennifer|title=2 Yūsuke Kishi Novels With Screen Projects Get Manga|trans-title=2 Nobela ni Yūsuke Kishi na may Proyekto sa Screen ang Magkakaroon ng Manga|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=8 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> gayundin ang video game na ''[[Chousoku Henkei Gyrozetter]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-12-01/square-enix-gyrozetter-card-game-gets-tv-anime|last=Loo|first=Egan|title=Square Enix's ''Gyrozetter'' Card Game Gets 2012 TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime sa 2012 ang Card Game na ''Gyrozetter'' ng Square Enix|lang=en|date=1 Disyembre 2011|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Naglabas rin sila ng isang orihinal na anime, ''[[Tsuritama]]'', na ipinalabas mula Abril hanggang Hunyo.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-03-08/tsuritama-tv-anime-2nd-promo-streamed|last=Sherman|first=Jennifer|title=''Tsuritama'' TV Anime's 2nd Promo Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Ika-2 Promo ng TV Anime na ''Tsuritama''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=9 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> Bukod sa mga ito, inilabas rin nila ang mga pelikula ng ''Fairy Tail'' at ng ''Ao no Exorcist''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2011-10-12/fairy-tail-adventure-manga-gets-film-next-august|last=Loo|first=Egan|title=Fairy Tail Adventure Manga Gets Film on August 18 (Updated)|trans-title=Nakakuha ng Pelikula ang Adventure Manga na Fairy Tail sa Darating na Agosto 18 (Na-update)|lang=en|date=13 Oktubre 2011|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-03-30/blue-exorcist-film-staff-key-visual-revelaed|last=First|first=Joseph|title=''Blue Exorcist'' Film's Staff, Key Visual Revealed|trans-title=Binunyag na ang Staff, Pangunahing Visual ng Pelikula ng ''Blue Exorcist''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=31 Marso 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref> Walo ang inilabas nilang anime noong 2013, kabilang na ang dalawang orihinal na gawa: ''[[Vividred Operation]]'' at ''[[Galilei Donna]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-05-29/strike-witches-takamura-launches-vivid-red-operation-anime|title=''Strike Witches''' Takamura Launches ''Vividred Operation'' Anime (Update 2)|trans-title=Nilunsad ni [Kazuhiro] Takamura ng ''Strike Witches'' ang Anime na ''Vividred Operation'' (Update 2)|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=29 Mayo 2012|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-07-05/galileo-donna-anime-by-kite-umetsu-to-air-on-noitamina|title=''Galilei Donna'' Anime by ''Kite'''s Umetsu to Air on Noitamina|trans-title=Eere sa Noitamina ang anime na ''Galilei Donna'' ni [Yasuomi] Umetsu ng ''Kite''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=5 Hulyo 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Isina-anime rin nila sa taong ito ang nobelang magaan na ''[[Oreshura]]'' at ang mga manga na ''[[Servant × Service]]'' at ''[[Gin no Saji]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-09-16/oreshura-romantic-comedy-tv-anime-ad-staff-unveiled|title=''OreShura'' Romantic Comedy TV Anime's Ad, Staff Unveiled|trans-title=Inihayag na ang Ad, Staff ng Romantic Comedy TV Anime na ''OreShura''|lang=en|last=Loveridge|first=Lynzee|website=[[Anime News Network]]|date=17 Setyembre 2012|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-29/karino-takatsu-servant-service-manga-gets-tv-anime|title=Karino Takatsu's ''Servant × Service'' Manga Gets TV Anime|trans-title=Nakakuha ng TV Anime ang Manga ni Karino Takatsu na ''Servant × Service''|last=Hodgkins|first=Crystalyn|date=30 Marso 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-04-12/silver-spoon-anime-staff-at-a-1-key-visual-revealed|title=''Silver Spoon'' Anime's Staff at A-1, Key Visual Revealed|trans-title=Binunyag na ang Staff sa A-1 [Pictures], Pangunahing Visual ng Anime na ''Silver Spoon''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=12 Abril 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Noong ika-7 ng Oktubre 2012, inanunsyo na nilipat sa kanila ang pagprodyus sa ikalawang season ng ''[[Oreimo]]'' mula sa [[Anime International Company|AIC Build]], na ipinalabas mula Abril hanggang Hunyo 2013.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-02-27/oreimo-2nd-season-slated-for-april-6|last=Loo|first=Egan|title=''Oreimo'''s 2nd Season Slated for April 6|trans-title=Nakatakda sa Abril 6 ang Ika-2 Season ng ''Oreimo''|lang=en|website=[[Anime News Network]]|date=28 Pebrero 2013|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-06-29/otakon-to-host-oreimo-2-finale-premiere-with-creator-director|title=Otakon to Host ''Oreimo 2'' Finale's Premiere With Creator, Director|trans-title=Iho-host ng Otakon ang Premiere ng Finale ng ''Oreimo 2'' Kasama ang Gumawa, Direktor|lang=en|last=Loveridge|first=Lynzee|date=30 Hunyo 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Bukod rito, ginawan rin nila ng pangalawang season ang mga seryeng ''Uta no Prince-sama'' at ''Magi''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-03-29/uta-no-prince-sama-maji-love-2000-percent-anime-trailer-ad-streamed|title=''Uta no Prince-sama - Maji Love 2000%'' Anime's Trailer, Ad Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Trailer, Ad ng Anime na ''Uta no Prince-sama - Maji Love 2000%''|lang=en|last=Loo|first=Egan|website=[[Anime News Network]]|date=30 Marso 2013|access-date=17 Agosto 2022}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-08-04/magi-anime-october-sequel-previewed-in-1st-promo-video|title=''Magi'' Anime's October Sequel Previewed in 1st Promo Video|trans-title=Pinasilip sa Unang Promo Video ang Sequel sa Oktubre ng Anime na ''Magi''|lang=en|last=Nelkin|first=Sarah|date=4 Agosto 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> Ginawan rin nila ng pelikula ang ''Anohana'' at ang manga na ''[[Saint Onii-san]]''.<ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2013-04-01/anohana-film-1st-trailer-special-video-2nd-ad-streamed|title=''Anohana'' Film's 1st Trailer, Special Video, 2nd Ad Streamed|trans-title=Ini-stream na ang Unang Trailer, Espesyal na Video, Ika-2 Ad ng Pelikula ng ''Anohana''|lang=en|last=Loo|first=Egan|date=1 Abril 2013|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2012-11-17/saint-young-men-anime-film-slated-for-may-10|title=''Saint Young Men'' Anime Film Slated for May 10|trans-title=Nakatakda sa Mayo 10 ang Pelikulang Anime na ''Saint Young Men''|lang=en|date=18 Nobyembre 2012|access-date=17 Agosto 2022|website=[[Anime News Network]]}}</ref> === 2020s === ==Mga Gawa== ===Seryeng Pantelebisyon=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Orihinal na Channel !! Simula ng unang pagpapalabas !! Katapusan ng unang pagpapalabas !! Mga banggit |- | ''[[Zenmai Zamurai]]'' || [[NHK Educational TV|NHK E]] || 3 Abril 2006 || 26 Marso 2010 || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang No Side |- | ''Robby & Kerobby'' || [[TV Tokyo]] || 1 Abril 2007 || 30 Marso 2008 || Orihinal na gawa |- | ''[[Big Windup!]]'' || [[Tokyo Broadcasting System|TBS]], [[Mainichi Broadcasting System|MBS]] || 12 Abril 2007 || 28 Setyembre 2007 || Base sa manga ni [[Asa Higuchi]] |- | ''[[Persona: Trinity Soul]]'' || [[Tokyo Metropolitan Television|Tokyo MX]], [[Nippon BS Broadcasting|BS11]] || 5 Enero 2008 || 28 Hunyo 2008 || Base sa laro ng [[Atlus]] |- | ''[[Tetsuwan Birdy|Tetsuwan Birdy: Decode]]'' || [[Television Saitama|TV Saitama]] || 4 Hulyo 2008 || 29 Setyembre 2008 || Base sa manga ni [[Masami Yuki]] |- | ''[[Black Butler]]'' || MBS || 3 Oktubre 2008 || 27 Marso 2009 || Base sa manga ni [[Yana Toboso]] |- | ''[[Kannagi: Crazy Shrine Maidens]]'' || Tokyo MX || 4 Oktubre 2008 || 27 Disyembre 2008 || Base sa manga ni Eri Takenashi<br/>Katulong ang [[Ordet (company)|Ordet]] |- | ''[[Tetsuwan Birdy|Tetsuwan Birdy: Decode 2]]'' || [[Sun Television|SUN-TV]] || 9 Enero 2009 || 28 Mayo 2009 || Pagpapatuloy sa ''Tetsuwan Birdy: Decode'' |- | ''[[Valkyria Chronicles]]'' || MBS || 4 Abril 2009 || 26 Setyembre 2009 || Based on a video game by [[Sega]] |- | ''[[Fairy Tail]]'' || [[TX Network|TXN]] (TV Tokyo) || 12 Oktubre 2009 (first series)<br/>5 Abril 2014 (second series)|| 30 Marso 2013 (first series)<br/>26 Marso 2016 (second series)|| Base sa manga ni [[Hiro Mashima]]<br/>Katulong ang [[Satelight]] (unang serye) at Bridge (pangalawang series) |- | ''[[Sound of the Sky]]'' || TV Tokyo || 5 Enero 2010 || 22 Marso 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Ōkiku Furikabutte|Ōkiku Furikabutte ~Natsu no Taikai-hen~]]'' || MBS, TBS || 1 Abril 2010 || 24 Hunyo 2010 || Pagpapatuloy sa ''Big Windup!'' |- | ''[[Working!!]]'' || Tokyo MX || 4 Abril 2010 || 26 Hunyo 2010 || Base sa manga ni Karino Takatsu |- | ''[[Night Raid 1931]]'' || TV Tokyo || 5 Abril 2010 || 28 Hunyo 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Black Butler|Black Butler II]]'' || MBS || 2 Hulyo 2010 || 17 Setyembre 2010 || Pagpapatuloy sa ''Black Butler'' |- | ''[[Occult Academy]]'' || TV Tokyo || 6 Hulyo 2010 || 27 Setyembre 2010 || Orihinal na gawa |- | ''[[Togainu no Chi]]'' || MBS, TBS || 7 Oktubre 2010 || 23 Disyembre 2010 || Base sa laro ng [[Nitro+chiral]] |- | ''[[Fractale]]'' || [[Fuji TV]] || 14 Enero 2011 || 1 Abril 2011 || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang Ordet |- | ''[[Anohana: The Flower We Saw That Day]]'' || Fuji TV || 15 Abril 2011 || 24 Hunyo 2011 || Orihinal na gawa |- | ''[[Blue Exorcist]]'' || [[Japan News Network|JNN]] (MBS) || 17 Abril 2011 || 2 Oktubre 2011 || Base sa manga ni Kazue Kato |- | ''[[Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2011 || 24 Setyembre 2011 || Base sa laro ng [[Nippon Ichi Software]] |- | ''[[The Idolmaster]]'' || TBS || 8 Hulyo 2011 || 23 Disyembre 2011 || Base sa laro ng [[Namco Bandai]] |- | ''[[Working!!|Working'!!]]'' || Tokyo MX || 1 Oktubre 2011 || 24 Disyembre 2011 || Pagpapatuloy sa ''Working!!'' |- | ''[[Space Brothers (manga)|Space Brothers]]'' || [[Nippon Television Network System|NNS]] ([[Yomiuri Telecasting Corporation|ytv]]) || 1 Abril 2012 || 22 Marso 2014 || Base sa manga ni Chūya Koyama |- | ''[[Tsuritama]]'' || Fuji TV || 12 Abril 2012 || 28 Hunyo 2012 || Orihinal na gawa |- | ''[[Sword Art Online]]'' || Tokyo MX || 7 Hulyo 2012 || 22 Disyembre 2012 || Base sa magaang nobela ni [[Reki Kawahara]] |- | ''[[From the New World (novel)|From the New World]]'' || [[TV Asahi]] || 28 Setyembre 2012 || 23 Marso 2013 || Base sa nobela ni Yūsuke Kishi |- | ''[[Chō Soku Henkei Gyrozetter]]'' || TXN (TV Tokyo) || 2 Oktubre 2012 || 24 Setyembre 2013 || Base sa laro ng [[Square Enix]] |- | ''[[Magi (manga)|Magi: The Labyrinth of Magic]]'' || JNN (MBS) || 7 Oktubre 2012 || 31 Marso 2013 || Base sa manga ni [[Shinobu Ohtaka]] |- | ''[[Ore no Kanojo to Osananajimi ga Shuraba Sugiru]]'' || Tokyo MX || 6 Enero 2013 || 31 Marso 2013 || Base sa magaang nobela ni Yūji Yūji |- | ''[[Vividred Operation]]'' || MBS || 11 Enero 2013 || 29 Marso 2013 || Orihinal na gawa |- | ''[[Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%|Uta no Prince-sama: Maji Love 2000%]]'' || [[Television Aichi Broadcasting|TV Aichi]] || 3 Abril 2013 || 26 Hunyo 2013 || Pagpapatuloy sa ''Uta no Prince-sama: Maji Love 1000%'' |- | ''[[Ore no Imōto ga Konnani Kawaii Wake ga Nai]].'' || Tokyo MX || 7 Abril 2013 || 30 Hunyo 2013 || Base sa magaang nobela ni Tsukasa Fushimi<br/>Pagpapatuloy sa ''Ore no Imōto ga Konnani Kawaii Wake ga Nai'' |- | ''[[Servant x Service]]'' || [[Asahi Broadcasting Corporation|ABC]] || 4 Hulyo 2013 || 26 Setyembre 2013 || Base sa manga ni Karino Takatsu |- | ''[[Silver Spoon (manga)|Silver Spoon]]'' || Fuji TV || 11 Hulyo 2013 || 19 Setyembre 2013 || Base sa manga ni [[Hiromu Arakawa]] |- | ''[[Magi (manga)|Magi: The Kingdom of Magic]]'' || JNN (MBS) || 6 Oktubre 2013 || 30 Marso 2014 || Pagpapatuloy sa ''Magi: The Labyrinth of Magic'' |- | ''[[Galilei Donna]]'' || Fuji TV || 10 Oktubre 2013 || 20 Disyembre 2013 || Orihinal na gawa |- | ''[[Silver Spoon (manga)|Silver Spoon II]]'' || Fuji TV || 9 Enero 2014 || 27 Marso 2014 || Pagpapatuloy sa ''Silver Spoon'' |- | ''[[World Conquest Zvezda Plot]]'' || Tokyo MX || 11 Enero 2014 || 29 Marso 2014 || Orihinal na gawa |- | ''[[Nanana's Buried Treasure]]'' || Fuji TV || 10 Abril 2014 || 19 Hunyo 2014 || Base sa magaang nobela ni Kazuma Ōtorino |- | ''[[Aldnoah.Zero]]'' || Tokyo MX || 5 Hulyo 2014 (Part 1)<br/>10 Enero 2015 (Part 2) || 20 Setyembre 2014 (Part 1)<br/>28 Marso 2015 (Part 2)<br/> || Orihinal na gawa<br/>Katulong ang [[Troyca|TROYCA]] |- | ''[[Sword Art Online|Sword Art Online II]]'' || Tokyo MX || 5 Hulyo 2014 || 20 Disyembre 2014 || Pagpapatuloy sa ''Sword Art Online'' |- | ''[[Persona 4: The Animation|Persona 4: The Golden Animation]]'' || MBS || 10 Hulyo 2014 || 25 Setyembre 2014 || Base sa laro ng [[Atlus]] |- | ''[[Black Butler|Black Butler: Book of Circus]]'' || MBS || 10 Hulyo 2014 || 11 Setyembre 2014|| Kaugnay sa ''Black Butler'' |- | ''[[Magic Kaito|Magic Kaito 1412]]'' || NNS (ytv) || 4 Oktubre 2014 || 28 Marso 2015 || Base sa manga ni [[Gosho Aoyama]] |- | ''[[The Seven Deadly Sins (manga)|The Seven Deadly Sins]]'' || JNN (MBS) || 5 Oktubre 2014 || 29 Marso 2015 || Base sa manga ni [[Nakaba Suzuki]] |- | ''[[Your Lie in Abril]]'' || Fuji TV || 9 Oktubre 2014 || 19 Marso 2015 || Base sa manga ni Naoshi Arakawa |- | ''[[Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend]]'' || Fuji TV || 8 Enero 2015 || 26 Marso 2015 || Base sa magaang nobela ni Fumiaki Maruto |- | ''[[The Idolmaster Cinderella Girls]]'' || Tokyo MX || 10 Enero 2015 || 11 Abril 2015 || Base sa isang larong pang-sosyal ng [[Namco Bandai]] seryeng ''[[The Idolmaster]]'' |- | ''[[Magical Girl Lyrical Nanoha ViVid]]'' || Tokyo MX || 3 Abril 2015 || 19 Hunyo 2015 || Base sa manga ni Masaki Tsuzuki |- | ''[[Gunslinger Stratos|Gunslinger Stratos: THE ANIMATION]]'' || Tokyo MX || 4 Abril 2015 || 20 Hunyo 2015 || Base sa laro ng [[Square Enix]] |- | ''[[Ultimate Otaku Teacher]]'' || NNS (ytv) || 4 Abril 2015 || 26 Setyembre 2015 || Base sa manga ni Takeshi Azuma |- | ''[[Uta no Prince-sama|Uta no Prince-sama: Maji Love Revolutions]]'' || Tokyo MX || 5 Abril 2015 || 28 Hunyo 2015 || Kaugnay sa ''Uta no Prince-sama'' |- | ''[[Gate (novel series)|Gate: Jieitai Kanochi nite, Kaku Tatakaeri]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2015 || 25 Marso 2016 || Base sa nobela ni Takumi Yanai |- | ''[[Working!!|Working!!!]]'' || Tokyo MX || 4 Hulyo 2015 || 26 Disyembre 2015 || Pangalawang pagpapatuloy sa ''Working!!'' |- | ''[[The Idolmaster Cinderella Girls|The Idolmaster Cinderella Girls: 2nd Season]]'' || Tokyo MX || 17 Hulyo 2015 || 17 Oktubre 2015 || Pagpapatuloy sa ''The Idolmaster Cinderella Girls'' |- | ''[[Subete ga F ni Naru]]'' || Fuji TV || 8 Oktubre 2015 || 17 Disyembre 2015 || Base sa nobela ni [[Hiroshi Mori (writer)|Hiroshi Mori]] |- | ''[[The Asterisk War]]'' || Tokyo MX || 3 Oktubre 2015 || 18 Hunyo 2016 || Base sa magaang nobela ni Yuu Miyazaki |- | ''[[Erased (manga)|Erased]]'' || Fuji TV || 7 Enero 2016 || 24 Marso 2016 || Base sa manga ni [[Kei Sanbe]] |- | ''[[Grimgar of Fantasy and Ash]]'' || Tokyo MX || 10 Enero 2016 || 26 Marso 2016 || Base sa magaang nobela ni Ao Jūmonji |- | ''[[Ace Attorney: I Object to that "Truth"!]]'' || NNS (ytv) || 2 Abril 2016 || 24 Setyembre 2016 || Base sa laro ng [[Capcom]] |- | ''[[B-Project: Kodou*Ambitious]]'' || Tokyo MX || 3 Hulyo 2016 || 25 Setyembre 2016 || Orihinal na gawa<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-26/mages-b-project-fictional-male-idol-project-gets-tv-anime-in-Hulyo/.100327|title=MAGES' 'B-Project' Fictional Male Idol Project Gets TV Anime in Hulyo|date=2016-03-27|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-05-09}}</ref> |- | ''[[Qualidea Code]]'' || Tokyo MX || 10 Hulyo 2016 || 24 Setyembre 2016 || Orihinal na gawa |- | ''[[The Seven Deadly Sins (manga)|The Seven Deadly Sins: Signs of Holy War]]'' || JNN (MBS, TBS) || 28 Agosto 2016 || 18 Setyembre 2016 || Kaugnay sa ''The Seven Deadly Sins'' |- | ''[[Working!!|WWW.Working!!]]'' || Tokyo MX || 1 Oktubre 2016 || 24 Disyembre 2016 || Spin-off sa ''Working!!''<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-04-01/working-wagnaria-web-comic-edition-gets-tv-anime/.100552|title=Working/Wagnaria's Web Comic Edition Gets TV Anime|date=2016-04-01|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-04-01}}</ref> |- | ''[[Uta no Prince-sama|Uta no Prince-sama Maji LOVE Legend Star]]'' || Tokyo MX || 2 Oktubre 2016 || 25 Disyembre 2016 || Kaugnay sa ''Uta no Prince-sama'' |- | ''[[Occultic;Nine]]'' || Tokyo MX || 9 Oktubre 2016 || 25 Disyembre 2016 || Base sa magaang nobela ni Chiyomaru Shikura |- | ''[[Blue Exorcist|Blue Exorcist: Kyoto Saga]]'' || JNN (MBS) || 7 Enero 2017 || TBA || Kaugnay sa ''Blue Exorcist'' |- | ''[[Interviews with Monster Girls]]'' || Tokyo MX || 7 Enero 2017 || TBA || Base sa manga ni Petos |- | ''[[Eromanga Sensei]]'' || Tokyo MX, MBS || Abril 2017 || TBA || Base sa magaang nobela ni [[Tsukasa Fushimi]]<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2016-03-13/eromanga-sensei-anime-casts-akane-fujita-as-sagiri-izumi/.99737|title=Eromanga Sensei Anime Casts Akane Fujita as Sagiri Izumi|date=2016-03-13|website=[[Anime News Network]]|accessdate=2016-03-13}}</ref> |- | ''[[Granblue Fantasy#Anime|Granblue Fantasy The Animation]]'' || Tokyo MX || Abril 2017 || TBA || Base sa laro ng Cygames<ref>{{cite web|url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2015-09-17/granblue-fantasy-smartphone-game-gets-anime-manga-adaptations/.93036|title=Granblue Fantasy Smartphone Game Gets Anime, Manga Adaptations|date=17 Setyembre 2015|website=[[Anime News Network]]|accessdate=13 Marso 2016}}</ref> |- | ''[[Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend|Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend Flat]]'' || Fuji TV || Abril 2017 || TBA || Pagpapatuloy sa ''Saekano: How to Raise a Boring Girlfriend'' |- | ''[[Fate/Apocrypha]]'' || TBA || 2017 || TBA || Base sa magaang nobela ni Yūichirō Higashide |} ===Produkyong Pampelikula=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Araw ng Paglabas !! Mga banggit |- | ''[[Welcome to the Space Show]]'' || 26 Hunyo 2010 || |- | ''[[Fairy Tail the Movie: The Phoenix Priestess]]'' || 18 Agosto 2012 || |- | ''[[Blue Exorcist|Blue Exorcist: The Movie]]'' || 28 Disyembre 2012 || |- | ''[[Saint Young Men]]'' || 10 Mayo 2013 || |- | ''[[Anohana: The Flower We Saw That Day]]'' || 31 Agosto 2013 || |- | ''[[The Idolmaster Movie: Beyond the Brilliant Future!]]'' || 25 Enero 2014 || |- | ''[[Young Animator Training Project|Ookii 1 Nensei to Chiisana 2 Nensei]]'' || 1 Marso 2014 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 2, Midsummer Knight's Dream|Persona 3 The Movie: #2 Midsummer Knight's Dream]]'' || 7 Hunyo 2014 || |- | ''[[Space Brothers (manga)|Space Brothers #0]]'' || 9 Agosto 2014 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 3, Falling Down|Persona 3 The Movie: #3 Falling Down]]'' || 4 Abril 2015 || |- | ''[[The Anthem of the Heart]]'' || 19 Setyembre 2015 || |- | ''[[Garakowa: Restore the World]]'' || 9 Enero 2016 || |- | ''[[Persona 3 The Movie: No. 4, Winter of Rebirth|Persona 3 The Movie: #4 Winter of Rebirth]]'' || 23 Enero 2016 || |- | ''Doukyuusei'' || 20 Pebrero 2016 || |- | ''[[Black Butler: Book of the Atlantic]]'' || 21 Enero 2017 || |- | ''[[Sword Art Online The Movie: Ordinal Scale]]'' || 18 Pebrero 2017 || |- | ''[[Fairy Tail|Fairy Tail Movie 2: Dragon Cry]]'' || Q2 2017 || |} ===OVA/ONA=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Araw ng Paglabas !! Mga banggit |- |''[[Big Windup!]]'' |2007 | |- |''[[Black Butler]]'' |2009 | |- |''[[Kannagi: Crazy Shrine Maidens]]'' |2009 | |- |''[[Sound of the Sky]]'' |2010 | |- |''[[Night Raid 1931]]'' |2010 | |- | ''[[Valkyria Chronicles III]]'' || 27 Enero 2011 || |- | ''[[Black Butler|Black Butler: Book of Murder]]'' || 25 Oktubre 2014 (Part 1)<br />15 Nobyembre 2014 (Part 2)|| |- | ''[[Brotherhood: Final Fantasy XV]]'' || 30 Marso 2016 – 30 Setyembre 2016 || Katulong ang [[Square Enix]]. Base sa mundo at pagpapatuloy sa 2016 na larong, ''[[Final Fantasy XV]]''. |- | ''[[Shelter (song)|Shelter]]'' |2016 | Bidyong pangmusika para sa Amerikanong musikano ng EDM na si [[Porter Robinson]] |} ===Iba pa=== {| class="wikitable sortable" |- ! Pamagat !! Taon !! Mga banggit |- | ''[[Namisuke]]'' || 2007 || |- | ''[[Takane no Jitensha]]'' (a.k.a. Takane's Bike) || 2008 || Nanalo ng award mula sa [[Animax Taishō]] ng [[Animax]] |- | ''[[Ōkiku Furikabutte: Honto no Ace ni Nareru Kamo]]'' || || Larong pang-[[Nintendo DS]]; Ginawa ang animasyon at ilan sa mga CG |- | ''[[Shin Megami Tensei: Persona 4]]'' || 2008 || Larong pang-[[PlayStation 2]]; Ginawa ng animasyon kasabay ang [[Studio Hibari]] |- | ''[[Valkyria Chronicles II]]'' || 2010 || Larong pang-[[PlayStation Portable]] |- | ''[[Phoenix Wright: Ace Attorney − Spirit of Justice]]'' || 2016 || Larong pang-[[Nintendo 3DS]] |- |} <!--Don't add Shelter here; it's already listed under "Film"--> == Talababa == {{notelist}} == Sanggunian == {{Reflist}} == Link sa labas == * {{official website|http://www.a1p.jp/}} {{in lang|ja}} * {{ann|company|6177}} [[Kategorya:A-1 Pictures]] [[Kategorya:Mga naitatag noong 2005 sa Hapon]] [[Kategorya:Aniplex]] [[Kategorya:Mga istudyong pang-animasyon sa Tokyo]] [[Kategorya:Mga istudyong pang-animasyon sa Hapon]] [[Kategorya:Mga kumpanyang pangmidya na naitatag noong 2005]] 0uq2a9ljsba39eyje4lfr81l3y96p7s Kakapusan (ekonomiya) 0 161009 1963730 1789268 2022-08-17T14:19:06Z 2001:4455:203:C000:8403:B357:A47F:E7D7 wikitext text/x-wiki {{essay-like}} Ang salitang '''Kakapusan''' ay isang problema hinggil sa ekonomiya ng pagkakaroon ng walang hangganang pangangailangan sa bansa o mundong mayroong limitadong likas na yaman. Sinasabi nito na ang lipunan ay mayroong kapos na mapanlikhang kayamanan o kagamitan upang matupad ang mga pangangailangan ng mamamayan. Bilang resulta, hindi rin maaaring matupad ang lahat ng hangarin ng lipunan sa magkasabay na panahon. Dahil dito, may konseptong trade-off, kung saan tinitimbang ang kagandahan nang supply ng isa sa iba. (( paki hanap nga si naomi laurel)) ==Kakulangan sa larangan ng Ekonomiya== Ang merkansya o kalakal (o serbisyo) na madalang o kakaunti na lamang ay tinatawag na economic goods. Ang ibang merkansya o goods ay tinatawag na free goods kung sila ay ninanais kahit sila ay sagana tulad nang hangin at nang tubig-dagat. Ang pagiging sobra-sobra sa iisang bagay na libre at medaling kunin ay matatatawag na isang bad, ngunit ang kanyang kakulangan o ang pagkawala ay maitatawag na good. Ang mga ekonomista ay pinagaaralan kung papaano gumagalaw ang lipunan upang ilaan ang mga kayamanan at kagamitan na ito—kasama na kung papaano nabibigo ang mga lipunan sa pagkamit nang tamang inepisiya. Halimbawa, ang prutas tulad nang chico ay napapanahon lamang ang kanilang pagusbong sa merkado pagkat sila ay tumutubo at namumunga sa iilang buwan sa bawat taon. Kapag ang dami nang chico sa merkado ay mababa, sila ay maaaring kakaunti lamang at bibihira, at hindi laging pwedeng mapakinabangan o gamitin. Kung may sapat na dami nang tao ang may gusto nang chico kapag walang supply ng strawberry sa merkado, doon ay tataas ang demanda kaysa sa nasupply na dami, saka nagkakaroon nang isang shortage o kakulangan. Iilang merkansya ang laging may kakulangan sa merkado, isang halimbawa ay ang lupain. Ang mga bagay na ito ay sinasabing nagtataas ang halaga dahil sa kakulangan nila sa merkado. Kahit sa isang theoretical na post scarcity society o isang lipunan matapos ang isang malawakang kakulangan, iilang merkansya, tulad nang magagandang lupain at mga orihinal na piraso nang sining ang mananatiling may kakulangan. Eto ay isang halimbawa nang artipisyal na kakulangan, na isang repleksiyon ng instituting lipunan. [[Kategorya:Ekonomiya]] 4kap0ao8lyz3h2t6deuamt5v53d2sfi 1963734 1963730 2022-08-17T15:08:10Z 49.144.31.16 Kinansela ang pagbabagong 1963730 ni [[Special:Contributions/2001:4455:203:C000:8403:B357:A47F:E7D7|2001:4455:203:C000:8403:B357:A47F:E7D7]] ([[User talk:2001:4455:203:C000:8403:B357:A47F:E7D7|Usapan]]) wikitext text/x-wiki {{essay-like}} Ang salitang '''Kakapusan''' ay isang problema hinggil sa ekonomiya ng pagkakaroon ng walang hangganang pangangailangan sa bansa o mundong mayroong limitadong likas na yaman. Sinasabi nito na ang lipunan ay mayroong kapos na mapanlikhang kayamanan o kagamitan upang matupad ang mga pangangailangan ng mamamayan. Bilang resulta, hindi rin maaaring matupad ang lahat ng hangarin ng lipunan sa magkasabay na panahon. Dahil dito, may konseptong trade-off, kung saan tinitimbang ang kagandahan nang supply ng isa sa iba. ==Kakulangan sa larangan ng Ekonomiya== Ang merkansya o kalakal (o serbisyo) na madalang o kakaunti na lamang ay tinatawag na economic goods. Ang ibang merkansya o goods ay tinatawag na free goods kung sila ay ninanais kahit sila ay sagana tulad nang hangin at nang tubig-dagat. Ang pagiging sobra-sobra sa iisang bagay na libre at medaling kunin ay matatatawag na isang bad, ngunit ang kanyang kakulangan o ang pagkawala ay maitatawag na good. Ang mga ekonomista ay pinagaaralan kung papaano gumagalaw ang lipunan upang ilaan ang mga kayamanan at kagamitan na ito—kasama na kung papaano nabibigo ang mga lipunan sa pagkamit nang tamang inepisiya. Halimbawa, ang prutas tulad nang chico ay napapanahon lamang ang kanilang pagusbong sa merkado pagkat sila ay tumutubo at namumunga sa iilang buwan sa bawat taon. Kapag ang dami nang chico sa merkado ay mababa, sila ay maaaring kakaunti lamang at bibihira, at hindi laging pwedeng mapakinabangan o gamitin. Kung may sapat na dami nang tao ang may gusto nang chico kapag walang supply ng strawberry sa merkado, doon ay tataas ang demanda kaysa sa nasupply na dami, saka nagkakaroon nang isang shortage o kakulangan. Iilang merkansya ang laging may kakulangan sa merkado, isang halimbawa ay ang lupain. Ang mga bagay na ito ay sinasabing nagtataas ang halaga dahil sa kakulangan nila sa merkado. Kahit sa isang theoretical na post scarcity society o isang lipunan matapos ang isang malawakang kakulangan, iilang merkansya, tulad nang magagandang lupain at mga orihinal na piraso nang sining ang mananatiling may kakulangan. Eto ay isang halimbawa nang artipisyal na kakulangan, na isang repleksiyon ng instituting lipunan. [[Kategorya:Ekonomiya]] m0ljiquemhue7e2438ctgpmij3oazby Fertilizer Fund Scam 0 226376 1963757 1377048 2022-08-17T20:56:30Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Panloloko sa Pondo ng Pataba]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Panloloko sa Pondo ng Pataba]] 98z2d7hyjefev51jcdonx78up48sj5h Eksklusibong sonang ekonomiko 0 240498 1963725 1900037 2022-08-17T13:18:14Z 2001:4450:8170:6C00:6019:752C:15FF:5D63 wikitext text/x-wiki [[File:Zonmar-tl.svg|thumb|right|300px|Mga pook sa karagatan ayon sa [[United Nations Convention on the Law of the Sea|UNCLOS]]]] Ang '''eksklusibong sonang ekonomiko''' ({{lang-en|exclusive economic zone}}, <small>daglat:</small> ''EEZ'') ay ang bahagi ng karagatan na itinatadhana ng [[United Nations Convention on the Law of the Sea]] na kung saan may espesyal na karapatan ang isang [[Nakapangyayaring estado|estado]] na galugarin at gamitin ang yamang-dagat, kasama rito ang produksiyon ng enerhiya mula sa tubig at hangin.