ვიკიპედია
xmfwiki
https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%B7%E1%83%9A%E1%83%90
MediaWiki 1.39.0-wmf.25
first-letter
მედია
სპეციალური
განხილვა
მომხმარებელი
მომხმარებლის განხილვა
ვიკიპედია
ვიკიპედია სხუნუა
ფაილი
ფაილის განხილვა
მედიავიკი
მედიავიკის განხილვა
თარგი
თარგის განხილვა
დახმარება
დახმარების განხილვა
კატეგორია
კატეგორიის განხილვა
TimedText
TimedText talk
მოდული
მოდულის განხილვა
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
მეტრა
0
3376
186679
89621
2022-08-18T14:26:16Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[ფაილი:Platinum-Iridium meter bar.jpg|thumb|230px|მეტრაშ ოერეფოშქარე ეტალონი, ნამუსჷთ ირინუანდეს 1888-1960 წანეფს.]]
'''მეტრა''' (ეშანუა: მ, m; ჯვ. ბერძენ. μέτρον - ფარდი, მაზჷმალი) — [[სიგჷრძა]]შ დო [[გოძვენა]]შ გოზიმუაშ ართეული [[ართურეფიშ ოერეფოშქარე სისტემა|ართურეფიშ ოერეფოშქარე სისტემას]]. მეტრა მანგი რე გოძვენაშ, ნამუჷსთ [[სინათე]] გიშმურს [[ვაკუუმი|ვაკუუმს]] ბორჯიშ მუნაკვათუს, ნამუთ 1/299 792 458 [[მერქა]]შ მანგი რე.
[[კატეგორია:სიგჷრძაშ ოზჷმალი ართურეფი]]
geb10ne46tk10p613qehnl4o4vhpt94
ანდრომედაშ გალაქტიკა
0
38255
186655
186652
2022-08-18T12:48:40Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
o8tekev70wfzumlubg2wo6ecdcnxipa
186656
186655
2022-08-18T12:52:58Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* {{WikiSky|name=The Andromeda Galaxy}}
* [https://web.archive.org/web/20110722021459/http://blackholes.stardate.org/directory/factsheet.php?p=M31 StarDate: M31 Fact Sheet]
* [http://messier.seds.org/m/m031.html Messier 31, SEDS Messier pages]
* [[Astronomy Picture of the Day]]
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap981017.html A Giant Globular Cluster in M31] 1998 October 17.
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap040718.html M31: The Andromeda Galaxy] 2004 July 18.
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap051222.html Andromeda Island Universe] 2005 December 22.
** [http://apod.nasa.gov/apod/ap100109.html Andromeda Island Universe] 2010 January 9.
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap100219.html WISE Infrared Andromeda] 2010 February 19
* [http://www.beskeen.com/gallery/galaxy/m31/m31.shtml M31 and its central Nuclear Spiral]
* [http://www.starpointing.com/ccd/m31.html Amateur photography – M31]
* [http://astro.neutral.org/imagehtml/20050903_m31.html Globular Clusters in M31] at The Curdridge Observatory
* [https://web.archive.org/web/20181116120359/http://www.astronomy.com/news/2005/11/first-direct-distance-to-andromeda First direct distance to Andromeda] − [[Astronomy (magazine)|Astronomy magazine]] article
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://herschel.esac.esa.int/Images/2011/M31_COMPO_A.jpg Multi-wavelength composite]
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=[[Brady Haran]]|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
qynn5wecs9uh5i2d2rl8knt2qsjl33k
186657
186656
2022-08-18T12:53:13Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20110722021459/http://blackholes.stardate.org/directory/factsheet.php?p=M31 StarDate: M31 Fact Sheet]
* [http://messier.seds.org/m/m031.html Messier 31, SEDS Messier pages]
* [[Astronomy Picture of the Day]]
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap981017.html A Giant Globular Cluster in M31] 1998 October 17.
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap040718.html M31: The Andromeda Galaxy] 2004 July 18.
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap051222.html Andromeda Island Universe] 2005 December 22.
** [http://apod.nasa.gov/apod/ap100109.html Andromeda Island Universe] 2010 January 9.
** [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap100219.html WISE Infrared Andromeda] 2010 February 19
* [http://www.beskeen.com/gallery/galaxy/m31/m31.shtml M31 and its central Nuclear Spiral]
* [http://www.starpointing.com/ccd/m31.html Amateur photography – M31]
* [http://astro.neutral.org/imagehtml/20050903_m31.html Globular Clusters in M31] at The Curdridge Observatory
* [https://web.archive.org/web/20181116120359/http://www.astronomy.com/news/2005/11/first-direct-distance-to-andromeda First direct distance to Andromeda] − [[Astronomy (magazine)|Astronomy magazine]] article
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://herschel.esac.esa.int/Images/2011/M31_COMPO_A.jpg Multi-wavelength composite]
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=[[Brady Haran]]|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
o4m96ipjd9s5vdjfz3ka5ujrbdoft6c
186658
186657
2022-08-18T12:54:05Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [https://web.archive.org/web/20181116120359/http://www.astronomy.com/news/2005/11/first-direct-distance-to-andromeda First direct distance to Andromeda] − [[Astronomy (magazine)|Astronomy magazine]] article
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://herschel.esac.esa.int/Images/2011/M31_COMPO_A.jpg Multi-wavelength composite]
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=[[Brady Haran]]|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
duxnlpn4aez0msljcweu21eyxjzclfm
186659
186658
2022-08-18T12:54:19Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://herschel.esac.esa.int/Images/2011/M31_COMPO_A.jpg Multi-wavelength composite]
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=[[Brady Haran]]|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
