Wikipedia ttwiki https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82 MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Медиа Махсус Бәхәс Кулланучы Кулланучы бәхәсе Википедия Википедия бәхәсе Файл Файл бәхәсе МедиаВики МедиаВики бәхәсе Калып Калып бәхәсе Ярдәм Ярдәм бәхәсе Төркем Төркем бәхәсе Портал Портал бәхәсе TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Гаджет Обсуждение гаджета Определение гаджета Обсуждение определения гаджета 0 12741 3526751 3524453 2022-08-05T17:04:24Z Frhdkazan 3171 /* Сылтамалар */ {{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{redirect|БМО}} {{coord|display=title|40|45|0|N|73|58|3|W|type:landmark_region:US}} {{УК}} {{Оешма |исем = Берләшкән Милләтләр Оешмасы |альтернатив исем ='''United Nations''' <br />'''{{lang|ar|الأمم المتحدة}}''' <br />'''Organización de las Naciones Unidas''' <br />'''{{lang|zh|联合国}}''' <br />'''Организация Объединённых Наций''' <br />'''Organisation des Nations unies <br /> |background_color=#009edb |логотип = Flag of the United Nations.svg |логотип зурлыгы = |рәсем асты язуы = [[БМО]] байрагы |харита1 = United Nations (Member States and Territories).svg |харита зурлыгы1 = |легенда1 = <div style="text-align:center; padding-left:1em; font-size:90%">{{legend|#009edb|БМО әгъзалары булган дәүләтләр}}</div> |харита2 = |харита зурлыгы2 = |легенда2 = |бергәлек = |үзәкнең төре = Штаб-фатир |үзәк = {{байрак/АКШ}} [[Нью-Йорк]] <br />Өстәмә офислар: * {{Байрак/Швейцария}} [[Женева]] * {{Байрак/Австрия}} [[Вена шәһәре|Вена]] * {{Байрак/Кения}} [[Найроби]] |төре = халыкара оешма |телләр = [[Инглиз теле|инглиз]], [[Гарәп теле|гарәп]], [[Испан теле|испан]], [[Кытай теле|кытай]], [[Рус теле|рус]], [[Француз теле|француз]] |җитәкче вазыйфасы1 = '''Генераль сәркатиб''' |җитәкче исеме1 = {{Байрак/Португалия}} [[Антониу Гутерреш]]<ref>[http://www.svoboda.org/a/28172304.html Экс-премьер Португалии Гутерреш принял присягу Генсека ООН. Радио Свобода]</ref> |җитәкче вазыйфасы2 = '''Генераль Ассамблея рәисе''' |җитәкче исеме2 = {{Байрак/Швейцария}} [[Йозеф Дайс]] |җитәкче вазыйфасы3 = '''Иминлек шурасы рәисе''' |җитәкче исеме3 = {{Байрак/Габон}} Эммануэль Иссозе-Нгондэ |нигезләүче1 = |нигезләү сәбәпләре1 = '''БМО уставына кул кую''' |нигезләү көне1 = [[26 июнь]] [[1945 ел]] |нигезләүче2 = |нигезләү сәбәпләре2 = '''Уставның эшли башлавы''' |нигезләү көне2 = [[24 октябрь]] [[1945 ел]] |нигезләүче6 = |нигезләү сәбәпләре6 = |нигезләү көне6 = |ябу сәбәпләре = |ябу көне = |сайт = [http://www.un.org/ '''UN.org'''] |искәрмә1 = |искәрмә2 = |искәрмә5 = }} '''Берләшкән Милләтләр Оешмасы, БМО''' ({{lang-en|United Nations}}, {{lang-ru|Организация Объединённых Наций}}, {{lang-ar|الأمم المتحدة}}) — үз максаты итеп дөньяда тынычлык һәм иминлекне саклау куйган [[халыкара оешма]]. Шулай ук дәүләтләр арасында элемтәләрне үстерүгә көч куя. БМО карарлары [[БМО системасы|Берләшкән Милләтләр Оешмасы системасы]]ның күп санлы [[БМО махсус оешмалары исемлеге|махсус максатчан агентлыклары]], бәйле оешмалар, шуралар һәм әгъза илләренең структуралары аркылы үтәлә. Бу - дөньядагы иң зур, иң таныш, иң халыкара дәрәҗәдә күрсәтелгән һәм иң көчле хөкүмәтара оешма.<ref>https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/international-organization/</ref> Берләшкән Милләтләр Оешмасы төп офисы Нью-Йоркта, аның төп офислары белән Женева, Найроби, Вена һәм Гаага. == Тарих == {{Төп мәкалә|БМО тарихы}} === Фон === Берләшкән Милләтләр Оешмасы барлыкка килгәнче гасырда, Халыкара Кызыл Хач Комитеты кебек берничә халыкара оешма оешты, кораллы конфликт һәм бәрелеш корбаннарын яклау һәм аларга ярдәм күрсәтү өчен. === Икенче бөтендөнья сугышы союздашлары декларацияләре === Оешма эшчәнлеге һәм структурасы [[Икенче дөнья сугышы]] вакытында [[Адольф Һитлер|Һитлерга]] каршы коалиция илләре тарафыннан төзелгән. «Берләшкән Милләтләр» исеме беренче тапкыр [[1942 ел]]ның [[1 гыйнвар]]ында имзаланган [[Берләшкән Милләтләр Декларациясе]]ндә телгә алына. [[БМО Низамы]]<ref>БМО Уставы</ref> [[1945 ел]]да Сан-Франциско конференциясендә раслана, шул ук елның 26 июнендә 51 дәүләт вәкиле тарафыннан имзалана. Уставның көчкә керү датасы ([[24 октябрь]]) [[Берләшкән Милләтләр Оешмасы көне]] дип билгеләнә. === Киләсе тарих === Оешманың дөнья тынычлыгын саклау миссиясе беренче дистәләрдә АКШ һәм Советлар Союзы һәм аларның союздашлары арасында салкын сугыш белән катлауланды. Аның миссиясе беренче чиратта коралсыз хәрби күзәтүчеләрдән һәм җиңел кораллы гаскәрләрдән тора, мониторинг, отчет һәм ышанычны арттыру ролендә.<ref>https://peacekeeping.un.org/en/our-history</ref> Берләшкән Милләтләр Оешмасы әгъзалары 1960-нчы еллардан башлап киң таралган деколонизациядән соң сизелерлек артты. Шул вакыттан алып, 80 элеккеге колония бәйсезлеккә иреште, шул исәптән Попечительләр Советы күзәткән 11 ышаныч территориясе.<ref>https://www.un.org/en/sections/issues-depth/decolonization/index.html</ref> 1970-нче елларга БМОның икътисадый һәм социаль үсеш программалары бюджеты тынычлык саклау чыгымнарыннан күпкә артыграк. Салкын сугыш беткәч, БМО күчте һәм кыр эшләрен киңәйтте, төрле катлаулы эшләрне башкарды.<ref>https://peacekeeping.un.org/en/our-history</ref> == Структура == {{main|БМО системасы}} * [[БМО Генераль Ассамблеясе|Генераль Ассамблея]] * [[БМО Генераль сәркатибе|Генераль сәркатиб]] * [[БМО Иминлек Шурасы]] * [[БМО Секретариаты|Секретариат]] * [[БМО Халыкара Мәхкәмәсе]] * [[БМО махсус оешмалары исемлеге|Махсус оешмалар]] === Генераль сәркатиб === {{төп мәкалә|БМО Генераль сәркатибе}} {| class="wikitable" style="text-align: center;" ! № !! Исем !! Фото !!Ил!! Эшкә керү вакыты !! Эш бетү вакыты |- ! '''–''' | [[Глэдвин Джебб]]<br /><small>([[Инглиз теле|ингл.]] Gladwyn Jebb, 1st Baron Gladwyn}})</small>||[[Рәсем:Sr. Gladwyn Jebb.jpg|100px]]||[[Бөекбритания]]<br />(Көнбатыш Аурупа)||[[24 октябрь]] [[1945 ел]]||[[1 февраль]] [[1946 ел]] |- ! '''1''' | [[Трюгве Хальвдан Ли]]<br />||[[Рәсем:Trygve Lie.jpg|100px]]||[[Норвегия]]<br />(Көнбатыш Аурупа) || [[2 февраль]] [[1946 ел]]||[[10 ноябрь]] [[1952 ел]] |- ! '''2''' | [[Даг Хаммаршельд]]<br />||||[[Швеция]]<br />(Көнбатыш Аурупа)||[[10 апрель]] [[1953 ел]]||[[18 сентябрь]] [[1961 ел]] |- ! '''3''' | [[У Тан]]<br />||[[Рәсем:U-Thant-10617.jpg|100px]]|| [[Бирма]]<br />(Азия)||[[30 ноябрь]] [[1961 ел]] ||[[1 гыйнвар]] [[1972 ел]] |- ! '''4''' | [[Курт Вальдхайм]]<br />||[[Рәсем:Bundesarchiv Bild 183-M0921-014, Beglaubigungsschreiben DDR-Vertreter in UNO new.png|100px]] ||[[Австрия]]<br />(Көнбатыш Аурупа) ||[[1 гыйнвар]] [[1972 ел]] ||[[1 гыйнвар]] [[1982 ел]] |- ! '''5''' | [[Хавьер Перес де Куэльяр]]<br /><small>({{lang-es|Javier Pérez de Cuéllar Guerra}})</small>||[[Рәсем:Javier Pérez de Cuéllar.JPG|100px]]||[[Перу]]<br />(Көньяк Америка) ||[[1 гыйнвар]] [[1982 ел]] ||[[1 гыйнвар]] [[1992 ел]] |- ! '''6''' | [[Бутрос Бутрос-Гали]]<br />||[[Рәсем:Boutros Boutros-Ghali in Davos.JPG|100px]]||[[Мисыр]]<br />(Африка) ||[[1 гыйнвар]] [[1992 ел]] ||[[1 гыйнвар]] [[1997 ел]] |- ! '''7''' | [[Кофи Аннан]]<br />||[[Рәсем:Kofi Annan.jpg|100px]]||[[Гана]]<br />(Африка) ||[[1 гыйнвар]] [[1997 ел]] ||[[1 гыйнвар]] [[2007 ел]] |- ! '''8''' | [[Пан Ги Мун]]<br />||[[Рәсем:Bankimoon07052007.jpg|100px]]||[[Көньяк Корея]]<br />(Азия)||[[1 гыйнвар]] [[2007 ел]] || <small>[[1 гыйнвар]] [[2017 ел]]</small> |- ! '''9''' | [[Антониу Гутерреш]]<br />||[[Рәсем:António Guterres November 2016.jpg|100px]]||[[Португалия]]<br />(Аурупа)||[[1 гыйнвар]] [[2017 ел]] || Хәзер вазыйфалар башкара<br /><small>Беренче срок вакыты:<br />[[1 гыйнвар]] [[2022 ел]]да чыга</small> |} == Дәүләт-әгъзалар == Башта БМОга Уставны имзалаган 51 ил кергән. [[1946 ел|1946]]—[[2006 ел|2006]] елларда оешмага тагын 141 дәүләт кергән. [[2011 ел]]ның [[14 июль]] хәләтенә караганда, БМОга '''193 дәүләт''' керә<ref>[http://www.un.org/ru/members/ Государства — члены ООН] {{ref-ru}}</ref>. == Телләр == {{төп мәкалә|БМО телләре}} БМОда эшне оештыру өчен рәсми һәм эш телләре расланган. Шушы телләрне куллану һәр махсус оешма һәр орган өчен үзгә. БМО рәсми телләрендә оешманың бөтен документлары чыга. БМО рәсми телләре: * [[Гарәп теле]] — 18 декабрь * [[Инглиз теле]] − 23 апрель * [[Испан теле]] − 12 октябрь * [[Кытай теле]] − 20 апрель * [[Рус теле]] — 6 июнь * [[Француз теле]] − 20 март [[Интернет]]-[[радио]] программаларны әзерләүче БМО мультимедиа үзәге битләре: [http://www.unmultimedia.org/radio/bangla/ бангла] {{*}} [http://www.unmultimedia.org/arabic/radio/ гарәпчәсе] {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/english/ инглизчәсе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111205001917/http://www.unmultimedia.org/radio/english/ |date=2011-12-05 }} {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/spanish/ испанчасы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131014203448/http://www.unmultimedia.org/radio/spanish/ |date=2013-10-14 }} {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/chinese/ кытайчасы] {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/portuguese/ португальчасы] {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/russian/ русчасы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170715172856/http://www.unmultimedia.org/radio/russian/ |date=2017-07-15 }} {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/kiswahili/ суахили] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180205005847/http://www.unmultimedia.org/radio/kiswahili/ |date=2018-02-05 }} {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/urdu/ урду] {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/hindi/ һинди] {{*}} [http://www.unmultimedia.org/radio/french/ французчасы] == Галерея == <gallery> Рәсем:UNO New York.JPG|[[Нью-Йорк]]тагы штаб-фатир Рәсем:UN General Assembly.jpg|Генераль Ассамблея залы Рәсем:UN security council 2006.jpg|Иминлек Шурасы залы Рәсем:UN Economic & Social Development Chamber.jpg|Икътисади һәм социаль шура залы Рәсем:UN Council Chamber.jpg|Терәк буенча шура залы Рәсем:UN building, Genevra.jpg|[[Женева]]да урнашкан БМО бинасы Рәсем:ONU Geneva mainroom.jpg|Женевада урнашкан бина залы Рәсем:Flags onu geneva2.jpg|Женевада урнашкан бина алдында байраклар </gallery> == Шулай ук карагыз == {{Портал|БМО}} * [[Милләтләр Лигасы]] * [[Киот протоколы]] == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.un.org/en/ Рәсми сайт] {{ref-en}} {{ref-es}} {{ref-ru}} {{ref-zh}} {{ref-ar}} {{ref-fr}} * [http://www.un.org/en/aboutun/ Гомуми мәгълүмат] {{ref-en}} {{Тышкы сылтамалар}} {{БМО}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 2001-2025}} {{Халыкара оешмалар}} {{Ислам хезмәттәшлеге оешмасы}} {{rq|stub}} {{тәрҗемә|en|United Nations}} {{тәрҗемә|ru|Организация Объединённых Наций}} [[Төркем:БМО]] [[Төркем:Нью-Йорк]] m07wutgci7h1plhjsduu5txenmw8mrj 0 13177 3526774 3081249 2022-08-05T18:16:14Z Frhdkazan 3171 {{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{ҮК}} '''Төньяк Атлантик килешү оешмасы, НА́ТО, Төньяк-Атлантик Альянс''' ''([[Инглиз теле|ингл.]] North Atlantic Treaty Organization, NATO; [[Француз теле|фр.]] Organisation du traité de l'Atlantique Nord, OTAN)'' – хәрби-сәяси оешма. [[1949 ел]]ның 4 апрелендә [[АКШ]]да барлыкка килә. Шул вакытта НАТОга [[АКШ]], [[Канада]], [[Исландия]], [[Бөек Британия]], [[Франция]], [[Бельгия]], [[Нидерланд]]лар, [[Лүксимбур|Люксембург]], [[Норвегия]], [[Дания]], [[Италия]] һәм [[Португалия]] керәләр. 1954 елда [[СССР|ССРБ]] да НАТОга [[әгъза ил]] буларак керергә теләген белдерә,<ref>{{ref-en}} {{cite news |url=http://www.cbc.ca/news/world/story/2009/04/03/f-nato-fast-facts.html |date= 6 April 2009 |title=Fast facts about NATO |publisher=[[CBC News]] |accessdate=16 July 2011}}</ref><ref name="Газета 2000">{{ref-ru}} [https://web.archive.org/web/20080608023306/http://news2000.org.ua/print?a=%2Fpaper%2F14902 50 лет нашему плану вступления в НАТО]</ref> тик аның дипломатик нотасы кире кагыла һәм ул үз иминлеген саклау өчен [[Варшава килешүе]] оешмасын булдырырга мәҗбүр була.<ref>{{ref-ru}} [http://isc.mslu.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=252&Itemid=36 Николай Владимирович Кочкин. История двух нот, или почему СССР не стал членом НАТО] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141006123512/http://isc.mslu.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=252&Itemid=36 |date=2014-10-06 }}</ref><ref>{{ref-en}} [http://orientalreview.org/2016/04/04/are-russians-in-for-war/ orientalreview.org: Are Russians in for yet another war?]</ref> == НАТО дәүләтләре == {{Тәрҗемә|ru|НАТО}} ''Төп мәкалә: [[НАТО дәүләтләре]].'' {| class="wikitable" |- bgcolor="#CCCCCC" ! width="120"|Дата !! width="140"|Ил !! width="350"|Искәрмәләр |- !colspan=3 |Оештыручы илләр |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Бельгия]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Бөек Британия]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Дания]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Исландия]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Италия]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Канада]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Лүксимбур|Люксембург]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Нидерланд]]лар || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Норвегия]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Португалия]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[АКШ]] || |- | [[4 апрель]] [[1949 ел]] || [[Франция]] || |- | [[18 февраль]] [[1952 ел]] || |- | [[18 февраль]] [[1952 ел]] || [[Төркия]] || |- !colspan=3 |икенче киңәю |- | [[9 май]] [[1955 ел]] || Алмания || |- !colspan=3 |өченче киңәю |- | [[30 май]] [[1982 ел]] || [[Испания]] || |- !colspan=3 |дүртенче киңәю |- | [[12 март]] [[1999 ел]] || [[Маҗарстан]] || |- | [[12 март]] [[1999 ел]] || [[Польша]] || |- | [[12 март]] [[1999 ел]] || [[Чехия]] || |- !colspan=3 |бишенче киңәю |- | [[29 март]] [[2004 ел]] || [[Болгария]] || |- | [[29 март]] [[2004 ел]] || [[Латвия]] || |- | [[29 март]] [[2004 ел]] || [[Литва]] || |- | [[29 март]] [[2004 ел]] || [[Румыния]] || |- | [[29 март]] [[2004 ел]] || [[Словакия]] || |- | [[29 март]] [[2004 ел]] || [[Словения]] || |- | [[29 март]] [[2004 ел]] || [[Эстония]] || |- !colspan=3 |алтынчы киңәю |- | [[1 апрель]] [[2009 ел]] || [[Албания]] || |- | [[1 апрель]] [[2009 ел]] || [[Хорватия]] || |- |} ==Шулай ук карагыз== {{commonscat|North Atlantic Treaty Organization}} * [[НАТО код билгеләре]] ==Искәрмәләр== {{Искәрмәләр}} == Тышкы сылтамалар == *[https://www.youtube.com/watch?v=ZnWETRz9SXg Төньяк Атлантик килешү оешмасы 2018 елдагы ултырышы ачылыу тантанасы] {{Тышкы сылтамалар}} {{НАТО дәүләтләре}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:НАТО]] 0e5xcaab0ojzsvscbuvpy1ofvls5wps 0 13209 3526757 2863761 2022-08-05T17:14:33Z Frhdkazan 3171 {{УК}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{TwinCYR|Awrupa Berlege}} {{УК}} '''Аурупа берлеге''' ''(АБ)'' – ''Аурупа килешүен'' имзалаган 28 [[Аурупа]] дәүләтенең берлеге. АБ – уникаль халыкара оешма, ул формаль рәвештә [[дәүләт]] тә, оешма да түгел, ләкин икесенең дә сыйфатларына ия. Берлек халыкара хокукның субъекты түгел, ләкин аның халыкара мөнәсәбәтләрдә катнашырга хокукы бар, һәм ул аларда бик әһәмиятле роль уйный. [[2012 ел]]да [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]]нә лаек була. [[2020 ел]]ның [[31 гыйнвар]]ында Гринвич буенча 23:00 сәгатьтә ([[Казан]] вакыты белән 1 февральдә төнге 2:00 сәгатьтә) [[Бөекбритания]] Аурупа берлегеннән чыкты<ref>[https://www.azatliq.org/a/30411325.html Британия Европа берлегеннән чыкты.] [[Азатлык радиосы]], 01.02.2020</ref><ref>[https://www.bbc.com/news/uk-politics-32810887 Brexit: All you need to know about the UK leaving the EU.] bbc.com, 27.01.2020{{ref-en}}</ref>. ==Аурупа берлеге әгъзалары== [[2009 ел]]ның 1 январендә Аурупа берлеге әгъзалары һәм кандидатлары: [[Рәсем:Au B upd.png|thumb|left|450px|Аурупа берлеге әгъзалары һәм кандидатлар]] {| cellspacing="0" cellpadding="0" class="" style="background-color:transparent; width:100%;" |- style="vertical-align:top;" | style="width:25%; text-align:left;" | * [[Файл:Flag of Austria.svg|20px]] [[Австрия]] * [[Файл:Flag of Germany.svg|20px]] [[Алмания]] * [[Файл:Flag of Belgium (civil).svg|20px]] [[Бельгия]] * [[Файл:Flag of Bulgaria.svg|20px]] [[Болгария]] * [[Файл:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Бөек Британия]] * [[Файл:Flag of Hungary.svg|20px]] [[Маҗарстан]] * [[Файл:Flag of Greece.svg|20px]] [[Греция]] * [[Файл:Flag of Denmark.svg|20px]] [[Дания]] * [[Файл:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ирландия]] * [[Файл:Flag of Spain.svg|20px]] [[Испания]] * [[Файл:Flag of Italy.svg|20px]] [[Италия]] * [[Файл:Flag of Cyprus.svg|20px]] [[Кипр]] * [[Файл:Flag of Latvia.svg|20px]] [[Латвия]] * [[Файл:Flag of Lithuania.svg|20px]] [[Литва]] | style="width:50%; text-align:left;" | * [[Файл:Flag of Luxembourg.svg|20px]] [[Лүксимбур|Люксембург]] * [[Файл:Flag of Malta.svg|20px]] [[Мальта]] * [[Файл:Flag of Netherlands.svg|20px]] [[Нидерланд]]лар * [[Файл:Flag of Poland.svg|20px]] [[Польша]] * [[Файл:Flag of Portugal.svg|20px]] [[Португалия]] * [[Файл:Flag of Romania.svg|20px]] [[Румыния]] * [[Файл:Flag of Slovakia.svg|20px]] [[Словакия]] * [[Файл:Flag of Slovenia.svg|20px]] [[Словения]] * [[Файл:Flag of Finland.svg|20px]] [[Финляндия]] * [[Файл:Flag of France.svg|20px]] [[Франция]] * [[Файл:Flag of Croatia.svg|20px]] [[Хорватия]] * [[Файл:Flag of the Czech Republic.svg|20px]] [[Чехия]] * [[Файл:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Швеция]] * [[Файл:Flag of Estonia.svg|20px]] [[Эстония]] |} ==Документлар== *'''Дублин регламенты''' (The '''Dublin Regulation''', Regulation No. 604/2013) кайчакта '''Дублин 3-чө регламенты''' (the '''Dublin III Regulation''') элегрәк '''Дублин 2-че регламенты''' (Dublin II Regulation, Dublin Convention) –Женева Конвенция нигезендә сыену эзләүче Аурупа берлеге кануны. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Мәкалә төпчеге}} {{Аурупа берлеге}} {{АБ илләре башлыклары}} {{Халыкара оешмалар}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 2001-2025}} qqq1xpje4jiq94bf06wuwnzieiu5c8t 3526758 3526757 2022-08-05T17:15:06Z Frhdkazan 3171 [[Special:Contributions/Frhdkazan|Frhdkazan]] үзгәртүләре ([[User talk:Frhdkazan|бәхәс]]) [[User:Әмир|Әмир]] юрамасына кадәр кире кайтарылды wikitext text/x-wiki {{TwinCYR|Awrupa Berlege}} {{ДәүләтВМ}} '''Аурупа берлеге''' ''(АБ)'' – ''Аурупа килешүен'' имзалаган 28 [[Аурупа]] дәүләтенең берлеге. АБ – уникаль халыкара оешма, ул формаль рәвештә [[дәүләт]] тә, оешма да түгел, ләкин икесенең дә сыйфатларына ия. Берлек халыкара хокукның субъекты түгел, ләкин аның халыкара мөнәсәбәтләрдә катнашырга хокукы бар, һәм ул аларда бик әһәмиятле роль уйный. [[2012 ел]]да [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]]нә лаек була. [[2020 ел]]ның [[31 гыйнвар]]ында Гринвич буенча 23:00 сәгатьтә ([[Казан]] вакыты белән 1 февральдә төнге 2:00 сәгатьтә) [[Бөекбритания]] Аурупа берлегеннән чыкты<ref>[https://www.azatliq.org/a/30411325.html Британия Европа берлегеннән чыкты.] [[Азатлык радиосы]], 01.02.2020</ref><ref>[https://www.bbc.com/news/uk-politics-32810887 Brexit: All you need to know about the UK leaving the EU.] bbc.com, 27.01.2020{{ref-en}}</ref>. ==Аурупа берлеге әгъзалары== [[2009 ел]]ның 1 январендә Аурупа берлеге әгъзалары һәм кандидатлары: [[Рәсем:Au B upd.png|thumb|left|450px|Аурупа берлеге әгъзалары һәм кандидатлар]] {| cellspacing="0" cellpadding="0" class="" style="background-color:transparent; width:100%;" |- style="vertical-align:top;" | style="width:25%; text-align:left;" | * [[Файл:Flag of Austria.svg|20px]] [[Австрия]] * [[Файл:Flag of Germany.svg|20px]] [[Алмания]] * [[Файл:Flag of Belgium (civil).svg|20px]] [[Бельгия]] * [[Файл:Flag of Bulgaria.svg|20px]] [[Болгария]] * [[Файл:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Бөек Британия]] * [[Файл:Flag of Hungary.svg|20px]] [[Маҗарстан]] * [[Файл:Flag of Greece.svg|20px]] [[Греция]] * [[Файл:Flag of Denmark.svg|20px]] [[Дания]] * [[Файл:Flag of Ireland.svg|20px]] [[Ирландия]] * [[Файл:Flag of Spain.svg|20px]] [[Испания]] * [[Файл:Flag of Italy.svg|20px]] [[Италия]] * [[Файл:Flag of Cyprus.svg|20px]] [[Кипр]] * [[Файл:Flag of Latvia.svg|20px]] [[Латвия]] * [[Файл:Flag of Lithuania.svg|20px]] [[Литва]] | style="width:50%; text-align:left;" | * [[Файл:Flag of Luxembourg.svg|20px]] [[Лүксимбур|Люксембург]] * [[Файл:Flag of Malta.svg|20px]] [[Мальта]] * [[Файл:Flag of Netherlands.svg|20px]] [[Нидерланд]]лар * [[Файл:Flag of Poland.svg|20px]] [[Польша]] * [[Файл:Flag of Portugal.svg|20px]] [[Португалия]] * [[Файл:Flag of Romania.svg|20px]] [[Румыния]] * [[Файл:Flag of Slovakia.svg|20px]] [[Словакия]] * [[Файл:Flag of Slovenia.svg|20px]] [[Словения]] * [[Файл:Flag of Finland.svg|20px]] [[Финляндия]] * [[Файл:Flag of France.svg|20px]] [[Франция]] * [[Файл:Flag of Croatia.svg|20px]] [[Хорватия]] * [[Файл:Flag of the Czech Republic.svg|20px]] [[Чехия]] * [[Файл:Flag of Sweden.svg|20px]] [[Швеция]] * [[Файл:Flag of Estonia.svg|20px]] [[Эстония]] |} ==Документлар== *'''Дублин регламенты''' (The '''Dublin Regulation''', Regulation No. 604/2013) кайчакта '''Дублин 3-чө регламенты''' (the '''Dublin III Regulation''') элегрәк '''Дублин 2-че регламенты''' (Dublin II Regulation, Dublin Convention) –Женева Конвенция нигезендә сыену эзләүче Аурупа берлеге кануны. == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Мәкалә төпчеге}} {{Аурупа берлеге}} {{АБ илләре башлыклары}} {{Халыкара оешмалар}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 2001-2025}} 9vigr8e3vzplcshswgekyjgck48j7ud 0 15582 3526813 3524539 2022-08-06T00:40:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Рәсем:Mayamap.png|uñda|300px|мини|Майя [[цивилизация]]се урнашкан [[территория]]ләр]] [[Файл:Maya_civilization_in_Mesoamerica_map.svg|мини|360x360пкс|Майя цивилизациясе биләгән территория. Кызыл төс белән майя мәдәнияте чикләре бүленгән, кара төс — месоамерикан цивилизациясе территориясе]] [[Файл:Chichen_Itza_3.jpg|мини|323x323пкс|[[Чичен-Ица]]да Кукулькан пирамидасы]] '''Майя''' — үзенең язмасы, сәнгате, архитектурасы, математик һәм астрономик математик системалары өчен күренекле булган Мезоамерика цивилизациясе. Аның формалаша башлавы классик дәвергә кадәр елларга (б. э. к. 2000 е. — б. э. 250 е.) карый, классик чорда күпчелек майя калалары үсешенең иң биек ноктасына җиткән (б.э. 250—900 ее.). Конкистадорлар килгән чакта тирән хәлсезлек кичергән була. Майя, европалылар килгәнчегә кадәр бик күп алданрак ташландык хәлгә килгән, таш калалар төзегән булган, кайсыбер калаларда соңрак та кешеләр яшәгән әле. Майялар уйлап тапкан календарьны Үзәк Американың башка халыклары да кулланган. Майялар иероглифик язулар системасын кулланган. Бу иероглифик система бүгенге көндә өлешчә чишелгән. Үрнәкләрдә күп санлы язмалар сакланган. Игенчелектә нәтиҗәле система булдырганнар, [[астрономия]] өлкәсендә тирән белемгә ия булганнар.<br/> Ата-бабаларының телен саклап калган хәзерге майялар гына түгел, [[Мексика]], [[Гватемала]], [[Гондурас]]ның көньягында яшәгән испан телле халыкның бер өлеше дә борынгы майя халкының варислары дип атала. Майяларның кайсыбер калалары: Мексикадагы [[Ушмаль]], [[Паленке]], [[Чичен-Ица]], Гватемаладагы [[Тикаль]] һәм [[Киригуа]], Гондурастагы [[Копан]], [[Сальвадор]]дагы вулкан көле белән күмелеп калган һәм кабаттан казып чыгарылган кечкенә генә [[Хойя-де-Серен]] авылы [[ЮНЕСКО]] дөнья мирасы объектлары исемлегенә кертелгән. Бу халыкның мәдәнияте тарихын өч периодка бүлү кабул ителгән. Беренсе чор (борынгы заманнан алып б.э. 317 елына кадәр) — кала-дәүләтләр, игенчелек, киҗе-мамык тукыма эшләү һ.б. барлыкка килгән чор. Икенсе чор (317—987) — борынгы патшалык яки классик чор — калалар үсеше вакыты (Паленке, [[Чичен-Ица]], Тулума) һәм бер үк вакытта X гасыр башында халыкның аларны серле рәвештә ташлап китүе. Өченче чор (987 ел — XVI гасыр) — яңа патшалык, яки классик чорга кадәр элгәрге период — европа конкистадорларының килү, яңа законнар, тормошның һәм мәдәниятнең стилен һәм сәнгатен кабул итү, мәдәниятләр буталышы, туган туганны үтерешү сугышлары һ . б. дәвере.<br/> == Территориясе == Хәзерге вакытта (2017 ел) майя цивилизациясе үскән территорияләр түбәндәге дәүләтләр составына керә: == Территория == [[Бүген]]ге [[көн]]дә ([[2010 ел]]) майя цивилизациясе урнашкан [[җир]]ләр түбәндәге [[ил]]ләргә керә: [[Мексика]] ([[Чьяпас]], [[Кампече штаты|Кампече]], [[Юкатан штаты|Юкатан]], [[Кинтана-Росо]] [[штат]]лары), [[Гватемала]], [[Белиз]], [[Сальвадор]], [[Һондурас]] ([[көнбатыш]] өлеше). Майя мәдәниятенә караган 1000-гә якын (XX гасырның 80-се еллары башына) кала табылган, ләкин аларның барысы да археологлар тарафыннан казылмаган һәм тикшерелмәгән. Шулай ук 3000-гә якын бистә табылган.<br/> == Тарихы == [[Файл:Palenque_Relief.jpg|мини|407x407пкс|Паленке каласы музеендагы әвәләп ясалган барельеф]] === Иртә чорга кадәрге период (б.э.к. якынча 2000—900 ее.) === Майяларның иртә классик чорга кадәр үсеше этабында яшәгән урыннарында торак урыннары барлыкка килә һәм игенчелек үсешә. Майя цивилизациясенә б.э.к. якынча 2000 ел белән билгеләнгән Куэйо (Белиз) тәүге корылмалары карый. Бу урыннан майя кабиләләре төньякка Мексика култыгына таба таралып утырган. Копанда (Гондурас) сунарчылар б. э. к. якынча 1100 елда урнашканнар. Иртә классик чорга кадәр этапта майя цивилизациясенә караган борынгы кала булган Ламанай каласына (Белиз) нигез салынган. Б. э. к. якынча 1000 елда б. э. VII гасырына чаклы яшәгән Кахаль Печ (Белиз) нигезләнгән. === Урта классик чорга кадәр период (б. э. к. якынча 899—400 еллар) === Урта классик чорга кадәр периодта майяларның алга таба таралып утыруы дәвам итә, калалар арасында сәүдә үсә. Б. э. к. Тикаль (Гватемала) өлкәсендәге торак урын эзләре б. э. к.VII гасыр белән билгеләнә. Мексика култыгы яр буенда беренче торак урыннар һәм храмнар б. э. к. якынча 500 елда барлыкка килгән. Эль-Мирадор (майяларның билгеле булган иң зур [[Пирамида (архитектура)|пирамидасы]], 72 м) һәм хәзерге Гватемала биләмәсендә урнашкан Накбе майяларның тәүге зур калалары санала. Б. э. к. якынча 700 елда Месоамерикада тәүге язу барлыкка килгән. Бу чордагы майя сәнгатенә Мексика култыгы ярларында барлыкка килгән һәм бөтен Мексоамерика белән сәүдә бәйләнешләре урнаштырган ольмек цивилизациясе йогынтысы сизелә. Кайсыбер галимнәр, борынгы майялар иерархик җәмгыять һәм патша идарәлеге төзүләре белән майялар өлкәсенең көньяк районнарында б. э. к. 900 елдан 400 елга кадәр ольмекларның янәшә яшәвенә бурычлы. === Соңгы классик чорга кадәр период (б. э. к. якынча 400 — б. э. 250 елы) === Майяларның ташка уелып эшләнгән иртә кояш календаре сурәте б.э.к. якынча 400 ел белән билгеләнә. Майялар корольләр һәм король каныннан булганнар идарә иткән иерархик җәмгыять идеясен кабул итә. Теотиуакан каласына нигез салу шулай ук соң классик чорга кадәр периодка караган. Теотиуакан Месоамериканың мәдәни, дини һәм сәүдә үзәге булган. === Иртә классик чор (б. э. якынча 250—600 еллары) === Б. э. 292 елы белән билгеләнгән Тикальдәге иң иртә стелла хаким Кинич-Эб-Шок фигурасын гәүдәләндерә. 500 ел тирәсендә Тикаль {{comment|«бик бөек держава»|«сверхдержава»}} була, анда яңа гадәтләр, шулар арасында корбан китерү белән бәйле йола ритуалларын керткән Теотиуакан кешеләре яши башлый. 562 елда сугыш Калакмуль һәм Тикаль калалары арасында сугыш була. === Соң классик чор (б. э. якынча 600—900 еллары) === Классик чордагы майя цивилизациясе һәр берсенең үз хакиме булган кала-дәүләтләр территориясе булып күз алдына баса. Бөтөн Юкатанга таралган майя мәдәнияте үз үсешенең чәчәк атуын кичерә, бу чорда [[Чичен-Ица]] (700 ел тирәсе), [[Ушмаль]] һәм Коба калаларына нигез салынган. Калалар сакбе (sacbé) дип аталган юллар белән тоташтырылган. Ул чордагы уртача европа калаларынан кеше саны буенча күпкә артык булган майя калаларында 10 меңнән артык кеше исәпләнгән. === Майя цивилизациясенең бөлгенлеккә төшүе === Б. э. IX гасырында ук майя халкы яшәгән көньяк районнарда халык саны бик тиз кими бара, һәм бу күренеш бөтен үзәк Юкатанга таралаган. Кешеләр калаларны ташлап китә, су белән тәэмин итү системасы җимерелә. Б. э. X гасыры уртасыннан алар бүтән таш корылмалар төземи. Әлгеә кадәр майя цивилизациясенең юкка чыгуы тикшеренүчеләр арасындагы бәхәскә сәбәп булып тора. Шул ук вакытта майя цивилизациясенең юкка чыгуына ике төп караш — экология һәм экологик булмаган фаразлар бар. : '''Экологик гипотеза '''кеше һәм тәбигатьнең үзара мөнәсәбәт балансына нигезләнгән. Вакыт үтү белән баланс бозыла: даими үсә барган халык сыйфатлы туфрак җитмәү, шулай ук эчәр су җитмәү проблемасы белән очраша. 1921 елда О. Ф. Кук майяның экологик сәбәпләр белән югалуы турында фараз төзи. : '''Экологик булмаган фараз гипотеза '''басып алулар һәм эпидемияләрдән башланып, климат үзгәрү яисә башка катастрофалар белән тәмамланган төрле төр теорияләрне үз эченә ала. Майяларны басып алу фаразы файдасына археологик казынулар нәтиҗәсендә урта гасырларда Үзәк Америкада яшәгән башка халык — тольтеклар ия булган предметлар табылуы сөйли. Әмма күпчелек тикшеренүчеләр бу фаразның версия дөреслегенә шикләнә. Климат үзгәрү мәсьәләләре белән шөгыльләнүче геолог Хауг Геральд (Haug Gerald) майя цивилизациясенең кризисы сәбәпләре булып климатик үзгәрешләр, бигрәк тә корылык, булган дигән фикер әйтә. 2012 елның февралендә Юкатан һәм Саутгемптон Университеты галимнәре майя цивилизациясе хәтта бик каты булмаган ачлыктан да һәлак булырга мөмкин дигән катлаулы моделләштерү нәтиҗәләрен бастырып сыгара. Үткәрелгән тәжрибәләр күрсәтүенчә, бу төбәктә төче суның җитешми башлавы явым-төшем дәрәҗәсенең 25-40 % кимүе белән аңлатылуы мөмкин, һәм бу күренеш б. э. 800—950 елларында күзәтелгән. Явым-төшем дәрәҗәсенең шулай кимүе генә сәбәпче түгел икән, суның парга әйләнүе аның яңгыр явып тулылануына караганда азрак, ә бу, үз чиратында, җитәрлек су күләменең кимүенә, өйрәнелгән тормыш нигезләрен какшаткан һәм калаларның бөлгенлеккә төшүенә китергән.<ref>[http://diver-sant.ru/interestingly/14357-opredelena-prichina-gibeli-civilizacii-mayya.html Определена причина гибели цивилизации майя] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120229031709/http://diver-sant.ru/interestingly/14357-opredelena-prichina-gibeli-civilizacii-mayya.html |date=2012-02-29 }}</ref><ref>[http://www.utro.ru/articles/2012/02/24/1030693.shtml Вестников апокалипсиса замучила жажда]</ref> Шулай ук, кайсыбер галимнәр майя цивилизациясенең һәлак булуын Үзәк Азиядәге Теотиуаканның ахыры белән бәйли. [[Файл:ES25-1999_b.jpg|мини|355x355пкс|Сан-Андрестагы майя пирамидасы, [[Сальвадор]]. [[1999 ел|1999]]]] === Классик периодтан соң чор (якынча 900—1521 ее.) === Якынча 900 елда халык Тикальне ташлап киткән. Төньяк Юкатан калалары үсешен дәвам иткән, әмма көньяктагы калалар бөлгенлеккә төшкән. Якынча 1050 елда Чичен-Ица каласы җимерелгән. 1263 елдан соң Юкатанның төп үзәгенә әйләнгән Майяпанга нигез салынган. Әмма 1441 елда калада ихтилал башлана, һәм 1461 елда халык аны ташлап китә. Моннан соң Юкатан яңадан бер-берсе белән көрәшкән калалар территориясе булып торган. Шулай, Какчикелләр елъязмасында тау майялары — какчикелләр тарихы аларның Гватемалага риваять килүе, сәяси корылышы, күрше майя халыклары белән бәрелешләре, шулай ук аларның баш каласы Ишимче, 1520 елда чәчәк үләтенән кырылуы һәм 1524 елда испаннарзың килүе җентекләп тасвирланган. === Колониаль чор (1521—1821 еллар) === 1517 елда Юкатанда Эрнандес де Кордоба җитәкчелегендәге испаннар барлыкка килә<ref>[http://www.mesoamerica.ru/indians/maya/chronology.html Хронология майя]</ref>. Испаннар Иске Дөньядан майяларга электән билгеле булмаган чәчәк авыруын, [[Грипп|кизү грипп]] һәм [[Кызамык (авыру)|кызамык]] чирләрен алып килә. 1528 елда Франсиско де Монтехо җитәкчелегендәге колонистлар төньяк Юкатанны баса башлый. Әмма, географик һәм сәяси таркау булганлыктан, испаннарга төбәкне үзенә буйсындыру өчен 170 ел чамасы ел кирәк була. 1697 елда майяларның соңгы мөстәкыйль каласы Тайясаль да Испания тарафыннан буйсындырыла. === Постколониаль чор === [[1821 ел]]да Мексика Испаниядән мөстәкыйльлек ала. Әмма илдәге хәл җайга салынмый, тотрыкланмый. [[1847 ел]]да авторитар мексика хөкүмәтенә каршы чыккан касталар сугышы дип билгелелек алган майялар ихтилалы башлана. Ихтилал тик [[1901 ел]]да гына бастырыла. === Майя бүген === Бүгенге көндә Юкатан ярымутравында, шул исәптән Белизда, Гватемалада һәм Гондураста 6,1 млн чамасы майя яши<ref>[[ethnologuefamily:306-16|Ethnologue report for Mayan]]</ref>. Гватемаланың 40 % кадәр халкы — майя, Белизда — 10 %. == Сәнгате == Классик чорда борынгы майя сәнгате үз үсешенең иң биек ноктасына җиткән (б. э. якынча 250—900 еллары). Паленктагы, Копандагы һәм Бонампактагы стеналардагы фрескалар иң матуры саналган. Шул фрескалардагы кешеләрнең матурлыгы бу мәдәният үрнәкләрен [[Антиклык|борынгы антик дөнья]] мәдәният һәйкәлләре белән чагыштырырга мөмкинлек бирә, шуңа күрә бу майя цивилизациясе үсеше чорын классик дип санау кабул ителә. Кызганычка каршы, я [[инквизиция]], я вакыт үзе аларны юкка чыгарганлыктан, мәдәният һәйкәлләренең күбесе безнең көнгә кадәр килеп җитмәгән. == Скульптурасы == Майя скульптуралары, кагыйдә буларак, шулай да, чынбарлыктагы функциясе һаман да ачык билгеләнмәгән нигезендә еш кына «алтарь» дип аталган эре яссы таш салынган стеладан гыйбарәт. Күп стелалар барельеф сурәтләнешле булган, шулай да, майя цивилизациясе яшәгән ареал биләмәләрендә гадәти скульптуралар да очратып була<ref>{{cite journal|ref={{SfnRef|Stuart|1996}}|author=Stuart, David|authorlink=David Stuart (Mayanist)|date=Spring–Autumn 1996|title=Kings of Stone: A Consideration of Stelae in Ancient Maya Ritual and Representation|journal=RES: Anthropology and Aesthetics|issue=29/30 The Pre-Columbian|pages=149|publisher=[[President and Fellows of Harvard College]] acting through the [[Peabody Museum of Archaeology and Ethnology]]|location=Cambridge, Massachusetts, USA|jstor=20166947}}</ref>. Скульптураларның күпчелеге майя цивилизациясе үсешенең классик чорына (б. э. 250—900) карый<ref name="miller">{{cite book|ref={{sfnref|Miller|1999}}|author=Miller, Mary|authorlink=Mary Miller (art historian)|year=1999|title=Maya Art and Architecture|location=London, UK and New York, USA|page=9|publisher=[[Thames & Hudson]]|isbn=0-500-20327-X|oclc=41659173}}</ref>. == Архитектурасы == Таш скульптурада һәм барельефларда, вак пластика әсәрләрендә, диварларда һәм керамика бизәкләрендә чагылыш тапкан майя сәнгате өчен стильләштерелгән гротеск образларда гәүдәләндерелгән дини һәм мифологик тематика хас. Майя сәнгатенең төп мотивлары — антропоморф ходайлар, еланнар һәм битлекләр; аңа стилистик нәфислек һәм камил хасиятләр хас. Майя өчен төп төзелеш материал булып таш хезмәт иткән. == Сәүдәсе == Майялар үзара сату иткән, төрле майя илләре үзара, башка дәүләтләр белән дә, төньякка ацтеклар белән, көньякта хәзерге заман [[Коста-Рика]] һәм [[Панама]] халкы белән<ref>Народ Майя. Рус Альберто, 1986. Торговля</ref> дәртле сәүдә алып барган. == Язмасы һәм вакыт исәбе == Колумбка кадәр Яңа Дөньяның үзенә бер башка интеллектуаль казанышы булып майя халкы тудырган язу һәм вакытны исәпләү системасы тора. Майя иероглифлары идеографик язмага да, фонетик язма өчен дә хезмәт иткән. Аларны ташка кисеп язганнар, керамикага төшергәннәр, алар ярдәмендә урындагы кәгазьдән эшләнгән кодекс дип аталган җайлы китаптар язылган. Бу кодекслар майя язмасы буенча тикшеренү өчен мөһим чыганак булып тора. 1880-че елларда аларны беренче тапкыр алман галиме Э. Ферсман тәрҗемә иткән. Вакытны билгеләү фиксация язма белән нигезле астрономик белемне туры китерү ярдәмендә мөмкин булган. Өстәвенә майялар «цолкин» яки «тоналаматль» — 20 һәм 13 саннарына нигезләнгән исәп системасын кулланган. Үзәк Америкада таралган цолкин системасы бик борынгы һәм һичшиксез майя халкы гына уйлап чыгарган дип раслап булмый. Форматив заман ольмекларында һәм сапотеклар мәдәниятендә шуңа охшаган һәм шактый үскән вакыт исәпләве хәтта майялардан да иртәрәк чорда барлыкка килгән. Әммә майялар сан системасын һәм астрономик күзәтүләрне камилләштерүдә Үзәк Американың башка төп халыкларыннан күпкә алга киткән була. === Язуы === [[Файл:Maya.svg|мини|231x231пкс|Майя цифрлары]] Хәзерге Мексика штаты Оахака территориясендә археологлар ачкан иероглифлар киселгән тәүге майя монументы якынча 700 елга карый. Испаннар басып керү белән майя язуын укырга тырышканнар. Майя язмасын өйрәнүчеләрдән иң билгелесе Юкатанның өченче епискобы Диего де Ланда булган, ул 1566 елда «Юкатандагы эшләр турында хәбәрләр» дип аталган хезмәт язган. Ланда фикере буенча, майя иероглифлары һинд-европа алфавитларына охшаган. Ул һәр иероглиф аерым хәреф аңлата дип исәпләгән. 1950-че елларда үзенең ачышларын эшләгән СССР Фәннәр Академиясе Ленинград Этнография институты совет галиме Юрий Кнорозов майя текстларын расшифровкалауда бик күп уңышка ирешкән. Кнорозов де Ланданың исемлегенең алфавит түгеллегенә шикләнмәгән, ләкин шул сәбәптән тулысынча кире дә какмаган. Галим де Ланда «алфавиты» чынында исә иҗекләр теземе булган. Андагы һәр билге бер тартыкның бер сузык белән аерым комбинациясенә туры килгән. Бергә берләштерелгән билгеләр сүзләрнең фонетик язмасы булган. Көнбатышта борынгы майяларның иероглифларын расшифровкага Генрих Берлин һәм Татьяна Проскурякова зур өлеш кертте. XX гасырдагы ачышлар нәтиҗәсендә майя язмасы турындагы белемне тәртипкә салу мөмкин булды. Язма системасының төп элементлары булып 800 тирәсе билгеле тамга тора. Гадәттә тамгалар квадрат яки овал күренешле; бер яки берничә билге, бергә иероглифик блок барлыкка китереп, урнаштырылуы мөмкин. Мондый блоклар аерым тәртиптә билгеле язуларның күпчелеге өчен пространство чикләрен билгеләүче туры сызыклы рәшәткәләрдә урнашкан булган. Бу рәшәткә эчендә иероглифик блоклар аерым кагыйдәләргә<ref>[https://web.archive.org/web/20041128025225/http://mesoamerica.narod.ru/mayahier.html Письменность майя]</ref> буйсынып укыла торган рәтләр һәм баганалар барлыкка китерә. Еш кына хайваннарны, кешеләрне, тән әгъзаларын һәм көнкүреш әйберләрен җентекләп сурәтләүче пиктографик билгеләр дә шулай ук әһәмиятле. === Календаре === Борынгы һәм Урта гасырлар халыкларының иң төгәл календаренә таянып, майя каһиннәре игенчелек эшләренең башлану вакытын күрсәткән. Майя үз заманы өчен катлаулы һәм байтак анык календарь системасына ия булган. Аны башка Үзәк Америка халыклары — ацтеклар да, тольтеклар да һ. б. кулланган. === Исәпләү системасы === Майяларның исәбе гадәти унарлы исәпләү системасына түгел, ә месоамерика мәдәниятендә таралган егермеле исәпләү системасына нигезләнгән. Моның нигезендә исәпләүдә кулдагы ун бармак белән бергә шулай ук ун аяк бармагын да куллану ята. Шуның белән бергә кулдагы һәм аяктагы биш бармакка туры килгән биш цифрлы дүрт блоктан торган структуралар булган. Шулай ук майяларда нульне схематик рәвештә устрица яки әкәм-төкәмнең буш кабырчыгы кыяфәтендә күрсәтү кызыклы факт булып тора. Нульнең тамгаланышы шулай ук чикһезлекне билгеләү өчен дә кулланылган. Нуль күп математик операцияләрдә кирәк булган, әмма шул ук вакытта ул антик Европада билгеле булмаганлыктан чыгып, бүген галимнәр, майя яхшы белем дәрәҗәле югары үскән мәдәнияткә ия булган. == Дине == Майя калалары хәрабәләре арасында дини характерлы корылмалар өстенлек итә. Фараз ителүенчә, храм хезмәтчеләре белән беррәттән дин майялар тормышында төп роль уйнаган. Б. э. 250 елынан алып 900 елына кадәр чорда (майялар үсешенең классик чоры) төбәкнең кала-дәүләтләре җитәкчелегендә үзләренең кулында, бик югары булмаган хәлдә дә, бик мөһим дини функция туплаган хакимнәр торган. Археологик казылмалар дини йолалар үткәрү ритуалларында шулай ук җәмгыятьнең югары катлам вәкилләре катнашу мөмкинлеге хакында сөйли. === Вакыт, Җиһан, Җир җимерелеше һәм яңа дәвер === Шул чорда Үзәк Америкада яшәгән башка халыклар кебек, майялар вакытның цикллы характерына һәм астрологиягә ышанган. Алар [[Галәм]]не өч дәрәҗәгә — җир асты дөньясы, җир һәм күккә бүленгән, дип күз алдына китергән. Дини йола ритуаллары һәм церемонияләре табигый һәм астрономик цикллар белән тыгыз бәйләнгән булган. Кабатланып торган күренешләр системалы күзәтүләргә дучар ителгән, шуннан соң төрле календарь төрләрендә чагылдырылган. Шул ук вакытта майя дини лидерларының бурычы булып бу циклларны аңлату интерпретацияләү тора. Атап әйткәндә, майя астрологиясе һәм майя календаре буенча, 2012 елның 21-25 декабрендә «бишенче Кояш вакыты» (кышкы кояш торышы) тәмамлана. «Бишенче Кояш» «Хәрәкәт Кояшы» буларак билгеле, чөнки, индейлар күз аллавы буенча, бу чорда күп кешене һәлак итерлек көчкә ия Җир хәрәкәте булырга тиеш дип әйтелгән. === Ходайлар === Майя дине күп аллалы политеистик булган. == Җәмгыятьнең сәяси һәм иҗтимагый структурасы == Майяларның игътибары иң элек тышкы сәясәткә нык юнәлтелгән була. Аерым дәүләтләрнең бер-берсе белән ярышып яшәве бу фактка бәйле, әмма шул ук вакытта кирәкле тавар алу өчен сәүдә юлларын контрольдә тотарга тиеш булган. Төбәгенә, дәверенә, анда яшәгән халкына карап, сәяси структуралар аерылган. Аява (хәким) җитәкчелегендәге нәселдән килгән корольлек белән беррәттән шулай ук байлар олигархик һәм аксөякләр аристократик идарә итү формасы да урын алган. Киче кабиләсендә (K’Quiché iche') шулай ук дәүләттә төрле бурыч үтәүче затлы гаиләләр дә булган. == Хәрби эш == === Низагълар һәм сугышлар === Майялар бер-берсе белән еш кына сугышкан. Кайсыбер тарихчылар хәтта майяларның классик мәдәнияте җимерелүенең төп сәбәбен шунда күрә. Борынгы майя цивилизациясенда сугышлар сәяси, икътисади һәм дини максатларга хезмәт иткән күп сәбәпләр белән бәйле алып барылган. Сугышларның иң еш сәбәбе булып үзара ярышучы дәүләтләрне контрольдә тоту, шулай итеп, көндәш династияне чит тәхеттән төшөрү һәм анда үз контроле астындагы хәкимне утырту максатында алып барылган. Сәяси яктан сугышта җиңеп чыгучы хакимнең абруен күтәрү төп мәгънәгә ия булган. === Кораллануы === Майя сугышчылары яуларда хәрби чукмарлар, тынлы көпшәләр, пычак, сөңге, [[балта]]лар, макан һәм башка кораллар белән коралланганнар. Шулай ук җәя-ук һәм яфрак кулланганнар. Яфрак көпшә итеп уралган, һәм аның аша еш кына башлары агуланган укларны дошманга чорганнар. Майялар {{comment|торка|шлем}}ны сирәк кигән, әмма сугыш барышында агачтан һәм хайван тиресеннән ясалган калканнарны кулланган. Майялар шулай ук агач кылычка чакматаш лезвиены ике ягы да үткер юка корыч пластинка беркетелгән һәм {{comment|һиртмәк|праща-таш ату коралын}}те хәтерләткән җайланма белән коралланган булган. Җайланмалары, кагыйдә буларак, бармаклар белән кысып тотылган һәм беләзеккә уралган кидерелгән күн {{comment|баузары|жгут}} та булган. Алар ярдәмче катапульта яки {{comment|кыска сөңгеләр|дротик}}ны ераграк ыргытуга ярдәм иткән, бу җайланмалар очырту ераклыгын ике тапкырга арттыру мөмкинлеген биргән. == Калалары == == Майя патшалыклары == Баакуль, Мутуль, Кануль, Шукууп патшалыктары, шулай ук тагын бер ничә дистәдән артык вак патшалыклар булганлыгы билгеле. == Фильмография == * «[[Затерянное королевство майя (фильм)|Затерянное королевство майя]]» — научно-популярный фильм, снятый [[Национальное географическое общество|Национальным географическим обществом]] в 1993 г. * [[Апокалипсис (фильм)|Апокалипсис]] (Apocalypto) — художественный фильм [[Гибсон, Мел|Мела Гибсона]] * [[Фонтан (фильм, 2006)|Фонтан]] (The Fountain) — фантастический художественный фильм [[Аронофски, Даррен|Даррена Аронофски]] * [[2012 (фильм)|2012]] — фантастический художественный фильм. Режиссёр: Роланд Эммерих * «Загадки Майя» ({{lang-en|«Mystery of The Maya»}}) — документальный фильм Барри Ховелла ({{lang-en|Barrie Howells}}) и Роберто Рочина ({{lang-en|Roberto Rochin}}), 1998 г. * «Секрет властителей Майя» ({{lang-en|«Treasure Seekers. Code Of The Maya Kings»}}) — документальный фильм, снятый [[National Geographic Society|National Geographic]] в 1999 г. * «Шкала времени. Затерянные города Майя» ({{lang-en|«Time watch. Lost Cities of the Maya»}}) — документальный фильм, снятый [[BBC]] в 2003 г. == Шулай ук карагыз == * Ольмеклар * Ольмек мәдәнияте * Эпиольмектар * Теотиуаканнар * Сапотек цивилизациясе * Чичимеклар * Ацтеклар == Әдәбият == * ''Веретенникова, А. М.'' [http://www.indiansworld.org/goroda-mayya-i-actekov.html Города майя и ацтеков] / А. М. Веретенникова. — М. : Вече, 2003. — 208 с. — ISBN 5-9533-0062-X. * ''[[Галич, Мануэль|Галич Мануэль.]]'' История доколумбовых цивилизаций / Мануэль Галич ; Пер. с исп. М. М. Гурвиц, Г. Г. Ершовой. — {{М.}} : Мысль, 1990. — 408 с.: ил. — ISBN 5-244-00419-0. * ''[[Галленкамп, Чарльз|Галленкамп Чарльз.]]'' [http://www.indiansworld.org/maya_gallenkamp.html Майя: Загадка исчезнувшей цивилизации] / Пер., комм. и послесл. [[Гуляев, Валерий Иванович|В. И. Гуляева]] — М. : Наука, 1966. — 216 с.: ил. * ''[[Гуляев, Валерий Иванович|Гуляев В. И.]]'' [http://historic.ru/books/item/f00/s00/z0000009/ Древние майя : загадки погибшей цивилизации] / В. И. Гуляев. — М. : Знание, 1983. — 176 с. * ''[[Гуляев, Валерий Иванович|Гуляев В. И.]]'' [http://www.indiansworld.org/lost_maya_cities.html Забытые города майя] / В. И. Гуляев. — М. : Искусство, 1984. — 184 с. * ''[[Гуляев, Валерий Иванович|Гуляев В. И.]]'' [http://www.indiansworld.org/maya_cities.html Города-государства майя] / В. И. Гуляев. — М. : Наука, 1979. — 304 с. * ''Джилберт Э.'' [http://bibliotekar.ru/maya/tindex.htm Тайны майя] / Э. Джилберт, М. Котрелл. — М. : Вече, 2000. — 161 с. — ISBN 5-7838-0508-4. * ''Дрю Дэвид.'' Майя. Загадки великой цивилизации. — Смоленск: Русич, 2012. — 416 с.: ил. — (Серия «Историческая библиотека»). — ISBN 978-5-8138-1031-2 * ''[[Ершова, Галина Гавриловна|Ершова, Г. Г.]]'' Древняя Америка: полёт во времени и пространстве : Мезоамерика / Г. Г. Ершова. — M. : Алетейя, 2002. — 392 с. — ISBN 5-89321-092-1. * ''[[Ершова, Галина Гавриловна|Ершова, Г. Г.]]'' Майя. Тайны древнего письма. — М.: Алетейя, 2004. — 296 с. — Серия «vita memoriae». — ISBN 978-5-89321-123-5. * ''[[К. В. Керам|Керам К. В.]]'' [http://lib.rin.ru/doc/i/17071p.html Первый американец] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071214193338/http://lib.rin.ru/doc/i/17071p.html |date=2007-12-14 }} : Загадка индейцев доколумбовой эпохи / К. В. Керам. — М.: Прогресс, 1979. — 336 с. * ''[[Кинжалов, Ростислав Васильевич|Кинжалов Р. В.]]'' Культура древних майя. — М.: Наука, 1971. — 364 с. * ''[[Ко, Майкл|Ко Майкл.]]'' Майя : Исчезнувшая цивилизация: легенды и факты / Майкл Ко. — М. : [[Центрполиграф]], 2007. — 237 с. — Серия «Загадки древних цивилизаций». — ISBN 978-5-9524-2806-5. * ''Кузьмищев В. А.'' Тайна жрецов майя / В. А. Кузьмищев. — М. : Молодая Гвардия, 1968. — 368 с. — Серия «[[Эврика (книжная серия)|Эврика]]». * ''[[Леон-Портилья, Мигель|Леон-Портилья М.]]'' Мифология древней Мексики / М. Леон-Портилья // Мифологии Древнего мира / Под. ред. И. М. Дьяконова. — М. : Наука, 1977. * ''[[Рус, Альберто|Рус Альберто]].'' Народ майя. — М.: Мысль, 1986. — 256 с. * ''[[Соди, Деметрио|Соди Деметрио]].'' [http://historic.ru/books/item/f00/s00/z0000013/ Великие культуры Месоамерики] / Пер. с исп. З. В. Ивановского. — М.: Знание, 1985. — 208 с.: ил. — Серия «Переводная научно-популярная литература». * ''Спенс Льюис'' [http://www.indiansworld.org/mythspen.html Мифы инков и майя] / Пер. с англ. Л. А. Карповой. — М.: Центрполиграф, 2005. — ISBN 5-9524-2004-4. * ''[[Стингл, Милослав|Милослав Стингл]].'' [http://www.zaza.net.ua/forum/showthread.php?t=10073 Тайны индейских пирамид] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071008141349/http://www.zaza.net.ua/forum/showthread.php?t=10073 |date=2007-10-08 }} / Пер. с чеш. О. М. Малевича. — М.: Прогресс, 1978 (2-е изд. — М., 1982). — 280 с. * Стюфляев М. И. [http://www.indiansworld.org/ancient_maya_st.html#.U3Er6XYcZkg История царств майя.] * ''Талах В. Н.'' Америка первоначальная : Источники по истории майя, науа (астеков) и инков / В. Н. Талах, С. А. Куприенко ; Ред. В. Н. Талах, С. А. Куприенко. — {{К.}} : Видавець Купрієнко С. А., 2013. — 370 с. — ISBN 978-617-7085-00-2. * {{cite web |author = Талах В. М. |url = http://kuprienko.info/talakh-viktor-introduction-to-hieroglyphic-script-of-the-maya-manual-ukr-2010/ |title = Введение в иероглифическую письменность Майя |lang = uk |work = kuprienko.info |date = 2011-03-19 |accessdate = 2011-03-19 |description = учебник языка майя |archiveurl = https://www.webcitation.org/617wcGNua?url=http://bloknot.info/gfe/view.php?file=Textos%2FMaya%2FTalakh_Viktor_Introduction_to_hieroglyphic_script_of_the_Maya_manual_ukr_2010.pdf |archivedate = 2011-08-22 }} * ''Таубе Карл.'' [http://www.indiansworld.org/myth_taube0.html Мифы ацтеков и майя] / Пер. с англ. К. Ткаченко. — М.: ФАИР-ПРЕСС, 2005. — 112 с.: ил., тираж 3000 экз. * [[Тюрин, Евгений Анатольевич|Тюрин Е. А.]], [[Зубарев В. Г.]], [[Бутовский А. Ю.,]] [http://biblioclub.ru/index.php?page=book_view&book_id=210625 «История древней Центральной и Южной Америки» ] * Энциклопедия «Исчезнувшие цивилизации» [http://www.indiansworld.org/lost_maya_world.html Затерянный мир майя] / Пер. с англ. Н. Усовой. — М.: ТЕРРА, 3-37 1997. — 168 с.: ил. ==== Әдәби чыганаклар ==== * [http://www.tula.net/tgpu/resources/history/lec1.html Источники по древней истории Центральной и Южной Америки] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071021020613/http://www.tula.net/tgpu/resources/history/lec1.html |date=2007-10-21 }} * [http://www.vostlit.info/Texts/rus10/Landa/lit.phtml?id=785 Обзор важнейших литературных источников об индейцах майя] * ''[[Диего де Ланда]].'' [http://www.vostlit.info/haupt-Dateien/index-Dateien/L.phtml Сообщение о делах в Юкатане] * ''[[Диас дель Кастильо, Берналь|Берналь Диас дель Кастильо]].'' [http://www.vostlit.info/haupt-Dateien/index-Dateien/D.phtml История Индий] * ''[[Лас Касас, Бартоломе де]].'' [http://www.vostlit.info/haupt-Dateien/index-Dateien/L.phtml Кратчайшее сообщение о разрушении Индий] * ''[[Когольюдо, Диего Лопес де|Диего Лопес Когольюдо]].'' [http://kuprienko.info/diego-lopez-cogolludo-historia-de-yucatan-el-libro-cuatro-madrid-1688/ История Юкатана. Книга 4]. Мадрид, 1688 / пер. В. Талах. — Киев, 2008. * [http://www.theosophy.ru/lib/popolvuh.htm Пополь-Вух]. Родословная владык Тотоникапана/Под ред. [[Кинжалов, Ростислав Васильевич|Р. В. Кинжалова]]. — М.;Л.: Изд-во АН СССР, 1959. — Серия «Литературные памятники» (переизд.: М.: Наука, Ладомир, 1993). * ''Франсиско Эрнандес Арана Шахиль.'' {{cite web|url=http://kuprienko.info/francisco-hernandez-arana-xahil-el-memorial-de-zolola-o-tecpan-atitlan-llamado-tambien-los-anales-de-los-cakchiqueles/|title=Памятная записка из Солола или Текпан-Атитлан, называемая также Летопись Какчикелей|archiveurl=https://archive.today/20121209024417/http://kuprienko.info/francisco-hernandez-arana-xahil-el-memorial-de-zolola-o-tecpan-atitlan-llamado-tambien-los-anales-de-los-cakchiqueles/|archivedate=2012-12-09|accessdate=2022-07-10}} / пер. В. Талах. — Киев, 2009. * {{cite web|url=http://kuprienko.info/las-cronicas-de-los-senores-de-baakul/|title=Хроники баакульских владык|archiveurl=https://archive.today/20121218163004/http://kuprienko.info/las-cronicas-de-los-senores-de-baakul/|archivedate=2012-12-18|accessdate=2022-07-10}} / пер. В. Талах. — Киев, 2009 * {{cite web |author = Талах В. М. (ред.) |url = http://kuprienko.info/talakh-v-m-cronica-de-chicxulub-chen-yucatan-mexico-xvi-siglo-al-ruso/ |title = Хроника из Чик Шулуб Ч`ен (Юкатан, Мексика, XVI век). |lang = ru |work = kuprienko.info |date = 2012-08-10 |accessdate = 2012-08-10 |description = |archiveurl = https://archive.today/20130805062716/http://kuprienko.info/talakh-v-m-cronica-de-chicxulub-chen-yucatan-mexico-xvi-siglo-al-ruso/ |archivedate = 2013-08-05 }} * {{cite web |author = Талах В. М. (ред.) |url = http://kuprienko.info/los-textos-paxbolon-maldonado-mexico-xvii-siglo/ |title = Документы Пашболон-Мальдонадо (Кампече, Мексика, XVII век). |lang = ru |work = kuprienko.info |date = 2012-06-26 |accessdate = 2012-06-27 |description = |archiveurl = https://www.webcitation.org/68ka1voYi?url=http://kuprienko.info/los-textos-paxbolon-maldonado-mexico-xvii-siglo/ |archivedate = 2012-06-28 }} * [http://www.indiansworld.org/chilam.html Книги Чилам Балам из Чумайеля] — священная книга юкатекских майя == Сылтамалар == * [http://yamaya.ru/ Майялар тәкъвиме (рус.)] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Цивилизацияләр]] [[Төркем:Майя]] [[Төркем:Мексика тарихы]] [[Төркем:Гватемала тарихы]] [[Төркем:Белиз тарихы]] [[Төркем:Сальвадор тарихы]] [[Төркем:Һондурас тарихы]] 2l8oc73ovpfc595k0iv11klxl4vtise 0 15619 3526887 2881886 2022-08-06T06:47:34Z Frhdkazan 3171 {{УК}} wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Гайнетдинов}} '''Равил Исмәгыйл улы Гайнетдин''' – [[шәех]], [[Русия мөфтиләр шурасы]] , [[Русия Үзәк Аурупа төбәге мөселманнары Диния нәзараты]] рәисе. == Тәрҗемәи хәле == Мөфти Гайнетдинның [[Ислам]] юлында хезмәт итүе 35 ел элек, [[Бохара]] шәһәрендәге Мир-Гарәп мәдрәсәсен тәмамлаганнан соң башлана. [[1987 ел]]да яшь дин эшлеклесе - имам–хатыйб, ә инде бер елдан соң [[Мәскәү җәмигъ мәчете]]нең баш имам-хатыйбы булып эшли башлый. Совет чорында ук Равил хәзрәт Гайнетдин җитәкчелегендәге Мәскәү җәмигъ мәчете Россиянең күп кенә регионнарыннан җәмгыятьләрне җәлеп итү үзәгенә әверелә. [[1994 ел]]да биредә РФ мөселманнарының Диния нәзарәте оештырыла. Диния нәзарәтенең 25 еллыгы елында, РФ субъектларыннан һәм дөньяның дистәләгән иленнән җыелган делегатлар һәм дәрәҗәле кунаклар алдында чыгыш ясаганда, мөфти Гайнетдин хәбәр иткәнчә, бүген РФ мөселманнары Диния нәзарәте 53 төбәктә ике меңнән артык мөселман җәмгыятен берләштерә. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == Мөфти Гайнетдинның мөселман рухи яңарышы, тынычлык урнаштыру һәм милләтара һәм диниара татулыкны һәм гражданлык бердәмлеген ныгыту эшендәге казанышлары күп кенә дәүләт бүләкләре, шул исәптән «Дуслык» ордены (1997), Почет ордены (2004) IV дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены (2009), III дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены (2015), федерация субъектларының дәүләт бүләкләре белән билгеләнә. Бүләкләр арасында [[Фәләстыйн]] дәүләтенең «Иерусалим йолдызы» югары ордены (2015), «Казакъстан Республикасының бәйсезлегенә 20 ел» медале (2012), Казакъстан Республикасының «Шапагат-Милосердие» югары ордены (2013) һәм башкалар бар. [[2019 ел]]ның [[22 ноябрь|22 ноябрендә]] Русия мөселманнарының дини лидеры, мөфти шәех Равил Гайнетдин [[РФ Президенты]] [[Владимир Путин]] кулыннан II дәрәҗә «Ватан алдындагы казанышлары өчен» орденын алды. Бүләкләү тантанасы РФ Президентының Кремль резиденциясенең Екатерина залында узды. «Җәмгыятьтә милләтара һәм конфессияара тынычлыкны һәм татулыкны ныгытуга зур өлеш керткән өчен», - диелә РФ дәүләт башлыгы Указында<ref>[http://www.islamsng.com/rus/news/15393 Президент Путин вручил муфтию Гайнутдину орден «За заслуги перед Отечеством» II степени.] islamsng.com, 22.11.2019{{ref-ru}}</ref>. == Сылтамалар == * [http://www.azatliq.org/content/article/1907054.html Гайнетдин: Беренче этапта үзебезчә берләшик ([[Азатлык радиосы]])] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Навигация|Викиҗыентык=Ravil Gaynutdin}} {{DEFAULTSORT:Гайнетдин, Равил}} [[Төркем:Мөфтиләр]] [[Төркем:Казан театр училещесын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русия мөфтиләре]] iawzfaild0e8sb77wrpwb7uev8e9iwv 0 18373 3526806 3232925 2022-08-05T22:09:25Z CommonsDelinker 176 Removing [[:c:File:Tolkien_1916.jpg|Tolkien_1916.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]]. wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Джон Рональд Руэл Толкин | рәсем = Джон Толкин.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = Толкин 1972 елда | тулы исем = John Ronald Reuel Tolkien | һөнәр = Язучы, лингвист, тел белгече | туу датасы = 3.01.1892 | туу җире = [[Блумфонтейн]] | гражданлык = {{Байрак/Бөек Британия}} [[Бөекбритания]] | милләт = [[инглизләр|инглиз]] | үлем датасы = 2.09.1973 | үлем җире = [[Борнмут]], [[Англия]], [[Бөекбритания]] | әти = Артур Руэл Толкин | әни = Мейбл Толкин | ир = | хатын = Эдит Мэри Бретт | балалар = Джон Фрәнсис Руэл (1917), Майкл Хилари Руэл (1920), Кристофер Руэл (1924), Присцилла Мэри Руэл (1929). | бүләк һәм премияләр = Британ империясе Ордены командоры | сайт = http://www.imdb.com/name/nm0866058/ | башка мәгълүмат = }} '''Джон Ро́нальд Руэл То́лкин''' ({{lang-en|John Ronald Reuel Tolkien}}; [[Халыкара фонетика әлифбасы|ХФӘ]]: {{IPA|/ˈtɒlkiːn/}}; [[1892 ел]]ның [[3 гыйнвар]]ы — [[1973 ел]]ның [[2 сентябрь|2 сентябре]]) — [[Инглиз әдәбияты|инглиз язучысы]], лингвист, филолог. Күбрәк «[[Хоббит]]» һәм «Балдаклар хөкемдары» трилогиясе авторы буларак мәгълүм. Толкин [[Оксфорд университеты]]нда англосаксон теле, [[инглиз теле]] һәм [[инглиз әдәбияты|әдәбияты]] профессоры була. Дини карашы буенча ортодоксаль католик. Якын дусты [[Клайв Льюис]] белән бергә «Инклинглар» әдәби җәмгыятенең әгъзасы була. [[1972 ел]]ның [[28 март]]ында [[Елизавета II]] карары буенча [[Британия империясе]] Ордены командоры исеменә лаек була. Толкин вафат булганнан соң, улы Кристофер әтисенең дөнья күрмәгән берничә әсәрен бастырды, шул исәптән «Сильмариллион»ны да. Бу китап «Хоббит» һәм «Балдаклар хакимдары» белән бергә бердәм әкиятләр, шигырьләр, хикәяләр һәм уйлап чыгарылган телләр җыентыгын тәшкил итә. Күп язучылар [[фэнтези]] жанрында Толкинга кадәр дә язганнар иде, ләкин зур популярлык һәм жанрга зур тәэсир ясаган өчен Толкинны хәзерге фэнтези жанрының «атасы» булып атыйлар<ref>{{Citation |title=Дж. Р. Р. Толкин: Отец современного фэнтези. |url=http://video.google.com/videoplay?docid=8119893978710705002 |access-date=2010-04-14 |archive-date=2006-07-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060728041138/http://video.google.com/videoplay?docid=8119893978710705002 |dead-url=yes }}</ref>. == Тормыш юлы == === Балачак === Джон Рональд Руэл Толкин [[1892 ел]]ның [[3 гыйнвар]]ында [[Блумфонтейн]]да (Хәзерге [[Көньяк-Африка Җөмһүрияте|КАҖ]]) дөньяга килә. Аның әти-әнисе, Артур Руэл Толкин ([[1857 ел|1857]]—[[1895 ел|1895]]), инглиз банкы идарәчесе, һәм Мейбл Толкин (1870—1904), Джонның тууы алдыннан күптән түгел Көньяк Африкага күчәләр. [[1894 ел]]ның [[17 февраль|17 февралендә]] Артур һәм Мейблның икенче улы Хилари Артур Руэл туды. Балачакта Джонны [[тарантул]] тешли, һәм бу вакыйга киләчәктә аның иҗатына нык тәэсир ясый. Авыру малай артыннан Торнтон Куимби исемле табиб карый, һәм киләчәктә, кайберәүләр фикеренчә, ул Гэндальф прообразы була. [[1895 ел]]ның башында, гаиләнең әтисе ревматик бизгәктән вафат булганнан соң, Толкиннар гаиләсе [[Англия]]гә кайта. Ике бала белән калган Мейбл туганнардан ярдәм сорарга мәҗбүр була. Гаилә Сэйрхоулда ([[Инглиз теле|ингл.]] ''Sarehole'') яши башлый. Шул вакытта Мейбл Толкин динне тирәнтен өйрәнә башлый, католицизмны кабул итә, һәм балаларда да дингә мәхәббәтне тәрбияли, нәтиҗәдә Толкин гомере буена дини кеше булып кала. Мейбл шулай ук балаларын [[латин теле]] нигезләренә өйрәтә <ref>http://www.tolkiensociety.org/tolkien/biography.html</ref>, һәм шулай ук табигатькә һәм үсемлекләргә мәхәббәт тудыра. Толкин балачактан ук төрле пейзажларны һәм агачларны рәсемгә төшерергә ярата. Ул күп укый, һәм иң баштан ук Стивенсонның «Хәзинә утравы» һәм Гримм бертуганнарның «Гаммельн күсе тотучы» хикәяләрен яратмый. Ләкин аңа [[Льюис Кэрролл]]ның «[[Алиса Могҗизалар дөньясында]]» әсәре, индеецлар турында хикәяләр, [[Джордж Макдональд]] иҗаты бик ошаган. Толкин әнисе [[1904 ел]]да 34 яшьтә [[диабет]]тан үлә. Әнисенең үлеменнән тугыз ел үткәч, Толкин әнисен газап кичерергән кеше дип атады: {{цитата|автор=Толкин|My own dear mother was a martyr indeed, and it is not to everybody that God grants so easy a way to his great gifts as he did to Hilary and myself, giving us a mother who killed herself with labour and trouble to ensure us keeping the faith.}} Үз үлеме алдыннан Мейбл балаларны тәрбияләү эшен әтисе Френсис Морганга тапшыра. Нәкъ Френсис Морган Толкинда тел белеменә карата мәхәббәт хисен тудыра. Мәктәп алды чагын балалар табигатьтә үткәрделәр. Бу ике ел Толкин язган әсәрләргә нык тәэсир ясаган. [[1900 ел]]да Толкин Эдвард патша мәктәбенә (''King Edward’s School'') укырга керә, монда ул борынгы инглиз телен өйрәнә һәм башка телләрне дә өйрәнә башлый. Аның лингвистик сәләте тиз күренде, һәм ул эльфлар телләрен уйлап чыгара башлый. Соңарак ул изге Филипп мәктәбендә (''St. Philip’s School'') һәм оксфордның Эксетер көллиятендә укый. === Яшьлек === [[1911 ел]]да Эдвард патша мәктәбендә укыганда, Толкин өч дусты, Боб Джилсон, Джеффри Смит һәм Кристофер Уайзмен, белән «Чәй клубы һәм барровиан җәмгыяте» (ингл. T.C.B.S., Tea Club and Barrovian Society) дигән серле оешманы ясады. Киләчәктә дә ул бу дуслары белән яхшы мөнәсәбәттә булыр. 1911 елның җәендә Джон [[Швейцария]]гә сәяхәт итә. 1968 елны язган хатта ул Бильбо Бэггинсның Томанлы таулар аша үткән юлы бу сәяхәткә нигезләнгән дип яза<ref>The Letters of J. R. R. Tolkien. — Boston: Houghton Mifflin, 1981. — ISBN 0-395-31555-7</ref>. Шул елның октябрендә ул укуны [[Оксфорд университеты]]ның Эксетер көллиятендә дәвам итә. === Толкин гаиләсе === [[1908 ел]]да ул киләчәктә аның иҗатына нык тәэсир ясаган [[Эдит Мэри Бретт]] белән таныша. Гашыйк хисе аңа көллияткә керергә комачаулый, Эдит протестант тарафлы һәм Толкиннан өч яшькә олырак булды. Джон Френсиска 21 яшькә җитмәгәнче Эдитка бер хат та язмаячак дигән ант бирә һәм антын үти. Алар хәтта очрашмадылар һәм сөйләшмәделәр. Толкинга 21 яшь тулган көнне үк ул Эдитка мәхәббәт хатын язып, аны кияүгә алырга нияте турында яза. Эдит исә Толкин аны онытты фикере белән инде башка кешегә кияүгә чыгырга ризылфгфн бирде. Нәтиҗәдә ул балдакны кияүгә кайтарып Толкинга кияүгә чыкты. Шулай ук ул, аның соравы буенча, [[католыйчылык]]ны кабул итә. Аларның туйлары [[1916 ел]]ның [[22 март]]ында [[Уорик]] исемле инглиз шәһәрендә үтә. Алар бергә 56 ел яшәгәннәр һәм 4 бала тәрбияләделәр: Джон Фрәнсис Руэл (1917), Майкл Хилари Руэл (1920), Кристофер Руэл (1924), һәм кызлары Присцилла Мэри Руэл (1929). '''Толкин гаиләсе генеалогик схемасы:<ref>http://www.birmingham-oratory.org.uk/TheOratory/Tolkien/tabid/76/Default.aspx</ref><ref>http://maryvictrix.wordpress.com/2008/01/25/pullman-trivializing-tolkien/</ref>''' {{Таблица8421V |a1='''Джон Бенджамин Толкин'''<br />''John Benjamin Tolkien''<br />1807—1896 |a2='''Мэри Джейн Стоу'''<br />''Mary Jane Stow''<br />1834—? |a3='''Джон Саффилд'''<br />''John Suffield, Jr.''<br />1833 (1834?)—1930 |a4='''Эмили Спарроу'''<br />''Emily Jane Sparrow''<br />1838—? |a5=? |a6=? |a7=? |a8=? |b1='''Артур Руэл Толкин'''<br />''Arthur Reuel Tolkien''<br />1857—1895 |b2='''Мэйбл Саффилд'''<br />''Mabel Suffield''<br />1870—1904 |b3=? |b4='''Фрэнсес Брэтт'''<br />''Frances (Fanny, Fannie) Bratt''<br />1859—1904 |c1=<span style="font-weight:900; font-size:160%; line-height:110%">Джон Рональд Руэл Толкин</span><br />''John Ronald Reuel Tolkien''<br />1892—1973 |c2=<span style="font-weight:900; font-size:120%; line-height:110%">Эдит Брэтт</span><br />''Edith Bratt''<br />1889—1971 |d=<div align=left>• '''Джон''' (''John Francis Reuel Tolkien'', 1917—2003)<br />• '''Майкл''' (''Michael Hilary Reuel Tolkien'', 1920—1984)<br />• '''[[Кристофер Толкин|Кристофер]]''' (''Christopher John Reuel Tolkien'', 1924 елда туды)<br />• '''Присцилла''' (''Priscilla Anne Reuel Tolkien'', 1929 елда туды) |color=#227777 |bgcolor=#DDDDDD |bgcolor-c1=#AABBEE |bgcolor-c2=#EE9988 |bgcolor-d=#CCAABB }} === Тормыш дәвамы === [[1915 ел]]да университетны тәмамлап, Толкин Ланкашир укчылары полкына лейтенант булып хезмәт итергә китә. Тиздән ул фронтка китеп [[Беренче дөнья сугышы]]нда катнаша. Аның ике дусты үлгән Соммеда булган канлы сугыштан соң ул, сугышны нәфрәт итеп, хастаханәгә эләгеп, өйгә инвалид статусы белән кайтып китә. Киләсе елларны ул фәнни карьерага багышлый: башта Лидс университетында укыта; аннары, [[1922 ел]]да, профессор исемен алып [[Оксфорд университеты]]нда эшли. Монда ул иң яшь профессорларның (30 яшь) берсе була, һәм тиздән дөньяда иң белемле филологларның берсе репутациясен яулый. Шул вакытта ул, каләчәктә «Сильмариллион» әсәре булачак, Уртаҗир (''Middle-Earth'') риваятьләренең сериясен яза башлый. Аның гаиләсендә дүрт бала булды, алар өчен ул «[[Хоббит]]ны» уйлап чыгарды, сөйләде, аннары язып алды. «Хоббит» [[1937 ел]]да сэр Стэнли Ануин тарафыннан бастырылачак. «Хоббит» зур популярлыкны яулаган, һәм Ануин Толкинга дәвамны язырга тәкъдим итте. Ләкин трилогия өстендә эш озак вакыт алган һәм китап фәкать 1954 елда язылып бетерелде. Трилогия бастырылды һәм колоссаль уңышны яулады. Моны автор да, Ануин да көтмәгәннәр (Ануин акчасын югалтачак дип уйлады, ләкин китап аңа бик ошау сәбәпле, ул аны барыбер бастырды). [[Рәсем:Tolkiengrab.jpg|left|120px|thumb|Джон Рональд Руэл Толкин кабере]] [[1971 ел]]да, аның хатыны вафат булганнан соң, Толкин [[Оксфорд]]ка кайта, әмма кыска, ләкин авыр авырудан соң, [[1973 ел]]ның [[2 сентябрь|2 сентябрендә]] вафат була. [[1973 ел]]дан соң аның бөтен чыккан әсәрләре улы Кристофер тарафыннан бастырыла. == Телләрне уйлап чыгару == Инде балачагында Толкин дуслары белән телләрне уйлап чыгару белән шөгыльләнде. Алар берничә телне үз араларында сөйләшү өчен уйлап чыгарганнар иде. Шушы булган телләрне өйрәнү һәм яңаларын уйлап чыгару мәхәббәте Толкинда гомере буена калган. Джон Толкин берничә уйлап чыгарылган телләрнең авторы, мәсәлән квенья (югары эльфлар теле), синдарин (соры эльфлар теле). Толкин үзе берничә телне белгән. == Иҗаты == {{Main|Джон Рональд Руэл Толкин иҗаты}} == Бүгенге көндә == Толкин иҗаты [[XX гасыр|XX]] һәм хәтта [[XXI гасыр|XXI]] гасырларның дөнья мәдәниятына зур тәэсир ясаган. Алар күп тапкыр кино, мультипликацияләр, аудиопьессалар, театраль сәхнә, санак уеннары өчен адапцияләнгән. Алар буенча альбомнар, комикслар ясала. Әдәбиятта күп Толкинга охшатып язган әсәрләр бар. Толкинның «Балдаклар хөкемдары» китабы күп тапкыр экраннарга төшерелде. Башта Ральф Бакши (1978) һәм Рэнкин/Бэсс (1980) мультипликацияләре буларак. 2001—2003 елларда [[Питер Джексон]] өч югарыбюджетлы блокбастер төшерде. Толкин китаплары буенча күп санак уеннары эшләнгән. === Толкин исеме белән аталган объектлар === * [[астероид]] (2675) Tolkien<ref>[http://www.cfa.harvard.edu/iau/lists/MPNames.html Астероидлар исемлеге]</ref>; * диңгез [[Crustacea|кыскычы]] ''[[Leucothoe tolkieni]]''. * [[Staphylinidae|стафилинида]] ''[[Gabrius tolkieni]]'' Schillhammer, 1997 (Непалда яши (Khandbari, Induwa Khola Valley))<ref>Schillhammer H. 1997. Taxonomic revision of the Oriental species of Gabrius Stephens (Coleoptera: Staphylinidae) // Monographs on Coleoptera. Vol. 1. P. 1-139. Описание вида стр. 36.</ref>; * [[трилобит]]лар төре ''[[Tolkienia]]'' <ref>Lieberman B.S., Kloc G.J. Evolutionary and biogeographic patterns in the ''Asteropyginae'' (''Trilobita'', Devonian) Delo, 1935 // Bulletin of the American Museum of Natural History 232, 1997, P. 1-127. Род описан на стр. 21, выделен из рода ''Comura''.</ref>. == Чыганаклар == * [http://en.wikipedia.org/wiki/J._R._R._Tolkien Инглиз Википедиясе] * [http://ru.wikipedia.org/wiki/Толкин,_Джон_Рональд_Руэл Рус Википедиясе] == Моны да карагыз == * [[Балдаклар хөкемдары]] * [[Хоббит]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Навигация|Викиҗыентык=J. R. R. Tolkien}} * [http://www.tolkienestate.com/ Толкин турында сайт] {{Ref-en}} * [http://www.tolkien.co.uk/Pages/Home.aspx HarperCollins Tolkien Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100420004141/http://www.tolkien.co.uk/Pages/home.aspx |date=2010-04-20 }} {{Ref-en}} * [http://www.tolkiensociety.org/tolkien/biography.html Толкин биографиясе] {{Ref-en}} * [http://www.world-art.ru/people.php?id=7948 Джон Рональд Руэл Толкин биографиясе, әсәрләр текстлары] {{Ref-ru}} {{Сайланган мәкалә}} {{DEFAULTSORT:Толкин, Джон Рональд Руэл}} [[Төркем:Джон Толкин| ]] [[Төркем:Бөекбритания язучы-фантастлары]] [[Төркем:Инглиз язучылары]] [[Төркем:Инглиз шагыйрьләре]] [[Төркем:Балалар язучылары]] jnwt5k5l56lr2fye81jhiywgwftvcpt 0 18637 3526759 2259827 2022-08-05T17:18:55Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki :''[[Аурупа Шурасы]] һәм [[Аурупа Берлеге Шурасы]] белән бутамагыз''. {{УК}} '''Аурупа Берлеге Җитәкчеләре Шурасы''' <small>({{lang-fr|Conseil européen}}, {{lang-en|European Council}})</small> — [[Аурупа Берлеге]]нең әгъза илләре дәүләт яки хөкүмәт башлыкларыннан оешкан шурасы. Эш телләре буларак, [[Аурупа Берлеге рәсми телләре|Аурупа Берлегенең 24 рәсми теле]] ''<small>([[:ru:Официальные языки Европейского союза|ru]])</small>'' кулланыла. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.european-council.europa.eu Аурупа Берлеге Җитәкчеләре Шурасы рәсми сайты] {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Халыкара хокук]] 1vgn0xk695tsw33grxnlxy0z7zuey40 0 18658 3526765 3504729 2022-08-05T17:52:21Z Frhdkazan 3171 /* Сылтамалар */ {{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{ҮК}} '''Бәйсез Дәүләтләр Берлеге''' яки '''БДБ''' ([[Рус теле|рус.]] ''Содружество Независимых Государств'', ''СНГ'') — бәйсез элекеге [[СССР]]га кергән илләр берлеге оешмасы. ''Бәйсез Дәүләтләр Берлеге'' [[РСФСР]], [[Белоруссия]] һәм [[Украина]] башлыклары тарафыннан 1991 елның 8 декабрендә [[Брест]] янында Вискули (Беловежье урманы) (Белоруссия) "Бәйсез Дәүләтләр Берләшмәсен оештыру турындагы килешү"гә (Беловежье урманы килешүе дип йөртелә) кул салу юлы белән нигезләнә. Преамбуладан һәм 14 статьядан торган документта ныгытылуына, ССР Берлеге халыкара хокук һәм геосәяси чынбарлык субъекты буларак яшәвен туктата. Ләкин халыкларның тарихи берлеге, алар арасындагы бәйләнешләр нигезендә, ике яклы договорларны, демократик хокук дәүләт төзүгә ынтылышы, бер-береңне тану һәм дәүләт суверенитетын кадерләү нигезендә үзара мөнәсәбәтләрне үстерүгә ынтылышы исәпкә алып, чит Бәйсез Дәүләтләр Берләшмәсен оештырырга килешә. Килешү 10 декабрьдә — Белоруссия һәм Украина Югары Советлары, ә 12 декабрьдә Русия Югары Советы тарафыннан ратификацияләнә. Русия парламенты документны күпчелекнең уңай тавышы белән ратификацияләде: «уңай» — 188 тавыш, «каршы» — 6 тавыш, «тыелып тора» — 7, нәтиҗәдә РСФСР Конституциясенең 104-се статьясы бозыла, чөнки Беловежа килешүе дәүләт корылышына тирәсендә булганлыктан һәм бу сәбәпле Конституциягә үзгәреш итергәнлектән аны ратификацияләү өчен атлы дәүләт органын — РСФСР-ның Халык депутатлары съездын җыю таләп ителә[4]. 1992 елның апрелендә Русия Халык депутатлары съезды Беловежа килешүен ратификацияләүдән өч тапкыр баш тарта, бу сәбәпле ул 1993 елның октябрендә куып өйләренә таратыла, ләкин документны ә ратификацияләмәде. == Сылтамалар == * [http://cis.minsk.by/ БДБ башкарма комитеты рәсми сайты] * [http://www.cisstat.com/rus/ Берлек статистикасы] {{Тышкы сылтамалар}} {{БДБ}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Бәйсез Дәүләтләр Берлеге|*]] [[Төркем:ССРБ таркалуы]] f2q9s0n3gj49cwlnzy02tw0ovicumpq 3526766 3526765 2022-08-05T17:52:59Z Frhdkazan 3171 /* Сылтамалар */ == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} wikitext text/x-wiki {{ҮК}} '''Бәйсез Дәүләтләр Берлеге''' яки '''БДБ''' ([[Рус теле|рус.]] ''Содружество Независимых Государств'', ''СНГ'') — бәйсез элекеге [[СССР]]га кергән илләр берлеге оешмасы. ''Бәйсез Дәүләтләр Берлеге'' [[РСФСР]], [[Белоруссия]] һәм [[Украина]] башлыклары тарафыннан 1991 елның 8 декабрендә [[Брест]] янында Вискули (Беловежье урманы) (Белоруссия) "Бәйсез Дәүләтләр Берләшмәсен оештыру турындагы килешү"гә (Беловежье урманы килешүе дип йөртелә) кул салу юлы белән нигезләнә. Преамбуладан һәм 14 статьядан торган документта ныгытылуына, ССР Берлеге халыкара хокук һәм геосәяси чынбарлык субъекты буларак яшәвен туктата. Ләкин халыкларның тарихи берлеге, алар арасындагы бәйләнешләр нигезендә, ике яклы договорларны, демократик хокук дәүләт төзүгә ынтылышы, бер-береңне тану һәм дәүләт суверенитетын кадерләү нигезендә үзара мөнәсәбәтләрне үстерүгә ынтылышы исәпкә алып, чит Бәйсез Дәүләтләр Берләшмәсен оештырырга килешә. Килешү 10 декабрьдә — Белоруссия һәм Украина Югары Советлары, ә 12 декабрьдә Русия Югары Советы тарафыннан ратификацияләнә. Русия парламенты документны күпчелекнең уңай тавышы белән ратификацияләде: «уңай» — 188 тавыш, «каршы» — 6 тавыш, «тыелып тора» — 7, нәтиҗәдә РСФСР Конституциясенең 104-се статьясы бозыла, чөнки Беловежа килешүе дәүләт корылышына тирәсендә булганлыктан һәм бу сәбәпле Конституциягә үзгәреш итергәнлектән аны ратификацияләү өчен атлы дәүләт органын — РСФСР-ның Халык депутатлары съездын җыю таләп ителә[4]. 1992 елның апрелендә Русия Халык депутатлары съезды Беловежа килешүен ратификацияләүдән өч тапкыр баш тарта, бу сәбәпле ул 1993 елның октябрендә куып өйләренә таратыла, ләкин документны ә ратификацияләмәде. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://cis.minsk.by/ БДБ башкарма комитеты рәсми сайты] * [http://www.cisstat.com/rus/ Берлек статистикасы] {{Тышкы сылтамалар}} {{БДБ}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Бәйсез Дәүләтләр Берлеге|*]] [[Төркем:ССРБ таркалуы]] 3w0nk5imray3zrn84zbzaytn54i12tm 0 18865 3526776 3184887 2022-08-05T18:21:21Z Frhdkazan 3171 {{УК}}== Искәрмәләр == {{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Төрки халыклар мәдәнияте халыкара оешмасы''' яки '''Төрки халыклар мәдәнияте һәм сәнгате оешмасы''', '''ТӨРЕКСОЙ''', '''ТҮРКСОЙ''', , ([[Төрек теле|төр.]] ''Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı'' – ''TÜRKSOY'', русча ТЮРКСОЙ) — Халыкара төрки халыкларның мәдәният өлкәсендә хезмәттәшлек оешмасы. Штаб-фатир [[Әнкарә]]дә урнашкан. Оешманың төп максатлары - төрки халыклар арасында хезмәттәшлек итү, төрки халыкларның материаль һәм мадәни һәйкәлләрен киләчәк буыннарга тапшыру. Оешманың хәзерге генераль директоры - [[Казакъстан]] элекке мәдәният министры Дүсен Касеинов. == Тарих == [[1992]] елда [[Бакы]] һәм [[Стамбул]] шәһәрләрендә мәдәният министрлары оешманы оештыру хакында карар итә. [[1993]] елның 12 июлендә [[Алматы]]да оешма рәсми рәвештә оеша. == Әгъзалар == [[2015]] елның башында ТӨРЕКСОЙ оешмасына 14 катнашучы кергән, шул исәптә дәүләтләр, төбәкләр, мохтари өлкәләр. [[2015]] елның ноябрендә [[Сүрия]]дә [[Rusiä Su-24 oçqıçın bärep töşerü (2015)|Төркиянең хәрби очкычы Русиянең истребителен Төркиянең чиге районында бәреп төшерә, ике рус хәрбие үтерелә]]. Шул вакыйга [[Төркия]] һәм [[Русия]] арасындагы мөнәсәбәтләрен шактый боза, нәтиҗәдә [[Мәскәү]] Рәсәй Федерациясенә кергән төрки республикалардан Төркия белән мәдәни бәйләнешләрне туктауны таләп итә<ref>http://www.business-gazeta.ru/text/146579/</ref>. Нәтиҗәдә Россия Федерациясе кайбер субъектлары - [[Алтай]], [[Башкортстан]], [[Тыва]] һәм [[Хакасия]] Республикалары Россия һәм Төркия арасындагы мөнәсәбәтләрнең бозылуына күрә оешмадан чыкты<ref>http://nazaccent.ru/content/18885-svoj-ili-tyurksoj.html</ref>. {|class="wikitable" !width="160"|Ил/Төбәк !width="100"|Тел |- |[[Әзәрбайҗан]] |Әзәри теле |- |[[Гагаузия]] |[[Гагауз теле]] |- |[[Казакъстан]] |[[Казакъ теле]] |- |[[Кыргызстан]] |[[Кыргыз теле]] |- |[[Төньяк Кипр]] |[[Төрек теле]] |- |[[Якутия]] |[[Якут теле]] |- |[[Татарстан]] |[[Татар теле]] |- |[[Төркия]] |[[Төрек теле]] |- |[[Төрекмәнстан]] |[[Төрекмән теле]] |- |[[Үзбәкстан]] |[[Үзбәк теле]] |} == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.turksoy.org.tr/ ТЮРКСОЙ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090823120839/http://www.turksoy.org.tr/ |date=2009-08-23 }} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Төрки халыклар| ]] sm6zy818ld3fiuyow44bp22dnv2fmhi 3526777 3526776 2022-08-05T18:23:01Z Frhdkazan 3171 /* Әгъзалар */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Төрки халыклар мәдәнияте халыкара оешмасы''' яки '''Төрки халыклар мәдәнияте һәм сәнгате оешмасы''', '''ТӨРЕКСОЙ''', '''ТҮРКСОЙ''', , ([[Төрек теле|төр.]] ''Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı'' – ''TÜRKSOY'', русча ТЮРКСОЙ) — Халыкара төрки халыкларның мәдәният өлкәсендә хезмәттәшлек оешмасы. Штаб-фатир [[Әнкарә]]дә урнашкан. Оешманың төп максатлары - төрки халыклар арасында хезмәттәшлек итү, төрки халыкларның материаль һәм мадәни һәйкәлләрен киләчәк буыннарга тапшыру. Оешманың хәзерге генераль директоры - [[Казакъстан]] элекке мәдәният министры Дүсен Касеинов. == Тарих == [[1992]] елда [[Бакы]] һәм [[Стамбул]] шәһәрләрендә мәдәният министрлары оешманы оештыру хакында карар итә. [[1993]] елның 12 июлендә [[Алматы]]да оешма рәсми рәвештә оеша. == Әгъзалар == [[2015]] елның башында ТӨРЕКСОЙ оешмасына 14 катнашучы кергән, шул исәптә дәүләтләр, төбәкләр, мохтари өлкәләр. [[2015]] елның ноябрендә [[Сүрия]]дә [[Rusiä Su-24 oçqıçın bärep töşerü (2015)|Төркия үз чиге районында Русиянең истребителен бәреп төшерә, ике рус хәрбие үтерелә]]. Шул вакыйга [[Төркия]] һәм [[Русия]] арасындагы мөнәсәбәтләрен шактый боза, нәтиҗәдә [[Мәскәү]] Рәсәй Федерациясенә кергән төрки республикалардан Төркия белән мәдәни бәйләнешләрне туктауны таләп итә<ref>http://www.business-gazeta.ru/text/146579/</ref>. Нәтиҗәдә Россия Федерациясе кайбер субъектлары - [[Алтай]], [[Башкортстан]], [[Тыва]] һәм [[Хакасия]] Республикалары Россия һәм Төркия арасындагы мөнәсәбәтләрнең бозылуына күрә оешмадан чыкты<ref>http://nazaccent.ru/content/18885-svoj-ili-tyurksoj.html</ref>. {|class="wikitable" !width="160"|Ил/Төбәк !width="100"|Тел |- |[[Әзәрбайҗан]] |Әзәри теле |- |[[Гагаузия]] |[[Гагауз теле]] |- |[[Казакъстан]] |[[Казакъ теле]] |- |[[Кыргызстан]] |[[Кыргыз теле]] |- |[[Төньяк Кипр]] |[[Төрек теле]] |- |[[Якутия]] |[[Якут теле]] |- |[[Татарстан]] |[[Татар теле]] |- |[[Төркия]] |[[Төрек теле]] |- |[[Төрекмәнстан]] |[[Төрекмән теле]] |- |[[Үзбәкстан]] |[[Үзбәк теле]] |} == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.turksoy.org.tr/ ТЮРКСОЙ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090823120839/http://www.turksoy.org.tr/ |date=2009-08-23 }} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Төрки халыклар| ]] mqrw7f3sp8nt3oktf7clzfm6w0wjuxr 0 19170 3526726 3516971 2022-08-05T15:46:30Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Тәлгать Нәҗмиев | рәсем = Talgat najmiyev.gif | рәсем_зурлыгы = 150px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Тәлгать Самат улы Нәҗмиев | һөнәр = язучы, журналист | туу датасы = 01.03.1950 | туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Кукмара районы|Кукмара районында}}, [[Байлангар]] | гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = 04.10.2014 | үлем җире = [[РФ]], [[ТР]], {{үлем җире|Саба районы|Саба районында}}, [[Байлар Сабасы]] | әти = Самат | әни = Габидә | ир = | хатын = Лемара (Фатыйхова) | балалар = ''[[ул]]ы'' Нияз,<br/> ''[[кыз]]ы'' Гөлназ | бүләк һәм премияләр = [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]], җɵмһүрᴎят журналистларының Х. Ямашев исемендәге бүләге лауреаты, «Бәллүр каләм» призы иясе. | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{фш|Нәҗмиев}} '''Тәлгать Самат улы Нәҗмиев''' — [[татарлар|татар]] язучысы, журналист, [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]], җɵмһүрᴎят журналистларының [[Татарстан журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге Республика бүләге|Х. Ямашев исемендәге бүләге]] лауреаты, «Бәллүр каләм» призы иясе. [[2001 ел]]дан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. == Тормыш юлы == Тәлгать Нәҗмиев [[1950 ел]]ның [[1 март]]ында [[Татарстан]]ның [[Кукмара районы]] [[Байлангар]] авылында колхозчы гаиләсендә туа. [[1969 ел|1969]]-[[1972 ел]]ларда Сәвит әрмесе сафларында хезмәт итә, кайткач [[Саба районы]]ның мәдәният бүлегендә автоклуб мөдире булып эшли. [[Шәмәрдән]] эшче-яшьләр кичке мәктәбендә укып, аттестат ала. [[Казан дәүләт университеты]]ныж татар теле һәм әдәбияты бүлеген тәмамлаган (''читтән торып уку бүлеген, [[1973 ел|1973]]—[[1978 ел|1978]]''). [[1972 ел|1972]]-[[1975 ел]]ларда районда җирле тапшырулар оештыра. Аннары [[КПСС]] райкомының пропаганда һәм агитация бүлеге инструкторы итеп күчерелә. Тәлгать Нәҗмиев [[1981 ел]]да «Җиңү байрагы» (''хәзерге'' [[Саба таңнары (газета)|«Саба таңнары»]]) газетасы мөхәррире итеп билгеләнә һәм бу вазыйфаны [[2008 ел]]га кадәр алып бара. Аның «Җирдә калсын эзләрең», «Керик әле Саба урманнарына», «Яшә, Саба-Йорт!», «Туган туфрак кадере», «Саба шагыйрьләре», «Сабаларда эчәр суым булгач» китаплары дөнья күрде. 2001 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. [[2014 ел]]ның [[4 октябрь|4 октәбрендә]] вафат<ref>[https://archive.today/20141004155014/http://matbugat.ru/news/?id=10387 Язучы-публицист, журналист Тәлгать Нәҗмиев вафат.] matbugat.ru, 04.10.2014</ref>, [[Байлар Сабасы]] зиратында җирләнде. == Чыганак == * Татар календаре, 2010. «Мәгариф нәшрияты», Казан. == Сылтамалар == * [http://matbugat.ru/news/?id=10387 Язучы-публицист, журналист Тәлгать Нәҗмиев вафат] * [http://saby-rt.ru/news/kich%D3%99-b%D2%AFgen-irt%D3%99g%D3%99/tlgat-samat-ulyi-nmiev-1950-2014 Тәлгат Самат улы Нәҗмиев (1950-2014).] [[Саба таңнары (гәҗит)|«Саба таңнары»]], 8.10.2014 * [http://matbugat.ru/enc/nmiev-tlgat-1857/ Төп басма китаплары. Иҗаты турында мәкаләләр исемлеге.] matbugat.ru == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Нәҗмиев, Тәлгать}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан язучылары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Хөсәен Ямашев премиясе лауреатлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] 9g0bcn2ulel9d0n8vbihs8vvztw0ur2 0 19275 3526768 3483799 2022-08-05T17:58:33Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} [[File:G7 countries with Russia.png|right|250px|thumb|G7 әгъза илләре һәм 2014 елда әгъзалыгыннан чыгарылган Русия:<br /><div style="text-align: left;">{{legend|#008000|G7 әгъза илләре}}{{legend|#ff0000|элекке әгъзалары ('''[[Русия]]''')}} {{legend|#000000|[[Крым]] ([[:ru:Проблема принадлежности Крыма|бәхәсле статуслы территория]])}}</div>]] '''Сигезлек төркеме''' ([[Инглиз теле|ингл.]] ''Group of eight'', '''G8''') — [[2010 ел]]га кадәр дөньяның иң алдынгы илләрен берләштергән халыкара оешма. Ләкин аның рәсми статусы юк, ул фәкать илләр башлыклары клубы буларак эш итте. 1997 елда [[Русия]]нең кушылуына кадәр [[G7]] дип аталды; 2014 елның март азагында {{RUS}} урынын {{EU}} алды.<ref>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2014/03/25/world/europe/obama-russia-crimea.html|title=Russia Is Ousted From Group of 8 by U.S. and Allies | publisher=[[:en:The New York Times|The New York Times]] | accessdate=2014-03-25}}</ref> == G8 җитәкчеләре == {| class ="wikitable sortable" style="background:white;" width=100 % |- !align=left|Ил !align=left|Вәкил !align=left|Вазифа !align=left|Әгъзалык !class="unsortable" width=50px|Фото |- bgcolor={{төс|Алмания}} |{{Байрак/Алмания}} [[Алмания]] |[[Ангела Меркель]] |[[Алмания федераль канцлеры]] |[[2005 ел]]ның [[22 ноябрь|22 ноябреннән]] |[[Файл:Angela Merkel 24092007.jpg|60px]] |- bgcolor={{төс|Канада}} |{{Байрак/Канада}} [[Канада]] |[[Стивен Харпер]] |[[Канада премьер-министры]] |[[2006 ел]]ның [[6 февраль|6 февраленнән]] |[[Файл:Stephen Harper head crop.jpg|60px]] |- bgcolor={{төс|Франция}} |{{Байрак/Франция}} [[Франса|Франция]] |[[Франсуа Олланд]] |[[Франция президенты]] |[[2012 ел]]ның [[15 май|15 маеннан]] |[[Файл:Fran%C3%A7ois_Hollande_(Journ%C3%A9es_de_Nantes_2012).jpg|60px]] |- bgcolor={{төс|Бөекбритания}} |{{Байрак/Бөекбритания}} [[Бөекбритания]] |[[Дэвид Кэмерон]] |[[Бөекбритания премьер-министры]] |[[2010 ел]]ның [[11 май|11 маеннан]] |[[Файл:Davidcameron.jpg|60px]] |- bgcolor={{төс|Италия}} |{{Байрак/Италия}} [[Италия]] |[[Энрико Летта]] |[[Италия Министрлар Шурасы Рәисе]] |[[2013 ел]]ның [[28 апрель|28 апреленнан]] |[[Файл:Enrico_Letta_2013.jpg|60px]] |- bgcolor={{төс|АКШ}} |{{Байрак/АКШ}} [[АКШ]] |[[Барак Обама]] |[[АКШ президенты]] |[[2009 ел]]ның [[20 гыйнвар]]ыннан |[[Файл:Official portrait of Barack Obama.jpg|60px]] |- bgcolor={{төс|Япония}} |{{Байрак/Япония}} [[Япония]] |[[Синдзо Абэ]] |[[Япония премьер-министры]] |[[2012 ел]]ның [[26 декабрь|26 декабреннән]] |[[File:Abe_Shinz%C5%8D.jpg|60px]] |- bgcolor={{цвет|Аурупа}} |rowspan="2"|{{EUR}} |[[Дональд Туск]] |[[Аурупа Берлеге Җитәкчеләре Шурасы Рәисе]] |[[1 декабрь]] [[2014]] |[[Файл:Premier RP D Tusk.jpg|60px]] |- bgcolor={{цвет|Аурупа}} |[[Жан-Клод Юнкер]] |[[Аурупа Комиссиясе Рәисе]] |[[1 ноябрь]] [[2014]] |[[Файл:Ioannes Claudius Juncker die 7 Martis 2014.jpg|60px]] |} == Моны да карагыз == * «[[D-8]]» == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.g8russia.ru/ Русиянең рәсми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080517001230/http://www.g8russia.ru/ |date=2008-05-17 }} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Халыкара оешмалар]] [[Төркем:G8| ]] p06u8wusccyaxw4zm2atm3kzc7iq32t 0 19310 3526755 2870640 2022-08-05T17:10:07Z Frhdkazan 3171 {{УК}}== Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлег'''е яки '''APEC''' ('''A'''sia-'''P'''acific '''E'''conomic '''C'''ooperation), русча '''АТЭС''' ('''А'''зиатско-'''Т'''ихоокеанское '''э'''кономическое '''с'''отрудничество) — төбәктәге сәүдә, капитал салуны җиңеләйтү һәм либераллаштыру өлкәсендә хезмәттәшлек өчен [[Азия]]-[[Тын океан]] төбәгенең 21 иленең форумы. Оешманың төп максаты - икътисади үсешне арттыру, Азия-Тын океан берләшмәсен ныгыту. Оешмада катнашучы илләрдә дөньяның халкының 40% яши, аларга якынча 54% Эчке тулаем продукт һәм дөнья сәүдәсе 44% туры килә. == Тарих == Форум 1989 елда [[Канберра]] шәһәрендә [[Австралия]] һәм [[Яңа Зеландия]] премьер-министрлары кушуы белән барлыкка килә. Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлеге ниндидә булса оешма структурасын ягъни зур бюрократик аппаратсыз ирекле киңәш җыены буларак оештырыла. [[Singapur]]да урнашкан оешманың Секретариатында катнашучы экономикаларнын буржуалардан 23 илче, һәм тагын да урындагы хезмәткәрләр эшли. Башта министрлар кимәлендәге ел саен узгарылган киңәшмәләр Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлегенең югары органы була. 1993 елдан катнашучы экономикаларнын лидерларының очрашулар оештыру эшмәкәрлегенең төп төре булып китә. Бу саммитларда ел эчендәге форум эшмәкәрлегенең гомуми сыгымтасы барлаучы һәм киләсе эшмәкәрлекнең перспективаларын билгеләүче декларацияләр кабул ителә. Шулай ук зур ара белән тышкы эшләр һәм икътисад министрлары сессияләр уздырыла. Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлеге төп органнары: консультацион эш советы, экспертларның өч комитеты (сәүдә һәм инвестицияләр буенча комитет, икътисади комитет, административ-бюджет комитеты) һәм икътисадның төрле тармаклары буенча 11 эш группасы. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Rq|stub}} [[Төркем:Халыкара оешмалар]] 2twvp6cthn7g5pmxkjk59gvv6j0t5tj 0 19728 3526913 3524586 2022-08-06T08:37:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Мәҗит Гафури | рәсем =Мажит Гафури в Уфа (1911).jpg | рәсем_зурлыгы = 195px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем =Габделмәҗит Нургани улы Гафуров | һөнәр = язучы, шагыйрь, журналист | туу датасы = 01.08.1880 | туу җире = РИ, [[Уфа губернасы]], {{туу җире|Эстәрлетамак өязе|Гафури районында}} [[Җилем-Каран]] | гражданлык = {{байраклаштыру|Русия империясе}}→<br/>{{байраклаштыру|РСФСР}}→<br/>{{байраклаштыру|ССРБ}} | милләт = татар | үлем датасы = 28.10.1934 | үлем җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[БАССР]], {{үлем җире|Уфа|Уфада}} | әти =Нургани хәлфә | әни =Марзыя | ир = | хатын =Зөһрә Насыйрова | балалар ='''уллары''' Әнвәр, Халит | бүләк һәм премияләр = [[File:Geroy Truda Znak.png|30px]]&nbsp; '''[[Хезмәт Батыры]]''' | сайт = | башка мәгълүмат = }}{{Викиханә}} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Гафуров}} '''Мәҗит Гафури''', Габделмәҗит Нургани улы Гафуров (''[[1880 ел]]ның [[1 август]]ы, [[РИ]], [[Уфа губернасы]], [[Эстәрлетамак өязе]], [[Җилем-Каран]]—[[1934 ел]]ның [[28 октябрь|28 октябре]], [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[БАССР]], [[Уфа]]'') — күренекле [[татар]] [[шагыйрь|шагыйре]] һәм [[язучы]]сы, [[татар әдәбияты|татар]] һәм башкорт әдәбияте классигы. [[Башкорт әдәбияты]]на нигез салучы. Башкортстан АССР халык шагыйре. [[File:Geroy Truda Znak.png|20px]]&nbsp; [[Хезмәт Батыры]]. [[File:Памятник М. Гафури.jpg|thumb|right|250px|[[Башкорт дәүләт академия драма театры|Мәҗит Гафури исемендәге Башкорт дәүләт академия драма театры]] каршындагы мәйданда Мәҗит Гафури һәйкәле. [[Уфа]].]] == Тәрҗемәи хәле == Ул [[1880 ел]]ның [[1 август]]ында [[Уфа губернасы]]ның [[Эстәрлетамак өязе]] [[Җилем-Каран]] авылында хәлфә гаиләсендә бишенче бала булып дөньяга килә. Җиде яшендә авыл мәктәбендә, соңыннан [[Үтәш (Гафури районы)|Үтәш]] белән Кыешкы авылларындагы мәдрәсәләрендә белем ала. Нәкъ шул вакытларда аның бер-бер артлы әтисе ([[1893]]), әнисе ([[1894]]) үлә, өйләнгән абыйсы Нурислам тәрбиясенә калган гаиләнең тормышы авырлаша, Габделмәҗит гаиләдән китә. [[1898 ел]]да [[Троицки]]дагы “Рәсүлия” мәдрәсәсендә, [[1905 ел]]да [[Казан]]га килеп [[«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе]]ндә укый башлый һәм [[1906 ел]]да [[Уфа]]дагы [[«Галия» мәдрәсәсе]]нә күчә. [[1909 ел|1909]]-[[1912 ел|1912]] елларда Мәҗит Гафури бары тик язу эше белән шөгыльләнә. Сатирик әсәрләре [[Ырынбур]]да чыккан «[[Кармак (журнал)|Кармак]]» журналында (''[[1915]]-[[1917]]'') басыла<ref>[http://tatarile.org/maglumat/tt/%D0%BC%D3%99%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D3%99/%C2%AB%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BA%C2%BB «Татар иле» мәгълүмати-ресурслы татар социаль челтәрендә]</ref>. Инкыйлабтан соң язучы [[Уфа]]да төрле газета редакцияләрендә, шул исәптән татар телендә чыгучы «Башкортстан» (хәзер [[Кызыл Таң|«Кызыл Таң»]]) газетасында корректор, тәрҗемәче булып эшли. Башкорт теленең язмасын булдыруда катнаша. Шул ук вакытта, шигырьләрдән тыш, “Кара йөзләр”, ”Тормыш баскычлары”, “Шагыйрьнең алтын приискасында “дигән повестьлар, “Кызыл йолдыз” пьесасын, ”Эшче” операсының либреттосын яза. Балалар өчен шигырь һәм хикәяләр иҗат итә. [[1923 ел]]да аның егерме еллык иҗат бәйрәме зурлап уздырыла, шул уңай белән әдипкә [[Башкортстан]]ның халык шагыйре дигән мактаулы исем бирелә. [[1931]]-[[1933]] елда авыруы көчәя. Мәҗит Гафури [[1934 ел]]да [[Уфа]] шәһәрендә вафат булды. == Әдәби мирас == Мәҗит Гафури бер генә телдә — [[татар теле]]ндә иҗат иткән. Совет чорында Мәҗит Гафуриның әсәрләре [[башкорт теле|башкорт]], [[рус теле|рус]] һәм башка милли телләрдә бик күп мәртәбәләр басылган. [[1954 ел|1954]]-[[1957 ел|1957]] еллар арасында [[Башкортстан китап нәшрияты]]нда әдипнең башкортча тәрҗемәдә алты томлык әсәрләр җыелмасы һәм [[1980 ел|1980]]-[[1984 ел|1984]] елларда [[Татарстан китап нәшрияты]]нда дүрт томлыгы дөнья күрде. == Хәтер == * [[1925 ел]]да [[Уфа]]ның Никольская урамы исеме [[Мәҗит Гафури урамы (Уфа)|Гафури урамы]] итеп үзгәртелгән. * [[1940 ел]]да [[БАССР]]ның Красноусольский районы [[Гафури районы]] итеп үзгәртелә. * [[1949 ел]]да [[Казан]]ның Кече Ямашев урамы (''1923 елга кадәр Кече Сембер урамы'') исеме [[Мәҗит Гафури урамы (Казан)|Гафури урамы]] итеп үзгәртелгән. * [[1971 ел]]да [[Башкорт дәүләт академия драма театры]]на исеме бирелгән. * [[Кардәш каләмнәр (журнал)|«Кардәш каләмнәр»]] журналының [[2010 ел]]ның [[ноябрь]] саны Мәҗит Гафуриның 130 еллыгына багышланган<ref>''Әхәт Салихов''. [http://www.bashinform.ru/news/322204-ocherednoy-nomer-turetskogo-zhurnala-kardesh-kalemler-posvyashchen-yubileyu-narodnogo-poeta-bashkortostana-mazhita-gafuri/ Очередной номер турецкого журнала «Кардеш калемлер» посвящен юбилею народного поэта Башкортостана Мажита Гафури.] ИА «Башинформ», 2.12.2010 {{ref-ru}}</ref>. [[File:Могила Мажита Гафури в Уфе.jpg|thumb|right|250px|[[Республика Йорты|Башкортстан Җөмһүрият йорты]] каршындагы мәйданда [[Уфа]]ның [[Ленин исемендәге парк]]ында Мәҗит Гафури кабере.]] == Әсәрләре == === Шигырьләр === * "Ишан шәкертләренә", 1902 * "Себер тимер юлы" * "Башка мәмләкәтләрдә мөселманнарның хәле" * "Белем" * "Яшь гомер" * "Вакыт җитте", 1905 * "Шатлык җыры", 1905 * "Ирек дәверендә", 1905 * "Бай", 1905 ("Бай", 1907) * "Ике кош", 1906 * "1906 елның 1907 елга васыяте", * "Җиденче елның җавап" * "Безнең көн", 1907 * "Үзе һәм халкым", 1912 * "Мин кайда", 1912 * "Бир кулыңны", 1920 * "Сарыкны кем ашаган" === Хикәяләр === * "Ярлылык белән үткән тереклек", 1904 * "Ачлык ел яки сатлык кыз" * "Ярлылар, яки өйдәш хатын" * "Үги балалар" * "Онытылган [[җинаять]]" * [[Файл:Gafuri mzhit khan kyzy altyn chch dumavi nzhip bolgar kyzy t.pdf|мини|ماجيت غفور خان قزي آلتن چچ.<br/> Мәҗит Гафури. Хан кызы Алтын чәч.]]"Сугышчы хатыны Хәмидә" === Повестьләр === * "[[Кара йөзләр]]", 1926 * "Шагыйрьнең алтын приискысында", 1930 * "Тормыш баскычлары". === Поэмалар === * "Эшче", 1921 === Драмалар === * "Кызыл йолдыз", 1925 == Гаиләсе == * Атасы — Нургани хәлфә, анасы — Марзыя. * Бертуганнары — Нурислам, Мәһди, Әхсән, Суфия, Фатыйма. * Хатыны — {{s|Зөһрә Насыйрова}} (1892-1938), [[Килем]]нән тегүче кызы<ref>{{Citation |title=Муза народного поэта |url=http://www.tatworld.ru/article.shtml?article=855&section=0&heading=0 |access-date=2011-09-11 |archive-date=2012-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120111094902/http://www.tatworld.ru/article.shtml?article=855&section=0&heading=0 |dead-url=yes }}</ref>. * Уллары — Әнвәр (1910-1977) белән Халит (1919-1935) * Оныклар — Рәиф Әнвәр улы Гафури — техник фәннәр докторы, профессор; Халит Әнвәр улы Гафури — балалар өчен хикәяләр һәм шигырьләр иҗат итүче. * Оныкларының оныгы – Мирсәет Халит улы (1998).<ref>[http://zvezda.pressarb.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=2394:2010-07-26-06-08-27&catid=6:2008-11-18-12-19-07{{Deadlink|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=July 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=July 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=June 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=June 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=February 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=February 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Гафури районының «Звезда» газ. {{ref-ru}}]</ref> == Шулай ук карагыз == *[[Мәҗит Гафуриның мемориаль йорт-музее]] {{Викиөзек}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} ;[[Башкортостан Республикасының Әхмәтзәки Вәлиди исемендәге Милли китапханәсе]]нең электрон бүлегендә * [http://ebook.bashnl.ru/dsweb/View/ResourceCollection-3425 башкорт телендә басылып чыккан әсәрләре] * [http://ebook.bashnl.ru/dsweb/View/ResourceCollection-3426 башка телләрдә басылып чыккан әсәрләре] ; башка чыганаклар * [http://www.azatliq.org/content/article/2204145.html Казанда “Мәҗит Гафури мирасы һәм хәзерге заман” фәнни җыены узды] * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Шагыйрьнең алтын приискасында | серия = аудиоязма | файл = shagyjrnen-altyn-priiskasynda }} * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Кара йөзләр | серия = аудиоязма | файл = kara-jozlar }} * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Кыр казы | серия = аудиоязма | файл = kyr-kazy }} * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Тормыш баскычлары | серия = аудиоязма | файл = tormysh-baskychlary }} {{DEFAULTSORT:Гафури, Мәҗит}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Балалар язучылары]] [[Төркем:Татар шагыйрьләре]] [[Төркем:Башкортстан халык шагыйрьләре]] [[Төркем:Хезмәт Батырлары]] [[Төркем:«Мөхәммәдия» (Казан) мәдрәсәсе шәкертләре]] [[Төркем:Мәҗит Гафури]] cgmu4ktjwo2lj8h0b1bldcli56ew9jz 0 19765 3526795 3085772 2022-08-05T20:24:42Z Frhdkazan 3171 /* {{Туулар}} */ +[[|]] wikitext text/x-wiki '''6 август''' — [[Милади тәкъвиме]]ндә сигезенче айның алтынчы көне. Ел ахырына кадәр 147 көн кала. {{Август тәкъвиме}} {{Шулай ук карагыз/Көн}} {{Тарихта бу көн}} =={{Бәйрәмнәр һәм вакыйгалар}}== ==={{Халыкара истәлекле период}}=== * Атом коралын тыю өчен халыкара көрәш көне. * {{WHO}} — '''''Бөтендөнья [[Күкрәк сөтен имезү|күкрәк сөте белән имезүне]] популярлаштыруга багышланган атналыгы'''''ның алтынчы көне <small>({{lang-fr|Sixième journée internationale de la '''Semaine mondiale de l’allaitement maternel'''}})</small>.<ref>{{ref-fr}} [http://www.who.int/mediacentre/news/notes/2010/breastfeeding_20100730/fr/index.html Événement de l'OMS]</ref> ==={{Илләр буенча бәйрәмнәр}}=== * {{Байрак/Боливия}} [[Боливия]] — '''''Бәйсезлек көне''''' <small>({{lang-es|[[:es:Bolivia#Festividades|Celebración por la Independencia de Bolivia]]}})</small>.<ref>{{ref-es}} [http://www.eldia.com.bo/index.php?cat=150&pla=3&id_articulo=151326 Eldia.com.bo]</ref> * {{Байрак/Ямайка}} [[Ямайка]] — '''''Бәйсезлек көне''''' <small>({{lang-en|[[:en:Independence of Jamaica|Independence Day]]}})</small>.<ref>{{ref-en}} [http://jis.gov.jm/information/independence/ Jamaica Information Service]</ref> ==={{Һөнәри һәм җәмгыяви бәйрәмнәр}}=== * '''''[[Атом-төш энергиясе|Атом-төш]] [[сугыш]] коралларын тыю өчен көрәш көне''''' <small>({{lang-ru|Всемирный день борьбы за запрещение [[:ru:Ядерное оружие|ядерного оружия]]}})</small><ref>{{ref-ru}} [http://ria.ru/spravka/20130806/954277544.html День Хиросимы - Всемирный день борьбы за запрещение ядерного оружия]</ref> * '''''"Бөтендөнья табиблары тынычлык өчен" көне''''' <small>({{lang-ru|Международный день «[[:ru:Врачи мира за предотвращение ядерной войны|Врачи мира]] за мир»}})</small><ref>{{ref-ru}} [http://www.calend.ru/holidays/0/0/572/ Международный день «Врачи мира за мир»]</ref> * {{ARG}} — '''''[[Авыл хуҗалыгы]] өлкәсендәге гамәли фәннәр көне''''' <small>({{lang-es|Día de la Enseñanza [[:es:Agropecuaria|Agropecuaria]]}})</small>.<ref name="comodoro.gov.ar">{{ref-es}} [http://www.comodoro.gov.ar/efemerides/2013/08/06/06-de-agosto-dia-de-la-ensenanza-agropecuaria/ 06 de Agosto – Día de la Enseñanza Agropecuaria] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306054859/http://www.comodoro.gov.ar/efemerides/2013/08/06/06-de-agosto-dia-de-la-ensenanza-agropecuaria/ |date=2016-03-06 }}</ref> * {{COL}} / [[File:Bogota_(escudo).svg|20px]] [[Богота]] — '''''Богота карнавалы'''''ның икенче көне <small>({{lang-es|[[:es:Carnaval de Bogotá|Carnaval de Bogotá]]}})</small>. * {{PER}} — '''''Диетологлар көне''''' <small>({{lang-es|Día del [[:es:Nutricionista|Nutricionista]] Peruano}})</small>.