<ref>{{cite web|title=Part V - Exclusive Economic Zone, Article 56|url=https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm|work=Law of the Sea|publisher=United Nations|accessdate=2011-08-28}}</ref> Nagmumula ito sa [[batayang guhit]] hanggang sa 200&nbsp;[[milyang pandagat]] (nmi) mula sa baybayin. Sa pangkaraniwang paggamit, maaaring sinasaklaw ng EEZ ang [[kalapagang kontinental]], ngunit hindi nito saklaw ang alinman sa [[dagat teritoryal]] o [[kalapagang kontinental]] na lampas pa sa 200 nmi limitasyon. Ang pinagkaiba ng dagat teritoryal sa eksklusibong sonang ekonomiko ay ang una'y naggagawad ng buong soberanya sa katubigan, samantala ang ikalawa'y "soberanyang karapatan" lamang ng baybaying estado sa ilalim ng dagat. [[Pandaigdigang katubigan]] ang ibabaw ng dagat, gaya ng makikita sa mapa.<ref>{{cite web|title=Part V - Exclusive Economic Zone, Articles 55, 56|url=https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm|work=Law of the Sea|publisher=United Nations}}</ref>Who cares?? == Kahulugan == [[File:Territorial waters - World.svg|thumb|300px|Ang mga EEZ sa buong mundo ay kulay matingkad na bughaw]] Karaniwan ang EEZ ng isang estado ay umaabot sa 200 milyang pandagat (370&nbsp;km) mula sa pambaybaying batayang guhit, maliban na lang kung nagsasapawan ang mga EEZ ng magkabilang estado; iyon ay, kung ang layò ng mga baybayin ng magkabilang estado ay wala pa sa 400 milyang pandagat (740&nbsp;km). Kung nagsasapawan ang mga EEZ, nasa mga estado na ito upang itakda kanilang mga aktuwal na [[hangganang pandagat]].<ref name=SLO1>William R. Slomanson, 2006. Fundamental Perspectives on International Law, 5th edn. Belmont, CA: Thomson-Wadsworth, 294.</ref> Sa pangkalahatan, ang dako ng dagat kung saan nagsasapawan ang mga EEZ ay napapabilang sa estadong pinakamalapit dito.<ref>UN Convention on the Law of The Sea.</ref> Ang eksklusibong sonang ekonomiko ng isang estado ay nagsisimula sa pakaragatang gilid ng dagat teritoryal nito at umaabot hanggang 200 milyang pandagat (370.4&nbsp;km) papalayo mula sa batayang-guhit. Higit na malawig ang eksklusibong sonang ekonomiko kaysa [[dagat teritoryal]] na nagtatapós na 12 nmi mula sa baybaying batayang-guhit.<ref>[http://www.un.org/Depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part2.htm] 1982 UN Convention on the Law of The Sea.</ref> Samakatuwid, sakop ng EEZ ang [[sonang kanugnog]]. May karapatan din ang mga estado sa ilalim ng dagat na tinatawag na [[kalapagang kontinental]] na hanggang 350&nbsp;nmi (648&nbsp;km) mula sa baybaying batayang-guhit. Ito ay lagpas na ng EEZ at hindi na bahagi ng EEZ. Hindi umaangkop sa heolohikal na kahulugan ng salita ang legal na kahulugan ng kalapagang kontinental, dahil kasama rin nito ang angat at dalisdis kontinental at ang kabuuan ng lalim ng dagat na nakapaloob sa EEZ. == Pinagmulan == Ang kaisipang naglalaan ng EEZ sa mga bansa upang bigyan sila ng kontrol sa mga isyung pandagat na labas kanilang nasasakupang teritoryo ay nagkaroon ng pagtanggap noong huling bahagi ng ika-20 siglo. Noong una, ang dagat teritoryal kung saan may soberanya ang isang bansa ay umaabot lamang sa tatlong milyang pandagat o anim na kilometro (distansiyang naabot ng bala ng kanyón) mula sa baybayin. Sa modernong panahon, ang dagat teritoryal na may soberanya ang isang bansa ay umaabot sa 12 nmi (~22&nbsp;km) mula sa baybayin. Isa sa mga unang nanawagan ng eksklusibong hurisdiksiyon sa karagatang lagpas sa nakaugaliang karagatang teritoryal ay ang [[Estados Unidos]] sa Proklamasyon ng Setyembre 28, 1945 ni [[Harry Truman]]. Subalit, [[Chile]] at [[Peru]] ang mga naunang nag-angkin ng sonang pandagat na 200&nbsp;nmi sa mga Pampanguluhang Deklarasyon Kaugnay sa Kalapagang Kontinental ng 23 Hunyo 1947 (El Mercurio, Santiago de Chile, 29 Hunyo 1947) at Pampanguluhang Dekreto Blg. 781 ng 1 Agosto 1947 (El Peruano: Diario {{Not a typo|Oficial}}. Vol. 107, No. 1983, 11 Agosto 1947).<ref>[http://www.fao.org/docrep/s5280T/s5280t0p.htm The Exclusive Economic Zone: A Historical Perspective]. Fao.org. Hinango noong 2013-07-23.</ref> Ngunit noon lamang 1982 sa [[UN Convention on the Law of the Sea]] nang pormal nang tanggapin ang 200 milyang pandagat na eksklusibong sonang ekonomiko: Isinasaad ng Bahagi V, Artikulo 55 ng Kumbensiyon na: {{Quote| Espesipikong rehimeng legal ng eksklusibong sonang ekonomiko<br> Ang eksklusibong sonang ekonomiko ay ang pook na lagpas at kadikit ng dagat teritoryal, na nasa ilalim ng espesipikong rehimeng legal na itinatakda sa Bahaging ito, kung saan ang mga karapatan at hurisdiksiyon ng Estadong baybayin at ang mga karapatan at kalayaan ng iba pang Estado ay pinangangasiwaan ng mga makabuluhang tadhana ng Kumbensiyong ito.''<ref group="N">Isinalin mula: <br> ::“Specific legal regime of the exclusive economic zone<br> ::The exclusive economic zone is an area beyond and adjacent to the territorial sea, subject to the specific legal regime established in this Part, under which the rights and jurisdiction of the coastal State and the rights and freedoms of other States are governed by the relevant provisions of this Convention.”</ref> }} ==Taláan== {{Reflist|group="N"}} == Talasanggunian == {{reflist}} [[Kategorya:Eksklusibong sonang ekonomiko|*]] ouzptf8284n5idpi2ncauc6ggqky0t6 1963726 1963725 2022-08-17T13:18:50Z Eldarado 86399 Undid edits by [[Special:Contribs/2001:4450:8170:6C00:6019:752C:15FF:5D63|2001:4450:8170:6C00:6019:752C:15FF:5D63]] ([[User talk:2001:4450:8170:6C00:6019:752C:15FF:5D63|talk]]) to last version by 124.106.131.81 wikitext text/x-wiki [[File:Zonmar-tl.svg|thumb|right|300px|Mga pook sa karagatan ayon sa [[United Nations Convention on the Law of the Sea|UNCLOS]]]] Ang '''eksklusibong sonang ekonomiko''' ({{lang-en|exclusive economic zone}}, <small>daglat:</small> ''EEZ'') ay ang bahagi ng karagatan na itinatadhana ng [[United Nations Convention on the Law of the Sea]] na kung saan may espesyal na karapatan ang isang [[Nakapangyayaring estado|estado]] na galugarin at gamitin ang yamang-dagat, kasama rito ang produksiyon ng enerhiya mula sa tubig at hangin.<ref>{{cite web|title=Part V - Exclusive Economic Zone, Article 56|url=https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm|work=Law of the Sea|publisher=United Nations|accessdate=2011-08-28}}</ref> Nagmumula ito sa [[batayang guhit]] hanggang sa 200&nbsp;[[milyang pandagat]] (nmi) mula sa baybayin. Sa pangkaraniwang paggamit, maaaring sinasaklaw ng EEZ ang [[kalapagang kontinental]], ngunit hindi nito saklaw ang alinman sa [[dagat teritoryal]] o [[kalapagang kontinental]] na lampas pa sa 200 nmi limitasyon. Ang pinagkaiba ng dagat teritoryal sa eksklusibong sonang ekonomiko ay ang una'y naggagawad ng buong soberanya sa katubigan, samantala ang ikalawa'y "soberanyang karapatan" lamang ng baybaying estado sa ilalim ng dagat. [[Pandaigdigang katubigan]] ang ibabaw ng dagat, gaya ng makikita sa mapa.<ref>{{cite web|title=Part V - Exclusive Economic Zone, Articles 55, 56|url=https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm|work=Law of the Sea|publisher=United Nations}}</ref> == Kahulugan == [[File:Territorial waters - World.svg|thumb|300px|Ang mga EEZ sa buong mundo ay kulay matingkad na bughaw]] Karaniwan ang EEZ ng isang estado ay umaabot sa 200 milyang pandagat (370&nbsp;km) mula sa pambaybaying batayang guhit, maliban na lang kung nagsasapawan ang mga EEZ ng magkabilang estado; iyon ay, kung ang layò ng mga baybayin ng magkabilang estado ay wala pa sa 400 milyang pandagat (740&nbsp;km). Kung nagsasapawan ang mga EEZ, nasa mga estado na ito upang itakda kanilang mga aktuwal na [[hangganang pandagat]].<ref name=SLO1>William R. Slomanson, 2006. Fundamental Perspectives on International Law, 5th edn. Belmont, CA: Thomson-Wadsworth, 294.</ref> Sa pangkalahatan, ang dako ng dagat kung saan nagsasapawan ang mga EEZ ay napapabilang sa estadong pinakamalapit dito.<ref>UN Convention on the Law of The Sea.</ref> Ang eksklusibong sonang ekonomiko ng isang estado ay nagsisimula sa pakaragatang gilid ng dagat teritoryal nito at umaabot hanggang 200 milyang pandagat (370.4&nbsp;km) papalayo mula sa batayang-guhit. Higit na malawig ang eksklusibong sonang ekonomiko kaysa [[dagat teritoryal]] na nagtatapós na 12 nmi mula sa baybaying batayang-guhit.<ref>[http://www.un.org/Depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part2.htm] 1982 UN Convention on the Law of The Sea.</ref> Samakatuwid, sakop ng EEZ ang [[sonang kanugnog]]. May karapatan din ang mga estado sa ilalim ng dagat na tinatawag na [[kalapagang kontinental]] na hanggang 350&nbsp;nmi (648&nbsp;km) mula sa baybaying batayang-guhit. Ito ay lagpas na ng EEZ at hindi na bahagi ng EEZ. Hindi umaangkop sa heolohikal na kahulugan ng salita ang legal na kahulugan ng kalapagang kontinental, dahil kasama rin nito ang angat at dalisdis kontinental at ang kabuuan ng lalim ng dagat na nakapaloob sa EEZ. == Pinagmulan == Ang kaisipang naglalaan ng EEZ sa mga bansa upang bigyan sila ng kontrol sa mga isyung pandagat na labas kanilang nasasakupang teritoryo ay nagkaroon ng pagtanggap noong huling bahagi ng ika-20 siglo. Noong una, ang dagat teritoryal kung saan may soberanya ang isang bansa ay umaabot lamang sa tatlong milyang pandagat o anim na kilometro (distansiyang naabot ng bala ng kanyón) mula sa baybayin. Sa modernong panahon, ang dagat teritoryal na may soberanya ang isang bansa ay umaabot sa 12 nmi (~22&nbsp;km) mula sa baybayin. Isa sa mga unang nanawagan ng eksklusibong hurisdiksiyon sa karagatang lagpas sa nakaugaliang karagatang teritoryal ay ang [[Estados Unidos]] sa Proklamasyon ng Setyembre 28, 1945 ni [[Harry Truman]]. Subalit, [[Chile]] at [[Peru]] ang mga naunang nag-angkin ng sonang pandagat na 200&nbsp;nmi sa mga Pampanguluhang Deklarasyon Kaugnay sa Kalapagang Kontinental ng 23 Hunyo 1947 (El Mercurio, Santiago de Chile, 29 Hunyo 1947) at Pampanguluhang Dekreto Blg. 781 ng 1 Agosto 1947 (El Peruano: Diario {{Not a typo|Oficial}}. Vol. 107, No. 1983, 11 Agosto 1947).<ref>[http://www.fao.org/docrep/s5280T/s5280t0p.htm The Exclusive Economic Zone: A Historical Perspective]. Fao.org. Hinango noong 2013-07-23.</ref> Ngunit noon lamang 1982 sa [[UN Convention on the Law of the Sea]] nang pormal nang tanggapin ang 200 milyang pandagat na eksklusibong sonang ekonomiko: Isinasaad ng Bahagi V, Artikulo 55 ng Kumbensiyon na: {{Quote| Espesipikong rehimeng legal ng eksklusibong sonang ekonomiko<br> Ang eksklusibong sonang ekonomiko ay ang pook na lagpas at kadikit ng dagat teritoryal, na nasa ilalim ng espesipikong rehimeng legal na itinatakda sa Bahaging ito, kung saan ang mga karapatan at hurisdiksiyon ng Estadong baybayin at ang mga karapatan at kalayaan ng iba pang Estado ay pinangangasiwaan ng mga makabuluhang tadhana ng Kumbensiyong ito.''<ref group="N">Isinalin mula: <br> ::“Specific legal regime of the exclusive economic zone<br> ::The exclusive economic zone is an area beyond and adjacent to the territorial sea, subject to the specific legal regime established in this Part, under which the rights and jurisdiction of the coastal State and the rights and freedoms of other States are governed by the relevant provisions of this Convention.”</ref> }} ==Taláan== {{Reflist|group="N"}} == Talasanggunian == {{reflist}} [[Kategorya:Eksklusibong sonang ekonomiko|*]] hr1183agnhdsn9pj73ysbg8yyeigtd1 Wilbert Ross 0 282875 1963827 1916380 2022-08-18T07:16:33Z Ceejay jah 109734 wikitext text/x-wiki {{Expand list|date=Agosto 2020}} {{Infobox person | name = Wilbert Ross | image = | caption = | birth_name = Wilbert Rosalyn | birth_date =  {{birth date and age|1997|6|17}} | birth_place = [[Bohol]], [[Pilipinas]] | nationality = [[Pilipino]] | occupation = Mananayaw, Host, Actor and Singer | years_active = 2017&ndash;kasalukuyan | known_for = [[It's Showtime]]; #Hashtags | height = {{height|m=1.70}} | agent = It's Showtime {{small|(2017-kasalukuyan)}} | alma_mater = | website = {{Instagram|hashtag_wilbert}} }} Si '''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Wilbert_Ross Wilbert Ross]''', ay isang artista at isang miyembro nang #Hashtags sa ''[[It's Showtime]]''. ==Talasangunian== {{reflist}} ==Talababa== * {{IMDb name|8930157}} {{DEFAULTSORT:Ross, Wilbert}} [[Kategorya:Ipinanganak noong 1997]] [[Kategorya:Mga Pilipino]] [[Kategorya:Mga mananayaw mula sa Pilipinas]] [[Kategorya:Mga artista mula sa Pilipinas]] {{Pilipinas-artista-stub}} j24ul71t7j5eg0qychybaxiwgsalptv 1963839 1963827 2022-08-18T11:38:34Z GinawaSaHapon 102500 Kinansela ang pagbabagong 1963827 ni [[Special:Contributions/Ceejay jah|Ceejay jah]] ([[User talk:Ceejay jah|Usapan]]) wikitext text/x-wiki {{Expand list|date=Agosto 2020}} {{Infobox person | name = Wilbert Ross | image = | caption = | birth_name = Wilbert Rosalyn | birth_date =  {{birth date and age|1997|6|17}} | birth_place = [[Bohol]], [[Pilipinas]] | nationality = [[Pilipino]] | occupation = Mananayaw, Host, Actor and Singer | years_active = 2017&ndash;kasalukuyan | known_for = [[It's Showtime]]; #Hashtags | height = {{height|m=1.70}} | agent = It's Showtime {{small|(2017-kasalukuyan)}} | alma_mater = | website = {{Instagram|hashtag_wilbert}} }} Si '''Wilbert Ross''', ay isang artista at isang miyembro nang #Hashtags sa ''[[It's Showtime]]''. ==Talasangunian== {{reflist}} ==Talababa== * {{IMDb name|8930157}} {{DEFAULTSORT:Ross, Wilbert}} [[Kategorya:Ipinanganak noong 1997]] [[Kategorya:Mga Pilipino]] [[Kategorya:Mga mananayaw mula sa Pilipinas]] [[Kategorya:Mga artista mula sa Pilipinas]] {{Pilipinas-artista-stub}} kbm8pvxakxengtqm77m8ufyaz0l3v00 Kagawaran ng Pagsasaka (Pilipinas) 0 296272 1963758 1757284 2022-08-17T20:56:40Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kagawaran ng Agrikultura]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kagawaran ng Agrikultura]] b70xw7zhjjgb5euhosvwdp3fibbcg2h Usapan:Kagawaran ng Pagsasaka (Pilipinas) 1 296273 1963792 1757282 2022-08-17T21:02:21Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Usapan:Kagawaran ng Agrikultura]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Usapan:Kagawaran ng Agrikultura]] 4lkavfnh34ou3fqnbi1ez2eu7d4scmy Talaan ng mga munisipalidad ng Lalawigan ng Ascoli Piceno 0 301977 1963828 1963212 2022-08-18T09:05:29Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki Ang sumusunod ay talaan ng mga [[comune]] ng Lalawigan ng [[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]], [[Marche]], sa [[Italya]]. {{Wikidata list|sparql= SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q747074 . ?item wdt:P131 wd:Q16117 . } |columns=P635:ISTAT,label/it:Comune,P2046:Lawak,P1082:Populasyon |section= |min_section= |sort=P635 |links=text |thumb= |autolist= |references=all |summary=itemnumber }} {| class='wikitable sortable' style='width:100%' !ISTAT !Comune !Lawak !Populasyon |- | 044001 | [[Acquasanta Terme]] | 138.39<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0'>https://www.istat.it/it/archivio/156224</ref> | 2785<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed'>{{Cite web |title=Archive copy |url=http://demo.istat.it/pop2018/index3.html |access-date=2020-10-04 |archive-date=2019-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190630220127/http://demo.istat.it/pop2018/index3.html |url-status=dead }}</ref> |- | 044002 | [[Acquaviva Picena]] | 21.06<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 3799<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044005 | [[Appignano del Tronto]] | 23.19<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1767<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044006 | [[Arquata del Tronto]] | 92.23<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1115<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044007 | [[Ascoli Piceno]] | 158.02<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 48773<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044010 | [[Carassai]] | 22.24<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1055<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044011 | [[Castel di Lama]] | 10.98<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 8614<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044012 | [[Castignano]] | 38.8<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2737<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044013 | [[Castorano]] | 14.08<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2344<ref name='ref_ba389db89df1ec5abfdda8a06959af49'>Istat</ref><ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /><br/>2227 |- | 044014 | [[Colli del Tronto]] | 5.94<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 3696<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044015 | [[Comunanza]] | 54.4<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 3081<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044016 | [[Cossignano]] | 14.95<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 952<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044017 | [[Cupra Marittima]] | 17.34<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 5358<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044020 | [[Folignano]] | 14.86<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 9182<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044021 | [[Force, Marche|Force]] | 34.31<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1278<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044023 | [[Grottammare]] | 17.66<br/>18<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 16166<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044027 | [[Maltignano]] | 8.17<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2361<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044029 | Massignano | 16.3<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1640<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044031 | Monsampolo del Tronto | 15.43<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 4547<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044032 | Montalto delle Marche | 33.94<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2078<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044034 | Montedinove | 11.93<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 498<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044036 | Montefiore dell'Aso | 28.21<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2053<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044038 | Montegallo | 48.46<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 504<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044044 | Montemonaco | 67.81<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 568<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044045 | Monteprandone | 26.38<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 12678<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044054 | Offida | 49.6<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 4962<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044056 | Palmiano | 12.7<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 184<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044063 | Ripatransone | 74.28<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 4232<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044064 | Roccafluvione | 60.63<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1987<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044065 | Rotella | 27.44<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 870<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044066 | [[San Benedetto del Tronto]] | 25.41<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 47351<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044071 | Spinetoli | 12.58<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 7132<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 044073 | Venarotta | 30.21<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2030<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109003 | Belmonte Piceno | 10.53<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 624<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109004 | Campofilone | 12.21<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1918<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109005 | Falerone | 24.61<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 3330<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109006 | Fermo | 124.53<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 37238<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109007 | Francavilla d'Ete | 10.2<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 945<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109008 | Grottazzolina | 9.26<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 3333<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109009 | Lapedona | 14.93<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1189<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109010 | Magliano di Tenna | 7.93<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1480<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109011 | Massa Fermana | 7.73<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 918<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109012 | Monsampietro Morico | 9.76<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 637<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109013 | Montappone | 10.41<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1682<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109014 | Montefalcone Appennino | 