Wikipedia
yowiki
https://yo.wikipedia.org/wiki/Oj%C3%BAew%C3%A9_%C3%80k%E1%BB%8D%CC%81k%E1%BB%8D%CC%81
MediaWiki 1.39.0-wmf.21
first-letter
Amóhùnmáwòrán
Pàtàkì
Ọ̀rọ̀
Oníṣe
Ọ̀rọ̀ oníṣe
Wikipedia
Ọ̀rọ̀ Wikipedia
Fáìlì
Ọ̀rọ̀ fáìlì
MediaWiki
Ọ̀rọ̀ mediaWiki
Àdàkọ
Ọ̀rọ̀ àdàkọ
Ìrànlọ́wọ́
Ọ̀rọ̀ ìrànlọ́wọ́
Ẹ̀ka
Ọ̀rọ̀ ẹ̀ka
Èbúté
Ọ̀rọ̀ èbúté
Ìwé
Ọ̀rọ̀ ìwé
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Àdàkọ:Infobox United Nations
10
27401
556903
125057
2022-07-23T15:55:36Z
Kwamikagami
897
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|bodyclass=vcard
|bodystyle=font-size: 88%; width: 22em; text-align: left; line-height: 1.5em;
|above=[[File:Small Flag of the United Nations ZP.svg|60px|link=|alt=]]<br/>{{{name}}}
|abovestyle=background-color: #009edb; color: white; width: 100%; text-align: center; vertical-align: middle; padding: 10px;
|image={{#if:{{{image|}}}|[[File:{{{image}}}|{{#if:{{{image size|}}}|{{{image size}}}|239px}}]]}}
|caption={{{caption|}}}
|label1=Irú
|data1={{{type|}}}
|label2=Orúkọ{{nowrap|kúkúrú}}
|data2={{{acronyms|}}}
|label3=Olórí
|data3={{{head|}}}
|label4=Ipò
|data4={{{status|}}}
|label5=Dídásílẹ̀
|data5={{{established|}}}
|label6=Ibùjókòó
|data6={{{headquarters|}}}
|label7=Ibiìtakùn
|data7={{{website|}}}
|label8=Òbí
|data8={{{parent|}}}
|label9=Subsidiary org(s)
|data9={{{subsidiaries|}}}
|label10=<div colspan=2 style="font-size: smaller">{{{footnotes|}}}</div>
|data10={{#if:{{{footnotes|}}}|<!-- dummy comment to force display of the footnotes -->}}
}}<noinclude>{{Documentation}}<!-- Please add any category and interwiki links on the /doc page, not here - thanks! --></noinclude>
1p0csb7hrdvfrw8ambv105006ksphdv
John Franklin Enders
0
29629
556911
520903
2022-07-23T16:49:23Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Enders2.jpg|thumb|John Franklin Enders]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[scientist|onimo sayensi]] to gba [[Nobel Prize in Physiology or Medicine|Ebun Nobel fun Iwosan]].
==Itokasi==
{{Reflist}}
{{Nobel Prize in Physiology or Medicine}}
{{DEFAULTSORT:Enders, John Franklin}}
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel nínú Ìwòsàn]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel ará Amẹ́ríkà]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
plt1ol6dfao7f835big5qtpsurlwtn9
Haldan Keffer Hartline
0
30132
556910
467870
2022-07-23T16:45:11Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:HKHartline.png|thumb|Haldan Keffer Hartline]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[scientist|onimo sayensi]] to gba [[Nobel Prize in Physiology or Medicine|Ebun Nobel fun Iwosan]].
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
== Itokasi ==
{{Reflist}}
{{Nobel Prize in Physiology or Medicine}}
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel nínú Ìwòsàn]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel ará Amẹ́ríkà]]
a0dyv5e1k0pr0r5rjci49hs3nf7stof
Niels Kaj Jerne
0
30171
556909
520896
2022-07-23T16:42:57Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Niels_Kaj_Jerne_1950_crop.jpg|thumb|Niels Kaj Jerne ọdún 1950 ]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[scientist|onimo sayensi]] to gba [[Nobel Prize in Physiology or Medicine|Ebun Nobel fun Iwosan]].
== Itokasi ==
{{Reflist}}
{{Nobel Prize in Physiology or Medicine}}
{{DEFAULTSORT:Jerne, Niels}}
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel nínú Ìwòsàn]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
j3nk5lg80rxtm9csbc0gb23kestn2qc
Michael Stuart Brown
0
30173
556906
520793
2022-07-23T16:35:07Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Mike_Brown_2003.jpg|thumb|Mike Brown ọdún 2003]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[scientist|onimo sayensi]] to gba [[Nobel Prize in Physiology or Medicine|Ebun Nobel fun Iwosan]].
== Itokasi ==
{{Reflist}}
{{Nobel Prize in Physiology or Medicine}}
{{DEFAULTSORT:Brown, Michael Stuart}}
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel nínú Ìwòsàn]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel ará Amẹ́ríkà]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
j4rkfqxdu2kmsnm3asl4eyccs38vtoc
Alfred G. Gilman
0
30191
556907
520882
2022-07-23T16:37:43Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Alfred_Goodman_Gilman_(cropped).jpg|thumb|Alfred Goodman Gilman ]]
'''Alfred Goodman Gilman''' je [[scientist|onimo sayensi]] to gba [[Nobel Prize in Physiology or Medicine|Ebun Nobel fun Iwosan]].
== Itokasi ==
{{Reflist}}
{{Nobel Prize in Physiology or Medicine}}
{{DEFAULTSORT:Gilman, Alfred}}
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel nínú Ìwòsàn]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel ará Amẹ́ríkà]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
ouxsn1b0qd7ubu2x49qvg4qqv4kcq0d
Eric F. Wieschaus
0
30195
556908
520767
2022-07-23T16:41:16Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Eric_F._Wieschaus.jpg|thumb|Eric F. Wieschaus]]
'''Eric Francis Wieschaus''' je [[scientist|onimo sayensi]] to gba [[Nobel Prize in Physiology or Medicine|Ebun Nobel fun Iwosan]].
== Itokasi ==
{{Reflist}}
{{Nobel Prize in Physiology or Medicine}}
{{DEFAULTSORT:Wieschaus, Eric F.}}
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel nínú Ìwòsàn]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ẹlẹ́bùn Nobel ará Amẹ́ríkà]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
nskq673iustdo46zwr81thwaxgv42bf
Tomás Estrada Palma
0
30429
556912
468016
2022-07-23T16:51:20Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Tomas_estrada_palma.jpg|thumb|Tomas Estrada Palma]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[President of Cuba|Aare]] ile [[Kuba]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{CubanPres}}
{{DEFAULTSORT:Palma Tomás Estrada}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ará Kúbà]]
mjdltrtdk7e1ua1u9i692rgbexupbg7
Ramón Grau
0
30436
556913
520322
2022-07-23T16:53:28Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Ramón_Grau_San_Martín.jpg|thumb|Ramón Grau San Martín]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[President of Cuba|Aare]] ile [[Kuba]] tele.
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{CubanPres}}
{{DEFAULTSORT:Grau, Ramón}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ará Kúbà]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
poup457cefc921mkkbshjtntrb7r59t
Osvaldo Dorticós Torrado
0
30448
556922
468035
2022-07-23T17:55:30Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Osvaldo_Dorticós_Torrado_mar65.jpg|thumb|Osvaldo Dorticós Torrado oṣù meta Odun 1965]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[President of Cuba|Aare]] ile [[Kuba]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{CubanPres}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ará Kúbà]]
amx1fm3kh92p4ewd3bveacis3fd9lov
Arvid Posse
0
30613
556924
521098
2022-07-23T18:00:54Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Arvid_Posse.jpg|thumb|Arvid Posse]]
'''{{PAGENAME}}''' je oloselu ati [[Alakoso Agba]] orile-ede [[Sweden|Swidin]] tele.
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{Prime Ministers of Sweden}}
{{DEFAULTSORT:Posse, Arvid}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ará Swídìn]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
duecurqi5yz50a4o6ck00pcf75osnho
Gillis Bildt
0
30616
556925
521080
2022-07-23T18:05:50Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Gillis_Bildt.jpg|thumb|Gillis Bildt]]
Baron '''Didrik Anders Gillis Bildt''' je oloselu ati [[Alakoso Agba]] orile-ede [[Sweden|Swidin]] tele.
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{Prime Ministers of Sweden}}
{{DEFAULTSORT:Bildt, Gillis}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ará Swídìn]]
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
ml5ojzr6wqvxel9glbxmivcuduhyhnc
Fredrik von Otter
0
30619
556926
468101
2022-07-23T18:09:26Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Fredrik_von_Otter.jpg|thumb|Fredrik von Otter]]
'''{{PAGENAME}}''' je oloselu ati [[Alakoso Agba]] orile-ede [[Sweden|Swidin]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{Prime Ministers of Sweden}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ará Swídìn]]
sn2bcnnvyygajuviqwfgqne0p78s2th
Johan Ramstedt
0
30620
556927
468102
2022-07-23T18:11:33Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:JohanRamstedt.JPG|thumb|Johan Ramstedt]]
'''{{PAGENAME}}''' je oloselu ati [[Alakoso Agba]] orile-ede [[Sweden|Swidin]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{Prime Ministers of Sweden}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ará Swídìn]]
b6y1c6wtzl0i5feikv6j57vi4xsen7a
Hjalmar Hammarskjöld
0
30624
556916
468106
2022-07-23T17:16:03Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Hjalmar_Hammarskjöld.jpg|thumb|Hjalmar Hammarskjöld]]
'''{{PAGENAME}}''' je oloselu ati [[Alakoso Agba]] orile-ede [[Sweden|Swidin]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
== Itokasi ==
{{reflist}}
{{Prime Ministers of Sweden}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ará Swídìn]]
bzmybbi6ekpm9qsh20cpqrg83zxhia3
Louis Filip 1k
0
30649
556920
524403
2022-07-23T17:33:35Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:1841_portrait_painting_of_Louis_Philippe_I_(King_of_the_French)_by_Winterhalter.jpg|thumb|Àwòrán kíkùn ti Louis Philippe (Ọba Faranse) tí ó wáyé ní 1841nipasẹ Winterhalter]]
'''{{PAGENAME}}''' jẹ́ [[King of France|Ọba]] ilẹ̀ [[Faransé]] tẹ́lẹ̀.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
==Itokasi==
{{Reflist}}
{{Monarchs of France}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ọjọ́aláìsí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn Ọba ilẹ̀ Fránsì]]
cftlbapx9ahkq1wos58ylidjd5yqkhy
Louis 18k ilẹ̀ Fránsì
0
30650
556918
476066
2022-07-23T17:24:43Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Louis_XVIII_of_France.png|thumb|Louis XVIII ti ilẹ̀ Fránsì]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[King of France|Oba]] ile [[Fransi]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
==Itokasi==
{{Reflist}}
{{Monarchs of France}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ọjọ́aláìsí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn Ọba ilẹ̀ Fránsì]]
f1x2fcpz9b6n0qqv1m2y02lrrnyckdg
Charles 10k ilẹ̀ Fránsì
0
30651
556919
468129
2022-07-23T17:27:55Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Charles_X_of_France_1.PNG|thumb|Charles ìkẹwàá ti ilẹ̀ Fránsì]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[King of France|Oba]] ile [[Fransi]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
==Itokasi==
{{Reflist}}
{{Monarchs of France}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ọjọ́aláìsí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn Ọba ilẹ̀ Fránsì]]
3yofftglblhnx6xzw40q8rqf6xn6qz1
Louis Antoine ilẹ̀ Angoulême
0
30652
556915
468131
2022-07-23T17:00:19Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Louis-Antoine_d'Artois,_duc_d'Angouleme.jpg|thumb|Louis-Antoine d'Artois, duc d'Angouleme]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[King of France|Oba]] ile [[Fransi]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
==Itokasi==
{{Reflist}}
{{Monarchs of France}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ọjọ́aláìsí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn Ọba ilẹ̀ Fránsì]]
se7bv4f6j3nw8i7daa2b2k5mrgw5e98
Louis 15k ilẹ̀ Fránsì
0
30662
556917
476009
2022-07-23T17:21:20Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:2louisXV.jpg|thumb|2louisXV]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[King of France|Oba]] ile [[Fransi]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
== Itokasi ==
{{Reflist}}
{{Monarchs of France}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ọjọ́aláìsí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn Ọba ilẹ̀ Fránsì]]
589aq6vg1af7pin33h6e9rs2n87f6nz
Louis 17k ilẹ̀ Fránsì
0
30663
556923
476010
2022-07-23T17:59:01Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Louis_Charles_of_France4.jpg|thumb|Louis Charles ti ilẹ̀ Fránsì]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[King of France|Oba]] ile [[Fransi]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
==Itokasi==
{{Reflist}}
{{Monarchs of France}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ọjọ́aláìsí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn Ọba ilẹ̀ Fránsì]]
lgvq6wevh71fzshkgd621uqchcd9gko
Nurul Amin
0
30739
556914
468165
2022-07-23T16:58:38Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Nurul_amin.jpg|thumb|Nurul amin]]
'''{{PAGENAME}}''' je [[Alakoso Agba]] ile [[Pakistan]] tele.
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
==Itokasi==
{{reflist}}
{{PakistaniPMs}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn ará Pakístàn]]
gb9v471y3g94fpzelxiijpsns15bjk6
Liza Minnelli
0
31321
556921
476172
2022-07-23T17:49:12Z
Sowoletoyin
18402
Mo ṣe àfikún àwòrán #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[Fáìlì:Liza_Minnelli_1973_Special_crop.jpg|thumb|Liza Minnelli ọdún 1973 ]]
'''{{PAGENAME}}''' je osere ara [[USA|Amerika]].
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
==Itokasi==
{{Reflist}}
{{Academy Award Best Actress}}
{{DEFAULTSORT:}}
[[Ẹ̀ka:àwọn ọjọ́ìbí ní ]]
[[Ẹ̀ka:Àwọn òṣeré ará Amẹ́ríkà]]
7bjdkixht0l3x5ci617ulwv34p9yruk
Oníṣe:V(g)
2
62515
556936
556669
2022-07-24T05:15:40Z
Xqbot
1136
Bot: Fixing broken redirect to moved target page [[Oníṣe:G(x)-former]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Oníṣe:G(x)-former]]
othluoonh5acmx59ffc722kinocnjk6
Babaláwo
0
67592
556891
551225
2022-07-23T13:36:50Z
Agbalagba
14929
Mo ṣe àfikún àwòrán sí àyọkà yí #WPWPYO
wikitext
text/x-wiki
[[File:Onífá.jpg|thumb|Onífá]]
''' Babaláwo''' gbólóhùn yí jẹ́ gbólóhùn alákànpọ̀ (Bàbá) àti (Aláwo) tí ó túmọ̀ sí bàbá tí ó nímọ̀ ní awo ṣíṣe, yálà awo [[Ògbóni]] tàbí awo mìíràn. Àmọ́, Babaláwo túmọ̀ sí ẹni tí ó yanṣẹ́ awo ṣíṣe láàyò pàá pàá jùlọ̀ [[Ifá dídá]] láti máa fi ṣiṣẹ́ yẹ̀míwò fún àwọn ènìyàn. Irú ẹni yìí ma ń dáfá káàkiri ìgbèríko àti agbègbè rẹ̀ níbàámu pẹ̀lú àṣe tí ifá bá paá. Babaláwo yàtọ̀ sí [[Oníṣègùn]], nínú iṣẹ́ ìbílẹ̀ abínibí ilẹ̀ [[Yorùbá]].
=== Iṣẹ́ Awo ṣíṣe gẹ́gẹ́ bí iṣẹ́ abínibí ===
púpọ̀ nínú àwọn babaláwo ayé àtijọ́ àti díẹ̀ nínú àwọn tòde òní ni wọ́n jẹ wípé wọ́n bá iṣe awo ṣíṣe nílé tí wọ́n sì jogun ba lọ́wọ́ àwọn baba-ńlá baba wọn gẹ́gẹ́ bí iṣẹ́ ìdílé àti abínibíbí wọn. Nígbà tí ọ̀pọ̀ má ń lọ fira wọn jìn tàbí ṣọfà sọ́dọ̀ Onífá kan láti mọ̀ tàbí kẹ́kọ̀ọ́ nípa Ifá dídá. Lẹ́yìn ọọ̀pọ̀ ọdún wọn yóò mọ̀ nípa bí a ti ń dáfá tì wọ́n yóò sì dẹni ara wọn pẹ̀lú.<ref name="Kilombo Restoration & Healing">{{cite web | title=Iwe fun Odu Ifa: Ancient Afrikan Sacred Text | website=Kilombo Restoration & Healing | url=http://www.restorationhealing.com/odu_ifa_book | access-date=2019-03-14}}</ref>
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
=== àwọn ìtọ́ka sí ===
0ax3cqrhr62bv1piakcn3naf9hdfo5d
556892
556891
2022-07-23T13:38:12Z
Agbalagba
14929
wikitext
text/x-wiki
[[File:Onífá.jpg|thumb|Bàbá Awo tí ó ń dáfá lọ́wọ́]]
''' Babaláwo''' gbólóhùn yí jẹ́ gbólóhùn alákànpọ̀ (Bàbá) àti (Aláwo) tí ó túmọ̀ sí bàbá tí ó nímọ̀ ní awo ṣíṣe, yálà awo [[Ògbóni]] tàbí awo mìíràn. Àmọ́, Babaláwo túmọ̀ sí ẹni tí ó yanṣẹ́ awo ṣíṣe láàyò pàá pàá jùlọ̀ [[Ifá dídá]] láti máa fi ṣiṣẹ́ yẹ̀míwò fún àwọn ènìyàn. Irú ẹni yìí ma ń dáfá káàkiri ìgbèríko àti agbègbè rẹ̀ níbàámu pẹ̀lú àṣe tí ifá bá paá. Babaláwo yàtọ̀ sí [[Oníṣègùn]], nínú iṣẹ́ ìbílẹ̀ abínibí ilẹ̀ [[Yorùbá]].
