Wikipedia ttwiki https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82 MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Медиа Махсус Бәхәс Кулланучы Кулланучы бәхәсе Википедия Википедия бәхәсе Файл Файл бәхәсе МедиаВики МедиаВики бәхәсе Калып Калып бәхәсе Ярдәм Ярдәм бәхәсе Төркем Төркем бәхәсе Портал Портал бәхәсе TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Гаджет Обсуждение гаджета Определение гаджета Обсуждение определения гаджета 0 13525 3528818 3517020 2022-08-14T11:46:06Z A.Khamidullin 6685 /* Дин */ wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Бәхрәйн''' (рәсми ''Бәхрәйн Мәмләкәте''; {{lang-ar|'''مملكة البحرين'''}}) — [[Фарсы култыгы]]ндагы Бәхрәйн архипелагында урнашкан дәүләт. Гарәп дәүләтләре арасында иң кечкенәсе. Бәхрәйн [[Согуд Гарәбстаны]] көнчыгыш ярларыннан 16 км ераклыктагы өч чагыштырмача зур һәм күпсанлы вак утрауларда урнашкан. [[Согуд Гарәбстаны]] белән машина күпере аркылы тоташкан. == Тарих == Б.э.к. III меңьеллыкта Бәхрәйн җирләрендә алга киткән [[цивилизация]] булган. [[Дилмун дәүләте]] дип аталучы дәүләт [[шумер]]ларны һәм башка [[Елгаара өлкә|Елгаара]] халыкларын [[Һинд елгасы]] буе халыклары белән бәйләүче диңгез юлында ятучы мөһим сәүдә үзәге булган. * [[IV гасыр|IV]]–[[VI гасыр|VI]] гасырлар да [[Сасанидлар]] дәүләтенә керә, аннары [[Гарәп хәлифәлеге]]нә керә. * [[IX гасыр|IX]]–[[XI гасыр|XI]] гасырлар – [[карматлар]] дәүләте үзәге. * [[XIII гасыр]] урталары – бәйсезлек ала, тик күп тә үтми, ул [[Ормуз әмирлеге]] составына керә. * [[XVI гасыр|XVI]]–[[XVII гасыр|XVII]] гасырлар – [[Португалия]] хакимлеге астында. * [[XVII гасыр|XVII]]–[[XVIII гасыр|XVIII]] гасырлар – [[Сәфәвиләр|сәфәви]] [[Иран]] составында. * [[1780]]нче еллар – яңадан бәйсезлек игълан ителә. * [[XIX гасыр]] – Бәһрәйнгә [[инглизләр]] үтеп керә. * [[1871]] – [[Бөекбритания]] протекторатын урнаштыра, ләкин чынлыкта ул колониягә әверелә. * [[Беренче бөтендөнья сугышы]] – Бөекбританиянең зур хәрби базасы корыла. Иран хөкүмәте Бәһрәйнне хаксыз рәвештә тартып алынган Иран җире дип исәпли. * [[Икенче бөтендөнья сугышы]] – Бөекбритания хөкүмәте Бәһрәйнгә зур гаскәр контингентын кертә. [[1946]] елдан [[Манама]] – [[Фарсы култыгы]]ндагы Британия хакимияте башлыгының резиденциясы. * [[1971]] елның [[14 август]]ы – бәйсезлек бирелә. == Халык == 2007 елда 708573 кешелек халыкның якынча яртысы нигездә [[Иран]]нан күчеп килгән эшче-иммигрантлар һәм аларның гаилә әгъзалары булган. Бәһрәйндә [[Аурупа]] һәм [[Көньяк Азия]] халыклары вәкилләре күп. Рәсми тел – [[гарәпчә]], шулай ук [[инглиз теле|инглиз]], [[фарсы теле|фарсы]] һәм [[урду теле|урду]] телләре дә кулланыла. Халык тыгызлыгы – 1 142,9 кеше/км². Халыкның якынча 30 % 15 яшькәчә, 68 % – 15 тән 65 яшькә кадәр, 3,2 % – 65 яшьтән олы кешеләрдән тора. == Дин == Халыкның якынча 85 % ы – [[мөселман]], шуларның 75 % – [[шигыйлык|шигыйләр]] һәм 25 % – [[сөннилек|сөнниләр]] (шулай ук идарә итүче гаилә дә сөнни). Шулай ук [[христианнар]] (грек православие чиркәве), [[яһүдиләр]], [[бәһаи]]чылар, [[Һинд дине]] тарафдарлары, [[буддачылык]] вәкилләре һәм [[парслар]] очрый. * [[Бәһрәйндә ислам]] == Дәүләт төзелеше == Бәһрәйн – [[конституцион монархия]]. Дәүләт башында король тора. Хөкүмәтне [[премьер-министр]] җитәкли. Кабинет 23 министрдан гыйбарәт. Ике палаталы [[парламент]]. Түбәнгесе – Халык вәкилләре палатасы халык тарафыннан сайланган депутатлардан тора, Югарыгысының вәкилләрен король билгели. Ике палатада да 40шар кеше. == Икътисад == Илдә [[нефть]] һәм [[газ]] чыгарыла, алга киткән банк секторы, [[туризм]], [[әлүмин]] җитештерү бар. Бәһрәйн азык-төлек белән тулысынча диярлек үз-үзен тәэмин итә. Шулай ук тискәре яклар да бар – югары эшсезлек дәрәҗәсе (15 %), нефтьнең бетүе, дәүләтнең зур бурычлары, нефть табудан башка тармакларның үсеш алмавы. == Географик мәгълүмат == [[Рәсем:Bahrain pol 2003.jpg|thumb|250px|left|Бәһрәйн картасы]] == Административ бүленеш == Бәһрәйн 12 автоном районга бүленгән: * әл-Манама * әл-Минтака әл-Вуста * әл-Минтака әл-Гарбия * әл-Минтака аш-Шамалия * әл-Хадд * әр-Рифа вә әл-Минтака әл-Җәнубия * Җидд Хафс * Җузур Хавар * Иса, Мухаррак * Ситра * Хамад == Моны да карагыз == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} {{rq|stub|check}}{{Сылтамалар юк}} {{Азия дәүләтләре}} {{Ислам хезмәттәшлеге оешмасы}} [[Төркем:Әлифба буенча дәүләтләр]] [[Төркем:Бәһрәйн]] [[Төркем:Кәрлә дәүләтләр]] [[Төркем:Конституцион монархияләр]] [[Төркем:Һинд дине]] bqj9cilmfzxaaqagl67e4ta6ygylf7u 0 19702 3528811 3501532 2022-08-14T10:54:05Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: /* Танылган кешеләре */ wikitext text/x-wiki {{АТБВМ |Төс1 = {{Төс/Россия}} |Татар исеме = Биектау районы |Чын исем = {{lang-ru|Высокорский район}} |Герб = Coat of Arms of Visokogorsky rayon (Tatarstan).gif |Байрак = Flag of Vysokogorsky rayon (Tatarstan).png |Герб киңлеге = |Байрак киңлеге = |Герб тасвирламасы = |Байрак тасвирламасы = |Ил = [[Россия]] |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |type = |уровень = |CoordScale = |Гимн = |Статус = [[Район]] |Регион төре = [[Җөмһүрият]] |Регион = [[Татарстан]] |Башкала = [[Биектау]] |ЭреШәһәрләр = |Нигезләү = [[10 февраль]] [[1935]] |Юкка чыгу = |Башлык = Кәлимуллин Рөстәм Гәлиулла улы<ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=http://vysokaya-gora.tatarstan.ru/tat/visokaya_gora/administer/rukov.htm |access-date=2013-10-05 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304231344/http://vysokaya-gora.tatarstan.ru/tat/visokaya_gora/administer/rukov.htm |dead-url=yes }}</ref> |Башлык исеме = Район башлыгы |Башлык2 = |Башлык исеме2 = |ТЭП = |ТЭП елы = |ТЭП буенча урын = |Кеше башына ТЭП = |Кеше башына ТЭП буенча урын = |Тел = |Телләр = |Халык саны = 43 207 кеше |Халык саны исәбе елы = 2010 |Халыктан % = 1,1 |Халык саны буенча урын = |Халык тыгызлыгы = |Халык тыгызлыгы буенча урын = |Милли состав = |Дини состав = |Мәйдан = 1 701 |Мәйданнан % = 2,5 |Мәйдан буенча урын = |Максималь биеклеге = |Урта биеклеге = |Минималь биеклеге = |Киңлек = |Озынлык = |Харита = Location of Vysokogorsky District (Tatarstan).svg |Харита зурлыгы = 350px |Административ берәмлек харитасы = |Харита зурлыгы ае = |Сәгать поясы = MSK (UTC+3) |Аббревиатура = |ISO = |Телефон коды = |Почта индекслары = |Интернет домены = |Автомобиль номерлар коды = 16, 116 |Сайт = http://vysokaya-gora.tatar.ru/ |Commons-та төркем = |Искәрмә = }} '''Биектау районы''' ({{lang-ru|Высокогорский район}}) — [[Татарстан Республикасы]] составындагы административ-территориаль һәм муниципаль берәмлек (муниципаль район). Район Татарстан Республикасының төньяк-көнбатыш өлешендә урнашкан. Административ үзәге - [[Биектау тимер юл станциясе бистәсе|Биектау тимер юл станциясе поселогы]]. 2020 ел башына халык саны 51 567 кеше тәшкил итә.<ref name=stata/><ref name=tat>{{cite web |url = https://tatcenter.ru/district/vysokogorskij-rajon/ |title = Высокогорский район |date = 2019 |publisher =Татцентр.ру |accessdate = 2020-11-21 }}</ref> Хәзерге заман районы территориясендә беренче тораклыклар XII гасырда нигезләнгән дип уйланыла — ул чакта алар [[Идел буе Болгары]] тарафыннан контрольдә тотыла. Аларның кайберләре республиканың мәдәни мирас объектлары булып санала.<ref name=nasledie/><ref name=comsa/> Районда сәнәгать һәм авыл хуҗалыгы комплекслары үсеш алган, өч сәнәгать мәйданчыгы эшли башлаган, тагын бер сәнәгать паркын 2021 елда файдалануга тапшырырга әзерләнәләр.<ref name=tat/><ref name=strateg/><ref name=prompark/> == Географиясе == [[Файл:Озеро Кара-куль вид сверху.jpg|200px|thumb|right|Кара күл]] Биектау районы Татарстан Республикасының төньяк-көнбатыш өлешендә, республиканың көньяк һәм төньяк, көнбатыш һәм көнчыгышын тоташтыручы юлларда урнашкан. Район көнбатышта — [[Яшел Үзән районы|Яшел Үзән]], көнчыгышта — [[Арча районы|Арча]] һәм [[Әтнә районы|Әтнә]] районнары, көньякта - [[Питрәч районы]] һәм [[Марий-Эл Республикасы]] белән төньякта чиктәш. Районның административ үзәге булган Биектау республика башкаласыннан 7 км ераклыкта урнашкан. Район территориясе 1574,8 км², авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге җирләр мәйданы 1188,2 км² тәшкил итә. Район территориясендә 25 авыл җирлеге урнашкан. Биектау районы Казан агломерациясенең структур берәмлеге булып тора. Климат уртача-континенталь. Сезоннарның төгәл бүленеше билгеләнә. Июльнең уртача температурасы - 18,5 º — 19,5 º, гыйнварда -14,5 º -13,5 º.{{sfn|Иванов|2015}}<ref name=strateg>{{cite web |url = https://vysokaya-gora.tatarstan.ru/strategiya-sotsialno-ekonomicheskogo-razvitiya.htm |title = Стратегия социально-экономического развития Высокогорского муниципального района Республики Татарстан на 2016-2021 годы и плановый период до 2030 года |date = 2016 |publisher =Высокогорский муниципальный район. Официальный сайт |accessdate = 2020-11-18 }}</ref> Райондагы күлләр: [[Мунчала күле]], [[Сөләнгер күле]], [[Хәбри күле]], [[Юртыш күле]], == Герб һәм флаг == Биектау районының заманча гербы муниципаль район Советы карары белән 2006 елның 6 декабрендә расланган. Гербның төп өлешен зәңгәр төс алып тора, ул чиста күк һәм табигый сулыклар символы. Аның фонында алтын казан урнашкан. Бу район территориясендә урнашкан республиканың уникаль тарихи һәйкәле, [[Казан ханлыгы]]ның борынгы шәһәрләренең берсе калдыклары символы. Алтын казан шулай ук төбәкнең бай тарихын һәм җирле халыкның традицияләрен символлаштыра. Казаннның яшел калкулыкта тора, бу район исемен чагылдыра, ә калкулыкның кирпеч линиясе [[Иске Казан]] ныгытмасының калдыкларын күрсәтә һәм бай археологик мирасны сурәтли. Гербның төслелеге табигатьне, сәламәтлек, бай уңыш, яшьлек, тотрыклылык, хөрмәт һәм интеллектны гәүдәләндерә. Биектау районы флагы турыпочмаклы зәңгәр тукымадан гыйбарәт, аның аскы ягы буенда өч тигез полоса сурәтләнгән, өстән — яшел, сары һәм янә яшел. Якын өске полосага Казанның бер гербы сурәте кушыла.<ref>{{cite web |url = https://geraldika.ru/s/17535 |title = Флаг Высокогорского района |date = 2006-12-06 |publisher =Геральдика.ру |accessdate = 2020-11-15 }}</ref><ref>{{cite web |url = https://geraldika.ru/s/17534 |title = Герб Высокогорского района |date = 2006-12-06 |publisher =Геральдика.ру |accessdate = 2020-11-18 }}</ref> == Тарихы == [[Файл:Биектау музее.jpg|180px|thumb|right|[[Биектау төбәк музее]]]] XII гасырда хәзерге Биектау районы территориясендә [[Идел буе Болгары]] контроле астында [[Иске Казан]] авылына нигез салына, ләкин XIII гасырда ул Монгол күчмә халыкларына бюирешә, ә XV гасырда Казан ханлыгының бер өлеше була. Биектауның хәзерге авылы ул чорда Байгыш дип аталса да, территорияне Явыз Иван яулап алганнан соң, аны Рождественское дип үзгәртәләр.{{sfn|Иванов|2015}}<ref name=comsa>{{cite web |url = https://www.kazan.kp.ru/daily/26294.5/3171801/ |title = Иске Казан – живой родник истории |author=Руслан Давлетшин |date = 2014-09-13 |publisher =Комсомольская правда |accessdate = 2020-11-18 }}</ref> Район территориясенең бер өлеше XVIII гасыр башына кадәр [[Алат даругасы]] (округ) составына керә. Даруга административ үзәгенә юл Казаннан төньякка һәм төньяк-көнбатышка таба урнашкан булган. Биредә рус алпавытлары, йомышлы морзалар, татарлар һәм яңа керәшеннәр яшәгән, XVII гасырдан монастырь җир биләмәләре урнашкан. Алат даругасын 1708 елда бетерәләр, ә аның территориясе [[Казан өязе]] составына керә. 1722 елда Казанга [[Петр I]] килә, шулай ук ул [[Каймар]] авылында була, анда император килү хөрмәтенә изге Кирилл Белозерский чиркәве төзелә башлый. Соңрак авылда Петр I нең якын дусты — Нефед Кудрявцев була, шуңа күрә Каймарда еш кына император үзе дә, аның тарафдарлары Павел I һәм Екатерина II да була. Алардан тыш, авылда озак вакыт 1831 елдан Евгений Баратынский яши{{sfn|Иванов|2015}}<ref name=strateg/><ref>{{cite web |url = https://www.business-gazeta.ru/article/472256 |title = Без банка и переплат: на земли «коттеджного пояса» Казани дали беспроцентную рассрочку |author=Иван Скрябин |date = 2020-06-19 |publisher = Бизнес Online |accessdate = 2020-11-18 }}</ref>. Биектау районы кантоннарны бетергәнәнн соң, 1935 елда яңа территориаль берәмлек буларак оеша. 1959 елда бетерәләр, ләкин 4 елдан соң яңадан торгызалар.<ref>{{cite web |url= https://realnoevremya.ru/articles/59405-territorialnoe-delenie-tatarstana-posle-revolyucii |title= Образование ТАССР: от Татаро-Башкирской республики и штата Идель-Урал к 10 кантонам и 70 районам |author= Лев Жаржевский |date= 2017-03-17 |publisher= Интернет-газета «Реальное время» |accessdate=2020-11-21 }}</ref> 1998 елда Биектау районы башлыгы итеп Рәшит Шәяхмәтов билгеләнә. 2007 елда аны 2010 елда вазыйфасыннан киткән Нәгыйм Садриев алыштыра. Шуннан бирле районны Рөстәм Кәлимуллин җитәкли, ул моңа кадәр [[Мамадыш районы]]н җитәкләгән була. Башкарма комитет җитәкчесе булып Дамир Шәйдуллин тора.<ref>{{cite web |url= https://kazan24.ru/news/politics/rukovoditel-ispolkoma-vysokogorskogo-rajona-tatarstana-ushel-s-posta |title= Руководитель исполкома Высокогорского района Татарстана ушел с поста |date= 2018-04-02 |publisher= Казань 24.ру |accessdate=2020-11-21 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://prav.tatarstan.ru/index.htm/news/5469.htm |title= Новым главой муниципального образования «Высокогорский муниципальный район» стал Нагим Сагдиев |date= 2007-06-25 |publisher= Правительство Республики Татарстан. Официальный сайт |accessdate=2020-11-21 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.tatar-inform.ru/news/society/23-09-2020/glavu-vysokogorskogo-rayona-pereizbrali-na-novyy-srok-5773604 |title= Главу Высокогорского района переизбрали на новый срок |date= 2020-09-23 |publisher=Татар-Информ |accessdate=2020-11-07 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://tatcenter.ru/person/shajdullin-damir-faritovich/ |title= Шайдуллин Дамир Фаритович |date= 2018 |publisher= Татцентр.ру |accessdate=2020-11-21 }}</ref> == Халык саны == 2020 ел башына Биектау районында 51 567 кеше яши. Милли состав буенча халык түбәндәгечә бүленә: 67,2% татар, 30,4% рус һәм 2,4% башка милләтләр.<ref name=stata>{{cite web |url=https://tatstat.gks.ru/storage/mediabank/%D0%9C%D0%9E%D1%87%D0%B8%D1%81%D0%BB2020_308759_311478.pdf |title = Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан |date = 2020 |publisher =ТатарстанСтат |accessdate = 2020-11-18 }}</ref><ref name=sostav>{{cite web |url=https://vysokaya-gora.tatarstan.ru/istoriya-rayona.htm |title = История района |date = 2020 |publisher =Высокогорский муниципальный район. Официальный сайт |accessdate = 2020-11-18 }}</ref> {{ Население | Высокогорский район }} [[Файл:Этническая карта Высокогорского района.png|thumb|250px|Этник карта]] [[Файл:Религиозная карта Высокогорского района.png|thumb|250px|Дини карта]] === Милли составы === {| class='standard' style='text-align: center;' width=63% |- class='bright' ! Милләт !! [[1970]]<ref name="ВОТ">Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994</ref> !! [[1979]]<ref name="ВОТ"/> !! [[1989]]<ref name="ВОТ"/> !! [[2002]]<ref>{{Citation |title=2002 ел сан алу базасы |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |access-date=2013-10-05 |archive-date=2017-11-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171111042357/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |dead-url=yes }}</ref>!! [[2010]]<ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |access-date=2013-10-05 |archive-date=2012-11-21 |archive-url=https://www.webcitation.org/6CLiVP5JY?url=http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |dead-url=yes }}</ref> |- class='bright' | [[татарлар]] || 50,0% || 54,3% || 56,3% || 63,8%||67,2% |- class='bright' | [[руслар]] || 47,8% || 43,4% || 41,5% || 34,0%||30,4% |} === Танылган кешеләре === * [[Алмаз Гыймадиев]] (1972), язучы, журналист, Шәйхи Маннур (2001), Абдулла Алиш (2007), Шәүкәт Галиев (2022) премияләре лауреаты. * [[Ләйсән Закирова]] (''Большова'', 1998), драма актрисасы, [[Кариев театры]] артисты (2018 елдан), [[«Тантана» премиясе]] лауреаты (2019). * [[Диләрә Зиннәтова]], [[Казан татар дәүләт яшь тамашачылар театры|Габдулла Кариев исемендәге Казан Татар дәүләт яшь тамашачы театры]] артисты ([[2003 ел|2003 елдан]]). * [[Ландыш Ибәтуллина]], [[Татар дәүләт драма һәм комедия театры|Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры]] артисты ([[2016 ел|2016 елдан]]). * [[Григорий Павлов (1920)|Григорий Павлов]] ''([[1920 ел|1920]], [[Керосиново]] - [[1994 ел|1994]], [[Киев]])'', [[Советлар Берлеге каһарманы]]. * [[Клара Хәйретдинова]] ''([[1948]], [[Өнсә]])'', җырчы, ''РФ атказанган ([[2011]]), ТР халык ([[1995]]) артисты''. * [[Зиннур Хөснетдинов]] (''[[Зиннур Хөснияр]]'', 1961, [[Бикнарат]]), язучы, [[ТР атказанган сәнгать эшлеклесе]] (2001). == Идарә-җир төзелеше == Биектау муниципаль районында 25 авыл җирлеге урнашкан.<ref name=strateg/> # [[Айбаш авыл җирлеге]] # [[Алан-Бәксәр авыл җирлеге]] # [[Әлдермеш авыл җирлеге]] # [[Каенлык авыл җирлеге]] # [[Бөреле авыл җирлеге]] # [[Олы Битаман авыл җирлеге]] # [[Олы Кавал авыл җирлеге]] # [[Биектау авыл җирлеге]] # [[Дөбъяз авыл җирлеге]] # [[Казаклар авыл җирлеге]] # [[Красносельское авыл җирлеге]] # [[Иске Казан авыл җирлеге]] # [[Мәмдәл авыл җирлеге]] # [[Мүлмә авыл җирлеге]] # [[Ташлы Кавал авыл җирлеге]] # [[Усад авыл җирлеге]] # [[Чыпчык авыл җирлеге]] # [[Алат авыл җирлеге]] # [[Семиозерка авыл җирлеге]] # [[Суыксу авыл җирлеге]] # [[Шәпше авыл җирлеге]] # [[Ямаширмә авыл җирлеге]] # [[Дачный авыл җирлеге]] # [[Чернышевка авыл җирлеге]] # [[Чыршы авыл җирлеге]] == Икътисады == === Сәнәгате === Икътисад предприятиеләре «Усад спирт заводы» һәм «Ликер-аракы заводы» («Татспиртпром» филиаллары), «Касымов» сөт комбинаты, «Биектау» конфет фабрикасы, фармацевтика юнәлеше «Протек-10», «Ветфармгарант» (азык өстәмәләре) филиаллары,<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://realnoevremya.ru/articles/122680-reyting-krupneyshih-aptechnyh-setey-tatarstana-za-2017-god|title=Рейтинг крупнейших аптечных сетей Татарстана за 2017 год — Реальное время|website=realnoevremya.ru|accessdate=2020-12-21}}</ref> «Винербергер Куркачи», «Казан лифт төзү заводы», «СафПласт», «Казансельмаш» һәм башка төзелеш компанияләре тарафыннан тәкъдим ителә.<ref>{{Cite web|url=http://rt-online.ru/akkreditovannyj-v-evrosoyuze/|title=Аккредитованный в Евросоюзе {{!}} Республика Татарстан|accessdate=2020-12-21}}</ref> 2007 елда Биектау районында «Казансельмаш» авыл хуҗалыгы техникасы җитештерү заводы эшли башлаган. Оештыручылар элеккеге сөт заводы җирләрен арендага алган. Шул ук елны компания [[Коркачык]] авылында үз базасын сатып ала алган. 2016 ел мәгълүматлары буенча, заводның табышы 50 млн. сумнан артык тәшкил иткән, ә продукция Россия һәм БДБ буенча 40тан артык дилерга җиткерелгән. 2020 елда предприятие хезмәткәрләренең уртача хезмәт хакы 52,3 мең сум булган.<ref name=bk/><ref>{{cite web |url=https://www.business-gazeta.ru/news/477692 |title = Президент РТ встретился с коллективом «Казаньсельмаша |date = 2020-08-13 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-1-20 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.business-gazeta.ru/article/318471 |title = Рафис Мифтахов, «Казаньсельмаш»: «В России нет даже болтов машиностроительного класса!» |author= Елена Фадеева |date = 2016-08-01 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-20 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.dairynews.ru/news/v-tatarstane-planiruyut-subsidirovat-50-ot-stoimos.html |title = В Татарстане планируют субсидировать 50% от стоимости приобретения самоходной сельхозтехники |date = 2020-11-10 |publisher =The DairyNews |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> 2008 елда районның иң зур «СафПласт» заводы файдалануга тапшырыган. 2010 елда ук компания әйләнеше 1,53 млрд. сум тәшкил иткән, ә 2011 елда «СафПласт» «Бизнес Online» басмасы төзегән «Татарстанның Топ-300 компаниясе»нә эләккән. 2018 елда компания, ел саен 15 млрд. м² продукция эшләп чыгарып, экструзион полимер битләр җитештерү буенча Россиядә беренче урында тора. 2019 елдан башлап завод «хезмәт җитештерүчәнлеге һәм эш белән тәэмин итүгә ярдәм итү» милли проектына керә: аның хезмәткәрләре ташламалы кредитлар ала, алар өчен яңадан укыту һәм квалификация күтәрү курслары оештырылган.<ref name=bk>{{cite web |url= https://www.business-gazeta.ru/article/404071 |title = Кому принадлежит Высокогорский район: топ-50 компаний Заказанья |author= Виктор Османов, Игорь Ким |date = 2018-11-28 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-19 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.business-gazeta.ru/article/439037 |title = «Нам говорят: «Мы тебя и от работы освободим, но мы тебя и от зарплаты освободим» |author= Наталья Голобурдова, Эльвира Вильданова |date = 2019-09-16 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-19 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.business-gazeta.ru/article/50619 |title = Топ-300 крупнейших компаний Татарстана |date = 2011-12-20 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-19 }}</ref> Коркачык авылында 2008 елдан бирле Wienerberger керамик материаллар җитештерүче Австрия компаниясе филиалы «Винербергер Куркачи» эшли. 2014 елда җитештерү киңәйтелгән, яңа җитештерү егәрлекләренә якынча 100 млн.сум инвестицияләнгән. 2018 елда компаниянең табышы 578,2 млн сум тәшкил иткән.<ref>{{cite web|url=https://www.business-gazeta.ru/article/445739|title=Голландцы с китайским акцентом, пиррова победа Ford-Sollers и турецкий марш в «Алабуге»|author=Валентина Шистерова|date=2019-11-12|publisher=Бизнес Online|accessdate=2020-11-19}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.business-gazeta.ru/article/122260|title=«Wienerberger Куркачи» не почувствовал международных осложнений|author=Николай Явдолюк|date=2014-01-24|publisher=Бизнес Online|accessdate=2020-11-19}}</ref> 2020 елның гыйнвар-сентябрь айларында районда 9 млрд. 731 млн. сумлык үз җитештергән товарлар төяп җибәрелгән.<ref name=reting>{{cite web |url= https://mert.tatarstan.ru/reyting-munitsipalnih-obrazovaniy-v-2020-godu.htm |title = Рейтинг социально-экономического развития муниципальных районов и городских округов Республики Татарстан за январь-сентябрь 2020 года |date = 2020-11-02 |publisher =Министерство экономики Республики Татарстан. Официальный сайт |accessdate = 2020-11-25 }}</ref> === Авыл хуҗалыгы === 2015 елда Биектау районы Казан агломерациясендә өченче һәм авыл хуҗалыгы җитештерү күләме буенча Татарстанда 19 урында, ә 2019 елда алтынчы һәм 26 позициядә тора. Районда язгы бодай, көзге арыш, солы, арпа игелә. Терлекчелекнең төп тармаклары - сөт-ит терлекчелеге. Районның эре предприятиеләре - «Бөреле», «Серп и Молот», «Битаман», «Ватан», «Совет», «Татарстан» агрофирмасы, «Красная Заря» АХК.<ref name=tat/><ref name=strateg/> «Бөреле» авыл хуҗалыгы предприятиесе 1930 нчы елларда оеша, соңрак заводта [[кеш]] фермасы оештырыла. 2000 нче еллардан компания үсемлекчелек, җәнлекчелек, тегү һәм мех әйберләрен сату белән шөгыльләнә. 2010 елда «Бөреле» районда җитештерүне киңәйтү өчен 100 гектарга якын җир сатып алган, әмма 2016 елга фирма үз хезмәткәрләренә хезмәт хакы фондыннан 5,4 млн сум бурыч алган. Предприятие республика ведомствоара комиссиясе тыкшынуыннан соң бурычларын кайтарган. 2017 ел торышына «Бөреле» активында 22 мең га авыл хуҗалыгы җирләре, шул исәптән 17 мең га сөрүлек җирләре, 3,6 мең баш мөгезле эре терлек торган.<ref>{{cite web |url=https://www.business-gazeta.ru/news/354401 |title = Агрофирма «Бирюли» по требованию прокуратуры выплатила долги по зарплате в 4,5 млн рублей |date = 2017-08-14 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-20 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.business-gazeta.ru/article/456580 |title = «Королевский союз»: Миннахметов и «Унистрой» объединяют усилия на рынке жилья |author= Дмитрий Катаргин, Лилиана Набиуллина |date = 2020-02-06 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-20 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://realnoevremya.ru/companies/298-biryuli |title = ЗАО Бирюли |date = 2020-08-27 |publisher =Реальное время |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> 2006 елда [[Өле]] авылында куяннар фабрикасына нигез салганнар, акцияләрнең 90% ы Татарстанның баш инвесторы буларак, Инвестиция-венчур фондына карый. Бер елдан ферма директорларын бүлеп бирелгән акчаларның бер өлешен урлауда шикләнеп кулга алалар, ә завод 30 миллион сумга ИВФтан башка эшмәкәр сатып ала. Аның җитәкчелегендә компания берничә тапкыр «Россиянең иң яхшы 100 товары» рейтингына кергән һәм куян ите җитештерү буенча илдә иң эре заводлар рейтингында булган. 2018 елда предприятиегә якынча 560 млн. сум кертелгән, шул ук вакытта керем 122 млн. сум тәшкил иткән, шуның аркасында 2018 елда фирма үзен банкрот дип тапкан, аның милкен һәм бурычларын 227 млн. сумга бәяләгән.<ref name="Татар-Информ">{{cite web |url=https://www.tatar-inform.ru/news/agriculture/07-10-2020/sovremennuyu-molochnuyu-fermu-na-390-korov-otkryli-v-vysokogorskom-rayone-5777116 |title = Современную молочную ферму на 390 коров открыли в Высокогорском районе |date = 2020-10-07 |publisher =Татар-Информ |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> 2012 елдан Биектау районында «Яшь фермерларга ярдәм итү» программасы эшли. Дүрт ел эчендә ул 17 млн. сумлык 12 проект тормышка ашырылган. Районга сыер абзарлары төзү буенча республика программасы да кагыла, әйтик, 2020 елда Биектау районында 390 башка исәпләнгән яңа сөт фермасы ачылган.<ref>{{cite web |url= https://www.business-gazeta.ru/article/456403 |title = «Бэрэкэтле» сохранится!»: удмуртам ушло еще два молзавода Татарстана |author=Наталья Голобурдова, Александр Андреев, Елена Иванова |date = 2020-02-05 |publisher =Бизнес Online |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> Районда «Бәрәкәтле» маркасы астында сатыла торган кыска вакытлы саклау продуктларында специальләшә торган «Касымов» сөт комбинаты эшли. 2020 елда Биектау заводы 750 млн сумга Удмуртиянең «Ува-молоко» компаниясе сатып алган. Инвесторлар Удмуртиянең үзендә сөт аз һәм Татарстаннан заказ бирергә туры килә дигән дәлилләрне аңлаткан. Яңа хуҗалар заводка сөт эшкәртү егәрлеген тәүлегенә 70 тән 250 тоннага кадәр арттыру өчен 100 млн. сумга якын акча салырга планлаштыралар. Продукция чыгарыла торган бренд үзгәрешсез калачак.<ref name="Татар-Информ"/> 2020 елның гыйнвар-июнь айларында районның авыл хуҗалыгы җыелма продукциясе 604 млн 862 мең тәшкил иткән.<ref name=reting/> === Инвестицион потенциалы === Район территориясендә ХЭФ компаниясе идарәсе астында сәнәгать мәйданчыгы эшли. 2019 елда анда дүрт резидент бар, алар 37,3 млн. сумлык продуктлар җитештергән. 2015 елда өч мәйданчык булган, алар арасында 17 резидент була (продукциянең гомуми бәясе — 6,2 млрд. сум). 2017 елда Татарстан турыдан-туры инвестицияләр фонды Биектау районында 100 га күләмендә «М7 Биектау» азык-төлек сәнәгать паркын төзү нияте турында хәбәр итә. 2020 елда Фондта 6-7 мең яңа эш урыны булдырып, 70кә кадәр резидент урнаша ала, дип белдерәләр. Инфраструктураны тәмамлау һәм резидентларны җәлеп итү 2021 ел башында планлаштырыла. Проект буенча, 2026 елга резидентлар һәм идарәче компанияләр инвестицияләренең гомуми күләме 25 млн. сум тәшкил итәргә тиеш.<ref name="prompark">{{cite web |url= https://realnoevremya.ru/articles/77134-v-vysokogorskom-rayone-zapustyat-novyy-pischevoy-promyshlennyy-park-m7-vysokaya-gora |title = В Высокогорском районе запустят новый пищевой промышленный парк «М7 Высокая гора» |date = 2017-09-17 |publisher =Реальное время |accessdate = 2020-11-20 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.tatar-inform.ru/news/business/29-07-2020/novyy-agropromyshlennyy-park-na-vysokoy-gore-otkroetsya-v-sleduyuschem-godu-5759738 |title = Новый агропромышленный парк на Высокой Горе откроется в следующем году |author=Екатерина Ларионова |date = 2020-07-29 |publisher =Татар-Информ |accessdate = 2020-11-20 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://rt.rbc.ru/tatarstan/04/08/2020/5f292f789a79472eddc93aaf |title = Конкурент «Казани»: фермеры высказались о первом частном агропарке в РТ |author=Оксана Сотник |date = 2020-08-04 |publisher =РБК-Татарстан |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> Район предприятиеләренә инвестиция кертемнәре күрсәткечләре, бюджет акчаларыннан тыш, 2019 елда 8 млн 339 мең сум һәм 2020 елның беренче яртыеллыгында 4 млн 608 мең сум тәшкил итә.<ref name="reting" /><ref>{{cite web |url= https://ias.tatar.ru/ipad/open_rt_view.php?id=29222 |title = Инвестиции в основной капитал Республики Татарстан |date = 2020-09-24 |publisher =Комитет республики татарстан по социально-экономическому мониторингу |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> === Транспорт === Биектау районы территориясе буйлап «Казан — Екатеринбург» федераль магистраль тимер юллары уза. Төп автоюллар: М-7 федераль трассасы «Идел» һәм «Казан — Малмыж» юлы Киров шәһәренә китә. Магистраль транспорт коммуникацияләре кисешүләренең үзәге - Казан транспорт төене, ул тимер юл төененнән тыш, Казан елга портын, автомобиль һәм республика юлларын, аэропортны үз эченә ала. Җирле әһәмияттәге гомуми кулланылыштагы автомобиль юлларының гомуми озынлыгы 678,7 км.{{sfn|Иванов|2015}}<ref name=strateg/> == Экологиясе == Район территориясендә «Чулпан» дәүләт табигый ландшафт тыюлыгы урнашкан. Ул [[Олы Кавал]] авылы янында урнашкан һәм 6054 гектар мәйданны били, нигездә, тыюлык авыл хуҗалыгы җирләреннән һәм урман полосасыннан гыйбарәт. Биредә Татарстан Республикасының Кызыл китабына кертелгән тугыз төр кош яши. Моннан тыш, районда җиде табигать һәйкәле бар, алар арасында биш күл, Эстача тау бите һәм «Җиде күл урманы». Республика хакимияте әлеге күлләр «Татарстан көзгесе» туристлык кластеры булачак проект эшләгән, бу концепция Россиядә экотуризмны үстерү буенча Бөтенроссия конкурсы финалисты булган. Проект экологик агарту һәм актив ял итү үзәген булдыруны, экосукмаклар үстерүне, спорт ялын кызыксындыру һәм лекторий оештыруны күздә тота. Эшләр 2021 елның язына билгеләнгән.<ref>{{cite web |url= https://aif.ru/society/ecology/zapovedniki_dlya_vseh_kak_v_rossii_razvivayut_ekoturizm |title = Заповедники для всех. Как в России развивают экотуризм |author=Наталья Герасимова |date = 2020-10-27 |publisher =Аргументы и факты |accessdate = 2020-11-20 }}</ref><ref>{{cite web |url= https://www.tatar-inform.ru/news/society/05-08-2020/golubye-ozera-pod-kazanyu-prevratyat-v-turisticheskiy-klaster-zerkala-tatarstana-5761409 |title = Голубые озера под Казанью превратят в туристический кластер «Зеркала Татарстана» |author=Екатерина Ларионова |date = 2020-08-05 |publisher =Татар-Информ |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> == Социаль өлкә == [[Файл:С.Сәйдәшев музее (Өбрә) 1.jpg|180px|thumb|right|[[Салих Сәйдәшев музее (Өбрә)|Салих Сәйдәшев музее]]]] 2019 ел мәгълүматларына караганда, Биектау районында 88 мәгариф учреждениесе, 26 авыл клубы, 43 китапханә, өч балалар музыка мәктәбе, 117 мәдәни-агарту учреждениесе эшли. Биектау бистәсендә ике автодром, тау чаңгысы базасы, спорт комплексы урнашкан, анда милли көрәш, дзюдо, аэробика, атлетика гимнастикасы секцияләре үткәрелә. 2015 елда «Чыршы» балалар сәламәтләндерү лагерена нигез салына. 2020 елда Биектау авылында 1498,4 кв. м мәйданлы бассейн ачылган.<ref name=tat/><ref name=strateg/><ref>{{cite web |url= https://www.tatar-inform.ru/news/politics/24-07-2020/krytyy-plavatelnyy-basseyn-v-vysokoy-gore-gotov-k-otkrytiyu-5758895 |title = Крытый плавательный бассейн в Высокой Горе готов к открытию |date = 2020-07-24 |publisher =Татар-Информ |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> Районда тугыз мәдәни мирас объекты урнашкан. Алар арасында Казан Изге Ана иконасы чиркәве дә бар: башта аны XVII гасырда ук салганнар, хәзерге гыйбадәтханәне 1809 елда төзиләр. Өчпрестоллы гыйбадәтханәнең төп өлеше Казан Изге Ана иконасы хөрмәтенә төзелгән, уң һәм сул яктан — изге благовер кенәз Александр Невский һәм Преподобный Макарий Желтоводский, Унженский хөрмәтенә ясалган. 1810 елдан 1821 елга кадәр гыйбадәтханәдә гыйбадәтләр ел әйләнәсе башкарыла, ә янәшәдәге таш Никольск гыйбадәтханәсен төзү белән бергә бары тик җәйге эшкә генә күчәләр. Совет чорында чиркәү биналары чебешләр һәм дуңгызлар үрчетү өчен файдаланыла. Гыйбадәтханә озак реставрацияләнгән. 2020 елда бинада беренче тапкыр озак вакыт эчендә беренче гыйбадәт була.<ref name=nasledie>{{cite web |url = http://www.centernasledie.ru/objects/1594/ |title = Церковь Казанской Божьей Матери, 1809г. |date = 2020 |publisher = Наследие Татарстана |accessdate = 2020-11-20 }}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web |url=https://inde.io/article/29182-arhitekturnyy-likbez-10-zabroshennyh-tserkvey-nedaleko-ot-kazani |title = Архитектурный ликбез. 10 заброшенных церквей недалеко от Казани |author=Ксения Лукичева, Артур Тумаков |date = 2020-07-20 |publisher =Инде |accessdate = 2020-11-20 }}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Иванов Д.В. Экологический гид по зеленым уголкам Республики Татарстан. — Казань: Фолиант, 2015. * И.Р. Кузьмина. Историко-культурный атлас Высокогорского района республики Татарстан. — Казань: типография ИП Рогожин, 2013. == Тышкы сылтамалар == * [https://vysokaya-gora.tatarstan.ru/ Биектау муниципаль районы советының рәсми сайты] {{Татарстан}} {{Биектау районы}} [[Төркем:Татарстан районнары]] 54fod0c1xdi3yjcfhxx8ixnw9u0s0zu 0 19728 3528793 3526913 2022-08-14T08:57:33Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Мәҗит Гафури | рәсем =Мажит Гафури в Уфа (1911).jpg | рәсем_зурлыгы = 195px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем =Габделмәҗит Нургани улы Гафуров | һөнәр = язучы, шагыйрь, журналист | туу датасы = 01.08.1880 | туу җире = РИ, [[Уфа губернасы]], {{туу җире|Эстәрлетамак өязе|Гафури районында}} [[Җилем-Каран]] | гражданлык = {{байраклаштыру|Русия империясе}}→<br/>{{байраклаштыру|РСФСР}}→<br/>{{байраклаштыру|ССРБ}} | милләт = татар | үлем датасы = 28.10.1934 | үлем җире = [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[БАССР]], {{үлем җире|Уфа|Уфада}} | әти =Нургани хәлфә | әни =Марзыя | ир = | хатын =Зөһрә Насыйрова | балалар ='''уллары''' Әнвәр, Халит | бүләк һәм премияләр = [[File:Geroy Truda Znak.png|30px]]&nbsp; '''[[Хезмәт Батыры]]''' | сайт = | башка мәгълүмат = }}{{Викиханә}} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Гафуров}} '''Мәҗит Гафури''', Габделмәҗит Нургани улы Гафуров (''[[1880 ел]]ның [[1 август]]ы, [[РИ]], [[Уфа губернасы]], [[Эстәрлетамак өязе]], [[Җилем-Каран]]—[[1934 ел]]ның [[28 октябрь|28 октябре]], [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[БАССР]], [[Уфа]]'') — күренекле [[татар]] [[шагыйрь|шагыйре]] һәм [[язучы]]сы, [[татар әдәбияты|татар]] һәм башкорт әдәбияте классигы. [[Башкорт әдәбияты]]на нигез салучы. Башкортстан АССР халык шагыйре. [[File:Geroy Truda Znak.png|20px]]&nbsp; [[Хезмәт Батыры]]. [[File:Памятник М. Гафури.jpg|thumb|right|250px|[[Башкорт дәүләт академия драма театры|Мәҗит Гафури исемендәге Башкорт дәүләт академия драма театры]] каршындагы мәйданда Мәҗит Гафури һәйкәле. [[Уфа]].]] == Тәрҗемәи хәле == Ул [[1880 ел]]ның [[1 август]]ында [[Уфа губернасы]]ның [[Эстәрлетамак өязе]] [[Җилем-Каран]] авылында хәлфә гаиләсендә бишенче бала булып дөньяга килә. Җиде яшендә авыл мәктәбендә, соңыннан [[Үтәш (Гафури районы)|Үтәш]] белән Кыешкы авылларындагы мәдрәсәләрендә белем ала. Нәкъ шул вакытларда аның бер-бер артлы әтисе ([[1893]]), әнисе ([[1894]]) үлә, өйләнгән абыйсы Нурислам тәрбиясенә калган гаиләнең тормышы авырлаша, Габделмәҗит гаиләдән китә. [[1898 ел]]да [[Троицки]]дагы “Рәсүлия” мәдрәсәсендә, [[1905 ел]]да [[Казан]]га килеп [[«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе]]ндә укый башлый һәм [[1906 ел]]да [[Уфа]]дагы [[«Галия» мәдрәсәсе]]нә күчә. [[1909 ел|1909]]-[[1912 ел|1912]] елларда Мәҗит Гафури бары тик язу эше белән шөгыльләнә. Сатирик әсәрләре [[Ырынбур]]да чыккан «[[Кармак (журнал)|Кармак]]» журналында (''[[1915]]-[[1917]]'') басыла<ref>[http://tatarile.org/maglumat/tt/%D0%BC%D3%99%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D3%99/%C2%AB%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BA%C2%BB «Татар иле» мәгълүмати-ресурслы татар социаль челтәрендә]</ref>. Инкыйлабтан соң язучы [[Уфа]]да төрле газета редакцияләрендә, шул исәптән татар телендә чыгучы «Башкортстан» (хәзер [[Кызыл Таң|«Кызыл Таң»]]) газетасында корректор, тәрҗемәче булып эшли. Башкорт теленең язмасын булдыруда катнаша. Шул ук вакытта, шигырьләрдән тыш, “Кара йөзләр”, ”Тормыш баскычлары”, “Шагыйрьнең алтын приискасында “дигән повестьлар, “Кызыл йолдыз” пьесасын, ”Эшче” операсының либреттосын яза. Балалар өчен шигырь һәм хикәяләр иҗат итә. [[1923 ел]]да аның егерме еллык иҗат бәйрәме зурлап уздырыла, шул уңай белән әдипкә [[Башкортстан]]ның халык шагыйре дигән мактаулы исем бирелә. [[1931]]-[[1933]] елда авыруы көчәя. Мәҗит Гафури [[1934 ел]]да [[Уфа]] шәһәрендә вафат булды. == Әдәби мирас == Мәҗит Гафури бер генә телдә — [[татар теле]]ндә иҗат иткән. Совет чорында Мәҗит Гафуриның әсәрләре [[башкорт теле|башкорт]], [[рус теле|рус]] һәм башка милли телләрдә бик күп мәртәбәләр басылган. [[1954 ел|1954]]-[[1957 ел|1957]] еллар арасында [[Башкортстан китап нәшрияты]]нда әдипнең башкортча тәрҗемәдә алты томлык әсәрләр җыелмасы һәм [[1980 ел|1980]]-[[1984 ел|1984]] елларда [[Татарстан китап нәшрияты]]нда дүрт томлыгы дөнья күрде. == Хәтер == * [[1925 ел]]да [[Уфа]]ның Никольская урамы исеме [[Мәҗит Гафури урамы (Уфа)|Гафури урамы]] итеп үзгәртелгән. * [[1940 ел]]да [[БАССР]]ның Красноусольский районы [[Гафури районы]] итеп үзгәртелә. * [[1949 ел]]да [[Казан]]ның Кече Ямашев урамы (''1923 елга кадәр Кече Сембер урамы'') исеме [[Мәҗит Гафури урамы (Казан)|Гафури урамы]] итеп үзгәртелгән. * [[1971 ел]]да [[Башкорт дәүләт академия драма театры]]на исеме бирелгән. * [[Кардәш каләмнәр (журнал)|«Кардәш каләмнәр»]] журналының [[2010 ел]]ның [[ноябрь]] саны Мәҗит Гафуриның 130 еллыгына багышланган<ref>''Әхәт Салихов''. [http://www.bashinform.ru/news/322204-ocherednoy-nomer-turetskogo-zhurnala-kardesh-kalemler-posvyashchen-yubileyu-narodnogo-poeta-bashkortostana-mazhita-gafuri/ Очередной номер турецкого журнала «Кардеш калемлер» посвящен юбилею народного поэта Башкортостана Мажита Гафури.] ИА «Башинформ», 2.12.2010 {{ref-ru}}</ref>. [[File:Могила Мажита Гафури в Уфе.jpg|thumb|right|250px|[[Республика Йорты|Башкортстан Җөмһүрият йорты]] каршындагы мәйданда [[Уфа]]ның [[Ленин исемендәге парк]]ында Мәҗит Гафури кабере.]] == Әсәрләре == === Шигырьләр === * "Ишан шәкертләренә", 1902 * "Себер тимер юлы" * "Башка мәмләкәтләрдә мөселманнарның хәле" * "Белем" * "Яшь гомер" * "Вакыт җитте", 1905 * "Шатлык җыры", 1905 * "Ирек дәверендә", 1905 * "Бай", 1905 ("Бай", 1907) * "Ике кош", 1906 * "1906 елның 1907 елга васыяте", * "Җиденче елның җавап" * "Безнең көн", 1907 * "Үзе һәм халкым", 1912 * "Мин кайда", 1912 * "Бир кулыңны", 1920 * "Сарыкны кем ашаган" === Хикәяләр === * "Ярлылык белән үткән тереклек", 1904 * "Ачлык ел яки сатлык кыз" * "Ярлылар, яки өйдәш хатын" * "Үги балалар" * "Онытылган [[җинаять]]" * [[Файл:Gafuri mzhit khan kyzy altyn chch dumavi nzhip bolgar kyzy t.pdf|мини|ماجيت غفور خان قزي آلتن چچ.<br/> Мәҗит Гафури. Хан кызы Алтын чәч.]]"Сугышчы хатыны Хәмидә" === Повестьләр === * "[[Кара йөзләр]]", 1926 * "Шагыйрьнең алтын приискысында", 1930 * "Тормыш баскычлары". === Поэмалар === * "Эшче", 1921 === Драмалар === * "Кызыл йолдыз", 1925 == Гаиләсе == * Атасы — Нургани хәлфә, анасы — Марзыя. * Бертуганнары — Нурислам, Мәһди, Әхсән, Суфия, Фатыйма. * Хатыны — {{s|Зөһрә Насыйрова}} (1892-1938), [[Килем]]нән тегүче кызы<ref>{{Citation |title=Муза народного поэта |url=http://www.tatworld.ru/article.shtml?article=855&section=0&heading=0 |access-date=2011-09-11 |archive-date=2012-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120111094902/http://www.tatworld.ru/article.shtml?article=855&section=0&heading=0 |dead-url=yes }}</ref>. * Уллары — Әнвәр (1910-1977) белән Халит (1919-1935) * Оныклар — Рәиф Әнвәр улы Гафури — техник фәннәр докторы, профессор; Халит Әнвәр улы Гафури — балалар өчен хикәяләр һәм шигырьләр иҗат итүче. * Оныкларының оныгы – Мирсәет Халит улы (1998).<ref>[http://zvezda.pressarb.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=2394:2010-07-26-06-08-27&catid=6:2008-11-18-12-19-07{{Deadlink|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=August 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=July 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=July 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=June 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=June 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=March 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=February 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=February 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=November 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Гафури районының «Звезда» газ. {{ref-ru}}]</ref> == Шулай ук карагыз == *[[Мәҗит Гафуриның мемориаль йорт-музее]] {{Викиөзек}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} ;[[Башкортостан Республикасының Әхмәтзәки Вәлиди исемендәге Милли китапханәсе]]нең электрон бүлегендә * [http://ebook.bashnl.ru/dsweb/View/ResourceCollection-3425 башкорт телендә басылып чыккан әсәрләре] * [http://ebook.bashnl.ru/dsweb/View/ResourceCollection-3426 башка телләрдә басылып чыккан әсәрләре] ; башка чыганаклар * [http://www.azatliq.org/content/article/2204145.html Казанда “Мәҗит Гафури мирасы һәм хәзерге заман” фәнни җыены узды] * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Шагыйрьнең алтын приискасында | серия = аудиоязма | файл = shagyjrnen-altyn-priiskasynda }} * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Кара йөзләр | серия = аудиоязма | файл = kara-jozlar }} * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Кыр казы | серия = аудиоязма | файл = kyr-kazy }} * {{Татарстан китап нәшрияты аудиосы| автор = [[Мәҗит Гафури]] | башлык = Тормыш баскычлары | серия = аудиоязма | файл = tormysh-baskychlary }} {{DEFAULTSORT:Гафури, Мәҗит}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Балалар язучылары]] [[Төркем:Татар шагыйрьләре]] [[Төркем:Башкортстан халык шагыйрьләре]] [[Төркем:Хезмәт Батырлары]] [[Төркем:«Мөхәммәдия» (Казан) мәдрәсәсе шәкертләре]] [[Төркем:Мәҗит Гафури]] fy78zsk0yuwox12u43avgukmdvju9wj 0 19932 3528726 3091037 2022-08-13T16:00:58Z Frhdkazan 3171 /* {{Туулар}} */ +[[|]] wikitext text/x-wiki '''14 август''' — [[Милади тәкъвиме]]ндә сигезенче айның ундүртенче көне. Ел ахырына кадәр 139 көн кала. {{Август тәкъвиме}} {{Шулай ук карагыз/Көн}} {{Тарихта бу көн}} =={{Бәйрәмнәр һәм вакыйгалар}}== ==={{Халыкара истәлекле период}}=== ==={{Илләр буенча бәйрәмнәр}}=== * [[Рәсем:Flag of the Republic of Abkhazia.svg|20px|border]] [[Абхазия]] — 1992 елгы сугышны искә алу траур көне<ref>http://ru.wikipedia.org/wiki/14_августа#.D0.A2.D1.80.D0.B0.D1.83.D1.80.D0.BD.D1.8B.D0.B5_.D0.B4.D0.BD.D0.B8</ref>. * {{Байрак/Замбия}} [[Замбия]] — яшьлек көне. * {{MAR}} — {{Вади-эд-Дахаб-эль-Кувира өлкәсе байрагы}}нең 1979да кире илгә кайтуын билгеләүче милли бәйрәм<ref>http://fr.wikipedia.org/wiki/14_août#C.C3.A9l.C3.A9brations</ref>. * {{Байрак/Пакьстан}} [[Пакьстан]] — бәйсезлек көне. * {{PRY}} — байрак көне<ref>http://es.wikipedia.org/wiki/14_de_agosto#Celebraciones</ref>. ==={{Һөнәри һәм җәмгыяви бәйрәмнәр}}=== * {{BRA}}<ref>http://pt.wikipedia.org/wiki/14_de_agosto#Feriados_e_eventos_c.C3.ADclicos</ref> — мунипалитетлар көннәре: ** {{Баия штаты байрагы}}ндагы — {{Барра-ду-Мендис гербы}} (1958) һәм {{Какуле гербы}}да (1919) ** {{Минас-Жерайс штаты байрагы}}ндагы — {{Барбасена гербы}}да (1791) ** {{Пиауи штаты байрагы}}ндагы — {{Парнаиба гербы}}да (1844) * {{IDN}} — '''''Прамука көне'''''<small>({{lang-id|Hari [[:id:Pramuka|Pramuka]]}}, {{lang-en|[[:en:Gerakan Pramuka Indonesia|Pramuka Day]]}})</small>. * {{ITA}} — {{Сардиния регионы байрагы}}ндагы Сассари вилаятенең башкаласы {{Сассари гербы}}да ''Шәмдәлләр йөреше (Faradda di li candareri)'' <ref>http://it.wikipedia.org/wiki/14_agosto#Feste_e_ricorrenze</ref>. * {{PRT}} — Португал корридасы туган көне<ref>http://ru.wikipedia.org/wiki/14_августа#.D0.9F.D1.80.D0.B0.D0.B7.D0.B4.D0.BD.D0.B8.D0.BA.D0.B8</ref>. == {{Вакыйгалар}} == * [[1848 ел|1848]] — {{CAN}}да бердәнбер дәүләт теле булып [[инглиз теле]]н игълан иткән канун юкка чыгарыла. * [[1865 ел|1865]] — {{Санкт-Петербург гербы}}та хайваннар бакчасы ачыла. * [[1936 ел|1936]] — {{IOC}} [[Олимпия уеннары]]нда беренче тапкыр [[баскетбол]] уйнала башлый. * [[1971 ел|1971]] — {{BHR}} бәйсезлеген игълан итә. * [[1994 ел|1994]] — [[Хаббл телескопы]] [[Уран (планета)|Уран]] боҗраларын төшерә. == {{Туулар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:14 август көнне туганнар}} * [[1777 ел|1777]] — [[Ганс Христиан Эрстед]], [[дания]]ле [[физика]] галиме. * [[1867 ел|1867]] — [[Джон Голсуорси]], инглиз язучысы, драматург. * [[1871 ел|1871]] — [[Александр Остряков]], [[туфрак]]лар белгече, профессор. * [[1878 ел|1878]] — [[Дмитрий Марко]], [[химия]] белгече, профессор. * [[1885 ел|1885]] — [[Владимир Бахметьев]], язучы, публицист. * 1885 — [[Васили Сыромятников]], рәссам, укытучы. * [[1897 ел|1897]] — [[Александр Козлов (1897)|Александр Козлов]], шаһмат композиторы, тренер. * [[1901 ел|1901]] — [[Арам Гукасян]], терапевт һәм педагог, ССРБ медицина фәннәре академиясе корреспондент әгъзасы. * [[1904 ел|1904]] — [[Иосиф Бобровицкий]], рәссам-график, карикатурист. * [[1907 ел|1907]] — [[Григорий Бровман]], әдәбият белгече, тәнкыйтьче. * [[1909 ел|1909]] — [[Байназар Әлминов]], рәссам, [[Татарстан АССРның атказанган сәнгать эшлеклесе]]. * 1909 — [[Василий Коломасов]], [[эрзә теле|эрзә]] язучысы, шагыйрь, драматург һәм тәрҗемәче. * [[1913 ел|1913]] — [[Евсигний Пайгусов]], [[Кызыл Армия]]нең коры җир гаскәре офицеры, хуҗалык эшлеклесе. * [[1914 ел|1914]] — [[Евгений Бикбов]], [[Кызыл Армия]]нең коры җир гаскәре сержанты, милиционер, урманчы, иҗтимагый эшлеклесе. * [[1919 ел|1919]] — [[Мәхмүдә Садыйкова]], [[археология|археолог]], мөгәллим. * [[1923 ел|1923]] — [[Зәйтүнә Нәсретдинова]], [[балет]] [[бию]]чесе, педагог. * [[1928 ел|1928]] — [[Мирфатыйх Зәкиев]], танылган [[татар теле]] галиме. * [[1931 ел|1931]] — [[Илгиз Ибәтуллин]], [[хирург]], профессор. * [[1933 ел|1933]] — [[Рихард Эрнст]], физик химия галиме, профессор, [[Химия өлкәсендә Нобель премиясе]] иясе. * [[1944 ел|1944]] — [[Шамил Заһидуллин]], терапевт [[табиб]], профессор. * [[1945 ел|1945]] — [[Әнәс Исхаков (1945)|Әнәс Исхаков]], дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе. * [[1953 ел|1953]] — [[Луиза Батыр-Болгари]], күренекле татар композиторы. * [[1954 ел|1954]] — [[Александр Елизаров]], математика галиме, [[Татарстан Республикасының атказанган фән эшлеклесе]] (2004). * 1954 — [[Хафиз Миргалимов]], сәясәтче. * [[1955 ел|1955]] — [[Владимир Литвиненко]], тау инженеры, профессор, [[Санкт-Петербург дәүләт тау университеты|Санкт-Петербург тау университеты]] ректоры, миллиардер. * 1955 — [[Гөләр Сабанҗи]], эшкуар, иҗтимагый эшлеклесе. * [[1957 ел|1957]] — [[Әлфия Ситдыйкова]], шагыйрә, тәрҗемәче. * [[1959 ел|1959]] — [[Альберт Шаһиев]], җырчы. * 1959 — [[Әхсән Хәлилов]], педагог, шәгыйрь, [[Россия]] һәм [[Башкортстан]] Журналистлар берлеге, Башкортостан Язучылар берлеге әгъзасы. * [[1965 ел|1965]] — [[Наталья Котова]], Россия дәүләт эшлеклесе, [[Чиләбе]] шәһәре башлыгы постында беренче хатын-кыз. * [[1966 ел|1966]] — [[Һэлли Берри]], [[АКШ]] [[кино]] актрисасы. * [[1967 ел|1967]] — [[Сергей Галицкий]], миллиардер (''«Магнит» кибетләр челтәре хуҗасы''). * [[1973 ел|1973]] — [[Борис Тортунов]], хоккейчы ([[капкачы]]), тренер. * [[1977 ел|1977]] — [[Денис Осокин]], язучы, шагыйрь, сценарист. * [[1986 ел|1986]] — [[Алексей Прыгунов]], [[хоккей]]чы, тренер. * [[1989 ел|1989]] — [[Ратмир Мәүлиев]], эшмәкәр, дәүләт хезмәткәре, [[Уфа]] шәһәр округы хакимият башлыгы, «[[Бердәм Россия]]» сәяси фиркасенең җирле бүлекчәсе секретаре. * [[1991 ел|1991]] — [[Наталья Гантимурова]], модель. == {{Вафатлар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:14 август көнне вафатлар}} * [[1819 ел|1819]] — [[Аникита Ярцов]], [[металлургия]] белгече, сәнәгатьче. * [[1847 ел|1847]] — [[Франсен|Франц Франсен]], [[Швед теле|швед]] язучысы, шагыйрь, [[епископ]], профессор. * [[1865 ел|1865]] — [[Михаил Михайлов]], журналист, язучы, тәрҗемәче. * [[1927 ел|1927]] — [[Владимир Щеглов]], [[хокук]] белгече, профессор. * [[1937 ел|1937]] — [[Хөсәен Тарпищев]], административ-хуҗалык, дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе. * [[1941 ел|1941]] — [[Поль Сабатье]], [[органик химия|органик]] һәм [[Органик булмаган химия]] белгече, профессор, [[Химия өлкәсендә Нобель премиясе]] иясе. * [[1942 ел|1942]] — [[Наталья Ковшова]], [[Кызыл Гаскәр]]енең [[мәргән]]е. * [[1943 ел|1943]] — [[Василий Архипов]], [[ССРБ]] дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе. * [[1958 ел|1958]] — [[Фредерик Жолио-Күри]], [[физика]] һәм [[химия]] белгече, профессор, [[Химия өлкәсендә Нобель премиясе]] иясе. * [[1961 ел|1961]] — [[Надежда Обухова]], камера һәм опера [[җырчы]]сы (меццо-сопрано). * [[1970 ел|1970]] — [[Вано Мурадели]], [[ССРБ]]ның халык артисты, композитор. * [[1971 ел|1971]] — [[Әхмәдулла Шәфигуллин]], [[физика]] галиме, профессор. * [[1977 ел|1977]] — [[Александр Лурия]], [[психология]] белгече, профессор. * [[1985 ел|1985]] — [[Назлы Эджевит]], рәссам-реалист, мөгәллим. * [[1991 ел|1991]] — [[Иван Трофимов (1907)|Иван Трофимов]], [[ветеринария]] белгече, профессор. * [[1994 ел|1994]] — [[Элиас Канетти]], [[язучы]], [[драматург]], [[Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе]] иясе. * [[1999 ел|1999]] — [[Рөстәм Үтәмишев]], РСФСР атказанган уйлап табучысы (1966). * [[2004 ел|2004]] — [[Чеслав Милош]], поляк шагыйре. * [[2008 ел|2008]] — [[Бәкер Фәрхетдинов]], [[авыр атлетика]] остасы, дөнья чемпионы, массажист. * [[2010 ел|2010]] — [[Габдерахман Хәмиди]], [[мәктәп]] [[укытучы]]сы, директоры. * [[2012 ел|2012]] — [[Таҗетдин Гыйләҗетдинов]], [[Бөек Ватан сугышы]] чоры [[Кызыл Гаскәр]]енең [[артиллерия]] взводы башлыгы, [[Советлар Берлеге каһарманы]]. * [[2016 ел|2016]] — [[Николай Энвальд]], механизатор, фирка-дәүләт эшлеклесе. * [[2017 ел|2017]] — [[Владислав Дьяконов]], [[инженер]]-[[механика|механик]], административ-хуҗалык эшлеклесе. * 2017 — [[Әзидолла Ескалиев]], [[музыка]]нт, [[көйязар]], профессор. * [[2019 ел|2019]] — [[Юрий Симонов]], [[география]] һәм [[геоморфология]] белгече, профессор. * [[2020 ел|2020]] — [[Азамат Әхтәмов]], [[математика]] белгече, профессор. =={{Дини бәйрәмнәр}}== ===={{Исем бәйрәмнәре}}==== == Шулай ук карагыз == {{commonscat|14 August}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тәкъвим}} [[Төркем:14 август]] [[Төркем:Ел көннәре]] 82amwzbjzc13iqvlbs306l5dv5skt15 0 22258 3528816 3514855 2022-08-14T11:13:39Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: /* Гаиләсе */ wikitext text/x-wiki {{TwinCYR|Salawat Fätxetdinov}} {{Музыкант | Исем = Салават Фәтхетдинов | Имза = | Фото = Salawat Fathetdinov.png | Рәсем асты язуы = | Фон = solo_singer | Тугандагы исеме = | Тулы исеме = Салават Зәки улы Фәтхетдинов | Туу көне = 10.01.1960 | Туу урыны = [[ССРБ|Cəʙᴎт Социалистик Җɵᴍhүpᴎᴙтләр Беpᴫеᴦе]], [[РСФСР]], [[БАССР]], {{туу урыны|Тәтешле районы|Тәтешле районында}}, [[Аксәет]] | Үлү көне = | Үлү урыны = | Еллар = 1989 - {{х.