15.99<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 415<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109016 | Monte Giberto | 12.53<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 785<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109017 | Montegiorgio | 47.45<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 6723<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109018 | Montegranaro | 31.42<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 12876<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109019 | Monteleone di Fermo | 8.21<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 381<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109020 | Montelparo | 21.63<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 758<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109021 | Monte Rinaldo | 8<br/>7.92<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 359<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109022 | Monterubbiano | 32.24<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2164<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109023 | Monte San Pietrangeli | 18.45<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2408<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109024 | Monte Urano | 16.72<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 8218<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109025 | Monte Vidon Combatte | 11.17<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 434<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109026 | Monte Vidon Corrado | 5.95<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 700<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109027 | Montottone | 16.38<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 978<ref name='ref_ba389db89df1ec5abfdda8a06959af49' /> |- | 109028 | Moresco | 6.35<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 576<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109029 | Ortezzano | 7.08<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 765<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109030 | Pedaso | 3.85<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2817<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109031 | Petritoli | 24<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2297<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109032 | Ponzano di Fermo | 14.27<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1652<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109033 | Porto San Giorgio | 8.58<br/>8.79<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 16068<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109034 | Porto Sant'Elpidio | 18.13<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 26408<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109035 | Rapagnano | 12.65<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2077<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109036 | Santa Vittoria in Matenano | 26.18<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1322<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109037 | Sant'Elpidio a Mare | 50.52<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 17144<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109038 | Servigliano | 18.49<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 2267<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109039 | Smerillo | 11.29<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 355<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |- | 109040 | Torre San Patrizio | 11.93<ref name='ref_b7ca0215614a4d5e8f92f0ca02383ef0' /> | 1987<ref name='ref_d4e442c2fc9c8704b5d5f26181b4d4ed' /> |} ---- &sum; 70 items. {{Wikidata list end}} == Sanggunian == {{reflist}} [[Kategorya:Mga lalawigan ng Italya|Ascoli Piceno]] prkzdwqrsakytnicmlza6vnc60erp7w Tsinong Wu 0 303402 1963789 1805043 2022-08-17T21:01:51Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Mga wika sa Tsina]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mga wika sa Tsina]] 2s068jlvgqbvdjlx1qbehz57n3jwvv5 Reggio di Calabria 0 304560 1963780 1893356 2022-08-17T21:00:21Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Katimugang Italya]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Katimugang Italya]] pre60lw1ba1ushoa2hn7kfyt9dc9v15 Ascoli Piceno 0 305226 1963829 1867015 2022-08-18T09:09:29Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Ascoli Piceno|elevation_footnotes=|mayor=[[Marco Fioravanti]]|area_footnotes=|area_total_km2=160|population_footnotes=<ref name=Istat>Population data from [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]]</ref>|population_demonym=Ascolani|telephone=|elevation_m=154|frazioni=see [[Ascoli Piceno#Frazioni|list]]|postal_code=63100|istat=|saint=San [[Emigdio]]|day=Agosto 5|area_code=0736|website={{official website|http://www.comune.ascoli-piceno.it}}|mayor_party=[[Brothers of Italy|FdI]]|province=[[Lalawigan ng Ascoli Piceno|Ascoli Piceno]] (AP)|official_name=Città di Ascoli Piceno|shield_alt=|native_name=|image_skyline=Ascoli Piceno.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Piazza del Popolo|image_shield=Ascoli Piceno-Stemma.png|image_map=|region=[[Marche]]|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|42|51|N|13|35|E|display=inline,title}}|coordinates_footnotes=|footnotes=}}Ang '''Ascoli Piceno''' (Italyano: [ˈaskoli piˈtʃɛːno] {{Lang-la|Asculum}})<ref>{{cite book|title=Barrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-By-Map Directory|editor=Richard J.A. Talbert|volume=I|year=2000|publisher=Princeton University Press|location=Princeton, NJ and Oxford, UK|isbn=0691049459|page=607}}</ref> ay isang bayan at [[komuna]] (munisipalidad) sa rehiyon ng [[Marche]] ng Italya, kabisera ng [[Lalawigan ng Ascoli Piceno|lalawigang may parehong pangalan]]. Ang populasyon nito ay halos 48,278, ngunit ang urbanong sakop ng lungsod ay may higit sa 93,000. == Heograpiya == Ang bayan ay matatagpuan sa pook kung saan pinagtagpo ng Ilog [[Tronto]] at ang maliit na ilog ng Castellano at napapaligiran ng mga bundok. Dalawang natural na parke ang hangganan ng bayan, ang isa sa hilagang kanluran ([[Parco Nazionale dei Monti Sibillini]]) at isa sa timog ([[Parco Nazionale dei Monti della Laga]]). Ang Ascoli ay may magagandang koneksiyon sa riles sa baybaying [[Dagat Adriatico|Adriatico]] at sa lungsod ng [[San Benedetto del Tronto]], sa pamamagitan ng highway sa [[Porto d'Ascoli]] at ng Pambansang Kalsadang Italyano 4 [[Sa pamamagitan ng Salaria|Salaria]] patungong [[Roma]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://www.comune.ascoli-piceno.it/ Opisyal na website] * [https://web.archive.org/web/20160506230727/http://www.ascolidavivere.it/ ASCOLIDAVIVERE.it - Mga Kaganapan, konsyerto, alamat, kultura, libangan] * [https://web.archive.org/web/20160402213416/http://www.abruzzo-villas.com/ascoli-piceno/ Ascoli Piceno Antique Market] {{Lalawigan ng Ascoli Piceno}} [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 0xxpzlu9uy6siti6kenq7gj813uv5ln Sicilian language 0 306627 1963788 1963639 2022-08-17T21:01:41Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Wikang Sisilyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wikang Sisilyano]] 7zd88lbsa7wu4pjo8fh3ju99qz25juu Wu Chinese 0 306631 1963791 1823619 2022-08-17T21:02:11Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Mga wika sa Tsina]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Mga wika sa Tsina]] 2s068jlvgqbvdjlx1qbehz57n3jwvv5 Wikang Sicilian 0 307907 1963790 1963640 2022-08-17T21:02:01Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Wikang Sisilyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Wikang Sisilyano]] 7zd88lbsa7wu4pjo8fh3ju99qz25juu Miss Universe 2022 0 313893 1963727 1962960 2022-08-17T14:07:38Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant|name=Miss Universe 2022|image=|photo=|image size=|photo size=|image alt=|photo alt=|caption=|presenters=|hosts=|entertainment=|acts=|theme=|venue=|broadcaster=|director=|producer=|owner=|sponsor=|entrants=|placements=|debuts={{Hlist|[[Bhutan|Butan]]}}|withdrawals={{Hlist|[[Romania|Rumanya]]}}|withdraws=|returns={{Hlist|[[Angola|Anggola]]|[[Belize|Belis]]|[[Indonesia|Indonesya]]|[[Irak]]|[[Kyrgyzstan|Kirgistan]]|[[Lebanon|Libano]]|[[Malaysia]]|[[Myanmar|Miyanmar]]|[[Mongolia|Monggolya]]|[[Santa Lucia]]|[[Seychelles|Seykelas]]|[[Suwisa]]|[[Trinidad at Tobago]]}}|winner=|represented=|congeniality=|personality=|best national costume=|best state costume=|photogenic=|miss internet=|award1 label=|award1=|award2 label=|award2=|opening trailer=|previous pageant=[[Miss Universe 2021|2021]]|before=|next pageant=2023|next=}}Ang '''Miss Universe 2022''' ay ang magiging ika-71 na edisyon ng [[Miss Universe]] pageant. Pagkatapos ng kompetisyon, kokoronahan ni [[Harnaaz Sandhu]] ng [[India|Indiya]] ang hahalili sa kanya bilang Miss Universe 2022. == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Nasa proseso ng talakayan diumano ang Miss Universe Organization upang isagawa ang kompetisyon sa [[Republikang Dominikano]]. Ang mga talakayan ay kinumpirma ng Pambansang Direktor ng Miss Dominican Republic na si Magli Febles. Plano ni Febles na itanghal ang kompetisyon sa Punta Cana at plano nilang ganapin ito sa katapusan ng Oktubre.<ref>{{Cite web |last= |first= |date=31 Mayo 2022 |title=Magali Febles: las condiciones están dadas para que RD sea sede de Miss Universo |url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/05/31/republica-dominicana-sera-sede-de-miss-universo/1862102 |access-date=28 Hulyo 2022 |website=Diario Libre |language=es}}</ref><ref>{{Cite web |last=Rivera |first=Severo |date=30 Hunyo 2022 |title=Magali Febles: “Pedimos al gobierno reconsiderar su apoyo al montaje de Miss Universo en el país” |url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/06/30/magli-febles-pide-al-gobierno-apoyar-miss-universo-en-rd/1921203 |access-date=28 Hulyo 2022 |website=Diario Libre |language=es}}</ref> === Pagpili ng mga kalahok === Ang mga kalahok mula sa 44 na mga bansa at teritoryo ay napili upang kumalahok sa kompetisyon. Sampung kandidata ang nailuklok upang kumatawan sa kanilang bansa/teritoryo matapos maging isang ''runner-up'' sa kanilang kompetisyong pambansa. Sa edisyong ito unang kakalahok ang [[Bhutan|Butan]], at bumalik ang [[Angola|Anggola]], [[Belize|Belis]], [[Indonesia|Indonesya]], [[Iraq|Irak]], [[Kyrgyzstan|Kirgistan]], [[Lebanon|Libano]], [[Malaysia]], [[Myanmar|Miyanmar]], [[Mongolia|Monggolya]], [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]], [[Seychelles|Seykelas]], [[Suwisa]], at [[Trinidad at Tobago]]. Huling kumalahok noong 1995 ang Seykelas, noong [[Miss Universe 2017|2017]] ang Irak at Trinidad at Tobago, noong [[Miss Universe 2018|2018]] ang Libano at Suwisa, noong [[Miss Universe 2019|2019]] ang Anggola, Monggolya at Santa Lucia, at noong [[Miss Universe 2020|2020]] ang iba. Hindi sasali sa edisyong ito ang [[Romania|Rumanya]] dahil sa hindi isiniwalat na dahilan. == Mga Kandidata == Sa kasalukuyan, 48 na kalahok na ang kumpirmado: {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kandidata ! Edad{{efn|group=A|Edad sa panahon ng pageant}} ! Bayan |- | '''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' |Deta Kokomani<ref>{{Cite web |date=10 Hunyo 2022 |title=Zgjedhet Miss Universe Albania 2022 |url=https://klankosova.tv/zgjedhet-miss-universe-albania-2022/ |access-date=11 Hunyo 2022 |website=Klan Kosova |language=sq}}</ref> |21 |Durrës |- | '''{{flagicon|GER}} [[Alemanya]]''' | Soraya Kolhmann<ref>{{Cite web |date=3 Hulyo 2022 |title=Sie ist die neue "Miss Universe Germany": Soraya Kohlmann holt wieder ein krönchen nach Leipzig |url=https://www.tag24.de/leipzig/sie-ist-die-neue-miss-universe-germany-soraya-kohlmann-holt-wieder-ein-kroenchen-nach-leipzig-2527563 |access-date=4 Hulyo 2022 |website=Tag24 |language=de}}</ref> | 24 | Leipzig |- |'''{{flagicon|AGO}} [[Angola|Anggola]]''' |Swelia Antonio<ref>{{Cite web|url=https://www.jornaldeangola.ao/ao/noticias/miss-angola-holanda-swelia-antonio-e-a-miss-universo-angola-2022/|title=Miss Angola-Holanda, Swelia António é a Miss Universo Angola 2022|website=Jornal de Angola|language=pt|date=7 Agosto 2022|access-date=7 Agosto 2022}}</ref> |24 |[[Luanda]] |- | '''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]''' | Kiara Arends<ref>{{Cite web |last= |date=2 Agosto 2022 |title=Kiara Arends corona como Miss Universe Aruba 2022 |url=https://diario.aw/categories/noticia/general/kiara-arends-corona-como-miss-universe-aruba-2022 |access-date=5 Agosto 2022 |website=Diario Aruba |language=pap}}</ref> | 23 | Oranjestad |- | '''{{flagicon|BHS}} [[Bahamas]]''' | Angel Cartwright<ref>{{Cite web |last=Moss |first=Shavaughn |date=5 Agosto 2022 |title=Destiny fulfilled |url=https://thenassauguardian.com/destiny-fulfilled/ |access-date=7 Agosto 2022 |website=The Nassau Guardian |language=en-US}}</ref> | 27 | [[Long Island]] |- |'''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]''' |Ashley Lightburn<ref>{{Cite web |last= |date=13 Agosto 2022 |title=Ashley Lightburn, advocate for women in Science, Technology, Engineering and Math (STEM) |url=https://www.breakingbelizenews.com/2022/08/13/ashley-lightburn-advocate-for-women-in-science-technology-engineering-and-math-stem/ |access-date=14 Agosto 2022 |website=Breaking Belize News |language=en-US}}</ref> |22 |Lungsod ng Belis |- | '''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' | Amanda Dudamel<ref>{{Cite web |last= |first= |date=29 Oktubre 2021 |title=Ella es la hija de Rafael Dudamel que fue coronada Miss Venezuela |url=https://www.elheraldo.co/entretenimiento/amanda-dudamel-la-hija-del-tecnico-deportivo-cali-que-fue-coronada-miss-venezuela |access-date=5 Agosto 2022 |website=El Heraldo |language=es}}</ref> | 23 | Mérida |- | '''{{flagicon|VNM}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' | Nguyễn Thị Ngọc Châu<ref>{{Cite web |last= |date=26 Hunyo 2022 |title=Ngọc Châu - quán quân Top Model thành Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam |url=https://vnexpress.net/ngoc-chau-quan-quan-top-model-thanh-hoa-hau-hoan-vu-viet-nam-4480269.html |access-date=5 Agosto 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> | 28 | Tây Ninh |- | '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' | Mia Mamede<ref>{{Cite web |last=Santana |first=Caio |date=19 Hulyo 2022 |title=Espírito Santo vence Miss Brasil pela 1ª vez na história com Mia Mamede |url=https://www.uol.com.br/splash/noticias/2022/07/19/espirito-santo-vence-miss-brasil-pela-1-vez-na-historia-com-mia-mamede.htm |access-date=20 Hulyo 2022 |website=Universo Online |language=pt-br}}</ref> | 26 | Vitória |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bolivia|Bulibya]]''' | Fernanda Pavisic<ref>{{Cite web |last=Gutiérrez |first=Susana |date=27 Hulyo 2022 |title=Fernanda Pavisic, Miss Bolivia Universo 2022 |url=https://www.eldiario.net/portal/2022/07/27/fernanda-pavisic/ |access-date=31 Hulyo 2022 |website=El Diario |language=es}}</ref> | 23 | Cochabamba |- | '''{{flagicon|BTN}} [[Bhutan|Butan]]''' | Tashi Choden<ref>{{Cite web |date=6 Hunyo 2022 |title=Tashi Choden from Wangdue Phodrang crowned Miss Universe Bhutan 2022 |url=http://www.bbs.bt/news/?p=170256 |access-date=10 Hunyo 2022 |website=Bhutan Broadcasting Service |language=en-US}}</ref> | 23 | Wangdue Phodrang |- | '''{{flagicon|CUW}} [[Curaçao]]''' | Gabriëla Dos Santos<ref>{{Cite web |last=Hart |first=Rick |date=28 Mayo 2022 |title=Gabriela Dos Santos Miss Curaçao 2022 |url=https://nu.cw/2022/05/28/gabriela-dos-santos-miss-curacao-2022/ |access-date=7 Agosto 2022 |website=nu.CW |language=nl}}</ref> | 20 | Willemstad |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salbador]]''' |Alejandra Guajardo |26 |Cabañas |- | '''{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]]''' | Engracia Afua Mofuman<ref>{{Cite web|url=https://www.pulse.com.gh/entertainment/celebrities/tears-flow-as-engracia-afua-mofuman-crowned-miss-universe-ghana-2022-photos/1qrx5g1|title=Tears flow as Engracia Afua Mofuman crowned Miss Universe Ghana 2022|website=Pulse|language=en|date=22 Disyembre 2021|access-date=24 Pebrero 2022}}</ref> | 27 | Kumasi |- | '''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' | Noky Simbani<ref>{{Cite news |last=Loffreda |first=Daniela |date=23 Hulyo 2022 |title=Meet the Derbyshire woman representing Great Britain at Miss Universe 2022 |language=en-GB |work=Derby Telegraph |url=https://www.derbytelegraph.co.uk/news/meet-derbyshire-woman-representing-great-7365307 |access-date=7 Agosto 2022 |issn=0307-1235}}</ref> | 25 | [[Derby]] |- |'''{{flagicon|GTM}} [[Guwatemala]]''' | Ivana Batchelor<ref>{{Cite web |last=Quiñónez |first=Edgar |date=5 Hunyo 2022 |title=Ivana Batchelor fue coronada como la nueva Miss Guatemala Universo 2022 |url=https://republica.gt/vive-guatemala/ivana-batchelor-fue-coronada-como-la-nueva-miss-guatemala-universo-2022-20226510210 |access-date=14 Agosto 2022 |website=República |language=es}}</ref> | 21 | Quetzaltenango |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Haiti|Hayti]]''' |Mideline Phelizor<ref>{{Cite web |date=12 Agosto 2022 |title=Mideline Phelizor, Miss Haiti 2022 |url=https://lenouvelliste.com/article/237576/mideline-phelizor-miss-haiti-2022 |access-date=14 Agosto 2022 |website=Le Nouvelliste |language=en}}</ref> |27 |[[Port-au-Prince]] |- | '''{{flagicon|HND}} [[Honduras]]''' | Rebeca Rodríguez<ref>{{Cite web|url=https://www.laprensa.hn/honduras/rebeca-rodriguez-san-pedro-sula-nueva-miss-honduras-universo-2022-GD8885329|title=Rebeca Rodríguez, de San Pedro Sula, es la nueva Miss Honduras Universo 2022|website=La Prensa|language=es|date=1 Hulyo 2022|access-date=1 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | San Pedro Sula |- | '''{{flagicon|INA|}} [[Indonesia|Indonesya]]''' | Laksmi De-Neefe Suardana<ref>{{Cite web |last= |first= |date=28 Mayo 2022 |title=Berkenalan dengan Laksmi Suardana, Puteri Indonesia 2022 |url=https://www.cnnindonesia.com/gaya-hidup/20220528000534-277-802063/berkenalan-dengan-laksmi-suardana-puteri-indonesia-2022 |access-date=14 Agosto 2022 |website=CNN Indonesia |language=id-ID}}</ref> | 26 | Ubud |- | '''{{flagicon|IRQ}} [[Iraq|Irak]]'''|| Balsam Hussein<ref>{{Cite web |last=Al-Rubaie |first=Azhar |date=29 Hulyo 2022 |title=Miss Iraq 2022: TV presenter Balsam Hussein set for World and Universe stages |url=https://www.thenationalnews.com/mena/iraq/2022/07/29/miss-iraq-2022-tv-presenter-balsam-hussein-set-for-world-and-universe-stages/ |access-date=14 Agosto 2022 |website=The National |language=en}}</ref>|| 19 || [[Baghdad]] |- | '''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' | Manita Hang<ref>{{Cite web |date=15 Hunyo 2022 |title=Miss Universe Cambodia 2022 crowned last night |url=https://www.khmertimeskh.com/501095504/miss-universe-cambodia-2022-crowned-last-night/ |access-date=14 Agosto 2022 |website=Khmer Times |language=en-US}}</ref> | 23 | [[Nom Pen]] |- | '''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' | Amelia Tu<ref>{{Cite web |last=Papineau |first=Chelsea |date=18 Mayo 2022 |title=Sudbury woman wins Miss International Canada title |url=https://northernontario.ctvnews.ca/sudbury-woman-wins-miss-international-canada-title-1.5908725 |access-date=14 Agosto 2022 |website=CTV News |language=en}}</ref> | 20 | [[Vancouver]] |- |'''{{flagicon|CYM}} [[Kapuluang Kayman]]''' |Tiffany Connolly<ref>{{Cite web |last=Wheaton |first=Vicki |date=7 Agosto 2022 |title=Tiffany Conolly crowned Miss Cayman Islands Universe 2022 |url=https://www.caymancompass.com/2022/08/07/tiffany-conolly-crowned-miss-cayman-islands-universe-2022/ |access-date=7 Agosto 2022 |website=Cayman Compass |language=en-GB}}</ref> |24 |West Bay |- | '''{{flagicon|KAZ}} [[Kasakistan]]''' | Aidana Akhantaeva<ref>{{Cite web |last= |first= |date=17 Nobyembre 2021 |title="Miss Qozogʻiston" eng goʻzal malikalari aniqlandi – foto |url=https://oz.sputniknews-uz.com/20211117/miss-qozogiston-eng-gozal-malikalari-aniqlandi-foto-21383246.html |access-date=1 Agosto 2022 |website=Sputnik Oʻzbekiston |language=uz}}</ref> | 21 | [[Nur-Sultan]] |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombya]]''' | María Fernanda Aristizábal<ref>{{Cite web |last= |first= |date=6 Abril 2022 |title=María Fernanda Aristizábal representará a Colombia en el Miss Universo 2022 |url=https://www.elheraldo.co/sociedad/maria-fernanda-aristizabal-ira-miss-universo-2022-899913 |access-date=14 Agosto 2022 |website=El Heraldo |language=es}}</ref> | 24 | [[Armenia, Colombia|Armenia]] |- | '''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]''' | Roksana Ibrahimi<ref>{{Cite web |date=11 Hunyo 2022 |title=Roksana Ibrahimi shpallet "Miss Universe Kosova 2022" |url=https://telegrafi.com/roksana-ibrahimi-shpallet-miss-universe-kosova-2022/ |access-date=11 Hunyo 2022 |website=Telegrafi |language=sq}}</ref> | 21 | Pristina |- | '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' | Arijana Podgajski<ref>{{Cite web |last=Kučković |first=Đenada |date=23 Mayo 2022 |title=Arijana Podgajski (19) je nova Miss Universe Hrvatske! Pogledajte veliku fotogaleriju s prestižnog natjecanja |url=https://www.jutarnji.hr/scena/domace-zvijezde/arijana-podgajski-19-je-nova-miss-universe-hrvatske-pogledajte-veliku-fotogaleriju-s-prestiznog-natjecanja-15201330 |access-date=14 Agosto 2022 |website=Jutarnji list |language=hr-hr}}</ref> | 19 | Krapina |- | '''{{flagicon|LBN}} [[Lebanon|Libano]]''' | Yasmina Zaytoun<ref>{{Cite web |last=Wanganoo |first=Anusha |date=25 Hulyo 2022 |title=Yasmina Zaytoun Has Been Crowned Miss Lebanon 2022 |url=https://www.harpersbazaararabia.com/culture/entertainment/yasmina-zaytoun-miss-lebanon-2022 |access-date=14 Agosto 2022 |website=Harper's Bazaar Arabia |language=en}}</ref> | 20 | Kfarchouba |- | '''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]''' | Maxine Formosa<ref>{{Cite web |last=Aquilina |first=Wayne |date=10 April 2022 |title=Miss Universe Malta 2022 titħabbar b’mod differenti. Maxine ser tirrapreżenta lil Malta! |url=https://one.com.mt/miss-universe-malta-2022-tithabbar-bmod-differenti-maxine-ser-tirraprezenta-lil-pajjizna/ |access-date=14 Agosto 2022 |website=One Malta |language=mt}}</ref> | 21 | St. Julian's |- | '''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]''' |Alexandrine Belle-Étoile<ref>{{Cite web |date=24 Hulyo 2022 |title=Alexandrine Belle-Étoile: I Want To Shine More At The Miss Universe Contest |url=https://english.lematinal.media/alexandrine-belle-etoile-i-want-to-shine-more-at-the-miss-universe-contest/ |access-date=14 Agosto 2022 |website=Le Matinal |language=en-US}}</ref> | 25 | Curepipe |- | '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' | Irma Miranda<ref>{{Cite web |last=Gutierrez |first=Celeste |date=23 Mayo 2022 |title=Irma Miranda: FOTOS en bikini que muestran la gran belleza de la ganadora de Mexicana Universal |url=https://heraldodemexico.com.mx/espectaculos/2022/5/23/irma-miranda-fotos-en-bikini-que-muestran-la-gran-belleza-de-la-ganadora-de-mexicana-universal-407164.html |access-date=14 Agosto 2022 |website=El Heraldo de México |language=es}}</ref> | 26 | Ciudad Obregon |- |'''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]''' |Cassia Sharpley |21 |[[Windhoek]] |- |'''{{flagicon|NIC}} [[Nikaragwa]]''' |Norma Huembes<ref>{{Cite web|url=https://www.swissinfo.ch/spa/nicaragua-miss-universo_una-licenciada-en-contadur%C3%ADa-p%C3%BAblica-es-elegida-miss-nicaragua-2022/47809678|title=Una licenciada en contaduría pública es elegida Miss Nicaragua 2022|website=Swissinfo|language=es|date=7 Agosto 2022|access-date=7 Agosto 2022}}</ref> |24 |San Marcos |- |'''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]''' |Ida Hauan<ref>{{Cite web |last=DeNiazi |first=Daniel |date=14 Agosto 2022 |title=Ida Anette Hauan vant Miss Norway |url=https://www.extraavisen.no/ida-anette-hauan-vant-miss-norway/ |access-date=14 Agosto 2022 |website=Extraavisen |language=nb-NO}}</ref> |26 |Trondheim |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]''' | Solaris Barba<ref>{{Cite web |last=Missosology |date=2022-05-26 |title=Solaris Barba to represent Panama at Miss Universe 2022 |url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69095-solaris-barba-to-represent-panama-at-miss-universe-2022/ |access-date=2022-06-02 |website=Missosology |language=en-US}}</ref> | 23 | Herrera |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' | Alessia Rovegno<ref>{{Cite