=== Iṣẹ́ Awo ṣíṣe gẹ́gẹ́ bí iṣẹ́ abínibí ===
púpọ̀ nínú àwọn babaláwo ayé àtijọ́ àti díẹ̀ nínú àwọn tòde òní ni wọ́n jẹ wípé wọ́n bá iṣe awo ṣíṣe nílé tí wọ́n sì jogun ba lọ́wọ́ àwọn baba-ńlá baba wọn gẹ́gẹ́ bí iṣẹ́ ìdílé àti abínibíbí wọn. Nígbà tí ọ̀pọ̀ má ń lọ fira wọn jìn tàbí ṣọfà sọ́dọ̀ Onífá kan láti mọ̀ tàbí kẹ́kọ̀ọ́ nípa Ifá dídá. Lẹ́yìn ọọ̀pọ̀ ọdún wọn yóò mọ̀ nípa bí a ti ń dáfá tì wọ́n yóò sì dẹni ara wọn pẹ̀lú.<ref name="Kilombo Restoration & Healing">{{cite web | title=Iwe fun Odu Ifa: Ancient Afrikan Sacred Text | website=Kilombo Restoration & Healing | url=http://www.restorationhealing.com/odu_ifa_book | access-date=2019-03-14}}</ref>
{{ẹ̀kúnrẹ́rẹ́}}
=== àwọn ìtọ́ka sí ===
1br9u70pmxp4m4l8l8om7wagzdnp9gp
Bím̀bọ́ Ọ̀ṣhìn
0
70109
556935
540052
2022-07-24T01:14:02Z
Xqbot
1136
Bot: Fixing double redirect to [[Bimbo Oṣin]]
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Bimbo Oṣin]]
bi2muwbry5s2b7gpjaptz4ljzuujmmy
Decolonise the Internet (Nigeria/Yorùbá Wikipedia)
0
70126
556931
551369
2022-07-23T23:43:05Z
Marvelousola01
23858
wikitext
text/x-wiki
==Bí ó ṣe bẹ̀ré==
''' àjọ [[en:Goethe-Institut|The Goethe-Institut]]''' jẹ́ àjọ kan tí ó ń mojú tó àṣà abínibí kan ní orílẹ̀-èdè agbáyé tí ó fìdí kalẹ̀ sí orílẹ̀-èdè [[Germany]]. Wọ́n ma ń gbé àṣà àti ìṣe orílẹ̀-èdè Germany lárugẹ jákè-jádò àgbáyé tí wọ́n sì ma ń tún ṣe alábàápín àṣà àti ibikíbi tí wọ́n bá ti dé láyé.
Àjọ '''[https://wikimedia.org.ng/ Wikimedia User Group Nigeria]''' (WUGN) náà jẹ́ ọ̀kan lára àwọn orísiríṣi ẹ̀ka Wikimedia Foundation Inc, tí ó kalẹ̀ sí agbègbè San Fransisco ní orílẹ̀-èdè [[USA]] tí ó jẹ́ àjọ tí kò dúró láti máa pawó sápò tí kìí sì ń ṣe ti ìjọba tí ó jẹ́ alákòóso gbogbo gbò fún àwọn ẹ̀ka wọn lágbàáyé ni wọ́n yọ̀nda fún ajọ Wikimedia Nigeria User Group lábẹ́ àkóso àṣẹ iṣẹ́ ọ̀fẹ́ wọn láti máa bá wọn polongo àwọn iṣẹ́ àkànṣe wọn gbogbo ní orílẹ̀-èdè [[Nàìjíríà]].
==Iṣẹ́ àkànṣe Decolonise the Internet==
Ẹ̀Rọ ayélujára ni a rí gẹ́gẹ́ bí ohin èlò pàtàkì lásìkò yí, pàá pàá jùlọ ioa tí ó ń kó nínú ètò ìṣèlú àti ìṣe déédé láwùjọ wa gbogbo. Ní àsìkò àjàkálẹ̀ àrùn Covid-19 ní orílẹ̀ àgbáyé gbogbo, ẹ̀rọ ayélujára ni ó so wá pọ̀ tí ó sì fi ìfẹ́ wa síra wa rinlẹ̀ ṣi ṣin inú ọdún 2020. Ó yẹ kí á bèrè lọ́wọ́ ara wa ọ̀nà tí àwọn Artificial Intelligence, Algorithm àti àwọn bọ́ọ̀tì ṣe yí ìwòye wa padà nípa bí ayé ṣe ń lọ sí láì fi tẹ̀yà kankan ṣe. Èyí ni ó fàá ti àjọ Goethe ṣe gbé iṣẹ́ àkànṣe "Decolonise the Internet" kalẹ̀.
==Ìdíje Decolonise the Internet==
Ìdíje "Decolonise the internet" jẹ́ ìdíje kan tí a vbé kalẹ̀ láti fi bu ọlá fún awọn [[obìnrin]] tó fakọyọ jùlọ ní orílẹ̀-èdè àgbáyé pàá páà jùlọ ní orílẹ̀-èdè [[Nàìjíríà]] tí a wà yí láì fi ti ẹ̀yà òun ẹ̀sìn ṣe. Bá kan náà ni a ń wá ẹni tí ó lè ṣe akọsílẹ̀ àwọn akòrí tuntun sí orí ìkanì Wikipedia.
The contest will focus on four Wikipedia projects namely:
Ìdíje náà yóò dá lórí àwọn èdè mẹ́rin tí ó wà ní orílẹ̀-èdè.Nàìjíríà. Àwọn.ni:_
#Wikiledia [[Yorùbá]]
#Wikilefia [[Igbò]]
#Wikipedia [[Hausa]] àti
#Wikipedia Gẹ̀ẹ́sì.
Ìdíje náà yóò.wáyé láàrín 2nd sí 5th November 2020.
==Àtòjọ Àwọn Àkòrí àwọn Obìnrin náà nìyí==
#[[Dupsy Abiola]]
#[[Bilikis Adebiyi Abiola]]
#[[Ronke Ademiluyi]]
#[[Ọlájùmọ̀kẹ́ Adénọ́wọ̀]]
#[[Jackie Àìná]]
#[[Chief Tèmítọ́pẹ́ Àjàyí]]
#[[Nike Àkàndé]]
#[[Toyosi Akerele Ogunsiji]]
#[[Omoyemi Akerele]]
#[[Omowumi Akinifemisi]]
#[[Adenike Akinsemolu]]
#[[Folorunso Alakija]]
#[[Bolanle Austen-Peters]]
#[[Hannah Idowu Dideolu Awolowo]]
#[[Ibukun Oluwa Abiodun Awosika]]
#[[Quincy Olasumbo Ayodele]]
#[[Bunmi Banjo]]
#[[Banke Meshinda-Lawal]]
#[[Aduni Bankole]]
#[[Ola Brown]]
#[[Funke Bucknor-Obruthe]]
#[[Fola Coker]]
#[[Florence Ifeoluwa Otedola]]
#[[Shola David-Borha]]
#[[Bella Disu]]
#[[Temie Giwa-Tubosun]]
#[[Ade Hassan]]
#[[Amy Jadesimi]]
#[[Kehinde Kamson]]
#[[Alaba Lawson]]
#[[Ore Oluwalesi]]
#[[Lola Maja]]
#[[Abibatu Mogaji]]
#[[Tóún Òkèwálé Ṣónáìyà]]
#[[Ṣadé Ọkọ́ya]]
#[[Fúnkẹ́ Òpéke]]
#[[Tósìn Ọsìnọ́wò]]
#[[Fúnkẹ́ Òṣíbódù]]
#[[Roseline Òṣípìtàn]]
#[[Àlímọ́tù Péléwúrà]]
#[[Sahsa P]]
#[[Bọ́lá Ṣàgàyá]]
#[[Jọkẹ́ Silva]]
#[[Tẹ́ní]]
#[[Uduak Isong]]
#[[Ẹniọlá Badmus]]
#[[Adétóun Ògúnṣẹ̀yẹ]]
#[[Dúpẹ́ Olúṣọlá]]
#[[Témì Balógun]]
#[[Elizerbeth Abímbọ́lá Awoliyi]]
#[[Aríọlá Ọlásùnbọ̀ Sànyà]]
#[[Yétúndé Phillps]]
#[[Folashade Sherifat Jaji]]
#[[Folake Solanke]]
#[[Funmi Tejuosho]]
#[[Suzanne Iroche]]
#[[Lateefat Okunnu]]
#[[Titi Oyinsan]]
#[[Tonye Garrick]]
#[[Lara George]]
#[[Fifi Ejindu]]
#[[Olaoluwa Abagun]]
#[[Kemi Lala Akindoju]]
#[[Grace Alele-Williams]]
#[[josephine Anenih]]
#[[Oluwafunmilayo Olajumoke Atilade]]
#[[Ndid Nnoli-Edozien]]
#[[Olajumoke Adenowo]]
#[[Halima Tayo Alao]]
#[[Omotade Alalade]]
#[[Titilope Gbemisola Akosa]]
#[[Adetola Juyitan]]
#[[Ruka Sanusi]]
#[[Oby Ezekwesili]]
#[[Hauwa Ibrahim]]
#[[Ayesha Imam]]
#[[Mariama Keïta]]
#[[Ndid Nnoli-Edozien]]
#[[Jennifa Uchendu]]
#[[Nkiru Balonwu]]
#[[Jadesola Akande]]
#[[Aramide Sarumoh]]
#[[Olufunke Adeboye]]
#[[Adeola Olubamiji]]
#[[Deborah Ajakayie]]
#[[Mojisola Adeye]]
#[[Funke Abimbola]]
#[[Adeyinka Gladys Falusi]]
#[[Adenike Grange]]
#[[Simi Johnson]]
#[[Oluwatoyin Asojo]]
#[[Tejumade Alakija]]
#[[Sara Alade]]
#[[Ayo Ayoola-Amale]]
#[[Adejoke Ayoola]]
#[[Grace Ebun Delano]]
#[[Títílọlá Òbílàdé]]
#[[Jùmọ̀kẹ́ Odùwọlé]]
#[[Kate Okikiolu]]
#[[Margaret Ọládípọ̀]]
#[[Péjú Láyíwọlá]]
#[[Oluwayemisi Oluremi Obilade]]
#[[Ọmọ́wùmí Sadik]]
#[[Oyèrónkẹ́ Oyèwùmí]]
#[[Sophie Olúwọlé]]
#[[Yéwandé Olúbùmọ́]]
#[[Fúmi Ọlọ́níṣakin]]
#[[Grace Oladuni Taylor]]
#[[Ọláìtán Ṣóyanńwò]]
#[[Lindsey Abudei]]
#[[Ada Ehi]]
#[[Afro Candy]]
#[[Bella Alubo]]
#[[Amarachi]]
#[[Asikey]]
#[[Mercy Chinwo]]
#[[Nikki Laoye]]
#[[Demi Grace]]
#[[Maheeda]]
#[[Niniola]]
#[[Emma Nyra]]
#[[Sunkanmi Rehanat Alonge]]
#[[Temmie Ovwasa]]
#[[Yewande Omotoso]]
#[[Hafsat Abiola]]
#[[Smaranda Olarinde]]
#[[Iheoma Obibi]]
#[[Saudatu Mahdi]]
#[[Hadiza Bala Usman]]
#[[Oyinkansola Ayobami]]
#[[Nwando Achebe]]
#[[Cathrine Obianuju Acholonu]]
#[[Bisi Adeleye Fayemi]]
#[[Sandra Aguebor]]
#[[Judith Amaechi]]
#[[Nana Asma'u]]
#[[Joy Isi Bewaji]]
#[[Molara Ogundipe]]
#[[Julie Okoh]]
#[[Ayodele Olofintuade]]
#[[Chioma Opara]]
#[[Florence Ozor]]
#[[Yemisi Ransome Kuti]]
#[[Adanna Steinacker]]
#[[Bilikisu Yusuf]]
#[[Folashade Abugan]]
#[[Kemi Adekoya]]
#[[Aminat Adeniyi]]
#[[Sekinat Adesanya]]
#[[Florence Ajayi]]
#[[Airat Bakare]]
#[[Lola Akinmade Akerstrom]]
#[[Ebun Oyagbola]]
#[[Aduke Alakija]]
#[[Yewande Akinola]]
#[[Grace Oyelude]]
#[[Aderonke Kale]]
#[[Agness yewande Savage]]
#[[Remi Vaughan-Richard]]
#[[Ronke Odusanya]]
#[[Jumoke Odetola]]
#[[Kofoworola Ademola]]
#[[Dayo Amusa]]
#[[Abimbola Alao]]
#[[Uduak Archibong]]
#[[Sarah Jibril]]
#[[Leila Fowler]]
#[[Christie Ade Ajayi]]
#[[Abisoye Ajayi-Akinfolarin]]
#[[Uju Ohanenye]]
#[[Aishat Abubakar]]
#Olawunmi Banjo
1imgimmk4fxdov9kopltec4m81ey6ua
556932
556931
2022-07-23T23:44:08Z
Marvelousola01
23858
wikitext
text/x-wiki
==Bí ó ṣe bẹ̀ré==
''' àjọ [[en:Goethe-Institut|The Goethe-Institut]]''' jẹ́ àjọ kan tí ó ń mojú tó àṣà abínibí kan ní orílẹ̀-èdè agbáyé tí ó fìdí kalẹ̀ sí orílẹ̀-èdè [[Germany]]. Wọ́n ma ń gbé àṣà àti ìṣe orílẹ̀-èdè Germany lárugẹ jákè-jádò àgbáyé tí wọ́n sì ma ń tún ṣe alábàápín àṣà àti ibikíbi tí wọ́n bá ti dé láyé.
Àjọ '''[https://wikimedia.org.ng/ Wikimedia User Group Nigeria]''' (WUGN) náà jẹ́ ọ̀kan lára àwọn orísiríṣi ẹ̀ka Wikimedia Foundation Inc, tí ó kalẹ̀ sí agbègbè San Fransisco ní orílẹ̀-èdè [[USA]] tí ó jẹ́ àjọ tí kò dúró láti máa pawó sápò tí kìí sì ń ṣe ti ìjọba tí ó jẹ́ alákòóso gbogbo gbò fún àwọn ẹ̀ka wọn lágbàáyé ni wọ́n yọ̀nda fún ajọ Wikimedia Nigeria User Group lábẹ́ àkóso àṣẹ iṣẹ́ ọ̀fẹ́ wọn láti máa bá wọn polongo àwọn iṣẹ́ àkànṣe wọn gbogbo ní orílẹ̀-èdè [[Nàìjíríà]].
==Iṣẹ́ àkànṣe Decolonise the Internet==
Ẹ̀Rọ ayélujára ni a rí gẹ́gẹ́ bí ohin èlò pàtàkì lásìkò yí, pàá pàá jùlọ ioa tí ó ń kó nínú ètò ìṣèlú àti ìṣe déédé láwùjọ wa gbogbo. Ní àsìkò àjàkálẹ̀ àrùn Covid-19 ní orílẹ̀ àgbáyé gbogbo, ẹ̀rọ ayélujára ni ó so wá pọ̀ tí ó sì fi ìfẹ́ wa síra wa rinlẹ̀ ṣi ṣin inú ọdún 2020. Ó yẹ kí á bèrè lọ́wọ́ ara wa ọ̀nà tí àwọn Artificial Intelligence, Algorithm àti àwọn bọ́ọ̀tì ṣe yí ìwòye wa padà nípa bí ayé ṣe ń lọ sí láì fi tẹ̀yà kankan ṣe. Èyí ni ó fàá ti àjọ Goethe ṣe gbé iṣẹ́ àkànṣe "Decolonise the Internet" kalẹ̀.
==Ìdíje Decolonise the Internet==
Ìdíje "Decolonise the internet" jẹ́ ìdíje kan tí a vbé kalẹ̀ láti fi bu ọlá fún awọn [[obìnrin]] tó fakọyọ jùlọ ní orílẹ̀-èdè àgbáyé pàá páà jùlọ ní orílẹ̀-èdè [[Nàìjíríà]] tí a wà yí láì fi ti ẹ̀yà òun ẹ̀sìn ṣe. Bá kan náà ni a ń wá ẹni tí ó lè ṣe akọsílẹ̀ àwọn akòrí tuntun sí orí ìkanì Wikipedia.
The contest will focus on four Wikipedia projects namely:
Ìdíje náà yóò dá lórí àwọn èdè mẹ́rin tí ó wà ní orílẹ̀-èdè.Nàìjíríà. Àwọn.ni:_
#Wikiledia [[Yorùbá]]
#Wikilefia [[Igbò]]
#Wikipedia [[Hausa]] àti
#Wikipedia Gẹ̀ẹ́sì.
Ìdíje náà yóò.wáyé láàrín 2nd sí 5th November 2020.