<ref name="comodoro.gov.ar"/> * {{RUS}} — '''''[[Россия Федерациясе Кораллы Көчләре]]нең [[тимер юл]] гаскәрләре көне''''' <small>({{lang-ru|[[:ru:День железнодорожных войск|День Железнодорожных войск Российской Федерации]]}})</small>. * {{JPN}} / {{Һирошима гербы}} — '''''Хиросима [[хәтер көне|тынычлык хәтеренә]] багышланган [[мөрәсим]]е''''' <small>({{lang-ja|[[:ja:広島平和記念式典|広島平和記念式典]]}}, {{lang-en|[[:en:Hiroshima Peace Memorial Ceremony|Hiroshima Peace Memorial Ceremony]]}})</small>. == {{Вакыйгалар}} == [[Рәсем:Little boy.jpg|right|150px|thumb|Һирошимага ташланган бомба]] * [[1806 ел|1806]] — {{Изге Рим империясе байрагы}} таркала. * [[1896 ел|1896]] — [[Мадагаскар]] француз колониясе булып игълан ителә. * [[1905 ел|1905]] — {{Россия империясе байрагы}}нең Дәүләт Думасын оештыру турында канун чыга. * [[1940 ел|1940]] — {{EST}} {{USSR}} составына керә. * [[1945 ел|1945]] — {{USA}} атом бомбасы белән {{JPN}}ның {{Һирошима гербы}}нең күпчелек өлеше бетерелә<ref>[http://www.azatliq.org/content/news/24288714.html Һирошима фаҗигасе көнендә «Фукусима» турында сүз булды]</ref>. * [[1965 ел|1965]] — {{GBR}}дә «[[The Beatles]]» төркеменең «Help» исемле дүртенче альбомы чыга. == {{Туулар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:6 август көнне туганнар}} * [[1809 ел|1809]] — [[Альфред Теннисон]], инглиз шагыйре. * [[1839 ел|1839]] — [[Матвей Болдырев]], * [[1863 ел|1863]] — [[Владислав Ротерт]], * [[1873 ел|1873]] — [[Сергей Казаков]], * [[1881 ел|1881]] — [[Александер Флемиң]], * [[1901 ел|1901]] — [[Анатолий Жуков]], * [[1907 ел|1907]] — [[Александр Соловьёв (1907)|Александр Соловьёв]], * [[1919 ел|1919]] — [[Григорий Володин]], * [[1927 ел|1927]] — [[Вәфир Тайсин]], * [[1928 ел|1928]] — [[Энди Уорхол]], [[АКШ]] рәссамы, язучы, кинорежиссёр. * [[1933 ел|1933]] — [[Иван Давыденко]], * 1933 — [[Ләбиб Ибраһимов]], * [[1934 ел|1934]] — [[Әхмәт Рәхимов]], * [[1935 ел|1935]] — [[Зирәк Бикмөхәммәтева]], * [[1936 ел|1936]] — [[Әбүзәр Гаянов]], * 1936 — [[Миңнесәгыйрә Таҗиева]], * [[1939 ел|1939]] — [[Харис Исхаков]], * [[1941 ел|1941]] — [[Рифкать Исрафилов]], театр режиссеры. * [[1949 ел|1949]] — [[Виктор Рукавишников]], * [[1951 ел|1951]] — [[Нина Хрящева]], * [[1953 ел|1953]] — [[Равил Мөхәммәт улы Кәримов|Равил Кәримов]], банкир. * [[1968 ел|1968]] — [[Андреа Тринкьери]], * [[1983 ел|1983]] — [[Виктория Чмилите-Нильсен]], * 1983 — [[Робин ван Перси]], нидерланд футболчысы, һөҗүмче. * 1983 — [[Роман Доброхотов]], * [[1984 ел|1984]] — [[Максат Байжанов]], * [[1987 ел|1987]] — [[Сергей Кисляк]], * [[1990 ел|1990]] — [[Шота Бибилов]], * [[2000 ел|2000]] — [[Раил Абдуллин]], == {{Вафатлар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:6 август көнне вафатлар}} * [[1585 ел|1585]] — [[Ермак]], [[Себер ханлыгы]]н басып алучы. * [[1660 ел|1660]] — [[Диего Веласкес]], испан рәссамы. * [[1925 ел|1925]] — [[Григорий Котовский]], [[Россиядә ватандашлар сугышы]] каһарманы. * [[1942 ел|1942]] — [[Януш Корчак]], язучы, табиб. * [[1978 ел|1978]] — [[Павел VI]], [[Рим папасы]]. * [[1990 ел|1990]] — [[Бакый Урманче]], татар һөнәри сынлы сәнгатенә нигез салучы, рәссам, график, скульптор һәм архитектор. =={{Дини бәйрәмнәр}}== ===={{Исем бәйрәмнәре}}==== == Шулай ук карагыз == {{commonscat|6 August}} == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Тәкъвим}} [[Төркем:Ел көннәре]] [[Төркем:6 август]] d3wm8y75tiyazqcetzo4q72wbk36bus 3526796 3526795 2022-08-05T20:39:53Z Frhdkazan 3171 /* {{Вафатлар}} */ +[[|]] wikitext text/x-wiki '''6 август''' — [[Милади тәкъвиме]]ндә сигезенче айның алтынчы көне. Ел ахырына кадәр 147 көн кала. {{Август тәкъвиме}} {{Шулай ук карагыз/Көн}} {{Тарихта бу көн}} =={{Бәйрәмнәр һәм вакыйгалар}}== ==={{Халыкара истәлекле период}}=== * Атом коралын тыю өчен халыкара көрәш көне. * {{WHO}} — '''''Бөтендөнья [[Күкрәк сөтен имезү|күкрәк сөте белән имезүне]] популярлаштыруга багышланган атналыгы'''''ның алтынчы көне <small>({{lang-fr|Sixième journée internationale de la '''Semaine mondiale de l’allaitement maternel'''}})</small>.<ref>{{ref-fr}} [http://www.who.int/mediacentre/news/notes/2010/breastfeeding_20100730/fr/index.html Événement de l'OMS]</ref> ==={{Илләр буенча бәйрәмнәр}}=== * {{Байрак/Боливия}} [[Боливия]] — '''''Бәйсезлек көне''''' <small>({{lang-es|[[:es:Bolivia#Festividades|Celebración por la Independencia de Bolivia]]}})</small>.<ref>{{ref-es}} [http://www.eldia.com.bo/index.php?cat=150&pla=3&id_articulo=151326 Eldia.com.bo]</ref> * {{Байрак/Ямайка}} [[Ямайка]] — '''''Бәйсезлек көне''''' <small>({{lang-en|[[:en:Independence of Jamaica|Independence Day]]}})</small>.<ref>{{ref-en}} [http://jis.gov.jm/information/independence/ Jamaica Information Service]</ref> ==={{Һөнәри һәм җәмгыяви бәйрәмнәр}}=== * '''''[[Атом-төш энергиясе|Атом-төш]] [[сугыш]] коралларын тыю өчен көрәш көне''''' <small>({{lang-ru|Всемирный день борьбы за запрещение [[:ru:Ядерное оружие|ядерного оружия]]}})</small><ref>{{ref-ru}} [http://ria.ru/spravka/20130806/954277544.html День Хиросимы - Всемирный день борьбы за запрещение ядерного оружия]</ref> * '''''"Бөтендөнья табиблары тынычлык өчен" көне''''' <small>({{lang-ru|Международный день «[[:ru:Врачи мира за предотвращение ядерной войны|Врачи мира]] за мир»}})</small><ref>{{ref-ru}} [http://www.calend.ru/holidays/0/0/572/ Международный день «Врачи мира за мир»]</ref> * {{ARG}} — '''''[[Авыл хуҗалыгы]] өлкәсендәге гамәли фәннәр көне''''' <small>({{lang-es|Día de la Enseñanza [[:es:Agropecuaria|Agropecuaria]]}})</small>.<ref name="comodoro.gov.ar">{{ref-es}} [http://www.comodoro.gov.ar/efemerides/2013/08/06/06-de-agosto-dia-de-la-ensenanza-agropecuaria/ 06 de Agosto – Día de la Enseñanza Agropecuaria] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306054859/http://www.comodoro.gov.ar/efemerides/2013/08/06/06-de-agosto-dia-de-la-ensenanza-agropecuaria/ |date=2016-03-06 }}</ref> * {{COL}} / [[File:Bogota_(escudo).svg|20px]] [[Богота]] — '''''Богота карнавалы'''''ның икенче көне <small>({{lang-es|[[:es:Carnaval de Bogotá|Carnaval de Bogotá]]}})</small>. * {{PER}} — '''''Диетологлар көне''''' <small>({{lang-es|Día del [[:es:Nutricionista|Nutricionista]] Peruano}})</small>.<ref name="comodoro.gov.ar"/> * {{RUS}} — '''''[[Россия Федерациясе Кораллы Көчләре]]нең [[тимер юл]] гаскәрләре көне''''' <small>({{lang-ru|[[:ru:День железнодорожных войск|День Железнодорожных войск Российской Федерации]]}})</small>. * {{JPN}} / {{Һирошима гербы}} — '''''Хиросима [[хәтер көне|тынычлык хәтеренә]] багышланган [[мөрәсим]]е''''' <small>({{lang-ja|[[:ja:広島平和記念式典|広島平和記念式典]]}}, {{lang-en|[[:en:Hiroshima Peace Memorial Ceremony|Hiroshima Peace Memorial Ceremony]]}})</small>. == {{Вакыйгалар}} == [[Рәсем:Little boy.jpg|right|150px|thumb|Һирошимага ташланган бомба]] * [[1806 ел|1806]] — {{Изге Рим империясе байрагы}} таркала. * [[1896 ел|1896]] — [[Мадагаскар]] француз колониясе булып игълан ителә. * [[1905 ел|1905]] — {{Россия империясе байрагы}}нең Дәүләт Думасын оештыру турында канун чыга. * [[1940 ел|1940]] — {{EST}} {{USSR}} составына керә. * [[1945 ел|1945]] — {{USA}} атом бомбасы белән {{JPN}}ның {{Һирошима гербы}}нең күпчелек өлеше бетерелә<ref>[http://www.azatliq.org/content/news/24288714.html Һирошима фаҗигасе көнендә «Фукусима» турында сүз булды]</ref>. * [[1965 ел|1965]] — {{GBR}}дә «[[The Beatles]]» төркеменең «Help» исемле дүртенче альбомы чыга. == {{Туулар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:6 август көнне туганнар}} * [[1809 ел|1809]] — [[Альфред Теннисон]], инглиз шагыйре. * [[1839 ел|1839]] — [[Матвей Болдырев]], * [[1863 ел|1863]] — [[Владислав Ротерт]], * [[1873 ел|1873]] — [[Сергей Казаков]], * [[1881 ел|1881]] — [[Александер Флемиң]], * [[1901 ел|1901]] — [[Анатолий Жуков]], * [[1907 ел|1907]] — [[Александр Соловьёв (1907)|Александр Соловьёв]], * [[1919 ел|1919]] — [[Григорий Володин]], * [[1927 ел|1927]] — [[Вәфир Тайсин]], * [[1928 ел|1928]] — [[Энди Уорхол]], [[АКШ]] рәссамы, язучы, кинорежиссёр. * [[1933 ел|1933]] — [[Иван Давыденко]], * 1933 — [[Ләбиб Ибраһимов]], * [[1934 ел|1934]] — [[Әхмәт Рәхимов]], * [[1935 ел|1935]] — [[Зирәк Бикмөхәммәтева]], * [[1936 ел|1936]] — [[Әбүзәр Гаянов]], * 1936 — [[Миңнесәгыйрә Таҗиева]], * [[1939 ел|1939]] — [[Харис Исхаков]], * [[1941 ел|1941]] — [[Рифкать Исрафилов]], театр режиссеры. * [[1949 ел|1949]] — [[Виктор Рукавишников]], * [[1951 ел|1951]] — [[Нина Хрящева]], * [[1953 ел|1953]] — [[Равил Мөхәммәт улы Кәримов|Равил Кәримов]], банкир. * [[1968 ел|1968]] — [[Андреа Тринкьери]], * [[1983 ел|1983]] — [[Виктория Чмилите-Нильсен]], * 1983 — [[Робин ван Перси]], нидерланд футболчысы, һөҗүмче. * 1983 — [[Роман Доброхотов]], * [[1984 ел|1984]] — [[Максат Байжанов]], * [[1987 ел|1987]] — [[Сергей Кисляк]], * [[1990 ел|1990]] — [[Шота Бибилов]], * [[2000 ел|2000]] — [[Раил Абдуллин]], == {{Вафатлар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:6 август көнне вафатлар}} * [[1585 ел|1585]] — [[Ермак]], [[Себер ханлыгы]]н басып алучы. * [[1660 ел|1660]] — [[Диего Веласкес]], испан рәссамы. * [[1774 ел|1774]] — [[Иван Грязнов]], * [[1803 ел|1803]] — [[Гавриил Каменев]], * [[1820 ел|1820]] — [[Джон Грэхам]], * [[1876 ел|1876]] — [[Сергей Шипов]], * [[1925 ел|1925]] — [[Григорий Котовский]], [[Россиядә ватандашлар сугышы]] каһарманы. * [[1930 ел|1930]] — [[Алексей Кулябко]], * [[1939 ел|1939]] — [[Михаил Кроль]], * [[1942 ел|1942]] — [[Стефания Вильчинская]], * 1942 — [[Януш Корчак]], язучы, табиб. * [[1944 ел|1944]] — [[Леон Чвәтопелк-Мирски]], * [[1976 ел|1976]] — [[Мария Клёнова]], * [[1978 ел|1978]] — [[Павел VI]], [[Рим папасы]]. * [[1986 ел|1986]] — [[Анатолий Смородинцев]], * [[1990 ел|1990]] — [[Бакый Урманче]], татар һөнәри сынлы сәнгатенә нигез салучы, рәссам, график, скульптор һәм архитектор. * [[1999 ел|1999]] — [[Рита Сакеллариу]], * [[2010 ел|2010]] — [[Валерий Казаков]], * [[2015 ел|2015]] — [[Андрей Пахомов]], =={{Дини бәйрәмнәр}}== ===={{Исем бәйрәмнәре}}==== == Шулай ук карагыз == {{commonscat|6 August}} == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Тәкъвим}} [[Төркем:Ел көннәре]] [[Төркем:6 август]] f5yh8mro7yrofzudu7vo9aqo2d1u4oo 0 20244 3526762 2263141 2022-08-05T17:22:48Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}} wikitext text/x-wiki {{ҮК}} '''Аурупадагы иминлек һәм хезмәттәшлек буенча оешма''' яки '''АИХО''' ([[Рус теле|рус.]] '''''О'''рганизация по '''б'''езопасности и '''с'''отрудничеству в '''Е'''вропе'', ''ОБСЕ''), '''OSCE''' ([[Инглиз теле|ингл.]] '''''O'''rganization for '''S'''ecurity and '''C'''o-operation in '''E'''urope''; [[Француз теле|фр.]] ''Organisation pour la sécurité et la coopération en Europe'') — иминлек сораулары белән шөгыльләнүче дөньяның иң зур региональ оешмасы. Ул [[Төньяк Америка]], [[Аурупа]] һәм [[Үзәк Азия]]дә урнашучы 56 илне берләштерә. [[File:Hofburg_OSCE.JPG|thumb|left|Оешманың штаб-фатиры.]] Оешма штаб-фатиры, {{AUT}}ның башкаласы {{Вена гербы}} шәһәрендә [[Хофбург]] ''<small>([[:ru:Хофбург|ru]])</small>'' сараенда урнаша. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Тәрҗемә|ru|Организация по безопасности и сотрудничеству в Европе}} [[Төркем:Аурупа]] [[Төркем:АИХО|*]] [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Халыкара оешмалар]] 7wijk5qon98bstdxng1wbyl7udj0z31 0 20296 3526781 1975041 2022-08-05T18:35:32Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Гринпи́с''' ([[Инглиз теле|ингл.]] ''Greenpeace'' — «яшел тынычлык») — [[табигать|табигатьне]] саклау максатыннан төзелгән халыкара иҗтимагый оешма. [[Ванкувер]]да [[1971 ел|1971 елның]] [[15 сентябрь|15 сентябрендә]] [[Дэвид Мактаггарт]] тарафыннан оештырыла. Оешманың төп максаты — глобаль [[экология|экологик]] проблемаларын чишүгә ирешү, шушы проблемаларга хөкүмәт һәм җәмгыять игътибарын арттыру. Гринпис финанс ярдәмне фәкать фикердәшләр тарафыннан ала, принципиаль рәвештә дәүләт структураларыннан, сәяси фиркәләрдән, бизнестан акча алмый. Гринпис [[ММЧ]] игътибарын кызыксындырган зур акцияләр белән мәшһүр. Оешма үзе экологик җинаять урыннарында була, җәмгыятькә бәйсез һәм дөрес мәгълүматны җиткерергә тырыша. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.greenpeace.org/ Гринпис рәсми сайты] {{ref-en}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Гринпис|*]] a63s5o3dug6qgqwyrx1g4kz1rinpmnh 0 20369 3526779 2728626 2022-08-05T18:30:46Z Frhdkazan 3171 == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{ҮК}} '''Халыкара икътисадый хезмәттәшлек һәм үсеш оешмасы''' – '''''ИХҮО''''' – (''[[инглиз теле|ингл.]]'''OECD''' ('''O'''rganisation for '''E'''conomic '''C'''o-operation and '''D'''evelopment) [[рус теле|рус.]] '''ОЭСР''' ('''О'''рганизация '''э'''кономического '''с'''отрудничества и '''р'''азвития)'') — [[демократия]] һәм ирекле базар икътисадын таныган дәүләтләрне берләштергән халыкара икътисадый оешма. Оешма [[1948 ел]]да [[Маршалл планы]] буенча [[Аурупа]] өчен төзелә. Штаб-фатиры [[Париж]]да урнаша. [[2006 ел]]дан оешманың генераль сәркатибы — [[Хосе Анхель Гурриа Тревиньо]] ([[Мексика]] иленнән). == Әгъзалар == {| |- | * {{AUS}} * [[Рәсем:Flag of Austria.svg|border|20px]] [[Австрия]] * {{BEL}} * {{GBR}} * {{HUN}} * {{GER}} * {{GRE}} * {{DNK}} * {{ISR}} * [[Рәсем:Flag of Ireland.svg|border|20px]] [[Ирландия]] * [[Рәсем:Flag of Iceland.svg|border|20px]] [[Исландия]] * [[Рәсем:Flag of Spain.svg|border|20px]] [[Испания]] * {{ITA}} * {{CAN}} * [[Рәсем:Flag of Luxembourg.svg|border|20px]] [[Лүксимбур|Люксембург]] * {{MEX}} * [[Рәсем:Flag of the Netherlands.svg|border|20px]] [[Нидерланд]]лар | width=20 | | * [[Рәсем:Flag of New Zealand.svg|border|20px]] [[Яңа Зеландия]] * [[Рәсем:Flag of Norway.svg|border|20px]] [[Норвегия]] * {{POL}} * {{PRT}} * [[Рәсем:Flag of Slovakia.svg|border|20px]] [[Словакия]] * [[Рәсем:Flag of Slovenia.svg|border|20px]] [[Словения]] * {{USA}} * {{TUR}} * {{FIN}} * {{FRA}} * {{CZE}} * [[Рәсем:Flag of Chile.svg|border|20px]] [[Чили]] * [[Рәсем:Flag of Switzerland.svg|border|20px]] [[Швейцария]] * [[Рәсем:Flag of Sweden.svg|border|20px]] [[Швеция]] * {{EST}} * [[Рәсем:Flag of South Korea.svg|border|20px]] [[Көньяк Корея]] * {{JPN}} |} == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.oecd.org Рәсми веб-сайт] {{ИХҮО}}{{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Халыкара оешмалар]] [[Төркем:Халыкара икътисадый оешмалар]] 7l9ptsg4mp9hffntbh79pqpgpkoujei 0 20797 3526791 2800611 2022-08-05T19:48:27Z 109.237.2.66 wikitext text/x-wiki {{ТП |халәт = шәһәр (префектура) |татар исеме = Хошимин<br />[[Рәсем:DowntownSaigon1.JPG|300px|Сайгон]] |чын исем = Thành phố Hồ Chí Minh |ил = Вьетнам |герб =Saigon-Ho Chi Minh City.png |байрак = |герб киңлеге = |байрак киңлеге = |lat_dir = |lat_deg = 10 |lat_min = 46 |lat_sec = 10 |lon_dir = |lon_deg = 106|lon_min = 40 |lon_sec = 0 |CoordAddon = |CoordScale = |ЯндексХарита = |ил харитасы зурлыгы = 300 |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк төре = |төбәк = Dong Nam Bo |төбәк җәдвәлдә = |район төре = |район = |район җәдвәлдә = |җәмгыять төре = |җәмгыять = |җәмгыять таблицада = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |эчке бүленеш = |башлык төре = |башлык = |нигезләү датасы = |беренче телгә алу = |элеккеге исемнәр = |халәт = |мәйдан = 2 095 |биеклек төре = |ТП мәркәзе биеклеге = |климат = |рәсми тел = |халык саны = {{үсү}} 7 123 340 |исәп елы = 2009 |халык тыгызлыгы = 3 401 |агломерация = 10 820 000 |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |сәгать кушагы = +7 |DST = |телефон коды = |почта индексы = |почта индекслары = |автомобил коды = |Commons-та төркем = |сайт = http://www.hochiminhcity.gov.vn/ |сайт теле = |сайт теле 2 = }} '''Хошимин''' ({{lang-vi|Thành phố Hồ Chí Minh|}}) — [[Вьетнам]] көньягында урнашкан [[шәһәр]]. [[Dong Nam Bo]] утравының көньяк-көнчыгышында урнаша. Мәйданы — 2 095 км². Халык саны — 7 170 000 кеше. Халык тыгызлыгы — 3 401 кеше/км². == Тарих == [[Рәсем:Ho Chi Minh City Collage.JPG|left|200px|thumb|Хошимин]] == Кардәш шәһәрләр == * {{Байрак|USA}} [[Сан-Франциско]] * {{Байрак|Лаос}} Вьентьян * {{Байрак|Россия}} [[Санкт-Петербург]] * {{Байрак|Филиппиннар}} Манила * {{Байрак|Кытай Җөмһүрияте}} [[Тайбэй]] * {{Байрак|Израиль}} [[Тель-Авив]] * {{Байрак|Кытай}} [[Шаңхай]] * {{Байрак|Испания}} Севилья * {{Байрак|Канада}} [[Торонто]] * {{Байрак|Словакия}} [[Братислава]] == Моны да карагыз == == Сылтамалар == * [http://www.hochiminhcity.gov.vn Ho Chi Minh City] {{ref-en}} [[Төркем:Вьетнам шәһәрләре]] of7oaymmuc4ofybcy070j088j9rhvu7 0 20904 3526741 2794167 2022-08-05T16:07:24Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Марсель Зарипов | рәсем =М.Х.Зарипов.gif | рәсем_зурлыгы =180 | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Марсель Харис улы Зарипов | һөнәр = язучы, журналист, тәрҗемәче | туу датасы = 23.10.1931 | туу җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Сарман районы|Сарман районында}}, [[Янурыс]] | гражданлык = {{байрак|ССРБ}}→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = 06.01.2017 | үлем җире = [[РФ]], [[ТР]], {{үлем җире|Казан|Казанда}} | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Тукай бүләге}}, [[Файл:Honored Cultural Worker of the RSFSR.jpg|20px|РСФСР атказанган мәдәният хезмәткәре - 1987]]<br/>[[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]]<br/>[[Хөсәен Ямашев исемендәге премия]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Зарипов}} '''Марсель Харис улы Зарипов''' (''[[1931 ел]]ның [[23 октябрь|23 октябре]], [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Сарман районы]], [[Янурыс]] — [[2017 ел]]ның [[6 гыйнвар]]ы, [[РФ]], [[ТР]], [[Казан]]'') — татар язучысы, журналист, [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре|Татарстан АССР]] (''[[1981 ел|1981]]'') һәм [[РСФСР атказанган мәдәният хезмәткәре|РСФСР]] (''[[1987 ел|1987]]'') атказанган мәдәният хезмәткәре, [[Тукай премиясе|Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге]] (''[[1987 ел|1987]]'') һәм Татарстан АССР журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге премиясе (''[[1972 ел|1972]]'') лауреаты. [[ССРБ]] [[ССРБ Журналистлар берлеге|журналистлар]] һәм [[ССРБ Язучылар берлеге|язучылар]] (''[[1970 ел]]дан'') берлекләре әгъзасы. Әсәрләрен [[рус теле]]ндә яза. Абыйсы [[Изаил Зарипов]] (''[[1927 ел|1927]]—[[1999 ел|1999]]'') шулай ук язучы<ref>[[Сарман районы энциклопедиясе]], 1нче том: Чаллы, 2000, 81нче бит.</ref>. == Тәрҗемәи хәле == Ул [[1931 ел]]ның [[23 октябрь|23 октябрендә]] [[Татарстан АССР]]ның [[Сарман районы]] [[Янурыс]] авылында хезмәткәр гаиләсендә туган. Әнисе күп буыннар [[мулла]]лык иткән руханилар нәселеннән. Балачагы [[Сарман районы|шул районның]] [[Петровка (Сарман районы)|Петровка-Завод]] авылында уза, шунда җиде сыйныф тәмамлап, [[1946 ел|1946]]—[[1951 ел]]ларда [[Петровка (Сарман районы)|Петровка]] спирт заводында гади эшче булып эшли. [[1951 ел|1951]]—[[1955 ел|1955]] елларда ССРБ Хәрби диңгез флотында хезмәт итә. [[Армия|Хәрби хезмәттән]] кайткач, «[[Татнефть]]» берләшмәсе каршындагы кыска курслы бораулау кадрлары мәктәбендә укып, электромонтер һөнәрен үзләштерә һәм [[1958 ел]]ның көзенә кадәр «Әлмәтнефть» идарәсендә [[нефть]] промыселларында эшли. Шушы елларда аның [[Әлмәт]] шәһәр газетасы [[Знамя труда (гәҗит)|«Знамя труда»]] битләрендә беренче әдәби язмалары күренә башлый. [[1958 ел]]да Марсель Зариповны әлеге газета редакциясенә әдәби хезмәткәр итеп алалар<ref>[http://sarman-rt.ru/news/obschestvo/zhurnalist-pisatel-patriot Журналист, язучы, патриот.] [[Сарман (газета)|«Сарман»]], 3.11.2011</ref>. Монда эшләү чорында ул экстерн тәртибендә өлгергәнлек аттестатына имтихан тота һәм [[Казан дәүләт университеты]]ның рус теле һәм әдәбияты бүлеген читтән торып тәмамлый (''[[1966 ел|1966]]''). [[1958 ел]]дан — {{comment|һөнәри|профессиональ}} журналист һәм язучы. == Иҗаты == Марсель Зарипов — әдәбиятка зур тормыш тәҗрибәсе туплап, журналистлык эше аша килгән язучыларның берсе. Аның беренче хикәяләре («Дед Матвей», «Сюрприз», «Портрет», «Чужой медовый месяц» һ. б.) республика һәм җирле матбугатта алтмышынчы елларда басылып чыга. Җитмешенче елларда әдип очерк жанрына игътибарын күбрәк юнәлтә һәм бу өлкәдә сизелерлек уңышларга ирешә. Аның «Кара алтын чишмәсе» ({{lang-ru|Родники черного золота}}, Р. Сабиров белән бергә язылган), «Сембердән Казанга хәтле» ({{lang-ru|От Ульяновска до Казани}}, [[Жан Миндубаев]] белән бергә язылган), «И кадерле туган як», «Тугызынчы биеклек» ({{lang-ru|Девятая высота}}), «Уракчы егетләр» ({{lang-ru|Жнецы}}), «Вершины», «Читләрнең ширбәт ае» ({{lang-ru|Чужой медовый месяц}}), «Фатирга ордер» ({{lang-ru|Ордер на квартиру}}) кебек татар һәм рус телләрендә басылып чыккан очерк китаплары тормыш материалына бай һәм актуаль яңгырашлы булулары белән аерылып тора. Очерк һәм публицистика өлкәсендәге иҗади уңышлары өчен Марсель Зарипов [[1972 ел]]да Татарстан журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге премиясе белән бүләкләнде. Марсель Зарипов тәрҗемә эше белән дә шөгыльләнә, күп кенә татар язучыларының романнарын һәм хикәяләрен [[рус теле]]нә тәрҗемә итте: [[Әмирхан Еники]]нең «Әйтелмәгән васыять» ({{lang-ru|Завещание}}, [[1966 ел|1966]]), [[Гариф Ахунов]]ның «Артышлы тау буенда» ({{lang-ru|За горой Артыш}}, [[1973 ел|1973]]), [[Нурихан Фәттах]]ның «Ител суы ака торур» ({{lang-ru|Итель река течет}}, [[1978 ел|1978]]), [[Вакыйф Нуруллин]]ның «Аккан су юлын табар» ({{lang-ru|С ношей гору не обходят}}, [[1982 ел|1982]]) һ. б. == Журналистлык эше == [[1959 ел]]дан — «Знамя труда» (''[[Әлмәт]]'') шәһәр газетасы редакциясе хезмәткәре. [[1962 ел|1962]]—[[1966 ел]]ларда — [[Советская Татария (гәҗит)|«Советская Татария»]] газетасының [[нефть]] районнары буенча үз хәбәрчесе. [[1966 ел]]дан, чирек гасыр, {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Советская Россия (гәҗит)|«Советская Россия»|ru|Советская Россия (газета)}} газетасының [[Татарстан]] буенча махсус корреспонденты булып эшли. Анда республика тормышына багышланган, үткен икътисади һәм иҗтимагый мәсьәләләрне күтәргән меңләп мәкалә бастыра. [[1992 ел|1992]]—[[1998 ел]]ларда — «[[Татар-информ]]» мәгълүмат агентлыгы хезмәткәре. [[2000 ел]]дан «Сам хозяин» газетасында [[умартачылык]] бүлеген алып бара. «Татар иле» – «Татарские края» гомумтатар гәҗитен оештыручыларның берсе<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/2017/01/07/534465/ Марсель Зарипов был одним из основателей ИА «Татар-информ» и общетатарской газеты «Татар иле».] [[Татар-информ]], 7.01.2017</ref>. [[2017 ел]]ның [[6 гыйнвар]]ында [[Казан]]да 85 яшендә вафат<ref>[http://www.azatliq.org/a/28218939.html Тукай бүләге иясе Марсель Зарипов вафат. [[Азатлык радиосы]], 07.01.2017]</ref><ref>[http://rt-online.ru/zaripov-marsel-harisovich/ Зарипов Марсель Харисович.] [[Республика Татарстан (гәҗит)|«Республика Татарстан»]], 09.01.2017{{ref-ru}}</ref>. [[Питрәч районы]] [[Салкын Чишмә (Питрәч районы)|Салкын Чишмә]] авылы зиратында җирләнгән. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[1972 ел|1972]] — Татарстан АССР журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге премиясе * [[1981 ел|1981]] — [[Татарстан АССР атказанган мәдәният хезмәткәре]] * [[1987 ел|1987]] — [[РСФСР атказанган мәдәният хезмәткәре]] * [[1987 ел|1987]] — [[Тукай премиясе]] * «Бәллүр каләм — Хрустальное перо» республика конкурсы лауреаты == Чыганаклар == # [[Сарман районы энциклопедиясе]] (төзүче-мөхәррире [[Дамир Гарифуллин]]), 1 нче том: Чаллы, 2000. # Илһамлы Сарман. Антология (''төзүче-мөхәррире [[Дамир Гарифуллин]]''). [[Казан]]: Яз, 2017, 65-66нчы бит. ISBN 978-5-95-00696-1-1 == Сылтамалар == * [http://adiplar.belem.ru/zaripov.html Марсель Зарипов.] «Әдипләр» порталы (''Әхмәт Дусайлының шәхси порталы'') * [http://www.millattashlar.ru/index.php/%D0%97%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%8C_%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 Марсель Харис улы Зарипов.] «Милләттәшләр» порталы == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Тукай премиясе лауреатлары 1970-1980}} {{DEFAULTSORT:Зарипов, Марсель}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Татар тәрҗемәчеләре]] [[Төркем:Тукай премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Казан университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Шәхесләр:Татнефть]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Россиянең атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] lb4zpvyfnojrtsaiqxhskkkof05tgfr 0 21431 3526782 3432791 2022-08-05T18:38:50Z Әмир 15082 /* Сылтамалар */ wikitext text/x-wiki {{ Газета | исем = Кызыл таң | оригиналь исем = | рәсем = [[Файл:Кызыл таң газетасы.gif|230px]] | имза = | төр = | формат = иҗтимагый-сәяси | нигезләнде = [[1918 ел|1918]] | публикацияләр туктату = [[8 июль]] [[1941 ел]] — [[12 март]] [[1944 ел]] | бәя = | гамәлгә куючы = | нәшер итүче = | мөхәрир = | баш мөхәрир = [[Фаил Фәтхетдинов]] | штат = | сәяси = | тел = [[татар теле|татар]] | тираж = 29 000 (''[[2015 ел|2015]]'')<br/>3 742 ↘ (''[[2020 ел|2020]], [[июль]]'')<ref>''[[Мөнир Вафин]].'' [https://www.azatliq.org/a/30726522.html Башкортстан: пандемия тиражларга тәэсир итте.] [[Азатлык радиосы]], 15.07.2020</ref><br/>4 279 ↗ (''[[2022 ел|2022]], [[гыйнвар]]'') <ref>[https://www.azatliq.org/a/31649128.html Пандемия матбугат алдыручыларны да кыра.] [[Азатлык радиосы]], 11.01.2022</ref> | төп офис = 450079, [[Башкортстан]], [[Уфа]], Октябрьның 50 еллыгы урамы, 13-нче йорт | ISSN = | веб-сайт = http://www.kiziltan.ru/ <br>'''Бүләкләр:''' {{Хезмәт Кызыл Байрагы ордены|тип=организация}} }} <small>{{мәгънәләр|Кызыл таң (мәгънәләр)}}</small> <small>{{мәгънәләр|Коммуна}}</small> <small>{{мәгънәләр|Яңа Авыл}}</small> {{Портал|Татар матбугаты}} '''«Кызыл таң»'''&nbsp;— [[Башкортстан]]ның [[татар теле|татар телле]] иҗтимагый-сәяси гәҗите. [[Уфа]] шәһәрендә нәшер ителә. Гәҗитне гамәлгә куючылар&nbsp;— [[Башкортстан Хөкүмәте]], [[Башкортстан Корылтае]]. == Тарих == Гәҗит [[1918 ел]]ның [[1 март]]ында «Башкортстан» исеме белән [[Ырымбур]]да чыга башлый. Дутов гаскәрләре [[Ырынбур]]га кергәнче гәҗитнең 5 сан чыгарга өлгерә. [[1919 ел]]ның [[сентябрь|сентябрендә]] «Башкортстан хәбәрләре» исеме белән Башкортстан башкаласы [[Стәрлетамак]]та яңадан чыга башлый. Шул ук вакыт [[1919 ел]]ның [[июнь|июнендә]] Уфа аклардан азат ителгәч, [[Сәләх Атнагулов]] мөхәррирлегендә аякка бастырылган «Кызыл юл» гәзите чыга башлый. [[1920 ел]]дан ул «Шәрекъ ярлылары» исеменә күчә, [[1921 ел]]дан «Урал» исемендә чыга башлый. [[1922 ел]]ның [[июнь]]-[[июль|июлендә]] республика башкаласы Стәрлетамактан Уфага күчерелә һәм шуңа бәйле андагы «Башкортстан хәбәрләре» гәҗите дә Уфадагы «Урал» белән кушыла.<ref>[http://ktrb.ru/tat/news/pressa/5763.html “Шәрекъ ярлылары” берләштерде]</ref> Татарча нәшер ителүче бу басма ВКП (б)-ның Башкортстан өлкә комитетының [[1924 ел]]ның [[2 август]] карары белән мөстәкыйль ике гәзиткә бүленә. Башкортчасы&nbsp;— [[Башкортстан (гәҗит)|«Башкортстан»]], татарчасы «Яңа авыл» исеме белән чыга башлый. «Яңа авыл»ның мөхәррире итеп күренекле революционер һәм публицист [[Муса Йосыпов]] тәгаенләнә. Йосыпов та, гәзиткә аңардан соң җитәкчелек иткән Гайса Габбасов белән [[Имай Насыйри]] да [[1937 ел]]да «[[халык дошманы]]»&nbsp;— дип кулга алыналар, тәүге икесе шул ук елда атып үтерелә, күренекле язучы И.&nbsp;Насыйри Уралдагы лагерьда тоткынлыкта [[1942 ел]]да дөнья куя. Бик күп күренекле шәхесләр эшләгән «Яңа авыл»&nbsp;— «Коммуна»&nbsp;— «Кызыл таң»ны чыгаруда. «Башкортстанның халык шагыйре» дигән мактаулы исемне йөртүче сигез талант иясенең өчесе — [[Мәҗит Гафури]], [[Сәйфи Кудаш]], [[Әнгам Атнабаев]]&nbsp;— гәзитнең элекке хезмәткәрләре. [[1930 ел]]дан [[Коммуна (Уфа)|«Коммуна»]] исеме белән чыга. [[1941 ел]]ның [[8 июль|8 июленнән]] [[1944 ел]]ның [[12 март]]ына кадәр бөтен журналистлар сугышка китү сәбәпле гәҗит чыгудан туктый. [[1944 ел]]дан ''Кызыл таң'' исеме белән яңадан чыга башлый. [[1990 ел]]да гәзитнең гомуми тиражы {{сан|120|мең}}гә җиткән. Редакция каршында [[Тулпар журналы|«Тулпар»]] яшьләр, [[Әллүки (журнал)|«Әллүки»]] балалар журналлары кебек яңа басмалар калкып чыкты. [[2006 ел]]ның [[28 февраль|28 февраленнән]] «Кызыл таң» материаллары белән Дөньякүләм электрон челтәрендә: [http://www.kiziltan.ru/ гәҗит сайтында] танышып була. Гәҗит татар телендә чыкса да, [[2010 ел]] җанисәбе алдыннан Башкортстан хөкүмәте аны ачыктан-ачык [[Татарлар|татар халкына]] каршы эштә файдаланды<ref>[http://www.azatliq.org/content/article/2011173.html Татар матбугаты нинди максатта кулланыла?]</ref>. [[2010 ел]]ның җанисәбе алдыннан «Кызыл таң» һәм «Өмет» гәҗитләрендә татар авылларына башкортлар нигез салган дигән мәкаләләр чыга башлады. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://ktrb.ru/tat/tabout/tarix/ «Кызыл таң» гәзите турында тарихи белешмә]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://matbugat.ru/enc/fthetdinov-fail-2044/ Илдус ЗАҺИДУЛЛИН. Чын мирас № 3] * [https://vk.com/kiziltan102 "Кызыл таң" / "Кы'''Z'''ыл тан" ВКонтакте] {{DEFAULTSORT:Кызыл таң}} [[Төркем:Татарча гәҗитләр]] [[Төркем:Башкортстан гәҗитләре]] [[Төркем:Уфа матбугаты]] qgs9j3zdlw6pp80ytleq8rm5cm3siyg 0 21606 3526770 2228390 2022-08-05T18:07:37Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} [[File:Commonwealth Icon2.svg|200px|thumb|left|Эмблемасы (ике төсле)]] '''Милләтләр Дуслыгы''' ([[Инглиз теле|ингл.]] ''Commonwealth of Nations'') яки '''Дуслык''' ([[Инглиз теле|ингл.]] ''Commonwealth'') — {{GBR}} һәм аның элекке [[доминион]]нары, [[колония]]ләре һәм [[протекторат]]лары булган [[дәүләт|бәйсез суверен илләрнең]] [[хөкүмәтара оешма]]сы. Шулай ук [[Милләтләр Дуслыгының әгъза илләр исемлеге]]нә югарыда бирелгән билгеләмәгә туры килмәгән {{MOZ}} һәм {{RWA}} илләре керә. [[1946 ел]]га кадәр оешма ''Британ Милләтләр Дуслыгы'' дип атала. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Портал|Җәмгыять|Сәясәт|Тарих|География}} * [http://www.thecommonwealth.org Милләтләр Дуслыгы Секретариаты] * [http://www.commonwealth.org.uk/ Милләтләр Дуслыгы Институты, Лондон] * [http://www.rcsint.org Бөекбритания Патшасы буендагы Милләтләр Дуслыгы Җәмгыяте] {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{rq|stub}} {{тәрҗемә|en|Commonwealth of Nations}} {{тәрҗемә|ru|Содружество наций}} [[Төркем:Милләтләр Дуслыгы|*]] [[Төркем:Халыкара оешмалар]] [[Төркем:Халыкара мөнәсәбәтләр]] le7x810qc1rb6k23j7l83dsf56i2d3p 0 29219 3526787 3522789 2022-08-05T19:11:46Z 31.200.18.9 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=июль 2012}} {{Университет турында мәгълүмат |исеме = Хәзәр университеты |кыскарту = Хәзәр университеты |эмблема = |сурәт_исеме = |оригиналь исем = {{lang-az|Xəzər Universiteti}} |халыкара исем = |элек исем = |девиз = |оештырылган = 1991 |тип = |президент = |ректор = |студентлар = |бакалавриат = |магистратура = |аспирантура = |докторантура = |докторлар = |профессорлар = |укытучылар = |урнашу = [[Бакы]] |кампус = |сайт = |адрес = }} '''Хәзәр университеты''' ({{lang-az|Xəzər Universiteti}}) — [[Азәрбайҗан]]ның шәхси югары белем бирү йорты. Азәрбайҗанның иң алдынгы университетларыннан санала. == Факультетлар == '''Университетта 6 факультет бар:''' #Инженерлык һәм гамәли фәннәр факультеты #Икътисад һәм менеджмент факультеты. #Гуманитар һәм иҗтимагый фәннәр факультеты #Педагогик факультет #Хокук белеме факультеты #Медицина фәннәре факультеты {{rq|stub}} {{Commonscat|Khazar University}} [[Төркем:Бакы университетлары]] [[Төркем:Азәрбайҗан техник университетлары һәм югары уку йортлары]] 73j7vqi75bjvucd2qxuv1r6eyrmbfmg 0 37502 3526783 2870579 2022-08-05T18:40:24Z Frhdkazan 3171 {{УК}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Халыкара Кызыл Хач комитеты''' (кыскартылып, ХКХК, {{lang-en|International Committee of the Red Cross}}; ICRC; {{lang-fr|Comite international de la Croix-Rouge}}) – бөтен дөньяда нейтральлек һәм объективлык принципларыннан эш итүче гуманитар оешма. Ул кораллы низагларда һәм эчке тәртипсезлекләрдә авырлыкка очраган кешеләргә ярдәм итә. Оешма [[Халыкара Кызыл Хач һәм Кызыл Ярымай хәрәкәте]]нең бер өлеше булып тора. ХКХКга [[1863]] елда швейцарияле [[Анри Дюнан]] нигез сала. [[1884]] елда беренче Халыкара Кызыл Хач комитеты Конференциясе үткәрелә.<ref>[http://www.rcstandcom.info/firstconf.shtml The first International Conference.]{{ref-en}}</ref>. Штаб-фатир [[Женева]]да урнашкан. == ХКХК турында == Халыкара Кызыл Хач комитетының (ХКХК) максаты кораллы низагларда һәм эчке тәртипсезлекләрдә, фетнәләрдә зарарланганнарга ярдәм итү һәм куркынычсызлык тәэмин итү. ХКХК эшли торган принцип шуннан гыйбарәт ки, сугыш та хәрби хәрәкәтләрне алып бару ысулларына һәм чараларына һәм сугыш алып баручы якларның тәртибенә чикләү салучы билгеле бер кысаларда үткәрелергә тиеш. Бу принципка нигезләнгән кагыйдәләр исә [[халыкара гуманитар хокук]]ны, [[Сугыш корбаннарын яклау турында Женева конвенциялары (1949)|Женева конвенцияларын]] тәшкил итәләр. == Структура == Устав нигезендә ХКХК<ref>[http://www.icrc.org/web/rus/siterus0.nsf/html/icrc-statutes-240698 Устав Международного Комитета Красного Креста] {{ref-ru}}</ref>: * махсус статуска ия бәйсез гуманитар булып тора; * Халыкара Кызыл Хач һәм Кызыл Ярымай хәрәкәтенең бер өлеше булып тора; * эшчәнлеге [[Швейцария]] Гражданлык кодексының 60 нчы һәм башка маддәләре белән билгеләнүче ассоциация булып тора; * Швейцария кануннары нигезендә юридик зат булып тора. ХКХК әгъзаларына Швейцария гражданнары сайлана ала, комитет әгъзаларының саны – 15тән алып 25кә кадәр. ХКХК мактаулы әгъзалар сайлый ала. ХКХК төп идарә органнары<ref>[http://www.icrc.org/web/rus/siterus0.nsf/htmlall/section_structure?OpenDocument Структура] {{Ref-ru}}</ref>: * Ассамблея (югары идарә органы) * Ассамблея Шурасы (Ассамблея кушуы буенча эшләүче орган) * [[Халыкара Кызыл Хач комитеты Президентлары|Президент]] һәм аның урынбасарлары (Ассамблея, Ассамблея Шурасы эшчәнлеген тәэмин итәләр һәм ХКХК тышкы элемтәләре өчен җавап тоталар). * Директорат (башкарма орган, Генераль директор һәм өч директордан тора) * Контрольлек органы. ХКХК Президенты – фәлсәфә докторы Якоб Келленбергер. == Төп принциплар == {{Төп мәкалә|Халыкара Кызыл Хач һәм Кызыл Ярымай хәрәкәте#Төп принциплар}} Халыкара Кызыл Хач комитеты ХКХКЯХның фундаменталь принциплары нигезендә эшли. Алар кешеләрнең тынычлыкка һәм солыхка омтылышларына нигезләнгәннәр һәм 1965 елда Венада Кызыл Хач һәм Кызыл Ярымайның XX Халыкара Конференциясендә игълан ителгәннәр. ХКХК принциплар: * Гуманлык * Нәфессезлек * Нейтральлек * Бәйсезлек * Иреклелек * Бердәмлек * Универсальлек == Бүләкләр == ХКХК өч тапкыр – [[1917]], [[1944]] һәм [[1963]] елларда – [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]] белән бүләкләнә. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [[:ru|Рус Википедиясендәге]] [[:ru:Международный комитет Красного Креста|мәкалә]]. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 1901-1925}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 1926-1950}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 1951-1975}} [[Төркем:Комитетлар]] [[Төркем:Халыкара хәйрия оешмалары]] [[Төркем:Кызыл Хач]] [[Төркем:Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреатлары]] dikqith1q9kd8ld2ipk9zskusm5uemm 0 41111 3526866 3174767 2022-08-06T05:28:03Z Ilnur efende 6874 /* Мөгаллим эшчәнлеге */ wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Габдрахман Гомәри | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Габдрахман Исмәгыйль улы Гомәри | һөнәр = мөгаллим, рухани, нашир, журналист, мәгърифәтче | туу датасы = 18.01.1867 | туу җире = {{Туу җире|Әстерхан|Әстерханда}} | гражданлык = {{Байрак|Русия империясе}} [[Русия империясе]], {{USSR}} | милләт = [[татар]] | үлем датасы = 17.03.1933 | үлем җире = [[Архангельск өлкәсе]] | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Гомәров}} '''Габдрахман Исмәгыйль улы Гомәри''' ([[18 гыйнвар]] [[1867]], [[Әстерхан]] — [[17 март]] [[1933]], [[Архангельск өлкәсе]]) — атаклы [[татар]] һәм [[нугай]]<ref>Арсланов Л.Ш., Викторин В.М. Астраханские татары // Материалы по истории татарского народа. - Казань, 1995.</ref> дин әһеле, [[галим]], мәгърифәтче, нашир һәм журналист. == Биография == === Яшьлек === Габдрахман Гомәри [[1867 ел]]ның [[18 гыйнвар|6 (18) гыйнварында]] [[Әстерхан]] шәһәрендә крестьян гаиләсендә туа. Аның әтисе яшелчәләр үстерә һәм аны базарда күмәртәләп сатучы була. Әстерхан губернасының авыл мәктәпләрендә башлангыч белем алып, [[1881 ел]]да Габдрахман иптәше Хәбибулла Әхмәдов белән [[Казан]]га, [[Шиһабетдин Мәрҗани]] мәдрәсәсенә юл тота. 8 ел дәвамында ул Мәрҗани җитәкчелегендә гарәп теле һәм әдәбиятын, ислам фәлсәфәсен, мантыйк, математика һәм тарихны өйрәнә. Тырышлыгы, эш сөючәнлеге һәм сәләтле булуы белән, шәкерт Ш.Мәрҗанинең аеруча ышануын казана. Ике тапкыр, [[1887]] һәм [[1888]] елларда, мөгаллим башта аны [[Сембер]] шәһәренә, ә аннары [[Уфа]]га алып бара. Вафат булыр алдыннан, Мәрҗани Г.Гомәригә һәм башка ике шәкертенә «Хашиятел тәүзыйх» («Аңлатмаларны шәрехләү») дигән китабын тикшерергә, кирәк булганда төзәтергә, тәмамларга һәм бастырып чыгарырга васыять итә. === Мөгаллим эшчәнлеге === Мөгаллименең вафатыннан соң, Гомәри өч ел буе аның мәдрәсәсендә гарәп теле укытучысы булып эшли. [[1892 ел]]да 25 яшьлек укытучы Әстерханга кайта һәм икенче елны [[Тияк]] бистәсендә «[[Низамия]]» мәктәбен ача. Г.Гомәри монда [[1908]] елга кадәр [[гарәп теле]]н, әдәбиятын һәм [[Шәрекъ фәлсәфәсе]]н укыта, бу чорда мәктәп [[Түбән Идел]] буендагы педагогик уку-укыту үзәгенә әверелә. Мәдрәсә каршында башка авыллардан-шәһәрләрдән килгән шәкертләр өчен тулай торак та була. Анда укучы шәкертләр төрле милләтләрдән булалар, анда татарлардан кала [[нугайлар]], [[казакълар]], [[төрекмәннәр]], [[аварлар]], [[вайнахлар]] ([[чеченнәр]] һәм [[ингушлар]]), [[лезгиннар]] һәм [[кумыклар]] да укый. === Фәнни эшчәнлек === Габдрахман Гомәри мәдрәсә белән җитәкчелек итүдән һәм мөгаллимлек эшчәнлегеннән тыш, гарәп филологиясен һәм ислам динен өйрәнү буенча дәреслекләр һәм тикшеренүләр авторы буларак та билгеле. Аның укытучылар өчен әзерләнгән гарәп теле грамматикасы буенча беренче уку әсбабы 1896 елда Казанда басыла, соңрак ул тагын сигез тапкыр нәшер ителә. [[1903]] елда аның гарәп теле синтаксисы буенча монографиясе, ә [[1906]] елда «Мөселман дәүләтләре тарихы» басылып чыга. «Мөселман дәүләтләре тарихы» дигән китап аннары дүрт тапкыр тагын нәшер ителә. Шул ук елда Гомәри [[Ибн Хаҗиб]]нең синтаксис турында киң таралган, классик монографиясен татар теленә тәрҗемә итә һәм аны үзенең фәнни шәрехләвендә бастырып чыгара. Бу тәрҗемә Русиядагы барлык мәдрәсәләр өчен дә иң кирәкле дәреслекләрнең берсенә әверелә. === Наширлек эшчәнлеге === [[1907]] елда Габдрахман Гомәри Әстерханның Бирге Тияк дигән бистәсендә татар нәшрият компаниясен ачып җибәрә. Аның нәшриятендә гомуми тиражы 200 мең нөсхәгә җиткән 70-80 тирәсе китап басыла. Нәшрият төрле китаплар, календарьлар, белешмәләр белән бергә, 1907-[[1914]] елларда [[«Идел» газетасы (1907-1914)|«Идел» газетасын]] һәм [[«Мәгариф» журналы (Әстерхан)|«Мәгариф» журналын]] бастыра. «Идел» газетасының җаваплы мөхәрире итеп башта З.Шәрифуллин билгеләнә. Әмма озакламый бу вазифа Габдрахман Гомәригә тапшырыла. Тиздән газета бар Русияда, кайбер елларда чит илләрдә дә тарала. Бер генә мисал: газетаның Төркиядәге хәбәрчесе сөргендә яшәүче Гаяз Исхакый була. [[1910]] елдан 1914 елгача «Идел»нең әдәби бүлеген Сәгыйть Рәмиев җитәкли. 1914 ел башында газетаны хөкүмәткә каршы эш алып баруда гаеплиләр. Моңа кадәр дә анда басылган тәнкыйди мәкаләләр өчен өч тапкыр зур күләмдә штраф салына. Хакимият органнары газетаны ябуга ирешәләр һәм нашир-мөхәрир Габдрахман Гомәрине өч елга [[полиция]] күзәтүе астына Казанга сөрәләр. === Иҗтимагый эшчәнлек === Әстерханның хөрмәтле шәхесе буларак, Г.Гомәри мөселман корылтайларына, конференцияләренә һәм киңәшмәләренә делегат һәм вәкил булып сайланган. Мәсәлән, 1903 елда ул [[«Тәрҗемән» газетасы]]ның 20 еллыгы уңаеннан уздырылган тантанага, Кырымга бара. 1906 елның августында ул [[III Бөтенрусия мөселманнар корылтае]]нда катнаша һәм шунда Дин проблемалары буенча Бөтенрусия комиссиясе әгъзасы итеп сайлана. Моннан соң ул ел саен [[Мәкәрҗә ярминкәсе]]нә барып, анда үткәрелүче яшерен милли хәрәкәт киңәшмәләрендә катнаша. Казанга сөрелгәч, Гомәри берникадәр вакыт җәмәгать эшендә катнашмый тора, ләкин тикшеренүләрен дәвам итә һәм әсәрләрен Казан басмаханәләрендә нәшер итә. Февраль инкыйлабыннан соң Гомәри Әстерханга кире кайта һәм аны Әстерхан губернасы мөхтәсибе итеп сайлыйлар, бер үк вакытта ул Әстерхан Җәмигъ мәчетенең имам-хамедицинаы да була. [[1917]] елның маенда Габдрахман Гомәри Бөтенрусия мөселманнар корылтаенда катнаша, июньдә Уфада үткән ислам тәгълиматчылары киңәшмәсендә, июльдә Казандагы чираттагы мөселман корылтаенда катнаша. === Диния Нәзарәтендә === [[1923]] елда Габдрахман Гомәри Уфа Үзәк Диния Нәзарәтенең голәмәләр шурасына сайлана. [[1926]] елда исә ул Мәккәдә үткән [[Бөтендөнья ислам конгрессы]] эшендә Советлар Берлеге мөселманнары делегациясендә сәркатиб буларак катнаша. === Ахыргы еллар === 1920-елларның икенче яртысында Гомәри исламның төрле проблемалары буенча фәнни эзләнүләр белән шөгыльләнә. Бу чорла ул төрле кулъязмаларын китап дәрәҗәсенә әзерли, яңа әсәрләр яза. Ләкин ул хезмәтләрен нәшер итәргә өлгерми, 1929 елның июлендә аның барлык кулъязмалары ОГПУ органнары тарафыннан тартып алына. [[1930]] елның [[30 август]]ында Габдрахман Гомәри кулга алына, бер айдан соң ул Архангельск өлкәсенә 3 еллык сөргенгә хөкем ителә. Анда Кече Карел авылында ул [[1933]] елның [[17 март]]ында вафат була. [[1989]] елда Габдрахман Гомәри реабилитацияләнә. == Чыганаклар == * {{китап |автор = |бүлек = Габдрахман Гомәри |башлык = Татар зыялылары: тарихи портретлар:Укытучылар һәм югары сыйныф укучылары өчен мәкаләләр җыентыгы |оригинал = |сылтама = |басма = |җаваплы = төз. Р.М.Мөхәммәтшин, тәрҗ. Ә.М.Камалов |урын = Казан |нәшрият = Мәгариф |ел = 2003 |том = |бит = 208 |битләр = |isbn = 5-7761-1366-0 }} * Татар энциклопедия сүзлеге /Баш мөхәррир М.Х.Хәсәнов; җаваплы мөхәррир Г.С.Сабирҗанов. Казан: ТР ФА Татар энциклопедиясе институты, 2002. б.179. ISBN 5-902375-01-0 * Татар энциклопедиясе: 6 томда /Баш мөхәррир М.Х.Хәсәнов, җаваплы мөхәррир Г.С.Сабирҗанов. Казан: "ТР ФАнең Татар энциклопедиясе институты" дәүләт учреждениесе, 2010. 2т.: Г-Й. б.144, 656 б. ISBN 978-5-902375-06-7 * Габдрахман Гомәри: Фәнни-биографик җыентык /Төз.автор С.Рәхимов. Казан: Рухият, 2002. 384 бит. == Сылтамалар == * [http://xacitarxan.narod.ru/gumari.htm Хаҗитархан.Народ.ру сайтында] {{Ref-ru}} == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Гомәри, Габдрахман }} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татар мәгърифәтчеләре]] [[Төркем:Татар галимнәре]] [[Төркем:Татар язучылары]] jrkftut9r2suahhk8ep3c0vuhigqdsj 0 41258 3526780 2155473 2022-08-05T18:33:46Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Amnesty International''' ([[инглиз теле]]ннән — '''Халыкара амнистия''', ''Amnesty'', ''AI'') — [[Халыкара оешма|халыкара]] [[Табышсыз оешма|табышсыз]] һәм бәйсез оешма. Үз максаты булып оешма [[кеше хокуклары]]н, [[вөҗдан иреге]]н бозу очракларын алдан кисәтүне яки туктатуны игълан итә. Гадәттә, оешма кеше хокукын бозу очракларына җәмәгатьчелек игътибарын җәлеп итә, һәм шул рәвешле кеше хокукын бозучыларга басым ясый. Оешма [[1961 ел]]да [[Бөекбритания]]дә нигезләнә. [[1977 ел]]да Amnesty International {{Нобель медале}} [[Тынычлык өчен Нобель премиясе]]нә лаек була<ref>[http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1977/amnesty-lecture.html Amnesty International — The Nobel Peace Prize 1977] {{ref-en}}</ref>. Шулай ук аңа кеше хокуклары өлкәсендә [[БМО]] премиясе дә бирелә. Халыкара хокук яклаучы оешмалар арасында Amnesty International иң озын һәм бай тарихлы. Һәм ул хокук яклаучылар хәрәкәтенең әйдәп баручы ролен үти дип санала. == Тарих == Amnesty International оешмасына [[Питер Бененсон]] исемле инглиз юристы нигез сала. Газеталарда гаделсез төрмәләрдә утырган кешеләр турында мәкаләләр укып, ул көчсезлеккә сыкрый иде. Һәм ул дуслары белән бергә «The Observer» газетасында бу проблемага кагылышлы мәкалә чыгара. Материал зур кызыксыну уята, «Appeal for Amnesty 1961» хәрәкәте оештырыла. Хәрәкәтнең мөрәҗәгатьләре төрле газеталарта басыла. Бененсон вөҗдан тоткыннары турында сөйләгән «Persecution 1961» китабын да чыгара. [[1961 ел]]да хәрәкәт җитәкчелеге кеше хокуклары өлкәсендә даими эшли торган оешманы булдыру турында карар кабул итә. [[1962 ел]]ның [[30 сентябрь|30 сентябрендә]] ул Amnesty International исемен ала. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Навигация|Викиҗыентык = Amnesty International}} * [http://www.amnesty.org Amnesty International] {{ref-en}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Тынычлык өчен Нобель премиясе 1976-2000}} [[Төркем:Amnesty International|*]] [[Төркем:Табышсыз оешмалар]] [[Төркем:Тынычлык өчен Нобель премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Кеше хокуклары]] ksznwvd0jy7s00mgcjqzhv2oestr66x 0 41574 3526784 3347067 2022-08-05T18:42:09Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Халыкара сәүдә палатасы''' яки '''ХСП''' ({{lang-en|International Chamber of Commerce}} — ''ICC'') — [[бизнес]] алдында торган иң актуаль мәсьәләләрне чишү максатын куйган бәйсез [[табышсыз оешма|табышсыз]] [[халыкара оешма]]. Бүгенге көндә 140 илдәге меңнәрчә ширкәтләр һәм ассоциацияләрне берләштерә. [[1919 ел]]да нигезләнә. Штаб-фатиры [[Париж]] шәһәрендә урнаша. МТП чыгара торган документлар арасында — » Инкотермс " (унификацияләнгән сәүдә терминнары), UCP 600 (документар аккредитивлар өчен унификацияләнгән кагыйдәләр һәм гореф-гадәтләр), Арбитраж регламент, даими рәвештә комиссия әгъзалары тарафыннан аларга төзәтмәләр кертү предметына яңадан карала торган типлаштырылган халыкара контрактлар. МТП каршындагы бәхәсләрне хәл итүнең төп органы-Халыкара арбитраж суды. Палата, коммерция мәсьәләләрен җайга салучы дәүләтара берләшмәләрдән аермалы буларак, Бөтендөнья сәүдә оешмасы, ЭКОС, таможня берлекләре кебек дәүләтара берләшмәләрдән аермалы буларак, җайга салучы функцияләрне үтәми, бары тик катнашучы субъектлар өчен бердәм механизмнар һәм кагыйдәләр генә эшләп чыгара һәм эшләнгән регламентлар кысаларында бәхәсләрне хәл итә. Шул ук вакытта МТП Бөтендөнья сәүдә оешмасы, Бөтендөнья банкы һәм башка халыкара оешмалар каршындагы коллектив консультатив орган булып тора, ә 2016 елдан — БМО Генераль Ассамблеясе каршындагы рәсми күзәтүче, шул рәвешле, дәүләтара процессларда эшкуарлык җәмәгатьчелеге мәнфәгатьләрен исәпкә алу механизмын тәэмин итеп<ref>[https://ubi-logistic.com.ua/chto-takoe-pravila-incoterms-i-dlya-chego-oni-nuzhnyi/ Нәрсә ул кагыйдәләр Incoterms һәм ни өчен алар кирәк]</ref>. ХСП даими рәвештә [[БМО]], [[Бөтендөнья сәүдә оешмасы]], [[Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы]] һәм башка халыкара оешмалар белән тирән хезмәттәшлектә тора. Алар өчен киңәшләшү органы вазифаларын башкара. Төрле илләрдә Халыкара сәүдә палатасының төрле милли комитетлары эшли (мәсәлән, ICC Russia, ICC Georgia һ.б.). [[1923 ел]]дан башлап, оешма карамагындагы [[Халыкара арбитраж мәхкәмәсе]] эшли. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Rq|stub}} [[Төркем:Дәүләтнеке булмаган халыкара оешмалар]] [[Төркем:Халыкара сәүдә]] [[Төркем:Сәүдә палаталары]] [[Төркем:Арбитраж оешмалары]] [[Төркем:Парижда урнашкан оешмалар]] [[Төркем:БМОның Иҗтимагый һәм икътисадый Шурасына гомуми консультатив тавыш белән керүче оешмалар]] if9jy374ew2cgwq9szun9kd47fn4wjf 0 47727 3526756 3439953 2022-08-05T17:13:09Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Африка Берлеге''', '''АБ''' — [[Африка]]ның 55 дәүләтен берләштерә торган халыкара, хөкүмәтара оешма. [[Африка берлеге оешмасы]] варисы. [[2002 ел]]ның [[9 июль|9 июлендә]] нигезләнә. Ярты елга бер тапкыр җыелган оешманың төп органы Африка Берлеге Ассамблеясында бөтен мөһим карарлар кабул ителә. Оешманың штаб-фатиры, Африка Берлеге сәркатиплеге һәм Африка Берлеге комиссиясе [[Хәбәшстан]]ның [[Аддис-Абеба]] каласында урнаша. == Тарих == Моңа кадәр [[Африка]]да Африка дәүләтләре берлеге, Африка дәүләтләре конфедерациясе, Африка берлеге оешмасы, Африка икътисади җәмгыяте кебек оешмалар булган. Африка Берлеге аларның максатларын тормышка ашырырга дәвам итә. [[1990-еллар|1990 еллар]] урталарында Африка Берлеген төзү идеяләре яңгырый башлый. Африка берлеге оешмасы фактик рәвештә диктаторлар клубына әйләнә барган. Төп инициатор [[Ливия]] башлыгы [[Мөәммәр Каддафи]] булган. [[1999 ел]]ның [[9 сентябрь|9 сентябрендә]] Ливиянең [[Сирт]] шәһәрендә оешманы төзү турында декларация кабул ителә. [[2002 ел]]ның [[9 июль|9 июлендә]] оешма үз эшчәнлеген башлап җибәрә. == Әгъзалар == {{легенда|#F88017|Әгъзалык туктатылган|border=1px solid #AAAAAA}} {{легенда|#C24641|Әгъзалык бетерелгән|border=1px solid #AAAAAA}} {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%; white-space:nowrap" width="70%" ! style="line-height:95%" class="unsortable" | [[Байрак]]<br /> ! style="line-height:95%" | Атама<br /> ! style="line-height:95%" | Башкала<br /> |- | align="center" | {{Байрак/Алжир}} | [[Алжир]] | [[Алжир (шәһәр)|Алжир]] | |- | align="center" | {{Байрак/Ангола}} | [[Ангола]] | [[Луанда]] | |- | align="center" | {{Байрак/Бенин}} | [[Бенин]] | [[Порто-Ново]] |- | align="center" | {{Байрак/Ботсвана}} | [[Ботсвана]] | [[Габороне]] | |- | align="center" | {{Байрак/Буркина Фасо}} | [[Буркина Фасо]] | [[Уагадугу]] |- | align="center" | {{Байрак/Бурунди}} | [[Бурунди]] | [[Бужумбура]] | |- | align="center" | {{Байрак/Габон}} | [[Габон]] | [[Либревиль]] | |- | align="center" | {{Байрак/Гамбия}} | [[Гамбия]] | [[Банжул]] | |- | align="center" | {{Байрак/Гана}} | [[Гана]] | [[Аккра]] | |- | align="center" | {{Байрак/Гвинея}} | [[Гвинея]] | [[Конакри (шәһәр)|Конакри]] |- | align="center" | {{Байрак/Гвинея-Бисау}} | [[Гвинея-Бисау]] | [[Бисау]] | |- | align="center" | {{Байрак/ДКҖ}} | [[Демократик Конго Җөмһүрияте]] | [[Киншаса]] |- | align="center" | {{Байрак/Джибути}} | [[Джибути]] | [[Джибути (шәһәр)|Джибути]] | |- | align="center" | {{Байрак/Мисыр}} | [[Мисыр]] | [[Каһирә]] | |- | align="center" | {{Байрак/Замбия}} | [[Замбия]] | [[Лусака]] | |- | align="center" | {{Байрак/Сахара Гарәп Демократик Җөмһүрияте}} | [[Сахара Гарәп Демократик Җөмһүрияте]] | [[Эль-Аюн]] (рәсми), [[Бир-Лелу]] (фактик) | |- | align="center" | {{Байрак/Зимбабве}} | [[Зимбабве]] | [[Хараре]] | |- | align="center" | {{Байрак/Кабо-Верде}} | [[Кабо-Верде]] | [[Прая]] | |- | align="center" | {{Байрак/Камерун}} | [[Камерун]] | [[Яунде]] | |- | align="center" | {{Байрак/Кения}} | [[Кения]] | [[Найроби]] | |- | align="center" | {{Байрак/Комор Утраулары}} | [[Комор Утраулары]] | [[Морони]] | |- | align="center" | {{Байрак/Конго}} | [[Конго Җөмһүрияте|Конго]] | [[Браззавиль]] | |- | align="center" | {{Байрак/Кот-д'Ивуар}} | [[Кот-д'Ивуар]] | [[Ямусукро]] |- | align="center" | {{Байрак/Лесото}} | [[Лесото]] | [[Масеру]] | |- | align="center" | {{Байрак/Либерия}} | [[Либерия]] | [[Монровия]] | |- | align="center" | {{Байрак/Ливия}} | [[Ливия]] | [[Триполи]] | |- | align="center" | {{Байрак/Маврикий}} | [[Маврикий]] | [[Порт-Луи]] | |- | align="center" | {{Байрак/Мавритания}} | [[Мавритания]] | [[Нуакшот]] |- |- bgcolor=#F88017 | align="center" | {{Байрак/Мадагаскар}} | [[Мадагаскар]] | [[Антананариву]] |- | align="center" | {{Байрак/Малави}} | [[Малави]] | [[Лилонгве]] | |- | align="center" | {{Байрак/Мали}} | [[Мали]] | [[Бамако]] | |- |- bgcolor=#C24641 | align="center" | {{Байрак/Марокко}} | [[Марокко]] | [[Рабат]] |- | align="center" | {{Байрак/Мозамбик}} | [[Мозамбик]] | [[Мапуту]] | |- | align="center" | {{Байрак/Намибия}} | [[Намибия]] | [[Виндхук]] | |- | align="center" | {{Байрак/Нигер}} | [[Нигер]] | [[Ниамей]] |- | align="center" | {{Байрак/Нигерия}} | [[Нигерия]] | [[Абуджа]] | |- | align="center" | {{Байрак/Руанда}} | [[Руанда]] | [[Кигали]] | |- | align="center" | {{Байрак/Сан-Томе һәм Принсипи}} | [[Сан-Томе һәм Принсипи]] | [[Сан-Томе (шәһәр)|Сан-Томе]] | |- | align="center" | {{Байрак/Свазиленд}} | [[Свазиленд]] | [[Мбабане]] | |- | align="center" | {{Байрак/Сейшел утраулары}} | [[Сейшел утраулары]] | [[Виктория (Сейшел утраулары)|Виктория]] | |- | align="center" | {{Байрак/Сенегал}} | [[Сенегал]] | [[Дакар]] | |- | align="center" | {{Байрак/Сомали}} | [[Сомали]] | [[Могадишо]] | |- | align="center" | {{Байрак/Судан}} | [[Судан]] | [[Хартум]] | |- | align="center" | {{Байрак/Сьерра-Леоне}} | [[Сьерра-Леоне]] | [[Фритаун]] | |- | align="center" | {{Байрак/Танзания}} | [[Танзания]] | [[Додома]] |- | align="center" | {{Байрак/Того}} | [[Того]] | [[Ломе]] |- | align="center" | {{Байрак/Тунис}} | [[Тунис]] | [[Тунис (шәһәр)|Тунис]] | |- | align="center" | {{Байрак/Уганда}} | [[Уганда]] | [[Кампала]] | |- | align="center" | {{Байрак/ҮАҖ}} | [[ҮАҖ]] | [[Банги]] | |- | align="center" | {{Байрак/Чад}} | [[Чад]] | [[Нджамена]] | |- | align="center" | {{Байрак/Экваториаль Гвинея}} | [[Экваториаль Гвинея]] | [[Малабо]] | |- | align="center" | {{Байрак/Эритрея}} | [[Эритрея]] | [[Асмэра]] |- | align="center" | {{Байрак/Хәбәшстан}} | [[Эфиопия]] | [[Аддис-Абеба]] | |- | align="center" | {{Байрак/КАҖ}} | [[КАҖ]] | [[Претория]] | |- | align="center" | {{Байрак/Көньяк Судан}} | [[Көньяк Судан]] | [[Джуба]] | |} == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Навигация|Викиҗыентык = African Union}} * [http://www.africa-union.org/ Африка Берлегенең рәсми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080526131331/http://www.africa-union.org/root/au/AboutAU/Constitutive_Act_en.htm |date=2008-05-26 }} * [http://www.pan-african-parliament.org/ Панафрикан парламенты сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120213161326/http://www.pan-african-parliament.org/ |date=2012-02-13 }} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Ислам хезмәттәшлеге оешмасы}} [[Төркем:Халыкара оешмалар]] 6cq16657krasj5f7nma13d42iutrktk 0 47853 3526767 2279556 2022-08-05T17:54:39Z Frhdkazan 3171 == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{ҮК}} '''Гарәп Лигасы''' ({{lang-ar|جامعة الدول العربية}} Җәмгыять әд-Дувәл әл-Гарәбия; '''ГЛ''') — [[гарәпләр|гарәп]] дәүләтләрен һәм [[гарәп теле]] рәсми тел булган дәүләтләрне берләштергән [[халыкара оешма]]. 22 дәүләт-әгъзасы бар. Оешма [[1945 ел]]да нигезләнә. Оешманың төп органы — Лига Шурасы. Һәр илнең бу шурада бер тавышы бар. Оешма штаб-фатиры [[Каһирә]]дә урнаша. == Тарих == Гарәп илләре арасында мөнәсәбәтләрне ныгыту һәм сәясәт, икътисад, мәдәният һәм социаль өлкәләрдә гамәлләрнең координациясе максатыннан [[1944 ел]]ның [[7 октябрь|7 октябрендә]] [[Александрия]]дә [[Сүрия]], [[Үрдүн]], [[Гыйрак]], [[Лөбнан]] һәм [[Мисыр]] тарафыннан Лиганы булдыру турында протокол имзалана. [[1945 ел]]ның [[22 март]]ында Гарәп Лигасын булдыру турында килешү имзалана. Югарыда саналган илләрдән тыш аңа [[Согуд Гарәбстаны]] да кул куя. Шул ук елның 5 маенда килешүгә Төньяк Йәмән кушыла. [[1956 ел]]ның [[19 гыйнвар]]ында оешмага — [[Судан]], [[28 март]]ында [[Ливия]] керә. [[1958 ел]]да оешмага [[Марокко]] һәм [[Тунис]] кушыла. == Әгъзалар == * {{Байрак/Алжир}} [[Алжир]] * {{Байрак/Бәһрәйн}} [[Бәһрәйн]] * {{Байрак/Джибути}} [[Джибути]] * {{Байрак/Мисыр}} [[Мисыр]] * {{Байрак/Иордания}} [[Үрдүн (дәүләт)|Үрдүн]] * {{Байрак/Гыйрак}} [[Гыйрак]] * {{Байрак/Йемен}} [[Йәмән]] * {{Байрак/Катар}} [[Катар]] * {{Байрак/Коморлар}} [[Коморлар]] * {{Байрак/Кувейт}} [[Күвәйт]] * {{Байрак/Ливан}} [[Лөбнан]] * {{Байрак/Ливия}} [[Ливия]] * {{Байрак/Мавритания}} [[Мавритания]] * {{Байрак/Марокко}} [[Марокко]] * {{Байрак/БГӘ}} [[БГӘ]] * {{Байрак/Оман}} [[Оман]] * [[Фәлестыйн]] * {{Байрак/Согуд Гарәбстаны}} [[Согуд Гарәбстаны]] * {{Байрак/Сомали}} [[Сомали]] * {{Байрак/Судан}} [[Судан]] * {{Байрак/Тунис}} [[Тунис]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Навигация|Викиҗыентык = Arab League}} * [http://www.arableagueonline.org/ Рәсми сайт] {{ref-ar}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Гарәп Лигасы}} {{Халыкара оешмалар}} {{Ислам хезмәттәшлеге оешмасы}} [[Төркем:Гарәп Лигасы| ]] 0mpedgb4qulpxyic7w8w8907xhkj1ob 0 49014 3526812 3441241 2022-08-06T00:31:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Файл:Pyotr Nikolayevich Gruzinsky - Maslenitsa.jpg|300px|thumb|«Май чабу». Грузинский Пётр Николаевич, 1889.]] [[Файл:Busojaras-Buso and Son.jpg|300px|thumb|right|[[Венгрия]]дә Бушояраш бәйрәме]] '''Май чабу''', '''Масленица''' ([[Урыс теле|рус]]. Масленица - "майлы") — [[керәшеннәр]]дә, [[славяннар]]да кышны озатып, язны каршылау бәйрәме. Көнчыгыш славяннарның халык календаренда бәйрәм [[кыш]] һәм [[яз]] чиген, шулай ук Бөек пост<ref>[https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8]</ref> чиген маркировкалый. Май чабу Европа илләрендә карнавал аналогы итеп санала. Әлеге бәйрәм [[Католицизм|католикларда]] «майлы сишәмбе» гә тиң. Рус Православие Чиркәве календаренда бу чор сыр атнасы дип атала. Май чабу көне ел саен [[Олы көн бәйрәме|Пасха]] бәйрәм итү датасына карап үзгәрә. Май чабу бәйрәменең традицион атрибутлары - Май чабу карачкысы, күңел ачу, чанада шуу; [[Руслар|русларда]] [[коймак]] һәм [[кабартма]], ә [[Беларуслар|белорусларда]] һәм [[Украиннар|украиннарда]] — эремчек пилмәне, сырниклар. [[Майлар|Май]] чабу [[Бәйрәм|бәйрәме]] бик борынгыдан килә. Аны [[славяннар]] православие дине кабул ителгәнче үк билгеләп үткәннәр. Ул [[табигать]] көчләренә, ел вакытларына табыну, аларның күңелен күрергә тырышу белән бәйле булган. Әлеге йола җиде көн буена бәйрәм ителә. Май чабу [[Атна|атнасының]] һәр көне исемләп бүленгән. * Атна башы (дүшәмбе) – “Очрашулар”, * буш көн (сишәмбе) – “Уеннар”, * кан көн (чәршәмбе) – “Сыйлану”, * атна кич, кече атна (пәнҗешәмбе) – “Уен-көлке”, * татар атнасы (җомга) – “Әби коймагы”, * атна арты (шимбә) – “Печкәчәмдә кунакта”, * атна көн (якшәмбе) – “Кичерешү”, “ Пручти кич” дип йөртелгән. Май чабу атнасында [[православие]] халкы уйнап-көлеп кышны куа, табигатьне уята. Йола буенча, май чабу атнасында кунактан-кунакка йөрү гадәте каралган. Май чабуның төп атрибуты - түгәрәк [[коймак]]. [[Йола]] буенча, [[кояш]] символы атна буена һәр гаиләдә әзерләнә. Бәйрәм табыны аеруча бай. Йола ашларыннан - ботка, коймак, [[бәлеш]] куела. Җиденче ягъни соңгы көннәрендә православие халкы бер-берсеннән гафу сорап, кунакка йөри һәм тәмле ашлар белән сыйлана. Бу инде [[кыш]] урынына [[яз]] килгән, дигән сүз. Керәшеннәрдә төп бәйрәм, уен-көлке кече атнадан башланган. Яшь [[Килен|киленнәрнең]] чиккән бистәрләре, яулыклары белән бизәлгән атларда “кәтәйсә” иткәннәр. Су буенда яшьләр төне буе чуман әйләнгән. [[Көз]] көне өйләнешкән яшь парларны кыяматлыклары кунакка алган. Яшьләр кеше арасына беренче тапкыр бергәләп чыкканнар. Пручти көнне бөтен кеше бер- береннән кичерү сораган. Соңыннан күңелле атна 40 көнлек ураза белән алмаша. == Бәйрәмнең башка исемнәре == Көнчыгыш славян диалектларында түбәндәге исем вариантлары теркәлгән: ''[[Рус теле|рус]]. Масляна, Масляница, Масляная, Масленая неделя, Сырная неделя, Мясопуст<ref>[http://www.ethnomuseum.ru/prazdniki/maslenica Масленица] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120525071443/http://www.ethnomuseum.ru/section62/2092/2088/4010.htm |date=2012-05-25 }} // Российский этнографический музей</ref>, Сыроястная неделя, Всемирный праздник, Прожорная неделя, Обжорная масленица, Маслено заговенье, Блинщина, Блинная неделя, Поползуха (хәрәкәтчән даталар белән бәйле), Объедуха<ref>[http://nlr.ru/res/epubl/rue/texts/]</ref>, Честная масленица, Широкая масленица, Весёлая масленица{{sfn|Сахаров|1885|с=164}}, Кривая неделя{{sfn|Агапкина|2002|с=35}}, Боярыня-масленица, Госпожа Масленица{{sfn|Калинский|1877|с=347}}, Молочная неделя{{sfn|Мелехова|1994|с=135}}, Молочница{{sfn|Канева|2002|с=25}};'' полес. ''Весна, Запускный тыждень, Запустный тыждень, Масленая колядуха, Масленая (неделя), Масленая полизуха, Масленица, Масленка, Масленый тыждень, Маслоед, Масная, Масница, Масный тыждень, Отпущальная, Прощальный тыждень, Пустый тыждень, Сыропная неделя{{sfn|Толстая|2005|с=297}};'' [[Беларус теле|белор]]''. Масленіца, Масленка, Масніца{{sfn|Лозка|2002|с=63}};'' [[Украин теле|укр]]''. Ма́сниця, Пу́щення, Сиропу́ст{{sfn|Сапіга|1993|с=}}, Пироги, Колодка, Колодій, Заговини, Сирний тиждень{{sfn|Борисенко|2000|с=33}}.'' Россиянең православие халыклары телләрендә Бөек пост алдыннан соңгы атна исеме рус теленнән ([[Ирзә теле|ирз]]. ''Масинця, Мастя'', [[Мукшы теле|мукш]]. ''Масла, Масланьце'', [[Коми теле|коми]] ''Масьленича'', [[Ар теле|удм]]. ''Масленча'') яки калька белән алынып тора: [[Чуаш теле|чуаш]]. ''Ҫăварни''<ref>{{Cite web|url=http://samah.chv.su/s/1/%C3%A7%C4%83%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B8|title=Шырав: çăварни - Чăвашла-вырăсла словарь (1982)}}</ref>, [[Керәшен татарлары|керәшен тат]]. ''Май чабу атнасы'', [[Чирмеш теле|чир]]. ''Ӱярня'' — «майлы атна»<ref>{{Cite web|url=http://marlamuter.com/muter/10_%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD/%D3%B1%D1%8F%D1%80%D0%BD%D1%8F|title=ӱярня - 10 томан марий йылме мутер - МарлаМутер|publisher=marlamuter.com}}</ref>, [[Коми теле|коми]] ''Йöввыв'' «сөтле», [[Ар теле|удм]]. ''Вöйдыр'' «май вакыты», хак. ''Сарығ хаях улукун'', [[Осетин теле|осет]]. ''Урсы къуыри'' «сөт ризыгы атналыгы» («ак атна»). Атаманың икенче моделе атларда йөрү традициясе белән бәйле — [[Ирзә теле|ирз]]. ''Кирякшчи'', [[Коми теле|коми]] ''Гажа валяй'', [[Керәшен татарлары|керәш. тат.]] ''Кәтәйсә итү'', хак. ''Чылғаях''. Кайбер этник традицияләрдә март «Май чабу ае» дип санала ([[Чуаш теле|чуаш]]. ''Ҫăварни уйăхĕ'', [[Чирмеш теле|чир]]. ''Ӱярня тылзе''). == Совет чорында Май чабу == [[Бөек Октябрь инкыйлабы|Октябрь инкыйлабыннан]] соң дини бәйрәмнәр белән көрәш башлана:<blockquote>Иске Май чабуга каршы, Кызыл Май чабу бәйрәме авылда мәдәни күңел ачу һәм яңа көнкүреш пропагандасында үткәреләчәк. — Кызыл Май чабу // Известия. 14 декабрь 1923 ел.</blockquote>Әмма дингә каршы массакүләм хәрәкәтләр халыкта кызыксыну уятмый, «Кызыл Май чабу» рәсми бәйрәм календареннән [[1920-еллар|1920 еллар]] уртасында ук юкка чыга. [[1960-еллар|1960 еллар]] башында, «динсез» сезонлы чаралар кысаларында, Май чабуны алыштырырга тиешле «Рус кышын озату» бәйрәме оештырыла. ==Шулай ук карагыз== * [[Нәүрүз]] *[[Питрау]] *[[Покрау]] *[[Раштуа]] == Искәрмәләр == {{commonscat|Maslenitsa}} [[Төркем:Славян бәйрәмнәре]] [[Төркем:Керәшен татарлары бәйрәмнәре]] [[Төркем:Бәйрәмнәр]] <references /> == Әдәбият == *{{книга|Индрик|автор=[http://www.inslav.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=831:2011-08-29-08-34-05&catid=12:2009-08-05-10-49-56&Itemid=22 Агапкина Т. А.]|заглавие=Мифопоэтические основы славянского народного календаря. Весенне-летний цикл|место=М.|издательство=Индрик (издательство)|год=2002|страниц=816|ссылка=http://www.inslav.ru/images/stories/pdf/2002_Agapkina_%20Mifopoeticheskie_osnovy_slav'anskogo_narodnogo_kalendar'a_Vesenne-letnij%20_cikl.pdf|серия=Традиционная духовная культура славян. Современные исследования|ref=Агапкина}} *{{книга|Сахаров И. П.|автор=Сахаров, Иван Петрович|заглавие=Сказания русского народа. Народный дневник|ссылка=http://bibliotekar.ru/rusSaharov/index.htm|место=СПб.|издательство=Издание А. С. Суворина|год=1885|ref=Сахаров}} *{{книга|автор=Калинский И. П.|часть=|заглавие=Церковно-народный месяцеслов на Руси|ссылка=http://knigosite.ru/library/read/18188|ответственный=|издание=Записки Русского географического общества по отделению этнографии|место=СПб.|издательство=|год=1877|том=7|ref=Калинский}} *{{книга|Институт этнографии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая [[Российская академия наук|РАН]]|автор=Мелехова Г. Н.|заглавие=Традиционный уклад Лекшмозерья. Часть II|ссылка=http://www.lekshmozero.narod.ru/library/truklad-2.html|место=М.|издательство=Институт этнологии и антропологии имени Н. Н. Миклухо-Маклая РАН|год=1994|страниц=204|ref=Мелехова}} *{{книга|автор=Канева Т. С.|заглавие=Фольклорная традиция Усть-Цильмы : Отд. аспекты характеристики локальной традиции : Учеб. пособие по спецкурсу|ссылка=https://www.syktsu.ru/edu/if/ign/noc_dk/main-publications/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%B5.pdf|место=Сыктывкар|издательство=Сыктывкар. гос. ун-т|год=2002|страниц=120|isbn=5-87237-321-X|ref=Канева}} *{{книга|Толстая С. М.|Индрик|автор=Толстая, Светлана Михайловна|заглавие=Полесский народный календарь|место=М.|издательство=Индрик (издательство)|год=2005|страниц=600|серия=Традиционная духовная культура славян. Современные исследования|isbn=5-85759-300-X|ref=Толстая}} *{{книга|автор=Лозка А. Ю.|заглавие=Беларускі народны каляндар|издательство=Полымя|год=2002|страниц=238|язык=be|isbn=98507-0298-2|ref=Лозка}} *{{книга|автор=Сапіга В. К.|заглавие=Українські народні свята та звичаї|издательство=Т-во «Знання України»|год=1993|страниц=112|язык=uk|isbn=5-7770-0582-9|ref=Сапіга}} *{{книга|автор=Борисенко В.|заглавие=Традиції і життєдіяльність етносу на матеріалах святково-обрядової культури українців. Навчальний посібник для студентів вищих навчальних закладів|издательство=Ун-т Т. Шевченка|год=2000|страниц=191|ref=Борисенко}} * == Сылтамалар == *[http://www.ethnomuseum.ru/section62/2092/2088/4010.htm Масленица]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120525071443/http://www.ethnomuseum.ru/section62/2092/2088/4010.htm |date=2012-05-25 }} // Российский Этнографический музей{{ref-ru}} * [http://www.maslenitsa.ru/ Всё о Масленице]{{ref-ru}} * ''Грачёва И.'' [http://www.maslenitsa.ru/ma001.htm История Масленицы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081211033646/http://www.maslenitsa.ru/ma001.htm |date=2008-12-11 }}{{ref-ru}} * [http://www.ronik.org.pl/maslen.htm Праздники России: Масленица]{{ref-ru}} {{Tatar 4.0-2021}} kpzerc07svudf2odvp216atwfrkovc0 0 49269 3526683 3262036 2022-08-05T12:55:29Z Frhdkazan 3171 /* Шулай ук кара */ {{Халыкара оешмалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Халыкара оешма''' — махсус [[максат]]ларга ирешү өчен [[килешү]]ләр нигезендә булдырылган [[дәүләт]]ара яки дәүләти булмаган [[берләшмә]]. Кайбер халыкара оешмаларының [[устав]]лары булмаска мөмкин (мәсъәлән [[ОБСЕ]]). = Халыкара оешмаларның урынлашуы = [[Рәсем:Regional Organizations Map.png|right|400px|Хәзерге региональ оешмалар]] == Шулай ук кара == * [[Халыкара оешмалар исемлеге]] * [[Халыкара икътисади оешма]] * [[Халыкара финанс оешма]] * [[Күпьяклы үсеш блоклары]] * [[Сәүдә блогы]] * [[Хәрби блогы]] * [[Халыкара финанс оешмалары исемлеге]] {{Халыкара оешмалар}} {{Rq|stub}} [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Халыкара оешмалар|*]] [[Төркем:Халыкара җәмгыятьләр]] 56uuyj8ywkibjpyaznivfoolz8ik6bo 0 49294 3526749 1848521 2022-08-05T17:02:11Z Frhdkazan 3171 {{УК}}== Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Бөтендөнья кыргый табигать фонды''' (ингл. ''World Wide Fund for Nature'', '''WWF''') — [[табигать]], [[экология]] һәм [[әйләнә-тирә мохит]] мәсъәләләр өстендә эшләүче дәүләти булмаган [[халыкара оешма]]. [[Рәсем:Grosser Panda.JPG|thumb|left| WWF символы булып панда тора]] == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} == Шулай ук кара == * [[Энергия ресурсларын сакчыл куллану хәрәкәте]] * [[Әйләнә-тирә мохитне саклау хәрәкәте]] * [[Әйләнә-тирә мохит]] * [[Тотрыклылык]] {{Халыкара оешмалар}} {{Rq|stub}} [[Төркем:Дәүләтнеке булмаган халыкара оешмалар]] [[Төркем:Экологик оешмалар]] djaulbwm15j2af0k46lp6x8f4m800x5 3526750 3526749 2022-08-05T17:03:28Z Frhdkazan 3171 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Бөтендөнья кыргый табигать фонды''' (ингл. ''World Wide Fund for Nature'', '''WWF''') — [[табигать]], [[экология]] һәм [[әйләнә-тирә мохит]] мәсъәләләр өстендә эшләүче дәүләти булмаган [[халыкара оешма]]. [[Рәсем:Grosser Panda.JPG|thumb|left| WWF символы булып панда тора]] == Шулай ук кара == * [[Энергия ресурсларын сакчыл куллану хәрәкәте]] * [[Әйләнә-тирә мохитне саклау хәрәкәте]] * [[Әйләнә-тирә мохит]] * [[Тотрыклылык]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Rq|stub}} [[Төркем:Дәүләтнеке булмаган халыкара оешмалар]] [[Төркем:Экологик оешмалар]] 1j9rhlvma1ghb8ba9o7mnhg4hbwty1w 0 53338 3526752 2797865 2022-08-05T17:06:27Z Frhdkazan 3171 {{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{ҮК}} '''Бөтендөнья сәүдә оешмасы''' (''БСО/WTO'') – элеккеге [[1947]] елны оештырылган ГАТТ (''генеральное соглашение по тарифам и торговле'') урынына, халыкара сәүдә-сәяси мөнәсәбәтләрен көйләү өчен [[1995]] елны барлыкка китерелгән [[халыкара оешма]]. Ул [[Швейцария]] башкаласы [[Женева]] шәһәрендә урнашкан. Аның составында бүген барлыгы 153 [[ил]] бар. Оешманың максаты [[дөнья]] илләрендәге бар [[сәүдә]] әйләнешен җайлау, дөнья [[икътисад]]ының алга таба үсешен, конкуренцияне чикләүче ил [[чик]]ләре, таможня барьерларын максималь кадәр алып ташлау. Бүгенге көнгә дөнья сәүдә әйләнешенең 97 %-ын тәшкил иткән 153 ил бу оешмада [[әгъза]] булып тора. [[Россия]] БСОга кушылу буенча 18 ел буе сөйләшүләр алып барды. Бу оешма бик күп илләрне берләштерә һәм алар барысы да диярлек базар икътисадлы илләр. БСОның төп өстенлекләренең берсе – аның үз [[мәхкәмә]]се бар. Әгәр нинди дә булса бер ил икенчесен кыерсыта икән, әйтик, бу илдән [[товар]] кабул итәргә теләми икән, мондый очракта рәхәтләнеп судка бирергә була. БСОның үзенең [[шарт]]-[[кагыйдә]]ләре бар. Ул илнең читкә сатыла торган товарларының [[сыйфат]]ына катгый [[таләп]]ләр куя. [[Көндәшлек]]кә сәләтсе икътисад тармакларга БСО биргән берничә ел вакыт эчендә җитештерүләрен гомуми [[стандарт]]ларга яраклы итеп җайларга, яки инде, җайлый алмаган очракта, бөтенләй бүтән юнәлеш буенча китәргә кирәк булачак. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://tatyash.ru/get.php?11696|24.htm#0 БСОдан нәрсә көтәргә? / Фәнис НУРЕТДИНОВ / – № 61 (11696), 19 ноябрь, 2011] * [http://tatar-gazeta.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=1258:2012-01-27-20-22-53&catid=82:2011-07-13-22-22-11&Itemid=152 Автор: Әлфир Гафуров. БСО-га керәбез, ни көтәргә?] == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Бөтендөнья сәүдә оешмасы|*]] [[Төркем:Халыкара сәүдә]] [[Төркем:Халыкара сәүдә оешмалары]] [[Төркем:Җеневада урнашкан оешмалар]] [[Төркем:1995 елда нигезләнгән оешмалар]] [[Төркем:Дөнья хөкүмәте]] jyntgb6y9q6c20mudqw6pjvbvenoc20 0 57213 3526888 3526578 2022-08-06T06:56:07Z 217.23.187.21 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Абдулла Дубин | рәсем = Dubin-TV.jpg | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = Абдулла Ибраһим улы Дубин | һөнәр = тележурналист | туу датасы = 1.6.1916 | туу җире = {{Туу җире|Әстерхан|Әстерханда}}, [[Әстерхан өлкәсе]] | гражданлык = {{байрак/СССР}}, {{байрак/Татарстан}} | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Абдулла Дубин''' – [[Казан телевидениесе]] дикторы, төбәкне өйрәнүче – филокартист. [[1916 ел]]ны [[Әстерхан]] шәһәрендә күпбалалы гаиләдә дөньяга килә. [[Анатолий Луначарский|А.В. Луначарский]] ис. ГИТИСның (театр сәнгате институты) театр өйрәнү факультетын тәмамлый. 1936-1961 елларда Казан дәүләт радиосындадиктор. 1961-1986 елларда Казан телевидениесендә диктор. Абдулла Дубин [[1986 ел]]дан иске фотосүрәтләр җыю белән мавыга. Урысча аны филокартист дип тә атыйлар. Габдулла әфәнде Әстерхан якларында тугангадыр, берничә альбомын шул шәһәргә багышлаган. Аның коллекциясендәге Казан сурәтләрен Татарстан матбугатында еш күрергә була. Соңгы елларда борынгы Казан турында ул фотоальбомнар нәшер итте. Башкалабызның 1000 еллык юбилей алдыннан хаҗи Габдулла җиң сызганып эш башлаган. 1991 елда хаҗ сәфәре кылды. ==Җыелмасыннан сурәтләр== <gallery>Chernyshevsky street bridge.jpg Nacmi street bridge.jpg Transbolaqia.jpg</gallery> == Шулай ук карагыз == {{Портал|Шәхесләр|Телевидение|Журналистика}} ==Чыганаклар== * [http://www.azatliq.org/content/article/806677.html İske Qazan – fotoräsemnärdä] {{DEFAULTSORT:Дубин, Абдулла}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Телевидение дикторлары]] [[Төркем:Төбәк тарихчылары]] [[Төркем:Әстерхан татарлары]] 3fauezgzelkl1rgmpn719zcqpuwmf4p 3526889 3526888 2022-08-06T06:56:39Z 217.23.187.21 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Абдулла Дубин | рәсем = Dubin-TV.jpg | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = Абдулла Ибраһим улы Дубин | һөнәр = тележурналист | туу датасы = 1.6.1916 | туу җире = {{Туу җире|Әстерхан|Әстерханда}}, [[Әстерхан өлкәсе]] | гражданлык = {{байрак/СССР}}, {{байрак/Татарстан}} | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Абдулла Дубин''' – [[Казан телевидениесе]] дикторы, төбәкне өйрәнүче – филокартист. [[1916 ел]]ны [[Әстерхан]] шәһәрендә күпбалалы гаиләдә дөньяга килә. [[Анатолий Луначарский|А.В. Луначарский]] ис. ГИТИСның (театр сәнгате институты) театр өйрәнү факультетын тәмамлый. 1936-1961 елларда Казан дәүләт радиосында диктор. 1961-1986 елларда Казан телевидениесендә диктор. Абдулла Дубин [[1986 ел]]дан иске фотосүрәтләр җыю белән мавыга. Урысча аны филокартист дип тә атыйлар. Габдулла әфәнде Әстерхан якларында тугангадыр, берничә альбомын шул шәһәргә багышлаган. Аның коллекциясендәге Казан сурәтләрен Татарстан матбугатында еш күрергә була. Соңгы елларда борынгы Казан турында ул фотоальбомнар нәшер итте. Башкалабызның 1000 еллык юбилей алдыннан хаҗи Габдулла җиң сызганып эш башлаган. 1991 елда хаҗ сәфәре кылды. ==Җыелмасыннан сурәтләр== <gallery>Chernyshevsky street bridge.jpg Nacmi street bridge.jpg Transbolaqia.jpg</gallery> == Шулай ук карагыз == {{Портал|Шәхесләр|Телевидение|Журналистика}} ==Чыганаклар== * [http://www.azatliq.org/content/article/806677.html İske Qazan – fotoräsemnärdä] {{DEFAULTSORT:Дубин, Абдулла}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Телевидение дикторлары]] [[Төркем:Төбәк тарихчылары]] [[Төркем:Әстерхан татарлары]] nwg05q6yg6tk2kphspaxk4h08q1thgt 3526890 3526889 2022-08-06T06:57:40Z 217.23.187.21 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Абдулла Дубин | рәсем = Dubin-TV.jpg | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = Абдулла Ибраһим улы Дубин | һөнәр = тележурналист | туу датасы = 1.6.1916 | туу җире = {{Туу җире|Әстерхан|Әстерханда}}, [[Әстерхан өлкәсе]] | гражданлык = {{байрак/СССР}}, {{байрак/Татарстан}} | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Абдулла Дубин''' – [[Казан телевидениесе]] дикторы, төбәкне өйрәнүче – филокартист. [[1916 ел]]ны [[Әстерхан]] шәһәрендә күпбалалы гаиләдә дөньяга килә. [[Анатолий Луначарский|А.В. Луначарский]] ис. ГИТИСның (театр сәнгате институты) театр өйрәнү факультетын тәмамлый. 1936-1961 елларда Казан дәүләт радиосында диктор. 1961-1986 елларда Казан дәүләт телевидениесендә диктор. Абдулла Дубин [[1986 ел]]дан иске фотосүрәтләр җыю белән мавыга. Урысча аны филокартист дип тә атыйлар. Габдулла әфәнде Әстерхан якларында тугангадыр, берничә альбомын шул шәһәргә багышлаган. Аның коллекциясендәге Казан сурәтләрен Татарстан матбугатында еш күрергә була. Соңгы елларда борынгы Казан турында ул фотоальбомнар нәшер итте. Башкалабызның 1000 еллык юбилей алдыннан хаҗи Габдулла җиң сызганып эш башлаган. 1991 елда хаҗ сәфәре кылды. ==Җыелмасыннан сурәтләр== <gallery>Chernyshevsky street bridge.jpg Nacmi street bridge.jpg Transbolaqia.jpg</gallery> == Шулай ук карагыз == {{Портал|Шәхесләр|Телевидение|Журналистика}} ==Чыганаклар== * [http://www.azatliq.org/content/article/806677.html İske Qazan – fotoräsemnärdä] {{DEFAULTSORT:Дубин, Абдулла}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Телевидение дикторлары]] [[Төркем:Төбәк тарихчылары]] [[Төркем:Әстерхан татарлары]] b8i29xiqim99h5ncteggakzpnl70ksx 3526958 3526890 2022-08-06T10:51:32Z Ilnur efende 6874 [[Special:Contributions/217.23.187.21|217.23.187.21]] үзгәртүләре ([[User talk:217.23.187.21|бәхәс]]) [[User:178.204.249.28|178.204.249.28]] юрамасына кадәр кире кайтарылды wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Абдулла Дубин | рәсем = Dubin-TV.jpg | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = Абдулла Ибраһим улы Дубин | һөнәр = тележурналист | туу датасы = 1.6.1916 | туу җире = {{Туу җире|Әстерхан|Әстерханда}}, [[Әстерхан өлкәсе]] | гражданлык = {{байрак/СССР}}, {{байрак/Татарстан}} | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Абдулла Дубин''' – [[Казан телевидениесе]] дикторы, төбәкне өйрәнүче – филокартист. [[1916 ел]]ны [[Әстерхан]] шәһәрендә күпбалалы гаиләдә дөньяга килә. [[Анатолий Луначарский|А.В. Луначарский]] ис. ГИТИСның (театр сәнгате институты) театр өйрәнү факультетын тәмамлый. [[1936]]-[[1986]] елларда Казан телевидениесендә диктор. Абдулла Дубин [[1986 ел]]дан иске фотосүрәтләр җыю белән мавыга. Урысча аны филокартист дип тә атыйлар. Габдулла әфәнде Әстерхан якларында тугангадыр, берничә альбомын шул шәһәргә багышлаган. Аның коллекциясендәге Казан сурәтләрен Татарстан матбугатында еш күрергә була. Соңгы елларда борынгы Казан турында ул фотоальбомнар нәшер итте. Башкалабызның 1000 еллык юбилей алдыннан хаҗи Габдулла җиң сызганып эш башлаган. 1991 елда хаҗ сәфәре кылды. ==Җыелмасыннан сурәтләр== <gallery>Chernyshevsky street bridge.jpg Nacmi street bridge.jpg Transbolaqia.jpg</gallery> == Шулай ук карагыз == {{Портал|Шәхесләр|Телевидение|Журналистика}} ==Чыганаклар== * [http://www.azatliq.org/content/article/806677.html İske Qazan – fotoräsemnärdä] {{DEFAULTSORT:Дубин, Абдулла}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Телевидение дикторлары]] [[Төркем:Төбәк тарихчылары]] [[Төркем:Әстерхан татарлары]] c0t5xzs9bfrj93w3mkj9w34o4gtro6m 3526959 3526958 2022-08-06T10:51:55Z Ilnur efende 6874 [[Special:Contributions/Ilnur efende|Ilnur efende]] үзгәртүләре ([[User talk:Ilnur efende|бәхәс]]) [[User:217.23.187.21|217.23.187.21]] юрамасына кадәр кире кайтарылды wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Абдулла Дубин | рәсем = Dubin-TV.jpg | рәсем_зурлыгы = 200px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = Абдулла Ибраһим улы Дубин | һөнәр = тележурналист | туу датасы = 1.6.1916 | туу җире = {{Туу җире|Әстерхан|Әстерханда}}, [[Әстерхан өлкәсе]] | гражданлык = {{байрак/СССР}}, {{байрак/Татарстан}} | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Абдулла Дубин''' – [[Казан телевидениесе]] дикторы, төбәкне өйрәнүче – филокартист. [[1916 ел]]ны [[Әстерхан]] шәһәрендә күпбалалы гаиләдә дөньяга килә. [[Анатолий Луначарский|А.В. Луначарский]] ис. ГИТИСның (театр сәнгате институты) театр өйрәнү факультетын тәмамлый. 1936-1961 елларда Казан дәүләт радиосында диктор. 1961-1986 елларда Казан дәүләт телевидениесендә диктор. Абдулла Дубин [[1986 ел]]дан иске фотосүрәтләр җыю белән мавыга. Урысча аны филокартист дип тә атыйлар. Габдулла әфәнде Әстерхан якларында тугангадыр, берничә альбомын шул шәһәргә багышлаган. Аның коллекциясендәге Казан сурәтләрен Татарстан матбугатында еш күрергә була. Соңгы елларда борынгы Казан турында ул фотоальбомнар нәшер итте. Башкалабызның 1000 еллык юбилей алдыннан хаҗи Габдулла җиң сызганып эш башлаган. 1991 елда хаҗ сәфәре кылды. ==Җыелмасыннан сурәтләр== <gallery>Chernyshevsky street bridge.jpg Nacmi street bridge.jpg Transbolaqia.jpg</gallery> == Шулай ук карагыз == {{Портал|Шәхесләр|Телевидение|Журналистика}} ==Чыганаклар== * [http://www.azatliq.org/content/article/806677.html İske Qazan – fotoräsemnärdä] {{DEFAULTSORT:Дубин, Абдулла}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Телевидение дикторлары]] [[Төркем:Төбәк тарихчылары]] [[Төркем:Әстерхан татарлары]] b8i29xiqim99h5ncteggakzpnl70ksx 0 57401 3526729 3237767 2022-08-05T15:50:53Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Римзил Вәли | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Римзил Салих улы Вәлиев | һөнәр = журналист, җәмәгать эшлеклесе | туу датасы = 7.03.1949 | туу җире = [[Дүсән]], [[Бишбүләк районы]], [[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы|БАССР]] | гражданлык = | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = Салих | әни = Фазыла | ир = | хатын = [[Зилә Вәлиева]] | балалар = '''улы''' | бүләк һәм премияләр =[[Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Вәлиев}} '''Римзил Салих улы Вәлиев''', журналист тәхәллүсе '''Римзил Вәли''' (''[[1949 ел]]ның [[7 март]]ында [[Башкортстан]]ның [[Дүсән]] авылында туган'') — күренекле [[татар]] журналисты, җәмәгать эшлеклесе, [[Азатлык радиосы]]ның Казан бюросы мөдире ([[1995]]-[[2011]]), [[Бөтендөнья татар кәнгрисе|Бөтендөнья татар конгрессы]] башкарма комитеты рәисенең урынбасары ([[1992]]-[[2007]]), Русия татарларының федераль милли-мәдәни мөхтәрияте шурасы рәисе ([[2002]]-[[2007]]). [[Татарстан Журналистлар берлеге]]нең «Бәллүр каләм» бүләге иясе ([[2006]]), Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре. == Тәрҗемәи хәле == [[1949 ел]]ның [[7 март]]ында [[Башкортстан]]ның [[Бишбүләк районы]] [[Дүсән]] авылында дөньяга килә. [[1967]] елда [[Башкорт дәүләт университеты]]ның филология факультетына укырга керә. [[1966 ел]]дан ук «Якты юл» район газетасында эшли башлый, [[1972]]-[[1973]] елларда — баш мөхәррир урынбасары. [[1972 ел]]да Римзил Вәли университетны тәмамлый, [[1973]]-[[1975]] елларда ЦК ВЛКСМ каршында Югары комсомол мәктәбенә ирекле тыңлаучы булып йөри. Римзил Вәли журналистика эшен туган ягы Башкортстанда гади корректордан башлап, [[СССР|ССРБ]]ның «Комсомольская правда», «Советская культура» кебек рекордлы тираж җыючы газеталарында, аннары татарның иң абруйлы газет-журналларында редактор, баш мөхәррир вазифасын башкара. Ул — [[«Идел» журналы]]ның беренче баш мөхәррире, [[«Дөнья» газетасы]]н һәм радиосудиясен оештыручы. [[1995]] елда Римзил Вәли [[Азатлык радиосы]]ның Казан бюросын оештыруга зур өлеш кертә. Бюроның ябылуына кадәр ([[2011]]) аны җитәкли. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == == Сылтамалар == * [http://kitap.net.ru/valeev/ Татар электрон китапханәсе] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130202134307/http://kitap.net.ru/valeev/ |date=2013-02-02 }} * [http://www.vatantat.ru/page13268.htm Үзебезнең Римзил Вәли]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.azatliq.org/content/article/24438609.html Безне "Азатлык" берләштерде] * [http://www.tatartime.com/?p=11780 Римзил Вәлиевтән инкыйлап сабаклары] {{Rq|stub|image}} {{DEFAULTSORT:Вәли, Римзил}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Азатлык радиосы журналистлары]] [[Төркем:Башкорт дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{Санкт-Петербург татар медиафорумы}} c24bdtzy9hs9xwiut4fxo9mvk2y4jzf 0 58324 3526912 3073677 2022-08-06T08:36:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Таксон | name = Мәче | regnum = Хайваннар | images_set = [[Файл:Cat poster 2.jpg|250px]] | parent = Felis silvestris | rang = Астөр | latin = Felis silvestris catus | author = [[Linnaeus]], [[1758]] | syn = * {{btname|Felis catus|([[Linnaeus]], [[1758]])}} * {{btname|Felis catus domestica|([[Erxleben]], [[1777]])}} * {{btname|Felis domestica|[[Erxleben]], [[1777]]}} | wikispecies = Felis silvestris catus |commons = Category:Felis silvestris catus |itis = 183798 |ncbi = 9685 |eol = 4443860 }} '''Мәче''' (''песи'') — [[эт]] белән бер рәттән иң таралган [[йорт хайваннары]]ның берсе<ref>{cite web|author=|date=|url=http://www.top-ten-10.com/recreation/pets/uk-pets.htm|title=Top Ten Most Popular Pets in the UK|work=|publisher=Top-Ten-10.com|accessdate=2010-06-18|lang= en|archiveurl=http://www.webcitation.org/67mCelchd|archivedate=2012-05-19}}{{Deadlink|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>, «[[компаньон-хайван]]».<ref>{{cite web|author=|date=|url=http://www.catanddoghelp.com/|title=Resources for Dogs, Cats, Horses, Birds, and other Companion Animals, Assistance Animals, & Special-Needs Animals|work=|publisher=|accessdate=2010-06-18|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67mCfDgtB?url=http://www.catanddoghelp.com/|archivedate=2012-05-19}}</ref><ref>{{cite web|author=|date=|url=http://www.intervet.com/ipg/companion-animals.aspx|title=Companion Animal Vaccines|work=|publisher=Intervet/Schering-Plough Animal Health|accessdate=2010-06-18|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67mCfhtUh?url=http://www.merck-animal-health.com/ipg/companion-animals.aspx|archivedate=2012-05-19}}</ref><ref>{{cite web|author=|date=|url=http://www.wspa-usa.org/wspaswork/dogs/companionanimals/default.aspx|title=Companion Animals|work=|publisher=WSPA|accessdate=2011-01-16|lang=en|archiveurl=https://www.webcitation.org/67mCgQ7KN?url=http://www.wspa-usa.org/wspaswork/dogs/companionanimals/default.aspx|archivedate=2012-05-19}}</ref>. [[Ерткычлар]] отрядының [[мәчеләр]] гаиләсенә керә. Элек аерым [[биологик төр]] булып саналаса, бүгенге көндә исә [[урман мәчесе]]нең астөре дип исәпләнә. Мәче аралашканда киң диапозонлы тавыш сигналлары, феромоннар, хәрәкәт кулланып [[социаль хайван]] булып тора. Мәче үзе генә ауга йөрүче хайван, нигездә [[кимерүчеләр]]не һәм башка вак хайваннарны аулый. Бүгенге заманда җирдә 600 млн йорт мәчесе бар дип санала<ref>{{cite web |author = Nicholas Wade |date = June 29, 2007 |url = http://www.nytimes.com/2007/06/29/health/29iht-cats.1.6406020.html?_r=1 |title = DNA traces 5 matriarchs of 600 million domestic cats |work = |publisher = |accessdate = 2010-05-31 |lang = en |archiveurl = https://www.webcitation.org/67mChI3oE?url=http://www.nytimes.com/2007/06/29/health/29iht-cats.1.6406020.html?_r=2 |archivedate = 2012-05-19 }}</ref>, алар 265 төргә бүленә. Мәчеләр инде ун мең ел буе кеше тарафыннан яхшы бәяләнәләр, чөнки алар кимерүчеләрнең төп дошманнары булып торалар.<ref>{{cite web |url = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/graphic/2008/03/17/GR2008031700238.html?sid=ST2008031601236 |title = Tracing Kitty's Genes |author = Rob Stein |date = March 17, 2008 |work = |publisher = The Washington Post |accessdate = 2010-10-08 |lang = en |archiveurl = https://www.webcitation.org/60ulH2lzf?url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/graphic/2008/03/17/GR2008031700238.html?sid=ST2008031601236 |archivedate = 2011-08-13 }}><blockquote>Descending from the wild cats of the Fertile Crescent more than 10,000 years ago, domestic cats spread with human agriculture, trade and colonization.</blockquote></ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Йорт хайваннары}} [[Төркем:Йорт хайваннары]] [[Төркем:Мәчеләр]] 7r3g0kg4z4bwy88qrpb5vxp05mx90wn 0 58571 3526738 3082223 2022-08-05T16:03:20Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Фәридә Корбангалиева | рәсем = Ф.Корбангалиева.jpg | рәсем_зурлыгы = 250 | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Фәридә Рәшит кызы Корбангалиева | һөнәр = журналист, алып баручы | туу датасы = 27.08.1979 | туу җире = [[Казан]], [[ТАССР]] | гражданлык = | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = ике кызы | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Корбангалиева}} '''Фәридә Рәшит кызы Корбангалиева''' ([[1979 ел|1979 елның]] [[27 август|27 августы]], [[Казан]], [[ТАССР|Татарстан АССР]], [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]]) — [[татар]] журналисты, Татарстан телерадиокомпаниясе (1998—2007), [[Россия-1]] телеканалында «Вести» тапшыруы (2007—2014), [[Азатлык радиосы]] (Радио Свобода, [[Прага]]) (2018 елдан) алып баручысы. == Биография == Фәридә Корбангалиев 1979 елның 27 августында [[Казан]]да татар гаиләсендә туа. [[2001 ел]]да [[Казан дәүләт университеты]]ның журналистика факультетын тәмамлый. [[1998]]—[[2007]] елларда [[Татарстан (телерадиокомпания)|«Татарстан» телерадиокомпаниясе]]ндә башта корреспондент, аннан махсус корреспондент булып эшли. «День взаймы» тапшыруын алып барган. 2007 елның 10 апреленнән «Россия» телеканалының [[Идел буе|Идел буенда]] үз хәбәрчесе<ref>[http://www.tatar-inform.ru/news/2007/04/10/50693/ Корпункт РТР в Поволжье возглавила тележурналист Фарида Курбангалеева]</ref>. [[2007]]—[[2014 ел]]ларда [[Россия-1]] телеканалында «Вести» тапшыруы алып бара. 7 май 2007 елның июленә кадәр Михаил Антонов белән бергә кичке чыгарылышны<ref>{{Cite web|url=http://teleweek.ru/22255/|title=«Наш человек на телеканале „Россия“»|accessdate=2010-07-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090401163146/http://teleweek.ru/22255|archivedate=2009-04-01|deadlink=yes}}</ref>, 2008 елның сентябреннән 2014 елның октябренә кадәр көндезге чыгарылышны алып барган. 2014 елда телетапшырулар алып баручы [[Максим Шәрәфетдинов]] белән бергә, [[Беренче бөтендөнья сугышы|Беренче бөтендөнья сугышында]] татар солдатларының катнашуына багышланган, «Незаметные герои Неизвестной войны» фильмында (авторы һәм режиссеры Денис Красильников) алып баручы булып чыгыш ясый<ref>{{cite news|url=http://www.tatar-inform.ru/news/2014/08/26/419915/|title=Интернет-презентация фильма «Незаметные герои Неизвестной войны» – на сайте ИА «Татар-информ»|date=2014-08-26|publisher=Татар-информ|accessdate=2014-09-19}}</ref>. 2015 елда «Война непрощённых» фильмында фильмында алып баручы буларак катнаша. 2016 елда ире белән бергә кардиохирург [[Ринат Акчурин|Ринат Акчуринның]] юбилеена багышланган «Близко к сердцу» документаль фильмы чыгара<ref>{{cite news|url=http://www.tatar-inform.ru/news/2016/10/20/525034/|title=На федеральном канале покажут фильм о Ринате Акчурине|date=2016-10-20|publisher=Татар-Информ|accessdate=2016-10-28}}</ref>. [[2018 ел]]дан [[Прага]]да [[Азатлык радиосы]] (Радио Свобода) алып баручысы<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/BiU9fORnWIK/?taken-by=imya_rozy|title=Текст от 3 мая 2018 года|author=|website=|date=|publisher=}}</ref>. == Семья == Кияүдә, ире Денис Красильников — режиссер-документалист. Ике кызы (Софья, Адель) бар<ref>[http://www.telesem.ru/teleheroes/68 Программа «Вести»: Замуж с первого взгляда]</ref><ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=x3e8ErXhrBU|title=Свежий воздух. Мои первые шаги|author=[[Мама (телеканал){{!}}Телеканал «Мама»]]|date=2017-11-15|publisher=[[Youtube]] ^{(с 84-й секунды)}|accessdate=2019-03-05}}</ref>. == Бүләкләр == * «День взаймы» тапшырулар циклы өчен «Ел дебюты» номинациясендә [[Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге|Татарстан Республикасы Журналистлар берлегенең]] «Бәллүр каләм» премиясе (2001); * [[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы]] дипломы (2007 ел) — ''Татарстан Республикасында әдәбият һәм сәнгать елын уздыруда нәтиҗәле хезмәттәшлек өчен<ref>[https://archive.is/20120919002018/www.tvkultura.ru/news.html?id=4684&cid=166 История Общероссийского государственного канала «Культура»]</ref><ref>[http://mincult.tatar.ru/rus/file/pub/pub_2495.doc В Казани наградили журналистов, освещающих события культурной жизни Татарстана]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Недоступная ссылка|date=Август 2019|bot=InternetArchiveBot}}</ref>;'' * Россия Федерациясе Хөкүмәтенең Рәхмәт хаты (2010 елның 31 марты) — ''Россия Федерациясе Хөкүмәте Рәисе эшчәнлеген яктыртуда актив катнашканы өчен<ref>{{cite web|url=http://news-city.info/akty/legislative-15/tekst-ig-pravitelstvo-moskva.htm|title=Распоряжение Правительства РФ от 31.03.2010 N 470-р "О поощрении Правительством Российской Федерации"|publisher=Деловой портал News-City|accessdate=2012-10-09|archiveurl=|archivedate=|deadlink=no}}</ref>.'' == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{DEFAULTSORT:Корбангалиева, Фәридә}} [[Төркем:Казан университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Русия журналистлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{Tatar 4.0-2021}} q5rp7cxahjjzsw5ogxtmf7ncrxa6ig7 0 64066 3526794 3192865 2022-08-05T20:24:33Z 46.183.184.23 wikitext text/x-wiki [[Файл:RussianPassport.jpg|thumb|right|250px|[[Россия Федерациясе гражданы паспорты]] — Россия гражданның шәхсиятен билгеләүче төп [[документ]]ларыннан берсе]] '''Россия Федерациясе гражданлыгы''' яки '''Россия Федерациясе ватандашлыгы''' — берәр [[шәхес]]нең {{RUS}} белән бер-берсенә карата [[хокук]]лар һәм [[җаваплылык]]ларны билгеләүче тотрыклы хокуки мөнәсәбәте<ref name="zak2002">Федеральный закон от [[31 мая]] [[2002 год]]а № 62-ФЗ «[http://www.consultant.ru/popular/civic/ О гражданстве Российской Федерации]» // [[Российская газета]]. — № 100. — [[5 июня]] 2002 года. (с послед. изм. и доп.)</ref><ref>[https://registracia.spb.ru/grazhdanstvo-rf/plyusy-i-minusy-rossijskogo-grazhdanstva Уңай һәм тискәре яклары Россия гражданлыгы]</ref>. Гамәлдәге кануннамә нигезендә, Россия Федерациясенең [[ватандашлык|гражданлыгы]] хокукына: * [[2002 ел]]ның 1 июль көнендә ("Россия Федерациясе гражданлыгы турында" Федераль кануннын көчкә керү көне)<ref name="zak2002" />) Россия гражданлыгына ия булган һәм соңрак бу гражданлыгыннан баш тартмаган, һәм; * 2002 елның "Россия Федерациясе гражданлыгы турында" Федераль кануны нигезендә Россия гражданлыгын алган физик затлар ия. == Тарих== === [[РСФСР]] гражданлыгы === : ''{{seealso|ru:Подданство#Подданство Российской империи|ru:Подданство Российской Империи}}'' === ССРС гражданлыгы === {{main|:ru:Гражданство СССР}} {{USSR}}да союздаш һәм автоном республикалар гражданлыгы да бар иде. === Россия Федерациясе гражданлыгы === Россия Федерациясе гражданлыгы мәсьәләләрен билгеләгән документлар: * 1993 елгы [[Россия Федерациясе Конституциясе]] * Россия Федерациясенең [[халыкара килешү]]ләре * 2002 елгы «Россия Федерациясе гражданлыгы турында» федераль кануны * һәм алар нигезендә башка кабул ителгән Россияның [[норматив хокуки акт]]лары. [[Россия Федерациясе Конституциясе]] нигезендә [[ватандашлык]] мәсьәләләре {{RUS}} вәкаләтләренә караганы билгеләнә. == Берничә гражданлыкка ия булу == {{Main|:ru:Множественное гражданство в России}} == Россия Федерациясе гражданның хокуки статус == {{Main|:ru:Права человека в России}} == Россия Федерациясе гражданы атрибутлары == : {{seealso|ru:Документы физических лиц России}} === Паспорт === {{Main|:ru:Паспорт гражданина Российской Федерации}} === Бүләкләр === {{main|:ru:Государственные награды Российской Федерации}} == Шулай ук карагыз == * [[Ватандашлык]] * [[Россиялеләр]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Википедияның рус телле бүлегендәге игезәк мәкаләсе [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Россия Федерациясе дәүләт төзелеше]] [[Төркем:Ватандашлык]] 1e1dkmey7mkzje0l1kki6cw2r2upz6y 3526797 3526794 2022-08-05T20:41:34Z Frhdkazan 3171 [[Special:Contributions/46.183.184.23|46.183.184.23]] үзгәртүләре ([[User talk:46.183.184.23|бәхәс]]) [[User:SSgt.Vensky|SSgt.Vensky]] юрамасына кадәр кире кайтарылды wikitext text/x-wiki [[Файл:RussianPassport.jpg|thumb|right|250px|[[Россия Федерациясе гражданы паспорты]] — Россия гражданның шәхсиятен билгеләүче төп [[документ]]ларыннан берсе]] '''Россия Федерациясе гражданлыгы''' яки '''Россия Федерациясе ватандашлыгы''' — берәр [[шәхес]]нең {{RUS}} белән бер-берсенә карата [[хокук]]лар һәм [[җаваплылык]]ларны билгеләүче тотрыклы хокуки мөнәсәбәте<ref name="zak2002">Федеральный закон от [[31 мая]] [[2002 год]]а № 62-ФЗ «[http://www.consultant.ru/popular/civic/ О гражданстве Российской Федерации]» // [[Российская газета]]. — № 100. — [[5 июня]] 2002 года. (с послед. изм. и доп.)</ref>. Гамәлдәге кануннамә нигезендә, Россия Федерациясенең [[ватандашлык|гражданлыгы]] хокукына: * [[2002 ел]]ның 1 июль көнендә ("Россия Федерациясе гражданлыгы турында" Федераль кануннын көчкә керү көне)<ref name="zak2002" />) Россия гражданлыгына ия булган һәм соңрак бу гражданлыгыннан баш тартмаган, һәм; * 2002 елның "Россия Федерациясе гражданлыгы турында" Федераль кануны нигезендә Россия гражданлыгын алган физик затлар ия. == Тарих== === [[РСФСР]] гражданлыгы === : ''{{seealso|ru:Подданство#Подданство Российской империи|ru:Подданство Российской Империи}}'' === ССРС гражданлыгы === {{main|:ru:Гражданство СССР}} {{USSR}}да союздаш һәм автоном республикалар гражданлыгы да бар иде. === Россия Федерациясе гражданлыгы === Россия Федерациясе гражданлыгы мәсьәләләрен билгеләгән документлар: * 1993 елгы [[Россия Федерациясе Конституциясе]] * Россия Федерациясенең [[халыкара килешү]]ләре * 2002 елгы «Россия Федерациясе гражданлыгы турында» федераль кануны * һәм алар нигезендә башка кабул ителгән Россияның [[норматив хокуки акт]]лары. [[Россия Федерациясе Конституциясе]] нигезендә [[ватандашлык]] мәсьәләләре {{RUS}} вәкаләтләренә караганы билгеләнә. == Берничә гражданлыкка ия булу == {{Main|:ru:Множественное гражданство в России}} == Россия Федерациясе гражданның хокуки статус == {{Main|:ru:Права человека в России}} == Россия Федерациясе гражданы атрибутлары == : {{seealso|ru:Документы физических лиц России}} === Паспорт === {{Main|:ru:Паспорт гражданина Российской Федерации}} === Бүләкләр === {{main|:ru:Государственные награды Российской Федерации}} == Шулай ук карагыз == * [[Ватандашлык]] * [[Россиялеләр]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Википедияның рус телле бүлегендәге игезәк мәкаләсе [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Россия Федерациясе дәүләт төзелеше]] [[Төркем:Ватандашлык]] j3aigyx1kjx1rkh78abpii5w8ivx00y 3526798 3526797 2022-08-05T20:44:18Z Frhdkazan 3171 [[Special:Contributions/Frhdkazan|Frhdkazan]] үзгәртүләре ([[User talk:Frhdkazan|бәхәс]]) [[User:46.183.184.23|46.183.184.23]] юрамасына кадәр кире кайтарылды wikitext text/x-wiki [[Файл:RussianPassport.jpg|thumb|right|250px|[[Россия Федерациясе гражданы паспорты]] — Россия гражданның шәхсиятен билгеләүче төп [[документ]]ларыннан берсе]] '''Россия Федерациясе гражданлыгы''' яки '''Россия Федерациясе ватандашлыгы''' — берәр [[шәхес]]нең {{RUS}} белән бер-берсенә карата [[хокук]]лар һәм [[җаваплылык]]ларны билгеләүче тотрыклы хокуки мөнәсәбәте<ref name="zak2002">Федеральный закон от [[31 мая]] [[2002 год]]а № 62-ФЗ «[http://www.consultant.ru/popular/civic/ О гражданстве Российской Федерации]» // [[Российская газета]]. — № 100. — [[5 июня]] 2002 года. (с послед. изм. и доп.)