web|url=https://rpp.pe/cultura/mas-cultura/miss-peru-2022-alessia-rovegno-gano-la-corona-y-nos-representara-en-el-miss-universo-noticia-1411827|title=Miss Perú 2022: Alessia Rovegno se llevó la corona y nos representará en el Miss Universo|website=Radio Programas del Perú|language=es|date=14 Hunyo 2022|access-date=15 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Lungsod ng Lima|Lima]] |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' | [[Celeste Cortesi]]<ref>{{Cite web|url=http://news.abs-cbn.com/life/04/30/22/celeste-cortesi-crowned-miss-universe-philippines-2022|title=Pasay's Celeste Cortesi crowned Miss Universe Philippines 2022|website=ABS-CBN News|language=en|date=30 Abril 2022|access-date=1 May 2022}}</ref> | 24 | [[Pasay]] |- | '''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]''' | Aleksandra Klepaczka<ref>{{Cite web|url=https://www.pomponik.pl/plotki/news-miss-polski-2022-chce-zmienic-nasz-kraj-pierwszym-pomyslem-j,nId,6163737|title=Miss Polski 2022 chce zmienić nasz kraj. "Pierwszym pomysłem jest wspieranie idei pierwszej pomocy"|website=Pomponik|language=pl|date=18 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Łódź |- |'''{{flagicon|PRI}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' |Ashley Cariño<ref>{{Cite web |date=12 Agosto 2022 |title=Miss Fajardo, Ashley Ann Cariño Barreto, se corona como Miss Universe Puerto Rico 2022 |url=https://www.elnuevodia.com/entretenimiento/television/notas/miss-fajardo-ashley-ann-carino-barreto-se-corona-como-miss-universe-puerto-rico-2022/ |access-date=12 Agosto 2022 |website=El Nuevo Día |language=es}}</ref> |28 |Fajardo |- | '''{{flagicon|PRT}} [[Portugal]]''' | Telma Madeira<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69634-telma-madeira-is-miss-universe-portugal-2022/|title=Telma Madeira is Miss Universe Portugal 2022|website=Missosology|language=en|date=7 Hulyo 2022|access-date=10 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | [[Lisbon]] |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' | Andreina Martínez<ref>{{Cite web|url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/04/27/andreina-martinez-representara-a-rd-en-miss-universo-2022/1794271|title=Conoce a la representante de República Dominicana en Miss Universo 2022|website=Diario Libre|language=es|date=27 Abril 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Santiago]] |- | '''{{flagicon|RUS}} [[Rusya]]''' | Anna Linnikova<ref>{{Cite web|url=https://www.kp.ru/daily/27423/4623001/|title=«Мисс Россия 2022» стала улучшенная копия топ-модели Водяновой: шикарная блондинка получила дорогую корону|website=kp.ru|language=ru|date=26 Hulyo 2022|access-date=31 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | [[Orenburg]] |- | '''{{flagicon|SYC}} [[Seychelles|Seykelas]]''' | Gabriella Gonthier<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-world/news-miss-world/69333-gabriella-gonthier-is-miss-universe-seychelles-2022/|title=Gabriella Gonthier is Miss Universe Seychelles 2022|website=Missosology|language=en|date=9 Hunyo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | Mahé |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' | Anna Sueangam-iam<ref>{{Cite web |last= |date=30 Hulyo 2022 |title=มงลง! "แอนนา เสืองามเอี่ยม" คว้าตำแหน่ง Miss Universe Thailand 2022 |url=https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%87/177411 |access-date=31 Hulyo 2022 |website=PPTV |language=th}}</ref> | 23 | [[Bangkok]] |- |'''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' |Ndavi Nokeri<ref>{{Cite web |last=McKay |first=Bronwyn |date=13 Agosto 2022 |title=Miss South Africa 2022 crowned |url=https://www.news24.com/channel/the-juice/news/pageant/live-miss-south-africa-2022-finale-kicks-off-with-glitzy-red-carpet-20220813 |access-date=14 Agosto 2022 |website=Channel 24 |language=en-US}}</ref> |23 |Tzaneen |- | '''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]''' | Hanna Kim<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/ratna-herlina/pesona-memukau-hanna-ming-miss-universe-korea-2022-c1c2-1|title=9 Pesona Memukau Hanna Ming Miss Universe Korea 2022, Outstanding!|website=IDN Times|language=id|date=12 Mayo 2022|access-date=8 Hunyo 2022}}</ref> | 26 | [[Seoul]] |- | '''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' | Sofia Depassier<ref>{{Cite web|url=https://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69488-sofia-depassier-is-miss-universe-chile-2022/|title=Sofia Depassier is Miss Universe Chile 2022|website=Missosology|language=en|date=26 Hunyo 2022|access-date=26 Hunyo 2022}}</ref> | 22 | [[Santiago, Tsile|Santiago]] |- | '''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]''' | Viktoria Apanasenko<ref>{{Cite web|url=https://m.republicworld.com/world-news/russia-ukraine-crisis/civil-worker-viktoria-apanasenko-to-represent-ukraine-at-the-2022-miss-universe-pageant-articleshow.html|title=Civil worker Viktoria Apanasenko to represent Ukraine at the 2022 Miss Universe pageant|website=Republic World|language=en|date=18 Hunyo 2022|access-date=21 Hunyo 2022}}</ref> | 27 | Chernihiv |} ==Mga paparating na kompetisyong pambansa== {|class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Petsa |- | '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]'''|| Agosto 24, 2022 |- | '''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]'''|| Agosto 25, 2022 |- | '''{{flagicon|NPL}} [[Nepal]]'''|| Agosto 25, 2022 |- |'''{{flagicon|BHR}} [[Bahreyn]]''' |Agosto 26, 2022<ref>{{Cite web |last=Prideaux |first=Sophie |date=12 Agosto 2022 |title=Miss Universe Bahrain: Egyptian actress Mai Omar announced as first judge |url=https://www.thenationalnews.com/lifestyle/2022/08/12/miss-universe-bahrain-egyptian-actress-mai-omar-announced-as-first-judge/ |access-date=14 Agosto 2022 |website=The National |language=en}}</ref> |- | '''{{flagicon|PAR}} [[Paraguay|Paragway]]''' |Agosto 27, 2022<ref>{{Cite web |date=9 Hunyo 2022 |title=Ariela Machado y Carsten Pfau presentan Miss Universo Paraguay 2022 |url=https://www.lanacion.com.py/lnpop/2022/06/09/ariela-machado-y-carsten-pfau-presentan-miss-universo-paraguay-2022/ |access-date=12 Hunyo 2022 |website=La Nación |language=es}}</ref> |- | '''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]''' | Agosto 27, 2022 |- | '''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' | Agosto 28, 2022 |- | '''{{flagicon|IND}} [[India|Indiya]]''' | Agosto 28, 2022 |- | '''{{flagicon|MYA}} [[Miyanmar]]''' | Agosto 28, 2022 |- |'''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]''' |Setyembre 2, 2022 |- | '''{{flagicon|CHE}} [[Suwisa]]''' | Setyembre 2, 2022 |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Setyembre 3, 2022 |- | '''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' | Setyembre 3, 2022 |- | '''{{flagicon|NLD}} [[Netherlands|Olanda]]'''|| Setyembre 4, 2022 |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkya]]''' | Setyembre 7, 2022 |- | '''{{flagicon|BGR}} [[Bulgarya]]''' | Setyembre 10, 2022 |- |'''{{ESP}}''' |Setyembre 10, 2022 |- |{{flagicon|SVK}} '''[[Slovakia|Eslobakya]]''' |Setyembre 11, 2022 |- |{{flagicon|TTO}} '''[[Trinidad at Tobago]]''' |Setyembre 11, 2022 |- | '''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]'''|| Setyembre 17, 2022 |- | '''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]''' | Setyembre 28, 2022 |- |{{flagicon|AUS}} '''[[Australia|Australya]]''' |Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|GRC}} [[Gresya]]''' | Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|USA}} [[Miss USA 2022|Estados Unidos]]''' | Oktubre 3, 2022 |- | '''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' | Oktubre 30, 2022 |- |} ==Mga Tala== {{notelist}} ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} isoydpkeaz6kll8ux836mcu1gx3j4fb Miss Grand International 2022 0 315780 1963816 1963086 2022-08-18T03:43:03Z Elysant 118076 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | name = Miss Grand International 2022 | image = | image size = | image alt = | caption = | date = | presenters = Matthew Deane | entertainment = | theme = | venue = [[:en:Sentul International Convention Center|Sentul International Convention Center]], [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] | broadcaster = {{hlist|[[YouTube|Youtube Grand TV]]|[[Facebook|Facebook Live]]}} | director = | producer = | owner = | sponsor = | entrants = | placements = | debuts = {{Hlist|[[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]| [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]}} | withdrawals = [[Hilagang Irlanda]] | returns = {{Hlist|[[Albanya]]|[[Côte d'Ivoire|Baybaying Garing]]|[[Ghana|Gana]]|[[Jamaica|Hamayka]]|[[Kosovo|Kosobo]]|[[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]|[[Singapore|Singapur]]|[[Turkey|Turkiya]]|[[Uganda]]}} | winner = | represented = | congeniality = | personality = | best national costume = | best state costume = | photogenic = | miss internet = | award1 label = | award1 = | award2 label = | award2 = | opening trailer = | before = 2021 | next = 2023 }}Ang '''Miss Grand International 2022''' ay ang ika-10 edisyon ng [[Miss Grand International]] pageant. Ito ay gaganapin sa [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] sa Oktubre 25, 2022. Si Nguyen Thuc Thuy Tien ng [[Vietnam|Biyetnam]] ang magpuputong sa kanyang kahalili sa pagtatapos ng kaganapan.<ref>{{Cite web|url=https://www.jakartadaily.id/hospitality/pr-1622074369/indonesia-to-host-miss-grand-international-2022|title=Indonesia to Host Miss Grand International 2022|website=Jakarta Daily|language=en|date=2021-12-08|access-date=2022-07-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/sicc-sentul-jadi-venue-malam-final-miss-grand-international-2022-c1c2-1|title=SICC Sentul Jadi Venue Malam Final Miss Grand International 2022|website=IDN Times|language=id|date=2022-05-28|access-date=2022-07-18}}</ref> == Mga Kalahok == Sa kasalukuyan, mayroon ng 44 na kalahok ang kumpirmado: {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kandidata ! Edad ! Bayan/Tirahan |- | '''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]''' | Amber Sidney<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/7/17/miss-grand-australia-2022|title=Miss Grand Australia 2022|website=Global Beauties|language=en|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Melbourne]] |- | '''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]''' | Alyssa Gilliaert<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Belgium-2022-Winner-Alyssa-Gilliaert-Finals-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55406|title=Alyssa Gilliaert crowned Miss Grand Belgium 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-07-12|access-date=2022-07-18}}</ref> | 19 | Bruges |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Sabrina Deraneck<ref>{{Cite web |date=13 Agosto 2022 |title=Quien es Sabrina Deraneck: la Miss Grand Venezuela 2022 (+Video) |url=https://gossipvzla.com/quien-es-sabrina-deraneck-la-miss-grand-venezuela-2022-video/?amp |access-date=13 Agosto 2022 |website=Gossipvzla.com |language=es}}</ref> |23 |Mérida |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bolivia|Bulibya]]''' | Alondra Mercado<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/17/que-buena-sorpresa-alondra-mercado-campos-ahora-sera-miss-grand-bolivia-2022/|title=QUE BUENA SORPRESA- Alondra Mercado Campos ahora será Miss Grand Bolivia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | Trinidad |- | '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' | Isabella Menin | 25 | Marília |- | {{flagicon|CUW}} [[Curaçao]] | Kanisha Sluis{{cn}} | 26 | [[Willemstad]] |- | '''{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]''' | Caroline Konde<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/07/llega-un-nuevo-pais-ella-es-caroline-konde-miss-grand-republica-democratica-del-congo-2022/|title=LLEGA UN NUEVO PAÍS- Ella es Caroline Kondé, Miss Grand República Democrática del Congo 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Kinshasa]] |- | '''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' | Lisseth Naranjo<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/25/tras-su-renuncia-lisseth-naranjo-goya-reemplaza-a-emilia-vasquez-larrea-como-la-nueva-miss-grand-ecuador-2022-conoce-los-detalles/|title=TRAS SU RENUNCIA- Lisseth Naranjo Goya reemplaza a Emilia Vásquez Larrea como la nueva Miss Grand Ecuador 2022, conoce los detalles|website=Top Vzla|language=en|date=25 Hulyo 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 24 | Guayaquil |- | '''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' | Noor Mohamed<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-noor-mohamed-miss-grand-el-salvador-2022-c1c2|title=9 Potret Noor Mohamed, Miss Grand El Salvador 2022 yang Memikat Hati|website=IDN Times|language=id|date=2022-06-05|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[San Salvador]] |- | '''{{flagicon|ESP}} [[Espanya]]''' | Hirisley Jimenez<ref>{{Cite web|url=https://www.canarias7.es/revista-c7/hirisley-jimenez-elegida-20220503131628-nt.html|title=Hirisley Jiménez, elegida nueva Miss Grand Spain|website=Canarias 7|language=es|date=2022-05-03|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Caibarién |- | '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' | Emily Rose DeMure<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-United-States-Emily-Rose-DeMure-Colorado-Winner-Crowned-Representative-Result-Details-Miss-Grand-International/55335|title=Emily Rose DeMure crowned Miss Grand United States 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-24|access-date=2022-07-17}}</ref> | 24 | Boulder |- | '''{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]]''' | Zahara-Imani Bossman<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/09/de-manos-de-abena-appiah-fue-coronda-priscilla-bossman-pinkrah-como-miss-grand-ghana-2022/|title=DE MANOS DE ABENA APPIAH- Fue coronda Priscilla Bossman-Pinkrah como Miss Grand Ghana 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-09|access-date=2022-07-17}}</ref> | 20 | [[Accra]] |- | '''{{flagicon|GTM}} [[Guwatemala]]''' | Andrea Radford<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Guatemala-2022-Andrea-Radford-Appointment-Delegate-Representative-Details/54929|title=Andrea Radford appointed Miss Grand Guatemala 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-04-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Lungsod ng Guatemala|Lungsod ng Guwatemala]] |- | '''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' | Kim-Marie Spence<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Jamaica-2022-Kim-Marie-Spence-Winner-Delegate-Miss-Grand-International-2022/55233|title=Kim-Marie Spence crowned Miss Grand Jamaica 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Saint Elizabeth |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Seira Inoue |25 |[[Tokyo]] |- | '''{{flagicon|HND}} [[Honduras]]''' | Saira Cacho<ref>{{Cite web|url=https://www.elpais.hn/2022/07/11/saira-cacho-bella-catracha-miss-grand-honduras-2022/|title=Saira Cacho, la bella catracha que se convirtió en Miss Grand Honduras 2022|website=El Pais|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[Tegucigalpa]] |- | '''{{flagicon|INA}} [[Indonesia|Indonesya]]''' | Andina Julie<ref>{{Cite web|url=https://kabarbanten.pikiran-rakyat.com/hiburan/pr-593372576/profil-dan-biodata-andina-julie-miss-grand-indonesia-2022-lengkap-dengan-zodiak-pendidikan-hingga-profesi|title=Profil dan Biodata Andina Julie Miss Grand Indonesia 2022 Lengkap dengan Zodiak, Pendidikan hingga Profesi|website=Kabar Banten|language=id|date=2022-01-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Muara Enim |- | '''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' | Mildred Rincon<ref>{{Cite web|url=https://www.afrik.com/rachel-arhin-est-miss-intercontinental-canada-2021|title=Rachel Arhin est Miss Intercontinental Canada 2021|website=Afrik.com|language=fr|date=2021-10-08|access-date=2022-07-22}}</ref> | 26 | [[Calgary]] |- | '''{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]''' | Jamilya Jyrgalbekova<ref>{{Cite web|url=https://kabar.kg/news/nazvany-piat-pobeditel-nitc-konkursa-miss-kyrgyzstan-2021/|title=Названы пять победительниц конкурса «Мисс Кыргызстан – 2021»|website=Kabar|language=ky|date=2021-11-22|access-date=2022-07-22}}</ref> | 20 | Chuy |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombya]]''' | Priscilla Londoño<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/06/25/fuerte-rival-priscilla-londono-se-lleva-la-corona-del-miss-grand-colombia-2022/|title=FUERTE RIVAL- Priscilla Londoño se lleva la corona del Miss Grand Colombia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-06-25|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | [[Houston]] |- | '''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]''' | Edona Aliu<ref>{{Cite web|url=https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|title=Kurorezohen dy me te bukurat. Deta Kokomani dhe Roksana Ibrahimi triumfojne ne “Miss Universe Albania & Kosovo 2022”|website=Vizion Plus|language=sq|date=2022-06-11|access-date=2022-07-22|archive-date=2022-06-11|archive-url=https://archive.today/20220611192559/https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|url-status=bot: unknown}}</ref> | 25 | [[Zurich]] |- | '''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]''' | Brenda Muñoz<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfwLnlaLYSb/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand Costa Rica Oficial sa Instagram: Felicidades a Brenda Muñoz por este merecido triunfo|website=Instagram|language=es|date=2022-07-08|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | Guanacaste |- | '''{{flagicon|CUB}} [[Cuba|Kuba]]''' | Daniela Espinosa<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfCA1QKr8rL/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss y Mister Cuba Oficial sa Instagram: ¡Cuba ya tiene a su Reina! Daniela Espinosa es nuestra Miss Grand Cuba 2022 quien nos representará en la 10ma Edición del Miss Grand International en Indonesia|website=Instagram|language=es|date=2022-06-20|access-date=2022-07-19}}</ref> | 26 | Varadero |- | '''{{flagicon|MUS}} [[Mauritius|Mawrisyo]]''' | Yuvna Rinishta<ref>{{Cite web|url=https://mauritiushindinews.com/defimedia/yuvna-rinishta-gookool-miss-model/|title=Yuvna Rinishta Gookool: Miss Model|website=Mauritius News|language=en|date=10 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Grand Port |- | '''{{flagicon|MMR}} [[Myanmar|Miyanmar]]''' | Ei Ei Aung Htunt<ref>{{Cite web|url=https://siamstyle.net/mm-kly-sda-di-rb-taeng-tng-hi-darng-ta-haenng-miss-grand-myanmar-2022.siam|title="มีมี กัลย์สุดา" ได้รับแต่งตั้ง ให้ดำรงตำแหน่ง Miss Grand Myanmar 2022|website=Siam Style|language=th|date=7 Mayo 2022|access-date=19 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | Tak |- | '''{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]''' | Sofia Mayers<ref>{{Cite web|url=https://m.afamily.vn/nhan-sac-ca-tinh-nong-bong-cua-nguoi-dep-toc-xu-vua-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-anh-2022-20220718154858999.chn|title=Nhan sắc cá tính, nóng bỏng của người đẹp tóc xù vừa đăng quang Hoa hậu Hòa bình Anh 2022|website=afamily|language=vi|date=18 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Kent |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]''' | Maycrin Jáenz<ref>{{Cite web|url=https://www.vostv.com.ni/farandula/22372-conozca-a-la-nueva-soberana-de-miss-grand-nicaragu/|title=Conozca a la nueva soberana de Miss Grand Nicaragua 2022|website=VosTV|language=es|date=18 Pebrero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | Granada |- | '''{{flagicon|NLD}} [[Netherlands|Olanda]]''' | Marit Beets<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/marit-beets-wins-miss-grand-netherlands-2022-crown/articleshow/91146905.cms|title=Marit Beets wins Miss Grand Netherlands 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=28 Abril 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Volendam |- | '''{{flagicon|PAK}} [[Pakistan]]''' | Aneesa Sheikh<ref>{{Cite web|url=https://tienphong.vn/nu-nghe-si-truot-bang-nghe-thuat-xinh-dep-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-pakistan-2022-post1446024.tpo|title=Nữ nghệ sĩ trượt băng nghệ thuật xinh đẹp đăng quang Hoa hậu Hòa bình Pakistan 2022|website=Tien Phong|language=vi|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 19 | [[Michigan]] |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]''' | Katheryn Yejas<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-miss-grand-panama-2022-katheryn-yejas-c1c2|title=10 Potret Miss Grand Panama 2022 Katheryn Yejas, Pesonanya Manis!|website=IDN Times|language=id|date=14 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Taboga |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]''' | Agatha Leon<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/agatha-len-wins-miss-grand-paraguay-2022-crown/articleshow/91463509.cms|title=Agatha León wins Miss Grand Paraguay 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=10 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 21 | Ciudad Del Este |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' | Janet Leyva<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Peru-2022-Janet-Leyva-Delegate-Representative-Miss-Grand-International-2022/54840|title=Janet Leyva crowned Miss Grand Perú 2022|website=Angelopedia|language=en|date=24 Marso 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 25 | Callao |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Pilipinas]]''' | Roberta Tamondong<ref>{{Cite web|url=https://mb.com.ph/2022/08/01/in-pictures-the-winners-of-2022-bb-pilipinas-beauty-pageant/|title=Roberta Tamondong – Bb. Pilipinas Grand International 2022|website=[[Manila Bulletin]]|language=en|date=1 Agosto 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 19 | [[San Pablo, Laguna|San Pablo]] |- | {{flagicon|POL}} '''[[Polonya]]''' | Natalia Gryglewska | 24 | Częstochowa |- | '''{{flagicon|PRI}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' | Oxana Rivera<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/6/14/nuestra-belleza-puerto-rico-2022|title=Nuestra Belleza Puerto Rico 2022|website=Global Beauties|language=en|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 27 | Dorado |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' | Jearmanda Ramos<ref>{{Cite web|url=https://worldbeauties.org/miss-grand-international/jearmanda-ramos-miss-grand-dominican-republic-2022/|title=Jearmanda Ramos đại diện Cộng hòa Dominica đến Miss Grand International 2022|website=Worldbeauties.org|language=vi|date=21 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Puerto Plata |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]''' | Mariana Bečková<ref>{{Cite web|url=https://www.pageantcircle.com/2022/05/miss-czech-republic-2022-meet-the-newly-crowned-winners.html?m=1|title=Miss Czech Republic 2022: Meet the newly crowned winners|website=Pageant Circle|language=en|date=8 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | [[Prague]] |- | {{flagicon|SIN}} '''[[Singapore|Singapura]]''' | Emil Biany | 24 | [[Honolulu]] |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' | Engfa Waraha<ref>{{Cite web|url=https://thestandard.co/miss-grand-thailand-2022-3/|title=อิงฟ้า วราหะ คว้ามงทอง ครองตำแหน่ง Miss Grand Thailand 2022|website=The Standard|language=th|date=2022-05-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Bangkok]] |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' | LuJuan Mzyk<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cf32mcsKCtn/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand South Africa sa Instagram: Good morning South Africa!! It is with great pleasure to announce our Miss Grand South Africa 2022, @lujuanmzyk|website=Instagram|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-19}}</ref> | 22 | [[Pretoria]] |- | '''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' | Karina Perez Gres<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/05/29/nuestra-maxima-se-llevo-la-corona-karina-perez-gres-se-convierte-en-miss-grand-chile-2022-conocela/|title=NUESTRA MÁXIMA SE LLEVÓ LA CORONA- Karina Pérez Gres se convierte en Miss Grand Chile 2022 ¡CONÓCELA!