France

Wiccionaire wawiktionary https://wa.wiktionary.org/wiki/Wiccionaire:Mwaisse_p%C3%A5dje MediaWiki 1.39.0-wmf.25 case-sensitive Media Sipeciås Copene Uzeu Uzeu copene Wiccionaire Wiccionaire copene Imådje Imådje copene MediaWiki MediaWiki copene Modele Modele copene Aidance Aidance copene Categoreye Categoreye copene Rawete Rawete copene Sourdant Sourdant copene Motyince Motyince copene TimedText TimedText talk Module Discussion module Gadget Discussion gadget Définition de gadget Discussion définition de gadget Sujet France 0 3522 374218 309758 2022-08-18T08:28:50Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki {{MR|france}} == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{Etim?}} === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{pzc}} {{AFE|'fʀãs}} * {{Ric}} === {{H|NP|wa}} === {{~}} {{f}} # {{payis|wa}} payis d’ Urope coûtchantrece, kel mwaisse veye, c’ est [[Paris]]. ==== {{H|Cr}} ==== # {{r|so France}} : eviè France. #* C’ est ene voye ki va so {{~}}. ==== {{H|Pa}} ==== * [[Francès]], [[Francesse]] * [[francès]], [[francesse]] * [[francijhî]], [[francijhaedje]], [[francijha]], [[rifrancijhî]] * [[franc]] (manoye) * [[franskiyon]], [[franskiyoner]] {{mse}} * [[Franc]], [[francike]] * [[franc]], [[frankisté]], [[frankijhî]], [[frankijhaedje]] ==== {{H|ortografeyes}} ==== {{Orto | Franss = E177 (1839 a « infesté »\, evnd)<ref name="edv"/>, E203 (a « è »)<ref name="edv"/> | France = C9,E1,FO4,O4 (a « vint »\, evnd)<ref name="edv">El mwaisse intrêye, ''[[france]]'', e dnêye po l’ abwesson alcolizêye k’ on lome e francès ''[[eau de vie]]''.</ref>,R10,R13 }} <references/> ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour |fr= {{t+|fr|France}} |en= {{t+|en|France}} |nl= {{t+|nl|Frankrijk}} |de= {{t+|de|Frankreich}} |es= {{t+|es|Fransia}} |eu= {{t+|eu|Frantzia}} |ru= {{t+|ru|Франция}} }} ==== {{H|VE}} ==== {{wp}} == {{L|fr}} == === {{H|NP|fr}} === {{~}} {{f}} # {{payis|fr}} {{=wa|fr|mpr}}. == {{L|en}} == === {{H|NP|en}} === {{~}} # {{payis|en}} {{=wa|en}}. 3x0vgszenfgu86u1r73t2eryjd44kph Walonreye 0 4144 374216 308943 2022-08-18T08:26:33Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == {{-drif-|Waloneye}} <gallery> File:Dialetosvalao.png|Mape del Walonreye, avou les lingaedjes do payis, e spagnol. </gallery> === {{H|etimolodjeye}} === {{Bdj|walon}}, {{caw|reye|s|wa}}, {{nm|1900}} ; Li mot ''Walon(e)rèye'' fourit eployî e 1895 pa [[w:J. Delaite|J. Delaite]] ([[w:BSLLW|BSLLW]] 14) et [[w:J. Dejardin|J. Dejardin]] (Li Mestré) ; mins l’ minme anêye, ''Walonèye'' si trouve divins ''[[w:Li Clabot (gazete)|Li Clabot]]'' <ref>[[w:Maurice Piron|Maurice Piron]], ''{{lang|fr|Formation de la langue littéraire des écrivains liégeois}}'', divins : ''{{lang|fr|Mélange de linguistique romane offerts à Jean Haust}}'', Lidje, Vaillant-Carmanne, 1939, p. 301</ref>. === {{H|Pr}} === {{onr}} * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|wa.lɔn.'ʀɛj|wa.lɔn.'ʀɛːj}} {{c1pr}} ** {{pzc}} {{AFE|wa.lɔn.'ʀɛj}} * {{Ric|Wa·lon·reye}} === {{H|NP|wa}} === {{~}} {{f}} # {{djeyo|wa}} {{payis|wa}} mitan [[nonnrece]] del [[Beldjike]]. #* On s’ voet voltî inte frés del {{~}}. {{s-rif|[[w:Tchant des Walons|Tchant des Walons]]}} ==== {{H|Si}} ==== * [[Waloneye]] * [[Payis walon]] ==== {{H|A}} ==== [[Walonreye linwistike]] ==== {{H|Sp}} ==== {{WL}} ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | Walonerèye = E1, E170 | Walon’rèie = E167 | Walon’rèye = [!s20es] binde d’ imådjes ''Walon’rèye : tére di lédjindes'' | Walonerêye = E34 | Walonreye = R9, R11 | Walonêye = E34 | Walonîye = C106 | Waloniye = S117 | Walonîe = S0 | Waloneye = R11, R13 |- = C8, E21, E200 }} ==== {{H|RM}} ==== * ''Walon’rèye : tére di lédjindes'', binde d’ imådjes pa Michel Elsdorf, Albert Moxhet, René Hausman, Franco Pilota, Dominique Schillings eyet Lionel Dupont, Noir dessin production, 1998. ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour| |de= {{t+|de|Wallonien}} {{f}} |bg= {{t+|bg|Валония}} |ca= {{t+|ca|Valònia}} |da= {{t+|da|Vallonien}} |fr= {{t+|fr|Wallonie}} {{f}} |en= {{t+|en|Wallonia}} |it= {{t+|it|Vallonia}} {{f}} |nl= {{t+|nl|Wallonië}} |uk= {{t+|uk|Валлонія}} |pl= {{t+|pl|Walonia}} {{f}} |sv= {{t+|sv|Vallonien}} |cs= {{t+|cs|Valonsko}} |ru= {{t+|ru|Валлония}} }} === {{H|Sourdants}} === <references/> === {{H|waitîz eto}} === {{wp|Walonreye}} 3qokqfesrxqse9tuklvcy64fy8gmg3q lingaedje 0 10233 374219 357191 2022-08-18T08:30:44Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{Calc|langage|fr|wa}} (manire di cåzer), {{çdom}} avou l' {{bdj|lingue}} ey {{caw|aedje|s|wa|fwaitso=n}}; li sinse est ene miete diferin, li vraiy bodje walon (linwe) n’ est nén la ; on tcherpetaedje pår walon åreut yeu dné {{*}} « ''linwaedje'' » ; li mot ni shût nén li spårdaedje del cawete [[-aedje]], et dmorer « lingadje » so Lidje (waloniveuzmint, ci sereut {{*}} « linguèdje ») === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|lɛ̃.gɛʧ|lɛ̃.gaʧ|lɛ̃.gaːʧ}} {{BS|ae}} {{Lka-h-or}} {{c1pr}} *** {{frco|g/w}} {{AFE|lɛ̃.waːʧ}} ** {{pzc}} {{AFE|lɛ̃.gaʧ}} * {{Ric|lin·gaedje}} === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{o}} # manire di cåzer d’ on peupe, diferin des cis des ôtes peupes ki vikèt astok. #* Dj’ inme mî aveur on no flamind et disfinde li walon k’ on no pår walon et leyî dcweli m’ {{~}} {{s|MSla}} #* Li {{~}} c’ est çou ki permete al djin, cwand ele a ene zine dins s’ cervea, del fé passer ås ôtes {{s-rif|LBai}} #*Les grand-ducås cåzèt co leu {{~}} paski les mwaisses di scole, les curés, les djudjes, les medcén, les indjenieurs l' ont todi cåzé et l' cåzèt co {{s-rif|ASch}} # manire di djåzer d’ ene djin, diferinne des djins ki vikèt avou leye. #* Come leu {{~}} est grossî ! # {{éndj|wa}} {{elipe}} [[lingaedje éndjolike]]. #* C’ est co des vîs programes sicrîts e {{~}} Fortran. ==== {{H|Reu}} ==== # {{r|lingaedje Defrecheux, lingaedje Dante, lingaedje Voltaire, lingaedje Shaekspeare, lingaedje Goethe, lingaedje Cervantes}} u {{r|lingaedje da Defrecheux…}} : florixheures po djåzer do [[walon]], di l’ [[itålyin]], do [[francès]], di l’ [[inglès]], di l’ [[almand]], do [[castiyan]]. ==== {{H|A}} ==== * [[lingaedje d’ oyi]] * [[ridresseu d’ lingaedje]] ==== {{H|sinonimeye}} ==== {{Boesse|tite=manire di cåzer d’ on metou peupe| * [[langue]] (francijha corant) * [[linwe]] (disconsyî, mot wårdé po l’ antomeye) * [[pårler]] * [[djårgon]] }} {{Boesse|tite=manire di djåzer d’ ene djin| * [[cåzaedje]] * [[djåzaedje]] * [[divizaedje]] * [[pårler]], [[pårlaedje]], [[pårlumint]] }} ==== {{H|RM}} ==== {{Tit}} * [[w:Nosse Lingaedje (gazete)|Nosse lingaedje]] : gazete e walon ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | lingaedje = R10,R13,R15 | linguèdje = E1,E34,E212b | lingheje = E212 | lingâdje = C8,O4,S117 | lingadje = E1,S36,S117,FG1 | langâdje = C8,O3,O4 | langadje = E1 | languèdje = S0 | leingag = E177 (1823) | laingag = E177 (1843) | laingueg = E177 (1843) | lingach = E203 | linwadje = ERob,PMar }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|cåzaedje d’ on metou peupe |fr= {{t+|fr|langue}} |en= {{t+|en|language}} |nl= {{t+|nl|taal}} |de= {{t+|de|Sprache}} |es= {{t+|es|lengua}}, {{t+|es|idioma}} |ar= {{t+|ar|لغة|ral=lougha|ar-fafl=لُغَة}} |ru= {t+|ru|язык}} }} {{ratour|cåzaedje a pårt d’ ene metowe djin |fr= {{t+|fr|langage}} |en= {{t+|en|language}} |ary= {{t+|ary|هدرة|ral=hedra|ar-fafl=هدْرة}} }} {{ratour|côde éndjolike |fr= {{t+|fr|langage}} |en= {{t+|en|language}} }} 9tondjz80cnp02nwhlyaobkohxiuqhh 374220 374219 2022-08-18T08:32:06Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{Calc|langage|fr|wa}} (manire di cåzer), {{çdom}} avou l' {{bdj|lingue}} ey {{caw|aedje|s|wa|fwaitso=n}}; li sinse est ene miete diferin, li vraiy bodje walon (linwe) n’ est nén la ; on tcherpetaedje pår walon åreut yeu dné {{*}} « ''linwaedje'' » ; li mot ni shût nén li spårdaedje del cawete [[-aedje]], et dmorer « lingadje » so Lidje (waloniveuzmint, ci sereut {{*}} « linguèdje ») === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|lɛ̃.gɛʧ|lɛ̃.gaʧ|lɛ̃.gaːʧ}} {{BS|ae}} {{Lka-h-or}} {{c1pr}} *** {{frco|g/w}} {{AFE|lɛ̃.waːʧ}} ** {{pzc}} {{AFE|lɛ̃.gaʧ}} * {{Ric|lin·gaedje}} === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{o}} # manire di cåzer d’ on peupe, diferin des cis des ôtes peupes ki vikèt astok. #* Dj’ inme mî aveur on no flamind et disfinde li walon k’ on no pår walon et leyî dcweli m’ {{~}} {{s|MSla}} #* Li {{~}} c’ est çou ki permete al djin, cwand ele a ene zine dins s’ cervea, del fé passer ås ôtes {{s-rif|LBai}} #*Les grand-ducås cåzèt co leu {{~}} paski les mwaisses di scole, les curés, les djudjes, les medcén, les indjenieurs l' ont todi cåzé et l' cåzèt co {{s-rif|ASch}} # manire di djåzer d’ ene djin, diferinne des djins ki vikèt avou leye. #* Come leu {{~}} est grossî ! # {{éndj|wa}} {{elipe}} [[lingaedje éndjolike]]. #* C’ est co des vîs programes sicrîts e {{~}} Fortran. ==== {{H|Reu}} ==== # {{r|lingaedje Defrecheux, lingaedje Dante, lingaedje Voltaire, lingaedje Shaekspeare, lingaedje Goethe, lingaedje Cervantes}} u {{r|lingaedje da Defrecheux…}} : florixheures po djåzer do [[walon]], di l’ [[itålyin]], do [[francès]], di l’ [[inglès]], di l’ [[almand]], do [[castiyan]]. ==== {{H|A}} ==== * [[lingaedje d’ oyi]] * [[ridresseu d’ lingaedje]] ==== {{H|sinonimeye}} ==== {{Boesse|tite=manire di cåzer d’ on metou peupe| * [[langue]] (francijha corant) * [[linwe]] (disconsyî, mot wårdé po l’ antomeye) * [[pårler]] * [[djårgon]] }} {{Boesse|tite=manire di djåzer d’ ene djin| * [[cåzaedje]] * [[djåzaedje]] * [[divizaedje]] * [[pårler]], [[pårlaedje]], [[pårlumint]] }} ==== {{H|RM}} ==== {{Tit}} * [[w:Nosse Lingaedje (gazete)|Nosse lingaedje]] : gazete e walon ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | lingaedje = R10,R13,R15 | linguèdje = E1,E34,E212b | lingheje = E212 | lingâdje = C8,O4,S117 | lingadje = E1,S36,S117,FG1 | langâdje = C8,O3,O4 | langadje = E1 | languèdje = S0 | leingag = E177 (1823) | laingag = E177 (1843) | laingueg = E177 (1843) | lingach = E203 | linwadje = ERob,PMar }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|cåzaedje d’ on metou peupe |fr= {{t+|fr|langue}} |en= {{t+|en|language}} |nl= {{t+|nl|taal}} |de= {{t+|de|Sprache}} |es= {{t+|es|lengua}}, {{t+|es|idioma}} |ar= {{t+|ar|لغة|ral=lougha|ar-fafl=لُغَة}} |ru= {{t+|ru|язык}} }} {{ratour|cåzaedje a pårt d’ ene metowe djin |fr= {{t+|fr|langage}} |en= {{t+|en|language}} |ary= {{t+|ary|هدرة|ral=hedra|ar-fafl=هدْرة}} }} {{ratour|côde éndjolike |fr= {{t+|fr|langage}} |en= {{t+|en|language}} }} kulvov3nv5ncm1vq13vyo1nddrm9khq non 0 11165 374204 365778 2022-08-17T16:54:14Z 85.249.23.154 wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{Bdjla|non}} ([[ni nén]]). === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|nɔ̃|nɛ̃|nɔ}} ** {{pzc}} {{AFE|nɔ̃}} * {{Ric}} === {{H|MF}} === {{~}} {{n-c|fr}} # po dire k’ on n’ est nén d’ [[acoird]]. #* Rivouss do cafè ? :: {{~|Non}} ! #* Cwand c’ est {{~}}, c’ est {{~}} ! ==== {{H|Reu}} ==== * [[non hê non]], [[non ô non]] ==== {{H|Pa}} ==== * [[nonnia]], [[nonniatrece]] ==== {{H|A}} ==== * [[nonsyince]] * [[nonpouxhe]], [[nonpouxhreye]] * [[nonparey]] ==== {{H|Si}} ==== * [[neni]], [[nonna]] ==== {{H|Ct}} ==== * [[oyi]], [[way]], [[awè]], [[åy]] ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | no = E1 | nô = E34 | non = C1,C9a, E1, O0,O2, R10:4200 }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour| |fr= {{t+|fr|non}} |en= {{t+|en|no}} |nl= {{t+|nl|neen}} |de= {{t+|de|nein}} |es= {{t+|es|no}} |it= {{t+|it|no}} |scn= {{t+|scn|no}}, {{t+|scn|noni}} |ar= {{t+|ar|لا|ral=la}} |ary= {{t+|ary|لا|ral=la}} |zgh= {{t+|zgh|ⵓⵀⵓ|ral=oho}} |ru= {{t+|ru|нет}} | }} === {{H|Adv}} === {{~}} {{n-c|wa}} {{repl}} {{d-rats}} [[voye non voye]], [[non pus]] ==== {{H|A}} ==== [[nonfait]] === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{o}} # rifuzaedje. #* Dj' a yeu on setch {{~}}. ==== {{H|Reu}} ==== # [[po on åy ou po on non]] === {{H|Of}} === * prononçaedje /nɔ̃/ ** [[nosse#Prono]] (Årdene nonnrece ''li nôs, c' est da nôs'' (''li nosse, c' est da nosse) * prononçaedje /nɔ/ ** [[no#Etimolodjeye 1]] (o.n. sustantif, lomaedje, ''on bea no'') ** [[no#Etimolodjeye 1]] (prezintoe d' apårtinance singulî, nosse dins l' Coûtchant walon, ''no gade'') ** [[nos#Prono]] (prono; ''c' est nén por nos'') ** [[nos#Prezintoe d' apårtinance]] (prezintoe d’ apårtinance pluriyal, ''nos tchvås'') == {{L|fr}} == === {{H|MF|fr}} === # {{=wa|fr|mpr}} #* Jean-François, voulez vous des poix ? :: {{~|Non}}, maman, ils sont trop froids. #*: Djan-Françwès, vloz des poes ? :: Non, moman, i sont trop froeds. === {{H|Adv|fr}} === # {{=wa|fr|mpr}} # [[nén]] #* C' est une organisation {{~}} gouvernementale. #*: C' est ene soce nén recwårlante. ==== {{H|A}} ==== * [[non-lieu]], [[non-dit]], [[non-sens]], [[non-droit]], [[non-évènement]] == {{L|la}} == === {{H|Adv|la}} === # [[ni nén]]. #* Graecum est; {{~}} legitur. #*: C' est do grek; ci n' est nén lijhåve. 0lk9vf6kaktqi7nuwvk7j5o58v2yom9 374205 374204 2022-08-17T16:54:53Z 85.249.23.154 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{Bdjla|non}} ([[ni nén]]). === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|nɔ̃|nɛ̃|nɔ}} ** {{pzc}} {{AFE|nɔ̃}} * {{Ric}} === {{H|MF}} === {{~}} {{n-c|fr}} # po dire k’ on n’ est nén d’ [[acoird]]. #* Rivouss do cafè ? :: {{~|Non}} ! #* Cwand c’ est {{~}}, c’ est {{~}} ! ==== {{H|Reu}} ==== * [[non hê non]], [[non ô non]] ==== {{H|Pa}} ==== * [[nonnia]], [[nonniatrece]] ==== {{H|A}} ==== * [[nonsyince]] * [[nonpouxhe]], [[nonpouxhreye]] * [[nonparey]] ==== {{H|Si}} ==== * [[neni]], [[nonna]] ==== {{H|Ct}} ==== * [[oyi]], [[way]], [[awè]], [[åy]] ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | no = E1 | nô = E34 | non = C1,C9a, E1, O0,O2, R10:4200 }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour| |fr= {{t+|fr|non}} |en= {{t+|en|no}} |nl= {{t+|nl|neen}} |de= {{t+|de|nein}} |es= {{t+|es|no}} |it= {{t+|it|no}} |scn= {{t+|scn|no}}, {{t+|scn|noni}} |ar= {{t+|ar|لا|ral=la}} |ary= {{t+|ary|لا|ral=la}} |zgh= {{t+|zgh|ⵓⵀⵓ|ral=oho}} |ru= {{t+|ru|нет|ral=niet}} | }} === {{H|Adv}} === {{~}} {{n-c|wa}} {{repl}} {{d-rats}} [[voye non voye]], [[non pus]] ==== {{H|A}} ==== [[nonfait]] === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{o}} # rifuzaedje. #* Dj' a yeu on setch {{~}}. ==== {{H|Reu}} ==== # [[po on åy ou po on non]] === {{H|Of}} === * prononçaedje /nɔ̃/ ** [[nosse#Prono]] (Årdene nonnrece ''li nôs, c' est da nôs'' (''li nosse, c' est da nosse) * prononçaedje /nɔ/ ** [[no#Etimolodjeye 1]] (o.n. sustantif, lomaedje, ''on bea no'') ** [[no#Etimolodjeye 1]] (prezintoe d' apårtinance singulî, nosse dins l' Coûtchant walon, ''no gade'') ** [[nos#Prono]] (prono; ''c' est nén por nos'') ** [[nos#Prezintoe d' apårtinance]] (prezintoe d’ apårtinance pluriyal, ''nos tchvås'') == {{L|fr}} == === {{H|MF|fr}} === # {{=wa|fr|mpr}} #* Jean-François, voulez vous des poix ? :: {{~|Non}}, maman, ils sont trop froids. #*: Djan-Françwès, vloz des poes ? :: Non, moman, i sont trop froeds. === {{H|Adv|fr}} === # {{=wa|fr|mpr}} # [[nén]] #* C' est une organisation {{~}} gouvernementale. #*: C' est ene soce nén recwårlante. ==== {{H|A}} ==== * [[non-lieu]], [[non-dit]], [[non-sens]], [[non-droit]], [[non-évènement]] == {{L|la}} == === {{H|Adv|la}} === # [[ni nén]]. #* Graecum est; {{~}} legitur. #*: C' est do grek; ci n' est nén lijhåve. 