==Àtòjọ Àwọn Àkòrí àwọn Obìnrin náà nìyí==
#[[Dupsy Abiola]]
#[[Bilikis Adebiyi Abiola]]
#[[Ronke Ademiluyi]]
#[[Ọlájùmọ̀kẹ́ Adénọ́wọ̀]]
#[[Jackie Àìná]]
#[[Chief Tèmítọ́pẹ́ Àjàyí]]
#[[Nike Àkàndé]]
#[[Toyosi Akerele Ogunsiji]]
#[[Omoyemi Akerele]]
#[[Omowumi Akinifemisi]]
#[[Adenike Akinsemolu]]
#[[Folorunso Alakija]]
#[[Bolanle Austen-Peters]]
#[[Hannah Idowu Dideolu Awolowo]]
#[[Ibukun Oluwa Abiodun Awosika]]
#[[Quincy Olasumbo Ayodele]]
#[[Bunmi Banjo]]
#[[Banke Meshinda-Lawal]]
#[[Aduni Bankole]]
#[[Ola Brown]]
#[[Funke Bucknor-Obruthe]]
#[[Fola Coker]]
#[[Florence Ifeoluwa Otedola]]
#[[Shola David-Borha]]
#[[Bella Disu]]
#[[Temie Giwa-Tubosun]]
#[[Ade Hassan]]
#[[Amy Jadesimi]]
#[[Kehinde Kamson]]
#[[Alaba Lawson]]
#[[Ore Oluwalesi]]
#[[Lola Maja]]
#[[Abibatu Mogaji]]
#[[Tóún Òkèwálé Ṣónáìyà]]
#[[Ṣadé Ọkọ́ya]]
#[[Fúnkẹ́ Òpéke]]
#[[Tósìn Ọsìnọ́wò]]
#[[Fúnkẹ́ Òṣíbódù]]
#[[Roseline Òṣípìtàn]]
#[[Àlímọ́tù Péléwúrà]]
#[[Sahsa P]]
#[[Bọ́lá Ṣàgàyá]]
#[[Jọkẹ́ Silva]]
#[[Tẹ́ní]]
#[[Uduak Isong]]
#[[Ẹniọlá Badmus]]
#[[Adétóun Ògúnṣẹ̀yẹ]]
#[[Dúpẹ́ Olúṣọlá]]
#[[Témì Balógun]]
#[[Elizerbeth Abímbọ́lá Awoliyi]]
#[[Aríọlá Ọlásùnbọ̀ Sànyà]]
#[[Yétúndé Phillps]]
#[[Folashade Sherifat Jaji]]
#[[Folake Solanke]]
#[[Funmi Tejuosho]]
#[[Suzanne Iroche]]
#[[Lateefat Okunnu]]
#[[Titi Oyinsan]]
#[[Tonye Garrick]]
#[[Lara George]]
#[[Fifi Ejindu]]
#[[Olaoluwa Abagun]]
#[[Kemi Lala Akindoju]]
#[[Grace Alele-Williams]]
#[[josephine Anenih]]
#[[Oluwafunmilayo Olajumoke Atilade]]
#[[Ndid Nnoli-Edozien]]
#[[Olajumoke Adenowo]]
#[[Halima Tayo Alao]]
#[[Omotade Alalade]]
#[[Titilope Gbemisola Akosa]]
#[[Adetola Juyitan]]
#[[Ruka Sanusi]]
#[[Oby Ezekwesili]]
#[[Hauwa Ibrahim]]
#[[Ayesha Imam]]
#[[Mariama Keïta]]
#[[Ndid Nnoli-Edozien]]
#[[Jennifa Uchendu]]
#[[Nkiru Balonwu]]
#[[Jadesola Akande]]
#[[Aramide Sarumoh]]
#[[Olufunke Adeboye]]
#[[Adeola Olubamiji]]
#[[Deborah Ajakayie]]
#[[Mojisola Adeye]]
#[[Funke Abimbola]]
#[[Adeyinka Gladys Falusi]]
#[[Adenike Grange]]
#[[Simi Johnson]]
#[[Oluwatoyin Asojo]]
#[[Tejumade Alakija]]
#[[Sara Alade]]
#[[Ayo Ayoola-Amale]]
#[[Adejoke Ayoola]]
#[[Grace Ebun Delano]]
#[[Títílọlá Òbílàdé]]
#[[Jùmọ̀kẹ́ Odùwọlé]]
#[[Kate Okikiolu]]
#[[Margaret Ọládípọ̀]]
#[[Péjú Láyíwọlá]]
#[[Oluwayemisi Oluremi Obilade]]
#[[Ọmọ́wùmí Sadik]]
#[[Oyèrónkẹ́ Oyèwùmí]]
#[[Sophie Olúwọlé]]
#[[Yéwandé Olúbùmọ́]]
#[[Fúmi Ọlọ́níṣakin]]
#[[Grace Oladuni Taylor]]
#[[Ọláìtán Ṣóyanńwò]]
#[[Lindsey Abudei]]
#[[Ada Ehi]]
#[[Afro Candy]]
#[[Bella Alubo]]
#[[Amarachi]]
#[[Asikey]]
#[[Mercy Chinwo]]
#[[Nikki Laoye]]
#[[Demi Grace]]
#[[Maheeda]]
#[[Niniola]]
#[[Emma Nyra]]
#[[Sunkanmi Rehanat Alonge]]
#[[Temmie Ovwasa]]
#[[Yewande Omotoso]]
#[[Hafsat Abiola]]
#[[Smaranda Olarinde]]
#[[Iheoma Obibi]]
#[[Saudatu Mahdi]]
#[[Hadiza Bala Usman]]
#[[Oyinkansola Ayobami]]
#[[Nwando Achebe]]
#[[Cathrine Obianuju Acholonu]]
#[[Bisi Adeleye Fayemi]]
#[[Sandra Aguebor]]
#[[Judith Amaechi]]
#[[Nana Asma'u]]
#[[Joy Isi Bewaji]]
#[[Molara Ogundipe]]
#[[Julie Okoh]]
#[[Ayodele Olofintuade]]
#[[Chioma Opara]]
#[[Florence Ozor]]
#[[Yemisi Ransome Kuti]]
#[[Adanna Steinacker]]
#[[Bilikisu Yusuf]]
#[[Folashade Abugan]]
#[[Kemi Adekoya]]
#[[Aminat Adeniyi]]
#[[Sekinat Adesanya]]
#[[Florence Ajayi]]
#[[Airat Bakare]]
#[[Lola Akinmade Akerstrom]]
#[[Ebun Oyagbola]]
#[[Aduke Alakija]]
#[[Yewande Akinola]]
#[[Grace Oyelude]]
#[[Aderonke Kale]]
#[[Agness yewande Savage]]
#[[Remi Vaughan-Richard]]
#[[Ronke Odusanya]]
#[[Jumoke Odetola]]
#[[Kofoworola Ademola]]
#[[Dayo Amusa]]
#[[Abimbola Alao]]
#[[Uduak Archibong]]
#[[Sarah Jibril]]
#[[Leila Fowler]]
#[[Christie Ade Ajayi]]
#[[Abisoye Ajayi-Akinfolarin]]
#[[Uju Ohanenye]]
#[[Aishat Abubakar]]
#[[Olawunmi Banjo]]
tjxz3qlbra9qxavgk9in7rroeac5wg9
Mahmud Hasan Deobandi
0
72433
556930
556886
2022-07-23T22:37:25Z
Bolaji Olusoji
24027
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder|name=Mahmud Hasan Deobandi|image=Mahmud Hasan Deobandi.jpg|honorific_prefix=Shaykh al-Hind, Mawlānā|office1=3rd Principal of [[Darul Uloom Deoband]]|term_start1=1890|term_end1=1915|predecessor1=Syed Ahmad Dehlavi|successor1=[[Anwar Shah Kashmiri]]|office2=2nd President of [[Jamiat Ulema-e-Hind]]|term_start2=November 1920|term_end2=30 November 1920|predecessor2=[[Kifayatullah Dehlawi]]|successor2=Kifayatullah Dehlawi|module={{Infobox religious biography|embed = yes|religion=Islam
|birth_date = 1851
|birth_place = [[Bareilly]], [[Company rule in India|British India]]
|death_date = {{date of death and age|1920|11|30|1851|df=y}}
|death_place = [[Delhi]], British India
|resting_place = [[Mazar-e-Qasmi]]
|ethnicity = [[Indian people|Indian]]
|alma_mater = [[Darul Uloom Deoband]]
|main_interests = [[Tafsir|Exgesis]], [[Indian freedom movement]]
|notable_ideas = [[Silk Letter Movement]]
|notable_works = {{bulleted list|''Tarjuma Shaykh al-Hind''|''Adilla-e-Kāmilah''|''Īzah al-adillah''}}
|teachers = [[Mahmud Deobandi]], [[Muhammad Qasim Nanautawi]]
|influenced = [[List of students of Mahmud Hasan Deobandi|His students]], [[Deobandis]]
|disciple_of = {{bulleted list|[[Imdadullah Muhajir Makki]]|[[Rashid Ahmad Gangohi]]}}
|disciples = [[List of students of Mahmud Hasan Deobandi]]
|denomination = [[Sunni]]
|Madh'hab = [[Hanafi]]
|movement = [[Deobandi]]
|Sufi_order = [[Chishti Order|Chishtiya]]-[[Alauddin Sabir Kaliyari|Sabiriya]]-[[Imdadullah Muhajir Makki|Imdadiya]]
|founder = [[Jamia Millia Islamia]]
}}}}'''Mahmud Hasan Deobandi''' (tí a tún mọ̀ sí '''Shaykh al-Hind'''; 1851–1920) jẹ́ onímọ̀ Mùsùlùmí India àti ajàfẹ́tọ̀ọ́ Ìrìn Òmìnira India, tí ó pẹ̀lú dá Yunifásítì Jamia Millia Islamia sílẹ̀ àti dá Silk Letter Movement fún òmìnira India. Ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ àkọ́kọ́ láti kẹ́kọ̀ọ́ ní ilé ẹ̀kọ́ ẹ̀sìn Darul Uloom Deoband. Àwọn olùkọ́ rẹ̀ jẹ́ Muhammad Qasim Nanautawi àti Mahmud Deobandi, ó sì ní àṣẹ nínú Sufism nípa Imdadullah Muhajir Makki àti Rashid Ahmad Gangohi.
Hasan ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí i olùkọ́ àgbà Darul Uloom Deoband, ó sì ṣẹ̀dàá àwọn ẹgbẹ́ bí i Jamiatul Ansar àti Nizaratul Maarif. Ó kọ ìtumọ̀ Kùránì ní Urdu, ó sì kọ àwọn ìwé ìwé bí i ''Adilla-e-Kāmilah'', ''Īzah al-adillah'', ''Ahsan al-Qirā'' àti ''Al-Jahd al-Muqill''. Ó kọ́ hadith ní Darul Uloom Deoband àti ṣe àtúnṣe ẹ̀dà ''Sunan Abu Dawud''. Lára àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ gbòógì ni Ashraf Ali Thanwi, Anwar Shah Kashmiri, Hussain Ahmad Madani, Kifayatullah Dehlawi, Sanaullah Amritsari àti Ubaidullah Sindhi.
Hasan jẹ́ olódì British Raj paraku. Ó bẹ̀rẹ̀ àwọn ìrìn láti borí agbára wọn ní India ṣùgbọ́n wọ́n mú u ní 1916, wọ́n sì tì í mọ́lé ní [[Malta]]. Wọ́n tú u sílẹ̀ ní 1920, wọ́n sì fi oyè "Shaykh al-Hind" fún un (The Leader of India) láti ọwọ́ Khilafat committee. Ó kọ àwọn edicts ẹ̀sìn ní àtìlẹ́yìn Non-cooperation movement, ó sì rin ìrìn àjò lọ sí oríṣìíríṣìí apá ilẹ̀ India, láti gba àwọn Mùsùlùmí sí inú ìrìn òmìnira. Ó jẹ́ aṣáájú lórí ìpàdé gbogboogbò kejì ti Jamiat Ulema-e-Hind ní oṣù kọkànlá 1920, wọ́n sì yàn án ní Ààrẹ. Wọ́n sọ orúkọ Shaikh-Ul-Hind Maulana Mahmood Hasan Medical College ní ìrántí r rẹ̀. Ní 2013, ìjọba India fi commemorative postal stamp lórí lẹ́tà ìrìn sílíìkìì rẹ̀ léde.
== Ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ ayé ==
Wọ́n bí Mahmud Hasan ní 1851 ní ìlú Bareilly (ní [[Uttar Pradesh]] òde-òní, India) sínú ìdílé Usmani Deoband.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}}{{Sfn|Tayyab|1990|p=18}} Bàbá rẹ̀, Zulfiqar Ali Deobandi, tí wọ́n jọ dá Darul Uloom Deoband, jẹ́ ọ̀jọ̀gbọ́n ní Bareilly College, ó sì ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí i igbákejì aṣàyẹ̀wò madrasas.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}}{{Sfn|Rizwi|1980|pp=93–94}}
Hasan kẹ́kọ̀ọ́ kùránì pẹ̀lú Miyanji Manglori, àti [[Persian language|Persian]] pẹ̀lú Abdul Lateef.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}} Láàárín 1857 rebellion, wọ́n gbé bàbá rẹ̀ lọ sí Meerut, wọ́n sì ṣí Hasan lọ Deoband, níbi tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ lítíréṣọ̀ Persian àti [[Arabic]] láti kọ́ọ̀sì Dars-e-Nizami pẹ̀lú ọ́ńkù rẹ̀, Mehtab Ali.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}} Ó di akẹ́kọ̀ọ́ àkọ́kọ́ ní Darul Uloom Deoband;{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|pp=48–49}} ó sì kẹ́kọ̀ọ́ pẹ̀lú Mahmud Deobandi.{{Sfn|Adrawi|2012|p=46}} Ó káàdì ẹ̀kọ́ àìgbẹ̀fẹ̀ rẹ̀ ní 1869, ó sì lọ sí Meerut láti kẹ́kọ̀ọ́ ''Sihah Sittah'' pẹ̀lú Muhammad Qasim Nanautawi.{{Sfn|Adrawi|2012|p=47}} Ó lọ àwọn àpérò hadith Nanautawi fún ọdún méjì, ó sì kẹ́kọ̀ọ́ lítíréṣọ̀ Arabic pẹ̀lú bàbá rẹ̀ ní àwọn àkókò ìsinmi .{{Sfn|Adrawi|2012|p=48}} Ó kẹ́kọ̀ọ́jáde ní 1872, ó sì gba ìwérí iyì ní 1873 ní ayẹyẹ ìkẹ́kọ̀ọ́jáde àkọ́kọ́ Darul Uloom Deoband.{{Sfn|Adrawi|2012|p=49}}{{Sfn|Rizwi|1981|p=20}} Ó jẹ́ ọmọlẹ́yìn Imdadullah Muhajir Makki àti Rashid Ahmad Gangohi nínú Sufism.{{Sfn|Adrawi|2012|p=68}}
== Iṣẹ́ ==
=== Darul Uloom Deoband ===
{{See also|Darul Uloom Deoband}}Wọ́n yan Hasan gẹ́gẹ́ bí i olùkọ́ ní Darul Uloom Deoband ní 1873, ọdún kan náà tí ó parí ẹ̀kọ́ rẹ̀.{{Sfn|Tayyab|1990|p=18}} Ó di [[Head teacher|ọ̀gá olùkọ́]] ní 1890.{{Sfn|Rizwi|1981|p=20}}{{Sfn|Tayyab|1990|p=20}}{{Sfn|Adrawi|2012|p=72}} Kò ro ilé-ẹ̀kọ́ ẹ̀sìn Deoband gẹ́gẹ́ bí ibi ìkẹ́kọ̀ọ́ nìkan, ṣùgbọ́n ibi tí wọ́n dásílẹ̀ fún dídí ìpàdánù [[1857 rebellion]].{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|pp=48–49}}
[[Fáìlì:Darul_Uloom_Deoband.jpg|thumb|A view of Darul Uloom Deoband]]
Hasan dá Thamratut-Tarbiyat (The Fruit of the Upbringing) sílẹ̀ ní 1878.{{sfn|Deobandi|p=79}} Wọ́n dá a sílẹ̀ gẹ́gẹ́ bí i ibi ọpọlọ láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ àti àwọn akẹ́kọ̀ọ́jáde Darul Uloom Deoband.<ref>{{cite news|last1=Hasan|first1=Nayab|title=حضرت شیخ الہند کا تصورِ فلاحِ امت|trans-title=Shaykhul Hind's Concept of the Progress of Ummah|url=https://urdu.millattimes.com/archives/21672|access-date=27 July 2021|work=Millat Times|date=1 December 2017|language=ur}}</ref> Ó wá gba ìrísí Jamiatul Ansar (Àwùjọ àwọn Olùrànlọ́wọ́), tí ó bẹ̀rẹ̀ ní 1909 pẹ̀lú ìpàdé rẹ̀ àkọ́kọ́ tí ó wáyé ní [[Moradabad]] tí [[Ahmad Hasan Amrohi]] sì darí.{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|p=134}} Lẹ́gbẹ̀ẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ [[Ubaidullah Sindhi]], Hasan bẹ̀rẹ̀ Nizaratul Ma'arif al-Qur'ānia (Ilé-ẹ̀kọ́ fún ìkẹ́kọ̀ọ́ Kùránì) ní oṣù kọkànlá 1913.{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|p=134}}{{Sfn|Deobandi|2013|p=295}} Ó gbìyànjú láti ṣe àfikún agbára àwọn onímọ̀ Mùsùlùmí lórí àti láti ṣe ìsọfúnni àti kọ àwọn Mùsùlùmí tí wọ́n kẹ́kọ̀ọ́ pẹ̀lú èdè Gẹ̀ẹ́sì nípa Ìsìláàmù.{{Sfn|Khimjee|1999|p=92}} [[Hussain Ahmad Madani]] gbèrò pé "ìdí tí ó wà lẹ́yìn ìdásílẹ̀ Nizaratul Maarif ni láti jẹ́ kí àwọn ọ̀dọ́ Mùsùlùmí di onígbàgbọ́ tí ó rinlẹ̀, àti láti kìlọ̀ àti láti tọ́ wọn sọ́nà, pàápàá àwọn Mùsùlùmí tí ó kàwé nílànà àwọn Òyìnbó, ní àwọn ẹ̀kọ́ inú Kùránì ní ọ̀nà tó mọ́pọlọ dání tí yóò yọ ipa májèlé tí àwọn ìsọkiri tí ó lòdì sí ti Ìsìláàmù àti àwọn iyèméjì tí wọ́n rí ní ọ̀nà àìtọ́ nípa ìṣe ìgbàgbọ́ àti ọ̀nà Ìsìláàmù ní ayé òde-òní."{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|pp=134–135}}{{Sfn|Deobandi|2002|p=45}}
=== Ìrìn Lẹ́tà Sílíìkì ===