g30zm7im5m0u8de8xm15quk9w8z69lw
186660
186659
2022-08-18T12:55:54Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://herschel.esac.esa.int/Images/2011/M31_COMPO_A.jpg Multi-wavelength composite]
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
nzcr83yaxhth04u936gkayfjt2y8num
186661
186660
2022-08-18T12:56:56Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://herschel.esac.esa.int/Images/2011/M31_COMPO_A.jpg Multi-wavelength composite]
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
[[en:Andromeda Galaxy]]
1xn6cnba08396lr8oqld4uqum5v1ah6
186662
186661
2022-08-18T12:58:03Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
[[en:Andromeda Galaxy]]
h2870lm6v6sfiorcv4iqbfmucvb2aee
186664
186662
2022-08-18T13:39:03Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
[[en:Andromeda Galaxy]]
pfhfwzaliogpzez1b76i47kxzpwrhxi
186665
186664
2022-08-18T13:39:53Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ პირველი მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
[[en:Andromeda Galaxy]]
41j2ouc8etpdtoxmiuq1zzj1zun37au
186666
186665
2022-08-18T13:40:21Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ პირველი მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი რე ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
1864 წანას [[უილიამ ჰაგინსი]]ქ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
[[en:Andromeda Galaxy]]
5tdt4n60slkpy55jn1ut9warlfehpoa
186667
186666
2022-08-18T13:41:47Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ პირველი მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი რე ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
ასტრონომი [[უილიამ ჰაგინსი]]შ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი ანდრომედა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
[[en:Andromeda Galaxy]]
36dg11dx4z27jys59ndf2jd0vtxmu84
186668
186667
2022-08-18T13:43:37Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ პირველი მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი რე ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
ასტრონომი [[უილიამ ჰაგინსი]]შ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი გალაქტიკა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
[[en:Andromeda Galaxy]]
hvf4b37bnunbsg7m4gfr605rk82o5py
186697
186668
2022-08-18T22:30:14Z
EmausBot
105
Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by [[Wikipedia:Wikidata|Wikidata]] on [[d:Q2469]]
wikitext
text/x-wiki
[[File:Pic iroberts1.jpg|მინი|ანდრომედაშ დიდი ნირსეული (ისააკ რობერტსიშ ფოტო, 1899 წანა)]]
'''ანდრომედაშ გალაქტიკა''' (თაშნეშე: Messier 31, M31, ვარდა NGC 224, ორდოიანი ჯოხოდვალა რდჷ ანდრომედაშ ნირსეული) — სპირალური [[გალაქტიკა]], ნამუშ დიამეტრი 46.56 [[პარსეკი|კილოპარსეკი]] რე (152,000 [[სინთეშ წანა]]). თინა [[მეშხურეშ შარა]]შ გალაქტიკაშ უხოლაში გალაქტიკა რე დო იდვალუაფჷ [[დიხაუჩა]]შე დოხოლაფირო 2.5 მლნ. სინთეშ წანაშ (770 კილოპარსეკი) მაშორას. გალაქტიკაშ ჯოხოდვალა მოურს ცაშ ნორთიშე (ანდრომედაშ მურიცხეფიშ ბუნა), სოდეთ თინა მუკმორჩქინდუ. ანდრომედა ბერძნული მითოლოგიური პრინცესაშ, [[პერსევსი]]შ ალმასქუშ სახელი რდჷ.
ანდრომედაშ მასაშ კალკულაცია რთული პროცესი რე. მენცარეფიშ აზრით ანდრომედა მეშხურეშ შარას გალაქტიკაშე 25-50 %-ით უმოსი დიდი რე.
ასტრონომეფიშ ვარაუდით მეშხურეშ შარა დო ანდრომედა ართიანს ქარაგუნა დოხოლაფირო 4-5 მილიარდი წანაშ უკული დო თინეფიშ აკოართაფათ იფორმირებუ ართი, [[ელიპტიკური გალაქტიკა]].
ანდრომედაშ გალაქტიკა [[მესიეშ კატალოგი|მესიეშ ობიექტეფიშე]] არძაშე უმოსო ბარჩხალა რე დო თინა ტელესკოპიშ უმუშო ხოლო იძირე.
==რკვიებეფიშ ისტორია==
964 წანას [[დიდი ირანი|სპარსალი]] ასტრონომი [[აბდ ალ-რაჰმან ალ-სუფი]] რდჷ პირველი მენცარი ნამუქჷთ ეჭარჷ ანდრომედაშ გალაქტიკა. ალ-სუფი მუში ''"ფიქსირებული მურიცხეფიშ წინგის"'' ანდრომედას იშინუანს მუჭოთ ჭიჭე ნირსეულს.
უკულიანი პერიოდეფიშ მურიცხეფიშ კატალოგეფს ანდრომედა რჩქინელი რე ჯოხოდვალათ ''"ჭიჭე ნირსეული"''. მაართა ასტრონომი ნამუქჷთ ანდრომედა ტელესკოპით გიმირკვიუ რდჷ [[ზიმონ მარიუსი]]. თიქ 1612 წანას ზიმუ ანდრომედაშ დიამეტრი. 1764 წანას ფრანგი ასტრონომიქ [[შარლ მესიე]]ქ ანდრომედა მუში კატალოგიშა გემშეღჷ მუჭოთ ობიექტი M31. მარა მესიექ მეჩირთუ დო გალაქტიკაშ პირველ მაძირაფუო მარიუსი გეგმაცხადჷ. ასტრონომი [[უილიამ ჰერშელი]]ს ანდრომედა არძაშე უმოს ხოლოს მადვალუ ნირსეულო მიოჩქუდჷ.
ასტრონომი [[უილიამ ჰაგინსი]]შ აზრით ანდრომედაშ [[სპექტრი]] გვალო შხვანერი რდჷ დო თინა ნირსეულეფიშ სპექტრის ვამოგენდჷ. ანდრომედაშ სპექტრი იხასიათებუ გოგინძორაფილი სიხშირათ დო უჩა, სპექტრული ღოზეფით ნამუთ მურიცხეფიშ სპექტრის უმოსო მოგენს. 1885 წანას ანდრომედას ქიძირჷ სუპერნოვაქ.
1888 წანას [[ისააკ რობერტსი]]ქ გინიღჷ ანდრომედაშ პირველი ფოტო.
[[File:Andromeda Galaxy 560mm FL.jpg|მინი|ანდრომედაშ გალაქტიკა (2019 წანაშ 9 კვირკვეშ ფოტო)]]
არძო თე პერიოდეფს მენცარეფს ანდრომედა მიოჩქუდეს ნირსეულო, ნამუთ [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] დინახალე იდვალუაფუდჷ.
1912 წანას [[ვესტო სლაიფერი]]ქ [[სპექტროსკოპია|სპექტროსკოპიშ]] გიმორინაფათ ზიმუ ანდრომედაშ რადიალური სიჩქარე, [[ბჟაშ სისტემა]]შ მეჯინათ.
==კოკიშობური ოქიანუ==
1755 წანას გერმანალი ფილოსოფოსი [[იმანუელ კანტი]]ქ წჷმარინუ ჰიპოთეზა, ნამუშ მეჯინათ მეშხურეშ შარაშ გალაქტიკა შხვა, ბრელი გალაქტიკეფიშე ართ-ართი რდჷ. კანტიშ აზრით ჩქინი გალაქტიკას შილებე უღუდუკონ ცირკულარული ფორმა ჟიშეშე ქიგნაჯინედინ დო ელიპტიკური ფორმა კუნთხუშე ქიმკაჯინედინ. კანტიშ ზიტყვეფით, ანდრომედაშ ელიპტიკური ნირსეული შილებედჷ ზოხორინელი გალაქტიკა რდუკო.