2zcgv1qj8zgsdxzzo8bqee7zsqu5nbj nute 0 11235 374207 365452 2022-08-17T20:16:34Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|nûte}} == {{L|wa}} == {{-drif-|niût}} === {{H|Pr}} === {{Lka-pr|niût}} * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|nyt|nyːt|nœt|nɛː}}, {{miers|3|136}}. ** {{pzc}} {{AFE|nyt}} * {{Ric}} === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{f}} # [[termene]] ki cmince cwand l’ [[solea]] est [[djus]], et [[djoker]] cwand l’ solea [[si lever|s’ leve]]. #* I fwait vite {{~}}, saiss, a ç’ såjhon ci. #* Il ovrèt {{~}} et djoû. # termene inte li moumint k’ on va coûtchî et l’ ci k’ on s’ dispiete. #* Il a bén falou passer ene {{~}} a l’ otel. #* Dj’ a yeu ene mwaijhe {{~}}. <gallery> Obourg JPG01.jpg|(a [[Ouboû]]) </gallery> ==== {{H|Reu}} ==== # [[al nute]] # [[del nute]], [[par nute]] # [[tote nute]] # [[fé l’ nute]] # [[Cwand il est nute po Pire, il est nute po På]] : Fråze k’ on dit po s’ mete cwite di cis ki vnèt amon les djins trop tård al nute. ==== {{H|Pa}} ==== * [[nutêye]] / [[nuteye]] * [[s’ anuti]] * [[anuti]] ==== {{H|A}} ==== * [[noere nute]] * [[trô do cou del nute]] ==== {{H|A}} ==== * [[enute]] * [[meynute]] * [[bounute]] * [[fé nute]] ==== {{H|Si}} ==== * [[nuteye]] * [[nutêye]] ==== {{H|Ct}} ==== * [[djoû]] * [[djournêye]] ==== {{H|ortografeyes}} ==== <section begin="orto"/> (nute) {{Orto | gnût′ = G203 | neut′ = G203 | nut′ = C1,E1,S0 | nût′ = O4 | nute = C9a, E34, R10:18332,R13 }} (niût) {{Orto | niût = O0,R10 | nût = O2 | nut = C8 | nêt = C1,C8,C13,E1 | nét = G203 | nait = LJLL | gnut = G203 | gnût = G203 | neut = G203 | neût = G203 }} <section end="orto"/> ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|termene inte li coûtchî et l’ lever so solea |fr= {{t+|fr|nuit}} |en= {{t+|en|night}} |nl= {{t+|nl|nacht}} |de= {{t+|de|Nacht}} |es= {{t+|es|noche}} |it= {{t+|it|notte}} |ar= layl {{=ral}} {{t+|ar|ليل}} {{=dsf-ar}} {{t+|ar|لَيل}} |ary= [[lil]] {{=ral}} {{t+|ary|ليل}} {{=dsf-ar}} {{t+|ary|لْيل}} ''nén contåve'', [[lila]] {{=ral}} {{t+|ary|ليلة}} {{=dsf-ar}} {{t+|ary|لْيل}} ''(singulî)'' |zgh= {{t+|ary|ⵉⴹ}} {{=ral}} [[iḍ]] }} === {{H|VE}} === {{wp|nute}} bygr2pqsm2ezcxj0qy9h6sam8qw70mc nuteye 0 11236 374208 84865 2022-08-17T21:19:38Z Lucyin 218 Redjiblaedje disfacé viè [[nute]] wikitext text/x-wiki {{MR|nuteye}} =={{L|wa}}== ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Bdj|nute}} {{caw|êye|s|wa}}. ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{f}} # {{cron|wa}} durêye del nute. #* Il aveut fwait waeraxhe tote li {{~}}. #* Il a passé tote li {{~}} å lét. #* Al fén des féns, li Bon Diu decida ki l' solea sreut metou po lure tins del djournêye, et l' bele po lure tins del {{~}} {{s|LM|ratournant [[w:Gaston Lucy|Gaston Lucy]], lu-minme riscrijhant on conte afrikin}} ==== {{H|ratourneures}} ==== #{{r|al Sinte-Luceye, pus court djoû et pus longue nuteye}}; u: {{r|al Sinte-Cicile, pus court djoû et pus longue nuteye}} : li 13 di decimbe (Sinte Luceye), c' est portant nén li djoû li pus court d' l' anêye, mins dinltins, divant l' påpe Grigwere, li calindrî aveut 8 djoûs di rtådje, ça fwait ki li 13 di decimbe touméve å sostice d' ivier. Disfondowes: nutîye, nëtîe, nutêye, nutèye, nûtêye, nûtée, nûtîe, nûtîye. Gm. . Tch. . ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|durêye del nute |fr= {{t+|fr|nuit}} |lorg= {{t+|fr|nûtie}} |roa-cha= {{t+|roa-cha|noûtîe}} }} 6vdo0j91nvflthrhpen148k0yfctgmy 374209 374208 2022-08-17T21:19:56Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|nutêye}} =={{L|wa}}== ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Bdj|nute}} {{caw|êye|s|wa}}. ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{f}} # {{cron|wa}} durêye del nute. #* Il aveut fwait waeraxhe tote li {{~}}. #* Il a passé tote li {{~}} å lét. #* Al fén des féns, li Bon Diu decida ki l' solea sreut metou po lure tins del djournêye, et l' bele po lure tins del {{~}} {{s|LM|ratournant [[w:Gaston Lucy|Gaston Lucy]], lu-minme riscrijhant on conte afrikin}} ==== {{H|ratourneures}} ==== #{{r|al Sinte-Luceye, pus court djoû et pus longue nuteye}}; u: {{r|al Sinte-Cicile, pus court djoû et pus longue nuteye}} : li 13 di decimbe (Sinte Luceye), c' est portant nén li djoû li pus court d' l' anêye, mins dinltins, divant l' påpe Grigwere, li calindrî aveut 8 djoûs di rtådje, ça fwait ki li 13 di decimbe touméve å sostice d' ivier. Disfondowes: nutîye, nëtîe, nutêye, nutèye, nûtêye, nûtée, nûtîe, nûtîye. Gm. . Tch. . ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|durêye del nute |fr= {{t+|fr|nuit}} |lorg= {{t+|fr|nûtie}} |roa-cha= {{t+|roa-cha|noûtîe}} }} q5681qm3rvdfw6k5jhrtcb4ini82fbi 374213 374209 2022-08-17T21:43:20Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|nutêye}} =={{L|wa}}== ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Bdj|nute}} {{caw|êye|s|wa}}. ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{f}} # {{cron|wa}} durêye del nute. #* Il aveut fwait waeraxhe tote li {{~}}. #* Il a passé tote li {{~}} å lét. #* Al fén des féns, li Bon Diu decida ki l' solea sreut metou po lure tins del djournêye, et l' bele po lure tins del {{~}} {{s|LM|ratournant [[w:Gaston Lucy|Gaston Lucy]], lu-minme riscrijhant on conte afrikin}} # nute (å moumint k' elle arive). # Li solea fwait plaece al {{~}} {{s-rif|JWer}} #* Après awè revoyî l' peupe, Djezus monta tot seu so ene montagne po priyî; et l' {{~}} estant vnowe, i s' ritrova tot seu lahôt {{s-rif~|NDef|ratournant [[w:Sint Matî|Sint Matî]]|avou [[w:François Bailleux|François Bailleux]] et [[w:Auguste Hock|Auguste Hock]]; [[s:Évangile selon saint Mathieu SLLW 1862/XIV|lijhåve vaici]]}} #*Ene miete berzinke,<BE>Dji rintere al {{~}}<BR>Et Sofeye mi flanke ene petêye {{s-rif|C9|oteur=J. Godenne}} ==== {{H|ratourneures}} ==== #{{r|al Sinte-Luceye, pus court djoû et pus longue nuteye}}; u: {{r|al Sinte-Cicile, pus court djoû et pus longue nuteye}} : li 13 di decimbe (Sinte Luceye), c' est portant nén li djoû li pus court d' l' anêye, mins dinltins, divant l' påpe Grigwere, li calindrî aveut 8 djoûs di rtådje, ça fwait ki li 13 di decimbe touméve å sostice d' ivier. Disfondowes: nutîye, nëtîe, nutêye, nutèye, nûtêye, nûtée, nûtîe, nûtîye. Gm. . Tch. . ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|durêye del nute |fr= {{t+|fr|nuit}} |lorg= {{t+|fr|nûtie}} |roa-cha= {{t+|roa-cha|noûtîe}} }} 8d492ddwn6oi9y8mz7lz7om4zv3y620 374214 374213 2022-08-17T21:56:47Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|nutêye}} =={{L|wa}}== ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Bdj|nute}} {{caw|êye|s|wa}}. ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{f}} # {{cron|wa}} durêye del nute. #* Il aveut fwait waeraxhe tote li {{~}}. #* Il a passé tote li {{~}} å lét. #* Al fén des féns, li Bon Diu decida ki l' solea sreut metou po lure tins del djournêye, et l' bele po lure tins del {{~}} {{s|LM|ratournant [[w:Gaston Lucy|Gaston Lucy]], lu-minme riscrijhant on conte afrikin}} # nute (å moumint k' elle arive). # Li solea fwait plaece al {{~}} {{s-rif|JWer}} #* Après awè revoyî l' peupe, Djezus monta tot seu so ene montagne po priyî; et l' {{~}} estant vnowe, i s' ritrova tot seu lahôt {{s-rif~|NDef|ratournant [[w:Sint Matî|Sint Matî]]|avou [[w:François Bailleux|François Bailleux]] et [[w:Auguste Hock|Auguste Hock]]; [[s:Évangile selon saint Mathieu SLLW 1862/XIV|lijhåve vaici]]}} #*Ene miete berzinke,<BE>Dji rintere al {{~}}<BR>Et Sofeye mi flanke ene petêye {{s-rif|C9|oteur=J. Godenne}} ==== {{H|ratourneures}} ==== #{{r|al Sinte-Luceye, pus court djoû et pus longue {{~}}}}; u: {{r|al Sinte-Cicile, pus court djoû et pus longue {{~}}}} : li 13 di decimbe (Sinte-Luceye), c' est portant nén li djoû li pus court d' l' anêye, mins dinltins, divant l' påpe Grigwere, li calindrî aveut 8 djoûs di rtådje, ça fwait ki li 13 di decimbe touméve å sostice d' ivier. ==== {{H|ortografeye}} ==== {{Orto | nutêye = E1,E34,R13 | nûtéye = O4 | nûtée = C9a | nutèye = E1 | nûtîye = C8,O0,O2 | nutiye = S117 | nutie = S109 | nûtie = C9a | neûtîe = S33 | nuteye = R10 |- = C1 }} ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|durêye del nute |fr= {{t+|fr|nuit}} |lorg= {{t+|fr|nûtie}} |roa-cha= {{t+|roa-cha|noûtîe}} }} bf9v29z485pt0w4e0z1b95zmxcmom42 nutêye 0 11237 374210 81607 2022-08-17T21:31:57Z Lucyin 218 Redjiblaedje disfacé viè [[nute]] wikitext text/x-wiki {{MR|nuteye}} =={{L|wa}}== ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Bdj|nute}} {{caw|êye|s|wa}}. ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{f}} # {{econ|wa}} unité d' contaedje des tourisses dins les otels. #* Il ont conté 2600 {{~}} po les cénk otels, tins des troes djoûs do cwarmea. ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|durêye del nute ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|nute passêye dins èn otel |fr= {{t+|fr|nuitée}} }} sw96vijmni98hs9wpvmenv0anrp2fc4 374211 374210 2022-08-17T21:36:37Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|nuteye}} =={{L|wa}}== ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Calc|nuitée|fr|wa}} {{m-s}} {{çdom}} {{bdj|nute}} {{caw|êye|s|wa}}. ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{f}} # {{econ|wa}} unité d' contaedje des tourisses dins les otels. #* Il ont conté 2600 {{~}} po les cénk otels, tins des troes djoûs do cwarmea. ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|nute passêye dins èn otel |fr= {{t+|fr|nuitée}} }} twgvj6cpb46o02yghsfm05j6ib6pdwn ratourneure 0 12441 374231 359958 2022-08-18T11:14:34Z Scribus electronicus 3672 /*Ratournaedjes*/ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{V|ratourner}}, {{caw|eure|s|wa}}. === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{f}} # manire di [[dire]], [[tipike]] d’ on [[metou]] [[lingaedje]]. #* On cite eto, tos tchamps tos payis, li {{~}} « les pondants et les djondants » ki vout dire « totes les sacwès a vey avou ene afwaire », et k’ on tradût co bén sovint e francès pa « les tenants et les aboutissants » #* C’ est ene sacwè d’ bén do disfinde li pårler, l’ accint, les spots, les {{~s}} di nosse viyaedje, di nosse veye, di nosse vijhnåve. {{s|LH}} #* Dj’ a toumé so on live di mots avou 700 {{~s}} e Xharintès. {{s-rif|[[w:Pierre Dufaux|Pierre Dufaux]]}} #* Bén seur ki tchaeke viyaedje a des tourneures et des {{~s}} da lu, mins on s’ comprind. {{s-rif|JMat}} ==== {{H|Pa}} ==== * [[tourneure]] ==== {{H|MV}} ==== * [[spot]] * [[rvazî]] * [[rime-rame]] * [[rima]] * [[dijhêye]] ==== {{H|RM}} ==== {{Tit}} : * ''[[w:Berwetêyes di spots, rvazîs, tourneures et ratourneures d' après Nameur et avår la|Berwetêyes di spots, rvazîs, tourneures et ratourneures d’ après Nameur et avår la|]]'' : live di ratourneures da [[w:Chantal Denis|Chantal Denis]] * ''Dictionnaire wallon, Niyå d’ ratourneures et d’ mots walons d’ après Moustî et avår la'' : motî da [[w:Emile Gilliard|Emile Gilliard]] ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour |fr= {{t+|fr|expression}}, {{t+|fr|aphorisme}} |en= {{t+|en|expression}}, {{t+|en|saying}} |nl= {{t+|nl|uitdrukking}} |de= {{t+|de|Ausdruck}} |es= {{t+|es|expresión}} |ru= {{t+|ru|выражение}} }} 84ycihcqsv4j3mzmclxae4l7yqr41xe swele 0 14518 374226 365798 2022-08-18T10:08:41Z Lucyin 218 /*Dizotrins mots*/ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == {{RA|wa}} === {{H|Etimolodjeye}} === {{Bdjpala}} « secale » {{m-s}}. === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|swɛl|swal|swɛj|swaj|swaːj|swan}} ** {{pzc}} {{AFE|swɛl}} * {{Ric}} === {{H|Su|wa}} === {{acoird-s}} {{~}} {{o}} # {{plante|wa}} [[dinrêye]] avou on longou [[strin]] et on ptit fén [[grin]], ki vént bén dins les pôvès teres ([[såvlon]] et [[edjåjhe]]), {{sla|Secale cereale}}. #* E l' Årdene, dinltins, on n' magnive ki do pwin di speate u do pwin d' {{~}}. #* Avou li strin d' {{~}}, on fjheut des toets et des tchetoeres. #* On seméve sovint do {{~}} dins les trucreyes #* On dnéve do setch {{~}} a respirer ås tchvås k' avént les brontches tcherdjeyes. #* On-z ecråxhive les coshets avou do {{~}} {{s-rif|S104}} #* I n' magnèt k' do pwin d' {{~}} et des canadas {{s-rif|C8}} #* On fjheut des loyéns po loyî les djåbes avou do strin d' {{~}} #* Li pwin d' {{~}} est pus macasse kel pwin d' frumint {{s-rif|O100}} #* Po l' awousse, li fåtcheu esteut shuvou pa ses aidants ki rlevént l' djavea, el coûtchî so on loyén fwait avou do strin d' {{~}} et î fé des djåbes {{s-rif|GMich}} #* Nosse Batisse est d' bén måva pwel; l' oraedje d' ersè, ça frè co flaxhî les {{~s}} ([[w:Georges Themelin|Georges Themelin]]). #* On ledjir vint caressive ses croles, coleur di {{~}} bén meur {{s-rif|HMat}} # pwin fwait avou les grins di ç' plante la. #* I viként d' grayons et d' {{~}}, si on pout apler ça s' nouri {{s-rif|O81}} [[File:Påte swele Douccala.jpg|thumb|påte]] ==== {{H|Reu}} ==== # {{r|Li swele voet voltî s' mwaisse eraler}} u : {{r|i fåt kel swele vos voeye raler cwand vos l' avoz semé}} : I nel fåt nén rcatchî dtrop. # {{r|Li swele ès seme dins l' poussire, eyet l' grin dins les broûs}} : El fåt semer cwand i fwait setch. # {{r|fé pesteler l' swele påzès biesses}} : ancyinne tecnike ki replaecive li rôlaedje, po kel swele ki leve [[stocler|sitokele]]. # {{r|djus d' swele}} : [[peket]]. [[File:Waessin mape.jpg|thumb|]] ==== {{H|A}} ==== [[swele-frumint]] ==== {{H|Si}} ==== [[rigon]], [[waessin]], [[blé]], [[grin]] ==== {{H|DzoM}} ==== * [[wå]], [[wåmon]] * [[fåsson]], [[loyete]] ==== {{H|Sp}} ==== {{BA}} (Coutchant), {{WM}} (Nonne), {{WC}} (Nonne) ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | soille = [!vscr] (1330) | {{=fon|?|sway}} = G152 | {{=fon|?|swây}} = G152 | {{=fon|?|swèy}} = G152 | {{=fon|?|swal}} = G152 | swal = O102 | swan = G152 | swèle= C8, O2, C1, C60, C99, O0 a "swale", O2, O81, O100 | swèye= C60 | swale= C1, C60, C99, O0, S24 | soile= S25, [!vscr] (1305) | swaye= S117 | swâye= S17, S104, S109, S117 | swele = R10, FR13 a "seigle" |- = R13 }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|''Secale cereale'' |fr= {{t+|fr|seigle}} |gl= {{t+|gl|centeo}} |en= {{t+|en|rye}} |de= {{t+|de|Roggen}} |nl= {{t+|nl|rogge}} |sv= {{t+|nl|råg}} |es= {{t+|es|centeno}} |ar= {{t+|ar|سلت|ral=soult|ar-fafl=سُلْت}}; {{t+|ar|شيلم|ral=chaylam|ar-fafl=شَيْلَم}}; {{t+|ar|جاودار|ral=jâwdâr|ar-fafl=جاوْدار}} |ary= {{t+|ary|سويڭلة|ral=swigla|ar-fafl=سْويڭْلة}} |zgh= {{t+|zgh|ⴰⵜⴽⵓⵢ|ral=atkoy}} }} ==== {{H|VE}} ==== {{wp|swele}} tl8ab6vyv4pj43ibdrovno5f2zdb1mk Beldjike 0 29328 374217 358010 2022-08-18T08:27:45Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|NP|wa}} === {{~}} # {{payis|wa}} payis di l’ Urope do Coûtchant. ==== {{H|Reu}} ==== # {{r|Viye Beldjike }} : po les Måmdiyins, li Beldjike, eneviè li Waloneye prûssyinne. ==== {{H|Pa}} ==== * [[Bedje]], [[bedje]] * [[beldjikin]] * [[beldjicisse]] ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | Bèlgique = E34 | Belgique = Émile-Antoine Coulon | Belgike = C9 (a « roter ») | Belgik = E177 (1839),E203 | Beljike = R13 {{rif?}} | Beldjike = R10 }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|payis di l’ Urope do Coûtchant |ja= {{t+|ja|ベルギー|ral=berugī}} |fr= {{t+|fr|Belgique}} {{f}} |es= {{t+|es|Bélgica}} {{f}} |gl= {{t+|gl|Bélxica}} |en= {{t+|en|Belgium}} |de= {{t+|de|Belgien}} |it= {{t+|it|Belgio}} {{o}} |nl= {{t+|nl|België}} {{f}} |pl= {{t+|pl|Belgia}} {{f}} |ar= {{t+|ar|بلجيكا|ral=baljîka|ar-fafl=بَلْجيكا}} |ru= {{t+|ru|Бельгия}} }} qe5pju8012tf07jf2wr0hve2ffbhvi0 dji 0 29672 374200 363963 2022-08-17T16:50:13Z 85.249.23.154 wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{Bdjpala}} {{*}} « eo », {{bdjla}} « [[ego]] » ; {{FEW|3|207}}. === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|ʤi|ʤy|ʤɛ|ʤœ|dy|dɛ}}, {{miers|2|12}} ** {{pzc}} {{AFE|ʤi}} * {{Ric}} === {{H|PDjS}} === {{-pdjwa-|[[dji]]|[[dju]]|[[dj’]]}} {{~}} {{o&f-pr}} # prono sudjet do [[cåzant]] (1ire djin do [[singulî]]), metou padvant l’ viebe. #* Por mi, {{~}} va mori ! #* Bén {{~}} n’ vos è dirè rén ! # prono sudjet des [[cåzants]] (1ire djin do [[pluriyal]]), metou padvant l’ viebe. #* {{~|Dji}} l’ alans vey tos les djoûs a l’ ospitå. ==== {{H|NU}} ==== Divant on prono d’ djin ki cmince pa « l », on-z a troes tchuzes : # wårder « dji ». #* Dji l’ vou bén, mi, ci boket d’ pwin la ki demure. # scrire li prono avou ene divanceye voyale. #* Dj’ el vou bén, mi, ci danseu la, po fé ene valse avou mi. # eployî èn etrocla. #* Djel vou bén croere ! ==== {{H|A}} ==== * [[djel]] * [[dji-vou-dji-n’-pou]] ==== {{H|Si}} ==== * (1ire djin singulî) : [[ene sakî]], [[onk]] * (1ire djin pluriyal) : [[nos]], [[on]] ==== {{H|MV}} ==== {{Pronos d’ djins walons}} ==== {{H|Of}} ==== * {{AFE|ʤy}} : [[diu]], [[Diu]], [[djus#Walon 1|djus]] (al valêye), [[djus#Walon 1|djus]] (po boere) * {{AFE|ʤɛ}} : [[diè]], [[Diè]], [[djeu#Walon 1|djeu]] (po djouwer), [[djus#Walon 1|djus]] (po boere) * {{AFE|ʤœ}} : [[Diu]], [[djeu#Walon 1|djeu]] (po djouwer), [[djus#Walon 1|djus]] (al valêye), [[djus#Walon 1|djus]] ==== {{H|Sp}} ==== * (1ire djin pluriyal) : {{BA}}, {{miers|2|21}} (mape 20). ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | dji = E1, C1, C9, C99, C106, O0 (a « djè »), O3, G202 {{p.|53}}, R10, R13 | dju = E34, E212, S0, S117, O3, G202 {{p.|53}} | djè = O0, O4, O90, E200, G202 {{p.|53}}, C9, C99 (divant on prono ki cmince pa « l ») | djù = G202 {{p.|53}} | dje̊ = G202 {{p.|53}}, JJG | djë = LSov | djeu = S104, S107 (dins l’ tecse) | djo = JBil (divant on prono ki cmince pa « l »), etroclé dins S40 ([[djol]]) | du = O0 (a « djè »), O3, G202 {{p.|53}} | dè = O0 (a « djè »), O102, G202 {{p.|53}} | di = O0 (a « djè »), G202 {{p.|53}} | dù = G202 {{p.|53}} | gi = E177 | ji = E203 | tj’i = E184 |- = S40, C65 }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|prono sudjet 1ire djin singulî |de= {{t+|de|ich}} |he= {{t+|he|אֲנִי}} {{=ral}} aní |ja= {{t+|ja|私}} ({{t+|ja|わたし}} {{=ral}} watashi) |es= {{t+|es|yo}} |fr= {{t+|fr|je}} |en= {{t+|en|I}} |ru= {{t+|ru|я}} |it= {{t+|iy|io}} |zh= {{t+|zh|我}} {{=ral}} wǒ |nl= {{t+|nl|ik}} |pl= {{t+|pl|ja}} |pcd= {{t+|pcd|éj}} ''([[èj]])'' }} {{ratour|prono sudjet 1ire djin singulî pluriyal {{Lka-ra|nos}} }} l6t8mzjdroxafj9u1to38jv6q40yum0 ti 0 29677 374201 363933 2022-08-17T16:51:29Z 85.249.23.154 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki {{MR|Ti}} == {{L|wa}} == ==={{H|prononçaedje}}=== * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|ty|tɛ|tœ}} {{miers|2|16}}. ** {{pzc}} {{AFE|ti}} * {{Ric}} === {{H|PDjS|wa}} === {{-pdjwa-|[[ti]] / [[to]]|[[tu]] / [[-ss]]|[[t']]}} {{~}} {{o&f-pr}} # prono sudjet di l' [[atôtchî]] et l' [[atôtcheye]] k' on-z [[atouwance|atowe]], d' on [[:w:Livea sociolinwistike des mots|livea]] ene miete [[måhonteus]] dins li [[rsinta]] di bråmint des Walons di stok. #* {{~|Ti}} vas ndaler coutchî, et rade, cobén ! #* Rén do tot d' tot ça: {{~}} vénrès avou mi! #*{{~|Ti}} djowes et {{~}} n' mi schoûtes nén. #*{{~|Ti}} pous todi cori! #*Pa! {{~|t'}} es sot, va, surmint. #*{{~|T'}} as veyou dobe, dandjreus. #*{{~|T'}} arives trop tård al sope. #* Si {{~|t'}} l' atrapes, fote lyi ene danse! #* Cwand {{~|t'}} rinterrès, t' årès d' mes noveles. # nén rsintou come di l' atouwance, pask' il est dins des ratourneures come «[[ti direus]]», «ti [[n'#Etimolodjeye 2|n']] direus» (ça rshonne a); «[[ti pous dire ki]]» (c' est ddja drole ki); «[[ti l' as dit]]» (c' est l' veur). #* L' aireu, {{~}} direus del sirôpe ki sint bon les yebes {{s-rif|EGil}} #*{{~|Ti}} direus k' i gn a ene djinne etur zels. {{s-rif|S0}} #* L' ome bén metou saye di s' sitamper, mins {{~}} direus k' il est clawé so s' tcheyire {{s-rif|JLah}} #* Les antenes-schieles, on les lome inla paski {{~}} n' direus des schieles al sope pindowes di biyaire el cresse des toets {{s|LM}} #* Bén {{~}} pous dire ki vosse pere dimeure lontins å fotbal {{s-rif|LRswg}} #*{{~|Ti}} l' as dit: vos n' è rexhroz nén tot seu. # metou po on nén definixhant prono "on". #* {{~|Ti}} vôreus k' ça soeye dicåce insi tos les djoûs. ==== {{H|Si}} ==== * (metou padrî l' viebe ki finixh pa ene oyåve cossoune): [[tu]]. * (metou padrî l' viebe ki finixh pa ene oyåve voyale): [[-ss]]. * (divant l' viebe, mins a on livea d' atouwance radoûceye): [[to]]. * (a on on livea ordinaire et poli): [[vos]] ==== {{H|A}} ==== * [[tel]], [[telzès]], [[telzî]] * [[ti-minme]] / [[t'-minme]] * [[tizôtes]] ==== {{H|MV}} ==== {{Pronos d' djins walons}} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|prono sudjet di l' atôtchî |de= {{t+|de|du}} |ru= {{t+|ru|ты}} |ja= {{t+|ja|貴方}} ({{t+|ja|あなた}} {{=ral}} anata) |es= {{t+|es|tú}} |fr= {{t+|fr|tu}} |en= {{t+|en|you}} |it= {{t+|it|tu}} |zh= {{t+|zh|你}} {{=ral}} nǐ |nl= {{t+|nl|jij}} |pl= {{t+|pl|ty}} }} === {{H|PDjC|wa}} === {{-pdjwa-|[[ti]] / [[èt]]|[[tu]]|[[t']]}} {{~}} {{o&f-pr}} # prono droet coplemint di l' [[atôtchî]] ou l' atôtcheye k' on-z [[atowe]], metou padvant l' viebe. #* Dji {{~}} dmande di t' taire. #* Tchoûle si to vous, mins dji n' {{~}} vou pus. #* Dji {{~|t' }}voe mî avou des berikes. #* Ele ti rwaite d' ene drole d' air. #* Kel diåle {{~|t' }}apice et {{~|t' }}coberôle ! # prono coplemint nén direk di l' [[atôtchî]] ou l' atôtcheye k' on-z [[atowe]], metou padvant l' viebe. #* I {{~|t' }}dene tot, et ti k' est si tchén avou lu. #* Va s' {{~}} fé cori araedjî! # prono coplemint d' on viebe å prono muroetrece. #* {{~|Ti}} vouss maryî? #'''Ti''' l' apoitrè dj'? #'''Èt''' sovénss co bén comint çki l' moye di fåde est montêye, hê, Firmin? {{s|LM}} # prono coplemint nén direk nén rsintou di l' [[atouwance]], pask' il est dins ene ratourneure di dvize, come si on arinnéve ene [[forveyowe]] djin (fonccion lomêye «espletive» e francès tot djåzant do mot e walon, et dite «rafoircixhante» e walon). #* Dji m' {{~}} dmande bén çou k' il alént fé drola. #* Elle esteut taenêye, et {{~|t' }}aveur ene tiesse come on posson. {{s-rif|LSom}} #* Vén droci {{~|t' }}peler des canadas, gn a rén d' té po-z aprinde li pacyince. {{s-rif|EWET}} ==== {{H|A}} ==== * [[tel]] * [[telzès]] * [[telzî]] ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|droet coplemint |fr= {{t+|fr|te}} / {{t+|es|t'}} |de= {{t+|de|dich}} |en= {{t+|en|you}} |nl= {{t+|nl|je}} |es= {{t+|es|te}} }} {{ratour|coplemint nén direk (si diferin do prumî) |de= {{t+|de|dir}} }} === {{H|PDjT|wa}} === {{~}} {{o&f-pr}} ''(nén spotchåve)'' #metou tot seu #* {{~|Ti}}, t' es malåde ! #metou dirî een [[divancete]]. #* C' est nén por {{~}} '''ti 3''' [prono] # prono d' [[atouwance]]: # metou tot seu (måhonteus). #* Ti, dji t' voe vni. Ti et mi, c' est deus. C' est ti ki m' l' as dit ! Ti freus çoula, ti ? #: {{r|ti, c' est ti, et mi c' est mi;}} :, u #: {{r|Si t' dis co "ti" a mi, mi, dji dirè "ti" a ti}} : riplacaedje d' ene sakî ki dit "ti", et k' vos, ça vs make. #* Si t' dis co "ti" a mi, dji dirè "ti" a ti; et dabôrd, c' est nén mi k' est ti; dji n' so nén ti dpus k' ti. {{s-rif|ADew}} # dins èn aduzoe (pus doûcineus). #* Edon, ti, valet, ki t' n' irès nén ? (ramexhné pa [[L. Remacle]]). #* Saiss k' il estént co k' i magnént, ti ! (ramexhné pa [[L. Remacle]]). # padrî ene divancete (måhonteus). #* Louke a ti ! C' est a ti a djouwer ! Il est pus foirt ki ti. #: {{r|c' est amon ti et [[t'-minme]]}} :. # padrî ene adrovire. #* C' est ti ki m' l' as dit ! #* Gn a k' ti po ndè fé des pareyes ! ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | ti = ? | të = ? }} miersipepieuzmint el mape ey el notule [[A.L.W.]] 2.15. ==== {{H|Si}} ==== * [[ti-minme]], [[t'-minme]] * [[twinne]] * [[twè]] * [[vos]] ==== {{H|A}} ==== * [[ti-minme]] * [[oufti]] ==== {{H|Reu}} ==== # {{r|a ti et a mi}} : dijhêye po des djins ki boevèt, cwand i tchôkèt leus veres. # {{r|da ti}} : da [[tinne]]. #* Rind m' ça; ci n' est nén da ti ! #: {{lang|fr|F. appartenir.