Шывай кимми

Википедири материал

Шывай кимми (акăлч. submarine) — шыв айне анма (каялла хăпаракан) тата шыв айĕнче чылай вăхăт хушши ĕçлеме пултаракан карап. Шывай киммин чи чаплă енĕ — вăрттăн çӳреме пултарни.

Тупмалли

[тӳрлет] Карап конструкцийĕ

Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи вăхăтĕнчи ДШК U-47
Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи вăхăтĕнчи ДШК U-47
VICTORIA класĕллĕ шывай киммин схеми
VICTORIA класĕллĕ шывай киммин схеми

Шывай киммисен корпусне металран тăваççĕ, тумлам е сигарă евĕрлĕскер шыв тĕпĕнче чылай шыв пусăмне чăтса тăма пултарать. Шыв тарăнашне анма балласт цистернисене шыв тултараççĕ. Шыв айĕнче çӳле хăпарма е аяла анма тата шыв çине тухма горизонталь рулĕсем пулăшнипе балласт цистернисенчи шыва хĕссе чăмăртанă сывлăшпа е газпа (çăмăл сывлăшпа) тĕксе кăлараççĕ. Шывай киммисене шыв çинче куçса пыма атом энергиллĕ е дизеллĕ моторсем; шыв айĕнче — атомлă моторсем, электрикă аккумуляторĕсем, пĕчĕк тарăнăшра — «шнорхель» меслечĕллĕ дизель моторĕсем. Тĕрлĕ вăхăтра дизель вăйĕпе тарăна анса çӳремелли темиçе шывай кимми проекчĕсем хатĕрленĕ пулнă, анчахь та вĕсене пушархăрушăлахĕ тата шавлавĕ ытлашши пулнă пирки ĕçе кĕртмен.

[тӳрлет] Карап хĕç-пăшалĕ

Шывай кимми çинче баллистика тата çунатлă ракетăсем, торпедăсем, минăсем, хирĕç тăмалли гидроакустика хатĕрĕсем, зенит-ракета комплексĕсем пулаççĕ.


[тӳрлет] Классификацийĕсем

USS Virginia,  «Вирджиния» класĕллĕ америкăн атомлă шывай кимми
USS Virginia, «Вирджиния» класĕллĕ америкăн атомлă шывай кимми
«Biber» питĕ пĕчĕк шывай кимми
«Biber» питĕ пĕчĕк шывай кимми
  • энерги енĕпе:
    • атăмлă (АПЛ)
    • дизель-электрикăллă
  • шывкăларăвĕпе:
    • шывай крейсерлĕ
    • крейсерлĕ
    • пысăк
    • ватам
    • пĕчĕк
    • чи пĕчĕк
  • ĕç тĕллевĕсемпе:
    • стратегиллĕ
    • нумайтĕллевлĕ
    • уйрăм ĕçлĕ
  • тĕп хĕçпăшалĕпе:
    • ракетлă
    • торпедăллă
    • ракетлă-торпедăллă.

[тӳрлет] Шывай киммисен историйĕ

[тӳрлет] Паянкунхи шывай киммисем

[тӳрлет] Литература

  • Шунков В. Н. Подводные лодки. — Минск: Поппури, 2004.


[тӳрлет] Çавăн пекех пăхăр

Батискаф «Триест»
Батискаф «Триест»
  • Батискаф — океан шывне тарăн анмалли автономлă (хăй тĕллĕ) аппарат.