Wikipedia
twwiki
https://tw.wikipedia.org/wiki/Kratafa_Titiriw
MediaWiki 1.39.0-wmf.23
first-letter
Media
Soronko
Nkitahode
Dwumadini
Dwumadini nkitahode
Wikipedia
Wikipedia nkitahode
File
File nkitahode
MediaWiki
MediaWiki nkitahode
Nhwɛsoɔ
Nhwɛsoɔ nkitahode
Mmoa
Mmoa nkitahode
Nkyekyεmu
Nkyekyεmu nkitahode
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
WƆN A WƆGYEE ƆMAN GHANA SII HƆ DA (FOUNDERS DAY)
0
13661
133166
133165
2022-08-05T12:03:59Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnda bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six" a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ. Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]]. Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna
The Founders' Day (which was formerly spelt as 'Founder's Day') was observed in Ghana on 21 September in year each to mark the birthdate of Ghana's first president, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah, and in remembrance of the struggle for independence by Ghana's brave "Big Six" as the name implies. President Nana Addo Dankwa Akufo-Addo upon assuming office and based on the call to celebrate other members of the "Big Six" proposed a legislation to Parliament to designate 4 August as a new date of the Founders' Day celebration, to widen the scope of the celebration to cover all people who played a key role in the liberation of the country. President Nana Addo Dankwa Akufo-Addo again proposed that 21 September however should be instituted as Kwame Nkrumah Memorial Day, to commemorate his birthdate. The decision separated the "Founder's Day" celebration as an honour of the "Big Six" from Osagye Dr. Kwame Nkrumah's Memorial Day celebration on his birthdate at the heroic leader of Ghana's independence attainment and a former President of Ghana.
20y23bgr6s9epqqb8sb6wsdx9ew245b
133167
133166
2022-08-05T12:04:13Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six" a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ. Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]]. Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna
The Founders' Day (which was formerly spelt as 'Founder's Day') was observed in Ghana on 21 September in year each to mark the birthdate of Ghana's first president, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah, and in remembrance of the struggle for independence by Ghana's brave "Big Six" as the name implies. President Nana Addo Dankwa Akufo-Addo upon assuming office and based on the call to celebrate other members of the "Big Six" proposed a legislation to Parliament to designate 4 August as a new date of the Founders' Day celebration, to widen the scope of the celebration to cover all people who played a key role in the liberation of the country. President Nana Addo Dankwa Akufo-Addo again proposed that 21 September however should be instituted as Kwame Nkrumah Memorial Day, to commemorate his birthdate. The decision separated the "Founder's Day" celebration as an honour of the "Big Six" from Osagye Dr. Kwame Nkrumah's Memorial Day celebration on his birthdate at the heroic leader of Ghana's independence attainment and a former President of Ghana.
i76lw07e4k2cvnrfsgyrquvu6fr2kve
133168
133167
2022-08-05T12:30:25Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six" a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ. Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]]. Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
0g8qdd95nbepzv30ozxivltajhy2te7
133169
133168
2022-08-05T12:59:21Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six" a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ. Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]]. Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
mh7qorpb2vg60crdjg540fw9eu51176
133170
133169
2022-08-05T13:00:02Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six" a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ. Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]]. Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
ls92pyxkk0xq5q9qfpf6xsocpqp7764
133171
133170
2022-08-05T13:01:02Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref> a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ. Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]]. Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
tuc798xco0pks1rblbxrduuf1b7ye2n
133172
133171
2022-08-05T13:02:28Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]]. Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
0uce308tezm089gp37mcd47k5tqznbf
133173
133172
2022-08-05T13:03:17Z
Rsaawah
10269
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony) no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
0mw8542zuyd9mza410ik73th0xntnrz
133174
133173
2022-08-05T13:04:56Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
1oz6g13pz2e4rxj7tbxbgdlk5931uwu
133175
133174
2022-08-05T13:06:24Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan, Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
h0cmcps05lmyklkpk31y08ufyoye1ct
133176
133175
2022-08-05T13:07:35Z
Rsaawah
10269
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
1o2qqvpmcuugbch6rajbcvue8k825rg
133177
133176
2022-08-05T13:09:53Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
avpja4ozdyh7fzjyh3dgs5q72eq0dzh
133178
133177
2022-08-05T13:12:41Z
Rsaawah
10269
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no <nowiki>'Kwame Nkrumah Memorial Day'. Saa agyinatuo yi bɛtee ''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
728lht4p5ntw5y4bskcux5nz6w07jn3
133179
133178
2022-08-05T13:13:43Z
Rsaawah
10269
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
7wa7iq2hrlbv849hjilqdz9s1dejfuv
133180
133179
2022-08-05T13:15:04Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a. Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
d5wgii3l3bpssajfrae28qv8jql4ebk
133181
133180
2022-08-05T13:16:28Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
6qjioqox889yn3dncm4lw7mevzbeoka
133182
133181
2022-08-05T13:17:25Z
Rsaawah
10269
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
3q5z9z61316pzuk15utlszxd91r3vu3
133183
133182
2022-08-05T13:18:16Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
ftrawahgo8r380mqldwwxcy6vs6ck27
133184
133183
2022-08-05T13:19:10Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
qrc295z5f9xktc33abbvmbly3agdmod
133185
133184
2022-08-05T13:20:31Z
Rsaawah
10269
Added a paragraph
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
9y0c6dav2j1q4106b52nvl49ze4q5id
133186
133185
2022-08-05T13:30:25Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana. Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu. Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
k8v7cqxhjxt484lw0erg0iy8xnacrs9
133187
133186
2022-08-05T13:31:24Z
Rsaawah
10269
Added reference
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana.<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u12734</ref> Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu. Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
mvn6ne3vsofzuke9cdt0e0a4t0knjiu
133188
133187
2022-08-05T13:32:22Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana.<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u12734</ref> Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu.<ref>https://doi.org/10.1353%2Fghs.2015.0006</ref> Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
na41l8wf9ajywsypprpb7ynt5sxzves
133189
133188
2022-08-05T13:33:03Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana.<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u12734</ref> Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu.<ref>https://doi.org/10.1353%2Fghs.2015.0006</ref> Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctt32b306.18</ref>
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
3fvwhwu07473cac9mby87xg5pkyq44t
133190
133189
2022-08-05T13:34:46Z
Rsaawah
10269
Added a paragraph
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana.<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u12734</ref> Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu.<ref>https://doi.org/10.1353%2Fghs.2015.0006</ref> Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctt32b306.18</ref>
== Dapɔnna no ho ntawantawa bi ==
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
srambiljjjcx871tk11he15cyynljes
133191
133190
2022-08-05T13:54:57Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana.<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u12734</ref> Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu.<ref>https://doi.org/10.1353%2Fghs.2015.0006</ref> Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctt32b306.18</ref>
== Dapɔnna no ntawantawa bi ==
[[National Democratic Congress (NDC)]] amanyɔkuo ne [[Convention People's Party (CPP)|Convention People's Party's]] [[CPP|(CPP)]] yɛɛ sɛ anka wɔnnye saa nnapɔnna yi nsesamu no ntum ɛfiri sɛ na wɔhunu no sɛ ɛnyɛ adea yɛde gyina hɔ kae abakɔsɛm bi na Akufo-Addo aban na wɔpɛ sɛ wɔsesa ɔman no abakɔsɛm twerɛ no foforɔ.