{{main|Silk Letter Movement}}{{See also|Malta exiles|Partitioning of the Ottoman Empire}}Hasan fẹ́ gba agbára lọ́wọ́ British Raj ní India; láti ṣe èyí, ó tẹjúmọ́ agbègbè ilẹ̀ méjì.{{Sfn|Adrawi|2012|p=167}} Àkọ́kọ́ ni agbègbè àwọn ẹ̀yà tí ó dá dúró tí wọ́n ń gbé láàárín Afghanistan àti India.{{Sfn|Adrawi|2012|p=167}} [[Asir Adrawi]] sọ, "èyí ni ìbáyému onítàn pé àwọn ènìyàn tí wọ́n rọ́ wá India gba ọ̀nà náà, àti yíyàn tí Hasan yan agbègbè yìí fún ìrìn rẹ̀ jẹ́ dájúdájú ẹ̀rí tí ó ga jù nípa ìwọ̀túnwòsí rẹ̀ àti àfojúsùn."{{Sfn|Adrawi|2012|p=168}} Agbègbè kejì wà láàárín India; ó fẹ́ nípá lórí àwọn adarí olóòótọ́ tí wọ́n bìkítà fún àwùjọ láti ṣe àtìlẹ́yìn fún èròǹgbà rẹ̀, àti nínú èyí ó ṣe àṣeyọrí díẹ̀.{{Sfn|Adrawi|2012|p=168}} Lára àwọn onímọ̀ tí wọ́n ṣiṣẹ́ ní ipele àkọ́kọ́ ni àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ àti àwọn ẹnìkejì bí i [[Abdul Ghaffar Khan]], Abdur-Raheem Sindhi, [[Muhammad Mian Mansoor Ansari]], [[Ubaidullah Sindhi]] àti [[Uzair Gul Peshawari]].{{Sfn|Adrawi|2012|pp=169–184}} Wọ́n ṣe ìgbédìde ètò Hasan sínú àwọn agbègbè iwájú àti àwọn tí wọ́n jẹ́ ẹ̀yà tí ó dá dúró.{{Sfn|Adrawi|2012|p=185}} Àwọn onímọ̀ tí wọ́n ṣiṣẹ́ lórí ipele kejì jẹ́ [[Mukhtar Ahmad Ansari]], Abdur-Raheem Raipuri àti Ahmadullah Panipati.{{Sfn|Adrawi|2012|p=186}} [[Muhammad Miyan Deobandi]] sọ, "Shaikhul Hind máa ń rọra wo àwọn ìwà àti agbára àwọn ọmọlẹ́yìn rẹ̀ àti àwọn ènìyàn tí wọ́n wá bá a. Ó yan àwọn ènìyàn kan láàárín wọn ó sì pàṣẹ fún wọn láti dé [[Yaghistan]] àti mú àwọn ẹ̀yà tí ó dá dúró náà kógun ja India."{{Sfn|Deobandi|2013|p=57}} Ètò tí wọ́n ṣe láti gbaradì fún àwọn ara inú India fún ìlòdìsí tí àwọn ìjọba Afghani àti Turkish bá pèsè ohun ogun fún àwọn ológun àti àwọn ènìyàn láàárín India dìde fún ìlòdìsí nígbà ìkọlù àwọn ológun yìí.{{Sfn|Adrawi|2012|p=185}} Yaghistan jẹ́ àárín ìrìn Mahmud Hasan.{{Sfn|Tabassum|2006|p=47}} Akẹ́kọ̀ọ́ Hasan [[Ubaidullah Sindhi]] àti àwọn ẹlẹgbẹ́ rẹ̀ ni wọ́n ṣe ètò [[Provisional Government of India]] , wọ́n sì yan [[Mahendra Pratap]] gẹ́gẹ́ bí Ààrẹ.{{Sfn|Rizwi|1981|pp=137–138}}
Hasan fúnra rẹ̀ rin ìrìn-àjò lọ sí [[Hijaz|Hejaz]] láti gba àtìlẹ́yìn àwọn German àti Turkish ní 1915.{{Sfn|Trivedi|1982|p=659}} Ó kúrò ní [[Bombay]] ní ọjọ́ 18, oṣù kẹsàn-án 1915, àwọn tí wọ́n sì sìn ín ni àwọn onímọ̀ bí i Muhammad Mian Mansoor Ansari, [[Murtaza Hasan Chandpuri]], [[Muhammad Sahool Bhagalpuri]] àti Uzair Gul Peshawari.{{Sfn|Deobandi|2002|p=56}}{{Sfn|Tayyab|1990|p=49}} Ní ọjọ́ 18, oṣù kẹwàá 1915, ó lọ sí [[Mecca]] níbi tí ó ti ní àwọn ìpàdé pẹ̀lú Ghalib Pasha, gómìnà Turkish, àti Anwar Pasha, tí ó jẹ́ mínísítà ààbò Turkey.{{Sfn|Deobandi|2002|p=58}}{{Sfn|Deobandi|2013|pp=59–60}} Ghalib Pasha fun ní ìdánilójú lórí ìrànlọ́wọ́, ó sì fún un ní lẹ́tà mẹ́ta, ọ̀kan tí wọ́n kọ sí àwọn Mùsùlùmí India, èkejì sí gómìnà Busra Pasha, àti ìkẹta sí Anwar Pasha.{{Sfn|Deobandi|2013|pp=59–60}} Hasan tún ní ìpàdé pẹ̀lú [[Djemal Pasha]], gómìnà Syria, tí ó gbà pẹ̀lú ohun tí Ghalib Pasha ti sọ.{{Sfn|Deobandi|2013|pp=59–60}} Hasan bẹ̀rù pé tí òun bá padà lọ India, àwọn Òyìnbó lè ti òun mọ́lé, ó sì bèrè kí wọ́n jẹ́ kí òun dé ibodè Afghanistan níbi tí òun ti lè dé Yaghistan.{{Sfn|Deobandi|2013|p=59-60}} Djemal wá nnkan sọ, ó sì sọ fún un pé tí ó bá ń bẹ̀rù àtìmọ́lé, ó lè dúró ní Hejaz àbí agbègbèkágbègbè Turkey mìíràn.{{Sfn|Deobandi|2013|p=59-60}} Ní ṣísẹ̀ntẹ̀lé, wọ́n lu awo ètò tí wọ́n pè ní Ìrìn Lẹ́tà Sílíìkì, wọ́n sì ti àwọn ọmọ ẹgbẹ́ náà mọ́lé.{{Sfn|Adrawi|2012|p=184}} Wọ́n mú Hasan ní oṣù Kejìlá 1916 pẹ̀lú àwọn ẹlẹgbẹ́ rẹ̀ àti àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀, [[Hussain Ahmad Madani]] àti [[Uzair Gul Peshawari]], láti ọwọ́ [[Hussein bin Ali, Sharif of Mecca|Sharif Hussain]], the [[Sharif of Mecca]], tí wọ́n ṣe lòdì sí àwọn Turks tí wọ́n sì sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn Òyìnbó.{{Sfn|Wasti|2006|p=715}}{{Sfn|Trivedi|1982|p=659}} Sharif náà wá fi wọ́n lé àwọn Òyìnbó lọ́wọ́,{{Sfn|Deobandi|2013|p=61}} wọ́n sì tì wọ́n mọ́lé ní [[Fort Verdala]] ní [[Malta]].<ref name="nakhuda">{{cite web|last1=Nakhuda|first1=Ismaeel|title=Where were Indian Muslim scholars interned in Malta?|url=https://www.basair.net/where-were-indian-muslim-scholars-interned-in-malta/|publisher=Basair|access-date=30 July 2021}}</ref>
=== Ìrìn Khilafat ===
{{Main|Khilafat movement}}Wọ́n tú Hasan sílẹ̀ ní oṣù karùn-ún 1920,<ref name="nakhuda" /> nígbà tí ó máa di ọjọ́ 8, oṣù kẹfà, 1920, ó ti dé [[Bombay]].{{Sfn|Tayyab|1990|p=76}} Lára àwọn onímọ̀ ńlá àti olóṣèlú tí wọ́n kí i káàbọ̀ ni [[Abdul Bari Firangi Mahali]], [[Hafiz Muhammad Ahmad]], [[Kifayatullah Dehlawi]], [[Shaukat Ali (politician)|Shaukat Ali]] àti [[Mahatma Gandhi]].{{Sfn|Khimjee|1999|p=144}} Wọ́n rí ìtúsílẹ̀ rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ìgbéga ńlá sí [[Khilafat Movement|Ìrìn Khilafat]] {{Sfn|Khimjee|1999|p=144}} wọ́n sì fi oyè "Shaykh al-Hind" gbé iyì fún un (Olórí India) láti ọwọ́ àjọ Khilafat.{{Sfn|Tayyab|1990|p=76}}
Hasan jẹ́ ìwúrí fún àwọn onímọ̀ ilé-ẹ̀kọ́ ẹ̀sìn Deoband láti dara pọ̀ mọ́ ìrìn Khilafat náà.{{Sfn|Khimjee|1999|p=144}} Ó ṣe òfin ẹ̀sìn láti yẹra fún àwọn ọjà Òyìnbó; tí àwọn akẹ́kọ̀ọ́ [[Muhammadan Anglo-Oriental College]] máa ń ṣètò.{{Sfn|Adrawi|2012|p=287}} Nínú òfin rẹ̀, ó gba àwọn akẹ́kọ̀ọ́ níyànjú láti yẹra fún ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún ìjọba lọ́nàkọnà, kí wọ́n yẹra fún àwọn ilé-ìwé àti ilé-ẹ̀kọ́ gíga tí ìjọba ń kówó lé, kí wọ́n sì yẹra fún àwọn iṣẹ́ ìjọba.{{Sfn|Adrawi|2012|p=290}} Lẹ́yìn òfin rẹ̀ yìí, ọ̀pọ̀ akẹ́kọ̀ọ́ ni wọ́n kúrò ní ilé-ẹ̀kọ́ náà.{{Sfn|Tayyab|1990|p=79}} Òfin yìí ṣe àtìlẹ́yìn [[Non-cooperation movement]].{{Sfn|Adrawi|2012|p=290}} Hasan wá rin ìrìn-àjò lọ sí [[Allahabad]], [[Fatehpur district|Fatehpur]], [[Ghazipur]], [[Faizabad]], [[Lucknow]] àti [[Moradabad]], ó sì tọ́ àwọn Mùsùlùmí sọ́nà ní àtìlẹ́yìn àwọn ìrìn náà.{{Sfn|Tayyab|1990|p=77}}
=== Jamia Millia Islamia ===
{{See also|Jamia Millia Islamia}}Wọ́n ní kí Hasan darí ayẹyẹ ìpìlẹ̀ [[Jamia Millia Islamia]], tí wọ́n mọ̀ sí National Muslim University ní àkókò náà.{{sfn|Deobandi|p=144}} Olùdásílẹ̀ Yunifásítì yìí ni Hasan pẹ̀lú [[Muhammad Ali Jauhar]] àti [[Hakim Ajmal Khan]],<ref>{{cite news|last1=Basheer|first1=Intifada P.|title=Jamia Millia Islamia: A University That Celebrates Diversity|url=https://www.outlookindia.com/website/story/india-news-jamia-millia-islamia-a-university-that-celebrates-diversity/363184|access-date=30 July 2021|work=Outlook India|date=29 October 2020}}</ref> tí ìwúrí wọn jẹ́ àwọn ìbéèrè àwọn akẹ́kọ̀ọ́ [[Aligarh Muslim University]] (AMU) tí wọ́n ní ìjákulẹ̀ pẹ̀lú àwọn ìyàtọ̀ iṣẹ́ àwọn Òyìnbó AMU, tí wọ́n sì fẹ́ Yunifásítì tuntun.{{sfn|Deobandi|p=144}}<ref name="milli">{{cite news|title=Shaikhul-Hind Mahmood Hasan: symbol of freedom struggle|url=https://www.milligazette.com/news/13779-shaikhul-hind-mahmood-hasan-symbol-of-freedom-struggle/|access-date=27 July 2021|work=Milli Gazette|date=12 February 2016}}</ref> Àwọn ìránṣẹ́ Hasan, síbẹ̀síbẹ̀, gbà á níyànjú láti má gba ohun tí wọ́n fi lọ̀ ọ́ yìí nítorí ó ti ń ní àìlera, ó sì ti ń rẹ̀ ẹ́ látàrí àsìkò rẹ̀ ní àtìmọ́lé ní Malta.{{Sfn|Nizami|2011|p=29}}{{sfn|Deobandi|p=144}} Hasan sọ, ní ìdáhùn sí àwọn ẹ̀rù wọn, "Tí jíjẹ Ààrẹ mi bá dùn àwọn Òyìnbó, nígbà náà ni màá kópa nínú ayẹyẹ yìí dájúdájú."{{sfn|Deobandi|p=144}} Wọ́n gbé e wá sí ibùdókọ̀ ọkọ ojú-irin ní Deoband nínú [[palanquin]], láti ibi tí ó ti rin ìrìn-àjò lọ sí [[Aligarh]].{{sfn|Deobandi|p=144}}
Hasan ò rí ohunkóhun kọ, ó sì rán akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ [[Shabbir Ahmad Usmani]] láti ṣètò ọ̀rọ̀ Ààrẹ rẹ̀. Lẹ́yìn náà ni ó ṣe àwọn àtúnṣe àti àtúntò sí ọ̀rọ̀ tí wọ́n pèsè sílẹ̀, ó sì tẹ̀ ẹ́ jáde. Ní ọjọ́ 29, oṣù kẹwàá 1920, Usmani sì ka ọ̀rọ̀ yìí síta ní ayẹyẹ ìfilélẹ̀ Yunifásítì náà,{{Sfn|Adrawi|2012|p=291}} lẹ́yìn tí Hasan fi òkuta ìpìlẹ̀ Jamia Millia Islamia lélẹ̀.{{Sfn|Nizami|2011|p=29}} Hasan sọ nínú ọ̀rọ̀ náà pé "àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ìmọ̀ láàárín yín mọ̀ dájú pé àwọn olórí àti aṣáájú mi ò pa àṣẹ àìgbàgbọ́ lórí kíkọ́ èdè àjèjì àbí níní ẹ̀kọ́ sáyẹ́ǹsì àwọn ìran mìíràn. Bẹ́ẹ̀ni, wọ́n sọ ọ́ pé ipa ìkẹyìn ẹ̀kọ́ èdè Gẹ̀ẹ́sì ni pé àwọn tí wọ́n ń wá a yálà máa ń kun ara wọn nínú ti Kìrìtẹ̀ẹ́nì àbí kí wọ́n yọ ẹ̀sìn wọn tàbí àwọn ìdàkejì ẹ̀sìn jálẹ̀ àfojúdi àìgbàgbọ́ wọn, àbí kí wọ́n sin ìjọba wọn lọ́wọ́lọ́wọ́; nígbà náà ó dára láti wà nípò àìmọ̀ kàkà kí ènìyàn lọ fún irú ẹ̀kọ́ bẹ́ẹ̀."{{Sfn|Nizami|2011|p=33}} Ó gbà pẹ̀lú [[Mahatma Gandhi]] tí ó sọ pé, "ẹ̀kọ́ gíga àwọn ilé-ẹ̀kọ́ yìí mọ́ bí i wàrà, ṣùgbọ́n tí wọ́n pò pọ̀ pẹ̀lú ìwọ̀nba májèlé díẹ̀" tí wọ́n sì kà sí Muslim National University, gẹ́gẹ́ bí i asẹ́ tí yóò ya májèlé yìí kúrò nínú ẹ̀kọ́.{{Sfn|Nizami|2011|p=33}}
=== Jamiat Ulema-e-Hind ===
Hasan jẹ́ adarí lórí ìpàdé gbogboogbò kejì àwọn [[Jamiat Ulema-e-Hind]], tí ó wáyé ní oṣù kọkànlá 1920 ní [[Delhi]].{{Sfn|Wasif Dehlavi|1970|p=56}} Wọ́n yàn án gẹ́gẹ́ bí Ààrẹ àwọn Jamiat, ipò tí kò ti lè ṣiṣẹ́ nítorí ikú rẹ̀ lẹ́yìn ọjọ́ díẹ̀ [ní ọjọ́ 30 oṣù kọkànlá ].{{Sfn|Wasif Dehlavi|1970|p=74}} Wọ́n ṣe ìpàdé gbogboogbò yìí fún ọjọ́ mẹ́ta bẹ̀rẹ̀ láti ọjọ́ 19, oṣù kọkànlá, àti akẹ́kọ̀ọ́ Hasan, [[Shabbir Ahmad Usmani]] sì ka ọ̀rọ̀ Ààrẹ rẹ̀ síta.{{Sfn|Adrawi|2012|p=295}} Hasan jà fún ìrẹ́pọ̀ [[Hindu]]-[[Muslim]]-[[Sikh]], ó sì sọ pé, tí àwọn ẹlẹ́ṣin Hindu àti àwọn Mùsùlùmí bá sowọ́pọ̀, gbígba òmìnira ò lè le.{{Sfn|Adrawi|2012|p=308}}{{Sfn|Nizami|2018|p=132}} Àpérò ìkẹyìn tí Hasan lọ nìyìí.{{Sfn|Nizami|2018|p=132}}
== Àwọn Ìtọ́kasí ==
aulx2kq2he7aj48ktl5zeprddo3l5ii
556933
556930
2022-07-23T23:44:16Z
Bolaji Olusoji
24027
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder|name=Mahmud Hasan Deobandi|image=Mahmud Hasan Deobandi.jpg|honorific_prefix=Shaykh al-Hind, Mawlānā|office1=3rd Principal of [[Darul Uloom Deoband]]|term_start1=1890|term_end1=1915|predecessor1=Syed Ahmad Dehlavi|successor1=[[Anwar Shah Kashmiri]]|office2=2nd President of [[Jamiat Ulema-e-Hind]]|term_start2=November 1920|term_end2=30 November 1920|predecessor2=[[Kifayatullah Dehlawi]]|successor2=Kifayatullah Dehlawi|module={{Infobox religious biography|embed = yes|religion=Islam
|birth_date = 1851
|birth_place = [[Bareilly]], [[Company rule in India|British India]]
|death_date = {{date of death and age|1920|11|30|1851|df=y}}
|death_place = [[Delhi]], British India
|resting_place = [[Mazar-e-Qasmi]]
|ethnicity = [[Indian people|Indian]]
|alma_mater = [[Darul Uloom Deoband]]
|main_interests = [[Tafsir|Exgesis]], [[Indian freedom movement]]
|notable_ideas = [[Silk Letter Movement]]
|notable_works = {{bulleted list|''Tarjuma Shaykh al-Hind''|''Adilla-e-Kāmilah''|''Īzah al-adillah''}}
|teachers = [[Mahmud Deobandi]], [[Muhammad Qasim Nanautawi]]
|influenced = [[List of students of Mahmud Hasan Deobandi|His students]], [[Deobandis]]
|disciple_of = {{bulleted list|[[Imdadullah Muhajir Makki]]|[[Rashid Ahmad Gangohi]]}}
|disciples = [[List of students of Mahmud Hasan Deobandi]]
|denomination = [[Sunni]]
|Madh'hab = [[Hanafi]]
|movement = [[Deobandi]]
|Sufi_order = [[Chishti Order|Chishtiya]]-[[Alauddin Sabir Kaliyari|Sabiriya]]-[[Imdadullah Muhajir Makki|Imdadiya]]
|founder = [[Jamia Millia Islamia]]
}}}}'''Mahmud Hasan Deobandi''' (tí a tún mọ̀ sí '''Shaykh al-Hind'''; 1851–1920) jẹ́ onímọ̀ Mùsùlùmí India àti ajàfẹ́tọ̀ọ́ Ìrìn Òmìnira India, tí ó pẹ̀lú dá Yunifásítì Jamia Millia Islamia sílẹ̀ àti dá Silk Letter Movement fún òmìnira India. Ó jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ àkọ́kọ́ láti kẹ́kọ̀ọ́ ní ilé ẹ̀kọ́ ẹ̀sìn Darul Uloom Deoband. Àwọn olùkọ́ rẹ̀ jẹ́ Muhammad Qasim Nanautawi àti Mahmud Deobandi, ó sì ní àṣẹ nínú Sufism nípa Imdadullah Muhajir Makki àti Rashid Ahmad Gangohi.
