Wikipedia
ttwiki
https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
Медиа
Махсус
Бәхәс
Кулланучы
Кулланучы бәхәсе
Википедия
Википедия бәхәсе
Файл
Файл бәхәсе
МедиаВики
МедиаВики бәхәсе
Калып
Калып бәхәсе
Ярдәм
Ярдәм бәхәсе
Төркем
Төркем бәхәсе
Портал
Портал бәхәсе
TimedText
TimedText talk
Модуль
Обсуждение модуля
Гаджет
Обсуждение гаджета
Определение гаджета
Обсуждение определения гаджета
География
0
12471
3525545
3260314
2022-08-01T18:41:22Z
Frhdkazan
3171
/* Чыганаклар */
wikitext
text/x-wiki
{{rq|stub|wikify}}
{{УК}}
{{Портал|Фән|Җирне өйрәнүче фәннәр|География}}
'''География''' ({{lang-el|γεωγραφία}}, γεια — [[Җир шары]] һәм γράφω — язарга, тасвирларга, [[Гарәп теле|гарәп]]. ''جغرافية'') — табигый һәм территориаль хуҗалык комплексларын һәм аларның компонентларын өйрәнүче фәннәр тупламасы. Элек бу төшенчәне белдерү өчен татар телендә "'''җәгърафия'''" сүзе кулланылган.<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/kultura/literatura/personalii/karimi-karimov-fatih-muhammetfatyh-gilmanovich Ахунов А.М. Кәрими Фатих Гыйльман улы/Tatarica энциклопедиясе]</ref><ref>[https://kpfu.ru/staff_files/F1202907761/Istoriya.tatarskogo.yazyka.pdf Шамсутдинова Р. Р. История татарского языка, как языка обучения дисциплинам.]</ref>
География урындагы, төбәк һәм глобаль кимәлдә җәгърафик мөхит компонентларының урынлашу канунлыкларын, кеше һәм табигать бәйләнеше процессларын, җәмгыять һәм табигатьне файдалануның территориаль оешмасының гыйльми нигезләрен, җәмгыятьнең тотрыклы үсеше кануннарын өйрәнә. Табигать (физик-җәгърафик) һәм иҗтимагый фәннәргә бүленә. Табигый җәгърафик фәннәргә комплекслы [[физик география]] һәм аннан аерылып чыккан геоморфология, туфрак географиясы, гидрология, климатология, биогеография, палеогеография, тарихи география һ.б.; иҗт. фәннәргә иктисади һәм социаль география, халык географиясы, сәяси география һ.б. карый. Җәгърафик фәннәр комплексына шулай ук илләрне өйрәнү һәм гамәли җәгърафик фәннәр (медицина географиясы, хәрби география, рекреацион география, мәдәниәт географиясы һ.б.) керә. Фәннәр арасында мөһим урынны [[картография]] алып тора.
== География тарихы ==
[[Рәсем:Babylonian Map of the World, 700-500 BC.jpg|left|250px|thumb|[[Бабил]] Дөньяның картасы, 700-500 Б.Э.К.]]
[[Рәсем:PtolemyWorldMap.jpg|right|250px|thumb|[[XV гасыр]] уртасындагы дөньяның картасы, [[Птолемей]]ның [[II гасыр]] географиясе буенча кулъязмаларына нигезләнгән.]]
[[Рәсем:Piri reis world map 01.jpg|right|250px|thumb|[[Пири-Реис]]ның беренче картасының фрагменты ([[1513 ел|1513]])]]
Беренче [[тапкыр]] «география» сүзен [[Эратосфен]] кулланды. Грекча «гео» — Җир, «графо» — язам. «География» сүзе «Җирне [[тасвирлау]]» дигәнне аңлата. Татар теленә баштан «география» сүзе буларак килеп кергән иде.
Дөньяның иң борынгы карталары борынгы [[Бабил]]да безнең эрага кадәр 9 гасыр белән карый<ref>Raaflaub, Kurt A.; Talbert, Richard J.A. (2009). Geography and Ethnography: Perceptions of the World in Pre-Modern Societies. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4051-9146-3.</ref>.
Соңгырак [[Борынгы Греция|грек]] язучылары [[Анаксимандр]]ның (ок. 610-545) идеяләре географияне чын нигез салучы дип санаганнар. Безгә аның идеяләр варислары китергән фрагментлардан килеп җиттеләр. Анаксимандрга [[гномон]]ны уйлап табуны - [[географик киңлек]]не үлчәү өчен борынгы инструменты тагалар<ref>Kish, George (1978). A Source Book in Geography. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-82270-2.</ref>. Беренче булып кем булуы турында кайбер бәхәсләр дә бар, кем Җирнең сферик формада булуын раслаган, өстәвенә, монда казанышы я [[Парменид]]ныкы, я [[Пифагор]]ныкы. Җир радиусының беренче үлчәнешнең берсе Эратосфен эшләнгән.<ref>Tassoul, Jean-Louis; Tassoul, Monique (2004). A Concise History of Solar and Stellar Physics. London: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11711-9</ref>.
Киңлек һәм [[географик озынлык|озынлык]] беренче кырыс системасын [[Гиппарх]]ка бәйлиләр. Ул бабил [[математика]]сыннан алынган алтмышынчы система кулланды. [[Меридиан]]нар 360 °габүленгән, һәр градус өстәмә рәвештә 60 (минутка) бүленгән.<ref>Smith, Sir William (1846). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology: Earinus-Nyx. 2nd. London: Taylor and Walton</ref>. Яңа җирләрне [[Борынгы Рим| римлылар]] тарафыннан бик зур картографияләү соңрак [[Птолемей]]га җентекле атласлар төзү өчен күп мәгълүмат бирәчәк.
== География тармаклары ==
*[[Физик география]] [[Җир]]нең физик, [[метеорология|метеорологик]] һәм [[экология|экологик]] сыйфатларын һәм аларның Җирдәге күренешләрен өйрәнә.
*[[Җәмгыять география]]сенең игътибары [[икътисад]]и, [[сәясәт|сәяси]] һәм [[мәдәният|мәдәни]] процессларга юнәлдерелгән. Иҗтимагый география, үз чиратында, башка өлешләргә бүленергә мөмкин:
***[[Икътисадый география]] - җәмгыятьнең икътисадый тормышын территориаль оештыру турындагы фән.
***[[Лингвистик география]] - тел белеме бүлеге, тел күренешләренең территориаль таралышын географик картага төшерү юлы белән өйрәнә.
***[[Региональ география ]] - географиянең бүлеге, кайсы төрле культуралы һәм табигый геофакторларның билгеле бер җирдә яки ландшафтта үзара бәйләнешенә игътибар итә.
[[Географ]]лар, Җирнең үзлекләрен өйрәнүдән тыш, шулай ук аның [[Кояш Системасы]]нда һәм [[Галактика]]да алып торган урынын һәм бу тирәлекнең Җиргә тәэсирен ([[климат]], [[океан]]дагы агымнар һ.б.) дә өйрәнә.
== Чыганаклар ==
* [https://tatarica.org/tat/razdely/nauka/geografiya Tatarica энциклопедиядә мәкалә]
* [http://башкирская-энциклопедия.рф/index.php/read/8-statya/4686-geografiya Башкорт энциклопедиясе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305052628/http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/read/8-statya/4686-geografiya |date=2016-03-05 }} {{ref-ba}}
{{Фәннәр}}
[[Төркем:География]]
[[Төркем:Җирне өйрәнүче фәннәр]]
enzi09uzhbc6h6ov6bczsgufgyne8y5
Төркем:География
14
12695
3525548
2418559
2022-08-01T18:42:44Z
Frhdkazan
3171
wikitext
text/x-wiki
{{Портал|География}}
{{Commonscat|Geography}}
{{catmain}}
{{Метатөркем}}
[[Төркем:Җир]][[Төркем:Җирне өйрәнүче фәннәр]]
n7oj4m3qp546z0xn414g2i6sifm7460
Фәүзия Бәйрәмова
0
13271
3525510
3130057
2022-08-01T16:14:21Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{TwinCYR|Fäwziä Bäyräm}}
{{Шәхес
| исем = Фәүзия Бәйрәмова
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы = 200px
| alt = Фәүзия Бәйрәмова
| рәсем язуы = Фәүзия Бәйрәмова
| тулы исем = Фәүзия Әүхәди кызы Бәйрәмова
| һөнәр = язучы, җәмәгать эшлеклесе
| туу датасы = 5.12.1950
| туу җире = [[ТАССР]], [[Саба районы]]
| гражданлык =
| милләт = татар
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти = Бәйрәмов Әүхади Бәйрәмгали улы
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар = Зөлфия Кадирова <br/> Сөләйман
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
''{{Башка мәгънәләр/фамилия|Бәйрәмова}}
'''Фәүзия Әүхәди кызы Бәйрәмова''' – татар халкының күренекле сәясәтчесе, язучысы, җәмәгать эшлеклесе, тарих фәннәре кандидаты (2006). [[Иттифак фиркасе]] башлыгы (1991 елдан), Төрки халыклар ассамблеясы рәисе урынбасары (1991 елдан), Милли Мәҗлес рәисе (1994-1997), Татарстан Республикасы Югары Советы депутаты (1990-1995). [[1990 ел]]ларда бик актив сәясәтче, аны хәтта ''Татар фәрештәсе'' дип атыйлар һәм [[Сөембикә]] белән чагыштыралар.
Хәзерге вакытта Фәүзия ханым [[Яр Чаллы]] шәһәрендә яши һәм язу эше белән шөгыльләнә. [[1999 ел]]да [[Хаҗ]] кыла.
==Биография==
[[Файл:Bayramova.jpg|200px|thumb|right|Фәүзия Бәйрәмова]]
Фәүзия Бәйрәмова [[1950 ел]]ның [[5 декабрь|5 декабренда]] [[ТАССР]]ның [[Саба районы]]ның [[Сабай]] авылында туган. Урта мәктәпне тәмамлагач, ул белемен башта [[Казан]]ның театр училищесында (1971), аннары [[КДУ|Казан Дәүләт университетының]] филология факультетында дәвам итә (1983-1989).
Профессиональ эшчәнлекне Фәүзия Бәйрәмова [[Казан телестудиясе]]ндә башлый, режиссер ярдәмчесе булып хезмәт итә (1973-1975). Соңрак ул [[Татарстан китап нәшрияты]]нда матур әдәбият бүлеге мөхәррире вазифаларын башкара (1987-1990). Журналист һәм мөхәррир буларак, ул күп газета-журналларда яза.
[[1986 ел]]да ул [[СССР язучылар берлеге]]нә әгъза итеп алына.
[[1988 ел]]да ул [[Татар иҗтимагый үзәге]]нең беренче корылтаенда катнаша, сәяси эшчәнлеккә кереп китә.
==Сәяси эшчәнлек==
[[1988 ел]]да [[Татар иҗтимагый үзәге]]нә керә. 1990-1995 елларда – Татарстан Республикасы парламенты депутаты.
==Әдәби эшчәнлек==
Фәүзия Бәйрәмова әсәрләренең төп темасы - кеше һәм табигать, шәхес һәм коллектив, ныклы тормыш позициясе сайлау һәм характер формалашу, кеше күңелендәге үзгәрешләрне җентекләп күзәтү.
"Болын" (1986) исемле беренче җыентыгы
"Сәнгать дөньясына сәяхәт" (1989), балаларга атап язылган, Идел буе Болгары һәм татар халкы тарихын чагылдырган хикәяләр китабы
"Моң" (1991), повесть һәм новеллалар тупланмасы
"Мәйдан татарларны көтә" (1992)
"Кара урман" романы (1997)
"Безне онытмагыз" (1998) исемле пьесалар китабы
"Дәверләр күчешендә" (1998)
"Хаҗ көндәлеге" (1999)
"Заман. Милләт. Кеше. " (2000)
"Күңел карлыгачларым" (2000)
"Соңгы намаз" (2000)
"Мишәрнең бөек улы " (2001) исемендәге Һ. Такташ иҗатына багышланган китабы
"Алыплар илендә" (2002) романы
"Ахырзаман афәте" (2002)
"Бәхет ачкычы" (2004) җыентыгы
"М. Худяков и история татарского народа" (2003)
"Туфаннан таралган татар" (2003)
"Таралып яткан татар иле" (2003)
"Нух пәйгамбәр көймәсе" (2004)
"Ислам - яшәү рәвеше" (2004)
"Батырша җитәкчелегендә милли-азатлык көрәше" (2004)
"Ядерный архипелаг или атомный геноцид против татар" (2005)
"Кырык сырт" (2005) романы
"Алтын Урдам - алтын җирем" (2006)
"Баһадиршаһ" (2006)
"Der Nukleare Archipel oder der atomare Genozid an den Tataren" (2006)
"Михаил Худяков и историко-культурное наследие народов Среднего Поволжья" (2007)
"Тропою знаний к истине" (2007)
"Татарская Караболка - 50 лет в объятиях смерти" (2007)
"Күчем хан" (2007)
"Туран Иле" (2008)
"Милләт һәм дәүләт. (2009)
"ГУЛАГ - яралы язмышлар" (2010)
"Ачылмаган татар тарихы" (2011)
"Күчем хан" (2011)
"Батырша явы" (2012)
"Нераскрытая история татар" (2013)
'''Милләтемә х е з м ә т иттем''' (2о14 ел)
==Кулланылган әдәбият==
<nowiki>Татар энциклопедиясе : [6 томда] / баш мөхәр. М. Х. Хәсәнов (3 томнан Ә. М. Мазһаров) ; [җав. мөхәр. Г. С. Сабирҗанов] .— Казан : Татар энциклопедиясе институты, 2008 - 1 т. А-В. - Б. 596-597</nowiki>
== Әдәбият ==
# Зөлкарнәй Ф. Яшәеш һәм иҗат // Чакма чакмый ут чыкмый, К., 1991
# Рәшит Ә. Милләтнең сөеклесе // Заман, 2000, 15 дек.
# Хәлим А. Гаделлек сагында // Мирас. 2000. №12
==Сылтамалар==
* [http://kitap.net.ru/bayramova/ Татар электрон китапханәсе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160601114310/http://kitap.net.ru/bayramova/ |date=2016-06-01 }}
* [[Безнең гәҗит]]тә Фәүзия Бәйрәмова [http://beznen.ru/tag/fewziye-beyremova/ турында язмалар] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305140130/http://beznen.ru/tag/fewziye-beyremova/ |date=2016-03-05 }}
* [http://tatar.yuldash.com/100.html Биография (рус.)]
*Т. Миңнуллин. Фәүзия Бәйрәмова http://www.mtss.ru/?page=f_bajramova
*СӨРГЕНГӘ СӨРЕЛГӘН ТАТАРЛАР... (Утызынчы елларда Магнитогорскига сөрелгән татар зыялылары) http://www.mtss.ru/pages/f_bajram/sorgenga-t.html
*ЧАТ ТАТАРЛАРЫ http://www.mtss.ru/?page=%2Ff_bajram%2Fcat
*МИНЕМ УРАЛЫМ – ТАТАР УРАЛЫ http://www.mtss.ru/pages/f_bajram/minem_uralim-t.html
*САМАР ЯРЫМУТРАВЫНДА БОЛГАР-ТАТАР ТАРИХЫ http://www.mtss.ru/?page=%2Ff_bajram%2Fsamar
*ТАУЛЫ ДАЛАДАГЫ ТАШ КАЛА... Орск төбәгенең борынгы төрки-татар чоры... http://www.mtss.ru/?page=/f_bajram/tauly
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Татарстан Республикасы Югары Шурасы депутатлары (1990-1995)}}
{{Туган җир журналы}}
{{DEFAULTSORT:Бәйрәмова, Фәүзия}}
[[Төркем:Татар милли хәрәкәте шәхесләре]]
[[Төркем:Татар язучылары]]
[[Төркем:Татар тарихчылары]]
[[Төркем:ССРБ язучылары]]
[[Төркем:Татарстан сәясәтчеләре]]
[[Төркем:Тарих фәннәре кандидатлары]]
[[Төркем:Русия тарихчылары]]
[[Төркем:Сәяси активистлар]]
{{writer-stub}}
88zm7nv64fp0sjrpwjummghdt67s17d
Төркем:Фәннәр
14
13455
3525547
2034765
2022-08-01T18:42:19Z
Frhdkazan
3171
wikitext
text/x-wiki
{{Төп мәкалә|Фән}}
{{Commonscat|Science}}
[[Төркем:Фән|*]]
t0ol4ianikhhgddwufbvhlq0ts1futl
МедиаВики:Sitenotice
8
15343
3525541
3522720
2022-08-01T18:32:07Z
Frhdkazan
3171
яңарту
wikitext
text/x-wiki
<div class="plainlinks" style="border: 1px solid #ddd; margin: 0 0 3px;">
<div class="nomobile" style="float:left">[[File:WPWP logo 1.png|75px|link=Википедия:Бәйгеләр/Сурәтләнүе җитмәгән Википедия мәкаләләре/2022]]</div>
<div class="nomobile" style="float:right">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|100px|link=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022]]</div>
<div style="color: grey; max-width:1280px; margin: 5px auto; font-family: Tahoma, 'DejaVu Sans Condensed', sans-serif; text-align: center; font-size: 10pt; position: relative;">
'''[[Википедия:Бәйгеләр/Сурәтләнүе җитмәгән Википедия мәкаләләре/2022|Сурәтләнүе җитмәгән мәкаләләр]]''' һәм '''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022|ФГОС.wiki]]''' язу марафоннары<br/><small>[[File:Toicon-icon-stone-invade.svg|20px|link=Россиянең 2022 елгы Украина махсус хәрби операциясе дәвамында үтерелгән татарлар һәм башкортлар]] [[Россиянең 2022 елгы Украина махсус хәрби операциясе дәвамында үтерелгән татарлар һәм башкортлар|Дәвам итүче Украина бәрелешләрендә гомерләре өзелгән татар һәм башкортларны барлыйк!]] [[File:Warcurrent.png|20px|link=Россиянең 2022 елгы Украина махсус хәрби операциясе дәвамында үтерелгән татарлар һәм башкортлар]]<br/>[[Файл:Wikidata-census.tatar.pdf|20px|link=Википедия:Җанисәп]] [[Википедия:Җанисәп|Вики-җанисәп]] һәм [[Файл:Wiki-eztabar.tatar.png|20px|link=Википедия:Эзтабар]] [[Википедия:Эзтабар|Вики-эзтабар]] чикләрендә [[File:Website icon.svg|20px|link=Татнет сәхифәләре исемлеге]] '''[[Татнет сәхифәләре исемлеге|Татнет веб-сәхифәләре]]''' һәм [[File:Telegram 2019 Logo.svg|20px|link=Татарча Telegram каналлары исемлеге]] '''[[Татарча Telegram каналлары исемлеге|Telegram каналлары исемлекләрен]]''' туплыйбыз!</small>
</div>
<div style="clear: both;"></div>
</div>
nkpxga62wqxy02el4on439phfskdvmu
Шәйхи Маннур
0
15940
3525515
3521962
2022-08-01T16:16:03Z
Frhdkazan
3171
/* Сылтамалар */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Шәйхи Маннур
| рәсем = Mannur.gif
| рәсем_зурлыгы = 165px
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Шәйхелислам Маннуров
| һөнәр = язучы
| туу датасы = 15.01.1905
| туу җире = Казан губернасы Мамадыш өязе [[Тулбай]] авылы
| гражданлык = {{Русия империясе байрагы}}<br/>{{ССРБ байрагы}}
| милләт = татар
| үлем датасы = 10.06.1980
| үлем җире = [[Казан]]
| әти = Фәрхулла
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| башка мәгълүмат = «Шиһап солдат»<ref>М. Мәһдиев, «Шиһап солдат» // [[Казан утлары]]. - 1991. -№1. - 112 - 120 битләр</ref>
}}
'''Шәйхи Маннур''' ''(Шәйхелислам Фәрхулла улы Маннуров)'' — [[татар]] язучысы.
== Тормыш юлы ==
[[Файл:Тулбай музее.jpg|200px|thumb|right|[[Тулбай]]да [[Шәйхи Маннур музей-китапханәсе (Тулбай)|музей-китапханәсе]]]]
Шәйхи Маннур [[1905 ел]]ның [[15 гыйнвар]]ында элекке [[Казан губернасы]] [[Мамадыш өязе]] (хәзер [[Татарстан]]ның [[Мамадыш районы]]) [[Тулбай]] авылында ярлы крестьян гаиләсендә туа. Башлангыч белемне туган авылында һәм күрше авылдагы мәдрәсәдә ала. Аннары күрше [[Шәмәк (Мамадыш районы)|Шәмәк авылы]] авылында ачылган мәктәптә һәм [[Мамадыш]] шәһәрендәге [[педагогия]] курсларында укый. [[1921 ел]]да аның әтисе гаиләсе белән [[Кузбасс]]тагы [[Анжеро-Судженск|Әнҗерә-Судженка]] шахталарына күчеп китә. Шунда Шәйхи Маннурның хезмәт юлы башлана. Ул [[1923 ел]]да [[Свердлау]]идагы бер еллык совет-партия мәктәбендә укый, биредә чынлап торып әдәби иҗат эшенә керешә. [[Урал]] төбәге [[татарлар]]ы өчен чыгарылган газета-журнал битләрендә, соңга таба [[Казан]] һәм [[Мәскәү]] [[татар]] көндәлек матбугатында аның күп кенә шигырьләре һәм әдәби язмалары дөнья күрә.
[[1924 ел]]дан Маннур өч елга якын [[Себер]]нең төрле төбәкләрендә яши һәм эшли. [[1927 ел|1927]]-[[1929 ел]]ларда армия сафларында хезмәт итә. Армиядән кайткач, [[Донбасс]] якларына китеп, металлургия заводында – эшче-прокатчы, шахтерлар мәктәбендә – укытучы-ликбезчы һәм ДнепроГЭС төзелешендә бетончы хезмәтендә була. Бу елларда Шәйхи Маннурның иҗат эшчәнлеге аеруча активлаша. Ул «Колчеданлы таулар өстендә» ([[1929 ел|1929]]), «Чуен ташкыннар» («Чугунные потоки») ([[1930 ел|1930]]), «Бетончылар җыры» ([[1932 ел|1932]]) исемле беренче поэмаларын һәм күп санлы лирик шигырьләрен яза. Аның бер-бер артлы шигырь җыентыклары басылып чыга. [[Мәскәү]]дә, [[Эшче (гәҗит)|«Эшче» газетасы]] редакциясендә эшләп алгач, Маннур [[Казан]]га килә һәм [[1933 ел|1933]]-[[1937 ел]]ларда [[Казан педагогика институты]]нда укый. [[1934 ел]]да аның атаклы «Гайҗан бабай» һәм тагын бер елдан «Меңнән бер кичә» поэмалары языла. [[Бөек Ватан сугышы]] башлангач, шагыйрь үзе теләп фронтка китә, хәрби газеталарда эшләп, күп санлы хәбәрләр, очерклар, шигырьләр бастыра. Сугыштан соң, [[1946 ел|1946]]-[[1948 ел]]ларда Маннур [[Казан]]да [[Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет театры]]ның әдәби бүлек мөдире булып эшли, ә [[1949 ел]]дан профессиональ язучылык хезмәтенә күчә.
[[1960 ел|1960]]-[[1970 ел|1970]] нче еллар әдәби хәрәкәтендә Шәйхи Маннур прозаик буларак катнаша. Ул иҗат иткән проза әсәрләре арасында иң күренеклесе – «Муса» романы ([[1959 ел|1959]]-[[1964 ел|1964]]). «Агымсуларга карап» исемле автобиографик ([[1970 ел|1970]]-[[1973 ел|1973]]), «Чын сөю бармы?» исемле лирик повестьлары ([[1974 ел|1974]]-[[1976 ел|1976]]) белән Маннур үзен талантлы прозаик, үзенчәлекле хикәяләү стиленә ия булган каләм остасы итеп таныта. Шәйхи Маннурның әдәби мирасы зур һәм күпкырлы. Үзе исән чагында аның дүрт дистәгә якын китабы дөнья күрә. Алар арасында махсус балаларга адресланганнары да бар. Ул шулай ук әдәби тәнкыйть, публицистика, очерк һәм әдәби тәрҗемә жанрларында да нәтиҗәле эшли.
Шәйхи Маннур Татарстан республикасының икътисади һәм мәдәни яктан икенче сортлы төбәк булуын авыр кичерә, аның статусын Союздаш республика итеп күтәрү мөмкинлеген тикшереп, [[КПСС]] генераль секретаре [[Н. Хрущев]]ка хат юллый.<ref>[[Марсель Галиев]]. [http://tatyash.ru/get.php?11168|41.htm#0 Фидаилек үрнәге]</ref>
Шәйхи Маннур [[1980 ел]]ның [[10 июнь|10 июнендә]] [[Казан]]да вафат була һәм үзенең язма [[Васыять|васыяте]] буенча туган авылы [[Тулбай]] авылы зиратына җирләнә. Маннур [[1957 ел]]да туган авылында үз акчасына китапханә салдыра һәм 100 данә китап бүләк итеп бирә. [[1980 ел]]да китапханәгә Шәйхи Маннур исеме бирелә. [[1995 ел]]да аңа [[Татарстан]] берләштерелгән дәүләт музееның филиалы статусы бирелә һәм [[Шәйхи Маннур музей-китапханәсе (Тулбай)|музей-китапханә]] исемен йөртә башлый. [[1981 ел]]дан бирле һәр елның [[15 гыйнвар]]ында, язучының туган көнендә, туган авылында [[Шәйхи Маннур исемендәге премия]] бирелеп килә.
==Иҗаты==
* Агымсуларга карап: Повесть. – [[Казан]]: Татар. кит. нәшр., 1974.- 494 б.
* Күңел бакчасы: Шигырьләр һәм поэмалар. – 4 кит. – [[Казан]]: Татар. кит. нәшр., 1979. – 208 б.
* Күңел йомгагы: Шигырьләр. – [[Казан]]: Татар. кит. нәшр., 1968. – 410 б.: портр. б-н.
* Малайларга, кызларга: Шигырьләр, поэмалар, әкиятләр, повесть. – [[Казан]]: Татар. кит. нәшр., 1984. – 152 б.
* Муса: Роман. – [[Казан]]: Татар. кит. нәшр., 1968. – 755 б.
* Чын сөю бармы: Лирик повесть. – [[Казан]]: Татар. кит. нәшр., 1980. – 272 б.
* Глядя на текучие воды: Повесть /Пер. С.Гильмутдиновой. – Казань: Татар. кн. изд-во, 1991. – 352 с.
* Муса: Роман /Пер. с татар. В.Шульжика, Р.Ахунова. – М.: Современник, 1983. – 319 с.
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
==Сылтамалар==
* [http://tatar-congress.org/yanalyklar/edebiyatybyznyn-ak-yoze-sheyhi-mannurnyn-tuuyna-110-el/ Әдәбиятыбызның ак йөзе: Шәйхи Маннурның тууына – 110 ел]
* [http://www.millattashlar.ru/index.php/%D0%A8%D0%B0%D0%B9%D1%85%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%83%D1%80 Шәйхи Маннур]
{{DEFAULTSORT:Маннур, Шәйхи}}
[[Төркем:Татар язучылары]]
[[Төркем:Татар шагыйрьләре]]
[[Төркем:Фронтовик язучылар]]
[[Төркем:Шәйхи Маннур]]
{{Туган җир журналы}}
5wxhj7z29y4kof9ulufe5px3opmwcoq
Балык Бистәсе районы
0
16391
3525560
3501949
2022-08-01T20:12:55Z
Әмир
15082
мәгълүмат өстәү: /* Танылган кешеләр */
wikitext
text/x-wiki
{{Административ берәмлек
|Төс1 = {{Төс/Русия}}
|Татар исеме = Балык Бистәсе районы
|Чын исем = {{lang-ru|Рыбно-Слободский район}}
|Герб = Gerb-Ribnoslobodsky-region.jpg
|Байрак = Flag-Ribnoslobodsky-region.jpg
|Герб киңлеге =
|Байрак киңлеге =
|Герб тасвирламасы =
|Байрак тасвирламасы =
|Ил = [[Русия]]
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
|lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
|region =
|type =
|уровень =
|CoordScale =
|Гимн =
|Статус = [[Муниципаль район]]
|Регион төре = [[Җөмһүрият]]
|Регион = [[Татарстан]]
|Башкала = [[Балык Бистәсе]]
|ЭреШәһәрләр =
|Нигезләү = [[1927]]
|Юкка чыгу =
|Башлык = Илдар Рәшит улы Таҗетдинов (в.б.)<ref>{{Citation |title=Кто на новенького? Отставки двух глав районов и новые назначения. Сетевое издание «События», 17.01.2018 |url=http://sntat.ru/politika/kto-na-novenkogo-otstavki-dvukh-glav-rayonov-tatarstana-i-novye-naznach/ |access-date=2018-01-18 |archive-date=2018-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180119055545/http://sntat.ru/politika/kto-na-novenkogo-otstavki-dvukh-glav-rayonov-tatarstana-i-novye-naznach/ |dead-url=yes }}</ref>
|Башлык исеме = Район башлыгы
|Башлык2 = Исланов Роман Леонидович
|Башлык исеме2 = Башкарма комитеты җитәкчесе
|ТЭП =
|ТЭП елы =
|ТЭП буенча урын =
|Кеше башына ТЭП =
|Кеше башына ТЭП буенча урын =
|Тел =
|Телләр =
|Халык саны = 25 052
|Халык саны исәбе елы = 2019
|Халыктан % =
|Халык саны буенча урын =
|Халык тыгызлыгы = 12,21
|Халык тыгызлыгы буенча урын =
|Милли состав = татар – 79,2%, рус – 19,8%, башка милләтләр – 1% <ref name="GKS">{{Citation |title=Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав населения Республики Татарстан |url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |access-date=2013-10-11 |archive-date=2012-11-21 |archive-url=https://www.webcitation.org/6CLiVP5JY?url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |dead-url=yes }}</ref>
|Дини состав =
|Мәйдан = 2041,4
|Мәйданнан % =
|Мәйдан буенча урын =
|Максималь биеклеге =
|Урта биеклеге =
|Минималь биеклеге =
|Киңлек =
|Озынлык =
|Харита = Location of Rybno-Slobodsky District (Tatarstan).svg
|Харита зурлыгы = 350px
|Административ берәмлек харитасы =
|Харита зурлыгы ае =
|Сәгать поясы = MSK (UTC+3)
|Аббревиатура =
|ISO =
|Телефон коды = 84361
|Почта индекслары = 422640 – 422670
|Интернет домены =
|Автомобиль номерлар коды = 16, 116
|Сайт = http://ribnaya-sloboda.tatar.ru
|Commons-та төркем =
|Искәрмә =
}}
'''Балык Бистәсе районы''' — [[Русия|Россия Федерациясе]] [[Татарстан|Татарстан Республикасы]] составындагы административ-территориаль һәм [[муниципаль берәмлек]] ([[муниципаль район]]). Республиканың үзәк өлешендә, [[Чулман|Кама]] елгасының уң ярында урнашкан. Административ үзәк — [[Балык Бистәсе]] шәһәр тибындагы поселогы. 2020 елда халыкның гомуми саны 25 052 кеше тәшкил итә. Район территориясе - 2041,4 км²<ref name="Tat">{{cite web|url=https://tatcenter.ru/district/rybno-slobodskij-rajon/|title=Рыбно-Слободский район|publisher=Tat Center|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
Балык Бистәсе авылы XVI гасыр ахырында [[Борис Годунов]] указы нигезендә төзелә. Җирле төбәктә таралган балык промыселы хөрмәтенә үз исемен алган, аның белән [[Кама буе]] авылларында яшәүчеләр шөгыльләнгән. Балык Бистәсе районы административ берәмлек буларак 1927 елда төзелгән<ref name="Tat" />{{sfn|битләр=79—83|Мухаметов|2019}}.
Район авыл хуҗалыгы төбәге булып тора: 1188,95 км² җир авыл хуҗалыгы өчен билгеләнгән, анда өч эре инвестор уңышлы эшли, алар авыл хуҗалыгы җирләренең 35%ын алып тора: «Красный Восток - Агро», «Кулон Агро», «Логос»<ref name="Tat" /><ref name="Ranking2">{{cite web|url=https://inkazan.ru/article/tilda/16-03-2020/gde-v-tatarstane-zhit-horosho-reyting-rayonov-respubliki-po-kachestvu-zhizni|title=Где в Татарстане жить хорошо: рейтинг районов республики по качеству жизни|publisher=Инказан.ру|accessdate=2020-11-05}}</ref>{{sfn|битләр=155|Мустафин|2014}}.
== География ==
Район Татарстан Республикасының [[Лаеш районы|Лаеш]] (көнбатышта), [[Питрәч районы|Питрәч]], [[Теләче районы|Теләче]], [[Саба районы|Саба]] (төньякта), [[Мамадыш районы|Мамадыш]] (көнчыгышта), [[Чистай районы|Чистай]] һәм [[Алексеевск районы|Алексеевск]] (Кама елгасы белән аерыла) районнары белән чиктәш булып тора. Районның җир мәйданы 2041,4 км² тәшкил итә. Рельефы — тигезлекле (100–190 м). Туфрак — якты-соры һәм соры урман туфраклары. Урманлылык 23 %.
Район территориясе аша [[Казан]]-[[Яр Чаллы]], Казан-[[Ырынбур]] юллары үтә.
== Герб һәм байрак ==
Район гербындагы сурәтләр җирле халык өчен традицион булган һөнәрчелек — балыкчылык тармагын символлаштыра. Зәңгәр төс район икътисады өчен су ресурсларының мөһимлеген ассызыклап тора: Балык Бистәсе районында [[Чулман|Кама]], [[Бәтке]], [[Әшнәк (елга)|Әшнәк]], [[Шомбыт (елга)|Шомбыт]] елгалары ага. Шул ук вакытта зәңгәр төс намус һәм рухилыкны символлаштыра.<ref name="Tat" />
Ажур балыкчылык челтәрләре районда үсеш алган челтәрле һәм ювелир кәсепләрнең символы булып тора: Балык Бистәсе челтәрләре ачык төстәге рәсем, геометрик бизәкләр өстенлеге белән аерылып тора. Алтын төс уңышны, байлыкны, тотрыклылыкны, хөрмәтне аңлата, ә көмеш — чисталыкны, камиллекне, тынычлыкны һәм үзара аңлашуны<ref name="Tat" />.
Район байрагы герб нигезендә эшләнгән һәм зәңгәр тукымадан гыйбарәт, анда ак балык тоту челтәре һәм аның фонында сары кырпы балыгы сурәтләнгән<ref name="Tat" />.
== Тарих ==
{{Төп мәкалә|Балык Бистәсе}}
[[Файл:Вид_с_приставшего_трамвайчика._Красный_Яр._Кама._Рыбно-Слободский_р-н._РТ._Август_2014_-_panoramio.jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%92%D0%B8%D0%B4_%D1%81_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%88%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D1%87%D0%B8%D0%BA%D0%B0._%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%AF%D1%80._%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0._%D0%A0%D1%8B%D0%B1%D0%BD%D0%BE-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80-%D0%BD._%D0%A0%D0%A2._%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82_2014_-_panoramio.jpg|мини|230x230пкс|Кызыл Яр, Кама]]
[[Файл:Russkiy_Oshnyak,_Respublika_Tatarstan,_Russia,_422642_-_panoramio_(3).jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Russkiy_Oshnyak,_Respublika_Tatarstan,_Russia,_422642_-_panoramio_(3).jpg|мини|230x230пкс|Рус Әшнәге]]
Балык Бистәсе авылы [[Борис Годунов]] указы белән XVI гасыр ахырында төзелә. Аны Кама елгасының уң ярында Россия дәүләтенең тышкы чикләрен ныгыту өчен билгеләнгән ныгытма янында торгызалар. Җирлек үзенең исемен милли балык промыселы хөрмәтенә алган, аның белән күп кенә Кама буе авылларында яшәүчеләр шөгыльләнгән<ref name="Tat" />{{sfn|битләр=79—83|Мухаметов|2019}}. Балыкчылыктан тыш XIX-XX гасырларда җирлектә Казан төбәгенең зур челтәр үрү үзәге барлыкка килгән{{sfn|битләр=570|Тимофеева|2017}}. Балык Бистәсе районы административ берәмлек буларак 1927 елның 14 февралендә [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|ТАССРның]] бер өлеше буларак оеша. 1920 елга кадәр территория [[Лаеш өязе]]ндә, 1920-1927 елларда — [[Лаеш кантуны|Лаеш кантонында]] булган. 1959 елның 26 мартында Балык Бистәсе районы составына бетерелгән Кызыл Йолдыз районы территориясенең бер өлеше керде (район үзәге [[Котлы Бөкәш]] авылында иде). 1963 елның 4 гыйнварында район бетерелде, аның территориясенең бер өлешен [[Мамадыш районы]] составына, бер өлешен [[Питрәч районы]]на тапшырдылар. Әмма 1965 елның 12 гыйнварында Балык Бистәсе районын кире төзелде<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/59405-territorialnoe-delenie-tatarstana-posle-revolyucii|title=Образование ТАССР: от Татаро-Башкирской республики и штата Идель-Урал к 10 кантонам и 70 районам|date=2017-03-17|publisher="Реальное время" интернет-газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
=== Хәзерге заман ===
2008 елдан алып 2017 елга кадәр Балык Бистәсе районын Илһам Вәлиев җитәкләде. Ул [[Татарстан Республикасы Президенты|Татарстан Президенты]] каршындагы коррупциягә каршы идарәне тикшерү нәтиҗәсендә күп санлы хокук бозулар ачыклану аркасында посттан төшерелде. Ике ел узгач, вәкаләтләрне явызларча файдаланган өчен, Вәлиевнең элеккеге урынбасары Рафик Гадиевны гаепләделәр<ref name="Ranking2"/><ref name="InKazan">{{cite web|url=https://inkazan.ru/article/tilda/06-09-2017/reyting-rayonov-tatarstana-autsaydery|title=Рейтинг районов Татарстана|date=2017-09-06|publisher=Inkazan|accessdate=2020-11-05}}</ref>. 2018 елда районның яңа башлыгы итеп, Илдар Таҗетдинов билгеләнде, ул әлегә кадәр идарә итә<ref name="Бугульма">{{cite web|url=https://www.bugulma.ws/news/45_khu_alar_tatarstana_45_khozjaeva_tatarstana_2019_rejting_vlijanija_rajonnykh_glav/2019-12-16-14101|title=45 хуҗалар Татарстана – 45 хозяева Татарстана - 2019: рейтинг влияния районных глав .|date=2019-12-16|publisher=Бөгелмә. Шәһәп порталы|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
== Халык ==
2020 елда район халкының саны 25 052 кеше тәшкил итә. Төбәкнең милли составы 79,2% [[Татарлар|татар]], 19,8% [[Руслар|рус]], 1% башка милләтләргә туры килә<ref name="Tat" /><ref name="Ranking2"/>.
2019 елда Балык Бистәсе районында үлүчеләр санының төбәктә иң начар нисбәтен теркәделәр — демографик картлык дәрәҗәсе 26,5% тәшкил итте, ә үлем туучылар саныннан ике тапкырга диярлек артты<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/127391-obzor-programmy-7-dney|title=2009—2019: что и как изменилось за 10 лет|date=2019-01-28|publisher=«Реальное время» интернет газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>. 2016 елда районда 153 бала туган, 2017 елда — 81 генә<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/107145-obzor-demograficheskoy-situacii-v-tatarstane|title=Нарожали: самые бедные районы захлестнул беби-бум, а детсады оказались не готовы|date=2018-07-27|publisher=«Реальное время» интернет газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref><ref name="President">{{cite web|url=https://glasnarod.ru/rossiya/respublika-tatarstan/39468-prezident-tatarstana-prizval-rybno-slobodskij-rajon-povysit-demografiyu-i-snizit-mladencheskuyu-smertnost|title=Президент Татарстана призвал Рыбно-Слободский район повысить демографию и снизить младенческую смертность|date=2016-02-19|publisher=«Глас Народа».|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
Шәһәр шартларында ([[Балык Бистәсе]] штб) район халкының нибары 30,81% яши.
{{Население|Рыбно-Слободский район}}
==== Милли бүленеш ====
{| class='standard' style='text-align: center;' width=63%
|- class='bright'
! Милләт !! [[1970]]<ref name="ВОТ">Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о [[Татарстан]]е (Экономико-географический справочник). — Казань, [[1994]]</ref> !! [[1979]]<ref name="ВОТ"/> !! [[1989]]<ref name="ВОТ"/> !! [[2002]]<ref>{{Citation |title=2002 ел сан алу базасы |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |access-date=2013-10-11 |archive-date=2017-11-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171111042357/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |dead-url=yes }}</ref>!! [[2010]]<ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |access-date=2013-10-11 |archive-date=2012-11-21 |archive-url=https://www.webcitation.org/6CLiVP5JY?url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |dead-url=yes }}</ref>
|- class='bright'
| [[татарлар]] || 71,6% || 74,4% || 76,2% || 78,4%||79,2%
|- class='bright'
| [[руслар]] || 28,0% || 24,8% || 22,9% || 20,6%||19,8%
|}
== Икътисады ==
[[Файл:Глыба_кальцита._Мост_через_Каму._Сорочьи_Горы._Рыбно-Слободской_р-н._РТ._Май_2014_-_panoramio.jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%93%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B0._%D0%9C%D0%BE%D1%81%D1%82_%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B7_%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%83._%D0%A1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%87%D1%8C%D0%B8_%D0%93%D0%BE%D1%80%D1%8B._%D0%A0%D1%8B%D0%B1%D0%BD%D0%BE-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80-%D0%BD._%D0%A0%D0%A2._%D0%9C%D0%B0%D0%B9_2014_-_panoramio.jpg|мини|230x230пкс|Кама тирәсендә Кальцит]]
[[Файл:Rybno-Slobodsky_District,_Tatarstan,_Russia_-_panoramio_(1).jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Rybno-Slobodsky_District,_Tatarstan,_Russia_-_panoramio_(1).jpg|мини|230x230пкс|Район кырлары]]
"Инказан" челтәр басмасы мәгълүматлары буенча оешмалар хезмәткәрләренең уртача айлык хезмәт хакы 25 941 сум тәшкил итә. Муниципаль мәдәният һәм сәнгать учреждениеләре хезмәткәрләренең хезмәт хакы — 29 987. Муниципаль мәгариф учреждениеләре хезмәткәрләре уртача 18 260 сум ала<ref name="Ranking2"/>.
Районда зур сәнәгать предприятиеләре урнашкан: Балык Бистәсе май-сөт комбинаты, «Круг» балык заводы (ел саен тотылган балыгы — 160 тонна тирәсе), «Рус Мраморы» ит заводы, «Кама» икмәк пешерү комбинаты<ref name="Tat" /><ref>{{cite web|url=https://invest.tatarstan.ru/ru/about/municipal_potencial/rybno-slobodskoy-rayon/|title=Потенциал муниципалитетов|publisher=Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты|accessdate=2020-11-10}}</ref>.
=== Авыл хуҗалыгы ===
Районның авыл хуҗалыгы ит-сөт терлекчелегенә һәм [[үсемлекчелек]]кә йөз тота. Төбәктә [[сабан бодае]], көзге арыш, [[арпа]], [[солы]], борчак, кукуруз, сабан рапсы, көнбагыш үстерәләр. Балык Бистәсе районының гомуми авыл хуҗалыгы җире 104,8 га тәшкил итә, шуларның 84,6 гектары — сөрү җирләре. Районда 16 олы һәм урта авыл хуҗалыгы оешмалары, 81 крестьян-фермер хуҗалыгы, 9704 шәхси ярдәмче хуҗалык исәпләнә<ref name="Tat" /><ref name="President" />. 2019 елда район сыерлары саны 4350 берәмлек булган (бөтен республика буенча 200 меңнән артык)<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/attachments/1381|title=Поголовье коров по районам Татарстана, конец 2019 года|publisher=«Реальное время» интернет газетасы|accessdate=2020-11-06}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=http://rsloboda-rt.ru/news/obschestvo-i-myi/ivan-tokranov-byl-i-ostaetsya-khoroshim-rukovoditelem|title=Иван Токранов был и остается хорошим руководителем|author=admin|website=Сельские горизонты|date=2020-09-16|accessdate=2020-12-16}}</ref>.
2018 елда "Балык Бистәсе ИПП" икмәк предприятиесе "ВАМИНа" район күчемсез милеген сатып алып, 75 млн сум салып җиһазларны модернизацияләде. 2020 елга 75 мең тонна ашлык әйләнеше<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://sntat.ru/news/society/02-12-2018/bezumnyy-sale-trofey-ot-obankrotivshegosya-vamina-melnitsa-okonishnikovyh-pod-kazanyu-5643946|title=Безумный SALE: трофей от обанкротившегося «ВАМИНа», мельница Оконишниковых под Казанью|website=sntat.ru|accessdate=2020-12-16}}</ref>.
2016 елдан Балык Бистәсе районында мәрмәр ит җитештерү буенча “Кызыл Шәрык” агрохолдингы проекты гамәлгә ашырыла, аны Дәүләт Думасы депутаты [[Айрат Хәйруллин (1970)|Айрат Хәйруллин]] җитәкләгән<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/39258|title=«7 дней»: от аномально жаркого лета до рукотворных шедевров Спасской ярмарки|date=2016-08-08|publisher=«Реальное время» интернет газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>. Компаниягә 1,3 млрд сум күләмендә инвестицияләр кертү турында игълан ителде<ref>{{cite web|url=https://www.business-gazeta.ru/article/39959|author=Елена Фадеева|title=Айрат Хайруллин взялся за «мраморное мясо»|date=2011-05-05|publisher=Бизнес Online|accessdate=2020-11-06}}</ref>. 2019 елда Рус Әшнеге авыл җирлеге территориясендә казлар үрчетү белән шөгыльләнә торган «КАЗ» Балык Бистәсе агрофирмасы» предприятиесе ачылды. Төзелешнең беренче этабына игълан ителгән инвестицияләр суммасы 6 млн сум тәшкил итте<ref name="АИР">{{cite web|url=https://tida.tatarstan.ru/index.htm/news/1657102.htm|title=Что «ловить» в Рыбной Слободе?|date=2020-01-16|publisher=Инвестицион үсеш агентлыгы|accessdate=2020-11-05}}</ref>. Районның икенче олы хуҗалыгы — «Круг» балыкны тоту һәм эшкәртү белән шөгыльләнә. Заводның еллык тотымы 160 тоннага якын, аның күп өлешен завод казый һәм кибетләргә әзер килеш китереп куя<ref name="АИР" />. 2020 ел башында Африка кларий җәен балыгын үрчетү һәм «Клариус» елга балыгын тоту заводы ачылды, анда елына 50 тоннага кадәр балык үстерү планлаштырыла. Хәзерге вакытта проектка 12 млн инвестиция кертелгән, гомуми планлаштырылган күләме — 15 млн<ref>{{cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/4261091|title=В Татарстане открыли завод по разведению африканского сома|date=2020-02-20|publisher=Коммерсантъ|accessdate=2020-11-06}}</ref>.
2012 елда республика тармак программасы кысаларында районда балык үрчетү заводы төзелә башлады, аның белән төбәктәге иң зур коррупция скандалларының берсе бәйле, ул элеккеге җитәкче Илһам Вәлиевны эштән азат итү белән бәйле. Башта федераль бюджеттан проектка 73 млн сум бүлеп бирелде, Татарстанныкыннан — 20 млн. Проектның бенефециарлары булып Вәлиевнең туганнары компанияләре чыгыш ясады. Нәтиҗәдә акча җитмәү сәбәпле төзелеш туктатылган. Шуннан соң республика президенты район башлыкларының керемнәрен шәхсән үзе контрольдә тота башлады<ref name="Dohogy">{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/83544-prezident-tatarstana-vzyal-pod-lichnyy-kontrol-dohody-glav|title=«Зеленая папка» Минниханова: почему президент Татарстана взял под личный контроль доходы глав районов|date=2017-12-07|publisher="Реальное время" интернет газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref><ref>{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/articles/454200|title=Рыбка на дне: почему Рыбно-Слободский район - один из самых отстающих в Татарстане|date=2017-12-11|publisher=KazanFirst|accessdate=2020-11-06}}</ref>.
=== Инвестицион потенциалы ===
Районда 3 олы инвестор уңышлы эшли, алар авыл хуҗалыгының 35% җирләрен били: республикада иң зур сөт җитештерүче «Красный Восток — Агро», «Кулон Агро», «Логос»<ref name="Tat" />. Шул ук вакытта аларның уртача инвестицияләр күләме чагыштырмача зур түгел һәм бер җанга 8051 сум тәшкил итә<ref name="Ranking2"/>{{sfn|битләр=155|Мустафин|2014}}.
2018 елдан районда инвесторлар эше өчен шартларны яхшырту программасы эшли. Мәсәлән, [[Зур Мәшләк]] авылында, [[Төркия]]дән инвестицияләр җәлеп итеп, тәм-томнар җитештерү буенча предприятие төзелде. Башка төрек инвесторы — «Фуд Альянс», компания 100 га мәйданлы теплица комплексы төзи. Проектка игълан ителгән инвестицияләрнең гомуми суммасы — 17 млн сум. «Татарстан гектары» проектында (70 млн. инвестицияләр) «Фуд Альянс» шулай ук төп инвестпартнёр — 200 гектар мәйданда кооператив, анда фермерлар җиләк, кура җиләге, карлыган үстерү, продукцияне эшкәртү һәм төрү белән шөгыльләнә алачак<ref name="Халитова">{{cite web|url=http://rt-online.ru/a-emotsiyami-my-nashih-turistov-obespechim/|title=А эмоциями мы наших туристов обеспечим!|author=Ирина Халитова|date=2019-06-11|publisher="Республика Татарстан" иҗтимагый-сәяси газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>. 2018 елда районга 13 инвестор һәм 854 млн сум акча җәлеп ителгән<ref name="Бугульма" />. 2020 елда районда «Цифрлы авыл» проекты кысаларында сатучыларсыз кибетләр ачканнар, ул Социаль проектларга ярдәм фонды белән гамәлгә ашырылган<ref>{{Cite web|lang=en|url=https://kazanfirst.ru/news/532996|title=Еще в трех районах Татарстана откроют «магазины без продавца»|website=kazanfirst.ru|accessdate=2020-12-16}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://kazan.aif.ru/society/persona/minnihanov_kupil_hleb_v_selskom_magazine_bez_prodavca|title=Минниханов купил хлеб в сельском «магазине без продавца»|website=kazan.aif.ru|date=2020-08-15|accessdate=2020-12-16}}</ref>.
2020 елның июлендә Татарстан туризм комитеты Балык Бистәсе районы үсеше буенча грант программасын эшләтеп җибәрергә планлаштыра — кече һәм урта эшкуарлык субъектларына яңа туристик маршрутлар һәм аларның инфраструктурасын үстерү, шул исәптән навигация урнаштыру, аудиогидлар системасын булдыру, гомуми төзекләндерү, [[глэмпинг]]лар челтәрен үстерү, таләп ителә торган техниканы сатып алу өчен 3 млн сумга кадәр субсидияләр бүленәчәк<ref>{{cite web|url=http://tatarnews.ru/shortnews/20044|title=В подготавливаемом новом республиканском пакете антикризисных мер будет расширена линейка льготных кредитных продуктов|date=2020-07-27|publisher=Известия Татарстана|accessdate=2020-11-05}}</ref>. «Пять ветров» республика инвестицион проекты кысаларында районда җилкәнле мәктәп белән 200 урынлык спорт һәм сәламәтләндерү үзәген, спорт һәм кинозал, шулай ук 120 кешегә исәпләнгән актив гаилә ялы паркы һәм турбазаны төзү планлаштырыла<ref name="Халитова" />.
2019 елда зур су объекты янәшәсендәге районда энергия чыгаруның потенциаль куәтен бәяләү өчен ветромониторинг уздырдылар, "яшел" энергия потенциалын 600 мВт дип бәяләделәр. 2020 елга районда җил паркын төзү планлаштырыла<ref>{{cite web|url=https://sntat.ru/news/business/11-07-2019/investitsii-na-veter-za-600-mvt-zelenoy-elektroenergii-tatarstana-poboryutsya-italyantsy-i-finny-5648502|title=Инвестиции на ветер: за 600 МВт «зелёной» электроэнергии Татарстана поборются итальянцы и финны|author=Диана Авакян|date=2019-07-11|publisher=«События» челтәр басмасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
=== Транспорт ===
[[Файл:Трамвайчик_отходит_задним_ходом._Красный_Яр._Кама._Рыбно-Слободский_р-н._РТ._Август_2014_-_panoramio.jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D1%87%D0%B8%D0%BA_%D0%BE%D1%82%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82_%D0%B7%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BC_%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BC._%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%AF%D1%80._%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0._%D0%A0%D1%8B%D0%B1%D0%BD%D0%BE-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80-%D0%BD._%D0%A0%D0%A2._%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82_2014_-_panoramio.jpg|мини|230x230пкс|Камада пассажир суднолар йөреше]]
[[Файл:Мост_через_Каму._Сорочьи_горы._Рыбно-Слободский_р-н._РТ._Сентябрь_2013_-_panoramio.jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%BE%D1%81%D1%82_%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B7_%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%83._%D0%A1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%87%D1%8C%D0%B8_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B._%D0%A0%D1%8B%D0%B1%D0%BD%D0%BE-%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80-%D0%BD._%D0%A0%D0%A2._%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8C_2013_-_panoramio.jpg|мини|230x230пкс|Саескан тавында Кама аша күпер]]
Районның төньягында [[М7 «Идел»|М-7 (Идел)]] «[[Мәскәү]] — Казан — [[Уфа]]» автомобиль юлы уза, районның көньяк-көнбатышында [[Р239 автоюлында Чулман аша күпер|Кама аша күпергә]] [[Р239|Р-239]] «Казан — [[Ырынбур|Оренбург]] — [[Казакъстан]] чиге» һәм 16К-1091 «[[Шәле]] — Саескан тавы» (М-7дән алып Камага кадәр җирдә Р-239 дублёры) уза, көньяк-көнбатыштан район төньяк-көнчыгышына [[Полянка (Лаеш районы)|Полянка]] (Р-239) — Балык Бистәсе — Зур Мәшләк (М-7) юлы уза.
2017 елда районда М-7 Казан-Мәскәү федераль трассасының ике участогын ачканнар<ref>{{cite web|url=https://trt-tv.ru/news/v-rybno-slobodskom-rajone-otkryli-dva-uchastka-federalnoj-trassy-m-7-kazan-moskva/|title=В Рыбно-Слободском районе открыли два участка федеральной трассы М-7 Казань-Москва|date=2017-10-27|publisher=Россия Татарстан|accessdate=2020-11-06}}</ref>. Шул ук вакытта җирле халыкның 92% артыгының административ үзәгенә бара торган автобус һәм тимер юл юк, тимер юл станцияләре юк. Юлларның яртысыннан артыгы норматив таләпләргә туры килә<ref name="Ranking2"/>.
== Экология ==
[[Файл:Выход_к_поселку_расный_Яр._Кама._Рыбнослободской_р-н._РТ._Август_2014_-_panoramio.jpg|ссылка=https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%92%D1%8B%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D0%BA_%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BA%D1%83_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%AF%D1%80._%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B0._%D0%A0%D1%8B%D0%B1%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80-%D0%BD._%D0%A0%D0%A2._%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82_2014_-_panoramio.jpg|мини|230x230пкс|Кызыл Яр тирәләре]]
Район Куйбышев сусаклагычына коя торган Кама елгасы ярында урнашкан. Төбәктә [[Бәтке]], [[Әшнәк (елга)|Әшнәк]], [[Шомбыт (елга)|Шомбыт]]<ref name="Tat" /> елгалары ага. Район территориясенең 13% киң яфраклы урман алып тора. Районда Кызыл китапка кертелгән күкчәчәк, Себер ирисы, кыяклылар рдесты, озын яфраклы казаяк, җимешләре асылынган гакелия, караңгы-кызыл йокымсырау, туры тора торган лапчатка, венерин башмакчык үсә{{sfn|битләр=229—233|Экологический гид|2015}}.
Шомбыт елгасыннан көнчыгышка таба 12,5 мең га мәйданлы аучылык тыюлыгы урнашкан. Тыюлыкта пошилар, кабан дуңгызлары, кондызлар, төлкеләр, енотсыман этләр, барсуклар һәм башка хайваннар бар{{sfn|битләр=229—233|Экологический гид|2015}}.
== Социаль өлкә ==
[[Файл:Балык Бистәсе музее.jpg|180px|thumb|right|[[Балык Бистәсе туган якны өйрәнү музее]] урнашкан бина (''мәдәният йорты'')]]
[[Файл:Котлы Бөкәш мәктәбе.jpg|180px|thumb|right|[[Котлы Бөкәш авыл тарихы музее]] урнашкан бина (''урта мәктәп'')]]
[[Файл:Олы Елга клубы.jpg|180px|thumb|right|[[Олы Елга авыл тарихы музее]] урнашкан бина (''мәдәният йорты'')]]
Балык Бистәсе районы Россиядә Алан-Полян авылында шагыйрь [[Җәкәү Емельянов|Яков Емельяновның]] үсеп килүе белән билгеле<ref>{{cite web|url=https://kazved.ru/news/society/06-10-2011/shkola-v-selskoy-glubinke-vospitala-i-obuchila-izvestnyh-lyudey-tatarstana-4774508|title=Школа в сельской глубинке воспитала и обучила известных людей Татарстана|author=Альбина Әхмәтҗанова|date=2011-10-06|publisher=Казанские ведомости|accessdate=2020-11-05}}</ref>. 2003 елда район территориясендә XV гасырның 6000 тәңкәле хәзинә табылды{{sfn|битләр=100—116|Пачкалов|2012}}. 2019 елдан Олы Елга авылында архитектор Александр Попов җитәкчелегендә XIX гасыр мәчете төзекләндерелә<ref>{{cite web|url=https://sntat.ru/news/religion/14-04-2019/eto-serdtse-nashey-derevni-v-tatarstane-razbirayut-derevyannuyu-mechet-xix-veka-chtoby-otrestavrirovat-v-vologodskoy-oblasti-i-vernut-na-mesto-5646998|title=«Это сердце нашей деревни»: в Татарстане разбирают деревянную мечеть XIX века, чтобы отреставрировать в Вологодской области и вернуть на место|date=2019-04-14|author=Динара Прокопьева|publisher=«События» челтәр басмасы|accessdate=2020-11-05}}</ref>.
Районда 46 мәктәп эшли, 85 нче номерлы Балык Бистәсе һөнәри көллияте<ref name="Tat" />, район Мәдәният йорты һәм 48 авыл клубы эшли<ref name="Tat" />. 1985 елда районда туган якны өйрәнү музее ачылды, аның экспозициясе борынгы заманнардан тарихка багышланган<ref>{{cite web|url=http://www.museum.ru/M2695|title=Балык Бистәсе туган якны өйрәнү музее|publisher=Музеи России|accessdate=2020-11-06}}</ref>.
2016 елда кыргый таплы һәм затлы боланнар — мараллар экопаркы ачылды, алар өчен максималь табигый яшәү шартлары булдырылды<ref>{{cite web|url=http://tatar-congress.org/ru/yanalyklar/dikaya-ferma-blagorodnyh-oleney-v-rybno-slobodskom-rayone-tatarstana/|title=«Дикая ферма» благородных оленей в Рыбно-Слободском районе Татарстана|date=2020-07-20|publisher=Бөтендөнья татар конгрессы|accessdate=2020-11-05}}</ref>. 2020 елда Балык Бистәсе районы “1001 рәхәтлек” туристик маршрутының бер өлеше ублды, анда шулай ук [[Кама Тамагы]], [[Кукмара]], [[Байлар Сабасы]], [[Болгар (Спас районы)|Болгар]], [[Алабуга]], [[Мамадыш]], [[Чистай]], [[Әлмәт]] һәм [[Арча]] керә<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/news/178226-dva-rayona-tatarstana-popali-v-turpaket-goskomiteta-rt|title=Два района Татарстана включили в программу «1001 удовольствие за выходные»|date=2020-06-20|publisher=«Реальное время» интернет газетасы|accessdate=2020-11-05}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.tatar-inform.ru/news/culture/25-09-2020/tatarstan-priglashaet-za-1001-udovolstviem-v-almetievsk-i-arsk-5774324|title=Татарстан приглашает за «1001 удовольствием» в Альметьевск и Арск Подробнее:|date=2020-09-25|publisher=Татар информ|accessdate=2020-11-10}}</ref>.
Туристлык проектларыннан тыш, районда спорт проектларын да үстерәләр. 2020 елның декабренә 3,1 мең м² мәйданлы Боз сараен һәм чаңгы базасын ачу планлаштырыла, анда 273 млн сумга якын акча кертелгән<ref>{{cite web|url=https://www.tatar-inform.ru/news/business/08-09-2020/v-rybnoy-slobode-postroyat-katok-s-iskusstvennym-ldom-za-273-mln-rubley-5769531|title=В Рыбной Слободе построят каток с искусственным льдом за 273 млн рублей|date=2020-09-08|publisher=Татар-информ|accessdate=2020-11-06}}</ref>.
== Танылган кешеләр ==
* [[Зәйнетдин Агафуров]] (1861-1924) – татар сәнагатьчесе, меценат, хәйрияче (Казан губернасы Лаеш өязе Юлга авылы).
* [[Фәтхерахман Әхмәдиев]] – композитор ([[Тәберде Чаллысы]] авылы).
* [[Роберт Әхмәтҗанов]] – шагыйрь ([[Балык Бистәсе]]).
* [[Ибраһим Биектаулы]] – шагыйрь ([[Биектау (Балык Бистәсе районы)|Биектау]] авылы).
* [[Мәрьям Вәлиева]] – Балык Бистәсе районында беренче тракторчы-кыз ([[Биектау (Балык Бистәсе районы)|Биектау]] авылы).
* [[Мөхәммәт Гали]] — әдәбият белгече ([[Олы Юлга]] авылы).
* [[Бибинур Галиуллина]] (1907, [[Олы Солтан]] – 1984), [[Мәскәү татар театры|Мәскәү]], [[Республика татар күчмә театры|Күчмә]] театрлар актрисасы, [[ТАССР атказанган артисты]].
* [[Нурулла Гариф]] – язучы, тарихчы ([[Яңасала (Балык Бистәсе районы)|Яңасала]] авылы).
* [[Әхәт Гаффар]] – драматург, журналист ([[Олы Әшнәк]] авылы).
* [[Ренат Гаффар]] — татар хикәячесе, публицисты Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы [[Олы Әшнәк]] авылы).
* [[Госман Гомәр]] — журналист, язучы. [[ТР атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1991).
* [[Фирдания Гыйльфан]] – шагыйрә ([[Зур Мәшләк]] авылы).
* [[Хәлим Җәлалов]] – Камал театры артисты, Татарстанның халык артисты ([[Олы Солтан]] авылы).
* [[Рифкать Имаев]] (1948–2022), шагыйрь, [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] лауреаты (2016). [[Татарстанның атказанган химигы]] (2005) (Татар Казаклары).
* [[Рөстәм Миңнеханов]] – Татарстан Республикасы президенты ([[Яңа Арыш]] авылы).
* [[Ринат Нуруллин]] – шагыйрь, язучы, [[Татарстан Республикасының атказанган уйлап табучысы]] ([[Зур Мәшләк]] авылы).
* [[Кадыйр Сибгатуллин]] — шагыйрь, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы ([[Балыклы Чүкәй]] авылы).
* [[Никифор Соловьёв]] – революционер, политкомиссар, тарих фәннәре кандидаты, Татарстан АССР мәгариф халык комиссары урынбасары, [[Казан дәүләт аграр университеты|Казан авыл хуҗалыгы институты]] директоры ([[Зур Мәшләк]] авылы).
* [[Владимир Степанов]] — авыл хуҗалыгының танылган хезмәтчәне ([[Зур Мәшләк]] авылы).
* [[Равил Фәйзуллин]] — шагыйрь, Тукай премиясе лауреаты ([[Балтач (Юлсубино)]] авылы).
* [[Рөстәм Фәйзуллин]] — татар шагыйре, журналист ([[Балтач (Юлсубино)]] авылы).
* [[Дамир Фәтхетдинов]] — геолог, СССР Дәүләт бүләге лауреаты (1984) ([[Биектау (Балык Бистәсе районы)|Биектау]] авылы).
* [[Хәсән Фәтхетдинов]] — [[Ленин ордены|Ленин орденлы]] укытучы ([[Биектау (Балык Бистәсе районы)|Биектау]] авылы).
* [[Рауза Хәйретдинова]] — [[Камал театры|Татар академия театрының]] мәшһүр артисты, Татарстанның халык, Русиянең атказанган артисткасы ([[Яңа Ырга]] авылы).
* [[Равил Шәрәфиев]] — Камал театры актеры, Русиянең һәм Татарстанның халык артисты, Тукай премиясе лауреаты, Татарстанның М. Җәлил исемендәге бүләге лауреаты ([[Олы Солтан]] авылы).
* [[Мансур Мортазин]] — журналист, газета мөхәррире, [[ТР атказанган мәдәният хезмәткәре]] (''[[2011]]'') ([[Югары Тегермәнлек]] авылы).
* [[Геннадий Бухарин]] – спортчы (''каноэда ишүче''), дөнья һәм Аурупа чемпионы ([[Масловка (Балык Бистәсе районы)|Масловка]] авылы).
* [[Хәмит Камалов]] — РФ генерал-лейтенанты ([[Балык Бистәсе]]).
* [[Илсур Һадиуллин]] — [[Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы|ТР мәгариф министры]], [[ТР атказанган укытучысы]] (''[[Таулар (Балык Бистәсе районы)|Таулар]]'').
* [[Олег Фазылҗанов]] — Камал театры актеры, ТР атказанган артисты (2010) ([[Казак Чаллысы]]).
* [[Сиринә Мифтахова]], драма актрисасы, "Әдәби көрәш" җиңүчесе.
=== Советлар Берлеге геройлары (9 кеше): ===
[[Файл:Каһарманнар аллеясы.jpeg|200px|thumb|right|Каһарманнар аллеясы. [[Балык Бистәсе]]]]
* [[Миңнулла Гыйззәтуллин]] ([[Күки]] авылы).
* [[Селиверст Давыдов|Селиверст Васильевич Давыдов]] ([[Тегермән Пүчинкәсе]]).
* [[Валентин Иванов (1911)|Валентин Прокофьевич Иванов]] ([[Казак Чаллысы|Казаклар Чаллысы]]).
* [[Александр Меркушев]] ([[Рус Әшнәге]] авылы).
* [[Игнатий Петухов|Игнатий Павлович Петухов]] ([[Масловка (Балык Бистәсе районы)|Масловка]] авылы).
* [[Климент Русаков|Климент Сергеевич Русаков]] ([[Уракчы (Балык Бистәсе районы)|Урахча]] авылы).
* [[Михаил Рыжов|Михаил Иванович Рыжов]] ([[Уракчы (Балык Бистәсе районы)|Урахча]] авылы).
* [[Александр Сергеев|Александр Тимофеевич Сергеев]] ([[Шиланка]] авылы).
* [[Зәки Шәймәрданов]] ([[Биектау (Балык Бистәсе районы)|Биектау]] авылы).
=== Фашист амбразурасын тәне белән каплаучылар: ===
* [[Барый Шәвәлиев|Шәвәлиев Барый Гани улы]] - [[Бөек Ватан сугышы]]нда [[Газинур Гафиятуллин]] батырлыгын кабатлаган [[Матросовчылар|яугир]] ([[Түбән Тегермәнлек]] авылы).
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Чыгынаклар ==
* Трофимова, М.И. и др. Рыбная Слобода. История родного края. Учебное пособие для 7 класса общеобразовательных учреждений Рыбно-Слободского муниципального района Республики Татарстан / М.И. Трофимова, С.Г. Ермолаева, И.Р. Пузырьков. — Казань: Татарское Республиканское издательство «ХЭТЕР», 2015. — 256 с. : илл. — ISBN 978-5-94113-466-3.
== Сылтамалар ==
* [http://tatar.ru/files/laws/laws_48123.pdf 2010 елның 22 маендагы 24-ТРЗ № Татарстан Республикасы Законы]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://ribnaya-sloboda.tatarstan.ru/tat/about.htm Балык Бистәсе муниципаль районы]
* [http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=6677 Иванов Валентин Прокофьевич]
{{Татарстан}}
{{Балык Бистәсе районы}}
[[Төркем:Татарстан районнары]]
cgq8gg386xvfl3cvdtgm3f0jqvvsoyq
Нурсолтан Назарбаев
0
19473
3525561
3432846
2022-08-01T20:22:38Z
Malik Nursultan B
41028
wikitext
text/x-wiki
{{Дәүләт эшлеклесе
| исем = Нурсолтан Назарбаев
| чын исем = Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaev
| рәсем = Nursultan Nazarbayev (2020-03-10) (cropped).jpg
| автограф = Signature of Nursultan Nazarbayev.png
| тәртип =
| титул = Казакъстан Куркынычсызлык Шурасы рәисе
| байрак = Standard of the President of Kazakhstan.svg
| байрак2 = Simbol President of Kazakhstan.png
| чорбаш = [[10 декабрь]] [[1991 ел|1991]]
| чоразак = [[5 гыйнвар]] [[2022 ел|2022]]
| аңа кадәр = ''үзе''
| дәвамчысы = [[Касыйм-Юмарт Тукаев]]
| тәртип2 =
| титул2 = 1 нче Казакъстан президенты
| байрак2 = Flag of the Kazakh SSR.svg
| байрак2_2 = Emblem of Kazakh SSR.svg
| чорбаш2 = [[10 декабрь]] [[1991]]
| чоразак2 = [[19 март]] [[2019]]
| аңа кадәр2 = ''вазифа булдырылган''
| дәвамчысы2 =[[Касыйм-Юмарт Тукаев]]
| тәртип3 =
| титул3 = 1 нче Казакъ ССР президенты
| байрак3 =
| байрак2_3 =
| чорбаш3 = [[24 апрель]] [[1989]]
| чоразак3 = [[28 август]] [[1991]]
| аңа кадәр3 = ''вазифа булдырылган''
| дәвамчысы3 =''үзе, КР президенты сыйфатында''
| тәртип4 =
| титул4 = 12 нче Казакъ ССР Коммунистик фиркасенең ҮК беренче сәркатибе
| байрак4 =
| байрак2_4 =
| чорбаш4 = [[22 июнь]] [[1989]]
| чоразак4 = [[28 август]] [[1991]]
| аңа кадәр4 = [[Геннадий Колбин]]
| дәвамчысы4 = ''вазифа юкка чыгарылган''
| хезмәт еллары =
| иялек =
| дәрәҗә =
| гаскәр төре =
| сугышлар һәм бәрелешләр =
| туу датасы = 06.07.1940
| туу урыны = {{туу урыны|Чемолган|Чемолганда|Чемолган}} авылы, Каскелен районы, Алма-Ата өлкәсе, [[Казакъ ССР]], [[Совет Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге|ССРБ]]
| үлем датасы =
| үлем урыны =
| дин = [[ислам]]
| хатын =
| балалар =
| әти =
| әни =
| сайт =
}}
'''Нурсолтан Әбиш улы Назарбай''' ({{Lang-kk|Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев}}; [[1940 ел]]ның [[6 июль|6 июлендә]] туды) — [[Казакъ Совет Социалистик Республикасы|Казакъ ССРның]] беренче һәм бердәнбер президенты (1990—1991), [[Казакъстан|Казакстан Җөмһүриятенең]] беренче президенты. [[1984 ел|1984]]—[[1989 ел|1989]] елларда Казакъ ССРы Министрлар Советы рәисе, [[1989 ел|1989]]—[[1991 ел|1991]] елларда Казакъстан коммунистик партиясе Үзәк Комитетының беренче секретаре.
«Илбашы» (милләт җитәкчесе, {{lang-kk|елбасы}}) титулын йөртә.
== Тәрҗемәи хәл ==
Нурсолтан Әбиш улы Назарбаев [[Казакъ ССР]]ның [[Алматы өлкәсе]] Каскелен районының Чемолган авылында крестьян гаиләсендә туган.
=== Хезмәт юлы ===
[[1958 ел]]да Тимертау шәһәрендә төзелеш идәрәләрнең берсндә төрле эшне эшләүче булып урнашкан. Шул ук елда металлургик белгечлекләрне үзләштерү максаты белән Нурсолтан Украиндагы [[Днепродзержинск]] шәһәренә укырга җибәрелгән. [[1960]] елда ул Казакъстанга кайта һәм 1960—69 елларда [[Караганда]] металлургик комбинатында эшләгән. [[1967]] елда ул завод карамагандыгы югары техник уку йортын тәмамлый һәм инженер-металлург квалификациясен ала.
===Сәяси карьера===
[[1969]] елда Назарбаев [[КПСС]]ның Тимертау шәһәр комитетының сәнәгый бүлеге башында торган, бераз соңрак — [[комсомол]]ның Тимертау шәһәре комитеты сәркатибе, [[1971 ел]]да шул ук шәһәре комитетының икенче сәркатибе булган.
[[1973]] елда — [[Караганда]] металлургик комбинатының фирка комитетының сәркатибе, [[1976]] елда [[КПСС ҮК]] карамагындагы Югары фирка мәктәбен читтән торып тәмамлый. 1977—1979 елларда КПССның Караганда өлкә комитетының сәркатибе, соңрак икенче сәркатибе булып эшләгән.
1979 елда Назарбаевны Казакъ ССР-ы коммунистик фиркасенең үзәк комитеты сәркатибе, ә 1984 елда Казакъ ССРның министрлар шурасы рәисе вазифаларына билгеләнә. 1979—1989 елларда ССРБ Югары Шурасында [[Төньяк Казакъстан өлкәсе]]ннән 10 һәм 11 чакырылышлары депутаты.<ref>http://www.knowbysight.info/1_SSSR/07797.asp</ref>
[[1989]]—1992 елның гыйнварына кадәр — ССРБ халык депутаты, берүк вакытта — Казакъстан коммунистик фиркасенең ҮК-ның бенрче сәркатибе (1989—1991), [[КПСС ҮК]] Сәяси бүросы әгъзасы (1990—1991), Казакъ ССР Югары Шурасы рәисе (1990).
=== Казакъстан президенты ===
1991 елда Назарбаев азакъстан президентының беренче сайлауларында җиңә, аның өчен сайлаучыларның 98,7 проценты тавыш биргән. [[1995 ел]]да бөтенхалык референдумы нәтиҗәсендә аның вәкаләтләр 2000 елга кадәр озайтылган.
[[1997 ел]]да Назарбаев Казакъстан башкаланы Алматыдан Акмолага (Астанага) күчерелгән.
Назарбаев заманында Казакъстан берничә хәрби-сәяси блокларга кергән: Коллектив иминлек килешүе оешмасы (ОДКБ, 1992), Европада Иминлек һәм Хезмәттәшлек Оешмасы (1992), Урта Азия икътисади берләшмәсе (1994), "Шанхай бишлеге" (1995, 2001 елда Шанхай хезмәттәшлек оешмасы), Евразия икътисади берләшмәсе (2000) һ.б.
2022 елның 5 гыйнварында илдәге массакүләм протестлар фонында Нурсолтан Назарбаев Казакъстан Куркынычсызлык Советы Рәисе вазифасыннан азат ителә (бу вазифаны [[Касыйм-Юмарт Тукаев|Тукаев]] биләячәк <ref> [https://www.rbc.ru/politics/05/01/2022/61d596709a7947392ca4369e Токаев объявил о смещении с поста Нурсултана Назарбаева]</ref>). Ягулыкка (сыек газ) бәяләр арту белән бәйле демонстрацияләр тиздән бөтен ил буенча сәяси таләпләр (шул исәптән Назарбаевны эшеннән алу таләбе, чөнки ул һаман да Казакъстан белән җитәкчелек итүне дәвам итә, дип санала) куелган протестларга әверелә <ref>[https://lenta.ru/news/2022/01/05/sovbez_kaz/ Токаев сместил Назарбаева с поста главы Совбеза и пообещал бороться с протестами]</ref>. Казакъстанның кайбер массакүләм мәгълүмат чаралары Назарбаевның илдән китүен хәбәр итә <ref>[https://www.vedomosti.ru/politics/news/2022/01/07/903862-ordakz-eks-prezident-kazahstana-nazarbaev-pokinul-stranu?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop Orda.kz: экс-президент Казахстана Назарбаев покинул страну вместе с дочерьми]. Ведомости, 7.01.2022</ref>.
== Гаиләсе ==
Әнисе Әлҗан, [[Җамбыл өлкәсе]] Кордай районы Касык авылы мулласы кызы. Сөргенгә сөрелгән әтисе белән Өчкоңырга килә, шунда булачак ире Абиш Назарбаевны очрата. Касык авылы атамасы [[2017 ел]]да {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Әлҗан ана|Әлҗан ана|ru|Альжан ана}} ({{lang-kk|Әлжан ана}}) исеменә алыштырылган.
* Бертуганнары Сатыбалды, Булат. Туганнан туган энеләре — Кайрат Сатыбалдыулы (1970), Самат Абиш (1978).
Хатыны Сара Алпыс кызы (''[[1941 ел|1941]]''). [[1962 ел]]да өйләнешкәннәр. Өч кызлары туган.
* ''олы кызы'' Дәрига (''[[1963 ел|1963]]''), сәясәт фәннәре докторы. [[2019 ел]]да [[Касыйм-Юмарт Тукаев]] урынына [[Казакъстан]] парламенты сенаты спикеры итеп сайланган. Олигарх һәм сәясәтче Рахат Алиевта кияүдә булган.
** ''оныклары'' өчәү: Нурали Рахат улы (1985), хатыны — Берик Имашев кызы, дүрт балалары бар; Айсолтан Рахат улы (1990), хатыны Алима Боронбаева, бер кызлары бар; Венера Рахат кызы (''[[2000 ел|2000]]''), ире Дален Чайжунусов.
*** ''оныкчыклары'' Алан Нурали улы, Әнвәр Нурали улы, Лаура Нурали кызы, Амира Нурали кызы.
* ''уртанчы кызы'' Динара (''[[1967 ел|1967]]''), сәнгать фәннәре докторы. Ире Тимур Кулибаев, [[Казакъстан|КР]] «Атамекен» эшмәкәрләр палатасы рәисе, [[Forbes]] журналы фаразы буенча, дөньяның иң бай кешеләре исемлегендә тора.
** ''оныгы'' Алтай Тимур улы, Дениза Тимур кызы (2004), Алиша Тимур кызы (2010).
* ''кече кызы'' Алия (''[[1980 ел|1980]]''), продюсер, [[Казакъстан|КР]] Дәүләт премиясе лауреаты. Беренче ире — Айдар [[Әсгар Акаев|Әсгар]] улы Акаев. Икенче ире — футболчы, бизнесмен Данияр Хасенов. Өченче ире — «Казтрансойл» хуҗасы Димаш Досанов.
** ''оныклары'' Тиара Данияр кызы (2007), Алсара Данияр кызы (2011), Алдияр Димаш улы (2016), Айлана Димаш кызы (2018)<ref>[https://ru.sputnik.kg/asia/20190323/1043733443/glavnye-zhenshchiny-nazarbaev-foto-video.html?utm_referrer=https%3A%2F%2Fzen.yandex.com Главные женщины Назарбаева.] sputnik.kg{{ref-ru}}</ref><ref>[https://kaktus.media/doc/388564_chto_izvestno_o_chlenah_semi_nyrsyltana_nazarbaeva.html Что известно о членах семьи Нурсултана Назарбаева.] kaktus.media, 20.03.2019{{ref-ru}}</ref>.
== Галерея ==
<gallery perrow="4" heights="200px" widths="200px">
Vladimir Putin 29 November 2001-4.jpg|Нурсолтан Назарбаев һәм [[Владимир Путин]], [[2001]]
Stamp of Kazakhstan 028.jpg|Казакъстан [[почта]]сы маркасы, 1993
Присяга Назарбаев.jpg|
</gallery>
== Истәлек ==
* [[2015]] елның июлендә Казанның [[Казанның Вахитов районы|Вахит районында]] урнашкан Эсперанто урамына кануннар бозулар белән Назарбаев исеме бирелде<ref>http://www.kommersant.ru/doc/2758532</ref><ref>http://www.azatliq.org/media/video/27101323.html#relatedInfoContainer</ref>, ләкин Казанның уставы буенча исән булучы шәхес исемен урамга йөртергә ярамый, моннан тыш шәһәр думасы рәсми карарны кабул итмәде, җәнҗал киңәя бара <ref>https://uslugi.tatarstan.ru/open-gov/detail/997790</ref> .
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Сылтамалар ==
* [http://www.akorda.kz/ Рәсми сайт]
{{Rq|stub}}
{{Казакъстан премьер-министрлары}}
[[Төркем:Казакъстан президентлары]]
[[Төркем:СБКФ ҮК сәяси бюросы әгъзалары]]
[[Төркем:Изге апостол Андрей Первозванный ордены (Россия Федерациясе) кавалерлары]]
es1bc4ey73cr0zcsleunszsa3wxah3j
Комета
0
19560
3525574
3260692
2022-08-01T21:31:52Z
Kwamikagami
23406
wikitext
text/x-wiki
{{УК}}
[[Рәсем:Comet Hale Bopp.jpg|right|250px|thumb|[[Хейл-Бопп кометасы]]]]
'''Коме́та''' ({{lang-grc|κομήτης}}, komḗtēs — «чәчле»; символы: [[File:Comet symbol (fixed width).svg|16px|☄]]) — [[Кояш]] тирәли әйләнгән [[томан]]лы [[күк җисеме]].
Кометаларның массасы уртача 100 миллионнан алып 100 триллион тоннага, үзәк зурлыгы якынча 10 чакрым һәм койрыгы 10 миллион чакрымга җитә. Тизлеге секундына 10 чакрымнан ким түгел. Кометалар, күбрәк металл яки тау токымыннан торган [[астероид]]лардан аермалы буларак, боз һәм тау токымнарыннан тора.
Астрономнар, кометаларның [[Җир]] һәм [[Ай]] арасындагы киңлекләрдә һәр 100 ел саен очып үтүен һәм 100 мең елга бер тапкыр Җиргә төшүен исәпләп чыгарган. Җиргә иң якын ераклыктагы комета “Лексель” [[1770 ел]]ның июлендә 2,3 миллион чакрым читтән узып китә. Алдагы унъеллыкларда Җиргә якын арада өч кометаның үтәчәге билгеле. Аның иң якыны да бездән 9 миллион чакрым ераклыкта булачак.
==Чыганаклар==
Төхвәтуллин О. Су астында калабызмы, әллә... // [[Кызыл таң]], 19.11.2010
{{Rq|stub}}
{{Кояш системасы}}
[[Төркем:Кояш системасы]]
1re4xg665evr2xpml0sptyd0jl6e5up
Русиянең Футбол Премьер-Лигасы
0
22823
3525531
3510651
2022-08-01T17:02:40Z
Zemant
5026
/* Тарих */
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}
'''Россиянең Премьер-лигасы (РПЛ)''' ({{lang-ru|Российская Премьер-лига}}) — [[Россия]]нең футбол системасында югары дивизион. Бәйгедә 16 команда катнашалар. Бәйге бетүеннән соң, 2 соңгы урын алган командалары [[Россиянең беренче футбол дивизионы|Россиянең Беренче дивизионга]] китәләр.
1992-1997 елларда '''Югары лига''' (''Высшая лига'') дип аталды, 1998 елда '''Югары дивизион'''га исемен алмаштырды.
1992-2010 елларда чемпионат "яз - көз" система буенча уйнады. 2010 елда чемпионатның үткәрү системасы үзгәртте: егерменче Россиянең чемпионаты 2011 елның мартта башлана, ә 2012 елның маенда тәмамлана. Алдагы чемпионатлар "көз - яз" система буенча уйнаячак.
Хәзерге вакытта чемпион — «[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]».
== Тарих ==
[[СССР|ССРБ]] таркалудан элекке совет республикалар мөстәкыйль футбол чемпионатларны үткәрә башладылар. [[ССРБның югары лига]]да
Россиядан алты клуб бар иде, ләкин яңа чемпионат үткәрү өчен бу бик аз иде. Шуңа күрә беренче [[Россия|Россия]] чемпионатка ССРБның беренче лигадан 12 команда кушылган. Турнирда уйнаган төркемнәр саны [[1993 ел]]да 18 төркем кдәр кыскартты, [[1994 ел|1994]] елдан - 16 төркем кадәр ([[1996 ел|1996]] - [[1997 ел|1997]] елларда турнирд яңадан 18 төркем катнаша иде).
Беренче унъеллыкта (1991 - 2001) [[Спартак (Мәскәү)|Спартак]] футбол төркеме 9 тапкыр җинеп чыкты (1995 елда чемпионтта "Спартак-Алания" төркеме җиңде).
Россия чемпионатларда барлык 40 төркем катнашты: Мәксәүдән - 7, Краснодар крайдан - 4, Татарстаннан - 2([[Рубин]] һәм [["КАМАЗ" футбол клубы|КАМАЗ]]), башка регионнардан 27 клуб катнашты.
=== Титул спонсорлары ===
* 1995‒1997 — [[Стиморол|Stimorol]] [[Россия]]нең чемпионаты<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/105048 «Переименование» чемпионата обошлось в $9 миллионов]</ref><ref>[http://www.kommersant.ru/doc/174775 Чемпионат России футболу теряет спонсора]</ref>
* 1997‒2000 — [[Пепси|Pepsi]] [[Россия]]нең чемпионаты<ref>[http://lenta.ru/news/2006/07/11/footgosstrah/ «Росгосстрах» Россия футболына 50 миллион доллар салачак]</ref>
* 2006‒2010 — [[Росгосстрах]] [[Россия]]нең чемпионаты
* 2011 елдан — [[Согаз|СОГАЗ]] [[Россия]]нең чемпионаты
=== Чемпионнар, призёрлар һәм бомбардирлар ===
{|class="wikitable"
|-
!width="10"|Сезон
!width="120"|Чемпион
!width="100"|Икенче урын
!width="100"|Өченче урын
!width="420"|Бомбардир
|-
| [[Футбол буенча Россия чемпионаты (1992)|1992]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Алания (футбол клубы, Владикавказ)|Спартак Вл]]
| [[Динамо (футбол клубы, Мәскәү)|Динамо М]]
| Вели Касумов ([[Динамо (футбол клубы, Мәскәү)|Динамо М]], [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]], 16 туп кертелгән — 1-8 урынлар өчен)<br /> Юрий Матвеев ([[Урал (футбол клубы, Екатеринбург)|Уралмаш]], 20 туп кертелгән — 9-20 урынлар өчен)
|-
| [[1993]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Ротор (футбол клубы, Волгоград)|Ротор]]
| [[Динамо (футбол клубы, Мәскәү)|Динамо М]]
| Виктор Панченко ([[КАМАЗ (футбол клубы, Яр Чаллы)|КАМАЗ]]) - 21 туп кертелгән
|-
| [[1994]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Динамо (футбол клубы, Мәскәү)|Динамо М]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| Игорь Симутенков ([[Динамо (футбол клубы, Мәскәү)|Динамо М]], 21 туп кертелгән)
|-
| [[1995]]
| [[Алания (футбол клубы, Владикавказ)|Спартак-Алания]] '''(1)'''
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| Олег Веретенников ([[Ротор (футбол клубы, Волгоград)|Ротор]], 25 туп кертелгән)
|-
| [[1996]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Алания (футбол клубы, Владикавказ)|Алания]]
| [[Ротор (футбол клубы, Волгоград)|Ротор]]
| Александр Маслов ([[Ростов (футбол клубы, Дондагы Ростов)|Ростсельмаш]], 23 туп кертелгән)
|-
| [[1997]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Ротор (футбол клубы, Волгоград)|Ротор]]
| [[Динамо (футбол клубы, Мәскәү)|Динамо М]]
| Олег Веретенников ([[Ротор (футбол клубы, Волгоград)|Ротор]], 22 туп кертелгән)
|-
| [[1998]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| Олег Веретенников ([[Ротор (футбол клубы, Волгоград)|Ротор]], 22 туп кертелгән)
|-
| [[1999]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| Георгий Деметрадзе (Алания, 21 туп кертелгән)
|-
| [[2000]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| [[Торпедо (футбол клубы, Мәскәү)|Торпедо М]]
| Дмитрий Лоськов (ФК Локомотив, 15 туп кертелгән)
|-
| [[2001]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| [[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
| Дмитрий Вязьмикин (ФК Торпедо, 18 туп кертелгән <ref>2001 елда в матче «Торпедо» — «Сокол» матчта (6:2) "Сокол сакчысы Олег Мусин үз капкага туп кертелгән, ләкин туп Вязьмикин исәбенә язып алган иде. [http://www.sport-express.ru/art.shtml?33540 Отчёт «СЭ».] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090326120848/http://www.sport-express.ru/art.shtml?33540 |date=2009-03-26 }}, [http://www.sport-express.ru/art.shtml?33533 Интервью Вязьмикина «СЭ».] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090326163335/http://www.sport-express.ru/art.shtml?33533 |date=2009-03-26 }}, [http://www.sovsport.ru/gazeta/article-item/61381 Отчёт «СС».] [http://www.sovsport.ru/gazeta/article-item/61421 Интервью Вязьмикина «СС».]</ref>)
|-
| [[2002]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| Ролан Гусев ([[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]], 15 туп кертелгән) <br /> Дмитрий Кириченко ([[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]], 15 туп кертелгән)
|-
| [[2003]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
| [[Рубин (футбол клубы, Казан)|Рубин]]
| Дмитрий Лоськов ([[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив]], 14 туп кертелгән)
|-
| [[2004]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Крылья Советов (футбол клубы, Самар)|Крылья Советов]]
| Александр Кержаков ([[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]], 18 туп кертелгән)
|-
| [[2005]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| Дмитрий Кириченко (ФК Москва, 14 туп кертелгән)
|-
| [[2006]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
| Роман Павлюченко ([[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]], 18 туп кертелгән)
|-
| [[2007]]
| [[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| Роман Павлюченко ([[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]], 14 туп кертелгән)<br /> Роман Адамов (ФК Москва, 14 туп кертелгән)
|-
| [[2008]]
| [[Рубин (футбол клубы, Казан)|Рубин]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Динамо (футбол клубы, Мәскәү)|Динамо М]]
| Вагнер Лав ([[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]], 20 туп кертелгән)
|-
| [[2009]]
| [[Рубин (футбол клубы, Казан)|Рубин]] '''(2)'''
| [[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
| ФК [[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
| Веллитон ([[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]], 21 туп кертелгән)
|-
| [[2010]]
| [[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
| [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
| [[Рубин (футбол клубы, Казан)|Рубин]]
| Веллитон ([[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]], 19 туп кертелгән)
|-
| 2011/12
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
|[[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
|[[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
|Сәйдү Думбия ([[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]], 28 туп)
|-
| 2012/13
|[[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
|[[Анжи (футбол клубы, Махачкала)|Анжи]]
| Юра Мовсисян ([[Краснодар (футбол клубы, Краснодар)|Краснодар]], Спартак, 13 туп)<br/> Вандерсон ([[Краснодар (футбол клубы, Краснодар)|Краснодар]], 13 туп)
|-
| 2013/14
|[[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
|[[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
|Сейду Думбия ([[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]], 18 туп)
|-
| 2014/15
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
|[[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
|[[Краснодар (футбол клубы)|Краснодар]]
|Халк ([[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]], 15 туп)
|-
| 2015/16
|[[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]] '''(6)'''
|[[Ростов (футбол клубы, Дондагы Ростов)|Ростов]]
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
|Фёдор Смолов ([[Краснодар (футбол клубы)|Краснодар]], 20 туп)
|-
| 2016/17
|[[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]] '''(10)'''
|[[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]]
|[[Фёдор Смолов]] ([[Краснодар (футбол клубы)|Краснодар]], 18 туп)
|-
| 2017/18
|[[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]] '''(3)'''
|[[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]]
|[[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
|Квинси Промес ([[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]], 15 туп)
|-
| 2018/19
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]] '''(5)'''
|[[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
|[[Краснодар (футбол клубы)|Краснодар]]
|[[Фёдор Чалов]] ([[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]], 15 туп)
|-
| 2019/20
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]] '''(6)'''
|[[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
|[[Краснодар (футбол клубы)|Краснодар]]
|[[Сердар Азмун]] (Зенит, 17 туп)<br>[[Артём Дзюба]] (Зенит, 17 туп)
|-
| 2020/21
|[[Зенит (футбол клубы, Санкт-Петербург)|Зенит]] '''(7)'''
|[[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак М]]
|[[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив М]]
|[[Артём Дзюба]] (Зенит, 20 туп)
|-
| 2021/22
|
|
|
|
|}
== Моны да карагыз ==
* [[Россиянең беренче футбол дивизионы]]
* [[Россиянең икенче футбол дивизионы]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Русиянең Футбол Премьер-Лигасы}}
[[Төркем:Россиядә футбол]]
[[Төркем:Россиянең Футбол Премьер-Лигасы]]
55osg5xnbkgzemtj14w30eu3l9vjlsm
Бельское (Эстәрлетамак районы)
0
25542
3525572
2257181
2022-08-01T21:09:44Z
EmausBot
3807
Робот: икеле күчешне дөресләү → [[Бельское (Стәрлетамак районы)]]
wikitext
text/x-wiki
#ЮНӘЛТҮ [[Бельское (Стәрлетамак районы)]]
dmfvcugn1bpf0k6wjstlwvr8h0wceux
Градусы
0
27940
3525634
3393354
2022-08-02T06:56:24Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
'''«Градусы»''' (''Градуслар'') — [[Ставрополь]] шәһәре [[поп-төркем]]е.
== Тарих ==
«Градусы» төркеме [[2008 ел]]да барлыкка килә, аның элек төрле музыкаль коллективлар составында булган катнашучылары, бергә җыела. Роман Пашков һәм Руслан Тагиев (GJ BAKS) "Режиссер", (7:00), "Время моё", "Радио Дождь" җырларын язалар. Соңрак аларга басист Дмитрий Бахтинов һәм барабанщик Виктор Голованов килеп кушылалар.
Беренче концертны төркем "Градус 100" исеме белән, ай ярым актив репетицияләрдән соң, [[2008 ел]]ның [[29 май|29 маенда]] да үткәрә.
[[2009 ел]]ның көзендә чыккан "Режиссер" җыры күп радиостанцияләрдә куела һәм хит-парадларда (чартларда) югары урыннарга лаек була.<ref>[http://svejeeradio.fm/chart/view/4 ТОП-15 — Топ свежего радио — Свежее радио<!-- Заголовок добавлен ботом -->]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{ref-ru}}</ref> 2009 ел нәтиҗәләре буенча, Русияның иң күп иңдерелүче санлы сингллар чартында 6 нчы урын ала.<ref>[http://2m-online.ru/news/detail.php?ID=5508 «2M» — Итоги 2009: Россия — цифровые треки<!-- Заголовок добавлен ботом -->] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131231121708/http://2m-online.ru/news/detail.php?ID=5508 |date=2013-12-31 }} {{ref-ru}}</ref> Шулай ук җыр Рәсәй радиочартында беренче урынга лаек булды.<ref>[http://tophit.ru/cgi-bin/trackinfo.cgi?id=19691 Основные параметры ротации трека на радиостанциях, работающих в системе TOPHIT.RU<!-- Заголовок добавлен ботом -->] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140716045221/http://tophit.ru/cgi-bin/trackinfo.cgi?id=19691 |date=2014-07-16 }} {{ref-ru}}</ref>
Төркемнең икенче синглы - "Кто ты" - 11 урынга кадәр җитте. 2010 елның [[18 июнь|18 июнендә]] җыр санлы синглларның Рәсәй чартында 2 урында булды.<ref>[{{Citation |title=Основные параметры ротации трека на радиостанциях, работающих в системе TOPHIT.RU<!-- Заголовок добавлен ботом --> {{ref-ru}} |url=http://tophit.ru/cgi-bin/trackinfo.cgi?id=23681 |access-date=2011-03-22 |archive-date=2016-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161224193620/https://tophit.ru/cgi-bin/trackinfo.cgi?id=23681 |dead-url=yes }} Основные параметры ротации трека на радиостанциях, работающих в системе TOPHIT.RU<!-- Заголовок добавлен ботом --> {{ref-ru}}]</ref>.<ref>[http://2m-online.ru/news/detail.php?ID=5646 «2M» — Россия Top 25 >> 23-2010<!-- Заголовок добавлен ботом -->] {{ref-ru}}</ref>.
Төркемнең "Я больше никогда" сингллар арасында 9 нчы урынга эләкте <ref>[http://www.lenta.ru/articles/2010/11/05/chart/ Lenta.ru: Музыка: Шансон атакует] {{ref-ru}}</ref>.
[[2011 ел]]ның [[3 март]]ында төркемнең "ГРАДУСЫ" "ГОЛАЯ" төркеме чыкты. Пластинкага 11 композиция кергән.
== Төркем составы ==
* Руслан Тагиев - вокал
* Роман Пашков - вокал
* Арсен Бегляров - гитара
* Виктор Голованов - бәрмәләр
* Дмитрий Бахтинов - бас-гитара.
== Бүләкләр һәм премияләр ==
[[2010 ел]]да "Градусы" төркеме Муз-ТВ премиясенең "Ел прорывы" һәм "Иң яхшы җыр" номинацияләрендә номинант булды.<ref>[http://www.gradusy.com/index.php?option=com_content&view=article&id=87:2010-04-06-11-36-41&catid=2:2009-10-01-11-50-09&Itemid=7 Группа «Градусы»]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{ref-ru}}</ref>"Градусы" "Режиссёр" өчен "Алтын граммафон" музыкаль премиясен алды.
==Искәрмәләр==
{{reflist}}
== Сылтамалар ==
* [http://www.gradusy.com Официальный сайт группы «Градусы» ] {{ref-ru}}
* [http://www.youtube.com/Gradusy Официальный канал группы «Градусы» на YouTube] {{ref-ru}}
{{DEFAULTSORT:Градусы}}
[[Төркем:Рус музыкаль төркемнәре]]
l3l69pdwkrbz455b53009qu5ckggoy8
Төньяк Казакъстан өлкәсе
0
28783
3525618
3081250
2022-08-02T05:46:47Z
Malik Nursultan B
41028
wikitext
text/x-wiki
{{АТБВМ
|Төс1 = {{Төс/Казакъстан}}
|Татар исеме =Төньяк Казакъстан өлкәсе
|Чын исем = {{lang-kk|Солтүстік Қазақстан облысы, Soltústіk Qazaqstan oblysy}}, {{lang-ru|Северо-Казахстанская область}}
|Герб = North_Kazakhstan_province_seal.svg
|Байрак =
|Герб киңлеге =
|Байрак киңлеге =
|Герб тасвирламасы =
|Байрак тасвирламасы =
|Ил = [[Казакъстан]]
|lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
|lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =
|region =
|type =
|уровень =
|CoordScale =
|Гимн =
|Статус = [[Өлкә]]
|Регион төре =
|Регион =
|Башкала = [[Кызылъяр (Казакъстан)|Кызылъяр]]
|ЭреШәһәрләр =
|Нигезләү = [[29 июль]] [[1936]]
|Юкка чыгу =
|Башлык = Ескендиров Самат Сәпәрбәк улы<ref>http://www.sko.kz/page.php?cat=3&page=akim</ref>
|Башлык исеме = Әким
|Башлык2 =
|Башлык исеме2 =
|ТЭП =
|ТЭП елы =
|ТЭП буенча урын =
|Кеше башына ТЭП =
|Кеше башына ТЭП буенча урын =
|Тел = [[казакъ теле]], [[рус теле]]
|Телләр =
|Халык саны = 596 535 кеше
|Халык саны исәбе елы = 2009
|Халыктан % =
|Халык саны буенча урын =
|Халык тыгызлыгы =
|Халык тыгызлыгы буенча урын =
|Милли состав =
|Дини состав =
|Мәйдан = 97 993
|Мәйданнан % =
|Мәйдан буенча урын =
|Максималь биеклеге =
|Урта биеклеге =
|Минималь биеклеге =
|Киңлек =
|Озынлык =
|Харита = North Kazakhstan in Kazakhstan.svg
|Харита зурлыгы = 350px
|Административ берәмлек харитасы =
|Харита зурлыгы ае =
|Сәгат поясы = (UTC+6)
|Аббревиатура =
|ISO =
|Телефон коды =
|Почта индекслары =
|Интернет домены =
|Автомобиль номерлар коды =T,15
|Сайт =http://www.sko.kz/
|Commons-та төркем =North Kazakhstan Province
|Искәрмә =
}}
'''Төньяк Казакъстан өлкәсе''' ({{lang-kk|Soltüstіk Qazaqstan oblysy, Солтүстік Қазақстан облысы}}) — [[Казакъстан]]ның 14 [[өлкә]]сенең берсе. Мәркәзе — [[Кызылъяр (Казакъстан)|Кызылъяр]] шәһәре.
[[Россия Федерациясе]]нең өч өлкәсе һәм Казакъстанның өч өлкәсе белән чикләнә:
* төньякта — Россиянең [[Корган өлкәсе|Корган]], [[Төмән өлкәсе|Төмән]] һәм [[Омск өлкәсе|Омск өлкәләре]] белән;
* көньяк-көнчыгышта — Казакъстанның [[Павлодар өлкәсе]] белән;
* көньякта — Казакъстанның [[Акмола өлкәсе]] белән;
* көнбатышта — Казакъстанның [[Костанай өлкәсе]] белән.
== Идарә-җир төзелеше ==
Өлкә 13 районнан һәм 204 авыл округыннан гыйбарәт. Өлкәгә 5 шәһәр һәм 11 [[поселок]] керә. Мәркәзе — Кызылъяр шәһәре.
=== Районнар ===
* [[Аертау районы]]
* [[Аккаен районы]]
* [[Акъяр районы]]
* [[Валиханов районы]]
* [[Габит Мусирепов районы]]
* [[Есил районы]]
* [[Җамбыл районы]]
* [[Кызылъяр районы]]
* [[Мәгъҗан Җомабаев районы]]
* [[Мәмлүт районы]]
* [[Таинча районы]]
* [[Тимирязев районы]]
* [[Шал акын районы]]
== Халык ==
Халык исәбе — якынча 597 мең кеше.
{| class="standard" cellpadding=2
|+ '''Төньяк Казакъстан өлкәсенең <br />милли составы<ref>{{Citation |title=Социально-политическая ситуация в северном Казахстане |url=http://www.kisi.kz/old/Parts/IntPol/02-22-02Mustafaev.html |access-date=2011-04-25 |archive-date=2007-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927141745/http://www.kisi.kz/old/Parts/IntPol/02-22-02Mustafaev.html |dead-url=yes }}</ref>
|-
! Милләт !! 1989, %!!1999, %!! 2009, %
|-
| [[Руслар]]
| align="right" |51,49
| align="right" |49,79
| align="right" |50,43
|-
| [[Казакълар]]
| align="right" |22,59
| align="right" |29,57
| align="right" |33,30
|-
| [[Украиннар]]
| align="right" |7,73
| align="right" |6,47
| align="right" |5,00
|-
| [[Алманнар]]
| align="right" |9,51
| align="right" |5,67
| align="right" |3,49
|-
| [[Поляклар]]
| align="right" |2,51
| align="right" |2,58
| align="right" |2,34
|-
| [[Татарлар]]
| align="right" |1,80
| align="right" |1,54
| align="right" |2,18
|-
| [[Беларуслар]]
| align="right" |2,89
| align="right" |2,46
| align="right" |1,15
|-
| Калганнар
| align="right" |2,18
| align="right" |2,11
| align="right" |2,11
|-
| Барлык
| align="right" |100,00
| align="right" |100,00
| align="right" |100,00
|}
{| class="wikitable sortable"
|+ Районнарның милли составы (01.01.2010)<ref name="Stat2010">{{Citation |title=Агентство Республики Казахстан по статистике. Численность населения Республики Казахстан по областям, городам и районам, полу и отдельным возрастным группам, отдельным этносам на начало 2010 года |url=http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar |access-date=2011-04-25 |archive-date=2012-06-27 |archive-url=https://www.webcitation.org/68j77qjAC?url=http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/Bull_Hsany2010.rar |dead-url=yes }}</ref>
|-
! Район/шәһәр !! руслар<br />%!! казакълар<br />% !! украиннар<br />% !! алманнар<br />% !! поляклар<br />% !! татарлар<br />% !! беларуслар<br />%
|-
| [[Кызылъяр (Казакъстан)|Кызылъяр]] (шәһәр) || 66,27 || 21,42 || 2,97 || 1,59 || 0,46 || 3,75 || 0,66
|-
| [[Аертау районы]] || 44,22 || 38,93 || 5,42 || 4,54 || 0,90 || 1,62 || 2,03
|-
| [[Аккаен районы]] || 41,00 || 35,93 || 9,21 || 7,02 || 1,60 || 1,49 || 1,54
|-
| [[Акъяр районы]] || 14,26 || 74,18 || 4,47 || 1,68 || 0,41 || 1,43 || 1,77
|-
| [[Валиханов районы]] || 6,20 || 87,47 || 1,95 || 1,00 || 0,08 || 1,59 || 0,55
|-
| [[Габит Мусирепов районы]] || 39,92 || 34,01 || 12,26 || 4,41 || 0,56 || 1,55 || 3,13
|-
| [[Есил районы (Төньяк Казакъстан өлкәсе)|Есил районы]] || 48,38 || 43,12 || 2,79 || 2,55 || 0,41 || 0,62 || 0,50
|-
| [[Җамбыл районы (Төньяк Казакъстан өлкәсе)|Җамбыл районы]] || 37,17 || 47,85 || 7,85 || 3,11 || 0,16 || 1,27 || 0,67
|-
| [[Кызылъяр районы]] || 62,53 || 24,49 || 3,21 || 3,83 || 0,54 || 1,75 ||1,05
|-
| [[Мәгъҗан Җомабаев районы]] || 54,41 || 29,77 || 5,15 || 5,48 || 0,51 || 1,36 || 1,03
|-
| [[Мәмлүт районы]] || 56,80 || 27,19 || 2,91 ||3,66 || 0,20 || 6,05 || 0,82
|-
| [[Таинча районы]] || 21,55 || 27,84 || 12,46 || 9,79 || 21,83 || 0,68 || 3,17
|-
| [[Тимирязев районы]] || 39,65 || 40,82 || 7,36 || 2,04 || 0,52 || 2,05 || 2,21
|-
| [[Шал акын районы]] || 40,53 || 45,81 || 5,10 || 4,29 || 0,18 || 0,85 || 1,03
|}
== Искәрмәләр ==
{{Reflist}}
{{Төньяк Казакъстан өлкәсе}}
{{Казакъстан}}
[[Төркем:Төньяк Казакъстан өлкәсе]]
7heruwcehnbsbvq0l5awemjvjqpoqr6
Казаклар (авыл)
0
39802
3525559
2802533
2022-08-01T20:12:49Z
Әмир
15082
яңа бүлек исеме өстәү: /* Шәхесләр*/
wikitext
text/x-wiki
{{ТП
|халәт = авыл
|татар исеме = Казаклар
|чын исем = Казаклар
|ил = Россия
|герб =
|байрак =
|герб киңлеге =
|байрак киңлеге =
|lat_deg = 55
|lat_min = 26
|lat_sec = 24
|lon_deg = 49
|lon_min = 54
|lon_sec = 36
|CoordAddon = type:city(17800)_region:RU
|CoordScale = 250000
|ЯндексХарита =
|ил харитасы зурлыгы =300
|төбәк харитасы зурлыгы =300
|район харитасы зурлыгы =250
|төбәк төре = Республика
|төбәк = Татарстан
|төбәк җәдвәлдә = Татарстан
|район төре = муниципаль район
|район = Балык Бистәсе районы
|район җәдвәлдә=
|җәмгыять төре=
|җәмгыять =
|җәмгыять таблицада =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|эчке бүленеш =
|башлык төре =
|башлык =
|нигезләү датасы =
|беренче телгә алу =
|элеккеге исемнәр =
|мәйдан =
|биеклек төре =
|ТП мәркәзе биеклеге =
|климат = dfb — дымлы континенталь
|рәсми тел =
|халык саны =
|исәп елы =
|халык тыгызлыгы =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|сәгать кушагы = +3
|DST =
|телефон коды =
|почта индексы = 422640
|почта индекслары =
|автомобиль коды = 16, 116
|Commons-та төркем =
|сайт =
|сайт теле =
|сайт теле2 =
|сайт теле3 =
|сайт теле4 =
|сайт теле5 =
|add1n =
|add1 =
|add2n = Русча топонимы
|add2 = Сабакаево
|add3n =
|add3 =
}}
<small>{{мәгънәләр|Казаклар (мәгънәләр)}}</small>
'''Казаклар''' — [[Татарстан Республикасы]]ның [[Балык Бистәсе районы]]ндагы авыл.
Вакыт зонасы — MSK (Мәскәү вакыты) яки UTC+3. Почта индексы — 422640.
== Климат ==
{{temperatura12-y-cyrillic|-10.9|-10.9|-5.8|4.5|13.4|18.5|20.4|17.8|12.1|4.4|-4.8|-10.2|4.0}}
Климат уртача континенталь. [[Кёппен климатлар классификация|Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе]] буенча климатның коды: Dfb<ref>[http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/present.htm#data World Map of the Köppen-Geiger climate classification, Institute for Veterinary Public Health, University of Veterinary Medicine Vienna]</ref>. Уртача еллык һава температурасы 4.0 °C.<ref>[http://www.retscreen.net NASA Surface meteorology and Solar Energy Data Set, RETScreen International]</ref>
== Шәхесләр ==
* [[Рифкать Имаев]] (1948–2022), шагыйрь, [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] лауреаты (2016). [[Татарстанның атказанган химигы]] (2005).
== Искәрмәләр ==
{{Reflist}}
== Чыганаклар ==
* Татарская энциклопедия, Институт Татарской энциклопедии (ИТЭ) Академии наук РТ.
{{Балык Бистәсе районы}}
46pc33ra2wey9o8ffkk52jigz4jklp6
Нури Сакаев
0
43505
3525566
3525451
2022-08-01T20:30:46Z
Әмир
15082
[[Special:Contributions/A.Khamidullin|A.Khamidullin]] ([[User talk:A.Khamidullin|бәхәс]]) кулланучысының 3525451 төзәтмәсе кире кагылды → Берәр фикер белән килешмәсәгез, әүвәл Бәхәс битенә рәхим итегезрәхим итегез
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Нури Сакаев
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Нуретдин Нәбиулла улы Сакаев
| һөнәр = театр актеры
| туу датасы = 1.8.1885
| туу җире = [[Бәләбәй өязе]] [[Богады вулысы]], [[Шланлыкүл]] авылы
| гражданлык =
| милләт = татар
| үлем датасы = 28.2.1927
| үлем җире = [[Казан]]
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар = ''[[ул]]ы'' Ринат, ''[[кыз]]ы'' Иркә
| бүләк һәм премияләр = [[File:Geroy Truda Znak.png|20px|Хезмәт Батыры]] [[Хезмәт Батыры]] (1926).
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Сакаев}}
'''Нури Сакаев''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — Татар театрына нигез салучыларның берсе, актер һәм режиссер, [[File:Geroy Truda Znak.png|20px|Хезмәт Батыры]] [[Хезмәт Батыры]] (1926).
==Тәрҗемәи хәле==
Туган авылында һәм [[Бәләбәй]]нең башлангыч мәктәбендә укый. Атасы үлгәч, гаиләләре [[Ырынбур]]га күчә. Нури [[Хөсәения мәдрәсәсе]]нә укырга керә. Урта курсны тәмамлагач, Нури чәйханәдә эшли, 1904 елдан – Ырынбурда урнашкан Ташкәнт тимер юл мастерскоенда эш таба. Революцион хәрәкәттә катнашкан өчен Сакаевны эштән куалар. 1907 елда Сакаев үзенең ике туган абыйсы [[Ильяс Кудашев-Ашказарский]] җыйган театр труппасына кушыла (1908 елдан – [[«Сәйяр»|«Сәйяр» труппасы]]). «Сәйяр»дә 1912 елга кадәр эшли.
[[1912]]-[[1915]] еллардан [[Уфа]]да, яңа төзелгән [[Нур театры|«Нур» труппасында]]. [[1915 ел]]да Казанга әйләнеп кайта. [[1916 ел]]да хәрби хезмәткә алына, бераздан сәламәтлеге сәбәпле кире җибәрелә. [[1917]] елдан Ырынбурда, «Ширкәт» труппасында. [[1919]]-[[1920]] елларда Нури Сакаев — фронт театрында. [[1920 ел]]ның ахырында аны [[Ташкәнт]]кә [[Ташкәнт татар театры|татар театрына]] эшкә чакыралар, ул агитация поезды режиссеры булып хезмәт куя. [[1921 ел]]ның уртасында Татарстан мәгариф комиссиясе аны Казанга чакыра, Татар театрында эшләргә.
[[1922 ел]]ны аны Уфага, [[1нче башкорт дәүләт театры]]на режиссерлык итәргә чакыралар. [[1926 ел]] уртасына кадәр шунда эшләп, кире Казанга, [[Камал театры|Татар академия театры]]на әйләнеп кайта, [[1927 ел]]ның февралендә кинәттән вафат була. Кабере Казанда — [[Яңа бистә зираты]]нда.
==Рольләре==
Сакаев – образларны ботен тирәнлеге белән, чын тормышчан итеп тамашачыга җиткерә алган күренекле артист. Гомерендә йөздән артык роль башкара. Габделхаликъ — "Помада мәсьәләсе" (И. Багданов); Осип, Ляпкин-Тяпкин — "Ревизор" (H. Гоголь); Саттар — "Ямьсез тормыш" (Ф. Сәйфи-Казанлы); Сафый бай — «[[Тигезсезләр]]» ([[Фатих Әмирхан|Ф. Әмирхан]]); Тимерхан — "Беренче чәчәкләр", Нуретдин — «[[Җилкәнсезләр]]» ([[Кәрим Тинчурин|К.Тинчурин]]) һ.б.
==Дәүләт бүләкләре һәм шәрәфле исемнәре==
[[1926 ел]]да [[File:Geroy Truda Znak.png|20px|Хезмәт Батыры]] [[Хезмәт Батыры]] исеме белән бүләкләнә.
[[1967 ел]]ның февралендә, [[Татар дәүләт академия театры]]ның 60 еллыгы уңаеннан, элек Академия театры урнашкан Казан Яшь тамашачылар театры дивары бинасына аның исеме уелган хәтер тактасы эленгән.
== Гаиләсе ==
[[Ул]]ы Ринат Сакаев, [[Казан театр укуханәсе|театр укуханәсен]] тәмамлаган, [[ВЛКСМ]] Казан шәһәр комитетының эшче-яшьләр бүлеге мөдире, соңрак «[[Татарстан яшьләре]]»ндә журналист, радио-телевидениедә режиссёр булып эшләгән.
<blockquote>
Ринат...тәбәнәк буйлы, бик тә хәрәкәтчән. Кара бөдрә чәч. Очкынлы күзләре аңа Аллаһы тарафыннан артист булу өчен бүләк ителгәндер, мөгаен. Өс-башы һәрвакыт сәхнәдәгечә гөлт итеп тора. Чалбарының сыры май кисәрлек. Әллә инде көмеш тешләре дә бар иде шунда, якты елмаюы күңелгә сеңеп калган. Мөгамәләсе йомшак, дустанә. Бер сүз белән әйткәндә, зыялы зат! Никтер сәхнәгә тартылмады. Ә сеңлесе Иркә кабатланмас диктор булып танылды. Ринат туганы өчен куанып яшәде. Иртә өзелде яшь Сакаевларның гомере. Сәбәбен чамалыйм...<ref>''[[Госман Гомәр]]''. Сакаевлар — зыялы токым. ''Китапта'': Даһилар мөнбәре. К.: [[ТКН]], 2015, 104нче бит. ISBN 978-5-298-02909-4</ref>
</blockquote>
[[Кыз]]ы [[Иркә Сакаева|Иркә]] (19??—1982), татар телевидениесе дикторы.
==Чыганаклар==
* [http://kraeved.opck.org/biblioteka/konferencii/tatari_v_oren_kraye/sakaev-teatr.php Нури Сакаев — один из основоположников татарского театра {{ref-ru}}]
* [http://1997-2011.tatarstan.ru/?node_id=1175&DNSID=1ad4c52379e0a20247925d78ae04ab48&id=2770 Сакаев Нури Набиуллович {{ref-ru}}]
* [http://www.tatknigafund.ru/books/1918/read#page112 Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры. Йөз ел. Ике томда. Икенче том бит112] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140519204324/http://www.tatknigafund.ru/books/1918/read#page112 |date=2014-05-19 }}
== Сылтамалар ==
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Сәйяр (1907-1918) труппасы}}
{{DEFAULTSORT:Сакаев, Нури}}
[[Төркем:Татар артистлары]]
[[Төркем:Татар режиссёрлары]]
[[Төркем:Камал театры актерлары]]
[[Төркем:«Сәйяр» актерлары]]
qle19zpe7kfozu9lxod2omsr8mjw2ij
3525611
3525566
2022-08-02T05:03:18Z
A.Khamidullin
6685
/* Гаиләсе */ Сафсата
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Нури Сакаев
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Нуретдин Нәбиулла улы Сакаев
| һөнәр = театр актеры
| туу датасы = 1.8.1885
| туу җире = [[Бәләбәй өязе]] [[Богады вулысы]], [[Шланлыкүл]] авылы
| гражданлык =
| милләт = татар
| үлем датасы = 28.2.1927
| үлем җире = [[Казан]]
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар = ''[[ул]]ы'' Ринат, ''[[кыз]]ы'' Иркә
| бүләк һәм премияләр = [[File:Geroy Truda Znak.png|20px|Хезмәт Батыры]] [[Хезмәт Батыры]] (1926).
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Сакаев}}
'''Нури Сакаев''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — Татар театрына нигез салучыларның берсе, актер һәм режиссер, [[File:Geroy Truda Znak.png|20px|Хезмәт Батыры]] [[Хезмәт Батыры]] (1926).
==Тәрҗемәи хәле==
Туган авылында һәм [[Бәләбәй]]нең башлангыч мәктәбендә укый. Атасы үлгәч, гаиләләре [[Ырынбур]]га күчә. Нури [[Хөсәения мәдрәсәсе]]нә укырга керә. Урта курсны тәмамлагач, Нури чәйханәдә эшли, 1904 елдан – Ырынбурда урнашкан Ташкәнт тимер юл мастерскоенда эш таба. Революцион хәрәкәттә катнашкан өчен Сакаевны эштән куалар. 1907 елда Сакаев үзенең ике туган абыйсы [[Ильяс Кудашев-Ашказарский]] җыйган театр труппасына кушыла (1908 елдан – [[«Сәйяр»|«Сәйяр» труппасы]]). «Сәйяр»дә 1912 елга кадәр эшли.
[[1912]]-[[1915]] еллардан [[Уфа]]да, яңа төзелгән [[Нур театры|«Нур» труппасында]]. [[1915 ел]]да Казанга әйләнеп кайта. [[1916 ел]]да хәрби хезмәткә алына, бераздан сәламәтлеге сәбәпле кире җибәрелә. [[1917]] елдан Ырынбурда, «Ширкәт» труппасында. [[1919]]-[[1920]] елларда Нури Сакаев — фронт театрында. [[1920 ел]]ның ахырында аны [[Ташкәнт]]кә [[Ташкәнт татар театры|татар театрына]] эшкә чакыралар, ул агитация поезды режиссеры булып хезмәт куя. [[1921 ел]]ның уртасында Татарстан мәгариф комиссиясе аны Казанга чакыра, Татар театрында эшләргә.
[[1922 ел]]ны аны Уфага, [[1нче башкорт дәүләт театры]]на режиссерлык итәргә чакыралар. [[1926 ел]] уртасына кадәр шунда эшләп, кире Казанга, [[Камал театры|Татар академия театры]]на әйләнеп кайта, [[1927 ел]]ның февралендә кинәттән вафат була. Кабере Казанда — [[Яңа бистә зираты]]нда.
==Рольләре==
Сакаев – образларны ботен тирәнлеге белән, чын тормышчан итеп тамашачыга җиткерә алган күренекле артист. Гомерендә йөздән артык роль башкара. Габделхаликъ — "Помада мәсьәләсе" (И. Багданов); Осип, Ляпкин-Тяпкин — "Ревизор" (H. Гоголь); Саттар — "Ямьсез тормыш" (Ф. Сәйфи-Казанлы); Сафый бай — «[[Тигезсезләр]]» ([[Фатих Әмирхан|Ф. Әмирхан]]); Тимерхан — "Беренче чәчәкләр", Нуретдин — «[[Җилкәнсезләр]]» ([[Кәрим Тинчурин|К.Тинчурин]]) һ.б.
==Дәүләт бүләкләре һәм шәрәфле исемнәре==
[[1926 ел]]да [[File:Geroy Truda Znak.png|20px|Хезмәт Батыры]] [[Хезмәт Батыры]] исеме белән бүләкләнә.
[[1967 ел]]ның февралендә, [[Татар дәүләт академия театры]]ның 60 еллыгы уңаеннан, элек Академия театры урнашкан Казан Яшь тамашачылар театры дивары бинасына аның исеме уелган хәтер тактасы эленгән.
