Википедия
tyvwiki
https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BB_%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD
MediaWiki 1.39.0-wmf.19
first-letter
Медиа
Тускай
Чугаа
Ажыглакчы
Ажыглакчы чугаа
Википедия
Википедия дугайында сүмелел
Файл
Файл чугаа
МедиаВики
МедиаВики чугаа
Майык
Майык чугаа
Дуза
Дуза чугаа
Аңгылал
Аңгылал чугаа
TimedText
TimedText talk
Модуль
Обсуждение модуля
Гаджет
Обсуждение гаджета
Определение гаджета
Обсуждение определения гаджета
Telegram
0
9693
43357
43267
2022-07-19T20:30:13Z
103.57.251.99
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:Telegram 2019 Logo.svg|мини|оң|Telegram-ның логотиви]]
'''Telegram''' — медеглелдер болгаш янзы-бүрү форматтарлыг медиафайлдар-биле солчур кроссплатформнуг [[Мессенджер|мессенджер]]<ref name="телега">[https://slon.ru/appheroes/telegram-novyy-messendzher-ot-pavla-durova-978067.xhtml Telegram: новый мессенджер от Павла Дурова] // Slon.ru, Юрий Болотов, Aug 23, 2013</ref>. [[Android]], [[iOS]], [[Windows Phone]], [[Windows]], [[macOS]] болгаш [[GNU]]/Linux платформаларында Telegram-ның капсырылгазы бар<ref name="teleapps">{{cite web|url=https://telegram.org/apps|title=Список приложений Telegram|date=6 February 2014}}</ref>. Мессенджер ажыглакчыларга медеглелдер, аудио-медеглелдер, чуруктар, фото-чуруктар, биидеңнер, стикерлер болгаш кандыг-даа форматтарның файлдарын чоргузарының база аудо- биле видео-звоноктар кылырының аргазын берип турар.<ref>[https://telegram-rus.ru/kak-sdelat-ssylku-na-telegram Telegrame ссылкӑна мӗнле тумалла?]</ref><ref>[https://resize-web.ru/blog/chto-takoe-telegram-i-kak-im-polzovatsya-zachem-on-nuzhen-biznesu-i-ego-osobennosti/ Молан тыгай Telegram, кузе тудым кучылташ, тудо мо кӱлеш, тудын ойыртемже да бизнес]</ref>
2020 чылдың апрель төнчүзүнде сервистиң ай санында активтиг ажыглакчыларының саны 400 млн чедип турган<ref>[https://telegram.org/blog/400-million/ru Аудитория Telegram достигла 400 млн человек]</ref>. 2017 чылда августа Telegram-ның чогаадыкчызы Павел Дуров бодунуң телеграм-каналынга сервистиң ажыглакчыларының саны хүнүң-не 600 муңга көвүдеп турар деп медеглел кылган<ref>{{Cite web|url=https://t.me/durov/54|title=Durov's Channel|publisher=Telegram|accessdate=2020-03-18}}</ref><ref>{{cite news|title=Павел Дуров: Каждый день аудитория Telegram увеличивается на 600 тысяч человек|url=https://incrussia.ru/news/pavel-durov-kazhdyj-den-auditoriya-telegram-uvelichivaetsya-na-600-tysyach-chelovek/|accessdate=2017-10-10|work=Inc.|date=2017-08-02}}</ref>.
Romir дээр шинчилел холдингизиниң 2018 чылдың февральының медээлери-биле Россияда Telegram-ның ажыглакчылары хүнде Telegram-че ортумаа-биле 10-11 минута чарып турар. Telegram-ның популярлыының эң улуг хуузу 18-24 харлыг улуска кээп турар. Москвада ооң популярлыы арткан хоорайларга бодаарга 2 каттап улуг, ылангыя 34-44 харлыг улус аразында<ref>{{Cite news|title=Определена основная аудитория Telegram в России|url=https://vz.ru/news/2018/2/13/908109.html|accessdate=2018-02-13|language=ru}}</ref>.