Hasan ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí i olùkọ́ àgbà Darul Uloom Deoband, ó sì ṣẹ̀dàá àwọn ẹgbẹ́ bí i Jamiatul Ansar àti Nizaratul Maarif. Ó kọ ìtumọ̀ Kùránì ní Urdu, ó sì kọ àwọn ìwé ìwé bí i ''Adilla-e-Kāmilah'', ''Īzah al-adillah'', ''Ahsan al-Qirā'' àti ''Al-Jahd al-Muqill''. Ó kọ́ hadith ní Darul Uloom Deoband àti ṣe àtúnṣe ẹ̀dà ''Sunan Abu Dawud''. Lára àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ gbòógì ni Ashraf Ali Thanwi, Anwar Shah Kashmiri, Hussain Ahmad Madani, Kifayatullah Dehlawi, Sanaullah Amritsari àti Ubaidullah Sindhi.
Hasan jẹ́ olódì British Raj paraku. Ó bẹ̀rẹ̀ àwọn ìrìn láti borí agbára wọn ní India ṣùgbọ́n wọ́n mú u ní 1916, wọ́n sì tì í mọ́lé ní [[Malta]]. Wọ́n tú u sílẹ̀ ní 1920, wọ́n sì fi oyè "Shaykh al-Hind" fún un (The Leader of India) láti ọwọ́ Khilafat committee. Ó kọ àwọn edicts ẹ̀sìn ní àtìlẹ́yìn Non-cooperation movement, ó sì rin ìrìn àjò lọ sí oríṣìíríṣìí apá ilẹ̀ India, láti gba àwọn Mùsùlùmí sí inú ìrìn òmìnira. Ó jẹ́ aṣáájú lórí ìpàdé gbogboogbò kejì ti Jamiat Ulema-e-Hind ní oṣù kọkànlá 1920, wọ́n sì yàn án ní Ààrẹ. Wọ́n sọ orúkọ Shaikh-Ul-Hind Maulana Mahmood Hasan Medical College ní ìrántí r rẹ̀. Ní 2013, ìjọba India fi commemorative postal stamp lórí lẹ́tà ìrìn sílíìkìì rẹ̀ léde.
== Ìbẹ̀rẹ̀pẹ̀pẹ̀ ayé ==
Wọ́n bí Mahmud Hasan ní 1851 ní ìlú Bareilly (ní [[Uttar Pradesh]] òde-òní, India) sínú ìdílé Usmani Deoband.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}}{{Sfn|Tayyab|1990|p=18}} Bàbá rẹ̀, Zulfiqar Ali Deobandi, tí wọ́n jọ dá Darul Uloom Deoband, jẹ́ ọ̀jọ̀gbọ́n ní Bareilly College, ó sì ṣiṣẹ́ gẹ́gẹ́ bí i igbákejì aṣàyẹ̀wò madrasas.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}}{{Sfn|Rizwi|1980|pp=93–94}}
Hasan kẹ́kọ̀ọ́ kùránì pẹ̀lú Miyanji Manglori, àti [[Persian language|Persian]] pẹ̀lú Abdul Lateef.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}} Láàárín 1857 rebellion, wọ́n gbé bàbá rẹ̀ lọ sí Meerut, wọ́n sì ṣí Hasan lọ Deoband, níbi tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ lítíréṣọ̀ Persian àti [[Arabic]] láti kọ́ọ̀sì Dars-e-Nizami pẹ̀lú ọ́ńkù rẹ̀, Mehtab Ali.{{Sfn|Adrawi|2012|p=45}} Ó di akẹ́kọ̀ọ́ àkọ́kọ́ ní Darul Uloom Deoband;{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|pp=48–49}} ó sì kẹ́kọ̀ọ́ pẹ̀lú Mahmud Deobandi.{{Sfn|Adrawi|2012|p=46}} Ó káàdì ẹ̀kọ́ àìgbẹ̀fẹ̀ rẹ̀ ní 1869, ó sì lọ sí Meerut láti kẹ́kọ̀ọ́ ''Sihah Sittah'' pẹ̀lú Muhammad Qasim Nanautawi.{{Sfn|Adrawi|2012|p=47}} Ó lọ àwọn àpérò hadith Nanautawi fún ọdún méjì, ó sì kẹ́kọ̀ọ́ lítíréṣọ̀ Arabic pẹ̀lú bàbá rẹ̀ ní àwọn àkókò ìsinmi .{{Sfn|Adrawi|2012|p=48}} Ó kẹ́kọ̀ọ́jáde ní 1872, ó sì gba ìwérí iyì ní 1873 ní ayẹyẹ ìkẹ́kọ̀ọ́jáde àkọ́kọ́ Darul Uloom Deoband.{{Sfn|Adrawi|2012|p=49}}{{Sfn|Rizwi|1981|p=20}} Ó jẹ́ ọmọlẹ́yìn Imdadullah Muhajir Makki àti Rashid Ahmad Gangohi nínú Sufism.{{Sfn|Adrawi|2012|p=68}}
== Iṣẹ́ ==
=== Darul Uloom Deoband ===
{{See also|Darul Uloom Deoband}}Wọ́n yan Hasan gẹ́gẹ́ bí i olùkọ́ ní Darul Uloom Deoband ní 1873, ọdún kan náà tí ó parí ẹ̀kọ́ rẹ̀.{{Sfn|Tayyab|1990|p=18}} Ó di [[Head teacher|ọ̀gá olùkọ́]] ní 1890.{{Sfn|Rizwi|1981|p=20}}{{Sfn|Tayyab|1990|p=20}}{{Sfn|Adrawi|2012|p=72}} Kò ro ilé-ẹ̀kọ́ ẹ̀sìn Deoband gẹ́gẹ́ bí ibi ìkẹ́kọ̀ọ́ nìkan, ṣùgbọ́n ibi tí wọ́n dásílẹ̀ fún dídí ìpàdánù [[1857 rebellion]].{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|pp=48–49}}
[[Fáìlì:Darul_Uloom_Deoband.jpg|thumb|A view of Darul Uloom Deoband]]
Hasan dá Thamratut-Tarbiyat (The Fruit of the Upbringing) sílẹ̀ ní 1878.{{sfn|Deobandi|p=79}} Wọ́n dá a sílẹ̀ gẹ́gẹ́ bí i ibi ọpọlọ láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ àti àwọn akẹ́kọ̀ọ́jáde Darul Uloom Deoband.<ref>{{cite news|last1=Hasan|first1=Nayab|title=حضرت شیخ الہند کا تصورِ فلاحِ امت|trans-title=Shaykhul Hind's Concept of the Progress of Ummah|url=https://urdu.millattimes.com/archives/21672|access-date=27 July 2021|work=Millat Times|date=1 December 2017|language=ur}}</ref> Ó wá gba ìrísí Jamiatul Ansar (Àwùjọ àwọn Olùrànlọ́wọ́), tí ó bẹ̀rẹ̀ ní 1909 pẹ̀lú ìpàdé rẹ̀ àkọ́kọ́ tí ó wáyé ní [[Moradabad]] tí [[Ahmad Hasan Amrohi]] sì darí.{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|p=134}} Lẹ́gbẹ̀ẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ [[Ubaidullah Sindhi]], Hasan bẹ̀rẹ̀ Nizaratul Ma'arif al-Qur'ānia (Ilé-ẹ̀kọ́ fún ìkẹ́kọ̀ọ́ Kùránì) ní oṣù kọkànlá 1913.{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|p=134}}{{Sfn|Deobandi|2013|p=295}} Ó gbìyànjú láti ṣe àfikún agbára àwọn onímọ̀ Mùsùlùmí lórí àti láti ṣe ìsọfúnni àti kọ àwọn Mùsùlùmí tí wọ́n kẹ́kọ̀ọ́ pẹ̀lú èdè Gẹ̀ẹ́sì nípa Ìsìláàmù.{{Sfn|Khimjee|1999|p=92}} [[Hussain Ahmad Madani]] gbèrò pé "ìdí tí ó wà lẹ́yìn ìdásílẹ̀ Nizaratul Maarif ni láti jẹ́ kí àwọn ọ̀dọ́ Mùsùlùmí di onígbàgbọ́ tí ó rinlẹ̀, àti láti kìlọ̀ àti láti tọ́ wọn sọ́nà, pàápàá àwọn Mùsùlùmí tí ó kàwé nílànà àwọn Òyìnbó, ní àwọn ẹ̀kọ́ inú Kùránì ní ọ̀nà tó mọ́pọlọ dání tí yóò yọ ipa májèlé tí àwọn ìsọkiri tí ó lòdì sí ti Ìsìláàmù àti àwọn iyèméjì tí wọ́n rí ní ọ̀nà àìtọ́ nípa ìṣe ìgbàgbọ́ àti ọ̀nà Ìsìláàmù ní ayé òde-òní."{{Sfn|Salam|Parvaiz|2020|pp=134–135}}{{Sfn|Deobandi|2002|p=45}}
=== Ìrìn Lẹ́tà Sílíìkì ===
{{main|Silk Letter Movement}}{{See also|Malta exiles|Partitioning of the Ottoman Empire}}Hasan fẹ́ gba agbára lọ́wọ́ British Raj ní India; láti ṣe èyí, ó tẹjúmọ́ agbègbè ilẹ̀ méjì.{{Sfn|Adrawi|2012|p=167}} Àkọ́kọ́ ni agbègbè àwọn ẹ̀yà tí ó dá dúró tí wọ́n ń gbé láàárín Afghanistan àti India.{{Sfn|Adrawi|2012|p=167}} [[Asir Adrawi]] sọ, "èyí ni ìbáyému onítàn pé àwọn ènìyàn tí wọ́n rọ́ wá India gba ọ̀nà náà, àti yíyàn tí Hasan yan agbègbè yìí fún ìrìn rẹ̀ jẹ́ dájúdájú ẹ̀rí tí ó ga jù nípa ìwọ̀túnwòsí rẹ̀ àti àfojúsùn."{{Sfn|Adrawi|2012|p=168}} Agbègbè kejì wà láàárín India; ó fẹ́ nípá lórí àwọn adarí olóòótọ́ tí wọ́n bìkítà fún àwùjọ láti ṣe àtìlẹ́yìn fún èròǹgbà rẹ̀, àti nínú èyí ó ṣe àṣeyọrí díẹ̀.{{Sfn|Adrawi|2012|p=168}} Lára àwọn onímọ̀ tí wọ́n ṣiṣẹ́ ní ipele àkọ́kọ́ ni àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ àti àwọn ẹnìkejì bí i [[Abdul Ghaffar Khan]], Abdur-Raheem Sindhi, [[Muhammad Mian Mansoor Ansari]], [[Ubaidullah Sindhi]] àti [[Uzair Gul Peshawari]].{{Sfn|Adrawi|2012|pp=169–184}} Wọ́n ṣe ìgbédìde ètò Hasan sínú àwọn agbègbè iwájú àti àwọn tí wọ́n jẹ́ ẹ̀yà tí ó dá dúró.{{Sfn|Adrawi|2012|p=185}} Àwọn onímọ̀ tí wọ́n ṣiṣẹ́ lórí ipele kejì jẹ́ [[Mukhtar Ahmad Ansari]], Abdur-Raheem Raipuri àti Ahmadullah Panipati.{{Sfn|Adrawi|2012|p=186}} [[Muhammad Miyan Deobandi]] sọ, "Shaikhul Hind máa ń rọra wo àwọn ìwà àti agbára àwọn ọmọlẹ́yìn rẹ̀ àti àwọn ènìyàn tí wọ́n wá bá a. Ó yan àwọn ènìyàn kan láàárín wọn ó sì pàṣẹ fún wọn láti dé [[Yaghistan]] àti mú àwọn ẹ̀yà tí ó dá dúró náà kógun ja India."{{Sfn|Deobandi|2013|p=57}} Ètò tí wọ́n ṣe láti gbaradì fún àwọn ara inú India fún ìlòdìsí tí àwọn ìjọba Afghani àti Turkish bá pèsè ohun ogun fún àwọn ológun àti àwọn ènìyàn láàárín India dìde fún ìlòdìsí nígbà ìkọlù àwọn ológun yìí.{{Sfn|Adrawi|2012|p=185}} Yaghistan jẹ́ àárín ìrìn Mahmud Hasan.{{Sfn|Tabassum|2006|p=47}} Akẹ́kọ̀ọ́ Hasan [[Ubaidullah Sindhi]] àti àwọn ẹlẹgbẹ́ rẹ̀ ni wọ́n ṣe ètò [[Provisional Government of India]] , wọ́n sì yan [[Mahendra Pratap]] gẹ́gẹ́ bí Ààrẹ.{{Sfn|Rizwi|1981|pp=137–138}}
Hasan fúnra rẹ̀ rin ìrìn-àjò lọ sí [[Hijaz|Hejaz]] láti gba àtìlẹ́yìn àwọn German àti Turkish ní 1915.{{Sfn|Trivedi|1982|p=659}} Ó kúrò ní [[Bombay]] ní ọjọ́ 18, oṣù kẹsàn-án 1915, àwọn tí wọ́n sì sìn ín ni àwọn onímọ̀ bí i Muhammad Mian Mansoor Ansari, [[Murtaza Hasan Chandpuri]], [[Muhammad Sahool Bhagalpuri]] àti Uzair Gul Peshawari.{{Sfn|Deobandi|2002|p=56}}{{Sfn|Tayyab|1990|p=49}} Ní ọjọ́ 18, oṣù kẹwàá 1915, ó lọ sí [[Mecca]] níbi tí ó ti ní àwọn ìpàdé pẹ̀lú Ghalib Pasha, gómìnà Turkish, àti Anwar Pasha, tí ó jẹ́ mínísítà ààbò Turkey.{{Sfn|Deobandi|2002|p=58}}{{Sfn|Deobandi|2013|pp=59–60}} Ghalib Pasha fun ní ìdánilójú lórí ìrànlọ́wọ́, ó sì fún un ní lẹ́tà mẹ́ta, ọ̀kan tí wọ́n kọ sí àwọn Mùsùlùmí India, èkejì sí gómìnà Busra Pasha, àti ìkẹta sí Anwar Pasha.{{Sfn|Deobandi|2013|pp=59–60}} Hasan tún ní ìpàdé pẹ̀lú [[Djemal Pasha]], gómìnà Syria, tí ó gbà pẹ̀lú ohun tí Ghalib Pasha ti sọ.{{Sfn|Deobandi|2013|pp=59–60}} Hasan bẹ̀rù pé tí òun bá padà lọ India, àwọn Òyìnbó lè ti òun mọ́lé, ó sì bèrè kí wọ́n jẹ́ kí òun dé ibodè Afghanistan níbi tí òun ti lè dé Yaghistan.{{Sfn|Deobandi|2013|p=59-60}} Djemal wá nnkan sọ, ó sì sọ fún un pé tí ó bá ń bẹ̀rù àtìmọ́lé, ó lè dúró ní Hejaz àbí agbègbèkágbègbè Turkey mìíràn.{{Sfn|Deobandi|2013|p=59-60}} Ní ṣísẹ̀ntẹ̀lé, wọ́n lu awo ètò tí wọ́n pè ní Ìrìn Lẹ́tà Sílíìkì, wọ́n sì ti àwọn ọmọ ẹgbẹ́ náà mọ́lé.{{Sfn|Adrawi|2012|p=184}} Wọ́n mú Hasan ní oṣù Kejìlá 1916 pẹ̀lú àwọn ẹlẹgbẹ́ rẹ̀ àti àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀, [[Hussain Ahmad Madani]] àti [[Uzair Gul Peshawari]], láti ọwọ́ [[Hussein bin Ali, Sharif of Mecca|Sharif Hussain]], the [[Sharif of Mecca]], tí wọ́n ṣe lòdì sí àwọn Turks tí wọ́n sì sowọ́pọ̀ pẹ̀lú àwọn Òyìnbó.{{Sfn|Wasti|2006|p=715}}{{Sfn|Trivedi|1982|p=659}} Sharif náà wá fi wọ́n lé àwọn Òyìnbó lọ́wọ́,{{Sfn|Deobandi|2013|p=61}} wọ́n sì tì wọ́n mọ́lé ní [[Fort Verdala]] ní [[Malta]].<ref name="nakhuda">{{cite web|last1=Nakhuda|first1=Ismaeel|title=Where were Indian Muslim scholars interned in Malta?|url=https://www.basair.net/where-were-indian-muslim-scholars-interned-in-malta/|publisher=Basair|access-date=30 July 2021}}</ref>
=== Ìrìn Khilafat ===
{{Main|Khilafat movement}}Wọ́n tú Hasan sílẹ̀ ní oṣù karùn-ún 1920,<ref name="nakhuda" /> nígbà tí ó máa di ọjọ́ 8, oṣù kẹfà, 1920, ó ti dé [[Bombay]].{{Sfn|Tayyab|1990|p=76}} Lára àwọn onímọ̀ ńlá àti olóṣèlú tí wọ́n kí i káàbọ̀ ni [[Abdul Bari Firangi Mahali]], [[Hafiz Muhammad Ahmad]], [[Kifayatullah Dehlawi]], [[Shaukat Ali (politician)|Shaukat Ali]] àti [[Mahatma Gandhi]].{{Sfn|Khimjee|1999|p=144}} Wọ́n rí ìtúsílẹ̀ rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ìgbéga ńlá sí [[Khilafat Movement|Ìrìn Khilafat]] {{Sfn|Khimjee|1999|p=144}} wọ́n sì fi oyè "Shaykh al-Hind" gbé iyì fún un (Olórí India) láti ọwọ́ àjọ Khilafat.{{Sfn|Tayyab|1990|p=76}}