== Гаиләсе ==
[[Ул]]ы Ринат Сакаев, [[Казан театр укуханәсе|театр укуханәсен]] тәмамлаган, [[ВЛКСМ]] Казан шәһәр комитетының эшче-яшьләр бүлеге мөдире, соңрак «[[Татарстан яшьләре]]»ндә журналист, радио-телевидениедә режиссёр булып эшләгән.
<blockquote>
Ринат...тәбәнәк буйлы, бик тә хәрәкәтчән. Кара бөдрә чәч. Очкынлы күзләре аңа Аллаһы тарафыннан артист булу өчен бүләк ителгәндер, мөгаен. Өс-башы һәрвакыт сәхнәдәгечә гөлт итеп тора. Әллә инде көмеш тешләре дә бар иде шунда, якты елмаюы күңелгә сеңеп калган. Мөгамәләсе йомшак, дустанә. Бер сүз белән әйткәндә, зыялы зат! Никтер сәхнәгә тартылмады. Ә сеңлесе Иркә кабатланмас диктор булып танылды. Ринат туганы өчен куанып яшәде. Иртә өзелде яшь Сакаевларның гомере. Сәбәбен чамалыйм...<ref>''[[Госман Гомәр]]''. Сакаевлар — зыялы токым. ''Китапта'': Даһилар мөнбәре. К.: [[ТКН]], 2015, 104нче бит. ISBN 978-5-298-02909-4</ref>
</blockquote>
[[Кыз]]ы [[Иркә Сакаева|Иркә]] (19??—1982), татар телевидениесе дикторы.
==Чыганаклар==
* [http://kraeved.opck.org/biblioteka/konferencii/tatari_v_oren_kraye/sakaev-teatr.php Нури Сакаев — один из основоположников татарского театра {{ref-ru}}]
* [http://1997-2011.tatarstan.ru/?node_id=1175&DNSID=1ad4c52379e0a20247925d78ae04ab48&id=2770 Сакаев Нури Набиуллович {{ref-ru}}]
* [http://www.tatknigafund.ru/books/1918/read#page112 Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры. Йөз ел. Ике томда. Икенче том бит112] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140519204324/http://www.tatknigafund.ru/books/1918/read#page112 |date=2014-05-19 }}
== Сылтамалар ==
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Сәйяр (1907-1918) труппасы}}
{{DEFAULTSORT:Сакаев, Нури}}
[[Төркем:Татар артистлары]]
[[Төркем:Татар режиссёрлары]]
[[Төркем:Камал театры актерлары]]
[[Төркем:«Сәйяр» актерлары]]
5ceblf6skq3jx5rzjftfk82bf29bi74
Кислород
0
47745
3525539
3483827
2022-08-01T18:26:27Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
{{УК}}
{{Химик элемент | next=O |Кислород / Oxygenium (Oxygen)| 8 | төссез, тәме булмаган һәм иссез газ | 15,9994 | 60 | 1313,3 | [He] 2s2 2p4<sup><nowiki>1</nowiki></sup> | 73 | 132 (−2 e) | 3,44 | | -2, −1, -½, -⅓, 0, ½, +1, +2 |0,00142897 (при 273[[Кельвин|K]] (0 °C)) | 29,4 | 0,027 | 54,8 | 0,444 | 90,19 | 3,4099 | 14,0 | моноклинная ||22=a=5,403 b=3,429 c=5,086 β=135,53 Å | 155}}
{| style="text-align: left; background-color: #a0ffa0; width: 100px; height: 100px;" border="0" cellpadding="4" cellspacing="0"
| style="width: 50%; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>O</big></big>
| style="width: 50%; text-align: right; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>8</big></big>
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="right"
| colspan="2" | '''15,9994'''
|- style="color: rgb(255, 255, 255);"
| colspan="2" | '''2s<sup>2</sup>2p<sup>4</sup>'''
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="center"
| colspan="2" | <big>'''Кислород'''</big>
|}
'''Кислород ''' (яки ''уттуар'', '' оксиген'', ''ачы тудыргыч''<ref>Татарско-русский словарь, 1931 год, Казань, проф. М. Курбангалиев, Р. Газизов, И. Кулиев (стр.3)</ref> {{lang-lat|Oxygenium}}, O) – [[Менделеевның периодик таблицасы]]ның 2 период, 16 төркем элементы. Тәртип номеры - 8. Чагыштырма атом массасы 15,9994 булган [[химик элемент]]. [[Табигать]]тә киң таралган. Җир атмосферасы күбесенчә [[азот]]тан һәм кислородтан тора. Атмосфера [[һава]]сында Кислород – 21% тәшкил итә. Кислород оксидлар формасында Җир кабыгының яртысын диярлек тәшкил итә.
== Тамгасы==
Кислород элементының символы - O (''О'' дип укыла), латин Оксиҗен исеменнән чыга.
== Тарих ==
Кислород [[1774 ел]]да [[Пристли]] һәм [[Шееле]] тарафыннан ачылган.
[[Файл:Ximikcadwaltat.png|400px|мини|сулда|Менделеевның химик элементлар периодик җәдвәле]]
== Чыганаклар ==
* Atomic Weights of the Elements 2001, [http://www.iupac.org/publications/pac/2003/7508/7508x1107.html Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003]. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.{{ref-en}}
* [http://www.iupac.org/news/archives/2005/atomic-weights_revised05.html IUPAC Standard Atomic Weights Revised] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080305062433/http://www.iupac.org/news/archives/2005/atomic-weights_revised05.html |date=2008-03-05 }} (2005).{{ref-en}}
{{Менделеев таблицасы}}
[[Төркем:Химик элементлар]]
{{Chem-stub}}
3y8p9foqj4h2sny2igcncgjv9ef42at
3525543
3525539
2022-08-01T18:37:56Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
{{УК}}
{{Химик элемент | next=O |Кислород / Oxygenium (Oxygen)| 8 | төссез, тәме булмаган һәм иссез газ | 15,9994 | 60 | 1313,3 | [He] 2s2 2p4<sup><nowiki>1</nowiki></sup> | 73 | 132 (−2 e) | 3,44 | | -2, −1, -½, -⅓, 0, ½, +1, +2 |0,00142897 (при 273[[Кельвин|K]] (0 °C)) | 29,4 | 0,027 | 54,8 | 0,444 | 90,19 | 3,4099 | 14,0 | моноклинная ||22=a=5,403 b=3,429 c=5,086 β=135,53 Å | 155}}
{| style="text-align: left; background-color: #a0ffa0; width: 100px; height: 100px;" border="0" cellpadding="4" cellspacing="0"
| style="width: 50%; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>O</big></big>
| style="width: 50%; text-align: right; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>8</big></big>
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="right"
| colspan="2" | '''15,9994'''
|- style="color: rgb(255, 255, 255);"
| colspan="2" | '''2s<sup>2</sup>2p<sup>4</sup>'''
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="center"
| colspan="2" | <big>'''Кислород'''</big>
|}
'''Кислород ''' (яки ''уттуар'', '' оксиген'', ''ачы тудыргыч''<ref>Татарско-русский словарь, 1931 год, Казань, проф. М. Курбангалиев, Р. Газизов, И. Кулиев (стр.3)</ref> {{lang-lat|Oxygenium}}, O) – [[Менделеевның периодик таблицасы]]ның 2 период, 16 төркем элементы. Тәртип номеры - 8. Чагыштырма атом массасы 15,9994 булган [[химик элемент]]. [[Табигать]]тә киң таралган. Җир атмосферасы күбесенчә [[азот]]тан һәм кислородтан тора. Атмосфера [[һава]]сында кислород – 21% тәшкил итә. Кислород оксидлар формасында Җир кабыгының яртысын диярлек тәшкил итә.
== Тамгасы==
Кислород элементының символы - O (''О'' дип укыла), латин Оксиҗен исеменнән чыга.
== Тарих ==
Кислород [[1774 ел]]да [[Пристли]] һәм [[Шееле]] тарафыннан ачылган.
[[Файл:Ximikcadwaltat.png|400px|мини|сулда|Менделеевның химик элементлар периодик җәдвәле]]
== Чыганаклар ==
* Atomic Weights of the Elements 2001, [http://www.iupac.org/publications/pac/2003/7508/7508x1107.html Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003]. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.{{ref-en}}
* [http://www.iupac.org/news/archives/2005/atomic-weights_revised05.html IUPAC Standard Atomic Weights Revised] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080305062433/http://www.iupac.org/news/archives/2005/atomic-weights_revised05.html |date=2008-03-05 }} (2005).{{ref-en}}
{{Менделеев таблицасы}}
[[Төркем:Химик элементлар]]
{{Chem-stub}}
8iwi3eqpltdw17skmvzvsj26wqkw5ts
Бөтендөнья татар конгрессы
0
51244
3525504
3524844
2022-08-01T15:58:05Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Оешма
|исем = Бөтендөнья татар конгрессы
|альтернатив исем =
|background_color=
|логотип = [[Файл:БТК эмблемасы.jpg|350px]]
|логотип зурлыгы =
|рәсем асты язуы =
|харита1 =
|харита зурлыгы1 =
|легенда1 =
|харита2 =
|харита зурлыгы2 =
|легенда2 =
|бергәлек =
|үзәкнең төре = Баш-фатир
|үзәк = [[Татарстан]] Республикасы, [[Казан]], [[Карл Маркс урамы (Казан)|Карл Маркс урамы]], 38/5<br/>[[Телефон|тел]]: +7 (843) 236-59-16<br/>Email: tatar-congress@mail.ru
|төре = иҗтимагый оешма
|телләр = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
|җитәкче вазыйфасы1 = Милли шура рәисе
|җитәкче исеме1 = [[Васил Шәйхразыев|Шәйхразиев Васил Габтелгаяз улы]]
|җитәкче вазыйфасы2 = Башкарма комитет җитәкчесе
|җитәкче исеме2 = [[Данис Шакиров]]
|сайт = [http://tatar-congress.org/ Бөтендөнья татар конгрессы], [http://tatar-congress.org/ru/ Всемирный конгресс татар]
}}
'''Бөтендөнья татар конгрессы''', '''БТК''' — бөтен дөньядагы [[татар]]ларны берләштерүче [[табышсыз оешма|иҗтимагый оешма]].
== Конгресс тарихы ==
1992 елның июнендә татар халкының беренче корылтае җыела. Корылтай эшендә Татарстан, Русия, ерак һәм якын чит илләрдән делегатлар катнаша. Әлеге форумда Бөтендөнья татар конгрессы, аның Башкарма комитетын оештыру турында карар кабул ителә. 1998 елның апрелендә БТК Русиянең Юстиция министрлыгында теркәлү үтә һәм “Бөтендөнья татар конгрессы” Иҗтимагый берләшмәләренең халыкара берлеге статусын ала. VII чираттан тыш съездның пленар утырышында яңа устав кабул ителә. 2018 елның 25 июль көнне «Бөтендөнья татар конгрессы»ның әлеге уставы Юстиция министрлыгында теркәлә. Таныклыкны исәпкә алу номеры: 1612060331. Бирелү вакыты: 25 июль, 2018 ел.
== Эшчәнлекнең төп максатлары ==
* Татар халкын берләштерү;
* Татар халкының милли-мәдәни, социаль-икътисадый һәм рухи үсешенә ярдәм күрсәтү;
* Мәдәниятне, телне, традицияләрне торгызу һәм саклау.
== БТК каршындагы иҗтимагый оешмалар<ref>http://tatar-congress.org/turynda/btk/</ref> ==
* "Русиянең татар авыллары" Бөтенрусия иҗтимагый оешмасы
* “Ак калфак” татар хатын-кызлары республика иҗтимагый оешмасы
* “Татар гаиләсе” Бөтенрусия иҗтимагый фонды
* “Татарча көрәш” милли спорт федерациясе” Бөтенрусия иҗтимагый оешмасы
* Бөтендөнья татар эшмәкәрләренә ярдәм итү ассоциациясе
* Бөтендөнья татар яшьләре форумы
* Гомумтатар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җәмгыяте
== Cъездлар ==
* I съезд — Казан, 1992 ел.
* II съезд — Казан, 28-29.08.1997 ел
* I II съезд — Казан, май 2002 ел
* IV съезд — Казан, 12-15.12.2007 ел
* V съезд — Казан, декабрь, 2012 ел
* VI съезд — Казан, 2-6 август, 2017 ел
* VII чираттан тыш съезд — Казан, 19-22 июль, 2018 ел
* VIII съезд — Казан (''[[Илһам Шакиров исемендәге концертлар залы (Казан)|Казан-Экспо]]''), 30 июль-2 август, 2022 ел<ref>[https://tatar-congress.org/ru/blog/programma-provedeniya-viii-sezda-vsemirnogo-kongressa-tatar/ Программа проведения VIII Съезда Всемирного конгресса татар]</ref>
== Җитәкчеләр ==
1992—2002 — [[Индус Таһиров|Индус Ризак улы Таһиров]] (1936 елда туган), Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитетының беренче рәисе, күренекле татар галиме, тарих фәннәре докторы, профессор, сәясәтче.
2002 — [[Ринат Закиров|Ринат Зиннур улы Закиров]] (1948 елда туган), җәмәгать эшлеклесе,тарих фәннәре докторы, [[Татарстан Дәүләт шурасы|Татарстан Дәүләт советының]] 3 нче, 4 нче һәм 5 нче чакырылышлары депутаты. 2017—2020 елларда Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты җитәкчесе.
2017 — [[Васил Шәйхразыев|Шәйхразиев Васил Габтелгаяз улы]] (1963 елда туган), Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессының Милли Шура рәисе.
2020 — Татар конгрессы башкарма комитеты җитәкчесе — [[Данис Шакиров]]. 2011 елда Татар конгрессына референт булып килгән, оешманың Татарстан бүлекләре белән эшләгән. 2015 елның җәеннән башкарма комитеты җитәкчесенең беренче урынбасары<ref>[https://www.azatliq.org/a/30857830.html Ринат Закиров Татар конгрессы җитәкчесе вазифасыннан китте.] [[Азатлык радиосы]], 25.09.2020</ref>.
2022 ― Чаллы бүлеге җитәкчесе ― [[Факил Сафин]]<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/fakil-safin-botendonya-tatar-kongressynyn-cally-bulege-itakcese-itep-sailandy-5855778 Факил Сафин Бөтендөнья татар конгрессының Чаллы бүлеге җитәкчесе итеп сайланды.] [[Татар-информ]], 9.06.2022</ref><ref>''Ляля Гайфутдинова.''[https://chelny-izvest.ru/news/social/fakil-safin-vozglavil-mestnoe-otdeleniya-vsemirnogo-kongressa-tatar Факиль Сафин возглавил местное отделение Всемирного конгресса татар.] Челнинские известия, 9.06.2022</ref>.
== Сылтамалар ==
* [http://tatar-congress.org/ Рәсми сайт]
*[http://tatar-congress.org/ru/ Рәсми сайтның рус телле варианты]
*[http://tatar-congress.org/yanalyklar/vii-chirattan-tysh-sezd-hem-anyn-netizhelere/ VII чираттан тыш съезд һәм аның нәтиҗәләре]
== Моны да карагыз ==
==== БТК басмалары====
* «Милләт»
* [[Халкым минем (гәҗит)|«Халкым минем»]] (2010-2019)
* [[Татарлар (гәҗит)|«Татарлар»]] (2019 елдан)
==== БТК Милли Шурасы президиумы әгъзалары ====
* [[Рамис Сафин]]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Rq|stub|image}}
[[Төркем:Татар милли хәрәкәте|*]]
[[Төркем:Татар оешмалары]]
[[Төркем:Казан оешмалары]]
[[Төркем:БТК]]
{{Казанда узучы чаралар}}
{{Санкт-Петербург татар медиафорумы}}
{{Туган җир журналы}}
mjanxjusbxlkoaubumlvle6tzb9exfw
3525565
3525504
2022-08-01T20:30:01Z
Frhdkazan
3171
== Моны да карагыз == * [[Бөтен Русия мөселманнарының өченче җыены|Русия Империясе мөселманнарының җыены]]{{*}}[[Россия татар шәкертләренең беренче корылтае|Россия татар шәкертләренең корылтае]] * Совет Русия мөселманнарының корылтайлары: [[Бөтенрусия мөселманнарының беренче корылтае|1]]{{*}}[[Бөтенрусия мөселманнарының икенче корылтае|2]]{{*}}[[Бөтенрусия мөселманнарының милли шурасы]] * [[Идел-Урал республикасы]] төрки-татарларның [[Милләт Мәҗлесе]]{{*}}[[Милли Идарә]]се * XX-XXI гасыр татарл
wikitext
text/x-wiki
{{Оешма
|исем = Бөтендөнья татар конгрессы
|альтернатив исем =
|background_color=
|логотип = [[Файл:БТК эмблемасы.jpg|350px]]
|логотип зурлыгы =
|рәсем асты язуы =
|харита1 =
|харита зурлыгы1 =
|легенда1 =
|харита2 =
|харита зурлыгы2 =
|легенда2 =
|бергәлек =
|үзәкнең төре = Баш-фатир
|үзәк = [[Татарстан]] Республикасы, [[Казан]], [[Карл Маркс урамы (Казан)|Карл Маркс урамы]], 38/5<br/>[[Телефон|тел]]: +7 (843) 236-59-16<br/>Email: tatar-congress@mail.ru
|төре = иҗтимагый оешма
|телләр = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
|җитәкче вазыйфасы1 = Милли шура рәисе
|җитәкче исеме1 = [[Васил Шәйхразыев|Шәйхразиев Васил Габтелгаяз улы]]
|җитәкче вазыйфасы2 = Башкарма комитет җитәкчесе
|җитәкче исеме2 = [[Данис Шакиров]]
|сайт = [http://tatar-congress.org/ Бөтендөнья татар конгрессы], [http://tatar-congress.org/ru/ Всемирный конгресс татар]
}}
'''Бөтендөнья татар конгрессы''', '''БТК''' — бөтен дөньядагы [[татар]]ларны берләштерүче [[табышсыз оешма|иҗтимагый оешма]].
== Конгресс тарихы ==
1992 елның июнендә татар халкының беренче корылтае җыела. Корылтай эшендә Татарстан, Русия, ерак һәм якын чит илләрдән делегатлар катнаша. Әлеге форумда Бөтендөнья татар конгрессы, аның Башкарма комитетын оештыру турында карар кабул ителә. 1998 елның апрелендә БТК Русиянең Юстиция министрлыгында теркәлү үтә һәм “Бөтендөнья татар конгрессы” Иҗтимагый берләшмәләренең халыкара берлеге статусын ала. VII чираттан тыш съездның пленар утырышында яңа устав кабул ителә. 2018 елның 25 июль көнне «Бөтендөнья татар конгрессы»ның әлеге уставы Юстиция министрлыгында теркәлә. Таныклыкны исәпкә алу номеры: 1612060331. Бирелү вакыты: 25 июль, 2018 ел.
== Эшчәнлекнең төп максатлары ==
* Татар халкын берләштерү;
* Татар халкының милли-мәдәни, социаль-икътисадый һәм рухи үсешенә ярдәм күрсәтү;
* Мәдәниятне, телне, традицияләрне торгызу һәм саклау.
== БТК каршындагы иҗтимагый оешмалар<ref>http://tatar-congress.org/turynda/btk/</ref> ==
* "Русиянең татар авыллары" Бөтенрусия иҗтимагый оешмасы
* “Ак калфак” татар хатын-кызлары республика иҗтимагый оешмасы
* “Татар гаиләсе” Бөтенрусия иҗтимагый фонды
* “Татарча көрәш” милли спорт федерациясе” Бөтенрусия иҗтимагый оешмасы
* Бөтендөнья татар эшмәкәрләренә ярдәм итү ассоциациясе
* Бөтендөнья татар яшьләре форумы
* Гомумтатар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җәмгыяте
== Cъездлар ==
* I съезд — Казан, 1992 ел.
* II съезд — Казан, 28-29.08.1997 ел
* I II съезд — Казан, май 2002 ел
* IV съезд — Казан, 12-15.12.2007 ел
* V съезд — Казан, декабрь, 2012 ел
* VI съезд — Казан, 2-6 август, 2017 ел
* VII чираттан тыш съезд — Казан, 19-22 июль, 2018 ел
* VIII съезд — Казан (''[[Илһам Шакиров исемендәге концертлар залы (Казан)|Казан-Экспо]]''), 30 июль-2 август, 2022 ел<ref>[https://tatar-congress.org/ru/blog/programma-provedeniya-viii-sezda-vsemirnogo-kongressa-tatar/ Программа проведения VIII Съезда Всемирного конгресса татар]</ref>
== Җитәкчеләр ==
1992—2002 — [[Индус Таһиров|Индус Ризак улы Таһиров]] (1936 елда туган), Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитетының беренче рәисе, күренекле татар галиме, тарих фәннәре докторы, профессор, сәясәтче.
2002 — [[Ринат Закиров|Ринат Зиннур улы Закиров]] (1948 елда туган), җәмәгать эшлеклесе,тарих фәннәре докторы, [[Татарстан Дәүләт шурасы|Татарстан Дәүләт советының]] 3 нче, 4 нче һәм 5 нче чакырылышлары депутаты. 2017—2020 елларда Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты җитәкчесе.
2017 — [[Васил Шәйхразыев|Шәйхразиев Васил Габтелгаяз улы]] (1963 елда туган), Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессының Милли Шура рәисе.
2020 — Татар конгрессы башкарма комитеты җитәкчесе — [[Данис Шакиров]]. 2011 елда Татар конгрессына референт булып килгән, оешманың Татарстан бүлекләре белән эшләгән. 2015 елның җәеннән башкарма комитеты җитәкчесенең беренче урынбасары<ref>[https://www.azatliq.org/a/30857830.html Ринат Закиров Татар конгрессы җитәкчесе вазифасыннан китте.] [[Азатлык радиосы]], 25.09.2020</ref>.
2022 ― Чаллы бүлеге җитәкчесе ― [[Факил Сафин]]<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/fakil-safin-botendonya-tatar-kongressynyn-cally-bulege-itakcese-itep-sailandy-5855778 Факил Сафин Бөтендөнья татар конгрессының Чаллы бүлеге җитәкчесе итеп сайланды.] [[Татар-информ]], 9.06.2022</ref><ref>''Ляля Гайфутдинова.''[https://chelny-izvest.ru/news/social/fakil-safin-vozglavil-mestnoe-otdeleniya-vsemirnogo-kongressa-tatar Факиль Сафин возглавил местное отделение Всемирного конгресса татар.] Челнинские известия, 9.06.2022</ref>.
=== БТК Милли Шурасы президиумы әгъзалары ===
* [[Рамис Сафин]]
== БТК басмалары==
* «Милләт»
* [[Халкым минем (гәҗит)|«Халкым минем»]] (2010-2019)
* [[Татарлар (гәҗит)|«Татарлар»]] (2019 елдан)
== Моны да карагыз ==
* [[Бөтен Русия мөселманнарының өченче җыены|Русия Империясе мөселманнарының җыены]]{{*}}[[Россия татар шәкертләренең беренче корылтае|Россия татар шәкертләренең корылтае]]
* Совет Русия мөселманнарының корылтайлары: [[Бөтенрусия мөселманнарының беренче корылтае|1]]{{*}}[[Бөтенрусия мөселманнарының икенче корылтае|2]]{{*}}[[Бөтенрусия мөселманнарының милли шурасы]]
* [[Идел-Урал республикасы]] төрки-татарларның [[Милләт Мәҗлесе]]{{*}}[[Милли Идарә]]се
* XX-XXI гасыр татарларының [[Милли Мәҗлес]]е{{*}}[[Бөтентатар иҗтимагый үзәге]]
* [[:Төркем:Татар иҗтимагый оешмалары|Төркем:Татар иҗтимагый оешмалары]]{{*}}[[:Төркем:Татар милли хәрәкәте|Төркем:Татар милли хәрәкәте]]
* [[Бөтендөнья уйгыр конгрессы]]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
== Сылтамалар ==
{{Тышкы сылтамалар}}
*[http://tatar-congress.org/ Рәсми сайт]
*[http://tatar-congress.org/ru/ Рәсми сайтның рус телле варианты]
*[http://tatar-congress.org/yanalyklar/vii-chirattan-tysh-sezd-hem-anyn-netizhelere/ VII чираттан тыш съезд һәм аның нәтиҗәләре]
[[Төркем:Татар милли хәрәкәте|*]]
[[Төркем:Татар оешмалары]]
[[Төркем:Казан оешмалары]]
[[Төркем:БТК]]
{{Казанда узучы чаралар}}
{{Санкт-Петербург татар медиафорумы}}
{{Туган җир журналы}}
d1hvg1zvd5ruvgpp84mwt6300tzykbi
3525568
3525565
2022-08-01T20:33:31Z
Frhdkazan
3171
/* Моны да карагыз */ * [[Төрки шура]]
wikitext
text/x-wiki
{{Оешма
|исем = Бөтендөнья татар конгрессы
|альтернатив исем =
|background_color=
|логотип = [[Файл:БТК эмблемасы.jpg|350px]]
|логотип зурлыгы =
|рәсем асты язуы =
|харита1 =
|харита зурлыгы1 =
|легенда1 =
|харита2 =
|харита зурлыгы2 =
|легенда2 =
|бергәлек =
|үзәкнең төре = Баш-фатир
|үзәк = [[Татарстан]] Республикасы, [[Казан]], [[Карл Маркс урамы (Казан)|Карл Маркс урамы]], 38/5<br/>[[Телефон|тел]]: +7 (843) 236-59-16<br/>Email: tatar-congress@mail.ru
|төре = иҗтимагый оешма
|телләр = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
|җитәкче вазыйфасы1 = Милли шура рәисе
|җитәкче исеме1 = [[Васил Шәйхразыев|Шәйхразиев Васил Габтелгаяз улы]]
|җитәкче вазыйфасы2 = Башкарма комитет җитәкчесе
|җитәкче исеме2 = [[Данис Шакиров]]
|сайт = [http://tatar-congress.org/ Бөтендөнья татар конгрессы], [http://tatar-congress.org/ru/ Всемирный конгресс татар]
}}
'''Бөтендөнья татар конгрессы''', '''БТК''' — бөтен дөньядагы [[татар]]ларны берләштерүче [[табышсыз оешма|иҗтимагый оешма]].
== Конгресс тарихы ==
1992 елның июнендә татар халкының беренче корылтае җыела. Корылтай эшендә Татарстан, Русия, ерак һәм якын чит илләрдән делегатлар катнаша. Әлеге форумда Бөтендөнья татар конгрессы, аның Башкарма комитетын оештыру турында карар кабул ителә. 1998 елның апрелендә БТК Русиянең Юстиция министрлыгында теркәлү үтә һәм “Бөтендөнья татар конгрессы” Иҗтимагый берләшмәләренең халыкара берлеге статусын ала. VII чираттан тыш съездның пленар утырышында яңа устав кабул ителә. 2018 елның 25 июль көнне «Бөтендөнья татар конгрессы»ның әлеге уставы Юстиция министрлыгында теркәлә. Таныклыкны исәпкә алу номеры: 1612060331. Бирелү вакыты: 25 июль, 2018 ел.
== Эшчәнлекнең төп максатлары ==
* Татар халкын берләштерү;
* Татар халкының милли-мәдәни, социаль-икътисадый һәм рухи үсешенә ярдәм күрсәтү;
* Мәдәниятне, телне, традицияләрне торгызу һәм саклау.
== БТК каршындагы иҗтимагый оешмалар<ref>http://tatar-congress.org/turynda/btk/</ref> ==
* "Русиянең татар авыллары" Бөтенрусия иҗтимагый оешмасы
* “Ак калфак” татар хатын-кызлары республика иҗтимагый оешмасы
* “Татар гаиләсе” Бөтенрусия иҗтимагый фонды
* “Татарча көрәш” милли спорт федерациясе” Бөтенрусия иҗтимагый оешмасы
* Бөтендөнья татар эшмәкәрләренә ярдәм итү ассоциациясе
* Бөтендөнья татар яшьләре форумы
* Гомумтатар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җәмгыяте
== Cъездлар ==
* I съезд — Казан, 1992 ел.
* II съезд — Казан, 28-29.08.1997 ел
* I II съезд — Казан, май 2002 ел
* IV съезд — Казан, 12-15.12.2007 ел
* V съезд — Казан, декабрь, 2012 ел
* VI съезд — Казан, 2-6 август, 2017 ел
* VII чираттан тыш съезд — Казан, 19-22 июль, 2018 ел
* VIII съезд — Казан (''[[Илһам Шакиров исемендәге концертлар залы (Казан)|Казан-Экспо]]''), 30 июль-2 август, 2022 ел<ref>[https://tatar-congress.org/ru/blog/programma-provedeniya-viii-sezda-vsemirnogo-kongressa-tatar/ Программа проведения VIII Съезда Всемирного конгресса татар]</ref>
== Җитәкчеләр ==
1992—2002 — [[Индус Таһиров|Индус Ризак улы Таһиров]] (1936 елда туган), Бөтендөнья татар конгрессы Башкарма комитетының беренче рәисе, күренекле татар галиме, тарих фәннәре докторы, профессор, сәясәтче.
2002 — [[Ринат Закиров|Ринат Зиннур улы Закиров]] (1948 елда туган), җәмәгать эшлеклесе,тарих фәннәре докторы, [[Татарстан Дәүләт шурасы|Татарстан Дәүләт советының]] 3 нче, 4 нче һәм 5 нче чакырылышлары депутаты. 2017—2020 елларда Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты җитәкчесе.
2017 — [[Васил Шәйхразыев|Шәйхразиев Васил Габтелгаяз улы]] (1963 елда туган), Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессының Милли Шура рәисе.
2020 — Татар конгрессы башкарма комитеты җитәкчесе — [[Данис Шакиров]]. 2011 елда Татар конгрессына референт булып килгән, оешманың Татарстан бүлекләре белән эшләгән. 2015 елның җәеннән башкарма комитеты җитәкчесенең беренче урынбасары<ref>[https://www.azatliq.org/a/30857830.html Ринат Закиров Татар конгрессы җитәкчесе вазифасыннан китте.] [[Азатлык радиосы]], 25.09.2020</ref>.
2022 ― Чаллы бүлеге җитәкчесе ― [[Факил Сафин]]<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/fakil-safin-botendonya-tatar-kongressynyn-cally-bulege-itakcese-itep-sailandy-5855778 Факил Сафин Бөтендөнья татар конгрессының Чаллы бүлеге җитәкчесе итеп сайланды.] [[Татар-информ]], 9.06.2022</ref><ref>''Ляля Гайфутдинова.''[https://chelny-izvest.ru/news/social/fakil-safin-vozglavil-mestnoe-otdeleniya-vsemirnogo-kongressa-tatar Факиль Сафин возглавил местное отделение Всемирного конгресса татар.] Челнинские известия, 9.06.2022</ref>.
=== БТК Милли Шурасы президиумы әгъзалары ===
* [[Рамис Сафин]]
== БТК басмалары==
* «Милләт»
* [[Халкым минем (гәҗит)|«Халкым минем»]] (2010-2019)
* [[Татарлар (гәҗит)|«Татарлар»]] (2019 елдан)
== Моны да карагыз ==
* [[Бөтен Русия мөселманнарының өченче җыены|Русия Империясе мөселманнарының җыены]]{{*}}[[Россия татар шәкертләренең беренче корылтае|Россия татар шәкертләренең корылтае]]
* Совет Русия мөселманнарының корылтайлары: [[Бөтенрусия мөселманнарының беренче корылтае|1]]{{*}}[[Бөтенрусия мөселманнарының икенче корылтае|2]]{{*}}[[Бөтенрусия мөселманнарының милли шурасы]]
* [[Идел-Урал республикасы]] төрки-татарларның [[Милләт Мәҗлесе]]{{*}}[[Милли Идарә]]се
* XX-XXI гасыр татарларының [[Милли Мәҗлес]]е{{*}}[[Бөтентатар иҗтимагый үзәге]]
* [[:Төркем:Татар иҗтимагый оешмалары|Төркем:Татар иҗтимагый оешмалары]]{{*}}[[:Төркем:Татар милли хәрәкәте|Төркем:Татар милли хәрәкәте]]
* [[Бөтендөнья уйгыр конгрессы]]
* [[Төрки шура]]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
== Сылтамалар ==
{{Тышкы сылтамалар}}
*[http://tatar-congress.org/ Рәсми сайт]
*[http://tatar-congress.org/ru/ Рәсми сайтның рус телле варианты]
*[http://tatar-congress.org/yanalyklar/vii-chirattan-tysh-sezd-hem-anyn-netizhelere/ VII чираттан тыш съезд һәм аның нәтиҗәләре]
[[Төркем:Татар милли хәрәкәте|*]]
[[Төркем:Татар оешмалары]]
[[Төркем:Казан оешмалары]]
[[Төркем:БТК]]
{{Казанда узучы чаралар}}
{{Санкт-Петербург татар медиафорумы}}
{{Туган җир журналы}}
ab0bczuf8qtsvm7q1u8i2jcuto3qvfw
Иске Ярмәк
0
51527
3525564
3525450
2022-08-01T20:27:54Z
Әмир
15082
[[Special:Contributions/85.233.76.84|85.233.76.84]] үзгәртүләре ([[User talk:85.233.76.84|бәхәс]]) [[User:Әмир|Әмир]] юрамасына кадәр кире кайтарылды
wikitext
text/x-wiki
{{ТП
|халәт = авыл
|татар исеме = Иске Ярмәк
|чын исем =
|ил = Россия
|герб =
|байрак =
|герб киңлеге =
|байрак киңлеге =
|lat_deg = 54|lat_min = 3|lat_sec = 31
|lon_deg = 51|lon_min = 54|lon_sec = 34
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ЯндексХарита =
|ил харитасы зурлыгы =300
|төбәк харитасы зурлыгы = 300
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк төре = өлкә
|төбәк = Самар өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә =
|район төре = район
|район = Камышлы районы
|район җәдвәлдә =
|җәмгыять төре =
|җәмгыять =
|җәмгыять таблицада =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|эчке бүленеш =
|башлык төре = авыл советы рәисе
|башлык = Расих Габидуллин
|нигезләү датасы =
|беренче телгә алу = 1521
|элеккеге исемнәр =
|халәт =
|мәйдан =
|биеклек төре =
|ТП мәркәзе биеклеге =
|климат =
|рәсми тел =
|халык саны = 1515
|исәп елы = 2010
|халык тыгызлыгы =
|агломерация =
|милли состав = татарлар
|дини состав = сөнни мөселманнар
|этнохороним =
|сәгать кушагы = +3
|DST =
|телефон коды =
|почта индексы = 446981
|почта индекслары =
|автомобил коды =
|Commons-та төркем =
|сайт =
|сайт теле =
|сайт теле 2 =
|сайт теле 3 =
|сайт теле 4 =
|сайт теле 5 =
|add1n =
|add1 =
|add2n = Русча атамасы
|add2 = Старое Ермаково
|add3n =
|add3 =
}}
'''Иске Ярмәк''' – [[Самар өлкәсе]]нең [[Камышлы районы]]нда иң зур авылларның берсе. 1515<ref>{{Citation |title=Статистический сборник "Численность и размещение населения Самарской области" |url=http://samarastat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/samarastat/resources/283df9804eee8df98d468d89d810d54e/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.zip |access-date=2013-11-06 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305175302/http://samarastat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/samarastat/resources/283df9804eee8df98d468d89d810d54e/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.zip |dead-url=yes }}</ref> кеше яши, барысы диярлек татарлар.
==Тарихи белешмә==
Ярмәк авылының Ярмәк исеме алып китүе Хөсәенев Туйбактыйның улы Ярмөхәммәд исеме белән бәйле. Бу тирәләр, шул исәптән Ярмәк авылының җирләре дә [[Казан ханлыгы]]на караган була. 1521-1533 елларда Казан ханлыгында [[Мөхәммәтәмин]] һәм [[Сафагәрәй]]ләр хан булып торганда Туйхуҗа ыруыннан Казан татары Асылхуҗа улы Хөсәенне ханнар күп сандагы җир һәм тарханлые дәрәҗәсе белән бүләклиләр.<ref>{{Citation |title=Ярмәк авылы тарихыннан |url=http://tatar-duslyk.ru/tat/yarmek-avyly-tarixynnan/ |access-date=2012-07-06 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305094656/http://tatar-duslyk.ru/tat/yarmek-avyly-tarixynnan/ |dead-url=yes }}</ref> Унсигезенче гасыр башында хәзерге Камышлы төбәге Надир волостенә кергән.
Инкыйлабка кадәр авыл халкы 4 төркемгә бүленгән: «[[башкортлар]]», [[типтәрләр]], [[мишәрләр]] һәм «[[мещаннар]]». Соңгы төркемгә керүчеләр авылга иң соң төпләнүчеләр. Аларга җир бирелмәгән, алар ям (почта) хезмәтен үтиләр.
Ярмәк исемле авыллар өчәү: Иске яки Түбән Ярмәк, [[Яңа Ярмәк]] һәм Югары Ярмәк (хәзерге [[Татар Байтуганы|Байтуган]]). Типтәрләрнең бер өлеше [[1782 ел]]ны рөхсәт алып, бөлгән алпавыт Блудов калдырган җиргә күчеп утыралар. Шул рәвешле Яңа Ярмәк авылы барлыкка килә.
==Икътисади халәт==
Ике катлы мәктәп бинасы, спорткомплекс, Мәдәният йорты, шифаханә һәм пищекомбинат, балалар бакчасы, машина-трактор мастерское, берничә кибет гөрләп эшләп тора. Авылның икенче башына барып чыксаң, совет заманнарында корылган [[терлекчелек]] фермаларына барып төртеләсең. Башка авыллардан аермалы буларак, биредә алар сакланган, әмма төзек дип атарлык түгелләр. Фермалар хәзер колхоз милке түгел, анда эшкуар Хәйдәр Сафиуллинның “Эссор” җаваплылыгы чикләнгән ширкәте маллары – унлап ат, сарыклар урнашкан. Шунда ук 1500 баш каз, язын бәбкәләр чыгарып халыкка сату өчен инкубатор да бар. Шул инкубатор булганга, җәй буе [[Сук елгасы]] буенда шәхси каз көтүләре каңгылдашып йөзеп йөриләр.
Элеккеге “Коминтерн” колхозы банкрот дип игълан ителгәч, Уфа юлы буендагы кафены, машина-трактор мастерскоен, спорткомплексны, механикалаштырылган ындырны һәм фермаларны инвестор Хәйдәр Сафиуллин җитәкчелегендәге “Эссор” ширкәте сатып ала. “Эссор” авылга беркетелгән җирләрнең 4200 гектарын халыктан арендага алган. Хәзер бу хуҗалыкта җәй көннәрендө 110 кеше хезмәт итә.
Иске Ярмәк авылы җирлегенә кагылышлы 5800 гектар җирнең 600 гектарын икенче ныклы хуҗа – Илшат Каюмов халыктан арендага алып эшкәртә, ә уңыш шулай ук малларга ашату өчен кулланыла, чөнки бу хуҗалыкның юнәлеше – сөт җитешерү. 2007 елда Киров өлкәсеннән 46 баш холмогор токымлы таналар алып кайта. 2011 елда аның фермасындагы йөзгә якын сыерга 3 терлекче, 3 сыер савучы, бер бозау караучы хезмәт күрсәтә. Эшкуар халыктан да сөт җыеп, көн аралаш 3 тонна сөтне Кинел сөт заводына илтеп тапшыра, ә анда җитештерелгән продукцияне алып кайтып, район мәктәпләренә, балалар бакчаларына сата, шулай ук кибетләрдән дә бу продукцияне сатып алып була. Ә сөтсез сыерларны суеп, итеннән көненә 20 – 25 килограмм [[пилмән]] ясала һәм Каюмовның шәхси кибетләрендә сатыла.
Шәхси хуҗалар [[Гали авылы]]ндагы шикелле теплицалар корып, сатарга яшелчәләр үстерә.
Ике шәхси җитештерү предприятиесе бар. Берсе агачтан тәрәз рамнары ясау остаханәсе, 6 кеше эшли. Икенчесе дә столярлык остаханәсе, ләкин аның яныда такта яру җайланмасы да бар, 10 кеше эшли.
==Мәгариф==
Камышлы районының Иске Ярмәк авылы мәктәбендә 2011/12 уку елында барлыгы 212 бала белем алган. Беренче сыйныфка 20 укучы тупланган. Бу мәктәптә ана теле икенче — унберенче сыйныфларда укытыла. Башлангыч сыйныфларда татар теле һәм әдәбияты дәресләре атнасына икешәр сәгать керсә, өлкән сыйныфларда берәр сәгать булачак.<ref>{{Citation |title=Каршылады мәктәп көтеп, сагынып |url=http://yaktylyk.ru/live.php?id=28 |access-date=2012-07-06 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305223300/http://yaktylyk.ru/live.php?id=28 |dead-url=yes }}</ref>
==Мәдәният==
Авылның горурлыгы — «Ак каен» исемле фольклор ансамбле.
==Танылган шәхесләр==
* ахун [[Хөснулла Баһаветдин]]
* [[Салават Йосыпов]] (1950), спортчы (гер күтәрү, милли көрәш), Татарстанның атказанган спорт мастеры (1999) һәм тренеры (2001).
* [[Халикъ Садрый]]
* [[Рәшит Шамкаев]]
* [[Зыя Ярмәки]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
==Чыганаклар ==
* [http://tatar-duslyk.ru/tat/irler-igen-ige-anda-xatynnar-bala-taba/ Ирләр иген игә анда, хатыннар бала таба…] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305035053/http://tatar-duslyk.ru/tat/irler-igen-ige-anda-xatynnar-bala-taba/ |date=2016-03-05 }}
{{Татар авыллары}}
[[Төркем:Камышлы районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Самар өлкәсе татар авыллары]]
21ygem9g64ge7eh2zfiq6ynl47iitrb
3525623
3525564
2022-08-02T06:18:32Z
85.233.76.84
[[Special:Contributions/Әмир|Әмир]] ([[User talk:Әмир|бәхәс]]) кулланучысының 3525564 төзәтмәсе кире кагылды
wikitext
text/x-wiki
{{ТП
|халәт = авыл
|татар исеме = Иске Ярмәк
|чын исем =
|ил = Россия
|герб =
|байрак =
|герб киңлеге =
|байрак киңлеге =
|lat_deg = 54|lat_min = 3|lat_sec = 31
|lon_deg = 51|lon_min = 54|lon_sec = 34
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ЯндексХарита =
|ил харитасы зурлыгы =300
|төбәк харитасы зурлыгы = 300
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк төре = өлкә
|төбәк = Самар өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә =
|район төре = район
|район = Камышлы районы
|район җәдвәлдә =
|җәмгыять төре =
|җәмгыять =
|җәмгыять таблицада =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|эчке бүленеш =
|башлык төре = авыл советы рәисе
|башлык = Расих Габидуллин
|нигезләү датасы =
|беренче телгә алу = 1521
|элеккеге исемнәр =
|халәт =
|мәйдан =
|биеклек төре =
|ТП мәркәзе биеклеге =
|климат =
|рәсми тел =
|халык саны = 1515
|исәп елы = 2010
|халык тыгызлыгы =
|агломерация =
|милли состав = татарлар
|дини состав = сөнни мөселманнар
|этнохороним =
|сәгать кушагы = +3
|DST =
|телефон коды =
|почта индексы = 446981
|почта индекслары =
|автомобил коды =
|Commons-та төркем =
|сайт =
|сайт теле =
|сайт теле 2 =
|сайт теле 3 =
|сайт теле 4 =
|сайт теле 5 =
|add1n =
|add1 =
|add2n = Русча атамасы
|add2 = Старое Ермаково
|add3n =
|add3 =
}}
'''Иске Ярмәк''' – [[Самар өлкәсе]]нең [[Камышлы районы]]нда иң зур авылларның берсе. 1515<ref>{{Citation |title=Статистический сборник "Численность и размещение населения Самарской области" |url=http://samarastat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/samarastat/resources/283df9804eee8df98d468d89d810d54e/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.zip |access-date=2013-11-06 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305175302/http://samarastat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/samarastat/resources/283df9804eee8df98d468d89d810d54e/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.zip |dead-url=yes }}</ref> кеше яши, барысы диярлек татарлар.
==Тарихи белешмә==
Ярмәк авылының Ярмәк исеме алып китүе Хөсәенев Туйбактыйның улы Ярмөхәммәд исеме белән бәйле. Бу тирәләр, шул исәптән Ярмәк авылының җирләре дә [[Казан ханлыгы]]на караган була. 1521-1533 елларда Казан ханлыгында [[Мөхәммәтәмин]] һәм [[Сафагәрәй]]ләр хан булып торганда Туйхуҗа ыруыннан Казан татары Асылхуҗа улы Хөсәенне ханнар күп сандагы җир һәм тарханлые дәрәҗәсе белән бүләклиләр.<ref>{{Citation |title=Ярмәк авылы тарихыннан |url=http://tatar-duslyk.ru/tat/yarmek-avyly-tarixynnan/ |access-date=2012-07-06 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305094656/http://tatar-duslyk.ru/tat/yarmek-avyly-tarixynnan/ |dead-url=yes }}</ref> Унсигезенче гасыр башында хәзерге Камышлы төбәге Надир волостенә кергән.
Инкыйлабка кадәр авыл халкы 4 төркемгә бүленгән: «[[башкортлар]]», [[типтәрләр]], [[мишәрләр]] һәм «[[мещаннар]]». Соңгы төркемгә керүчеләр авылга иң соң төпләнүчеләр. Аларга җир бирелмәгән, алар ям (почта) хезмәтен үтиләр.
Ярмәк исемле авыллар өчәү: Иске яки Түбән Ярмәк, [[Яңа Ярмәк]] һәм Югары Ярмәк (хәзерге [[Татар Байтуганы|Байтуган]]). Типтәрләрнең бер өлеше [[1782 ел]]ны рөхсәт алып, бөлгән алпавыт Блудов калдырган җиргә күчеп утыралар. Шул рәвешле Яңа Ярмәк авылы барлыкка килә.
==Икътисади халәт==
Ике катлы мәктәп бинасы, спорткомплекс, Мәдәният йорты, шифаханә һәм пищекомбинат, балалар бакчасы, машина-трактор мастерское, берничә кибет гөрләп эшләп тора. Авылның икенче башына барып чыксаң, совет заманнарында корылган [[терлекчелек]] фермаларына барып төртеләсең. Башка авыллардан аермалы буларак, биредә алар сакланган, әмма төзек дип атарлык түгелләр. Фермалар хәзер колхоз милке түгел, анда эшкуар Хәйдәр Сафиуллинның “Эссор” җаваплылыгы чикләнгән ширкәте маллары – унлап ат, сарыклар урнашкан. Шунда ук 1500 баш каз, язын бәбкәләр чыгарып халыкка сату өчен инкубатор да бар. Шул инкубатор булганга, җәй буе [[Сук елгасы]] буенда шәхси каз көтүләре каңгылдашып йөзеп йөриләр.
Элеккеге “Коминтерн” колхозы банкрот дип игълан ителгәч, Уфа юлы буендагы кафены, машина-трактор мастерскоен, спорткомплексны, механикалаштырылган ындырны һәм фермаларны инвестор Хәйдәр Сафиуллин җитәкчелегендәге “Эссор” ширкәте сатып ала. “Эссор” авылга беркетелгән җирләрнең 4200 гектарын халыктан арендага алган. Хәзер бу хуҗалыкта җәй көннәрендө 110 кеше хезмәт итә.
Иске Ярмәк авылы җирлегенә кагылышлы 5800 гектар җирнең 600 гектарын икенче ныклы хуҗа – Илшат Каюмов халыктан арендага алып эшкәртә, ә уңыш шулай ук малларга ашату өчен кулланыла, чөнки бу хуҗалыкның юнәлеше – сөт җитешерү. 2007 елда Киров өлкәсеннән 46 баш холмогор токымлы таналар алып кайта. 2011 елда аның фермасындагы йөзгә якын сыерга 3 терлекче, 3 сыер савучы, бер бозау караучы хезмәт күрсәтә. Эшкуар халыктан да сөт җыеп, көн аралаш 3 тонна сөтне Кинел сөт заводына илтеп тапшыра, ә анда җитештерелгән продукцияне алып кайтып, район мәктәпләренә, балалар бакчаларына сата, шулай ук кибетләрдән дә бу продукцияне сатып алып була. Ә сөтсез сыерларны суеп, итеннән көненә 20 – 25 килограмм [[пилмән]] ясала һәм Каюмовның шәхси кибетләрендә сатыла.
Шәхси хуҗалар [[Гали авылы]]ндагы шикелле теплицалар корып, сатарга яшелчәләр үстерә.
Ике шәхси җитештерү предприятиесе бар. Берсе агачтан тәрәз рамнары ясау остаханәсе, 6 кеше эшли. Икенчесе дә столярлык остаханәсе, ләкин аның яныда такта яру җайланмасы да бар, 10 кеше эшли.
==Мәгариф==
Камышлы районының Иске Ярмәк авылы мәктәбендә 2011/12 уку елында барлыгы 212 бала белем алган. Беренче сыйныфка 20 укучы тупланган. Бу мәктәптә ана теле икенче — унберенче сыйныфларда укытыла. Башлангыч сыйныфларда татар теле һәм әдәбияты дәресләре атнасына икешәр сәгать керсә, өлкән сыйныфларда берәр сәгать булачак.<ref>{{Citation |title=Каршылады мәктәп көтеп, сагынып |url=http://yaktylyk.ru/live.php?id=28 |access-date=2012-07-06 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305223300/http://yaktylyk.ru/live.php?id=28 |dead-url=yes }}</ref>
==Мәдәният==
Авылның горурлыгы — «Ак каен» исемле фольклор ансамбле.
==Танылган шәхесләр==
* ахун [[Хөснулла Баһаветдин]]
* [[Халикъ Садрый]]
* [[Рәшит Шамкаев]]
* [[Зыя Ярмәки]]
* [[Салават Йосыпов]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
==Чыганаклар ==
* [http://tatar-duslyk.ru/tat/irler-igen-ige-anda-xatynnar-bala-taba/ Ирләр иген игә анда, хатыннар бала таба…] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305035053/http://tatar-duslyk.ru/tat/irler-igen-ige-anda-xatynnar-bala-taba/ |date=2016-03-05 }}
{{Татар авыллары}}
[[Төркем:Камышлы районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Самар өлкәсе татар авыллары]]
pbdme8bkqmgfqhwzcogv1wlymoub0kd
Глобаль тынычлык индексы
0
53760
3525615
3393284
2022-08-02T05:23:05Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:Global Peace Index.svg|450px|right|thumb|2013 Глобаль тынычлык индексы мәгълүматларын күрсәтүче дөнья харитасы. Яшелрәк күренгән илләр тынычрак, кызылрак күренгәннәре – тынычсызрак дип билгеләнә.]]
[[Файл:Global peace index (temporal change).png|right|thumb|280px|2007-2011 Глобаль тынычлык индексы чыгарылышларына кергән илләр саны үзгәрешләре.]]
'''Глобаль тынычлык индексы''' ('''Global Peace Index/GPI''') – илләрнең һәм регионнарның чагыштырмача тынычлылыгын үлчәү торышлыгы. Бу индекс [[:en:Economist Intelligence Unit|''Economist'' журналының мәгълүмат берлеге (ингл.)]] туплаган һәм берләштергән мәгълүматлар нигезендә халыкара экспертлар түгәрәкләре һәм җыелышлары фикерләрен исәпкә алып [[:en Institute for Economics and Peace|Икътисад һәм тынычлык институты (ингл.)]] (Institute for Economics and Peace/IEP) тарафыннан барлыкка китерелгән. Исемлек буенча мәгълүматлар беренче тапкыр 2007 елның май аенда бастырылды, соңгырак чыгарылышлары 2008 елның май, 2009 елның 2 июнь, 2010 елның 10 июнь, 2011 елның 25 май һәм иң соңгысы 2012 елның июнь аенда пәйда булды. Бу дөнья илләренең тынычлылыгы буенча эзләнүләренә нигезләнгән иң беренче рейтингы дип санала. Соңгы чыгарылышына 158 ил кертелгән (2007 елда 121 иде). Бу индекс<!--is the brainchild of Australian entrepreneur [[Steve Killelea]] --> [[Кофи Аннан]], [[Далай-лама XIV]], архиепископ [[Десмонд Туту]], {{FIN}}ның элекке президенты [[Мартти Ахтисаари]], Нобель бүләге лауреаты [[Мөхәммәт Юныс]], икътисад галиме [[Джеффри Сакс]], {{IRL}}ның элекке президенты [[Мэри Робинсон]], һәм {{USA}}ның элекке АКШ президенты [[Джимми Картер]] тарафыннан якланылды. Исәпкә алынган факторлар арасында илдәге җинаятьчелек дәрәҗәсе, һәм илнең тышкы мөнәссәбәтләренә тәэсир итүче хәрби чыгымнары һәм сугыш факторлары. Индексның яңа чыгарылышы елдан елга {{Лондон гербы}}, {{Вашингтон гербы}}, {{Нью-Йорк гербы}} ({{UN}} баш-фатиры) һәм {{Брюссель гербы}}да урын анарга багышланган вакыйгалар белән җәмәгатьчелек игътибарына җәлеп ителә.
== Методология ==
<!--The research team was headed by [[The Economist Intelligence Unit]] in conjunction with academics and experts in the field of peace. They measured countries' peacefulness based on wide range of indicators, 23 in all (originally 24 indicators, but one was dropped in 2008). A table of the indicators is below.<ref>All information in indicator table from {{cite web | title =Global Peace Index: Indicators | publisher =Vision of Humanity | url = http://www.visionofhumanity.com/GPI_Indicators/index.php | accessdate =2007-10-07}}</ref> In the table, UCDP stands for the [[Uppsala Conflict Data Program]] maintained by the [[University of Uppsala]] in [[Sweden]], EIU for The Economist Intelligence Unit, UNSCT for the [[United Nations]] Survey of Criminal Trends and Operations of Criminal Justice Systems, ICPS is the International Center for Prison Studies at [[King's College London]], IISS for the [[International Institute for Strategic Studies]] publication ''The Military Balance 2007'', SIPRI for the [[Stockholm International Peace Research Institute]] Arms Transfers Database, and BICC for the [[Bonn International Center for Conversion]].
{| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;"
!#<br> !!Indicator<br> !!Source<br> !!Year(s)<br> !!Coding<br>
|-
|1 || Number of external and internal wars fought || UCDP || 2004 to 2009 || Total number<ref name="conf">In this case, a conflict is defined as, "a contested incompatibility that concerns government and/or territory where the use of armed force between two parties, of which at least one is the government of a state, results in at least 25 battle-related deaths in a year."</ref>
|-
|2 || Estimated deaths due to external wars || UCDP || 2010 || Total number<ref name=conf/>
|-
|3 || Estimated deaths due to internal wars || UCDP || 2010 || Total number<ref name=conf/>
|-
|4 || Level of organized internal conflict || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|5 || Relations with neighbouring countries || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|6 || Level of perceived criminality in society || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|7 || Number of refugees and displaced persons as percentage of population || UNHCR and IDMC || 2009 to 2010 || Refugee population by percentage of the origin country's population
|-
|8 || Political instability || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|9 || Level of respect for human rights (political terror scale) || Amnesty International || 2009 || Qualitative measure
|-
|10 || Potential for terrorist acts || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|11 || Number of homicides || UNCTS || 2005 to 2009 || Intentional homicides, including infanticide, per 100,000 people
|-
|12 || Level of violent crime || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|13 || Likelihood of violent demonstrations || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|14 || Number of jailed persons || ICPS || 2010 || Persons incarcerated per 100,000 people
|-
|15 || Number of police and security officers || UNCTS || 2008 to 2010 || Civil security officers per 100,000 people<ref>Excludes militia and national guard forces.</ref>
|-
|16 || Military expenditure as a percentage of GDP || IISS || 2009 to 2010 || Cash outlays for armed forces, as a percentage of GDP<ref>This includes, "cash outlays of central or federal government to meet the costs of national armed forces—including strategic, land, naval, air, command, administration and support forces as well as paramilitary forces, customs forces and border guards if these are trained and equipped as a military force."</ref>
|-
|17 || Number of armed services personnel || IISS || 2010 || Full-time military personnel per 100,000 people
|-
|18 || Imports of major conventional weapons || SIPRI || 2009 to 2010 || Imports of major conventional weapons per 100,000 people<ref name="impexp">This includes transfers, purchases, or gifts of aircraft, armoured vehicles, artillery, radar systems, missiles, ships, engines</ref>
|-
|19 || Exports of major conventional weapons || SIPRI || 2009 to 2010 || Exports of major conventional weapons per 100,000 people<ref name=impexp/>
|-
|20 || Funding for UN peacekeeping missions || IEP || 2007 to 2010 || Total number
|-
|21 || Number of heavy weapons || IEP || 2009 || Weapons per 100,000 people<ref>Weapons defined in four categories: armoured vehicles, artillery, combat aircraft, major fighting ships.</ref>
|-
|22 || Ease of access to small arms and light weapons || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|-
|23 || Military capability or sophistication || EIU || 2010 to 2011 || Qualitative scale, ranked 1 to 5
|}
Indicators not already ranked on a 1 to 5 scale were converted by using the following formula: x=(x-Min(x))/(Max(x)-Min(x)) where Max(x) and Min(x) are the highest and lowest values for that indicator of the countries ranked in the index. The 0 to 1 scores that resulted were then converted to the 1 to 5 scale. Individual indicators were then weighted according to the research team's judgment of their importance. The scores were then tabulated into two weighted sub-indices: internal peace, weighted at 60% of a country's final score, and external peace, weighted at 40% of a country's final score.<ref>{{cite web | title =Global Peace Index: Methodology | publisher =Vision of Humanity | url = http://www.visionofhumanity.com/WPI_Methodology/index.php | accessdate =2007-10-07}}</ref>
The main findings of the Global Peace Index are<ref>[http://www.prnewswire.com/cgi-bin/stories.pl?ACCT=104&STORY=/www/story/05-30-2007/0004598231&EDATE= First Global Peace Index Ranks 121 Countries, PP Newswire]</ref>:
* Peace is correlated to indicators such as income, schooling and the level of regional integration
* Peaceful countries often shared high levels of transparency of government and low corruption
* Small, stable countries which are part of regional blocks are most likely to get a higher ranking.
Statistical analysis was applied to discover more specific drivers of peace. Specifically, the research team looked for indicators that were included and excluded from the index that had high levels of correlation with the overall score and rank of countries. Among the statistically significant indicators that were not used in the analysis were the functionality of a country's government, regional integration, hostility to foreigners, importance of religion in national life, corruption, freedom of the media and GDP per capita.<ref>{{cite web | title =Global Peace Index: Drivers of Peace | publisher =Vision of Humanity | url = http://www.visionofhumanity.com/WPI_PeaceDrivers/index.php | accessdate =2007-10-07}}</ref>
Notably absent from the 2007 study are [[Belarus]], [[Iceland]], many [[Africa]]n nations, [[Mongolia]], [[North Korea]], and [[Afghanistan]]. They were not included because reliable data for the 24 indicators was not available.<ref>{{cite news | last = Charles | first = Deborah | title = New Peace Index Ranks US Among Worst Nations | work = Reuters | date = May 30, 2007 | url = http://www.commondreams.org/archive/2007/05/30/1553/ | accessdate = 2007-08-09 }}</ref> Most of these countries are included in the 2010 Index, which now ranks 149 countries worldwide.-->
== Тәнкыйть һәм җавап ==
<!--''[[The Economist]]'', in publishing the index, admitted that, "the index will run into some flak." Specifically, according to ''The Economist'', the weighting of military expenditure "may seem to give heart to freeloaders: countries that enjoy peace precisely because others (often the USA) care for their defense." The true utility of the index may lie not in its specific rankings of countries now, but in how those rankings change over time, thus tracking when and how countries become more or less peaceful.<ref>{{cite news | title = Give peace a rating | work = The Economist | date = May 31, 2007 | url = http://www.economist.com/world/international/displaystory.cfm?story_id=9266967 | accessdate = 2007-08-09 }}</ref>
The Peace Index has been criticised for not including indicators specifically relating to violence against women and children. [[Riane Eisler]], writing in the [[Christian Science Monitor]], argued that, "to put it mildly, this blind spot makes the index very inaccurate." She mentions a number of specific cases, including [[Egypt]], where she claims 90% of women are subject to [[genital mutilation]] and [[China]], where, she says, "female infanticide is still a problem," according to a 2000 [[UNICEF]] study.<ref>{{cite news | last = Eisler | first = Riane | title = Dark underbelly of the world's most 'peaceful' countries | work = Christian Science Monitor | date = July 26, 2007 | url = http://www.csmonitor.com/2007/0726/p09s01-coop.htm | accessdate = 2007-08-09 }}</ref>
The Index has been widely recognized and is used by a number of organizations and think tanks worldwide including the [[World Bank]],<ref>{{cite web|url=http://siteresources.worldbank.org/EXTCPR/Resources/407739-1267651559887/Homicide_Rate_Dataset.pdf |title=Homicide Rate Dataset |date=1995-2008 |accessdate=2010-06-16}}</ref> the [[Organisation for Economic Co-operation and Development]] (OECD),<ref>{{cite web |url=http://www.oecd.org/pages/0,3417,en_40033426_40033828_1_1_1_1_1,00.html |title=Measuring the Progress of Societies |publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development]]}}</ref> and Wikiprogress.<ref>http://wikiprogress.org/w/index.php?title=2010_Global_Peace_Index_Released</ref>
Professor [[Jeffrey Sachs]], Director of the Earth Institute at Columbia University said: "The GPI continues its pioneering work in drawing the world’s attention to the massive resources we are squandering in violence and conflict. The lives and money wasted in wars, incarcerations, weapons systems, weapons trade, and more, could be directed to ending poverty, promoting education, and protecting the environment. The GPI will not only draw attention to these crucial issues, but help us understand them and to invest productively in a more peaceful world."<ref>{{ cite web |url=http://www.prnewswire.com/news-releases/global-peace-index-world-less-peaceful-in-2010-report-violence-impacting-global-economy-7-trillion-annually-95831889.html |title=World-less peaceful in 2010 report |accessdate=2010-06-15 |work=[[PR Newswire]]}}</ref>
The Index has received endorsements from a number of major international figures, including the former Secretary-General of the United Nations [[Kofi Annan]], former President of Finland and 2008 Nobel Peace Prize laureate [[Martti Ahtisaari]], the [[Dalai Lama]], archbishop [[Desmond Tutu]], [[Muhammad Yunus]], and former United States President [[Jimmy Carter]].<ref>{{cite web | title =Endorsers for GPI | publisher =Vision of Humanity | url = http://www.visionofhumanity.com/endorsementsForGPI/index.php | accessdate =2008-08-09}}</ref> [[Steve Killelea]], the Australian philanthropist who conceived the idea of the Index, argues that the Index "is a wake-up call for leaders around the globe."<ref>{{cite news | title=Norway rated most peaceful nation | publisher=[[BBC News]] | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/6704767.stm | date=2007-05-30 | accessdate=2009-06-22}}</ref>
-->
== Глобаль тынычлык индексы рейтингы ==
[[Файл:Global Peace Index Map 2012.png|thumb|right|300px|2012 елгы Глобаль тынычлык индексы нәтиҗәләре.]]
Тынычрак дип саналган милләтләр азрак баллар җыйган. Рейтинглары яшел зонада булган илләр дөньяның иң тыныч 20%ка керә, кызыл зонасындагылары – тынычлык дәрәҗәсе иң түбән 20% булганнары төркемендә.<ref>All information in the table of rankings from:
* {{Cite web |url=http://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/PDF/2011/2011%20GPI%20Results%20Report.pdf |title=Global Peace Index: 2011 Methodology, Results & Findings |accessdate=2011-09-13 |author=Institute for Economics and Peace, Economist Intelligence Unit |year=2011 |format=PDF |pages=47 |archivedate=2012-03-13 |archiveurl=https://www.webcitation.org/668ElP9zm?url=http://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/PDF/2011/2011%20GPI%20Results%20Report.pdf }}
* {{Cite web |url=http://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/PDF/2010/2010%20GPI%20Results%20Report.pdf |title=Global Peace Index: 2010 Methodology, Results & Findings |accessdate=2010-06-10 |author=Institute for Economics and Peace, Economist Intelligence Unit |year=2010 |format=PDF |pages=9 |archivedate=2012-03-13 |archiveurl=https://www.webcitation.org/668Em4TBD?url=http://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/PDF/2010/2010%20GPI%20Results%20Report.pdf }}
* {{Cite web |url=http://www.visionofhumanity.org/images/content/Documents/2008%20GPi%20EIU%20Report.pdf |title=Global Peace Index: 2008 Methodology, Results & Findings |accessdate=2008-06-17 |author=Institute for Economics and Peace, Economist Intelligence Unit |year=2008 |format=PDF |pages=58 |archivedate=2008-09-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080911020726/http://www.visionofhumanity.org/images/content/Documents/2008%20GPi%20EIU%20Report.pdf }} {{Dead link|date=October 2010|bot=H3llBot}}
* {{Cite web |url=http://www.visionofhumanity.org/images/content/Documents/2007%20GPI%20EIU%20Report.pdf |title=Global Peace Index: Methodology, Results & Findings |accessdate=2008-06-17 |author=Institute for Economics and Peace, Economist Intelligence Unit |year=2007 |format=PDF |pages=44 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080529121810/http://www.visionofhumanity.org/images/content/Documents/2007+GPI+EIU+Report.pdf |archivedate=2008-05-29 }}
Both are linked from:
{{cite web |url=http://www.visionofhumanity.org/gpi/documents/results-report.php |title=EIU Reports - Documents - Global Peace Index |accessdate=2008-06-17 |author=Vision of Humanity |authorlink=Vision of Humanity |year=2008 |archivedate=2012-03-13 |archiveurl=https://www.webcitation.org/668EmgmeQ?url=http://www.visionofhumanity.org/ }}</ref>
{| class="wikitable sortable"
|-
! Ил
! 2012 Ранг
! 2012 Баллары
! 2011 Ранг
! 2011 Баллары
! 2010 Ранг
! 2010 Баллары
! 2009 Ранг
! 2009 Баллары
! 2008 Ранг
! 2008 Баллары
! 2007 Ранг
! 2007 Баллары
|-
| {{ICE}}
| style="background-color:#dfd" | 1
| 1.113
| style="background-color:#dfd" | 1
| 1.148
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.212
| style="background-color:#dfd" | 4
| 1.225
| style="background-color:#dfd" | 1
| 1.176
|
|
|-
| {{DNK}}
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.239
| style="background-color:#dfd" | 4
| 1.289
| style="background-color:#dfd" | 7
| 1.341
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.217
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.343
| style="background-color:#dfd" | 3
| 1.377
|-
| {{NZL}}
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.239
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.279
| style="background-color:#dfd" | 1
| 1.188
| style="background-color:#dfd" | 1
| 1.202
| style="background-color:#dfd" | 4
| 1.350
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.363
|-
| {{CAN}}
| style="background-color:#dfd" | 4
| 1.317
| style="background-color:#dfd" | 8
| 1.355
| style="background-color:#dfd" | 14
| 1.392
| style="background-color:#dfd" | 8
| 1.311
| style="background-color:#dfd" | 11
| 1.451
| style="background-color:#dfd" | 8
| 1.481
|-
| {{JPN}}
| style="background-color:#dfd" | 5
| 1.326
| style="background-color:#dfd" | 3
| 1.287
| style="background-color:#dfd" | 3
| 1.247
| style="background-color:#dfd" | 7
| 1.272
| style="background-color:#dfd" | 5
| 1.358
| style="background-color:#dfd" | 5
| 1.413
|-
| {{AUT}}
| style="background-color:#dfd" | 6
| 1.328
| style="background-color:#dfd" | 6
| 1.337
| style="background-color:#dfd" | 4
| 1.290
| style="background-color:#dfd" | 5
| 1.252
| style="background-color:#dfd" | 10
| 1.449
| style="background-color:#dfd" | 10
| 1.483
|-
| {{IRL}}
| style="background-color:#dfd" | 6
| 1.328
| style="background-color:#dfd" | 11
| 1.370
| style="background-color:#dfd" | 6
| 1.337
| style="background-color:#dfd" | 12
| 1.333
| style="background-color:#dfd" | 6
| 1.410
| style="background-color:#dfd" | 4
| 1.396
|-
| {{LUX}}
|
|
|
|
| style="background-color:#dfd" | 7
| 1.341
| style="background-color:#dfd" | 13
| 1.341
| style="background-color:#dfd" | 9
| 1.446
|
|
|-
| {{SLO}}
| style="background-color:#dfd" | 8
| 1.330
| style="background-color:#dfd" | 10
| 1.358
| style="background-color:#dfd" | 11
| 1.358
| style="background-color:#dfd" | 9
| 1.322
| style="background-color:#dfd" | 16
| 1.491
| style="background-color:#dfd" | 15
| 1.539
|-
| {{FIN}}
| style="background-color:#dfd" | 9
| 1.348
| style="background-color:#dfd" | 7
| 1.352
| style="background-color:#dfd" | 9
| 1.352
| style="background-color:#dfd" | 9
| 1.322
| style="background-color:#dfd" | 8
| 1.432
| style="background-color:#dfd" | 6
| 1.447
|-
| {{CHE}}
| style="background-color:#dfd" | 10
| 1.349
| style="background-color:#dfd" | 16
| 1.421
| style="background-color:#dfd" | 18
| 1.424
| style="background-color:#dfd" | 18
| 1.393
| style="background-color:#dfd" | 12
| 1.465
| style="background-color:#dfd" | 14
| 1.526
|-
| {{BEL}}
| style="background-color:#dfd" | 11
| 1.376
| style="background-color:#dfd" | 14
| 1.413
| style="background-color:#dfd" | 17
| 1.400
| style="background-color:#dfd" | 15
| 1.359
| style="background-color:#dfd" | 15
| 1.485
| style="background-color:#dfd" | 11
| 1.498
|-
| {{QAT}}
| style="background-color:#dfd" | 12
| 1.395
| style="background-color:#dfd" | 12
| 1.398
| style="background-color:#dfd" | 15
| 1.394
| style="background-color:#dfd" | 16
| 1.392
| 33
| 1.694
| 30
| 1.702
|-
| {{CZE}}
| style="background-color:#dfd" | 13
| 1.396
| style="background-color:#dfd" | 5
| 1.320
| style="background-color:#dfd" | 12
| 1.360
| style="background-color:#dfd" | 11
| 1.328
| style="background-color:#dfd" | 17
| 1.501
| style="background-color:#dfd" | 13
| 1.524
|-
| {{SWE}}
| style="background-color:#dfd" | 14
| 1.419
| style="background-color:#dfd" | 13
| 1.401
| style="background-color:#dfd" | 10
| 1.354
| style="background-color:#dfd" | 6
| 1.269
| style="background-color:#dfd" | 13
| 1.468
| style="background-color:#dfd" | 7
| 1.478
|-
| {{DEU}}
| style="background-color:#dfd" | 15
| 1.424
| style="background-color:#dfd" | 15
| 1.416
| style="background-color:#dfd" | 16
| 1.398
| style="background-color:#dfd" | 16
| 1.392
| style="background-color:#dfd" | 14
| 1.475
| style="background-color:#dfd" | 12
| 1.523
|-
| {{PRT}}
| style="background-color:#dfd" | 16
| 1.470
| style="background-color:#dfd" | 17
| 1.453
| style="background-color:#dfd" | 13
| 1.366
| style="background-color:#dfd" | 14
| 1.348
| style="background-color:#dfd" | 7
| 1.412
| style="background-color:#dfd" | 9
| 1.481
|-
| {{HUN}}
| style="background-color:#dfd" | 17
| 1.476
| style="background-color:#dfd" | 20
| 1.495
| style="background-color:#dfd" | 20
| 1.495
| style="background-color:#dfd" | 27
| 1.575
| style="background-color:#dfd" | 18
| 1.576
| style="background-color:#dfd" | 18
| 1.575
|-
| {{NOR}}
| style="background-color:#dfd" | 18
| 1.480
| style="background-color:#dfd" | 9
| 1.356
| style="background-color:#dfd" | 5
| 1.322
| style="background-color:#dfd" | 2
| 1.217
| style="background-color:#dfd" | 3
| 1.343
| style="background-color:#dfd" | 1
| 1.357
|-
| {{BTN}}
| style="background-color:#dfd" | 19
| 1.481
| 34
| 1.693
| 36
| 1.665
| 40
| 1.667
| style="background-color:#dfd" | 26
| 1.616
| style="background-color:#dfd" | 19
| 1.611
|-
| {{MYS}}
| style="background-color:#dfd" | 20
| 1.485
| style="background-color:#dfd" | 19
| 1.467
| style="background-color:#dfd" | 22
| 1.539
| style="background-color:#dfd" | 26
| 1.561
| 37
| 1.721
| 37
| 1.744
|-
| {{MUS}}
| style="background-color:#dfd" | 21
| 1.487
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{AUS}}
| style="background-color:#dfd" | 22
| 1.494
| style="background-color:#dfd" | 18
| 1.455
| style="background-color:#dfd" | 19
| 1.467
| style="background-color:#dfd" | 19
| 1.476
| style="background-color:#dfd" | 27
| 1.652
| 25
| 1.664
|-
| {{SGP}}
| style="background-color:#dfd" | 23
| 1.521
| style="background-color:#dfd" | 24
| 1.585
| style="background-color:#dfd" | 30
| 1.624
| style="background-color:#dfd" | 23
| 1.533
| 29
| 1.673
| 29
| 1.692
|-
| {{HKG}}
|
|
|
|
|
|
|
|
| style="background-color:#dfd" | 23
| 1.608
| style="background-color:#dfd" | 23
| 1.657
|-
| {{POL}}
| style="background-color:#dfd" | 24
| 1.524
| style="background-color:#dfd" | 22
| 1.545
| style="background-color:#dfd" | 29
| 1.618
| 32
| 1.599
| 31
| 1.687
| 27
| 1.683
|-
| {{ESP}}
| style="background-color:#dfd" | 25
| 1.548
| style="background-color:#dfd" | 28
| 1.641
| style="background-color:#dfd" | 25
| 1.588
| style="background-color:#dfd" | 28
| 1.577
| 30
| 1.683
| style="background-color:#dfd" | 21
| 1.633
|-
| {{SVK}}
| style="background-color:#dfd" | 26
| 1.590
| style="background-color:#dfd" | 23
| 1.576
| style="background-color:#dfd" | 21
| 1.536
| style="background-color:#dfd" | 24
| 1.539
| style="background-color:#dfd" | 20
| 1.576
| style="background-color:#dfd" | 17
| 1.571
|-
| {{TWN}}
| style="background-color:#dfd" | 27
| 1.602
| style="background-color:#dfd" | 27
| 1.638
| 35
| 1.664
| 37
| 1.652
| 44
| 1.779
| 36
| 1.731
|-
| {{NED}}
| style="background-color:#dfd" | 28
| 1.606
| style="background-color:#dfd" | 25
| 1.628
| style="background-color:#dfd" | 27
| 1.610
| style="background-color:#dfd" | 22
| 1.531
| style="background-color:#dfd" | 22
| 1.607
| style="background-color:#dfd" | 20
| 1.620
|-
| {{GBR}}
| style="background-color:#dfd" | 29
| 1.609
| style="background-color:#dfd" | 26
| 1.631
| 31
| 1.631
| 35
| 1.647
| 49
| 1.801
|
|
|-
| {{CHL}}
| style="background-color:#dfd" | 30
| 1.616
| 38
| 1.710
| style="background-color:#dfd" | 28
| 1.616
| style="background-color:#dfd" | 20
| 1.481
| style="background-color:#dfd" | 19
| 1.576
| style="background-color:#dfd" | 16
| 1.568
|-
| {{BWA}}
| style="background-color:#dfd" | 31
| 1.621
| 35
| 1.695
| 33
| 1.641
| 34
| 1.643
| 46
| 1.792
| 42
| 1.786
|-
| {{ROU}}
| 32
| 1.627
| 40
| 1.742
| 45
| 1.749
| 31
| 1.591
| style="background-color:#dfd" | 24
| 1.611
| 26
| 1.682
|-
| {{URY}}
| 33
| 1.628
| style="background-color:#dfd" | 21
| 1.521
| style="background-color:#dfd" | 24
| 1.568
| style="background-color:#dfd" | 25
| 1.557
| style="background-color:#dfd" | 21
| 1.606
| style="background-color:#dfd" | 24
| 1.661
|-
| {{VNM}}
| 34
| 1.641
| style="background-color:#dfd" | 30
| 1.670
| 38
| 1.691
| 39
| 1.664
| 37
| 1.720
| 35
| 1.729
|-
| {{HRV}}
| 35
| 1.648
| 37
| 1.699
| 41
| 1.707
| 49
| 1.741
| 60
| 1.926
| 67
| 2.030
|-
| {{CRI}}
| 36
| 1.659
| style="background-color:#dfd" | 31
| 1.681
| style="background-color:#dfd" | 26
| 1.590
| 29
| 1.578
| 34
| 1.701
| 31
| 1.702
|-
| {{LAO}}
| 37
| 1.662
| 32
| 1.687
| 34
| 1.661
| 45
| 1.701
| 51
| 1.810
|
|
|-
| {{ITA}}
| 38
| 1.690
| 45
| 1.775
| 40
| 1.701
| 36
| 1.648
| style="background-color:#dfd" | 28
| 1.653
| 33
| 1.724
|-
| {{BGR}}
| 39
| 1.699
| 53
| 1.845
| 50
| 1.785
| 56
| 1.775
| 57
| 1.903
| 54
| 1.936
|-
| {{FRA}}
| 40
| 1.710
| 36
| 1.697
| 32
| 1.636
| 30
| 1.579
| 36
| 1.707
| 34
| 1.729
|-
| {{EST}}
| 41
| 1.715
| 47
| 1.798
| 46
| 1.751
| 38
| 1.661
| 35
| 1.702
| 28
| 1.684
|-
| {{KOR}}
| 42
| 1.734
| 50
| 1.829
| 43
| 1.715
| 33
| 1.627
| 32
| 1.691
| 32
| 1.719
|-
| {{LTU}}
| 43
| 1.741
| 43
| 1.760
| 42
| 1.713
| 43
| 1.687
| 41
| 1.723
| 43
| 1.788
|-
| {{ARG}}
| 44
| 1.763
| 55
| 1.852
| 71
| 1.962
| 66
| 1.851
| 56
| 1.895
| 52
| 1.923
|-
| {{LVA}}
| 45
| 1.774
| 46
| 1.793
| 54
| 1.827
| 54
| 1.773
| 39
| 1.723
| 47
| 1.848
|-
| {{ARE}}
| 46
| 1.785
| 33
| 1.690
| 44
| 1.739
| 40
| 1.667
| 42
| 1.745
| 38
| 1.747
|-
| {{KWT}}
| 47
| 1.792
| style="background-color:#dfd" | 29
| 1.667
| 39
| 1.693
| 42
| 1.680
| 45
| 1.786
| 46
| 1.818
|-
| {{MOZ}}
| 48
| 1.796
| 48
| 1.809
| 47
| 1.779
| 53
| 1.765
| 50
| 1.803
| 50
| 1.909
|-
| {{NAM}}
| 49
| 1.804
| 54
| 1.850
| 59
| 1.864
| 65
| 1.841
| 77
| 2.042
| 64
| 2.003
|-
| {{GHA}}
| 50
| 1.807
| 42
| 1.752
| 48
| 1.781
| 52
| 1.761
| 40
| 1.723
| 40
| 1.765
|-
| {{ZMB}}
| 51
| 1.830
| 52
| 1.833
| 51
| 1.813
| 58
| 1.779
| 53
| 1.856
| 53
| 1.930
|-
| {{SLE}}
| 52
| 1.855
| 61
| 1.904
| 53
| 1.818
|
|
|
|
|
|
|-
| {{LSO}}
| 53
| 1.864
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{MAR}}
| 54
| 1.867
| 58
| 1.887
| 58
| 1.861
| 63
| 1.811
| 63
| 1.954
| 48
| 1.893
|-
| {{TZA}}
| 55
| 1.873
| 56
| 1.858
| 55
| 1.832
| 59
| 1.796
| 58
| 1.919
| 57
| 1.966
|-
| {{BFA}}
| 56
| 1.881
| 51
| 1.832
| 57
| 1.852
| 71
| 1.905
| 81
| 2.062
|
|
|-
| {{DJI}}
| 56
| 1.881
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{MNG}}
| 58
| 1.884
| 57
| 1.880
| 92
| 2.101
| 89
| 2.040
| 88
| 2.155
|
|
|-
| {{OMN}}
| 59
| 1.887
| 41
| 1.743
| style="background-color:#dfd" | 23
| 1.561
| style="background-color:#dfd" | 21
| 1.520
| style="background-color:#dfd" | 25
| 1.612
| style="background-color:#dfd" | 22
| 1.641
|-
| {{MWI}}
| 60
| 1.894
| 39
| 1.740
| 51
| 1.813
| 47
| 1.711
| 73
| 2.024
| 68
| 2.038
|-
| {{PAN}}
| 61
| 1.899
| 49
| 1.812
| 61
| 1.878
| 59
| 1.798
| 48
| 1.797
| 45
| 1.798
|-
| {{JOR}}
| 62
| 1.904
| 64
| 1.918
| 68
| 1.948
| 64
| 1.832
| 65
| 1.969
| 63
| 1.997
|-
| {{IDN}}
| 63
| 1.913
| 68
| 1.979
| 67
| 1.946
| 67
| 1.853
| 68
| 1.983
| 78
| 2.111
|-
| {{SRB}}
| 64
| 1.920
| 84
| 2.071
| 90
| 2.071
| 78
| 1.951
| 85
| 2.110
| 84
| 2.181
|-
| {{BIH}}
| 65
| 1.923
| 60
| 1.893
| 60
| 1.873
| 50
| 1.755
| 66
| 1.974
| 75
| 2.089
|-
| {{ALB}}
| 66
| 1.927
| 63
| 1.912
| 65
| 1.925
| 75
| 1.925
| 79
| 2.044
|
|
|-
| {{MOL}}
| 66
| 1.927
| 59
| 1.892
| 66
| 1.938
| 75
| 1.925
| 83
| 2.091
| 72
| 2.059
|-
| {{MKD}}
| 68
| 1.935
| 78
| 2.048
| 83
| 2.048
| 88
| 2.039
| 87
| 2.119
| 82
| 2.170
|-
| {{GUY}}
| 69
| 1.937
| 88
| 2.112
| 91
| 2.095
|
|
|
|
|
|
|-
| {{CUB}}
| 70
| 1.951
| 67
| 1.964
| 72
| 1.964
| 68
| 1.856
| 62
| 1.954
| 59
| 1.968
|-
| {{UKR}}
| 71
| 1.953
| 69
| 1.995
| 97
| 2.115
| 82
| 2.010
| 84
| 2.096
| 80
| 2.150
|-
| {{TUN}}
| 72
| 1.955
| 44
| 1.765
| 37
| 1.678
| 44
| 1.698
| 47
| 1.797
| 39
| 1.762
|-
| {{CYP}}
| 73
| 1.957
| 71
| 2.013
| 76
| 2.013
| 48
| 1.737
| 52
| 1.847
| 51
| 1.915
|-
| {{GMB}}
| 74
| 1.961
| 62
| 1.910
| 63
| 1.890
|
|
|
|
|
|
|-
| {{GAB}}
| 75
| 1.972
| 81
| 2.059
| 74
| 1.981
| 51
| 1.758
| 55
| 1.878
| 56
| 1.952
|-
| {{PRY}}
| 76
| 1.973
| 66
| 1.954
| 77
| 2.019
| 73
| 1.916
| 70
| 1.997
| 55
| 1.946
|-
| {{GRC}}
| 77
| 1.976
| 65
| 1.947
| 62
| 1.887
| 57
| 1.778
| 54
| 1.867
| 44
| 1.791
|-
| {{SEN}}
| 78
| 1.994
| 77
| 2.047
| 79
| 2.031
| 80
| 1.984
| 71
| 2.011
| 65
| 2.017
|-
| {{PER}}
| 79
| 1.995
| 85
| 2.077
| 89
| 2.067
| 79
| 1.972
| 80
| 2.046
| 70
| 2.056
|-
| {{NPL}}
| 80
| 2.001
| 95
| 2.152
| 82
| 2.044
|
|
|
|
|
|
|-
| {{MNE}}
| 81
| 2.006
| 89
| 2.113
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{NIC}}
| 81
| 2.006
| 72
| 2.021
| 64
| 1.924
| 61
| 1.801
| 59
| 1.919
| 66
| 2.020
|-
| {{BRA}}
| 83
| 2.017
| 74
| 2.040
| 83
| 2.048
| 85
| 2.022
| 90
| 2.168
| 83
| 2.173
|-
| {{BOL}}
| 84
| 2.021
| 76
| 2.045
| 81
| 2.037
| 81
| 1.990
| 78
| 2.043
| 69
| 2.052
|-
| {{ECU}}
| 85
| 2.028
| 90
| 2.116
| 101
| 2.185
| 109
| 2.211
| 100
| 2.274
| 87
| 2.219
|-
| {{SWZ}}
| 85
| 2.028
| 69
| 1.995
| 73
| 1.966
|
|
|
|
|
|
|-
| {{GNQ}}
| 87
| 2.039
| 75
| 2.041
| 68
| 1.948
| 61
| 1.801
| 64
| 1.964
| 71
| 2.059
|-
| {{USA}}
| 88
| 2.058
| 82
| 2.063
| 85
| 2.056
| 83
| 2.015
| 97
| 2.227
| 96
| 2.317
|-
| {{CHN}}
| 89
| 2.061
| 80
| 2.054
| 80
| 2.034
| 74
| 1.921
| 67
| 1.981
| 60
| 1.980
|-
| {{DOM}}
| 90
| 2.068
| 91
| 2.125
| 93
| 2.103
| 70
| 1.890
| 82
| 2.069
| 74
| 2.071
|-
| {{BGD}}
| 91
| 2.071
| 83
| 2.070
| 87
| 2.058
| 90
| 2.045
| 86
| 2.118
| 86
| 2.219
|-
| {{GIN}}
| 92
| 2.073
| 92
| 2.126
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{PNG}}
| 93
| 2.076
| 94
| 2.139
| 95
| 2.113
| 93
| 2.059
| 95
| 2.224
| 88
| 2.223
|-
| {{TTO}}
| 94
| 2.082
| 79
| 2.051
| 94
| 2.107
| 87
| 2.035
| 98
| 2.230
| 94
| 2.286
|-
| {{AGO}}
| 95
| 2.105
| 87
| 2.109
| 86
| 2.057
| 100
| 2.105
| 110
| 2.364
| style="background-color:#fdd" | 112
| 2.587
|-
| {{CMR}}
| 97
| 2.113
| 86
| 2.104
| 106
| 2.210
| 95
| 2.073
| 92
| 2.182
| 76
| 2.093
|-
| {{UGA}}
| 98
| 2.121
| 96
| 2.159
| 100
| 2.165
| 103
| 2.140
| style="background-color:#fdd" | 114
| 2.391
| style="background-color:#fdd" | 104
| 2.489
|-
| {{TJK}}
| 99
| 2.124
| 103
| 2.225
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{MDG}}
| 99
| 2.124
| 105
| 2.239
| 77
| 2.019
| 72
| 1.912
| 43
| 1.770
| 41
| 1.766
|-
| {{LBR}}
| 101
| 2.131
| 96
| 2.159
| 99
| 2.148
|
|
|
|
|
|
|-
| {{MLI}}
| 102
| 2.132
| 100
| 2.188
| 109
| 2.240
| 96
| 2.086
| 99
| 2.238
|
|
|-
| {{LKA}}
| 103
| 2.145
| style="background-color:#fdd" | 126
| 2.407
| style="background-color:#fdd" | 133
| 2.621
| style="background-color:#fdd" | 125
| 2.485
| style="background-color:#fdd" | 125
| 2.584
| style="background-color:#fdd" | 111
| 2.575
|-
| {{COG}}
| 104
| 2.148
| 98
| 2.165
| 102
| 2.192
| 106
| 2.202
| style="background-color:#fdd" | 117
| 2.417
|
|
|-
| {{KAZ}}
| 105
| 2.151
| 93
| 2.137
| 95
| 2.113
| 84
| 2.018
| 72
| 2.018
| 61
| 1.995
|-
| {{SAU}}
| 106
| 2.178
| 101
| 2.192
| 107
| 2.216
| 104
| 2.167
| 108
| 2.357
| 90
| 2.246
|-
| {{HTI}}
| 107
| 2.179
| 113
| 2.288
| 114
| 2.270
| style="background-color:#fdd" | 116
| 2.330
| 109
| 2.362
|
|
|-
| {{KHM}}
| 108
| 2.207
| 115
| 2.301
| 111
| 2.252
| 105
| 2.179
| 91
| 2.179
| 85
| 2.197
|-
| {{BLR}}
| 109
| 2.208
| 112
| 2.283
| 105
| 2.204
| 98
| 2.103
| 94
| 2.194
|
|
|-
| {{UZB}}
| 110
| 2.219
| 109
| 2.260
| 110
| 2.242
| 106
| 2.202
| 111
| 2.377
| style="background-color:#fdd" | 110
| 2.542
|-
| {{EGY}}
| 111
| 2.220
| 73
| 2.023
| 49
| 1.784
| 54
| 1.773
| 69
| 1.987
| 73
| 2.068
|-
| {{SLV}}
| 111
| 2.220
| 102
| 2.215
| 103
| 2.195
| 94
| 2.068
| 89
| 2.163
| 89
| 2.244
|-
| {{JAM}}
| 113
| 2.222
| 106
| 2.244
| 98
| 2.138
| 102
| 2.111
| 96
| 2.226
| 81
| 2.164
|-
| {{BEN}}
| 114
| 2.231
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{ARM}}
| 115
| 2.238
| 109
| 2.260
| 113
| 2.266
|
|
|
|
|
|
|-
| {{NER}}
| 116
| 2.241
| 119
| 2.356
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{TKM}}
| 117
| 2.242
| 108
| 2.248
| 117
| 2.295
| 101
| 2.110
| 102
| 2.302
|
|
|-
| {{BHR}}
| 118
| 2.247
| style="background-color:#fdd" | 123
| 2.398
| 70
| 1.956
| 69
| 1.881
| 74
| 2.025
| 62
| 1.995
|-
| {{RWA}}
| 119
| 2.250
| 99
| 2.185
| 75
| 2.012
| 86
| 2.027
| 76
| 2.030
|
|
|-
| {{KEN}}
| 120
| 2.252
| 111
| 2.276
| style="background-color:#fdd" | 120
| 2.369
| 113
| 2.266
| style="background-color:#fdd" | 119
| 2.429
| 91
| 2.258
|-
| {{DZA}}
| 121
| 2.255
| style="background-color:#fdd" | 129
| 2.423
| 116
| 2.277
| 110
| 2.212
| 112
| 2.378
| style="background-color:#fdd" | 107
| 2.503
|-
| {{ERI}}
| 122
| 2.264
| 104
| 2.227
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{VEN}}
| 123
| 2.278
| style="background-color:#fdd" | 124
| 2.403
| style="background-color:#fdd" | 122
| 2.387
| style="background-color:#fdd" | 120
| 2.381
| style="background-color:#fdd" | 123
| 2.505
| style="background-color:#fdd" | 102
| 2.453
|-
| {{GTM}}
| 124
| 2.287
| style="background-color:#fdd" | 125
| 2.405
| 112
| 2.258
| 111
| 2.218
| 103
| 2.328
| 93
| 2.285
|-
| {{MRT}}
| 125
| 2.301
| style="background-color:#fdd" | 130
| 2.425
| style="background-color:#fdd" | 123
| 2.389
| style="background-color:#fdd" | 124
| 2.478
| style="background-color:#fdd" | 120
| 2.435
|
|
|-
| {{THA}}
| 126
| 2.303
| 107
| 2.247
| style="background-color:#fdd" | 124
| 2.393
| style="background-color:#fdd" | 118
| 2.353
| style="background-color:#fdd" | 118
| 2.424
| style="background-color:#fdd" | 105
| 2.491
|-
| {{ZAF}}
| style="background-color:#fdd" | 127
| 2.321
| 118
| 2.353
| style="background-color:#fdd" | 121
| 2.380
| style="background-color:#fdd" | 123
| 2.437
| style="background-color:#fdd" | 116
| 2.412
| style="background-color:#fdd" | 99
| 2.399
|-
| {{IRN}}
| style="background-color:#fdd" | 128
| 2.324
| 119
| 2.356
| 104
| 2.202
| 99
| 2.104
| 105
| 2.341
| 97
| 2.320
|-
| {{HND}}
| style="background-color:#fdd" | 129
| 2.339
| 117
| 2.327
| style="background-color:#fdd" | 125
| 2.395
| 112
| 2.265
| 104
| 2.335
| style="background-color:#fdd" | 98
| 2.390
|-
| {{TUR}}
| style="background-color:#fdd" | 130
| 2.344
| style="background-color:#fdd" | 127
| 2.411
| style="background-color:#fdd" | 126
| 2.420
| style="background-color:#fdd" | 121
| 2.389
| style="background-color:#fdd" | 115
| 2.403
| 92
| 2.272
|-
| {{KGZ}}
| style="background-color:#fdd" | 131
| 2.359
| 114
| 2.296
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
| {{AZE}}
| style="background-color:#fdd" | 132
| 2.360
| 122
| 2.379
| 119
| 2.367
| 114
| 2.327
| 101
| 2.287
| style="background-color:#fdd" | 101
| 2.448
|-
| {{PHL}}
| style="background-color:#fdd" | 133
| 2.415
| style="background-color:#fdd" | 136
| 2.574
| style="background-color:#fdd" | 130
| 2.574
| 114
| 2.327
| style="background-color:#fdd" | 113
| 2.385
| style="background-color:#fdd" | 100
| 2.428
|-
| {{CIV}}
| style="background-color:#fdd" | 134
| 2.419
| style="background-color:#fdd" | 128
| 2.417
| 118
| 2.297
| style="background-color:#fdd" | 117
| 2.342
| style="background-color:#fdd" | 122
| 2.451
| style="background-color:#fdd" | 113
| 2.638
|-
| {{MEX}}
| style="background-color:#fdd" | 135
| 2.445
| 121
| 2.362
| 107
| 2.216
| 108
| 2.209
| 93
| 2.191
| 79
| 2.125
|-
| {{LBN}}
| style="background-color:#fdd" | 136
| 2.459
| style="background-color:#fdd" | 137
| 2.597
| style="background-color:#fdd" | 134
| 2.639
| style="background-color:#fdd" | 132
| 2.718
| style="background-color:#fdd" | 132
| 2.840
| style="background-color:#fdd" | 114
| 2.662
|-
| {{ETH}}
| style="background-color:#fdd" | 137
| 2.504
| style="background-color:#fdd" | 131
| 2.468
| style="background-color:#fdd" | 127
| 2.444
| style="background-color:#fdd" | 128
| 2.551
| style="background-color:#fdd" | 121
| 2.439
| style="background-color:#fdd" | 103
| 2.479
|-
| {{BDI}}
| style="background-color:#fdd" | 138
| 2.524
| style="background-color:#fdd" | 132
| 2.532
| style="background-color:#fdd" | 131
| 2.577
|
|
|
|
|
|
|-
| {{MMR}}
| style="background-color:#fdd" | 139
| 2.525
| style="background-color:#fdd" | 133
| 2.538
| style="background-color:#fdd" | 132
| 2.580
| style="background-color:#fdd" | 126
| 2.501
| style="background-color:#fdd" | 126
| 2.590
| style="background-color:#fdd" | 108
| 2.524
|-
| {{ZWE}}
| style="background-color:#fdd" | 140
| 2.538
| style="background-color:#fdd" | 140
| 2.722
| style="background-color:#fdd" | 135
| 2.678
| style="background-color:#fdd" | 134
| 2.736
| style="background-color:#fdd" | 124
| 2.513
| style="background-color:#fdd" | 106
| 2.495
|-
| {{GEO}}
| style="background-color:#fdd" | 141
| 2.541
| style="background-color:#fdd" | 134
| 2.558
| style="background-color:#fdd" | 142
| 2.970
|
|
|
|
|
|
|-
| {{IND}}
| style="background-color:#fdd" | 148
| 2.549
| style="background-color:#fdd" | 135
| 2.570
| style="background-color:#fdd" | 128
| 2.516
| style="background-color:#fdd" | 122
| 2.433
| 107
| 2.355
| style="background-color:#fdd" | 109
| 2.530
|-
| {{YEM}}
| style="background-color:#fdd" | 143
| 2.601
| style="background-color:#fdd" | 138
| 2.670
| style="background-color:#fdd" | 129
| 2.573
| style="background-color:#fdd" | 119
| 2.363
| 106
| 2.352
| 95
| 2.309
|-
| {{COL}}
| style="background-color:#fdd" | 144
| 2.625
| style="background-color:#fdd" | 139
| 2.700
| style="background-color:#fdd" | 138
| 2.787
| style="background-color:#fdd" | 130
| 2.645
| style="background-color:#fdd" | 130
| 2.757
| style="background-color:#fdd" | 116
| 2.770
|-
| {{TCD}}
| style="background-color:#fdd" | 145
| 2.671
| style="background-color:#fdd" | 141
| 2.740
| style="background-color:#fdd" | 141
| 2.964
| style="background-color:#fdd" | 138
| 2.880
| style="background-color:#fdd" | 135
| 3.007
|
|
|-
| {{NGA}}
| style="background-color:#fdd" | 146
| 2.801
| style="background-color:#fdd" | 142
| 2.743
| style="background-color:#fdd" | 137
| 2.756
| style="background-color:#fdd" | 129
| 2.602
| style="background-color:#fdd" | 129
| 2.724
| style="background-color:#fdd" | 117
| 2.898
|-
| {{LBY}}
| style="background-color:#fdd" | 147
| 2.830
| style="background-color:#fdd" | 143
| 2.816
| 56
| 1.839
| 46
| 1.710
| 61
| 1.927
| 58
| 1.967
|-
| {{SYR}}
| style="background-color:#fdd" | 147
| 2.830
| 116
| 2.322
| 115
| 2.274
| 92
| 2.049
| 75
| 2.027
| 77
| 2.106
|-
| {{PAK}}
| style="background-color:#fdd" | 149
| 2.833
| style="background-color:#fdd" | 146
| 2.905
| style="background-color:#fdd" | 145
| 3.050
| style="background-color:#fdd" | 137
| 2.859
| style="background-color:#fdd" | 127
| 2.694
| style="background-color:#fdd" | 115
| 2.697
|-
| {{ISR}}
| style="background-color:#fdd" | 150
| 2.842
| style="background-color:#fdd" | 145
| 2.901
| style="background-color:#fdd" | 144
| 3.019
| style="background-color:#fdd" | 141
| 3.035
| style="background-color:#fdd" | 136
| 3.052
| style="background-color:#fdd" | 119
| 3.033
|-
| {{CAF}}
| style="background-color:#fdd" | 151
| 2.872
| style="background-color:#fdd" | 144
| 2.869
| style="background-color:#fdd" | 136
| 2.753
| style="background-color:#fdd" | 133
| 2.733
| style="background-color:#fdd" | 134
| 2.857
|
|
|-
| {{PRK}}
| style="background-color:#fdd" | 152
| 2.932
| style="background-color:#fdd" | 149
| 3.092
| style="background-color:#fdd" | 139
| 2.855
| style="background-color:#fdd" | 131
| 2.717
| style="background-color:#fdd" | 133
| 2.850
|
|
|-
| {{RUS}}
| style="background-color:#fdd" | 153
| 2.938
| style="background-color:#fdd" | 147
| 2.966
| style="background-color:#fdd" | 143
| 3.013
| style="background-color:#fdd" | 136
| 2.750
| style="background-color:#fdd" | 131
| 2.777
| style="background-color:#fdd" | 118
| 2.903
|-
| {{COD}}
| style="background-color:#fdd" | 154
| 3.073
| style="background-color:#fdd" | 148
| 3.016
| style="background-color:#fdd" | 140
| 2.925
| style="background-color:#fdd" | 139
| 2.888
| style="background-color:#fdd" | 128
| 2.707
|
|
|-
| {{IRQ}}
| style="background-color:#fdd" | 155
| 3.192
| style="background-color:#fdd" | 152
| 3.296
| style="background-color:#fdd" | 149
| 3.406
| style="background-color:#fdd" | 144
| 3.341
| style="background-color:#fdd" | 140
| 3.514
| style="background-color:#fdd" | 121
| 3.437
|-
| {{SDN}}
| style="background-color:#fdd" | 156
| 3.193
| style="background-color:#fdd" | 151
| 3.223
| style="background-color:#fdd" | 146
| 3.125
| style="background-color:#fdd" | 140
| 2.922
| style="background-color:#fdd" | 138
| 3.189
| style="background-color:#fdd" | 120
| 3.182
|-
| {{AFG}}
| style="background-color:#fdd" | 157
| 3.252
| style="background-color:#fdd" | 150
| 3.212
| style="background-color:#fdd" | 147
| 3.252
| style="background-color:#fdd" | 143
| 3.285
| style="background-color:#fdd" | 137
| 3.126
|
|
|-
| {{SOM}}
| style="background-color:#fdd" | 158
| 3.392
| style="background-color:#fdd" | 153
| 3.379
| style="background-color:#fdd" | 148
| 3.390
| style="background-color:#fdd" | 142
| 3.257
| style="background-color:#fdd" | 139
| 3.293
|
|
|-
|}
<small>
:'''Игътибар:'''2010 ел мәгълүматны җыюда методологик аермалар булды.<ref>[http://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/PDF/2010/2010%20GPI%20Results%20Report.pdf Global Peace Index] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120629041604/http://www.visionofhumanity.org/wp-content/uploads/PDF/2010/2010%20GPI%20Results%20Report.pdf |date=2012-06-29 }} - Methodology and Data Sources</ref>
</small>
== Шулай ук карагыз ==
* [[АКШ тынычлык индексы]]
== Искәрмәләр ==
{{Reflist|2}}
== Сылтамалар ==
* [http://www.visionofhumanity.org/ Vision of Humanity - Global Peace Index Site]
* [http://edutube.org/interactive/global-peace-index Interactive world map of the Global Peace Index]
* [http://www.economicsandpeace.org/ Institute for Economics and Peace]
* [http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/search.php UCDP database]
[[Төркем:Халыкара рейтинглар]]
[[Төркем:Глобализациягә бәйле индекслар]]
[[Төркем:Тынычлык]]
[[Төркем:Илләр буенча исемлекләр]]
[[Төркем:Исемлекләр:Икътисад]]
8y9rjwf7dj0e3f2570bm043zxf1ximx
Төркем:Академик дисциплиналар
14
90794
3525549
2069159
2022-08-01T18:43:44Z
Frhdkazan
3171
wikitext
text/x-wiki
{{Commonscat|Academic disciplines}}
{{Catmain}}
[[Төркем:Фән һәм югары белем|Дисциплиналар]]
[[Төркем:Темалар буенча төркемнәр]]
sk1lln1078njn9f4r85pshyc6cjt5yu
Бәхәс:Туй
1
102040
3525491
799555
2022-08-01T14:38:24Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
{{Калып:Булырга тиешле мәкалә 10000}}
== Мәкаль? ==
Әгәр дә без "Туй - җыен, сый да уен" дип мәкаль әйтәбез икән. Кайвакыт туйга вакыт аз була, мәсәлән. Ниндидер сәбәпләргә күрә. Булсын ди ул башка урында мөһим имтихан узу, башка дәүләткә вакыты билгеле шахмат буенча бәйгегә катнашырга бару, һ.б. Хәзер туй шул тәртиптә икән. Димәк без ашыйбыз, ә шуннан соң шунда ук уйныйбыз. Я ул башка тәртиптә әйтелергә тиеш, гомуми очрак булса. Я бөтенләй мәкаль дә түгелдер.
nr9d3ghcxwy9ymrard7ov3rly3e69g7
Горшенина
0
107376
3525631
3196896
2022-08-02T06:33:31Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горшенина
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горшенина}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Нязепетровск районы{{!}}Нязепетровск районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 50
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456977
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горшенина''' ({{lang-ru|Горшенина}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нязепетровск районы]] составына керүче татар авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 74|| 50|| 24|| 26
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (76%), [[башкортлар]] (14%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}{{Чиләбе өлкәсе татар торак пунктлары}}
{{Нязепетровск районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Назыпетровск районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]]
c0qsx9ghvt3a5s4qwuwvudnis3td343
Волково (Чиләбе өлкәсе)
0
107404
3525590
3161388
2022-08-02T01:32:15Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Волково
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Волково}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Әшә районы{{!}}Әшә районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = ?
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456007
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Волково''' ({{lang-ru|Волково}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Әшә районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 220|| ?|| ||
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (20%), [[татарлар]] (32%), [[башкортлар]] (44%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Әшә районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Әшә районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]]
2qiuznpgpjyvndhy23r1f8ufzg1gbkm
Грибановка
0
107413
3525644
3161734
2022-08-02T07:23:46Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Грибановка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Грибановка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 132
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456488
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Грибановка''' ({{lang-ru|Грибановка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 144|| 132|| 68|| 64
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (25%), [[татарлар]] (28%), [[башкортлар]] (34%), [[казахлар]] (13%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]]
2lv0h4gu1o92icfl2yeyww2qi2hyvgh
Голубинка (Чиләбе өлкәсе)
0
107474
3525620
3178422
2022-08-02T05:58:44Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Голубинка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Голубинка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Коншак районы{{!}}Коншак районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 235
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456733
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Голубинка''' ({{lang-ru|Голубинка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 248|| 235|| 125|| 110
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (54%), [[татарлар]] (15%), [[башкортлар]] (24%), [[казахлар]] (6%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Коншак районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
01xd7jp15oeosjjgnhg053yv27vu4vw
Движенец
0
107484
3525662
3161913
2022-08-02T10:53:19Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Движенец
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Движенец}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Кусә шәһәр округы{{!}}Кусә шәһәр округы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 42
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456940
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Движенец''' ({{lang-ru|Движенец}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кусә шәһәр округы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 65|| 42|| 19|| 23
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (14%), [[башкортлар]] (23%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Кусә шәһәр округы}}
[[Төркем:Кусә шәһәр округы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
5e2oqleyytfqd3m0og47m5ouhvw5brl
Вишневка (Чиләбе өлкәсе)
0
107538
3525576
3161333
2022-08-02T00:39:09Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вишневка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вишневка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 192
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456488
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вишневка''' ({{lang-ru|Вишневка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 218|| 192|| 88|| 104
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (87%), [[татарлар]] (10%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
9f0q2hrn0p47fljf9wdm3ap8187ws25
Высокий (Чиләбе өлкәсе)
0
107554
3525602
3161500
2022-08-02T02:55:38Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Высокий
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Высокий}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 207
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456525
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Высокий''' ({{lang-ru|Высокий}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 264|| 207|| 109|| 98
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (38%), [[татарлар]] (9%), [[башкортлар]] (48%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Сосновка районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]]
d3x0ny11j8ey0lb5j8u2wtj5spb89r7
Григорьевка (Касли районы, юкка чыккан авыл)
0
107565
3525646
3161741
2022-08-02T07:28:10Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Григорьевка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Григорьевка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Касли районы{{!}}Касли районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 243
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456823
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Григорьевка''' ({{lang-ru|Григорьевка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Касли районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 290|| 243|| 108|| 135
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (83%), [[татарлар]] (9%), [[башкортлар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Касли районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Кәсле районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
athnkf5qgb529176d195x99trwe6j7c
Гөмбәй (станция)
0
107566
3525653
3161866
2022-08-02T09:53:16Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Гөмбәй, ж.д.станция
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гумбейка, ж.д.станция}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 390
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457441
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Гөмбәй, ж.д.станция''' ({{lang-ru|Гумбейка, ж.д.станция}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 452|| 390|| 174|| 216
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (85%), [[татарлар]] (9%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Агаповка районы}}
[[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
6kly0mndz5jyytoinvkbo5fkj0g71cs
Воронино (Уй районы)
0
107596
3525594
3161430
2022-08-02T02:04:39Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Воронино
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Воронино}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 421
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456474
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Воронино''' ({{lang-ru|Воронино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 477|| 421|| 210|| 211
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (84%), [[татарлар]] (8%), [[башкортлар]] (6%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
aeh2nzuryrte6rhniqpgydj9omhqw5u
Воскресенское (Чиләбе өлкәсе)
0
107631
3525595
3250469
2022-08-02T02:10:23Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Воскресенское
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Воскресенское}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Касли районы{{!}}Касли районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 287
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456841
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
{{мәгънәләр|Воскресенское}}
'''Воскресенское''' ({{lang-ru|Воскресенское}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Касли районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 299|| 287|| 133|| 154
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (86%), [[татарлар]] (7%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Касли районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Кәсле районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
kby9zyu7a40vr8js94xrpa5mfp8wazq
Глазуновка
0
107632
3525613
3178313
2022-08-02T05:12:42Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Глазуновка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Глазуновка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 406
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456488
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Глазуновка''' ({{lang-ru|Глазуновка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 382|| 406|| 192|| 214
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (83%), [[татарлар]] (7%), [[башкортлар]] (6%), [[казахлар]] (4%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
6hy2gmf0659dvttf4nocmf5dkdbvypu
Гөмбәй (Агаповка районы)
0
107633
3525651
3161864
2022-08-02T09:53:10Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Гөмбәй
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гумбейский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 576
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457400
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Гөмбәй''' ({{lang-ru|Гумбейский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 546|| 576|| 285|| 291
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (63%), [[татарлар]] (7%), [[башкортлар]] (11%), [[казахлар]] (13%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Агаповка районы}}
[[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
kr98paxqck3jpnfu3051d1krawwq5ew
Деево
0
107669
3525663
3161926
2022-08-02T11:09:49Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Деево
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Деево}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Нязепетровск районы{{!}}Нязепетровск районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 54
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456996
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Деево''' ({{lang-ru|Деево}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нязепетровск районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 130|| 54|| 23|| 31
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (33%), [[татарлар]] (6%), [[башкортлар]] (61%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Нязепетровск районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Назыпетровск районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]]
akci3vh22w68odjjid3m751cs7ux82x
Горная (Чиләбе өлкәсе)
0
107678
3525626
3200448
2022-08-02T06:24:12Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горная
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горная}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Карталы районы{{!}}Карталы районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 202
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457382
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горная''' ({{lang-ru|Горная}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 262|| 202|| 101|| 101
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (71%), [[татарлар]] (6%), [[казахлар]] (19%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Карталы районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
n2kwcj6wih7slaqkkk81ej6p2gbquyd
Горки (Чибәркүл районы)
0
107727
3525625
3190005
2022-08-02T06:21:48Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горки
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горки}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 37
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456410
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горки''' ({{lang-ru|Горки}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 197|| 37|| 19|| 18
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (50%), [[татарлар]] (5%), [[башкортлар]] (44%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2014-08-09 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чибәркүл районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]]
bhgznksikna9dlk5440crzim64gxx8h
Вознесенка (Сосновка районы)
0
107747
3525589
3161376
2022-08-02T01:16:02Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вознесенка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вознесенка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 1170
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456505
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вознесенка''' ({{lang-ru|Вознесенка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 1116|| 1170|| 555|| 615
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%), [[татарлар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Сосновка районы}}
[[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
4zsjimtm9b8bz9voe7hfppklec9udnw
Восход (Чиләбе өлкәсе)
0
107748
3525598
3161448
2022-08-02T02:13:09Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Восход
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Восход}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Бреды районы{{!}}Бреды районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 159
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457340
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Восход''' ({{lang-ru|Восход}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 212|| 159|| 77|| 82
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (17%), [[татарлар]] (5%), [[башкортлар]] (8%), [[казахлар]] (65%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Бреды районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
gk486ib9n3u8ndwssw3zi9hte7591r7
Горный (Агаповка районы)
0
107749
3525627
3200454
2022-08-02T06:28:01Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 221
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457418
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горный''' ({{lang-ru|Горный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 170|| 221|| 104|| 117
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (79%), [[татарлар]] (5%), [[украиннар]] (5%), [[башкортлар]] (5%), [[алманнар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Агаповка районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[ru:Горный (Челябинская область)]]
gyoqhgkrrrc8lcic8zf8a0n96437wjo
Горный (Аргаяш районы)
0
107750
3525628
3190025
2022-08-02T06:28:04Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 124
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456885
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горный''' ({{lang-ru|Горный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 206|| 124|| 52|| 72
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (30%), [[татарлар]] (5%), [[башкортлар]] (34%), [[казахлар]] (31%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2014-08-09 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Аргаяш районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
sf5azgm1psfs20u1qzszb52lxxmj7vl
Десятилетие
0
107751
3525674
3161965
2022-08-02T11:54:28Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Десятилетие
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Десятилетие}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 321
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456419
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Десятилетие''' ({{lang-ru|Десятилетие}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 290|| 321|| 160|| 161
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%), [[татарлар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чибәркүл районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
9jejzmqh2pw90focctxcnwbgxg25l48
Габдыр
0
107794
3525606
3161527
2022-08-02T03:34:59Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Габдыр
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Абдырова}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = 55|lat_min = 23|lat_sec =10
|lon_deg = 61|lon_min = 4|lon_sec =5
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 245
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456883
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Габдыр''' (Габдырахман, {{lang-ru|Абдырова}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 245|| 245|| 117|| 128
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (4%), [[башкортлар]] (96%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Аргаяш районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]]
exsdk508nz6iu9rguhkaqt4uv542p5w
Горбуновски (Чиләбе өлкәсе)
0
107819
3525621
3189904
2022-08-02T06:14:17Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горбуновский
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горбуновский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Верхнеуральск районы{{!}}Верхнеуральск районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 272
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457688
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горбуновский''' ({{lang-ru|Горбуновский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Верхнеуральск районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 335|| 272|| 133|| 139
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (89%), [[татарлар]] (4%), [[казахлар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Верхнеуральск районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Верхнеурал районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
dun7bc43jjfkzq7mwpj3fbpockm9zmd
Вишневый (Октябрьское районы)
0
107909
3525578
3161335
2022-08-02T00:39:29Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вишневый
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вишневый}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457170
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вишневый''' ({{lang-ru|Вишневый}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Октябрьски районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
fbfmmy4wvzd88ragnkndnlzjci37e6v
Владыкино (Чиләбе өлкәсе)
0
107911
3525584
3161345
2022-08-02T01:00:00Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Владыкино
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Владыкино}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Усть-Катав шәһәр округы{{!}}Усть-Катав шәһәр округы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456051
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Владыкино''' ({{lang-ru|Владыкино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Усть-Катав шәһәр округы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Усть-Катав шәһәр округы}}
[[Төркем:Кытаутамак шәһәр округы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
exkuasnp84lhxyff8kdy9gugh28ie0f
Голдыревка
0
107913
3525619
3178410
2022-08-02T05:49:42Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Голдыревка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Голдыревка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Нязепетровск районы{{!}}Нязепетровск районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456991
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Голдыревка''' ({{lang-ru|Голдыревка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нязепетровск районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Нязепетровск районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Назыпетровск районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
3hb003hzvdh4hjed6g7kwdqsnn3yr0f
Горюшкин Камень
0
107915
3525632
3190063
2022-08-02T06:34:54Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горюшкин Камень
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горюшкин Камень}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Касли районы{{!}}Касли районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = юк
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горюшкин Камень''' ({{lang-ru|Горюшкин Камень}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Касли районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-06-15 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Касли районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Кәсле районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
kothuzxkwez8w2cqrcgjjqc6zyib6qa
Дальний (Чиләбе өлкәсе)
0
107921
3525657
3161894
2022-08-02T10:19:07Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Дальний
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Дальний}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Златоуст шәһәр округы{{!}}Златоуст шәһәр округы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = юк
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Дальний''' ({{lang-ru|Дальний}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Златоуст шәһәр округы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Златоуст шәһәр округы}}
[[Төркем:Златоуст шәһәр округы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
35rzxo0gtauskekfixqo2md7hpbeuua
Дачный Кордон
0
107923
3525660
3161911
2022-08-02T10:49:55Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = кордон
|татар исеме= Дачный Кордон
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Дачный Кордон}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Мияс шәһәр округы{{!}}Мияс шәһәр округы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456382
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Дачный Кордон''' ({{lang-ru|Дачный Кордон}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Мияс шәһәр округы]] составына керүче кордон.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Мияс шәһәр округы}}
[[Төркем:Мияс шәһәр округы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
kcqjvztv1skcbf4wdhw3pqaebu082ox
Демарино (Пласт районы, юкка чыккан авыл)
0
107925
3525665
3161938
2022-08-02T11:21:20Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Демарино
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Демарино}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Пласт районы{{!}}Пласт районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457032
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Демарино''' ({{lang-ru|Демарино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Пласт районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Пласт районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Пласт районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
raxpd9pm3espjh99csl5h3fmziehpwe
ДОС-2
0
107927
3525654
3161867
2022-08-02T09:58:04Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = кордон
|татар исеме= ДОС-2
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|ДОС-2}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 0
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456414
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''ДОС-2''' ({{lang-ru|ДОС-2}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче кордон.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 0|| 0|| -|| -
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чибәркүл районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]]
hoxnmglvcotj11mog4cxxpmn2s5qvot
Владимировка (Чиләбе өлкәсе)
0
107980
3525582
3161344
2022-08-02T00:57:13Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Владимировка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Владимировка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Варна районы{{!}}Варна районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 394
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457218
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Владимировка''' ({{lang-ru|Владимировка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Варна районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 422|| 394|| 192|| 202
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (71%), [[казахлар]] (25%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Варна районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Варна районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
m5wnnaawpvko4l2lmvtocjkahh5tclc
Гогино, ж.д.станция
0
107984
3525617
3178388
2022-08-02T05:37:32Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Гогино, ж.д.станция
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гогино, ж.д.станция}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Бреды районы{{!}}Бреды районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 593
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457320
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Гогино, ж.д.станция''' ({{lang-ru|Гогино, ж.д.станция}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 713|| 593|| 295|| 298
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (82%), , [[казахлар]] (12%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Бреды районы}}
[[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
gle92wsz56fkdh76ozhlewxnr1z08n6
Вязовая (Чиләбе өлкәсе)
0
108114
3525603
3161517
2022-08-02T03:08:19Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = эшчеләр бистәсе
|татар исеме= Вязовая
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вязовая}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = 54|lat_min = 55|lat_sec = 00
|lon_deg = 58|lon_min = 20|lon_sec = 00
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Усть-Катав шәһәр округы{{!}}Усть-Катав шәһәр округы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 1700
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456060
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вязовая''' ({{lang-ru|Вязовая}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Усть-Катав шәһәр округы]] составына керүче эшчеләр бистәсе.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| ?|| 1700|| 789|| 911
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чиләбе өлкәсенең шәһәр тибындагы бистәләре}}
{{Усть-Катав шәһәр округы}}
[[Төркем:Кытаутамак шәһәр округы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең элеккеге шәһәр тибындагы бистәләре]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
mm2jiswksgf01rvbkrwcu7c2w84sexl
Вишневый (Карталы районы)
0
108167
3525577
3161334
2022-08-02T00:39:27Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вишневый
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вишневый}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Карталы районы{{!}}Карталы районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 317
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457371
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вишневый''' ({{lang-ru|Вишневый}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 391|| 317|| 151|| 166
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (71%), [[украиннар]] (6%), [[казахлар]] (23%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Карталы районы}}
[[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
mz9tgm13jffhje5qz5kd8icqc9rfje7
Воздвиженка (Агаповка районы)
0
108169
3525586
3187342
2022-08-02T01:15:05Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Воздвиженка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Воздвиженка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 268
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457418
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
{{мәгънәләр|Воздвиженка}}
'''Воздвиженка''' ({{lang-ru|Воздвиженка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 273|| 268|| 131|| 137
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (67%), [[башкортлар]] (13%), [[казахлар]] (18%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Агаповка районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
7ptg0asczf92x0esb6qa8k0xyskcy3t
Вознесенка (Кусә районы)
0
108171
3525588
3161375
2022-08-02T01:15:56Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вознесенка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вознесенка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Кусә районы{{!}}Кусә районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 149
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456956
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вознесенка''' ({{lang-ru|Вознесенка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кусә районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 201|| 149|| 81|| 68
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (95%), [[башкортлар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Кусә районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Куса районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
pv9cn43twazvb7sgsqqwf2jsl787rep
Воробьевка (Чиләбе өлкәсе)
0
108173
3525592
3161426
2022-08-02T02:03:18Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Воробьевка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Воробьевка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Троицк районы{{!}}Троицк районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 3
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457121
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Воробьевка''' ({{lang-ru|Воробьевка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Троицк районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 15|| 3|| 2|| 1
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Троицк районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Троицк районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
rwvo1cns8dm4u8l3isuv4dodqgdi8kr
Вялково
0
108175
3525604
3161519
2022-08-02T03:16:24Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вялково
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вялково}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Увельский районы{{!}}Увельский районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 64
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457018
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вялково''' ({{lang-ru|Вялково}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 66|| 64|| 26|| 38
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (89%), [[чуашлар]] (11%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Увельский районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
8m6xe6m8bow1kxz1thngi8o81mritma
Вятски (Чиләбе өлкәсе)
0
108177
3525605
3161522
2022-08-02T03:18:29Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вятский
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вятский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Верхнеуральск районы{{!}}Верхнеуральск районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 201
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457688
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вятский''' ({{lang-ru|Вятский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Верхнеуральск районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 242|| 201|| 103|| 98
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (80%), [[башкортлар]] (19%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Верхнеуральск районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Верхнеурал районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
b524ogy8fhy7f8ikg9ju67g2m80cp2h
Глинка
0
108183
3525614
3178346
2022-08-02T05:20:53Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Глинка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Глинка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 28
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456505
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Глинка''' ({{lang-ru|Глинка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 22|| 28|| 14|| 14
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Сосновка районы}}
[[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
g0b77hfk83lqg7inehjbdxe7z3yvtdq
Глухой Остров
0
108185
3525616
3178368
2022-08-02T05:28:58Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Глухой Остров
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Глухой Остров}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Кусә районы{{!}}Кусә районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 19
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456947
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Глухой Остров''' ({{lang-ru|Глухой Остров}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кусә районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 36|| 19|| 8|| 11
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (69%), [[башкортлар]] (22%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Кусә районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Куса районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
141t8nrtonyeivt75nefhbo10gltxqh
Горки (Уй районы)
0
108187
3525624
3200446
2022-08-02T06:21:44Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горки
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горки}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 192
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456488
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горки''' ({{lang-ru|Горки}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 68|| 192|| 92|| 100
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (84%), [[башкортлар]] (13%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
3hnqlemzrti8wamef5y9ptkh4qd2afn
Городище (Чиләбе өлкәсе)
0
108189
3525630
3196894
2022-08-02T06:30:03Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Городище
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Городище}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Варна районы{{!}}Варна районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 328
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457209
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Городище''' ({{lang-ru|Городище}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Варна районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 363|| 328|| 156|| 172
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (85%), [[украиннар]] (6%), [[чирмешләр]] (9%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Варна районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Варна районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
trw8v85uu2slp7nvpmvxxk3ng9v2zfa
Граждански (Чиләбе өлкәсе)
0
108191
3525635
3161698
2022-08-02T06:56:34Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Гражданский
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гражданский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Карталы районы{{!}}Карталы районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 76
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457371
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Гражданский''' ({{lang-ru|Гражданский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 161|| 76|| 37|| 39
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (38%), [[украиннар]] (8%), [[казахлар]] (54%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Карталы районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
lpl942gc9n2q12reh6e7dl268qwtkv8
Гривенка
0
108192
3525645
3161737
2022-08-02T07:24:34Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Гривенка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гривенка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Нязепетровск районы{{!}}Нязепетровск районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 139
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456976
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Гривенка''' ({{lang-ru|Гривенка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нязепетровск районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 208|| 139|| 71|| 68
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (89%), [[башкортлар]] (8%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Нязепетровск районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Назыпетровск районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
8hhugihuhnnsjwavcsddc2ousuua60p
Грознецкий
0
108194
3525647
3161759
2022-08-02T07:42:16Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Грознецкий
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Грознецкий}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Эткүл районы{{!}}Эткүл районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 148
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456572
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Грознецкий''' ({{lang-ru|Грознецкий}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Эткүл районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 155|| 148|| 78|| 70
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (98%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Эткүл районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Эткүл районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
7cinmybc9fy460q0szfce9zx94nbrti
Грязнушински
0
108196
3525648
3161796
2022-08-02T08:07:05Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Грязнушинский
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Грязнушинский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 323
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457602
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Грязнушинский''' ({{lang-ru|Грязнушинский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 376|| 323|| 159|| 164
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (60%), [[башкортлар]] (17%), [[казахлар]] (20%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
0jb07zlw53k34dwadkrplp5nvk3p58n
Госар (Чиләбе өлкәсе)
0
108198
3525633
3190064
2022-08-02T06:35:20Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Госар
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гусары}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 216
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456488
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Госар''' ({{lang-ru|Гусары}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 248|| 216|| 109|| 107
|}
[[2010 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[мукшылар]].<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-06-15 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
mm7829kcd0rrh4zptg3lyxwkfgkdx10
Дачный (Чиләбе өлкәсе)
0
108200
3525659
3161910
2022-08-02T10:49:51Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Дачный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Дачный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Троицк районы{{!}}Троицк районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 105
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457118
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Дачный''' ({{lang-ru|Дачный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Троицк районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 139|| 105|| 47|| 58
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (96%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Троицк районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Троицк районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
avpqmv537u68grb13tiujm83uha3265
Деньгино
0
108202
3525670
3161955
2022-08-02T11:40:32Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Деньгино
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Деньгино}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 134
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457182
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Деньгино''' ({{lang-ru|Деньгино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 215|| 134|| 60|| 74
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (86%), [[украиннар]] (9%), [[алманнар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Октябрьски районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
lhcckv3uk0hvtc9hi9r5niikwlcdc6f
Горный (Мияс шәһәр бүлгесе)
0
108226
3525629
3190030
2022-08-02T06:28:14Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Мияс шәһәр округы{{!}}Мияс шәһәр округы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 135
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456390
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горный''' ({{lang-ru|Горный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Мияс шәһәр округы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 192|| 135|| 65|| 70
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (26%), [[башкортлар]] (71%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2014-08-09 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Мияс шәһәр округы}}
[[Төркем:Мияс шәһәр округы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[ru:Горный (Челябинская область)]]
t0kwxewxujr7vm3mna6q6bkohwt98kk
Давыт (Чиләбе өлкәсе)
0
108228
3525655
3161880
2022-08-02T10:03:42Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Давыт
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Даутово}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Югары Өфәле шәһәр округы{{!}}Югары Өфәле шәһәр округы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 107
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456813
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Давыт''' ({{lang-ru|Даутово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Югары Өфәле шәһәр округы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 136|| 107|| 51|| 56
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Югары Өфәле шәһәр округы}}
[[Төркем:Югары Өфәле шәһәр округы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
exjiyc03x5p1tgne9ftcym0lqs9zsqp
Воздвиженка (Кәсле районы)
0
108427
3525587
3187347
2022-08-02T01:15:12Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Воздвиженка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Воздвиженка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Касли районы{{!}}Касли районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 381
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456843
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
{{мәгънәләр|Воздвиженка}}
'''Воздвиженка''' ({{lang-ru|Воздвиженка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кәсле районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 540|| 381|| 184|| 197
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (94%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Кәсле районы}}
[[Төркем:Кәсле районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
1kf19aoref45oyuypskkmvkfl6ww7we
Волковски (Чиләбе өлкәсе)
0
108437
3525591
3161392
2022-08-02T01:32:23Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Волковский
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Волковский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Верхнеуральск районы{{!}}Верхнеуральск районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 302
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457688
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Волковский''' ({{lang-ru|Волковский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Верхнеуральск районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 383|| 302|| 141|| 161
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (67%), [[башкортлар]] (16%), [[казахлар]] (10%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Верхнеуральск районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Верхнеурал районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
d8islcpibnwiylvy2kdra6uj95e31z4
Восточный (Бреды районы)
0
108439
3525596
3161441
2022-08-02T02:11:03Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Восточный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Восточный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Бреды районы{{!}}Бреды районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 227
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457346
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Восточный''' ({{lang-ru|Восточный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 333|| 227|| 114|| 113
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (55%), [[казахлар]] (34%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Бреды районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
nkosw4dbua6kqe4req5v3mci0c0spx8
Вперед (Чиләбе өлкәсе)
0
108441
3525599
3161455
2022-08-02T02:18:57Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Вперед
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Вперед}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 503
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457431
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Вперед''' ({{lang-ru|Вперед}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 616|| 503|| 243|| 260
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (60%), [[башкортлар]] (16%), , [[казахлар]] (17%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Агаповка районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
rvhkh93kn4avetr3ane7vmv2l4ugn0l
Горелое (Чиләбе өлкәсе)
0
108443
3525622
3189916
2022-08-02T06:16:38Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Горелое
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Горелое}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 120
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457161
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Горелое''' ({{lang-ru|Горелое}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 293|| 120|| 55|| 65
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (86%), [[башкортлар]] (5%), [[казахлар]] (6%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Октябрьски районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
bx8wjone6pismjo4boha9606v96gz13
Гранитный (Чиләбе өлкәсе)
0
108444
3525636
3161709
2022-08-02T07:04:33Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Гранитный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гранитный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 797
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457617
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Гранитный''' ({{lang-ru|Гранитный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 779|| 797|| 356|| 441
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (64%), [[башкортлар]] (24%), [[казахлар]] (9%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
9ndt626818vy3sin7vfyttrsg8wx0xz
Демарино (Пласт районы)
0
108447
3525664
3161937
2022-08-02T11:21:17Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Демарино
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Демарино}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Пласт районы{{!}}Пласт районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 1049
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457032
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Демарино''' ({{lang-ru|Демарино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Пласт районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 1042|| 1049|| 456|| 593
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Пласт районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Пласт районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
sn5p3ryth13x34dcii8kq8f4m1dow28
Депутатски
0
108448
3525671
3161957
2022-08-02T11:41:30Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Депутатский
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Депутатский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Эткүл районы{{!}}Эткүл районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 322
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456574
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Депутатский''' ({{lang-ru|Депутатский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Эткүл районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 307|| 322|| 149|| 173
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Эткүл районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Эткүл районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
ps1kagufsczp58dffkbh12skw2l4bol
Витаминный (Чиләбе өлкәсе)
0
108623
3525575
3161313
2022-08-02T00:25:56Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Витаминный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Витаминный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 335
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456518
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Витаминный''' ({{lang-ru|Витаминный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 352|| 335|| 169|| 166
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (71%), [[башкортлар]] (23%), .<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Сосновка районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
0qxalzinbhx7qq9063ji1boowsykwi5
Водопойка (Чиләбе өлкәсе)
0
108625
3525585
3161364
2022-08-02T01:10:47Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Водопойка
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Водопойка}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Увельский районы{{!}}Увельский районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 804
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457008
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Водопойка''' ({{lang-ru|Водопойка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 814|| 804|| 384|| 420
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (95%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Увельский районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
p3fl8e1xe0has99yfffhoy1i1j5wk4n
Воронино (Пласт районы)
0
108627
3525593
3161428
2022-08-02T02:04:33Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Воронино
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Воронино}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Пласт районы{{!}}Пласт районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 167
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457018
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Воронино''' ({{lang-ru|Воронино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Пласт районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 204|| 167|| 91|| 76
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (92%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Пласт районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Пласт районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
dfqta4w5dphqkt8gsg26ez8tdq69bjo
Восточный (Уй районы)
0
108629
3525597
3161444
2022-08-02T02:11:13Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Восточный
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Восточный}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 291
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456488
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Восточный''' ({{lang-ru|Восточный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 386|| 291|| 144|| 147
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (89%), [[башкортлар]] (7%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-01-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
bw3gy355ozc42two5j24zfme6islo5l
Выдрино (Чиләбе өлкәсе)
0
108631
3525601
3161488
2022-08-02T02:48:26Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Выдрино
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Выдрино}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Уй районы{{!}}Уй районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 408
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456473
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Выдрино''' ({{lang-ru|Выдрино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 427|| 408|| 200|| 208
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (85%), [[башкортлар]] (12%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Уй районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Уй районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
lnsthoi85m3vtl6ojfy1xsz2cr0tkvz
Губернское
0
108633
3525649
3161823
2022-08-02T08:12:26Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Губернское
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Губернское}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 751
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 456891
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Губернское''' ({{lang-ru|Губернское}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл.