|website=Top Vzla|language=es|date=29 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 24 | [[Santiago, Tsile|Santiago]] |- | {{flagicon|CHN}} '''[[Tsina]]''' | Shirley Yu | | [[Vancouver]] |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]''' | Derya Koc<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Turkey-2022-Winner-Deria-Koc-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55400|title=Deria Koc is Miss Grand Türkiye 2022|website=Angelopedia|language=en|date=11 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 28 | Schwabach |- |'''{{flag|Uganda}}'''||Oliver Nakakande||27||Bombo |} == Mga paparating na kompetisyong pambansa == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Petsa |- | '''{{flagicon|SIN}} [[Singapore|Singapura]]''' | 9 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' | 20 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DNK|size=23px}} [[Dinamarka]]''' | 28 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' | 3 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' | 18 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' | 25 Setyembre 2022 |} == Mga Tala == === Bagong Sali === *{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]] *{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]] === Bumalik === Huling sumabak noong 2014: *{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]] Huling sumabak noong 2016: *{{flagicon|SIN}} [[Singapore|Singapur]] *{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkiya]] Huling sumabak noong 2018: *{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]] Huling sumabak noong 2020: *{{flagicon|ALB}} [[Albanya]] *{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]] *{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]] == Mga Sanggunian == {{reflist}} [[Kategorya: Miss Grand International]] 0pbjo5kyg65xst06jcxyvjmr4f9x3hr 1963817 1963816 2022-08-18T03:44:31Z Elysant 118076 /* Mga Kalahok */ wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | name = Miss Grand International 2022 | image = | image size = | image alt = | caption = | date = | presenters = Matthew Deane | entertainment = | theme = | venue = [[:en:Sentul International Convention Center|Sentul International Convention Center]], [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] | broadcaster = {{hlist|[[YouTube|Youtube Grand TV]]|[[Facebook|Facebook Live]]}} | director = | producer = | owner = | sponsor = | entrants = | placements = | debuts = {{Hlist|[[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]| [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]}} | withdrawals = [[Hilagang Irlanda]] | returns = {{Hlist|[[Albanya]]|[[Côte d'Ivoire|Baybaying Garing]]|[[Ghana|Gana]]|[[Jamaica|Hamayka]]|[[Kosovo|Kosobo]]|[[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]|[[Singapore|Singapur]]|[[Turkey|Turkiya]]|[[Uganda]]}} | winner = | represented = | congeniality = | personality = | best national costume = | best state costume = | photogenic = | miss internet = | award1 label = | award1 = | award2 label = | award2 = | opening trailer = | before = 2021 | next = 2023 }}Ang '''Miss Grand International 2022''' ay ang ika-10 edisyon ng [[Miss Grand International]] pageant. Ito ay gaganapin sa [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] sa Oktubre 25, 2022. Si Nguyen Thuc Thuy Tien ng [[Vietnam|Biyetnam]] ang magpuputong sa kanyang kahalili sa pagtatapos ng kaganapan.<ref>{{Cite web|url=https://www.jakartadaily.id/hospitality/pr-1622074369/indonesia-to-host-miss-grand-international-2022|title=Indonesia to Host Miss Grand International 2022|website=Jakarta Daily|language=en|date=2021-12-08|access-date=2022-07-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/sicc-sentul-jadi-venue-malam-final-miss-grand-international-2022-c1c2-1|title=SICC Sentul Jadi Venue Malam Final Miss Grand International 2022|website=IDN Times|language=id|date=2022-05-28|access-date=2022-07-18}}</ref> == Mga Kalahok == Sa kasalukuyan, mayroon ng 44 na kalahok ang kumpirmado: {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kandidata ! Edad ! Bayan/Tirahan |- | '''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]''' | Amber Sidney<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/7/17/miss-grand-australia-2022|title=Miss Grand Australia 2022|website=Global Beauties|language=en|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Melbourne]] |- | '''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]''' | Alyssa Gilliaert<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Belgium-2022-Winner-Alyssa-Gilliaert-Finals-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55406|title=Alyssa Gilliaert crowned Miss Grand Belgium 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-07-12|access-date=2022-07-18}}</ref> | 19 | Bruges |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Sabrina Deraneck<ref>{{Cite web |date=13 Agosto 2022 |title=Quien es Sabrina Deraneck: la Miss Grand Venezuela 2022 (+Video) |url=https://gossipvzla.com/quien-es-sabrina-deraneck-la-miss-grand-venezuela-2022-video/?amp |access-date=13 Agosto 2022 |website=Gossipvzla.com |language=es}}</ref> |23 |Mérida |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bolivia|Bulibya]]''' | Alondra Mercado<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/17/que-buena-sorpresa-alondra-mercado-campos-ahora-sera-miss-grand-bolivia-2022/|title=QUE BUENA SORPRESA- Alondra Mercado Campos ahora será Miss Grand Bolivia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | Trinidad |- | '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' | Isabella Menin | 25 | Marília |- | {{flagicon|CUW}} '''[[Curaçao]]''' | Kanisha Sluis{{cn}} | 26 | Willemstad |- | '''{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]''' | Caroline Konde<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/07/llega-un-nuevo-pais-ella-es-caroline-konde-miss-grand-republica-democratica-del-congo-2022/|title=LLEGA UN NUEVO PAÍS- Ella es Caroline Kondé, Miss Grand República Democrática del Congo 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Kinshasa]] |- | '''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' | Lisseth Naranjo<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/25/tras-su-renuncia-lisseth-naranjo-goya-reemplaza-a-emilia-vasquez-larrea-como-la-nueva-miss-grand-ecuador-2022-conoce-los-detalles/|title=TRAS SU RENUNCIA- Lisseth Naranjo Goya reemplaza a Emilia Vásquez Larrea como la nueva Miss Grand Ecuador 2022, conoce los detalles|website=Top Vzla|language=en|date=25 Hulyo 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 24 | Guayaquil |- | '''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' | Noor Mohamed<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-noor-mohamed-miss-grand-el-salvador-2022-c1c2|title=9 Potret Noor Mohamed, Miss Grand El Salvador 2022 yang Memikat Hati|website=IDN Times|language=id|date=2022-06-05|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[San Salvador]] |- | '''{{flagicon|ESP}} [[Espanya]]''' | Hirisley Jimenez<ref>{{Cite web|url=https://www.canarias7.es/revista-c7/hirisley-jimenez-elegida-20220503131628-nt.html|title=Hirisley Jiménez, elegida nueva Miss Grand Spain|website=Canarias 7|language=es|date=2022-05-03|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Caibarién |- | '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' | Emily Rose DeMure<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-United-States-Emily-Rose-DeMure-Colorado-Winner-Crowned-Representative-Result-Details-Miss-Grand-International/55335|title=Emily Rose DeMure crowned Miss Grand United States 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-24|access-date=2022-07-17}}</ref> | 24 | Boulder |- | '''{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]]''' | Zahara-Imani Bossman<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/09/de-manos-de-abena-appiah-fue-coronda-priscilla-bossman-pinkrah-como-miss-grand-ghana-2022/|title=DE MANOS DE ABENA APPIAH- Fue coronda Priscilla Bossman-Pinkrah como Miss Grand Ghana 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-09|access-date=2022-07-17}}</ref> | 20 | [[Accra]] |- | '''{{flagicon|GTM}} [[Guwatemala]]''' | Andrea Radford<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Guatemala-2022-Andrea-Radford-Appointment-Delegate-Representative-Details/54929|title=Andrea Radford appointed Miss Grand Guatemala 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-04-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Lungsod ng Guatemala|Lungsod ng Guwatemala]] |- | '''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' | Kim-Marie Spence<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Jamaica-2022-Kim-Marie-Spence-Winner-Delegate-Miss-Grand-International-2022/55233|title=Kim-Marie Spence crowned Miss Grand Jamaica 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Saint Elizabeth |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Seira Inoue |25 |[[Tokyo]] |- | '''{{flagicon|HND}} [[Honduras]]''' | Saira Cacho<ref>{{Cite web|url=https://www.elpais.hn/2022/07/11/saira-cacho-bella-catracha-miss-grand-honduras-2022/|title=Saira Cacho, la bella catracha que se convirtió en Miss Grand Honduras 2022|website=El Pais|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[Tegucigalpa]] |- | '''{{flagicon|INA}} [[Indonesia|Indonesya]]''' | Andina Julie<ref>{{Cite web|url=https://kabarbanten.pikiran-rakyat.com/hiburan/pr-593372576/profil-dan-biodata-andina-julie-miss-grand-indonesia-2022-lengkap-dengan-zodiak-pendidikan-hingga-profesi|title=Profil dan Biodata Andina Julie Miss Grand Indonesia 2022 Lengkap dengan Zodiak, Pendidikan hingga Profesi|website=Kabar Banten|language=id|date=2022-01-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Muara Enim |- | '''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' | Mildred Rincon<ref>{{Cite web|url=https://www.afrik.com/rachel-arhin-est-miss-intercontinental-canada-2021|title=Rachel Arhin est Miss Intercontinental Canada 2021|website=Afrik.com|language=fr|date=2021-10-08|access-date=2022-07-22}}</ref> | 26 | [[Calgary]] |- | '''{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]''' | Jamilya Jyrgalbekova<ref>{{Cite web|url=https://kabar.kg/news/nazvany-piat-pobeditel-nitc-konkursa-miss-kyrgyzstan-2021/|title=Названы пять победительниц конкурса «Мисс Кыргызстан – 2021»|website=Kabar|language=ky|date=2021-11-22|access-date=2022-07-22}}</ref> | 20 | Chuy |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombya]]''' | Priscilla Londoño<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/06/25/fuerte-rival-priscilla-londono-se-lleva-la-corona-del-miss-grand-colombia-2022/|title=FUERTE RIVAL- Priscilla Londoño se lleva la corona del Miss Grand Colombia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-06-25|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | [[Houston]] |- | '''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]''' | Edona Aliu<ref>{{Cite web|url=https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|title=Kurorezohen dy me te bukurat. Deta Kokomani dhe Roksana Ibrahimi triumfojne ne “Miss Universe Albania & Kosovo 2022”|website=Vizion Plus|language=sq|date=2022-06-11|access-date=2022-07-22|archive-date=2022-06-11|archive-url=https://archive.today/20220611192559/https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|url-status=bot: unknown}}</ref> | 25 | [[Zurich]] |- | '''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]''' | Brenda Muñoz<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfwLnlaLYSb/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand Costa Rica Oficial sa Instagram: Felicidades a Brenda Muñoz por este merecido triunfo|website=Instagram|language=es|date=2022-07-08|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | Guanacaste |- | '''{{flagicon|CUB}} [[Cuba|Kuba]]''' | Daniela Espinosa<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfCA1QKr8rL/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss y Mister Cuba Oficial sa Instagram: ¡Cuba ya tiene a su Reina! Daniela Espinosa es nuestra Miss Grand Cuba 2022 quien nos representará en la 10ma Edición del Miss Grand International en Indonesia|website=Instagram|language=es|date=2022-06-20|access-date=2022-07-19}}</ref> | 26 | Varadero |- | '''{{flagicon|MUS}} [[Mauritius|Mawrisyo]]''' | Yuvna Rinishta<ref>{{Cite web|url=https://mauritiushindinews.com/defimedia/yuvna-rinishta-gookool-miss-model/|title=Yuvna Rinishta Gookool: Miss Model|website=Mauritius News|language=en|date=10 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Grand Port |- | '''{{flagicon|MMR}} [[Myanmar|Miyanmar]]''' | Ei Ei Aung Htunt<ref>{{Cite web|url=https://siamstyle.net/mm-kly-sda-di-rb-taeng-tng-hi-darng-ta-haenng-miss-grand-myanmar-2022.siam|title="มีมี กัลย์สุดา" ได้รับแต่งตั้ง ให้ดำรงตำแหน่ง Miss Grand Myanmar 2022|website=Siam Style|language=th|date=7 Mayo 2022|access-date=19 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | Tak |- | '''{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]''' | Sofia Mayers<ref>{{Cite web|url=https://m.afamily.vn/nhan-sac-ca-tinh-nong-bong-cua-nguoi-dep-toc-xu-vua-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-anh-2022-20220718154858999.chn|title=Nhan sắc cá tính, nóng bỏng của người đẹp tóc xù vừa đăng quang Hoa hậu Hòa bình Anh 2022|website=afamily|language=vi|date=18 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Kent |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]''' | Maycrin Jáenz<ref>{{Cite web|url=https://www.vostv.com.ni/farandula/22372-conozca-a-la-nueva-soberana-de-miss-grand-nicaragu/|title=Conozca a la nueva soberana de Miss Grand Nicaragua 2022|website=VosTV|language=es|date=18 Pebrero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | Granada |- | '''{{flagicon|NLD}} [[Netherlands|Olanda]]''' | Marit Beets<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/marit-beets-wins-miss-grand-netherlands-2022-crown/articleshow/91146905.cms|title=Marit Beets wins Miss Grand Netherlands 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=28 Abril 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Volendam |- | '''{{flagicon|PAK}} [[Pakistan]]''' | Aneesa Sheikh<ref>{{Cite web|url=https://tienphong.vn/nu-nghe-si-truot-bang-nghe-thuat-xinh-dep-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-pakistan-2022-post1446024.tpo|title=Nữ nghệ sĩ trượt băng nghệ thuật xinh đẹp đăng quang Hoa hậu Hòa bình Pakistan 2022|website=Tien Phong|language=vi|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 19 | [[Michigan]] |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]''' | Katheryn Yejas<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-miss-grand-panama-2022-katheryn-yejas-c1c2|title=10 Potret Miss Grand Panama 2022 Katheryn Yejas, Pesonanya Manis!|website=IDN Times|language=id|date=14 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Taboga |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]''' | Agatha Leon<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/agatha-len-wins-miss-grand-paraguay-2022-crown/articleshow/91463509.cms|title=Agatha León wins Miss Grand Paraguay 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=10 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 21 | Ciudad Del Este |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' | Janet Leyva<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Peru-2022-Janet-Leyva-Delegate-Representative-Miss-Grand-International-2022/54840|title=Janet Leyva crowned Miss Grand Perú 2022|website=Angelopedia|language=en|date=24 Marso 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 25 | Callao |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Pilipinas]]''' | Roberta Tamondong<ref>{{Cite web|url=https://mb.com.ph/2022/08/01/in-pictures-the-winners-of-2022-bb-pilipinas-beauty-pageant/|title=Roberta Tamondong – Bb. Pilipinas Grand International 2022|website=[[Manila Bulletin]]|language=en|date=1 Agosto 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 19 | [[San Pablo, Laguna|San Pablo]] |- | {{flagicon|POL}} '''[[Polonya]]''' | Natalia Gryglewska | 24 | Częstochowa |- | '''{{flagicon|PRI}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' | Oxana Rivera<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/6/14/nuestra-belleza-puerto-rico-2022|title=Nuestra Belleza Puerto Rico 2022|website=Global Beauties|language=en|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 27 | Dorado |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' | Jearmanda Ramos<ref>{{Cite web|url=https://worldbeauties.org/miss-grand-international/jearmanda-ramos-miss-grand-dominican-republic-2022/|title=Jearmanda Ramos đại diện Cộng hòa Dominica đến Miss Grand International 2022|website=Worldbeauties.org|language=vi|date=21 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Puerto Plata |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]''' | Mariana Bečková<ref>{{Cite web|url=https://www.pageantcircle.com/2022/05/miss-czech-republic-2022-meet-the-newly-crowned-winners.html?m=1|title=Miss Czech Republic 2022: Meet the newly crowned winners|website=Pageant Circle|language=en|date=8 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | [[Prague]] |- | {{flagicon|SIN}} '''[[Singapore|Singapura]]''' | Emil Biany | 24 | [[Honolulu]] |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' | Engfa Waraha<ref>{{Cite web|url=https://thestandard.co/miss-grand-thailand-2022-3/|title=อิงฟ้า วราหะ คว้ามงทอง ครองตำแหน่ง Miss Grand Thailand 2022|website=The Standard|language=th|date=2022-05-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Bangkok]] |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' | LuJuan Mzyk<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cf32mcsKCtn/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand South Africa sa Instagram: Good morning South Africa!! It is with great pleasure to announce our Miss Grand South Africa 2022, @lujuanmzyk|website=Instagram|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-19}}</ref> | 22 | [[Pretoria]] |- | '''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' | Karina Perez Gres<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/05/29/nuestra-maxima-se-llevo-la-corona-karina-perez-gres-se-convierte-en-miss-grand-chile-2022-conocela/|title=NUESTRA MÁXIMA SE LLEVÓ LA CORONA- Karina Pérez Gres se convierte en Miss Grand Chile 2022 ¡CONÓCELA!|website=Top Vzla|language=es|date=29 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 24 | [[Santiago, Tsile|Santiago]] |- | {{flagicon|CHN}} '''[[Tsina]]''' | Shirley Yu | | [[Vancouver]] |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]''' | Derya Koc<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Turkey-2022-Winner-Deria-Koc-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55400|title=Deria Koc is Miss Grand Türkiye 2022|website=Angelopedia|language=en|date=11 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 28 | Schwabach |- |'''{{flag|Uganda}}'''||Oliver Nakakande||27||Bombo |} == Mga paparating na kompetisyong pambansa == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Petsa |- | '''{{flagicon|SIN}} [[Singapore|Singapura]]''' | 9 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' | 20 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DNK|size=23px}} [[Dinamarka]]''' | 28 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' | 3 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' | 18 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' | 25 Setyembre 2022 |} == Mga Tala == === Bagong Sali === *{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]] *{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]] === Bumalik === Huling sumabak noong 2014: *{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]] Huling sumabak noong 2016: *{{flagicon|SIN}} [[Singapore|Singapur]] *{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkiya]] Huling sumabak noong 2018: *{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]] Huling sumabak noong 2020: *{{flagicon|ALB}} [[Albanya]] *{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]] *{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]] == Mga Sanggunian == {{reflist}} [[Kategorya: Miss Grand International]] 3q8kgclcfrhnl3td5daboxkrlxny97f 1963818 1963817 2022-08-18T03:44:59Z Elysant 118076 /* Mga paparating na kompetisyong pambansa */ wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | name = Miss Grand International 2022 | image = | image size = | image alt = | caption = | date = | presenters = Matthew Deane | entertainment = | theme = | venue = [[:en:Sentul International Convention Center|Sentul International Convention Center]], [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] | broadcaster = {{hlist|[[YouTube|Youtube Grand TV]]|[[Facebook|Facebook Live]]}} | director = | producer = | owner = | sponsor = | entrants = | placements = | debuts = {{Hlist|[[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]| [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]}} | withdrawals = [[Hilagang Irlanda]] | returns = {{Hlist|[[Albanya]]|[[Côte d'Ivoire|Baybaying Garing]]|[[Ghana|Gana]]|[[Jamaica|Hamayka]]|[[Kosovo|Kosobo]]|[[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]|[[Singapore|Singapur]]|[[Turkey|Turkiya]]|[[Uganda]]}} | winner = | represented = | congeniality = | personality = | best national costume = | best state costume = | photogenic = | miss internet = | award1 label = | award1 = | award2 label = | award2 = | opening trailer = | before = 2021 | next = 2023 }}Ang '''Miss Grand International 2022''' ay ang ika-10 edisyon ng [[Miss Grand International]] pageant. Ito ay gaganapin sa [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] sa Oktubre 25, 2022. Si Nguyen Thuc Thuy Tien ng [[Vietnam|Biyetnam]] ang magpuputong sa kanyang kahalili sa pagtatapos ng kaganapan.