1917 წანას [[ჰებერ კერტისი]]ქ ანდრომედაშ დინახალე ნოვას მიოგორუ. უკულიანი რკვიებეფიშ ბორჯის, იძირუ ხოლო 11 ნოვაქ. კერტისიქ დადგინჷ ნამდა ჸათე ნოვეფი რდჷ 10 მაგნიტუდათ მურუჟი ნოვეფი, ვიდრე თინეფი ნამუეფით ცაშ შხვა ნორთეფს მუთმოხვადუდჷ. კერტისიქ ჸათე ობიექტიშახ დოხოლაფირი დისტანცია ხოლო ზიმუ (თიში გჷმოთვალუათ 500 00 სინთეშ წანა). ჸათე პერიოდიშე გორჩქინდჷ ჰიპოთეზაქ ''"კოკიშობური ოქიანუ"''-შ გეშა, ნამუთ ანტკიცენდჷ ნამდა სპირალური ნირსეულეფი რდეს ზოხორინელი გალაქტიკეფი.
1920 წანაშ 26 პირელს სმიტსონიშ ინსტიტუტის იტარინჷ ასტრონომეფიშ [[ჰარლოუ შეპლი]]შ დო ჰებერ კერტისის მენცარული დებატიქ, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს უძახჷნა. შეპლი-კერტისიშ დებატეფი ორხველუდჷ ოქიანუშ ზომას დო გალაქტიკურ სტრუქტურას, გიშაკერზაფილო სპირალურ ნირსეულეფს. შეპლიშ აზრით ჸათე ნირსეულეფი ზომათ ჭიჭე რდჷ დო თინეფი მეშხურეშ შარაშ დინახალე იდვალუაფუდჷ. კერტისიშ აზრით ნირსეულეფი ზომათ დიდი რდჷ დო თინეფი ზოხორინელი გალაქტიკა რდჷ. უკულიანი პერიოდეფიშ [[ერნსტ ეპიკი]]შ დო [[ედუინ ჰაბლი]]შ რკვიებეფით (გიშაკერზაფილო ცეფეიდური მურიცხეფიშ ზომაშ კალკულაციათ) დენტკიცინჷ ნამდა ანდრომედა ჩქინი გალაქტიკაშ გალე იდვალუაფუდჷ დო თინა რდჷ ზოხორინელი გალაქტიკა.
1950-იან წანეფს მენცარეფქ [[რობერტ ჰენბერი ბრაუნი]]ქ დო [[სირილ ჰაზარდი]]ქ დაფიქსირეს ანდრომედაშ რადიოჩხორიეფი. გალაქტიკაშ პირველი რადიო რუკეფი აკადგინჷ ბრიტანალი ასტრონომი ჯონ ბოლდუინქ დო თიშ კოლეგეფქ. 2009 წანას ასტრონომეფქ მიოგორეს პირველ პლანეტას ანდრომედაშ გალაქტიკაშ დინახალე.
==ფორმაციაშ პროცესი==
ანდრომედაშ გალაქტიკაქ იფორმირჷ დოხოლაფირო 10 მილიარდი წანაშ წოხოლე ჭიჭე პროტოგალაქტიკეფიშ გოართოიანაფათ.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
{{Commons}}
* [http://www.solstation.com/x-objects/andromeda.htm Andromeda Galaxy] at SolStation.com
* [http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Andromeda.html Andromeda Galaxy at The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, & Spaceflight]
* [http://www.nightskyinfo.com/archive/m31_galaxy M31, the Andromeda Galaxy] at NightSkyInfo.com
* {{cite news
| last = Than
| first = Ker
| date = 23 January 2006
| title = Strange Setup: Andromeda's Satellite Galaxies All Lined Up
| publisher = Space.com
| url = http://space.com/scienceastronomy/060123_andromeda_plane.html
}}
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2005/26/full/ Hubble Finds Mysterious Disk of Blue Stars Around Black Hole] Hubble observations (20 September 2005) put the mass of the Andromeda core black hole at 140 million solar masses
* [https://web.archive.org/web/20110719204305/http://cbat.eps.harvard.edu/CBAT_M31.html M31 (Apparent) Novae Page] (IAU)
* [http://www.andromedaproject.org/ Andromeda Project] (crowd-source)
* {{cite web|title=M31 – Andromeda Galaxy|url=http://www.deepskyvideos.com/videos/messier/M31_andromeda.html|work=Deep Sky Videos|publisher=Brady Haran|last1=Gray |first1=Meghan| last2=Szymanek |first2=Nik |author2-link=Nik Szymanek |last3=Merrifield |first3=Michael }}
* [http://www.constellation-guide.com/andromeda-galaxy-messier-31-m31-ngc-224/ Andromeda Galaxy (M31) at Constellation Guide]
* [http://apod.nasa.gov/apod/ap130801.html APOD – 2013 August 1] (M31's angular size compared with full Moon)
* [http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2015/02/image/a/format/zoom/ Hubble's High-Definition Panoramic View of the Andromeda Galaxy]
* [https://rockchucksummit.com/m31-andromeda-galaxy/ Creative Commons Astrophotography M31 Andromeda image download & processing guide]
[[კატეგორია:ანდრომედაშ გალაქტიკა]]
[[კატეგორია:გალაქტიკეფი]]
pf7t3ds4cmsn4xlkwkwrl1jfnkb625h
განხილვა:პერმი
1
38256
186653
2022-08-18T12:06:51Z
178.121.18.93
/* Вавада */ ახალი სექცია
wikitext
text/x-wiki
== Вавада ==
Я всегда хотела иметь какой-нибудь бизнес, но всё это очень дорого, хотя идей было много и ту мне на глаза попалось Казино Вавада ― вход на официальный сайт <nowiki>http://line-stargadget.ru/</nowiki> я зашла попробовать. Что вы думаете , я попробовала и это такой крутой и большой заработок , я зарабатывала себе на бизнес не долго, буквально пол года и уже открыла две шаурмичные у себя в городе , а всё потому что есть казино Вавада. Теперь у меня заработок от бизнеса и заработок дома, и я вообще теперь не напрягаюсь где брать деньги , не лезу не в какие кредиты , помогаю детским домам, не отказываю себе не в чем , подумываю ещё что-нибудь открыть , поэтому жду предложений от вас , какой можно открыть крутой бизнес , а я вам советую казино Вавада. [[სპეციალური:წვლილი/178.121.18.93|178.121.18.93]] 16:06, 18 მარაშინათუთა 2022 (+04)
gi8zv8kqwoe2a50zcyl2qq0eox8gubr
186654
186653
2022-08-18T12:07:34Z
178.121.18.93
/* Вавада */
wikitext
text/x-wiki
== Вавада ==
Я всегда хотела иметь какой-нибудь бизнес, но всё это очень дорого, хотя идей было много и ту мне на глаза попалось Казино Вавада ― вход на официальный сайт http://line-stargadget.ru/ я зашла попробовать. Что вы думаете , я попробовала и это такой крутой и большой заработок , я зарабатывала себе на бизнес не долго, буквально пол года и уже открыла две шаурмичные у себя в городе , а всё потому что есть казино Вавада. Теперь у меня заработок от бизнеса и заработок дома, и я вообще теперь не напрягаюсь где брать деньги , не лезу не в какие кредиты , помогаю детским домам, не отказываю себе не в чем , подумываю ещё что-нибудь открыть , поэтому жду предложений от вас , какой можно открыть крутой бизнес , а я вам советую казино Вавада. [[სპეციალური:წვლილი/178.121.18.93|178.121.18.93]] 16:06, 18 მარაშინათუთა 2022 (+04)
sff8uid2l4jhagvasjod60fm91ybsyi
186663
186654
2022-08-18T13:26:37Z
HiyoriX
17164
დინორექ დითირჷ „{{delete|1=cross-wiki spam}}“-ით
wikitext
text/x-wiki
{{delete|1=cross-wiki spam}}
ekl4uzgo8e3ac60n51o6qwxpdwjpjz7
პარსეკი
0
38257
186669
2022-08-18T14:04:41Z
Njilo
1885
ახალი ხასჷლა: ჯ
wikitext
text/x-wiki
ჯ
9arft2bgsvho3jtltjlw32et09ecdwf
186670
186669
2022-08-18T14:07:44Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე.
7prsyjqgwombuq0je6s0m61c10aiw27
186671
186670