Deɛ NDC foɔ no kyerɛ ne sɛ, Akufo-Addo na ɔpɛ sɛ ɔma ne wɔfa JB Danquah a na ɔyɛ United Gold Coast Convention (UGCC)amanyɔkuo no mu panini anideɛ bi, na amanyɔkuo no yɛ amanyɔkuo a Kwame Nkrumah firii mu kɔtee CPP ɛnam so maa no dii nkunim wɔ abatoɔ wɔtoo yɛ no mu maa no bɛyɛɛ Aban nnwumakuo mu panini ne Ghana mampanini a odi kan.
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
ab4bhctfwostpd3i9rg3rp47puqvkcl
133192
133191
2022-08-05T13:56:02Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana.<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u12734</ref> Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu.<ref>https://doi.org/10.1353%2Fghs.2015.0006</ref> Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctt32b306.18</ref>
== Dapɔnna no ntawantawa bi ==
[[National Democratic Congress (NDC)]] amanyɔkuo ne [[Convention People's Party (CPP)|Convention People's Party's]] [[CPP|(CPP)]] yɛɛ sɛ anka wɔnnye saa nnapɔnna yi nsesamu no ntum ɛfiri sɛ na wɔhunu no sɛ ɛnyɛ adea yɛde gyina hɔ kae abakɔsɛm bi na Akufo-Addo aban na wɔpɛ sɛ wɔsesa ɔman no abakɔsɛm twerɛ no foforɔ.
Deɛ NDC foɔ no kyerɛ ne sɛ, Akufo-Addo na ɔpɛ sɛ ɔma ne wɔfa JB Danquah a na ɔyɛ United Gold Coast Convention (UGCC)amanyɔkuo no mu panini anideɛ bi, na amanyɔkuo no yɛ amanyɔkuo a Kwame Nkrumah firii mu kɔtee CPP ɛnam so maa no dii nkunim wɔ abatoɔ wɔtoo yɛ no mu maa no bɛyɛɛ Aban nnwumakuo mu panini ne Ghana mampanini a odi kan.<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/ndc-will-reverse-4th-august-founders-day-celebration-otukonor/</ref>
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
7awe7tr1kem6u6726b58j28gb18xgij
133193
133192
2022-08-05T13:57:06Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Wɔn a wɔgyee ɔman Ghana sii hɔ da (Founders' Day)''' yɛ ɔman no nnapɔnna bi a yɛyi asi hɔ a yɛde kae nnoɔma pa a nnipa atitire bi a wɔdii dwuma a ɛsombo maa ɔman Ghana ne titire ne "Big Six"<ref>https://serval.unil.ch/resource/serval:BIB_A3A1C1F5427B.P001/REF.pdf</ref>a wɔko gyee ɔman Ghana mfahodie sii hɔ.<ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Kane no, na edin a wɔde frɛ saa day yi ( The Founders' day) ne "''Founder's Day"'' a na atwerɛdeɛ "S" no ba ɔdedeɛ nsɛnkyerɛne <nowiki>''</nowiki> '''’''' <nowiki>''</nowiki> no akyi a na asekyerɛ ne sɛ ɛyɛ da wɔde di nipa baako bi a ɔdii akotene wɔ Ghana mfahodie gye mu na ɔyɛ Dr. [[Kwame Nkrumah]].<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u158013</ref> Kwame Nkrumah yɛ Ghana manpanini na ɔdi kan, na na ɔka nnipa yɛfrɛ wɔn "Big Six" no ho. Yɛwoo no [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako, nti na wɔdi kane <nowiki>''</nowiki>Founder<nowiki>'s Day'' Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako afe biara de kae n'</nowiki>adwuma den a ɔyɛeɛ wɔ Ghana mfahodie gyee mu berɛ a aborofo (British Colony)<ref>https://doi.org/10.1017%2Fs0376892900010729</ref> no bɛdii nnɛ Ghana so no. Nnipa num a wɔka "Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho ne: [[Edward Akufo-Addo]], Joseph Boakye Danquah, [[Emmanuel Obetsebi-Lamptey]], William Ofori Atta, ne Ebenezer Ako-Adjei. Berɛ a nnɛ ɔman Ghana manpanini Akufo Addo bɛyɛɛ ɔmanpanini no, ɔhunuu no sɛ ɛwɔ sɛ yɛde anideɛ soronko bi nso ma nnipa num na wɔka <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> no ho a wɔfaa ateetee mu ɛnam mfahodie a na wɔrepre ama ɔman Ghana no. Wɔsesaa ''Founder's Day no bɛyɛɛ no Founders' Day.'' Asekyerɛ ne sɛ abɛyɛ dodoɔ kabea a nnipa num no ka ho.<ref>https://doi.org/10.4324%2F9781315213668-4</ref>
== Abakɔsɛm ==
The Founders' Day ( deɛ na wɔtwerɛ no Founder's Day) yɛ nnapɔnna bi a yɛde no Ɛbɔ bosome da a ɛtɔ so aduonu baako wɔ afe baira mu wɔ Ghana de kae da a wowoo Ghana manpanini a odi kan,<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> Osagyefo Dr. Kwame Nkrumah ne adwuama den a nnipa akokodurufoɔ <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> yɛɛyɛ de gyee mfahodie maa Ghana. Ɔmampanini [[Nana Addo Dankwa Akufo-Addo]]<ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/ISBN_(identifier)</ref> bɛyɛɛ ɔmampanini no, ɔyɛɛ sɛ ɔde Big Six nnipa num no a aka no bɛka Founders' Day nnapɔnna die no ho, nti ɔda saa tirimupɔ yi adi wɔ mmarahyɛbadwafie<ref>https://dailyguidenetwork.com/283102-2/</ref> sɛ [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) na ɛbɛyɛ saa dapɔnna yi da a wɔbɛ di no, sɛdeɛ ɛbɛyɛ da wɔde di ankorɛankorɛ bi a wɔboa ma Ghana nyaa mfahodie da.<ref>https://doi.org/10.1093%2Foso%2F9780190864798.003.0013</ref> Ɔmampanini Nana Addo Dankwa Akufo-Addo san de too dwa sɛ [[Ɛbɔ]] bosome da a ɛtɔ so aduonu baako(21) no bɛyɛ da yɛde bɛkae Kwame Nkrumah awoda a yɛfrɛ no 'Kwame Nkrumah Memorial Day'.<ref>https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/Akufo-Addo-renaming-of-Founder-s-Day-will-be-short-lived-CPP-582139</ref> Saa agyinatuo yi bɛtee <nowiki>''Founders' Day'' a ɛyɛ da yɛde kae ''Big Six'' no firii Osagye Dr. Kwame Nkrumah'</nowiki>s Memorial Day da no mu a ɛno nso yɛ da a yɛde kae Ghana mampanini a odi kan ne ɛko pa a ɔko de gyee mfahodie maa Ghana.