Төлевилелди Павел Дуров акшаландырып турар<ref name="lenta-2015-04-06-sud">{{cite news|url=https://lenta.ru/articles/2015/04/05/telegramback/|title=Телеграмм нашего времени|author=Сергей Лютых|quote=… сейчас Telegram Дуров поддерживает из своего кармана. |date= 2015-04-06|publisher=[[Лента.ру]]|accessdate=2015-04-12}}</ref><ref>[https://telegram.org/faq#q-how-are-you-going-to-make-money-out-of-this «Pavel Durov, …, supplied Telegram with a generous donation through his Digital Fortress fund, so we have quite enough money for the time being.»]</ref><!-- Telegram LLC ([[США]], [[Делавэр]])-->, акшаландырыышкынның чылда хемчээли 12 млн доллар<ref>{{cite news|url=https://dp.ru/a/2015/09/22/Pavel_Durov_monetiziruet/|title=Как Павел Дуров заработает на бесплатном Telegram|quote=содержание мессенджера обходится ему в $12 млн ежегодно|date=2015-09-22|publisher=ДП|accessdate=2015-11-16}}</ref>.
Хөөрежилгелерге медеглелдер чорттурунуң ангыда, Telegram-га кызыгаарлаашкын чокка файлдар шыгжап, каналдар (микроблогтар) чорудуп, бо(о)ттар кылып ажыглап болур.
Telegram ужаш шылтыде каласаш лиеш. Тидыже пайдале лиеш, каласен колтен гын, але тудын шол: могай айдеме спойлер информаций ашнат. Ӧрдыж еҥ огыл тыгай лудын каласе, ончал смартфон (гын, конешне, те текст ончыктымо годым тудо шкетын огыл)<ref>[https://invisible-text.com/en Шолып каласем Telegram]</ref>
2018 чылдың апрель 16-дан 2020 чылдың июнь 18-ке чедир Россияның девискээринге Telegram-ның ажыглаашкыны кызыгаарлаттынып турган.
== Төөгү ==
Ук төлевилелди «ВКонтакте» дээр ниитилел четкиниң үндезилекчи Павел Дуров чогааткан. [[The New York Times]]-ка (Нью-Йоркта үнүп турар американ солун) интервью берип тургаш, Телеграмның баштайгы идеязы 2011 чылда-ла бажыының эжиинче спецназтар кээп турда келген деп чугаалаан<ref name="tnyt-2014-12-02">{{cite news|url=https://tjournal.ru/p/durov-for-nyt|title=Дуров: «Я задумался о своём будущем в России, когда к двери пришёл спецназ»|date=2014-12-02|publisher=TJournal, The New-York Times|accessdate=2014-12-05}}</ref>. Олар чоруптарга-ла, Дуров аккызынга ооң дугайында бижээн. Аккызы-биле харылзажыптар айыыл чок арга чок деп ынчан билген. Сервис Николайның, Дуровтуң аккызының, чогааткан MTProto дээр [[шифрлээшкин]] технологиязынга үндезилеп тургустунган<ref name="телега" /><ref name="ведом2">[https://www.vedomosti.ru/newspaper/articles/2013/08/15/telegramma-ot-durova Американская компания Павла Дурова запустила мессенджер для смартфонов Telegram. Этот проект никак не связан со «В контакте»] // Роман Дорохов, Vedomosti.ru, 15.08.2013</ref>. Телеграмның боду болза Digital Fortress-тиң, Павелдиң компаниязының, MTProto-ну улуг чүдүрүглерге шенээр дээн эксперимент турган.
2013 чылда август 14-те [[iOS]] платформазынга Telegram-ның бирги клиентизи үнген.
Октябрьда төлевилелдиң веб-сайтызы ажыттынган болгаш Telegram-ның бирги официалдыг [[Android]]-версиязы бараалгаттынган<ref>{{cite news|url=https://www.vedomosti.ru/newspaper/articles/2013/10/24/shifr-durova|title=Мессенджер Павла Дурова шифрует переписку так, что её не могут прочитать спецслужбы|date=2013-10-24|publisher=Ведомости|accessdate=2013-10-29}}</ref><ref>{{cite news|url=https://tjournal.ru/p/telegram-autokill|title=В Telegram появилась функция самоуничтожения сообщений|date=2013-10-22|accessdate=2013-10-29}}</ref>.
Ноябрьда «TJournal»-дың медээлери-биле Telegram-ның кииртиишкиннериниң саны 1 миллион турган<ref>{{cite news|url=https://rbth.com/news/2013/11/19/whatsapp_lost_to_telegram_in_uzbekistan_31861.html|title=WhatsApp Lost to Telegram in Uzbekistan|date=2013-11-19|publisher=RBTH|accessdate=2013-11-23}}</ref>.