<ref>{{Cite web|url=https://www.jakartadaily.id/hospitality/pr-1622074369/indonesia-to-host-miss-grand-international-2022|title=Indonesia to Host Miss Grand International 2022|website=Jakarta Daily|language=en|date=2021-12-08|access-date=2022-07-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/sicc-sentul-jadi-venue-malam-final-miss-grand-international-2022-c1c2-1|title=SICC Sentul Jadi Venue Malam Final Miss Grand International 2022|website=IDN Times|language=id|date=2022-05-28|access-date=2022-07-18}}</ref> == Mga Kalahok == Sa kasalukuyan, mayroon ng 44 na kalahok ang kumpirmado: {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kandidata ! Edad ! Bayan/Tirahan |- | '''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]''' | Amber Sidney<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/7/17/miss-grand-australia-2022|title=Miss Grand Australia 2022|website=Global Beauties|language=en|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Melbourne]] |- | '''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]''' | Alyssa Gilliaert<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Belgium-2022-Winner-Alyssa-Gilliaert-Finals-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55406|title=Alyssa Gilliaert crowned Miss Grand Belgium 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-07-12|access-date=2022-07-18}}</ref> | 19 | Bruges |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Sabrina Deraneck<ref>{{Cite web |date=13 Agosto 2022 |title=Quien es Sabrina Deraneck: la Miss Grand Venezuela 2022 (+Video) |url=https://gossipvzla.com/quien-es-sabrina-deraneck-la-miss-grand-venezuela-2022-video/?amp |access-date=13 Agosto 2022 |website=Gossipvzla.com |language=es}}</ref> |23 |Mérida |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bolivia|Bulibya]]''' | Alondra Mercado<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/17/que-buena-sorpresa-alondra-mercado-campos-ahora-sera-miss-grand-bolivia-2022/|title=QUE BUENA SORPRESA- Alondra Mercado Campos ahora será Miss Grand Bolivia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | Trinidad |- | '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' | Isabella Menin | 25 | Marília |- | {{flagicon|CUW}} '''[[Curaçao]]''' | Kanisha Sluis{{cn}} | 26 | Willemstad |- | '''{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]''' | Caroline Konde<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/07/llega-un-nuevo-pais-ella-es-caroline-konde-miss-grand-republica-democratica-del-congo-2022/|title=LLEGA UN NUEVO PAÍS- Ella es Caroline Kondé, Miss Grand República Democrática del Congo 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Kinshasa]] |- | '''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' | Lisseth Naranjo<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/25/tras-su-renuncia-lisseth-naranjo-goya-reemplaza-a-emilia-vasquez-larrea-como-la-nueva-miss-grand-ecuador-2022-conoce-los-detalles/|title=TRAS SU RENUNCIA- Lisseth Naranjo Goya reemplaza a Emilia Vásquez Larrea como la nueva Miss Grand Ecuador 2022, conoce los detalles|website=Top Vzla|language=en|date=25 Hulyo 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 24 | Guayaquil |- | '''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' | Noor Mohamed<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-noor-mohamed-miss-grand-el-salvador-2022-c1c2|title=9 Potret Noor Mohamed, Miss Grand El Salvador 2022 yang Memikat Hati|website=IDN Times|language=id|date=2022-06-05|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[San Salvador]] |- | '''{{flagicon|ESP}} [[Espanya]]''' | Hirisley Jimenez<ref>{{Cite web|url=https://www.canarias7.es/revista-c7/hirisley-jimenez-elegida-20220503131628-nt.html|title=Hirisley Jiménez, elegida nueva Miss Grand Spain|website=Canarias 7|language=es|date=2022-05-03|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Caibarién |- | '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' | Emily Rose DeMure<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-United-States-Emily-Rose-DeMure-Colorado-Winner-Crowned-Representative-Result-Details-Miss-Grand-International/55335|title=Emily Rose DeMure crowned Miss Grand United States 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-24|access-date=2022-07-17}}</ref> | 24 | Boulder |- | '''{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]]''' | Zahara-Imani Bossman<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/09/de-manos-de-abena-appiah-fue-coronda-priscilla-bossman-pinkrah-como-miss-grand-ghana-2022/|title=DE MANOS DE ABENA APPIAH- Fue coronda Priscilla Bossman-Pinkrah como Miss Grand Ghana 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-09|access-date=2022-07-17}}</ref> | 20 | [[Accra]] |- | '''{{flagicon|GTM}} [[Guwatemala]]''' | Andrea Radford<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Guatemala-2022-Andrea-Radford-Appointment-Delegate-Representative-Details/54929|title=Andrea Radford appointed Miss Grand Guatemala 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-04-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Lungsod ng Guatemala|Lungsod ng Guwatemala]] |- | '''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' | Kim-Marie Spence<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Jamaica-2022-Kim-Marie-Spence-Winner-Delegate-Miss-Grand-International-2022/55233|title=Kim-Marie Spence crowned Miss Grand Jamaica 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Saint Elizabeth |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Seira Inoue |25 |[[Tokyo]] |- | '''{{flagicon|HND}} [[Honduras]]''' | Saira Cacho<ref>{{Cite web|url=https://www.elpais.hn/2022/07/11/saira-cacho-bella-catracha-miss-grand-honduras-2022/|title=Saira Cacho, la bella catracha que se convirtió en Miss Grand Honduras 2022|website=El Pais|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[Tegucigalpa]] |- | '''{{flagicon|INA}} [[Indonesia|Indonesya]]''' | Andina Julie<ref>{{Cite web|url=https://kabarbanten.pikiran-rakyat.com/hiburan/pr-593372576/profil-dan-biodata-andina-julie-miss-grand-indonesia-2022-lengkap-dengan-zodiak-pendidikan-hingga-profesi|title=Profil dan Biodata Andina Julie Miss Grand Indonesia 2022 Lengkap dengan Zodiak, Pendidikan hingga Profesi|website=Kabar Banten|language=id|date=2022-01-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Muara Enim |- | '''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' | Mildred Rincon<ref>{{Cite web|url=https://www.afrik.com/rachel-arhin-est-miss-intercontinental-canada-2021|title=Rachel Arhin est Miss Intercontinental Canada 2021|website=Afrik.com|language=fr|date=2021-10-08|access-date=2022-07-22}}</ref> | 26 | [[Calgary]] |- | '''{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]''' | Jamilya Jyrgalbekova<ref>{{Cite web|url=https://kabar.kg/news/nazvany-piat-pobeditel-nitc-konkursa-miss-kyrgyzstan-2021/|title=Названы пять победительниц конкурса «Мисс Кыргызстан – 2021»|website=Kabar|language=ky|date=2021-11-22|access-date=2022-07-22}}</ref> | 20 | Chuy |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombya]]''' | Priscilla Londoño<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/06/25/fuerte-rival-priscilla-londono-se-lleva-la-corona-del-miss-grand-colombia-2022/|title=FUERTE RIVAL- Priscilla Londoño se lleva la corona del Miss Grand Colombia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-06-25|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | [[Houston]] |- | '''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]''' | Edona Aliu<ref>{{Cite web|url=https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|title=Kurorezohen dy me te bukurat. Deta Kokomani dhe Roksana Ibrahimi triumfojne ne “Miss Universe Albania & Kosovo 2022”|website=Vizion Plus|language=sq|date=2022-06-11|access-date=2022-07-22|archive-date=2022-06-11|archive-url=https://archive.today/20220611192559/https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|url-status=bot: unknown}}</ref> | 25 | [[Zurich]] |- | '''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]''' | Brenda Muñoz<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfwLnlaLYSb/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand Costa Rica Oficial sa Instagram: Felicidades a Brenda Muñoz por este merecido triunfo|website=Instagram|language=es|date=2022-07-08|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | Guanacaste |- | '''{{flagicon|CUB}} [[Cuba|Kuba]]''' | Daniela Espinosa<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfCA1QKr8rL/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss y Mister Cuba Oficial sa Instagram: ¡Cuba ya tiene a su Reina! Daniela Espinosa es nuestra Miss Grand Cuba 2022 quien nos representará en la 10ma Edición del Miss Grand International en Indonesia|website=Instagram|language=es|date=2022-06-20|access-date=2022-07-19}}</ref> | 26 | Varadero |- | '''{{flagicon|MUS}} [[Mauritius|Mawrisyo]]''' | Yuvna Rinishta<ref>{{Cite web|url=https://mauritiushindinews.com/defimedia/yuvna-rinishta-gookool-miss-model/|title=Yuvna Rinishta Gookool: Miss Model|website=Mauritius News|language=en|date=10 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Grand Port |- | '''{{flagicon|MMR}} [[Myanmar|Miyanmar]]''' | Ei Ei Aung Htunt<ref>{{Cite web|url=https://siamstyle.net/mm-kly-sda-di-rb-taeng-tng-hi-darng-ta-haenng-miss-grand-myanmar-2022.siam|title="มีมี กัลย์สุดา" ได้รับแต่งตั้ง ให้ดำรงตำแหน่ง Miss Grand Myanmar 2022|website=Siam Style|language=th|date=7 Mayo 2022|access-date=19 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | Tak |- | '''{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]''' | Sofia Mayers<ref>{{Cite web|url=https://m.afamily.vn/nhan-sac-ca-tinh-nong-bong-cua-nguoi-dep-toc-xu-vua-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-anh-2022-20220718154858999.chn|title=Nhan sắc cá tính, nóng bỏng của người đẹp tóc xù vừa đăng quang Hoa hậu Hòa bình Anh 2022|website=afamily|language=vi|date=18 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Kent |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]''' | Maycrin Jáenz<ref>{{Cite web|url=https://www.vostv.com.ni/farandula/22372-conozca-a-la-nueva-soberana-de-miss-grand-nicaragu/|title=Conozca a la nueva soberana de Miss Grand Nicaragua 2022|website=VosTV|language=es|date=18 Pebrero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | Granada |- | '''{{flagicon|NLD}} [[Netherlands|Olanda]]''' | Marit Beets<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/marit-beets-wins-miss-grand-netherlands-2022-crown/articleshow/91146905.cms|title=Marit Beets wins Miss Grand Netherlands 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=28 Abril 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Volendam |- | '''{{flagicon|PAK}} [[Pakistan]]''' | Aneesa Sheikh<ref>{{Cite web|url=https://tienphong.vn/nu-nghe-si-truot-bang-nghe-thuat-xinh-dep-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-pakistan-2022-post1446024.tpo|title=Nữ nghệ sĩ trượt băng nghệ thuật xinh đẹp đăng quang Hoa hậu Hòa bình Pakistan 2022|website=Tien Phong|language=vi|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 19 | [[Michigan]] |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]''' | Katheryn Yejas<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-miss-grand-panama-2022-katheryn-yejas-c1c2|title=10 Potret Miss Grand Panama 2022 Katheryn Yejas, Pesonanya Manis!|website=IDN Times|language=id|date=14 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Taboga |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]''' | Agatha Leon<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/agatha-len-wins-miss-grand-paraguay-2022-crown/articleshow/91463509.cms|title=Agatha León wins Miss Grand Paraguay 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=10 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 21 | Ciudad Del Este |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' | Janet Leyva<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Peru-2022-Janet-Leyva-Delegate-Representative-Miss-Grand-International-2022/54840|title=Janet Leyva crowned Miss Grand Perú 2022|website=Angelopedia|language=en|date=24 Marso 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 25 | Callao |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Pilipinas]]''' | Roberta Tamondong<ref>{{Cite web|url=https://mb.com.ph/2022/08/01/in-pictures-the-winners-of-2022-bb-pilipinas-beauty-pageant/|title=Roberta Tamondong – Bb. Pilipinas Grand International 2022|website=[[Manila Bulletin]]|language=en|date=1 Agosto 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 19 | [[San Pablo, Laguna|San Pablo]] |- | {{flagicon|POL}} '''[[Polonya]]''' | Natalia Gryglewska | 24 | Częstochowa |- | '''{{flagicon|PRI}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' | Oxana Rivera<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/6/14/nuestra-belleza-puerto-rico-2022|title=Nuestra Belleza Puerto Rico 2022|website=Global Beauties|language=en|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 27 | Dorado |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' | Jearmanda Ramos<ref>{{Cite web|url=https://worldbeauties.org/miss-grand-international/jearmanda-ramos-miss-grand-dominican-republic-2022/|title=Jearmanda Ramos đại diện Cộng hòa Dominica đến Miss Grand International 2022|website=Worldbeauties.org|language=vi|date=21 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Puerto Plata |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]''' | Mariana Bečková<ref>{{Cite web|url=https://www.pageantcircle.com/2022/05/miss-czech-republic-2022-meet-the-newly-crowned-winners.html?m=1|title=Miss Czech Republic 2022: Meet the newly crowned winners|website=Pageant Circle|language=en|date=8 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | [[Prague]] |- | {{flagicon|SIN}} '''[[Singapore|Singapura]]''' | Emil Biany | 24 | [[Honolulu]] |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' | Engfa Waraha<ref>{{Cite web|url=https://thestandard.co/miss-grand-thailand-2022-3/|title=อิงฟ้า วราหะ คว้ามงทอง ครองตำแหน่ง Miss Grand Thailand 2022|website=The Standard|language=th|date=2022-05-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Bangkok]] |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' | LuJuan Mzyk<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cf32mcsKCtn/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand South Africa sa Instagram: Good morning South Africa!! It is with great pleasure to announce our Miss Grand South Africa 2022, @lujuanmzyk|website=Instagram|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-19}}</ref> | 22 | [[Pretoria]] |- | '''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' | Karina Perez Gres<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/05/29/nuestra-maxima-se-llevo-la-corona-karina-perez-gres-se-convierte-en-miss-grand-chile-2022-conocela/|title=NUESTRA MÁXIMA SE LLEVÓ LA CORONA- Karina Pérez Gres se convierte en Miss Grand Chile 2022 ¡CONÓCELA!|website=Top Vzla|language=es|date=29 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 24 | [[Santiago, Tsile|Santiago]] |- | {{flagicon|CHN}} '''[[Tsina]]''' | Shirley Yu | | [[Vancouver]] |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]''' | Derya Koc<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Turkey-2022-Winner-Deria-Koc-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55400|title=Deria Koc is Miss Grand Türkiye 2022|website=Angelopedia|language=en|date=11 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 28 | Schwabach |- |'''{{flag|Uganda}}'''||Oliver Nakakande||27||Bombo |} == Mga paparating na kompetisyong pambansa == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Petsa |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' | 20 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DNK|size=23px}} [[Dinamarka]]''' | 28 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' | 3 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' | 18 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' | 25 Setyembre 2022 |} == Mga Tala == === Bagong Sali === *{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]] *{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]] === Bumalik === Huling sumabak noong 2014: *{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]] Huling sumabak noong 2016: *{{flagicon|SIN}} [[Singapore|Singapur]] *{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkiya]] Huling sumabak noong 2018: *{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]] Huling sumabak noong 2020: *{{flagicon|ALB}} [[Albanya]] *{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]] *{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]] == Mga Sanggunian == {{reflist}} [[Kategorya: Miss Grand International]] ifbz7i3inoe8w3nb1nf7qesbfkomcfo 1963819 1963818 2022-08-18T03:53:11Z Elysant 118076 /* Mga paparating na kompetisyong pambansa */ wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | name = Miss Grand International 2022 | image = | image size = | image alt = | caption = | date = | presenters = Matthew Deane | entertainment = | theme = | venue = [[:en:Sentul International Convention Center|Sentul International Convention Center]], [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] | broadcaster = {{hlist|[[YouTube|Youtube Grand TV]]|[[Facebook|Facebook Live]]}} | director = | producer = | owner = | sponsor = | entrants = | placements = | debuts = {{Hlist|[[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]| [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]}} | withdrawals = [[Hilagang Irlanda]] | returns = {{Hlist|[[Albanya]]|[[Côte d'Ivoire|Baybaying Garing]]|[[Ghana|Gana]]|[[Jamaica|Hamayka]]|[[Kosovo|Kosobo]]|[[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]|[[Singapore|Singapur]]|[[Turkey|Turkiya]]|[[Uganda]]}} | winner = | represented = | congeniality = | personality = | best national costume = | best state costume = | photogenic = | miss internet = | award1 label = | award1 = | award2 label = | award2 = | opening trailer = | before = 2021 | next = 2023 }}Ang '''Miss Grand International 2022''' ay ang ika-10 edisyon ng [[Miss Grand International]] pageant. Ito ay gaganapin sa [[Kanlurang Java]], [[Indonesia|Indonesya]] sa Oktubre 25, 2022. Si Nguyen Thuc Thuy Tien ng [[Vietnam|Biyetnam]] ang magpuputong sa kanyang kahalili sa pagtatapos ng kaganapan.<ref>{{Cite web|url=https://www.jakartadaily.id/hospitality/pr-1622074369/indonesia-to-host-miss-grand-international-2022|title=Indonesia to Host Miss Grand International 2022|website=Jakarta Daily|language=en|date=2021-12-08|access-date=2022-07-17}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/sicc-sentul-jadi-venue-malam-final-miss-grand-international-2022-c1c2-1|title=SICC Sentul Jadi Venue Malam Final Miss Grand International 2022|website=IDN Times|language=id|date=2022-05-28|access-date=2022-07-18}}</ref> == Mga Kalahok == Sa kasalukuyan, mayroon ng 44 na kalahok ang kumpirmado: {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kandidata ! Edad ! Bayan/Tirahan |- | '''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]''' | Amber Sidney<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/7/17/miss-grand-australia-2022|title=Miss Grand Australia 2022|website=Global Beauties|language=en|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Melbourne]] |- | '''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]''' | Alyssa Gilliaert<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Belgium-2022-Winner-Alyssa-Gilliaert-Finals-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55406|title=Alyssa Gilliaert crowned Miss Grand Belgium 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-07-12|access-date=2022-07-18}}</ref> | 19 | Bruges |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Sabrina Deraneck<ref>{{Cite web |date=13 Agosto 2022 |title=Quien es Sabrina Deraneck: la Miss Grand Venezuela 2022 (+Video) |url=https://gossipvzla.com/quien-es-sabrina-deraneck-la-miss-grand-venezuela-2022-video/?amp |access-date=13 Agosto 2022 |website=Gossipvzla.com |language=es}}</ref> |23 |Mérida |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bolivia|Bulibya]]''' | Alondra Mercado<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/17/que-buena-sorpresa-alondra-mercado-campos-ahora-sera-miss-grand-bolivia-2022/|title=QUE BUENA SORPRESA- Alondra Mercado Campos ahora será Miss Grand Bolivia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-17|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | Trinidad |- | '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' | Isabella Menin | 25 | Marília |- | {{flagicon|CUW}} '''[[Curaçao]]''' | Kanisha Sluis{{cn}} | 26 | Willemstad |- | '''{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]]''' | Caroline Konde<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/07/llega-un-nuevo-pais-ella-es-caroline-konde-miss-grand-republica-democratica-del-congo-2022/|title=LLEGA UN NUEVO PAÍS- Ella es Caroline Kondé, Miss Grand República Democrática del Congo 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 25 | [[Kinshasa]] |- | '''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' | Lisseth Naranjo<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/25/tras-su-renuncia-lisseth-naranjo-goya-reemplaza-a-emilia-vasquez-larrea-como-la-nueva-miss-grand-ecuador-2022-conoce-los-detalles/|title=TRAS SU RENUNCIA- Lisseth Naranjo Goya reemplaza a Emilia Vásquez Larrea como la nueva Miss Grand Ecuador 2022, conoce los detalles|website=Top Vzla|language=en|date=25 Hulyo 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 24 | Guayaquil |- | '''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' | Noor Mohamed<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-noor-mohamed-miss-grand-el-salvador-2022-c1c2|title=9 Potret Noor Mohamed, Miss Grand El Salvador 2022 yang Memikat Hati|website=IDN Times|language=id|date=2022-06-05|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[San Salvador]] |- | '''{{flagicon|ESP}} [[Espanya]]''' | Hirisley Jimenez<ref>{{Cite web|url=https://www.canarias7.es/revista-c7/hirisley-jimenez-elegida-20220503131628-nt.html|title=Hirisley Jiménez, elegida nueva Miss Grand Spain|website=Canarias 7|language=es|date=2022-05-03|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Caibarién |- | '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' | Emily Rose DeMure<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-United-States-Emily-Rose-DeMure-Colorado-Winner-Crowned-Representative-Result-Details-Miss-Grand-International/55335|title=Emily Rose DeMure crowned Miss Grand United States 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-24|access-date=2022-07-17}}</ref> | 24 | Boulder |- | '''{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]]''' | Zahara-Imani Bossman<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/07/09/de-manos-de-abena-appiah-fue-coronda-priscilla-bossman-pinkrah-como-miss-grand-ghana-2022/|title=DE MANOS DE ABENA APPIAH- Fue coronda Priscilla Bossman-Pinkrah como Miss Grand Ghana 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-07-09|access-date=2022-07-17}}</ref> | 20 | [[Accra]] |- | '''{{flagicon|GTM}} [[Guwatemala]]''' | Andrea Radford<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Guatemala-2022-Andrea-Radford-Appointment-Delegate-Representative-Details/54929|title=Andrea Radford appointed Miss Grand Guatemala 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-04-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Lungsod ng Guatemala|Lungsod ng Guwatemala]] |- | '''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' | Kim-Marie Spence<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Jamaica-2022-Kim-Marie-Spence-Winner-Delegate-Miss-Grand-International-2022/55233|title=Kim-Marie Spence crowned Miss Grand Jamaica 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-07|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Saint Elizabeth |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Seira Inoue |25 |[[Tokyo]] |- | '''{{flagicon|HND}} [[Honduras]]''' | Saira Cacho<ref>{{Cite web|url=https://www.elpais.hn/2022/07/11/saira-cacho-bella-catracha-miss-grand-honduras-2022/|title=Saira Cacho, la bella catracha que se convirtió en Miss Grand Honduras 2022|website=El Pais|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-18}}</ref> | 21 | [[Tegucigalpa]] |- | '''{{flagicon|INA}} [[Indonesia|Indonesya]]''' | Andina Julie<ref>{{Cite web|url=https://kabarbanten.pikiran-rakyat.com/hiburan/pr-593372576/profil-dan-biodata-andina-julie-miss-grand-indonesia-2022-lengkap-dengan-zodiak-pendidikan-hingga-profesi|title=Profil dan Biodata Andina Julie Miss Grand Indonesia 2022 Lengkap dengan Zodiak, Pendidikan hingga Profesi|website=Kabar Banten|language=id|date=2022-01-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 20 | Muara Enim |- | '''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' | Mildred Rincon<ref>{{Cite web|url=https://www.afrik.com/rachel-arhin-est-miss-intercontinental-canada-2021|title=Rachel Arhin est Miss Intercontinental Canada 2021|website=Afrik.com|language=fr|date=2021-10-08|access-date=2022-07-22}}</ref> | 26 | [[Calgary]] |- | '''{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]''' | Jamilya Jyrgalbekova<ref>{{Cite web|url=https://kabar.kg/news/nazvany-piat-pobeditel-nitc-konkursa-miss-kyrgyzstan-2021/|title=Названы пять победительниц конкурса «Мисс Кыргызстан – 2021»|website=Kabar|language=ky|date=2021-11-22|access-date=2022-07-22}}</ref> | 20 | Chuy |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombya]]''' | Priscilla Londoño<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/06/25/fuerte-rival-priscilla-londono-se-lleva-la-corona-del-miss-grand-colombia-2022/|title=FUERTE RIVAL- Priscilla Londoño se lleva la corona del Miss Grand Colombia 2022|website=Top Vzla|language=es|date=2022-06-25|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | [[Houston]] |- | '''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]''' | Edona Aliu<ref>{{Cite web|url=https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|title=Kurorezohen dy me te bukurat. Deta Kokomani dhe Roksana Ibrahimi triumfojne ne “Miss Universe Albania & Kosovo 2022”|website=Vizion Plus|language=sq|date=2022-06-11|access-date=2022-07-22|archive-date=2022-06-11|archive-url=https://archive.today/20220611192559/https://www.vizionplus.tv/kurorezohen-dy-me-te-bukurat-deta-kokomani-dhe-roksana-ibrahimi-triumfojne-ne-miss-universe-albania-kosovo-2022/|url-status=bot: unknown}}</ref> | 25 | [[Zurich]] |- | '''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]''' | Brenda Muñoz<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfwLnlaLYSb/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand Costa Rica Oficial sa Instagram: Felicidades a Brenda Muñoz por este merecido triunfo|website=Instagram|language=es|date=2022-07-08|access-date=2022-07-19}}</ref> | 28 | Guanacaste |- | '''{{flagicon|CUB}} [[Cuba|Kuba]]''' | Daniela Espinosa<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CfCA1QKr8rL/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss y Mister Cuba Oficial sa Instagram: ¡Cuba ya tiene a su Reina! Daniela Espinosa es nuestra Miss Grand Cuba 2022 quien nos representará en la 10ma Edición del Miss Grand International en Indonesia|website=Instagram|language=es|date=2022-06-20|access-date=2022-07-19}}</ref> | 26 | Varadero |- | '''{{flagicon|MUS}} [[Mauritius|Mawrisyo]]''' | Yuvna Rinishta<ref>{{Cite web|url=https://mauritiushindinews.com/defimedia/yuvna-rinishta-gookool-miss-model/|title=Yuvna Rinishta Gookool: Miss Model|website=Mauritius News|language=en|date=10 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Grand Port |- | '''{{flagicon|MMR}} [[Myanmar|Miyanmar]]''' | Ei Ei Aung Htunt<ref>{{Cite web|url=https://siamstyle.net/mm-kly-sda-di-rb-taeng-tng-hi-darng-ta-haenng-miss-grand-myanmar-2022.siam|title="มีมี กัลย์สุดา" ได้รับแต่งตั้ง ให้ดำรงตำแหน่ง Miss Grand Myanmar 2022|website=Siam Style|language=th|date=7 Mayo 2022|access-date=19 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | Tak |- | '''{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]]''' | Sofia Mayers<ref>{{Cite web|url=https://m.afamily.vn/nhan-sac-ca-tinh-nong-bong-cua-nguoi-dep-toc-xu-vua-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-anh-2022-20220718154858999.chn|title=Nhan sắc cá tính, nóng bỏng của người đẹp tóc xù vừa đăng quang Hoa hậu Hòa bình Anh 2022|website=afamily|language=vi|date=18 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Kent |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]''' | Maycrin Jáenz<ref>{{Cite web|url=https://www.vostv.com.ni/farandula/22372-conozca-a-la-nueva-soberana-de-miss-grand-nicaragu/|title=Conozca a la nueva soberana de Miss Grand Nicaragua 2022|website=VosTV|language=es|date=18 Pebrero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | Granada |- | '''{{flagicon|NLD}} [[Netherlands|Olanda]]''' | Marit Beets<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/marit-beets-wins-miss-grand-netherlands-2022-crown/articleshow/91146905.cms|title=Marit Beets wins Miss Grand Netherlands 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=28 Abril 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Volendam |- | '''{{flagicon|PAK}} [[Pakistan]]''' | Aneesa Sheikh<ref>{{Cite web|url=https://tienphong.vn/nu-nghe-si-truot-bang-nghe-thuat-xinh-dep-dang-quang-hoa-hau-hoa-binh-pakistan-2022-post1446024.tpo|title=Nữ nghệ sĩ trượt băng nghệ thuật xinh đẹp đăng quang Hoa hậu Hòa bình Pakistan 2022|website=Tien Phong|language=vi|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 19 | [[Michigan]] |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]''' | Katheryn Yejas<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/berkat-prima/potret-miss-grand-panama-2022-katheryn-yejas-c1c2|title=10 Potret Miss Grand Panama 2022 Katheryn Yejas, Pesonanya Manis!