Wɔ [[Ɔbɛnem]] bosome wɔ mfeɛ mpem mmienu ne dunkron(2019) mu no, saa nnapɔnna yi nsesamu no baa mmara mu na [[Ayɛwohummumɔ|Ayɛwohomummɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan(4) bɛyɛɛ <nowiki>''</nowiki>Founders' Day<nowiki>''</nowiki><ref>http://citifmonline.com/2017/09/founders-day-to-be-aug-4-sept-21-to-honour-nkrumahs-memory/</ref> a ɛne da wɔde tee Ghana amanyɔkuo a adi kan - United Gold Coast Convention (UGCC) a wɔtee no wɔ Ayɛwohomummɔ bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduanan nson mu(1947) sɛ, sɛ yɛfa no bosome ne da mu a.<ref>https://www.graphic.com.gh/news/politics/nkrumah-alone-did-not-compose-ghana-s-independence-prof-oquaye.html</ref><ref>https://www.officeholidays.com/holidays/ghana/founders-day</ref> Founders' Day bɛyɛɛ da a yɛde kae <nowiki>''</nowiki>Big Six<nowiki>''</nowiki> a wɔdii Ghana anim wɔ yɛn mfahodie gye mu na Kwame Nkrumah Memorial Day<ref>https://publicholidays.africa/ghana/kwame-nkrumah-memorial-day/</ref> nso bɛyɛɛ da a yɛde kae Osagyefo [[Kwame Nkrumah|Dr. Kwame Nkrumah]] awoda ne kuo a wɔgyee Ghana mfahodie mu sɛ wɔn panini.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctv125jqp2.65</ref>
== Da no so mfasoɔ ==
Founder's Day yɛ da a Ghanafoɔ nya akwanya de dwene dwene atuhoakyɛ dwuma a yɛn mpanimfoɔ yɛɛyɛ ne ko a wɔko de gyee mfahodie maa ɔman Ghana.<ref>https://doi.org/10.1093%2Fww%2F9780199540884.013.u12734</ref> Wɔ san so di dwuma ahodoɔ a ɛbɛhyɛ ɔman mma no nkuran ama wagye ɔman Ghana atum sɛ ɔman a wɔfiri mu.<ref>https://doi.org/10.1353%2Fghs.2015.0006</ref> Ɛsan so hyɛ ɔman mma nkuran sɛ wɔbɛyɛ adwuma den ama ɔman no atu mpɔn sɛdeɛ mpanimfoɔ a edii kan no yɛɛyɛ no.<ref>https://doi.org/10.2307%2Fj.ctt32b306.18</ref>
== Dapɔnna no ntawantawa bi ==
[[National Democratic Congress (NDC)]] amanyɔkuo ne [[Convention People's Party (CPP)|Convention People's Party's]] [[CPP|(CPP)]] yɛɛ sɛ anka wɔnnye saa nnapɔnna yi nsesamu no ntum ɛfiri sɛ na wɔhunu no sɛ ɛnyɛ adea yɛde gyina hɔ kae abakɔsɛm bi na Akufo-Addo aban na wɔpɛ sɛ wɔsesa ɔman no abakɔsɛm twerɛ no foforɔ.
Deɛ NDC foɔ no kyerɛ ne sɛ, Akufo-Addo na ɔpɛ sɛ ɔma ne wɔfa JB Danquah a na ɔyɛ United Gold Coast Convention (UGCC)amanyɔkuo no mu panini anideɛ bi, na amanyɔkuo no yɛ amanyɔkuo a Kwame Nkrumah firii mu kɔtee CPP ɛnam so maa no dii nkunim wɔ abatoɔ wɔtoo yɛ no mu maa no bɛyɛɛ Aban nnwumakuo mu panini ne Ghana mampanini a odi kan.<ref>https://citinewsroom.com/2019/08/ndc-will-reverse-4th-august-founders-day-celebration-otukonor/</ref>
== Mmeaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
ogqzn1qermslc760acurc7025x8rfms
Lɔre kwan
0
13662
133194
2022-08-05T14:23:58Z
AC Krah
10338
Created page with "Lɔre kwan yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, sidewalks (pavement), roadways (carriageways), medians, shoulders, verges, bik..."
