Waterbesparing

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Inhoud

[wysig] Probleem

• Suid-Afrika is 'n waterarm land. Dit skep onder andere probleme in die stede, omdat daar oor ver afstande water voorsien moet word, byvoorbeeld vir Gauteng. Die Lesotho-Hoogland-waterprojek is hiervoor gebou. Hierdie projek fokus veral op huishoudelike watervoorsiening in stedelike gebiede soos Johannesburg en Pretoria.

• Sommige plekke het swak waterkwaliteit, soos Potchefstroom. Hoewel dié stad volop ondergrondse water het, is boorgatwater se kwaliteit selfs swakker. As gevolg van dolomitiese gebiede hoër op in die Mooirivier-opvanggebied, is die water kalkagtig. Sommige dorpe se munisipale waterkwaliteit is swak as gevolg van ander oorsake. Hierdie projek gee 'n voorbeeld van moontlike waterbesparing van 'n huishouding in Potchefstroom.

[wysig] Hipotese

Huishoudings in stedelike en dorpsgebiede kan aansienlik water bespaar deur reënwater op te vang.

[wysig] Agtergrondinligting

[wysig] Waterskaarste

Teen die jaar 2030 gaan Suid-Afrika in 'n ernstige waterkrisis gedompel wees. Dit is die bevinding van 'n onlangse studie wat deur die Departement van Waterwese en Bosbou gedoen is. Die inligting is gekry by http://psybergate.com/wetfix/Press/PressIndex.htm. Gauteng, Mpumalanga en die Noordelike Provinsie sal die swaarste onder die waterskaarste ly. Die huidige verbruik van oppervlakwater uit die bolope van die Olifantsrivier en die uit die Vaalrivier neem in so 'n geweldige mate toe dat watervoorsieners oor dertig jaar water sal moet herlei van ander gebiede, veral van Swaziland en Lesotho. In 1986 is 'n ooreenkoms tussen Suid-Afrika en Lesotho gesluit vir 'n grootse projek om water uit die Maluti-berge na die Vaalrivier-opvanggebied in Suid-Afrika te herlei. Die Lesotho-Hoogland-waterprojek van miljarde rande het die bou van 'n reeks tonnels en damme behels om water van Lesotho na die provinsie Gauteng te bring, waar die meeste van Suid-Afrika se nywerhede geleë is.

[wysig] Waterkwaliteit

Potchefstroom se waterkwaliteit is swak. Potchefstroom se water bevat nie net onsuiwerhede nie, maar is ook vol kalk.

Volgens ’n plaaslike verskaffer van watersuiweringstoerusting is die totale opgeloste stowwe (TOS) - deeltjies per miljoen van Potchefstroom se water ± 310. Volgens die SABS (Suid-Afrikaanse Buro van Standaarde)is daar meer as 400 TOS in die water en dit hou dan skade vir die mens in. In die Europese lande word 25 en hoër TOS in die water as ondrinkbaar beskou. Daar is baie probleme met munisipale water. In hierdie uitstalling is knipsels van ’n paar koerante oor die kwaliteit van water en wat alles in die riviere ingepomp word. ’n Paar van die probleme met Potchefstroom se munisipale water, wat met die gebruik van reënwater uitgeskakel kan word, is die volgende:

  • Belemmerde plantegroei en swak plante.
  • Vrektes van visse in vistenks .
  • Aankalking van toilette.
  • Radio-aktiwiteit in die (plaaslike) munisipale water.
  • Swaarmetale in swembaddens.

[wysig] Resultate

[wysig] Reënwaterstelsels elders in die wêreld

’n Mens gebruik nie regtig baie water vir drink nie, maar die toilette en wasmasjiene gebruik die meeste water in die huis. Wanneer hierdie verbruik met reënwater vervang word, word water gespaar. Op die internet is baie gegewens beskikbaar oor die opvang van water op woonhuise se dakke en die stoor van die water in watertenks. Daar word gewoonlik na die watertenks as "water cisterns" verwys, maar in Australië word dit, soos in Suid-Afrikaanse Engels, "water tanks" genoem. Hierdie stelsel werk goed. Die stad Sydney se wateragentskap betaal ’n rabat vir persone wat sulke stelsels installeer. Daar kan ook ’n minimum-vlak gestel word vir die water in die tenk en as dit onder die vlak gaan, word daar munisipale water ingetap. Indien die sisteem aan die toilette gekoppel is, is daar altyd water vir die toilette. Verskeie voordele word genoem:

  • Bespaar water
  • Natuurlik
  • Verminder waterrekening
  • Word alreeds gedoen (werklikheid)
  • Gebruik die dak ten volle
  • Help die omgewing om drinkwater te bespaar. Dit verminder die chemikalieë en spaar energie-verbruik om water te suiwer en na jou huis te vervoer
  • Verminder die stormwater wat van die dak afloop vir dag tot dag verbruik
  • Ons kan miljoene liter water bespaar deur net reënwater vir toilette en tuine te gebruik en om karre mee te was.
  • As die regering daarmee kan help, sal meer mense so ’n watersisteem goedkoper kan installeer.