2014 чылда октябрь 15-те Telegram-че псевдонимнерниң деткимчези неметтинген, ынчангаш телефоннуң дугаарын билбейн-даа ажыглакчылар-биле харылзажып болур апарган. Веб-клиентизи ажылдап эгелээн<ref>[https://twitter.com/telegram/status/522481392190779392 #Telegram now has an official web client! And it supports our new usernames.] // Twitter-канал Telegram</ref>.
2015 чылда январь 2-де стикерлер деткимчези неметтинген. Эгезинде капсырылгада 14 стикер турар, ажыглакчы бүрүзү оларны модификациялаар азы бодунуң стикерлерин немээр аргалыг апарган. Арткан мессенджерлерден ангыда, Telegram-да стикерлер долузу-биле халас<ref>[http://lifehacker.ru/2015/03/15/stikery-telegram/ Кто есть кто на стикерах Telegram]</ref>.
2016 чылда февральда Павел Дуров мессенджерни 100 миллион кижи ажыглап турар, оон ангыда сервис хүннүң-не 15 миллиард медеглел дамчыдып турар деп чарлаан. 2015 чылда сентябрьда Telegram хүнде 12 миллиард чагаа чорудуп турган<ref>[http://ria.ru/technology/20160224/1379417965.html Число пользователей Telegram превысило 100 миллионов человек | РИА Новости<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
2016 чылда майда медеглелдерни эдериниң аргазы тыптып келген. Чагааны чорутканындан бээр өскертилгелерни 2 хонук иштинде киирип болур, медеглелге тускай демдек тыптып кээр<ref>[http://www.kommersant.ru/doc/2988512 Ъ-Новости — В Telegram появилась возможность редактировать сообщения<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>.
2016 чылда ноябрь 22-де Telegraph дээр проект ажылдап үнген. Telegraph — блог-платформа; публикациялар кылыр, чуруктар салыр арга берип турар халас херексел.
2017 чылда январь 3-те болбаазырадыкчыларның бирээзи медеглелдерни балаарының аргазын немээн<ref>{{Cite web|url=https://telegram.org/blog/unsend-and-usage|title=Unsend Messages, Network Usage, and More|publisher=Telegram|accessdate=2017-06-25}}</ref>. Чорудукчу медеглелди балаан соонда хүлээкчи ону көрүп шыдавас.
2017 чылда май 16-да Telegram-ның администрациязы [[Россия Федерациязы|Россияның]] [[Күрүнениң эрге-чагырга органнары|күрүне органнарынга]] ажыглакчыларнының дугайында информацияны Telegram бербес деп чарлаан<ref>{{Статья|заглавие=Telegram отказался предоставлять информацию российским госорганам|ссылка=https://www.kommersant.ru/doc/3298147|издание=Коммерсантъ|год=2017-05-16}}</ref>.
2017 чылда июнь 28-те [[Роскомнадзор]] Telegram-ны «Информация тарадыкчыларының реестиринче» киирген<ref>[https://www.gazeta.ru/tech/news/2017/06/28/n_10237421.shtml Telegram внесли в реестр Роскомнадзора]</ref>.
2017 чылда сентябрь 27-де Дуров [[ФСБ]] шифрлээн чагааларны номчуур арганың дугайында информацияны бээрин негээн деп медеглел кылган<ref>{{cite news|title=ФСБ потребовала расшифровать сообщения в телеграме по «закону Яровой»|url=https://meduza.io/news/2017/09/27/fsb-potrebovala-rasshifrovat-soobscheniya-v-telegrame-po-zakonu-yarovoy|accessdate=2017-09-27|work=[[Meduza]]|date=2017-09-27}}</ref>.
2017 чылда октябрь 11-де [[Android]] биле [[iOS]]-ка translations.telegram.org дээр чаа платформа дузазы-биле белеткээн орус дыл кырында версиязы үнген. Ынчангаш, медиаплеерниң даштыкы хевири өскерилген болгаш геопозиция-биле үлежир арга тыптып келген<ref>{{cite web|url= https://www.kp.ru/daily/26742/3770912/ |title= В обновлённой версии Telegram появился русский язык |author=Илья Сахаров |date=2017-10-11| |publisher=[[Комсомольская правда]]|accessdate=2017-10-11}}</ref>.