в.}} | Дәүләт = {{USSR}} → {{RUS}} | милләт = [[татар]] | Һөнәрләр = [[Автоспорт|спорт узышчысы]], [[җырчы]] | Моң = | Кораллар = | Жанрлар = эстрада | Псевдонимнар = Салават абый | Коллективлар = «Салават» җыр театры | Хезмәттәшлек = | Лейбллар = | Бүләкләр = {{Габдулла Тукай исемендәге премия}}[[Файл:Җәлил премиясе 1.jpg|20px|Муса Җәлил премиясе - 2003]]<br/> [[Файл:Zaslujeniy artist.jpg|20px|РФ атказанган артисты - 1991]][[Файл:NarodniArtistTatarstana.jpg|20px|Татарстанның халык артисты - 1995]] [[Файл:BashNarodArt1.jpg|20px|Башкортстанның халык артисты - 2019]]<br/>[[Файл:Орден за заслуги перед Республикой Татарстан.png|40px|«Татарстан Республикасы алдындагы казанышлар өчен» ордены - 2020]]{{II дәрәҗә «Ватан алдында хезмәтләр өчен» орденының медале}}[[Файл:Орден Дружбы народов (Башкортостан).jpg|30px|Халыклар дуслыгы ордены (Башкортстан) - 2022]] | Сайт = }} {{Башка мәгънәләр/фамилия|Фәтхетдинов}} '''Салават Зәки улы Фәтхетдинов''' ([[1960 ел|1960 елның]] [[10 гыйнвар|10 гыйнвары]], [[Аксәет]], [[Башкорт АССР]]) — [[җырчы]], [[Татарстанның халык артисты|Татарстанның]] (''[[1995 ел|1995]]'') һәм [[Башкортстанның халык артисты|Башкортстанның]] (''[[2019 ел|2019]]'') халык, [[Россия Федерациясенең атказанган артисты|Россия Федерациясенең атказанган]] (''[[1991 ел|1991]]'') артисты, [[автоузышлар]] буенча халыкара класслы спорт мастеры. [[Муса Җәлил премиясе]] һәм [[Тукай премиясе]] лауреаты. [[Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать университеты]]ның мактаулы профессоры (''[[2017 ел|2017]]'')<ref>«[[Сираҗи сүзе (газета)|Сираҗи сүзе]]», 2017 ел. №&nbsp;16, 12-нче бит.</ref>. [[Чистай]] (2020) һәм [[Казан]] (2020) шәһәрләренең {{comment|мактаулы ватандашы|русча: почетный гражданин}}. == Биография == [[1960 ел]]ның [[10 гыйнвар]]ында [[Башкортстан АССР]]ның [[Тәтешле районы]] [[Аксәет]] авылында туган. Мәктәпне тәмамлагач, [[Стәрлетамак]] мәдәни агарту училищесында (хәзерге Башкорт җөмһүрият мәдәният һәм сәнгать колледжы) белем алган, берничә ел клуб мөдире булып эшләгән. Аннары [[Казан мәдәният институты]]ның режиссерлар әзерләү бүлегенә укырга керә һәм [[1989 ел]]да тәмамлый. Шул ук елны «Татар җыры-89» конкурсы лауреаты була. Салаватка «Россия Федерациясенең атказанган артисты», «Татарстан Республикасының халык артисты» исемнәре бирелә, [[Тукай премиясе]] һәм [[Муса Җәлил премиясе]] лауреаты була. Моннан тыш, ул [[гер спорты]] буенча спорт мастерына кандидат, [[автоспорт]] буенча халыкара класслы спорт мастеры титулларына да ия. 1993 елдан [[Казан мәдәният һәм сәнгать университеты]]ның театр, кино һәм телевидение факультетында актер осталыгы педагогы булып эшли; театр иҗаты кафедрасы профессоры (2013)<ref>[https://kazgik.ru/sveden/struct/f_tkit/kaf_tt/fatkhutdinov/ Фатхутдинов Салават Закиевич.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210523192008/https://kazgik.ru/sveden/struct/f_tkit/kaf_tt/fatkhutdinov/ |date=2021-05-23 }} kazgik.ru</ref>. 2002 елдан ― Казандагы «Салават» яшьләр үзәгенең сәнгать җитәкчесе. 2021 елның мартында [[Татарстан мәдәният министрлыгы|Татарстан мәдәният министры]] киңәшчесе итеп билгеләнгән, әлеге вазифаны җәмәгать башлангычында башкара<ref>[https://www.bashinform.ru/news/1564548-salavat-fatkhetdinov-stal-sovetnikom-ministra-kultury-tatarstana/ Салават Фатхетдинов стал советником министра культуры Татарстана.] ИА «Башинформ», 2.03.2021 года{{ref-ru}}</ref>. == Гаиләсе == Хатыны — Ләйсән, улы — Рөстәм, килене Рузия<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/syn-salavata-fatxutdinova-zenilsya-5876104 Сын Салавата Фатхутдинова женился.] [[Татар-информ]], 13.08.2022</ref>. Кызлары — Лиана һәм Алина, кияүләре — Фердинанд һәм Марсель, оныклары — Хаят, Рәйхан, Жаннет. == Дискографиясе == * (2019) 31 сезон — «Мин яратам сине...» * (2018) 30 сезон — «Күңел көзгесе» * (2017) 29 сезон — «Сагынам…» * (2016) 28 сезон — «Һәр кешенең үз чоры, һәр заманның үз җыры» * (2015) 27 сезон — «XXVII сезон» * (2014) 26 сезон — «Икенче 25 еллыкның беренче сезоны» * (2013) 25 сезон — «Беренче юбилей» * (2012) 24 сезон — «24 ел сезнең белән!» * (2011) 23 сезон — «Уйланырга урын бар әле…» * (2010) 22 сезон — «22 ел сезнең белән!» * (2009) 21 сезон — «И туган тел, и матур тел…» * (2008) 20 сезон — «20 ел сезнең белән!» * (2007) 19 сезон — «Салаватта кунакта» * (2006) 18 сезон — «Әлегә соң түгел» * (2005) 17 сезон — «Арыганчы җырлармын — туйганчы тыңларсыз!» * (2004) 16 сезон — «Күгәрчен» * (2003) 15 сезон — «15 ел сезнең белән!» * (2002) 14 сезон — «Соңлама» * (2001) 13 сезон — «Яшьлегем кырыкта» * (2000) 12 сезон — «Сезгә илтә юлларым» * (1999) 11 сезон — «Эх, каласы иде яшьлектә» * (1998) 10 сезон — «10 ел бергә!» * (1997) 9 сезон — «Дуслар булса кайгырма» * (1996) 8 сезон — «Мин яратам» * (1995) 7 сезон — «Соңгы мәхәббәт» * (1994) 6 сезон — «Куңелеңә авыр алма» * (1993) 5 сезон * (1992) 4 сезон * (1991) 3 сезон * (1990) 2 сезон * (1989) 1 сезон == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[Россия Федерациясенең атказанган артисты]] ([[1991 ел|1991]]{{чыганагы}}) * [[Татарстанның халык артисты]] ([[1995 ел|1995]]) * [[Башкортстанның атказанган артисты]] ([[2010 ел|2010]]) * [[Башкортстанның халык артисты]] ([[2019 ел|2019]])<ref>''[[Ләйлә Аралбаева]].'' [http://www.bashinform.ru/news/1289249-radiy-khabirov-v-professionalnyy-prazdnik-vruchil-zvaniya-luchshim-rabotnikam-kultury/ Радий Хабиров в профессиональный праздник вручил звания лучшим работникам культуры.] ИА «Башинформ», 25.03.2019</ref> * «Татар җыры» халыкара эстрада фестивале лауреаты ([[1989 ел|1989]], [[2002 ел|2002]]—[[2009 ел|2009]]). * [[Муса Җәлил премиясе|Муса Җәлил исемендәге премия]] лауреаты ([[2003 ел|2003]]). * [[Тукай премиясе|Габдулла Тукай исемендәге премия]] лауреаты ([[2008 ел|2008]]). * Сембер өлкәсенең атказанган мәдәният хезмәткәре (2010). * [[Тәтешле районы]]ның Әнгам Атнабаев исемендәге премиясе лауреаты (2010). * «Чистай шәһәренең мактаулы гражданы» ([[2020 ел|2020]])<ref>Салават һәм Чистай. «[[Безнең гәҗит]]», 2020 ел, 28 февраль, 2нче биттә</ref>. * [[«Татарстан Республикасы алдындагы казанышлар өчен» ордены]] ([[2020 ел|2020]])<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/culture/12-06-2020/salavat-f-thetdinov-tatarstan-aldyndagy-hezm-tl-re-chen-ordeny-bel-n-b-l-kl-nde-5749341 Салават Фәтхетдинов «Татарстан алдындагы хезмәтләре өчен» ордены белән бүләкләнде.] [[tatar-inform]], 12.06.2020</ref>. * «Казан шәһәренең мактаулы гражданы» ([[2020 ел|2020]])<ref>''Марат Ишкильдин''. [https://www.tatar-inform.ru/news/official/16-06-2020/salavat-fathutdinov-i-sergey-zaytsev-poluchili-zvanie-pochetnyy-grazhdanin-kazani-5749910 Салават Фатхутдинов и Сергей Зайцев получили звание «Почетный гражданин Казани».] [[Татар-информ]], 16.06.2020{{ref-ru}}</ref>. * 2нче дәрәҗә «[[Ватан алдындагы хезмәтләр өчен ордены]]»ның медале ― ''ил мәдәниятен һәм сәнгатен үстерүдәге казанышлары, күпьеллык нәтиҗәле эшчәнлеге өчен''<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/putin-podpisal-ukaz-o-nagrazdenii-pyati-tatarstancev-5822417 Путин подписал указ о награждении пяти татарстанцев.] [[Татар-информ]], 12.05.2021</ref>. * 2022 ― [[Халыклар дуслыгы ордены (Башкортстан)|Халыклар дуслыгы ордены]] (Башкортстан) <ref>[https://www.bashinform.ru/news/culture/2022-03-25/radiy-habirov-v-den-rabotnika-kultury-nagradil-vydayuschihsya-predstaviteley-otrasli-2744117 Радий Хабиров в День работника культуры наградил выдающихся представителей отрасли.] ИА «Башинформ», 25.03.2022</ref>. == Шулай ук карагыз == {{Портал|Музыка}} {{Портал|Шәхесләр}} ===Чыганаклар=== * [http://teatr-salavat.ru/ «Салават» җыр театры] == Сылтамалар == * [https://kazgik.ru/sveden/struct/f_tkit/kaf_tt/fatkhutdinov/ Фатхутдинов Салават Закиевич.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210523192008/https://kazgik.ru/sveden/struct/f_tkit/kaf_tt/fatkhutdinov/ |date=2021-05-23 }} kazgik.ru == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Тукай премиясе лауреатлары 1990-2000}} {{DEFAULTSORT:Фәтхетдинов, Салават}} [[Төркем:Тукай премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Җәлил премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Татар җырчылары]] [[Төркем:Татарстан җырчылары]] [[Төркем:Башкортстан җырчылары]] [[Төркем:Татарстанның халык артистлары]] [[Төркем:Русиянең атказанган артистлары]] [[Төркем:Башкортстанның халык артистлары]] [[Төркем:Стәрлетамак мәдәният һәм сәнгать көллиятен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Казан дәүләт мәдәният һәм сәнгать университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Профессорлар]] [[Төркем:Вуз укытучылары]] [[Төркем:Татарстан Республикасы каршындагы казанышлары өчен ордены кавалерлары]] [[Төркем:Казанның шәрәфле ватандашлары]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Әнгам Атнабаев премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Татарстан автоузышчылары]] [[Төркем:«Алтын Барс» премиясе лауреатлары]] [[Төркем:БР Халыклар дуслыгы ордены кавалерлары]] 257gp487f5vnpg1sjresiy3qkd4d05m 0 38197 3528810 2769545 2022-08-14T10:51:46Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: /* Күренекле кешеләр */ wikitext text/x-wiki {{ТП |халәт = село |татар исеме = Олы Битаман |чын исем = Олы Битаман |ил = Россия |герб = |байрак = |герб киңлеге = |байрак киңлеге = |lat_deg = 56 |lat_min = 10 |lat_sec = 12 |lon_deg = 49 |lon_min = 3 |lon_sec = 36 |CoordAddon = type:city(17800)_region:RU |CoordScale = 250000 |ЯндексХарита = |ил харитасы зурлыгы =300 |төбәк харитасы зурлыгы =300 |район харитасы зурлыгы =250 |төбәк төре = Республика |төбәк = Татарстан |төбәк җәдвәлдә = Татарстан |район төре = муниципаль район |район = Биектау районы |район җәдвәлдә= |җәмгыять төре= |җәмгыять = |җәмгыять таблицада = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |эчке бүленеш = |башлык төре = |башлык = |нигезләү датасы = Казан ханлыгы |беренче телгә алу = |элеккеге исемнәр = |мәйдан = |биеклек төре = |ТП мәркәзе биеклеге = |климат = dfb — дымлы континенталь |рәсми тел = |халык саны =612 |исәп елы = 2010 |халык тыгызлыгы = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |сәгать кушагы = +3 |DST = |телефон коды = |почта индексы = 422725 |почта индекслары = |автомобиль коды = 16, 116 |Commons-та төркем = |сайт = |сайт теле = |сайт теле2 = |сайт теле3 = |сайт теле4 = |сайт теле5 = |add1n = |add1 = |add2n = Русча топонимы |add2 = Большой Битаман |add3n = |add3 = }} '''Олы Битаман ''(Зур Битаман)''''' — [[Татарстан Республикасы]]ның [[Биектау районы]]ндагы авыл. Халык саны — 612 тирәсендә. Вакыт зонасы — MSK (Мәскәү вакыты) яки UTC+3. Почта индексы — 422725. == Зур Битаман һәм [[Кече Битаман]] авыллары [[тарих]]ы== Алат юлы (элекке [[Казан ханлыгы]] җирләрендә [[Нугай юлы]], [[Гәреч юлы]], [[Җөри юлы]], [[Алат юлы]] дигән административ-территориаль бүленеш булган) өстендәге Битаман авылы Казан ханлыгы чорында ук булган. Битаман авылы Казан өязенең теркәү кенәгәсендә телгә алына. Алат юлы өстенә утырган Битаман авылының [[1622 ел]]да булуы турында бер [[тарих]]и җыентыкта искә алына. Д. А. Корсаков ([[XVIII йөз]]) хезмәтендә Битаман авыллары турында мәгълүмат бар. Зур Битаман авылында 60 ясаклы һәм 9 [[керәшен татары]], ә Кече Битаманда 30 [[йомышлы татар]] яшәгән. [[1766]]—[[1861]] елларда үткәрелгән Генераль ызанлау документларында авыл [[Пошалым]] һәм [[Ашыт]] сулары ярына урнашкан Олы Битаман, Битаман Пошалым дип искә алына. А. Артемьев китабындагы мәгълүматларга караганда, Ашыт суы янындагы Зур Битаман авылында 63 хуҗалык булып, анда 256 [[ир-ат]] һәм 263 [[хатын-кыз]] гомер кичергән. Битаман, ягъни Кече Битамандагы 33 хуҗалыкта 110 [[ир-ат]] һәм 99 [[хатын-кыз]] көн күргән. Н. Н. Вечеслав белешмәсендә Битаман авыллары телгә алына. Зур Битаман авылында 51 йорт булып, анда 283 [[ир-ат]] һәм 272 [[хатын-кыз]] көн иткән, мәчет, мәдрәсә, җил тегермәне эшләгән. Халык Зур Битаман җәмгыятенә кергән. Пошалым суы янына утырган Битаман авылы халкы Зур Битаман авылы җәмгыятенә кергән һәм анда 53 хуҗалык булган. [[Илиодор Износков|И. А. Износков]] Зур Битаманны болай сурәтли: «Сумка суы янына, Гәреч сәүдә юлының уң ягына урнашкан авыл ике аерым бистәдән оешкан: Зур Битаман һәм Битаман Пошалым (Пошалым пүчинкәсе). Авылда борынгы язулы кабер ташы сакланган. Авылдагы 112 хуҗалыкта [[ислам]] динендәге 340 [[ир-ат]] һәм 357 [[хатын-кыз]] көн итә. Шул ук вакытта яңа чукындырылган, ләкин кире ислам диненә кайткан 11 [[ир-ат]] һәм 3 [[хатын-кыз]] да яшәгән. Халыкның тормыш-көнкүреше бай». Зур Битаман авылыннан чакрым ярым ераклыкта гына урнашкан [[Ювас]] авылының да Зур Битаман белән бәйләнеше бар. Ювас авылы И. А. Износков тарафыннан болай телгә алына: «Ювас суы янындагы Битаман, Ювас авылы Гәреч сәүдә юлының уң ягына утырган. Авылдагы 83 хуҗалыкта [[ислам]] динендәге 218 [[ир-ат]] һәм 242 [[хатын-кыз]] булган». [[1898 ел]]гы хезмәттә Зур Битаман һәм Пошалым суы янын-дагы Битаманда татарлар яшәгәнлеге искәртелә. К. П. Берстель белешмәсендә күрсәтелгәнчә, Зур Битаман авылында барлыгы 375 татар кешесе гомер иткән. Тел галимәсе Н. Б. Борһанова мәгълүматларына караганда, Зур Битаман һәм Кече Битаман авыллары халкы [[июнь]] ахырында, күршедәге [[Ювас]], [[Әсән]], [[Бикнарат]], [[Кодаш]], [[Зур Көек]], [[Олы Рәс]], [[Кече Рәстәге]]ләр белән бергәләшеп, Кушкапка җыены бәйрәм иткән. Аны икенче төрле Кушнарат җыены дип тә атаганнар. === Авыл атамасының килеп чыгышы турында [[риваять]] === Зур Битаман халкы авыл атамасының килеп чыгышы турында берничә [[риваять]] сөйли. Күп еллар элек Ашыт елгасының бер борылышына Битаман исемле кеше тегермән салган. Тора-бара бу тирәгә кешеләр күчеп килгәннәр һәм авылга Битаман исеме биргәннәр. Икенче [[риваять]] изгеләр белән бәйле. Күрше авылда ике изге кеше яшәгән. Бу кешеләр үлгәч, алар күмелгән җирдән ике чишмә агып чыккан. Шулар хөрмәтенә бер авылны Бәк-сәр, ә икенчесен Битаман дип атаганнар. === [[Чирмешләр]] === Зур Битаман авылы урынында элек [[чирмешләр]], ягъни мари халкы вәкилләре дә яшәгән булырга мөмкин. Иске мәктәп урынында казу эшләре башкарганда, кеше сөякләре чыккан. Олы буын сөйләвенә караганда, бу урында чирмеш зираты булган. == Халык == === Демография === {| class='standard' style='text-align: center;' width=60% | colspan=12 | Халык саны |- class='shadow' |[[1859 ел|1859]] |[[1897 ел|1897]] |[[1908 ел|1908]] |[[1920 ел|1920]] |[[1926 ел|1926]] |[[1938 ел|1938]] |[[1949 ел|1949]] |[[1958 ел|1958]] |[[1970 ел|1970]] |[[1989 ел|1989]] |[[2002 ел|2002]] |[[2010 ел|2010]] |- |521 |965 |1086 |1105 |1304 |1308 |1117 |912 |879 |655 |684 |612 |} Төп милләтләр ([[1989 ел]]гы җанисәп буенча): [[татарлар]]. === Күренекле кешеләр === * [[Татар халкы]]ның мәшһүр [[композитор]]ы [[Салих Сәйдәшев]]нең әнисе ягыннан бабасы Миңлебай абзый тумышы белән Зур Битаман авылыннан була. ---- * [[Алмаз Гыймадиев]] (1972), язучы, журналист, Шәйхи Маннур (2001), Абдулла Алиш (2007), Шәүкәт Галиев (2022) премияләре лауреаты. == [[Табигать]] һәм тирә-юнь == Зур Битаман авылы тирәсендә күренекле елга — Ашыт суы. Шарлавык дип, Ашытның шарлап аккан урыны аталган. Ашытта тагын Ат казаны исемен йөрткән урын билгеле. Авылдан арырак Ашытта су коена торган урын Бору атамасы алган. Ашыт тирәсендәге Киленнәр, Мәтәүкә, Кече Битаман чишмәләре Ашыт елгасының суын тулыландырып торалар. Ашыт суының борылып аккан урыннарына Сапый боруы, Пәттери боруы дигән исемнәр биргәннәр. [[Күл]]ләрдән Аккош күле, Сәйфи күле, Нәркис күле, Гали күле, Әхәт күле, Шәйхел күлен атарга мөмкин. === Киленнәр чишмәсе === Киленнәр чишмәсе атамасының килеп чыгышын халык болай аңлата. [[Явыз Иван]] [[Казан]]ны яулап алганнан соң, [[татар халкы]]н көчләп чукындыру башлана. Чукындыручылар килгәнне ишеткән [[хатын-кыз]]лар бала-чагалары белән шушы чишмә буенда яшәгәннәр. Шул сәбәпле кизләү Киленнәр чишмәсе исеме алып калган. Авылның барлык халкы да качып өлгерә алмаган. Авыл башында яшәгән кайбер гаиләләрне көчләп чукындырганнар. === [[Климат]] === {{temperatura12-y-cyrillic|-10.8|-10.8|-5.7|4.6|13.5|18.4|20.4|17.8|12.2|4.5|-4.6|-10|4.1}} Климат уртача континенталь. [[Кёппен климатлар классификация|Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе]] буенча климатның коды: Dfb<ref>[http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/present.htm#data World Map of the Köppen-Geiger climate classification, Institute for Veterinary Public Health, University of Veterinary Medicine Vienna]</ref>. Уртача еллык һава температурасы 4.1&nbsp;°C.<ref>[http://www.retscreen.net NASA Surface meteorology and Solar Energy Data Set, RETScreen International]</ref> == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Чыганаклар == * Татарская энциклопедия, Институт Татарской энциклопедии (ИТЭ) Академии наук РТ. * Рухи башкалабыз: Мәшһүр [[татар]] авыллары / [[Фирдәүс Гарипова|Ф.Г. Гарипова]]. – [[Казан]]: Мәгариф, [[2005]], - 247 б. {{Биектау районы}} 8mvrnk8bwxxglfvncbswe8hakpb9acx 0 51718 3528729 3183644 2022-08-13T18:22:39Z Fxan 36462 wikitext text/x-wiki {{Административ берәмлек-2 |Татар исеме= Олы Кайбыч авыл җирлеге |Герб= |Гербның астагы язуы= |Харита= |Хаританың астагы язуы= |Чын исем= |Регион= [[Татарстан Республикасы]] |Нигезләү= [[31 гыйнвар]] [[2005 ел]] |Башкала= [[Олы Кайбыч]] |Регион төре=Төбәк |Киңлек= |Озынлык= |Башлык исеме=авыл җирлеге башлыгы |Башлык= |Башлык исеме2= |Башлык2= |ТМП= <!--тулаем милли продукт--> |ТМП исәбе елы= |Телләр= |Халык саны=2249 |Халык саны исәбе елы= 2010 |Халык тыгызлыгы= |Мәйдан= |Сәгать поясы= |Сайт= |Искәрмә= }} '''Олы Кайбыч авыл җирлеге''' ({{lang-ru|Большекайбицкое сельское поселение}}) — [[Татарстан Республикасы]]ның [[Кайбыч районы]] составына керүче муниципаль берәмлек. [[административ үзәк|Административ үзәге]] — [[Олы Кайбыч]] авылы. Олы Кайбыч авыл җирлеге составындагы дүрт торак пунктта - 850 хуҗалык исәпләнә һәм анда барлыгы - 2320 кеше яши. Олы Кайбычта - 595 хуҗалыкта - 1710, Иске Чәчкабтагы – 146 хуҗалыкта - 463, Афанасьевкада - 50 хуҗалыкта - 148, Симәкидәге - 30 хуҗалыкта – 93 кеше гомер кичерә. Авыл җирлегендә яшәүчеләрнең күбесе район үзәгендә урнашкан оешма-учреждениеләрдә эшли. Авыл җирлеге территориясендә авыл хуҗалыгы предприятиеләре дә урнашкан. Аерым алганда, Иске Чәчкабта “М. Закиров” исемендәге җәмгыятьтә - 46 кеше эшли, Афанасьефка, Симәки авылларын үз эченә алган ООО «Золотая Нива» филиалы “Садовод” җәмгыятендә - 28 кеше хезмәт куя. Бездә шулай ук - 47 шәхси эшмәкәр һәм ялланып эшләүче - 30 кеше бар. Олы Кайбычта урта гомумбелем бирү мәктәбендә - 343, Иске Чәчкаб мәктәбендә - 55 укучы белем ала. Район үзәгендәге “Миләшкәй” балалар бакчасына - 126, Иске Чәчкаб балалар бакчасына - 16 бала йөри. Өч торак пунктта халыкка мәдәният хезмәте күрсәтелә. Олы Кайбычта - район мәдәният йорты, үзәк китабхәнә эшли. Балалар сәнгать мәктәбендә 106 укучы фортепьяно, баян, хореография классларында шөгыльләнә. Иске Чәчкаб, Афанасьевка авылларында мәдәният йорты, клуб, китапхәнәләр эшли. Олы Кайбычта район үзәк сырхауханәсе урнашкан, Иске Чәчкаб, Симәкидә фельдшер - акушерлык пунктлары халыкка хезмәт күрсәтә. Олы Кайбыч авыл җирлегендә 25 сәүдә предприятиясе халыкка хезмәт күрсәтә. Шуларның 19-ы шәхси эшмәкәрләрнеке, алтысы – “Кайбыч кооператоры” җәмгыятенеке. Элекеге универмаг бинасындагы ябык базарда промышленность һәм азык – төлек товарлары сатыла. Шәхси эшмәкәр Сөләйман Гафиятуллин тырышлыгы белән якшәмбе ачык базары заман таләпләре буенча әйбәт кенә эшләп килә. Олы Кайбыч авыл җирлеге ун округка бүленгән, һәрберсендә сайланган депутатлар бар. Татарстан Республикасының 2005 елның 31 гыйнварында № 25-ЗРТ «„Кайбыч муниципаль районы“ һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең статуслары һәм территорияләре чикләрен билгеләү» кануны нигезенедә оеша (2008 елның 29 декабрь үзгәрешләре белән)<ref>[http://bazazakonov.ru/doc/?ID=1613090 Татарстан Республикасының 2005 елның 31 гыйнварында № 25-ЗРТ «„Кайбыч муниципаль районы“ һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең статуслары һәм территорияләре чикләрен билгеләү» кануны нигезенедә оеша (2008 елның 29 декабрь үзгәрешләре белән)]</ref>. Җирлеккә дүрт авыл керә: {| class="standard sortable" ! Исеме !! авыл төре (рус телендә) !! даими халкы (2010) !! исәптәге халкы (2010) !!Милли составы |- | [[Олы Кайбыч]] || авыл (село), үзәге || 1600 || 1710 || [[татарлар]], [[руслар]] |- | [[Иске Чәчкаб]] || авыл (село) || 442 || 463 || [[татарлар]] |- | [[Симәки]] || авыл (село) || 73 || 93 || [[руслар]] |- | [[Афанасьевка]] || авыл (деревня) || 134 || 148 || [[татарлар]], [[руслар]] |} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Олы Кайбыч авыл җирлеге}} [[Төркем:Кайбыч районы авыл җирлекләре]] 0a60l29ovp89gn1bezaqhwfd7jba28q 3528739 3528729 2022-08-13T19:55:21Z Ilnur efende 6874 [[Special:Contributions/Fxan|Fxan]] үзгәртүләре ([[User talk:Fxan|бәхәс]]) [[User:Frhdkazan|Frhdkazan]] юрамасына кадәр кире кайтарылды wikitext text/x-wiki {{Административ берәмлек-2 |Татар исеме= Олы Кайбыч авыл җирлеге |Герб= |Гербның астагы язуы= |Харита= |Хаританың астагы язуы= |Чын исем= |Регион= [[Татарстан Республикасы]] |Нигезләү= [[31 гыйнвар]] [[2005 ел]] |Башкала= [[Олы Кайбыч]] |Регион төре=Төбәк |Киңлек= |Озынлык= |Башлык исеме=авыл җирлеге башлыгы |Башлык=Рәмис Сафин |Башлык исеме2= |Башлык2= |ТМП= <!--тулаем милли продукт--> |ТМП исәбе елы= |Телләр= |Халык саны=2249 |Халык саны исәбе елы= 2010 |Халык тыгызлыгы= |Мәйдан= |Сәгать поясы= |Сайт= |Искәрмә= }} '''Олы Кайбыч авыл җирлеге''' ({{lang-ru|Большекайбицкое сельское поселение}}) — [[Татарстан Республикасы]]ның [[Кайбыч районы]] составына керүче муниципаль берәмлек. [[административ үзәк|Административ үзәге]] — [[Олы Кайбыч]] авылы. Олы Кайбыч авыл җирлеге составындагы дүрт торак пунктта - 850 хуҗалык исәпләнә һәм анда барлыгы - 2320 кеше яши. Олы Кайбычта - 595 хуҗалыкта - 1710, Иске Чәчкабтагы – 146 хуҗалыкта - 463, Афанасьевкада - 50 хуҗалыкта - 148, Симәкидәге - 30 хуҗалыкта – 93 кеше гомер кичерә. Авыл җирлегендә яшәүчеләрнең күбесе район үзәгендә урнашкан оешма-учреждениеләрдә эшли. Авыл җирлеге территориясендә авыл хуҗалыгы предприятиеләре дә урнашкан. Аерым алганда, Иске Чәчкабта “М. Закиров” исемендәге җәмгыятьтә - 46 кеше эшли, Афанасьефка, Симәки авылларын үз эченә алган ООО «Золотая Нива» филиалы “Садовод” җәмгыятендә - 28 кеше хезмәт куя. Бездә шулай ук - 47 шәхси эшмәкәр һәм ялланып эшләүче - 30 кеше бар. Олы Кайбычта урта гомумбелем бирү мәктәбендә - 343, Иске Чәчкаб мәктәбендә - 55 укучы белем ала. Район үзәгендәге “Миләшкәй” балалар бакчасына - 126, Иске Чәчкаб балалар бакчасына - 16 бала йөри. Өч торак пунктта халыкка мәдәният хезмәте күрсәтелә. Олы Кайбычта - район мәдәният йорты, үзәк китабхәнә эшли. Балалар сәнгать мәктәбендә 106 укучы фортепьяно, баян, хореография классларында шөгыльләнә. Иске Чәчкаб, Афанасьевка авылларында мәдәният йорты, клуб, китапхәнәләр эшли. Олы Кайбычта район үзәк сырхауханәсе урнашкан, Иске Чәчкаб, Симәкидә фельдшер - акушерлык пунктлары халыкка хезмәт күрсәтә. Олы Кайбыч авыл җирлегендә 25 сәүдә предприятиясе халыкка хезмәт күрсәтә. Шуларның 19-ы шәхси эшмәкәрләрнеке, алтысы – “Кайбыч кооператоры” җәмгыятенеке. Элекеге универмаг бинасындагы ябык базарда промышленность һәм азык – төлек товарлары сатыла. Шәхси эшмәкәр Сөләйман Гафиятуллин тырышлыгы белән якшәмбе ачык базары заман таләпләре буенча әйбәт кенә эшләп килә. Олы Кайбыч авыл җирлеге ун округка бүленгән, һәрберсендә сайланган депутатлар бар. Татарстан Республикасының 2005 елның 31 гыйнварында № 25-ЗРТ «„Кайбыч муниципаль районы“ һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең статуслары һәм территорияләре чикләрен билгеләү» кануны нигезенедә оеша (2008 елның 29 декабрь үзгәрешләре белән)<ref>[http://bazazakonov.ru/doc/?ID=1613090 Татарстан Республикасының 2005 елның 31 гыйнварында № 25-ЗРТ «„Кайбыч муниципаль районы“ һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең статуслары һәм территорияләре чикләрен билгеләү» кануны нигезенедә оеша (2008 елның 29 декабрь үзгәрешләре белән)]</ref>. Җирлеккә дүрт авыл керә: {| class="standard sortable" ! Исеме !! авыл төре (рус телендә) !! даими халкы (2010) !! исәптәге халкы (2010) !!Милли составы |- | [[Олы Кайбыч]] || авыл (село), үзәге || 1600 || 1710 || [[татарлар]], [[руслар]] |- | [[Иске Чәчкаб]] || авыл (село) || 442 || 463 || [[татарлар]] |- | [[Симәки]] || авыл (село) || 73 || 93 || [[руслар]] |- | [[Афанасьевка]] || авыл (деревня) || 134 || 148 || [[татарлар]], [[руслар]] |} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Олы Кайбыч авыл җирлеге}} [[Төркем:Кайбыч районы авыл җирлекләре]] 8h9og3xdj4f3c2fxnkt1tiszz5b0v5p 3528740 3528739 2022-08-13T19:55:51Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Административ берәмлек-2 |Татар исеме= Олы Кайбыч авыл җирлеге |Герб= |Гербның астагы язуы= |Харита= |Хаританың астагы язуы= |Чын исем= |Регион= [[Татарстан Республикасы]] |Нигезләү= [[31 гыйнвар]] [[2005 ел]] |Башкала= [[Олы Кайбыч]] |Регион төре=Төбәк |Киңлек= |Озынлык= |Башлык исеме=авыл җирлеге башлыгы |Башлык=Рафил Сөнгатуллин |Башлык исеме2= |Башлык2= |ТМП= <!--тулаем милли продукт--> |ТМП исәбе елы= |Телләр= |Халык саны=2249 |Халык саны исәбе елы= 2010 |Халык тыгызлыгы= |Мәйдан= |Сәгать поясы= |Сайт= |Искәрмә= }} '''Олы Кайбыч авыл җирлеге''' ({{lang-ru|Большекайбицкое сельское поселение}}) — [[Татарстан Республикасы]]ның [[Кайбыч районы]] составына керүче муниципаль берәмлек. [[административ үзәк|Административ үзәге]] — [[Олы Кайбыч]] авылы. Олы Кайбыч авыл җирлеге составындагы дүрт торак пунктта - 850 хуҗалык исәпләнә һәм анда барлыгы - 2320 кеше яши. Олы Кайбычта - 595 хуҗалыкта - 1710, Иске Чәчкабтагы – 146 хуҗалыкта - 463, Афанасьевкада - 50 хуҗалыкта - 148, Симәкидәге - 30 хуҗалыкта – 93 кеше гомер кичерә. Авыл җирлегендә яшәүчеләрнең күбесе район үзәгендә урнашкан оешма-учреждениеләрдә эшли. Авыл җирлеге территориясендә авыл хуҗалыгы предприятиеләре дә урнашкан. Аерым алганда, Иске Чәчкабта “М. Закиров” исемендәге җәмгыятьтә - 46 кеше эшли, Афанасьефка, Симәки авылларын үз эченә алган ООО «Золотая Нива» филиалы “Садовод” җәмгыятендә - 28 кеше хезмәт куя. Бездә шулай ук - 47 шәхси эшмәкәр һәм ялланып эшләүче - 30 кеше бар. Олы Кайбычта урта гомумбелем бирү мәктәбендә - 343, Иске Чәчкаб мәктәбендә - 55 укучы белем ала. Район үзәгендәге “Миләшкәй” балалар бакчасына - 126, Иске Чәчкаб балалар бакчасына - 16 бала йөри. Өч торак пунктта халыкка мәдәният хезмәте күрсәтелә. Олы Кайбычта - район мәдәният йорты, үзәк китабхәнә эшли. Балалар сәнгать мәктәбендә 106 укучы фортепьяно, баян, хореография классларында шөгыльләнә. Иске Чәчкаб, Афанасьевка авылларында мәдәният йорты, клуб, китапхәнәләр эшли. Олы Кайбычта район үзәк сырхауханәсе урнашкан, Иске Чәчкаб, Симәкидә фельдшер - акушерлык пунктлары халыкка хезмәт күрсәтә. Олы Кайбыч авыл җирлегендә 25 сәүдә предприятиясе халыкка хезмәт күрсәтә. Шуларның 19-ы шәхси эшмәкәрләрнеке, алтысы – “Кайбыч кооператоры” җәмгыятенеке. Элекеге универмаг бинасындагы ябык базарда промышленность һәм азык – төлек товарлары сатыла. Шәхси эшмәкәр Сөләйман Гафиятуллин тырышлыгы белән якшәмбе ачык базары заман таләпләре буенча әйбәт кенә эшләп килә. Олы Кайбыч авыл җирлеге ун округка бүленгән, һәрберсендә сайланган депутатлар бар. Татарстан Республикасының 2005 елның 31 гыйнварында № 25-ЗРТ «„Кайбыч муниципаль районы“ һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең статуслары һәм территорияләре чикләрен билгеләү» кануны нигезенедә оеша (2008 елның 29 декабрь үзгәрешләре белән)<ref>[http://bazazakonov.ru/doc/?ID=1613090 Татарстан Республикасының 2005 елның 31 гыйнварында № 25-ЗРТ «„Кайбыч муниципаль районы“ һәм аның составындагы муниципаль берәмлекләрнең статуслары һәм территорияләре чикләрен билгеләү» кануны нигезенедә оеша (2008 елның 29 декабрь үзгәрешләре белән)]</ref>. Җирлеккә дүрт авыл керә: {| class="standard sortable" ! Исеме !! авыл төре (рус телендә) !! даими халкы (2010) !! исәптәге халкы (2010) !!Милли составы |- | [[Олы Кайбыч]] || авыл (село), үзәге || 1600 || 1710 || [[татарлар]], [[руслар]] |- | [[Иске Чәчкаб]] || авыл (село) || 442 || 463 || [[татарлар]] |- | [[Симәки]] || авыл (село) || 73 || 93 || [[руслар]] |- | [[Афанасьевка]] || авыл (деревня) || 134 || 148 || [[татарлар]], [[руслар]] |} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Олы Кайбыч авыл җирлеге}} [[Төркем:Кайбыч районы авыл җирлекләре]] r3bcvbs2lq4fq1whmvnmvfw340m63js 0 62452 3528750 3492558 2022-08-14T00:20:46Z Машъал 36751 Машъал [[Джоох-ор]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Нехтильор]] wikitext text/x-wiki {{Елга |Исем = Джоох-ор |Милли исем = |Рәсем = |Рәсем киңлеге = |Рәсем язуы = |Харита = |Харита киңлеге = |Харита язуы = |Озынлык = 12 |Бассейн мәйданы = 43,8 |Бассейн = [[Сулак (елга)|Сулак елгасы]] , инешенән Чиркейск һидротөененә чаклы |Елгалар бассейны = Терек |Су чыгымы күләме = |Үлчәү урыны = |Баш = |Башның урнашкан урыны = |Башның биеклеге = |Башның координатлары = |Тамак = Аварское Койсу (Джурмут) елгасының уң ярыннан 167 км ераклыкта |Тамакның урнашкан урыны = |Тамакның координатлары = |Елганың авышлыгы = |Ил = Россия |Төбәк = |Викиҗыентыкта төркем = }} '''Джоох-ор''' — [[Россия]] территориясеннән ага торган елга. Дагстан Республикасы<ref name='РФҺМ'>{{cite journal|title=Һидротехник Корылмалар һәм дәүләт су кадастрының Россия Үзәк реестры}}</ref> биләмәләрендә ага. Елганың тамагы Аварское Койсу (Джурмут) елгасының уң ярыннан 167 км ераклыкта урнашкан. Елга озынлыгы 12 км. == Су реестры мәгълүматы == [[Россия дәүләт су реестры]] мәгълүматы буенча елга [[Көнбатыш Каспий су бассейны округы]]нда урнашкан, [[су хуҗалыгы участогы]] — [[Сулак (елга)|Сулак елгасы]] , инешенән Чиркейск һидротөененә чаклы. Кече елга бассейны — бассейны юк, елга бассейны — Терек.<ref name='РСРМ'/> [[Су ресурсларының федераль агентлыгы]] мәгълүматы буенча:<ref name='РСРМ'>{{cite web|url=http://textual.ru/gvr/index.php?card=173731|title=РФ су реестры мәгълүматлары: Джоох-ор}}</ref> * Дәүләт су реестрында су объектының коды — 07030000112109300000735 * Һидрологик өйрәнү (ҺӨ) буенча коды — 109300073 * Бассейн коды — 07.03.00.001 * ҺӨ буенча {{коммент|саны|номеры}} — 09 * ҺӨ буенча чыгарылышы — 3 == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [http://www.mnr.gov.ru/ РФ табигать ресурслары һәм экология министрлыгы сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150526193507/http://www.mnr.gov.ru/ |date=2015-05-26 }} {{Тикшерелмәгән елга}} [[Төркем:Дагстан елгалары]] {{Hydro-stub}} 33x1im0b5c591ffbovaxulyy580j2q2 0 64131 3528725 2711146 2022-08-13T15:55:42Z Frhdkazan 3171 | гражданлык = {{RUS}} wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем =Наталья Сергеевна Гантимурова | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 150px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = | туу датасы = 14.8.1991 | туу җире = {{ТҖ|Пласт|Пластта}}<ref>[http://gantimurova.info/ По другим данным — Москва]</ref>, [[СССР]] | гражданлык = {{RUS}} | милләт = эвенк/даур<ref>[[:ru:Соломин, Александр Владимирович|Соломин А. В.]] Князья [[:ru:Гантимуровы|Гантимуровы]].- М., 2013.- С.235-236. isbn = 978-5-906470-01-0 {{ref-ru}}</ref> | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = Юровицкий Яков | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Ната́лья Сергей кызы Гантиму́рова''' - [[Россия]] моделе, Россиякүләм «[[Мисс Россия 2011]]» матурлык бәйгесе җиңүчесе. Ул [[1991 ел]]ның [[14 август]]ында [[Пласт]] каласында туган. [[Мәскәү]]дә РГГУ [[үнивирситит]]ендә ''халыкара мөнәсәбәтләр һәм чит илләр иктисади география'' бүлегендә укый, [[инглизчә]] һәм [[Итальян теле|итальянча]] сөйләшә. Хобби: [[сноуборд]]. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{start box}} {{succession box |title = [[Мисс Россия]] |years = [[2011]] |before = [[Ирина Антоненко]] |after = [[Елизавета Голованова]] }} {{end box}} [[Төркем:Мисс Россия]] [[Төркем:Мисс Галәм]] [[Төркем:Мисс Дөнья]] [[Төркем:Әлифба буенча фотомодельләр]] {{model-stub}} 2f0b4f4047n17bf0hz8x4yb2kfpyy0r 4 140738 3528794 3434017 2022-08-14T09:24:53Z VolnyiLev 30644 /* Эшләнгән эшләр */ wikitext text/x-wiki Әлеге проект [[Төркем:Русия торак пунктлары|Русия торак пунктлары]] темасын үстерү өчен булдырылды. == Эшләнгән эшләр == * [[:Төркем: Башкортстан торак пунктлары]] (була алган 4555 мәкаләдән 4145 мәкалә, як. 91%). * [[:Төркем: Татарстан торак пунктлары]] (100%). * [[:Төркем: Чуашстан торак пунктлары]] (100%). * [[:Төркем: Киров өлкәсе торак пунктлары]] (4379/4555, як. 104%). * [[:Төркем: Чиләбе өлкәсе торак пунктлары]] (1287/1335, як. 103%). * [[:Төркем: Свердловск өлкәсе торак пунктлары]] (1914/1893, як. 99%). * [[:Төркем: Алтай Республикасы торак пунктлары]] (246/259, як. 105%). * [[:Төркем: Диңгез буе крае торак пунктлары]] (659/600, як. 91%). * [[:Төркем:Эвенкия районы торак пунктлары|Төркем: Эвенкия торак пунктлары]] (100%). * [[:Төркем:Коми Республикасы торак пунктлары|Төркем: Коми торак пунктлары]] (759/789, як. 104%). * [[:Төркем:Хант-Манси автономияле округы торак пунктлары|Төркем: Югра торак пунктлары]] (100%). * [[:Төркем: Сембер өлкәсе торак пунктлары]] (1005/399, як. 40%). * [[:Төркем: Самар өлкәсе торак пунктлары]] (1334/129, як. 9%). * [[:Төркем: Мари Иле торак пунктлары]] (1616/1526, як. 94%). * [[:Төркем: Архангил өлкәсе торак пунктлары]] (4004/319, як. 8%). * [[:Төркем: Пермь крае торак пунктлары]] (3699/132, як. 15%). [[Төркем:Википедия:Ботозаливка]] 91kaot25l5nsqvd058visiqrlcccgfx 0 164029 3528809 2895106 2022-08-14T10:49:54Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү wikitext text/x-wiki '''Гыймадиев''' - [[татар]]ларда еш очрый торган фамилия. «Гыймади» кеше исеменнән ясалган. ''[[Татар]]ча [[Википедия]]дә әлеге фамилияне кулланып ясалган түбәндәге мәкаләләр урнаштырылган:'' * [[Алмаз Гыймадиев]] (1972), язучы, журналист, Шәйхи Маннур (2001), Абдулла Алиш (2007), Шәүкәт Галиев (2022) премияләре лауреаты. * [[Марат Гыймадиев]] (1930-), табиб-гигиена белгече. ''[[ТАССР атказанган фән эшлеклесе]] (1980).'' * [[Минһаҗ Гыймадиев]], “[[Суворовча кысрыклау (гәҗит)|Суворовча кысрыклау]]” газетасы мөхәррире (1945-1947,[[Чита]]). * [[Равил Гыймадиев]] (1938) – журналист. * [[Салих Гыймадиев]] (1902-1983), [[күмәк хуҗалык]] рәисе (''[[Балтач районы (Татарстан)|Балтач районы]]''). * [[Үзбәк Гыймадиев]] (1920-1987), әдәбият галиме, фән докторы (''[[Уфа]]''). * [[Фердинанд Гыймадиев]] (1945), балет биючесе, балетмейтер. ''[[ТАССР халык артисты]] (1985),'' * [[Хәйри Гыймади]] (''Хәйретдин Гыймадетдинов'', 1912-1961), тарихчы. * [[Эдуард Гыймади]] (1937 туган), физика-математика фәннәре докторы (''[[Новосибирск]]''). ---- * '''[[Гыймадиева]]''' ** [[Венера Гыймадиева]] (1984), опера җырчысы (''сопрано''). ''[[«Алтын битлек» премиясе]] (2014).'' ** [[Ләйләгөл Гыймадиева]] (1974-2001), тел галиме. ** [[Ләлә Гыймадиева]] (1947), журналист. ''[[ТР атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1997).'' ** [[Фәридә Гыймадиева]] (1923-1993), икътисадчы. == Моны да карагыз == * [[Гыйматдинов]] * [[Гыймазов]] == Чыганаклар == # Татар энциклопедиясенең шәхесләр исемлеге. Казан: Татар энциклопедиясе иституты, 1997. {{күп мәгънәле}} [[Төркем:Шәхесләр]] [[Төркем:Фамилияләр]] a1i30g7ilzp6i45nk04i2i5zh8hnlyf 14 169252 3528744 2067668 2022-08-13T20:12:46Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Төркем:Менделеевск районында туганнар}} [[Төркем:Шәхесләр:Менделеевск районы]] [[Төркем:Татарстанда туганнар]] p68ew2tkndc1zz2uo11x3tkxr5ns4zs 0 169785 3528812 3523483 2022-08-14T10:56:58Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү wikitext text/x-wiki {{ Газета | исем = Акчарлак | оригиналь исем = | рәсем = [[Файл:Акчарлак.jpg|200px]] | имза = | төр = [[гаилә]] [[газета]]сы | формат = А4 | нигезләнде = 2001 | публикацияләр туктату = | бәя = | гамәлгә куючы = [[Габделфәт Сафин|Г. Г. Сафин]], Р. Х. Сафина | нәшер итүче = | мөхәррир = [[Алмаз Гыймадиев]] | баш мөхәррир = | штат = | сәяси = | тел = [[татар теле]] | тираж = 33 240 (2015, август)<br/>35 058 ↗ (2020, июль)<br/>35 919 ↗ (2022, гыйнвар)<br/>33 047 ↘ (2022, июль) | төп офис = [[Казан]], [[Сибгат Хәким|С. Хәким]] ур., 3 | ISSN = 2304-7313 | веб-сайт = https://akcharlak.tatar/ | язылу индексы = П2497 }} <small>{{мәгънәләр|Акчарлак (мәгънәләр)}}</small> '''«Акчарлак» газетасы''' — [[Татарстан]]ның [[Казан]] [[шәһәр]]ендә нәшер ителүче күп тиражлы шәхси басма.<br/> Газетаны '''''нәшер итүчеләр''''' — Татарстанның халык артисты [[Габделфәт Сафин]], Рузилә Сафина. [[Файл:Г.Г.Сафин.jpg|160px|thumb|right|[[Габделфәт Сафин|Г. Г. Сафин]], Р. Х. Сафина]] 2014 елдан баш мөхәррире ― [[Алмаз Гыймадиев|Алмаз Марс улы Гыймадиев]]. == Тарих == [[Файл:Акчарлак 1.jpg|250px|thumb|right]] Беренче саны [[2001 ел]]да дөнья күрә. Башта [[ай]]га бер, соңрак [[атна]]га бер А4 форматында 32 биттә бастырыла. == Тираж == * [[2001]] — 16 800. * [[2013]] — 42 000. * [[2015]] — 33 240. * [[2020]] — 35 058 (4 465 Русия буйлап тарала, 5 462 киосклар аша сатыла)<ref>[https://www.azatliq.org/a/30712216.html Татарстан: пандемия тиражларга тискәре йогынты ясамаган.] [[Азатлык радиосы]], 9.07.2020</ref> * [[2022]], гыйнвар — 35 919 (''гомуми тираж'') * [[2022]], июль — 33 047 (''гомуми тираж'') Тиражы сертификацияләнгән (Таныклык № 616, [[2010 ел]]ның [[28 май|28 маеннан]] гамәлдә). == Бүләкләре == Биш ел беррәттән ([[2010]] — [[2015]]) «Тираж – ел рекорды» премиясенең «''Милли телдә иң күп тиражлы газета''» номинациясендә җиңүче <ref>[http://old.pressa.ru/izdanie/50500 «Пресса.ру» сайтында]</ref>. == Контент-юнәлеше == “Акчарлак” мәгълүмат бирү һәм күңел ачу юнәлешләрендә эшли. Гаилә газетасы. == Сәхифәләре == * Ил һәм дөнья күләмендә сәясәт, икътисад, мәдәни, дини тормыш яңалыклары. * Аналитик материаллар, мәкаләләр, репортажлар. * [[Яшьләр]], [[авыл]] һәм [[шәһәр]] кешесе проблемалары. * Күренекле [[шәхес]]ләр белән таныштыру. * «Зарлы телефон», «Ир белән хатын», «Сәламәтлек» тематик сәхифәләре һ. б. '''[[Габделфәт Сафин]]''': {{цитата|Газета чыгару — энә белән кое казу. Бөтен нәрсәне йөрәк аша үткәрергә кирәк<ref>Фәния Фәизова. Ходай сызган юлдан барабыз. «[[Ватаным Татарстан]]», [[2009 ел]], [[ноябрь]]</ref>.<br/> Газетага исемне үзем таптым. Беренчедән, ул ялтыравыклы: анда 3 «а» хәрефе бар. Икенчедән, «акчарлак» сүзендә «ак» һәм «акча» сүзләрен аерырга була. [[Акчарлак]] – ирек кошы, ул беркемгә буйсынмый <ref>«[[Казанские ведомости (гәҗит)|Казанские ведомости]]», № 79, [[2012 ел]], [[31 май]]</ref>}} == Яңа басмалар == [[2003 ел]]дан башлап, [[газета]]га кушымта рәвешендә, айга бер «Ашыгыч ярдәм», «Уртак хисләр», «Авырмас өчен 101 киңәш», «Акчарлак сканворды», «Татар хатыны» газеталары , «Азан нуры» һәм «[[Строители Татарстана (журнал)|Строители Татарстана]]» журналлары бастырыла. == Сылтамалар == * [https://akcharlak.tatar/ Акчарлак - нәшрият йорты] * [http://акчарлак-газета.рф/tt/node/144 Басманың рәсми сайты]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://gabdelfat.ru/ Габделфәт Сафин. Җырчының шәхси сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150801165017/http://gabdelfat.ru/ |date=2015-08-01 }} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{DEFAULTSORT:Акчарлак (газета)}} [[Төркем:Татарча гәҗитләр]] [[Төркем:Татарстан гәҗитләре]] [[Төркем:Татарстан матбугаты]] [[Төркем:Шәхси гәҗитләр]] [[Төркем:Атналык газеталар]] 3x8ui9p0045wepx8xo9tcqne9hkz3wg 0 170417 3528731 2884446 2022-08-13T19:14:29Z Әмир 15082 мәгълүмат өстәү: + вафаты (4.08.2022) wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Әсгать Сәлах | рәсем = | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Әсгать Сәхап улы Сәлахов | һөнәр = | туу датасы = 5.01.1935 | туу җире = {{ТАССР гербы}} {{Туу җире|Әлмәт районы|Әлмәт районында}} [[Елховой]] авылы | гражданлык = | милләт = татар | үлем датасы = 4.08.2022 | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре<br/>[[Рафаил Төхфәтуллин премиясе]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{фш|Сәлахов}} '''Әсгать Сәлах''' – татар язучысы, [[Әлмәт таңнары]] газетасының беренче мөхәррире. ==Тәрҗемәи хәл== Язучы Әсгать Сәлах (Әсгать Сәхап улы Сәлахов) 1935 елның 5 гыйнварында Татарстанның хәзерге [[Әлмәт районы]] Елховой авылында крестьян гаиләсендә туа. Әтисе Ватан сугышында хәбәрсез югалганлыктан, балачагы һәм үсмер еллары дүрт бала белән тол калган әнисе Мөсәвәрә тәрбиясендә, сугыш чоры һәм сугыштан соңгы заманның кырыс шартларында уза. Шулай булса да Әсгать укырга, белем алырга омтыла: 1949 елда Елховой җидееллык мәктәбен тәмамлагач, егерме чакрымдагы [[Лашман (Чирмешән районы)|Лашман]] авылы урта мәктәбендә укуын дәвам иттерә. 1952 елда, ниһаять, өлгергәнлек аттестаты ала. Шул ук елны ул туган авылы сельпосында хисапчы булып эшли башлый. Тагын бераздан, [[Әлмәт]]тә нефть бораулаучылар мәктәбен тәмамлап, [[Баулы]]да бораулаучы хезмәтендә. 1954–1957 елларда гаскәри хезмәт мөддәтен тутырып кайтканнан соң, Ә.Сәлах бораулаучы хезмәтен дәвам иттерә. Бер үк вакытта, 1960 елда [[Казан дәүләт университеты]]ның журналистика бүлегендә читтән торып укый башлап, 1965 елда матбугат эшенә күчә: Әлмәттә урысча чыга торган «Знамя труда» газетасы редакциясендә әүвәл сәнәгать бүлеге мөдире, соңга таба мөхәррир урынбасары вазифаларын башкара. Аның газета белән хезмәттәшлеге берөзлексез егерме биш ел дәвам итә. Шул дәвердә әлеге газета һәм аның татарча дубляжы битләрендә Ә.Сәлахның ике дистәгә якын очеркы, тарихи язмалары, хикәяләре дөнья күрә. Үткән гасырның сиксәненче еллар ахыры – туксанынчы еллар башында СССРның таркалуы һәм милли өлкәләрдә демократик хәрәкәт җанлану, мөстәкыйльлек өчен көрәш көчәю шартларында Әсгать Сәлах, язучы-журналист буларак, үзенең каләмен татар халкының милли мәнфәгатьләрен яклауга, тоталитар совет режимының җитмеш ел буе халыклар өстенә китергән золымын фаш итүгә юнәлтә. 1990 елда ул Әлмәт төбәгендә милли рухлы, мөстәкыйль татар газетасы [[Әлмәт таңнары|«Әлмәт таңнары»н]] оештыру эшенә күп көч куя, газетаның милли кыйбласын билгеләп, 1999 елның урталарына чаклы аның мөхәррире була. 1990–2000 еллар арасында газетада язучының биш дистәгә якын төрле характердагы язмалары – публицистик-сәяси мәкаләләре, очерклары, хикәяләре, нәсерләре, юлъязмалары, хатирә-истәлекләре басыла. 1997 елда «Мирас» китап нәшриятында язучының шундый язмаларыннан сайлап төзелгән «Аккан сулар» исемле беренче китабы, аннан соң 1999–2006 елларда Чаллы һәм Казан нәшриятларында «Балыкчы малайлар» дигән хикәяләр җыентыгы, «Аккан сулар», «Соңгы вальс», «Каеннар юлы» исемле повестьлары, «Бараҗ токымы» дигән тарихи-публицистик әсәре дөнья күрә. [[1997 ел]]да [[Рафаил Төхфәтуллин премиясе]] бирелә. Ул – Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре. Ә.Сәлах – 2001 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге]] әгъзасы. [[2022 ел]]ның [[4 август]]ында озакка сузылган каты авырудан соң вафат<ref>[https://sptatar.com/yazuchy-sgat-salahov-vafat/ Язучы Әсгать Салахов вафат.] [[Татарстан Язучылар берлеге]]</ref>. {{rq|image}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Чыганаклар== * [http://www.sptatar.ru/index.php?option=com_virtuemart&view=productdetails&virtuemart_product_id=503&virtuemart_category_id=20&lang=ru Язучылар берлеге сайтында] * [http://matbugat.ru/enc/salah-sgat-1968/ Казан утлары №1, 2005.] {{DEFAULTSORT:Сәлах, Әсгать}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре]] [[Төркем:Рафаил Төхфәтуллин премиясе лауреатлары]] oc55gzpvpx5fayv0jgex8bqjqfjfxaz 0 175364 3528732 3249401 2022-08-13T19:15:48Z Әмир 15082 wikitext text/x-wiki '''Сәлахов''' — [[татар]] һәм [[азәрбайҗан]] фамилиясе. [[Гарәп теле]]ннән кергән «Сәлах» («''төзек''», «''яхшы''») исеменнән ясалган. '''Сәләхов''' варианты да бар. ''[[Татар Википедиясе]]ндә әлеге фамилияне кулланып ясалган түбәндәге мәкаләләр урнаштырылган:'' * [[Әнәс Сәлахов]] (1923—2020), педагог, ССРБның халык укытучысы (1980). * [[Әсгать Сәлах|Әсгать Сәлахов (Әсгать Сәлах)]] (05.01.1935―04.08.2022), язучы, журналист. * [[Булат Сәлахов]] (1952), Чаллы татар театры актеры, [[ТР халык артисты]]. * [[Мирхаҗиан Сәлахов]] (1928), 1955―1990 елларда колхоз рәисе (''[[Мөслим районы]]''). * [[Рабис Сәлахов]] (1953), рәссам, Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе. * [[Рифат Сәлах|Рифат Сәлахов (Рифат Сәлах)]] (08.08.1987), шагыйрь. == <small>Моны да карагыз</small> == * '''[[Сәләхов]]''': ** [[Ибраһим Сәләхов]] (1911-1998), язучы, [[Тукай премиясе]] лауреаты (''[[1990]]''). ** [[Рәшит Сәләхов]] (17.12.1941), ТР югары арбитраж суды рәисе (''[[1996]]''). РФ атказанган юристы. ** [[Айдар Сәләхов]] (04.04.1964), [[Минзәлә районы]] башлыгы (''[[2013]]''). ** [[Валерий Сәләхов]] (28.11.1942), РФ атказанган укытучысы (''[[2007]]''). ** [[Ильяс Сәләхов]] (01.12.1961), Әлмәт муниципаль хезмәт институты ректоры (''[[2009]]-[[2017]]''). ** [[Мәкъзүм Сәләхов]] (13.07.1951), [[КФУ]] ректоры (''[[2002]]-[[2010]]''), [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|ТР ФА]] президенты (''[[2014]]''). ** [[Җәваһирә Сәләхова]] (1925-2009), җырчы, ТАССР атказнган артисты (''[[1956]]''). {{күп мәгънәле}} [[Төркем:Фамилияләр]] 20fthr9x84bvs5m98x1dde66wphf166 0 184826 3528823 2792580 2022-08-14T11:48:21Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{фш|Афанасьев}} {{Шәхес | исем = Илларион Афанасьев | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = | туу датасы =5.4.1905 | туу җире = | гражданлык = | милләт = | үлем датасы =19.5.1975 | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = {{Ленин ордены}}{{Хезмәт Кызыл Байрагы ордены}}{{Хезмәт Кызыл Байрагы ордены}}{{Хөрмәт Билгесе ордены}}}} '''Илларион Афанасьев''' ({{Туу датасы|5|4|1905}}, [[Оскасы]], [[Чабаксар өязе]], [[Казан губернасы]], [[Россия империясе]]<ref>([[Сөндер районы]], [[Чуашстан]], [[Россия]])</ref>—{{Үлем датасы|19|5|1975}}, [[Воронеж]], [[Россия СФСР]], [[СССР|Cəʙᴎт Социалистик Җɵᴍhүpᴎᴙтләр Беpᴫеᴦе]]) — [[чуаш]] [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|совет]] дәүләт эшлеклесе. Тимирәзев ис. Мәскәү авыл хуҗалыгы академиясен (1930) бетергән. фәнни лаборатория җитәкчесе, Бөтенберлек ашламалар институты директоры урынбасары (1931-1936), [[Советлар Берлеге коммунистик фиркасе|БК(б)Ф]] Орөл [[Орёл өлкәсе|өлкә]] комитеты икенче сәркәтибе (1945-1947), [[Чуаш Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Чуаш АССР]] министрлар шурасы рәисе (1947-1955). РСФСР Югары шурасының 2 нче чакырылыш депутаты, [[Cəʙᴎт Социалистик Җɵᴍhүpᴎᴙтләр Беpᴫеᴦе Югары Шурасы|Cəʙᴎт Социалистик Җɵᴍhүpᴎᴙтләр Беpᴫеᴦе Югары шурасы]]ның 3-4 чакырылышлары депутаты. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{ЧАССР җитәкчеләре}} [[Төркем:Cəʙᴎт Социалистик Җɵᴍhүpᴎᴙтләр Беpᴫеᴦе Югары Шурасы депутатлары]] hj63u02zf4oacmelzdiwjjsze6u4gyi 0 188874 3528831 2882859 2022-08-14T11:53:06Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Галим}} {{фш|Афанасьев}} '''Юрий Афанасьев''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{wikidata-2|properties|linked|qualifier|{{#invoke:wikibase|id}}|P570}}, {{ҮУ}}) — Рәсәй дәүләт эшлеклесе; тарихчы, тарих фәннәре докторы, профессор (төп хезмәтләр Көнбатыш Аурупа тарихы буенча). Мәскәү тарих-архив институты ректоры (1986-1991), Рәсәй дәүләт һуманитар университеты ректоры (1991-2003). 1990-1992 елларда «Демократик Рәсәй» хәрәкәте рәистәше. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ezvkaflvgpeq4drmwqtyif01v8oxng9 0 188875 3528822 2682888 2022-08-14T11:47:49Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Георгий Афанасьев''' ({{ТД}}, {{ТУ}} — {{wikidata-2|properties|linked|qualifier|{{#invoke:wikibase|id}}|P570}}, {{ҮУ}}) — тарихчы, педагог, тарих фәннәре докторы, журналист, җәмгыять эшлеклесе һәм дипломат. Төп фәнни кызыксыну өлкәләре - [[Борынгы Мисыр|Борныгы Мисыр]] тарихы, [[славяннар]] һәм Рәсәй империясе тарихы, [[урта гасырлар]] һәм [[яңа вакыт]] тарихы, рус әдәбияты, сәяси икътисад. РИ банкының Киев кантуры идарәчесе (1896-1918), Украина тышкы эшләр министры (1918). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} n5kw2v0y3gv49zydjfaug3ob2ab82e0 0 198855 3528819 2311071 2022-08-14T11:46:12Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Александр Афанасьев''' ({{lang-ru|Александр Петрович Афанасьев}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — Советлар Берлеге каһарманы (1945). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} gfsgde2vpsq7ey97jsbv9kq0zcsn317 0 198856 3528820 2883078 2022-08-14T11:46:44Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Алексей Афанасьев''' ({{lang-ru|Алексей Николаевич Афанасьев}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — Советлар Берлеге каһарманы (1944). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} gpcri0q90n5pb2qbtqsg406fk0z63ww 0 198857 3528821 2588278 2022-08-14T11:47:17Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Виктор Афанасьев''' ({{lang-ru|Виктор Григорьевич Афанасьев}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — СССР фәлсәфәчесе, фирка эшлеклесе, дәреслекләр авторы, СССР ФА академигы (1981), СССР дәүләт премиясе лауреаты (1983), «Правда» гәҗитенең баш мөхәррире (1976-1989). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} 29h8z81mwwd03v12xd1e37lzdmcgdmg 0 198858 3528824 2313932 2022-08-14T11:48:55Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Кузьма Афанасьев''' ({{lang-ru|Кузьма Кириллович Афанасьев}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — Советлар Берлеге каһарманы (1945). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} gp0i00od4tk9eouvnwkbdq3ideqk0c0 0 198860 3528827 2311184 2022-08-14T11:50:41Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Павел Афанасьев''' ({{lang-ru|Павел Яковлевич Афанасьев}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — фирка-дәүләт эшлеклесе, Магадан өлкә хезмәт ияләре депутатлары шурасының башкарма комитеты рәисе (1954-1958), СБКФның Магадан өлкә комитетының 1 нче сәркатибе (1958-1968). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ac0cau2toljzff916gk3h4ziuan9lcf 0 198861 3528828 2311361 2022-08-14T11:51:15Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Пөтр Афанасьев''' ({{lang-cv|Питтӑр Аниççим ывӑлĕ Анисимов}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — педагог, методист, дәреслекләр авторы, педагогия фәннәре докторы (1940), профессор (1938). == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} chvkvtze27j6kze9nr7d2yhc5jewy09 0 202932 3528829 2403706 2022-08-14T11:51:46Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Пурхи Ахван''' ({{lang-cv|Порфирий Васильевич Афанасьев}}, {{ТД}}, {{ТУ}} — {{ҮД}}, {{ҮУ}}) — чуаш һәм татар телләрендә иҗат итүче язучы, шагыйрь, Чуашстанның халык язучысы (1998), М. Сеспел исемендәге Чуашстан комсомолы премиясе лауреаты (1982), Чуашстан дәүләт премиясе лауреаты (2001), Ф. Кәрим исемендәге премия лауреаты (1998), Чуашстанның атказанган сәнгать эшлеклесе (1992). «Хатĕр пул» журналының баш мөхәррире (1977-1985), Чуаш дәүләт нәшриятының баш мөхәррире (1985-1986), Чуашстан язучылар берлеге рәисе (1986-1990), Чуаш радиосының баш мөхәррире (1995-1998). == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> {{Чуаш АССР язучылар берлеге рәисләре}} [[Төркем:Язучылар берлеге рәисләре]] [[Төркем:Чуаш язучылары]] sxp44dfievq6irqmhh5anfos3ojiq16 0 277304 3528826 3170369 2022-08-14T11:50:08Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Серге́й Алекса́ндрович Афана́сьев''' ([[30 август]] [[1918 ел|1918]], [[Клин (шәһәр)|Клин]], [[Мәскәү губернасы]], [[Русия Совет Федератив Социалистик Җөмһүрияте|РСФСР]] — [[13 май]] [[2001 ел|2001]], [[Мәскәү]], [[Русия|Россия]]) — совет дәүләт эшлеклесе, СССР гомуми машина төзелеше министры (1965-1983), СССР авыр һәм транспорт машина төзелеше министры (1983-1987), ике тапкыр Социалистик Хезмәт Герое (1975 елның 14 феврале, 29 август 1978). Ленин премиясе, Сталин премиясе һәм СССР Дәүләт премиясе лауреаты. СССР Югары Советы депутаты: Свердловск өлкәсеннән 7-11 чакырылышлар союзы советы (1966-1989)<ref>{{Cite web|url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06648.asp|title=Список депутатов Верховного Совета СССР 7 созыва|accessdate=2017-03-07|archiveurl=https://www.webcitation.org/6F5sBAfHq?url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06648.asp|archivedate=2013-03-13}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06649.asp|title=Список депутатов Верховного Совета СССР 8 созыва|accessdate=2017-03-07|archiveurl=https://www.webcitation.org/6F5sCJhDi?url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06649.asp|archivedate=2013-03-13}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/07704.asp|title=Список депутатов Верховного Совета СССР 10 созыва|accessdate=2017-03-07|archiveurl=https://www.webcitation.org/6I0DggkFL?url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/07704.asp|archivedate=2013-07-10}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/07797.asp|title=Список депутатов Верховного Совета СССР 11 созыва|accessdate=2014-12-27|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GDx0gGhz?url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/07797.asp|archivedate=2013-04-28}}</ref>, Чичән-Ингуш АССРнан 6 чакырылыш Милли Совет (1962—1966)<ref>{{Cite web|url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06647.asp|title=Список депутатов Верховного Совета СССР 6 созыва|accessdate=2017-03-07|archiveurl=https://www.webcitation.org/6Cfu6AZGT?url=http://www.knowbysight.info/1_SSSR/06647.asp|archivedate=2012-12-05}}</ref> депутаты. 9 нчы чакырылыш Югары Советына Свердловск өлкәсенең 301 нче Ленин сайлау округыннан сайланган. [[СБКФ ҮК|КПСС]] Үзәк Комитеты әгъзасы (1961—1989). == Биографиясе == 1941 елда Бауман исемендәге Мәскәү дәүләт техник университетын кызыл диплом белән тәмамлый. Мәскәү өлкәсенең Калининград шәһәрендә артиллерия заводында инженер-конструктор булып эшли. Уку вакытында Лихачев исемендәге заводта станок-автоматларның өлкән көйләүчесе булып эшли. [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында, эвакуациядән соң, [[Пермь]]нең Мотовилихин артиллерия заводында, инженер-конструктор, өлкән инженер-конструктор, техник бүлек башлыгы, цех башлыгы урынбасары, заводның баш механигы урынбасары булып эшли. КПСС әгъзасы (1944). 1946 елда, Кораллы Көчләр Министры боерыгы белән, ул СССР Кораллы Көчләр Министрлыгының Төп техник идарәсенә күчерелә, анда ул өлкән инженер, бүлек начальнигы һәм бүлек начальнигы урынбасары булып эшли. 1955 елда ул СССР Оборона сәнәгате техник идарәсе башлыгы итеп билгеләнә. 1957 елда Ленинград икътисадый районы Совнархозы Рәисенең оборона сәнәгате буенча урынбасары итеп билгеләнә. 1958 елдан башлап Ленинград, 1961 елдан алып 1965 елга кадәр-РСФСР СНХ рәисе һәм РСФСР Министрлар Советы Рәисе урынбасары. 1965-1983 елларда-СССР гомуми машина төзелеше министры. Бу постта аңа «нульдән» эшен оештырырга туры килә, ул ракета-космос техникасын булдыру өстендә эшләүче күп кенә фәнни-тикшеренү институтларын һәм конструкторлык бюроларын берләштерә. Гомуми машина төзелеше министрлыгы кыска вакыт эчендә КБның соңгы эшләнмәләрен кертә һәм континентальара баллистик ракеталарның һәм су асты көймәләре өчен баллистик ракеталарның иң яхшы үрнәкләрен булдыру буенча җитештерүне җайга сала ала. Шахта һәм башка җибәрү җайланмаларында сугышчан дежурлыкка 1000 МБР һәм 500 БРПЛ тирәсе тора. Шул ук вакытта әлеге зур хуҗалыкның барлык китергеч рычаглары министрлыкта була. Министрлык шулай ук орбиталь станцияләр, шул исәптән Мир станциясен булдыруны тәэмин итә. Аның җитәкчелегендә Бармин, Глушко һәм башка бик күп танылган конструкторлар була. Ул шулай ук Сергей Королев һәм Виктор Макеев белән эшли. 1960 еллар азагы — 1970 еллар башында хәрби ракета тибын һәм җибәрү шахталарын сайлау мәсьәләсе буенча кискен көрәш бара, алар АКШ өстеннән өстенлек тәэмин итергә тиеш була. Бу тарихта төп кешеләр булып конструкторлар В.Н.Чаломей һәм М.К.Янкель тора, шулай ук аңа оборона министрлыгы һәм КПСС Үзәк Комитеты бүлекләре керә. Министр нәтижәдә Челомейны хуплый. Ләкин министр позициясе СССР оборона министры Устинов позициясенә туры килми. Мондый ведомствоара каршылыклар еш кына эшне кыенлаштырды. Ракета-космос тармагының әһәмияте Сергей Афанасьевка катлаулы мәсьәләләрне хәл иткәндә турыдан-туры Политбюро әгъзаларына гына түгел, ил лидерларына, шул исәптән Брежнев, Андропов, Черненко һәм Горбачевка да чыгарга мөмкинлек бирә. [[Свердловск өлкәсе]]ннән [[СССР Югары Советы]] депутаты буларак, ул Ельцин обкомының беренче секретаре белән якыннан таныш булган, алар еш кына бергә өлкә предприятиеләрендә булган. Афанасьев Берияга карышкан бик азларның берсе була. 1950 елларда Кремльдә узган киңәшмәдә Берия илнең көньягындагы заводларның берсендә хәрби ракеталар чыгаруны рекордлы кыска срокларда — берничә ай эчендә көйләү бурычын куя. Сергей Афанасьев, ул вакытта яшь инженер, бу-чынга ашмаслык бурыч дип әйтә һәм күбрәк вакыт таләп итә<ref name=":0">Век Афанасьева.''Телестудия Роскосмоса''.<small>Дата обращения 5 сентября 2018.</small></ref>. Киңәшмәдән соң катнашучыларның берсе генә яшь инженерны яклап чыга, һәм Афанасьевны алсалар, производство башы бер елга сузылачак, чөнки аңа реаль алмаш юк, дип аңлата. Биек каүдәле (якынча 182 см) һәм команда тавышына ия булган. 1983-1987 елларда-авыр һәм транспорт машина төзелеше министры, ә 1988 елдан СССР Оборона министрлыгының генераль инспекторлары төркемендә консультант булып эшли Гомеренең соңгы көннәренә кадәр ул С.П.Королев исемендәге «Энергия» РКК баш фәнни консультанты була. Аны Мәскәүнең Новодевич зиратында җирләделәр. 2016 елның 19 февралендә территориаль берәмлекләр, урамнар, метрополитен станцияләре, оешмалар һәм башка объектлар исемнәре буенча шәһәр ведомствоара комиссиясе карары белән Сергей Александрович Афанасьев исеме «Техномаш „фәнни-җитештерү берләшмәсе " федераль дәүләт унитар предприятиесенә бирелә“»<ref>Карау НПО Техномаш им. С. А. Афанасьева</ref>. == Бүләкләре һәм премияләре == * ике тапкыр [[Социалистик Хезмәт Каһарманы|Социалистик Хезмәт Герое]] (02/14/1975; 08/29/1978) * [[Ватан алдындагы хезмәтләр өчен ордены|Ватан алдындагы хезмәтләре өчен ордены,]] III дәрәҗә (26.08.1996) * 7 [[Ленин ордены]] (1958; 17.06.1961; 26.07.1966; 29.08.1968; 25.10.1971; 14.02.1975; 29.08.1978) * [[Октябрь Инкыйлабы ордены]] (5/11/1982) * 2 [[Кызыл Байрак Хезмәт ордены]] (1957; 08/30/1983) * [[Кызыл Йолдыз ордены]] (1945) * медальләр * Мактау ордены, II дәрәҗә (19.08.1998, [[Украина]] ) <ref>[https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/894/98 Указ Президента Украины от 19 августа 1998 года № 894/98 «О награждении наградами Украины работников предприятий, учреждений, организаций по случаю 7-й годовщины независимости Украины»]</ref> * Ленин премиясе (1973) * Сталин премиясе, 2 нче дәрәҗә (1952) * СССР дәүләт премиясе (1977) * Россия Федерациясе Президентының рәхмәте ( [[9 апрель|9 апрель,]] [[1996 ел|1996]] ) - ''Россия космонавтикасы үсешенә зур шәхси өлеш керткәне өчен'' <ref>[http://kremlin.ru/acts/bank/9156 Распоряжение Президента Российской Федерации от 9 апреля 1996 года № 174-рп «О поощрении ветеранов ракетно-космической отрасли, внёсших большой вклад в развитие отечественной космонавтики»]</ref> == Мактаулы исемнәре == * СССРның мактаулы атказанган төзүчесе (29 июнь, 1988) * Клинский районының хөрмәтле гражданины (2001, үлгәннән соң) == Хәтер == [[Файл:Axion_holding-6.jpg|мини| Ижевск мотоцикл заводы хөрмәт галереясендә истәлекле такта (сулдан икенче) ]] <ref name=":0" /> * [[Клин (шәһәр)|Клин]] шәһәрендә һәйкәле. == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Әдәбият == * Первый ракетно-космический министр / [авт.-сост. Ярослав Викторович Нечёса]. — М.: Арт-Полиграфия, 2010. — 192 с. * [http://epizodsspace.airbase.ru/bibl/chertok/kniga-1/01.html Ракеты и люди] — Б.&amp;nbsp;Е.&amp;nbsp;Черток, М: «Машиностроение», 1999г, — ISBN 5-217-02942-0; * [https://web.archive.org/web/20140201131242/http://testpilot.ru/review/golovanov/korolev/index.htm «Королёв: Факты и мифы»] — Я. К. Голованов, М: «Наука», 1994г, — ISBN 5-02-000822-2; * «Испытание ракетно-космической техники — дело моей жизни» События и факты — [[Аркадий Осташев|А. И. Осташев]], [[Королёв (шәһәр)|Королёв]] 2001 г.[http://cosmosravelin.narod.ru/r-space/bibliografia.html]; * «Берег Вселенной» — под редакцией Болтенко А. С., г. Киев, 2014 г., издательство «Феникс», ISBN 978-966-136-169-9 * «С. П. Королёв. Энциклопедия жизни и творчества» — под редакцией В.&amp;nbsp;А.&amp;nbsp;Лопота, РКК «Энергия» им. С.&amp;nbsp;П.&amp;nbsp;Королёва, 2014 г. ISBN 978-5-906674-04-3 * {{Cite web|url=http://www.minister.su/article/1220.html|title=Афанасьев Сергей Александрович|work=minister.su|accessdate=2017-04-06}} * {{Cite web|url=http://vystavki.rgantd.ru/afanas/index.htm|title=Историко-документальная интернет-выставка к 90-летию со дня рождения С. А. Афанасьева|work=|accessdate=2017-11-11}} * Рахманин Р. Ф.,Чванов В. К. Воспоминания ветеранов "НПО Энергомаш" о Сергее Александровиче Афанасьеве // Двигатель : журнал. — 2018. — Май-июнь (№ 3 (117)). — С. 26—30. * Сергей Александрович Афанасьев. Создатель отечественной космической техники / Лукичёв М. А., Шестаков А. Е., Нечёса Я. В., Шаульская Н. М.. — ООО «Издательство «РМП», 2018. — 303 с. — 1200 экз. — <nowiki>ISBN 978-5-91597-091-4</nowiki>. == Сылтамалар == * Сергей Александрович Афанасьев (рус.). Сайт «Герои страны». * [https://web.archive.org/web/20041211061746/http://nvo.ng.ru/printed/notes/2001-05-18/8_memoriam_1.html Памяти создателя ядерного щита] * [http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/content/numbers/239/09.shtml Новые медали Росавиакосмоса] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120321123904/http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/content/numbers/239/09.shtml |date=2012-03-21 }} * [http://www.tvroscosmos.ru/5912/ Первый космический министр]. Фильм телестудии Роскосмоса. 2008. * [https://web.archive.org/web/20090609115657/http://rgantd.ru/vzal/afanas/index.htm Афанасьев Сергей Александрович. Историко-документальная выставка. К 90-летию со дня рождения С. А. Афанасьева] * [https://www.youtube.com/watch?v=GOmEkeGqzDs Афанасьев Сергей Александрович. Выступление на открытии памятника В. П. Макееву.] * [http://www.tvroscosmos.ru/6223/ Век Афанасьева]. Фильм телестудии Роскосмоса. 2018. {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Бауман исемендәге Мәскәү дәүләт техник университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:СБКФ ҮК әгъзалары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] [[Төркем:ССРБ дәүләт премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Сталин премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Ленин премиясе лауреатлары]] [[Төркем:«Бөек Ватан сугышында фидакарь хезмәт өчен» медале белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:Кызыл Йолдыз ордены кавалерлары]] [[Төркем:Октябрь Инкыйлабы ордены кавалерлары]] [[Төркем:Ленин ордены кавалерлары]] [[Төркем:3 дәрәҗә "Ватан алдында казанышлары өчен" ордены кавалерлары]] [[Төркем:Социалистик Хезмәт Каһарманнары]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:2001 елда вафатлар]] [[Төркем:13 май көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәү губернасында туганнар]] [[Төркем:Клинда туганнар]] [[Төркем:1918 елда туганнар]] [[Төркем:30 август көнне туганнар]] [[Төркем:Министрлар]] cvlmfsbu9opgyrqhv8dbddzvv7b2fed 0 288068 3528830 2862595 2022-08-14T11:52:27Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{фш|Афанасьев}} '''Афанасьев Федор Ермил улы''' (''[[чуаш теле|чуаш.]] Хветĕр Уяр, Хветер Уяр'') (19 апрель, 1914, [[Сухарь Матак]], [[Самар губернасы]] -9 июль 2000, [[Чабаксар]]) - чуаш язучысы һәм драматургы. Чуаш АССРның халык язучысы. == Биографиясе == Федор Афанасьев 1914 елда Самара губернасының Сухарь Матак авылында (бүгенге [[Самар өлкәсе]]нең [[Исаклы районы]]на карый) крестьян гаиләсендә туа. 1936 елда Чабаксарга күчеп килә. Алдан [[И. Я. Яковлев исемендәге Чуаш дәүләт педагогика университеты|Чабаксар]], соңрак Благовещенск педагогия институтларында укый. [[Бөек Ватан сугышы]]нда катнаша. 1936 елда чуаш актрисасы [[Елена Шорникова]] белән гаилә коралар, 64 ел бергә тормыш иткән дәвердә ике кыз бала тәрбияләп үстерәләр. Уярның беренче әсәрләре 1930 елда басыла. Аның хикәяләре аерым басмага 1941 елда чыга («Тропа» — «Сукмак»). 1943-1947 елларда аның хикәяләре, очерклары, фельетоннары һәм «Юллар-йөрүләр» («Ҫулсем-йĕрсем», 1943), «Сок суы елгасында» («Сук шывĕ хĕррринче») язмалары җыентыклары чыга. Уяр 1842 елда Әкрам восстаниесе һәм моңа кадәр булган вакыйгалар турында «Тенета» («Таната») тарихи романының авторы. Типшар гадәтенә [[Чуаш яшь тамашачы театры]]нда куелган «Типшар» пьесасын багышлый. 1998 елда, язучы үлеменнән соң, Сухарь Матак урта мәктәбендә язучы музее ачыла, аңа Хведер Уяр үз китапханәсен һәм кулъязмаларын тапшыра. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Федоров, Г. И. Художественный мир Федора Уяра : проблемы типологии, поэтики и художественной семантики / Г. И. Федоров. — Чебоксары, 1991. — 174 с. * Алимасова, Г. Хветĕр Уярăн деталь ăсталăхĕ / Г. Алимасова // Ялав. — 1994. — № 9. — С. 28-29. * Смирнова, Н. Ĕçÿ те, яту та халăхра упранĕ / Н. Смирнова // Хыпар. — 2000. — 12 утă. * Фомина, Л. Иван Мучипе Хветĕр Уяр / Л. Фомина // Ялав. — 2000. — № 10. — С. 70-71. * Артемьев, Ю. М. Зигзаги судьбы мастера // Артемьев, Ю. М. Страсть к полемике / Ю. М. Артемьев. — Чебоксары, 2003. — С. 179—181. * Афанасьев, П. Уяр Хведер (Афанасьев Федор Ермилович) // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. — Чебоксары, 2006. — С. 454—456. * Тимуков, А. Н. Уяр Хвэдер / А. Н. Тимуков // Краткая чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2001. — С. 424. * Федоров, Г. И. Уяр (Афанасьев) Федор Ермилович / Г. И. Федоров // Чувашская энциклопедия. — Чебоксары, 2011. — Т. 4 : Си-Я. — С. 337—338. * Хузангай, А. Обретенное слово : (памяти народного писателя Чувашии Хведера Уяра) / А. Хузангай // Республика. — 2000. — 28 июля. * Ялгир, П. Уяр Хведер (Афанасьев Федор Ермилович) // Ялгир, П. Литературный мир Чувашии / П. Ялгир. — Чебоксары, 2005. — С. 123. [[Төркем:Чуаш язучылары]] [[Төркем:Чуаш драматурглары]] [[Төркем:Чуаш педагогика институтын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Благовещенск педагогика университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Бөек Ватан сугышында катнашучылар]] 4sbnsfegpx359ibq2510kdzva2og50m 0 388927 3528833 2997407 2022-08-14T11:54:43Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{УК}}{{мәгънәләр|Афанасьев}} '''Афанасьев мәхәлләсе''' — [[Русия|Русия Федерациясенең]] [[Псков өлкәсе|Псков өлкәсендәге]] Себежский районының авылы. Себежский авыл биләмәсе составына карый. == Географиясе == Бистә [[Псков өлкәсе]] төбәгенең көньяк-көнбатыш өлешендә, Себежский районының төньягында,Усадища һәм Аурьянов авыллары янындагы урманлы җирләрендә урнашкан<ref name="карта1">{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-pskov_topographic-map/?x=28.457222&y=56.473611|title=Подробная топографическая карта Псковской области}}</ref>, гамәлдә бердәм мәйдан булып тора. Бистәдә урам челтәре үсешмәгән, чөнки монда бик аз кеше яши. == Тарих == 1802-1924 елларда Афанасьев бистәсенә [[Псков губернасы]] Опочки өязенең Афанасьево-Слободский улусы ингән<ref name="карта 1888">{{Cite web|author=|url=http://etomesto.com/map-pskov_trehverstka/?x=28.457222&y=56.473611|title=Карта Псковской губернии масштабом в 1 дюйме 3 версты от Военно-топографического депо. Трёхверстовка Псковской области. Военно-топографическая карта. 1888 год|date=|accessdate=2020-09-10}}</ref><ref name="Пам.Книжка">[http://chigirin.narod.ru/book.html#pskov Памятная книжка Псковской губернии 1913—1914 гг.] (1914psk.pdf)</ref>. [[1867 ел|1867 елда]] бистәдә чиркәү-керем мәктәбе ачылган, [[1879 ел|1879 елда]] ул земство мәктәбе дип үзгәртелгән. Бу мәктәп рухани Александр Великийның җирләрендә торган<ref name="Церковь">{{Cite web|author=|url=https://aria-art.ru/0/A/Afanas%27eva%20Sloboda.%20Chasovnja/1.html|title=Часовня в честь иконы Божией Матери Себежская. 2018 год|date=|accessdate=2020-11-08}}</ref>. [[Бөек Ватан сугышы]] вакытында, 1941-1944 елларда, Псков өлкәсе Себежский районының Афанасьев мәхәлләсе Гитлер Германиясенең немец-фашист гаскәрләре оккупациясы астында торган була. [[1995 ел|1995 елга]] кадәр Афанасьев мәхәлләсе Псков өлкәсенең Томсинский авыл советына керә. Псков өлкә советы депуталары җыелышының [[1995 ел|1995 елның]] [[26 гыйнвар|26 гыйнварындагы]] карары буенча [[Псков өлкәсе|Псков өлкәсендәге]] барлык авыл советлары да улус дип атала һәм авыллары Томсинский улусының өлешенә әйләнә. [[2010 ел|2010 елда]] Томсинский улусы, Афанасьев мәхәлләсе һәм башка туплавык пунктлары белән бергә, яңа оештырылган «Себежский авыл биләмәсе» муниципаль берәмлеге составына индерелә<ref name="984ОЗ">{{Cite web|url=http://docs.cntd.ru/document/924021262|title=Закон Псковской области № 984-ОЗ от 3 июня 2010 года «О внесении изменений в Закон Псковской области „Об установлении границ и статусе вновь образуемых муниципальных образований на территории Псковской области“ и Закон Псковской области „О преобразовании муниципальных образований Псковской области“»}}</ref>. == Халык == Афанасьев мәхәлләсендә әлеге вакытта 24 кеше яши. Милли составы [[2002 ел]]да җанисәп мәглүмәтләре буенча, халыкның төп структурасын [[руслар]] тәшкил итә, мондагы 24 кешенең 96% ы [[руслар]] була<ref>{{Cite web|url=http://www.lingvarium.org/russia/BD/02c_Pskovskaja.xls|title=База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России»}}</ref>. == Инфраструктурасы == Бистәдәге кешеләр шәхси ярдәмче хуҗалыкта хезмәт итә<ref name="карта">{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-pskov_topokarta/?x=28.457222&y=56.473611|title=Топографическая карта Псковской области}}</ref><ref name="карта1">{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-pskov_topographic-map/?x=28.457222&y=56.473611|title=Подробная топографическая карта Псковской области}}</ref>. Афанасьев бистәсенең көньяк-көнчыгыш эчендә артефактлар урнашкан (0,01 г.) — биредә XIV—XVI гасырның таш тәреләре бар («Кадастр. Псков өлкәсенең күренекле табигый һәм тарихи-мәдәни объектлары». Псков, С. М. Киров исемендәге Псков дәүләт педагогия институты. 1997 ел)<ref name="Церковь">{{Cite web|url=https://aria-art.ru/0/A/Afanas%27eva%20Sloboda.%20Chasovnja/1.html|title=Часовня в честь иконы Божией Матери Себежская. 2018 год}}</ref>. Авылның көньяк эчендә хәрбиләр каберлеге урнашкан<ref>{{Cite web|url=https://yandex.ru/maps/org/voinskoye_zakhoroneniye/224927872870/?ll=28.457001%2C56.473000&z=17|title=Воинское захоронение}}</ref>, анда 1 хәрби хезмәтче, 10 каршылык күрсәтүдә катнашучы: 6 сы билгеле, 4 се билгесез кеше җирләнгән<ref>{{Cite web|url=https://memgid.ru/object/5009|title=Воинское захоронение, д. Аф-Слобода}}</ref>. Авылда туган Леонид Шумилов һәм Николай Курсенков үз инициативалары буенча һәм үз акчаларына, шулай ук туган авыл кешеләре җыйган акчага [[2018 ел|2018 елда]] Псков өлкәсе Себежский районының Афанасьев мәхәлләсендә, үзләренең туган авылында, Себежскийның Божья Матерь иконасы хөрмәтенә чиркәү төзетә. Бу чиркәү [[2018 ел|2018 елның]] [[29 июнь|29 июнендә]] Бөек Ватан сугышы вакытында һәлак булган һәм авыл зыяратында җирләнгән партизаннар һәм тыныч авыл кешеләре истәлегенә изгеләндерелә<ref name="Церковь">{{Cite web|author=|url=https://aria-art.ru/0/A/Afanas%27eva%20Sloboda.%20Chasovnja/1.html|title=Часовня в честь иконы Божией Матери Себежская. 2018 год|date=|accessdate=2020-11-08}}</ref>. == Транспорт == Кварталга бару юллары гади урман юлы, анда шоссе юк<ref name="карта1">{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-pskov_topographic-map/?x=28.457222&y=56.473611|title=Подробная топографическая карта Псковской области}}</ref><ref name="карта">{{Cite web|url=http://www.etomesto.ru/map-pskov_topokarta/?x=28.457222&y=56.473611|title=Топографическая карта Псковской области}}</ref>. == Искәрмә == {{Reflist}} == Сылтамалар == * {{Cite web|author=|url=http://wikimapia.org/3644377|title=Афанасьева Слобода}} на [[Викимапия|Викимапии]] [[Төркем:Псков өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Страницы с непроверенными переводами]] pugry75gezy3lbkhi3u47p3lyzx530w 0 390346 3528749 2993220 2022-08-13T21:01:46Z Yufereff 1436 wikitext text/x-wiki {{Ук}} '''Яшел Үзән — Яраң тимер юл линиясе''' — 196 км озынлвктагы [[Горький тимер юлы]] линиясе. [[Мари Ил|Марий Эл]] Республикасын көньяктан төньякка кисеп, Республиканың башкаласы [[Йошкар-Ола]] шәһәре аша узып Татарстанның Яшел Үзән һәм Киров өлкәсенең Яраң шәһәрләрен үзара тоташтыра. == Тарихы == [[Мари автономияле өлкәсе|Мари автономияле төбәгендә]] тимер юл төзү турында карар РСФСРның Хезмәт һәм Оборона Советы тарафыннан 1921 [[1 октябрь|елның 1 октябрендә]] кабул ителгән. Тимер юл төзелеше 1923 елның августында башланып, 1928 елның октябрь ахырына кадәр дәвам итә. 1926-нчы елда Яшел Үзән - Иләт бүлегендә төзелеш башлана, һәм 1927-нче елда тимер юл линиясе Краснококшайск (хәзерге Йошкар-Ола) бистәсендәге Корта авылына кадәр сузыла. Яшел Үзән - Корта бүлегендә юл хәрәкәтенең тантаналы ачылышы 1927 елның 7 ноябрендә, Бөек Октябрь революциясенең 10 еллыгы көнендә була. Краснококшайсктагы Революция мәйданындагы бәйрәм җыелышы тәмамлангач, Корта авылында беренче пассажир поездын каршы алу өчен йөреш башлана. Поезд 9 класс һәм 3 сервис сигез уклы пульман вагоннарыннан торган пар җылытулы була. Поезд машинист Хисаметдинов Ахкаметдин Ахкаметдин улы тарафыннан идарә ителгән. Митинг оештырыла, аның ахырында шәһәрнең 500 кешесе Кортадан Иләткә кадәр поезд белән сәяхәт итәләр. Бер елдан да азрак вакыт узгач, 1928 елның 22 октябренә каршы төндә, [[Кече Какшан|Кече Кокшага елгасы]] аша тимер юл күпере төзелеше тәмамлангач, беренче пассажир поезды Йошкар-Ола шәһәренең яңа агач станциясенә килеп җитә. Йошкар-Олага таба тимер юл линиясе төзелешенең соңгы этабы 1928 елның 7 ноябрендә тантаналы шартларда тәмамлана<ref name="rzdgzd1">{{Cite web}}</ref>. Йошкар-Ола белән Яшел Үзән арасындагы тимер юл линиясенең гомуми озынлыгы 106 км була, 29 күпер төзелә, алар арасында 3 иң зур күпер Кече Кокшага, Кече Кундыш һәм Иләт елгалары аша салына.<ref name="rzdgzd1">{{Cite web}}</ref> 1944-нче елда Йошкар-Оладан тимер юл линиясе Нужъялы авылына, ә 1953-нче елда - Киров өлкәсенең [[Яраң]] шәһәреннән 20 км ераклыкта урнашкан Завертелинский чишелешенә кадәр сузыла. 1935 елда Яшел Үзән - Волжск линиясе кулланышка тапшырыла<ref>{{Cite web|author=|url=http://rmost.narod.ru/date/rail_date.htm|title=Основные даты Казанского отделения Горьковской железной дороги|date=|accessdate=2020-02-18}}</ref>. 2017 [[18 октябрь|елның 18 октябрендә]] Йошкар-Ола тимер юл вокзалында Яшел Үзән - Йошкар-Ола секциясендә тимер юл элемтәсе ачылуның 90 еллыгын бәйрәм итү тантанасы була. Бәйрәм кысаларында вокзал бинасы алдында тимер юл линиясе ачылганын һәм Йошкар-Олага беренче поездның килүен искә төшереп мемориаль такта ачыла.<ref name="rzdgzd">{{Cite web|url=http://gzd.rzd.ru/news/public/ru?STRUCTURE_ID=11&layer_id=4069&refererLayerId=3307&id=136411|title=На железнодорожном вокзале столицы Марий Эл состоялось торжественное празднование 90-летия со дня открытия железнодорожного сообщения на участке Яшел Үзән – Йошкар-Ола|author=|date=2017-10-19|accessdate=2018-06-11}}</ref> == Перспективалары == 2019 елда Яраң станциясеннән Котельнич I станциясенә кадәр озайту<ref>{{Cite web|author=|url=https://potokmedia.ru/mnenie/72238/|title=Реконструкция Родины: 2019 год в Марий Эл станет временем прорывного роста|date=2019-01-09|accessdate=2020-02-18}}</ref><ref>{{Cite web|author=|url=http://www.kotelnich.info/home/item/8010-vnov-o-zheleznoy-doroge-yarank-kotelnich.html|title=Вновь о железной дороге Яранск-Котельнич|date=2019-01-09|accessdate=2020-02-18}}</ref> актив рәвештә тикшерелә, бу [[Транссебер магистрале|Себер аръягы тимер юлының]] [[Транссебер магистрале|төньяк]] һәм [[Транссебер магистрале|көньяк]] филиалларын тоташтырырга мөмкинлек бирәчәк. Проект 2030 елга кадәрге планнарга кертелгән.<ref>{{Cite web|author=|url=https://www.marpravda.ru/news/vsja-respyblika/zhd-vetka-zelenyy-dol-yaransk-kotelnich-mozhet-poyavitsya-k-2030-godu/|title=Председатель правления ОАО «РЖД» Олег Белозеров рассказал о перспективах строительства железнодорожной ветки Яшел Үзән − Яранск – Котельнич|date=2020-02-05|accessdate=2020-02-19}}</ref> == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:Русия тимер юллары]] [[Төркем:Татарстан тимер юллары]] [[Төркем:Марий Ил тимер юллары]] {{MyTatarstan2020}} 0yu49eickq0mz8n285ct678pyuqwbwg 0 409004 3528832 2927190 2022-08-14T11:53:52Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Афанасьев}} '''Афанасьев''' ({{lang-kk|Афанасьев}}) — [[Казакъстан]]ның [[Атырау өлкәсе‎]]ндә урнашкан авыл.<ref>[http://stat.gov.kz/census/national/2009/region 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том]</ref> == Климаты == Биредә [[климат]] континенталь. [[Гыйнвар]]ның уртача температурасы -11 — -13 °С, июль +22 — +24 °С. Уртача еллык явым-төшемнәр саны 350-400 мм, аларның төп күләме март-май һәм ноябрь-декабрь чорларына туры килә. [[Җилләр розасы]]нда төньяк-көнчыгыш (34 %) һәм төньяк (16 %) [[җил]]ләр өстенлек итә. Тотрыклы [[кар]] катламы ноябрьнең соңгы декадасында формалаша һәм мартның икенче декадасында тәмамлана.<ref>Бейсенова А., Карпеков К. Физическая география Казахстана. Учебник для 8 класса. — Алматы: Атамура, 2004. — 256 с.</ref> == Халык саны == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9. == Әдәбият == * Есназарова У. А. Физическая география Казахстана. — пятое, переработанное. — Алматы, Казахстан: АЛМАТЫ 2016, 2916. — С. 4, 51, 46, 8. — 247 с. * Жетісу. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2004. — 712 бет. ISBN 9965-17-134-3. [[Төркем:Казакъстан торак пунктлары]] [[Төркем:Атырау өлкәсе‎ торак пунктлары]] {{Kazakhstan-geo-stub}} lqpewbg8zfa9llhyb2wm3bp8xpc87tu 0 549475 3528748 3388416 2022-08-13T20:40:44Z Pierre L'iserois 40487 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Кавалёнки''' ({{lang-be|Кавалёнкі}}<ref>Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7</ref>) — [[Беларусия|Белоруссиянең]] [[Витебск өлкәсе]] Глыбоцкий районында урнашкан авыл.<ref>Статистический ежегодник Витебской области. — Витебск: Главное статистическое управление Витебской области, 2013.</ref> == Тарихы == 1921-1945 елларда Польша Республикасы Виленский воеводалыгы Дисенский өязе Глыбокае гминасы составында авыл.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6</ref> == Климаты == Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Җил җәен төньяк-көнбатыштан, кышын көньяк яки көньяк-көнбатыштан исә, кышын еш кына циклоннар уза һәм җепшек һава торышы тора.<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/belarus/15.htm |title= Climate of Belarus.|author= |publisher= |date = |accessdate= 2015-10-04 |lang= en |description=}}</ref> == Халык саны == * 1921 елда авылда 154 кеше, 32 хуҗалык исәпләнгән.<ref name="skorowidz22">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 75.</ref> * 1931 елда авылда 139 кеше, 34 хуҗалык исәпләнгән.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25.</ref> {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Регион. Витебская область. Время действий и преобразований = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко; фото В. С. Стрелковский [и др.]. — Мн., 2006. — 196 с. * В. А. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Минск: Белорусский Государственный Университет, 1974. — 448 с. * [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IV/513 Kowalonki, powiat dzisieński, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom_IV/513] [[Төркем:Беларусия авыллары]] [[Төркем:Витебск өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Глыбоцкий районы торак пунктлары]] {{Belarus-geo-stub}} h1e47zxcmyc6vrah8w1hs7oknw164rz 0 549689 3528733 3388188 2022-08-13T19:19:28Z Pierre L'iserois 40487 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Карабы 1''' ({{lang-be|Карабы 1}}<ref>Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7</ref>) — [[Беларусия|Белоруссиянең]] [[Витебск өлкәсе]] Глыбоцкий районында урнашкан авыл.<ref>Статистический ежегодник Витебской области. — Витебск: Главное статистическое управление Витебской области, 2013.</ref> == Тарихы == 1921-1945 елларда Польша Республикасы Виленский воеводалыгы Дисенский өязе Глыбокае гминасы составында авыл.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6</ref> == Климаты == Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Җил җәен төньяк-көнбатыштан, кышын көньяк яки көньяк-көнбатыштан исә, кышын еш кына циклоннар уза һәм җепшек һава торышы тора.<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/belarus/15.htm |title= Climate of Belarus.|author= |publisher= |date = |accessdate= 2015-10-04 |lang= en |description=}}</ref> == Халык саны == * 1921 елда авылда 123 кеше, 17 хуҗалык исәпләнгән.<ref name="skorowidz22">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 75.</ref> * 1931 елда авылда 92 кеше, 17 хуҗалык исәпләнгән.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 25.</ref> {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Регион. Витебская область. Время действий и преобразований = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко; фото В. С. Стрелковский [и др.]. — Мн., 2006. — 196 с. * В. А. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Минск: Белорусский Государственный Университет, 1974. — 448 с. * [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_IV/410 Koroby, powiat dzisieński, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Tom_IV/410] [[Төркем:Беларусия авыллары]] [[Төркем:Витебск өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Глыбоцкий районы торак пунктлары]] {{Belarus-geo-stub}} a67j82pwgkrwme86golh44b2aohmwor 0 553277 3528720 3404272 2022-08-13T14:12:45Z Pierre L'iserois 40487 wikitext text/x-wiki {{ТП}} '''Ярыжына''' ({{lang-be|Ярыжына}}<ref>Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7</ref>) — [[Беларусия|Белоруссиянең]] [[Витебск өлкәсе]] Глыбоцкий районында урнашкан авыл.<ref>Статистический ежегодник Витебской области. — Витебск: Главное статистическое управление Витебской области, 2013.</ref> == Тарихы == 1921-1945 елларда Польша Республикасы Виленский воеводалыгы Дисенский өязе Казлоўшчына гминасы составында авыл.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6</ref> == Климаты == Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Җил җәен төньяк-көнбатыштан, кышын көньяк яки көньяк-көнбатыштан исә, кышын еш кына циклоннар уза һәм җепшек һава торышы тора.<ref>{{cite web|url=http://countrystudies.us/belarus/15.htm |title= Climate of Belarus.|author= |publisher= |date = |accessdate= 2015-10-04 |lang= en |description=}}</ref> == Халык саны == * 1921 елда авылда 32 кеше, 6 хуҗалык исәпләнгән.<ref name="skorowidz22">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 75.</ref> * 1931 елда авылда 33 кеше, 6 хуҗалык исәпләнгән.<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 40.</ref> {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Регион. Витебская область. Время действий и преобразований = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко; фото В. С. Стрелковский [и др.]. — Мн., 2006. — 196 с. * В. А. Жучкевич. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Минск: Белорусский Государственный Университет, 1974. — 448 с. [[Төркем:Беларусия авыллары]] [[Төркем:Витебск өлкәсе торак пунктлары]] [[Төркем:Глыбоцкий районы торак пунктлары]] {{Belarus-geo-stub}} puc5uhfxjc4qz8yxi6zhd910zpxfdwa 0 585188 3528734 3528659 2022-08-13T19:25:23Z Әмир 15082 + 1 Башкортстанлы /* В */ wikitext text/x-wiki {{мәгълүмати исемлек|show=2|Татарлар|Башкортлар|Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)}} {{Портал|Шәхесләр}} {{TOC right}} {{notice|'''Бу биттәге исемлек тулы булмаска мөмкин!'''<br/>Мәгълүмат һәм дәлилләүче чыганакларга сылтамалар белән баетуыгыз өчен изге рәхмәт!}} == Исемлек == === А === # [[Айдар Аиткужин]] (22 яшь, [[Күгәрчен районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Радмир Алиев]] ([[Сорокино (Төмән өлкәсе)|Сорокино]], [[Яркәү районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://72.ru/text/gorod/2022/05/20/71345213/ В спецоперации на Украине погиб 42-летний уроженец тюменского села.]</ref> # [[Альберт Аллагулов]] (25 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Фәдис Аллаяров]] (22 яшь, [[Бишбүләк районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Шамил Алмәрдәнов]] (55 яшь, [[Учалы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Илгиз Алтыншин]] (40 яшь, [[Куергазы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Рөстәм Артемьев]] (45 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илфат Ахияров]] (33 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa">{{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title = Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref><ref name=":Пруфы">[https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф ВКонтакте</ref> === Ә === # [[Азат Әбуталипов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://aurgazeta.ru/news/media/2022/7/27/pomnyat-skromnyim-spokojnyim-i-dobryim/ ПОМНЯТ СКРОМНЫМ, СПОКОЙНЫМ И ДОБРЫМ.] «Аургазета» </ref> # [[Руслан Әетов]] ([[Березовский]], Свердловск өлкәсе)<ref>[https://www.ura.news/news/1052540266 Свердловский солдат погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Хәйдәр Әфләтүнов]] ([[Яңа Комазан]], [[Мамадыш районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/zitel-mamadysskogo-raiona-rt-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5868729 Житель Мамадышского района РТ погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Илдар Әхияров]] (25 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref>[https://prufy.ru/news/society/127487-v_bashkirii_prostilis_s_pogibshim_na_donbasse_komandirom_tanka_ildarom_akhiyarovym/ В Башкирии простились с погибшим на Донбассе командиром танка Ильдаром Ахияровым]</ref> # [[Илфат Әхияров]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref>[https://kiziltan.ru/articles/obchestvo/2022-04-03/yan-ike-yaktashybyzny-yugalttyk-2754558 Янә ике якташыбызны югалттык...]</ref> # [[Марат Әхмәтҗанов (1999)|Марат Әхмәтҗанов]] (23 яшь, [[Нуриман районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Николай Әхмәтҗанов]] ([[Новоуткинск]], [[Свердловск өлкәсе]])<ref>[https://66.ru/news/incident/251704/ На Украине погибли как минимум 40 солдат из Свердловской области. Список.]</ref> # [[Рөстәм Әхмәтҗанов]] ([[Көлмез (Киров өлкәсе)|Көлмез]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://gorodkirov.ru/news/pod-ukrainskim-izyumom-pogib-desantnik-iz-kilmezi/ Под украинским Изюмом погиб десантник из Кильмези.]</ref> # [[Рафаэль Әхмәтов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://56orb.ru/news/society/13-05-2022/v-orenburge-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-ofitserom-rafaelem-ahmetovym В Оренбурге простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине Рафаэлем Ахметовым.]</ref> # [[Рөстәм Әхмәтов (1993)|Рөстәм Әхмәтов]] (29 яшь, [[Әгерҗе]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryze-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-rustamom-akhmetovym В Агрызе простятся с героически погибшим на Украине Рустамом Ахметовым]</ref> # [[Фидарис Әхмәтов]] (35 яшь, [[Тәтешле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Андрей Әхмәтшин]] ([[Тольятти]], [[Самар өлкәсе]])<ref>[https://www.samara.kp.ru/daily/27377.5/4570103/ "Он умер ради жизни других": погибшего на Украине старшину из Тольятти посмертно представили к Ордену.]</ref> # [[Руслан Әхмәтшин]], өлкән лейтенант, танкист, (25 яшь, [[Кизнер]], Удмуртия) <ref name="Tatar Today">[https://tatar-today.ru/2022/05/75372/ Украинада Казан танк училищесыннан тагын 4 офицер һәлак булган.] Tatar Today — татар яңалыклары</ref>. # [[Мәлик Әхтәров]] ([[Екатеринбург]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" /> # [[Рафил Әюпов]] (46 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === Б === # [[Илнар Байҗигетов]] (24 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рөстәм Бакиров]] (27 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Алмаз Батанов]], лейтенант, танкист (1999, [[Казан]]) # [[Артур Батыров]], өлкән лейтенант (28 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан)<ref>''Азат Гиззатуллин''. [https://www.bashinform.ru/news/social/2022-05-23/v-bashkirii-prostilis-so-starshim-leytenantom-arturom-batyrovym-pogibshim-na-territorii-ukrainy-2814453 В Башкирии простились со старшим лейтенантом Артуром Батыровым, погибшим на территории Украины.] ИА «Башинформ», 23.05.2022</ref> # [[Байегет Бикбулатов]] (20 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Дамир Бикмансуров]] ([[Юкамен районы]], Удмуртия)<ref>[https://www.udm-info.ru/news/society/17-04-2022/urozhenets-udmurtii-damir-bekmansurov-pogib-na-ukraine%3famp=1 Уроженец Удмуртии Дамир Бекмансуров погиб на Украине.]</ref> # [[Ринат Бикмурзин]] (2о яшь, [[Иске Шөгер]], [[Лениногорск районы]], Татарстан)<ref>[https://leninogorsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2107183.htm В Лениногорском районе простились с сержантом Ринатом Бекмурзиным.] Лениногорский муниципальный район и город Лениногорск</ref> # [[Сынбулат Билалов]] (21 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === В === # [[Виктор Вәлиев]] ([[Киев]], Украина)<ref>[https://i-ua.tv/society/32881-zahynuv-viktor-valieiev-kolyshnii-dyrektor-asotsiatsii-it-ukrainy Загинув Віктор Валєєв, колишній директор асоціації ІТ України.]{{ref-ua}}</ref> # [[Данил Вәлиев]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Данис Вәлиев]] (21 яшь, [[Дурасау (Чишмә районы)|Дурасов]], [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Вәлишин]] ([[Кыңгыр-Мәнәвез]], [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref>[https://newsbash.ru/society/33078-vo-vremja-specoperacii-na-ukraine-pogib-urozhenec-bashkirii-marat-valishin.html Марат Валишин из Башкирии погиб в ходе СВО в Украине.] Новости Бижбуляка сегодня</ref> # [[Зөфәр Вәхиев]] (23 яшь, [[Маты (Балтач районы)|Маты]], [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Гомәр Волков]] ([[Кырым]])<ref>[https://www.24tv.ua/ru/u-vijni-za-ukrainu-zaginuv-krimskotatarskij-boyec-umer-volkov_n1895031/amp В войне за Украину погиб крымскотатарский боец Умер Волков.]</ref> === Г === # [[Рәсим Габидуллин]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-207039849_48316 Расим Габидуллин из Башкирии погиб во время..] ВКонтакте</ref> # [[Виталий Габтуллин]] ([[Лысьва]], Пермь крае)<ref name="ПА" /> # [[Рөстәм Газизов]] (20 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Ренат Гайсин]], подполковник (1983, Казан) # [[Илнур Гайфетдинов]], фельдшер (2000, [[Кукмара районы]]) # [[Илгиз Гайфуллин]] (26 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Әмир Галиәкбәров]] ([[Кызыл Алан (Нократ Аланы районы)|Кызыл Алан]], [[Нократ Аланы районы]], [[Киров өлкәсе]]) # [[Артём Галиев]] ([[Фаленки районы]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://www.gtrk-vyatka.ru/vesti/incidents/amp/72956-major-iz-falenskogo-rajona-pogib-v-boju-na-ukraine.html Майор из Фалёнского района погиб в бою на Украине.]</ref> # [[Илдар Галиев]], рядовой ([[Балтач районы]]) # [[Илдар Гализиев]] ([[Подовинное]], [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/06/04/71385302/ В Челябинской области простились с погибшим на Украине 19-летним ефрейтором.]</ref> # [[Рудольф Галимҗанов]] ([[Чусавай|Чусовой]], Пермь крае) # [[Руслан Галимов]] (42 яшь, [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Илшат Галин]] (28 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илвир Галләмов]], өлкән лейтенант, танк взводы командиры (1997, БР, [[Кушнаренко районы]], [[Калтай (Кушнарин районы)|Калтай]])<ref> # [[Илшат Галләмов]] ([[Яңа Пижмар]], [[Мари-Төрек районы]], [[Мари Ил]])[https://ok.ru/dorogamipamyiti/topic/154011032692096 ПАМЯТИ СТАРШЕГО ЛЕЙТЕНАНТА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РФ ГАЛЛЯМОВА]</ref>.<ref name="kazanreporter2304">{{cite web|url=https://kazanreporter.ru/news/49198_stalo-izvestno-o-gibeli-na-ukraine-semi-vypusknikov-kazanskogo-tankovogo-ucilisa|title = Еще пять выпускников казанского танкового училища погибли на Украине|publisher=«Казанский репортёр» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Руслан Галләмов]], прапорщик (1988, [[Чаллы]]) # [[Линар Гарипов]] (22 яшь, [[Салават (шәһәр)|Салават]])<ref name="kazanreporter2304"/><ref>[http://www.gorodsalavat.ru/news.php?id=1078 www.gorodSalavat.ru - Житель Салавата Линар Гарипов погиб на Украине.] Сайт города Салават, 25.03.2022</ref> # [[Риф Гафаров]] (38 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Гашиятуллин]] ([[Сафакүл]], [[Сафакүл районы]], [[Курган өлкәсе]])<ref>[https://45.ru/text/incidents/2022/03/24/70528796/ В Зауралье простятся с военнослужащим Русланом Гашиятуллиным, погибшим на Украине.]</ref> # [[Шамил Гаязетдинов]] ([[Уразавыл]], [[Кызыл Октябрь районы]], [[Түбән Новгород өлкәсе]])<ref>[https://www.nn.aif.ru/amp/society/34-letniy_shamil_gayazetdinov_iz_nizhegorodskoy_oblasti_pogib_na_ukraine 34-летний Шамиль Гаязетдинов из Нижегородской области погиб на Украине.]</ref> # [[Ленар Гәрәев]] (32 яшь, [[Тәбәрле]], [[Әгерҗе районы]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryzskom-rayone-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-lenarom-garaevym В Агрызском районе простились с героически погибшим на Украине Ленаром Гараевым.] Агрызские вести, 9.07.2022</ref> # [[Сергей Гобәйдуллин]] ([[Чибәркүл]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" /> # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Гыйлемханов (1999)]], танк механигы, ефрейтор (Казан) # [[Равил Ринат улы Гомәров| Равил Гомәров]] ([[Салават (шәһәр)|Салават]], Башкортстан) <ref>''Ирина Кудрина''. [https://gorobzor.ru/novosti/proisshestviya/170975-v-salavate-provodili-v-posledniy-put-ravilya-gumerova-pogibshego-na-ukraine В Салавате проводили в последний путь Равиля Гумерова, погибшего на Украине.] Новости Уфы и Башкирии, 09.07.2022</ref> # [[Сергей Гыйззәтуллин]] ([[Канлы (Кушнарин районы)|Канлы]], [[Кушнарен районы]], Башкортстан)<ref>[https://bash.news/news/181165-v-bashkirii-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-sergeem-gizatullinym В Башкирии простились с погибшим на Украине Сергеем Гизатуллиным]</ref> # [[Руслан Гыйлемханов]] (35 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Илмир Гыймалетдинов]] (43 яшь, [[Бүздәк районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === Д === # [[Марат Дәүләнов]] ([[Абзан (Архангель районы)|Абзан]], [[Архангель районы]], Башкортстан)<ref>[https://ok.ru/amrarhangel/topic/154969137338581 Сегодня в последний путь проводили – уроженца..]</ref> # [[Өметҗан Дәүләтов]] ([[Чиләбе]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" /> # [[Олег Дещеня-Стриж]] ([[Яхшы Бай]], [[Азнакай районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/ryadovoi-iz-tatarstana-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5873681 Рядовой из Татарстана погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Дмитрий Дормидонтов]] ([[Теләче районы]], [[Кылбагыш]]) # [[Марат Дүсәкәев]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://m.bk55.ru/news/article/202341/ Еще четверо жителей Омской области погибли в ходе спецоперации на Украине.]</ref> === З === # [[Вадим Заһиров]] (21 яшь, [[Борай районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Айрат Заһитов]] (21 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рәмис Заһретдинов]], майор (34 яшь, [[Яр Чаллы]])<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/facts/v-boyakh-na-ukraine-pogib-urozhenets-naberezhnykh-chelnov-ramis-zagretdinov?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop В боях на Украине погиб уроженец Набережных Челнов Рамис Загртдинов.] Челнинские известия. 