</ref><ref>[https://registracia.spb.ru/grazhdanstvo-rf/plyusy-i-minusy-rossijskogo-grazhdanstva Уңай һәм тискәре яклары Россия гражданлыгы]</ref>. Гамәлдәге кануннамә нигезендә, Россия Федерациясенең [[ватандашлык|гражданлыгы]] хокукына: * [[2002 ел]]ның 1 июль көнендә ("Россия Федерациясе гражданлыгы турында" Федераль кануннын көчкә керү көне)<ref name="zak2002" />) Россия гражданлыгына ия булган һәм соңрак бу гражданлыгыннан баш тартмаган, һәм; * 2002 елның "Россия Федерациясе гражданлыгы турында" Федераль кануны нигезендә Россия гражданлыгын алган физик затлар ия. == Тарих== === [[РСФСР]] гражданлыгы === : ''{{seealso|ru:Подданство#Подданство Российской империи|ru:Подданство Российской Империи}}'' === ССРС гражданлыгы === {{main|:ru:Гражданство СССР}} {{USSR}}да союздаш һәм автоном республикалар гражданлыгы да бар иде. === Россия Федерациясе гражданлыгы === Россия Федерациясе гражданлыгы мәсьәләләрен билгеләгән документлар: * 1993 елгы [[Россия Федерациясе Конституциясе]] * Россия Федерациясенең [[халыкара килешү]]ләре * 2002 елгы «Россия Федерациясе гражданлыгы турында» федераль кануны * һәм алар нигезендә башка кабул ителгән Россияның [[норматив хокуки акт]]лары. [[Россия Федерациясе Конституциясе]] нигезендә [[ватандашлык]] мәсьәләләре {{RUS}} вәкаләтләренә караганы билгеләнә. == Берничә гражданлыкка ия булу == {{Main|:ru:Множественное гражданство в России}} == Россия Федерациясе гражданның хокуки статус == {{Main|:ru:Права человека в России}} == Россия Федерациясе гражданы атрибутлары == : {{seealso|ru:Документы физических лиц России}} === Паспорт === {{Main|:ru:Паспорт гражданина Российской Федерации}} === Бүләкләр === {{main|:ru:Государственные награды Российской Федерации}} == Шулай ук карагыз == * [[Ватандашлык]] * [[Россиялеләр]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Википедияның рус телле бүлегендәге игезәк мәкаләсе [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Россия Федерациясе дәүләт төзелеше]] [[Төркем:Ватандашлык]] 1e1dkmey7mkzje0l1kki6cw2r2upz6y 3526799 3526798 2022-08-05T20:45:00Z Frhdkazan 3171 wikitext text/x-wiki {{Күчерү|Россия Федерациясе ватандашлыгы}} [[Файл:RussianPassport.jpg|thumb|right|250px|[[Россия Федерациясе ватандашы паспорты]] — Россия ватандашының шәхсиятен билгеләүче төп [[документ]]ларыннан берсе]] '''Россия Федерациясе ватандашлыгы''' — берәр [[шәхес]]нең {{RUS}} белән бер-берсенә карата [[хокук]]лар һәм [[җаваплылык]]ларны билгеләүче тотрыклы хокуки мөнәсәбәте<ref name="zak2002">Федеральный закон от [[31 мая]] [[2002 год]]а № 62-ФЗ «[http://www.consultant.ru/popular/civic/ О гражданстве Российской Федерации]» // [[Российская газета]]. — № 100. — [[5 июня]] 2002 года. (с послед. изм. и доп.)</ref>. Гамәлдәге кануннамә нигезендә, Россия Федерациясенең [[ватандашлык|ватандашлыгы]] хокукына: * [[2002 ел]]ның 1 июль көнендә ("Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануннын көчкә керү көне)<ref name="zak2002" />) Россия ватандашлыгына ия булган һәм соңрак бу ватандашлыгыннан баш тартмаган, һәм; * 2002 елның "Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануны нигезендә Россия ватандашлыгын алган физик затлар ия. == Тарих== === [[РСФСР]] ватандашлыгы === : ''{{seealso|ru:Подданство#Подданство Российской империи|ru:Подданство Российской Империи}}'' === ССРБ ватандашлыгы === {{main|:ru:Гражданство СССР}} {{USSR}}да союздаш һәм автоном республикалар ватандашлыгы да бар иде. === Россия Федерациясе ватандашлыгы === Россия Федерациясе ватандашлыгы мәсьәләләрен билгеләгән документлар: * 1993 елгы [[Россия Федерациясе Конституциясе]] * Россия Федерациясенең [[халыкара килешү]]ләре * 2002 елгы «Россия Федерациясе ватандашлыгы турында» федераль кануны * һәм алар нигезендә башка кабул ителгән Россияның [[норматив хокуки акт]]лары. [[Россия Федерациясе Конституциясе]] нигезендә [[ватандашлык]] мәсьәләләре {{RUS}} вәкаләтләренә караганы билгеләнә. == Берничә ватандашлыкка ия булу == {{Main|:ru:Множественное гражданство в России}} == Россия Федерациясе ватандашының хокуки статус == {{Main|:ru:Права человека в России}} == Россия Федерациясе ватандашы атрибутлары == : {{seealso|ru:Документы физических лиц России}} === Паспорт === {{Main|:ru:Паспорт гражданина Российской Федерации}} === Бүләкләр === {{main|:ru:Государственные награды Российской Федерации}} == Шулай ук карагыз == * [[Ватандашлык]] * [[Россиялеләр]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Википедияның рус телле бүлегендәге игезәк мәкаләсе [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Россия Федерациясе дәүләт төзелеше]] [[Төркем:Ватандашлык]] f0r4a7wyit6ifd4u04ls8c2q7g2qf2f 3526800 3526799 2022-08-05T20:45:43Z Frhdkazan 3171 Frhdkazan [[Россия Федерациясе гражданлыгы]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Россия Федерациясе ватандашлыгы]] wikitext text/x-wiki {{Күчерү|Россия Федерациясе ватандашлыгы}} [[Файл:RussianPassport.jpg|thumb|right|250px|[[Россия Федерациясе ватандашы паспорты]] — Россия ватандашының шәхсиятен билгеләүче төп [[документ]]ларыннан берсе]] '''Россия Федерациясе ватандашлыгы''' — берәр [[шәхес]]нең {{RUS}} белән бер-берсенә карата [[хокук]]лар һәм [[җаваплылык]]ларны билгеләүче тотрыклы хокуки мөнәсәбәте<ref name="zak2002">Федеральный закон от [[31 мая]] [[2002 год]]а № 62-ФЗ «[http://www.consultant.ru/popular/civic/ О гражданстве Российской Федерации]» // [[Российская газета]]. — № 100. — [[5 июня]] 2002 года. (с послед. изм. и доп.)</ref>. Гамәлдәге кануннамә нигезендә, Россия Федерациясенең [[ватандашлык|ватандашлыгы]] хокукына: * [[2002 ел]]ның 1 июль көнендә ("Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануннын көчкә керү көне)<ref name="zak2002" />) Россия ватандашлыгына ия булган һәм соңрак бу ватандашлыгыннан баш тартмаган, һәм; * 2002 елның "Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануны нигезендә Россия ватандашлыгын алган физик затлар ия. == Тарих== === [[РСФСР]] ватандашлыгы === : ''{{seealso|ru:Подданство#Подданство Российской империи|ru:Подданство Российской Империи}}'' === ССРБ ватандашлыгы === {{main|:ru:Гражданство СССР}} {{USSR}}да союздаш һәм автоном республикалар ватандашлыгы да бар иде. === Россия Федерациясе ватандашлыгы === Россия Федерациясе ватандашлыгы мәсьәләләрен билгеләгән документлар: * 1993 елгы [[Россия Федерациясе Конституциясе]] * Россия Федерациясенең [[халыкара килешү]]ләре * 2002 елгы «Россия Федерациясе ватандашлыгы турында» федераль кануны * һәм алар нигезендә башка кабул ителгән Россияның [[норматив хокуки акт]]лары. [[Россия Федерациясе Конституциясе]] нигезендә [[ватандашлык]] мәсьәләләре {{RUS}} вәкаләтләренә караганы билгеләнә. == Берничә ватандашлыкка ия булу == {{Main|:ru:Множественное гражданство в России}} == Россия Федерациясе ватандашының хокуки статус == {{Main|:ru:Права человека в России}} == Россия Федерациясе ватандашы атрибутлары == : {{seealso|ru:Документы физических лиц России}} === Паспорт === {{Main|:ru:Паспорт гражданина Российской Федерации}} === Бүләкләр === {{main|:ru:Государственные награды Российской Федерации}} == Шулай ук карагыз == * [[Ватандашлык]] * [[Россиялеләр]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Википедияның рус телле бүлегендәге игезәк мәкаләсе [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Россия Федерациясе дәүләт төзелеше]] [[Төркем:Ватандашлык]] f0r4a7wyit6ifd4u04ls8c2q7g2qf2f 3526802 3526800 2022-08-05T20:46:16Z Frhdkazan 3171 {{УК}} wikitext text/x-wiki {{УК}} [[Файл:RussianPassport.jpg|thumb|right|250px|[[Россия Федерациясе ватандашы паспорты]] — Россия ватандашының шәхсиятен билгеләүче төп [[документ]]ларыннан берсе]] '''Россия Федерациясе ватандашлыгы''' — берәр [[шәхес]]нең {{RUS}} белән бер-берсенә карата [[хокук]]лар һәм [[җаваплылык]]ларны билгеләүче тотрыклы хокуки мөнәсәбәте<ref name="zak2002">Федеральный закон от [[31 мая]] [[2002 год]]а № 62-ФЗ «[http://www.consultant.ru/popular/civic/ О гражданстве Российской Федерации]» // [[Российская газета]]. — № 100. — [[5 июня]] 2002 года. (с послед. изм. и доп.)</ref>. Гамәлдәге кануннамә нигезендә, Россия Федерациясенең [[ватандашлык|ватандашлыгы]] хокукына: * [[2002 ел]]ның 1 июль көнендә ("Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануннын көчкә керү көне)<ref name="zak2002" />) Россия ватандашлыгына ия булган һәм соңрак бу ватандашлыгыннан баш тартмаган, һәм; * 2002 елның "Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануны нигезендә Россия ватандашлыгын алган физик затлар ия. == Тарих== === [[РСФСР]] ватандашлыгы === : ''{{seealso|ru:Подданство#Подданство Российской империи|ru:Подданство Российской Империи}}'' === ССРБ ватандашлыгы === {{main|:ru:Гражданство СССР}} {{USSR}}да союздаш һәм автоном республикалар ватандашлыгы да бар иде. === Россия Федерациясе ватандашлыгы === Россия Федерациясе ватандашлыгы мәсьәләләрен билгеләгән документлар: * 1993 елгы [[Россия Федерациясе Конституциясе]] * Россия Федерациясенең [[халыкара килешү]]ләре * 2002 елгы «Россия Федерациясе ватандашлыгы турында» федераль кануны * һәм алар нигезендә башка кабул ителгән Россияның [[норматив хокуки акт]]лары. [[Россия Федерациясе Конституциясе]] нигезендә [[ватандашлык]] мәсьәләләре {{RUS}} вәкаләтләренә караганы билгеләнә. == Берничә ватандашлыкка ия булу == {{Main|:ru:Множественное гражданство в России}} == Россия Федерациясе ватандашының хокуки статус == {{Main|:ru:Права человека в России}} == Россия Федерациясе ватандашы атрибутлары == : {{seealso|ru:Документы физических лиц России}} === Паспорт === {{Main|:ru:Паспорт гражданина Российской Федерации}} === Бүләкләр === {{main|:ru:Государственные награды Российской Федерации}} == Шулай ук карагыз == * [[Ватандашлык]] * [[Россиялеләр]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Википедияның рус телле бүлегендәге игезәк мәкаләсе [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Россия Федерациясе дәүләт төзелеше]] [[Төркем:Ватандашлык]] aujquu04ro42bkfzzijd3uyta1s5uef 3526803 3526802 2022-08-05T20:47:08Z Frhdkazan 3171 /* Чыганаклар */ == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} [[Файл:RussianPassport.jpg|thumb|right|250px|[[Россия Федерациясе ватандашы паспорты]] — Россия ватандашының шәхсиятен билгеләүче төп [[документ]]ларыннан берсе]] '''Россия Федерациясе ватандашлыгы''' — берәр [[шәхес]]нең {{RUS}} белән бер-берсенә карата [[хокук]]лар һәм [[җаваплылык]]ларны билгеләүче тотрыклы хокуки мөнәсәбәте<ref name="zak2002">Федеральный закон от [[31 мая]] [[2002 год]]а № 62-ФЗ «[http://www.consultant.ru/popular/civic/ О гражданстве Российской Федерации]» // [[Российская газета]]. — № 100. — [[5 июня]] 2002 года. (с послед. изм. и доп.)</ref>. Гамәлдәге кануннамә нигезендә, Россия Федерациясенең [[ватандашлык|ватандашлыгы]] хокукына: * [[2002 ел]]ның 1 июль көнендә ("Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануннын көчкә керү көне)<ref name="zak2002" />) Россия ватандашлыгына ия булган һәм соңрак бу ватандашлыгыннан баш тартмаган, һәм; * 2002 елның "Россия Федерациясе ватандашлыгы турында" Федераль кануны нигезендә Россия ватандашлыгын алган физик затлар ия. == Тарих== === [[РСФСР]] ватандашлыгы === : ''{{seealso|ru:Подданство#Подданство Российской империи|ru:Подданство Российской Империи}}'' === ССРБ ватандашлыгы === {{main|:ru:Гражданство СССР}} {{USSR}}да союздаш һәм автоном республикалар ватандашлыгы да бар иде. === Россия Федерациясе ватандашлыгы === Россия Федерациясе ватандашлыгы мәсьәләләрен билгеләгән документлар: * 1993 елгы [[Россия Федерациясе Конституциясе]] * Россия Федерациясенең [[халыкара килешү]]ләре * 2002 елгы «Россия Федерациясе ватандашлыгы турында» федераль кануны * һәм алар нигезендә башка кабул ителгән Россияның [[норматив хокуки акт]]лары. [[Россия Федерациясе Конституциясе]] нигезендә [[ватандашлык]] мәсьәләләре {{RUS}} вәкаләтләренә караганы билгеләнә. == Берничә ватандашлыкка ия булу == {{Main|:ru:Множественное гражданство в России}} == Россия Федерациясе ватандашының хокуки статус == {{Main|:ru:Права человека в России}} == Россия Федерациясе ватандашы атрибутлары == : {{seealso|ru:Документы физических лиц России}} === Паспорт === {{Main|:ru:Паспорт гражданина Российской Федерации}} === Бүләкләр === {{main|:ru:Государственные награды Российской Федерации}} == Шулай ук карагыз == * [[Ватандашлык]] * [[Россиялеләр]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Википедияның рус телле бүлегендәге игезәк мәкаләсе == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Россия Федерациясе дәүләт төзелеше]] [[Төркем:Ватандашлык]] azigdz3a0hb545hl3j4hg6giwbi9m9w 0 64449 3526900 3166470 2022-08-06T07:26:41Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мочаги |чын исем ={{lang-ru|Мочаги}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карталы районы{{!}}Карталы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 47 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457395 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мочаги''' ({{lang-ru|Мочаги}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 43|| 47|| 21|| 26 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (98%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Карталы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] djfqkqcbgdqe20lpwghbgi2l2tp366j 0 64956 3526828 3182135 2022-08-06T02:40:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маскайка |чын исем ={{lang-ru|Маскайка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 599 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456416 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Маскайка''' ({{lang-ru|Маскайка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 666|| 599|| 291|| 308 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (92%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чибәркүл районы}} [[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} 2zthpjd80nld0adgftwb3884uc2gxnb 0 65670 3526851 3182473 2022-08-06T04:10:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Меседа |чын исем ={{lang-ru|Меседа}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Катав-Ивановск районы{{!}}Катав-Ивановск районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 275 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456101 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Меседа''' ({{lang-ru|Меседа}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Катав-Ивановск районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 345|| 275|| 138|| 137 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Катав-Ивановск районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кытау-Ивановск районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] k7b1bmz65km4zvgezc084d2iy8oshg4 0 107371 3526903 3166534 2022-08-06T07:55:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мусакай |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мусакаева}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 24 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456734 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мусакай''' ({{lang-ru|Мусакаева}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 45|| 24|| 11|| 13 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (87%), [[руслар]] (13%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}}{{Чиләбе өлкәсе татар торак пунктлары}} {{Коншак районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]] cx228zndx070ovrhgoduofxndwrk00c 0 107379 3526947 3166721 2022-08-06T10:16:25Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нижняя |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нижняя}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 50 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456710 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нижняя''' ({{lang-ru|Нижняя}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 62|| 50|| 24|| 26 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (11%), [[татарлар]] (73%), [[башкортлар]] (16%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}}{{Чиләбе өлкәсе татар торак пунктлары}} {{Коншак районы}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} 9ftm0nz3ehxux4oy4pgcre8xzihv6rd 0 107381 3526917 3166590 2022-08-06T08:41:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мөслим |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Муслюмово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 2654 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456720 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мөслим''' ({{lang-ru|Муслюмово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1726|| 2654|| 1236|| 1418 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (16%), [[татарлар]] (67%), [[башкортлар]] (15%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}}{{Чиләбе өлкәсе татар торак пунктлары}} {{Коншак районы}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} huob8y95ly840luhkppaa9xv9op8yqw 0 107390 3526915 3166587 2022-08-06T08:38:27Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мәһәди |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Магадеево}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Уй районы{{!}}Уй районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 265 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456488 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мәһәди''' ({{lang-ru|Магадеево}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 258|| 265|| 125|| 140 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (40%), [[башкортлар]] (55%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Уй районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уй районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]] 8gmgx0a6q6rljj1a7vkaoh1wfc64xr9 0 107391 3526809 3165524 2022-08-06T00:16:04Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Магнитский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Магнитский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чаткы районы{{!}}Чаткы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 85 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456915 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Магнитский''' ({{lang-ru|Магнитский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чаткы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 49|| 85|| 46|| 39 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (44%), [[татарлар]] (40%), [[башкортлар]] (16%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чаткы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Саткы районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]] qhc4w1bw6d234n3y9ig8q09h9xyraig 0 107402 3526842 3182274 2022-08-06T03:23:41Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Межгорный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Межгорный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бакал шәһәр округы{{!}}Бакал шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 21 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456950 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Межгорный''' ({{lang-ru|Межгорный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бакал шәһәр округы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 31|| 21|| 11|| 10 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (44%), [[татарлар]] (33%), [[башкортлар]] (23%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бакал шәһәр округы}} [[Төркем:Бакал шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} 6mr196j41ilm9q72ze66iwin0mibwg2 0 107412 3526964 3166808 2022-08-06T11:15:04Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Новострой |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новострой}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Әшә районы{{!}}Әшә районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 39 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456002 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новострой''' ({{lang-ru|Новострой}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Әшә районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 43|| 39|| 17|| 22 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (26%), [[татарлар]] (29%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Әшә районы}} [[Төркем:Әшә районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} j45nv41s2qo3g5zbk4hd8rwgfqlkbpu 0 107418 3526967 3166810 2022-08-06T11:17:51Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Новый |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новый}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 135 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456674 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новый''' ({{lang-ru|Новый}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл Армия районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл Армия районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 148|| 135|| 59|| 76 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (62%), [[татарлар]] (26%), [[украиннар]] (5%), [[башкортлар]] (7%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 389ic4kgltuceo1j5mppdk691udjznr 0 107422 3526932 3166648 2022-08-06T09:29:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Начальное |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Начальное}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карталы районы{{!}}Карталы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 43 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457375 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Начальное''' ({{lang-ru|Начальное}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 44|| 43|| 25|| 18 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (60%), [[татарлар]] (24%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] bpgk1kj93vg24t7aej913w2946a30ge 0 107428 3526972 3183331 2022-08-06T11:48:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нугайбәк |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Требиятский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Нагайбәк районы{{!}}Нагайбәк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 226 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457661 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нугайбәк'''<ref>[https://up74.ru/articles/obshchestvo/25864/ Поселки Нагайбакского района...]</ref>, ''Требиятский'' ({{lang-ru|Требиятский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нагайбәк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 318|| 226|| 117|| 109 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (18%), [[татарлар]] (22%), [[казахлар]] (11%), [[нагайбәкләр]] (44%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Танылган шәхесләр == * Владимир Артамонов (1906-1944), [[Советлар Берлеге каһарманы|Сәвитләр Берлеге Каһарманы]]. == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}}{{Чиләбе өлкәсе татар торак пунктлары}} {{Нагайбәк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Нугайбәк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе нагайбәк авыллары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе татар авыллары]] pyiro1itclu7nh7wrv9yl9crby2osuv 0 107466 3526922 3166609 2022-08-06T08:57:57Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нагорный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нагорный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 343 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456516 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нагорный''' ({{lang-ru|Нагорный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 345|| 343|| 169|| 174 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (56%), [[татарлар]] (16%), [[башкортлар]] (11%), [[алманнар]] (15%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] oi0x1mk38j5g1oj02wbp27iyu9vt7m1 0 107477 3526894 3166398 2022-08-06T07:10:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Морозовка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Морозовка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 42 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457333 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Морозовка''' ({{lang-ru|Морозовка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 39|| 42|| 23|| 19 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (62%), [[татарлар]] (15%), [[украиннар]] (23%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] d63r19x83kvmsusvuosjyyhbdglep3s 0 107482 3526831 3182197 2022-08-06T02:54:45Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маук |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маук}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Касли районы{{!}}Касли районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = ? |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456820 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Маук''' ({{lang-ru|Маук}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Касли районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 818|| ?|| || |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (80%), [[татарлар]] (15%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Касли районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәсле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] kmhpilieujox4ny4fh7cou0fsskezwq 0 107542 3526859 3165873 2022-08-06T05:07:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мирный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мирный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 2073 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456670 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мирный''' ({{lang-ru|Мирный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл Армия районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл Армия районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1838|| 2073|| 979|| 1094 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (82%), [[татарлар]] (10%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} dltfqgn5dym8k0wh43r38ev1tgjoy3h 0 107543 3526893 3166391 2022-08-06T07:10:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Морозкино |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Морозкино}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Троицк районы{{!}}Троицк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 503 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457118 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Морозкино''' ({{lang-ru|Морозкино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Троицк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 464|| 503|| 236|| 267 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (76%), [[татарлар]] (10%), [[украиннар]] (6%), [[казахлар]] (4%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Троицк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Троицк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 19xabt5si9ky3clvxk3wms6lmdcv2s9 0 107546 3526966 3166809 2022-08-06T11:17:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Новый |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новый}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 201 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457340 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новый''' ({{lang-ru|Новый}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 216|| 201|| 103|| 98 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (38%), [[татарлар]] (10%), [[казахлар]] (47%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] rllqu76gnfccqt5ydz2yr31osgucqzu 0 107557 3526916 3166588 2022-08-06T08:40:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мөрен |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мурино}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 156 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456700 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мөрен''' ({{lang-ru|Мурино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 160|| 156|| 75|| 81 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (9%), [[башкортлар]] (91%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Коншак районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] qc3ez6rumzgwflwmgf461g3fnbfescf 0 107571 3526832 3182227 2022-08-06T03:08:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маяк |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маяк}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1426 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457340 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} <small>{{мәгънәләр|Маяк (мәгънәләр)}}</small> '''Маяк''' ({{lang-ru|Маяк}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 271|| 1426|| 691|| 735 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (52%), [[татарлар]] (9%), [[башкортлар]] (19%), [[казахлар]] (16%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} nw0or7n5e9apkns2ddrvlo7lc6xpa5s 0 107583 3526949 3166737 2022-08-06T10:22:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Николаевка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Николаевка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Варна районы{{!}}Варна районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = ? |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457207 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Николаевка''' ({{lang-ru|Николаевка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Варна районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1087|| ?|| || |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (81%), [[татарлар]] (9%), [[казахлар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Варна районы}} [[Төркем:Варна районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} en4hpje6vbivb0dbxpu6jt9h1x4rqv1 0 107590 3526818 3165624 2022-08-06T01:08:41Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Малиновка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Малиновка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 488 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456501 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Малиновка''' ({{lang-ru|Малиновка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 405|| 488|| 233|| 255 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (53%), [[татарлар]] (8%), [[башкортлар]] (35%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[ru:Малиновка (Челябинская область)]] gzg4gn4zwzfq9qgz8gzj2yi58n3pr9a 0 107591 3526918 3166591 2022-08-06T08:43:43Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мөхәммәт |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мухаметово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карабаш шәһәр округы{{!}}Карабаш шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 84 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456151 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мөхәммәт''' ({{lang-ru|Мухаметово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карабаш шәһәр округы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 89|| 84|| 41|| 43 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (19%), [[татарлар]] (8%), [[башкортлар]] (68%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Карабаш шәһәр округы}} [[Төркем:Карабаш шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} nkxd7c39bdc1tehh7quxgpn6lbz4tau 0 107602 3526891 3166358 2022-08-06T07:01:28Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Морат |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Муратовка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Әшә районы{{!}}Әшә районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 141 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456031 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Морат''' ({{lang-ru|Муратовка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Әшә районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 261|| 141|| 71|| 70 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (76%), [[татарлар]] (8%), [[башкортлар]] (15%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Әшә районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Әшә районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 45jjy2sex151v6wkubbpm1i5lfbceda 0 107603 3526927 3166638 2022-08-06T09:23:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Наследницкий |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Наследницкий}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1788 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457345 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Наследницкий''' ({{lang-ru|Наследницкий}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1981|| 1788|| 840|| 948 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (76%), [[татарлар]] (8%), [[казахлар]] (11%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] ccaecc27hnnjdmyxtjbz9fte0slqz7k 0 107604 3526928 3166639 2022-08-06T09:23:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Наследницкий |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Наследницкий}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 117 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457345 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Наследницкий''' ({{lang-ru|Наследницкий}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 73|| 117|| 51|| 66 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (56%), [[татарлар]] (8%), [[украиннар]] (12%), [[казахлар]] (11%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 9xclsfajqwfdggwucwt1jibzbd7z7zz 0 107609 3526969 3166813 2022-08-06T11:18:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Новый Мир |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новый Мир}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чесма районы{{!}}Чесма районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 438 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457234 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новый Мир''' ({{lang-ru|Новый Мир}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чесма районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 552|| 438|| 209|| 229 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (71%), [[татарлар]] (8%), [[казахлар]] (15%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чесма районы}} [[Төркем:Чесма районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} sy62b3gvy1ubayjivvbey0mk59oz3vo 0 107690 3526844 3182279 2022-08-06T03:23:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Межевая |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Межевая}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Нязепетровск районы{{!}}Нязепетровск районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 85 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456992 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Межевая''' ({{lang-ru|Межевая}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нязепетровск районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 166|| 85|| 43|| 42 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (83%), [[татарлар]] (6%), [[башкортлар]] (6%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Нязепетровск районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Назыпетровск районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] f418ygyb00eiyqn5hx5nikfu6ll6wo3 0 107691 3526857 3165852 2022-08-06T04:57:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Минка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Минка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Усть-Катав шәһәр округы{{!}}Усть-Катав шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 495 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456051 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Минка''' ({{lang-ru|Минка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Усть-Катав шәһәр округы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 604|| 495|| 234|| 261 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (84%), [[татарлар]] (6%), [[башкортлар]] (8%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Усть-Катав шәһәр округы}} [[Төркем:Кытаутамак шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} h4qtz4jib4i9c4nlq4lob0zcu86dvi6 0 107692 3526861 3165876 2022-08-06T05:07:37Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мирный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мирный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Уй районы{{!}}Уй районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1659 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456488 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мирный''' ({{lang-ru|Мирный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1667|| 1659|| 727|| 932 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (91%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Уй районы}} [[Төркем:Уй районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} 9ilywbpps2m2aqc6xf71gc02ymfhm6r 0 107693 3526920 3166595 2022-08-06T08:50:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Наваринка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Наваринка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 810 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457441 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Наваринка''' ({{lang-ru|Наваринка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 759|| 810|| 394|| 416 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (69%), [[татарлар]] (6%), [[башкортлар]] (11%), [[казахлар]] (13%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Агаповка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] kfp8lk5falqqnjxlkssdpem3gwdwh2i 0 107694 3526926 3166636 2022-08-06T09:20:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Наровчатка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Наровчатка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1843 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457419 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Наровчатка''' ({{lang-ru|Наровчатка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1811|| 1843|| 862|| 981 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (79%), [[татарлар]] (6%), [[башкортлар]] (10%), [[казахлар]] (1%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Агаповка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] rhzls4roxud51nkxgblhh9hcwuzxuc3 0 107695 3526944 3166698 2022-08-06T10:02:18Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нестерово |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нестерово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Нязепетровск районы{{!}}Нязепетровск районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 158 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456996 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нестерово''' ({{lang-ru|Нестерово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нязепетровск районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 260|| 158|| 71|| 87 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (72%), [[татарлар]] (6%), [[башкортлар]] (22%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Нязепетровск районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Назыпетровск районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 8u8zoa9kfmvn8pkkynt8vg31mnfo9pl 0 107732 3526910 3166584 2022-08-06T08:34:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мәхмүт |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Махмутова}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 194 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456713 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мәхмүт''' ({{lang-ru|Махмутова}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 204|| 194|| 98|| 96 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (5%), [[башкортлар]] (95%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Коншак районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] 1lzkfet11zbl417vz06ayyv9tcvab12 0 107733 3526835 3182232 2022-08-06T03:08:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маякский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маякский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 282 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456893 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Маякский''' ({{lang-ru|Маякский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 449|| 282|| 129|| 153 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (5%), [[башкортлар]] (89%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} ekfkvhuav9tpdxifnb10dd7ul442uv5 0 107762 3526815 3165601 2022-08-06T01:01:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Малаяз |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Малояз}} |герб = |байрак = |lat_deg = 55.20452 |lon_deg = 58.121085 |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Әшә районы{{!}}Әшә районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 131 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456032 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Малаяз''' ({{lang-ru|Малояз}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Әшә районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 157|| 131|| 62|| 69 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (92%), [[татарлар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Әшә районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Әшә районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] qz0uhmlxyqqxs72v3qdaa8dv70lwkab 0 107763 3526867 3165902 2022-08-06T05:28:25Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Михайловка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Михайловка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карталы районы{{!}}Карталы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 229 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457322 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Михайловка''' ({{lang-ru|Михайловка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 262|| 229|| 110|| 119 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (76%), [[татарлар]] (5%), [[казахлар]] (13%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Карталы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] g4v9arz56cn3qvclnbkny95kouv1lgg 0 107764 3526875 3165916 2022-08-06T05:35:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Михири |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Михири}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Увельский районы{{!}}Увельский районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 197 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457018 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Михири''' ({{lang-ru|Михири}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 243|| 197|| 94|| 103 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (75%), [[татарлар]] (5%), [[украиннар]] (6%), [[башкортлар]] (11%), [[казахлар]] (2%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Увельский районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] hibnk4v6bt4jx3mg4pqaa3kuslajapq 0 107765 3526877 3165920 2022-08-06T05:37:33Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мичуринский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мичуринский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карталы районы{{!}}Карталы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 922 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457353 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мичуринский''' ({{lang-ru|Мичуринский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 803|| 922|| 452|| 470 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (82%), [[татарлар]] (5%), [[казахлар]] (7%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Карталы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] r5kxmrq1ypul5t0kfc9nrl6a5fn384v 0 107766 3526883 3165929 2022-08-06T05:51:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Могильное |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Могильное}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 57 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457150 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Могильное''' ({{lang-ru|Могильное}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 137|| 57|| 27|| 30 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (85%), [[татарлар]] (5%), [[алманнар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Октябрьски районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 0h02hw6blrmqq3bwmzkz2p58go06cf4 0 107767 3526902 3166516 2022-08-06T07:45:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Муравейник |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Муравейник}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 285 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457415 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Муравейник''' ({{lang-ru|Муравейник}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 328|| 285|| 138|| 147 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (43%), [[татарлар]] (5%), [[казахлар]] (49%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Агаповка районы}} [[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} j4h74nkv694wyfe1smzoruup09jdfzq 0 107768 3526921 3166600 2022-08-06T08:56:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нагайбакский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нагайбакский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Нагайбәк районы{{!}}Нагайбәк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 818 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457662 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нагайбакский''' ({{lang-ru|Нагайбакский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нагайбәк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 863|| 818|| 377|| 441 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (69%), [[татарлар]] (5%), [[казахлар]] (17%), [[нагайбәкләр]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Нагайбәк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Нугайбәк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] cj4hahbbdaz2tiwgkb7ddjzh1f90ivn 0 107769 3526943 3166686 2022-08-06T09:57:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Непряхино |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Непряхино}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 655 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456409 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Непряхино''' ({{lang-ru|Непряхино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 517|| 655|| 336|| 319 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (83%), [[татарлар]] (5%), [[башкортлар]] (8%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чибәркүл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] e4ey46micvditlw0j7yihv5904fdmh7 0 107770 3526961 3166799 2022-08-06T11:10:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Новинка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новинка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 177 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457625 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новинка''' ({{lang-ru|Новинка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 279|| 177|| 87|| 90 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (71%), [[татарлар]] (5%), [[казахлар]] (16%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} e6theqohlefudua23g05lnh5zb9x2uh 0 107800 3526822 3165697 2022-08-06T01:37:46Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мансур |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мансурова}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 191 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456710 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мансур''' ({{lang-ru|Мансурова}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 216|| 191|| 99|| 92 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (4%), [[башкортлар]] (96%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Коншак районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] 466k85fexln5bnp00jh96k1o1zdtj23 0 107803 3526970 3166819 2022-08-06T11:20:50Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Ногъман |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нугуманово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 321 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456700 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Ногъман''' ({{lang-ru|Нугуманово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 339|| 321|| 160|| 161 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (4%), [[башкортлар]] (94%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Коншак районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] m0dcdjvzg8szkif53pmgn6txnevjr55 0 107835 3526829 3182144 2022-08-06T02:41:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маслово |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маслово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Уй районы{{!}}Уй районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 584 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456491 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Маслово''' ({{lang-ru|Маслово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 639|| 584|| 257|| 327 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (89%), [[татарлар]] (4%), [[казахлар]] (1%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Уй районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уй районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] oj56yyedtuio023ewebhzkdxn22dx0b 0 107836 3526834 3182231 2022-08-06T03:08:27Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маяк |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маяк}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чесма районы{{!}}Чесма районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 172 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457248 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} <small>{{мәгънәләр|Маяк (мәгънәләр)}}</small> '''Маяк''' ({{lang-ru|Маяк}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чесма районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1585|| 172|| 85|| 87 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (78%), [[татарлар]] (4%), [[алманнар]] (5%), [[казахлар]] (6%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чесма районы}} [[Төркем:Чесма районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} es7cilu6ob5tzrtgce76orptq4fhgho 0 107837 3526841 3182259 2022-08-06T03:19:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Медиак |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Медиак}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 259 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456510 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Медиак''' ({{lang-ru|Медиак}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 248|| 259|| 131|| 128 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (77%), [[татарлар]] (4%), [[башкортлар]] (14%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 5acq16dbesssxelgo6l91whp53i2idl 0 107838 3526860 3165875 2022-08-06T05:07:34Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мирный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мирный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 2084 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456514 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мирный''' ({{lang-ru|Мирный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 2172|| 2084|| 965|| 1119 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (81%), [[татарлар]] (4%), [[башкортлар]] (11%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} dketawhz0nfxyh698tppq91lwzcmfs4 0 107839 3526904 3166535 2022-08-06T07:56:41Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мусин |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мусин}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 158 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457618 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} <small>{{мәгънәләр|Мусин}}</small> '''Мусин''' ({{lang-ru|Мусин}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 202|| 158|| 80|| 78 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[татарлар]] (4%), [[башкортлар]] (28%), [[казахлар]] (57%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] btshd5k1qgmsksby192nt34w43ag4wp 0 107841 3526952 3166754 2022-08-06T10:36:30Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Никольское |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Никольское}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Уй районы{{!}}Уй районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 395 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456488 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Никольское''' ({{lang-ru|Никольское}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Уй районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 420|| 395|| 189|| 206 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (77%), [[татарлар]] (4%), [[башкортлар]] (17%), [[казахлар]] (2%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-23 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Уй районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уй районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] sp6t4di7ut9z4ys7ikx82ojpqjelokl 0 107987 3526814 3165576 2022-08-06T00:44:50Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Макаровский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Макаровский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Югары Өфәле шәһәр округы{{!}}Югары Өфәле шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = юк |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Макаровский''' ({{lang-ru|Макаровский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Югары Өфәле шәһәр округы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Югары Өфәле шәһәр округы}} [[Төркем:Югары Өфәле шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} 0p4klxl8u0bj4898j6kbbbkxixjqoaw 0 107989 3526817 3165621 2022-08-06T01:08:27Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Малиновка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Малиновка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456675 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Малиновка''' ({{lang-ru|Малиновка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл Армия районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл Армия районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] [[ru:Малиновка (Челябинская область)]] gy3n43rxtjh6k6vk01mwmhmnoy8haxh 0 107993 3526843 3182275 2022-08-06T03:23:43Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Межгорный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Межгорный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чаткы районы{{!}}Чаткы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456947 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Межгорный''' ({{lang-ru|Межгорный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чаткы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чаткы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Саткы районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] cjki27o5h5hy5i9u6bfo8wuba1r9q6b 0 107995 3526846 3182285 2022-08-06T03:25:29Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = станция |татар исеме= Межозерная |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Межозерная}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456660 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Межозерная''' ({{lang-ru|Межозерная}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл Армия районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл Армия районы]] составына керүче станция. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] gg8hvbp2ke14vkrztmfjf2awbkm2u0b 0 107997 3526848 3182355 2022-08-06T03:42:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мельничный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мельничный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Троицк районы{{!}}Троицк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457144 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мельничный''' ({{lang-ru|Мельничный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Троицк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Троицк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Троицк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] ejfe5rhludbp14chc33yyfkg1lks5cr 0 107999 3526863 3165878 2022-08-06T05:07:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мирный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мирный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456414 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мирный''' ({{lang-ru|Мирный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чибәркүл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] r2bsjaha2628ox6ibah31jtdzkzr0md 0 108000 3526864 3165879 2022-08-06T05:07:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мирный Городок |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мирный Городок}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карталы районы{{!}}Карталы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457353 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мирный Городок''' ({{lang-ru|Мирный Городок}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Карталы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] 8v6g8kary5w3iiszv43bk4lp5qwjvjm 0 108002 3526870 3165907 2022-08-06T05:29:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Михайловка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Михайловка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Увельский районы{{!}}Увельский районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457013 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Михайловка''' ({{lang-ru|Михайловка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 13|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Увельский районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] p4yv71jvsb3mqnv58yilfoq8n2sme05 0 108004 3526885 3165980 2022-08-06T06:10:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Молодежный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Молодежный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Касли районы{{!}}Касли районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456823 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Молодежный''' ({{lang-ru|Молодежный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Касли районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Касли районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәсле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] 4znzq989d7zhev7cjb0wb6ol2qkipaq 0 108006 3526953 3166762 2022-08-06T10:38:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нильский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нильский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Катав-Ивановск районы{{!}}Катав-Ивановск районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456106 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нильский''' ({{lang-ru|Нильский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Катав-Ивановск районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 9|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Катав-Ивановск районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кытау-Ивановск районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] stye6vuu13noyzwydeb2tyz0xqwxgyz 0 108009 3526839 3182246 2022-08-06T03:16:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Медведево |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Медведево}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 698 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456404 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Медведево''' ({{lang-ru|Медведево}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 624|| 698|| 344|| 354 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (81%), [[башкортлар]] (17%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чибәркүл районы}} [[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} i8qtqnwwiijk18mbvare5rka67kqkxj 0 108012 3526963 3166807 2022-08-06T11:14:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Новосельское |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новосельское}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 0 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457170 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новосельское''' ({{lang-ru|Новосельское}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 0|| -|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Октябрьски районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең юкка чыккан торак пунктлары]] k3k1z7rwchpt635mewrfr7cr5flztqo 0 108118 3526852 3182495 2022-08-06T04:15:51Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = эшчеләр бистәсе |татар исеме= Метлино |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Метлино}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Озёрск шәһәр округы{{!}}Озёрск шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 3694 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456799 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Метлино''' ({{lang-ru|Метлино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Озёрск шәһәр округы]] составына керүче эшчеләр бистәсе. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | ?|| 3694|| 1644|| 2050 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Озёрск шәһәр округы}} [[Төркем:Озёрск шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең элеккеге шәһәр тибындагы бистәләре]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} kwwazudir4gys2v8x3pserlbdh6ia4d 0 108122 3526962 3166802 2022-08-06T11:11:51Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = эшчеләр бистәсе |татар исеме= Новогорный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новогорный}} |герб = |байрак = |lat_deg =55 |lat_min =37 |lat_sec =35 |lon_deg = 60|lon_min =47 |lon_sec =25 |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Пласт шәһәр округы{{!}}Пласт шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 6733 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456796 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новогорный''' ({{lang-ru|Новогорный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Пласт шәһәр округы]] составына керүче эшчеләр бистәсе. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | ?|| 6733|| 3284|| 3449 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Шәхесләр == * [[Димитрий Хильченко]] (1971), рәссам. == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең шәһәр тибындагы бистәләре}} {{Пласт шәһәр округы}} [[Төркем:Пласт шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең элеккеге шәһәр тибындагы бистәләре]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} i0d0ax9uqnb5hew0rcper3erow5g30o 0 108176 3526909 3166583 2022-08-06T08:34:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мәтәле |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Метелева}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 681 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456887 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мәтәле''' ({{lang-ru|Метелева}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 662|| 681|| 331|| 350 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (98%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] 64i6oscq2eiboo4xar40c3ogjt7vu4o 0 108186 3526914 3166586 2022-08-06T08:37:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мәүлет |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мавлютова}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 599 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456893 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мәүлет''' ({{lang-ru|Мавлютова}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 707|| 599|| 294|| 305 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (98%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Авылның танылган кешеләре == * [[Кәтибә Кинҗәбулатова]] (1920-2012) – язучы, шагыйрә. БАССР атказанган мәдәният хезмәткәре (1980), «''Башкортстан кызы''» журналының беренче баш мөхәррире. == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] f9gnll054bhwcxa247gd5oeb08ba05n 0 108188 3526821 3165671 2022-08-06T01:26:16Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мамай |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мамаева}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 475 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456502 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мамай''' ({{lang-ru|Мамаева}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 417|| 475|| 232|| 243 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (96%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] cf3k28emuu1lvxwy36wl84iaddzublp 0 108275 3526820 3165644 2022-08-06T01:18:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Малышево |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Малышево}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 23 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456501 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Малышево''' ({{lang-ru|Малышево}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 10|| 23|| 13|| 10 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (86%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} 2iopedx2xrwpk8p50nwjx7s5jk1ng0v 0 108277 3526907 3166581 2022-08-06T08:31:45Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мәрҗәнбай |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маржинбаева}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 213 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456883 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мәрҗәнбай''' ({{lang-ru|Маржинбаева}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 213|| 213|| 105|| 108 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (97%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] g6er8q3v4td4fj530m2f6g0bvhjkcft 0 108279 3526855 3165805 2022-08-06T04:29:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мидияк |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Медиак}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 170 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456881 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мидияк''' ({{lang-ru|Медиак}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 216|| 170|| 92|| 78 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (90%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе башкорт авыллары]] qwlsfxkiu0uujel66kp29iofkdcyd9v 0 108396 3526824 3165765 2022-08-06T02:11:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Марково |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Марково}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Увельский районы{{!}}Увельский районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 61 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457018 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Марково''' ({{lang-ru|Марково}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 74|| 61|| 31|| 30 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Увельский районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 9iq10aqw2ft7tbsoim0oip9qkr3se8t 0 108398 3526825 3165767 2022-08-06T02:13:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Марксист |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Марксист}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 75 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456894 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Марксист''' ({{lang-ru|Марксист}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 118|| 75|| 29|| 46 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (59%), [[башкортлар]] (37%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} irhadaa9ku0l2b2l11p4nww747d1u32 0 108400 3526826 3182101 2022-08-06T02:28:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мартыновка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мартыновка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 93 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457617 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мартыновка''' ({{lang-ru|Мартыновка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 137|| 93|| 49|| 44 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (31%), [[башкортлар]] (29%), [[казахлар]] (40%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 6wsgqrhxgur6mgwxiwppt3e6gjv99np 0 108402 3526830 3182145 2022-08-06T02:42:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маслоковцы |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маслоковцы}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Варна районы{{!}}Варна районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 99 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457218 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Маслоковцы''' ({{lang-ru|Маслоковцы}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Варна районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 216|| 99|| 48|| 51 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (78%), [[казахлар]] (16%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Варна районы}} [[Төркем:Варна районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} k301jxfl0mzq34k2l1hvnfcawyik4xs 0 108404 3526836 3182233 2022-08-06T03:09:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маян |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маян}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 3 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456700 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Маян''' ({{lang-ru|Маян}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 3|| 3|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}}{{Чиләбе өлкәсе татар торак пунктлары}} {{Коншак районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] hwin9ixolbce9pmeom0vu757tk9uqni 0 108406 3526845 3182282 2022-08-06T03:24:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Межевой |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Межевой}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 11 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456680 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Межевой''' ({{lang-ru|Межевой}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл Армия районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл Армия районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 11|| 11|| 6|| 5 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл Армия районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] hke1h7w90kv1vakq0d0lnj5x17948qc 0 108407 3526847 3182350 2022-08-06T03:42:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мельниково |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мельниково}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 300 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456438 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мельниково''' ({{lang-ru|Мельниково}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 325|| 300|| 140|| 160 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чибәркүл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] nz2bjhseicazi1h426askyvvq1uz2xp 0 108409 3526853 3182496 2022-08-06T04:15:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Метличье |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Метличье}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Троицк районы{{!}}Троицк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 134 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457118 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Метличье''' ({{lang-ru|Метличье}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Троицк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 180|| 134|| 58|| 76 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (79%), [[украиннар]] (13%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Троицк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Троицк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] a1q48152ots4090s0jou7evyc6wwfxz 0 108411 3526854 3165802 2022-08-06T04:26:57Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Миасский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Миасский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 39 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456893 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Миасский''' ({{lang-ru|Миасский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 53|| 39|| 15|| 24 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (72%), [[башкортлар]] (28%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] oiqhpukgty1hc9fojcpziuve5dicib1 0 108413 3526873 3165913 2022-08-06T05:33:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Михеевка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Михеевка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Мияс шәһәр округы{{!}}Мияс шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 89 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456390 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Михеевка''' ({{lang-ru|Михеевка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Мияс шәһәр округы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 71|| 89|| 47|| 42 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (99%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Мияс шәһәр округы}} [[Төркем:Мияс шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} lz9q5b0iowdzdk40u8j7pjmm4dv7btl 0 108415 3526876 3165918 2022-08-06T05:37:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мичурино |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мичурино}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 287 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456537 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мичурино''' ({{lang-ru|Мичурино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 306|| 287|| 133|| 154 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (89%), [[башкортлар]] (7%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] k36l78z1jpcmw8hjl52acbn1jp108in 0 108417 3526896 3166424 2022-08-06T07:17:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Москвина |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Москвина}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Касли районы{{!}}Касли районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456823 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Москвина''' ({{lang-ru|Москвина}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Касли районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 8|| 1|| 1|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Касли районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәсле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] p0ibedqvy8wpbw6ztdqn42g77phuczo 0 108419 3526897 3166426 2022-08-06T07:18:15Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Московский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Московский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чесма районы{{!}}Чесма районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 93 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457248 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Московский''' ({{lang-ru|Московский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чесма районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 187|| 93|| 46|| 47 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (54%), [[казахлар]] (43%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чесма районы}} [[Төркем:Чесма районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} pmxq0ec6o4jf8ggo9zheaejyd7lymbw 0 108422 3526901 3166485 2022-08-06T07:30:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мраморный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мраморный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чаткы районы{{!}}Чаткы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 33 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456915 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мраморный''' ({{lang-ru|Мраморный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чаткы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 30|| 33|| 19|| 14 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чаткы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Саткы районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] plccptnhzld89qkz57lkegeh4locor1 0 108424 3526906 3166579 2022-08-06T08:19:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мясниково |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мясниково}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Әшә районы{{!}}Әшә районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456022 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мясниково''' ({{lang-ru|Мясниково}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Әшә районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 0|| 1|| 1|| - |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Әшә районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Әшә районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] htqjnf910ju91tvfuy5k47ci0s6xy9o 0 108426 3526919 3166594 2022-08-06T08:48:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Набережный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Набережный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Нагайбәк районы{{!}}Нагайбәк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 91 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457642 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Набережный''' ({{lang-ru|Набережный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Нагайбәк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә [[Һава торышы|һава торышының]] кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 132|| 91|| 45|| 46 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (35%), [[украиннар]] (8%), [[казахлар]] (53%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Нагайбәк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Нугайбәк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 9hvjhlx20d43c27b1bbj9z1cwe7s10i 0 108428 3526925 3166619 2022-08-06T09:05:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Наилы |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Наилы}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Мияс шәһәр округы{{!}}Мияс шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 46 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456390 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Наилы''' ({{lang-ru|Наилы}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Мияс шәһәр округы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 26|| 46|| 24|| 22 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (100%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Мияс шәһәр округы}} [[Төркем:Мияс шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} jbgtepwfs3wmcmpbwwdqgwny6avkqab 0 108429 3526930 3166642 2022-08-06T09:25:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Натальинский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Натальинский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чесма районы{{!}}Чесма районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 190 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457248 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Натальинский''' ({{lang-ru|Натальинский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чесма районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 196|| 190|| 96|| 94 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (81%), [[казахлар]] (19%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чесма районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чесма районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] hqdflpbci1fjupqi4m9fvadbv0drq1r 0 108430 3526934 3166653 2022-08-06T09:35:31Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Неверово |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Неверово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Троицк районы{{!}}Троицк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 21 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457118 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Неверово''' ({{lang-ru|Неверово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Троицк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 40|| 21|| 9|| 12 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Троицк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Троицк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 6cm7aye6q2r98yz3gygr5qhsmwocwwv 0 108431 3526945 3166709 2022-08-06T10:05:30Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нехаево |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нехаево}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Увельский районы{{!}}Увельский районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 40 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457018 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нехаево''' ({{lang-ru|Нехаево}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 43|| 40|| 21|| 19 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (61%), [[башкортлар]] (27%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Увельский районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 3vm73qzxf90it96jfpk7szl3a1hmb9a 0 108432 3526950 3166740 2022-08-06T10:22:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Николаевка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Николаевка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Эткүл районы{{!}}Эткүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 300 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456572 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Николаевка''' ({{lang-ru|Николаевка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Эткүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 283|| 300|| 139|| 161 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (92%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Эткүл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Эткүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 6ro8da0wtgifr4p28ms32jtfukq4n10 0 108433 3526951 3198143 2022-08-06T10:36:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Никольский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Никольский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Кусә районы{{!}}Кусә районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 159 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456955 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} {{мәгънәләр|Никольский}} '''Никольский''' ({{lang-ru|Никольский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кусә районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 190|| 159|| 75|| 84 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (90%), [[башкортлар]] (10%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Кусә районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Куса районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] r41d5mqexhh27wi8c6033cdlmwighqr 0 108449 3526971 3183289 2022-08-06T11:34:38Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Норкино |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Норкино}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Аргаяш районы{{!}}Аргаяш районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 413 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456880 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Норкино''' ({{lang-ru|Норкино}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Аргаяш районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 418|| 413|| 199|| 214 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[башкортлар]] (100%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Аргаяш районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Аргаяш районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] jua9q8ubka00dhqhj3ysa4yp3vgbw47 0 108492 3526808 3165522 2022-08-06T00:14:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Магнитный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Магнитный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1320 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457431 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Магнитный''' ({{lang-ru|Магнитный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1288|| 1320|| 614|| 706 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (75%), [[башкортлар]] (6%), [[казахлар]] (11%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Агаповка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] godt7zv8uf34n2a113rtm33mtu5gpu6 0 108494 3526816 3165616 2022-08-06T01:08:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Малиновка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Малиновка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Агаповка районы{{!}}Агаповка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 450 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457441 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Малиновка''' ({{lang-ru|Малиновка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Агаповка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 437|| 450|| 210|| 240 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (70%), [[башкортлар]] (9%), [[казахлар]] (16%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Агаповка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Агаповка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] [[ru:Малиновка (Челябинская область)]] d9wk5wh6tkq2kgpbdqf3zfqyri7luyk 0 108497 3526838 3182244 2022-08-06T03:16:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Медведевка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Медведевка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Кусә районы{{!}}Кусә районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1571 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456958 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Медведевка''' ({{lang-ru|Медведевка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кусә районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1622|| 1571|| 717|| 854 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (92%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Кусә районы}} [[Төркем:Куса районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} op8wxr7bkb7p98sivefm8l7frjfp3fa 0 108500 3526869 3165906 2022-08-06T05:28:54Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Михайловка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Михайловка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Пласт районы{{!}}Пласт районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 272 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457018 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Михайловка''' ({{lang-ru|Михайловка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Пласт районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 248|| 272|| 134|| 138 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (97%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Пласт районы}} [[Төркем:Пласт районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} 95yx5sxyjq249mxa4af01g6ut0mkd8g 0 108502 3526884 3165933 2022-08-06T05:52:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Могутовский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Могутовский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 564 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457322 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Могутовский''' ({{lang-ru|Могутовский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 715|| 564|| 273|| 291 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] nfdg3ekm6nf4imtjntddv38mxkigfd3 0 108503 3526899 3166461 2022-08-06T07:25:28Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Моховички |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Моховички}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Сосновка районы{{!}}Сосновка районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 267 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456510 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Моховички''' ({{lang-ru|Моховички}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Сосновка районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 256|| 267|| 139|| 128 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (91%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Сосновка районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Сосновка районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 105zxi0v69mg1m8bp1o70pfrf8zn7uc 0 108505 3526933 3166650 2022-08-06T09:30:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Наҗар |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Назарово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Эткүл районы{{!}}Эткүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 215 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456578 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Наҗар''' ({{lang-ru|Назарово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Эткүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 252|| 215|| 102|| 113 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (88%), [[башкортлар]] (9%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Эткүл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Эткүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] g5nuixz9hcdrs8ojrf0c1n3mhzv1m3m 0 108507 3526942 3166685 2022-08-06T09:56:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Неплюевка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Неплюевка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карталы районы{{!}}Карталы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1163 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457383 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Неплюевка''' ({{lang-ru|Неплюевка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1134|| 1163|| 560|| 603 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (82%), [[казахлар]] (12%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Карталы районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 1rk6jpqkluswvclcsli6adxb6iyz69j 0 108715 3526819 3165633 2022-08-06T01:10:58Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Малково |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Малково}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чибәркүл районы{{!}}Чибәркүл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 559 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456438 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Малково''' ({{lang-ru|Малково}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Чибәркүл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 579|| 559|| 267|| 292 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (97%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чибәркүл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чибәркүл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 1g5mhv344nsqys9mimnbav8vastucvu 0 108717 3526823 3165751 2022-08-06T01:59:54Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мариинский |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мариинский}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 438 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457343 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мариинский''' ({{lang-ru|Мариинский}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 534|| 438|| 209|| 229 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (87%), [[казахлар]] (7%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} reey5ami16ef776l53zvn3sj7cpmn1a 0 108719 3526837 3182236 2022-08-06T03:09:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маячное |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маячное}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 392 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457182 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Маячное''' ({{lang-ru|Маячное}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 537|| 392|| 192|| 200 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (69%), [[украиннар]] (14%), [[алманнар]] (10%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Октябрьски районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] rkdpvvmlucbpv6c6j6sejdz9snmkpie 0 108721 3526856 3165851 2022-08-06T04:57:18Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Минка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Минка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Усть-Катав шәһәр округы{{!}}Усть-Катав шәһәр округы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 251 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456050 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Минка''' ({{lang-ru|Минка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Усть-Катав шәһәр округы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 320|| 251|| 129|| 122 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (95%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Усть-Катав шәһәр округы}} [[Төркем:Кытаутамак шәһәр округы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} qvbybduhm999wmyx832q1fxzd9fdl52 0 108723 3526858 3165869 2022-08-06T05:07:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мирное |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мирное}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Бреды районы{{!}}Бреды районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 555 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457337 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мирное''' ({{lang-ru|Мирное}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Бреды районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 715|| 555|| 270|| 285 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (76%), [[украиннар]] (6%), [[алманнар]] (6%), , [[казахлар]] (7%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Бреды районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Бреды районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] jx47a00nrvc6qvlbm45iedu368dgbqm 0 108726 3526862 3165877 2022-08-06T05:07:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мирный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мирный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Увельский районы{{!}}Увельский районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 276 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457018 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мирный''' ({{lang-ru|Мирный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 300|| 276|| 131|| 145 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (93%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Увельский районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 69190zpg51ba4v49dbz4v6enxrjvtoz 0 108728 3526868 3165903 2022-08-06T05:28:31Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Михайловка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Михайловка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 216 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457620 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Михайловка''' ({{lang-ru|Михайловка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Кызыл районы (Чиләбе өлкәсе)|Кызыл районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 272|| 216|| 102|| 114 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (54%), [[башкортлар]] (12%), [[казахлар]] (27%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Кызыл районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] k5sk909sj2t0mm20xpra9dqndmninoh 0 108732 3526923 3166610 2022-08-06T08:57:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Нагорный |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Нагорный}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Увельский районы{{!}}Увельский районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 1177 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457005 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Нагорный''' ({{lang-ru|Нагорный}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 1106|| 1177|| 547|| 630 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (94%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Увельский районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 2c9ddfzua8nm9z18vgci8rgmjr9olwt 0 108734 3526940 3166673 2022-08-06T09:49:00Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Некрасово |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Некрасово}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Карталы районы{{!}}Карталы районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 269 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457372 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Некрасово''' ({{lang-ru|Некрасово}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Карталы районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 262|| 269|| 138|| 131 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (56%), [[казахлар]] (33%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2015-10-22 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Карталы районы}} [[Төркем:Кәртәле районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} phf9vkapd39q75ngdvegckpnsyn6zdl 0 108745 3526968 3166812 2022-08-06T11:18:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Новый Мир |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Новый Мир}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Троицк районы{{!}}Троицк районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 697 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457141 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Новый Мир''' ({{lang-ru|Новый Мир}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Троицк районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 763|| 697|| 324|| 373 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (88%), [[украиннар]] (5%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Троицк районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Троицк районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 4savajcffh83m03xoiyhcjp4v48x5w3 0 108746 3526892 3166367 2022-08-06T07:04:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мордвиновка |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мордвиновка}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Увельский районы{{!