Maltesische Sprache

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Maltesisch (malt. Malti) isch d Sproch vode Insle Malta und Gozzo. Es isch ursprünglich en arabische Dialekt gsii, gelt hüt aber as en aigni Sprooch.

[ändere] Schrift und Phonetik

S Maltesische wer inere liecht verändrete latinische Schrfit gschribe:

Malti A
a
B
b
Ċ
ċ
C
c
D
d
E
e
F
f
Ġ
ġ
G
g

H
h
Ħ
ħ
I
i
IE
ie
J
j
K
k
L
l
M
m
N
n
O
o
P
p
Q
q
R
r
S
s
T
t
U
u
V
v
W
w
X
x
Y
y
Ż
ż
Z
z
IPA a
a:
b * d ɛ
ɛ:
f g -- h
--
ħ i
i:

j kh l m n ɔ
ɔ:
ph ʔ r s th u
u:
v w ʃ * z ts
ds

-- : De Buechstabe isch stumm und werd nöd usgsproche.

  •  : D Buechstabe C und Y chömed nu i Näme vor.

Vom Arabische unterschaidet es sich hoptsächlich im Verlust vode Emphase und dodedur, as es mit englische und vor alem italienische Fremdwörter au nöji Phonem agnoo het.

[ändere] Dialekt

Obwohl nume rund 330 Tuusig Lüt die Sproch redet, chame füf Dialekt unterschaide.

  • Ilsien tal-bliet "Stadtsprooch": ide Stadt Valletta und de Vorort Birgu, Isla, Bormla und Sant Anġlu
  • Ilsien ta' Għawdex "Gozitanisch": uf de Insel Gozzo (malt. Għawdex).
  • Ilsien tar-rħajjel t'isfel "Sproch vode Unterdörfer"
  • Ilsien tar-rħajjel ta'fuq "Sproch vode Oberdörfer"
  • Ilsien tar-rħajjel tan-nofs "Sproch fode Süddörfer"

[ändere] Bispil

Alla /alla/ (ar. alla:h) "Gott"

xemx /ʃɛmʃ/ (ar. ʃams) "Sune"

qamar /ʔamar/ (ar. qamar) "Moo"

kewkba : kwiekeb /kɛʊkba : kwiɛkɛb/ (ar. kawkab : kawa:kib) "Stern : Sterne"

raħal : rħajjel /raħal : rħajjɛl/ "Dorf : Dörfer"

belt : bliet /bɛlt : bliɛt/ (ar. balad : bila:d) "Stadt : Städt"

ilsien : ilsna /ilsiɛn : ilsna/ (ar. lisa:n : 'alsina) "Sprooch : Sprooche"

kiteb : jikteb /kitɛb : jiktɛb/ (ar. kataba : jaktubu) "er het gschribe : er schribt"

uniku /uniku/ (it. unico) "ainzig"

ġenenruż /dʒeneruz/ (it. generoso) "grosszügig"

Il-Malti huwa l-uniku lsien ta' oriġini semitika li jinkiteb b'ittri Latini.

"s Maltesische isch die ainzig Sproch mit semitischem Ursprung wo mit Latinische Buechstabe gschribe werd."