14.05.2022</ref> # [[Айгиз Закиров]] (20 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рушан Закиров]] (19 яшь, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Эльвир Зимасов]] ([[Түбән Авыл (Барда районы)|Түбән Авыл]], [[Барда районы]], [[Пермь крае]]) # [[Илгизәр Зиннуров]] (25 яшь, [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === Җ === # [[Ренат Җангалиев]] (38 яшь, [[Аскын районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илсур Җанюлдашев]] (34 яшь, [[Сибай]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === И === # [[Айнур Измайлов]], танк взводы командиры, лейтенант (1998, Кукмара районы) # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Тамерлан Илһамов]] ([[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-115466005_310269 В Башкирии простились с Тамерланом Ильгамовым.] ВКонтакте</ref><ref>[https://bash.bashinform.ru/news/politics/2022-08-01/ike-ya-tashyby-a-lg-nd-n-u-r-s-y-geroyy-iseme-birelde-2894549 Ике яҡташыбыҙға үлгәндән һуң Рәсәй геройы исеме бирелде.] Башинформ МА, 1.08.2022</ref> # [[Илдус Иманаев]] (32 яшь, [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Исәнбаев]] (22 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Исламов (1996)]] ([[Лениногорск]]) # [[Самат Ишкилдин]] (42 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Эдуард Ишманов]] ([[Әрәмә авыл|Әрәмә]], Барда районы, Пермь крае)<ref name="ПА">[https://www.perm.aif.ru/amp/incidents/nevernuvshiesya_spisok_pogibshih_na_ukraine_voennyh_iz_permskogo_kraya Невернувшиеся. Список погибших на Украине военных из Пермского края]</ref> # [[Александр Иштирәков]] ([[Новоуральск]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС">[https://www.tagilcity.ru/news/incident/14-04-2022/spisok-pogibshih-sverdlovchan-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших свердловчан в ходе спецоперации на Украине (обновляется).]</ref> === Й === # [[Морат Йосыпов]], механик-радиотелефончы (2000, [[Иске Мөхәммәт]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === К === # [[Илназ Кадыйров]], капитан, танк ротасы командиры (34 яшь, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49337_na-ukraine-pogib-komandir-roty-iz-kazani Казанский репортер: На Украине погиб командир роты из Казани.] Казанский репортер, 2.05.2022</ref> # [[Данил Казаков]] ([[Бөгелмә]])<ref name="prokazan20220421">{{cite web|url=https://prokazan.ru/news/view/157275|title = НА УКРАИНЕ ПОГИБ СЕРЖАНТ ИЗ ТАТАРСТАНА, КОМАНДИР ТАНКА АРТЕМ НАГОРКИН|publisher=«ProKazan» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[21 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Артур Камалов]] ([[Әҗәкүл]], [[Актаныш районы]], Татарстан) <ref>[https://vk.com/wall-210977916_10517 Сегодня актанышцы простились с погибшим..]. ВКонтакте</ref> # [[Денис Камалов]] (28 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Хәкимҗан Карагулов]] (24 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Динаф Касыймов]] (20 яшь, [[Авык-Бүләк]], [[Тәтешле районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/><ref name="ПА" /> # [[Рәмис Каюмов]] ([[Бөгелмә районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5382047 В Татарстане простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине военнослужащим.]</ref> # [[Альберт Кәримов (1984)|Альберт Кәримов]], спецназ подполковнигы (38 яшь, [[Тирлән (авыл)|Тирлән]], [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Тимур Килмөхәммәтов]] (22 яшь, Учалы районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Инсур Кинҗәкәев]] (34 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Олег Кириллов]] (Кукмара районы, [[Түбән Чура]]) # [[Марсель Корманалин]], (28 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Нурлан Куҗбасаров]] ([[Сосновка (Бреды районы)|Сосновка]], [[Бреды районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела" /> # [[Тимур Кыпчатов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref name="УКП">[https://www.ul.kp.ru/daily/27399/4595610/Военные из Ульяновска и Ульяновской области, погибшие на Украине в 2022 году во время спецоперации.]</ref> === Л === # [[Айнур Латыйпов]] ([[Борай районы]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127584-v_bashkirii_prostilis_s_22_letnim_soldatom_pogibshim_na_ukraine/ В Башкирии простились с 22-летним солдатом, погибшим на Украине]</ref> === М === # [[Михаил Масякин]] (23 яшь, [[Бакалы (Чиләбе өлкәсе)|Бакалы]], [[Нагайбәк районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.chelyabinsk-news.net/society/2022/03/21/353421-amp.html Уроженец Нагайбакского района погиб на территории Украины.]</ref> # [[Ренад Мәҗитов]] (1972―2022, [[Лаеш районы]], Татарстан) <ref>''Саша Ларина.'' [http://laishevskyi.ru/news/novosti/segodnya-vsem-selom-zhiteli-tat-yantyka-khoronili-pogibshego-v-voennoy-spetsoperatsii-na-ukraine Сегодня всем селом жители Тат. Янтыка хоронили погибшего в спецоперации на Украине.] Камская новь, 21.06.2022</ref> # [[Илья Мәүлетов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.ural56.ru/amp/news/678140/ «Невыносимо хочет домой»: В ходе спецоперации на Украине погиб 20-летний Илья Маулятов из Оренбурга]</ref> # [[Азат Мозафаров]] (23 яшь, [[Идрис (Салават районы)|Идрис]], [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/05/28/71367155/ В ходе спецоперации на Украине погиб контрактник из Башкирии Азат Музафаров.]</ref> # [[Илмир Монасыйпов]] (20 яшь, [[Ташлыяр (Мөслим районы)|Ташлыяр]], [[Төслим районы]], Татарстан)<ref>[https://muslumovo.tatarstan.ru/index.htm/news/2096571.htm В Муслюмовском районе простились с солдатом Ильмиром Мунасиповым.] Муслюмовский муниципальный район, 16.06.2022</ref> # [[Тимур Моратов]], (37 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Мостафин (1985)|Марат Мостафин]], (37 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Мөдәрисов]] ([[Шахи (Алтай крае)|Шахи]], [[Павловск районы]], [[Алтай крае]])<ref>[https://www.brl.mk.ru/amp/social/2022/04/05/v-altayskom-krae-pokhoronili-eshhe-odnogo-uchastnika-specoperacii-na-ukraine.html В Алтайском крае похоронили еще одного участника спецоперации на Украине.]</ref> # [[Нил Мөслимов]], гранатометчик (2003, [[Ахун]], Учалы районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Вадим Мөхәммәдов]] (26 яшь, [[Мәчетле районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Мөхәммәдиев]] (35 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рәхимҗан Мөхетдинов]] (28 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Гаян Муллаҗанов]] ([[Азнакай районы]])<ref name="prokazan20220421"/> === Н === # [[Игорь Насыйбуллин]] (Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәмис Насыйров]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/27395/4591384/ Список военных из Ульяновска и Ульяновской области, погибших на Украине в 2022 году во время спецоперации]</ref> # [[Артур Нәбиуллин]] (37 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәмзәл Нәфыйков]] (23 яшь, [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рамил Нигъмәтуллин]], (Мәсәгуть, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/08/10/71557424/ В Башкирии простятся с погибшим на Украине 29-летним солдатом Рамилем Нигматуллиным]</ref> # [[Динар Низаев]], (24 яшь, [[Кушнарин районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Линар Ниязов]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://omsk.bezformata.com/listnews/spetcoperatcii-na-ukraine-omichah/105472239/ Власти региона сообщили еще о четырех погибших в спецоперации на Украине омичах.]</ref> # [[Инсаф Нуруллин]] ([[Урта Кирмән]], [[Мамадыш районы]], Татарстан)<ref>''Анна Лисина.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/v-mamadyshe-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-insafom-nurullinym В Мамадыше простились с погибшим на Украине Инсафом Нуруллиным.] Нократ, 23.07.2022</ref> # [[Тимур Нухов]] (23 яшь, [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === П === # [[Руслан Петрухин]] ([[Чкаловский (Ырынбур өлкәсе)|Чкаловский]], [[Әсәкәй районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref name="ИН" /> === Р === # [[Равил Рамазанов]] ([[Түбән Кама]], [[Татарстан]])<ref>[https://kazanfirst-ru.turbopages.org/kazanfirst.ru/s/news/582448?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fstory%2FNaUkraine_vkhode_specoperacii_pogib_37-letnij_zhitel_Nizhnekamska--33f60128e7de77e8b0371c41f50f5d2f В спецоперации на Украине погиб слесарь-ремонтник нижнекамского предприятия.]</ref> # [[Айнур Раянов]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Арсен Рәимов]], өлкән лейтенант, (29 яшь, [[Мәләвез районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Андрей Рәхмәтуллин]] ([[Түбән Новгород]])<ref>[https://newsroom24.ru/news/zhizn/244687/ Еще 11 нижегородских военных погибли при спецоперации на Украине]</ref> # [[Әскәр Робортдинов]] ([[Уфа]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall-92153664_53050 Проводили в последний путь нашего земляка.] Советский район Уфы ВКонтакте</ref> # [[Данис Рыбаков]] (23 яшь, [[Туймазы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === С === # [[Рүзәл Сабирҗанов]] ([[Кукмара районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kazan.mk.ru/amp/incident/2022/06/03/21letniy-soldat-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine.html 21-летний солдат из Татарстана погиб на Украине.]</ref> # [[Илдар Садриев]] (22 яшь, [[Яр Чаллы]], Татарстан) <ref>[https://chelny-biz.ru/news/506267/ Выпускника колледжа, погибшего на Украине, похоронили в Тукаевском районе.] chelny-biz.ru, 29.06.2022</ref> # [[Ирек Садыйков]] (24 яшь, [[Мамадыш районы]], Югары Ошма)<ref name=":Ирек мәйданы">Без сакламасак, кем саклар. [[Ирек мәйданы (газета)|Ирек мәйданы]], 19.05.2022, 3нче бит</ref> # [[Руслан Садыйков]] (Казан)<ref name="prokazan20220421"/> # [[Рәшид Салаватов]] ([[Алешкин (Волгоград өдкәсе)|Алешкин]], [[Чернышковски районы]], [[Волгоград өлкәсе]])<ref name="ИН">[https://islamnews.ru/2022/3/28/voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ. IslamNews.]</ref> # [[Денис Сафин]] (27 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Артур Саяпов]] (26 яшь, [[Ильино-Поляна]], [[Благовещен районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa.aif.ru/politic/na_ukraine_pogib_leytenant_artur_sayapov_iz_bashkirii На Украине погиб лейтенант Артур Саяпов из Башкирии.] АиФ Уфа, 19.07.2022</ref> # [[Артур Сәетов]] (25 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Винер Сәйфуллин]], механик-йөртүче (1999, [[Югары Кыйгы]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илдар Сәйфуллин]] ([[Урыссу]], [[Ютазы районы]], Татарстан)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/ukrainadagy-maxsus-operaciyada-tatarstan-egete-kapitan-ildar-saifullin-halak-bulgan-5857037 Украинадагы махсус операциядә Татарстан егете капитан Илдар Сәйфуллин һәлак булган.] [[Татар-информ]], 7.07.2022</ref> # [[Камил Сәйфуллин]] (35 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Сәйфуллин]], (Күктәкә, [[Азнакай районы]])<ref>''Лиза Нурлыева''. [http://aznakaevo-rt.ru/news/җәmgyiyat/tymytyk-m-kktk-il-iminlegen-saklagan-uly-beln-khushlashty Тымытык һәм Күктәкә ил иминлеген саклаган улы белән хушлашты.] [[ Маяк (Азнакай, гәзит)|Маяк]], 14.05.2022</ref> # [[Данис Сәләхетдинов]], прапорщик (1986, Казан) # [[Руслан Сәфәров]] ([[Бакчагөл]], [[Бараба районы]], [[Новосибирск өлкәсе]])<ref>[https://www.vn.ru/news-vodolaz-razvedchik-ruslan-safarov-iz-barabinskogo-rayona-pogib-na-ukraine/amp/ Водолаз-разведчик Руслан Сафаров из Барабинского района погиб на Украине.]</ref> # [[Илнур Сибгатуллин]], сержант (1990, [[Түбән Кама]]) # [[Денис Собханкулов]] (29 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Вячеслав Солтанов]] ([[Коншак районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела">[https://pchela.news/news/detail/21632 Во время спецоперации на Украине погиб 28-летний ефрейтор из Челябинской области.]</ref> # [[Фидан Солтанов]] (23 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Галинур Сөләйманов]] ([[Яңа Мөсет]], [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref>h[ttps://vk.com/gazizmanapov Бөрйән ере тағы ла оло юғалтыу кисерҙе]</ref> # [[Динар Сөләйманов]] (30 яшь, [[Уфа районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Тимур Сөләйманов]] ([[Пенза]])<ref>[https://www.e1.ru/text/world/2022/03/24/70524677/?utm_source=vk&utm_medium=social&utm_campaign=e1 «Он позвонил в день смерти». На Украине погиб офицер из Екатеринбурга.]</ref> === У === # [[Артём Уразаев]] ([[Колюткино (Белоярски шәһәр бүлгесе)|Колюткино]], [[Белоярский шәһәр округы]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" /> # [[Илдар Усманов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]]) # [[Галим Усманов]] (37 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илгиз Усманов]] (38 яшь, Чишмә районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === Ф === # [[Айдар Фазылов]] (37 яшь, [[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Айрат Фатыйхов]] (32 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәнис Фәсхитов]] (21 яшь, [[Абзай (Кыйгы районы)|Абзай]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall306580157_9541 С прискорбием сообщаю, что при исполнении воинского.] Зухра Гордиенко ВКонтакте</ref> # [[Данил Фәттахов]] (37 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-30988252_1894227?z=photo-30988252_457377071%2Falbum-30988252_00%2Frev В Уфе простились с Данилом Фаттаховым, погибшим..] Кумертау ВКонтакте</ref><ref name=":Пруфы" /> === Х === # [[Камил Хәбибнаҗаров]] ([[Новосибирск]])<ref>[https://ngs.ru/text/world/2022/04/11/71247221/ В Новосибирске похоронили 21-летнего ефрейтора, погибшего на Украине, — для опознания понадобился ДНК-тест.]</ref> # [[Рәмис Хәбибуллин]] ([[Мансур (Неверкин районы)|Мансур]], [[Неверкино районы]], [[Пенза өлкәсе]]) # [[Игорь Хаҗиәхмәтов]] ([[Каневская районы]], [[Краснодар крае]])<ref>[https://www.kanevskadm.ru/news/kanevskoy-rayon-prostilsya-s-voinami-pogibshimi-vo-vremya-spetsoperatsii-na-ukraine/ Каневской район простился с погибшими во время спецоперации на Украине]</ref> # [[Айдар Хайров]] (39 яшь, [[Норлат]], Татарстан)<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/novosti/segodnya-v-nurlate-prostilis-s-aydarom-khayrovym Сегодня в Нурлате простились с Айдаром Хайровым]</ref> # [[Илназ Харисов]] ([[Яшел Үзән]])<ref name="kazanfirst20220420">{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/news/579019|title = В Зеленодольске похоронили погибшего на Украине Ильназа Харисова|publisher=«KazanFirst» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Айнур Хаҗиев]] (21 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Рамил Хафизов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://www.ufa.kp.ru/online/news/4870841/ В Башкирии простились с погибшим в ходе СВО на Украине капитаном Рамилем Хафизовым.] KP.RU</ref> # [[Тимур Хәйруллин]] (27 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Вадим Хәкимов]] (26 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Хәлимов]] (22 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Хәлитов]] ([[Ташлы районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.orenburg.media/%3fp=126575&amp На Украине погиб спецназовец из Оренбургской области.]</ref> # [[Марсель Хәлиуллин]] (22 яшь, Кушнаренко районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Наил Хәлиуллин]], өлкән сержант, {{comment|ирекле|доброволец}} (49 яшь, Яр Чаллы) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49329_49-letnij-soldat-dobrovolec-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine Казанский репортер: На Украине погиб 49-летний доброволец из Набережных Челнов]</ref> # [[Ришат Хәлиуллин]] ([[Мәмәшир|Мәмәшир, Кукмара районы, Татарстан]]<ref>[https://www.kazanfirst.ru/news/588537%3famp=1 В ходе спецоперации на Украине погиб житель Кукморского района Татарстана]</ref> # [[Динар Хәмитов (1980)]] ([[Питрәч]]) # [[Илшат Хәмидрәхимов]], взвод командиры, өлкән лейтенант (26 яшь, [[Аксубай районы]])<ref>[http://shahrikazan.ru/news/kyiskacha-yaңalyiklar/kechkendn-sportchy-ide-tatarstanda-tagyn-ber-batyr-soldat-beln-khushlashtylar "Кечкенәдән спортчы иде...": Татарстанда тагын бер батыр солдат белән хушлаштылар.] aksubayevo.ru, 8.05.2022</ref> # [[Таһир Хәсәнов]] ([[Югары Ләмәз]], [[Архангель районы (Башкортстан)|Архангель районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://www.gorobzor.ru/amp/novosti/proisshestviya/169780-v-hode-specoperacii-na-territorii-ukrainy-pogib-tagir-hasanov-iz-bashkirii В ходе спецоперации на территории Украины погиб Тагир Хасанов из Башкирии.]</ref> # [[Габдрахман Хисаметдинов]] ([[Яңа Атъял]], [[Яулытора районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://vsluh.ru/novosti/obshchestvo/v-tyumenskoy-oblasti-proshchayutsya-s-eshche-dvumya-voennymi-pogibshimi-na-ukraine_378704/ В Тюменской области прощаются с еще двумя военными, погибшими на Украине.]</ref> # [[Вадим Хисмәтуллин]] (34 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Айнур Холматов]] (19 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Илнур Хөснетдинов]] (25 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === Ш === # [[Гафур Шакирҗанов]], танк взводы командиры, өлкән лейтенант (1996, Яшел Үзән) # [[Азат Шакиров]] (''DJ Mongol'', 34 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127169-na_ukraine_pogib_izvestnyy_ufimskiy_didzhey_azat_shakirov_dj_mongol/ На Донбассе погиб известный уфимский DJ Mongol Азат Шакиров]</ref> # [[Ильяс Шамигулов]] (26 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рамил Шабуров]] (47 яшь, [[Танай (Алабуга районы)|Танайка]], [[Алабуга районы]]) <ref>[https://smartik.ru/elabuga/post/166198045 В Елабужском районе сегодня простились с погибшим.] Елабуга Онлайн, 21.06.2022</ref> # [[Эдуард Шәйдуллин]] (30 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Эдуард Шаһиев (2001)|Эдуард Шаһиев]] ([[Такталым]], [[Коншак районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5366804 Военный из Кунашакского района погиб в ходе спецоперации на Украине.]</ref> # [[Дамир Шәймәрданов]], өлкән лейтенант, танкист ([[Йошкар-Ола]], [[Мари Ил]])<ref name="Tatar Today" /> # [[Изгар Шәйхелисламов]] (33 яшь, [[Иглин районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Равил Шәмсетдинов]] ([[Әбләз (Ырынбур өлкәсе)|Әбләз]], Саракташ районы, Ырынбур өлкәсе)<ref>[https://56orb.ru/news/society/12-05-2022/v-saraktashskom-rayone-pohoronili-pogibshego-na-ukraine-voennosluzhaschego В Саракташском районе похоронили погибшего на Украине военнослужащего.]</ref> # [[Гадел Шәмгунов]], өлкән сержант (1993, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49067_tatarstanec-damir-gilemhanov-pogib-na-ukraine-emu-prisvoeno-zvanie-geroa-rossii Татарстанец Дамир Гилемханов погиб на Украине. Ему присвоено звание Героя России.] Казанский репортер, 15.04.2022</ref> # [[Артур Шәрәфиев]] (2001, Яр Чаллы) # [[Дим Шәрипов]] (44 яшь, [[Мәләвез]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илнар Шәфигуллин]] (23 яшь, [[Олы Бакырчы]], [[Апас районы]], Татарстан)<ref>[https://vk.com/wall-201846714_744 В селе Большие Бакрче Апастовского района.] Апастовский муниципальный район ВКонтакте</ref> # [[Роман Шәфыйков]] (29 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> === Ю === # [[Марат Юнысов (2001)|Марат Юнысов]] ([[Карталы районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД">[https://www.kursdela.biz/news/society/10-05-2022/spisok-pogibshih-yuzhnouraltsev-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших южноуральцев в ходе спецоперации на Украине.]</ref> === Я === # [[Руслан Язданов]] (27 яшь, Когалым-[[Әлмәт]])<ref name=":Ирек мәйданы" /> # [[Айнур Ямалов]] ([[Амангилде (Әбҗәлил районы)|Амангилде]], [[Әбҗәлил районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/05/27/71363561/ В Башкирии простились с погибшим на Украине уроженцем Магнитогорска. Он посмертно награжден орденом Мужества]</ref> # [[Дим Ямилхин]] ([[Учалы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-165286587_42657 29 июня 2022 года при исполнении воинского..] Учалинская правда ВКонтакте</ref> # [[Айнур Янышев]] (36 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> == Моны да карагыз == * ''[[Россия Федерациясе]] [[Россия Федерациясе дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Российской Федерации|ru]]) {{*}} [[Россия Федерациясе Каһарманы]] * ''[[Украина]] [[Украина дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Украины|ru]]) {{*}} [[Украина Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Украины|ru]]) * ''[[Луганск Халык Җөмһүрияте]] [[Луганск Халык Җөмһүрияте дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Награды Луганской Народной Республики|ru]]) {{*}} [[Луганск Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]] * ''[[Донецк Халык Җөмһүрияте]] [[Донецк Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Донецкой Народной Республики|ru]]) * [[«Телсез Күке» спектакле]] * [[Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * {{cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31759329.html|title = Путин сугышы корбаннары|publisher=[[Азатлык радиосы]] порталы|author=|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[татарча]]}} * {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf|title = Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[28 март]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-rasshirilsya-spisok-tatar-i-bashkir-pavshikh-na-ukraine|title = Расширился список татар и башкир, павших на Украине|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[19 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * {{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title = Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * [https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф [[ВКонтакте]]{{ref-ru}} == Сылтамалар == * [[:ru:Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину|Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину]] {{ref-ru}} * [[:uk:Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022|Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022]] {{ref-uk}} * [[:uk:Втрати_силових_структур_внаслідок_російського_вторгнення_в_Україну#2022 2|Втрати силових структур внаслідок російського вторгнення в Україну]] - көннәр буенча вафат булганнар исемлеге {{ref-uk}} [[Төркем:Россиянең 2022 елгы Украина хәрби чаралары дәвамында үтерелгән кешеләр|Татарлар]] [[Төркем:Татар хәрбиләре|2022]] [[Төркем:2022 елда вафатлар|Украина]] [[Төркем:Вафатлар исемлеге|*]] pykquer9hyibpvli28nny1la6zzr0ud 3528735 3528734 2022-08-13T19:29:27Z Әмир 15082 + 1 Башкортстанлы /* И */ wikitext text/x-wiki {{мәгълүмати исемлек|show=2|Татарлар|Башкортлар|Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)}} {{Портал|Шәхесләр}} {{TOC right}} {{notice|'''Бу биттәге исемлек тулы булмаска мөмкин!'''<br/>Мәгълүмат һәм дәлилләүче чыганакларга сылтамалар белән баетуыгыз өчен изге рәхмәт!}} == Исемлек == === А === # [[Айдар Аиткужин]] (22 яшь, [[Күгәрчен районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Радмир Алиев]] ([[Сорокино (Төмән өлкәсе)|Сорокино]], [[Яркәү районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://72.ru/text/gorod/2022/05/20/71345213/ В спецоперации на Украине погиб 42-летний уроженец тюменского села.]</ref> # [[Альберт Аллагулов]] (25 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Фәдис Аллаяров]] (22 яшь, [[Бишбүләк районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Шамил Алмәрдәнов]] (55 яшь, [[Учалы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Илгиз Алтыншин]] (40 яшь, [[Куергазы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Рөстәм Артемьев]] (45 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илфат Ахияров]] (33 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa">{{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title = Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref><ref name=":Пруфы">[https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф ВКонтакте</ref> === Ә === # [[Азат Әбуталипов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://aurgazeta.ru/news/media/2022/7/27/pomnyat-skromnyim-spokojnyim-i-dobryim/ ПОМНЯТ СКРОМНЫМ, СПОКОЙНЫМ И ДОБРЫМ.] «Аургазета» </ref> # [[Руслан Әетов]] ([[Березовский]], Свердловск өлкәсе)<ref>[https://www.ura.news/news/1052540266 Свердловский солдат погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Хәйдәр Әфләтүнов]] ([[Яңа Комазан]], [[Мамадыш районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/zitel-mamadysskogo-raiona-rt-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5868729 Житель Мамадышского района РТ погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Илдар Әхияров]] (25 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref>[https://prufy.ru/news/society/127487-v_bashkirii_prostilis_s_pogibshim_na_donbasse_komandirom_tanka_ildarom_akhiyarovym/ В Башкирии простились с погибшим на Донбассе командиром танка Ильдаром Ахияровым]</ref> # [[Илфат Әхияров]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref>[https://kiziltan.ru/articles/obchestvo/2022-04-03/yan-ike-yaktashybyzny-yugalttyk-2754558 Янә ике якташыбызны югалттык...]</ref> # [[Марат Әхмәтҗанов (1999)|Марат Әхмәтҗанов]] (23 яшь, [[Нуриман районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Николай Әхмәтҗанов]] ([[Новоуткинск]], [[Свердловск өлкәсе]])<ref>[https://66.ru/news/incident/251704/ На Украине погибли как минимум 40 солдат из Свердловской области. Список.]</ref> # [[Рөстәм Әхмәтҗанов]] ([[Көлмез (Киров өлкәсе)|Көлмез]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://gorodkirov.ru/news/pod-ukrainskim-izyumom-pogib-desantnik-iz-kilmezi/ Под украинским Изюмом погиб десантник из Кильмези.]</ref> # [[Рафаэль Әхмәтов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://56orb.ru/news/society/13-05-2022/v-orenburge-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-ofitserom-rafaelem-ahmetovym В Оренбурге простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине Рафаэлем Ахметовым.]</ref> # [[Рөстәм Әхмәтов (1993)|Рөстәм Әхмәтов]] (29 яшь, [[Әгерҗе]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryze-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-rustamom-akhmetovym В Агрызе простятся с героически погибшим на Украине Рустамом Ахметовым]</ref> # [[Фидарис Әхмәтов]] (35 яшь, [[Тәтешле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Андрей Әхмәтшин]] ([[Тольятти]], [[Самар өлкәсе]])<ref>[https://www.samara.kp.ru/daily/27377.5/4570103/ "Он умер ради жизни других": погибшего на Украине старшину из Тольятти посмертно представили к Ордену.]</ref> # [[Руслан Әхмәтшин]], өлкән лейтенант, танкист, (25 яшь, [[Кизнер]], Удмуртия) <ref name="Tatar Today">[https://tatar-today.ru/2022/05/75372/ Украинада Казан танк училищесыннан тагын 4 офицер һәлак булган.] Tatar Today — татар яңалыклары</ref>. # [[Мәлик Әхтәров]] ([[Екатеринбург]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" /> # [[Рафил Әюпов]] (46 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === Б === # [[Илнар Байҗигетов]] (24 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рөстәм Бакиров]] (27 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Алмаз Батанов]], лейтенант, танкист (1999, [[Казан]]) # [[Артур Батыров]], өлкән лейтенант (28 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан)<ref>''Азат Гиззатуллин''. [https://www.bashinform.ru/news/social/2022-05-23/v-bashkirii-prostilis-so-starshim-leytenantom-arturom-batyrovym-pogibshim-na-territorii-ukrainy-2814453 В Башкирии простились со старшим лейтенантом Артуром Батыровым, погибшим на территории Украины.] ИА «Башинформ», 23.05.2022</ref> # [[Байегет Бикбулатов]] (20 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Дамир Бикмансуров]] ([[Юкамен районы]], Удмуртия)<ref>[https://www.udm-info.ru/news/society/17-04-2022/urozhenets-udmurtii-damir-bekmansurov-pogib-na-ukraine%3famp=1 Уроженец Удмуртии Дамир Бекмансуров погиб на Украине.]</ref> # [[Ринат Бикмурзин]] (2о яшь, [[Иске Шөгер]], [[Лениногорск районы]], Татарстан)<ref>[https://leninogorsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2107183.htm В Лениногорском районе простились с сержантом Ринатом Бекмурзиным.] Лениногорский муниципальный район и город Лениногорск</ref> # [[Сынбулат Билалов]] (21 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === В === # [[Виктор Вәлиев]] ([[Киев]], Украина)<ref>[https://i-ua.tv/society/32881-zahynuv-viktor-valieiev-kolyshnii-dyrektor-asotsiatsii-it-ukrainy Загинув Віктор Валєєв, колишній директор асоціації ІТ України.]{{ref-ua}}</ref> # [[Данил Вәлиев]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Данис Вәлиев]] (21 яшь, [[Дурасау (Чишмә районы)|Дурасов]], [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Вәлишин]] ([[Кыңгыр-Мәнәвез]], [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref>[https://newsbash.ru/society/33078-vo-vremja-specoperacii-na-ukraine-pogib-urozhenec-bashkirii-marat-valishin.html Марат Валишин из Башкирии погиб в ходе СВО в Украине.] Новости Бижбуляка сегодня</ref> # [[Зөфәр Вәхиев]] (23 яшь, [[Маты (Балтач районы)|Маты]], [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Гомәр Волков]] ([[Кырым]])<ref>[https://www.24tv.ua/ru/u-vijni-za-ukrainu-zaginuv-krimskotatarskij-boyec-umer-volkov_n1895031/amp В войне за Украину погиб крымскотатарский боец Умер Волков.]</ref> === Г === # [[Рәсим Габидуллин]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-207039849_48316 Расим Габидуллин из Башкирии погиб во время..] ВКонтакте</ref> # [[Виталий Габтуллин]] ([[Лысьва]], Пермь крае)<ref name="ПА" /> # [[Рөстәм Газизов]] (20 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Ренат Гайсин]], подполковник (1983, Казан) # [[Илнур Гайфетдинов]], фельдшер (2000, [[Кукмара районы]]) # [[Илгиз Гайфуллин]] (26 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Әмир Галиәкбәров]] ([[Кызыл Алан (Нократ Аланы районы)|Кызыл Алан]], [[Нократ Аланы районы]], [[Киров өлкәсе]]) # [[Артём Галиев]] ([[Фаленки районы]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://www.gtrk-vyatka.ru/vesti/incidents/amp/72956-major-iz-falenskogo-rajona-pogib-v-boju-na-ukraine.html Майор из Фалёнского района погиб в бою на Украине.]</ref> # [[Илдар Галиев]], рядовой ([[Балтач районы]]) # [[Илдар Гализиев]] ([[Подовинное]], [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/06/04/71385302/ В Челябинской области простились с погибшим на Украине 19-летним ефрейтором.]</ref> # [[Рудольф Галимҗанов]] ([[Чусавай|Чусовой]], Пермь крае) # [[Руслан Галимов]] (42 яшь, [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Илшат Галин]] (28 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илвир Галләмов]], өлкән лейтенант, танк взводы командиры (1997, БР, [[Кушнаренко районы]], [[Калтай (Кушнарин районы)|Калтай]])<ref> # [[Илшат Галләмов]] ([[Яңа Пижмар]], [[Мари-Төрек районы]], [[Мари Ил]])[https://ok.ru/dorogamipamyiti/topic/154011032692096 ПАМЯТИ СТАРШЕГО ЛЕЙТЕНАНТА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РФ ГАЛЛЯМОВА]</ref>.<ref name="kazanreporter2304">{{cite web|url=https://kazanreporter.ru/news/49198_stalo-izvestno-o-gibeli-na-ukraine-semi-vypusknikov-kazanskogo-tankovogo-ucilisa|title = Еще пять выпускников казанского танкового училища погибли на Украине|publisher=«Казанский репортёр» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Руслан Галләмов]], прапорщик (1988, [[Чаллы]]) # [[Линар Гарипов]] (22 яшь, [[Салават (шәһәр)|Салават]])<ref name="kazanreporter2304"/><ref>[http://www.gorodsalavat.ru/news.php?id=1078 www.gorodSalavat.ru - Житель Салавата Линар Гарипов погиб на Украине.] Сайт города Салават, 25.03.2022</ref> # [[Риф Гафаров]] (38 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Гашиятуллин]] ([[Сафакүл]], [[Сафакүл районы]], [[Курган өлкәсе]])<ref>[https://45.ru/text/incidents/2022/03/24/70528796/ В Зауралье простятся с военнослужащим Русланом Гашиятуллиным, погибшим на Украине.]</ref> # [[Шамил Гаязетдинов]] ([[Уразавыл]], [[Кызыл Октябрь районы]], [[Түбән Новгород өлкәсе]])<ref>[https://www.nn.aif.ru/amp/society/34-letniy_shamil_gayazetdinov_iz_nizhegorodskoy_oblasti_pogib_na_ukraine 34-летний Шамиль Гаязетдинов из Нижегородской области погиб на Украине.]</ref> # [[Ленар Гәрәев]] (32 яшь, [[Тәбәрле]], [[Әгерҗе районы]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryzskom-rayone-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-lenarom-garaevym В Агрызском районе простились с героически погибшим на Украине Ленаром Гараевым.] Агрызские вести, 9.07.2022</ref> # [[Сергей Гобәйдуллин]] ([[Чибәркүл]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" /> # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Гыйлемханов (1999)]], танк механигы, ефрейтор (Казан) # [[Равил Ринат улы Гомәров| Равил Гомәров]] ([[Салават (шәһәр)|Салават]], Башкортстан) <ref>''Ирина Кудрина''. [https://gorobzor.ru/novosti/proisshestviya/170975-v-salavate-provodili-v-posledniy-put-ravilya-gumerova-pogibshego-na-ukraine В Салавате проводили в последний путь Равиля Гумерова, погибшего на Украине.] Новости Уфы и Башкирии, 09.07.2022</ref> # [[Сергей Гыйззәтуллин]] ([[Канлы (Кушнарин районы)|Канлы]], [[Кушнарен районы]], Башкортстан)<ref>[https://bash.news/news/181165-v-bashkirii-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-sergeem-gizatullinym В Башкирии простились с погибшим на Украине Сергеем Гизатуллиным]</ref> # [[Руслан Гыйлемханов]] (35 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Илмир Гыймалетдинов]] (43 яшь, [[Бүздәк районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === Д === # [[Марат Дәүләнов]] ([[Абзан (Архангель районы)|Абзан]], [[Архангель районы]], Башкортстан)<ref>[https://ok.ru/amrarhangel/topic/154969137338581 Сегодня в последний путь проводили – уроженца..]</ref> # [[Өметҗан Дәүләтов]] ([[Чиләбе]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" /> # [[Олег Дещеня-Стриж]] ([[Яхшы Бай]], [[Азнакай районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/ryadovoi-iz-tatarstana-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5873681 Рядовой из Татарстана погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Дмитрий Дормидонтов]] ([[Теләче районы]], [[Кылбагыш]]) # [[Марат Дүсәкәев]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://m.bk55.ru/news/article/202341/ Еще четверо жителей Омской области погибли в ходе спецоперации на Украине.]</ref> === З === # [[Вадим Заһиров]] (21 яшь, [[Борай районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Айрат Заһитов]] (21 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рәмис Заһретдинов]], майор (34 яшь, [[Яр Чаллы]])<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/facts/v-boyakh-na-ukraine-pogib-urozhenets-naberezhnykh-chelnov-ramis-zagretdinov?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop В боях на Украине погиб уроженец Набережных Челнов Рамис Загртдинов.] Челнинские известия. 14.05.2022</ref> # [[Айгиз Закиров]] (20 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рушан Закиров]] (19 яшь, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Эльвир Зимасов]] ([[Түбән Авыл (Барда районы)|Түбән Авыл]], [[Барда районы]], [[Пермь крае]]) # [[Илгизәр Зиннуров]] (25 яшь, [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === Җ === # [[Ренат Җангалиев]] (38 яшь, [[Аскын районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илсур Җанюлдашев]] (34 яшь, [[Сибай]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === И === # [[Айнур Измайлов]], танк взводы командиры, лейтенант (1998, Кукмара районы) # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Тамерлан Илһамов]] ([[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-115466005_310269 В Башкирии простились с Тамерланом Ильгамовым.] ВКонтакте</ref><ref>[https://bash.bashinform.ru/news/politics/2022-08-01/ike-ya-tashyby-a-lg-nd-n-u-r-s-y-geroyy-iseme-birelde-2894549 Ике яҡташыбыҙға үлгәндән һуң Рәсәй геройы исеме бирелде.] Башинформ МА, 1.08.2022</ref> # [[Илдус Иманаев]] (32 яшь, [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Исәнбаев]] (22 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Исламов (1996)]] ([[Лениногорск]]) # [[Самат Ишкилдин]] (42 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Эдуард Ишманов]] ([[Әрәмә авыл|Әрәмә]], Барда районы, Пермь крае)<ref name="ПА">[https://www.perm.aif.ru/amp/incidents/nevernuvshiesya_spisok_pogibshih_na_ukraine_voennyh_iz_permskogo_kraya Невернувшиеся. Список погибших на Украине военных из Пермского края]</ref> # [[Эдуард Ишназаров]] ([[Стәрлетамак]], Башкортстан)<ref>[https://sterlitamakadm.ru/news/gorod/prostilis-s-eduardom-ishnazarovym/ Простились с Эдуардом Ишназаровым]</ref> # [[Александр Иштирәков]] ([[Новоуральск]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС">[https://www.tagilcity.ru/news/incident/14-04-2022/spisok-pogibshih-sverdlovchan-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших свердловчан в ходе спецоперации на Украине (обновляется).]</ref> === Й === # [[Морат Йосыпов]], механик-радиотелефончы (2000, [[Иске Мөхәммәт]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === К === # [[Илназ Кадыйров]], капитан, танк ротасы командиры (34 яшь, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49337_na-ukraine-pogib-komandir-roty-iz-kazani Казанский репортер: На Украине погиб командир роты из Казани.] Казанский репортер, 2.05.2022</ref> # [[Данил Казаков]] ([[Бөгелмә]])<ref name="prokazan20220421">{{cite web|url=https://prokazan.ru/news/view/157275|title = НА УКРАИНЕ ПОГИБ СЕРЖАНТ ИЗ ТАТАРСТАНА, КОМАНДИР ТАНКА АРТЕМ НАГОРКИН|publisher=«ProKazan» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[21 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Артур Камалов]] ([[Әҗәкүл]], [[Актаныш районы]], Татарстан) <ref>[https://vk.com/wall-210977916_10517 Сегодня актанышцы простились с погибшим..]. ВКонтакте</ref> # [[Денис Камалов]] (28 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Хәкимҗан Карагулов]] (24 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Динаф Касыймов]] (20 яшь, [[Авык-Бүләк]], [[Тәтешле районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/><ref name="ПА" /> # [[Рәмис Каюмов]] ([[Бөгелмә районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5382047 В Татарстане простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине военнослужащим.]</ref> # [[Альберт Кәримов (1984)|Альберт Кәримов]], спецназ подполковнигы (38 яшь, [[Тирлән (авыл)|Тирлән]], [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Тимур Килмөхәммәтов]] (22 яшь, Учалы районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Инсур Кинҗәкәев]] (34 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Олег Кириллов]] (Кукмара районы, [[Түбән Чура]]) # [[Марсель Корманалин]], (28 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Нурлан Куҗбасаров]] ([[Сосновка (Бреды районы)|Сосновка]], [[Бреды районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела" /> # [[Тимур Кыпчатов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref name="УКП">[https://www.ul.kp.ru/daily/27399/4595610/Военные из Ульяновска и Ульяновской области, погибшие на Украине в 2022 году во время спецоперации.]</ref> === Л === # [[Айнур Латыйпов]] ([[Борай районы]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127584-v_bashkirii_prostilis_s_22_letnim_soldatom_pogibshim_na_ukraine/ В Башкирии простились с 22-летним солдатом, погибшим на Украине]</ref> === М === # [[Михаил Масякин]] (23 яшь, [[Бакалы (Чиләбе өлкәсе)|Бакалы]], [[Нагайбәк районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.chelyabinsk-news.net/society/2022/03/21/353421-amp.html Уроженец Нагайбакского района погиб на территории Украины.]</ref> # [[Ренад Мәҗитов]] (1972―2022, [[Лаеш районы]], Татарстан) <ref>''Саша Ларина.'' [http://laishevskyi.ru/news/novosti/segodnya-vsem-selom-zhiteli-tat-yantyka-khoronili-pogibshego-v-voennoy-spetsoperatsii-na-ukraine Сегодня всем селом жители Тат. Янтыка хоронили погибшего в спецоперации на Украине.] Камская новь, 21.06.2022</ref> # [[Илья Мәүлетов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.ural56.ru/amp/news/678140/ «Невыносимо хочет домой»: В ходе спецоперации на Украине погиб 20-летний Илья Маулятов из Оренбурга]</ref> # [[Азат Мозафаров]] (23 яшь, [[Идрис (Салават районы)|Идрис]], [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/05/28/71367155/ В ходе спецоперации на Украине погиб контрактник из Башкирии Азат Музафаров.]</ref> # [[Илмир Монасыйпов]] (20 яшь, [[Ташлыяр (Мөслим районы)|Ташлыяр]], [[Төслим районы]], Татарстан)<ref>[https://muslumovo.tatarstan.ru/index.htm/news/2096571.htm В Муслюмовском районе простились с солдатом Ильмиром Мунасиповым.] Муслюмовский муниципальный район, 16.06.2022</ref> # [[Тимур Моратов]], (37 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Мостафин (1985)|Марат Мостафин]], (37 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Мөдәрисов]] ([[Шахи (Алтай крае)|Шахи]], [[Павловск районы]], [[Алтай крае]])<ref>[https://www.brl.mk.ru/amp/social/2022/04/05/v-altayskom-krae-pokhoronili-eshhe-odnogo-uchastnika-specoperacii-na-ukraine.html В Алтайском крае похоронили еще одного участника спецоперации на Украине.]</ref> # [[Нил Мөслимов]], гранатометчик (2003, [[Ахун]], Учалы районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Вадим Мөхәммәдов]] (26 яшь, [[Мәчетле районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Мөхәммәдиев]] (35 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рәхимҗан Мөхетдинов]] (28 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Гаян Муллаҗанов]] ([[Азнакай районы]])<ref name="prokazan20220421"/> === Н === # [[Игорь Насыйбуллин]] (Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәмис Насыйров]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/27395/4591384/ Список военных из Ульяновска и Ульяновской области, погибших на Украине в 2022 году во время спецоперации]</ref> # [[Артур Нәбиуллин]] (37 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәмзәл Нәфыйков]] (23 яшь, [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рамил Нигъмәтуллин]], (Мәсәгуть, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/08/10/71557424/ В Башкирии простятся с погибшим на Украине 29-летним солдатом Рамилем Нигматуллиным]</ref> # [[Динар Низаев]], (24 яшь, [[Кушнарин районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Линар Ниязов]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://omsk.bezformata.com/listnews/spetcoperatcii-na-ukraine-omichah/105472239/ Власти региона сообщили еще о четырех погибших в спецоперации на Украине омичах.]</ref> # [[Инсаф Нуруллин]] ([[Урта Кирмән]], [[Мамадыш районы]], Татарстан)<ref>''Анна Лисина.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/v-mamadyshe-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-insafom-nurullinym В Мамадыше простились с погибшим на Украине Инсафом Нуруллиным.] Нократ, 23.07.2022</ref> # [[Тимур Нухов]] (23 яшь, [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === П === # [[Руслан Петрухин]] ([[Чкаловский (Ырынбур өлкәсе)|Чкаловский]], [[Әсәкәй районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref name="ИН" /> === Р === # [[Равил Рамазанов]] ([[Түбән Кама]], [[Татарстан]])<ref>[https://kazanfirst-ru.turbopages.org/kazanfirst.ru/s/news/582448?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fstory%2FNaUkraine_vkhode_specoperacii_pogib_37-letnij_zhitel_Nizhnekamska--33f60128e7de77e8b0371c41f50f5d2f В спецоперации на Украине погиб слесарь-ремонтник нижнекамского предприятия.]</ref> # [[Айнур Раянов]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Арсен Рәимов]], өлкән лейтенант, (29 яшь, [[Мәләвез районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Андрей Рәхмәтуллин]] ([[Түбән Новгород]])<ref>[https://newsroom24.ru/news/zhizn/244687/ Еще 11 нижегородских военных погибли при спецоперации на Украине]</ref> # [[Әскәр Робортдинов]] ([[Уфа]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall-92153664_53050 Проводили в последний путь нашего земляка.] Советский район Уфы ВКонтакте</ref> # [[Данис Рыбаков]] (23 яшь, [[Туймазы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === С === # [[Рүзәл Сабирҗанов]] ([[Кукмара районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kazan.mk.ru/amp/incident/2022/06/03/21letniy-soldat-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine.html 21-летний солдат из Татарстана погиб на Украине.]</ref> # [[Илдар Садриев]] (22 яшь, [[Яр Чаллы]], Татарстан) <ref>[https://chelny-biz.ru/news/506267/ Выпускника колледжа, погибшего на Украине, похоронили в Тукаевском районе.] chelny-biz.ru, 29.06.2022</ref> # [[Ирек Садыйков]] (24 яшь, [[Мамадыш районы]], Югары Ошма)<ref name=":Ирек мәйданы">Без сакламасак, кем саклар. [[Ирек мәйданы (газета)|Ирек мәйданы]], 19.05.2022, 3нче бит</ref> # [[Руслан Садыйков]] (Казан)<ref name="prokazan20220421"/> # [[Рәшид Салаватов]] ([[Алешкин (Волгоград өдкәсе)|Алешкин]], [[Чернышковски районы]], [[Волгоград өлкәсе]])<ref name="ИН">[https://islamnews.ru/2022/3/28/voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ. IslamNews.]</ref> # [[Денис Сафин]] (27 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Артур Саяпов]] (26 яшь, [[Ильино-Поляна]], [[Благовещен районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa.aif.ru/politic/na_ukraine_pogib_leytenant_artur_sayapov_iz_bashkirii На Украине погиб лейтенант Артур Саяпов из Башкирии.] АиФ Уфа, 19.07.2022</ref> # [[Артур Сәетов]] (25 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Винер Сәйфуллин]], механик-йөртүче (1999, [[Югары Кыйгы]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илдар Сәйфуллин]] ([[Урыссу]], [[Ютазы районы]], Татарстан)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/ukrainadagy-maxsus-operaciyada-tatarstan-egete-kapitan-ildar-saifullin-halak-bulgan-5857037 Украинадагы махсус операциядә Татарстан егете капитан Илдар Сәйфуллин һәлак булган.] [[Татар-информ]], 7.07.2022</ref> # [[Камил Сәйфуллин]] (35 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Сәйфуллин]], (Күктәкә, [[Азнакай районы]])<ref>''Лиза Нурлыева''. [http://aznakaevo-rt.ru/news/җәmgyiyat/tymytyk-m-kktk-il-iminlegen-saklagan-uly-beln-khushlashty Тымытык һәм Күктәкә ил иминлеген саклаган улы белән хушлашты.] [[ Маяк (Азнакай, гәзит)|Маяк]], 14.05.2022</ref> # [[Данис Сәләхетдинов]], прапорщик (1986, Казан) # [[Руслан Сәфәров]] ([[Бакчагөл]], [[Бараба районы]], [[Новосибирск өлкәсе]])<ref>[https://www.vn.ru/news-vodolaz-razvedchik-ruslan-safarov-iz-barabinskogo-rayona-pogib-na-ukraine/amp/ Водолаз-разведчик Руслан Сафаров из Барабинского района погиб на Украине.]</ref> # [[Илнур Сибгатуллин]], сержант (1990, [[Түбән Кама]]) # [[Денис Собханкулов]] (29 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Вячеслав Солтанов]] ([[Коншак районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела">[https://pchela.news/news/detail/21632 Во время спецоперации на Украине погиб 28-летний ефрейтор из Челябинской области.]</ref> # [[Фидан Солтанов]] (23 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Галинур Сөләйманов]] ([[Яңа Мөсет]], [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref>h[ttps://vk.com/gazizmanapov Бөрйән ере тағы ла оло юғалтыу кисерҙе]</ref> # [[Динар Сөләйманов]] (30 яшь, [[Уфа районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Тимур Сөләйманов]] ([[Пенза]])<ref>[https://www.e1.ru/text/world/2022/03/24/70524677/?utm_source=vk&utm_medium=social&utm_campaign=e1 «Он позвонил в день смерти». На Украине погиб офицер из Екатеринбурга.]</ref> === У === # [[Артём Уразаев]] ([[Колюткино (Белоярски шәһәр бүлгесе)|Колюткино]], [[Белоярский шәһәр округы]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" /> # [[Илдар Усманов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]]) # [[Галим Усманов]] (37 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илгиз Усманов]] (38 яшь, Чишмә районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === Ф === # [[Айдар Фазылов]] (37 яшь, [[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Айрат Фатыйхов]] (32 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәнис Фәсхитов]] (21 яшь, [[Абзай (Кыйгы районы)|Абзай]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall306580157_9541 С прискорбием сообщаю, что при исполнении воинского.] Зухра Гордиенко ВКонтакте</ref> # [[Данил Фәттахов]] (37 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-30988252_1894227?z=photo-30988252_457377071%2Falbum-30988252_00%2Frev В Уфе простились с Данилом Фаттаховым, погибшим..] Кумертау ВКонтакте</ref><ref name=":Пруфы" /> === Х === # [[Камил Хәбибнаҗаров]] ([[Новосибирск]])<ref>[https://ngs.ru/text/world/2022/04/11/71247221/ В Новосибирске похоронили 21-летнего ефрейтора, погибшего на Украине, — для опознания понадобился ДНК-тест.]</ref> # [[Рәмис Хәбибуллин]] ([[Мансур (Неверкин районы)|Мансур]], [[Неверкино районы]], [[Пенза өлкәсе]]) # [[Игорь Хаҗиәхмәтов]] ([[Каневская районы]], [[Краснодар крае]])<ref>[https://www.kanevskadm.ru/news/kanevskoy-rayon-prostilsya-s-voinami-pogibshimi-vo-vremya-spetsoperatsii-na-ukraine/ Каневской район простился с погибшими во время спецоперации на Украине]</ref> # [[Айдар Хайров]] (39 яшь, [[Норлат]], Татарстан)<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/novosti/segodnya-v-nurlate-prostilis-s-aydarom-khayrovym Сегодня в Нурлате простились с Айдаром Хайровым]</ref> # [[Илназ Харисов]] ([[Яшел Үзән]])<ref name="kazanfirst20220420">{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/news/579019|title = В Зеленодольске похоронили погибшего на Украине Ильназа Харисова|publisher=«KazanFirst» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Айнур Хаҗиев]] (21 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Рамил Хафизов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://www.ufa.kp.ru/online/news/4870841/ В Башкирии простились с погибшим в ходе СВО на Украине капитаном Рамилем Хафизовым.] KP.RU</ref> # [[Тимур Хәйруллин]] (27 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Вадим Хәкимов]] (26 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Хәлимов]] (22 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Хәлитов]] ([[Ташлы районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.orenburg.media/%3fp=126575&amp На Украине погиб спецназовец из Оренбургской области.]