Daar is verskeie probleme wat die hoof gebied moet word:

  • Installering van pype en tenke is duur.
  • Daar is ʼn probleem met die broei van muskiete.
  • Kleiner diere kan inval en die water besoedel.
  • Die water kan vuil en onbruikbaar raak.
  • As ’n boom naby die dak is, kan die water nie gebruik word nie omdat te veel blare in die tenk gaan beland.
  • Daar kan suurrëen wees wat die reënwater suur kan maak.
  • Net sekere tye van die jaar kan water opgevang word.
  • Die sisteem is nie goed uit finansiële oogpunt nie, omdat dit nie betalend is nie
  • Die suur/alkali gehalte (Ph) wissel, want dit kan tussen 7 en 11 wees.
  • Vuiligheid beland in die water as gevolg van stof op die dak, insekte, klein diere wat in die tenks kan val en besoedeling.

Vir elke probleem is daar ’n oplossing bv. :

  • Onooglike tenks: Bou tenks wat goed saamsmelt met die huis en argitektuur.
  • Water is nie geskik vir drink nie omdat dit allerlei bakterieë bevat: Ook dit kan opgelos word, maar meesal word die water slegs vir die tuin en toilette gebruik. Vir laasgenoemde word spesiaal pype aangelê.

[wysig] Hoeveelheid reënwater

Uitgangspunte:

  • 'n Gemiddelde huisgrootte van 200 m2 word as uitgangspunt geneem.
  • Volgens die Australiese literatuur kan ongeveer 80% van die reënwater opgevang word. Die res gaan bv. verlore deur verdamping op 'n warm dak of as dit te min op 'n slag reën.
  • Vir die berekenings word 'n reënval van 600 mm per jaar gebruik.
  • Koste per kiloliter. Basiese koste: R21.30. Water koste: R2.55 vir elke Kℓ meer as 10kℓ per maand
  • Prys per 5 Kℓ tenk: R5600. Vir goeie waterbenutting word as uitgangspunt geneem dat drie sulke tenks nodig is, aangesien die verspreiding van reën in die somerreënvalstreek baie ongelyk is (sien verder).
  • Verbruik per huishouding per maand aan water: 30 Kℓ. (Die voorbeeld-huishouding in Potchefstroom se waterverbruik vir 10 persone, sonder 'n swembad, is ongeveer 22 Kℓ per maand).

Berekening van hoeveelheid water Elke vierkante meter dak vang 1 liter water op vir elke millimeter neerslag (1000 mm * 1000 mm*1 mm). Hoewel 'n skuins dak meer of minder kan opvang, word die verskil gewoonlik uitgekanselleer deur verskillende hellings en verskillende hoeke waarteen die reën val. Slegs die plat oppervlak van die dak, soos dit die vloeroppervlak dek, word gebruik. Jaarlikse hoeveelheid water wat so opgevang kan word, is soos volg: 200 m2 * 80% * 600 mm = 96 Kℓ 96 Kℓ water word op hierdie wyse opgevang. Dit vergelyk met die hoeveelheid water van twee mediumgrootte swembaddens. 'n Gemiddelde huis se waterverbruik is ongeveer 360 Kℓ per jaar. Berekening van kostebesparing Die jaarlikse gebruik aan water vir 'n gemiddelde huishouding met bogenoemde uitgangspunte is: 12 * 30 = 360 Kℓ Indien 96 Kℓ water per jaar opgevang en benut word, word sowat 26% water bespaar. Die tipiese koste van munisipale water teen 30 Kℓ per maand is: Basiese koste vir tien Kℓ= R21.30 20* R2.55 = R51 Totaal van R72,30 Die besparing aan water per jaar vir 'n gemiddelde huishouding is met 'n reënwatertenk volgens bogenoemde uitgangspunte is: 96 * R2.55. = R244.8 wat per jaar gespaar word Drie watertenks kos egter R5600*3 = R16800 Daar is ook bykomende kostes om geute, filters, pompe en ekstra pype aan te lê. Bloot uit finansiële oogpunt is die opgaar van reënwater nie betalend nie. Verspreiding van reën In die somerreënvalstreek is die jaarlikse reënval wisselvallig [sien in punt 6 hier onder]. Dit bring mee dat daar meer water vir die droë seisoen opgegaar moet word om werklik meeste van die reënwater te kan benut. In punt 6 word dit in 'n grafiek aangetoon. Die feit maak die opgaar van reënwater duurder.