[[Файл:Дмитриевский собор (действующий).JPG|200px|thumb|right|Дмитрий соборы]]
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 841|| 751|| 353|| 398
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (82%), [[башкортлар]] (14%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Аргаяш районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
9e2cu8kcrongv8eaba77f9wuxjfucam
Гөмбәй (Нагайбәк районы)
0
108634
3525652
3161865
2022-08-02T09:53:13Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ТП-Русия
|халәт = авыл
|татар исеме= Гумбейский
|рус исеме =
|чын исем ={{lang-ru|Гумбейский}}
|герб =
|байрак =
|lat_deg = |lat_min =|lat_sec =
|lon_deg =|lon_min =|lon_sec =
|CoordAddon =
|CoordScale =
|ил харитасы =
|төбәк харитасы =
|район харитасы =
|ил харитасы зурлыгы =
|төбәк харитасы зурлыгы =
|район харитасы зурлыгы =
|төбәк = Чиләбе өлкәсе
|төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе
|район төре = Муниципаль район
|район = Нагайбәк районы{{!}}Нагайбәк районы
|район җәдвәлдә =
|җирлек төре = Авыл җирлеге
|җирлек =
|җирлек җәдвәлдә =
|эчке бүленеш =
|башлык =
|нигезләнү елы =
|беренче язма искә алу =
|элекке исемнәр =
|бирле =
|мәйдан=
|ТП үзәге биеклеге =
|халык саны = 632
|исәп елы = 2010
|тыгызлык =
|агломерация =
|милли состав =
|дини состав =
|этнохороним =
|почта индексы = 457660
|сәгать кушагы = +5
|почта индекслары=
|телефон коды =
|санлы идентификатор =
|Commons та төркем =
|сайт =
}}
'''Гумбейский''' ({{lang-ru|Гумбейский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нагайбәк районы]] составына керүче авыл.
== Климат ==
Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә.
== Сәгать поясы ==
{{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}}
== Халык ==
Халык саны динамикасы:
{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref>
|--- class='bright'
| colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы
|--- class='shadow'
| 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар
|---
| 674|| 632|| 292|| 340
|}
[[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (83%), , [[казахлар]] (5%), [[нагайбәкләр]] (6%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-05-14 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{Искәрмәләр}}
{{Нагайбәк районы}}
{{Chelyab-obl-geo-stub}}
[[Төркем:Нугайбәк районы торак пунктлары]]
[[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]]
j5poixq60u9g312fmmm4t26dn2i36ry
Belskoye (Stärletamaq rayonı)
0
144215
3525571
2257182
2022-08-01T21:09:34Z
EmausBot
3807
Робот: икеле күчешне дөресләү → [[Бельское (Стәрлетамак районы)]]
wikitext
text/x-wiki
#ЮНӘЛТҮ [[Бельское (Стәрлетамак районы)]]
dmfvcugn1bpf0k6wjstlwvr8h0wceux
Belskoye (Estärletamaq rayonı)
0
150373
3525570
2257183
2022-08-01T21:09:24Z
EmausBot
3807
Робот: икеле күчешне дөресләү → [[Бельское (Стәрлетамак районы)]]
wikitext
text/x-wiki
#ЮНӘЛТҮ [[Бельское (Стәрлетамак районы)]]
dmfvcugn1bpf0k6wjstlwvr8h0wceux
Төркем:Русча матбугат
14
151274
3525494
2996640
2022-08-01T15:08:50Z
Frhdkazan
3171
Frhdkazan [[Төркем:Урысча матбугат]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Төркем:Русча матбугат]]
wikitext
text/x-wiki
[[Төркем:Телләр буенча матбугат]]
[[Төркем:Рус телендә эшләүче мәгълүмат чаралары]]
ca5h6zjnm7x485tw516w1pf1faekqvo
Төркем:Санкт-Петербург гәҗитләре
14
163794
3525489
2504203
2022-08-01T14:31:15Z
Frhdkazan
3171
Төркем:Санкт-Петербург
wikitext
text/x-wiki
[[Төркем:Русия гәҗитләре]]
[[Төркем:Санкт-Петербург]]
js2x13yq3qo4w0o2iqct1cdnc1zahoo
Саҗидә Сөләйманова премиясе
0
165937
3525567
3483342
2022-08-01T20:32:50Z
Әмир
15082
викиләштерү: /* С. Сөләйманова премиясе лауреатлары */
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:С.Сөләйманова премиясе.jpg|150px|thumb|right]]
'''Саҗидә Сөләйманова премиясе''' ([[Саҗидә Сөләйманова]] исемендәге әдәби премия) – Татарстан язучылар берлеге һәм «[[Татнефть]]» ААҖ тарафыннан тапшырыла торган әдәби бүләк. Шагыйрә, ТАССР атказанган мәдәният хезмәткәре [[Саҗидә Сөләйманова]] (1926-1980) исемен йөртә.
== Тарих ==
[[Файл:С.Сөләйманова премиясе 1.jpg|200px|thumb|right|Премия тапшыру. [[2012]]]]
[[2006 ел]]да шагыйрәнең 80 еллыгына Татарстанның язучылар берлеге һәм һәм «[[Татнефть]]» ААҖ тарафынан компаниянең [[«Рухият» фонды|«Рухият» рухи яңарыш фонды]] кысаларында булдырылган.<ref>[http://www.ruhiat.ru/content/view/84/44/ «Рухият» фонды рәсми сайтында]</ref>
[[2017]]да 12 нче мәртәбә тапшырылды.
== Статут ==
* Һәр елны ТР язучылар берлеге әгъзаларыннан 6 кешегә премия (3 төп премия, 3 кызыксындыру премиясе) тапшырыла. 1 премияне әдәби түгәрәккә тапшыру мөмкинлеге дә каралган. Әдәбият өлкәсендә үзләрен күрсәткән 10 студентка ел буе Сөләйманова стипендиясе түләнә.
* Премиягә намзәтләрне ТР язучылар берлеге идарәсе тәкъдим итә, «[[Татнефть]]» ААҖнең [[«Рухият» фонды|«Рухият» рухи яңарыш фонды]] советы раслый.
* Соңгы ике елда басылган проза, поэзия, драматургия әсәрләре кабул ителә.
* Акчалата бүләк күләме үзгәреп тора: төп премия [[2017 ел]]да 50 000 сум, кызыксындыру премиясе 25 000 сум, стипендия елына 24 000 сум тәшкил итә.<ref>[http://kazan.ws/cgi-bin/republic/viewDG.pl?a=fa&id=5566&idr=285 ТР башкаласы сайты]</ref>
== С. Сөләйманова премиясе лауреатлары ==
{| class="sortable wide"
!Ел
!width=30%|Бүләкләнүче
!Шәһәр, район
!Һөнәре, вазыйфасы
!width=55%|Бүләкләүнең сәбәбе
|-
|rowspan="4"| [[2006 ел|2006]]
|[[Флёра Гыйззәтуллина]]
|[[Казан]]
|шагыйрә
|«Күземнең нуры» китабы өчен
|-
|[[Роза Кожевникова]]
|[[Казан]]
|шагыйрә, [[«Идел» журналы]] мөхәррире
|«Меж светом и тьмой» китабы һәм [[Саҗидә Сөләйманова|С. Сөләйманова]] шигырьләрен тәрҗемә иткән өчен
|-
|[[Фоат Садриев]]<ref name="Татар-информ 01.10.2010">[http://www.tatar-inform.ru/news/2010/10/01/239285 / Татар-информ 01.10.2010]</ref>
|[[Мөслим]]
|язучы
|«Бәхетсезләр бәхете» романы өчен
|-
|[[Рәмзия Габделхакова]] <br/>[[Илсөяр Иксанова]] <br/>[[Нияз Акмал]]
|[[Лениногорски|Лениногорск]] <br/>[[Казан]] <br/>[[Сарман]]-[[Казан]]
|язучы<br/> шагыйрь<br/>шагыйрь
| кызыксындыру премиясе<br/>кызыксындыру премиясе<br/>кызыксындыру премиясе
|-
|rowspan="4"| [[2007 ел|2007]]
|[[Клара Булатова]]<ref>[http://www.ruhiat.ru/content/view/134/44/ «Рухият» фонды сайтында]</ref>
|[[Әлмәт]]
|шагыйрә
|«Әрнү» китабы өчен
|-
|[[Альберт Хәсәнов]]
|[[Лениногорски|Лениногорск]]
|язучы
|«Кан үче» китабы өчен
|-
|[[Рәниф Шәрипов]]<ref name="Татар-информ 01.10.2010"/>
|[[Казан]]
|шагыйрь
|«Мәңгелек сер» китабы өчен
|-
|
|
|
|
|-
|rowspan="4"| [[2008 ел|2008]]
| [[Дамир Гарифуллин]]
| [[Сарман]]
| язучы, тарихчы
| «Герантау итәгендә», «Язганнарны укып, уйлар тукып» китаплары өчен
|-
| [[Гарифҗан Мөхәммәтшин]]
| [[Балтач]]
| язучы
| «Робагыйлар бакчасы» китабы өчен
|-
| [[Асия Юнысова]]<ref>[http://info.tatcenter.ru/article/84015/ ТР эшлекле үзәге сайты]</ref>
| [[Казан]]
| шагыйрә
| «Сагынырсың әле…», «Алмагач песие» шигырь җыентыклары өчен
|-
| [[Марат Закиров (1969)|Марат Закиров]] <br/> [[Рифә Рахман|Рифә Харрасов]]а <br/> [[Фирүзә Җамалетдинова]]<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2008/10/03/135243/ Татар-информ 03.10.2008]</ref>
| [[Казан]] <br/> [[Казан]] <br/> [[Яр Чаллы]]
| язучы-мөхәррир <br/> язучы-галимә <br/> язучы-мөхәррир
| «Кояшлы төн» китабы өчен кызыксындыру премиясе<br/> «Айлы күлдәвекләр» китабы өчен кызыксындыру премиясе<br/> «Догалы корт» китабы өчен кызыксындыру премиясе
|-
|rowspan="4"| [[2009 ел|2009]]
|[[Әмирҗан Моталлапов]]
| [[Актаныш]]
| язучы
|
|-
| [[Җәүдәт Дәрзаманов]]
| [[Казан]]
| язучы
|
|-
| [[Гәүһәрия Хәсәнова]]
| [[Казан]]
| тәрҗемәче
|
|-
|[[Илшат Вәлиуллин]]<br/>[[Гөлзада Бәйрәмова]]<br/>[[Нурулла Гарипов]]<ref>[http://www.ruhiat.ru/content/view/151/44/ «Рухият» фонды сайтында]</ref>
|<br/>[[Казан]]<br/>[[Казан]]<br/>[[Биектау районы]]
|язучы<br/> мөхәррир<br/> тарихчы
| кызыксындыру премиясе<br/> кызыксындыру премиясе<br/> кызыксындыру премиясе
|-
|rowspan="4"| [[2010 ел|2010]]
| [[Иделбикә]] (Лена Сабитова-Садыйкова)
| [[Сембер]]
| шагыйрә
|
|-
| [[Вакыйф Нуруллин]]
| [[Казан]]
| язучы
|
|-
| [[Мансур Шиһапов]]
| [[Казан]]
| шагыйрь
|
|-
| Илүсә Нәбиуллина <br/> [[Әхмәт Дусайлы]] (Әхмәтҗан Хәмәдишин) <br/> Габделәхәт Хәбибуллин<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2010/10/01/239285/ Татар-информ 01.10.2010]</ref>
| [[Әлмәт]]<br/> [[Мөслим]] <br/> [[Әлмәт]]
|язучы <br/> шагыйрь <br/> язучы
| кызыксындыру премиясе<br/> кызыксындыру премиясе<br/> кызыксындыру премиясе
|-
|rowspan="4"| [[2011 ел|2011]]
| [[Гөлчәчәк Галиева]]
| [[Казан]]
| язучы
|
|-
| [[Нур Әхмәдиев]]
| [[Әлмәт]]
| шагыйрь
|
|-
| [[Ләйсән Кәшфиева]]
| [[Уфа]]
|шагыйрь
|
|-
|Фатыйх Котлы<br/>Наил Ишмөхәммәтов<br/><br/>[[Айгөл Муллагалиева]]<ref>[http://www.zurbazar.ru/novosti/novosti_6851.html Зур базар порталы]</ref>
|[[Төркия]]<br/>[[Казан]]<br/><br/>[[Яр Чаллы]]
|тәрҗемәче<br/>[[«Идел» журналы|«Идел»]] мөхәррире<br/>журналист
|кызыксындыру премиясе<br/>кызыксындыру премиясе<br/><br/>кызыксындыру премиясе
|-
|rowspan="4"| [[2012 ел|2012]]
| [[Сәйдә Зыятдинова]]
| [[Казан]]
| язучы
| «Җиңел юл авырлыгы» китабы өчен
|-
| [[Мөҗәһит Әхмәтҗанов]]
|[[Мөслим]]
| язучы
| «Зирәк булу кирәк» китабы өчен
|-
| [[Гөлзадә Әхтәмова]]
| [[Алабуга]]
| шагыйрә
| «Күңел ашкынуы» китабы өчен<ref>[http://www.gazeta.tatneft.ru/news/printable/7636 Нефтяная газета (Әлмәт), 07.11.2012]</ref>
|-
| Рүзәл Мөхәммәтшин<br/>Таһир Шәмсуаров<br/>Резедә Шәрипова
| [[Казан]]<br/> [[Лениногорски|Лениногорск]] <br/>?
| шагыйрь <br/>шагыйрь <br/>шагыйрь
| «Каралама» китабы өчен кызыксындыру премиясе<br/> «Моң коесы» китабы өчен кызыксындыру премиясе<br/> «Ялкау балыкчы» китабы өчен кызыксындыру премиясе<ref>[http://proalmet.ru/news/block-588/ Әлмәт порталы]</ref>
|-
|rowspan="4"| [[2013 ел|2013]]
| [[Гәрәй Рәхим]]
| [[Казан]]
| Татарстанның халык шагыйре
|
|-
| [[Шәмсия Җиһангирова]]
| [[Мөслим]]-[[Казан]]
| шагыйрә
|
|-
| [[Рушания Низамова]]
| [[Казан]]
| шагыйрә
|
|-
| [[Миңзифа Әхмәтшина]]<br/>[[Ләлә Сабирова]]<br/>[[Мирсәй Гариф]] <ref>[http://www.tltnews.ru/tat_obl/257/447599/ tltnews.ru Мәгълүмат серверы 24.10.13]</ref>
|
|
|кызыксындыру премиясе<br/> кызыксындыру премиясе <br/> кызыксындыру премиясе
|-
|rowspan="4"| [[2014 ел|2014]]
| [[Наилә Ахунова]]
| [[Казан]]
| шагыйрә, «Белая ворона» берлеге җитәкчесе
| «Заметки на веере» китабы<br/>инвалид авторларның «Йөрәк йөрәккә сөен»ә (''Сердце сердцу рад'') җыентыгын төзү<br/> [[Әлмәт]]нең [[Гариф Ахунов|Г. Ахунов]] исемендәге әдәби хәрәкәт музеен төзү өчен
|-
| [[Данил Салихов]]
| [[Әлмәт]]
| драматург
| [[Әлмәт татар драма театры|Әлмәт театрында]] куелган пьесалары өчен
|-
| [[Эльмира Шәрифуллина]]<ref>[http://art16.ru/reportage/2014/11/06/almetevsk-nagrazhdeniya-laureatov-i-stipendiatov-respublikanskoy-premii-imeni-s арт.16.ру сайты]</ref>
| [[Казан]]
|шагыйрә
| «Күз яше тамды» китабы өчен
|-
| [[Роза Хәбибуллина (1934)|Роза Хәбибуллина]]<br/>[[Эльвира Һадиева]]<br/>[[Чыңгыз Мусин]]<br/> + 10 стипендиат
| [[Мөслим]]<br/>[[Казан]]<br/>[[Әгерҗе районы|Әгерҗе]]
| шагыйрә<br/>шагыйрә<br/>шагыйрь
| ''кызыксындыру премиясе''<br/>''кызыксындыру премиясе''<br/>''кызыксындыру премиясе''
|-
|rowspan="4"| [[2015 ел|2015]]
| [[Ринат Баттал]]
| [[Ижау]]
| шагыйрь
| «Миһербанлык чишмәсе» китабы (''[[Казан]]: ТКН'') өчен
|-
| [[Ольга Левадная]]
| [[Казан]]
| шагыйрә
| «Ветер сердца» китабы (''[[Казан]]: ТКН'') өчен
|-
| [[Сирень Якупова]]
| [[Чаллы]]
| шагыйрә
| «Кар юлы» китабы (''[[Казан]]: ТКН'') өчен.
|-
| Илдар Хәйруллин<br/>Нәфисә Сабирҗанова<br/>Наил Шәрифуллин<br/>10 кызыксындыру премиясе<ref>[http://kazanutlary.ru/ijtimagij/item/1018-saҗidә-sөlәymanova-premiyase-10nchyi-tapkyir-tapshyiryildyi Саҗидә Сөләйманова премиясе 10нчы тапкыр тапшырылды]</ref>
|[[Түбән Кама]]<br/>[[Түбән Кама]]<br/>[[Лениногорски|Лениногорск]]
|
|«Ерып чыгарбыз» китабы (''[[Казан]]: ТКН'') өчен<br/>«Икегә бүленгән гомер» (''[[Әлмәт]]: «[[«Рухият» фонды|Рухият]]»'') китабы өчен<br/>«Кая бара бу дөнья?» китабы (''[[Казан]]: ТКН'') өчен<ref>«[[Казан утлары]]», 2015 ел, № 11, 191 бит</ref>
|
|-
|rowspan="4"| [[2016 ел|2016]]
|[[Әлфия Ситдыйкова]]
| [[Чаллы]]
| шагыйрә
|«Тансык бәхет», «Хәтер җебе» китаплары өчен
|-
|[[Халисә Ширмән]]
| [[Казан]]
| шагыйрә
|«Ерактагы йолдызым» җыентыгы өчен
|-
|[[Борис Вайнер]]
|[[Казан]]
|балалар язучысы
|«Певчий кот» китабы өчен<ref>[http://www.almetievsk-ru.ru/ru/component/k2/itemlist/tag/%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%20%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%20%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9.html В Альметьевске состоялось награждение лауреатов ежегодной республиканской литературной премии имени Сажиды Сулеймановой за 2016 год]</ref>
|-
|[[Гөлфия Исхакова]]<br/>[[Рифкать Имаев]]<br/>[[Лениза Вәлиева]]
|[[Воткинск]]<br/>[[Түбән Кама]]<br/>[[Казан]]
|язучы<br/>шагыйрь<br/>шагыйрә
|«Сукыр мәхәббәт» китабы өчен ''кызыксындыру премиясе''<br/>«Агымсу» китабы өчен ''кызыксындыру премиясе''<br/>«Хәят күгем» китабы өчен ''кызыксындыру премиясе''<ref>[http://www.stihi.ru/2016/10/26/10411 стихи.ру]</ref>
|
|-
| rowspan="6" |[[2017 ел|2017]]
|[[Галимҗан Гыйльманов]]
|[[Казан]]
|Язучы
|"Илекәй батыр" әкиятләр җыентыгы өчен төп премия
|
|-
|[[Рәзинә Мөхиярова]]
|[[Яр Чаллы]]
|шагыйрә
|"Күңелем тәрәзәләре" китабы өчен
|
|-
|Лев Кожевников
|[[Казан]]
|балалар язучысы
|"Авось, Небось и Кабы" китабы өчен
|
|-
|Зинаида Захарова
|[[Әлмәт]]
|шагыйрә
|"Нурлы җиһан" китабы өчен ''кызыксындыру премиясе''
|
|-
|Фәнәвис Дәүләтбаев
|[[Актаныш]]
|шагыйрь
|"Әйтер сүзем бар" китабы өчен ''кызыксындыру премиясе''
|
|-
|[[Фәнил Гыйләҗев]]
|[[Казан]]
|шагыйрь
|"Ризасызлык" китабы өчен ''кызыксындыру премиясе''
|
|-
| rowspan="6" |[[2018 ел|2018]]
|[[Рәшит Бәшәр]]
|[[Яр Чаллы]]
|язучы
|«Былбыл оясы» хикәяләр җыентыгы өчен ''төп премия''
|
|-
|[[Гөлзадә Бәйрәмова]]
|[[Казан]]
|шагыйрә
|«Дөнья шигырь яздыра» шигъри җыентыгы өчен ''төп премия''
|
|-
|[[Рәфкать Шаһиев]]
|[[Әлмәт]]
|язучы
|«Сагыну исе» хикәяләр җыентыгы өчен ''төп премия''
|
|-
|[[Гөлүсә Батталова]]
|[[Күәм]] ([[Әтнә районы]])
|шагыйрә
|«Бер йотым бәхет» шигырь җыентыгы өчен ''кызыксындыру премиясе''
|
|-
|[[Екатерина Аничкина]]
|
|шагыйрә
|«Лунный блюз» шигырь җыентыгы өчен ''кызыксындыру премиясе''
|
|-
|[[Евгений Турхан]]
|
|шагыйрь
|[[чуаш теле]]ндә «Парала» шигырь җыентыгы өчен ''кызыксындыру премиясе''<ref>''Альбина Мөхәммәдиева''. [https://intertat.tatar/madaniyat/any-bel-n-berg-i-at-itk-n-yrlar-le-aman-da-minem-kolakta-ya-gyryy-/ Аның белән бергә иҗат иткән җырлар әле һаман да минем колакта яңгырый...] Интертат.ру, 27.10.2018</ref>
|
|-
| rowspan="6" |[[2019 ел|2019]]
|[[Фәүзия Галиуллина]] (''Фәүзия Солтан'')
|
|язучы
|''төп премия''
|
|-
|[[Рәмзия Габделхакова]]
|[[Әлмәт]]
|язучы
| ''төп премия''
|
|-
|[[Тәүфикъ Кәримов]]
|
|язучы
|''төп премия''
|
|-
|[[Лира Вәлиди]]
|
|шагыйрә
|''кызыксындыру премиясе''
|
|-
|[[Рухия Ахунҗанова]]
|[[Җәлил]]
|шагыйрә
|''кызыксындыру премиясе''
|
|-
|[[Александр Аввакумов]]
|
|шагыйрь
|''кызыксындыру премиясе''<ref>С. Сөләйманова премиясенең яңа лауреатлары. «[[Казан утлары]]», 2019 ел, № 12, 191нче бит</ref>
|
|-
| rowspan="6" |[[2020 ел|2020]]
|[[Сания Әхмәтҗанова]]
|
|шагыйрә
|«Язмышлар такыясы» шигырьләр җыентыгы өчен
|
|-
|[[Фәрит Имамов]]
|
|язучы
| «Эт тырнагы» романнар җыентыгы өчен
|
|-
|[[Ольга Кузьмичева]]
|
|язучы
|«Там, где цветет шиповник» китабы өчен
|
|-
|[[Рифат Сәлах]]
|
|шагыйрь
|«Ак фәрештә» шигырьләр җыентыгы өчен кызыксындыру премиясе
|
|-
|[[Роберт Сәлахиев]]
|
|шагыйрь
|«Йөрәгемдә яшисең» шигырьләр җыентыгы өчен кызыксындыру премиясе
|
|-
|[[Шәфикъ Иматдинов]]
|[[Сембер]]
|язучы
|«Газаплы мәхәббәт» повестьлар һәм хикәяләр җыентыгы өчен кызыксындыру премиясе<ref>Әдәби бүләкне кем ала? «[[Мәдәни Җомга]]», 2020 ел, № 39, 3нче бит</ref>
|-
| rowspan="6" |[[2021 ел|2021]]
|[[Фәтхулла Абдуллин]]
|
|язучы
|«Кемгә сөйлим серләремне» повестьлар һәм хикәяләр җыентыгы өчен;
|
|-
|[[Галина Булатова]]
|
|шагыйрә
|«Сильнее меня» шигырьләр җыентыгы (татар теленнән тәрҗемәләр) өчен
|
|-
|[[Лилия Гыйбадуллина]]
|
|язучы
|«Кайту» шигырьләр җыентыгы өчен
|
|-
|[[Галия Гайнетдинова]]
|
|
|«Күңел бакча» шигырьләр җыентыгы өчен кызыксындыру премиясе
|
|-
|[[Лилия Фәттахова]]
|
|шагыйрә
|«Ишет мине!» шигырьләр җыентыгы өчен кызыксындыру премиясе
|
|-
|[[Идият Әширов]]
|[[Барда]]
|
|«Көзләр балкышы» шигырьләр җыентыгы өчен кызыксындыру премиясе<ref>[https://sptatar.com/sa-id-s-l-jmanova-isemend-ge-d-bi-premiyal-rne-tapshyru-tantanasy-bulachak/ 20 октябрьдә Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премияләрне тапшыру тантанасы булачак.] [[ТР Язучылар берлеге]] сайты</ref>
|}
== Сылтамалар ==
* [http://kazan.ws/cgi-bin/republic/viewDG.pl?a=fa&id=5566&idr=285 «Татнефть» премия булдырды]
* [http://www.tatar-inform.ru/news/2017/10/26/580048/ Әлмәттә С. Сөләйманова премияләре тапшырылды]
* [http://tatar-inform.tatar/news/2017/10/23/150856/ САҖИДӘ СӨЛӘЙМАНОВА ИСЕМЕНДӘГЕ ХII ӘДӘБИ ПРЕМИЯ ЛАУРЕАТЛАРЫ ҺӘМ СТИПЕНДИАТЛАРЫ БИЛГЕЛЕ]
== Моны да карагыз ==
* [http://gazeta.tatneft.ru/news/show/16063 С. Сөләйманова исемендәге «Тормыш, исәнме !» республика студентлар иҗат фестивале]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр|2}}</small>
[[Төркем:Әдәби премияләр]]
[[Төркем:Татарстан әдәбияты]]
[[Төркем:Саҗидә Сөләйманова премиясе лауреатлары]]
[[Төркем:Татнефть]]
[[Төркем:Татарстан премияләре]]
rl4yc07u2hj6ngvvdo31b60p2sisymg
Төркем:Русча журналлар
14
170750
3525480
2289070
2022-08-01T14:27:35Z
Frhdkazan
3171
Frhdkazan [[Төркем:Урысча журналлар]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
[[Төркем:Телләр буенча журналлар]]
[[Төркем:Урысча матбугат]]
brfniftdizqyz2pe3y23742f3hpy3fm
3525497
3525480
2022-08-01T15:09:19Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча матбугат]]
wikitext
text/x-wiki
[[Төркем:Телләр буенча журналлар]]
[[Төркем:Русча матбугат]]
q1axyuryw9hnhi578kl5hsey8bj83kg
Георгий тасмасы
0
177899
3525610
3096313
2022-08-02T04:33:12Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:Ribbon of Saint George.svg|250px|мини|уңда|Георгий тасмасы - [[Русия империясе]] байрагының төсләреннән чыккан дип исәпләнә. Икенче караш буенча әлеге төсләр ут һәм [[дары]]ны сурәтлиләр.]]
'''Георгий тасмасы''' — [[Изге Георгий]] орденына, [[Георгий тәресе]]нә, Георгий медаленә ике төсле (кара һәм сары) тасма.
[[Рәсәй империясе]] вакытында рус император гвардиясе диңгезчеләре үз башлыгында (''безкозыркада'') георгий тасмасын тагып йөртәләр. Шулай ук Георгий байракларының элементы буларак та кулланыла.
[[2005]] елда "Студент җәмгыяте" дигән хакимият яклы оешма һәм ''"РИА Новости"'' хәбәр агентлыгы [[Бөек Ватан сугышы]]ның кызыл төсле символларын алыштыру максатыннан "георгий тасмасы чарасын" тәкъдим итәләр. Георгий тасмасының төсләре Бөек Ватан сугышының байракларына катнашы бөтенләй юк, Совет Гаскәренең бар әләмнәре кызыл төстә була, Рейхстаг өстеннән дә кызыл байрак күтәрелә. Ләкин кызыл төс коммунистик идеология белән бәйле дип, "Наши", "Студент җәмгыяте" оешмалары [[Русия империясе]] символларының берсе булып торган - георгий тасмасын торгыза башлыйлар.
==Тарих==
===Казанны яулап алу===
[[Файл:Zilant flag.gif|300px|мини|уңда| Һоланд тарихчысы '''Карл Алярд''' китабы буенча [[Бөек Татарстан]]ның ике байрагы: [[Зилант]] һәм Кара Ябалак булган.]]
[[Файл:Coat of Arms of Moscow.svg|150px|мини|уңда|Мәскәү туграсы]]
[[Христиан дине]]ндә Изге Георгий яки Георгий Җиңүче бер могҗиза белән мәшһүр. Риваять буенча [[Бәйрут]] мәҗүси патшалыгында бер аждаһа бөтен илне һәрдаим җимергән, һәм Георгий шушы аждаһаны үтереп, патша кызын коткарып, Бәйрут патшалыгында христиан динен тарата башлаган.
[[Идел буе Болгары]] дәүләтендә бер тугра булып бараҗ (аждаһага охшаш символ) торган, [[Казан ханлыгы]]нда борынгы болгар символы бараҗ Зилантка (Зур Елан сүзеннән чыккан) әйләнгән һәм көнбатыш чыганаклар буенча Зилант (бараҗ) һәм Ябалак татар байракларында сурәтләнә<ref>Karlus Alard "King of Tataria". Published in Russian as early as in 1709.</ref>. Рус чыганакларында да Зилант татар әләмнәрендә булганы белдерелә.
[[1552]] елда [[Явыз Иван]] [[Казан ханлыгы]]н яулап алганнан соң, татарларны көчләп чукындыру чаралары башлана һәм "аждаһаны үтергән Изге Георгий" хакында риваять пропаганда максатыннан киң кулланыла. Алдан рус сурәтләрендә Георгий нәкъ Зилантны үтерә дип аңлатылса, хәзер бу аңлатма киң кулланылмый. Ләкин Мәскәү [[Казан]]ны яулап алганнан соң, ''аждаһаны үтерүче Георгий'' сурәте [[Мәскәү]] туграсы буларак кабул ителә.
===Русия империясе===
[[Файл:Всероссийская фашистская партия.svg|150px|мини|уңда|Георгий тасмасының төсләре нигезендә ясалган Рус фашист фиркасенең билгесе (Хәрбин шәһәре, [[1931]] ел)]]
[[1769]] елда [[Екатерина II]] рус-төрек сугышы ([[1768]]-1774) вакытында Георгий тасмасы "хезмәт һәм тугрылык өчен" бүләк буларак булдыра: өч кара һәм ике сары полоса.
Георгий тасмасы [[Русия ватандашлар сугышы]] чорында [[Ак хәрәкәт]]тә киң кулланыла. Шулай ук [[1931]] елда [[Кытай]]ның Хәрбин шәһәрендә оешкан Рус фашист фиркасенең бер символы була.
=== ССРБ ===
[[1943]] елдан Бөек Ватан сугышында [[Гвардия тасмасы]] буларак [[Дан ордены]]нда кулланыла.
=== XXI гасыр ===
[[2014]] елдан [[Украина]], [[Казакъстан]] һәм [[Беларусь]], ә [[2015]] елдан [[Кыргызстан]] [[Бөек Ватан сугышы]]нда Җиңү бәйрәме чараларында Георгий тасмасын кулланудан баш тарта, аның урынына милли байракларын куллана башлыйлар<ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=http://naviny.by/rubrics/society/2015/4/28/ic_articles_116_188768/ |access-date=2016-04-23 |archive-date=2015-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150525184132/http://naviny.by/rubrics/society/2015/4/28/ic_articles_116_188768/ |dead-url=yes }}</ref>.
== Сылтамалар ==
* [http://www.istpravda.ru/artifacts/9053/ "Символ империи" ИСТОРИЧЕСКАЯ ПРАВДА]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150522201959/http://www.istpravda.ru/artifacts/9053/ |date=2015-05-22 }}
*А. В. Висковатов «Описание предметов обмундирования и вооружения российской армии», 1881 г.;
*Г. С. Габаев «Краткий очерк развития образца русских знамен и штандартов в XIX веке», Петербург, 1911 г.;
*В. В. Звегинцов «Знамена и штандарты русской армии», Т.2., Париж, 1969 гг.;
[[Төркем:Русия тарихы]]
bs8qyx1bi9dlqky3pdtohe4296y9hj9
Дамир Исхаков
0
192524
3525505
3187938
2022-08-01T15:58:23Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Исхаков}}
'''Дамир Исхаков''' (Дамир Мәүләви улы Исхаков, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — этнолог, тарих фәннәре докторы (2000), ТР дәүләт премиясе лауреаты (2003).
== Хезмәт юлы ==
1974-1977 елларда [[Саба районы]] [[Икшермә]] авылы мәктәбе укытучысы.
1981 елдан [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Тел, әдәбият һәм тарих институтында]] (1987-1993 елларда [[этнография]] бүлеге мөдире),
1997-2017<ref>https://www.azatliq.org/a/28939724.html</ref> елларда [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|ТР ФАнең]] Тарих институтында, 2002 елдан аның баш фәнни хезмәткәре.
[[ТР ФА]]нең Тарих инстиуты каршындагы этносәяси мониторлау үзәге башлыгы (2003-2009).
[[2017 ел]]дан туган төбәк тарихын өйрәнүчеләр хәрәкәтенең матбугат басмасы булган [[Туган җир (журнал)|«Туган җир»]] журналының баш мөхәррире<ref>''Мөршидә Кыямова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ Татарстанда «Туган җир» дигән яңа журнал чыга башлый — Дамир Исхаков.] «[[Татар-информ]]» МА, 21.03.2017</ref>.
== Фәнни ачышлары ==
== Катнашкан чаралары ==
* Казанда Россия этнологларының һәм антропологларының XIII конгрессы
== Интервьюлары ==
* [https://vatantat.ru/2019/07/2193/ “Без бүлгәләүгә каршы”. Галим Дамир Исхаковның «татбаш»лар турында фикере.] [[Ватаным Татарстан]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Туган җир журналы}}
ee9d1a68ukhpz1mls7gf3tiybpthee8
Имаев
0
192831
3525558
2194350
2022-08-01T20:10:02Z
Әмир
15082
мәгълүмат өстәү
wikitext
text/x-wiki
'''Имаев''' — фамилия.
* [[Алмас Имаев]] (1947), баянчы, педагог.
* [[Рифкать Имаев]] (1948–2022), шагыйрь, [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] лауреаты (2016). [[Татарстанның атказанган химигы]] (2005).
----
;Имаева
* [[Альбина Имаева]] (1954), педагог, композитор.
* [[Лилия Имаева]] (1949), музей директоры.
{{күп мәгънәле}}
[[Төркем:Фамилияләр]]
4bkzpp854uvrqjdp0jc7ffgvwlc0zym
Научный Татарстан (журнал)
0
206076
3525483
3525070
2022-08-01T14:28:20Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}'''Научный Татарстан''' — ТР ФА журналы. 1995 елдан башлап Казан шәһәрендә [[Татарстан Фәннәр академиясе]]нең [[Фән (нәшрият)|«Фән» нәшриятында]] басыла.
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
[[Төркем:Фәнни журналлар]]
212ln9qon8zkg5vl0nbt53ig8bztqnv
Сельское и лесное хозяйство Татарстана (журнал)
0
206155
3525484
3525067
2022-08-01T14:28:34Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}'''Сельское и лесное хозяйство Татарстана''' — авыл хуҗалыгы журналы. «Вестник Казанской областной сельскохозяйственной станции» журналы варисы. 1921-1924 елларда Казан шәһәрендә [[рус теле]]ндә нәшер ителә.
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
[[Төркем:Казан матбугаты]]
57ha518swoagrgb1qsi1w4jecy41rtd
Советский эсперантист (журнал)
0
206266
3525485
3525071
2022-08-01T14:28:47Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}'''Советский эсперантист''' — журнал. [[ТАССР]] совет эсперанточылары берлеге органы. 1922-1926 елларда [[Казан]] шәһәрендә [[рус теле]]ндә нәшер ителә.
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
[[Төркем:Казан матбугаты]]
rziwn01yt209gaw71dc2g8ie9duihe0
Учёные записки Казанского университета (журнал)
0
206745
3525486
3525072
2022-08-01T14:29:04Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}'''Учёные записки Казанского университета''' — журнал. 1834 елдан башлап Казан шәһәрендә нәшер ителә.
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:Казан матбугаты]]
[[Төркем:Фәнни журналлар]]
acm90vq123bqw7vr9kcuptykjlow2aw
Церковно-общественная жизнь (журнал)
0
206821
3525487
3525073
2022-08-01T14:29:21Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}'''Церковно-общественная жизнь''' — атналык журнал. Казан руханилар академиясе органы. 1906 елның 11 мартыннан 1907 елның 6 ноябренә кадәр Казан шәһәрендә рус телендә нәшер ителә. Нәшир – Александр Смирнов, мөхәррирләр – Леонид Писарев, Михаил Машанов, Константин Григорьев.
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:Казан матбугаты]]
31dbco8s9u2mu3ba56p7qycnkju6cpz
Циркуляр по Казанскому учебному округу (журнал)
0
206822
3525488
3525074
2022-08-01T14:29:38Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}'''Циркуляр по Казанскому учебному округу''' — журнал. 1865-1917 елларда Казан шәһәрендә айга 1 тапкыр (1869 елга кадәр айга 2 тапкыр) рус телендә нәшер ителә.
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:Казан матбугаты]]
ncrw7c41fph5rwc0i26nnyjbrkxhzqa
Шкура, кожа и обувь (журнал)
0
206853
3525490
3525068
2022-08-01T14:31:51Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча журналлар]] [[Төркем:Казан матбугаты]] [[Төркем:Санкт-Петербург]]
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}'''Шкура, кожа и обувь''' — журнал. 1910 елның 11 февраленнән 1911 елның 10 февраленә кадәр Казан, 1911 елның февраленнән 1915 елга кадәр Петроград шәһәрләрендә рус телендә нәшер ителә. Мөхәррир – [[Андрей Завадский]] (1867-?).
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Казан матбугаты]]
[[Төркем:Санкт-Петербург]]
rtzi3thqvnxjxrrb5y830ozipx5253o
Туган җир (журнал)
0
206994
3525479
3525351
2022-08-01T14:26:44Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ [[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{ Журнал
| исем = «Туган җир»
| оригиналь исем = <small>«Родной край»</small>
| рәсем = [[Файл:Туган_җир_(журнал).JPG|250px]]
| имза =
| төр = төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы
| формат = А4
| нигезләнде = [[2017 ел]]
| публикацияләр туктату =
| бәя =
| гамәлгә куючы = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]<br/>[[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]]<br/>Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены
| нәшер итүче =
| директор =
| баш мөхәррир = [[Дамир Исхаков]]
| штат =
| сәяси =
| тел = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
| тираж =500 (''[[2018]]'')
| төп офис = [[Казан]], [[Пушкин урамы (Казан)|Пушкин]] ур., 52, офис 203
| ISSN = 978-5-94981-232-7
| веб-сайт = https://tuganzhir.org/
| язылу индексы =
}}
'''«Туган җир»''' ({{lang-ru|Родной край}}) — [[Казан]]да [[2017 ел]]дан [[татар теле|татар]] һәм [[рус теле|рус]] телләрендә нәшер ителүче журнал, төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы. Елга дүрт тапкыр (''квартал саен бер сан'') чыгуга исәпләнгән.<br/>
Басманың баш мөхәррире — тарих фәннәре докторы [[Дамир Исхаков|Дамир Мәүләви улы Исхаков]].<br/>
Электрон варианты булачак.
== Тарих ==
[[Файл:Туган_җир_(журнал)_1.JPG|200px|thumb|right|[[2017 ел]]гы 1нче саны]]
[[2016 ел]]ның [[13 февраль|13 февралендә]] [[Казан]]да төбәкчеләрнең (''төбәк тарихын өйрәнүчеләрнең'') Беренче оештыру җыены уза. Төбәкчеләр хәрәкәтенең Устав проекты кабул ителә. Идарә сайлана, төбәкчеләр хәрәкәтен галим-археолог [[Альберт Борһанов|Альберт Әхмәтҗан улы Борһанов]] җитәкли.
[[2017 ел]]ның [[24 март|24]]-[[25 март]]ында [[«Казан» милли-мәдәни үзәге]] бинасында Татар төбәк тарихын өйрәнүчеләренең Беренче бөтенроссия корылтае уза. Корылтай кысаларында [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]], [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] һәм Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены «Туган җир» журналының беренче санын нәшер итә. Журнал җыен делегатларына таратыла.
Төбәкчеләр хәрәкәте 3 ел эчендә зур үсеш ала. «Туган җир» журналы күтәрелеп киткән төбәкчеләр хәрәкәтенең күркәм үсеш дәвамы булып тора.
Журналга төбәк тарихын өйрәнүгә кагылышлы фәнни-методологик, фәнни, фәнни-популяр бүлекләр, мәктәптә төбәк тарихын куллану, тарихи чыганаклар һ. б. бүлекләр кертелгән.
== Әдәбият ==
# ''Зәрия Хәбипова.'' Туган җиреңне яратсаң... «[[Татарстан яшьләре]]», 14.06.2018
== Сылтамалар ==
* ''Рустем Аминов.'' [http://татаровед.рф/news/196 Вышел первый номер краеведческого издания «Туган җир / Родной край».] Сайт Института истории им. Ш. Марджани АН РТ, 13.04.2017
* [http://tatar-congress.org/ru/yanalyklar/informatsiya-dlya-kraevedov/ Информация для краеведов.] [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] сайты, 15.02.2018
* ''Мөршидә Кыямова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ Татарстанда «Туган җир» дигән яңа журнал чыга башлый — Дамир Исхаков.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170323145331/http://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ |date=2017-03-23 }} «[[Татар-информ]]» МА, 21.03.2017
* [https://drive.google.com/file/d/0B9y85KIxmQr2aXZnY0I5d3ZPYms/view «Туган җир», 2017 ел, 1нче сан.]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:2017 елда барлыкка килгән басмалар]]
[[Төркем:Татарча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
lz3morzg44uj6q7lk63nihrokzk0x42
3525498
3525479
2022-08-01T15:28:15Z
Frhdkazan
3171
/* Әдәбият */ == Танылган авторлары == * [[Дамир Исхаков]] * [[Искәндәр Измайлов]] * [[Мөнирә Сәгыйдуллина]] * [[Зәйтүнә Тычинских]] * [[Фәүзия Бәйрәмова]] * [[Илсөяр Закирова]] * [[Альберт Борһанов]] * [[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]] * [[Шәйхи Маннур]] * [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]] * {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}} * [[Ирек Биккинин]]
wikitext
text/x-wiki
{{ Журнал
| исем = «Туган җир»
| оригиналь исем = <small>«Родной край»</small>
| рәсем = [[Файл:Туган_җир_(журнал).JPG|250px]]
| имза =
| төр = төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы
| формат = А4
| нигезләнде = [[2017 ел]]
| публикацияләр туктату =
| бәя =
| гамәлгә куючы = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]<br/>[[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]]<br/>Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены
| нәшер итүче =
| директор =
| баш мөхәррир = [[Дамир Исхаков]]
| штат =
| сәяси =
| тел = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
| тираж =500 (''[[2018]]'')
| төп офис = [[Казан]], [[Пушкин урамы (Казан)|Пушкин]] ур., 52, офис 203
| ISSN = 978-5-94981-232-7
| веб-сайт = https://tuganzhir.org/
| язылу индексы =
}}
'''«Туган җир»''' ({{lang-ru|Родной край}}) — [[Казан]]да [[2017 ел]]дан [[татар теле|татар]] һәм [[рус теле|рус]] телләрендә нәшер ителүче журнал, төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы. Елга дүрт тапкыр (''квартал саен бер сан'') чыгуга исәпләнгән.<br/>
Басманың баш мөхәррире — тарих фәннәре докторы [[Дамир Исхаков|Дамир Мәүләви улы Исхаков]].<br/>
Электрон варианты булачак.
== Тарих ==
[[Файл:Туган_җир_(журнал)_1.JPG|200px|thumb|right|[[2017 ел]]гы 1нче саны]]
[[2016 ел]]ның [[13 февраль|13 февралендә]] [[Казан]]да төбәкчеләрнең (''төбәк тарихын өйрәнүчеләрнең'') Беренче оештыру җыены уза. Төбәкчеләр хәрәкәтенең Устав проекты кабул ителә. Идарә сайлана, төбәкчеләр хәрәкәтен галим-археолог [[Альберт Борһанов|Альберт Әхмәтҗан улы Борһанов]] җитәкли.
[[2017 ел]]ның [[24 март|24]]-[[25 март]]ында [[«Казан» милли-мәдәни үзәге]] бинасында Татар төбәк тарихын өйрәнүчеләренең Беренче бөтенроссия корылтае уза. Корылтай кысаларында [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]], [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] һәм Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены «Туган җир» журналының беренче санын нәшер итә. Журнал җыен делегатларына таратыла.
Төбәкчеләр хәрәкәте 3 ел эчендә зур үсеш ала. «Туган җир» журналы күтәрелеп киткән төбәкчеләр хәрәкәтенең күркәм үсеш дәвамы булып тора.
Журналга төбәк тарихын өйрәнүгә кагылышлы фәнни-методологик, фәнни, фәнни-популяр бүлекләр, мәктәптә төбәк тарихын куллану, тарихи чыганаклар һ. б. бүлекләр кертелгән.
== Танылган авторлары ==
* [[Дамир Исхаков]]
* [[Искәндәр Измайлов]]
* [[Мөнирә Сәгыйдуллина]]
* [[Зәйтүнә Тычинских]]
* [[Фәүзия Бәйрәмова]]
* [[Илсөяр Закирова]]
* [[Альберт Борһанов]]
* [[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]
* [[Шәйхи Маннур]]
* [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]
* {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}
* [[Ирек Биккинин]]
== Әдәбият ==
# ''Зәрия Хәбипова.'' Туган җиреңне яратсаң... «[[Татарстан яшьләре]]», 14.06.2018
== Сылтамалар ==
* ''Рустем Аминов.'' [http://татаровед.рф/news/196 Вышел первый номер краеведческого издания «Туган җир / Родной край».] Сайт Института истории им. Ш. Марджани АН РТ, 13.04.2017
* [http://tatar-congress.org/ru/yanalyklar/informatsiya-dlya-kraevedov/ Информация для краеведов.] [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] сайты, 15.02.2018
* ''Мөршидә Кыямова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ Татарстанда «Туган җир» дигән яңа журнал чыга башлый — Дамир Исхаков.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170323145331/http://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ |date=2017-03-23 }} «[[Татар-информ]]» МА, 21.03.2017
* [https://drive.google.com/file/d/0B9y85KIxmQr2aXZnY0I5d3ZPYms/view «Туган җир», 2017 ел, 1нче сан.]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:2017 елда барлыкка килгән басмалар]]
[[Төркем:Татарча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
fudxmyd0sv1nqps2uf4yj2f9bvti2ye
3525499
3525498
2022-08-01T15:36:32Z
Frhdkazan
3171
/* Танылган авторлары */ + [[Лилия Мөхәммәтҗанова]]
wikitext
text/x-wiki
{{ Журнал
| исем = «Туган җир»
| оригиналь исем = <small>«Родной край»</small>
| рәсем = [[Файл:Туган_җир_(журнал).JPG|250px]]
| имза =
| төр = төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы
| формат = А4
| нигезләнде = [[2017 ел]]
| публикацияләр туктату =
| бәя =
| гамәлгә куючы = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]<br/>[[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]]<br/>Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены
| нәшер итүче =
| директор =
| баш мөхәррир = [[Дамир Исхаков]]
| штат =
| сәяси =
| тел = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
| тираж =500 (''[[2018]]'')
| төп офис = [[Казан]], [[Пушкин урамы (Казан)|Пушкин]] ур., 52, офис 203
| ISSN = 978-5-94981-232-7
| веб-сайт = https://tuganzhir.org/
| язылу индексы =
}}
'''«Туган җир»''' ({{lang-ru|Родной край}}) — [[Казан]]да [[2017 ел]]дан [[татар теле|татар]] һәм [[рус теле|рус]] телләрендә нәшер ителүче журнал, төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы. Елга дүрт тапкыр (''квартал саен бер сан'') чыгуга исәпләнгән.<br/>
Басманың баш мөхәррире — тарих фәннәре докторы [[Дамир Исхаков|Дамир Мәүләви улы Исхаков]].<br/>
Электрон варианты булачак.
== Тарих ==
[[Файл:Туган_җир_(журнал)_1.JPG|200px|thumb|right|[[2017 ел]]гы 1нче саны]]
[[2016 ел]]ның [[13 февраль|13 февралендә]] [[Казан]]да төбәкчеләрнең (''төбәк тарихын өйрәнүчеләрнең'') Беренче оештыру җыены уза. Төбәкчеләр хәрәкәтенең Устав проекты кабул ителә. Идарә сайлана, төбәкчеләр хәрәкәтен галим-археолог [[Альберт Борһанов|Альберт Әхмәтҗан улы Борһанов]] җитәкли.
[[2017 ел]]ның [[24 март|24]]-[[25 март]]ында [[«Казан» милли-мәдәни үзәге]] бинасында Татар төбәк тарихын өйрәнүчеләренең Беренче бөтенроссия корылтае уза. Корылтай кысаларында [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]], [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] һәм Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены «Туган җир» журналының беренче санын нәшер итә. Журнал җыен делегатларына таратыла.
Төбәкчеләр хәрәкәте 3 ел эчендә зур үсеш ала. «Туган җир» журналы күтәрелеп киткән төбәкчеләр хәрәкәтенең күркәм үсеш дәвамы булып тора.
Журналга төбәк тарихын өйрәнүгә кагылышлы фәнни-методологик, фәнни, фәнни-популяр бүлекләр, мәктәптә төбәк тарихын куллану, тарихи чыганаклар һ. б. бүлекләр кертелгән.
== Танылган авторлары ==
* [[Дамир Исхаков]]
* [[Ильнар Гарифуллин]]
* [[Искәндәр Измайлов]]
* [[Мөнирә Сәгыйдуллина]]
* [[Зәйтүнә Тычинских]]
* [[Фәүзия Бәйрәмова]]
* [[Илсөяр Закирова]]
* [[Альберт Борһанов]]
* [[Лилия Мөхәммәтҗанова]]
* [[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]
* [[Рәшидә Хамзина]]
* [[Дамир Таҗиев]]
* [[Луиза Шәмсетдинова]]
* [[Шәйхи Маннур]]
* [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]
* {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}
* [[Ирек Биккинин]]
== Әдәбият ==
# ''Зәрия Хәбипова.'' Туган җиреңне яратсаң... «[[Татарстан яшьләре]]», 14.06.2018
== Сылтамалар ==
* ''Рустем Аминов.'' [http://татаровед.рф/news/196 Вышел первый номер краеведческого издания «Туган җир / Родной край».] Сайт Института истории им. Ш. Марджани АН РТ, 13.04.2017
* [http://tatar-congress.org/ru/yanalyklar/informatsiya-dlya-kraevedov/ Информация для краеведов.] [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] сайты, 15.02.2018
* ''Мөршидә Кыямова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ Татарстанда «Туган җир» дигән яңа журнал чыга башлый — Дамир Исхаков.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170323145331/http://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ |date=2017-03-23 }} «[[Татар-информ]]» МА, 21.03.2017
* [https://drive.google.com/file/d/0B9y85KIxmQr2aXZnY0I5d3ZPYms/view «Туган җир», 2017 ел, 1нче сан.]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:2017 елда барлыкка килгән басмалар]]
[[Төркем:Татарча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
p41wwb7rrizdomqkuvj7wqnb2fhhugw
3525500
3525499
2022-08-01T15:42:06Z
Frhdkazan
3171
/* Танылган авторлары */ +
wikitext
text/x-wiki
{{ Журнал
| исем = «Туган җир»
| оригиналь исем = <small>«Родной край»</small>
| рәсем = [[Файл:Туган_җир_(журнал).JPG|250px]]
| имза =
| төр = төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы
| формат = А4
| нигезләнде = [[2017 ел]]
| публикацияләр туктату =
| бәя =
| гамәлгә куючы = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]<br/>[[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]]<br/>Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены
| нәшер итүче =
| директор =
| баш мөхәррир = [[Дамир Исхаков]]
| штат =
| сәяси =
| тел = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
| тираж =500 (''[[2018]]'')
| төп офис = [[Казан]], [[Пушкин урамы (Казан)|Пушкин]] ур., 52, офис 203
| ISSN = 978-5-94981-232-7
| веб-сайт = https://tuganzhir.org/
| язылу индексы =
}}
'''«Туган җир»''' ({{lang-ru|Родной край}}) — [[Казан]]да [[2017 ел]]дан [[татар теле|татар]] һәм [[рус теле|рус]] телләрендә нәшер ителүче журнал, төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы. Елга дүрт тапкыр (''квартал саен бер сан'') чыгуга исәпләнгән.<br/>
Басманың баш мөхәррире — тарих фәннәре докторы [[Дамир Исхаков|Дамир Мәүләви улы Исхаков]].<br/>
Электрон варианты булачак.
== Тарих ==
[[Файл:Туган_җир_(журнал)_1.JPG|200px|thumb|right|[[2017 ел]]гы 1нче саны]]
[[2016 ел]]ның [[13 февраль|13 февралендә]] [[Казан]]да төбәкчеләрнең (''төбәк тарихын өйрәнүчеләрнең'') Беренче оештыру җыены уза. Төбәкчеләр хәрәкәтенең Устав проекты кабул ителә. Идарә сайлана, төбәкчеләр хәрәкәтен галим-археолог [[Альберт Борһанов|Альберт Әхмәтҗан улы Борһанов]] җитәкли.
[[2017 ел]]ның [[24 март|24]]-[[25 март]]ында [[«Казан» милли-мәдәни үзәге]] бинасында Татар төбәк тарихын өйрәнүчеләренең Беренче бөтенроссия корылтае уза. Корылтай кысаларында [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]], [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] һәм Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены «Туган җир» журналының беренче санын нәшер итә. Журнал җыен делегатларына таратыла.
Төбәкчеләр хәрәкәте 3 ел эчендә зур үсеш ала. «Туган җир» журналы күтәрелеп киткән төбәкчеләр хәрәкәтенең күркәм үсеш дәвамы булып тора.
Журналга төбәк тарихын өйрәнүгә кагылышлы фәнни-методологик, фәнни, фәнни-популяр бүлекләр, мәктәптә төбәк тарихын куллану, тарихи чыганаклар һ. б. бүлекләр кертелгән.
== Танылган авторлары ==
* [[Дамир Исхаков]]
* [[Ильнар Гарифуллин]]
* [[Искәндәр Измайлов]]
* [[Мөнирә Сәгыйдуллина]]
* [[Зәйтүнә Тычинских]]
* [[Фәүзия Бәйрәмова]]
* [[Илсөяр Закирова]]
* [[Альберт Борһанов]]
* [[Лилия Мөхәммәтҗанова]]
* [[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]
* [[Рәшидә Хамзина]]
* [[Дамир Таҗиев]]
* [[Луиза Шәмсетдинова]]
* [[Шәйхи Маннур]]
* [[Мәгъсүм Акчурин]]
* [[Зәрия Хәбипова]]
* [[Луиза Сөрмәтова]]
* [[Эльвира Мозаффарова]]
* [[Кадерле Имаметдинов]]
* [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]
* [[Равилә Кутумова]]
* {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}
* [[Вәли Идиатулла]]
* [[Ирек Биккинин]]
* [[Рөстәм Әминов]]
* [[Рәшидә Бакыева]]
== Әдәбият ==
# ''Зәрия Хәбипова.'' Туган җиреңне яратсаң... «[[Татарстан яшьләре]]», 14.06.2018
== Сылтамалар ==
* ''Рустем Аминов.'' [http://татаровед.рф/news/196 Вышел первый номер краеведческого издания «Туган җир / Родной край».] Сайт Института истории им. Ш. Марджани АН РТ, 13.04.2017
* [http://tatar-congress.org/ru/yanalyklar/informatsiya-dlya-kraevedov/ Информация для краеведов.] [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] сайты, 15.02.2018
* ''Мөршидә Кыямова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ Татарстанда «Туган җир» дигән яңа журнал чыга башлый — Дамир Исхаков.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170323145331/http://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ |date=2017-03-23 }} «[[Татар-информ]]» МА, 21.03.2017
* [https://drive.google.com/file/d/0B9y85KIxmQr2aXZnY0I5d3ZPYms/view «Туган җир», 2017 ел, 1нче сан.]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:2017 елда барлыкка килгән басмалар]]
[[Төркем:Татарча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
9loaa7iy5s7eg2o7xli7ybxxezybv8u
3525502
3525500
2022-08-01T15:56:53Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{ Журнал
| исем = «Туган җир»
| оригиналь исем = <small>«Родной край»</small>
| рәсем = [[Файл:Туган_җир_(журнал).JPG|250px]]
| имза =
| төр = төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы
| формат = А4
| нигезләнде = [[2017 ел]]
| публикацияләр туктату =
| бәя =
| гамәлгә куючы = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]<br/>[[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]]<br/>Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены
| нәшер итүче =
| директор =
| баш мөхәррир = [[Дамир Исхаков]]
| штат =
| сәяси =
| тел = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]]
| тираж =500 (''[[2018]]'')
| төп офис = [[Казан]], [[Пушкин урамы (Казан)|Пушкин]] ур., 52, офис 203
| ISSN = 978-5-94981-232-7
| веб-сайт = https://tuganzhir.org/
| язылу индексы =
}}
'''«Туган җир»''' ({{lang-ru|Родной край}}) — [[Казан]]да [[2017 ел]]дан [[татар теле|татар]] һәм [[рус теле|рус]] телләрендә нәшер ителүче журнал, төбәкчеләр хәрәкәтенең матбугат чарасы. Елга дүрт тапкыр (''квартал саен бер сан'') чыгуга исәпләнгән.<br/>
Басманың баш мөхәррире — тарих фәннәре докторы [[Дамир Исхаков|Дамир Мәүләви улы Исхаков]].<br/>
Электрон варианты булачак.
== Тарих ==
[[Файл:Туган_җир_(журнал)_1.JPG|200px|thumb|right|[[2017 ел]]гы 1нче саны]]
[[2016 ел]]ның [[13 февраль|13 февралендә]] [[Казан]]да төбәкчеләрнең (''төбәк тарихын өйрәнүчеләрнең'') Беренче оештыру җыены уза. Төбәкчеләр хәрәкәтенең Устав проекты кабул ителә. Идарә сайлана, төбәкчеләр хәрәкәтен галим-археолог [[Альберт Борһанов|Альберт Әхмәтҗан улы Борһанов]] җитәкли.
[[2017 ел]]ның [[24 март|24]]-[[25 март]]ында [[«Казан» милли-мәдәни үзәге]] бинасында Татар төбәк тарихын өйрәнүчеләренең Беренче бөтенроссия корылтае уза. Корылтай кысаларында [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]], [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] һәм Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены «Туган җир» журналының беренче санын нәшер итә. Журнал җыен делегатларына таратыла.
Төбәкчеләр хәрәкәте 3 ел эчендә зур үсеш ала. «Туган җир» журналы күтәрелеп киткән төбәкчеләр хәрәкәтенең күркәм үсеш дәвамы булып тора.
Журналга төбәк тарихын өйрәнүгә кагылышлы фәнни-методологик, фәнни, фәнни-популяр бүлекләр, мәктәптә төбәк тарихын куллану, тарихи чыганаклар һ. б. бүлекләр кертелгән.
== Танылган авторлары ==
* [[Дамир Исхаков]]
* [[Ильнар Гарифуллин]]
* [[Искәндәр Измайлов]]
* [[Мөнирә Сәгыйдуллина]]
* [[Зәйтүнә Тычинских]]
* [[Фәүзия Бәйрәмова]]
* [[Илсөяр Закирова]]
* [[Альберт Борһанов]]
* [[Лилия Мөхәммәтҗанова]]
* [[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]
* [[Рәшидә Хамзина]]
* [[Дамир Таҗиев]]
* [[Луиза Шәмсетдинова]]
* [[Шәйхи Маннур]]
* [[Мәгъсүм Акчурин]]
* [[Зәрия Хәбипова]]
* [[Луиза Сөрмәтова]]
* [[Эльвира Мозаффарова]]
* [[Кадерле Имаметдинов]]
* [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]
* [[Равилә Кутумова]]
* {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}
* [[Вәли Идиатулла]]
* [[Ирек Биккинин]]
* [[Рөстәм Әминов]]
* [[Рәшидә Бакыева]]
== Әдәбият ==
# ''Зәрия Хәбипова.'' Туган җиреңне яратсаң... «[[Татарстан яшьләре]]», 14.06.2018
== Сылтамалар ==
* ''Рустем Аминов.'' [http://татаровед.рф/news/196 Вышел первый номер краеведческого издания «Туган җир / Родной край».] Сайт Института истории им. Ш. Марджани АН РТ, 13.04.2017
* [http://tatar-congress.org/ru/yanalyklar/informatsiya-dlya-kraevedov/ Информация для краеведов.] [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] сайты, 15.02.2018
* ''Мөршидә Кыямова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ Татарстанда «Туган җир» дигән яңа журнал чыга башлый — Дамир Исхаков.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170323145331/http://tatar-inform.tatar/news/2017/03/21/137150/ |date=2017-03-23 }} «[[Татар-информ]]» МА, 21.03.2017
* [https://drive.google.com/file/d/0B9y85KIxmQr2aXZnY0I5d3ZPYms/view «Туган җир», 2017 ел, 1нче сан.]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:2017 елда барлыкка килгән басмалар]]
[[Төркем:Татарча журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Татарстан журналлары]]
{{Туган җир журналы}}
05rnwvve2oshl72o7kdr8y8bpcv0w99
Джанаки Мандир
0
211344
3525675
3238218
2022-08-02T11:58:10Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Гыйбадәтханә
|Гыйбадәтханә төре = Гыйбадәтханә
|Татар атамасы = Джанаки Мандир
|Үз атамасы =
|Рәсем = Pano of Janaki Mandir-Janakpur Nepal-.jpg
|Рәсем язуы =
|Рәсем зурлыгы =
|Хәзерге халәте =
|Ил = Непал
|Урнашу урыны статусы = төбәк / район
|Урнашу урыны = [[Дхануса]] районы/Джанакпурдхам
|Координатлары = {{coord|26|43|50|N|85|55|32|E|type:landmark_region:NP|display=inline,title}}
|Дин =
|Мәхәллә =
|Кайсы дини агымга карый = [[Сита]] (Джанаки), Рама илаһларына табыну
|Бина төре = Һинду-Кушваха стиле, [[Могол архитектурасы]]
|Мигъмарият стиле =
|Проект авторы =
|Төзүче = [[Вайтхи Падаятчи]]
|Нигезләүче =
|Беренче телгә алу =
|Нигезләү =
|Төп даталар =
|Юк ителгән =
|Төзелешнең башлануы =
|Төзелешнең тәмамлануы = 1967 (Викрам Самват), безнең эраның 1910 елы
|Янкормалары =
|Ядкәрләре =
|Халәте =
|Сайт =
|Commons =
}}
'''Джанаки Мандир''' ([[Непал теле]]ндә - जानकी मन्दिर) [[Непал]]ның [[Митхила]] төбәгендә [[Җанакпур]]да Һинд дине Алиһәсе [[Сита]]га багышланган [[Һинд дине]] гыйбадәтханәсе.<ref>{{cite web|title=Janaki Temple|url=http://janakpurdham.com/janaki-temple/|website=Janakpurdham|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160115231609/http://janakpurdham.com/janaki-temple/|archivedate=15 January 2015}}</ref>
Ул [[Һинду]]-[[Коири]] Непал архитектурасының мисалы булып тора. Ул еш Непалда Коири архитектурасының иң әһәмиятле моделе булып тора. Тулысынча ачык ак итеп төзелгән булып, ул 4860 квадрат фут мәйданын алып тора һәм катнаш стильдәге [[Могол]] һәм Коири гөмбәзләргә ия, гыйбадәтханә 50 метр биеклектә.<ref>{{cite web |url=https://www.lonelyplanet.com/nepal/janakpur/attractions/janaki-mandir/a/poi-sig/1432882/357173 |title=Janaki Mandhir |work=[[Lonely planet]] |date=30 July 2017 |access-date=30 July 2017 }}</ref> Ул өч катлы һәм тулысынча таштан һәм мәрмәрдән тора. Аның барлык 60 бүлмәсе дә [[Непал байраклары]], төсле пыяла, гравировкалар һәм рәсемнәр, белән бизәлгән, аның матур рәшәткәле тәрәзәләре һәм турельләре бар. Риваятьләр һәм эпослар буенча, [[Патша Джанак]] Рамаяна чоры вакытында бу өлкә белән идарә иткән (ул [[Видеха]]) дип атала. Сваямвара вакытында аның кызы [[Сита]] [[Рама]]ны ире итеп сайлаган һәм [[Айодхья]]ның патшабикәсе булган. Аларның өйләнү-кияүгә чыгулары якындагы гыйбадәтханә янында булган һәм шулай ук виваха мандап дип аталган. Бу урын 2008 елда [[ЮНЕСКО]] тарафыннан сайланган булган.<ref>https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5261/</ref>
==Тарихы==
Гыйбадәтханә популяр рәвештә '''Нау Лакха Мандир''' дип атала (мәгънәсе "тугыз лакх"). Лакх 100 000 дигән сүз. [[Һиндстан]]дагы [[Тикамгарх]]ның патшабикәсе гыйбадәтханәне безнең эраның 1910 елда төзегән.
1657 елда шул урында Алиһә Ситаның алтын поты табылган булган һәм Сита шунда яшәгән дип әйтелә. Риваятьтә әйтелгәнчә ул Санньяси "Шуркишордас" Алиһә Ситә сурәтләрен тапкан урында төзелгән булган. Фактик рәвештә, Шуркишордас хәзерге Джанакпурның нигезләүчесе булган һәм бөек изге һәм шагыйрь булган, ул "Сита Упасана" (шулай ук "Сита [[Упанишад]]") фәлсәфәсе турында вәгазь сөйләгән. Риваять бу урында Патша [[Джанак]] (Сиравадж) Шива-Дхануска табынган дип сөйли.
2015.4.26 датасына гыйбадәтханә [[2015 Апрель Непал җир тетрәве]]ннән өлешчә җимерелгән дип әйтелә.<ref>{{cite web |url=http://m.ndtv.com/world-news/nepal-earthquake-takes-heavy-toll-on-temples-758276 |title=Nepal Earthquake Takes Heavy Toll on Temples |work=[[NDTV]] |date=26 April 2015 |access-date=3 May 2015 }}</ref>
==Дини сәфәр кылулар==
Һәр елны Непалдан, Һиндстаннан, Шри Ланкадан һәм башка илләрдән меңнәрчә пилигримнар Рам Джанаки Гыйбадәтханәсенә Ходай Рама һәм Ситага табыну өчен киләләр. Күп табынучылар [[Рам Навами]], [[Виваха Панчами]], [[Дашайн]] һәм [[Тихар]] фестивальләре вакытында киләләр.
==Галерея==
<gallery mode="packed" heights="100px">
File:Janki Mandir of Janakpur Dham(Nepal).jpg|Алдан күренеш (14 октябрь, 2007)
File:Sunset view of the Janaki Mandir (Janakpur, Nepal) captured on Nov. 02, 2012..JPG|Кояш батышы манзарасы (2 Ноябрь, 2012)
File:Janki Mandir (Janakpur, Nepal) as seen in the early morning of Nov. 02, 2012..JPG|Иртә башы манзарасы (2 Ноябрь, 2012)
File:Inside view of the Janki Mandir of Janakpur, Nepal..JPG|Эчтәге манзара
File:Ganga Sagar Janakpurdham- MG 3584.jpg|Ганга сагар
File:Historical Museum 2 (Janakpur).jpg|Тарихи Музей
File:Janakimandir Janakpur.jpg|
</gallery>
==Шулай ук карагыз==
*[[Сита Маи Гыйбадәтханәсе]]
==Искәрмәләр==
{{Reflist}}
==Тышкы сылтамалар==
* [https://web.archive.org/web/20091021122540/http://geocities.com/advaitavedant/sita.htm ''Sita Upanishad'']
* [https://www.google.co.in/maps/place/%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A5%80+%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B0/@26.7303297,85.9255402,164m/data=!3m1!1e3!4m2!3m1!1s0x0:0x5e9842f10a951d7f Janaki Mandir] on Google Maps
[[Төркем:Һинд дине гыйбадәтханәләре]]
qq246v3ejpxyc4be1tt0ahks66iu9z1
Бали теле
0
216179
3525661
3525294
2022-08-02T10:50:40Z
Mashkawat.ahsan
43028
видео #WPWP
wikitext
text/x-wiki
{{тел
|исем=Бали теле
|үзисем=ᬪᬵᬱᬩᬮᬶ, ᬩᬲᬩᬮᬶ <br>Bhāṣa Bali, Basa Bali
|төс=
|илләр=[[Индонезия]]
|төбәкләр= [[Бали]], [[Нуса Пенида]], [[Ломбок]] һәм [[Ява]]
|сөйләшүче=487 мең кеше
|дәрәҗә=
|төркем=[[Малайзия-Полинезия телләре]]
* [[Малайо-Сумбаван телләре]]?, [[Бали-Сасак телләре]]
|рәсми тел=
|идарә=
|iso1=–
|iso2=chm
|iso3=chm
|sil=
}}
'''Бали теле''', яки гади рәвештә '''Бали''', [[Малайя-Полинезия телләре|Малайя-Полинезия теле]], анда 3,3 миллион кеше сөйлшә, [[Индонезия]]нең [[Бали]] утравында, шулай ук төньяк [[Нуса Пенида]]да, көнбатыш [[Ломбок]]та һәм көнчыгыш [[Ява]]да.<ref>Ethnologue.</ref> Бали телендә күпчелек сөйләшүчеләр шулай ук [[Индонезия теле]]н дә беләләр. Бали теле үзе Индонезия теле белән [[үзара аңлашыла]] торган түгел, әмма берникадәр аңлатудан соң [[Ява теле]]ндә сөйләшүчеләр тарафыннан аңлашыла.{{cn|date=September 2016}}<br/>
2011 елда, Бали Мәдәни Агентлыгы фаразы буенча көндәлек тормышта [[Бали]] Утравында Бали телен кулланучылар саны 1 миллионнан артмый, чөнки шәһәр урыннарында аларның ата-аналары бары тик [[Индонезия теле]]н яки Инглиз телен кертәләр, шул ук вакытта массакүләм чараларында һәм оешмаларда көн саен әңгәмәләр беткән. Бали теленең язма формасын аңлау кими бара һәм күпчелек Балилылар Бали телен бары тик телдән сөйләшү өчен кулланалар, һәм көн саен сөйләвендә еш аны Индонезия теле белән катыштыралар. Әмма Бали утравыннан тыш трансмиграция өлкәләрендә Бали теле куллануы киңәя һәм телне саклауда әһәмиятле роль уйный.<ref>{{cite web |url=http://www.thejakartapost.com/news/2012/03/30/balinese-language-will-never-die.html |title=Balinese language ‘will never die’ |date=March 30, 2012}}</ref>
[[File:WIKITONGUES - Ni Luh speaking Balinese.webm|thumb|250px|Бали теле]]
Телнең югары [[Регистр (социолингвистика)|регистрлары]]нда киң рәвештә Ява теленнән алынмалар бар: классик Ява теленең борынгы формасы, [[Кави теле|Кави]], Балида [[Литургия теле|дини]] һәм церемониаль тел булып тора.
== Фонология ==
===Сузыклар===
{| class="wikitable IPA" style="text-align: center"
!
! [[Алгы сузык|Алгы]]
! [[Үзәк сузык|Үзәк]]
! [[Арткы сузык|Арткы]]
|-
! [[Югары сузык|Югары]]
| i
|
| u
|-
! [[Урта сузык|Урта]]
| e
| ə
| o
|-
! [[Аскы сузык|Аскы]]
|
| a
|
|}
Рәсми язуда {{IPA|/a/}} һәм {{IPA|/ə/}} ''a'' итеп языла. Шулай да, ''a'' гадәттә сүз ахырында {{IPA|[ə]}} дип әйтелә, һәм {{IPA|[ə]}} ''ma-'', ''pa-'' һәм ''da-'' префиксларында очрый.<ref name=Spitzing>{{cite book |title=Practical Balinese: Phrasebook and Dictionary|last=Spitzing |first=Günter |year=2002|publisher=Tuttle Publishing|location=Rutland VT|page=22}}</ref>
===Тартыклар===
{|class="wikitable" style=text-align:center
|-style="font-size: 90%;"
!
!colspan=2| [[Лабиаль тартык|Лабиаль]]
!colspan=2| [[Альвеолар тартык|Альвеолар]]
!colspan=2| [[Палаталь тартык|Палаталь]]
!colspan=2| [[Велар тартык|Велар]]
!colspan=2| [[Глотталь тартык|Глотталь]]
|-
! <small>[[Назаль тартык|Назаль]]</small>
|width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|m
|width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|n
|width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|ɲ
|width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|ŋ
|colspan=2|
|-
! <small>[[Stop consonant|Stop]]/[[Аффриката тартык|Аффриката]]</small>
|style="border-right: 0;"|p||style="border-left: 0;"|b
|style="border-right: 0;"|t||style="border-left: 0;"|d
|style="border-right: 0;"|tʃ||style="border-left: 0;"|dʒ
|style="border-right: 0;"|k||style="border-left: 0;"|g
|colspan=2|
|-
! <small>[[Фрикатив тартык|Фрикатив]]</small>
|colspan=2|
|style="border-right: 0;"|s||style="border-left: 0;"|
|colspan=2|
|colspan=2|
|style="border-right: 0;"|h||style="border-left: 0;"|
|-
! <small>[[Аппроксимант тартык|Аппроксимант]]</small>
|style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|w
|style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|l
|style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|j
|colspan=2|
|colspan=2|
|-
! <small>[[Трилл тартык|Трилл]]</small>
|colspan=2|
|style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|r
|colspan=2|
|colspan=2|
|colspan=2|
|}
Диалектка карап, /t/ фонемасы тавышсыз [[альвеоляр тартык|альвеоляр]] яки [[ретрофлекс тартык|ретрофлекс]] тукталыш итеп әйтелә. Бу көнбатыш Индонезиядә күпчелек башка телләрдән аерылып тора ([[Индонезия теле|Стандарт Индонезия]] телен дә кертеп), анда денталь /t/ бар.<ref>{{cite thesis |type=PhD |year=1995 |last=Clynes |first=Adrian |title=Topics in the Phonology and Morphosyntax of Balinese |publisher=Australian National University}}</ref>
===Басым===
Басым соңгы иҗеккә төшә.<ref name=Spitzing />
==Грамматика==
Сүз тәртибе [[Индонезия теле]]нә охшаш, һәм фигыль һәм исем [[флектив]] [[Морфология (лингвистика)|морфологиясе]] охшаш рәвештә минималь. Шулай да, [[Чыгарылма (лингвистика)|чыгарылма]] морфология киң, һәм билгеле яки билгесез артикльне күрсәтер өчен суффикслар кулланыла, һәм опция рәвешендә [[иялек килеше]]н күрсәтер өчен.<ref name="Spitzing" />
===Регистрлар===
Бали теленең сөйләүченең мөнәсәбәте һәм статусына карап төрле [[Регистр (социолингвистика)|регистрлары]] бар: түбән (''basa ketah''), урта (''basa madia''), һәм югары (''basa singgih''). ''Basa singgih''та [[Санскрит]] һәм [[Ява теле]]ннән [[алынма сүз]]ләр күп.
==Саннар==
Балилыларда санау системасы унарлы, әмма бу ара зурлыклар өчен күпсанлы сүзләр белән катлаулана, мәсьәлән, 45, 175 һәм 1600.
==Язу==
Бали теле ике төрле [[язу система]]сында язылган булган: [[Бали язуы]], һәм хәзерге вакытта [[Латин язуы]].
===Бали язуы===
[[File:Hanacaraka-bali.svg|thumb|400px|Бали язуының нигез тамгалары<br><small>Искәрмә: Язу Ява теле тәртибендә урнаштырылган.</small>]]
Бали язуы (''Аксара Бали'', (ᬅᬓ᭄ᬱᬭᬩᬮᬶ), ул ''[[Бали язуы|Ханачарака]]'' буларак урнаштырылган (ᬳᬦᬘᬭᬓ), [[Һиндстан]]ның [[Брахми язуы]]ннан алынган [[абугида]]. Иң иртә язмалар безнең эраның 11-енче гасырына карый.<br/>
Хәзерге вакытта Бали язуын белүче кешеләр әз.<ref>Omniglot.</ref> Бали язуы [[Ява язуы]] белән шул ук диярлек.
===Латин әлифбасы===
Хәзерге вакытта Балида мәктәпләрдә "Тулисан Бали" дип аталган Латин әлифбасын өйрәтәләр.<ref>[http://www.balivision.com/Article_Resources/TheBaliniseLanguage.asp The Balinese Languages by Fred B Eiseman, Jr] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120331182631/http://balibagusholiday.com/ |date=2012-03-31 }} – Bali Vision</ref>
== Галерея ==
<gallery>
File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Geschrift op lontarblad TMnr 1534-8b.jpg|Бали телендә [[пальма яфрагында кулъязма]]
File:Pura Puseh 05153.jpg|Пура Пусех Гыйбадәтханәсендә билге, [[Батуан, Бали]]
File:Bible printed with Balinese script.jpg|Бали язуы белән басылган [[Тәүрат]]тан бит
File:JL DIPONEGORO 200507.jpg|[[Сингараджа]]да Латин һәм Бали язуы белән язылган урам билгесе
File:Sign of Klungkung Regent's Office.JPG|Клунгкунг Регент Офисының билгесе
</gallery>
==Искәрмә==
<small>
Бали язуында, [[Санскрит]] һәм [[Кави теле|Кави]]дан алынма сүзләр асаба телләрдән аермалы орфографиясенә ия. Беренче Бали язуына [[Санскрит]] һәм [[Кави теле|Кави]] орфографиясе йогынты ясаган, мәсьәлән, ''[[bahasa|basa]]'' сүзе Санскрит भाषा ''bhāṣā'' сүзеннән алынган. Шулай да Бали теленең хәзерге романизациясендә диакритиклар язылмый. Шулай итеп, (script|Bali|ᬪᬵᬱᬩᬮᬶ) һәм ''basa Bali'' стандарт формалар булып торалар.
</small>
== Шулай ук карагыз ==
* [[Balinese (Unicode block)]]
==Искәрмәләр==
{{reflist}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://www.youtube.com/watch?v=6IC5ePCcW4o Balinese man speaking Balinese language in different Balinese dialects]
*{{cite web |url=http://www.omniglot.com/writing/balinese.htm |title=Balinese |accessdate=2007-03-07 |last=Ager |first=Simon |work=Omniglot| archiveurl= https://web.archive.org/web/20070309141916/http://www.omniglot.com/writing/balinese.htm| archivedate= 9 March 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}
* [https://archive.org/details/Bali The Balinese Digital Library].
* Widiadana R. A. & Erviani N. K. (29 January 2011). [http://www.thejakartapost.com/news/2011/01/29/ancient-%E2%80%98lontar%E2%80%99-manuscripts-go-digital.html Ancient ‘lontar’ manuscripts go digital] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110806070519/http://www.thejakartapost.com/news/2011/01/29/ancient-%E2%80%98lontar%E2%80%99-manuscripts-go-digital.html |date=2011-08-06 }}. ''[[The Jakarta Post]].
* Erviani N. K. (14 January 2011). [http://www.thejakartapost.com/news/2011/01/14/photobali.html-0 US scholar brings ancient Balinese scripts to digital age]. ''[[The Jakarta Post]].
*http://unicode-table.com/en/sections/balinese/
*[[Paradisec]] [http://catalog.paradisec.org.au/collections/DG1/items/BAL027301 open access recording] of Balinese song.
*[[Kaipuleohone]]'s Blust collection includes materials on Balinese, including [https://scholarspace.manoa.hawaii.edu/handle/10125/33166 RB2-006], [https://scholarspace.manoa.hawaii.edu/handle/10125/33169 RB2-009].
[[Төркем:Лингвистика]]
[[Төркем:Һинд дине]]
0ino6gqu96htglp7b5gg799tk72daxy
Касыйм-Җумарт Тукаев
0
216696
3525563
3439373
2022-08-01T20:24:27Z
Malik Nursultan B
41028
wikitext
text/x-wiki
{{УК}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Тукаев}}
'''Касыйм-Җумарт Кәмал улы Тукаев''' ({{lang-kk|Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев}}, {{ДР|17|5|1953}}, {{МР|Алматы|Алматыда}}, [[Казакъ Совет Социалистик Республикасы|Казакъ ССР]], [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]]) — 2019 елның 20 мартыннан башлап [[Казакъстан Республикасының президенты]]ның вазыйфаларын вакытлыча башкаручы, [[Казакъстан]] дәүләт эшлеклесе, сәяси фәннәр докторы, Казакъстан Республикасының элекке премьер-министры (1999–2002), [[Казакъстан Республикасының Парламенты Сенаты]] Рәисе (2013 елның 16 октябреннән).
[[Файл:Kassym-Jomart Tokayev (2019-05-29).jpg|200px|thumb|right|Касыйм-Җумарт Кәмал улы Тукаев. 2019 ел]]
== Бүләкләре, мактаулы исемнәре ==
=== Казакъстан бүләкләре ===
=== Чит ил бүләкләре ===
;[[Россия]]
:[[Татарстан]]
* 2022 ― [[«Дуслык» ордены]] <ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/prezident-tatarstana-nagradil-tokaeva-461691/|title=Президент Татарстана наградил Токаева}}</ref> <ref>[https://tatar-inform.tatar/news/official/11-02-2022/mi-nehanov-tokaevka-duslyk-ordeny-tapshyrdy-m-tatarlarga-yard-me-chen-r-hm-t-ytte-5849160 Миңнеханов Токаевка «Дуслык» ордены тапшырды һәм татарларга ярдәме өчен рәхмәт әйтте.] [[Татар-информ]], 11.02.2022</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{БДБ илләре башлыклары}}{{Казакъстан премьер-министрлары}}
[[Төркем:Казакъстан президентлары]]
[[Төркем:Дуслык ордены (Татарстан) кавалерлары]]
{{stub}}
18k6zcgauc5dynjq0t1lximync56lo0
Ирек Биккинин
0
220310
3525517
2883035
2022-08-01T16:16:41Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес}}
'''Ирек Биккинин''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — журналист, төбәк тарихчысы, җәмәгать эшлеклесе, «Татар газетасы» мөхәррире, беренче татар интернет-журналисты.
1997-20?? елларда үзе чыгарган «Татар газетасы» гәҗите мөхәррире; 2006 елга кадәр [[Азатлык радиосы]]ның [[Мордовия]] һәм [[Пенза өлкәсе]] буенча хәбәрчесе.
1991-20?? елларда «Якташлар» татар мәдәнияте җәмгыяте рәисе (Саранск).<ref>Татарская энциклопедия. В 6 томах. Том 1. А — В</ref>
Мордовия татарларына багышлаган китаплар авторы һәм мөхәрире.
Ирек Дамир улы Биккинин 1956 елда [[Ләмберә районы]]ның [[Таула]] авылында укытучылар гаиләсендә дөньяга килә.
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Татар журналистлары]]
[[Төркем:Төбәк тарихчылары]]
{{Туган җир журналы}}
o3fn2s64wpy3q6onn3q0c0u9xn95pr6
3525526
3525517
2022-08-01T16:52:42Z
178.204.32.230
- {{Туган җир журналы}}, графоманлык бу, эш юктан юк-бар тутыру
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес}}
'''Ирек Биккинин''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — журналист, төбәк тарихчысы, җәмәгать эшлеклесе, «Татар газетасы» мөхәррире, беренче татар интернет-журналисты.
1997-20?? елларда үзе чыгарган «Татар газетасы» гәҗите мөхәррире; 2006 елга кадәр [[Азатлык радиосы]]ның [[Мордовия]] һәм [[Пенза өлкәсе]] буенча хәбәрчесе.
1991-20?? елларда «Якташлар» татар мәдәнияте җәмгыяте рәисе (Саранск).<ref>Татарская энциклопедия. В 6 томах. Том 1. А — В</ref>
Мордовия татарларына багышлаган китаплар авторы һәм мөхәрире.
Ирек Дамир улы Биккинин 1956 елда [[Ләмберә районы]]ның [[Таула]] авылында укытучылар гаиләсендә дөньяга килә.
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Татар журналистлары]]
[[Төркем:Төбәк тарихчылары]]
2taj6nao2p2tz5ltcsrj67otie0h4w7
3525530
3525526
2022-08-01T16:58:29Z
Ilnur efende
6874
[[Special:Contributions/178.204.32.230|178.204.32.230]] үзгәртүләре ([[User talk:178.204.32.230|бәхәс]]) [[User:Frhdkazan|Frhdkazan]] юрамасына кадәр кире кайтарылды
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес}}
'''Ирек Биккинин''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — журналист, төбәк тарихчысы, җәмәгать эшлеклесе, «Татар газетасы» мөхәррире, беренче татар интернет-журналисты.
1997-20?? елларда үзе чыгарган «Татар газетасы» гәҗите мөхәррире; 2006 елга кадәр [[Азатлык радиосы]]ның [[Мордовия]] һәм [[Пенза өлкәсе]] буенча хәбәрчесе.
1991-20?? елларда «Якташлар» татар мәдәнияте җәмгыяте рәисе (Саранск).<ref>Татарская энциклопедия. В 6 томах. Том 1. А — В</ref>
Мордовия татарларына багышлаган китаплар авторы һәм мөхәрире.
Ирек Дамир улы Биккинин 1956 елда [[Ләмберә районы]]ның [[Таула]] авылында укытучылар гаиләсендә дөньяга килә.
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Татар журналистлары]]
[[Төркем:Төбәк тарихчылары]]
{{Туган җир журналы}}
o3fn2s64wpy3q6onn3q0c0u9xn95pr6
Төркем:Эвтениклар
14
228462
3525546
2397434
2022-08-01T18:41:51Z
Frhdkazan
3171
wikitext
text/x-wiki
[[Төркем:Яшәү сыйфаты]]
[[Төркем:Иҗтимагый фәннәр]]
6akdsrog8nriqhim02lnqbuoewumrmo
Төркем:Һөнәр буенча мәгариф
14
228485
3525544
2397459
2022-08-01T18:40:37Z
Frhdkazan
3171
wikitext
text/x-wiki
[[Төркем:Темалар буенча төркемнәр]]
[[Төркем:Мәгариф]]
a270evmged0tekl1mymwodamnox5hvy
Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты
0
234605
3525503
2802264
2022-08-01T15:57:44Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Оешма
|исем=Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты
|үзәкнең төре=Адрес
|җитәкче вазыйфасы1=Директор
|җитәкче исеме1=[[Радик Салихов (1965)|Радик Салихов]]<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/471486 Институт истории им. Марджани возглавил Радик Салихов.] БИЗНЕС Online, 9.06.2020</ref>
|җитәкче вазыйфасы2= Фәнни җитәкче
|җитәкче исеме2=[[Рафаил Хәким]]
|нигезләү көне1=[[1996]]|телләр=[[татар теле]], [[рус теле]]|сайт=татаровед.рф/|үзәк={{RUS}}, 420111, <br/>{{Татарстан республикасы байрагы}}, <br/>[[File:Coat of Arms of Kazan (Tatarstan).svg|20px]] [[Казан]] шәһәренең <br/> [[Батурин урамы (Казан)|Батурин ур.]], 7А|харита1=|легенда1=|легенда2=|искәрмә1=|искәрмә3=|нигезләү сәбәпләре1=|бергәлек=|төре=фәнни оешма|логотип=Тарих институты.jpg|рәсем асты язуы=Институтның рәсми символы}}
'''Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты''' ([[1996 ел]]дан алып) - [[Татар тарихы|татар халкы тарихы]]<nowiki/>н өйрәнүгә юнәлтелгән [[ТР ФА]]<nowiki/>се каршындагы фәнни оешма. Татар тарихына багышланган күптомлы энциклопедияләр һәм башка фәнни хезмәтләр булдыру институтның төп вазифалары булып тора.
{{Портал|Татарстан|Татар тарихы|Фән|Татар мәдәнияте}}
== Тарих ==
Институт тарихы [[Тел, әдәбият һәм тарих институты]]<nowiki/>ның [[1939 ел]]да оешуыннан башлана<ref name=":0">[http://xn--b1amah.xn--80aagie6cnnb.xn--p1ai/data/pdf/Ustav2018.pdf Устав ГБУ "Институт истории им. Ш.Марджани АН РТ"] татаровед.рф</ref>. [[1939 ел|1939]]-[[1996 ел]]ларда институт тарих бүлеге дәрәҗәсендә генә хезмәтен алып бара, ә [[1996 ел]]<nowiki/>ның [[14 июнь|14 июне]]<nowiki/>ндә [[ТР Президенты]]<nowiki/>ның №VII-354 боерыгы буенча, [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|ТР ФА]] каршында аерым институт буларак оеша<ref name=":0" /><ref>[http://www.millattashlar.ru/index.php/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%A8%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%82%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B8 Институт истории имени Шигабутдина Марджани] millattashlar.ru</ref>.
[[1997 ел]]ның [[17 февраль|17 февралендә]] [[Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты|ТР Министрлар кабинеты]] карары чыгу белән институт белән бәйле юридик сораулар чишелә, ул гамәлгә куела һәм аның җитәкчесе буларак [[Рафаил Хәким]] билгеләнә<ref name=":0" />. [[2002 ел]]ның [[19 февраль|19 февралендә]] институтка мәшһүр татар мәгърифәтчесе, тарихчысы [[Шиһабетдин Мәрҗани]] исеме бирелә<ref name=":1">[http://xn--80aagie6cnnb.xn--p1ai/ Институт истории им. Ш.Марджани Академии наук Республики Татарстан] татаровед.рф</ref>. [[2014 ел]]дан институт оештыручы вазифасы [[Татарстанның мәгариф министрлыгы]]на, фәнни-методик җитәкчелеге [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|ТР Фәннәр Академиясенә]] йөкләнә<ref name=":0" />.
[[2014 ел]]да институт Россия ислам университетын һәм [[Татарстан Республикасы Президенты]]ның Геральдика шурасын булдыруга зур өлеш кертә<ref>[https://www.business-gazeta.ru/article/350377 Какие задачи стоят перед Российским исламским институтом сегодня?] business-gazeta.ru</ref>. Шул ук елда институттан археология бүлеге аерыла һәм А.Х.Халиков исемендәге Археология институт барлыкка килә<ref>[http://archtat.ru/otdel-srednevekovoj-arheologii/ Отдел средневековой археологии] archtat.ru</ref>. [[2014 ел]]дан институт [[ТӘһСИ]] белән берлектә [[Болгар шәһәре]]ндә ''Төрки-татар язуы музеен'' төзүгә зур элеш кертеп бара<ref>[http://www.antat.ru/ru/activity/scienc-research/otchet2015.pdf Отчёты институтов, центров и отделений Академии наук Республики Татарстан за 2015 год.] — Казань: АН РТ, 2015. — 83 с.</ref>. [[2014 ел]]да Тарих институтының фәнни үзәге [[Бакчасарай|Бакчасарай шәһәрендә]] ачыла<ref>[http://ft.antat.ru/uploads/749055a21529301033-ФТ-2016-2.pdf Мирхәев Р.Ф. Г. Тукай әсәрләренең теле хакында] ft.antat.ru</ref>. [[Кырым татарлары|Кырым татар халкы]] мирасын өйрәнү һәм саклау үзәкнең төп вазифасы булып тора. [[2015 ел]]да институтның [[Лев Гумилев|Л.Н. Гумилев]] исемендәге Төньяк-көнбатыш фәнни үзәге [[Петербург|Петербург шәһәрендә]] дә ачыла<ref>[http://татаровед.рф/departments/15 Институт истории им. Ш.Марджани Академии наук Республики Татарстан] татаровед.рф</ref>.
[[2016 ел]]да җидетомлык "Татар тарихы" җыентыгын [[2002 ел|2002]]-[[2013 ел]]ларда нәшер итү өчен институт хезмәткәрләре [[Татарстан|ТРның]] фән һәм техника өлкәләрендәге Дәүләт бүләгенә лаек булалар<ref>[http://tatar-congress.org/yanalyklar/tatar-tarihy-7-tomda/ Татар тарихы - 7 томда] tatar-congress.org</ref>. [[2020 ел]]ның [[20 февраль|20 февралендә]] институт архивына [[Япония]]нең [[Кобе|Кобе шәһәрендә]] гомер иткән татар вәкилләренең документлары тапшырыла<ref>[http://ga.tatarstan.ru/tat/index.htm/news/1697938.htm 2020 елның 20 февралендә Татартан Республикасы Фәннәр Академиясенең Ш.Мәрҗани исемендәге Тарих институты Татарстан Республикасының архив эше буенча Дәүләт комитетына Япониянең Кобе шәһәрендә яшәгән татар җәмәгатьчелегенең документларын тапшырды] ga.tatarstan.ru</ref>.
[[Файл:Фәннәр_академиясе.jpg|мини|250x250пкс|[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|ТР Фәннәр академиясенең]] туграсы]]
[[2020 ел]]ның [[май|маенда]] институтны [[Татарстан фәннәр академиясе]]нә кайтарып, [[Альфред Халиков исемендәге Археология институты]] кул астына күчерү турында ТР президенты карары кабул ителгән<ref>[https://www.azatliq.org/a/30642963.html Рафаил Хәкимов Тарих институтының ябылуы турында хәбәр итте.] [[Азатлык радиосы]], 27.05.2020</ref>. Институт галимнәре һәм хезмәткәрләре Татарстан президентына ачык хат белән чыккан<ref>[https://www.azatliq.org/a/30642963.html Тарих институты галимнәре Миңнехановтан институтны саклап калуны сорый.] [[Азатлык радиосы]], 30.05.2020</ref>. Институтны [[ТАССРның төзелүе|ТАССРның 100 еллыгын]] бәйрәм итү көннәрендә ябу аеруча мыскыл итү буларак бәяләнә, диелә ачык хатта.
== Тасвирлама ==
[[Файл:Тарих институты 1.jpg|250px|thumb|right|Тарих институты бинасы]]
[[Татар тарихы]] өлкәсендә фәнни тикшеренүләр алып бару һәм [[тарих]] өлкәсендә белгечләр әзерләү институтның беренче көненнән үк төп максатлары булып тора<ref name=":0" />. Институт татар тарихын өйрәнү эшен [[Шиһабетдин Мәрҗани]], [[Каюм Насыйри]], [[Ризаэддин Фәхреддин]], [[Хәсәнгата Габәши]], [[Һади Атласи]], [[Газиз Гобәйдуллин]] һ.б. галимнәр нигезләгән юнәлештә алып бара.
Бүгенге көндә институтта 40 фәннәр кандидаты һәм 10 фәннәр докторы хезмәт итә<ref name=":1" />. Институтның төзелеше түбәндә китерелгән бүлекләрдән гыйбарәт<ref>[http://татаровед.рф/departments Институт истории им. Ш.Марджани Академии наук Республики Татарстан] татаровед.рф</ref>:
* М.А.Усманов исемендәге Алтын Урда һәм татар ханлыкларын өйрәнү үзәге;
* Яңа заман тарихы бүлеге;
* Иң яңа заман тарихы бүлеге;
*[[Татарстан халкы|ТР халыкларының]] тарихи-мәдәни мирасы бүлеге;
* [[Хөсәен Фәезханов|Х.Фәезханов]] исемендәге Милли мәгариф тарихы һәм теориясе үзәге;
* Этнологик тикшеренүләр бүлеге;
* [[Керәшен татарлары һәм нагайбәкләрнең тарихын һәм мәдәниятен өйрәнү үзәге]]
* [[Яхъя Абдуллин|Я.Г. Абдуллин]] исемендәге иҗтимагый фикер тарихы һәм исламият бүлеге;
* Кырым фәнни үзәге;
* Л.Гумилев исемендәге Төньяк-Көнбатыш фәнни үзәге
* Иранистика үзәге
== Төп фәнни хезмәтләр ==
* История татар с древнейших времён: В 7 т. — Т. I: Народы степной Евразии в древности. — Казань: Изд-во «Рухият». 2002. — 552 с.
* История татар с древнейших времён: В 7 т. — Т: II. Волжская Булгария и Великая Степь. — Казань: Изд-во «РухИЛ», 2006. — 960 с.
* История татар с древнейших времён: В 7 т. — Т: III. Улус Джучи (Золотая Орда). XIII — середина XV в. — Казань: Институт истории АН РТ, 2009. — 1056 с.
* История татар с древнейших времён: В 7 т. — Т: IV. Татарские государства XV—XVIII вв. — Казань: Институт истории АН РТ, 2014. — 1080 с.
* История татар с древнейших времён: В 7 т. — Т: V. Татарский народ в составе Российского государства (вторая половина XVI—XVIII вв.). — Казань: Институт истории АН РТ, 2014. — 1032 с.
* История татар с древнейших времён: В 7 т. — Т: VI. Формирование татарской нации. XIX — начало XX в. — Казань: Институт истории АН РТ, 2013. — 1172 с.
* История татар с древнейших времён: В 7 т. — Т: VII. Татары и Татарстан в XX — начале XXI в. — Казань: Институт истории АН РТ, 2013. — 1008 с.
== Шулай да карагыз ==
*[[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]
*[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе]]
*[[Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты (ТР ФА)]]
*[[Шиһабетдин Мәрҗани]]
*[[Гамәли семиотика институты (ТР ФА)]]
== Чыганаклар ==
* [http://татаровед.рф/ Институт истории им. Ш.Марджани Академии наук Республики Татарстан] татаровед.рф
* [http://вики.татаровед.рф/data/pdf/Ustav2018.pdf Устав ГБУ "Институт истории им. Ш.Марджани АН РТ"] татаровед.рф
* [http://www.millattashlar.ru/index.php/Институт_истории_имени_Шигабутдина_Марджани Институт истории имени Шигабутдина Марджани] millattashlar.ru
== Искәрмәләр ==
<references />
[[Төркем:Татарстан Фәннәр академиясе]]
[[Төркем:Казан оешмалары]]
[[Төркем:Казанның фәнни институтлары]]
[[Төркем:Тарих]]
[[Төркем:Шиһабетдин Мәрҗани хөрмәтенә аталган объектлар]]
[[Төркем:Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]
{{Туган җир журналы}}
r7tsgg1sr7ds1a03ad79pndv8pn75cc
Википедия:Яңалыклар форумы
4
258879
3525538
3524759
2022-08-01T18:14:19Z
Dušan Kreheľ
39281
/* Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 */ New section.
wikitext
text/x-wiki
{{Index box}}
{| cellspacing="3" width="100%"
|-
|style="padding-right: 1em; margin-bottom: 0.5em; border: #99B3FF solid 1px"| {{Википедия:Форум/Башлык}}
|{{Userbox
|id = [[Рәсем:Replacement filing cabinet.svg|40px|none|Архив]]
|border-c = #aaaaaa
|info-c = #f9f9f9
|info = '''[[Википедия:Яңалыклар форумы/Архив|Архив]]'''
}}
{{Кнопка|Яңа тема башлар өчен, монда басыгыз</br>Press here to start a new topic</br>Нажмите сюда, чтобы начать новую тему|url=https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Википедия:Яңалыклар_форумы&action=edit§ion=new|class=mw-ui-constructive}}
|}
[[Төркем:Википедия:Форум]]
{{TOC right}}
== 2021 Республика көне Вики-бәйгесе ==
Хәерле көн, хөрмәтле коллегалар!
Сезгә зур яңалыгыбыз бар: "[[Сәләт (яшьләр оешмасы)|Сәләт]]" оешмасы Татарстан республикасы хакимияте белән берлектә Республика көненә багышланган яңа бәйге оештырмакчы була. Форматы мәкаләләр язу марафоны булыр дип көтәбез. Бәйге турында тулырак бәйге битен булдыргач укырга мөмкин булачак. -- {{u|Хабиль Сәхәбиев}} ([[Кулланучы бәхәсе:Хабиль Сәхәбиев|бәхәс]]) 17 авг 2021, 18:14
''Җәмгыять үзәгенә урнаштырылган [https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%3A%D2%96%D3%99%D0%BC%D0%B3%D1%8B%D1%8F%D1%82%D1%8C_%D2%AF%D0%B7%D3%99%D0%B3%D0%B5&type=revision&diff=3115403&oldid=3065511 оригиналы]''
:{{u|Хабиль Сәхәбиев}}, Татарча Википедиянең гамәлдәге [[Википедия:Бәйге оештыру кагыйдәләре]]н истә тотып эшләвегезгә ышанабыз. Ихтирам белән, --[[Кулланучы:Frhdkazan|frhdkazan]] ([[Кулланучы бәхәсе:Frhdkazan|бәхәс]]) 17 авг 2021, 17:10 (UTC)
::'''[[Википедия:Бәйгеләр/Татар җирләре җәмгыяте/2021|Татар җирләре җәмгыяте 2021]]''' бәйгесе өчен [[wmru:Умный регион/Многоязычие/Татарский/Устройство татарских земель|рус телле положение]] әзерләдем, {{u|Фәрһад}} белән {{u|Ilnur efende}}ләр белән килештерүгә, бу проект турында [[wmru:User:Drbug|Владимир Медейко]] белән сөйләштем. Идеологиясе үткән елгы [[Википедия:Энциклопедик үзәк|Энциклопедик үзәккә]] охшаш булуы, бар кешегә ачык булуы һәм тәртипле оештырылуы аркасында хуплады. Быелгысына призлар буларак [[Татарстан Республикасы Президенты каршындагы татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе|Тат.Комиссия]] җитәкчесе [[Марат Әхмәтов (1954)|Марат Әхмәтов]] ярдәмендә ВМРУга [[Википедия:Бәйгеләр/Минем Татарстан|Минем Татарстан]] һәм [[Википедия:Бәйгеләр/Татар 4.0/2021|Татар 4.0 - 2021]] оештыру өчен тапшырылган фондның җиңүчеләргә вакытында таратыла алмаган акчаларны кулланырга килештек. Ягъни төп спонсорларыбыз буларак {{u|Әмир}} әфәнде һәм кайбер башкалар булып чыга. Сертификат-дипломнар проектын әзерләрмен, Татарстан Фәннәр Академиясенең [[Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты|Татар энциклопедия]] һәм [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|тарих институтларына]] бергәләп бирү тәкъдиме белән чыгармын. --[[Кулланучы:Frhdkazan|frhdkazan]] ([[Кулланучы бәхәсе:Frhdkazan|бәхәс]]) 28 авг 2021, 19:40 (UTC)
::{{u|Хабиль Сәхәбиев}} һәм {{u|Тимерхан}}, шулай ук барыбыз өчен бу яхшы хәбәр! Бәйгене ВМРУ исеменнән оештыра алабыз икән, бар [[Википедия:Бәйге оештыру кагыйдәләре|җирле килештерү чараларны]] үтмичә 31 август көнне үк башлап була.--[[Кулланучы:Frhdkazan|frhdkazan]] ([[Кулланучы бәхәсе:Frhdkazan|бәхәс]]) 28 авг 2021, 19:55 (UTC)
== Июнь-июль-август яңалыклары ==
[[Файл:Wiki4Tatarstan-Knowledge-RU.pdf|thumb|[[:ru:n:Татарский регулятор и Википедия: сотрудничество во благо языка|Хисап]]]]
{{seealso|ВП:Яңалыклар форумы|ВП:Безнең турында матбугатта|m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/Plans/2019-2020}}
* 21.08.2021 Икенче Төрки Вики-конференция онлайн килеш узды, Zoom-конференциягә катнашучылар өчен синхрон рәвештә рус теленә тәрҗемә ителде.
* 13-17.08.2021 [[:wmania:Wikimania/ru|Викимания 2021 Онлайн]] узды, Zoom-конференциягә катнашучылар өчен синхрон рәвештә рус теленә тәрҗемә ителде.
* 13.08.2021 [[Татмедиа]] җитәкчесе [[Шамил Садыйков]] белән холдинг ММЧлары сайтларын [[Creative Commons лицензияләре|Creative Commons ирекле лицензияләргә]] күчерү, хезмәткәрләрне Вики-мөмкинлекләре белән таныштыру, ТатВики бәйгеләренә спонсорлык, һәм башка мәсьәләләр турында сөйләшенде.
* 25.07.2021 UTC 12:00 / МСК 15:00дә [[m:Wikimedia_Languages_of_Russia_Community_User_Group|Россия халыклары телләрендә язучы Викимедиа җәмгыятенең]] тәҗрибә уртаклашу һәм киңәшләшүгә юнәлгән [[m:Wikimedia_Languages_of_Russia_Community_User_Group/Meetings/ru#2021.01.10|киләсе айлык видео-очрашу]] үтте.
* 1.07.2021 [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе]] [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] җитәкчелеге чакыруы буенча Татарча Википедия җәмгыяте белән ихтимал хезмәттәшлек юнәлешләре турында '''[[:ru:n:Татарский регулятор и Википедия: сотрудничество во благо языка|очрашу-аралашу]]''' узды.
* 27.06.2020 UTC 12:00 / МСК 15:00дә [[m:Wikimedia_Languages_of_Russia_Community_User_Group|Россия халыклары телләрендә язучы Викимедиа җәмгыятенең]] тәҗрибә уртаклашу һәм киңәшләшүгә юнәлгән [[m:Wikimedia_Languages_of_Russia_Community_User_Group/Meetings/ru#2021.06.27|айлык видео-очрашуы узды]].
[[Файл:RU Arctic Knot 2021 Sustainability of underrepresented language Wikipedias Russia update.pdf|thumb|[[m:Arctic Knot Conference 2021/Submissions/Sustainability of underrepresented language wikis: DEATH NO VALUE/tt|Тезислар]] {{*}} Чыгышның [[:Файл:2021ArcticKnot-Wiki-Sustainability-RussiaCommunity.webm|видеоязмасы]], 16 мин. {{ref-en}} {{*}} [[:ru:n:От кельтов в Арктику: многоязычие Викимедиа встречали саамский парламентарий и норвежский министр|Чарадан хисап]] {{ref-ru}}]]
* 24-25.06.2021 Татар викимедиачылары «Арктик төен 2021» Викимедиа күптеллелек конференциясендә [[:ru:n:От кельтов в Арктику: многоязычие Викимедиа встречали саамский парламентарий и норвежский министр|бар россияле викимедистлар исеменнән чыгыш ясады]].
* 22.06.2021 Татар викимедиачылары [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] Л. Н. Толстой ис. филология һәм мәдәниятара багланышлар институты һәм Габдулла Тукай исемендәге Милли мәдәният һәм мәгариф югары мәктәбе җитәкчелеге белән онлайн-очрашуда катнашты, нәтиҗәдә [[wmru:Умный регион/Татарстан/Партнёры/ВШНКОГТ ИФМК КФУ|хезмәттәшлек концепциясе]] барлыкка килде, халыкара Викимедиа җәмгыяте белән консультацияләр нигезендә аның [[wmru:Умный регион/Татарстан/Партнёры/ВШНКОГТ ИФМК КФУ/ТатВики|практик тәртип нигезләре]] килешенде.
== УКП - Обзор проекта руководства по обеспечению правоприменения ==
Привет,
[[:m:Universal Code of Conduct/Drafting committee#Phase 2|Редакционный Комитет 2-го этапа Универсального Кодекса Поведения]] хочет получить мнения [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review/ru|по проекту руководства по обеспечения правоприменения]] [[:m:Universal Code of Conduct|Универсального Кодекса Поведения]] (УКП). Период обзора начнется 17 августа 2021 года.
Сообщество и сотрудники Фонда сотрудничали в разработке проекта этого руководства на основе [[:m:Universal Code of Conduct/Discussions|консультаций, обсуждений и исследований]]. Это руководство не является окончательным, но вы можете помочь продвинуть его вперед. Предоставьте отзывы и комментарии по руководству до 17 октября 2021 года. Комитет будет пересматривать руководство на основе вклада от сообщества.
Каждый может поделиться комментариями на разных местах. Посредники приветствуют комментарии на любом языке [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|на странице обсуждения проекта]] или по электронной почте. Комментариями также можете поделиться на страницах обсуждений переводов, в ходе локальных дискуссий или во время круглых столов и во время встреч.
Запланированы прямые обсуждения проекта руководтсва по обеспечения правоприменения УКП:
* [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions#Conversation hours|Во время встреч]] - 24 августа, 31 августа, 7 сентября @ 03:00 UTC & 14:00 UTC
* [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions|Во время круглых столов]] - 18 сентября @ 03:00 UTC & 15:00 UTC
Группа посредников, поддерживающая этот период обзора руководства, надеется охватить больше сообществ. Важно иметь общее понимание ситуации. Если вы не можете найти встречу в вашем сообществе, пожалуйста, организуйте обсуждение сами. Посредники могут помочь вам в организации встречи.
Все обсуждения будут обобщаться и будут представлены редакционному комитету, каждые две недели. Сводки будут опубликованы [[:m:Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|здесь]].
Пожалуйста, дайте мне знать, если у вас возникнут какие-либо вопросы. --[[Кулланучы:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:Mehman (WMF)|бәхәс]]) 23 авг 2021, 14:14 (UTC)
== Голосование на выборах Совета Попечителей 2021 года началось ==
[[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting/ru|Голосование на выборах Совета Попечителей 2021 года началось]]. Кандидатам от сообществ было предложено представить свою кандидатуру. После трехнедельного приема заявок от кандидатов, на выборах 2021 года [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Candidate%20Table|участвуют 19 кандидатов]].
[[:m:Wikimedia Foundation Board of Trustees|Совет Попечителей Фонда Викимедиа]] осуществляет надзор за работой Фонда Викимедиа. Совет хочет повысить свою компетентность и разнообразие, как команды. Они поделились [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates#Skills|теми областями]], которых им в настоящее время не хватает, и надеются найти их у новых попечителей.
Движение Викимедиа имеет возможность проголосовать за попечителей от сообществ и организаций Викимедиа. Проголосовав, вы поможете определить тех лиц, которые обладают теми качествами, которые необходимы для наилучшего удовлетворения потребностей всего движения в течение следующих нескольких лет. Ожидается, что Совет выберет четырех кандидатов, которые набрали больше всего голов в качестве попечителей. Срок начнется в сентябре этого года и продлится три года. Узнайте больше о Совете Попечителей с помощью [[Commons:File:Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees.webm|этого видео]].