</ref> # [[Марсель Хәлиуллин]] (22 яшь, Кушнаренко районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Наил Хәлиуллин]], өлкән сержант, {{comment|ирекле|доброволец}} (49 яшь, Яр Чаллы) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49329_49-letnij-soldat-dobrovolec-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine Казанский репортер: На Украине погиб 49-летний доброволец из Набережных Челнов]</ref> # [[Ришат Хәлиуллин]] ([[Мәмәшир|Мәмәшир, Кукмара районы, Татарстан]]<ref>[https://www.kazanfirst.ru/news/588537%3famp=1 В ходе спецоперации на Украине погиб житель Кукморского района Татарстана]</ref> # [[Динар Хәмитов (1980)]] ([[Питрәч]]) # [[Илшат Хәмидрәхимов]], взвод командиры, өлкән лейтенант (26 яшь, [[Аксубай районы]])<ref>[http://shahrikazan.ru/news/kyiskacha-yaңalyiklar/kechkendn-sportchy-ide-tatarstanda-tagyn-ber-batyr-soldat-beln-khushlashtylar "Кечкенәдән спортчы иде...": Татарстанда тагын бер батыр солдат белән хушлаштылар.] aksubayevo.ru, 8.05.2022</ref> # [[Таһир Хәсәнов]] ([[Югары Ләмәз]], [[Архангель районы (Башкортстан)|Архангель районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://www.gorobzor.ru/amp/novosti/proisshestviya/169780-v-hode-specoperacii-na-territorii-ukrainy-pogib-tagir-hasanov-iz-bashkirii В ходе спецоперации на территории Украины погиб Тагир Хасанов из Башкирии.]</ref> # [[Габдрахман Хисаметдинов]] ([[Яңа Атъял]], [[Яулытора районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://vsluh.ru/novosti/obshchestvo/v-tyumenskoy-oblasti-proshchayutsya-s-eshche-dvumya-voennymi-pogibshimi-na-ukraine_378704/ В Тюменской области прощаются с еще двумя военными, погибшими на Украине.]</ref> # [[Вадим Хисмәтуллин]] (34 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Айнур Холматов]] (19 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Илнур Хөснетдинов]] (25 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === Ш === # [[Гафур Шакирҗанов]], танк взводы командиры, өлкән лейтенант (1996, Яшел Үзән) # [[Азат Шакиров]] (''DJ Mongol'', 34 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127169-na_ukraine_pogib_izvestnyy_ufimskiy_didzhey_azat_shakirov_dj_mongol/ На Донбассе погиб известный уфимский DJ Mongol Азат Шакиров]</ref> # [[Ильяс Шамигулов]] (26 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рамил Шабуров]] (47 яшь, [[Танай (Алабуга районы)|Танайка]], [[Алабуга районы]]) <ref>[https://smartik.ru/elabuga/post/166198045 В Елабужском районе сегодня простились с погибшим.] Елабуга Онлайн, 21.06.2022</ref> # [[Эдуард Шәйдуллин]] (30 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Эдуард Шаһиев (2001)|Эдуард Шаһиев]] ([[Такталым]], [[Коншак районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5366804 Военный из Кунашакского района погиб в ходе спецоперации на Украине.]</ref> # [[Дамир Шәймәрданов]], өлкән лейтенант, танкист ([[Йошкар-Ола]], [[Мари Ил]])<ref name="Tatar Today" /> # [[Изгар Шәйхелисламов]] (33 яшь, [[Иглин районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Равил Шәмсетдинов]] ([[Әбләз (Ырынбур өлкәсе)|Әбләз]], Саракташ районы, Ырынбур өлкәсе)<ref>[https://56orb.ru/news/society/12-05-2022/v-saraktashskom-rayone-pohoronili-pogibshego-na-ukraine-voennosluzhaschego В Саракташском районе похоронили погибшего на Украине военнослужащего.]</ref> # [[Гадел Шәмгунов]], өлкән сержант (1993, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49067_tatarstanec-damir-gilemhanov-pogib-na-ukraine-emu-prisvoeno-zvanie-geroa-rossii Татарстанец Дамир Гилемханов погиб на Украине. Ему присвоено звание Героя России.] Казанский репортер, 15.04.2022</ref> # [[Артур Шәрәфиев]] (2001, Яр Чаллы) # [[Дим Шәрипов]] (44 яшь, [[Мәләвез]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илнар Шәфигуллин]] (23 яшь, [[Олы Бакырчы]], [[Апас районы]], Татарстан)<ref>[https://vk.com/wall-201846714_744 В селе Большие Бакрче Апастовского района.] Апастовский муниципальный район ВКонтакте</ref> # [[Роман Шәфыйков]] (29 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> === Ю === # [[Марат Юнысов (2001)|Марат Юнысов]] ([[Карталы районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД">[https://www.kursdela.biz/news/society/10-05-2022/spisok-pogibshih-yuzhnouraltsev-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших южноуральцев в ходе спецоперации на Украине.]</ref> === Я === # [[Руслан Язданов]] (27 яшь, Когалым-[[Әлмәт]])<ref name=":Ирек мәйданы" /> # [[Айнур Ямалов]] ([[Амангилде (Әбҗәлил районы)|Амангилде]], [[Әбҗәлил районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/05/27/71363561/ В Башкирии простились с погибшим на Украине уроженцем Магнитогорска. Он посмертно награжден орденом Мужества]</ref> # [[Дим Ямилхин]] ([[Учалы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-165286587_42657 29 июня 2022 года при исполнении воинского..] Учалинская правда ВКонтакте</ref> # [[Айнур Янышев]] (36 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> == Моны да карагыз == * ''[[Россия Федерациясе]] [[Россия Федерациясе дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Российской Федерации|ru]]) {{*}} [[Россия Федерациясе Каһарманы]] * ''[[Украина]] [[Украина дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Украины|ru]]) {{*}} [[Украина Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Украины|ru]]) * ''[[Луганск Халык Җөмһүрияте]] [[Луганск Халык Җөмһүрияте дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Награды Луганской Народной Республики|ru]]) {{*}} [[Луганск Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]] * ''[[Донецк Халык Җөмһүрияте]] [[Донецк Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Донецкой Народной Республики|ru]]) * [[«Телсез Күке» спектакле]] * [[Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * {{cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31759329.html|title = Путин сугышы корбаннары|publisher=[[Азатлык радиосы]] порталы|author=|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[татарча]]}} * {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf|title = Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[28 март]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-rasshirilsya-spisok-tatar-i-bashkir-pavshikh-na-ukraine|title = Расширился список татар и башкир, павших на Украине|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[19 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * {{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title = Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * [https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф [[ВКонтакте]]{{ref-ru}} == Сылтамалар == * [[:ru:Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину|Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину]] {{ref-ru}} * [[:uk:Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022|Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022]] {{ref-uk}} * [[:uk:Втрати_силових_структур_внаслідок_російського_вторгнення_в_Україну#2022 2|Втрати силових структур внаслідок російського вторгнення в Україну]] - көннәр буенча вафат булганнар исемлеге {{ref-uk}} [[Төркем:Россиянең 2022 елгы Украина хәрби чаралары дәвамында үтерелгән кешеләр|Татарлар]] [[Төркем:Татар хәрбиләре|2022]] [[Төркем:2022 елда вафатлар|Украина]] [[Төркем:Вафатлар исемлеге|*]] 07sfghjzffnvf8hq71ijjydfhvtbu2x 3528815 3528735 2022-08-14T11:08:25Z Әмир 15082 + 1 Татарстанлы (Яр Чаллы) /* Х */ wikitext text/x-wiki {{мәгълүмати исемлек|show=2|Татарлар|Башкортлар|Россиянең Украинага бәреп керүе (2022)}} {{Портал|Шәхесләр}} {{TOC right}} {{notice|'''Бу биттәге исемлек тулы булмаска мөмкин!'''<br/>Мәгълүмат һәм дәлилләүче чыганакларга сылтамалар белән баетуыгыз өчен изге рәхмәт!}} == Исемлек == === А === # [[Айдар Аиткужин]] (22 яшь, [[Күгәрчен районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Радмир Алиев]] ([[Сорокино (Төмән өлкәсе)|Сорокино]], [[Яркәү районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://72.ru/text/gorod/2022/05/20/71345213/ В спецоперации на Украине погиб 42-летний уроженец тюменского села.]</ref> # [[Альберт Аллагулов]] (25 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Фәдис Аллаяров]] (22 яшь, [[Бишбүләк районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Шамил Алмәрдәнов]] (55 яшь, [[Учалы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Илгиз Алтыншин]] (40 яшь, [[Куергазы районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Рөстәм Артемьев]] (45 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илфат Ахияров]] (33 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa">{{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title = Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref><ref name=":Пруфы">[https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф ВКонтакте</ref> === Ә === # [[Азат Әбуталипов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://aurgazeta.ru/news/media/2022/7/27/pomnyat-skromnyim-spokojnyim-i-dobryim/ ПОМНЯТ СКРОМНЫМ, СПОКОЙНЫМ И ДОБРЫМ.] «Аургазета» </ref> # [[Руслан Әетов]] ([[Березовский]], Свердловск өлкәсе)<ref>[https://www.ura.news/news/1052540266 Свердловский солдат погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Хәйдәр Әфләтүнов]] ([[Яңа Комазан]], [[Мамадыш районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/zitel-mamadysskogo-raiona-rt-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5868729 Житель Мамадышского района РТ погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Илдар Әхияров]] (25 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref>[https://prufy.ru/news/society/127487-v_bashkirii_prostilis_s_pogibshim_na_donbasse_komandirom_tanka_ildarom_akhiyarovym/ В Башкирии простились с погибшим на Донбассе командиром танка Ильдаром Ахияровым]</ref> # [[Илфат Әхияров]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref>[https://kiziltan.ru/articles/obchestvo/2022-04-03/yan-ike-yaktashybyzny-yugalttyk-2754558 Янә ике якташыбызны югалттык...]</ref> # [[Марат Әхмәтҗанов (1999)|Марат Әхмәтҗанов]] (23 яшь, [[Нуриман районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Николай Әхмәтҗанов]] ([[Новоуткинск]], [[Свердловск өлкәсе]])<ref>[https://66.ru/news/incident/251704/ На Украине погибли как минимум 40 солдат из Свердловской области. Список.]</ref> # [[Рөстәм Әхмәтҗанов]] ([[Көлмез (Киров өлкәсе)|Көлмез]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://gorodkirov.ru/news/pod-ukrainskim-izyumom-pogib-desantnik-iz-kilmezi/ Под украинским Изюмом погиб десантник из Кильмези.]</ref> # [[Рафаэль Әхмәтов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://56orb.ru/news/society/13-05-2022/v-orenburge-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-ofitserom-rafaelem-ahmetovym В Оренбурге простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине Рафаэлем Ахметовым.]</ref> # [[Рөстәм Әхмәтов (1993)|Рөстәм Әхмәтов]] (29 яшь, [[Әгерҗе]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryze-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-rustamom-akhmetovym В Агрызе простятся с героически погибшим на Украине Рустамом Ахметовым]</ref> # [[Фидарис Әхмәтов]] (35 яшь, [[Тәтешле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Андрей Әхмәтшин]] ([[Тольятти]], [[Самар өлкәсе]])<ref>[https://www.samara.kp.ru/daily/27377.5/4570103/ "Он умер ради жизни других": погибшего на Украине старшину из Тольятти посмертно представили к Ордену.]</ref> # [[Руслан Әхмәтшин]], өлкән лейтенант, танкист, (25 яшь, [[Кизнер]], Удмуртия) <ref name="Tatar Today">[https://tatar-today.ru/2022/05/75372/ Украинада Казан танк училищесыннан тагын 4 офицер һәлак булган.] Tatar Today — татар яңалыклары</ref>. # [[Мәлик Әхтәров]] ([[Екатеринбург]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" /> # [[Рафил Әюпов]] (46 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === Б === # [[Илнар Байҗигетов]] (24 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рөстәм Бакиров]] (27 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Алмаз Батанов]], лейтенант, танкист (1999, [[Казан]]) # [[Артур Батыров]], өлкән лейтенант (28 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан)<ref>''Азат Гиззатуллин''. [https://www.bashinform.ru/news/social/2022-05-23/v-bashkirii-prostilis-so-starshim-leytenantom-arturom-batyrovym-pogibshim-na-territorii-ukrainy-2814453 В Башкирии простились со старшим лейтенантом Артуром Батыровым, погибшим на территории Украины.] ИА «Башинформ», 23.05.2022</ref> # [[Байегет Бикбулатов]] (20 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Дамир Бикмансуров]] ([[Юкамен районы]], Удмуртия)<ref>[https://www.udm-info.ru/news/society/17-04-2022/urozhenets-udmurtii-damir-bekmansurov-pogib-na-ukraine%3famp=1 Уроженец Удмуртии Дамир Бекмансуров погиб на Украине.]</ref> # [[Ринат Бикмурзин]] (2о яшь, [[Иске Шөгер]], [[Лениногорск районы]], Татарстан)<ref>[https://leninogorsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2107183.htm В Лениногорском районе простились с сержантом Ринатом Бекмурзиным.] Лениногорский муниципальный район и город Лениногорск</ref> # [[Сынбулат Билалов]] (21 яшь, [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === В === # [[Виктор Вәлиев]] ([[Киев]], Украина)<ref>[https://i-ua.tv/society/32881-zahynuv-viktor-valieiev-kolyshnii-dyrektor-asotsiatsii-it-ukrainy Загинув Віктор Валєєв, колишній директор асоціації ІТ України.]{{ref-ua}}</ref> # [[Данил Вәлиев]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Данис Вәлиев]] (21 яшь, [[Дурасау (Чишмә районы)|Дурасов]], [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Вәлишин]] ([[Кыңгыр-Мәнәвез]], [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref>[https://newsbash.ru/society/33078-vo-vremja-specoperacii-na-ukraine-pogib-urozhenec-bashkirii-marat-valishin.html Марат Валишин из Башкирии погиб в ходе СВО в Украине.] Новости Бижбуляка сегодня</ref> # [[Зөфәр Вәхиев]] (23 яшь, [[Маты (Балтач районы)|Маты]], [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Гомәр Волков]] ([[Кырым]])<ref>[https://www.24tv.ua/ru/u-vijni-za-ukrainu-zaginuv-krimskotatarskij-boyec-umer-volkov_n1895031/amp В войне за Украину погиб крымскотатарский боец Умер Волков.]</ref> === Г === # [[Рәсим Габидуллин]] ([[Дүртөйле районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-207039849_48316 Расим Габидуллин из Башкирии погиб во время..] ВКонтакте</ref> # [[Виталий Габтуллин]] ([[Лысьва]], Пермь крае)<ref name="ПА" /> # [[Рөстәм Газизов]] (20 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Ренат Гайсин]], подполковник (1983, Казан) # [[Илнур Гайфетдинов]], фельдшер (2000, [[Кукмара районы]]) # [[Илгиз Гайфуллин]] (26 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Әмир Галиәкбәров]] ([[Кызыл Алан (Нократ Аланы районы)|Кызыл Алан]], [[Нократ Аланы районы]], [[Киров өлкәсе]]) # [[Артём Галиев]] ([[Фаленки районы]], [[Киров өлкәсе]])<ref>[https://www.gtrk-vyatka.ru/vesti/incidents/amp/72956-major-iz-falenskogo-rajona-pogib-v-boju-na-ukraine.html Майор из Фалёнского района погиб в бою на Украине.]</ref> # [[Илдар Галиев]], рядовой ([[Балтач районы]]) # [[Илдар Гализиев]] ([[Подовинное]], [[Октябрьское районы (Чиләбе өлкәсе)|Октябрьское районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/06/04/71385302/ В Челябинской области простились с погибшим на Украине 19-летним ефрейтором.]</ref> # [[Рудольф Галимҗанов]] ([[Чусавай|Чусовой]], Пермь крае) # [[Руслан Галимов]] (42 яшь, [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> # [[Илшат Галин]] (28 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илвир Галләмов]], өлкән лейтенант, танк взводы командиры (1997, БР, [[Кушнаренко районы]], [[Калтай (Кушнарин районы)|Калтай]])<ref> # [[Илшат Галләмов]] ([[Яңа Пижмар]], [[Мари-Төрек районы]], [[Мари Ил]])[https://ok.ru/dorogamipamyiti/topic/154011032692096 ПАМЯТИ СТАРШЕГО ЛЕЙТЕНАНТА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РФ ГАЛЛЯМОВА]</ref>.<ref name="kazanreporter2304">{{cite web|url=https://kazanreporter.ru/news/49198_stalo-izvestno-o-gibeli-na-ukraine-semi-vypusknikov-kazanskogo-tankovogo-ucilisa|title = Еще пять выпускников казанского танкового училища погибли на Украине|publisher=«Казанский репортёр» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Руслан Галләмов]], прапорщик (1988, [[Чаллы]]) # [[Линар Гарипов]] (22 яшь, [[Салават (шәһәр)|Салават]])<ref name="kazanreporter2304"/><ref>[http://www.gorodsalavat.ru/news.php?id=1078 www.gorodSalavat.ru - Житель Салавата Линар Гарипов погиб на Украине.] Сайт города Салават, 25.03.2022</ref> # [[Риф Гафаров]] (38 яшь, [[Балакатай районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Гашиятуллин]] ([[Сафакүл]], [[Сафакүл районы]], [[Курган өлкәсе]])<ref>[https://45.ru/text/incidents/2022/03/24/70528796/ В Зауралье простятся с военнослужащим Русланом Гашиятуллиным, погибшим на Украине.]</ref> # [[Шамил Гаязетдинов]] ([[Уразавыл]], [[Кызыл Октябрь районы]], [[Түбән Новгород өлкәсе]])<ref>[https://www.nn.aif.ru/amp/society/34-letniy_shamil_gayazetdinov_iz_nizhegorodskoy_oblasti_pogib_na_ukraine 34-летний Шамиль Гаязетдинов из Нижегородской области погиб на Украине.]</ref> # [[Ленар Гәрәев]] (32 яшь, [[Тәбәрле]], [[Әгерҗе районы]], Татарстан) <ref>[http://agryz-rt.ru/news/nasha-zhizn/v-agryzskom-rayone-prostilis-s-geroicheski-pogibshim-na-ukraine-lenarom-garaevym В Агрызском районе простились с героически погибшим на Украине Ленаром Гараевым.] Агрызские вести, 9.07.2022</ref> # [[Сергей Гобәйдуллин]] ([[Чибәркүл]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" /> # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Гыйлемханов (1999)]], танк механигы, ефрейтор (Казан) # [[Равил Ринат улы Гомәров| Равил Гомәров]] ([[Салават (шәһәр)|Салават]], Башкортстан) <ref>''Ирина Кудрина''. [https://gorobzor.ru/novosti/proisshestviya/170975-v-salavate-provodili-v-posledniy-put-ravilya-gumerova-pogibshego-na-ukraine В Салавате проводили в последний путь Равиля Гумерова, погибшего на Украине.] Новости Уфы и Башкирии, 09.07.2022</ref> # [[Сергей Гыйззәтуллин]] ([[Канлы (Кушнарин районы)|Канлы]], [[Кушнарен районы]], Башкортстан)<ref>[https://bash.news/news/181165-v-bashkirii-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-sergeem-gizatullinym В Башкирии простились с погибшим на Украине Сергеем Гизатуллиным]</ref> # [[Руслан Гыйлемханов]] (35 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Илмир Гыймалетдинов]] (43 яшь, [[Бүздәк районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === Д === # [[Марат Дәүләнов]] ([[Абзан (Архангель районы)|Абзан]], [[Архангель районы]], Башкортстан)<ref>[https://ok.ru/amrarhangel/topic/154969137338581 Сегодня в последний путь проводили – уроженца..]</ref> # [[Өметҗан Дәүләтов]] ([[Чиләбе]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД" /> # [[Олег Дещеня-Стриж]] ([[Яхшы Бай]], [[Азнакай районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/ryadovoi-iz-tatarstana-pogib-vo-vremya-specoperacii-na-ukraine-5873681 Рядовой из Татарстана погиб во время спецоперации на Украине.]</ref> # [[Дмитрий Дормидонтов]] ([[Теләче районы]], [[Кылбагыш]]) # [[Марат Дүсәкәев]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://m.bk55.ru/news/article/202341/ Еще четверо жителей Омской области погибли в ходе спецоперации на Украине.]</ref> === З === # [[Вадим Заһиров]] (21 яшь, [[Борай районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Айрат Заһитов]] (21 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рәмис Заһретдинов]], майор (34 яшь, [[Яр Чаллы]])<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/facts/v-boyakh-na-ukraine-pogib-urozhenets-naberezhnykh-chelnov-ramis-zagretdinov?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop В боях на Украине погиб уроженец Набережных Челнов Рамис Загртдинов.] Челнинские известия. 14.05.2022</ref> # [[Айгиз Закиров]] (20 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рушан Закиров]] (19 яшь, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Эльвир Зимасов]] ([[Түбән Авыл (Барда районы)|Түбән Авыл]], [[Барда районы]], [[Пермь крае]]) # [[Илгизәр Зиннуров]] (25 яшь, [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === Җ === # [[Ренат Җангалиев]] (38 яшь, [[Аскын районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илсур Җанюлдашев]] (34 яшь, [[Сибай]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> === И === # [[Айнур Измайлов]], танк взводы командиры, лейтенант (1998, Кукмара районы) # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Тамерлан Илһамов]] ([[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-115466005_310269 В Башкирии простились с Тамерланом Ильгамовым.] ВКонтакте</ref><ref>[https://bash.bashinform.ru/news/politics/2022-08-01/ike-ya-tashyby-a-lg-nd-n-u-r-s-y-geroyy-iseme-birelde-2894549 Ике яҡташыбыҙға үлгәндән һуң Рәсәй геройы исеме бирелде.] Башинформ МА, 1.08.2022</ref> # [[Илдус Иманаев]] (32 яшь, [[Чишмә районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Исәнбаев]] (22 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Файл:RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg|15px|Россия Федерациясе Каһарманының Алтын Йолдыз медале - 2022]] [[Дамир Исламов (1996)]] ([[Лениногорск]]) # [[Самат Ишкилдин]] (42 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Эдуард Ишманов]] ([[Әрәмә авыл|Әрәмә]], Барда районы, Пермь крае)<ref name="ПА">[https://www.perm.aif.ru/amp/incidents/nevernuvshiesya_spisok_pogibshih_na_ukraine_voennyh_iz_permskogo_kraya Невернувшиеся. Список погибших на Украине военных из Пермского края]</ref> # [[Эдуард Ишназаров]] ([[Стәрлетамак]], Башкортстан)<ref>[https://sterlitamakadm.ru/news/gorod/prostilis-s-eduardom-ishnazarovym/ Простились с Эдуардом Ишназаровым]</ref> # [[Александр Иштирәков]] ([[Новоуральск]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС">[https://www.tagilcity.ru/news/incident/14-04-2022/spisok-pogibshih-sverdlovchan-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших свердловчан в ходе спецоперации на Украине (обновляется).]</ref> === Й === # [[Морат Йосыпов]], механик-радиотелефончы (2000, [[Иске Мөхәммәт]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === К === # [[Илназ Кадыйров]], капитан, танк ротасы командиры (34 яшь, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49337_na-ukraine-pogib-komandir-roty-iz-kazani Казанский репортер: На Украине погиб командир роты из Казани.] Казанский репортер, 2.05.2022</ref> # [[Данил Казаков]] ([[Бөгелмә]])<ref name="prokazan20220421">{{cite web|url=https://prokazan.ru/news/view/157275|title = НА УКРАИНЕ ПОГИБ СЕРЖАНТ ИЗ ТАТАРСТАНА, КОМАНДИР ТАНКА АРТЕМ НАГОРКИН|publisher=«ProKazan» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[21 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Артур Камалов]] ([[Әҗәкүл]], [[Актаныш районы]], Татарстан) <ref>[https://vk.com/wall-210977916_10517 Сегодня актанышцы простились с погибшим..]. ВКонтакте</ref> # [[Денис Камалов]] (28 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Хәкимҗан Карагулов]] (24 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Динаф Касыймов]] (20 яшь, [[Авык-Бүләк]], [[Тәтешле районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/><ref name="ПА" /> # [[Рәмис Каюмов]] ([[Бөгелмә районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5382047 В Татарстане простились с погибшим в ходе спецоперации на Украине военнослужащим.]</ref> # [[Альберт Кәримов (1984)|Альберт Кәримов]], спецназ подполковнигы (38 яшь, [[Тирлән (авыл)|Тирлән]], [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Тимур Килмөхәммәтов]] (22 яшь, Учалы районы, Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Инсур Кинҗәкәев]] (34 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Олег Кириллов]] (Кукмара районы, [[Түбән Чура]]) # [[Марсель Корманалин]], (28 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Нурлан Куҗбасаров]] ([[Сосновка (Бреды районы)|Сосновка]], [[Бреды районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела" /> # [[Тимур Кыпчатов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref name="УКП">[https://www.ul.kp.ru/daily/27399/4595610/Военные из Ульяновска и Ульяновской области, погибшие на Украине в 2022 году во время спецоперации.]</ref> === Л === # [[Айнур Латыйпов]] ([[Борай районы]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127584-v_bashkirii_prostilis_s_22_letnim_soldatom_pogibshim_na_ukraine/ В Башкирии простились с 22-летним солдатом, погибшим на Украине]</ref> === М === # [[Михаил Масякин]] (23 яшь, [[Бакалы (Чиләбе өлкәсе)|Бакалы]], [[Нагайбәк районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.chelyabinsk-news.net/society/2022/03/21/353421-amp.html Уроженец Нагайбакского района погиб на территории Украины.]</ref> # [[Ренад Мәҗитов]] (1972―2022, [[Лаеш районы]], Татарстан) <ref>''Саша Ларина.'' [http://laishevskyi.ru/news/novosti/segodnya-vsem-selom-zhiteli-tat-yantyka-khoronili-pogibshego-v-voennoy-spetsoperatsii-na-ukraine Сегодня всем селом жители Тат. Янтыка хоронили погибшего в спецоперации на Украине.] Камская новь, 21.06.2022</ref> # [[Илья Мәүлетов]] ([[Ырынбур]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.ural56.ru/amp/news/678140/ «Невыносимо хочет домой»: В ходе спецоперации на Украине погиб 20-летний Илья Маулятов из Оренбурга]</ref> # [[Азат Мозафаров]] (23 яшь, [[Идрис (Салават районы)|Идрис]], [[Салават районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/05/28/71367155/ В ходе спецоперации на Украине погиб контрактник из Башкирии Азат Музафаров.]</ref> # [[Илмир Монасыйпов]] (20 яшь, [[Ташлыяр (Мөслим районы)|Ташлыяр]], [[Төслим районы]], Татарстан)<ref>[https://muslumovo.tatarstan.ru/index.htm/news/2096571.htm В Муслюмовском районе простились с солдатом Ильмиром Мунасиповым.] Муслюмовский муниципальный район, 16.06.2022</ref> # [[Тимур Моратов]], (37 яшь, [[Зиянчура районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Мостафин (1985)|Марат Мостафин]], (37 яшь, [[Дүртөйле]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Мөдәрисов]] ([[Шахи (Алтай крае)|Шахи]], [[Павловск районы]], [[Алтай крае]])<ref>[https://www.brl.mk.ru/amp/social/2022/04/05/v-altayskom-krae-pokhoronili-eshhe-odnogo-uchastnika-specoperacii-na-ukraine.html В Алтайском крае похоронили еще одного участника спецоперации на Украине.]</ref> # [[Нил Мөслимов]], гранатометчик (2003, [[Ахун]], Учалы районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Вадим Мөхәммәдов]] (26 яшь, [[Мәчетле районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Мөхәммәдиев]] (35 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рәхимҗан Мөхетдинов]] (28 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Гаян Муллаҗанов]] ([[Азнакай районы]])<ref name="prokazan20220421"/> === Н === # [[Игорь Насыйбуллин]] (Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәмис Насыйров]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]])<ref>[https://www.ul.kp.ru/daily/27395/4591384/ Список военных из Ульяновска и Ульяновской области, погибших на Украине в 2022 году во время спецоперации]</ref> # [[Артур Нәбиуллин]] (37 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәмзәл Нәфыйков]] (23 яшь, [[Бишбүләк районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Рамил Нигъмәтуллин]], (Мәсәгуть, [[Дуван районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa1.ru/text/incidents/2022/08/10/71557424/ В Башкирии простятся с погибшим на Украине 29-летним солдатом Рамилем Нигматуллиным]</ref> # [[Динар Низаев]], (24 яшь, [[Кушнарин районы]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Линар Ниязов]] (Омск өлкәсе)<ref>[https://omsk.bezformata.com/listnews/spetcoperatcii-na-ukraine-omichah/105472239/ Власти региона сообщили еще о четырех погибших в спецоперации на Украине омичах.]</ref> # [[Инсаф Нуруллин]] ([[Урта Кирмән]], [[Мамадыш районы]], Татарстан)<ref>''Анна Лисина.'' [http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/v-mamadyshe-prostilis-s-pogibshim-na-ukraine-insafom-nurullinym В Мамадыше простились с погибшим на Украине Инсафом Нуруллиным.] Нократ, 23.07.2022</ref> # [[Тимур Нухов]] (23 яшь, [[Балтач районы (Башкортстан)|Балтач районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === П === # [[Руслан Петрухин]] ([[Чкаловский (Ырынбур өлкәсе)|Чкаловский]], [[Әсәкәй районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref name="ИН" /> === Р === # [[Равил Рамазанов]] ([[Түбән Кама]], [[Татарстан]])<ref>[https://kazanfirst-ru.turbopages.org/kazanfirst.ru/s/news/582448?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fyandex.ru%2Fnews%2Fstory%2FNaUkraine_vkhode_specoperacii_pogib_37-letnij_zhitel_Nizhnekamska--33f60128e7de77e8b0371c41f50f5d2f В спецоперации на Украине погиб слесарь-ремонтник нижнекамского предприятия.]</ref> # [[Айнур Раянов]] (31 яшь, [[Чакмагыш районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Арсен Рәимов]], өлкән лейтенант, (29 яшь, [[Мәләвез районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Андрей Рәхмәтуллин]] ([[Түбән Новгород]])<ref>[https://newsroom24.ru/news/zhizn/244687/ Еще 11 нижегородских военных погибли при спецоперации на Украине]</ref> # [[Әскәр Робортдинов]] ([[Уфа]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall-92153664_53050 Проводили в последний путь нашего земляка.] Советский район Уфы ВКонтакте</ref> # [[Данис Рыбаков]] (23 яшь, [[Туймазы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === С === # [[Рүзәл Сабирҗанов]] ([[Кукмара районы]], [[Татарстан]])<ref>[https://www.kazan.mk.ru/amp/incident/2022/06/03/21letniy-soldat-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine.html 21-летний солдат из Татарстана погиб на Украине.]</ref> # [[Илдар Садриев]] (22 яшь, [[Яр Чаллы]], Татарстан) <ref>[https://chelny-biz.ru/news/506267/ Выпускника колледжа, погибшего на Украине, похоронили в Тукаевском районе.] chelny-biz.ru, 29.06.2022</ref> # [[Ирек Садыйков]] (24 яшь, [[Мамадыш районы]], Югары Ошма)<ref name=":Ирек мәйданы">Без сакламасак, кем саклар. [[Ирек мәйданы (газета)|Ирек мәйданы]], 19.05.2022, 3нче бит</ref> # [[Руслан Садыйков]] (Казан)<ref name="prokazan20220421"/> # [[Рәшид Салаватов]] ([[Алешкин (Волгоград өдкәсе)|Алешкин]], [[Чернышковски районы]], [[Волгоград өлкәсе]])<ref name="ИН">[https://islamnews.ru/2022/3/28/voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ. IslamNews.]</ref> # [[Денис Сафин]] (27 яшь, [[Белорет районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Артур Саяпов]] (26 яшь, [[Ильино-Поляна]], [[Благовещен районы]], Башкортстан)<ref>[https://ufa.aif.ru/politic/na_ukraine_pogib_leytenant_artur_sayapov_iz_bashkirii На Украине погиб лейтенант Артур Саяпов из Башкирии.] АиФ Уфа, 19.07.2022</ref> # [[Артур Сәетов]] (25 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Винер Сәйфуллин]], механик-йөртүче (1999, [[Югары Кыйгы]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илдар Сәйфуллин]] ([[Урыссу]], [[Ютазы районы]], Татарстан)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/ukrainadagy-maxsus-operaciyada-tatarstan-egete-kapitan-ildar-saifullin-halak-bulgan-5857037 Украинадагы махсус операциядә Татарстан егете капитан Илдар Сәйфуллин һәлак булган.] [[Татар-информ]], 7.07.2022</ref> # [[Камил Сәйфуллин]] (35 яшь, [[Уфа]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Сәйфуллин]], (Күктәкә, [[Азнакай районы]])<ref>''Лиза Нурлыева''. [http://aznakaevo-rt.ru/news/җәmgyiyat/tymytyk-m-kktk-il-iminlegen-saklagan-uly-beln-khushlashty Тымытык һәм Күктәкә ил иминлеген саклаган улы белән хушлашты.] [[ Маяк (Азнакай, гәзит)|Маяк]], 14.05.2022</ref> # [[Данис Сәләхетдинов]], прапорщик (1986, Казан) # [[Руслан Сәфәров]] ([[Бакчагөл]], [[Бараба районы]], [[Новосибирск өлкәсе]])<ref>[https://www.vn.ru/news-vodolaz-razvedchik-ruslan-safarov-iz-barabinskogo-rayona-pogib-na-ukraine/amp/ Водолаз-разведчик Руслан Сафаров из Барабинского района погиб на Украине.]</ref> # [[Илнур Сибгатуллин]], сержант (1990, [[Түбән Кама]]) # [[Денис Собханкулов]] (29 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Вячеслав Солтанов]] ([[Коншак районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="Пчела">[https://pchela.news/news/detail/21632 Во время спецоперации на Украине погиб 28-летний ефрейтор из Челябинской области.]</ref> # [[Фидан Солтанов]] (23 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Галинур Сөләйманов]] ([[Яңа Мөсет]], [[Бөрҗән районы]], Башкортстан)<ref>h[ttps://vk.com/gazizmanapov Бөрйән ере тағы ла оло юғалтыу кисерҙе]</ref> # [[Динар Сөләйманов]] (30 яшь, [[Уфа районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Тимур Сөләйманов]] ([[Пенза]])<ref>[https://www.e1.ru/text/world/2022/03/24/70524677/?utm_source=vk&utm_medium=social&utm_campaign=e1 «Он позвонил в день смерти». На Украине погиб офицер из Екатеринбурга.]</ref> === У === # [[Артём Уразаев]] ([[Колюткино (Белоярски шәһәр бүлгесе)|Колюткино]], [[Белоярский шәһәр округы]], Свердловск өлкәсе)<ref name="ТС" /> # [[Илдар Усманов]] ([[Иске Кулаткы]], [[Иске Кулаткы районы]], [[Сембер өлкәсе]]) # [[Галим Усманов]] (37 яшь, [[Әбҗәлил районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Илгиз Усманов]] (38 яшь, Чишмә районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> === Ф === # [[Айдар Фазылов]] (37 яшь, [[Дүртөйле районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Айрат Фатыйхов]] (32 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рәнис Фәсхитов]] (21 яшь, [[Абзай (Кыйгы районы)|Абзай]], [[Кыйгы районы]], Башкортстан) <ref>[https://vk.com/wall306580157_9541 С прискорбием сообщаю, что при исполнении воинского.] Зухра Гордиенко ВКонтакте</ref> # [[Данил Фәттахов]] (37 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-30988252_1894227?z=photo-30988252_457377071%2Falbum-30988252_00%2Frev В Уфе простились с Данилом Фаттаховым, погибшим..] Кумертау ВКонтакте</ref><ref name=":Пруфы" /> === Х === # [[Камил Хәбибнаҗаров]] ([[Новосибирск]])<ref>[https://ngs.ru/text/world/2022/04/11/71247221/ В Новосибирске похоронили 21-летнего ефрейтора, погибшего на Украине, — для опознания понадобился ДНК-тест.]</ref> # [[Рәмис Хәбибуллин]] ([[Мансур (Неверкин районы)|Мансур]], [[Неверкино районы]], [[Пенза өлкәсе]]) # [[Игорь Хаҗиәхмәтов]] ([[Каневская районы]], [[Краснодар крае]])<ref>[https://www.kanevskadm.ru/news/kanevskoy-rayon-prostilsya-s-voinami-pogibshimi-vo-vremya-spetsoperatsii-na-ukraine/ Каневской район простился с погибшими во время спецоперации на Украине]</ref> # [[Айдар Хайров]] (39 яшь, [[Норлат]], Татарстан)<ref>[http://nurlat-tat.ru/news/novosti/segodnya-v-nurlate-prostilis-s-aydarom-khayrovym Сегодня в Нурлате простились с Айдаром Хайровым]</ref> # [[Илназ Харисов]] ([[Яшел Үзән]])<ref name="kazanfirst20220420">{{cite web|url=https://kazanfirst.ru/news/579019|title = В Зеленодольске похоронили погибшего на Украине Ильназа Харисова|publisher=«KazanFirst» порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[23 апрель]] көне|language= [[русча]]}}</ref> # [[Айнур Хаҗиев]] (21 яшь, [[Шаран районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Рамил Хафизов]] ([[Авыргазы районы]], Башкортстан)<ref>[https://www.ufa.kp.ru/online/news/4870841/ В Башкирии простились с погибшим в ходе СВО на Украине капитаном Рамилем Хафизовым.] KP.RU</ref> # [[Тимур Хәйруллин]] (27 яшь, [[Учалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Вадим Хәкимов]] (26 яшь, [[Кырмыскалы районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Руслан Хәлимов]] (22 яшь, [[Әлшәй районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Марат Хәлитов]] ([[Ташлы районы]], [[Ырынбур өлкәсе]])<ref>[https://www.orenburg.media/%3fp=126575&amp На Украине погиб спецназовец из Оренбургской области.]</ref> # [[Марсель Хәлиуллин]] (22 яшь, Кушнаренко районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Наил Хәлиуллин]], өлкән сержант, {{comment|ирекле|доброволец}} (49 яшь, Яр Чаллы) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49329_49-letnij-soldat-dobrovolec-iz-tatarstana-pogib-na-ukraine Казанский репортер: На Украине погиб 49-летний доброволец из Набережных Челнов]</ref> # [[Ришат Хәлиуллин]] ([[Мәмәшир|Мәмәшир, Кукмара районы, Татарстан]]<ref>[https://www.kazanfirst.ru/news/588537%3famp=1 В ходе спецоперации на Украине погиб житель Кукморского района Татарстана]</ref> # [[Динар Хәмитов (1980)]] ([[Питрәч]]) # [[Илшат Хәмидрәхимов]], взвод командиры, өлкән лейтенант (26 яшь, [[Аксубай районы]])<ref>[http://shahrikazan.ru/news/kyiskacha-yaңalyiklar/kechkendn-sportchy-ide-tatarstanda-tagyn-ber-batyr-soldat-beln-khushlashtylar "Кечкенәдән спортчы иде...": Татарстанда тагын бер батыр солдат белән хушлаштылар.] aksubayevo.ru, 8.05.2022</ref> # [[Таһир Хәсәнов]] ([[Югары Ләмәз]], [[Архангель районы (Башкортстан)|Архангель районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://www.gorobzor.ru/amp/novosti/proisshestviya/169780-v-hode-specoperacii-na-territorii-ukrainy-pogib-tagir-hasanov-iz-bashkirii В ходе спецоперации на территории Украины погиб Тагир Хасанов из Башкирии.]</ref> # [[Габдрахман Хисаметдинов]] ([[Яңа Атъял]], [[Яулытора районы]], [[Төмән өлкәсе]])<ref>[https://vsluh.ru/novosti/obshchestvo/v-tyumenskoy-oblasti-proshchayutsya-s-eshche-dvumya-voennymi-pogibshimi-na-ukraine_378704/ В Тюменской области прощаются с еще двумя военными, погибшими на Украине.]</ref> # [[Вадим Хисмәтуллин]] (34 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Айнур Холматов]] (19 яшь, [[Дәүләкән]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Рөстәм Хөсәенов]] ([[Яр Чаллы]], Татарстан)<ref>[https://chelny-izvest.ru/news/city/eshche-odin-chelninets-pogib-na-donbasse Еще один челнинец погиб на Донбассе]</ref> # [[Илнур Хөснетдинов]] (25 яшь, [[Салават районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> === Ш === # [[Гафур Шакирҗанов]], танк взводы командиры, өлкән лейтенант (1996, Яшел Үзән) # [[Азат Шакиров]] (''DJ Mongol'', 34 яшь, [[Уфа]], Башкортстан)<ref>[https://prufy.ru/news/society/127169-na_ukraine_pogib_izvestnyy_ufimskiy_didzhey_azat_shakirov_dj_mongol/ На Донбассе погиб известный уфимский DJ Mongol Азат Шакиров]</ref> # [[Ильяс Шамигулов]] (26 яшь, Бөрҗән районы, Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> # [[Рамил Шабуров]] (47 яшь, [[Танай (Алабуга районы)|Танайка]], [[Алабуга районы]]) <ref>[https://smartik.ru/elabuga/post/166198045 В Елабужском районе сегодня простились с погибшим.] Елабуга Онлайн, 21.06.2022</ref> # [[Эдуард Шәйдуллин]] (30 яшь, [[Яңавыл]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Эдуард Шаһиев (2001)|Эдуард Шаһиев]] ([[Такталым]], [[Коншак районы]], [[Чиләбе өлкәсе]])<ref>[https://www.kommersant.ru/amp/5366804 Военный из Кунашакского района погиб в ходе спецоперации на Украине.]</ref> # [[Дамир Шәймәрданов]], өлкән лейтенант, танкист ([[Йошкар-Ола]], [[Мари Ил]])<ref name="Tatar Today" /> # [[Изгар Шәйхелисламов]] (33 яшь, [[Иглин районы]], Башкортстан) <ref name=":Пруфы" /> # [[Равил Шәмсетдинов]] ([[Әбләз (Ырынбур өлкәсе)|Әбләз]], Саракташ районы, Ырынбур өлкәсе)<ref>[https://56orb.ru/news/society/12-05-2022/v-saraktashskom-rayone-pohoronili-pogibshego-na-ukraine-voennosluzhaschego В Саракташском районе похоронили погибшего на Украине военнослужащего.]</ref> # [[Гадел Шәмгунов]], өлкән сержант (1993, Казан) <ref>[https://kazanreporter.ru/news/49067_tatarstanec-damir-gilemhanov-pogib-na-ukraine-emu-prisvoeno-zvanie-geroa-rossii Татарстанец Дамир Гилемханов погиб на Украине. Ему присвоено звание Героя России.] Казанский репортер, 15.04.2022</ref> # [[Артур Шәрәфиев]] (2001, Яр Чаллы) # [[Дим Шәрипов]] (44 яшь, [[Мәләвез]], Башкортстан)<ref name=":Пруфы" /> # [[Илнар Шәфигуллин]] (23 яшь, [[Олы Бакырчы]], [[Апас районы]], Татарстан)<ref>[https://vk.com/wall-201846714_744 В селе Большие Бакрче Апастовского района.] Апастовский муниципальный район ВКонтакте</ref> # [[Роман Шәфыйков]] (29 яшь, [[Уфа]], [[Башкортстан]])<ref name=":Пруфы" /> === Ю === # [[Марат Юнысов (2001)|Марат Юнысов]] ([[Карталы районы]], Чиләбе өлкәсе)<ref name="КД">[https://www.kursdela.biz/news/society/10-05-2022/spisok-pogibshih-yuzhnouraltsev-v-hode-spetsoperatsii-na-ukraine%3famp=1 Список погибших южноуральцев в ходе спецоперации на Украине.]</ref> === Я === # [[Руслан Язданов]] (27 яшь, Когалым-[[Әлмәт]])<ref name=":Ирек мәйданы" /> # [[Айнур Ямалов]] ([[Амангилде (Әбҗәлил районы)|Амангилде]], [[Әбҗәлил районы]], [[Башкортстан]])<ref>[https://74.ru/text/incidents/2022/05/27/71363561/ В Башкирии простились с погибшим на Украине уроженцем Магнитогорска. Он посмертно награжден орденом Мужества]</ref> # [[Дим Ямилхин]] ([[Учалы]], Башкортстан)<ref>[https://vk.com/wall-165286587_42657 29 июня 2022 года при исполнении воинского..] Учалинская правда ВКонтакте</ref> # [[Айнур Янышев]] (36 яшь, [[Миякә районы]], Башкортстан)<ref name="Kp.Ufa"/> == Моны да карагыз == * ''[[Россия Федерациясе]] [[Россия Федерациясе дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Российской Федерации|ru]]) {{*}} [[Россия Федерациясе Каһарманы]] * ''[[Украина]] [[Украина дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Государственные награды Украины|ru]]) {{*}} [[Украина Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Украины|ru]]) * ''[[Луганск Халык Җөмһүрияте]] [[Луганск Халык Җөмһүрияте дәүләт бүләкләре|дәүләт бүләкләре]]'' ([[:ru:Награды Луганской Народной Республики|ru]]) {{*}} [[Луганск Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]] * ''[[Донецк Халык Җөмһүрияте]] [[Донецк Халык Җөмһүрияте Каһарманы|Каһарманы]]'' ([[:ru:Герой Донецкой Народной Республики|ru]]) * [[«Телсез Күке» спектакле]] * [[Татарлар — Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * {{cite web|url=https://www.azatliq.org/a/31759329.html|title = Путин сугышы корбаннары|publisher=[[Азатлык радиосы]] порталы|author=|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[татарча]]}} * {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-voiny-tatary-i-bashkiry-pavshie-v-khode-spetsoperatsii-rf|title = Воины-татары и башкиры, павшие в ходе спецоперации РФ|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[28 март]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * {{cite web|url=https://islamnews.ru/news-rasshirilsya-spisok-tatar-i-bashkir-pavshikh-na-ukraine|title = Расширился список татар и башкир, павших на Украине|publisher=[[:ru:IslamNews.ru|IslamNews.ru]] порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[19 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[20 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * {{cite web|url=https://ufa-kp-ru.turbopages.org/ufa.kp.ru/s/daily/27376/4569323/|title = Список погибших солдат из Башкирии на Украине во время спецоперации|publisher=[[Комсомольская правда]].Уфа порталы|author=|date=[[2022 ел]]ның [[7 апрель]] көне|accessdate=[[2022 ел]]ның [[24 апрель]] көне|language= [[русча]]}} * [https://vk.com/prufy_ru?z=album-25561502_283304189 Альбом памяти погибших на Украине.] Пруфы.рф [[ВКонтакте]]{{ref-ru}} == Сылтамалар == * [[:ru:Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину|Категория:Погибшие в ходе вторжения России на Украину]] {{ref-ru}} * [[:uk:Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022|Категорія:Загиблі від російського вторгнення в Україну 2022]] {{ref-uk}} * [[:uk:Втрати_силових_структур_внаслідок_російського_вторгнення_в_Україну#2022 2|Втрати силових структур внаслідок російського вторгнення в Україну]] - көннәр буенча вафат булганнар исемлеге {{ref-uk}} [[Төркем:Россиянең 2022 елгы Украина хәрби чаралары дәвамында үтерелгән кешеләр|Татарлар]] [[Төркем:Татар хәрбиләре|2022]] [[Төркем:2022 елда вафатлар|Украина]] [[Төркем:Вафатлар исемлеге|*]] hbj1j2qgyra2mca2xai0ho7f93w0x5k 0 588291 3528801 3528628 2022-08-14T10:17:48Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = [[Мәчет]] |Татар атамасы = Ижау җәмигъ мәчете |Үз атамасы = {{lang-ru| Ижевская соборная мечеть }} |Рәсем = Izhevsk Cathedral Mosque.jpg |Рәсем язуы = |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Россия |Урнашу урыны статусы = Шәһәр |Урнашу урыны = [[Файл: Flag of Udmurtia.svg |20px]] [[Удмуртия]],<br/>[[Файл: Flag of Izhevsk (Udmurtia).svg |20px]] [[Ижау]], Азин ур., 238 |Координатлары = 56°48′15″, 53°09′54″ |Дин = [[Ислам]] |Мәхәллә = [[Удмуртия мөселманнары төбәк Диния нәзарәте|УРМ ТДН]] / җирле мөселман дини оешмасы |Кайсы дини агымга карый = [[сөнни]] ислам / [[хәнәфи мәзһәбе]] |Бина төре = манарасы керү юлында урнашкан мәчет |Архитектура стиле = |Проект авторы = |Төзүче = |Нигезләүче = |Беренче телгә алу = 1838 |Нигезләү = |Төп даталар = 1846 ел – беренче намаз укылу<br/> 1932 – яңа урынга күчереп салыну |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = |Төзелешнең тәмамлануы = |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = гамәлдә |Сайт = |Commons = }} ''[[Ижау үзәк мәчете]] белән бутамагыз'' '''Ижау җәмигъ мәчете''', İjau Cämiğ mäçete ({{Lang-udm| Ижысь соборной мечеть}}, {{lang-ru|Ижевская соборная мечеть}}) – [[Удмуртия]] башкаласы [[Ижауның Ленин районы|Ижау шәһәренең Ленин районында]] урнашкан ислам гыйбадәтханәсе (җәмигъ мәчет). == Тарих == [[Файл:Ижевская соборная мечеть (старое здание).jpg|250px|thumb|right|Ижау җәмигъ мәчетенең иске бинасы]] Ижау җәмигъ мәчете тарихы XIX гасырда башлана. XIX гасыр башында Ижау заводына (ул вакытта [[эшчеләр бистәсе]] шулай аталган, хәзер [[Ижау]] [[шәһәр]]е) [[татарлар]] {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Калашников (компания)| Ижау корал заводында| ru| Калашников (компания)}} эшләү өчен күпләп килә башлый. Шул вакытта алар аерым [[бистә]] булып оешып, нигездә, бүгенге көнгә кадәр сакланмаган Дүртенче, Бишенче, Алтынчы һәм Җиденче урамнарда күпләп яшәгәннәр. [[Мөселманнар]] [[мәчет]]сез тормышны күз алдына китермәгәнлектән, аны төзү мәсьәләсе килеп баса, бу – архив документлары нигезендә [[1810 ел]] тирәсе була. Якындагы мәчет кырык чакрым ераклыкта [[Әгерҗе]] авылында (хәзер [[шәһәр]]) урнашкан булган, бу беркемне дә канәгатьләндермәгән. [[1822 ел]]ның 23 ноябрендә заводта эшләгән татарлар Муса Мөкминовны [[мулла]] итеп сайлыйлар. Ул елларда байлыгы белән мактана алмаган эшче халкы, завод җитәкчелегенә [[казна]] хисабына мәчет төзү үтенече белән мөрәҗәгать итә. Әмма мондый үтенечләргә [[1838 ел]]ның җәенә кадәр уңай җавап бирелми килә. Инспекция белән килгән {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Евстафий Штаден| Евстафий Евстафьевич Штаден| ru| Штаден, Евстафий Евстафьевич}} бу мәсьәләне җитәкчелек алдына тагын бер кат куйган. Барлык корал заводлары инспекторына каршы килә алмаганнар, һәм корал заводы директоры урынбасары полковник Грин мәчет төзелеше проектын һәм сметасын тәкъдим итәргә вәгъдә биргән. 1838 елның 20 сентябрендә архитектор вазыйфаларын башкаручы Бабушкин мәчет проектын һәм сметаны төзи, 1839 елның 27 февралендә әлеге проект Штаденга җибәрелә. Проект аерым өстенлекләр белән аерылып тормаган — мәчет тирә-юньдәге мәчетләргә охшарга, нибары 100 кешене сыйдырырга тиеш була (кемнәрдер бу вакытта мөселманнар эшләргә тиеш дип санаган), аны таш фундаментта бурадан төзергә карар кылынган. Булачак мәчет бинасы өчен урынны Завод авылының Аръяк ягында Татар бистәсендә сайлаганнар. Ниндидер аңлаешсыз сәбәпләр аркасында [[Санкт-Петербург]]тан җавапны ике ел көтәргә туры килгән. 1841 елның 13 декабрендә: «Мәчетнең үзенә претензияләр юк, әмма мәчетне ерактан күренеп тормасын өчен биек манарадан башка төзергә кирәк», дигән карар чыккан. Проектка тиешле үзгәрешләр кертелгән, һәм корал заводы архитекторы Яковлев чыгымнар сметасын 2610 сум 28 тиен итеп санап биргән. Ярты елдан соң – [[1842 ел]]ның 4 сентябрендә-мәчет өчен, ниһаять, җир бүлеп бирәләр. Тендер игълан ителә, анда мәчет төзелешенә 1860 сум акчага килешеп, [[Сарапул]]дан [[православие]] мещаны Иван Петров җиңеп чыга. Мәчетнең зурлыгы — 9,5, киңлеге — 6, биеклеге ― 6,5 [[сажин]] тәшкил итәргә тиеш булган. 1844 елның 12 августыннан башлап, Иван Петров белән завод җитәкчелеге арасында төзелгән контрактка тагын ике ел узган, бина төзелеше шул ук елны башланып, 1845 елның 1 сентябренә төгәлләнергә тиеш булган. Әмма төзелеш бераз сузылган. Заводта кирәкле төзелеш материаллары булмау да, Петровның үз өстенә алган йөкләмәләренә мөнәсәбәте дә моңа сәбәп булган: төзелеш материалларын ул бары 1845 елның 1 мартына гына китергән, тәҗрибәсе булмаган хезмәткәрләрне генә яллаган, үзе төзелеш урынында күренмәгән. Нәтиҗәдә, көзгә бина бурасын төзеп өлгертәләр һәм киләсе елга кадәр аны утырсын дип шул рәвештә калдыралар. Мәчет [[1846 ел]]ның 28 октябренә генә торгызыла, ә объектны тапшыруда бер елга якын тоткарлык булган өчен, табыш алу урынына Петров неустойка түләргә мәҗбүр була. Мәчет [[имам]]ы итеп Хәбибулла хәзрәт Рәхмәтуллин билгеләнә, ә беренче [[намаз]] 1846 елның 2 ноябрендә укыла. Ижау заводында татар җәмгыяте саны артканлыктан, ярты гасырдан соң бердәнбер мәчетнең мәйданы диндарлар өчен азая бара. Ижау татарлары 1908 елда тагын бер мәчет төзү мәсьәләсен күтәрәләр. Бу юлы карар тизрәк кабул ителә — үтенечне канәгатьләндерү турындагы резолюция шул ук елны — [[1908 ел]]ның 28 ноябрендә кабул ителгән. Яңа мәчет Бишенче урамда төзелергә тиеш булган. 