2022-08-18T14:08:18Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო
mvsqltu6lu7gw3il9v2tnjid7ug83a5
186672
186671
2022-08-18T14:12:46Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი]]).
n5ukd19hm4rmisjcuqfencxfv5488rj
186673
186672
2022-08-18T14:13:10Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
llof029vhbekoht4nskj8cbtrp3m5h7
186674
186673
2022-08-18T14:14:25Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
rq469by5rte4zoo7f96yptaepedp0to
186675
186674
2022-08-18T14:18:53Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი]]
ot86d0x7nysapfr2a6obrw6h6qtiqcz
186676
186675
2022-08-18T14:20:17Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია დიხაუჩაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
qw5gptzdna6qjzpuaqgd2zbeys2g5za
186677
186676
2022-08-18T14:21:22Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია დიხაუჩაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
აგრეთვე გამოიყენება ერთეულები: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ათასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი
8c6a6o0jr5y2i54ydu3ibz08lfv69bg
186678
186677
2022-08-18T14:22:14Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია დიხაუჩაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
ასტრონომიას თაშნეშე გიმირინუაფუ ართულეფი: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ანთასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი)
py8sb9nla76tqf0eb6ko8pgn917gtvy
186680
186678
2022-08-18T14:30:30Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია დიხაუჩაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
ასტრონომიას თაშნეშე გიმირინუაფუ ართულეფი: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ანთასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი)
== External links ==
* {{Cite web |title=Astronomical Distance Scales |url=http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |last=Guidry |first=Michael |website=Astronomy 162: Stars, Galaxies, and Cosmology |publisher=University of Tennessee, Knoxville |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121212134512/http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |archive-date=12 December 2012 |access-date=26 March 2010}}
* {{Cite web |title=pc Parsec |url=http://www.sixtysymbols.com/videos/parsec.htm |last=Merrifield |first=Michael |website=Sixty Symbols |publisher=[[Brady Haran]] for the [[University of Nottingham]]}}
{{Units of length used in Astronomy}}
{{Portal bar|Astronomy|Stars|Spaceflight|Outer space|Physics|Mathematics|Science}}
[[კატეგორია:სიგინძაშ ართულეფი]]
ep7z1fy0b5cci7hc86q8z29wb1iqumq
186681
186680
2022-08-18T14:31:16Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია დიხაუჩაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
ასტრონომიას თაშნეშე გიმირინუაფუ ართულეფი: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ანთასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი)
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* {{Cite web |title=Astronomical Distance Scales |url=http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |last=Guidry |first=Michael |website=Astronomy 162: Stars, Galaxies, and Cosmology |publisher=University of Tennessee, Knoxville |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121212134512/http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |archive-date=12 December 2012 |access-date=26 March 2010}}
* {{Cite web |title=pc Parsec |url=http://www.sixtysymbols.com/videos/parsec.htm |last=Merrifield |first=Michael |website=Sixty Symbols |publisher=Brady Haran for the University of Nottingham}}
[[კატეგორია:სიგინძაშ ართულეფი]]
6q8dz29o0tjqczey1mg0ml9pl8q0dlz
186682
186681
2022-08-18T14:31:46Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია დიხაუჩაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
ასტრონომიას თაშნეშე გიმირინუაფუ ართულეფი: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ანთასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი)
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* {{Cite web |title=Astronomical Distance Scales |url=http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |last=Guidry |first=Michael |website=Astronomy 162: Stars, Galaxies, and Cosmology |publisher=University of Tennessee, Knoxville |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121212134512/http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |archive-date=12 December 2012 |access-date=26 March 2010}}
* {{Cite web |title=pc Parsec |url=http://www.sixtysymbols.com/videos/parsec.htm |last=Merrifield |first=Michael |website=Sixty Symbols |publisher=Brady Haran for the University of Nottingham}}
[[კატეგორია:სიგინძაშ ართულეფი]]
[[en:Parsec]]
9pc2fq4i9zubf7b7ja2miq1eju0exyd
186683
186682
2022-08-18T14:35:29Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია ბჟაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
ასტრონომიას თაშნეშე გიმირინუაფუ ართულეფი: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ანთასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი)
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* {{Cite web |title=Astronomical Distance Scales |url=http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |last=Guidry |first=Michael |website=Astronomy 162: Stars, Galaxies, and Cosmology |publisher=University of Tennessee, Knoxville |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121212134512/http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |archive-date=12 December 2012 |access-date=26 March 2010}}
* {{Cite web |title=pc Parsec |url=http://www.sixtysymbols.com/videos/parsec.htm |last=Merrifield |first=Michael |website=Sixty Symbols |publisher=Brady Haran for the University of Nottingham}}
[[კატეგორია:სიგინძაშ ართულეფი]]
[[en:Parsec]]
o36vyuj49ebor3q1v8ocruooujyqltd
186684
186683
2022-08-18T14:37:42Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია ბჟაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
უხოლაში მურიცხი [[პროქსიმა კენტავრი]] იდვალუაფჷ [[ბჟა]]შე 1.3 პარსეკიშ სიშორათ.
