Homer
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
De Homer (8.Jh.v.Chr.) isch de erscht griechisch Dichter, vo dem wo de Name überliefert worde isch. Er isch de Dichter vo de Ilias, de Odyssee und de Homerische Hymne, de ältiste Werch vode europäische Literatur.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] de Name
Homer (altgriechisch Ὅμηρος, Hómēros; hüüt: Όμηρος, Ómiros) bedütet „Geisle, Bürge“. Allerdings isch dr Name ir Antike wäge sire angäbliche Blindheit o vo "ὁ μὴ ὁρών" (ho mē horōn) „dr nid Sehendi“, abgleitet worde.
[ändere] s Lebe
Die gnaue Lebeszite und de Geburtsort vom Homer sind nöd bikannt und scho i de Antiki hend mehriri Ortschafte de Aaspruch erhobe, d Haimet vom Homer z sii. Well sin Dielekt aber ionisch mit äolische Spuren isch, isch e Herkunft us de östliche Ägäis nöd unwohrschinlich, eventuell Smyrna oder d Insle Chios. Au de Ort, woner gstorben isch, isch umstritte. Sis Grab werd aber uf de ägäische Insle Ios zaiget. D Näme vo sinene Eltere sind gänzlich unbekannt. S höchi Nivo vo sinene Werch dütet druf hii, as de Homer us adlige Chraise stamme mue und e gueti Bildig gnosse het.
Sagehaft isch, as er de Soo vode Nymphe Kritheis und em Flussgott Meles isch und drum au Melesigenes gnennt worde sai. Oder aber si bringt ire Soo am Fluss Meles uf d Welt und de Vater isch unbekannt oder de lydischi König Maion.
Wege dene usichere Lebesdate het sich e glehrte Maa hiiriise loo, z säge, as es nöd sicher isch, öb de Homer au würkli glebt het, aber sicher sai, ass er blind gsii isch. Und en andere het dezue gmaint: Wenns nöd de Homer gsii isch, wo d Ilias gschribe het, so mueses en andere Maa mitem gliche Name gsii sii müese.
[ändere] s Werch
De Homer werd als Verfasser vode baide bidütende Epe Ilias (Ιλιάς) und Odyssee (Ὀδύσσεια) gnennt, wo under anderem au is Berndütsche übersetzt worde sind. Die baide Werch wo zämeghöret, verzelet Gschicht vom Trojanische Chrieg und vo de oobetürliche Haifahrt vom Held Odysseus. Baid Eraignis hend je zee Johr lang duuret.
I de Antiki und au i de Noizit isch immer wider Historizität vo de Ilias diskutiert worde und d Trojanisch Chrieg isch ufem Marmor Parium (264 v.Chr.) i d Johr 1218-1209 datiert. Und au hüt stellet moderni Wüsseschaftler immer wider fest, as d Ilias Begebehaite und Sache schilderet, wo i die mykenische Bronzezit ghöret, werum verschidnigi Forscher anemet, as die Epe wenigstem zum Tail beraits usem 12. Johrhundert vor Christi stammet. Sprochlich und sachlich isch s 8. Jh. aber trotzdem vill wohrschinlicher, wa nöd usschlüsst, as ältiri Heldelieder vom Homer mitverarbaitet worde sind. Zudem isches offesichtlich, as die grosse Epe längiri Zit mündlich überlifertet worde sind, bevor si denn ufgschribe worde sind.
Weniger bikannt sind die Homerische Hymne (Ὀμηρικοί Ύμνο), da sind 33 Priislieder uf verschidnigi griechischi Gotthaite. Witeri Werch wo am Homer zuegschribe werdet, sind beraits scho i de Antiki als "unecht" erchennt worde.
[ändere] Büecher
Homer, Ilias (übersetzt uf Bärndütsch vom Walter Gfeller), Cosmos-Verlag AG (1981)