Hasan jẹ́ ìwúrí fún àwọn onímọ̀ ilé-ẹ̀kọ́ ẹ̀sìn Deoband láti dara pọ̀ mọ́ ìrìn Khilafat náà.{{Sfn|Khimjee|1999|p=144}} Ó ṣe òfin ẹ̀sìn láti yẹra fún àwọn ọjà Òyìnbó; tí àwọn akẹ́kọ̀ọ́ [[Muhammadan Anglo-Oriental College]] máa ń ṣètò.{{Sfn|Adrawi|2012|p=287}} Nínú òfin rẹ̀, ó gba àwọn akẹ́kọ̀ọ́ níyànjú láti yẹra fún ṣíṣe àtìlẹ́yìn fún ìjọba lọ́nàkọnà, kí wọ́n yẹra fún àwọn ilé-ìwé àti ilé-ẹ̀kọ́ gíga tí ìjọba ń kówó lé, kí wọ́n sì yẹra fún àwọn iṣẹ́ ìjọba.{{Sfn|Adrawi|2012|p=290}} Lẹ́yìn òfin rẹ̀ yìí, ọ̀pọ̀ akẹ́kọ̀ọ́ ni wọ́n kúrò ní ilé-ẹ̀kọ́ náà.{{Sfn|Tayyab|1990|p=79}} Òfin yìí ṣe àtìlẹ́yìn [[Non-cooperation movement]].{{Sfn|Adrawi|2012|p=290}} Hasan wá rin ìrìn-àjò lọ sí [[Allahabad]], [[Fatehpur district|Fatehpur]], [[Ghazipur]], [[Faizabad]], [[Lucknow]] àti [[Moradabad]], ó sì tọ́ àwọn Mùsùlùmí sọ́nà ní àtìlẹ́yìn àwọn ìrìn náà.{{Sfn|Tayyab|1990|p=77}}
=== Jamia Millia Islamia ===
{{See also|Jamia Millia Islamia}}Wọ́n ní kí Hasan darí ayẹyẹ ìpìlẹ̀ [[Jamia Millia Islamia]], tí wọ́n mọ̀ sí National Muslim University ní àkókò náà.{{sfn|Deobandi|p=144}} Olùdásílẹ̀ Yunifásítì yìí ni Hasan pẹ̀lú [[Muhammad Ali Jauhar]] àti [[Hakim Ajmal Khan]],<ref>{{cite news|last1=Basheer|first1=Intifada P.|title=Jamia Millia Islamia: A University That Celebrates Diversity|url=https://www.outlookindia.com/website/story/india-news-jamia-millia-islamia-a-university-that-celebrates-diversity/363184|access-date=30 July 2021|work=Outlook India|date=29 October 2020}}</ref> tí ìwúrí wọn jẹ́ àwọn ìbéèrè àwọn akẹ́kọ̀ọ́ [[Aligarh Muslim University]] (AMU) tí wọ́n ní ìjákulẹ̀ pẹ̀lú àwọn ìyàtọ̀ iṣẹ́ àwọn Òyìnbó AMU, tí wọ́n sì fẹ́ Yunifásítì tuntun.{{sfn|Deobandi|p=144}}<ref name="milli">{{cite news|title=Shaikhul-Hind Mahmood Hasan: symbol of freedom struggle|url=https://www.milligazette.com/news/13779-shaikhul-hind-mahmood-hasan-symbol-of-freedom-struggle/|access-date=27 July 2021|work=Milli Gazette|date=12 February 2016}}</ref> Àwọn ìránṣẹ́ Hasan, síbẹ̀síbẹ̀, gbà á níyànjú láti má gba ohun tí wọ́n fi lọ̀ ọ́ yìí nítorí ó ti ń ní àìlera, ó sì ti ń rẹ̀ ẹ́ látàrí àsìkò rẹ̀ ní àtìmọ́lé ní Malta.{{Sfn|Nizami|2011|p=29}}{{sfn|Deobandi|p=144}} Hasan sọ, ní ìdáhùn sí àwọn ẹ̀rù wọn, "Tí jíjẹ Ààrẹ mi bá dùn àwọn Òyìnbó, nígbà náà ni màá kópa nínú ayẹyẹ yìí dájúdájú."{{sfn|Deobandi|p=144}} Wọ́n gbé e wá sí ibùdókọ̀ ọkọ ojú-irin ní Deoband nínú [[palanquin]], láti ibi tí ó ti rin ìrìn-àjò lọ sí [[Aligarh]].{{sfn|Deobandi|p=144}}
Hasan ò rí ohunkóhun kọ, ó sì rán akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ [[Shabbir Ahmad Usmani]] láti ṣètò ọ̀rọ̀ Ààrẹ rẹ̀. Lẹ́yìn náà ni ó ṣe àwọn àtúnṣe àti àtúntò sí ọ̀rọ̀ tí wọ́n pèsè sílẹ̀, ó sì tẹ̀ ẹ́ jáde. Ní ọjọ́ 29, oṣù kẹwàá 1920, Usmani sì ka ọ̀rọ̀ yìí síta ní ayẹyẹ ìfilélẹ̀ Yunifásítì náà,{{Sfn|Adrawi|2012|p=291}} lẹ́yìn tí Hasan fi òkuta ìpìlẹ̀ Jamia Millia Islamia lélẹ̀.{{Sfn|Nizami|2011|p=29}} Hasan sọ nínú ọ̀rọ̀ náà pé "àwọn ènìyàn tí wọ́n ní ìmọ̀ láàárín yín mọ̀ dájú pé àwọn olórí àti aṣáájú mi ò pa àṣẹ àìgbàgbọ́ lórí kíkọ́ èdè àjèjì àbí níní ẹ̀kọ́ sáyẹ́ǹsì àwọn ìran mìíràn. Bẹ́ẹ̀ni, wọ́n sọ ọ́ pé ipa ìkẹyìn ẹ̀kọ́ èdè Gẹ̀ẹ́sì ni pé àwọn tí wọ́n ń wá a yálà máa ń kun ara wọn nínú ti Kìrìtẹ̀ẹ́nì àbí kí wọ́n yọ ẹ̀sìn wọn tàbí àwọn ìdàkejì ẹ̀sìn jálẹ̀ àfojúdi àìgbàgbọ́ wọn, àbí kí wọ́n sin ìjọba wọn lọ́wọ́lọ́wọ́; nígbà náà ó dára láti wà nípò àìmọ̀ kàkà kí ènìyàn lọ fún irú ẹ̀kọ́ bẹ́ẹ̀."{{Sfn|Nizami|2011|p=33}} Ó gbà pẹ̀lú [[Mahatma Gandhi]] tí ó sọ pé, "ẹ̀kọ́ gíga àwọn ilé-ẹ̀kọ́ yìí mọ́ bí i wàrà, ṣùgbọ́n tí wọ́n pò pọ̀ pẹ̀lú ìwọ̀nba májèlé díẹ̀" tí wọ́n sì kà sí Muslim National University, gẹ́gẹ́ bí i asẹ́ tí yóò ya májèlé yìí kúrò nínú ẹ̀kọ́.{{Sfn|Nizami|2011|p=33}}
=== Jamiat Ulema-e-Hind ===
Hasan jẹ́ adarí lórí ìpàdé gbogboogbò kejì àwọn [[Jamiat Ulema-e-Hind]], tí ó wáyé ní oṣù kọkànlá 1920 ní [[Delhi]].{{Sfn|Wasif Dehlavi|1970|p=56}} Wọ́n yàn án gẹ́gẹ́ bí Ààrẹ àwọn Jamiat, ipò tí kò ti lè ṣiṣẹ́ nítorí ikú rẹ̀ lẹ́yìn ọjọ́ díẹ̀ [ní ọjọ́ 30 oṣù kọkànlá ].{{Sfn|Wasif Dehlavi|1970|p=74}} Wọ́n ṣe ìpàdé gbogboogbò yìí fún ọjọ́ mẹ́ta bẹ̀rẹ̀ láti ọjọ́ 19, oṣù kọkànlá, àti akẹ́kọ̀ọ́ Hasan, [[Shabbir Ahmad Usmani]] sì ka ọ̀rọ̀ Ààrẹ rẹ̀ síta.{{Sfn|Adrawi|2012|p=295}} Hasan jà fún ìrẹ́pọ̀ [[Hindu]]-[[Muslim]]-[[Sikh]], ó sì sọ pé, tí àwọn ẹlẹ́ṣin Hindu àti àwọn Mùsùlùmí bá sowọ́pọ̀, gbígba òmìnira ò lè le.{{Sfn|Adrawi|2012|p=308}}{{Sfn|Nizami|2018|p=132}} Àpérò ìkẹyìn tí Hasan lọ nìyìí.{{Sfn|Nizami|2018|p=132}}
== Àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ ==
{{main|List of students of Mahmud Hasan Deobandi}}Àwọn akẹ́kọ̀ọ́ Hasan jẹ́ òǹkà ní ìlọ́po ẹgbẹ̀rún.{{Sfn|Qasmi|1999|p=64}} Lára àwọn akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ gbòógì ni [[Anwar Shah Kashmiri]], [[Asghar Hussain Deobandi]], [[Ashraf Ali Thanwi]], [[Husain Ahmad Madani]], [[Izaz Ali Amrohi]], [[Kifayatullah Dihlawi]], [[Manazir Ahsan Gilani]], [[Muhammad Mian Mansoor Ansari]], [[Muhammad Shafi Deobandi]], [[Sanaullah Amritsari]], [[Shabbir Ahmad Usmani]], [[Syed Fakhruddin Ahmad]], [[Ubaidullah Sindhi]] àti [[Uzair Gul Peshawari]].{{Sfn|Rizwi|1981|p=20}}{{Sfn|Adrawi|2016|p=233}}{{Sfn|Rehman|1967|pp=217–218}} [[Ebrahim Moosa]] sọ pé "àwọn ọ̀wọ́ akẹ́kọ̀ọ́ rẹ̀ tí ó dára padà di mímọ̀ nínú ẹ̀ka madrasa, wọ́n sì ṣe àfikún sí ìgbé ayé àwùjọ ní apá Gúúsù Asia ní àwọn pápá tí ó fẹjú bí i ẹ̀kọ́ ẹ̀sìn, ìṣèlú àti kíkọ́ ilé-ẹ̀kọ́."{{Sfn|Moosa|2015|p=72}}
== Àwọn Ìtọ́kasí ==
ojaq6hh82yn7llz2qxejndlhha6gig8
Ebrahim Desai
0
72435
556887
2022-07-23T12:23:33Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àyọkà tuntun
wikitext
text/x-wiki
Àdàkọ:Use South African English↵Àdàkọ:Infobox religious biography
{{Use South African English|date=February 2020}}
{{Infobox religious biography|honorific_prefix=Mufti|name=Ebrahim Desai|birth_date={{birth date|1963|01|16|df=y}}|birth_place=[[Richmond, KwaZulu-Natal|Richmond]], Natal, South Africa|death_date={{death date and age|2021|07|15|1963|01|16|df=y}}|death_place=[[Durban]], South Africa|religion=[[Islam]]|citizenship=South Africa|denomination=[[Sunni]]|jurisprudence=[[Hanafi]]|movement=[[Deobandi]]<ref>{{cite book |author1=Goran Larsson |title=Muslims and the New Media: Historical and Contemporary Debates |date=2016 |publisher=[[Routledge]] |page=105 |isbn=978-1-317-09103-5 |url=https://books.google.com/books?id=W8QFDAAAQBAJ&q=Ebrahim+desai&pg=PA105}}</ref>|alma_mater=[[Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel]]|known_for=[[Askimam]]|disciple_of=[[Mahmood Hasan Gangohi]]|notable_works={{bulleted list|''Commentary on Qaseedah Burdah''|''Introduction to Hadīth''|''Introduction to Islamic Commerce''}}|main_interests=[[Fiqh]]|founder=Darul Iftaa Mahmudiyyah}}
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
9ymfv86unfkr8232z9x2v44btjcczc0
556888
556887
2022-07-23T12:26:01Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àyọkà tuntun
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
ept7stgxbd2gu0fmp2hfzc22u1ah6qx
556889
556888
2022-07-23T12:34:45Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àfikún ọ̀rọ̀ tuntun
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
nhhlhs19043m07kn915uh3k8qitkz9p
556893
556889
2022-07-23T13:40:59Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àfikún ọ̀rọ̀ tuntun
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. <ref name="daruliftaa" /> Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. <ref name="sisler">{{cite journal |author1=VÍT ŠISLER |title=EUROPEAN COURTS ́ AUTHORITY CONTESTED? THE CASE OF MARRIAGE AND DIVORCE FATWAS ON-LINE |journal=Masaryk University Journal of Law and Technology |date=March 2010 |volume=3 |issue=1 |pages=65, 67 |url=https://journals.muni.cz/mujlt/article/view/2525}}</ref>{{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."<ref name="sisler"/>
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
41hffoy49bfb702zeij6flcg6glbpkp
556894
556893
2022-07-23T13:43:27Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Ìyọkúrò àwọn ọ̀rọ̀
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. <ref name="daruliftaa" /> Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. {{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
eal5dlqraz8zsb24uo5fu5lkc3rfroi
556895
556894
2022-07-23T13:45:45Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Ìyọkúrò ìtọ́ka tí ò yẹ
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. {{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
56rq8fosc42qfzo2c7reagqhwalz1g7
556900
556895
2022-07-23T15:48:54Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àfikún ọ̀rọ̀ tuntun
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. {{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."
Desai died on 15 July 2021, in [[Durban]].<ref name="chenab">{{cite news |title=Famous Fatwah Portal Ask Imam's Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://thechenabtimes.com/2021/07/16/famous-fatwah-portal-ask-imams-mufti-ebrahim-desai-passes-away/amp/ |access-date=16 July 2021 |work=The Chenab Times |date=16 July 2021}}</ref> [[Abdur Rahman ibn Yusuf Mangera]], [[Muhammad ibn Adam Al-Kawthari]], [[Omar Suleiman (imam)|Omar Suleiman]] and [[Yasir Nadeem al Wajidi]] expressed grief over his death.<ref name="chenab"/>
<ref name="chenab">{{cite news |title=Famous Fatwah Portal Ask Imam's Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://thechenabtimes.com/2021/07/16/famous-fatwah-portal-ask-imams-mufti-ebrahim-desai-passes-away/amp/ |access-date=16 July 2021 |work=The Chenab Times |date=16 July 2021}}</ref><ref name="chenab" />
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
qsnvf8z6msnv2m9v2tv1drly9n9xxsz
556901
556900
2022-07-23T15:50:28Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àfikún ọ̀rọ̀ tuntun
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. {{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
56rq8fosc42qfzo2c7reagqhwalz1g7
556902
556901
2022-07-23T15:54:39Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àfikún ọ̀rọ̀
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. {{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."