1909 елның 28 июнендә Ижау татарлары җыелышында Г. Миңнегулов һәм Х. Шәймурзин яңа мәчет төзү өчен җаваплы итеп сайланалар. 1909 елның 3 августында яңа таш мәчет проекты хуплана һәм бер көн соңрак Х. Шәймурзинга тапшырыла. Бу этапта алты еллык тоткарлык барлыкка килә, һәм яңа мәчет [[1915 ел]]да төзелә башлый, [[1916 ел]]да мәчет үз эшен башлап җибәрә. [[1930-еллар]]да динне кысрыклау вакытында Совет власте Ижау мәчетләренә каныга. Мәчетләр торган территорияне, гомумән, бөтен Татар бистәсен чираттагы завод урнаштырырга дип тартып алалар һәм 1932 елның 9 июнендәге Ижау шәһәр советы карары нигезендә, мәчетне сүтәргә боералар. Мөселманнарга мәчетне сүтеп, башка урында төзергә тәкъдим итәләр. 1932 елның 26 июлендә [[мәхәллә]] халкы мәчетне сүтә башлый һәм аны 4 километр ераклыкка шәһәр читендә урнашкан Татар зиратына күчерә. Барлык эшләр дә бер ай эчендә тәмамланган, мәчет Азин урамында яңа урында төзелгән, әмма аның [[манара]]сын кую тыелган. Мәчетнең эшләвен дәвам итүе берникадәр уңай күренеш саналырга хаклы. Ярты гасырдан соң, [[1991 ел]]да, манара төзелә, мәчет каршында [[мәдрәсә]] ачыла. 2004 елда мәчет кирпеч белән әйләндереп алынган. 1996 елның 28 июлендә аның янәшәсендә яңа мәчет төзелгән, чөнки мөселман бәйрәмнәре вакытында иске бина барлык дин тотучыларны сыйдырмый башлаган. == Мәчет бүген == Иске мәчет бинасында көндәлек хезмәтләр үткәрелә, [[ислам]] нигезләре укытыла. Яңа Җәмигъ мәчетендә җомга һәм бәйрәм хезмәтләре үткәрелә. Мәчет каршында «Гармония» мәктәбенең балалар өчен филиалы эшли. Биредә шулай ук [[Удмуртия мөселманнарының төбәк Диния нәзарәте]] дә урнашкан. 2011 елда ерак түгел урнашкан җәмәгать транспорты тукталышы «Ангарная» исемен «Ижау җәмигъ мәчете»нә алыштырган.<ref>{{cite web |url = http://izh.ru/izh/promo/12232.html |deadlink = yes |title = Переименование остановочных пунктов |author = |date = 2011-09-27 |website = |publisher = Столица Удмуртской Республики. Официальный сайт |accessdate = 2013-05-21 |lang = ru |archiveurl = https://web.archive.org/web/20120604155624/http://www.izh.ru/izh/promo/12232.html |archivedate = 2012-06-04 }}</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * {{cite web |url = http://www.muslimpress.ru/udmmosque/sobornaya-mechet-g-izhevska/sobornaya-mechet-izhevska.htm |title = История Соборной мечети г. Ижевска |author = Касимов Ильмир хазрат |date = 2009-12-23 |website = |publisher = Муслим |accessdate = 2013-05-21 |lang = ru |archiveurl = https://www.webcitation.org/6GpnmOlu6?url=http://www.muslimpress.ru/udmmosque/sobornaya-mechet-g-izhevska/sobornaya-mechet-izhevska.htm |archivedate = 2013-05-23 }} * {{cite web| url =http://www.gorlib.ru/izhevsk/hram/mechet.php | title =Мечеть | author = | date = |website = | publisher =ЦМДБ им. М. Горького | accessdate =2013-05-21 | lang =ru | archiveurl = | archivedate =}} == Моны да карагыз == * [[Ижау үзәк мәчете]] * [[Иман нуры (мәчет, Ижау)]] {{Россия җәмигъ мәчетләре}} {{Ижау мәчетләре}} [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] [[Төркем:Ижау мәчетләре]] blujdcgp7rdlk4y9jihfmmdcv9gxrql 0 588318 3528802 3528626 2022-08-14T10:18:28Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = [[Мәчет]] |Татар атамасы = Ижау үзәк мәчете |Үз атамасы = {{lang-ru|Ижевская центральная мечеть }} |Рәсем = Central Mosque (Izhevsk)-2.jpg |Рәсем язуы = Карл Маркс урамы ягыннан күренеше |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Россия |Урнашу урыны статусы = Шәһәр |Урнашу урыны = 426000, <br/> [[Файл: Flag of Udmurtia.svg |20px]] [[Удмуртия]],<br/>[[Файл: Flag of Izhevsk (Udmurtia).svg |20px]] [[Ижау]], Карл Маркс ур., 186 |Координатлары = 56°50′23″, 53°12′22″ |Дин = [[Ислам]] |Мәхәллә = [[Удмуртия мөселманнары төбәк Диния нәзарәте|УРМ ТДН]] / «Үзәк мәчет» мәхәлләсе |Кайсы дини агымга карый = [[сөнни]] ислам / [[хәнәфи мәзһәбе]] |Бина төре = манарасы бина янәшәсендә урнашкан мәчет |Архитектура стиле = |Проект авторы = |Төзүче = |Нигезләүче = |Беренче телгә алу = |Нигезләү = |Төп даталар = 2003 ел – төзелеш башлану<br/> 2016 ел – беренче намаз укылу |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = 2003 |Төзелешнең тәмамлануы = 2016 |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = гамәлдә |Сайт = http://www.izhevsk-mechet.ru |Commons = }} ''[[Ижау җәмигъ мәчете]] белән бутамагыз'' '''Ижау үзәк мәчете''' ({{lang-ru| Ижевская центральная мечеть}}) ― [[Удмуртия]] башкаласы [[ Ижауның Беренче Май районы|Ижау шәһәренең Беренче Май районында]] урнашкан ислам гыйбадәтханәсе (''үзәк мәчет''). «Үзәк мәчет» [[мәхәллә]]се җирле ислам оешмасы карамагында <ref>[http://www.izhevsk-mechet.ru/#de Местная мусульманская организация Махалля "Центральная мечеть" г. Ижевска Удмуртской Республики]</ref>. == Тарих == 2001 елның августында Удмуртиянең мөселман җәмгыяте башкала хакимиятләре белән Ижау үзәгендә яңа мәчет төзү өчен урын бүлеп бирү турында килешүгә ирешә. 2002 елда проект эшләрен башкаруга конкурс үткәрелә. {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Карл Маркс урамы (Ижау)|Карл Маркс урамында|ru|Улица Карла Маркса (Ижевск)}} мәчет төзелеше 2003 елның 11 августында башлана {{Sfn|Каюмов|2019|c=18}}<ref name="адм">{{cite web |url=https://www.izh.ru/i/promo/34322.html |title=Открытие Центральной мечети города |author= |date=2016-08-10 |website=izh.ru |publisher=Информационно-аналитическоe управление Администрации города Ижевска |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2017-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170929114322/http://www.izh.ru/i/promo/34322.html |deadlink=no }}</ref>. 2004 елның июленнән 2005 елның октябренә кадәр төзелеш эшләре мөселман җәмгыяте эчендәге низаглар аркасында туктатылып тора. 2005 елның октябрь—ноябрь айларында бинаның нигезе салына {{Sfn|Каюмов|2019|c=25—27}}. 2008 елның февралендә проект документларына дәүләт экспертизасының уңай бәяләмәсе алына {{Sfn|Каюмов|2019|c=38}}. 2010 елның 13 маенда ярымайлы кече манара {{Sfn|Каюмов|2019|c=59—63}}, 2011 елның 25 мартында кече [[гөмбәз]]ләр урнаштырыла. 2012 елның 1 мартында ярымайлы ике зур манара урнаштырылган {{Sfn|Каюмов|2019|c=101}}. Яңа мәчетне ачу тантанасы [[2016 ел]]ның [[10 август]]ында Удмуртия башлыгы {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Александр Соловьев (1950)|А. В. Соловьев| ru |Соловьёв, Александр Васильевич (политик)}} катнашында уза. Беренче намазны Россия югары мөфтие [[Тәлгат Таҗетдин|Т. С. Таҗетдин]] үткәрә <ref name = "Макаров" /><ref name="адм" /><ref name = "Зайнуллин" />{{Sfn|Каюмов|2019|c=182—189}}. Мәчет төзелешенең бәясе 110 млн сум тәшкил иткән, шуларның 42 млн ын мәхәллә кешеләре җыйган. Акчаның яртысыннан артыгын предприятиеләр бүлеп биргән. Татарстан Президенты [[Рөстәм Миңнеханов|Р. Н. Миңнеханов]] Ижау үзәк мәчете төзелешенә — 2,5 млн сум, [[Минтимер Шәймиев|М. Ш. Шәймиев]] – 1 млн сум акча биргән<ref name="адм" /><ref name = "Макаров">{{cite web |url=https://rg.ru/2016/08/10/reg-pfo/v-izhevske-posle-13-let-stroitelstva-otkryli-sobornuiu-mechet.html |title=В Ижевске после 13 лет строительства открыли центральную мечеть |author=Иван Макаров |date=2016-08-10 |website=rg.ru |publisher=[[Российская газета]] |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2020-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201016003340/https://rg.ru/2016/08/10/reg-pfo/v-izhevske-posle-13-let-stroitelstva-otkryli-sobornuiu-mechet.html |deadlink=no }}</ref><ref name = "Поздеев">{{cite web |url=https://udm.aif.ru/society/urban/centralnuyu_mechet_otkryli_v_izhevske |title=Центральную мечеть открыли в Ижевске |author=''Андрей Поздеев'' |date=2016-08-10 |website=udm.aif.ru |publisher=Аргументы и Факты |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2021-04-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210416140612/https://udm.aif.ru/society/urban/centralnuyu_mechet_otkryli_v_izhevske |deadlink=no }}</ref>. Мәхәллә кешеләренең бер өлеше төзелеш эшләрендә бушлай катнашкан <ref name = "Зайнуллин">{{cite web |url=https://izhlife.ru/culture/64379-prihozhane-sobrali-42-mln-rubley-na-stroitelstvo-centralnoy-mecheti-izhevska.html |title=Прихожане собрали 42 млн рублей на строительство центральной мечети Ижевска |author=''Евгений Зайнуллин'' |date=2016-08-10 |website=izhlife.ru |publisher=Сетевое издание IZHLIFE |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2022-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220213191910/https://izhlife.ru/culture/64379-prihozhane-sobrali-42-mln-rubley-na-stroitelstvo-centralnoy-mecheti-izhevska.html |deadlink=no }}</ref>. Ижау трамвае тукталышларының берсе – мәчеткә иң якын торганы – «Үзәк мәчет» дип атала<ref>{{cite web |url=https://udm.aif.ru/society/urban/v_izhevske_poyavitsya_ostanovka_centralnaya_mechet |title=В Ижевске появится остановка «Центральная мечеть» |author=Александр Горбунов |date=2016-07-27 |website=udm.aif.ru |publisher=Аргументы и Факты |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2021-04-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210414051027/https://udm.aif.ru/society/urban/v_izhevske_poyavitsya_ostanovka_centralnaya_mechet |deadlink=no }}</ref>. Мәчетнең беренче [[имам-хатыйб]]ы – төзелеш эшләренә күзәтчелек иткән Нәгыйм Баян улы Каюмов (1940 елгы)<ref>[http://www.izhevsk-mechet.ru/de.bioKayumov Каюмов Нагим Баянович]</ref> <ref name = "Макаров" />. == Тасвирлама == Үзәк мәчетнең сыйдырышлыгы 1500 кеше тәшкил итә ([[ир-ат]]лар намаз залында 1000 кеше һәм [[хатын-кыз]]лар залында 500 кеше). Мәчетнең 45 метр биеклектәге ике зур [[манара]]сы һәм бер кечкенә манарасы бар. Бина түбәсендә, республика символы буларак, удмурт соляр билгесе башкарылган<ref name = "Макаров" /><ref name = "Зайнуллин" />. == Галерея == <gallery mode="packed" heights="160 px"> Karla Marksa street (Izhevsk) 26.jpg|Мәчет төзелеше (2012 ел) Central Mosque (Izhevsk)-11.jpg|Карл Маркс урамыннан күренеше Central Mosque (Izhevsk)-3.jpg|Карл Маркс урамы һәм мәчет </gallery> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * ''Каюмов Н. Б.'' [http://www.izhevsk-mechet.ru/files/knigamechet.pdf История народной мечети. В конце пути.] Ижевск: Самиздат, 2019, стр. 207. == Сылтамалар == * {{cite web |url = http://gasur.ru/activity/measures/photoreportages/10_08_2016.php |title = Торжественная церемония открытия центральной мечети (фоторепортаж) |author = {{s|Подольский Д. А}} |date = 2016-08-10 |website = gasur.ru |publisher = Комитет по делам архивов при Правительстве Удмуртской Республики |accessdate = 2020-09-28 |lang = ru }} == Моны да карагыз == * [[Ижау җәмигъ мәчете]] * [[Иман нуры (мәчет, Ижау)]] {{Ижау мәчетләре}} [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] [[Төркем:2016 елда төзелгән мәчетләр]] [[Төркем:Ижау мәчетләре]] lvlpsc7jbiojy9fbjdw58kmx0uzteno 0 588322 3528803 3528651 2022-08-14T10:19:04Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{Гыйбадәтханә |Гыйбадәтханә төре = [[Мәчет]] |Татар атамасы = Иман нуры |Үз атамасы = {{lang-ru| Ижевская мечеть Иман нуры}} |Рәсем = Мечеть Иман нуры (Ижевск).jpg |Рәсем язуы = Иман нуры мәчете |Рәсем зурлыгы = |Хәзерге халәте = |Ил = Россия |Урнашу урыны статусы = Шәһәр |Урнашу урыны = 426065, <br/> [[Файл: Flag of Udmurtia.svg |20px]] [[Удмуртия]],<br/>[[Файл: Flag of Izhevsk (Udmurtia).svg |20px]] [[Ижау]], {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Петров урамы (Ижау)| Петров| ru| Улица Петрова (Ижевск)}} ур., 53 |Координатлары = 56°52′01″, 53°17′38″ |Дин = [[Ислам]] |Мәхәллә = [[Удмуртия мөселманнары төбәк Диния нәзарәте|УРМ ТДН]] / «Нур ислам мәчете» [[мәхәллә]]се җирле ислам оешмасы |Кайсы дини агымга карый = [[сөнни]] ислам / [[хәнәфи мәзһәбе]] |Бина төре = манарасы түбәдә урнашкан мәчет |Архитектура стиле = |Проект авторы = |Төзүче = |Нигезләүче = |Беренче телгә алу = |Нигезләү = |Төп даталар = 2006 ел ― төзелеш башлану<br/> 2009 ел ― төзелеш тәмамлану<br/>2012 ел ― файдалануга рөхсәт алыну |Юк ителгән = |Төзелешнең башлануы = 2006 |Төзелешнең тәмамлануы = 2009 |Янкормалары = |Ядкәрләре = |Халәте = гамәлдә |Сайт = https://vk.com/imaannuri |Commons = }} {{мәгънәләр|Иман нуры (мәчет)}} '''Ижауның «Иман нуры» мәчете''' ({{lang-ru|Ижевская мечеть «Иман нуры»}}) – [[Удмуртия]] башкаласы [[Ижауның Устинов районы|Ижау шәһәренең Устинов районында]] урнашкан ислам гыйбадәтханәсе (''[[мәчет]]''). [[Россия мөселманнарының Үзәк Диния нәзарәте]] составындагы Удмуртия мөселманнарының төбәк Диния нәзарәте карамагында. == Тарих == [[Файл:Light of Faith Mosque (Izhevsk)-2.jpg|thumb]] Мәчет тарихы [[1996 ел]]да, Ижауда беренче тапкыр, [[Ижау җәмигъ мәчете]]н [[Ижауның Ленин районы|Ленин районында]] төзеп тапшырганнан соң, яңа мәчет төзү мөмкинлеге турында сөйләшкәндә башлана, чөнки [[Ижау җәмигъ мәчете|җәмигъ мәчетенең]] зур бинасы да дини бәйрәмнәр көннәрендә бөтен кешене сыйдырып бетерә алмый. [[Ижауның Устинов районы|Устинов районындагы]] җир участогы 2001 елда бүлеп бирелгән, мәчет төзелеше [[2006 ел]]ның 5 сентябрендә башланган. [[2008 ел]]ның 5 сентябрендә түбәдә ярымайлы [[манара]]ны урнаштыралар. Төзелеш эшләре 2009 елда тәмамланса да, бинаны файдалануга тапшыру рөхсәте [[2012 ел]]ның апрелендә генә алынган<ref name=":0">[https://izhevsk.mk.ru/articles/2012/06/21/717304-svet-veryi.html «Свет веры».] МК Ижевск{{ref-ru}}</ref>. Мәчет төзелеше 18 млн. сумга төшкән. Акчаның 2 млн сумы — физик һәм юридик затлардан иганә хисабына һәм Удмурт Республикасы Президенты {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Александр Волков (1951)| А. А. Волковның |ru| Волков, Александр Александрович (государственный деятель)}} махсус хәйрия фондыннан алынган. Калган акчаны Ижауның бер шәхси предприятиесе биргән. Мәчет тирәсен төзекләндерү эшләре тагын 100 мең сумга төшкән. Төзелеш эшләрендә «{{comment|Россия Махсус төзелеше|Спецстрой России}}» каршындагы «8нче ГУССТ» ФДУП катнашкан. Мәчетне төзүгә якын-тирәдә яшәүче өлкән яшьтәге ханымнар зур өлеш керткән, аларны, шаяртып, «Устинов әбиләре» дип атыйлар, алар төзелеш өчен мәйдан табуда, Ижау мөфтиятеннән, [[татарлар]]ның милли-мәдәни берләшмәсеннән теләктәшлек алуда, хәйриячеләр табуда зур эшләр башкара алган<ref name=":0" />. Мәчетне ачу тантанасы [[2012 ел]]ның [[14 июнь|14 июнендә]] була. Анда Удмуртия хөкүмәте рәисенең беренче урынбасары Илдар Бикбулатов (''мәчеткә яңа [[келәм]] бүләк иткән''), Ижау һәм Удмуртия җитәкчелеге вәкилләре, милли-мәдәни оешмалар вәкилләре катнашкан. Удмуртия Президенты котлау телеграммасын юллаган, анда мәчетне төзешкән [[хатын-кыз]]лар хөрмәтенә «Әниләр мәчете» символик исемен саклап калырга тәкъдим иткән. Мәчет 120 кеше сыйдыра. [[Җомга намазы]]на 150дән артык [[ир-ат]] килә<ref name=":0" />. * Мәчетнең беренче [[имам-хатыйб]]ы – Равил хәзрәт Газизов. * [[Имам]]: Илнур хәзрәт Закиров<ref>[https://www.muslimpress.ru/udmmosque/selskie-mecheti/mecheti-udmurtii-kontaktnaya-informaciya.htm Мечети Удмуртии.] РДУМУ в составе ЦДУМ РФ</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * {{cite web |url = http://izhlife.ru/news-izh-ud/21866-v-izhevske-oficialno-otkryli-vtoruyu-mechet.html |title = В Ижевске официально открыли вторую мечеть |author = Виталий Ладыгин |date = 2012-06-14 |work = |publisher = Izhlife.ru |accessdate = 2013-05-19 |lang = ru |archiveurl = https://archive.today/20130706084742/http://izhlife.ru/news-izh-ud/21866-v-izhevske-oficialno-otkryli-vtoruyu-mechet.html |archivedate = 2013-07-06 |deadlink = no }} * {{cite web |url = http://www.izvestiaur.ru/news/view/5646001.html |title = Фото и видео: Торжественное открытие мечети «Иман нуры» состоялось в Ижевске |author = |date = 2012-06-14 |work = |publisher = Известия Удмуртской Республики |accessdate = 2013-05-19 |lang = ru |archiveurl = https://web.archive.org/web/20160304133345/http://www.izvestiaur.ru/news/view/5646001.html |archivedate = 2016-03-04 |deadlink = no }} * {{cite web |url = http://www.info-islam.ru/publ/novosti/rossiya/v_izhevske_otkrojut_quot_iman_nury_quot/1-1-0-14958 |title = В Ижевске откроют «Иман Нуры» |author = |date = 2012-06-13 |work = |publisher = InfoIslam |accessdate = 2013-05-19 |lang = ru |archiveurl = https://www.webcitation.org/6Gov14PoJ?url=http://www.info-islam.ru/publ/novosti/rossiya/v_izhevske_otkrojut_quot_iman_nury_quot/1-1-0-14958 |archivedate = 2013-05-23 }} * [https://www.muslimpress.ru/tag/mechet-iman-nury Архивы мечети Иман нуры.] Региональное Духовное Управление Мусульман Удмуртии в составе Центрального духовного управления мусульман России г. Ижевск == Моны да карагыз == * [[Ижау җәмигъ мәчете]] * [[Ижау үзәк мәчете]] {{Ижау мәчетләре}} [[Төркем:Әлифба буенча мәчетләр]] [[Төркем:2009 елда төзелгән мәчетләр]] [[Төркем:Ижау мәчетләре]] 3p9x6zjo8om65tnnnlipfhta4dtyyc5 0 588329 3528730 3528679 2022-08-13T18:34:14Z Ilnur efende 6874 /* Биография */ wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем =Камартдинов Ранис Рафис улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы =27.06.1981 | туу җире = [[Буа (Татарстан)|Буа]], [[Буа районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = [[татар]] | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Камартдинов Ранис Рафис улы''' (27.06.1981; [[Буа (Татарстан)|Буа]], [[Буа районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Буа районы]] башлыгы.<ref name="ТП2">[https://tatcenter.ru/person/kamartdinov-ranis-rafisovich/ Камартдинов Ранис Рафисович. Глава Буинского района РТ.]</ref> == Биография == Камартдинов Ранис Рафис улы 1981 елның 27 июнендә [[Татарстан АССР]]ның [[Буа (Татарстан)|Буа]] шәһәрендә туа. 2003 елда химия производстволары һәм төзелеш материаллары предприятиеләре машиналары һәм аппаратлары белгечлеге буенча [[Казан дәүләт технология университеты]]н тәмамлый. 2009 елда «Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Дәүләт һәм муниципаль идарә академиясе» ЮҺБ дәүләт һөнәри белем бирү учреждениесен тәмамлый(дәүләт һәм муниципаль идарә белгечлеге буенча). 2014 елда ЧОУ ВПО «Социаль һәм гуманитар белемнәр институты» (юриспруденция белгечлеге буенча) тәмамлый. 2006 елдан 2009 елга кадәр Татарстан Республикасы буенча «Җир кадастр палатасы» федераль дәүләт учреждениесенең гомуми бүлегенең 2 категорияле инженеры, хуҗалык белән тәэмин итү бүлегенең 2 категорияле инженеры, хуҗалык белән тәэмин итү бүлеге башлыгы урынбасары, матди-техник тәэмин итү бүлеге башлыгы урынбасары, документларны кабул итү һәм җибәрү бүлеге башлыгы булып эшли. 2009 елда күчемсез милек объектлары кадастры федераль агентлыгының Татарстан Республикасы буенча идарәсенең гомуми тәэмин итү бүлеге башлыгы. 2009 елдан 2013 елгача Татарстан Республикасы буенча дәүләт теркәве, кадастр һәм картография федераль хезмәте Идарәсенең документларны кабул итү һәм бирү бүлеге башлыгы. 2013 елдан 2017 елгача Татарстан Республикасы буенча дәүләт теркәве, кадастр һәм картография федераль хезмәте Идарәсенең Яңа Савин бүлеге башлыгы. 2017 елдан 2020 елга кадәр Татарстан Республикасы Буа муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2020 елның 23 сентябреннән Буа муниципаль районы башлыгы итеп сайлана.<ref name="ТП" /> == Гаиләсе == Өйләнгән, ике улы һәм кызы бар.<ref name="ТП">[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=22173 Камартдинов Ранис Рафисович. Глава Буинского района РТ.]</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Буа районында туганнар]] [[Төркем:Казан химия-технология институтын тәмамлаучылар]] 9ks663zrlvwo2qyst8f50zm393li4j9 0 588339 3528718 2022-08-13T14:11:08Z A.Khamidullin 6685 Инглиз теленнән тәрҗемә иттем. A.Khamidullin wikitext text/x-wiki '''Шоан М. Паредес''' (IPA-gl:ʃoˈaŋ paˈɾeðɪs; 1975 елда туган) ул [[Галисиялеләр|Галисия]] [[географ]]ы, остаз һәм кабул ителгән [[Кельт Реконструкционист Мәҗүсилеге|друиды]] (оешкан Галисия друид хәрәкәтенең җитәкчесе). Паредес [[Сантиаго де Компостела Университеты]]ның (Галисия) география буенча ''лисенсиадо'' дәрәҗәсенә ия, анда ул [[Карлос Феррас]] җитәкчелеге астында укыган. Ул [[фәлсәфә магистры]] тезисын [[Корк Колледж Университеты]]нда (Ирландия) [[Патрик О'Фланаган]] җитәкчелеге астында тәмамлаган. ==Өйрәнү== Паредес игътибар үзәгендә [[тел географиясен|геолингвистика]]ны, [[Атлантик Европа]]ны [[пространство планлаштыруы]] һәм [[мәдәни география]]сендә һәм мәдәни ландшафтларны тотып өйрәнүне башкарган. Ул [[мәдәни ландшафт]] концепциясен шулай дип билгеләргә ярдәм иткән: <blockquote> ''"... вакыт барышында әйләнә-тирә кешене үзгәрткән, бу әйләнә-тирәгә антропик гамәл һәм кеше эшчәнлегенә шарт куючы яки чикләүче физик чикләүләр. Ул табигый һәм мәдәни ресурсларны кертеп тарихи эволюция белән ассоциацияләнгән географик даирә, махсус кеше төркеме өчен таныла торган ландшафтка башкалар тарафыннан шулай дип танылуга кадәр юл бирә."''<ref>Paredes, X.M. (2015) "A utilidade do celtismo. Celticidade galaica no S.XXI". Proceedings of ''Jornadas das Letras Galego-Portuguesas 2012-2014'', DTS and SAGA. p. 175-190.</ref><ref>Paredes, X.M. (2015): “Nem ordem nem progresso para o nosso território. O (des)ordenamento territorial na Galiza”. ''Revista Inter. Interdisc. INTERthesis'', v.12, n. 12, Universidade Federal de Sta. Catarina, Florianópolis, Brasil, pp. 95-115</ref></blockquote> Күп элеккеге авторлар кебек үк, мәсәлән, [[Отеро Педрайо]] кебек, Паредес туган җирен [[Галисия]]не күбрәк Атлантик мәдәнияткә карый дигән карашта. Шулай итеп, ул Атлантик (атап ук әйткәндә кельт) Европасын күбесенчә торак калыбында нигезләнгән мәдәни ландшафтны [[тору урыны]]ның кулланылышын һәм уртак кабул итүне идентификацияли. [[Джон Т. Кох]]ның һәм [[Барри Канлиффе]]ның “Көнбатыштан Кельт” постулатлары буенча эш итеп,<ref>Cunliffe, B. and Koch, J.T. (2012) ''Celtic from the West: Alternative Perspectives from Archaeology, Genetics, Language and Literature''. Oxbow books.</ref> Паредес [[Палеолитик Дәвамлылык Парадигма]]сын тәэмин итә, шулай итеп төньяк-көнбатыш [[Иберия ярымутравы|Иберия]]дә [[Кельтлар|Кельт мәдәнияте]]н идентификацияләгәндә аның [[Франческо Беноццо]]ныкы белән туры килә.<ref>Benozzo, F. and Alinei, M. (2007): "[http://www.continuitas.org/texts/alinei_benozzo_area-gallega.pdf A área galega na prehistoria lingüística e cultural de Europa]", in ''A Trabe de Ouro'', no. 71, p. 13-39, Santiago de Compostela.</ref><ref>(2016) "[https://www.diarioliberdade.org/entrevistas/cultura-m%c3%basica/60709-f-benozzo-a-galiza-e-o-norte-de-portugal-s%c3%a3o-a-origem-da-celticidade-europeia.html F. Benozzo: 'A Galiza e Norte de Portugal são a origem da celticidade europeia']", interview with Francesco Benozzo in ''Diário Liberdade'' conducted by X.Paredes (last access August 08, 2017)</ref> Янә бер мәртәбә, Паредес махсус кельт мәдәни ландшафты бар дип таный (гәрчә шкалада үзгәрүләр булганын күрсәтеп), ул үзендә иҗтимагый һәм мәдәни берлек һәм дәвамлылыкны күрсәтә.<ref>Paredes, X.M. (2017) ''[https://milesio.wordpress.com/2017/06/28/i-can-see-my-hillfort-from-here/ "I can see my hillfort from here"], personal site (last access July 30, 2017).</ref> Планлаштыру һәм территориаль идарә буенча, Паредес Галисия рәсми юрисдикцияләренең тирән реструктуризация яклы. Аның өйрәнүе шулай ук хөкүмәт импровизациясен һәм Галисия территориаль башкаруларында стратегик планлаштыруын тәнкыйтьли.<ref>Paredes, X.M. (2007) "[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/conclusions.pdf Conclusions]", ''Territorial management and planning in Galicia: From its origins to end of Fraga administration, 1950s – 2004''. MPhil Thesis, Dept. of Geography, University College Cork, Ireland.</ref><ref>(2016) "[http://praza.gal/movementos-sociais/11582/galicia-precisa-dun-modelo-territorial-de-aqui-a-10-20-30-ou-mais-anos-vista/ Galicia precisa dun modelo territorial de aquí a 10, 20, 30 ou máis anos vista]", interview with Xoán Paredes in ''Praza Pública'' conducted by Marcos Pérez Lema (last access August 08, 2017).</ref> ==Сайланган эшләр== ===Өйрәнүләр=== * (2015): “[https://periodicos.ufsc.br/index.php/interthesis/article/download/1807-1384.2015v12n2p95/30983 Nem ordem nem progresso para o nosso território. O (des)ordenamento territorial na Galiza]”, in ''R. Inter. Interdisc. INTERthesis'', v.12, n. 12, Universidade Federal de Sta. Catarina, Florianópolis, Brasil, p.&nbsp;95-115. * (2015): “A utilidade do celtismo. Celticidade galaica no S.XXI”, in proceedings of ''Jornadas das Letras Galego-Portuguesas 2012-2014'', DTS and Sociedade Antropolóxica Galega, p.&nbsp;175-190. * (2007): ''[http://library.ucc.ie/record=b1683006%7ES0 Territorial management and planning in Galicia: From its origins to end of Fraga administration. 1950s – 2004]''. MPhil Thesis, Dept. of Geography, University College Cork. * and da Silva Mendes, S. (2002): “[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/geolinguistics.pdf The Geography of Languages: a strictly geopolitical issue? The case of ‘international English’] “, in ''Chimera'', n. 17, Dept. of Geography, University College Cork, p.&nbsp;104-112. * Ferrás Sexto, C. and Paredes, X.M. (1999): “[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/justicia_social.pdf Reflexiones sobre justicia social y desarrollo alternativo en América Latina. Desarrollo local, desarrollo sostenible y/o ecosocialismo?]”, in proceedings of ''I Seminario internacional sobre perspectivas de desarrollo en Iberoamérica''. Universidade de Santiago de Compostela, p.&nbsp;81-96. ===Эссе=== * (2017): "[https://durvate.files.wordpress.com/2018/01/druids-and-druidry-in-the-21st-century-idg.pdf Druids and Druidry in the 21st century]", in ''A Revista da Tradição Lvsitana'', n. 3, ATDL, p.&nbsp;66-74 * (2017): “[https://gz.diarioliberdade.org/opiniom/item/119804-defender-o-sagrado.html Defender o sagrado]”, in ''Diário Liberdade'' (last access August 8, 2017). * (2016): “[http://praza.gal/opinion/3188/ti-vai-fazendo/ Ti vai fazendo]”, in ''[[Praza Pública]]'' ([[:gl:Praza Pública|gl]]) (last access August 8, 2017). === Дини карашлар === Паредес рәсми теркәлгән дини оешма ''[http://www.durvate.org Irmandade Druídica Galaica]''-нең хәзерге җиткәчесе.<ref>"[http://maper.mjusticia.gob.es/Maper/DetalleEntidadReligiosa.action?numeroInscripcion=022549 Detalle de entidades religiosas]", official record from the Spanish Ministry of Justice (last access August 09, 2017).</ref> Шулай итеп, ул [[Кельт Реконструкционист Мәҗүсиелеге|реконструкцияләнгән друидлыгы]] ышанучысы, гәрчә күпчелек хәзерге нео-друидик төркемнәр кебек ортодокс караш буенча эш итә.<ref>Milésio, X. (2017) "[https://durvate.files.wordpress.com/2018/01/druids-and-druidry-in-the-21st-century-idg.pdf Druids and Druidry in the 21st century]", in ''A Revista da Tradição Lvsitana'', n. 3, Assembleia da Tradição Druídica Lusitana. p. 66-74.</ref> Бу контекстларда ''Милесио'' инициацияләнгән исеме еш [[Милесианнар]]га бәйле рәвештә кулланыла. Дини шәхес буларак, ул массакүләм чараларында күп очракларда булган.<ref>"[http://praza.gal/movementos-sociais/14021/non-so-catolicos-en-galicia-hai-277-lugares-de-culto-doutras-confesions/ Non só católicos: En Galicia hai 277 lugares de culto doutras confesións]", in ''Praza Pública'', 13 April 2017, accessed 26 February 2018</ref><ref>(2017) “[https://www.youtube.com/watch?v=uTvH3aE7HPw Galicia and Druidry]”, interview in ''Spectacular Spain'' (S01 E06), [[Channel 5 (UK)]] (first aired 05/05/17), conducted by [[Alex Polizzi]].</ref><ref>Melide, R. (2017) "A religiosidade popular pouco tem de católica. Entrevista com Xoán Paredes, Durvate Mor da IDG", in ''[[Novas da Galiza]]'' ([[:pt:Novas da Galiza|pt]]), n. 159, Sept. 2017</ref><ref>Article on Celtic Galicia and [https://durvate.wordpress.com/2018/09/28/o-celtismo-galaico-hoje-reportagem-e-entrevista-com-o-durvate-mor/ interview with Paredes as a religious figure] 28 September 2018</ref> == Шулай ук карарга мөмкин == * [[Атлантик Европа]] * [[Карлос Феррас Сексто]] * [[Кельт мәдәнияте]] * [[Мәдәни география]] * [[Мәдәни ландшафт]] * [[Франческо Беноццо]] * [[Галисиялеләр]] * [[География]] * [[Палеолитик Дәвамлылык Теориясе]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Тышкы сылтамалар == * [http://www.xoan.net Personal website] * [https://twitter.com/XMilesio Xoán Paredes] on Twitter. [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] r3ehuyp56an5ig095m807irutlx5310 3528719 3528718 2022-08-13T14:12:05Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki '''Шоан М. Паредес''' (IPA-gl:ʃoˈaŋ paˈɾeðɪs; 1975 елда туган) ул [[Галисиялеләр|Галисия]] [[географ]]ы, остаз һәм кабул ителгән [[Кельт Реконструкционист Мәҗүсилеге|друиды]] (оешкан Галисия друид хәрәкәтенең җитәкчесе). Паредес [[Сантиаго де Компостела Университеты]]ның (Галисия) география буенча ''лисенсиадо'' дәрәҗәсенә ия, анда ул [[Карлос Феррас]] җитәкчелеге астында укыган. Ул [[фәлсәфә магистры]] тезисын [[Корк Колледж Университеты]]нда (Ирландия) [[Патрик О'Фланаган]] җитәкчелеге астында тәмамлаган. ==Өйрәнү== Паредес игътибар үзәгендә [[тел географиясен|геолингвистика]]ны, [[Атлантик Европа]]ны [[пространство планлаштыруы]] һәм [[мәдәни география]]сендә һәм мәдәни ландшафтларны тотып өйрәнүне башкарган. Ул [[мәдәни ландшафт]] концепциясен шулай дип билгеләргә ярдәм иткән: <blockquote> ''"... вакыт барышында әйләнә-тирә кешене үзгәрткән, бу әйләнә-тирәгә антропик гамәл һәм кеше эшчәнлегенә шарт куючы яки чикләүче физик чикләүләр. Ул табигый һәм мәдәни ресурсларны кертеп тарихи эволюция белән ассоциацияләнгән географик даирә, махсус кеше төркеме өчен таныла торган ландшафтка башкалар тарафыннан шулай дип танылуга кадәр юл бирә."''<ref>Paredes, X.M. (2015) "A utilidade do celtismo. Celticidade galaica no S.XXI". Proceedings of ''Jornadas das Letras Galego-Portuguesas 2012-2014'', DTS and SAGA. p. 175-190.</ref><ref>Paredes, X.M. (2015): “Nem ordem nem progresso para o nosso território. O (des)ordenamento territorial na Galiza”. ''Revista Inter. Interdisc. INTERthesis'', v.12, n. 12, Universidade Federal de Sta. Catarina, Florianópolis, Brasil, pp. 95-115</ref></blockquote> Күп элеккеге авторлар кебек үк, мәсәлән, [[Отеро Педрайо]] кебек, Паредес туган җирен [[Галисия]]не күбрәк Атлантик мәдәнияткә карый дигән карашта. Шулай итеп, ул Атлантик (атап ук әйткәндә кельт) Европасын күбесенчә торак калыбында нигезләнгән мәдәни ландшафтны [[тору урыны]]ның кулланылышын һәм уртак кабул итүне идентификацияли. [[Джон Т. Кох]]ның һәм [[Барри Канлиффе]]ның “Көнбатыштан Кельт” постулатлары буенча эш итеп,<ref>Cunliffe, B. and Koch, J.T. (2012) ''Celtic from the West: Alternative Perspectives from Archaeology, Genetics, Language and Literature''. Oxbow books.</ref> Паредес [[Палеолитик Дәвамлылык Парадигма]]сын тәэмин итә, шулай итеп төньяк-көнбатыш [[Иберия ярымутравы|Иберия]]дә [[Кельтлар|Кельт мәдәнияте]]н идентификацияләгәндә аның [[Франческо Беноццо]]ныкы белән туры килә.<ref>Benozzo, F. and Alinei, M. (2007): "[http://www.continuitas.org/texts/alinei_benozzo_area-gallega.pdf A área galega na prehistoria lingüística e cultural de Europa]", in ''A Trabe de Ouro'', no. 71, p. 13-39, Santiago de Compostela.</ref><ref>(2016) "[https://www.diarioliberdade.org/entrevistas/cultura-m%c3%basica/60709-f-benozzo-a-galiza-e-o-norte-de-portugal-s%c3%a3o-a-origem-da-celticidade-europeia.html F. Benozzo: 'A Galiza e Norte de Portugal são a origem da celticidade europeia']", interview with Francesco Benozzo in ''Diário Liberdade'' conducted by X.Paredes (last access August 08, 2017)</ref> Янә бер мәртәбә, Паредес махсус кельт мәдәни ландшафты бар дип таный (гәрчә шкалада үзгәрүләр булганын күрсәтеп), ул үзендә иҗтимагый һәм мәдәни берлек һәм дәвамлылыкны күрсәтә.<ref>Paredes, X.M. (2017) ''[https://milesio.wordpress.com/2017/06/28/i-can-see-my-hillfort-from-here/ "I can see my hillfort from here"], personal site (last access July 30, 2017).</ref> Планлаштыру һәм территориаль идарә буенча, Паредес Галисия рәсми юрисдикцияләренең тирән реструктуризация яклы. Аның өйрәнүе шулай ук хөкүмәт импровизациясен һәм Галисия территориаль башкаруларында стратегик планлаштыруын тәнкыйтьли.<ref>Paredes, X.M. (2007) "[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/conclusions.pdf Conclusions]", ''Territorial management and planning in Galicia: From its origins to end of Fraga administration, 1950s – 2004''. MPhil Thesis, Dept. of Geography, University College Cork, Ireland.</ref><ref>(2016) "[http://praza.gal/movementos-sociais/11582/galicia-precisa-dun-modelo-territorial-de-aqui-a-10-20-30-ou-mais-anos-vista/ Galicia precisa dun modelo territorial de aquí a 10, 20, 30 ou máis anos vista]", interview with Xoán Paredes in ''Praza Pública'' conducted by Marcos Pérez Lema (last access August 08, 2017).</ref> ==Сайланган эшләр== ===Өйрәнүләр=== * (2015): “[https://periodicos.ufsc.br/index.php/interthesis/article/download/1807-1384.2015v12n2p95/30983 Nem ordem nem progresso para o nosso território. O (des)ordenamento territorial na Galiza]”, in ''R. Inter. Interdisc. INTERthesis'', v.12, n. 12, Universidade Federal de Sta. Catarina, Florianópolis, Brasil, p.&nbsp;95-115. * (2015): “A utilidade do celtismo. Celticidade galaica no S.XXI”, in proceedings of ''Jornadas das Letras Galego-Portuguesas 2012-2014'', DTS and Sociedade Antropolóxica Galega, p.&nbsp;175-190. * (2007): ''[http://library.ucc.ie/record=b1683006%7ES0 Territorial management and planning in Galicia: From its origins to end of Fraga administration. 1950s – 2004]''. MPhil Thesis, Dept. of Geography, University College Cork. * and da Silva Mendes, S. (2002): “[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/geolinguistics.pdf The Geography of Languages: a strictly geopolitical issue? The case of ‘international English’] “, in ''Chimera'', n. 17, Dept. of Geography, University College Cork, p.&nbsp;104-112. * Ferrás Sexto, C. and Paredes, X.M. (1999): “[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/justicia_social.pdf Reflexiones sobre justicia social y desarrollo alternativo en América Latina. Desarrollo local, desarrollo sostenible y/o ecosocialismo?]”, in proceedings of ''I Seminario internacional sobre perspectivas de desarrollo en Iberoamérica''. Universidade de Santiago de Compostela, p.&nbsp;81-96. ===Эссе=== * (2017): "[https://durvate.files.wordpress.com/2018/01/druids-and-druidry-in-the-21st-century-idg.pdf Druids and Druidry in the 21st century]", in ''A Revista da Tradição Lvsitana'', n. 3, ATDL, p.&nbsp;66-74 * (2017): “[https://gz.diarioliberdade.org/opiniom/item/119804-defender-o-sagrado.html Defender o sagrado]”, in ''Diário Liberdade'' (last access August 8, 2017). * (2016): “[http://praza.gal/opinion/3188/ti-vai-fazendo/ Ti vai fazendo]”, in ''[[Praza Pública]]'' ([[:gl:Praza Pública|gl]]) (last access August 8, 2017). === Дини карашлар === Паредес рәсми теркәлгән дини оешма ''[http://www.durvate.org Irmandade Druídica Galaica]''-нең хәзерге җиткәчесе.<ref>"[http://maper.mjusticia.gob.es/Maper/DetalleEntidadReligiosa.action?numeroInscripcion=022549 Detalle de entidades religiosas]", official record from the Spanish Ministry of Justice (last access August 09, 2017).</ref> Шулай итеп, ул [[Кельт Реконструкционист Мәҗүсиелеге|реконструкцияләнгән друидлыгы]] ышанучысы, гәрчә күпчелек хәзерге нео-друидик төркемнәр кебек ортодокс караш буенча эш итә.<ref>Milésio, X. (2017) "[https://durvate.files.wordpress.com/2018/01/druids-and-druidry-in-the-21st-century-idg.pdf Druids and Druidry in the 21st century]", in ''A Revista da Tradição Lvsitana'', n. 3, Assembleia da Tradição Druídica Lusitana. p. 66-74.</ref> Бу контекстларда ''Милесио'' инициацияләнгән исеме еш [[Милесианнар]]га бәйле рәвештә кулланыла. Дини шәхес буларак, ул массакүләм чараларында күп очракларда булган.<ref>"[http://praza.gal/movementos-sociais/14021/non-so-catolicos-en-galicia-hai-277-lugares-de-culto-doutras-confesions/ Non só católicos: En Galicia hai 277 lugares de culto doutras confesións]", in ''Praza Pública'', 13 April 2017, accessed 26 February 2018</ref><ref>(2017) “[https://www.youtube.com/watch?v=uTvH3aE7HPw Galicia and Druidry]”, interview in ''Spectacular Spain'' (S01 E06), [[Channel 5 (UK)]] (first aired 05/05/17), conducted by [[Alex Polizzi]].</ref><ref>Melide, R. (2017) "A religiosidade popular pouco tem de católica. Entrevista com Xoán Paredes, Durvate Mor da IDG", in ''[[Novas da Galiza]]'' ([[:pt:Novas da Galiza|pt]]), n. 159, Sept. 2017</ref><ref>Article on Celtic Galicia and [https://durvate.wordpress.com/2018/09/28/o-celtismo-galaico-hoje-reportagem-e-entrevista-com-o-durvate-mor/ interview with Paredes as a religious figure] 28 September 2018</ref> == Шулай ук карарга мөмкин == * [[Атлантик Европа]] * [[Карлос Феррас Сексто]] * [[Кельт мәдәнияте]] * [[Мәдәни география]] * [[Мәдәни ландшафт]] * [[Франческо Беноццо]] * [[Галисиялеләр]] * [[География]] * [[Палеолитик Дәвамлылык Теориясе]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Тышкы сылтамалар == * [http://www.xoan.net Personal website] * [https://twitter.com/XMilesio Xoán Paredes] on Twitter. [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Фәлсәфә]] l7il6vko1kxw7b9pfi887x7z2ho4g5g 3528724 3528719 2022-08-13T14:29:05Z Frhdkazan 3171 {{УК}} wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Шоан М. Паредес''' (IPA-gl:ʃoˈaŋ paˈɾeðɪs; 1975 елда туган) ул [[Галисиялеләр|Галисия]] [[географ]]ы, остаз һәм кабул ителгән [[Кельт Реконструкционист Мәҗүсилеге|друиды]] (оешкан Галисия друид хәрәкәтенең җитәкчесе). Паредес [[Сантиаго де Компостела Университеты]]ның (Галисия) география буенча ''лисенсиадо'' дәрәҗәсенә ия, анда ул [[Карлос Феррас]] җитәкчелеге астында укыган. Ул [[фәлсәфә магистры]] тезисын [[Корк Колледж Университеты]]нда (Ирландия) [[Патрик О'Фланаган]] җитәкчелеге астында тәмамлаган. ==Өйрәнү== Паредес игътибар үзәгендә [[тел географиясен|геолингвистика]]ны, [[Атлантик Европа]]ны [[пространство планлаштыруы]] һәм [[мәдәни география]]сендә һәм мәдәни ландшафтларны тотып өйрәнүне башкарган. Ул [[мәдәни ландшафт]] концепциясен шулай дип билгеләргә ярдәм иткән: <blockquote> ''"... вакыт барышында әйләнә-тирә кешене үзгәрткән, бу әйләнә-тирәгә антропик гамәл һәм кеше эшчәнлегенә шарт куючы яки чикләүче физик чикләүләр. Ул табигый һәм мәдәни ресурсларны кертеп тарихи эволюция белән ассоциацияләнгән географик даирә, махсус кеше төркеме өчен таныла торган ландшафтка башкалар тарафыннан шулай дип танылуга кадәр юл бирә."''<ref>Paredes, X.M. (2015) "A utilidade do celtismo. Celticidade galaica no S.XXI". Proceedings of ''Jornadas das Letras Galego-Portuguesas 2012-2014'', DTS and SAGA. p. 175-190.</ref><ref>Paredes, X.M. (2015): “Nem ordem nem progresso para o nosso território. O (des)ordenamento territorial na Galiza”. ''Revista Inter. Interdisc. INTERthesis'', v.12, n. 12, Universidade Federal de Sta. Catarina, Florianópolis, Brasil, pp. 95-115</ref></blockquote> Күп элеккеге авторлар кебек үк, мәсәлән, [[Отеро Педрайо]] кебек, Паредес туган җирен [[Галисия]]не күбрәк Атлантик мәдәнияткә карый дигән карашта. Шулай итеп, ул Атлантик (атап ук әйткәндә кельт) Европасын күбесенчә торак калыбында нигезләнгән мәдәни ландшафтны [[тору урыны]]ның кулланылышын һәм уртак кабул итүне идентификацияли. [[Джон Т. Кох]]ның һәм [[Барри Канлиффе]]ның “Көнбатыштан Кельт” постулатлары буенча эш итеп,<ref>Cunliffe, B. and Koch, J.T. (2012) ''Celtic from the West: Alternative Perspectives from Archaeology, Genetics, Language and Literature''. Oxbow books.</ref> Паредес [[Палеолитик Дәвамлылык Парадигма]]сын тәэмин итә, шулай итеп төньяк-көнбатыш [[Иберия ярымутравы|Иберия]]дә [[Кельтлар|Кельт мәдәнияте]]н идентификацияләгәндә аның [[Франческо Беноццо]]ныкы белән туры килә.<ref>Benozzo, F. and Alinei, M. (2007): "[http://www.continuitas.org/texts/alinei_benozzo_area-gallega.pdf A área galega na prehistoria lingüística e cultural de Europa]", in ''A Trabe de Ouro'', no. 71, p. 13-39, Santiago de Compostela.</ref><ref>(2016) "[https://www.diarioliberdade.org/entrevistas/cultura-m%c3%basica/60709-f-benozzo-a-galiza-e-o-norte-de-portugal-s%c3%a3o-a-origem-da-celticidade-europeia.html F. Benozzo: 'A Galiza e Norte de Portugal são a origem da celticidade europeia']", interview with Francesco Benozzo in ''Diário Liberdade'' conducted by X.Paredes (last access August 08, 2017)</ref> Янә бер мәртәбә, Паредес махсус кельт мәдәни ландшафты бар дип таный (гәрчә шкалада үзгәрүләр булганын күрсәтеп), ул үзендә иҗтимагый һәм мәдәни берлек һәм дәвамлылыкны күрсәтә.<ref>Paredes, X.M. (2017) ''[https://milesio.wordpress.com/2017/06/28/i-can-see-my-hillfort-from-here/ "I can see my hillfort from here"], personal site (last access July 30, 2017).</ref> Планлаштыру һәм территориаль идарә буенча, Паредес Галисия рәсми юрисдикцияләренең тирән реструктуризация яклы. Аның өйрәнүе шулай ук хөкүмәт импровизациясен һәм Галисия территориаль башкаруларында стратегик планлаштыруын тәнкыйтьли.<ref>Paredes, X.M. (2007) "[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/conclusions.pdf Conclusions]", ''Territorial management and planning in Galicia: From its origins to end of Fraga administration, 1950s – 2004''. MPhil Thesis, Dept. of Geography, University College Cork, Ireland.</ref><ref>(2016) "[http://praza.gal/movementos-sociais/11582/galicia-precisa-dun-modelo-territorial-de-aqui-a-10-20-30-ou-mais-anos-vista/ Galicia precisa dun modelo territorial de aquí a 10, 20, 30 ou máis anos vista]", interview with Xoán Paredes in ''Praza Pública'' conducted by Marcos Pérez Lema (last access August 08, 2017).</ref> ==Сайланган эшләр== ===Өйрәнүләр=== * (2015): “[https://periodicos.ufsc.br/index.php/interthesis/article/download/1807-1384.2015v12n2p95/30983 Nem ordem nem progresso para o nosso território. O (des)ordenamento territorial na Galiza]”, in ''R. Inter. Interdisc. INTERthesis'', v.12, n. 12, Universidade Federal de Sta. Catarina, Florianópolis, Brasil, p.&nbsp;95-115. * (2015): “A utilidade do celtismo. Celticidade galaica no S.XXI”, in proceedings of ''Jornadas das Letras Galego-Portuguesas 2012-2014'', DTS and Sociedade Antropolóxica Galega, p.&nbsp;175-190. * (2007): ''[http://library.ucc.ie/record=b1683006%7ES0 Territorial management and planning in Galicia: From its origins to end of Fraga administration. 1950s – 2004]''. MPhil Thesis, Dept. of Geography, University College Cork. * and da Silva Mendes, S. (2002): “[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/geolinguistics.pdf The Geography of Languages: a strictly geopolitical issue? The case of ‘international English’] “, in ''Chimera'', n. 17, Dept. of Geography, University College Cork, p.&nbsp;104-112. * Ferrás Sexto, C. and Paredes, X.M. (1999): “[https://milesio.files.wordpress.com/2015/06/justicia_social.pdf Reflexiones sobre justicia social y desarrollo alternativo en América Latina. Desarrollo local, desarrollo sostenible y/o ecosocialismo?]”, in proceedings of ''I Seminario internacional sobre perspectivas de desarrollo en Iberoamérica''. Universidade de Santiago de Compostela, p.&nbsp;81-96. ===Эссе=== * (2017): "[https://durvate.files.wordpress.com/2018/01/druids-and-druidry-in-the-21st-century-idg.pdf Druids and Druidry in the 21st century]", in ''A Revista da Tradição Lvsitana'', n. 3, ATDL, p.&nbsp;66-74 * (2017): “[https://gz.diarioliberdade.org/opiniom/item/119804-defender-o-sagrado.html Defender o sagrado]”, in ''Diário Liberdade'' (last access August 8, 2017). * (2016): “[http://praza.gal/opinion/3188/ti-vai-fazendo/ Ti vai fazendo]”, in ''[[Praza Pública]]'' ([[:gl:Praza Pública|gl]]) (last access August 8, 2017). === Дини карашлар === Паредес рәсми теркәлгән дини оешма ''[http://www.durvate.org Irmandade Druídica Galaica]''-нең хәзерге җиткәчесе.<ref>"[http://maper.mjusticia.gob.es/Maper/DetalleEntidadReligiosa.action?numeroInscripcion=022549 Detalle de entidades religiosas]", official record from the Spanish Ministry of Justice (last access August 09, 2017).</ref> Шулай итеп, ул [[Кельт Реконструкционист Мәҗүсиелеге|реконструкцияләнгән друидлыгы]] ышанучысы, гәрчә күпчелек хәзерге нео-друидик төркемнәр кебек ортодокс караш буенча эш итә.<ref>Milésio, X. (2017) "[https://durvate.files.wordpress.com/2018/01/druids-and-druidry-in-the-21st-century-idg.pdf Druids and Druidry in the 21st century]", in ''A Revista da Tradição Lvsitana'', n. 3, Assembleia da Tradição Druídica Lusitana. p. 66-74.</ref> Бу контекстларда ''Милесио'' инициацияләнгән исеме еш [[Милесианнар]]га бәйле рәвештә кулланыла. Дини шәхес буларак, ул массакүләм чараларында күп очракларда булган.<ref>"[http://praza.gal/movementos-sociais/14021/non-so-catolicos-en-galicia-hai-277-lugares-de-culto-doutras-confesions/ Non só católicos: En Galicia hai 277 lugares de culto doutras confesións]", in ''Praza Pública'', 13 April 2017, accessed 26 February 2018</ref><ref>(2017) “[https://www.youtube.com/watch?v=uTvH3aE7HPw Galicia and Druidry]”, interview in ''Spectacular Spain'' (S01 E06), [[Channel 5 (UK)]] (first aired 05/05/17), conducted by [[Alex Polizzi]].</ref><ref>Melide, R. (2017) "A religiosidade popular pouco tem de católica. Entrevista com Xoán Paredes, Durvate Mor da IDG", in ''[[Novas da Galiza]]'' ([[:pt:Novas da Galiza|pt]]), n. 159, Sept. 2017</ref><ref>Article on Celtic Galicia and [https://durvate.wordpress.com/2018/09/28/o-celtismo-galaico-hoje-reportagem-e-entrevista-com-o-durvate-mor/ interview with Paredes as a religious figure] 28 September 2018</ref> == Шулай ук карарга мөмкин == * [[Атлантик Европа]] * [[Карлос Феррас Сексто]] * [[Кельт мәдәнияте]] * [[Мәдәни география]] * [[Мәдәни ландшафт]] * [[Франческо Беноццо]] * [[Галисиялеләр]] * [[География]] * [[Палеолитик Дәвамлылык Теориясе]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Тышкы сылтамалар == * [http://www.xoan.net Personal website] * [https://twitter.com/XMilesio Xoán Paredes] on Twitter. [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Фәлсәфә]] gwu8l3233esz3crt6h9i8bvhkcp4jjf 1 588340 3528721 2022-08-13T14:16:53Z A.Khamidullin 6685 Яңа бит: «{{ТИМ|en|Xoán Paredes}}» wikitext text/x-wiki {{ТИМ|en|Xoán Paredes}} 746ky0xklikqbl7oym8eyp55athn7gl 10 588341 3528722 2022-08-13T14:25:28Z Frhdkazan 3171 Яңа бит: «PK Thatta asv2020-02 img14 Makli Necropolis.jpg» wikitext text/x-wiki PK Thatta asv2020-02 img14 Makli Necropolis.jpg r9z49lh41ov54y62onaadlnncn2xatw 10 588342 3528723 2022-08-13T14:26:38Z Frhdkazan 3171 Яңа бит: «Igor Kurchatov digital mural by Dmitry Levochkin, Chelyabinsk.webm» wikitext text/x-wiki Igor Kurchatov digital mural by Dmitry Levochkin, Chelyabinsk.webm a1w4h1obqo2ejn92d0ll38cjm285yos 0 588343 3528727 2022-08-13T18:13:43Z Fxan 36462 Яңа бит: «{{Шәхес}} '''Рафил Рузалит улы Сөнгатуллин''' (18.03.1980; [[Олы Кайбыч]], [[Кайбыч районы]], ТАССР — 13.08.2022; [[Олы Кайбыч]], [[Кайбыч районы]], [[Татарстан]]) — [[Олы Кайбыч авыл җирлеге]] башкарма комитеты җитәкчесе. == Биографиясе == Рафил Сөнгатуллин 1980 елның 18 мартында Татарс...» wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Рафил Рузалит улы Сөнгатуллин''' (18.03.1980; [[Олы Кайбыч]], [[Кайбыч районы]], ТАССР — 13.08.2022; [[Олы Кайбыч]], [[Кайбыч районы]], [[Татарстан]]) — [[Олы Кайбыч авыл җирлеге]] башкарма комитеты җитәкчесе. == Биографиясе == Рафил Сөнгатуллин 1980 елның 18 мартында [[Татарстан АССР]]ның [[Кайбыч районы]] [[Олы Кайбыч]] авылында туган. Югары белемле. 1997 елда Кайбыч урта мәктәбен, ә 2002 елда [[Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе|Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясен]], «ветеринария табибы» квалификациясе буенча, «ветеринария» белгечлеге буенча тәмамлый. Дәүләт бүләкләре юк. 2002 елдан 2004 елга кадәр Кайбыч РДВБСында ветеринария табибы, аннары КРГВО башлыгы урынбасары, 2012 елга кадәр Кайбыч районы дәүләт ветеринария берләшмәсендә ветеринар-эпизоотолог, 2012-2014 елларда 14 разрядлы [[Арыслан (Татарстан)|Арыслан]] ветеринария участогы мөдире. Аннары [[Борындык (Кайбыч районы)|Борындык]] ветеринария участогында мөдир булып эшләгән, 2014 елдан 2020 елга кадәр [[Морат]] ветеринария участогы мөдире булып эшли. 2020 елның 15 октябрендә Олы Кайбыч авыл җирлеге башкарма комитеты җитәкчесе итеп билгеләнә. == Гаиләсе == Гаилә хәле: өйләнгән, ике баласы бар. == Чыганаклар == * [https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=21499 Справочник персоналий. Сунгатуллин Рафиль Рузалитович.] [[Төркем:Кайбыч районында туганнар]] [[Төркем:Казан дәүләт ветеринария институтын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Кайбыч районында вафатлар]] id5z562d60sbcwm131z4kn2rsruyrqb 3528728 3528727 2022-08-13T18:14:01Z Fxan 36462 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} '''Рафил Рузалит улы Сөнгатуллин''' (18.03.1980; [[Олы Кайбыч]], [[Кайбыч районы]], ТАССР — 13.08.2022; [[Олы Кайбыч]], [[Кайбыч районы]], [[Татарстан]]) — [[Олы Кайбыч авыл җирлеге]] башкарма комитеты җитәкчесе. == Биографиясе == Рафил Сөнгатуллин 1980 елның 18 мартында [[Татарстан АССР]]ның [[Кайбыч районы]] [[Олы Кайбыч]] авылында туган. Югары белемле. 