}}Увельский районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = ? |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457014 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мордвиновка''' ({{lang-ru|Мордвиновка}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Увельский районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 633|| ?|| || |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (98%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Увельский районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Уйелга районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] 08r7f2vda60aod9iobnkxclffeyir9u 0 108764 3526833 3182230 2022-08-06T03:08:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Маяк |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Маяк}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Коншак районы{{!}}Коншак районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 456 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 456710 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} <small>{{мәгънәләр|Маяк (мәгънәләр)}}</small> '''Маяк''' ({{lang-ru|Маяк}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Коншак районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | ?|| 456|| 223|| 233 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: билгесез.<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2013-07-24 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Коншак районы}} [[Төркем:Коншак районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] {{Chelyab-obl-geo-stub}} gvth59eyadd3xntxo2bw8qimbdzbmrv 10 115270 3526748 2070212 2022-08-05T16:54:06Z Frhdkazan 3171 + wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Халыкара оешмалар |title = [[Халыкара оешма]]лар&nbsp;<small>{{smaller|([[:Төркем:Халыкара оешмалар|төркем]])}}</small> |state = collapsed |listclass = hlist |group1 = Дөньякүләм<br/>дәүләтара оешмалар |list1 = * [[Берләшкән Милләтләр Оешмасы]] * [[Бөтендөнья банкы]] [[Бөтендөнья банкы төркеме|төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q320863?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Бөтендөнья сәүдә оешмасы]] * [[Бөтендөнья таможня оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q605326?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[ИНТЕРПОЛ]] * [[Парламентара берлеге]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q176815?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Химик коралларны тыю оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q842490?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Халыкара түләүләр банкы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q309195?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Халыкара җинаять мәхкәмәсе]] * [[Халыкара валюта фонды]] * [[Халыкара диңгез төбе органы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q333727?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} |group2 = Тематик һәм төбәк<br/>дәүләтара оешмалар |list2 = * [[Азия хезмәттәшлек диалогы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q776874?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлеге]] * [[Америка дәүләтләре оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q123759?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Африка Берлеге]] * [[AUKUS]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q108556886?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Аурупа берлеге]] <small>([[Аурупа Берлеге Җитәкчеләре Шурасы|Аурупа Берлеге җитәкчеләре шурасы]] * [[Аурупа Берлеге Шурасы|Аурупа Берлеге шурасы]])</small> * [[Аурупа Шурасы]] * [[АИХО|Аурупадагы иминлек һәм хезмәттәшлек буенча оешма]] * [[Бәйсез Дәүләтләр Берлеге]] * [[Бенгаль култыгы күптармаклы техник-экономик хезмәттәшлек инициативасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q795985?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Бөтен яклы төбәк икътисади партнёрлыгы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q11523819?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[BRICS|БРИКС]] * [[Британ-Ирланд шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q2655795?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Бухарест тугызлыгы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q96053693?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Вышеград төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q244323?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Гарәп Лигасы]] * [[ГУАМ Демократия һәм икътисади үсеш оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q326816?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Awraziä İqtisadi Berlege|Евразия икътисади берлеге]] * [[Зур егермелек]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q19771?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Зур сигезлек|Зур җиделек]] * [[Иберо-Американ дәүләтләр оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q421023?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Икътисади хезмәттәшлек оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q225950?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Ислам хезмәттәшлеге оешмасы]] * [[Кариб дәүләтләре ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1147937?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Кариб җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q205995?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q193272?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көнбатыш скандинав шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1642145?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көнчыгыш Африка җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q337456?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Азия төбәк хезмәттәшлеге ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q145700?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Америка үсеше һәм алгарышы өчен форум]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q62005941?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Америка милләтләре берлеге]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q4230?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Африка үсеш җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q816706?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Könyaq-Könçığış Aziä däwlätläre berläşmäse|Көньяк-Көнчыгыш Азия дәүләтләре ассоциациясе (АСЕАН)]] * [[Крайова төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q20036753?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Латин Америка һәм Кариб диңгезе бассейны илләре җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1045401?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Латинамерикан парламент]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q499151?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Люблин өчпочмагы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q97994672?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Меланезия инициатив төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1918937?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[МЕРКОСУР]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q4264?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Милләтләр Дуслыгы]] * [[Neft çitkä çığaruçı illär oyışması|Нефтьны экспортлаучы илләр оешмасы (ОПЕК)]] * [[Өч диңгез инициативасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q32069506?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Өч яклы хезмәттәшлек секретариаты]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q13231715?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Полинезия җитәкчелек төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q3117794?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Португал телле илләр берләшмәсе]] * [[Скандинав шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q146165?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Төньяк Атлантик килешү оешмасы]] * [[Төрки халыклар мәдәнияте халыкара оешмасы]] * [[Төрки шура]] * [[Тын океан утраулары форумы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q757276?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Үзәк Америка интеграциясе системасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q190028?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Фарсы култыгы гарәп илләренең хезмәттәшлеге шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q217172?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Халыкара икътисадый хезмәттәшлек һәм үсеш оешмасы]] * [[Xalıqara Standartlaw Oyışması|Халыкара стандартлау оешмасы]] * [[Халыкара франкофония оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q134102?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Хәрби статустагы полиция һәм жандармерия көчләренең халыкара ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q3063229?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Хәрби статустагы хокук саклау көчләренең Евразия ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q3935730?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Һинд океаны тирәлеге ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q2297691?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Şanxay xezmättäşlek oyışması|Шанхай хезмәттәшлек оешмасы]] * [[Яңа үсеш банкы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q8579145?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} |group3 = [[Дәүләтнеке булмаган халыкара оешма|Дәүләтнеке булмаган<br/> халыкара оешма]]лар^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1194093?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} |list3 = [[Amnesty International]]&nbsp;• [[Гринпис]]&nbsp;• [[Халыкара Кызыл Хач комитеты]]&nbsp;• [[Халыкара сәүдә палатасы]]&nbsp;• [[Бөтендөнья кыргый табигать фонды]] |below = }}<noinclude> [[Төркем:Халыкара оешмалар| ]][[Төркем:Навигацион калыплар]] </noinclude> a575s0hyhee8ndcl336f07gaku7tqic 3526753 3526748 2022-08-05T17:07:53Z Frhdkazan 3171 Интерпол wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Халыкара оешмалар |title = [[Халыкара оешма]]лар&nbsp;<small>{{smaller|([[:Төркем:Халыкара оешмалар|төркем]])}}</small> |state = collapsed |listclass = hlist |group1 = Дөньякүләм<br/>дәүләтара оешмалар |list1 = * [[Берләшкән Милләтләр Оешмасы]] * [[Бөтендөнья банкы]] [[Бөтендөнья банкы төркеме|төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q320863?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Бөтендөнья сәүдә оешмасы]] * [[Бөтендөнья таможня оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q605326?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Интерпол]] * [[Парламентара берлеге]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q176815?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Химик коралларны тыю оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q842490?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Халыкара түләүләр банкы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q309195?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Халыкара җинаять мәхкәмәсе]] * [[Халыкара валюта фонды]] * [[Халыкара диңгез төбе органы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q333727?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} |group2 = Тематик һәм төбәк<br/>дәүләтара оешмалар |list2 = * [[Азия хезмәттәшлек диалогы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q776874?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлеге]] * [[Америка дәүләтләре оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q123759?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Африка Берлеге]] * [[AUKUS]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q108556886?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Аурупа берлеге]] <small>([[Аурупа Берлеге Җитәкчеләре Шурасы|Аурупа Берлеге җитәкчеләре шурасы]] * [[Аурупа Берлеге Шурасы|Аурупа Берлеге шурасы]])</small> * [[Аурупа Шурасы]] * [[АИХО|Аурупадагы иминлек һәм хезмәттәшлек буенча оешма]] * [[Бәйсез Дәүләтләр Берлеге]] * [[Бенгаль култыгы күптармаклы техник-экономик хезмәттәшлек инициативасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q795985?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Бөтен яклы төбәк икътисади партнёрлыгы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q11523819?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[BRICS|БРИКС]] * [[Британ-Ирланд шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q2655795?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Бухарест тугызлыгы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q96053693?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Вышеград төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q244323?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Гарәп Лигасы]] * [[ГУАМ Демократия һәм икътисади үсеш оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q326816?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Awraziä İqtisadi Berlege|Евразия икътисади берлеге]] * [[Зур егермелек]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q19771?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Зур сигезлек|Зур җиделек]] * [[Иберо-Американ дәүләтләр оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q421023?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Икътисади хезмәттәшлек оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q225950?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Ислам хезмәттәшлеге оешмасы]] * [[Кариб дәүләтләре ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1147937?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Кариб җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q205995?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көнбатыш Африка илләре икътисади җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q193272?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көнбатыш скандинав шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1642145?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көнчыгыш Африка җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q337456?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Азия төбәк хезмәттәшлеге ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q145700?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Америка үсеше һәм алгарышы өчен форум]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q62005941?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Америка милләтләре берлеге]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q4230?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Көньяк Африка үсеш җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q816706?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Könyaq-Könçığış Aziä däwlätläre berläşmäse|Көньяк-Көнчыгыш Азия дәүләтләре ассоциациясе (АСЕАН)]] * [[Крайова төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q20036753?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Латин Америка һәм Кариб диңгезе бассейны илләре җәмгыяте]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1045401?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Латинамерикан парламент]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q499151?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Люблин өчпочмагы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q97994672?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Меланезия инициатив төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1918937?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[МЕРКОСУР]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q4264?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Милләтләр Дуслыгы]] * [[Neft çitkä çığaruçı illär oyışması|Нефтьны экспортлаучы илләр оешмасы (ОПЕК)]] * [[Өч диңгез инициативасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q32069506?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Өч яклы хезмәттәшлек секретариаты]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q13231715?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Полинезия җитәкчелек төркеме]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q3117794?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Португал телле илләр берләшмәсе]] * [[Скандинав шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q146165?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Төньяк Атлантик килешү оешмасы]] * [[Төрки халыклар мәдәнияте халыкара оешмасы]] * [[Төрки шура]] * [[Тын океан утраулары форумы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q757276?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Үзәк Америка интеграциясе системасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q190028?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Фарсы култыгы гарәп илләренең хезмәттәшлеге шурасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q217172?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Халыкара икътисадый хезмәттәшлек һәм үсеш оешмасы]] * [[Xalıqara Standartlaw Oyışması|Халыкара стандартлау оешмасы]] * [[Халыкара франкофония оешмасы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q134102?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Хәрби статустагы полиция һәм жандармерия көчләренең халыкара ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q3063229?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Хәрби статустагы хокук саклау көчләренең Евразия ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q3935730?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Һинд океаны тирәлеге ассоциациясе]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q2297691?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} * [[Şanxay xezmättäşlek oyışması|Шанхай хезмәттәшлек оешмасы]] * [[Яңа үсеш банкы]]^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q8579145?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} |group3 = [[Дәүләтнеке булмаган халыкара оешма|Дәүләтнеке булмаган<br/> халыкара оешма]]лар^{<nowiki>[</nowiki>[https://www.wikidata.org/wiki/Q1194093?uselang=tt d]<nowiki>]</nowiki>} |list3 = [[Amnesty International]]&nbsp;• [[Гринпис]]&nbsp;• [[Халыкара Кызыл Хач комитеты]]&nbsp;• [[Халыкара сәүдә палатасы]]&nbsp;• [[Бөтендөнья кыргый табигать фонды]] |below = }}<noinclude> [[Төркем:Халыкара оешмалар| ]][[Төркем:Навигацион калыплар]] </noinclude> ed5yq0yzh5rao6np3y27p54lvptkwtd 0 124745 3526905 3166577 2022-08-06T08:18:50Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия |халәт = авыл |татар исеме= Мяконьки |рус исеме = |чын исем ={{lang-ru|Мяконьки}} |герб = |байрак = |lat_deg = |lat_min =|lat_sec = |lon_deg =|lon_min =|lon_sec = |CoordAddon = |CoordScale = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |район харитасы = |ил харитасы зурлыгы = |төбәк харитасы зурлыгы = |район харитасы зурлыгы = |төбәк = Чиләбе өлкәсе |төбәк җәдвәлдә=Чиләбе өлкәсе |район төре = Муниципаль район |район = Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы{{!}}Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы |район җәдвәлдә = |җирлек төре = Авыл җирлеге |җирлек = |җирлек җәдвәлдә = |эчке бүленеш = |башлык = |нигезләнү елы = |беренче язма искә алу = |элекке исемнәр = |бирле = |мәйдан= |ТП үзәге биеклеге = |халык саны = 242 |исәп елы = 2010 |тыгызлык = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |почта индексы = 457158 |сәгать кушагы = +5 |почта индекслары= |телефон коды = |санлы идентификатор = |Commons та төркем = |сайт = }} '''Мяконьки''' ({{lang-ru|Мяконьки}}) — [[Чиләбе өлкәсе]]нең [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]] составына керүче авыл. == Климат == Климаты уртача континенталь. Биредә һава торышы бик үзгәрүчән, моның төп сәбәбе булып [[Урал таулары]] тора. Монда алар биек булмаса да, [[Русия]]нең [[Аурупа]] өлешеннән килгән һава массаларын кертми, шуңа да монда салкын [[Арктика]] һавасы да, кызу [[Урта Азия]] һава массалары да җиңел үтә. Боларның нәтиҗәсе булып, биредә һава торышының кинәт үзгәреше еш күзәтелә. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK+2|Объект={{PAGENAME}}}} == Халык == Халык саны динамикасы: {| class='standard' style='text-align: center;' | colspan=6 | '''Гомуми демографик күрсәткечләр'''<ref>[http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402155311/http://chelstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chelstat/resources/66820f804e9e868b9ba79b8e65563e6a/%D0%A2%D0%BE%D0%BC+1.+%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C+%D0%B8+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8.rar |date=2019-04-02 }}.</ref> |--- class='bright' | colspan=2 | Гомуми халык саны || colspan=2 | 2010 елга җенес составы |--- class='shadow' | 2002 || 2010 || ир-атлар || хатын-кызлар |--- | 394|| 242|| 117|| 125 |} [[2002 ел]]гы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: [[руслар]] (83%), [[башкортлар]] (15%).<ref>{{Citation |title=2002 елгы җанисәп алу базасы. |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |access-date=2014-01-03 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615111631/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D |dead-url=yes }}</ref> == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} {{Чиләбе өлкәсенең Октябрьское районы}} {{Chelyab-obl-geo-stub}} [[Төркем:Чиләбе өлкәсенең Октябрьски районы торак пунктлары]] [[Төркем:Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] d5r5vy8w0f5o55ospuyuew7y1mkrxhr 0 125672 3526743 2699061 2022-08-05T16:11:01Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Шаһинур Мостафин | рәсем =Ш.Мостафин.jpg | рәсем_зурлыгы =200px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Мостафин Шаһинур Әхмәтсафа улы. | һөнәр = шагыйрь, прозаик, публицист, журналист. | туу датасы = 12.02.1948 | туу җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Мамадыш районы|Мамадыш районында}}, [[Арташ]] | гражданлык = {{ССРБ байрагы}}<br/>{{RUS}}/{{Байрак/Татарстан}} [[Татарстан]] | милләт = татар | үлем датасы = 06.06.2020 | үлем җире = [[РФ]], [[ТР]], {{үлем җире|Казан|Казанда}} | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = Татарстан Республикасы журналистларының [[Хөсәен Ямашев]] исемендәге премия (1982); [[Сәмигулла Кәримуллин]] исемендәге премия (1986); [[Шәйхи Маннур]] исемендәге премия (1995); [[Кол Гали]] исемендәге премия (2000); Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре (1999); Памятная медаль участника Всероссийского ежегодного литературного конкурса «ГЕРОИ ВЕЛИКОЙ ПОБЕДЫ» (2017)<br/>[[Файл:Орден за заслуги перед Республикой Татарстан.png|40px|«Татарстан Республикасы алдындагы казанышлар өчен» ордены - 2020]] | сайт = | башка мәгълүмат = 1992 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Мостафин}} '''Шаһинур Мостафин''', Шаһинур Әхмәтсафа улы Мостафин (''[[1948 ел]]ның [[12 февраль|12 феврале]], [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Мамадыш районы]], [[Арташ]] — [[2020 ел]]ның [[6 июнь|6 июне]], [[РФ]], [[ТР]], [[Казан]]'') — шагыйрь, прозаик, публицист, журналист. 1992 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. [[Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1999). Иҗаты [[Бөек Ватан сугышы|сугыштан]] кайтмаган солдатларны эзләп табу, аларның исемнәрен илгә кайтару, язмышлары турында язуга багышлана. == Тормыш юлы == Шаһинур Әхмәтсафа улы Мостафин [[1948 ел]]ның [[12 февраль|12 феврале]]ндә [[Татарстан]]ның [[Мамадыш районы]] [[Арташ]] авылында туа. Әтисе урманчы була, ул Бөек Ватан сугышы инвалиды. Шаһинур унбер балалы гаиләдә иң өлкән бала. Туган авылында башлангыч мәктәпне тәмамлагач, күршедәге [[Урта Кирмән]] сигезьеллык һәм [[Түбән Ушмы (Мамадыш районы)|Түбән Ушмы]] унберьеллык мәктәпләренә йөреп урта белем ала. Укыган елларында, әти-әнисенә, эне-сеңелләренә матди ярдәм итү максатыннан, кичләрен авыл клубында киномеханик ярдәмчесе булып эшли. [[1966 ел]]да Шаһинур Мостафин [[Казан дәүләт университеты]]ның татар теле һәм әдәбияты бүлегенә укырга керә. Көндезге бүлектә ике ел дәвамында белем алгач, ишле гаиләләренә булышу өчен, читтән торып уку бүлегенә күчә һәм университетны 1972 елда «бик яхшы» билгеләренә тәмамлый. [[1968 ел]]дан алып Мамадыш районында чыга торган «Коммунистик хезмәт өчен» (хәзерге «Нократ») газетасының әдәби хезмәткәре булып эшли. 1970 елды ул [[Кукмара]] эшчеләр бистәсенә күчеп килә һәм биредә «Хезмәт даны» газетасы редакциясенә хатлар бүлеге мөдире булып урнаша. Шаһинур Мостафинның унике елдан артык гомере әлеге Кукмара район газетасы белән тыгыз бәйле (1972 елның көзеннән 1973 елның көзенәчә ул Германиядәге совет гаскәрләре төркемендә зенитчы-артиллерист һәм «Советская Армия» газетасында хәрби хәбәрче булып хезмәт итәргә дә өлгерә). 1983 елдан Шаһинур Мостафин, гаиләсе белән Казанга күчеп килеп, Халык иҗаты һәм мәдәни-агарту эшләре буенча республика фәнни-методик үзәгендә баш [[мөхәррир]] хезмәтен башкара. 1988—1992 елларда ул СССР һәм РСФСР Язучылар берлекләре Әдәбият фондының Татарстан бүлеге директоры хезмәтен башкара. 1992—1999 елларда Шаһинур Мостафин [[«Казан утлары» журналы]] редакциясендә мөхәррир, бүлек мөдире булып эшләде. 1999 елның августыннан [[Татарстан Язучылар берлеге]] рәисе урынбасары вазифасын башкарды. 2020 елның 6 июнендә Казанда озакка сузылган каты авырудан соң вафат<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/incident/06-06-2020/k-renekle-tatar-yazuchysy-sha-inur-mostafin-vafat-5748002 Күренекле татар язучысы Шаһинур Мостафин вафат.] [[Татар-информ]], 06.06.2020</ref>. Туган авылы — Мамадыш районы Арташ авылында җирләнә. == Иҗтимагый эшчәнлеге == Бер үк вакытта Шаһинур Мостафин яшь талантларны барлау өлкәсендә дә эчке сизгерлек, ныклы эзлеклелек күрсәтә. Мәктәп елларында «Яшь язучылар түгәрәге» оештырган, Мамадыш, Кукмара районнарындагы әдәби берләшмәләргә җитәкчелек иткән, армиядә чакта хәрби хәбәрчеләрнең «Солдат сүзе» клубына җан өргән Шаһинур гомере буе үз кыйбласына тугрылык саклый. Халык иҗаты һәм мәдәни-агарту эшләре буенча республика фәнни-методик үзәгендә, Әдәбият фондында, «Казан утлары» журналында эшләгән елларында да ул йөрәкләрендә иҗат уты кабынган бик күпләргә эчкерсез ярдәм кулын сузды, дистәләгән авторларның беренче китапларын редакцияләп, аларны дөньяга чыгаруда ихластан булышты. Шаһинур Мостафин, тынгысыз җанлы эзтабар әдип буларак, яу кырында мәңгелеккә ятып калган каһарманнарыбызны барлау, ал арның кылган батырлыкларын, якты исемнәрен хәзерге һәм киләчәк буыннар хәтеренә җиткерү юнәлешендә дә армый-талмый эшли. Ул үзенең остазлары [[Гази Кашшаф]], [[Рафаэль Мостафин]], [[Самат Шакир]], [[Шамил Рәкыйпов]] юнәлеш биргән үтә авыр, әмма бик тә игелекле, изге шөгыльне уңышлы төстә дәвам итә. Аның җитәкчелегендәге «Хәтер яктысы» экспедициясе әгъзалары соңгы елларда гына да, хәрби архивларда кат-кат эшләп, Балтыйк буе һәм Кавказ республикаларында, [[Волгоград]], [[Донецк]], [[Кировоград]], [[Орел]], [[Ленинград]], [[Львов]], [[Мәскәү]], [[Псков]] өлкәләрендә, [[Карелия]]дә һәм [[Алмания]]дә булып, [[Бөек Ватан сугышы]]ның моңарчы билгесез булган батырлары турында бай мәгълүматлар туплап кайттылар. Шул хактагы ачышларның һәммәсе радио-телевидение тапшырулары, газета-журнал язмалары аша һәм аерым китаплар рәвешендә халык игътибарына үз вакытында җиткереп барыла. 2000 елда, Бөек Җиңүнең 55 еллыгы уңаеннан, татар һәм рус телләрендә дөнья күргән «Батырлар китабы» — «Книга Героев»ның баш консультанты, кереш сүз авторы һәм мөхәррире дә булды Шаһинур Мостафин. Җиңүебезнең 60 еллыгын исә ул «Хәтер яктысы» (2004) дигән документаль-публицистик язмалар китабы белән каршылый — әлеге энциклопедик басмада Бөек Ватан сугышының моңарчы «хәбәрсез югалды» дип саналган яисә аз билгеле булган каһарманнары турында тәфсилләп сөйләнелә. == Бүләкләр == Шаһинур Мостафинның журналистика, әдәбият һәм хәрби-тарихи публицистика өлкәсендәге эшчәнлеге * Татарстан Республикасы журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге премиясе (1982), * Кукмара районы газетасының беренче редакторы — гвардияче каһарман [[Сәмигулла Кәримуллин]] исемендәге премия (1986), * Татарстан Язучылар берлеге, Мамадыш районы хакимияте һәм «Чулпан» агрофирмасының [[Шәйхи Маннур исемендәге премия]]се (1995), * Кол Гали исемендәге премия (2000) * [[Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1999). * Татарстан журналистларының «Бәллүр каләм» бәйгесендә хәрби темага язган әсәрләре белән катнашып, «Журналистикада абруйлы исем» номинациясе буенча лауреат исеменә лаек булды (2003) * [[«Татарстан Республикасы алдындагы казанышлар өчен» ордены]] (2020) Шаһинур Мостафин — 1992 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. == Иҗаты == Шаһинур Мостафин әдәбият сөючеләргә шагыйрь, публицист, документаль проза өлкәсендә эшләүче каләм иясе буларак таныш. Иң беренче шигырен ул каһарман шагыйрь Муса Җәлилгә багышлап, алтынчы сыйныфта укыганда иҗат итә. Республика матбугатында 1963 елдан күренә башлый. 1965—2003 еллар арасында иң яхшы [[шигырь]], [[хикәя]], [[очерк]], публицистик язмаларга республика күләмендә оештырылган иҗади бәйгеләрдә ул унике мәртәбә җиңүче исеменә (беренче урын) лаек була. Мостафинның күп санлы очерклары, кыйссалары, публицистик язмалары республика көндәлек матбугатында, элеккеге СССР һәм чит илләрдә нәшер ителә торган дистәләрчә газета-журналларда, «Иркен минем Туган илем» (1967), «Безнең Ангелиналар» (1981), «Ана бәхете» (1983), «Җирдәге йолдызлар» (1984), «Җиңү дәвам итә» (1985), «Көзге ачы җилләрдә» (1988), «Халык бәхете өчен көрәшчеләр» (1989), «Мамадыш — яңарышта» (1989), «Җырларыбыз» (1989), «Безнең сәхнә» (1989), «Җырлап ачыла күңел» (1993) һ. б. исемдәге күмәк җыентыкларда урын алган. == Чыганаклар == * Рәис Даутов. Балачак әдипләре: биографик белешмәшлек. Казан, "Мәгариф" нәшрияты, 2005. == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Мостафин, Шаһинур}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татарстан язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Шәйхи Маннур премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Татарстан Республикасы каршындагы казанышлары өчен ордены кавалерлары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] erz3j27ur9fs1g5gbkb69y8heg6hjg2 0 125778 3526725 2398563 2022-08-05T15:42:49Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем =Илдус Илдарханов | рәсем =Ildarhanov.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Илдарханов Илдус Гәрәй улы | һөнәр = журналист | туу датасы = 12.10.1944 | туу җире = [[ТАССР]], {{Туу җире|Мөслим районы|Мөслим районында}}, Акай Күле | гражданлык = | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт =http://ildusildarhan.narod.ru/ | башка мәгълүмат = }} '''Илдус Илдарханов''' – журналист, Татарстанның атказанган мәдәният эшлеклесе ([[1988]]). ==Тәрҗемәи хәл== Илдарханов Илдус Гәрәй улы 1944 елның 12 октябрендә Татарстанның [[Мөслим районы]] [[Акай Күле]] авылында туган. [[Ширәмәт районы]]ндагы Тоба, Каенлы, [[Зәй районы|Зәй]]дәге [[Югары Мәлем]], [[Бигеш]] мәктәпләрендә укыды, [[Казан дәүләт педагогия институты]]ның тарих-филология факультетын (1969), [[ВЛКСМ]] Үзәк комитетының Мәскәүдәге югары комсомол мәктәбендә журналистика бүлеген (1973) тәмамлады. "[[Татарстан яшьләре]]" (1969-71, 1973-75), "[[Социалистик Татарстан]]" (1975-90) гәҗитләрендә әдәби хезмәткәр, бүлек мөдире, "[[Шәһри Казан]]" (1990-92), "[[Татарстан хәбәрләре]]"ндә (1992-95) баш мөхәррир урынбасары, "Шәһри Казан"да баш мөхәррир (1996-2003) булып эшләде. Бер үк вакытта Татарстанның спорт журналистлары федерациясен (1974-84), [[Татарча көрәш]] федерациясен (1989-91) җитәкләде. 2003-06 елларда республиканың татар-башкорт милли спорт көрәше федерациясендә, 2006-09 елларда Бөтенрусия татарча көрәш федерациясендә матбугат хезмәткәре. Шул еллар эчендә журналист буларак [[«Правда» газетасы]] призына [[Тбилиси]]да узган Бөтенсоюз кроссында, СССР профсоюзларының Свердловскидагы VIII кышкы спартакиадасы финал ярышларында (1975), Ульяндагы туплы хоккей дөнья беренчелегендә, РСФСР халыкларының Пермьдәге IX кышкы спартакиадасы (1989), ССРБ халыкларының Мәскәүдәге IX җәйге спартакиадасы финал ярышларында (1979), [[Җәйге Олимпия уеннары 1980|XXII җәйге Олимпия уеннары]]нда ([[1980]]) катнашты. "Олимп тавына ничек менәргә" (1980), "[[Федор Симашев]]. Чаңгы юллары" (1984), "Халык һәм спорт уеннары" (1988), "Без көрәшле халык" (2003), "Алты егет булганнар — Богатырского рода племени" (2005), “Без көрәшче халык. Родом из борьбы. Tatars–nation of wrestlers» (2009)"Саба ягы көрәше"(2014) дигән китаплар чыгарды. Татарстанның һәм СССРның Журналистлар берлекләре (1971), Халыкара журналистлар ассоциациясе (2001) әгъзасы, [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре|Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1988), Татарстан Республикасының Мактау грамотасы белән бүләкләнде (1994), Татарстан журналистларының "Бәллүр каләм – Хрустальное перо - 2004", “Бәллүр каләм – Хрустальное перо - 2010” бүләкләре иясе булды. ==Чыганаклар== http://ildusildarhan.narod.ru/ [[Төркем:Татарстан яшьләре журналистлары]] [[Төркем:Ватаным Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{DEFAULTSORT:Илдарханов, Илдус}} sczmc1kpwwe6sk2g6f9gtf92bvz20ar 0 149528 3526718 3077370 2022-08-05T15:34:13Z A.Khamidullin 6685 /* Буйсынган хезмәтләр */ wikitext text/x-wiki {{Башкарма хакимият органы |исем = Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы |кыскарту = Россия мәгариф һәм фән министрлыгы |оригинальное название = |оригинальное название1 = |оригинальное название2 = |ил = Россия |текст_поля_страна = [[Россия]] |флаг_по_годам = |image = Emblem of Ministry of Education and Science of Russia.svg |ширина эмблемы = 200px |подпись эмблемы = |барлыкка килү = [[9 март]] [[2004]] |элгәре1 = СССР-нын югары һәм урта һөнәри белем бирү министрлыгы |элгәре2 = РФ сәнгать, фән һәм технологиялар министрлыгы (фән өлкәсендә) |элгәре3 = |дата упразднения = |преемник = |буйсыну = [[Россия хөкүмәте]] |урнашу урыны = [[Мәскәү]], Тверская урамы, 11 |lat_dir = N |lat_deg = 55 |lat_min = 45 |lat_sec = 37 |lon_dir = E |lon_deg = 37 |lon_min = 36 |lon_sec = 33 |region_code = RU |сотрудников = 717 ( [[2012]]) |бюджет = 381,6 млрд [[сум]] ([[2012]]) |имя министра1 = |функция министра1 = |имя министра2 = |функция министра2 = |башлык исеме1 = [[Ольга Васильева]]<ref>[http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=64155 Путин назначил новым министром образования и науки известного религиоведа Ольгу Васильеву]</ref> |башлык вазифасы1 = [[Министр]] |имя главы2 = |должность главы2 = |югары оешма = [[Россия хөкүмәте]] |подведомственный орган1 = [[Мәгариф һәм фән өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәте]], Рособрнадзор |подведомственный орган2 = [[Яшьләр сәясәте буенча федераль хезмәт]], Росмолодежь |документ1 = Положение «О Министерстве образования и науки России»<ref>[http://web.archive.org/web/20101127015910/http://government.ru/power/33/base.html Положение «О Министерстве образования и науки Российской Федерации» (утверждено Постановлением Правительства Российской Федерации от 15 мая 2010 г. № 337)]</ref> |сайт = [http://mon.gov.ru/ www.mon.gov.ru] |раздел примечаний = |харита = |ширина карты = |подпись карты = }} [[Рәсем:Jubcoin 2002 10rub ministerstvoobrazovaniya revers.jpg|right|thumb|Юбилей монетасы, 10 [[сум]], <br /> [[2002]] ел]] '''Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы''' ({{lang-ru|Министерство образования и науки Российской Федерации}}) – {{RUS}} ''[[Россия Федерациясе Хөкүмәте|башкарма хакимиятенең]]'' [[Мәгариф]] һәм [[фән]] өлкәсе сәясәте буенча дәүләт органы. [[2018 ел]]ның [[15 май|15 маеннан]], ике министрлыкка (''[[Россия Федерациясе мәгариф министрлыгы]] һәм [[Россия Федерациясе фән һәм югары белем министрлыгы]]'') бүленү сәбәпле, гамәлдә булудан туктый<ref>[https://www.gazeta.ru/science/news/2018/05/11/n_11521561.shtml?updated Источник: Минобрнауки разделят на два ведомства.] Газета.Ru, 11.05.2018</ref><ref>[https://rg.ru/2018/05/15/struktura-site-dok.html Указ Президента Российской Федерации от 15 мая 2018 г. N 215 "О структуре федеральных органов исполнительной власти"]</ref>. == Буйсынган хезмәтләр == [[File:Rosmolodezh.jpg|right|thumb|Яшләр сәясәте буенча федераль хезмәт, логотип]] ===Мәгариф һәм фән өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәте=== Вазифалар: * мәгариф оешмаларын рәсмиләштерү, аттестация, аккредитацияләү * мәгариф оешмаларын фән эшчеләрен аттестацияләу * мәгариф оешмаларын тәмамлаучыларны аттестацияләү * белем турында документларны теркәү * БДИ үткәрү * белем турында документларны исемлек төзү ===Яшьләр сәясәте буенча федераль хезмәт=== == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> == Сылтамалар == * [http://www.mon.gov.ru Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071206004721/http://www.mon.gov.ru/ |date=2007-12-06 }} * [http://www.russia.edu.ru/edu/description/history_edu/965/ Из истории министерства образования] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130928034547/http://www.russia.edu.ru/edu/description/history_edu/965/ |date=2013-09-28 }} * [http://inpravo.ru/baza1/aut21/ Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы актлары] * [http://mon.gov.ru/obr/forum/32/60494/60982/#m60982 Проект Паспорт Школьника Министерства] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120419040246/http://mon.gov.ru/obr/forum/32/60494/60982/#m60982 |date=2012-04-19 }} * [http://www.opec.ru/library/article.asp?c_no=117&d_no=5649 Институциональные конфликты в сфере высшего образования, Евгений Балацкий, «Свободная мысль — XXI», № 11 (1561), 2005] * [http://www.gazeta-ov.ru/2006/04/12/428.php Олимпиада школьников] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929151306/http://www.gazeta-ov.ru/2006/04/12/428.php |date=2007-09-29 }} ==Структурасы== #Халык-ара департамент ({{lang-ru|Международный департамент}}) [[Төркем:Россия Федерациясе федераль министрлыклары]] [[Төркем:Мәгариф сәясәте]] gf4t5r9ovhbi3ffw7wv6037adf0ihjb 3526719 3526718 2022-08-05T15:34:39Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki {{Башкарма хакимият органы |исем = Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы |кыскарту = Россия мәгариф һәм фән министрлыгы |оригинальное название = |оригинальное название1 = |оригинальное название2 = |ил = Россия |текст_поля_страна = [[Россия]] |флаг_по_годам = |image = Emblem of Ministry of Education and Science of Russia.svg |ширина эмблемы = 200px |подпись эмблемы = |барлыкка килү = [[9 март]] [[2004]] |элгәре1 = СССР-нын югары һәм урта һөнәри белем бирү министрлыгы |элгәре2 = РФ сәнгать, фән һәм технологиялар министрлыгы (фән өлкәсендә) |элгәре3 = |дата упразднения = |преемник = |буйсыну = [[Россия хөкүмәте]] |урнашу урыны = [[Мәскәү]], Тверская урамы, 11 |lat_dir = N |lat_deg = 55 |lat_min = 45 |lat_sec = 37 |lon_dir = E |lon_deg = 37 |lon_min = 36 |lon_sec = 33 |region_code = RU |сотрудников = 717 ( [[2012]]) |бюджет = 381,6 млрд [[сум]] ([[2012]]) |имя министра1 = |функция министра1 = |имя министра2 = |функция министра2 = |башлык исеме1 = [[Ольга Васильева]]<ref>[http://www.interfax-religion.ru/?act=news&div=64155 Путин назначил новым министром образования и науки известного религиоведа Ольгу Васильеву]</ref> |башлык вазифасы1 = [[Министр]] |имя главы2 = |должность главы2 = |югары оешма = [[Россия хөкүмәте]] |подведомственный орган1 = [[Мәгариф һәм фән өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәте]], Рособрнадзор |подведомственный орган2 = [[Яшьләр сәясәте буенча федераль хезмәт]], Росмолодежь |документ1 = Положение «О Министерстве образования и науки России»<ref>[http://web.archive.org/web/20101127015910/http://government.ru/power/33/base.html Положение «О Министерстве образования и науки Российской Федерации» (утверждено Постановлением Правительства Российской Федерации от 15 мая 2010 г. № 337)]</ref> |сайт = [http://mon.gov.ru/ www.mon.gov.ru] |раздел примечаний = |харита = |ширина карты = |подпись карты = }} [[Рәсем:Jubcoin 2002 10rub ministerstvoobrazovaniya revers.jpg|right|thumb|Юбилей монетасы, 10 [[сум]], <br /> [[2002]] ел]] '''Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы''' ({{lang-ru|Министерство образования и науки Российской Федерации}}) – {{RUS}} ''[[Россия Федерациясе Хөкүмәте|башкарма хакимиятенең]]'' [[Мәгариф]] һәм [[фән]] өлкәсе сәясәте буенча дәүләт органы. [[2018 ел]]ның [[15 май|15 маеннан]], ике министрлыкка (''[[Россия Федерациясе мәгариф министрлыгы]] һәм [[Россия Федерациясе фән һәм югары белем министрлыгы]]'') бүленү сәбәпле, гамәлдә булудан туктый<ref>[https://www.gazeta.ru/science/news/2018/05/11/n_11521561.shtml?updated Источник: Минобрнауки разделят на два ведомства.] Газета.Ru, 11.05.2018</ref><ref>[https://rg.ru/2018/05/15/struktura-site-dok.html Указ Президента Российской Федерации от 15 мая 2018 г. N 215 "О структуре федеральных органов исполнительной власти"]</ref>. == Буйсынган хезмәтләр == [[File:Rosmolodezh.jpg|right|thumb|Яшьләр сәясәте буенча федераль хезмәт, логотип]] ===Мәгариф һәм фән өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәте=== Вазифалар: * мәгариф оешмаларын рәсмиләштерү, аттестация, аккредитацияләү * мәгариф оешмаларын фән эшчеләрен аттестацияләу * мәгариф оешмаларын тәмамлаучыларны аттестацияләү * белем турында документларны теркәү * БДИ үткәрү * белем турында документларны исемлек төзү ===Яшьләр сәясәте буенча федераль хезмәт=== == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> == Сылтамалар == * [http://www.mon.gov.ru Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071206004721/http://www.mon.gov.ru/ |date=2007-12-06 }} * [http://www.russia.edu.ru/edu/description/history_edu/965/ Из истории министерства образования] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130928034547/http://www.russia.edu.ru/edu/description/history_edu/965/ |date=2013-09-28 }} * [http://inpravo.ru/baza1/aut21/ Россия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы актлары] * [http://mon.gov.ru/obr/forum/32/60494/60982/#m60982 Проект Паспорт Школьника Министерства] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120419040246/http://mon.gov.ru/obr/forum/32/60494/60982/#m60982 |date=2012-04-19 }} * [http://www.opec.ru/library/article.asp?c_no=117&d_no=5649 Институциональные конфликты в сфере высшего образования, Евгений Балацкий, «Свободная мысль — XXI», № 11 (1561), 2005] * [http://www.gazeta-ov.ru/2006/04/12/428.php Олимпиада школьников] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929151306/http://www.gazeta-ov.ru/2006/04/12/428.php |date=2007-09-29 }} ==Структурасы== #Халык-ара департамент ({{lang-ru|Международный департамент}}) [[Төркем:Россия Федерациясе федераль министрлыклары]] [[Төркем:Мәгариф сәясәте]] i9by9xumtsz1315mprzovqcq9hajonm 10 157635 3526804 3488115 2022-08-05T21:29:32Z EmausBot 3807 Робот: икеле күчешне дөресләү → [[Калып:Россия Федерациясенең Идел буе федераль бүлгесе]] wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Калып:Россия Федерациясенең Идел буе федераль бүлгесе]] 2f8txstoazorum7u02cbniz9b6aqzcn 0 165806 3526965 3105014 2022-08-06T11:17:11Z 85.26.164.72 /* Дискография */ wikitext text/x-wiki {{Музыкант |Исем = Зөлфия Камалова |Имза = |Фото = З.Камалова.jpg |Рәсем асты язуы = |Фон = solo_singer |Тугандагы исеме = |Тулы исеме = Зөлфия Нәҗип кызы Камалова |Туу көне = 08.08.1969 |Туу урыны = [[ССРБ]], [[РСФСР]], {{туу җире|Удмуртия|Удмуртиядә}}, [[Сарапул]] |Үлү көне = |Үлү урыны = |Еллар = 1992 - {{х.в.}} |Дәүләт = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байраклаштыру|Австралия}} |Һөнәрләр = [[җырчы]] |Моң = |Кораллар = гитара |Жанрлар = World music, рус халык җыры, [[татар халык җыры]] |Псевдонимнар = |Коллективлар = Zulya and The Children of the Underground |Хезмәттәшлек = |Лейбллар = Unstable Ape Records |Бүләкләр = [[Файл:NarodniArtistTatarstana.jpg|20px|Татарстанның атказанган артисты - 2012]] |Сайт = [http://zulya.com/bio-rus.htm zulya.com] }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Камалова}} '''Зөлфия Камалова''', Зөлфия Нәҗип кызы Камалова, Zölfiä Näcip qízí Kamalova, [[Австралия]]дә: '''Zulya Kamalova''' (''[[1969 ел]]ның [[8 август]]ы, [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[Удмурт АССР]], [[Сарапул]]'') — җырчы. [[Австралия]]дә яшәп иҗат итә. World music стилендәге музыка конкурслары лауреаты. [[Австралия]]нең «Ел җырчысы-2001». [[Татарстанның атказанган артисты]] (''[[2012]]''). == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:З.Камалова 1.jpg|200px|thumb|right|<small>Зөлфия Камалова</small>]] [[Файл:З.Камалова 2.jpg|250px|thumb|right|<small>Музыка төркеме белән</small>]] [[Файл:З.Камалова 3.png|250px|thumb|right|<small>[[Рөстәм Миңнеханов]] белән. [[2012]]</small>]] [[1969 ел]]ның [[8 август]]ында [[Удмуртия]]нең [[Сарапул]] [[шәһәр]]ендә татар гаиләсендә туган. Урта мәктәпне, Пермь университетының чит телләр факультетын (''[[1991]]'') тәмамлаган. [[1991 ел]]да студентлар алмашу программасы буенча [[Калифорния]]гә (''[[АКШ]]'') китә, [[Австралия]] егетенә кияүгә чыга, [[Тасмания]] [[утрау|утравында]] Хобарт [[шәһәр]]ендә яши башлый. == Иҗаты == [[Австралия]]дә үз музыка төркемен '''''Zulya and The Children of the Underground'''''<ref>[http://zulya.com/?lang=ru_ru Шәхси сайтыннан]</ref> булдыра. Башкару стиле катлаулы: [[татар]] мотивлары, джаз элементлары, [[француз]] шансоны, популяр музыка, фолк, этностиль катнашкан. Һәрвакыт тере тавышка җырлыйлар.<ref>[http://www.kazved.ru/article/21422.aspx [[Казанские ведомости (гәҗит)|Казанские ведомости]], 12.09.2008]</ref> [[1997 ел]]да Австралиядә 1 нче альбомын яздыра. Анда [[рус]], чегән, [[француз]], [[Португалия|португал]], [[испан]], [[инглиз]] телләрендә башкарылган җырлары кергән. [[2007 ел]]да «3 Nights» альбомы дөнья күрә. Анда [[татар]], [[рус]], [[инглиз]] телләрендә башкарылган җырлары тупланган. Әлеге альбом Австралия тавыш яздыру сәнәгате берлеге премиясенә (Австралия «Грэмми»е) лаек була. Австралияле башкаручылардан беренче буларак, З. Камалова җырларыннан торган җыелма [[Аурупа]] музыка чартларының беренче унлыгында 16 атна буе саклана. [[Австралия]]дә егерме ел яшәү дәверендә эре фестивальләрдә катнашып килә: Брисбен ([[2010]], [[2013]]), [[Сидней]] ([[2010]]), [[Мельбурн]] ([[2009]]), Квинсленд ([[2005]]), [[Мәскәү]] (Кызыл мәйдан), Таулы Алтай, [[Вена шәһәре|Вена]] ([[Австрия]]). [[Казан]]да «Дөнья яратылышы» (''Сотворение мира'') I фестивалендә ([[2008]]) татар җырлары белән катнаша.<ref>{{Citation |title=Музыка төркеменең сайтында |url=http://www.zulyaandthechildrenoftheunderground.com/ |access-date=2015-02-24 |archive-date=2015-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150211085038/http://www.zulyaandthechildrenoftheunderground.com/ |dead-url=yes }}</ref> ==== Төркем музыкантлары ==== * Lucas Michailidis * Anthony Schulz * Andrew Tanner * Justin Marshall * Eamon McNelis == Дискография == * [[1997]] «Тавыш сәяхәте» («Journey of Voice») * [[1999]] «Әллүки» («Aloukie») * [[2002]] «Elusive» ([[2007]]дә яңадан бастырылган) * [[2005]] «Бушлык вальсы» («The Waltz of Emptiness») * [[2007]] «3 төн» («3 Nights») * [[2010]] «Tales of Subliming» [[Аурупа]]да чыга * [[2014]] Kosmostan {{ref-tt}} * [[2015]] On Love and Science * [[2019 ел|2019]] Алты көн ярату == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2002]] The Best LIVE * [[2005]] National Archive Award — «Бушлык вальсы» альбомы өчен * [[2007]] Австралия тавыш яздыру сәнәгате берлегенең ARIA премиясе — «3 төн» («3 Nights») өчен * [[2010]] Мельбурн Music awards * [[2012]] Татарстанның атказанган артисты == Гаиләсе == Ире Andrew Tanner, музыкант. [[Кыз]]лары Зифа (2006). == Сылтамалар == * [http://zulya.com/bio-rus.htm Шәхси сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100201110243/http://www.zulya.com/bio-rus.htm |date=2010-02-01 }} {{ref-ru}}{{ref-en}} * [http://www.zulyaandthechildrenoftheunderground.com/ Музыка төркеменең сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150211085038/http://www.zulyaandthechildrenoftheunderground.com/ |date=2015-02-11 }} * [http://www.kazved.ru/article/21422.aspx Австралиялеләргә татар музыкасы якын] * [http://nailtimler.com/people_page/people_10k/kamalova_zulfija.html Чикләрсез татарлар сайты] == Моны да карагыз == * [http://kazan24.ru/articles/52703.html Җырчы белән тәфсилле әңгәмә] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140629061352/http://kazan24.ru/articles/52703.html |date=2014-06-29 }} == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Камалова, Зөлфия}} [[Төркем:Татар җырчылары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган артистлары]] [[Төркем:Австралия татарлары]] [[Төркем:Пермь дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Австралия музыкантлары]] cf7dvdtsnaqo09jgjzjsd8m9feljps4 0 165866 3526778 3207468 2022-08-05T18:29:25Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Төрки шура''' - [[төрки телләр|төрки телле]] дәүләтләрне берләштерүче халыкара оешма. Оешманың төп максаты булып әгъза илләренең үзара һәръяклап хезмәттәшлеге тора. Төрки шура [[2009 ел]]ның [[3 октябрь|3 октябрендә]] [[Нахчыван]] шәһәрендә корыла<ref name="alptransit1">[http://ru.government.kz/docs/z100000341_20100927~1.htm Нахичеванское соглашение о создании Совета сотрудничества тюркоязычных государств]</ref>. == Әгъзалар == {| class="wikitable" ! Ил ! Халык ! Мәйдан км² ! ТЭП ! Кеше башына ТЭП |- | {{Байрак/Азәрбайҗан}}|| align="right" | 9 111 мең кеше || align="right" | 86,6 мең км²|| align="right" |$ 94,318 млрд.|| align="right" | $ 10,400 мең |- | {{Байрак/Казакъстан}}|| align="right" | 16 197 мең кеше|| align="right" | 2 724,9 мең км²|| align="right" |$ 192,800 млрд.|| align="right" |$ 11,693 мең |- | {{Байрак/Кыргызстан}}|| align="right" | 5 482 мең кеше|| align="right" | 199,9 мең км²|| align="right" |$ 12,101 млрд.|| align="right" |$ 2,253 мең |- | {{Байрак/Төркия}}|| align="right" | 72 561 мең кеше|| align="right" | 783,5 мең км²|| align="right" |$ 960,500 млрд.|| align="right" |$ 12,476 мең |- | Барлыгы:|| align="right" | 103 287 мең кеше|| align="right" | 3794,9 мең км²|| align="right" |$ 1259,854 млрд.|| align="right" |$ 11,229 мең |- |} == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://turkkon.org/index.php Рәсми сайт] * [http://ru.government.kz/docs/z100000341_20100927~1.htm Төрки дәүләтләр хезмәттәшлек шурасын кору турындагы Нахичевань килешүе] {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Халыкара оешмалар]] [[Төркем:Казакъстан тышкы сәясәте]] [[Төркем:Азәрбайҗан тышкы сәясәте]] [[Төркем:Кыргызстан тышкы сәясәте]] [[Төркем:Төркия тышкы сәясәте]] [[Төркем:Үзбәкстан тышкы сәясәте]] [[Төркем:Төрекмәнстан тышкы сәясәте]] [[Төркем:Истанбул]] [[Төркем:Бакы]] [[Төркем:Нурсолтан]] j58eus4t74eslko0fcgl3r7v90i6q95 0 165946 3526827 2054437 2022-08-06T02:35:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия|Марьино|Авыл | халәт = | татар исеме = | рус исеме = | чын исем = | герб = | байрак = | lat_deg = 55| lat_min = 32| lat_sec = 55 | lon_deg = 34| lon_min = 1| lon_sec = 2 | CoordAddon = type:city(13)_region:RU | CoordScale = | төбәк харитасы зурлыгы = | район харитасы зурлыгы = | төбәк = Смоленск өлкәсе | төбәк җәдвәлдә = | район төре = Муниципаль район | район = Новодугино районы | район җәдвәлдә = | җирлек төре = Авыл җирлеге/Шәһәр җирлеге | җирлек = | җирлек җәдвәлдә = | эчке бүленеш = | башлык = | нигезләнү елы = | беренче язма искә алу = | элекке исемнәр = | халәт бирле = | мәйдан = 0,26 | ТП үзәге биеклеге = | халык саны = 13 | исәп елы = 2007 | тыгызлык = | агломерация = | милли состав = | дини состав = | этнохороним = | почта индексы = 215214 | почта индекслары = | телефон коды = | санлы идентификатор = | Commons та төркем = | сайт }} {{мәгънәләр|Марьино}} '''Марьино''' — [[Русия]]нең [[Смоленск өлкәсе]] [[Смоленск өлкәсенең Новодугино районы|Новодугино районы]] составына керүче [[авыл]]ы. [[Извеково авыл җирлеге]] составына керә. Халык саны — 13 кеше ([[2007 ел]]). Вакыт зонасы — MSK (Мәскәү вакыты) яки UTC+3. Почта индексы — 215214. Өлкәнең төньяк-көнчыгыш өлешендә, [[Новодугино]]дан 19 километрга көньяк-көнбатыштарак урнашкан, {{Табличка дороги|Иске Смоленск юлы|Р134 «Иске Смоленск юлы»|#0090ff|white|-}} автоюлыннан 13 километрга көнбатыштарак [[Смоленск]] — [[Дорогобуж]] — [[Вязьма]] — [[Зубцов]] юлында тора, [[Слуя]] елга ярында. Авылдан 19 километрга көнчыгышырак [[Вязьма]] — [[Ржев]] сызыгында [[Новодугино (станция)|Новодугино]] тимер юлы станциясе урнашкан. == Тарих == [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында, [[1941 ел]]ның октябрь аенда, авылны фашист гаскәрләре басып алалар, кире [[1943 ел]]ның мартынды азат ителә.<ref>{{Citation |title=Смоленск өлкәсен азат итү./Смоленск өлкәсе энциклопедиясе |url=http://www.admin-smolensk.ru/~websprav/history/raion/book/-Ov-.htm |access-date=2015-03-02 |archive-date=2016-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160827132942/http://websprav.admin-smolensk.ru/history/raion/book/-Ov-.htm |dead-url=yes }}</ref> == Халык == {{ Халык саны | Марьино (Новодугинский район) }} == Климат == Биредә климат уртача-континенталь. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK|Объект={{PAGENAME}}}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Извеково авыл җирлеге (Смоленск)}} [[Төркем:Новодугино районы торак пунктлар]] {{Smol-geo-stub}} 383u7a1kx1isvp1e0ye2i7uknks5a88 0 165947 3526840 2054438 2022-08-06T03:16:54Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия|Медведки|Авыл | халәт = | татар исеме = | рус исеме = | чын исем = | герб = | байрак = | lat_deg = 55| lat_min = 36| lat_sec = 32 | lon_deg = 34| lon_min = 11| lon_sec = 25 | CoordAddon = type:city(49)_region:RU | CoordScale = | төбәк харитасы зурлыгы = | район харитасы зурлыгы = | төбәк = Смоленск өлкәсе | төбәк җәдвәлдә = | район төре = Муниципаль район | район = Новодугино районы | район җәдвәлдә = | җирлек төре = Авыл җирлеге | җирлек = | җирлек җәдвәлдә = | эчке бүленеш = | башлык = | нигезләнү елы = | беренче язма искә алу = | элекке исемнәр = | халәт бирле = | мәйдан = 0,67 | ТП үзәге биеклеге = | халык саны = 49 | исәп елы = 2007 | тыгызлык = | агломерация = | милли состав = | дини состав = | этнохороним = | почта индексы = 215210 | почта индекслары = | телефон коды = | санлы идентификатор = | Commons та төркем = | сайт }} {{мәгънәләр|Медведки}} '''Медведки''' — [[Русия]]нең [[Смоленск өлкәсе]] [[Смоленск өлкәсенең Новодугино районы|Новодугино районы]] составына керүче [[бистә]]. [[Извеково авыл җирлеге]] составына керә. Халык саны — 49 кеше ([[2007 ел]]). Вакыт зонасы — MSK (Мәскәү вакыты) яки UTC+3. Почта индексы — 215210. Өлкәнең төньяк-көнчыгыш өлешендә, [[Новодугино]]дан 6 километрга көньяк-көнбатыштарак урнашкан, {{Табличка дороги|Иске Смоленск юлы|Р134 «Иске Смоленск юлы»|#0090ff|white|-}} автоюлыннан 3 километрга көнбатыштарак [[Смоленск]] — [[Дорогобуж]] — [[Вязьма]] — [[Зубцов]] юлында тора, [[Вазуза (елга)|Вазуза]] елга ярында. Авылдан 7 километрга көнчыгышырак [[Вязьма]] — [[Ржев]] сызыгында [[Новодугино (станция)|Новодугино]] тимер юлы станциясе урнашкан. == Тарих == [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында, [[1941 ел]]ның октябрь аенда, авылны фашист гаскәрләре басып алалар, кире [[1943 ел]]ның мартында азат ителә<ref>{{Citation |title=Смоленск өлкәсен азат итү./Смоленск өлкәсе энциклопедиясе |url=http://www.admin-smolensk.ru/~websprav/history/raion/book/-Ov-.htm |access-date=2015-03-02 |archive-date=2016-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160827132942/http://websprav.admin-smolensk.ru/history/raion/book/-Ov-.htm |dead-url=yes }}</ref>. == Халык == {{ Халык саны | Медведки (Новодугинский район) }} == Климат == Биредә климат уртача-континенталь. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK|Объект={{PAGENAME}}}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Извеково авыл җирлеге (Смоленск)}} [[Төркем:Новодугино районы торак пунктлар]] {{Smol-geo-stub}} 3svyr8zop9dsiighfb87jtuometq0wq 0 165977 3526886 2054439 2022-08-06T06:12:33Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия|Мольгино|Авыл | халәт = | татар исеме = | рус исеме = | чын исем = | герб = | байрак = | lat_deg = 55| lat_min = 38| lat_sec = 28 | lon_deg = 34| lon_min = 6| lon_sec = 48 | CoordAddon = type:city(55)_region:RU | CoordScale = | төбәк харитасы зурлыгы = | район харитасы зурлыгы = | төбәк = Смоленск өлкәсе | төбәк җәдвәлдә = | район төре = Муниципаль район | район = Новодугино районы | район җәдвәлдә = | җирлек төре = Авыл җирлеге | җирлек = | җирлек җәдвәлдә = | эчке бүленеш = | башлык = | нигезләнү елы = | беренче язма искә алу = | элекке исемнәр = | халәт бирле = | мәйдан = 1,26 | ТП үзәге биеклеге = | халык саны = 55 | исәп елы = 2007 | тыгызлык = | агломерация = | милли состав = | дини состав = | этнохороним = | почта индексы = 215225 | почта индекслары = | телефон коды = | санлы идентификатор = | Commons та төркем = | сайт }} {{мәгънәләр|Мольгино}} '''Мольгино''' — [[Русия]]нең [[Смоленск өлкәсе]] [[Смоленск өлкәсенең Новодугино районы|Новодугино районы]] составына керүче [[авыл]]ы. [[Извеково авыл җирлеге]] составына керә. Халык саны — 55 кеше ([[2007 ел]]). Өлкәнең төньяк-көнчыгыш өлешендә, [[Новодугино]]дан 10 километрга көнбатыштарак урнашкан, {{Табличка дороги|Иске Смоленск юлы|Р134 «Иске Смоленск юлы»|#0090ff|white|-}} автоюлыннан 7 километрга көнбатыштарак [[Смоленск]] — [[Дорогобуж]] — [[Вязьма]] — [[Зубцов]] юлында тора, [[Головковка]] елга ярында. Авылдан 11 километрга көнчыгышырак [[Вязьма]] — [[Ржев]] сызыгында [[Новодугино (станция)|Новодугино]] тимер юлы станциясе урнашкан. == Тарих == [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында, [[1941 ел]]ның октябрь аенда, авылны фашист гаскәрләре басып алалар, кире [[1943 ел]]ның мартынды азат ителә.<ref>{{Citation |title=Смоленск өлкәсен азат итү./Смоленск өлкәсе энциклопедиясе |url=http://www.admin-smolensk.ru/~websprav/history/raion/book/-Ov-.htm |access-date=2015-03-02 |archive-date=2016-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160827132942/http://websprav.admin-smolensk.ru/history/raion/book/-Ov-.htm |dead-url=yes }}</ref> == Халык == {{ Халык саны | Мольгино (Смоленская область) }} == Климат == Биредә климат уртача-континенталь. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK|Объект={{PAGENAME}}}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Извеково авыл җирлеге (Смоленск)}} [[Төркем:Новодугино районы торак пунктлар]] {{Smol-geo-stub}} i7znmduhunob4f7zkpkfc397p2mxbrh 0 166207 3526960 2876271 2022-08-06T10:57:12Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{ТП-Русия|Новая|Авыл | халәт = | татар исеме = | рус исеме = | чын исем = | герб = | байрак = | lat_deg = 55| lat_min = 31| lat_sec = 15 | lon_deg = 34| lon_min = 2| lon_sec = 21 | CoordAddon = type:city(3)_region:RU | CoordScale = | төбәк харитасы зурлыгы = | район харитасы зурлыгы = | төбәк = Смоленск өлкәсе | төбәк җәдвәлдә = | район төре = Муниципаль район | район = Новодугино районы | район җәдвәлдә = | җирлек төре = Авыл җирлеге | җирлек = | җирлек җәдвәлдә = | эчке бүленеш = | башлык = | нигезләнү елы = | беренче язма искә алу = | элекке исемнәр = | халәт бирле = | мәйдан = 0,06 | ТП үзәге биеклеге = | халык саны = 3 | исәп елы = 2007 | тыгызлык = | агломерация = | милли состав = | дини состав = | этнохороним = | почта индексы = 215223 | почта индекслары = | телефон коды = | санлы идентификатор = | Commons та төркем = | сайт }} {{мәгънәләр|Новая}} '''Новая''' — [[Русия]]нең [[Смоленск өлкәсе]] [[Смоленск өлкәсенең Новодугино районы|Новодугино районы]] составына керүче [[авыл]]ы. [[Извеково авыл җирлеге]] составына керә. Халык саны — 3 кеше ([[2007 ел]]). Вакыт зонасы — MSK (Мәскәү вакыты) яки UTC+3. Почта индексы — 215223. Өлкәнең төньяк-көнчыгыш өлешендә, [[Новодугино]]дан 19 километрга көньяк-көнбатыштарак урнашкан, {{Табличка дороги|Иске Смоленск юлы|Р134 «Иске Смоленск юлы»|#0090ff|white|-}} автоюлыннан 13 километрга көнбатыштарак [[Смоленск]] — [[Дорогобуж]] — [[Вязьма]] — [[Зубцов]] юлында тора, [[Тулка]] елга ярында. Авылдан 18 километрга көнчыгышырак [[Вязьма]] — [[Ржев]] сызыгында [[Новодугино (станция)|Новодугино]] тимер юлы станциясе урнашкан. == Тарих == [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында, [[1941 ел]]ның октябрь аенда, авылны фашист гаскәрләре басып алалар, кире [[1943 ел]]ның мартынды азат ителә.<ref>{{Citation |title=Смоленск өлкәсен азат итү./Смоленск өлкәсе энциклопедиясе |url=http://www.admin-smolensk.ru/~websprav/history/raion/book/-Ov-.htm |access-date=2015-03-09 |archive-date=2016-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160827132942/http://websprav.admin-smolensk.ru/history/raion/book/-Ov-.htm |dead-url=yes }}</ref> == Халык == {{ Халык саны | Новая (Новодугинский район) }} == Климат == Биредә климат уртача-континенталь. == Сәгать поясы == {{ОбъектныңСәгатьКушагы/MSK|Объект={{PAGENAME}}}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Извеково авыл җирлеге (Смоленск)}} [[Төркем:Новодугино районы торак пунктлар]] {{Smol-geo-stub}} nubg9sfzjbhvngquv0y3t7n4j2zl75m 0 166885 3526736 3096954 2022-08-05T15:59:22Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Дамир Асылов | рәсем = Дамир Асылов.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Дамир Сәетгәрәй улы Асылов | һөнәр = журналист | туу датасы = 1937 | туу җире = ТАССР, {{Туу җире|Азнакай районы|Азнакай районында}}, [[Сәпәй]] | гражданлык = | милләт = татар | үлем датасы = 2012 | үлем җире = Бөгелмә | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар =улы Данир, кызы Диләрә | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} ==Тәрҗемәи хәл== Дамир Сәетгәрәй улы Асылов 1937 елда [[Азнакай районы]]ның [[Сәпәй]] авылында колхозчы гаиләсендә дөньяга килә. Үз авылларында җидееллык мәктәпне тәмамлаганнан соң, берничә ел колхозда төрле эштә эшли. 1962 елда, [[Бөгелмә]]дә нефтьче кадрлар әзерли торган училищены тәмамлагач, “Азнакайнефть” идарәсенә җибәрелә һәм шунда ундүрт ел нефть чыгару операторы, нефть җиһазларын ремонтлаучы слесарь, техник кабинет мөдире булып эшли. Шул елларда нефтьчеләр тормышы турында мәкаләләр яза башлый. Кичке мәктәптә укып, урта белем алгач, [[Казан үнивирситите|Казан университеты]]ның журналистика факультетына укырга керә һәм аны тәмамлаганнан соң [[«Социалистик Татарстан» газетасы]]на эшкә алына. Нефтьче буларак, аны республиканың нефть төбәгенә үзхәбәрче итеп билгелиләр. Анда ике дистә елдан артык эшләп, лаеклы ялга чыккач, тагын озак еллар [[Мәдәни җомга]] газетасының хәбәрчесе, [[Бөгелмә авазы]] газетасында хатлар бүлеге мөдире булып эшләде. Дамир Асылов «[[Татнефть]]» акционерлык җәмгыяте оештырган журналистлар конкурсларында күп тапкыр җиңүче булды, республика күләмендә үткәрелә торган традицион журналистлар конкурсының “Бәллүр каләм” иясе иде. Ул, нигездә, публицистикага тугрылыклы булып калды. Шулай да әдәби парчалар да язгалады. Бигрәк тә сатира, юмор кебек жанрларны үз итте, тормышта булып тора торган мәзәк һәм көлке хәлләрне, туры килгәндә, игътибардан читтә калдырмый иде. 2012 елда [[Татарстан китап нәшрияты]]нда “Җир маеның – үз җае” дигән китабы, 2013 елда Казанда чыккан “Илһам чишмәләре” җыентыгында бер бәйләм иҗат җимешләре басылып чыкты. Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Русиянең Тарихи шәһәрләр һәм төбәкләр берлегенең “Русия халыклары мирасын саклауга керткән өлеше өчен” медале кавалеры. Дамир Асылов 2012 елда бакыйлыкка күчте. == Чыганаклар == * [http://www.bugulma-tat.ru/tt/component/k2/item/2769-tele-%D2%97or-s%D2%AFze-turyi-kal%D3%99me-%D2%AFtken-ide.html Теле җор, сүзе туры, каләме үткен иде] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305190535/http://www.bugulma-tat.ru/tt/component/k2/item/2769-tele-%D2%97or-s%D2%AFze-turyi-kal%D3%99me-%D2%AFtken-ide.html |date=2016-03-05 }} {{DEFAULTSORT:Асылов, Дамир}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] 1uwplkz8xlvqgrueikptiy4r81tzmxb 0 168923 3526769 3430135 2022-08-05T18:00:46Z Frhdkazan 3171 {{УК}}{{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ислам хезмәттәшлеге оешмасы''' ('''ИХО''', {{lang-ru|Организация исламского сотрудничества}} (ОИС ), {{lang-en|Organisation of Islamic Cooperation }} (OIC), {{lang-ar|منظمة التعاون الاسلامي}} ‎‎) — [[ислам]] илләренең халыкара оешмасы. [[2011 ел]]га кадәрге исеме — '''Ислам конференциясе оешмасы''' ('''ИКО''')({{lang-ru|Организация Исламская конференция}} (ОИК)). 57 илне (''халкы 1,5 млрд кеше'') берләштерүче иң эре һәм тәэсирле рәсми [[мөселман]] [[халыкара оешма]]сы булып исәпләнә. Оешманың штаб-фатиры [[Җиддә]] [[шәһәр]]ендә ([[Согуд Гарәбстаны]]) урнашкан. == Тарих == [[Файл:ИХО.jpg|250px|thumb|right|ИХО харитасы]] [[Файл:ИХО 1.jpg|250px|thumb|right|ИХО баш сәркатибе<br/>[[Ияд Әмин Мәдәни]]]] [[1969 ел]]ның [[25 сентябрь|25 сентябрендә]] [[Рабат]]та ([[Марокко]]) мөселман дәүләтләре башлыкларының очрашуында ИКО төзелүе турында игълан ителә. [[Сәясәт]], [[икътисад]], социаль өлкәләрдә, колониализмга, неоколониализмга, [[расизм]]га каршы көрәштә, [[Фәлистыйн]]ны азат итү оешмасына ярдәм итүдә [[ислам]] илләренең бердәмлеген булдыру максатында төзелә. * Әүвәл оешмага [[Азия]] һәм [[Африка]]ның 25 дәүләте һәм [[Фәлистыйн]]ны азат итү оешмасы керә. * Күзәтүчеләр статусына ия илләр: [[Босния һәм Герцеговина|Босния һәм Һерцеговина]], [[Үзәк Африка Җөмһүрияте|Үзәк Африка Республикасы]], [[Россия Федерациясе]]<ref>{{Citation |title=Россия халыкара эшләр шурасы сайтында |url=http://russiancouncil.ru/inner/?id_4=5079#1 |access-date=2015-06-18 |archive-date=2015-03-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150315215221/http://russiancouncil.ru/inner/?id_4=5079#1 |dead-url=yes }}</ref>, [[Таиланд]], [[Филипин]]ның Моро милли-азатлык фронты, халыкара оешмалар ([[БМО]], Бер якка да кушылмаучылык хәрәкәте). * [[2008 ел]]ның мартында [[Дакар]] [[шәһәр]]ендә ([[Сенегал]]) оешманың яңа Уставы кабул ителә. * [[2011 ел]]ның [[28 июнь|28 июнендә]] [[Астана]]да узган 38- ИХО илләренең тышкы эшләр министрлары шурасы утырышында '''Ислам конференциясе оешмасы''' ('''ИКО''') '''Ислам хезмәттәшлеге оешмасы''' ('''ИХО''') итеп үзгәртелә. == Җитәкче органнары == * Ислам Саммиты (''корольләр, [[дәүләт]] яки [[хөкүмәт]] башлыкларының югары дәрәҗәдә очрашуы''). 3 елга 1 үткәрелә. Мөселман дәүләтләренең гомуми сәясәтен билгели. * Тышкы эшләр министрлары конференциясе. Ел саен үткәрелә. Кирәк булганда, чираттан тыш конференцияләр дә уздырылырга мөмкин. * Баш сәркатибат (''ИХОның башкарма органы''). ИХОның баш сәркатибе Тышкы эшләр министрлары конференциясе тарафыннан 4 еллык мөддәткә сайланып куела. Рәттән ике мөддәткә генә сайлана ала. ИХО баш сәркатибенең 4 урынбасары бар: сәяси мәсьәләләр буенча, фән һәм технологияләр буенча, икътисад буенча, мәдәни, мәгълүмати, социаль мәсьәләләр буенча. Сәркатибатның көндәлек эшен кабинет директоры оештыра. * Баш сәркатибатта социаль-икътисад, фән һәм техника, [[Азия]] эшләре буенча, [[Африка]] эшләре буенча , халыкара эшләр буенча, мәгълүмат буенча, кеше хокуклары буенча, [[дин|дини азчылык]]лар буенча, хөкүмәтнеке булмаган [[мөселман]] оешмалары буенча бүлекләр бар. == ИХО баш сәркатибе (''Secretary General of OIC'') == # [[Tунку Габдел Рахман]] (''Maлайзия'') : ([[1971]]-[[1973]]) # [[Хәсән Әл-Туһами]] (''Mисыр'') : ([[1974]]-[[1975]]) # Д-р [[Aмаду Кәрим Гайе]] (''[[Сенегал]]'') : ([[1975]]-[[1979]]) # [[Хәбиб Шәтти]] (''Tунис'') : ([[1979]]-[[1984]]) # [[Сәет Шәрифутдин Пирзадә]] (''[[Пакистан]]'') : ([[1985]]-[[1988]]) # Д-р [[Хәмид Әл-Кабид]] (''Нигер'') : ([[1989]]-[[1996]]) # Д-р [[Газетддин Лараки]] (''Mарокко'') : ([[1997]]-[[2000]]) # Д-р [[Абдулвахид Билгазиз]] (''Mарокко'') : ([[2001]]-[[2004]]) # Проф. Д-р [[Әкмәлетдин Ихсаноглу]] (''[[Tөркия]]'') : ([[2005]]-[[2013]]) # [[Ияд Әмин Мәдәни]] (''[[Согуд Гарәбстаны]]'') : ([[2013 ел]]дан-[[2016]]) <ref>{{Citation |title=ИХО баш сәркатибе сайланды |url=http://www.islamazeri.az/islam_%C9%99m%C9%99kda%C5%9Fl%C4%B1q_t%C9%99%C5%9Fkilat%C4%B1n%C4%B1n_ba%C5%9F_katibi_d%C9%99yi%C5%9Fdirildi-49538-haber.html |access-date=2015-06-18 |archive-date=2014-01-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140103222439/http://www.islamazeri.az/islam_%C9%99m%C9%99kda%C5%9Fl%C4%B1q_t%C9%99%C5%9Fkilat%C4%B1n%C4%B1n_ba%C5%9F_katibi_d%C9%99yi%C5%9Fdirildi-49538-haber.html |dead-url=yes }}</ref> # [[Ияд Әмин Мәдәни]] (''[[Согуд Гарәбстаны]]'') : ([[2016 ел]]дан-хәзергәчә ) == Төзелеш == ИХО каршында эшләүче мөстәкыйль оешмалар: * Ислам үсеш банкы * Ислам яңалыклар агентлыгы * Ислам дәүләтләренең радиотапшырулар һәм телевидение хезмәте оешмасы * Икътисад һәм мәдәният мәсьәләләре буенча ислам комиссиясе * Һөнәри-техник өйрәтү һәм тикшеренүләр ислам үзәге * Фәнни-техник үсешнең ислам фонды * Ислам сәнгате һәм мәдәнияте буенча тикшеренү үзәге * [[Иерусалим]] фонды, Иерусалим буенча комитет * Ислам сәүдә-сәнәгать пулаты * Ислам башкалалары оешмасы * Статистика, икътисад, социаль тикшеренүләр буенча үзәк * Сахел зонасы [[мөселман]] [[Африка]] илләре ([[Мали]] һ.б.) белән ислам бердәмлеге комитеты * [[Көймә]] хуҗаларының ислам берлеге * Сәүдәне үстерү ислам үзәге * Ислам үсеш фонды * Мәгариф, фән һәм мәдәният буеча ислам оешмасы * Ислам халыкара мәхкәмәсе == ИХО әгъзалары == {| |style="width:15%; "| {{байрак|Азәрбайҗан}} [[Азәрбайҗан]]<br /> {{байрак|Алжир}} [[Алжир]]<br /> {{байрак |Албания}} [[Албания]]<br /> {{байрак |Әфганстан}} [[Әфганстан]]<br /> {{байрак |Бангладеш}} [[Бангладеш]] <br /> {{байрак |Бәхрәйн}} [[Бәхрәйн]]<br /> <!-- [[Босния һәм Герцеговина|Босния һәм Һерцеговина]] күзәтүче --> {{ байрак |Бенин}} [[Бенин]]<br /> {{ байрак |Бруней}} [[Бруней]]<br /> {{ байрак |Буркина-Фасо}} [[Буркина-Фасо]]<br /> {{ байрак |Габон}} [[Габон]]<br /> {{ байрак |Гамбия}} [[Гамбия]]<br /> {{ байрак |Гвинея}} [[Гвинея]]<br /> {{ байрак |Гвинея-Бисау}} [[Гвинея-Бисау]]<br /> {{ байрак |Джибути}}[[Джибути]] |style="width:12%; "| {{ байрак |Мисыр}} [[Мисыр]]<br /> {{ байрак |Индонезия}} [[Индонезия]]<br /> {{ байрак |Иордания}} [[Иордания]]<br /> {{ байрак |Гыйрак}} [[Гыйрак]]<br /> {{ байрак |Иран}} [[Иран]]<br /> {{ байрак |Йәмән}} [[Йәмән]]<br /> {{ байрак |Камерун}} [[Камерун]]<br /> {{ байрак |Казакъстан}} [[Казакъстан]]<br /> {{ байрак |Катар}} [[Катар]]<br /> {{ байрак |Кыргызстан}} [[Кыргызстан]]<br /> {{COM}} <br /> {{ байрак |Кот-д'Ивуар}} [[Кот-д'Ивуар]] <br /> {{KWT}}<br /> {{ байрак |Ливан}} [[Лөбнан]]<br /> {{ байрак |Ливия}} [[Ливия]] |style="width:20%; "| {{ байрак |Мавритания}} [[Мавритания]]<br /> {{ байрак |Малайзия}} [[Малайзия]]<br /> {{ байрак |Мали}} [[Мали]] <br /> {{MDV}}<br /> {{ байрак |Марокко}} [[Марокко]]<br /> {{ байрак |Мозамбик}} <br /> {{ байрак |Нигер}} [[Нигер]] <br /> {{ байрак |Нигерия}} [[Нигерия]]<br /> {{ байрак |Берләшкән Гарәп Әмирлекләре}} [[Берләшкән Гарәп Әмирлекләре]]<br /> {{ байрак |Оман}} [[Оман]] <br /> {{ байрак |Пакистан}} [[Пакистан]]<br /> {{ байрак |Фәлистыйн}} [[Фәлистыйн]]<ref>{{Citation |title=Welcome to Organisation of Islamic Cooperation official website |url=http://www.oic-oci.org/member_states.asp |access-date=2015-06-18 |archive-date=2012-06-19 |archive-url=https://www.webcitation.org/68Y4kJdMv?url=http://www.oic-oci.org/index.asp |dead-url=yes }}</ref> <br /> {{ байрак |Согуд Гарәбстаны}} [[Согуд Гарәбстаны]]<br /> {{ байрак |Сенегал}} [[Сенегал]]<br /> {{ байрак |Сүрия}} [[Сүрия]]([[2012 ел]]га хәтле)<ref>{{Citation |title=«ИХО Сүриянең әгъзалыгын рәсми төстә туктатты |url=http://top.rbc.ru/politics/16/08/2012/664750.shtml |access-date=2015-06-18 |archive-date=2012-08-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120816204731/http://top.rbc.ru/politics/16/08/2012/664750.shtml |dead-url=yes }}</ref> |style="width:15%; "| {{ байрак |Сомали}} [[Сомали]] <br /> {{ байрак |Судан}} [[Судан]] <br /> {{ байрак |Сьерра-Леоне}} [[Сьерра-Леоне]] <br /> {{ байрак |Таҗикстан}} [[Таҗикстан]]<br /> {{ байрак |Того}} [[Того]] <br /> {{ байрак |Тунис}} [[Тунис]] <br /> {{ байрак |Төркмәнстан}} [[Төркмәнстан]]<br /> {{ байрак |Төркия}} [[Төркия]]<br /> {{ байрак |Уганда}} [[Уганда]] <br /> {{ байрак |Үзбәкстан}} [[Үзбәкстан]]<br /> {{ байрак |Чад}} [[Чад]] |style="width:38%; "| '''Күзәтүчеләр:'''<ref>{{cite web|url=http://www.oic-oci.org/oicv2/page/?p_id=179&p_ref=60&lan=en|title=Observers|publisher=Organisation of Islamic Cooperation|accessdate=2014-07-29|archivedate=2014-10-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141022023538/http://www.oic-oci.org/oicv2/page/?p_id=179&p_ref=60&lan=en}}</ref> * {{ байрак |Босния һәм Герцеговина}} [[Босния һәм Герцеговина]]([[1994]]) * {{CAF}} ([[1996]]) * {{байрак|Таиланд}} [[Таиланд]]([[1998]]) * {{ байрак |Россия}} [[Россия]]([[2005]]) * [[Файл:Flag of the Turkish Republic of Northern Cyprus.svg|20px]] [[Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүрияте|Төньяк Кипр Төрек Республикасы]] ([[1979]]) '''Халыкара оешмалар:''' * {{байрак|БМО}} [[БМО]] ([[1976]]) * [[Бер якка да кушылмаучылык хәрәкәте]] ([[1977]], ''[[:en:Non-Aligned Movement|en]]'') * [[Гарәп дәүләтләре лигасы]] ([[1975]]) * [[Африка Берлеге]] ([[1977]]) * [[Икътисади хезмәттәшлек оешмасы]] ([[1995]], ''[[:en:Economic Cooperation Organization|en]]'') '''Башка оешмалар:''' * [[Файл:Ph mnlf-cotabato.gif|border|22px]] [[Мороны азат итү милли фронты]] ([[1977]], ''[[:en:Moro National Liberation Front|en]]'') * [[ИКО әгъзасы булган дәүләтләрнең парламент берлеге]] ([[2000]], ''[[:en:Parliamentary Union of the OIC Member States|en]]'') |} == Кеше һәм хатын-кыз хокуклары == [[Файл:CEDAW_Participation.svg|сулда|мини|400x400пкс|Хатын-кызларга карата барлык дискриминация формаларын бетерү турында конвенциядә катнашу {{Col-begin}}{{Col-2}}{{legend|#00aa00|Имзалаган һәм ратификацияләгән}}{{legend|#008000|Үзе яки элекке кабул иткән дәүләттән калган}}{{legend|#008080|Килешү буенча яшәүче танылмаган дәүләт}}{{Col-2}}{{legend|#eeee00|Имзалаган гына}}{{legend|#ff1111|Имзаламаган}}{{Col-end}}]] [[File:Map5.1Discrepant Behavior compressed.jpg|right|300px|thumb|''Хатын-кызларга карата бар төр дискриминацияне бетерү конвенциясе'' таләпләренә туры килү-килмәү харитасы, 2010. <small>(куерак төс белән хатын-кызлар хокуклары ягыннан хәлләре мөшкельрәк булган илләр күрсәтелгән)</small>]] Үзен [[мөселман]] дип атаучылар күп итеп яшәгән җәмгыятьләрендә [[кеше хокуклары]] һәм [[хатын-кыз хокуклары]] мәсьәләдә радикаль карашлар өстенлек итә: * [[Гарәбстан ярымутравы]] илләре ([[Йәмән]]нән тыш) хәттә [[БМО Генераль Ассамблеясе]] тарафыннан 1966 елда кабул ителгән ''Кеше хокуклары турында билль''ның «Икьтисади, социаль һәм мәдәни хокуклар турында халыкара пакт» ''([[:en:International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights|en]])'' һәм «Гражданлык һәм сәяси хокуклар турында халыкара пакт» ''([[:en:International Covenant on Civil and Political Rights|en]])'' исемле халыкара конвенцияләрне имзаламаган. * ''Хатын-кызларга карата бар төр дискриминацияне бетерү конвенциясе'' ([[:en:Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women|en]]) таләпләре хәттә аны имзалаган мөселман илләр җәмгыятьләрендә игътибарсыз калдырыла. == Моны да карагыз == * [[KAZANSUMMIT]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.oic-oci.org/oicv2/home/?lan=en ИХО рәсми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141020140520/http://www.oic-oci.org/oicv2/home/?lan=en |date=2014-10-20 }}{{ref-en}} * [http://russiancouncil.ru/inner/?id_4=5079#top-content ИХО: өстенлекләр һәм сәяси юнәлеш] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150315215221/http://russiancouncil.ru/inner/?id_4=5079#top-content |date=2015-03-15 }}{{ref-ru}} * [http://archive.kremlin.ru/text/appears/2003/10/54103.shtml В. Путинның Ислам саммитындагы телмәре]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{ref-ru}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} {{Ислам хезмәттәшлеге оешмасы}} [[Төркем:Халыкара оешмалар]] [[Төркем:Халыкара мөнәсәбәтләр]] [[Төркем:Сәяси оешмалар]] [[Төркем:Ислам оешмалары]] 11d88n56tcq7i8aiwcvybpg2nr14ils 0 169662 3526761 2249785 2022-08-05T17:21:18Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki :''[[Аурупа Берлеге Шурасы]] һәм [[Аурупа Берлеге Җитәкчеләре Шурасы]] белән бутамагыз''. {{УК}} '''Аурупа Шурасы''' <small>({{lang-fr|Conseil de l'Europe}}, {{lang-en|Council of Europe}})</small> — [[Аурупа]]ның иң борынгы халыкара сәяси оешмасы. Аның төп максаты — [[азатлык]], [[демократия]], [[кеше хокуклары]]н яклау һәм канунның өстенлеге принципларына нигезләнгән бердәм [[Аурупа]]ны төзү. Аурупа шурасының иң зур эшләре арасында [[Кеше хокукларын яклау һәм төп иреклелек турындагы Аурупа конвенциясе]]н булдыру. [[File:Council of Europe map.svg|thumb|left|Аурупа Шурасы әгъза илләре харитасы]] == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.coe.int Аурупа шурасының рәсми сайты] {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Халыкара хокук]] [[Төркем:Аурупа шурасы|*]] 9m53uew6e41p56nr7fh2joq0hiza5x1 0 169663 3526760 2194657 2022-08-05T17:20:08Z Frhdkazan 3171 {{УК}} == Искәрмәләр =={{искәрмәләр}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki :''[[Аурупа Шурасы]] һәм [[Аурупа Берлеге Җитәкчеләре Шурасы]] белән бутамагыз''. {{УК}} '''Аурупа Берлеге Шурасы''' <small>({{lang-de|Rat der Europäischen Union}}, {{lang-fr|Conseil de l'Union européenne}}, {{lang-en|Council of the European Union}})</small> — [[Аурупа Берлеге]]нең әгъза илләре министрларыннан оешкан шурасы. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.consilium.europa.eu/ Аурупа Берлеге Шурасы рәсми сайты] {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Халыкара хокук]] 9iozmwjgev0rks8y4vv08yckaheehxz 10 170061 3526807 2090210 2022-08-05T22:09:48Z CommonsDelinker 176 Removing [[:c:File:Tolkien_1916.jpg|Tolkien_1916.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Rosenzweig|Rosenzweig]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Tolkien 1916.jpg|]]. wikitext text/x-wiki '''[[Con Ronald Ruel Tolkin]]''' ''<small>([[3 ğinwar|03.01]].[[1892]], [[File:Bloemfontein_Coat_of_Arms.jpg|20px]] [[d:Q8302933|Bloemfontein]], [[File:Flag_of_the_Orange_Free_State.svg|20px|border]]/[[File:Coat_of_Arms_of_the_Orange_Free_State.svg|20px]] [[d:Q218023|Azat Oranj Däwläte]] - [[2 sentäber|2.09]].[[1973]], [[File:Flag_of_Dorset.svg|20px]] [[d:Q23159|Dorset graflığı]] [[d:Q170478|Bournemouth]] qalası, {{ENG-lat}}, {{GBR-lat}})</small>'' — [[İngliz ädäbiäte|ingliz yazuçısı]], lingvist, filolog.</br> Kübräk «[[Xobbit]]» häm «Baldaqlar xökemdarı» trilogiäse avtorı bularaq mäğlüm.</br> Tolkin [[Oksford universitetı]]nda [[ingliz tele]] häm [[İngliz ädäbiäte|ädäbiäte]] professorı bula. [[1972 yıl]]nıñ [[28 mart]]ında [[Yelizaveta II]] qararı buyınça [[Britaniä imperiäse]] Ordenı komandorı isemenä layıq bula. <noinclude>---- <p><small>Bu '''''[[baş bit]]'''''täge "tanılğan şäxeslär" turındağı bülegenä urnaştırılğan [[WP:Proyekt:Baş bit/Tanılğan şäxes|''Kön şäxese'' proyektı]]nıñ qalıbı.</small>{{Baş bit/Tanılğan şäxes/Yıl}}[[Төркем:Википедия:Башбит калыплары:Танылган шәхес]]</noinclude> lw0kdjk77y8jp2djq1j3gxp93mho6po 0 175417 3526734 2871288 2022-08-05T15:56:59Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Йолдыз Шәрапова | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 220px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Йолдыз Әдип кызы Җамалетдинова-Шәрәпова | һөнәр = шагыйрә | туу датасы = 10.04.1962 | туу җире = [[Яңа Тинчәле (Буа районы, Яңа Тинчәле авыл җирлеге)|Яңа Тинчәле]], {{туу җире|Буа районы|Буа районында}} [[Татарстан]] | гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байраклаштыру|Русия}} | милләт = [[татар]]. | үлем датасы = | үлем җире = | әти = Әдип. | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = Татарстан Язучылар берлегенең А.Алиш исемендәге бүләге (2004), Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе (2012). | сайт = yoldyz.ru | башка мәгълүмат = }} '''Йолдыз Шәрапова''', тулы исеме '''Йолдыз Әдип кызы Җамалетдинова-Шәрәпова''' — [[татар]] [[шагыйрь|шагыйрәсе]], [[1995 ел]]дан [[Татарстан язучылар берлеге|Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы, [[Татарстан Республикасының Атказанган сәнгать эшлеклесе|Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе]] (2012). == Тормыш юлы == Балалар шагыйрәсе Йолдыз Шәрәпова [[1962 ел]]ның 10 апрелендә Татарстанның [[Буа районы]] [[Яңа Тинчәле (Буа районы, Яңа Тинчәле авыл җирлеге)|Яңа Тинчәле]] авылында укытучы гаиләсендә туган. Бала чагы әнисе белән әбисе тәрбиясендә уза. 1979 елда Яңа Тинчәле урта мәктәбен тәмамлап, укуын [[Казан дәүләт университеты]]ның филология факультетында дәвам иттерә. 1984 елда университетны тәмамлап, [[«Ялкын» журналы]]нда әдәби хезмәткәр, аннан Биектау район газетасында корректор булып эшли. 1986 елдан ул — «Яшь ленинчы» (хәзерге «Сабантуй») газетасы хезмәткәре була, редакциянең әдәбият бүлеген җитәкли. 2016 елдан ул "Шәһри Казан" газетасында эшли. == Иҗат == Йолдыз Шәрәпова — әдәби иҗатын тулысынча балалар шигъриятенә багышлаган каләм иясе. 1994 елда аның «Антенналы бәрәңге» дигән беренче шигъри җыентыгы дөнья күрә һәм китап укучылар арасында үткәрелгән «1994 ел китабы» конкурсында икенче урынны яулый. Хәзер Йолдыз Шәрәпова — балалар күңеленә хуш килгән унбиш китап авторы. Аның балалар психологиясен нечкә тоеп, дөньяны тану-кабул итүдә бала аңындагы индивидуаль үзенчәлекләрне аңлап-белеп, үз күңеле аша уздырып, йөгерек тел белән язган шигырьләрендә юмор да, гыйбрәт тә, моңсулык та табигый рәвештә бергә үрелеп бара. == Төп басма китаплары == * Антенналы бәрәңге, 1994. * Колаклы коймаклар. == Танылу == Шагыйрә 2002 елда республика журналистларының «Бәллүр каләм» бүләгенә, ә 2004 елда балалар әдәбиятындагы хезмәтләре һәм «Колаклы коймаклар» китабы өчен Татарстан Язучылар берлегенең А.Алиш исемендәге бүләгенә лаек булды. 2012 елда аңар «Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе» исеме бирелә. {{DEFAULTSORT:Шәрапова, Йолдыз}} [[Төркем:Татар шагыйрьләре]] [[Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Казан университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Журналистлар]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] lnr126x0u4tx0v1m6br2g65ljedgqc4 0 185993 3526744 3514714 2022-08-05T16:12:18Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Рөстәм Галиуллин |Оригинал телендә = |Фото = Рөстәм Галиуллин.jpg |Киңлек = 200 |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Рөстәм Госман улы Галиуллин |Псевдонимнар = |Туу датасы = 26.11.1987 |Туу урыны = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу урыны|Арча районы|Арча районында}}, [[Наласа]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Милләт = [[татар]] |Ватандашлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Русия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = язучы, галим |Иҗат итү еллары = [[2005 ел|2005]] — {{х.в.}} |Юнәлеш = проза |Жанр = |Иҗат итү теле = [[татар теле]] |Дебют = «Гипнозчы малай» ''китабы'' (''[[2008 ел|2008]], [[ТКН]]'') |Премияләр = [[Муса Җәлил премиясе]] |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Галиуллин}} '''Рөстәм Галиуллин''', Рөстәм Госман улы Галиуллин (''[[1987 ел]]ның [[26 ноябрь|26 ноябре]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Арча районы]], [[Наласа]]'') — язучы, филология фәннәре кандидаты (''[[2012 ел|2012]]''). 2018 елдан «[[Казан утлары]]» һәм [[Мәйдан (журнал)|«Мәйдан»]] журналларының баш мөхәррире. [[Идел (журнал)|«Идел» журналы]] баш мөхәррире (''[[2011 ел|2011]]—[[2014 ел|2014]]''), [[Татарстан Фәннәр академиясенең Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|ТР ФА Тел, әдәбият һәм сәнгать институтының]] өлкән фәнни хезмәткәре, гыйльми сәркатибе (''[[2015 ел|2015]]—[[2018 ел|2018]]''). [[Муса Җәлил премиясе]] лауреаты (''[[2015 ел|2015]]''). ТР [[Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге|журналистлар]] (''[[2009 ел]]дан'') һәм [[Татарстан язучылар берлеге|язучылар ]] (''[[2009 ел]]ның [[22 сентябрь|22 сентябреннән]]'') берлекләре әгъзасы. == Тәрҗемәи хәле == [[1987 ел]]ның [[26 ноябрь|26 ноябрендә]] [[Татарстан АССР]] [[Арча районы]] [[Наласа]] авылында [[укытучы]]лар гаиләсендә туган. Наласа урта мәктәбен, [[Казан дәүләт университеты]]ның татар филологиясе һәм тарихы факультетын кызыл дипломга ([[2009 ел|2009]]), [[Казан дәүләт университеты|КДУ]] аспирантурасын тәмамлаган. «''Тәүфикъ Әйди иҗаты: жанр типологиясе һәм образлар корылышы''» (''Творчество Тауфика Айди : жанровая типология и система образов'') темасына филология фәннәре кандидатлыгына диссертация яклаган (''[[2012 ел|2012]], фәнни җитәкчесе проф. [[Тәлгать Галиуллин|Т. Н. Галиуллин]]'')<ref>[http://dspace.kpfu.ru/xmlui/bitstream/handle/net/92803/2012-185.pdf?sequence=1&isAllowed=y Диссертациясе турында]</ref>. == Хезмәт юлы == [[Казан дәүләт университеты|КДУда]] укыган вакытта ук «[[Чаян]]» журналында, «[[Шәһри Казан]]» газетасында эшли. * [[2008]]—[[2010 ел]]ларда — «[[Шәһри Казан]]» газетасында хәбәрче, бүлек мөхәррире. * [[2010 ел]]ның [[1 ноябрь|1 ноябреннән]] — «[[Казан утлары]]» журналының бүлек мөхәррире. * [[2011 ел]]ның [[16 декабрь|16 декабреннән]] [[2014 ел]]ның [[ноябрь|ноябренә]] кадәр — [[Идел (журнал)|«Идел» журналының]] баш мөхәррире. * [[2015]]—[[2018 ел]]ларда [[Татарстан фәннәр Академиясенең Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]нда өлкән фәнни хезмәткәр, гыйльми сәркатип вазыйфасын башкара<ref>[http://antat.tatar/tt/iyli/ob-institute/structure/sotrudniki/galiullin-r.php ТР ФА ТӘһСИ сайты]</ref>. * [[2018 ел]]ның [[гыйнвар]]ыннан [[Казан утлары (журнал)|«Казан утлары»]]<ref>{{Citation |title=«Казан утлары» журналының яңа баш мөхәррире билгеле. «&#91;&#91;Татар-информ&#93;&#93;» мәгълүмат агентлыгы, 16.12.2017 |url=http://tatar-inform.tatar/news/2017/12/16/154414/ |access-date=2018-01-02 |archive-date=2017-12-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171221075050/http://tatar-inform.tatar/news/2017/12/16/154414/ |dead-url=yes }}</ref> һәм [[Мәйдан (журнал)|«Мәйдан»]] журналларының баш мөхәррире. == Иҗаты == [[Казан дәүләт университеты]]нда укыган елларда [[Әллүки (әдәби берләшмә)|«Әллүки»]] әдәби-иҗат берләшмәсенә йөри һәм иҗат дөньясына тартыла. [[2005 ел]]дан юморескалары, хикәяләре [[Сабантуй (газета)|«Сабантуй»]] газетасында, «[[Чаян]]» журналында, соңрак «[[Казан утлары]]», [[Идел (журнал)|«Идел»]], [[Мәйдан (журнал)|«Мәйдан»]] журналларында, «[[Шәһри Казан]]», «[[Ватаным Татарстан]]», «[[Мәдәни җомга]]», [[Татар дөньясы (газета)|«Татар дөньясы»]] (''[[Мәскәү]]'') газеталарында басыла. [[2008 ел]]да беренче китабы — «''Гипнозчы малай''» (''Казан: [[ТКН]]'') дөнья күрә. Хикәяләре [[рус теле]]ндә «''Литературная газета''», "Аврора", «''Татарский мир''», «''Наш современник''» һ. б. басмаларда басыла. [[Татарстан китап нәшрияты]]нда басылган [[Тәүфикъ Әйди]]нең дүрттомлык «Сайланма әсәрләре»н (2015), «Шәхесләребез» сериясендә дөнья күргән «Таҗетдин Ялчыгол: тарихи-документаль җыентыгы»н (2019) һ. б. фәнни һәм фәнни-популяр китаплар, җыентыкларны төзүчеләрнең берсе. Аның тәрҗемәсендә В. Аксеновның «Ленд-лиз балалары» (2016, Татарстан китап нәшрияты) һәм А. Егинның «Үзбәк хан» романнары (2016) аерым китап булып чыкты. Айдар Сәхибзадәнең «Апологет» (2008), [[Рауль Мирхәйдәров|Рауль Мир-Хәйдәровның]] «Мартук» (2009), «Җәяүле сәйран» (2010), «Җәяүле татар» (2011), «Диңгез аша ялгыз» (2013), [[Салават Юзеев]]ның «Үлгәннәрне бүлдермә» (2012), [[Рөстәм Вәлиев (1936)|Рөстәм Вәлиевнең]] «Дөнья гаме» (2016) һ. б. авторларның роман-повестьлары аның тәрҗемәсендә төрле журнал-газеталарда басылды. Рөстәм Галиуллин әсәрләре [[инглиз теле|инглиз]], [[төрек теле|төрек]], [[казакъ теле|казакъ]], [[кыргыз теле|кыргыз]], [[азәрбайҗан теле|азәрбәйҗан]], [[рус теле|рус]], [[якут теле|саха]], [[башкорт теле|башкорт]] һ. б. телләргә тәрҗемә ителеп, дөнья күргән. [[2016 ел]]да «''Ата hәм ул''» әсәре «Русия халыкларының бүгенге прозасы» антологиясенә тәкъдим ителгән<ref>[http://tatar-inform.tatar/news/2016/11/15/129747/ [[Татар-информ]], 15.11.2016]</ref>. Татарстан китап нәшриятында басылып чыккан «Гипнозчы малай» (2008), «Юлларда җил ак иде...» (2012) һәм «Васыять» (2017), [[Мәскәү]]дә рус телендә дөнья күргән «Одиночество» (2013) проза китаплары, «Тәүфикъ Әйди иҗаты: образлар системасы һәм жанр типологиясе» монографиясе (2016) авторы. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2006 ел|2006]] — «Иделем акчарлагы» бәйгесендә I урын. * [[2007 ел|2007]] — «Иделем акчарлагы» бәйгесендә Гран-при. * [[2007 ел|2007]] — [[Арча районы]] якташлыгы җәмгыяте премиясе. * [[2009 ел|2009]] — «Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчесе (''«Дебют» номинациясендә''). * [[2009 ел|2009]] — Гариф Ахунов премиясе (''[[Арча районы]]''). * [[2009 ел|2009]] — ТР хөкүмәте гранты. * [[2011 ел|2011]] — ТР яшьләр, спорт һәм туризм министрлыгы һәм ТР татар-башкорт көрәше федерациясе уздырган әдәби конкурста III урын (''«Чәчмә әсәр» номинцаиясендә''). * [[2015 ел|2015]] — [[Муса Җәлил премиясе]] — ''«Юлларда җил ак иде» китабы һәм татар әдәбиятын үстерүгә керткән хезмәте өчен''<ref>[http://history-kazan.ru/v-kurse-sobytij/fakty-i-kommentarii/16194-stali-izvestny-laureaty-respublikanskoj-premii-imeni-musy-dzhalilya Каз@нские истории, 13.11.2015]</ref><ref>[http://kalebtatar.ru/article/2729 «Калеб» иҗади төркеме сайты]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. * [[2017 ел|2017]] — [[Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы|ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы]] уздырган әдәби конкурста "«Дәвам»" хикәясе өчен 1 нче урын. == Гаиләсе == Хатыны Эльвира, улы Ирхан, кызы Камилә. == Әдәбият == # ''Рәшит Галләм'' һ.б. Гасырларны кичкән Наласа (''мөхәррир-төзүче'' Исрафил Насыйбуллин). Казан: Ихлас, 2012 # Ак юл. Яшь язучылар иҗаты (''төзүчеләр'' [[Ркаил Зәйдулла|Р. Зәйдулла]], [[Вакыйф Нуриев|В. Нуриев]]). Казан: «Идел-Пресс» ПНК, 2012. ISBN 978-5-4428-0003-6 == Сылтамалар == * [http://www.millattashlar.ru/index.php/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC_%D0%93%D1%83%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 Р.Г. Галиуллин «Милләттәшләр» сайтында] * [http://www.glagolitsa-rt.ru/%D1%87%D0%BB%D0%B5%D0%BD-%D0%B6%D1%8E%D1%80%D0%B8/1704 Р.Г. Галиуллин турында «Глаголица» бәйсез балалар әдәби премиясе сайтында]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://fajdali.narod.ru/r-galiullin.htm «Әдипләр» сайты] * [http://archamuzei.ru/tt/category/yaktash-yazuchyilar/ «Казан арты» музее сайты] * [https://starodymov.ru/?p=4697 starodymov.ru] * [https://proza.ru/2012/04/03/1259 proza.ru] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Татарстан Республикасы Президенты каршындагы татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе әгъзалары}} {{DEFAULTSORT:Галиуллин, Рөстәм}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татарстан язучылары]] [[Төркем:Җәлил премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Казан университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Филология фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] racbukcu447sstvbtspy2jphs78zak9 0 186781 3526763 3159348 2022-08-05T17:33:30Z CommonsDelinker 176 Removing [[:c:File:Korolev_posle_aresta_1938.jpg|Korolev_posle_aresta_1938.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Ellywa|Ellywa]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Korolev posle aresta 1938.jpg|]]. wikitext text/x-wiki '''Zur terror''' - [[1937]]-[[1938]] yıllarda [[SSRB]]da [[Stalin repressiäläre|Stalin oyıştırğan iñ kisken mass-küläm repressiälär]]neñ çorı. Tarixi fändä repressiälärneñ töp säbäbe turında berdäm fiker älegä yuq. Mass-küläm repressiälär Politbüro [[СБКФ ҮК|ÜK]] qararları nigezendä ütkärelgän, älege qararları kapitalistik qatlamnar qaldıqlarına qarşı köräş itü öçen [[proletariat diktaturası]]n köçäytü turında [[Stalin]] teoriäse buyınça qabul itelgän. Bar bastıru çaraları "[[xalıq doşmanı|xalıq doşmannarı]]"n açıqlaw häm cäza birü buyınça "cirle xakimiät qabul itkän plan biremnäre" nigezendä ütkärelgän. == Qorbannar== [[Файл:ЛевГумилёв1934.jpg|150px|мини|уңда|[[Lev Gumilöv]], 1934]] [[Файл:Nikolai Vavilov NYWTS.jpg|150px|мини|уңда|[[Nikolay Vavilov]]]] Älege çorda säyäsi säbäplär buyınça '''681 692 keşe''' atu ülem cäzasına xökem itelgän. Berençe tapqır "Zur terror" terminın [[britan]] tarixçısı Robert Konkvest üz kitabında qullanğan. Stalinnan soñ waqıtta älege çor '''"Yejov däwere"''' (''yejovşçina'') eçke eşlär komissarı [[Nikolay Yejov|Yejov]] iseme buyınça atalğan. Zur terror [[SSRB]] iqtisadı, [[ğäskär]], xucalıq, sänğat, fängä zur zıyan kitergän. Zur terrornıñ iñ mass-küläm waqiğaları: * [[Сергей Киров|Kirovnı]] ütereştän soñ terror *Mäskäw xökemnäre *[[Эшче-крестьян Кызыл Гаскәре|Ğäskärdä]] repressiälär *[[NKVD]] eçendä repressiälär * Fändä repressiälär Bik küp mäşhür ğälimnär Zur terror repressiäläre astına eläkkän: *genetik [[Nikolay Vavilov]] * konstruktor [[Sergey Korolöv]] *aviakonstruktor [[Andrey Tupolev]] *tarixçı [[Lev Gumilöv]] küp sänğät eşlekläre üterelgän: [[Osip Mandelştam]], Nikolay Zabolotskiy, [[Vsevolod Meyerxold]] h.b. Zur terror waqıtında kürenekle ğäskär başlıqları üterelgän: [[Mixail Tuxaçevskiy]], [[İona Yakir]], [[İeronim Uboreviç]], [[Vasiliy Blüxer]], Pavel Dıbenko h.b. == Repressiälängän tatarlar == {{seealso|Төркем:Репрессияләнгән татарлар{{!}}Törkem:Repressiälängän tatarlar}} 1930-yıllarda TASSR häm SSCSneñ OGPU-NKVD oyışmaları distälägän yalğn ğäyepläw «eşläre»n başqaralar: ''[[«Атласов» эше|«Atlasof» eşe]], [[«Идел-Уралчылар оешмасы» эше|«İdel-Uralçilar oyışması» eşe]], «Trotskiçelärneñ kontrrevolütsion törkeme» eşe, «Kontrrevolütsion fetnäçelär oyışması» eşe, «Millätçelärneñ kontrrevolütsion-fetnäçel oyışması» eşe, [[«Буржуаз милләтчеләрнең Совет хакимиятенә каршы оешмасы» эше|«Burjuaz millätçelärneñ Sovet xakimiätenä qarşı oyışması» eşe]], «Millätçelärneñ Sovet xakimiätenä qarşı oyışması» eşe, [[«Солтангалиевчеләрнең Мәскәү үзәге» эше|«Soltanğäliefçelärneñ Mäskäw üzäge» eşe]], «Trotskiçe millätçelärneñ kontrrevolütsion-terroristik oyışması» eşe, «Trotskiçelärneñ kontrrevolütsion-terroristik oyışması» eşe, [[«Уң троцкиче милләтчеләрнең Совет хакимиятенә каршы оешмасы» эше|«Uñ trotskiçe millätçelärneñ Sovet xakimiätenä qarşı oyışması» eşe]]'', h.b. SSCB, TASSR xökümätläre häm Yuğarı mäxkämä oyışmaları qaraları belän repressiä qorbannarınıñ küpçelege 1954-1958 häm 1989-1990 yıllarda räsmi aqlana. === Repressiälängän tatar yazuçıları === [[Файл:Шамил Усманов-2.jpg|150px|мини|уңда|[[Şamil Usmanov]] , [[1937]] yılnıñ 3 dekaberendä [[Qazan]]da cäzalap üterelgän]] [[Файл:Kärim Tinçurin.jpg|150px|мини|уңда|[[1938]] yılnıñ 15 noyäberendä [[Kärim Tinçurin]] törmädä üterelgän]] *[[Şärif Kamal]] *[[Kärim Tinçurin]] *[[Fatix Kärim]] *[[Şamil Usmanov]] *[[Mäxmüt Ğäläw]] === Repressiälängän tatar däwlät eşlekleläre === * [[Ğilemdar Bayımbätov]] * [[Xösäyen Tarpisçev]] * [[Mirsäyet Soltanğäliev]] * [[Kärim Xäkimov]] * [[Säxibgäräy Säyetğäliev]] * [[Xaci Ğabidullin]] * [[Käşşäf Moxtarov]] * [[Şäyğärdän Şäymärdänov]] * [[Qıyam Abramov]] * [[Äxmätsafa Däwlätyarov]] == Monı da qarağız == {{seealso|Төркем:Сталин репрессияләре корбаннары{{!}}Törkem:Stalin repressiäläre qorbannarı}} * [[Stalin repressiäläre]] * [[Катынь җинаяте|Katin cinäyäte]] * [[Сандармох|Sandarmox]] * [[ГУЛАГ|GULAG]] * [[Кырым татарлары сөргене|Qırım tatarları sörgene]] * [[ССРБдагы күмәкләштерү|SSRBdağı kümäkläşterü]] == Sıltamalar== *Рейфилд Д. Сталин и его подручные = англ. Stalin and his hangmen. — М.: Новое литературное обозрение, 2008. — 500 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-86793-651-8. *Роговин В. З. Была ли альтернатива? Том 4. «1937». — М.: Терра, 1996. — 480 с. — ISBN 5-85272-022-4. *Harris J. The Great Fear: Stalin's Terror of the 1930s. — Oxford University Press, 2016. — 240 p. — ISBN 978-0-19-969576-8. * [http://gulagmuseum.org Виртуальный музей Гулага] * ''Мозохин О. Б.'' [http://www.fsb.ru/new/mozohin.html «СТАТИСТИКА РЕПРЕССИВНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ОРГАНОВ БЕЗОПАСНОСТИ СССР НА ПЕРИОД С 1941 ПО 1953 ГГ.»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071218230706/http://www.fsb.ru/new/mozohin.html |date=2007-12-18 }} * [http://mozohin.ru/article/a-10.html Мозохин О. Б., «Правовое регулирование внесудебных полномочий ВЧК»] * [http://memory.sakharov-center.ru/tb/0Main2.asp?BookPartID=801 Законодательная база советской репрессивной политики] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090604011537/http://memory.sakharov-center.ru/tb/0Main2.asp?BookPartID=801 |date=2009-06-04 }} * [http://www.sakharov-center.ru/projects/bases/ Программа «Память о бесправии»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120629131243/http://www.sakharov-center.ru/projects/bases/ |date=2012-06-29 }} *[http://www.alexanderyakovlev.org/almanah/inside/almanah-intro/1005111 СТАЛИНСКИЙ ПЛАН ПО УНИЧТОЖЕНИЮ НАРОДА: Подготовка и реализация приказа НКВД № 00447 «Об операции по репрессированию бывших кулаков, уголовников и других антисоветских элементов»] * [http://www.agitclub.ru/gorby/ussr/ussr1988.htm Записка Комиссии Политбюро ЦК КПСС по дополнительному изучению материалов, связанных с репрессиями, имевшими место в период 30-40-х — начала 50-х годов от 25 декабря 1988 года] * [http://perpetrator2004.narod.ru/Great_Terror.htm Доклад «комиссии Шверника» (1963 г.) и другие документы о репрессиях] [[Төркем:Террор]] [[Төркем:Оештырылган җинаятьчелек]] [[Төркем:Сәясәт]] [[Төркем:Совет дәүләтендә репрессияләр]] d5yi0mrs9naqxbxbmczvaslze9j1yhh 0 188279 3526793 2875195 2022-08-05T19:56:10Z 89.33.195.95 wikitext text/x-wiki [[Файл:LASER.jpg|300px|мини|уңда|Төрле дулкын озынлыклы лазер нурлары - астан өскә: 405, 445, 520, 532, 635, 660 нм.]] '''Лазер''' ([[инглизчә]] ''laser, light amplification by stimulated emission of radiation'' - '''мәҗбүр ителгән нурландыруны көчәйтү''') яки '''оптик квант генераторы''' - тышкы чыганакның энергиясен ([[яктылык]], [[электр]], җылылык, химик һ.б. энергиясен) коһерент, монохроматик, полярлашкан, тар юнәлгән нурланыш агымының энергиясенә әйләндерүче җайланма. [[Файл:Laser.svg|thumb|right|300px|Лазер төзелеше: 1 — актив мохит; 2 — лазерны ярсытып тутыру энергиясе; 3 — күренмәсез [[көзге]]; 4 — тонык көзге; 5 — лазер нуры.]] Лазер эшенең физик нигезе - [[мәҗбүр ителгән нурлану]] [[квант механикасы]]ның күренеше. Лазер нурланышы өзлексез, даими [[егәрлек]]ле яки шактый зур егәрлегенә ирешүче [[импульс]]лы булырга мөмкин. Лазерның күп төрләре бар, эш мохите буларак барлык агрегат халәтләре кулланыла. Кайбер лазерлар, мәсәлән буяу эремәсе нигезендә лазер яки полихроматик [[каты җисем]] лазерлары киң спектрда күп [[ешлык]]лар тарата алалар. Лазерлар зурлыклары микроскопик ([[ярымүткәргеч]] лазеры) масштабтан футбол аланы зурлыгына ирешә. Лазерларның уникаль үзлекләре фәннәр һәм техника төрле тармакларында кулланыла: компакт-дисктан уку һәм язудан бирле [[идарә ителә торган термотөш синтезы]]на кадәр. [[1954]] елда [[ССРБ]] галимнәре [[Николай Басов]], [[Александр Прохоров]] беренче микродулкын генераторы - [[аммиак]] нигезендәге [[мазер]] ясыйлар, әлеге ачылыш өчен Басов, Прохоров һәм Чарлз Таунс [[1964]] елда [[Нобель премиясе]]нә лаек була. [[1960]] елда Мейман беренче оптик квант генераторы - лазер ясый. Лазерлар башта ук "билгесез проблемаларны хәл итәргә әзер" дип санала иде. Кагыйдә буларак, алар фән һәм техниканың күп кенә тармакларында киң кулланыла (компакт-дисклар оттыручылар, лазер принтерлары, штрихкодлар, лазер указкалары һ.