2017 чылда октябрь 16-да [[Москва|Москваның]] Мещанский районунуң суду мессенджерни ажыглап турар алды телефон дугаарынга хамаарыштыр шифрлээн чагааларны номчуур информацияны ФСБ-ге бээринден ойталаан дээш Telegram-ны 800 муң рубль торгалага онаан<ref>{{cite web|url= https://www.gazeta.ru/tech/2017/10/16/10944680/telegram_fine.shtml |title= Telegram: сначала штраф, затем блокировка |author=Алексей Грязев |date=2017-10-16| |publisher=[[Газета.ru]]|accessdate=2017-10-16}}</ref>. Ол таварылга дугайында комментарий берип тургаш, Дуров ФСБ-ниң негелделери [[Россия Федерациязы|РФ]]-тиң [[Россия Федерациязының Конституциязы|Конституциязынга]] чөрүшкек деп санааш, ол айтырыг-биле ажылдаксап турар юристерни харылзажыптар кылдыр дилээн<ref>{{Cite web|url=http://runews24.ru/society/16/10/2017/c88860fe0490f5dd3befdf77dcdaac93|title=Дуров: Требования ФСБ по Telegram противоречат Конституции РФ|author=|website=RuNews24.ru|date=2017-10-16|publisher=runews24.ru}}</ref>.
2017 чылда ноябрьда бир Telegram-канал [[аудио-пират чорук]] дээш [[Блокировка|блоктаттынган]]<ref>{{Cite web|url=https://360tv.ru/news/obschestvo/telegram-kanal-vpervye-zablokirovali-za-audiopiratstvo/|title=TELEGRAM‐КАНАЛ ВПЕРВЫЕ ЗАБЛОКИРОВАЛИ ЗА АУДИОПИРАТСТВО|accessdate=22.11.2017|publisher=360tv.ru}}</ref>.
2018 чылда март 20-де [[Россия Федерациязының Дээди шүүгүзү|Россияның Дээди суду]] ФСБ-ниң негелделери хоойлуга дүгжүп турар деп хүлээн<ref>{{Cite news|title=Верховный суд признал законным требование ФСБ предоставить ключи для расшифровки переписки Telegram|first=Николай|last=Чумаков|url=https://tjournal.ru/67885-verhovnyy-sud-priznal-zakonnym-trebovanie-fsb-predostavit-klyuchi-dlya-rasshifrovki-perepiski-telegram|work=TJ|date=2018-03-20|accessdate=2018-03-20}}</ref>. Ол-ла хүнде Роскомнадзор Telegram 15 хонук иштинде шифрни ажыдар дүлгүүрлерни ФСБ-ге тыпсып бербес болза, Telegram Россияның девискээринге блоктаттына бээр деп ону медээлээн.<ref>{{Cite web|url=https://rkn.gov.ru/news/rsoc/news55932.htm|title=Роскомнадзор уведомил Telegram о необходимости исполнения требований закона о предоставлении информации органам безопасности|author=|website=|date=|publisher=rkn.gov.ru|accessdate=2018-03-20}}</ref>. Мессенджерниң чогаадыкчызы шифрни ажыдар арганы тыпсырын ойталаан<ref>{{Cite news|title=Дуров заявил об отказе выдавать ФСБ ключи шифрования переписки в Telegram|first=Николай|last=Чумаков|url=https://tjournal.ru/67900-durov-zayavil-ob-otkaze-vydavat-fsb-klyuchi-shifrovaniya-perepiski-v-telegram|work=TJ|date=2018-03-20|accessdate=2018-03-20}}</ref>.
== Тайылбыр ==
<references />
[[Аңгылал: Интернет]]
[[Аңгылал: Ниитилел четкизи]]
2yz22agob2z35ef2wosb27m1va26qd7
Майык:Potd/2022-07-20
10
11636
43355
2022-07-19T19:15:28Z
Frhdkazan
1195
Чаа арын чаяатынган: «Jane M. Byrne Interchange 4-1-22.jpg»
wikitext
text/x-wiki
Jane M. Byrne Interchange 4-1-22.jpg
1x37w1074xtfwqata7vuj7lkhduqh9x
Майык:Motd/2022-07-20
10
11637
43356
2022-07-19T19:16:37Z
Frhdkazan
1195
Чаа арын чаяатынган: «The Seedkeepers.webm»
wikitext
text/x-wiki
The Seedkeepers.webm
rdz2avz4v2wtdxulxjsdecgn1tyn7xn