wikitext
text/x-wiki
Lɔre kwan yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, sidewalks (pavement), roadways (carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
lhk3l4a0t2a8wwllinvfxyn8l0mywd7
133195
133194
2022-08-05T14:30:02Z
AC Krah
10338
wikitext
text/x-wiki
Lɔre kwan yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, baabi a nnipa fa(pavement), lɔre kwan(carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
Asekyerɛ
40068dm9s6sbsv867k1dwfxz0x0n3zl
133196
133195
2022-08-05T17:36:38Z
AC Krah
10338
AC Krah moved page [[Lɔre Kwan]] to [[Lɔre kwan]]
wikitext
text/x-wiki
Lɔre kwan yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, baabi a nnipa fa(pavement), lɔre kwan(carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
Asekyerɛ
40068dm9s6sbsv867k1dwfxz0x0n3zl
133198
133196
2022-08-05T17:56:25Z
AC Krah
10338
wikitext
text/x-wiki
Lɔre kwan yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, baabi a nnipa fa(pavement), lɔre kwan(carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
Asekyerɛ<ref>https://archive.org/details/waysofworldhisto00laym</ref>
dr5bo22lvd78owew1x9iair6ldnly3d
133199
133198
2022-08-05T23:23:48Z
AC Krah
10338
wikitext
text/x-wiki
Lɔre kwan yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, baabi a nnipa fa(pavement), lɔre kwan(carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
Asekyerɛ<ref name=":0">https://archive.org/details/waysofworldhisto00laym</ref>
Abakɔsɛm kyerɛ sɛ na lɔre kwan pii yɛ kwan a nnipa nim a wamfa mmara mu na ɛyɛɛ.<ref name=":0" /> Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) kyerɛ lɔre kwan mu sɛ " kwan tea bi a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi) a ɛnyɛ keteke anaasɛ wiemhyɛn na ɛfa so na mmom ɛhyɛn a wɔfa brege, amena a ɛhyɛn tumi fa mu wɔ asaase ase, ahyiaeɛ so, twene ne ɛtoɔ kwan.<ref>http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4005</ref> Eurostat, ITF ne UNECE ''Glossary for Transport Statistics Illustrated'' kyerɛɛ lɔre kwan mu sɛ" ɛyɛ kwan tea a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi" a abue ama kaa a asa so tee wɔ badwam a ɛhyɛn na ɛfa so. Lɔre kwan tumi fa borɔno , twene, amena a ɛhyɛn tumi fa so, nnoɔma bi a wahyehyɛ a ɛboa ma hyɛn fa so, ahyiaeɛ so. Ɛtoɔ kwan nso ka ho. Nea ɛnka ho yɛ kontwa kwan.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/main/wp6/pdfdocs/glossen4.pdf</ref>1968 Vienna Convention a ɛhwɛ kaa ɛsa so tee kyerɛ Lɔre kwan mu sɛ beaɛ naa ɛkwan a ɛda hɔ petee a ɛma kaa fa so tee.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/conventn/crt1968e.pdf</ref> Wɔ nkuro akɛseɛ mu no, lɔre kwan tumi dane firi kuro anaa nkuraseɛ na na wafrɛ no borɔno so kwan, a ɛdi dwuma mmienu sɛ kwan a ɛbui ma kuro akɛseɛ ne kwantenpɔn.<ref>http://dictionary.reference.com/help/faq/language/d01.html</ref> Ɛnnɛ Lɔre kwan na da so kama, na wayɛ no sɛdeɛ ɛbɛyɛ a akwantuo bɛyɛ krabɛhwɛ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927063243/http://www.transport.gov.za/library/docs/rifsa/infor.html</ref>
36lalfbcji7cnkxj1b8jlmx8vmc8s9g
133200
133199
2022-08-06T00:02:41Z
AC Krah
10338
wikitext
text/x-wiki
'''Lɔre kwan''' yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, baabi a nnipa fa(pavement), lɔre kwan(carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
Asekyerɛ<ref name=":0">https://archive.org/details/waysofworldhisto00laym</ref>
Abakɔsɛm kyerɛ sɛ na lɔre kwan pii yɛ kwan a nnipa nim a wamfa mmara mu na ɛyɛɛ.<ref name=":0" /> Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) kyerɛ lɔre kwan mu sɛ " kwan tea bi a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi) a ɛnyɛ keteke anaasɛ wiemhyɛn na ɛfa so na mmom ɛhyɛn a wɔfa brege, amena a ɛhyɛn tumi fa mu wɔ asaase ase, ahyiaeɛ so, twene ne ɛtoɔ kwan.<ref>http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4005</ref> Eurostat, ITF ne UNECE ''Glossary for Transport Statistics Illustrated'' kyerɛɛ lɔre kwan mu sɛ" ɛyɛ kwan tea a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi" a abue ama kaa a asa so tee wɔ badwam a ɛhyɛn na ɛfa so. Lɔre kwan tumi fa borɔno , twene, amena a ɛhyɛn tumi fa so, nnoɔma bi a wahyehyɛ a ɛboa ma hyɛn fa so, ahyiaeɛ so. Ɛtoɔ kwan nso ka ho. Nea ɛnka ho yɛ kontwa kwan.