}} ==== {{H|Ra}} ==== {{Lka-ra|twè}} === {{H|Prz-ap|wa}} === {{-spodiv3-|t}} {{-przwa-pl|ti|tes}} {{~}} {{o&f-prz}} # prezintoe d' apårtinance di l' atôtchî et d' l' atôtcheye, siervant dins l' [[atouwance]]. #* {{~|Ti}} fré m' a vnou trover. #* {{~|Ti}} sour m' a vnou trover. #* {{~|Ti}} fré a vnou ayir, {{~|ti}} sour eto. #* {{~|Ti}} gayet a stî potchî {{~|t' }}vatche. #* {{~|Èt }}pere aléve todi pormoenner avou {{~|t' }}båshele. #* {{~|Ti}} måjhon n' est nén co si bén rassonrêye. #* {{~|Ti}} ome n' est nén la? #* Fåtche {{~|ti}} avoenne divant k' i n' riplouve. #* C' est {{~|t' }}bea-fi k' a vnou ayir #* {{~|Èt}} metchansté, c' est a twè, voess, k' ele fwait do må. {{s-rif|JMat}} #* {{~|Èt}} keute sol tåve, {{~|èt}} pougn so t' boke, Ti fwais {{~|t' }}mouzon! {{s-rif|HVC}} ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | ti / èt / t' = [!rif] }} Disfondowes: ti, ti-y (divant voyale), èt' / t', tu (divant cossoune), tu-n, t'-n (divant voyale); të (divant cossoune), të-n (divant voyale); it' (divant cossoune), èt' (divant cossoune), èt'-n (divant voyale), ta (femrin). ==== {{H|Si}} ==== * [[vosse]] * [[vo]] ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour |fr= {{t+|fr|ton}} {{o}}, {{t+|fr|ta}} {{f}} |en= {{t+|en|your}} |nl= {{t+|nl|je}} |de= {{t+|de|dein}} |es= {{t+|es|tu}} }} 9aj0kw88svvvc60d19r6luxov95erdt i 0 29678 374206 365647 2022-08-17T17:00:08Z 85.249.23.154 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki {{MR/i}} == {{L|s|Latn}} == {{t-alfabet-latén}} ==={{H|Le}}=== {{-lete-}} {{~}} # [[nouvinme]] [[pitite lete]] et [[troejhinme]] [[voyale]] di l’ [[alfabet]] [[latén]]. # [[chife]] [[romin]] [[onk]]. ==== {{H|note}} ==== {{!Ast}} Cisse lete cial ni doet nén esse maxheye avou les letes foirt ershonnantes dins d’ ôtes alfabets : [[і]] (cirilike) eyet [[Ꭵ]] (chérokî). === {{H|VE}} === {{wp|Lete I}}. == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye}} === {{Bdjla}} «[[ille]]» {{m-s}} === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|i|ɪ|œ}} {{c1pr}} ** {{pzc}} {{AFE|i}} === {{H|PDjS|wa}} === {{-PDj-f-VC|i|il|ele|elle}} {{~}} {{o}} #prono sudjet do [[rwaitant]] (3inme djin do [[singulî]]), dizo [[alofôme]]s "i" (divant cossoune) ou "il" (divant voyale) metou padvant l' viebe. #* {{~|I}} va mori ! #* {{~|I}} est scran. # minme prono, mins metou padrî l' viebe, avou li lete di beloyance [[-t]], apus ki si l' viebe a ddja on "t" å coron. #* Va-t {{~}} mî ? #* Sint {{~}} l' minme pufkene ki mi ? #* Ki respond-t i, dins s' lete ? #prono sudjet des [[rwaitants]] (3inme djin do [[pluriyal]]), metou padvant l' viebe. #* {{~|I}} vont tos les djoûs a l' ospitå. #* {{~|Il}} ont ddja stî vôté ? # minme prono, mins metou padrî l' viebe (k' a todi on "t" å coron). #* Vont {{~}} mî ? #* Rôlèt {{~}} todi come des ewaerés ? ==== {{H|NU}} ==== Pout esse rissaetchî: #divant tolminme ké viebe. #* A stî pus malén k' twè: i n' î a nén stî (po: {{~|il}} a stî…) #dins l' ratourneure: «[[a stî on tins]]» #divant «[[gn a]]», «[[n a]]», «[[n' a]]» #* Gn aveut k' a l' dire divant (po: {{~}} gn aveut k' a…) #* N a l' cocmwår ki boût (po: i n a…) # divant «[[endè]]» u «[[el]]», mins çoula s' pout eto comprinde come èn etroclaedje avou rmagnaedje di letes. #* Et, cwand l' mestré soune, vola k' endè vont Tot marcant les pas sol betchete des pîs {{s-rif|HSim}} (po: …vola k' {{~|il}} endè vont… #* '''El''' vôreut bén rawè (po: {{~}} l' vôreut…). ==== {{H|Si}} ==== [[zels]] ==== {{H|Or}} ==== (''i'' (pa dvant cossoune), ''il'' (pa dvant voyale); kékes sistinmes di scrijhaedje notèt eto l' pluriyal, ou co l' sipotchaedje del voyale ('' 'l est'') {{Orto|croejh=PDjS | i, il = C1,C8,C13 (a » djoker »\, « djermale »),C106, E1,E177a,E203, R10,R13, S0,S117 | i, il, is {{plu}} = O0,O4 | ë, ël = C65 | i, i- = E200 ({{AFE|j}} d’ beloyance)  | i, i-y- / y- = G202 p. 98 ({{AFE|j}} d’ beloyance et fondaedje do prono) | i, il / {{loyén|'l|wa-fel}}, is {{plu}} = O90  | i, is- {{plu}} = G202 p. 98 | ì, ìs- {{plu}} = G202 p. 98 | e̊ = G202 p. 100 | {{loyén|ye̊|wa-fel}}, ye̊s- {{plu}} = G202 p. 98  | y = [!vscr] E200 (Ôvîfa e 1536) }} Vey eto a [[Sourdant:G202|G202]], p. 98 a 100. ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|prono sudjet 3inme djin do singulî |de= {{t+|de|er}} |es= {{t+|es|él}} |fr= {{t+|fr|il}} |en= {{t+|en|he}} (sakî); {{t+|en|it}} (sacwè); |it= {{t+|it|lui}} |nl= {{t+|nl|hij}} |pl= {{t+|pl|on}} }} {{ratour|prono sudjet 3inme djin do pluriyal |de= {{t+|de|sie}} |lb= {{t+|lb|se}} |es= {{t+|es|ellos}} |fr= {{t+|fr|ils}} |en= {{t+|en|they}} |it= {{t+|it|loro}} |nl= {{t+|nl|zij}}, {{t+|nl|ze}} |pl= {{t+|pl|oni}} |ru= {{t+|ru|они}} }} == {{L|wa-fel}} == === {{H|Adv|wa-fel}} === {{~}} # [[î]]. #* Il {{~}} va sovint ? == {{L|pl}} == === {{H|Adjon|pl}} === {{~}} # [[et]], [[eyet]]. a5f7wusnxtidjc2lhpljflok58s4v4z nos 0 29680 374203 363908 2022-08-17T16:53:15Z 85.249.23.154 wikitext text/x-wiki {{RA|wa}} == {{L|wa}} == === {{H|etimolodjeye|wa|1}} === {{-spodiv-|[[nos]]|[[ns]]}} {{Bdjla|nos}} {{m-s}} ==== {{H|Pr}} ==== * {{WAFE}} ** {{prcoi}} *** {{dC}} {{AFE|nɔ|nœ|noː|nɔ̃|nuː}}, {{miers|2|52|p. 150-151}} *** {{dV}} {{AFE|nɔz|nœz|noːz|nɔ̃z|nuːz}} ** {{pzc}} *** {{dC}} {{AFE|nɔ}} {{1pr}} (prono) *** {{dV}} {{AFE|nɔz}} {{1pr}} (prono) ==== {{H|PDjS|wa}} ==== {{-pdjwa-|[[nos]]|[[ns]]|[[ns]]}} {{~}} {{o&f-pr}} # prono sudjet des [[cåzant]]s (1ire djin do [[pluriyal]]), metou padvant l’ viebe. #* {{~|Nos }} estans fir di nosse pitite patreye. #* Shuvoz les pî-sintes ki {{~|ns}} avans afroyî. #* Kibén d’ tins avans {{~|ns}} co a viker ? ===== {{H|Si}} ===== * [[dji]] ===== {{H|MV}} ===== * (prono tonike radjouté l’ sudjet ''nos'' ou ''dji'' pluriyal) : [[nozôtes]] ===== {{H|Ra}} ===== {{ratour |de= {{t+|de|wir}} |es= dins l’ cawete di codjowaedje |fr= {{t+|fr|nous}} |en= {{t+|en|we}} |it= {{t+|it|noi}} |nl= {{t+|nl|wij}} |pl= {{t+|pl|my}} |ru= {{t+|ru|мы}} |ar= dins l’ cawete di codjowaedje |ary= dins l’ cawete di codjowaedje }} ==== {{H|PDjC|wa}} ==== {{~}} {{o&f-pr}} # prono coplemint des [[cåzant]]s (1ire djin do [[pluriyal]]), metou padvant l’ viebe. ## droet coplemint. ##* I {{~}} ont batou troes a zero. ## coplemint nén direk. ##* Vos {{~}} rindroz l’ pareye. ## viebe å prono [[miroetrece]]. ##* Nos {{~}} veyéns totes les deus dins l’ miroe. ##* Dji {{~}} avans brouyî dins les contes. ## viebe å prono [[nonlôtrece]]. ##* Nos {{~}} avans batou a moirt. ##* Dji {{~}} avans co margayî. # prono des [[cåzant]]s metous dirî ene divancete. #* C’ est nén por {{~}}, c’ est po les sinistrés. ===== {{H|Si}} ===== * (dirî ene divancete) : [[nozôtes]] ===== {{H|Ra}} ===== {{ratour|prono droet coplemint |de= {{t+|de|uns}} |fr= {{t+|fr|nous}} |en= {{t+|en|us}} |nl= {{t+|nl|ons}} |es= {{t+|es|nos}} }} ==== {{H|MV}} ==== {{Pronos d' djins walons}} ==== {{H|ortografeye}} ==== (cogne plinne / sipotch. dvant voyale / sipotch. dvant cossoune ou al fén) {{Orto|croejh=PDj | nos / ns / ns = R10:1515,R13 | nos / n’s / -ne = C9a | nos / n’s / -ne u -n’ = E1  | nos / -n’ = C8 | nos / nn- u nn’ = C1 | nos / n’ = O2,O3 | nos = E34,O4,S0 }} === {{H|Etimolodjeye|wa|2}} === ==== {{H|Prz-ap|wa}} ==== {{-przwa-pl|nosse|nos}} {{~}} {{o&f-pr}} (nén spotchåve) # prezintoe d’ apårtinance pluriyal des [[cåzants]] et des [[cåzantes]] (1ire djin do pluriyal). #* C’ est {{~}} lives, dijhèt i vos frés. #* C’ est {{~}} afwaires, ont ele respondou, totes les deus eshonne. ===== {{H|Si}} ===== * les, des…[[da nosse]], [[da nos]], [[da nozôtes]] ===== {{H|Or}} ===== {{Orto | no = E203 | nos = C1,C9a, E1,E34, O0,O3,O4, R10:21996,R13, S0 }} ===== {{H|Ra}} ===== {{ratour |ar= {{t+|ar|ral=-nâ|ـنا}} |ary= {{t+|ary|ral=-na|ـنا}} |de= {{t+|de|unsere}} (nominatif) |en= {{t+|en|our}} |es= {{t+|es|nuestros}} {{o}}, {{t+|es|nuestras}} {{f}} |fr= {{t+|fr|nos}} |nl= {{t+|nl|onze}} }} === {{H|Of}} === * [[no]] (alofôme di «nosse» e Coûtchant walon) * [[no]] (sustantif, no prôpe) == {{L|es}} == === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} {{AFE|nɔs}} === {{H|PDjC|es}} === {{~}} {{o&f|es}} # {{=wa|es}} (loukî come on scawa di ''[[nosotros]]'' et ''[[nosotras]]''). ## droet coplemint. ##* {{~|Nos}} quiere mucho, a su padre y yo. ##*: I nos voet foirt voltî, si pa et mi. ## coplemint nén direk. ##* {{~|Nos}} lo dijo. ##*: I nos l' dijha. ## coplemint di viebe å prono. ##* {{~|Nos}} despertaremos a las seis. ##*: Nos nos dispietrans a shijh eures. ## coplemint aclapé å viebe. ##* Despertémo{{~|nos}}. ##*: Dispiertans ns. == {{L|fr}} == === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} {{AFE|nɔ}} === {{H|Prz-ap|fr}} === # {{=wa|fr}} #* {{~|Nos}} pères ont défendu la France. #*: Nos tayons ont disfindou l’ France. j3azam7oqkir0ykspc8upqx2dvqo8fn