ასტრონომიას თაშნეშე გიმირინუაფუ ართულეფი: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ანთასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი)
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* {{Cite web |title=Astronomical Distance Scales |url=http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |last=Guidry |first=Michael |website=Astronomy 162: Stars, Galaxies, and Cosmology |publisher=University of Tennessee, Knoxville |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121212134512/http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |archive-date=12 December 2012 |access-date=26 March 2010}}
* {{Cite web |title=pc Parsec |url=http://www.sixtysymbols.com/videos/parsec.htm |last=Merrifield |first=Michael |website=Sixty Symbols |publisher=Brady Haran for the University of Nottingham}}
[[კატეგორია:სიგინძაშ ართულეფი]]
[[en:Parsec]]
18j5xyz3qi30bag62y92e7t0vhtek9a
186696
186684
2022-08-18T22:30:12Z
EmausBot
105
Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by [[Wikipedia:Wikidata|Wikidata]] on [[d:Q12129]]
wikitext
text/x-wiki
'''პარსეკი''' (სიმბოლო: '''პს''') — სიგირძაშ ართული ნამუთ გიმირინუაფჷ დისტანციაშ ოზიმალუ ჸეთი [[ასტრონომიული ობიექტი|ასტრონომიული ობიექტეფიშა]] ნამუეფით იდვალუაფჷნა [[ბჟაშ სისტემა]]შ გალე. პარსეკი დოხოლაფირო უდრენს 3.26 [[სინთეშ წანა]]ს, 206,000 [[ასტრონომიული ართული|ასტრონომიულ ართულს]], თაშნეშე 30.9 ტრილიონ [[კილომეტრი]]ს (19.2 ტრილიონი [[მილი (ართული)|მილი]]).
ტერმინი პარსეკი აკმოდირთუ ზიტყვეფიშე ''parallax'' დო ''second''.
[[დიხაუჩა]]შე ართი პარსეკიშ სიშორათ მადვალუ ობიექტიშ წანური ტრიგონომეტრიული პარალაქსი უდრენს ართი სეკუნდის. ანუ, პარსეკი რე დისტანცია ნამუშეთ დიხაუჩაშ ორბიტაშ ოშქაშე რადიუსი რჩქუ ართი სეკუნდიშ კუნთხუთ.
[[File:Stellarparallax parsec1.svg|მინი|პარსეკი: დისტანცია ბჟაშე ობიექტიშახ ნამუშ წანური პარალაქსიშ კუნთხუ ართი სეკუნდი რე]]
: '''1 პს''' = <math>\frac{1 {\rm AU}}{\tan(1^{\prime\prime})} \approx \frac{1 {\rm AU}}{1^{\prime\prime}} = \frac{360\cdot60\cdot60}{2\pi}</math> [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] ≈ 206 265 [[ასტრონომიული ართული|ა.ე.]] = 3,08568×10<sup>16</sup> [[მეტრი|მ]] = 3,2616 [[სინთეშ წანა]].
უხოლაში მურიცხი [[პროქსიმა კენტავრი]] იდვალუაფჷ [[ბჟა]]შე 1.3 პარსეკიშ სიშორათ.
ასტრონომიას თაშნეშე გიმირინუაფუ ართულეფი: [[კილო...|კილოპარსეკი]] (კპს, ანთასი), [[მეგა...|მეგაპარსეკი]] (მგპს, მილიონი), [[გიგა...|გიგაპარსეკი]] (გპს, მილიარდი)
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* {{Cite web |title=Astronomical Distance Scales |url=http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |last=Guidry |first=Michael |website=Astronomy 162: Stars, Galaxies, and Cosmology |publisher=University of Tennessee, Knoxville |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20121212134512/http://csep10.phys.utk.edu/guidry/violence/distances.html |archive-date=12 December 2012 |access-date=26 March 2010}}
* {{Cite web |title=pc Parsec |url=http://www.sixtysymbols.com/videos/parsec.htm |last=Merrifield |first=Michael |website=Sixty Symbols |publisher=Brady Haran for the University of Nottingham}}
[[კატეგორია:სიგინძაშ ართულეფი]]
qnf8usmfzg3hku05u8micn2rr495ia4
ჰებერ კერტისი
0
38258
186685
2022-08-18T16:12:17Z
Njilo
1885
ახალი ხასჷლა: {{ინფოდაფა მენცარი | ჯოხო = ჰარლოუ შეპლი | ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Harlow Shapley | ფოტო =HarlowShapley-crop.jpg | სიგანა =250პქ | მუკნაჭარა = | დაბადებაშ თარიღი = {{და...