Голосуйте с сегодняшнего дня до 31 августа.
Ниже приведена некоторая полезная информация о выборах.
;Узнайте больше о кандидатах
Кандидаты со всего движения представили [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021#Candidate%20Table|свои кандидатуры]]. Узнайте о каждом кандидате, чтобы проголосовать зная их. Сообщество задало [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Candidates/CandidateQ&A|кандидатам вопросы]], на которые они должны были ответить во время предвыборной кампании. Кандидаты ответили на список вопросов сообщества, собранных [[:m:Wikimedia Foundation elections committee|Избирательной Комиссией]] на Мета-Вики.
;Голосуй
Процесс голосования на выборах в Совет Попечителей 2021 года начнется 18 августа и завершится 31 августа 2021 года. Избирательный Комиссия выбрала для голосования систему [[:ru:Система единого передаваемого голоса|единого передаваемого голоса]]. Узнайте больше о [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting#Voting_eligibility|требованиях для голосования]], о том, [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|как голосовать]] и ознакомьтесь с [[:m:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting#Voting_FAQ|ЧаВо]].
Пожалуйста, помогите нам в выборе тех людей, которые наилучшим образом соответствуют потребностям всего движения в настоящее время.
Всего наилучшего,
Избирательная Комиссия. --[[Кулланучы:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:Mehman (WMF)|бәхәс]]) 23 авг 2021, 14:14 (UTC)
== The 2022 Community Wishlist Survey will happen in January ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
Hello everyone,
We hope all of you are as well and safe as possible during these trying times! We wanted to share some news about a change to the Community Wishlist Survey 2022. We would like to hear your opinions as well.
Summary:
<div style="font-style:italic;">
We will be running the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]] 2022 in January 2022. We need more time to work on the 2021 wishes. We also need time to prepare some changes to the Wishlist 2022. In the meantime, you can use a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|dedicated sandbox to leave early ideas for the 2022 wishes]].
</div>
=== Proposing and wish-fulfillment will happen during the same year ===
In the past, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] team has run the Community Wishlist Survey for the following year in November of the prior year. For example, we ran the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Wishlist for 2021]] in November 2020. That worked well a few years ago. At that time, we used to start working on the Wishlist soon after the results of the voting were published.
However, in 2021, there was a delay between the voting and the time when we could start working on the new wishes. Until July 2021, we were working on wishes from the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2020|Wishlist for 2020]].
We hope having the Wishlist 2022 in January 2022 will be more intuitive. This will also give us time to fulfill more wishes from the 2021 Wishlist.
=== Encouraging wider participation from historically excluded communities ===
We are thinking how to make the Wishlist easier to participate in. We want to support more translations, and encourage under-resourced communities to be more active. We would like to have some time to make these changes.
=== A new space to talk to us about priorities and wishes not granted yet ===
We will have gone 365 days without a Wishlist. We encourage you to approach us. We hope to hear from you in the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]], but we also hope to see you at our bi-monthly Talk to Us meetings! These will be hosted at two different times friendly to time zones around the globe.
We will begin our first meeting '''September 15th at 23:00 UTC'''. More details about the agenda and format coming soon!
=== Brainstorm and draft proposals before the proposal phase ===
If you have early ideas for wishes, you can use the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|new Community Wishlist Survey sandbox]]. This way, you will not forget about these before January 2022. You will be able to come back and refine your ideas. Remember, edits in the sandbox don't count as wishes!
=== Feedback ===
* What should we do to improve the Wishlist pages?
* How would you like to use our new [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|sandbox?]]
* What, if any, risks do you foresee in our decision to change the date of the Wishlist 2022?
* What will help more people participate in the Wishlist 2022?
Answer on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]] (in any language you prefer) or at our Talk to Us meetings.
</div>
[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 7 сен 2021, 00:23 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:SGrabarczuk (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 -->
== Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ending 14 September 2021 ==
<div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content"/>Стратегия Движения объявляет [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|прием заявок от кандидатов в Редакционный Комитет Устава Движения]]. Прием заявок начнется 2 августа 2021 года и продлится до 14 сентября 2021 года.
Есть ожидание, что Комитет будет представлять [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|разнообразие всего Движении]]. Разнообразие включает в себя пол, язык, географию и опыт. Это включает участие в проектах, организациях Викимедиа и в Фонде Викимедиа.
Свободное владение английским не требуется для того, чтобы стать членом комитета. При необходимости, будет предоставлена поддержка письменного и устного перевода. Участники получат компенсацию расходов на участие. Это составляет 100 долларов США раз в каждые два месяца.
Мы ищем людей, которые обладают некоторыми из следующих [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|навыков]]:
* Навыки коллективной работы и писания. (продемонстрированный опыт - это плюс)
* Готовность находить компромиссы.
* Сосредоточенность на инклюзивность и разнообразие.
* Обладание знаниями консультаций с сообществом.
* Опыт межкультурного общения.
* Опыт управления или организационной работы в некоммерческих организациях или сообществах.
* Опыт ведения переговоров с различными сторонами.
Ожидается, что Комитет начнет работу 15 человеком. Если будет 20 или более кандидатов, будет проведен смешанный процесс выборов и отбора. Если кандидатов будет 19 или меньше, то будет процесс отбора без выборов.
Поможете ли вы Викимедии в этой роли? Представьте свою кандидатуру, [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|здесь]]. Пожалуйста, свяжитесь с нами по адресу strategy2030[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org с вопросами.<section end="announcement-content"/>
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 10 сен 2021, 17:02 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Xeno (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&oldid=22002240 -->
== Круглой стол об УКП ==
Добрый день,
Хочу проинформировать вас, что команда посредников по Стратегии Движения и Управления, проводит [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions|круглый стол]] '''18 сентября 2021 года в 03:00 по UTC и 15:00 по UTC''' для всех, чтобы вместе обсудить, как обеспечить соблюдение правоприменения [[:m:Universal Code of Conduct|Универсального Кодекса Поведения]]. В настоящее время эти встречи являются частью обзора 2-го этапа проекта по [[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|обеспечению соблюдения правоприменения Универсального Кодекса Поведения (EDGR)]].
Каждая сессия продлится от 90 до 120 минут и будет обеспечено перевод на разные языки. Кроме этого, сессии на конкретных языках можем организовать в зависимости от спроса на это. Членам сообщества рекомендуется зарегистрироваться заранее и добавить тему для обсуждения во время круглого стола.
Если вы не можете принять участие на заседании круглого стола, вы можете предоставить комментарии [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|на странице обсуждения проекта обзора]] (на любом языке), а также на страницах обсуждения переводов и в локальных дискуссиях.
Для получения дополнительной информации, пожалуйста, посетите [[:m:Universal Code of Conduct/2021 consultations/Roundtable discussions|страницу круглого стола на Мете]]. Спасибо, --[[Кулланучы:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:Mehman (WMF)|бәхәс]]) 10 сен 2021, 21:26 (UTC)
== Server switch ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks">
[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]
The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems.
They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, 14 September 2021'''.
Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future.
'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''
*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 14 September 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628049 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday, 15 September).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.
''Other effects'':
*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
* We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.
This project may be postponed if necessary. You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''</div></div> [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11 сен 2021, 00:45 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:SGrabarczuk (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 -->
== Talk to the Community Tech ==
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|frameless|50px]]
[[:m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2021-09 Talk to Us|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Community_Wishlist_Survey/Updates/2021-09_Talk_to_Us&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]
Hello!
As we have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|recently announced]], we, the team working on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]], would like to invite you to an online meeting with us. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210915T2300 '''September 15th, 23:00 UTC'''] on Zoom, and will last an hour. [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 '''Click here to join'''].
'''Agenda'''
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Status report 1#Prioritization Process|How we prioritize the wishes to be granted]]
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|Why we decided to change the date]] from November 2021 to January 2022
* Update on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes
* Questions and answers
'''Format'''
The meeting will not be recorded or streamed. Notes without attribution will be taken and published on Meta-Wiki. The presentation (first three points in the agenda) will be given in English.
We can answer questions asked in English, French, Polish, and Spanish. If you would like to ask questions in advance, add them [[m:Talk:Community Wishlist Survey|on the Community Wishlist Survey talk page]] or send to sgrabarczuk@wikimedia.org.
[[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Natalia Rodriguez]] (the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] manager) will be hosting this meeting.
'''Invitation link'''
* [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 Join online]
* Meeting ID: 898 2861 5390
* One tap mobile
** +16465588656,,89828615390# US (New York)
** +16699006833,,89828615390# US (San Jose)
* [https://wikimedia.zoom.us/u/kctR45AI8o Dial by your location]
See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11 сен 2021, 03:04 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:SGrabarczuk (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 -->
== Выборы в Редакционный Комитет Устава Движения ==
Привет,
Это краткая информация о процессе создания Устава Движения. Прием заявок от кандидатов в Редакционный Комитет завершился 14 сентября, и теперь у нас есть полный список кандидатов. Комитет будет состоять из 15 членов и они будут избраны/отобраны тремя различными путями.
Комитет из 15 членов будет избран/отобран [[:m:Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process/ru|в 3 этапа]]:
#Процесс выборов кандидатов, где будут голосовать сообщества для избрания 7 членов комитета.
#Процесс отбора от организаций (аффилиаций) Викимедиа для отбора 6 членов комитета.
#Фонд Викимедиа планирует назначить 2 членов комитета.
Выборы, где будут голосовать сообщества состоятся в период с 11 по 24 октября. Другие процессы выборов/отбора будут происходить параллельно, так что все процессы будут завершены к 1 ноябрю.
Для полного понятия Устава Движения, роли, а также процесса создания, пожалуйста, ознакомьтесь [[:m:Movement Charter|страницей на Мета-Вики]]. Вы также можете связаться с нами в любое время по Телеграмму или по электронной почте (wikimedia2030@wikimedia.org). Спасибо, --[[Кулланучы:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:Mehman (WMF)|бәхәс]]) 21 сен 2021, 22:23 (UTC)
== A elongation: The questions for the candidates into Drafting Committee Movement_Charter ==
Into 2021-09-'''29''' 11:59:59 UTC You can [[:m:Movement Charter/Drafting Committee/Election Compass Statements|suggest the questions]] for the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates|candidates]] into [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Drafting Committee]] [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter|Movement Charter]]. ✍️ [[Кулланучы:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Кулланучы бәхәсе:Dušan Kreheľ|бәхәс]]) 27 сен 2021, 18:29 (UTC)
== Select You the question statements for candidates of Drafting Committee Movement Charter ==
Into 2021-10-04 11:59:59 UTC you can select [[:m:Movement Charter/Drafting Committee/Election Compass Statements|question statements]] for the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates|candidates]] of [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Drafting Committee]] [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter|Movement Charter]]. ✍️ [[Кулланучы:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Кулланучы бәхәсе:Dušan Kreheľ|бәхәс]]) 30 сен 2021, 01:41 (UTC)
== Alumni and Mentors of Russia 2021 ==
Уважаемые коллеги, пожалуйста выскажите своё мнение по поводу ''[[m:CentralNotice/Request/Alumni and Mentors of Russia 2021|баннерной кампании CentralNotice]]'' для объявления о российском конкурсе статей [[wmru:Конкурсы/Выпускники и наставники России 2021|Конкурсы/Выпускники и наставники России 2021]] (15 сентября - 30 ноября 2021, все IP из России, Википедии, 3 показа в неделю, в течении ноября). Спасибо. [[Кулланучы:JukoFF|JukoFF]] ([[Кулланучы бәхәсе:JukoFF|бәхәс]]) 11 окт 2021, 13:43 (UTC)
== Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open ==
<div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|{{int:otherlanguages}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Открыто голосование по выборам членов редакционного комитета Устава Движения. В общей сложности 70 викимедийцев со всего мира претендуют на 7 мест в этих выборах.
'''Голосование открыто с 12 октября по 24 октября 2021 года.'''
Всего в состав комитета войдут 15 человек: 7 членов будут выбраны голосованием онлайн-сообществ, 6 членов будут выбраны филиалами Викимедиа в ходе параллельного процесса, а 2 члена будут назначены Фондом Викимедиа. Планируется собрать комитет к 1 ноября 2021 года.
Узнайте о каждом кандидате, чтобы информировать голосование на том языке, который вы предпочитаете: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates>
Узнайте о Редакционном комитете: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee>
На этих выборах мы в качестве эксперимента используем приложение для получения рекомендаций по голосованию. Проведите себя через инструмент и вы увидите, какой кандидат ближе всего к вам! Проверьте на <https://mcdc-election-compass.toolforge.org/>
Читайте полный текст объявления: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections>
'''Проголосуйте на SecurePoll:''' <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections>
С уважением,
Команда по стратегии и управлению движением, Фонд Викимедиа
<section end="announcement-content"/>
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 14 окт 2021, 02:25 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Xeno (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&oldid=22185710 -->
== Learn how Movement Strategy Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==
<section begin="announcement-content"/>Movement Strategy Implementation grants now provide more than $2,000 USD to put Movement Strategy plans into action. Find out more about [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation grants, the criteria, and how to apply]].<section end="annoumcent-content"/>
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)#top|talk]]) 13:30, 29 October 2021 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&oldid=22247589 -->
== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==
<section begin="announcement-content"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''.
* The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''.
The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.
If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].
With thanks from the Movement Strategy and Governance team<section end="announcement-content"/>
5 ноя 2021, 15:53 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&oldid=22300322 -->
== The volunteer call for Wikimania 2022==
[[File:Search icon.svg|left|100px]] <table><tr><th style="vertical-align:top;color:#732121">„Event“:</th><td>[[:m:Special:MyLanguage/Wikimania 2022/Volunteer|<b style="color:#008e00">The volunteer call for Wikimania 2022</b>]]</td></tr>
<tr><th style="vertical-align:top;color:#732121">When:</th><td>Until {{Tooltip|2022-01-08 09:59:59|First second of 2021-01-09 AoE minus one second.}} [[:en:Coordinated Universal Time|UTC]] guaranteed.</td></tr>
<tr><th style="vertical-align:top;color:#732121">Call positions:</th><td style="font-style:italic">Core organizing team • Program committee • Other roles</td></tr>
<tr><th style="vertical-align:top;color:#732121">Links:</th><td>[[:m:Special:MyLanguage/Wikimania 2022/Volunteer|More about this call]] • [[:m:Special:MyLanguage/Wikimania 2022|Wikimania 2022]]</td></tr>
</table>
✍️ [[Кулланучы:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Кулланучы бәхәсе:Dušan Kreheľ|бәхәс]]) 22 дек 2021, 19:04 (UTC)
== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==
<div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content />
:''Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Совет попечителей готовит приём обратной связи от сообщества по поводу предстоящих выборов в Совет, которые пройдут с 7 января по 10 февраля 2022 года.
Несмотря на то, что подробности обратной связи будут уточнены за неделю до начала приёма, мы подтвердили, что будут заданы два нижеприведённых вопроса:
* Каким образом можно обеспечить справедливую представленность формирующихся сообществ среди членов Совета?
* Какое участие должны принимать кандидаты во время выборов?
Дополнительные вопросы могут быть внесены в список. Команда по Стратегии Движения и Управлению хочет дать время членам сообщества и партнёрским организациям рассмотреть и подготовить идеи по подтвержденным вопросам до начала запуска. Мы приносим извинения за то, что на данный момент у нас нет полного списка вопросов. Дополнительно могут быть поставлены два или три вопроса. Наша задача состоит в том, чтобы не перегружать сообщество запросами, но предоставить уведомление и приветствовать обратную связь по этим важным вопросам.
'''Хотите ли Вы помочь организовать разговор на местном уровне во время приёма обратной связи?'''
Свяжитесь с [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|командой по Стратегии Движения и Управлению]] на Meta, в [https://t.me/wmboardgovernancechat Телеграме] или по электронной почте по адресу msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org.
Если у вас есть вопросы или проблемы, свяжитесь с нами. Команда по Стратегии Движения и Управлению будет минимально задействована до 3 января. Пожалуйста, извините за задержку с ответом в это время. Мы также понимаем, что некоторые члены сообщества и партнёрские организации не работают во время декабрьских праздников. Мы приносим свои извинения, если наше сообщение дошло до Вас, когда Вы были в отпуске.
С уважением,
Команда по Стратегии Движения и Управлению<section end="announcement-content" />
</div>
{{int:thank-you}} [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 27 дек 2021, 17:56 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Xeno (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22502754 -->
== Опрос о пожеланиях сообщества — 2022 ==
[[File:Community Wishlist Survey Lamp.svg|right|200px]]
'''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2022|Опрос о пожеланиях сообщества — 2022]]''' открыт!
Это процесс, в котором сообщества решают, над чем команда [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] должна работать в течение следующего года. Мы рекомендуем всем подавать предложения до истечения крайнего срока '''23 января''', или комментировать другие предложения, чтобы помочь сделать их лучше.
The communities will vote on the proposals between 28 января and 11 февраля.
Команда технической помощи сообществам сосредоточена на инструментах для опытных редакторов проектов Викимедиа. Вы можете писать предложения на любом языке, и мы переведем их для вас. Мы ждём ваших предложений с благодарностью и нетерпением! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 10 гый 2022, 18:39 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:SGrabarczuk (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&oldid=20689486 -->
== Feminism and Folklore 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia.
You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]].
You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language.
Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance...
Thank you.
'''Feminism and Folklore Team''',
[[User:Tiven2240|Tiven2240]]
--11 гый 2022, 05:49 (UTC)
</div>
<!-- Сообщение отправил Участник:Tiven2240@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22574381 -->
== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==
<div lang="ru" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Приём ваших отзывов: Выборы в Совет попечителей объявлены открытыми и завершатся 7 февраля 2022 года.
В настоящем приглашении к приёму обратной связи команда по Стратегии и управлению движением применяет другой подход. Этот подход принимает во внимание отзывы сообщества полученные в 2021 году. Вместо того чтобы выдвигать предложения, этот приём обратной связи состоит из ключевых вопросов полученных от Совета попечителей. Ключевые вопросы были сформулированы на основе отзывов о выборах в Совет попечителей 2021 года. Цель состоит в том, чтобы вдохновить коллективное обсуждение и совместную разработку предложений по этим ключевым вопросам.
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Присоединяйтесь к обсуждению]].
С уважением,
Команда по Стратегии и управлению движением<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 15 гый 2022, 01:04 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Xeno (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22610145 -->
== Поговорите с Техническим Сообществом ==
[[File:Community Wishlist Survey Lamp.svg|150px|right]]
{{int:Hello}}
Как было [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|недавно объявлено]], мы, команда, работающая над [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Опросом о пожеланиях сообщества]], хотели бы пригласить вас на онлайн-встречу с нами. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220119T1800 '''{{#time:j xg|2022-01-19}} ({{#time:l|2022-01-19}}), {{#time:H:i e|18:00|en|1}}'''] on Zoom, and will last an hour. This external system is not subject to the [[foundation:Privacy_policy|WMF Privacy Policy]]. [https://wikimedia.zoom.us/j/85804347114 '''Нажмите, чтобы присоединиться'''].
'''Повестка'''
* Bring drafts of your proposals and talk to to a member of the Community Tech Team about your questions on how to improve the proposal
'''Формат'''
Встреча не будет записываться или транслироваться. Будет вестись краткий протокол без указания авторства реплик; он будет опубликован на Meta-Wiki.
Мы можем ответить на вопросы на английском, французском, польском, испанском, немецком и итальянском языках. Если вы хотите задать вопросы заранее, добавьте их [[m:Talk:Community Wishlist Survey|на странице обсуждения опроса о пожеланиях сообщества]] или отправьте на sgrabarczuk@wikimedia.org.
Эту встречу будет проводить [[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Наталья Родригес]] (менеджер [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Технического Сообщества]]).
'''Ссылка-приглашение'''
* [https://wikimedia.zoom.us/j/85804347114 Присоединяйтесь онлайн]
* ID встречи: <span dir=ltr>85804347114</span>
* [https://wikimedia.zoom.us/u/keu6UeRT0T Наберите по своему местоположению]
Будем рады увидеться с вами! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 18 гый 2022, 17:27 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:SGrabarczuk (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&oldid=20689486 -->
== Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 5 ==
<section begin="ucoc-newsletter"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
<span style="font-size:200%;">'''Новости Стратегии движения и управления'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Выпуск 5 — Январь 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Прочитайте полный текст информационного бюллетеня''']]</span>
----
Добро пожаловать в пятый выпуск Новостей о Стратегии движения и управления (ранее именуемый как Новости Универсального кодекса поведения)! Этот обновлённый бюллетень содержит актуальные новости и события, касающиеся Устава Движения, Универсального кодекса поведения, грантов на реализацию Стратегии движения, выборов в Совет попечителей и других соответствующих тем по Стратегии движения и управлению.
Этот информационный бюллетень будет выпускаться ежеквартально. Дополнительные новости будут рассылаться подписчикам еженедельно или раз в две недели. Пожалуйста, не забудьте подписаться [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]], чтобы получать эти обновления.
<div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Приглашение к обратной связи по поводу выборов в Совет попечителей'''. Мы приглашаем вас поделиться своим мнением о предстоящих выборах в Совет попечителей Фонда Викимедиа. Приём вашей обратной связи по поводу этих выборов был объявлен 10 января 2022 года и завершится 16 февраля 2022 года. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|продолжить чтение]])
*'''Ратификация Универсального кодекса поведения''' - В 2021 году Фонд Викимедиа обратился к сообществам с вопросом о том, как обеспечить правоприменение текста политики Универсального кодекса поведения. Пересмотренный проект руководства по обеспечению правоприменения будет готов для голосования сообществ в марте. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|продолжить чтение]])
*'''Гранты на реализацию Стратегии движения''' - Продолжая рассматривать ряд интересных проектных предложений, мы поощряем и приветствуем новые предложения и идеи, направленные на конкретную инициативу из рекомендаций Стратегии движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|продолжить чтение]])
*'''Преобразование информационного бюллетеня''' - В связи с преобразованием Информационного бюллетеня УКП в Информационный бюллетень Стратегии движения и управления, мы приглашаем вас присоединиться к команде фасилитаторов для разработки и определения новых направлений этого информационного бюллетеня. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|продолжить чтение]])
*'''Блог «Diff»''' - Ознакомьтесь с самыми последними публикациями по Стратегии движения и управлению Фонда на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|продолжить чтение]])</div><section end="ucoc-newsletter"/>
[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 31 гый 2022, 08:22 (UTC)
== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,
We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.
We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.
Best wishes,
'''International Team'''<br />
'''Wiki Loves Folklore'''
[[Кулланучы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Кулланучы бәхәсе:MediaWiki message delivery|бәхәс]]) 22 фев 2022, 04:50 (UTC)
</div>
<!-- Сообщение отправил Участник:Rockpeterson@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== Coming soon ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).
All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. </div> - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 28 фев 2022, 12:39 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=22907463 -->
== Универсаль Тәртип Кодексы Ратификация тавышын 2022 елның 7 мартыннан 21 мартына кадәр ачык ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
(Зинһар, онытмагыз, бу хәбәр Google тәрҗемәсен кулланып, хаталарым өчен гафу үтенәм.)
һәркемгә сәлам,
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/ru Универсаль Тәртип Кодексының] (UCoC) [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/ru яңартылган күрсәтмәләре] өчен ратификация тавыш бирү процессы хәзер ачык! Тавыш бирү 2022 елның 7 мартында [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting/ru SecurePoll'та башланып], 2022 елның 21 мартында тәмамланачак. Зинһар, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information/ru сайлаучы турында мәгълүмат һәм сайлау хокуклары турында күбрәк укыгыз].
Универсаль Тәртип Кодексы (UCoC) бөтен хәрәкәт өчен яраклы тәртипнең нигезен бирә. Яңартылган үтәү принциплары 2022 елның 24 гыйнварында политиканы хәрәкәт буенча куллануның тәкъдим ителгән ысулы буларак бастырылды. Монда сез [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Project/ru UCoC проекты турында күбрәк белә аласыз].
Фикерләр һәм аңлатмалар MetaWiki проектының сөйләшү битендә сез теләгән телдә рәхим итегез. UCoC командасына сораулар өчен языгыз: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Хөрмәт белән,
Movement Strategy and Governance team
Викимедиа Фонды
=== <section begin="announcement-header" />Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022<section end="announcement-header" /> ===
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].
The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].
You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Sincerely,
Movement Strategy and Governance
Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" />
--[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 7 мар 2022, 12:26 (UTC)
=== <section begin="announcement-header" />Голосование завершено. Спасибо всем за участие! <section end="announcement-header" /> ===
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information/Announcement|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote/Closing message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
21 марта 2022 года завершилось голосование по ратификации [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|обновлённого Руководства по обеспечению правоприменения]] [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Универсального кодекса поведения]] (УКП). В голосовании приняли участие более {{#expr:2300}} викимедийцев из разных регионов нашего Движения. Группа по проверке итогов голосования приступила к работе. Потребуется примерно две недели, чтобы они завершили подсчет голосов.
Окончательные итоги голосования будут объявлены [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|здесь]] вместе с соответствующей статистикой и резюме комментариев, как только они будут доступны.
[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 22 мар 2022, 18:17 (UTC)
=== Следующие шаги: Универсальный кодекс поведения (УКП) и Руководство по обеспечению правоприменения УКП ===
После изучения результатов голосования и комментариев, Комитет по делам сообщества принял решение о проведении нового раунда консультаций с сообществом. После этого доработанный текст Руководства будет вынесен на повторное голосование. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines/ru Подробнее об этом здесь]. --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 23 апр 2022, 11:38 (UTC)
=== <section begin="announcement-header" />Отчёт об отзывах участниц_ков голосования по Руководству по обеспечению правоприменения УКП<section end="announcement-header" />===
----
Новость от команды по проекту УКП об отчёте по результатам комментариев сообщества. --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 26 май 2022, 10:04 (UTC)
----
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Доброго дня,
Команда проекта УКП завершила анализ отзывов, полученных в ходе голосования по Руководству по обеспечению правоприменения УКП.
В 2022 году черновая версия Руководства по правоприменению УКП было вынесено на голосование в сообществе Викимедиа. В голосовании приняли участие представители 137 сообществ, из них топ-9 сообществ: Английская, Немецкая, Французская, Русскоязычная, Польская, Испанская, Китайская, Японская, Итальянская Википедии и Мета-вики.
Проголосовавшие имели возможность представить комментарии по содержанию документа. Комментарии оставили 658 участниц_ков. 77% комментариев на английском языке. Комментарии были представлены на 24 языках, при этом наибольшее количество отзывов было написано на английском (508), немецком (34), японском (28), французском (25) и русском (12) языках.
Отчёт будет направлен в Revision Drafting Committee для доработки Руководства по обеспечению правоприменения на основе отзывов. Версия отчёта для общественности и перевод [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|'''опубликованы на Мета-вики''']]. {{int:please-translate}}
Мы ещё раз благодарим всех, кто принял участие в голосовании и обсуждениях. Приглашаем всех внести свой вклад в следующих обсуждениях сообщества. Более подробную информацию об Универсальном кодексе поведения и Руководстве по его применению можно найти [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|на Мета-вики]].
От лица команды проекта Универсального кодекса поведения<br /><section end="announcement-content" />
===Поправки к Руководству по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения (УКП)===
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
----
Новость от команды по проекту УКП - [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal%20Code%20of%20Conduct/Drafting%20committee/ru Комитет по пересмотру] принимает ваши комментарии и предложения по улучшению текста Руководства по обеспечению правоприменения. --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 2 июн 2022, 16:05 (UTC)
----
Доброго дня,
После проведённого голосования по Руководству, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Комитет Совета по делам сообщества (CAC)]] [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ предложил пересмотреть несколько разделов Руководства с целью внесения улучшений]. Проанализировав полученные комментарии, Комитет по делам сообщества принял решение начать ещё один раунд консультаций с сообществом. После этих обсуждений у сообщества будет возможность проголосовать по обновлённому тексту Руководства по обеспечению правоприменения УКП. Комитет также предложил пересмотреть спорное примечание в пункте 3.1 самого УКП.
Согласно анализу, в комментариях были выделены три основные группы вопросов:
1. О прохождении (обязательного) обучения по УКП и его применению;
2. О балансе защиты конфиденциальности и надлежащей процедуры;
3. О требовании, чтобы определенные группы пользователей подтвердили, что они признают и будут придерживаться Универсального кодекса поведения.
Комитет по пересмотру просит Вас оставить комментарии и ответы на следующих страницах: [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Обсуждение пересмотра Руководства по применению]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Обсуждение пересмотра текста правил]]
От лица команды проекта Универсального кодекса поведения
== <section begin="announcement-header" />Приглашение на глобальное обсуждение по инициативе хабов 12 марта 2022 года в 13:00 UTC<section end="announcement-header" /> ==
:''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Hubs/Global Conversations March 12, 2022/Invitation}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
----
Всем доброго дня, ознакомьтесь с приглашением от моего коллеги о предстоящей глобальной беседе о хабах. [[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 9 мар 2022, 18:26 (UTC)
----
Команда по Стратегии Движения и Управлению Фонда Викимедиа приглашает вас на мероприятие по теме "Региональные и тематические хабы". Движение Викимедиа работает над определением того, какими должны быть региональные и тематические хабы. Воркшоп проведённый в ноябре 2021 года дал старт обсуждениям ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|прочитать отчёт]]), но это ещё не всё.
За последние недели мы провели порядка 16 интервью с группами, работающими над созданием хабов в своих регионах ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|прочитать Диалог по созданию хабов]]). Данные интервью легли в основу отчёта, который послужит фундаментом для обсуждения 12 марта. Отчёт будет доступен 9 марта.
Мероприятие состоится 12 марта с 13:00 до 16:00 UTC на платформе Zoom. Будет обеспечен устный перевод на французский, испанский, арабский, русский и португальский языки. Регистрация завершится 10 марта (поздняя регистрация возможна по эл. почте: strategy2030@wikimedia.org). К участию приглашаются все заинтересованные члены Движения. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|Дополнительная информация о мероприятии на Мета-вики]]'''.
С уважением,
[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]<br />Стратегия Движения
== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners.
([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])
The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]
A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[Кулланучы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Кулланучы бәхәсе:MediaWiki message delivery|бәхәс]]) 14 мар 2022, 14:40 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Rockpeterson@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== Feminism and Folklore 2022 ends soon ==
[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]]
[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i>
Keep an eye on the project page for declaration of Winners.
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[Кулланучы:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Кулланучы бәхәсе:MediaWiki message delivery|бәхәс]]) 26 мар 2022, 14:28 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Rockpeterson@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 -->
== <section begin="announcement-header" />Новости Стратегии Движения и Управления — Выпуск 6<section end="announcement-header"/> ==
<section begin="ucoc-newsletter"/>
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Новости Стратегии Движения и Управления'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Выпуск 6, апрель 2022 года'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Читать полную версию информационного бюллетеня''']]</span>
----
Добро пожаловать в шестой выпуск новостей Стратегии движения и управления! Обновлённый бюллетень содержит информацию, в частности, о новостях и событиях связанных с Уставом движения, Универсальным кодексом поведения, грантами на реализацию Стратегии движения, выборами в Совет попечителей.
Информационный бюллетень выходит ежеквартально, а обновления — еженедельно. Не забудьте [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|подписаться]], чтобы получать последующие выпуски.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Развитие лидерства -''' формируется Рабочая группа! - Приём заявок на участие в Рабочей группе по развитию лидерства завершился 10 апреля 2022 года. Для участия в рабочей группе будут отобраны до 12 членов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|продолжить чтение]])
*'''Голосование по ратификации Универсального кодекса поведения -''' С 7 по 21 марта было проведено глобальное голосование по Руководству по обеспечению правоприменения УКП через SecurePoll. Более 2300 пользователей с правом голоса, по меньшей мере из 128 домашних вики-проектов поделились мнениями и комментариями. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|продолжить чтение]])
*'''Дискуссии движения о хабах -''' 12 марта провели глобальное обсуждение по вопросам региональных и тематических хабов. В нём приняли участие 84 викимедийцев со всего движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|продолжить чтение]])
*'''Гранты по Стратегии движения по-прежнему открыты! -''' С начала года было одобрено шесть проектных предложений общей суммой порядка 80 000 долларов США. У вас есть проектная идея по Стратегии движения? Свяжитесь с нами! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|продолжить чтение]])
*'''Комитет по разработке Устава движения приступил к работе! -''' Комитет из пятнадцати членов, избранный в октябре 2021 года, согласовал основные ценности, методы работы, а также приступил к составлению плана работы над проектом Устава движения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|продолжить чтение]])
*'''Еженедельные обновления по Стратегии движения -''' Участвуйте и подписывайтесь! - Команда по Стратегии движения и управлению запустила портал обновлений, где собраны все страницы Стратегии движения на Мета-вики. Подпишитесь и получайте последние новости о текущих проектах. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|продолжить чтение]])
*'''Diff Блоги -''' Прочитайте последние публикации о Стратегии движения на Викимедиа Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|продолжить чтение]])
</div><section end="ucoc-newsletter"/>
--[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 14 апр 2022, 09:54 (UTC)
== <section begin="announcement-header" />Присоединяйтесь к обсуждению Годового плана Фонда Викимедиа с Марьяной Искандер<section end="announcement-header" /> ==
<section begin="announcement-content" />
:[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|''Вы можете найти перевод этого сообщения на другие языки на Мета-вики''.]]
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/Conversations/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Добрый день,
[[m:Special:MyLanguage/Movement Communications|Команды по Коммуникациям движения]] и по [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Стратегии движения и управлению]] приглашают вас обсудить '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft|Годовой план Фонда Викимедиа на 2022-23 годы]]'''.
Эти беседы являются продолжением [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Chief Executive Officer/Maryana’s Listening Tour|тура прослушиваний исполнительного директора Фонда Викимедиа]] [[m:User:MIskander-WMF|Марьяны Искандер]].
Беседы посвящены следующим вопросам:
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia 2030|Стратегия движения Викимедиа до 2030 года]] определяет направление «знания как услуга» и «равенство знаний». Фонд Викимедиа стремиться планировать свою деятельность в соответствии с этими двумя целями. Как, по вашему мнению, Фонд Викимедиа должен применить эти цели в своей работе?
* Фонд Викимедиа продолжает искать пути улучшения работы на региональном уровне. Мы усилили региональный подход в таких направлениях, как гранты, новые функции и разговоры с сообществом. Что работает успешно? Что может быть улучшено?
* Каждый может внести свой вклад в процесс разработки Стратегии движения. Расскажите о своей деятельности, идеях, пожеланиях и извлечённых уроках. Как Фонд Викимедиа может лучше поддерживать волонтёров и партнёрских организаций, работающих в рамках Стратегии движения?
Вы можете найти [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Annual Plan/2022-2023/draft/Your Input|'''график встреч на Мета-вики''']].
Информация доступна на нескольких языках. На встречах могут принять участие все желающие. Синхронный перевод на русский язык будет доступен во встрече, которая состоится 23 апреля в [https://zonestamp.toolforge.org/1650722420 14.00 UTC].
С уважением,<br /><section end="announcement-content" />
--[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 15 апр 2022, 09:14 (UTC)
=== Обсуждение Годового плана Фонда состоится 23 апреля в 14.00 UTC ===
Напоминаем, что сегодня, 23 апреля, в 14.00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1650722420 проверьте ваше местное время]) состоится встреча с [https://meta.wikimedia.org/wiki/User:MIskander-WMF Марьяной Искандер], где вы можете обсудить [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2022-2023/draft/ru '''Годовой план Фонда Викимедиа на 2022-2023 годы''']. Будет обеспечен синхронный перевод на русский язык. Ссылка на Zoom встречу: https://wikimedia.zoom.us/j/5792045919 --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 23 апр 2022, 09:53 (UTC)
== <section begin="announcement-header" />Объявление о выдвижении кандидатур в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022<section end="announcement-header" /> ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Call for Candidates/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Совет попечителей объявляет поиск кандидатов на участие в выборах в Совет 2022 года. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates|'''Подробнее на Мета-вики''']].
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Выборы в Совет попечителей 2022 года]] объявляются открытыми! Просим вас рассмотреть возможность выдвижения своей кандидатуры для службы в Совете попечителей.
Совет попечителей Фонда Викимедиа осуществляет контроль за деятельностью Фонда Викимедиа. В состав Совета входят попечители от сообществ и партнёрских организаций, а также назначенные попечители. Каждый попечитель служит три года. Сообщество Викимедиа имеет возможность голосовать за попечителей от сообществ и партнёрских организаций.
Участники_цы сообщества будут голосовать за два места в Совете попечителей в 2022 году. Это возможность улучшить представительство, разнообразие и компетентность Совета как команды.
Вы являетесь потенциальным кандидатом? Узнайте подробности на странице [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Apply to be a Candidate|Подать заявку на выдвижение своей кандидатуры]].
Благодарим вас за поддержку,
Команда по Стратегии движения и управлению от лица Комитета по выборам и Совета попечителей<br /><section end="announcement-content" />
--[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 25 апр 2022, 09:10 (UTC)
== New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello Wikimedians!
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia published by the Organisation for Economic Cooperation and Development
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research
Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more.
Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today!
<br>--The Wikipedia Library Team 26 апр 2022, 13:17 (UTC)
:<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small>
</div>
<!-- Сообщение отправил Участник:Samwalton9@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=23036656 -->
== Coming soon: Improvements for templates ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<!--T:11-->
[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]]
Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:
The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''':
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]]
In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind_mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]]
Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”.
We would love to hear your feedback on our talk pages!
</div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 29 апр 2022, 11:14 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=23222263 -->
== <section begin="announcement-header" />Выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа 2022. Приглашаем волонтёров<section end="announcement-header" /> ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/2022/Call for Election Volunteers}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Команда по Стратегии движения и управлению приглашает членов сообщества принять участие в качестве волонтёров на предстоящих выборах в Совет попечителей.
Идея программы "Волонтёры на выборах" возникла во время выборов в Совет попечителей Викимедиа в 2021 году. Программа была успешной. Благодаря помощи волонтёров на выборах мы смогли увеличить охват сообществ и участие в выборах на 1 753 избирателя по сравнению с 2017 годом. Общая явка составила 10,13%, что на 1,1 процентных пункта больше. Были представлены 214 википроектов.
Но 74 вики, не участвовавших в 2017 году, дали голоса на выборах 2021 года. Хотите помочь изменить ситуацию с участием?
Волонтёры на выборах будут помогать в следующем:
* Переводить короткие сообщения и анонсировать текущий избирательный процесс на каналах сообщества
* По желанию: Мониторить каналы сообщества на предмет комментариев и вопросов
Волонтёры должны:
* Соблюдать политику дружественного пространства во время бесед и мероприятий
* Представлять руководящие принципы и информацию о голосовании сообществу в нейтральном ключе
Вы хотите стать волонтёром на выборах и обеспечить представительство вашего сообщества в голосовании? Подпишитесь [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|здесь]], чтобы получать обновления. Вы можете использовать [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Strategy and Governance/Election Volunteers/About|страницу обсуждения]] для вопросов о переводе.<br /><section end="announcement-content" /> --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 6 май 2022, 11:47 (UTC)
==Протестируйте новый форум Стратегии движения==
Добрый день.
Приглашаем вас протестировать и поделиться мнением о [https://forum.movement-strategy.org/ новом форуме Стратегии Движения]. Форум предлагает улучшенный способ обсуждения [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement%20Strategy/ru Стратегии Движения] в многоязычной и удобной для использования платформе.
Пожалуйста, расскажите, что вы думаете об этом форуме, ответив на [https://forum.movement-strategy.org/t/movement-strategy-forum-community-review/46 вопросы для сообщества].
[https://forum.movement-strategy.org/t/say-hello/79/43 Здесь] вы можете поприветствовать сообщество на любом языке!
Функциональный форум доступен для тестирования до 24 июля. Вы можете перевести посты используя кнопку 🌐, также можете делиться комментариями на любом удобном вам языке.
Если отзывы сообщества будут положительными, форум будет запущен в августе 2022 года перед Викиманией. Если нет, команда будет следовать полученным отзывам, менять предложение или закрывать форум. Подробнее на [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy/Forum/Proposal/ru Мета].
С уважением, --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 2 июн 2022, 08:47 (UTC)
==Глобальные обсуждения по региональным и тематическим хабам==
Добрый день!
Приглашаем вас принять участие во встрече по обсуждению минимальных критериев для пилотных хабов с 24 по 26 июня 2022 года. 24 июня с 11:00 - 13:00 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1656068431 проверить ваше местное время]) будет обеспечен устный перевод на русский язык. Встреча будет проходить на платформе Zoom.
Цель встречи - сбор отзывов и предложений по улучшению [https://forum.movement-strategy.org/t/draft-minimum-criteria-for-hub-pilots/487 минимальных критерий для пилотных хабов].
[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfhTVdCVM2VTftvWf5YUSeF1Gj5-sJDWqF0DvbOdrturBKcoQ/viewform Регистрация] на мероприятие открыто до 23 июня.
Все подробности на странице мероприятия на [https://meta.wikimedia.org/wiki/Hubs/Global_Conversations_June_24-26,_2022/ru Мета].
С уважением,— [[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 17 июн 2022, 08:21 (UTC)
== Обновление улучшенного интерфейса настольной версии ==
[[File:Table of contents shown on English Wikipedia 02.webm|thumb]]
Привет. Я хотел поделиться с вами обновленной информацией о проекте [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop_Improvements|улучшенного интерфейса настольной версии]], над которым команда «Веб» Фонда Викимедиа работала последние несколько лет. Наша работа почти завершена! 🎉
Мы хотели бы, чтобы эти функции стали по умолчанию для читателей и редакторов во всех вики. <span style="background-color:#fc3;">В ближайшие недели мы начнем обсуждение для других вики, включая ваш. 🗓️</span> Мы с удовольствием ознакомимся с вашими предложениями!
Цели проекта - сделать интерфейс более гостеприимным и удобным для читателей и полезным для опытных пользователей. Проект состоит из ряда улучшенных функций, которые облегчают чтение и изучение, навигацию по странице, поиск, переключение между языками, использование вкладок статей и пользовательского меню и многое другое. Эта функция уже доступно по умолчанию для читателей и редакторов в 30 разделах, включая [[:fr:|французскую]], [[:pt:|португальскую]] и [[:fa:|персидскую]] Википедию.
Эти изменения доступны только пользователям стиля [{{fullurl:{{FULLPAGENAMEE}}|useskin=vector}} Vector]. Те, кто использует [{{fullurl:{{FULLPAGENAMEE}}|useskin=monobook}} Monobook] или [{{fullurl:{{FULLPAGENAMEE}}|useskin=timeless}} Timeless], не будут затронуты.
; Новейшие функции
* [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop_Improvements/Features/Table of contents|Содержание]] - наша версия удобна для того, чтобы найти, получить контекст страницы и перемещаться по странице без необходимости прокрутки. В настоящее время оно тестируется на наших пробных вики-сайтах. Оно также доступно для редакторов, которые выбрали внешний вид для Вики «Вектор 2022».
* [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop_Improvements/Features/Page tools|Инструменты страницы]] - теперь на боковой панели есть два типа ссылок. Существуют действия и инструменты для отдельных страниц (например, [[Special:RecentChangesLinked|связанные правки]]) и ссылки обще-википедийного характера (например, [[Special:RecentChanges|свежие правки]]). Мы собираемся разделить их на два интуитивно понятных меню.
; Как включить улучшения
[[File:Desktop Improvements - how to enable globally.png|thumb|[[Special:GlobalPreferences#mw-prefsection-rendering|{{int:globalpreferences}}]]]]
* Можно включить самостоятельно [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|на вкладке Внешний вид в настройках]], выбрав "{{int:skinname-vector-2022}}". Такую же опцию можно включить в [[Special:GlobalPreferences#mw-prefsection-rendering|глобальных настройках]] для всех разделов.
* В тех разделах, где изменения включены по умолчанию, зарегистрированные пользователи могут переключится на Vector. Для этого есть легко доступная ссылка на боковой панели.
; Узнайте больше и присоединяйтесь к нам
Если вы хотите следить за прогрессом нашего проекта, вы можете подписаться на [[mw:Special:Newsletter/28/subscribe|нашу рассылку]]. Вы можете ознакомиться [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop_Improvements|страницей проекта]], проверить наше [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop_Improvements/Frequently_asked_questions|ЧаВо]], написать [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop_Improvements|на странице обсуждения проекта]] и [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|присоединиться к онлайн-встрече с нами]].
Спасибо! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|обс.]]) 21 июн 2022, 02:45 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:SGrabarczuk (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&oldid=20689486 -->
== <section begin="announcement-header" /> Выдвижение предложений для Компаса избирателя 2022 года <section end="announcement-header" /> ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Propose statements for the 2022 Election Compass}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Всем привет,
Приглашаем членов сообщества принять участие в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|выборах в Совет попечителей 2022 года]] и выдвинуть [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/ru свои предложения для Компаса избирателя].
Компас избирателя - это инструмент, помогающий голосующим выбрать тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат кандидатам свои предложения, на которые кандидаты ответят по шкале Ликерта (согласен/нейтрален/не согласен). Ответы кандидатов будут загружены в инструмент "Компас избирателя". Голосующие смогут ввести свои ответы по предложениям (согласен/не согласен/нейтрален). В конце вы увидите тех кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют вашим убеждениям и взглядам.
Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя:
* 8 - 20 июля: Члены сообщества выдвигают предложения для Компаса избирателя
*
* 21 - 22 июля: Комитет по выборам рассматривает предложения на предмет ясности и удаляет предложения, не относящиеся к теме
*
* 23 июля - 1 августа: Волонтеры голосуют по предложениям
*
* 2 - 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших предложений
*
* 5 - 12 августа: кандидаты определяют свои позиции по предложениям
*
* 15 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования.
Комитет по выборам отберет 15 лучших предложений в начале августа. Комитет по выборам будет наблюдать за процессом при поддержке команды по Стратегии движения и управлению. Команда по Стратегии движения и управлению проверит, чтобы вопросы были четкими, не было дубликатов, опечаток и так далее.
С уважением,
Команда по Стратегии движения и управлению
''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.<br /><section end="announcement-content" />
--[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 12 июл 2022, 11:50 (UTC)
== <section begin="announcement-header" /> Объявление шести кандидатов на выборах в Совет попечителей 2022 года<section end="announcement-header" /> ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Всем привет,
По итогам голосования представителей партнёрских организаций были отобраны следующие кандидаты в Совет попечителей 2022 года:
* Tobechukwu Precious Friday ([[:m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
* Farah Jack Mustaklem ([[:m:User:Fjmustak|Fjmustak]])
* Shani Evenstein Sigalov ([[:m:User:Esh77|Esh77]])
* Kunal Mehta ([[:m:User:Legoktm|Legoktm]])
* Michał Buczyński ([[:m:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
* Mike Peel ([[:m:User:Mike Peel|Mike Peel]])
Вы можете посмотреть дополнительную информацию о [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|результатах]] и [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|статистике]] этих выборов.
Партнёрские организации выбрали своих представителей для голосования. Представители партнёрских организаций задали кандидатам вопросы, на которые кандидаты ответили в середине июня. Ответы кандидатов и информация, предоставленная Комитетом по анализу, послужили основой для представителей при принятии решений.
Пожалуйста, найдите минутку, чтобы поблагодарить представителей партнёрских организаций и членов Комитета по анализу за участие в этом процессе и содействие в расширении разнообразия Совета попечителей. Эти часы добровольной работы объединяют нас в понимании и перспективе. Благодарим вас за участие.
Выражаем благодарность также членам сообщества, которые выдвинули свою кандидатуру в Совет попечителей. Рассмотрение вопроса о вступлении в Совет попечителей — нелегкое решение. Время и преданность, которые кандидаты продемонстрировали к этому моменту, говорит об их приверженности этому движению. Поздравляем кандидатов, которые прошли на следующий этап. Выражаем огромную признательность и благодарность тем кандидатам, которые не были отобраны. Пожалуйста, продолжайте делиться своим лидерским потенциалом с Викимедиа.
Что теперь?
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|Ознакомьтесь с результатами процесса отбора представителями партнёрских организаций]].
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Announcing the six candidates for the 2022 Board of Trustees election|Узнайте о следующих шагах]].
С уважением,
Команда по Стратегии движения и управлению
''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''.<br /><section end="announcement-content" /> --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 20 июл 2022, 19:06 (UTC)
== <section begin="announcement-header" />Новости Стратегии движения и управления – Выпуск 7<section end="announcement-header"/> ==
<section begin="msg-newsletter"/>
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Новости Стратегии движения и управления'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Выпуск 7 — Июль - сентябрь 2022 года'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7|'''Прочитайте полный текст''']]</span>
----
Информационный бюллетень знакомит с новостями и событиями о реализации [[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy/Initiatives|рекомендаций Стратегии движения]] Викимедиа. В бюллетене содержится информация об управлении Движением, а также о проектах и мероприятиях, поддерживаемых командой Фонда Викимедиа по Стратегии движения и управлению (MSG).
Информационный бюллетень MSG выходит ежеквартально. Для желающих внимательнее следить за нашими процессами предлагается бюллетень «Еженедельные новости Стратегии движения». Чтобы оставаться в курсе новостей, не забудьте подписаться на рассылку [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|здесь]].
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
* '''Устойчивость движения''': Опубликован ежегодный отчёт Фонда Викимедиа об устойчивом развитии. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A1|продолжить чтение]])
* '''Улучшение пользовательского опыта''': последние улучшения интерфейса настольной версии проектов Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A2|продолжить чтение]])
* '''Безопасность и инклюзивность''': последние новости о процессе пересмотра Руководства по обеспечению правоприменения Универсального кодекса поведения. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A3|продолжить чтение]])
* '''Обеспечение справедливости при принятии решений''': отчёты об обсуждениях по поводу пилотных хабов, последние достижения Комитета по разработке Устава движения и новое исследование по проектированию будущего участия в движении Викимедиа. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A4|продолжить чтение]])
* '''Координация между заинтересованными сторонами''': запуск службы поддержки для партнёрских организаций и волонтёрских сообществ, работающих над партнёрством в области контента. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A5|продолжить чтение]])
* '''Развитие лидерства''': обновления о проектах лидерства от организаторов движения Викимедиа в Бразилии и Кабо-Верде. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A6|продолжить чтение]])
* '''Управление внутренними знаниями''': запуск нового портала для технической документации и ресурсов сообщества. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A7|продолжить чтение]])
* '''Инновации в области свободных знаний''': высококачественные аудиовизуальные ресурсы для научных экспериментов и новый набор инструментов для транскрипции устных культур. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A8|продолжить чтение]])
* '''Оценка, итерация и адаптация''': результаты пилотного проекта Equity Landscape ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A9|продолжить чтение]])
* '''Другие новости и обновления''': новый форум для обсуждения реализации Стратегии движения, предстоящие выборы в Совет попечителей Фонда Викимедиа, новый подкаст для обсуждения Стратегии движения, а также кадровые изменения в команде Фонда по Стратегии движения и управлению. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/7#A10|продолжить чтение]])
</div><section end="msg-newsletter"/> --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 25 июл 2022, 07:57 (UTC)
== Поговорим об улучшении настольной версии ==
[[File:Vector 2022 showing language menu with a blue menu trigger and blue menu items 01.jpg|thumb]]
Приглашаем на онлайн-встречу с командой, которая работает над [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements|улучшением настольной версии]]! Встреча состоится в '''26 июля 2022 at [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1200 12:00 UTC] and [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20220726T1900 19:00 UTC]''' по Zoom. '''[https://wikimedia.zoom.us/j/5304280674 Присоединиться к встрече]'''. ID встречи: 5304280674. [https://wikimedia.zoom.us/u/kc2hamfYz9 Соединиться по местному телефону].
[[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web/ru|Узнать подробности]]. Будем рады с вами встретиться! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 25 июл 2022, 17:08 (UTC)
<!-- Сообщение отправил Участник:SGrabarczuk (WMF)@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Ru_fallback&oldid=20689486 -->
== <section begin="announcement-header" /> Проголосуйте за утверждения для Компаса избирателя<section end="announcement-header" /> ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements| Вы можете найти перевод данного сообщения на другие языки на Мета-вики.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Vote for Election Compass Statements}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Всем привет,
Приглашаем членов сообщества [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Community_Voting/Election_Compass/Statements|проголосовать за утверждения для использования в Компасе избирателя]] на выборах в [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Совет попечителей 2022 года.]] Вы можете проголосовать за те утверждения, которые вы хотите видеть в Компасе избирателя на Мета-вики.
Компас избирателя — это инструмент, который помогает голосующим выбрать кандидатов, которые в наибольшей степени соответствуют их убеждениям и взглядам. Члены сообщества предложат утверждения, в отношении которых кандидаты должны дать ответы, используя шкалу Лайкерта (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Ответы кандидатов будут добавлены в Компас избирателя. Затем участники голосования смогут пользоваться компасом, добавляя свои ответы относительно утверждений (соглашаюсь/нейтрально/не соглашаюсь). Как результат, компас покажет кандидатов, которые лучше всего отвечают убеждениям и взглядам участников голосования.
Ниже приведена временная шкала по использованию Компаса избирателя:
*<s>8 — 20 июля: Члены сообщества выдвигают утверждения для Компаса избирателя</s>
*<s>21 — 22 июля: Комитет по выборам рассматривает утверждения на предмет ясности и удаляет те утверждения, которые не относятся к теме</s>
*23 июля — 1 августа: Члены сообщества голосуют за утверждения
*2 — 4 августа: Комитет по выборам отбирает 15 лучших утверждений
*5 — 12 августа: Кандидаты позиционируют себя в отношении утверждений
*16 августа: Компас избирателя открывается для голосующих, чтобы помочь им в принятии решения во время голосования.
Комитет по выборам отберёт 15 лучших утверждений в начале августа
С уважением,
Команда по Стратегии движения и управлению
''Данное сообщение было отправлено от имени Целевой группы по отбору членов Совета и Комитета по выборам''. <section end="announcement-content" /> --[[Кулланучы:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Кулланучы бәхәсе:AAkhmedova (WMF)|бәхәс]]) 27 июл 2022, 11:04 (UTC)
== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==
[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|'''Wikimedia CEE Meeting 2022''']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Wikimedia Community of Tatar language User Group'' could be represented by 2 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).
P.S: Sorry for You, please, You translate to the local language.
[[Кулланучы:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Кулланучы бәхәсе:Dušan Kreheľ|бәхәс]]) 1 авг 2022, 18:14 (UTC)
2xakefw9buc15ob729k1ejavkqiqr96
Ирина Дубинина
0
391087
3525600
3236601
2022-08-02T02:39:16Z
JaroslawBond1985
19977
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес|Гыйльми дәрәҗә=сәнгать белеме кандидаты|Гыйльми исем=[[профессор]]|сурәт=Ирина Дубинина.jpg}}
{{фш|Дубинин}}
'''Ирина Сергеевна Дубинина''' ([[1923 ел|1923]] [[28 ноябрь|елның 28 ноябре]], [[Воронеж]], [[Воронеж губернасы]], [[Россия Совет Федератив Социалистик Җөмһүрияте|РСФСР]], [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] — [[2021 ел|2021]] [[12 гыйнвар|елның 12 гыйнвары]], [[Казан]], [[Татарстан|Татарстан Республикасы]], [[Россия|Россия Федерациясе]]) — [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] пианисты, музыка укытучысы.
== Биография ==
Ирина Сергеевна Дубинина 1923 елның 28 ноябрендә [[Воронеж]]да туа<ref>''Спиридонова В. М.'' {{Сылтама|1=https://books.google.ru/books?id=w_EiAQAAIAAJ&q=%D0%94%D0%A3%D0%91%D0%98%D0%9D%D0%98%D0%9D%D0%90+%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0+%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0+(%D1%80.+28.11.1923.&dq=%D0%94%D0%A3%D0%91%D0%98%D0%9D%D0%98%D0%9D%D0%90+%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0+%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0+(%D1%80.+28.11.1923.&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwip1aPzsZ7uAhUVi8MKHUm4AvgQ6AEwAHoECAAQAg|2=Дубинина Ирина Сергеевна}} / [[Мансур Хәсәнов|М. Х. Хасанов]]. — [[Татар энциклопедиясе|Татарская энциклопедия]]. — Казань: Институт Татарской энциклопедии [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|Академии наук Республики Татарстан]], 2005. — Т. 2: Г — Й. — С. 315. — 656 с. — <nowiki>ISBN 5902375029</nowiki>.</ref><ref>''Юрова Т. В.'' {{Сылтама|1=https://books.google.ru/books?hl=ru&id=qPkiAQAAIAAJ&dq=%D0%94%D1%83%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0+%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0+%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B0+%2828.11.1923%2C+%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B6%29&focus=searchwithinvolume&q=%D0%94%D1%83%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0|2=Дубинина Ирина Сергеевна}} / О. Г. Ласунский. — Воронежская историко-культурная энциклопедия: персоналии. — Воронеж: Центр духовного возрождения Черноземного края, 2006. — С. 131. — 518 с. — <nowiki>ISBN 5900270831</nowiki>.</ref>.
Воронежның 1 нче балалар музыка мәктәбен тәмамлый (О.Р. Кунакова сыйныфын)<ref name="kazancons.ru">{{cite web|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:HQoBxe6DXcsJ:https://kazancons.ru/ja/structure/faculties/piano-faculty/department-of-special-piano/596-dubinina-irina-sergeevna%3Ftemplate%3Daccessibility+&cd=1&hl=ru&ct=clnk&gl=ru#o-pedagoge|title=Дубинина Ирина Сергеевна|publisher=[[Казан дәүләт консерваториясе|Казанская государственная консерватория имени Н. Г. Жиганова]]|date=|accessdate=15 января 2021}}</ref>. 1940 елда Воронеж музыка училищесын (В. И. Бобровский сыйныфын) тәмамлый, шуннан соң [[Мәскәү]]гә китеп, [[Мәскәү дәүләт консерваториясе|П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваториясенә]] укырга керә<ref name="business-gazeta">{{cite web|author=Елена Черемных|url=https://www.business-gazeta.ru/article/328403|title=«Ростропович в нашу комнату приходил, с Шостаковичем встречалась по делу пару раз…». 93-летний профессор Казанской консерватории о благодарности Назибу Жиганову, любимом ученике Юрии Егорове и осетинских красавицах|publisher=Бизнес Online|date=13 ноября 2016|accessdate=15 января 2021}}</ref>. [[Бөек Ватан сугышы]] башланганнан соң әти-әнисе һәм энесе янына [[Воронеж]]га әйләнеп кайта, әмма тиздән аларга консерватория эвакуацияләгән [[Сарытау]]га качырга туры килә. Әтисе фронтка алына, аннан яраланып кайта. Соңрак Дубининаның әти-әнисе Воронежга әйләнеп кайта, ә ул үзе Мәскәүгә укып бетерергә кайта<ref name="idel-tat">{{cite web|author=Алина Раджабова|url=http://idel-tat.ru/news/kultura/professor-irina-dubinina-v-travmatologii-mne-vynesli-prigovor-ruku-to-my-soberem-no-vot-igrat-vy-nikogda-ne-smozhete|title=Профессор Ирина Дубинина: «В травматологии мне вынесли приговор: “Руку-то мы соберем, но вот играть Вы никогда не сможете”»|publisher=[[«Идел» журналы]]|date=21 февраля 2020|accessdate=15 января 2021}}</ref>. 1942 елда укуын яңадан башлый. 1947 елда [[Мәскәү дәүләт консерваториясе|П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваториясен]] (Я. И. Зак сыйныфын), ә 1950 елда шунда ук башкару аспирантурасын (җитәкчесе — Л. Н. Оборин) тәмамлый. Белем алганнан соң, аңа Э. Г. Гилельсның һәм Я. И. Закның ассистенты булырга тәкъдим ителә. Шуңа карамастан, гаиләне тәэмин итү өчен Дубинина Казанга эшкә китә, анда фатир ала һәм әти-әнисе һәм абыйсы белән кушыла<ref name="business-gazeta" />.
1951 елдан [[Казан дәүләт консерваториясе]]ндә (киләчәктә — Н. Г. Җиһанов исемендәге)<ref>{{cite web|url=http://rt-online.ru/p-doc-ukazrt-67479/|title=Указ Президента Республики Татарстан № УП-180 от 2 марта 2001 года «О присвоении Казанской государственной консерватории имени Назиба Жиганова»|publisher=[[Республика Татарстан (гәҗит)|Газета «Республика Татарстан»]]|date=3 марта 2001|accessdate=15 января 2021}}</ref> эшли. 1952 елда — сәнгать [[Фәннәр кандидаты|фәннәре кандидаты]], ә 1973 елда — профессор дәрәҗәсен ала. 30 елдан артык тәнәфесләр белән махсус фортепиано кафедрасы мөдире була (1953—1955 еллар, 1971—1992 еллар), шулай ук консерватория каршындагы махсус музыка мәктәбе укытучысы була (1960—1995 еллар)<ref name="kazancons.ru"/>. Музыкага укытуга 70 яшь багышлаган'''<ref>{{cite web|url=https://www.idelreal.org/a/31043216.html|title=Скончалась профессор Казанской консерватории Ирина Дубинина|publisher=Idel.Реалии|date=12 января 2021|accessdate=15 января 2021}}</ref>''', Казан консерваториясенең иң өлкән<ref>{{cite web|url=https://www.evening-kazan.ru/news/skonchalas-stareyshiy-professor-kazanskoy-konservatorii.html|title=Скончалась старейший профессор Казанской консерватории|publisher=[[Вечерняя Казань (гәҗит)|Вечерняя Казань]]|date=12 января 2021|accessdate=15 января 2021}}</ref> профессорларының берсе буларак, консерваториянең «чын патриоты» дип аталган<ref name="KCnews">{{cite web|url=https://www.kazancons.ru/en/news/new/1141-не-стало-ирины-сергеевны-дубининой.html|title=Не стало Ирины Сергеевны Дубининой|publisher=[[Казан дәүләт консерваториясе|Казанская государственная консерватория имени Н. Г. Жиганова]]|date=12 января 2012|accessdate=15 января 2021}}</ref>.
Г. М. Кантор әйтүенчә, Дубинина эшләгән елларында педагогик һәм башкару эшчәнлегендә тулысынча «эрегән»<ref>''Кантор Г. М.'' {{Сылтама|https://search.rsl.ru/ru/record/01003350829|Казань — Музыка — XX век: исследовательские очерки}} — Казань: Титул-Казань, 2007. — 424 с. — <nowiki>ISBN 5749700682</nowiki>.</ref>. Ул 100дән артык соло концерт куйган, шулай ук камера-ассамблея программалары составында актив чыгыш ясаган. Төрле стиль һәм жанр әсәрләрен башкара, аерым алганда, мондый композиторларның иҗатын: А. А. Александров, А. А. Бабаджанян, [[Милий Балакирев|М. А. Балакирев]], [[Иоһанн Себастьян Бах|И. С. Бах]], Ф. Бузони, [[Людвиг ван Бетховен|Л. Бетховен]], [[Александр Бородин|А. Бородин]], [[Yohannes Brams|И. Брамс]], П. Владигеров, [[Yozef Haydn|Й. Гайдн]], М. И. Глинка, Л. Годовский, [[Эдвард Григ|Э. Григ,]] [[Antonin Dvorjak|А. Дворжак,]] [[Клод Дебюсси|К. Дебюсси]], С. В. Евсеев, [[Нәҗип Җиһанов|Н. Җиһанов]], Ю. Г. Крейн, Ф. Крейслер, Ф. Лист, [[Альберт Леман|А. Леман]], Дж. Лойе, А. К. Лядов, Н. К. Метнер, [[Вольфганг Амадей Моцарт|В. А. Моцарт]], С. С. Прокофьев, М. Равель, Ж.-Б. Рамо, [[Сергей Рахманинов|С. В. Рахманинов]], Д. Скарлатти, А. Н. Скрябин, Б. Сметана, С. Франк, А. А.Хачатурян, [[Пётр Чайковский|П. И. Чайковский]], А. В. Шаверзашвили, [[Фредерик Шопен|Ф. Шопен]], [[Дмитрий Шостакович|Д. Д. Шостакович]], [[Yohann Ştrauss|И. Штраус]], [[Frants Şubert|Ф. Шуберт]], [[Robert Şuman|Р. Шуман]], Д. Энеску, [[Рөстәм Яхин|Р. М. Яхин]]<ref name="kazancons.ru"/>. Дубинина Казан пианистика мәктәбенә нигез салучыларның берсе булып тора, аның башкаруы рухлылык, югары тавыш культурасы, стильнең нәзакәтле хисе белән аерылып тора.{{Тышкы медиафайллар|align=right|width=275px|видео1=[https://www.youtube.com/watch?v=_DarKxGQaNo Рассказ Дубининой о Егорове], [[YouTube]]}}Г. М. Кантор күрсәткәнчә, Дубинина, күп кенә талантлы музыкантлар чыгарган «Дубинина мәктәбен» тәрбияләгән. Дубинина 120дән артык укучы әзерләгән<ref>{{cite web|url=https://mincult.tatarstan.ru/index.htm/news/1904156.htm|title=Не стало старейшего профессора Казанской консерватории Ирины Дубининой|publisher=[[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы]]|date=12 января 2021|accessdate=15 января 2021}}</ref>, алар арасында Ю. А. Егоров була<ref>{{cite web|url=https://mincult.tatarstan.ru/index.htm/news/1051379.htm|title=В Казани пройдёт конкурс имени Юрия Егорова|publisher=[[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы]]|date=7 ноября 2017|accessdate=15 января 2021}}</ref>. Дубининаның педагогик принциплары илнең пианизм традицияләре үсеше, нәфис тулылыгы, башкару эчтәлеге, интонацион сәнгатьлелек, тавышка сак караш, шулай ук студентларның табигый мәгълүматларына сак караш, катлаулы циклик программалар белән чыгыш ясауларын оештыруга зур игътибар бирү белән характерлана. Дубинина Егоровның талантын яклап, аны Мәскәүгә алып бара<ref name="rt-online.ru">{{cite web|author=Александра Дашина|url=http://rt-online.ru/v-pamyat-o-pianiste/|title=В память о пианисте|publisher=[[Республика Татарстан (гәҗит)|Газета «Республика Татарстан»]]|date=13 ноября 2017|accessdate=15 января 2021}}</ref>. Мәскәүдә Юрий Егоров имтиханнарсыз консерваториягә кабул ителә. 1974 елда Егоров Чайковский исемендәге конкурсның җиңүчесе була<ref name="business-gazeta"/>, дөнья масштабындагы пианист буларак Дубининаның барлык укучыларыннан аеруча аерылып тора<ref>{{cite web|url=http://history-kazan.ru/14553-talant-edinstvennaya-novost-kotoraya-vsegda-nova|title=Талант – единственная новость, которая всегда нова|publisher=Газета «Казанские истории»|date=16 декабря 2013|accessdate=15 января 2021}}</ref>. Дубинина Ю. А. Егоров исемендәге Бөтенроссия яшь пианистлар конкурсына нигез салынганнан бирле жюри составына керә. 2017 елда икенче конкурста «Педагогик осталык өчен» дипломына ия була<ref>{{cite web|url=https://mincult.tatarstan.ru/index.htm/news/1055731.htm|title=Стали известны имена лауреатов конкурса имени Юрия Егорова|publisher=[[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы]]|date=13 ноября 2017|accessdate=15 января 2021}}</ref>.
Ирина Сергеевна Дубинина 2021 елның 12 гыйнварында [[Казан]]да вафат була<ref>{{cite web|url=http://rt-online.ru/skonchalas-starejshij-professor-kazanskoj-konservatorii-irina-dubinina/|title=Скончалась старейший профессор Казанской консерватории Ирина Дубинина|publisher=[[Республика Татарстан (газета)|Газета «Республика Татарстан»]]|date=12 января 2021|accessdate=15 января 2021}}</ref>. Аңа 97 яшь була<ref>{{cite web|url=https://www.tatar-inform.ru/news/culture/12-01-2021/skonchalas-stareyshiy-professor-kazanskoy-konservatorii-irina-dubinina-5798394|title=Скончалась старейший профессор Казанской консерватории Ирина Дубинина|publisher=[[Татар-информ]]|date=12 января 2021|accessdate=15 января 2021}}</ref>. Хушлашу 14 гыйнварда [[Казан дәүләт консерваториясе|Казан консерваториясе]] бинасы янында булган<ref>{{cite web|url=https://realnoevremya.ru/articles/199840-proschanie-s-irinoy-dubininoy|title=Прощание с легендой: ушла из жизни старейший педагог Казанской консерватории|publisher=Реальное время|date=14 января 2021|accessdate=15 января 2021}}</ref>, җирләнү [[Арча зираты]]нда уза<ref>{{cite web|author=Александра Нагорнова|url=http://history-kazan.ru/v-kurse-sobytij/fakty-i-kommentarii/17728-irina-dubinina-dlya-menya-rabota-eto-moya-zhizn|title=Ирина Дубинина: «Для меня работа – это моя жизнь»|publisher=Газета «Казанские истории»|date=14 января 2021|accessdate=15 января 2021}}</ref>.
== Бүләкләр ==
* II дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены медале (1997 елның 29 июле) — «дәүләт алдындагы казанышлары, халыклар арасындагы дуслыкны һәм хезмәттәшлекне ныгытуга зур өлеш кертүе, мәдәният һәм сәнгать өлкәсендә күпьеллык нәтиҗәле эшчәнлеге өчен»<ref>{{cite web|url=http://www.kremlin.ru/acts/bank/11278|title=Указ Президента Российской Федерации от 29.07.1997 г. № 795 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»|publisher=[[Россия Федерациясе Президенты|Президент Российской Федерации]]|date=29 июля 1997|accessdate=15 января 2021}}</ref>;
* РСФСРның атказанган сәнгать эшлеклесе (1981 елның 12 августы) — «совет музыка сәнгате өлкәсендәге казанышлары өчен»<ref>{{публикация|книга|заглавие=Указ Президиума Верховного Совета РСФСР «О присвоении почётного звания „Заслуженный деятель искусств РСФСР“ Дубининой И. С.»|ссылка=|место=Москва|издание=Ведомости Верховного Совета РСФСР|издательство=[[Россия Югары Шурасы|Издание Верховного Совета РСФСР]]|год=20 августа 1981|страниц=657—672|страницы=660|номер=33 (1191)}}</ref>
* [[Татарстан Республикасының Атказанган артисты|ТАССРның атказанган сәнгать эшлеклесе]] (1970 ел)
* Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Рәхмәт хаты (2015 ел)<ref>{{cite web|url=https://tatarstan.ru/index.htm/news/424581.htm|title=Казанская государственная консерватория им.Н.Жиганова отметила 70-летие праздничным концертом|publisher=Кабинет Министров Республики Татарстан|date=28 апреля 2015|accessdate=15 января 2021}}</ref>
== Библиография ==
* {{Книга|автор=Дубинина И. С.|заглавие=Автореферат исполнительной диссертации на соискание ученой степени кандидата искусствоведения: I. Исполнительная часть: Концертная программа из произведении Моцарта, Шопена и Рахманинова. II. Теоретическая часть: Исполнение сонаты си-минор Шопена и некоторые вопросы интерпретации его фортепианного творчества|ссылка=https://search.rsl.ru/ru/record/01005791215|место=Москва|издательство=Московская ордена Ленина государственная консерватория имени П. И. Чайковского|год=1952|страниц=14}}
* {{Книга|заглавие=Ирина Дубинина: cтатьи, воспоминания, материалы|ссылка=https://search.rsl.ru/ru/record/01004243024|место=Казань|издательство=Казанская государственная консерватория|год=2008|страниц=201}}
== Искәрмәләр ==
{{Reflist}}
== Әдәбият ==
* {{Книга|ответственный=[[Йолдыз Исәнбәт]]|заглавие=Рустем Яхин: материалы, письма, воспоминания|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Cy8UAQAAIAAJ&q=Ирина+Сергеевна+Дубинина&dq=Ирина+Сергеевна+Дубинина&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwiG1fLXx6DuAhWhs4sKHQ75BykQ6AEwAnoECAQQAg|место=Казань|издательство=Татарское книжное издательство|год=2002|страниц=432|isbn=9785298011303|ref=Исанбет}}
* {{Книга|заглавие=Казань — Музыка — XX век: исследовательские очерки|ссылка=https://search.rsl.ru/ru/record/01003350829|место=Казань|издательство=Титул-Казань|год=2007|страниц=424|isbn=5749700682|ref=Кантор|автор=[[Георгий Кантор|Кантор Г. М.]]}}
* {{Книга|заглавие=Дубинина Ирина Сергеевна|ссылка=https://books.google.ru/books?id=w_EiAQAAIAAJ&q=ДУБИНИНА+Ирина+Сергеевна+(р.+28.11.1923.&dq=ДУБИНИНА+Ирина+Сергеевна+(р.+28.11.1923.&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwip1aPzsZ7uAhUVi8MKHUm4AvgQ6AEwAHoECAAQAg|ответственный=[[Мансур Хәсәнов|М. Х. Хасанов]]|место=Казань|издательство=Институт Татарской энциклопедии [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|Академии наук Республики Татарстан]]|год=2005|страниц=656|isbn=5902375029|ref=Спиридонова|автор=Спиридонова В. М.}}
* {{Книга|заглавие=Дубинина Ирина Сергеевна|ссылка=https://books.google.ru/books?hl=ru&id=qPkiAQAAIAAJ&dq=Дубинина+Ирина+Сергеевна+%2828.11.1923%2C+Воронеж%29&focus=searchwithinvolume&q=Дубинина|ответственный=О. Г. Ласунский|место=Воронеж|издательство=Центр духовного возрождения Черноземного края|год=2006|страниц=518|isbn=5900270831|ref=Юрова|автор=Юрова Т. В.|издание=Воронежская историко-культурная энциклопедия: персоналии}}
== Сылтамалар ==
* {{Cite web|url=https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:HQoBxe6DXcsJ:https://kazancons.ru/ja/structure/faculties/piano-faculty/department-of-special-piano/596-dubinina-irina-sergeevna%3Ftemplate%3Daccessibility+&cd=1&hl=ru&ct=clnk&gl=ru#o-pedagoge|title=Ирина Сергеевна Дубинина|publisher=[[Казан дәүләт консерваториясе|Н. Г. Җиһанов исемендәге Казан дәүләт консерваториясе]]}}
{{MyTatarstan2020}}
[[Төркем:Казан дәүләт консерваториясе укытучылары]]
[[Төркем:Мәскәү консерваториясен тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Профессорлар]]
[[Төркем:Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклеләре]]
[[Төркем:РСФСР атказанган сәнгать эшлеклеләре]]
[[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Әлифба буенча музыкантлар]]
[[Төркем:Сәнгать фәннәре кандидатлары]]
[[Төркем:Казанда вафатлар]]
[[Төркем:2021 елда вафатлар]]
[[Төркем:12 гыйнвар көнне вафатлар]]
[[Төркем:Воронежда туганнар]]
[[Төркем:1923 елда туганнар]]
[[Төркем:28 ноябрь көнне туганнар]]
r0rovkgf2phz7r9jahddbei8ztfgw9e
Гитанас Науседа
0
396215
3525612
2895655
2022-08-02T05:09:44Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Дәүләт эшлеклесе
| исем = Гитанас Науседа
| тулы исем =
| рәсем = Gitanas_Nauseda_crop.png
| киңлек = 200px
| титул = Литва президенты
| байрак =
| премьер-министр1 = Саулюс Сквернялис<br/>[[Ингрида Шимоните]]
| чорбаш1 = [[2019 ел]]ның [[12 июль|12 июле]]
| чоразак1 =
| аңа кадәр1 = [[Даля Грибаускайте]]
| титул2 =
| байрак2 =
| тәртип2 =
| чорбаш2 =
| чоразак2 =
| президент_2 =
| аңа кадәр2 =
| дәвамчысы2 =
| титул3 =
| тәртип3 =
| байрак3 =
| президент_3 =
| чорбаш3 =
| чоразак3 =
| аңа кадәр3 =
| дәвамчысы3 =
| хезмәт еллары =
| иялек = {{Литва}}
| дин =
| фирка = ''бәйсез''
| белем = Вильнюс университеты
| туу датасы = 19.05.1964
| туу урыны = [[СССР]], [[Литва ССР]], {{туу урыны|Клайпеда|Клайпедада}}
| үлем датасы =
| үлем урыны =
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалары =
| сайт =
| Commons =
}}
'''Гита́нас Наусе́да''' ({{lang-lt|Gitanas Nausėda}}; ''[[1964 ел]]ның [[19 май|19 мае]], [[СССР]], [[Литва ССР]], [[Клайпеда]]'') — [[Литва]] дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе. 2019 елның 12 июленнән {{байрак|Литва}} Литва Республикасы президенты.
== Тәрҗемәи хәле ==
1964 елның 19 маенда [[Клайпеда]] шәһәрендә туган. Әтисе Антанас Науседа (1929), инженер, Клайпеда целлюлоза-кәгазь комбинаты баш энергетигы; әнисе Стасе Науседене (1932—2014), физика-математика укытучысы. Кыз туганы Вилия Науседайте (1959), икътисадчы.
1970—1981 елларда Клайпеданың 5нче санлы урта мәктәбендә укыган. 1971 елдан башлап Клайпеда музыка мәктәбендә шөгыльләнә («Gintarėlis» малайлар хорында җырлый).
1982—1987 елларда — {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Вильнюс университеты|Вильнюс университетының|en|Vilnius University}} сәнәгать икътисады факультетында укый.
1987—1989 елларда — икътисад факультеты аспиранты (җитәкчесе — профессор Владас Астраускас). 1987—2004 елларда — Вильнюс университетының икътисад факультеты укытучысы.
1990—1992 елларда — DAAD программасы буенча [[Алмания]]нең {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Мангейм университеты|Мангейм университетында|en|University of Mannheim}} практика уза.
1992—1993 елларда — Икътисад һәм хосусыйлаштыру институтының өлкән фәнни хезмәткәре. 1993 елда «Инфляция һәм стагфляция шартларында салым сәясәте юнәлешләре (Литва мисалында)» темасына иҗтимагый фәннәр буенча докторлык диссертациясен яклап, социаль фәннәр өлкәсендә докторлык дәрәҗәсен ала<ref>[http://www.mokslas.mii.lt/mokslas/SRITYS/duom00.php?pav=N&sritis=S Lietuvos mokslo potencialas]</ref>.
1993—1994 елларда — Бәяләр һәм конкуренция буенча дәүләт идарәсендә финанс базары бүлеге башлыгы, «Lietuvos rytas» («''Литва иртәсе''») гомуммилли газетасы өчен икътисади колонка алып баручы. 1994 елда [[Бундестаг]]та ([[Бонн]]) стажировка уза.
1994—1996 елларда — {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Литва банкы|«Литва банкы»ның|en|Bank of Lithuania}} коммерция банкларын күзәтү бүлеге башлыгы урынбасары.
1996—2000 елларда — «Литва банкы»ның Акчалата-кредит сәясәте департаменты директоры. 1998—2000 елларда — «Литва банкы» идарәсе әгъзасы<ref>[https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalAct/lt/TAD/TAIS.70021 285 Dėl Lietuvos banko valdybos narių skyrimo]</ref><ref>[https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalAct/lt/TAD/TAIS.94488 761 Dėl Lietuvos banko valdybos nario Gitano Nausėdos atsistatydinimo]</ref>. 1998 елда [[Вашингтон]]да [[Бөтендөнья банкы]]нда стажировка үткән.
2000—2008 елларда — AB Vilniaus Bankas идарәсе рәисе киңәшчесе.
2004 елдан 2009 елга кадәр — Литва Президенты {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Валдас Адамкус|Валдас Адамкус|en|Valdas Adamkus}} киңәшчесе.
2009 елдан – Вильнюс университетының халыкара бизнес мәктәбе доценты.
2008—2018 елларда — «SEB Bankas» Президенты киңәшчесе, банкның баш икътисадчысы.
[[Литва теле|Туган теленнән]] тыш, [[Инглиз теле|инглиз]], [[алман теле|алман]], [[рус теле|рус]] телләрендә камил сөйләшә<ref>[https://www.delfi.lt/news/daily/education/gnausedos-kelias-i-ekonomika-aplaistytas-asaromis.d?id=29311937 G.Nausėdos kelias į ekonomiką aplaistytas ašaromis] ''Delfi'', February 24, 2010</ref>.
== Сәяси карьера ==
2004 елда Литваның элеккеге президенты Валдас Адамкусның сайлау кампаниясен хуплый.
2018 елның 17 сентябрендә Гитанас Науседа 2019 елда узачак Литва президентын сайлауларда үзенең кандидатурасын куюы турында игълан итә<ref>[http://www.xinhuanet.com/english/2018-09/18/c_137474589.htm Lithuanian opposition party names favorites for presidential election] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201126012838/http://www.xinhuanet.com/english/2018-09/18/c_137474589.htm |date=2020-11-26 }} ''Xinhua'', September 18, 2018.</ref>.
2019 елгы Президент сайлауларының беренче турында, 30,95 % тавыш җыеп, икенче урынны ала. 2019 елның 26 маенда Президент сайлауларының икенче турында көндәше [[Ингрида Шимоните]]ны җиңеп, 65,86 % тавыш җыя<ref>[https://news.rambler.ru/world/42240481-buduschiy-prezident-litvy-prizval-smenit-ritoriku-v-otnoshenii-rossii/ Будущий президент Литвы призвал сменить риторику в отношении России.]</ref> һәм 2019 елның 12 июленнән президент вазифасын үтәүгә керешә.
== Гаиләсе ==
Хатыны Диана Непайте-Науседене (1964), инженер-техник. Балалары: кызлары Гедайле, Угне<ref>[https://www.delfi.lt/gyvenimas/istorijos/d-nausediene-gitanas-man-pateike-viliojanti-pasiulyma-kurio-negalejau-atsisakyti.d?id=69430568 D. Nausėdienė: Gitanas man pateikė viliojantį pasiūlymą, kurio negalėjau atsisakyti] ''Delfi'', October 31, 2015</ref>.
== Сылтамалар ==
* [https://www.lrp.lt/ru/ Литва Республикасы Президентының рәсми сайты]
* [https://web.archive.org/web/20190510204109/https://www.nauseda2019.lt/ Официальный сайт Гитанаса Неуседы]
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{Литва дәүләт башлыклары}}
{{DEFAULTSORT:Науседа, Гитанас}}
[[Төркем:Вильнюс университетын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Литва сәясәтчеләре]]
[[Төркем:Литва президентлары]]
tudgf2pp7wjahwibvnb1dv8cec2tzyj
Мөнирә Сәгыйдуллина
0
423420
3525507
2994439
2022-08-01T16:01:30Z
Frhdkazan
3171
/* Сылтамалар */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Мөнирә Сәгыйдуллина
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Мөнирә Хәлим кызы Сәгыйдуллина
| һөнәр = журналист
| туу датасы = 1970
| туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[Төмән өлкәсе]], [[Вагай районы]], [[Казанлы (Вагай районы)|Казанлы]] авылы
| гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]
| милләт = татар
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти = Хәлим Сәгыйдуллин
| әни = Нера Сәгыйдуллина
| ир =
| хатын =
| балалар = улы Ильяс
| бүләк һәм премияләр = [[Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]]
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Сәгыйдуллин}}
'''Мөнирә Сәгыйдуллина''' - журналист. [[1970 ел|1970 елның]] декабрендә [[Төмән өлкәсе]] [[Вагай районы]] [[Казанлы (Вагай районы)|Казанлы]] авылы туа. Төмән медицина көллиятен тәмамлый. 1991 елда [[Казан дәүләт университеты|Казан дәүләт университетына]] кереп журналистика факультетында белем ала.
[[2016 ел|2016 елның]] апрель-май айларында Көнбатыш Себердә су басып авыр хәлдә калган татар авылларына Казан ягыннан ярдәм оештыруның башында торды.<ref>[https://www.azatliq.org/a/28193403.html 2016 елның 16 татары]. [[Наил Алан]], [[Азатлык радиосы]]. 27 декабрь 2016</ref>
2017 елда [[Бөтендөнья татар конгрессы|Бөтендөнья татар конгрессының]] 25 еллыгына багышланган китап-альбом әзерләде.<ref>[http://shahrikazan.ru/news/%D2%97%D3%99mgyiyat/tatarlar-kil Татар конгрессының 25 еллыгына китап чыкты] [[Шәһри Казан]]. 29 июль 2017 </ref>
[[Туган җир (журнал)|«Туган җир» журналы]] җаваплы сәркәтибе.
2021 елның апрелендә [[Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]] исеме бирелә.
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Сылтамалар ==
* [http://yanarish72.ru/Tormyish-sulyishyi/seber-kizi.html Себер кызы] [[Илсөяр Закирова]], [[«Яңарыш» газетасы|"Яңарыш" газетасы]], 25.12.2020
* [http://beznenmiras.ru/iskermegen-isker/ Мөнирә Сәгыйдуллина. Искермәгән Искер]. [[Безнең мирас (журнал)|"Безнең мирас"]]
[[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]]
{{Tatar 4.0-2021}}
{{Туган җир журналы}}
rgj81egniobgljed74v4u0ehawctjov
Руслан Айсин (1980)
0
423457
3525516
3506077
2022-08-01T16:16:23Z
Frhdkazan
3171
/* Сылтамалар */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Руслан Айсин
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Руслан Айсин
| һөнәр = сәясәт белгече
| туу датасы = 22.04.1980
| туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], {{туу җире|Сембер|Сембер}}
| гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]
| милләт = татар
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт = https://vk.com/aysinruslan
| башка мәгълүмат =
}}
'''Руслан Айсин''' — сәясәт белгече. 1980 елның 22 апрелендә Сембердә туган. Казанның Шиһабетдин Мәрҗәни исемендәге 2-нче гимназиясен тәмамлый. 2003 елда [[Казан дәүләт университеты|Казан дәүләт университетының]] тарих факультетын тәмамлый. КДУның матбугат үзәген җитәкли. [[Бөтендөнья татар конгрессы|Бөтендөнья татар конгресында]] эшли.
2008-2012 елларда [[Бөтендөнья татар яшьләренең форумы|Бөтендөнья татар яшьләренең форумын]] җитәкли. Берничә ел [[Мәскәү|Мәскәүдә]] яшәп мөселман фәлсәфече һәм сәясәт белгече [[Хәйдәр Җамал|Хәйдәр Җамал]] белән аралашып, аны үзенең укытучысы дип саный.
Казанның татар тарихчылары, фәлсәфечеләре, журналисталарынан торган «Татар шакмагы» клубының оештыручысы<ref>[https://www.azatliq.org/a/30701243.html «Татар шакмагы»: «Безгә Европа милләте булырга язмады»]. [[Азатлык радиосы]], 2 июль 2020</ref>.
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Сылтамалар ==
* [https://www.azatliq.org/a/30821424.html Руслан Айсин: «Бу стратегияне бер адым буларак кына кабул итәргә кирәк»]. [[Азатлык радиосы]], 5 сентябрь 2020
[[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Татар милли хәрәкәте шәхесләре]]
{{Tatar 4.0-2021}}
{{Туган җир журналы}}
d3uk132k5p4j0gydkl4u9kdgbvy6lrv
Илсөяр Закирова
0
424059
3525511
2995270
2022-08-01T16:14:42Z
Frhdkazan
3171
/* Сылтамалар */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Илсөяр Закирова
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Илсөяр Гамил кызы Закирова
| һөнәр = галим
| туу датасы =
| туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|}}
| гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]
| милләт = татар
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Закиров}}
'''Илсөяр Закирова''' - филология фәннәре докторы. 1995 елда [[Татарстан Фәннәр Академиясе|Татарстан Фәннәр академиясенең]] Г. Ибраһимов ис. Тел, әдәбият һәм сәнгать институтына аспирантурага укырга керә. 1998 елдан хәзергә кадәр институтның халык иҗаты бүлегендә эшли.
2000 елда “Болгар чоры халык иҗаты” дигән темага “Фольклористика” белгечлеге буенча кандидатлык диссертациясе яклый.
2011 елда “[[Алтын Урда]] чоры халык иҗаты: мифологик һәи тарихи нигезләре” дигән темага “Фольклористика” белгечлеге буенча докторлык диссертациясе яклый.
== Монографияләр ==
* Болгар чоры халык иҗаты (Народное творчество булгарского периода). – Казан: Фикер, 2003.
* Эпический фольклор периода Золотой Орды: мифологические и исторические основы. – Казань: ИЯЛИ им.Г.Ибрагимова АН РТ, 2011.
== Сылтамалар ==
* [http://www.antat.ru/tt/iyli/ob-institute/structure/sotrudniki/zakirova-i.php Илсөяр Гамил кызы Закирова]. [[Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] сайты
[[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Филология фәннәре докторлары]]
{{Tatar 4.0-2021}}
{{Туган җир журналы}}
orjbyde4hi230o4v7jpn76ldfx9pa6t
Альберт Борһанов
0
424404
3525512
2995758
2022-08-01T16:15:00Z
Frhdkazan
3171
/* Сылтамалар */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Альберт Борһанов
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Альберт Әхмәтҗан улы Борһанов
| һөнәр = тарихчы, археолог
| туу датасы = 12.07.1956
| туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], {{туу җире| Чиләбе өлкәсе|Чиләбе өлкәсендә}}, [[Кунашак районы]], Усть-Багарәк авылы
| гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]
| милләт = татар
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Борһанов}}
'''Альберт Борһанов''' - тарихчы, археолог. «Татар төбәкчеләре оешмасы» рәисе, Татарстанның атказанган фән эшлеклесе. Тарих фәннәре кандидаты.
1956 елның 12 июлендә [[Чиләбе өлкәсе|Чиләбе өлкәсенең]] [[Кунашак районы]] Усть-Багарәк авылында туган. 1978 елда Чиләбе дәүләт педагогия институтының тарих факультетын тәмамлый. Мәскәү университетының аспирантурасында укыган. Төркмәнстанда эшләгән. 1994 елда Татарстанга күченә.
[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең]] Ш.Мәрҗани исемендәге тарих институтында татар-болгар цивилизациясе тарихы бүлеге мөдире булып эшләгән.
== Сылтамалар ==
* [https://www.azatliq.org/a/2311415.html Альберт Борханов: "Минем өчен ватан – татар яшәгән һәр җир"]. [[Азатлык радиосы]], 28 февраль 2011
* [https://intertat.tatar/news/tatar_world/24-03-2020/tarihchy-albert-bor-anov-tarihny-yr-n-d-h-k-m-t-galimn-rd-n-aldarak-bara-5730156 Тарихчы Альберт Борһанов: «Тарихны өйрәнүдә хөкүмәт галимнәрдән алдарак бара»]. Гөлүзә Ибраһимова, [[Интертат]], 24 Март 2020
[[Төркем:Тарих фәннәре кандидатлары]]
{{Tatar 4.0-2021}}
{{Туган җир журналы}}
3oogbt7xqusmykcfhf5x1xkb4d6ri25
Зәйтүнә Тычинских
0
424515
3525508
2987935
2022-08-01T16:12:50Z
Frhdkazan
3171
/* Китаплары */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Зәйтүнә Тычинских
| рәсем =
| рәсем_зурлыгы =
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Зәйтүнә Әптрәшит кызы Тычинских
| һөнәр = галим
| туу датасы =
| туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[Төмән өлкәсе]], {{туу җире| | }}
| гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]
| милләт = татар
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| бүләк һәм премияләр =
| сайт = https://vk.com/id165828769
| башка мәгълүмат =
}}
'''Зәйтүнә Тычинских''' - тарих фәннәре кандидаты. "Төмән өлкәсенең татар тарихын өйрәнүчеләр берлеге" иҗтимагый оешмасы җитәкчесе. 1989 елда [[Тубыл дәүләте педагогия институты|Тубыл дәүләте педагогия институтын]] тәмамлый. Тубыл педагогия иституның доценты.
== Китаплары ==
* Служилые татары в Сибири (XVII-XIXвв.). 2011
[[Төркем:Тарих фәннәре кандидатлары]]
{{Туган җир журналы}}
6zogmof8v3s7mpxidb50hux08wbzy6b
Искәндәр Измайлов
0
424988
3525506
2996305
2022-08-01T16:01:06Z
Frhdkazan
3171
/* Чыганаклар */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Искәндәр Измайлов
| рәсем = Искәндәр Измайлов.jpg
| рәсем_зурлыгы = 200px
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Искәндәр Лерун улы Измайлов
| һөнәр = археолог, тарихчы һәм этнолог
| альма-матер = [[Казан дәүләт университеты]]
| эш бирүче = [[Альфред Халиков исемендәге Археология институты| Татарстан Республикасы Фәннәр Академиясенең Альфред Халиков исемендәге Археология институты]]
| туу датасы = 12.12.1960
| туу җире = [[СССР]], [[Магадан өлкәсе]]
| гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байраклаштыру|Россия}}
| милләт = [[татар]]
| әти = Лерун Измайлов
| әни =
| хатын = Светлана Измайлова<ref name="БО">{{cite web|author=Айрат Нигматуллин, Альфред Мухаметрахимов|datepublished=2020-12-13|url=https://www.business-gazeta.ru/article/492123|title=«У нас нет никакой исторической политики, только судорожные ответы на вызовы – перепись, Стояние на Угре»|lang=ru|publisher= Электронная газета «Бизнес Online»|accessdate=2021-04-11}}</ref>
| балалар = [[Бәхтияр Измайлов]]<ref name="БО"/>
| бүләк һәм премияләр = {{Казанның 1000 еллыгы истәлегенә медале}} (2005), [[Татарстанның атказанган фән эшлеклесе]] ([[2019]])
}}
'''Искәндәр Лерун улы Измайлов''' (12 декабрь 1960 ел, [[СССР]], [[Магадан өлкәсе]], Урта Чекан районы, Сеймчан поселогы) - археолог, тарихчы һәм этнолог, тарих фәннәре докторы, Идел-Урал регионының урта гасыр археологиясе һәм тарихы, [[Евразия]]нең төрки халыкларының этник тарихы, Көнчыгыш [[Европа]]ның урта гасыр дәүләтләренең корал һәм хәрби тарихы белгече, [[Альфред Халиков исемендәге Археология институты | ТР ФА А. Х. Халиков исемендәге археология институты]]ның урта гасыр археологиясе бүлеге мөдире баш фәнни хезмәткәре, [[Татарстан Республикасының Атказанган фән эшлеклесе]].
== Биографиясе ==
Измайлов Искәндәр Лерун улы 1960 елның 12 декабрендә [[Магадан өлкәсе]]нең Урта Чекан районы Сеймчан поселогында туган.
1983 елда [[Казан (Идел буе) федераль университеты | В. И. Ульянов-Ленин исемендәге Казан дәүләт университеты]]ның тарих факультетын тәмамлаган. Өч ел дәвамында СССР КФАНың Тел, әдәбият һәм тарих институтының археология һәм этнография бүлегендә аспирантура уза. 1986 елда институтның археология һәм этнография секторына эшкә керә, анда лаборант, кече фәнни һәм фәнни хезмәткәр вазыйфасында эшли.
1996 елда [[Казан дәүләт университеты]]нда ватан тарихы - 07.00.02 белгечлеге буенча тарих фәннәре кандидаты гыйльми дәрәҗәсенә диссертация яклый. 2013 елда [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты | ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]ның диссертация советында тарих фәннәре докторы гыйльми дәрәҗәсенә диссертация яклый: «Идел буе Болгары»IX – XIII гасырның беренче өлеше: җәмгыятьнең социаль, дини һәм этнополитик структурасын торгызу" темасына, 07.00.06 - археология белгечлеге буенча.
1995-1996 елларда [[Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты | ТР ФА энциклопедия институты]]ның фәнни хезмәткәре булып эшли. 1998 елдан 2006 елга кадәр - [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе | ТР Фәннәр академиясе]]нең баш белгеч - ТР Фәннәр академиясе президенты киңәшчесе вазыйфасында.
2016 елдан 2014 елга кадәр - [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты | Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]ның өлкән фәнни хезмәткәре. 2014 елдан хәзерге вакытта - [[Альфред Халиков исемендәге Археология институты | ТР ФА А. Х. Халиков исемендәге археология институты]]ның баш фәнни хезмәткәре.
[[Альфред Халиков исемендәге Археология институты | ТР Фәннәр академиясенең А.Х. Халиков исемендәге Археология институты]] Гыйльми советы әгъзасы һәм [[Татарстан Республикасының милли музее | ТР Милли музее]]ның Гыйльми советы әгъзасы, “Идел буе археологиясе” журналының редакция коллегиясе әгъзасы.
Аның җитәкчелегендә 4 кандидатлык диссертациясе якланган.
== Эзләнүләрдә катнашу ==
1977 елдан бирле [[Урта Идел]]дә төрле археологик экспедицияләрдә катнаша, урта гасырлардагы истәлекләрне ([[Биләр]] һәм [[Золотарев археологик шәһәрчеге | Золотарев]] археологик шәһәрлекләре, [[Зур Тигәнәле]] һәм Армия каберлекләре, Казанда Казаньметро программасы буенча саклау эшләре һ.б.) археологик казу эшләре алып бара. Иҗтимагый әһәмияткә аның катнашында һәм аның җитәкчелегендә 1988-1993 елларда [[Куйбышев сусаклагычы | Куйбышев]] һәм [[Түбән Кама | Түбән Кама сусаклагычы]] сусаклагычлары йогынтысы зонасында, шулай ук [[Казан]] яны һәм Идел алды һәйкәлләрендә ([[Богдашкино]] һәм [[Камай (Биектау районы) | Камай]] шәһәрлеге, Иске Куйбышев һәйкәлләре комплексы һ.б.) үткәрелгән ТР археологиясе һәйкәлләренең торышын тикшергәннәр. Татар халкының һәм аның бабаларының этногенезын һәм этник тарихын фәнара өйрәнү, Евразиянең урта гасыр дәүләтләренең хәрби археологиясен һәм хәрби тарихын өйрәнү буенча әйдәп баручы белгечләрнең берсе булып тора.
== Исемнәре һәм бүләкләре ==
* [[«Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» медале]] (2005 ел)
* Казан шәһәренең 1000 еллыгын бәйрәм итүне фәнни яктан тәэмин иткән һәм Бөек Идел юлын торгызуга зур өлеш керткән өчен [[Казан]] шәһәре мэриясенең мактау грамотасы (2005 ел)
* Намуслы нәтиҗәле хезмәте өчен [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе]] президенты рәхмәте (2008 һәм 2016 еллар)
* «[[Татарстан Республикасының Атказанган фән эшлеклесе]]» дигән мактаулы исем (2019)
== Төп фәнни хезмәтләре һәм публикацияләре ==
Фәнни эшчәнлек нәтиҗәләре 932 фәнни публикациядә, шул исәптән 20 монография, китап һәм брошюралар; күмәк монографияләрдәге 83 мәкалә һәм 8 дәреслек һәм уку әсбапларында куренә.
=== Төп монографияләр ===
Вооружение и военное дело населения Волжской Булгарии X — начала XIII в.», Магадан: СВНЦ ДВО РАН, 1996 (212 с.);<br/>
Этнополитическая история татар в VI — первой четверти XV в.», Казань: Иман, 2000 (136 с.) (совместно с Д.М. Исхаковым);<br/>
Введение в историю Казанского ханства. Очерки. Казань: Институт истории АН РТ, 2005 (116 с.) (совместно с Д.М. Исхаковым);<br/>
Этнополитическая история татар (III – середина XVI вв.), Казань: РИЦ «Школа», 2007 (354 с.) (совместно с Д.М. Исхаковым);<br/>
Введение в этногенез и этническую историю татарского народа. Казань: Институт истории АН РТ, 2005 (132 с.) (совместно с Д.М. Исхаковым);<br/>
Защитники «Стены Искандера», Казань: Татар. кн. изд-во, 2008 (206 с.);<br/>
Ислам в Золотой Орде», Казань: Татар. кн. изд-во, 2008 (63 с.) (совместно с Б.Хамидуллиным);<br/>
Институт археологии им. А.Х. Халикова. Казань: Отечество, 2014. (29 с.) (совместно с А.Г. Ситдиковым);<br/>
Встреча в Болгаре. Экскурсия по залам музея Болгарской цивилизации . Казань: ООО «Мастер-Граф», 2014. ( 84 с.) (совместно с А.Г. Ситдиковым, Д.Г. Бугровым, Д.Г. Мухаметшиным).
=== Дәреслекләр һәм уку әсбаплары ===
Рассказы по истории Татарстана. Учебник. 5-6 класс. На татарском – Казан, 1993 (271 с.) и русском – Казань, 1994 (272 с.) языках (совместно с Ф.Ш. Хузиным, Д.Г. Давлетшиным);<br/>
Волжская Булгария в рассказах для детей. Учебное пособие. Казань: Слово-Магариф, 1995. (80 с.); «Идел Болгарстаны», Казан: Мэгариф, 2001. (96 б.) (совместно с С.Шамси);<br/>
История татарского народа (с древнейших времен до конца XVII в.): Учеб. пособие для 10 кл. общеобразоват. шк. (профильный уровень), Казань: Магариф, 2009 (423 с.) (на русском и татарском языках) (совместно с Д.М. Исхаковым, И.А. Гилязовым и др.);<br/>
История и культура сибирских татар (с древнейших времен до начала XXI века): Краеведческое пособие для студентов и учащихся старших классов общеобразовательных школ. Казань: Институт истории им. Ш. Марджани; Изд-во «Артифакт», 2014 (С.58-191) (совместно с Д.М. Исхаковым).<br/>
Волжская Булгария глазами живописца и историка. 2-е из. исп. и доп. Казань: Заман, 2011.(72 с.) (совместно с. Р.Ф. Хузиным).
=== Мәкаләләр ===
Этнополитическая история татар в VI — первой четверти XV века // Татары. Серия «Народы и культуры» / Под ред. Р.К. Уразманова, С.В. Чешко. – М.: Наука, 2001. – С.41-100. (совместно с Д.М. Исхаковым).<br/>
Распространение и функционирование ислама в Волжской Булгарии // Ислам и мусульманская культура в Среднем Поволжье: История и современность. Очерки. 2-е изд. Под ред. Р.М. Мухаметшина. – Казань: Изд-во «Иман», 2002. Казань, 2002. С.22-37.<br/>
Ислам в Золотой Орде // Ислам и мусульманская культура в Среднем Поволжье: История и современность. Очерки. 2-е изд. Под ред. Р.М. Мухаметшина. Казань: Изд-во «Иман», 2002. С.38-60.<br/>
Образование Булгарского государства / И.Л. Измайлов // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.II. Волжская Булгария и Великая степь. – Казань: Изд-во «РухИЛ», 2006. – С.124-131.<br/>
Военное дело. Внешняя политика Булгарского государства // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.II. Волжская Булгария и Великая степь. Казань: Изд-во «РухИЛ», 2006. С.336-376.<br/>
Средневековые булгары: этнополитическая и этноконфессиональная общность // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.II. Волжская Булгария и Великая степь. Казань: Изд-во «РухИЛ», 2006. С. 631-649.<br/>
Казань в эпоху Золотой Орды. Казанское ханство. Казань – столица ханства // Tartarica / Атлас. – Казань-Москва-Санкт-Петербург: Изд-во «Дизайн. Информация. Картография, 2006. – С.308-309, С.392-393. (совместно с С.Г. Кляшторным, Ф.Ш. Хузиным, А.Г. Ситдиковым).<br/>
Этническая история // Тартарика. Этнография. – Казань — М.: Феория. Дизайн. Информатика. Картография, 2008. – С. 14-135 (совместно с Д.М.Исхаковым).
Искусство Волжской Булгарии (X – первая половина XIII в.) // Очерки истории исламской цивилизации. В 2-х т. Т.1. Под общ. ред. Ю.М.Кобищанова. М.: РОССПЭН, 2008. С.859-878 (совместно с Л.И. Саттаровой).<br/>
Искусство Золотой Орды. Вторая половина XIII – первая четверть XV в.) // Очерки истории исламской цивилизации. В 2-х т. Т.2. Под общ. ред. Ю.М. Кобищанова. М.: РОССПЭН, 2008. С.678-703 (совместно с Л.И. Саттаровой).<br/>
Становление средневекового татарского этноса // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.III. Улус Джучи (Золотая Орда). XIII – середина XV в. – Казань: ИИ АН РТ, 2009. С. 349-365.<br/>
Военное дело Улуса Джучи. Организация войска. Военное искусство. // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.III. Улус Джучи (Золотая Орда). XIII – середина XV в. – Казань: ИИ АН РТ, 2009. С. 409- 431.<br/>
Булгарский улус: Булгар и другие эмираты // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.III. Улус Джучи (Золотая Орда). XIII – середина XV в. Казань: ИИ АН РТ, 2009. С. 448-470.<br/>
Ислам в Улусе Джучи // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.III. Улус Джучи (Золотая Орда). XIII – середина XV в. – Казань: ИИ АН РТ, 2009. – С. 599-617 (совместно с М.А. Усмановым).<br/>
Архитектура и декоративно-прикладное искусство // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.III. Улус Джучи (Золотая Орда). XIII – середина XV в. Казань: ИИ АН РТ, 2009. С. 618-643 (совместно с Л.И. Саттаровой).<br/>
«Великая замятня» // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.III. Улус Джучи (Золотая Орда). XIII – середина XV в. Казань: ИИ АН РТ, 2009. С. 695-705.<br/>
The Pre-Islamiic Period (up to the 10th century) // Tatar history and civilization. – Istanbul: Research Center for Islamic History, Art and Culture (IRCICA), 2010. p. 35-50.<br/>
Prenetration of Islam and formation of the First Muslim State in Northern Eurasia (10th to 13th centuries) // Tatar history and civilization. – Istanbul: Research Center for Islamic History, Art and Culture (IRCICA), 2010. p. 51-74.<br/>
The Djocid Nation and its islamisation: Muslim Culture of the Golden Horde Period. // Tatar history and civilization. – Istanbul: Research Center for Islamic History, Art and Culture (IRCICA), 2010. – p. 75-115 (with Mirkasum Usmanov).<br/>
Татары в Смутное время: события и судьбы // Люди Смуты. История народного подвига. М.: Достоинство, 2012. С. 212-219.
Ислам в Поволжье в эпоху средневековья // Великий Болгар. М., Казань: Феория, 2013. С.274-293.<br/>
Структура власти в позднезолотоордынских государствах // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.IV. Татарские государства XV – XVIII вв. Казань: ИИ АН РТ, 2014. – С. 521-531.<br/>
Татарское военное искусство // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.IV. Татарские государства XV – XVIII вв. Казань: ИИ АН РТ, 2014. С. 686-690.<br/>
Вооружение и военное дело Казанского ханства // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.IV. Татарские государства XV – XVIII вв. Казань: ИИ АН РТ, 2014. С. 690-700.<br/>
Казанская война 1552-1557 гг. // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.V. Татарский народ в составе Российского государства (вторая половина XVI – XVIII вв.). Казань: ИИ АН РТ, 2014. С.73-85 (совместно с И.П. Ермолаевым).<br/>
Татары и Казанский край в Смутное время // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.V. Татарский народ в составе Российского государства (вторая половина XVI – XVIII вв.). Казань: ИИ АН РТ, 2014. С. 267-280.<br/>
Образ предков и идентичность татар: в контексте «Божьего града Болгара» // История татар с древнейших времен. В 7-ми тт. Т.V. Татарский народ в составе Российского государства (вторая половина XVI – XVIII вв.). Казань: ИИ АН РТ, 2014. С. 539-544.<br/>
Bolgar Town in Culture and History // Great Bolgar. Kazan: Master-Graf Ltd., 2015. p. 12-25 (with A.G. Sitdikov).<br/>
Bolgar in the Golden Horde period (second half of 13th – first half of the 15th centuries) / I.L. Izmailov // Great Bolgar. Kazan: Master-Graf Ltd., 2015. p. 55-63.<br/>
Islam in Volga Bolgaria // Great Bolgar. Kazan: Master-Graf Ltd., 2015. p. 270-275.<br/>
Islam in Ulus of Jochi // Great Bolgar. Kazan: Master-Graf Ltd., 2015. p. 276-289.<br/>
«…Казань-город на костях стоит» // Родина. 1998. – № 2. С.35-38.<br/>
Балымерский курганный могильник и его историко-культурное значение / И.Л. Измайлов // Славяне, финно-угры, скандинавы, волжские булгары. Доклады международного научного симпозиума по вопросам археологии и истории 11-14 мая 1999 г. Пушкинские горы. Отв. ред. А.Н. Кирпичников. СПб.: Изд-во ИПК «Вести», 2000. С. 70-86.<br/>
Улус Джучи (Золотая Орда): средневековая евразийская империя // Преподавание истории в школе (Москва). – 2000. – № 2. – С.11-20.<br/>
1183 год. Крестовый поход на Волге / И.Л. Измайлов // Родина. – 2000. – № 3. – С.38-43.<br/>
«Начала истории» Волжской Булгарии в предании и исторической традиции // Древнейшие государства Восточной Европы. 1998. М.: Наука, 2000. С.99-105.<br/>
Историческое прошлое как фактор национальной мобилизации // Единство татарской нации. Материалы научной конференции АН РТ. Казань: Изд-во «Фэн» АН РТ, 2002. С.57-75.<br/>
Завоевание Казанского ханства: причины и последствия (критический разбор новых тенденций современной российской историографии) // Татарский народ после 1552 года: потери и приобретения. – Казань: ИИ АН РТ, 2003. С.61-135.<br/>
Балымерский курганный могильник в свете контактов Северной Европы и Волжской Булгарии: проблемы и дискуссии // Ладога и истоки российской государственности и культуры. СПб.: ИПК «Вести», 2003. С.127-141.<br/>
Idil Bulgar Devleti’nde Sanat (X-XIII. Yuzillar) L.Sattarova // Turkler. Vol. 6. H.C. Guzel, K. Cicek, S. Koca. 21-s vol. Ankara: Yeni Turkiye Yayinlari, 2002. b. 43-54 (with L.Sattarova).<br/>
Военная организация Улуса Джучи // Батыр. Традиционная военная культура народов Евразии. 2010. № 1. С. 5-15.<br/>
Предыстория Казанского ханства: от улуса к юрту // Исторические судьбы народов Поволжья и Приуралья. Сб. статей. Вып. 1. Материалы Всероссийской научно-практической конференции «Исторические судьбы народов Среднего Поволжья в XV-XV – XIX вв.», посвященная 80-летнему юбилею д.и.н. С.Х. Алишева (г. Казань, 24 марта 2009 г.). Казань: ИИ АН РТ, 2010. С.108-117.<br/>
Татары в империи Чингиз-хана и его наследников: триумф побежденных // Золотоордынское наследие. Выпуск 2. Материалы второй Международной конференции «Политическая и социально-экономическая история Золотой Орды», посвященной памяти М.А. Усманова. Казань, 29-30 марта 2011 г. / Отв. ред. и составитель И.М. Миргалеев. Казань: ООО «Фолиант», Институт истории им. Ш.Марджани АН РТ, 2011. С. 38-55.<br/>
Ислам в Волжской Булгарии: распространение и региональные особенности / И.Л. Измайлов // История и современность. 2011. № 2 (14). С.34-51.<br/>
Этнополитическое развитие Волжской Булгарии в IX-XI вв.: фактор урбанизации // Болгарский форум I. Материалы Болгарского Форума (19-21 июня 2010 г., Болгар). Серия «Археология евразийских степей» Выпуск 12. Казань: ООО «Фолиант»; Институт истории им. Ш.Марджани АН РТ, 2011. С.97-108.<br/>
Булгары: от племени к средневековому государству // Филология и культура. Philology and Culture. 2012. № 1(27). С.178-185.<br/>
Становление средневековой Булгарии: от племени к государству // Studia Slavica Et Balcanica Petropolitana. 2012. №2. С.217-242.<br/>
Погребально-поминальная обрядность и комплекс вооружения древнего и средневекового населения (к постановке проблемы) // Поволжская археология. 2012. № 2. С. 66-85.<br/>
Этносословная структура Казанского ханства // Средневековые тюрко-татарские государства. Вып. 4. Казань: Институт истории им.Ш.Марджани АН РТ, 2012. С.62-68.<br/>
Археологическая культура и средневековая этническая общность: теоретические и методологические проблемы соотношения (на примере средневековой Булгарии) / И.Л. Измайлов // Поволжская археология. – 2014. – № 3. – С. 138-179.<br/>
Средневековое булгарское вооружение и военное дело: факты и заблуждения // Труды Камской археолого-этнографической экспедиции. Вып. VIII: Археологические памятники Поволжья и Урала: современные исследования проблемы сохранения и музеефикации: сб. науч. тр. / под общ. ред. А.М.Белавина. Пермь: Перм. гос. гуманит.-пед. ун-т., 2012. С.254-265.<br/>
Меч раннесарматского времени из Икско-Зайского междуречья // Поволжская археология. 2015. № 2. С.326-332.<br/>
Weapons, Fortification and Military Art of the Volga Bulgaria in the 10th — the First Third of the 13th Centuries // Journal of Sustainable Development. 2015. Vol. 8. No. 7 (August 2015). рр. 167-177 (with Sitdikov A.G., Khayrutdinov R.R.).<br/>
Этнокультурная история Булгарии XII-XIII вв. по мусульманским эпитафийным памятникам периода Улуса Джучи // Филология и культура. Philology and Culture. 2015. № 1(39). С.283-290.<br/>
Вопрос об археологическом определении этноса: продолжение темы // Поволжская археология. 2015. № 3. С.220-234.<br/>
Мусульманская археология: объем и содержание понятия // Поволжская археология. 2016. № 2. С.8-17 (совместно с А.Г. Ситдиковым).<br/>
Археология и ислам в Среднем Поволжье в X – первой трети XIII вв.: опыт комплексного анализа / И.Л. Измайлов // Поволжская археология. 2016. № 2. С.68-92.<br/>
Наследие улуса Джучи: Элементы и факторы этнополитического единства тюркских государств северной Евразии // Отан тарихы. 2016. № 1. С.15-29.<br/>
Культ халифа Али в Улусе Джучи: к постановке проблемы // Исламское образование в Крыму: исторические вехи и пути возрождения / Материалы международной научно-практической конференции, посвященной 515-летию Зынджырлы медресе и памяти ее основателя Менгли Герай хана. Симферополь: Терджиман, 2016. С.10-28.<br/>
Вооружение и военное дело Казанского ханства (о тезисах А.Н. Курата) // Akdes Nimet Kurat’in Hayati ve eserleri sempozyumu bildirileri / Материалы научного симпозиума «Жизнь и научная деятельность Акдеса Нимета Курата». Hazirlayan I. Kemaloglu. Ankara: Turk Tarih Kurumu, 2016. С.241-269.<br/>
Соотношение ислама и язычества в улусе Джучи: проблемы историографии и современные дискуссии // Культурное наследие Евразии (с древности до наших дней). Алматы: Институт археологии им. А.Х. Маргулана, 2016. С. 601-627.<br/>
Болгарский улус во второй половине XIII – середине XIV в.: историко-археологический анализ // Диалог городской и степной культур на евразийском пространстве. Историческая география Золотой Орды. Материалы Седьмой Международной конф., посвященной памяти Г.А. Федорова-Давыдова. Под ред. С.Г. Бочарова, А.Г. Ситдикова. Казань; Ялта; Кишинев: «Stratum Plus», 2016. С.113-118.<br/>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Чыганаклар ==
* [http://archtat.ru/people/izmajlov-iskander-lerunovich/ Институт археологии им.А.Х. Халикова Академии наук Республики Татарстан Измайлов Искандер Лерунович] {{ref-ru}}
* [https://kpfu.ru/pec_print?p_id=42991&p_lang= Казанский федеральный университет. Измайлов Искандер Лерунович (архив)] {{ref-ru}}
[[Төркем:Татарстан галимнәре]]
[[Төркем:Татарстан тарихчылары]]
[[Төркем:Казан университетын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Тарих фәннәре докторлары]]
[[Төркем:Вуз укытучылары]]
[[Төркем:Татарстанның атказанган фән эшлеклеләре]]
[[Төркем:Шәхесләр:Казан]]
{{Tatar 4.0-2021}}
{{Туган җир журналы}}
60vgjcee47r76fy28vkjy508ockdbz6
Ринат Гатауллин (1953)
0
427245
3525514
3077055
2022-08-01T16:15:41Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес
| исем = Ринат Гатауллин
| рәсем =Р.Ф.Гатауллин.jpg
| рәсем_зурлыгы = 180
| alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу-->
| рәсем язуы =
| тулы исем = Ринат Фазлетдин улы Гатауллин
| һөнәр = икътисадчы галим
| туу датасы = 14.06.1953
| туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[БАССР]], {{туу җире |Шаран районы| Шаран районында}}, [[Түбән Зәет]]
| гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/> {{байрак|Россия}} [[РФ]]
| милләт = башкорт
| үлем датасы =
| үлем җире =
| әти =
| әни =
| ир =
| хатын =
| балалар =
| кул кую =
| бүләк һәм премияләр = Башкортстанның атказанган икътисадчысы
| сайт =
| башка мәгълүмат =
}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Гатауллин}}
''Бу икътисадчы турында мәкалә, [[футбол]]чы турында [[Ринат Гатауллин (1965)|моннан]] укыгыз''
'''Ринат Гатауллин''', Ринат Фазлетдин улы Гатауллин ({{lang-ba|Ринат Фазлетдин улы Ғатауллин}}, ''[[1953 ел]]ның [[14 июнь|14 июне]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[БАССР]], [[Шаран районы]], [[Түбән Зәет]]'') ― икътисадчы, профессор (2007), икътисад фәннәре докторы (2001). 1990―1999 елларда Башкортстан парламенты депутаты. Башкортстанның төньяк-көнбатышында яшәүче татар телле башкортларның рәсми булмаган лидеры. Эзлекле рәвештә Башкортстанда татар теленә дәүләт теле статусын бирүне яклаучы<ref name=":0">[https://intertat.tatar/news/politics/07-05-2021/rinat-gataullin-bashkortstanda-tatarlarga-karshy-i-k-p-s-yl-chel-r-zl-re-tatar-5822339 Ринат Гатауллин: «Башкортстанда татарларга каршы иң күп сөйләүчеләр үзләре татар».] [[Интертат]], 7.05.2021</ref>. Башкортстанның атказанган икътисадчысы (2016).
== Тәрҗемәи хәле ==
1953 елның 14 июнендә Башкортстан АССР [[Шаран районы]] [[Түбән Зәет]] авылында туган. [[Башкорт дәүләт университеты]]ның икътисад факультетын (1975), СССР Икътисад институтының ([[Мәскәү]]) аспирантурасын тәмамлаган. «Икътисади теория» белгечлеге буенча докторлык диссертациясе яклаган (2001). Диссертациянең темасы: {{comment|«Базар икътисадында халыкка хезмәт күрсәтү өлкәсенең нәтиҗәлелеге»|Эффективность сферы услуг населению в рыночной экономике}}.
== Хезмәт юлы ==
1975―1977 елларда ― БАССР [[Туймазы районы]] [[Константиновка (Туймазы районы)|Константиновка]] тулы булмаган урта мәктәбе директоры.
1977―1979, 1982 елларда ― СССР Фәннәр Академиясенең Урал бүлекчәсе Башкортстан Гыйльми үзәгенең икътисад тикшеренүләре бүлегендә фәнни хезмәткәр<ref>{{Citation |title=Гатауллин Ринат Фазлетдин улы |url=http://xn--80ab4e.xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/component/content/article/8-statya/3575-ataullin-rinat-fazletdin-uly |access-date=2021-08-11 |archive-date=2016-04-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160421191712/http://xn--80ab4e.xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/component/content/article/8-statya/3575-ataullin-rinat-fazletdin-uly |dead-url=yes }}</ref>.
1989 елдан ― Башкортстан авыл хуҗалыгы институтында (1993 елдан [[Башкорт дәүләт аграр университеты|университет]]) лаборатория мөдире.
1990 елдан ― БАССР госпланында бүлек җитәкчесе.
1991―1995 елларда ― БР икътисад министры урынбасары.
1995―1999 елларда ― БР Дәүләт җыелышы – Корылтае Законнар чыгару палатасының комитет җитәкчесе.
1999―2003 елларда ― БР хезмәт һәм халыкны социаль яклау министры урынбасары.
2003―2011 елларда ― Көнчыгыш икътисад-гуманитар университетында кафедра мөдире.
2011 елдан ― Россия Фәннәр Академиясенең Уфа фәнни үзәге Социаль-икътисади тикшеренүләр институты ({{lang-ru|ИСЭИ}}) сектор мөдире<ref name=":1">[https://ufa-isei.ru/сектор-экономики-и-управления-развит/ Гатауллин Ринат Фазлтдинович.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210411132236/https://ufa-isei.ru/%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80-%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B8-%D0%B8-%D1%83%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%B8%D1%82/ |date=2021-04-11 }} Сайт ИСЭИ{{ref-ru}}</ref>.
250 дән артык фәнни эш, шул исәптән 40 монография һәм брошюралар авторы.
== Җәмәгать эшчәнлеге ==
1990―1999 елларда Башкортстан парламенты (XIII чакырылыш БАССР Югары Советы, I чакырылыш [[Башкортстан Республикасы Дәүләт Җыелышы — Корылтай|БР Дәүләт Җыелышы — Корылтай]]) депутаты. Башкортстанның 18 кануны авторы.