vos 0 29681 374202 346751 2022-08-17T16:52:18Z 85.249.23.154 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == {{-spodiv-|[[vos]]|[[vs]]}} === {{H|etimolodjeye}} === {{Bdjla|vos}} {{m-s}} === {{H|prononçaedje}} === (prono) * {{WAFE}} ** {{prcoi}} *** {{dC}} {{AFE|vɔ|vu}} *** {{dV}} {{AFE|vɔz|vuz}} ** {{pzc}} *** {{dC}} {{AFE|vɔ}} *** {{dV}} {{AFE|vɔz}} (prezintoe) * {{WAFE}} ** {{prcoi}} *** {{dC}} {{AFE|vɔ|voː|vɔ̃|vuː}} ; {{miers|2|52 p. 150-151}} *** {{dV}} {{AFE|vɔz|voːz|vɔ̃z|vuːz}} ** {{pzc}} *** {{dC}} {{AFE|vɔ}} *** {{dV}} {{AFE|vɔz}} === {{H|PDjS}} === {{-pdjwa-|[[vos]]|[[vs]]|[[vs]]}} {{~}} {{o&f-pr}} # prono sudjet d’ l’ [[atôtchî]] (2inme djin do [[singulî]]). #* Mareye, {{~}} estoz l’ bénvnowe ! #* Dj’ a-st ene sacwè a {{~}} dire, Mitchî. #* Ouxh ! {{~|Vos}} vs av fwait må m’ fi ? # prono sudjet des [[atôtchî]]s (2inme djin do [[pluriyal]]). #* Les efants, {{~}} fjhoz bråmint d’ brut ! #* {{~|Vos}} vs margayîz todi, vozôtes deus ! #* Avou vosse feme, {{~}} vénroz mindjî al måjhone dimegne. ==== {{H|piceures di croejhete}} ==== On l’ risaetche voltî dins ene kesse : ''Cwè djhoz ?'' ==== {{H|ortografeyes}} ==== {{Orto | vos = O3, O4 }} ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour |de={{t+|de|ihr}} |es={{t+|es|vosotros}}, {{t+|es|vosotras}} |fr={{t+|fr|vous}} |en={{t+|en|you}} |it={{t+|it|voi}} |nl={{t+|nl|jullie}} |pl={{t+|pl|wy}} |ru={{t+|ru|вы}} }} === {{H|PDjT}} === {{~}} # [[vozôtes]], sovint divant l’ no d’ ene djin, d’ ene biesse k’ on-z arinne todi mo emotivmint. #* Çou n’ est nén mi k’ a fwait ça, c’ est {{~}} ! #* Schoûtez mi bén, {{~}}, binde di zwaves ! #* A ! {{~}}, såvaedjes ! #* Sacrés, {{~}}, biesses ! {{s-rif|LR}} #* {{~|Vos}}, ptits måhonteus ki vs estoz. {{s-rif|LR}} #* Alê, tos {{~}} gueus d’ påtriyotes (M. de Saint. Antoine) totes {{~}} sotes ki vs estoz. {{s-rif|LR}} ==== {{H|piceures di croejhete}} ==== On mete sovint on coma après l’ prono po-z aidî å lére, mins gn a-st å pus sovint nole ahote ki s’ fwait avou. 8xf587jmgtscxhkotiwtaoa46v0pioy ⵙⵓⵙⴱⴰⵏ 0 33281 374228 359700 2022-08-18T10:35:05Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{RA|zgh}} == {{L|zgh}} == ==== {{H|Ral}} ==== * {{=ral}} [[sosban]] * {{=ral}} [[سوسبان]] === {{H|Su|zgh}} === {{~}} {{o}} # {{plante|zgh}} [[cladjot d’ corti]]. #*{{lang|zgh|ⵣⵉⵖ ⵉⴳⵔ ⵏ ⵙⵓⵙⴱⴰⵏ.|ral=zigh iger n sosban}} #** Dj’ a planté on djournå d’ cladjot d’ corti. # {{med|zgh}} setche raecinêye di cisse plante la, boune po vinde come yebe ås maladeyes. #*{{lang|zgh|ⵣⵏⵣⵉⵖ ⵍⵅⵏⵛⵜ ⵉ ⵙⵓⵙⴱⴰⵏ|ral=zenzigh lkhencht n sosban}} #** Dj’ a vindou ene saetcheye di raecinêyes di cladjot. <gallery> Sousbinne.jpg|Prumire anêye di crexhance (cotoûs d’ Oukaymeden). Sousbinne souwé.jpg|Souwêyès raecinêyes, po esse vindowe på cotlî. Iris germanica 002.jpg|Fleur. </gallery> ==== {{H|Or}} ==== {{Orto|lang=zgh | sosban = ralfabeljhaedje setch | sousban = ralfabeljhaedje avou voyale « ⵓ » riscrîte come e francès | sousbane = ralfabeljhaedje a môde francesse | sousbin.ne = ralfabeljhaedje a môde wallone (Feller-Léonard) | sousbinne = ralfabeljhaedje a môde wallone (Feller-Haust) |- = TFN0 }} ==={{H|VE}}=== {{wp|Cladjot d’ corti}} 3015g7i7klm72paso89kic7ywrsr83u nosse 0 39152 374222 365904 2022-08-18T08:40:27Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == {{-drif-|no}} === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{pzc}} {{AFE|nɔs}} {{1pr}} * {{Ric}} === {{H|Prz-ap|wa}} === {{-alo3-|[[nosse]]|[[nost]]|[[noste]]}} {{-przwa-pl|nosse|nos}} {{~}} {{o&f-pr}} # prezintoe d’ apårtinance singulî des [[cåzants]] et des [[cåzantes]] (1ire djin do pluriyal). #* C’ est {{~}} toû po-z intrer, nos deus eshonne. #* Nos l’ veyéns voltî, {{~}} pitite sicole di viyaedje. # prezintoe d’ apårtinance singulî do [[cåzant]] et del [[cåzante]] (1ire djin do singulî), po ene djin, ene biesse, ene sacwè k’ il a da sinne, mins pårtaedjî avou tos les pareys a lu (a leye). #* C’ est {{~}} curé ki l’ a dit. #* Oyi, {{~}} mwaisse. #* C’ est todi {{~}} feye k’ est l’ prumire. #* Gn a {{~|nosse}} vatche k’ a atrapé l’ schite. #* {{~|Nost}} ågne aveut les cwate pîs blancs. {{s-rif|viye tchanson}} # prezintoe mostrant li djin, li biesse, li sacwè k’ on ndè cåze. #* Ça n’ lyi va nén, {{~|nost}} ome !? #* C’ est po ça ki {{~|nost}} åbe ni vént nén bén hôt, mins k’ i crexhe purade come on parasol u on paraplu {{s-rif|LBai}} <gallery> Meu Nosse Måjhone2.JPG|Plake a [[Meu]] po on buro d’ eploymint, avou scrît dsu « Nosse Maujone ». </gallery> ==== {{H|Reu}} ==== # [[nosse tchén î va bén sins l’ dire]], [[nosse pourcea î va bén sins l’ dire]] # [[nost ome]] # [[a nosse måjhon]] ==== {{H|A}} ==== * [[li nosse]], [[les nosses]], [[da nosse]] ==== {{H|Sp}} ==== {{WM}}, {{BA}}, {{WL}} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|prezintoe d’ apårtinance singulî des cåzant(e)s |de= (nominatifs) {{t+|de|unser}} {{o}}, {{n}} ; {{t+|de|unsere}} {{f}} |fr= {{t+|fr|notre}} |en= {{t+|en|our}} |nl= {{t+|nl|ons}} {{n}}, {{t+|nl|onze}} |es= {{t+|es|nuestro}} {{o}}, {{t+|es|nuestra}} {{f}} |ar= -nâ {{=ral}} {{t+|ar|ـنا}} |ary= [[-na]] {{=ral}} [[ـنا]] |ru= {{t+|ru|наш}}, {{t+|ru|наша}} }} qawbmddg1ti0kc27imlk7122i2mga1r 374223 374222 2022-08-18T08:40:49Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == {{-drif-|no}} === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{pzc}} {{AFE|nɔs}} {{1pr}} * {{Ric}} === {{H|Prz-ap|wa}} === {{-alo3-|[[nosse]]|[[nost]]|[[noste]]}} {{-przwa-pl|nosse|nos}} {{~}} {{o&f-pr}} # prezintoe d’ apårtinance singulî des [[cåzants]] et des [[cåzantes]] (1ire djin do pluriyal). #* C’ est {{~}} toû po-z intrer, nos deus eshonne. #* Nos l’ veyéns voltî, {{~}} pitite sicole di viyaedje. # prezintoe d’ apårtinance singulî do [[cåzant]] et del [[cåzante]] (1ire djin do singulî), po ene djin, ene biesse, ene sacwè k’ il a da sinne, mins pårtaedjî avou tos les pareys a lu (a leye). #* C’ est {{~}} curé ki l’ a dit. #* Oyi, {{~}} mwaisse. #* C’ est todi {{~}} feye k’ est l’ prumire. #* Gn a {{~|nosse}} vatche k’ a atrapé l’ schite. #* {{~|Nost}} ågne aveut les cwate pîs blancs. {{s-rif|viye tchanson}} # prezintoe mostrant li djin, li biesse, li sacwè k’ on ndè cåze. #* Ça n’ lyi va nén, {{~|nost}} ome !? #* C’ est po ça ki {{~|nost}} åbe ni vént nén bén hôt, mins k’ i crexhe purade come on parasol u on paraplu {{s-rif|LBai}} <gallery> Meu Nosse Måjhone2.JPG|Plake a [[Meu]] po on buro d’ eploymint, avou scrît dsu « Nosse Maujone ». </gallery> ==== {{H|Reu}} ==== # [[nosse tchén î va bén sins l’ dire]], [[nosse pourcea î va bén sins l’ dire]] # [[nost ome]] # [[a nosse måjhon]] ==== {{H|A}} ==== * [[li nosse]], [[les nosses]], [[da nosse]] ==== {{H|Sp}} ==== {{WM}}, {{BA}}, {{WL}} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|prezintoe d’ apårtinance singulî des cåzant(e)s |de= (nominatifs) {{t+|de|unser}} {{o}}, {{n}} ; {{t+|de|unsere}} {{f}} |fr= {{t+|fr|notre}} |en= {{t+|en|our}} |nl= {{t+|nl|ons}} {{n}}, {{t+|nl|onze}} |es= {{t+|es|nuestro}} {{o}}, {{t+|es|nuestra}} {{f}} |ar= -nâ {{=ral}} {{t+|ar|ـنا}} |ary= [[-na]] {{=ral}} [[ـنا]] |ru= {{t+|ru|наш}} omrin, {{t+|ru|наша}} femrin }} la6ad7nc5wgh4n1gzwxokjwhlmd0p4o milet 0 40529 374224 361162 2022-08-18T09:35:40Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|miyet}} == {{L|wa}} == === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{o}} #{{plante|wa}} hôte [[fenaesse]] coûtivêye, bråmint e l' Azeye, po ses ptits grins, {{sla|Panicum miliaceum}} (milet ordinaire). #{{n-ct|wa}} [[grinne]] di cisse plante la. #* On dene do {{~}} ås moxhons d' gayole. # ôte sôre di plante vijhene, des [[djinre]]s ''Panicum'' u ''Sorghum'', eyet co ds ôtes. ==== {{H|A}} ==== [[noer milet]] ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | milè = C89 (dins nwâr-milè) }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|plante des djinres ''Panicum'' u ''Sorghum'' |fr= {{t+|fr|millet}} |en= {{t+|en|millet}} |nl= {{t+|nl|gierst}} |de= {{t+|de|Hirse}} |es= {{t+|es|mijo}} |ary= {{t+|ary|يلّان|ral=illan}} |zgh= {{t+|zgh|ⵉⵍⵍⴰⵏ|ral=illan}} }} ==={{H|VE}}=== {{wp}} 