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰარლოუ შეპლი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Harlow Shapley
| ფოტო =HarlowShapley-crop.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|2|11|1885}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ნეშვილი (მისური)|ნეშვილი]], [[მისურიშ შტატი|მისური]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1972|10|20|1885|11|2}}
| ღურაშ აბანი = [[ბოულდერი (კოლორადო)|ბოულდერი]], [[კოლორადო]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჰარვარდიშ ობსერვატორია]]
| ალმა-მატერი = [[მისურიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ფრინსთონიშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
1lriin3pj4u5a1zj62shob14mra3fbi
186686
186685
2022-08-18T16:13:42Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|2|11|1885}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ნეშვილი (მისური)|ნეშვილი]], [[მისურიშ შტატი|მისური]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1972|10|20|1885|11|2}}
| ღურაშ აბანი = [[ბოულდერი (კოლორადო)|ბოულდერი]], [[კოლორადო]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჰარვარდიშ ობსერვატორია]]
| ალმა-მატერი = [[მისურიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ფრინსთონიშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
hihc2iq3zikmeiw9hqdseiiomrjckaw
186687
186686
2022-08-18T16:13:59Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|2|11|1885}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ნეშვილი (მისური)|ნეშვილი]], [[მისურიშ შტატი|მისური]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1972|10|20|1885|11|2}}
| ღურაშ აბანი = [[ბოულდერი (კოლორადო)|ბოულდერი]], [[კოლორადო]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჰარვარდიშ ობსერვატორია]]
| ალმა-მატერი = [[მისურიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ფრინსთონიშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
djgmv05v71wgv3krlct9toz7vi6uehd
186688
186687
2022-08-18T16:15:25Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1972|10|20|1885|11|2}}
| ღურაშ აბანი = [[ბოულდერი (კოლორადო)|ბოულდერი]], [[კოლორადო]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჰარვარდიშ ობსერვატორია]]
| ალმა-მატერი = [[მისურიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ფრინსთონიშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
i5friep3kjx8yc4di97s5wawv9jgzxk
186689
186688
2022-08-18T16:16:16Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ბოულდერი (კოლორადო)|ბოულდერი]], [[კოლორადო]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჰარვარდიშ ობსერვატორია]]
| ალმა-მატერი = [[მისურიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ფრინსთონიშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
oim1sxb0ke3s7ssvcjzal26yih4kx4k
186690
186689
2022-08-18T16:17:25Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჰარვარდიშ ობსერვატორია]]
| ალმა-მატერი = [[მისურიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ფრინსთონიშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
l0pj484ch31u9vmnydousahmt9aubmz
186691
186690
2022-08-18T16:20:04Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მისურიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ფრინსთონიშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
mpz2x4ejic05er7klojsygggb6tmae5
186692
186691
2022-08-18T16:20:49Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი = [[ჰენრი ნორის რასელი]]
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი = [[სესილია პეინ-გაპოშკინი]]<br>[[კარლ კინან სეიფერტი]]<br>[[ჟორჟ ლემეტრი]]
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1926)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1939)<br>[[ფრანკლინიშ მენდალი]] (1945)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
eok4z3yxm1mg3npht4wyvmfz3086vi5
186693
186692
2022-08-18T16:21:50Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
51wddu40bdrm3lw0e1otr3vtoyalnd2
186694
186693
2022-08-18T16:23:19Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
qgysizrubj3odekuxqqauvf7hn13jit
186695
186694
2022-08-18T16:27:43Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]].
s6kfsjez62ua5bbig7rqkrq73xfuacb
186698
186695
2022-08-19T08:21:20Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური.
qkpj4pwepph9ubh4ocf4dat05nbfljp
186699
186698
2022-08-19T08:22:54Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
c7dx68ds6o3zzqqgw66vct5dz4ktapl
186700
186699
2022-08-19T08:30:21Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შაპლი]]ს
pmrj50blqq1ca0gv0yn7xa7sfovufkc
186701
186700
2022-08-19T08:32:36Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით
n7km7cew4vms740movtwlzz954gjfep
186702
186701
2022-08-19T08:33:54Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] გარდა ოქიანუს შხვა გალაქტიკეფი ხოლო არსებენდჷ.
kuyqqt4b75e1bwd37xur9wwkic9hc3m
186703
186702
2022-08-19T08:36:21Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] გარდა ოქიანუს შხვა გალაქტიკეფი ხოლო არსებენდჷ.
1930 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ მიჩიგანიშ უნივერსიტეტიშ ობსერვატორიეფიშ დირექტორო, მარა [[დიდი დეპრესია]]შ პერიოდის, ფინანსური პრობლემეფიშ გურშენ, რეფრაქტორული ტელესკოპიშ ეგაფაშ პროექტიქ ბოლოშა ვემიჸაონინუ.
2brtz0yc8zny25rz83fbc0env5r8e36
186704
186703
2022-08-19T08:37:55Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] გარდა ოქიანუს შხვა გალაქტიკეფი ხოლო არსებენდჷ.
1930 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ მიჩიგანიშ უნივერსიტეტიშ ობსერვატორიეფიშ დირექტორო, მარა [[დიდი დეპრესია]]შ პერიოდის, ფინანსური პრობლემეფიშ გურშენ, რეფრაქტორული ტელესკოპიშ ეგაფაშ პროექტიქ ბოლოშა ვემიჸაონინუ.
ჰებერ კერტისი რდჷ [[ალბერტ აინშტაინი]]შ ფარდობითობაშ თეორიაშ ოპონენტი დო თის ხშირას აკრიტიკენდჷ.
კერტისიქ ღურუ 1942 წანაშ 9 ღურთუთას, 69 წანერქ.
1dxclaxh4pait4kv62f65u6hnkac0un
186705
186704
2022-08-19T08:40:05Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] გარდა ოქიანუს შხვა გალაქტიკეფი ხოლო არსებენდჷ.
1930 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ მიჩიგანიშ უნივერსიტეტიშ ობსერვატორიეფიშ დირექტორო, მარა [[დიდი დეპრესია]]შ პერიოდის, ფინანსური პრობლემეფიშ გურშენ, რეფრაქტორული ტელესკოპიშ ეგაფაშ პროექტიქ ბოლოშა ვემიჸაონინუ.
ჰებერ კერტისი რდჷ [[ალბერტ აინშტაინი]]შ ფარდობითობაშ თეორიაშ ოპონენტი დო თის ხშირას აკრიტიკენდჷ.
კერტისიქ ღურუ 1942 წანაშ 9 ღურთუთას, 69 წანერქ.
ჰებერ კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ტელესკოპი პორტეჯ-ლეიკიშ ობსერვატორიას. ტელესკოპი ასეიანი პერიოდიშო ოპერირებადი ვარე. თაშნეშე, კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ართი კრატერი თუთას.
b2r0jo87li51lj8o00j5s4i45alm3vj
186706
186705
2022-08-19T08:40:38Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] გარდა ოქიანუს შხვა გალაქტიკეფი ხოლო არსებენდჷ.
1930 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ მიჩიგანიშ უნივერსიტეტიშ ობსერვატორიეფიშ დირექტორო, მარა [[დიდი დეპრესია]]შ პერიოდის, ფინანსური პრობლემეფიშ გურშენ, რეფრაქტორული ტელესკოპიშ ეგაფაშ პროექტიქ ბოლოშა ვემიჸაონინუ.
ჰებერ კერტისი რდჷ [[ალბერტ აინშტაინი]]შ ფარდობითობაშ თეორიაშ ოპონენტი დო თის ხშირას აკრიტიკენდჷ.
კერტისიქ ღურუ 1942 წანაშ 9 ღურთუთას, 69 წანერქ.
ჰებერ კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ტელესკოპი პორტეჯ-ლეიკიშ ობსერვატორიას. ტელესკოპი ასეიანი პერიოდიშო ოპერირებადი ვარე. თაშნეშე, კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ართი კრატერი თუთას.