1997 ел ахырында фикердәшләре белән бергә «Башкортстан Республикасының гаделлек һәм тәртип партиясе»н гамәлгә куя һәм теркәү уздыра.
1999 елда «БР телләр турында законы» проектын кискен тәнкыйтьли, берничә протест митингысында катнаша, бу проектны, депутат буларак, кабул иттертмәскә тырыша. Ырудашлары белән бергә «Төньяк-көнбатыш башкортлары корылтае» иҗтимагый оешмасын төзи һәм җитәкли. Оешма, БР төньяк-көнбатыш башкортларының күпчелеге туган тел дип саный торган татар телен куллану өлкәсен саклап калу өчен, татар теленә дәүләт теле статусы бирүгә каршы булган хакимиятләргә һәм рәсми башкорт берләшмәләренә оппозициядә тора<ref>[https://lib.sale/istoriya-rossii/gataullin-rinat-fazltdinovich-73414.html Гатауллин Ринат Фазлтдинович.] lib.sale{{ref-ru}}</ref>.
{{цитата|автор=Ринат Гатауллин|Безнең тел — татар теле. Мин ... көнбатыштагы татар телле башкортларның лидеры, безнең телебез татар теле икәненә бернинди шик тә белдермибез<ref name=":0"/>}}
== Бүләкләре, мактаулы исемнәре ==
* 2013 ― [[Башкортстан Республикасы Дәүләт Җыелышы — Корылтай|БР Дәүләт Җыелышы — Корылтайның]] «Башкортстан Республикасында закончылыкны үстерүгә аерым өлеш керткән өчен» билгесе
* 2016 ― Башкортстанның атказанган икътисадчысы
* 2016 ― БР Хөкүмәтенең Мактау грамотасы <ref>''Айдар Хусаинов''. [https://zen.yandex.ru/media/husainov/ia-rabotal-v-piati-ministerstvah-5c9bc12398d16400b4737dd3 Я работал в пяти министерствах...] [[Истоки (газета, Уфа)|«Истоки»]], 28.03.2019{{ref-ru}}</ref>
* 2018 ― [[БТК]] «Татар милләте каршындагы казанышлары өчен» медале<ref name=":1"/>
* 2019 ― «Башкортстан Республикасы оештырылуга 100 ел» юбилей медале<ref name=":1"/>
== Гаиләсе ==
Хатыны белән өч бала тәрбияләп үстергәннәр.
== Сылтамалар ==
* [https://lib.sale/rossii-istoriya/elita-bashkortostana-politicheskoe.html Гатауллин Ринат Фазлтдинович] // ''Галлямов Р. Р.'' Элита Башкортостана: политическое и конфессиональное измерения. 2006{{ref-ru}}
* [https://intertat.tatar/news/politics/07-05-2021/rinat-gataullin-bashkortstanda-tatarlarga-karshy-i-k-p-s-yl-chel-r-zl-re-tatar-5822339 Ринат Гатауллин: «Башкортстанда татарларга каршы иң күп сөйләүчеләр үзләре татар».] [[Интертат]], 7.05.2021
* [http://www.bashgolos.ru/policy/957-rinat-gataullin-s-novoy-vlastyu-u-menya-nikakih-otnosheniy-net.html Ринат Гатауллин: «С новой властью у меня никаких отношений нет».] bashgolos.ru, 24.06.2013{{ref-ru}}
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
{{DEFAULTSORT:Гатауллин (1953), Ринат}}
[[Төркем:Икътисадчылар]]
[[Төркем:Башкорт дәүләт университетын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Икътисад фәннәре докторлары]]
[[Төркем:Профессорлар]]
[[Төркем:Башкортстан сәясәтчеләре]]
[[Төркем:Җәмәгать эшлеклеләре]]
{{Туган җир журналы}}
p67ew3287v97b7hn0sldblf2rapg7l9
Молла Нәсреддин
0
460292
3525482
3525069
2022-08-01T14:28:06Z
Frhdkazan
3171
/* Әдәбият */ [[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
{{TurkicMarathon2021}}
{{УК}}
'''Молла Нәсреддин''' ({{lang-az|Molla Nəsrəddin}}) — [[Tbilisi|Тифлиста]] (1906—1914, 1917), [[Тәбриз|Тәбриздә]] (1921) һәм [[Бакы|Бакыда]] (1922—1931) нәшер ителгән [[Әзери теле|азәрбайҗан]] атналык әдәби-сәнгать иллюстрацияле сатирик журнал. 25 ел эчендә журналның 748 чыгарылышы басылып чыккан (Тифлиста — 340, Тәбриздә — 8, Бакыда — 400).
== Тарих ==
[[Файл:1966_CPA_3323.jpg|сулда|мини| Җәлил Мәмәдкулизадә рәсеме төшерелгән [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] маркасы һәм журналдагы карикатуралар]]
Журналга 1906 елда [[Tbilisi|Тифлиста]] Җәлил Мамедкулизадә нигез сала<ref>''Шариф Аз.'' [http://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc/ke4/ke4-9251.htm Молла Насреддин] // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — <abbr>М.</abbr>: Советская энциклопедия, 1967. — Т. IV (Лакшин — Мураново). — С. 925.</ref>. Журнал 1912 елның мартына кадәр чыга. 1913 елның гыйнварында журнал яңадан торгызыла, ә 1914 елның октябрендә ябыла. Акыл иясе [[Хуҗа Насретдин|Молла Нәсреддин]] исеме белән аталган журнал 1905—1907 еллардагы революция идеяләрен, шулай ук Кавказ аръягындагы эш хәрәкәте идеяләрен чагылдыра. Ул бөтен [[Якын Көнчыгыш|Якын]], [[Урта Көнчыгыш]] буенча киң таралган була һәм демократик матбугат үсешенә йогынты ясый. Журнал патриархаль-феодаль гореф-гадәтләрне фаш итә, гади халыкны ирек өчен көрәшкә чакыра, шулай ук Көнчыгыш илләрендәге империализмга һәм деспотик режимнарга каршы чыга. 1917 елда басма яңадан торгызыла, әмма шул ук ел ахырында өзелә, чөнки журнал 1917 елда цензура тарафыннан тыела<ref>[http://shexsiyyetler.nakhchivan.az/shexenglish/c_memmedquluzade.html Famous Personalities of Nakhchivan: Jalil Mammadguluzadeh]. ''Shexsiyyeter.nakhchivan.az''</ref>.
1921 елда «Молла Нәсреддин» күпмедер вакыт [[Тәбриз|Тәбриздә]] чыга. Ә 1922 елдан 1931 елга кадәр [[Бакы|Бакыда]] нәшер ителә. Аның битләрендә Азәрбайҗанның Мирзә Әләкпәр Сабир, Әбдүррәһим-бәк Ахвердиев, Гамгүсар, [[Мәммәд Сәид Ордубади]], Әвәз Садык һ.б. кебек алдынгы язучылар һәм [[Әзим Әзимзадә]], Иосиф Роттер, Оскар Шмерлинг кебек рәссамнар басыла.
Совет чорында, хакимият эшчеләр һәм крестьяннар кулына күчкәч, журнал битләрендә артта калу һәм наданлык белән көрәшү, дини фанатизм һәм ришвәтчелек, [[Азия]] һәм [[Африка|Африканың]] колониаль азат итү өчен көрәшкә өндәүләрне күрергә мөмкин булган. Бу вакытта искелеккә каршы көрәш бара.
Журнал идеологик яктан [[социализм]] төзелешенә зур мораль ярдәм күрсәтә. Журналның сатирик стиле көлү һәм ирония белән сугарылган. [[Җәлил Мәмәдкулизадә|Мирза Җәлил]] кулланган стиль халыкка якын һәм аңлаешлы булган. Бернинди аңлатмалар һәм шәрехләр таләп ителмәгән. Аерым подтекст булдыру өчен эмоциональ, ироник тел ярдәмендә лексик, фразеологик һәм грамматик чаралар кулланылган. Алар төрле аралашу алымнарына бай булган.
Журнал йогынтысы ярдәмендә Азәрбайҗанда азәрбайҗан телендә «Бәхлүл» (1907), «Зәнбур» (1909—-1910), «Мират» (1910), «Ары» (1910—1911), «Кәлнийәт» (1912—1913), «Ләк-ләк» (1914), «Түти» (1914—1917), «Мәзәл» (1914—1915), «Бабайи-Әмир» (1915—1916), «Тартан-партан» (1918), «Шәйпур»(1918—1919), «Зәнбүр» (1919), «Мәшәл» (1919—1920), шулай ук рус телендә: «Егет» (1907—1918), «Вай-вай» (1908), «Бакинское горе» (1908—1909), «Бич» (1909—1915), «Адская почта» (1909—1910), «Бакинские стрелы» (1910), «Барабан» (1912—1913) һәм башка журналлар барлыкка килә.
== Журналдагы карикатуралар ==
<gallery>
Файл:Molla Nasreddin 13.jpg|Худ. О. Шмерлинг
Файл:Molla Nasreddin 2.jpg|Худ. О. Шмерлинг
Файл:Mollanas2.JPG|«Җиде караш». Худ. О. Шмерлинг
Файл:Molla Nasreddin 5.jpg|Худ. И. Роттер
Файл:Molla Nasreddin 6.jpg|Худ. И. Роттер
Файл:HolyBukhara from Molla Nasreddin Azerbaijanian.jpg|Худ. И. Роттер
Файл:Molla Nasreddin 4.jpg|Худ. И. Роттер
Файл:Caricature from Molla Nasraddin.jpg|«Егерменче гасыр». Худ. Ә. Әзимзадә
Файл:Azim Azimzade's first caricature in "Molla Nasreddin" magazine.jpg|Журналда Ә. Әзимзадәнең беренче карикатурасы (1906)
Файл:Oskar Shmerling. Free love (Forced marriage). Molla Nasreddin.jpg|«Ирекле мәхәббәт». Худ. О. Шмерлинг
Файл:Ismail Gasprinski of Crimea. Molla Nasreddin № 17.jpg|«Руханилар [[Исмәгыйль Гаспринский|Исмәгыйль Гаспринскийга]] каршы». Худ. О. Шмерлинг
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Сылтамалар ==
* [https://www.bbc.com/russian/society/2015/03/150227_azeri_cartoon_molla_nasreddin «Молла Насреддин»: Charlie Hebdo по-азербайджански]{{Ref-ru}}
* [http://artfcity.com/2010/09/15/img-mgmt-molla-nasreddin-the-magazine-that-wouldve-couldve-shouldve/ Molla Nasreddin: The Magazine That Would’ve, Could’ve, Should’ve]{{Ref-en}}
* [http://www.azercartoon.com/karikatura_tariximiz.htm Байрам Гаджизаде. История вековой карикатуры] {{ref-az}}
== Әдәбият ==
* ''Касумов М.'' Боевой революционно-демократический журнал «Молла Насреддин», Баку, 1960
* ''Шариф А.'' Рождение Молла-Насреддина. — Баку, 1968
* ''Пашаев А.'' «Молла Насреддин»: друзья и враги. — Баку, 1982 {{ref-az}}
* ''Шариф Аз.'' [http://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc/ke4/ke4-9251.htm Молла Насреддин] // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — <abbr>М.</abbr>: Советская энциклопедия, 1967. — Т. IV (Лакшин — Мураново). — С. 925.
[[Төркем:Әлифба буенча журналлар]]
[[Төркем:1906 елда барлыкка килгән басмалар]]
[[Төркем:Азәрбайҗан телендә журналлар]]
[[Төркем:Русча журналлар]]
[[Төркем:Русия империясе журналлары]]
[[Төркем:СССР журналлары]]
[[Төркем:Сатирик журналлар]]
5iey45khu44ryl3396ddxki791xtsqv
Даниал Әхмәтов
0
460948
3525658
3435202
2022-08-02T10:30:46Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{TurkicMarathon2021}}
{{Шәхес}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Әхмәтов}}
'''Даниал Кәнҗәтәй улы Әхмәтов<ref>[http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30100837 Ахметов Даниал Кенжетаевич (ПЕРСОНАЛЬНАЯ СПРАВКА)]</ref>''' ({{lang-kk|Даниа́л Кенжетайұлы́ Ахме́тов}}; [[1954 ел|1954 елның]] [[15 июнь|15 июне]], [[Павлодар]], [[Казакъ Совет Социалистик Республикасы|Казакъ ССР]], [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]]) — [[Казакъстан]] дәүләт эшлеклесе, премьер-министр (2003—2007), оборона министры (2007—2009), [[Ауразия]] икътисадый комиссиясенең энергетика һәм инфраструктура буенча коллегиясе әгъзасы (министр) (2011—2014), Көнчыгыш Казакъстан өлкәсе хакиме (2014 елдан). Икътисад фәннәре докторы. Казакъстан Велоспорт федерациясенең элеккеге президенты (2009 елга кадәр)<ref>{{Citation |title=Кто платит — тот и рулит |url=http://www.zakon.kz/151467-byvshijj-ministr-oborony-rk-d.-akhmetov.html |access-date=2021-07-25 |archive-date=2018-01-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180127083730/http://www.zakon.kz/151467-byvshijj-ministr-oborony-rk-d.-akhmetov.html |dead-url=yes }}</ref>.
== Тормыш юлы ==
Даниал Әхмәтов 1954 елның 15 июнендә [[Павлодар]] шәһәрендә туа. [[Аргын]] кабиләсенең канжыгалы ыруыннан килеп чыга<ref>{{Citation |title=Краеведение |url=http://golose.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=3553:2013-02-08-04-53-57&catid=3752:2013-02-08-03-38-16&Itemid=308 |access-date=2021-07-25 |archive-date=2022-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220606060315/https://golose.kz/index.php?option=com_content |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://novgaz.com/index.php/2-news/472-семь-опор-и-теней-президента Новая Газета Казахстан — Семь опор и теней президента]</ref>. Инженер-төзүче белгечлеге буенча Павлодар индустриаль институтының сәнәгать һәм гражданлык төзелеше факультетын тәмамлый.
1976—1981 елларда хезмәт эшчәнлеген мастер булып башлый, аннары «Павлодаржилстрой» трестының йорт төзү комбинатында прораб булып эшли. 1981—1983 елларда — «Экибастузшахтастрой» комбинатының төзелеш эшләре буенча баш инженер урынбасары. 1983 елдан — халык депутатларының [[Икебаштоз]] шәһәр советы башкарма комитеты рәисе урынбасары.
1991 елдан 1992 елга кадәр «ЭкибастузЭнергоЖилПромСтрой» тресты идарәчесе.
1992—1993 елларда — Икебаштоз шәһәр администрациясе башлыгы.
1993 елдан Павлодар өлкәсе хакиме, 1997 елдан [[Төньяк Казакъстан өлкәсе]] хакиме.
1999 елның октябреннән — Казакъстан Республикасы премьер-министрының беренче урынбасары, ә 2000 елның декабреннән — Казакъстан Республикасы премьер-министрының беренче урынбасары. Премьер-министр урынбасары вазыйфасында сәнәгать, энергетика, авыл хуҗалыгы, транспорт һәм коммуникацияләр, миграция һәм демографик сәясәт мәсьәләләре буенча кураторлык иттекән.
2001 елның ноябрендә яңадан Павлодар өлкәсе хакиме итеп билгеләнә<ref>[http://www.e.gov.kz/wps/wcm/connect/3a1b9a804f146c478c809c459dcedacc/U031109_20030613.htm?MOD=AJPERES&CACHEID=3a1b9a804f146c478c809c459dcedacc&useDefaultText=0&useDefaultDesc=0 Указ Президента Республики Казахстан от 13 июня 2003 года № 1109]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
2003 елның 13 июнендә Казакъстан Республикасы парламенты тарафыннан Казахстан премьер-министры вазыйфасында раслана. 2007 елның 8 гыйнварында премьер-министр вазыйфасыннан отставкага китү турында гариза биргән, ул кабул ителгән.
2007 елның 10 гыйнварында Казакъстан президенты Указы белән Казахстан Республикасы оборона министры итеп билгеләнә. 2009 елның 17 июнендә [[Нурсолтан Назарбаев]] Указы белән биләгән вазыйфасыннан азат ителә<ref>[http://www.akorda.kz/www/www_akorda_kz.nsf/news-open?OpenForm&idn=5&idno=17AFB4C5E318EC36062575D9000A7DE3&lang=ru Официальный сайт президента Республики Казахстан]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
2011 елның 21 декабрендә [[Ауразия]] икътисадый комиссиясенең энергетика һәм инфраструктура буенча коллегиясе әгъзасы (министр) итеп билгеләнә.
2014 елның 11 ноябрендә Көнчыгыш-Казакъстан өлкәсе Хакиме итеп билгеләнә<ref>{{Cite web|url=http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/danial-ahmetov-naznachen-akimom-vko-265014/|title=Даниал Ахметов назначен акимом ВКО. Новости Казахстана. Tengrinews.kz|publisher=Tengrinews.kz|accessdate=2016-03-14}}</ref>.
== Шәхси тормыш ==
Өйләнгән (хатыны Гөлия Койшибаевна), ике баласы бар. [[Рус теле|Рус]] һәм [[Казакъ теле|казакъ]] телләрен белә.
== Бүләкләр ==
* Отан ордены (2017)<ref>[https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/saparbaeva-i-ahmetova-nagradili-ordenami-otan-333331/ Сапарбаева и Ахметова наградили орденами «Отан»]</ref>
* «Казакъстан Республикасының Беренче Президенты — Милләт Лидеры Нурсолтан Назарбаев» ордены (2012)
* II дәрәҗә «Барыс» ордены (2004)
* III дәрәҗә «Барыс» ордены (1999)
* «Астана» истәлекле медале (1998)
* «Казакъстан Республикасы бәйсезлегенә 10 ел» юбилей медале (2001)
* «КР парламентына 10 ел» медале<ref>[http://www.kazpravda.kz/rus/prezident/mig_ravnij_stoletiju.html Казахстанская правда]{{Deadlink|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* Бауржан Момышуланың 90 еллыгына багышланган истәлек билгесе (2009 елның 20 феврале)
* «[[Нур-Солтан (шәһәр)|Астанага]] 10 ел» медале (2008)
* [[Хөрмәт Билгесе ордены]] (1986)
* I дәрәҗә «Ауразия икътисадый берлеген төзүгә керткән өлеш өчен» медале (2015 елның 13 мае, [[Awraziä İqtisadi Berlege|Ауразия икътисадый берлегенең]] Югары Советы)<ref>[https://docs.eaeunion.org/sites/storage1/Lists/Documents/651d43b8-2154-47e4-a28b-7e2031300a26/f5430a88-8a71-461a-b0a0-a1f0b138dfd6_%D1%80%D0%B5%D1%88%204%20%D0%BA%D0%BE%D0%BF.pdf Текст решения]</ref>.
== Искәрмәләр ==
<references />
== Сылтамалар ==
* [http://www.mod.kz/?lang=rus Министерство обороны Казахстана] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080613203749/http://www.mod.kz/?lang=rus |date=2008-06-13 }}
* [http://www.mod.kz/?post=11&lang=rus Страничка министра на сайте министерства] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225062523/http://www.mod.kz/?post=11&lang=rus |date=2008-02-25 }}
* [http://tengrinews.kz/kazakhstan_news/204398/ Даниал Ахметов вошел в состав коллегии Евразийской экономической комиссии]
{{Казакъстан премьер-министрлары}}
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:Казакъстан премьер-министрлары]]
[[Төркем:«Хөрмәт Билгесе» ордены кавалерлары]]
[[Төркем:Барыс ордены кавалерлары]]
[[Төркем:2нче дәрәҗә Барыс ордены кавалерлары]]
[[Төркем:Казакъстанның Отан ордены кавалерлары]]
[[Төркем:Әлифба буенча галимнәр]]
[[Төркем:Икътисад фәннәре докторлары]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]]
[[Төркем:1954 елда туганнар]]
[[Төркем:15 июнь көнне туганнар]]
6toi7bzyn5uys1sm3o4he8qy1nqo5s6
Дадо Колетти
0
484964
3525656
3237819
2022-08-02T10:09:55Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ҮК}}
'''Дадо Колетти''', чын исеме '''Риккардо Брокколетти''' (1974 елның 27 августында [[Рим]]да туган), Италия фильм актёры, тавыш актёры һәм радио һәм телевидение журналисты.<ref>{{cite web|url=https://voci.net/high-level/item/1970-dado-coletti.html |title=Dado Coletti VOCI.net|publisher= voci.net|accessdate=2021-10-13}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.archivio.raiuno.rai.it/schede/9014/901410.htm |title=Dado Coletti |publisher=[[RAI]] |date=May 1999 |accessdate=13 October 2021 |archivedate=2015-01-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150108052517/http://www.archivio.raiuno.rai.it/schede/9014/901410.htm }}</ref>
== Биография ==
Ул [[Энцо Гаринеи]] мәктәбенә кергән булган, дебютын [[Театро Систина]]да ясаган, шуннан соң укуын пантомима һәм дубляж курсларында дәвам иткән.
Балалар телевидениесендә төп каһарман булып, 1991 елда ул [[Дисней Клубы]] өчен эшләгән, анда ул 1999 елга кадәр булган. Шул ук елны ул RaiUno-да, Big! телевидение программасында эшләгән. Шулай ук ул актёр буларак катнашкан.
Хәзерге вакытта ул [[Rai Isoradio]]-да радиотапшыру алып баручысы.
==Фильмография==
===Фильмнар===
* ''[[I laureati]]'' (1995)
* ''[[South Kensington (film)|South Kensington]]'' (2001)
* ''[[My Life with Stars and Stripes]]'' (2003)
* ''[[Buongiorno, mamma!]]'' телевидение фильмы (2021)
==Телевидение==
* Disney Club Rai Uno программасын алып баручысы
* Uno per tutti Rai uno программасын алып баручысы
* Sereno variabile программасын алып баручысы
== Радио ==
* [[Rai Isoradio]]-да радио алып баручысы.
== Бүләкләр ==
* [[Disney Club]] Rai Uno өчен телемәче (1992)
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
{{wikiquote}}
*{{IMDb name|0171383}}
[[Төркем:1974 елда туганнар]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Журналистлар]]
[[Төркем:Италия актерлары]]
r0y1fep799mslc46xx01mw67gatv8km
Владислав Листьев
0
485189
3525583
3249128
2022-08-02T00:58:03Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{ФГОС.wiki (2021)}}
{{Шәхес}}
'''Владислав Николаевич Листьев''' ([[1956 ел|1956 елның]] [[10 май|10 мае]], [[Мәскәү]], [[Россия Совет Федератив Социалистик Республикасы|РСФСР]], [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] — [[1995 ел|1995 елның]] [[1 март|1 марты]], [[Мәскәү]], [[Россия]]) — совет һәм Россия телетапшырулар алып баручысы һәм журналист, [[Первый канал (Русия)|ОРТның]] беренче генераль директоры, эшмәкәр. «Караш», «Час пик», «Могҗизалар кыры», «Тема» тапшыруларының авторы һәм беренче алып баручысы.
== Тормыш юлы ==
Владислав Листьев 1956 елның 10 маенда [[Мәскәү|Мәскәүдә]] туган. «Спартак» спорт җәмгыятенең бертуган Знаменский исемендәге мәктәп-интернатын тәмамлый. Яшьүсмерләр арасында 1000 метрга йөгерү буенча ССРБ чемпионы була<ref>«Адамово яблоко» (1992) телетапшыруыннан мәгълүмат</ref>, соңрак «Спартак» спорт җәмгыятенең физик культура буенча инструкторы булып эшли. Мәскәү астында Таман гвардия дивизиясендә хезмәт иткән<ref name="МП">{{Cite web|url=http://old.mospravda.ru/issue/2013/12/04/article38284/|title=Мосправда|publisher=old.mospravda.ru}}</ref>.
Әзерлек бүлегеннән соң [[Мәскәү дәүләт университеты|Мәскәү дәүләт университетына]] (МДУ) журналистика факультетының халыкара бүлегенә «журналист-международник» белгечлеге буенча укырга керә. [[Испан теле|Испан]], [[Француз теле|француз]] һәм [[Маҗар теле|маҗар]] телләрен өйрәнгән<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=Amy7uXFIbE4&feature=youtu.be&t=14 Самые первые новости об убийстве В.Листьева — YouTube]</ref>. 1982 елда «телевидениенең әдәби хезмәткәре» белгечлеге буенча журфакны тәмамлый.
Югары уку йортын тәмамлаганнан соң Бөтенсоюз радиосын пропагандалауның төп редакциясенең чит илләр өчен радиотапшырулар редакторы булып эшли.
1987 елда Үзәк телевидениенең Яшьләр редакциясенә «Караш» программасының әйдәп баручысы булып эшкә күчә<ref name="nytimes.com">{{cite web|first=Rancis X.|last=Clines|url=https://www.nytimes.com/1991/01/12/world/soviet-press-curbs-hint-at-a-retreat.html|title=Soviet Press Curbs Hint at a Retreat|work=The New York Times|date=1991-01-12}}</ref><ref name="vzg">{{cite web|url=https://elpais.com/diario/1988/07/24/internacional/585698407_850215.html|title=100 millones de soviéticos, atentos a 'La mirada'|publisher=El País|date=1988-06-24|language=es}}</ref>.
Берничә тапкыр [[КВН]] югары лигасы жюриена чакырылган.
«Караш» программасының уңышына илһамланган Листьев һәм аның коллегалары ВИD («Взгляд и Другие» аббревиатурасыннан) телекомпаниясенә нигез салалар. ВИD бүгенге көнгә кадәр [[Первый канал (Русия)|Первый канал]] өчен телепрограммалар җитештерә.
1991 елдан башлап Листьев телекомпаниянең генераль продюсеры, ә 1993 елның октябреннән — аның президенты. «ВИD» телекомпаниясендә эшләгән чорда Листьев «Могҗизалар кыры», «Тема» һәм «Час пик» телетапшыруларының авторы һәм алып баручысы, шулай ук «Йолдызлы сәгать», «L-клуб», «Көмеш шар» һәм «Көйне белеп ал» программаларын булдыручы була. Шул чорда компания буенча партнерлары белән талаша башлый<ref>{{Cite web|url=http://www.medved-magazine.ru/articles/article_427.html|title=Весь в белом! Владислав Листьев и другие иконы 90-х: Евгений Додолев: Медведь. Первый Мужской журнал|publisher=www.medved-magazine.ru|accessdate=2020-01-07}}</ref>.
1993 елның 4 октябрендә иртән РТР эфирында (хәзер — [[Россия-1]]) Листьев Югары Совет тарафдарлары турында, аларны Мәскәүнең тыныч кешеләрен үтерүдә гаепләп, кискен тискәре сүзләр әйтә<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=NV7ZeRroxbY Владислав Листьев о событиях в Москве (04.10.1993)]</ref>.
1994 елда, 1996 елдан ел саен Россиянең төрле шәһәрләрендә үткәрелә торган «Исән калу өчен ярыш» автошоу инициаторы була.
1995 елның гыйнварында Листьев, Первый каналның ОРТ яңа телекомпаниясе генераль директоры булып, «ВИD» телекомпаниясеннән китә.
== Үтерү ==
1995 елның 1 мартында кич белән, «Час пик» программасын төшерүдән кайткан вакытта<ref>{{YouTube|oYyXMWhUebA|Час пик (1-й канал Останкино, 01.03.1995)|logo=1}}</ref>, Владислав Листьевны Новокузнецк урамында үз йорты подъездында ике билгесез кеше үтерә<ref>[http://www.berliner-zeitung.de/archiv/moskau--zwei-schuesse-toeteten-wladislaw-listjew---kampf-gegen-die-mafia-gefordert-taeter-verzichteten-auf-1-500-dollar,10810590,8921878.html ''Täter verzichteten auf 1 500 Dollar'']. In: ''Berliner Zeitung'', 3. März 1995</ref>. Беренче пуля уң як җилкәгә, икенче пуля — башка эләгә<ref>{{cite web|url=https://ria.ru/pravo_spravki/20100301/211495404.html|title=Дело об убийстве Владислава Листьева. Справка|date=2013-11-27|publisher=РИА Новости|description=Справочник}}</ref>.
Бу җинаятькә бәйле рәвештә, киләсе көн дәвамында «1-й канал Останкино», «[[НТВ]]» һәм башка телеканалларда, яңалыклар чыгарылышына вакыт-вакыт өзелеп, «Владислав Листьев убит» дигән матәм заставкасы гына трансляцияләнә<ref>{{cite web|url=http://sovross.ru/articles/1192/20687|title=«Влад Листьев убит»…|last=Джигиль|first=Олег.|date=2015-02-28|publisher=Советская Россия|description=Политика}}</ref>.
Хушлашу тантанасы 1995 елның 2-3 мартында «Останкино» концерт студиясендә узган. 1995 елның 4 мартында храмда һәм Мәскәүдәге Ваганьков зиратында җеназа уза<ref>{{cite web|url=http://vagankovka.ru/nekropol/view/item/id/2/catid/1|title=Могила В. Н. Листьева на Ваганьковском кладбище|publisher=vagankovka.ru|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EL5dPLl6?url=http://vagankovka.ru/nekropol/view/item/id/2/catid/1|archivedate=2013-02-11|deadlink=yes}}</ref>.
== Искәрмәләр ==
<references />
== Әдәбият ==
* {{книга|6-7|автор=Скуратов Ю.|заглавие=Кого убил Владислав?|место=М.|издательство=|год=2003|страниц=|nodot=1}}
* {{книга|6-7|автор=Додолев Е.|заглавие=«Взгляд» — битлы перестройки|место=М.|издательство=Зебра Е|год=2011|страниц=}}
* {{книга|6-7|автор=Додолев Е.|заглавие=Владислав Листьев|место=М.|издательство=Зебра Е|год=2011|страниц=254}}
* {{книга|автор=Додолев Е.|заглавие=Влад Лиcтьев. Поле чудес в стране дураков|место=М.|издательство=[[Рипол-классик]]|год=2014|страниц=432|ref=Додолев|isbn=978-5-386-05813-5}}
* {{книга|6-7|автор=Додолев Е.|заглавие=Влад Листьев & «Взгляд». 101 штрих к портрету|место=М.|издательство=|год=2019|страниц=290}}
== Сылтамалар ==
* {{cite web|url=http://www.aif.ru/article/print/article_id/33008|title=Страшная жизнь Владислава Листьева (1956-1995)|last=Дроздов|first=Павел.|date=2010-02-27|publisher=[[Аргументы и факты]]|description=Общество|accessdate=2017-10-23|ref=Дроздов, 2010|deadlink=no}}
* {{cite web|url=http://www.1tv.ru/news/about/161904|title=Сегодня — день памяти Владислава Листьева, первого директора Первого канала|last=Верницкий|first=Антон.|date=2010-03-01|publisher=Первый канал|description=Новости|accessdate=2017-10-23|ref=Верницкий, 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100304131821/http://www.1tv.ru/news/about/161904|archivedate=2010-03-04|deadlink=no}}
* {{cite web|url=http://www.mk.ru/social/article/2010/02/28/438630-pristrastnyiy-rekviem.html|title=Пристрастный реквием. 15 лет назад убили Влада Листьева|last=Додолев|first=Евгений.|date=2010-03-01|publisher=Московский комсомолец, № 25290|description=Общество|accessdate=2017-10-23|ref=Додолев, 2010|archiveurl=https://www.webcitation.org/6EL5qZeXE?url=http://www.mk.ru/social/article/2010/02/28/438630-pristrastnyiy-rekviem.html|archivedate=2013-02-11|deadlink=no}}
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:СБКФ әгъзалары]]
[[Төркем:ТЭФИ премиясе лауреатлары]]
[[Төркем:Русия эшмәкәрләре]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналистлар]]
[[Төркем:Русия журналистлары]]
[[Төркем:ССРБ журналистлары]]
[[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]]
[[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]]
[[Төркем:1995 елда вафатлар]]
[[Төркем:1 март көнне вафатлар]]
[[Төркем:Мәскәүдә туганнар]]
[[Төркем:1956 елда туганнар]]
[[Төркем:10 май көнне туганнар]]
[[Төркем:Мәскәү дәүләт университетын тәмамлаучылар]]
0tbidh5in588hphq5dz9zlnoak6g1me
Владимир Сычёв (фотограф)
0
494071
3525581
3438096
2022-08-02T00:54:56Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{MyTatarstan2022}}
{{Шәхес}}
{{фш|Сычёв}}
'''Владимир Сычёв'''{{Lang-en|Vladimir Sichov}} [[1945 ел|1945]] ел, 23 октябрь, [[Казан|Казан шәһәре]] ) - совет-француз фотографы.
== Биография ==
Владимир Сычёв [[1945 ел|1945]] елның 23 октябрендә [[Казан|Казан шәһәрендә]] туган.
1964-1970 елларда. [[А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты|Казан авиация институтында укый]], аны тәмамлагач, Байконурда радио-инженер булып эшли.
1965 елдан фото төшерү белән кызыксына.
70-нче еллар азагында Мәскәүгә күченә.
1972-1979 елларда Мәскәүдә график рәссамнар профсоюзы әгъзасы була, китаплар, журналлар буенча заказлар үти, пластинкалар һ.б. тышлыгын бизи.
60 нчы еллар уртасыннан башлап Владимир Сычёв дус рәссам-нонконформистларның портретларын төшерә. 1979 елда үз фатирында рәссам-нонконформистларның бер көнлек күргәзмәләрен оештыра, мәсәлән, рәссам Михаил Шемякин һәм башкалар.
1980-нче елда Франциягә күченә. Парижда Хельмут Ньютон белән таныша, хезмәтләре Life, Stern, Paris Match һәм башка журналларда басылып чыга.
1980-2010 елларда Sipa Press агентлыгы фотографы.
== Күргәзмәләр ==
** 1986 «Восток-Запад». Фото-фестиваль в Арле.
** 2009 «Летопись неофициального искусства» и «Повседневная советская жизнь 1970-х»[[:ru:Государственная_Третьяковская_галерея|Государственная Третьяковская галерея]].
** 2009 «REPORTAGE. ФРАНЦИЯ. ВЛАДИМИР СЫЧЕВ». Галерея Фонда «Общество поощрения художеств» Москва. В рамках 3-й Московской биеннале современного искусства[https://web.archive.org/web/20160304131008/http://3rd.moscowbiennale.ru/ru/biennale/artists/sychev.html]
** 2010 «Владимир Сычёв». Галерея «Русский Мир» в Париже: https://web.archive.org/web/20140714233831/http://www.galerierusskiymir.com/artistes-2/?lang=ru .
== Китаплары ==
* 1980 «Les russes vus par Vladimir Sichov» éditions Paris Match[http://www.priceminister.com/offer/buy/81064170/collectif-les-russes-vus-par-vladimir-sichov-livre.html]
== Владимир Сычев катнашында китаплар ==
** 1981 «A day in the life of Australia», éd. Collins.
** 1985 «Iceland Crucible: A Modern Artistic Renaissance»[https://www.amazon.com/Iceland-Crucible-Modern-Artistic-Renaissance/dp/B000IAOL7A]
** 1986 «A day in the life of America», éd. Collins.
== Сылтамалар ==
** {{Официальный сайт||Владимира Сычёва}}
** [https://web.archive.org/web/20170906083940/http://cameralabs.org/10476-vladimir-sychjov-v-1980-m-godu-on-byl-samym-pechataemym-fotografom-mira Владимир Сычёв — в 1980-м году он был самым печатаемым фотографом мира]
** Интервью: «Я фотографирую улицу» — http://www.newlookmedia.ru/?p=746
*
[[Төркем:Шәхесләр:Мәскәү]]
[[Төркем:Казан авиация институтын тәмамлаучылар]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Казанда туганнар]]
[[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]]
[[Төркем:1945 елда туганнар]]
[[Төркем:23 октябрь көнне туганнар]]
eoz4o2keoyfonejsj5rfgqm8o3if7sd
Лонск
0
550314
3525553
3387202
2022-08-01T19:39:31Z
Pierre L'iserois
40487
wikitext
text/x-wiki
{{ТП}}
'''Лонск''' ({{lang-be|Лонск}}<ref>Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7</ref>) — [[Беларусия|Белоруссиянең]] [[Витебск өлкәсе]] Шаркавшчынский районында урнашкан авыл.<ref>Статистический ежегодник Витебской области. — Витебск: Главное статистическое управление Витебской области, 2013.</ref>
== Тарихы ==
1921-1945 елларда Польша Республикасы Виленский воеводалыгы Дисенский өязе Шаркавшчына гминасы составында авыл.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6</ref>
== Климаты ==
Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Җил җәен төньяк-көнбатыштан, кышын көньяк яки көньяк-көнбатыштан исә, кышын еш кына циклоннар уза һәм җепшек һава торышы тора.<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/belarus/15.htm |title= Climate of Belarus.|author= |publisher= |date = |accessdate= 2015-10-04 |lang= en |description=}}</ref>
== Халык саны ==
* 1921 елда авылда 56 кеше, 5 хуҗалык исәпләнгән.<ref name="skorowidz22">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 74.</ref>
* 1931 елда авылда 19 кеше, 3 хуҗалык исәпләнгән.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25.</ref>
{{ХСВМ||Таблица}}
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Әдәбият ==
* Регион. Витебская область. Время действий и преобразований = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко; фото В. С. Стрелковский [и др.]. — Мн., 2006. — 196 с.
* В. А. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Минск: Белорусский Государственный Университет, 1974. — 448 с.
[[Төркем:Беларусия авыллары]]
[[Төркем:Витебск өлкәсе торак пунктлары]]
[[Төркем:Шаркавшчынский районы торак пунктлары]]
{{Belarus-geo-stub}}
cvd75wdq84ccr8gswgujfcm2l0wl7cw
Төркем:Русча гәҗитләр
14
567756
3525496
3525061
2022-08-01T15:09:04Z
Frhdkazan
3171
[[Төркем:Русча матбугат]]
wikitext
text/x-wiki
[[Төркем:Телләр буенча гәҗитләр]][[Төркем:Русча матбугат]]
3ubuaweuw34h47nornu4vz1w0u1zvxl
Лилия Мөхәммәтҗанова
0
584297
3525513
3503930
2022-08-01T16:15:22Z
Frhdkazan
3171
/* Искәрмәләр */ {{Туган җир журналы}}
wikitext
text/x-wiki
{{Tatar4.0-2022}}
{{FemmeFolklore2022}}
{{фш|Мөхәммәтҗанова}}
{{Шәхес|исем=Лилия Мөхәммәтҗанова|рәсем=[[Файл:Лилия Мөхәммәтҗанова.jpg|250px|]]|рәсем_зурлыгы=50px|alt=|рәсем язуы=|тулы исем=Мөхәммәтҗанова Лилия Хатыйп кызы|һөнәр=педагог, фольклорчы|туу датасы=09.01.1973|туу җире=[[СССР|Совет Социалистик Республикалар Берлеге]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Мамадыш районы|Мамадыш районында}}, [[Түбән Ушмы (Мамадыш районы)|Түбән Ушмы]]|гражданлык={{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]|милләт=татар|үлем датасы=|үлем җире=|әти=|әни=|ир=|хатын=|балалар=|бүләк һәм премияләр=[[Шәйхи Маннур исемендәге премия|Шәйхи Маннур исемендәге әдәби премия лауреаты]]|сайт=|башка мәгълүмат=}}
'''Лилия Мөхәммәтҗанова''', Мөхәммәтҗанова Лилия Хатыйп кызы ([[9 гыйнвар]] [[1973 ел]], [[СССР|Совет Социалистик Республикалар Берлеге]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Мамадыш районы]], [[Түбән Ушмы (Мамадыш районы)|Түбән Ушмы]]) — педагог, филолог, публицист, фольклорчы, филология фәннәре докторы<ref name="a3">[http://www.antat.ru/ru/iyli/ob-institute/structure/sotrudniki/mukhametzyanova-l.php Мухаметзянова Лилия Хатиповна (Ибраһимова Л.Х.)]</ref>, [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] гыйльми советы әгъзасы. [[Шәйхи Маннур исемендәге премия|Шәйхи Маннур исемендәге әдәби премия лауреаты]].<ref name="a3" />
== Тәрҗемәи хәле ==
[[File:Лилия Мөхәммәтҗанова 3.png|thumb|Лилия Мөхәммәтҗанованың авторефератының беренче бите]][[File:Лилия Мөхәммәтҗанова 2.png|thumb|Лилия Мөхәммәтҗанованың авторефераты]][[Файл:Лилия Мөхәммәтҗанова 21.png|thumb|Лилия Мөхәммәтҗанова лекция вакытында]]
[[1973 ел|1973 елның]] [[9 гыйнвар|9 гыйнварында]] [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|ТАССРның]] [[Мамадыш районы]], [[Түбән Ушмы (Мамадыш районы)|Түбән Ушмы авылында]] туа. [[1980 ел|1980 елда]] Түбән Ушмы авылының урта мәктәбенә укырга керә, аны [[1990 ел|1990 елда]] алтын медаль белән тәмамлый. Шул ук елда ул вакытта Ульянов-Ленин исемен йөрткән [[Казан (Идел буе) федераль университеты|Казан дәүләт университетының]] татар филологиясе, тарих һәм көнчыгыш телләре факультетына "Филология: татар теле һәм әдәбияты" белгечлеге буенча укырга керә, аны [[1995 ел|1995 елда]] тәмамлый. [[1996 ел|1996 елда]] [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] аспирантурасының көндезге бүлегендә белем ала башлый. Аспирантураны [[1999 ел|1999 елда]] тәмамлый һәм [[2000 ел|2000 елда]] филология фәннәре докторы, профессор [[Фатих Урманче|Фатих Ибраһим улы Урманче]] җитәкчелеге астында фольклористика белгечлеге буенча "Төрки халыклар иҗатында "Чура батыр дастаны" темасына кандидат диссертациясен яклый. [[2015 ел|2015 елда]] РФ халыклары әдәбиятлары (татар әдәбияты) һәм фольклористика белгечлекләре буенча «Татарские книжные дастаны: история становления жанра и поэтика» темасына докторлык диссертациясен уңышлы яклый.<ref name="a3" />
== Эшчәнлеге ==
[[1995 ел|1995 елда]] Казан шәһәренең 5нче татар гимназиясендә татар теле, әдәбияты һәм тарих укытучысы булып эшли башлый. [[1997 ел|1997 елда]] Казанның 37нче санлы гимназиясенә эшләргә күченә. Анда [[2003 ел|2003 елга]] кадәр директорның уку-укыту эшләре буенча урынбасары булып хезмәт итә. 2002 елдан алып 2004 елга кадәр Казан дәүләт педагогика университетында татар халык авыз иҗаты курсын укыта. 2000 елдан алып бүгенге көнгә кадәр Тел, әдәбият һәм сәнгать институтында халык иҗаты бүлегенең фәнни, ә 2016 елдан әйдәп баручы фәнни хезмәткәре булып эшли. 2019 елдан татар телендә online һәм offline белем бирүче "[[Ачык университет (Татарстан)|Ачык Университет]]" проектында лектор булып тора.<ref name="a2">[https://univer.tatar/teacher/5/ Лилия Мөхәммәтҗанова - Ачык Университет - татар телле онлайн-университет]</ref>
Лилия Мөхәммәтҗанова эшчәнлегенең төп өлкәсе булып фольклористика, әдәбият тарихы, татар һәм төрки эпосы тора. Үз эшләрендә ул татар халкының китап дастаннарын гомумтөрки дәвер белән чагыштыра, язмача таралган [[дастан]] эпосы проблемасын күтәрә, китап дастаннарын эпос жанрының бер төре буларак ачыклый. Ул дастаннарны ярымфольклор, ярымәдәби әсәрләр итеп карый, татар китап дастаны традицион-типик һәм индивидуаль иҗатның бердәмлеген берләштерә дигән фикерне алга сөрә.<ref name="a1">[https://www.gramota.net/materials/2/2014/4-3/39.html ТАТАРСКИЕ КНИЖНЫЕ ДАСТАНЫ: ВЗАИМОДЕЙСТВИЕ ЭПИЧЕСКОГО ФОЛЬКЛОРА И ЛИТЕРАТУРЫ]</ref> Нәкъ шундый тикшеренүләр нигезендә ул үзенең диссертацияләрен дә яза.
== Эшләре ==
'''Монография:'''
* Ибраһимова Л.Х. Төрки халыклар иҗатында “Чура батыр” дастаны. Казан: Фикер, 2002. 190 б.
* “Татарский эпос: книжные дастаны. Казань: ИЯЛИ им. Г.Ибрагимова АН РТ, 2014. 380 с.<ref name="a2" />
* Татарская хитрость: мэзэки (народные шутки) / подготовили: доктор филологических наук Л. Х. Мухаметзянова, кандидат филологических наук И. И. Ямалтдинов. - Казань : Татарское книжное изд-во, 2020. - 318 с.
'''Мәкаләләр:'''
80 тирәсе мәкалә авторы.
* Ибраһимова Л.Х. Халык иҗатында Чура батыр образы / Идель, 2000. № 9. С. 62 – 63.
* Ил яшәве – җыр белән (Мамадыш районына комплекслы фәнни экспедиция нәтиҗәләре) /Мәдәни җомга. № 40 (945), 4 октябрь, 2013.
* Ибраһимова Л.Х. Казан ханлыгы тарихында Чура батыр / Тел, әдәбият һәм халык иҗаты мәсьәләләре (аспирант эшләре җыентыгы). Казан: Фикер, 2000. С. 239 – 251.
* Книжный дастан в творчестве казанских татар / 2011.<ref name="a0">[https://cyberleninka.ru/article/n/knizhnyy-dastan-v-tvorchestve-kazanskih-tatar Книжный дастан в творчестве казанских татар – тема научной статьи по языкознанию и литературоведению читайте бесплатно текст научно-исследовательской работы в электронной библиотеке КиберЛенинка]</ref>
* Ибраһимова Л.Х. Татар китаби дастаннары мәсьәләсенә бер караш // Сборник материалов итоговых научных конференций молодых ученых и аспирантов Института истории им. Ш. Марджани АН РТ за 2001 – 2002 г. Казань: изд – во ИИ АНТ, 2002. 149 – 152 с.
* Мөхәммәтҗанова Л.Х. (соавтор). Яшь буынны тәрбияләүдә халкыбызның хәрәкәтле уеннарын файдалану тәҗрибәсеннән / Традиционная культура народов Поволжья: материалы Всероссийской научно-практической конференции (11 – 13 февраля 2014 г.). Казань: Ихлас, 2014. С. 305 – 309.
* Фольклор экспедициясенә теоретик һәм практик әзерлек һәм экспедициянең төп этаплары / Татарская фольклористика. Исследования молодых. Вып. 5. Казань: Ихлас, 2014. С.61 – 71.
* Ибраһимова Л.Х. Татар халык авыз иҗаты. Устное народное творчество (на тат. языке). Программа. Казань: изд – во КДПУ, 2004. 34 б.
* Книжные дастаны поволжских татар: проблема «границы» жанровых названий в народном творчестве / «Вестник Адыгейского Государственного университета» Сер. Филология и искусствоведение. Майкоп, 2012. Вып.1 (96). С. 60 – 65. һ.б.
== Шулай ук карагыз ==
* [[Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]
* [[Земфира Сәйдәшева]]
* [[Ачык университет (Татарстан)|Ачык Университет]]
* [[Айсылу Башкурова-Садыйкова]]
* [[Лилия Сәрвәрова]]
* [[Наилә Әлмиева]]
== Сылтамалар ==
* [https://univer.tatar/course/1/ Каһаннан алып Казан ханына кадәр]
* [http://www.antat.ru/tt/iyli/ob-institute/structure/sotrudniki/mukhametzyanova-l.php Мөхәммәтҗанова (Ибраһимова) Лилия Хатип кызы]
* [https://iyali.ucoz.com/index/otdel_narodnogo_tvorchestva/0-68 Институт языка, литературы и искусства им. Г.Ибрагимова - Отдел народного творчества]
* [https://istina.msu.ru/profile/MukhametzianovaLH/ Мухаметзянова Лилия Хатиповна - пользователь, сотрудник | ИСТИНА – Интеллектуальная Система Тематического Исследования НАукометрических данных]
== Чыганаклар ==
# Татар энциклопедия сүзлеге (Татарский энциклопедический словарь, на татарском языке) / Гл. ред. М.Х. Хасанов; Отв. ред. Г.С. Сабирзянов. - Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 2002. - 830 с.: ил. <nowiki>ISBN 5-902375-01-0</nowiki>
# ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ФӘННӘР АКАДЕМИЯСЕ: Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты сайты
# Татар энциклопедиясе : 6 томда / баш мөхәррир М. Х. Хәсәнов. - Казан : Татар энциклопедиясе институты, 2008-. - 27 см.; <nowiki>ISBN 978-5-902375-04-5</nowiki>
# [https://elibrary.ru/author%20items.asp?authorid=329167&show%20refs=1&show%20option=1 eLIBRARY.RU - Мухаметзянова Лилия Хатиповна - Список публикаций]
# [https://primo.nlr.ru/primo_library/libweb/action/search.do?fn=search&ct=search&initialSearch=true&mode=Basic&tab=default_tab&indx=1&dum=true&srt=rank&vid=07NLR_VU1&frbg=&vl%28freeText0%29=Лилия+Ибрагимова+Хатиповна&scp.scps=scope%3A%28MAIN_07NLR%29 Электронный каталог РНБ - Лилия Ибрагимова Хатиповна]
# [https://primo.nlr.ru/primo_library/libweb/action/search.do?fn=search&ct=search&initialSearch=true&mode=Basic&tab=default_tab&indx=1&dum=true&srt=rank&vid=07NLR_VU1&frbg=&vl%28freeText0%29=Лилия+Мухаметзянова+Хатиповна&scp.scps=scope%3A%28MAIN_07NLR%29 Электронный каталог РНБ - Лилия Мухаметзянова Хатиповна]
# [https://new-disser.ru/_avtoreferats/01000290712.pdf ИБРАГИМОВА ЛИЛИЯ ХАТИПОВНА ДАСТАН «ЧУРА БАТЫР» В ТВОРЧЕСТВЕ ТЮРКСКИХ НАРОДОВ 10.01.09 - Фольклористика]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Татар фольклорчылары]]
[[Төркем:Филология фәннәре докторлары]]
[[Төркем:Казан (Идел буе) федераль университетын тәмамлаучылар]]
{{Туган җир журналы}}
lbqi7sc94i2i8eak8bt8k11rj6ei54m
Рашизм
0
585143
3525522
3523253
2022-08-01T16:46:56Z
Riup7
41858
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:2022 Russian Invasion vehicle marking Z (enclosed).svg|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керерүендә]] Русия кораллы көчләрендә кулланылган билге.]]
[[Файл:Символ российских войск вторжения в Украину в 2022 году Z Георгиевская лента.png|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керүе]] символы буларак кабул ителгән Z хәрефле [[Георгий тасмасы]].]]
[[Файл:Russian_MT-LB_in_Ukraine_marked_"Z".jpg|мини|330x330пкс|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Русиянең Украинага һөҗүм]] вакытында җимерелгән [[Z (хәрби символ)|«Z» символлы]] Русия танкы. Z символы Русия кораллы көчләре һәм сугыш яклы руслар тарафыннан киң кулланыла, һәм ул фашист [[свастика]] белән чагыштырыла<ref>{{Cite web|title=Rashism or why russians are the new Nazi|url=https://voxukraine.org/en/rashism-or-why-russians-are-the-new-nazi|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=The letter Z is a symbol that the rashists chose by chance, like Hitler in his time, a solar sign of Hinduism, said on the air of Radio NV marketing Andrii Fedorov.|url=https://nv.ua/ukr/ukraine/events/znak-z-yak-naciska-svastika-interv-yu-z-andriyem-fedorivim-video-50226240.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title="Ordinary russicism": Putin openly and consistently imitates Hitler|url=https://www.radiosvoboda.org/a/putin-hitler-napad-na-ukrayinu/31765500.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Ordinary ruscism. As one letter captured and nazificated Russia|url=https://www.pravda.com.ua/ukr/articles/2022/04/11/7338686/index.amp}}</ref><ref>{{Cite web|title=Z is a Nazi symbol of self-destruction|url=https://armyinform.com.ua/2022/03/17/z-naczystskyj-symvol-samoznyshhennya-rosiyi/|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=New swastika: why the Russians chose the letter Z|url=https://bukinfo.com.ua/index.php/viyna-na-shodi/nova-svastyka-chomu-rosiyany-obraly-same-literu-z|language=uk}}</ref>]]
'''Рашизм,''' шулай ук '''''Рашизым''''' ({{Lang-ru|Рашизм}}, {{lang-en|Rashism, ruscism}}, әйтелеше: [rɐˈʂɨzm]; «Россия» һәм «фашизм»<ref>{{Cite web|last=Міщенко|first=Михайло|date=1 March 2022|title=Рашизм і фашизм: знайдіть дві відмінності|url=https://uain.press/articles/rashizm-i-fashizm-znajdit-dvi-vidminnosti-1551222}}</ref> тоташуы нигезендә барлыкка килгән) — [[Россия|Русиянең]] [[Faşizm|фашистик]] илгә әверелүен раслау. Бу күренеш [[Руслар|россиялеләрнең]] «махсус [[Civilивилизация миссиясе|цивилизация миссиясе]]» идеяларына нигезләнә; [[Мәскәү, өченче Рим|Мәскәү өченче Рим]] һәм рус колониализмы төшенчәләре белән тыгыз бәйләнгән.<ref>{{Cite journal|last=Gregor|first=A. James|date=1998|title=Fascism and the New Russian Nationalism|url=https://www.jstor.org/stable/48609343}}</ref><ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/}}</ref><ref>{{Cite web|date=26 February 2022|title=The antisemitism animating Putin's claim to 'denazify' Ukraine {{!}} Jason Stanley|url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/vladimir-putin-ukraine-attack-antisemitism-denazify}}</ref> Бу шулай ук Русия хәрби агрессиясен яклаучыларны ачыклау өчен киң кулланылган дәгъва.<ref>{{Cite web|title=Ідеологія рашизму має бути засуджена світом, як нацизм і фашизм – історик|url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/3424149-ideologia-rasizmu-mae-buti-zasudzena-svitom-ak-nacizm-i-fasizm-istorik.html}}</ref>
[[Төркем:Сәяси идеологияләр]]
== Термин тарихы ==
Бу күренешне беренче тапкыр [[Çeçen İçkeriä Cömhüriäte|Чечен Ичкерия Республикасы]] президенты [[Джохар Дудаев|Җохар Дудаев]] тасвирлады,<ref>{{Cite web|title=Русизм - шизофреническая форма мании мирового господства {{!}} АРГУМЕНТ|url=http://argumentua.com/tsitaty/rusizm-shizofrenicheskaya-forma-manii-mirovogo-gospodstva}}</ref><ref>[https://www.theguardian.com/world/1995/dec/09/chechnya I warned my people the Russians would use planes and tanks against us, but that we would triumph because of the spirit of our nation], by Angus Roxburgh, [[The Guardian]]</ref> [[Berençe çeçen suğışı|Рәсәйнең Кавказдагы хәрби хәрәкәтен]] кискен уң тарафтагы идеологиянең чагылышы итеп күрде. Дудаев сүзләре буенча,<ref>[http://chechenews.com/1-12398/ Dzhokhar Dudayev: What is Ruscism?"] by [[Chechenpress]]</ref> «Рашизм — [[Бөек рус шовинизмы|Бөек Рәсәй шовинизмына]], рухсызлыкка һәм әхлаксызлыкка нигезләнгән нәфрәт идеологиясе. Ул фашизмнан, расизмнан һәм милләтчелек кебек формаларыннан кешегә дә, табигатькә карата да күпкә кыргыйрак булуы белән аерылып тора. Ул бар нәрсәне һәм һәркемне юк итүгә, [[янган җир]] тактикасына нигезләнгән».
Бу термин рәсми булмаган түгәрәкләрдә 2008-нче елда, [[Рус-Грузия сугышы]] вакытында киң кулланылган.<ref>{{Cite web|title=Росія і рашисти: хто стоїть за спиною Путіна {{!}} Expres.online|url=https://expres.online/archive/main/2014/07/21/110111-rosiya-rashysty-hto-stoyit-spynoyu-putina}}</ref><ref>{{Cite web|title=Настоящий "рашизм": в России составляют списки евреев, которых нужно депортировать как "несогласных" с Путиным|url=https://www.bagnet.org/news/world/241741}}</ref> Бу термин массакүләм мәгълүмат чараларында [[Qırım krizisı (2014)|Кырым ярымутравын Кырымны Русия Федерациясе белән аннексияләү]] вакытында,<ref>{{Cite web|last=законы|first=Конфликты и|title=Рашизм – не пройдет, или трудно быть человеком|url=https://k-z.com.ua/myr/29882-rashizm-ne-projdet-ili-trudno-byt-chelovekom}}</ref> 2014-нче елның 17-нче июлендә [[Донецк]] янындагы [[Donetsk ölkäsendä Boeing 777 häläkäte|Boeing 777 очкычын]] Украинада төшүе һәм 2014-нче елда [[Рус-Украина сугышы]] башлануы белән киң таралыш таба.<ref>{{Cite news|date=18 July 2014|title=Томенко назвал борьбу с ''рашизмом'' новым серьезным мировым испытанием|url=https://news.obozrevatel.com/politics/56781-tomenko-nazval-borbu-s-rashizmom-novyim-sereznyim-mirovyim-ispyitaniem.htm}}</ref><ref>{{Cite web|title=Остановить рашизм. Новый урок для мира|url=https://www.unian.net/politics/941466-ostanovit-rashizm-novyiy-urok-dlya-mira.html}}</ref>
[[Тимоти Д. Снайдер|Тимоти Снайдер]] Путин һәм аның режимы идеологиясенә фәлсәфәче [[Иван Илин|Иван Ильин]] йогынты ясаган дип саный.<ref>{{Cite news|last=Snyder|first=Timothy|date=20 September 2016|title=Opinion {{!}} How a Russian Fascist Is Meddling in America's Election|language=en-US|url=https://www.nytimes.com/2016/09/21/opinion/how-a-russian-fascist-is-meddling-in-americas-election.html}}</ref><ref>{{Cite web|last=Nikiforuk|first=Andrew|date=25 February 2022|title=Meet the Face of Global Fascism|url=https://thetyee.ca/Analysis/2022/02/25/Meet-The-Face-Global-Fascism/|language=English}}</ref><ref>{{Cite news|date=5 April 2018|title=Understand Putin by understanding his favourite thinkers|url=https://www.economist.com/books-and-arts/2018/04/05/understand-putin-by-understanding-his-favourite-thinkers}}</ref><ref>{{Cite web|title=Timothy Snyder: "God Is a Russian" {{!}} Russian, East European, & Eurasian Studies at Yale|url=https://reees.macmillan.yale.edu/news/timothy-snyder-god-russian}}</ref> [[Руслар|Русия]] [[Академик|академигы]] [[Владислав Иноземцев]] Русияне фашистлар дәүләте дип саный, шуңа күрә хәзерге Русиянең сәяси режимын фашистик дип атый.<ref>{{Cite web|last=Inozemtsev|first=Vladislav|title=Putin's Russia: A Moderate Fascist State by Vladislav Inozemtsev|url=https://archive.transatlanticrelations.org/publication/putins-russia-moderate-fascist-state-vladislav-inozemtsev/|language=en-US}}</ref> Милләтчелекне һәм милләтләрне өйрәнүче поляк галиме [[Томаш Камуселла]] һәм ''[[Көндәлек телеграф|The Daily Telegraph]]'' журналисты [[Аллистер Хит|Алистер Хит]] хәзерге рус авторитар сәяси режимын Путин фашизмы дип тасвирлыйлар.<ref>{{Cite web|last=Kamusella|first=Tomasz|title=Putin's Fascism|url=https://wachtyrz.eu/putins-fascism/}}</ref><ref>{{Cite news|last=Heath|first=Allister|date=9 March 2022|title=Putin's monstrous new fascism has destroyed the globalised world order|language=en-GB|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2022/03/09/putins-monstrous-new-fascism-has-destroyed-globalised-world/}}</ref> Мария Снеговая да [[Владимир Путин чорында Россия|Путин җитәкчелегендәге Русия]] фашистик режимга нигезләнгән дип таный.<ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Snegovaya|first=Maria|title=Is it Time to Drop the F-Bomb on Russia? Why Putin is Almost a Fascist|url=https://isnblog.ethz.ch/politics/is-it-time-to-drop-the-f-bomb-on-russia-why-putin-is-almost-a-fascist|language=en-US}}</ref>
== 2022 Русиянең Украинага һөҗүме ==
''Рашизм'' һәм ''рашист'' атамалары Украинаның хәрби һәм политик элиталары, шулай ук журналистлар, тәэсир итүчеләр, блогерлар һ.б. арасында киң кулланыла.<ref>{{Cite web|title=Рашисти готуються відновити наступ у напрямку Києва: як минула доба на фронті|url=https://glavcom.ua/country/incidents/rashisti-gotuyutsya-vidnoviti-nastup-u-napryamku-kijeva-yak-minula-doba-na-fronti-829475.html?1647209880|language=uk}}{{Deadlink|date=April 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title="Рашисти будуть вигнані з нашої землі": Ігор Кондратюк підтримав ЗСУ|url=https://www.unian.ua/lite/stars/rashisti-budut-vignani-z-nashoji-zemli-igor-kondratyuk-pidtrimav-zsu-11742103.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Рашисти влаштували бомбардування території Білорусі {{!}} Defense Express|url=https://defence-ua.com/news/rashisti_vlashtuvali_bombarduvannja_teritoriji_bilorusi-6381.html|language=uk}}</ref> Мәсәлән, [[Украинаның Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы|Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы]] Секретаре [[Олексий Данилов]] бу сүзнең Русиянең Украинага каршы агрессиясен сурәтләгән урыс яки Путин фашизмы мәгънәсендә кулланылуы яклы. Ул шулай ук рашизмның фашизмнан күпкә начаррак булуын искәртте.<ref>{{Cite web|title=Рашизм – нове явище, вони вже перевершили фашистів, — Данілов про жорстокість окупантів|url=https://24tv.ua/rashizm-nove-yavishhe-voni-vzhe-perevershili-fashistiv-danilov_n1902145|language=uk}}</ref>
«Бүген мин барлык журналистларга да „рашизм“ сүзен кулланырга өндәп торам, чөнки бу дөнья тарихында Путин әфәнде ясаган яңа күренеш — фашистлардан әллә ни аерылмаган заманча рашистлар. Мин моның сәбәбен шулай аңлатырмын: моңа кадәр һава бомбалары, андый җиһазлар булган шәһәрләрне юк итү мөмкинлеге булмаганга, андый көч юк иде. Хәзер бөтенләй башка мөмкинлекләр һәм алар моны кешелексез итеп кулланалар» — дип әйтә Олексий Данилов.<ref><nowiki>{{Cite web |date=2022-03-11 |title=Данілов за використання слова "рашизм" для визначення агресії Росії проти України |url=</nowiki>https://ukranews.com/ua/news/840703-danilov-za-vykorystannya-slova-rashyzm-dlya-vyznachennya-agresiyi-rosiyi-proty-ukrayiny<nowiki> |access-date=2022-03-11 |website=ukranews_com |language=uk{{il}</nowiki></ref>
2022 елның 14 апрелендә [[Украинаның Югары Радасы]] Русия Федерациясен тоталитар неонацист режимы булган [[Дәүләт терроризмы|террористик дәүләт]] дип таныды һәм аның пропагандасын, шулай ук Русиянең Украинага каршы агрессиясен пропагандалауны тыйды.<ref>{{Cite web|title=Рада визнала Росію неонацистською державою-терористом та заборонила її пропаганду|url=https://news.liga.net/ua/politics/news/rada-priznala-rossiyu-neonatsistskim-gosudarstvom-terroristom-i-zapretila-ego-propagandu|date=2022-04-14|accessdate=2022-04-14|language=uk}}</ref>
== Яклаучылар ==
[[Файл:Aleksandr_Dugin_13981126000.jpg|уңда|мини|281x281пкс|[[Александр Дугин]], Рашизм идеологы итеп сурәтләнә]]
Урыс фашисты<ref name="Аргумент1">{{Cite web|url=http://argumentua.com/stati/professor-dugin-obychnyi-russkii-fashist|title=Аргумент.уа: Профессор Дугин, обычный русский фашист}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://tempsreel.nouvelobs.com/ukraine-la-revolte/20140503.OBS6009/le-raspoutine-de-poutine.html|title=Le Raspoutine de Poutine. Chantre d'un fascisme panslave, l'ultranationaliste Alexandre Douguine est un conseiller occulte du chef du Kremlin. Son but ? Annexer une partie de l'Ukraine et reconstituer l'empire russe.— Article publié dans le Nouvel Observateur le 30 avril 2014}}</ref> [[Александр Дугин]] үзенең «[[Геосәясәт нигезләре|Геосәясәтнең нигезләре: Рәсәйнең геосәяси киләчәге]]» китабында Русиянең хәрби, полиция һәм тышкы сәясәт элитасына зур йогынты ясаган, [[Украина]] Рәсәй белән кушылырга тиеш, чөнки «Украина» дәүләтнең геосәяси мәгънәсе юк, билгеле бер мәдәни импорт яки универсаль әһәмияте, географик уникальлеге, этник үзенчәлеге юк, аның кайбер территориаль амбицияләре бөтен Ауразия өчен зур куркыныч тудыра, һәм Украина проблемасын чишмичә, гомумән мәгънәсез. континенталь сәясәт турында яза. Украинага бәйсез булып калырга рөхсәт ителергә тиеш түгел, гәрчә [[Кордон санитариясе (халыкара мөнәсәбәтләр)|кордон санитариясе]] булса гына, әмма әле ул да рөхсәт ителмәгәне хәерле.<ref name="dunlop2">{{Cite journal|title=Aleksandr Dugin's Foundations of Geopolitics|url=https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160607175004/https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf |date=2016-06-07 }}</ref> Бу китап [[Владимир Путин|Владимир Путинның]] [[Россиянең тышкы сәясәте|тышкы сәясәтендә]] йогынты ясаган булырга мөмкин, һәм ахыр чиктә [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Россиянең Украинага һөҗүменә китерүчеләрнең]] берсе буларак санала.<ref name="McCandless2">{{Cite news|title=Aleksandr Dugin: The far-right theorist behind Putin's plan|url=https://www.cbsnews.com/news/aleksandr-dugin-russia-ukraine-vladimir-putin-60-minutes-2022-04-12/}}</ref>
Оксфордның Русия эшләре буенча белгече Самуэль Рамани әйтүенчә, РИА яңалыклар бастырган «Русия Украинада нәрсә эшләргә тиеш» дигән мәкалә «[[Россия Хөкүмәте|Мәскәү Кирмәненең]] төп агымын күрсәтә».<ref name="auto7">{{Cite web|title='Genocide masterplan': Experts alarmed after Kremlin intellectual calls for 'cleansed' Ukraine|url=https://news.yahoo.com/genocide-masterplan-experts-alarmed-after-kremlin-intellectual-calls-for-cleansed-ukraine-182354392.html}}</ref> Гомум Аурупа яклы медиа Еврпактивка караганда, [[Еврактив|Сергейцев]] «хәзерге Русия фашизмы идеологларының берсе».<ref>{{Cite web|last=Rukomeda|first=Roman|date=6 April 2022|title='The whole world can observe the clash of civilization and anticivilization'|url=https://www.euractiv.com/section/europe-s-east/opinion/the-whole-world-can-observe-the-clash-of-civilization-and-anticivilization/}}</ref> [[Тышкы эшләр министрлыгы (Латвия)|Латвия Тышкы эшләр министрлыгы башлыгы]] [[Эдгарс Ринкевич]] мәкаләне «гади фашизм» дип атады.<ref>{{Cite web|last=Цензор.НЕТ|title=Звичайний фашизм, - глава МЗС Латвії щодо статті "Що Росія має зробити з Україною"|url=https://censor.net/ua/news/3331434/zvychayinyyi_fashyzm_glava_mzs_latviyi_schodo_statti_scho_rosiya_maye_zrobyty_z_ukrayinoyu|language=uk}}</ref>
2022 елның мартында Йель тарихчысы [[Од Арне Вестад|Одд Арне Вестад]] Путинның Украина турындагы сүзләренә охшаган, Гарвард журналисты Джеймс Ф. Смит моны «үткән империя көчләренең колониаль раса аргументлары, XIX гасыр ахыры һәм ХХ йөз башы идеялары», дип йомгаклады.<ref>{{Cite news|last=Smith|first=James F.|date=March 8, 2022|title=Are we entering another Cold War? Probably not—but it could be even worse|work=[[Harvard Kennedy School]]|url=https://www.hks.harvard.edu/faculty-research/policy-topics/international-relations-security/are-we-entering-another-cold-war}}</ref>
== Тасвирламасы һәм үзенчәлекләре ==
Сәясәт белгече [[Станислав Белковский]] Рашизмның анти-фашизм булып яшерелгәнен, ләкин фашист йөзе һәм асылы бар дип искәртә.<ref>{{Cite web}}</ref> Сәясәт белгече Руслан Ключник билгеләп үткәнчә, бу күренеш Русия элитасы Көнбатыш стандартларына мөрәҗәгать итмичә, әмма Русиянең дәүләт төзү традицияләрен исәпкә алып үз «суверен демократиясен» төзергә хокуклы дигән фикердән гыйбарәт. Русиядә административ ресурслары демократик фасадны саклау чараларының бер коралы, ул гражданнар ихтыярын абсолют манипуляцияләү механизмын үз эченә яшерә.<ref>{{Cite web}}</ref>
Русия сәясәт белгече [[Андрей Пионтковский]] шуны раслый ки, рашизм идеологиясе [[Милли сатисиялизем|нацизмга]] охшаш, Президент [[Владимир Путин]] чыгышы [[Адольф Һитлер|Адольф Гитлер]] фикерләрен чагылдыра.<ref name=":0">{{Citation}}</ref> <ref name=":1">{{Citation}}</ref>
Америка тарихчысы һәм сәясәт галиме Александр Дж. Мотил сүзләре буенча, рус фашизмы түбәндәге үзенчәлекләргә ия:<ref>{{Cite web|title=Війни творять нації, а народні війни творять непереможні нації. Олександр Мотиль — Локальна історія|url=https://localhistory.org.ua/texts/kolonki/viini-tvoriat-natsiyi-a-narodni-viini-tvoriat-neperemozhni-natsiyi/|language=uk}}</ref>
* Традицион авторитаризмнан һәм тоталитаризмнан аерылып торган демократик булмаган сәяси система;
* Статизм һәм гипермилләтчелек;
* Лидерның «артык ирлек» культы (аның батырлыгына, сугышчанлыгына һәм физик кыюлыгына басым ясау);
* Режимга һәм аның лидерына гомуми популяр ярдәм.
Профессор Олександр Костенко сүзләре буенча, рашизм — ул «иллюзияләргә нигезләнгән һәм Россия җәмгыяте мәнфәгатьләрен дөрес аңламаган өчен, теләсә нинди үзбашчалыкның кабул ителүен аклау» идеологиясе. Тышкы сәясәттә расизм үзен күрсәтә: аерым алганда, халыкара хокук принципларын бозып, аның тарихи хакыйкатьнең версиясен Россия файдасына гына куллана, [[Берләшкән Милләтләр Оешмасының Иминлек Шурасы|БМО Куркынычсызлык Советында]] вето хокукын боза һ.б. Эчке сәясәттә расизм — кеше фикер йөртү иреге хокукын бозу, „төрле хәрәкәт“ әгъзаларын эзәрлекләү, массакүләм мәгълүмат чараларын, үз халкын дөрес булмаган мәгълүмат белән тәэмин итү һ.б.» Олександр Костенко шулай ук Рашизмны [[Психопатия|социопатиянең]] бер чагылышы дип саный.<ref>{{Cite web|url=http://www.day.kiev.ua/uk/article/kultura/chomu-mi-stali-vorogami|author=Олександр КОСТЕНКО|title=Що таке "рашизм"?|publisher=Газета «День»|date=18 March 2014|language=uk}}</ref>
== Русиянең башка халыкларында чагылышы ==
Татар сәясәт белгече [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]] сүзләре буенча, Украинада үзләре кылган кыргыйлыкны, кешелексез җинаятьне Русия хөкүмәте [[чеченнар]]<nowiki/>га гаеп итеп аударырга тырыша. Шулай ук халыкта [[COVID-19 коронавирус авыруы|COVID-19 таҗлы вирус эпидемиясе]] уяткан нәфрәтне Русия хөкүмәте украин милләтчеләренә борса, моннан соң аны эчке дошман булып күзалланган Русия халыкларына борырга мөмкин, дип уйлый.<ref>{{Cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31795931.html|title="Милли юнәлештә тагын бер һөҗүм булырга мөмкин". Сугыш Башкортстанга ничек тәэсир итәр?|publisher=Azatlıq radiosı|date=2022-04-11}}</ref>
== Шулай да карагыз ==
* [[Urıs faşizmı|Россиядә фашизм]]
* [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)]]
== Искәртмәләр ==
{{Reflist|2}}
== Чыганаклар ==
* {{Cite web|author=Motyl|date=3 December 2007|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=http://nationalinterest.org/commentary/inside-track-is-putins-russia-fascist-1888?page=show}}
* {{Cite web|author=Umland|date=26 March 2008|title=Is Putin's Russia really "fascist"? A response to Alexander Motyl|url=https://historynewsnetwork.org/article/49022}}
* {{Cite journal|author=Motyl|date=1 March 2016|title=Putin's Russia as a fascist political system|url=https://online.ucpress.edu/cpcs/article/49/1/25/599/Putins-Russia-as-a-fascist-political-system|language=en}}
sk4lhacuwnrg7kboc5vi5nrwh8mjbd3
3525528
3525522
2022-08-01T16:55:37Z
Riup7
41858
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:2022 Russian Invasion vehicle marking Z (enclosed).svg|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керерүендә]] Русия кораллы көчләрендә кулланылган билге.]]
[[Файл:Символ российских войск вторжения в Украину в 2022 году Z Георгиевская лента.png|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керүе]] символы буларак кабул ителгән Z хәрефле [[Георгий тасмасы]].]]
[[Файл:FB IMG 1659371557361.jpg|мини|Фейсбук челтәрендә урнаштырылган плакат]]
[[Файл:Russian_MT-LB_in_Ukraine_marked_"Z".jpg|мини|330x330пкс|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Русиянең Украинага һөҗүм]] вакытында җимерелгән [[Z (хәрби символ)|«Z» символлы]] Русия танкы. Z символы Русия кораллы көчләре һәм сугыш яклы руслар тарафыннан киң кулланыла, һәм ул фашист [[свастика]] белән чагыштырыла<ref>{{Cite web|title=Rashism or why russians are the new Nazi|url=https://voxukraine.org/en/rashism-or-why-russians-are-the-new-nazi|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=The letter Z is a symbol that the rashists chose by chance, like Hitler in his time, a solar sign of Hinduism, said on the air of Radio NV marketing Andrii Fedorov.|url=https://nv.ua/ukr/ukraine/events/znak-z-yak-naciska-svastika-interv-yu-z-andriyem-fedorivim-video-50226240.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title="Ordinary russicism": Putin openly and consistently imitates Hitler|url=https://www.radiosvoboda.org/a/putin-hitler-napad-na-ukrayinu/31765500.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Ordinary ruscism. As one letter captured and nazificated Russia|url=https://www.pravda.com.ua/ukr/articles/2022/04/11/7338686/index.amp}}</ref><ref>{{Cite web|title=Z is a Nazi symbol of self-destruction|url=https://armyinform.com.ua/2022/03/17/z-naczystskyj-symvol-samoznyshhennya-rosiyi/|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=New swastika: why the Russians chose the letter Z|url=https://bukinfo.com.ua/index.php/viyna-na-shodi/nova-svastyka-chomu-rosiyany-obraly-same-literu-z|language=uk}}</ref>]]
'''Рашизм,''' шулай ук '''''Рашизым''''' ({{Lang-ru|Рашизм}}, {{lang-en|Rashism, ruscism}}, әйтелеше: [rɐˈʂɨzm]; «Россия» һәм «фашизм»<ref>{{Cite web|last=Міщенко|first=Михайло|date=1 March 2022|title=Рашизм і фашизм: знайдіть дві відмінності|url=https://uain.press/articles/rashizm-i-fashizm-znajdit-dvi-vidminnosti-1551222}}</ref> тоташуы нигезендә барлыкка килгән) — [[Россия|Русиянең]] [[Faşizm|фашистик]] илгә әверелүен раслау. Бу күренеш [[Руслар|россиялеләрнең]] «махсус [[Civilивилизация миссиясе|цивилизация миссиясе]]» идеяларына нигезләнә; [[Мәскәү, өченче Рим|Мәскәү өченче Рим]] һәм рус колониализмы төшенчәләре белән тыгыз бәйләнгән.<ref>{{Cite journal|last=Gregor|first=A. James|date=1998|title=Fascism and the New Russian Nationalism|url=https://www.jstor.org/stable/48609343}}</ref><ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/}}</ref><ref>{{Cite web|date=26 February 2022|title=The antisemitism animating Putin's claim to 'denazify' Ukraine {{!}} Jason Stanley|url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/vladimir-putin-ukraine-attack-antisemitism-denazify}}</ref> Бу шулай ук Русия хәрби агрессиясен яклаучыларны ачыклау өчен киң кулланылган дәгъва.<ref>{{Cite web|title=Ідеологія рашизму має бути засуджена світом, як нацизм і фашизм – історик|url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/3424149-ideologia-rasizmu-mae-buti-zasudzena-svitom-ak-nacizm-i-fasizm-istorik.html}}</ref>
[[Төркем:Сәяси идеологияләр]]
== Термин тарихы ==
Бу күренешне беренче тапкыр [[Çeçen İçkeriä Cömhüriäte|Чечен Ичкерия Республикасы]] президенты [[Джохар Дудаев|Җохар Дудаев]] тасвирлады,<ref>{{Cite web|title=Русизм - шизофреническая форма мании мирового господства {{!}} АРГУМЕНТ|url=http://argumentua.com/tsitaty/rusizm-shizofrenicheskaya-forma-manii-mirovogo-gospodstva}}</ref><ref>[https://www.theguardian.com/world/1995/dec/09/chechnya I warned my people the Russians would use planes and tanks against us, but that we would triumph because of the spirit of our nation], by Angus Roxburgh, [[The Guardian]]</ref> [[Berençe çeçen suğışı|Рәсәйнең Кавказдагы хәрби хәрәкәтен]] кискен уң тарафтагы идеологиянең чагылышы итеп күрде. Дудаев сүзләре буенча,<ref>[http://chechenews.com/1-12398/ Dzhokhar Dudayev: What is Ruscism?"] by [[Chechenpress]]</ref> «Рашизм — [[Бөек рус шовинизмы|Бөек Рәсәй шовинизмына]], рухсызлыкка һәм әхлаксызлыкка нигезләнгән нәфрәт идеологиясе. Ул фашизмнан, расизмнан һәм милләтчелек кебек формаларыннан кешегә дә, табигатькә карата да күпкә кыргыйрак булуы белән аерылып тора. Ул бар нәрсәне һәм һәркемне юк итүгә, [[янган җир]] тактикасына нигезләнгән».
Бу термин рәсми булмаган түгәрәкләрдә 2008-нче елда, [[Рус-Грузия сугышы]] вакытында киң кулланылган.<ref>{{Cite web|title=Росія і рашисти: хто стоїть за спиною Путіна {{!}} Expres.online|url=https://expres.online/archive/main/2014/07/21/110111-rosiya-rashysty-hto-stoyit-spynoyu-putina}}</ref><ref>{{Cite web|title=Настоящий "рашизм": в России составляют списки евреев, которых нужно депортировать как "несогласных" с Путиным|url=https://www.bagnet.org/news/world/241741}}</ref> Бу термин массакүләм мәгълүмат чараларында [[Qırım krizisı (2014)|Кырым ярымутравын Кырымны Русия Федерациясе белән аннексияләү]] вакытында,<ref>{{Cite web|last=законы|first=Конфликты и|title=Рашизм – не пройдет, или трудно быть человеком|url=https://k-z.com.ua/myr/29882-rashizm-ne-projdet-ili-trudno-byt-chelovekom}}</ref> 2014-нче елның 17-нче июлендә [[Донецк]] янындагы [[Donetsk ölkäsendä Boeing 777 häläkäte|Boeing 777 очкычын]] Украинада төшүе һәм 2014-нче елда [[Рус-Украина сугышы]] башлануы белән киң таралыш таба.<ref>{{Cite news|date=18 July 2014|title=Томенко назвал борьбу с ''рашизмом'' новым серьезным мировым испытанием|url=https://news.obozrevatel.com/politics/56781-tomenko-nazval-borbu-s-rashizmom-novyim-sereznyim-mirovyim-ispyitaniem.htm}}</ref><ref>{{Cite web|title=Остановить рашизм. Новый урок для мира|url=https://www.unian.net/politics/941466-ostanovit-rashizm-novyiy-urok-dlya-mira.html}}</ref>
[[Тимоти Д. Снайдер|Тимоти Снайдер]] Путин һәм аның режимы идеологиясенә фәлсәфәче [[Иван Илин|Иван Ильин]] йогынты ясаган дип саный.<ref>{{Cite news|last=Snyder|first=Timothy|date=20 September 2016|title=Opinion {{!}} How a Russian Fascist Is Meddling in America's Election|language=en-US|url=https://www.nytimes.com/2016/09/21/opinion/how-a-russian-fascist-is-meddling-in-americas-election.html}}</ref><ref>{{Cite web|last=Nikiforuk|first=Andrew|date=25 February 2022|title=Meet the Face of Global Fascism|url=https://thetyee.ca/Analysis/2022/02/25/Meet-The-Face-Global-Fascism/|language=English}}</ref><ref>{{Cite news|date=5 April 2018|title=Understand Putin by understanding his favourite thinkers|url=https://www.economist.com/books-and-arts/2018/04/05/understand-putin-by-understanding-his-favourite-thinkers}}</ref><ref>{{Cite web|title=Timothy Snyder: "God Is a Russian" {{!}} Russian, East European, & Eurasian Studies at Yale|url=https://reees.macmillan.yale.edu/news/timothy-snyder-god-russian}}</ref> [[Руслар|Русия]] [[Академик|академигы]] [[Владислав Иноземцев]] Русияне фашистлар дәүләте дип саный, шуңа күрә хәзерге Русиянең сәяси режимын фашистик дип атый.<ref>{{Cite web|last=Inozemtsev|first=Vladislav|title=Putin's Russia: A Moderate Fascist State by Vladislav Inozemtsev|url=https://archive.transatlanticrelations.org/publication/putins-russia-moderate-fascist-state-vladislav-inozemtsev/|language=en-US}}</ref> Милләтчелекне һәм милләтләрне өйрәнүче поляк галиме [[Томаш Камуселла]] һәм ''[[Көндәлек телеграф|The Daily Telegraph]]'' журналисты [[Аллистер Хит|Алистер Хит]] хәзерге рус авторитар сәяси режимын Путин фашизмы дип тасвирлыйлар.<ref>{{Cite web|last=Kamusella|first=Tomasz|title=Putin's Fascism|url=https://wachtyrz.eu/putins-fascism/}}</ref><ref>{{Cite news|last=Heath|first=Allister|date=9 March 2022|title=Putin's monstrous new fascism has destroyed the globalised world order|language=en-GB|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2022/03/09/putins-monstrous-new-fascism-has-destroyed-globalised-world/}}</ref> Мария Снеговая да [[Владимир Путин чорында Россия|Путин җитәкчелегендәге Русия]] фашистик режимга нигезләнгән дип таный.<ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Snegovaya|first=Maria|title=Is it Time to Drop the F-Bomb on Russia? Why Putin is Almost a Fascist|url=https://isnblog.ethz.ch/politics/is-it-time-to-drop-the-f-bomb-on-russia-why-putin-is-almost-a-fascist|language=en-US}}</ref>
== 2022 Русиянең Украинага һөҗүме ==
''Рашизм'' һәм ''рашист'' атамалары Украинаның хәрби һәм политик элиталары, шулай ук журналистлар, тәэсир итүчеләр, блогерлар һ.б. арасында киң кулланыла.<ref>{{Cite web|title=Рашисти готуються відновити наступ у напрямку Києва: як минула доба на фронті|url=https://glavcom.ua/country/incidents/rashisti-gotuyutsya-vidnoviti-nastup-u-napryamku-kijeva-yak-minula-doba-na-fronti-829475.html?1647209880|language=uk}}{{Deadlink|date=April 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title="Рашисти будуть вигнані з нашої землі": Ігор Кондратюк підтримав ЗСУ|url=https://www.unian.ua/lite/stars/rashisti-budut-vignani-z-nashoji-zemli-igor-kondratyuk-pidtrimav-zsu-11742103.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Рашисти влаштували бомбардування території Білорусі {{!}} Defense Express|url=https://defence-ua.com/news/rashisti_vlashtuvali_bombarduvannja_teritoriji_bilorusi-6381.html|language=uk}}</ref> Мәсәлән, [[Украинаның Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы|Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы]] Секретаре [[Олексий Данилов]] бу сүзнең Русиянең Украинага каршы агрессиясен сурәтләгән урыс яки Путин фашизмы мәгънәсендә кулланылуы яклы. Ул шулай ук рашизмның фашизмнан күпкә начаррак булуын искәртте.<ref>{{Cite web|title=Рашизм – нове явище, вони вже перевершили фашистів, — Данілов про жорстокість окупантів|url=https://24tv.ua/rashizm-nove-yavishhe-voni-vzhe-perevershili-fashistiv-danilov_n1902145|language=uk}}</ref>
«Бүген мин барлык журналистларга да „рашизм“ сүзен кулланырга өндәп торам, чөнки бу дөнья тарихында Путин әфәнде ясаган яңа күренеш — фашистлардан әллә ни аерылмаган заманча рашистлар. Мин моның сәбәбен шулай аңлатырмын: моңа кадәр һава бомбалары, андый җиһазлар булган шәһәрләрне юк итү мөмкинлеге булмаганга, андый көч юк иде. Хәзер бөтенләй башка мөмкинлекләр һәм алар моны кешелексез итеп кулланалар» — дип әйтә Олексий Данилов.<ref><nowiki>{{Cite web |date=2022-03-11 |title=Данілов за використання слова "рашизм" для визначення агресії Росії проти України |url=</nowiki>https://ukranews.com/ua/news/840703-danilov-za-vykorystannya-slova-rashyzm-dlya-vyznachennya-agresiyi-rosiyi-proty-ukrayiny<nowiki> |access-date=2022-03-11 |website=ukranews_com |language=uk{{il}</nowiki></ref>
2022 елның 14 апрелендә [[Украинаның Югары Радасы]] Русия Федерациясен тоталитар неонацист режимы булган [[Дәүләт терроризмы|террористик дәүләт]] дип таныды һәм аның пропагандасын, шулай ук Русиянең Украинага каршы агрессиясен пропагандалауны тыйды.<ref>{{Cite web|title=Рада визнала Росію неонацистською державою-терористом та заборонила її пропаганду|url=https://news.liga.net/ua/politics/news/rada-priznala-rossiyu-neonatsistskim-gosudarstvom-terroristom-i-zapretila-ego-propagandu|date=2022-04-14|accessdate=2022-04-14|language=uk}}</ref>
== Яклаучылар ==
[[Файл:Aleksandr_Dugin_13981126000.jpg|уңда|мини|281x281пкс|[[Александр Дугин]], Рашизм идеологы итеп сурәтләнә]]
Урыс фашисты<ref name="Аргумент1">{{Cite web|url=http://argumentua.com/stati/professor-dugin-obychnyi-russkii-fashist|title=Аргумент.уа: Профессор Дугин, обычный русский фашист}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://tempsreel.nouvelobs.com/ukraine-la-revolte/20140503.OBS6009/le-raspoutine-de-poutine.html|title=Le Raspoutine de Poutine. Chantre d'un fascisme panslave, l'ultranationaliste Alexandre Douguine est un conseiller occulte du chef du Kremlin. Son but ? Annexer une partie de l'Ukraine et reconstituer l'empire russe.— Article publié dans le Nouvel Observateur le 30 avril 2014}}</ref> [[Александр Дугин]] үзенең «[[Геосәясәт нигезләре|Геосәясәтнең нигезләре: Рәсәйнең геосәяси киләчәге]]» китабында Русиянең хәрби, полиция һәм тышкы сәясәт элитасына зур йогынты ясаган, [[Украина]] Рәсәй белән кушылырга тиеш, чөнки «Украина» дәүләтнең геосәяси мәгънәсе юк, билгеле бер мәдәни импорт яки универсаль әһәмияте, географик уникальлеге, этник үзенчәлеге юк, аның кайбер территориаль амбицияләре бөтен Ауразия өчен зур куркыныч тудыра, һәм Украина проблемасын чишмичә, гомумән мәгънәсез. континенталь сәясәт турында яза. Украинага бәйсез булып калырга рөхсәт ителергә тиеш түгел, гәрчә [[Кордон санитариясе (халыкара мөнәсәбәтләр)|кордон санитариясе]] булса гына, әмма әле ул да рөхсәт ителмәгәне хәерле.<ref name="dunlop2">{{Cite journal|title=Aleksandr Dugin's Foundations of Geopolitics|url=https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160607175004/https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf |date=2016-06-07 }}</ref> Бу китап [[Владимир Путин|Владимир Путинның]] [[Россиянең тышкы сәясәте|тышкы сәясәтендә]] йогынты ясаган булырга мөмкин, һәм ахыр чиктә [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Россиянең Украинага һөҗүменә китерүчеләрнең]] берсе буларак санала.<ref name="McCandless2">{{Cite news|title=Aleksandr Dugin: The far-right theorist behind Putin's plan|url=https://www.cbsnews.com/news/aleksandr-dugin-russia-ukraine-vladimir-putin-60-minutes-2022-04-12/}}</ref>
Оксфордның Русия эшләре буенча белгече Самуэль Рамани әйтүенчә, РИА яңалыклар бастырган «Русия Украинада нәрсә эшләргә тиеш» дигән мәкалә «[[Россия Хөкүмәте|Мәскәү Кирмәненең]] төп агымын күрсәтә».<ref name="auto7">{{Cite web|title='Genocide masterplan': Experts alarmed after Kremlin intellectual calls for 'cleansed' Ukraine|url=https://news.yahoo.com/genocide-masterplan-experts-alarmed-after-kremlin-intellectual-calls-for-cleansed-ukraine-182354392.html}}</ref> Гомум Аурупа яклы медиа Еврпактивка караганда, [[Еврактив|Сергейцев]] «хәзерге Русия фашизмы идеологларының берсе».<ref>{{Cite web|last=Rukomeda|first=Roman|date=6 April 2022|title='The whole world can observe the clash of civilization and anticivilization'|url=https://www.euractiv.com/section/europe-s-east/opinion/the-whole-world-can-observe-the-clash-of-civilization-and-anticivilization/}}</ref> [[Тышкы эшләр министрлыгы (Латвия)|Латвия Тышкы эшләр министрлыгы башлыгы]] [[Эдгарс Ринкевич]] мәкаләне «гади фашизм» дип атады.<ref>{{Cite web|last=Цензор.НЕТ|title=Звичайний фашизм, - глава МЗС Латвії щодо статті "Що Росія має зробити з Україною"|url=https://censor.net/ua/news/3331434/zvychayinyyi_fashyzm_glava_mzs_latviyi_schodo_statti_scho_rosiya_maye_zrobyty_z_ukrayinoyu|language=uk}}</ref>
2022 елның мартында Йель тарихчысы [[Од Арне Вестад|Одд Арне Вестад]] Путинның Украина турындагы сүзләренә охшаган, Гарвард журналисты Джеймс Ф. Смит моны «үткән империя көчләренең колониаль раса аргументлары, XIX гасыр ахыры һәм ХХ йөз башы идеялары», дип йомгаклады.<ref>{{Cite news|last=Smith|first=James F.|date=March 8, 2022|title=Are we entering another Cold War? Probably not—but it could be even worse|work=[[Harvard Kennedy School]]|url=https://www.hks.harvard.edu/faculty-research/policy-topics/international-relations-security/are-we-entering-another-cold-war}}</ref>
== Тасвирламасы һәм үзенчәлекләре ==
Сәясәт белгече [[Станислав Белковский]] Рашизмның анти-фашизм булып яшерелгәнен, ләкин фашист йөзе һәм асылы бар дип искәртә.<ref>{{Cite web}}</ref> Сәясәт белгече Руслан Ключник билгеләп үткәнчә, бу күренеш Русия элитасы Көнбатыш стандартларына мөрәҗәгать итмичә, әмма Русиянең дәүләт төзү традицияләрен исәпкә алып үз «суверен демократиясен» төзергә хокуклы дигән фикердән гыйбарәт. Русиядә административ ресурслары демократик фасадны саклау чараларының бер коралы, ул гражданнар ихтыярын абсолют манипуляцияләү механизмын үз эченә яшерә.<ref>{{Cite web}}</ref>
Русия сәясәт белгече [[Андрей Пионтковский]] шуны раслый ки, рашизм идеологиясе [[Милли сатисиялизем|нацизмга]] охшаш, Президент [[Владимир Путин]] чыгышы [[Адольф Һитлер|Адольф Гитлер]] фикерләрен чагылдыра.<ref name=":0">{{Citation}}</ref> <ref name=":1">{{Citation}}</ref>
Америка тарихчысы һәм сәясәт галиме Александр Дж. Мотил сүзләре буенча, рус фашизмы түбәндәге үзенчәлекләргә ия:<ref>{{Cite web|title=Війни творять нації, а народні війни творять непереможні нації. Олександр Мотиль — Локальна історія|url=https://localhistory.org.ua/texts/kolonki/viini-tvoriat-natsiyi-a-narodni-viini-tvoriat-neperemozhni-natsiyi/|language=uk}}</ref>
* Традицион авторитаризмнан һәм тоталитаризмнан аерылып торган демократик булмаган сәяси система;
* Статизм һәм гипермилләтчелек;
* Лидерның «артык ирлек» культы (аның батырлыгына, сугышчанлыгына һәм физик кыюлыгына басым ясау);
* Режимга һәм аның лидерына гомуми популяр ярдәм.
Профессор Олександр Костенко сүзләре буенча, рашизм — ул «иллюзияләргә нигезләнгән һәм Россия җәмгыяте мәнфәгатьләрен дөрес аңламаган өчен, теләсә нинди үзбашчалыкның кабул ителүен аклау» идеологиясе. Тышкы сәясәттә расизм үзен күрсәтә: аерым алганда, халыкара хокук принципларын бозып, аның тарихи хакыйкатьнең версиясен Россия файдасына гына куллана, [[Берләшкән Милләтләр Оешмасының Иминлек Шурасы|БМО Куркынычсызлык Советында]] вето хокукын боза һ.б. Эчке сәясәттә расизм — кеше фикер йөртү иреге хокукын бозу, „төрле хәрәкәт“ әгъзаларын эзәрлекләү, массакүләм мәгълүмат чараларын, үз халкын дөрес булмаган мәгълүмат белән тәэмин итү һ.б.» Олександр Костенко шулай ук Рашизмны [[Психопатия|социопатиянең]] бер чагылышы дип саный.<ref>{{Cite web|url=http://www.day.kiev.ua/uk/article/kultura/chomu-mi-stali-vorogami|author=Олександр КОСТЕНКО|title=Що таке "рашизм"?|publisher=Газета «День»|date=18 March 2014|language=uk}}</ref>
== Русиянең башка халыкларында чагылышы ==
Татар сәясәт белгече [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]] сүзләре буенча, Украинада үзләре кылган кыргыйлыкны, кешелексез җинаятьне Русия хөкүмәте [[чеченнар]]<nowiki/>га гаеп итеп аударырга тырыша. Шулай ук халыкта [[COVID-19 коронавирус авыруы|COVID-19 таҗлы вирус эпидемиясе]] уяткан нәфрәтне Русия хөкүмәте украин милләтчеләренә борса, моннан соң аны эчке дошман булып күзалланган Русия халыкларына борырга мөмкин, дип уйлый.<ref>{{Cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31795931.html|title="Милли юнәлештә тагын бер һөҗүм булырга мөмкин". Сугыш Башкортстанга ничек тәэсир итәр?|publisher=Azatlıq radiosı|date=2022-04-11}}</ref>
== Шулай да карагыз ==
* [[Urıs faşizmı|Россиядә фашизм]]
* [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)]]
== Искәртмәләр ==
{{Reflist|2}}
== Чыганаклар ==
* {{Cite web|author=Motyl|date=3 December 2007|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=http://nationalinterest.org/commentary/inside-track-is-putins-russia-fascist-1888?page=show}}
* {{Cite web|author=Umland|date=26 March 2008|title=Is Putin's Russia really "fascist"? A response to Alexander Motyl|url=https://historynewsnetwork.org/article/49022}}
* {{Cite journal|author=Motyl|date=1 March 2016|title=Putin's Russia as a fascist political system|url=https://online.ucpress.edu/cpcs/article/49/1/25/599/Putins-Russia-as-a-fascist-political-system|language=en}}
js5gg178vr4xgsc2hbnufrawoaw0na4
3525534
3525528
2022-08-01T17:11:51Z
Riup7
41858
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:2022 Russian Invasion vehicle marking Z (enclosed).svg|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керерүендә]] Русия кораллы көчләрендә кулланылган билге.]]
[[Файл:Символ российских войск вторжения в Украину в 2022 году Z Георгиевская лента.png|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керүе]] символы буларак кабул ителгән Z хәрефле [[Георгий тасмасы]].]]
[[Файл:FB IMG 1659371557361.jpg|мини|Фейсбук челтәрендә урнаштырылган плакат]]
[[Файл:Russian_MT-LB_in_Ukraine_marked_"Z".jpg|мини|330x330пкс|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Русиянең Украинага һөҗүм]] вакытында җимерелгән [[Z (хәрби символ)|«Z» символлы]] Русия танкы. Z символы Русия кораллы көчләре һәм сугыш яклы руслар тарафыннан киң кулланыла, һәм ул фашист [[свастика]] белән чагыштырыла<ref>{{Cite web|title=Rashism or why russians are the new Nazi|url=https://voxukraine.org/en/rashism-or-why-russians-are-the-new-nazi|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=The letter Z is a symbol that the rashists chose by chance, like Hitler in his time, a solar sign of Hinduism, said on the air of Radio NV marketing Andrii Fedorov.|url=https://nv.ua/ukr/ukraine/events/znak-z-yak-naciska-svastika-interv-yu-z-andriyem-fedorivim-video-50226240.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title="Ordinary russicism": Putin openly and consistently imitates Hitler|url=https://www.radiosvoboda.org/a/putin-hitler-napad-na-ukrayinu/31765500.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Ordinary ruscism. As one letter captured and nazificated Russia|url=https://www.pravda.com.ua/ukr/articles/2022/04/11/7338686/index.amp}}</ref><ref>{{Cite web|title=Z is a Nazi symbol of self-destruction|url=https://armyinform.com.ua/2022/03/17/z-naczystskyj-symvol-samoznyshhennya-rosiyi/|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=New swastika: why the Russians chose the letter Z|url=https://bukinfo.com.ua/index.php/viyna-na-shodi/nova-svastyka-chomu-rosiyany-obraly-same-literu-z|language=uk}}</ref>]]
'''Рашизм,''' шулай ук '''''Рашизым''''' ({{Lang-ru|Рашизм}}, {{lang-en|Rashism, ruscism}}, әйтелеше: [rɐˈʂɨzm]; «Россия» һәм «фашизм»<ref>{{Cite web|last=Міщенко|first=Михайло|date=1 March 2022|title=Рашизм і фашизм: знайдіть дві відмінності|url=https://uain.press/articles/rashizm-i-fashizm-znajdit-dvi-vidminnosti-1551222}}</ref> тоташуы нигезендә барлыкка килгән) — [[Россия|Русиянең]] [[Faşizm|фашистик]] илгә әверелүен раслау. Бу күренеш [[Руслар|россиялеләрнең]] «махсус [[Civilивилизация миссиясе|цивилизация миссиясе]]» идеяларына нигезләнә; [[Мәскәү, өченче Рим|Мәскәү өченче Рим]] һәм рус колониализмы төшенчәләре белән тыгыз бәйләнгән.<ref>{{Cite journal|last=Gregor|first=A. James|date=1998|title=Fascism and the New Russian Nationalism|url=https://www.jstor.org/stable/48609343}}</ref><ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/}}</ref><ref>{{Cite web|date=26 February 2022|title=The antisemitism animating Putin's claim to 'denazify' Ukraine {{!}} Jason Stanley|url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/vladimir-putin-ukraine-attack-antisemitism-denazify}}</ref> Бу шулай ук Русия хәрби агрессиясен яклаучыларны ачыклау өчен киң кулланылган дәгъва.<ref>{{Cite web|title=Ідеологія рашизму має бути засуджена світом, як нацизм і фашизм – історик|url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/3424149-ideologia-rasizmu-mae-buti-zasudzena-svitom-ak-nacizm-i-fasizm-istorik.html}}</ref>
[[Төркем:Сәяси идеологияләр]]
== Термин тарихы ==
Бу күренешне беренче тапкыр [[Çeçen İçkeriä Cömhüriäte|Чечен Ичкерия Республикасы]] президенты [[Джохар Дудаев|Җохар Дудаев]] тасвирлады,<ref>{{Cite web|title=Русизм - шизофреническая форма мании мирового господства {{!}} АРГУМЕНТ|url=http://argumentua.com/tsitaty/rusizm-shizofrenicheskaya-forma-manii-mirovogo-gospodstva}}</ref><ref>[https://www.theguardian.com/world/1995/dec/09/chechnya I warned my people the Russians would use planes and tanks against us, but that we would triumph because of the spirit of our nation], by Angus Roxburgh, [[The Guardian]]</ref> [[Berençe çeçen suğışı|Рәсәйнең Кавказдагы хәрби хәрәкәтен]] кискен уң тарафтагы идеологиянең чагылышы итеп күрде. Дудаев сүзләре буенча,<ref>[http://chechenews.com/1-12398/ Dzhokhar Dudayev: What is Ruscism?"] by [[Chechenpress]]</ref> «Рашизм — [[Бөек рус шовинизмы|Бөек Рәсәй шовинизмына]], рухсызлыкка һәм әхлаксызлыкка нигезләнгән нәфрәт идеологиясе. Ул фашизмнан, расизмнан һәм милләтчелек кебек формаларыннан кешегә дә, табигатькә карата да күпкә кыргыйрак булуы белән аерылып тора. Ул бар нәрсәне һәм һәркемне юк итүгә, [[янган җир]] тактикасына нигезләнгән».
Бу термин рәсми булмаган түгәрәкләрдә 2008-нче елда, [[Рус-Грузия сугышы]] вакытында киң кулланылган.<ref>{{Cite web|title=Росія і рашисти: хто стоїть за спиною Путіна {{!}} Expres.online|url=https://expres.online/archive/main/2014/07/21/110111-rosiya-rashysty-hto-stoyit-spynoyu-putina}}</ref><ref>{{Cite web|title=Настоящий "рашизм": в России составляют списки евреев, которых нужно депортировать как "несогласных" с Путиным|url=https://www.bagnet.org/news/world/241741}}</ref> Бу термин массакүләм мәгълүмат чараларында [[Qırım krizisı (2014)|Кырым ярымутравын Кырымны Русия Федерациясе белән аннексияләү]] вакытында,<ref>{{Cite web|last=законы|first=Конфликты и|title=Рашизм – не пройдет, или трудно быть человеком|url=https://k-z.com.ua/myr/29882-rashizm-ne-projdet-ili-trudno-byt-chelovekom}}</ref> 2014-нче елның 17-нче июлендә [[Донецк]] янындагы [[Donetsk ölkäsendä Boeing 777 häläkäte|Boeing 777 очкычын]] Украинада төшүе һәм 2014-нче елда [[Рус-Украина сугышы]] башлануы белән киң таралыш таба.<ref>{{Cite news|date=18 July 2014|title=Томенко назвал борьбу с ''рашизмом'' новым серьезным мировым испытанием|url=https://news.obozrevatel.com/politics/56781-tomenko-nazval-borbu-s-rashizmom-novyim-sereznyim-mirovyim-ispyitaniem.htm}}</ref><ref>{{Cite web|title=Остановить рашизм. Новый урок для мира|url=https://www.unian.net/politics/941466-ostanovit-rashizm-novyiy-urok-dlya-mira.html}}</ref>
[[Тимоти Д. Снайдер|Тимоти Снайдер]] Путин һәм аның режимы идеологиясенә фәлсәфәче [[Иван Илин|Иван Ильин]] йогынты ясаган дип саный.<ref>{{Cite news|last=Snyder|first=Timothy|date=20 September 2016|title=Opinion {{!}} How a Russian Fascist Is Meddling in America's Election|language=en-US|url=https://www.nytimes.com/2016/09/21/opinion/how-a-russian-fascist-is-meddling-in-americas-election.html}}</ref><ref>{{Cite web|last=Nikiforuk|first=Andrew|date=25 February 2022|title=Meet the Face of Global Fascism|url=https://thetyee.ca/Analysis/2022/02/25/Meet-The-Face-Global-Fascism/|language=English}}</ref><ref>{{Cite news|date=5 April 2018|title=Understand Putin by understanding his favourite thinkers|url=https://www.economist.com/books-and-arts/2018/04/05/understand-putin-by-understanding-his-favourite-thinkers}}</ref><ref>{{Cite web|title=Timothy Snyder: "God Is a Russian" {{!}} Russian, East European, & Eurasian Studies at Yale|url=https://reees.macmillan.yale.edu/news/timothy-snyder-god-russian}}</ref> [[Руслар|Русия]] [[Академик|академигы]] [[Владислав Иноземцев]] Русияне фашистлар дәүләте дип саный, шуңа күрә хәзерге Русиянең сәяси режимын фашистик дип атый.<ref>{{Cite web|last=Inozemtsev|first=Vladislav|title=Putin's Russia: A Moderate Fascist State by Vladislav Inozemtsev|url=https://archive.transatlanticrelations.org/publication/putins-russia-moderate-fascist-state-vladislav-inozemtsev/|language=en-US}}</ref> Милләтчелекне һәм милләтләрне өйрәнүче поляк галиме [[Томаш Камуселла]] һәм ''[[Көндәлек телеграф|The Daily Telegraph]]'' журналисты [[Аллистер Хит|Алистер Хит]] хәзерге рус авторитар сәяси режимын Путин фашизмы дип тасвирлыйлар.<ref>{{Cite web|last=Kamusella|first=Tomasz|title=Putin's Fascism|url=https://wachtyrz.eu/putins-fascism/}}</ref><ref>{{Cite news|last=Heath|first=Allister|date=9 March 2022|title=Putin's monstrous new fascism has destroyed the globalised world order|language=en-GB|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2022/03/09/putins-monstrous-new-fascism-has-destroyed-globalised-world/}}</ref> Мария Снеговая да [[Владимир Путин чорында Россия|Путин җитәкчелегендәге Русия]] фашистик режимга нигезләнгән дип таный.<ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Snegovaya|first=Maria|title=Is it Time to Drop the F-Bomb on Russia? Why Putin is Almost a Fascist|url=https://isnblog.ethz.ch/politics/is-it-time-to-drop-the-f-bomb-on-russia-why-putin-is-almost-a-fascist|language=en-US}}</ref>
== 2022 Русиянең Украинага һөҗүме ==
''Рашизм'' һәм ''рашист'' атамалары Украинаның хәрби һәм политик элиталары, шулай ук журналистлар, тәэсир итүчеләр, блогерлар һ.б. арасында киң кулланыла.<ref>{{Cite web|title=Рашисти готуються відновити наступ у напрямку Києва: як минула доба на фронті|url=https://glavcom.ua/country/incidents/rashisti-gotuyutsya-vidnoviti-nastup-u-napryamku-kijeva-yak-minula-doba-na-fronti-829475.html?1647209880|language=uk}}{{Deadlink|date=April 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title="Рашисти будуть вигнані з нашої землі": Ігор Кондратюк підтримав ЗСУ|url=https://www.unian.ua/lite/stars/rashisti-budut-vignani-z-nashoji-zemli-igor-kondratyuk-pidtrimav-zsu-11742103.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Рашисти влаштували бомбардування території Білорусі {{!}} Defense Express|url=https://defence-ua.com/news/rashisti_vlashtuvali_bombarduvannja_teritoriji_bilorusi-6381.html|language=uk}}</ref> Мәсәлән, [[Украинаның Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы|Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы]] Секретаре [[Олексий Данилов]] бу сүзнең Русиянең Украинага каршы агрессиясен сурәтләгән урыс яки Путин фашизмы мәгънәсендә кулланылуы яклы. Ул шулай ук рашизмның фашизмнан күпкә начаррак булуын искәртте.<ref>{{Cite web|title=Рашизм – нове явище, вони вже перевершили фашистів, — Данілов про жорстокість окупантів|url=https://24tv.ua/rashizm-nove-yavishhe-voni-vzhe-perevershili-fashistiv-danilov_n1902145|language=uk}}</ref>
«Бүген мин барлык журналистларга да „рашизм“ сүзен кулланырга өндәп торам, чөнки бу дөнья тарихында Путин әфәнде ясаган яңа күренеш — фашистлардан әллә ни аерылмаган заманча рашистлар. Мин моның сәбәбен шулай аңлатырмын: моңа кадәр һава бомбалары, андый җиһазлар булган шәһәрләрне юк итү мөмкинлеге булмаганга, андый көч юк иде. Хәзер бөтенләй башка мөмкинлекләр һәм алар моны кешелексез итеп кулланалар» — дип әйтә Олексий Данилов.<ref><nowiki>{{Cite web |date=2022-03-11 |title=Данілов за використання слова "рашизм" для визначення агресії Росії проти України |url=</nowiki>https://ukranews.com/ua/news/840703-danilov-za-vykorystannya-slova-rashyzm-dlya-vyznachennya-agresiyi-rosiyi-proty-ukrayiny<nowiki> |access-date=2022-03-11 |website=ukranews_com |language=uk{{il}</nowiki></ref>
2022 елның 14 апрелендә [[Украинаның Югары Радасы]] Русия Федерациясен тоталитар неонацист режимы булган [[Дәүләт терроризмы|террористик дәүләт]] дип таныды һәм аның пропагандасын, шулай ук Русиянең Украинага каршы агрессиясен пропагандалауны тыйды.<ref>{{Cite web|title=Рада визнала Росію неонацистською державою-терористом та заборонила її пропаганду|url=https://news.liga.net/ua/politics/news/rada-priznala-rossiyu-neonatsistskim-gosudarstvom-terroristom-i-zapretila-ego-propagandu|date=2022-04-14|accessdate=2022-04-14|language=uk}}</ref>
== Яклаучылар ==
[[Файл:Aleksandr_Dugin_13981126000.jpg|уңда|мини|281x281пкс|[[Александр Дугин]], Рашизм идеологы итеп сурәтләнә]]
Урыс фашисты<ref name="Аргумент1">{{Cite web|url=http://argumentua.com/stati/professor-dugin-obychnyi-russkii-fashist|title=Аргумент.уа: Профессор Дугин, обычный русский фашист}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://tempsreel.nouvelobs.com/ukraine-la-revolte/20140503.OBS6009/le-raspoutine-de-poutine.html|title=Le Raspoutine de Poutine. Chantre d'un fascisme panslave, l'ultranationaliste Alexandre Douguine est un conseiller occulte du chef du Kremlin. Son but ? Annexer une partie de l'Ukraine et reconstituer l'empire russe.— Article publié dans le Nouvel Observateur le 30 avril 2014}}</ref> [[Александр Дугин]] үзенең «[[Геосәясәт нигезләре|Геосәясәтнең нигезләре: Рәсәйнең геосәяси киләчәге]]» китабында Русиянең хәрби, полиция һәм тышкы сәясәт элитасына зур йогынты ясаган, [[Украина]] Рәсәй белән кушылырга тиеш, чөнки «Украина» дәүләтнең геосәяси мәгънәсе юк, билгеле бер мәдәни импорт яки универсаль әһәмияте, географик уникальлеге, этник үзенчәлеге юк, аның кайбер территориаль амбицияләре бөтен Ауразия өчен зур куркыныч тудыра, һәм Украина проблемасын чишмичә, гомумән мәгънәсез. континенталь сәясәт турында яза. Украинага бәйсез булып калырга рөхсәт ителергә тиеш түгел, гәрчә [[Кордон санитариясе (халыкара мөнәсәбәтләр)|кордон санитариясе]] булса гына, әмма әле ул да рөхсәт ителмәгәне хәерле.<ref name="dunlop2">{{Cite journal|title=Aleksandr Dugin's Foundations of Geopolitics|url=https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160607175004/https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf |date=2016-06-07 }}</ref> Бу китап [[Владимир Путин|Владимир Путинның]] [[Россиянең тышкы сәясәте|тышкы сәясәтендә]] йогынты ясаган булырга мөмкин, һәм ахыр чиктә [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Россиянең Украинага һөҗүменә китерүчеләрнең]] берсе буларак санала.<ref name="McCandless2">{{Cite news|title=Aleksandr Dugin: The far-right theorist behind Putin's plan|url=https://www.cbsnews.com/news/aleksandr-dugin-russia-ukraine-vladimir-putin-60-minutes-2022-04-12/}}</ref>
Оксфордның Русия эшләре буенча белгече Самуэль Рамани әйтүенчә, РИА яңалыклар бастырган «Русия Украинада нәрсә эшләргә тиеш» дигән мәкалә «[[Россия Хөкүмәте|Мәскәү Кирмәненең]] төп агымын күрсәтә».<ref name="auto7">{{Cite web|title='Genocide masterplan': Experts alarmed after Kremlin intellectual calls for 'cleansed' Ukraine|url=https://news.yahoo.com/genocide-masterplan-experts-alarmed-after-kremlin-intellectual-calls-for-cleansed-ukraine-182354392.html}}</ref> Гомум Аурупа яклы медиа Еврпактивка караганда, [[Еврактив|Сергейцев]] «хәзерге Русия фашизмы идеологларының берсе».<ref>{{Cite web|last=Rukomeda|first=Roman|date=6 April 2022|title='The whole world can observe the clash of civilization and anticivilization'|url=https://www.euractiv.com/section/europe-s-east/opinion/the-whole-world-can-observe-the-clash-of-civilization-and-anticivilization/}}</ref> [[Тышкы эшләр министрлыгы (Латвия)|Латвия Тышкы эшләр министрлыгы башлыгы]] [[Эдгарс Ринкевич]] мәкаләне «гади фашизм» дип атады.<ref>{{Cite web|last=Цензор.НЕТ|title=Звичайний фашизм, - глава МЗС Латвії щодо статті "Що Росія має зробити з Україною"|url=https://censor.net/ua/news/3331434/zvychayinyyi_fashyzm_glava_mzs_latviyi_schodo_statti_scho_rosiya_maye_zrobyty_z_ukrayinoyu|language=uk}}</ref>
2022 елның мартында Йель тарихчысы [[Од Арне Вестад|Одд Арне Вестад]] Путинның Украина турындагы сүзләренә охшаган, Гарвард журналисты Джеймс Ф. Смит моны «үткән империя көчләренең колониаль раса аргументлары, XIX гасыр ахыры һәм ХХ йөз башы идеялары», дип йомгаклады.<ref>{{Cite news|last=Smith|first=James F.|date=March 8, 2022|title=Are we entering another Cold War? Probably not—but it could be even worse|work=[[Harvard Kennedy School]]|url=https://www.hks.harvard.edu/faculty-research/policy-topics/international-relations-security/are-we-entering-another-cold-war}}</ref>
== Тасвирламасы һәм үзенчәлекләре ==
Сәясәт белгече [[Станислав Белковский]] Рашизмның анти-фашизм булып яшерелгәнен, ләкин фашист йөзе һәм асылы бар дип искәртә.<ref>{{Cite web}}</ref> Сәясәт белгече Руслан Ключник билгеләп үткәнчә, бу күренеш Русия элитасы Көнбатыш стандартларына мөрәҗәгать итмичә, әмма Русиянең дәүләт төзү традицияләрен исәпкә алып үз «суверен демократиясен» төзергә хокуклы дигән фикердән гыйбарәт. Русиядә административ ресурслары демократик фасадны саклау чараларының бер коралы, ул гражданнар ихтыярын абсолют манипуляцияләү механизмын үз эченә яшерә.<ref>{{Cite web}}</ref>
Русия сәясәт белгече [[Андрей Пионтковский]] шуны раслый ки, рашизм идеологиясе [[Милли сатисиялизем|нацизмга]] охшаш, Президент [[Владимир Путин]] чыгышы [[Адольф Һитлер|Адольф Гитлер]] фикерләрен чагылдыра.<ref name=":0">{{Citation}}</ref> <ref name=":1">{{Citation}}</ref>
Америка тарихчысы һәм сәясәт галиме Александр Дж. Мотил сүзләре буенча, рус фашизмы түбәндәге үзенчәлекләргә ия:<ref>{{Cite web|title=Війни творять нації, а народні війни творять непереможні нації. Олександр Мотиль — Локальна історія|url=https://localhistory.org.ua/texts/kolonki/viini-tvoriat-natsiyi-a-narodni-viini-tvoriat-neperemozhni-natsiyi/|language=uk}}</ref>
* Традицион авторитаризмнан һәм тоталитаризмнан аерылып торган демократик булмаган сәяси система;
* Статизм һәм гипермилләтчелек;
* Лидерның «артык ирлек» культы (аның батырлыгына, сугышчанлыгына һәм физик кыюлыгына басым ясау);
* Режимга һәм аның лидерына гомуми популяр ярдәм.
Профессор Олександр Костенко сүзләре буенча, рашизм — ул «иллюзияләргә нигезләнгән һәм Россия җәмгыяте мәнфәгатьләрен дөрес аңламаган өчен, теләсә нинди үзбашчалыкның кабул ителүен аклау» идеологиясе. Тышкы сәясәттә расизм үзен күрсәтә: аерым алганда, халыкара хокук принципларын бозып, аның тарихи хакыйкатьнең версиясен Россия файдасына гына куллана, [[Берләшкән Милләтләр Оешмасының Иминлек Шурасы|БМО Куркынычсызлык Советында]] вето хокукын боза һ.б. Эчке сәясәттә расизм — кеше фикер йөртү иреге хокукын бозу, „төрле хәрәкәт“ әгъзаларын эзәрлекләү, массакүләм мәгълүмат чараларын, үз халкын дөрес булмаган мәгълүмат белән тәэмин итү һ.б.» Олександр Костенко шулай ук Рашизмны [[Психопатия|социопатиянең]] бер чагылышы дип саный.<ref>{{Cite web|url=http://www.day.kiev.ua/uk/article/kultura/chomu-mi-stali-vorogami|author=Олександр КОСТЕНКО|title=Що таке "рашизм"?|publisher=Газета «День»|date=18 March 2014|language=uk}}</ref>
== Русиянең башка халыкларында чагылышы ==
Татар сәясәт белгече [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]] сүзләре буенча, Украинада үзләре кылган кыргыйлыкны, кешелексез җинаятьне Русия хөкүмәте [[чеченнар]]<nowiki/>га гаеп итеп аударырга тырыша. Шулай ук халыкта [[COVID-19 коронавирус авыруы|COVID-19 таҗлы вирус эпидемиясе]] уяткан нәфрәтне Русия хөкүмәте украин милләтчеләренә борса, моннан соң аны эчке дошман булып күзалланган Русия халыкларына борырга мөмкин, дип уйлый.<ref>{{Cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31795931.html|title="Милли юнәлештә тагын бер һөҗүм булырга мөмкин". Сугыш Башкортстанга ничек тәэсир итәр?|publisher=Azatlıq radiosı|date=2022-04-11}}</ref>
== Шулай да карагыз ==
* [[Urıs faşizmı|Россиядә фашизм]]
* [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)]]
== Искәртмәләр ==
{{Reflist|2}}
== Чыганаклар ==
* {{Cite web|author=Motyl|date=3 December 2007|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=http://nationalinterest.org/commentary/inside-track-is-putins-russia-fascist-1888?page=show}}
* {{Cite web|author=Umland|date=26 March 2008|title=Is Putin's Russia really "fascist"? A response to Alexander Motyl|url=https://historynewsnetwork.org/article/49022}}
* {{Cite journal|author=Motyl|date=1 March 2016|title=Putin's Russia as a fascist political system|url=https://online.ucpress.edu/cpcs/article/49/1/25/599/Putins-Russia-as-a-fascist-political-system|language=en}}
[[Төркем:Сәяси идеологияләр]]
7dfknxgj5rlwmwy9880a95ds97gswb2
3525535
3525534
2022-08-01T17:12:20Z
Riup7
41858
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:2022 Russian Invasion vehicle marking Z (enclosed).svg|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керерүендә]] Русия кораллы көчләрендә кулланылган билге.]]
[[Файл:Символ российских войск вторжения в Украину в 2022 году Z Георгиевская лента.png|альт=Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|мини|[[Русия гаскәрләренең 2022 елда Украинага бәреп керүе]] символы буларак кабул ителгән Z хәрефле [[Георгий тасмасы]].]]