1997 елда Кайбыч урта мәктәбен, ә 2002 елда [[Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе|Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясен]], «ветеринария табибы» квалификациясе буенча, «ветеринария» белгечлеге буенча тәмамлый. Дәүләт бүләкләре юк. 2002 елдан 2004 елга кадәр Кайбыч РДВБСында ветеринария табибы, аннары КРГВО башлыгы урынбасары, 2012 елга кадәр Кайбыч районы дәүләт ветеринария берләшмәсендә ветеринар-эпизоотолог, 2012-2014 елларда 14 разрядлы [[Арыслан (Татарстан)|Арыслан]] ветеринария участогы мөдире. Аннары [[Борындык (Кайбыч районы)|Борындык]] ветеринария участогында мөдир булып эшләгән, 2014 елдан 2020 елга кадәр [[Морат]] ветеринария участогы мөдире булып эшли. 2020 елның 15 октябрендә Олы Кайбыч авыл җирлеге башкарма комитеты җитәкчесе итеп билгеләнә. == Гаиләсе == Гаилә хәле: өйләнгән, ике баласы бар. == Чыганаклар == * [https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=21499 Справочник персоналий. Сунгатуллин Рафиль Рузалитович.] [[Төркем:Кайбыч районында туганнар]] [[Төркем:Казан дәүләт ветеринария институтын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Кайбыч районында вафатлар]] k8ocun4ej6mhdbvqok9mt4atwrcwq99 0 588344 3528736 2022-08-13T19:44:36Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: « '''Анатолий Пётр улы Иванов''' — ТР Мамадыш муниципаль районы Советы Рәисе, «Бердәм Россия» партиясенең җирле бүлекчәсе политсоветы секретаре. Татарстан Республикасының Атказанган икътисадчысы (2006 ел), икътисад һәм менеджмент докторы (2008 ел). Икенче класслы Т...» wikitext text/x-wiki '''Анатолий Пётр улы Иванов''' — ТР Мамадыш муниципаль районы Советы Рәисе, «Бердәм Россия» партиясенең җирле бүлекчәсе политсоветы секретаре. Татарстан Республикасының Атказанган икътисадчысы (2006 ел), икътисад һәм менеджмент докторы (2008 ел). Икенче класслы ТР Дәүләт Киңәшчесе (2005 ел), икенче класслы чын муниципаль киңәшче (2009 ел). == Биографиясе == Анатолий Пётр улы Иванов — [[ТАССР]]ның [[Мамадыш районы]] [[Ылыя]] авылында туган. «Дәүләт иминияте, финансист» белгечлеге буенча [[Канаш финанс техникумы]]н (1978 ел), «икътисадчы-менеджер» белгечлеге буенча [[Мәскәү кулланучылар кооперациясе университеты]]н (2003 ел) тәмамлый. 1978 елда Мамадыш Дәүләт иминлек инспекциясенең участок инспекторы.1978-1980 елларда Совет Армиясе сафларында хезмәт итә. 1980-1981 елларда Мамадыш районы ФМХ өлкән икътисадчысы. 1981-1987 елларда Мамадыш районы ФХХ өлкән ревизор-инспекторы. 1987-1993 елларда Мамадыш район статистика бүлеге начальнигы. 1993-1996 елларда Мамадыш «Электрон» МУП директоры. 1996-1998 елларда Мамадыш районы администрациясенең финанс бүлеге мөдире. 1998-2002 елларда Мамадыш Райпотребсоюз идарәсе рәисе. 2002-2005 елларда Мамадыш район Хакимияте башлыгының икътисад һәм эшкуарлыкка ярдәм итү буенча урынбасары, Мамадыш районы администрациясе башлыгының беренче урынбасары. 2006-2010 елларда Мамадыш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан - «Мамадыш муниципаль районы» муниципаль берәмлеге башлыгы. == Бүләк һәм премияләре == «Бөтенроссия халык санын алуны уздырудагы казанышлары өчен» (2002), «Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» (2005), «Фидакарь хезмәт өчен» (2010), «Мамадыш муниципаль районы алдындагы казанышлары өчен» (2010) медальләре, «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены медале (2020), Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2021) белән бүләкләнгән. 1l03rxa9qloic3nop736om5gg0g11wl 3528737 3528736 2022-08-13T19:53:57Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Анатолий Пётр улы Иванов | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы =07.05.1960 | туу җире = Ылыя авылы, Мамадыш районы, ТАССР | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Анатолий Пётр улы Иванов''' (07.05.1960; [[Ылыя]] авылы, [[[Мамадыш районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Мамадыш муниципаль районы]] Советы Рәисе, «Бердәм Россия» партиясенең җирле бүлекчәсе политсоветы секретаре, Татарстан Республикасының Атказанган икътисадчысы (2006 ел), икътисад һәм менеджмент докторы (2008 ел). Икенче класслы ТР Дәүләт Киңәшчесе (2005 ел), икенче класслы чын муниципаль киңәшче (2009 ел).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/ivanov-anatolij-petrovich/ Татцентр. Иванов А. П.]</ref> == Биографиясе == Анатолий Пётр улы Иванов 1960 елның 7 маенда [[ТАССР]]ның [[Мамадыш районы]] [[Ылыя]] авылында туган. «Дәүләт иминияте, финансист» белгечлеге буенча [[Канаш финанс техникумы]]н (1978 ел), «икътисадчы-менеджер» белгечлеге буенча [[Мәскәү кулланучылар кооперациясе университеты]]н (2003 ел) тәмамлый. 1978 елда Мамадыш Дәүләт иминлек инспекциясенең участок инспекторы.1978-1980 елларда Совет Армиясе сафларында хезмәт итә. 1980-1981 елларда Мамадыш районы ФМХ өлкән икътисадчысы. 1981-1987 елларда Мамадыш районы ФХХ өлкән ревизор-инспекторы. 1987-1993 елларда Мамадыш район статистика бүлеге начальнигы. 1993-1996 елларда Мамадыш «Электрон» МУП директоры. 1996-1998 елларда Мамадыш районы администрациясенең финанс бүлеге мөдире. 1998-2002 елларда Мамадыш Райпотребсоюз идарәсе рәисе. 2002-2005 елларда Мамадыш район Хакимияте башлыгының икътисад һәм эшкуарлыкка ярдәм итү буенча урынбасары, Мамадыш районы администрациясе башлыгының беренче урынбасары. 2006-2010 елларда Мамадыш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан «Мамадыш муниципаль районы» муниципаль берәмлеге башлыгы.<ref name="ТП">[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=8476 Справочник персоналий. Иванов Анатолий Петрович.]</ref> == Гаиләсе == Өйләнгән, улы һәм кызы бар.<ref name="ТП" /> == Бүләк һәм премияләре == «Бөтенроссия халык санын алуны уздырудагы казанышлары өчен» (2002), «Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» (2005), «Фидакарь хезмәт өчен» (2010), «Мамадыш муниципаль районы алдындагы казанышлары өчен» (2010) медальләре, «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены медале (2020), Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2021) белән бүләкләнгән.<ref name="ТЦ" /> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Мамадыш районында туганнар]] [[Төркем:Татарстанның атказанган икътисадчылары]] rcy5oz8rbm7tobep2ovye88rjbteyih 3528738 3528737 2022-08-13T19:54:16Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Анатолий Пётр улы Иванов | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы =07.05.1960 | туу җире = Ылыя авылы, Мамадыш районы, ТАССР | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Анатолий Пётр улы Иванов''' (07.05.1960; [[Ылыя]] авылы, [[Мамадыш районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Мамадыш муниципаль районы]] Советы Рәисе, «Бердәм Россия» партиясенең җирле бүлекчәсе политсоветы секретаре, Татарстан Республикасының Атказанган икътисадчысы (2006 ел), икътисад һәм менеджмент докторы (2008 ел). Икенче класслы ТР Дәүләт Киңәшчесе (2005 ел), икенче класслы чын муниципаль киңәшче (2009 ел).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/ivanov-anatolij-petrovich/ Татцентр. Иванов А. П.]</ref> == Биографиясе == Анатолий Пётр улы Иванов 1960 елның 7 маенда [[ТАССР]]ның [[Мамадыш районы]] [[Ылыя]] авылында туган. «Дәүләт иминияте, финансист» белгечлеге буенча [[Канаш финанс техникумы]]н (1978 ел), «икътисадчы-менеджер» белгечлеге буенча [[Мәскәү кулланучылар кооперациясе университеты]]н (2003 ел) тәмамлый. 1978 елда Мамадыш Дәүләт иминлек инспекциясенең участок инспекторы.1978-1980 елларда Совет Армиясе сафларында хезмәт итә. 1980-1981 елларда Мамадыш районы ФМХ өлкән икътисадчысы. 1981-1987 елларда Мамадыш районы ФХХ өлкән ревизор-инспекторы. 1987-1993 елларда Мамадыш район статистика бүлеге начальнигы. 1993-1996 елларда Мамадыш «Электрон» МУП директоры. 1996-1998 елларда Мамадыш районы администрациясенең финанс бүлеге мөдире. 1998-2002 елларда Мамадыш Райпотребсоюз идарәсе рәисе. 2002-2005 елларда Мамадыш район Хакимияте башлыгының икътисад һәм эшкуарлыкка ярдәм итү буенча урынбасары, Мамадыш районы администрациясе башлыгының беренче урынбасары. 2006-2010 елларда Мамадыш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан «Мамадыш муниципаль районы» муниципаль берәмлеге башлыгы.<ref name="ТП">[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=8476 Справочник персоналий. Иванов Анатолий Петрович.]</ref> == Гаиләсе == Өйләнгән, улы һәм кызы бар.<ref name="ТП" /> == Бүләк һәм премияләре == «Бөтенроссия халык санын алуны уздырудагы казанышлары өчен» (2002), «Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» (2005), «Фидакарь хезмәт өчен» (2010), «Мамадыш муниципаль районы алдындагы казанышлары өчен» (2010) медальләре, «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены медале (2020), Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2021) белән бүләкләнгән.<ref name="ТЦ" /> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Мамадыш районында туганнар]] [[Төркем:Татарстанның атказанган икътисадчылары]] s78a1bm2y4tgdmidy5snwno9ect3nu9 3528741 3528738 2022-08-13T20:00:09Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Анатолий Пётр улы Иванов | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы =07.05.1960 | туу җире = [[Ылыя]], [[Мамадыш районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Анатолий Пётр улы Иванов''' (07.05.1960; [[Ылыя]] авылы, [[Мамадыш районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Мамадыш муниципаль районы]] Советы Рәисе, «Бердәм Россия» партиясенең җирле бүлекчәсе политсоветы секретаре, Татарстан Республикасының Атказанган икътисадчысы (2006 ел), икътисад һәм менеджмент докторы (2008 ел). Икенче класслы ТР Дәүләт Киңәшчесе (2005 ел), икенче класслы чын муниципаль киңәшче (2009 ел).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/ivanov-anatolij-petrovich/ Татцентр. Иванов А. П.]</ref> == Биографиясе == Анатолий Пётр улы Иванов 1960 елның 7 маенда [[ТАССР]]ның [[Мамадыш районы]] [[Ылыя]] авылында туган. «Дәүләт иминияте, финансист» белгечлеге буенча [[Канаш финанс техникумы]]н (1978 ел), «икътисадчы-менеджер» белгечлеге буенча [[Мәскәү кулланучылар кооперациясе университеты]]н (2003 ел) тәмамлый. 1978 елда Мамадыш Дәүләт иминлек инспекциясенең участок инспекторы.1978-1980 елларда Совет Армиясе сафларында хезмәт итә. 1980-1981 елларда Мамадыш районы ФМХ өлкән икътисадчысы. 1981-1987 елларда Мамадыш районы ФХХ өлкән ревизор-инспекторы. 1987-1993 елларда Мамадыш район статистика бүлеге начальнигы. 1993-1996 елларда Мамадыш «Электрон» МУП директоры. 1996-1998 елларда Мамадыш районы администрациясенең финанс бүлеге мөдире. 1998-2002 елларда Мамадыш Райпотребсоюз идарәсе рәисе. 2002-2005 елларда Мамадыш район Хакимияте башлыгының икътисад һәм эшкуарлыкка ярдәм итү буенча урынбасары, Мамадыш районы администрациясе башлыгының беренче урынбасары. 2006-2010 елларда Мамадыш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан «Мамадыш муниципаль районы» муниципаль берәмлеге башлыгы.<ref name="ТП">[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=8476 Справочник персоналий. Иванов Анатолий Петрович.]</ref> == Гаиләсе == Өйләнгән, улы һәм кызы бар.<ref name="ТП" /> == Бүләк һәм премияләре == «Бөтенроссия халык санын алуны уздырудагы казанышлары өчен» (2002), «Казанның 1000 еллыгы истәлегенә» (2005), «Фидакарь хезмәт өчен» (2010), «Мамадыш муниципаль районы алдындагы казанышлары өчен» (2010) медальләре, «Ватан алдындагы казанышлары өчен» ордены медале (2020), Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2021) белән бүләкләнгән.<ref name="ТЦ" /> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Мамадыш районында туганнар]] [[Төркем:Татарстанның атказанган икътисадчылары]] iz223y7m0pwtqyqlewdxhsbv62kokco 0 588345 3528742 2022-08-13T20:11:21Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: «{{Шәхес | исем = Радмир Илдар улы Беляев | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 11.06.1987 | туу җире = [[Яр Чаллы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын =...» wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Радмир Илдар улы Беляев | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 11.06.1987 | туу җире = [[Яр Чаллы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Радмир Илдар улы Беляев''' (11.06.1987; [[Яр Чаллы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Менделеевск муниципаль районы]] башлыгы.<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/belyaev-radmir-ildarovich/ Татцентр. Беляев Р. И.]</ref> == Биографиясе == Радмир Илдар улы Беляев 1987 елның 11 июнендә [[ТАССР]]ның [[Яр Чаллы]] шәһәрендә туган. «Оешма менеджменты» белгечлеге буенча [[Кама дәүләт инженер-икътисад академиясе]]н (2009), [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]н «дәүләт һәм муниципаль идарә» белгечлеге буенча (2013), «дәүләт һәм муниципаль идарә» белгечлеге буенча [[Россия Федерациясе Президенты каршындагы Россия халык хуҗалыгы һәм дәүләт хезмәте академиясе]]н (Master of Public Administration (MPA) тәмамлый. 2007-2009 елларда «Шәһәр студентлар Советы» җирле яшьләр иҗтимагый оешмасы рәисе. 2008-2009 елларда «ТР Студентлар лигасы» Региональ иҗтимагый оешмасы вице-президенты. 2009-2011 елларда Яр Чаллы шәһәре Башкарма комитетының яшьләр эшләре буенча идарәсенең баш белгече. 2011 елдан 2016 елга кадәр икътисадый үсеш һәм эшкуарлыкка ярдәм итү идарәсе башлыгы урынбасары, эшкуарлыкка ярдәм итү һәм аны үстерү бүлеге башлыгы. 2016 елда Яр Чаллы шәһәре Башкарма комитетының Икътисадый үсеш һәм эшмәкәрлеккә ярдәм итү идарәсе башлыгы. 2016 елның 18 октябреннән 2019 елның 15 апреленә кадәр ТР [[Түбән Кама районы]] башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары. 2019-2021 елларда ТР Түбән Кама районы башкарма комитеты җитәкчесенең беренче урынбасары. 2021 елның 31 августыннан ТР [[Менделеевск районы]] башкарма комитеты җитәкчесе. 2021 елның 16 ноябреннән ТР Менделеевск районы Башлыгы вазыйфаларын башкаручы.<ref>[https://mendeleevsk.tatarstan.ru/index.htm/news/2030930.htm Назначен новый руководитель Менделеевского муниципального района.]</ref> == Бүләк һәм премияләре == Татарстан Республикасында иң яхшы ел җәмәгатьчесе (2007 ел). Чаллы шәһәре Мэрының Рәхмәт хатлары (2007 ел), Татарстан Республикасы Яшьләр эшләре, спорт һәм туризм министрының Рәхмәт хатлары (2009 ел), Яр Чаллы шәһәре Мэрының Мактау грамоталары (2011 ел), Татарстан Республикасы премьер-министры урынбасары-Татарстан Республикасы сәнәгать һәм сәүдә министры (2015 ел), Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2021 ел) белән бүләкләнгән.<ref name="ТЦ" /> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Яр Чаллыда туганнар]] [[Төркем:Шәхесләр:Түбән Кама районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Менделеевск районы]] dx71pjqz81esrkqe378bzk9wlcp9ohb 14 588346 3528743 2022-08-13T20:12:13Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: «[[Төркем:Шәхесләр:Татарстан]] [[Төркем:Менделеевск районы]]» wikitext text/x-wiki [[Төркем:Шәхесләр:Татарстан]] [[Төркем:Менделеевск районы]] ddg90u6bpcwvgdiwx2x1z0yklht2mm5 0 588347 3528745 2022-08-13T20:29:47Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: «{{Шәхес | исем = Марат Ринат улы Гафаров | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 22.04.1977 | туу җире = [[Карашәм]], [[Яшел Үзән районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = |...» wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Марат Ринат улы Гафаров | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 22.04.1977 | туу җире = [[Карашәм]], [[Яшел Үзән районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Марат Ринат улы Гафаров''' (22.04.1977; [[Карашәм]], [[Яшел Үзән районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Чүпрәле муниципаль районы]] башлыгы, <ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/gafarov-marat-rinatovich/ Татцентр. Гафаров М. Р.]</ref> Икътисад фәннәре кандидаты (2002). == Биографиясе == Марат Ринат улы Гафаров 1977 елның 7 22 апрелендә [[ТАССР]]ның [[Яшел Үзән районы]] [[Карашәм]] авылында туган. 1998 елда "икътисадчы" квалификациясе буенча [[Казан финанс-икътисад институты]]н тәмамлаган. 2013 елда "Эшлекле идарә итү остасы (МВА)" программасы буенча Казан (Идел буе) федераль университетын, 2014 елда "дәүләт һәм иҗтимагый сәясәт" программасы буенча Россия Федерациясе Президенты каршындагы Россия халык хуҗалыгы һәм дәүләт хезмәте академиясен тәмамлаган. 1993 елдан [[Яшел Үзән]] шәһәре "[[Серго исемендәге завод|Серго]]" ҖЧҖнең өченче разрядлы хезмәткәре. 1997-1999 елларда Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Аппаратының гомуми бүлеге белгече. 1999-2003 елларда Татарстан Республикасы Президенты аппаратының әйдәүче референты. 2004-2005 елларда Татарстан Республикасы Нурлат районы администрациясе башлыгының икътисад буенча урынбасары. 2006 елдан Татарстан Республикасы Нурлат муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2006-2009 елларда Татарстан Республикасы Президенты Аппаратының Оештыру бүлеге баш референты, Татарстан Республикасы Президентының Территорияләр белән эшләү Идарәсенең баш киңәшчесе. 2009-2010 елларда Татарстан Республикасы Азнакай муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елда Татарстан Республикасы Балык Бистәсе муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2014 елдан 2018 елга кадәр Татарстан Республикасы Хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау министрының беренче урынбасары. 2018 елда Чүпрәле муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесенең икътисади үсеш, финанс һәм авыл хуҗалыгы буенча урынбасары, соңрак Татарстан Республикасы Чүпрәле муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе һәм шул ук елда Татарстан Республикасы Чүпрәле муниципаль районы башлыгы итеп билгеләнә. == Бүләк һәм премияләре == * Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Рәхмәт хаты (2005 ел); * "Казанның 1000 еллыгы истәлегенә" медале (2008 ел); * Балык Бистәсе муниципаль районының Рәхмәт хаты (2011 ел); * "Бөтенроссия халык санын алуны үткәрүдәге казанышлары өчен" медале (2012 ел); * "Хәрби бердәмлекне ныгыткан өчен" Россия Федерациясе Оборона министрлыгының медале (2013 ел); * Татарстан Республикасы Икътисад министрлыгының Мактау грамотасы (2013 ел); * Татарстан Республикасы төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалык министрлыгының Рәхмәт хаты (2013 ел); * Балык Бистәсе муниципаль районы башлыгының Мактау грамотасы (2013 ел); * "Татарстан Республикасында җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлары өчен" медале (2014 ел); * Татарстан Республикасы буенча Эчке эшләр министрлыгының Рәхмәт хаты (2014 ел); * Социаль партнерлыкны үстерүгә шәхси өлеш керткән һәм Профсоюзга аның устав максатларын һәм бурычларын тормышка ашыруда ярдәм иткән өчен Мактау грамотасы (2015 ел); * Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2017 ел); * «Татар Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2022 ел). == Гаиләсе == Өйләнгән, өч бала тәрбияли.<ref name="ТП">[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=16507 Справочник персоналий. Гафаров М. Р.]</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Яшел Үзән районында туганнар]] [[Төркем:Татарстанның атказанган икътисадчылары]] [[Төркем:Шәхесләр:Чүпрәле районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Азнакай районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Нурлат районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Балык Бистәсе районы]] r4emgpnqgmvlul6h846onticphi1u8s 3528746 3528745 2022-08-13T20:33:16Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Марат Ринат улы Гафаров | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 22.04.1977 | туу җире = [[Карашәм]], [[Яшел Үзән районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Марат Ринат улы Гафаров''' (22.04.1977; [[Карашәм]], [[Яшел Үзән районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Чүпрәле муниципаль районы]] башлыгы, Икътисад фәннәре кандидаты (2002).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/gafarov-marat-rinatovich/ Татцентр. Гафаров М. Р.]</ref> == Биографиясе == Марат Ринат улы Гафаров 1977 елның 7 22 апрелендә [[ТАССР]]ның [[Яшел Үзән районы]] [[Карашәм]] авылында туган. 1998 елда "икътисадчы" квалификациясе буенча [[Казан финанс-икътисад институты]]н тәмамлаган. 2013 елда "Эшлекле идарә итү остасы (МВА)" программасы буенча Казан (Идел буе) федераль университетын, 2014 елда "дәүләт һәм иҗтимагый сәясәт" программасы буенча Россия Федерациясе Президенты каршындагы Россия халык хуҗалыгы һәм дәүләт хезмәте академиясен тәмамлаган. 1993 елдан [[Яшел Үзән]] шәһәре "[[Серго исемендәге завод|Серго]]" ҖЧҖнең өченче разрядлы хезмәткәре. 1997-1999 елларда Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Аппаратының гомуми бүлеге белгече. 1999-2003 елларда Татарстан Республикасы Президенты аппаратының әйдәүче референты. 2004-2005 елларда Татарстан Республикасы Нурлат районы администрациясе башлыгының икътисад буенча урынбасары. 2006 елдан Татарстан Республикасы Нурлат муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2006-2009 елларда Татарстан Республикасы Президенты Аппаратының Оештыру бүлеге баш референты, Татарстан Республикасы Президентының Территорияләр белән эшләү Идарәсенең баш киңәшчесе. 2009-2010 елларда Татарстан Республикасы Азнакай муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елда Татарстан Республикасы Балык Бистәсе муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2014 елдан 2018 елга кадәр Татарстан Республикасы Хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау министрының беренче урынбасары. 2018 елда Чүпрәле муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесенең икътисади үсеш, финанс һәм авыл хуҗалыгы буенча урынбасары, соңрак Татарстан Республикасы Чүпрәле муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе һәм шул ук елда Татарстан Республикасы Чүпрәле муниципаль районы башлыгы итеп билгеләнә. == Бүләк һәм премияләре == * Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Рәхмәт хаты (2005 ел); * "Казанның 1000 еллыгы истәлегенә" медале (2008 ел); * Балык Бистәсе муниципаль районының Рәхмәт хаты (2011 ел); * "Бөтенроссия халык санын алуны үткәрүдәге казанышлары өчен" медале (2012 ел); * "Хәрби бердәмлекне ныгыткан өчен" Россия Федерациясе Оборона министрлыгының медале (2013 ел); * Татарстан Республикасы Икътисад министрлыгының Мактау грамотасы (2013 ел); * Татарстан Республикасы төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалык министрлыгының Рәхмәт хаты (2013 ел); * Балык Бистәсе муниципаль районы башлыгының Мактау грамотасы (2013 ел); * "Татарстан Республикасында җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлары өчен" медале (2014 ел); * Татарстан Республикасы буенча Эчке эшләр министрлыгының Рәхмәт хаты (2014 ел); * Социаль партнерлыкны үстерүгә шәхси өлеш керткән һәм Профсоюзга аның устав максатларын һәм бурычларын тормышка ашыруда ярдәм иткән өчен Мактау грамотасы (2015 ел); * Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2017 ел); * «Татар Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2022 ел). == Гаиләсе == Өйләнгән, өч бала тәрбияли.<ref name="ТП">[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=16507 Справочник персоналий. Гафаров М. Р.]</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Яшел Үзән районында туганнар]] [[Төркем:Татарстанның атказанган икътисадчылары]] [[Төркем:Шәхесләр:Чүпрәле районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Азнакай районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Нурлат районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Балык Бистәсе районы]] tjp3i2l39lmvypfcpu7c0rot7sa4fxy 3528747 3528746 2022-08-13T20:39:51Z Ilnur efende 6874 /* Искәрмәләр */ wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Марат Ринат улы Гафаров | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 22.04.1977 | туу җире = [[Карашәм]], [[Яшел Үзән районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Марат Ринат улы Гафаров''' (22.04.1977; [[Карашәм]], [[Яшел Үзән районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Чүпрәле муниципаль районы]] башлыгы, Икътисад фәннәре кандидаты (2002).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/gafarov-marat-rinatovich/ Татцентр. Гафаров М. Р.]</ref> == Биографиясе == Марат Ринат улы Гафаров 1977 елның 7 22 апрелендә [[ТАССР]]ның [[Яшел Үзән районы]] [[Карашәм]] авылында туган. 1998 елда "икътисадчы" квалификациясе буенча [[Казан финанс-икътисад институты]]н тәмамлаган. 2013 елда "Эшлекле идарә итү остасы (МВА)" программасы буенча Казан (Идел буе) федераль университетын, 2014 елда "дәүләт һәм иҗтимагый сәясәт" программасы буенча Россия Федерациясе Президенты каршындагы Россия халык хуҗалыгы һәм дәүләт хезмәте академиясен тәмамлаган. 1993 елдан [[Яшел Үзән]] шәһәре "[[Серго исемендәге завод|Серго]]" ҖЧҖнең өченче разрядлы хезмәткәре. 1997-1999 елларда Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Аппаратының гомуми бүлеге белгече. 1999-2003 елларда Татарстан Республикасы Президенты аппаратының әйдәүче референты. 2004-2005 елларда Татарстан Республикасы Нурлат районы администрациясе башлыгының икътисад буенча урынбасары. 2006 елдан Татарстан Республикасы Нурлат муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2006-2009 елларда Татарстан Республикасы Президенты Аппаратының Оештыру бүлеге баш референты, Татарстан Республикасы Президентының Территорияләр белән эшләү Идарәсенең баш киңәшчесе. 2009-2010 елларда Татарстан Республикасы Азнакай муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елда Татарстан Республикасы Балык Бистәсе муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе. 2014 елдан 2018 елга кадәр Татарстан Республикасы Хезмәт, мәшгульлек һәм социаль яклау министрының беренче урынбасары. 2018 елда Чүпрәле муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесенең икътисади үсеш, финанс һәм авыл хуҗалыгы буенча урынбасары, соңрак Татарстан Республикасы Чүпрәле муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе һәм шул ук елда Татарстан Республикасы Чүпрәле муниципаль районы башлыгы итеп билгеләнә. == Бүләк һәм премияләре == * Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Рәхмәт хаты (2005 ел); * "Казанның 1000 еллыгы истәлегенә" медале (2008 ел); * Балык Бистәсе муниципаль районының Рәхмәт хаты (2011 ел); * "Бөтенроссия халык санын алуны үткәрүдәге казанышлары өчен" медале (2012 ел); * "Хәрби бердәмлекне ныгыткан өчен" Россия Федерациясе Оборона министрлыгының медале (2013 ел); * Татарстан Республикасы Икътисад министрлыгының Мактау грамотасы (2013 ел); * Татарстан Республикасы төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалык министрлыгының Рәхмәт хаты (2013 ел); * Балык Бистәсе муниципаль районы башлыгының Мактау грамотасы (2013 ел); * "Татарстан Республикасында җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлары өчен" медале (2014 ел); * Татарстан Республикасы буенча Эчке эшләр министрлыгының Рәхмәт хаты (2014 ел); * Социаль партнерлыкны үстерүгә шәхси өлеш керткән һәм Профсоюзга аның устав максатларын һәм бурычларын тормышка ашыруда ярдәм иткән өчен Мактау грамотасы (2015 ел); * Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте (2017 ел); * «Татар Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2022 ел). == Гаиләсе == Өйләнгән, өч бала тәрбияли.<ref name="ТП">[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=16507 Справочник персоналий. Гафаров М. Р.]</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Яшел Үзән районында туганнар]] [[Төркем:Икътисад фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Чүпрәле районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Азнакай районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Нурлат районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Балык Бистәсе районы]] dbnl8bqbcfxidwjeppxrr724cxcd11i 0 588348 3528751 2022-08-14T00:20:46Z Машъал 36751 Машъал [[Джоох-ор]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Нехтильор]] wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Нехтильор]] 0k6mhlvwp0ff1o9on5y81ae93ti114g 0 588349 3528752 2022-08-14T07:31:29Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 Создано переводом страницы «[[:ru:Special:Redirect/revision/124547249|Борисов, Михаил Борисович]]» wikitext text/x-wiki '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) - [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. [[КВН]] плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, " Русское лото " атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. . 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ([[Россия-1|"Россия"]] телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). * == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Шукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] t0c9l11qnxmdvxey8pu3ckto87f7zql 3528753 3528752 2022-08-14T07:32:47Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 Создано переводом страницы «[[:ru:Special:Redirect/revision/124547249|Борисов, Михаил Борисович]]» wikitext text/x-wiki '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) - [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. [[КВН]] плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. . 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ([[Россия-1|"Россия"]] телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). * == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Шукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] 07z0p23rp2bgisbf1txrj76eloech0a 3528754 3528753 2022-08-14T07:34:49Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 Создано переводом страницы «[[:ru:Special:Redirect/revision/124547249|Борисов, Михаил Борисович]]» wikitext text/x-wiki [[Категория:Персоналии по алфавиту]] [[Категория:Википедия:Кинематографисты без IMDb]] '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) - [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. КВН плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. . 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). * == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Шукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] cfjaebm4fzfd3zrbk8bknsdma4w62wk 3528755 3528754 2022-08-14T07:36:33Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 wikitext text/x-wiki '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) - [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. КВН плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Шукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] bgmw0bco11j6q4jjwzd824bc9xowan6 3528756 3528755 2022-08-14T07:37:26Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 wikitext text/x-wiki [[File:Mikhail Borisovich Borisov 2018.jpg|280px|thumb|Михаил Борисов]] '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) - [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. КВН плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Шукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] 2nq19kq61y2n73dfmqkpn3519ikhjcf 3528757 3528756 2022-08-14T07:38:01Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 wikitext text/x-wiki [[File:Mikhail Borisovich Borisov 2018.jpg|280px|thumb|Михаил Борисов]] '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) ― [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. КВН плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Шукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] 3rlktrhjder5y7cmtimzb5c3hijn1uc 3528788 3528757 2022-08-14T07:54:25Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 /* Сылтамалар */ + [https://www.youtube.com/channel/UCo5U7Kgjn4VhuIez5mObmvw Youtube сайтында] wikitext text/x-wiki [[File:Mikhail Borisovich Borisov 2018.jpg|280px|thumb|Михаил Борисов]] '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) ― [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. КВН плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Шукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] * [https://www.youtube.com/channel/UCo5U7Kgjn4VhuIez5mObmvw Youtube сайтында] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] 4vcdvb4npiwcyqoanri4ib87gcrroa6 3528789 3528788 2022-08-14T07:55:07Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 /* Сылтамалар */ Шукин → Щукин wikitext text/x-wiki [[File:Mikhail Borisovich Borisov 2018.jpg|280px|thumb|Михаил Борисов]] '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], китабы) ― [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] директоры, телевизион алып баручы, актер һәм театр укытучысы. КВН плеер. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты "Борис Щукин театр институтының режиссер бүлеге мөдире", Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясын алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләде. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынды. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итте. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйдылар, ул вентиляторга тоташты. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салдылар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерде. Масса күләм мәгълүматларга караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килде, соңрак килеп чыкканнан соң, ул хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алынды. Ул бу көнне, [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә булды, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкләде. Аны Востряковский зиратында җирләделәр (участок № 21). == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Щукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] * [https://www.youtube.com/channel/UCo5U7Kgjn4VhuIez5mObmvw Youtube сайтында] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] 5lmbpkkf8i55eyhpsrqmn6i797fauz3 3528795 3528789 2022-08-14T10:02:13Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki [[File:Mikhail Borisovich Borisov 2018.jpg|280px|thumb|Михаил Борисов]] '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], [[Мәскәү]]) ― [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] телевизион алып баручысы, актер һәм театр укытучысы. КВН уенчысы. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты, "Борис Щукин театр институты"ның режиссер бүлеге мөдире, Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясен алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләгән. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынган. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итә. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйялар, ул вентиляторга тоташтырыла. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салалар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерә. Массакүләм мәгълүмат чараларына караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килә, тик бу хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алына. Ул [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә уза, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкли. Аны Востряковский зиратында җирлиләр (участок № 21). == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Щукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] * [https://www.youtube.com/channel/UCo5U7Kgjn4VhuIez5mObmvw Youtube сайтында] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] 9d8p0np99tt3vc0f0c3m0m51sp14udb 3528796 3528795 2022-08-14T10:03:07Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}} {{Фш|Борисов}} '''Михаил Борисович Борисов''' (чын исеме '''Фишман-Борисов'''; [[1949 ел|1949]] [[8 февраль|елның 8 феврале]], [[Мәскәү]] - [[2020 ел|2020]] [[19 сентябрь|елның 19 сентябре]], [[Мәскәү]]) ― [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|Совет]] һәм [[Россия]] телевизион алып баручысы, актер һәм театр укытучысы. КВН уенчысы. Россия Федерациясенең мактаулы сәнгать эшлеклесе (2000), профессор, психология фәннәре кандидаты, "Борис Щукин театр институты"ның режиссер бүлеге мөдире, Россия театр сәнгате институтының эстрада сәнгате бүлеге мөдире, спектакльләр һәм опереталар директоры, 1994 елдан үлеменә кадәр, "Русское лото" атналык Россия телевидение лотереясен алып баручы һәм сәнгать җитәкчесе булып эшләгән. == Биография == 1949 елның 8 февралендә Мәскәүдә яһүд гаиләсендә туган: әтисе - Мәскәү фотожурналисты Борис Яковлевич Фишман (Борисов), әнисе - Анна Израильевна Цунц. Аның Эдуард (1940-1995) һәм Нина апасы (1937 елда туган) булган. 1994-2020 елларда - "Русское лото" атналык программасының даими алып баручысы һәм сәнгать җитәкчесе ("Россия" телеканалы, ТВ-6, НТВ). === Авыру һәм үлем === 2020 елның 19 сентябрендә Михаил Борисов Мәскәүдә хастаханәгә салынган. Актер чираттагы "Русское лото" программасын төшергәнче үзен начар хис итә. Табиблар [[COVID-19 коронавирус авыруы|коронавирус инфекциясе]] диагнозы куйялар, ул вентиляторга тоташтырыла. Соңрак, табиблар аны медикларча комага салалар, аннан соң Борисов клиник үлем кичерә. Массакүләм мәгълүмат чараларына караганда, аны бүтән больницага илтергә маташканда аның хәле кискен начарланган, бу аның үлеменә китергән. "Starhit" журнал сайтында алып баручының сеңлесе Михаил Борисовның үлемен кире кагуы турында хәбәр килә, тик бу хакыйкатькә туры килми. Соңрак бу материал биттән алына. Ул [[2020 ел|2020]] елның 19 сентябрендә, Мәскәүдә 72 яшендә үлә. Саубуллашу 2020 елның 23 сентябрендә Борис Щукин театр институтының Зур сәхнәсендә уза, анда Михаил Борисов режиссерлык бүлеген озак җитәкли. Аны Востряковский зиратында җирлиләр (участок № 21). == Сылтамалар == * [http://www.mihailborisov.ru Михаил Борисовның рәсми сайты] * [http://www.htvs.ru/institute/departments/kafedra-rezhissury/head-of-department/index.php Щукин театр институты сайтында] * [https://gitis.net/estrade/item/borisov-mikhail-borisovich GITIS сайтында бит] * [https://www.youtube.com/channel/UCo5U7Kgjn4VhuIez5mObmvw Youtube сайтында] [[Төркем:Щукин исемендәге театр укуханәсен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Русиянең атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:II дәрәҗә «Ватан алдында казанышлар өчен» орденының медале белән бүләкләнгәннәр]] [[Төркем:Дуслык ордены (Русия) кавалерлары]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:XXI гасыр актерлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Россия театр режиссёрлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүматтан чыганак булган мәкаләләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:2020 елда вафатлар]] [[Төркем:19 сентябрь көнне вафатлар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:1949 елда туганнар]] [[Төркем:8 февраль көнне туганнар]] j65gq2buydbt7rapym2c5cudf9kvl3q 0 588350 3528758 2022-08-14T07:38:27Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588351 3528759 2022-08-14T07:38:35Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588352 3528760 2022-08-14T07:38:48Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588353 3528761 2022-08-14T07:39:20Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588354 3528762 2022-08-14T07:39:34Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588355 3528763 2022-08-14T07:39:45Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588356 3528764 2022-08-14T07:39:53Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588357 3528765 2022-08-14T07:40:29Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588358 3528766 2022-08-14T07:40:53Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588359 3528767 2022-08-14T07:41:14Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588360 3528768 2022-08-14T07:41:22Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588361 3528769 2022-08-14T07:41:31Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588362 3528770 2022-08-14T07:42:00Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588363 3528771 2022-08-14T07:42:16Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588364 3528772 2022-08-14T07:42:32Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588365 3528773 2022-08-14T07:42:44Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588366 3528774 2022-08-14T07:42:57Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588367 3528775 2022-08-14T07:43:06Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588368 3528776 2022-08-14T07:43:16Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588369 3528777 2022-08-14T07:43:50Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588370 3528778 2022-08-14T07:44:03Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588371 3528779 2022-08-14T07:44:49Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588372 3528780 2022-08-14T07:45:04Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588373 3528781 2022-08-14T07:45:21Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588374 3528782 2022-08-14T07:45:29Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588375 3528783 2022-08-14T07:45:40Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588376 3528784 2022-08-14T07:45:51Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 [[Борисов, Михаил Борисович]] битенә юнәлтү wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Борисов, Михаил Борисович]] shh2hcu831qv0ea0b8qeefasi8zck1x 0 588377 3528785 2022-08-14T07:47:04Z A.Khamidullin 6685 Инглиз теленнән тәрҗемә иттем. A.Khamidullin wikitext text/x-wiki '''Дивитиакус''' яки '''Дивишакус''' ул [[Галлия]]дә безнең эрага кадәр 1-енче гасырда яшәгән [[Аэдуи]] кабиләсеннән [[друид]] булган, [[Классик антиклык|антиклыктан]] булуы исем шәһадәте булган бердәнбер друид. {{sfn|Delamarre|2003|p=145–146}} Аның туу датасы билгеле түгел, әмма ул безнең эрага кадәр 60-ынчы елларда инде олы булган, шул вакытта ул [[Юлий Цезарь]] тарафыннан Аэдуи "сенаторы" буларак тасвирланган булган. Цезарьның ''[[Галлик Сугышы]]''нда, "сенатор" сүзе кланнарының чишелеш кабул итүендә катнашкан Галл аристократларына карый торган сүз булган. Дивишакус Аэдуиның Рим белән алдан булган шурадашлыгын тәэмин иткән. ==Римга зиярәте== Безнең эрага кадәр 63 елда, Дивишакус [[Магетобрига Сугышы]]нда исән калган, анда [[Секуани]] һәм [[Арверни]] көчләре, [[Суэби]] патшасы [[Ариовистус]] Герман гаскәрләре белән бергә Аэдуины суйганнар.{{sfn|Brunaux|2005|p=282}} Шуннан соң, Аэдуи Секуанига ясак түләүчеләр булып киткән. Аэдуиның җиңелүеннән соң Дивишакус Римга сәяхәт иткән һәм [[Рим Сенаты]] алдында хәрби ярдәм сорап чыгыш ясаган. Анда булганда ул [[Цицерон]]ның кунагы булган, ул аның [[рухият]], [[астрономия]] һәм [[табигый фәлсәфә]] белеме турында яза һәм аны друид дип атый.<ref>Cicero, ''De Divinatione'' I xli.</ref> Аны яхшы белгән Юлий Цезарь аны друид дип атамыйча, Дивишакусның дипломат буларак аеруча сәләтләрен билгеләп үткән. ==Цезарь белән шура== Цезарьның [[Гельветия]] өстеннән җиңүеннән соң, Дивишакус Цезарьга Галлар делегациясенең күренекле әгъзасы булган һәм аларның баш чыгыш ясаучысы итеп билгеләнгән булган. Ул Аэдуиларның тормышларын һәм азатлыгын алган Ариовистус турында Галларның борчуларын Цезарьга китергән һәм шулай ук Секуани җирләре Ариовистус тарафыннан талану фактына шулай ук игътибар җәлеп иткән.<ref name="Hamm"/><ref>Walter, Caesar: A Biography, 158 and 161</ref><ref>Goldsworthy, Caesar, 271</ref> Галлар мөрәҗәгате Цезарьның [[Галлия Яулап Алуы]]ның алдагы фазасы өчен катализатор тәэмин иткән, шул вакытта Цезарь Ариовистуска каршы чыгу һәм тар-мар итү өчен дәвам иткән. Дивишакусның агрессив рәвештә Римга каршы булган ир туганы [[Думнорикс]] булган. Галлик Сугышлар аша Думнорикс Цезарьның яулап алуларын актив рәвештә саботаж итә алган, бу аның Аэдуи арасында көчле позициясенә күрә булган. Цезарь Думнорикс мәкерле дәүләт эшлеклесе [[Оргеторикс]] һәм Секуани аша [[Гельветия]]дә йогынтысы аша бөтен Галлияне алырга заговор ясаган дип раслый.<ref name="Hamm">{{cite book |last1=Caesar-Translated by Hammond |first1=Carolyn |title=The Gallic War |publisher=Oxford World's Classics |pages=3–34}}</ref> Аны сугышта тар-мар иткәннән соң, Цезарь аннан иртуганына җәза бирмәскә сораган каршы торучы Дивишакустан котылган сыман тормышын айый. Соңрак, шулай да, Думнорикс Цезарьның контроленнән китеп караган һәм шул маташуында үтерелгән булган. ==Иҗтимагый позицияләр== Деламарр раслаганча, друид дини хезмәтен башкаруына өстәп, Дивишакус Галлиядә иң көчле милләтлләрнең берсе Аэдуиларның баш магистратының ел саен сайлана торган җитәкчесе ''[[Уэргобрето]]'' булырга мөмкин булган. Әгәр дә чын булса, Аедуада аның хәрби һәм дини вазифалар комбинациясе Цезарьның римлылар арасында вазифалар белән параллель булган (Римда, Цезарь ''[[Pontifex Maximus]]'' [[Рим магистратлары|магистрат]] һәм генерал булуга өстәвенә ''[[Pontifex Maximus]]'' булган). Дивишакус безнең эрага кадәр 52 елга кадәр тирәсендә сайлаулар [[Конвиктолитавис]] һәм [[Котос]] арасында булганда ''Уэргобрето'' булыр иде.{{sfn|Brunaux|2005|p=283}} ==Популяр мәдәниятта== Дивишакус 2003 ел ''[[Преторианнар]]'' видео уенында махсус Друид берлеге буларак пәйда була, уенның өлеше Галлик Сугышлар дәвамында бара. Уенда Дивишакус дәвалаучы кампания барышында Рим ягында дәвалаучы буларак хезмәт итә. Аның исеме "Дивитиакус" дип язылган. [[Элувейти]] "(Do)minion" җырына шигырьләр иртуганы [[Думнорикс]]ка мөрәҗәгать ителгән Дивишакус карау ноктасыннан язылган. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Библиография== * {{cite book |last=Brunaux |first=Jean-Louis |year=2005 |title=Les Gaulois |location=Paris |publisher=Les Belles Lettres |isbn=2-251-41028-7 }} * [[Cicero]], ''[[De Divinatione]]'' [[Wikisource:On divination/Book 1#41|1.41]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] fwrxnru29cq1ajesu7h0zpxes3pnzl9 3528792 3528785 2022-08-14T08:53:36Z A.Khamidullin 6685 wikitext text/x-wiki '''Дивитиакус''' яки '''Дивишакус''' ул [[Галлия]]дә безнең эрага кадәр 1-енче гасырда яшәгән [[Аэдуи]] кабиләсеннән [[друид]] булган, [[Классик антиклык|антиклыктан]] булуы исем шәһадәте булган бердәнбер друид. {{sfn|Delamarre|2003|p=145–146}} Аның туу датасы билгеле түгел, әмма ул безнең эрага кадәр 60-ынчы елларда инде олы булган, шул вакытта ул [[Юлий Цезарь]] тарафыннан Аэдуи "сенаторы" буларак тасвирланган булган. Цезарьның ''[[Галлик Сугышы]]''нда, "сенатор" сүзе кланнарының чишелеш кабул итүендә катнашкан Галл аристократларына карый торган сүз булган. Дивишакус Аэдуиның Рим белән алдан булган шурадашлыгын тәэмин иткән. ==Римга зиярәте== Безнең эрага кадәр 63 елда, Дивишакус [[Магетобрига Сугышы]]нда исән калган, анда [[Секуани]] һәм [[Арверни]] көчләре, [[Суэби]] патшасы [[Ариовистус]] Герман гаскәрләре белән бергә Аэдуины суйганнар.{{sfn|Brunaux|2005|p=282}} Шуннан соң, Аэдуи Секуанига ясак түләүчеләр булып киткән. Аэдуиның җиңелүеннән соң Дивишакус Римга сәяхәт иткән һәм [[Рим Сенаты]] алдында хәрби ярдәм сорап чыгыш ясаган. Анда булганда ул [[Цицерон]]ның кунагы булган, ул аның [[рухият]], [[астрономия]] һәм [[табигый фәлсәфә]] белеме турында яза һәм аны друид дип атый.<ref>Cicero, ''De Divinatione'' I xli.</ref> Аны яхшы белгән Юлий Цезарь аны друид дип атамыйча, Дивишакусның дипломат буларак аеруча сәләтләрен билгеләп үткән. ==Цезарь белән шура== Цезарьның [[Гельветия]] өстеннән җиңүеннән соң, Дивишакус Цезарьга Галлар делегациясенең күренекле әгъзасы булган һәм аларның баш чыгыш ясаучысы итеп билгеләнгән булган. Ул Аэдуиларның тормышларын һәм азатлыгын алган Ариовистус турында Галларның борчуларын Цезарьга китергән һәм шулай ук Секуани җирләре Ариовистус тарафыннан талану фактына шулай ук игътибар җәлеп иткән.<ref name="Hamm"/><ref>Walter, Caesar: A Biography, 158 and 161</ref><ref>Goldsworthy, Caesar, 271</ref> Галлар мөрәҗәгате Цезарьның [[Галлия Яулап Алуы]]ның алдагы фазасы өчен катализатор тәэмин иткән, шул вакытта Цезарь Ариовистуска каршы чыгу һәм тар-мар итү өчен дәвам иткән. Дивишакусның агрессив рәвештә Римга каршы булган ир туганы [[Думнорикс]] булган. Галлик Сугышлар аша Думнорикс Цезарьның яулап алуларын актив рәвештә саботаж итә алган, бу аның Аэдуи арасында көчле позициясенә күрә булган. Цезарь Думнорикс мәкерле дәүләт эшлеклесе [[Оргеторикс]] һәм Секуани аша [[Гельветия]]дә йогынтысы аша бөтен Галлияне алырга заговор ясаган дип раслый.<ref name="Hamm">{{cite book |last1=Caesar-Translated by Hammond |first1=Carolyn |title=The Gallic War |publisher=Oxford World's Classics |pages=3–34}}</ref> Аны сугышта тар-мар иткәннән соң, Цезарь аннан иртуганына җәза бирмәскә сораган каршы торучы Дивишакустан котылган сыман тормышын айый. Соңрак, шулай да, Думнорикс Цезарьның контроленнән китеп караган һәм шул маташуында үтерелгән булган. ==Иҗтимагый позицияләр== Деламарр раслаганча, друид дини хезмәтен башкаруына өстәп, Дивишакус Галлиядә иң көчле милләтлләрнең берсе Аэдуиларның баш магистратының ел саен сайлана торган җитәкчесе ''[[Уэргобрето]]'' булырга мөмкин булган. Әгәр дә чын булса, Аедуада аның хәрби һәм дини вазифалар комбинациясе Цезарьның римлылар арасында вазифалар белән параллель булган (Римда, Цезарь ''[[Pontifex Maximus]]'' [[Рим магистратлары|магистрат]] һәм генерал булуга өстәвенә ''[[Pontifex Maximus]]'' булган). Дивишакус безнең эрага кадәр 52 елга кадәр тирәсендә сайлаулар [[Конвиктолитавис]] һәм [[Котос]] арасында булганда ''Уэргобрето'' булыр иде.