б.).һ. б.). Кайчан энергия җепселләр җиңел җитә, ул мөмкин подвергаться механической эшкәртү локальными соединениями (резка, литье, пайка, гравировка). Зона контроле булырга мөмкин тормышка ашырылды гадәти ысул (мәсәлән, сваркой керамика һәм металл). Лазер микроэлектроникасында табигый материаллар (ярымүткәргечле кристалллар, юка наночастиклар, басма түләүдә махсус ясалган) кулланыла ала. Лазер маркировкасы һәм нәфис гравировка төрле материаллардан эшләнмәләрне гравировкалаганда кулланыла. Лазерлар кулланыла эшкәртү өчен материаллар белән поверхностным өслекле (лазерное легирование, лазерное расплавление, вакуумно-лазерное напыление). Аларда материал механик йогынтыга дучар ителми, җылыту мәйданы аз, шуңа күрә кечкенә генә термик деформацияләр генә барлыкка килә. Моннан тыш, технологик процесс тулысынча автоматлаштырылган. Болар барысы да эшли, өр-дөрес һәм нәтиҗәле.<ref>[https://wattsan.com/laser-metal-cutter-machine-guide/ Үзенчәлекләре лазерного станок өчен металл кисү]</ref> ==Эшенең нигезләре== Лазер эшенең нигезендә [[мәҗбүр ителгән нурланыш]] күренеше булып тора. Ярсу атом йотылмаган фотон тәэсирендә бүтән фотонны нурландыра ала. ===Мәҗбүр ителгән нурлану === [[Файл:Absorption of Photon ru.svg|300px|мини|уңда|Фотон йотылуы (мохитне ярсытып тутыру)]] [[Файл:Stimulated Emission ru.svg|300px|мини|уңда|Мәҗбүр ителгән нурлану]] '''Мәҗбүр ителгән нурлану''' - мәҗбүр итүче [[фотон]] тәэсирендә ярсу атом стабиль халәткә күчкәндә яңа фотон тарата. Таратылган фотонның энергиясе ярсу атомның һәм стабиль атомның энергияләре аермасына тигез. Таратылган фотон мәҗбүр иткән фотонга коһерент, төгәл копиясе булып тора, аларның [[энергия]]се, [[импульс]], [[полярлашу]], таралу юнәлеше тиң була. Мәҗбүр ителгән нурлану [[спонтан нурланыш]]тан аерылып тора,чөнки спонтан нурланышта фотоннарның таралу юнәлешләре, полярлашу һәм фаза очраклы була. === Көчәйтү === Нурланышны көчәйтү өчен мохиттә ярсу [[атом]]нар саны ярсытылмаган атомнар саныннан зуррак булырга тиеш. Термодинамик тигезлектә әлеге шарт үтәлми, шуңа күрә лазерның актив мохитне ярсытып тутыруның төрле ысуллары кулланыла: оптик, электрик, химик һ.б. Лазерның атив мохите [[оптик резонатор]]да куела, иң гади очракта ул ике [[көзге]] (бер көзге ярым тонык) системасы булып тора. Ярым тонык көзге аша лазерның нуры өлешчә резонатордан чыга. Көзгеләрдән чагылганда нурлар бәйләме күп тапкыр резонатор буйлап узып бара һәм яңа фотоннар нурландыруны мәҗбүр итә. Шулай итеп, лазерда нурланыш көчәйтелә. [https://втораяиндустриализация.рф/rubinovyiy-lazer/ Лазер] монохроматик нур тарата (бердәнбер яки дискрет [[Дулкын озынлыгы|дулкын озынлыклары]]), билгеләнгән таралу юнәлеше һәм бер [[полярлашу]]га хас. == Төзелеше == Бар лазерлар өч төп өлештән тора: * актив мохит * ярсытып тутыру системасы (энергия чыганагы) * оптик резонатор (әгәр лазер көчәйткеч буларак эшләсә, әлеге өлеш булмый) == Әдәбият == *Тарасов Л. В. Физика процессов в генераторах когерентного оптического излучения. — М.: Радио и связь, 1981. — 440 с. *Кондиленко И. И., Коротков П. А., Хижняк А. И. Физика лазеров. — Киев: Вища школа, 1984. — 232 с. *Звелто О. Принципы лазеров. — М.: Мир, 1990. — 559 с. — ISBN 5-03-001053-X. *Бруннер В. Справочник по лазерной технике: Пер. с нем. — М.: Энергоатомиздат, 1991. — 544 с. — ISBN 5-283-02480-6. *Квантовая электроника. Маленькая энциклопедия под. ред. М. Е. Жаботинского. — М.: «Советская энциклопедия», 1969. — 500 с. *Тарасов Л. В. Лазеры. Действительность и надежды. — М.: Наука, 1985. — Т. 42. — 176 с. — (Библиотечка "Квант"). *Вагнер С. Д. Оптические квантовые генераторы: Учебное пособие к спецкурсу. — Петрозаводск, 1991. *William T. Silfvast. Laser Fundamentals. — New York: Cambridge University Press, 1996. — ISBN 0-521-55617-1. (англ.) [[Төркем:Электромагнитик нурланыш]] [[Төркем:Квант механикасы]] [[Төркем:Лазерлар]] [[Төркем:Физик җайланмалар]] [[Төркем:Электромагнетизм]] [[Төркем:Лазер физикасы]] [[Төркем:Квант электроника]] hwcrq92vibqt9n660o7ab30r211n5ix 0 189796 3526724 2953975 2022-08-05T15:41:56Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Мәгънәләр|Шәрәфиев}}{{Шәхес}}'''Исмәгыйль Шәрәфиев''' (Исмәгыйль Сәлмән улы Шәрәфиев, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{wikidata-2|properties|linked|qualifiers|{{#invoke:wikibase|id}}|P570|P19}}, {{ҮУ}}) — журналист. 1973-1974 елларда [[«Социалистик Татарстан»]] гәҗите әдәби хезмәткәре, 1974-1989 елларда [[«Татарстан яшьләре» газетасы|«Татарстан яшьләре»]] гәҗитендә: тәрҗемәче, хатлар бүлеге мөдире, җаваплы сәркәтип, баш мөхәррир урынбасары. 1989-1990 елларда [[«Идел» журналы]]ның җаваплы сәркатибе. 1990 елдан вафатына кадәр [[«Татарстан яшьләре» газетасы|«Татарстан яшьләре»]] гәҗитенең баш мөхәррире. [[2017 ел]]да «Бәллүр каләм» бәйгесендә Гран-при (''«Лада Калина» автомобиле'') бирелгән — «''күпьеллык нәтиҗәле хезмәте өчен''»<ref>[https://www.azatliq.org/a/28573856.html «Татарстан яшьләре» мөхәррире Исмәгыйль Шәрәфиев вафат. Азатлык Радиосы, 22.06.2017]</ref>. [[2017 ел]]ның [[22 июнь|22 июнендә]] каты авырудан соң [[Казан]]да вафат. Туган ягы [[Олы Әтнә|Әтнәдә]] {{comment|дәфен ителгән|җирләнгән}}. == Гаиләсе == ''Хатыны'' Роза Фатыйх кызы<br/> ''улы'' Искәндәр, ''кызы'' Айгөл<br/> ''оныклары'' Булат, Солтан<ref>«[[Татарстан яшьләре]]», 2017 ел, 29 июнь, 2нче биттә</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан яшьләре}} [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] 5b87fxogx4fnvsccld3zyuw47b950zk 0 192251 3526722 2310584 2022-08-05T15:38:57Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Рәфис Измайлов''' (Рәфис Талип улы Измайлов, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — журналист, РФнең атказанган мәдәният хезмәткәре (1996), «[[Бәллүр каләм]]» премиясе лауреаты (2004). ''{{comment|«Советская Россия»|«Сәвит Русиясе»}}'' гәҗитендә (1969-1979), ''«Агитатор»'' (1981-1989), ''{{comment|«Литературная Россия»|«Әдәби Русия»}}'' (1991), ''{{comment|«Служба безопасности: новости разведки и контрразведки»|«Куркынычсызлык хезмәте: күзләү һәм контр күзләү»}}'' (1991-1994, 1996-2000, баш мөхәррир урынбасары) журналлырнда эшләгән. 1994-1996 һәм 2000-20?? елларда [[Татарстан|ТРның]] [[Русия|РФдагы]] вәкиллегенең матбугат үзәге җитәкчесе. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] qgeucyn5h4j18caj4gmkxwc96u03hml 0 200592 3526737 2794814 2022-08-05T16:01:49Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Нәзифә Кәримова |Оригинал телендә = |Фото = Н.Х.Кәримова.png |Киңлек = 200px |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Нәзифә Харис кызы Кашапова |Псевдонимнар = |Туу датасы = 22.05.1947 |Туу урыны = {{nobr|[[Файл:Coat_of_Arms_of_Tatarstan_ASSR.png|20px]] [[ТАССР]]}}, {{Туу урыны|Мамадыш районы|Мамадыш районында}}, [[Арташ]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Милләт = [[татар]] |Ватандашлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/> {{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = журналист, язучы |Иҗат итү еллары = |Юнәлеш = шигърият, публицистика, тәрҗемә |Жанр = шигырь, мәкалә |Иҗат итү теле = [[татар теле]] |Дебют = «''Җәнлекләр кайта''» (''[[1986 ел|1986]]'') |Премияләр = [[Шәйхи Маннур исемендәге премия|Шәйхи Маннур премиясе]] (''[[1993 ел|1993]]'') |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} {{фш|Кәримова}} '''Нәзифә Кәримова''', Нәзифә Харис кызы Кәримова (''кыз фамилиясе'' '''Кашапова''', ''[[1947 ел]]ның [[22 май|22 мае]], [[ТАССР]], [[Мамадыш районы]], [[Арташ]]'') — язучы һәм журналист. [[1993 ел]]дан [[«Азатлык» радиосы|Азатлык Радиосына]] Мәскәү татарлары тормышыннан хәбәрләр җибәреп тора<ref>[https://www.azatliq.org/author/17466.html Азатлык Радиосында Нәзифә Кәримова хәбәрләре тезмәсе]</ref>. [[1998 ел]]дан «[[Татар-информ]]» мәгълүмат агентлыгының Мәскәүдәге хәбәрчесе. [[1993 ел]]дан Мәскәү «Татар зыялылары клубы»н (''рәсми исеме'' — «Клуб интеллектуал») оештыручы <ref>''Илсөяр Хәйруллина.'' [http://www.vatantat.ru/index.php?apg=3044 Мәскәү зыялылары нигә берләшкән ?] «[[Ватаным Татарстан]]», 29.11.2013</ref>. [[1995 ел]]дан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре]] (''[[2000 ел|2000]]''). == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:Н.Х.Кәримова_1.jpg|200px|thumb|right|[[«Азатлык» радиосы|Азатлык Радиосы]] хәбәрчесе Н. Кәримова [[Мөхәммәт Миначев]]тан интервью ала]] [[1947 ел]]ның [[22 май|22 маенда]] [[Татарстан АССР]] [[Мамадыш районы]] [[Арташ]] авылында туган. [[Урта Кирмән]] мәктәбен тәмамлагач, [[Алабуга]] шәһәрендә [[Алабуга мәдәният һәм сәнгать көллияте|Татарстан республика мәдәни-агарту укуханәсендә]] (''[[2013 ел]]дан [[Алабуга мәдәният һәм сәнгать көллияте]]'') белем ала. «''Мәдәни-агарту эше белгече''» дипломы белән [[Минзәлә районы]] Мәдәният йортына методист итеп җибәрелә, соңрак әлеге мәдәният йортының директоры булып эшли. [[1969 ел]]дан Бөтенсоюз иҗади эстрада сәнгате остаханәсендә ({{lang-ru|ВТМЭИ}}, ''[[Мәскәү]]'') укый. [[БДУ]]ның татар теле һәм әдәбияты бүлеген тәмамлаган (''[[1978 ел|1978]]''). == Иҗаты == Берничә хикәясе [[Казан]]да [[рус теле|русча]] «''Запах мяты''» (''[[1976 ел|1976]]'') җыентыгында дөнья күрә. Балалар әдәбияты өлкәсендә эшли. Хикәяләре, әкиятләре тупланган «''Җәнлекләр кайта''» китабы [[1986 ел]]да басыла. «Өермә» күмәк җыентыгына (''[[1992 ел|1992]]'') «''Карурманнан чыккан юлчылар''» повесте кертелгән. [[2003 ел]]да [[Мәскәү]]дә (''«Карурманнан чыккан юлчылар»''), [[2004 ел]]да [[Казан]]да («''Сагынасыңмы, дип сорыйлар''») үз җыентыклары басылып чыга. [[2017 ел]]да «''Йолдыз ява''» (К.: [[Татмедиа]]. ISBN 978-5-85247-910-5) китабы дөнья күрә. Драматургия өлкәсендә дә каләмен сынап карый: [[Чаллы дәүләт татар драма театры|Чаллы татар театры]]нда «Үп мине, Зәйтүнә!» пьесасы куела. Н. Кәримова тәрҗемәсендә [[төрек]] язучысы [[Азиз Несин]]ның «''Эт койрыгы''» (''[[1991 ел|1991]]'') хикәяләр җыентыгы дөнья күрә. Нәзифә Кәримова шигырьләренә җырлар язылган : «Бер күрешү үзе бер гомер», «Без татарлар», «Без уяндык», «Соңлады язлар», «Алтыны»м һ. б. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[1993 ел|1993]] [[Татарстан Язучылар берлеге]]нең [[Шәйхи Маннур исемендәге премия|Ш. Маннур исемендәге әдәби премиясе]] * [[1993 ел|1993]] Татарстан журналистларының «Бәллүр каләм» бүләге * [[2000 ел|2000]] [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре]] == Гаиләсе == Ире — язучы, тәрҗемәче [[Илгиз Кәримов|Илгиз Мостафа улы Кәримов]]. Балалары: ''кызы'' Айгөл, ''улы'' Нияз. == Әдәбият == # Әдипләребез: биобиблиографик белешмәлек. 2 томда (''төзүчеләре'' [[Рәис Даутов|Р. Н. Даутов]] һәм [[Равил Кукушкин|Р. Ф. Рахмани]]). К.: [[ТКН]], 2009. # Кайда да йөрәктә. Татарстаннан читтә яшәүче татар әдипләренең иҗаты (''төзүчеләр'' [[Илфак Ибраһимов|И. М. Ибраһимов]], [[Рамил Хәннанов|Р. Г. Хәннанов]]; ''кереш сүз'' [[Ринат Закиров|Р. З. Закиров]]). К.: «Идел-Пресс», 2012. ISBN 978-5-85247-611-1 == Сылтамалар == * [http://adiplar.belem.ru/nazifa.htm Нәзифә Кәримова.] «Әдипләр» (Әхмәт Дусайлының шәхси порталы) * ''Ринат Хәйруллин.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo-non-rss/mamadyshta-k-renekle-sh-khes-n-zif-k-rimovany-i-at Мамадышта күренекле шәхес Нәзифә Кәримованың иҗат кичәсе узды.] «[[Нократ (газета)|Нократ]]», 20.07.2017 == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Кәримова, Нәзифә}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Башкорт дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Алабуга мәдәният укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Азатлык радиосы журналистлары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Шәйхи Маннур премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Мостай Кәрим]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] aqmfobgheiy1st1zi4va3o1embguyds 0 200674 3526811 3240010 2022-08-06T00:19:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Мадагаскарда Һинд дине''' тарихы 1870 елда [[Мадагаскар]] Малагаше дип аталган [[Франция колониясе]] булган вакытта [[Һиндстан]]ның [[Саураштра]] дип аталган төбәгеннән күбесенчә [[Гуҗарати]] кешеләре килүе белән башлана. Алар күбесенчә [[Мөселман]] булган ([[Ходжа]], [[Исмәгыйли]]ләр һәм Даудилар [[Дауди Бохра]]лар), әмма күпмедер [[Һинд дине]] тарафдарлары да булган.<ref name="id">[http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter8.pdf NRI<!-- Bot generated title -->] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120206063957/http://indiandiaspora.nic.in/diasporapdf/chapter8.pdf |date=2012-02-06 }}</ref> ==Хәзерге статус== 2006 Халыкара Дини Хөррият Мәгълүматы буенча Мадагаскарда кечкенә сан Һинд дине тарафдарлары булган.<ref>[https://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71310.htm "International Religious Freedom Report 2006"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120120050014/http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71310.htm |date=2012-01-20 }} at the U.S. Department of State</ref> Аларның күбесе илдә буыннар буе яшәгән эшмәкәрләр яки IT белгечләр. Күпчелек [[Һинд теле]] (Хинди) яки [[Гуҗарати]] телендә сөйләшәләр, гәрчә кайбер башка Һиндстан телләрендә дә сөйләшәләр. Хәзерге көндә, яшь буыннар кимендә өч телдә сөйләшәләр, [[Француз теле]]н яки [[Инглиз теле]]н, [[Гуҗарати]] һәм [[Малагасий]] телләрен кертеп. ==Тышкы сылтамалар== *[http://moia.gov.in/showsublink.asp?sublinkid=213 Мадагаскарда Һинд дине тарафдарлары Ассоциацияләре] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061214112524/http://www.moia.gov.in/showsublink.asp?sublinkid=213 |date=2006-12-14 }} ==Искәрмәләр== [[Төркем:Һинд дине]] [[Төркем:Илләр һәм төбәкләр буенча Һинд дине]] [[Төркем:Мадагаскарда дин]] 1imxwj3qr654uv4lpomyjqh61xg5xyi 0 201923 3526773 3521761 2022-08-05T18:13:20Z Frhdkazan 3171 {{УК}}{{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Португаль телле илләр берләшмәсе''' ({{lang-pt|Comunidade dos Países de Língua Portuguesa, CPLP}}) — [[1996 ел]]ның [[17 июль|17 июлендә]] төзелгән һәм [[португал теле]] рәсми булган илләрне берләштергән халыкара оешма. [[File:Map of the portuguese language in the world.svg|thumb|left|400px|[[Дөнья]] картасында [[португал теле]] рәсми тел булган территориаль берлекләр]] Берләшмәгә [[Португалия]] һәм аның элекке колонияләре — [[Ангола]], [[Бразилия]], [[Гвинея-Бисау]], [[Кабо-Верде]], [[Мозамбик]], [[Сан-Томе һәм Принсипи]] керә. [[2002 ел]]да бәйсезлек игълан иткәннән соң берләшмәгә [[Көнчыгыш Тимор]] кушыла. Моннан башка оешмага күзәтче буларак [[Экваториаль Гвинея]], [[Маврикий]] һәм [[Макао]] керә. [[2005 ел]]да Берләшмәнең әгъза-илләре [[Ангола]]ның башкаласы [[Луанда]]да [[5 май]] көнен «Бөтендөнья португал теле һәм мәдәниятен бәйрәм итү көне» итеп игълан итә. == Моны да карагыз == * [[Португал теле рәсми тел булган территориаль берлекләр исемлеге]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [https://www.cplp.org/ Берлекнең рәсми сайты]{{ref-pt}} * [http://www.cplp.ru/ Берлекнең сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130315141124/http://www.cplp.ru/ |date=2013-03-15 }}{{ref-ru}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Португал теле]] [[Төркем:Халыкара оешмалар]] jdjut5m05r9o7y5ksd60a1ishjpv1zv 0 206988 3526716 2794924 2022-08-05T15:30:42Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: + Бәллүр каләм - 2022 җиңүчесе wikitext text/x-wiki {{Башка мәгънәләр/фамилия|Гарифуллина}} {{Шәхес | исем = Гөлнар Гарифуллина | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 200 | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Гөлнар Фәрит кызы Гарифуллина | һөнәр = хәбәрче | туу датасы =26.02.1983 | туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Казан|Казанда}} | гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = ''кызы'' | кул кую = | бүләк һәм премияләр = «Бәллүр каләм» иясе (2022) | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Гарифуллина Гөлнар Фәрит кызы''' – “[[Татмедиа]]” АҖ филиалы [[Татар-информ]] мәгълүмат агентлыгының [["Татар-информ" мәгълүмат агентлыгының татар редакциясе|татар редакциясе]] һәм [[Интертат|“Интертат” электрон газетасы]] хәбәрчесе. «Бәллүр каләм ― 2022» бәйгесенең «Һөнәрендә иң яхшысы» номинациясе җиңүчесе<ref name=":0">''Гөлүзә Ибраһимова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/tatar-inform-zurnalisty-golnar-garifullina-ballur-kalam-iyase-buldy-5858338 «Татар-информ» журналисты Гөлнар Гарифуллина «Бәллүр каләм» иясе булды.] [[Татар-информ]], 5.08.2022</ref>. ==Тәрҗемәи хәле == {{бүлектә чыганаклар юк}} [[1983 ел]]ның [[26 февраль|26 февралендә]] [[Казан]]да туган. [[1990 ел]]да [[Яр Чаллы]] шәһәрендә 52 нче урта гомуми белем бирү мәктәбенә 1 сыйныфка укырга керә. [[1997 ел]]да [[Гали Акыш]] исемендәге лицейга журналистика белгечлеге буенча 9 сыйныфка укырга кереп, аны [[2000 ел]]да тәмамлый. Шул ук елны [[Казан дәүләт университеты]]на Журналистика, социология һәм психология факультетының татар журналистикасы бүлегенә укырга килә. [[2005 ел]]да аны кызыл дипломга тәмамлый. Студент чорында “[[Саба дулкыннары (телерадиокомпания)|Саба дулкыннары]]” телерадиокомпаниясендә тапшырулар алып барып, мәкаләләрен “[[Саба таңнары (газета)|Саба таңнары]]”, “[[Шәһри Казан]]”, “[[Татарстан яшьләре]]” газеталарында бастыра. [[2005 ел|2005]] — [[2008 ел]]ларда – “[[Татар-информ]]” мәгълүмат агентлыгы дәүләт учреждениесендә хәбәрче, иҗтимагый-сәяси мәгълүмат мөхәррире [[2008 ел|2008]] — [[2018 ел]]ларда – «[[Татмедиа]]» АҖ филиалы “[[Татар-информ]]” мәгълүмат агентлыгы хәбәрчесе. [[Татарстан Президенты]] администрациясенең хәбәрчеләр пулында, [[Татарстан Республикасы Президенты|ТР Президенты]], [[Татарстан Министрлар кабинеты|Хөкүмәте]], [[Татарстан Республикасы Дәүләт Советы|Дәүләт Советы]] эшен яктырта. Сәламәлек саклау, авыл, иҗтимагый тормыш, яшьләр, студентлар тормышы, спорт темаларына яза. Кияүдә, кызы бар. == Бүләкләре == {{бүлектә чыганаклар юк}} * Социаль хезмәтләр җыелмасы әһәмиятен аңлатуда актив хезмәттәшлек өчен, [[Татарстан Республикасы сәламәтлек саклау министрлыгы|ТР Сәламәтлек саклау министрлыгы]]ның Рәхмәт хаты ([[2012 ел]]) * [[2013 ел]]гы [[Җәйге Универсиада 2013|XXVII Бөтендөнья җәйге универсиадага]] әзерлек һәм аны уздыруга өлеш керткән өчен, [[Россия Федерациясе Президенты]] [[Владимир Путин]] имзалаган грамота һәм истәлек медале ([[2013 ел]]). * Студентлар арасында спортны популярлаштыруга, Казандагы 2013 елгы XXVII Бөтендөнья җәйге универсиадасын оештыруга һәм уздыруга керткән өлеше өчен, [[Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре һәм спорт министрлыгы|ТР Яшьләр эшләре, спорт һәм туризм министрлыгы]]ның Рәхмәт хаты ([[2013 ел]]) * [[2015 ел]]да [[Казан]]да [[Су спорт төрләре буенча 16нчы ФИНА дөнья чемпионаты 2015|Спортның су төрләре буенча XVI дөнья чемпионатын]] яктыртканы өчен, Спорт проектлары башкарма дирекциясе Рәхмәт хаты ([[2015 ел]]) * Җиденче чакырылыш [[Россия Федерациясе Федераль Җыены|РФ Федераль Җыены]] [[РФ Дәүләт Думасы|Дәүләт Думасы]] депутатларын сайлауны яктыртуда актив катнашканы өчен, “[[Татмедиа]]” Республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгының Рәхмәт хаты ([[2016 ел]]) * [[Россия Федерациясе Президенты]]н сайлауга әзерлек һәм үткәрүдә актив катнашканы өчен, “[[Татмедиа]]” Республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгы грамотасы ([[2018 ел]]) == Казанышлары == * Татарстан Республикасы студент хезмәт отрядлары хәрәкәте һәм 50 еллык юбилеен иң яхшы яктырту буенча республика конкурсының “Интернет-басмаларда иң яхшы язма” номинациясендә җиңүче дипломы ([[2014 ел]]){{чыганагы}} * “Движение в радость” республикакүләм бәйгенең “Интернет-басмаларда иң яхшы язма” номинациясендә җиңүче дипломы ([[2017 ел]]){{чыганагы}} * «Бәллүр каләм ― 2022» бәйгесенең «Һөнәрендә иң яхшысы» номинациясе җиңүчесе ([[Татарлар (гәҗит)|«Татарлар» газетасы]] редакторы Гөлназ Шәйхиева, [[Татарстан — Яңа Гасыр|«Яңа гасыр»]] телерадиокомпаниясеннән Михаил Любимов белән берлектә)<ref name=":0" />. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [https://intertat.tatar/bloglar/zhurnalist-g-lnar-garifullina-k-p-funktsiyale-z-kne-funktsiyasez-eshl-chel-re-yaki-d-l-tk-yalgysh-k-/ Журналист Гөлнар Гарифуллина үз күргәннәре турында яза.] [[Интертат|Интертат.ру]], 19.12.2017 * [http://saby-rt.ru/news/author/list/74/page/2 Гөлнар ГАРИФУЛЛИНА: автор яңалыклары.] [[Саба таңнары (газета)|«Саба таңнары»]] {{rq|check}} [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] anb81gqck2zi1x441hp8xm4u6l94xrm 0 208908 3526742 3105110 2022-08-05T16:09:32Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Илдус Диндаров |Оригинал телендә = |Фото = Илдус_Диндаров.jpg |Киңлек = 150 |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Илдус Гали улы Диндаров |Псевдонимнар = |Туу датасы = 15.03.1949 |Туу урыны = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу урыны|Октябрь районы|Норлат районында}}, [[Биккол]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Милләт = татар |Ватандашлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = журналист, язучы |Иҗат итү еллары = 1983—{{х.в.}} |Юнәлеш = шигърият, публицистика |Жанр = шигырь |Иҗат итү теле = [[татар теле]] |Дебют = |Премияләр = |Бүләкләр = [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] (''[[2009 ел|2009]]'') |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} {{фш|Диндаров}} '''Илдус Диндаров''', Илдус Гали улы Диндаров (''[[1949 ел]]ның [[15 март]]ы, [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], Октябрь районы, [[Биккол]]'') — шагыйрь, журналист. Татарстанның [[Татарстан язучылар берлеге|язучылар]] (''[[2009 ел]]дан'') һәм ССРБ (ТАССР) журналистлар (''[[1983 ел]]дан'') берлекләре әгъзасы. [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] (''[[2009 ел|2009]]''). {{External media |рәсем1=[https://infourok.ru/prezentaciya-ildus-dindarov-iati-471799.html Гаиләсе белән төшкән фотосурәтләре].}} == Тәрҗемәи хәле == [[1949 ел]]ның [[15 март]]ында<ref>[http://www.sptatar.ru/index.php?id=217:%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD&Itemid=662&lang=tt&limitstart=880&option=com_k2&task=user&view=itemlist Март аенда туган Татарстан Язучылар берлеге әгъзаларын туган көннәре белән котлыйбыз!]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Татарстан язучылар берлеге]] сайты, 10.03.2015</ref> [[Татарстан АССР]] Октябрь (''[[1997 ел]]дан'' [[Нурлат районы|Нурлат]]) районы [[Биккол]] авылында укытучылар гаиләсендә дүртенче бала булып туган. Әтисе Гали Галимдар улы, чыгышы белән [[Ырынбур өлкәсе]] [[Богырыслан]] шәһәреннән, педагог, журналист, район газетасы мөхәррире; әнисе Гыйззелбәнат Вәлиәхмәт кызы, башлангыч сыйныфлар укытучысы. Балачактан тормышын журналистика һәм әдәбият белән бәйли. Туган авылында җидееллык мәктәпне, [[Нурлат]]ның 1нче урта мәктәбен, [[Казан дәүләт университеты]]н (''[[1974 ел|1974]]''), Ленинград Югары фирка мәктәбен (''[[1990 ел]]дан Ленинград политология институты, [[2010 ел]]дан РФ Президенты каршындагы РФ халык хуҗалыгы һәм дәүләт хезмәте академиясе филиалы'') (''[[1986 ел|1986]]'') тәмамлаган. [[Кыргыз ССР]]да [[әрме|армия]] хезмәтендә була. [[1967 ел]]да 18 яшьлек егет чагында «Авыл таңнары» газетасында (''[[Аксубай районы|Аксубай]]'') [[рус теле]]ннән [[татар теле]]нә тәрҗемәче була. [[Түбән Кама]]да химия комбинаты төзелешендә катнаша. [[КПСС]]ның Октябрь райкомында эшли. [[Норлат районы]] [[Дуслык (гәҗит)|«Дуслык»]] газетасы мөхәррире урынбасары була<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/redaktsiya/o-gazete Нурлат районы «Дуслык» газетасы турында.] [[Дуслык (гәҗит)|«Дуслык»]], 04.07.2018</ref>, [[1986 ел|1986]]—[[1987 ел]]ларда [[Минзәлә районы]] «Коммунизм таңы» (''[[1991 ел]]дан'' [[Минзәлә (газета)|«Минзәлә»]])<ref>[http://menzela.ru/news/sibel%D3%99-ch%D3%99ch%D3%99k/minzl-rayonyi-gazetasyinyi-elekke-mhrrire-ildus-di Минзәлә районы газетасының элекке мөхәррире Илдус Диндаров иҗаты.] [[Минзәлә (газета)|«Минзәлә»]], 08.09.2016</ref> газетасын җитәкли. [[1991 ел]]дан [[Нурлат]] шәһәрендә «[[Ватаным Татарстан]]» газетасының ([[Аксубай районы|Аксубай]], [[Чирмешән районы|Чирмешән]], [[Нурлат районы|Нурлат]] районнары буенча) үз хәбәрчесе булып эшли<ref>[http://aksubayevo.ru/news/belem/avyil-anlyi-keshe Авыл җанлы кеше.] [[Авыл таңнары (гәҗит, Аксубай)|«Авыл таңнары»]], 16.01.2013</ref>. [[198 ел|1998]]—[[2002 ел]]ларда «[[Шәһри Казан]]» газетасында эшли. == Иҗаты == {{Врезка | Выравнивание = left | Ширина = 250px | Заголовок = | Содержание == Дилбегә кем кулында? = Татар телен, рус телен бергә<br/> Тиңли кемдер шигьри пар атка,-<br/> Кешене ул адаштырмас, имеш,<br/> Юнәлсә дә кайсы тарафка.<br/> Алай икән, төпкә җигелгәне<br/> Хәтерләтә туган телемне;<br/> Икенчесе исә янәшәгә таккан<br/> Мичәү аты төсле түгелме? <br/> Томырылып чаба акбүз бахбай,<br/> Офыкларга таба омтылып.<br/> Яндагысы гына чыгымчылап,<br/> Читкә каергалый онтылып.<br/> Төптәгесе шулай туры барса,<br/> Киртә булмас һич ни юлында:<br/> Бөтен хикмәт ләса дилбегәнең<br/> Булуында кемнең кулында.<br/> Һәй! Сәйярның җитәр юлы ерак,<br/> Киләчәктә эше бар аның; <br/> Изге максатыңнан тайпылмыйча,<br/> Дилбегәңне нык тот, татарым!<br/> }} [[Файл:Илдус_Диндаров_1.jpg|200px|thumb|right|Китабы. ''[[2011 ел|2011]]'']] Җиде китап авторы. Төрле жанрларда көчен сынап карый: лирик парчалар, юмористик хикәяләр, мәсәлләр яза. Шигырьләре кешенең күңел кичерешләре, туган җир, туган авыл, туган тел, туган табигать турында. Күп кенә шигырьләренә һәвәскәр композиторлар көйләр язган: «Туган авылым- Биккол» (''Ренат Шаһиев көе''), «Абага чәчәге», ''Йолдыз яктысы'', «Нурлатым – Нурлы атым» (''өч җырның да көй авторы — Тәлгат Бәдыйгин'') һ. б. == Китаплары == * Нурлат йолдызлыгы (''күмәк җыентык'') * Гомер фасыллары ([[2007 ел|2007]]) * Кунел яктысы ([[2009 ел|2009]]) * Язмышлар балкышы – Бикколым ([[2010 ел|2010]]) * Җәй кайда кышлый ([[2011 ел|2011]]) * Зиреклем - туган жирем ([[2012 ел|2012]], [[Казан]]: «Рухият», мөхәррире [[Галимҗан Гыйльманов]]) * Үз ягымда (''кереш сүз'': [[Айдар Хәлим]]. [[Казан]]: [[ТКН]], [[2014 ел|2014]]. ISBN 978-5-298-02785-4)<ref>[https://search.rsl.ru/ru/record/01007836783 Диндаров, Илдус Гали улы . Үз ягымда : шигырьләр.] Российская государственная библиотека</ref> * Норлат җиренең атаклы кешеләре (2 томда, [[2017 ел|2017]])<ref>[http://kazan-news.net/society/2018/01/24/181789.html Второй том книги «Знатные люди земли Нурлатской» подарил местной школе ее автор.] Новости Казани, 23.01.2018</ref> {{цитата|автор=[[Факил Сафин]]|Илдус Диндаров — күңеле белән шагыйрь кеше. Аның өчен тормыш һәм шигърият аерылгысыз төшенчәләр. Ул шигырьнең асыл хасиятләрен тоеп иҗат итә. Шигырьләрендә — мәхәббәткә мәдхия, сызлану һәм сагыш, беркемне дә читләтеп үтмәгән «табу - югалту» мотивлары, туган якны зурлау хисләре. Шигырьләрдәге сурәтлелек гади һәм якты булуы белән аерылып торалар}} {{цитата|автор=[[Равил Фәйзуллин]], Татарстанның халык шагыйре|«Халкым иманлы булсын, бу дөньяда югалмасын, үзенең асыл сыйфатларын сакласын» дигән олуг теләк чагыла анда}} == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2009 ел|2009]] — [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]]<ref>[http://kitap.net.ru/dindarov.php Илдус Диндаров.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180903055257/http://kitap.net.ru/dindarov.php |date=2018-09-03 }} Татар электрон китапханәсе</ref>. * [[2012 ел|2012]] — «Бәллүр каләм» республика журналистлар бәйгесендә «''Китап авторы-журналист''» номинациясендә җиңүче — «Зиреклем-туган җирем» (''[[2012 ел|2012]]'') китабы өчен. * [[2017 ел|2017]] — [["Фидакарь хезмәт өчен" медале|«Фидакарь хезмәт өчен» медале]] (''[[Татарстан]]'') — ''«массакүләм мәгълүмат чараларын үстерүгә керткән зур өлеше, озак еллар иҗтиһатлы эшләве өчен»''<ref>[http://rt-online.ru/priznanie-zaslug-108/ Признание заслуг.] [[Республика Татарстан (гәҗит)|«Республика Татарстан»]],12.01.2017</ref>. == Гаиләсе == Хатыны Сәкинә. Улы Айваз Диндаров, тарих фәннәре кандидаты. Кызы Гөлнара (Нургатина), укытучы. Оныгы Илмира. == Әдәбият == # Җир селкетеп чапкан атлар. [[Мәйдан (журнал)|«Мәйдан»]], 2009 ел, апрель, 85-86нчы битләр. == Сылтамалар == * [http://www.vatantat.ru/index.php?2015_author=%D0%98%D0%BB%D0%B4%D1%83%D1%81+%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2 И. Диндаровның «Ватаным Татарстан»да чыккан язмалары исемлеге] * ''Наилә Шәрәпова.'' [https://infourok.ru/prezentaciya-ildus-dindarov-iati-471799.html Презентация. «Ильдус Диндаров иҗаты»] * [http://gakil-sagirov.ucoz.ru/index/irek_dindarov/0-30 Нурлат йолдызлыгы. Илдус Диндаров] * [https://my.mail.ru/mail/ildus-dindarov/ Илдус Диндаровның «Мой мир»дагы сәхифәсе] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Диндаров, Илдус}} [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Әлифба буенча язучылар]] [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татарстан язучылары]] [[Төркем:Татар шагыйрьләре]] [[Төркем:Татарстан шагыйрьләре]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] fnmgxyb0ty6ak34txydiqx1gz2qma8s 0 210378 3526908 2382653 2022-08-06T08:32:26Z Frhdkazan 3171 {{УК}}== Моны да карагыз == * [[Әл-Ихлас мәчете]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}}{{Татарстан мәчетләре}} [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] wikitext text/x-wiki {{УК}} {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = Мәчет |Татар атамасы = «Миргазиян» мәчете|Үз атамасы = |Рәсем = |Рәсем язуы = |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Русия |Урнашу урыны статусы = шәһәр |Урнашу урыны = [[Казан]] |Координатлары = |Дин = ислам |Мәхәллә = |Кайсы дини агымга карый = |Бина төре = мәчет |Мигъмарият стиле = |Проект авторы = |Төзүче = |Нигезләүче = |Беренче телгә алу = |Нигезләү = |Төп даталар = [[2014 ел]]ның [[8 апрель|8 апреле]] — мәчет манарасына ай урнаштыру |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = 2013 |Төзелешнең тәмамлануы = 2014 |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = гамәлдә |Сайт = |Commons = }} '''«Миргазиян» мәчете''' — [[Казан]]ның [[Декабристлар урамы (Казан)|Декабристлар]] урамы, 111нче йорт адресы буенча урнашкан мәчет. Башта бу урында [[Әл-Ихлас мәчете]] урнашкан булган. Аны [[2013 ел]]да сүтеп, яңа мәчет төзелә башлаган. Яңа мәчеткә Әл-Илас мәчете төзү эшен башлаган Миргазиян Салаватов исеме бирелгән. [[2014 ел]]ның [[8 апрель|8 апрелендә]] төзелгән мәчетнең манарасына ай урнаштырылган. Мәчет имам-хатыйбы Габдрәүф Зәбиров. <br /> == Моны да карагыз == * [[Әл-Ихлас мәчете]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * ''Ландыш Харрасова.'' [https://www.azatliq.org/a/28373960.html "Әл-Ихлас" урынына төзелгән "Миргазиян" мәчетендә азан бина эчендә генә укыла]. [[Азатлык радиосы]], 31 март 2017 ел. * [http://dumrt.ru/media/galleries/galleries_1204.html "Миргазиян" мәчетенә ай куелды] == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Казан мәчетләре}} {{Татарстан мәчетләре}} [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] [[Төркем:Казан мәчетләре]] nqxglt33j3idslbyurp4271lbnl0og7 3526911 3526908 2022-08-06T08:34:48Z Frhdkazan 3171 Тарих wikitext text/x-wiki {{УК}} {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = Мәчет |Татар атамасы = «Миргазиян» мәчете|Үз атамасы = |Рәсем = |Рәсем язуы = |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Русия |Урнашу урыны статусы = шәһәр |Урнашу урыны = [[Казан]] |Координатлары = |Дин = ислам |Мәхәллә = |Кайсы дини агымга карый = |Бина төре = мәчет |Мигъмарият стиле = |Проект авторы = |Төзүче = |Нигезләүче = |Беренче телгә алу = |Нигезләү = |Төп даталар = [[2014 ел]]ның [[8 апрель|8 апреле]] — мәчет манарасына ай урнаштыру |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = 2013 |Төзелешнең тәмамлануы = 2014 |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = гамәлдә |Сайт = |Commons = }} '''«Миргазиян» мәчете''' — [[Казан]]ның [[Декабристлар урамы (Казан)|Декабристлар]] урамы, 111нче йорт адресы буенча урнашкан мәчет. Мәчет имам-хатыйбы Габдрәүф Зәбиров. == Тарих == * Башта бу урында [[Әл-Ихлас мәчете]] урнашкан булган. Аны [[2013 ел]]да сүтеп, яңа мәчет төзелә башлаган. Яңа мәчеткә Әл-Ихлас мәчете төзү эшен башлаган Миргазиян Салаватов исеме бирелгән. * [[2014 ел]]ның [[8 апрель|8 апрелендә]] төзелгән мәчетнең манарасына ай урнаштырылган. == Моны да карагыз == * [[Әл-Ихлас мәчете]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * ''Ландыш Харрасова.'' [https://www.azatliq.org/a/28373960.html "Әл-Ихлас" урынына төзелгән "Миргазиян" мәчетендә азан бина эчендә генә укыла]. [[Азатлык радиосы]], 31 март 2017 ел. * [http://dumrt.ru/media/galleries/galleries_1204.html "Миргазиян" мәчетенә ай куелды] == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Казан мәчетләре}} {{Татарстан мәчетләре}} [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] [[Төркем:Казан мәчетләре]] tqae1h9fycy7eun0dyl5ti83t5kuc7z 0 211081 3526872 2302914 2022-08-06T05:32:24Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki '''[[Габдрахман Гомәри|Гомәров]] басмаханәсе''' – [[басмаханә]]. [[1907 ел]]да [[Әстерхан]]ның [[Бирге Тияк]] бистәсендә татар китапларын бастыру максаты белән ачыла. [[Туп (журнал)|«Туп»]], [[Ислах (гәҗит)|«Ислах»]], [[Мәгариф (журнал, Әстерхан)|«Мәгариф»]] журналларын, [[Идел (гәҗит, 1907)|«Идел»]], [[Хак (гәҗит)|«Хак»]], [[Мизан (гәҗит)|«Мизан»]] гәҗитләрен бастыра. Гомуми тиражы 124 мең данәгә якын 58 төрле исемдә китап чыгара. [[1914 ел]]да ябыла. [[Төркем:Басмаханәләр]] 4s0m25t7lieolem7nyqq0xt29yjw83k 0 216617 3526735 3482883 2022-08-05T15:58:02Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Рина Баян кызы Зарипова | рәсем = Rina Zaripova.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Рена Баян кызы Агумова | һөнәр = [[журналист]], [[укытучы]], тәрҗемәче | туу датасы = 19.03.1941 | туу җире = {{туу җире|Меңнәр|Меңнәр авылында}}, {{туу җире|Актаныш районы|Актаныш районында}}, [[ТАССР]], [[РСФСР]], [[ССРБ]] | гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байрак|Россия}} [[Россия|Россия Федерациясе]]<br/>{{Байрак|Татарстан}} [[Татарстан Җөмһүрияте]] | милләт = [[татар]] | үлем датасы = 10.01.2008 | үлем җире = {{үлем җире|Казан|Казанда}}, [[Татарстан]], [[Россия]] | әти = Фәтхелбаян [[Шаһиарслан Агумов|Шаһиарслан]] улы Агумов (1903-1973) | әни = Мәсрүрә Зарифулла кызы Зарифуллина (1908-1983) | ир = Зарипов Заһит Садрислам улы | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Казанның 1000 еллыгы истәлегенә медале}} [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Зарипова}} {{Портал|Шәхесләр}} '''Ри́на Бая́н кызы Зари́пова'',''''' ''шулай ук'' '''''Ри́на Зари́фова''''' ''(''туган чактагы исеме '''Рéна Бая́н кызы Агýмова'''; ''[[12 март|12 (19) март]] [[1941]] — [[10 гыйнвар]] [[2008 ел|2008]])'' — [[«Татарстан яшьләре» газетасы|«Татарстан яшьләре»]] газетасының 1973-2002 елларда хатлар бүлеген җитәкләгән журналист, [[укытучы]], тәрҗемәче, [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре|Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1995), "Бәллүр каләм" журналистлар бәйгесенең лауреаты (2001). == Тәрҗемәи хәле == [[Меңнәр|Меңнәр авылында]] [[укытучы]]лар Мәсрүрә Зарифуллина һәм Фәтхелбаян Агумов гаиләсендә [[1941 ел]]ның [[12 март|12 мартында]] дөньяга килә. Документларда туу көне [[19 март]] итеп теркәлә. Гаиләдә барлыгы 8 бала була. Фәтхелбаян ягыннан Рина Зарипова журналист Әлфия Самат, язучы [[Фәйрүзә Мөслимова]], укытучы [[Тәкый Зәкиев]]<nowiki/>нең ерак туганы.<ref>{{Cite web|url=http://syuyumbike.ru/news/arabyzdan-berebez/lfiya-samat-ze|title=Әлфия Самат бит ул!|last=Закирова|first=Эльмира|language=tt|accessdate=2021-03-18|publisher="Сөембикә" журналы|date=2020-11-09}}</ref> Фәтхелбаян Агумов [[Бөек Ватан сугышы|Бөек Ватан сугышында]] катнаша. Гаилә [[Меңнәр]] авылыннан соң вакытлыча [[Кәзкәй|Кәзкәйгә]], аннары [[Яңа Әлем|Яңа Әлемгә]] күченә. Бу авылда Рина беренче ике классын тәмамлый<ref>{{Cite journal|last=Зарипова|first=Рина|date=2005-04-05|title=Үз сиксән бишебез сиксән биш|language=tt|journal=Татарстан яшьләре}}</ref>. Моннан соң гаилә Иске Солтанголга, Шәрип һәм, ахырда, Югары Гәрәйгә күченә. Югары Гәрәйдә Рина унъеллык мәктәп белемен тәмамлый. 1960 елда [[Алабуга дәүләт педагогика университеты|Алабуга педагогия институтының]] рус-татар филология факультетына имтиханнарны уңышлы тапшыра. 1965 елда институтны тәмамлый. [[Лаеш районы]] [[Татар Сараланы]] урта мәктәбенә [[рус теле]] һәм әдәбияты укытучысы институт тарафыннан җибәрелә.{{Sfn|битләр=67|Гыймадиева|2014}}{{Sfn|битләр=60|Гыймадиева|2014}} 1966 елда физика укытучысы Заһит Зарифовка өйләнә<ref name=":2">{{Cite journal|author=Бәхтияри, Фәрһад|at=|editor=|format=|trans-title=The confidante of a thousand|url=https://vk.com/doc56014671_597330049|title=Меңнәрнең сердәше һәм әңгәмәдәше|type=|orig-year=|agency=|edition=|location=Казан|date=2 апрель 2021|publisher=Идел-Пресс|first=|issue=328 / 4|volume=|pages=|page=109|series=|issn=|doi=|bibcode=|arxiv=|pmid=|archive-url=|archive-date=|language=tt|quote=|journal=Безнең мирас}}</ref>. 1968 елда гаилә Казанга күченә, Рина Зарипова 1969 елның 20 февраленнән [[Татарстан яшьләре (газета)|"Татарстан яшьләре" газетасына]] тәрҗемәче буларак эшкә алына<ref name=":2" />. 1973 елда хатлар бүлеген җитәкли башлый һәм бу вазифаны 2002 елның 30 сентябренә кадәр башкара<ref name=":3">{{Cite journal|author=Бәхтияри, Фәрһад|at=|editor=|format=|trans-title=The confidante of a thousand|url=https://vk.com/doc56014671_597330049|title=Меңнәрнең сердәше һәм әңгәмәдәше|type=|orig-year=|agency=|edition=|location=Казан|date=2 апрель 2021|publisher=Идел-Пресс|first=|issue=328 / 4|volume=|pages=|page=109, 111|series=|issn=|doi=|bibcode=|arxiv=|pmid=|archive-url=|archive-date=|language=tt|quote=|journal=Безнең мирас}}</ref>. 1995 елның 13 февралендә матбугат өлкәсендәге казанышлары өчен ТР президенты указы белән [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре|Атказанган мәдәният хезмәткәре]] дигән исем ала. 2001 елның 17 маенда журналистларның "Бәллүр каләм" бәйгесендә лауреат премиясенә лаек була<ref>Муратов Ф., Хуҗин Й. Актаныш - туган җирем / Ф.М.Муратов, Й.Ә.Хуҗин. - Казан: Идел-пресс, 2003.</ref><ref name=":4">{{Cite journal|author=Бәхтияри, Фәрһад|at=|editor=|format=|trans-title=The confidante of a thousand|url=https://vk.com/doc56014671_597330049|title=Меңнәрнең сердәше һәм әңгәмәдәше|type=|orig-year=|agency=|edition=|location=Казан|date=2 апрель 2021|publisher=Идел-Пресс|first=|issue=328 / 4|volume=|pages=|page=111|series=|issn=|doi=|bibcode=|arxiv=|pmid=|archive-url=|archive-date=|language=tt|quote=|journal=Безнең мирас}}</ref>. Пенсиягә чыгу белән 2002 елдан Рина Зарипова язмалары [[«Татарстан яшьләре» газетасы|"Татарстан яшьләре"]], "[[Татар иле]]", "[[«Ватаным Татарстан» газетасы|Ватаным Татарстан]]", "[[«Шәһри Казан» газетасы|Шәһри Казан]]", "[[Мәгърифәт (газета)|Мәгърифәт]]", "[[Молодежь Татарстана (гәҗит)|Молодежь Татарстана]]" гәзитләрендә, [[«Идел» журналы|"Идел" журналы]]<nowiki/>нда басыла.<ref name=":3" /> 2003 елда Зарифовлар гаиләсенә багышланган "Адәм белән Хәва" тапшыруы [[Татарстан — Яңа Гасыр]] телеканалының эфирында чыга. Яман шеш табылу сәбәпле 2003 һәм 2007 елларында Рина Зарипова ике операция кичерә<ref name=":4" />. [[2008 ел]]ның [[10 гыйнвар]]ында [[онкология|онкология авыруыннан]] [[Казан]]да дөнья куя. [[Казан|Казанның]] Мамадыш трактындагы [[Мөселман зираты (Казан)|мөселман зиратында]] җирләнә<ref>[https://cemetery.kzn.ru/cemeteries/18 Казанның Мамадыш трактындагы мөселман зираты]</ref>. === Истәлек === 2021 елның 5 мартында журналистның 80-еллыгы уңаеннан "Татарстан радиосы"нда Раил Садрый тарафыннан "Күңел җылысын өләшкәндә" дип исемләнгән тапшыру хәзерләнә. 2021 елның мартында һәм апрелендә Рина Зариповага багышланган мәкаләләр дөнья күрә, шулар арасында "Гомер юлы үзе бер сәнгатьтер", "Сердәшче апабыз" һәм "Меңнәрнең сердәше һәм әңгәмәдәше". == Татарстан яшьләре == Рина Зарипова [[Татарстан яшьләре (газета)|Татарстан яшьләренең]] хатлар бүлеге җитәкчесе буларак әлеге бүлек белән тыгыз бәйләнгән мәшһүр сәхифәләрне дә алып бара. === "Сердәш" сәхифәсе === {{Врезка|Выравнивание=right|Ширина=250px|Заголовок=|Содержание=Аһ бу вакыт, тиз дә үтә инде,<br/> Уйлап торсаң исең китәрлек;<br/> Һәр үткәне истәлекләр тулы<br/> Гомерең буйларына җитәрлек.<br/> Менә Идел. Аның яры буйлап<br/> Яшь агачлар шаулап үсәләр; <br/> Зәңгәр ефәк җәйгән күк йөзендә <br/> Ак болытлар йөзеп үтәләр.<br/> Әнә анда, бик еракта <br/> Көтү йөри хәтфә аланда. <br/> Күптән үттем; бар да элеккечә,<br/> Үзгәрмәгән берни һаман да.<br/><ref name=":2" /> ''Рина Зарипова (1964)''}}{{Төп мәкалә|Сердәш (Татарстан яшьләре)}} Рина Зарипованы [[«Татарстан яшьләре» газетасы|"Татарстан яшьләрендәге]]" "Сердәш" сәхифәсе белән Татар Сараланы укучылары таныштыралар<ref name=":0">[http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10658&file=30.htm Меңнәрнең серен сыйдырган «Cердәш»]</ref>. Бу журналист Суфия Әхмәтова тарафыннан ачылган сәхифәдә газета укучылары төрле серләре белән бүлешәләр һәм авыр сорауларын чишүдә булышу максаты белән газетага һәм башка укучыларга хатлар юллыйлар. Шуңа күрә әлеге сәхифә хатлар бүлеге белән тыгыз бәйләнгән. <blockquote>''"Үзенең 40 еллык тарихында “Сердәш” кемнәр өчен генә дус, иптәш, сердәш булмагандыр, кемнәрне генә ашыгычлык белән ялгыш адым ясаудан саклап калмагандыр. Бөтенесе турында яза башласаң, газета битләре җитмәс. Хәер, газетаның күпьеллык тегелмәләре моңа шаһит",'' — Рина Зарипова, [[«Татарстан яшьләре» газетасы|"Татарстан яшьләре"]], [[март]] [[2005 ел|2005]]<ref name=":0" /></blockquote>1969 елның 20 февраленнән Рина Зарипова "Татарстан яшьләре"ндә эшли башлый. Башта тәрҗемәче вазифасын үти, хатлар бүлеге мөдире журналист Суфия Әхмәтованың булышчысы була. Суфия Әхмәтованың пенсияга китүе белән, 1970 ел дәвамында хатлар бүлеге һәм бу сәхифә белән күп кенә шәхесләр җитәкчелек итәләр: [[Фәрит Хәкимҗанов]], Галия Рәимова, Фәрит Галиев һ.б. Аннары хатлар бүлеге һәм "Сердәш" Рина Зарипова карамагына күчә. 1976 елда [[Габидулла Хөрмәтуллин]] тарафыннан [[Чаллы шәһәре|Чаллы шәһәрендә]] «Гренада» яшьләр үзәгендә (соңрак «КамАЗ» Мәдәният сараена күчә) оешкан вокаль-инструменталь ансамбльгә "Татарстан яшьләре"нең сәхифәсе хөрмәтенә "Сердәш" исеме бирелә<ref>{{Cite book|last=Җиһангирова|first=Шәмсия|author-link=Шәмсия Җиһангирова|year=2016|title=Бакый бул, Баек|pages=428-429|place=Казан|publisher=«Җиһангир» нәшрияты}}</ref>. === "Шимбә" сәхифәсе === Газетаның "Шимбә" сәхифәсе күренекле шәхесләргә багышланган, күп очракта җырлар ноталары белән укучылар теләкләре буенча басылып барган. Укучыларның еш [[Сара Садыйкова]] җырларын сорап хатлар җибәргәнгә күрә, Рина Зариповага күренекле композитор белән күп тапкыр күрешергә туры килә, һәм бу аларны дуслаштыра.<ref name=":1">[http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10612&file=40.htm Онытылмас хатирәләр]</ref><blockquote>"Үзең белән аралашкан кешеләрнең бөеклеген яши-яши күбрәк аңлыйсың икән ул", — Сара Садыйкова турында Рина Зарипова, "Татарстан яшьләре", [[декабрь]] [[2004 ел|2004]]<ref name=":1" /></blockquote> == Китаплар == === "Гаилә җылысы" китабы === [[Файл:Татарстан яшьләре 2000.png|thumb|"Татарстан яшьләре" яңа 2000 елны каршы ала: Р.Зарипова утыручыларның икенчесе (сулдан)]]1982 елда [[Татарстан китап нәшрияты|Татарстан китап нәшриятында]] Рина Зарипованың төрле елларда укучылар хатлары буенча язылган мәкаләләргә нигезләнгән беренче китабы бастырыла. Китап гаилә темасы белән тыгыз бәйләнгән әхлак, тәрбия, җәмгыять проблемаларын ачыклый, һәм һәр бүлекчә авторның нәтиҗәсе белән тәмамлана. === Башка китаплар === 1980-1990-елларда Рина Зарипованың очерклары әхлак, тәрбия, җәмгыять темасына багышланган кайбер җыентыкларда дөнья күрә. Шуларның берсе — 1990 елгы Газинур Вәлиев төзегән "Җиде юл чатында" җыентыгы. Икенчесе — 1991 елда нәшер ителгән һәм Язилә Абдулкадыйрова белән берлектә төзелгән "балаларны тәрбияләүдән ваз кичү" кебек киеренке темага багышланган "Тәүбә" очерклар җыентыгы. Әлеге җыентыкта Рина Зариповадан кала [[Рафаил Төхфәтуллин]], [[Фәүзия Бәйрәмова]], [[Исмәгыйль Шәрәфиев]], [[Нәбирә Гыйматдинова]] һ.б. очерклары бастырыла.<ref>{{Китап|исем=Тәүбә: очерклар җыентыгы|ел=1991|нәшрият=[[Тат.кит.нәшр.]]|җаваплы=төз. Я. М. Абдулкадыйрова, Р. Б. Зарипова|isbn=5-298-00662-0|шәһәр=Казан|битләр=136}}</ref> == Гаиләсе == Ире — Заһит Сәдрислам улы Зарифов — озак еллар [[А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты|Казан авиация институтында]] гомуми һәм кулланма физика өлкән укытучысы, инженер булып эшләгән. Дүрт бала тәрбияләп үстергәннәр. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == *[[13 февраль]] [[1995]] - [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре|Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]] *[[2001]] - "Бәллүр каләм" бәйгесендә лауреат *[[2005]] - [["Казанның 1000 еллыгы истәлегенә" медаль]] == Язмалары == === Мәкаләләр === * {{Cite journal|author=Зарипова Рина|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=10319 /11|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2003|date=гыйнвар 2003|location=Казан|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=И, гомер агышлары|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10319&file=41.html|format=|quote=}} * {{Cite journal|author=Зарипова Рина|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=10658 /38|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2005|date=Март 2005|location=Kazan|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Меңнәрнең серен сыйдырган "Сердәш"|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10658&file=30.htm|format=|quote=}} * {{Cite journal|author=Зарипова Рина|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=10612 /70|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2004|date=Декабрь 2004|location=Kazan|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Онытылмас хатирәләр|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10612&file=40.htm|format=|quote=}} * {{Cite journal|author=Зарипова Рина|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=10597 /55|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2004|date=Ноябрь 2004|location=Kazan|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Шифалы "канэчкечләр"|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10597&file=82.htm|format=|quote=}} * {{Cite journal|author=Зарипова Рина|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=10327 /19|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2003|date=Февраль 2003|location=Kazan|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Тирән мәгънәле беркатлылык|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10327&file=52.htm|format=|quote=}} === Китаплар һәм җыентыклар === * {{Китап|ref=tt|ел=1982|автор=[[Рина Зарипова]]|сылтама=https://vk.com/doc56014671_586778284?hash=689877f7fc4530d0ae&dl=6372571c6e94ef6be2|исем=Гаилә җылысы|шәһәр=[[Казан]]|нәшрият=[[Тат.кит.нәшр.]]|бит=56}} *{{Китап|исем=Тәүбә: очерклар җыентыгы|ел=1991|нәшрият=[[Тат.кит.нәшр.]]|җаваплы=төз. Я. М. Абдулкадыйрова, Р. Б. Зарипова|isbn=5-298-00662-0|бит=136|шәһәр=Казан}} *{{Китап|исем=Җиде юл чатында: очерклар, әңгәмәләр|ел=1990|нәшрият=[[Тат.кит.нәшр.]]|җаваплы=төз. Г. Вәлиев|isbn=5-298-00899-2|бит=191|шәһәр=Казан}} === Тәрҗемәләр === * {{Cite book|title=Базар икътисадыннан 20 дәрес: Татар гомуми белем мәкт. 10 нчы с-фы өчен дәреслек // Русчадан Шәмсетдинова Г.М., Зарипова Р. Б. тәрҗ.|last=Скаржинский|first=М.|publisher=Мәгариф|year=1999|isbn=5-7761-0617-6|location=Казан|pages=118|last2=Чекмарев|first2=В.|language=tt|translator-last=Шәмсетдинова|translator-first=Гөлсинә|translator-last2=Зарипова|translator-first2=Рина}} == Шулай да карагыз == * [[Шаһиарслан Агумов]] * [[Фәйрүзә Мөслимова]] *[[Тәкый Зәкиев]] == Искәрмәләр == <references /> == Чыганаклар == === Китаплар === *{{Cite book|title=Мәктәбем - якты юлым|last=Гыймадиева|first=Наҗия|publisher=Идел-Пресс|year=2014|isbn=|location=Казан, Татарстан}} *{{Cite book|last=Җиһангирова|first=Шәмсия|author-link=Шәмсия Җиһангирова|year=2016|title=Бакый бул, Баек|pages=428-429|place=Казан|publisher=«Җиһангир» нәшрияты}} *{{Китап|ref=tt|ел=1982|автор=[[Рина Зарипова|Зарипова, Рина]]|сылтама=https://vk.com/doc56014671_586778284?hash=420bf8f828d167b25a&dl=074af5e8a0ee30bbe0|исем=Гаилә җылысы|шәһәр=[[Казан]]|нәшрият=[[Тат.кит.нәшр.]]|бит=56}} * {{Cite book|title=Актаныш - туган җирем|last=Муратов Ф., Хуҗин Й.|first=|publisher=Идел-Пресс|year=2003|isbn=|location=Казан, Татарстан|pages=}} *{{Cite book|title=Мин яратам сезне...|last=Самат|first=Әлфия|publisher=Полигран-Т|year=2005|isbn=5-902724-02-3|location=Казан|pages=229-237|language=tt|chapter=Журналист}} === Мәкаләләр === * {{Cite journal|title=Гомер юлы үзе бер сәнгатьтер||issue=12483/8|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=12483&file=120.htm|last=Бәхтияров|first=Фәрһад|publisher=Татарстан яшьләре|language=tt|date=2021-03-04}} *{{Cite journal|author=Бәхтияри, Фәрһад|issue=328 / 4|quote=|language=tt|archive-date=|archive-url=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|series=|page=|pages=|volume=|first=|at=|publisher=Идел-Пресс|date=2 апрель 2021|location=Казан|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Меңнәрнең сердәше һәм әңгәмәдәше|url=https://vk.com/doc56014671_597330049|trans-title=The confidante of a thousand|format=|editor=|journal=Безнең мирас}} * {{Cite journal|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=12174/4|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2015|date=2015-02-05|location=Казан|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Сагынабыз сезне, Рина апа|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=12174&file=51.htm|format=|quote=|last=Гыймадиева|first=Наҗия}} * {{Cite web|url=http://syuyumbike.ru/news/arabyzdan-berebez/lfiya-samat-ze|title=Әлфия Самат бит ул!|last=Закирова|first=Эльмира|language=tt|accessdate=2021-03-18|publisher="Сөембикә" журналы|date=2020-11-09}} * {{Cite journal|author=Низами, Рашат|issue=1047 / 1|quote=|language=tt|archive-date=|archive-url=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|series=|page=|pages=146-148|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|date=гыйнвар 2010|location=Казан|edition=|agency=|orig-year=|type=|title="Татарстан яшьләре"нә 90 ел|url=http://kazanutlary.ru/images/uploads/ckeditor/pdf/5f1dccd322d4c_2010_1.pdf|trans-title=|format=|editor=|journal=[Казан утлары {{!}} Казан утлары (журнал)]}} * {{Cite web|url=http://rt-online.ru/p-rubr-obsh-15605/|title=Никто не ушел от награды|date=2001-18-05|accessdate=2021-03-12|publisher=Татар-информ|language=ru}} * {{Cite journal|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=12484 / 9|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2021|date=2021-03-11|location=Казан|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Сердәшче апабыз|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=12484&file=51.htm|format=|quote=|last=Сафиуллина|first=Назилә}} * {{Cite journal|number=|language=tt|archive-date=|archive-url=|ref=|pmid=|arxiv=|bibcode=|doi=|issn=|isbn=|series=|page=|pages=|issue=10929 /75|editor=|volume=|at=|publisher=Идел-Пресс|year=2006|date=Декабрь 2006|location=Kazan|edition=|agency=|orig-year=|type=|title=Яңа ел - могҗиза, ә без романтиклар идек|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=10929&file=31.htm|format=|quote=|last=Сафиуллина|first=Назилә}} * {{Cite journal|title=Онытыла торган кеше түгел син, Рина апа|url=http://www.tatyash.ru/index.php?issue=11105&file=51.htm||issue=11105 /17|last=Хәйруллина|first=Миләүшә|publisher=Татарстан яшьләре|language=tt|date=2008-02-09}} == Тышкы сылтамалар == === Фильм === *{{Cite web|title=Адәм белән Хәва. Рина белән Заһит Зариповлар гаиләсе|url=https://www.youtube.com/watch?v=FanpuU6T-h8|last=Гаязова|first=Дания|publisher="Яңа гасыр" телеканалы|language=tt|date=2003}} === Радиотапшыру === * {{Cite web|title=Күңел җылысын өләшкәндә|url=https://trt-tv.ru/wp-content/uploads/2021/03/TD050321.mp3|last=Садрый|first=Раил|publisher=Татарстан радиосы|language=tt|date=2021-03-05}} {{Тышкы сылтамалар}}{{"Татарстан яшьләре" газетасы}} {{DEFAULTSORT:Зарипова, Рина}} {{Сайланган мәкалә}} [[Төркем:Укытучылар]] [[Төркем:Актаныш районында туганнар]] [[Төркем:Алабуга дәүләт педагогия институтын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Татарстан яшьләре журналистлары]] [[Төркем:«Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» медале белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Казанның мөселман зиратында җирләнгән шәхесләр]] {{Tatar 4.0-2021}} [[Төркем:Татарстан яшьләре]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] kay9yv290vu0t0yr4vn74qobipdn1uv 0 219384 3526691 3517085 2022-08-05T13:18:52Z ČarnaruskiVoin 42924 wikitext text/x-wiki {{Дәүләт эшлеклесе | исем = Владимир Зеленский<br/><small>{{lang-uk|Володимир Олександрович Зеленський}}</small> | тулы исем = | рәсем = Volodymyr Zelensky Official portrait.jpg | киңлек = 180px | титул = 6нчы [[Украина]] президенты | байрак = | чорбаш1 = [[2019 ел]]ның [[20 май|20 мае]] | чоразак1 = | титул2 = | байрак2 = | тәртип2 = | чорбаш2 = | чоразак2 = | президент_2 = | аңа кадәр2 = | дәвамчысы2 = | титул3 = | тәртип3 = | байрак3 = | президент_3 = | чорбаш3 = | чоразак3 = | аңа кадәр3 = | дәвамчысы3 = | хезмәт еллары = | иялек = [[Украина]] | дин = | фирка = фиркасез | белем = [[Крывый Риһ]] икътисад институты | туу датасы = 25.01.1978 | туу урыны = [[ССРБ]], {{туу урыны|Украина ССР|Украинада}}, [[Крывый Риһ]] | үлем датасы = | үлем урыны = | әти = Александр Семен улы | әни = Римма Владимир кызы | ир = | хатын = Олена Владимир кызы | балалары = | сайт = | Commons = }} '''Владимир Зеленский''' яки '''Володымыр Зеленскы''' ({{lang-uk|Володимир Олександрович Зеленський}};, {{ТД}}, {{ТУ}} {{ҮД}}{{ҮУ}}) — [[2019 ел]]ның [[20 май|20 маеннан]] {{байраклаштыру|Украина}} президенты. Җәмәгать һәм сәяси эшлеклесе, шоумен, алыпбаручы, комедияле актёр, режиссёр, продюсер, сценарист. [[«95 нче кварталы»]] ([[«Квартал-95»]]) студиясенә нигез салучы, сәнгать җитәкчесе һәм лидеры. == Биография == === Иҗат === ==== [[КВН]] ==== 11 нче сыйныфта чыгарылыш сыйныф укучылары командасы оештырган һәм КВН да укытучылар командасы белән уйнады, укучылар<ref name = "Вова штанганы үсеш аркасында ташлады, ә биюләр аркасында девочки">[http://krlife.com.ua/news/mama-krivorozhanina-zelenskogo-rimma-vladimirovna-«vova-shtangu-brosil-iz-za-rosta-tantsy-iz-za?page=криворожанинаның әнисе Римма Владимировна: «Вова штанганы үсеш аркасында ташладым, ә кызлар өчен биюләр» (фото+видео) | Мәдәният | Кривой Рог LIFE<!-- Başlıq ботом -->]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. ==== «Квартал-95» студиясе ==== 2003 ел ахырында Украина телеканалы «[[1+1 (телеканал)|1+1]]» «95 нче кварталы» команданың иң яхшы номерларыннан торган концертлар сериясен ясарга тәкъдим итә. [[Файл:KVARTAL 95 Vadim Chuprina.jpg|слева|мини|290px|<center>Кичке Квартал, 2018 ел]] == Сәясәттә == === Сәяси карашлары === Зеленский [[Евромәйдан]]ны хуплый һәм анда катнашучылар алдында чыгыш ясый<ref>{{Cite web |url=https://delo.ua/econonomyandpoliticsinukraine/kak-zvezdy-shou-biznesa-otnosjatsja-k-evromajdanu-222304/ |title=Как звезды шоу-бизнеса относятся к Евромайдану |publisher=delo.ua |lang=ru |accessdate=2018-12-25}}</ref>. 2019 елның 31 мартында Украинада узган президент сайлау нәтиҗәләре буенча Владимир Зеленский һәм Петр Порошенко икенче турга чыга. 2019 21 апрелендә икенче турда Зеленский 73,2% җыеп президент итеп сайлана.<ref>[https://www.azatliq.org/a/29858710.html 3 апрель 2019. Аzatliq.org. Украина Русиягә туры һава очышларын тыйды]</ref> 2019 елның 20 маенда рәсми рәвештә президент вазифасында керә һәм шул ук Югары Раданы тарата. === Сайлау алды кампаниясе (2019) === {{main|Украина президентын сайлаулар (2019)}} {{main|Украинада парламент сайлаулары (2019)}} [[Файл:Владимир Зеленский 1.jpg|мини|270px|<center>Владимир Зеленский, декабрь 2018 ел]] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Украина президентлары}} {{DEFAULTSORT:Зеленский, Владимир}} [[Төркем:XXI гасыр сәясәтчеләре]] [[Төркем:Украина президентлары]] [[Төркем:Украина сәясәтчеләре]] fe99368up17t08niq115k4csstwa5ko 0 224182 3526717 3437139 2022-08-05T15:31:32Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: /* Бүләкләре */ wikitext text/x-wiki {{Газета | исем = «Татарлар» | оригиналь исем = | рәсем = [[Файл:Татарлар_(гәҗит).jpg|230px]] | имза = <small>«Татарлар» газетасы логотибы</small> | төр = иҗтимагый-сәяси | формат = А 3 | нигезләнде = 2010 | публикацияләр туктату = | бәя = | гамәлгә куючы = [[БТК]] башкарма комитеты | нәшер итүче = «[[Татмедиа]]» АҖ | мөхәрир = | баш мөхәрир = Г. Ф. Шәйхи | штат = | сәяси = | тел = [[татар теле|татар]] | тираж = 3 000 (''[[2010 ел|2010]]'')<br/> 1 000 (''[[2017 ел|2017]]'') | төп офис = 420111 [[Татарстан Республикасы|ТР]], [[Казан]], [[Карл Маркс урамы (Казан)|К. Маркс ур.]], 38/5 | ISSN = | веб-сайт = [http://tatar-congress.org/] }} {{Портал|Татар матбугаты}} <small>{{мәгънәләр| Татарлар (мәгънәләр) }}</small> '''«Татарлар»''' — [[Казан]]да [[2019 ел]]ның [[июль|июленнән]] [[татар теле]]ндә нәшер ителүче гәҗит. [[2010 ел|2010]]—[[2019 ел]]ларда [[Халкым минем (гәҗит)|«Халкым минем»]] исеме белән чыкты<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/2019/04/24/185145/ «Халкым минем» газетасы киләсе яртыеллыктан яңа исем белән чыга башлый]. [[Татар-информ]] МА, 24.04.2019</ref>. [[Бөтендөнья татар конгрессы]] башкарма комитеты чыгара. Айга ике мәртәбә 16 битле, төсле булып чыга. [[РФ]] төбәкләрендә абунә аша таратыла.<br/> Баш мөхәррире — Гөлназ Фирдинат кызы Шәйхи.<br/> Язылу индексы [[Татарстан]] буенча — П2359, [[РФ]] буенча – П 7075.<br/> ''Адресы'': 420111, Татарстан, Казан, К. Маркс ур., 38/5. == Тарих == [[Бөтендөнья татар конгрессы]] 2 елга якын «Татарские новости» гәҗитенә кушымта итеп, «Миллият» дигән 4 битлек басма чыгарып тора. Кризис башлану сәбәпле, кушымта әлеге гәҗит белән бергә чыгудан туктый<ref>[http://www.tatar-islam.com/publ/kh_b_rl_r/1-1-0-8312 Татар конгрессы «Халкым минем» дип исемләнгән газета чыгара башлады]. «Татар Ислам» МА, 21.09.2010</ref>. Бөтендөнья татар конгрессының үз газетасын булдыру хакында [[БТК]] IV съездында (''[[2007 ел|2007]]'') сүз кузгатыла. 3 елга якын вакыт узгач, [[Татарстан Республикасы Президенты]] [[Рөстәм Миңнеханов|Р. Н. Миңнеханов]] басманы чыгару мәсьәләсен хәл итә. [[2010 ел]]ның [[27 август]]ыннан БТК башкарма комитеты [[Казан]]да «Халкым минем» исемендә 3 мең тираж белән гәҗит чыгара башлый<ref>[https://yandex.ru/turbo?text=https%3A%2F%2Fwww.tatar-inform.ru%2Fnews%2F2010%2F08%2F27%2F234044%2F&d=1 В Татарстане начала издаваться новая газета «Халкым минем»]. ИА «[[Татар-информ]]», 27 августа 2010</ref><ref>[http://tatar-congress.org/yanalyklar/halkym-minem-gazetasynyn-yana-sanynda-nindi-kyzykly-heberler-belep-bula/ «Халкым минем» газетасының яңа санында нинди кызыклы хәбәрләр белеп була?] [[БТК]] сайты, 29.05.2019</ref>. Гәҗит, «[[Татмедиа]]» матбугат һәм гаммәви бәйләнешләр буенча республика агентлыгы тарафыннан [[татар теле|татар]] һәм [[рус теле|рус]] телләрендә айга бер саны нәшер ителеп, [[Татарстан (журнал) |«Татарстан»]] журналының кушымтасы итеп уйланыла <ref>[https://realnoevremya.ru/news/54181 «Татмедиа» потратит 2,4 млн рублей на выпуск газеты «Халкым минем»]. «Реальное время», 2.01.2017{{ref-ru}}</ref>. Беренче чорда [[Татарстан|республика]] басмасы була, [[2012 ел]]ның [[сентябрь|сентябреннән]] федераль басма статусын ала <ref>[http://tnc-mo.ru/news/2134-khalkym-minem-federalnaya-gazeta-o-tatarakh-vsego-mira Халкым минем - федеральная газета о татарах всего мира]. Пресс-служба Полпредства РТ в РФ, 2.10.2017{{ref-ru}}</ref>. Басманың төп максаты — милләтне рухи берләштерүгә омтылу, халыкның милли үзаңын ныгыту өстендә эшләү. == Эчтәлек == Гәҗит [[РФ]] төбәкләре, якын һәм ерак чит илләрдә яшәүче татарлар тормышын яктырта. Күренекле татар шәхесләре (''сәясәтчеләр, мәдәният һәм сәнгать эшлеклеләре, спорт осталары''), үзенчәлекле татар авыллары белән таныштыра, төрле язмышлар турында бәян итә, хәзерге заман татар халкының тормышын күрсәтә, татар халкы тарихыннан билгесез сәхифәләрне ача, онытыла башлаган татар гореф-гадәтләре белән таныштыра. Басмада көнүзәк мәсьәләләр белән бергә, татар дөньясындагы мөһим вакыйгалар яктыртылып килә. Язмалар аша татар авылларының торышы, милли мәгариф һәм фән, мәдәният, сәнгать, дин, тарих, фестивальләр һәм бәйгеләр, танылган милләттәшләребезнең тормышы һәм эшчәнлеге белән танышырга мөмкин<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/2019/04/24/185145/ «Татар-информ» МА, 24.04.2019]</ref>. == Бүләкләре == * [[2015 ел|2015]] — «Многоликая Россия» республика бәйгесе — 1нче урын (''Махсуслашкан басма ММЧда милләтара мөнәсәбәтләрне җайга салу темасына багышланган эшләр сериясе'')<ref>[http://многоликаяроссия.рф/?page_id=1911 Победители республиканского конкурса «Многоликая Россия»]. многоликаяроссия.рф</ref>. * [[2022 ел|2022]] — Баш мөхәррир [[Гөлназ Шәйхи]] ― «Бәллүр каләм ― 2022» бәйгесенең «Һөнәрендә иң яхшысы» номинациясе җиңүчесе ([[Татар-информ]] журналисты [[Гөлнар Гарифуллина]], [[Татарстан — Яңа Гасыр|«Яңа гасыр»]] телерадиокомпаниясеннән Михаил Любимов белән берлектә)<ref>''Гөлүзә Ибраһимова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/tatar-inform-zurnalisty-golnar-garifullina-ballur-kalam-iyase-buldy-5858338 «Татар-информ» журналисты Гөлнар Гарифуллина «Бәллүр каләм» иясе булды.] [[Татар-информ]], 5.08.2022</ref>. == Сылтамалар == * [http://tatar-congress.org/yanalyklar/tatarlarnyn-teyge-sany-donya-kyrde/ «Татарлар»ның тәүге саны дөнья күрде]. БТК сайты, 02.07.2019 * [http://tatar-congress.org/category/halkymminem/ «Халкым минем» газетасы битләреннән] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190716190759/http://tatar-congress.org/category/halkymminem/ |date=2019-07-16 }}. БТК сайты == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> [[Төркем:Әлифба буенча газеталар]] [[Төркем:Татарча гәҗитләр]] [[Төркем:Татарстан гәҗитләре]] [[Төркем:Казан матбугаты]] hu5tmj6nbs4erw3gq6bu98p3kepckvf 0 226817 3526727 3439148 2022-08-05T15:47:40Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Әхмәтҗанова}} '''Фәния Кәбир кызы Әхмәтҗанова''' -[[«Ватаным Татарстан» газетасы|“Ватаным Татарстан]]” газетасының баш мөхәррир урынбасары, [[Татарстан|Татарстан Республикасы]]<nowiki/>ның атказанган мәдәният хезмәткәре,   Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге оештырган “Бәллүр каләм. Хрустальное перо” конкурсы лауреаты. == Тәрҗемәи хәле == Әхмәтҗанова Фәния Кәбир кызы  [[Яшел Үзән районы]]<nowiki/>ның [[Айдар (Яшел Үзән районы)|Айдар]] дип аталган саф татар авылында дөньяга килә. Ул гаиләдә дә, авылдашлары белән дә  саф татар телендә генә сөйләшеп үскән. Күгеш сигезьеллык мәктәбендә татарча укыган. Гомумән, ул бервакытта да туган теленнән аерылмаган. Мәктәпне тәмамлагач, кечкенәдән журналист булырга хыялланса да, [[Арча педагогика көллияте|Арча педагогия училищесы]]<nowiki/>ның  татар мәктәпләрендәге башлангыч сыйнфлар өчен укытучылар әзерли торган бүлегенә юл тоткан. Монысы – Норлатта 10 нчы  сыйныфны тәмамлап, университетка үтә алмасам, вакытым бушка үтәр, ә болай кулымда белгечлек булыр   дигән нияттән чыгып эшләнгән.  Педучилищены  кызыл дипломга тәмамлагач, ул [[Казан дәүләт университеты]] тарих-филология факультетының татар журналистикасы бүлегендә белем алуын дәвам итә.  Фәния Әхмәтҗанова гел татар дөньясында кайный. Ә гади авыл кызының журналистика дөньясына  кереп китүенә нәрсә этәргеч булган соң? Фәния Әхмәтҗанованың  әнисе Хәсәнә апа авылда хат ташучы булып эшли. Газета-журналлар, посылкалар Норлаттан кич кенә кайтып җитә.  Кич буе аларны, тәртипкә  салып, аралап, урам буйлап өләшерлек итеп,  сумкаларга тутыралар. Иртәгесен иртүк  балалар төрлесе төрле якка таратырга чыгып китә. Фәниягә дә тия бу өлеш. Кичләрен ул газета-журналлар арасында актарына. Бик кызыксынып төрле язмаларны укый. Үзендә дә язып карау теләге туа. Башта “Сабантуй” газетасына яза. Аның беренче мәкаләсе чыккан газетаны авыл клубында узган ниндидер бер чара вакытында өләшәләр. Фамилиясен матбугатта күрү аны үсендереп җибәрә. Шул көннән башлап ул каләмен кулыннан төшерми. [[«Татарстан яшьләре» газетасы|“Татарстан яшьләре»]] газетасына да «үрмәли”.  Язарга теләге беркайчан да сүнми. Арча педучилищесында укыганда,  районда чыгып килүче «Коммунизмга” газетасын үз итә. Һәм юллары аны турыдан-туры Казан дәүләт университетының журналистика бүлегенә илтә. Нигезе, чыннан да,  нык була Фәния Кәбир кызының. Алтынчы сыйныфка күчкәч, алар авылына татар теле һәм әдәбияты укытучысы булып,   Фәридә апа Әшрәпова кайта. Шул елны мәктәптә “Яшь хәбәрчеләр” түгәрәге эшли башлый. Бервакыт ул элек укыткан Карагуҗа мәктәбендә түгәрәккә йөрүче укучылары ясаган бер кочак стена газетасын алып килә. Шул көннән Фәния Әхмәтҗәнова киләчәк өчен  һөнәр сайлый: журналист булырга хыяллана. == Иҗади эшчәнлеге == Әгәр дә Фәния Әхмәтҗанованың  иҗатына күз салсаң, анда милләт темасы кызыл җеп булып сузылып бара. Журналист әти-әнисе, авыл кешеләре, мәктәп еллары, укытучылары, күренекле композитор [[Сара Садыйкова|Сара апа Садыйкова]], татарның беренче реҗиссеры [[Газиз Айдарский]], аларның кызлары – балерина [[Әлфия Айдарская]] кебек туганнары, сабакташлары, хезмәттәшләре  турында бик яратып яза.  Аның язмалары аша, гомумән, милләт  тарихын күзалларга мөмкин. Ул якташлары,  бигрәк тә Төньяк Норлат территориясендәге авыллардан чыккан күренекле кешеләрне барлый. Аларны “Һәр якташым минем – бөек кеше” дип зурлый. Казан төрки-татар ономастикасы фәнни мәктәбенә нигез салучы [[Гомәр Саттаров]],  [[Күгеш]] мәктәбендә [[Газиз Айдарский]] музеен ачарга һәм күренекле авылдашыбыз турында китап чыгарырга ярдәм иткән   Госман Низаметдинов, күп еллар  “Элекон заводы” ачык акционерлык җәмгыятенең  башкарма директоры булып эшләгән Равил Мингалиев, ветераннар арасында берничә тапкыр дөнья чемпионы Әхмәт Сираҗиев, Татар Исламында ислам тыюлыгы булдырган  Мансур Гыймранов,  татар халкының моңлы җырчысы [[Усман Әлмиев]], Дәүләт премиясе лауреаты Виталий Самарцев, нәфис сүз остасы [[Рәшит Сабиров]] әнә шундыйлардан. == Иҗат юнәлешләре == Милләттәшләребез турында язылган мәкаләләрнең  географиясе бик киң. Бу теманы яктырту өчен Фәния Әхмәтҗанова “Ватаным Татарстан” газетасында “Син бит татар кешесе” дигән рубрика ача. Анда Россия төбәкләрендә генә түгел, чит илләрдә яшәүче татарлар турында да язмалар күп. Шунысы әһәмиятле, ул үз геройларының тормышын кайта-кайта өйрәнә, проблемаларын хәл итәргә алына, һәрдаим элемтәдә тора.  Кытайда яшәүче татарларга багышланган язмалары бигрәк тә тетрәндерә. Журналист монда, ничәмә-ничә еллар чикләр  “бикле” булып торганнан соң, кайчандыр Төркестан җирләренә китеп, аннан бу җирләрнең Кытай составына керүе сәбәпле, кытай татарларына  әверелгән милләттәшләребезнең тарихын яза. Шулай ук Пермь краеның Барда районында  яшәүче татарлар турындагы язмаларның да әһәмияте бик зур. Ул анда бөек шагыйребез Габдулла Тукайның Зиннәтулла бабасы ягыннан булган туганнары белән дә очраша. Алар белән хәзер дә элемтәдә тора.  Фәния Әхмәтҗанова милләттәшләребезнең тарихын барлау, тормышын аңлау өчен бик күп йөри.  Ул булган төбәкләр арасында Березники, [[Пермь]], [[Магнитогорски|Магнитогорск,]] [[Чиләбе]], [[Озёрск (Чиләбе өлкәсе)|Озерск,]] [[Самар өлкәсе|Самара,]] [[Уфа]] кебек шәһәрләр бар. Журналист [[Петербург|Санкт-Петербург,]] [[Омск]], [[Ырынбур|Оренбург]], Ревда, Лангепас шәһәрләрендә [[Башкортстан]] Республикасында, [[Белароссия|Белоруссияд]]<nowiki/>ә, [[Украина]]<nowiki/>да, [[Төркия]]<nowiki/>дә яшәүче милләттәшләребез турында яза.  [[Япония]]<nowiki/>дә разведчик булып эшләгән Биби-Иран Алимова кебек исемнәре тарих төпкелендә калган милләттәшләребезне укучыларыбыз хозурына чыгара. Фәния Әхмәтҗанованың милләтебез тормышын яктыртучы тагын бер рубрикасы бар. Ул “Кардәшләр” дип атала. Ул монда Татарстанда яшәүче башка милләт кешеләре турында бәян итә. Алар арасында әфганнар, кыргызлар, әрмәннәр, төрекләр, ахызлар һәм башка милләт вәкилләре  бар. Әмма бу язмалар  алар турында гына түгел. Журналист монда да бик оста алым куллана.  Шушы милләт вәкилләренең Татарстандагы тормышын сурәтләгәндә, сиздерми  генә аларның туган җирендә яшәп ятучы  татарлар тормышына әйләнеп кайта. Шулай итеп, милләтләр арасындагы дуслык җепләрен тагын да ныгыта. Ул [[Самар өлкәсе|Самара]] өлкәсенең [[Камышлы районы (Волгоград өлкәсе)|Камышлы район]]<nowiki/>дагы Татар Байтуганы авылында   “Әлифба”   музее ачылуга зур өлеш кертә.                                             == Бәллүр каләм ==   Журналистның эшчәнлеге күпкырлы. Фәния Кәбир кызы да  җәмәгать эшләрендә актив катнаша. Ул   Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге каршында оештырылган музейны сафка бастыруда да күп көч куя. Музей советының әгъзасы булып тора. Анда  ветеран-журналистлар белән төрле очрашулар үткәрә. Күгеш мәктәбендәге Газиз Айдарский музеен оештыруда да Фәния Кәбир кызының өлеше шактый зур.  Ул Арча педагогия училищесының элеккеге директоры Илдус Сәгъдиев  турындагы “Күңел яктысы” исемле китапка да материаллар туплаган.  “Ватаным Татарстан” газетасының 90 һәм 95 еллык юбилейларына багышлап чыгарылган китапларда да  язмалары зур урын алып тора.  Фәния Кәбир кызы - “Ватаным Татарстан” газетасы редакцииясендәге журналистларның башлангыч оешмасы рәисе.   Ул - мөхәррир урынбасары буларак, редакциядә эшләүчеләргә генә түгел, журналист булырга теләп, университетта белем алучы студентлар өчен дә  чын остаз.  Шуңа күрә дә  Фәния Әхмәтҗанованың  күп еллар “Алтын каләм”, “Бәллүр каләм”  кебек Татарстан  күләмендәге бәйгеләрдә, “Многоликая Россия”, “ТЭФИ – Регион” кебек Россия күләмендәге конкурсларда жюри әгъзасы булып эшләве гаҗәп түгел. Фәния Әхмәтҗанова татар журналистикасы өлкәсендә инде 30 елга якын хезмәт куя. Ул эшчәнлеген инвалидлар һәм социаль проблемалар газетасы - “Өмет” тә башлый. Аннан “Татарстан яшьләре” газетасының хатлар бүлеген  җитәкли. Менә инде унбиш ел     Фәния Кәбир кызы - “Ватаным Татарстан” газетасының баш мөхәррир урынбасары. Ул  – Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре.  Күп еллык фидакарь хезмәте өчен  Татарстан Республикасы  Президентының,  Татарстан Республикасы Дәүләт Советының  Рәхмәт хатлары  белән бүләкләнгән.   Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге оештырган “Бәллүр каләм. Хрустальное перо” конкурсы лауреаты. Ул  бик күп һөнәри бәйгеләрдә катнашкан һәм призлы урыннар яулаган. == Шулай ук карагыз == * [[Ватаным (китап)]] == Cылтамалар == http://adiplar.belem.ru/faniya_ahmetzyanova.htm http://saby-rt.ru/news/author/list/257 [[Төркем:Яшел Үзән районында туганнар]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Ватаным Татарстан журналистлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] t4mls0wcirw6c601ftfgsqeeue1gw89 0 227634 3526732 3441896 2022-08-05T15:53:56Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Ягъсуф Шәфыйков |Оригинал телендә = |Фото = Я.Д.Шәфыйков.jpg |Киңлек = 180 |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Ягъсуф Долмаган улы Шәфыйков |Псевдонимнар = |Туу датасы = 1.01.1937 |Туу урыны = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу җире|Актаныш районы|Актаныш районында}}, [[Түбән Карач (Татарстан)|Түбән Карач]] |Үлем датасы = 22.02.2022 |Үлем урыны = [[РФ]], [[ТР]], {{Үлем урыны|Яр Чаллы|Чаллыда}} |Ватандашлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = [[язучы]], публицист |Иҗат итү еллары = 1970—2022 |Юнәлеш = документаль проза |Жанр = повесть, очерк, хикәя |Иҗат итү теле = [[татар теле]], [[рус теле]] |Дебют = «''Твои земляки''» (''[[1970]]'') |Премияләр = «Бәллүр каләм» әдәби премиясе |Бүләкләр = {{Казанның 1000 еллыгы истәлегенә медале}} |Имза = |Сайт = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Шәфыйков}} '''Ягъсуф Шәфыйков''', Ягъсуф Долмаган улы Шәфыйков (''[[1937 ел]]ның [[1 гыйнвар]]ы, [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Актаныш районы]], [[Түбән Карач (Татарстан)|Түбән Карач]] ― [[2022 ел]]ның [[22 февраль|22 феврале]], [[РФ]], [[ТР]], [[Яр Чаллы]]'') — язучы, публицист, җәмәгать эшлеклесе, татар һәм рус телләрендә 25 китап авторы. 2000―2001 елларда ― Яр Чаллы шәһәр администрациясендә җәмәгатьчелек белән элемтә идарәсе җитәкчесе. Татарстанның [[ТР язучылар берлеге|язучылар]] (''[[2006 ел|2006]]'') һәм [[ТР журналистлар берлеге|журналистлар]], {{comment|Россияле язучылар|Союз российских писателей}} (''[[2000 ел|2000]]'') берлекләре әгъзасы. [[ТР ФА]] шәрәфле әгъзасы (''[[2017 ел|2017]]'')<ref>[http://www.antat.ru/ru/staff/7223/ Почетный член Академии наук Республики Татарстан Шафиков Ягсуф Дулмуганович.] [[ТР ФА]] сайты</ref>. [[Актаныш районы]]ның {{comment|шәрәфле ватандашы|почетный гражданин}} (''[[2011 ел|2011]]'')<ref>[http://aktanysh.tatarstan.ru/rus/index.htm/news/87843.htm Шафикову Ягсуфу Дулмугановичу присвоено звание « Почетный гражданин Актанышского района».] [[Актаныш районы]] сайты, 4.05.2011</ref>. == Тәрҗемәи хәле == [[1937 ел]]ның [[1 гыйнвар]]ында [[Актаныш районы]] [[Яңа Кормаш]] авыл шурасына караган (''хәзерге'' [[Татар Суыксуы авыл җирлеге]]нә караучы) [[Түбән Карач (Татарстан)|Түбән Карач]] авылында туган. Әтисе ягыннан ата-бабалары [[Минзәлә өязе]]нең билгеле тимерчеләре, әнисе ягыннан ата-бабалары [[мөселман]] [[рухани]]лары булган. Әтисе Долмаган [[Бөек Ватан сугышы]]нда катнашкан офицер, кавалерия полкының ветеринария табибы, сугыштан соң Чапаев исемендәге күмәк хуҗалык рәисе. Авылдашларына фирка райкомы рөхсәтеннән башка эш көненә 200 г икмәк өләшкән өчен, ун елга [[Колыма]]га сөрәләр (''[[1953 ел]]ның маенда [[Сарапул]]га кайта, 40 яшендә үпкә чиреннән үлә''). Ягъсуф унбер яшеннән туган авылындагы [[күмәк хуҗалык]]та атлы эштә эшли. Яңа Кормаш авылында җиде сыйныф тәмамлый. [[1953 ел]]ның [[гыйнвар]]ында әнисе һәм кече эне-сеңлесе белән [[Удмуртия]]нең Сарапул шәһәренә әнисенең энесе Габделхай янына күчеп, [[алман]] колониясенең кечкенә бүлмәсендә урнашалар. Анда да ит комбинатында ат йөртүче, йөк төяүче булып эшли. Шоферлыкка укып чыга. [[Дондагы Ростов]]та «Суыту корылмалары механигы» белгечлеген үзләштерә. [[1960 ел|1960]]—[[1963 ел]]ларда [[Армия|хәрби хезмәттә]]. [[Армия]]гә алынгач, матур почергы өчен, Урал хәрби округы ПВО 4нче армия 20нче корпусы сәргаскәре генерал {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Михаил Коломиец|М. М. Коломиец|ru|Коломиец, Михаил Маркович}} штабына сәркатип итеп билгеләнә. Армиядә, читтән торып, мәктәпнең сигез сыйныфын тәмамлый. «На страже» дивизия гәҗитендә хәбәрләр бастыра. Хәрби хезмәтне тәмамлап кайткач, кичке яшьләр урта мәктәбен тәмамлый. «Сәнәгать предприятиеләре икътисадчысы» белгечлеге буенча Казан финанс-икътисад [[Казан дәүләт финанс-икътисад институты|институтын]] читтән торып укып тәмамлый (''[[1971 ел|1971]]''). [[1965 ел|1965]]—[[1970 ел]]ларда «Красное Прикамье» шәһәр гәҗитенең (''[[Сарапул]]'') әдәби хезмәткәре, сәнәгать-транспорт бүлеге мөдире булып эшли. [[1970 ел|1970]]—[[1972 ел]]ларда — [[Удмурт АССР]] министрлар шурасында матбугат бүлеге мөдире. [[1972 ел]]да [[Яр Чаллы]]га [[КамАЗ]] төзелешенә килә. [[1972 ел|1972]]—[[1976 ел]]ларда Яңа шәһәрне төзүче «Главмосквастрой» төзелеш идарәсе башлыгының кадрлар һәм көнкүреш буенча урынбасары булып тора. [[1976 ел]]да, КамАЗ заводының беренче чиратын файдалануга тапшыргач, әлеге төзелеш оешмасын, «Атоммаш» комплексын торгызу өчен, [[Ростов өлкәсе]] [[Волгодонск]] шәһәренә күчерәләр. Биредә дә төзелеш идарәсе башлыгының кадрлар һәм көнкүреш буенча урынбасары вазифасын башкара. [[1983 ел]]дан [[Краснодар крае]]нда атом станциясе төзелешендә шул ук вазифада. [[1991 ел]]да журналистлык һәм язучылык эшенә кайта. «[[Татар-информ]]» МА, «Татарские края», «Татар иле» гәҗитләренең [[Кавказ|Төньяк Кавказдагы]] үз хәбәрчесе булып тора. [[1997 ел]]да [[Казан]]га кайта. Казанда өч бүлмәле фатирында эш атнасының 2-3 көнен, [[атна]]ның соңгы көннәрен Яр Чаллыдагы йортында гаиләсе белән уздыра. [[1998 ел]]дан [[Татарстан (журнал)|«Татарстан»]] журналында эшли. [[2000 ел|2000]]—[[2001 ел]]ларда [[Яр Чаллы]] хакимиятенең җәмәгатьчелек белән элемтә идарәсе башлыгы. [[ТР Дәүләт шурасы]]нда ТР журналистлар берлеге вәкиле. 2022 елның 22 февралендә 85 яшендә каты авырудан соң вафат <ref>[https://chelny-biz.ru/news/439877/ Скончался бывший руководитель пресс-службы мэрии, писатель Ягсуф Шафиков.] chelny-biz.ru, 22.02.2022</ref> == Иҗаты == Егерме биш китап авторы, [[татар теле|татар]] һәм [[рус теле|рус]] телләрендә яза. Архивларда эзләнү эшләре башкарып, документаль проза жанрында язылган берничә китап авторы. Болар — [[Татарстан өлкә комитеты]] беренче сәркатибе [[Фикрәт Табиев]], [[ТР Президенты|ТР беренче президенты]] [[Минтимер Шәймиев]], [[ТР ФА]] беренче президенты [[Мансур Хәсәнов]], атаклы кардиолог [[Ренат Акчурин]], диңгезче [[Әсхәт Җиһаншин]], Яр Чаллы фирка шәһәр комитеты беренче сәркатибе [[Рәис Беляев]], күренекле рус тарихчы галиме [[Лев Гумилев]], кенәз [[Феликс Юсупов]], [[Бөек Ватан сугышы]] каһарманнары<ref>[https://www.proftat.ru/modules.php?mod=wow2&type=45&id=12480 К 70-летию Великой Победы. Война и мир Миргазяма Салихова.]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Федерация профсоюзов РТ</ref>, [[Казан университеты]] галимнәре һ. б. турында китаплар. Берничә повесть һәм хикәяләр авторы. «Бәллүр каләм» әдәби премиясенә лаек булган. == Китаплары == * Твои земляки (''очерклар''). [[Ижау]]: «Удмуртия», 1970.{{ref-ru}} * Я знаю одно чудо. К.: «Кыйбла», 1997.{{ref-ru}} * Семнадцать интервью в конце века. К.: «Идел-Пресс», 1999.{{ref-ru}} * Мин бер могҗиза беләм. К.: «Идел-Пресс», 2002. * Бер очрашу – бер гомер. К.: [[ТКН]], 2002. * Хуш, Агыйдел! К.: «Идел-Пресс», 2002. * Прощание с Агиделью. К.: «Идел-Пресс», 2002.{{ref-ru}} * Без яңарыш чорында яшибез. К.: «Идел-Пресс», 2002. * Казанский университет. К.: «Идел-Пресс», 2004. ISBN 5-85247-065-1{{ref-ru}} * Фикрят Табеев. К.: «Идел-Пресс», 2004. ISBN 5-85247-020-1{{ref-ru}} * Калаларда таш казарма. К.: [[ТКН]], 2004. * Если ты врач. К.: «Идел-Пресс», 2005.{{ref-ru}} * Жизнь замечательных людей (''китаплар сериясе''): [[Гази Заһитов]]<ref>[http://www.kazalmanah.ru/nomer14/65-71.pdf Кто же первым водрузил Знамя Победы над рейхстагом?] «[[Казанский альманах]]»</ref>, [[Әсхәт Җиһаншин]], [[Мортаза Рәхимов]], А. А. Волков, [[Зыя Нуриев]], [[Мансур Хәсәнов]] һ. б. * Актаныш – начало пути. К.: «Слово», 2010. ISBN 978-5-98356-105-2 {{ref-ru}} * Кто водрузил Знамя Победы над Рейхстагом? К.: «Слово», 2015. ISBN 978-5-98356-275-2 {{ref-ru}} * Бәхет чишмәләре. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2005 ел|2005]] — [[«Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» медале]] * [[2011 ел|2011]] — «Актаныш районының шәрәфле ватандашы» * [[2017 ел|2017]] — ТР ФА шәрәфле әгъзасы * «Бәллүр каләм» әдәби премиясе == Әдәбият == # ''[[Рафаэль Мостафин]].'' Летописец человеческих судеб. ''Китапта'': Актаныш – начало пути, стр. 226-229. == Сылтамалар == * [https://библиотека-челны.рф/literaturnye-chelny/chelninskie-pisateli/shafikov-yagsuf-dolmaganovich/ Ягсуф Шәфыйков.] Яр Чаллы үзәкләштерелгән китапханәләр системасы * [https://sptatar.com/sh-fyykov-yag-suf/ Ягъсуф Шәфыйков.] [[ТР язучылар берлеге]] сайты == Моны да карагыз == * [[Т-36 үзйөрешле баржасының дрейфы]] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Шәфыйков, Ягъсуф}} [[Төркем:Әлифба буенча язучылар]] [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татарстан язучылары]] [[Төркем:Русия язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Публицистлар]] [[Төркем:Казан дәүләт финанс-икътисад институтын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Шәхесләр:КамАЗ]] [[Төркем:Актаныш районының шәрәфле ватандашлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] cs5qdjuzukdi30m75zgq9tcaa4v13yx 0 229551 3526682 3096279 2022-08-05T12:28:22Z A.Khamidullin 6685 /* Хакимлек иту */ wikitext text/x-wiki [[Файл:Giedzimin. Гедзімін (1709).jpg|мини|Гедимин, [[Кодень]] галереясеннән хыялый портрет, 1709]] '''Гедими́н''' ({{lang-ru|''Гедими́н''}}, {{lang-la|Gedeminne}}<ref>[http://www.epaveldas.lt/recordText/LNB/C1B0002960629/Gedimino_laiskai.html?exId=315462&seqNr=4#toc_marker-7-38 Послание Гедимина в Любек, 1323.VII.18;]</ref>, {{lang-la2|Gedeminnus}}<ref>[http://www.epaveldas.lt/recordText/LNB/C1B0002960629/Gedimino_laiskai.html?exId=315462&seqNr=4#toc_marker-7-121 Послание Гедимина к ливонцам от 2 марта 1326 г.]</ref>, ''Godeminnus''<ref>[http://bookucheba.com/stran-sng-istoriya/prilojenie-1324-poslanie-korolya-gedimina-36800.html Послание Гедимина епископам Дерптскому, Эзельскому, Датскому наместнику Ревельской земли и Совету г. Риги, отправленное после 22 сентября 1324 г.]</ref> {{туу датасы|||1275}} чамасы — декабрь {{үлем датасы|||1341}}) — [[Бөек Литва кенәзләре исемлеге|Бөек Литва кенәзе]] [[1316 ел]]дан [[1341 ел]]га кадәр, [[Гедиминовичлар]] династиясенә нигез салучы. Аның исемен Литваның иң танылган тарихи һәйкәле — Вильнюстагы [[Гедимин манарасы]] йөртә. == Чыгыш == Тарихи чыганаклар җитмәү сәбәптән, шулай ук булган мәгълүматларның тулы булмавы аркасында, Гедиминның килеп чыгышын дөрес итеп билгеләү мөмкин түгел. == Хакимлек иту == [[Файл:1000 Gediminas.jpg|thumb|150px|[[Бөек Новгород]]тагы «[[Россиянең 1000 еллыгы]]» һәйкәлендә Князь Гедимин]] Билгеле булганча, башта Гедимин Паграуде җирендә [[Кведарны]] һәм [[Шилале]] янында замок белән хаким иткән, анда кайбер тикшеренүчеләр тарафыннан аның [[вотчина]]сы урнашкан<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus6/Dusburg/frametext33.htm 289. ОБ ОПУСТОШЕНИИ ВОЛОСТИ ПОГРАУДЫ И ГАРТЫ (…) А на третий день после этого тот брат Гебхард со своим войском, как ему повелел магистр, внезапно вошел в волость Литвы, называемую Пограуда, и почти всю ее разорил огнем и мечом. Но отряд братьев со знаменем стоял с утра до полудня на горе напротив замка Гедимина (…); 332. О СОЖЖЕНИИ ПРЕДМЕСТЬЯ ЗАМКА ГЕДИМИНА И ПРОЧИХ (…) В том году, летом, в канун праздника Рождества святого Иоанна Крестителя, когда этот маршал с братьями и людьми из Самбии пришел к волости Пограуде (…) должен был незаметно подойти и взять замок Гедимина (…); 351. О СОЖЖЕНИИ ПРЕДМЕСТЬЯ ЗАМКА ГЕДИМИНА (…) брат Дитрих фон Альтенбург, комтур Раганиты, и 44 брата с 400 воинами из Самбии и Наттангии неожиданно напали на рассвете на предместье замка Гедимина и спалили его и убили в нем всех, кого нашли, кроме тех, кто смог убежать в замок (…)]</ref><ref>Gediminaičių dinastijos vaidmuo organizuojant karo veikslus Lietuvos Didžiojoje Kunigaikštystėje XIV a., Vytas Jankauskas, Vytauto Didžiojo universitetas</ref><ref>[{{Citation |title=Археологическое Товарищество; Замок Гедимина(са), Замчище Кведарна{{ref-lt}} |url=http://www.archeologijosdraugija.lt/itvirtinimai/piliakalnis.php?piliakalnis_id=38 |access-date=2019-11-10 |archive-date=2016-06-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160609203416/http://www.archeologijosdraugija.lt/itvirtinimai/piliakalnis.php?piliakalnis_id=38 |dead-url=yes }} Археологическое Товарищество; Замок Гедимина(са), Замчище Кведарна{{ref-lt}}]</ref><ref>[http://www.baltai.lt/?p=3671 Vytenis Almonaitis, Junona Almonaitienė, Замок Гедимина(са) (…){{ref-lt}}]</ref>.<br/> Мәҗүсилек яклаучы репутациясенә ия булып, Рим папасы һәм башка христиан хөкемдарлар белән сөйләшүләр алып барган. === Волыньга һәм Киевка һөҗүм === {{main|Ирпән елгасы янындагы бәрелеш}} [[Файл:Gediminas Monument in Vilnius.jpg|мини|Вильнюста Гедиминга һәйкәл]] Гедимин [[1324 ел]]да [[Русь]]кә һөҗүмгә чыга. [[Овруч]]ны һәм [[Житомир]]ны алып, ул [[Станислав Иванович|Станислав Киевский]]ның гомуми командованиесе астындагы [[Бөек Киев кенәзләре|Киев]], Переяслав, Чернигов һәм Брянск кенәзләре коалициясе белән каршы бәрелешә. == Үлем == [[Файл:Giedzimin, Vilnia. Гедзімін, Вільня (M. Andriolli, 1882).jpg|thumb|left|250px|[[Михал Андриолли]]. «Гедимин Виленск замогын төзи» (1882)]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Послания Гедимина. — Вильнюс, 1966. * ''[[Никитский, Александр Иванович|Никитский А. И.]]'' Кто был Гедимин? // «[[Русская старина]]». — 1871. — Кн. 8. — Т. 4. * ''[[Пашуто, Владимир Терентьевич|Пашуто В. Т.]]''. Образование литовского государства. — М., 1959. * [[Антонович, Владимир Бонифатьевич|''Антонович В. Б''.]] Монографии по истории западной и юго-западной России. — 1885. * ''Prochaska А.'' О prawdziwości listow Gedymina. — Kr.: Rozprawy (Sprawozdailia) Akademii umiejtności, Wydz. historyczno-filozoficzny, 1895. — Ser, 2. — Т. 7. {{Бөек Литва кенәзләре}} {{ВС}} [[Төркем:Бөек Литва кенәзләре]] [[Төркем:Монархи, погибшие в бою]] [[Төркем:Гедиминовичлар]] owrb458zrj69bw8pw9fdn4vmt527mzd 0 231144 3526754 3525874 2022-08-05T17:08:46Z Frhdkazan 3171 {{УК}}{{Тышкы сылтамалар}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Интерпол''', '''Халыкара {{comment|җинаи|уголовный}} полиция оешмасы''' ({{lang-en|'''Inter'''national Criminal '''Pol'''ice Organization, ICPO}}, {{lang-fr|Organisation Internationale de Police Criminelle, OIPC}}) — төп максаты шушы оешмада катнаша торган илләрдәге хокук саклау органнарының җинаятьчелеккә каршы көрәш буенча тырышлыкларын берләштерү булган халыкара оешма. Штаб-фатиры [[Франса]]ның [[Лион|Лиоң]] шәһәрендә урнашкан. Әгъза булып 190 нан артык ил тора. Башка максатлары: халыкара эзләүне координацияләү, кеше сәүдәсенә, [[оештырылган җинаятьчел төркем]]нәргә, наркотикларны контрабандалауга, [[икътисад]] һәм югары техногияләр өлкәләрендәге җинаятьләргә, ялган акча һәм кыйммәтле кәгазьләрне ясау, балалар порнографиясенә, [[Террорчылык|терроризмга]] һ.б. нәрсәгә каршы көрәш.<ref>[https://interpollawfirm.com/blog/is-interpol-a-real-agency/ Интерпол реаль агентлык булып торамы?]</ref> Президенты — {{#invoke:wd|properties|linked|P488}}, баш сәркәтибе — {{#invoke:wd|properties|linked|P3975}}. [[1923 ел]]да [[Вена шәһәре|Вена]] шәһәрендә ''Халыкара җинаи полиция кәмисиясе (ХҖПК)'' буларак оештырыла. Штаб-фатиры башта Венада, Алмания [[Австрия]]не басып алгачтын (1938) — [[Берлин]]да урнаша. [[Икенче бөтендөнья сугышы]] вакытында күп кенә илләр оешмада катнашуын туктата; ХҖПК фактик рәвештә халыкара оешма булудан туктый. 1946 елда яңадан оештырыла, штаб-фатир итеп [[Париж]] сайлана. [[1956 ел]]да оешмага хәзерге исеме кушыла. [[1989 ел]]да штаб-фатиры Лиоңга күчерелә.<ref>https://www.interpol.int/Who-we-are/Our-history/Key-dates</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Тышкы сылтамалар == * {{#invoke:wd|properties|linked|P856|Рәсми сайт}} {{Тышкы сылтамалар}} {{Халыкара оешмалар}} [[Төркем:Халыкара оешмалар]] pxq79bh5zu6k3mnekt5ntu4clspbhsi 0 263862 3526895 2532594 2022-08-06T07:15:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{УК}} [[Файл:Richard Buchta - Mangbetu woman.jpg|справа|мини|200пкс|Мору-мангбету хатыны. XIX гасыр фотографиясе. Автор [[Бухта, Рихард|Р. Бухта]]]] '''Мору-мангбету''' — башлыча [[Конго Демократик Республикасы|Конго Демократик Республикасында]], шулай ук [[Уганда|Угандада]] һәм [[Судан]]ның көньягында яшәүче тугандаш халыклар төркеме ([[мору]], [[мади (народ)|мади]], [[лугбара]], [[келико]], [[Лого (народ)|лого]], [[авукайя]], [[мангбету]], [[мамву]], [[мангбуту]], [[ленду]]). == Тарих == Мангбетуларның борынгы ата-бабалары төньяк-көнчыгыштан (хәзерге заман Суданының көньягы) хәзерге территориягә күчәләр, җирле банту телле халыкны һәм мбути пигмейларын буйсындыралар. Башта «мангбету» сүзе хакимлк итүче со­сло­вие дигәнне билгели иде. XIX гасырда мангбетулар төбәктә өстенлек итә, бакыр, фил сөяге, банан, ысланган балык белән сәүдә итүне контрольдә тота; 1880 елларда Судан сәүдәгәрләре тарафыннан басып алына. 1890 еллардан [[Бельгия]] протектораты астында. XX гасыр уртасына кадәр баш сөяген озынайту йоласы киң таралган; хатын-кызларда чәчләрен күпертү сәбәпле баш формасы бик озын булган <ref>[https://w.histrf.ru/articles/article/show/mangbietu Мангбету]</ref>. == Теле == Нил-Сахара тел макросемьясының Үзәк Судан төркеме мору-мангбету телләрендә сөйләшәләр. == Халкы == Гомуми саны 1,2 млн кеше (1970, бәя) == Гаилә == Традицион социаль оешманың нигезен авыл һәм зур гаилә общиналары, патрилиния нәсел оешмасы һәм ир-атларның Не­бе­ли яшерен җәмгыяте тәшкил итә. Авункулат киң таралган. Калым, полигиния, со­ро­рат, левират практикалана. Туганлык терминнары системасы бифуркатив-линия тибындагы терминнар («Судан» тибындагы кузеннар өчен терминнар). Сиблинглар бер термин, ата - аналарның сиблинглары-тасвирлау конструкцияләре белән билгеләнә. <ref>[https://w.histrf.ru/articles/article/show/mangbietu Мангбету]</ref> == Дин == Мору-мангбетуларның күпчелеге борынгы инанычларын саклый, күп булмаган өлеше — христианнар ([[Католицизм|католиклар]]). == Игенчелек һәм шөгыльләр == Төп шөгыль - [[ игенчелек]] ([[тары]], [[ямс]], [[Таро (үсемлек) | таро]], [[банан]], [[кузаклылар]]), [[цеце]] чебене булмаган урыннарда терлек асрыйлар. Тимерчелек, агач һәм фил сөяге уеп ясау, чүлмәкчелек — һөнәрчелек үсеш алган. == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{cite web |author = |url = http://www.cuar.in.ua/cuar/Tribes/Zande/Zande-Mangbetu-a.htm |title = Искусство племен азанде и мангбету |lang = |website = web.archive.org |date = |accessdate = 2019-01-13 |deadlink = no |archivedate = 2014-04-21 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140421064637/http://www.cuar.in.ua/cuar/Tribes/Zande/Zande-Mangbetu-a.htm }} Мириманов В. Б. Искусство тропической Африки. {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Африка халыклары]] amw1e61wp1kwiurpxnvityukocx8soa 0 294182 3526771 2802341 2022-08-05T18:11:40Z Әмир 15082 яңа бүлек исеме өстәү: /* Бүләкләре, мактаулы исемнәре */ wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Иҗат Сабитов | рәсем = Sabitov Idzhad Khakovich.jpg | рәсем_зурлыгы = 200 | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Иҗат Хак улы Сабитов | һөнәр = геометр, профессор | туу датасы = 15.12.1937 | туу җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], {{туу җире| Мәскәү өлкәсе | Мәскәү өлкәсендә}}, [[Воскресенск]] | гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байрак|Россия}} РФ | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = Хак Сәрвәретдин улы | әни = | ир = | хатын = Людмила Вячеславовна | балалар = '''уллары''' Эрик, Денис | кул кую = | бүләк һәм премияләр = [[Файл:Знак премии имени М.В.Ломоносова.jpg|30px|М. В. Ломоносов премиясе (МДУ)]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Сабитов}} '''Иҗат Сабитов''', Иҗат Хак улы Сабитов (''[[1937 ел]]ның [[15 декабрь|15 декабре]], [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[Мәскәү өлкәсе]], [[Воскресенск]]'') — галим-математик-геометр, физика-математика фәннәре докторы (1997), [[Мәскәү дәүләт университеты]] профессоры (2005 елдан). М. В. Ломоносов премиясе лауреаты. == Тәрҗемәи хәле == [[1937 ел]]ның [[15 декабрь|15 декабрендә]] [[Мәскәү өлкәсе]] [[Воскресенск]] шәһәрендә өч балалы гаиләдә туган. Дин эшлеклесе һәм мәгърифәтче Сәрвәретдин Мифтахетдин улы Сабитовның (1862—1916 елдан соң) оныгы. Әтисе Хак Сәрвәретдин улы [[Бөек Ватан сугышы]]на алынгач (фронттан кайткач әтисе авыл клубы мөдире булып эшли, шигырьләр һәм пьесалар яза, аларны үзешчән артистлар көче белән куя, тирә-юньдәге авылларда коллектив белән чыгыш ясый, китапханә ача), [[укытучы]] булган әнисе белән [[Ырынбур өлкәсе]] (1938—1957 елларда [[Чкалов өлкәсе]]) (хәзерге [[Александровка районы (Ырынбур өлкәсе)|Александровка районы]] Зелёная Роща авыл җирлегенә керүче) Канчыр авылына эвакуацияләнә. Әлеге авылда башлангыч, район үзәгендә урта мәктәпне (''көмеш медальгә''), 1959 елда [[Дүшәнбе]] шәһәрендәге В. И. Ленин исемендәге Таҗик дәүләт университетының (2008 елдан {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Таҗик милли университеты|Таҗик милли университеты|ru|Таджикский национальный университет}}) физика-математика факультетының математика бүлеген бик яхшы билгеләргә тәмамлаган. Ике ел әлеге университетның математик анализ кафедрасында ассистент булып эшли. 1961 елда [[Ереван]]да бөтенсоюз конферениясендә, 1961 елда [[Ленинград]]та математиклар съездында катнаша. Ленинградта узган съезда профессор {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Николай Ефимов|Н. В. Ефимов|ru|Ефимов, Николай Владимирович}} белән таныша. Н. В. Ефимов йогынтысында И. Х. Сабитовның гыйльми тикшеренүләренең төп темасы [[геометрия]] була. 1961 елда [[Мәскәү дәүләт университеты]]на Н. В. Ефимов җитәкчелегендә аспирантурага керә. 1965 елда «''Поверхности Дарбу в теории бесконечно малых изгибаний''» темасына кандидатлык, 1997 елда «''Изометрические отображения, изгибания и объёмы в метрической теории поверхностей''» темасына докторлык диссертацияләре яклаган. 2005 елда профессор дәрәҗәсе бирелгән. Мәскәү дәүләт университетының механика-математика факультетының математик анализ кафедрасында укыта. Чакырылган докладчы буларак, күп кенә халыкара конференцияләрдә чыгыш ясаган һәм дөньяның әйдәп баручы университетларында һәм фәнни үзәкләрендә: [[Австрия]], [[Болгария]], [[Бразилия]], [[Алмания]], [[Маҗарстан]], [[Израиль]], [[Италия]], [[Польша]], [[АКШ]], [[Төркия]], [[Украина]], [[Франция]], [[Швейцария]]дә һ. б. тикшеренүләр белән шөгыльләнү мөмкинлеге алган. 100 гә якын фәнни хезмәт авторы. Иҗат Хак улы туган [[татар теле]]н, берничә чит тел, шулай ук элеккеге СССР халыклары телләрен белә. Математика буенча берничә китапны [[инглиз теле|инглиз]] Һәм [[француз теле|француз]] телләреннән тәрҗемә иткән. Күпкырлыкларның күләмнәре турында популяр брошюрасы татар телендә нәшер ителгән. Ул Көнбатыш һәм Көнчыгыш классик әдәбиятын һәм поэзиясен белә һәм ярата, үзе дә (''нигездә татар телендә'') шигырьләр яза. Аның берничә шигыре композиторлар тарафыннан көйгә салынган һәм татар эстрадасында уңыш белән башкарыла. Әдәбият белән мавыгуны ул [[Муса Җәлил]] белән таныш булган, [[фольклор|халык иҗаты]] белән кызыксынган әтисеннән мирас итеп алган<ref>''В. А. Александров, Ю. А. Аминов и др.'' [http://www.mathnet.ru/php/archive.phtml?wshow=paper&jrnid=rm&paperid=9254&option_lang=rus Иджад Хакович Сабитов (к 70-летию со дня рождения)]. mathnet.ru{{ref-ru}}</ref>. Бабасы күренекле дин эшлеклесе һәм мәгърифәтчесе, имам-хатиб һәм мөдәррис [[Сәрвәретдин Сабитов|Сәрвәретдин Мифтахетдин улы Сабитовның]] (1862-1916 елдан соң) мирасын танытыр өчен җан ата. Аның тырышлыгы белән хәзрәтнең исеме [[Татар энциклопедиясе]]нә кертелгән (V том; Казан, 2011). <ref>''И. Х. Сабитов''. Мечтаю вернуть имя деда: (интервью с Диной Аляутдиновой)// Газета «Татарские новости». 2008. № 3</ref><ref>''[[Әлфинә Сибгатуллина]]''. Имам һәм мөдәррис (Сәрвәретдин бине Мифтахетдинның тууына 150 ел). «[[Казан утлары]]», 2012 ел, декабрь, 130-132нче бит</ref>. == Математикадан сайланма хезмәтләре == * ''И. Х. Сабитов'', Локальная теория изгибания поверхностей// Итоги науки и техники. Современные проблемы математики. Фундаментальные направления. [[ВИНИТИ]]. 1989. Т. 48. С. 196—270. * ''И. Х. Сабитов'', Объём многогранника как функция его метрики// Фундам. прикл. матем. 1996. Т. 2, No. 4. С. 1235—1246. * ''И. Х. Сабитов'', Обобщённая формула Герона-Тарталья и некоторые её следствия// Математический сборник, 1998. Т. 189, No. 10. С. 105—134. * {{книга |автор=И. Х. Сабитов |заглавие=Объёмы многогранников |издательство=М.:МЦНМО |год=2002 |страниц=32 |ссылка= http://www.mccme.ru/mmmf-lectures/books/books/book.21.pdf|ISBN 5-94057-003-8}} == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2014 ел|2014]] ― [[Мәскәү дәүләт университеты]]ның М. В. Ломоносов премиясе ― «''өслекләр һәм күпкырлыклар метрик геометриясе буенча хезмәтләр {{comment|шәлкеме|циклы}} өчен''» * [[2021 ел|2021]] ― [[Казан федераль университеты]]ннан Н. И. Лобачевский медале<ref name=":0">[https://tatar-inform.tatar/news/baskort-galimnare-dizainer-ildar-gataullinnyn-milli-kiem-kollekciyasen-tankyitlade-5858356 Галим Иҗат Сабитовка Болгар дәүләтендә ислам кабул ителү юбилеена көмеш билге тапшырылды.] [[Татар-информ]], 5.08.2022</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20190423184203/https://medal.kpfu.ru/laureatyi-medali/ Лауреаты – Медаль им. Н.И. Лобачевского]</ref> * [[2022 ел|2022]] ― Болгар дәүләтендә ислам кабул ителүгә 1100 ел тулуга истәлекле көмеш билге<ref name=":0" />. == Гаиләсе == Хатыны — Людмила Вячеславовна, уллары — Эрик һәм Денис. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * ''В. А. Александров, Ю. А. Аминов и др.'' [http://www.mathnet.ru/php/archive.phtml?wshow=paper&jrnid=rm&paperid=9254&option_lang=rus Иджад Хакович Сабитов (к 70-летию со дня рождения)]. mathnet.ru{{ref-ru}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Сабитов, Иҗат}} [[Төркем:Әлифба буенча галимнәр]] [[Төркем:Әлифба буенча математиклар]] [[Төркем:ССРБ математиклары]] [[Төркем:Русия математиклары]] [[Төркем:Таҗик дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Профессорлар]] [[Төркем:Вуз укытучылары]] [[Төркем:Физика-математика фәннәре докторлары]] [[Төркем:МДУ Ломоносов премиясе лауреатлары]] 3v051mma2fmyf0c5bbzizopiqaa7yjp 0 388668 3526849 3524998 2022-08-06T03:47:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[File:Pura Taman Kelenting Sari - Menjangan Island.jpg|thumb|Менджанган Утравы, Бали, Индонезия.]] '''Менджанган Утравы''' Балидан төньяк-көнбатышка 5 мильдә урнашкан һәм ул Индонезия архипелагының өлеше булып тора. "Менджанган" [[Индонезия теле]]ндә "Болан" дигәнне аңлата. Бу атама асаба кешеләр тарафыннан утрауга һәр язны кыргый боланнар килүен һәм якынча 1,2 миль араны узуларын күрүе өчен бирелгән. ==Урнашуы== Гәрчә утрау [[Көнбатыш Бали Милли Паркы]]ның әһәмиятле өлеше булса да, ул Ява административ районына билгеләнгән һәм аның юрисдикциясе астына төшә. Иң якын зур шәһәрләр булып: [[Бали]]ның төньягында [[Сингараджа]] һәм [[Ява]]ның көнчыгыш ярында урнашкан [[Баньюванги]]. Иң якын торак пункт булып [[Сумберкима]] авылы тора. Иң якын аэропорт булып региональ [[Леткол Висну]] тора (утраудан якынча 8 мильдә) һәм иң якын коммерция утравы булып күрше [[Көнчыгыш Ява]]да [[Баньюванги Халыкара Аэропорты]] тора. ==Гомуми мәгълүмат== [[File:Menjangan Island from the air.jpg|thumb|Һавадан күренгәнчә Менджанган Утравы.]] Мәйданы якынча 15 квадрат миль. Өслеге ком һәм коры торф. Утрауда 16 [[Һинду]] [[монах]]ы яши. Менджанганда Ганеша Менджанган Пурасы, Пура Менджанган һәм Пура Таман Пингит Клентинг Сари Пуралары бар. Көнбатышта причал урнашкан. Асаба фаунага кыргый боланнар, кыргый кроликлар, варан келтәләре, кыр тавыклары керә. ==Диңгез тормышы== Утрау асаба туризм сәнгәгатенең әһәмиятле өлеше булып тора, чөнки аның диңгез фаунасы даирәнең иң яхшы сакланып калган мәрҗән рифларының берсен кертә. Барлык скуба-дайвинг кибетләре утрауга көн саен сәяхәтләрне оештыралар. Утрауда Кантор Таман Насиональ Меджанган дайвинг үзәге һәм Менянган Утравы сноркелинг урыны урнашкан. ==Тышкы сылтамалар== * [http://www.tnbalibarat.com Рәсми сайт]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120422103602/http://www.tnbalibarat.com/ |date=2012-04-22 }} * [http://www.indo.com/geo/menjanganisland.html Bali Barat National Park] {{coord|8.08333|S|114.517|E|source:kolossus-nlwiki|display=title}} [[Төркем:Индонезия утраулары]] 5k7zdqwf9zquzzt58lpv717g5nsbj7c 0 389277 3526764 3237768 2022-08-05T17:38:44Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: /* Бүләкләре, мактаулы исемнәре */ wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Васил Гарифуллин | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = Васил Заһит улы Гарифуллин | һөнәр = журналист, педагог, галим | туу датасы = 01.10.1961 | туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Саба районы|Теләче районында}}, [[Югары Кибәхуҗа]] | гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = [[Файл:Заслуженный работник РТ.jpg|20px|Татарстанның атказанган фән эшлеклесе - 2012]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Гарифуллин}} '''Васил Гарифуллин''', Васил Заһит улы Гарифуллин (''[[1961 ел]]ның [[1 октябрь|1 октябре]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Саба районы]], [[Югары Кибәхуҗа]]'') — журналист, галим, филология фәннәре докторы (''[[1999 ел|1999]]''), профессор (''[[2000 ел|2000]]''), [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]ның Социаль-фәлсәфи фәннәр һәм гаммәви бәйләнешләр институтының Журналистика һәм медиакоммуникация югары мәктәбенең милли һәм глобаль медиа чаралары кафедрасы мөдире (''[[2018 ел]]дан''). Россия Федерациясенең мактаулы югары һөнәри белем бирү хезмәткәре (''[[2008 ел|2008]]''), [[Татарстанның атказанган фән эшлеклесе]] (''[[2012 ел|2012]]'')<ref>[https://kpfu.ru/Vasil.Garifullin Гарифуллин Васил Загитович.] Сайт К(П)ФУ{{ref-ru}}</ref>. == Тормыш юлы == Васил Гарифуллин [[1961 ел]]ның 1 октябрендә [[Саба районы|Саба]] (1991 елдан [[Теләче районы|Теләче]]) районы [[Югары Кибәхуҗа]] авылында туа. 1978 елда Югары Кибәхуҗа урта мәктәбен алтын медальгә тәмамлаганнан соң, [[Казан дәүләт университеты]]ның журналистика бүлегенә укырга керә. Студент елларында татар филологиясе бүлеге галимнәре [[Фәрит Юсупов]], [[Хатыйп Миңнегулов]], [[Флера Сафиуллина]] җитәкләгән [[Диалектология|диалектологик]] һәм [[фольклор]] экспедицияләрендә катнаша. Интервью жанрының тел-стиль үзенчәлекләрен өйрәнүгә багышланган диплом эше яклый. 1983 елны университетны кызыл дипломга тәмамлый һәм шул ук елны [[Татарстан ДТРК|Татарстан телевидениесенең]] авыл хуҗалыгы тапшырулары редакциясендә эшли башлый. Мәскәүдә Бөтенсоюз телевидение һәм радио хезмәткәрләренең белемен күтәрү институтында белемен камилләштерә. 1986 елда В. Гарифуллин Казан дәүләт университетына аспирантурага укырга керә. 1990 елның февралендә [[Галимҗан Ибраһимов|Г. Ибраһимов]] исемендәге [[Тел, әдәбият һәм тарих институты]] каршындагы советта "Хәбәри жанрларның композицион-сөйләм төзелеше" темасына кандидатлык диссертациясе яклый. 1994 елдан татар журналистикасы кафедрасы доценты булып эшли. 1998 елның гыйнварында [[КДУ]]ның татар журналистикасы кафедрасы мөдире итеп сайлана. 2000 елның март аенда профессор дигән гыйльми исем бирелә. 2002 елның гыйнвар аенда В. З. Гарифуллин Казан дәүләт университетының [[журналистика]], [[социология]] һәм [[психология]] факультеты деканы итеп сайлана. [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]ның Социаль-фәлсәфи фәннәр һәм гаммәви бәйләнешләр институтының Журналистика һәм медиакоммуникация югары мәктәбенең милли һәм глобаль медиа чаралары кафедрасы мөдире (''[[2018 ел]]дан''). == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2008 ел|2008]] — Россия Федерациясенең мактаулы югары һөнәри белем бирү хезмәткәре * 24.01.2019 — Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте<ref>https://president.tatarstan.ru/file/laws/laws/laws_233941.pdf</ref> * [[2012 ел|2012]] — [[Татарстанның атказанган фән эшлеклесе]] ---- * [[2022 ел|2022]] — «Бәллүр каләм» (Хрустальное перо) [[Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге|Татарстан журналистикасы]] премиясе Гран-прие («Лада» автомобиле)<ref>''Оксана Романова.'' [https://www.tatar-inform.ru/news/gran-pri-premii-xrustalnoe-pero-avtomobil-polucil-prepodavatel-zurfaka-kfu-5875213 Гран-при премии «Хрустальное перо» – автомобиль – получил завкафедрой медиа КФУ.] [[Татар-информ]], 5.08.2022</ref>. == Сылтамалар == * [https://kpfu.ru/Vasil.Garifullin Гарифуллин Васил Загитович]. Сайт К(П)ФУ {{ref-ru}} == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> [[Төркем:Филология фәннәре докторлары]] [[Төркем:Профессорлар]] [[Төркем:Вуз укытучылары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Казан университеты]] [[Төркем:РФ югары һөнәри мәгарифенең мактаулы хезмәткәрләре]] {{Санкт-Петербург татар медиафорумы}} ep4ua6sgx294gqa41lfsrucok0wainj 0 389339 3526698 3174766 2022-08-05T13:59:03Z Ilnur efende 6874 /* Тәрҗемәи хәле */ wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Басыйр Абдуллин |Оригинал телендә = |Фото = |Киңлек = |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Басыйр Мәҗит улы Абдуллин |Псевдонимнар = |Туу датасы = 1892 |Туу урыны = [[РИ]], {{Туу җире|Әстерхан губернасы|Әстерхан губернасында}}, {{Туу җире| Әстерхан өязе |Әстерхан өлкәсендә}}, [[Каргалы (Әстерхан өлкәсе) | Каргалы]] |Үлем датасы = 1938 |Үлем урыны = ''билгесез'' |Ватандашлык = {{байрак|Русия империясе}} [[РИ]]→<br/>{{байраклаштыру|РСФСР}}→<br/>{{байрак|СССР}} [[СССР]] |Эшчәнлек төре = [[язучы]] |Иҗат итү еллары = |Юнәлеш = проза, драматуия |Жанр = роман, повесть, хикәя |Иҗат итү теле = [[юрт татарлары диалекты]], [[нугай теле]], [[төрекмән теле]] |Дебют = |Премияләр = |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Абдуллин}} '''Басыйр Абдуллин''', Басыйр Мәҗит улы Абдуллин (''[[1892 ел]], [[РИ]], [[Әстерхан губернасы]], [[Әстерхан өязе]], [[Каргалы (Әстерхан өлкәсе) | Каргалы]] – [[1938 ел]], билгесез'' ) — язучы, драматург, журналист, мәгърифәтче. Сталин репрессияләре корбаны. Нугай әдәбиятында беренче пьеса һәм роман авторы. == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:Общий вид села. с. Каргали (ногайцы). Сентрябрь-октябрь 1930 года.jpg|200px|thumb|right|Туган авылы [[Каргалы (Әстерхан өлкәсе) | Каргалы]]. [[1930 ел]]]] 1892 елда Әстерхан өязе Зацарево волосте (хәзерге [[Әстерхан өлкәсе]]нең [[Идел буе районы (Әстерхан өлкәсе) |Идел буе районы]]) [[Каргалы (Әстерхан өлкәсе) | Каргалы]] авылында туган. Чыгышы буенча [[Йорт татарлары|юрт татары]] һәм кайбер әсәрләрен [[юрт татарлары диалекты|үзенчәлекле диалектта]] язган. Берничә [[төрки халыклар|төрки халыкның]] телен яхшы белгән. [[Әстерхан]]ның көньяк читендәге [[Бирге Тияк]] бистәсендә үскән, шунда авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. Аннары Әстерхан, [[Казан]] мәдрәсәләрендә укыган. Остазы — [[Әстерхан губернасы]] мөхтәсибе, Әстерханда нәшер ителгән [[Идел (гәҗит, 1907)|«Идел»]] газетасының нашир-мөхәрире [[Габдрахман Гомәри]] (1867—1933) <ref>[http://xacitarxan.narod.ru/gumari.htm Несостоявшийся муфтий. Книга о самом знаменитом астраханском татарине.] xacitarxan.narod.ru{{ref-ru}}</ref>. [[РСФСР|Советлар хакимияте]] ныгыгач, [[1920-еллар]] ахырында [[Төрекмәнстан ССР]]га күчеп китә. [[Ашхабад]]та газета редакциясендә эшли, Басыйр Аштарханлы (''Басыйр Әстерханлы'') псевдонимы белән иҗат итә, төрекмән драматургиясен нигезләүдә катнаша. [[1926 ел|1926]], [[1927 ел]]ларда [[Ашхабад|Полторацкида]] ([[Ашхабад]] шәһәренең 1919—1927 еллардагы атамасы) авторның [[төрекмән теле]]ндә язылган 3 тарихи һәм социаль драмасы, 1 русчадан тәрҗемә ителгән драма әсәре («Солтан Сәнҗәр тарихы», ''1926''; «Йосыф һәм Әхмәт», ''1927''; «Тиңсезлек», ''1927''; «Чабан», ''1929'') басылып чыга һәм Ашхабадта һәм республиканың башка шәһәрләрендә һөнәри һәм үзешчән театрлар сәхнәләрендә куела. [[1930-еллар]] башында Б. М. Абдуллин гаиләсе белән [[Дагстан]]ның дала өлешендәге Каранугай районына (хәзерге Нугай районы) күченә. Башта укытучы булып, аннары район үзәге {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Терекле – Мәктәб|Терекле – Мәктәбтә|ru|Терекли-Мектеб}} чыгучы «Кызыл Байрак» газетасының җаваплы секретаре булып эшли. Басыйр Мәҗит улына кадәр нугай драматургиясе әле булмаган. Ул үзенең әсәрләрен [[нугай теле|нугай әдәби телендә]] иҗат итә. Аның нормалары галим һәм педагог [[Абдулхәмид Җанибәков|Габделхәмит Җанибәков]] (1879 – 1955) тарафыннан эшләнгән. Б. М. Абдуллин пьесалардан тыш, зур жанрдагы әдәби әсәрләр иҗат итә башлый. Якынча [[1935 ел]]да [[Махачкала]] шәһәренә күченеп килә, Дагстан АССР дәүләт нәшриятында нугай бүлеге мөхәррире булып эшли. Педагогик һәм укыту-методик әдәбиятны нәшер итү өчен җавап бирә, үзенең әсәрләре дә күпләп басыла<ref>''В. М. Викторин''. [http://www.pam30.ru/people/item/186660/ Абдуллин (Абдуллаев) Басир Маджидович.] Служба хранения Памяти{{ref-ru}}{{ref-tt}}</ref>. == Иҗаты == 1932—1934 елларда аның 4 пьесасы һәм 2 эпик романы, күчмә тормышны дәвам итүче [[нугайлар|туган халкының]] яңа тормышын тасвирлаучы 1 очерк–эссе, [[рус теле]]ннән берничә тәрҗемәсе дөнья күрә. «Батрак», «Дошман җиңелде» кебек пьесалары, «Активист» романы һ. б. әсәрләре нугай әдәбияты үсешендә зур урын алып тора<ref>''Соегов Мурадгелди.'' [https://cyberleninka.ru/article/n/nogaiskii-dramaturg-i-ego-turkmenskiy-perevodchik-ob-iskalechennyh-sudbah-i-oporochennyh-dostoinstvah Ногайский драматург и его туркменский переводчик (Об искалеченных судьбах и опроченных достоинствах).] Ученые записки Орловского государственного университета. Серия: Гуманитарные и социальные науки, 2017. — № 3 (76). — С. 155‒159{{ref-ru}}</ref>. 1934 елда «Байлык исереклегендә» (''Байлык эсириклигинде'') повесте басылып чыга. Бу зур әсәр (''22 өлештән тора'') авторның туган якларына, Әстерхан шәһәре тирә-ягындагы авылларда яшәүче якташларына багышланган, әсәрдә элеккедән яшәп килгән гореф-гадәтләрнең яңа заманда котылгысыз үзгәрүе тасвирлана. Б. М. Абдуллин повестенда гадәти булмаган авторлык алымы куллана: автор сөйләмен һәм персонажлар диалогын [[юрт татарлары диалекты]]нда бирә. Повестьта авылда, [[Русия ватандашлар сугышы|Ватандашлар сугышыннан]] соң, яңа интеллигенция барлыкка килү, клублар һәм медпунктлар төзү тасвирлана, шулай ук көнкүрештә байлар һәм хәерчеләр каршылыгы, кызның яратмаган кешесенә кияүгә бирелү фаҗигасе чагылыш таба. [[Наданлыкны бетерү]] (Ликбез) компаниясе азагында Б. М. Абдуллин 1934—1935 елларда [[нугай теле]]ндә «Аз белемлеләр мәктәпләре өчен уку китабы» дигән дәреслек яза һәм нәшер итә. 1938 елда [[Ставрополь крае|Орджоникидзе]] (1943 елдан [[Ставрополь крае|Ставрополь]]) крае нәшриятында аның «4нче сыйныф өчен әдәбияттан хрестоматия» дигән китабы чыга. Анда автор нугай язучыларының егерме еллык иҗат эшчәнлегенә күзәтү ясый. 1936—1937 елларда аның [[күмәк хуҗалык]]лар төзү турындагы ике пьесасы «сәяси яктан хаталы» дип табыла. Басыйр Мәҗит улы нәшрият эшеннән кире «Кызыл Байрак» газетасына кайта, ләкин 1938 елда кулга алына, «халык дошманы» буларак хөкем ителә һәм атып үтерелә. 1968 елда реабилитацияләнә. == Хәтер == * 1991 елда [[Черкесск]]ида нугай телендә «Кыр батырлары» романы басылып чыга<ref>[https://search.rsl.ru/ru/reord/01001619491 Абдуллин Басир. Герои степи.]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Российская государственная библиотека</ref>. * 2012 елда, язучының 150 еллыгына, «Байлык исереклегендә» повестен [[КФУның Алабуга институты]] профессоры [[Леонид Арсланов]] (1932—2020) татарчага тәрҗемә итә. == Сылтамалар == * [http://www.pam30.ru/people/item/186660/ Б. М. Абдуллин. «Байлык исереклегендә». Повестьтан өзек (Л. Ш. Арсланов тәрҗемәсе)]{{ref-tt}} * ''В. М. Викторин''. [http://www.pam30.ru/people/item/186660/ Абдуллин (Абдуллаев) Басир Маджидович.] Служба хранения Памяти{{ref-ru}} == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Абдуллин, Басыйр}} [[Төркем:Әлифба буенча язучылар]] [[Төркем:ССРБ язучылары]] [[Төркем:Нугай язучылары]] [[Төркем:Әлифба буенча драматурглар]] [[Төркем:XX гасыр драматурглары]] [[Төркем:XX гасыр язучылары]] [[Төркем:Журналистлар]] [[Төркем:Мәдрәсә тәмамлаучылар]] [[Төркем:Сталин репрессияләре корбаннары]] [[Төркем:Шәхесләр:Әстерхан]] mmilyqcs2n92iyfxe3dav5hmum4xah0 0 390537 3526746 3237157 2022-08-05T16:16:06Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Илдар Әгъләметдин улы Кыямов | рәсем = Илдар Кыямов.jpg | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = Тележурналистика,[[сәнгать]], [[тарих]], актер | туу датасы = 11.02.1971 | туу җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Чирмешән районы]], [[Кара Чишмә]] авылы | гражданлык = [[ССРБ]]→[[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = Әгъләметдин Кыяметдин улы Кыямов | әни = Саимә Рәшит кызы Кыямова | ир = | хатын = [[Мөршидә Кыямова|Мөршидә Галләм кызы Кыямова]] | балалар = [[Идел Кыямов|Идел Илдар улы Кыямов]], Ихтыяр Илдар улы Кыямов | бүләк һәм премияләр = [[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Фш|Кыямов}} '''Илдар Әгъләметдин улы Кыямов''' — журналист-төбәкче, язучы, шагыйрь, нәфис сүз остасы, җырчы, актёр. [[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] (2021). ==Биография== Илдар Әгъләметдин улы Кыямов [[Кара Чишмә]] авылында 1971 елның 11 февралендә туа. [[КДУ]]ның [[журналистика]] факультетын (1993 елда "кызыл" дипломга) һәм [[Татарстанның халык артисты]] [[Зөһрә Сәхәбиева]] классы буенча [[Казан дәүләт консерваториясе]]нең вокал факультетын (1999) тәмамлый. Баритон. "Ягымлы яз" (1993) җыр конкурсы лауреаты, С. [[Сәйдәшев]] исемендәге (1998) һәм И.Шакиров исемендәге (2003) җыр конкурслары дипломанты. 1997-2003 елларда "Казан" милли-мәдәни үзәгендә конферансье булып эшли, төрле чараларның сценариен язу эшенә җәлеп ителә. 2003 елның мартыннан "Татарстан Яңа гасыр" ([[ТНВ]]) каналында иртәнге тапшырулар алып баручы, 2012 елдан башлап "Татарлар" тапшыруының җомга чыгарылышын да алып бара. Бөтенроссия Сабан туйларын, хөкүмәт чараларын, иҗат кичәләрен алып бара. 2017 елдан башлап "Манзара" тапшыруының баш мөхәррире. И.Кыямов катнашында бик күп аудио һәм видео программалар, концертлар яздырылган. "Гөлләр су сорый" дигән аудиоальбом чыгарган. Беръюлы берничә сәхнә жанрында эшли, яза, тәрҗемә итә. Соңгы елларда төбәкче сыйфатында берничә авыл тарихын язып бастырып чыгара. ==Бүләкләре һәм исемнәре== # ТР Дәүләт Советының Рәхмәт хаты. # "Мәдәнияттәге казанышлар өчен" (2018) медале. # "Татар милләтенә күрсәткән олы хезмәтләр өчен" (2018) медале. # "Чирмешән районына - 90 ел" (2020) медале. # "ТАССР төзелүгә - 100 ел" (2020) истәлек билгесе. # "Бәллүр каләм" премиясе. # Утыз Имәни премиясе. # [[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] (2021)<ref>''Рузилә Мөхәммәтова''. [https://tatar-inform.tatar/news/culture/24-01-2021/ildar-kyyamovka-tatarstanny-atkazangan-s-ngat-eshleklese-dig-n-maktauly-isem-birelde-5801252 Илдар Кыямовка Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе дигән мактаулы исем бирелде.] [[Татар-информ]], 24.01.2021</ref> ==Библиография== * "Җырларымда - җирсүем" "Татарстан китап нәшрияты," 2020. Шигырьләр җыентыгы. * Кара Чишмә карьясе. ("Кара Чишмә авылы"). "Идел-Пресс" нәшрияте. 2017 ел. (Туган авылының тарихы һәм рухи мәдәнияте турында монография. 720 бит). * "Моңлы "Саз", моңлы гомер" (М.Җәлил исемендәге премия лауреаты, хормейстер һәм виртуоз музыкант, легендар "Саз" халык вокаль ансамбленең сәнгать җитәкчесе Рифкать Гомәров турында истәлекләр китабы. "Матбугат йорты" нәшрияты 2003 ел. (Автор-төзүче – И.Кыямов). * "Мәңге яшә, Әмирем!" "Идел-Пресс," 2020, (Чирмешән районының Әмир авылы тарихы. 912 битле). * "Мин сәхнәдә-рухани." ("Идел-Пресс. 2017 ел)- ТР һәм РФ халык артисты, драма актеры Наил Шәйхетдинов турында истәлекләр китабы. * Р.Бушков. "Их, Казан мунчасы!"(Этнографик очерклар. "Казан" журналы китапханәсе – 1993 ел. (Татар теленә Илдар Кыямов тәрҗемәсе). * Авторлар коллективы. "Россия тарихыннан хикәяләр". Урта мәктәпнең 5 сыйныф укучылары өчен дәреслек. "Мәгариф "нәшрияты. 1995 ел. (Рус теленнән тәрҗемә: И.Ә. Кыямов, Х. Я. Гобәйдуллин). * К.Р.Синицына. "Татарстан һәм татар халкы тарихы". Урта гомуми белем бирү мәктәпләре, гимназия һәм лицейлар өчен уку әсбабы. 1996 ел. «Мәгариф» нәшрияты (Рус теленнән И.Ә.Кыямов тәрҗемәсе). * А.Ш.Әсәдуллин, Р.А. Юсупов "Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту методикасы нигезләре" ("Мәгариф" - 1998 ел). (Рус теленнән тәрҗемә – И. Ә.Кыямов, А.Ә.Низамиев). * "Чирмешән районы: еллар һәм кешеләр" Казан 2005 ел. Рус телендә. (Автор-төзүчеләрнең берсе - И.Ә. Кыямов.) * Кыямов И.Ә, Фролов Н.С, Зәйнетдинов М.Ф. "Чирмешән районы: еллар һәм кешеләр". (Авторларның берсе, мөхәррир һәм тәрҗемәче – Илдар Кыямов). Казан - 2007 ел. ==Дискография== * Кәлам Шәриф. (Коръәннең 27 тәфсир нигезендә эшләнгән мәгънәви тәрҗемәсе). 40 сәгатьлек аудиоязма. Дикторы - И.Кыямов. "Азан" радиосы, Казан, ТР МДН, 2019 ел. * Татар телендә Коръән тәфсиренең аудиоверсиясе. (Ногмани тәфсире буенча) И.Кыямов укый. 2012 ел. "Аксу" студиясе, Казан-Марокко. (Коръән елы уңаеннан). * "Җырларым" (фильм-концерт -26 минутлык), "ТНВ-Планета". 2016 ел. * "Гөлләр су сорый" – эстрада җырларыннан дебют альбомы. "Гөлзада" студиясе – 1999 ел. * Ш.Мәрҗанинең 200 еллыгына багышланган документаль фильм. Текстны И.Кыямов укый. 2018 ел. А.Мөхәммәтҗанов студиясе. * А.Гыйләҗев. «Өч аршын җир". (И.Кыямов укый. 2019 ел.) ТКН заказы буенча аудиокитап. * А. Гыйләҗев. "Яра". (И.Кыямов укый. ТКН. 2019 ел.) * Мөхәммәт Мәһдиев. «Торналар төшкән җирдә". И. Кыямов укый. 2019. Аудиокитап. ТКН. * Фатыйх Әмирхан. "Урталыкта". И. Кыямов укый. 2019 ел. ТКН. * "Көтүче белән сыер савучы җыры". 2012 ел. (Зөбәрҗәт Газизова белән дуэт). ТНВ каналында трансляция. * "Жак Ив Кусто дәрьялар гизә" ("Одиссея команды Кусто"). Тәрҗемә ителгән текстны редакцияләү, уку. 240 серия, «Яңа гасыр» каналынының "Дубль-видео" студиясе, 2006-2008 еллар. * "Дөнья тирәли сәяхәт". Текстның мөхәррире һәм укып яздыру - И.Кыямов, 40 серия, "ТНВ", "Дубль-видео" студиясе, 2008 ел. * ТР Диния нәзарәтенең 25 еллыгына багышланган документаль фильм. 2017 ел. И.Кыямов укый. А. Мөхәммәтҗанов студиясе. * "Ике артист" проекты. Раяз Фасыйхов белән дуэт: "Гомерләр мизгел генә" җырын башкару. 2014 елның 27 октябре. * "Кошлар тынды" – Б.Насыйрова белән дуэт. 7.11.2016 - "ТНВ" эфиры. ("Онытылмас моңнар" проекты). * «Төшләремдә һәркөн саен илемә кайтып киләм". Чирмешән районының Кара Чишмә авылы турында документаль фильмның сценариен язу һәм текстын уку. Хронометраж: 20 минут. 2017 нче ел. * Рифат Җамалның "Күңелем фасыллары" дигән аудиокитабы. (Г.Камал театры актерлары белән берлектә шигырьләрен И.Кыямов укый). 2012 ел. "Аксу" студиясе. * Гайсә Мәсих роле. Инҗилнең тулы варианты буенча аудиодрама. (Татар телендә, 12 кассетадан гыйбарәт). Изге китапны тәрҗемә итү институты.2003 ел. Режиссеры - Зөфәр Дәүләтшин. * "Йөрәктәге якты җырлар" - татар эстрадасының видео җыентыгы. "Союз" студиясе, 1998 ел, текстларны әзерләү һәм уку - И.Кыямов. * "Исемеңне язган идем" - татар эстрадасының видео җыентыгы. И. Кыямов кадрда. "Союз" - 2000 ел. * "Яктылыкка илтсен җырлар!" 2001 - "Союз" студиясе. Тавышландыру - И. Кыямов. * "Кайтырсыңмы җанга наз булып?". Күренекле дәүләт эшлеклесе һәм шагыйрь Әнәс Исхаков шигырьләреннән торган әдәби-музыкаль композиция. Шигырьләрне укыйлар: И.Кыямов, Х. Исмәгыйлева. ("Ядкәр" Студиясе. 2001 ел.) * "Музыкаль сәфәр" 1, 11, 111 чыгарылыш. "Барс-рекордс" студиясе. 2002-Казан. Кадрда- И.Кыямов. * "Көймә" җырына видеоклип (Гөлнара Беляева музыкасы, Энҗе Мөэминова сүз). 2003-ТНВ каналында трансляция. * "Шигъри мизгелләр" циклыннан тапшыру. И. Кыямов үзе язган шигырьләрен укый. 2011 елның сентябре. "[[ТНВ]]". * Рәссам һәм шагыйрь Фәриз Фәсхетдиновка багышланган «Шигъри мизгелләр» циклыннан тапшыру. Шигырьләрне И.Кыямов укый. 2011 ел. * Татарстан радиосында Рәкыйп Гаффаров белән концерт-әңгәмә. 1993 ел. Җырлар башкару белән. ==Актерлык эшчәнлеге== * Су китерү фирмасы директорының роле. "Рәхәт яшибез! "ТНВ" 2019. (Режиссерлар: А.Әкбәров, Р.Бариев.) * Г.Әпсәләмов романы буенча "Ак чәчәкләр" күп серияле фильмында райкомның беренче секретаре Гарифулла роле. 2015 ел. Режиссерлар: Р. Әюпов, А.Әкбәров. * Хан Роле. "Шәрык әкияте" Мюзикл. ТНВ, 2009 ел. * Йолдызлар белгече роле. "Ягымлы яз" конкурсының 20 еллыгына багышланган театральләштерелгән тамаша. 2012 ел, "Пирамида" мәдәни-күңел ачу комплексы. Режиссеры: Азат Зарипов. * Телевидениедә тапшырулар алып баручы Кыямов роле. "Киләчәккә сәяхәт" - Яңа ел тамашасы. 2012 ел Реж: Камалова.М. * Тележурналист Кыямов роле. "Тамак" кафесы" ситкомы. 2013 ел "ТНВ ". * Кыш Бабай роле. Яңа ел мюзиклы. 2006 ел. Режиссер: М.Камалова. ТНВ. * Бабай роле. "Чуар тавык кыйссасы" ("Курочка ряба") Яңа ел мюзиклы. Режиссер: М. Камалова. ТНВ, 2016 ел. * «Яңа елда бергә булыйк» телевизион фильмында төп роль (Нәшрият директоры). Режиссер: Н.Җамали. 2005 ел. == Чыганаклар == * [https://kpfu.ru/media-sociology/struktura/otdelenie-zhurnalistiki/kafedra-tatarskoj-zhurnalistiki/ildar-kyyamov-39bez-b1241hetler1241k-idek39-98003.html Илдар Кыямов: "Без бәхетлерәк идек".] * [https://intertat.tatar/news/social/08-07-2018/ildar-kyyamov-kazan-urtasynda-chishm-aga-bashlagan-4999266 Илдар Кыямов: Казан уртасында чишмә ага башлаган!] * [https://search.rsl.ru/ru/record/01008934156 Кыямов, Илдар (1971-).Кара Чишмә карьясе/ Илдар Кыямов. - Казан : Идел-Пресс, 2017. - 719 с., 16 л. цв. ил. : ил., портр.; 27 см.; ISBN 978-5-85247-899-3 : 1000 экз.] * [https://old.tnv.ru/main/katalog/arhivnye_lenty/adam_belen_hava1/ildar_kyyamov/ ТНВ. Илдар Кыямов.]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Казан дәүләт консерваториясен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Татар шагыйрьләре]] [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:Баритоннар]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{MyTatarstan2020}} 75ywowsomf1b2b5m5sp7para9ouw8ry 0 391052 3526898 2999019 2022-08-06T07:24:28Z Frhdkazan 3171 [[Уразай (Азнакай районы)|Уразай авылында]] [[Төркем:Азнакай районы мәчетләре]] wikitext text/x-wiki {{чистартырга}}{{викиләштерергә}}{{чыганаклар юк}} {{УК}} Тарихи чыганаклардан күренгәнчә, элек тә [[Уразай (Азнакай районы)|Уразай авылында]] ике мәчет булган. “Башкорт” очы мәчетенә Хәҗимулла Хөсәенов указлы мулла булып торган. Шул ук мәхәлләдә икенче мулла булып Кашафетдин Хөсәенов тора. 1994 нче елның 25 нче декабрендә авылда беренче агач мәчет салына. Мәчет төзелешендә бөтен авыл халкы катнаша. Типтәр очында Гариф Шәрипов указлы мулла булып торган. Икенче мулласы-Мөхәммәтзакир Шәмсетдинов исәпләнгән. Ә мәчетнең мөәзине булып Латифулла Галиуллин саналган. Иске мәчет 1918 нче елда төзелгән. Ә менә 1978 нче елның 12 июлендә давыл вакытында мәчет җимерелеп төшә. Районда сакланып калган иң соңгы мәчет була ул. Аның бу вакытка кадәр сакланып килүе – авыл халкы динне, йола-гадәтләрне аеруча ихтирам итүе хакында сөйли. Бу урында кибет төзү турында сүз чыккач та, авыл халкы дәррәү күтәрелеп нигезне саклап кала. 2005 нче елның 3 июнендә бу мәчетне яңарту максатыннан беренче нигез ташы салынды. Һәркем ихлас күңелдән мәчет файдасына үз өлешен кертә. Мәчеткә юкка гына “Ихлас” дип исем бирелми. Нигез ташыннан алып, барлык төзелеш эшләрен дә авыл халкы үз көче белән башкара. Бүгенгесе көндә бу мәчетнең имамы булып Фоат хәзрәт тора. Аның нәсел тамыры дини кешеләргә барып тоташа. Хәзрәтнең бабасы, Галәветдин бабай, иске мәчеттә имам булып тора. Һәр ике мәчеттә Нәҗип хәзрәт белән Фоат хәзрәт балаларга дин сабаклары өйрәтәләр, җәйге ял вакытында лагерь оештыралар, авыл өстендә моңлы азан тавышы яңгырап тора. == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{Татарстан мәчетләре}} {{MyTatarstan2020}} [[Төркем:Татарстан мәчетләре]] [[Төркем:Азнакай районы мәчетләре]] hwzw0xop5zo7af5rxj419dqktxchgn6 0 391529 3526739 3249355 2022-08-05T16:04:27Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Хәмидә Гарипова | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем =Хәмидә Лотфулла кызы Гарипова | һөнәр =журналист, укытучы, шигырьләр авторы | туу датасы =17.08.1952 | туу җире =Кайбыч районы Кошман авылы | гражданлык = | милләт = | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{чистартырга}} '''Хәмидә Гарипова''' - танылган журналист, укытучы, шагыйрә. == Тормыш юлы == Хәмидә Лотфулла кызы Гарипова 1952 нче елның 17 августында Кайбыч районы Кошман авылында туа. Татарстанда журналист Хәмидә Гарипова исемен белмәгән, аның берсеннән-берсе гыйбрәтле, кызыклы язмаларын, хикәя, повесть, очерк, зарисовкаларын, хикәяләрен укымаган кеше сирәктер. Кызыклы, актуаль темага иҗат ителгән күңел җимешләрендә журналистның киң эрудициясе, сизгер йөрәге, кешеләрне сөендерергә омтылып яшәве, аралашучанлыгы, киң күңелле булуы чагылыш таба. Иҗатта аның үз йөзе, үз урыны табылган кебек, тормышта да юл ярып, авырлыкларны җиңә-җиңә, көчле ихтыяр көченә таянып, мәртәбә яулады ул ханым. Кайбыч районының Кече Кошман авылында хезмәткәрләр гаиләсендә берен­че бала булып дөньяга аваз салган кыз, табигатьне сөяргә, аның матурлыгын тоярга өйрәнеп үсә. Яшьли әтисез калу сәбәпле, әнисе - Әминә Ризатдин кызына, сеңелләре Хәлимә һәм Мөслимәгә терәк була, кече яшьтән кул арасына керә. Кошман мәктәбенең иң шәп “математигы”, олимпиадаларда җиңүче булу белән беррәттән, бик яшьли әдәби иҗатка, журналистикага тартыла ул. 7-8 классларда укыганда ук авыл китапханәсендәге бөтен китапны укып бетерә. Китапханәче Са­ния ханым, бу кызыксынучан кызның җан таләбен канәгатьләндерер өчен, район­ның үзәк китапханәсеннән әдәби классика әсәрләрен кайтарта. Кошман мәктәбен бик яхшы билгеләренә тәмамлаган тырыш укучыны Кай­быч урта мәктәбендә дә үз итәләр. Педагог булып туган үсмер, КДПУның тарих-филология һәм КДУның журналистика факультетларында белем алып, укы­тучы һәм журналист һөнәрләрен үзләштерә. 20 елдан артык педагогик эшчәнлек белән әдәби иҗатны, публицистиканы бәйләп алып бара, тарта торган атка йөкнең дә авырын өяләр бит. Хәмидәгә дә, 8 ел мәгаллимә булып эшләгәч, ди­ректор урынбасары, мәктәп директоры, аннан район мәгариф бүлеге мәдире вазифасын ышанып тапшыралар. Ул “Ел укытучысы”, “Югары категорияле җитәкче”, унбер ел рәттән “Елның иң яхшы хәбәрчесе”, “Бөтенроссия халык та- лантлары бәйгесе лауреаты”, “Мәгарифтәге казанышлары өчен” медале иясе, РФнең “Алтын каләм”, ТРның “Бәллүр каләм” бәйгеләре лауреаты исемнәренә лаек була. Ул 1983 елдан – Татарстан Журналистлар берлеге әгъзасы. Хезмәт кенәгәсендә “поощерение”ләр битендә урын җитмәгәч, аңа өстәмә битләр ябыштырып, күпсанлы җиңүләрен, хезмәт казанышларын теркәп барганнар. 2003 елда журналистлар арасында ТР Мәгариф министрлыгы үткәргән бәйгедә җиңү яулап, мактаулы исем алса, 2005 елда аңа ТРның вице-премьеры, авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Әхмәтов, бу тармак эшчәнлеген нәтиҗәле яктыртканы өчен, зурлап бүләк тапшырды. == Иҗат юлы == Ул иҗат иткән укыту-методик әсбабы ТР Мәгариф министрлыгы үткәргән конкурста җиңеп бүләкләнде һәм укыту ярдәмлеге буларак, кулланылышка тәкъдим ителде. “Мәгариф” журналында басылып, республика мәктәпләренә таратылды. Хәмидә ханымның өлгер каләменнән төшкән методик, фәнни-методик язмалар ТР Мәгариф министрлыгы чыгарган күмәк җыентыкларда урын алды. Ул күп ел­лар өстәмә белем буенча республика аттестация комиссиясендә һәм методик советында әгъза булды, республика һәм Бөтенроссия семинарында тәҗрибәсен уртаклашты. Хәмидә Лотфулловнаның журналистлык эшчәнлеге дә күпкырлы. Ул – киң диапозонлы журналист. “Шәһри Казан”, “Мәгърифәт” газеталарында, “Мәгариф” журналында, “Ялкын” һәм “Сабантуй”да мәгариф, тәрбия проблемаларын яктыртса, “Сөембикә”, “Юлдаш”, “Акчарлак”, “Идел”дә гаилә темасына актив иҗат итә, бу темаларга язылган хикәя-повестьларында да якташлары – кайбычлыларның гыйбрәтле язмышы чагылыш таба. “Ватаным Татарстан” газетасын­да һәм “Татарстан” журналында, “Татарстан яшьләре” газетасында ул авыл хуҗалыгы темасына багышланган аналитик мәкалә-очерклар бастырып чыгара, дәүләт, хөкүмәт сәясәтен халыкка җиткерә. Эзләнә, уйлана, кызыклы кешеләр яз­мышы аша туган ягы Кайбычның гына түгел, бөтен Татарстанның яшәешен күзалларга, фикер тупларга ярдәм итә бу актив журналист ханым. Яшьрәк чакта ул, хикәя-повестьларга керешкәнче, шигырьләр, поэмалар яза иде. Әдәби өлгергәнлек еллар узгач килә. Бүгенге көндә аның берничә китап чыгарырлык хикәя-по- вестьлары, шигырьләре, очерклары тупланган. Алар әлегә газета-журнал битләрендә үз укучысын эзләп таба, күмәк басмаларда урын ала. Ул – “Кайбычым –  куанычым” китабы редакторларының берсе дә. Хәмидә ханым республи­ка “Алтын каләм” бәйгеләрендә җиңеп, журналистикага юл ярды. “Таңчулпан” яшь журналистлар лигасын да оештырган иде ул Кайбыч районында. Әлегә кадәр бу лига уңышлы эшләп килә. Ул Кайбыч район укучылары йортын республика дәрәҗәсенә күтәргән көчле директор иде. Аның методик ярдәме белән Хуҗа Хәсән һәм Ульянково мәктәбенең өстәмә белем бирү педагоглары – С.Бартязова һәм Е.Пулялина республикада җиңү яуладылар. Кошман суы буенча салынган авылда туып, Аныстаудан челтерәп аккан чишмәләр суын эчеп үскән хыялый, сизгер күңелле кызчыктан бер дигән журналист-педагог үсеп чыккан икән, кайбычлыларның моның белән горурланырга тулы хакы бар. == Шигырьләре == * "Киләчәге язлардай"; * "Яшел бишегем"; * "Көзге хисләр"; * "Былбыл" һәм башкалар. == Чыганак == * Туган җирем – Кайбычым. (Кайбицы – край мой родной). Автор – төзүче Р.А.Гарәфетдинов. – Казан: Идел-Пресс, 2007. – 656 бит. [[Төркем:Шәхесләр:Кайбыч районы]] [[Төркем:Кайбыч районында туганнар]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{MyTatarstan2020}} ethq4qthkft5mf0bp0522bjqxxv4hbn 0 410829 3526731 2928145 2022-08-05T15:53:02Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Венера Якупова |Оригинал телендә = |Фото = [[Файл:В.Г.Якупова.jpg]] |Киңлек = 180 |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Венера Габдулла кызы Якупова |Псевдонимнар = |Туу датасы = 6.07.1959 |Туу урыны = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу урыны|Яшел Үзән районы |Яшел Үзән районында}}, [[Кызылъяр (Яшел Үзән районы)|Кызыл Яр]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Ватандашлык = {{байрак|СССР}} СССР→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = публицист |Иҗат итү еллары =1972—{{х.в.}} |Юнәлеш = публицистика |Жанр = |Иҗат итү теле = [[татар теле|татар]], [[рус теле|рус]] |Дебют = |Премияләр = [[Татарстан журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге Республика бүләге]] |Бүләкләр = [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] |Имза = |Сайт = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Якупов}} '''Венера Якупова''', Венера Габдулла кызы Якупова (''[[1959 ел]]ның [[6 июль|6 июле]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Яшел Үзән районы]], [[Кызылъяр (Яшел Үзән районы)|Кызыл Яр]]'') — журналист, [[Казанские ведомости (гәҗит)|«Казанские ведомости» газетасының]] баш мөхәррире (1995 елдан). [[ТР журналистлар берлеге]] президиумы әгъзасы. [[ТР атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1995). [[Татарстан журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге Республика бүләге]] иясе (1990). РФ һәм [[Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге| Татарстан Журналистлар]], [[Татарстан Язучылар берлеге|Татарстан Язучылар]] (2002 елдан) һәм {{comment|Россияле язучылар|Союз российских писателей}} берлекләре әгъзасы. == Тәрҗемәи хәле == [[1959 ел]]ның [[6 июль|6 июлендә]] [[Татарстан АССР]] [[Яшел Үзән районы]] [[Кызылъяр (Яшел Үзән районы)|Кызыл Яр]] авылында эшче гаиләсендә туган. Әтисе Габдулла Низаметдин улы, [[Васильево]] урман комбинаты пресслаучысы; әнисе Сания Фарса кызы Мөхәммәтшина. Кыз туганы Дания. Балачагы [[Яшел Үзән районы]]ның [[Васильево|Васильево бистәсендә]] узган. 1976 елда Васильевода урта мәктәпне, 1981 елда [[Казан дәүләт университеты]]ның тарих-филология факультетының журналистика бүлеген, 1986 елда [[ВЛКСМ]] Үзәк Комитеты каршындагы Югары комсомол мәктәбен тәмамлаган. Югары халыкара коммерция мәктәбе ([[Франция]]), Санкт-Петербург дәүләт икътисад һәм финанс университеты һәм [[Казан дәүләт финанс-икътисад институты|Казан финанс-икътисад институтының]] «Эшлекле идарә итү остасы» программасын үзләштергән (2004). 1981–1984 елларда [[Яшел Үзән районы]]нда чыгучы «Зеленодольская правда» газетасында үзхәбәрче булып эшли. 1986–1995 елларда [[Молодежь Татарстана (гәҗит)|«Молодежь Татарстана» газетасында]] — үзхәбәрче, бүлек җитәкчесе, баш мөхәррир урынбасары вазифаларын башкара. 1995 елдан — [[Казанские ведомости (гәҗит)|«Казанские ведомости» газетасының]] баш мөхәррире. 2008 елдан — «[[Татмедиа]]» АҖ филиалы «Казанские ведомости» газетасы редакциясе директоры. == Иҗаты == 1972 елда «Комсомольская правда» газетасында шигырьләре басылган. [[1990-еллар]]да, җәмгыятьтә милли үзаң үскән чорда, үзен көчле публицист итеп таныта. Мәкаләләре [[Идел журналы|«Идел»]], [[Ялкын (журнал)|«Ялкын»]] журналларында, [[Татарстан яшьләре (газета)|«Татарстан яшьләре»]], [[Известия Татарстана (гәҗит)|«Известия Татарстана»]] газеталарында басыла<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/sredstva-massovoj-informacii/personalii/yakupova-venera-abdullovna Якупова Венера Габдулла кызы.] Онлайн - энциклопедия Tatarica</ref>. [[Татар халкы]]ның суверенитет өчен көрәше, [[Кырым татарлары]]н туган илләренә кайтару кирәклеге турындагы очерклары белән таныла. [[2000 ел]]да Татарстанның яңа тарихы һәм татар халкы турында «Суверенитет турында йөз хатирә» («100 историй о суверенитете», Казань: Идеал-Пресс, 2000, ISBN 5-85247-125-9) исемле беренче китабы дөнья күрә һәм җәмәгатьчелектә зур резонанс тудыра<ref>[https://nailtimler.com/people_page/people_28ya/yakupova_venera_abdullovna.html Якупова Венера Абдулловна.] «Милләттәшләр» порталы{{ref-ru}}</ref>. «Кырым татарлары, яки Сталиннан сәлам!» («Кырымские татары, или Привет от Сталина!», 2009, ''тикшеренүнең темасы — Үзгәртеп кору елларында Кырым татарларының тарихи ватанына драматик әйләнеп кайтуы''), «Россия журналистикасының яхшылыгы һәм явызлыгы» (''Россия медиабазарын цивилизацияле итеп оештыру мәсьәләләре өйрәнелә'') исемле китаплар авторы. «Казанда Балачак музее» (''татарстанлыларның XX гасыр һәм XXI гасыр башында нинди уеннар һәм нинди уенчыклар белән уйнавы турында сөйли''), «Берлинга кадәр юл күрсәткече. Сугышның гаилә ядкәрләре турында искиткеч тарихлар» китапларының автор-төзүчесе<ref>''Светлана Снегирева''. [http://elitat.ru/guest/venera-jakupovapishem-chtoby-vy-chuvstv/ Венера Якупова: Пишем, чтобы вы чувствовали, понимали, думали.] [[Элита Татарстана (журнал)|Элита Татарстана]], 29.03.2016{{ref-ru}}</ref>. Россия Элемтә министрлыгы каршындагы Төбәк басма массакүләм мәгълүмат чаралары буенча эксперт советының әдәбиятка һәм укуга карата кызыксынуны үстерү буенча эшче төркеме җитәкчесе. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * 1990 – [[Татарстан журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге Республика бүләге|ТР Журналистлар берлегенең Хөсәен Ямашев исемендәге премиясе]] — «Родина или смерть!» мәкаләсе өчен ([[Комсомолец Татарии (гәҗит)|«Комсомолец Татарии»]]) * 1995 – [[ТР атказанган мәдәният хезмәткәре]] * 1998 – [[Казанские ведомости (гәҗит)|«Казанские ведомости»]] газетасы — «иң күп укылган шәһәр газетасы» номинациясендә «Бәллүр каләм» республика журналистлар конкурсы җиңүчесе * 2000 – «Бәллүр каләм» республика журналистлар конкурсы җиңүчесе * 2012 – Казанның Мактау китабына кертелгән<ref>[https://obrazovanie.kzn.ru/o-kazani/kniga-pocheta/?biggerVersion=Y&lang=ru Решение Президиума КГД №37 от 20 июня 2012г.]</ref> * 2015 – Россия Журналистлар берлегенең «Россия журналистикасының Алтын полкы» премиясе — ''«Россия журналистикасының яхшылыгы һәм явызлыгы» китабы өчен '' * 2019 – «Алтын курай» халыкара журналистлар конкурсы (''[[Уфа]]'') җиңүчесе — ''«Мустай Карим — владыка и слуга…» мәкаләләр сериясе өчен''<ref>''[[Сөмбел Таишева]].'' [http://magarif-uku.ru/ru/zolotoy-kuray-venery-yakupovoy/ Золотой курай Венеры Якуповой.] [[Мәгариф (журнал)|Мәгариф]], 13.02.2020</ref> == Сылтамалар == * [https://sj-rt.ru/heads/ Венера Абдулловна Якупова.] [[ТР Журналистлар берлеге]]нең рәсми сайты{{ref-ru}} * [https://sptatar.com/yakupova-venera/ Якупова Венера.] [[ТР Язучылар берлеге]] рәсми сайты * [https://tatarica.org/tat/razdely/sredstva-massovoj-informacii/personalii/yakupova-venera-abdullovna Якупова Венера Габдулла кызы.] Онлайн - энциклопедия Tatarica * [http://журнальныймир.рф/avtor/yakupova-venera Венера Якупова.] журнальныймир.рф{{ref-ru}} == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Якупрва, Венера}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татарстан язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Хөсәен Ямашев премиясе лауреатлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] dxp8s2ecfjyxj4nidsxq04vopl9xm2a 0 421232 3526865 3525889 2022-08-06T05:26:28Z Ilnur efende 6874 /* Таралыш */ wikitext text/x-wiki {{Халык |халык = Йорт татарлары |Рәсем = |коммент = |үз аталышы = ''татарлар'', ''нугайлар'' |гомуми сан = |яшәү җире = [[Россия]]: [[Әстерхан өлкәсе]] |үлеп беткән = |арх = |тел = [[татар теле]]нең [[йорт татарлары сөйләше]] |раса = |дин = мөселманнар |тамырдаш = |бүтән халыкка керүе = [[татарлар]] |кертә = |чыгуы = }} '''Йорт татарлары, йортлылар''', '''караөйле нугайлар''' (''[[йорт татарлары диалекты|йорт.тат]]. нугай-татарлар,<ref>Идрисов Э.Ш. Национально-культурное движение астраханских ногайцев в конце XX - начале XXI вв. и связи астраханских ногайцев с ногайцами Северного Кавказа. (Электронный ресурс). - Режим доступа: http//www.inter ethnic.org/News/ 260604_ 2html. С.6.</ref> нугайлар, татарлар''<ref name="Арсланов" />) — [[Әстерхан татарлары]] составында этник төркем,<ref name="ТЭ">[https://tatarica.org/ru/razdely/narody/tatary/etnicheskie-gruppy-tatar/astrahanskie-tatary Онлайн - энциклопедия Tatarica. Ф.Ф. Гулова. Астраханские татары.]</ref> ислам динен тота. Халык санын алу кысаларында йорт татарлары [[Әстерхан татарлары|әстерхан]], [[Казан татарлары|казан]] һәм башка татарлар белән берләштерелгән һәм татар халкының субэтносы буларак билгеләнгән.<ref name="ЭСБЕ" /> Әстерхан һәм барча татарларны милләт булып берләштереп торучы - әдәби тел.<ref>[https://vatantat.ru/2020/06/27428/ Дамир Исхаков: «Татарлыгыңны көн саен исбатлап торырга кирәк»] [[«Ватаным Татарстан» газетасы|Ватаным татарстан]]</ref> == Этноним == Йорт татарлары — публицистик атама. Беренче тапкыр Әстерхан ханлыгын яулап алганнан соң калган төрки телле халыкны [[Әстерхан губернасы]] губернаторы В.Н.Татищев XVIII гасырда шулай дип атаган.<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Юртовские татары}}</ref> Йорт татарлары үзләрен йә «нугайлар», йә «татарлар» дип атыйлар.<ref name="Арсланов">Арсланов Л. Ш. Юртовских татар (астраханских ногайцев) язык // Языки мира: Тюркские языки. Бишкек: Кыргызстан, 1997. С. 506–513.</ref> == Телләре == [[Йорт татар теле]]ндә сөйләшәләр. Алдан йорт татарлары теле татар әдәби яки аның диалектларына караганда, нугай һәм [[алабугат татарлары]] телләренә якынрак була. Соңрак әдәби татар теле йогынтысында хәзерге заман татар теленә якыная.<ref>{{Cite web |url=http://malyaz.ru/alekseev_satanova |title=Алексеев Ф. Г., Сатанова Д. С. Языки Астраханской области // Малые языки. 2017. № 4. С. 16. |accessdate=2017-04-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170410051650/http://malyaz.ru/alekseev_satanova |archivedate=2017-04-10 |deadlink=yes }}</ref> == Тарихы == Халыкның этник формалашуында хәзәрләр, кыпчаклар, Азак буе болгарлары, ногайлар һәм башка халыклар катнашкан. Йорт татарларының, Әстерхандагы барлык татарларның да кебек үк, XVII-XX гасырларда Түбән Идел буена күчеп килгән Идел буе – Урал татарлары этномәдәни үсешенә зур өлеш кертә. XVI гасырдан башлап йорт татарлары нугайлыларга карата аерым этнос булып тора. XVII гасырда йорт татарлары әстерхан төбәгенең йомышлы төрки халыкларны билгелиләр, анда ногайлылар да керә. XVIII-XIX гасырларда йорта татарлары төрле этник төркемнәрнең һәм нугайлыларның җыелма исеме буларак характерлана.<ref>[https://cyberleninka.ru/article/n/problema-etnicheskoy-identifikatsii-yurtovskih-tatar Алиев Р.Т. Проблема этнической идентификации юртовских татар.]</ref> Йорт татарлары XVIII-XX гасырлар дәвамында күчмә яшәү рәвешенә, күчмә терлекчелектән игенчелек, бакчачылык һәм яшелчәчелек, сәүдә һәм балыкчылыкка күчә.<ref name="КЖБ" /><ref name="ЭСБЕ">{{ВТ-ЭСБЕ+|Юртовские татары}}</ref> XX гасыр башына Әстерхан татарлары башка татарлар белән бергә бердәм татар милләтен оештыралар. Йорт татарлары әстерхан татарларының иң урбанизацияләнгән төркеме, алар арасында мәдәни-тел ягыннан казан татарларына юнәлеш ачык чагыла, әмма башка татарлардан аермалы буларак, аларда «нугай» яки «нугай-татар» исеме саклана. == Таралыш == Йорт татарлары Әстерхан шәһәре һәм шәһәр яны зонасы халкы булып торалар.<ref name="КЖБ">{{Citation |title=Кулькатов Ж. Б. Астраханские татары – «ногаи»: к проблеме происхождения этнонима, особенностей этногенеза и традиционной культуры. |url=http://www.slavakubani.ru/geography/neighbors/peoples-north-caucasus/astrakhanskie-tatary-nogai-k-probleme-proiskhozhdeniya-etnonima-osobennostey-etnogeneza-i-traditsion/ |access-date=2021-02-21 |archive-date=2021-04-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210417151438/http://www.slavakubani.ru/geography/neighbors/peoples-north-caucasus/astrakhanskie-tatary-nogai-k-probleme-proiskhozhdeniya-etnonima-osobennostey-etnogeneza-i-traditsion/ |dead-url=yes }}</ref> Идел буе, Икряное һәм Нариман районнарының берничә авылында, шул исәптән Биштүбә, Сүләнке, Кызан, Каргалы, Ярлы Түбә, Киләче, Майлыгүл, Җәмелә авылларында, шулай ук хәзерге вакытта шәһәр эчендә калган авылларда күпләп яшиләр, шул исәптән Семек авыл,Бусдангөл (хәзер Кулаковка), Казы авыл (хәзер Мошаик), [[Тияк]] (хәзер Әстерхан өлеше). == Күренекле вәкилләре == [[Басыйр Абдуллин|Басыйр Мәҗит улы Абдуллин]] — нугай язучысы, драматург, нугай телендә беренче пьесалар һәм беренче роман авторы. [[Нәҗиб Нугайлы]] (Нәҗиб Аллаберди улы Мавлюбердиев) - нугай алфавиты реформаторы. == Фольклор == Мөселман буларак аеруча мөһим бәйрәмнәр булып Ураза һәм Корбан гаете санала. Йортау татарларында яңа ел «әмәл» исеме астында билгеле, аны иске стиль буенча 10 март көнне, бер үк вакытта яз җитүен дә билгеләп үтәләр. Элек никах коруны үз этник төркеме эчендә генә өстен күргәннәр. Идел буе татарлары кебек үк, йорт татарлары арасында да ир йортына кергәндә яшь киленне «чистарту» дигән магик йолалар яшәп килә.<ref name="ТЭ" /> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Алексеев Ф. Г., Сатанова Д. С. Языки Астраханской области // Малые языки. 2017. № 4. С. 14-18. * Арсланов Л. Ш. Юртовских татар (астраханских ногайцев) язык // Языки мира: Тюркские языки. Бишкек: Кыргызстан, 1997. С. 506–513. * Георги И.Г. Описание всех обитающих в Российском государстве народов. О народах Татарского племени. СПб.,1799. Ч. 2. {{Татарлар}} [[Төркем:Әстерхан өлкәсе]] [[Төркем:Татарлар]] {{Tatar 4.0-2021}} 3yuu3wgqdjor603h7cfzzkrb0awy1xf 0 421363 3526730 3518376 2022-08-05T15:52:01Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{фш|Зиннәтуллина}} {{Шәхес | исем = Гөлнара Зиннәтуллина | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Гөлнара Хабул кызы Зиннәтуллина | һөнәр = [[журналист]] | туу датасы = 07.04.1952 | туу җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Лаеш районы|Лаеш районында}}, [[Хәерби]] авылы | гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байрак|Русия}} [[РФ]] | милләт = [[татар]] | үлем датасы = 08.09.2020 | үлем җире = [[РФ]], [[ТР]], {{үлем җире|Казан|Казанда}} | әти =Хабул | әни =Мәрзия | ир = | хатын =Ренат | балалар =Илдар | бүләк һәм премияләр = [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре|Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Гөлнара Зиннәтуллина''' — [[журналист]], [[телевидение]] редакторы, тапшырулар авторы һәм алып баручы. [[Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре]], [[Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге]]нең «Бәллүр каләм» конкурсы лауреаты, [[Татарстан телевидениесе]]ндә 47 ел эшләгән. [[1978 ел]]дан балалар өчен "Бергәләп өйрәник", "Күңелле уеннар", "Карга боткасы", "Каз өмәсе" һ.б. тапшырулары, ә өлкәннәр өчен соңгы елларда (1995–2010) «Түрдән узыгыз», «Иртә түгел, соң түгел», «Шәрәфигә ияреп», «Яшәү яме», «Яшәсен театр!» һ.б. авторлык тапшырулары белән танылган. [[Лаеш районы]] [[Хәерби]] авылы зиратында җирләнгән. == Сылтамалар == * [https://tatar-inform.tatar/news/incident/08-09-2020/zhurnalist-g-lnara-zinn-tullina-vafat-5769666 Журналист Гөлнара Зиннәтуллина вафат] [[Татар-информ]], 08.09.2020 * ''Галимуллина Г. Х., Насибуллина А. Б.'' [https://www.elibrary_47403579_31391427.pdf Роль цикла передач "Яшэсен театр!" телеканала "Татарстан - Новый век" Республики Татарстан в популяризации театрального искусства]{{ref-ru}} * ''Галимуллина Г. Х., Насибуллина А. Б.'' [https://www.elibrary.ru/download/elibrary_41190287_95256326.pdf Роль телепрограмм на татарском языке в популяризации национальной культуры на региональном телевидении] {{ref-ru}} * ''Насибуллина А. Б.'' Сеңлем, бәгърем, зинһар, ачуланма. [[Акчарлак (газета)|«Акчарлак»]] ([[Габделфәт Сафин]]ның шәхси газетасы) / № 13 6.04.2022. 16-17 бб. * ''Галимуллина Г. Х., Насибуллина А. Б.'' [https://www.elibrary.ru/download/elibrary_45589115_25557687.pdf Хәерби авылы тарихыннан сәхифәләр – Страницы истории села Кирби.] – Казань: ИТЭР АН РТ, 2019. 321-325 бб. * ''Айтуган Н.'' Үзе шаян, үзе сөйкемле // Татарстан. – 1999. – №3. – Б. 54–55. * ''[[Нәбирә Гыйматдинова|Гыйматдинова Н.]]'' "Гомере буе мине яраткан кеше белән яшим" // [[Идел (журнал)|Идел]]. – 2003. – №19. – Б. 24–29. * Твоё родное телевидение // Государственная телерадиокомпания «Татарстан» – «Татарстан» Дәүләт телерадиокомпаниясе. Юбилейное издание. – Казань. – 2000. – 32 с. * ''Мөбарәкшина З.'' "Мин гаиләмдә бәхетле хатын, кадерле әни һәм дәү әни" Новое на волне Татарстана. №5 3.08.2011. 3-4 бб. * ''Арсланова Ф.'' "Кояш апамы? Савыгачак әле ул!" [[Ватаным Татарстан]], № 186-187. 21.09.2012. 17 б. * ''Гыйлемханов Р.'' "Әй, кычыткан чыпчыгым!", [[Ватаным Татарстан]], № 211-212. 23.10.2012. 4 б. <br /> [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] 03hnhitd68oj75xitlfc3a13v9lxd2n 0 421374 3526874 3507966 2022-08-06T05:33:56Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = Мәчет |Татар атамасы = Ак мәчет |Үз атамасы = |Рәсем = Ак мәчет (Әстерхан).jpg |Рәсем язуы = |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Россия |Урнашу урыны стаᴛысы = авыл |Урнашу урыны = Әстерхан |Координатлары = |Дин = ислам |Мәхәллә = |Кайсы дини агымга карый = |Бина төре = мәчет |мигъмарият стиле = |Проект автыpы = |Төзүче = |Нигезләүче = |Беренче телгә алу = |Нигезләү = |Төп даталар = |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = |Төзелешнең тәмамлануы = |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = |Сайт = |Commons = }} {{мәгънәләр|Ак мәчет (мәгънәләр)}} '''Ак мәчет''' — [[Әстерхан]]дагы бүгенге көнгә кадәр сакланып калган борынгы [[мәчет]]. [[Юрт татарлары]]ның [[Тияк бистәсе]] территориясендә урнашкан.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://rodoslovnaya.astrobl.ru/news/o-mecetah-goroda-astrahani|title=О мечетях города Астрахани {{!}} Твоя родословная|publisher=rodoslovnaya.astrobl.ru|accessdate=2020-04-21}}</ref> == Тарихы == [[Файл:Ак мәчет (Әстерхан)-2.jpg|200px|thumb|left|Тарихта бина]] Башта, чыганакларга караганда, мәчет агач була, әмма [[1810 ел]]да сәүдәгәр [[Нияз Измайлов]] акчасына таш бина итеп үзгәртелә. 1882 елда чыккан «Әстерхан шәһәре һәм аның тирә-ягы» җыентыгында, үзгәртеп корылган вакытта, Ак мәчеткә инде 130 ел, ягъни 1680 елдан бирле булуы язылган. Бу мәчеткә караган территория Нурали Мирза Урысов мәхәлләсе дип аталаган. Халыкта аны шулай ук "ата морза яки Мурзатай мәхәлләсе" дип атаганнар. Метрик китапларда шулай ук «Акмурза Урысов мәхәлләсе" исеме дә очрый. Урысовлар йорт ногайларының табын башлары булганнар.<ref>{{Китап|сылтама=https://rusneb.ru/catalog/000199_000009_003562599/|башлык=Очерки Волжского низовья - Небольсин П.И.|нәшрият=тип. М-ва вн. дел|год=1852}}</ref> Мәчет традицион стильдә, манаралы итеп төзелгән. 1889 елның августыннан Ак мәчеттә имам булып [[Шиһабетдин Мәрҗани]] укучысы мулла [[Абдулмәҗит Абдуллин]] торган, ул йорт татарларының [[Каргалы (Әстерхан өлкәсе)|Каргалы]] авылында туган, драматург һәм нугай халкының күренекле мәгърифәтчесе [[Басыйр Абдуллин|Басыйр Мәҗит улы Абдуллинның]] әтисе һәм башка танылган нугай мәгърифәтчесе [[Габдрахман Гомәри]]нең иптәше була.<ref name=":0">{{Мәкалә|сылтама=|автор=Салахова Э.К.|башлык=Метрические книги как источник изучения татарской общины г. Астрахани (вторая половина XIX – начало XX в.)|год=2016|язык=Русский|нәшрият=Историческая этнология|тип=|месяц=|число=|том=1|номер=1|страницы=86–95|issn=}}</ref> 1903 елда мәхәлләгә 225 ир-ат һәм 210 хатын-кыз кергән,<ref name=":0" /> ә 1908-1909 елларда 800 ир-ат һәм 650 хатын-кыз.<ref name=":1" /> [[1901 ел]]да ул вакытта 11-нче мәчет дип аталган Ак җәмигъ мәчетенең мәхәлләсен 569 ир-ат һәм 579 хатын-кыз тәшкил иткән. Революциягә кадәр Ак мәчет каршында башлангыч мәктәп һәм мәдрәсә эшли. 1930 елда Ак мәчет ябыла, ә аның биналары балалар бакчасына тапшырыла. 1992 елда мәчет дин тотучыларга кайтарыла. 1997 елда Ак мәчет каршында янә «Хаҗи-Тархан» ислам институты дигән мәдрәсә ачыла, шул вакытта өлкәдә югары мөселман белемен алырга мөмкин булган бердәнбер бина. Ак мәчеттә реставрация башланыр алдыннан мәдрәсә күчерелә һәм хәзер ул [[Кара мәчет (Әстерхан)|Кара мәчет]] янында эшен дәвам итә. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [https://arzamas.academy/materials/1706 Путеводитель по татарской истории в памятниках архитектуры. Мечети, медресе, купеческие дома и целые слободы, где жили, торговали, учились и молились татары со Средневековья до XX века.] {{Россия җәмигъ мәчетләре}} [[Төркем:Әстерхан мәчетләре]] [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] {{Tatar 4.0-2021}} 1qcuykiljrj8jnshvjgnafzysefpgp7 0 421416 3526707 2994011 2022-08-05T14:15:35Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = Мәчет |Татар атамасы = Яшел мәчет |Үз атамасы = |Рәсем = Яшел мәчет (Әстерхан).JPG |Рәсем язуы = |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Россия |Урнашу урыны стаᴛысы = авыл |Урнашу урыны = Әстерхан |Координатлары = |Дин = ислам |Мәхәллә = |Кайсы дини агымга карый = |Бина төре = мәчет |мигъмарият стиле = |Проект автыpы = |Төзүче = |Нигезләүче = |Беренче телгә алу = |Нигезләү = |Төп даталар = |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = |Төзелешнең тәмамлануы = |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = |Сайт = |Commons = }} {{мәгънәләр|Яшел мәчет (мәгънәләр)}} '''Яшел мәчет''' (''Йорт мәчете, №8'') — [[Әстерхан]] шәһәрендә урнашкан агач мәчет. Бина элеккеге Царево Бистәсендә (татарча атамасы — [[Бигрәтияк]]) урнашкан. ==Тарихы == [[Файл:Астрахань Большая Царевская (Менжинского) ул. Зеленая мечеть.jpg|200px|thumb|left|]] Мәчет 1831 елда татар бае Нураши Ниязов яки башка версия буенча Ибраһим Ниязов тарафыннан төзелгән була. Бу мәчет мәхәлләсенә якын тирәдә яшәүче йорт татарлары һәм карагашлар керә. 1898 елда нугай һәм татар мәгърифәтчесе [[Габдрахман Гомәри]] Яшел мәчетнең имам-хатыйбы һәм мөгаллиме була. 1901 елда мәхәллә кешеләре 204 ир-ат һәм 202 хатын-кыз булган. Мәчет каршында «[[Низамия (мәдрәсә, Әстерхан)|Низамия]]» мәдрәсәсе һәм хатын-кызлар өчен мәчет була, 1895 елда ачылган «Низамия» мәдрәсәсе «Мәрҗани» диварларында туган идеяләрне һәм ниятләрне тормышка ашырып, җитди укыту уңышларына ирешә, шул рәвешле шәһәр һәм губерна мөселманнары арасында лаеклы хөрмәт һәм популярлык казана. Күренекле татар реформаторларының фикердәше һәм якын тарафдары буларак, Габдрахман Гомәри Әстерханда заманча методикалар һәм укыту әдәбияты кулланып системалы рәвештә алып барылган яңа төр мәдрәсәне оештыра. Әлеге уку йортының сыйныфлары махсус мебель, кара такталар һәм гомуми белем бирү мәктәпләре өчен хас булган башка кирәк-яраклар белән җиһазландырылган була. Үз шәкертләре өчен педагог мөселман матбугаты язып, яңа методик дәреслекләр сатып алган.<ref>И.С. Рахимов. Общественная и просветительская деятельность Абдурахмана Умерова (1867—1933) / И. С. Рахимов: автореф. дисс. канд. ист. наук. — Казань, 2013.</ref> 1938 елда Сталинград өлкәсе башкарма комитеты карары буенча мәчет ябыла һәм билгеләнеше буенча файдаланылмыйча тулай торак, поликлиника булып кулланылган. 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> Ул Менжинский урамындагы 90 йорт адресы буенча урнашкан. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://opeka-astrakhan.livejournal.com/538317.html Забытая астраханская мечеть] == Әдәбият == * [https://arzamas.academy/materials/1706 Путеводитель по татарской истории в памятниках архитектуры. Мечети, медресе, купеческие дома и целые слободы, где жили, торговали, учились и молились татары со Средневековья до XX века.] [[Төркем:Әстерхан мәчетләре]] [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] {{Tatar 4.0-2021}} 1otivbl8g3us2f8in95aym4wottk8ts 0 422577 3526692 3344371 2022-08-05T13:28:20Z Ilnur efende 6874 /* Төп диалектлар */ Болгар телләреннән чуаш теле генә исән wikitext text/x-wiki '''Татар теле диалектлары''' — охшаш билгеләр җыелмасы белән берләшкән халык сөйләшләре. == Төп диалектлар == {{дөреслеген тикшерергә}} * [[Мишәр диалекты|Мишәр (көнбатыш)]] — Урта Идел һәм Урал территориясендә яшәүче татар-мишәрләренең диалекты. Ц-лаштыручы һәм ч-лаштыручы төркемнәр бар, шулай ук алар арасында күчмә төркем дә бар. * [[Татар теленең урта диалекты|Казан (урта)]] — Казан татарлары диалекты; [[Татарстан]] һәм [[Башкортстан|Башкортстанның]] күпчелек татар телле халкы сөйләшә<ref>Ахатов Г. Х. Татарская диалектология. Средний диалект (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1979.</ref>. [[Себер татар теле|Себер-татар теле]] мөстәкыйль тел буларак формалаша. [[Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы|ЮНЕСКО]] тарафыннан юкка чыга торган тел дип танылган<ref>[http://www.unesco.org/culture/languages-atlas/ru/atlasmap/language-id-680.html UNESCO Atlas of the World’s Languages in danger]</ref>. Сәяси элемтәләр һәм Идел буе татарларының Себергә күчү сәбәпле, урта диалекттан алынмалар очрый. XIV—XVI гасырларда Идел буе территориясендә Алтын Урда төркие була, ә XVII гасырдан XX гасыр башына кадәр — иске татар әдәби теле (төрки телнең Идел буе варианты). Хәзерге татар диалектология фәнни мәктәбенә нигез салучы — күренекле галим-тюрколог [[Габделхәй Әхәтов]]<ref>{{Cite web|url=http://g-kazan.ru/dostoprimechatelnosti-belgoroda.html|title=Официальный сайт Казани/ Известные люди/ Г. Х. Ахатов — учёный-филолог, основатель современной татарской диалектологической школы|accessdate=2012-09-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131007130225/http://g-kazan.ru/dostoprimechatelnosti-belgoroda.html|archivedate=2013-10-07|deadlink=yes}}</ref><ref>[http://www.mtss.ru/?page=ahatov Профессор Габдулхай Хурамович Ахатов: жизнь и творчество — «Татароведение» — МТСС]</ref><ref>[http://www.mtss.ru/?page=ahatov Профессор Габдулхай Хурамович Ахатов: жизнь и творчество — «Татароведение» — МТСС]</ref>, ул тел белгечләре арасында беренче булып 1965 елда татар теленең көнчыгыш диалекты буенча докторлык диссертациясен яклый<ref>Г. Х. Ахатов. Диалекты западносибирских татар. Дис. … д-ра филол. наук. — Ташкент, 1965</ref>. Аның артыннан [[Диләрә Тумашева]] иярә, ул 1969 елда татар теленең көнчыгыш диалекты буенча докторлык диссертациясен яклый<ref>Д. Г. Тумашева Диалекты сибирских татар в отношении к татарскому и другим тюркским языкам. Дис. … д-ра филол. наук. — М., 1969.</ref>. == Катнаш диалектлар == Төп ике диалекттан тыш, гадәттә берничә «катнаш» диалект та аерылып тора, аларга түбәндәгеләр керә: [[Әстерхан татарлары]] сөйләме, [[Касыйм татарлары]] сөйләме (үзәк һәм көнбатыш арасында арадаш урын алып тора), [[типтәрләр]] сөйләме, чепәк татарлары сөйләме ([[Кистем]] һәм [[Палагай|Юкамен-Палагай]] сөйләме) һәм [[Урал татарлары]] сөйләме<ref>Баскаков Н. А. Введение в изучение тюркских языков. Изд. 2-е. М., 1969</ref>. ССРБ Фәннәр академиясенең совет лингвисты Борис Серебренников катнаш диалектларның барлыкка килүе ике диалектның турыдан-туры бәйләнеш зоналарында гына түгел, дип ассызыклый. Кушылу җирле халыкның диалекты чит кешеләрнең диалекты белән аралашу нәтиҗәсе булырга мөмкин яки киресенчә. Моңа бәйле галим катнаш диалектлар һәм катнаш сөйләшләрнең мисалларын китерә, шул исәптән татар теле мисалында да<ref>[http://www.philology.ru/linguistics1/serebrennikov-70a.htm Б. А. Серебренников. Общее языкознание. Формы существования, функции, история языка.- М., 1970. — С. 451—501 ]</ref>. == Татар теленең диалектологик классификациясе == [[Габделхәй Әхәтов]] галимнәр арасында беренче булып<ref>[http://www.dissforever.ru/order.php?id=143749 Г. Л. Файзрахманов. Сибирские татары в составе Российского государства: Дис. … д-ра ист. наук: 07.00.02. — Казань, 2005, 540 с.]{{Deadlink|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> себер татарлары сөйләмендә ц-лаштыру<ref name="autogenerated1">Ахатов Г. Х. Диалект западносибирских татар. Уфа, 1963, 195 с.</ref> кебек күренешне ача, бу, аның фикеренчә, себер татарларына кыпчаклардан керә<ref>Ахатов Г. Х. Диалекты западносибирских татар. Автореф. дис. на соиск. учен. степени доктора филологических наук. Ташкент, 1965.</ref><ref>[http://www.philology.ru/linguistics4/iskhakova-valeev-92.htm С. М. Исхакова, Б. Ф. Валеев. Проблемы возрождения национального языка сибирских татар // Языки, духовная культура и история тюрков: традиция и современность. Т. 1. — Казань, 1992. — С. 41-43]</ref>. «Көнбатыш себер татарлары диалекты» (1963) хезмәтендә Г. Әхәтов [[Төмән өлкәсе|Төмән]] һәм [[Омск өлкәсе|Омск]] өлкәләрендә тубыл-иртыш татарларының территориаль бүленеше буенча материаллар тәкъдим итә. Фонетик системаны, лексик составны һәм грамматик төзелешне өйрәнгәннән соң, галим себер татарлары теле мөстәкыйль бер диалект, ул сөйләшләргә бүленми һәм борынгы төрки телләрнең берсе, дигән нәтиҗәгә килә<ref name="autogenerated1" /><ref>[http://www.dissercat.com/content/leksika-materialnoi-kultury-tobolo-irtyshskogo-dialekta-sibirskikh-tatar Г. Н. Ниязова. Лексика материальной культуры тоболо-иртышского диалекта сибирских татар : Дис. …кан.фил. наук: 10.02.02. — Тюмень, 2008, 230 с.]</ref>. Мишәр диалектын Габделхәй Әхәтов үзенең диалектологик классификациясендә өч төркемгә бүлә: * «ц-лаштыручы» сөйләшләр төркеме; * «ч-лаштыручы» сөйләшләр төркеме; * «катнаш» сөйләшләр төркеме. Г. Әхәтов мәгълүматларына караганда, «катнаш» сөйләшләр төркеме шартлаткыч элементлы [[Ч]] (тч) һәм [[Ц]] параллель рәвештә кулланылуы белән характерлана, мәсәлән: «пытчак, пыцак». Шуңа күрә галим ике сөйләшне (кузнецк һәм хвалын) мишәр диалектының аерым төркеменә бүлә һәм төркемне «катнаш» дип атый<ref name="autogenerated1" />. == Шулай ук карагыз == * [[Мишәр диалекты]] * [[Татар теленең урта диалекты|Казан диалекты]] == Искәрмәләр == <references /> == Әдәбият == * ''Ахатов Г. Х.'' Вопросы методики преподавания татарского языка в условиях восточного диалекта (монография). — Тобольск, 1958. * ''Ахатов Г. Х.'' Язык сибирских татар. Фонетические особенности (монография). — Уфа, 1960. * ''Ахатов Г. Х.'' Диалект западносибирских татар (монография). — Уфа, 1963. * ''Ахатов Г. Х.''Диалекты западносибирских татар. Дисс. на соиск. учен. степени докт. филолог. наук. — Ташкент, 1965. * ''Ахатов Г. Х.'' Диалект западносибирских татар в отношении к литературному языку. — Уфа: изд-во БГУ, 1975. * ''Ахатов Г. Х.'' Использование диалектных данных для сравнительно-исторического изучения тюркских языков // Сб. "Советская тюркология и развитие тюркских языков в СССР. — Алма-Ата, 1976. * ''Ахатов Г. Х.'' Татарская диалектология. Диалект западно-сибирских татар (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1977. * ''Ахатов Г. Х.'' Татарская диалектология. Средний диалект (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1979. * ''Ахатов Г. Х.'' Арский подговор заказанского говора татарского языка // Сб. ЧувГУ им. И. Н. Ульянова. — Чебоксары, 1979. * ''Ахатов Г. Х.'' Мишарский диалект татарского языка (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1980. * ''Ахатов Г. Х.'' Мензелинский говор татарского языка // Сб. ЧувГУ им. И. Н. Ульянова. — Чебоксары, 1981. * ''Ахатов Г. Х.'' Диалекты и топонимия Поволжья. — Чебоксары: изд-во ЧувГУ им. И. Н. Ульянова. 1981. ''(в соавторстве — с Корниловым Г. Е.)''. * ''Ахатов Г. Х.'' Современный татарский литературный язык (монография). — Казань,1982. * ''Ахатов Г. Х.'' Татарская диалектология (учебник для студентов вузов). — Казань,1984. * ''Богородицкий В. А. ''Введение в татарское языкознание в связи с другими тюркскими языками. Казань, 1934, 1953 * ''Богородицкий В. А.'' Этюды по татарскому и тюркскому языкознанию. Казань, 1933 * ''Махмутова Л. Т.'' Опыт исследования тюркских диалектов: мишарский диалект татарского языка. — М.: Наука, 1978 * ''Тумашева Д. Г.'' Диалекты сибирских татар. — Казань: Изд-во КГУ, 1977. [[Төркем:Татар теле]] [[Төркем:Кыпчак телләре]] [[Төркем:Русия телләре]] [[Төркем:Татар диалектологиясе]] {{Tatar 4.0-2021}} oct5ab9nikohopotq053iqsnfe44k56 3526693 3526692 2022-08-05T13:29:02Z Ilnur efende 6874 /* Төп диалектлар */ wikitext text/x-wiki '''Татар теле диалектлары''' — охшаш билгеләр җыелмасы белән берләшкән халык сөйләшләре. == Төп диалектлар == * [[Мишәр диалекты|Мишәр (көнбатыш)]] — Урта Идел һәм Урал территориясендә яшәүче татар-мишәрләренең диалекты. Ц-лаштыручы һәм ч-лаштыручы төркемнәр бар, шулай ук алар арасында күчмә төркем дә бар. * [[Татар теленең урта диалекты|Казан (урта)]] — Казан татарлары диалекты; [[Татарстан]] һәм [[Башкортстан|Башкортстанның]] күпчелек татар телле халкы сөйләшә<ref>Ахатов Г. Х. Татарская диалектология. Средний диалект (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1979.</ref>. [[Себер татар теле|Себер-татар теле]] мөстәкыйль тел буларак формалаша. Сәяси элемтәләр һәм Идел буе татарларының Себергә күчү сәбәпле, урта диалекттан алынмалар очрый. XIV—XVI гасырларда Идел буе территориясендә Алтын Урда төркие була, ә XVII гасырдан XX гасыр башына кадәр — иске татар әдәби теле (төрки телнең Идел буе варианты). Хәзерге татар диалектология фәнни мәктәбенә нигез салучы — күренекле галим-тюрколог [[Габделхәй Әхәтов]]<ref>{{Cite web|url=http://g-kazan.ru/dostoprimechatelnosti-belgoroda.html|title=Официальный сайт Казани/ Известные люди/ Г. Х. Ахатов — учёный-филолог, основатель современной татарской диалектологической школы|accessdate=2012-09-26|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131007130225/http://g-kazan.ru/dostoprimechatelnosti-belgoroda.html|archivedate=2013-10-07|deadlink=yes}}</ref><ref>[http://www.mtss.ru/?page=ahatov Профессор Габдулхай Хурамович Ахатов: жизнь и творчество — «Татароведение» — МТСС]</ref><ref>[http://www.mtss.ru/?page=ahatov Профессор Габдулхай Хурамович Ахатов: жизнь и творчество — «Татароведение» — МТСС]</ref>, ул тел белгечләре арасында беренче булып 1965 елда татар теленең көнчыгыш диалекты буенча докторлык диссертациясен яклый<ref>Г. Х. Ахатов. Диалекты западносибирских татар. Дис. … д-ра филол. наук. — Ташкент, 1965</ref>. Аның артыннан [[Диләрә Тумашева]] иярә, ул 1969 елда татар теленең көнчыгыш диалекты буенча докторлык диссертациясен яклый<ref>Д. Г. Тумашева Диалекты сибирских татар в отношении к татарскому и другим тюркским языкам. Дис. … д-ра филол. наук. — М., 1969.</ref>. == Катнаш диалектлар == Төп ике диалекттан тыш, гадәттә берничә «катнаш» диалект та аерылып тора, аларга түбәндәгеләр керә: [[Әстерхан татарлары]] сөйләме, [[Касыйм татарлары]] сөйләме (үзәк һәм көнбатыш арасында арадаш урын алып тора), [[типтәрләр]] сөйләме, чепәк татарлары сөйләме ([[Кистем]] һәм [[Палагай|Юкамен-Палагай]] сөйләме) һәм [[Урал татарлары]] сөйләме<ref>Баскаков Н. А. Введение в изучение тюркских языков. Изд. 2-е. М., 1969</ref>. ССРБ Фәннәр академиясенең совет лингвисты Борис Серебренников катнаш диалектларның барлыкка килүе ике диалектның турыдан-туры бәйләнеш зоналарында гына түгел, дип ассызыклый. Кушылу җирле халыкның диалекты чит кешеләрнең диалекты белән аралашу нәтиҗәсе булырга мөмкин яки киресенчә. Моңа бәйле галим катнаш диалектлар һәм катнаш сөйләшләрнең мисалларын китерә, шул исәптән татар теле мисалында да<ref>[http://www.philology.ru/linguistics1/serebrennikov-70a.htm Б. А. Серебренников. Общее языкознание. Формы существования, функции, история языка.- М., 1970. — С. 451—501 ]</ref>. == Татар теленең диалектологик классификациясе == [[Габделхәй Әхәтов]] галимнәр арасында беренче булып<ref>[http://www.dissforever.ru/order.php?id=143749 Г. Л. Файзрахманов. Сибирские татары в составе Российского государства: Дис. … д-ра ист. наук: 07.00.02. — Казань, 2005, 540 с.]{{Deadlink|date=January 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> себер татарлары сөйләмендә ц-лаштыру<ref name="autogenerated1">Ахатов Г. Х. Диалект западносибирских татар. Уфа, 1963, 195 с.</ref> кебек күренешне ача, бу, аның фикеренчә, себер татарларына кыпчаклардан керә<ref>Ахатов Г. Х. Диалекты западносибирских татар. Автореф. дис. на соиск. учен. степени доктора филологических наук. Ташкент, 1965.</ref><ref>[http://www.philology.ru/linguistics4/iskhakova-valeev-92.htm С. М. Исхакова, Б. Ф. Валеев. Проблемы возрождения национального языка сибирских татар // Языки, духовная культура и история тюрков: традиция и современность. Т. 1. — Казань, 1992. — С. 41-43]</ref>. «Көнбатыш себер татарлары диалекты» (1963) хезмәтендә Г. Әхәтов [[Төмән өлкәсе|Төмән]] һәм [[Омск өлкәсе|Омск]] өлкәләрендә тубыл-иртыш татарларының территориаль бүленеше буенча материаллар тәкъдим итә. Фонетик системаны, лексик составны һәм грамматик төзелешне өйрәнгәннән соң, галим себер татарлары теле мөстәкыйль бер диалект, ул сөйләшләргә бүленми һәм борынгы төрки телләрнең берсе, дигән нәтиҗәгә килә<ref name="autogenerated1" /><ref>[http://www.dissercat.com/content/leksika-materialnoi-kultury-tobolo-irtyshskogo-dialekta-sibirskikh-tatar Г. Н. Ниязова. Лексика материальной культуры тоболо-иртышского диалекта сибирских татар : Дис. …кан.фил. наук: 10.02.02. — Тюмень, 2008, 230 с.]</ref>. Мишәр диалектын Габделхәй Әхәтов үзенең диалектологик классификациясендә өч төркемгә бүлә: * «ц-лаштыручы» сөйләшләр төркеме; * «ч-лаштыручы» сөйләшләр төркеме; * «катнаш» сөйләшләр төркеме. Г. Әхәтов мәгълүматларына караганда, «катнаш» сөйләшләр төркеме шартлаткыч элементлы [[Ч]] (тч) һәм [[Ц]] параллель рәвештә кулланылуы белән характерлана, мәсәлән: «пытчак, пыцак». Шуңа күрә галим ике сөйләшне (кузнецк һәм хвалын) мишәр диалектының аерым төркеменә бүлә һәм төркемне «катнаш» дип атый<ref name="autogenerated1" />. == Шулай ук карагыз == * [[Мишәр диалекты]] * [[Татар теленең урта диалекты|Казан диалекты]] == Искәрмәләр == <references /> == Әдәбият == * ''Ахатов Г. Х.'' Вопросы методики преподавания татарского языка в условиях восточного диалекта (монография). — Тобольск, 1958. * ''Ахатов Г. Х.'' Язык сибирских татар. Фонетические особенности (монография). — Уфа, 1960. * ''Ахатов Г. Х.'' Диалект западносибирских татар (монография). — Уфа, 1963. * ''Ахатов Г. Х.''Диалекты западносибирских татар. Дисс. на соиск. учен. степени докт. филолог. наук. — Ташкент, 1965. * ''Ахатов Г. Х.'' Диалект западносибирских татар в отношении к литературному языку. — Уфа: изд-во БГУ, 1975. * ''Ахатов Г. Х.'' Использование диалектных данных для сравнительно-исторического изучения тюркских языков // Сб. "Советская тюркология и развитие тюркских языков в СССР. — Алма-Ата, 1976. * ''Ахатов Г. Х.'' Татарская диалектология. Диалект западно-сибирских татар (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1977. * ''Ахатов Г. Х.'' Татарская диалектология. Средний диалект (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1979. * ''Ахатов Г. Х.'' Арский подговор заказанского говора татарского языка // Сб. ЧувГУ им. И. Н. Ульянова. — Чебоксары, 1979. * ''Ахатов Г. Х.'' Мишарский диалект татарского языка (учебник для студентов вузов). — Уфа, 1980. * ''Ахатов Г. Х.'' Мензелинский говор татарского языка // Сб. ЧувГУ им. И. Н. Ульянова. — Чебоксары, 1981. * ''Ахатов Г. Х.'' Диалекты и топонимия Поволжья. — Чебоксары: изд-во ЧувГУ им. И. Н. Ульянова. 1981. ''(в соавторстве — с Корниловым Г. Е.)''. * ''Ахатов Г. Х.'' Современный татарский литературный язык (монография). — Казань,1982. * ''Ахатов Г. Х.'' Татарская диалектология (учебник для студентов вузов). — Казань,1984. * ''Богородицкий В. А. ''Введение в татарское языкознание в связи с другими тюркскими языками. Казань, 1934, 1953 * ''Богородицкий В. А.'' Этюды по татарскому и тюркскому языкознанию. Казань, 1933 * ''Махмутова Л. Т.'' Опыт исследования тюркских диалектов: мишарский диалект татарского языка. — М.: Наука, 1978 * ''Тумашева Д. Г.'' Диалекты сибирских татар. — Казань: Изд-во КГУ, 1977. [[Төркем:Татар теле]] [[Төркем:Кыпчак телләре]] [[Төркем:Русия телләре]] [[Төркем:Татар диалектологиясе]] {{Tatar 4.0-2021}} ju1fp9hq7tuwkhd2ip621ebusfn5myo 0 423050 3526721 3237219 2022-08-05T15:37:31Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Мөршидә Галләм кызы Кыямова | рәсем = Фото_Мөршидә_Кыямова.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = Журналистика | туу датасы = 01.05.1974 | туу җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Яшел үзән районы]], [[Олы Шырдан]] авылы | гражданлык = [[ССРБ]]→[[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = Галләм Закиров | әни = Нурдидә Закирова | ир = | хатын = [[Илдар Кыямов|Ильдар Әгъләметдин улы Кыямов]] | балалар = [[Идел Кыямов|Идел Илдар улы Кыямов]], Ихтыяр Илдар улы Кыямов | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Фш|Кыямов}} '''Мөршидә Галләм кызы Кыямова''' 01.05.1974 ([[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Яшел үзән районы|Яшел Үзән районы]], [[Олы Шырдан]] авылы) - [[журналист]], [[Татарстан республикасы|Татарстан республикасының]] журналистлар берлеге әгъзасы. "Бәллүр каләм - 2021" бәйгесендә, «Популяр блогер» номинациясендә җиңүче.<ref>[http://idel-tat.ru/news/novosti-tt/idel-zhurnalisty-mrshid-kyyamova-bllr-kalmd-i-yaulady Бүген, 30 июльдә, «Татмедиа» бинасы каршында Татарстан Республикасы журналистика һәм массакүләм мәгълүмат чаралары өлкәсендә «Бәллүр каләм - 2021» бәйгесенең җиңүчеләрен игълан иттеләр. «Идел» журналисты, баш мөхәррир урынбасары Мөршидә Кыямова «Популяр блогер» номинациясендә җиңү яулады.]</ref> ==Биография== 1989 елда туган авылында 8 еллык мәктәп тәмамлаган һәм Ш.Мәрҗани исемендәге 2 нче гимназиягә (Казан) укырга кергән, аны 1991 елда тәмамлап, урта белем аттестаты алган. Шул ук елны В.И. Ульянов-Ленин исемендәге Казан Дәүләт университетының журналистика факультетына көндезге бүлеккә укырга кергән,1996 елда диплом алган. 2000 елның 11-15 декабрендә теле-радиожурналистлар өчен BBC World Servise Traiding Trust оештырган семинарны узган. 1999 елдан «Казан радиосы» студиясенә корреспондент вазифасына кабул ителгән. Турыдан-туры эфирда радио тапшырулар алып баручысы булып эшләгән. 2002 елда «Мәгърифәт" газеты редакциясенә корреспондент вазифасына кабул ителгән. 2008 елдан "Интертат.ру" интернет-газетында хезмәт куйган. 2016 елдан башлап бөтен редакцияне «Татаринформ» мәгълүмат агентлыгына күчергәч, 2018 елның апреленә кадәр шунда эшләгән. Бу еллардагы нәтиҗәле хезмәтләре өчен IX мөселман кинофестивале дипломы, «Татарстанда мәдәни мирасны саклау» номинациясендә диплом, «2014 елда мәдәният темасын иң яхшы яктырту өчен» Дипломы (ТР мәдәният министрының имзасы белән өч дилпом), шулай ук Татарстан мөфтие имзалаган «иң яхшы интернет-ресурс» номинациясендә диплом белән бүләкләнгән. 2018 елның 7 маеннан 6 августына кадәр «ТИСБИ «Идарә университеты» югары һөнәри белем бирү учреждениесендә «социаль эш белгече» өстәмә программасы буенча яңадан һөнәри әзерлек үткән. Шул ук елның 15 маеннан – ТР Хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау министрлыгының Республика ресурс үзәгенең социаль эш буенча белгече. Мондый формулировкага карамастан, чынлыкта әлеге министрлыкның матбугат үзәге хезмәткәре эшен башкарган, шул исәптән министрның докладларын һәм чыгышларын әзерләүдә дә катнашкан. 2020 елның февраль аеннан башлап "Идел" яшьләр журналында. 2021 елдан бирле әлеге журналның баш мөхәррир урынбасары. Күпсанлы интернет проектлар алып бара. "Идел" журналының ютуб каналында "Кыямовлар кыздыра", "Көй-MELODIA" тапшыруларының авторы һәм алып баручысы телевидение белән актив хезмәттәшлек итә. "Туфан самавыры" проекты авторы һәм алып баручысы. Проект айга ике мәртәбә "Идел" журналының Инстаграм битендә туры эфирда бара."Татарстан" журналында 2014 елдан бирле татарның күренекле шәхесләре турында материаллар әзерли. Аның язма геройлары чит илләрдә дан казанган милләттәшләребез. Җәмгыятьнең көнүзәк мәсьәләләрен яктыртучы киң профильле, эзләнүчән журналист. ==Бүләкләр== * IX мөселман кино фестивале дипломы * «Татарстанда мәдәни мирасны саклау» номинациясендә диплом * «2014 елда мәдәният темасын иң яхшы яктырту өчен» Дипломы (ТР мәдәният министры имзасы белән өч диплом) * Хезмәт министрлыгы рәхмәт хаты(2020) * "Иң яхшы интернет-язма" номинациясендә җинүче дипломы(2021) * "Бәллүр каләм - 2021" == Тышкы сылтамалар == * [https://intertat.tatar/comment/2-9aec3069-32bc-4a28-9564-05ec218d3ff9/01-11-2017/m-rshid-kyyamova-telne-ukytudan-v-l-a-a-ihtyya-tudyryrga-kir-k-4801465 Мөршидә Кыямова: Телне укытудан әүвәл, аңа ихтыяҗ тудырырга кирәк!] * [http://saby-rt.ru/news/author/list/61 Мөршидә Кыямова. Автор яңалыклары.] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{Tatar 4.0-2021}} j0rebipu2zkjqkkuzeu221ya2ukyyrr 0 423378 3526720 3438420 2022-08-05T15:36:15Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: + Бәллүр каләм- 2022 бәйгесе җиңүчесе wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Гөлназ Фирдинат кызы Шәйхи (Шәйхиева)''' ([[4 ноябрь|4.11]].[[1970 ел|1970]], [[Каенсар (Арча районы)|Каенсар]], [[Арча районы]], {{ТАССР гербы}}, {{RSFSR}}, {{ССРБ байрагы}}) — [[татарлар|татар]] [[журналист]]ы, [[Бөтендөнья татар конгрессы]]ның матбугат хезмәте һәм массакүләм мәгълүмат чаралары белән эшләү Идарәсе җитәкчесе. == Тәрҗемәи хәле == [[1970 ел|1970 елның]] [[4 ноябрь|4 ноябрендә]] [[Арча районы]] [[Каенсар (Арча районы)|Каенсар]] авылында туган. 1988–1993 елда [[Казан дәүләт педагогика институты|Казан дәүләт педагогика институтының]] тарих-инглиз теле бүлеге студенты. 1993-1997 елларда Казанның 15-нче татар гимназиясендә тарих һәм [[Инглиз теле|инглиз]] телләре укытучысы. 1997–2002 елларда [[Татарстан (телерадиокомпания)|“Татарстан” дәүләт телерадиокомпаниясендә]] “Дөнья” студиясе әзерләгән “Татарстан авазы” тапшыруының авторы һәм алып баручысы. 2002 елдан [[Бөтендөнья татар конгрессы|Бөтендөнья татар конгрессында]] БКның матбугат үзәге җитәкчесе. 2011 елдан Бөтендөнья татар конгрессының матбугат хезмәте һәм массакүләм мәгълүмат чаралары белән эшләү Идарәсе җитәкчесе. == Иҗтимагый эшчәнлеге == * [[Татарстан Журналистлар берлеге|Татарстан журналистлар Берлеге]] әгъзасы. == Иҗаты == “Күңел – дәрья” , "Сыналганнар - сынатмый", "[[Хәмдүнә Тимергалиева]]" китаплары авторы. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[Татарстан Республикасының Атказанган мәдәният хезмәткәре|Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] * «Бәллүр каләм ― 2022» бәйгесенең «Һөнәрендә иң яхшысы» номинациясе җиңүчесе ([[Татар-информ]] журналисты [[Гөлнар Гарифуллина]], [[Татарстан — Яңа Гасыр|«Яңа гасыр»]] телерадиокомпаниясеннән Михаил Любимов белән берлектә)<ref name=":0">''Гөлүзә Ибраһимова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/tatar-inform-zurnalisty-golnar-garifullina-ballur-kalam-iyase-buldy-5858338 «Татар-информ» журналисты Гөлнар Гарифуллина «Бәллүр каләм» иясе булды.] [[Татар-информ]], 5.08.2022</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://shahrikazan.ru/news/yazmalar/glnaz-shykhi-sez-ybt-eshlisez-mma-eshlgnegezne-krst-belmisez Гөлназ Шәйхи: «Сез әйбәт эшлисез, әмма эшләгәнегезне күрсәтә белмисез»]. Дилбәр Гарифуллина, [[Шәһри Казан]]. 4 декабрь 2018 * [https://tatar-congress.org/turynda/struktura/sheyhi/ Бөтендөнья татар конгрессының Мәгълүмати хезмәт һәм массакүләм мәгълүмат чаралары белән эшләү идарәсе җитәкчесе Шәйхиева Гөлназ Фирдинатовна (Гөлназ Шәйхи)] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Арча районында туганнар]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{Tatar 4.0-2021}} {{Санкт-Петербург татар медиафорумы}} 6j31pxyf5atodouc77iiwz87rxkwhr4 0 423416 3526723 2994437 2022-08-05T15:40:12Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Азат Ахунов | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Азат Марс улы Ахунов | һөнәр = галим-филолог, журналист | туу датасы = 2.04.1970 | туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Казан]] шәһәре | гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Ахунов}} '''Азат Ахунов''' - Филология фәннәре кандидаты, журналист. [[Казан дәүләт университетының татар филологиясе бүлеге|КДУның татар филологиясе һәм тарихы факультетында]] укып, берьюлы көнчыгыш телләр ([[гарәп теле]]) буенча да белгечлек ала. [[Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Г.Ибраһимов исемендәге ТӘһСИ]] аспирантурасын тәмамлап, филологиядән кандидатлык диссертациясен яклый. 1988-1989 елларда - хәрби хезмәттә. 2006-2009 елларда [[«Идел» журналы|«Идел» журналының]] рус басмасында баш мөхәррир урынбасары булып эшли. 2009 елда журналистикадагы эшчәнлеге өчен "Бәллүр каләм" республика һөнәри конкурсының төп номинациясендәге – “Журналистикада исем” бүләгенә ия булды. <ref>[http://idel-tat.ru/news/shkheslr/galim-m-zhurnalist Галим һәм журналист] </ref> Г.Ибраһимов исемендәге ТӘһСИ каршында Язма һәм музыкаль мирас үзәгендә<ref>[http://miras.info/ Центр письменного и музыкального наследия - Мирасханэ]</ref> әйдәп баручы фәнни хезмәткәр. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://idel-tat.ru/news/kultura-tt/azat-akhunov-ideld-zydulla-imtikhan-aldy%C2%A0 Азат Ахунов: «Идел»дә Зәйдулла имтихан алды...»] Сафиуллина Рузия. [[Идел журналы|"Идел" журналы]] 4 февраль 2020 [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Филология фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{Tatar 4.0-2021}} 7uf1002mneo4jo9k0cxi4aeaooh56bd 0 424477 3526733 3439828 2022-08-05T15:54:54Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{фш|Юнысова}} {{Шәхес|исем=Асия Юнысова|тулы исем=Юнысова Асия Шәйхеразый кызы|туу датасы=1.09.1947|туу җире=Татарстанның Ютазы районы Бәйрәкә Тамак авылы|бүләк һәм премияләр=Асия Юнысова – Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре (1993), Татарстан журналистларының Х.Ямашев исемендәге премиясе лауреаты (1994) һәм «Бәллүр каләм – 2002» иясе, С.Сөләйманова исемендәге премия лауреаты (2008).}} '''Асия Юнысова''' - журналист, язучы, [[1998 ел|1998]] елдан [[Татарстан язучылар берлеге|Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы.   == Тәрҗемәи хәле == Юнысова Асия Шәйхеразый кызы 1947 елның 1 сентябрендә [[Татарстан]]<nowiki/>ның [[Ютазы районы|Ютазы район]]<nowiki/>ы [[Бәйрәкәтамак|Бәйрәкә Тамак]] авылында укытучылар гаиләсендә туган. 1948 елда аларның гаиләсе  [[Баулы районы]]<nowiki/>ның Кызыл Яр авылына күченә. Асиянең балачак һәм үсмерчак еллары Кызыл Ярда уза. Биредә сигезьеллык мәктәпне тәмамлый. Урта белемне [[Баулы районы|Баулы район]] үзәгендәге татар мәктәбендә ала. [[1965 ел|1965]]–[[1970 ел|1970]] елларда Асия Юнысова [[Казан дәүләт университеты]]<nowiki/>ның татар теле һәм әдәбияты бүлегендә укый. Университетны уңышлы тәмамлый. == Хезмәт эшчәнлеге == Асия Шәйхеразый кызы хезмәт юлы журналист булып башлый. ХХ гасырның җитмешенче еллары башында берникадәр вакыт [[Татарстан китап нәшрияты]]<nowiki/>ның сәяси әдәбият редакциясендә кече редактор булып эшләп ала. Аннары [[1974 ел|1974]]–[[1989 ел|1989]] елларда [[Татарстан коммунисты|«Татарстан коммунисты»]] журналында башта  – корректор, аннары тәрҗемәче булып хезмәт итә. Бу елларда аның көндәлек матбугатта журналистик язмалары, очерклары, «[[Яшь ленинчы]]» ([[Сабантуй (журнал)|«Сабантуй]]») газетасы, [[«Ялкын» журналы|«Ялкын»]] журналы битләрендә балаларга атап язган шигырьләре, кыска хикәяләре дөнья күрә. [[1989 ел|1989]] елда журналист [[«Ватаным Татарстан» газетасы]] редакциясенә тәрҗемә бүлеге мөдире итеп эшкә чакырыла. 1992 елдан ул бу газетаның әдәбият-сәнгать бүлеген җитәкли. [[2007 ел|2007]] елдан «[[Татарстан|Татарстан»]] журналында эшли. А.Юнысова – берничә китап авторы. Аларның «Үскән кыз», «Кышны яратам», «Җәйне сагынам», «Алмагач песие» китаплары нәни укучыларга багышланган, [[2002 ел|2002]] елда «Рухият» нәшриятында дөнья күргән «Айлы юл» һәм Татарстан китап нәшриятында басылган «Сагынырсың әле» дигән тупланмасы (2007) шагыйрәнең лирик шигырьләрен эченә ала. == Бүләкләре == Асия Юнысова – [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1993), Татарстан журналистларының Хөсәен Ямашев исемендәге премиясе лауреаты (1994) һәм «Бәллүр каләм – 2002» иясе. С.Сөләйманова исемендәге премия лауреаты (2008). == Басма китаплары == Үскән кыз: шигырьләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 1988. – 24 б. – 5000 д. Мин кышны яратам: шигырьләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 2002. – 24 б. – 5000 д. Айлы юл: лирик шигырьләр. – Казан: Рухият, 2002. – 192 б. – 2000 д. Җәйне сагынам: шигырьләр. – Казан: Мәгариф, 2005. – 32 б. – 3000 д. Сагынырсың әле: шигырьләр. – Казан: Татар. кит. нәшр., 2007. – 239 б. – 2000 д. Алмагач песие: шигырьләр. – Казан: Мәгариф, 2007. – 71 б. – 2000 д. == Файдаланган әдәбият == * Миңнуллин Т. Көлүеңне оныта күрмә, Асия! // Ватаным Татарстан. – 1997. – 12 сент. * Гәрәев М. Асиягә гөлләр эзлим // Шәһри Казан. – 1998. – 11 февр. * Сибат Р. Асылыбыз Асия // Мәдәни җомга. – 1998. – 6 март. * Аймәт Р. «Айлы юл» сәфәре // Шәһри Казан. – 2002. – 15 нояб. *Бәдретдинов И. Тулган ай яктысында // Мәдәни җомга. – 2002. – 13 дек. * Мөхәммәтҗанова Р. Шигырь кәнизәге // Мәдәни җомга. – 2003. – 7 март.   [[Төркем:Ютазы районында туганнар]][[Төркем:Татарстан язучылары]][[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]][[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]][[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{Tatar 4.0-2021}} o5plvn58bvzcd4ea2ep84y7epjws1h4 0 425185 3526728 2996607 2022-08-05T15:49:04Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Ирек Бәдретдинов | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Ирек Зәкиҗан Улы Бәдретдинов | һөнәр = журналист, Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре.[[1995 ел]] . | туу датасы = 01.07.1943 | туу җире = [[ТАССР]]ның [[Азнакай районы]] Уразай авылы | гражданлык = {{ССРБ байрагы}} → [[Россия]] | милләт = | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{фш|Бәдретдинов}} '''Ирек Зәкиҗан Улы Бәдретдинов'''([[1 июнь]] [[1943 ел|1943]], [[Азнакай районы]], [[ТАССР]], [[Россия Федерациясе]]) — журналист, Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре.[[1995 ел]]. == Тәрҗемәи хәле == 1943 елның 1 июньдә Азнакай районының ТАССРның Азнакай районы Уразай авылында туган. 1973 елда Казан дәүләт университетын тәмамлаган. 1979 елда Ленинград югары партия мәктәбен тәмамлаган. 1961-1968 елларда колхозда эшләгән. Азнакай районы энгельсәсе Азнакай шәһәре типографиясендә басмачы, механик булып эшләгән. 1968-1977 елларда тәрҗемәче, өлкән әдәби хезмәткәр, Азнакай районының «Маяк» газетасы редакциясендә бүлек мөдире булып эшләгән. 1979 елда Казанга күчеп килгән. Тәрҗемәче, тәрҗемәләр бүлеге мөдире, «Коммунист Татарии» журналы редакциясенең җаваплы секретаре урынбасары (1979-1991). 1992-1993 елларда-тәрҗемәләр секторы мөдире, «Татарстан хәбәрләре» газетасының Азнакай төбәге буенча үз корреспонденты. 1993 елдан Әлмәткә күчеп килә, «Татарстан нефтьчесе» газетасының баш мөхәррире булып эшли (1993-2005). == Иҗаты == Шәһәр, район, төбәк, тармак һәм республика басмаларында социаль-сәяси тематика, профсоюз тормышы вакыйгалары, нефтьчеләр, төзүчеләр, предприятие җитәкчеләре, якташлар, азнакайлылар турында очерклар бастырган. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2004 ел|2004]] - «Россия Профсоюзларына 100 ел» медальләре белән бүләкләнгән. * [[2005 ел|2005]] - «Матбугатта аналитик һәм проблемалы материаллар сериясе өчен» номинациясендә Дипломант. * [[2005 ел|2005]] - «ягулык-энергетика комплексы проблемалары буенча иң яхшы публикация» 12 халыкара конкурсы лауреаты. * [[2005 ел|2005]] - «ПЕГАЗ» ("Retrolium, Energy, Gaz") энергия журналистикасы бөтенроссия иҗтимагый академиясе лауреаты. * [[2007 ел|2007]] - «Бәллүр каләм – Бәллүр каләм» республика журналистлар премиясе лауреаты. * [[2001 ел|2001]] - «Проза» номинациясендә Татарстан Республикасы Азнакай муниципаль районының М. Хәсәнов исемендәге премиягә лаек булды. * [[2004 ел|2004]] - «Россия Профсоюзларына 100 ел» медальләре белән бүләкләнгән. * [[2013 ел|2013]] - Татарстанда 3 миллиард тонна нефть чыгару уңаеннан. == Шулай ук карагыз == {{Портал|Шәхесләр|}} == Чыганаклар == *Подъячева Л.аның тормыш принцибы // Хезмәт Байрагы. 2003, 9 июль; * Тютюгина А.Талант, газетага бирелгән // нефть хәбәрләре. 2013, 6 июль; *Әхмәдиев Н.Алты тапкыр ун яки ике тапкыр утыз // Хәзинә. 2003, 5 июль; *Юнысова А.Казаннарда син булмагач // Ватаным Татарстан. 2003, 11 июль. {{DEFAULTSORT:Ирек Зәкиҗан Улы Бәдретдинов]}} [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Азнакай районында туганнар]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] {{Tatar 4.0-2021}} g9k8wqtf2xjhmfs8m4k3k4dlz21fqqs 0 425497 3526924 2993345 2022-08-06T08:59:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Надежда''' '''Михайлова''' (болг. Надежда Михайлова, тулы исеме Надежда ''Николова Михайлова'', икенчегә кияүгә чыкканнан соң фамилиясе — '''Нейнски'''; [[1962 ел|1962]]) — болгар сәясәтчесе һәм дәүләт эшмәкәре. == Биографиясе == [[Файл:Georgi_Ananiev_+_William_Cohen_+_Nadezhda_Mihailova.jpg|уңда|мини|260x260пкс|Сулдан уңга: Георги Ананиев, Уильям Коэн һәм Надежда Михайлова]] Надежда Михайлова [[1962 ел|1962 елның]] [[9 август|9 августында]] [[Sofiä|Софияда]] туа. Иван Денкоглу исемендәге 127 нче София урта мәктәбендә белем ала. Соңыннан ''«Alphonse de Lamartine»'' 9 нчы француз мәктәбендә испан телен өйрәнә. 1985 елда София университетының филология факультетын тәмамлый. [[Болгария|Болгарияда]] демократик үзгәрешләр башлангач, испан шигъриятен, инглиз әдәбиятен тәрҗемә итә һәм азат журналист булып эшли. Тормышка чыкканнан соң, ире белән бергә Мисырда эшли, анда ире — Камен Михайлов «Техноэкспорт» тышкы сәүдә компаниясе җитәкчесе урынбасары була. Үзенең сәяси эшмәкәрлеген 1989 елда тергезелгән Демократик көч союзына кергән Радикал-демократик партиядә башлый. 1991 елдагы сайлау алды кампаниясендә СДС матбугат үзәгенә җитәкчелек итә, ә сайлаудан соң Филип Димитров хөкүмәтенең матбугат-үзәге башлыгы була. 1994 елда Болгария Халык җыелышы депутаты итеп сайлана. 1995 елның апрелендә СДС рәисе урынбасары була. 1997 елда кабаттан Халык җыелышы депутаты итеп сайлана, әммә Иван Костов (1997-2001) хөкүмәтендә чит ил эшләре министры булып эшли башлый. 1999 елдан 2006 елга кадәр Аурупа халык партиясендә (ЕНП) вице-президент һәм ЕНПның халыкара мөнәсәбәтләр буенча комитеты рәисе була. 2001 елда Надежда Михайлова янә Болгария Халык җыелышы депутаты итеп сайлана, анда, 2004 елда СДС коалициясе таркалганнан соң, Берләшкән демократик көч (ОДС) парламент группасы рәисе була. 2002 елның 11 мартында ОДС рәисе итеп сайлана. 2005 елда чираттагы тапкыр Халык җыелышы депутаты итеп сайлана. 2004 елда Надежда Михайлова Көньяк-Көнчыгыш Аурупада Демократия һәм тотрыклылык институты рәисе була. 2006 елдан алып Демократия өчен коалициянең халыкара консультатив советы һәм Көньяк хезмәттәшлек советы каршындагы [[Көньяк Судан]] әйдәүче советы түгәрәк өстәленең консультатив группасы әгъзасы булып тора. 2007 елдан Болгарияда Кече һәм урта предприятиеләр берлеге рәисе булып тора (''Съюза на малките и средни предприятия в България''). Шушы ук елда Кече һәм урта предприятиеләрнең Аурупа халык фиркасе вице-президенты итеп сайлана. 2009-2014 елларда Европарламент депутаты була. 2015 ел урталарыннан [[Болгария|Болгариянең]] [[Төркия|Төркиядәге]] илчесе<ref>[https://medium.com/anne-ravanona/trailblazing-women-nadezhda-neynsky-ambassador-of-bulgaria-to-turkey-85a431ab21e5 Trailblazing Women: Nadezhda Neynsky, Ambassador of Bulgaria to Turkey]</ref>. Надежда Михайлованың наградалары арасында мактаулы легион ордены (гомуми Аурупа эшен һәм ике яклы мөнәсәбәтләрне үстерүгә керткән өлеше өчен орден кавалеры), башка Аурупа илләренең бүләкләре. === Гаиләсе === 1983 елда Надежда Камен Михайловка кияүгә чыга, аларның ике кызы — Нина һәм Виолетта туа. Камен белән Надежда 2006 елда аерылыша. 2009 елның 3 октябрендә икенче тапкыр Светлин Нейнскига — Европарламент депутаты һәм бизнесменга кияүгә чыга, никах Болгариянең [[Madrid|Мадридтагы]] илчелегендә үтә. == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Сылтамалар == * [https://web.archive.org/web/20190505122910/http://www.neynsky.eu/ Официальная страница] * [https://web.archive.org/web/20140606202222/http://www.owep.de/artikel/326/nadeshda-michajlowa Nadeshda Michajlowa] * [https://www.esiweb.org/index.php?lang=en&id=386 Nadezhda Mihaylova — breaching the Schengen Wall] [[Төркем:9 август көнне туганнар]] [[Төркем:1962 елда туганнар]] [[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Почетлы легион ордены кавалерлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] [[Төркем:Сәясәтчеләр]] [[Төркем:Болгариядә туганнар]] [[Төркем:Страницы с непроверенными переводами]] dp2jqmom8u8ve3ponh1ah78iq4e9r2u 0 425955 3526954 3237181 2022-08-06T10:40:56Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Борисова}} '''Борисова Нинель Андреевна''' ([[7 ноябрь]] [[1924 ел]] — [[10 август]] [[2019 ел]]) — галим-невролог, югары мәктәп укытучысы. [[Башкортстан Фәннәр академиясе|Башкортстан Республикасы Фәннәр академиясенең]] мактаулы академигы (1995). Медицина фәннәре докторы (1972), профессор (1973). Башкорт АССның атказанган фән эшлеклесе (1979)<ref>[http://www.anrb.ru/blog/Item/369/16 Академия Наук Республики Башкортостан — Борисова Нинель Андреевна]. Проверено 21 января 2013. 5 февраля 2013 года.</ref>.[[Кызыл Байрак Хезмәт ордены|Хезмәт Кызыл Байрак ордены]] кавалеры (1971). == Биографиясе == Борисова Нинель Андреевна [[1924 ел|1924 елның]] 7 ноябрендә [[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Башкорт АССРның]] [[Бөре (шәһәр)|Бөре]] шәһәрендә туган. 1947 елда [[Башкорт дәүләт медицина университеты|Башкорт дәүләт медицина институтын]] тәмамлый. Институтны тәмамлаганнан соң, шунда ук клиник ординатор, ассистент, доцент, профессор, кафедра мөдире булып эшли. 1967 елдан 1989 елга кадәр нерв авырулары кафедрасы мөдире. 1958 елда «Состояние нервной системы, содержание глутатиона и холинэстеразы у рабочих-нефтяников» темасына кандидатлык диссертациясе, 1971 елда — докторлык диссертациясе яклый. 1989 елдан — Башкорт дәүләт медицина университетының нейрохирургия һәм медицина генетикасы курслары белән неврология кафедрасы профессоры. 2000 елдан [[Уфа]] шәһәренең минең кан тамырлары авыруларын искәртү буенча үзәге җитәкчесе. 2019 елның 10 августында Уфа шәһәрендә вафат булды<ref>[http://www.bashinform.ru/news/1339451-v-ufe-na-95-m-godu-zhizni-ushla-iz-zhizni-izvestnyy-nevrolog-ninel-borisova/ В Уфе на 95-м году жизни не стало известного невролога Нинель Борисовой. УФА, 12 авг 2019. /ИА «Башинформ»/]</ref>. == Фәнни эшчәнлеге == Нинель Борисованың фәнни эш юнәлешләре: ми кан тамырлары авырулары, сирингомиелия, неврологик авырулар. Сирингомиелияне, ми кан тамырлары авыруын диагностикалау һәм дәвалауның яңа ысулларын эшли. Ул якынча 20 ел республика сәламәтлек саклау министрлыгының баш неврологы, 1961 елдан Башкортстан неврологлар җәмгыяте рәисе, 1966 елдан Русия неврологлар җәмгыятенең Башкортстан бүлекчәсе рәисе була. == Хезмәтләре == Борисова Нинель Андреевна 340тан артык фәнни хезмәт, шул исәптән 5 монография авторы, 14 уйлап табылган авторлык таныклыгына ия. ; Кайбер хезмәтләре * Экологические и генетические аспекты неврологический заболеваемости в Башкирии. М.: ВЗПИ, 1991. * Проблемы экологии и принципы их решения на примере Южного Урала. М.: Наука, 2003 (автордаш). * Применение церобролизата в неврологический практике. Уфа: ФГУП ПО «Микроген» Минздрава России, 2006. * Эндоназальный электрофорез с танаканом при лечении ранних форм сосудистых заболеваний мозга / Н. А. Борисова [и др.] // \Журнал неврологии и психиатрии им. С. С. Корсакова. — 2008. — Том 108, N 5. — С. 89-91. — ISSN 0044-4588. * Н. А. Борисова // Медицинский вестник Башкортостана. — 2008. — Том 3, N 2 . — С. 102-103. * Опыт лечения болевого синдрома в спине баклосаном в условиях поликлиники г. Уфы / Н. А. Борисова [и др.] // Медицинский вестник Башкортостана . — 2010 . — Том 5, N 1 . — С. 46-47 . — ISSN 1999-6209. ; Автордашлыкта * ''Борисова Н.А., Валикова, И.В., Кучаева Г.А. '' Сирингомиелия. — М<span id="cxmwKg" tabindex="0">.</span>: Медицина, 1989. — ISBN 5225015786 * Сирингомиелия в Башкортостане: (материалы типологического и патогенетические анализа) / Н. А. Борисова, К. Р. Мирсаев // Журнал неврологии и психиатрии им. С. С. Корсакова. — 2007. — Том 107, N3. — С. 56-60 . — ISSN 0044-4588. * Эпидемиологическая характеристика инсульта в г. Уфе по данным регистра / О. В. Камаева, Н. А. Борисова // Неврологический вестник им. В. М. Бехтерева. — 2007. — Том 39, N 1. — С. 45-48. — ISSN 1027-4898. * Состояние нервной системы, мозговой гемодинамики и некоторых биохимических показателей у сварщиков / М. А. Бойкова, Н. А. Борисова, С. А. Башкатов // Неврологическийвестник им. В. М. Бехтерева. — 2007. — Том 39, N 4. — С. 17-20. — ISSN 1027-4898 == Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре == * [[Кызыл Байрак Хезмәт ордены|Хезмәт Кызыл Байрак ордены]] ([[1971 ел|1971]]), * «Сәламәтлек саклау отличнигы» билгесе, * медальләр. * [[1979 ел|1979 елда]] неврология өлкәсендә фәнни проблемаларны хәл итүдә һәм республика өчен фәнни кадрлар әзерләүдә хезмәтен бәяләп «БАССРның атказанган фән эшлеклесе» мактаулы исеме бирелә. * [[1992 ел|1992 елда]] «''Сәламәтлек саклау үсешенә һәм квалификацияле белгечләр әзерләүгә зур шәхси өлеш керткәне өчен''» Рәсәй Федерациясе Югары Советы Президиумының Мактау грамотасы белән бүләкләнә<ref>[http://www.lawmix.ru/pprf/92747 УКАЗ Президиума ВС РФ от 21.12.1992 № 4148-1]</ref> * [[1994 ел|1994 елда]] [[Башкортстан Фәннәр академиясе|Башкортстан Республикасы Фәннәр академиясенең]] Мактаулы академигы итеп сайлана. == Искәрмәләр == {{Reflist|2}} == Сылтамалар == * {{Книга|часть=Борисова Нинель Андреевна|заглавие=Башкортостан: краткая энциклопедия|ссылка=http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/read/8-statya/2451-borisova-ninel-andreevna|ответственный=|место=Уфа|издательство=Башкирская энциклопедия|год=1996|том=|страниц=672|страницы=188|isbn=5-88185-001-7|ref=}} * ''Алексей Огородников'' — [http://resbash.ru/stat/2/5102 Видеть и думать, как никто] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140810150707/http://resbash.ru/stat/2/5102 |date=2014-08-10 }}, «Республика Башкортостан» № 222 | 16.11.13 * ''В. Шулепов'' — [http://BirskPress.ru›pdf/2012/2012-03-22_Pobeda.pdf Почетный академик]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Газета Бирского района РБ «Победа», 22 марта 2012 года — стр. 4 * [https://cyberleninka.ru/article/v/ninel-andreevna-borisova-k-90-letiyu-so-dnya-rozhdeniya Борисова Нинель Андреевна (90 летию со дня рождения). Медицинский вестник Гербы. Том 9, № 6, 2014] {{ref-ru}} [[Төркем:Әлифба буенча галимнәр]] [[Төркем:Бөредә туганнар]] [[Төркем:1924 елда туганнар]] [[Төркем:7 ноябрь көнне туганнар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:БАССР атказанган фән эшлеклеләре]] [[Төркем:Медицина фәннәре докторлары]] [[Төркем:Башкорт дәүләт медицина университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Уфада вафатлар]] [[Төркем:2019 елда вафатлар]] [[Төркем:10 август көнне вафатлар]] 7qcqzkwmlyqc0usnrn71lp74fvh3bkb 0 426222 3526745 3503629 2022-08-05T16:14:42Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Григорий Эйдинов | рәсем =Г.Л.Эйдинов.jpg | рәсем_зурлыгы = 200 | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Григорий Лев улы Эйдинов | һөнәр = рәссам | туу датасы = 22.12.1946 | туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{туу җире|Казан|Казанда}} | гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] | милләт = [[яһүдләр|яһүд]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = Лев Арон улы | әни = Мария Лев кызы (Гуревич) | ир = | хатын = Мария | балалар = '''уллары''' Лев, Борис, '''кызы''' Полина | кул кую = | бүләк һәм премияләр = [[Файл:MedalTatarstan1.jpg|20px|«Фидакарь хезмәт өчен» медале]] {{Габдулла Тукай исемендәге премия}} | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Эйдинов}} <small>''Бу [[Казан]] рәссамы турында мәкалә, совет дәүләт эшлеклесе турында [[Григорий Эйдинов (1908)|моннан]] укыгыз''</small> '''Григорий Эйдинов''', Григорий Лев улы Эйдинов (''[[1946 ел]]ның [[22 декабрь|22 декабре]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Казан]]'') ― рәссам-график, дизайнчы, иллюстратор, В. И. Суриков исемендәге Мәскәү академия сәнгать институты Казан филиалының графика факультеты доценты. Россия Федерациясенең атказанган рәссамы, [[Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе]], [[Бакый Урманче премиясе|Бакый Урманче исемендәге]] (2002), [[Тукай премиясе|Татарстанның Г. Тукай исемендәге Дәүләт]] (2021) премияләре лауреаты. {{External media |рәсем1=[https://studylib.ru/doc/2662562/grigorij-e-jdinov---gosudarstvennyj-muzej-izobrazitel._nyh Картиналары].