[[Файл:FB IMG 1659371557361.jpg|мини|Фейсбук челтәрендә урнаштырылган плакат]]
[[Файл:Russian_MT-LB_in_Ukraine_marked_"Z".jpg|мини|330x330пкс|[[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Русиянең Украинага һөҗүм]] вакытында җимерелгән [[Z (хәрби символ)|«Z» символлы]] Русия танкы. Z символы Русия кораллы көчләре һәм сугыш яклы руслар тарафыннан киң кулланыла, һәм ул фашист [[свастика]] белән чагыштырыла<ref>{{Cite web|title=Rashism or why russians are the new Nazi|url=https://voxukraine.org/en/rashism-or-why-russians-are-the-new-nazi|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=The letter Z is a symbol that the rashists chose by chance, like Hitler in his time, a solar sign of Hinduism, said on the air of Radio NV marketing Andrii Fedorov.|url=https://nv.ua/ukr/ukraine/events/znak-z-yak-naciska-svastika-interv-yu-z-andriyem-fedorivim-video-50226240.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title="Ordinary russicism": Putin openly and consistently imitates Hitler|url=https://www.radiosvoboda.org/a/putin-hitler-napad-na-ukrayinu/31765500.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Ordinary ruscism. As one letter captured and nazificated Russia|url=https://www.pravda.com.ua/ukr/articles/2022/04/11/7338686/index.amp}}</ref><ref>{{Cite web|title=Z is a Nazi symbol of self-destruction|url=https://armyinform.com.ua/2022/03/17/z-naczystskyj-symvol-samoznyshhennya-rosiyi/|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=New swastika: why the Russians chose the letter Z|url=https://bukinfo.com.ua/index.php/viyna-na-shodi/nova-svastyka-chomu-rosiyany-obraly-same-literu-z|language=uk}}</ref>]]
'''Рашизм,''' шулай ук '''''Рашизым''''' ({{Lang-ru|Рашизм}}, {{lang-en|Rashism, ruscism}}, әйтелеше: [rɐˈʂɨzm]; «Россия» һәм «фашизм»<ref>{{Cite web|last=Міщенко|first=Михайло|date=1 March 2022|title=Рашизм і фашизм: знайдіть дві відмінності|url=https://uain.press/articles/rashizm-i-fashizm-znajdit-dvi-vidminnosti-1551222}}</ref> тоташуы нигезендә барлыкка килгән) — [[Россия|Русиянең]] [[Faşizm|фашистик]] илгә әверелүен раслау. Бу күренеш [[Руслар|россиялеләрнең]] «махсус [[Civilивилизация миссиясе|цивилизация миссиясе]]» идеяларына нигезләнә; [[Мәскәү, өченче Рим|Мәскәү өченче Рим]] һәм рус колониализмы төшенчәләре белән тыгыз бәйләнгән.<ref>{{Cite journal|last=Gregor|first=A. James|date=1998|title=Fascism and the New Russian Nationalism|url=https://www.jstor.org/stable/48609343}}</ref><ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/}}</ref><ref>{{Cite web|date=26 February 2022|title=The antisemitism animating Putin's claim to 'denazify' Ukraine {{!}} Jason Stanley|url=https://www.theguardian.com/world/2022/feb/25/vladimir-putin-ukraine-attack-antisemitism-denazify}}</ref> Бу шулай ук Русия хәрби агрессиясен яклаучыларны ачыклау өчен киң кулланылган дәгъва.<ref>{{Cite web|title=Ідеологія рашизму має бути засуджена світом, як нацизм і фашизм – історик|url=https://www.ukrinform.ua/rubric-society/3424149-ideologia-rasizmu-mae-buti-zasudzena-svitom-ak-nacizm-i-fasizm-istorik.html}}</ref>
[[Төркем:Сәяси идеологияләр]]
== Термин тарихы ==
Бу күренешне беренче тапкыр [[Çeçen İçkeriä Cömhüriäte|Чечен Ичкерия Республикасы]] президенты [[Джохар Дудаев|Җохар Дудаев]] тасвирлады,<ref>{{Cite web|title=Русизм - шизофреническая форма мании мирового господства {{!}} АРГУМЕНТ|url=http://argumentua.com/tsitaty/rusizm-shizofrenicheskaya-forma-manii-mirovogo-gospodstva}}</ref><ref>[https://www.theguardian.com/world/1995/dec/09/chechnya I warned my people the Russians would use planes and tanks against us, but that we would triumph because of the spirit of our nation], by Angus Roxburgh, [[The Guardian]]</ref> [[Berençe çeçen suğışı|Рәсәйнең Кавказдагы хәрби хәрәкәтен]] кискен уң тарафтагы идеологиянең чагылышы итеп күрде. Дудаев сүзләре буенча,<ref>[http://chechenews.com/1-12398/ Dzhokhar Dudayev: What is Ruscism?"] by [[Chechenpress]]</ref> «Рашизм — [[Бөек рус шовинизмы|Бөек Рәсәй шовинизмына]], рухсызлыкка һәм әхлаксызлыкка нигезләнгән нәфрәт идеологиясе. Ул фашизмнан, расизмнан һәм милләтчелек кебек формаларыннан кешегә дә, табигатькә карата да күпкә кыргыйрак булуы белән аерылып тора. Ул бар нәрсәне һәм һәркемне юк итүгә, [[янган җир]] тактикасына нигезләнгән».
Бу термин рәсми булмаган түгәрәкләрдә 2008-нче елда, [[Рус-Грузия сугышы]] вакытында киң кулланылган.<ref>{{Cite web|title=Росія і рашисти: хто стоїть за спиною Путіна {{!}} Expres.online|url=https://expres.online/archive/main/2014/07/21/110111-rosiya-rashysty-hto-stoyit-spynoyu-putina}}</ref><ref>{{Cite web|title=Настоящий "рашизм": в России составляют списки евреев, которых нужно депортировать как "несогласных" с Путиным|url=https://www.bagnet.org/news/world/241741}}</ref> Бу термин массакүләм мәгълүмат чараларында [[Qırım krizisı (2014)|Кырым ярымутравын Кырымны Русия Федерациясе белән аннексияләү]] вакытында,<ref>{{Cite web|last=законы|first=Конфликты и|title=Рашизм – не пройдет, или трудно быть человеком|url=https://k-z.com.ua/myr/29882-rashizm-ne-projdet-ili-trudno-byt-chelovekom}}</ref> 2014-нче елның 17-нче июлендә [[Донецк]] янындагы [[Donetsk ölkäsendä Boeing 777 häläkäte|Boeing 777 очкычын]] Украинада төшүе һәм 2014-нче елда [[Рус-Украина сугышы]] башлануы белән киң таралыш таба.<ref>{{Cite news|date=18 July 2014|title=Томенко назвал борьбу с ''рашизмом'' новым серьезным мировым испытанием|url=https://news.obozrevatel.com/politics/56781-tomenko-nazval-borbu-s-rashizmom-novyim-sereznyim-mirovyim-ispyitaniem.htm}}</ref><ref>{{Cite web|title=Остановить рашизм. Новый урок для мира|url=https://www.unian.net/politics/941466-ostanovit-rashizm-novyiy-urok-dlya-mira.html}}</ref>
[[Тимоти Д. Снайдер|Тимоти Снайдер]] Путин һәм аның режимы идеологиясенә фәлсәфәче [[Иван Илин|Иван Ильин]] йогынты ясаган дип саный.<ref>{{Cite news|last=Snyder|first=Timothy|date=20 September 2016|title=Opinion {{!}} How a Russian Fascist Is Meddling in America's Election|language=en-US|url=https://www.nytimes.com/2016/09/21/opinion/how-a-russian-fascist-is-meddling-in-americas-election.html}}</ref><ref>{{Cite web|last=Nikiforuk|first=Andrew|date=25 February 2022|title=Meet the Face of Global Fascism|url=https://thetyee.ca/Analysis/2022/02/25/Meet-The-Face-Global-Fascism/|language=English}}</ref><ref>{{Cite news|date=5 April 2018|title=Understand Putin by understanding his favourite thinkers|url=https://www.economist.com/books-and-arts/2018/04/05/understand-putin-by-understanding-his-favourite-thinkers}}</ref><ref>{{Cite web|title=Timothy Snyder: "God Is a Russian" {{!}} Russian, East European, & Eurasian Studies at Yale|url=https://reees.macmillan.yale.edu/news/timothy-snyder-god-russian}}</ref> [[Руслар|Русия]] [[Академик|академигы]] [[Владислав Иноземцев]] Русияне фашистлар дәүләте дип саный, шуңа күрә хәзерге Русиянең сәяси режимын фашистик дип атый.<ref>{{Cite web|last=Inozemtsev|first=Vladislav|title=Putin's Russia: A Moderate Fascist State by Vladislav Inozemtsev|url=https://archive.transatlanticrelations.org/publication/putins-russia-moderate-fascist-state-vladislav-inozemtsev/|language=en-US}}</ref> Милләтчелекне һәм милләтләрне өйрәнүче поляк галиме [[Томаш Камуселла]] һәм ''[[Көндәлек телеграф|The Daily Telegraph]]'' журналисты [[Аллистер Хит|Алистер Хит]] хәзерге рус авторитар сәяси режимын Путин фашизмы дип тасвирлыйлар.<ref>{{Cite web|last=Kamusella|first=Tomasz|title=Putin's Fascism|url=https://wachtyrz.eu/putins-fascism/}}</ref><ref>{{Cite news|last=Heath|first=Allister|date=9 March 2022|title=Putin's monstrous new fascism has destroyed the globalised world order|language=en-GB|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2022/03/09/putins-monstrous-new-fascism-has-destroyed-globalised-world/}}</ref> Мария Снеговая да [[Владимир Путин чорында Россия|Путин җитәкчелегендәге Русия]] фашистик режимга нигезләнгән дип таный.<ref>{{Cite web|date=23 April 2015|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/ukrainealert/is-putin-s-russia-fascist/|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Snegovaya|first=Maria|title=Is it Time to Drop the F-Bomb on Russia? Why Putin is Almost a Fascist|url=https://isnblog.ethz.ch/politics/is-it-time-to-drop-the-f-bomb-on-russia-why-putin-is-almost-a-fascist|language=en-US}}</ref>
== 2022 Русиянең Украинага һөҗүме ==
''Рашизм'' һәм ''рашист'' атамалары Украинаның хәрби һәм политик элиталары, шулай ук журналистлар, тәэсир итүчеләр, блогерлар һ.б. арасында киң кулланыла.<ref>{{Cite web|title=Рашисти готуються відновити наступ у напрямку Києва: як минула доба на фронті|url=https://glavcom.ua/country/incidents/rashisti-gotuyutsya-vidnoviti-nastup-u-napryamku-kijeva-yak-minula-doba-na-fronti-829475.html?1647209880|language=uk}}{{Deadlink|date=April 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web|title="Рашисти будуть вигнані з нашої землі": Ігор Кондратюк підтримав ЗСУ|url=https://www.unian.ua/lite/stars/rashisti-budut-vignani-z-nashoji-zemli-igor-kondratyuk-pidtrimav-zsu-11742103.html|language=uk}}</ref><ref>{{Cite web|title=Рашисти влаштували бомбардування території Білорусі {{!}} Defense Express|url=https://defence-ua.com/news/rashisti_vlashtuvali_bombarduvannja_teritoriji_bilorusi-6381.html|language=uk}}</ref> Мәсәлән, [[Украинаның Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы|Милли Куркынычсызлык һәм Оборона Советы]] Секретаре [[Олексий Данилов]] бу сүзнең Русиянең Украинага каршы агрессиясен сурәтләгән урыс яки Путин фашизмы мәгънәсендә кулланылуы яклы. Ул шулай ук рашизмның фашизмнан күпкә начаррак булуын искәртте.<ref>{{Cite web|title=Рашизм – нове явище, вони вже перевершили фашистів, — Данілов про жорстокість окупантів|url=https://24tv.ua/rashizm-nove-yavishhe-voni-vzhe-perevershili-fashistiv-danilov_n1902145|language=uk}}</ref>
«Бүген мин барлык журналистларга да „рашизм“ сүзен кулланырга өндәп торам, чөнки бу дөнья тарихында Путин әфәнде ясаган яңа күренеш — фашистлардан әллә ни аерылмаган заманча рашистлар. Мин моның сәбәбен шулай аңлатырмын: моңа кадәр һава бомбалары, андый җиһазлар булган шәһәрләрне юк итү мөмкинлеге булмаганга, андый көч юк иде. Хәзер бөтенләй башка мөмкинлекләр һәм алар моны кешелексез итеп кулланалар» — дип әйтә Олексий Данилов.<ref><nowiki>{{Cite web |date=2022-03-11 |title=Данілов за використання слова "рашизм" для визначення агресії Росії проти України |url=</nowiki>https://ukranews.com/ua/news/840703-danilov-za-vykorystannya-slova-rashyzm-dlya-vyznachennya-agresiyi-rosiyi-proty-ukrayiny<nowiki> |access-date=2022-03-11 |website=ukranews_com |language=uk{{il}</nowiki></ref>
2022 елның 14 апрелендә [[Украинаның Югары Радасы]] Русия Федерациясен тоталитар неонацист режимы булган [[Дәүләт терроризмы|террористик дәүләт]] дип таныды һәм аның пропагандасын, шулай ук Русиянең Украинага каршы агрессиясен пропагандалауны тыйды.<ref>{{Cite web|title=Рада визнала Росію неонацистською державою-терористом та заборонила її пропаганду|url=https://news.liga.net/ua/politics/news/rada-priznala-rossiyu-neonatsistskim-gosudarstvom-terroristom-i-zapretila-ego-propagandu|date=2022-04-14|accessdate=2022-04-14|language=uk}}</ref>
== Яклаучылар ==
[[Файл:Aleksandr_Dugin_13981126000.jpg|уңда|мини|281x281пкс|[[Александр Дугин]], Рашизм идеологы итеп сурәтләнә]]
Урыс фашисты<ref name="Аргумент1">{{Cite web|url=http://argumentua.com/stati/professor-dugin-obychnyi-russkii-fashist|title=Аргумент.уа: Профессор Дугин, обычный русский фашист}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://tempsreel.nouvelobs.com/ukraine-la-revolte/20140503.OBS6009/le-raspoutine-de-poutine.html|title=Le Raspoutine de Poutine. Chantre d'un fascisme panslave, l'ultranationaliste Alexandre Douguine est un conseiller occulte du chef du Kremlin. Son but ? Annexer une partie de l'Ukraine et reconstituer l'empire russe.— Article publié dans le Nouvel Observateur le 30 avril 2014}}</ref> [[Александр Дугин]] үзенең «[[Геосәясәт нигезләре|Геосәясәтнең нигезләре: Рәсәйнең геосәяси киләчәге]]» китабында Русиянең хәрби, полиция һәм тышкы сәясәт элитасына зур йогынты ясаган, [[Украина]] Рәсәй белән кушылырга тиеш, чөнки «Украина» дәүләтнең геосәяси мәгънәсе юк, билгеле бер мәдәни импорт яки универсаль әһәмияте, географик уникальлеге, этник үзенчәлеге юк, аның кайбер территориаль амбицияләре бөтен Ауразия өчен зур куркыныч тудыра, һәм Украина проблемасын чишмичә, гомумән мәгънәсез. континенталь сәясәт турында яза. Украинага бәйсез булып калырга рөхсәт ителергә тиеш түгел, гәрчә [[Кордон санитариясе (халыкара мөнәсәбәтләр)|кордон санитариясе]] булса гына, әмма әле ул да рөхсәт ителмәгәне хәерле.<ref name="dunlop2">{{Cite journal|title=Aleksandr Dugin's Foundations of Geopolitics|url=https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160607175004/https://www2.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/demokratizatsiya%20archive/GWASHU_DEMO_12_1/John%20Dunlop%20Aleksandr%20Dugin%27s%20Foundations%20of%20Geopolitics.pdf |date=2016-06-07 }}</ref> Бу китап [[Владимир Путин|Владимир Путинның]] [[Россиянең тышкы сәясәте|тышкы сәясәтендә]] йогынты ясаган булырга мөмкин, һәм ахыр чиктә [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)|2022-нче елда Россиянең Украинага һөҗүменә китерүчеләрнең]] берсе буларак санала.<ref name="McCandless2">{{Cite news|title=Aleksandr Dugin: The far-right theorist behind Putin's plan|url=https://www.cbsnews.com/news/aleksandr-dugin-russia-ukraine-vladimir-putin-60-minutes-2022-04-12/}}</ref>
Оксфордның Русия эшләре буенча белгече Самуэль Рамани әйтүенчә, РИА яңалыклар бастырган «Русия Украинада нәрсә эшләргә тиеш» дигән мәкалә «[[Россия Хөкүмәте|Мәскәү Кирмәненең]] төп агымын күрсәтә».<ref name="auto7">{{Cite web|title='Genocide masterplan': Experts alarmed after Kremlin intellectual calls for 'cleansed' Ukraine|url=https://news.yahoo.com/genocide-masterplan-experts-alarmed-after-kremlin-intellectual-calls-for-cleansed-ukraine-182354392.html}}</ref> Гомум Аурупа яклы медиа Еврпактивка караганда, [[Еврактив|Сергейцев]] «хәзерге Русия фашизмы идеологларының берсе».<ref>{{Cite web|last=Rukomeda|first=Roman|date=6 April 2022|title='The whole world can observe the clash of civilization and anticivilization'|url=https://www.euractiv.com/section/europe-s-east/opinion/the-whole-world-can-observe-the-clash-of-civilization-and-anticivilization/}}</ref> [[Тышкы эшләр министрлыгы (Латвия)|Латвия Тышкы эшләр министрлыгы башлыгы]] [[Эдгарс Ринкевич]] мәкаләне «гади фашизм» дип атады.<ref>{{Cite web|last=Цензор.НЕТ|title=Звичайний фашизм, - глава МЗС Латвії щодо статті "Що Росія має зробити з Україною"|url=https://censor.net/ua/news/3331434/zvychayinyyi_fashyzm_glava_mzs_latviyi_schodo_statti_scho_rosiya_maye_zrobyty_z_ukrayinoyu|language=uk}}</ref>
2022 елның мартында Йель тарихчысы [[Од Арне Вестад|Одд Арне Вестад]] Путинның Украина турындагы сүзләренә охшаган, Гарвард журналисты Джеймс Ф. Смит моны «үткән империя көчләренең колониаль раса аргументлары, XIX гасыр ахыры һәм ХХ йөз башы идеялары», дип йомгаклады.<ref>{{Cite news|last=Smith|first=James F.|date=March 8, 2022|title=Are we entering another Cold War? Probably not—but it could be even worse|work=[[Harvard Kennedy School]]|url=https://www.hks.harvard.edu/faculty-research/policy-topics/international-relations-security/are-we-entering-another-cold-war}}</ref>
== Тасвирламасы һәм үзенчәлекләре ==
Сәясәт белгече [[Станислав Белковский]] Рашизмның анти-фашизм булып яшерелгәнен, ләкин фашист йөзе һәм асылы бар дип искәртә.<ref>{{Cite web}}</ref> Сәясәт белгече Руслан Ключник билгеләп үткәнчә, бу күренеш Русия элитасы Көнбатыш стандартларына мөрәҗәгать итмичә, әмма Русиянең дәүләт төзү традицияләрен исәпкә алып үз «суверен демократиясен» төзергә хокуклы дигән фикердән гыйбарәт. Русиядә административ ресурслары демократик фасадны саклау чараларының бер коралы, ул гражданнар ихтыярын абсолют манипуляцияләү механизмын үз эченә яшерә.<ref>{{Cite web}}</ref>
Русия сәясәт белгече [[Андрей Пионтковский]] шуны раслый ки, рашизм идеологиясе [[Милли сатисиялизем|нацизмга]] охшаш, Президент [[Владимир Путин]] чыгышы [[Адольф Һитлер|Адольф Гитлер]] фикерләрен чагылдыра.<ref name=":0">{{Citation}}</ref> <ref name=":1">{{Citation}}</ref>
Америка тарихчысы һәм сәясәт галиме Александр Дж. Мотил сүзләре буенча, рус фашизмы түбәндәге үзенчәлекләргә ия:<ref>{{Cite web|title=Війни творять нації, а народні війни творять непереможні нації. Олександр Мотиль — Локальна історія|url=https://localhistory.org.ua/texts/kolonki/viini-tvoriat-natsiyi-a-narodni-viini-tvoriat-neperemozhni-natsiyi/|language=uk}}</ref>
* Традицион авторитаризмнан һәм тоталитаризмнан аерылып торган демократик булмаган сәяси система;
* Статизм һәм гипермилләтчелек;
* Лидерның «артык ирлек» культы (аның батырлыгына, сугышчанлыгына һәм физик кыюлыгына басым ясау);
* Режимга һәм аның лидерына гомуми популяр ярдәм.
Профессор Олександр Костенко сүзләре буенча, рашизм — ул «иллюзияләргә нигезләнгән һәм Россия җәмгыяте мәнфәгатьләрен дөрес аңламаган өчен, теләсә нинди үзбашчалыкның кабул ителүен аклау» идеологиясе. Тышкы сәясәттә расизм үзен күрсәтә: аерым алганда, халыкара хокук принципларын бозып, аның тарихи хакыйкатьнең версиясен Россия файдасына гына куллана, [[Берләшкән Милләтләр Оешмасының Иминлек Шурасы|БМО Куркынычсызлык Советында]] вето хокукын боза һ.б. Эчке сәясәттә расизм — кеше фикер йөртү иреге хокукын бозу, „төрле хәрәкәт“ әгъзаларын эзәрлекләү, массакүләм мәгълүмат чараларын, үз халкын дөрес булмаган мәгълүмат белән тәэмин итү һ.б.» Олександр Костенко шулай ук Рашизмны [[Психопатия|социопатиянең]] бер чагылышы дип саный.<ref>{{Cite web|url=http://www.day.kiev.ua/uk/article/kultura/chomu-mi-stali-vorogami|author=Олександр КОСТЕНКО|title=Що таке "рашизм"?|publisher=Газета «День»|date=18 March 2014|language=uk}}</ref>
== Русиянең башка халыкларында чагылышы ==
Татар сәясәт белгече [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]] сүзләре буенча, Украинада үзләре кылган кыргыйлыкны, кешелексез җинаятьне Русия хөкүмәте [[чеченнар]]<nowiki/>га гаеп итеп аударырга тырыша. Шулай ук халыкта [[COVID-19 коронавирус авыруы|COVID-19 таҗлы вирус эпидемиясе]] уяткан нәфрәтне Русия хөкүмәте украин милләтчеләренә борса, моннан соң аны эчке дошман булып күзалланган Русия халыкларына борырга мөмкин, дип уйлый.<ref>{{Cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31795931.html|title="Милли юнәлештә тагын бер һөҗүм булырга мөмкин". Сугыш Башкортстанга ничек тәэсир итәр?|publisher=Azatlıq radiosı|date=2022-04-11}}</ref>
== Шулай да карагыз ==
* [[Urıs faşizmı|Россиядә фашизм]]
* [[Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)]]
== Искәртмәләр ==
{{Reflist|2}}
== Чыганаклар ==
* {{Cite web|author=Motyl|date=3 December 2007|title=Is Putin's Russia Fascist?|url=http://nationalinterest.org/commentary/inside-track-is-putins-russia-fascist-1888?page=show}}
* {{Cite web|author=Umland|date=26 March 2008|title=Is Putin's Russia really "fascist"? A response to Alexander Motyl|url=https://historynewsnetwork.org/article/49022}}
* {{Cite journal|author=Motyl|date=1 March 2016|title=Putin's Russia as a fascist political system|url=https://online.ucpress.edu/cpcs/article/49/1/25/599/Putins-Russia-as-a-fascist-political-system|language=en}}
[[Төркем:Сәяси идеологияләр]]
[[Төркем:Фашизм]]
cwkuvedfealsqjmzjiy6salyo9cqltr
Россиянең 2022 елгы Украинага бәреп керүе дәвамында үтерелгән татарлар һәм башкортлар
0
585188
3525523
3525383
2022-08-01T16:47:45Z
Ilnur efende
6874
/* Х */
wikitext
text/x-wiki
{{мәгълүмати исемлек|show=2|Татарлар|Башкортлар|Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)}}
{{Портал|Шәхесләр}}
{{TOC right}}
{{notice|'''Бу биттәге исемлек тулы булмаска мөмкин!'''<br/>Мәгълүмат һәм дәлилләүче чыганакларга сылтамалар белән баетуыгыз өчен изге рәхмәт!}}
== Исемлек ==
=== А ===
# [[Айдар Аиткужин]] (22 яшь, [[Күгәрчен районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Радмир Алиев]] ([[Сорокино (Төмән өлкәсе)|Сорокино]], [[Яркәү районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://72.ru/text/gorod/2022/05/20/71345213/ В спецоперации на Украине погиб 42-летний уроженец тюменского села.]</ref>
# [[Альберт Аллагулов]] (25 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Фәдис Аллаяров]] (22 яшь, [[Бишбүләк районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Шамил Алмәрдәнов]] (55 яшь, [[Учалы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илгиз Алтыншин]] (40 яшь, [[Куергазы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Рөстәм Артемьев]] (45 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илфат Ахияров]] (33 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa">{{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref><ref name=":Пруфы">[https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф ВКонтакте</ref>
=== Ә ===
# [[Азат Әбуталипов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://aurgazeta.ru/news/media/2022/7/27/pomnyat-skromnyim-spokojnyim-i-dobryim/ ПОМНЯТ СКРОМНЫМ, СПОКОЙНЫМ И ДОБРЫМ.] «Аургазета» </ref>
# [[Руслан Әетов]] ([[Березовский]], Свердловск өлкәсе)<ref>[https://www.ura.news/news/1052540266 Свердловский солдат погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Хәйдәр Әфләтүнов]] ([[Яңа Комазан]], [[Мамадыш районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/zitel-mamadysskogo-raiona-rt-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5868729 Житель Мамадышского района РТ погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Илдар Әхияров]] (25 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref>[https://prufy.ru/news/society/127487-v_bashkirii_prostilis_s_pogibshim_na_donbasse_komandirom_tanka_ildarom_akhiyarovym/ В Башкирии простились с погибшим на Донбассе командиром танка Ильдаром Ахияровым]</ref>
# [[Илфат Әхияров]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref>[https://kiziltan.ru/articles/obchestvo/2022-04-03/yan-ike-yaktashybyzny-yugalttyk-2754558 Янә ике якташыбызны югалттык...]</ref>
# [[Марат Әхмәтҗанов (1999)|Марат Әхмәтҗанов]] (23 яшь, [[Нуриман районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Николай Әхмәтҗанов]] ([[Новоуткинск]], [[Свердловск өлкәсе]])<ref>[https://66.ru/news/incident/251704/ На Украине погибли как минимум 40 солдат из Свердловской области. Список.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтҗанов]] ([[Көлмез (Киров өлкәсе)|Көлмез]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://gorodkirov.ru/news/pod-ukrainskim-izyumom-pogib-desantnik-iz-kilmezi/ Под украинским Изюмом погиб десантник из Кильмези.]</ref>
# [[Рафаэль Әхмәтов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://56orb.ru/news/society/13-05-2022/v-orenburge-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-ofitserom-rafaelem-ahmetovym В Оренбурге простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине Рафаэлем Ахметовым.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтов (1993)|Рөстәм Әхмәтов]] (29 яшь, [[Әгерҗе]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryze-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-rustamom-akhmetovym В Агрызе простятся с героически погибшим на Украине Рустамом Ахметовым]</ref>
# [[Фидарис Әхмәтов]] (35 яшь, [[Тәтешле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Әхмәтшин]] ([[Тольятти]], [[Самар өлкәсе]])<ref>[https://www.samara.kp.ru/daily/27377.5/4570103/ "Он умер ради жизни других": погибшего на Украине старшину из Тольятти посмертно представили к Ордену.]</ref>
# [[Руслан Әхмәтшин]], өлкән лейтенант, танкист, (25 яшь, [[Кизнер]], Удмуртия) <ref name="Tatar Today">[https://tatar-today.ru/2022/05/75372/ Украинада Казан танк училищесыннан тагын 4 офицер һәлак булган.] Tatar Today — татар яңалыклары</ref>.
# [[Мәлик Әхтәров]] ([[Екатеринбург]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Рафил Әюпов]] (46 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Б ===
# [[Илнар Байҗигетов]] (24 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рөстәм Бакиров]] (27 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Алмаз Батанов]], лейтенант, танкист (1999, [[Казан]])
# [[Артур Батыров]], өлкән лейтенант (28 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан)<ref>''Азат Гиззатуллин''. [https://www.bashinform.ru/news/social/2022-05-23/v-bashkirii-prostilis-so-starshim-leytenantom-arturom-batyrovym-pogibshim-na-territorii-ukrainy-2814453 В Башкирии простились со старшим лейтенантом Артуром Батыровым, погибшим на территории Украины.] ИА «Башинформ», 23.05.2022</ref>
# [[Байегет Бикбулатов]] (20 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Дамир Бикмансуров]] ([[Юкамен районы]], Удмуртия)<ref>[https://www.udm-info.ru/news/society/17-04-2022/urozhenets-udmurtii-damir-bekmansurov-pogib-na-ukraine%3famp=1 Уроженец Удмуртии Дамир Бекмансуров погиб на Украине.]</ref>
# [[Ринат Бикмурзин]] (2о яшь, [[Иске Шөгер]], [[Лениногорск районы]], Татарстан)<ref>[https://leninogorsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2107183.htm В Лениногорском районе простились с сержантом Ринатом Бекмурзиным.] Лениногорский муниципальный район и город Лениногорск</ref>
# [[Сынбулат Билалов]] (21 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== В ===
# [[Виктор Вәлиев]] ([[Киев]], Украина)<ref>[https://i-ua.tv/society/32881-zahynuv-viktor-valieiev-kolyshnii-dyrektor-asotsiatsii-it-ukrainy Загинув Віктор Валєєв, колишній директор асоціації ІТ України.]{{ref-ua}}</ref>
# [[Данил Вәлиев]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Данис Вәлиев]] (21 яшь, [[Дурасау (Чишмә районы)|Дурасов]], [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Зөфәр Вәхиев]] (23 яшь, [[Маты (Балтач районы)|Маты]], [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Гомәр Волков]] ([[Кырым]])<ref>[https://www.24tv.ua/ru/u-vijni-za-ukrainu-zaginuv-krimskotatarskij-boyec-umer-volkov_n1895031/amp В войне за Украину погиб крымскотатарский боец Умер Волков.]</ref>
=== Г ===
# [[Виталий Габтуллин]] ([[Лысьва]], Пермь крае)<ref name="ПА" />
# [[Рөстәм Газизов]] (20 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Ренат Гайсин]], подполковник (1983, Казан)
# [[Илнур Гайфетдинов]], фельдшер (2000, [[Кукмара районы]])
# [[Илгиз Гайфуллин]] (26 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Әмир Галиәкбәров]] ([[Кызыл Алан (Нократ Аланы районы)|Кызыл Алан]], [[Нократ Аланы районы]], [[Киров өлкәсе]])
# [[Артём Галиев]] ([[Фаленки районы]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://www.gtrk-vyatka.ru/vesti/incidents/amp/72956-major-iz-falenskogo-rajona-pogib-v-boju-na-ukraine.html Майор из Фалёнского района погиб в бою на Украине.]</ref>
# [[Илдар Галиев]], рядовой ([[Балтач районы]])
# [[Илдар Гализиев]] ([[Подовинное]], [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/06/04/71385302/ В Челябинской области простились с погибшим на Украине 19-летним ефрейтором.]</ref>
# [[Рудольф Галимҗанов]] ([[Чусавай|Чусовой]], Пермь крае)
# [[Руслан Галимов]] (42 яшь, [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илшат Галин]] (28 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илвир Галләмов]], өлкән лейтенант, танк взводы командиры (1997, БР, [[Кушнаренко районы]], [[Калтай (Кушнарин районы)|Калтай]])<ref>
# [[Илшат Галләмов]] ([[Яңа Пижмар]], [[Мари-Төрек районы]], [[Мари Ил]])[https://ok.ru/dorogamipamyiti/topic/154011032692096 ПАМЯТИ СТАРШЕГО ЛЕЙТЕНАНТА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РФ ГАЛЛЯМОВА]</ref>.<ref name="kazanreporter2304">{{cite web|url=https://kazanreporter.ru/news/49198_stalo-izvestno-o-gibeli-na-ukraine-semi-vypusknikov-kazanskogo-tankovogo-ucilisa|title =
Еще пять выпускников казанского танкового училища погибли на Украине|publisher=«Казанский репортёр» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Руслан Галләмов]], прапорщик (1988, [[Чаллы]])
# [[Линар Гарипов]] (22 яшь, [[Салават (шәһәр)|Салават]])<ref name="kazanreporter2304"/><ref>[http://www.gorodsalavat.ru/news.php?id=1078 www.gorodSalavat.ru - Житель Салавата Линар Гарипов погиб на Украине.] Сайт города Салават, 25.03.2022</ref>
# [[Риф Гафаров]] (38 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Гашиятуллин]] ([[Сафакүл]], [[Сафакүл районы]], [[Курган өлкәсе]])<ref>[https://45.ru/text/incidents/2022/03/24/70528796/ В Зауралье простятся с военнослужащим Русланом Гашиятуллиным, погибшим на Украине.]</ref>
# [[Шамил Гаязетдинов]] ([[Уразавыл]], [[Кызыл Октябрь районы]], [[Түбән Новгород өлкәсе]])<ref>[https://www.nn.aif.ru/amp/society/34-letniy_shamil_gayazetdinov_iz_nizhegorodskoy_oblasti_pogib_na_ukraine 34-летний Шамиль Гаязетдинов из Нижегородской области погиб на Украине.]</ref>
# [[Ленар Гәрәев]] (32 яшь, [[Тәбәрле]], [[Әгерҗе районы]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryzskom-rayone-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-lenarom-garaevym В Агрызском районе простились с героически погибшим на Украине Ленаром Гараевым.] Агрызские вести, 9.07.2022</ref>
# [[Сергей Гобәйдуллин]] ([[Чибәркүл]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Гыйлемханов (1999)]], танк механигы, ефрейтор (Казан)
# [[Равил Ринат улы Гомәров| Равил Гомәров]] ([[Салават (шәһәр)|Салават]], Башкортстан) <ref>''Ирина Кудрина''. [https://gorobzor.ru/novosti/proisshestviya/170975-v-salavate-provodili-v-posledniy-put-ravilya-gumerova-pogibshego-na-ukraine В Салавате проводили в последний путь Равиля Гумерова, погибшего на Украине.] Новости Уфы и Башкирии, 09.07.2022</ref>
# [[Сергей Гыйззәтуллин]] ([[Канлы (Кушнарин районы)|Канлы]], [[Кушнарен районы]], Башкортстан)<ref>[https://bash.news/news/181165-v-bashkirii-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-sergeem-gizatullinym В Башкирии простились с погибшим на Украине Сергеем Гизатуллиным]</ref>
# [[Руслан Гыйлемханов]] (35 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илмир Гыймалетдинов]] (43 яшь, [[Бүздәк районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Д ===
# [[Өметҗан Дәүләтов]] ([[Чиләбе]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Олег Дещеня-Стриж]] ([[Яхшы Бай]], [[Азнакай районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/ryadovoi-iz-tatarstana-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5873681 Рядовой из Татарстана погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дмитрий Дормидонтов]] ([[Теләче районы]], [[Кылбагыш]])
# [[Марат Дүсәкәев]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://m.bk55.ru/news/article/202341/ Еще четверо жителей Омской области погибли в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== З ===
# [[Вадим Заһиров]] (21 яшь, [[Борай районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Айрат Заһитов]] (21 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәмис Заһретдинов]], майор (34 яшь, [[Яр Чаллы]])<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/facts/v-boyakh-na-ukraine-pogib-urozhenets-naberezhnykh-chelnov-ramis-zagretdinov?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop В боях на Украине погиб уроженец Набережных Челнов Рамис Загртдинов.] Челнинские известия. 14.05.2022</ref>
# [[Айгиз Закиров]] (20 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рушан Закиров]] (19 яшь, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Эльвир Зимасов]] ([[Түбән Авыл (Барда районы)|Түбән Авыл]], [[Барда районы]], [[Пермь крае]])
# [[Илгизәр Зиннуров]] (25 яшь, [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== Җ ===
# [[Ренат Җангалиев]] (38 яшь, [[Аскын районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илсур Җанюлдашев]] (34 яшь, [[Сибай]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== И ===
# [[Айнур Измайлов]], танк взводы командиры, лейтенант (1998, Кукмара районы)
# [[Тамерлан Илһамов]] ([[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-115466005_310269 В Башкирии простились с Тамерланом Ильгамовым.] ВКонтакте</ref>
# [[Илдус Иманаев]] (32 яшь, [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Исәнбаев]] (22 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Исламов (1996)]] ([[Лениногорск]])
# [[Самат Ишкилдин]] (42 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Ишманов]] ([[Әрәмә авыл|Әрәмә]], Барда районы, Пермь крае)<ref name="ПА">[https://www.perm.aif.ru/amp/incidents/nevernuvshiesya_spisok_pogibshih_na_ukraine_voennyh_iz_permskogo_kraya Невернувшиеся. Список погибших на Украине военных из Пермского края]</ref>
# [[Александр Иштирәков]] ([[Новоуральск]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС">[https://www.tagilcity.ru/news/incident/14-04-2022/spisok-pogibshih-sverdlovchan-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших свердловчан в ходе спецоперации на Украине (обновляется).]</ref>
=== Й ===
# [[Морат Йосыпов]], механик-радиотелефончы (2000, [[Иске Мөхәммәт]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== К ===
# [[Илназ Кадыйров]], капитан, танк ротасы командиры (34 яшь, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49337_na-ukraine-pogib-komandir-roty-iz-kazani Казанский репортер: На Украине погиб командир роты из Казани.] Казанский репортер, 2.05.2022</ref>
# [[Данил Казаков]] ([[Бөгелмә]])<ref name="prokazan20220421">{{cite web|url=https://prokazan.ru/news/view/157275|title =
НА УКРАИНЕ ПОГИБ СЕРЖАНТ ИЗ ТАТАРСТАНА, КОМАНДИР ТАНКА АРТЕМ НАГОРКИН|publisher=«ProKazan» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[21 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Денис Камалов]] (28 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Хәкимҗан Карагулов]] (24 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динаф Касыймов]] (20 яшь, [[Авык-Бүләк]], [[Тәтешле районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/><ref name="ПА" />
# [[Рәмис Каюмов]] ([[Бөгелмә районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5382047 В Татарстане простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине военнослужащим.]</ref>
# [[Альберт Кәримов (1984)|Альберт Кәримов]], спецназ подполковнигы (38 яшь, [[Тирлән (авыл)|Тирлән]], [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Килмөхәммәтов]] (22 яшь, Учалы районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Инсур Кинҗәкәев]] (34 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Олег Кириллов]] (Кукмара районы, [[Түбән Чура]])
# [[Марсель Корманалин]], (28 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Нурлан Куҗбасаров]] ([[Сосновка (Бреды районы)|Сосновка]], [[Бреды районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела" />
# [[Тимур Кыпчатов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref name="УКП">[https://www.ul.kp.ru/daily/27399/4595610/Военные из Ульяновска и Ульяновской области, погибшие на Украине в 2022 году во время спецоперации.]</ref>
=== Л ===
# [[Айнур Латыйпов]] ([[Борай районы]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127584-v_bashkirii_prostilis_s_22_letnim_soldatom_pogibshim_na_ukraine/ В Башкирии простились с 22-летним солдатом, погибшим на Украине]</ref>
=== М ===
# [[Ренад Мәҗитов]] (1972―2022, [[Лаеш районы]], Татарстан) <ref>''Саша Ларина.'' [http://laishevskyi.ru/news/novosti/segodnya-vsem-selom-zhiteli-tat-yantyka-khoronili-pogibshego-v-voennoy-spetsoperatsii-na-ukraine Сегодня всем селом жители Тат. Янтыка хоронили погибшего в спецоперации на Украине.] Камская новь, 21.06.2022</ref>
# [[Илья Мәүлетов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.ural56.ru/amp/news/678140/ «Невыносимо хочет домой»: В ходе спецоперации на Украине погиб 20-летний Илья Маулятов из Оренбурга]</ref>
# [[Азат Мозафаров]] (23 яшь, [[Идрис (Салават районы)|Идрис]], [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/05/28/71367155/ В ходе спецоперации на Украине погиб контрактник из Башкирии Азат Музафаров.]</ref>
# [[Илмир Монасыйпов]] (20 яшь, [[Ташлыяр (Мөслим районы)|Ташлыяр]], [[Төслим районы]], Татарстан)<ref>[https://muslumovo.tatarstan.ru/index.htm/news/2096571.htm В Муслюмовском районе простились с солдатом Ильмиром Мунасиповым.] Муслюмовский муниципальный район, 16.06.2022</ref>
# [[Тимур Моратов]], (37 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мостафин (1985)|Марат Мостафин]], (37 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Мөдәрисов]] ([[Шахи (Алтай крае)|Шахи]], [[Павловск районы]], [[Алтай крае]])<ref>[https://www.brl.mk.ru/amp/social/2022/04/05/v-altayskom-krae-pokhoronili-eshhe-odnogo-uchastnika-specoperacii-na-ukraine.html В Алтайском крае похоронили еще одного участника спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Нил Мөслимов]], гранатометчик (2003, [[Ахун]], Учалы районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Вадим Мөхәммәдов]] (26 яшь, [[Мәчетле районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мөхәммәдиев]] (35 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәхимҗан Мөхетдинов]] (28 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Гаян Муллаҗанов]] ([[Азнакай районы]])<ref name="prokazan20220421"/>
=== Н ===
# [[Игорь Насыйбуллин]] (Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмис Насыйров]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/27395/4591384/ Список военных из Ульяновска и Ульяновской области, погибших на Украине в 2022 году во время спецоперации]</ref>
# [[Артур Нәбиуллин]] (37 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмзәл Нәфыйков]] (23 яшь, [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динар Низаев]], (24 яшь, [[Кушнарин районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Линар Ниязов]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://omsk.bezformata.com/listnews/spetcoperatcii-na-ukraine-omichah/105472239/ Власти региона сообщили еще о четырех погибших в спецоперации на Украине омичах.]</ref>
# [[Инсаф Нуруллин]] ([[Урта Кирмән]], [[Мамадыш районы]], Татарстан)<ref>''Анна Лисина.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/v-mamadyshe-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-insafom-nurullinym В Мамадыше простились с погибшим на Украине Инсафом Нуруллиным.] Нократ, 23.07.2022</ref>
# [[Тимур Нухов]] (23 яшь, [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== П ===
# [[Руслан Петрухин]] ([[Чкаловский (Ырынбур өлкәсе)|Чкаловский]], [[Әсәкәй районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref name="ИН" />
=== Р ===
# [[Равил Рамазанов]] ([[Түбән Кама]], [[Татарстан]])<ref>[https://kazanfirst-ru.turbopages.org/kazanfirst.ru/s/news/582448?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fstory%2FNaUkraine_vkhode_specoperacii_pogib_37-letnij_zhitel_Nizhnekamska--33f60128e7de77e8b0371c41f50f5d2f В спецоперации на Украине погиб слесарь-ремонтник нижнекамского предприятия.]</ref>
# [[Айнур Раянов]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Арсен Рәимов]], өлкән лейтенант, (29 яшь, [[Мәләвез районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Рәхмәтуллин]] ([[Түбән Новгород]])<ref>[https://newsroom24.ru/news/zhizn/244687/ Еще 11 нижегородских военных погибли при спецоперации на Украине]</ref>
# [[Данис Рыбаков]] (23 яшь, [[Туймазы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== С ===
# [[Рүзәл Сабирҗанов]] ([[Кукмара районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kazan.mk.ru/amp/incident/2022/06/03/21letniy-soldat-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine.html 21-летний солдат из Татарстана погиб на Украине.]</ref>
# [[Илдар Садриев]] (22 яшь, [[Яр Чаллы]], Татарстан) <ref>[https://chelny-biz.ru/news/506267/ Выпускника колледжа, погибшего на Украине, похоронили в Тукаевском районе.] chelny-biz.ru, 29.06.2022</ref>
# [[Ирек Садыйков]] (24 яшь, [[Мамадыш районы]], Югары Ошма)<ref name=":Ирек мәйданы">Без сакламасак, кем саклар. [[Ирек мәйданы (газета)|Ирек мәйданы]], 19.05.2022, 3нче бит</ref>
# [[Руслан Садыйков]] (Казан)<ref name="prokazan20220421"/>
# [[Рәшид Салаватов]] ([[Алешкин (Волгоград өдкәсе)|Алешкин]], [[Чернышковски районы]], [[Волгоград өлкәсе]])<ref name="ИН">[https://islamnews.ru/2022/3/28/voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ. IslamNews.]</ref>
# [[Денис Сафин]] (27 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Артур Саяпов]] (26 яшь, [[Ильино-Поляна]], [[Благовещен районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa.aif.ru/politic/na_ukraine_pogib_leytenant_artur_sayapov_iz_bashkirii На Украине погиб лейтенант Артур Саяпов из Башкирии.] АиФ Уфа, 19.07.2022</ref>
# [[Артур Сәетов]] (25 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Винер Сәйфуллин]], механик-йөртүче (1999, [[Югары Кыйгы]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илдар Сәйфуллин]] ([[Урыссу]], [[Ютазы районы]], Татарстан)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/ukrainadagy-maxsus-operaciyada-tatarstan-egete-kapitan-ildar-saifullin-halak-bulgan-5857037 Украинадагы махсус операциядә Татарстан егете капитан Илдар Сәйфуллин һәлак булган.] [[Татар-информ]], 7.07.2022</ref>
# [[Камил Сәйфуллин]] (35 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Сәйфуллин]], (Күктәкә, [[Азнакай районы]])<ref>''Лиза Нурлыева''. [http://aznakaevo-rt.ru/news/җәmgyiyat/tymytyk-m-kktk-il-iminlegen-saklagan-uly-beln-khushlashty Тымытык һәм Күктәкә ил иминлеген саклаган улы белән хушлашты.] [[ Маяк (Азнакай, гәзит)|Маяк]], 14.05.2022</ref>
# [[Данис Сәләхетдинов]], прапорщик (1986, Казан)
# [[Руслан Сәфәров]] ([[Бакчагөл]], [[Бараба районы]], [[Новосибирск өлкәсе]])<ref>[https://www.vn.ru/news-vodolaz-razvedchik-ruslan-safarov-iz-barabinskogo-rayona-pogib-na-ukraine/amp/ Водолаз-разведчик Руслан Сафаров из Барабинского района погиб на Украине.]</ref>
# [[Илнур Сибгатуллин]], сержант (1990, [[Түбән Кама]])
# [[Денис Собханкулов]] (29 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вячеслав Солтанов]] ([[Коншак районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела">[https://pchela.news/news/detail/21632 Во время спецоперации на Украине погиб 28-летний ефрейтор из Челябинской области.]</ref>
# [[Фидан Солтанов]] (23 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Галинур Сөләйманов]] ([[Яңа Мөсет]], [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref>h[ttps://vk.com/gazizmanapov Бөрйән ере тағы ла оло юғалтыу кисерҙе]</ref>
# [[Динар Сөләйманов]] (30 яшь, [[Уфа районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Сөләйманов]] ([[Пенза]])<ref>[https://www.e1.ru/text/world/2022/03/24/70524677/?utm_source=vk&utm_medium=social&utm_campaign=e1 «Он позвонил в день смерти». На Украине погиб офицер из Екатеринбурга.]</ref>
=== У ===
# [[Артём Уразаев]] ([[Колюткино (Белоярски шәһәр бүлгесе)|Колюткино]], [[Белоярский шәһәр округы]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Илдар Усманов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])
# [[Галим Усманов]] (37 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илгиз Усманов]] (38 яшь, Чишмә районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Ф ===
# [[Айдар Фазылов]] (37 яшь, [[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айрат Фатыйхов]] (32 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәнис Фәсхитов]] (21 яшь, [[Абзай (Кыйгы районы)|Абзай]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall306580157_9541 С прискорбием сообщаю, что при исполнении воинского.] Зухра Гордиенко ВКонтакте</ref>
# [[Данил Фәттахов]] (37 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-30988252_1894227?z=photo-30988252_457377071%2Falbum-30988252_00%2Frev В Уфе простились с Данилом Фаттаховым, погибшим..] Кумертау ВКонтакте</ref><ref name=":Пруфы" />
=== Х ===
# [[Камил Хәбибнаҗаров]] ([[Новосибирск]])<ref>[https://ngs.ru/text/world/2022/04/11/71247221/ В Новосибирске похоронили 21-летнего ефрейтора, погибшего на Украине, — для опознания понадобился ДНК-тест.]</ref>
# [[Рәмис Хәбибуллин]] ([[Мансур (Неверкин районы)|Мансур]], [[Неверкино районы]], [[Пенза өлкәсе]])
# [[Игорь Хаҗиәхмәтов]] ([[Каневская районы]], [[Краснодар крае]])<ref>[https://www.kanevskadm.ru/news/kanevskoy-rayon-prostilsya-s-voinami-pogibshimi-vo-vremya-spetsoperatsii-na-ukraine/ Каневской район простился с погибшими во время спецоперации на Украине]</ref>
# [[Айдар Хайров]] (39 яшь, [[Норлат]], Татарстан)<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/novosti/segodnya-v-nurlate-prostilis-s-aydarom-khayrovym Сегодня в Нурлате простились с Айдаром Хайровым]</ref>
# [[Илназ Харисов]] ([[Яшел Үзән]])<ref name="kazanfirst20220420">{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/news/579019|title =
В Зеленодольске похоронили погибшего на Украине Ильназа Харисова|publisher=«KazanFirst» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Айнур Хаҗиев]] (21 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Хәйруллин]] (27 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вадим Хәкимов]] (26 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Хәлимов]] (22 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Марсель Хәлиуллин]] (22 яшь, Кушнаренко районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Наил Хәлиуллин]], өлкән сержант, {{comment|ирекле|доброволец}} (49 яшь, Яр Чаллы) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49329_49-letnij-soldat-dobrovolec-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine Казанский репортер: На Украине погиб 49-летний доброволец из Набережных Челнов]</ref>
# [[Ришат Хәлиуллин]] ([[Мәмәшир|Мәмәшир, Кукмара районы, Татарстан]]<ref>[https://www.kazanfirst.ru/news/588537%3famp=1 В ходе спецоперации на Украине погиб житель Кукморского района Татарстана]</ref>
# [[Марат Хәлитов]] ([[Ташлы районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.orenburg.media/%3fp=126575& На Украине погиб спецназовец из Оренбургской области.]</ref>
# [[Динар Хәмитов (1980)]] ([[Питрәч]])
# [[Илшат Хәмидрәхимов]], взвод командиры, өлкән лейтенант (26 яшь, [[Аксубай районы]])<ref>[http://shahrikazan.ru/news/kyiskacha-yaңalyiklar/kechkendn-sportchy-ide-tatarstanda-tagyn-ber-batyr-soldat-beln-khushlashtylar "Кечкенәдән спортчы иде...": Татарстанда тагын бер батыр солдат белән хушлаштылар.] aksubayevo.ru, 8.05.2022</ref>
# [[Таһир Хәсәнов]] ([[Югары Ләмәз]], [[Архангель районы (Башкортстан)|Архангель районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://www.gorobzor.ru/amp/novosti/proisshestviya/169780-v-hode-specoperacii-na-territorii-ukrainy-pogib-tagir-hasanov-iz-bashkirii В ходе спецоперации на территории Украины погиб Тагир Хасанов из Башкирии.]</ref>
# [[Габдрахман Хисаметдинов]] ([[Яңа Атъял]], [[Яулытора районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://vsluh.ru/novosti/obshchestvo/v-tyumenskoy-oblasti-proshchayutsya-s-eshche-dvumya-voennymi-pogibshimi-na-ukraine_378704/ В Тюменской области прощаются с еще двумя военными, погибшими на Украине.]</ref>
# [[Вадим Хисмәтуллин]] (34 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айнур Холматов]] (19 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илнур Хөснетдинов]] (25 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Ш ===
# [[Гафур Шакирҗанов]], танк взводы командиры, өлкән лейтенант (1996, Яшел Үзән)
# [[Азат Шакиров]] (''DJ Mongol'', 34 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127169-na_ukraine_pogib_izvestnyy_ufimskiy_didzhey_azat_shakirov_dj_mongol/ На Донбассе погиб известный уфимский DJ Mongol Азат Шакиров]</ref>
# [[Ильяс Шамигулов]] (26 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рамил Шабуров]] (47 яшь, [[Танай (Алабуга районы)|Танайка]], [[Алабуга районы]]) <ref>[https://smartik.ru/elabuga/post/166198045 В Елабужском районе сегодня простились с погибшим.] Елабуга Онлайн, 21.06.2022</ref>
# [[Эдуард Шәйдуллин]] (30 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Шаһиев (2001)|Эдуард Шаһиев]] ([[Такталым]], [[Коншак районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5366804 Военный из Кунашакского района погиб в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дамир Шәймәрданов]], өлкән лейтенант, танкист ([[Йошкар-Ола]], [[Мари Ил]])<ref name="Tatar Today" />
# [[Изгар Шәйхелисламов]] (33 яшь, [[Иглин районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Равил Шәмсетдинов]] ([[Әбләз (Ырынбур өлкәсе)|Әбләз]], Саракташ районы, Ырынбур өлкәсе)<ref>[https://56orb.ru/news/society/12-05-2022/v-saraktashskom-rayone-pohoronili-pogibshego-na-ukraine-voennosluzhaschego В Саракташском районе похоронили погибшего на Украине военнослужащего.]</ref>
# [[Гадел Шәмгунов]], өлкән сержант (1993, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49067_tatarstanec-damir-gilemhanov-pogib-na-ukraine-emu-prisvoeno-zvanie-geroa-rossii Татарстанец Дамир Гилемханов погиб на Украине. Ему присвоено звание Героя России.] Казанский репортер, 15.04.2022</ref>
# [[Артур Шәрәфиев]] (2001, Яр Чаллы)
# [[Дим Шәрипов]] (44 яшь, [[Мәләвез]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илнар Шәфигуллин]] (23 яшь, [[Олы Бакырчы]], [[Апас районы]], Татарстан)<ref>[https://vk.com/wall-201846714_744 В селе Большие Бакрче Апастовского района.] Апастовский муниципальный район ВКонтакте</ref>
# [[Роман Шәфыйков]] (29 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
=== Ю ===
# [[Марат Юнысов (2001)|Марат Юнысов]] ([[Карталы районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД">[https://www.kursdela.biz/news/society/10-05-2022/spisok-pogibshih-yuzhnouraltsev-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших южноуральцев в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== Я ===
# [[Руслан Язданов]] (27 яшь, Когалым-[[Әлмәт]])<ref name=":Ирек мәйданы" />
# [[Айнур Ямалов]] ([[Амангилде (Әбҗәлил районы)|Амангилде]], [[Әбҗәлил районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/05/27/71363561/ В Башкирии простились с погибшим на Украине уроженцем Магнитогорска. Он посмертно награжден орденом Мужества]</ref>
# [[Дим Ямилхин]] ([[Учалы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-165286587_42657 29 июня 2022 года при исполнении воинского..] Учалинская правда ВКонтакте</ref>
# [[Айнур Янышев]] (36 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
== Моны да карагыз ==
* ''[[Россия Федерациясе]] [[Россия Федерациясе дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Российской Федерации|ru]]) {{*}} [[Россия Федерациясе Каһарманы]]
* ''[[Украина]] [[Украина дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Украины|ru]]) {{*}} [[Украина Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Украины|ru]])
* ''[[Луганск Халык Җөмһүрияте]] [[Луганск Халык Җөмһүрияте дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Награды Луганской Народной Республики|ru]]) {{*}} [[Луганск Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]
* ''[[Донецк Халык Җөмһүрияте]] [[Донецк Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Донецкой Народной Республики|ru]])
* [[«Телсез Күке» спектакле]]
* [[Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Чыганаклар ==
* {{cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31759329.html|title =
Путин сугышы корбаннары|publisher=[[Азатлык радиосы]] порталы|author=|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[татарча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf|title =
Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[28 март]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-rasshirilsya-spisok-tatar-i-bashkir-pavshikh-na-ukraine|title =
Расширился список татар и башкир, павших на Украине|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[19 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* [https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф [[ВКонтакте]]{{ref-ru}}
== Сылтамалар ==
* [[:ru:Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину|Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину]] {{ref-ru}}
* [[:uk:Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022|Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022]] {{ref-uk}}
* [[:uk:Втрати_силових_структур_внаслідок_російського_вторгнення_в_Україну#2022 2|Втрати силових структур внаслідок російського вторгнення в Україну]] - көннәр буенча вафат булганнар исемлеге {{ref-uk}}
[[Төркем:Россиянең 2022 елгы Украина хәрби чаралары дәвамында үтерелгән кешеләр|Татарлар]]
[[Төркем:Татар хәрбиләре|2022]]
[[Төркем:2022 елда вафатлар|Украина]]
[[Төркем:Вафатлар исемлеге|*]]
jokho4hjakf6lmplykrsb7t791ny1xz
3525524
3525523
2022-08-01T16:48:30Z
Ilnur efende
6874
/* Х */
wikitext
text/x-wiki
{{мәгълүмати исемлек|show=2|Татарлар|Башкортлар|Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)}}
{{Портал|Шәхесләр}}
{{TOC right}}
{{notice|'''Бу биттәге исемлек тулы булмаска мөмкин!'''<br/>Мәгълүмат һәм дәлилләүче чыганакларга сылтамалар белән баетуыгыз өчен изге рәхмәт!}}
== Исемлек ==
=== А ===
# [[Айдар Аиткужин]] (22 яшь, [[Күгәрчен районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Радмир Алиев]] ([[Сорокино (Төмән өлкәсе)|Сорокино]], [[Яркәү районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://72.ru/text/gorod/2022/05/20/71345213/ В спецоперации на Украине погиб 42-летний уроженец тюменского села.]</ref>
# [[Альберт Аллагулов]] (25 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Фәдис Аллаяров]] (22 яшь, [[Бишбүләк районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Шамил Алмәрдәнов]] (55 яшь, [[Учалы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илгиз Алтыншин]] (40 яшь, [[Куергазы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Рөстәм Артемьев]] (45 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илфат Ахияров]] (33 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa">{{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref><ref name=":Пруфы">[https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф ВКонтакте</ref>
=== Ә ===
# [[Азат Әбуталипов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://aurgazeta.ru/news/media/2022/7/27/pomnyat-skromnyim-spokojnyim-i-dobryim/ ПОМНЯТ СКРОМНЫМ, СПОКОЙНЫМ И ДОБРЫМ.] «Аургазета» </ref>
# [[Руслан Әетов]] ([[Березовский]], Свердловск өлкәсе)<ref>[https://www.ura.news/news/1052540266 Свердловский солдат погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Хәйдәр Әфләтүнов]] ([[Яңа Комазан]], [[Мамадыш районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/zitel-mamadysskogo-raiona-rt-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5868729 Житель Мамадышского района РТ погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Илдар Әхияров]] (25 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref>[https://prufy.ru/news/society/127487-v_bashkirii_prostilis_s_pogibshim_na_donbasse_komandirom_tanka_ildarom_akhiyarovym/ В Башкирии простились с погибшим на Донбассе командиром танка Ильдаром Ахияровым]</ref>
# [[Илфат Әхияров]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref>[https://kiziltan.ru/articles/obchestvo/2022-04-03/yan-ike-yaktashybyzny-yugalttyk-2754558 Янә ике якташыбызны югалттык...]</ref>
# [[Марат Әхмәтҗанов (1999)|Марат Әхмәтҗанов]] (23 яшь, [[Нуриман районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Николай Әхмәтҗанов]] ([[Новоуткинск]], [[Свердловск өлкәсе]])<ref>[https://66.ru/news/incident/251704/ На Украине погибли как минимум 40 солдат из Свердловской области. Список.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтҗанов]] ([[Көлмез (Киров өлкәсе)|Көлмез]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://gorodkirov.ru/news/pod-ukrainskim-izyumom-pogib-desantnik-iz-kilmezi/ Под украинским Изюмом погиб десантник из Кильмези.]</ref>
# [[Рафаэль Әхмәтов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://56orb.ru/news/society/13-05-2022/v-orenburge-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-ofitserom-rafaelem-ahmetovym В Оренбурге простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине Рафаэлем Ахметовым.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтов (1993)|Рөстәм Әхмәтов]] (29 яшь, [[Әгерҗе]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryze-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-rustamom-akhmetovym В Агрызе простятся с героически погибшим на Украине Рустамом Ахметовым]</ref>
# [[Фидарис Әхмәтов]] (35 яшь, [[Тәтешле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Әхмәтшин]] ([[Тольятти]], [[Самар өлкәсе]])<ref>[https://www.samara.kp.ru/daily/27377.5/4570103/ "Он умер ради жизни других": погибшего на Украине старшину из Тольятти посмертно представили к Ордену.]</ref>
# [[Руслан Әхмәтшин]], өлкән лейтенант, танкист, (25 яшь, [[Кизнер]], Удмуртия) <ref name="Tatar Today">[https://tatar-today.ru/2022/05/75372/ Украинада Казан танк училищесыннан тагын 4 офицер һәлак булган.] Tatar Today — татар яңалыклары</ref>.
# [[Мәлик Әхтәров]] ([[Екатеринбург]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Рафил Әюпов]] (46 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Б ===
# [[Илнар Байҗигетов]] (24 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рөстәм Бакиров]] (27 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Алмаз Батанов]], лейтенант, танкист (1999, [[Казан]])
# [[Артур Батыров]], өлкән лейтенант (28 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан)<ref>''Азат Гиззатуллин''. [https://www.bashinform.ru/news/social/2022-05-23/v-bashkirii-prostilis-so-starshim-leytenantom-arturom-batyrovym-pogibshim-na-territorii-ukrainy-2814453 В Башкирии простились со старшим лейтенантом Артуром Батыровым, погибшим на территории Украины.] ИА «Башинформ», 23.05.2022</ref>
# [[Байегет Бикбулатов]] (20 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Дамир Бикмансуров]] ([[Юкамен районы]], Удмуртия)<ref>[https://www.udm-info.ru/news/society/17-04-2022/urozhenets-udmurtii-damir-bekmansurov-pogib-na-ukraine%3famp=1 Уроженец Удмуртии Дамир Бекмансуров погиб на Украине.]</ref>
# [[Ринат Бикмурзин]] (2о яшь, [[Иске Шөгер]], [[Лениногорск районы]], Татарстан)<ref>[https://leninogorsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2107183.htm В Лениногорском районе простились с сержантом Ринатом Бекмурзиным.] Лениногорский муниципальный район и город Лениногорск</ref>
# [[Сынбулат Билалов]] (21 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== В ===
# [[Виктор Вәлиев]] ([[Киев]], Украина)<ref>[https://i-ua.tv/society/32881-zahynuv-viktor-valieiev-kolyshnii-dyrektor-asotsiatsii-it-ukrainy Загинув Віктор Валєєв, колишній директор асоціації ІТ України.]{{ref-ua}}</ref>
# [[Данил Вәлиев]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Данис Вәлиев]] (21 яшь, [[Дурасау (Чишмә районы)|Дурасов]], [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Зөфәр Вәхиев]] (23 яшь, [[Маты (Балтач районы)|Маты]], [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Гомәр Волков]] ([[Кырым]])<ref>[https://www.24tv.ua/ru/u-vijni-za-ukrainu-zaginuv-krimskotatarskij-boyec-umer-volkov_n1895031/amp В войне за Украину погиб крымскотатарский боец Умер Волков.]</ref>
=== Г ===
# [[Виталий Габтуллин]] ([[Лысьва]], Пермь крае)<ref name="ПА" />
# [[Рөстәм Газизов]] (20 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Ренат Гайсин]], подполковник (1983, Казан)
# [[Илнур Гайфетдинов]], фельдшер (2000, [[Кукмара районы]])
# [[Илгиз Гайфуллин]] (26 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Әмир Галиәкбәров]] ([[Кызыл Алан (Нократ Аланы районы)|Кызыл Алан]], [[Нократ Аланы районы]], [[Киров өлкәсе]])
# [[Артём Галиев]] ([[Фаленки районы]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://www.gtrk-vyatka.ru/vesti/incidents/amp/72956-major-iz-falenskogo-rajona-pogib-v-boju-na-ukraine.html Майор из Фалёнского района погиб в бою на Украине.]</ref>
# [[Илдар Галиев]], рядовой ([[Балтач районы]])
# [[Илдар Гализиев]] ([[Подовинное]], [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/06/04/71385302/ В Челябинской области простились с погибшим на Украине 19-летним ефрейтором.]</ref>
# [[Рудольф Галимҗанов]] ([[Чусавай|Чусовой]], Пермь крае)
# [[Руслан Галимов]] (42 яшь, [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илшат Галин]] (28 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илвир Галләмов]], өлкән лейтенант, танк взводы командиры (1997, БР, [[Кушнаренко районы]], [[Калтай (Кушнарин районы)|Калтай]])<ref>
# [[Илшат Галләмов]] ([[Яңа Пижмар]], [[Мари-Төрек районы]], [[Мари Ил]])[https://ok.ru/dorogamipamyiti/topic/154011032692096 ПАМЯТИ СТАРШЕГО ЛЕЙТЕНАНТА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РФ ГАЛЛЯМОВА]</ref>.<ref name="kazanreporter2304">{{cite web|url=https://kazanreporter.ru/news/49198_stalo-izvestno-o-gibeli-na-ukraine-semi-vypusknikov-kazanskogo-tankovogo-ucilisa|title =
Еще пять выпускников казанского танкового училища погибли на Украине|publisher=«Казанский репортёр» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Руслан Галләмов]], прапорщик (1988, [[Чаллы]])
# [[Линар Гарипов]] (22 яшь, [[Салават (шәһәр)|Салават]])<ref name="kazanreporter2304"/><ref>[http://www.gorodsalavat.ru/news.php?id=1078 www.gorodSalavat.ru - Житель Салавата Линар Гарипов погиб на Украине.] Сайт города Салават, 25.03.2022</ref>
# [[Риф Гафаров]] (38 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Гашиятуллин]] ([[Сафакүл]], [[Сафакүл районы]], [[Курган өлкәсе]])<ref>[https://45.ru/text/incidents/2022/03/24/70528796/ В Зауралье простятся с военнослужащим Русланом Гашиятуллиным, погибшим на Украине.]</ref>
# [[Шамил Гаязетдинов]] ([[Уразавыл]], [[Кызыл Октябрь районы]], [[Түбән Новгород өлкәсе]])<ref>[https://www.nn.aif.ru/amp/society/34-letniy_shamil_gayazetdinov_iz_nizhegorodskoy_oblasti_pogib_na_ukraine 34-летний Шамиль Гаязетдинов из Нижегородской области погиб на Украине.]</ref>
# [[Ленар Гәрәев]] (32 яшь, [[Тәбәрле]], [[Әгерҗе районы]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryzskom-rayone-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-lenarom-garaevym В Агрызском районе простились с героически погибшим на Украине Ленаром Гараевым.] Агрызские вести, 9.07.2022</ref>
# [[Сергей Гобәйдуллин]] ([[Чибәркүл]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Гыйлемханов (1999)]], танк механигы, ефрейтор (Казан)
# [[Равил Ринат улы Гомәров| Равил Гомәров]] ([[Салават (шәһәр)|Салават]], Башкортстан) <ref>''Ирина Кудрина''. [https://gorobzor.ru/novosti/proisshestviya/170975-v-salavate-provodili-v-posledniy-put-ravilya-gumerova-pogibshego-na-ukraine В Салавате проводили в последний путь Равиля Гумерова, погибшего на Украине.] Новости Уфы и Башкирии, 09.07.2022</ref>
# [[Сергей Гыйззәтуллин]] ([[Канлы (Кушнарин районы)|Канлы]], [[Кушнарен районы]], Башкортстан)<ref>[https://bash.news/news/181165-v-bashkirii-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-sergeem-gizatullinym В Башкирии простились с погибшим на Украине Сергеем Гизатуллиным]</ref>
# [[Руслан Гыйлемханов]] (35 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илмир Гыймалетдинов]] (43 яшь, [[Бүздәк районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Д ===
# [[Өметҗан Дәүләтов]] ([[Чиләбе]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Олег Дещеня-Стриж]] ([[Яхшы Бай]], [[Азнакай районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/ryadovoi-iz-tatarstana-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5873681 Рядовой из Татарстана погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дмитрий Дормидонтов]] ([[Теләче районы]], [[Кылбагыш]])
# [[Марат Дүсәкәев]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://m.bk55.ru/news/article/202341/ Еще четверо жителей Омской области погибли в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== З ===
# [[Вадим Заһиров]] (21 яшь, [[Борай районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Айрат Заһитов]] (21 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәмис Заһретдинов]], майор (34 яшь, [[Яр Чаллы]])<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/facts/v-boyakh-na-ukraine-pogib-urozhenets-naberezhnykh-chelnov-ramis-zagretdinov?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop В боях на Украине погиб уроженец Набережных Челнов Рамис Загртдинов.] Челнинские известия. 14.05.2022</ref>
# [[Айгиз Закиров]] (20 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рушан Закиров]] (19 яшь, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Эльвир Зимасов]] ([[Түбән Авыл (Барда районы)|Түбән Авыл]], [[Барда районы]], [[Пермь крае]])
# [[Илгизәр Зиннуров]] (25 яшь, [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== Җ ===
# [[Ренат Җангалиев]] (38 яшь, [[Аскын районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илсур Җанюлдашев]] (34 яшь, [[Сибай]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== И ===
# [[Айнур Измайлов]], танк взводы командиры, лейтенант (1998, Кукмара районы)
# [[Тамерлан Илһамов]] ([[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-115466005_310269 В Башкирии простились с Тамерланом Ильгамовым.] ВКонтакте</ref>
# [[Илдус Иманаев]] (32 яшь, [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Исәнбаев]] (22 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Исламов (1996)]] ([[Лениногорск]])
# [[Самат Ишкилдин]] (42 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Ишманов]] ([[Әрәмә авыл|Әрәмә]], Барда районы, Пермь крае)<ref name="ПА">[https://www.perm.aif.ru/amp/incidents/nevernuvshiesya_spisok_pogibshih_na_ukraine_voennyh_iz_permskogo_kraya Невернувшиеся. Список погибших на Украине военных из Пермского края]</ref>
# [[Александр Иштирәков]] ([[Новоуральск]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС">[https://www.tagilcity.ru/news/incident/14-04-2022/spisok-pogibshih-sverdlovchan-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших свердловчан в ходе спецоперации на Украине (обновляется).]</ref>
=== Й ===
# [[Морат Йосыпов]], механик-радиотелефончы (2000, [[Иске Мөхәммәт]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== К ===
# [[Илназ Кадыйров]], капитан, танк ротасы командиры (34 яшь, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49337_na-ukraine-pogib-komandir-roty-iz-kazani Казанский репортер: На Украине погиб командир роты из Казани.] Казанский репортер, 2.05.2022</ref>
# [[Данил Казаков]] ([[Бөгелмә]])<ref name="prokazan20220421">{{cite web|url=https://prokazan.ru/news/view/157275|title =
НА УКРАИНЕ ПОГИБ СЕРЖАНТ ИЗ ТАТАРСТАНА, КОМАНДИР ТАНКА АРТЕМ НАГОРКИН|publisher=«ProKazan» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[21 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Денис Камалов]] (28 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Хәкимҗан Карагулов]] (24 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динаф Касыймов]] (20 яшь, [[Авык-Бүләк]], [[Тәтешле районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/><ref name="ПА" />
# [[Рәмис Каюмов]] ([[Бөгелмә районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5382047 В Татарстане простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине военнослужащим.]</ref>
# [[Альберт Кәримов (1984)|Альберт Кәримов]], спецназ подполковнигы (38 яшь, [[Тирлән (авыл)|Тирлән]], [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Килмөхәммәтов]] (22 яшь, Учалы районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Инсур Кинҗәкәев]] (34 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Олег Кириллов]] (Кукмара районы, [[Түбән Чура]])
# [[Марсель Корманалин]], (28 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Нурлан Куҗбасаров]] ([[Сосновка (Бреды районы)|Сосновка]], [[Бреды районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела" />
# [[Тимур Кыпчатов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref name="УКП">[https://www.ul.kp.ru/daily/27399/4595610/Военные из Ульяновска и Ульяновской области, погибшие на Украине в 2022 году во время спецоперации.]</ref>
=== Л ===
# [[Айнур Латыйпов]] ([[Борай районы]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127584-v_bashkirii_prostilis_s_22_letnim_soldatom_pogibshim_na_ukraine/ В Башкирии простились с 22-летним солдатом, погибшим на Украине]</ref>
=== М ===
# [[Ренад Мәҗитов]] (1972―2022, [[Лаеш районы]], Татарстан) <ref>''Саша Ларина.'' [http://laishevskyi.ru/news/novosti/segodnya-vsem-selom-zhiteli-tat-yantyka-khoronili-pogibshego-v-voennoy-spetsoperatsii-na-ukraine Сегодня всем селом жители Тат. Янтыка хоронили погибшего в спецоперации на Украине.] Камская новь, 21.06.2022</ref>
# [[Илья Мәүлетов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.ural56.ru/amp/news/678140/ «Невыносимо хочет домой»: В ходе спецоперации на Украине погиб 20-летний Илья Маулятов из Оренбурга]</ref>
# [[Азат Мозафаров]] (23 яшь, [[Идрис (Салават районы)|Идрис]], [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/05/28/71367155/ В ходе спецоперации на Украине погиб контрактник из Башкирии Азат Музафаров.]</ref>
# [[Илмир Монасыйпов]] (20 яшь, [[Ташлыяр (Мөслим районы)|Ташлыяр]], [[Төслим районы]], Татарстан)<ref>[https://muslumovo.tatarstan.ru/index.htm/news/2096571.htm В Муслюмовском районе простились с солдатом Ильмиром Мунасиповым.] Муслюмовский муниципальный район, 16.06.2022</ref>
# [[Тимур Моратов]], (37 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мостафин (1985)|Марат Мостафин]], (37 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Мөдәрисов]] ([[Шахи (Алтай крае)|Шахи]], [[Павловск районы]], [[Алтай крае]])<ref>[https://www.brl.mk.ru/amp/social/2022/04/05/v-altayskom-krae-pokhoronili-eshhe-odnogo-uchastnika-specoperacii-na-ukraine.html В Алтайском крае похоронили еще одного участника спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Нил Мөслимов]], гранатометчик (2003, [[Ахун]], Учалы районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Вадим Мөхәммәдов]] (26 яшь, [[Мәчетле районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мөхәммәдиев]] (35 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәхимҗан Мөхетдинов]] (28 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Гаян Муллаҗанов]] ([[Азнакай районы]])<ref name="prokazan20220421"/>
=== Н ===
# [[Игорь Насыйбуллин]] (Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмис Насыйров]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/27395/4591384/ Список военных из Ульяновска и Ульяновской области, погибших на Украине в 2022 году во время спецоперации]</ref>
# [[Артур Нәбиуллин]] (37 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмзәл Нәфыйков]] (23 яшь, [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динар Низаев]], (24 яшь, [[Кушнарин районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Линар Ниязов]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://omsk.bezformata.com/listnews/spetcoperatcii-na-ukraine-omichah/105472239/ Власти региона сообщили еще о четырех погибших в спецоперации на Украине омичах.]</ref>
# [[Инсаф Нуруллин]] ([[Урта Кирмән]], [[Мамадыш районы]], Татарстан)<ref>''Анна Лисина.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/v-mamadyshe-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-insafom-nurullinym В Мамадыше простились с погибшим на Украине Инсафом Нуруллиным.] Нократ, 23.07.2022</ref>
# [[Тимур Нухов]] (23 яшь, [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== П ===
# [[Руслан Петрухин]] ([[Чкаловский (Ырынбур өлкәсе)|Чкаловский]], [[Әсәкәй районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref name="ИН" />
=== Р ===
# [[Равил Рамазанов]] ([[Түбән Кама]], [[Татарстан]])<ref>[https://kazanfirst-ru.turbopages.org/kazanfirst.ru/s/news/582448?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fstory%2FNaUkraine_vkhode_specoperacii_pogib_37-letnij_zhitel_Nizhnekamska--33f60128e7de77e8b0371c41f50f5d2f В спецоперации на Украине погиб слесарь-ремонтник нижнекамского предприятия.]</ref>
# [[Айнур Раянов]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Арсен Рәимов]], өлкән лейтенант, (29 яшь, [[Мәләвез районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Рәхмәтуллин]] ([[Түбән Новгород]])<ref>[https://newsroom24.ru/news/zhizn/244687/ Еще 11 нижегородских военных погибли при спецоперации на Украине]</ref>
# [[Данис Рыбаков]] (23 яшь, [[Туймазы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== С ===
# [[Рүзәл Сабирҗанов]] ([[Кукмара районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kazan.mk.ru/amp/incident/2022/06/03/21letniy-soldat-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine.html 21-летний солдат из Татарстана погиб на Украине.]</ref>
# [[Илдар Садриев]] (22 яшь, [[Яр Чаллы]], Татарстан) <ref>[https://chelny-biz.ru/news/506267/ Выпускника колледжа, погибшего на Украине, похоронили в Тукаевском районе.] chelny-biz.ru, 29.06.2022</ref>
# [[Ирек Садыйков]] (24 яшь, [[Мамадыш районы]], Югары Ошма)<ref name=":Ирек мәйданы">Без сакламасак, кем саклар. [[Ирек мәйданы (газета)|Ирек мәйданы]], 19.05.2022, 3нче бит</ref>
# [[Руслан Садыйков]] (Казан)<ref name="prokazan20220421"/>
# [[Рәшид Салаватов]] ([[Алешкин (Волгоград өдкәсе)|Алешкин]], [[Чернышковски районы]], [[Волгоград өлкәсе]])<ref name="ИН">[https://islamnews.ru/2022/3/28/voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ. IslamNews.]</ref>
# [[Денис Сафин]] (27 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Артур Саяпов]] (26 яшь, [[Ильино-Поляна]], [[Благовещен районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa.aif.ru/politic/na_ukraine_pogib_leytenant_artur_sayapov_iz_bashkirii На Украине погиб лейтенант Артур Саяпов из Башкирии.] АиФ Уфа, 19.07.2022</ref>
# [[Артур Сәетов]] (25 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Винер Сәйфуллин]], механик-йөртүче (1999, [[Югары Кыйгы]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илдар Сәйфуллин]] ([[Урыссу]], [[Ютазы районы]], Татарстан)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/ukrainadagy-maxsus-operaciyada-tatarstan-egete-kapitan-ildar-saifullin-halak-bulgan-5857037 Украинадагы махсус операциядә Татарстан егете капитан Илдар Сәйфуллин һәлак булган.] [[Татар-информ]], 7.07.2022</ref>
# [[Камил Сәйфуллин]] (35 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Сәйфуллин]], (Күктәкә, [[Азнакай районы]])<ref>''Лиза Нурлыева''. [http://aznakaevo-rt.ru/news/җәmgyiyat/tymytyk-m-kktk-il-iminlegen-saklagan-uly-beln-khushlashty Тымытык һәм Күктәкә ил иминлеген саклаган улы белән хушлашты.] [[ Маяк (Азнакай, гәзит)|Маяк]], 14.05.2022</ref>
# [[Данис Сәләхетдинов]], прапорщик (1986, Казан)
# [[Руслан Сәфәров]] ([[Бакчагөл]], [[Бараба районы]], [[Новосибирск өлкәсе]])<ref>[https://www.vn.ru/news-vodolaz-razvedchik-ruslan-safarov-iz-barabinskogo-rayona-pogib-na-ukraine/amp/ Водолаз-разведчик Руслан Сафаров из Барабинского района погиб на Украине.]</ref>
# [[Илнур Сибгатуллин]], сержант (1990, [[Түбән Кама]])
# [[Денис Собханкулов]] (29 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вячеслав Солтанов]] ([[Коншак районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела">[https://pchela.news/news/detail/21632 Во время спецоперации на Украине погиб 28-летний ефрейтор из Челябинской области.]</ref>
# [[Фидан Солтанов]] (23 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Галинур Сөләйманов]] ([[Яңа Мөсет]], [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref>h[ttps://vk.com/gazizmanapov Бөрйән ере тағы ла оло юғалтыу кисерҙе]</ref>
# [[Динар Сөләйманов]] (30 яшь, [[Уфа районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Сөләйманов]] ([[Пенза]])<ref>[https://www.e1.ru/text/world/2022/03/24/70524677/?utm_source=vk&utm_medium=social&utm_campaign=e1 «Он позвонил в день смерти». На Украине погиб офицер из Екатеринбурга.]</ref>
=== У ===
# [[Артём Уразаев]] ([[Колюткино (Белоярски шәһәр бүлгесе)|Колюткино]], [[Белоярский шәһәр округы]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Илдар Усманов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])
# [[Галим Усманов]] (37 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илгиз Усманов]] (38 яшь, Чишмә районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Ф ===
# [[Айдар Фазылов]] (37 яшь, [[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айрат Фатыйхов]] (32 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәнис Фәсхитов]] (21 яшь, [[Абзай (Кыйгы районы)|Абзай]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall306580157_9541 С прискорбием сообщаю, что при исполнении воинского.] Зухра Гордиенко ВКонтакте</ref>
# [[Данил Фәттахов]] (37 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-30988252_1894227?z=photo-30988252_457377071%2Falbum-30988252_00%2Frev В Уфе простились с Данилом Фаттаховым, погибшим..] Кумертау ВКонтакте</ref><ref name=":Пруфы" />
=== Х ===
# [[Камил Хәбибнаҗаров]] ([[Новосибирск]])<ref>[https://ngs.ru/text/world/2022/04/11/71247221/ В Новосибирске похоронили 21-летнего ефрейтора, погибшего на Украине, — для опознания понадобился ДНК-тест.]</ref>
# [[Рәмис Хәбибуллин]] ([[Мансур (Неверкин районы)|Мансур]], [[Неверкино районы]], [[Пенза өлкәсе]])
# [[Игорь Хаҗиәхмәтов]] ([[Каневская районы]], [[Краснодар крае]])<ref>[https://www.kanevskadm.ru/news/kanevskoy-rayon-prostilsya-s-voinami-pogibshimi-vo-vremya-spetsoperatsii-na-ukraine/ Каневской район простился с погибшими во время спецоперации на Украине]</ref>
# [[Айдар Хайров]] (39 яшь, [[Норлат]], Татарстан)<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/novosti/segodnya-v-nurlate-prostilis-s-aydarom-khayrovym Сегодня в Нурлате простились с Айдаром Хайровым]</ref>
# [[Илназ Харисов]] ([[Яшел Үзән]])<ref name="kazanfirst20220420">{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/news/579019|title =
В Зеленодольске похоронили погибшего на Украине Ильназа Харисова|publisher=«KazanFirst» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Айнур Хаҗиев]] (21 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Хәйруллин]] (27 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вадим Хәкимов]] (26 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Хәлимов]] (22 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Хәлитов]] ([[Ташлы районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.orenburg.media/%3fp=126575& На Украине погиб спецназовец из Оренбургской области.]</ref>
# [[Марсель Хәлиуллин]] (22 яшь, Кушнаренко районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Наил Хәлиуллин]], өлкән сержант, {{comment|ирекле|доброволец}} (49 яшь, Яр Чаллы) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49329_49-letnij-soldat-dobrovolec-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine Казанский репортер: На Украине погиб 49-летний доброволец из Набережных Челнов]</ref>
# [[Ришат Хәлиуллин]] ([[Мәмәшир|Мәмәшир, Кукмара районы, Татарстан]]<ref>[https://www.kazanfirst.ru/news/588537%3famp=1 В ходе спецоперации на Украине погиб житель Кукморского района Татарстана]</ref>
# [[Динар Хәмитов (1980)]] ([[Питрәч]])
# [[Илшат Хәмидрәхимов]], взвод командиры, өлкән лейтенант (26 яшь, [[Аксубай районы]])<ref>[http://shahrikazan.ru/news/kyiskacha-yaңalyiklar/kechkendn-sportchy-ide-tatarstanda-tagyn-ber-batyr-soldat-beln-khushlashtylar "Кечкенәдән спортчы иде...": Татарстанда тагын бер батыр солдат белән хушлаштылар.] aksubayevo.ru, 8.05.2022</ref>
# [[Таһир Хәсәнов]] ([[Югары Ләмәз]], [[Архангель районы (Башкортстан)|Архангель районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://www.gorobzor.ru/amp/novosti/proisshestviya/169780-v-hode-specoperacii-na-territorii-ukrainy-pogib-tagir-hasanov-iz-bashkirii В ходе спецоперации на территории Украины погиб Тагир Хасанов из Башкирии.]</ref>
# [[Габдрахман Хисаметдинов]] ([[Яңа Атъял]], [[Яулытора районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://vsluh.ru/novosti/obshchestvo/v-tyumenskoy-oblasti-proshchayutsya-s-eshche-dvumya-voennymi-pogibshimi-na-ukraine_378704/ В Тюменской области прощаются с еще двумя военными, погибшими на Украине.]</ref>
# [[Вадим Хисмәтуллин]] (34 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айнур Холматов]] (19 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илнур Хөснетдинов]] (25 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Ш ===
# [[Гафур Шакирҗанов]], танк взводы командиры, өлкән лейтенант (1996, Яшел Үзән)
# [[Азат Шакиров]] (''DJ Mongol'', 34 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127169-na_ukraine_pogib_izvestnyy_ufimskiy_didzhey_azat_shakirov_dj_mongol/ На Донбассе погиб известный уфимский DJ Mongol Азат Шакиров]</ref>
# [[Ильяс Шамигулов]] (26 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рамил Шабуров]] (47 яшь, [[Танай (Алабуга районы)|Танайка]], [[Алабуга районы]]) <ref>[https://smartik.ru/elabuga/post/166198045 В Елабужском районе сегодня простились с погибшим.] Елабуга Онлайн, 21.06.2022</ref>
# [[Эдуард Шәйдуллин]] (30 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Шаһиев (2001)|Эдуард Шаһиев]] ([[Такталым]], [[Коншак районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5366804 Военный из Кунашакского района погиб в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дамир Шәймәрданов]], өлкән лейтенант, танкист ([[Йошкар-Ола]], [[Мари Ил]])<ref name="Tatar Today" />
# [[Изгар Шәйхелисламов]] (33 яшь, [[Иглин районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Равил Шәмсетдинов]] ([[Әбләз (Ырынбур өлкәсе)|Әбләз]], Саракташ районы, Ырынбур өлкәсе)<ref>[https://56orb.ru/news/society/12-05-2022/v-saraktashskom-rayone-pohoronili-pogibshego-na-ukraine-voennosluzhaschego В Саракташском районе похоронили погибшего на Украине военнослужащего.]</ref>
# [[Гадел Шәмгунов]], өлкән сержант (1993, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49067_tatarstanec-damir-gilemhanov-pogib-na-ukraine-emu-prisvoeno-zvanie-geroa-rossii Татарстанец Дамир Гилемханов погиб на Украине. Ему присвоено звание Героя России.] Казанский репортер, 15.04.2022</ref>
# [[Артур Шәрәфиев]] (2001, Яр Чаллы)
# [[Дим Шәрипов]] (44 яшь, [[Мәләвез]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илнар Шәфигуллин]] (23 яшь, [[Олы Бакырчы]], [[Апас районы]], Татарстан)<ref>[https://vk.com/wall-201846714_744 В селе Большие Бакрче Апастовского района.] Апастовский муниципальный район ВКонтакте</ref>
# [[Роман Шәфыйков]] (29 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
=== Ю ===
# [[Марат Юнысов (2001)|Марат Юнысов]] ([[Карталы районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД">[https://www.kursdela.biz/news/society/10-05-2022/spisok-pogibshih-yuzhnouraltsev-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших южноуральцев в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== Я ===
# [[Руслан Язданов]] (27 яшь, Когалым-[[Әлмәт]])<ref name=":Ирек мәйданы" />
# [[Айнур Ямалов]] ([[Амангилде (Әбҗәлил районы)|Амангилде]], [[Әбҗәлил районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/05/27/71363561/ В Башкирии простились с погибшим на Украине уроженцем Магнитогорска. Он посмертно награжден орденом Мужества]</ref>
# [[Дим Ямилхин]] ([[Учалы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-165286587_42657 29 июня 2022 года при исполнении воинского..] Учалинская правда ВКонтакте</ref>
# [[Айнур Янышев]] (36 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
== Моны да карагыз ==
* ''[[Россия Федерациясе]] [[Россия Федерациясе дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Российской Федерации|ru]]) {{*}} [[Россия Федерациясе Каһарманы]]
* ''[[Украина]] [[Украина дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Украины|ru]]) {{*}} [[Украина Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Украины|ru]])
* ''[[Луганск Халык Җөмһүрияте]] [[Луганск Халык Җөмһүрияте дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Награды Луганской Народной Республики|ru]]) {{*}} [[Луганск Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]
* ''[[Донецк Халык Җөмһүрияте]] [[Донецк Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Донецкой Народной Республики|ru]])
* [[«Телсез Күке» спектакле]]
* [[Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Чыганаклар ==
* {{cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31759329.html|title =
Путин сугышы корбаннары|publisher=[[Азатлык радиосы]] порталы|author=|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[татарча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf|title =
Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[28 март]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-rasshirilsya-spisok-tatar-i-bashkir-pavshikh-na-ukraine|title =
Расширился список татар и башкир, павших на Украине|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[19 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* [https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф [[ВКонтакте]]{{ref-ru}}
== Сылтамалар ==
* [[:ru:Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину|Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину]] {{ref-ru}}
* [[:uk:Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022|Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022]] {{ref-uk}}
* [[:uk:Втрати_силових_структур_внаслідок_російського_вторгнення_в_Україну#2022 2|Втрати силових структур внаслідок російського вторгнення в Україну]] - көннәр буенча вафат булганнар исемлеге {{ref-uk}}
[[Төркем:Россиянең 2022 елгы Украина хәрби чаралары дәвамында үтерелгән кешеләр|Татарлар]]
[[Төркем:Татар хәрбиләре|2022]]
[[Төркем:2022 елда вафатлар|Украина]]
[[Төркем:Вафатлар исемлеге|*]]
8h0zoxfxp9woceqc6ho0czs2wgt009k
3525569
3525524
2022-08-01T21:01:38Z
Әмир
15082
+ Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале → Тамерлан Илһамов /* И */
wikitext
text/x-wiki
{{мәгълүмати исемлек|show=2|Татарлар|Башкортлар|Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)}}
{{Портал|Шәхесләр}}
{{TOC right}}
{{notice|'''Бу биттәге исемлек тулы булмаска мөмкин!'''<br/>Мәгълүмат һәм дәлилләүче чыганакларга сылтамалар белән баетуыгыз өчен изге рәхмәт!}}
== Исемлек ==
=== А ===
# [[Айдар Аиткужин]] (22 яшь, [[Күгәрчен районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Радмир Алиев]] ([[Сорокино (Төмән өлкәсе)|Сорокино]], [[Яркәү районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://72.ru/text/gorod/2022/05/20/71345213/ В спецоперации на Украине погиб 42-летний уроженец тюменского села.]</ref>
# [[Альберт Аллагулов]] (25 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Фәдис Аллаяров]] (22 яшь, [[Бишбүләк районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Шамил Алмәрдәнов]] (55 яшь, [[Учалы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илгиз Алтыншин]] (40 яшь, [[Куергазы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Рөстәм Артемьев]] (45 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илфат Ахияров]] (33 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa">{{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref><ref name=":Пруфы">[https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф ВКонтакте</ref>
=== Ә ===
# [[Азат Әбуталипов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://aurgazeta.ru/news/media/2022/7/27/pomnyat-skromnyim-spokojnyim-i-dobryim/ ПОМНЯТ СКРОМНЫМ, СПОКОЙНЫМ И ДОБРЫМ.] «Аургазета» </ref>
# [[Руслан Әетов]] ([[Березовский]], Свердловск өлкәсе)<ref>[https://www.ura.news/news/1052540266 Свердловский солдат погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Хәйдәр Әфләтүнов]] ([[Яңа Комазан]], [[Мамадыш районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/zitel-mamadysskogo-raiona-rt-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5868729 Житель Мамадышского района РТ погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Илдар Әхияров]] (25 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref>[https://prufy.ru/news/society/127487-v_bashkirii_prostilis_s_pogibshim_na_donbasse_komandirom_tanka_ildarom_akhiyarovym/ В Башкирии простились с погибшим на Донбассе командиром танка Ильдаром Ахияровым]</ref>
# [[Илфат Әхияров]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref>[https://kiziltan.ru/articles/obchestvo/2022-04-03/yan-ike-yaktashybyzny-yugalttyk-2754558 Янә ике якташыбызны югалттык...]</ref>
# [[Марат Әхмәтҗанов (1999)|Марат Әхмәтҗанов]] (23 яшь, [[Нуриман районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Николай Әхмәтҗанов]] ([[Новоуткинск]], [[Свердловск өлкәсе]])<ref>[https://66.ru/news/incident/251704/ На Украине погибли как минимум 40 солдат из Свердловской области. Список.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтҗанов]] ([[Көлмез (Киров өлкәсе)|Көлмез]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://gorodkirov.ru/news/pod-ukrainskim-izyumom-pogib-desantnik-iz-kilmezi/ Под украинским Изюмом погиб десантник из Кильмези.]</ref>
# [[Рафаэль Әхмәтов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://56orb.ru/news/society/13-05-2022/v-orenburge-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-ofitserom-rafaelem-ahmetovym В Оренбурге простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине Рафаэлем Ахметовым.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтов (1993)|Рөстәм Әхмәтов]] (29 яшь, [[Әгерҗе]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryze-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-rustamom-akhmetovym В Агрызе простятся с героически погибшим на Украине Рустамом Ахметовым]</ref>
# [[Фидарис Әхмәтов]] (35 яшь, [[Тәтешле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Әхмәтшин]] ([[Тольятти]], [[Самар өлкәсе]])<ref>[https://www.samara.kp.ru/daily/27377.5/4570103/ "Он умер ради жизни других": погибшего на Украине старшину из Тольятти посмертно представили к Ордену.]</ref>
# [[Руслан Әхмәтшин]], өлкән лейтенант, танкист, (25 яшь, [[Кизнер]], Удмуртия) <ref name="Tatar Today">[https://tatar-today.ru/2022/05/75372/ Украинада Казан танк училищесыннан тагын 4 офицер һәлак булган.] Tatar Today — татар яңалыклары</ref>.
# [[Мәлик Әхтәров]] ([[Екатеринбург]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Рафил Әюпов]] (46 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Б ===
# [[Илнар Байҗигетов]] (24 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рөстәм Бакиров]] (27 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Алмаз Батанов]], лейтенант, танкист (1999, [[Казан]])
# [[Артур Батыров]], өлкән лейтенант (28 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан)<ref>''Азат Гиззатуллин''. [https://www.bashinform.ru/news/social/2022-05-23/v-bashkirii-prostilis-so-starshim-leytenantom-arturom-batyrovym-pogibshim-na-territorii-ukrainy-2814453 В Башкирии простились со старшим лейтенантом Артуром Батыровым, погибшим на территории Украины.] ИА «Башинформ», 23.05.2022</ref>
# [[Байегет Бикбулатов]] (20 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Дамир Бикмансуров]] ([[Юкамен районы]], Удмуртия)<ref>[https://www.udm-info.ru/news/society/17-04-2022/urozhenets-udmurtii-damir-bekmansurov-pogib-na-ukraine%3famp=1 Уроженец Удмуртии Дамир Бекмансуров погиб на Украине.]</ref>
# [[Ринат Бикмурзин]] (2о яшь, [[Иске Шөгер]], [[Лениногорск районы]], Татарстан)<ref>[https://leninogorsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2107183.htm В Лениногорском районе простились с сержантом Ринатом Бекмурзиным.] Лениногорский муниципальный район и город Лениногорск</ref>
# [[Сынбулат Билалов]] (21 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== В ===
# [[Виктор Вәлиев]] ([[Киев]], Украина)<ref>[https://i-ua.tv/society/32881-zahynuv-viktor-valieiev-kolyshnii-dyrektor-asotsiatsii-it-ukrainy Загинув Віктор Валєєв, колишній директор асоціації ІТ України.]{{ref-ua}}</ref>
# [[Данил Вәлиев]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Данис Вәлиев]] (21 яшь, [[Дурасау (Чишмә районы)|Дурасов]], [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Зөфәр Вәхиев]] (23 яшь, [[Маты (Балтач районы)|Маты]], [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Гомәр Волков]] ([[Кырым]])<ref>[https://www.24tv.ua/ru/u-vijni-za-ukrainu-zaginuv-krimskotatarskij-boyec-umer-volkov_n1895031/amp В войне за Украину погиб крымскотатарский боец Умер Волков.]</ref>
=== Г ===
# [[Виталий Габтуллин]] ([[Лысьва]], Пермь крае)<ref name="ПА" />
# [[Рөстәм Газизов]] (20 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Ренат Гайсин]], подполковник (1983, Казан)
# [[Илнур Гайфетдинов]], фельдшер (2000, [[Кукмара районы]])
# [[Илгиз Гайфуллин]] (26 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Әмир Галиәкбәров]] ([[Кызыл Алан (Нократ Аланы районы)|Кызыл Алан]], [[Нократ Аланы районы]], [[Киров өлкәсе]])
# [[Артём Галиев]] ([[Фаленки районы]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://www.gtrk-vyatka.ru/vesti/incidents/amp/72956-major-iz-falenskogo-rajona-pogib-v-boju-na-ukraine.html Майор из Фалёнского района погиб в бою на Украине.]</ref>
# [[Илдар Галиев]], рядовой ([[Балтач районы]])
# [[Илдар Гализиев]] ([[Подовинное]], [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/06/04/71385302/ В Челябинской области простились с погибшим на Украине 19-летним ефрейтором.]</ref>
# [[Рудольф Галимҗанов]] ([[Чусавай|Чусовой]], Пермь крае)
# [[Руслан Галимов]] (42 яшь, [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илшат Галин]] (28 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илвир Галләмов]], өлкән лейтенант, танк взводы командиры (1997, БР, [[Кушнаренко районы]], [[Калтай (Кушнарин районы)|Калтай]])<ref>
# [[Илшат Галләмов]] ([[Яңа Пижмар]], [[Мари-Төрек районы]], [[Мари Ил]])[https://ok.ru/dorogamipamyiti/topic/154011032692096 ПАМЯТИ СТАРШЕГО ЛЕЙТЕНАНТА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РФ ГАЛЛЯМОВА]</ref>.<ref name="kazanreporter2304">{{cite web|url=https://kazanreporter.ru/news/49198_stalo-izvestno-o-gibeli-na-ukraine-semi-vypusknikov-kazanskogo-tankovogo-ucilisa|title =
Еще пять выпускников казанского танкового училища погибли на Украине|publisher=«Казанский репортёр» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Руслан Галләмов]], прапорщик (1988, [[Чаллы]])
# [[Линар Гарипов]] (22 яшь, [[Салават (шәһәр)|Салават]])<ref name="kazanreporter2304"/><ref>[http://www.gorodsalavat.ru/news.php?id=1078 www.gorodSalavat.ru - Житель Салавата Линар Гарипов погиб на Украине.] Сайт города Салават, 25.03.2022</ref>
# [[Риф Гафаров]] (38 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Гашиятуллин]] ([[Сафакүл]], [[Сафакүл районы]], [[Курган өлкәсе]])<ref>[https://45.ru/text/incidents/2022/03/24/70528796/ В Зауралье простятся с военнослужащим Русланом Гашиятуллиным, погибшим на Украине.]</ref>
# [[Шамил Гаязетдинов]] ([[Уразавыл]], [[Кызыл Октябрь районы]], [[Түбән Новгород өлкәсе]])<ref>[https://www.nn.aif.ru/amp/society/34-letniy_shamil_gayazetdinov_iz_nizhegorodskoy_oblasti_pogib_na_ukraine 34-летний Шамиль Гаязетдинов из Нижегородской области погиб на Украине.]</ref>
# [[Ленар Гәрәев]] (32 яшь, [[Тәбәрле]], [[Әгерҗе районы]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryzskom-rayone-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-lenarom-garaevym В Агрызском районе простились с героически погибшим на Украине Ленаром Гараевым.] Агрызские вести, 9.07.2022</ref>
# [[Сергей Гобәйдуллин]] ([[Чибәркүл]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Гыйлемханов (1999)]], танк механигы, ефрейтор (Казан)
# [[Равил Ринат улы Гомәров| Равил Гомәров]] ([[Салават (шәһәр)|Салават]], Башкортстан) <ref>''Ирина Кудрина''. [https://gorobzor.ru/novosti/proisshestviya/170975-v-salavate-provodili-v-posledniy-put-ravilya-gumerova-pogibshego-na-ukraine В Салавате проводили в последний путь Равиля Гумерова, погибшего на Украине.] Новости Уфы и Башкирии, 09.07.2022</ref>
# [[Сергей Гыйззәтуллин]] ([[Канлы (Кушнарин районы)|Канлы]], [[Кушнарен районы]], Башкортстан)<ref>[https://bash.news/news/181165-v-bashkirii-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-sergeem-gizatullinym В Башкирии простились с погибшим на Украине Сергеем Гизатуллиным]</ref>
# [[Руслан Гыйлемханов]] (35 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илмир Гыймалетдинов]] (43 яшь, [[Бүздәк районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Д ===
# [[Өметҗан Дәүләтов]] ([[Чиләбе]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Олег Дещеня-Стриж]] ([[Яхшы Бай]], [[Азнакай районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/ryadovoi-iz-tatarstana-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5873681 Рядовой из Татарстана погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дмитрий Дормидонтов]] ([[Теләче районы]], [[Кылбагыш]])
# [[Марат Дүсәкәев]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://m.bk55.ru/news/article/202341/ Еще четверо жителей Омской области погибли в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== З ===
# [[Вадим Заһиров]] (21 яшь, [[Борай районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Айрат Заһитов]] (21 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәмис Заһретдинов]], майор (34 яшь, [[Яр Чаллы]])<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/facts/v-boyakh-na-ukraine-pogib-urozhenets-naberezhnykh-chelnov-ramis-zagretdinov?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop В боях на Украине погиб уроженец Набережных Челнов Рамис Загртдинов.] Челнинские известия. 14.05.2022</ref>
# [[Айгиз Закиров]] (20 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рушан Закиров]] (19 яшь, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Эльвир Зимасов]] ([[Түбән Авыл (Барда районы)|Түбән Авыл]], [[Барда районы]], [[Пермь крае]])
# [[Илгизәр Зиннуров]] (25 яшь, [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== Җ ===
# [[Ренат Җангалиев]] (38 яшь, [[Аскын районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илсур Җанюлдашев]] (34 яшь, [[Сибай]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== И ===
# [[Айнур Измайлов]], танк взводы командиры, лейтенант (1998, Кукмара районы)
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Тамерлан Илһамов]] ([[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-115466005_310269 В Башкирии простились с Тамерланом Ильгамовым.] ВКонтакте</ref><ref>[https://bash.bashinform.ru/news/politics/2022-08-01/ike-ya-tashyby-a-lg-nd-n-u-r-s-y-geroyy-iseme-birelde-2894549 Ике яҡташыбыҙға үлгәндән һуң Рәсәй геройы исеме бирелде.] Башинформ МА, 1.08.2022</ref>
# [[Илдус Иманаев]] (32 яшь, [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Исәнбаев]] (22 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Исламов (1996)]] ([[Лениногорск]])
# [[Самат Ишкилдин]] (42 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Ишманов]] ([[Әрәмә авыл|Әрәмә]], Барда районы, Пермь крае)<ref name="ПА">[https://www.perm.aif.ru/amp/incidents/nevernuvshiesya_spisok_pogibshih_na_ukraine_voennyh_iz_permskogo_kraya Невернувшиеся. Список погибших на Украине военных из Пермского края]</ref>
# [[Александр Иштирәков]] ([[Новоуральск]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС">[https://www.tagilcity.ru/news/incident/14-04-2022/spisok-pogibshih-sverdlovchan-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших свердловчан в ходе спецоперации на Украине (обновляется).]</ref>
=== Й ===
# [[Морат Йосыпов]], механик-радиотелефончы (2000, [[Иске Мөхәммәт]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== К ===
# [[Илназ Кадыйров]], капитан, танк ротасы командиры (34 яшь, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49337_na-ukraine-pogib-komandir-roty-iz-kazani Казанский репортер: На Украине погиб командир роты из Казани.] Казанский репортер, 2.05.2022</ref>
# [[Данил Казаков]] ([[Бөгелмә]])<ref name="prokazan20220421">{{cite web|url=https://prokazan.ru/news/view/157275|title =
НА УКРАИНЕ ПОГИБ СЕРЖАНТ ИЗ ТАТАРСТАНА, КОМАНДИР ТАНКА АРТЕМ НАГОРКИН|publisher=«ProKazan» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[21 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Денис Камалов]] (28 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Хәкимҗан Карагулов]] (24 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динаф Касыймов]] (20 яшь, [[Авык-Бүләк]], [[Тәтешле районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/><ref name="ПА" />
# [[Рәмис Каюмов]] ([[Бөгелмә районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5382047 В Татарстане простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине военнослужащим.]</ref>
# [[Альберт Кәримов (1984)|Альберт Кәримов]], спецназ подполковнигы (38 яшь, [[Тирлән (авыл)|Тирлән]], [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Килмөхәммәтов]] (22 яшь, Учалы районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Инсур Кинҗәкәев]] (34 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Олег Кириллов]] (Кукмара районы, [[Түбән Чура]])
# [[Марсель Корманалин]], (28 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Нурлан Куҗбасаров]] ([[Сосновка (Бреды районы)|Сосновка]], [[Бреды районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела" />
# [[Тимур Кыпчатов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref name="УКП">[https://www.ul.kp.ru/daily/27399/4595610/Военные из Ульяновска и Ульяновской области, погибшие на Украине в 2022 году во время спецоперации.]</ref>
=== Л ===
# [[Айнур Латыйпов]] ([[Борай районы]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127584-v_bashkirii_prostilis_s_22_letnim_soldatom_pogibshim_na_ukraine/ В Башкирии простились с 22-летним солдатом, погибшим на Украине]</ref>
=== М ===
# [[Ренад Мәҗитов]] (1972―2022, [[Лаеш районы]], Татарстан) <ref>''Саша Ларина.'' [http://laishevskyi.ru/news/novosti/segodnya-vsem-selom-zhiteli-tat-yantyka-khoronili-pogibshego-v-voennoy-spetsoperatsii-na-ukraine Сегодня всем селом жители Тат. Янтыка хоронили погибшего в спецоперации на Украине.] Камская новь, 21.06.2022</ref>
# [[Илья Мәүлетов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.ural56.ru/amp/news/678140/ «Невыносимо хочет домой»: В ходе спецоперации на Украине погиб 20-летний Илья Маулятов из Оренбурга]</ref>
# [[Азат Мозафаров]] (23 яшь, [[Идрис (Салават районы)|Идрис]], [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/05/28/71367155/ В ходе спецоперации на Украине погиб контрактник из Башкирии Азат Музафаров.]</ref>
# [[Илмир Монасыйпов]] (20 яшь, [[Ташлыяр (Мөслим районы)|Ташлыяр]], [[Төслим районы]], Татарстан)<ref>[https://muslumovo.tatarstan.ru/index.htm/news/2096571.htm В Муслюмовском районе простились с солдатом Ильмиром Мунасиповым.] Муслюмовский муниципальный район, 16.06.2022</ref>
# [[Тимур Моратов]], (37 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мостафин (1985)|Марат Мостафин]], (37 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Мөдәрисов]] ([[Шахи (Алтай крае)|Шахи]], [[Павловск районы]], [[Алтай крае]])<ref>[https://www.brl.mk.ru/amp/social/2022/04/05/v-altayskom-krae-pokhoronili-eshhe-odnogo-uchastnika-specoperacii-na-ukraine.html В Алтайском крае похоронили еще одного участника спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Нил Мөслимов]], гранатометчик (2003, [[Ахун]], Учалы районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Вадим Мөхәммәдов]] (26 яшь, [[Мәчетле районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мөхәммәдиев]] (35 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәхимҗан Мөхетдинов]] (28 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Гаян Муллаҗанов]] ([[Азнакай районы]])<ref name="prokazan20220421"/>
=== Н ===
# [[Игорь Насыйбуллин]] (Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмис Насыйров]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/27395/4591384/ Список военных из Ульяновска и Ульяновской области, погибших на Украине в 2022 году во время спецоперации]</ref>
# [[Артур Нәбиуллин]] (37 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмзәл Нәфыйков]] (23 яшь, [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динар Низаев]], (24 яшь, [[Кушнарин районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Линар Ниязов]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://omsk.bezformata.com/listnews/spetcoperatcii-na-ukraine-omichah/105472239/ Власти региона сообщили еще о четырех погибших в спецоперации на Украине омичах.]</ref>
# [[Инсаф Нуруллин]] ([[Урта Кирмән]], [[Мамадыш районы]], Татарстан)<ref>''Анна Лисина.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/v-mamadyshe-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-insafom-nurullinym В Мамадыше простились с погибшим на Украине Инсафом Нуруллиным.] Нократ, 23.07.2022</ref>
# [[Тимур Нухов]] (23 яшь, [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== П ===
# [[Руслан Петрухин]] ([[Чкаловский (Ырынбур өлкәсе)|Чкаловский]], [[Әсәкәй районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref name="ИН" />
=== Р ===
# [[Равил Рамазанов]] ([[Түбән Кама]], [[Татарстан]])<ref>[https://kazanfirst-ru.turbopages.org/kazanfirst.ru/s/news/582448?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fstory%2FNaUkraine_vkhode_specoperacii_pogib_37-letnij_zhitel_Nizhnekamska--33f60128e7de77e8b0371c41f50f5d2f В спецоперации на Украине погиб слесарь-ремонтник нижнекамского предприятия.]</ref>
# [[Айнур Раянов]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Арсен Рәимов]], өлкән лейтенант, (29 яшь, [[Мәләвез районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Рәхмәтуллин]] ([[Түбән Новгород]])<ref>[https://newsroom24.ru/news/zhizn/244687/ Еще 11 нижегородских военных погибли при спецоперации на Украине]</ref>
# [[Данис Рыбаков]] (23 яшь, [[Туймазы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== С ===
# [[Рүзәл Сабирҗанов]] ([[Кукмара районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kazan.mk.ru/amp/incident/2022/06/03/21letniy-soldat-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine.html 21-летний солдат из Татарстана погиб на Украине.]</ref>
# [[Илдар Садриев]] (22 яшь, [[Яр Чаллы]], Татарстан) <ref>[https://chelny-biz.ru/news/506267/ Выпускника колледжа, погибшего на Украине, похоронили в Тукаевском районе.] chelny-biz.ru, 29.06.2022</ref>
# [[Ирек Садыйков]] (24 яшь, [[Мамадыш районы]], Югары Ошма)<ref name=":Ирек мәйданы">Без сакламасак, кем саклар. [[Ирек мәйданы (газета)|Ирек мәйданы]], 19.05.2022, 3нче бит</ref>
# [[Руслан Садыйков]] (Казан)<ref name="prokazan20220421"/>
# [[Рәшид Салаватов]] ([[Алешкин (Волгоград өдкәсе)|Алешкин]], [[Чернышковски районы]], [[Волгоград өлкәсе]])<ref name="ИН">[https://islamnews.ru/2022/3/28/voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ. IslamNews.]</ref>
# [[Денис Сафин]] (27 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Артур Саяпов]] (26 яшь, [[Ильино-Поляна]], [[Благовещен районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa.aif.ru/politic/na_ukraine_pogib_leytenant_artur_sayapov_iz_bashkirii На Украине погиб лейтенант Артур Саяпов из Башкирии.] АиФ Уфа, 19.07.2022</ref>
# [[Артур Сәетов]] (25 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Винер Сәйфуллин]], механик-йөртүче (1999, [[Югары Кыйгы]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илдар Сәйфуллин]] ([[Урыссу]], [[Ютазы районы]], Татарстан)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/ukrainadagy-maxsus-operaciyada-tatarstan-egete-kapitan-ildar-saifullin-halak-bulgan-5857037 Украинадагы махсус операциядә Татарстан егете капитан Илдар Сәйфуллин һәлак булган.] [[Татар-информ]], 7.07.2022</ref>
# [[Камил Сәйфуллин]] (35 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Сәйфуллин]], (Күктәкә, [[Азнакай районы]])<ref>''Лиза Нурлыева''. [http://aznakaevo-rt.ru/news/җәmgyiyat/tymytyk-m-kktk-il-iminlegen-saklagan-uly-beln-khushlashty Тымытык һәм Күктәкә ил иминлеген саклаган улы белән хушлашты.] [[ Маяк (Азнакай, гәзит)|Маяк]], 14.05.2022</ref>
# [[Данис Сәләхетдинов]], прапорщик (1986, Казан)
# [[Руслан Сәфәров]] ([[Бакчагөл]], [[Бараба районы]], [[Новосибирск өлкәсе]])<ref>[https://www.vn.ru/news-vodolaz-razvedchik-ruslan-safarov-iz-barabinskogo-rayona-pogib-na-ukraine/amp/ Водолаз-разведчик Руслан Сафаров из Барабинского района погиб на Украине.]</ref>
# [[Илнур Сибгатуллин]], сержант (1990, [[Түбән Кама]])
# [[Денис Собханкулов]] (29 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вячеслав Солтанов]] ([[Коншак районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела">[https://pchela.news/news/detail/21632 Во время спецоперации на Украине погиб 28-летний ефрейтор из Челябинской области.]</ref>
# [[Фидан Солтанов]] (23 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Галинур Сөләйманов]] ([[Яңа Мөсет]], [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref>h[ttps://vk.com/gazizmanapov Бөрйән ере тағы ла оло юғалтыу кисерҙе]</ref>
# [[Динар Сөләйманов]] (30 яшь, [[Уфа районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Сөләйманов]] ([[Пенза]])<ref>[https://www.e1.ru/text/world/2022/03/24/70524677/?utm_source=vk&utm_medium=social&utm_campaign=e1 «Он позвонил в день смерти». На Украине погиб офицер из Екатеринбурга.]</ref>
=== У ===
# [[Артём Уразаев]] ([[Колюткино (Белоярски шәһәр бүлгесе)|Колюткино]], [[Белоярский шәһәр округы]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Илдар Усманов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])
# [[Галим Усманов]] (37 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илгиз Усманов]] (38 яшь, Чишмә районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Ф ===
# [[Айдар Фазылов]] (37 яшь, [[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айрат Фатыйхов]] (32 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәнис Фәсхитов]] (21 яшь, [[Абзай (Кыйгы районы)|Абзай]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall306580157_9541 С прискорбием сообщаю, что при исполнении воинского.] Зухра Гордиенко ВКонтакте</ref>
# [[Данил Фәттахов]] (37 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-30988252_1894227?z=photo-30988252_457377071%2Falbum-30988252_00%2Frev В Уфе простились с Данилом Фаттаховым, погибшим..] Кумертау ВКонтакте</ref><ref name=":Пруфы" />
=== Х ===
# [[Камил Хәбибнаҗаров]] ([[Новосибирск]])<ref>[https://ngs.ru/text/world/2022/04/11/71247221/ В Новосибирске похоронили 21-летнего ефрейтора, погибшего на Украине, — для опознания понадобился ДНК-тест.]</ref>
# [[Рәмис Хәбибуллин]] ([[Мансур (Неверкин районы)|Мансур]], [[Неверкино районы]], [[Пенза өлкәсе]])
# [[Игорь Хаҗиәхмәтов]] ([[Каневская районы]], [[Краснодар крае]])<ref>[https://www.kanevskadm.ru/news/kanevskoy-rayon-prostilsya-s-voinami-pogibshimi-vo-vremya-spetsoperatsii-na-ukraine/ Каневской район простился с погибшими во время спецоперации на Украине]</ref>
# [[Айдар Хайров]] (39 яшь, [[Норлат]], Татарстан)<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/novosti/segodnya-v-nurlate-prostilis-s-aydarom-khayrovym Сегодня в Нурлате простились с Айдаром Хайровым]</ref>
# [[Илназ Харисов]] ([[Яшел Үзән]])<ref name="kazanfirst20220420">{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/news/579019|title =
В Зеленодольске похоронили погибшего на Украине Ильназа Харисова|publisher=«KazanFirst» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Айнур Хаҗиев]] (21 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Хәйруллин]] (27 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вадим Хәкимов]] (26 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Хәлимов]] (22 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Хәлитов]] ([[Ташлы районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.orenburg.media/%3fp=126575& На Украине погиб спецназовец из Оренбургской области.]</ref>
# [[Марсель Хәлиуллин]] (22 яшь, Кушнаренко районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Наил Хәлиуллин]], өлкән сержант, {{comment|ирекле|доброволец}} (49 яшь, Яр Чаллы) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49329_49-letnij-soldat-dobrovolec-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine Казанский репортер: На Украине погиб 49-летний доброволец из Набережных Челнов]</ref>
# [[Ришат Хәлиуллин]] ([[Мәмәшир|Мәмәшир, Кукмара районы, Татарстан]]<ref>[https://www.kazanfirst.ru/news/588537%3famp=1 В ходе спецоперации на Украине погиб житель Кукморского района Татарстана]</ref>
# [[Динар Хәмитов (1980)]] ([[Питрәч]])
# [[Илшат Хәмидрәхимов]], взвод командиры, өлкән лейтенант (26 яшь, [[Аксубай районы]])<ref>[http://shahrikazan.ru/news/kyiskacha-yaңalyiklar/kechkendn-sportchy-ide-tatarstanda-tagyn-ber-batyr-soldat-beln-khushlashtylar "Кечкенәдән спортчы иде...": Татарстанда тагын бер батыр солдат белән хушлаштылар.] aksubayevo.ru, 8.05.2022</ref>
# [[Таһир Хәсәнов]] ([[Югары Ләмәз]], [[Архангель районы (Башкортстан)|Архангель районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://www.gorobzor.ru/amp/novosti/proisshestviya/169780-v-hode-specoperacii-na-territorii-ukrainy-pogib-tagir-hasanov-iz-bashkirii В ходе спецоперации на территории Украины погиб Тагир Хасанов из Башкирии.]</ref>
# [[Габдрахман Хисаметдинов]] ([[Яңа Атъял]], [[Яулытора районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://vsluh.ru/novosti/obshchestvo/v-tyumenskoy-oblasti-proshchayutsya-s-eshche-dvumya-voennymi-pogibshimi-na-ukraine_378704/ В Тюменской области прощаются с еще двумя военными, погибшими на Украине.]</ref>
# [[Вадим Хисмәтуллин]] (34 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айнур Холматов]] (19 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илнур Хөснетдинов]] (25 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Ш ===
# [[Гафур Шакирҗанов]], танк взводы командиры, өлкән лейтенант (1996, Яшел Үзән)
# [[Азат Шакиров]] (''DJ Mongol'', 34 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127169-na_ukraine_pogib_izvestnyy_ufimskiy_didzhey_azat_shakirov_dj_mongol/ На Донбассе погиб известный уфимский DJ Mongol Азат Шакиров]</ref>
# [[Ильяс Шамигулов]] (26 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рамил Шабуров]] (47 яшь, [[Танай (Алабуга районы)|Танайка]], [[Алабуга районы]]) <ref>[https://smartik.ru/elabuga/post/166198045 В Елабужском районе сегодня простились с погибшим.] Елабуга Онлайн, 21.06.2022</ref>
# [[Эдуард Шәйдуллин]] (30 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Шаһиев (2001)|Эдуард Шаһиев]] ([[Такталым]], [[Коншак районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5366804 Военный из Кунашакского района погиб в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дамир Шәймәрданов]], өлкән лейтенант, танкист ([[Йошкар-Ола]], [[Мари Ил]])<ref name="Tatar Today" />
# [[Изгар Шәйхелисламов]] (33 яшь, [[Иглин районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Равил Шәмсетдинов]] ([[Әбләз (Ырынбур өлкәсе)|Әбләз]], Саракташ районы, Ырынбур өлкәсе)<ref>[https://56orb.ru/news/society/12-05-2022/v-saraktashskom-rayone-pohoronili-pogibshego-na-ukraine-voennosluzhaschego В Саракташском районе похоронили погибшего на Украине военнослужащего.]</ref>
# [[Гадел Шәмгунов]], өлкән сержант (1993, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49067_tatarstanec-damir-gilemhanov-pogib-na-ukraine-emu-prisvoeno-zvanie-geroa-rossii Татарстанец Дамир Гилемханов погиб на Украине. Ему присвоено звание Героя России.] Казанский репортер, 15.04.2022</ref>
# [[Артур Шәрәфиев]] (2001, Яр Чаллы)
# [[Дим Шәрипов]] (44 яшь, [[Мәләвез]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илнар Шәфигуллин]] (23 яшь, [[Олы Бакырчы]], [[Апас районы]], Татарстан)<ref>[https://vk.com/wall-201846714_744 В селе Большие Бакрче Апастовского района.] Апастовский муниципальный район ВКонтакте</ref>
# [[Роман Шәфыйков]] (29 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
=== Ю ===
# [[Марат Юнысов (2001)|Марат Юнысов]] ([[Карталы районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД">[https://www.kursdela.biz/news/society/10-05-2022/spisok-pogibshih-yuzhnouraltsev-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших южноуральцев в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== Я ===
# [[Руслан Язданов]] (27 яшь, Когалым-[[Әлмәт]])<ref name=":Ирек мәйданы" />
# [[Айнур Ямалов]] ([[Амангилде (Әбҗәлил районы)|Амангилде]], [[Әбҗәлил районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/05/27/71363561/ В Башкирии простились с погибшим на Украине уроженцем Магнитогорска. Он посмертно награжден орденом Мужества]</ref>
# [[Дим Ямилхин]] ([[Учалы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-165286587_42657 29 июня 2022 года при исполнении воинского..] Учалинская правда ВКонтакте</ref>
# [[Айнур Янышев]] (36 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
== Моны да карагыз ==
* ''[[Россия Федерациясе]] [[Россия Федерациясе дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Российской Федерации|ru]]) {{*}} [[Россия Федерациясе Каһарманы]]
* ''[[Украина]] [[Украина дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Украины|ru]]) {{*}} [[Украина Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Украины|ru]])
* ''[[Луганск Халык Җөмһүрияте]] [[Луганск Халык Җөмһүрияте дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Награды Луганской Народной Республики|ru]]) {{*}} [[Луганск Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]
* ''[[Донецк Халык Җөмһүрияте]] [[Донецк Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Донецкой Народной Республики|ru]])
* [[«Телсез Күке» спектакле]]
* [[Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Чыганаклар ==
* {{cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31759329.html|title =
Путин сугышы корбаннары|publisher=[[Азатлык радиосы]] порталы|author=|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[татарча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf|title =
Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[28 март]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-rasshirilsya-spisok-tatar-i-bashkir-pavshikh-na-ukraine|title =
Расширился список татар и башкир, павших на Украине|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[19 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* [https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф [[ВКонтакте]]{{ref-ru}}
== Сылтамалар ==
* [[:ru:Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину|Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину]] {{ref-ru}}
* [[:uk:Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022|Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022]] {{ref-uk}}
* [[:uk:Втрати_силових_структур_внаслідок_російського_вторгнення_в_Україну#2022 2|Втрати силових структур внаслідок російського вторгнення в Україну]] - көннәр буенча вафат булганнар исемлеге {{ref-uk}}
[[Төркем:Россиянең 2022 елгы Украина хәрби чаралары дәвамында үтерелгән кешеләр|Татарлар]]
[[Төркем:Татар хәрбиләре|2022]]
[[Төркем:2022 елда вафатлар|Украина]]
[[Төркем:Вафатлар исемлеге|*]]
3xm5z8pia8vxmewq9runq5nu7p7fedx
3525573
3525569
2022-08-01T21:15:53Z
Әмир
15082
+ 1 Башкортстанлы /* Г */
wikitext
text/x-wiki
{{мәгълүмати исемлек|show=2|Татарлар|Башкортлар|Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)}}
{{Портал|Шәхесләр}}
{{TOC right}}
{{notice|'''Бу биттәге исемлек тулы булмаска мөмкин!'''<br/>Мәгълүмат һәм дәлилләүче чыганакларга сылтамалар белән баетуыгыз өчен изге рәхмәт!}}
== Исемлек ==
=== А ===
# [[Айдар Аиткужин]] (22 яшь, [[Күгәрчен районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Радмир Алиев]] ([[Сорокино (Төмән өлкәсе)|Сорокино]], [[Яркәү районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://72.ru/text/gorod/2022/05/20/71345213/ В спецоперации на Украине погиб 42-летний уроженец тюменского села.]</ref>
# [[Альберт Аллагулов]] (25 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Фәдис Аллаяров]] (22 яшь, [[Бишбүләк районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Шамил Алмәрдәнов]] (55 яшь, [[Учалы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илгиз Алтыншин]] (40 яшь, [[Куергазы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Рөстәм Артемьев]] (45 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илфат Ахияров]] (33 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa">{{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref><ref name=":Пруфы">[https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф ВКонтакте</ref>
=== Ә ===
# [[Азат Әбуталипов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://aurgazeta.ru/news/media/2022/7/27/pomnyat-skromnyim-spokojnyim-i-dobryim/ ПОМНЯТ СКРОМНЫМ, СПОКОЙНЫМ И ДОБРЫМ.] «Аургазета» </ref>
# [[Руслан Әетов]] ([[Березовский]], Свердловск өлкәсе)<ref>[https://www.ura.news/news/1052540266 Свердловский солдат погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Хәйдәр Әфләтүнов]] ([[Яңа Комазан]], [[Мамадыш районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/zitel-mamadysskogo-raiona-rt-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5868729 Житель Мамадышского района РТ погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Илдар Әхияров]] (25 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref>[https://prufy.ru/news/society/127487-v_bashkirii_prostilis_s_pogibshim_na_donbasse_komandirom_tanka_ildarom_akhiyarovym/ В Башкирии простились с погибшим на Донбассе командиром танка Ильдаром Ахияровым]</ref>
# [[Илфат Әхияров]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref>[https://kiziltan.ru/articles/obchestvo/2022-04-03/yan-ike-yaktashybyzny-yugalttyk-2754558 Янә ике якташыбызны югалттык...]</ref>
# [[Марат Әхмәтҗанов (1999)|Марат Әхмәтҗанов]] (23 яшь, [[Нуриман районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Николай Әхмәтҗанов]] ([[Новоуткинск]], [[Свердловск өлкәсе]])<ref>[https://66.ru/news/incident/251704/ На Украине погибли как минимум 40 солдат из Свердловской области. Список.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтҗанов]] ([[Көлмез (Киров өлкәсе)|Көлмез]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://gorodkirov.ru/news/pod-ukrainskim-izyumom-pogib-desantnik-iz-kilmezi/ Под украинским Изюмом погиб десантник из Кильмези.]</ref>
# [[Рафаэль Әхмәтов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://56orb.ru/news/society/13-05-2022/v-orenburge-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-ofitserom-rafaelem-ahmetovym В Оренбурге простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине Рафаэлем Ахметовым.]</ref>
# [[Рөстәм Әхмәтов (1993)|Рөстәм Әхмәтов]] (29 яшь, [[Әгерҗе]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryze-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-rustamom-akhmetovym В Агрызе простятся с героически погибшим на Украине Рустамом Ахметовым]</ref>
# [[Фидарис Әхмәтов]] (35 яшь, [[Тәтешле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Әхмәтшин]] ([[Тольятти]], [[Самар өлкәсе]])<ref>[https://www.samara.kp.ru/daily/27377.5/4570103/ "Он умер ради жизни других": погибшего на Украине старшину из Тольятти посмертно представили к Ордену.]</ref>
# [[Руслан Әхмәтшин]], өлкән лейтенант, танкист, (25 яшь, [[Кизнер]], Удмуртия) <ref name="Tatar Today">[https://tatar-today.ru/2022/05/75372/ Украинада Казан танк училищесыннан тагын 4 офицер һәлак булган.] Tatar Today — татар яңалыклары</ref>.