==External links ==
* [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/htmltest/gifcity/cs_why.html The Great Debate]
* [http://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/curtis-heber.pdf National Academy of Sciences Biographical Memoir]
* [http://digitalcollections.ucsc.edu/cdm/search/collection/p265101coll10/searchterm/Heber%20D.%20Curtis!Portraits/field/all!all/mode/all!all/conn/and!and/order/title/ad/asc Portraits of Heber D. Curtis from the Lick Observatory Records Digital Archive, UC Santa Cruz Library's Digital Collection]
sxoiciznq2kh57leg7mot3qw64th83j
186707
186706
2022-08-19T08:40:50Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] გარდა ოქიანუს შხვა გალაქტიკეფი ხოლო არსებენდჷ.
1930 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ მიჩიგანიშ უნივერსიტეტიშ ობსერვატორიეფიშ დირექტორო, მარა [[დიდი დეპრესია]]შ პერიოდის, ფინანსური პრობლემეფიშ გურშენ, რეფრაქტორული ტელესკოპიშ ეგაფაშ პროექტიქ ბოლოშა ვემიჸაონინუ.
ჰებერ კერტისი რდჷ [[ალბერტ აინშტაინი]]შ ფარდობითობაშ თეორიაშ ოპონენტი დო თის ხშირას აკრიტიკენდჷ.
კერტისიქ ღურუ 1942 წანაშ 9 ღურთუთას, 69 წანერქ.
ჰებერ კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ტელესკოპი პორტეჯ-ლეიკიშ ობსერვატორიას. ტელესკოპი ასეიანი პერიოდიშო ოპერირებადი ვარე. თაშნეშე, კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ართი კრატერი თუთას.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/htmltest/gifcity/cs_why.html The Great Debate]
* [http://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/curtis-heber.pdf National Academy of Sciences Biographical Memoir]
* [http://digitalcollections.ucsc.edu/cdm/search/collection/p265101coll10/searchterm/Heber%20D.%20Curtis!Portraits/field/all!all/mode/all!all/conn/and!and/order/title/ad/asc Portraits of Heber D. Curtis from the Lick Observatory Records Digital Archive, UC Santa Cruz Library's Digital Collection]
l637y9wfjr8qw49kyw4tx3zxwh2v7vb
186708
186707
2022-08-19T08:43:33Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
'''ჰებერ დაუსტ კერტისი''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis; დ. [[27 მანგი]], [[1872]], [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]] — ღ. [[9 ღურთუთა]], [[1942]], [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ) — [[ამერიკალეფი|ამერიკალი]] [[ასტრონომია|ასტრონომი]]. გიმირკვიუ [[ბჟაშ გეუკუმელაფა]], ჸათეშ გეშათ რდჷ 11 მენცარული ექსპედიციაშ მაკათური. კერტისი თაშნეშე რდჷ [[ოქიანუ]]შ გალაქტიკური სტრუქტურაშ პროპონენტი.
==ბიოგრაფია==
ჰებერ კერტისიქ დებადჷ [[1872]] წანაშ [[27 მანგი]]ს. გურაფულენდჷ [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]ს, უკულ გურაფა გაგინძორჷ [[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]ს, სოდეთ მიპალუ ომენცარე ხარისხი ასტრონომიას.
1902-1920 წანეფს კერტისი მუშენდჷ [[ლიკიშ ობსერვატორია]]ს, სოდეთ ნირსეულეფს ირკვიენდჷ. 1905-1909 წანეფს რდჷ ლიკიშ ობსერვატორიაშ [[ჩილე]]შ სექციაშ დირექტორი. 1912 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ [[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]შ პრეზიდენტო.
1920 წანას კერტისიქ გინირთჷ [[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]შ დირექტორო. ჸათე წანას კერტისი ოპონირენდჷ [[ჰარლოუ შეპლი]]ს. თენეფიშ მენცარული დებატი, ნამუსჷთ [[დიდი დებატი]]ს ხოლო უძახჷნა ორხველუდჷ ნირსეულეფს დო გალაქტიკეფს, ოქიანუშ ზომას დო სტრუქტურას. კერტისიშ აზრით [[მეშხურეშ შარა|ჩქინი გალაქტიკაშ]] გარდა ოქიანუს შხვა გალაქტიკეფი ხოლო არსებენდჷ.
1930 წანას კერტისიქ გიშაგორილქ იჸუ მიჩიგანიშ უნივერსიტეტიშ ობსერვატორიეფიშ დირექტორო, მარა [[დიდი დეპრესია]]შ პერიოდის, ფინანსური პრობლემეფიშ გურშენ, რეფრაქტორული ტელესკოპიშ ეგაფაშ პროექტიქ ბოლოშა ვემიჸაონინუ.
ჰებერ კერტისი რდჷ [[ალბერტ აინშტაინი]]შ ფარდობითობაშ თეორიაშ ოპონენტი დო თის ხშირას აკრიტიკენდჷ.
კერტისიქ ღურუ 1942 წანაშ 9 ღურთუთას, 69 წანერქ.
ჰებერ კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ტელესკოპი პორტეჯ-ლეიკიშ ობსერვატორიას. ტელესკოპი ასეიანი პერიოდიშო ოპერირებადი ვარე. თაშნეშე, კერტისიშ ჯოხონობაშ რე ართი კრატერი თუთას.