Desai ṣiṣẹ́ bí alága FNB Islamic Finance's Shari'ah Board. Ó bẹ̀rẹ̀ Sharī῾ah Complaint Business Campaign ní ọdún 2002 “àpéjọ kan láti kọjú àwọn ọ̀ràn ìṣòwò òde òní ní Ìṣòwò Islam àti ọ̀rọ̀ owó”, ní ìbámu sí ojú òpó wẹ́ẹ̀bù Darul Iftaa Mahmudiyyah. Ó wà lára àwọn ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta ènìyàn tí wọ́n ṣe àfihàn gẹ́gẹ́ bí Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ nípasẹ̀ àkójọpọ̀ ti Royal Islamic Strategic Studies Centre. Namira Nahouza tọ́ka sí i gẹ́gẹ́ bí “South African Grand Mufti ti ọmọ orílẹ̀-èdè India.” Àwọn ọmọ ilé-ìwé rẹ̀ ni Abrar Mirza, Faisal al-Mahmudi àti Husain Kadodia. Farhana nínú ìwádìí rẹ̀ tọ́ka sí pé "Desai fúnra rẹ̀ jẹ́ olùkọ́ ńlá sí àwọn ọmọ ilé-ìwé ti Darul Ifta Mahmudiyyah, ilé-ẹ̀kọ́ ibi tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ àti láti ibi tí gbogbo àwọn fatwa ti gbà jáde. Ìwádìí ti ìṣètò ti fatwa lórí askimam.org ní 2011 fi hàn pé nígbà tí àwọn ọmọ ilé-ìwé Desai gbilẹ̀ láti agbègbè ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ , wọ́n ṣe àgbéjáde fatwa púpọ̀, àti bí olùkọ́ olùwà ó jẹ́ aláṣẹ tó gbẹ́hìn, gẹ́gẹ́ bí a ti fihàn nípasẹ̀ ìlà ìparí ní ìparí fatwa kọ̀ọ̀kan: 'ṣàyẹ̀wò àti fọwọ́sí nípasẹ̀ Mufti Ebrahim Desai."
Desai kú ní ọjọ́ àrùn-dín-lógún oṣù kéje ọdún 2021, ní Durban. Abdur Rahman ibn Yusuf Mangera, Muhammad ibn Adam Al-Kawthari, Omar Suleiman àti Yasir Nadeem al Wajidi fi ìbànújẹ́ hàn lórí ikú rẹ̀.
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
gl3eio79lsm9kdmq9imn8wv1izlr5f6
556904
556902
2022-07-23T15:59:46Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àfikún ọ̀rọ̀
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. {{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."
Desai ṣiṣẹ́ bí alága FNB Islamic Finance's Shari'ah Board. Ó bẹ̀rẹ̀ Sharī῾ah Complaint Business Campaign ní ọdún 2002 “àpéjọ kan láti kọjú àwọn ọ̀ràn ìṣòwò òde òní ní Ìṣòwò Islam àti ọ̀rọ̀ owó”, ní ìbámu sí ojú òpó wẹ́ẹ̀bù Darul Iftaa Mahmudiyyah. Ó wà lára àwọn ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta ènìyàn tí wọ́n ṣe àfihàn gẹ́gẹ́ bí Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ nípasẹ̀ àkójọpọ̀ ti Royal Islamic Strategic Studies Centre. Namira Nahouza tọ́ka sí i gẹ́gẹ́ bí “South African Grand Mufti ti ọmọ orílẹ̀-èdè India.” Àwọn ọmọ ilé-ìwé rẹ̀ ni Abrar Mirza, Faisal al-Mahmudi àti Husain Kadodia. Farhana nínú ìwádìí rẹ̀ tọ́ka sí pé "Desai fúnra rẹ̀ jẹ́ olùkọ́ ńlá sí àwọn ọmọ ilé-ìwé ti Darul Ifta Mahmudiyyah, ilé-ẹ̀kọ́ ibi tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ àti láti ibi tí gbogbo àwọn fatwa ti gbà jáde. Ìwádìí ti ìṣètò ti fatwa lórí askimam.org ní 2011 fi hàn pé nígbà tí àwọn ọmọ ilé-ìwé Desai gbilẹ̀ láti agbègbè ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ , wọ́n ṣe àgbéjáde fatwa púpọ̀, àti bí olùkọ́ olùwà ó jẹ́ aláṣẹ tó gbẹ́hìn, gẹ́gẹ́ bí a ti fihàn nípasẹ̀ ìlà ìparí ní ìparí fatwa kọ̀ọ̀kan: 'ṣàyẹ̀wò àti fọwọ́sí nípasẹ̀ Mufti Ebrahim Desai."
Desai kú ní ọjọ́ àrùn-dín-lógún oṣù kéje ọdún 2021, ní Durban. Abdur Rahman ibn Yusuf Mangera, Muhammad ibn Adam Al-Kawthari, Omar Suleiman àti Yasir Nadeem al Wajidi fi ìbànújẹ́ hàn lórí ikú rẹ̀.
==Àwọn Iṣẹ́ Lítíréṣọ̀ Rẹ̀==
Desai's religious edicts have been published as ''Contemporary Fatawa'' ní apá mẹ́rin.<ref name="baseerat" /> Àwọn iṣẹ́ rẹ̀ mìíràn ni:<ref name="chenab"/><ref name="daruliftaa"/>
* ''Al-Mahmood'' (Collection of his religious edicts)
* ''Imam Bukhari and his famous Al-Jāmi Al-Sahīh''
* ''Introduction to Hadīth''
* ''Introduction to Islamic Commerce''
* ''Commentary on Qaseedah Burdah''
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
1kg8p3340l3uq03u901wzch0ld1ahfw
556905
556904
2022-07-23T16:03:52Z
Àìná - TheSymbyat
24079
Àfikún tuntun
wikitext
text/x-wiki
Ebrahim Desai (ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún oṣù kìíní ọdún 1963 sí ọjọ́ márùn-ún dín lógún oṣù kéje ọdún 2021) jẹ́ onímọ̀ ìjìnlẹ̀ ẹ̀sìn mùsùlùmí orílẹ̀-èdè South Africa àti olófin tí ó ṣe ìdásílẹ̀ Darul Iftaa Mahmudiyyah, ojú Askimam fatawa àti pé ó jẹ́ olùkọ́ àgbà ti hadith ní Madrasah In'aamiyyah. Ó jẹ́ ọmọ ilé-ìwé ti Jamiah Islamiah Talimuddin Dabhel àti pé ó wà láàrin ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta Àwọn Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ. Ó kọ́ àwọn ìwé pẹ̀lú òrọ̀ àsọyè lórí Qaseedah Burdah, ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Hadīth àti ọ̀rọ̀ ìsáájú sí Ìṣòwò Ìsìlámù.
==Ìgbésí Ayé Rẹ̀==
Wọ́n bí Ebrahim Desai ní ọjọ́ ẹ̀rìn-dín-lógún-lógún oṣù kìíní ọdún 1963, ní Richmond, Natal. <ref>{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو ڈربن میں انتقال ہوا |trans-title= Famous South African Mufti Ebrahim Desai passes away in Durban|url=https://www.sqnews.in/2021/07/MuftiIbrahimDesayi.html |access-date=16 July 2021 |work=Sadaye Haq News |date=16 July 2021}}</ref> Ó kọ́ Quran sórí ní Waterval Islamic Institute àti pé ó kẹ́kọ̀ọ́ ìbílẹ̀ Dars-i Nizami ní Jamia Islamia Talimuddin ní Gujarat, orílẹ̀-èdè India. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó dá lórí Islamic jurisprudence lábẹ́ Ahmad Khanpuri. {{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}} Ó tún tẹ̀síwájú pẹ̀lú Grand Mufti ti Darul Uloom Deoband ti tẹ́lẹ̀, Mahmood Hasan Gangohi, òǹkọ̀wẹ́ ti multi-volume Fatawa Mahmudiyyah ó sì dí ọmọ-ẹ̀hìn rẹ̀ tí a fún ní àṣẹ ní Sufism.{{Sfn|Farhana|2015|p=14, 19}}<ref>{{cite book |title=Hadhrat Mufti Mahmood HasanGangohi - His Life And Works |publisher=Talimi Board |page=67 |url=https://archive.org/stream/akabir/HadhratMuftiMahmoodHasanGangohi-HisLifeAndWorksByTalimiBoardKzn#page/n90/mode/1up |accessdate=16 July 2021}}</ref>
Desai jẹ́ olùkọ́ ní Madrasah Ta῾līmuddīn, ní òkun Isipingo fún ọdún mẹ́wàá, àti pé ó jẹ́ olórí ẹ̀ka Fatwa ti Jamiatul Ulama Kwazulu Natal. <ref name="baseerat">{{cite news |title=جنوبی افریقہ کے مشہور مفتی ابراھیم ڈیسائی صاحب کا 15 جولائی کو انتقال ہواـ پچھلے کئی روز سے ان کی طبیعت خراب چل رہی تھی. |trans-title= South Afrian Mufti Ebrahim Desai passes away |url=https://www.baseeratonline.com/151024 |access-date=16 July 2021 |work=Baseerat Online |date=16 July 2021 |language=ur}}</ref><ref name="afshan">{{cite journal |title=When can Muslims withdraw or withhold life support? A narrative review of Islamic juridical rulings |year=2020 |doi=10.1080/11287462.2020.1736243 |last1=Mohiuddin |first1=Afshan |last2=Suleman |first2=Mehrunisha |last3=Rasheed |first3=Shoaib |last4=Padela |first4=Aasim I. |journal=Global Bioethics |volume=31 |issue=1 |pages=29–46 |pmid=32284707 |pmc=7144300 }}</ref> Ó sìn gẹ́gẹ́ bí ọ̀jọ̀gbọ́n àgbà ti hadith ní Madrasah In’aamiyyah fún ọdún mẹ́wàá mìíràn, ó sì ṣe olórí Darul Ifta rẹ̀. <ref name="baseerat" /><ref name="afshan"/> Ní oṣù kẹta ọdún 2008, ó rin ìrìn-àjò lọ sí Hong Kong láti kọ́ àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ní Islamic Kasim Tuet Memorial College. <ref>{{cite news |title=Talk by Islamic Scholar from South Africa |url=http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |access-date=15 July 2021 |work=IKTMC |date=26 March 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20110625162750/http://www.iktmc.edu.hk/events/20080326a.htm |archive-date=25 June 2011 }}</ref> Ní ọdún 2011, ó yípadà sí Durban ó sì ṣètò Darul Iftaa Mahmudiyyah ní Sherwood. <ref name="baseerat" /> Ó kọ́ Sahih Bukhari ní Darul Uloom Nu'maniyyah ó sì darí Darul Iftaa Mahmudiyyah, tí ó fi ìdí rẹ̀ múlẹ̀ ní Sherwood. Ní ọdún 2000, ó bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè Imam Fatawa Portal, ìbéèrè Ìsìlámù lórí ẹ̀rọ ayélujára àti ibi ìpamọ́ ìdáhùn, èyí tí a rò pé ó ti fún un l'ókìkí ní àgbáyé. {{Sfn|Farhana|2015|p=51}} Gẹ́gẹ́ bí V. Šisler, "Ebrahim Desai ṣe àpẹẹrẹ ọ̀mọ̀wé kan tí ó, bíótilẹ̀jẹ́pẹ́ ó ti kọ́ ẹ̀kó ní ilé-ẹ̀kọ́ tí kìí ṣe Azhari ní ìta àgbáyé Arab, gba ìdánimọ̀ àgbáyé nípasẹ̀ àtìlẹ́yìn púpọ̀ tí a kójọpọ̀ nípasẹ̀ àlàyé àti ìmọ̀-ẹ̀rọ ìbánisọ̀rọ̀."
Desai ṣiṣẹ́ bí alága FNB Islamic Finance's Shari'ah Board. Ó bẹ̀rẹ̀ Sharī῾ah Complaint Business Campaign ní ọdún 2002 “àpéjọ kan láti kọjú àwọn ọ̀ràn ìṣòwò òde òní ní Ìṣòwò Islam àti ọ̀rọ̀ owó”, ní ìbámu sí ojú òpó wẹ́ẹ̀bù Darul Iftaa Mahmudiyyah. Ó wà lára àwọn ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta ènìyàn tí wọ́n ṣe àfihàn gẹ́gẹ́ bí Mùsùlùmí tí ó ní ipa jùlọ nípasẹ̀ àkójọpọ̀ ti Royal Islamic Strategic Studies Centre. Namira Nahouza tọ́ka sí i gẹ́gẹ́ bí “South African Grand Mufti ti ọmọ orílẹ̀-èdè India.” Àwọn ọmọ ilé-ìwé rẹ̀ ni Abrar Mirza, Faisal al-Mahmudi àti Husain Kadodia. Farhana nínú ìwádìí rẹ̀ tọ́ka sí pé "Desai fúnra rẹ̀ jẹ́ olùkọ́ ńlá sí àwọn ọmọ ilé-ìwé ti Darul Ifta Mahmudiyyah, ilé-ẹ̀kọ́ ibi tí ó ti kẹ́kọ̀ọ́ àti láti ibi tí gbogbo àwọn fatwa ti gbà jáde. Ìwádìí ti ìṣètò ti fatwa lórí askimam.org ní 2011 fi hàn pé nígbà tí àwọn ọmọ ilé-ìwé Desai gbilẹ̀ láti agbègbè ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ , wọ́n ṣe àgbéjáde fatwa púpọ̀, àti bí olùkọ́ olùwà ó jẹ́ aláṣẹ tó gbẹ́hìn, gẹ́gẹ́ bí a ti fihàn nípasẹ̀ ìlà ìparí ní ìparí fatwa kọ̀ọ̀kan: 'ṣàyẹ̀wò àti fọwọ́sí nípasẹ̀ Mufti Ebrahim Desai."
Desai kú ní ọjọ́ àrùn-dín-lógún oṣù kéje ọdún 2021, ní Durban. Abdur Rahman ibn Yusuf Mangera, Muhammad ibn Adam Al-Kawthari, Omar Suleiman àti Yasir Nadeem al Wajidi fi ìbànújẹ́ hàn lórí ikú rẹ̀.
==Àwọn Iṣẹ́ Lítíréṣọ̀ Rẹ̀==
Àwọn ìlànà ẹ̀sìn Desai ti jẹ́ àtẹ̀jáde gẹ́gẹ́ bí Contemporary Fatawa ní apá mẹ́rin.<ref name="baseerat" /> Àwọn iṣẹ́ rẹ̀ mìíràn ni:
* ''Al-Mahmood'' (Collection of his religious edicts)
* ''Imam Bukhari and his famous Al-Jāmi Al-Sahīh''
* ''Introduction to Hadīth''
* ''Introduction to Islamic Commerce''
* ''Commentary on Qaseedah Burdah''
== Àwọn Ìtọ́ka Sí ==
fey6lqdhc0vh5cr0cxg2ubli1kg3xok
Suzanne Iroche
0
72436
556890
2022-07-23T13:20:32Z
41.190.3.214
Àfikún Titun
wikitext
text/x-wiki
'''Suzanne Olufunke Iroche''' tàbí '''Suzanne Olufunke Soboyejo-Iroche''' Jẹ́ òṣìṣẹ́ báǹkí ní orílé èdè Nàìjíríà èyí tí ó ń darí Finbank tí orílé èdè Nàìjíríà.
==Ìgbé Ayé==
Iroche lọ sí ilé ìwé gírámà tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Queen's College, èyí tí ó wà ní ìpínlè Èkó àti Fásitì tí amọ̀ sí Unilag, lẹyìn èyí ní ọ lọ sí Kellogg School of Managemet ni Illionois.<ref name=new>[http://www.vanguardngr.com/2009/08/new-ceos-resume-immediately-who-they-are/ New CEOs resume immediately, who they are?], Babajide Komolafe, 14 August 2009, VanguardNGR, Retrieved 23 February 2016</ref>
Bákan náà ó jẹ́ Adarí àgbà fún ilé ifowopamọsi tí amò sí Globa Banki Directorate.<ref name=cbn/> ọ sí wá lára àwọn elétò fún Pension Managemet Reform fún ilé ìfowópamọ́ United Bani God Africa, UBA.<ref name=bloom>[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=46989131&privcapId=28829457 Suzanne Olufunke Iroche], Bloomberg, Retrieved 23 February 2016</ref>
Ó di mímọ kàà nígbà tí rògbòdìyàn bá àwọn ilé ìfọwópamọ́si ní orílé èdè Nàìjíríà, ìgbà yẹn ní wọ́n gba ṣé lé àwọn àgbà Adarí bánkì marun-un ni oṣù kẹjọ ọdún 2009, tí wọn sì fí àwọn márùn míràn èpò wọ, èyí tí òǹtẹ̀ sí wà láti ilé ìfọwópamọ́si Gbogboògbò tí ó ń jẹ́ CBN. Igbákejì Gómìnà, Sarah Alade ní ọ fí Iroche jẹ́ Adarí Bánkì Finland ní Nàìjíríà, èyí tí bí rọ́pò Okey Nwosu. Lára àwọn tí wọn jẹ Adarí bánkì mìíràn tí wọn rí lóyè náà ní CEO tí Union Bánkì, Dr. batu Ebong, tí Olufunke Iyabo Osibodu rọ́pò rẹ àti Cecilia Ìbẹrù tí John Aboh tí Oceanic Bank rọ́pò rẹ̀.<ref name =cbn>[http://www.vanguardngr.com/2009/08/cbn-sacks-5-banks-directors/ CBN sacks 5 Banks Directors], Gabriel Omoh and Babajide Komolafe, 14 August 2009, VanguardNGR, Retrieved 23 February 2016</ref>
Ní ọdún 2019 ní wọ́n fí jẹ Adarí Àgbà ti amọ̀ sí Executive Director fún Ilé iṣé kàn tí ó ń jẹ́ United Africa Company Of Nigeria, UAC, tí ó èpò ẹni Awuneba Ajumogobia tí ó daṣẹ sílẹ̀ ni ipari oṣù keje.<ref>{{Cite web|last=Olawoyin|first=Oladeinde|date=2019-07-31|title=UAC director resigns|url=https://www.premiumtimesng.com/business/business-news/344187-uac-director-resigns.html|access-date=2020-06-10|language=en-GB}}</ref>
3yfiyckl4ow3iatvw25xeoirw514hc6
556896
556890
2022-07-23T13:47:26Z
41.190.31.127
Àfikún
wikitext
text/x-wiki
'''Suzanne Olufunke Iroche''' tàbí '''Suzanne Olufunke Soboyejo-Iroche''' Jẹ́ òṣìṣẹ́ báǹkí ní orílé èdè Nàìjíríà èyí tí ó ń darí Finbank tí orílé èdè Nàìjíríà.
