Мускав кĕперни
Википедири материал
Мускав кĕперни — 1708 çулта йĕркелесе хунă; 1929 çулхи административлă реформăччен тытăнса тăнă. Тĕпĕ — Мускав.
1897 çулхи халăх çыравĕпе кунта 2 433 356 çын пурăннă. 1901 çулта 19120 çын пĕрлешĕннĕ, 113 860 çын çуралнă, 93 163 çын вилнĕ, 20 697 çын хутшăннă (8,5 çын 1000 çине). Хуласем 14 пулнă, вулăссем — 166, 1802 çултанпа — 13 уес: Богород, Бронницă, Верей, Волоколам, Дмитров, Звенигород, Клин, Коломна, Можай, Мускав, Подол, Рузă тата Серпухов.
Тупмалли |
[тӳрлет] 1917 çулччен
Мускав кĕпернине 1708 çулта туса хунă.
- 1712 çулта кĕпернене темиçе обер-комендант провинцисене (1715—1719 çулсенче ландрат чĕрĕкĕсем тенĕ) пайланă, çав шутра Серпухов, Звенигород, Кашира, Улатимĕр, Калуга, Кострома, Ростов.
- 1719 çулта кĕпернене 9 провинцисене пайланă: Мускав, Переславăль-Кисан, Кострома, Суздаль, Юрьев-Польша, Улатимĕр, Переславăль-Залес, Тулă, Калуга. Мускав провинцинче дистриктсемпе пĕрле (1727 çултанпа — уесĕсемпе) 16 хула шутланнă: Мускав, Дмитров, Клин, Руза, Волоколам, Можай, Царёв-Борисов, Малоярославец, Серпухов, Таруса, Оболенск, Кашира, Коломна, Звенигород, Верея, Боровск.
- 1727. Мускав кĕпернине Санкт-Петербург кĕпернийĕн Углич тата Ростов провинцисем кĕнĕ.
- 1760-мĕш çулсенче Борисовпа Оболен уесĕсем кĕреççĕ.
- 1770-мĕш çулсенче Боров, Малоярослав, Таруса уесĕсем Калуга, Кашира уесĕ – Тулă наместничествисене куçараççĕ.
- 1782çулсенче Мускав провинцинче çĕнĕрен 15 уеслĕ Мускав кĕпернине йĕркелесе хураççĕ: Волоколам уесĕ, Можай уесĕ, Верей уесĕ, Подол уесĕ, Никита уесĕ, Серпухов уесĕ, Коломнă уесĕ, Бронницă уесĕ, Мускав уесĕ, Воскресени уесĕ, Клин уесĕ, Дмитров уесĕ, Звенигород уесĕ.
- 1796. Богород, Бронницă, Подол, Никита тата Воскресени уесĕсене пĕтерсе хураççĕ.
- 1802. Богород, Бронницă тата Подол уесĕсене тепĕр хут йĕркелеççĕ.
- 1861. Вулăссене пайлама пуçлаççĕ.
[тӳрлет] Кĕперне 1917—1929 çулсенче
1920-мĕш çулсен пуçламăшĕнче Егорьев, Орехово-Зуев, Ленин (тĕпĕ –Ленинск (халĕ Талдом)), Сергиев (тĕпĕ – Сергиев (халĕ Сергиев Посад)), Кашира, Воскресени уесĕсене туса хураççĕ. Бронницă уесĕн тĕпне Раменскоене куçараççĕ. Верейпе Рузă уесĕне пĕтереççĕ. Çак шучĕсемпе кĕперне 1929 сулчен тытăнса тăрать.
[тӳрлет] 1917 çулхи административлă пайланăвĕ (уесĕсемпе вулăсĕсем)
[тӳрлет] Богород уесĕ
- Аксеновская
- Беззубовская
- Буньковская
- Васильевская
- Гребневская
- Дороховская
- Запонорская
- Зуевская
- Ивановская
- Игнатьевская
- Ильинская
- Карповская
- Новинская
- Осеевская
- Теренинская
- Шаловская
- Ямкинская
- заштатный город Орехово-Зуево
- заштатный город Павловский Посад
[тӳрлет] Бронницă уесĕ
- Ашитковская
- Быковская
- Велинская
- Вохринская
- Гжельская
- Жирошкинская
- Загорновская
- Лобановская
- Михалевская
- Мячковская
- Раменская
- Рождественская
- Салтыковская
- Софьинская
- Спасская
- Троице-Лобановская
- Ульянинская
- Усмерская
- Чаплыженская
- Чулковская
[тӳрлет] Верей уесĕ
- Богород
- Чăваш-хула вулăсĕ
- Кубинка
- Петров
- Руднев
- Смоленск
- Таширов
- Шелков
[тӳрлет] Волоколам уесĕ
- Аннинская
- Буйгородская
- Бухоловская
- Кульпинская
- Марковская
- Муриковская
- Ошейкинская
- Плосковская
- Серединская
- Тимошевская
- Ярополецкая
[тӳрлет] Дмитров уесĕ
- Богословская
- Гарская
- Гульневская
- Ильинская
- Караваевская
- Митинская
- Морозовская
- Озерецкая
- Ольговская
- Подчерковская
- Рогачевская
- Синьковская
- Тимоновская
- заштатный город Сергиев Посад
[тӳрлет] Звенигород уесĕ
- Аксиньинская
- Еремеевская
- Лучинская
- Павловская
- Перхушковская
- Пятницкая
- Шараповская
- Ягунинская
- заштатный город Воскресенск (ныне Истра)
[тӳрлет] Клин уесĕ
- Борщевская
- Васильевская
- Вертлинская
- Давыдковская
- Завидовская
- Калеевская
- Круговская
- Новинская
- Петровская
- Покровская
- Селинская
- Соголевская
- Солнечногорская
- Спас-Нудольская
- Троицкая
[тӳрлет] Коломнă уесĕ
- Акатьевская
- Бояркинская
- Верховлянская
- Глебовская
- Горская
- Колыберовская
- Куртинская
- Малинская
- Мещеринская
- Мячковская
- Непецинская
- Парфентьевская
- Протопоповская
- Сандыревская
- Суковская
- Федосьинская
[тӳрлет] Можай уесĕ
- Борисовская
- Бородинская
- Глазовская
- Елмановская
- Канаевская
- Карачаровская
- Кукаринская
- Осташевская
- Порецкая
[тӳрлет] Мускав уесĕ
- Всехсвятская
- Выхинская
- Дурыкинская
- Зюзинская
- Марфинская
- Мытищинская
- Нагатинская
- Озерецкая
- Пехорская
- Ростокинская
- Троице-Голенищевская
- Троицкая
- Хорошевская
- Царицынская(Черногрязская)
- Черкизовская
[тӳрлет] Подол уесĕ
- Вороновская
- Десенская
- Добрятинская
- Домодедовская
- Дубровицкая
- Кленовская
- Краснопахорская
- Молодинская
- Островская
- Сухановская
- Шебанцевская
[тӳрлет] Рузă уесĕ
- Ащеринская
- Васильевская
- Горбовская
- Клементьевская
- Мамошинская
- Моревская
- Никольская
- Орешковская
- Судниковская
- Хотебцкая
[тӳрлет] Серпухов уесĕ
- Алексеевская
- Бавыкинская
- Белопесоцкая
- Бадеевская
- Васильевская
- Вельяминовская
- Высоцкая
- Киясовская
- Липитинская
- Пущинская
- Семеновская
- Стремиловская
- Туровская
- Хатунская