[wysig] Werkende watersisteem

Die watersisteem wat hier in die figure hieronder aangedui word, word tans nog net vir die tuin gebruik. Hierdie tenks is nog nie genoegsaam verseël en met pompe voorsien nie. Ongeveer 300 m2 van 'n totale huisoppervlakte van 509 m2 word opgevang en in vier tenks gestoor: drie tenks van 2500 liter en een van 5000 liter. Die tenks is onderling verbind met 'n plastiekpyp van 40mm deursnee en is so geplaas, dat die tenks min of meer gelyk is wanneer hulle vol is.

Probleme wat ondervind word, is dat daar in die somer muskiete in die water broei. Dit word opgelos deur 'n baie dun lagie olie op die water te gooi. 'n Verdere probleem is dat stof van die dakke in die water kom en 'n sliklaag onder in die tenks vorm. Dit word opgelos deur die tenks van tyd tot tyd leeg te tap voor die lente en skoon te maak, asook deur filters te installeer. Weens die swak waterkwaliteit in Potchefstroom, werk die tenks uitstekend vir tuinbesproeiing en die versorging van potplante.

[wysig] Grafieke

Geen inligting kon gekry word van Potchefstroom nie maar wel van plekke rondom Potchefstroom.

In die volgende tabel dui die ingekleurde blokkies die maande van die jaar aan waarin ‘n mens suksesvol reënwater kan opvang:

Johannesburg - reënvalverspreiding mm dae =>1mm

  • Januarie 125 17.5% 16
  • Februarie 90 12.6% 11
  • Maart 91 12.8% 12
  • April 54 7.6% 9
  • May 13 1.8% 3
  • Junie 9 1.3% 2
  • Julie 4 0.6% 1
  • Augustus 6 0.8% 2
  • September 27 3.8% 4
  • Oktober 72 10.1% 10
  • November 117 16.4% 15
  • Desember 105 14.7% 15
  • Totaal 713 100.0% 99

Pretoria - reënvalverspreiding mm dae =>1mm

  • Januarie 136 20.2% 14
  • Februarie 75 11.1% 11
  • Maart 82 12.2% 10
  • April 51 7.6% 7
  • May 13 1.9% 3
  • Junie 7 1.0% 1
  • Julie 3 0.4% 1
  • Augustus 6 0.9% 2
  • September 22 3.3% 3
  • Oktober 71 10.5% 9
  • November 98 14.5% 12
  • Desember 110 16.3% 15
  • Totaal 674 100.0% 87

[wysig] Interpretasie

  • Reëntenks kan in stedelike gebiede aansienlike waterbesparing meebring, naamlik tipies 26% van 'n huishouding se waterverbruik. Indien dit wyd toegepas word, kan dit help om die land se watertekort te verminder.
  • Aangesien dit nie oor die kort termyn betalend is om reëntenks te installeer nie, sal die regering in die verband aansporings (rabatte) moet betaal. In die geval van meenthuise kan dit aan die beheerliggaam uitbetaal word. Sydney betaal ’n rabat van $650.
  • Die voordeel van reënwatergebruik is meer as finansieel. Dit gaan oor waterkwaliteit en nasionale belang.
  • Wanneer 'n huishouding water opvang, moet besondere sorg gedra word dat die waterkwaliteit gehandhaaf word. In sommige gevalle moet die water behandel word teen bakterieë, moet die broei van muskiete voorkom word of om suur reënwater behandel word.
  • Die reënwater kan veral vir tuin, toilette en swembaddens gebruik word.
  • Reënwater bevat meer suurstof as gewone kraanwater wat dit dan ideal maak vir tuinmaak.

[wysig] Gevolgtrekking

’n Reënwatersisteem vir huishoudelike gebruik is nie finansieel betalend nie nie, maar is wel nuttig uit ’n ekologiese oogpunt.

[wysig] Verwysings

http://www.routes.co.za/nw/potchefstroom/index.html Datum van toegang: 2006-07-13

http://www.potch.co.za/business/overview.htm Datum van toegang: 2006-07-13

http://www.weathersa.co.za/Climat/Climstats/JohannesburgStats.jsp Datum van toegang: 2006-07-13

Microsoft Encarta Referencs Libary 2004

http://www.potch.co.za/council/departments/infraktructure/water_sewerag.htm Datum van toegang 2006-07-14

http://www.dal.ca/%7Ecwrs/ Datum van toegang 2006-07-14

http://psybergate.com/wetfix/Press/PressIndex.htm Datum van toegang 2006-07-20

http://www.mieliestronk.com/ Datum van toegang 2006-07-20

http://www.abc.net.au/perth/features/ Datum van toegang 2006-07-20