|website=IDN Times|language=id|date=14 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Taboga |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]''' | Agatha Leon<ref>{{Cite web|url=https://m.photos.timesofindia.com/beauty-pageants/world-pageants/agatha-len-wins-miss-grand-paraguay-2022-crown/articleshow/91463509.cms|title=Agatha León wins Miss Grand Paraguay 2022 crown|website=Times of India|language=en|date=10 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 21 | Ciudad Del Este |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' | Janet Leyva<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Peru-2022-Janet-Leyva-Delegate-Representative-Miss-Grand-International-2022/54840|title=Janet Leyva crowned Miss Grand Perú 2022|website=Angelopedia|language=en|date=24 Marso 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 25 | Callao |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Pilipinas]]''' | Roberta Tamondong<ref>{{Cite web|url=https://mb.com.ph/2022/08/01/in-pictures-the-winners-of-2022-bb-pilipinas-beauty-pageant/|title=Roberta Tamondong – Bb. Pilipinas Grand International 2022|website=[[Manila Bulletin]]|language=en|date=1 Agosto 2022|access-date=1 Agosto 2022}}</ref> | 19 | [[San Pablo, Laguna|San Pablo]] |- | {{flagicon|POL}} '''[[Polonya]]''' | Natalia Gryglewska | 24 | Częstochowa |- | '''{{flagicon|PRI}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' | Oxana Rivera<ref>{{Cite web|url=https://www.globalbeauties.com/news/2022/6/14/nuestra-belleza-puerto-rico-2022|title=Nuestra Belleza Puerto Rico 2022|website=Global Beauties|language=en|date=14 Hunyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 27 | Dorado |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' | Jearmanda Ramos<ref>{{Cite web|url=https://worldbeauties.org/miss-grand-international/jearmanda-ramos-miss-grand-dominican-republic-2022/|title=Jearmanda Ramos đại diện Cộng hòa Dominica đến Miss Grand International 2022|website=Worldbeauties.org|language=vi|date=21 Enero 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | Puerto Plata |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]''' | Mariana Bečková<ref>{{Cite web|url=https://www.pageantcircle.com/2022/05/miss-czech-republic-2022-meet-the-newly-crowned-winners.html?m=1|title=Miss Czech Republic 2022: Meet the newly crowned winners|website=Pageant Circle|language=en|date=8 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | [[Prague]] |- | {{flagicon|SIN}} '''[[Singapore|Singapura]]''' | Emil Biany | 24 | [[Honolulu]] |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' | Engfa Waraha<ref>{{Cite web|url=https://thestandard.co/miss-grand-thailand-2022-3/|title=อิงฟ้า วราหะ คว้ามงทอง ครองตำแหน่ง Miss Grand Thailand 2022|website=The Standard|language=th|date=2022-05-01|access-date=2022-07-18}}</ref> | 27 | [[Bangkok]] |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' | LuJuan Mzyk<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cf32mcsKCtn/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Grand South Africa sa Instagram: Good morning South Africa!! It is with great pleasure to announce our Miss Grand South Africa 2022, @lujuanmzyk|website=Instagram|language=en|date=2022-07-11|access-date=2022-07-19}}</ref> | 22 | [[Pretoria]] |- | '''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' | Karina Perez Gres<ref>{{Cite web|url=https://topvzla.com/2022/05/29/nuestra-maxima-se-llevo-la-corona-karina-perez-gres-se-convierte-en-miss-grand-chile-2022-conocela/|title=NUESTRA MÁXIMA SE LLEVÓ LA CORONA- Karina Pérez Gres se convierte en Miss Grand Chile 2022 ¡CONÓCELA!|website=Top Vzla|language=es|date=29 Mayo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 24 | [[Santiago, Tsile|Santiago]] |- | {{flagicon|CHN}} '''[[Tsina]]''' | Shirley Yu | | [[Vancouver]] |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]''' | Derya Koc<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-Grand-Turkey-2022-Winner-Deria-Koc-Delegates-Miss-Grand-International-2022/55400|title=Deria Koc is Miss Grand Türkiye 2022|website=Angelopedia|language=en|date=11 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 28 | Schwabach |- |'''{{flag|Uganda}}'''||Oliver Nakakande||27||Bombo |} == Mga paparating na kompetisyong pambansa == {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Petsa |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' | 20 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' | 25 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|CIV}} [[Côte d'Ivoire|Baybaying Garing]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]''' | 27 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|DNK|size=23px}} [[Dinamarka]]''' | 28 Agosto 2022 |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' | 3 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|IND}} [[Indiya|India]]''' | 4 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' | 18 Setyembre 2022 |- | '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' | 25 Setyembre 2022 |} == Mga Tala == === Bagong Sali === *{{flagicon|COD}} [[Demokratikong Republika ng Congo|Demokratikong Republika ng Konggo]] *{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]] === Bumalik === Huling sumabak noong 2014: *{{flagicon|GBR}} [[United Kingdom|Nagkakaisang Kaharian]] Huling sumabak noong 2016: *{{flagicon|SIN}} [[Singapore|Singapur]] *{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkiya]] Huling sumabak noong 2018: *{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]] Huling sumabak noong 2020: *{{flagicon|ALB}} [[Albanya]] *{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]] *{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]] == Mga Sanggunian == {{reflist}} [[Kategorya: Miss Grand International]] ou3ul0nc81q41dkc54iawzbw4ny8n8m Oriental rat flea 0 318665 1963778 1960544 2022-08-17T21:00:01Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Xenopsylla cheopis]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Xenopsylla cheopis]] __FORCETOC__ ibr33wjhn8hhh7rvo7qyy6fb7m18red Prinsipe-elektor 0 319040 1963779 1962685 2022-08-17T21:00:11Z EmausBot 20162 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Prinsipeng-tagahalal]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Prinsipeng-tagahalal]] 9gwd4u18rbplzv247l5oxmj3llqx25g Steglitz-Zehlendorf 0 319187 1963731 2022-08-17T14:33:09Z Ryomaandres 8044 Bagong pahina: Ang '''Steglitz-Zehlendorf''' ay ang ikaanim na boro ng Berlin, na nabuo sa repormang pampangasiwaan ng Berlin noong 2001 sa pagsasanib ng mga dating boro ng Steglitz at Zehlendorf. Kinaroroonan ng Malayang Unibersidad ng Berlin, ang Hardin Botaniko ng Berlin, at ilan pang mga museo at koleksiyon, ang Steglitz-Zehlendorf ay isang mahalagang lunsaran para sa pananaliksik, agham, at kultura sa Berlin. Kilala rin ito bilang ang pinakamayaman na boro ng Berlin, na may pinakamata... wikitext text/x-wiki Ang '''Steglitz-Zehlendorf''' ay ang ikaanim na boro ng Berlin, na nabuo sa repormang pampangasiwaan ng Berlin noong 2001 sa pagsasanib ng mga dating boro ng Steglitz at Zehlendorf. Kinaroroonan ng Malayang Unibersidad ng Berlin, ang Hardin Botaniko ng Berlin, at ilan pang mga museo at koleksiyon, ang Steglitz-Zehlendorf ay isang mahalagang lunsaran para sa pananaliksik, agham, at kultura sa Berlin. Kilala rin ito bilang ang pinakamayaman na boro ng Berlin, na may pinakamataas na pangkaraniwang kita ng mga kabahayan. puct9pe23lrdjjmna35qw3at7pq16ng 1963732 1963731 2022-08-17T14:39:17Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Steglitz-Zehlendorf|name_local=|image_photo=|image_caption=|type=Boro|City=Berlin|image_flag=Flag of Steglitz-Zehlendorf District.gif|image_coa=Coat of arms of borough Steglitz-Zehlendorf.svg|coordinates={{coord|52|26|N|13|15|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=|divisions=8 lokalidad|Bürgermeistertitel=|mayor=Maren Schellenberg|party=Bündnis 90/Die Grünen|elevation=|area=102.5|population=308840|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=12157, 12161, 12163, 12165, 12167, 12169, 12203, 12205, 12207, 12209, 12247, 12249, 14109, 14129, 14163, 14165, 14167, 14169, 14193, 14195|area_code=|licence=B|plantext=Kinaroroonan ng Steglitz-Zehlendorf sa Berlin|image_plan=Berlin Bezirk Steglitz-Zehlendorf (labeled).svg|website=[http://www.berlin.de/ba-steglitz-zehlendorf/ Opisyal na homepage]}}Ang '''Steglitz-Zehlendorf''' ({{IPA-de|ˌʃteːɡˌlɪt͡s ˈt͡seːlənˌdɔʁf|lang|De-Steglitz-Zehlendorf.ogg}}) ay ang ikaanim na [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng Berlin, na nabuo sa repormang pampangasiwaan ng Berlin noong 2001 sa pagsasanib ng mga dating boro ng [[Steglitz]] at [[Zehlendorf]]. Kinaroroonan ng [[Malayang Unibersidad ng Berlin]], ang [[Hardin Botaniko ng Berlin]], at ilan pang mga museo at koleksiyon, ang Steglitz-Zehlendorf ay isang mahalagang lunsaran para sa pananaliksik, agham, at kultura sa Berlin. Kilala rin ito bilang ang pinakamayaman na boro ng Berlin, na may pinakamataas na pangkaraniwang kita ng mga kabahayan.<ref name=":0">{{Cite web |date=21 January 2019 |title="Soziale Lage im Bezirk Mitte" - Der Sozialbericht Mitte 2018 ist jetzt online |url=https://www.berlin.de/ba-mitte/aktuelles/pressemitteilungen/2019/pressemitteilung.773768.php |access-date=4 February 2022 |website=www.berlin.de |language=de}}</ref> == Mga pagkakahati == Simula noong Disyembre 2020, ang Steglitz-Zehlendorf ay binubuo ng walong lokalidad. {| class="wikitable zebra sortable toptextcells" style="text-align:right;" !Mga lokalidad at kapitbahayan |- | align="left" |0601 '''[[Berlin-Steglitz|Steglitz]]''' |- | align="left" |0602 '''[[Berlin-Lichterfelde|Lichterfelde]]''' * [[Lichterfelde West]] |- | align="left" |0603 '''[[Berlin-Lankwitz|Lankwitz]]''' |- | align="left" |0604 '''[[Berlin-Zehlendorf|Zehlendorf]]''' * [[Berlin-Düppel|Düppel]] |- | align="left" |0605 '''[[Berlin-Dahlem|Dahlem]]''' |- | align="left" |0606 '''[[Berlin-Nikolassee|Nikolassee]]''' * [[Schwanenwerder]] |- | align="left" |0607 '''[[Berlin-Wannsee|Wannsee]]''' * [[Steinstücken]] * [[Stolpe (Wannsee)|Stolpe]] |- | align="left" |0608 '''[[Schlachtensee (likalidad)|Schlachtensee]]''' |} == Mga sanggunian == {{Boroughs of Berlin}} dipcwekfjbqq7skuazchue4oidmu839 1963733 1963732 2022-08-17T14:40:09Z Ryomaandres 8044 /* Mga sanggunian */ wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Steglitz-Zehlendorf|name_local=|image_photo=|image_caption=|type=Boro|City=Berlin|image_flag=Flag of Steglitz-Zehlendorf District.gif|image_coa=Coat of arms of borough Steglitz-Zehlendorf.svg|coordinates={{coord|52|26|N|13|15|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=|divisions=8 lokalidad|Bürgermeistertitel=|mayor=Maren Schellenberg|party=Bündnis 90/Die Grünen|elevation=|area=102.5|population=308840|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=12157, 12161, 12163, 12165, 12167, 12169, 12203, 12205, 12207, 12209, 12247, 12249, 14109, 14129, 14163, 14165, 14167, 14169, 14193, 14195|area_code=|licence=B|plantext=Kinaroroonan ng Steglitz-Zehlendorf sa Berlin|image_plan=Berlin Bezirk Steglitz-Zehlendorf (labeled).svg|website=[http://www.berlin.de/ba-steglitz-zehlendorf/ Opisyal na homepage]}}Ang '''Steglitz-Zehlendorf''' ({{IPA-de|ˌʃteːɡˌlɪt͡s ˈt͡seːlənˌdɔʁf|lang|De-Steglitz-Zehlendorf.ogg}}) ay ang ikaanim na [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng Berlin, na nabuo sa repormang pampangasiwaan ng Berlin noong 2001 sa pagsasanib ng mga dating boro ng [[Steglitz]] at [[Zehlendorf]]. Kinaroroonan ng [[Malayang Unibersidad ng Berlin]], ang [[Hardin Botaniko ng Berlin]], at ilan pang mga museo at koleksiyon, ang Steglitz-Zehlendorf ay isang mahalagang lunsaran para sa pananaliksik, agham, at kultura sa Berlin. Kilala rin ito bilang ang pinakamayaman na boro ng Berlin, na may pinakamataas na pangkaraniwang kita ng mga kabahayan.<ref name=":0">{{Cite web |date=21 January 2019 |title="Soziale Lage im Bezirk Mitte" - Der Sozialbericht Mitte 2018 ist jetzt online |url=https://www.berlin.de/ba-mitte/aktuelles/pressemitteilungen/2019/pressemitteilung.773768.php |access-date=4 February 2022 |website=www.berlin.de |language=de}}</ref> == Mga pagkakahati == Simula noong Disyembre 2020, ang Steglitz-Zehlendorf ay binubuo ng walong lokalidad. {| class="wikitable zebra sortable toptextcells" style="text-align:right;" !Mga lokalidad at kapitbahayan |- | align="left" |0601 '''[[Berlin-Steglitz|Steglitz]]''' |- | align="left" |0602 '''[[Berlin-Lichterfelde|Lichterfelde]]''' * [[Lichterfelde West]] |- | align="left" |0603 '''[[Berlin-Lankwitz|Lankwitz]]''' |- | align="left" |0604 '''[[Berlin-Zehlendorf|Zehlendorf]]''' * [[Berlin-Düppel|Düppel]] |- | align="left" |0605 '''[[Berlin-Dahlem|Dahlem]]''' |- | align="left" |0606 '''[[Berlin-Nikolassee|Nikolassee]]''' * [[Schwanenwerder]] |- | align="left" |0607 '''[[Berlin-Wannsee|Wannsee]]''' * [[Steinstücken]] * [[Stolpe (Wannsee)|Stolpe]] |- | align="left" |0608 '''[[Schlachtensee (likalidad)|Schlachtensee]]''' |} == Mga sanggunian == <references />{{Boroughs of Berlin}} 53t71r5ycllmxjspmrz29j7iq6nqkl1 Tempelhof-Schöneberg 0 319188 1963749 2022-08-17T19:39:04Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1102947716|Tempelhof-Schöneberg]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Tempelhof-Schöneberg|name_local=|image_photo=Ullsteinhaus march 2015.jpg|image_caption=Ullsteinhaus|type=Borough|City=Berlin|image_flag=Flag of Tempelhof-Schöneberg District.gif|image_coa=Coat of arms of borough Tempelhof-Schoeneberg.svg|coordinates={{coord|52|28|N|13|23|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=|divisions=6 localities|mayor=Angelika Schöttler|Bürgermeistertitel=[[Mayor|District Mayor]]|party=SPD|elevation=|area=53.09|population=349539|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=|area_code=|licence=B|year=|plantext=Location of Tempelhof-Schöneberg in Berlin|image_plan=Berlin Bezirk Tempelhof-Schöneberg (labeled).svg|website=[https://www.berlin.de/ba-tempelhof-schoeneberg/ Official website]}} Ang '''Tempelhof-Schöneberg''' ({{IPA-de|ˈtɛmpl̩hoːf ˈʃøːnəˌbɛʁk}}) ay ang ikapitong [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng [[Berlin]], na nabuo noong [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|2001]] sa pamamagitan ng pag-iisa ng dating borough ng [[Tempelhof]] at [[Schöneberg]]. Matatagpuan sa timog ng lungsod ito ay nagbabahagi ng mga hangganan sa mga borough ng [[Mitte]] at [[Friedrichshain-Kreuzberg]] sa hilaga, [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] at [[Steglitz-Zehlendorf]] sa kanluran, pati na rin ang [[Neukölln]] sa silangan. == Mga pagkakahati ==  {{stack|[[File:Berlin Tempelhof-Schöneberg.svg|thumb|Mga pagkakahati ng Tempelhof-Schöneberg]]}} Ang Tempelhof-Schöneberg ay binubuo ng anim na lokalidad mula hilaga hanggang timog: * [[Schöneberg]] * [[Friedenau]] * [[Tempelhof]] * [[Mariendorf]] * [[Marienfelde]] * [[Lichtenrade]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == {{Commons|Bezirk Tempelhof-Schöneberg|Tempelhof-Schöneberg}} * [http://www.berlin.de/ba-tempelhof-schoeneberg/index.html Opisyal na homepage {{In lang|de}}] * [http://www.berlin.de/english/ Opisyal na homepage ng Berlin] {{Mga Borough ng Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] g7go94i0vhieam9l0w54gdggygo5hq5 1963750 1963749 2022-08-17T19:39:40Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Tempelhof-Schöneberg|name_local=|image_photo=Ullsteinhaus march 2015.jpg|image_caption=Ullsteinhaus|type=Boro|City=Berlin|image_flag=Flag of Tempelhof-Schöneberg District.gif|image_coa=Coat of arms of borough Tempelhof-Schoeneberg.svg|coordinates={{coord|52|28|N|13|23|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=|divisions=6 na lokalidad|mayor=Angelika Schöttler|Bürgermeistertitel=[[Mayor|District Mayor]]|party=SPD|elevation=|area=53.09|population=349539|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=|area_code=|licence=B|year=|plantext=Kinaroroonan ng Tempelhof-Schöneberg sa Berlin|image_plan=Berlin Bezirk Tempelhof-Schöneberg (labeled).svg|website=[https://www.berlin.de/ba-tempelhof-schoeneberg/ Official website]}} Ang '''Tempelhof-Schöneberg''' ({{IPA-de|ˈtɛmpl̩hoːf ˈʃøːnəˌbɛʁk}}) ay ang ikapitong [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng [[Berlin]], na nabuo noong [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|2001]] sa pamamagitan ng pag-iisa ng dating borough ng [[Tempelhof]] at [[Schöneberg]]. Matatagpuan sa timog ng lungsod ito ay nagbabahagi ng mga hangganan sa mga borough ng [[Mitte]] at [[Friedrichshain-Kreuzberg]] sa hilaga, [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] at [[Steglitz-Zehlendorf]] sa kanluran, pati na rin ang [[Neukölln]] sa silangan. == Mga pagkakahati ==  {{stack|[[File:Berlin Tempelhof-Schöneberg.svg|thumb|Mga pagkakahati ng Tempelhof-Schöneberg]]}} Ang Tempelhof-Schöneberg ay binubuo ng anim na lokalidad mula hilaga hanggang timog: * [[Schöneberg]] * [[Friedenau]] * [[Tempelhof]] * [[Mariendorf]] * [[Marienfelde]] * [[Lichtenrade]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == {{Commons|Bezirk Tempelhof-Schöneberg|Tempelhof-Schöneberg}} * [http://www.berlin.de/ba-tempelhof-schoeneberg/index.html Opisyal na homepage {{In lang|de}}] * [http://www.berlin.de/english/ Opisyal na homepage ng Berlin] {{Mga Borough ng Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 5qppg1x6moxqxkb1l0zlvmkg1kvfowl Neil Coleta 0 319189 1963804 2022-08-18T02:32:43Z JS10197 124107 Bagong article ni Neil Coleta. wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Neil Coleta |image = |imagesize = |caption = |birth_date = {{birth date and age|1991|8|4}} |birth_name = Mark Neilson Mañosca Coleta |birth_place = [[Maynila]], [[Pilipinas]] |occupation = Aktor, Hurado ng telebisyon |agent = [[TV5 (Philippine TV network)|TV5]] (2008–2009, 2014) <br> [[Star Magic]] (2010–kasalukuyan) |height = |yearsactive = 2008–kasalukuyan |education = [[Adamson University]] |partner(s) = ChinKee Brice |children = 1 }} Si '''Mark Neilson Mañosca Coleta''' (ipinanganak noong Agosto 4, 1991), o mas kilalang si '''Neil Coleta''', ay isang Pilipinong aktor at hurado ng telebisyon. Lumabas siya sa serye sa telebisyon tulad ng [[Growing Up (2011 Philippine TV series)|Growing Up]] at [[100 Days to Heaven]]. ==Personal na buhay== Nagtapos si Coleta sa [[Adamson University]]. Noong 2013, ang kanyang sasakyan ay nabangga ng isa pang sasakyan sa kahabaan ng [[Commonwealth Avenue, Quezon City|Commonwealth Avenue]] sa [[Lungsod Quezon|Lungsod ng Quezon]] habang pauwi siya.<ref>{{cite web|title=Actor Neil Coleta involved in road mishap|url=http://www.abs-cbnnews.com/entertainment/03/05/12/actor-neil-coleta-involved-road-mishap|publisher=[[ABS-CBN News]]|accessdate=18 March 2013|date=5 March 2012}}</ref> Sa taong 2021, magkakaroon ng anak na babae si Coleta sa partner na si ChinKee Brice.<ref>{{cite web|title=Neil Coleta at girlfriend, sabik na sa pagdating ng unang anak|url=https://news.abs-cbn.com/entertainment/08/06/21/neil-coleta-sabik-na-sa-pagdating-ng-unang-anak|publisher=[[ABS-CBN News]]|accessdate=16 August 2021|date=6 August 2021}}</ref> ==Karera== Sinimulan ni Coleta ang kanyang karera sa industriya ng showbiz sa Pilipinas noong 2008 at nagtapos noong 2011. Nag-debut siya bilang bahagi ng cast ng [[TV5 (Philippines)|TV5]] palabas na ''[[Lipgloss (serye sa TV)|Lipgloss]]'' bilang si Caloy Borongan. Noong 2011, nakilala siya sa kalaunan sa paggawa ng isang patalastas sa telebisyon para sa [[Nestea]] na naalala ng publiko ng mga manonood nito.<ref>{{cite web|last=Placante|first=Rommel|title=Neil Coleta starting to get noticed thanks to an iced tea commercial|url=http://www.pep.ph/news/27915/neil-coleta-starting-to-get-noticed-thanks-to-an-iced-tea-commercial|publisher=Philippine Entertainment Portal|accessdate=18 March 2013|date=17 January 2011}}</ref> Mula noon, nakagawa na siya ng ilang proyekto sa telebisyon kasama ang [[ABS-CBN Corporation|ABS-CBN]].<ref>{{cite web|last=Sancon|first=Allan|title=Neil Coleta gets major projects in ABS-CBN after appearing in a popular commercial|publisher=Philippine Entertainment Portal|url=http://www.pep.ph/news/29285/neil-coleta-gets-major-projects-in-abs-cbn-after-appearing-in-a-popular-commercial|accessdate=18 March 2013|date=3 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|last=Castro|first=Roldan|title=Neil Coleta makes the big jump from iced tea commercial to TV soap|url=http://www.pep.ph/spotlight/extra-extra/25006/neil-coleta-makes-the-big-jump-from-iced-tea-commercial-to-tv-soap|publisher=Philippine Entertainment Portal|accessdate=18 March 2013|date=24 June 2011}}</ref><ref>{{cite web|title=PEP: Neil Coleta's star shines through iced tea commercial|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/210861/showbiz/pep-neil-coleta-s-star-shines-through-iced-tea-commercial|publisher=[[GMA Network]]|accessdate=18 March 2013|date=18 January 2011}}</ref> Noong 2012, pinagbidahan ni Coleta ang pelikulang ''[[I Do Bidoo Bidoo: Heto nAPO Sila!]]'' na may gay role. Ang kanyang trabaho para sa pelikula ay umani ng ilang mga review na nagdulot sa kanya ng pagkapanalo ng "New Movie Actor of the Year Award" mula sa 29th PMPC Star Awards for Movies noong 2013. Nominado rin siya bilang "Movie Supporting Actor of the Year".<ref>{{cite web|last=Marasigan|first=Ruben|title=Neil Coleta on beating Daniel Padilla for New Movie Actor: "Yun nga, e, may nangunguwestiyon yata..."|url=http://www.pep.ph/news/37842/Neil-Coleta-on-beating-Daniel-Padilla-for-New-Movie-Actor:-Yun-nga,-e,-may-nangunguwestiyon-yata...