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/main/wp6/pdfdocs/glossen4.pdf</ref>1968 Vienna Convention a ɛhwɛ kaa ɛsa so tee kyerɛ Lɔre kwan mu sɛ beaɛ naa ɛkwan a ɛda hɔ petee a ɛma kaa fa so tee.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/conventn/crt1968e.pdf</ref> Wɔ nkuro akɛseɛ mu no, lɔre kwan tumi dane firi kuro anaa nkuraseɛ na na wafrɛ no borɔno so kwan, a ɛdi dwuma mmienu sɛ kwan a ɛbui ma kuro akɛseɛ ne kwantenpɔn.<ref>http://dictionary.reference.com/help/faq/language/d01.html</ref> Ɛnnɛ Lɔre kwan na da so kama, na wayɛ no sɛdeɛ ɛbɛyɛ a akwantuo bɛyɛ krabɛhwɛ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927063243/http://www.transport.gov.za/library/docs/rifsa/infor.html</ref>
Australia
Asoeɛ a ɛhwɛ lɔre kwan mmara so, (
National Transport Commission Road Transport Legislation 20) ɔfa a ɛtɔ so mmienu,ne nkyekyɛmu baako kyerɛɛ Lɔre kwan wɔ Australia mu sɛ ' baabi a a abui ama amansan a ɛwɔ no dwuma bi a adi sɛ ɛma wɔtwe kaa ne moto wɔ hɔ'.Bio, ɛkyerɛ mu sɛ (ne titire kwan no baabi a ɛmfa kwan no so) no baabi a ayɛ sɛ ɔkwan a ebi ne ahabanmono a ɛte ɛne kwan no ntam, baabi a yɛayɛ ama amansan sɛ wɔntwe wɔn ahyɛn na wɔmfa wɔn ahyɛn nsi.<ref>http://www.legislation.gov.au/Details/F2016C00716/Html/Text</ref>06
iehyd4keq9n5jndm4zow7e0pa6mc8gd
133201
133200
2022-08-06T00:03:29Z
AC Krah
10338
wikitext
text/x-wiki
'''Lɔre kwan''' yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, baabi a nnipa fa(pavement), lɔre kwan(carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
Asekyerɛ<ref name=":0">https://archive.org/details/waysofworldhisto00laym</ref>
Abakɔsɛm kyerɛ sɛ na lɔre kwan pii yɛ kwan a nnipa nim a wamfa mmara mu na ɛyɛɛ.<ref name=":0" /> Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) kyerɛ lɔre kwan mu sɛ " kwan tea bi a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi) a ɛnyɛ keteke anaasɛ wiemhyɛn na ɛfa so na mmom ɛhyɛn a wɔfa brege, amena a ɛhyɛn tumi fa mu wɔ asaase ase, ahyiaeɛ so, twene ne ɛtoɔ kwan.<ref>http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4005</ref> Eurostat, ITF ne UNECE ''Glossary for Transport Statistics Illustrated'' kyerɛɛ lɔre kwan mu sɛ" ɛyɛ kwan tea a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi" a abue ama kaa a asa so tee wɔ badwam a ɛhyɛn na ɛfa so. Lɔre kwan tumi fa borɔno , twene, amena a ɛhyɛn tumi fa so, nnoɔma bi a wahyehyɛ a ɛboa ma hyɛn fa so, ahyiaeɛ so. Ɛtoɔ kwan nso ka ho. Nea ɛnka ho yɛ kontwa kwan.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/main/wp6/pdfdocs/glossen4.pdf</ref>1968 Vienna Convention a ɛhwɛ kaa ɛsa so tee kyerɛ Lɔre kwan mu sɛ beaɛ naa ɛkwan a ɛda hɔ petee a ɛma kaa fa so tee.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/conventn/crt1968e.pdf</ref> Wɔ nkuro akɛseɛ mu no, lɔre kwan tumi dane firi kuro anaa nkuraseɛ na na wafrɛ no borɔno so kwan, a ɛdi dwuma mmienu sɛ kwan a ɛbui ma kuro akɛseɛ ne kwantenpɔn.<ref>http://dictionary.reference.com/help/faq/language/d01.html</ref> Ɛnnɛ Lɔre kwan na da so kama, na wayɛ no sɛdeɛ ɛbɛyɛ a akwantuo bɛyɛ krabɛhwɛ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927063243/http://www.transport.gov.za/library/docs/rifsa/infor.html</ref>
Australia
Asoeɛ a ɛhwɛ lɔre kwan mmara so, (
National Transport Commission Road Transport Legislation 20) ɔfa a ɛtɔ so mmienu,ne nkyekyɛmu baako kyerɛɛ Lɔre kwan wɔ Australia mu sɛ ' baabi a a abui ama amansan a ɛwɔ no dwuma bi a adi sɛ ɛma wɔtwe kaa ne moto wɔ hɔ'.Bio, ɛkyerɛ mu sɛ (ne titire kwan no baabi a ɛmfa kwan no so) no baabi a ayɛ sɛ ɔkwan a ebi ne ahabanmono a ɛte ɛne kwan no ntam, baabi a yɛayɛ ama amansan sɛ wɔntwe wɔn ahyɛn na wɔmfa wɔn ahyɛn nsi.<ref>http://www.legislation.gov.au/Details/F2016C00716/Html/Text</ref>6
78mo30d8qd8d9krs54id6b1tw5dhl86
133202
133201
2022-08-06T00:05:16Z
AC Krah
10338
wikitext
text/x-wiki
'''Lɔre kwan''' yɛ kwan tea bi a lɔre ne nnipa fa so. Sɛ yɛyi borɔno so kwan to hɔ a, lɔre kwan so mfasoɔ paa ara ne sɛ ɛde nnips firi baabi kɔ baabi foforɔ. Yɛwɔ Lɔre kwan ahodoɔ pii a ɛbi ne, parkways, avenues, controlled-access highways (freeways, motorways, ne expressways), tollways, interstates, highways, thoroughfares, ne local roads. Esu bi a lɔre kwan wɔ ne include lanes, baabi a nnipa fa(pavement), lɔre kwan(carriageways), medians, shoulders, verges, bike paths (cycle paths), ne shared-use paths.