47otl0168akf0wufqyi1wprf66xl86f 374225 374224 2022-08-18T09:59:45Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|miyet}} == {{L|wa}} == === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{o}} #{{plante|wa}} hôte [[fenaesse]] coûtivêye, bråmint e l' Azeye, po ses ptits grins, {{sla|Panicum miliaceum}} (milet ordinaire). #{{n-ct|wa}} [[grinne]] di cisse plante la. #* On dene do {{~}} ås moxhons d' gayole {{s-rif~|C13}} # ôte sôre di plante vijhene, des [[djinre]]s ''Panicum'' u ''Sorghum'', eyet co ds ôtes. ==== {{H|A}} ==== [[noer milet]] ==== {{H|MV}} ==== * [[sorgo]] (sôre di milet) (noûmot) * [[canarreye]] (maxhaedje di grinne di milet et des ôtes po sognî les canaris) [G100] ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | milè = C89 (dins nwâr-milè) | milet = E212,R10 | mélè = E166,G100 a « millet » | milié = G100 a « millet » | milèt = C13,C106,S0,E150,E212b,FE1 a « millet »,G100 a « millet » |- = R13 }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|plante des djinres ''Panicum'' u ''Sorghum'' |fr= {{t+|fr|millet}}, {{t+|fr|mil}}, {{t+|fr|sorgho}} |en= {{t+|en|millet}}, {{t+|en|sorghum}} |nl= {{t+|nl|gierst}} |de= {{t+|de|Hirse}} |es= {{t+|es|mijo}} |ary= {{t+|ary|يلّان|ral=illan}} |zgh= {{t+|zgh|ⵉⵍⵍⴰⵏ|ral=illan}} }} ==={{H|VE}}=== {{wp}} aqs6mz0hkkoaz5w1br4nsatxkuhi7ai 374227 374225 2022-08-18T10:10:28Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki {{MR|miyet}} == {{L|wa}} == === {{H|Su|wa}} === {{-su-}} {{~}} {{o}} #{{plante|wa}} hôte [[fenaesse]] coûtivêye, bråmint e l' Azeye, po ses ptits grins, {{sla|Panicum miliaceum}} (milet ordinaire). #{{n-ct|wa}} [[grinne]] di cisse plante la. #* On dene do {{~}} ås moxhons d' gayole {{s-rif~|C13}} # ôte sôre di plante vijhene, des [[djinre]]s ''Panicum'' u ''Sorghum'', eyet co ds ôtes. <gallery> Aireye pasteke swele milet.jpg|cial, li milet (vete yebe sol boird di l' aireye) sieve eto come hayon po les pastekes </gallery> ==== {{H|A}} ==== [[noer milet]] ==== {{H|MV}} ==== * [[sorgo]] (sôre di milet) (noûmot) * [[canarreye]] (maxhaedje di grinne di milet et des ôtes po sognî les canaris) [G100] ==== {{H|Or}} ==== {{Orto | milè = C89 (dins nwâr-milè) | milet = E212,R10 | mélè = E166,G100 a « millet » | milié = G100 a « millet » | milèt = C13,C106,S0,E150,E212b,FE1 a « millet »,G100 a « millet » |- = R13 }} ==== {{H|Ra}} ==== {{ratour|plante des djinres ''Panicum'' u ''Sorghum'' |fr= {{t+|fr|millet}}, {{t+|fr|mil}}, {{t+|fr|sorgho}} |en= {{t+|en|millet}}, {{t+|en|sorghum}} |nl= {{t+|nl|gierst}} |de= {{t+|de|Hirse}} |es= {{t+|es|mijo}} |ary= {{t+|ary|يلّان|ral=illan}} |zgh= {{t+|zgh|ⵉⵍⵍⴰⵏ|ral=illan}} }} ==={{H|VE}}=== {{wp}} fk4vrcwbzf5l8f2k66pzuv1okdix5us يلّان 0 40780 374230 233717 2022-08-18T10:47:01Z Lucyin 218 wikitext text/x-wiki == {{L|zgh}} == === {{H|ralfabetijhaedje}} === {{=ral}} [[ⵉⵍⵍⴰⵏ]] === {{H|Su|zgh}} === {{~}} {{o}} # {{plante|zgh}} {{Lka}} «[[ⵉⵍⵍⴰⵏ]]». == {{L|ary}} == === {{H|ralfabetijhaedje}} === * {{=ral}} «[[illan]]» * {{=ral}} «[[ⵉⵍⵍⴰⵏ]]» === {{H|Su|ary}} === {{~}} {{o}} {{n-ct|ary}} # {{plante|ary}} [[sorgo]] coûtivé, {{sla|Sorghum bicolor|ary}}. qduljz0g7l4c5sdcqqxngv4jv27fvki monde 0 46560 374221 369055 2022-08-18T08:36:47Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}} == === {{H|Etimolodjeye|wa|1}} === {{Bdjla|mundus}} (çou k’ est bén arindjî, bén prôpe). ===={{H|prononçaedje}}==== * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|mɔ̃t|mõt}} {{c1pr}} ** {{pzc}} {{AFE|mɔ̃t}} * {{Ric}} ==== {{H|Su|wa}} ==== {{-su-}} {{~}} {{o}} {{ssg}} #[[Daegne]] et tot çou k’ i gn a dsu. #* Ça nos pind å nez k’ i n’ dimeure pus k’ on cint d’ lingaedjes dins l’ {{~}} etire, dabôrd k’ i gn aveut co 6000 e 20imme sieke. #ôte [[planete]] ki sereut pareye. #* C’ est l’ istwere do setinme {{~}}. {{s-rif|AGau}} # troke di djins ås minmès dujhances. #* — Gn a deus mariaedjes a Bure: li fi do directeur et l’ feye do cinsî des Cambuzes <BR>— Neni, gn a k’ onk, c’ est l’ minme noice <BR>— Nén possible : ci n’ est nén l’ minme {{~}}. {{s-rif|LM}} ===== {{H|Reu}} ===== # [[c’ est l’ veye do monde]] ===== {{H|Pa}} ===== *[[mondialijhî]], [[mondialijhaedje]]] *[[mondiå]] ===== {{H|A}} ===== * [[tolmonde]] * [[fén do monde]] * [[Novea Monde]] ===== {{H|Si}} ===== * [[Daegne]], [[Tere]], [[Bole]] * (djins) [[djin]] (li djin ås cwårs) ===== {{H|Of}} ===== * ({{AFE|mɔ̃t}}) : [[monte]] * ({{AFE|mõt}}) : [[môde]] ===== {{H|Ra}} ===== {{ratour|Tere et çk’ i gn a dsu |fr= {{t+|fr|monde}} |en= {{t+|en|world}} |nl= {{t+|nl|wereld}} |de= {{t+|de|Welt}} |es= {{t+|es|mundo}} |ru= {{t+|ru|мир}} }} === {{H|Etimolodjeye|wa|2}} === {{V|monder}}. ==== {{H|Cos|wa}} ==== {{~}} # {{IP13s|monder}}. # {{SP13s|monder}}. # {{Kim2s|monder}}. #* C’ est leye ki {{~}} les deus ståves tos les djoûs å matén. #* I fåt co ki dj’ {{~}} les pourceas. == {{L|fr}} == === {{H|Su|fr}} === {{-su-|ling=fr}} {{~}} {{o}} #{{fr=wa}}. gzq55kn7dismjy5zgpokw2ylexli7ut Rûsseye 0 60556 374215 311233 2022-08-18T08:11:19Z 85.249.21.122 /* Ratournaedjes */ wikitext text/x-wiki == {{L|wa}}== === {{H|etimolodjeye}} === {{Etim?}} === {{H|Pr}} === * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|ʀy:.'sɛj|ʀy.'si:j}} ** {{pzc}} {{AFE|ʀy:.'sɛj}} * {{Ric|Rûs.seye}} === {{H|no prôpe|wa}} === {{~}} {{f}} # {{payis|wa}} payis bijhrece ki si stind di l’ [[Urope]], a l’ ouwess, disk’ al [[Påjhûle Oceyan]], a l’ ess. #: {{djermon-egzimpe|wa}} ==== {{H|ortografeyes}} ==== {{Orto | Rucie = E203 (a « anpîr ») | Ruci = E203 (a « kûr ») | Rucèie = E203 (a « Nikola ») | Russîye = E1 | Rûssèye = ? | Russeye = R10,R13 }} ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour | fr = {{t+|fr|Russie}} | pl = {{t+|pl|Rosja}} | ru = {{t+|ru|Россия}} | en = {{t+|en|Russia}} }} 6kgfv4qzhbjfokxpo3qnvwubutdce2m cintinnî 0 67547 374212 373786 2022-08-17T21:42:56Z Lucyin 218 /*Sustantif*/ wikitext text/x-wiki =={{L|wa}}== ==={{H|etimolodjeye}}=== {{Bdj|cintinne}} {{caw|î|s|wa}} {{çdom}} {{bdj|cint}} {{dcaw|innî|s|wa}} {{nm|1862}}. ==={{H|prononçaedje}}=== * {{WAFE}} ** {{prcoi}} {{AFE|sɛ̃t.'niː|sɛ̃.ti.'niː}} ** {{pzc}} {{AFE|sɛ̃.tɛ̃.'niː}} * {{Ric|cin·tin·nî}} ==={{H|sustantif|wa}}=== {{-su-}} {{~}} {{o}} # {{istw|wa}} mwaisse sôdår romin ki cmandéve a cint sôdårs. #*Djezus estant intré divins Cafarnayom, n a-st on {{~}} k' el vina trover; (…) Mins l' {{~}} lyi responda: Signeur, dji n' so nén degne ki vos intréxhe è m' måjhone, mins dhoz seulmint ene parole et m' domestike serè rwer {{s-rif|NDef|ratournant [[w:Sint Matî|Sint Matî]]|avou [[w:François Bailleux|François Bailleux]] et [[w:Auguste Hock|Auguste Hock]]; [[s:Évangile selon saint Mathieu SLLW 1862/VIII|lijhåve vaici]]}} ==== {{H|ortografeye}} ==== {{Orto | cinteni = NDef | cintini = NDef |- = R10,R13 }} ==== {{H|ratournaedjes}} ==== {{ratour|tchîf di cint sôdårs romins |fr= {{t+|fr|centurion}} }} m9bayxhxnjrep6syutovgtx8inwn286 ⵉⵍⵍⴰⵏ 0 67594 374229 2022-08-18T10:45:00Z Lucyin 218 Pådje ahivêye avou «{{RA|zgh}} == {{L|zgh}} == ==== {{H|Ral}} ==== * {{=ral}} [[illan]] * {{=ral}} [[يلّان]] === {{H|Su|zgh}} === {{~}} {{o}} {{tpl|zgh}} # {{plante|zgh}} [[milet]], [[sorgo]]. <gallery> Aireye pasteke swele milet.jpg|cial, l' « illinne » (vete yebe sol boird di l' aireye) sieve eto come hayon po les pastekes </gallery> ==== {{H|dischindance}} ==== {{Dischindance | ary = [[يلّان]] }} ==== {{H|Or}} ==== {{Orto|lang=zgh | ⵉⵍⵍⴰⵏ = TFN0 l° 71...» wikitext text/x-wiki {{RA|zgh}} == {{L|zgh}} == ==== {{H|Ral}} ==== * {{=ral}} [[illan]] * {{=ral}} [[يلّان]] === {{H|Su|zgh}} === {{~}} {{o}} {{tpl|zgh}} # {{plante|zgh}} [[milet]], [[sorgo]]. <gallery> Aireye pasteke swele milet.jpg|cial, l' « illinne » (vete yebe sol boird di l' aireye) sieve eto come hayon po les pastekes </gallery> ==== {{H|dischindance}} ==== {{Dischindance | ary = [[يلّان]] }} ==== {{H|Or}} ==== {{Orto|lang=zgh | ⵉⵍⵍⴰⵏ = TFN0 l° 7155 | illan = ⵉⵍⵍⴰⵏ }} 8i3bbsqdny2rmvmcb9wh2aor01ey9b3