|publisher=Philippine Entertainment Portal|accessdate=18 March 2013|date=13 March 2013}}</ref><ref>{{cite web|title=BEST SUPPORTING ACTOR AWARD: A TOSS BETWEEN CARLO AQUINO & CESAR MONTANO|url=http://www.abante.com.ph/istayl/index.php/arts-movies-music/244-best-supporting-actor-award-a-toss-between-carlo-aquino-cesar-montano|work=Abante|accessdate=18 March 2013|date=5 March 2013|url-status=dead|archiveurl=https://archive.today/20130416213109/http://www.abante.com.ph/istayl/index.php/arts-movies-music/244-best-supporting-actor-award-a-toss-between-carlo-aquino-cesar-montano|archivedate=16 April 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Jaloc|first=Glaiza|title=Neil Coleta proud of 'I Do' role|url=http://www.sunstar.com.ph/manila/entertainment/2012/08/31/neil-coleta-proud-i-do-role-240230|work=Sunstar|accessdate=18 March 2013|date=31 August 2012}}</ref><ref>{{cite web|last=Aquino|first=Joey|title=Star Awards for Movies, controversial as ever|url=http://www.journal.com.ph/index.php/entertainment/showbiz-news/46822-star-awards-for-movies-controversial-as-ever|work=Journal|accessdate=18 March 2013|date=18 March 2013}}</ref> ==Pilmograpiya== ===Telebisyon=== {| class="wikitable" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Television |- ! Year !! Title !! Role !! Network |- | 2022 || ''[[Widows' Web]]'' || Julius Collado || rowspan="2" |[[GMA Network]] |- | 2021 || ''[[Imbestigador]]'' || Ricky Boy Colarte |- | 2021 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Tungkod]]'' || Radi || [[Kapamilya Channel]] |- | 2019 || ''[[Starla]]'' || young Domeng || rowspan="16" |[[ABS-CBN]] |- | 2019 || ''[[The Killer Bride]]'' || Intoy Ilagan |- | 2019 || ''[[Ipaglaban Mo!|Ipaglaban Mo: Lulong]]'' || Gio |- | 2018 || ''[[Wansapanataym | Wansapanataym: Ikaw Ang Ghosto Ko]]'' || Casper |- | 2018 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Ukelele]]'' || Andrew |- | 2018 || ''[[The Blood Sisters (TV series)|The Blood Sisters]]'' || Ondoy |- | 2017 || ''[[Wansapanataym | Wansapanataym: Jasmin's Flower Powers]]'' || Rey |- | 2017 || ''[[La Luna Sangre]]'' || Umang |- | 2017 || ''[[My Dear Heart]]'' || Kevin |- | 2016 || ''[[Born For You]]'' || Petrick |- | 2015 || ''[[And I Love You So (TV series)|And I Love You So]]'' || Butch |- | 2015 || ''[[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Korona]]'' || Ramon |- | 2015 || ''[[Ipaglaban Mo]]'' || Gary |- | 2015, 2020, 2021 ||''[[FPJ's Ang Probinsyano]]'' || Miguel Clemente |- | 2015 || ''[[Kapamilya, Deal or No Deal]]'' || Briefcase Number 9 |- | 2014 || ''[[Ikaw Lamang]]'' || young Roger |- | 2014 || ''[[Wattpad | Wattpad Presents]]'' || || |[[TV5 (Philippine TV network)|TV5]] |- | 2014 || ''[[Dyesebel (2014 TV series)|Mars Ravelo's Dyesebel]]'' || Alvin || rowspan="11"|[[ABS-CBN]] |- | 2013 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Family Picture]]'' || Rainier |- | 2013 || ''[[Juan dela Cruz (TV series)|Juan Dela Cruz]]'' || Asiong |- | 2013 || ''[[My Little Juan]]'' || Asiong |- | 2012–2013 || ''[[Aryana (TV series)|Aryana]]'' || Andoy Capuyao |- | 2012 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Kandila]]'' || Sonny |- | 2012 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Bahay]]'' || Bong |- | 2012 || ''[[Toda Max]]'' || Carding |- | 2011–2012 || ''[[Growing Up (2011 Philippine TV series)|Growing Up]]'' || Tikoy Navarro |- | 2011 || ''[[100 Days to Heaven]]'' || Jopet Lim |- | 2010 || ''[[Rosalka]]'' || Randy |- | 2008 || ''[[Lipgloss (TV series)|Lipgloss]]'' || Caloy Borongan || [[TV5 (Philippine TV network)|TV5]] |} ===Mga Pelikula=== {| class="wikitable" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Films |- ! Year !! Title !! Role !! Production Film !! Notes |- | 2021 || ''[[Princess DayaReese]]'' || || [[Star Cinema]] || |- | 2018 ||''Kahit Ayaw Mo Na'' || Tupe|| BluArt Productions, [[Viva Films]] || |- | 2015 || ''[[The Prenup]]'' || Boom Billones || [[Regal Entertainment]] || |- | 2015 || ''[[Crazy Beautiful You]]'' || Darwin || [[Star Cinema]] || |- | 2013 || ''[[My Little Bossings]]'' || Dino || [[OctoArts Films]], [[APT Entertainment]], M - Zet Productions & [[Kris Aquino Productions|K Productions]] || |- | 2012 || ''[[I Do Bidoo Bidoo: Heto nAPO Sila!]]'' || Brent || Straight Shooters Media || His first gay role |- | 2011 || ''[[Tumbok]]'' || Student || [[Viva Films]] || |- | 2010 || ''[[Miss You Like Crazy (film)|Miss You Like Crazy]]'' || Mikoy Samonte || [[Star Cinema]] || First film role |} ==Mga sanggunian== {{reflist|2}} ==Mga panlabas na link== *{{IMDb name|3927203}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Coleta, Neil}} jo3ecmpywpuofbmlsjrhw24znpharpu 1963805 1963804 2022-08-18T02:40:33Z JS10197 124107 /* Personal na buhay */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Neil Coleta |image = |imagesize = |caption = |birth_date = {{birth date and age|1991|8|4}} |birth_name = Mark Neilson Mañosca Coleta |birth_place = [[Maynila]], [[Pilipinas]] |occupation = Aktor, Hurado ng telebisyon |agent = [[TV5 (Philippine TV network)|TV5]] (2008–2009, 2014) <br> [[Star Magic]] (2010–kasalukuyan) |height = |yearsactive = 2008–kasalukuyan |education = [[Adamson University]] |partner(s) = ChinKee Brice |children = 1 }} Si '''Mark Neilson Mañosca Coleta''' (ipinanganak noong Agosto 4, 1991), o mas kilalang si '''Neil Coleta''', ay isang Pilipinong aktor at hurado ng telebisyon. Lumabas siya sa serye sa telebisyon tulad ng [[Growing Up (2011 Philippine TV series)|Growing Up]] at [[100 Days to Heaven]]. ==Personal na buhay== Nagtapos si Coleta sa [[Adamson University]]. Noong 2013, ang kanyang sasakyan ay nabangga ng isa pang sasakyan sa kahabaan ng [[Commonwealth Avenue, Quezon City|Commonwealth Avenue]] sa [[Lungsod Quezon|Lungsod ng Quezon]] habang pauwi siya.<ref>{{cite web|title=Actor Neil Coleta involved in road mishap|url=http://www.abs-cbnnews.com/entertainment/03/05/12/actor-neil-coleta-involved-road-mishap|publisher=[[ABS-CBN News]]|accessdate=18 March 2013|date=5 March 2012}}</ref> Sa taong 2021, magkakaroon ng anak na babae si Coleta sa kanyang partner na si ChinKee Brice.<ref>{{cite web|title=Neil Coleta at girlfriend, sabik na sa pagdating ng unang anak|url=https://news.abs-cbn.com/entertainment/08/06/21/neil-coleta-sabik-na-sa-pagdating-ng-unang-anak|publisher=[[ABS-CBN News]]|accessdate=16 August 2021|date=6 August 2021}}</ref> ==Karera== Sinimulan ni Coleta ang kanyang karera sa industriya ng showbiz sa Pilipinas noong 2008 at nagtapos noong 2011. Nag-debut siya bilang bahagi ng cast ng [[TV5 (Philippines)|TV5]] palabas na ''[[Lipgloss (serye sa TV)|Lipgloss]]'' bilang si Caloy Borongan. Noong 2011, nakilala siya sa kalaunan sa paggawa ng isang patalastas sa telebisyon para sa [[Nestea]] na naalala ng publiko ng mga manonood nito.<ref>{{cite web|last=Placante|first=Rommel|title=Neil Coleta starting to get noticed thanks to an iced tea commercial|url=http://www.pep.ph/news/27915/neil-coleta-starting-to-get-noticed-thanks-to-an-iced-tea-commercial|publisher=Philippine Entertainment Portal|accessdate=18 March 2013|date=17 January 2011}}</ref> Mula noon, nakagawa na siya ng ilang proyekto sa telebisyon kasama ang [[ABS-CBN Corporation|ABS-CBN]].<ref>{{cite web|last=Sancon|first=Allan|title=Neil Coleta gets major projects in ABS-CBN after appearing in a popular commercial|publisher=Philippine Entertainment Portal|url=http://www.pep.ph/news/29285/neil-coleta-gets-major-projects-in-abs-cbn-after-appearing-in-a-popular-commercial|accessdate=18 March 2013|date=3 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|last=Castro|first=Roldan|title=Neil Coleta makes the big jump from iced tea commercial to TV soap|url=http://www.pep.ph/spotlight/extra-extra/25006/neil-coleta-makes-the-big-jump-from-iced-tea-commercial-to-tv-soap|publisher=Philippine Entertainment Portal|accessdate=18 March 2013|date=24 June 2011}}</ref><ref>{{cite web|title=PEP: Neil Coleta's star shines through iced tea commercial|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/210861/showbiz/pep-neil-coleta-s-star-shines-through-iced-tea-commercial|publisher=[[GMA Network]]|accessdate=18 March 2013|date=18 January 2011}}</ref> Noong 2012, pinagbidahan ni Coleta ang pelikulang ''[[I Do Bidoo Bidoo: Heto nAPO Sila!]]'' na may gay role. Ang kanyang trabaho para sa pelikula ay umani ng ilang mga review na nagdulot sa kanya ng pagkapanalo ng "New Movie Actor of the Year Award" mula sa 29th PMPC Star Awards for Movies noong 2013. Nominado rin siya bilang "Movie Supporting Actor of the Year".<ref>{{cite web|last=Marasigan|first=Ruben|title=Neil Coleta on beating Daniel Padilla for New Movie Actor: "Yun nga, e, may nangunguwestiyon yata..."|url=http://www.pep.ph/news/37842/Neil-Coleta-on-beating-Daniel-Padilla-for-New-Movie-Actor:-Yun-nga,-e,-may-nangunguwestiyon-yata...|publisher=Philippine Entertainment Portal|accessdate=18 March 2013|date=13 March 2013}}</ref><ref>{{cite web|title=BEST SUPPORTING ACTOR AWARD: A TOSS BETWEEN CARLO AQUINO & CESAR MONTANO|url=http://www.abante.com.ph/istayl/index.php/arts-movies-music/244-best-supporting-actor-award-a-toss-between-carlo-aquino-cesar-montano|work=Abante|accessdate=18 March 2013|date=5 March 2013|url-status=dead|archiveurl=https://archive.today/20130416213109/http://www.abante.com.ph/istayl/index.php/arts-movies-music/244-best-supporting-actor-award-a-toss-between-carlo-aquino-cesar-montano|archivedate=16 April 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Jaloc|first=Glaiza|title=Neil Coleta proud of 'I Do' role|url=http://www.sunstar.com.ph/manila/entertainment/2012/08/31/neil-coleta-proud-i-do-role-240230|work=Sunstar|accessdate=18 March 2013|date=31 August 2012}}</ref><ref>{{cite web|last=Aquino|first=Joey|title=Star Awards for Movies, controversial as ever|url=http://www.journal.com.ph/index.php/entertainment/showbiz-news/46822-star-awards-for-movies-controversial-as-ever|work=Journal|accessdate=18 March 2013|date=18 March 2013}}</ref> ==Pilmograpiya== ===Telebisyon=== {| class="wikitable" ! colspan="4" style="background: LightSteelBlue;" | Television |- ! Year !! Title !! Role !! Network |- | 2022 || ''[[Widows' Web]]'' || Julius Collado || rowspan="2" |[[GMA Network]] |- | 2021 || ''[[Imbestigador]]'' || Ricky Boy Colarte |- | 2021 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Tungkod]]'' || Radi || [[Kapamilya Channel]] |- | 2019 || ''[[Starla]]'' || young Domeng || rowspan="16" |[[ABS-CBN]] |- | 2019 || ''[[The Killer Bride]]'' || Intoy Ilagan |- | 2019 || ''[[Ipaglaban Mo!|Ipaglaban Mo: Lulong]]'' || Gio |- | 2018 || ''[[Wansapanataym | Wansapanataym: Ikaw Ang Ghosto Ko]]'' || Casper |- | 2018 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Ukelele]]'' || Andrew |- | 2018 || ''[[The Blood Sisters (TV series)|The Blood Sisters]]'' || Ondoy |- | 2017 || ''[[Wansapanataym | Wansapanataym: Jasmin's Flower Powers]]'' || Rey |- | 2017 || ''[[La Luna Sangre]]'' || Umang |- | 2017 || ''[[My Dear Heart]]'' || Kevin |- | 2016 || ''[[Born For You]]'' || Petrick |- | 2015 || ''[[And I Love You So (TV series)|And I Love You So]]'' || Butch |- | 2015 || ''[[Maalaala Mo Kaya| Maalaala Mo Kaya: Korona]]'' || Ramon |- | 2015 || ''[[Ipaglaban Mo]]'' || Gary |- | 2015, 2020, 2021 ||''[[FPJ's Ang Probinsyano]]'' || Miguel Clemente |- | 2015 || ''[[Kapamilya, Deal or No Deal]]'' || Briefcase Number 9 |- | 2014 || ''[[Ikaw Lamang]]'' || young Roger |- | 2014 || ''[[Wattpad | Wattpad Presents]]'' || || |[[TV5 (Philippine TV network)|TV5]] |- | 2014 || ''[[Dyesebel (2014 TV series)|Mars Ravelo's Dyesebel]]'' || Alvin || rowspan="11"|[[ABS-CBN]] |- | 2013 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Family Picture]]'' || Rainier |- | 2013 || ''[[Juan dela Cruz (TV series)|Juan Dela Cruz]]'' || Asiong |- | 2013 || ''[[My Little Juan]]'' || Asiong |- | 2012–2013 || ''[[Aryana (TV series)|Aryana]]'' || Andoy Capuyao |- | 2012 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Kandila]]'' || Sonny |- | 2012 || ''[[Maalaala Mo Kaya | Maalaala Mo Kaya: Bahay]]'' || Bong |- | 2012 || ''[[Toda Max]]'' || Carding |- | 2011–2012 || ''[[Growing Up (2011 Philippine TV series)|Growing Up]]'' || Tikoy Navarro |- | 2011 || ''[[100 Days to Heaven]]'' || Jopet Lim |- | 2010 || ''[[Rosalka]]'' || Randy |- | 2008 || ''[[Lipgloss (TV series)|Lipgloss]]'' || Caloy Borongan || [[TV5 (Philippine TV network)|TV5]] |} ===Mga Pelikula=== {| class="wikitable" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" | Films |- ! Year !! Title !! Role !! Production Film !! Notes |- | 2021 || ''[[Princess DayaReese]]'' || || [[Star Cinema]] || |- | 2018 ||''Kahit Ayaw Mo Na'' || Tupe|| BluArt Productions, [[Viva Films]] || |- | 2015 || ''[[The Prenup]]'' || Boom Billones || [[Regal Entertainment]] || |- | 2015 || ''[[Crazy Beautiful You]]'' || Darwin || [[Star Cinema]] || |- | 2013 || ''[[My Little Bossings]]'' || Dino || [[OctoArts Films]], [[APT Entertainment]], M - Zet Productions & [[Kris Aquino Productions|K Productions]] || |- | 2012 || ''[[I Do Bidoo Bidoo: Heto nAPO Sila!]]'' || Brent || Straight Shooters Media || His first gay role |- | 2011 || ''[[Tumbok]]'' || Student || [[Viva Films]] || |- | 2010 || ''[[Miss You Like Crazy (film)|Miss You Like Crazy]]'' || Mikoy Samonte || [[Star Cinema]] || First film role |} ==Mga sanggunian== {{reflist|2}} ==Mga panlabas na link== *{{IMDb name|3927203}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:Coleta, Neil}} iihtb3q1xgfgdaus013iq415yegvnef Lustgarten 0 319190 1963820 2022-08-18T04:21:52Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1096501927|Lustgarten]]" wikitext text/x-wiki Ang '''''{{Lang|de|Lustgarten}}''''' ({{Lang|tl|Hardin ng Kaluguran}}) ay isang liwasan sa [[Pulo ng mga Museo]] sa gitnang [[Berlin]], malapit sa lugar ng dating {{Lang|de|[[Berliner Stadtschloss]]}} ({{Lang|tl|Palasyo ng Lungsod ng Berlin}}) kung saan ito ay orihinal na bahagi. Sa iba't ibang panahon sa kasaysayan nito, ang liwasan ay ginamit bilang isang liwasang pamparada, isang lugar para sa mga masang rally at isang pampublikong liwasan.<ref>[http://www.dhm.de/sammlungen/zendok/lustgarten/index.html Historical images of the Lustgarten]</ref> Ang lugar ng Lustgarten ay orihinal na binuo noong ika-16 na siglo bilang isang [[kusinang hardin]] na nakakabit sa Palasyo, pagkatapos ay ang tirahan ng [[Talaan ng mga pinuno ng Brandeburgo|Tagahalal ng Brandeburgo]], ang kaibuturan ng kalaunang [[Kaharian ng Prusya]]. Matapos ang pagkawasak ng Alemanya noong [[Digmaan ng Tatlumpung Taon]], ang Berlin ay muling binuo ni [[Federico Guillermo, Tagahalala ng Brandeburgo|Friedrich Wilhelm]] (ang Dakilang Tagahalal) at ng kaniyang asawang Olanda, si [[Luise Henriette ng Nassau]]. Si Luise, sa tulong ng isang inhinyero ng militar na si [[Johann Mauritz]] at isang hardinero ng landscape na si [[Michael Hanff]], na, noong 1646, ay ginawang pormal na hardin ang dating hardin sa kusina, na may mga balong at heometrikong mga landas, at binigyan ito ng kasalukuyang pangalan. Noong 1944 ang estatwa ni [[Federico Guillermo III ng Prusya|Federico Guillermo III]] ni [[Albert Wolff (eskultor)|Albert Wolff]] ay natunaw upang muling magamit ang metal sa paggawa ng digmaan.<ref>Peter Bloch, Waldemar Grzimek: ''Die Berliner Bildhauerschule im neunzehnten Jahrhundert''. Propyläen, Frankfurt am Main / Berlin / Wien 1978, S. 154, Abbildung des zerlegten Denkmals im Eosanderhof des Schlosses S. 249</ref> == Mga sanggunian == <div class="reflist"> <references group="" responsive="1"></references> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="mw-linkback-text">↑ </span> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="mw-linkback-text">↑ </span> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="mw-linkback-text">↑ </span> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="mw-linkback-text">↑ </span> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="mw-linkback-text">↑ </span> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="mw-linkback-text">↑ </span> * <span class="mw-linkback-text">↑ </span> <span class="reference-text"><span class="ve-ce-branchNode ve-ce-internalItemNode"><span class="ve-ce-branchNode-slug ve-ce-branchNode-inlineSlug"></span>{{Cite web |title=Jetzt aufgetauchtes Gutachten belegt {{!}} DDR hätte Stadtschloss für 32 Millionen Mark retten können |url=http://www.bild.de/regional/berlin/ddr/haette-stadtschloss-fuer-32-mio-mark-retten-koennen-47141318.bild.html |access-date=2016-08-29}}<span class="ve-ce-branchNode-slug ve-ce-branchNode-inlineSlug"></span></span></span> </div>{{Museum Island, Berlin}}{{Parks in Berlin}}{{Visitor attractions in Berlin}} [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 30ik547rnuxahfqj17pdsywincmatvl Berliner Stadtschloss 0 319191 1963821 2022-08-18T05:19:01Z Ryomaandres 8044 Ikinakarga sa [[Palasyo ng Berlin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Palasyo ng Berlin]] 4nim0kto8aofe42cdqj9keenplb0306 Paliparang Tegel 0 319192 1963822 2022-08-18T05:19:45Z Ryomaandres 8044 Ikinakarga sa [[Paliparang Berlin Tegel]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Paliparang Berlin Tegel]] 6e41himr5x25yc2w6184g97nyi2t4zd Paliparang Berlin Tegel 0 319193 1963823 2022-08-18T05:25:50Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1102634004|Berlin Tegel Airport]]" wikitext text/x-wiki Ang '''Paliparang Berlin Tegel "Otto Lilienthal"''' ({{Lang-de|Flughafen Berlin-Tegel „Otto Lilienthal“}}) {{Airport codes|TXL|EDDT}}) ay ang dating pangunahing [[paliparang pandaigdig]] ng [[Berlin]], ang federal na kabesera ng Alemanya. Ang paliparan ay pinangalanan sa [[Otto Lilienthal]] at ito ang [[Talaan ng mga pinakaabalang paliparan sa Alemanya|ikaapat na pinakaabalang paliparan sa Alemanya]], na may mahigit 24 milyong pasahero noong 2019. Noong 2016, pinangasiwaan ni Tegel ang mahigit 60% ng lahat ng trapiko ng pasahero ng airline sa Berlin.<ref>{{Cite news |last=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=2017-01-12 |title=Berliner Flughäfen steigern 2016 ihre Passagierzahlen um elf Prozent |work=airliners.de |location=Berlin |url=http://www.airliners.de/passagierzahlen-berliner-flughaefen-2016-prozent/40455 |url-status=dead |access-date=2017-03-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170826062846/http://www.airliners.de/passagierzahlen-berliner-flughaefen-2016-prozent/40455 |archive-date=26 August 2017}}</ref> Ang paliparan ay nagsilbing base para sa [[Eurowings]], [[Ryanair]], pati na rin sa [[easyJet]] .<ref name="EZYTXL">[https://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/276097/easyjet-outlines-berlin-tegel-network-from-jan-2018/ routesonline.com – easyJet outlines Berlin Tegel network from Jan 2018] 6 December 2017</ref> Itinampok nito ang mga lipad sa ilang Europeong destinasyong metropolitano at pambakasyon pati na rin ang ilang interkontinental na ruta. Ito ay matatagpuan sa [[Tegel]], isang seksiyon ng hilagang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng [[Reinickendorf]], {{Convert|8|km|mi|0}} hilagang-kanluran ng sentro ng lungsod ng Berlin. Kapansin-pansin ang Paliparang Tegel para sa hexagonal na pangunahing [[Terminal ng paliparan|terminal na gusali]] nito sa paligid ng isang bukas na parisukat, na naging maikli sa {{Convert|30|m|ft|-1}} mula sa sasakyang panghimpapawid hanggang sa labasan ng terminal. Nakita ng TXL ang huling paglipad nito noong 8 Nobyembre 2020<ref name="TXLlastflight">{{Cite news |last=Matthies |first=Bernd |date=2020-09-29 |title=TXL-Schließung am 8. November: Der letzte Flug von Tegel geht mit Air France nach Paris |language=de |trans-title=Closure on November 8th: The last flight from Tegel is with Air France to Paris |work=Der Tagesspiegel |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/txl-schliessung-am-8-november-der-letzte-flug-von-tegel-geht-mit-air-france-nach-paris/26229460.html |access-date=2020-11-02}}</ref> pagkatapos na unti-unting mailipat ang lahat ng trapiko sa bagong [[Paliparang Berlin Brandeburgo]] hanggang sa petsang iyon.<ref name="rbb24">[https://www.rbb24.de/politik/Flughafen-BER/BER-Aktuelles/akteure_aktuell/2020/06/berlin-flughafen-tegel-schliessung-november-corona-ber-luetke-daldrup.html rbb24.de - "Airport stays open until November"] (German) 3 June 2020</ref><ref name="BERallocations">[https://www.aerotelegraph.com/zeitplan-umzug-wann-welche-airline-zum-ber-wechselt aerotelegraph.com - "Moving schedule"] (German) 1 October 2020</ref> Ito ay ligal na ipinawalang-bisa bilang isang paliparan pagkatapos ng isang mandatoryong panahon ng transisyon noong Mayo 4, 2021.<ref name="decomissioning2">[https://www.rnd.de/wirtschaft/flughafen-tegel-endgultig-geschlossen-betriebspflicht-endet-DDNZHYXZ7JA2FP4K3SNPAAN3FY.html rnd.de - "Tegel Airport finally closed"] (German) 4 May 2021</ref> Ang lahat ng mga lipad ng pamahalaan ay inilipat din sa bagong paliparan maliban sa mga operasyon ng helikopter na mananatili sa isang hiwalay na lugar sa hilagang bahagi ng Paliparang Tegel hanggang 2029.<ref name="govterm">[https://www.rbb24.de/politik/Flughafen-BER/BER-Aktuelles/akteure_aktuell/2020/10/berlin-brandenburg-flughafen-ber-bundeswehr-luftwaffe-regierungsterminal.html rbb24.de] (German) 21 October 2020</ref> Ang bakuran ng paliparan ay minamarapat na muling paunlarin sa isang bagong kuwarto ng lungsod na nakatuon sa siyentipiko at pang-industriya na pananaliksik na pinangalanang ''Urban Tech Republic'' na kung saan ay upang panatilihin ang pangunahing gusali at tore ng paliparan bilang isang monumentong may muling paggamit.<ref name="urbantechrepublic">{{Cite web |title=Detail |url=https://www.berlintxl.de/en/press/detail/berlin-txl-the-urban-tech-republic.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190402111507/https://www.berlintxl.de/en/press/detail/berlin-txl-the-urban-tech-republic.html |archive-date=2019-04-02 |access-date=13 March 2019 |website=Berlin TXL}}</ref> == Mga sanggunian == === Mga tala === {{Reflist}} === Mga pagsipi === {{Reflist}} === Bibliograpiya ===  {{refbegin}} * {{Cite book|title=Berlin Airport Company (Berliner Flughafen Gesellschaft [BFG]) – Monthly Timetable Booklet for Berlin Tempelhof and Berlin Tegel Airports, several issues, 1964–1992|publisher=Berlin Airport Company|place=West Berlin, Germany|language=de}} * {{Cite journal |title=Flight International |journal=Flight International - Marketing Stories |publisher=Reed Business Information |issn=0015-3710 |place=Sutton, UK}} (various backdated issues relating to commercial air transport at Berlin Tegel) * {{Cite journal |title=OAG Flight Guide Worldwide |journal=Oag Flight Guide : The Complete Guide to Air Travel in Alphabetical From/To Sequence |publisher=OAG Worldwide Ltd |issn=1466-8718 |place=Dunstable, UK}} (October 1990 until December 1994) * {{Cite book|title=In Flight – Dan-Air's English language in-flight magazine (Special Silver Jubilee Edition), 1978|publisher=Dan Air Services Ltd|place=London, UK}} * {{Cite book|title=Kompass – Dan-Air's German language in-flight magazine, various copies 1975–1990|publisher=Dan Air Services Ltd|place=West Berlin, Germany|language=de}} * {{Cite journal |date=August 2010 |title=Airways – A Global Review of Commercial Flight (Berlin Adventure: Flying TWA's Pigships, pp. 30–38 |url=http://airwaysmag.com/channels.html?article_id=216&channel_id=16 |url-status=dead |journal=Airways : A Global Review of Commercial Flight |publisher=Airways International Inc |volume=17, 6 |issn=1074-4320 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101025142224/http://airwaysmag.com/channels.html?article_id=216&channel_id=16 |archive-date=2010-10-25 |place=Sandpoint, ID, US}} * {{Cite book|author=Simons, Graham M.|title=The Spirit of Dan-Air|publisher=GMS Enterprises|place=Peterborough, UK|year=1993|isbn=1-870384-20-2}} * {{Cite book|author1=Eglin, Roger|author2=Ritchie, Berry|name-list-style=amp|title=Fly me, I'm Freddie|publisher=Weidenfeld and Nicolson|place=London, UK|year=1980|isbn=0-297-77746-7}} {{refend}} === Karagdagang pagbabasa === * William Durie, "The United States Garrison Berlin 1945-1994", Ago 2014,{{ISBN|978-3864080685}} . * [http://www.airfrancemusee.org/img/histoire/allemagne.pdf Bonjour Deutschland – Luftverkehr unter Nachbarn: 1926–2006] {{In lang|de}} == Mga panlabas na link == {{Commons category-inline|Berlin-Tegel Airport}} * {{Official website|www.berlin-airport.de}} * {{NWS-current|EDDT}} * {{ASN|TXL}} * [https://edition.cnn.com/travel/article/tegel-airport-berlin-closure/index.html Berlin Tegel: Farewell to the airport that wouldn't die] (CNN) {{Airports in Germany}} [[Kategorya:CS1: long volume value]] [[Kategorya:Mga pinagmulan sa wikang Aleman ng CS1 (de)]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Aleman]] pl1kfszqb3cl7k2qxh061uy53f6zyr5 Buryatia 0 319194 1963825 2022-08-18T06:44:46Z Senior Forte 115868 Inilipat ni Senior Forte ang pahinang [[Buryatia]] sa [[Buryatiya]]: Mas angkop na baybay. wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Buryatiya]] teal5udhujsvm0n235qu0hrccx4m9fq