Joß Fritz

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Joß Fritz. Holzschnitt vum Dürer.
Joß Fritz. Holzschnitt vum Dürer.

Dr Joß Fritz (Joß isch dr Nochnamme) (* um 1470; † um 1525) isch e revolutionäre Büürefiährer am Afang vum 16. Johrhundert gsii. Dr Albert Rosenkranz nimmt a, ass er ca. 1470 as Suhn vum e Liibeigene vum Bischof vu Speier gebore wore isch. Ase jung isch er Büür z Untergrombach bi Bruchsal gsii. Er wird durch Nochrichte iber dr Bundschueh z Schlettstadt 1493 un dr Wormser Riichstag 1495 politisiärt wore sii - Worms isch numme 60 km vu Untergrombach ewäg. Si Vorstellung vu dr "Grächtigkeit Gottes" isch vorhär scho im radikale Hussitetum verbreitet gsii - s gsellschaftlig Läbe uf dr Ärde soll gottgfellig, grächt iigrichtet wäre. 1502 het er as junge Mann d Bundschueh-Bewegung um Untergrombach organisiärt. Dr Ufstand isch gscheiteret, dr Joß Fritz gflohe. Uf dr Flucht isch er viil rum kumme un het an Erfahrung un Bildung, an Wält- un Mänschekänntnis drzue gwunne. So het er sich nommeh iber s normal Niveau erhobe, wu dertemol e gleine Büür ime gleine Dorf het ghenne ha. Z Nenzinge im Hegau het er d Els Schmidin (= Else Schmid) ghirate - speter isch er mit sinere Fraü un Komplizi uf Lehe im Briisgaü zoge. 1513 het er derte e witere Bundschueh organisiärt un 1517 nommol eine, wu fascht im ganze Oberrhiingebiit Ahänger gha het. Alli Ufstandsversuech sin gescheitetet. S letscht Mol gsähne wore isch er noch dr Iberliiferung 1524 bim Ufstand z Stiählinge, wu dr Ditsch Büüregriäg si Afang gnumme het.

[ändere] Literatür:

  • Albert Rosenkranz: Der Bundschuh - die Erhebung des südwestdeutschen Bauernstandes in den Jahren 1493-1517. Heidelberg 1927.
  • Literatuur vo und über Joß Fritz im Kataloog vor DDB


Anderi Sprooche