}} == Тәрҗемәи хәле == 1946 елның 22 декабрендә [[Казанның Киров районы|Казан шәһәренең Киров районында]] ([[Җиләкле бистәсе]]) туган. Әтисе ягыннан бабасы Арон Давыдович һәм әбисе Фая Львовна чыгышы белән [[Витебск губернасы]] Ляды авылыннан (хәзерге [[Беларусия]]) күн эшкәртүче һөнәрчеләр булган. [[Воронеж]]га күченгәч, фотография белән шөгыльләнә башлыйлар. Әтисе Лев Аронович {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Воронеж авиация заводы|Воронежда авиация заводында|ru|Воронежское акционерное самолётостроительное общество}} очкычлар төзегән. 1941 елда, заводны һәм аның барлык хезмәткәрләрен [[Үзбәкстан ССР]] [[Әндиҗан]] шәһәренә эвакуацияләгәннәр. Шунда Лев Аронович Мария Львовна (Гуревич) белән танышкан. 1945 елда Эйдиновлар гаиләсе әтисе ягыннан туганнары яшәгән Казанга (Җиләкле бистәсенә) күченә. Әтисе гомере буе [[Казан вертолет заводы]]нда термистлар бригадиры, әнисе Казан күн берләшмәсендә хисапчы булып эшләгән. Григорийның сеңлесе һәм энесе булган. Григорий Эйдинов рәсем ясауда беренче адымнарын 81нче санлы гомуми белем бирү мәктәбенең сәнгать студиясендә ясаган. Гомуми белем бирү мәктәбендә уку белән беррәттән, 3нче сәнгать мәктәбендә (хәзерге [[Байназар Әлминов]] исемендәге сәнгать мәктәбе) укыган. [[Казан сәнгать училищесы]]н кызыл диплом белән тәмамлаган (укытучылары Ляля Кальюранд, Лев Потягунин, [[Рәшид Төхфәтуллин]], Татьяна Зуева). 9 ел рәттән [[Мәскәү]], [[Ленинград]]ның сәнгать институтларына имтихан тотып карый, конкурстан уза алмый. [[Казан кремле]]ндә [[армия|хәрби хезмәт]] үткән, 5 ел Казан сәүдә рекламасы предприятиесендә эшләгән. [[И. Я. Яковлев исемендәге Чуаш дәүләт педагогика университеты|Чуаш педуниверситетының]] сәнгать-графика бүлеген тәмамлаган (1979, остазлары Николай Васильевич Овчинников, Ревель Федорович Федоров, Адилә Аким кызы Ефейкина). Диплом эше ― [[Яңа Чабаксар]] трактор заводына багышланган «Тракторострой яшьлеге» линогравюралар сериясе. 1974 елдан башлап, 20 ел [[Татарстан китап нәшрияты]]нда китап бизәүче булып эшли. Үз гомерендә 1 меңнән артык китап, журнал, басма бизәгән. 20 ел Татарстан Рәссамнар берлегенең графика секциясен җитәкли. 1999 елдан [[Казань (журнал)|«Казань»]] журналы белән хезмәттәшлек итә (2002 елдан штаттагы баш рәссам)<ref>[http://kazan-journal.ru/structure/redaktsiya Григорий Львович Эйдинов.] kazan-journal.ru{{ref-ru}}</ref>. == Иҗаты == [[Лейпциг]], [[Ганновер]], [[Мәскәү]], [[Турин]], [[Дәһли]]дә узган Халыкара китап күргәзмәләре экспоненты. Төбәк, Россия һәм халыкара сәнгать күргәзмәләрендә катнашучы. 1994 елда [[Вечерняя Казань (газета)|«Вечерняя Казань»]] газетасының логотибын һәм [[Казан ТЮЗы]] эмблемасын иҗат иткән. Казанга багышланган эшләр циклы: «Казан серләре», «Кабан күле серләре», «Зилант тавы», «Казан мәчесе» һ. б авторы. [[Алабуга]], [[Зөя (Яшел Үзән районы)|Зөя]], [[Касимов]], [[Яранск]]ига багышланган картиналар сериясе бар. [[Төркия]] һәм [[Израиль]]нең төрле районнары, [[Сербия]], [[Кырым]] һәм [[Себер]]нең матур урыннары буенча сәфәрләрен чагылдырылган эшләре бик күп. [[«Дуслык» ордены]] һәм [[«Татарстан Республикасы алдындагы казанышлар өчен» ордены]] дизайнын эшләгән<ref>''Ольга Юхновская''. [http://history-kazan.ru/v-kurse-sobytij/vpechatleniya/16853-grazhdanin-khudozhnik-grigorij-ejdinov «Гражданин Художник» Григорий Эйдинов.] history-kazan.ru, 2.02.2017 {{ref-ru}}</ref>. 1990 елда, Россия төбәкләреннән бердәнбер рәссам буларак, [[Рәсәй Федерациясенең дәүләт гербы|Россия Федерациясенең яңа гербын]] эшләүдә катнаша <ref>''Татьяна Лескова.'' [https://www.sobaka.ru/kzn/entertainment/art/55632 ТОП 50: Григорий Эйдинов.] sobaka.ru, 7.12.2017{{ref-ru}}</ref>. Ике дистә ел [[Казань (журнал)|«Казань»]] бизәү белән шөгыльләнә<ref>''Айсылу Мирханова''. [http://kazan-journal.ru/news/chelovek-v-iskusstve/na-solnechnoy-storone На солнечной стороне.] [[Казань (журнал)|«Казань»]], 27.12.2016{{ref-ru}}</ref>. Йөзгә якын эше төрле музей коллекцияләрендә: [[ТР дәүләт сынлы сәнгать музее|ТР сынлы сәнгать музее]], [[Алабуга]], [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]], [[Касимов]], [[Чанаккале]], [[Әнкара]] (икесе дә [[Төркия]]) музейлары фондларында саклана<ref>''Любовь Агеева''. [http://history-kazan.ru/kazan-vchera-segodnya-zavtra/istoriya-v-litsakh/16854-imya-kak-znak-kachestva Григорий Эйдинов – имя как знак качества.] history-kazan.ru, 2.02.2017{{ref-ru}}</ref>. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * «Китап сәнгате» Бөтенроссия конкурсы лауреаты * РФ атказанган рәссамы * [[ТР атказанган сәнгать эшлеклесе]] * 2002 — [[Бакый Урманче премиясе]] * 2006 — «Бәллүр каләм» җиңүчесе (''«Басма йөзе» номинациясендә'') * [[«Фидакарь хезмәт өчен» медале]] * 2021 — [[Тукай премиясе]] — ''«Нефть һәм вакыт», «Казан альбомы», «Татар әкиятләре дөньясы», «Казан серләре» график серияләре һәм «Татар дөньясы» китабын сәнгатьчә бизәгән өчен''<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/rustam-minnixanov-prisudil-tri-gospremii-rt-imeni-tukaya-5821081 Стали известны лауреаты республиканской премии имени Тукая.] [[Татар-информ]], 26.04.2021{{ref-ru}}</ref> == Гаиләсе == Беренче хатыны Галина. Бер уллары бар. <br/> Икенче хатыны Мария.<br/> Балалары: уллары Лев, [[КФУ]] биофагын тәмамлаган, дизайнчы булып эшли, Борис, дәүләт хезмәткәре, юрист. Кызы Полина, музыка һәм сәнгать мәктәпләрен, ике вуз тәмамлаган<ref>''Татьяна Лескова.'' [https://www.sobaka.ru/kzn/entertainment/art/55632 ТОП 50: Григорий Эйдинов.] sobaka.ru, 7.12.2017{{ref-ru}}</ref>. == Сылтамалар == * [http://elitat.ru/elita/polzujus-kraskami-pishu-chuvstvami/ Пользуюсь красками, пишу чувствами.] [[Элита Татарстана (журнал)|«Элита Татарстана»]], 07.09.2016{{ref-ru}} * ''Айсылу Мирханова''. [http://kazan-journal.ru/news/chelovek-v-iskusstve/na-solnechnoy-storone На солнечной стороне.] [[Казань (журнал)|«Казань»]], 27.12.2016{{ref-ru}} * [https://ayaris.ru/guest/1587 Эйдинов Григорий Львович.] ayaris.ru{{ref-ru}} * [[Файл:YouTube Logo 2017.svg|60px]] [https://www.youtube.com/watch?v=c3ANMAb267E&feature=emb_imp_woyt Григорий Эйдинов. Для меня, если ты художник- то должен быть художником во всем.] ''[[YouTube]] видео, 2:02'' == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Тукай премиясе лауреатлары 2020-еллар}} {{DEFAULTSORT:Эйдинов (1946), Григорий}} [[Төркем:Татарстан рәссамнары]] [[Төркем:Россиянең атказанган рәссамнары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:Бакый Урманче премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Казан сынлы сәнгать укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Чуаш дәүләт педагогика университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:«Фидакарь хезмәт өчен» медале (Татарстан) белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] t3qmnlqltv5r5bp8dp0ksm5ip1oz2fn 0 427169 3526931 2998978 2022-08-06T09:25:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Наталья Петровна Гуменюк''' ({{Lang-uk|Наталія Петрівна Гуменюк}}; [[24 июль]] [[1983]], Биробиджан) — украин журналисты, язучы һәм җәмәгать эшмәкәре. «Громадское телевидение» җитәкчесе (2015—2019). == Биографиясе == Наталья Петровна Гуменюк 1983 елның 21 июлендә Биробиджанда туган<ref>Відомості про власників (укр.) (18 февраля 2019).</ref><ref>{{Cite news|accessdate=2021-03-10|date=2014-01-26|work=Le Monde.fr|title=Ukraine: «La question n'est pas la Russie, mais de sortir de l'injustice et de la corruption»|url=https://www.lemonde.fr/europe/article/2014/01/26/ukraine-la-question-n-est-pas-la-russie-mais-de-sortir-de-l-injustice-et-de-la-corruption_4354641_3214.html|author=Kauffmann Sylvie}}</ref>. Дүрт яшендә астроном булырга хыяллана, ә тугыз яшендә хәрби конфликтлар белән мавыга, гуманитар хезмәткәре булырга хыяллана<ref>Мусаева – балерина, Станко – археолог, МакГаффи – бармен. Параллельная реальность украинских журналистов.''detector.media''(6 июня 2015).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. Тарас Шевченко исемендәге Киев милли университеты (2000—2004) Журналистика институтының халыкара журналистика бүлегендә укый. Студент елларында студентларның «Наше дело» (2002—2004) гәзитенең баш мөхәррире була. 2005 елдан 2006 елга кадәр Эребру Университетында халыкара журналистика магистрына укый<ref>Наталя Гуменюк (укр.).''Могилянська школа журналістики''.<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. «Яңа канал» (2002—2003), «Бишенче канал» (2003), «ProfiTV» (2004) мәгълүмат агентлыгында, ICTV каналында «Факт» программасында (2003—2004) журналист булып эшли. 2005 елдан 2007 елга кадәр халыкара бүлеге җитәкчесе, махсус хәбәрче, «К1» каналында «Бер репортаж» программасының авторы-алып баручысы. 2007 елда «Интер» телеканалында махсус хәбәрче булып эшли башлый. 2007 елдан бер холдингка кергән «Интер» һәм «К» телеканалларында халыкара бүлекнең җитәкчесе була<ref>Наталя Гуменюк(укр.).''Могилянська школа журналістики''.<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. «Интер» бүлегенең җитәкчесе буларак 2008 елның август аендагы Көньяк Осетияда кораллы конфликтны яктырту өчен җаваплы була. «Интер», редакция материаллары өчен «Яңалык» номинациясендә халыкара «Эмми» премиясенә лаек була<ref>''Баранівська Марина.''Наталя Гуменюк: «Кожен з наших героїв – це людина, яка спромоглася на вчинок, не побоялася змінити своє життя» (укр.).''detector.media''(18 февраля 2011).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. [[Файл:Je_suis_FEMEN_-_OIFF_2014-07-14_202543.jpg|сулда|мини|Гуменюк 2014 елда ]] 2009 елның декабрендә Гуменюкны «Интер» телеканалы сәбәпләрне аңлатмаенча эштән бушата<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/jeto-interesno/article/146851/2009-12-15-za-shcho-zvilnyly-natalyu-gumenyuk/|title=За що звільнили Наталю Гуменюк?|author=|date=2009-12-15}}</ref>. 2010 елда Украина [[BBC|Би-би-си]] хезмәте һәм «Профиль» атналыгы өчен Көньяк-Көнчыгыш Азия турында материаллар сериясе авторы була. 2010 елдан 2011 елга кадәр чит украиннар турында «Интер» телеканалында «Наши» проектының авторы һәм шеф-редакторы<ref name="g7">{{Cite web|url=https://detector.media/community/article/60366/2011-02-18-natalya-gumenyuk-kozhen-z-nashykh-geroiv-tse-lyudyna-yaka-spromoglasya-na-vchynok-ne-poboyalasya-zminyty-svoie-zhyttya/|title=Наталя Гуменюк: «Кожен з наших героїв – це людина, яка спромоглася на вчинок, не побоялася змінити своє життя»|author=Баранівська Марина|date=2011-02-18}}</ref>. 2010 елдан азат журналист буларак Рейтер, Польша телевидениесе, Украина Би-би-си хезмәте, RTL-4, OpenDemocracy, «Украинская правда» Tochka.net һәм «Профиль» атналыгы белән хезмәттәшлек итә<ref name="a1">{{Cite web|url=http://j-school.kiev.ua/faculty/gumeniuk-cv-ukr|title=Наталя Гуменюк|date=|accessdate=2021-05-08|archivedate=2014-05-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140504172926/http://j-school.kiev.ua/faculty/gumeniuk-cv-ukr}}</ref>. Гарәп язы турында вакигаларны яктырта<ref>''Коркодим Олена.''Наталя Гуменюк: «У країнах Арабської весни реалії медіа подібні до наших» (укр.).''detector.media''(4 декабря 2012).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. «Стоп цензуре!» җәмәгать хәрәкәте эшмәкәрлегендә катнаша<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/community/article/54706/2010-05-22-prypynyty-tysk-na-zhurnalistiv-ne-dopustyty-represiy/|title=Припинити тиск на журналістів, не допустити репресій|date=2010-05-22}}</ref>. Могилян журналистика мәктәбендә «халыкара медиасистема» курсларын укый<ref name="i5">{{Cite web|url=https://detector.media/community/article/76057/2012-12-04-natalya-gumenyuk-u-krainakh-arabskoi-vesny-realii-media-podibni-do-nashykh/|title=Наталя Гуменюк: «У країнах Арабської весни реалії медіа подібні до наших»|date=2012-12-04}}</ref>. 2013 елда «Громадское телевидение» проектына нигез салучыларның берсе була. 2014 елның февралендә, «Громадское телевидение» телеканалында эшләү белән беррәттән «Аристократлар» радиосында «Интернационал» программасын алып бара<ref>До команди радіо «Аристократи» приєдналися Наталія Гуменюк, Влад Фісун, Тіна Берадзе, Василіса Фролова (ОНОВЛЕНО) (укр.).&#x20;''detector.media''(9 февраля 2014).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. 2014 елның мартында Docudays UA кинофестивале җиңүчеләрен бүләкләү тантанасы алып бара<ref>Переможцем Docudays UA став російський фільм «Останній лімузин» (укр.).''detector.media''(28 марта 2014). <small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. Украинаның көнчыгышында хәрби хәрәкәтләр зонасында кораллы конфликт вакигаларын яктырта<ref>Наталка Гуменюк (укр.).''Insider''(25 сентября 2014).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. 2015 елның гыйнварында «Громадское телевидение» телеканалында хезмәтне җитәкли<ref>У російськомовного проекту «Громадського ТБ» з’явився власний сайт (укр.).''detector.media''(21 января 2015). <small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. 2015 елның маенда «Громадське телевидение» каналында җитәкче Роман Скрыпинны алмаштыра<ref>Романа Скрыпина сместили с поста руководителя «Громадського ТБ».&#x20;''detector.media''(27 мая 2015).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. Гуменюк 2015 елның июлендә төшерелгән Би-би-си «Глобальный вызов» программасында бердәнбер хатын-кыз-эксперт була<ref>''Долженкова Інна.''Про експеримент ВВС, прокурорське свавілля та призначення Туки(укр.).''ms.detector.media''(30 июля 2015).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. 2015 елның җәендә дәүләтнең «Казанышлары өчен» орденыннан баш тарта<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/infospace/article/107886/2015-06-05-stanko-gumenyuk-zadorozhnyy-levin-stek-vidmovylysya-vid-prezydentskogo-ordenu-za-zaslugy/|title=Станко, Гуменюк, Задорожний, Левін, Стек відмовилися від президентського ордену «За заслуги»|date=2015-06-05}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://oldvideo.detector.media/show/opituvannia/2408-nepotribni_ordeni_vid_prezidenta_06.06.2015|title=Непотрібні ордени від Президента?|date=2015-06-06}}</ref>. 2016 елда Docudays UA кинофестиваленең һәм «Честь профессии» журналистар премиясенең жюри составына керә<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/infospace/article/113988/2016-03-31-kinofestyval-docudays-ua2016-ogolosyv-peremozhtsiv-dopovneno/|title=Кінофестиваль Docudays UA–2016 оголосив переможців (ДОПОВНЕНО)|author=Апостолова Лілія|date=2016-03-31}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://detector.media/community/article/113995/2016-03-31-obrano-zhuri-konkursu-profesiynoi-zhurnalistyky-chest-profesii-2016/|title=Обрано журі конкурсу професійної журналістики «Честь професії - 2016»|date=2016-03-31}}</ref>. «Честь профессии» премиясенең жюри ағзалары белән беррәттән Роман Крупинның булуы белән бәйле, Наталья Гуменюк протест йөзеннән конкурсның күзәтү советыннан чыгып китә<ref>{{Cite web|url=http://www.pravda.com.ua/rus/articles/2016/06/9/7111230/|title=Дело Скрыпина де-факто и де-юре. Что произошло с “Громадським ТВ”?|author=Рингис Анастасия|date=2016-06-09}}</ref>. 2019 елның 9 ноябрь [[Владимир Зеленский]] Гуменюкны Украина Президенты каршындагы журналистларны һәм сүз азатлыгын яклау мәсьәләләре буенча совет составына кертә<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/infospace/article/172194/2019-11-06-prezydent-zatverdyv-sklad-rady-z-pytan-svobody-slova-ta-zakhystu-zhurnalistiv/|title=Президент затвердив склад Ради з питань свободи слова та захисту журналістів|date=2019-11-06}}</ref>. 2019 елның 20 декабрендә «Громадское телевидение» каналында Гуменюк җитәкчесе сыйфатында Юлия Бакова алмаштыра<ref>{{Cite web|lang=uk|url=https://zz.detector.media/rinok/texts/173425/2019-12-20-go-gromadske-telebachennya-ocholyla-yuliya-bankova/|title=ГО «Громадське телебачення» очолила Юлія Банкова|date=2019-12-20}}</ref>. Моннан соң партнерлык буенча баш мөхәррирнең урынбасары булып эшли һәм Hromadske International проектын җитәкли. 2020 елның февралендә Гуменюк журналист Ангелина Карякина контрактын озайтмау сәбәпле, «Громадское телевидениедан» китүе турында игълан итә<ref>{{Cite web|lang=uk|url=https://detector.media/community/article/174454/2020-02-03-natalya-gumenyuk-yde-z-gromadskogo/|title=Наталя Гуменюк йде з «Громадського»|date=2020-02-03}}</ref>. 2020 елның маенда «Иҗтимагый кызыксыну журналистикасы лабораториясе» проектын төзей<ref>{{Cite web|url=https://zz.detector.media/production/texts/176952/2020-05-06-natalya-gumenyuk-stala-zasnovnytseyu-ta-kerivnytseyu-laboratorii-zhurnalistyky-suspilnogo-interesu/|title=Наталя Гуменюк стала засновницею та керівницею «Лабораторії журналістики суспільного інтересу»|author=Рябоштан Іра|date=2020-05-06}}</ref>. 2020 елның 2 сентябреннән — Украина милли иҗтимагый телерадиокомпаниясендә стратегик план кору буенча яңалык шеф-редакторы, анда Гуменюкны Ангелина Карякина чакыра<ref>{{Cite web|url=https://stv.detector.media/reformuvannya/tv/natalya_gumenyuk_stala_shefredaktorkoyu_informatsiynogo_movlennya_zi_strategichnogo_planuvannya_suspilnogo/|title=Наталя Гуменюк стала шеф-редакторкою інформаційного мовлення Суспільного зі стратегічного планування}}</ref>. == Абруе == 2017 елда Гуменюк Res Publica гәзите, Visegrad Fund, Financial Times и Google оешмасы төзегән New Europe 100 исемлегенә кертелә<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/community/article/132250/2017-11-24-semero-ukraintsiv-uviyshly-do-top-100-novatoriv-yevropy-opublikovanogo-financial-times/|title=Семеро українців увійшли до Топ-100 новаторів Європи, опублікованого Financial Times|date=2017-11-24}}</ref>. 2019 елда «Үзәк» атналыгы төзегән «Украинаның 100 иң абруйлы хатын -кызы» исемлегенә кертелә<ref>Кумиры и мастера. 100 самых влиятельных женщин.''ФОКУС''(21 октября 2019).<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref>. == Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре == * Журналистикадагы казанышлары өчен Анатолий Москаленко исемендәге журналистиканы үстерү фонды премиясе лауреаты (2009)<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/grani-bytiya/article/147068/2010-03-01-gumenyuk-naykrashcha-zhurnalistka-2009-roku/|title=Гуменюк – найкраща журналістка 2009 року|date=2010-03-01}}</ref> * «Очевидец» нәфис репортаж конкурсында икенче урын (2013)<ref>{{Cite web|url=http://tyzhden.ua/Culture/76500|title=Світ під мікроскопом|date=2013-04-14}}</ref> * Best Book Award премиясе лауреаты (2020)<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/infospace/article/180749/2020-09-18-sokolova-sentsov-gumenyuk-ta-shche-nyzka-mediynykiv-staly-laureatamy-premii-vid-lvivskogo-bookforum/|title=Соколова, Сенцов, Гуменюк та ще низка медійників стали лауреатами премії від Львівського BookForum|date=2020-09-18}}</ref> * Гуменюкның «Потерянный остров» китабы 2020 елда Украина Пен-клубы версиясе буенча «юл очерклары һәм репортажлар» номинациясендә иң яхшы китап дип санала<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/infospace/article/183684/2020-12-28-ukrainskyy-pen-nazvav-naykrashchi-ukrainski-knyzhky-2020-roku/|title=Український ПЕН назвав найкращі українські книжки 2020 року|date=2020-12-28}}</ref>, «Книги года ВВС 2020 — Эссеистика» кыскача исемлегенә<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/infospace/article/182473/2020-11-13-ogolosheno-korotki-spysky-pretendentiv-na-premiyu-knyga-roku-vvs-2020/|title=Оголошено короткі списки претендентів на премію «Книга року ВВС-2020»|date=2020-11-13}}</ref> һәм украин «Книга года-2020» рейтингына кертелә<ref>{{Cite web|url=https://detector.media/community/article/183970/2021-01-13-ogolosheno-korotki-spysky-vseukrainskogo-reytyngu-knyzhka-roku-2020/|title=Оголошено короткі списки Всеукраїнського рейтингу «Книжка року-2020»|date=2021-01-13}}</ref>. == Шәхси тормышы == Ире — «Яңгыр» телеканалында эшләүче Русия журналисты Пётр Рузавин<ref>Наталя Гуменюк вийшла заміж у Білорусі&nbsp;(укр.).&#x20;''detector.media''&#x20;(14&nbsp;августа 2017).&#x20;<small>Дата обращения: 10 марта 2021.</small></ref> == Китаплары == * Veni, Vidi, Scripsi: Світ у масштабі українського репортажу (збірник репортажів різних авторів) — Київ: Темпора, 2013. * Майдан Тахрір. У пошуках втраченої революції. — Київ: Політична критика. — 2015. * Загублений острів. Книга репортажів з окупованого Криму. — Львів: Видавництво Старого Лева 2020. == Искәрмәләр == {{Reflist|2}} == Сылтамалар == * {{Cite web|url=https://umoloda.kyiv.ua/number/2507/211/88794/|title=«Війна — це не лише збройні сили»|date=2014-08-08}} [[Төркем:Украина журналистлары]] [[Төркем:Украина язучылары]] [[Төркем:Шәхесләр:Украина]] [[Төркем:Җәмәгать эшлеклеләре]] [[Төркем:Журналистлар]] [[Төркем:24 июль көнне туганнар]] [[Төркем:1983 елда туганнар]] [[Төркем:Википедия:Замандашлар биографиясе]] [[Төркем:Русиядә туганнар]] {{Тышкы сылтамалар}} 5zouz17hbjfo6vv5zd1oonqh1ezza6r 0 460222 3526929 3511941 2022-08-06T09:24:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{TurkicMarathon2021}} {{Шәхес}}'''Бикбаев Насыйбулла Рәхмәтулла улы''' ([[7 октябрь]] [[1897 ел]] — [[27 сентябрь]] [[1937 ел]]) — Башкорт милли-азатлык хәрәкәтендә һәм [[Россия ватандашлар сугышы|гражданнар сугышларында]] катнашучы, партия һәм дәүләт эшлеклесе. Сәяси золым корбаны. == Биографиясе == Насыйбулла Рәхмәтулла улы Бикбаев 1897 елның 7 октябрендә [[Ырынбур губернасы]] Ырынбур өязе Йомагуҗа улусы (хәзерге [[Башкортстан]] Күгәрчен районы [[Югары Биккуҗа]] авылында крестьян гаиләсендә туган. Милләте [[Башкортлар|башкорт]]. Рәхмәтулла һәм Сабира Бикбаевларның 7 баласы була: Насыйбулла (1897), Әхмәтшәриф (1900), Заһир, Әхмәтгариф (1914), Фәридә (1926), Рафига (1929) һәм Рәшидә (1932)<ref name="Валишин"/>. 1906 елда мәктәпкә укырга бара, 1909 елда [[Сәеткол (Күгәрчен районы)|Сәеткол]] рус-башкорт училищесына укырга керә, аны 1913 елда тәмамлый һәм [[Ырынбур]] шәһәрендә төрле җирләрдә эшли. 1914 елда Ырынбур укытучылар семинариясенә укырга керә, биредә дүрт ел белем ала һәм тәмамлаганнан соң, Яңа Муса авылы мәктәбенә укытучы булып эшләргә юнәлтелә<ref name="Валишин"/>. 1917 елда Башкортстан мөхтәрияте өчен Башкорт милли-азатлык хәрәкәтенә кушыла. Башкорт мәркәз шурасы эшчәнлегендә катнаша, «Дулкын» башкорт яшьләре оешмасының әгъзасы була<ref name="Валишин"/>. 1918 елның җәеннән Башкорт хәрби шурасының интендант бүлеге мөдире була, 1918-1919 елларда 2-нче Башкорт кавалерия полкы составында хезмәт итә. 1919 елның 21 февралендә 2-нче кавалерия полкының 2-нче эскадроны командиры буларак I Бөтен Башкорт хәрби съезында катнаша<ref name="Ҡоролтай">{{Cite web|author=|url=http://kurultay-ufa.ru/ru/2017/06/09/%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82-%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%B8-%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4/|title=Курултай утвердил список ста личностей, стоявших у истоков образования Республики Башкортостан|publisher=[[Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы|Всемирный курултай башкир]]|accessdate=2018-09-11}}</ref>. Башкорт гаскәрләре [[Эшче-крестьян Кызыл Гаскәре|Кызыл Армия]] ягына күчкәннән соң да, кызылгвардеецлар башкорт халкын талауны дәвам итә, башкорт солдатларын мыскыллаулар һәм атып үтерүләр башлана. Нәтиҗәдә кайбер башкорт частьлары, шул исәптән Бикбаев командалыгындагы 2-нче кавалерия полкының 2-нче эскадроны Муса Мортазинның 1-нче Башкорт кавалерия полкы белән бергә кире Аклар ягына чыга һәм [[Темәс]] авылы тирәсендә башкорт халкын талаган Пенза дивизиясенең Смоленск полкын тар-мар итә. 1919 елның 24 августында Аскар авылы тирәсендә Башкорт аерым кавалерия бригадасы составында кызыллар ягына күчә. 1919 елның 1 декабреннән РКП(б) әгъзасы. 1920-1921 елларда Башкорт гаскәрләрендә сәяси идарә инспекторы була. [[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Башкортстан АССР ы]] Бөрҗән-Түңгәвер кантунында хәрби комиссар, социаль тәэминат бүлеге мөдире вазифаларын башкара. 1921 елның сентябрь башыннан [[КПССның Башкортстан өлкә комитеты|РКП(б)-ның Башкортстан өлкә комитетында]] агитацион-пропаганда бүлеге мөдире була. 1921 елның 15 ноябрендә, [[Шәһит Ходайбирдин]], [[Фәтхи Әхмәдуллин|Фәтхи Әхмәдуллинның]] уңай отзывларына һәм Абдулла Әдһәмов, Әхмәдулла Бейешнең биографиясенең дөреслеген раслауларына карамастан, «Акларның армиясендә командир вазифаларын биләүче» буларак партиядән чыгарыла. 1925 елның 25 июлендә тагын РКП(б) га кабул ителә<ref name="Валишин"/>. 1921 елның ноябрендә Башкортстан Үзәк Башкарма Комитеты тарафыннан республикада ачлык белән көрәшче Ачларга ярдәм итү комиссиясе (Башпомгол) сәркатибе итеп билеләнә. 1921 елның азагында ачларга иганә җыюны оештыру өчен Төркестанга бара һәм [[Уфа|Уфага]] тик 1923 елның гыйнварында кайта<ref name="Валишин">{{Мәкалә|автор=Валишин Р.|ссылка=http://vatandash.ru/index.php?article=1886|язык=|издание=[[Ватандаш]]|тип=|год=|том=|номер=|страницы=|DOI=|issn=1683-3554}}</ref>. Эшче-крестьян инспекциясе халык комиссариаты курсларын тәмамлый. Башкортстан АССРның Эшче-крестьян инспекциясендә олуг инспектор, оештыру бүлеге мөдире булып эшли. 1930-1933 елларда Башкортстан Үзәк Башкарма Комитетының оештыру бүлеге мөдире вазифасын башкара<ref name="Валишин"/>. 1933 елның июненнән яңа алфавитны ([[Яңалиф|яңалифне]]) кертү буенча комиссия рәисенең урынбасары була<ref name="Ватандаш">{{Cite web|author=|url=http://www.vatandash.ru/index.php?article=428|title=Ими гордится район|publisher=[[Ватандаш (журнал)|Ватандаш]]|accessdate=2018-09-11|archivedate=2013-05-04|archiveurl=https://archive.today/20130504131147/http://www.vatandash.ru/index.php?article=428}}</ref>. ВКП(б)-ның Башкортстан өлкә комитетының 1934 елның 15 августындагы карарына ярашлы, [[Мәскәү]] каласына СССР Бөтенсоюз Үзәк Башкарма Комитеты каршындагы Милләтләр фәнни-тикшеренү институты аспирантурасына укырга җибәрелә<ref name="Валишин"/>. 1936 елның 27 апрелендә ВКП(б)-дан чыгарыла. 1937 елның 20 июнендә кулга алына. Советларга каршы террористик оешмада катнашуда гаепләнә. 1937 елның 27 сентябрендә атыла. Мәскәү шәһәренең Дон монастыре биләмәләрендә җирләнгән. 1958 елның 18 гыйнварында аклана<ref name="Репрессия">{{Cite web|author=|url=http://ihst.ru/projects/sohist/repress/don/1937/bikbaev.htm|title=Бикбаев Насибулла Рахматуллович|publisher=Федеральное государственное бюджетное учреждение науки Институт истории естествознания и техники им. С.И. Вавилова Российской академии наук (ИИЕТ РАН)|accessdate=2018-09-11}}</ref>. 1935 елда Насыйбулла Бикбаев үзенең хәтирәләрен нәшер итәргә әзерли, әмма Октябрь инкыйлабы тарихы һәм Русия Коммунистлар партиясе тарихы материалларын туплау һәм өйрәнү буенча Башкортстан комиссиясе тарафыннан хәтирәләрне бастыруга рөхсәт бирелми. Әлеге вакытта 350-дән артык машинопись биттән торган хезмәте Башкортстан Республикасы җәмәгать берләшмәләренең үзәк дәүләт архивы фондында саклана. Автор үзенең хезмәтендә 1917 елгы Февраль инкыйлабыннан соң Башкортстанда булган вакыйгаларны — башкорт милли хәрәкәтенең оештырылуы һәм үсеше, аның урындагы һәм үзәк власть органнары белән мөнәсәбәтләре, инкыйлаб һәм Гражданнар сугышы шартларында Башкортстан мөхтәрияте өчен сугыш турында архив документларын кулланып тасвирлый<ref name="Валишин"/>. == Гаиләсе == Хатыны — Рабига Шәнгәрәй кызы, 1938 елның 25 гыйнварында кулга алына, «халык дошманы»ның хатыны буларак 8 елга иректән мәхрүм ителә. 1957 елның 15 мартында аклана<ref name="Валишин"/>. Улы — Равил, [[Бөек Ватан сугышы]] елларында хәбәрсез югала<ref name="Валишин"/>. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Сталин репрессияләре корбаннары]] [[Төркем:Башкорт милли-азатлык хәрәкәте эшлеклеләре]] [[Төркем:СБКФ әгъзалары]] [[Төркем:Русия ватандашлар сугышында катнашучылар]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:1937 елда вафатлар]] [[Төркем:27 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Ырынбур губернасында туганнар]] [[Төркем:1897 елда туганнар]] [[Төркем:7 октябрь көнне туганнар]] 88um4t3gogjbn0e1lczm7l3y9qr2iyk 0 482839 3526740 3192034 2022-08-05T16:06:15Z Әмир 15082 төркем өстәү wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Ләйсән Кәшфи |Оригинал телендә = |Фото = Ләйсән_Кәшфи.jpg |Киңлек = 250px |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Ләйсән Әмир кызы Кәшфиева |Псевдонимнар = Ләйсән Кәшфи |Туу датасы = 8.08.1966 |Туу урыны = [[СССР]], [[РСФСР]], [[БАССР]], {{Туу урыны|Тәтешле районы|Тәтешле районында}}, [[Югары Кодаш]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Милләт = татар |Ватандашлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/> {{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = шагыйрә, журналист |Иҗат итү еллары = 1988 — {{х.в.}} |Юнәлеш = поэзия, публицистика |Жанр = поэма, шигырь |Иҗат итү теле = [[татар теле]] |Дебют = «Син дә шагыйрь, мин дә шагыйрь» (2002) |Премияләр = [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]]<br/>[[Әнгам Атнабаев премиясе]] |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} '''Ләйсән Кәшфи''', Ләйсән Әмир кызы Кәшфиева (''[[1966 ел]]ның [[8 август]]ы, [[СССР]], [[РСФСР]], [[БАССР]], [[Тәтешле районы]], [[Югары Кодаш]]'') ― шагыйрә, журналист, филология фәннәре кандидаты (1991), Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы (2003 елдан), [[Саҗидә Сөләйманова премиясе|Саҗидә Сөләйманова]] (2011), Әнгам Атнабаев исемендәге әдәби премияләр лауреаты. == Тәрҗемәи хәле == 1966 елның 8 августында БАССР [[Тәтешле районы]]ның [[Югары Кодаш]] авылында [[укытучы]]лар гаиләсендә туган. Әтисе Әмир, әнисе Земфира Сәгыйть кызы – укытучылар, абыйсы Айдар, сеңлесе Зөһрә. Югары Кодаш урта мәктәбен (1983, ''бишле билгеләренә''), [[БДУ]] татар филологиясе бүлеген (1988, ''кызыл дипломга''), [[Казан дәүләт университеты]]ның татар әдәбияты кафедрасы каршында аспирантура тәмамлаган. «Сугыштан соңгы татар сатирик поэзиясе: илленче-сиксәненче еллар» темасына филология фәннәре кандидатлыгына диссертация яклаган (1991, фәнни җитәкчесе профессор [[Тәлгать Галиуллин]]). [[Әлмәт]] шәһәрендә «[[Татнефть]]» АҖ матбугат үзәгендә – [[Хәзинә (газета, Татнефть)|«Хәзинә» газетасында]], Әлмәт телевидениесендә эшләгән. «Кызыл каурыйлар» иҗат берләшмәсен җитәкләгән. 2009 елдан Уфада [[«Кызыл таң» газетасы]]ның әдәби бүлегендә эшли башлый. [[Туган тел (телеканал)|«Туган Тел» телевидение каналында]] «Балкыш», «Ихлас» исемле тапшырулар әзерли <ref>''[[Дилбәр Булатова]]''. [https://dilbarbulatova.ru/adipler/lejsen-kashfi-davyllarda-tyngy-bar-syman Ләйсән КӘШФИ. «Давылларда тынгы бар сыман…».] [[Тулпар (журнал)|«Тулпар»]], 2016</ref>. == Иҗаты == Мәктәптә уку елларында шигырьләр яза башлый. Шигырьләре [[Ялкын (журнал)|«Ялкын»]], «Пионер» журналларында, «[[Яшь ленинчы]]», «Башкортстан пионеры» газеталарында басылган <ref>[http://adiplar.belem.ru/kashfieva.htm Ләйсән Кәшфи.] Әдипләр (''[[Әхмәт Дусайлы]]ның шәхси порталы'')</ref>. [[БДУ]] филология факультетында уку дәверендә әлеге уку йортының «Акчарлаклар» әдәби иҗат түгәрәгенә йөри, студентларның гыйльми конференцияләрендә даими катнаша, [[«Кызыл таң» газетасы]]нда языша, анда әледән-әле шигырьләрен, әдәби язмаларын бастырып тора <ref name=":0">[https://sptatar.com/k-shfi-l-ys-n/ Ләйсән Кәшфи.] [[ТР Язучылар берлеге]] сайты</ref>. [[Әлмәт]]тә [[Хәзинә (газета, Татнефть)|«Хәзинә» газетасында]] эшләгәндә, һөнәри журналист буларак мәкаләләр яза, Әлмәт телевидениесе өчен татар телендәге тапшырулар, фильмнар әзерли. Әлмәт төбәге әдәбиятын махсус өйрәнеп, ике монография бастыра. Әдәби тәнкыйть белән җитди шөгыльләнә. Шигырьләр, әдәби тәнкыйть мәкаләләре, җыр текстлары («Аймылыш язмышлар», «Кадерле җан», «Сәлам Өфедән», «Сөю теле», «Җырлы гомер», «Җырлы юл» <ref>[https://erlar.ru/taxonomy/term/936 Татар җырлары (Ләйсән Кәшфи)]</ref>) язуын дәвам иттерә, нефть төбәге язучылары иҗатына багышланган гыйльми докладлары белән республикакүләм фәнни конференцияләрдә катнаша, көндәлек матбугат битләрендә шигъри әсәрләрен, мәкаләләрен бастыра<ref name=":0" />. 2003 елда [[Татарстан Язучылар берлеге]]нә алына. Кайбер шигырьләре 2002 елда нефть төбәге шагыйрьләре иҗатын эченә алган «Син дә шагыйрь, мин дә шагыйрь» дигән күмәк җыентыкка урнаштырыла. 2003 елда [[«Рухият» фонды|«Рухият» нәшриятында]] «Авыл кызы» исемле мөстәкыйль шигъри җыентыгы дөнья күрә. 2007 елда [[Татарстан китап нәшрияты]]нда «Бәхеткә юл» шигырь һәм поэмалар җыентыгы басылган<ref>[https://matbugat.ru/enc/kshfi-lysn-166/ Ләйсән Кәшфи.] Матбугат.ру</ref>. [[«Кызыл таң» газетасы|«Кызыл таң»да]] эшләгәндә Башкортстандагы татар әдәбиятын өйрәнеп, махсус җыентык чыгара. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * 2006 — «Бәллүр каләм» республика конкурсы җиңүчесе — ''«Журналистикада исем» номинациясендә'' * 2011 – [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] * Тәтешле районының Әнгам Атнабаев исемендәге премиясе == Гаиләсе == Ире Нәркис, балалары. == Әдәбият == * Ләйсән Кәшфи. // Әдипләребез: биобиблиографик белешмәлек. 2 томда. Төзүчеләре [[Рәис Даутов|Р. Н. Даутов]] һәм [[Равил Рахмани|Р. Ф. Рахмани]]. Казан: ТКН, 2009. * ''Рафига Усманова''. [https://kiziltan.ru/articles/shehes/2021-08-10/sin-l-ys-n-f-resht-zatynnan-torgany-ber-k-lt-koyash-sin-2459479 «Үлми торган яңа бер җыр язасым килә!»] [[Мәйдан (журнал)|«Мәйдан»]], 2021 ел, октябрь, 87-102нче бит. * == Сылтамалар == * [https://sptatar.com/k-shfi-l-ys-n/ Ләйсән Кәшфи.] [[ТР Язучылар берлеге]] сайты == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{DEFAULTSORT:Кәшфи, Ләйсән}} [[Төркем:Әлифба буенча язучылар]] [[Төркем:Әлифба буенча шагыйрьләр]] [[Төркем:Татар шагыйрьләре]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Башкортстан журналистлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Татнефть]] [[Төркем:Башкорт дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Филология фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Саҗидә Сөләйманова премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Әнгам Атнабаев премиясе лауреатлары]] [[Төркем:«Бәллүр каләм» бәйгесе җиңүчеләре]] al4kh6fpks1u47bo457w6thtrf5ykur 0 485692 3526810 3432403 2022-08-06T00:18:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Файл:US Navy 070320-F-0524H-078 Chaplain (Cmdr.) W.M. Sonny Dinkins talks with leaders of the Islamic Grand Mosque in Antananarivo during a trip to meet area religious leaders.jpg|200px|thumb|right|Илнең башкаласы {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Антананариву | Антананариву| en| Antananarivo}} мәчете]] [[Файл:Mosquée Antsirabe.JPG|200px|thumb|right|Илнең өченче зур шәһәре {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Анцирабе| Анцирабе| en| Antsirabe}} мәчете]] [[Файл:Mosquée à Fianarantsoa.jpg|200px|thumb|right|{{Тәрҗемә ителмәгән 3| Фианаранцуа| Фианаранцуа |en| Fianarantsoa}} шәһәре мәчете манарасы (ярымай өстендә Фатыйма кулы белән, [[кызыл төс]]тә)]] '''[[Мадагаскар]]да ислам''' ([[Малагаси теле|малаг.]] ''Finoana silamo eto Madagasikara'', {{lang-fr|Islam à Madagascar}}, {{lang-ar|الإسلام في مدغشقر}}) ― азчылык [[дин]]е, ил халкының (28,5 млн кеше, 2021 елга) 7―15 % ы ― [[мөселманнар]] <ref name=":0">{{cite web|url=http://www.juancole.com/2005/06/history-and-genetics-in-madagascar.html|title=History And Genetics In Madagascar|publisher=Informed Comment|lang=en|accessdate=2017-02-03}}</ref>. == Тарих == Мадагаскарда [[мөселманнар]] беренче тапкыр [[632 ел]]да барлыкка килгән. Алар арасында [[Мөхәммәд пәйгамбәр]] үлгәннән соң башланган ватандашлар сугышы аркасында [[Гарәбстан ярымутравы]]ннан качкан [[мөһаҗир]]ләр булган. X―XI гасырларда Мадагаскарның көнбатыш яр буена фил сөяге белән сәүдә итүче [[гарәп]], [[Сомали]] һәм {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Занзибар (солтанлык)| Занзибар| en| Sultanate of Zanzibar}} [[сәүдәгәр]]ләре килеп урнашкан. Шулай ук, мөселман кулъязмаларында [[Йәмән]]нән күчеп утырган берничә дулкын мөһаҗирләр турында мәгълүмат сакланган <ref name=":0" />. Гарәп һәм сомалилы сәүдәгәрләр йогынтысы малагасийлыларның [[ел фасыллары]], айлар һәм көннәр, көмеш акча атамаларында, сәлам бирү формасында, ир балаларны сөннәткә утырту йоласында һ. б. сакланып калган. Малагасий халкы [[1823 ел]]да кертелгән [[латин алфавиты]]н кулланса да, әлеге халыкның субэтник төркемнәреннән берсе ― {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Антемуру (халык)| Антемуру| en |Antemoro people}} [[гарәп язуы]]ннан бүгенге көнгә кадәр файдалануын дәвам итә. [[Файл:Sorabe malagasy.jpg|200px|thumb|right|[[гарәп язуы|Гарәп язулы]] малагасий кулъязмасы]] [[1960 ел]]да [[Франция]]дән бәйсезлек алгач, Мадагаскар даими рәвештә секуляр (дөньяви) [[Советлар Союзы]] белән тыгыз элемтәләрне үстерә башлый. Бу Мадагаскардагы барлык [[дин]]нәрнең, шул исәптән [[ислам]]ның үсешен тоткарлаган. Тик [[1980-еллар]]да Мадагаскар Советлар Союзы йогынтысыннан китеп, Франция белән элемтәләргә әйләнеп кайта. == Хәзерге заман == [[АКШ Дәүләт департаменты]] мәгълүматлары буенча, 2011 елда мөселманнар Мадагаскар халкының якынча 7 % ын тәшкил итә <ref name="BGNote2">{{cite web|last=Bureau of African Affairs|date=3 May 2011|title=Background Note: Madagascar|url=https://2009-2017.state.gov/r/pa/ei/bgn/5460.htm|access-date=24 August 2011|publisher=U.S. Department of State}}</ref> (чагышыру өчен: АКШ Дәүләт департаменты 2009 елда мөселманнарны 10-15 % дип бәяләгән <ref name="DeptOfState2009a2">{{cite web|year=2009|title=Madagascar|url=https://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2009/127241.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20091130031827/http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2009/127241.htm|archive-date=2009-11-30|publisher=US Department of State}}</ref>)). Пью тикшеренү үзәге мәгълүматлары буенча, 2010 елда мөселманнар Мадагаскар халкының 9 % ын тәшкил иткән {{cn|date=October 2020}}. Мөселманнарның зур күпчелеге [[Шәфигый мәзһәбе]] [[сөнниләр]]е, калганнар ― [[шигыйлар]]. 1980-елларда илдә аз санлы [[әхмәдия]] җәмгыяте барлыка килгән. Мадагаскар мөселманнарының күпчелеге илнең яр буе һәм төньяк-көнбатыш районнарында яши. Мөселман җәмгыятенә чыгышлары белән [[һиндстан]]лы, [[пакистан]]лы, [[Коморлар|коморлы]], [[индонезия]]ле булган мөселманнар һәм төп {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Малагасийлылар| малагасийлылар| en| Malagasy people}} керә <ref>{{Cite journal|last=Féron|first=Élise|last2=Razakamaharavo|first2=Velomahanina Tahinjanahary|date=2019-07-03|title=Religion, Churches, and Madagascar’s Recurring Conflict|url=http://dx.doi.org/10.1080/10402659.2019.1735173|journal=Peace Review|volume=31|issue=3|pages=365–371|doi=10.1080/10402659.2019.1735173|issn=1040-2659|via=[[tandfonline]]}}</ref>. == Үзгәреш == Мадагаскарда [[ислам дине]]н кабул иткән малагасийлыларның саны арта бара <ref>{{Cite web|title=Madagascar|url=https://www.state.gov/reports/2019-report-on-international-religious-freedom/madagascar/|access-date=2021-08-16|website=United States Department of State|language=en-US}}</ref>. Бәяләүләр буенча, һәр елны йөзәр мең малагасийлы ислам динен кабул итә <ref>{{Cite web|title=L’islamisation à Madagascar|url=https://www.ifri.org/fr/publications/notes-de-lifri/lislamisation-madagascar|access-date=2021-08-16|website=www.ifri.org|language=fr}}</ref>, 2013 елда 160 меңгә якын малагасийлы ислам динен кабул иткән <ref>{{Cite web|date=2017-05-08|title=Madagascar: Radical Islam Gaining Ground|url=https://sspx.org/en/news-events/news/madagascar-radical-islam-gaining-ground-29667|access-date=2021-08-16|website=District of the USA|language=en}}</ref>. 2017 елда мөселманнар ил халкының 15 % ын тәшкил иткән <ref>Mohamed Hedi Abidellaoui, [https://www.aa.com.tr/fr/afrique/la-religion-musulmane-une-force-tranquille-%C3%A0-madagascar/825228# La religion musulmane, une force tranquille à Madagascar], aa.com.tr, Turquie, 24 mai 2017</ref>. 2017 елның апрелендә рәсми мәктәп программасына кермәгән 16 [[Коръән]] мәктәбе (мәдрәсә) ябылган, бу исә илдә күпчелекне тәшкил итүче [[христиан]] һәм азчылык мөселман җәмгыятьләре арасында киеренкелек тудырган <ref>Xavier Besson, [https://www.rfi.fr/fr/emission/20170507-madagascar-tensions-entre-communautes-chretiennes-musulmanes A Madagascar, «un climat de tensions entre les communautés chrétiennes et musulmanes»], rfi.fr, France, 7 mai 2017 </ref>. == Сылтамалар == * [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ma.html The World Factbook — Madagascar]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110817024007/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ma.html |date=2011-08-17 }} * [http://www.pewforum.org/interactives/muslim-population-graphic/#/Madagascar The Future of the Global Muslim Population — Мадагаскар] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Африкада ислам}} [[Төркем:Илләр буенча ислам]] [[Төркем:Африкада ислам]] [[Төркем:Мадагаскарда ислам]] 3gf31t13qglnwlfs3gl1m0ra4n972yy 0 547122 3526792 3406203 2022-08-05T19:52:38Z Pierre L'iserois 40487 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Альховцы''' ({{lang-be|Альхоўцы}}<ref>Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7</ref>) — [[Беларусия|Белоруссиянең]] [[Витебск өлкәсе]] Шаркавшчынский районында урнашкан авыл.<ref>Статистический ежегодник Витебской области. — Витебск: Главное статистическое управление Витебской области, 2013.</ref> == Тарихы == 1921-1945 елларда Польша Республикасы Виленский воеводалыгы Дисенский өязе Шаркавшчына гминасы составында авыл.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6</ref> == Климаты == Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Җил җәен төньяк-көнбатыштан, кышын көньяк яки көньяк-көнбатыштан исә, кышын еш кына циклоннар уза һәм җепшек һава торышы тора.<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/belarus/15.htm |title= Climate of Belarus.|author= |publisher= |date = |accessdate= 2015-10-04 |lang= en |description=}}</ref> == Халык саны == * 1921 елда авылда 79 кеше, 9 хуҗалык исәпләнгән.<ref name="skorowidz22">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 74.</ref> * 1931 елда авылда 40 кеше, 10 хуҗалык исәпләнгән.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25.</ref> {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Регион. Витебская область. Время действий и преобразований = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко; фото В. С. Стрелковский [и др.]. — Мн., 2006. — 196 с. * В. А. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Минск: Белорусский Государственный Университет, 1974. — 448 с. * [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/448 Olchowce, powiat dzisieński, gmina Ihumenowo, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom_VII/448] [[Төркем:Беларусия авыллары]] [[Төркем:Витебск өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Шаркавшчынский районы торак пунктлары]] {{Belarus-geo-stub}} 0drt0terqqu7u30cqxekyjzcllwspfv 0 550923 3526790 3405051 2022-08-05T19:25:55Z Pierre L'iserois 40487 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Наваселле''' ({{lang-be|Наваселле}}<ref>Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7</ref>) — [[Беларусия|Белоруссиянең]] [[Витебск өлкәсе]] Шаркавшчынский районында урнашкан авыл.<ref>Статистический ежегодник Витебской области. — Витебск: Главное статистическое управление Витебской области, 2013.</ref> == Тарихы == 1921-1945 елларда Польша Республикасы Виленский воеводалыгы Дисенский өязе Шаркавшчына гминасы составында авыл.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6</ref> == Климаты == Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Җил җәен төньяк-көнбатыштан, кышын көньяк яки көньяк-көнбатыштан исә, кышын еш кына циклоннар уза һәм җепшек һава торышы тора.<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/belarus/15.htm |title= Climate of Belarus.|author= |publisher= |date = |accessdate= 2015-10-04 |lang= en |description=}}</ref> == Халык саны == * 1921 елда авылда 65 кеше, 12 хуҗалык исәпләнгән.<ref name="skorowidz22">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 74.</ref> * 1931 елда авылда 74 кеше, 12 хуҗалык исәпләнгән.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25.</ref> {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Регион. Витебская область. Время действий и преобразований = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко; фото В. С. Стрелковский [и др.]. — Мн., 2006. — 196 с. * В. А. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Минск: Белорусский Государственный Университет, 1974. — 448 с. * [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/278 Nowosiółki, powiat dzisieński, gmina Ihumenowo, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom_VII/278] [[Төркем:Беларусия авыллары]] [[Төркем:Витебск өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Шаркавшчынский районы торак пунктлары]] {{Belarus-geo-stub}} 961hlzk0y6f52m36ehw7njv7c7hpi3r 10 584295 3526805 3484143 2022-08-05T21:29:43Z EmausBot 3807 Робот: икеле күчешне дөресләү → [[Калып:Россия Федерациясенең Идел буе федераль бүлгесе]] wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Калып:Россия Федерациясенең Идел буе федераль бүлгесе]] 2f8txstoazorum7u02cbniz9b6aqzcn 0 588098 3526850 3525004 2022-08-06T03:47:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[File:Pura Taman Kelenting Sari - Menjangan Island.jpg|thumb|Менджанган Утравы, Бали, Индонезия.]] Менджанган Утравы Балидан төньяк-көнбатышка 5 мильдә урнашкан һәм ул Индонезия архипелагының өлеше булып тора. "Менджанган" [[Индонезия теле]]ндә "Болан" дигәнне аңлата. Бу атама асаба кешеләр тарафыннан утрауга һәр язны кыргый боланнар килүен һәм якынча 1,2 миль араны узуларын күрүе өчен бирелгән. ==Урнашуы== Гәрчә утрау [[Көнбатыш Бали Милли Паркы]]ның әһәмиятле өлеше булса да, ул Ява административ районына билгеләнгән һәм аның юрисдикциясе астына төшә. Иң якын зур шәһәрләр булып: [[Бали]]ның төньягында [[Сингараджа]] һәм [[Ява]]ның көнчыгыш ярында урнашкан [[Баньюванги]]. Иң якын торак пункт булып [[Сумберкима]] авылы тора. Иң якын аэропорт булып региональ [[Леткол Висну]] тора (утраудан якынча 8 мильдә) һәм иң якын коммерция утравы булып күрше [[Көнчыгыш Ява]]да [[Баньюванги Халыкара Аэропорты]] тора. ==Гомуми мәгълүмат== [[File:Menjangan Island from the air.jpg|thumb|Һавадан күренгәнчә Менджанган Утравы.]] Мәйданы якынча 15 квадрат миль. Өслеге ком һәм коры торф. Утрауда 16 [[Һинду]] [[монах]]ы яши. Менджанганда Ганеша Менджанган Пурасы, Пура Менджанган һәм Пура Таман Пингит Клентинг Сари Пуралары урнашкан. Көнбатышта причал урнашкан. Асаба фаунага кыргый боланнар, кыргый кроликлар, варан келтәләре, кыр тавыклары керә. ==Диңгез тормышы== Утрау асаба туризм сәнгәгатенең әһәмиятле өлеше булып тора, чөнки аның диңгез фаунасы даирәнең иң яхшы сакланып калган мәрҗән рифларының берсен кертә. Барлык скуба-дайвинг кибетләре утрауга көн саен сәяхәтләрне оештыралар. Утрауда Кантор Таман Насиональ Меджанган дайвинг үзәге һәм Менянган Утравы сноркелинг урыны урнашкан. ==Тышкы сылтамалар== * [http://www.tnbalibarat.com Рәсми сайт]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120422103602/http://www.tnbalibarat.com/ |date=2012-04-22 }} * [http://www.indo.com/geo/menjanganisland.html Bali Barat National Park] {{coord|8.08333|S|114.517|E|source:kolossus-nlwiki|display=title}} [[Төркем:Илләр һәм төбәкләр буенча Һинд дине]] [[Төркем:Индонезия утраулары]] pihbznrprywld3570dd4vjqtfpd9z47 0 588113 3526946 3525100 2022-08-06T10:10:29Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki '''Нигез''' — протон (Брёнстед нигезе <span class="noprint" title="#Основание в теории Брёнстеда — Лоури" contenteditable="false">[[Файл:Arrow_Blue_Right_001.svg|link=Основание (химия)#Основание в теории Брёнстеда — Лоури|alt=|baseline|10x10px]]</span><span class="noprint" title="#Основание в теории Брёнстеда — Лоури" contenteditable="false"></span>) я башка химик берләшмәнең орбитале (Льюис нигезе <span class="noprint" title="#Основание в теории Льюиса" contenteditable="false">[[Файл:Arrow_Blue_Right_001.svg|link=Основание (химия)#Основание в теории Льюиса|alt=|baseline|10x10px]]</span><span class="noprint" title="#Основание в теории Льюиса" contenteditable="false"></span>) белән<ref>{{Cite web|url=http://goldbook.iupac.org/B00601.html|title=IUPAC Gold Book — base|accessdate=2013-04-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130127134225/http://goldbook.iupac.org/B00601.html|archivedate=2013-01-27}}</ref> ковалент бәйләнеш барлыкка китерә торган химик берләшмә. Нигез дигән сүзнең тар мәгънәсендә нигез гидроксидлары төшенчәсе ята; нигез гидроксидлары — сулы эретмәләрдә диссоциацияләнгән чакта анионнарның бер генә төре — OH⁻<ref>{{Китап|автор=Рудзитис Г. Е., Фельдман Ф. Г.|заглавие=Химия. Неорганическая химия. Органическая химия. 9 класс|издание=13-е изд|место=М.|издательство=Просвещение|год=2009|страницы=10|isbn=978-5-09-021-625-8}}</ref> гидроксид ионнары гына ычкына торган катлаулы матдәләр. == Тарихы == Нигез төшөнчәсе XVII гасырда барлыкка килә, аны беренче тапкыр француз химигы Гийом Франсуа Руэль [[1754 ел]]да кертә. Руэль билгеләвенчә, ул вакытларда оча торган сыекчалар дип йөртелгән кислота<nowiki/>лар (мәсәлән, серкә яки тоз кислотасы) билгеле бер матдәләр белән кушылганда гына кристаллы тозларга әйләнә. Руэль бу матдәләрнең каты формадагы тозлар ясалуы өчен "нигез" булып хезмәт итүен чамалый<ref>William B. Jensen, The Origin of the Term Base, Journal of Chemical Éducation • 1130 Vol. 83 No. 8 août 2006</ref>. Кислоталар һәм нигезләр өчен бердәм теория тәүге тапкыр 1887 елда швед физигы һәм химигы С. Аррениус тарафыннан тәкъдим ителә. Үз теориясе чикләрендә Аррениус кислотаны — диссоциацияләнгәндә H⁺ протоны ясала торган матдә, ә нигезне диссоциацияләнгәндә OH⁻<ref name="ХЭ"/> гидроксид ионнарын бирә торган матдә дип билгели. Әмма Аррениус теориясенең җитешсезлекләре дә була, мәсәлән, ул кислота-нигез тигезлегенә эретмәнең тәэсир итүен исәпкә алмый, янә бу теория су эретмәсе булмаган эретмәләргә карата кулланыла алмый<ref name="Золотов">{{Китап|автор=Золотов Ю. А., Дорохова Е. Н., Фадеева В. И. и др.|заглавие=Основы аналитической химии. Книга 1. Общие вопросы. Методы разделения|ответственный=Под ред. Ю. А. Золотова|издание=2-е изд., перераб. и доп|место=М|издательство=Высшая школа|год=1999|страницы=118|isbn=5-06-003558-1|ref=Золотов и др.}}</ref>. 1924 елда Э. Франклин сольвент теориясен эшли, анда нигез диссоциация вакытында эретмә диссоциацияләнгәндә барлыкка килгән анионнарның санын арттыручы берләшмә дип билгеләнә<ref name="ХЭ"/>. == Хәзерге заман билгеләмәсе == 1923 елдан нигезне Брёнстед — Лоури һәм Льюис теориялары чикләрендә карый башлыйлар, ул теорияләр әле дә киң кулланыла. === Брёнстед — Лоури теориясендә нигез === 1923 елда дат галиме Й. Брёнстед һәм инглиз галиме Т. Лоури бер-берсенә бәйсез рәвештә тәкъдим иткән кислоталарның һәм нигезләрзең протон теориясендә протонны кислотадан ычкындырып алырга сәләтле берләшмә яки ион Брёнстед нигезе дип атала<ref>{{Cite web|url=http://goldbook.iupac.org/B00745.html|title=IUPAC Gold Book — Brønsted base|accessdate=2013-04-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130126030555/http://goldbook.iupac.org/B00745.html|archivedate=2013-01-26}}</ref>. Ягни Брёнстед кислотасы протоннар доноры булып тора, ә кислота белән нигезнең үз-ара тәэсир итешүе протонны тапшырудан гыйбарәт. В Брёнстед нигезе кислота (мәсәлән, су) белән реакцияга кергән чакта, нигез BH⁺бәйле кислотасына әйләнә, ә кислота бәйле нигез булып китә<ref name="ХЭ">{{Китап|заглавие=Химическая энциклопедия|ответственный=Под ред. И. Л. Кнунянца|место=М|издательство=Большая Российская энциклопедия|год=1992|том=2|страницы=393—395|isbn=5-85270-039-8|ref=Химическая энциклопедия}}</ref>: <math>\mathsf{B+H_2O}\rightleftharpoons\mathsf{BH^++OH^-}.</math> === Льюис теориясендә нигез === [[Файл:Lewis_acid_base_interaction.png|thumb|250x250px|Льюис кислотасы ('''А''') Льюис нигезенең ('''В''') электрон парының акцепторы, ягъни кабул итүче ягы, булып тора һәм аның белән ковалент бәйләнеш хасил итә]] 1923 елда Америка физигы һәм химигы Г. Льюис тәкъдим иткән электрон теориясенә ярашлы, нигез — Льюис кислотасы белән бәйләнеш хасил итү өчен электрон парын бирергә сәләтле матдә<ref>{{Cite web|url=http://goldbook.iupac.org/L03511.html|title=IUPAC Gold Book — Lewis base|accessdate=2013-04-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130530005800/http://goldbook.iupac.org/L03511.html|archivedate=2013-05-30}}</ref>. R₃N аминнары, ROH спиртлары, ROR гади эфирлары, RSH тиоллары, RSR тиоэфирлары, анионнар, π-бәйләнешле берләшмәләр Льюис нигезләре була ала<ref name="Сорос">{{Мәкәлә|автор=Москва В. В.|заглавие=Понятие кислоты и основания в органической химии|ссылка=http://www.pereplet.ru/nauka/Soros/pdf/9612_033.pdf|издание=Соросовский образовательный журнал|год=1996|номер=12|страницы=33—40}}</ref>. Реакциядә катнашучы электрон пары урнашкан орбитальгә бәйле Льюис нигезләре ''n''-, σ- яки π-типтарга бүленә; бу типлар өчен электрон парлары ярашлы рәвештә σ- һәм π-орбитальләрдә урнаша<ref name="ХЭ"/>. Льюис белән Брёнстед — Лоури теорияларендә нигезләр төшөнчәсе туры килә: икесендә дә нигезләр электрон парын бәйләнеш хасил итү өчен тапшыра. Ә алар арасындагы аерма бу электрон парының нәрсәгә тотынулуыннан гына гыйбарәт. Брёнстед нигезләре аның исәбенә протон белән бәйләнеш булдыра, ә Льюис нигезләре андый бәйләнешне буш орбитале булган теләсә кайсы кисәкчәләр белән хасил итә. Шулай итеп, бу теорияләр арасындагы мөһим аерма нигез төшөнчәсенә түгел, ә кислотага кагыла<ref name="ХЭ"/><ref name="Сорос"/>. <math>\mathsf{AlCl_3+Cl^-}\rightleftharpoons\mathsf{AlCl_4^-}</math> <math>\mathsf{BF_3+(C_2H_5)_2O}\rightleftharpoons\mathsf{BF_3\cdot(C_2H_5)_2O}</math> Льюис теориясе нигезләрнең Льюис кислоталары белән реакциягә керү сәләтенә сан бәяләмә бирүне күздә тотмый. Ләкин сыйфат бәясе өчен Пирсонның каты һәм йомшак кислоталар һәм нигезләр принцибы (КЙКП) киң кулланыла; аның буенча, каты кислоталар — каты нигезләр белән, ә йомшак кислоталар йомшак нигезләр белән реакциягә керүгә өстөнлек бирә. Пирсон буенча, нигезләрнең донор үзәгенә түбән полярлашу һәм югары электр тискәрелеге хас булса, алар '''каты нигезләр''' булып тора<ref>{{Cite web|url=http://goldbook.iupac.org/H02742.html|title=IUPAC Gold Book — hard base|accessdate=2013-04-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131023112706/http://goldbook.iupac.org/H02742.html|archivedate=2013-10-23}}</ref><span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-0">[[#cite_note-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145-10|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[10]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-0"></span>. Ә югары полярлашучан һәм түбән электр тискәрелекле булган донор кисәкчәләре '''йомшак нигезләр''' була<span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-1" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-1">[[#cite_note-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145-10|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[10]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-1" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.A5.D0.B8.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.B5.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D1.8D.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D0.BE.D0.BF.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D1.8F.E2.80.941992.E2.80.94.D1.82._2.E2.80.94145_10-1"></span>. Каты һәм йомшак кислоталар да каты һәм йомшак нигезләргә хас булган үзенчәлекләргә ия, аерма аларның донор түгел, акцептор кисәкчә булуынан гына гыйбарәт<ref>{{Cite web|url=http://goldbook.iupac.org/H02740.html|title=IUPAC Gold Book — hard acid|accessdate=2013-04-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121205175208/http://goldbook.iupac.org/H02740.html|archivedate=2012-12-05}}</ref>. {| class="wide" style="margin-bottom: 10px;" |+Нигезләрне һәм кислоталарны КЙКП принцибы буенча классификацияләү <ref name="Сорос"/><span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.97.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82.D0.BE.D0.B2_.D0.B8_.D0.B4.D1.80..E2.80.941999.E2.80.94.E2.80.94152_12-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.97.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82.D0.BE.D0.B2_.D0.B8_.D0.B4.D1.80..E2.80.941999.E2.80.94.E2.80.94152_12-0">[[#cite_note-.D0.97.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82.D0.BE.D0.B2_.D0.B8_.D0.B4.D1.80..E2.80.941999.E2.80.94.E2.80.94152-12|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[12]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cxcite_ref-.D0.97.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82.D0.BE.D0.B2_.D0.B8_.D0.B4.D1.80..E2.80.941999.E2.80.94.E2.80.94152_12-0" rel="dc:references" contenteditable="false" data-sourceid="cite_ref-.D0.97.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82.D0.BE.D0.B2_.D0.B8_.D0.B4.D1.80..E2.80.941999.E2.80.94.E2.80.94152_12-0"></span> !Каты нигезләр !Арадаш нигезләр !Йомшак нигезләр |- |OH⁻, RO⁻, F⁻, Cl⁻, RCOO⁻, NO₃⁻, NH₃, RNH₂, H₂О, ROH, SO₄²⁻, CO₃²⁻, R₂O, NR₂⁻, NH₂⁻ |Br⁻, C₆H₅NH₂, NO₂⁻, C₅H₅N |RS⁻, RSH, I⁻, <br> H⁻, R₃C⁻, алкеннар, C₆H₆, R₃P, (RO)₃P |- !Каты кислоталар !Арадаш кислоталар !Йомшак<br> кислоталар |- | style="width:33%" |H⁺, Li⁺, Na⁺, K⁺, Mg²⁺, Ca²⁺, Al³⁺, Cr³⁺, Fe³⁺, BF₃, B(OR)₃, AlR₃, AlCl₃, SO₃, BF₃, RCO⁺, CO₂, RSO₂⁺ | style="width:33%" |Cu²⁺, Fe²⁺, Zn²⁺, SO₂, R₃C⁺, C₆H₅⁺, NO⁺ |Ag⁺, Cu⁺, Hg²⁺, RS⁺, I⁺, Br⁺, Pb²⁺, BH₃, карбендар |} КЙКП бәяләмәсенең санлы параметрлары юк, ләкин Льюис нигезләрен, аларның Льюиста нигезлеген исәпкә алып, якынча булса да рәтләргә тезеп куерга мөмкин. Мәсәлән, нигезләрнең йомшаклыгы түбәндәге рәтләрдә кими бара<ref name="Сорос"/>: <math>\mathsf{I^- > Br^- > Cl^- > F^-},</math> <math>\mathsf{CH_3^- > NH_2^- > OH^- > F^-}.</math> === Усановичның гомуми теориясендә нигез === 1939 елда М. И. Усанович тарафыннан чыгарылган кислоталар һәм нигезләрнең гомуми теориясендә нигез анионнарны (яки электроннарны) бирүче, катионнарны алучы матдә дип билгеләнә. Шулай итеп, Усановичның нигез төшенчәсенә Брёнстед нигезләре дә, Льюис нигезләре дә, янә элеккеге хәленә кайтаргычлар да керә<ref name="Золотов"/>. Моннан тыш, Усанович теориясендә нигез булу яки кислота булу төшөнчәсе матдәнең аның үзенә түгел, ә аны реакциягә эләктергән партнёрына бәйле функциясе дип карала<ref>{{Мәкәлә|автор=Кусаинова К. М.|заглавие=Нет ни кислот, ни оснований! Об одной полузабытой теории и её творце|ссылка=http://files.school-collection.edu.ru/dlrstore/d89bc7fb-0ee9-f37b-010d-ea9052b0479b/40-44_06_2004.pdf|издание=Химия и жизнь|год=2004|номер=6|страницы=40—44}}</ref>. == Нигезләрнең көче == === Нигезләрнең көчен саннарда тасвирлау === Брёнстед — Лоури теориясе нигезләрнең көчен, ягъни аларның кислоталардан протоннарны ычкындыру сәләтен, саннар белән бәяләү мөмкинлеген бирә. Моны нигезлек константасы булып торган ''K_b'' — нигезнең кислота сыйфатында файдаланылган су белән реакциясенең тигезләнеш константасы — ярдәмендә эшлиләр. Нигезлек константасы ни кадәр югарырак булса, нигезнең көче һәм аның [[протон]]ны ычкындырып алу сәләте дә шул кадәр зуррак була<ref name="Сорос"/>. Еш кына нигезлек константасын p''K_b''дигән нигезлек константасы күрсәткече рәвешендә чагылдыралар. Мәсәлән, Брёнстед нигезе булып торган аммиак өчен аны шулай итеп язырга була<ref name="ХЭ"/><ref name="Рабинович">{{Китап|автор=Рабинович В. А., Хавин З. Я.|заглавие=Краткий химический справочник|издание=Изд. 2-е, испр. и доп|место=Ленинград|издательство=Химия|год=1978|страницы=232—236}}</ref>: <math>\mathsf{NH_3+H_2O}\rightleftharpoons\mathsf{NH_4^++OH^-}</math> <math>K_b=\frac{[\mathsf{NH_4^+}]\cdot[\mathsf{OH^-}]}{[\mathsf{NH_3}]} = 1{,}79\cdot10^{-5};</math> <math>\ \mathrm{p}K_b=-\log K_a = 4{,}75.</math> Күп нигезле нигезләр өчен диссоциация константаларының бер ничә кыйммәте ''K_b1'', ''K_b2'' һ. б. кулланыла. Мәсәлән, фосфат-ион өч тапкыр протонлана ала: <math>\mathsf{PO_4^{3-}+H_2O}\rightleftharpoons\mathsf{HPO_4^{2-}+OH^-}; K_\mathrm{b1}=\frac{[\mathsf{HPO_4^{2-}}]\cdot[\mathsf{OH^-}]}{[\mathsf{PO_4^{3-}}]} = 2{,}10\cdot10^{-2};</math> <math>\mathsf{HPO_4^{2-}+H_2O}\rightleftharpoons\mathsf{H_2PO_4^-+OH^-}; K_\mathrm{b2}=\frac{[\mathsf{H_2PO_4^-}]\cdot[\mathsf{OH^-}]}{[\mathsf{HPO_4^{2-}}]} = 1{,}58\cdot10^{-7};</math> <math>\mathsf{H_2PO_4^-+H_2O}\rightleftharpoons\mathsf{H_3PO_4+OH^-}; K_\mathrm{b3}=\frac{[\mathsf{H_3PO_4}]\cdot[\mathsf{OH^-}]}{[\mathsf{H_2PO_4^-}]} = 1{,}32\cdot10^{-12}.</math> Нигезнең көчен аңа бәйле кислотаның кислоталылык константасы ''K_a'' (BH⁺) белән дә тасвирлап була<ref name="Сорос"/>. <math>K_a\mathrm{(NH_4^+)}=\frac{[\mathsf{NH_3}]\cdot[\mathsf{H^+}]}{[\mathsf{NH_4^+}]} = 5{,}62\cdot10^{-10};</math> <math>{K_a\mathrm{(NH_4^+)}}\cdot{K_b\mathrm{(NH_3)}}=K_w=1\cdot10^{-14};</math> <math>{\mathrm{p}K_a\mathrm{(NH_4^+)}}+{\mathrm{p}K_b\mathrm{(NH_3)}}=\mathrm{p}K_w=14</math> Соңгы тигезләмәдән күренүенчә, нигезгә бәйле кислотаның кислоталылыгы никадәр түбән булса, бу нигезнең көче дә шулкадәр югарырак. Мәсәлән, су көчсез кислота булып тора һәм, протонны ычкындыргач, көчле нигезгә — гидроксид-ион OH⁻<ref name="Сорос"/> нигезенә — әйләнә. {| class="wide" ! Нигез формулаһы ! Бәйле кислота формуласы ! p''K_b'' ! p''K_a'' (BH⁺) ! Нигез формуласы ! Бәйле кислота формуласы ! p''K_b'' ! p''K_a'' (BH⁺) |- | ClO₄⁻ | HClO₄ | 19 ± 0,5 | −5 ± 0,5 | HPO₄²⁻ | H₂PO₄⁻ | 6,80 | 7,20 |- | HSO₄⁻ | H₂SO₄ | 16,8 ± 0,5 | −2,8 ± 0,5 | ClO⁻ | HClO | 6,75 | 7,25 |- | H₂O | H₃O⁺ | 15,74 | −1,74 | H₂BO₃⁻ | H₃BO₃ | 4,76 | 9,24 |- | NO₃⁻ | HNO₃ | 15,32 | −1,32 | NH₃ | NH₄⁺ | 4,75 | 9,25 |- | HOOC-COO⁻ | (COOH)₂ | 12,74 | 1,26 | CN⁻ | HCN | 4,78 | 9,22 |- | HSO₃⁻ | H₂SO₃ | 12,08 | 1,92 | CO₃²⁻ | HCO₃⁻ | 3,67 | 10,33 |- | SO₄²⁻ | HSO₄⁻ | 12,04 | 1,96 | HOO⁻ | H₂O₂ | 11,62 | 3,38 |- | H₂PO₄⁻ | H₃PO₄ | 11,88 | 2,12 | PO₄³⁻ | HPO₄²⁻ | 1,68 | 12,32 |- | F⁻ | HF | 10,86 | 3,14 | OH⁻ | H₂O | −1,74 | 15,74 |- | NO₂⁻ | HNO₂ | 10,65 | 3,35 | NH₂⁻ | NH₃ (ж.) | −19 | 33 |- | CH₃COO⁻ | CH₃COOH | 9,24 | 4,76 | H⁻ | H₂ | −24,6 | 38,6 |- | SH⁻ | H₂S | 6,95 | 7,05 | СH₃⁻ | СH₄ | ~−44 | ~58 |} === Эреткечнең йогынтысы === Кислота-нигез тигезлегенә эреткеч зур йогынты ясый. Атап әйткәндә, сулы эретмәләр өчен шул ачыклана: нигезлек константасы p''K_b'' < 0 булган нигезләр бер төрле үзенчәлекләргә ия була (мәсәлән, эретмәләрнең pH'ы), чөнки мондый нигезләр суза тулысынча OH⁻гидроксид-ионына әйләнә, ул исә эретмәдә бердән-бер нигез булып тора. Әйтик, p''K_b'' < 0 хас булган бөтен нигезләр (NaNH₂ натрий амиды, NaH натрий гидриды һ.б.) сулы эретмәләрдә, көче буенча үзара тигезләшеп, гидроксид-ионнарның тиң санын бирә. Бу күренеш <span>'''эреткечнең бер ишләтү эффекты '''дигән исем алган. </span>Шул рәвешле, сулы эретмәләрдә p''K_b'' > 14 булган көчсез нигезләр дә көче буенча тигезләшә<ref name="Реутов">{{Китап|автор=Реутов О. А., Курц А. Л., Бутин К. П.|заглавие=Органическая химия|издание=3-е изд|место=М|издательство=Бином. Лаборатория знаний|год=2010|том=1|ref=Реутов и др.|isbn=978-5-94774-614-9|страницы=40}}</ref><ref name="Третьяков">{{Китап|заглавие=Неорганическая химия|ответственный=Под ред. Ю. Д. Третьякова|место=М|издательство=Академия|год=2004|том=1|страницы=89—94|isbn=5-7695-1446-9}}</ref>. p''K_b'' константасы 0-дән 14-кә кадәр булган нигезләр суза өлешләтә протонланалар һәм бәйле кислота белән тигезләшәләр, ә аларның эретмәдәге үзенчәлекләре p''K_b'' кыйммәтенә буйсына. Бу очракта '''эретмәнең аермалылату эффекты''' турында сүз бара. Нигезләр көче буенча аерыла торган p''K_b'' интервалы эреткечнең автопротолизы константасы күрсәткеченә тиң. Төрле эреткечләр өчен бу интервалның озонлыгы да төрле (су өчен 14, этанол өчен 19, аммиак өчен 33 һ.б.), шуңа ярашлы, алар өчен аермалыланган һәм бер иш булган нигезләр тупланмасы да төрле{{Sfn|Золотов и др.|1999|с=123—125}}<span class="mw-ref" id="cite_ref-.D0.97.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.82.D0.BE.D0.B2_.D0.B8_.D0.B4.D1.80..E2.80.941999.E2.80.94.E2.80.94123.E2.80.94125_17-0" rel="dc:references" contenteditable="false"></span>. Чагылышлы кислоталылык үзенчәлекләренә ия булган эреткечләрдә бөтен нигезләр дә көчәя төшә һәм нигезләрнең күпчелеге көч буенча аермасызга әверелә. Мәсәлән, серкә кислотасы билгеле нигезләрнең күбесен көч буенча үзенең бәйле нигезе — CH₃COO⁻ ацетат-ионы белән тигезләштерә. Нигез эреткечләр (аммиак), киресенчә, нигезләр өчен аермалылату хезмәтен үти<ref name="Танганов">{{Китап|автор=Танганов Б. Б.|заглавие=Химические методы анализа|ссылка=http://window.edu.ru/resource/575/18575/files/Niah3.pdf|место=Улан-Удэ|издательство=Издательство ВСГТУ|год=2005|страницы=8—14|isbn=5-89230-037-4}}</ref>. === Нигезнең төзөлешенең йогынтысы === Органик һәм органик булмаган нигезләрзең чагыштырма көчен билгели торган һәм аларның төзөлеше белән бәйле булган шартлар бар. Еш кына аларның берничәсе берьюлы эш итә, шуңа аларның бергәләп нинди йогынты ясарын алдан чамалап булмый. Түбәндәге шартлар иң мөһимнәре булып тора. * '''Индуктив эффект''' (кыр эффекты). Нигезнең электрон парының ычкыну сәләте артканда аның көче дә арта. Шул сәбәпле нигезгә электрон бирүчеләрне кертү аларга төп үзенчәлекләрен күрсәтү мөмкинлеген бирә. Мәсәлән, аммиак молекуласына алкиль урынбасарлар кертү аммиакның үзенә караганда да көчлерәк нигезләр хасил итә<ref name="Сайкс">{{Китап|автор=Сайкс П.|заглавие=Механизмы реакций в органической химии|оригинал=A Guidebook to Mechanism in Organic Chemistry|ответственный=Под ред. Я. М. Варшавского|издание=3-е изд.|место=М|издательство=Химия|год=1977|страницы=82—91}}</ref>. Киресенчә, молекулага акцептор урынбасарлар кертү нигезнең көчен киметә<ref name="Сорос"/>. {| align="center" class="standard" style="text-align:center" width="75%" |+Аммиак һәм иң гади аминнар өчен нигезлек константасы p''K_b'' <ref name="Сайкс"/> !Аммиак<br> NH₃ !Метиламин<br> CH₃NH₂ ! Этиламин<br> C₂H₅NH₂ ! Диметиламин<br> (CH₃)₂NH ! Диэтиламин<br> (C₂H₅)₂NH ! Триметиламин<br> (CH₃)₃N ! Триэтиламин<br> (C₂H₅)₃N |- |4,75 |3,36 |3,33 |3,23 |3,07 |4,20<ref group="К" name="TA">С одной стороны, наличие третьей алкильной группы в триметиламине и триэтиламине должно увеличивать их основность.</ref> |3,12<ref group="К" name="TA">С одной стороны, наличие третьей алкильной группы в триметиламине и триэтиламине должно увеличивать их основность.</ref> |} * '''Мезомер эффекты''' (резонанс эффекты). Электрон бирүче һәм электрон алучылар нигезнең көченә бәйлелек системасы аша уңай яки кире тәэсир ясый. Мондый очракта мезомер эффекты турында сүз бара. Бу эффектның нәтиҗәләре индуктив эффект нәтиҗәләренә охшаш: аларның эш итү механизмы гына аерыла. Әйтик, ''пара''-нитроанилин нитротөркемнең акцепторлык тәэсире нәтиҗәсендә анилинга караганда көчсезрәк нигез була (p''K_b'' ярашлы рәвештә 12,89 һәм 9,40), чөнки нитротөркем амин төркемендәге азотның электрон пары ычкынуын тоткарлый<ref name="Марч">{{Китап|автор=Марч Дж.|заглавие=Органическая химия. Реакции, механизмы и структура. Т. 1|ответственный=Пер. с англ. З. Е. Самойловой, под ред. И. П. Белецкой|место=М|издательство=Мир|год=1987|страницы=340—346|ref=Марч}}</ref>. : Бәйлелек эффекты шулай ук нигезнең электрон пары бәйлелек системасында, мәсәлән, ароматик система яки икеле бәйләнеш белән бәйлелектә булганда да үзен күрсәтә. Мондый очракта нигезләр әзрәк көчкә ия була. Мәсәлән, амидлар һәм анилиннар аминнарга караганда көчсезрәк нигез булып тора<ref name="Сайкс" /> * '''Периодик системада атомнар урнашуы белән бәйләнеш. '''Төп элементның электр тискәрелеге югарырак булган саен нигезнең нигезлек көче шул кадәр түбәнрәк була. Әйтик, периодик системаның периоды буйлап сулдан уңга барганда нигез көче кими. Шулай ук төркем буйлап өстән аска күчкәндә дә нигезлек кими бара, бу төп атомның радиусы зураю һәм шул нәтиҗәдә андагы кире зарядның тыгызлыгы кимрәк булу белән бәйле, нәтиҗәдә бу уңай зарядлы протонның бәйлелеккә керү көчен киметә<ref name="Марч"/>. <math>\mathsf{CH_3^- > NH_2^- > OH^- > F^-;}</math> <math>\mathsf{NH_3 > PH_3 > AsH_3}</math> * '''Гибридлашу'''. Төп атом башка атом белән кабатлы бәйләнеш белән бәйләнгән булса, органик нигезләрнең көче кими. Мәсәлән, аминнардан иминнарга һәм нитрилларга күчкән чакта нигезлек көчсезләнә. Бу шул берләшмәләрдәге электрон парының азот атомының ''sp³''-, ''sp²''- ''sp''-гибридлы орбитальләрендә урнашуы белән аңлатыла, ягъни бу рәттә электрон пары, атом ядрәсенә якынаеп һәм ычкындырылуы катлауланып, хасиятләре белән ''s''-электроннар кебек була бара<ref name="Сайкс"/>. <math>\mathsf{RCH_2NH_2 > RCH{=}NH > {RC}{\equiv}{N}}</math> == Шулай ук карагыз == * [[:ru:Кислота|Кислота]] == Комментарийлар == {{Reflist|2|group=К}} == Искәрмәләр == {{Reflist|2}} [[Төркем:Химия]] kz1fvomjeoxim1x7c7hspnuel6pp0l5 10 588176 3526948 3526493 2022-08-06T10:19:10Z Frhdkazan 3171 '' wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Татарстан музейлары | state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> | title = [[Татарстан Республикасы]]ның шәһәр округлары һәм муниципаль районнарындагы [[музей]]лары | titlestyle = background:#A3EEA3; border-bottom: 1px solid #fdfdfd; | image = | bodyclass = hlist | group1 = [[Казан]] <small>([[Казан музейлары|исемлек]] {{*}} [[:Төркем:Казан музейлары|төркем]])</small> | group1style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 1px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list1 = {{*}}<small>'''[[Казан кирмәне]]''':</small> [[Ислам мәдәнияте музее|Ислам мәдәнияте]] {{*}} [[Казан ханнары мавзолее|ханнар мавзолее]] {{*}} [[«Хәзинә» милли сәнгать галереясы|милли сәнгать галереясы]] {{*}} [[Эрмитаж-Казан]]</br> {{*}}<small>'''[[Казан университеты]]''' / [[Казан университеты музейлары|музейлары]]:</small> [[Казан дәүләт университетының актлар залы|актлар залы]] {{*}} [[Казан университетының археология музее|археология]] {{*}} [[А. А. Штукенберг исемендәге геология музее|геология]] {{*}} [[Казан университетының зоология музее|зоология]] {{*}} [[Николай Лобачевский музее (Казан)|Николай Лобачевский]] {{*}} [[Казан университетының педагогик белем бирү тарихы музее|педагогик белем бирү тарихы]] {{*}} [[Казан университеты тарихы музее|университет тарихы]] {{*}} [[Казан химия мәктәбе музее|химия мәктәбе]] {{*}} [[Казан университетының этнография музее|этнография]]</br> {{*}}<small>''башка урыннар:''</small> [[А. М. Горький һәм Ф. И. Шаляпин музее (Казан)|А. М. Горький һәм Ф. И. Шаляпин]] {{*}} [[Академиклар Арбузовларның музей-йорты (Казан)|Арбузовлар]] {{*}} [[Аксёнов музей-йорты (Казан)|Аксёнов]] {{*}} [[Бакый Урманче музее (Казан)|Бакый Урманче]] {{*}} [[В.И. Ленин музей-йорты (Казан)|В.И. Ленин]] {{*}} [[Евгений Боратынский музее (Казан)|Евгений Боратынский]] {{*}} [[Каюм Насыйриның музей-утары (Казан)|Каюм Насыйри]] {{*}} [[Константин Васильев галереясе|Константин Васильев]] {{*}} [[Муса Җәлил музей-фатиры (Казан)|Муса Җәлил]] {{*}} [[Нәҗип Җиһановның музей-фатиры (Казан)|Нәҗип Җиһанов]] {{*}} [[Салих Сәйдәшев музее (Казан)|Салих Сәйдәшев]] {{*}} [[Софья Гобәйдуллинаның заманча музыка үзәге|Софья Гобәйдуллина]] {{*}} [[Татар әдәбияты тарихы музее һәм Шәриф Камалның мемориаль фатиры|татар әдәбияты тарихы һәм Шәриф Камал]] {{*}} [[Татарстан Республикасының милли музее|Татарстан милли музее]] {{*}} [[ТР дәүләт сынлы сәнгать музее|Татарстан сынлы сәнгать музее]] {{*}} [[Тукай музее (Казан)|Габдулла Тукай]] {{*}} [[Чәк-чәк музее|чәк-чәк]] {{*}} [[Элемтә тарихы музее (Казан)|элемтә тарихы]] | group2 = [[Чаллы]] <small>([[:Төркем:Чаллы музейлары|төркем]])</small> | group2style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list2 = [[Яр Чаллы картиналар галереясы|картиналар галереясы]] {{*}} [[Чаллы тарих-туган якны өйрәнү музее|тарих-туган якны өйрәнү]] | group3 = [[Азнакай районы]] <small>([[:Төркем:Азнакай районы музейлары|төркем]])</small> | group3style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list3 = {{*}}<small>'''''[[Азнакай]]''''':</small> [[Азнакай туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Азнакай районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group4 = [[Аксубай районы]] <small>([[:Төркем:Аксубай районы музейлары|төркем]])</small> | group4style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list4 = {{*}}<small>'''''[[Аксубай]]''''':</small> [[Аксубай туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Аксубай районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Газиз Кашапов музее (Яңа Үзи)|Газиз Кашапов]] <small>(''Яңа Үзи'')</small> {{*}} [[Хәсән Туфан музей-йорты (Иске Кармәт)|Хәсән Туфан]] <small>(''Иске Кармәт'')</small> | group5 = [[Актаныш районы]] <small>([[:Төркем:Актаныш районы музейлары|төркем]])</small> | group5style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list5 = {{*}}<small>'''''[[Актаныш]]''''':</small> [[Актаныш районы туган як музее|туган як]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Актаныш районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Шәрип Шәймиев музей-йорты (Әнәк)|Шәрип Шәймиев]] <small>(''Әнәк'')</small> | group6 = [[Алабуга районы]] <small>([[:Төркем:Алабуга районы музейлары|төркем]])</small> | group6style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list6 = {{*}}<small>'''''[[Алабуга]]''''':</small> [[В.М. Бехтерев исемендәге өяз медицинасы музее|В.М. Бехтерев / өяз медицинасы]] {{*}} [[И.И. Шишкинның музей-йорты|И.И. Шишкин]]{{*}} [[М.И. Цветаеваның мемориаль комплексы|М.И. Цветаева]] {{*}} [[Н.А. Дурованың музей-утары|Н.А. Дурова]] {{*}} [[Алабуга дәүләт тарихи-архитектура һәм сәнгать музей-тыюлыгы|тарихи-архитектура һәм сәнгать тыюлыгы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Алабуга районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Морт мәктәбенең “ Авыл тарихын өйрәнү” музее|авыл тарихын өйрәнү]] <small>(''Морты'')</small> | group7 = [[Алексеевск районы]] <small>([[:Төркем:Алексеевск районы музейлары|төркем]])</small> | group7style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list7 = {{*}}<small>'''''[[Алексеевское]]''''':</small> [[Алексеевское Сугыш даны музее|сугыш даны]] {{*}} [[Алексеевское туган як музее|туган як]]</br> {{*}}<small>''[[Биләр]]'':</small> [[Академик А.Е. Арбузовның музей-йорты (Биләр)|А.Е. Арбузов]] {{*}} [[Биләр музей-тыюлыгы|Биләр тыюлыгы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Алексеевск районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Зур Тигәнәле туган як музее|туган як]] <small>(''Зур Тигәнәле'')</small> | group8 = [[Апас районы]] <small>([[:Төркем:Апас районы музейлары|төркем]])</small> | group8style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list8 = {{*}}<small>'''''[[Апас]]''''':</small> [[Апас Туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Апас районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Сара Садыйкова музее (Тутай)|Сара Садыйкова]] <small>(''Тутай'')</small> {{*}} [[Фәхри Насретдинов һәм Бану Вәлиева музее (Шәмбалыкчы)|Фәхри Насретдинов һәм Бану Вәлиева]] <small>(''Шәмбалыкчы'')</small> | group9 = [[Арча районы]] <small>([[:Төркем:Арча районы музейлары|төркем]])</small> | group9style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list9 = {{*}}<small>'''''[[Арча]]''''':</small> [[Арча әдәбият һәм сәнгать музее|әдәбият һәм сәнгать]] {{*}} [[«Әлифба» музее (Арча)|әлифба]]{{*}} [[Казан арты музее|Казан арты]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Арча районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Габдулла Тукай музей комплексы (Яңа Кырлай)|Габдулла Тукай]] <small>(''Яңа Кырлай'')</small> {{*}} [[Гани Сафиуллин музей-утары (Иске Кишет)|Гани Сафиуллин]] <small>(''Иске Кишет'')</small> {{*}} [[Мөхәммәт Мәһдиев музее (Гөберчәк)|Мөхәммәт Мәһдиев]] <small>(''Гөберчәк'')</small> {{*}} [[Тукаевлар музей-йорты (Кушлавыч)|Тукаевлар]] <small>(''Кушлавыч'')</small> {{*}} [[Арча урман хуҗалыгы музее|урман хуҗалыгы]] <small>(''Үрнәк'')</small> | group10 = [[Әгерҗе районы]] <small>([[:Төркем:Әгерҗе районы музейлары|төркем]])</small> | group10style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list10 = {{*}}<small>'''''[[Әгерҗе]]''''':</small> [[Әгерҗе районы мәдәни мирас һәм тарих музее|мәдәни мирас һәм тарих]] {{*}} [[Таҗи Гыйззәт музее (Әгерҗе)|Таҗи Гыйззәт]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әгерҗе районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Иж-Бубый авылы тарихы музее|авылы тарихы]] <small>(''Иж-Бубый'')</small> | group11 = [[Әлки районы]] <small>([[:Төркем:Әлки районы музейлары|төркем]])</small> | group11style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list11 = {{*}}<small>'''''[[Базарлы Матак]]''''':</small> [[С. М. Лисенков исемендәге музей (Базарлы Матак)|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әлки районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Педер Хузангай музее (Сиктерме-Хузангай)|Педер Хузангай]] <small>(''Сихтермә'')</small> | group12 = [[Әлмәт районы]] <small>([[:Төркем:Әлмәт районы музейлары|төркем]])</small> | group12style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list12 = {{*}}<small>'''''[[Әлмәт]]''''':</small> [[Әлмәт картиналар галереясы|картиналар галереясы]] {{*}} [[Әлмәт туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әлмәт районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Хәлиулла Әхмәтшин исемендәге Елховой авыл тарихы музее|авыл тарихы]] <small>(''Түбән Абдул'')</small> {{*}} [[Ризаэтдин Фәхретдин музее (Кичүчат)|Ризаэтдин Фәхретдин]] <small>(''Кичүчат'')</small> {{*}} [[Түбән Мактама туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]] <small>(''Түбән Мактама'')</small> {{*}} [[Фатих Кәрими музее (Миңнебай)|Фатих Кәрими]] <small>(''Миңнебай'')</small> | group13 = [[Әтнә районы]] <small>([[:Төркем:Әтнә районы музейлары|төркем]])</small> | group13style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list13 = {{*}}<small>'''''[[Олы Әтнә]]''''':</small> [[Әтнә туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әтнә районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Сибгат Хәким музее (Күлле Киме)|Сибгат Хәким]] <small>(''Күлле Киме'')</small> {{*}} [[Шиһабетдин Мәрҗани музее (Комыргуҗа)|Шиһабетдин Мәрҗани]] <small>(''Комыргуҗа'')</small> | group14 = [[Балтач районы]] <small>([[:Төркем:Балтач районы музейлары|төркем]])</small> | group14style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list14 = {{*}}<small>'''''[[Балтач]]''''':</small> </br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Балтач районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Мирхәйдәр Фәйзи музей-утары (Шода)|Мирхәйдәр Фәйзи]] <small>(''Шода'')</small> {{*}} [[Себер тракты тарихы һәм Муса Җәлил музее (Карадуган)|Себер тракты тарихы һәм Муса Җәлил]] <small>(''Карадуган'')</small> {{*}} [[Чепья «Халыклар дуслыгы» музее|туган як тарихы]] <small>(''Чепья'')</small> | group15 = [[Балык Бистәсе районы]] <small>([[:Төркем:Балык Бистәсе районы музейлары|төркем]])</small> | group15style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list15 = {{*}}<small>'''''[[Балык Бистәсе]]''''':</small> [[Балык Бистәсе туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Балык Бистәсе районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Котлы Бөкәш авыл тарихы музее|авыл тарихы]] <small>(''Котлы Бөкәш'')</small> {{*}} [[Олы Елга авыл тарихы музее|авыл тарихы]] <small>(''Олы Елга'')</small> | group16 = [[Баулы районы]] <small>([[:Төркем:Баулы районы музейлары|төркем]])</small> | group16style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list16 = {{*}}<small>'''''[[Баулы]]''''':</small> [[Баулы туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Баулы районы торак пунктлары‎|башка ТПлар]]'':</small> [[Фәнис Яруллин музее (Кызылъяр)|Фәнис Яруллин]] <small>(''Кызылъяр'')</small> | group17 = [[Биектау районы]] <small>([[:Төркем:Биектау районы музейлары|төркем]])</small> | group17style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list17 = {{*}}<small>'''''[[Биектау тимер юл станциясе бистәсе]]''''':</small> [[Биектау төбәк музее|төбәкне өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Биектау районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Иске Казан музей-тыюлыгы|Иске Казан тыюлыгы]] <small>(''Камай'')</small> {{*}} [[Салих Сәйдәшев музее (Өбрә)|Салих Сәйдәшев]] <small>(''Өбрә'')</small> | group18 = [[Бөгелмә районы]] <small>([[:Төркем:Бөгелмә районы музейлары|төркем]])</small> | group18style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list18 = {{*}}<small>'''''[[Бөгелмә]]''''':</small> [[Татар тарихы һәм мәдәнияте музее (Бөгелмә)|татар тарихы һәм мәдәнияте]] {{*}} [[Бөгелмә туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]] {{*}} [[Ярослав Һашек музее|Ярослав Һашек]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Бөгелмә районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group19 = [[Буа районы]] <small>([[:Төркем:Буа районы музейлары|төркем]])</small> | group19style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list19 = {{*}}<small>'''''[[Буа (Татарстан)|Буа]]''''':</small> [[Буа туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Буа районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Татар Буасы авылы музее|авыл тарихы]] <small>(''Татар Буасы'')</small> {{*}} [[Бакый Урманче музей-йорты (Күл Черкене)|Бакый Урманче]] <small>(''Күл Черкене'')</small> | group20 = [[Зәй районы]] <small>([[:Төркем:Зәй районы музейлары|төркем]])</small> | group20style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list20 = {{*}}<small>'''''[[Зәй шәһәре|Зәй]]''''':</small> [[Зәй туган як тарихы музее|туган як тарихы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Зәй районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group21 = [[Кайбыч районы]] <small>([[:Төркем:Кайбыч районы музейлары|төркем]])</small> | group21style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list21 = {{*}}<small>'''''[[Олы Кайбыч]]''''':</small> [[Галия Кайбицкая музее (Олы Кайбыч)|Галия Кайбицкая]] {{*}} [[Кайбыч ягы музее|Кайбыч ягы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Кайбыч районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Икмәк игү һәм көндәлек авыл тормышы музее|Икмәк игү һәм көндәлек авыл тормышы]] <small>(''Олы Подберезье'')</small> {{*}} [[Иске Тәрбит урта мәктәбе музее|Иске Тәрбит мәктәбе]] <small>(''Иске Тәрбит'')</small> {{*}} [[Тау иле керәшен татарлары музее|Тау иле керәшен татарлары]] <small>(''Хуҗа Хәсән'')</small> | group22 = [[Кама Тамагы районы]] <small>([[:Төркем:Кама Тамагы районы музейлары|төркем]])</small> | group22style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list22 = {{*}}<small>'''''[[Кама Тамагы]]''''':</small> [[Кама Тамагы туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]] {{*}} [[Туфан Миңнуллин музее (Кама Тамагы)|Туфан Миңнуллин ]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Кама Тамагы районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Максим Горький музее (Красновидово)|Максим Горький]] <small>(''Красновидово'')</small> | group23 = [[Кукмара районы]] <small>([[:Төркем:Кукмара районы музейлары|төркем]])</small> | group23style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list23 = {{*}}<small>'''''[[Кукмара]]''''':</small> [[Кукмара туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Кукмара районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group24 = [[Лаеш районы]] <small>([[:Төркем:Лаеш районы музейлары|төркем]])</small> | group24style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list24 = {{*}}<small>'''''[[Лаеш]]''''':</small> [[Г. Р. Державин исемендәге Лаеш төбәге музее|Г. Р. Державин һәм туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Лаеш районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group25 = [[Лениногорск районы]] <small>([[:Төркем:Лениногорск районы музейлары|төркем]])</small> | group25style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list25 = {{*}}<small>'''''[[Лениногорск]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Лениногорск районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group26 = [[Мамадыш районы]] <small>([[:Төркем:Мамадыш районы музейлары|төркем]])</small> | group26style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list26 = {{*}}<small>'''''[[Мамадыш]]''''':</small> [[Мамадыш туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Мамадыш районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Тәкәнеш туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]] <small>(''Түбән Тәкәнеш'')</small> {{*}} [[Фәрит Яруллин музее (Кече Сон)|Фәрит Яруллин]] <small>(''Кече Сон'')</small> {{*}} [[Шәйхи Маннур музей-китапханәсе (Тулбай)|Шәйхи Маннур]] <small>(''Тулбай'')</small> | group27 = [[Менделеевск районы]] <small>([[:Төркем:Менделеевск районы музейлары|төркем]])</small> | group27style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list27 = {{*}}<small>'''''[[Менделеевск]]''''':</small> [[Менделеевск туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Менделеевск районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group28 = [[Минзәлә районы]] <small>([[:Төркем:Минзәлә районы музейлары|төркем]])</small> | group28style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list28 = {{*}}<small>'''''[[Минзәлә]]''''':</small> [[Муса Җәлил мемориаль музее (Минзәлә)|Муса Җәлил]] {{*}} [[Минзәлә туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Минзәлә районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group29 = [[Мөслим районы]] <small>([[:Төркем:Мөслим районы музейлары|төркем]])</small> | group29style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list29 = {{*}}<small>'''''[[Мөслим (Мөслим районы)|Мөслим]]''''':</small> [[Мөслим туган як тарихы музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Мөслим районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group30 = [[Норлат районы]] <small>([[:Төркем:Норлат районы музейлары|төркем]])</small> | group30style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list30 = {{*}}<small>'''''[[Норлат]]''''':</small> [[Кама аръягы һәм Нурлат шәһәре тарихы төбәк музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Норлат районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Габдулла Кариев музее (Күлбай Мораса)|Габдулла Кариев]] <small>(''Күлбай Мораса'')</small> | group31 = [[Питрәч районы]] <small>([[:Төркем:Питрәч районы музейлары|төркем]])</small> | group31style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list31 = {{*}}<small>'''''[[Питрәч]]''''':</small> [[Питрәч районы туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Питрәч районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Петр Гаврилов музее (Әлбәдән)|Петр Гаврилов]] <small>(''Әлбәдән'')</small> {{*}} [[Ленино-Кокушкино музей-тыюлыгы|тарихи-мәдәни музей-тыюлыгы]] <small>(''Апакай'')</small> {{*}} [[Крәш-Сәрдә туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]] <small>(''Керәшен Сәрдәсе'')</small> | group32 = [[Саба районы]] <small>([[:Төркем:Саба районы музейлары|төркем]])</small> | group32style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list32 = {{*}}<small>'''''[[Байлар Сабасы]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Саба районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Саба урман хуҗалыгы тарихы музее|урман хуҗалыгы тарихы]] <small>(''Лесхоз бистәсе'')</small> | group33 = [[Сарман районы]] <small>([[:Төркем:Сарман районы музейлары|төркем]])</small> | group33style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list33 = {{*}}<small>'''''[[Сарман]]''''':</small> [[Бөек Ватан сугышы һәм Туган якны өйрәнү музее (Сарман)|Бөек Ватан сугышы һәм туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Сарман районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group34 = [[Спас районы]] <small>([[:Төркем:Спас районы музейлары|төркем]])</small> | group34style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list34 = {{*}}<small>'''''[[Болгар (Спас районы)|Болгар]]''''':</small> [[Икмәк музее (Болгар)|икмәк]] {{*}} [[Болгар дәүләт тарихи-архитектура музей-тыюлыгы|тарихи-архитектура тыюлыгы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Спас районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Иске Рәҗәп музее|тарих-туган якны өйрәнү]] <small>(''Иске Рәҗәп'')</small> | group35 = [[Теләче районы]] <small>([[:Төркем:Теләче районы музейлары|төркем]])</small> | group35style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list35 = {{*}}<small>'''''[[Теләче]]''''':</small> [[Теләче туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Теләче районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group36 = [[Тукай районы]] <small>([[:Төркем:Тукай районы музейлары|төркем]])</small> | group36style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list36 = [[Һиндукуш (музей)|Һиндукуш]] <small>(''Иске Абдул'')</small> | group37 = [[Түбән Кама районы]] <small>([[:Төркем:Түбән Кама районы музейлары|төркем]])</small> | group37style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list37 = {{*}}<small>'''''[[Түбән Кама]]''''':</small> [[Әхсән Фәтхетдинов музее (Түбән Кама)|Әхсән Фәтхетдинов]] {{*}} [[Түбән Кама комплекслы музее|тарих, туган як һәм заманча инфраструктураны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Түбән Кама районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group38 = [[Тәтеш районы]] <small>([[:Төркем:Тәтеш районы музейлары|төркем]])</small> | group38style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list38 = {{*}}<small>'''''[[Тәтеш]]''''':</small> [[Тәтеш балык тоту тарихы музее|балык тоту тарихы]] {{*}} [[Тәтеш төбәге тарихы музее|төбәк тарихы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Тәтеш районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Иван Яковлев мемориаль музее (Күшки-Яңа Тимбай)|Иван Яковлев]] <small>(''Күшки - Яңа Тимбай'')</small> | group39 = [[Чирмешән районы]] <small>([[:Төркем:Чирмешән районы музейлары|төркем]])</small> | group39style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list39 = {{*}}<small>'''''[[Чирмешән]]''''':</small> [[Чирмешән туган як тарихы музее|туган як тарихы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Чирмешән районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group40 = [[Чистай районы]] <small>([[:Төркем:Чистай районы музейлары|төркем]])</small> | group40style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list40 = {{*}}<small>'''''[[Чистай]]''''':</small> [[2 нче гимназия музее (Чистай)|2 гимназиянең шәһәр һәм тирә як тарихы]] {{*}} [[Борис Пастернак музее (Чистай)|Борис Пастернак]] {{*}} [[Чистай дәүләт тарихи-архитектура һәм әдәби музей-тыюлыгы|тарихи-архитектура һәм әдәби тыюлыгы]] {{*}} [[Чистай өяз музее|Чистай өязе]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Чистай районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Гаяз Исхакый музее (Яуширмә)|Гаяз Исхакый]] <small>(''Яуширмә'')</small> | group41 = [[Чүпрәле районы]] <small>([[:Төркем:Чүпрәле районы музейлары|төркем]])</small> | group41style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list41 = {{*}}<small>'''''[[Иске Чүпрәле]]''''':</small> [[Чүпрәле районы туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Чүпрәле районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Ә. Ш. Әбдриев исемендәге «Җир һәм кешеләр» музее (Иске Шәйморза)|Ә. Ш. Әбдриев, татар һәм чуаш мәдәнияте]] <small>(''Иске Шәйморза'')</small> {{*}} [[Петр Дементьев музее (Үби)|Петр Дементьев]] <small>(''Үби'')</small> | group42 = [[Югары Ослан районы]] <small>([[:Төркем:Югары Ослан районы музейлары|төркем]])</small> | group42style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list42 = {{*}}<small>'''''[[Югары Ослан]]''''':</small> [[Югары Ослан төбәкне өйрәнү музее|төбәкне өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Югары Ослан районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Янка Купала музее (Печище)|Янка Купала]] <small>(''Печище'')</small> | group43 = [[Ютазы районы]] <small>([[:Төркем:Ютазы районы музейлары|төркем]])</small> | group43style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list43 = {{*}}<small>'''''[[Ютазы]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Ютазы районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Кәрәкәшле музее|туган як тарихын өйрәнү]] <small>(''Кәрәкәшле'')</small> | group44 = [[Яшел Үзән районы]] <small>([[:Төркем:Яшел Үзән районы музейлары|төркем]])</small> | group44style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list44 = {{*}}<small>'''''[[Яшел Үзән]]''''':</small> [[Каюм Насыйри исемендәге мәктәп музее|10 гимназиянең Каюм Насыйри һәм этнография музее]] {{*}} [[Яшел Үзән сәнгать галереясы|сәнгать галереясы]] {{*}} [[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее|тарихи-мәдәни мирасы]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Яшел Үзән районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Афзал Шамов музее|Афзал Шамов]] <small>(''Татар Танае'')</small> {{*}} [[Зөя утрау-шәһәрчеге музей-тыюлыгы|утрау-шәһәрчеге тыюлыгы]] <small>(''Зөя'')</small> {{*}} [[Каюм Насыйри исемендәге архитектура-этнография комплексы (Олы Ачасыр)|Каюм Насыйри, архитектура-этнография комплексы]] <small>(''Олы Ачасыр'')</small> {{*}} [[Константин Васильевның музей-йорты (Васильево)|Константин Васильев]] <small>(''Васильево'')</small> | group45 = [[Яңа Чишмә районы]] <small>([[:Төркем:Яңа Чишмә районы музейлары|төркем]])</small> | group45style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list45 = {{*}}<small>'''''[[Яңа Чишмә]]''''':</small> [[Яңа Чишмә туган якны өйрәнү музее|туган якны өйрәнү]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Яшел Үзән районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Буыннар мирасы музее (Акбүре)|буыннар мирасы]] <small>(''Акбүре'')</small> {{*}} [[Шахмай авылы тарихы музее|Фәйзуллиннар, Мирхәйдәр Фәйзи һәм авыл тарихы]] <small>(''Шахмай'')</small> {{*}} [[Халык иҗаты һәм көнкүреше музее (Зирекле)|халык иҗаты һәм көнкүреше]] <small>(''Зирекле'')</small> | belowstyle = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | below = * [[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы]] * [[Татарстан Республикасы Дәүләт Советы]]ның [[Татарстан Республикасы Дәүләт Советының Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты|Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты]] * [[Русия Федерациясе мәдәният министрлыгы|Россия Федерациясе мәдәният министрлыгы]] * [[Русия Федерациясенең Федераль Мәҗлесе|РФ Федераль Җыелышының]] [[Дәүләт Думасы]]ндагы [[Русия Дәүләт думасының Мәдәният комитеты|Мәдәният комитеты]] * [[Русия Федерациясенең Федераль Мәҗлесе|РФ Федераль Җыелышының]] [[Федерация Советы]]ндагы [[Федерация Советының Фән, мәгариф һәм мәдәният комитеты|Фән, мәгариф һәм мәдәният комитеты]] * [[Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы]] }}<noinclude> [[Төркем:Калыплар:Татарстан]][[Төркем:Википедия:Акыллы Татарстан]] </noinclude> 9qa8yiw2x2vokaufl56q9aodcemv3nc 0 588184 3526712 3526370 2022-08-05T14:36:37Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{мәгънәләр|Мөнирә (мәгънәләр)}} '''Мөнирә''' — мәчет исеме. * [[Мөнирә (мәчет, Кемерово)]], 2008 елда ачылган. * [[Мөнирә (мәчет, Уфа)]], 2011 елда ачылган. {{күп мәгънәле}} 91c7ybyhnujf6t1ruhj9tf7969hhadg 0 588208 3526684 2022-08-05T13:04:04Z A.Khamidullin 6685 Инглиз теленнән тәрҗемә иттем. A.Khamidullin wikitext text/x-wiki '''Висенте Феррейра да Силва''' (1916-ынчы елның 10 январе – 1963-енче елның 19 июле) Бразилия [[логика|логикы]],<ref>[[Newton da Costa|COSTA, Newton C. A. da.]] Vicente Ferreira da Silva on logic. Brazilian Journal of Philosophy, São Paulo, v. 14, n. 56, p. 499-508, 1964.</ref> [[математик]]ы һәм [[фәлсәфә]]чесе булган. Ул Бразилия тарихында [[логика]] һәм [[феноменология]] буенча академик китап язган һәм нәшер иткән беренче кешеләрнең берсе булган.<ref>Philosophical Analysis in Latin America, Volume 172 de Synthese Library, J.J. Gracia, E. Rabossi, Enriq Villanueva, Marcelo Dascal, Springer Science & Business Media, 1984, {{ISBN|9027717494}}, 9789027717498, p.277</ref> <ref>HOLANDA, Adriano Furtado. Phenomenology and Psychology in Brazil: Historical aspects. Estudos de Psicologia (Campinas), v. 33, p. 383-394, 2016.</ref> == Биография == Бразилиядә логиканы өйрәнгән беренче фәлсәфәче булып Висенте [[Виллард Ван Орман Кине]]ның ярдәмчесе булган.<ref>[https://philarchive.org/archive/JANWVO W.V. Quine's Philosophical Development, F. Janssen-Lauret, in The Significance of the New Logic, CUP 2018 Willard Van Orman Quine's Philosophical Development in the 1930s and 1940s Frederique Janssen-Lauret Published in The Significance of the New Logic: A Translation of Quine's O Sentido da Nova Lógica (ed. and tr. W. Carnielli, F. Janssen-Lauret, and W. Pickering), Cambridge University Press (2018), pp. xiv-xlvii.]</ref> Үзенең олыларча рәвештә эшендә ул [[Һайдеггер]]ның эшендә нигезләнгән систематик нигез фәлсәфәсен үстерергә омтылган.<ref>[[The Stanford Encyclopedia of Philosophy]] [https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ ''"In the 1950s and early 1960s, Existentialism gained a foothold among philosophers in Latin American. Among the most important Latin American existentialists/Marxists are Carlos Astrada (Argentina) and Vicente Ferreira da Silva (Brazil), who were particularly influenced by Heidegger.''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180611112950/https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ |date=2018-06-11 }}</ref> and [[Friedrich Wilhelm Joseph Schelling|Schelling's]] philosophy of mythology.<ref>Proceedings of the First National Congress of Philosophy, Mendoza, Argentina, March–April 1949, volume 3, [http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf filosofia.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204041311/http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf |date=2012-02-04 }}</ref> Мифларга таянып, Висенте [[нео-мәҗүсилек]] төрен нигезләгән.<ref>CÉSAR, C. M. O Grupo de São Paulo. [[Lisbon]], [[Portugal]]: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, 2000, p. 20.</ref> Тормышы буена Висенте [[Жоан Гимараэс Роза]], [[Агостиньо да Силва]], [[Освальд де Андраде]], [[Жулиан Мариас]], [[Мигель Реале]], [[Сент-Джон Перс]]<ref name='bh'>BELO HORIZONTE v. 22 n. 2 maggio-agosto 2016 SOUZA. “Sei Dora? I am Guimarães Rosa ”: incontri mitici […] p. 157-174 (in portuguese)</ref> һәм Висенте Бразилия тарихында бердәнбер һәм иң бөек фәлсәфәче дип әйткән [[Вилем Флуссер]] кебек фикер ияләре белән контактта торган һәм аларга йогынты ясаган.