==Ìgbé Ayé==
Iroche lọ sí ilé ìwé gírámà tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Queen's College, èyí tí ó wà ní ìpínlè Èkó àti Fásitì tí amọ̀ sí Unilag, lẹyìn èyí ní ọ lọ sí Kellogg School of Managemet ni Illionois.<ref name=new>[http://www.vanguardngr.com/2009/08/new-ceos-resume-immediately-who-they-are/ New CEOs resume immediately, who they are?], Babajide Komolafe, 14 August 2009, VanguardNGR, Retrieved 23 February 2016</ref>
Bákan náà ó jẹ́ Adarí àgbà fún ilé ifowopamọsi tí amò sí Globa Banki Directorate.<ref name=cbn/> ọ sí wá lára àwọn elétò fún Pension Managemet Reform fún ilé ìfowópamọ́ United Bani God Africa, UBA.<ref name=bloom>[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=46989131&privcapId=28829457 Suzanne Olufunke Iroche], Bloomberg, Retrieved 23 February 2016</ref>
Ó di mímọ kàà nígbà tí rògbòdìyàn bá àwọn ilé ìfọwópamọ́si ní orílé èdè Nàìjíríà, ìgbà yẹn ní wọ́n gba ṣé lé àwọn àgbà Adarí bánkì marun-un ni oṣù kẹjọ ọdún 2009, tí wọn sì fí àwọn márùn míràn èpò wọ, èyí tí òǹtẹ̀ sí wà láti ilé ìfọwópamọ́si Gbogboògbò tí ó ń jẹ́ CBN. Igbákejì Gómìnà, Sarah Alade ní ọ fí Iroche jẹ́ Adarí Bánkì Finland ní Nàìjíríà, èyí tí bí rọ́pò Okey Nwosu. Lára àwọn tí wọn jẹ Adarí bánkì mìíràn tí wọn rí lóyè náà ní CEO tí Union Bánkì, Dr. batu Ebong, tí Olufunke Iyabo Osibodu rọ́pò rẹ àti Cecilia Ìbẹrù tí John Aboh tí Oceanic Bank rọ́pò rẹ̀.<ref name =cbn>[http://www.vanguardngr.com/2009/08/cbn-sacks-5-banks-directors/ CBN sacks 5 Banks Directors], Gabriel Omoh and Babajide Komolafe, 14 August 2009, VanguardNGR, Retrieved 23 February 2016</ref>
Ní ọdún 2019 ní wọ́n fí jẹ Adarí Àgbà ti amọ̀ sí Executive Director fún Ilé iṣé kàn tí ó ń jẹ́ United Africa Company Of Nigeria, UAC, tí ó èpò ẹni Awuneba Ajumogobia tí ó daṣẹ sílẹ̀ ni ipari oṣù keje.<ref>{{Cite web|last=Olawoyin|first=Oladeinde|date=2019-07-31|title=UAC director resigns|url=https://www.premiumtimesng.com/business/business-news/344187-uac-director-resigns.html|access-date=2020-06-10|language=en-GB}}</ref>
== Refere ==
{{reflist}}Àwon Ìtọ́kasí
d0ryycpwemq50cdv8dpwswbgf5a0l4b
556897
556896
2022-07-23T13:48:26Z
41.190.31.127
Àfikún Titun
wikitext
text/x-wiki
'''Suzanne Olufunke Iroche''' tàbí '''Suzanne Olufunke Soboyejo-Iroche''' Jẹ́ òṣìṣẹ́ báǹkí ní orílé èdè Nàìjíríà èyí tí ó ń darí Finbank tí orílé èdè Nàìjíríà.
==Ìgbé Ayé==
Iroche lọ sí ilé ìwé gírámà tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Queen's College, èyí tí ó wà ní ìpínlè Èkó àti Fásitì tí amọ̀ sí Unilag, lẹyìn èyí ní ọ lọ sí Kellogg School of Managemet ni Illionois.<ref name=new>[http://www.vanguardngr.com/2009/08/new-ceos-resume-immediately-who-they-are/ New CEOs resume immediately, who they are?], Babajide Komolafe, 14 August 2009, VanguardNGR, Retrieved 23 February 2016</ref>
Bákan náà ó jẹ́ Adarí àgbà fún ilé ifowopamọsi tí amò sí Globa Banki Directorate.<ref name=cbn/> ọ sí wá lára àwọn elétò fún Pension Managemet Reform fún ilé ìfowópamọ́ United Bani God Africa, UBA.<ref name=bloom>[https://www.bloomberg.com/research/stocks/people/person.asp?personId=46989131&privcapId=28829457 Suzanne Olufunke Iroche], Bloomberg, Retrieved 23 February 2016</ref>
Ó di mímọ kàà nígbà tí rògbòdìyàn bá àwọn ilé ìfọwópamọ́si ní orílé èdè Nàìjíríà, ìgbà yẹn ní wọ́n gba ṣé lé àwọn àgbà Adarí bánkì marun-un ni oṣù kẹjọ ọdún 2009, tí wọn sì fí àwọn márùn míràn èpò wọ, èyí tí òǹtẹ̀ sí wà láti ilé ìfọwópamọ́si Gbogboògbò tí ó ń jẹ́ CBN. Igbákejì Gómìnà, Sarah Alade ní ọ fí Iroche jẹ́ Adarí Bánkì Finland ní Nàìjíríà, èyí tí bí rọ́pò Okey Nwosu. Lára àwọn tí wọn jẹ Adarí bánkì mìíràn tí wọn rí lóyè náà ní CEO tí Union Bánkì, Dr. batu Ebong, tí Olufunke Iyabo Osibodu rọ́pò rẹ àti Cecilia Ìbẹrù tí John Aboh tí Oceanic Bank rọ́pò rẹ̀.<ref name =cbn>[http://www.vanguardngr.com/2009/08/cbn-sacks-5-banks-directors/ CBN sacks 5 Banks Directors], Gabriel Omoh and Babajide Komolafe, 14 August 2009, VanguardNGR, Retrieved 23 February 2016</ref>
Ní ọdún 2019 ní wọ́n fí jẹ Adarí Àgbà ti amọ̀ sí Executive Director fún Ilé iṣé kàn tí ó ń jẹ́ United Africa Company Of Nigeria, UAC, tí ó èpò ẹni Awuneba Ajumogobia tí ó daṣẹ sílẹ̀ ni ipari oṣù keje.<ref>{{Cite web|last=Olawoyin|first=Oladeinde|date=2019-07-31|title=UAC director resigns|url=https://www.premiumtimesng.com/business/business-news/344187-uac-director-resigns.html|access-date=2020-06-10|language=en-GB}}</ref>
== Àwọn Ìtọ́kasí ==
{{reflist}}
33zegup8uybpve9oqozvb8oqj13ufmg
Amu jadesinmi
0
72437
556898
2022-07-23T14:00:37Z
41.190.31.127
Ṣ'èdá ojúewé pẹ̀lú "Amy Jadesimi (ibí 1976) jẹ́ oníṣòwò orílé èdè Nàìjíríà àti Adarí Àgbà fún ilé iṣé Deep Offshore Logistics Base tí ó wà ní ìpínlè Èkó LADOL, èyí tí bí jẹ́ ilé iṣé aládání tí ó ń ṣe iṣé Logistics àti Engineering ní ogbà tí wón mú sí Port Of Lagos."
wikitext
text/x-wiki
Amy Jadesimi (ibí 1976) jẹ́ oníṣòwò orílé èdè Nàìjíríà àti Adarí Àgbà fún ilé iṣé Deep Offshore Logistics Base tí ó wà ní ìpínlè Èkó LADOL, èyí tí bí jẹ́ ilé iṣé aládání tí ó ń ṣe iṣé Logistics àti Engineering ní ogbà tí wón mú sí Port Of Lagos.
e9ww22h1uhu39o6l0r04g2ep0c7o6g8
556899
556898
2022-07-23T14:05:58Z
41.190.31.127
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Nigerian businesswoman}}
{{Use dmy dates|date=November 2017}}
{{Infobox person
| image =
| image_size =
| name = Amy Jadesimi
| other_names =
| caption =
| birth_date = {{Birth year and age|1976}}<ref name="Bio"/>
| birth_place = Nigeria
| alma_mater = '''[[University of Oxford]]'''<br/>([[Bachelor of Arts]] in [[Physiology]])<br/>([[Bachelor of Medicine and Bachelor of Surgery]])<br/>'''[[Stanford University]]'''<br/>([[Master of Business Administration]])
| occupation = [[Physician]], [[entrepreneur]], business executive
| years_active = 2004–present
| known_for =
| networth =
| title = [[Chief Executive Officer]] of [[LADOL|Lagos Deep Offshore Logistics Base]]
| parents = [[Oladipo Jadesimi]]<br> Alero Okotie-Eboh
| relatives = [[Emma Thynn, Marchioness of Bath]] (paternal half-sister)<br>[[Festus Okotie-Eboh]] (maternal grandfather)
}}
'''Amy Jadesimi''' (ibí 1976) jẹ́ oníṣòwò orílé èdè Nàìjíríà àti Adarí Àgbà fún ilé iṣé Deep Offshore Logistics Base tí ó wà ní ìpínlè Èkó LADOL, èyí tí bí jẹ́ ilé iṣé aládání tí ó ń ṣe iṣé Logistics àti Engineering ní ogbà tí wón mọ̀ sí Port Of Lagos.<ref name="Bio">{{cite web|last=Laura Secorun Palet |url=http://www.ozy.com/rising-stars/amy-jadesimi-a-one-woman-economic-engine/38752 |title=Amy Jdesimi: A One-Woman Economic Engine |
accessdate=3 November 2017 |date=22 January 2015 |publisher=The Daily Dose (Ozy.com)}}</ref>
lnnl33fud13e28btklbpgozes7qse2z
Tosin Oshinowo
0
72438
556928
2022-07-23T20:14:26Z
Olollykris
24035
New page
wikitext
text/x-wiki
Tosin Oshinowo jẹ́ ayàwòrán-ilé, oníṣòwò, sọ̀rọ̀ àti òṣèré orílẹ̀-èdè Nàìjíríà.
<ref name="guardian2">{{cite news|url=https://guardian.ng/life/tosin-oshinowo-a-damsel-in-mens-structural-world/|title=Tosin Oshinowo: A Damsel In Men’s Structural World|author=Daniel Azania|publisher=The Guardian|date=September 23, 2018|accessdate=October 27, 2018}}</ref><ref>{{cite news|URL=https://guardian.ng/guardian-woman/tosin-oshinowo/|title=Tosin Oshinowo: Inspired to break the glass ceiling|date=June 4, 2016|publisher=The Guardian|work=Guardian Woman|accessdate=October 27, 2018}}</ref>
Àwòrán ilé-ìtajà ńlá ti Maryland to yà ni ó' sọ ọ́ di ìlúmọ̀ọ́ká. Akẹ́kọ̀ọ́ gboyè ilé-ìwé Kingston College, ìlú London ni Tosin. Ó sì tẹ̀síwájú nínú ẹ̀kọ́ rẹ̀ ni Bartlett School of Architecture. Ọ̀pọ̀ iṣẹ́ ni Tosin ti ṣe ni ilẹ̀ yìí àti ní òkè-òkun ni ọdún 2012.
.<ref name=":12">{{Cite news|url=http://www.citypeopleonline.com/maryland-mall-painted-black-lagos-architect-tosin-oshinowo-reveals/|title=Why MARYLAND Mall Was Painted Black, LAGOS Architect, TOSIN OSHINOWO Reveals {{!}} City People Magazine|date=2017-06-19|work=City People Magazine|access-date=2018-04-25|language=en-US}}</ref><ref name="guardian2" />
== jẹ́ Olùdásílẹ̀ àti Olùdarí rlé-iṣẹ́ ==
tage of life. In an interview she granted Omenkaonline.com, Tosin attributes her choice to self-discovery of her creativity, her success in Technical Drawing while in high school, and her innate ability to understand drawings at her tender age of twelve, as well as her exposure to site works accompanying her father to site when his retirement home was being built.<nowiki><ref></nowiki>{{Cite web|url=http://www.omenkaonline.com/breaking-the-mould-with-tosin-oshinowo/|title=Breaking the Mould with Tosin Oshinowo-Omenka Online|last=Enwonwu|first=Oliver|website=www.omenkaonline.com|language=en-US|access-date=2018-05-03|date=December 2016}}
thor.<ref name="guardian">{{cite news|url=https://guardian.ng/life/tosin-oshinowo-a-damsel-in-mens-structural-world/|title=Tosin Oshinowo: A Damsel In Men’s Structural World|author=Daniel Azania|publisher=The Guardian|date=September 23, 2018|accessdate=October 27, 2018}}</ref><ref>{{cite news|URL=https://guardian.ng/guardian-woman/tosin-oshinowo/|title=Tosin Oshinowo: Inspired to break the glass ceiling|date=June 4, 2016|publisher=The Guardian|work=Guardian Woman|accessdate=October 27, 2018}}</ref>
== Àwọn Ìtọ́kasí ==
hnzp4v9j1a5on8i05teagyj95ayzpmb
556929
556928
2022-07-23T20:22:07Z
Olollykris
24035
Àtúnṣe
wikitext
text/x-wiki
Tosin Oshinowo jẹ́ oníṣòwò, òṣèré, ayàwòrán-ilé orílẹ̀-èdè Nàìjíríà .
<ref name="guardian22">{{cite news|url=https://guardian.ng/life/tosin-oshinowo-a-damsel-in-mens-structural-world/|title=Tosin Oshinowo: A Damsel In Men’s Structural World|author=Daniel Azania|publisher=The Guardian|date=September 23, 2018|accessdate=October 27, 2018}}</ref><ref>{{cite news|URL=https://guardian.ng/guardian-woman/tosin-oshinowo/|title=Tosin Oshinowo: Inspired to break the glass ceiling|date=June 4, 2016|publisher=The Guardian|work=Guardian Woman|accessdate=October 27, 2018}}</ref>
Àwòrán ilé-ìtajà ńlá ti Maryland to yà ni ó' sọ ọ́ di ìlúmọ̀ọ́ká. Akẹ́kọ̀ọ́ gboyè ilé-ìwé Kingston College, ìlú London ni Tosin. Ó sì tẹ̀síwájú nínú ẹ̀kọ́ rẹ̀ ni Bartlett School of Architecture. Ọ̀pọ̀ iṣẹ́ ni Tosin ti ṣe ni ilẹ̀ yìí àti ní òkè-òkun ni ọdún 2012.
.<ref name=":122">{{Cite news|url=http://www.citypeopleonline.com/maryland-mall-painted-black-lagos-architect-tosin-oshinowo-reveals/|title=Why MARYLAND Mall Was Painted Black, LAGOS Architect, TOSIN OSHINOWO Reveals {{!}} City People Magazine|date=2017-06-19|work=City People Magazine|access-date=2018-04-25|language=en-US}}</ref><ref name="guardian22">{{cite news|url=https://guardian.ng/life/tosin-oshinowo-a-damsel-in-mens-structural-world/|title=Tosin Oshinowo: A Damsel In Men’s Structural World|author=Daniel Azania|publisher=The Guardian|date=September 23, 2018|accessdate=October 27, 2018}}</ref>
== Àwọn Ìtọ́kasí ==
7hhm15jtnhqa86ot0igfwz6w75m46xk
Olawunmi Banjo
0
72439
556934
2022-07-23T23:47:39Z
Marvelousola01
23858
Ṣ'èdá ojúewé pẹ̀lú "'''Olawunmi Banjo''' (tí a bí ní 31 July 1985) je oluyaworan omo orílè-èdè Nàìjíríà. Ìpínlè Èkó(Nàìjíríà) ni óun gbé tí o sì ti ún sísé oluyaworan. == Ayé rè == A bí Banjo sí ìpínlè Ogun, Nàìjirià, o ka ìwé ní Yunifásitì ti Pan Africa.<ref name="Anon.">{{cite web|url=http://www.bajaartists.com/olawunmi-caroline-banjo/|access-date=2022-07-23}}</ref> Àwon nkan tí o fi ún yaworan ni edudu àti akiriliki lórí kan..."
wikitext
text/x-wiki
'''Olawunmi Banjo''' (tí a bí ní 31 July 1985) je oluyaworan omo orílè-èdè Nàìjíríà. Ìpínlè Èkó(Nàìjíríà) ni óun gbé tí o sì ti ún sísé oluyaworan.
== Ayé rè ==
A bí Banjo sí ìpínlè Ogun, Nàìjirià, o ka ìwé ní Yunifásitì ti Pan Africa.<ref name="Anon.">{{cite web|url=http://www.bajaartists.com/olawunmi-caroline-banjo/|access-date=2022-07-23}}</ref>
Àwon nkan tí o fi ún yaworan ni edudu àti akiriliki lórí kanfasi. Òpòlopò àwòrán rè jé aworan alalaye àti àpèjuwe, àwon ènìyàn sì le mo nkan tí àwòrán náà túmò sí tàbí ti o gbiyanju láti so lai se pé elomiran salaye fún won.<ref name="Bellafricana 2015">{{cite web|title=Meet Olawunmi Banjo "The Artist"|website=Bellafricana|date=2015-02-05|url=https://bellafricana.com/olawunmi-banjo-the-artist/|access-date=2022-07-23}}</ref> Olawunmi so pé àwon nkan to sé iwuri fún oun láti yaworan ni èdá, awon ènìyàn tî o yiká àti sísé akiyesi sí àwon nkan tí ó wà layika rè.<ref name="Ifechukwu 2022">{{cite web|last=Ifechukwu|first=Chidera|title=Yemisi Shyllon Museum of Art|website=Yemisi Shyllon Museum of Art|date=2022-07-23|url=https://museum.pau.edu.ng/articles/the-artist-that-is-olawunmi-banjo|access-date=2022-07-23}}</ref> Olawunmi jé okan lara omo egbe African Artists Foundation.
== Àwon Ìtókasí ==
0tw0xr9hrwos792fzozf32xpcp8iqnh