{{sfn|Brunaux|2005|p=283}} ==Популяр мәдәниятта== Дивишакус 2003 ел ''[[Преторианнар]]'' видео уенында махсус Друид берлеге буларак пәйда була, уенның өлеше Галлик Сугышлар дәвамында бара. Уенда Дивишакус дәвалаучы кампания барышында Рим ягында дәвалаучы буларак хезмәт итә. Аның исеме "Дивитиакус" дип язылган. [[Элувейти]] "(Do)minion" җырына шигырьләр иртуганы [[Думнорикс]]ка мөрәҗәгать ителгән Дивишакус карау ноктасыннан язылган. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Библиография== * {{cite book |last=Brunaux |first=Jean-Louis |year=2005 |title=Les Gaulois |location=Paris |publisher=Les Belles Lettres |isbn=2-251-41028-7 }} * [[Cicero]], ''[[De Divinatione]]'' [[Wikisource:On divination/Book 1#41|1.41]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] [[Төркем:Дипломатлар]] m953n9u68jzt0u3l7mx94j5h54voyy4 1 588378 3528786 2022-08-14T07:48:33Z A.Khamidullin 6685 Яңа бит: «{{ТИМ|en|Divitiacus (Aedui)}}» wikitext text/x-wiki {{ТИМ|en|Divitiacus (Aedui)}} pjegb5row63v5syleksn3mnklyh3w16 0 588379 3528787 2022-08-14T07:52:32Z Roman, Alexej and Vładimir 23278 Яңа бит: «'''Борисов''' ― фамилия. * [[Борисов, Михаил Борисович]] (1949—2020), россия теле алып баручы (1994-2020). * [[Борисов, Дмитрий Дмитриевич]] (1985), россия журналисты, теле алып баручы. ---- * [[Борисова]] == Моны да карагыз == * [[Борисов (шәһәр)|Борисов]] — Беларусның шәһәр {{күп мәгънәле}}...» wikitext text/x-wiki '''Борисов''' ― фамилия. * [[Борисов, Михаил Борисович]] (1949—2020), россия теле алып баручы (1994-2020). * [[Борисов, Дмитрий Дмитриевич]] (1985), россия журналисты, теле алып баручы. ---- * [[Борисова]] == Моны да карагыз == * [[Борисов (шәһәр)|Борисов]] — Беларусның шәһәр {{күп мәгънәле}} [[Төркем:Фамилияләр]] 7l3podxugdpg5shi11j3sgnarbwvej3 0 588380 3528790 2022-08-14T08:29:09Z A.Khamidullin 6685 Инглиз теленнән тәрҗемә иттем. A.Khamidullin wikitext text/x-wiki '''Николас Р. Манн''' (1952 елда туган) [[геомантия]], мифология, кельт традициясе, [[изге геометрия]] һәм соңгы вакыттагысы [[археоастрономия]] буенча китаплар авторы. [[Гластонбэри]], Англия, [[Эйвбэри]], Англия, [[Седона, Аризона]] (Америка Кушма Штатлары) һәм [[Вашингтон, Колумбия даирәсе]] (Америка Кушма Штатлары) аның эшендә искә алынган урыннар булып тора. Аның фәлсәфә докторы Майя Саттон белән бергә язылган ''Druid Magic: The Practice of Celtic Wisdom'' китабы Британия [[Друид]] Ордены тарафыннан "Ирешеп булырлык иң яхшы практик белешмәләрнең берсе..." дип тасвирланган булган.<ref>{{Cite web|title=Recommended Reading List|url=https://www.druidry.co.uk/recommended-reading-list/|access-date=2020-12-26|website=The British Druid Order|language=en-US}}</ref> Ул шулай ук иллюстратор булып тора.<ref>[http://druidnetwork.org/en/reviews/books/silver_branch.htm Druid Network Website]</ref> Ул [[Англия]]дә, [[Сассекс]]та туган булган. Ул Англиядә, Сомерсетта партнёры Филиппа Глассон белән тора. Аның белән бергә ул ''The Star Temple of Avalon: Glastonbury's Ancient Observatory Revealed'' китабын язган.<ref>[http://www.andrewcollins.com/page/conference/speakers/NM07.htm Andrew Collins Website]</ref> ==Библиография== * ''Avalon’s Red and White Springs: The Healing Waters of Glastonbury'' with Dr. Philippa Glasson (2005) Green Magic * ''The Dark God: A Personal Journey Through the Underworld'' (1996) Llewellyn Publications ISBN 1-56718-460-X, ISBN 978-1-56718-460-0 * ''Druid Magic: The Practice of Celtic Wisdom'' with Maya Sutton, PhD (2001) Llewellyn ISBN 1-56718-481-2, ISBN 978-1-56718-481-5 * ''Energy Secrets of Glastonbury Tor'' (2004) Green Magic * ''The Giants of Gaia'' with Marcia Sutton, PhD (1995) Brotherhood of Life Books ISBN 0-914732-32-3, ISBN 978-0-914732-32-7 * ''Glastonbury Tor: A Guide to the History and Legends'' (Pamphlet) (1993) Triskele Publications * ''His Story: Masculinity in the Post-Patriarchal World'' (1995) Llewellyn Publications ISBN 1-56718-458-8, ISBN 978-1-56718-458-7 * ''The Isle of Avalon: Sacred Mysteries of Arthur and Glastonbury'' (2001) Green Magic ISBN 0-9536631-3-2, ISBN 978-0-9536631-3-2 * ''The Keltic Power Symbols: Native Traditions, the Keltic Goddess and God - The Serpent, the Power Animals and the Pictish Symbol Stones'' (1987) Triskele * ''The Cauldron and the Grail'' (1986) Triskele * ''Reclaiming the Gods: Magic, Sex, Death and Football'' (2002) Green Magic ISBN 0-9536631-8-3, ISBN 978-0-9536631-8-7 * ''The Sacred Geometry of Washington, D.C.: The Integrity and Power of the Original Design'' (2006) Green Magic ISBN 0-9547230-7-4, ISBN 978-0-9547230-7-1 * ''Sedona: Sacred Earth: A Guide to Geomantic Applications in the Red Rock Country'' (1989) Zivah Pub ISBN 0-9622707-0-9, ISBN 978-0-9622707-0-3 * ''Sedona: Sacred Earth - A Guide to the Red Rock Country'' (2005) Light Technology Publishing ISBN 1-891824-45-7, ISBN 978-1-891824-45-6 * ''The Silver Branch Cards: Divination using Druid Celtic Symbolism & Mythology'' (2000) Druidways * ''The Star Temple of Avalon: Glastonbury's Ancient Observatory Revealed'' with Philippa Glasson (2007) ISBN 978-0-9555970-5-3 * ''Avebury Cosmos: The Neolithic World of Avebury henge,Silbury Hill, West Kennet long barrow,the Sanctuary & the Longstones Cove'' (2011) O-Books ISBN 978-1-84694-680-6 == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Мәҗүсилек]] phpw94dauucqv9l4ixjmytucmdov29d 1 588381 3528791 2022-08-14T08:30:31Z A.Khamidullin 6685 Яңа бит: «{{ТИМ|en|Nicholas R.Mann (occult writer)}}» wikitext text/x-wiki {{ТИМ|en|Nicholas R.Mann (occult writer)}} bzih4ksspksonxhjxzxax5ywzy27r5b 0 588382 3528797 2022-08-14T10:15:44Z Әмир 15082 яңа бит ясау wikitext text/x-wiki {{TOC-right}} '''Ижау мәчетләре''' ({{lang-ru|Мечети Ижевска}}) ― [[Ижау]] шәһәрендә ([[Удмуртия]]) XIX гасыр уртасыннан безнең көннәргә кадәр төзелгән мәчетләр. 2019 елга Ижауда дүрт мәчет гамәлдә. Удмуртиядә яшәүчеләрнең [[дин]]нәре чагылган беренче җанисәп алу нәтиҗәсендә ([[XIX гасыр]] азагы), [[Сарапул өязе]]ндә [[мөселманнар]]ның (административ яктан анда [[Ижау|Ижау заводы]] кергән) [[православие]] конфессиясеннән кала икенче урынны алып торулары һәм 15 777 кеше исәпләнүе ачыклана. Мөселманнарның күбесе ― [[татарлар]] булган. == Беренче мәчет == Беренче мәчет [[1846 ел]]ның 28 октябрендә Иске һәм Дүртенче Елга аръягы урамнары арасында төзелгән{{sfn|Туганаев|2008|с=108}}, ул таш фундаментта торгызылган [[агач]] бина булган. Мәчет проекты император [[Николай I]] тарафыннан расланган, аны төзүгә акча Артиллерия департаменты тарафыннан бүлеп бирелгән. Бүген аның урынында {{Тәрҗемә ителмәгән 3|Ижсталь (завод)|Ижстальнең|ru|Ижсталь (завод)}} бер домнасы урнашкан. Ижауда беренче мәчет төзелешен [[Сарапул]] мещаны Иван Петров алып барган, ул конкурста [[Казан]]нан беренче [[гильдия]] [[сәүдәгәр]]е Анисим Месетниковны җиңгән. Беренче мәчетнең биеклеге ([[гөмбәз]] белән бергә) 14 м, ә озынлыгы 20 м һәм киңлеге 13 м. 1846 елның 28 октябрендә мәчет ачыла, аның [[имам]]ы Хәбибулла хәзрәт Рәхмәтуллин була. 1846 елның 2 ноябрендә мәчеттә беренче [[намаз]] укыла<ref name="История">{{Cite web |url=http://www.muslimpress.ru/udmmosque/sobornaya-mechet-g-izhevska/sobornaya-mechet-izhevska.htm |title=История Соборной мечети Ижевска |access-date=2012-02-01 |archive-date=2011-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110801022809/http://www.muslimpress.ru/udmmosque/sobornaya-mechet-g-izhevska/sobornaya-mechet-izhevska.htm |deadlink=no }}</ref>. == Икенче мәчет == [[1916 ел]]да Бишенче урамда яңа агач мәчет төзелә{{sfn|Туганаев|2008|с=108}}. Мәчет тирәсендә Татар бистәсе үсеп чыккан — анда йортлар зәңгәр-сары-яшел төскә буялган, алар каршында җиләк-җимеш бакчалары ясалган. Ижауда эре машина производствосын булдыру вакытында мәчетләрне, мөселман зиратын һәм Татар бистәсен сүтәргә һәм алар урынында металлургия заводының яңа цехларын төзергә карар кылына. Әмма агач мәчет сакланып кала: 1932 елның 26 июлендә ул, сүтеп алынып, яңа урынга – Азин урамына күчерелә, бүгенге көнгә кадәр гамәлдә<ref name="История" />. 1991 елда мәчет каршында дини мәктәп – [[мәдрәсә]] оештырыла. [[Ижау җәмигъ мәчете|Җәмигъ мәчете]] 50 елдан артык [[манара]]сыз була, 1991 елда гына манарасы төзелә. 2004 елда мәчет бинасын кирпеч белән тышлаганнар. Әмма мәчет барлык дин тотучыларны сыйдыра алмый, бигрәк тә [[җомга]] һәм бәйрәм көннәрендә, һәм күп кенә мөселманнар урамда кала. Шуңа бәйле рәвештә Ижау үзәгендә яңа мәчет төзү фикере көчәя<ref name="История" />. [[Ижау үзәк мәчете|Үзәк мәчет]] Карл Маркс урамында 2003 елдан 2016 елга кадәр төзелә<ref name="адм">{{cite web |url=https://www.izh.ru/i/promo/34322.html |title=Открытие Центральной мечети города |author= |date=2016-08-10 |website=izh.ru |publisher=Информационно-аналитическоe управление Администрации города Ижевска |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2017-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170929114322/http://www.izh.ru/i/promo/34322.html |deadlink=no }}</ref><ref name = "Макаров">{{cite web |url=https://rg.ru/2016/08/10/reg-pfo/v-izhevske-posle-13-let-stroitelstva-otkryli-sobornuiu-mechet.html |title=В Ижевске после 13 лет строительства открыли центральную мечеть |author=Иван Макаров |date=2016-08-10 |website=rg.ru |publisher=[[Российская газета]] |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2020-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201016003340/https://rg.ru/2016/08/10/reg-pfo/v-izhevske-posle-13-let-stroitelstva-otkryli-sobornuiu-mechet.html |deadlink=no }}</ref><ref name = "Поздеев">{{cite web |url=https://udm.aif.ru/society/urban/centralnuyu_mechet_otkryli_v_izhevske |title=Центральную мечеть открыли в Ижевске |author=Андрей Поздеев |date=2016-08-10 |website=udm.aif.ru |publisher=Аргументы и Факты |accessdate=2020-09-28 |lang=ru |archive-date=2021-04-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210416140612/https://udm.aif.ru/society/urban/centralnuyu_mechet_otkryli_v_izhevske |deadlink=no }}</ref>. == Ижау мәчетләре исемлеге == {| class=wikitable width=100% ! Сурәте || Атамасы || Административ <br>район || Төзелеш елы |- |style="text-align:center;"|[[Файл:Izhevsk Cathedral Mosque.jpg|150px]] || [[Ижау җәмигъ мәчете]] || [[Ижауның Ленин районы|Ленин]] || 1846 |- |style="text-align:center;"|[[Файл:Light of Faith Mosque (Izhevsk)-4.jpg|150px]] || [[Иман нуры (мәчет, Ижау)|Иман нуры]] || [[Ижауның Устинов районы|Устинов]] || 2006—2009 |- |style="text-align:center;"|[[Файл:Central Mosque (Izhevsk)-11.jpg|150px]] || [[Ижау үзәк мәчете|Үзәк мәчет]] || [[Ижауның Беренче Май районы| Беренче май]] || 2003—2016 |} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * [https://vivaldi.nlr.ru/bx000007896/details#page=1 Удмуртская Республика : Энциклопедия] / гл. ред. В. В. Туганаев. — 2-е изд., испр. и доп. — Ижевск : Издательство «Удмуртия», 2008. — 768 с. — 2200 экз. — ISBN 978-5-7659-0486-2. == Сылтамалар == {{commonscat|Mosques in Izhevsk}} * [http://www.izvestiaur.ru/society/3886201.html Известия УР от 14.06.2011 № 63(3751) — Соборная мечеть Ижевска] [[Төркем:Ижау мәчетләре]] {{Ижау мәчетләре}} kvozq6cdwsefymun02yu01e4yn3v5zh 0 588383 3528798 2022-08-14T10:15:51Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: «{{Шәхес | исем = Афанасьев Михаил Павел улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 29.01.1971 | туу җире = [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти...» wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Афанасьев Михаил Павел улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 29.01.1971 | туу җире = [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Афанасьев Михаил Павел улы''' (29.01.1971; [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Яшел Үзән муниципаль районы]] башлыгы, биология фәннәре кандидаты. Татарстан Республикасының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре (2009 ел).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/afanasev-mihail-pavlovich/ Татцентр. Афанасьев М. П.]</ref> == Биографиясе == Афанасьев Михаил Павел улы 1971 елның 29 гыйнварында [[ТАССР]]ның [[Чистай районы]] [[Олы Талкыш]] авылында туган. [[Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе|Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясен]] тәмамлаган (1993 ел). 1993-1996 елларда КДВМАның авыл хуҗалыгы хайваннарының генетика һәм селекциясе кафедрасының көндезге уку формасы аспиранты. 1996-1999 елларда зооинженерлык факультеты ассистенты, КДВУның генетика һәм селекция кафедрасы деканы урынбасары, өлкән укытучы. 1999-2005 елларда «ДеЛаваль» компаниясенең Татарстан Республикасындагы төбәк вәкиле. 2005-2010 елларда «ДеЛаваль» төбәк директоры, Үзәк Азия Республикасының Идел-Нократ төбәкләре, «ДеЛаваль» ЯАҖнең Казан шәһәрендәге аерымланган бүлекчәсе директоры. 2010 елдан Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы, Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан 2019 елга кадәр ТР «[[Лаеш муниципаль районы]]» муниципаль берәмлеге башлыгы. 2019 елның сентябреннән октябрь аена кадәр ТР Яшел Үзән районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы. 2019-2020 елларда ТР Зеленодольск районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2020 елдан ТР Яшел Үзән районы башлыгы. == Бүләк һәм премияләре == «2010 елгы Бөтенроссия халык санын алуны уздыруда күрсәткән хезмәтләре өчен», «Хәрби бердәмлекне ныгыткан өчен» медальләре (2011 ел), ТР Президенты Рәхмәте (2016 ел), «Татарстан Республикасында җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлары өчен» медале (2017 ел), РФ Элемтә һәм массакүләм коммуникацияләр министрының Рәхмәт хаты (2018 ел), ТР Дәүләт Советы Рәисенең Рәхмәт хаты (2018 ел), «Фидакарь хезмәт өчен» Татарстан Республикасы медале (2019 ел), «Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2021 ел) белән бүләкләнгән. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Чистай районында туганнар]] [[Төркем:Биология фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Яшел Үзән районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Лаеш районы]] [[Төркем:Татарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәрләре]] 08we6di9vn70f8001j88xrze36hruh3 3528799 3528798 2022-08-14T10:16:15Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Афанасьев Михаил Павел улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 29.01.1971 | туу җире = [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = рус | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Афанасьев Михаил Павел улы''' (29.01.1971; [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Яшел Үзән муниципаль районы]] башлыгы, биология фәннәре кандидаты. Татарстан Республикасының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре (2009 ел).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/afanasev-mihail-pavlovich/ Татцентр. Афанасьев М. П.]</ref> == Биографиясе == Афанасьев Михаил Павел улы 1971 елның 29 гыйнварында [[ТАССР]]ның [[Чистай районы]] [[Олы Талкыш]] авылында туган. [[Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе|Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясен]] тәмамлаган (1993 ел). 1993-1996 елларда КДВМАның авыл хуҗалыгы хайваннарының генетика һәм селекциясе кафедрасының көндезге уку формасы аспиранты. 1996-1999 елларда зооинженерлык факультеты ассистенты, КДВУның генетика һәм селекция кафедрасы деканы урынбасары, өлкән укытучы. 1999-2005 елларда «ДеЛаваль» компаниясенең Татарстан Республикасындагы төбәк вәкиле. 2005-2010 елларда «ДеЛаваль» төбәк директоры, Үзәк Азия Республикасының Идел-Нократ төбәкләре, «ДеЛаваль» ЯАҖнең Казан шәһәрендәге аерымланган бүлекчәсе директоры. 2010 елдан Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы, Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан 2019 елга кадәр ТР «[[Лаеш муниципаль районы]]» муниципаль берәмлеге башлыгы. 2019 елның сентябреннән октябрь аена кадәр ТР Яшел Үзән районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы. 2019-2020 елларда ТР Зеленодольск районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2020 елдан ТР Яшел Үзән районы башлыгы. == Бүләк һәм премияләре == «2010 елгы Бөтенроссия халык санын алуны уздыруда күрсәткән хезмәтләре өчен», «Хәрби бердәмлекне ныгыткан өчен» медальләре (2011 ел), ТР Президенты Рәхмәте (2016 ел), «Татарстан Республикасында җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлары өчен» медале (2017 ел), РФ Элемтә һәм массакүләм коммуникацияләр министрының Рәхмәт хаты (2018 ел), ТР Дәүләт Советы Рәисенең Рәхмәт хаты (2018 ел), «Фидакарь хезмәт өчен» Татарстан Республикасы медале (2019 ел), «Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2021 ел) белән бүләкләнгән. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Чистай районында туганнар]] [[Төркем:Биология фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Яшел Үзән районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Лаеш районы]] [[Төркем:Татарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәрләре]] 9dze7j8ou8nrcb3mf2emw7864x02gf8 3528804 3528799 2022-08-14T10:19:08Z Ilnur efende 6874 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Афанасьев Михаил Павел улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 29.01.1971 | туу җире = [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = рус | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Афанасьев Михаил Павел улы''' (29.01.1971; [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Яшел Үзән муниципаль районы]] башлыгы һәм шәһәре мэры,<ref>[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=45315 Справочник персоналий. Афанасьев Михаил Павлович. Глава Зеленодольского муниципального района, Мэр города Зеленодольска.]</ref> биология фәннәре кандидаты. Татарстан Республикасының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре (2009 ел).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/afanasev-mihail-pavlovich/ Татцентр. Афанасьев М. П.]</ref> == Биографиясе == Афанасьев Михаил Павел улы 1971 елның 29 гыйнварында [[ТАССР]]ның [[Чистай районы]] [[Олы Талкыш]] авылында туган. [[Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе|Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясен]] тәмамлаган (1993 ел). 1993-1996 елларда КДВМАның авыл хуҗалыгы хайваннарының генетика һәм селекциясе кафедрасының көндезге уку формасы аспиранты. 1996-1999 елларда зооинженерлык факультеты ассистенты, КДВУның генетика һәм селекция кафедрасы деканы урынбасары, өлкән укытучы. 1999-2005 елларда «ДеЛаваль» компаниясенең Татарстан Республикасындагы төбәк вәкиле. 2005-2010 елларда «ДеЛаваль» төбәк директоры, Үзәк Азия Республикасының Идел-Нократ төбәкләре, «ДеЛаваль» ЯАҖнең Казан шәһәрендәге аерымланган бүлекчәсе директоры. 2010 елдан Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы, Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан 2019 елга кадәр ТР «[[Лаеш муниципаль районы]]» муниципаль берәмлеге башлыгы. 2019 елның сентябреннән октябрь аена кадәр ТР Яшел Үзән районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы. 2019-2020 елларда ТР Зеленодольск районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2020 елдан ТР Яшел Үзән районы башлыгы.<ref>[https://m.realnoevremya.ru/persons/624-afanasev-mihail-pavlovich Афанасьев Михаил Павлович. Гос. ведомства. Администрации районов республики.]</ref> == Бүләк һәм премияләре == «2010 елгы Бөтенроссия халык санын алуны уздыруда күрсәткән хезмәтләре өчен», «Хәрби бердәмлекне ныгыткан өчен» медальләре (2011 ел), ТР Президенты Рәхмәте (2016 ел), «Татарстан Республикасында җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлары өчен» медале (2017 ел), РФ Элемтә һәм массакүләм коммуникацияләр министрының Рәхмәт хаты (2018 ел), ТР Дәүләт Советы Рәисенең Рәхмәт хаты (2018 ел), «Фидакарь хезмәт өчен» Татарстан Республикасы медале (2019 ел), «Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2021 ел) белән бүләкләнгән. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Чистай районында туганнар]] [[Төркем:Биология фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Яшел Үзән районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Лаеш районы]] [[Төркем:Татарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәрләре]] 9240hatsntvnoo7zt25evct4hrzo0o1 3528825 3528804 2022-08-14T11:49:29Z Әмир 15082 калып өстәү wikitext text/x-wiki {{фш|Афанасьев}} {{Шәхес | исем = Афанасьев Михаил Павел улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 29.01.1971 | туу җире = [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = рус | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Афанасьев Михаил Павел улы''' (29.01.1971; [[Олы Талкыш]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Яшел Үзән муниципаль районы]] башлыгы һәм шәһәре мэры,<ref>[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=45315 Справочник персоналий. Афанасьев Михаил Павлович. Глава Зеленодольского муниципального района, Мэр города Зеленодольска.]</ref> биология фәннәре кандидаты. Татарстан Республикасының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре (2009 ел).<ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/afanasev-mihail-pavlovich/ Татцентр. Афанасьев М. П.]</ref> == Биографиясе == Афанасьев Михаил Павел улы 1971 елның 29 гыйнварында [[ТАССР]]ның [[Чистай районы]] [[Олы Талкыш]] авылында туган. [[Н. Э. Бауман исемендәге Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясе|Казан дәүләт ветеринария медицинасы академиясен]] тәмамлаган (1993 ел). 1993-1996 елларда КДВМАның авыл хуҗалыгы хайваннарының генетика һәм селекциясе кафедрасының көндезге уку формасы аспиранты. 1996-1999 елларда зооинженерлык факультеты ассистенты, КДВУның генетика һәм селекция кафедрасы деканы урынбасары, өлкән укытучы. 1999-2005 елларда «ДеЛаваль» компаниясенең Татарстан Республикасындагы төбәк вәкиле. 2005-2010 елларда «ДеЛаваль» төбәк директоры, Үзәк Азия Республикасының Идел-Нократ төбәкләре, «ДеЛаваль» ЯАҖнең Казан шәһәрендәге аерымланган бүлекчәсе директоры. 2010 елдан Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы, Лаеш муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2010 елдан 2019 елга кадәр ТР «[[Лаеш муниципаль районы]]» муниципаль берәмлеге башлыгы. 2019 елның сентябреннән октябрь аена кадәр ТР Яшел Үзән районы башкарма комитеты җитәкчесе вазыйфаларын башкаручы. 2019-2020 елларда ТР Зеленодольск районы башкарма комитеты җитәкчесе. 2020 елдан ТР Яшел Үзән районы башлыгы.<ref>[https://m.realnoevremya.ru/persons/624-afanasev-mihail-pavlovich Афанасьев Михаил Павлович. Гос. ведомства. Администрации районов республики.]</ref> == Бүләк һәм премияләре == «2010 елгы Бөтенроссия халык санын алуны уздыруда күрсәткән хезмәтләре өчен», «Хәрби бердәмлекне ныгыткан өчен» медальләре (2011 ел), ТР Президенты Рәхмәте (2016 ел), «Татарстан Республикасында җирле үзидарәне үстерүдәге казанышлары өчен» медале (2017 ел), РФ Элемтә һәм массакүләм коммуникацияләр министрының Рәхмәт хаты (2018 ел), ТР Дәүләт Советы Рәисенең Рәхмәт хаты (2018 ел), «Фидакарь хезмәт өчен» Татарстан Республикасы медале (2019 ел), «Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2021 ел) белән бүләкләнгән. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Чистай районында туганнар]] [[Төркем:Биология фәннәре кандидатлары]] [[Төркем:Шәхесләр:Яшел Үзән районы]] [[Төркем:Шәхесләр:Лаеш районы]] [[Төркем:Татарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәрләре]] 7d1k6yockspyh6w199abyvuwdxeo27n 10 588384 3528800 2022-08-14T10:16:49Z Әмир 15082 калып ясау wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Ижау мәчетләре |state = {{{state|autocollapse}}} |title = [[Ижау мәчетләре]] |listclass = hlist |list2 = {{*}} [[Ижау җәмигъ мәчете]] {{*}} [[Ижау үзәк мәчете]] {{*}} [[Иман нуры (мәчет, Ижау) |Иман нуры]] {{*}} {{comment|4нче колония мәчете|Ижевск шәһәрендә УР буенча Россия УФСИН № 4 дәвалау-төзәтү колониясендәге мәчет}} {{*}} |below = }}<noinclude> {{collapsible option}} <!--Categories--> [[Category:Калыплар:Русия|Удмуртия]][[Төркем:Навигацион калыплар]] </noinclude><includeonly>[[Category:Ижау мәчетләре]]</includeonly> givop32ds5tky12vblousr4hoigbzmh 1 588385 3528805 2022-08-14T10:20:01Z Әмир 15082 Яңа бит: «{{ТИМ|ru|Мечети Ижевска}}» wikitext text/x-wiki {{ТИМ|ru|Мечети Ижевска}} fmhcmpl6idpr99krhtyf05htaowenlb 0 588386 3528806 2022-08-14T10:31:06Z Ilnur efende 6874 Яңа бит: «{{Шәхес | исем = Козлов Вячелав Михаил улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 07.02.1956 | туу җире = [[Яңа Чишмә]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = рус | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | ә...» wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Козлов Вячелав Михаил улы | рәсем = | рәсем_зурлыгы = 250px | alt = | рәсем язуы = | тулы исем = | һөнәр = муниципаль эшлекле | туу датасы = 07.02.1956 | туу җире = [[Яңа Чишмә]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]] | гражданлык = РФ | милләт = рус | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = | сайт = | башка мәгълүмат = }} '''Козлов Вячелав Михаил улы''' (07.02.1956; [[Яңа Чишмә]], [[Чистай районы]], [[ТАССР]]) — [[Татарстан]]ның [[Яңа Чишмә муниципаль районы]] башлыгы.<ref>[https://tatarstan.ru/persons.htm?action=person&id=17686 Справочник персоналий. Козлов В. М.]</ref><ref name="ТЦ">[https://tatcenter.ru/person/kozlov-vyacheslav-mihajlovich/ Татцентр. Козлов В. М.]</ref> == Биографиясе == Козлов Вячелав Михаил улы 1971 елның 29 гыйнварында [[ТАССР]]ның [[Чистай районы]] [[Яңа Чишмә]] авылында туган (хәзерге [[Яңа Чишмә районы]] [[Яңа Чишмә]] авылы). «Галим агроном» белгечлеге буенча [[Казан авыл хуҗалыгы институты]]н тәмамлаган (1990 ел). 1978-1983 елларда Чистай районының ХХ партсъезды исемендәге колхозда терлек азыгы җитештерү башлыгы, техника буенча бригадир ярдәмчесе. 1983 елдан 1985 елга кадәр Яңа Чишмә районының «ХХ партсъезд» колхозында терлек азыгы җитештерү башлыгы. 1985-1990 елларда Яңа Чишмә районының [[Чуаш Чабаксары]]ның «Закамский» совхозы директоры. 1990-1992 елларда Яңа Чишмә авылы халык депутатларының район Советы Рәисенең беренче урынбасары. 1992-1998 елларда Яңа Чишмә районы администрациясе башлыгының беренче урынбасары. 1998-2000 елларда Яңа Чишмә районы администрация башлыгы вазыйфаларын башкаручы, Яңа Чишмә авылы. администрациясе башлыгы. 2000-2005 елларда-Чистай районы һәм Чистай шәһәре администрациясе башлыгы. 2006-2010 елларда «Чистай муниципаль районы» муниципаль берәмлеге башлыгы. 2010 елда Яңа Чишмә муниципаль районы башкарма комитеты җитәкчесенең инфраструктура үсеше буенча урынбасары, Башкарма комитет җитәкчесе. 2010 елның октябреннән Татарстан Республикасының «Яңа Чишмә муниципаль районы» муниципаль берәмлеге башлыгы. == Бүләк һәм премияләре == Татарстан Республикасының «Фидакарь хезмәт өчен» медале (2006 ел), «Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы төзелүгә 100 ел» медале (2021 ел) белән бүләкләнгән. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Татарстан муниципалитетлары җитәкчеләре}} [[Төркем:Чистай районында туганнар]] [[Төркем:Шәхесләр:Яңа Чишмә районы]] [[Төркем:Казан авыл хуҗалыгы институтын тәмамлаучылар]] q6m3z61nd6qpi4wiwrr6s96pl7zzta6 6 588387 3528807 2022-08-14T10:47:30Z Әмир 15082 {{Ирексез лицензияле сурәт |тасвир = Алмаз Гыймадиев фотосурәте |чыганак = http://idel-tat.ru/news/literatura/almaz-gimadeev-yumoristicheskie-rasskazy-v-perevode-albiny-gumerovoy |ясау вакыты = билгесез |автор = билгесез }} {{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ |мәкалә = Алмаз Гыймадиев |максат = сурәтләү өчен |алмаштыру мөмкинлеге = бар |өстәмә мәгълүмат = юк }} [[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]][[Төркем:Сурәтләр:Язучылар]] wikitext text/x-wiki == Кыскача аңлатма == {{Ирексез лицензияле сурәт |тасвир = Алмаз Гыймадиев фотосурәте |чыганак = http://idel-tat.ru/news/literatura/almaz-gimadeev-yumoristicheskie-rasskazy-v-perevode-albiny-gumerovoy |ясау вакыты = билгесез |автор = билгесез }} {{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ |мәкалә = Алмаз Гыймадиев |максат = сурәтләү өчен |алмаштыру мөмкинлеге = бар |өстәмә мәгълүмат = юк }} [[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]][[Төркем:Сурәтләр:Язучылар]] jntmslxc4r0ylks19jwo19a3yc92nl7 0 588388 3528808 2022-08-14T10:48:13Z Әмир 15082 яңа бит ясау wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Алмаз Гыймадиев |Оригинал телендә = |Фото =А.М._Гыймадиев.jpg |Киңлек = |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Алмаз Марс улы Гыймадиев |Псевдонимнар = |Туу датасы = 20.07.1972 |Туу урыны = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу җире|Биектау районы|Биектау районында}}, [[Зур Битаман]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Ватандашлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/> {{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = язучы, журналист, баш мөхәррир |Иҗат итү еллары = 1990-{{х.в.}} |Юнәлеш = проза |Жанр = хикәя, повесть |Иҗат итү теле = [[татар теле]] |Дебют = «Тә-нә-фес яки маҗаралы хәлләр» (1997, [[ТКН]]) |Премияләр = [[Шәйхи Маннур премиясе]]<br/> [[Абдулла Алиш премиясе]] <br/>[[Шәүкәт Галиев премиясе]] |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} {{фш|Гыймадиев}} '''Алмаз Гыймадиев''', Алмаз Марс улы Гыймадиев (''[[1972 ел]]ның [[20 июль|20 июле]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[Татарстан АССР]], [[Биектау районы]], [[Олы Битаман]]'') ― язучы, журналист, Татарстанның 1995 елдан [[Татарстан Журналистлар берлеге|Журналистлар]] һәм 1998 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге|Язучылар]] берлекләре әгъзасы. [[Шәйхи Маннур исемендәге премия|Шәйхи Маннур]] (2001), [[Абдулла Алиш исемендәге премия|Абдулла Алиш]] (2007), [[Шәүкәт Галиев премиясе|Шәүкәт Галиев]] (2022) исемендәге премияләр лауреаты <ref>[http://sabantuyjournal.ru/news/iat/sabantuy-diplre-almaz-gyymadiev «Сабантуй» әдипләре: Алмаз Гыймадиев]</ref>. == Тәрҗемәи хәле == 1972 елның 20 июлендә Татарстан АССР [[Биектау районы]] [[Олы Битаман]] авылында [[укытучы]]лар гаиләсендә туган. Әнисе ― балалар язучысы [[Ләлә Сабирова|Ләлә Нәгыйм кызы Сабирова (Гыймадиева)]]<ref>[https://nsportal.ru/shkola/rodnoy-yazyk-i-literatura/library/2016/08/18/yazuchy-almaz-gyymadievhttps://nsportal.ru/shkola/rodnoy-yazyk-i-literatura/library/2016/08/18/yazuchy-almaz-gyymadiev Язучы Алмаз Гыймадиев иҗаты буенча презентация]</ref>. Алмаз беренче классны укып тормаган, көз көне үк икенче класска күчергәннәр. Урта мәктәпне (1988, көмеш медальгә), [[Казан дәүләт университеты]]ның татар теле, әдәбияты һәм көнчыгыш телләре факультетын тәмамлаган. == Хезмәт юлы == Университетның дүртенче курсында укыганда республика балалар һәм яшүсмерләр газетасы [[Сабантуй (журнал)|«Сабантуй»]] редакциясенә хәбәрче булып эшкә урнаша. Университетта укуын тәмамлагач та, шул газетада 1996 елга кадәр эшләвен дәвам иттерә<ref name=":0">[http://biektau.belem.ru/tt/node/60 Гыймадиев Aлмаз Марс улы.] [[Биектау районы]] сайты «Биектауның биек үрләре»</ref>. 1991–1996 елларда ― «Сабантуй» балалар газетасында әдәбият бүлегендә эшли. 1996–1997 елларда ― [[Әтнә районы]] администрациясендә мәдәният бүлеге мөдире. 1997–2014 елларда ― «[[Казан утлары]]» журналында әүвәл бүлек мөдире, соңыннан җаваплы секретарь. 2014 елдан ― [[Акчарлак (газета)|«Акчарлак»]] газетасының баш мөхәррире<ref>[https://akcharlak.tmweb.ru/publishing-house/employees/ Безнең команда. Гыймадиев Алмаз Марс улы]</ref>. [[Телевидение]]дә (''ике ел [[ТНВ]]да «Кәмит Җәвит» тапшыруының сценарийларын язган, редакторы булган''), эстрадада (''яшь чагыңда музыкаль төркеме булган'') эшләү тәҗрибәсе бар<ref>''Рузилә Мөхәммәтшина''. [https://intertat.tatar/news/almaz-gyymadiev-ya-a-tormyshka-yaraklasha-almagan-i-atchylar-mgyyatk-l-g-n-t-ukyy Алмаз Гыймадиев: «Яңа тормышка яраклаша алмаган иҗатчылар җәмгыятькә ләгънәт укый».] [[Интертат]], 9.02.2020</ref>. == Иҗаты == А. Гыймадиев бала чагында ук хикәяләр, әкиятләр язу белән мавыга, мәктәптә укыганда аерым язмалары «[[Яшь ленинчы]]» газетасында (хәзерге [[Сабантуй (журнал)|«Сабантуй»]] журналы), [[Ялкын (журнал)|«Ялкын»]] журналында басыла башлый. [[1990-еллар]]дан башлап, А. Гыймадиевның [[балалар]], үсмерләр өчен язылган хикәяләре, повестьлары, мәкаләләре көндәлек матбугат битләрендә даими басылып килә. 1997 елда [[Татарстан китап нәшрияты]]нда «Тә-нә-фес яки маҗаралы хәлләр» исемле беренче китабы (''кырыкка якын шаян хикәя кергән''), 2000 елда «Хуш, Тамчыгөл!» китабы басыла. 2003 елда «Татар балалар әдәбияты» исемле күмәк җыентыкта («Хәтер» нәшрияты), 2004 елда «Балачакта калабыз» ([[Татарстан китап нәшрияты]]) исемле күмәк җыентыкта А. Гыймадиевның кыска хикәяләр тупланмасы дөнья күрә. А.Гыймадиевның хикәяләре композицион яктан җыйнак, сюжетлары маҗаралы хәлләргә корылган булулары белән җәлеп итә, аларда балаларның көндәлек тормышта – мәктәптә, шәһәр урамында, авыл болын-кырларында бер-берсенә карата эчкерсез мөнәсәбәтләре, шаянлыклары, характер үзенчәлекләре кызыклы детальләр, тормышчан вакыйга-эпизодлар аша сурәтләнә<ref name=":0" />. А. Гыймадиев көн дә булып торган хәлләрне йомшак юмор, урыны белән чәнечкеле юллар аша сурәтли. Хикәяләре коры шаяруга гына корылмаган, аларның укучы рухына йогынты ясарлык эчке мәгънәсе бар. * 2005 ел ― «Без андый малай түгел»: бер повесть, шаян хикәяләр (Мәгариф нәшрияты) * 2006 ел ― «Ниязның рекордлар китабы» (Татарстан китап нәшрияты) * 2013 ел ― «Телефонлы кәҗә» (Татарстан китап нәшрияты). ISBN 978-5-298-02464-8 * 2019 ел ― «Селфи таягы» * 2022 ел ― «Юләрләр авылы» (''олылар өчен сатирик хикәяләр'') == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2001 ел|2001]] ― [[Шәйхи Маннур исемендәге премия]] – ''беренче ике китабы һәм «Сабантуй» газетасында басылган язмалары өчен'' * [[2007 ел|2007]] ― Абдулла Алиш исемендәге премия – ''балалар әдәбиятындагы казанышлары өчен'' * [[2022 ел|2022]] ― [[Шәүкәт Галиев исемендәге премия]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * ''Альбина Гайнуллина''. «Бүгенге татар журналтстларының күбесе «Акчарлак»та эшләп китте». [[Акчарлак (газета)|Акчарлак]], 10.08.2022, № 31, 2-3нче бит. == Сылтамалар == * [https://sptatar.com/gyjmadiev-almaz/ Гыймадиев Алмаз Марс улы.] [[Татарстан Язучылар берлеге]] * [http://biektau.belem.ru/tt/node/60 Гыймадиев Aлмаз Марс улы.] [[Биектау районы]] сайты «Биектауның биек үрләре» * [https://vk.com/wall-151008663_4054?z=video-151008663_456239916%2F48971526135b0a87e8%2Fpl_post_-151008663_4054 Алмаз Марс улы Гыймадиев иҗаты турында] (''видео, 6:16'') {{DEFAULTSORT:Гыймадиев, Алмаз}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:Абдулла Алиш премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Шәйхи Маннур премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Шәүкәт Галиев премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] 8y222p0ok1bhsu37kid296af0msn959 3528813 3528808 2022-08-14T10:59:03Z Әмир 15082 /* Әдәбият */ wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Алмаз Гыймадиев |Оригинал телендә = |Фото =А.М._Гыймадиев.jpg |Киңлек = |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Алмаз Марс улы Гыймадиев |Псевдонимнар = |Туу датасы = 20.07.1972 |Туу урыны = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу җире|Биектау районы|Биектау районында}}, [[Зур Битаман]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Ватандашлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/> {{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = язучы, журналист, баш мөхәррир |Иҗат итү еллары = 1990-{{х.в.}} |Юнәлеш = проза |Жанр = хикәя, повесть |Иҗат итү теле = [[татар теле]] |Дебют = «Тә-нә-фес яки маҗаралы хәлләр» (1997, [[ТКН]]) |Премияләр = [[Шәйхи Маннур премиясе]]<br/> [[Абдулла Алиш премиясе]] <br/>[[Шәүкәт Галиев премиясе]] |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} {{фш|Гыймадиев}} '''Алмаз Гыймадиев''', Алмаз Марс улы Гыймадиев (''[[1972 ел]]ның [[20 июль|20 июле]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[Татарстан АССР]], [[Биектау районы]], [[Олы Битаман]]'') ― язучы, журналист, Татарстанның 1995 елдан [[Татарстан Журналистлар берлеге|Журналистлар]] һәм 1998 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге|Язучылар]] берлекләре әгъзасы. [[Шәйхи Маннур исемендәге премия|Шәйхи Маннур]] (2001), [[Абдулла Алиш исемендәге премия|Абдулла Алиш]] (2007), [[Шәүкәт Галиев премиясе|Шәүкәт Галиев]] (2022) исемендәге премияләр лауреаты <ref>[http://sabantuyjournal.ru/news/iat/sabantuy-diplre-almaz-gyymadiev «Сабантуй» әдипләре: Алмаз Гыймадиев]</ref>. == Тәрҗемәи хәле == 1972 елның 20 июлендә Татарстан АССР [[Биектау районы]] [[Олы Битаман]] авылында [[укытучы]]лар гаиләсендә туган. Әнисе ― балалар язучысы [[Ләлә Сабирова|Ләлә Нәгыйм кызы Сабирова (Гыймадиева)]]<ref>[https://nsportal.ru/shkola/rodnoy-yazyk-i-literatura/library/2016/08/18/yazuchy-almaz-gyymadievhttps://nsportal.ru/shkola/rodnoy-yazyk-i-literatura/library/2016/08/18/yazuchy-almaz-gyymadiev Язучы Алмаз Гыймадиев иҗаты буенча презентация]</ref>. Алмаз беренче классны укып тормаган, көз көне үк икенче класска күчергәннәр. Урта мәктәпне (1988, көмеш медальгә), [[Казан дәүләт университеты]]ның татар теле, әдәбияты һәм көнчыгыш телләре факультетын тәмамлаган. == Хезмәт юлы == Университетның дүртенче курсында укыганда республика балалар һәм яшүсмерләр газетасы [[Сабантуй (журнал)|«Сабантуй»]] редакциясенә хәбәрче булып эшкә урнаша. Университетта укуын тәмамлагач та, шул газетада 1996 елга кадәр эшләвен дәвам иттерә<ref name=":0">[http://biektau.belem.ru/tt/node/60 Гыймадиев Aлмаз Марс улы.] [[Биектау районы]] сайты «Биектауның биек үрләре»</ref>. 1991–1996 елларда ― «Сабантуй» балалар газетасында әдәбият бүлегендә эшли. 1996–1997 елларда ― [[Әтнә районы]] администрациясендә мәдәният бүлеге мөдире. 1997–2014 елларда ― «[[Казан утлары]]» журналында әүвәл бүлек мөдире, соңыннан җаваплы секретарь. 2014 елдан ― [[Акчарлак (газета)|«Акчарлак»]] газетасының баш мөхәррире<ref>[https://akcharlak.tmweb.ru/publishing-house/employees/ Безнең команда. Гыймадиев Алмаз Марс улы]</ref>. [[Телевидение]]дә (''ике ел [[ТНВ]]да «Кәмит Җәвит» тапшыруының сценарийларын язган, редакторы булган''), эстрадада (''яшь чагыңда музыкаль төркеме булган'') эшләү тәҗрибәсе бар<ref>''Рузилә Мөхәммәтшина''. [https://intertat.tatar/news/almaz-gyymadiev-ya-a-tormyshka-yaraklasha-almagan-i-atchylar-mgyyatk-l-g-n-t-ukyy Алмаз Гыймадиев: «Яңа тормышка яраклаша алмаган иҗатчылар җәмгыятькә ләгънәт укый».] [[Интертат]], 9.02.2020</ref>. == Иҗаты == А. Гыймадиев бала чагында ук хикәяләр, әкиятләр язу белән мавыга, мәктәптә укыганда аерым язмалары «[[Яшь ленинчы]]» газетасында (хәзерге [[Сабантуй (журнал)|«Сабантуй»]] журналы), [[Ялкын (журнал)|«Ялкын»]] журналында басыла башлый. [[1990-еллар]]дан башлап, А. Гыймадиевның [[балалар]], үсмерләр өчен язылган хикәяләре, повестьлары, мәкаләләре көндәлек матбугат битләрендә даими басылып килә. 1997 елда [[Татарстан китап нәшрияты]]нда «Тә-нә-фес яки маҗаралы хәлләр» исемле беренче китабы (''кырыкка якын шаян хикәя кергән''), 2000 елда «Хуш, Тамчыгөл!» китабы басыла. 2003 елда «Татар балалар әдәбияты» исемле күмәк җыентыкта («Хәтер» нәшрияты), 2004 елда «Балачакта калабыз» ([[Татарстан китап нәшрияты]]) исемле күмәк җыентыкта А. Гыймадиевның кыска хикәяләр тупланмасы дөнья күрә. А.Гыймадиевның хикәяләре композицион яктан җыйнак, сюжетлары маҗаралы хәлләргә корылган булулары белән җәлеп итә, аларда балаларның көндәлек тормышта – мәктәптә, шәһәр урамында, авыл болын-кырларында бер-берсенә карата эчкерсез мөнәсәбәтләре, шаянлыклары, характер үзенчәлекләре кызыклы детальләр, тормышчан вакыйга-эпизодлар аша сурәтләнә<ref name=":0" />. А. Гыймадиев көн дә булып торган хәлләрне йомшак юмор, урыны белән чәнечкеле юллар аша сурәтли. Хикәяләре коры шаяруга гына корылмаган, аларның укучы рухына йогынты ясарлык эчке мәгънәсе бар. * 2005 ел ― «Без андый малай түгел»: бер повесть, шаян хикәяләр (Мәгариф нәшрияты) * 2006 ел ― «Ниязның рекордлар китабы» (Татарстан китап нәшрияты) * 2013 ел ― «Телефонлы кәҗә» (Татарстан китап нәшрияты). ISBN 978-5-298-02464-8 * 2019 ел ― «Селфи таягы» * 2022 ел ― «Юләрләр авылы» (''олылар өчен сатирик хикәяләр'') == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2001 ел|2001]] ― [[Шәйхи Маннур исемендәге премия]] – ''беренче ике китабы һәм «Сабантуй» газетасында басылган язмалары өчен'' * [[2007 ел|2007]] ― Абдулла Алиш исемендәге премия – ''балалар әдәбиятындагы казанышлары өчен'' * [[2022 ел|2022]] ― [[Шәүкәт Галиев исемендәге премия]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * ''Альбина Гайнуллина''. «Бүгенге татар журналистларының күбесе «Акчарлак»та эшләп китте». [[Акчарлак (газета)|Акчарлак]], 10.08.2022, № 31, 2-3нче бит. == Сылтамалар == * [https://sptatar.com/gyjmadiev-almaz/ Гыймадиев Алмаз Марс улы.] [[Татарстан Язучылар берлеге]] * [http://biektau.belem.ru/tt/node/60 Гыймадиев Aлмаз Марс улы.] [[Биектау районы]] сайты «Биектауның биек үрләре» * [https://vk.com/wall-151008663_4054?z=video-151008663_456239916%2F48971526135b0a87e8%2Fpl_post_-151008663_4054 Алмаз Марс улы Гыймадиев иҗаты турында] (''видео, 6:16'') {{DEFAULTSORT:Гыймадиев, Алмаз}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:Абдулла Алиш премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Шәйхи Маннур премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Шәүкәт Галиев премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] sdw6zncel01ertkq22s53acwdnzhnx8 3528814 3528813 2022-08-14T11:02:22Z Әмир 15082 /* Иҗаты */ wikitext text/x-wiki {{Язучы |Исем = Алмаз Гыймадиев |Оригинал телендә = |Фото =А.М._Гыймадиев.jpg |Киңлек = |Рәсем язуы = |Тугач бирелгән исеме = Алмаз Марс улы Гыймадиев |Псевдонимнар = |Туу датасы = 20.07.1972 |Туу урыны = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу җире|Биектау районы|Биектау районында}}, [[Зур Битаман]] |Үлем датасы = |Үлем урыны = |Ватандашлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]→<br/> {{байрак|Россия}} [[РФ]] |Эшчәнлек төре = язучы, журналист, баш мөхәррир |Иҗат итү еллары = 1990-{{х.в.}} |Юнәлеш = проза |Жанр = хикәя, повесть |Иҗат итү теле = [[татар теле]] |Дебют = «Тә-нә-фес яки маҗаралы хәлләр» (1997, [[ТКН]]) |Премияләр = [[Шәйхи Маннур премиясе]]<br/> [[Абдулла Алиш премиясе]] <br/>[[Шәүкәт Галиев премиясе]] |Бүләкләр = |Имза = |Сайт = |Башка мәгълүмат = }} {{фш|Гыймадиев}} '''Алмаз Гыймадиев''', Алмаз Марс улы Гыймадиев (''[[1972 ел]]ның [[20 июль|20 июле]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[Татарстан АССР]], [[Биектау районы]], [[Олы Битаман]]'') ― язучы, журналист, Татарстанның 1995 елдан [[Татарстан Журналистлар берлеге|Журналистлар]] һәм 1998 елдан [[Татарстан Язучылар берлеге|Язучылар]] берлекләре әгъзасы. [[Шәйхи Маннур исемендәге премия|Шәйхи Маннур]] (2001), [[Абдулла Алиш исемендәге премия|Абдулла Алиш]] (2007), [[Шәүкәт Галиев премиясе|Шәүкәт Галиев]] (2022) исемендәге премияләр лауреаты <ref>[http://sabantuyjournal.ru/news/iat/sabantuy-diplre-almaz-gyymadiev «Сабантуй» әдипләре: Алмаз Гыймадиев]</ref>. == Тәрҗемәи хәле == 1972 елның 20 июлендә Татарстан АССР [[Биектау районы]] [[Олы Битаман]] авылында [[укытучы]]лар гаиләсендә туган. Әнисе ― балалар язучысы [[Ләлә Сабирова|Ләлә Нәгыйм кызы Сабирова (Гыймадиева)]]<ref>[https://nsportal.ru/shkola/rodnoy-yazyk-i-literatura/library/2016/08/18/yazuchy-almaz-gyymadievhttps://nsportal.ru/shkola/rodnoy-yazyk-i-literatura/library/2016/08/18/yazuchy-almaz-gyymadiev Язучы Алмаз Гыймадиев иҗаты буенча презентация]</ref>. Алмаз беренче классны укып тормаган, көз көне үк икенче класска күчергәннәр. Урта мәктәпне (1988, көмеш медальгә), [[Казан дәүләт университеты]]ның татар теле, әдәбияты һәм көнчыгыш телләре факультетын тәмамлаган. == Хезмәт юлы == Университетның дүртенче курсында укыганда республика балалар һәм яшүсмерләр газетасы [[Сабантуй (журнал)|«Сабантуй»]] редакциясенә хәбәрче булып эшкә урнаша. Университетта укуын тәмамлагач та, шул газетада 1996 елга кадәр эшләвен дәвам иттерә<ref name=":0">[http://biektau.belem.ru/tt/node/60 Гыймадиев Aлмаз Марс улы.] [[Биектау районы]] сайты «Биектауның биек үрләре»</ref>. 1991–1996 елларда ― «Сабантуй» балалар газетасында әдәбият бүлегендә эшли. 1996–1997 елларда ― [[Әтнә районы]] администрациясендә мәдәният бүлеге мөдире. 1997–2014 елларда ― «[[Казан утлары]]» журналында әүвәл бүлек мөдире, соңыннан җаваплы секретарь. 2014 елдан ― [[Акчарлак (газета)|«Акчарлак»]] газетасының баш мөхәррире<ref>[https://akcharlak.tmweb.ru/publishing-house/employees/ Безнең команда. Гыймадиев Алмаз Марс улы]</ref>. [[Телевидение]]дә (''ике ел [[ТНВ]]да «Кәмит Җәвит» тапшыруының сценарийларын язган, редакторы булган''), эстрадада (''яшь чагыңда музыкаль төркеме булган'') эшләү тәҗрибәсе бар<ref>''Рузилә Мөхәммәтшина''. [https://intertat.tatar/news/almaz-gyymadiev-ya-a-tormyshka-yaraklasha-almagan-i-atchylar-mgyyatk-l-g-n-t-ukyy Алмаз Гыймадиев: «Яңа тормышка яраклаша алмаган иҗатчылар җәмгыятькә ләгънәт укый».] [[Интертат]], 9.02.2020</ref>. == Иҗаты == А. Гыймадиев бала чагында ук хикәяләр, әкиятләр язу белән мавыга, мәктәптә укыганда аерым язмалары «[[Яшь ленинчы]]» газетасында (хәзерге [[Сабантуй (журнал)|«Сабантуй»]] журналы), [[Ялкын (журнал)|«Ялкын»]] журналында басыла башлый. [[1990-еллар]]дан башлап, А. Гыймадиевның [[балалар]], үсмерләр өчен язылган хикәяләре, повестьлары, мәкаләләре көндәлек матбугат битләрендә даими басылып килә. 1997 елда [[Татарстан китап нәшрияты]]нда «Тә-нә-фес яки маҗаралы хәлләр» исемле беренче китабы (''кырыкка якын шаян хикәя кергән''), 2000 елда «Хуш, Тамчыгөл!» китабы басыла. 2003 елда «Татар балалар әдәбияты» исемле күмәк җыентыкта («Хәтер» нәшрияты), 2004 елда «Балачакта калабыз» ([[Татарстан китап нәшрияты]]) исемле күмәк җыентыкта А. Гыймадиевның кыска хикәяләр тупланмасы дөнья күрә. А.Гыймадиевның хикәяләре композицион яктан җыйнак, сюжетлары маҗаралы хәлләргә корылган булулары белән җәлеп итә, аларда балаларның көндәлек тормышта – мәктәптә, шәһәр урамында, авыл болын-кырларында бер-берсенә карата эчкерсез мөнәсәбәтләре, шаянлыклары, характер үзенчәлекләре кызыклы детальләр, тормышчан вакыйга-эпизодлар аша сурәтләнә<ref name=":0" />. А. Гыймадиев көн дә булып торган хәлләрне йомшак юмор, урыны белән чәнечкеле юллар аша сурәтли. Хикәяләре коры шаяруга гына корылмаган, аларның укучы рухына йогынты ясарлык эчке мәгънәсе бар. * 2005 ел ― «Без андый малай түгел»: бер повесть, шаян хикәяләр ([[Мәгариф (нәшрият)|«Мәгариф» нәшрияты]]) * 2006 ел ― «Ниязның рекордлар китабы» ([[Татарстан китап нәшрияты]]) * 2013 ел ― «Телефонлы кәҗә» (Татарстан китап нәшрияты). ISBN 978-5-298-02464-8 * 2019 ел ― «Селфи таягы» * 2022 ел ― «Юләрләр авылы» (''олылар өчен сатирик хикәяләр'') == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[2001 ел|2001]] ― [[Шәйхи Маннур исемендәге премия]] – ''беренче ике китабы һәм «Сабантуй» газетасында басылган язмалары өчен'' * [[2007 ел|2007]] ― Абдулла Алиш исемендәге премия – ''балалар әдәбиятындагы казанышлары өчен'' * [[2022 ел|2022]] ― [[Шәүкәт Галиев исемендәге премия]] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * ''Альбина Гайнуллина''. «Бүгенге татар журналистларының күбесе «Акчарлак»та эшләп китте». [[Акчарлак (газета)|Акчарлак]], 10.08.2022, № 31, 2-3нче бит. == Сылтамалар == * [https://sptatar.com/gyjmadiev-almaz/ Гыймадиев Алмаз Марс улы.] [[Татарстан Язучылар берлеге]] * [http://biektau.belem.ru/tt/node/60 Гыймадиев Aлмаз Марс улы.] [[Биектау районы]] сайты «Биектауның биек үрләре» * [https://vk.com/wall-151008663_4054?z=video-151008663_456239916%2F48971526135b0a87e8%2Fpl_post_-151008663_4054 Алмаз Марс улы Гыймадиев иҗаты турында] (''видео, 6:16'') {{DEFAULTSORT:Гыймадиев, Алмаз}} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Казан дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Мөхәррирләр]] [[Төркем:Абдулла Алиш премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Шәйхи Маннур премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Шәүкәт Галиев премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Татарстан язучылар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Татарстан журналистлары]] 41tmpjukjscrtmwztcafsx94xtl24sc 0 588389 3528817 2022-08-14T11:44:17Z Әмир 15082 яңа бит ясау wikitext text/x-wiki '''Афанасьев''', Афан'''а́'''сьев ― фамилия. * [[Александр Афанасьев]] (1920―1944), [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Алексей Афанасьев]] (1916―1968), [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Виктор Афанасьев]] (1922―1994), «Правда» газетасы баш мөхәррире (1976―1989). * [[Георгий Афанасьев]] (1848―1925), тарих фәннәре докторы, журналист, җәмгыять эшлеклесе һәм дипломат. * [[Илларион Афанасьев]] (1905―1975), Чуаш АССР министрлар шурасы рәисе (1947―1955). * [[Кузьма Афанасьев]] (1917―1966), [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Михаил Афанасьев]] (1971), 2020 елдан ТР Яшел Үзән районы башлыгы. * [[Сергей Афанасьев]] (1918―2001), ике тапкыр [[Социалистик Хезмәт Герое]]. КПСС Үзәк Комитеты әгъзасы (1961—1989). * [[Павел Афанасьев]] (1905―1989), КПСС Магадан өлкә комитетының 1нче сәркатибе (1958―1968). * [[Пётр Афанасьев]] (1874―1944), педагогия фәннәре докторы (1940), профессор (1938). * [[Порфирий Афанасьев]] (''[[Пурхи Ахван]]'', 1942), Чуашстанның халык язучысы (1998). * [[Фёдор Афанасьев]] (''[[Фёдор Уяр]]'', 1914―2000), Чуаш АССРның халык язучысы. * [[Юрий Афанасьев]] (1934―2015), тарих фәннәре докторы, профессор. == Моны да карагыз == * [[Афанасьев (разъезд)|Афанасьев]], авыл * [[Афанасьев мәхәлләсе|Афанасьев Бистәсе]], авыл. {{күп мәгънәле}} [[Төркем:Фамилияләр]] b6nciewido3mdr0a86fd4rn20kvl5mi