<ref>Das dritte Ufer: Vilém Flusser und Brasilien : Kontexte Migration Ü̈bersetzungen, Susanne Klengel, Holger Siever, Königshausen & Neumann, 2009, {{ISBN|3826036875}}, 9783826036873, p.41 (in German)</ref> <ref>Flusser, Vilem (1999), Bodenlos, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. M pp.141-159</ref> Ул 1963 елда машина һәлакәтендә үлгән.<ref>Alain Guy et ses collaborateurs, Le Temps et la Mort dans la philosophie contemporaine d'Amérique latine, André Caravelle. Cahiers du monde hispanique et luso-brésilien Année 1994 63 pp. 296-297, Fait partie d'un numéro thématique : 501 ans plus tard : Amérique Indienne 93 (in french)</ref> ==Өлешчә библиография== * '' Modern Logic '' (1939) (Хәзерге логика) * '' Elements of Mathematical Logic '' (1940) (Математик логика элементлары) * '' Philosophical Essays '' (1948) (Фәлсәфи эсселар) * '' Exegesis of the Action '' (1949 and 1954) (Гамәл экзегезасы) * '' Ideas for a New Concept of Man '' (1951) (Кешенең яңа концепциясе фикерләре) * '' Theology and Anti-Humanism '' (1953) (Теология һәм анти-гуманизм) * '' Instruments, Things and Culture '' (1958) (Кораллар, әйберләр һәм мәдәният) * '' Dialectics of the Consciences '' (1950) (Аңнар диалектикасы) * '' Dialectics of the Consciences - Complete Works '' (2009) (Аңнар диалектикасы - тулаем эшләр) * '' Symbolic Logic - Complete Works '' (2009) (Символик логика - тәмамланган эшләр) * '' Transcendence of the World - Complete Works '' (2010) (Дөнья трансценденциясе - тәмамланган эшләр) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Математиклар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] 7uznwm0q1s5byef8p81tpjo8yobwvox 3526685 3526684 2022-08-05T13:05:09Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki '''Висенте Феррейра да Силва''' (1916-ынчы елның 10 январе – 1963-енче елның 19 июле) Бразилия [[логика|логикы]],<ref>[[Newton da Costa|COSTA, Newton C. A. da.]] Vicente Ferreira da Silva on logic. Brazilian Journal of Philosophy, São Paulo, v. 14, n. 56, p. 499-508, 1964.</ref> [[математик]]ы һәм [[фәлсәфә]]чесе булган. Ул Бразилия тарихында [[логика]] һәм [[феноменология]] буенча академик китап язган һәм нәшер иткән беренче кешеләрнең берсе булган.<ref>Philosophical Analysis in Latin America, Volume 172 de Synthese Library, J.J. Gracia, E. Rabossi, Enriq Villanueva, Marcelo Dascal, Springer Science & Business Media, 1984, ISBN 9027717494, 9789027717498, p.277</ref> <ref>HOLANDA, Adriano Furtado. Phenomenology and Psychology in Brazil: Historical aspects. Estudos de Psicologia (Campinas), v. 33, p. 383-394, 2016.</ref> == Биография == Бразилиядә логиканы өйрәнгән беренче фәлсәфәче булып Висенте [[Виллард Ван Орман Кине]]ның ярдәмчесе булган.<ref>[https://philarchive.org/archive/JANWVO W.V. Quine's Philosophical Development, F. Janssen-Lauret, in The Significance of the New Logic, CUP 2018 Willard Van Orman Quine's Philosophical Development in the 1930s and 1940s Frederique Janssen-Lauret Published in The Significance of the New Logic: A Translation of Quine's O Sentido da Nova Lógica (ed. and tr. W. Carnielli, F. Janssen-Lauret, and W. Pickering), Cambridge University Press (2018), pp. xiv-xlvii.]</ref> Үзенең олыларча рәвештә эшендә ул [[Һайдеггер]]ның эшендә нигезләнгән систематик нигез фәлсәфәсен үстерергә омтылган.<ref>[[The Stanford Encyclopedia of Philosophy]] [https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ ''"In the 1950s and early 1960s, Existentialism gained a foothold among philosophers in Latin American. Among the most important Latin American existentialists/Marxists are Carlos Astrada (Argentina) and Vicente Ferreira da Silva (Brazil), who were particularly influenced by Heidegger.''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180611112950/https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ |date=2018-06-11 }}</ref> and [[Friedrich Wilhelm Joseph Schelling|Schelling's]] philosophy of mythology.<ref>Proceedings of the First National Congress of Philosophy, Mendoza, Argentina, March–April 1949, volume 3, [http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf filosofia.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204041311/http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf |date=2012-02-04 }}</ref> Мифларга таянып, Висенте [[нео-мәҗүсилек]] төрен нигезләгән.<ref>CÉSAR, C. M. O Grupo de São Paulo. [[Lisbon]], [[Portugal]]: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, 2000, p. 20.</ref> Тормышы буена Висенте [[Жоан Гимараэс Роза]], [[Агостиньо да Силва]], [[Освальд де Андраде]], [[Жулиан Мариас]], [[Мигель Реале]], [[Сент-Джон Перс]]<ref name='bh'>BELO HORIZONTE v. 22 n. 2 maggio-agosto 2016 SOUZA. “Sei Dora? I am Guimarães Rosa ”: incontri mitici […] p. 157-174 (in portuguese)</ref> һәм Висенте Бразилия тарихында бердәнбер һәм иң бөек фәлсәфәче дип әйткән [[Вилем Флуссер]] кебек фикер ияләре белән контактта торган һәм аларга йогынты ясаган.<ref>Das dritte Ufer: Vilém Flusser und Brasilien : Kontexte Migration Ü̈bersetzungen, Susanne Klengel, Holger Siever, Königshausen & Neumann, 2009, ISBN 3826036875, 9783826036873, p.41 (in German)</ref> <ref>Flusser, Vilem (1999), Bodenlos, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. M pp.141-159</ref> Ул 1963 елда машина һәлакәтендә үлгән.<ref>Alain Guy et ses collaborateurs, Le Temps et la Mort dans la philosophie contemporaine d'Amérique latine, André Caravelle. Cahiers du monde hispanique et luso-brésilien Année 1994 63 pp. 296-297, Fait partie d'un numéro thématique : 501 ans plus tard : Amérique Indienne 93 (in french)</ref> ==Өлешчә библиография== * '' Modern Logic '' (1939) (Хәзерге логика) * '' Elements of Mathematical Logic '' (1940) (Математик логика элементлары) * '' Philosophical Essays '' (1948) (Фәлсәфи эсселар) * '' Exegesis of the Action '' (1949 and 1954) (Гамәл экзегезасы) * '' Ideas for a New Concept of Man '' (1951) (Кешенең яңа концепциясе фикерләре) * '' Theology and Anti-Humanism '' (1953) (Теология һәм анти-гуманизм) * '' Instruments, Things and Culture '' (1958) (Кораллар, әйберләр һәм мәдәният) * '' Dialectics of the Consciences '' (1950) (Аңнар диалектикасы) * '' Dialectics of the Consciences - Complete Works '' (2009) (Аңнар диалектикасы - тулаем эшләр) * '' Symbolic Logic - Complete Works '' (2009) (Символик логика - тәмамланган эшләр) * '' Transcendence of the World - Complete Works '' (2010) (Дөнья трансценденциясе - тәмамланган эшләр) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Математиклар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] 7vi57rg76ihpapofd67jyge8dw359jb 3526686 3526685 2022-08-05T13:07:57Z A.Khamidullin 6685 /* Биография */ wikitext text/x-wiki '''Висенте Феррейра да Силва''' (1916-ынчы елның 10 январе – 1963-енче елның 19 июле) Бразилия [[логика|логикы]],<ref>[[Newton da Costa|COSTA, Newton C. A. da.]] Vicente Ferreira da Silva on logic. Brazilian Journal of Philosophy, São Paulo, v. 14, n. 56, p. 499-508, 1964.</ref> [[математик]]ы һәм [[фәлсәфә]]чесе булган. Ул Бразилия тарихында [[логика]] һәм [[феноменология]] буенча академик китап язган һәм нәшер иткән беренче кешеләрнең берсе булган.<ref>Philosophical Analysis in Latin America, Volume 172 de Synthese Library, J.J. Gracia, E. Rabossi, Enriq Villanueva, Marcelo Dascal, Springer Science & Business Media, 1984, ISBN 9027717494, 9789027717498, p.277</ref> <ref>HOLANDA, Adriano Furtado. Phenomenology and Psychology in Brazil: Historical aspects. Estudos de Psicologia (Campinas), v. 33, p. 383-394, 2016.</ref> == Биография == Бразилиядә логиканы өйрәнгән беренче фәлсәфәче булып Висенте [[Виллард Ван Орман Кине]]ның ярдәмчесе булган.<ref>[https://philarchive.org/archive/JANWVO W.V. Quine's Philosophical Development, F. Janssen-Lauret, in The Significance of the New Logic, CUP 2018 Willard Van Orman Quine's Philosophical Development in the 1930s and 1940s Frederique Janssen-Lauret Published in The Significance of the New Logic: A Translation of Quine's O Sentido da Nova Lógica (ed. and tr. W. Carnielli, F. Janssen-Lauret, and W. Pickering), Cambridge University Press (2018), pp. xiv-xlvii.]</ref> Үзенең олыларча рәвештә эшендә ул [[Һайдеггер]]ның эшендә һәм [[Фридрих Вилгельм Жозеф Шеллинг|Шеллинг]]ның мифология фәлсәфәсенә нигезләнгән систематик нигез фәлсәфәсен үстерергә омтылган.<ref>[[The Stanford Encyclopedia of Philosophy]] [https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ ''"In the 1950s and early 1960s, Existentialism gained a foothold among philosophers in Latin American. Among the most important Latin American existentialists/Marxists are Carlos Astrada (Argentina) and Vicente Ferreira da Silva (Brazil), who were particularly influenced by Heidegger.''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180611112950/https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ |date=2018-06-11 }}</ref> <ref>Proceedings of the First National Congress of Philosophy, Mendoza, Argentina, March–April 1949, volume 3, [http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf filosofia.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204041311/http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf |date=2012-02-04 }}</ref> Мифларга таянып, Висенте [[нео-мәҗүсилек]] төрен нигезләгән.<ref>CÉSAR, C. M. O Grupo de São Paulo. [[Lisbon]], [[Portugal]]: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, 2000, p. 20.</ref> Тормышы буена Висенте [[Жоан Гимараэс Роза]], [[Агостиньо да Силва]], [[Освальд де Андраде]], [[Жулиан Мариас]], [[Мигель Реале]], [[Сент-Джон Перс]]<ref name='bh'>BELO HORIZONTE v. 22 n. 2 maggio-agosto 2016 SOUZA. “Sei Dora? I am Guimarães Rosa ”: incontri mitici […] p. 157-174 (in portuguese)</ref> һәм Висенте Бразилия тарихында бердәнбер һәм иң бөек фәлсәфәче дип әйткән [[Вилем Флуссер]] кебек фикер ияләре белән контактта торган һәм аларга йогынты ясаган.<ref>Das dritte Ufer: Vilém Flusser und Brasilien : Kontexte Migration Ü̈bersetzungen, Susanne Klengel, Holger Siever, Königshausen & Neumann, 2009, ISBN 3826036875, 9783826036873, p.41 (in German)</ref> <ref>Flusser, Vilem (1999), Bodenlos, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. M pp.141-159</ref> Ул 1963 елда машина һәлакәтендә үлгән.<ref>Alain Guy et ses collaborateurs, Le Temps et la Mort dans la philosophie contemporaine d'Amérique latine, André Caravelle. Cahiers du monde hispanique et luso-brésilien Année 1994 63 pp. 296-297, Fait partie d'un numéro thématique : 501 ans plus tard : Amérique Indienne 93 (in french)</ref> ==Өлешчә библиография== * '' Modern Logic '' (1939) (Хәзерге логика) * '' Elements of Mathematical Logic '' (1940) (Математик логика элементлары) * '' Philosophical Essays '' (1948) (Фәлсәфи эсселар) * '' Exegesis of the Action '' (1949 and 1954) (Гамәл экзегезасы) * '' Ideas for a New Concept of Man '' (1951) (Кешенең яңа концепциясе фикерләре) * '' Theology and Anti-Humanism '' (1953) (Теология һәм анти-гуманизм) * '' Instruments, Things and Culture '' (1958) (Кораллар, әйберләр һәм мәдәният) * '' Dialectics of the Consciences '' (1950) (Аңнар диалектикасы) * '' Dialectics of the Consciences - Complete Works '' (2009) (Аңнар диалектикасы - тулаем эшләр) * '' Symbolic Logic - Complete Works '' (2009) (Символик логика - тәмамланган эшләр) * '' Transcendence of the World - Complete Works '' (2010) (Дөнья трансценденциясе - тәмамланган эшләр) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Математиклар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] 58zkqbzfhvdyltde5l1mv83zfrtud4p 3526687 3526686 2022-08-05T13:09:53Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki '''Висенте Феррейра да Силва''' (1916-ынчы елның 10 январе – 1963-енче елның 19 июле) Бразилия [[логика|логикы]],<ref>[[Newton da Costa|COSTA, Newton C. A. da.]] Vicente Ferreira da Silva on logic. Brazilian Journal of Philosophy, São Paulo, v. 14, n. 56, p. 499-508, 1964.</ref> [[математик]]ы һәм [[фәлсәфә]]чесе булган. Ул Бразилия тарихында [[логика]] һәм [[феноменология]] буенча академик китап язган һәм нәшер иткән беренче кешеләрнең берсе булган.<ref>Philosophical Analysis in Latin America, Volume 172 de Synthese Library, J.J. Gracia, E. Rabossi, Enriq Villanueva, Marcelo Dascal, Springer Science & Business Media, 1984, ISBN 9027717494, 9789027717498, p.277</ref> <ref>HOLANDA, Adriano Furtado. Phenomenology and Psychology in Brazil: Historical aspects. Estudos de Psicologia (Campinas), v. 33, p. 383-394, 2016.</ref> == Биография == Бразилиядә логиканы өйрәнгән беренче фәлсәфәче булып Висенте [[Виллард Ван Орман Кине]]ның ярдәмчесе булган.<ref>[https://philarchive.org/archive/JANWVO W.V. Quine's Philosophical Development, F. Janssen-Lauret, in The Significance of the New Logic, CUP 2018 Willard Van Orman Quine's Philosophical Development in the 1930s and 1940s Frederique Janssen-Lauret Published in The Significance of the New Logic: A Translation of Quine's O Sentido da Nova Lógica (ed. and tr. W. Carnielli, F. Janssen-Lauret, and W. Pickering), Cambridge University Press (2018), pp. xiv-xlvii.]</ref> Үзенең олыларча рәвештә эшендә ул [[Һайдеггер]]ның эшендә һәм [[Фридрих Вилгельм Жозеф Шеллинг|Шеллинг]]ның мифология фәлсәфәсенә нигезләнгән систематик нигез фәлсәфәсен үстерергә омтылган.<ref>[[The Stanford Encyclopedia of Philosophy]] [https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ ''"In the 1950s and early 1960s, Existentialism gained a foothold among philosophers in Latin American. Among the most important Latin American existentialists/Marxists are Carlos Astrada (Argentina) and Vicente Ferreira da Silva (Brazil), who were particularly influenced by Heidegger.''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180611112950/https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ |date=2018-06-11 }}</ref> <ref>Proceedings of the First National Congress of Philosophy, Mendoza, Argentina, March–April 1949, volume 3, [http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf filosofia.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204041311/http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf |date=2012-02-04 }}</ref> Мифларга таянып, Висенте [[нео-мәҗүсилек]] төрен нигезләгән.<ref>CÉSAR, C. M. O Grupo de São Paulo. [[Lisbon]], [[Portugal]]: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, 2000, p. 20.</ref> Тормышы буена Висенте [[Жоан Гимараэс Роза]], [[Агостиньо да Силва]], [[Освальд де Андраде]], [[Жулиан Мариас]], [[Мигель Реале]], [[Сент-Джон Перс]]<ref name='bh'>BELO HORIZONTE v. 22 n. 2 maggio-agosto 2016 SOUZA. “Sei Dora? I am Guimarães Rosa ”: incontri mitici […] p. 157-174 (in portuguese)</ref> һәм Висенте Бразилия тарихында бердәнбер һәм иң бөек фәлсәфәче дип әйткән [[Вилем Флуссер]] кебек фикер ияләре белән контактта торган һәм аларга йогынты ясаган.<ref>Das dritte Ufer: Vilém Flusser und Brasilien : Kontexte Migration Ü̈bersetzungen, Susanne Klengel, Holger Siever, Königshausen & Neumann, 2009, ISBN 3826036875, 9783826036873, p.41 (in German)</ref> <ref>Flusser, Vilem (1999), Bodenlos, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. M pp.141-159</ref> Ул 1963 елда машина һәлакәтендә үлгән.<ref>Alain Guy et ses collaborateurs, Le Temps et la Mort dans la philosophie contemporaine d'Amérique latine, André Caravelle. Cahiers du monde hispanique et luso-brésilien Année 1994 63 pp. 296-297, Fait partie d'un numéro thématique : 501 ans plus tard : Amérique Indienne 93 (in french)</ref> ==Өлешчә библиография== * '' Modern Logic '' (1939) (Хәзерге логика) * '' Elements of Mathematical Logic '' (1940) (Математик логика элементлары) * '' Philosophical Essays '' (1948) (Фәлсәфи эсселар) * '' Exegesis of the Action '' (1949 and 1954) (Гамәл экзегезасы) * '' Ideas for a New Concept of Man '' (1951) (Кешенең яңа концепциясе фикерләре) * '' Theology and Anti-Humanism '' (1953) (Теология һәм анти-гуманизм) * '' Instruments, Things and Culture '' (1958) (Кораллар, әйберләр һәм мәдәният) * '' Dialectics of the Consciences '' (1950) (Аңнар диалектикасы) * '' Dialectics of the Consciences - Complete Works '' (2009) (Аңнар диалектикасы - тулаем эшләр) * '' Symbolic Logic - Complete Works '' (2009) (Символик логика - тәмамланган эшләр) * '' Transcendence of the World - Complete Works '' (2010) (Дөнья трансценденциясе - тәмамланган эшләр) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Математиклар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Фәлсәфәчеләр]] k0b2t5rsa6zx713v30ggcz24gyfkn46 3526714 3526687 2022-08-05T14:53:17Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki '''Висенте Феррейра да Силва''' (1916-ынчы елның 10 январенда туган) Бразилия [[логика|логикы]],<ref>[[Newton da Costa|COSTA, Newton C. A. da.]] Vicente Ferreira da Silva on logic. Brazilian Journal of Philosophy, São Paulo, v. 14, n. 56, p. 499-508, 1964.</ref> [[математик]]ы һәм [[фәлсәфә]]чесе булган. Ул Бразилия тарихында [[логика]] һәм [[феноменология]] буенча академик китап язган һәм нәшер иткән беренче кешеләрнең берсе булган.<ref>Philosophical Analysis in Latin America, Volume 172 de Synthese Library, J.J. Gracia, E. Rabossi, Enriq Villanueva, Marcelo Dascal, Springer Science & Business Media, 1984, ISBN 9027717494, 9789027717498, p.277</ref> <ref>HOLANDA, Adriano Furtado. Phenomenology and Psychology in Brazil: Historical aspects. Estudos de Psicologia (Campinas), v. 33, p. 383-394, 2016.</ref> == Биография == Бразилиядә логиканы өйрәнгән беренче фәлсәфәче булып Висенте [[Виллард Ван Орман Кине]]ның ярдәмчесе булган.<ref>[https://philarchive.org/archive/JANWVO W.V. Quine's Philosophical Development, F. Janssen-Lauret, in The Significance of the New Logic, CUP 2018 Willard Van Orman Quine's Philosophical Development in the 1930s and 1940s Frederique Janssen-Lauret Published in The Significance of the New Logic: A Translation of Quine's O Sentido da Nova Lógica (ed. and tr. W. Carnielli, F. Janssen-Lauret, and W. Pickering), Cambridge University Press (2018), pp. xiv-xlvii.]</ref> Үзенең олыларча рәвештә эшендә ул [[Һайдеггер]]ның эшендә һәм [[Фридрих Вилгельм Жозеф Шеллинг|Шеллинг]]ның мифология фәлсәфәсенә нигезләнгән систематик нигез фәлсәфәсен үстерергә омтылган.<ref>[[The Stanford Encyclopedia of Philosophy]] [https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ ''"In the 1950s and early 1960s, Existentialism gained a foothold among philosophers in Latin American. Among the most important Latin American existentialists/Marxists are Carlos Astrada (Argentina) and Vicente Ferreira da Silva (Brazil), who were particularly influenced by Heidegger.''"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180611112950/https://plato.stanford.edu/entries/latin-american-philosophy/ |date=2018-06-11 }}</ref> <ref>Proceedings of the First National Congress of Philosophy, Mendoza, Argentina, March–April 1949, volume 3, [http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf filosofia.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204041311/http://www.filosofia.org/aut/003/m49a1863.pdf |date=2012-02-04 }}</ref> Мифларга таянып, Висенте [[нео-мәҗүсилек]] төрен нигезләгән.<ref>CÉSAR, C. M. O Grupo de São Paulo. [[Lisbon]], [[Portugal]]: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, 2000, p. 20.</ref> Тормышы буена Висенте [[Жоан Гимараэс Роза]], [[Агостиньо да Силва]], [[Освальд де Андраде]], [[Жулиан Мариас]], [[Мигель Реале]], [[Сент-Джон Перс]]<ref name='bh'>BELO HORIZONTE v. 22 n. 2 maggio-agosto 2016 SOUZA. “Sei Dora? I am Guimarães Rosa ”: incontri mitici […] p. 157-174 (in portuguese)</ref> һәм Висенте Бразилия тарихында бердәнбер һәм иң бөек фәлсәфәче дип әйткән [[Вилем Флуссер]] кебек фикер ияләре белән контактта торган һәм аларга йогынты ясаган.<ref>Das dritte Ufer: Vilém Flusser und Brasilien : Kontexte Migration Ü̈bersetzungen, Susanne Klengel, Holger Siever, Königshausen & Neumann, 2009, ISBN 3826036875, 9783826036873, p.41 (in German)</ref> <ref>Flusser, Vilem (1999), Bodenlos, Fischer Taschenbuch Verlag, Frankfurt a. M pp.141-159</ref> ==Өлешчә библиография== * '' Modern Logic '' (1939) (Хәзерге логика) * '' Elements of Mathematical Logic '' (1940) (Математик логика элементлары) * '' Philosophical Essays '' (1948) (Фәлсәфи эсселар) * '' Exegesis of the Action '' (1949 and 1954) (Гамәл экзегезасы) * '' Ideas for a New Concept of Man '' (1951) (Кешенең яңа концепциясе фикерләре) * '' Theology and Anti-Humanism '' (1953) (Теология һәм анти-гуманизм) * '' Instruments, Things and Culture '' (1958) (Кораллар, әйберләр һәм мәдәният) * '' Dialectics of the Consciences '' (1950) (Аңнар диалектикасы) * '' Dialectics of the Consciences - Complete Works '' (2009) (Аңнар диалектикасы - тулаем эшләр) * '' Symbolic Logic - Complete Works '' (2009) (Символик логика - тәмамланган эшләр) * '' Transcendence of the World - Complete Works '' (2010) (Дөнья трансценденциясе - тәмамланган эшләр) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Математиклар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Фәлсәфәчеләр]] c5gzitugfhglxspka0k03y949tpe8se 1 588209 3526688 2022-08-05T13:10:48Z A.Khamidullin 6685 Яңа бит: «{{ТИМ|en|Vicente Ferreira da Silva}}» wikitext text/x-wiki {{ТИМ|en|Vicente Ferreira da Silva}} 2w5llkui1fyxjltk6o3vjzrvw366j7d 3 588210 3526689 2022-08-05T13:15:09Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: «{{Рәхим итегез}} ~~~~» wikitext text/x-wiki {{Рәхим итегез}} [[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 5 авг 2022, 13:15 (UTC) m2t8p6hfy5d4mkmf13puxmzjvtn8jga 3 588211 3526690 2022-08-05T13:16:25Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: «{{Рәхим итегез}} ~~~~» wikitext text/x-wiki {{Рәхим итегез}} [[Кулланучы:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Кулланучы бәхәсе:Ilnur efende|бәхәс]]) 5 авг 2022, 13:16 (UTC) njpiuo7h46c2cgu1ty5gvc1ii5osaqg 0 588212 3526694 2022-08-05T13:29:42Z Ilnur efende 6874 [[Идел-Урал татарлары]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #юнәлтү [[Идел-Урал татарлары]] nk9eh6291shusfe72gwbsbb64mn32lb 0 588213 3526695 2022-08-05T13:48:24Z Ilnur efende 6874 Создано переводом страницы «[[:ru:Special:Redirect/revision/123649264|Зацарёво]]» wikitext text/x-wiki '''Зацарево''' (Тияк, [[Татар теле|Тат.]] Төяк, [[Йорт татарлары сөйләше|нуг.]] Аргы Тиек) - Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]]<nowiki/>яшәгән "йорт" булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. . Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштин [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан - Сталинград крае, 1937 - Сталинград өлкәсе, 1943 - Әстерхан өлкәсе)[[Нәриман районы|Нариман районы]]<nowiki/>административ үзәге. 1875 елда Зацаревский авылы тасвирламасы.[[Файл:Зацаревское.jpg|альт=Зацарёвское|Зацаревское]]</img> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. Милли. составы (1939) <ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләте''' !алык саны ! Процент |- | [[Руслар|Урыслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] c5dopl6bcwte8oj586fjrnhu8m5eqic 3526696 3526695 2022-08-05T13:54:35Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк''' (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. 1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы.[[Файл:Зацаревское.jpg|альт=Зацарёвское|Зацаревское]]</img> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] sisf3n5j7zi4h8svn482ov5x3bzqs6h 3526697 3526696 2022-08-05T13:55:45Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк''' (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] nhxmb5ar0s8ip5od5i8wjad44vrz89w 3526700 3526697 2022-08-05T14:01:23Z Ilnur efende 6874 /* Халкы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк''' (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] k3imozs21e18ttbf707fxwf5yzkbuli 3526701 3526700 2022-08-05T14:01:58Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк''' (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] 9a8t82qtbl2e3f0z7m55gh7sd6572c9 3526703 3526701 2022-08-05T14:04:29Z Ilnur efende 6874 /* Шәхесләр */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк''' (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] lh7o24trz4qda0y10tgjams0lw27gt4 3526704 3526703 2022-08-05T14:06:45Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] awpn4fzs1ic367lnb6c2kiqebpvfpk9 3526705 3526704 2022-08-05T14:12:11Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. Хәзерге көндә Тияк ярым җимерек хәлдә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә бүген хәрәбәләргә әйләнгән.<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] fvbhzc7o4s4vfr48zohgrb09nun37a7 3526706 3526705 2022-08-05T14:14:57Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, РСФСР Юары Советы Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. Хәзерге көндә Тияк ярым җимерек хәлдә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә бүген хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] 79aszzt1e77dbwhzu4ousg3wk33tqxu 3526713 3526706 2022-08-05T14:49:57Z Әмир 15082 + г → Югары wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, [[РСФСР Югары Советы]] Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. Хәзерге көндә Тияк ярым җимерек хәлдә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә бүген хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] b69o31z4o8yrrqkmfmfhjev2mu9u92k 3526871 3526713 2022-08-06T05:31:45Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, [[РСФСР Югары Советы]] Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. Мәгърифәтче [[Габдрахман Гомәри]] [[1893 ел]]да Тияк бистәсендә «[[Низамия]]» мәктәбен, ә 1907 елда [[Гомәров басмаханәсе|татар китаплары басмаханәсен]] ача. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. Хәзерге көндә Тияк ярым җимерек хәлдә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] 53bmub5reoq6hcb5zwe3ng6q5ibylfv 3526878 3526871 2022-08-06T05:37:55Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, [[РСФСР Югары Советы]] Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. Мәгърифәтче [[Габдрахман Гомәри]] [[1893 ел]]да Тияк бистәсендә «[[Низамия]]» мәктәбен, ә 1907 елда [[Гомәров басмаханәсе|татар китаплары басмаханәсен]] ача. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Дин == Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> [[Ак мәчет (Әстерхан)|Ак мәчет]] — [[Әстерхан]]дагы бүгенге көнгә кадәр сакланып калган тагын бер борынгы [[мәчет]].<ref name=":1">{{Cite web|url=https://rodoslovnaya.astrobl.ru/news/o-mecetah-goroda-astrahani|title=О мечетях города Астрахани {{!}} Твоя родословная|publisher=rodoslovnaya.astrobl.ru|accessdate=2020-04-21}}</ref> 2000 — 2008 елларда [[Татарстан]] ярдәме белән төзекләндерелә. == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] r85xmhe8re36by5rhb7xf2zk06b9wqw 3526879 3526878 2022-08-06T05:38:27Z Ilnur efende 6874 /* Дин */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, [[РСФСР Югары Советы]] Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. Мәгърифәтче [[Габдрахман Гомәри]] [[1893 ел]]да Тияк бистәсендә «[[Низамия]]» мәктәбен, ә 1907 елда [[Гомәров басмаханәсе|татар китаплары басмаханәсен]] ача. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Дин == [[Ак мәчет (Әстерхан)|Ак мәчет]] — [[Әстерхан]]дагы бүгенге көнгә кадәр сакланып калган тагын бер борынгы [[мәчет]].<ref name=":1">{{Cite web|url=https://rodoslovnaya.astrobl.ru/news/o-mecetah-goroda-astrahani|title=О мечетях города Астрахани {{!}} Твоя родословная|publisher=rodoslovnaya.astrobl.ru|accessdate=2020-04-21}}</ref> 2000 — 2008 елларда [[Татарстан]] ярдәме белән төзекләндерелә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] hsf1csdrb58kyg1wjsqjn0ou78j15tc 3526880 3526879 2022-08-06T05:38:51Z Ilnur efende 6874 /* Дин */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, [[РСФСР Югары Советы]] Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. Мәгърифәтче [[Габдрахман Гомәри]] [[1893 ел]]да Тияк бистәсендә «[[Низамия]]» мәктәбен, ә 1907 елда [[Гомәров басмаханәсе|татар китаплары басмаханәсен]] ача. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Дин == [[Ак мәчет (Әстерхан)|Ак мәчет]] — [[Әстерхан]]дагы бүгенге көнгә кадәр сакланып калган борынгы [[мәчет]].<ref name=":1">{{Cite web|url=https://rodoslovnaya.astrobl.ru/news/o-mecetah-goroda-astrahani|title=О мечетях города Астрахани {{!}} Твоя родословная|publisher=rodoslovnaya.astrobl.ru|accessdate=2020-04-21}}</ref> 2000 — 2008 елларда [[Татарстан]] ярдәме белән төзекләндерелә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] 3hcr29tduwn2lc3pvzu6zy1t1vvmlgy 3526881 3526880 2022-08-06T05:40:35Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{ТП}} [[Файл:Ак мәчет (Әстерхан).jpg|200px|thumb|right|Бистәнең Ак мәчете]] '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, [[РСФСР Югары Советы]] Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. Мәгърифәтче [[Габдрахман Гомәри]] [[1893 ел]]да Тияк бистәсендә «[[Низамия]]» мәктәбен, ә 1907 елда [[Гомәров басмаханәсе|татар китаплары басмаханәсен]] ача. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Дин == [[Ак мәчет (Әстерхан)|Ак мәчет]] — [[Әстерхан]]дагы бүгенге көнгә кадәр сакланып калган борынгы [[мәчет]].<ref name=":1">{{Cite web|url=https://rodoslovnaya.astrobl.ru/news/o-mecetah-goroda-astrahani|title=О мечетях города Астрахани {{!}} Твоя родословная|publisher=rodoslovnaya.astrobl.ru|accessdate=2020-04-21}}</ref> 2000 — 2008 елларда [[Татарстан]] ярдәме белән төзекләндерелә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] j14ijn5annexyesb2t0eyh5bw6u8zui 3526882 3526881 2022-08-06T05:41:08Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{ТП}} [[Файл:Ак мәчет (Әстерхан).jpg|200px|thumb|right|Бистәнең Ак мәчете]] '''Тияк'''<ref>[https://tatarica.org/tat/razdely/rossijskaya-federaciya/astrahanskaya-oblast/ikryaninskij-rajon Татар энциклопедиясе. Икрянин районы.]</ref> (яки ''Бирге Тияк, Төяк'', {{lang-ru|Зацарево}}, ''[[Йорт татарлары сөйләше|йорт.тат.]] Аргы Тиек'') — Әстерхан шәһәренә караган татар авылы, [[РСФСР Югары Советы]] Президиумы Указы белән [[Әстерхан|Әстерханга]] 1957 елның 17 октябрендә кертелгән<ref>[http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12 Наримановский район. Историческая справка] {{Wayback|url=http://narimanov.astrobl.ru/Default.aspx?id=12|date=20141113141725}}</ref>. Авыл [[Идел|Иделнең]] сул ярында урнашкан. == Исеме == Авылның русча исеме (Зацарево) Царев (Тиек) ерганагы артындагы авылның географик урынын чагылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-astrahan_usa/?z=1&x=47.995247890992&y=46.319454895079|title=Американская военная карта окрестностей Астрахани<!-- Заголовок добавлен ботом -->}}</ref> Татарча атамасы да Тиек елгасы белән бәйле. == Тарихы == [[Файл:Зацаревское.jpg|250px|right|альт=Зацарёвское|1875 елда Зацарево авылы тасвирламасы]] Авылны XVIII гасыр урталарында, яки XIX гасыр башында [[йорт татарлары]] нигезли. Шулай да, булачак авыл урынында 7 мең [[Йорт татарлары|нугай татары]] яшәгән йорт булуын, 1579-1581 елларда [[Әстерхан|Әстерханга]] килгән инглиз диңгезчесе Кристофер Бэрроу тасвирлый. Шул ук, торак пунктның XVII гасырда тынгысыз далалардан яңа урнашкан кешеләр белән тулылануын немец-голштинлы [[Adam Olearius|Адам Олеарий]] һәм фламандлы Корнелий де Бруин сурәтләгәннәр. Ә XVIII гасырда фәнни сәяхәтче С. Е. Гмелин да авылны искә ала<ref>{{Cite web|url=http://astragid.narod.ru/images/History/49.txt.html|title=Архивированная копия}}</ref>. Мәгърифәтче [[Габдрахман Гомәри]] [[1893 ел]]да Тияк бистәсендә «[[Низамия]]» мәктәбен, ә 1907 елда [[Гомәров басмаханәсе|татар китаплары басмаханәсен]] ача. 1925 елдан 1928 елгача, бетерелгән [[Әстерхан губернасы|Әстерхан]] губернасының Тияк районының административ үзәге. 1931 — 1957 елларда Түбән Идел краеның (1934 елдан — Сталинград крае, 1937 — Сталинград өлкәсе, 1943 — Әстерхан өлкәсе) [[Нәриман районы|Нариман районы]] административ үзәге. == Дин == [[Ак мәчет (Әстерхан)|Ак мәчет]] — [[Әстерхан]]дагы бүгенге көнгә кадәр сакланып калган борынгы [[мәчет]].<ref name=":1">{{Cite web|url=https://rodoslovnaya.astrobl.ru/news/o-mecetah-goroda-astrahani|title=О мечетях города Астрахани {{!}} Твоя родословная|publisher=rodoslovnaya.astrobl.ru|accessdate=2020-04-21}}</ref> 2000 — 2008 елларда [[Татарстан]] ярдәме белән төзекләндерелә. Тиякнең атаклы [[Яшел мәчет (Әстерхан)|Яшел мәчете]] дә хәрәбәләргә әйләнгәч,<ref>[https://tatar-congress.org/tatarlar-halkymminem/esterhan-kondelege/ Әстерхан көндәлеге.]</ref> 2012 елда торгызыла башлый һәм 2022 елның 10 июнендә төзекләндерелеп ачыла.<ref>{{Cite web|url=https://radiovolna.fm/news/astrahanskie-novosti/v-astrahani-posle-rekonstrukcii-otkryli-zelenuyu-m-29804.html|title=В Астрахани после реконструкции открыли Зелёную мечеть|website=Астраханский радиоканал {{!}} Южная Волна|access-date=2022-06-13}}</ref> == Халкы == 1939 елгы Бөтен Союз җанисәбен алу буенча авыл халкын 4668 кеше тәшкил иткән<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref>. ;Милли составы (1939)<ref name="autogenerated1">{{Cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=1786|title=Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей}}</ref> {| class="standard" style="width 70em; max-width 70%;" ! style="text-align:center" |'''Милләт''' !Халык саны ! Өлеше |- | [[Руслар]] | style="text-align:center" | 1 658 | style="text-align:center" | 35.5 % |- | [[Татарлар]] | style="text-align:center" | 2839 | style="text-align:center" | 60.8 % |- |} == Шәхесләр == * Тияк бистәсендә язучы [[Басыйр Абдуллин]] үскән, биредә авыл мәдрәсәсен тәмамлаган. * Язучы [[Габдрахман Минский]] Тияк мәдрәсәсендә белем алган. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] 6ogc9bvtnfh6q2ytmh9p3ir1okm0wkd 0 588214 3526699 2022-08-05T13:59:27Z Ilnur efende 6874 [[Тияк]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #юнәлтү [[Тияк]] 7ikvzwfdtwf0hiacam3fm1gi2ajmhwl 0 588215 3526702 2022-08-05T14:03:16Z Ilnur efende 6874 [[Тияк]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #юнәлтү [[Тияк]] 7ikvzwfdtwf0hiacam3fm1gi2ajmhwl 0 588216 3526708 2022-08-05T14:15:54Z Ilnur efende 6874 [[Тияк]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #юнәлтү [[Тияк]] 7ikvzwfdtwf0hiacam3fm1gi2ajmhwl 0 588217 3526709 2022-08-05T14:31:50Z Әмир 15082 яңа бит ясау wikitext text/x-wiki {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = [[Мәчет]] |Татар атамасы = «Мөнирә» мәчете |Үз атамасы = {{lang-ba| «Мөнирә» мәсете}} |Рәсем = Мечеть Мунира (Уфа).jpg |Рәсем язуы = |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Россия |Урнашу урыны статусы = Шәһәр |Урнашу урыны =450003, <br/> [[Файл:Flag of Bashkortostan.svg|20px]] [[Башкортстан]],<br/>[[Файл:Flag of Ufa.svg|20px]] [[Уфа]], [[Уфаның Ленин районы|Ленин районы]], [[Нижегородка (Уфа)|Нижегородка]], Заозерная ур., 2 |Координатлары = 54°43′42″; 55°54′30″ |Дин = [[Ислам]] |Мәхәллә = |Кайсы дини агымга карый = [[сөнни]] ислам / [[хәнәфи мәзһәбе]] |Бина төре = [[манара]]сы түбәсендә урнашкан мәчет |Архитектура стиле = |Проект авторы = Вәкил Вәгыйз улы Дәүләтшин |Төзүче = |Нигезләүче = Мөнирә Ләбиб кызы Байгилдина |Беренче телгә алу = |Нигезләү = 2002 ел |Төп даталар = 2011 ел – ачылу |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = 2002 |Төзелешнең тәмамлануы = 2011 |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = гамәлдә |Сайт = |Commons = }} {{мәгънәләр|Мөнирә (мәчет)}} '''«Мөнирә» мәчете''' ({{lang-ba|«Мөнирә» мәсете}}) ― [[Башкортстан]] башкаласы [[Уфаның Ленин районы|Уфа шәһәренең Ленин районы]] Нижегородка торак районында урнашкан ислам гыйбадәтханәсе (''мәчет''). [[Башкортстан мөселманнары Диния нәзарәте]]нә керүче «Мөнирә» җирле ислам оешмасы карамагында<ref name=":0">[http://religrb.ru/index/islam/dum-rb/mestnaya-musulmanskaya-religioznaya-organizacziya-leninskogo-rajona-g.-ufyi-«munira»-dum-rb.html Местная мусульманская религиозная организация «Мунира» Ленинского района г. Уфы.] Религии Башкортостана{{ref-ru}}</ref>. «Мөнирә» мәчете – Уфа шәһәренең бу өлешендә бердәнбер мәчет. == Тарих == Озын күл (''Нижегородка күле'') яр буенда төзелгән. «Мөнирә» мәчете «Уфа мөселман хатын-кызлары җәмгыяте» җирле иҗтимагый оешмасы рәисе<ref>[https://www.rusprofile.ru/id/2956314 Уфа мөселман хатын-кызлары җәмгыяте җирле иҗтимагый оешмасы]</ref> шәхси эшмәкәр Мөнирә Ләбиб кызы Байгилдинаның шәхси [[акча]]сына төзелгән. Авариядән соң, ул үзенә җәмгыять файдасына игелекле гамәлләр кылырга сүз бирә. «Мөнирә» мәчете бюджеты 30 млн. сум тәшкил иткән <ref>[http://islamrb.ru/munira-bajgildina-metsenat-goda/ Мунира Байгильдина – «Меценат года»]{{ref-ru}}</ref>. Мәчет бинасы 100 кешегә исәпләнгән. Мәчет проектының авторы – [[Үзәк диния нәзарәте]]нең җәмигъ мәчете [[Лалә-Тюльпан]]ның архитекторы булган, [[Салават Юлаев премиясе]] лауреаты (1998) {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Вәкил Дәүләтшин| Вәкил Вәгыйз улы Дәүләтшин|ba| Дәүләтшин Вәкил Вәғиз улы}}<ref name="kiziltan">[http://www.kiziltan.ru/tat/news/832.html Лалә-Тюльпан мәчете ачылуга ун ел тулды.] // [[Кызыл Таң]]</ref>. Мәчет төзелеше 2002 елда башланган һәм 2011 елда тәмамланган. Мәчетне ачу тантанасы 2011 елның 10 июнендә булган. Ачылу тантанасында мәчет [[мәхәллә]]се һәм «Уфаның мөселман хатын-кызлары җәмгыяте» әгъзалары катнашкан <ref>[https://ufacity.info/news/76415.html Завершилось строительство нижегородской мечети «Мунира».] Официальный сайт Администрации городского округа город Уфа, 10.06.2011{{ref-ru}}</ref>. Ислам бәйрәмнәре көннәрендә биредә Нижегородка мөселманнары җыела. Мәчеттә ислам нигезләре буенча лекцияләр укыйлар, шулай ук кул эшләренә һәм кулинариягә өйрәтәләр. Мәчеттә модельерлар [[шәригать]] кануннары буенча тегелгән киемнәр күрсәтә. {{Тәрҗемә ителмәгән 3|«Урал» хәйрия фонды|«Урал» хәйрия фонды|ba|«Урал» мәрхәмәтлек фонды}} ярдәме белән Мөнирә мәчете янында балалар ялын оештыру өчен спорт (хоккей) мәйданчыгы төзелгән. [[Имам-хатыйб]] – Нәҗип улы Морат хәзрәт Локманов<ref name=":0" />. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * {{cite web |url = http://www.regions.ru/news/727467/print/ |title = Уфа. Строится новая мечеть в стиле традиционной башкирской архитектуры |author = |date = 2002-03-21 |work = |publisher = REGIONS.RU |accessdate = 2012-05-10 |lang = ru |deadlink = no }} * {{cite web |url = http://www.ufacity.info/news/76415.html |title = Завершилось строительство нижегородской мечети «Мунира» |author = |date = 2011-06-10 |work = |publisher = Ufacity.info |accessdate = 2012-05-10 |lang = ru |archiveurl = https://www.webcitation.org/67xwZ44eM?url=http://www.ufacity.info/news/76415.html |archivedate = 2012-05-27 |deadlink = no }} == Моны да карагыз == * [[:Төркем:Уфа мәчетләре]] [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] [[Төркем:Уфа мәчетләре]] [[Төркем:2011 елда төзелгән мәчетләр]] d4msltelr1ecug90u2dncepj7h53olp 1 588218 3526710 2022-08-05T14:33:59Z Әмир 15082 Яңа бит: «{{ТИМ|ru|Мунира (мечеть, Уфа)}}» wikitext text/x-wiki {{ТИМ|ru|Мунира (мечеть, Уфа)}} 65vlg17vvs8uxxx5h7rk153vopcs5aq 0 588219 3526711 2022-08-05T14:35:53Z Әмир 15082 яңа бит ясау wikitext text/x-wiki '''Мөнирә''' ― күп мәгънәле сүз. [[Гарәп теле]]ннән «Мөнир» ({{lang-ar|منير}}) – «''нурландыручы, яктылык бирүче, яктыртучы''»<ref>Мөнир. // Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К. З. Хәмзин, М. И. Мәхмүтов, Г. Ш. Сәйфуллин. — К.: [[ТКН]], 1965, 373нче бит</ref>. ;[[Хатын-кыз]] исеме * [[Мөнирә Булатова|'''Мөнирә''' Булатова]] * [[Мөнирә Сәгыйдуллина|'''Мөнирә''' Сәгыйдуллина]] ;[[Мәчет]] исеме {{төп мәкалә|Мөнирә (мәчет)}} * [[Мөнирә (мәчет, Кемерово)]]. Мәчет [[Кемерово өлкәсе]] губернаторы [[Әман Түлиев|Амангельды Тулеевның]] әнисе '''Мөнирә''' Фәиз кызы Власова (Насыйрова, 1921―2001) исемен йөртә<ref>[https://dumrf.ru/common/interview/3081 «Мунира», озаряющая сердца]</ref>. * [[Мөнирә (мәчет, Уфа)]]. Мәчеткә төзелешкә акча биргән шәхси эшмәкәр '''Мөнирә''' Ләбиб кызы Байгилдина исеме бирелгән <ref>[http://islamrb.ru/munira-bajgildina-metsenat-goda/ Мунира Байгильдина – «Меценат года»]</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{күп мәгънәле}} 0w1nfpan5buxbmrwaxu25148vof7bve 3526789 3526711 2022-08-05T19:20:14Z Әмир 15082 wikitext text/x-wiki '''Мөнирә''' ― күп мәгънәле сүз. [[Гарәп теле]]ннән кергән «Мөнир» ({{lang-ar|منير}}) – «''нурландыручы, яктылык бирүче, яктыртучы''»<ref>Мөнир. // Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К. З. Хәмзин, М. И. Мәхмүтов, Г. Ш. Сәйфуллин. — К.: [[ТКН]], 1965, 373нче бит</ref>. == Хатын-кыз исеме == * [[Мөнирә Булатова|'''Мөнирә''' Булатова]] * [[Мөнирә Сәгыйдуллина|'''Мөнирә''' Сәгыйдуллина]] == Мәчет исеме == {{төп мәкалә|Мөнирә (мәчет)}} * [[Мөнирә (мәчет, Кемерово)]]. Мәчет [[Кемерово өлкәсе]] губернаторы [[Әман Түлиев|Амангельды Тулеевның]] әнисе '''Мөнирә''' Фәиз кызы Власова (Насыйрова, 1921―2001) исемен йөртә<ref>[https://dumrf.ru/common/interview/3081 «Мунира», озаряющая сердца]</ref>. * [[Мөнирә (мәчет, Уфа)]]. Мәчеткә төзелеш өчен акча биргән шәхси эшмәкәр '''Мөнирә''' Ләбиб кызы Байгилдина исеме бирелгән <ref>[http://islamrb.ru/munira-bajgildina-metsenat-goda/ Мунира Байгильдина – «Меценат года»]</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{күп мәгънәле}} f0jtub4xp6g2krrb3tllcpbp4p3wpo9 0 588220 3526715 2022-08-05T15:04:57Z Әмир 15082 [[Русия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ[[Русия Федерациясе мәгариф һәм фән министрлыгы]] t7shh99686lyhvt460j2sfc8vev3d09 14 588221 3526747 2022-08-05T16:28:15Z Әмир 15082 төркем ясау wikitext text/x-wiki {{төп мәкалә|Бәллүр каләм (бәйге)}} Бу биттә [[Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге|Татарстан журналистларының]] «Бәллүр каләм» (Хрустальное перо) республика һөнәри конкурсының (бәйгенең жюри рәисе ― [[Илшат Әминов]]) төрле номинацияләрендә ― «Журналистикада абруйлы исем» («Журналистикада исем»), «Ел дебюты», «Китап авторы - журналист», «Басма йөзе» һ. б. номинацияләрдә җиңүче дип табылган һәм бәйге бүләгенә лаек булган журналистлар, язучылар, рәссамнар, кайбер басмалар туплана бара. [[Төркем:Татарстанның мактаулы исемнәре ияләре]] ghk79v258d8smln1p6r4mrum9cig48i 14 588222 3526772 2022-08-05T18:13:00Z Әмир 15082 төркем ясау wikitext text/x-wiki [[Төркем:Мәскәү дәүләт университеты]][[Төркем:Россия премияләре лауреатлары]] njl7jb0klyjzyd3xndbnmo4gjmf31l9 14 588223 3526775 2022-08-05T18:18:09Z Әмир 15082 төркем ясау wikitext text/x-wiki [[Төркем:Илләр буенча премияләр лауреатлары]][[Төркем:Русия премияләре]] atphpf0eei11q82p964n4kzskfolszn 10 588224 3526785 2022-08-05T18:52:01Z Frhdkazan 3171 Яңа бит: «La vallata di Poggiorsini vista nel dettaglio.jpg» wikitext text/x-wiki La vallata di Poggiorsini vista nel dettaglio.jpg hoi7rhb9qany3jb4b57jmu3tkb8oo6v 10 588225 3526786 2022-08-05T18:57:30Z Frhdkazan 3171 Яңа бит: «Atomic Bomb.webm» wikitext text/x-wiki Atomic Bomb.webm 1haxfh1q1n8dm9q967r7yhn2g13whtw 14 588226 3526788 2022-08-05T19:12:39Z 31.200.18.9 Яңа бит: «[[Төркем:Азәрбайҗан югары уку йортлары]]» wikitext text/x-wiki [[Төркем:Азәрбайҗан югары уку йортлары]] 5n5bn0gle6i4shdcsminr1o07xgfz0u 0 588227 3526801 2022-08-05T20:45:43Z Frhdkazan 3171 Frhdkazan [[Россия Федерациясе гражданлыгы]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Россия Федерациясе ватандашлыгы]] wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Россия Федерациясе ватандашлыгы]] 7gchlh6gscxkehjj8zxovpfechewway 0 588228 3526935 2022-08-06T09:40:29Z A.Khamidullin 6685 Яңа бит: «'''Галсан Чинаг''' (Алман телендә әйтелешеːˈɡalzan ˈtʃʰɪnak, Монгол телендәː Чинаагийн Галсан, {{MongolUnicode|ᠴᠢᠨᠠᠭ᠎ᠠ ᠶᠢᠨ}} {{MongolUnicode|ᠭᠠᠯᠰᠠᠩ}}, Монгол телендә әйтелешеː {{IPA-mn|ˈtʃʰinɑːɡiːŋ ˈɢɑɮsəŋ|}}, тугандаː '''Irgit Şınıkay oğlu<!-- Please DO NOT change to "Shynykaevich" – he was born in Mongolia—not Russia—...» wikitext text/x-wiki '''Галсан Чинаг''' (Алман телендә әйтелешеːˈɡalzan ˈtʃʰɪnak, Монгол телендәː Чинаагийн Галсан, {{MongolUnicode|ᠴᠢᠨᠠᠭ᠎ᠠ ᠶᠢᠨ}} {{MongolUnicode|ᠭᠠᠯᠰᠠᠩ}}, Монгол телендә әйтелешеː {{IPA-mn|ˈtʃʰinɑːɡiːŋ ˈɢɑɮsəŋ|}}, тугандаː '''Irgit Şınıkay oğlu<!-- Please DO NOT change to "Shynykaevich" – he was born in Mongolia—not Russia—and thus never used the Russified patronym. --> Çuruk-Uvaa''', Тыва телендәː Иргит Шыныкай оглу Чурук-Уваа, IPA-tyvːiɾ.gitʰ ʃɯ̃.nɯ.ka̠j o̞ɣ.ɫu tʃu.ɾuk u.ʋa̠ː, 1944 елның 26 декабрендә [[Баян-Өлгии Провинциясе]], [[Монголия]]дә [[Баян-Өлгии Провинциясе]]ндә туган), [[Алман теле]]ндә романнар, поэмалар һәм эсселар [[Монгол]] язучысы, гәрчә ул [[Тувалылар|Тува]] килеп чыгышлы. Ул еш [[шаман]] буларак тасвирлана, һәм шулай ук укытучы һәм актёр.<ref>{{Cite web|title=Mongolei - Zwischen Jurte und Megacity - NDR - TV-Programm|url=https://www.prisma.de/tv-programm/Mongolei-Zwischen-Jurte-und-Megacity,26352793|access-date=2020-06-30|website=Prisma|language=de}}</ref><ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title="Auf den innersten Kern kommen" - Galsan Tschinag über Schamanismus, Heilkunde und Wissenschaft : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/id/13804|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> ==Тормышы== Көнбатыш Монголиядә югары [[Алтай таулары]]нда Тывалы шаманның кече улы булып туып, Галсан [[Көнчыгыш Германия]]дә, [[Лейпциг]]та [[Карл Маркс Университеты]]нда төп белгече буенча [[Герман өйрәнүләре]]н укыган (1962-1968). Ул тезис эшен [[Эрвин Штритматтер]] җитәкчелеге астында эшләгән һәм тәмамлаганнан соң [[Монголиянең Дәүләт Университеты]]нда алман теле укытучысы булып эшли башлаган. 1976 елда аның укытучы лицензиясе "сәяси ышанычлы" булмауга күрә алынган булган. Ул Монгол университетларының бөтен дүртесе арасында унике сәгать сменалар ясап эшләвен дәвам иткән. 1980-енче елда 36 яшендә Галсанга тормышка янаучы йөрәк хәле диагнозы куелган булган. Соңрак ул шул хәлдән тазарган һәм тормышын коткаруга "шаманик көчләр"гә һәм күп күнегүгә рәхмәтле дип әйтә.<ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title=Nomadenkind und Mutter Leipzig - Über Galsan Tschinags Erinnerungen an seine Anfänge in Deutschland unter dem Titel "Kennst Du das Land" : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/tschinag-kennst-du-das-land-nomadenkind-und-mutter-leipzig,25537.html|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> Хәзерге көндә, автор елның күпчелек вакытын Моноглиянең башкала шәһәре [[Улан Батор]]да якынча 20 кеше гаиләсе белән үткәрә. Ул шулай ук күп вакытын Алман сөйләшүче дөньяда һәм Европа буйлап укулар биреп үткәрә һәм шулай ук көнбатыш Монголия далаларында Тыва тамырлары белән якынаюга омтыла. Гәрчә ул һаман да күбесенчә алман телендә язса да, аның китаплары күп башка телләргә тәрҗемә ителгән булган. Язуына өстәп Галсан Тыва азчылыгы активисты булып тора һәм шаманик дәвалау практикалый.<ref>{{Cite book | last = Prinzing | first = Marlies | title = Der Schamane : Begegnung mit Galsan Tschinag | publisher = Ullstein | year = 2010 | location = Berlin | isbn = 978-3-548-74493-3}} </ref><ref>{{Cite web|last=Holtgrewe|first=Ursula|title=Galsan Tschinag will seinem Volk helfen: Schamane aus dem Altai-Gebirge kommt nach Wersen|url=https://www.noz.de/lokales/lotte/artikel/1550012/schamane-aus-dem-altai-gebirge-kommt-nach-wersen|access-date=2020-06-30|website=www.noz.de}}</ref> ==Инглиз телендә эшләре== * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/jurte.htm All the Paths Around Your Yurt] (online poetry translation from ''Alle Pfade um deine Jurte'', 1995) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/unzahm.htm You Will Always Be Untamable] (online poetry translation from ''Nimmer werde ich dich zähmen können'', 1996) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/wolkenhunde.htm Cloud Dogs] (online poetry translation from ''Wolkenhunde'', 1998) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/orakel.htm Oracle Stones as Red as the Sun: Songs of the Shaman] (online poetry translation from ''Sonnenrote Orakelsteine'', 1999) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/akhem.htm The Stone Man at Ak-Hem] (online poetry translation from ''Der Steinmensch zu Ak-Hem'', 2002) * 2006 [https://www.amazon.com/dp/157131055X The Blue Sky: A Novel] (translation in print from ''Der blaue Himmel'', 1994)<ref>{{Cite web|last=Cassandra Neace|date=2020-03-16|title=Finding Mongolian Literature in Translation|url=https://bookriot.com/2020/03/16/mongolian-literature-in-translation/|access-date=2020-06-30|website=BOOK RIOT|language=en-US}}</ref> * 2007 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/schweigen.htm Beyond the Silence] (online poetry translation from ''Jenseits des Schweigens'', 2006) * 2007 [https://www.amazon.com/dp/1571310657 The Gray Earth] (translation in print from ''Die graue Erde'', 1999) * 2013 [http://net.lib.byu.edu/estu/tschinag/wind.htm Wind of the Steppe, Wind of the World] (online poetry translation from ''Steppenwind, Weltenwind'', 2013) ==Алман телендә эшләре== (якынча инглиз атамалары белән) * 1981 "Eine tuwinische Geschichte und andere Erzählungen" (A Tuvan Story and other short stories) * 1993 "Das Ende des Liedes" (The End of it) * 1994 "Der blaue Himmel" (The Blue Sky) * 1995 "Zwanzig und ein Tag" (Twenty-One Days) * 1996 "Nimmer werde ich dich zähmen können" (Never Will I Tame You) * 1997 "Die Karawane" (The Caravan) * 1997 "Im Land der zornigen Winde" (In the Land of the Angry Winds, with co-author Amelie Schenk) * 1997 "Der siebzehnte Tag" (The Seventeenth Day) * 1999 "Die graue Erde" (The Grey Earth) * 1999 "Der Wolf und die Hündin" (The Wolf and the Bitch) * 2000 "Der weiße Berg" (The White Mountain) * 2001 "Dojnaa" * 2002 "Tau und Gras" (Dew and Grass) * 2004 "Das geraubte Kind" (The Stolen Child) * 2007 "Die neun Träume des Dschinghis Khan" (The Nine Dreams of Genghis Khan) * 2008 "Die Rückkehr" (The Return) * 2011 "Das andere Dasein" (A Second Existence) * 2012 "Gold und Staub" (Gold and Dust) * 2013 "Der Mann, die Frau, das Schaf, das Kind" (The Man, the Woman, the Sheep, the Child) == Бүләкләре == *1992 [[Adelbert-von-Chamisso-Preis]] *1995 [[Puchheimer Leserpreis]] *2001 [[Heimito von Doderer-Literaturpreis]] *2003 [[Danish Aloa Literature-Preis]] *2006 was recognized as a deserving cultural worker in Mongolia *2009 [[European Trebbia-Preis]] *2002 [[Bundesverdienstkreuz]] *2012 [[City of Marburg Literaturpreis]] *2015 [[Literatur Work Award]] for "Gold and Dust", "The Man, the Woman, the Sheep, the Child" and "My Altai" *2018 [[Highest award of the Republic of Tuva]] (Russia) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Тышкы сылтамалар== * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/migration.pdf Images of Migration and Change in the German-language Poetry of Galsan Tschinag by Richard Hacken] (pdf) * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/intro.htm The Poetry of Galsan Tschinag: An Introduction] * [http://www.freunde-des-altai.org Friends of Altai] * [http://podfiles.zdf.de/germandream/galsan_tschinag_long_de.mp3 "Das edle, gute Deutschland wird fortbestehen", by Wolfgang Harrer a.k.a. Blau and Alysa Selene, ZDF (in German, audio)] * [http://www.heute.de/ZDFmediathek/inhalt/1/0,4070,2294849-5,00.html Galsan Tschinag in der ZDF Mediathek (video in German)]{{Dead link|date=December 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.galsan.info/ Galsan Tschinag's Website] (German) ==Библиография== * [http://www.refworks.com/refshare/?site=027751096925598000/1284846/Tschinag Galsan Tschinag: A Searchable Bibliography] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Язучылар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Шаманизм]] 6oa6tdvdd832k9z2ldv3ypw27zcqocu 3526936 3526935 2022-08-06T09:40:58Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki '''Галсан Чинаг''' (Алман телендә әйтелешеːˈɡalzan ˈtʃʰɪnak, Монгол телендәː Чинаагийн Галсан, {{MongolUnicode|ᠴᠢᠨᠠᠭ᠎ᠠ ᠶᠢᠨ}} {{MongolUnicode|ᠭᠠᠯᠰᠠᠩ}}, Монгол телендә әйтелешеː IPA-mnːˈtʃʰinɑːɡiːŋ ˈɢɑɮsəŋ, тугандаː '''Irgit Şınıkay oğlu<!-- Please DO NOT change to "Shynykaevich" – he was born in Mongolia—not Russia—and thus never used the Russified patronym. --> Çuruk-Uvaa''', Тыва телендәː Иргит Шыныкай оглу Чурук-Уваа, IPA-tyvːiɾ.gitʰ ʃɯ̃.nɯ.ka̠j o̞ɣ.ɫu tʃu.ɾuk u.ʋa̠ː, 1944 елның 26 декабрендә [[Баян-Өлгии Провинциясе]], [[Монголия]]дә [[Баян-Өлгии Провинциясе]]ндә туган), [[Алман теле]]ндә романнар, поэмалар һәм эсселар [[Монгол]] язучысы, гәрчә ул [[Тувалылар|Тува]] килеп чыгышлы. Ул еш [[шаман]] буларак тасвирлана, һәм шулай ук укытучы һәм актёр.<ref>{{Cite web|title=Mongolei - Zwischen Jurte und Megacity - NDR - TV-Programm|url=https://www.prisma.de/tv-programm/Mongolei-Zwischen-Jurte-und-Megacity,26352793|access-date=2020-06-30|website=Prisma|language=de}}</ref><ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title="Auf den innersten Kern kommen" - Galsan Tschinag über Schamanismus, Heilkunde und Wissenschaft : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/id/13804|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> ==Тормышы== Көнбатыш Монголиядә югары [[Алтай таулары]]нда Тывалы шаманның кече улы булып туып, Галсан [[Көнчыгыш Германия]]дә, [[Лейпциг]]та [[Карл Маркс Университеты]]нда төп белгече буенча [[Герман өйрәнүләре]]н укыган (1962-1968). Ул тезис эшен [[Эрвин Штритматтер]] җитәкчелеге астында эшләгән һәм тәмамлаганнан соң [[Монголиянең Дәүләт Университеты]]нда алман теле укытучысы булып эшли башлаган. 1976 елда аның укытучы лицензиясе "сәяси ышанычлы" булмауга күрә алынган булган. Ул Монгол университетларының бөтен дүртесе арасында унике сәгать сменалар ясап эшләвен дәвам иткән. 1980-енче елда 36 яшендә Галсанга тормышка янаучы йөрәк хәле диагнозы куелган булган. Соңрак ул шул хәлдән тазарган һәм тормышын коткаруга "шаманик көчләр"гә һәм күп күнегүгә рәхмәтле дип әйтә.<ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title=Nomadenkind und Mutter Leipzig - Über Galsan Tschinags Erinnerungen an seine Anfänge in Deutschland unter dem Titel "Kennst Du das Land" : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/tschinag-kennst-du-das-land-nomadenkind-und-mutter-leipzig,25537.html|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> Хәзерге көндә, автор елның күпчелек вакытын Моноглиянең башкала шәһәре [[Улан Батор]]да якынча 20 кеше гаиләсе белән үткәрә. Ул шулай ук күп вакытын Алман сөйләшүче дөньяда һәм Европа буйлап укулар биреп үткәрә һәм шулай ук көнбатыш Монголия далаларында Тыва тамырлары белән якынаюга омтыла. Гәрчә ул һаман да күбесенчә алман телендә язса да, аның китаплары күп башка телләргә тәрҗемә ителгән булган. Язуына өстәп Галсан Тыва азчылыгы активисты булып тора һәм шаманик дәвалау практикалый.<ref>{{Cite book | last = Prinzing | first = Marlies | title = Der Schamane : Begegnung mit Galsan Tschinag | publisher = Ullstein | year = 2010 | location = Berlin | isbn = 978-3-548-74493-3}} </ref><ref>{{Cite web|last=Holtgrewe|first=Ursula|title=Galsan Tschinag will seinem Volk helfen: Schamane aus dem Altai-Gebirge kommt nach Wersen|url=https://www.noz.de/lokales/lotte/artikel/1550012/schamane-aus-dem-altai-gebirge-kommt-nach-wersen|access-date=2020-06-30|website=www.noz.de}}</ref> ==Инглиз телендә эшләре== * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/jurte.htm All the Paths Around Your Yurt] (online poetry translation from ''Alle Pfade um deine Jurte'', 1995) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/unzahm.htm You Will Always Be Untamable] (online poetry translation from ''Nimmer werde ich dich zähmen können'', 1996) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/wolkenhunde.htm Cloud Dogs] (online poetry translation from ''Wolkenhunde'', 1998) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/orakel.htm Oracle Stones as Red as the Sun: Songs of the Shaman] (online poetry translation from ''Sonnenrote Orakelsteine'', 1999) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/akhem.htm The Stone Man at Ak-Hem] (online poetry translation from ''Der Steinmensch zu Ak-Hem'', 2002) * 2006 [https://www.amazon.com/dp/157131055X The Blue Sky: A Novel] (translation in print from ''Der blaue Himmel'', 1994)<ref>{{Cite web|last=Cassandra Neace|date=2020-03-16|title=Finding Mongolian Literature in Translation|url=https://bookriot.com/2020/03/16/mongolian-literature-in-translation/|access-date=2020-06-30|website=BOOK RIOT|language=en-US}}</ref> * 2007 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/schweigen.htm Beyond the Silence] (online poetry translation from ''Jenseits des Schweigens'', 2006) * 2007 [https://www.amazon.com/dp/1571310657 The Gray Earth] (translation in print from ''Die graue Erde'', 1999) * 2013 [http://net.lib.byu.edu/estu/tschinag/wind.htm Wind of the Steppe, Wind of the World] (online poetry translation from ''Steppenwind, Weltenwind'', 2013) ==Алман телендә эшләре== (якынча инглиз атамалары белән) * 1981 "Eine tuwinische Geschichte und andere Erzählungen" (A Tuvan Story and other short stories) * 1993 "Das Ende des Liedes" (The End of it) * 1994 "Der blaue Himmel" (The Blue Sky) * 1995 "Zwanzig und ein Tag" (Twenty-One Days) * 1996 "Nimmer werde ich dich zähmen können" (Never Will I Tame You) * 1997 "Die Karawane" (The Caravan) * 1997 "Im Land der zornigen Winde" (In the Land of the Angry Winds, with co-author Amelie Schenk) * 1997 "Der siebzehnte Tag" (The Seventeenth Day) * 1999 "Die graue Erde" (The Grey Earth) * 1999 "Der Wolf und die Hündin" (The Wolf and the Bitch) * 2000 "Der weiße Berg" (The White Mountain) * 2001 "Dojnaa" * 2002 "Tau und Gras" (Dew and Grass) * 2004 "Das geraubte Kind" (The Stolen Child) * 2007 "Die neun Träume des Dschinghis Khan" (The Nine Dreams of Genghis Khan) * 2008 "Die Rückkehr" (The Return) * 2011 "Das andere Dasein" (A Second Existence) * 2012 "Gold und Staub" (Gold and Dust) * 2013 "Der Mann, die Frau, das Schaf, das Kind" (The Man, the Woman, the Sheep, the Child) == Бүләкләре == *1992 [[Adelbert-von-Chamisso-Preis]] *1995 [[Puchheimer Leserpreis]] *2001 [[Heimito von Doderer-Literaturpreis]] *2003 [[Danish Aloa Literature-Preis]] *2006 was recognized as a deserving cultural worker in Mongolia *2009 [[European Trebbia-Preis]] *2002 [[Bundesverdienstkreuz]] *2012 [[City of Marburg Literaturpreis]] *2015 [[Literatur Work Award]] for "Gold and Dust", "The Man, the Woman, the Sheep, the Child" and "My Altai" *2018 [[Highest award of the Republic of Tuva]] (Russia) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Тышкы сылтамалар== * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/migration.pdf Images of Migration and Change in the German-language Poetry of Galsan Tschinag by Richard Hacken] (pdf) * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/intro.htm The Poetry of Galsan Tschinag: An Introduction] * [http://www.freunde-des-altai.org Friends of Altai] * [http://podfiles.zdf.de/germandream/galsan_tschinag_long_de.mp3 "Das edle, gute Deutschland wird fortbestehen", by Wolfgang Harrer a.k.a. Blau and Alysa Selene, ZDF (in German, audio)] * [http://www.heute.de/ZDFmediathek/inhalt/1/0,4070,2294849-5,00.html Galsan Tschinag in der ZDF Mediathek (video in German)]{{Dead link|date=December 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.galsan.info/ Galsan Tschinag's Website] (German) ==Библиография== * [http://www.refworks.com/refshare/?site=027751096925598000/1284846/Tschinag Galsan Tschinag: A Searchable Bibliography] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Язучылар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Шаманизм]] egpgbipygrilexz9z1uq9gxj28yzepu 3526937 3526936 2022-08-06T09:41:33Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki '''Галсан Чинаг''' (Алман телендә әйтелешеːˈɡalzan ˈtʃʰɪnak, Монгол телендәː Чинаагийн Галсан, {{MongolUnicode|ᠴᠢᠨᠠᠭ᠎ᠠ ᠶᠢᠨ}} {{MongolUnicode|ᠭᠠᠯᠰᠠᠩ}}, Монгол телендә әйтелешеː IPA-mnːˈtʃʰinɑːɡiːŋ ˈɢɑɮsəŋ, тугандаː '''Irgit Şınıkay oğlu<!-- Please DO NOT change to "Shynykaevich" – he was born in Mongolia—not Russia—and thus never used the Russified patronym. --> Çuruk-Uvaa''', Тыва телендәː Иргит Шыныкай оглу Чурук-Уваа, IPA-tyvːiɾ.gitʰ ʃɯ̃.nɯ.ka̠j o̞ɣ.ɫu tʃu.ɾuk u.ʋa̠ː, 1944 елның 26 декабрендә [[Монголия]]дә [[Баян-Өлгии Провинциясе]]ндә туган), [[Алман теле]]ндә романнар, поэмалар һәм эсселар [[Монгол]] язучысы, гәрчә ул [[Тувалылар|Тува]] килеп чыгышлы. Ул еш [[шаман]] буларак тасвирлана, һәм шулай ук укытучы һәм актёр.<ref>{{Cite web|title=Mongolei - Zwischen Jurte und Megacity - NDR - TV-Programm|url=https://www.prisma.de/tv-programm/Mongolei-Zwischen-Jurte-und-Megacity,26352793|access-date=2020-06-30|website=Prisma|language=de}}</ref><ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title="Auf den innersten Kern kommen" - Galsan Tschinag über Schamanismus, Heilkunde und Wissenschaft : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/id/13804|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> ==Тормышы== Көнбатыш Монголиядә югары [[Алтай таулары]]нда Тывалы шаманның кече улы булып туып, Галсан [[Көнчыгыш Германия]]дә, [[Лейпциг]]та [[Карл Маркс Университеты]]нда төп белгече буенча [[Герман өйрәнүләре]]н укыган (1962-1968). Ул тезис эшен [[Эрвин Штритматтер]] җитәкчелеге астында эшләгән һәм тәмамлаганнан соң [[Монголиянең Дәүләт Университеты]]нда алман теле укытучысы булып эшли башлаган. 1976 елда аның укытучы лицензиясе "сәяси ышанычлы" булмауга күрә алынган булган. Ул Монгол университетларының бөтен дүртесе арасында унике сәгать сменалар ясап эшләвен дәвам иткән. 1980-енче елда 36 яшендә Галсанга тормышка янаучы йөрәк хәле диагнозы куелган булган. Соңрак ул шул хәлдән тазарган һәм тормышын коткаруга "шаманик көчләр"гә һәм күп күнегүгә рәхмәтле дип әйтә.<ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title=Nomadenkind und Mutter Leipzig - Über Galsan Tschinags Erinnerungen an seine Anfänge in Deutschland unter dem Titel "Kennst Du das Land" : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/tschinag-kennst-du-das-land-nomadenkind-und-mutter-leipzig,25537.html|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> Хәзерге көндә, автор елның күпчелек вакытын Моноглиянең башкала шәһәре [[Улан Батор]]да якынча 20 кеше гаиләсе белән үткәрә. Ул шулай ук күп вакытын Алман сөйләшүче дөньяда һәм Европа буйлап укулар биреп үткәрә һәм шулай ук көнбатыш Монголия далаларында Тыва тамырлары белән якынаюга омтыла. Гәрчә ул һаман да күбесенчә алман телендә язса да, аның китаплары күп башка телләргә тәрҗемә ителгән булган. Язуына өстәп Галсан Тыва азчылыгы активисты булып тора һәм шаманик дәвалау практикалый.<ref>{{Cite book | last = Prinzing | first = Marlies | title = Der Schamane : Begegnung mit Galsan Tschinag | publisher = Ullstein | year = 2010 | location = Berlin | isbn = 978-3-548-74493-3}} </ref><ref>{{Cite web|last=Holtgrewe|first=Ursula|title=Galsan Tschinag will seinem Volk helfen: Schamane aus dem Altai-Gebirge kommt nach Wersen|url=https://www.noz.de/lokales/lotte/artikel/1550012/schamane-aus-dem-altai-gebirge-kommt-nach-wersen|access-date=2020-06-30|website=www.noz.de}}</ref> ==Инглиз телендә эшләре== * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/jurte.htm All the Paths Around Your Yurt] (online poetry translation from ''Alle Pfade um deine Jurte'', 1995) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/unzahm.htm You Will Always Be Untamable] (online poetry translation from ''Nimmer werde ich dich zähmen können'', 1996) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/wolkenhunde.htm Cloud Dogs] (online poetry translation from ''Wolkenhunde'', 1998) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/orakel.htm Oracle Stones as Red as the Sun: Songs of the Shaman] (online poetry translation from ''Sonnenrote Orakelsteine'', 1999) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/akhem.htm The Stone Man at Ak-Hem] (online poetry translation from ''Der Steinmensch zu Ak-Hem'', 2002) * 2006 [https://www.amazon.com/dp/157131055X The Blue Sky: A Novel] (translation in print from ''Der blaue Himmel'', 1994)<ref>{{Cite web|last=Cassandra Neace|date=2020-03-16|title=Finding Mongolian Literature in Translation|url=https://bookriot.com/2020/03/16/mongolian-literature-in-translation/|access-date=2020-06-30|website=BOOK RIOT|language=en-US}}</ref> * 2007 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/schweigen.htm Beyond the Silence] (online poetry translation from ''Jenseits des Schweigens'', 2006) * 2007 [https://www.amazon.com/dp/1571310657 The Gray Earth] (translation in print from ''Die graue Erde'', 1999) * 2013 [http://net.lib.byu.edu/estu/tschinag/wind.htm Wind of the Steppe, Wind of the World] (online poetry translation from ''Steppenwind, Weltenwind'', 2013) ==Алман телендә эшләре== (якынча инглиз атамалары белән) * 1981 "Eine tuwinische Geschichte und andere Erzählungen" (A Tuvan Story and other short stories) * 1993 "Das Ende des Liedes" (The End of it) * 1994 "Der blaue Himmel" (The Blue Sky) * 1995 "Zwanzig und ein Tag" (Twenty-One Days) * 1996 "Nimmer werde ich dich zähmen können" (Never Will I Tame You) * 1997 "Die Karawane" (The Caravan) * 1997 "Im Land der zornigen Winde" (In the Land of the Angry Winds, with co-author Amelie Schenk) * 1997 "Der siebzehnte Tag" (The Seventeenth Day) * 1999 "Die graue Erde" (The Grey Earth) * 1999 "Der Wolf und die Hündin" (The Wolf and the Bitch) * 2000 "Der weiße Berg" (The White Mountain) * 2001 "Dojnaa" * 2002 "Tau und Gras" (Dew and Grass) * 2004 "Das geraubte Kind" (The Stolen Child) * 2007 "Die neun Träume des Dschinghis Khan" (The Nine Dreams of Genghis Khan) * 2008 "Die Rückkehr" (The Return) * 2011 "Das andere Dasein" (A Second Existence) * 2012 "Gold und Staub" (Gold and Dust) * 2013 "Der Mann, die Frau, das Schaf, das Kind" (The Man, the Woman, the Sheep, the Child) == Бүләкләре == *1992 [[Adelbert-von-Chamisso-Preis]] *1995 [[Puchheimer Leserpreis]] *2001 [[Heimito von Doderer-Literaturpreis]] *2003 [[Danish Aloa Literature-Preis]] *2006 was recognized as a deserving cultural worker in Mongolia *2009 [[European Trebbia-Preis]] *2002 [[Bundesverdienstkreuz]] *2012 [[City of Marburg Literaturpreis]] *2015 [[Literatur Work Award]] for "Gold and Dust", "The Man, the Woman, the Sheep, the Child" and "My Altai" *2018 [[Highest award of the Republic of Tuva]] (Russia) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Тышкы сылтамалар== * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/migration.pdf Images of Migration and Change in the German-language Poetry of Galsan Tschinag by Richard Hacken] (pdf) * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/intro.htm The Poetry of Galsan Tschinag: An Introduction] * [http://www.freunde-des-altai.org Friends of Altai] * [http://podfiles.zdf.de/germandream/galsan_tschinag_long_de.mp3 "Das edle, gute Deutschland wird fortbestehen", by Wolfgang Harrer a.k.a. Blau and Alysa Selene, ZDF (in German, audio)] * [http://www.heute.de/ZDFmediathek/inhalt/1/0,4070,2294849-5,00.html Galsan Tschinag in der ZDF Mediathek (video in German)]{{Dead link|date=December 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.galsan.info/ Galsan Tschinag's Website] (German) ==Библиография== * [http://www.refworks.com/refshare/?site=027751096925598000/1284846/Tschinag Galsan Tschinag: A Searchable Bibliography] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Язучылар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Шаманизм]] 01ocwtz8ws9adiwsj8zxcclo6xph6gg 3526938 3526937 2022-08-06T09:43:40Z A.Khamidullin 6685 /* Тормышы */ wikitext text/x-wiki '''Галсан Чинаг''' (Алман телендә әйтелешеːˈɡalzan ˈtʃʰɪnak, Монгол телендәː Чинаагийн Галсан, {{MongolUnicode|ᠴᠢᠨᠠᠭ᠎ᠠ ᠶᠢᠨ}} {{MongolUnicode|ᠭᠠᠯᠰᠠᠩ}}, Монгол телендә әйтелешеː IPA-mnːˈtʃʰinɑːɡiːŋ ˈɢɑɮsəŋ, тугандаː '''Irgit Şınıkay oğlu<!-- Please DO NOT change to "Shynykaevich" – he was born in Mongolia—not Russia—and thus never used the Russified patronym. --> Çuruk-Uvaa''', Тыва телендәː Иргит Шыныкай оглу Чурук-Уваа, IPA-tyvːiɾ.gitʰ ʃɯ̃.nɯ.ka̠j o̞ɣ.ɫu tʃu.ɾuk u.ʋa̠ː, 1944 елның 26 декабрендә [[Монголия]]дә [[Баян-Өлгии Провинциясе]]ндә туган), [[Алман теле]]ндә романнар, поэмалар һәм эсселар [[Монгол]] язучысы, гәрчә ул [[Тувалылар|Тува]] килеп чыгышлы. Ул еш [[шаман]] буларак тасвирлана, һәм шулай ук укытучы һәм актёр.<ref>{{Cite web|title=Mongolei - Zwischen Jurte und Megacity - NDR - TV-Programm|url=https://www.prisma.de/tv-programm/Mongolei-Zwischen-Jurte-und-Megacity,26352793|access-date=2020-06-30|website=Prisma|language=de}}</ref><ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title="Auf den innersten Kern kommen" - Galsan Tschinag über Schamanismus, Heilkunde und Wissenschaft : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/id/13804|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> ==Тормышы== Көнбатыш Монголиядә югары [[Алтай таулары]]нда Тывалы шаманның кече улы булып туып, Галсан [[Көнчыгыш Германия]]дә, [[Лейпциг]]та [[Карл Маркс Университеты]]нда төп белгече буенча [[Герман өйрәнүләре]]н укыган (1962-1968). Ул тезис эшен [[Эрвин Штритматтер]] җитәкчелеге астында эшләгән һәм тәмамлаганнан соң [[Монголиянең Дәүләт Университеты]]нда алман теле укытучысы булып эшли башлаган. 1976 елда аның укытучы лицензиясе "сәяси ышанычлы" булмауга күрә алынган булган. Ул Монгол университетларының бөтен дүртесе арасында унике сәгать сменалар ясап эшләвен дәвам иткән. 1980-енче елда 36 яшендә Галсанга тормышка янаучы йөрәк хәле диагнозы куелган булган. Соңрак ул шул хәлдән тазарган һәм тормышын коткаруга "шаманик көчләр"гә һәм күп күнегүгә рәхмәтле дип әйтә.<ref>{{Cite web|last=Knittel|first=Von Anton Philipp|title=Nomadenkind und Mutter Leipzig - Über Galsan Tschinags Erinnerungen an seine Anfänge in Deutschland unter dem Titel "Kennst Du das Land" : literaturkritik.de|url=https://literaturkritik.de/tschinag-kennst-du-das-land-nomadenkind-und-mutter-leipzig,25537.html|access-date=2020-06-30|website=literaturkritik.de|language=de-DE}}</ref> Хәзерге көндә, автор елның күпчелек вакытын Моноглиянең башкала шәһәре [[Улан-Батор]]да якынча 20 кеше гаиләсе белән үткәрә. Ул шулай ук күп вакытын Алман сөйләшүче дөньяда һәм Европа буйлап укулар биреп үткәрә һәм шулай ук көнбатыш Монголия далаларында Тыва тамырлары белән якынаюга омтыла. Гәрчә ул һаман да күбесенчә алман телендә язса да, аның китаплары күп башка телләргә тәрҗемә ителгән булган. Язуына өстәп Галсан Тыва азчылыгы активисты булып тора һәм шаманик дәвалау практикалый.<ref>{{Cite book | last = Prinzing | first = Marlies | title = Der Schamane : Begegnung mit Galsan Tschinag | publisher = Ullstein | year = 2010 | location = Berlin | isbn = 978-3-548-74493-3}} </ref><ref>{{Cite web|last=Holtgrewe|first=Ursula|title=Galsan Tschinag will seinem Volk helfen: Schamane aus dem Altai-Gebirge kommt nach Wersen|url=https://www.noz.de/lokales/lotte/artikel/1550012/schamane-aus-dem-altai-gebirge-kommt-nach-wersen|access-date=2020-06-30|website=www.noz.de}}</ref> ==Инглиз телендә эшләре== * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/jurte.htm All the Paths Around Your Yurt] (online poetry translation from ''Alle Pfade um deine Jurte'', 1995) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/unzahm.htm You Will Always Be Untamable] (online poetry translation from ''Nimmer werde ich dich zähmen können'', 1996) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/wolkenhunde.htm Cloud Dogs] (online poetry translation from ''Wolkenhunde'', 1998) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/orakel.htm Oracle Stones as Red as the Sun: Songs of the Shaman] (online poetry translation from ''Sonnenrote Orakelsteine'', 1999) * 2004 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/akhem.htm The Stone Man at Ak-Hem] (online poetry translation from ''Der Steinmensch zu Ak-Hem'', 2002) * 2006 [https://www.amazon.com/dp/157131055X The Blue Sky: A Novel] (translation in print from ''Der blaue Himmel'', 1994)<ref>{{Cite web|last=Cassandra Neace|date=2020-03-16|title=Finding Mongolian Literature in Translation|url=https://bookriot.com/2020/03/16/mongolian-literature-in-translation/|access-date=2020-06-30|website=BOOK RIOT|language=en-US}}</ref> * 2007 [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/schweigen.htm Beyond the Silence] (online poetry translation from ''Jenseits des Schweigens'', 2006) * 2007 [https://www.amazon.com/dp/1571310657 The Gray Earth] (translation in print from ''Die graue Erde'', 1999) * 2013 [http://net.lib.byu.edu/estu/tschinag/wind.htm Wind of the Steppe, Wind of the World] (online poetry translation from ''Steppenwind, Weltenwind'', 2013) ==Алман телендә эшләре== (якынча инглиз атамалары белән) * 1981 "Eine tuwinische Geschichte und andere Erzählungen" (A Tuvan Story and other short stories) * 1993 "Das Ende des Liedes" (The End of it) * 1994 "Der blaue Himmel" (The Blue Sky) * 1995 "Zwanzig und ein Tag" (Twenty-One Days) * 1996 "Nimmer werde ich dich zähmen können" (Never Will I Tame You) * 1997 "Die Karawane" (The Caravan) * 1997 "Im Land der zornigen Winde" (In the Land of the Angry Winds, with co-author Amelie Schenk) * 1997 "Der siebzehnte Tag" (The Seventeenth Day) * 1999 "Die graue Erde" (The Grey Earth) * 1999 "Der Wolf und die Hündin" (The Wolf and the Bitch) * 2000 "Der weiße Berg" (The White Mountain) * 2001 "Dojnaa" * 2002 "Tau und Gras" (Dew and Grass) * 2004 "Das geraubte Kind" (The Stolen Child) * 2007 "Die neun Träume des Dschinghis Khan" (The Nine Dreams of Genghis Khan) * 2008 "Die Rückkehr" (The Return) * 2011 "Das andere Dasein" (A Second Existence) * 2012 "Gold und Staub" (Gold and Dust) * 2013 "Der Mann, die Frau, das Schaf, das Kind" (The Man, the Woman, the Sheep, the Child) == Бүләкләре == *1992 [[Adelbert-von-Chamisso-Preis]] *1995 [[Puchheimer Leserpreis]] *2001 [[Heimito von Doderer-Literaturpreis]] *2003 [[Danish Aloa Literature-Preis]] *2006 was recognized as a deserving cultural worker in Mongolia *2009 [[European Trebbia-Preis]] *2002 [[Bundesverdienstkreuz]] *2012 [[City of Marburg Literaturpreis]] *2015 [[Literatur Work Award]] for "Gold and Dust", "The Man, the Woman, the Sheep, the Child" and "My Altai" *2018 [[Highest award of the Republic of Tuva]] (Russia) == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Тышкы сылтамалар== * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/migration.pdf Images of Migration and Change in the German-language Poetry of Galsan Tschinag by Richard Hacken] (pdf) * [http://net.lib.byu.edu/estu//tschinag/intro.htm The Poetry of Galsan Tschinag: An Introduction] * [http://www.freunde-des-altai.org Friends of Altai] * [http://podfiles.zdf.de/germandream/galsan_tschinag_long_de.mp3 "Das edle, gute Deutschland wird fortbestehen", by Wolfgang Harrer a.k.a. Blau and Alysa Selene, ZDF (in German, audio)] * [http://www.heute.de/ZDFmediathek/inhalt/1/0,4070,2294849-5,00.html Galsan Tschinag in der ZDF Mediathek (video in German)]{{Dead link|date=December 2019 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.galsan.info/ Galsan Tschinag's Website] (German) ==Библиография== * [http://www.refworks.com/refshare/?site=027751096925598000/1284846/Tschinag Galsan Tschinag: A Searchable Bibliography] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Язучылар]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Шаманизм]] 5toc3b034a364iyoazzi7q30fex0lvg 1 588229 3526939 2022-08-06T09:45:34Z A.Khamidullin 6685 Яңа бит: «{{ТИМ|en|Galsan Tschinag}}» wikitext text/x-wiki {{ТИМ|en|Galsan Tschinag}} d5fje0v589mfilr6fpa3o2248xqvqoh 10 588230 3526941 2022-08-06T09:55:05Z Frhdkazan 3171 ара саклау wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Татарстан мәчетләре | state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly> | title = [[Татарстан Җөмһүрияте мөселманнарының Диния нәзарәте|Татарстан диния нәзарәте]] [[мәчет]]ләре&nbsp;<small>{{smaller|([[:Төркем:Татарстан мәчетләре|төркем]])}}</small> | titlestyle = background:#A3EEA3; border-bottom: 1px solid #fdfdfd; | image = | bodyclass = hlist | group1 = [[Казан]] <small>([[Казан мәчетләре|исемлек]] {{*}} [[Калып:Казан мәчетләре|калып]] {{*}} [[:Төркем:Казан мәчетләре|төркем]])</small> | group1style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 1px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list1 = {{*}}<small>'''[[Казанның тарихи мәчетләре|тарихи мәчетләре]]''':</small> [[Ак мәчет|Ак]] {{*}} [[Ал мәчет|Ал]] {{*}} [[Апанай мәчете|Апанай]] {{*}} [[Әҗем мәчете|Әҗем]] {{*}} [[Борнай мәчете|Борнай]] {{*}} [[Галиев мәчете|Галиев]] {{*}} [[Зәңгәр мәчет|Зәңгәр]] {{*}} [[Иске татар зиратындагы мәчет (Казан)|Иске татар зираты]] {{*}} [[Иске Таш мәчет|Иске Таш]] {{*}} [[Кабан арты мәчете|Кабан арты]] {{*}} [[Мәрҗани мәчете|Мәрҗани]] {{*}} [[Нурулла мәчете|Нурулла]] {{*}} [[Солтан мәчете|Солтан]]</br> {{*}}<small>''ХХ г. ахырыннан:''</small> [[Ай нуры мәчете|Ай нуры]] {{*}} [[Әмәт бистәсе мәчете|Әмәт бистәсе]] {{*}} [[Әминә мәчете|Әминә]] {{*}} [[Әниләр мәчете|Әниләр]] {{*}} [[Әтиләр мәчете|Әтиләр]] {{*}} [[Әхмәдзәки мәчете|Әхмәдзәки]] {{*}} [[Бишбалта мәчете|Бишбалта]] {{*}} [[Болгар мәчете (Казан)|Болгар]] {{*}} [[Бохара мәчете (Казан)|Бохара]] {{*}} [[Габделгалләм мәчете|Габделгалләм]] {{*}} [[Гадел мәчете|Гадел]] {{*}} [[Казан шәһәренең Җәмигъ мәчете|Җәмигъ]] {{*}} [[Җомга мәчете (Казан)|Җомга]] {{*}} [[Зәйнулла мәчете|Зәйнулла]] {{*}} [[Нефтьчеләр бистәсе мәчете|Ирек]] {{*}} [[Ислам мәчете|Ислам]] {{*}} [[Казан нуры мәчете|Казан нуры]] {{*}} [[2 колониянең Касыйм мәчете|Касыйм]] {{*}} [[Колшәриф мәчете|Колшәриф]] {{*}} [[Котдус мәчете|Котдус]] {{*}} [[Кыйбла мәчете (Казан, Щербаковка)|Кыйбла]] {{*}} [[Мәдинә (мәчет, Казан)|Мәдинә]] {{*}} [[Миргазиян мәчете|Миргазиян]] {{*}} [[Мөслимә мәчете|Мөслимә]] {{*}} [[Нур Ислам мәчете|Нур Ислам]] {{*}} [[Отар бистәсе мәчете|Отар бистәсе]] {{*}} [[Өмет мәчете|Өмет]] {{*}} [[Өметлеләр мәчете|Өметлеләр]] {{*}} [[Петровский бистәсе мәчете|Петровский бистәсе]] {{*}} [[Рамазан мәчете (Казан)|Рамазан]] {{*}} [[Рауза мәчете|Рауза]] {{*}} [[Рәхмәтулла мәчете|Рәхмәтулла]] {{*}} [[Ризван мәчете|Ризван]] {{*}} [[Рөстәм мәчете|Рөстәм]] {{*}} [[Салихҗан мәчете (Казан)|Салихҗан]] {{*}} [[Сәләх мәчете|Сәләх]] {{*}} [[Сөләйман мәчете|Сөләйман]] {{*}} [[Тәүфикъ мәчете|Тәүфикъ]] {{*}} [[Туган авылым мәчете|Туган авылым]] {{*}} [[Тынычлык мәчете|Тынычлык]] {{*}} [[Утыз Имәни мәчете|Утыз Имәни]] {{*}} [[Фәрһад мәчете|Фәрһад]] {{*}} [[Хәдиҗә мәчете|Хәдиҗә]] {{*}} [[Хәтер мәчете|Хәтер]] {{*}} [[Хөзәйфә мәчете|Хөзәйфә]] {{*}} [[Шамил мәчете|Шамил]] {{*}} [[Ярдәм мәчете|Ярдәм]] | group2 = [[Чаллы]] <small>([[Яр Чаллы мәчетләре|исемлек]] {{*}} [[Калып:Яр Чаллы мәчетләре|калып]] {{*}} [[:Төркем:Чаллы мәчетләре|төркем]])</small> | group2style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list2 = [[Ак мәчет (Чаллы)|Ак]] {{*}} [[Әбүзәр мәчете|Әбүзәр]] {{*}} [[Җамиг мәчете (Яр Чаллы)|Җамигъ]] {{*}} [[Нур-Ихлас мәчете|Нур-Ихлас]] {{*}} [[Рамазан мәчете (Яр Чаллы)|Рамазан]] {{*}} [[Сөембикә мәчете (Яр Чаллы)|Сөембикә]] {{*}} [[Тау мәчете|Тау]] {{*}} [[Тәүбә мәчете (Яр Чаллы)|Тәүбә]] {{*}} [[Туфан мәчете (Яр Чаллы)|Туфан]] {{*}} [[Утыз Имәни мәчете (Яр Чаллы)|Утыз Имәни]] {{*}} [[Чишмә мәчете (Яр Чаллы)|Чишмә]] | group3 = [[Азнакай районы]] <small>([[:Төркем:Азнакай районы мәчетләре|төркем]])</small> | group3style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list3 = {{*}}<small>'''''[[Азнакай]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Азнакай районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Уразай авылы мәчете|Уразай]] | group4 = [[Аксубай районы]] <small>([[:Төркем:Аксубай районы мәчетләре|төркем]])</small> | group4style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list4 = {{*}}<small>'''''[[Аксубай]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Аксубай районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group5 = [[Актаныш районы]] <small>([[:Төркем:Актаныш районы мәчетләре|төркем]])</small> | group5style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list5 = {{*}}<small>'''''[[Актаныш]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Актаныш районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Такталачык мәчете (Актаныш районы)|Такталачык]] | group6 = [[Алабуга районы]] <small>([[:Төркем:Алабуга районы мәчетләре|төркем]])</small> | group6style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list6 = {{*}}<small>'''''[[Алабуга]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Алабуга районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group7 = [[Алексеевск районы]] <small>([[:Төркем:Алексеевск районы мәчетләре|төркем]])</small> | group7style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list7 = {{*}}<small>'''''[[Алексеевское]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Алексеевск районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group8 = [[Апас районы]] <small>([[:Төркем:Апас районы мәчетләре|төркем]])</small> | group8style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list8 = {{*}}<small>'''''[[Апас]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Апас районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group9 = [[Арча районы]] <small>([[:Төркем:Арча районы мәчетләре|төркем]])</small> | group9style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list9 = {{*}}<small>'''''[[Арча]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Арча районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group10 = [[Әгерҗе районы]] <small>([[:Төркем:Әгерҗе районы мәчетләре|төркем]])</small> | group10style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list10 = {{*}}<small>'''''[[Әгерҗе]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әгерҗе районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group11 = [[Әлки районы]] <small>([[:Төркем:Әлки районы мәчетләре|төркем]])</small> | group11style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list11 = {{*}}<small>'''''[[Базарлы Матак]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әлки районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group12 = [[Әлмәт районы]] <small>([[:Төркем:Әлмәт районы мәчетләре|төркем]])</small> | group12style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list12 = {{*}}<small>'''''[[Әлмәт]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әлмәт районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group13 = [[Әтнә районы]] <small>([[:Төркем:Әтнә районы мәчетләре|төркем]])</small> | group13style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list13 = {{*}}<small>'''''[[Олы Әтнә]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Әтнә районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group14 = [[Балтач районы]] <small>([[:Төркем:Балтач районы мәчетләре|төркем]])</small> | group14style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list14 = {{*}}<small>'''''[[Балтач]]''''':</small> </br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Балтач районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group15 = [[Балык Бистәсе районы]] <small>([[:Төркем:Балык Бистәсе районы мәчетләре|төркем]])</small> | group15style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list15 = {{*}}<small>'''''[[Балык Бистәсе]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Балык Бистәсе районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Олы Елга авылы мәчете|Олы Елга]]</small> | group16 = [[Баулы районы]] <small>([[:Төркем:Баулы районы мәчетләре|төркем]])</small> | group16style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list16 = {{*}}<small>'''''[[Баулы]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Баулы районы торак пунктлары‎|башка ТПлар]]'':</small> | group17 = [[Биектау районы]] <small>([[:Төркем:Биектау районы мәчетләре|төркем]])</small> | group17style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list17 = {{*}}<small>'''''[[Биектау тимер юл станциясе бистәсе]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Биектау районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group18 = [[Бөгелмә районы]] <small>([[:Төркем:Бөгелмә районы мәчетләре|төркем]])</small> | group18style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list18 = {{*}}<small>'''''[[Бөгелмә]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Бөгелмә районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group19 = [[Буа районы]] <small>([[:Төркем:Буа районы мәчетләре|төркем]])</small> | group19style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list19 = {{*}}<small>'''''[[Буа (Татарстан)|Буа]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Буа районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Әлки авылы мәчете (Буа районы)|Әлки]] {{*}} [[Яңа Чәчкап мәчете|Яңа Чәчкап]] | group20 = [[Зәй районы]] <small>([[:Төркем:Зәй районы мәчетләре|төркем]])</small> | group20style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list20 = {{*}}<small>'''''[[Зәй шәһәре|Зәй]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Зәй районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group21 = [[Кайбыч районы]] <small>([[:Төркем:Кайбыч районы мәчетләре|төркем]])</small> | group21style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list21 = {{*}}<small>'''''[[Олы Кайбыч]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Кайбыч районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group22 = [[Кама Тамагы районы]] <small>([[:Төркем:Кама Тамагы районы мәчетләре|төркем]])</small> | group22style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list22 = {{*}}<small>'''''[[Кама Тамагы]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Кама Тамагы районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group23 = [[Кукмара районы]] <small>([[:Төркем:Кукмара районы мәчетләре|төркем]])</small> | group23style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list23 = {{*}}<small>'''''[[Кукмара]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Кукмара районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group24 = [[Лаеш районы]] <small>([[:Төркем:Лаеш районы мәчетләре|төркем]])</small> | group24style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list24 = {{*}}<small>'''''[[Лаеш]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Лаеш районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group25 = [[Лениногорск районы]] <small>([[:Төркем:Лениногорск районы мәчетләре|төркем]])</small> | group25style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list25 = {{*}}<small>'''''[[Лениногорск]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Лениногорск районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> [[Керкәле мәчетләре|Керкәле]] | group26 = [[Мамадыш районы]] <small>([[:Төркем:Мамадыш районы мәчетләре|төркем]])</small> | group26style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list26 = {{*}}<small>'''''[[Мамадыш]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Мамадыш районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group27 = [[Менделеевск районы]] <small>([[:Төркем:Менделеевск районы мәчетләре|төркем]])</small> | group27style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list27 = {{*}}<small>'''''[[Менделеевск]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Менделеевск районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group28 = [[Минзәлә районы]] <small>([[:Төркем:Минзәлә районы мәчетләре|төркем]])</small> | group28style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list28 = {{*}}<small>'''''[[Минзәлә]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Минзәлә районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group29 = [[Мөслим районы]] <small>([[:Төркем:Мөслим районы мәчетләре|төркем]])</small> | group29style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list29 = {{*}}<small>'''''[[Мөслим (Мөслим районы)|Мөслим]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Мөслим районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group30 = [[Норлат районы]] <small>([[:Төркем:Норлат районы мәчетләре|төркем]])</small> | group30style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list30 = {{*}}<small>'''''[[Норлат]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Норлат районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group31 = [[Питрәч районы]] <small>([[:Төркем:Питрәч районы мәчетләре|төркем]])</small> | group31style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list31 = {{*}}<small>'''''[[Питрәч]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Питрәч районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group32 = [[Саба районы]] <small>([[:Төркем:Саба районы мәчетләре|төркем]])</small> | group32style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list32 = {{*}}<small>'''''[[Байлар Сабасы]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Саба районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group33 = [[Сарман районы]] <small>([[:Төркем:Сарман районы мәчетләре|төркем]])</small> | group33style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list33 = {{*}}<small>'''''[[Сарман]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Сарман районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group34 = [[Спас районы]] <small>([[:Төркем:Спас районы мәчетләре|төркем]])</small> | group34style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list34 = {{*}}<small>'''''[[Болгар (Спас районы)|Болгар]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Спас районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group35 = [[Теләче районы]] <small>([[:Төркем:Теләче районы мәчетләре|төркем]])</small> | group35style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list35 = {{*}}<small>'''''[[Теләче]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Теләче районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group36 = [[Тукай районы]] <small>([[:Төркем:Тукай районы мәчетләре|төркем]])</small> | group36style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list36 = [[Бәтке мәчете|Бәтке]] | group37 = [[Түбән Кама районы]] <small>([[:Төркем:Түбән Кама районы мәчетләре|төркем]])</small> | group37style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list37 = {{*}}<small>'''''[[Түбән Кама]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Түбән Кама районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group38 = [[Тәтеш районы]] <small>([[:Төркем:Тәтеш районы мәчетләре|төркем]])</small> | group38style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list38 = {{*}}<small>'''''[[Тәтеш]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Тәтеш районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group39 = [[Чирмешән районы]] <small>([[:Төркем:Чирмешән районы мәчетләре|төркем]])</small> | group39style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list39 = {{*}}<small>'''''[[Чирмешән]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Чирмешән районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group40 = [[Чистай районы]] <small>([[:Төркем:Чистай районы мәчетләре|төркем]])</small> | group40style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list40 = {{*}}<small>'''''[[Чистай]]''''':</small> [[Чистайның беренче җәмигъ мәчете|Беренче җәмигъ мәчете]]</br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Чистай районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group41 = [[Чүпрәле районы]] <small>([[:Төркем:Чүпрәле районы мәчетләре|төркем]])</small> | group41style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list41 = {{*}}<small>'''''[[Иске Чүпрәле]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Чүпрәле районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group42 = [[Югары Ослан районы]] <small>([[:Төркем:Югары Ослан районы мәчетләре|төркем]])</small> | group42style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list42 = {{*}}<small>'''''[[Югары Ослан]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Югары Ослан районы торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group43 = [[Ютазы районы]] <small>([[:Төркем:Ютазы районы мәчетләре|төркем]])</small> | group43style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list43 = {{*}}<small>'''''[[Ютазы]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Ютазы районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group44 = [[Яшел Үзән районы]] <small>([[:Төркем:Яшел Үзән районы мәчетләре|төркем]])</small> | group44style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list44 = {{*}}<small>'''''[[Яшел Үзән]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Яшел Үзән районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | group45 = [[Яңа Чишмә районы]] <small>([[:Төркем:Яңа Чишмә районы мәчетләре|төркем]])</small> | group45style = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | list45 = {{*}}<small>'''''[[Яңа Чишмә]]''''':</small></br> {{*}}<small>''[[:Төркем:Яшел Үзән районының торак пунктлары|башка ТПлар]]'':</small> | belowstyle = background:#A3EEA3; padding: 0.3em 1em 0.3em 1em; border-top: 2px solid #fdfdfd; font-size: 97%!important; letter-spacing: 0.05em; | below = * [[Калып:Россия тәбәк мөселман диния нәзарәтләре|Россия тәбәк мөселман диния нәзарәтләре]] * [[:Төркем:Русия мәдрәсәләре|Россия мәдрәсәләре]] * [[:Төркем:Россия югары мөселман уку йортлары|Россия югары мөселман уку йортлары]] * [[Россия мөфтиләр шурасы]] * [[Ислам хезмәттәшлеге оешмасы]] }}<noinclude> [[Төркем:Калыплар:Татарстан]][[Төркем:Википедия:Акыллы Татарстан]] </noinclude> ra1hn2z6z8u2p70dty2wlpcdxogivxv 0 588231 3526955 2022-08-06T10:45:08Z Ilnur efende 6874 Создано переводом страницы «[[:ru:Special:Redirect/revision/117873207|Кири-Кили]]» wikitext text/x-wiki '''Кырык Өйле''' ''(Кирикили, [[Карагашлар|нуг.]]'' Кыркуьйли'')'' - [[Әстерхан|Әстерханның]] Ленин районына караган элеккеге [[Карагашлар|карагаш татарлары]] авылы. Ул шәһәрнең көнчыгыш читендә, Кривая Болда елгасы яры буйлап сузылган. [[Карагашлар]] күпләп яши торган урын буларак билгеле. Авылның исеме [[Нугай теле|нугайчадан]] "кырык уьй", ягъни "кырык өй" дигәнне аңлата: нугай культурасында 40 саны изге санала һәм кайвакыт күплекне белдерә. Башка версия буенча, авыл исеме нугайча "куркуй" — [[камыш]] себеркесе" дигәнне аңлата. <ref>{{Мәкалә|автор=Р. Шугаипов|ссылка=http://astinform.ru/r-shugaipov-chto-oznachaet-kirikili-sor.html|язык=ru|издание=Астраханское информбюро|тип=|год=2015|том=|номер=|страницы=|DOI=|issn=}}</ref> == Тарихы == Авыл картлары әйтүенчә, авылга XIX-XX гасыр башында Хожетаевка, [[Сәетләр (Әстерхан өлкәсе)|Сейтовка]], [[Лапас]] һәм [[Ясын-Сокан|Әстерхан өлкәсенең]] [[Кызыл Яр өязе|Красноярск]] өязенең Ясин-Сокан авыллары кешеләре нигез салган. Революциягә кадәр ул [[Әстерхан өязе|Әстерхан өязенең Началов волостенә караган.]] [[1922 ел|1922]] елдан - Яңа Авыл советы составында. [[1940 ел|1940 елның маенда ул]] Әстерхан шәһәре чикләренә кертелә. <ref>{{Мәкалә|ссылка=|язык=ru|издание=Вестник МНЦК «Эдиге»|тип=|год=|том=|номер=10|страницы=|DOI=|issn=}}</ref> Кырык Өйле авылы шәһәр үзәге белән 23 автобус һәм 37 номерлы такси маршруты белән бәйләнгән. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] [[Төркем:Әстерхан дәүләт медицина университетын тәмамлаучылар]] 5vyikyxi9kpqnxth57zwwiiaj41b8d8 3526956 3526955 2022-08-06T10:50:05Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Кырык Өйле''' ''({{lang-ru|Кири-Кили, Кирикили}}, [[Карагашлар|нуг.]]'' Кыркуьйли'')'' — [[Әстерхан|Әстерханның]] Ленин районына караган элеккеге [[Карагашлар|карагаш татарлары]] авылы. Ул шәһәрнең көнчыгыш читендә, Кривая Болда елгасы яры буйлап сузылган. [[Карагашлар]] күпләп яши торган урын буларак билгеле. Авылның исеме [[Нугай теле|нугайчадан]] "кырык уьй", ягъни "кырык өй" дигәнне аңлата: нугай культурасында 40 саны изге санала һәм кайвакыт күплекне белдерә. Башка версия буенча, авыл исеме нугайча "куркуй" — [[камыш]] себеркесе дигәнне аңлата.<ref>{{Мәкалә|автор=Р. Шугаипов|ссылка=http://astinform.ru/r-shugaipov-chto-oznachaet-kirikili-sor.html|язык=ru|издание=Астраханское информбюро|тип=|год=2015|том=|номер=|страницы=|DOI=|issn=}}</ref> == Тарихы == Авыл картлары әйтүенчә, авылга XIX-XX гасыр башында [[Әстерхан губернасы]]нвң [[Кызыл Яр өязе]] Хожетаевка, [[Сәетләр (Әстерхан өлкәсе)|Сәетләр]], [[Лапас]] һәм [[Ясын-Сокан]] авыллары кешеләре нигез салган. Революциягә кадәр ул [[Әстерхан өязе|Әстерхан өязенең]] Началов волостенә караган. [[1922 ел|1922]] елдан [[Яңа Авыл (Әстерхан)|Яңа Авыл]] советы составында. [[1940 ел|1940 елның маенда ул]] Әстерхан шәһәре чикләренә кертелә. <ref>{{Мәкалә|ссылка=|язык=ru|издание=Вестник МНЦК «Эдиге»|тип=|год=|том=|номер=10|страницы=|DOI=|issn=}}</ref> Кырык Өйле авылы шәһәр үзәге белән 23 автобус һәм 37 номерлы такси маршруты белән бәйләнгән. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] nma319tu60fo8qdo5ox3v45f8gigkwv 3526957 3526956 2022-08-06T10:51:01Z Ilnur efende 6874 /* Тарихы */ wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Кырык Өйле''' ''({{lang-ru|Кири-Кили, Кирикили}}, [[Карагашлар|нуг.]]'' Кыркуьйли'')'' — [[Әстерхан|Әстерханның]] Ленин районына караган элеккеге [[Карагашлар|карагаш татарлары]] авылы. Ул шәһәрнең көнчыгыш читендә, Кривая Болда елгасы яры буйлап сузылган. [[Карагашлар]] күпләп яши торган урын буларак билгеле. Авылның исеме [[Нугай теле|нугайчадан]] "кырык уьй", ягъни "кырык өй" дигәнне аңлата: нугай культурасында 40 саны изге санала һәм кайвакыт күплекне белдерә. Башка версия буенча, авыл исеме нугайча "куркуй" — [[камыш]] себеркесе дигәнне аңлата.<ref>{{Мәкалә|автор=Р. Шугаипов|ссылка=http://astinform.ru/r-shugaipov-chto-oznachaet-kirikili-sor.html|язык=ru|издание=Астраханское информбюро|тип=|год=2015|том=|номер=|страницы=|DOI=|issn=}}</ref> == Тарихы == Авыл картлары әйтүенчә, авылга XIX-XX гасыр башында [[Әстерхан губернасы]]нвң [[Кызыл Яр өязе]] Хожетаевка, [[Сәетләр (Әстерхан өлкәсе)|Сәетләр]], [[Лапас]] һәм [[Ясын-Сокан]] авыллары кешеләре нигез салган. Революциягә кадәр ул [[Әстерхан өязе|Әстерхан өязенең]] Началов волостенә караган. [[1922 ел|1922]] елдан [[Яңа Авыл (Әстерхан)|Яңа Авыл]] советы составында. [[1940 ел|1940 елның маенда ул]] Әстерхан шәһәре чикләренә кертелә. == Транспорт == Кырык Өйле авылы шәһәр үзәге белән 23 автобус һәм 37 номерлы такси маршруты белән бәйләнгән. == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] [[Төркем:Әстерхан]] [[Төркем:Әстерхан өлкәсе татар авыллары]] a54ns4rtqlbjtx71w19kldkf85b13qg