== Asekyerɛ<ref name=":0">https://archive.org/details/waysofworldhisto00laym</ref> ==
Abakɔsɛm kyerɛ sɛ na lɔre kwan pii yɛ kwan a nnipa nim a wamfa mmara mu na ɛyɛɛ.<ref name=":0" /> Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) kyerɛ lɔre kwan mu sɛ " kwan tea bi a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi) a ɛnyɛ keteke anaasɛ wiemhyɛn na ɛfa so na mmom ɛhyɛn a wɔfa brege, amena a ɛhyɛn tumi fa mu wɔ asaase ase, ahyiaeɛ so, twene ne ɛtoɔ kwan.<ref>http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=4005</ref> Eurostat, ITF ne UNECE ''Glossary for Transport Statistics Illustrated'' kyerɛɛ lɔre kwan mu sɛ" ɛyɛ kwan tea a yɛde di nkitaho (kwan a yɛfa so kɔ baabi" a abue ama kaa a asa so tee wɔ badwam a ɛhyɛn na ɛfa so. Lɔre kwan tumi fa borɔno , twene, amena a ɛhyɛn tumi fa so, nnoɔma bi a wahyehyɛ a ɛboa ma hyɛn fa so, ahyiaeɛ so. Ɛtoɔ kwan nso ka ho. Nea ɛnka ho yɛ kontwa kwan.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/main/wp6/pdfdocs/glossen4.pdf</ref>1968 Vienna Convention a ɛhwɛ kaa ɛsa so tee kyerɛ Lɔre kwan mu sɛ beaɛ naa ɛkwan a ɛda hɔ petee a ɛma kaa fa so tee.<ref>http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/conventn/crt1968e.pdf</ref> Wɔ nkuro akɛseɛ mu no, lɔre kwan tumi dane firi kuro anaa nkuraseɛ na na wafrɛ no borɔno so kwan, a ɛdi dwuma mmienu sɛ kwan a ɛbui ma kuro akɛseɛ ne kwantenpɔn.<ref>http://dictionary.reference.com/help/faq/language/d01.html</ref> Ɛnnɛ Lɔre kwan na da so kama, na wayɛ no sɛdeɛ ɛbɛyɛ a akwantuo bɛyɛ krabɛhwɛ.<ref>https://web.archive.org/web/20070927063243/http://www.transport.gov.za/library/docs/rifsa/infor.html</ref>
'''Australia'''
Asoeɛ a ɛhwɛ lɔre kwan mmara so, (
National Transport Commission Road Transport Legislation 20) ɔfa a ɛtɔ so mmienu,ne nkyekyɛmu baako kyerɛɛ Lɔre kwan wɔ Australia mu sɛ ' baabi a a abui ama amansan a ɛwɔ no dwuma bi a adi sɛ ɛma wɔtwe kaa ne moto wɔ hɔ'.Bio, ɛkyerɛ mu sɛ (ne titire kwan no baabi a ɛmfa kwan no so) no baabi a ayɛ sɛ ɔkwan a ebi ne ahabanmono a ɛte ɛne kwan no ntam, baabi a yɛayɛ ama amansan sɛ wɔntwe wɔn ahyɛn na wɔmfa wɔn ahyɛn nsi.<ref>http://www.legislation.gov.au/Details/F2016C00716/Html/Text</ref>6
'''New Zealand'''
Wɔ New Zealand no, lɔre kwan ho nkyerɛaseɛ no so wɔ mmara a nnipa nim mu a statutory nkyerɛkyerɛmu kyerɛ sɛ ɛyɛ beaeɛ a amansan wɔ ho kwan, sɛ n'asɛdeɛ anaasɛ ɛnte saa. Ɛpo nkyɛn, baabi a amansan de ɔn kaa si (sɛ mpo ɛyɛ ankorankorɛ deɛ a), River need, Road shoulders(verges), wharves ne twene ka ho. Nanso lɔre kwan nkyerɛaseɛ ma aponkyibaa titire no akwansideɛ bɛtumi aba ho a ɛbɛ si ɔhaw no kwan.
'''United Kingdom'''
Wɔ United Kingdom, Highway COde de nhyehyɛeɛ bi ba maa "wɔn a wɔfa lɔre kwan so", nanso kwantenpɔn ne lɔre kwan reyɛ asɛ. Engresi mmara nti, Highway Act 1980, a ɛfa England ne Wales na Scotland anaasɛ Northern Ireland nka ho,no, lɔre kwan yɛ " kwantenpɔn bi tenten anaasɛ Lɔre kwan foforɔ bi a amansan nya mu kyɛfa a ɛkwan no twene wɔ so".Ebi ne baabi a nnipa fa, bridleway ne cycle tracks ne ankorankorɛ beaɛ a kwan ne baabi a wɔde wɔn kaa si wɔ. Vehicle ExciseDuty, Lɔre a ɛfa aban kwan no so bo bi tua ɛtoɔ.
Lɔre kwan no nkyerɛaseɛ no gyina kwantenpɔn nkyerɛaseɛbso; yɛnni mmara kwan bi a yɛfa so kyerɛkyerɛ kwantenpɔn mu wɔ Act a ɛho wɔ mfasoɔ no so. 1984 asɛnnie nkorabata baako a yɛde no se" asaase a wɔyɛ kwan to ma amansan no yɛfrɛ no kwantenpɔn; ɛwɔm sɛ kwantenpɔn pii no wadane no Lɔre kwan deɛ ɛna kwan pii no nso wɔ baabi a nnipa fa so, ɛnyɛ nsonsonoeɛ a ɛda kwan mu no na ɛma yɛhunu sɛ kwan no wɔ hɔ anaasɛ ɛnni hɔ. Mmara kwan a wɔfa so hwɛ ne sɛ ɛnam sɛ abakɔsɛm mu no kwantenpɔn no bi ne baabi a nnipa fa, bridleway,driftway ne nea ɛkeka ho nti, seisei ɛbɛtumi ɛbɛtumi akyerɛ sɛ ɛkwan a ɛma moto fa so ɛna ɛkwan papa nso bɛtumi akyerɛ baabi a ɛso.
'''United States'''
Wɔ United States no, mmara nkyerɛkyerɛmu no da nso firi aban kwan a ɛno wɔn a wɔwɔ aban mu nkoa na ɛfa so, ne ankorankorɛ kwan a ankorankorɛ na ɛdi so.
== Beaeɛ a menyaa mmoa firiiɛ ==
susik5da35ul12hv8em641hy9bytpee
Lɔre Kwan
0
13663
133197
2022-08-05T17:36:38Z
AC Krah
10338
AC Krah moved page [[Lɔre Kwan]] to [[Lɔre kwan]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Lɔre kwan]]
tj4pwk9ec72dc5r29y8wz67scd0t4xo
J. B Danquah
0
13664
133203
2022-08-06T07:08:34Z
Rsaawah
10269
Created a page
wikitext
text/x-wiki
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman Ghana sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia Kwame Nkrumah a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini.