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* [http://antwrp.gsfc.nasa.gov/htmltest/gifcity/cs_why.html The Great Debate]
* [http://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/curtis-heber.pdf National Academy of Sciences Biographical Memoir]
* [http://digitalcollections.ucsc.edu/cdm/search/collection/p265101coll10/searchterm/Heber%20D.%20Curtis!Portraits/field/all!all/mode/all!all/conn/and!and/order/title/ad/asc Portraits of Heber D. Curtis from the Lick Observatory Records Digital Archive, UC Santa Cruz Library's Digital Collection]
[[კატეგორია:ამერიკალეფი]]
[[კატეგორია:ამერიკალი ასტრონომეფი]]
[[en:Heber Doust Curtis]]
n2uqtz5pfbbyx1y4tigqzzjkjw15n9f
ჯორჯ ელერი ჰეილი
0
38259
186709
2022-08-19T10:17:15Z
Njilo
1885
ახალი ხასჷლა: ი
wikitext
text/x-wiki
ი
91a70d5zf53vuuqemq1zvvtrsb1i02x
186710
186709
2022-08-19T10:17:47Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჰებერ კერტისი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] Heber Doust Curtis
| ფოტო =Heber Doust Curtis NBS 1918.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
qgysizrubj3odekuxqqauvf7hn13jit
186711
186710
2022-08-19T10:18:40Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა = კერტისი 1918 წანას
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
66q88rgb30yjpq4jq3sawgwo20m417k
186712
186711
2022-08-19T10:18:54Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|27|6|1872}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
hixnzu6epb1ky0hu4fcn3f2pw999cgm
186713
186712
2022-08-19T10:19:18Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[მასკიგონი]], [[მიჩიგანიშ შტატი|მიჩიგანი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
b9jm5hbnrrefwbi8l975lgculabb3ts
186714
186713
2022-08-19T10:19:53Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1942|1|9|1872|6|27}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
a8bsuj584zdzrap8krh1orl37es0nvu
186715
186714
2022-08-19T10:20:49Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[ენ-არბორი]], მიჩიგანი, ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
q5fd6hyi4yn90ngpetonj5bhi8tn7ii
186716
186715
2022-08-19T10:21:36Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ლიკიშ ობსერვატორია]]<br>[[ალეგეინიშ ობსერვატორია]]<br>[[რჩქალი ოკიანეშ ასტრონომიული ჯარალუა]]
| ალმა-მატერი = [[მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]]<br>[[ვირჯინიაშ უნივერსიტეტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
4t1m9o9q1dexg5m1z9y4xsyy2624itk
186717
186716
2022-08-19T10:23:47Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი]]<br>[[კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტი]]<br>[[კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ალმა-მატერი = [[მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[მენცარობეფიშ ერუანული აკადემია]]შ მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
f8gc0qkfewdmf7wysu82p97xkoxkqwg
186718
186717
2022-08-19T10:24:32Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი]]<br>[[კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტი]]<br>[[კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ალმა-მატერი = [[მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჟანსენიშ მენდალი]] (1894)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
jerf2m5jppnowxh8syh42tro0x0moh6
186719
186718
2022-08-19T10:27:16Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი]]<br>[[კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტი]]<br>[[კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ალმა-მატერი = [[მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჟანსენიშ მენდალი]] (1894)<br>[[რუმფორდიშ პრემია]] (1902)<br>[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1904)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1916)<br>[[ჟანსენიშ პრემია]] (1917)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
4ifdu9jgg5ziu9jlj5tse2kcu1dqxkx
186720
186719
2022-08-19T10:28:40Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი]]<br>[[კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტი]]<br>[[კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ალმა-მატერი = [[მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჟანსენიშ მენდალი]] (1894)<br>[[რუმფორდიშ პრემია]] (1902)<br>[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1904)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1916)<br>[[ჟანსენიშ პრემია]] (1917)<br>[[ელიოტ კრესონიშ მენდალი]] (1926)<br>[[კოპლიშ მენდალი]] (1932)
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
d4byw1i7wd20ou6nh5ifqchde0eatzv
186721
186720
2022-08-19T10:29:12Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი]]<br>[[კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტი]]<br>[[კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ალმა-მატერი = [[მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჟანსენიშ მენდალი]] (1894)<br>[[რუმფორდიშ პრემია]] (1902)<br>[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1904)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1916)<br>[[ჟანსენიშ პრემია]] (1917)<br>[[ელიოტ კრესონიშ მენდალი]] (1926)<br>[[კოპლიშ მენდალი]] (1932)<br>[[ლონდონიშ ომაფე ჯარალუა]]შ ურცხოალი მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
j54ag3al2ofh1ts98bff7yumb0fa77g
186722
186721
2022-08-19T10:30:10Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი]]<br>[[კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტი]]<br>[[კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ალმა-მატერი = [[მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჟანსენიშ მენდალი]] (1894)<br>[[რუმფორდიშ პრემია]] (1902)<br>[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1904)<br>[[ასტრონომიაშ ომაფე ჯარალუა]]შ ორქოშ მენდალი (1904)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1916)<br>[[ჟანსენიშ პრემია]] (1917)<br>[[ელიოტ კრესონიშ მენდალი]] (1926)<br>[[კოპლიშ მენდალი]] (1932)<br>[[ლონდონიშ ომაფე ჯარალუა]]შ ურცხოალი მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
pwbxs11jxj2qr9f1d6gub14tlnd1d9r
186723
186722
2022-08-19T10:34:20Z
Njilo
1885
wikitext
text/x-wiki
{{ინფოდაფა მენცარი
| ჯოხო = ჯორჯ ელერი ჰეილი
| ოდაბადური ჯოხო = [[ინგლისური ნინა|ინგლ.]] George Ellery Hale
| ფოტო =Portrait of George Ellery Hale.jpg
| სიგანა =250პქ
| მუკნაჭარა =
| დაბადებაშ თარიღი = {{დაბადებაშ თარიღი|29|6|1868}}
| დაბადებაშ აბანი = [[ჩიკაგო]], [[ილინოისი]], [[ააშ]]
| ღურაშ თარიღი = {{ღურაშ თარიღი დო ხანი|1938|2|21|1868|6|29}}
| ღურაშ აბანი = [[პასადინა (კალიფორნია)|პასადინა]], [[კალიფორნია]], ააშ
| მენოღალობა = {{შილა|ააშ}}
| ომენცარე სფერო = [[ასტრონომია]]<br>[[ასტროფიზიკა]]
| მუშობაშ აბანი = [[ჩიკაგოშ უნივერსიტეტი]]<br>[[კარნეგიშ მენცარობაშ ინსტიტუტი]]<br>[[კალიფორნიაშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ალმა-მატერი = [[მასაჩუსეტსიშ ტექნოლოგიაშ ინსტიტუტი]]
| ომენცარე ხემანჯღვერი =
| ჯოხოშინელი მოგურაფეეფი =
| ჩინებული რე მუჭოთ =
| ჯილდოეფი დო პრემიეფი =[[ჟანსენიშ მენდალი]] (1894)<br>[[რუმფორდიშ პრემია]] (1902)<br>[[ჰენრი დრეიპერიშ მენდალი]] (1904)<br>[[ასტრონომიაშ ომაფე ჯარალუა]]შ ორქოშ მენდალი (1904)<br>[[ბრიუსიშ მენდალი]] (1916)<br>[[ჟანსენიშ პრემია]] (1917)<br>[[ელიოტ კრესონიშ მენდალი]] (1926)<br>[[კოპლიშ მენდალი]] (1932)<br>[[ლონდონიშ ომაფე ჯარალუა]]შ ურცხოალი მაკათური
| ხეშმოჭარუა =
| სიგანა =
| საიტი =
}}
91f8hcrfrqkuy9z58vyv909rwqtoeff