# [[Мәлик Әхтәров]] ([[Екатеринбург]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Рафил Әюпов]] (46 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Б ===
# [[Илнар Байҗигетов]] (24 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рөстәм Бакиров]] (27 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Алмаз Батанов]], лейтенант, танкист (1999, [[Казан]])
# [[Артур Батыров]], өлкән лейтенант (28 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан)<ref>''Азат Гиззатуллин''. [https://www.bashinform.ru/news/social/2022-05-23/v-bashkirii-prostilis-so-starshim-leytenantom-arturom-batyrovym-pogibshim-na-territorii-ukrainy-2814453 В Башкирии простились со старшим лейтенантом Артуром Батыровым, погибшим на территории Украины.] ИА «Башинформ», 23.05.2022</ref>
# [[Байегет Бикбулатов]] (20 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Дамир Бикмансуров]] ([[Юкамен районы]], Удмуртия)<ref>[https://www.udm-info.ru/news/society/17-04-2022/urozhenets-udmurtii-damir-bekmansurov-pogib-na-ukraine%3famp=1 Уроженец Удмуртии Дамир Бекмансуров погиб на Украине.]</ref>
# [[Ринат Бикмурзин]] (2о яшь, [[Иске Шөгер]], [[Лениногорск районы]], Татарстан)<ref>[https://leninogorsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2107183.htm В Лениногорском районе простились с сержантом Ринатом Бекмурзиным.] Лениногорский муниципальный район и город Лениногорск</ref>
# [[Сынбулат Билалов]] (21 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== В ===
# [[Виктор Вәлиев]] ([[Киев]], Украина)<ref>[https://i-ua.tv/society/32881-zahynuv-viktor-valieiev-kolyshnii-dyrektor-asotsiatsii-it-ukrainy Загинув Віктор Валєєв, колишній директор асоціації ІТ України.]{{ref-ua}}</ref>
# [[Данил Вәлиев]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Данис Вәлиев]] (21 яшь, [[Дурасау (Чишмә районы)|Дурасов]], [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Зөфәр Вәхиев]] (23 яшь, [[Маты (Балтач районы)|Маты]], [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Гомәр Волков]] ([[Кырым]])<ref>[https://www.24tv.ua/ru/u-vijni-za-ukrainu-zaginuv-krimskotatarskij-boyec-umer-volkov_n1895031/amp В войне за Украину погиб крымскотатарский боец Умер Волков.]</ref>
=== Г ===
# [[Рәсим Габидуллин]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-207039849_48316 Расим Габидуллин из Башкирии погиб во время..] ВКонтакте</ref>
# [[Виталий Габтуллин]] ([[Лысьва]], Пермь крае)<ref name="ПА" />
# [[Рөстәм Газизов]] (20 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Ренат Гайсин]], подполковник (1983, Казан)
# [[Илнур Гайфетдинов]], фельдшер (2000, [[Кукмара районы]])
# [[Илгиз Гайфуллин]] (26 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Әмир Галиәкбәров]] ([[Кызыл Алан (Нократ Аланы районы)|Кызыл Алан]], [[Нократ Аланы районы]], [[Киров өлкәсе]])
# [[Артём Галиев]] ([[Фаленки районы]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://www.gtrk-vyatka.ru/vesti/incidents/amp/72956-major-iz-falenskogo-rajona-pogib-v-boju-na-ukraine.html Майор из Фалёнского района погиб в бою на Украине.]</ref>
# [[Илдар Галиев]], рядовой ([[Балтач районы]])
# [[Илдар Гализиев]] ([[Подовинное]], [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/06/04/71385302/ В Челябинской области простились с погибшим на Украине 19-летним ефрейтором.]</ref>
# [[Рудольф Галимҗанов]] ([[Чусавай|Чусовой]], Пермь крае)
# [[Руслан Галимов]] (42 яшь, [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
# [[Илшат Галин]] (28 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илвир Галләмов]], өлкән лейтенант, танк взводы командиры (1997, БР, [[Кушнаренко районы]], [[Калтай (Кушнарин районы)|Калтай]])<ref>
# [[Илшат Галләмов]] ([[Яңа Пижмар]], [[Мари-Төрек районы]], [[Мари Ил]])[https://ok.ru/dorogamipamyiti/topic/154011032692096 ПАМЯТИ СТАРШЕГО ЛЕЙТЕНАНТА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РФ ГАЛЛЯМОВА]</ref>.<ref name="kazanreporter2304">{{cite web|url=https://kazanreporter.ru/news/49198_stalo-izvestno-o-gibeli-na-ukraine-semi-vypusknikov-kazanskogo-tankovogo-ucilisa|title =
Еще пять выпускников казанского танкового училища погибли на Украине|publisher=«Казанский репортёр» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Руслан Галләмов]], прапорщик (1988, [[Чаллы]])
# [[Линар Гарипов]] (22 яшь, [[Салават (шәһәр)|Салават]])<ref name="kazanreporter2304"/><ref>[http://www.gorodsalavat.ru/news.php?id=1078 www.gorodSalavat.ru - Житель Салавата Линар Гарипов погиб на Украине.] Сайт города Салават, 25.03.2022</ref>
# [[Риф Гафаров]] (38 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Гашиятуллин]] ([[Сафакүл]], [[Сафакүл районы]], [[Курган өлкәсе]])<ref>[https://45.ru/text/incidents/2022/03/24/70528796/ В Зауралье простятся с военнослужащим Русланом Гашиятуллиным, погибшим на Украине.]</ref>
# [[Шамил Гаязетдинов]] ([[Уразавыл]], [[Кызыл Октябрь районы]], [[Түбән Новгород өлкәсе]])<ref>[https://www.nn.aif.ru/amp/society/34-letniy_shamil_gayazetdinov_iz_nizhegorodskoy_oblasti_pogib_na_ukraine 34-летний Шамиль Гаязетдинов из Нижегородской области погиб на Украине.]</ref>
# [[Ленар Гәрәев]] (32 яшь, [[Тәбәрле]], [[Әгерҗе районы]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryzskom-rayone-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-lenarom-garaevym В Агрызском районе простились с героически погибшим на Украине Ленаром Гараевым.] Агрызские вести, 9.07.2022</ref>
# [[Сергей Гобәйдуллин]] ([[Чибәркүл]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Гыйлемханов (1999)]], танк механигы, ефрейтор (Казан)
# [[Равил Ринат улы Гомәров| Равил Гомәров]] ([[Салават (шәһәр)|Салават]], Башкортстан) <ref>''Ирина Кудрина''. [https://gorobzor.ru/novosti/proisshestviya/170975-v-salavate-provodili-v-posledniy-put-ravilya-gumerova-pogibshego-na-ukraine В Салавате проводили в последний путь Равиля Гумерова, погибшего на Украине.] Новости Уфы и Башкирии, 09.07.2022</ref>
# [[Сергей Гыйззәтуллин]] ([[Канлы (Кушнарин районы)|Канлы]], [[Кушнарен районы]], Башкортстан)<ref>[https://bash.news/news/181165-v-bashkirii-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-sergeem-gizatullinym В Башкирии простились с погибшим на Украине Сергеем Гизатуллиным]</ref>
# [[Руслан Гыйлемханов]] (35 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илмир Гыймалетдинов]] (43 яшь, [[Бүздәк районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Д ===
# [[Өметҗан Дәүләтов]] ([[Чиләбе]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" />
# [[Олег Дещеня-Стриж]] ([[Яхшы Бай]], [[Азнакай районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/ryadovoi-iz-tatarstana-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5873681 Рядовой из Татарстана погиб во время спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дмитрий Дормидонтов]] ([[Теләче районы]], [[Кылбагыш]])
# [[Марат Дүсәкәев]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://m.bk55.ru/news/article/202341/ Еще четверо жителей Омской области погибли в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== З ===
# [[Вадим Заһиров]] (21 яшь, [[Борай районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Айрат Заһитов]] (21 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәмис Заһретдинов]], майор (34 яшь, [[Яр Чаллы]])<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/facts/v-boyakh-na-ukraine-pogib-urozhenets-naberezhnykh-chelnov-ramis-zagretdinov?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop В боях на Украине погиб уроженец Набережных Челнов Рамис Загртдинов.] Челнинские известия. 14.05.2022</ref>
# [[Айгиз Закиров]] (20 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рушан Закиров]] (19 яшь, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Эльвир Зимасов]] ([[Түбән Авыл (Барда районы)|Түбән Авыл]], [[Барда районы]], [[Пермь крае]])
# [[Илгизәр Зиннуров]] (25 яшь, [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== Җ ===
# [[Ренат Җангалиев]] (38 яшь, [[Аскын районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илсур Җанюлдашев]] (34 яшь, [[Сибай]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
=== И ===
# [[Айнур Измайлов]], танк взводы командиры, лейтенант (1998, Кукмара районы)
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Тамерлан Илһамов]] ([[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-115466005_310269 В Башкирии простились с Тамерланом Ильгамовым.] ВКонтакте</ref><ref>[https://bash.bashinform.ru/news/politics/2022-08-01/ike-ya-tashyby-a-lg-nd-n-u-r-s-y-geroyy-iseme-birelde-2894549 Ике яҡташыбыҙға үлгәндән һуң Рәсәй геройы исеме бирелде.] Башинформ МА, 1.08.2022</ref>
# [[Илдус Иманаев]] (32 яшь, [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Исәнбаев]] (22 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Исламов (1996)]] ([[Лениногорск]])
# [[Самат Ишкилдин]] (42 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Ишманов]] ([[Әрәмә авыл|Әрәмә]], Барда районы, Пермь крае)<ref name="ПА">[https://www.perm.aif.ru/amp/incidents/nevernuvshiesya_spisok_pogibshih_na_ukraine_voennyh_iz_permskogo_kraya Невернувшиеся. Список погибших на Украине военных из Пермского края]</ref>
# [[Александр Иштирәков]] ([[Новоуральск]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС">[https://www.tagilcity.ru/news/incident/14-04-2022/spisok-pogibshih-sverdlovchan-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших свердловчан в ходе спецоперации на Украине (обновляется).]</ref>
=== Й ===
# [[Морат Йосыпов]], механик-радиотелефончы (2000, [[Иске Мөхәммәт]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== К ===
# [[Илназ Кадыйров]], капитан, танк ротасы командиры (34 яшь, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49337_na-ukraine-pogib-komandir-roty-iz-kazani Казанский репортер: На Украине погиб командир роты из Казани.] Казанский репортер, 2.05.2022</ref>
# [[Данил Казаков]] ([[Бөгелмә]])<ref name="prokazan20220421">{{cite web|url=https://prokazan.ru/news/view/157275|title =
НА УКРАИНЕ ПОГИБ СЕРЖАНТ ИЗ ТАТАРСТАНА, КОМАНДИР ТАНКА АРТЕМ НАГОРКИН|publisher=«ProKazan» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[21 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Денис Камалов]] (28 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Хәкимҗан Карагулов]] (24 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динаф Касыймов]] (20 яшь, [[Авык-Бүләк]], [[Тәтешле районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/><ref name="ПА" />
# [[Рәмис Каюмов]] ([[Бөгелмә районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5382047 В Татарстане простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине военнослужащим.]</ref>
# [[Альберт Кәримов (1984)|Альберт Кәримов]], спецназ подполковнигы (38 яшь, [[Тирлән (авыл)|Тирлән]], [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Килмөхәммәтов]] (22 яшь, Учалы районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Инсур Кинҗәкәев]] (34 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Олег Кириллов]] (Кукмара районы, [[Түбән Чура]])
# [[Марсель Корманалин]], (28 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Нурлан Куҗбасаров]] ([[Сосновка (Бреды районы)|Сосновка]], [[Бреды районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела" />
# [[Тимур Кыпчатов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref name="УКП">[https://www.ul.kp.ru/daily/27399/4595610/Военные из Ульяновска и Ульяновской области, погибшие на Украине в 2022 году во время спецоперации.]</ref>
=== Л ===
# [[Айнур Латыйпов]] ([[Борай районы]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127584-v_bashkirii_prostilis_s_22_letnim_soldatom_pogibshim_na_ukraine/ В Башкирии простились с 22-летним солдатом, погибшим на Украине]</ref>
=== М ===
# [[Ренад Мәҗитов]] (1972―2022, [[Лаеш районы]], Татарстан) <ref>''Саша Ларина.'' [http://laishevskyi.ru/news/novosti/segodnya-vsem-selom-zhiteli-tat-yantyka-khoronili-pogibshego-v-voennoy-spetsoperatsii-na-ukraine Сегодня всем селом жители Тат. Янтыка хоронили погибшего в спецоперации на Украине.] Камская новь, 21.06.2022</ref>
# [[Илья Мәүлетов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.ural56.ru/amp/news/678140/ «Невыносимо хочет домой»: В ходе спецоперации на Украине погиб 20-летний Илья Маулятов из Оренбурга]</ref>
# [[Азат Мозафаров]] (23 яшь, [[Идрис (Салават районы)|Идрис]], [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/05/28/71367155/ В ходе спецоперации на Украине погиб контрактник из Башкирии Азат Музафаров.]</ref>
# [[Илмир Монасыйпов]] (20 яшь, [[Ташлыяр (Мөслим районы)|Ташлыяр]], [[Төслим районы]], Татарстан)<ref>[https://muslumovo.tatarstan.ru/index.htm/news/2096571.htm В Муслюмовском районе простились с солдатом Ильмиром Мунасиповым.] Муслюмовский муниципальный район, 16.06.2022</ref>
# [[Тимур Моратов]], (37 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мостафин (1985)|Марат Мостафин]], (37 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Мөдәрисов]] ([[Шахи (Алтай крае)|Шахи]], [[Павловск районы]], [[Алтай крае]])<ref>[https://www.brl.mk.ru/amp/social/2022/04/05/v-altayskom-krae-pokhoronili-eshhe-odnogo-uchastnika-specoperacii-na-ukraine.html В Алтайском крае похоронили еще одного участника спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Нил Мөслимов]], гранатометчик (2003, [[Ахун]], Учалы районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Вадим Мөхәммәдов]] (26 яшь, [[Мәчетле районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Мөхәммәдиев]] (35 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Рәхимҗан Мөхетдинов]] (28 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Гаян Муллаҗанов]] ([[Азнакай районы]])<ref name="prokazan20220421"/>
=== Н ===
# [[Игорь Насыйбуллин]] (Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмис Насыйров]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/27395/4591384/ Список военных из Ульяновска и Ульяновской области, погибших на Украине в 2022 году во время спецоперации]</ref>
# [[Артур Нәбиуллин]] (37 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәмзәл Нәфыйков]] (23 яшь, [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Динар Низаев]], (24 яшь, [[Кушнарин районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Линар Ниязов]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://omsk.bezformata.com/listnews/spetcoperatcii-na-ukraine-omichah/105472239/ Власти региона сообщили еще о четырех погибших в спецоперации на Украине омичах.]</ref>
# [[Инсаф Нуруллин]] ([[Урта Кирмән]], [[Мамадыш районы]], Татарстан)<ref>''Анна Лисина.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/v-mamadyshe-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-insafom-nurullinym В Мамадыше простились с погибшим на Украине Инсафом Нуруллиным.] Нократ, 23.07.2022</ref>
# [[Тимур Нухов]] (23 яшь, [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== П ===
# [[Руслан Петрухин]] ([[Чкаловский (Ырынбур өлкәсе)|Чкаловский]], [[Әсәкәй районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref name="ИН" />
=== Р ===
# [[Равил Рамазанов]] ([[Түбән Кама]], [[Татарстан]])<ref>[https://kazanfirst-ru.turbopages.org/kazanfirst.ru/s/news/582448?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fstory%2FNaUkraine_vkhode_specoperacii_pogib_37-letnij_zhitel_Nizhnekamska--33f60128e7de77e8b0371c41f50f5d2f В спецоперации на Украине погиб слесарь-ремонтник нижнекамского предприятия.]</ref>
# [[Айнур Раянов]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Арсен Рәимов]], өлкән лейтенант, (29 яшь, [[Мәләвез районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Андрей Рәхмәтуллин]] ([[Түбән Новгород]])<ref>[https://newsroom24.ru/news/zhizn/244687/ Еще 11 нижегородских военных погибли при спецоперации на Украине]</ref>
# [[Данис Рыбаков]] (23 яшь, [[Туймазы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== С ===
# [[Рүзәл Сабирҗанов]] ([[Кукмара районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kazan.mk.ru/amp/incident/2022/06/03/21letniy-soldat-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine.html 21-летний солдат из Татарстана погиб на Украине.]</ref>
# [[Илдар Садриев]] (22 яшь, [[Яр Чаллы]], Татарстан) <ref>[https://chelny-biz.ru/news/506267/ Выпускника колледжа, погибшего на Украине, похоронили в Тукаевском районе.] chelny-biz.ru, 29.06.2022</ref>
# [[Ирек Садыйков]] (24 яшь, [[Мамадыш районы]], Югары Ошма)<ref name=":Ирек мәйданы">Без сакламасак, кем саклар. [[Ирек мәйданы (газета)|Ирек мәйданы]], 19.05.2022, 3нче бит</ref>
# [[Руслан Садыйков]] (Казан)<ref name="prokazan20220421"/>
# [[Рәшид Салаватов]] ([[Алешкин (Волгоград өдкәсе)|Алешкин]], [[Чернышковски районы]], [[Волгоград өлкәсе]])<ref name="ИН">[https://islamnews.ru/2022/3/28/voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ. IslamNews.]</ref>
# [[Денис Сафин]] (27 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Артур Саяпов]] (26 яшь, [[Ильино-Поляна]], [[Благовещен районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa.aif.ru/politic/na_ukraine_pogib_leytenant_artur_sayapov_iz_bashkirii На Украине погиб лейтенант Артур Саяпов из Башкирии.] АиФ Уфа, 19.07.2022</ref>
# [[Артур Сәетов]] (25 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Винер Сәйфуллин]], механик-йөртүче (1999, [[Югары Кыйгы]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илдар Сәйфуллин]] ([[Урыссу]], [[Ютазы районы]], Татарстан)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/ukrainadagy-maxsus-operaciyada-tatarstan-egete-kapitan-ildar-saifullin-halak-bulgan-5857037 Украинадагы махсус операциядә Татарстан егете капитан Илдар Сәйфуллин һәлак булган.] [[Татар-информ]], 7.07.2022</ref>
# [[Камил Сәйфуллин]] (35 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Сәйфуллин]], (Күктәкә, [[Азнакай районы]])<ref>''Лиза Нурлыева''. [http://aznakaevo-rt.ru/news/җәmgyiyat/tymytyk-m-kktk-il-iminlegen-saklagan-uly-beln-khushlashty Тымытык һәм Күктәкә ил иминлеген саклаган улы белән хушлашты.] [[ Маяк (Азнакай, гәзит)|Маяк]], 14.05.2022</ref>
# [[Данис Сәләхетдинов]], прапорщик (1986, Казан)
# [[Руслан Сәфәров]] ([[Бакчагөл]], [[Бараба районы]], [[Новосибирск өлкәсе]])<ref>[https://www.vn.ru/news-vodolaz-razvedchik-ruslan-safarov-iz-barabinskogo-rayona-pogib-na-ukraine/amp/ Водолаз-разведчик Руслан Сафаров из Барабинского района погиб на Украине.]</ref>
# [[Илнур Сибгатуллин]], сержант (1990, [[Түбән Кама]])
# [[Денис Собханкулов]] (29 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вячеслав Солтанов]] ([[Коншак районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела">[https://pchela.news/news/detail/21632 Во время спецоперации на Украине погиб 28-летний ефрейтор из Челябинской области.]</ref>
# [[Фидан Солтанов]] (23 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Галинур Сөләйманов]] ([[Яңа Мөсет]], [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref>h[ttps://vk.com/gazizmanapov Бөрйән ере тағы ла оло юғалтыу кисерҙе]</ref>
# [[Динар Сөләйманов]] (30 яшь, [[Уфа районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Сөләйманов]] ([[Пенза]])<ref>[https://www.e1.ru/text/world/2022/03/24/70524677/?utm_source=vk&utm_medium=social&utm_campaign=e1 «Он позвонил в день смерти». На Украине погиб офицер из Екатеринбурга.]</ref>
=== У ===
# [[Артём Уразаев]] ([[Колюткино (Белоярски шәһәр бүлгесе)|Колюткино]], [[Белоярский шәһәр округы]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" />
# [[Илдар Усманов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])
# [[Галим Усманов]] (37 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Илгиз Усманов]] (38 яшь, Чишмә районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
=== Ф ===
# [[Айдар Фазылов]] (37 яшь, [[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айрат Фатыйхов]] (32 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рәнис Фәсхитов]] (21 яшь, [[Абзай (Кыйгы районы)|Абзай]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall306580157_9541 С прискорбием сообщаю, что при исполнении воинского.] Зухра Гордиенко ВКонтакте</ref>
# [[Данил Фәттахов]] (37 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-30988252_1894227?z=photo-30988252_457377071%2Falbum-30988252_00%2Frev В Уфе простились с Данилом Фаттаховым, погибшим..] Кумертау ВКонтакте</ref><ref name=":Пруфы" />
=== Х ===
# [[Камил Хәбибнаҗаров]] ([[Новосибирск]])<ref>[https://ngs.ru/text/world/2022/04/11/71247221/ В Новосибирске похоронили 21-летнего ефрейтора, погибшего на Украине, — для опознания понадобился ДНК-тест.]</ref>
# [[Рәмис Хәбибуллин]] ([[Мансур (Неверкин районы)|Мансур]], [[Неверкино районы]], [[Пенза өлкәсе]])
# [[Игорь Хаҗиәхмәтов]] ([[Каневская районы]], [[Краснодар крае]])<ref>[https://www.kanevskadm.ru/news/kanevskoy-rayon-prostilsya-s-voinami-pogibshimi-vo-vremya-spetsoperatsii-na-ukraine/ Каневской район простился с погибшими во время спецоперации на Украине]</ref>
# [[Айдар Хайров]] (39 яшь, [[Норлат]], Татарстан)<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/novosti/segodnya-v-nurlate-prostilis-s-aydarom-khayrovym Сегодня в Нурлате простились с Айдаром Хайровым]</ref>
# [[Илназ Харисов]] ([[Яшел Үзән]])<ref name="kazanfirst20220420">{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/news/579019|title =
В Зеленодольске похоронили погибшего на Украине Ильназа Харисова|publisher=«KazanFirst» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref>
# [[Айнур Хаҗиев]] (21 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Тимур Хәйруллин]] (27 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Вадим Хәкимов]] (26 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Руслан Хәлимов]] (22 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Марат Хәлитов]] ([[Ташлы районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.orenburg.media/%3fp=126575& На Украине погиб спецназовец из Оренбургской области.]</ref>
# [[Марсель Хәлиуллин]] (22 яшь, Кушнаренко районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Наил Хәлиуллин]], өлкән сержант, {{comment|ирекле|доброволец}} (49 яшь, Яр Чаллы) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49329_49-letnij-soldat-dobrovolec-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine Казанский репортер: На Украине погиб 49-летний доброволец из Набережных Челнов]</ref>
# [[Ришат Хәлиуллин]] ([[Мәмәшир|Мәмәшир, Кукмара районы, Татарстан]]<ref>[https://www.kazanfirst.ru/news/588537%3famp=1 В ходе спецоперации на Украине погиб житель Кукморского района Татарстана]</ref>
# [[Динар Хәмитов (1980)]] ([[Питрәч]])
# [[Илшат Хәмидрәхимов]], взвод командиры, өлкән лейтенант (26 яшь, [[Аксубай районы]])<ref>[http://shahrikazan.ru/news/kyiskacha-yaңalyiklar/kechkendn-sportchy-ide-tatarstanda-tagyn-ber-batyr-soldat-beln-khushlashtylar "Кечкенәдән спортчы иде...": Татарстанда тагын бер батыр солдат белән хушлаштылар.] aksubayevo.ru, 8.05.2022</ref>
# [[Таһир Хәсәнов]] ([[Югары Ләмәз]], [[Архангель районы (Башкортстан)|Архангель районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://www.gorobzor.ru/amp/novosti/proisshestviya/169780-v-hode-specoperacii-na-territorii-ukrainy-pogib-tagir-hasanov-iz-bashkirii В ходе спецоперации на территории Украины погиб Тагир Хасанов из Башкирии.]</ref>
# [[Габдрахман Хисаметдинов]] ([[Яңа Атъял]], [[Яулытора районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://vsluh.ru/novosti/obshchestvo/v-tyumenskoy-oblasti-proshchayutsya-s-eshche-dvumya-voennymi-pogibshimi-na-ukraine_378704/ В Тюменской области прощаются с еще двумя военными, погибшими на Украине.]</ref>
# [[Вадим Хисмәтуллин]] (34 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Айнур Холматов]] (19 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Илнур Хөснетдинов]] (25 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
=== Ш ===
# [[Гафур Шакирҗанов]], танк взводы командиры, өлкән лейтенант (1996, Яшел Үзән)
# [[Азат Шакиров]] (''DJ Mongol'', 34 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127169-na_ukraine_pogib_izvestnyy_ufimskiy_didzhey_azat_shakirov_dj_mongol/ На Донбассе погиб известный уфимский DJ Mongol Азат Шакиров]</ref>
# [[Ильяс Шамигулов]] (26 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
# [[Рамил Шабуров]] (47 яшь, [[Танай (Алабуга районы)|Танайка]], [[Алабуга районы]]) <ref>[https://smartik.ru/elabuga/post/166198045 В Елабужском районе сегодня простились с погибшим.] Елабуга Онлайн, 21.06.2022</ref>
# [[Эдуард Шәйдуллин]] (30 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Эдуард Шаһиев (2001)|Эдуард Шаһиев]] ([[Такталым]], [[Коншак районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5366804 Военный из Кунашакского района погиб в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
# [[Дамир Шәймәрданов]], өлкән лейтенант, танкист ([[Йошкар-Ола]], [[Мари Ил]])<ref name="Tatar Today" />
# [[Изгар Шәйхелисламов]] (33 яшь, [[Иглин районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" />
# [[Равил Шәмсетдинов]] ([[Әбләз (Ырынбур өлкәсе)|Әбләз]], Саракташ районы, Ырынбур өлкәсе)<ref>[https://56orb.ru/news/society/12-05-2022/v-saraktashskom-rayone-pohoronili-pogibshego-na-ukraine-voennosluzhaschego В Саракташском районе похоронили погибшего на Украине военнослужащего.]</ref>
# [[Гадел Шәмгунов]], өлкән сержант (1993, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49067_tatarstanec-damir-gilemhanov-pogib-na-ukraine-emu-prisvoeno-zvanie-geroa-rossii Татарстанец Дамир Гилемханов погиб на Украине. Ему присвоено звание Героя России.] Казанский репортер, 15.04.2022</ref>
# [[Артур Шәрәфиев]] (2001, Яр Чаллы)
# [[Дим Шәрипов]] (44 яшь, [[Мәләвез]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" />
# [[Илнар Шәфигуллин]] (23 яшь, [[Олы Бакырчы]], [[Апас районы]], Татарстан)<ref>[https://vk.com/wall-201846714_744 В селе Большие Бакрче Апастовского района.] Апастовский муниципальный район ВКонтакте</ref>
# [[Роман Шәфыйков]] (29 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" />
=== Ю ===
# [[Марат Юнысов (2001)|Марат Юнысов]] ([[Карталы районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД">[https://www.kursdela.biz/news/society/10-05-2022/spisok-pogibshih-yuzhnouraltsev-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших южноуральцев в ходе спецоперации на Украине.]</ref>
=== Я ===
# [[Руслан Язданов]] (27 яшь, Когалым-[[Әлмәт]])<ref name=":Ирек мәйданы" />
# [[Айнур Ямалов]] ([[Амангилде (Әбҗәлил районы)|Амангилде]], [[Әбҗәлил районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/05/27/71363561/ В Башкирии простились с погибшим на Украине уроженцем Магнитогорска. Он посмертно награжден орденом Мужества]</ref>
# [[Дим Ямилхин]] ([[Учалы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-165286587_42657 29 июня 2022 года при исполнении воинского..] Учалинская правда ВКонтакте</ref>
# [[Айнур Янышев]] (36 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/>
== Моны да карагыз ==
* ''[[Россия Федерациясе]] [[Россия Федерациясе дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Российской Федерации|ru]]) {{*}} [[Россия Федерациясе Каһарманы]]
* ''[[Украина]] [[Украина дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Украины|ru]]) {{*}} [[Украина Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Украины|ru]])
* ''[[Луганск Халык Җөмһүрияте]] [[Луганск Халык Җөмһүрияте дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Награды Луганской Народной Республики|ru]]) {{*}} [[Луганск Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]
* ''[[Донецк Халык Җөмһүрияте]] [[Донецк Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Донецкой Народной Республики|ru]])
* [[«Телсез Күке» спектакле]]
* [[Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Чыганаклар ==
* {{cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31759329.html|title =
Путин сугышы корбаннары|publisher=[[Азатлык радиосы]] порталы|author=|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[татарча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf|title =
Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[28 март]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-rasshirilsya-spisok-tatar-i-bashkir-pavshikh-na-ukraine|title =
Расширился список татар и башкир, павших на Украине|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[19 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* {{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title =
Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}
* [https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф [[ВКонтакте]]{{ref-ru}}
== Сылтамалар ==
* [[:ru:Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину|Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину]] {{ref-ru}}
* [[:uk:Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022|Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022]] {{ref-uk}}
* [[:uk:Втрати_силових_структур_внаслідок_російського_вторгнення_в_Україну#2022 2|Втрати силових структур внаслідок російського вторгнення в Україну]] - көннәр буенча вафат булганнар исемлеге {{ref-uk}}
[[Төркем:Россиянең 2022 елгы Украина хәрби чаралары дәвамында үтерелгән кешеләр|Татарлар]]
[[Төркем:Татар хәрбиләре|2022]]
[[Төркем:2022 елда вафатлар|Украина]]
[[Төркем:Вафатлар исемлеге|*]]
811j5kcak935q3hp4hrmmksuuhfqvx2
Георгий Черданцев
0
585788
3525609
3508196
2022-08-02T04:32:52Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес}}
'''Георгий (Юра)<ref name="CHERDANTSEV">[https://web.archive.org/web/20140302062300/https://www.championat.com/football/article-187781-cherdancev-posredi-besedy-kapello-sorval-petlichku.html Черданцев: посреди беседы Капелло сорвал петличку…]</ref> Владимирович Черданцев''' ([[1971 ел|1971 елның]] [[1 февраль|1 феврале]], [[Мәскәү]]) — Россия спорт комментаторы, телетапшырулар алып баручы. [[НТВ]] һәм «НТВ-Плюс» телеканалларының спорт комментаторы буларак танылу алган<ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/conf/cherdantsev/|title=Георгий Черданцев, комментатор телеканалов НТВ и "НТВ-Плюс"|publisher=[[Lenta.ru]]|date=2011-12-26}}</ref>. [[Русиянең Футбол Премьер-Лигасы|РФПЛ]] матбугат атташесы (2004—2007). Хәзерге вакытта «Матч ТВ» каналында эшли.
== Тормыш юлы ==
Георгий Черданцев 1971 елның 1 февралендә [[Мәскәү|Мәскәүдә]] туган. Автобиографиясе буенча, ата-анасы гомер буе [[Мәскәү дәүләт университеты|МДУның]] биология факультетында эшләгәннәр: әнисе — фәннәр кандидаты, фәнни хезмәткәр, әтисе — фәннәр докторы, профессор<ref name="psfd">{{Cite web|url=https://cherdantsev.ru/about/|title=БИОГРАФИЯ|author=|website=Официальный сайт Георгия Черданцева|date=|publisher=}}</ref><ref name="sportrs">{{Cite web|url=https://www.sports.ru/tribuna/blogs/dud/591426.html|title=Георгий Черданцев: «Более расфуфыренной и бессмысленной лиги, чем английская, в Европе нет»|author=|website=[[Sports.ru]]|date=2014-03-27|publisher=}}</ref>. Черданцевның карт бабасының атасы Никанор стенография буенча беренче Россия дәреслеген язган. Аның карт бабасы — Глеб Никанорович Черданцев — [[Үзбәкстан|Үзбәкстанның]] беренче географик картасын төзегән. Кайчандыр [[Ташкәнт|Ташкәнтның]] бер урамы һәм торак массивы Черданцев исемен йөрткән<ref>[http://www.cherdantsev.ru/about/ Биография на сайте Георгия Черданцева]</ref>.
1987 елда Мәскәүнең инглиз телендә кайбер фәннәрне укыта торган 23 нче махсуслаштырылган мәктәбен тәмамлый. Тренер Олег Васильевич Шахин җитәкчелегендә 7 яшьтә футбол уйный башлый<ref name="tntru">{{cite web|url=http://www.tht.ru/anons/texts/49.htm|title=Европейская футбольная неделя|publisher=[[ТНТ]]|date=2001-10-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20020211200228/http://www.tht.ru/anons/texts/49.htm|archivedate=2002-02-11}}</ref>. 1982—1989 елларда Мәскәү чемпионатында «Спартак» өчен уйнаган, әмма тез җәрәхәтләнү сәбәпле, футбол карьерасын тәмамларга мәҗбүр булган.
1992 елда «инглиз теле укытучысы һәм тәрҗемәчесе» белгечлеге буенча [[Мәскәү дәүләт университеты|Мәскәү дәүләт университетының]] филология факультетының роман-герман бүлеген тәмамлый<ref name="gazetaru">{{cite web|url=http://www.gazeta.ru/lifestyle/education/2012/09/27_a_4791133.shtml|title=Ответы Георгия Черданцева|publisher=[[Газета.ру]]|date=2012-09-27}}</ref>. Шулай ук [[Итальян теле|итальян телен]] дә белә. Югары уку йортын тәмамлагач, банкта юридик бүлегендә тәрҗемәче булып, аннары [[Истанбул|Истанбулда]] складта йөкче һәм [[Италия|Италиядә]] туристик фирмасы вәкиле булып эшли<ref name="spartakw">{{cite web|url=http://www.spartakworld.ru/football/10130-georgiy-cherdancev-boleyu-za-spartak-ya-zhe-igral-za-nego.html|title=Георгий Черданцев: "Болею за «Спартак», я же играл за него"|publisher=spartakworld.ru|date=2012-10-11}}</ref>. Шулай ук 2 семестр [[Мәскәү дәүләт халыкара мөнәсәбәтләр институты|РФ Тышкы эшләр министрлыгының МДХМИ]] икътисади факультетында укый.
== Телевидение ==
=== НТВ/НТВ-Плюс/Матч ТВ ===
Телевидениедә 1996 елдан бирле эшли. «НТВ-Плюс» телекомпаниясендә тәрҗемәче вазыйфасында эшли башлый, аннары зур булмаган сюжетлар, репортажлар, футбол чемпионатларына күзәтүләр тавышлыландыра. Василий Уткинның «Футбол клубы» программасында корреспондент булып эшли. Корреспондент сыйфатында «1998 елгы дөнья чемпионатында футбол клубы» ([[НТВ]]) исеме астында чыгарылышлар өчен репортажлар әзерләгән. Беренче шәрехләгән футбол матчы 1998 елда була — [[Италия милли футбол җыелмасы|Италия]] һәм [[Норвегия]] җыелма командалары арасында [[1998 елгы дөнья футбол чемпионаты|Франциядә узган дөнья чемпионаты]] уенының трансляция язмасы.
1999 елның көзеннән 2001 елның июненә кадәр ТНТ һәм НТВ-Плюс Футбол<ref>{{cite web|url=http://www.vokrug.tv/person/show/Georgii_CHerdantsev/|title=Георгий Черданцев|publisher=Вокруг ТВ}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ntvplus.ru/ntvplus/0,,id-1310_s-0_sc-infoView,00.html|title=Другое|publisher=[[НТВ-Плюс]]|date=2002-11-10|accessdate=2022-05-09|archivedate=2003-03-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20030306164030/http://www.ntvplus.ru/ntvplus/0,,id-1310_s-0_sc-infoView,00.html}}</ref> телеканалларында «Аурупа футбол атнасы» күзәтү программасының алып баручысы һәм җитәкчесе була<ref name="interview">{{cite web|url=https://sobesednik.ru/post/cherdancev-hidding|title=Георгий Черданцев: "В нашей сборной Хиддинк халтурит"|publisher=[[Собеседник]]|date=2008-06-21}}</ref>. 2000 еллар башында Василий Уткин урынына «Футбол клубы»ның берничә чыгарылышын үткәрә.
1999 елдан 2009 елга кадәр НТВ-Плюс Футбол каналында «Ирекле бәрү» мәгълүмати-аналитик программасын алып барган<ref>{{cite web|url=http://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Russia/spbnews_NI355186_Desyati-let-bez-YUri-Tishkova|title=Десять лет без Юры Тишкова|publisher=[[Sportbox.ru]]|date=2013-01-12}}</ref>. 2000 еллардан һәм 2015 елга кадәр Черданцев шулай ук футбол турында НТВ-Плюс Футбол каналында, ә аннары «Наш футбол» каналында да «Обратный отсчёт»<ref>{{cite web|url=http://www.ntvplus.ru/ntvplus/0,,id-1303_s-0_sc-infoView,00.html|title=Россия и Спартак|publisher=[[НТВ-Плюс]]|date=2002-11-10|accessdate=2022-05-09|archivedate=2003-02-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20030220200533/http://www.ntvplus.ru/ntvplus/0,,id-1303_s-0_sc-infoView,00.html}}</ref>, «2:1», «Постскриптум», «90 минут»<ref>{{cite web|url=http://www.svoboda.org/a/445299.html|title=Спортивное телевидение: «Футбольному обозрению» по-прежнему нет равных|publisher=Радио Свобода|date=2008-04-28}}</ref> һәм «90 минут Плюс» буенча аналитик программаларының авторы һәм алып баручысы булып тора. 2002 елдан 2003 елга кадәр ТВС каналында спорт яңалыкларын укыган<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=BbmfpMq91fk|title=Анонс ТВС (2:53)|publisher=[[YouTube]]|date=2008-09-15}}</ref>.
«НТВ-Плюс» телекомпаниясендә эшләгән чорда футбол буенча [[Serie A|Италия чемпионаты]] матчларына аңлатма биргән. Шулай ук [[2000 елгы Аурупа футбол чемпионаты|2000]] елда (Мәскәүдән), [[2002 елгы дөнья футбол чемпионаты|2002]], [[2008 елгы Аурупа футбол чемпионаты|2008]] һәм [[Футбол буенча Аурупа чемпионаты 2016|2016]] елларда [[ФИФА Дөнья чемпионаты|Дөнья]] һәм [[УЕФА Аурупа чемпионаты|Аурупа]] чемпионатлары трансляцияләрдә аңлатмачы булып эшли. [[УЕФА Чемпионнар лигасы|УЕФА Чемпионнар лигасының]] өч финалын (2003, 2007 һәм 2015 елларда), шулай ук «[[Зенит (футбол клубы, Питырбур)|Зенит]]» белән «Рейнджерс» арасында 2007/2008 УЕФА Кубогының финал уенын шәрехләгән<ref>{{Cite web|url=https://matchtv.ru/articles/kto-nazyvaet-ego-chipsoedom-sam-i-est-chipsoed-georgiy-cherdantsev-o-tom-zakonchil-li-arshavin-voobshch|title=«Кто называет его чипсоедом, сам и есть чипсоед». Георгий Черданцев – о том, закончил ли Аршавин вообще все|author=|website=[[Матч ТВ]]|date=2016-02-10|publisher=}}</ref>.
2008 елның мартыннан 2011 елның декабренә кадәр — НТВ каналында «Футбол төне» программасын алып баручы<ref>{{cite web|url=http://www.fontanka.ru/2008/03/24/118/|title=Футбольная ночь на «НТВ»|publisher=[[Фонтанка.ру]]|date=2008-03-24}}</ref>.
2013 елның августында «Спорт Плюс» телеканалы җитәкчесе итеп билгеләнә. 2014 елның февралендә шул ук каналда «Спорт FM» радиосын алып баручысы Софья Тартакова белән бергә [[Сочи|Сочидан]] «Олимпийский канал» алып барган.
[[2014 елгы футбол буенча дөнья чемпионатының финалы|Футбол буенча 2014 елгы дөнья чемпионаты]] вакытында «НТВ-Плюс» телеканалында «Дөнья чемпионатында футбол клубы» тапшыруында «Футбол багажнигы» рубрикасын алып бара.
2015 елның 1 ноябреннән, «НТВ-Плюс»та спорт редакциясе таралу сәбәпле, яңа «Матч ТВ» спорт телеканалында «Барысы да футболга!» һәм «Футболдан соң» программаларын аңлатмачы һәм алып баручы вазыйфасына керешә<ref>{{cite web|url=http://www.interfax.ru/sport/473915|title=Футбольный комментатор Черданцев покинул "НТВ-плюс"|publisher=[[Интерфакс]]|date=2015-10-16}}</ref>. 2016 елның 10 июлендә Константин Генич белән бергә «Матч! Футбол 1» каналында [[Португалия милли футбол җыелмасы|Португалия]] — [[Франса милли футбол җыелмасы|Франция]] [[Футбол буенча Аурупа чемпионаты 2016|2016 елгы Футбол буенча Аурупа чемпионатының]] финал уенын шәрехләгән<ref>{{Cite web|url=https://www.sovsport.ru/football/news/906670-genich-i-cherdancev-prokommentirujut-final-evro-2016-na-match-tv|title=Генич и Черданцев прокомментируют финал Евро-2016 на «Матч ТВ»|author=|website=[[Советский спорт]]|date=2016-05-27|publisher=}}</ref>.
=== Башка телеканалларда һәм радиостанцияләрдә ===
2005 елның февраленнән 2013 елның августына кадәр — «Серебряный дождь» радиостанциясендә «Футбол тыңлыйбыз» программасын алып баручы<ref>{{Cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/1589335|title=Слитки гражданского общества. Список лауреатов "Человека дождя" полевел, а икра почернела|author=|website=[[Коммерсантъ]]|date=2011-02-21|publisher=}}</ref>.
[[Первый канал (Русия)|Первый каналда]] чыккан «Гражданин Гордон»<ref>[http://www.1tv.ru/sprojects_edition/si5853/fi16581 Гражданин Гордон — Евро-2012: чем неудача России отличается от предыдущих — Первый канал]</ref>, «Әйтсеннәр», «Алар һәм без» һ.б. ток-шоуда катнашкан.
2013 елның сентябрендә Геннадий Орлов белән бергә [[Первый канал (Русия)|Первый каналда]] «[[Зенит (футбол клубы, Питырбур)|Зенит]]» — «[[Спартак (футбол клубы, Мәскәү)|Спартак]]» [[Русиянең Футбол Премьер-Лигасы|РФПЛ]] матчы трансляциясен шәрехләгән<ref>{{Cite web|url=https://spbdnevnik.ru/news/2013-09-27/match-zenit-spartak-prokommentiruyut-orlov-i-cherdantsev/|title=Матч «Зенит» — «Спартак» прокомментируют Орлов и Черданцев|author=|website=SPBDnevnik|date=2013-09-27|publisher=}}</ref>. 2014 елның июнендә шул ук каналда футбол буенча дөнья чемпионаты матчларын шәрехләгән. Шуннан соң «Первый канал» өчен тагын берничә трансляция шәрехләгән: 2015 елның июлендә Россия һәм Испания арасында яшүсмерләр Евро-2015 финалын, шулай ук РФПЛ [[ЦСКА (футбол клубы, Мәскәү)|ЦСКА]] — «Спартак» уенын һәм 2016 елгы Аурупа чемпионатының Россия — [[Швеция милли футбол җыелмасы|Швеция]] һәм Россия — Черногория сайлап алу матчларын.
2014 елның 27 сентябрендә «Санкт — Петербург» каналында «Зенит» — «Спартак» матчын шәрехләгән.
2015 елның ноябрендә «Дом-2» реалити-шоуында катнашучылар арасында футбол матчын шәрехләгән<ref>{{Cite web|url=https://www.sovsport.ru/football/news/858599-dmitrij-tarasov-cherdancev-na-dom-2-eto-otdelnaja-tema|title=Дмитрий Тарасов: "Черданцев на «Дом 2»? Это отдельная тема"|author=|website=[[Советский спорт]]|date=2015-11-15|publisher=}}</ref>.
== Бүләкләр ==
* «Иң яхшы комментатор» номинациясендә РФС «Стрелец» премиясе (2001)<ref>{{Cite web|url=https://www.sports.ru/football/2877962.html|title="Стрельцы" обрели хозяев|author=|website=[[Sports.ru]]|date=2001-12-31|publisher=}}</ref>;
* «Иң яхшы спорт журналисты» номинациясендә РФС һәм [[Русиянең Футбол Премьер-Лигасы|РФПЛ]] «Премьер» уртак премиясе (2005)<ref>{{Cite web|url=https://regnum.ru/news/417872.html|title=Футбол. Стали известны имена лауреатов премии "Премьер"-2004|author=|website=[[REGNUM]]|date=2005-03-09|publisher=}}</ref>;
* «Иң яхшы спорт комментаторы» номинациясендә ТЭФИ Россия телевидение академиясенең милли телевизион конкурсы финалисты (2009)<ref>{{cite web|url=http://www.livesport.ru/football/2009/09/27/tefi/|title=Черданцев проиграл Гендлину борьбу за «Тэфи»|publisher=LiveSport.Ru|date=2009-09-27}}</ref>;
* Иң яхшы спорт комментаторына «Алтын микрофон» премиясе (2011);
* «Футболны пропагандалаган өчен» номинациясендә РФС премиясе (2012)<ref>{{cite web|url=http://www.championat.com/football/news-1195452-georgij-cherdancev-poluchil-premiju-za-propagandu-futbola.html|title=Георгий Черданцев получил премию "За пропаганду футбола"|publisher=Чемпионат.com|date=2012-05-26}}</ref>;
* «90 минут плюс» иң яхшы футбол ток-шоуы өчен РФПЛ «Премьер» премиясе (2013)<ref>{{cite web|url=http://rfpl.org/rfpl/premia-premer/|title=Премия Премьер|publisher=РФПЛ|accessdate=2022-05-09|archivedate=2014-04-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140410154712/http://rfpl.org/rfpl/premia-premer/}}</ref>;
* «Россия футболын популярлаштыруга һәм пропагандалауга зур өлеш керткән өчен» РФПЛ премиясе (2013)<ref>{{cite web|url=http://rfpl.org/rfpl/premia-premer/|title=Премия Премьер|publisher=РФПЛ|accessdate=2022-05-09|archivedate=2014-04-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140410154712/http://rfpl.org/rfpl/premia-premer/}}</ref>;
* Иң яхшы тележурналистка «Алтын микрофон» премиясе (2014);
* [[Россия Федерациясе Президенты|РФ Президентының]] [[Кышкы Олимпия уеннары 2014|2014 елгы Кышкы Олимпия уеннарын]] әзерләүдә һәм аны үткәрүдә күрсәткән хезмәтләре өчен рәхмәт хаты (2014)<ref>{{Cite web|url=https://matchpremier.ru/expert.php?id=12|title=Георгий Черданцев|author=|website=[[Матч Премьер]]|date=|publisher=}}</ref>;
* «Физик культура һәм спорт өлкәсендәге казанышлары өчен» РФ Спорт министрлыгының мактау грамотасы (2019)<ref>[https://www.minsport.gov.ru/documents/awards/33603/ Приказ «О награждении Почётной грамотой Министерства спорта Российской Федерации» от 8 мая 2019 г. № 69 нг]</ref>.
== Искәрмәләр ==
<references responsive="" />
== Сылтамалар ==
* [http://www.cherdantsev.ru/ Рәсми сайт]
* [http://www.sports.ru/football/123045073.html Георгий Черданцев: «Вокруг всё больше мин. Разговор о футболе стал игрой в сапёра»]
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:Русия журналистлары]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналистлар]]
[[Төркем:Мәскәүдә туганнар]]
[[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]]
[[Төркем:1971 елда туганнар]]
[[Төркем:1 февраль көнне туганнар]]
[[Төркем:Мәскәү дәүләт университетын тәмамлаучылар]]
chwkb3rxa4tt8kru4l05h2niiteencs
Владимир Кара-Мурза
0
585790
3525580
3519777
2022-08-02T00:50:24Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 12 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{Шәхес}}
'''Владимир Алексеевич Кара-Мурза''' ([[1959 ел|1959 елның]] [[24 октябрь|24 октябре]], [[Мәскәү]] — [[2019 ел|2019 елның]] [[28 июль|28 июле]], [[Мәскәү]]<ref>{{cite web|author=|url=https://meduza.io/news/2019/07/28/umer-zhurnalist-vladimir-kara-murza|title=Умер журналист Владимир Кара-Мурза|lang=ru|website=// meduza.io|publisher=[[Meduza]]|date=2019-07-28|quote=Журналист Владимир Кара-Мурза умер утром 28 июля. Об этом в твиттере сообщил его сын Владимир Кара-Мурза-младший.|archiveurl=https://archive.today/20190728084258/https://meduza.io/news/2019/07/28/umer-zhurnalist-vladimir-kara-murza|archivedate=2019-07-28|deadlink=no}}</ref>) — Россия журналисты, теле һәм радиотапшырулар алып баручы. Россия телевидениесе академиясе әгъзасы (2007 елдан 2019 елга кадәр)<ref>{{Citation |title=ТЭФИ: Состав АРТ-биографии: Кара-Мурза Владимир Алексеевич |url=http://www.tefi.ru/ru/art/ART-biograf/index.php?id14=216&i14=95 |access-date=2022-05-10 |archive-date=2014-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140815152802/http://www.tefi.ru/ru/art/ART-biograf/index.php?id14=216&i14=95 |dead-url=no }}</ref>.
== Тормыш юлы ==
Владимир Кара-Мурза 1959 елның 24 октябрендә [[Мәскәү|Мәскәүдә]] туган. 1981 елда «иң яңа заман тарихы укытучысы» белгечлеге буенча [[Мәскәү дәүләт университеты|Мәскәү дәүләт университетының]] тарих факультетын тәмамлый<ref name="belga">{{cite web|url=http://www.belgazeta.by/ru/2004_06_07/kontekst/7741/|title=ВЛАДИМИР КАРА-МУРЗА: «ИХ ВЫБРАСЫВАЮТ, КАК ИСПОЛЬЗОВАННЫЙ ПРЕЗЕРВАТИВ»|publisher=БелГазета|date=2004-06-07}}</ref>. Аның белән параллель агымда Олег Добродеев укыган<ref>{{cite web|url=http://sobesednik.ru/kultura-i-tv/20141114-vladimir-kara-murza-kak-gendirektor-vgtrk-oleg-dobrodeev-dos|title=Владимир Кара-Мурза: Как гендиректор ВГТРК Олег Добродеев достиг своих высот|publisher=[[Собеседник]]|date=2014-11-14}}</ref>.
«Мухоморы» арт-төркеме эшчәнлегендә катнашкан, «Алтын диск» магнитоальбомының автордашы була, кинооператор ролендә чыгыш ясаган (техниканы төркемгә яшерен Екатерина Деготь тәкъдим итә)<ref>{{Cite web|url=https://www.svoboda.org/a/27519773.html|title="Политики – мертвые, а я хочу жить"|author=|website=[[Радио Свобода]]|date=2016-02-11|publisher=}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://2004.novayagazeta.ru/nomer/2004/25n/n25n-s28.shtml|title=БЕЛОЕ ПЯТНО НА АРТЕ РОССИИ. Сначала «Мухоморов» признали искусствоведы в штатском|author=|website=[[Новая газета]]|date=2004-04-12|publisher=|accessdate=2022-05-10|archivedate=2004-07-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040716110901/http://2004.novayagazeta.ru/nomer/2004/25n/n25n-s28.shtml}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://specialradio.ru/1000-albomov/muxomor-zolotoj-disk/|title=Мухомор – «Золотой диск»|author=|website=Специальное радио|date=2017-03-01|publisher=}}</ref>.
1982—1992 елларда тарих буенча шәхси репетиторлык белән шөгыльләнә<ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/daily/22632/20394/|title=Леонтьев строгал мебель, а Гордон торговал пиццей!|publisher=[[Комсомольская правда]]|date=2002-09-13}}</ref>, урам себерүче, кочегар булып эшли<ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/daily/23071/4955/|title=Владимир Кара-Мурза стал кочегаром|publisher=Комсомольская правда|date=2003-07-14}}</ref>.
=== Карьера ===
==== Телевидение ====
Телевидениедә 1992 елдан бирле эшли. 1992—1993 елларда — «Останкино» РДТРКда (хәзер — «[[Первый канал (Русия)|Первый канал]]») Евгений Киселёвның «Нәтиҗәләр» атналык программаның өлкән мөхәррире, аннары корреспонденты<ref>{{Cite web|url=http://www.rg.ru/Anons/arc_2002/0323/2.shtm|title=Евгений Киселёв: Итого будет...|publisher=[[Российская газета]]|date=2002-03-23|accessdate=2022-05-10|archivedate=2002-09-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20020902135334/http://www.rg.ru/Anons/arc_2002/0323/2.shtm}}</ref>. Анда Көньяк Курил һәм[[Төньяк Осетия|Төньяк Осетиядәге]] вакыйгалар турында тарихи темаларга материаллар эшләгән<ref>{{cite web|url=http://teleweek.ur.ru/18_00.html|title=Владимир КАРА-МУРЗА: потомок Чинхгисхана и свидетель века|publisher=Антенна-Телесемь|date=2000-05-04|accessdate=2022-05-10|archivedate=2002-07-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20020703204213/http://teleweek.ur.ru/18_00.html}}</ref>. 1993 елның сентябрендә Киселёв һәм «Нәтиҗәләр»нең башка журналистлары белән бергә, шул ук елда Владимир Гусинский нигез салган, [[НТВ]] шәхси гомуммилли телекомпаниясенә күчә.
1993—1995 елларда — НТВ телекомпаниясенең мәгълүмат хезмәте корреспонденты, «Бүген» һәм «Нәтиҗәләр» программалары өчен сюжетлар ясаган<ref>{{cite web|url=https://sobesednik.ru/politika/20150219-vladimir-kara-murza-opustit-sobchak-norkinu-ne-udalos?page=1&utm=rsame-block&num=2|title=Владимир Кара-Мурза: Опустить Собчак Норкину не удалось|publisher=Собеседник|date=2015-02-19}}</ref>. 1995 елның 28 апреленнән 2001 елның 12 апреленә кадәр — НТВ телеканалындагы «Бүген төн уртасында» мәгълүмати-аналитик программасының авторы һәм алып баручысы була<ref>{{Cite web|url=http://www.segodnya.ru/w3s.nsf/Archive/2000_53_tv_text_lankina1.html|title=Сегодня, но не в полночь. Новая программа Владимира Кара-Мурзы|author=|website=[[Сегодня (газета, Россия)|Сегодня]]|date=2000-03-11|publisher=|accessdate=2022-05-10|archivedate=2002-01-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20020102050125/http://www.segodnya.ru/w3s.nsf/Archive/2000_53_tv_text_lankina1.html}}</ref>. 1996 елда үзенең профессиональ эшчәнлеге өчен Россия Журналистлар берлегенең «Россиянең Алтын каләм» премиясенә лаек була<ref>{{cite web|url=http://old.ruj.ru/_awards/?ELEMENT_ID=5296|title=Лауреаты премий Союза журналистов России за 1996-99 годы|publisher=Союз журналистов России|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161121171426/http://old.ruj.ru/_awards/?ELEMENT_ID=5296|archivedate=2016-11-21}}</ref>. 2000 елның мартыннан 2002 елның гыйнварына кадәр шулай ук «Гасыр шаһиты» атналык тарихи программасының авторы һәм алып баручысы.
2001 елның 14 апрелендә НТВның әйдәп баручы журналистлары белән бергә каналдан китү турында гариза яза һәм ТНТ каналына күчә<ref>{{Cite web|url=http://www.politx.ru/xinfo/karamurza/|title=Владимир Кара-Мурза|author=|website=[[АТВ|PolitX]]|date=|publisher=}}</ref>.
2001 елның апреленнән 2002 елның гыйнварына кадәр — ТНТ һәм «ТВ-6» телеканалларында «Бүген ТНТда төн уртасында», «Утны сүндерегез» һәм «Бүген ТВ-6та» мәгълүмати-аналитик программалар авторы һәм алып баручысы<ref>{{cite web|url=http://www.trud.ru/article/07-06-2001/25221_novyj_narjad_korolevy.html|title=НОВЫЙ НАРЯД КОРОЛЕВЫ|publisher=Труд|date=2001-06-07}}</ref><ref>{{cite web|url=http://saturday.ng.ru/tv/2001-06-09/5_tv.html|title=РАДИОАКТИВНОЕ ТЕЛЕВИДЕНИЕ. Семь дней по диагонали|publisher=Независимая газета|date=2001-06-09|accessdate=2022-05-10|archivedate=2001-07-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20010724005820/http://saturday.ng.ru/tv/2001-06-09/5_tv.html}}</ref>. «ТВ-6»да соңгы эфирны 2002 елның 21 гыйнварында 23:00 сәгатьтә үткәрә<ref>{{cite web|url=http://www.womanhit.ru/archive/157296-vozvrat-monetyi.html|title=ВОЗВРАТ МОНЕТЫ|publisher=МК-Бульвар|date=2002-06-17}}</ref>. «ТВ-6» ябылганнан соң, башка журналистлар белән бергә яңа төзелгән ТВС телеканалы штатына күчә. 2002 елның июненнән 2003 елның июненә кадәр Владимир Кара-Мурза ТВС телеканалында «Кырлар», «Матбугат урыны» һәм «Утны сүндерегез» программаларын алып баручы. ТВСда соңгы эфиры 2003 елның 19 июнендә була<ref>{{cite web|url=http://2004.novayagazeta.ru/nomer/2004/44n/n44n-s16.shtml|title=ПРОГРАММА ПЕРЕДАЧ НА ВЧЕРА. ГОД БЕЗ ТВС|publisher=[[Новая газета]]|date=2004-06-24|accessdate=2022-05-10|archivedate=2018-10-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181021150107/http://2004.novayagazeta.ru/nomer/2004/44n/n44n-s16.shtml}}</ref>. ТВС телеканалы РФ Матбугат министрлыгы боерыгы буенча эфирдан 2003 елның 22 июнендә өзелә<ref>{{cite web|url=http://newsru.com/russia/22jun2003/sport.html|title=Минпечати заменило ТВС на "Спорт" "в интересах зрителей"|publisher=NEWSru.com|date=2003-06-22}}</ref>.
2003 елның 11 августыннан 2008 елның җәенә кадәр — RTVi телеканалында «Хәзер Россиядә» мәгълүмат программасын алып баручы<ref>{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/society/19390.html|title=ВЕЛИКАЯ СТРАНА НЕ МОЖЕТ ТЕРПЕТЬ СЕРОСТЬ ВЛАСТИ|publisher=Новая газета|date=2003-08-14}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.novayagazeta.ru/society/39892.html|title=У разбитого эфира. Канал Владимира Гусинского сократил новости и уволил Владимира Кара-Мурзу|publisher=Новая газета|date=2008-06-09}}</ref>.
2011 елның декабреннән 2012 елның мартына кадәр — Челтәрле иҗтимагый телевидениедә «Владимир Кара-Мурза белән иң мөһиме атна эчендә» тапшыруын алып баручы<ref>{{cite web|url=https://lenizdat.ru/articles/1101104/|title=Началось вещание сетевого общественного телевидения СОТВ.РФ|publisher=Лениздат.ру|date=2011-12-02}}</ref>.
==== Радио ====
«[[Эхо Москвы]]»да 2003 елның июлендә «Кара-Морза репликасы» барган<ref>{{cite web|url=https://echo.msk.ru/programs/kara-murza/|title=Архив программы "Реплика Кара-Мурзы"|publisher=[[Эхо Москвы]]|accessdate=2022-05-10|archivedate=2022-03-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220301232533/https://echo.msk.ru/programs/kara-murza/}}</ref>, 2003 елдан 2007 елга кадәр шунда ук «Ну и денёк» программасын алып баручы<ref>{{cite web|url=https://echo.msk.ru/guests/734/archive/18.html|title=Архив выпусков передачи с участием Владимира Кара-Мурзы|publisher=[[Эхо Москвы]]|accessdate=2022-05-10|archivedate=2021-04-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210419173852/https://echo.msk.ru/guests/734/archive/18.html}}</ref>. 2006 елдан 2019 елның 1 июненнә кадәр «Владимир Кара-Мурза белән атна кырлары» дигән атналык авторлык йомгаклау тапшыруы чыккан<ref>{{Cite web|url=https://www.kp.ru/daily/23820/60867/|title=Евгений Киселёв будет вести телепрограмму|author=|website=[[Комсомольская правда]]|date=2006-12-07|publisher=}}</ref>.
2005 елдан ул «[[Азат Аурупа радиосы/Азатлык радиосы|Азатлык радиосы]]»нда «Вакыт кырлары» ток-шоуы белән эшли<ref>{{cite web|url=http://www.politua.ru/humanitarian/103.html|title=Владимир Кара-Мурза: "Слухи о смерти НТВ явно преуменьшены". Ещё раз о телененавидении|publisher=Polit.ua|date=2008-10-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141127190807/http://www.politua.ru/humanitarian/103.html|archivedate=2014-11-27}}</ref>. 2018 елның 29 октябрендә Владимир Кара-Мурза үткәргән программаның соңгы чыгарылышы чыга<ref>{{cite web|url=https://www.svoboda.org/a/29570789.html|title=Грузия не выбрала президента: почему?|publisher=[[Радио Свобода]]|date=2018-10-29}}</ref>.
==== Басмалар ====
2014 елның февраленнән 2019 елның июненә кадәр «Собеседник» газетасында телевидение турында колонка алып барган<ref name="sobru">{{cite web|url=https://dev.sobesednik.ru/author/475|title=Авторы. Кара-Мурза-ст. Владимир|publisher=[[Собеседник]]|accessdate=2022-05-10|archivedate=2021-07-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210711110231/https://dev.sobesednik.ru/author/475}}</ref>. 5 ел эчендә басмада 180 гә якын автор язмасы дөнья күрә. Үз басмаларындә хәзерге Россия телевидениесенең һәм аларның алып баручыларының программаларын даими тәнкыйтьләгән.
Үз гомеренең соңгы елларында авыр авырый, берничә [[инсульт]] кичерә<ref>{{cite web|url=https://www.svoboda.org/a/30079487.html|title=Умер журналист Владимир Кара-Мурза — старший|website=Радио Свобода}}</ref>. 2019 елның 28 июлендә Мәскәүдә 60 нчы яшендә вафат була, бу хакта аның улы Владимир Кара-Мурза хәбәр иткән<ref>{{cite web|url=https://ria.ru/20190728/1556945832.html|title=Умер журналист Владимир Кара-Мурза|date=28 июля 2019|website=РИА Новости}}</ref>. Үлем сәбәбе — өзелгән тромб<ref>{{cite web|title=В Москве простились с Владимиром Кара-Мурзой-старшим|url=https://ria.ru/20190731/1557038791.html|publisher=[[РИА Новости]]}}</ref>. Владимир Кара-Мурза 2019 елның 31 июлендә Данилов зиратында әтисе, бабасы һәм әбисе белән бер кабердә җирләнгән<ref>{{cite web|title=В Москве простились с Владимиром Кара-Мурзой – старшим|url=https://www.svoboda.org/a/30083118.html|publisher=[[Радио Свобода]]}}</ref>.
== Иҗтимагый позиция ==
2000 елдан башлап президент [[Владимир Путин|Владимир Путинның]] һәм Россия хакимиятләренең тәнкыйтьчесе була<ref name="sobesf">{{cite web|url=http://www.sobesednik.ru/weekly/181/tv/5270.phtml|title=Владимир Кара-Мурза: "Уйду с ТВС последним"|publisher=[[Собеседник]]|date=2003-05-28|accessdate=2022-05-10|archivedate=2003-06-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20030608074028/http://www.sobesednik.ru/weekly/181/tv/5270.phtml}}</ref>. 2004 елда оппозицион «Комитет-2008»не оештыручыларның берсе була. Шул ук елда: «Мин тарихи белемле кеше булганлыктан, 2008 елга кадәр әлеге режим яши алмый дип саныйм», — дип белдергән<ref>{{cite web|url=http://www.ng.ru/tv/2004-04-30/13_karamurza.html|title=Владимир Кара-Мурза ходит по краю пропасти. Но менять свои убеждения не намерен|publisher=[[Независимая газета]]|date=2004-04-30}}</ref>.
2014 елның мартында [[Qırım krizisı (2014)|Кырымның Россиягә кушылуына]] тискәре карашта булган<ref>{{cite web|url=https://www.svoboda.org/a/27571715.html|title=Почему был сдан Крым?|website=Радио Свобода}}</ref>.
2018 елда [[РФ Президентын сайлаулар (2018)|президент сайлауларында]] Григорий Явлинский ышанычлы затларның берсе була<ref>{{cite web|url=http://vedomosti-ural.ru/news/64428/?ya_rss=1|title=Доверенными лицами кандидата в президенты Григория Явлинского стали журналист Владимир Кара-Мурза и актер Виктор Балабанов|publisher=Урал.Ведомости|date=2018-03-13}}</ref>.
== Гаилә ==
Әтисе — Алексей Сергеевич Кара-Мурза (1914—1988), тарихчы һәм фронт журналисты үз эшләрендә [[Сталинград сугышы|Сталинград сугышын]] яктырткан. «Мәктәптә тарихны укыту» махсуслаштырылган журналының баш мөхәррире булган<ref>{{cite web|url=https://echo.msk.ru/programs/firstruble/1967/|title=Мой первый рубль: Владимир Кара-Мурза, телеведущий|publisher=[[Эхо Москвы]]|date=2000-12-13|accessdate=2022-05-10|archivedate=2021-04-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210418144630/https://echo.msk.ru/programs/firstruble/1967/}}</ref>.
Әнисе — Майя Вольдемаровна Кара-Мурза (Бисениекс) (1934), Георг Бисениекс [[Латвия]] дипломатының туганнан туган кызы. 2000 елларда — «Мемориал» җәмгыяте сәяси репрессия корбаннарының буыннары җәмгыяте активисты<ref>{{cite web|url=https://archive.svoboda.org/staff/Kara-Murza.asp|title=Сотрудники: Владимир Кара-Мурза|publisher=[[Радио Свобода]]}}</ref>.
Ике тапкыр өйләнгән<ref>{{cite web|url=http://moskv.ru/articles/fulltext/show/id/2041/|title=Владимир Кара-Мурза: «У меня дверь бронированная, но она все время открыта»|publisher=Московская жилищная газета «Жилищный ряд»}}</ref>.
Беренче никахтан улы — җәмәгать эшлеклесе, сәясәтче һәм публицист Владимир Кара-Мурза-кече<ref>{{cite web|url=http://teleweek.ur.ru/18_00.html|title=Владимир КАРА-МУРЗА: потомок Чинхгисхана и свидетель века|publisher=Теленеделя|date=2000-05-04|accessdate=2022-05-10|archivedate=2003-01-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20030125023514/http://teleweek.ur.ru/18_00.html}}</ref>.
== Искәрмәләр ==
<references responsive="" />
== Сылтамалар ==
* [https://web.archive.org/web/20210418035327/https://echo.msk.ru/guests/734/ Владимир Кара-Мурза «Эхо Москвы» сайтында]
* [http://www.politcom.ru/3163.html Владимир Кара-Мурза: ''«Главный наш враг не Путин, а отсутствие свободного выбора»'']
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Мәскәү журналистлары]]
[[Төркем:Русия журналистлары]]
[[Төркем:Әлифба буенча журналистлар]]
[[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]]
[[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]]
[[Төркем:2019 елда вафатлар]]
[[Төркем:28 июль көнне вафатлар]]
[[Төркем:Мәскәүдә туганнар]]
[[Төркем:1959 елда туганнар]]
[[Төркем:24 октябрь көнне туганнар]]
[[Төркем:Мәскәү дәүләт университетын тәмамлаучылар]]
k66tqk8rc1if17jl9ph63p8ptapf7ao
Денис Васильев
0
586137
3525669
3519394
2022-08-02T11:37:44Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{CEESPRING2022}}
{{Шәхес
| исем = Денис Васильев
| рәсем = Deniss Vasiļjevs (LAT) 2018.jpg
| рәсем язуы = Денис 2018 елда Гран-при этабында
| һөнәр = спортчы (фигуралы шуу)
| туу датасы = 9.08.1999
| туу җире = [[Даугавпилс]], [[Латвия]]
| гражданлык = {{LAT}}
}}
{{фш|Васильев}}
'''Денис Васильев''' ({{lang-lv|Deniss Vasiļjevs}}; [[1999 ел]]ның [[9 август]]ы, [[Даугавпилс]], [[Латвия]]) — [[Латвия]] тимераякта фигуралы шуучысы. Аурупа чемпионатының бакыр призёры (2022), дүрт тапкыр Латвия чемпионы (2016—2018, 2020).
== Карьера ==
Денис 1999 елның 9 августында [[Латвия]]нең [[Даугавпилс]] шәһәрендә туа. Фигуралы шуу белән 2003 елдан бирле шөгыльләнә. 2013—2014 сезонында яшьүсмерләр арасында чыгыш ясый башлый. 2015 ел ахырында беренче тапкыр Латвия чемпионатында алтын медаль яулый.
2016 елда беренче тапкыр Аурупа чемпионатында чыгыш ясый, ярыш нәтиҗәләре буенча 12 нче урында урнаша. Февраль аенда яшүсмерләр Олимпия уеннарында катнаша һәм көмеш медаль яулый. Март аенда дөнья чемпионатында беренче тапкыр чыгыш ясый һәм 14 нче урында урнаша. Шул ук елны швейцария фигуралы шуучысы [[Стефан Ламбьель]] җитәкчелегендә күнегүләр ясый башлый<ref>{{cite web|url=https://www.sports.ru/figure-skating/1043341459.html|title=Васильев прекратил сотрудничество с Урмановым|publisher=sports.ru}}{{ref-ru}}</ref>.
2017 елның гыйнвар аенда Аурупа чемпионатында 7 нче урынны яулый. Мартта [[Һельсинки]]да дөнья чемпионатында 14 нче урында урнаша һәм 2018 елгы Олимпия уеннарына квалификация уза ала.
2017—2018 сезонында [[Россия]]дә Rostelecom Cup 2017 Гран-при этабында чыгыш ясый һәм 8 нче урынны яулый. [[Япония]]дә NHK Trophy 2017 Гран-при этабында 6 нчы урынный яулый. 2018 елның гыйнвар аенда [[Мәскәү]]дә узган Аурупа беренчелегендә катнаша һәм ярыш нәтиҗәләре буенча 4 нче урынны яулый. [[Пхёнчхан]]да узган [[Кышкы Олимпия уеннары 2018|Олимпия уеннарында]] 19 нчы урынны яулый.
2020—2021 сезонын Nebelhorn Trophy 2020 ярышында башлый һәм алтын медаль яулый. Әлеге ярышта Денис үз карьерасында беренче тапкыр чиста дүртләтелгән сикерү башкара<ref>{{cite web|url=https://www.sports.ru/figure-skating/1089377761-latviecz-vasilev-vpervye-prizemlil-chetvernoj-pryzhok-na-sorevnovaniya.html|title=Латвиец Денис Васильев впервые приземлил четверной прыжок на соревнованиях|publisher=sports.ru}}{{ref-ru}}</ref>. Яңа сезонда спортчы кыска программада [[Гидон Кремер]] башкарган «Le Grand Tango» музыкасына чыгыш ясый, ирекле программада — [[Сергей Прокофьев]]ның «Ромео һәм Джульетта» балетыннан музыка<ref>{{cite web|url=http://www.isuresults.com/bios/isufs00011354.htm|title=Денис Васильев бите (2020/2021 сезон)|publisher=www.isuresults.com|accessdate=2022-05-16|archivedate=2017-03-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170325195934/http://www.isuresults.com/bios/isufs00011354.htm}}{{ref-en}}</ref>. 2021 елда узган дөнья чемпионатында 18 нче урынны яулый һәм 2022 елгы Олимпия уеннарына квалификация уза.
2021—2022 сезонында кыска программада [[Марат Бисенгалиев]] башкарган «Sarakiz II. Romanza» музыкасына һәм [[Хаяо Миядзаки]]ның «Мононоке принцессасы» анимесында яңгыраган «The Battle Drums» музыкасына, ирекле программмада «Ромео һәм Джульетта» балетыннан музыкага чыгыш ясый<ref>{{cite web|url=http://www.isuresults.com/bios/isufs00011354.htm|title=Денис Васильев бите (2021/2022 сезон)|publisher=www.isuresults.com|accessdate=2022-05-16|archivedate=2017-03-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170325195934/http://www.isuresults.com/bios/isufs00011354.htm}}{{ref-en}}</ref>. Ике Гран-при этабында чыгыш ясый (Gran Premio d'Italia һәм Internationaux de France) һәм ике ярышта да 4 нче урынны яулый. 2022 елның гыйнвар аенда [[Таллинн]]да узган Аурупа чемпионатында чыгыш ясый. Кыска программада һәм ирекле программада да хаталарсыз чыгыш ясый һәм бакыр медаль яулый<ref>{{cite web|url=https://www.sports.ru/figure-skating/1105290609-chempionat-evropy-po-figurnomu-kataniyu-2022-mozalev-kondratyuk-semene.html|title=Марк Кондратюк выиграл чемпионат Европы по фигурному катанию-2022, Мозалев – 4-й, Семененко – 5-й|publisher=sports.ru}}{{ref-ru}}</ref>. Денис яулаган медаль Латвия фигуралы шууы өчен тарихи вакыйга була — бу Латвия өчен беренче Аурупа чемпионаты медале була. Февраль аенда [[Пекин]]да узган [[Кышкы Олимпия уеннары 2022|Олимпия уеннарында]] чыгыш ясый һәм 13 нче урында урнаша. Сезонны дөнья чемпионатында тәмамлый, анда шулай ук 13 нче урында урнаша.
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Сылтамалар ==
* [http://www.isuresults.com/bios/isufs00011354.htm Денис Васильев Халыкара тимераякта ярышучылар берлеге сайтында] {{ref-en}}
[[Төркем:Әлифба буенча спортчылар]]
[[Төркем:Тимераякта фигуралы шуучылар]]
js6ylb4xifmsofuv6wpilkwxc7we8lh
Владимир Владимиров (1975)
0
586428
3525579
3519859
2022-08-02T00:47:47Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{CEESPRING2022}}
{{Башка мәгънәләр/фамилия|Владимиров}}{{Шәхес}}
'''Владимир Владимирович Владимиров''' ([[1975 ел|1975 елның]] [[14 октябрь|14 октябре]], [[Георгиевск]], [[Ставрополь крае]], [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]]<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/encyclopedia/person/vladimirov-vladimir-vladimirovich?utm_source=yandex.ru&utm_medium=organic&utm_campaign=yandex.ru&utm_referrer=yandex.ru|title=Биография Владимира Владимирова|website=tass.ru}}</ref>) — Россия дәүләт һәм сәяси эшлеклесе. 2014 елның 27 сентябреннән [[Ставрополь крае]] губернаторы (2013 елның 27 сентябреннән 27 сентябренә кадәр Ставрополь крае губернаторы вазыйфаларын вакытлыча башкаручы)<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/politika/1471434?utm_source=yandex.ru&utm_medium=organic&utm_campaign=yandex.ru&utm_referrer=yandex.ru|title=Избранный губернатор Ставропольского края Владимир Владимиров вступил в должность|website=tass.ru|date=2014-09-27|publisher=}}</ref>. 2013 елның 10 октябреннән Ставрополь крае Хөкүмәте рәисе<ref name="автоссылка1">{{Cite web|url=https://tass.ru/politika/688752|title=Новый глава Ставрополья реформирует правительство|website=ТАСС}}</ref>.
== Тормыш юлы ==
Владимир Владимиров 1975 елның 14 октябрендә [[Ставрополь крае|Ставрополь краеның]] [[Георгиевск]] шәһәрендә туа. Аннары ата-аналарын бүлү буенча [[Камчатка|Камчаткага]] җибәрәләр, анда алар аерылышалар һәм Владимир әнисе белән бергә Ставрополь краена, [[Будённовск]] шәһәренә әйләнеп кайта.
Әнисе ягыннан әбисе — Коммаяк ашханәсендә пешекче, ә бабасы төрле белгечлекләрдә эшләгән<ref>{{cite web|url=https://etokavkaz.ru/pervye-litca-kavkaza/vladimir-vladimirov-sila-trekh-v|title=Владимир Владимиров. Сила трёх «В»|publisher=etokavkaz.ru|lang=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190126060855/https://etokavkaz.ru/pervye-litca-kavkaza/vladimir-vladimirov-sila-trekh-v|archivedate=2019-01-26|deadlink=no}}</ref>.
Владимир Владимирның борынгы бабалары — терск казаклары.
=== Белем ===
1992 елда Будённовсктагы урта мәктәпне тәмамлый, шунда ук укыту-җитештерү комбинатнында «3 разрядлы пешекче-кулинар» һөнәрен үзләштерә.
1997 елда [[Уфа дәүләт нефть техника университеты|Уфа дәүләт нефть техника университетын]] «Табигый энергия чыганакларының һәм углерод материалларының химик технологиясе» белгечлеге буенча тәмамлый.
2006 елда Төмән дәүләт нефть һәм газ университетын «Нефть һәм газ яткылыкларын эшкәртү һәм эксплуатацияләү» һөнәре буенча тәмамлый.
=== Хезмәт эшчәнлеге ===
Университетта уку белән бер үк вакытта 1996 елда завод ябылгачы кадәр «Ставролен»да эшли<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.stav.kp.ru/daily/26446.4/3315973/|title=10 интересных фактов о губернаторе Ставрополья|author=|website=|date=|publisher=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190126001020/https://www.stav.kp.ru/daily/26446.4/3315973/|archivedate=2019-01-26|deadlink=no}}</ref>. Белем алган вакытта Владимир шулай ук сатучы, йөк төяүче булып эшли, фатирларны ремонтлый.
1997 елдан [[Хант-Манси — Югра автономияле округы|Хант-Манси автономияле округында]] «ЛУКОЙЛ — Көнбатыш Себер» ҖЧҖ структурасына керүче «Когалымнефтегаз» предприятиесенең «Ватьеганнефть» нефть-газ чыгару идарәсенең нефть әзерләү һәм кудыру җайланмасы башлыгы. «Когалымнефтегаз» производстволарында 2005 елга кадәр эшли.
2001—2002 елларда — «Дружбанефть» нефть-газ чыгару идарәсенең нефть әзерләү һәм суыртып агызу цехы башлыгы.
2002 елда — «Повхнефть» нефть-газ чыгару идарәсенең нефть әзерләү һәм кудыру буенча баш инженер урынбасары — нефть әзерләү бүлеге башлыгы.
2002—2005 елларда — «Когалымнефтегаз» нефть әзерләү бүлеге башлыгы урынбасары, нефть әзерләү буенча баш инженер урынбасары — предприятиесенең бүлек башлыгы.
2005—2007 елларда — «Геойлбент» ҖЧҖ маркетинг һәм стратегия буенча директор, аннары генераль директоры.
2007—2009 елларда — «Югары Тонскнефтегаз» ААҖ техник департамент директоры, аннары генераль директор урынбасары — баш инженеры.
2009 елдан 2010 елга кадәр «Газпромнефть-Ноябрьскнефтегаз» ААҖнең «Муравленковнефть» филиалында җитәкче вазыйфаларны башкара.
2010 елның мартында [[Ямал-Ненец автономияле округы|Ямал-Ненец автономияле округының]] Муравленко бермандатлы округы буенча Закон чыгару җыены депутаты итеп сайлана.
2010 елның апрелендә Ямал-Ненец автономияле округы губернаторы [[Дмитрий Кобылкин]] Владимировны Ямал-Ненец автономияле округы губернаторының беренче урынбасары итеп билгели<ref>{{cite web|url=http://ria.ru/spravka/20130927/966189733.html|title=Биография Владимира Владимирова|publisher=ria.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130930095852/http://ria.ru/spravka/20130927/966189733.html|archivedate=2013-09-30|deadlink=no}}</ref>. Аның өлкәсенә икътисади үсеш, табигый ресурсларны куллану, ягулык-энергетика комплексы эше мәсьәләләре кергән.
2010 елда «[[Бердәм Русия|Бердәм Россия]]» партиясенә кергән<ref>{{cite web|author=|url=https://er.ru/persons/649/|title=Владимиров Владимир Владимирович // Единая Россия|lang=ru|website=er.ru|date=|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190806074613/https://er.ru/persons/649/|archivedate=2019-08-06}}</ref>.
2011—2013 елларда — «Бердәм Россия» партиясенең Ямал-Ненец автономияле округындагы төбәк сәяси советы секретаре.
=== Ставрополь крае губернаторы ===
2013 елның 27 сентябрендә [[Россия Федерациясе Президенты|Россия Президенты]] [[Владимир Путин]] Владимир Владимировны [[Ставрополь крае]] губернаторы вазыйфаларын башкаручы итеп билгели<ref>{{cite web|url=http://www.kremlin.ru/acts/bank/37630|title=Указ Президента Российской Федерации от 27.09.2013 г. № 734|author=|website=|date=|publisher=РоссийскаяГазета|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180125012816/http://www.kremlin.ru/acts/bank/37630|archivedate=2018-01-25|deadlink=no}}</ref>.
2013 елның октябрендә Ставрополь крае Хөкүмәтен җитәкли.
Бердәм тавыш бирү көнендә 2014 елның 14 сентябрендә Ставрополь крае губернаторы итеп биш елга сайлана, 2014 елның 27 сентябрендә Ставрополь шәһәрендә инаугурация уза<ref>{{Cite web|lang=|url=https://docviewer.yandex.ru/view/508515142/?*=lV%2B8VIXKtv7Qv8nAqeNJtOjZw2N7InVybCI6InlhLWJyb3dzZXI6Ly80RFQxdVhFUFJySlJYbFVGb2V3cnVDZWRQM1RHdjZ4YUJhRFRibENJMHpIZ2I0VE1NM3hOYjcxa2dyamt2azRMUXFhbExINGxuaDhnLWs5N2pPQkpPbGNNektBd2J6Nnd2WkNkS211VVpDTUJmN0NtT29laU1QTHZrTXB1WkdFb3JfcFZxN20xZldvbGY3STFvbzk0VVE9PT9zaWduPXJRT0FiRVl0eFRkemFfYTlLNi1NaXdreUwzZ1ppT09PYldBTEI2RFhITTA9IiwidGl0bGUiOiJSZXAxNTAxNF8yOS54bHMiLCJub2lmcmFtZSI6ZmFsc2UsInVpZCI6IjUwODUxNTE0MiIsInRzIjoxNjA2MjExNTIyNTMxLCJ5dSI6IjI1MDM0Njc1NjE1ODY0MTMxOTcifQ%3D%3D|title=Итоги голосования на выборах губернатора Ставропольского края 14 сентября 2014 года|author=Избирательная комиссия Ставропольского края|website=|date=|publisher=}}</ref>.
2015 елның 7 апреленнән 10 ноябренә кадәр һәм 2019 елның 28 гыйнварыннан 2 августына кадәр — Россия Федерациясе Дәүләт Советы Президиумы әгъзасы<ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://kremlin.ru/acts/bank/39602|title=Распоряжение Президента Российской Федерации от 07.04.2015 г. № 85-рп|website=Президент России|access-date=2021-12-22}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://kremlin.ru/acts/bank/39602|title=Распоряжение Президента Российской Федерации от 07.04.2015 г. № 85-рп|website=Президент России|access-date=2021-12-22}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://kremlin.ru/acts/bank/40169|title=Распоряжение Президента Российской Федерации от 10.11.2015 г. № 356-рп|website=Президент России|access-date=2021-12-22}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://kremlin.ru/acts/bank/43946|title=Распоряжение Президента Российской Федерации от 28.01.2019 г. № 23-рп|website=Президент России|access-date=2021-12-22}}</ref><ref>{{Cite web|lang=ru|url=http://kremlin.ru/acts/bank/44549|title=Распоряжение Президента Российской Федерации от 02.08.2019 г. № 255-рп|website=Президент России|access-date=2021-12-22}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gubernator.stavkray.ru/press-center/news/item/9431-vladimir-vladimirov-voshjol-v-sostav-prezidiuma-gossoveta-rossii.html|title=ВЛАДИМИР ВЛАДИМИРОВ ВОШЁЛ В СОСТАВ ПРЕЗИДИУМА ГОССОВЕТА РОССИИ|publisher=www.gubernator.stavkray.ru|lang=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190131094638/https://www.gubernator.stavkray.ru/press-center/news/item/9431-vladimir-vladimirov-voshjol-v-sostav-prezidiuma-gossoveta-rossii.html|archivedate=2019-01-31|deadlink=no}}</ref>. Бөтенроссия җәмәгатьчелек фикерен өйрәнү үзәге тикшеренүе мәгълүматлары буенча, Владимир Владимировның 2019 елның апреленә рейтингы 46% тәшкил итә, ә аның электрон потенциалы күрсәткече — 65%<ref>{{cite web|url=https://wciom.ru/index.php?id=236&uid=9658|title=Пресс-выпуск|publisher=wciom.ru|lang=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190421195510/https://wciom.ru/index.php?id=236&uid=9658|archivedate=2019-04-21|deadlink=no}}</ref>.
2019 елның 19 июлендә Владимир Ставрополь крае губернаторы вазыйфасына кандидат итеп теркәлгән<ref>{{cite web|author=|url=http://bloknot-stavropol.ru/news/vladimirov-stal-pervym-zaregistrirovannym-kandidat-1122515|title=Владимиров зарегистрирован кандидатом в Губернаторы Ставропольского края|lang=ru|website=bloknot-stavropol.ru|date=|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190719164946/http://bloknot-stavropol.ru/news/vladimirov-stal-pervym-zaregistrirovannym-kandidat-1122515|archivedate=2019-07-19}}</ref>.
2019 елның 8 сентябрендә бердәм тавыш бирү көнендә биш елга Ставрополь крае губернаторы итеп яңадан сайлана. Владимиров кандидатурасын Ставрополь крае халкының 79,65 % хуплаган<ref>{{Cite web|lang=|url=http://www.stavropol.izbirkom.ru/news/1967/|title=Общие данные о результатах выборов Губернатора Ставропольского края 8 сентября 2019 года|author=Избирательная комиссия Ставропольского края|website=www.stavropol.izbirkom.ru|date=|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=https://rg.ru/2019/09/09/reg-skfo/vladimirov-pobedil-na-vyborah-gubernatora-stavropolia.html|title=Владимир Владимиров победил на выборах губернатора Ставрополья|lang=ru|website=rg.ru|date=|deadlink=no}}</ref>. Үз вазыйфасына 2019 елның 27 сентябрендә кергән<ref>{{Cite web|lang=ru-RU|url=https://stv24.tv/novosti/vladimir-vladimirov-vstupil-v-dolzhnost-gubernatora-stavropolya/|title=Владимир Владимиров вступил в должность губернатора Ставрополья|website=Своё ТВ|date=2019-09-27|access-date=2021-12-22}}</ref>.
2019 елның 1 ноябрендә «[[Бердәм Русия|Бердәм Россия]]» партиясенең Ставрополь төбәк бүлеге конференциясендә партиянең төбәк бүлеге секретаре итеп сайлана<ref>[https://www.gubernator.stavkray.ru/press-center/news/item/10178-vladimir-vladimirov-vozglavil-stavropolskoe-regionalnoe-otdelenie-partii-edinaya-rossiya.html Владимиров избран секретарем регионального отделения партии // Официальный сайт Губернатора В. В. Владимирова. 01.11.2019 г.]</ref>. Партиянең генераль советы секретаре урынбасары Евгений Ревенко билгеләп үткәнчә, Ставрополь бүлеге илдә иң яхшыларның берсе.
2020 елның 16 мартында Владимиров [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавируска]] каршы көрәш буенча край Координацион советын җитәкли<ref>[https://stv24.tv/novosti/glava-stavropolya-vozglavil-kraevoj-koordinaczionnyj-sovet-po-protivodejstviyu-koronavirusu/ Глава Ставрополья возглавил краевой координационный совет по противодействию коронавирусу]</ref>.
2020 елның 21 декабрендә Владимиров Россия Федерациясе Дәүләт Советы әгъзасы итеп билгеләнә.
2021 елның 15 мартында Владимир Ставрополь крае Хөкүмәтен отставкага җибәрә<ref>{{Cite web|url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/2600202103160001|title=Постановление Губернатора Ставропольского края от 15.03.2021 № 109 "Об отставке членов Правительства Ставропольского края и исполнении ими обязанностей"|website=publication.pravo.gov.ru|access-date=2021-03-20}}</ref>.
== Гаилә ==
Уллары — Владимир, Николай һәм Иван. Кызы Мария. Хатыны Наталья (1982) [[Өркет|Иркутсктан]], «Ставрополь вакыты» иҗтимагый проекты белән җитәкчелек итә.
== Бүләкләр ==
* «Россия балаларын яклау эшендәге казанышлары өчен» мактау медале (2015 елның феврале)<ref>{{cite web|title=Губернатор Ставрополья награждён за заслуги в деле защиты детей|url=http://www.gubernator.stavkray.ru/press-center/news/item/1648-8035.html|website=Официальный сайт губернатора Ставропольского края|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170918082830/http://www.gubernator.stavkray.ru/press-center/news/item/1648-8035.html|archivedate=2015}}</ref>;
* «Кырымны кайтару өчен» медале (2015 елның мае)<ref>{{cite web|url=http://www.stav.kp.ru/online/news/2050216/|title=Губернатора Ставрополья наградили медалью «За возвращение Крыма»|website=[[Комсомольская правда]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170918202402/https://www.stav.kp.ru/online/news/2050216/|archivedate=2017-09-18|deadlink=no}}</ref>;
* «Суд приставлары институтына нигез салуга 150 ел» медале (2015 елның 3 июле)<ref>[https://fssp.gov.ru/veda_vippersons/ Видные государственные и общественные деятели Российской Федерации и иностранных государств, награждённые ведомственными наградами Федеральной службы судебных приставов]</ref>.
== Искәрмәләр ==
<references responsive="" />
== Сылтамалар ==
* {{cite web|title=Владимиров Владимир Владимирович|url=http://www.gubernator.stavkray.ru/about/biography.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220514022615/https://www.gubernator.stavkray.ru/about/biography.html|archivedate=2022-05-14|publisher=Ставрополь крае губернаторы рәсми сайты|accessdate=2022-05-23}}
* {{cite web|title=Владимиров Владимир Владимирович|url=http://lib.fedpress.ru/person/vladimirov-vladimir-vladimirovich|archiveurl=http://peeep.us/6893278d|archivedate=2017-08-19|publisher=Энциклопедия РИА «ФедералПресс»}}
{{Тышкы сылтамалар}}
[[Төркем:Бердәм Русия фиркасе әгъзалары]]
[[Төркем:Русия нефтьчеләре]]
[[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]]
[[Төркем:1975 елда туганнар]]
[[Төркем:14 октябрь көнне туганнар]]
[[Төркем:XXI гасыр сәясәтчеләре]]
[[Төркем:Әлифба буенча сәясәтчеләр]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:Уфа нефть институтын тәмамлаучылар]]
pf64q0a84odu2ukc1m8s0m4eytdv3tj
Бәхәс:Россиянең 2022 елгы Украинага бәреп керүе дәвамында үтерелгән татарлар һәм башкортлар
1
586514
3525529
3521402
2022-08-01T16:57:22Z
Ilnur efende
6874
/* Яшь */
wikitext
text/x-wiki
== Гомуми сан ==
[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]], ''TOC right'' калыбын өстәгәч, эзләү эше җиңеләя, әмма гомуми сан җуела (күренми) икән.--[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] ([[Кулланучы бәхәсе:Әмир|бәхәс]]) 26 май 2022, 16:40 (UTC)
*[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] әфәнде, әйе, күрдем. Әмма болай җайлырак кебек, гомуми санын белергә теләүче калькулятор кулланыр дип ышаныйк.--[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 26 май 2022, 16:45 (UTC)
== Яшь ==
*[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] әфәнде, яшь күрсәтүнең мәгънәсе бармы икән? Украинага һөҗүм бер генә көн бармаганлыктан, үлгән көне язылмагач кайсы вакытка ничә яшь булуы билгесез бит һәм бернинди дә файдалы мәгълүмат йөртми.--[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 6 июн 2022, 16:12 (UTC)
** [[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]], чыганакта булганда, мин куям, Сез үзегезгә карагыз.--[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] ([[Кулланучы бәхәсе:Әмир|бәхәс]]) 8 июн 2022, 16:30 (UTC)
== Исеме ==
[[Кулланучы:Әмир|Әмир әфәнде]], үтерелгән урынына һәлак булган сүзе күберәк туры килмиме?--[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 1 авг 2022, 16:57 (UTC)
4pwpiz8znlmn1tueir60ny47677yczv
3525562
3525529
2022-08-01T20:23:16Z
Әмир
15082
/* Исеме */
wikitext
text/x-wiki
== Гомуми сан ==
[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]], ''TOC right'' калыбын өстәгәч, эзләү эше җиңеләя, әмма гомуми сан җуела (күренми) икән.--[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] ([[Кулланучы бәхәсе:Әмир|бәхәс]]) 26 май 2022, 16:40 (UTC)
*[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] әфәнде, әйе, күрдем. Әмма болай җайлырак кебек, гомуми санын белергә теләүче калькулятор кулланыр дип ышаныйк.--[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 26 май 2022, 16:45 (UTC)
== Яшь ==
*[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] әфәнде, яшь күрсәтүнең мәгънәсе бармы икән? Украинага һөҗүм бер генә көн бармаганлыктан, үлгән көне язылмагач кайсы вакытка ничә яшь булуы билгесез бит һәм бернинди дә файдалы мәгълүмат йөртми.--[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 6 июн 2022, 16:12 (UTC)
** [[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]], чыганакта булганда, мин куям, Сез үзегезгә карагыз.--[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] ([[Кулланучы бәхәсе:Әмир|бәхәс]]) 8 июн 2022, 16:30 (UTC)
== Исеме ==
[[Кулланучы:Әмир|Әмир әфәнде]], үтерелгән урынына һәлак булган сүзе күберәк туры килмиме?--[[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 1 авг 2022, 16:57 (UTC)
:[[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|Ilnur efende]], беренче варианты нәкъ шулай иде (БашВикидә мәкалә исемендә сакланып калган: [[:ba:Рәсәйҙең 2022 йылда Украиналағы махсус хәрби операцияһы барышында һәләк булған башҡорттар һәм татарҙар исемлеге|''һәләк булған'']]). Бер аноним исемне үзгәртеп атты, бездән аңа бернинди дә реакция булмады. Аннары мәкалә исеме бик үк дөрес түгел: без исемлектә барлык һәлак булган татар һәм башкортларны түгел, ә бары тик '''хәрбиләрне''' генә исәпкә алып барабыз.--[[Кулланучы:Әмир|Әмир]] ([[Кулланучы бәхәсе:Әмир|бәхәс]]) 1 авг 2022, 20:22 (UTC)
r88393wytyufuh0biowfhafo6kztaaq
Георгий Калинкин
0
586730
3525608
3519865
2022-08-02T04:27:43Z
InternetArchiveBot
35870
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9
wikitext
text/x-wiki
{{CEESPRING2022}}
{{Шәхес}}
'''Георгий Алексеевич Калинкин''' ([[1915 ел|1915 елның]] [[1 апрель|1 апреле]], Каменка авылы, [[Пенза губернасы]], [[Россия империясе]] — [[1983 ел|1983 елның]] [[18 ноябрь|18 ноябре]], [[Санкт-Петербург|Ленинград]], [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]]) — совет рәссамы, Ленинград Рәссамнар берлеге әгъзасы<ref>''Справочник членов Ленинградской организации Союза художников РСФСР.'' — Л: Художник РСФСР, 1980. — с.50.</ref>.
== Тормыш юлы ==
Георгий Калинкин 1915 елның 1 апрелендә [[Пенза губернасы|Пенза губернасының]] Каменка авылында туа. 1931—1936 елларда П. Власов исемендәге Әстерхан сәнгать техникумында укый. 1936 елда Бөтенроссия Сәнгать академиясенең Ленинград рәсем сәнгате, скульптура һәм архитектура институтының рәсем факультетына укырга керә. А. Каревта шөгыльләнә. 1941 елда [[Бөек Ватан сугышы]] башланганнан соң, үз теләге белән армиягә китә. Сугыштан соң I нче һәм II нче дәрәҗә «Ватан сугышы» орденнары, «Батырлык өчен», «Алманияне җиңгән өчен» медальләре белән бүләкләнә<ref>''Мы помним… Художники, искусствоведы — участники Великой Отечественной войны''. — М: Союз художников России, 2000. — с.125.</ref><ref>{{Citation |title=Подвиг народа |url=http://www.podvignaroda.mil.ru/ |access-date=2022-05-30 |archive-date=2012-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120725124648/http://podvignaroda.mil.ru/#id=21630988&tab=navDetailManAward |dead-url=yes }}</ref>.
Армиядән кайткач, 1947 елда рәссам квалификациясе белән Рудольф Френц остаханәсе буенча институтны тәмамлый. Диплом эше — «Яшь М. Горький Иделдә»<ref>''Юбилейный Справочник выпускников Санкт-Петербургского академического института живописи, скульптуры и архитектуры имени И. Е. Репина Российской Академии художеств. 1915—2005.'' — Санкт Петербург: «Первоцвет», 2007. — с.57.</ref> (Санкт-Петербургтагы Россия Сәнгать академиясе музее, Россия Фәннәр академиясенең Рус әдәбияты институтында автор варианты) картинасы. 1945 елдан 1956 елга кадәр М. Греков исемендәге хәрби рәссамнар студиясендә эшли. 1947—1953 елларда Ленинград Урта сәнгать мәктәбендә укыта.
1947 елдан башлап күргәзмәләрдә катнашкан, үз эшләрен Ленинградның әйдәп баручы рәсем сәнгате осталары эшләре белән бергә экспонацияләгән. Тарихи, баталь һәм жанр картиналары, портретлар, пейзажлар иҗат иткән. Картиналары арасында «Элеккеге сугышлар урынында»<ref>''Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог.'' — Л—М: Искусство, 1951. — с.17.</ref><ref>''Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки.'' — Л: Художник РСФСР, 1976. — с.19.</ref> (1949), «Елгада»<ref name="ReferenceA">''Художники народов СССР. Биобиблиографический словарь. Т. 4. Кн. 2''. — Санкт-Петербург: Гуманитарное агентство Академический проект, 1995. — с.87.</ref>, «Пейзаж»<ref>''Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог.'' — Л: Лениздат, 1951. — с.12.</ref> (икесе 1951), «„Сталин“ эскадра миноносецы Североморска рейдында»<ref>''Летописцы флота России. 50 лет Студии художников-маринистов Военно-морского флота''. СПб, ЦВММ. 2002. С. 30.</ref>, «М. Калинин балачагы»<ref name="ReferenceA" />, «В губе Долгой», «Төньяк диңгез»<ref name="ReferenceB">''Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1958 года. Каталог.'' — Л: Художник РСФСР, 1959. — с.13.</ref> (барысы 1954), «Кильдин утравы янында. Ак төн», «Диңгездә»<ref name="ReferenceA" /> (икесе 1955), «Причалда», «Беренче кар»<ref name="ReferenceB" /> (икесе 1956), «Зәңгәр көймә белән пейзаж»<ref name="ReferenceC">''40 лет Великой победы. Выставка произведений художников — ветеранов Великой Отечественной войны. Каталог''. — Л: Художник РСФСР, 1990. — с.10.</ref> (1965), «В. И. Ленин крестьяннар белән»<ref name="ReferenceA" />, «Пирс янында» (икесе 1966), «Челтәрләрне киптерәләр» (1967), «Иртә»<ref name="ReferenceC" /> (1968), «Яшьләр бригадасы» (1969), «Диңгездән кайттылар» (1971), «Рейхстаг диварлары каршында» (1972), «Элеккеге. Невская дубровка»<ref>''Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 40-летию полного освобождения Ленинграда от вражеской блокады. Каталог.'' — Л: Художник РСФСР, 1989. — с.10.</ref>, «Беренче буразна» (икесе 1974) һ.б. Георгий Калинкин әсәрләренең шәхси күргәзмәләре [[Прага|Прагада]] (1956) һәм Ленинградта (1976) күрсәтелә.
1983 елның 18 ноябрендә Ленинградта 69 нчы яшендә вафат була.
Георгий Калинкинның хезмәтләре Россиядә һәм чит илләрдә музейларда һәм шәхси җыелышларда урнашкан.
== Күргәзмәләр ==
* 1951 ел ([[Санкт-Петербург|Ленинград]]): Ленинград рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе.
* 1951 ел (Ленинград): Дәүләт Рус музеенда «1951 елгы Ленинград рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе».
* 1958 ел (Ленинград): Ленинград рәссамнары әсәрләренең көзге күргәзмәсе.
* 1976 ел ([[Мәскәү]]): Ленинград сынлы сәнгате.
* 1984 ел (Ленинград): Ленинград батырлыгына багышлана. Ленинград рәссамнарының Ленинградны дошман блокадасыннан тулысынча азат итүгә 40 ел тулуга багышланган әсәрләре күргәзмәсе.
* 1985 ел (Ленинград): Бөек Җиңүнең 40 еллыгы. Бөек Ватан сугышы ветераннары-рәссамнары әсәрләре күргәзмәсе.
== Искәрмәләр ==
<references />
== Чыганаклар ==
* ''Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог.'' — Л: Лениздат, 1951. — с.12.
* ''Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог.'' — Л—М: Искусство, 1951. — с.17.
* ''Осенняя выставка произведений ленинградских художников 1958 года. Каталог.'' — Л: Художник РСФСР, 1959. — с.13.
* ''Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки.'' — Л: Художник РСФСР, 1976. — с.19.
* ''Справочник членов Ленинградской организации Союза художников РСФСР.'' — Л: Художник РСФСР, 1980. — с.50.
* ''Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 40-летию полного освобождения Ленинграда от вражеской блокады. Каталог.'' — Л: Художник РСФСР, 1989. — с.10.
* ''40 лет Великой победы. Выставка произведений художников — ветеранов Великой Отечественной войны. Каталог''. — Л: Художник РСФСР, 1990. — с.10.
* ''Художники народов СССР. Биобиблиографический словарь. Т. 4. Кн. 2''. — Санкт-Петербург: Гуманитарное агентство Академический проект, 1995. — с.87.
* ''Выставка произведений художников — ветеранов Великой Отечественной войны.'' СПб, 1998.
* ''Matthew Cullerne Bown. A Dictionary of Twentieth Century Russian And Soviet Painters. 1900 — 1980s.'' — London: Izomar Limited, 1998.
* ''Мы помним… Художники, искусствоведы — участники Великой Отечественной войны''. — М: Союз художников России, 2000. — с.125.
* ''Летописцы флота России. 50 лет Студии художников-маринистов Военно-морского флота''. СПб, ЦВММ. 2002. С. 8, 30, 51.
* ''Юбилейный Справочник выпускников Санкт-Петербургского академического института живописи, скульптуры и архитектуры имени И. Е. Репина Российской Академии художеств. 1915—2005.'' — Санкт Петербург: «Первоцвет», 2007. — с.57.
* ''Изотова, М. Д.'' Калинкин Георгий Алексеевич //Страницы памяти. Справочно-биографический сборник. 1941-1945. Художники Санкт-Петербургского (Ленинградского) Союза художников — ветераны Великой Отечественной войны. Кн.1. СПб: Петрополис, 2014. С. 460—461.
[[Төркем:Русия рәссамнары]]
[[Төркем:ССРБ рәссамнары]]
[[Төркем:«Батырлык өчен» медале белән бүләкләнүчеләр]]
[[Төркем:«1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышында Алманияне җиңгән өчен» медале белән бүләкләнүчеләре]]
[[Төркем:II дәрәҗә Ватан сугышы ордены кавалерлары]]
[[Төркем:I дәрәҗә Ватан сугышы ордены кавалерлары]]
[[Төркем:Санкт-Петербургта вафатлар]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:1983 елда вафатлар]]
[[Төркем:18 ноябрь көнне вафатлар]]
[[Төркем:Пенза губернасында туганнар]]
[[Төркем:1915 елда туганнар]]
[[Төркем:1 апрель көнне туганнар]]
[[Төркем:Репин исемендәге институтны тәмамлаучылар]]
qho5qadw5wyt3xjxw7subrftmkxhxfm
Melis Treat
0
588001
3525607
3524598
2022-08-02T04:02:37Z
CommonsDelinker
176
Removing [[:c:File:Melis_Treat_играет_на_пианино,_на_концерте_в_Москве.webp|Melis_Treat_играет_на_пианино,_на_концерте_в_Москве.webp]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Ellin Beltz|Ellin Beltz]] because: Copyright violation; see [[:c:COM:Lice
wikitext
text/x-wiki
{{Музыкант|Фон=Композитор|Сайт=}}
{{delete|Автотәрҗемә}}
'''Богдан Андреевич Смирнов''' (туган. [[30 ноябрь]] [[2000]],[[Тверь]], [[Тверь өлкәсе]], [[Россия]]), сәхнә тәхәллүсе астында танылган '''Melis Treat''' — Россия DJ, музыкаль продюсер, музыкант, [[композитор]], аранжировщик, автор-башкаручы, саунд дизайнер<ref>{{Cite web|url=https://7days.ru/stars/bio/melis-treat/bio.htm|title=Биография Melis Treat — статьи и новости на 7days.ru}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-diao/|title=Музыкальная среда. DIAO}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-evgenij-okunev/|title=Музыкальная среда. Евгений Окунев}}</ref> .
Музыка этикеткалары әгъзасы: Сони Музыка, Эффектив Рекордлар, Студия Союзы, Правда музыкасы, DNK, Бәрхет Музыкасы <ref>{{Cite web|url=https://tverskaya13.ru/lica-stolicy/muzy-ka-nashego-vremeni/|title=Музыка нашего времени|date=2019-08-07}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-melis-treat/|title=Музыкальная среда. MELIS TREAT}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.1001tracklists.com/artist/2qs8981w/alex-helder-and-melis-treat/index.html|title=Alex Helder & Melis Treat Tracks / Remixes Overview}}</ref> "Курку хикәясе" саундтрекы ярдәмендә иң популярлык казанды, рәсми саундтрек булды "Патриот 2" сериясе <ref>{{Cite web|url=https://artmoskovia.ru/muzykalnoe-shou-detskij-myuzikl-sozvezdie-rozy-predstavyat-na-stsene-kts-salyut.html|title=Музыкальное шоу – детский мюзикл «Созвездие Розы», представят на сцене КЦ «Салют»|date=2022-02-10}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://artmoskovia.ru/dj-i-kompozitor-melis-treat-tvorchestvo-eto-realizatsiya-sebya-v-eto-mire.html|title=DJ и композитор MELIS TREAT: «Творчество – это реализация себя в этом мире»|date=2022-02-10}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tophit.ru/ru/artist/Melis_Treat|title=Слушать все песни, треки, музыку Melis Treat бесплатно на ТопХит}}</ref> .
Аның композицияләре радиостанцияләрдә балкып торды: Рекорд, Яңа Радио, Жара ФМ, Пилот Радио, шулай ук: Blasterjaxx, Markhese, ZROQ <ref>{{Cite news|title=Applications of Machine Learning to the Problem of Antimicrobial Resistance: an Emerging Model for Translational Research|url=https://journals.asm.org/doi/10.1128/JCM.01260-20|lang=en|first=Sanjat|author=Anahtar}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://moscultura.livejournal.com/1723886.html|title=MELIS TREAT: "Творчество — это реализация себя в этом мире"|author=moscultura|first=Михаил Брацилопише до}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://newradio.ru/artists/20941|title=Melis Treat}}</ref> .
== Биография ==
=== 2000–2015: Беренче еллар ===
Богдан [[2000 ел|2000]] [[30 ноябрь|елның 30 ноябрендә]] [[Тверь|Твер]] шәһәрендә туган, балачактан ук [[музыка]] язарга яраткан <ref>{{Cite web|url=https://patriot.tnt-online.ru/s2e1|title=Сериал Патриот Сезон 2 Серия 1 смотреть онлайн в хорошем качестве}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://music.yandex.ru/artist/5393902?lang=uk|title=Melis Treat}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://miml.co/music/melis-treat-cheap-tricks/|title=Melis Treat - 'Cheap Tricks'|date=2020-11-15}}</ref> .
Бала чагымда мин төрле башкаручыларны тыңладым, ләкин Богдан өчен төп нәрсә Бенни Бенасси иде, кыска вакыт эчендә музыка <ref>{{Cite web|url=https://newsmgroup.wordpress.com/2022/02/10/melis-treat-%d1%82%d0%b2%d0%be%d1%80%d1%87%d0%b5%d1%81%d1%82%d0%b2%d0%be-%d1%8d%d1%82%d0%be-%d1%80%d0%b5%d0%b0%d0%bb%d0%b8%d0%b7%d0%b0%d1%86%d0%b8%d1%8f-%d1%81%d0%b5%d0%b1%d1%8f-%d0%b2-%d1%8d/|title=MELIS TREAT "CREATIVITY IS REALIZATION OF YOURSELF IN THIS WORLD"|date=2022-02-10}}</ref> шөгыльләнүне туктатты, ләкин 12 яшькә якынрак кызыксыну актив үсә башлады. яңадан иҗади <ref>{{Cite web|url=https://vk.com/wall155481245_4441|title=Попасть с треком в сериал ✅ Sony.. {{!}} Богдан Смирнов {{!}} VK}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://tverlife.ru/music/muzykalnaja-sreda-top4u/?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop&utm_referrer=https://yandex.ru/news/search?text=|title=Музыкальная среда. TOP4U}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://artmoskovia.ru/dj-i-kompozitor-melis-treat-tvorchestvo-eto-realizatsiya-sebya-v-eto-mire.html|title=DJ и композитор MELIS TREAT: «Творчество – это реализация себя в этом мире»|date=2022-02-10}}</ref> .
== Лейблы ==
* Sony Music
* Эффектив язмалар,
* "Союз" студиясе
* чын музыка
* ДНК
* Бәрхет музыкасы
* гамма музыкасы
== Дискография ==
=== EP ===
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center"
! scope="col" style="width:15.8em;" |Исем
! scope="col" style="width:17.9em;" | Мәгълүмат
|-
! scope="row" | ''Минем йөрәгем''
|
* Чыгарылыш: [[2019 ел|2019]] [[3 февраль|елның 3 феврале]]
* Этикетка: MT Музыканы кыйный
* Форматы: Санлы
|}
=== Синглы ===
{| class="wikitable"
!Исем
! ясап чыгарылган көне
|-
| Сәхнәгә бару (feat. ПЛАНТИУМ)
| 2019 елның 5 октябре
|-
| Музыкаль сирәклек Pt. 064 (тәнәфес)
| rowspan="2" | 2019 елның 19 октябре
|-
| Сәхнәгә бару
|-
| сулыш
| 4 декабрь, 2019
|-
| Акча алыгыз
| 23 март, 2020
|-
| NASA (feat. Алекс Хелдер
| 11 июнь, 2020
|-
| Тылсымлы (feat. Алекс Хелдер
| 10 июль, 2020
|-
| Джуманжи (feat. Алекс Хелдер
| 23 июль, 2020
|-
| Арзан хәйләләр
| 23 октябрь, 2020
|-
| Рөхсәт итегез
| 28 гыйнвар, 2021
|-
| Рендезвоус (feat. Гексари, АВВА П)
| 11 февраль, 2021
|-
| Шанс (feat. Резников)
| 20 февраль, 2021
|-
| Курку хикәясе (feat. VADDS, Кесси Блэк)
| 12 март, 2021
|-
| Безне алмаслар (feat. Резников)
| 11 июнь, 2021
|-
| Теләк (feat. NADI)
| 18 июнь, 2021
|-
| Wanna (feat. снилекс)
| 29 июнь, 2021
|-
| Игътибар итмә (feat. Снилекс, Кесси Блэк)
| 9 июль, 2021
|-
| Дус булыгыз (feat. ЯАОВА)
| 13 август, 2021
|-
| Кире
| 2021, 8 октябрь
|-
| Күбәләк (feat. гексари)
| 2021, 15 октябрь
|-
| Эчемдәге серләр (feat. косвик)
| 29 октябрь, 2021
|-
| Анда булмаган кыз (feat. ксенон)
| 9 ноябрь, 2021
|-
| Билгесез (feat. Резников)
| 28 гыйнвар, 2022
|-
| U белән бул (feat. Кесси Блэк
| 10 февраль, 2022
|-
| Күз яшьләре (feat. Codemdvd, Кесси Блэк)
| 18 февраль, 2022
|-
| Артка йөгерү (feat. Галиаскаров)
| 15 апрель, 2022
|-
| Төне озын (feat. Резников)
| 27 май, 2022
|-
| бәхетле
| 3 июнь, 2022
|-
| Бирегез (feat. Резников)
| 10 июнь, 2022
|-
| Порт-Манана
| 17 июнь, 2022
|-
| Йөгерү (feat. Арчелли Файдз)
| 24 июнь, 2022
|-
| Бик тирәнлектә (feat. Резников)
| 1 июль, 2022
|-
| Бүген кич уйнарга телим
| 8 июль, 2022
|-
| Бик ерак
| 22 июль, 2022
|}
== Искәрмәләр ==
{{Reflist|2}}
== Сылтамалар ==
* {{Official|https://vk.com/melistreat|}}
{{Навигация}}
[[Төркем:30 ноябрь көнне туганнар]]
[[Төркем:2000 елда туганнар]]
[[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]]
[[Төркем:XXI гасыр композиторлары]]
[[Төркем:XX гасыр композиторлары]]
[[Төркем:Русия композиторлары]]
[[Төркем:Әлифба буенча музыкантлар]]
[[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]]
k67t6plmx6n5iz96ftktprluoufl6fn
Самогития санктуарие
0
588142
3525492
3525459
2022-08-01T14:45:26Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
[[File:Zemaiciu Alka (Samogitian Alka).jpg|250px|thumb|Самогития санктуарие.]]