Danquah was described as the "doyen of Gold Coast politics" by the Watson Commission of Inquiry into the 1948 Accra riots.
gj1lb0hutjj7qqe7st45cktn8xwswfv
133204
133203
2022-08-06T07:13:11Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman Ghana sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia Kwame Nkrumah a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini. Watson Commission a na wɔrehwehwɛ basabasaeɛ a esii wɔ Nkran wɔ afe apem ahankron ne aduanan nwɔtwe(1948) mu no ka ne ho asɛm sɛ ɔyɛ "Gold Cost amanyɔsɛm mu nipa wagye din pa ara yɛbu no"
c75224q2sigz9k022uujwaj3pjg04gq
133205
133204
2022-08-06T07:14:45Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman Ghana sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia Kwame Nkrumah a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini. Watson Commission a na wɔrehwehwɛ basabasaeɛ a esii wɔ Nkran wɔ afe apem ahankron ne aduanan nwɔtwe(1948) mu no ka ne ho asɛm sɛ ɔyɛ "Gold Cost amanyɔsɛm mu nipa wagye din pa ara yɛbu no"
jg9o4ule4h733g2maazxaxyx6qnaj9j
133206
133205
2022-08-06T07:24:42Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman Ghana sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia Kwame Nkrumah a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini. Watson Commission a na wɔrehwehwɛ basabasaeɛ a esii wɔ Nkran wɔ afe apem ahankron ne aduanan nwɔtwe(1948) mu no ka ne ho asɛm sɛ ɔyɛ "Gold Cost amanyɔsɛm mu nipa wagye din pa ara yɛbu no.
{{Infobox officeholder
| honorific-prefix = Nana
| office =
| term_end =
| honorific-suffix =
| image =
| imagesize =
| smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.-->
| alt =
| caption =
| order =
| term_start =
| restingplace =
| president =
| predecessor =
| successor =
| office1 = Ningo-Prampram |MP for Ningo-Prampram
| term_start1 = 7 January 1997
| term_end1 = 6 January 2017
| president1 =
| predecessor1 = [[Stanley Basil Bade Carboo]]
| successor1 = [[Sam George | Sam George]]
| name = Enoch Teye Mensah
| office2 = Minster for Water Resources, Works and Housing
| term_start2 = January 2012
| term_end2 = January 2017
| president2 = [[John Atta Mills]]
| predecessor2 = [[Alban Bagbin]]
| successor2 = [[Mallam Issa]]
| office3 = Minster for Employment and Social Welfare
| term_start3 = January 2010
| term_end3 = January 2012
| president3 = [[John Atta Mills]]
| predecessor3 = [[Stephen Amoanor Kwao]]
| successor3 = [[Moses Asaga]]
| office4 = Minster for Youths and Sports
| term_start4 = January 1993
| term_end4 = January 2001
| president4 = [[Jerry John Rawlings]]
| predecessor4 = [[Arnold Quainoo]]
| successor4 = [[Mallam Issah]]
| name = Enoch Teye Mensah
| website =
| residence =
| spouse =
| restingplacecoordinates =
| birth_name = 17 May, 1946
| birth_date =
| birth_place = [[Koforidua | Koforidua, Ghana ]]
| death_place =
| death_date =
| nationality = [[Ghana]]
| party = [[National Democratic Congress (Ghana)|National Democratic Congress]]
| otherparty = <!--For additional political affiliations-->
| relations =
| signature_alt =
| children = 7
| alma_mater =
| occupation =
| profession =
| cabinet =
| committees = Public Accounts Committee
House Committee
Finance Committee
Mines and Energy Trade,Industry and Tourism
| portfolio =
| religion =
| signature =
| footnotes =
}}
mipa3p6f4mhtwtudyhyaw9ewjjuscjy
133207
133206
2022-08-06T07:49:22Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman Ghana sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia Kwame Nkrumah a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini. Watson Commission a na wɔrehwehwɛ basabasaeɛ a esii wɔ Nkran wɔ afe apem ahankron ne aduanan nwɔtwe(1948) mu no ka ne ho asɛm sɛ ɔyɛ "Gold Cost amanyɔsɛm mu nipa wagye din pa ara yɛbu no.
{{Infobox officeholder
| honorific-prefix = Nana
| office =
| term_end =
| honorific-suffix =
| image =
| imagesize =
| smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.-->
| alt =
| caption =
| order =
| term_start =
| restingplace =
| president =
| predecessor =
| successor =
| office1 =
| term_start1
| term_end1 =
| president1 =
| predecessor1 =
| successor1 =
| name =
| office2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| president2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 =
| term_start3 =
| term_end3 =
| president3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| office4 =
| term_start4 =
| term_end4 =
| president4 =
| predecessor4 =
| successor4 =
| name = Joseph Boakye Danquah
| website =
| residence =
| spouse = Elizabeth Vardo
| restingplacecoordinates =
| birth_name = Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah
| birth_date = 18 December 1895
| birth_place = [[Bepong|Gold Coast]]
| death_place = [[Nsawam|Ghana]]
| death_date = 4 February 1965
| nationality = [[Ghana]]
| party =
| otherparty = <!--For additional political affiliations-->
| relations =
| signature_alt =
| children = 4
| alma_mater = University of London
| occupation = Mmaranimfoɔ, Amanyɔni
| profession =
| cabinet =
| committees =
| portfolio =
| religion =
| signature =
| footnotes =
}}
fwf5rcz177mze8pl6ij8xkr9y4xo9tu
133208
133207
2022-08-06T07:52:59Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman Ghana sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia Kwame Nkrumah a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini. Watson Commission a na wɔrehwehwɛ basabasaeɛ a esii wɔ Nkran wɔ afe apem ahankron ne aduanan nwɔtwe(1948) mu no ka ne ho asɛm sɛ ɔyɛ "Gold Cost amanyɔsɛm mu nipa wagye din pa ara yɛbu no.