'''Самогития санктуарие'''<ref>[https://www.palangatic.lt/en/sightseeing-places/samogitian-sanctuary-zemaiciu-alkas/ Samogitian Sanctuary (Žemaičių alkas)]. Palanga tourism information</ref> (самогития телендәː Žemaitiu Alks, литва телендәː Žemaičių Alkas) ул [[Литва]]да, [[Швянтойи]]да [[мәҗүси санктуарие]], урта гасыр [[мәҗүси обсерваториясе]]нең тергезелүе. Балтларның Ходайларына һәм Алиһәләренә карый торган баганалар төп календарь бәйрәмнәрен үткәрү өчен кулланылырга мөмкин.<ref name="visitlithuania">[http://www.visitlithuania.net/routes/amber-road/798-emaii-alkas Visit Lithuania - Žemaičių Alkas]</ref><ref>[https://zemaitiualka.lt/ Žemaičių Alkas]</ref>
Ул палеоастрономик обсерваториянең һәм 16-нчы гасырга кадәр [[Паланга]]да Бирутэ Калкулыгында булган мәҗүси изге урынының археологик язмаларына нигезләнгән. Агач баганалар Литва асаба сәнгать әһелләре тарафыннан киселгән булган һәм 1998 елның июнендә куелган булган.<ref name="visitlithuania" /> [[Нео-мәҗүсиләр]] санктуарийны төп бәйрәмнәр вакытында тугърылар церемонияләре өчен кулланалар.<ref>[http://www.truelithuania.com/sventoji-resort-328 Šventoji Resort]. True Lithuania.</ref>
== Шулай ук карарга мөмкин ==
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Coord|56|02|28|N|21|04|28|E|display=t}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
rzg4gpw7cvzpzngr0i35jgnwg5tr3tk
3525666
3525492
2022-08-02T11:32:33Z
A.Khamidullin
6685
/* Шулай ук карарга мөмкин */
wikitext
text/x-wiki
[[File:Zemaiciu Alka (Samogitian Alka).jpg|250px|thumb|Самогития санктуарие.]]
'''Самогития санктуарие'''<ref>[https://www.palangatic.lt/en/sightseeing-places/samogitian-sanctuary-zemaiciu-alkas/ Samogitian Sanctuary (Žemaičių alkas)]. Palanga tourism information</ref> (самогития телендәː Žemaitiu Alks, литва телендәː Žemaičių Alkas) ул [[Литва]]да, [[Швянтойи]]да [[мәҗүси санктуарие]], урта гасыр [[мәҗүси обсерваториясе]]нең тергезелүе. Балтларның Ходайларына һәм Алиһәләренә карый торган баганалар төп календарь бәйрәмнәрен үткәрү өчен кулланылырга мөмкин.<ref name="visitlithuania">[http://www.visitlithuania.net/routes/amber-road/798-emaii-alkas Visit Lithuania - Žemaičių Alkas]</ref><ref>[https://zemaitiualka.lt/ Žemaičių Alkas]</ref>
Ул палеоастрономик обсерваториянең һәм 16-нчы гасырга кадәр [[Паланга]]да Бирутэ Калкулыгында булган мәҗүси изге урынының археологик язмаларына нигезләнгән. Агач баганалар Литва асаба сәнгать әһелләре тарафыннан киселгән булган һәм 1998 елның июнендә куелган булган.<ref name="visitlithuania" /> [[Нео-мәҗүсиләр]] санктуарийны төп бәйрәмнәр вакытында тугърылар церемонияләре өчен кулланалар.<ref>[http://www.truelithuania.com/sventoji-resort-328 Šventoji Resort]. True Lithuania.</ref>
== Шулай ук карарга мөмкин ==
[[ːbaːАхун мегалитик комплексы]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Coord|56|02|28|N|21|04|28|E|display=t}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
lw0x7n65ejzs66b44dg7o8b3ei9wgr4
3525667
3525666
2022-08-02T11:32:49Z
A.Khamidullin
6685
/* Шулай ук карарга мөмкин */
wikitext
text/x-wiki
[[File:Zemaiciu Alka (Samogitian Alka).jpg|250px|thumb|Самогития санктуарие.]]
'''Самогития санктуарие'''<ref>[https://www.palangatic.lt/en/sightseeing-places/samogitian-sanctuary-zemaiciu-alkas/ Samogitian Sanctuary (Žemaičių alkas)]. Palanga tourism information</ref> (самогития телендәː Žemaitiu Alks, литва телендәː Žemaičių Alkas) ул [[Литва]]да, [[Швянтойи]]да [[мәҗүси санктуарие]], урта гасыр [[мәҗүси обсерваториясе]]нең тергезелүе. Балтларның Ходайларына һәм Алиһәләренә карый торган баганалар төп календарь бәйрәмнәрен үткәрү өчен кулланылырга мөмкин.<ref name="visitlithuania">[http://www.visitlithuania.net/routes/amber-road/798-emaii-alkas Visit Lithuania - Žemaičių Alkas]</ref><ref>[https://zemaitiualka.lt/ Žemaičių Alkas]</ref>
Ул палеоастрономик обсерваториянең һәм 16-нчы гасырга кадәр [[Паланга]]да Бирутэ Калкулыгында булган мәҗүси изге урынының археологик язмаларына нигезләнгән. Агач баганалар Литва асаба сәнгать әһелләре тарафыннан киселгән булган һәм 1998 елның июнендә куелган булган.<ref name="visitlithuania" /> [[Нео-мәҗүсиләр]] санктуарийны төп бәйрәмнәр вакытында тугърылар церемонияләре өчен кулланалар.<ref>[http://www.truelithuania.com/sventoji-resort-328 Šventoji Resort]. True Lithuania.</ref>
== Шулай ук карарга мөмкин ==
[[baːАхун мегалитик комплексы]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Coord|56|02|28|N|21|04|28|E|display=t}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
8iq7moy5lc5d4g18zsdv9yfznhc9keo
3525668
3525667
2022-08-02T11:34:06Z
A.Khamidullin
6685
/* Шулай ук карарга мөмкин */
wikitext
text/x-wiki
[[File:Zemaiciu Alka (Samogitian Alka).jpg|250px|thumb|Самогития санктуарие.]]
'''Самогития санктуарие'''<ref>[https://www.palangatic.lt/en/sightseeing-places/samogitian-sanctuary-zemaiciu-alkas/ Samogitian Sanctuary (Žemaičių alkas)]. Palanga tourism information</ref> (самогития телендәː Žemaitiu Alks, литва телендәː Žemaičių Alkas) ул [[Литва]]да, [[Швянтойи]]да [[мәҗүси санктуарие]], урта гасыр [[мәҗүси обсерваториясе]]нең тергезелүе. Балтларның Ходайларына һәм Алиһәләренә карый торган баганалар төп календарь бәйрәмнәрен үткәрү өчен кулланылырга мөмкин.<ref name="visitlithuania">[http://www.visitlithuania.net/routes/amber-road/798-emaii-alkas Visit Lithuania - Žemaičių Alkas]</ref><ref>[https://zemaitiualka.lt/ Žemaičių Alkas]</ref>
Ул палеоастрономик обсерваториянең һәм 16-нчы гасырга кадәр [[Паланга]]да Бирутэ Калкулыгында булган мәҗүси изге урынының археологик язмаларына нигезләнгән. Агач баганалар Литва асаба сәнгать әһелләре тарафыннан киселгән булган һәм 1998 елның июнендә куелган булган.<ref name="visitlithuania" /> [[Нео-мәҗүсиләр]] санктуарийны төп бәйрәмнәр вакытында тугърылар церемонияләре өчен кулланалар.<ref>[http://www.truelithuania.com/sventoji-resort-328 Šventoji Resort]. True Lithuania.</ref>
== Шулай ук карарга мөмкин ==
[https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%85%D1%83%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B Ахун мегалитик комплексы]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Coord|56|02|28|N|21|04|28|E|display=t}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
e18aqr5l18zgqfoamf50rph78csr3g5
3525672
3525668
2022-08-02T11:41:46Z
A.Khamidullin
6685
/* Шулай ук карарга мөмкин */
wikitext
text/x-wiki
[[File:Zemaiciu Alka (Samogitian Alka).jpg|250px|thumb|Самогития санктуарие.]]
'''Самогития санктуарие'''<ref>[https://www.palangatic.lt/en/sightseeing-places/samogitian-sanctuary-zemaiciu-alkas/ Samogitian Sanctuary (Žemaičių alkas)]. Palanga tourism information</ref> (самогития телендәː Žemaitiu Alks, литва телендәː Žemaičių Alkas) ул [[Литва]]да, [[Швянтойи]]да [[мәҗүси санктуарие]], урта гасыр [[мәҗүси обсерваториясе]]нең тергезелүе. Балтларның Ходайларына һәм Алиһәләренә карый торган баганалар төп календарь бәйрәмнәрен үткәрү өчен кулланылырга мөмкин.<ref name="visitlithuania">[http://www.visitlithuania.net/routes/amber-road/798-emaii-alkas Visit Lithuania - Žemaičių Alkas]</ref><ref>[https://zemaitiualka.lt/ Žemaičių Alkas]</ref>
Ул палеоастрономик обсерваториянең һәм 16-нчы гасырга кадәр [[Паланга]]да Бирутэ Калкулыгында булган мәҗүси изге урынының археологик язмаларына нигезләнгән. Агач баганалар Литва асаба сәнгать әһелләре тарафыннан киселгән булган һәм 1998 елның июнендә куелган булган.<ref name="visitlithuania" /> [[Нео-мәҗүсиләр]] санктуарийны төп бәйрәмнәр вакытында тугърылар церемонияләре өчен кулланалар.<ref>[http://www.truelithuania.com/sventoji-resort-328 Šventoji Resort]. True Lithuania.</ref>
== Шулай ук карарга мөмкин ==
[https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%85%D1%83%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B Ахун мегалитик комплексы (башкорт телендә)]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Coord|56|02|28|N|21|04|28|E|display=t}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
crbyc77xpctq9odol22m2t5izsvapk5
3525673
3525672
2022-08-02T11:42:12Z
A.Khamidullin
6685
/* Шулай ук карарга мөмкин */
wikitext
text/x-wiki
[[File:Zemaiciu Alka (Samogitian Alka).jpg|250px|thumb|Самогития санктуарие.]]
'''Самогития санктуарие'''<ref>[https://www.palangatic.lt/en/sightseeing-places/samogitian-sanctuary-zemaiciu-alkas/ Samogitian Sanctuary (Žemaičių alkas)]. Palanga tourism information</ref> (самогития телендәː Žemaitiu Alks, литва телендәː Žemaičių Alkas) ул [[Литва]]да, [[Швянтойи]]да [[мәҗүси санктуарие]], урта гасыр [[мәҗүси обсерваториясе]]нең тергезелүе. Балтларның Ходайларына һәм Алиһәләренә карый торган баганалар төп календарь бәйрәмнәрен үткәрү өчен кулланылырга мөмкин.<ref name="visitlithuania">[http://www.visitlithuania.net/routes/amber-road/798-emaii-alkas Visit Lithuania - Žemaičių Alkas]</ref><ref>[https://zemaitiualka.lt/ Žemaičių Alkas]</ref>
Ул палеоастрономик обсерваториянең һәм 16-нчы гасырга кадәр [[Паланга]]да Бирутэ Калкулыгында булган мәҗүси изге урынының археологик язмаларына нигезләнгән. Агач баганалар Литва асаба сәнгать әһелләре тарафыннан киселгән булган һәм 1998 елның июнендә куелган булган.<ref name="visitlithuania" /> [[Нео-мәҗүсиләр]] санктуарийны төп бәйрәмнәр вакытында тугърылар церемонияләре өчен кулланалар.<ref>[http://www.truelithuania.com/sventoji-resort-328 Šventoji Resort]. True Lithuania.</ref>
== Шулай ук карарга мөмкин ==
[https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%85%D1%83%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%8B Ахун мегалитик комплексы]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
{{Coord|56|02|28|N|21|04|28|E|display=t}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
e18aqr5l18zgqfoamf50rph78csr3g5
Локстене Диэвтури изге урыны
0
588144
3525461
2022-08-01T12:18:04Z
A.Khamidullin
6685
Инглиз теленнән тәрҗемә иттем. A.Khamidullin
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда is a [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган.[[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website] {{in lang|lv}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
c1cw1s760g4bwa5n8r1qle2d0qjzht6
3525462
3525461
2022-08-01T12:18:22Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган.[[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website] {{in lang|lv}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
80oxvmqp0g00sij0fb90bwokcacdmez
3525463
3525462
2022-08-01T12:18:44Z
A.Khamidullin
6685
/* Тышкы сылтамалар */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган.[[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
f6ozgu5yxmo95jq2udbc8wwu32sv2ef
3525464
3525463
2022-08-01T12:19:47Z
A.Khamidullin
6685
/* Архитектура һәм дизайн */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
go5ubcr53l47bhptmc48u9c594mq8xo
3525465
3525464
2022-08-01T12:22:22Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
[[Lokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|thumb|right|Латвиядә, Плавинас муниципалитетында, Клинтайне Паришта, Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны]]
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
o2in0508z4014bha38nqjkz5blvvs9u
3525466
3525465
2022-08-01T12:22:47Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
[[FileːLokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|thumb|right|Латвиядә, Плавинас муниципалитетында, Клинтайне Паришта, Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны]]
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
k056d93z0jyy5raz7xhfhnamnqdnmtu
3525467
3525466
2022-08-01T12:23:15Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
[[ImageːLokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|thumb|right|Латвиядә, Плавинас муниципалитетында, Клинтайне Паришта, Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны]]
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
5dke0dpgejpspvbf1mbottapqk0xt6k
3525468
3525467
2022-08-01T12:23:41Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
[[ФайлːLokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|thumb|right|Латвиядә, Плавинас муниципалитетында, Клинтайне Паришта, Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны]]
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
c448o49v3ygfi2pt4qpscyz5xmf8jcm
3525469
3525468
2022-08-01T12:24:01Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
tkein0hjrtrqibhz6flndvje51gewy9
3525470
3525469
2022-08-01T12:29:11Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery>
Lokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
aodq87j2rkr6453qou6dkaaz4m8ovtu
3525471
3525470
2022-08-01T12:30:30Z
A.Khamidullin
6685
/* Архитектура һәм дизайн */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery>
Lokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|100px|Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
5n02it5ihqoa5ski1vuoba4dnzw8zy1
3525472
3525471
2022-08-01T12:31:14Z
A.Khamidullin
6685
/* Архитектура һәм дизайн */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery>
Lokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|200px|Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
lxmwqv62a9n5uo9fjx9ikdd0jnjlwyg
3525473
3525472
2022-08-01T12:33:42Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery widths="150px" heights="150px">
Lokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|200px|Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
jm4q4jhz82mfnbprpqpwu8ekilcrij1
3525474
3525473
2022-08-01T12:34:07Z
A.Khamidullin
6685
/* Архитектура һәм дизайн */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery widths="150px" heights="150px">
Lokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
a4omxsrx8yqxe0909a8ay3xw80x8u7g
3525475
3525474
2022-08-01T12:35:12Z
A.Khamidullin
6685
/* Архитектура һәм дизайн */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery widths="150px" heights="150px">
FileːLokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
6wa0rtadwxs36j2wrckenxwqkvuz3tf
3525476
3525475
2022-08-01T12:35:36Z
A.Khamidullin
6685
/* Архитектура һәм дизайн */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery widths="150px" heights="150px">
FileːLokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg| Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
rrtrogh7ts16u0c6z1spl8lgj9l7wvg
3525477
3525476
2022-08-01T12:36:00Z
A.Khamidullin
6685
/* Архитектура һәм дизайн */
wikitext
text/x-wiki
'''Локстене Диэвтури изге урыны''' (латыш телендәːLokstenes dievturu svētnīca) ул [[Латвия]]нең [[Видземе]] төбәгендә [[Аизкраукле муниципалитеты]]нда [[Диэвтури]] дини бинасы. Ул 2017 елда инаугурацияләнгән булган һәм Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан тугъры церемонияләре һәм ел саен бәйрәм итүләр өчен кулланыла.
==Тарихы==
[[File:Klintaines pagasts, Latvia - panoramio.jpg|left|thumb|Төзелә торган изге урын, 2016 елның 6 мартында.]]
[[Балтик мәҗүсилеге]] өчен хәзерге заман изге урынын төзү Лиепкални икмәк пешерү челтәре хуҗасы Дагнис Чакурс тарафыннан башланган һәм финансланган булган. Чакурс ул олырак булгач, җан һәм үлемлелек турында сораулар белән күбрәк кызыксына башлаган дип аңлаткан. Латвия кешеләре аның бизнесын еллар буена тәэмин иткәнгә күрә, ул да үз чиратында нәрсәдер бирергә теләгән һәм шулай итәр өчен асаба Ходайлар һәм латыш халык мәдәнияте өчен йортка ирешергә өмет иткән. Ул латыш мәҗүсилеге белән кызыксынуына рәссам, автор һәм [[Dievturība|Latvijas Dievturu sadraudze]] Балтик яңа-мәҗүсилеге оешмасының җитәкче әгъзасы [[Валдис Целмс]]ка рәхмәтле дип әйткән.<ref>{{cite news |last=Lāce |first=Antra |date=8 May 2015 |url=http://www.eliesma.lv/dagnis-cakurs-pienacis-laiks-dot-citiem |title=Dagnis Čākurs: pienācis laiks dot citiem |work=eLiesma |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
Локстене изге урыны Чакурс хуҗа булган утрауда төзелгән булган һәм якындагы Локстене кальга калкулыгы хөрмәтенә аталган булган.<ref name="la">{{cite news |url=http://www.la.lv/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā uzceļ dievturu svētnīcu |date=11 May 2017 |work=[[Latvijas Avīze]] |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Ул Latvijas Dievturu sadraudze тарафыннан чыгарылган булган, ул бинаны 2016-нчы елның көзендә куллана башлаган.<ref name="jaunagaita">{{cite journal |last=Liepiņa |first=Anita |year=2017 |url=http://jaunagaita.net/jg290/JG290_Liepina.htm |title=Latvijas Dievturu Sadraudzes (LDS) vieta Latvijā |journal=Jaunā Gaita |language=Latvian |issue=290 |accessdate=24 October 2019 }}</ref><ref name="diezina" /> Рәсми ачыш 2017 елның 6 маенда булган.<ref name="skaties" /> Шуннан бирле, анда регуляр церемонияләр һәм тәбрик итүләр булган, мәсәлән, гаилә бәйрәм итүләре, әхлакый һәм рухи дәрәҗәләрне бәйрәм итүләр һәм Латвия дәүләт көнен бәйрәм итү.<ref>{{cite news |last=Pumpure |first=Sandra |date=9 May 2017 |url=http://www.staburags.lv/novadu-zinas/atklaj-lokstenes-svetnicu-147583 |title=Atklāj Lokstenes svētnīcu |work=Staburags |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
''Jaunā Gaita'' әдәби журналыннан Анита Лиепина 2017 елда бина христиан чиркәүләре кебек үк тәэмин итү өчен дәүләт тәэминатына лаеклы дигән фикер әйткән.<ref name="jaunagaita" />
==Архитектура һәм дизайн==
Локстене изге урыны [[Плавинас]] шәһәрчеге янында [[Даугава]] елгасында кечкенә утрауда, Лиепсаластаа Лиепкални ипи пешерү ханәсе һәм кафе артында урнашкан.<ref name="diezina">{{cite news |last=Dieziņa |first=Sandra |date=17 January 2017 |url=http://www.la.lv/maize-ar-dveseli/ |title=“Liepsalās” atklās dievturu svētnīcu |work=[[Latvijas Avīze]] |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref> Тулы комплекста изге урын бинасы, паром, ассамблея һәм байрак мәйданы, бабаларга һәйкәл һәм Кояш өчен капканы кертә.<ref name="la" />
Дизайн Latvijas Dievturu sadraudze астында Целмс җитәкчелеге астында үсеш алган. Архитектор булып Айнарс Марквартс булган. [[Интерьер дизайны]] Андрейс Брокс һәм Эгонс Гарклавс тарафыннан барлыкка китерелгән булган. Сынчы Янис Карловс булган.<ref name="skaties">{{cite news |url=https://skaties.lv/zinas/latvija/sabiedriba/uz-salas-daugava-atklata-dievturu-svetnica/ |title=Uz salas Daugavā atklāta dievturu svētnīca |date=11 May 2017 |work=Skaties |language=Latvian |accessdate=24 October 2019 }}</ref>
<gallery>
Lokstene Dievturi Shrine in Liepsalas, Klintaine Parish, Pļaviņas Municipality, Latvia.jpg|Латвиядә, Плявиняс муниципалитетында, Клинтейн приходында Лиепсаласта Локстене Диэвтури изге урыны.
</gallery>
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
== Тышкы сылтамалар ==
*[https://dievturi.blogspot.com/p/svetnica.html Official website]
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
aodq87j2rkr6453qou6dkaaz4m8ovtu
Бәхәс:Локстене Диэвтури изге урыны
1
588145
3525478
2022-08-01T12:36:56Z
A.Khamidullin
6685
Яңа бит: «{{ТИМ|en|Lokstene Shrine of Dievturi}}»
wikitext
text/x-wiki
{{ТИМ|en|Lokstene Shrine of Dievturi}}
ndhfx78jvpodnsof8m6qxqrh4eg07ay
Төркем:Урысча журналлар
14
588146
3525481
2022-08-01T14:27:35Z
Frhdkazan
3171
Frhdkazan [[Төркем:Урысча журналлар]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Төркем:Русча журналлар]]
wikitext
text/x-wiki
#ЮНӘЛТҮ [[:Төркем:Русча журналлар]]
samo5eymv68sjj5m5rkq27vwk8wyvm7
Бәхәс:Ташкабак (үсемлек)
1
588147
3525493
2022-08-01T14:58:35Z
A.Khamidullin
6685
Яңа бит: «Ташкабак дигән атамада шикләнәм. --~~~~»
wikitext
text/x-wiki
Ташкабак дигән атамада шикләнәм. --[[Кулланучы:A.Khamidullin|A.Khamidullin]] ([[Кулланучы бәхәсе:A.Khamidullin|бәхәс]]) 1 авг 2022, 14:58 (UTC)
k3fcc6hyodl0kv01bq6z9hpkbm0k7si
Төркем:Урысча матбугат
14
588148
3525495
2022-08-01T15:08:50Z
Frhdkazan
3171
Frhdkazan [[Төркем:Урысча матбугат]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Төркем:Русча матбугат]]
wikitext
text/x-wiki
#ЮНӘЛТҮ [[:Төркем:Русча матбугат]]
kvpkvc4qx2i3ir6ynrkls6rl8vk82yp
Калып:Туган җир журналы
10
588149
3525501
2022-08-01T15:56:46Z
Frhdkazan
3171
Яңа бит: «{{Navbox | name = Туган җир журналы | title = [[Туган җир (журнал)|Туган җир журналы]] | state = <includeonly>collapsed</includeonly> | image = [[Файл:Туган җир (журнал).JPG|150px|link=|alt=]] | imageleft = | group1 = Гамәлгә куючылары | list1 = Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани и...»
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Туган җир журналы
| title = [[Туган җир (журнал)|Туган җир журналы]]
| state = <includeonly>collapsed</includeonly>
| image = [[Файл:Туган җир (журнал).JPG|150px|link=|alt=]]
| imageleft =
| group1 = Гамәлгә куючылары
| list1 = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]{{•}}[[Бөтендөнья татар конгрессы]]{{•}}[[Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены]]
| group2 = Баш мөхәррир
| list2 = [[Дамир Исхаков]]
| group3 = Авторлары
| list3 = [[Дамир Исхаков]]{{•}}[[Ильнар Гарифуллин]]{{•}}[[Искәндәр Измайлов]]{{•}}[[Мөнирә Сәгыйдуллина]]{{•}}[[Зәйтүнә Тычинских]]{{•}}[[Фәүзия Бәйрәмова]]{{•}}[[Илсөяр Закирова]]{{•}}[[Альберт Борһанов]]{{•}}[[Лилия Мөхәммәтҗанова]]{{•}}[[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]{{•}}[[Рәшидә Хамзина]]{{•}}[[Дамир Таҗиев]]{{•}}[[Луиза Шәмсетдинова]]{{•}}[[Шәйхи Маннур]]{{•}}[[Мәгъсүм Акчурин]]{{•}}[[Зәрия Хәбипова]]{{•}}[[Луиза Сөрмәтова]]{{•}}[[Эльвира Мозаффарова]]{{•}}[[Кадерле Имаметдинов]]{{•}}[[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]{{•}}[[Равилә Кутумова]]{{•}}{{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}{{•}}[[Вәли Идиатулла]]{{•}}[[Ирек Биккинин]]{{•}}[[Рөстәм Әминов]]{{•}}[[Рәшидә Бакыева]]
}}<includeonly>[[Төркем:Туган як журналы]]</includeonly>
<noinclude>[[Төркем:Калыплар:Мәдәният]][[Төркем:Татар мәгълүмат чаралары]]</noinclude>
09g3a2oqbmtavd393wzxtlidh2dfom6
3525509
3525501
2022-08-01T16:13:48Z
Frhdkazan
3171
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Туган җир журналы
| title = [[Туган җир (журнал)|Туган җир журналы]]
| state = <includeonly>collapsed</includeonly>
| image = [[Файл:Туган җир (журнал).JPG|150px|link=|alt=]]
| imageleft =
| group1 = Гамәлгә куючылары
| list1 = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]{{•}}[[Бөтендөнья татар конгрессы]]{{•}}[[Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены]]
| group2 = Баш мөхәррир
| list2 = [[Дамир Исхаков]]
| group3 = Авторлары
| list3 = [[Дамир Исхаков]]{{•}}[[Ильнар Гарифуллин]]{{•}}[[Искәндәр Измайлов]]{{•}}[[Мөнирә Сәгыйдуллина]]{{•}}[[Зәйтүнә Тычинских]]{{•}}[[Фәүзия Бәйрәмова]]{{•}}[[Илсөяр Закирова]]{{•}}[[Альберт Борһанов]]{{•}}[[Лилия Мөхәммәтҗанова]]{{•}}[[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]{{•}}[[Рәшидә Хамзина]]{{•}}[[Дамир Таҗиев]]{{•}}[[Луиза Шәмсетдинова]]{{•}}[[Шәйхи Маннур]]{{•}}[[Мәгъсүм Акчурин]]{{•}}[[Зәрия Хәбипова]]{{•}}[[Луиза Сөрмәтова]]{{•}}[[Эльвира Мозаффарова]]{{•}}[[Кадерле Имаметдинов]]{{•}}[[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]{{•}}[[Равилә Кутумова]]{{•}}{{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}{{•}}[[Вәли Идиатулла]]{{•}}[[Ирек Биккинин]]{{•}}[[Рөстәм Әминов]]{{•}}[[Рәшидә Бакыева]]
}}<includeonly>[[Төркем:Туган җир журналы]]</includeonly>
<noinclude>[[Төркем:Калыплар:Мәдәният]][[Төркем:Татар мәгълүмат чаралары]]</noinclude>
olqeqttrvmhekslarsai9lmpgflx7b0
3525532
3525509
2022-08-01T17:04:24Z
Frhdkazan
3171
| group3 = Авторлары<ref>[https://tuganzhir.org/autors/ Авторлары]</ref>
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Туган җир журналы
| title = [[Туган җир (журнал)|Туган җир журналы]]
| state = <includeonly>collapsed</includeonly>
| image = [[Файл:Туган җир (журнал).JPG|150px|link=|alt=]]
| imageleft =
| group1 = Гамәлгә куючылары
| list1 = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]{{•}}[[Бөтендөнья татар конгрессы]]{{•}}[[Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены]]
| group2 = Баш мөхәррир
| list2 = [[Дамир Исхаков]]
| group3 = Авторлары<ref>[https://tuganzhir.org/autors/ Авторлары]</ref>
| list3 = [[Дамир Исхаков]]{{•}}[[Ильнар Гарифуллин]]{{•}}[[Искәндәр Измайлов]]{{•}}[[Мөнирә Сәгыйдуллина]]{{•}}[[Зәйтүнә Тычинских]]{{•}}[[Фәүзия Бәйрәмова]]{{•}}[[Илсөяр Закирова]]{{•}}[[Альберт Борһанов]]{{•}}[[Лилия Мөхәммәтҗанова]]{{•}}[[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]{{•}}[[Рәшидә Хамзина]]{{•}}[[Дамир Таҗиев]]{{•}}[[Луиза Шәмсетдинова]]{{•}}[[Шәйхи Маннур]]{{•}}[[Мәгъсүм Акчурин]]{{•}}[[Зәрия Хәбипова]]{{•}}[[Луиза Сөрмәтова]]{{•}}[[Эльвира Мозаффарова]]{{•}}[[Кадерле Имаметдинов]]{{•}}[[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]{{•}}[[Равилә Кутумова]]{{•}}{{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}{{•}}[[Вәли Идиатулла]]{{•}}[[Ирек Биккинин]]{{•}}[[Рөстәм Әминов]]{{•}}[[Рәшидә Бакыева]]
}}<includeonly>[[Төркем:Туган җир журналы]]</includeonly>
<noinclude>[[Төркем:Калыплар:Мәдәният]][[Төркем:Татар мәгълүмат чаралары]]</noinclude>
c68ih6vband0mekd6g1zkfpvijqanoc
3525536
3525532
2022-08-01T17:39:08Z
Frhdkazan
3171
«Туган җир» журналы авторлары
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Туган җир журналы
| title = [[Туган җир (журнал)|Туган җир журналы]]
| state = <includeonly>collapsed</includeonly>
| image = [[Файл:Туган җир (журнал).JPG|150px|link=|alt=]]
| imageleft =
| group1 = Гамәлгә куючылары
| list1 = [[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|ТР ФА Ш. Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]{{•}}[[Бөтендөнья татар конгрессы]]{{•}}[[Бөтенроссия татар төбәк тарихын өйрәнүчеләр җыены]]
| group2 = Баш мөхәррир
| list2 = [[Дамир Исхаков]]
| group3 = Авторлары<ref>[https://tuganzhir.org/autors/ «Туган җир» журналы авторлары]</ref>
| list3 = [[Дамир Исхаков]]{{•}}[[Ильнар Гарифуллин]]{{•}}[[Искәндәр Измайлов]]{{•}}[[Мөнирә Сәгыйдуллина]]{{•}}[[Зәйтүнә Тычинских]]{{•}}[[Фәүзия Бәйрәмова]]{{•}}[[Илсөяр Закирова]]{{•}}[[Альберт Борһанов]]{{•}}[[Лилия Мөхәммәтҗанова]]{{•}}[[Ринат Гатауллин (1953)|Ринат Гатауллин]]{{•}}[[Рәшидә Хамзина]]{{•}}[[Дамир Таҗиев]]{{•}}[[Луиза Шәмсетдинова]]{{•}}[[Шәйхи Маннур]]{{•}}[[Мәгъсүм Акчурин]]{{•}}[[Зәрия Хәбипова]]{{•}}[[Луиза Сөрмәтова]]{{•}}[[Эльвира Мозаффарова]]{{•}}[[Кадерле Имаметдинов]]{{•}}[[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]]{{•}}[[Равилә Кутумова]]{{•}}{{Тәрҗемә ителмәгән 3|Юлий Худяков||ru|Худяков, Юлий Сергеевич}}{{•}}[[Вәли Идиатулла]]{{•}}[[Ирек Биккинин]]{{•}}[[Рөстәм Әминов]]{{•}}[[Рәшидә Бакыева]]
}}<includeonly>[[Төркем:Туган җир журналы]]</includeonly>
<noinclude>[[Төркем:Калыплар:Мәдәният]][[Төркем:Татар мәгълүмат чаралары]]</noinclude>
ghda18xe29b7daug2iypt6p1cy7zmh8
Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.07
4
588150
3525518
2022-08-01T16:20:09Z
Frhdkazan
3171
Яңа бит: «{{Проект:Википедия:Белем җәүһәрләре}} {{Notice|Катнашучыларның Татарча Википедияне үстерүгә керткән өлеше автоматик рәвештә [[:wmfr:|Викимедиа Франция]] булдырган [https://tt.wikiscan.org/ Wikiscan.org] сервисы ярдәмендә исәпләнелә.}} 2022 нче елгы июль аенда Татарча Википедиянең мәкал...»
wikitext
text/x-wiki
{{Проект:Википедия:Белем җәүһәрләре}}
{{Notice|Катнашучыларның Татарча Википедияне үстерүгә керткән өлеше автоматик рәвештә [[:wmfr:|Викимедиа Франция]] булдырган [https://tt.wikiscan.org/ Wikiscan.org] сервисы ярдәмендә исәпләнелә.}}
2022 нче елгы июль аенда Татарча Википедиянең мәкаләләрен үстерү буенча катнашучылар рейтингы.
<small>Бу биттә, ай нәтиҗәләре буенча '''''мәкаләләргә контент өстәү буенча''''' позитив өлеше булган беренче 50 катнашучы исеме күрсәтелә. Барысын күрер өчен, бәйле багананың башлыгындагы сылтама буенча узыгыз</small>.
{| class="wikitable"
!#
!''[http://tt.wikiscan.org/?usort=diff_article_no_rv&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202207 Мәкаләләргә контент эстәү лидерлары (Кб)]''
![http://tt.wikiscan.org/?usort=edit&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202207 Үзгәртләр лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=new_main&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202207 Яңа мәкалә булдыру лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=diff_tot&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202207 Үзгәртүләр күләме лидерлары (Кб)]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=diff&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202207 Контент эстәү лидерлары <small>(тулаем)</small>]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=log&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202207 Контенттан тыш гамәлләр лидерлары <small>(тулаем)</small>]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=total&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202207 Активлык лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?menu=dates&filter=user&sort=tot_time&date=202207&list=users Активлык вакыты лидерлары]
|-
|}
== Шулай ук карагыз ==
* [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Белем_җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.07 Битне карау статистикасы]
* [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.05|май]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.06|июнь]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.07|июль]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.08|август]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.09|сентябрь]] {{*}} ''[[wmru:Умный регион/Многоязычие/Татарский/Белем җәүһәрләре/2022/tt|тулаем]]''
f2shqwi7zfd0hjz9cf7d0luj75khsd7
Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.08
4
588151
3525519
2022-08-01T16:21:18Z
Frhdkazan
3171
Яңа бит: «{{Проект:Википедия:Белем җәүһәрләре}} {{Notice|Катнашучыларның Татарча Википедияне үстерүгә керткән өлеше автоматик рәвештә [[:wmfr:|Викимедиа Франция]] булдырган [https://tt.wikiscan.org/ Wikiscan.org] сервисы ярдәмендә исәпләнелә.}} 2022 нче елгы август аенда Татарча Википедиянең мәк...»
wikitext
text/x-wiki
{{Проект:Википедия:Белем җәүһәрләре}}
{{Notice|Катнашучыларның Татарча Википедияне үстерүгә керткән өлеше автоматик рәвештә [[:wmfr:|Викимедиа Франция]] булдырган [https://tt.wikiscan.org/ Wikiscan.org] сервисы ярдәмендә исәпләнелә.}}
2022 нче елгы август аенда Татарча Википедиянең мәкаләләрен үстерү буенча катнашучылар рейтингы.
<small>Бу биттә, ай нәтиҗәләре буенча '''''мәкаләләргә контент өстәү буенча''''' позитив өлеше булган беренче 50 катнашучы исеме күрсәтелә. Барысын күрер өчен, бәйле багананың башлыгындагы сылтама буенча узыгыз</small>.
{| class="wikitable"
!#
!''[http://tt.wikiscan.org/?usort=diff_article_no_rv&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202208 Мәкаләләргә контент эстәү лидерлары (Кб)]''
![http://tt.wikiscan.org/?usort=edit&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202208 Үзгәртләр лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=new_main&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202208 Яңа мәкалә булдыру лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=diff_tot&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202208 Үзгәртүләр күләме лидерлары (Кб)]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=diff&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202208 Контент эстәү лидерлары <small>(тулаем)</small>]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=log&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202208 Контенттан тыш гамәлләр лидерлары <small>(тулаем)</small>]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=total&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202208 Активлык лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?menu=dates&filter=user&sort=tot_time&date=202208&list=users Активлык вакыты лидерлары]
|-
|}
== Шулай ук карагыз ==
* [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Белем_җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.08 Битне карау статистикасы]
* [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.05|май]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.06|июнь]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.07|июль]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.08|август]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.09|сентябрь]] {{*}} ''[[wmru:Умный регион/Многоязычие/Татарский/Белем җәүһәрләре/2022/tt|тулаем]]''
ipvgehpm844epqsfj8klxuohic8ecl0
Бәхәс:Шәйхи Маннур
1
588152
3525520
2022-08-01T16:23:20Z
178.205.242.118
/* Автор */ яңа бүлек
wikitext
text/x-wiki
== Автор ==
[[Кулланучы:Frhdkazan]], 1980 елда вафат булган язучы 2017 елда чыга гына башлаган журналның авторы була аламы? Это перебор или я чего-то не понимаю? [[Махсус:Кертемнәр/178.205.242.118|178.205.242.118]] 1 авг 2022, 16:23 (UTC)
gfii80m170z3qplkcl39h1noe0i5zbo
Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.09
4
588153
3525521
2022-08-01T16:23:50Z
Frhdkazan
3171
Яңа бит: «{{Проект:Википедия:Белем җәүһәрләре}} {{Notice|Катнашучыларның Татарча Википедияне үстерүгә керткән өлеше автоматик рәвештә [[:wmfr:|Викимедиа Франция]] булдырган [https://tt.wikiscan.org/ Wikiscan.org] сервисы ярдәмендә исәпләнелә.}} 2022 нче елгы сентябрь аенда Татарча Википедиянең м...»
wikitext
text/x-wiki
{{Проект:Википедия:Белем җәүһәрләре}}
{{Notice|Катнашучыларның Татарча Википедияне үстерүгә керткән өлеше автоматик рәвештә [[:wmfr:|Викимедиа Франция]] булдырган [https://tt.wikiscan.org/ Wikiscan.org] сервисы ярдәмендә исәпләнелә.}}
2022 нче елгы сентябрь аенда Татарча Википедиянең мәкаләләрен үстерү буенча катнашучылар рейтингы.
<small>Бу биттә, ай нәтиҗәләре буенча '''''мәкаләләргә контент өстәү буенча''''' позитив өлеше булган беренче 50 катнашучы исеме күрсәтелә. Барысын күрер өчен, бәйле багананың башлыгындагы сылтама буенча узыгыз</small>.
{| class="wikitable"
!#
!''[http://tt.wikiscan.org/?usort=diff_article_no_rv&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202209 Мәкаләләргә контент эстәү лидерлары (Кб)]''
![http://tt.wikiscan.org/?usort=edit&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202209 Үзгәртләр лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=new_main&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202209 Яңа мәкалә булдыру лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=diff_tot&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202209 Үзгәртүләр күләме лидерлары (Кб)]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=diff&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202209 Контент эстәү лидерлары <small>(тулаем)</small>]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=log&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202209 Контенттан тыш гамәлләр лидерлары <small>(тулаем)</small>]
![http://tt.wikiscan.org/?usort=total&bot=0&detail=0&menu=userstats&date_filter=202209 Активлык лидерлары]
![http://tt.wikiscan.org/?menu=dates&filter=user&sort=tot_time&date=202209&list=users Активлык вакыты лидерлары]
|-
|}
== Шулай ук карагыз ==
* [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Белем_җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.09 Битне карау статистикасы]
* [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.05|май]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.06|июнь]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.07|июль]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.08|август]] {{*}} [[Википедия:Белем җәүһәрләре/Җәдвәлләр/2022.09|сентябрь]] {{*}} ''[[wmru:Умный регион/Многоязычие/Татарский/Белем җәүһәрләре/2022/tt|тулаем]]''
jvql0dye9wxhwavb1okgjgmqfgwsxfx
Файл:FB IMG 1659371557361.jpg
6
588154
3525525
2022-08-01T16:51:42Z
Riup7
41858
Фейсбук челтәрендә урнаштырылган үзгәртелгән плакат
wikitext
text/x-wiki
== Кыскача аңлатма ==
Фейсбук челтәрендә урнаштырылган үзгәртелгән плакат
qz84fuzo408mmdhthucpql2194xte8o
3525527
3525525
2022-08-01T16:53:54Z
Riup7
41858
wikitext
text/x-wiki
== Кыскача аңлатма ==
Фейсбук челтәрендә урнаштырылган үзгәртелгән плакат
{{Ирексез лицензияле сурәт
|тасвир = Рашизм турындагы плакат
|чыганак = https://www.facebook.com/groups/347487949087975/permalink/1373045713198855/
|ясау вакыты = билгесез
|автор = билгесез
}}
{{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ
|мәкалә = Рашизм
|максат = сурәтләү өчен
|алмаштыру мөмкинлеге = юк
|өстәмә мәгълүмат = юк
}}
54rjqty9kybdl74nvcjncccmt7am6kh
3525533
3525527
2022-08-01T17:09:40Z
Riup7
41858
wikitext
text/x-wiki
== Кыскача аңлатма ==
Фейсбук челтәрендә урнаштырылган үзгәртелгән плакат
{{Ирексез лицензияле сурәт
|тасвир = Рашизм турындагы плакат
|чыганак = https://www.facebook.com/groups/347487949087975/permalink/1373045713198855/
|ясау вакыты = билгесез
|автор = билгесез
}}
{{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ
|мәкалә = Рашизм
|максат = сурәтләү өчен
|алмаштыру мөмкинлеге = юк
|өстәмә мәгълүмат = юк
}}
[[Төркем:Милләтчелек]]
rqnpe3blbf1kfyv3p2kiizznroskafl
Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022
4
588155
3525540
2022-08-01T18:26:57Z
Frhdkazan
3171
Яңа бит: «<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br> {{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br> {{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div> '''«Проект:Төрки марафон|Төрки мар...»
wikitext
text/x-wiki
<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div>
'''«[[Проект:Төрки марафон|Төрки марафон]] 2022»''' — Татарча Википедияне '''''[[Федераль дәүләт мәгариф стандарты (Россия)|ФГОС РФ]]''''' эченә керүче дисциплиналарында кулланган термин һәм төшенчәләргә бәйле мәкаләләр белән баету марафоны. Яңа уку елы башында үткәрелә. [[Махсус:Теркәлү|Викимедиа хисап язмасы]] булган һәркем катнаша ала.
Бәйге сыман оештырылган бу чара ''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021|2021 елдан бирле уза]]''.
<p><small>Бу битнең кыска адресы </small><nowiki>https://w.wiki/...</nowiki>
== Тема ==
[[File:Wikimedians of Russia EN-RU-TT LOGO.jpg|thumb|link=m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Халыкара оештыручы — [[m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Россия телләре викимедиачыларының кулланучылар төркеме]].]]
[[File:Wikimedia RU logo vertical RUS.svg|thumb|link=:wmru:|Россиядә җирле оештыручы партнёр буларак «Викимедиа РУ» коммерциячел булмаган партнёрлык буларак билгеле [[m:Wikimedia Russia/tt|Викимедиа Россия]] илкүләм вики-волонтёрлар берләшмәсе булып тора:</br>
* [[wmru:Викимедиа:О нас/tt|Эшчәнлеге турында]]</br>
* [[wmru:Устав|Нигезнәмәсе]] {{ref-ru}}</br>
* [[wmru:Викимедиа:Свидетельства/tt|Таныклыклары]] {{ref-ru}}]]
[[File:Tatar Wikimedia Community User Group Tulip Text tt globe tilted hat.png|thumb|[[m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/tt|Татарча Википедиядә җирле техник партнёр]].]]
[[File:TASILLA-logo.jpg|thumb|[[Татар теле]] регуляторы [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] күзәтүендә]]
Бәйгедә '''''[[:Төркем:Белем|Белем]]''''' һәм '''''[[:Төркем:Академик дисциплиналар|академик дисциплиналар]]''''' темаларга караган мәкаләләрне булдыру яки баету санала
== [[Файл:Calendar Icon v1.svg|20px|link=]] Үткәрелү вакыты ==
* Бәйгенең старты: '''15 август 2022''' 0:00 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 03:00 дән)</small>.
* Бәйгенең финишы: '''15 октябрь 2022''' 23:59 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 16 октябрь 02:59 кадәр)</small>.
== Тәртипләре ==
2022 елгы конкурсның рәсми мәгълүматлары һәм тәртипләре:
* материал бәйге чорында өстәлгән
* бәйгегә кимендә 3000 байт текст өстәлгән мәкаләләр кабул ителә
* Тышкы [https://wordcounter.net/character-count знаклар санау коралын] кулланырга теләсәгез
* Проектта катнашуыгызны Татарча Википедиянең тарихына кертү өчен, вики-мәкаләнең бәхәс битенә түбәндәге калыпны урнаштырыгыз: <pre>{{ФГОС.wiki 2022 мәкаләсе |дисциплина = |дисциплина2 = |дисциплина3 = |кулланучы= Викимедиа хисап язмагыз}}</pre>
** иң күп мәкаләләр булдыручыга «[[Калып:ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә ФГОС.wiki илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Topics Ambassador 2022}})
** дисциплина буйлап иң күп мәкаләләр булдыручыга «[[Калып:Дисциплина буенча ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә академик дисциплина илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Subject Ambassador 2022}})
== Киңәшләр ==
* Нәтиҗәле катнашу киңәшләре: [[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021/Белешмәләр#Тәрҗемә_итү_коралы|Тәрҗемә итү коралын куллану]]
* Гамәлдәге материаллар:
** күптелле Википедиянең [[d:Q2945448#sitelinks-wikipedia|белем]] һәм [[d:Q6642719#sitelinks-wikipedia|академик дисциплиналарга багышланган төркемнәр җыентыгы]]
** Мультимедиа саклагычы Викиҗыентыкта [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Knowledge?uselang=tt белем] һәм [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Academic_disciplines?uselang=tt академик дисциплиналар төркеме]
=== Тат.Википедиядә төрки халыклар ===
<categorytree>Белем</categorytree>
=== Тат.Википедиядә төрки телләр ===
<categorytree>Академик дисциплиналар</categorytree>
== Моны да карагыз ==
* Сорауларны бирү юллары:
** Татарча Википедиядәге бәйгенең [[Википедия бәхәсе:Бәйгеләр/Төрки марафон/2022|бәхәс битенә]] урнаштыру
** [[File:Telegram logo.svg|15px|link=https://t.me/wikiyaz]] [https://t.me/wikiyaz Татарча Википедиядә барган бәйгеләр турында аралашу] каналы
* Мөрәҗәгатьләр статистикасы: [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022 Бу биткә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki_2022_мәкаләләре Теркәлгән татарча мәкаләләр исемлегенә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki _2022_мәкаләләре/Кабул Җирле нәтиҗәләргә исемлегенә кабул ителгәннәренең укылулары] <small>(бәйгедән соң булдырыла)</small>
[[Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022]]
o3rbr5iq1ekx0gjowdc8db329albm6m
3525542
3525540
2022-08-01T18:33:14Z
Frhdkazan
3171
https://w.wiki/5XXT
wikitext
text/x-wiki
<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div>
'''«[[Проект:Төрки марафон|Төрки марафон]] 2022»''' — Татарча Википедияне '''''[[Федераль дәүләт мәгариф стандарты (Россия)|ФГОС РФ]]''''' эченә керүче дисциплиналарында кулланган термин һәм төшенчәләргә бәйле мәкаләләр белән баету марафоны. Яңа уку елы башында үткәрелә. [[Махсус:Теркәлү|Викимедиа хисап язмасы]] булган һәркем катнаша ала.
Бәйге сыман оештырылган бу чара ''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021|2021 елдан бирле уза]]''.
<p><small>Бу битнең кыска адресы </small><nowiki>https://w.wiki/5XXT</nowiki>
== Тема ==
[[File:Wikimedians of Russia EN-RU-TT LOGO.jpg|thumb|link=m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Халыкара оештыручы — [[m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Россия телләре викимедиачыларының кулланучылар төркеме]].]]
[[File:Wikimedia RU logo vertical RUS.svg|thumb|link=:wmru:|Россиядә җирле оештыручы партнёр буларак «Викимедиа РУ» коммерциячел булмаган партнёрлык буларак билгеле [[m:Wikimedia Russia/tt|Викимедиа Россия]] илкүләм вики-волонтёрлар берләшмәсе булып тора:</br>
* [[wmru:Викимедиа:О нас/tt|Эшчәнлеге турында]]</br>
* [[wmru:Устав|Нигезнәмәсе]] {{ref-ru}}</br>
* [[wmru:Викимедиа:Свидетельства/tt|Таныклыклары]] {{ref-ru}}]]
[[File:Tatar Wikimedia Community User Group Tulip Text tt globe tilted hat.png|thumb|[[m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/tt|Татарча Википедиядә җирле техник партнёр]].]]
[[File:TASILLA-logo.jpg|thumb|[[Татар теле]] регуляторы [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] күзәтүендә]]
Бәйгедә '''''[[:Төркем:Белем|Белем]]''''' һәм '''''[[:Төркем:Академик дисциплиналар|академик дисциплиналар]]''''' темаларга караган мәкаләләрне булдыру яки баету санала
== [[Файл:Calendar Icon v1.svg|20px|link=]] Үткәрелү вакыты ==
* Бәйгенең старты: '''15 август 2022''' 0:00 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 03:00 дән)</small>.
* Бәйгенең финишы: '''15 октябрь 2022''' 23:59 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 16 октябрь 02:59 кадәр)</small>.
== Тәртипләре ==
2022 елгы конкурсның рәсми мәгълүматлары һәм тәртипләре:
* материал бәйге чорында өстәлгән
* бәйгегә кимендә 3000 байт текст өстәлгән мәкаләләр кабул ителә
* Тышкы [https://wordcounter.net/character-count знаклар санау коралын] кулланырга теләсәгез
* Проектта катнашуыгызны Татарча Википедиянең тарихына кертү өчен, вики-мәкаләнең бәхәс битенә түбәндәге калыпны урнаштырыгыз: <pre>{{ФГОС.wiki 2022 мәкаләсе |дисциплина = |дисциплина2 = |дисциплина3 = |кулланучы= Викимедиа хисап язмагыз}}</pre>
** иң күп мәкаләләр булдыручыга «[[Калып:ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә ФГОС.wiki илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Topics Ambassador 2022}})
** дисциплина буйлап иң күп мәкаләләр булдыручыга «[[Калып:Дисциплина буенча ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә академик дисциплина илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Subject Ambassador 2022}})
== Киңәшләр ==
* Нәтиҗәле катнашу киңәшләре: [[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021/Белешмәләр#Тәрҗемә_итү_коралы|Тәрҗемә итү коралын куллану]]
* Гамәлдәге материаллар:
** күптелле Википедиянең [[d:Q2945448#sitelinks-wikipedia|белем]] һәм [[d:Q6642719#sitelinks-wikipedia|академик дисциплиналарга багышланган төркемнәр җыентыгы]]
** Мультимедиа саклагычы Викиҗыентыкта [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Knowledge?uselang=tt белем] һәм [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Academic_disciplines?uselang=tt академик дисциплиналар төркеме]
=== Тат.Википедиядә төрки халыклар ===
<categorytree>Белем</categorytree>
=== Тат.Википедиядә төрки телләр ===
<categorytree>Академик дисциплиналар</categorytree>
== Моны да карагыз ==
* Сорауларны бирү юллары:
** Татарча Википедиядәге бәйгенең [[Википедия бәхәсе:Бәйгеләр/Төрки марафон/2022|бәхәс битенә]] урнаштыру
** [[File:Telegram logo.svg|15px|link=https://t.me/wikiyaz]] [https://t.me/wikiyaz Татарча Википедиядә барган бәйгеләр турында аралашу] каналы
* Мөрәҗәгатьләр статистикасы: [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022 Бу биткә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki_2022_мәкаләләре Теркәлгән татарча мәкаләләр исемлегенә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki _2022_мәкаләләре/Кабул Җирле нәтиҗәләргә исемлегенә кабул ителгәннәренең укылулары] <small>(бәйгедән соң булдырыла)</small>
[[Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022]]
sz9dihrubk14o5qgui1qc9x8snrb3rr
3525550
3525542
2022-08-01T18:56:07Z
Frhdkazan
3171
/* Тәртипләре */
wikitext
text/x-wiki
<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div>
'''«[[Проект:Төрки марафон|Төрки марафон]] 2022»''' — Татарча Википедияне '''''[[Федераль дәүләт мәгариф стандарты (Россия)|ФГОС РФ]]''''' эченә керүче дисциплиналарында кулланган термин һәм төшенчәләргә бәйле мәкаләләр белән баету марафоны. Яңа уку елы башында үткәрелә. [[Махсус:Теркәлү|Викимедиа хисап язмасы]] булган һәркем катнаша ала.
Бәйге сыман оештырылган бу чара ''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021|2021 елдан бирле уза]]''.
<p><small>Бу битнең кыска адресы </small><nowiki>https://w.wiki/5XXT</nowiki>
== Тема ==
[[File:Wikimedians of Russia EN-RU-TT LOGO.jpg|thumb|link=m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Халыкара оештыручы — [[m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Россия телләре викимедиачыларының кулланучылар төркеме]].]]
[[File:Wikimedia RU logo vertical RUS.svg|thumb|link=:wmru:|Россиядә җирле оештыручы партнёр буларак «Викимедиа РУ» коммерциячел булмаган партнёрлык буларак билгеле [[m:Wikimedia Russia/tt|Викимедиа Россия]] илкүләм вики-волонтёрлар берләшмәсе булып тора:</br>
* [[wmru:Викимедиа:О нас/tt|Эшчәнлеге турында]]</br>
* [[wmru:Устав|Нигезнәмәсе]] {{ref-ru}}</br>
* [[wmru:Викимедиа:Свидетельства/tt|Таныклыклары]] {{ref-ru}}]]
[[File:Tatar Wikimedia Community User Group Tulip Text tt globe tilted hat.png|thumb|[[m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/tt|Татарча Википедиядә җирле техник партнёр]].]]
[[File:TASILLA-logo.jpg|thumb|[[Татар теле]] регуляторы [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] күзәтүендә]]
Бәйгедә '''''[[:Төркем:Белем|Белем]]''''' һәм '''''[[:Төркем:Академик дисциплиналар|академик дисциплиналар]]''''' темаларга караган мәкаләләрне булдыру яки баету санала
== [[Файл:Calendar Icon v1.svg|20px|link=]] Үткәрелү вакыты ==
* Бәйгенең старты: '''15 август 2022''' 0:00 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 03:00 дән)</small>.
* Бәйгенең финишы: '''15 октябрь 2022''' 23:59 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 16 октябрь 02:59 кадәр)</small>.
== Тәртипләре ==
2022 елгы конкурсның рәсми мәгълүматлары һәм тәртипләре:
* материал бәйге чорында өстәлгән
* бәйгегә кимендә 3000 байт текст өстәлгән мәкаләләр кабул ителә
* Тышкы [https://wordcounter.net/character-count знаклар санау коралын] кулланырга теләсәгез
* Проектта катнашуыгызны Татарча Википедиянең тарихына кертү өчен, вики-мәкаләнең бәхәс битенә түбәндәге калыпны урнаштырыгыз: <pre>{{ФГОС.wiki 2022 мәкаләсе |дисциплина = |дисциплина2 = |дисциплина3 = |кулланучы= Викимедиа хисап язмагыз}}</pre>
* Танылу:
** иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Вики-ФГОС илчесе|Википедиядә ФГОС илчесе]] 2022» ({{lang-en|Wikipedia State Education Standard Ambassador 2022}})
** дисциплина буйлап иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Дисциплина буенча ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә академик дисциплина илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Subject Ambassador 2022}})
== Киңәшләр ==
* Нәтиҗәле катнашу киңәшләре: [[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021/Белешмәләр#Тәрҗемә_итү_коралы|Тәрҗемә итү коралын куллану]]
* Гамәлдәге материаллар:
** күптелле Википедиянең [[d:Q2945448#sitelinks-wikipedia|белем]] һәм [[d:Q6642719#sitelinks-wikipedia|академик дисциплиналарга багышланган төркемнәр җыентыгы]]
** Мультимедиа саклагычы Викиҗыентыкта [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Knowledge?uselang=tt белем] һәм [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Academic_disciplines?uselang=tt академик дисциплиналар төркеме]
=== Тат.Википедиядә төрки халыклар ===
<categorytree>Белем</categorytree>
=== Тат.Википедиядә төрки телләр ===
<categorytree>Академик дисциплиналар</categorytree>
== Моны да карагыз ==
* Сорауларны бирү юллары:
** Татарча Википедиядәге бәйгенең [[Википедия бәхәсе:Бәйгеләр/Төрки марафон/2022|бәхәс битенә]] урнаштыру
** [[File:Telegram logo.svg|15px|link=https://t.me/wikiyaz]] [https://t.me/wikiyaz Татарча Википедиядә барган бәйгеләр турында аралашу] каналы
* Мөрәҗәгатьләр статистикасы: [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022 Бу биткә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki_2022_мәкаләләре Теркәлгән татарча мәкаләләр исемлегенә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki _2022_мәкаләләре/Кабул Җирле нәтиҗәләргә исемлегенә кабул ителгәннәренең укылулары] <small>(бәйгедән соң булдырыла)</small>
[[Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022]]
i3zovff9x2mcz5ot6rumc63jule7sa3
3525551
3525550
2022-08-01T18:56:38Z
Frhdkazan
3171
/* Тәртипләре */
wikitext
text/x-wiki
<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div>
'''«[[Проект:Төрки марафон|Төрки марафон]] 2022»''' — Татарча Википедияне '''''[[Федераль дәүләт мәгариф стандарты (Россия)|ФГОС РФ]]''''' эченә керүче дисциплиналарында кулланган термин һәм төшенчәләргә бәйле мәкаләләр белән баету марафоны. Яңа уку елы башында үткәрелә. [[Махсус:Теркәлү|Викимедиа хисап язмасы]] булган һәркем катнаша ала.
Бәйге сыман оештырылган бу чара ''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021|2021 елдан бирле уза]]''.
<p><small>Бу битнең кыска адресы </small><nowiki>https://w.wiki/5XXT</nowiki>
== Тема ==
[[File:Wikimedians of Russia EN-RU-TT LOGO.jpg|thumb|link=m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Халыкара оештыручы — [[m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Россия телләре викимедиачыларының кулланучылар төркеме]].]]
[[File:Wikimedia RU logo vertical RUS.svg|thumb|link=:wmru:|Россиядә җирле оештыручы партнёр буларак «Викимедиа РУ» коммерциячел булмаган партнёрлык буларак билгеле [[m:Wikimedia Russia/tt|Викимедиа Россия]] илкүләм вики-волонтёрлар берләшмәсе булып тора:</br>
* [[wmru:Викимедиа:О нас/tt|Эшчәнлеге турында]]</br>
* [[wmru:Устав|Нигезнәмәсе]] {{ref-ru}}</br>
* [[wmru:Викимедиа:Свидетельства/tt|Таныклыклары]] {{ref-ru}}]]
[[File:Tatar Wikimedia Community User Group Tulip Text tt globe tilted hat.png|thumb|[[m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/tt|Татарча Википедиядә җирле техник партнёр]].]]
[[File:TASILLA-logo.jpg|thumb|[[Татар теле]] регуляторы [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] күзәтүендә]]
Бәйгедә '''''[[:Төркем:Белем|Белем]]''''' һәм '''''[[:Төркем:Академик дисциплиналар|академик дисциплиналар]]''''' темаларга караган мәкаләләрне булдыру яки баету санала
== [[Файл:Calendar Icon v1.svg|20px|link=]] Үткәрелү вакыты ==
* Бәйгенең старты: '''15 август 2022''' 0:00 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 03:00 дән)</small>.
* Бәйгенең финишы: '''15 октябрь 2022''' 23:59 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 16 октябрь 02:59 кадәр)</small>.
== Тәртипләре ==
2022 елгы конкурсның рәсми мәгълүматлары һәм тәртипләре:
* материал бәйге чорында өстәлгән
* бәйгегә кимендә 3000 байт текст өстәлгән мәкаләләр кабул ителә
* Тышкы [https://wordcounter.net/character-count знаклар санау коралын] кулланырга теләсәгез
* Проектта катнашуыгызны Татарча Википедиянең тарихына кертү өчен, вики-мәкаләнең бәхәс битенә түбәндәге калыпны урнаштырыгыз: <pre>{{ФГОС.wiki 2022 мәкаләсе |дисциплина = |дисциплина2 = |дисциплина3 = |кулланучы= Викимедиа хисап язмагыз}}</pre>
* Танылу:
** иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Вики-ФГОС илчесе|Татарча Википедиядә ФГОС илчесе]] 2022» ({{lang-en|Wikipedia State Education Standard Ambassador 2022}})
** дисциплина буйлап иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Дисциплина буенча ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә академик дисциплина илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Subject Ambassador 2022}})
== Киңәшләр ==
* Нәтиҗәле катнашу киңәшләре: [[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021/Белешмәләр#Тәрҗемә_итү_коралы|Тәрҗемә итү коралын куллану]]
* Гамәлдәге материаллар:
** күптелле Википедиянең [[d:Q2945448#sitelinks-wikipedia|белем]] һәм [[d:Q6642719#sitelinks-wikipedia|академик дисциплиналарга багышланган төркемнәр җыентыгы]]
** Мультимедиа саклагычы Викиҗыентыкта [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Knowledge?uselang=tt белем] һәм [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Academic_disciplines?uselang=tt академик дисциплиналар төркеме]
=== Тат.Википедиядә төрки халыклар ===
<categorytree>Белем</categorytree>
=== Тат.Википедиядә төрки телләр ===
<categorytree>Академик дисциплиналар</categorytree>
== Моны да карагыз ==
* Сорауларны бирү юллары:
** Татарча Википедиядәге бәйгенең [[Википедия бәхәсе:Бәйгеләр/Төрки марафон/2022|бәхәс битенә]] урнаштыру
** [[File:Telegram logo.svg|15px|link=https://t.me/wikiyaz]] [https://t.me/wikiyaz Татарча Википедиядә барган бәйгеләр турында аралашу] каналы
* Мөрәҗәгатьләр статистикасы: [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022 Бу биткә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki_2022_мәкаләләре Теркәлгән татарча мәкаләләр исемлегенә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki _2022_мәкаләләре/Кабул Җирле нәтиҗәләргә исемлегенә кабул ителгәннәренең укылулары] <small>(бәйгедән соң булдырыла)</small>
[[Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022]]
odnfeipw35jcoo69jy9gqiu9heoml7l
3525552
3525551
2022-08-01T18:57:10Z
Frhdkazan
3171
/* Тәртипләре */
wikitext
text/x-wiki
<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div>
'''«[[Проект:Төрки марафон|Төрки марафон]] 2022»''' — Татарча Википедияне '''''[[Федераль дәүләт мәгариф стандарты (Россия)|ФГОС РФ]]''''' эченә керүче дисциплиналарында кулланган термин һәм төшенчәләргә бәйле мәкаләләр белән баету марафоны. Яңа уку елы башында үткәрелә. [[Махсус:Теркәлү|Викимедиа хисап язмасы]] булган һәркем катнаша ала.
Бәйге сыман оештырылган бу чара ''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021|2021 елдан бирле уза]]''.
<p><small>Бу битнең кыска адресы </small><nowiki>https://w.wiki/5XXT</nowiki>
== Тема ==
[[File:Wikimedians of Russia EN-RU-TT LOGO.jpg|thumb|link=m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Халыкара оештыручы — [[m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Россия телләре викимедиачыларының кулланучылар төркеме]].]]
[[File:Wikimedia RU logo vertical RUS.svg|thumb|link=:wmru:|Россиядә җирле оештыручы партнёр буларак «Викимедиа РУ» коммерциячел булмаган партнёрлык буларак билгеле [[m:Wikimedia Russia/tt|Викимедиа Россия]] илкүләм вики-волонтёрлар берләшмәсе булып тора:</br>
* [[wmru:Викимедиа:О нас/tt|Эшчәнлеге турында]]</br>
* [[wmru:Устав|Нигезнәмәсе]] {{ref-ru}}</br>
* [[wmru:Викимедиа:Свидетельства/tt|Таныклыклары]] {{ref-ru}}]]
[[File:Tatar Wikimedia Community User Group Tulip Text tt globe tilted hat.png|thumb|[[m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/tt|Татарча Википедиядә җирле техник партнёр]].]]
[[File:TASILLA-logo.jpg|thumb|[[Татар теле]] регуляторы [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] күзәтүендә]]
Бәйгедә '''''[[:Төркем:Белем|Белем]]''''' һәм '''''[[:Төркем:Академик дисциплиналар|академик дисциплиналар]]''''' темаларга караган мәкаләләрне булдыру яки баету санала
== [[Файл:Calendar Icon v1.svg|20px|link=]] Үткәрелү вакыты ==
* Бәйгенең старты: '''15 август 2022''' 0:00 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 03:00 дән)</small>.
* Бәйгенең финишы: '''15 октябрь 2022''' 23:59 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 16 октябрь 02:59 кадәр)</small>.
== Тәртипләре ==
2022 елгы конкурсның рәсми мәгълүматлары һәм тәртипләре:
* материал бәйге чорында өстәлгән
* бәйгегә кимендә 3000 байт текст өстәлгән мәкаләләр кабул ителә
* Тышкы [https://wordcounter.net/character-count знаклар санау коралын] кулланырга теләсәгез
* Проектта катнашуыгызны Татарча Википедиянең тарихына кертү өчен, вики-мәкаләнең бәхәс битенә түбәндәге калыпны урнаштырыгыз: <pre>{{ФГОС.wiki 2022 мәкаләсе |дисциплина = |дисциплина2 = |дисциплина3 = |кулланучы= Викимедиа хисап язмагыз}}</pre>
* Танылу:
** иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Вики-ФГОС илчесе|Татарча Википедиядә ФГОС илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia State Education Standard Ambassador 2022}})
** дисциплина буйлап иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Дисциплина буенча ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә академик дисциплина илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Subject Ambassador 2022}})
== Киңәшләр ==
* Нәтиҗәле катнашу киңәшләре: [[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021/Белешмәләр#Тәрҗемә_итү_коралы|Тәрҗемә итү коралын куллану]]
* Гамәлдәге материаллар:
** күптелле Википедиянең [[d:Q2945448#sitelinks-wikipedia|белем]] һәм [[d:Q6642719#sitelinks-wikipedia|академик дисциплиналарга багышланган төркемнәр җыентыгы]]
** Мультимедиа саклагычы Викиҗыентыкта [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Knowledge?uselang=tt белем] һәм [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Academic_disciplines?uselang=tt академик дисциплиналар төркеме]
=== Тат.Википедиядә төрки халыклар ===
<categorytree>Белем</categorytree>
=== Тат.Википедиядә төрки телләр ===
<categorytree>Академик дисциплиналар</categorytree>
== Моны да карагыз ==
* Сорауларны бирү юллары:
** Татарча Википедиядәге бәйгенең [[Википедия бәхәсе:Бәйгеләр/Төрки марафон/2022|бәхәс битенә]] урнаштыру
** [[File:Telegram logo.svg|15px|link=https://t.me/wikiyaz]] [https://t.me/wikiyaz Татарча Википедиядә барган бәйгеләр турында аралашу] каналы
* Мөрәҗәгатьләр статистикасы: [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022 Бу биткә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki_2022_мәкаләләре Теркәлгән татарча мәкаләләр исемлегенә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki _2022_мәкаләләре/Кабул Җирле нәтиҗәләргә исемлегенә кабул ителгәннәренең укылулары] <small>(бәйгедән соң булдырыла)</small>
[[Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022]]
sq68svbnq5k74i8hal3p4a8uijuzqf6
3525554
3525552
2022-08-01T19:51:58Z
Frhdkazan
3171
[[wmru:Умный регион/Многоязычие/Википедия/ФГОС/tt|ФГОС.wiki]]
wikitext
text/x-wiki
<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div>
'''«[[wmru:Умный регион/Многоязычие/Википедия/ФГОС/tt|ФГОС.wiki]] 2022»''' — '''''[[Федераль дәүләт мәгариф стандарты (Россия)|ФГОС РФ]]''''' эченә керүче дисциплиналарында кулланган термин һәм төшенчәләргә бәйле мәкаләләр белән баету марафоны. Яңа уку елы башында үткәрелә. [[Махсус:Теркәлү|Викимедиа хисап язмасы]] булган һәркем катнаша ала.
Бәйге сыман оештырылган бу чара Татарча Википедиядә''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021|2021 елдан бирле уза]]''.
<p><small>Бу битнең кыска адресы </small><nowiki>https://w.wiki/5XXT</nowiki>
== Тема ==
[[File:Wikimedians of Russia EN-RU-TT LOGO.jpg|thumb|link=m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Халыкара оештыручы — [[m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Россия телләре викимедиачыларының кулланучылар төркеме]].]]
[[File:Wikimedia RU logo vertical RUS.svg|thumb|link=:wmru:|Россиядә җирле оештыручы партнёр буларак «Викимедиа РУ» коммерциячел булмаган партнёрлык буларак билгеле [[m:Wikimedia Russia/tt|Викимедиа Россия]] илкүләм вики-волонтёрлар берләшмәсе булып тора:</br>
* [[wmru:Викимедиа:О нас/tt|Эшчәнлеге турында]]</br>
* [[wmru:Устав|Нигезнәмәсе]] {{ref-ru}}</br>
* [[wmru:Викимедиа:Свидетельства/tt|Таныклыклары]] {{ref-ru}}]]
[[File:Tatar Wikimedia Community User Group Tulip Text tt globe tilted hat.png|thumb|[[m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/tt|Татарча Википедиядә җирле техник партнёр]].]]
[[File:TASILLA-logo.jpg|thumb|[[Татар теле]] регуляторы [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] күзәтүендә]]
Бәйгедә '''''[[:Төркем:Белем|Белем]]''''' һәм '''''[[:Төркем:Академик дисциплиналар|академик дисциплиналар]]''''' темаларга караган мәкаләләрне булдыру яки баету санала
== [[Файл:Calendar Icon v1.svg|20px|link=]] Үткәрелү вакыты ==
* Бәйгенең старты: '''15 август 2022''' 0:00 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 03:00 дән)</small>.
* Бәйгенең финишы: '''15 октябрь 2022''' 23:59 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 16 октябрь 02:59 кадәр)</small>.
== Тәртипләре ==
2022 елгы конкурсның рәсми мәгълүматлары һәм тәртипләре:
* материал бәйге чорында өстәлгән
* бәйгегә кимендә 3000 байт текст өстәлгән мәкаләләр кабул ителә
* Тышкы [https://wordcounter.net/character-count знаклар санау коралын] кулланырга теләсәгез
* Проектта катнашуыгызны Татарча Википедиянең тарихына кертү өчен, вики-мәкаләнең бәхәс битенә түбәндәге калыпны урнаштырыгыз: <pre>{{ФГОС.wiki 2022 мәкаләсе |дисциплина = |дисциплина2 = |дисциплина3 = |кулланучы= Викимедиа хисап язмагыз}}</pre>
* Танылу:
** иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Вики-ФГОС илчесе|Татарча Википедиядә ФГОС илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia State Education Standard Ambassador 2022}})
** дисциплина буйлап иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Дисциплина буенча ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә академик дисциплина илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Subject Ambassador 2022}})
== Киңәшләр ==
* Нәтиҗәле катнашу киңәшләре: [[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021/Белешмәләр#Тәрҗемә_итү_коралы|Тәрҗемә итү коралын куллану]]
* Гамәлдәге материаллар:
** күптелле Википедиянең [[d:Q2945448#sitelinks-wikipedia|белем]] һәм [[d:Q6642719#sitelinks-wikipedia|академик дисциплиналарга багышланган төркемнәр җыентыгы]]
** Мультимедиа саклагычы Викиҗыентыкта [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Knowledge?uselang=tt белем] һәм [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Academic_disciplines?uselang=tt академик дисциплиналар төркеме]
=== Тат.Википедиядә төрки халыклар ===
<categorytree>Белем</categorytree>
=== Тат.Википедиядә төрки телләр ===
<categorytree>Академик дисциплиналар</categorytree>
== Моны да карагыз ==
* Сорауларны бирү юллары:
** Татарча Википедиядәге бәйгенең [[Википедия бәхәсе:Бәйгеләр/Төрки марафон/2022|бәхәс битенә]] урнаштыру
** [[File:Telegram logo.svg|15px|link=https://t.me/wikiyaz]] [https://t.me/wikiyaz Татарча Википедиядә барган бәйгеләр турында аралашу] каналы
* Мөрәҗәгатьләр статистикасы: [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022 Бу биткә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki_2022_мәкаләләре Теркәлгән татарча мәкаләләр исемлегенә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki _2022_мәкаләләре/Кабул Җирле нәтиҗәләргә исемлегенә кабул ителгәннәренең укылулары] <small>(бәйгедән соң булдырыла)</small>
[[Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022]]
64w0vu2qu2el1c9a9t709wfqtlbqfhw
3525555
3525554
2022-08-01T19:52:23Z
Frhdkazan
3171
/* Тема */
wikitext
text/x-wiki
<div style="margin-right:1em; float:right;">[[File:Wiki-fgos-WPLR-tt.pdf|350px]]</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 мәкаләләре|Бәйгедә теркәлгән мәкаләләр|class=mw-ui-destructive}}</br>
{{Кнопка|:Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022 катнашучылары|Зачётлы катнашучылар|class=mw-ui-progressive}}</div>
'''«[[wmru:Умный регион/Многоязычие/Википедия/ФГОС/tt|ФГОС.wiki]] 2022»''' — '''''[[Федераль дәүләт мәгариф стандарты (Россия)|ФГОС РФ]]''''' эченә керүче дисциплиналарында кулланган термин һәм төшенчәләргә бәйле мәкаләләр белән баету марафоны. Яңа уку елы башында үткәрелә. [[Махсус:Теркәлү|Викимедиа хисап язмасы]] булган һәркем катнаша ала.
Бәйге сыман оештырылган бу чара Татарча Википедиядә''[[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021|2021 елдан бирле уза]]''.
<p><small>Бу битнең кыска адресы </small><nowiki>https://w.wiki/5XXT</nowiki>
== Тема ==
[[File:Wikimedians of Russia EN-RU-TT LOGO.jpg|thumb|link=m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Халыкара оештыручы — [[m:Wikimedia Languages of Russia Community User Group/ru|Россия телләре викимедиачыларының кулланучылар төркеме]].]]
[[File:Wikimedia RU logo vertical RUS.svg|thumb|link=:wmru:|Россиядә җирле оештыручы партнёр буларак «Викимедиа РУ» коммерциячел булмаган партнёрлык буларак билгеле [[m:Wikimedia Russia/tt|Викимедиа Россия]] илкүләм вики-волонтёрлар берләшмәсе булып тора:</br>
* [[wmru:Викимедиа:О нас/tt|Эшчәнлеге турында]]</br>
* [[wmru:Устав|Нигезнәмәсе]] {{ref-ru}}</br>
* [[wmru:Викимедиа:Свидетельства/tt|Таныклыклары]] {{ref-ru}}]]
[[File:Tatar Wikimedia Community User Group Tulip Text tt globe tilted hat.png|thumb|[[m:Wikimedia Community of Tatar language User Group/tt|Татарча Википедиядә җирле техник партнёр]].]]
[[File:TASILLA-logo.jpg|thumb|[[Татар теле]] регуляторы [[Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] күзәтүендә]]
Бәйгедә '''''[[:Төркем:Белем|белем]]''''' һәм '''''[[:Төркем:Академик дисциплиналар|академик дисциплиналар]]''''' темаларга караган мәкаләләрне булдыру яки баету санала
== [[Файл:Calendar Icon v1.svg|20px|link=]] Үткәрелү вакыты ==
* Бәйгенең старты: '''15 август 2022''' 0:00 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 03:00 дән)</small>.
* Бәйгенең финишы: '''15 октябрь 2022''' 23:59 [[UTC]] <small>([[:w:tt:Мәскәү вакыты|Мәскәү вакыты]] буенча 16 октябрь 02:59 кадәр)</small>.
== Тәртипләре ==
2022 елгы конкурсның рәсми мәгълүматлары һәм тәртипләре:
* материал бәйге чорында өстәлгән
* бәйгегә кимендә 3000 байт текст өстәлгән мәкаләләр кабул ителә
* Тышкы [https://wordcounter.net/character-count знаклар санау коралын] кулланырга теләсәгез
* Проектта катнашуыгызны Татарча Википедиянең тарихына кертү өчен, вики-мәкаләнең бәхәс битенә түбәндәге калыпны урнаштырыгыз: <pre>{{ФГОС.wiki 2022 мәкаләсе |дисциплина = |дисциплина2 = |дисциплина3 = |кулланучы= Викимедиа хисап язмагыз}}</pre>
* Танылу:
** иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Вики-ФГОС илчесе|Татарча Википедиядә ФГОС илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia State Education Standard Ambassador 2022}})
** дисциплина буйлап иң күп мәкаләләр булдыручы «[[Калып:Дисциплина буенча ФГОС.wiki илчесе|Татарча Википедиядә академик дисциплина илчесе]] 2022» ({{lang-en|Tatar Wikipedia Education Subject Ambassador 2022}})
== Киңәшләр ==
* Нәтиҗәле катнашу киңәшләре: [[Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2021/Белешмәләр#Тәрҗемә_итү_коралы|Тәрҗемә итү коралын куллану]]
* Гамәлдәге материаллар:
** күптелле Википедиянең [[d:Q2945448#sitelinks-wikipedia|белем]] һәм [[d:Q6642719#sitelinks-wikipedia|академик дисциплиналарга багышланган төркемнәр җыентыгы]]
** Мультимедиа саклагычы Викиҗыентыкта [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Knowledge?uselang=tt белем] һәм [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Academic_disciplines?uselang=tt академик дисциплиналар төркеме]
=== Тат.Википедиядә төрки халыклар ===
<categorytree>Белем</categorytree>
=== Тат.Википедиядә төрки телләр ===
<categorytree>Академик дисциплиналар</categorytree>
== Моны да карагыз ==
* Сорауларны бирү юллары:
** Татарча Википедиядәге бәйгенең [[Википедия бәхәсе:Бәйгеләр/Төрки марафон/2022|бәхәс битенә]] урнаштыру
** [[File:Telegram logo.svg|15px|link=https://t.me/wikiyaz]] [https://t.me/wikiyaz Татарча Википедиядә барган бәйгеләр турында аралашу] каналы
* Мөрәҗәгатьләр статистикасы: [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Википедия:Бәйгеләр/ФГОС.wiki/2022 Бу биткә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki_2022_мәкаләләре Теркәлгән татарча мәкаләләр исемлегенә] {{*}} [https://tools.wmflabs.org/pageviews/?project=tt.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&range=latest-90&pages=Төркем:Проект:ФГОС.wiki _2022_мәкаләләре/Кабул Җирле нәтиҗәләргә исемлегенә кабул ителгәннәренең укылулары] <small>(бәйгедән соң булдырыла)</small>
[[Төркем:Проект:ФГОС.wiki 2022]]
cb2oa5p5nn9lqhac9pociayaou53xn5
Файл:Р.Г.Имаев.jpg
6
588156
3525556
2022-08-01T20:05:59Z
Әмир
15082
{{Ирексез лицензияле сурәт
|тасвир = Рифкать Имаев
|чыганак = https://sptatar.com/imaev-rifkat/
|ясау вакыты = билгесез
|автор = билгесез
}}
{{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ
|мәкалә = Рифкать Имаев
|максат = сурәтләү өчен
|алмаштыру мөмкинлеге = бар
|өстәмә мәгълүмат = юк
}}
[[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]][[Төркем:Сурәтләр:Язучылар]]
wikitext
text/x-wiki
== Кыскача аңлатма ==
{{Ирексез лицензияле сурәт
|тасвир = Рифкать Имаев
|чыганак = https://sptatar.com/imaev-rifkat/
|ясау вакыты = билгесез
|автор = билгесез
}}
{{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ
|мәкалә = Рифкать Имаев
|максат = сурәтләү өчен
|алмаштыру мөмкинлеге = бар
|өстәмә мәгълүмат = юк
}}
[[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]][[Төркем:Сурәтләр:Язучылар]]
imvsy97lse6u6zpzgh00fpffs4ldlv8
Рифкать Имаев
0
588157
3525557
2022-08-01T20:06:42Z
Әмир
15082
яңа бит ясау
wikitext
text/x-wiki
{{Язучы
|Исем = Рифкать Имаев
|Оригинал телендә =
|Фото = Р.Г.Имаев.jpg
|Киңлек = 180px
|Рәсем язуы =
|Тугач бирелгән исеме = Рифкать Гаян улы Имаев
|Псевдонимнар =
|Туу датасы = 12.12.1948
|Туу урыны = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу җире|Балык Бистәсе районы|Балык Бистәсе районында}}, [[Казаклар (авыл) | Татар Казаклары]]
|Үлем датасы = 5.03.2022
|Үлем урыны = [[РФ]], [[ТР]], {{Үлем урыны |Түбән Кама|Түбән Камада}}
|Ватандашлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]
|Эшчәнлек төре = [[шагыйрь]], нефтехимик
|Иҗат итү еллары = 1968—2022
|Юнәлеш = шигърият
|Жанр = шигырь
|Иҗат итү теле = [[татар теле]]
|Дебют =
|Премияләр = [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]]
|Бүләкләр = {{Хөрмәт билгесе ордены}}[[Файл:Заслуженный работник РТ.jpg|20px|Татарстанның атказанган химигы (2005)]]
|Имза =
|Сайт =
}}
{{фш|Имаев}}
'''Рифкать Имаев''', Рифкать Гаян улы Имаев (''[[1948 ел]]ның [[12 февраль|12 феврале]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Балык Бистәсе районы]], [[Казаклар (авыл) | Татар Казаклары]] – [[2022 ел]]ның [[5 март]]ы, [[РФ]], [[ТР]], [[Түбән Кама]]'') <ref>[https://sptatar.com/tanylgan-shagyjr-rifkat-imaev-vafat/ Танылган шагыйрь Рифкать Имаев вафат.] [[Татарстан Язучылар берлеге]]</ref> – шагыйрь, [[Татарстан Язучылар берлеге]] (2008 елдан) һәм Түбән Каманың [[Кама таңнары (әдәби берләшмә)|«Кама таңнары» әдәби берләшмәсе]] әгъзасы. Татарстан Язучылар берлегенең [[Саҗидә Сөләйманова премиясе|Саҗидә Сөләйманова исемендәге әдәби премиясе]] лауреаты (2016).
1969―2009 елларда «[[Түбәнкаманефтехим]]» берләшмәсенең өлкән аппаратчысы, [[Татарстанның атказанган химигы]] (2005).
== Тәрҗемәи хәле ==
1948 елның 12 февралендә Татарстан АССР Балык Бистәсе районы [[Казаклар (авыл) | Татар Казаклары]] авылында колхозчы гаиләсендә беренче бала булып туа. [[Котлы Бөкәш]] урта мәктәбен, Түбән Кама шәһәренең 44нче техник училищесын (1969) тәмамлаган.
1967 елдан башлап Рифкать [[Түбән Кама]] шәһәрендә яши. Түбән Кама аның күз алдында төзелә. Шәһәрнең 44нче техник училищесын тәмамлап, 40 ел «[[Түбәнкаманефтехим]]» берләшмәсендә өлкән аппаратчы булып эшли. 1986 елда [[Хөрмәт Билгесе ордены]] белән бүләкләнә, 2005 елда [[Татарстан Республикасының атказанган химигы]] дигән мактаулы исемгә лаек була.
2022 елның 5 мартында 75 нче яшендә вафат<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/tanylgan-shagyyr-rifkat-imaev-vafat Танылган шагыйрь Рифкать Имаев вафат.] [[Татар-информ]], 5.03.2022</ref>. Балык Бистәсе районы Татар Казаклары авылында җирләнгән<ref>[https://ok.ru/profile/582212982675/statuses/154612652480659 Гомере буе шигырь язды.] [[Туган як (Түбән Кама)|Туган як]]</ref> .
== Иҗаты ==
{{Врезка
| Выравнивание = right
| Ширина = 250px
| Заголовок =
| Содержание = == «Җитми туган якларга» ==
Узды явып җылы яңгыр,<br/>
Аңлады. Көттермәде.<br/>
Артыннан ук килә чыгып<br/>
Салават күперләре.
Аңлашканнар – җир белән күк,<br/>
Гамәлләре изгедән.<br/>
Ялтырый су, әз генә дә <br/>
Ким түгелдер көзгедән.
Тау битендә җиләк пешкән<br/>
Болыннары – шау чәчәк.<br/>
Минем кебек хыялыйлар<br/>
Исереп йөриячәк.
Тирәкләрдә – сандугачлар.<br/>
Чәкләрдә бал корты.<br/>
Ял итәргә телим дисәң,<br/>
Бу бит әзер ял йорты.
Карап торам таң калып,<br/>
Таңнар ата алланып.<br/>
Уза рәхәт җәйге көннәр,<br/>
Бер-берсенә ялганып.
Бу илаһи гүзәллекне<br/>
Ничек бозмый сакларга?<br/>
Тотасыз да, чит ил дисез,<br/>
Җитми туган якларга!<ref>[http://www.казанутлары.рф/news/shigriyat/jitmi-tugan-yaklarga Җитми туган якларга.] [[Казан утлары]], 2016, № 9</ref><br/>
''Рифкать Имаев''
}}
1968 елда Түбән Камада [[Кама таңнары (әдәби берләшмә)|«Кама таңнары» әдәби берләшмәсе]] оеша. [[Рахмай Хисмәтуллин]], [[Айдар Хәлим]], [[Әхмәт Гадел]], Мөхәммәт Шәйхи, [[Разил Вәлиев]], [[Фәннур Сафин]] һ. б. катнашкан иҗат дөньясына яшь шагыйрь Рифкать Имаев та килеп кушыла. Рифкатьнең шигырьләре Түбән Камада һәм [[Татарстан]]да чыга торган татарча газета-журналларда һәрдаим басылып килә.
Иҗатына моңсулык хас. Бер шигыре «Моңсулык» дип тә атала.
<blockquote>
Гел нидер булып тора,<br/>
Күңелләр тулып тора. <br/>
Моңлы бала булгангадыр, <br/>
Күңелем сулып тора.
</blockquote>
Вакыт үткән саен, Рифкать Имаевның шигъри диапазоны киңәя. [[Табигать]], [[кеше]] [[фәлсәфә]]се, [[мәхәббәт]], туган як, [[милләт]] темасы янына сатирик шигырьләре дә өстәлә. Җәмгыятьтәге ямьсез күренешләр: ялагайлыкны, комсызлыкны, кеше хәленә керә белмәүне, илне басып алган алдашуны, [[ришвәт]]челекне тәнкыйтьли, нәфрәт утында көйдерә. Яшәү мәгънәсен эзли<ref name=":0">''Рәсимә Нәбиуллина''. [https://tat.e-nkama.ru/news/746/61051/ Шигырьләрендә яшәү мәгънәсен эзли.] «Электрон Түбән Кама» гаммәви мәгълүмат чарасы, 09.02.2018</ref>.
Шагыйрьнең язу стиле халыкчан, гадилеге, эчке җылылыгы, ихласлыгы белән аерылып тора. Иҗатына туган җиргә мәхәббәт, дөнья иминлеге, телебезгә, хезмәткә, өлкәннәргә, кешеләргә ихтирам һәм тирән моң сеңгән <ref>''Р. Медетова''. [http://nkamsk-rt.ru/news/kich-bgen-irtg/iatynda-tugan-irg-mkhbbt Иҗатында – туган җиргә мәхәббәт.] [[Туган як (Түбән Кама)|«Туган як»]], 11.12.2018</ref>.
Шигырьләре аһәңле, төзек, табигый сурәтләргә бай. Каләмдәшләре аңа [[Сергей Есенин|«есенинчы»]] дип мөһер дә сукканнар. <ref>https://ok.ru/profile/582212982675/statuses/154612652480659</ref>. Китаплары күп түгел: биш җыентыгы нәшер ителгән (соңгысы – «Уйлы көнем»).
{{цитата|автор=[[Факил Сафин]]|Рифкатьнең шигырьләре тыйнак, чәчрәп-чәчәп аңга китереп бәрмиләр, аң-хисләрне пыр туздырып ташламыйлар. Алар бик тә нечкә табигатьле, пафос юк дәрәҗәсендә. Шагыйрь каударланмыйча гына үз укучыларына шигырь сөйли, күңел пәрдәсен күтәрә – тирә-юньгә якты сагышлы нурлар сирпелә, ул да булмый, хиссиятнең тыныч ярларына кайта, сине сак кына сердәшлеккә чакыра <ref>''Факил Сафин''. [https://sptatar.com/imaev-rifkat/ Имаев Рифкать.] Татарстан Язучылар берлеге</ref>}}
== Бүләкләре, мактаулы исемнәре ==
* 1986 – [[Хөрмәт Билгесе ордены]]
* 2005 – [[Татарстан Республикасының Атказанган химигы|Татарстан Республикасының атказанган химигы]]
* 2016 – [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] (''кызыксындыру премиясе'') ― «Агымсу» китабы өчен<ref>''Рустам Сафин''. [https://ntr-24.ru/index.php?newsid=36927 Нижнекамцы стали лауреатами литературной премии им. С. Сулеймановой.] Нижнекамская телерадиокомпания («НТР»), 8.11.2016{{ref-ru}}</ref><ref>''[[Наилә Ахунова|Наиля Ахунова]]''[https://stihi.ru/2016/10/26/10411 Б. Вайнер. Лауреат премии им. С. Сулеймановой.] Стихи.ру</ref>
== Гаиләсе ==
Хатыны, ике улы, дүрт оныгы<ref name=":0" />.
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>
== Сылтамалар ==
* [[Факил Сафин]]. [https://sptatar.com/imaev-rifkat/ Имаев Рифкать.] [[Татарстан Язучылар берлеге]]
* ''Факил Сафин''. [https://tatkniga.ru/upload/item/4010/preview/5Imaev.pdf Гамьле кеше, ямьле шагыйрь.] tatkniga.ru
== Әдәбият ==
* Рифкать Имаев. [[Кама таңнары (альманах)|«Кама таңнары»]], 2016 ел, № 4, 23нче бит.
{{DEFAULTSORT:Имаев, Рифкать}}
[[Төркем:Татар шагыйрьләре]]
[[Төркем:Татарстан шагыйрьләре]]
[[Төркем:Шәхесләр:Түбән Кама]]
[[Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары]]
[[Төркем:Татарстанның атказанган химиклары]]
[[Төркем:Саҗидә Сөләйманова премиясе лауреатлары]]
3sandwmrbwktuhclj5n4qofp7tswlam
Европа этник диннәр конгрессы
0
588158
3525637
2022-08-02T07:08:57Z
A.Khamidullin
6685
Рус теленнән тәрҗемә иттем. A.Khamidullin
wikitext
text/x-wiki
'''Европа этник диннәр конгрессы''' ('''ECER'''), 2010 елга кадәр '''Бөтендөнья этник диннәр конгрессы''' буларак билгеле ('''WCER''') — оешма, 1998 елның 21-енче июньнән 23 июненә кадәр [[Вильнюс]]та ([[Литва]]) узган 1-енче конгрессында оештырылган булган.
Үзенең төп максаты булып ECER ставит сохранение [[этник дин|этник диннәр]] саклавын, [[Политеизм|политеистик]] диннәр традицияләрен ныгытуны, [[Европа|Европада]] һәм башка дөньяда дини [[Түземлелек|түземлелек]]не пропагандалауны куя. ECER милли политеистик оешмаларга төрле илләрнең рәсми властьлары ягыннан теркәү һәм тану вакытында төрле оешмаларга бюрократик барьерларны җиңәргә ярдәм итә. Оешма шулай ук [[Политеистик реконструкционизм|реконструирланган]] [[Нео-мәҗүсилек|нео-мәҗүси диннәр]] һәм [[Һинд дине]] арасында хезмәттәшлеккә ярдәм итә.
== Нигезләүчеләр ==
Конгрессның башлап җибәрүчеләре булып Европа этник дини оешмалары булган, шул ук вакытта ECER конгрессы принципта башка континентлардан этник дини оешмалар өчен ачык.
1999 елда оешманың әгъзалары булып түбәндәгеләр булган:<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/about/ |title=About ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025954/http://ecer-org.eu/about/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Ромува]] (Литва)<ref>[http://www.romuva.lt/new/ Romuva] {{Wayback|url=http://www.romuva.lt/new/ |date=20100324112641 }}</ref>
* [[Диевтуриба]] (Латвия)<ref>{{Cite web |url=http://www.dievturi.org/ |title=Dievturi |access-date=2013-09-27 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725234609/http://www.dievturi.org/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Родной веры|Туган ышану ассоциациясе|pl|Rodzima Wiara}} (Польша)<ref>{{Cite web |url=http://rodzimawiara.org.pl/ |title=Rodzima Wiara |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131006040041/http://rodzimawiara.org.pl/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Асатру|Ассоциация Асатру|en|Ásatrúarfélagið}} (Исландия)<ref>{{Cite web |url=http://asatru.is/ |title=Asatru |access-date=2013-09-27 |archive-date=2006-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061205064006/http://asatru.is/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Этник эллиннарның югары киңәшмәсе]] (Греция)<ref>{{Cite web |url=http://www.ysee.gr/html/rus/index.html |title=YSEE |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017193303/http://ysee.gr/html/rus/index.html |deadlink=no }}</ref>
Соңрак кушылган оешмалар<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/organisations/ |title=Organisations ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025903/http://ecer-org.eu/organisations/ |deadlink=no }}</ref>:
* {{нп3|Трот (оешмасы)|Трот|en|The Troth}}
== Конгресслар хронологиясе ==
# Вильнюс, Литва (1998 елның 21-23 июне)
# [[Тельшяй]], Литва (1999 елның 16-19 августы)
# Брадесия, Литва (2000 елның 9-11 августы)
# Вильнюс, Литва (2001 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2002 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2003 елның 7-9 августы)
# [[Афиннар]], [[Греция]] (2004 елның 4-6 июне)
# [[Антверпен]], [[Бельгия]] (2005 елның 8-10 июне)
# [[Джайпур]], [[Индия]] (2006 елның 5-10 феврале)
# [[Рига]], [[Юрмала]], [[Сигулда]] - Латвия (2007 елның 19-21 июне)
# Jędrzychowice, [[Польша]] (2008)
# [[Нагпур]], Һиндстан (2009)
# [[Болонья]], [[Италия]] (2010)
# [[Оденсе]], [[Дания]] (2012)
# [[Прага]], [[Чехия]] (2013)
# [[Вильнюс]], [[Литва]] (2014)
== Шулай ук карарга мөмкин ==
* [[Буддачыларның бөтендөнья борадәрлеге]]
* [[Бөтендөнья чиркәүләр киңәшмәсе]]
* [[Бөтендөнья еврей конгрессы]]
* [[Бөтендөнья ислам лигасы]]
* [[Нео-мәҗүси хәрәкәтләр исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
[[Төркем:Фәлсәфә]]
eu5pkp1okmxh1j00m97fjlj0y52e024
3525638
3525637
2022-08-02T07:09:45Z
A.Khamidullin
6685
/* Конгресслар хронологиясе */
wikitext
text/x-wiki
'''Европа этник диннәр конгрессы''' ('''ECER'''), 2010 елга кадәр '''Бөтендөнья этник диннәр конгрессы''' буларак билгеле ('''WCER''') — оешма, 1998 елның 21-енче июньнән 23 июненә кадәр [[Вильнюс]]та ([[Литва]]) узган 1-енче конгрессында оештырылган булган.
Үзенең төп максаты булып ECER ставит сохранение [[этник дин|этник диннәр]] саклавын, [[Политеизм|политеистик]] диннәр традицияләрен ныгытуны, [[Европа|Европада]] һәм башка дөньяда дини [[Түземлелек|түземлелек]]не пропагандалауны куя. ECER милли политеистик оешмаларга төрле илләрнең рәсми властьлары ягыннан теркәү һәм тану вакытында төрле оешмаларга бюрократик барьерларны җиңәргә ярдәм итә. Оешма шулай ук [[Политеистик реконструкционизм|реконструирланган]] [[Нео-мәҗүсилек|нео-мәҗүси диннәр]] һәм [[Һинд дине]] арасында хезмәттәшлеккә ярдәм итә.
== Нигезләүчеләр ==
Конгрессның башлап җибәрүчеләре булып Европа этник дини оешмалары булган, шул ук вакытта ECER конгрессы принципта башка континентлардан этник дини оешмалар өчен ачык.
1999 елда оешманың әгъзалары булып түбәндәгеләр булган:<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/about/ |title=About ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025954/http://ecer-org.eu/about/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Ромува]] (Литва)<ref>[http://www.romuva.lt/new/ Romuva] {{Wayback|url=http://www.romuva.lt/new/ |date=20100324112641 }}</ref>
* [[Диевтуриба]] (Латвия)<ref>{{Cite web |url=http://www.dievturi.org/ |title=Dievturi |access-date=2013-09-27 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725234609/http://www.dievturi.org/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Родной веры|Туган ышану ассоциациясе|pl|Rodzima Wiara}} (Польша)<ref>{{Cite web |url=http://rodzimawiara.org.pl/ |title=Rodzima Wiara |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131006040041/http://rodzimawiara.org.pl/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Асатру|Ассоциация Асатру|en|Ásatrúarfélagið}} (Исландия)<ref>{{Cite web |url=http://asatru.is/ |title=Asatru |access-date=2013-09-27 |archive-date=2006-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061205064006/http://asatru.is/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Этник эллиннарның югары киңәшмәсе]] (Греция)<ref>{{Cite web |url=http://www.ysee.gr/html/rus/index.html |title=YSEE |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017193303/http://ysee.gr/html/rus/index.html |deadlink=no }}</ref>
Соңрак кушылган оешмалар<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/organisations/ |title=Organisations ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025903/http://ecer-org.eu/organisations/ |deadlink=no }}</ref>:
* {{нп3|Трот (оешмасы)|Трот|en|The Troth}}
== Конгресслар хронологиясе ==
# Вильнюс, Литва (1998 елның 21-23 июне)
# [[Тельшяй]], Литва (1999 елның 16-19 августы)
# Брадесия, Литва (2000 елның 9-11 августы)
# Вильнюс, Литва (2001 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2002 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2003 елның 7-9 августы)
# [[Афиннар]], [[Греция]] (2004 елның 4-6 июне)
# [[Антверпен]], [[Бельгия]] (2005 елның 8-10 июне)
# [[Джайпур]], [[Һиндстан]] (2006 елның 5-10 феврале)
# [[Рига]], [[Юрмала]], [[Сигулда]] - Латвия (2007 елның 19-21 июне)
# Jędrzychowice, [[Польша]] (2008)
# [[Нагпур]], Һиндстан (2009)
# [[Болонья]], [[Италия]] (2010)
# [[Оденсе]], [[Дания]] (2012)
# [[Прага]], [[Чехия]] (2013)
# [[Вильнюс]], [[Литва]] (2014)
== Шулай ук карарга мөмкин ==
* [[Буддачыларның бөтендөнья борадәрлеге]]
* [[Бөтендөнья чиркәүләр киңәшмәсе]]
* [[Бөтендөнья еврей конгрессы]]
* [[Бөтендөнья ислам лигасы]]
* [[Нео-мәҗүси хәрәкәтләр исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
[[Төркем:Фәлсәфә]]
sq2j2t67vlcjvwuh9euxj04z5ud0twe
3525640
3525638
2022-08-02T07:14:07Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
'''Европа этник диннәр конгрессы''' ('''ECER'''), 2010 елга кадәр '''Бөтендөнья этник диннәр конгрессы''' буларак билгеле ('''WCER''') — оешма, 1998 елның 21-енче июньнән 23 июненә кадәр [[Вильнюс]]та ([[Литва]]) узган 1-енче конгрессында оештырылган булган.
Үзенең төп максаты булып ECER оешмасы [[этник дин|этник диннәр]] саклавын, [[Политеизм|политеистик]] диннәр традицияләрен ныгытуны, [[Европа|Европада]] һәм башка дөньяда дини [[Түземлелек|түземлелек]]не пропагандалауны куя. ECER милли политеистик оешмаларга төрле илләрнең рәсми властьлары ягыннан теркәү һәм тану вакытында төрле оешмаларга бюрократик барьерларны җиңәргә ярдәм итә. Оешма шулай ук [[Политеистик реконструкционизм|реконструирланган]] [[Нео-мәҗүсилек|нео-мәҗүси диннәр]] һәм [[Һинд дине]] арасында хезмәттәшлеккә ярдәм итә.
== Нигезләүчеләр ==
Конгрессның башлап җибәрүчеләре булып Европа этник дини оешмалары булган, шул ук вакытта ECER конгрессы принципта башка континентлардан этник дини оешмалар өчен ачык.
1999 елда оешманың әгъзалары булып түбәндәгеләр булган:<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/about/ |title=About ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025954/http://ecer-org.eu/about/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Ромува]] (Литва)<ref>[http://www.romuva.lt/new/ Romuva] {{Wayback|url=http://www.romuva.lt/new/ |date=20100324112641 }}</ref>
* [[Диевтуриба]] (Латвия)<ref>{{Cite web |url=http://www.dievturi.org/ |title=Dievturi |access-date=2013-09-27 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725234609/http://www.dievturi.org/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Родной веры|Туган ышану ассоциациясе|pl|Rodzima Wiara}} (Польша)<ref>{{Cite web |url=http://rodzimawiara.org.pl/ |title=Rodzima Wiara |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131006040041/http://rodzimawiara.org.pl/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Асатру|Ассоциация Асатру|en|Ásatrúarfélagið}} (Исландия)<ref>{{Cite web |url=http://asatru.is/ |title=Asatru |access-date=2013-09-27 |archive-date=2006-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061205064006/http://asatru.is/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Этник эллиннарның югары киңәшмәсе]] (Греция)<ref>{{Cite web |url=http://www.ysee.gr/html/rus/index.html |title=YSEE |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017193303/http://ysee.gr/html/rus/index.html |deadlink=no }}</ref>
Соңрак кушылган оешмалар<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/organisations/ |title=Organisations ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025903/http://ecer-org.eu/organisations/ |deadlink=no }}</ref>:
* {{нп3|Трот (оешмасы)|Трот|en|The Troth}}
== Конгресслар хронологиясе ==
# Вильнюс, Литва (1998 елның 21-23 июне)
# [[Тельшяй]], Литва (1999 елның 16-19 августы)
# Брадесия, Литва (2000 елның 9-11 августы)
# Вильнюс, Литва (2001 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2002 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2003 елның 7-9 августы)
# [[Афиннар]], [[Греция]] (2004 елның 4-6 июне)
# [[Антверпен]], [[Бельгия]] (2005 елның 8-10 июне)
# [[Джайпур]], [[Һиндстан]] (2006 елның 5-10 феврале)
# [[Рига]], [[Юрмала]], [[Сигулда]] - Латвия (2007 елның 19-21 июне)
# Jędrzychowice, [[Польша]] (2008)
# [[Нагпур]], Һиндстан (2009)
# [[Болонья]], [[Италия]] (2010)
# [[Оденсе]], [[Дания]] (2012)
# [[Прага]], [[Чехия]] (2013)
# [[Вильнюс]], [[Литва]] (2014)
== Шулай ук карарга мөмкин ==
* [[Буддачыларның бөтендөнья борадәрлеге]]
* [[Бөтендөнья чиркәүләр киңәшмәсе]]
* [[Бөтендөнья еврей конгрессы]]
* [[Бөтендөнья ислам лигасы]]
* [[Нео-мәҗүси хәрәкәтләр исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
[[Төркем:Фәлсәфә]]
eejnwp0qq73qexs3t1izmg0owufir72
3525641
3525640
2022-08-02T07:14:45Z
A.Khamidullin
6685
wikitext
text/x-wiki
'''Европа этник диннәр конгрессы''' ('''ECER'''), 2010 елга кадәр '''Бөтендөнья этник диннәр конгрессы''' буларак билгеле ('''WCER''') — оешма, 1998 елның 21-енче июньнән 23 июненә кадәр [[Вильнюс]]та ([[Литва]]) узган 1-енче конгрессында оештырылган булган.
Үзенең төп максаты булып ECER оешмасы [[этник дин|этник диннәр]] саклавын, [[Политеизм|политеистик]] диннәр традицияләрен ныгытуны, [[Европа|Европада]] һәм башка дөньяда дини [[Түземлелек|түземлелек]]не пропагандалауны куя. ECER милли политеистик оешмаларга төрле илләрнең рәсми властьлары ягыннан теркәү һәм тану вакытында төрле оешмаларга бюрократик барьерларны җиңәргә ярдәм итә. Оешма шулай ук [[Политеистик реконструкционизм|реконструирланган]] [[Нео-мәҗүсилек|нео-мәҗүси диннәр]] һәм [[Һинд дине]] арасында хезмәттәшлеккә ярдәм итә.
== Нигезләүчеләр ==
Конгрессның башлап җибәрүчеләре булып Европа этник дини оешмалары булган, шул ук вакытта ECER конгрессы принципта башка континентлардан этник дини оешмалар өчен ачык.
1999 елда оешманың әгъзалары булып түбәндәгеләр булган:<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/about/ |title=About ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025954/http://ecer-org.eu/about/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Ромува]] (Литва)<ref>[http://www.romuva.lt/new/ Romuva] {{Wayback|url=http://www.romuva.lt/new/ |date=20100324112641 }}</ref>
* [[Диевтуриба]] (Латвия)<ref>{{Cite web |url=http://www.dievturi.org/ |title=Dievturi |access-date=2013-09-27 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725234609/http://www.dievturi.org/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Родной веры|Туган ышану ассоциациясе|pl|Rodzima Wiara}} (Польша)<ref>{{Cite web |url=http://rodzimawiara.org.pl/ |title=Rodzima Wiara |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131006040041/http://rodzimawiara.org.pl/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Асатру Ассоциациясе|en|Ásatrúarfélagið}} (Исландия)<ref>{{Cite web |url=http://asatru.is/ |title=Asatru |access-date=2013-09-27 |archive-date=2006-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061205064006/http://asatru.is/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Этник эллиннарның югары киңәшмәсе]] (Греция)<ref>{{Cite web |url=http://www.ysee.gr/html/rus/index.html |title=YSEE |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017193303/http://ysee.gr/html/rus/index.html |deadlink=no }}</ref>
Соңрак кушылган оешмалар<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/organisations/ |title=Organisations ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025903/http://ecer-org.eu/organisations/ |deadlink=no }}</ref>:
* {{нп3|Трот (оешмасы)|Трот|en|The Troth}}
== Конгресслар хронологиясе ==
# Вильнюс, Литва (1998 елның 21-23 июне)
# [[Тельшяй]], Литва (1999 елның 16-19 августы)
# Брадесия, Литва (2000 елның 9-11 августы)
# Вильнюс, Литва (2001 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2002 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2003 елның 7-9 августы)
# [[Афиннар]], [[Греция]] (2004 елның 4-6 июне)
# [[Антверпен]], [[Бельгия]] (2005 елның 8-10 июне)
# [[Джайпур]], [[Һиндстан]] (2006 елның 5-10 феврале)
# [[Рига]], [[Юрмала]], [[Сигулда]] - Латвия (2007 елның 19-21 июне)
# Jędrzychowice, [[Польша]] (2008)
# [[Нагпур]], Һиндстан (2009)
# [[Болонья]], [[Италия]] (2010)
# [[Оденсе]], [[Дания]] (2012)
# [[Прага]], [[Чехия]] (2013)
# [[Вильнюс]], [[Литва]] (2014)
== Шулай ук карарга мөмкин ==
* [[Буддачыларның бөтендөнья борадәрлеге]]
* [[Бөтендөнья чиркәүләр киңәшмәсе]]
* [[Бөтендөнья еврей конгрессы]]
* [[Бөтендөнья ислам лигасы]]
* [[Нео-мәҗүси хәрәкәтләр исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
[[Төркем:Фәлсәфә]]
b63qi2osqxs3q6cli62esn9supgrs7p
3525642
3525641
2022-08-02T07:16:11Z
A.Khamidullin
6685
/* Нигезләүчеләр */
wikitext
text/x-wiki
'''Европа этник диннәр конгрессы''' ('''ECER'''), 2010 елга кадәр '''Бөтендөнья этник диннәр конгрессы''' буларак билгеле ('''WCER''') — оешма, 1998 елның 21-енче июньнән 23 июненә кадәр [[Вильнюс]]та ([[Литва]]) узган 1-енче конгрессында оештырылган булган.
Үзенең төп максаты булып ECER оешмасы [[этник дин|этник диннәр]] саклавын, [[Политеизм|политеистик]] диннәр традицияләрен ныгытуны, [[Европа|Европада]] һәм башка дөньяда дини [[Түземлелек|түземлелек]]не пропагандалауны куя. ECER милли политеистик оешмаларга төрле илләрнең рәсми властьлары ягыннан теркәү һәм тану вакытында төрле оешмаларга бюрократик барьерларны җиңәргә ярдәм итә. Оешма шулай ук [[Политеистик реконструкционизм|реконструирланган]] [[Нео-мәҗүсилек|нео-мәҗүси диннәр]] һәм [[Һинд дине]] арасында хезмәттәшлеккә ярдәм итә.
== Нигезләүчеләр ==
Конгрессның башлап җибәрүчеләре булып Европа этник дини оешмалары булган, шул ук вакытта ECER конгрессы принципта башка континентлардан этник дини оешмалар өчен ачык.
1999 елда оешманың әгъзалары булып түбәндәгеләр булган:<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/about/ |title=About ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025954/http://ecer-org.eu/about/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Ромува]] (Литва)<ref>[http://www.romuva.lt/new/ Romuva] {{Wayback|url=http://www.romuva.lt/new/ |date=20100324112641 }}</ref>
* [[Диевтуриба]] (Латвия)<ref>{{Cite web |url=http://www.dievturi.org/ |title=Dievturi |access-date=2013-09-27 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725234609/http://www.dievturi.org/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Родной веры|Туган ышану ассоциациясе|pl|Rodzima Wiara}} (Польша)<ref>{{Cite web |url=http://rodzimawiara.org.pl/ |title=Rodzima Wiara |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131006040041/http://rodzimawiara.org.pl/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Асатру|Асатру Ассоциациясе|en|Ásatrúarfélagið}} (Исландия)<ref>{{Cite web |url=http://asatru.is/ |title=Asatru |access-date=2013-09-27 |archive-date=2006-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061205064006/http://asatru.is/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Этник эллиннарның югары киңәшмәсе]] (Греция)<ref>{{Cite web |url=http://www.ysee.gr/html/rus/index.html |title=YSEE |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017193303/http://ysee.gr/html/rus/index.html |deadlink=no }}</ref>
Соңрак кушылган оешмалар<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/organisations/ |title=Organisations ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025903/http://ecer-org.eu/organisations/ |deadlink=no }}</ref>:
* {{нп3|Трот (оешмасы)|Трот|en|The Troth}}
== Конгресслар хронологиясе ==
# Вильнюс, Литва (1998 елның 21-23 июне)
# [[Тельшяй]], Литва (1999 елның 16-19 августы)
# Брадесия, Литва (2000 елның 9-11 августы)
# Вильнюс, Литва (2001 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2002 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2003 елның 7-9 августы)
# [[Афиннар]], [[Греция]] (2004 елның 4-6 июне)
# [[Антверпен]], [[Бельгия]] (2005 елның 8-10 июне)
# [[Джайпур]], [[Һиндстан]] (2006 елның 5-10 феврале)
# [[Рига]], [[Юрмала]], [[Сигулда]] - Латвия (2007 елның 19-21 июне)
# Jędrzychowice, [[Польша]] (2008)
# [[Нагпур]], Һиндстан (2009)
# [[Болонья]], [[Италия]] (2010)
# [[Оденсе]], [[Дания]] (2012)
# [[Прага]], [[Чехия]] (2013)
# [[Вильнюс]], [[Литва]] (2014)
== Шулай ук карарга мөмкин ==
* [[Буддачыларның бөтендөнья борадәрлеге]]
* [[Бөтендөнья чиркәүләр киңәшмәсе]]
* [[Бөтендөнья еврей конгрессы]]
* [[Бөтендөнья ислам лигасы]]
* [[Нео-мәҗүси хәрәкәтләр исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
[[Төркем:Фәлсәфә]]
n269mksw90guezwlegvf0taayke2imv
3525643
3525642
2022-08-02T07:17:02Z
A.Khamidullin
6685
/* Конгресслар хронологиясе */
wikitext
text/x-wiki
'''Европа этник диннәр конгрессы''' ('''ECER'''), 2010 елга кадәр '''Бөтендөнья этник диннәр конгрессы''' буларак билгеле ('''WCER''') — оешма, 1998 елның 21-енче июньнән 23 июненә кадәр [[Вильнюс]]та ([[Литва]]) узган 1-енче конгрессында оештырылган булган.
Үзенең төп максаты булып ECER оешмасы [[этник дин|этник диннәр]] саклавын, [[Политеизм|политеистик]] диннәр традицияләрен ныгытуны, [[Европа|Европада]] һәм башка дөньяда дини [[Түземлелек|түземлелек]]не пропагандалауны куя. ECER милли политеистик оешмаларга төрле илләрнең рәсми властьлары ягыннан теркәү һәм тану вакытында төрле оешмаларга бюрократик барьерларны җиңәргә ярдәм итә. Оешма шулай ук [[Политеистик реконструкционизм|реконструирланган]] [[Нео-мәҗүсилек|нео-мәҗүси диннәр]] һәм [[Һинд дине]] арасында хезмәттәшлеккә ярдәм итә.
== Нигезләүчеләр ==
Конгрессның башлап җибәрүчеләре булып Европа этник дини оешмалары булган, шул ук вакытта ECER конгрессы принципта башка континентлардан этник дини оешмалар өчен ачык.
1999 елда оешманың әгъзалары булып түбәндәгеләр булган:<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/about/ |title=About ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025954/http://ecer-org.eu/about/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Ромува]] (Литва)<ref>[http://www.romuva.lt/new/ Romuva] {{Wayback|url=http://www.romuva.lt/new/ |date=20100324112641 }}</ref>
* [[Диевтуриба]] (Латвия)<ref>{{Cite web |url=http://www.dievturi.org/ |title=Dievturi |access-date=2013-09-27 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725234609/http://www.dievturi.org/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Родной веры|Туган ышану ассоциациясе|pl|Rodzima Wiara}} (Польша)<ref>{{Cite web |url=http://rodzimawiara.org.pl/ |title=Rodzima Wiara |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131006040041/http://rodzimawiara.org.pl/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Асатру|Асатру Ассоциациясе|en|Ásatrúarfélagið}} (Исландия)<ref>{{Cite web |url=http://asatru.is/ |title=Asatru |access-date=2013-09-27 |archive-date=2006-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061205064006/http://asatru.is/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Этник эллиннарның югары киңәшмәсе]] (Греция)<ref>{{Cite web |url=http://www.ysee.gr/html/rus/index.html |title=YSEE |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017193303/http://ysee.gr/html/rus/index.html |deadlink=no }}</ref>
Соңрак кушылган оешмалар<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/organisations/ |title=Organisations ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025903/http://ecer-org.eu/organisations/ |deadlink=no }}</ref>:
* {{нп3|Трот (оешмасы)|Трот|en|The Troth}}
== Конгресслар хронологиясе ==
# Вильнюс, Литва (1998 елның 21-23 июне)
# [[Тельшяй]], Литва (1999 елның 16-19 августы)
# Брадесия, Литва (2000 елның 9-11 августы)
# Вильнюс, Литва (2001 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2002 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2003 елның 7-9 августы)
# [[Афиннар]], [[Греция]] (2004 елның 4-6 июне)
# [[Антверпен]], [[Бельгия]] (2005 елның 8-10 июне)
# [[Җайпур]], [[Һиндстан]] (2006 елның 5-10 феврале)
# [[Рига]], [[Юрмала]], [[Сигулда]] - Латвия (2007 елның 19-21 июне)
# Jędrzychowice, [[Польша]] (2008)
# [[Нагпур]], Һиндстан (2009)
# [[Болонья]], [[Италия]] (2010)
# [[Оденсе]], [[Дания]] (2012)
# [[Прага]], [[Чехия]] (2013)
# [[Вильнюс]], [[Литва]] (2014)
== Шулай ук карарга мөмкин ==
* [[Буддачыларның бөтендөнья борадәрлеге]]
* [[Бөтендөнья чиркәүләр киңәшмәсе]]
* [[Бөтендөнья еврей конгрессы]]
* [[Бөтендөнья ислам лигасы]]
* [[Нео-мәҗүси хәрәкәтләр исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
[[Төркем:Фәлсәфә]]
1pipoffgj8r7ztcgxofich2pspbspvt
3525650
3525643
2022-08-02T09:04:31Z
A.Khamidullin
6685
/* Шулай ук карарга мөмкин */
wikitext
text/x-wiki
'''Европа этник диннәр конгрессы''' ('''ECER'''), 2010 елга кадәр '''Бөтендөнья этник диннәр конгрессы''' буларак билгеле ('''WCER''') — оешма, 1998 елның 21-енче июньнән 23 июненә кадәр [[Вильнюс]]та ([[Литва]]) узган 1-енче конгрессында оештырылган булган.
Үзенең төп максаты булып ECER оешмасы [[этник дин|этник диннәр]] саклавын, [[Политеизм|политеистик]] диннәр традицияләрен ныгытуны, [[Европа|Европада]] һәм башка дөньяда дини [[Түземлелек|түземлелек]]не пропагандалауны куя. ECER милли политеистик оешмаларга төрле илләрнең рәсми властьлары ягыннан теркәү һәм тану вакытында төрле оешмаларга бюрократик барьерларны җиңәргә ярдәм итә. Оешма шулай ук [[Политеистик реконструкционизм|реконструирланган]] [[Нео-мәҗүсилек|нео-мәҗүси диннәр]] һәм [[Һинд дине]] арасында хезмәттәшлеккә ярдәм итә.
== Нигезләүчеләр ==
Конгрессның башлап җибәрүчеләре булып Европа этник дини оешмалары булган, шул ук вакытта ECER конгрессы принципта башка континентлардан этник дини оешмалар өчен ачык.
1999 елда оешманың әгъзалары булып түбәндәгеләр булган:<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/about/ |title=About ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025954/http://ecer-org.eu/about/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Ромува]] (Литва)<ref>[http://www.romuva.lt/new/ Romuva] {{Wayback|url=http://www.romuva.lt/new/ |date=20100324112641 }}</ref>
* [[Диевтуриба]] (Латвия)<ref>{{Cite web |url=http://www.dievturi.org/ |title=Dievturi |access-date=2013-09-27 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725234609/http://www.dievturi.org/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Родной веры|Туган ышану ассоциациясе|pl|Rodzima Wiara}} (Польша)<ref>{{Cite web |url=http://rodzimawiara.org.pl/ |title=Rodzima Wiara |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131006040041/http://rodzimawiara.org.pl/ |deadlink=no }}</ref>
* {{нп3|Ассоциация Асатру|Асатру Ассоциациясе|en|Ásatrúarfélagið}} (Исландия)<ref>{{Cite web |url=http://asatru.is/ |title=Asatru |access-date=2013-09-27 |archive-date=2006-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061205064006/http://asatru.is/ |deadlink=no }}</ref>
* [[Этник эллиннарның югары киңәшмәсе]] (Греция)<ref>{{Cite web |url=http://www.ysee.gr/html/rus/index.html |title=YSEE |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-10-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131017193303/http://ysee.gr/html/rus/index.html |deadlink=no }}</ref>
Соңрак кушылган оешмалар<ref>{{Cite web |url=http://ecer-org.eu/organisations/ |title=Organisations ECER |access-date=2013-09-27 |archive-date=2013-09-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130930025903/http://ecer-org.eu/organisations/ |deadlink=no }}</ref>:
* {{нп3|Трот (оешмасы)|Трот|en|The Troth}}
== Конгресслар хронологиясе ==
# Вильнюс, Литва (1998 елның 21-23 июне)
# [[Тельшяй]], Литва (1999 елның 16-19 августы)
# Брадесия, Литва (2000 елның 9-11 августы)
# Вильнюс, Литва (2001 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2002 елның 12-13 августы)
# Вильнюс, Литва (2003 елның 7-9 августы)
# [[Афиннар]], [[Греция]] (2004 елның 4-6 июне)
# [[Антверпен]], [[Бельгия]] (2005 елның 8-10 июне)
# [[Җайпур]], [[Һиндстан]] (2006 елның 5-10 феврале)
# [[Рига]], [[Юрмала]], [[Сигулда]] - Латвия (2007 елның 19-21 июне)
# Jędrzychowice, [[Польша]] (2008)
# [[Нагпур]], Һиндстан (2009)
# [[Болонья]], [[Италия]] (2010)
# [[Оденсе]], [[Дания]] (2012)
# [[Прага]], [[Чехия]] (2013)
# [[Вильнюс]], [[Литва]] (2014)
== Шулай ук карарга мөмкин ==
* [[Буддачыларның бөтендөнья борадәрлеге]]
* [[Бөтендөнья Чиркәүләр киңәшмәсе]]
* [[Бөтендөнья Еврей конгрессы]]
* [[Бөтендөнья Ислам лигасы]]
* [[Нео-мәҗүси хәрәкәтләр исемлеге]]
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}
[[Төркем:Мәҗүсилек]]
[[Төркем:Фәлсәфә]]
aqb4v7m6xrk391tl6orz91d6dg9gmwi
Бәхәс:Европа этник диннәр конгрессы
1
588159
3525639
2022-08-02T07:11:38Z
A.Khamidullin
6685
Яңа бит: «{{ТИМ|ru|Европейский конгресс этнических религий}}»
wikitext
text/x-wiki
{{ТИМ|ru|Европейский конгресс этнических религий}}
ainbmlyny84ygkzi3l5diytr7n6ms81