{{Infobox officeholder
| honorific-prefix = Nana
| office =
| term_end =
| honorific-suffix =
| image =
| imagesize =
| smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.-->
| alt =
| caption =
| order =
| term_start =
| restingplace =
| president =
| predecessor =
| successor =
| office1 =
| term_start1
| term_end1 =
| president1 =
| predecessor1 =
| successor1 =
| name =
| office2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| president2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 =
| term_start3 =
| term_end3 =
| president3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| office4 =
| term_start4 =
| term_end4 =
| president4 =
| predecessor4 =
| successor4 =
| name = Joseph Boakye Danquah
| website =
| residence =
| spouse = Elizabeth Vardo
| restingplacecoordinates =
| birth_name = Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah
| birth_date = 18 December 1895
| birth_place = [[Bepong|Gold Coast]]
| death_place = [[Nsawam|Ghana]]
| death_date = 4 February 1965
| nationality = [[Ghana]]
| party = [[United Gold Coast Convention]]
| otherparty = <!--For additional political affiliations-->
| relations = [[Nana Akufo-Addo]] (great-nephew)
Kwaku Boateng (brother)
J. B. Danquah-Adu (grand-nephew)
| signature_alt =
| children = 4
| alma_mater = University of London
| occupation = Mmaranimfoɔ, Amanyɔni
| profession =
| cabinet =
| committees =
| portfolio =
| religion =
| signature =
| footnotes =
}}
gge45x6najsy0jdqypt1r19xbmv11l7
133209
133208
2022-08-06T08:02:17Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman Ghana sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia Kwame Nkrumah a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini. Watson Commission a na wɔrehwehwɛ basabasaeɛ a esii wɔ Nkran wɔ afe apem ahankron ne aduanan nwɔtwe(1948) mu no ka ne ho asɛm sɛ ɔyɛ "Gold Cost amanyɔsɛm mu nipa wagye din pa ara yɛbu no.
{{Infobox officeholder
| honorific-prefix = Nana
| office =
| term_end =
| honorific-suffix =
| image =
| imagesize =
| smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.-->
| alt =
| caption =
| order =
| term_start =
| restingplace =
| president =
| predecessor =
| successor =
| office1 =
| term_start1
| term_end1 =
| president1 =
| predecessor1 =
| successor1 =
| name =
| office2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| president2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 =
| term_start3 =
| term_end3 =
| president3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| office4 =
| term_start4 =
| term_end4 =
| president4 =
| predecessor4 =
| successor4 =
| name = Joseph Boakye Danquah
| website =
| residence =
| spouse = Elizabeth Vardon
| restingplacecoordinates =
| birth_name = Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah
| birth_date = [[Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num (1895)1
| birth_place = [[Bepong]],[[Gold Coast]]
| death_place = [[Nsawam]],[[Ghana]]
| death_date = Ɔgyefuo bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965)
| nationality = [[Ghana]]
| party = [[United Gold Coast Convention]]
| otherparty = <!--For additional political affiliations-->
| relations = [[Nana Akufo-Addo]] (great-nephew)
Kwaku Boateng (brother)
J. B. Danquah-Adu (grand-nephew)
| signature_alt =
| children = 4
| alma_mater = University of London
| occupation = Mmaranimfoɔ, Amanyɔni
| profession =
| cabinet =
| committees =
| portfolio =
| religion =
| signature =
| footnotes =
}}
hej7pd7fq3csxzifbt0fwvpqep433xk
133210
133209
2022-08-06T08:11:51Z
Rsaawah
10269
wikitext
text/x-wiki
{{Dialect|Asante}}
'''Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah''' (firi [[Ɔpɛnimaa|Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num(1895) de kɔ si [[Ɔgyefuo|Ɔgyefoɔ]] bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965) ) na ɔyɛ Ghana [[amanyɔni]], ɔbemfo, mmaranimfoɔ san so ka yɛn nananom a wɔko gyee ɔman [[Gaana|Ghana]] sii hɔ no ho. Odii dwuma soronko wɔ berɛ aborofo bɛdii Ghana so ne berɛ wɔkɔeɛ akyi no nso a na wɔfrɛ Ghana Gold Coast no, yɛbɔ ne din sɛ nipa a ɔmaa nnɛ Ghana din. Wɔ ne amanyɔsɛm dwumadie mu no, na ɔka wɔn a na wɔreko tia [[Kwame Nkrumah]] a na ɔyɛ Ghana mampanini ne mfahodie pre kuo mu panini. Watson Commission a na wɔrehwehwɛ basabasaeɛ a esii wɔ Nkran wɔ afe apem ahankron ne aduanan nwɔtwe(1948) mu no ka ne ho asɛm sɛ ɔyɛ "Gold Cost amanyɔsɛm mu nipa wagye din pa ara yɛbu no.
{{Infobox officeholder
| honorific-prefix = Nana
| office =
| term_end =
| honorific-suffix =
| image =
| imagesize =
| smallimage = <!--If this is specified, "image" should not be.-->
| alt =
| caption =
| order =
| term_start =
| restingplace =
| president =
| predecessor =
| successor =
| office1 =
| term_start1
| term_end1 =
| president1 =
| predecessor1 =
| successor1 =
| name =
| office2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| president2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 =
| term_start3 =
| term_end3 =
| president3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| office4 =
| term_start4 =
| term_end4 =
| president4 =
| predecessor4 =
| successor4 =
| name = Joseph Boakye Danquah
| website =
| residence =
| spouse = Elizabeth Vardon
| restingplacecoordinates =
| birth_name = Joseph Kwame Kyeretwie Boakye Danquah
| birth_date = [[Ɔpɛnimma]] bosome da a ɛtɔ so dunwɔtwe wɔ afe apem ahanwɔtwe ne aduokron num (1895)1
| birth_place = [[Bepong]],[[Gold Coast]]
| death_place = [[Nsawam]],[[Ghana]]
| death_date = Ɔgyefuo bosome da a ɛtɔ so nan wɔ afe apem ahankron ne aduosia num(1965)
| nationality = [[Ghana]]
| party = [[United Gold Coast Convention]]
| otherparty = <!--For additional political affiliations-->
| relations = [[Nana Akufo-Addo]] (great-nephew)
Kwaku Boateng (brother)
J. B. Danquah-Adu (grand-nephew)
| signature_alt =
| children = 4
| alma_mater = University of London
| occupation = Mmaranimfoɔ, Amanyɔni
| profession =
| cabinet =
| committees =
| portfolio =
| religion =
| signature =
| footnotes =
}}
Sɛ abakɔsɛm nu ɔbemfoɔ, ɔhwehwɛɛ abakɔsɛm faa [[Akanfoɔ|Akan]] nnipakuo ho, na ɔmaa wɔn kuro din a ɛbɛfata wɔn sɛ ɔman no nya mfahodie a. Na ɔpɛ sɛ awoɔ nnidisoɔ hunu wɔn nkyi ne wɔn man ho abakɔsɛm.
qjslrifvl75loyjq0utosa2m0uy6yu5