Zaza dili
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
بومقاله هله لیک قارالاما حالیندادیر، مقاله نی تکمیل اتمه ایله ویکیپدیا نی زنگینلشدیرین
Zaza dili, Hind-Avrupa dilləri ailəsinin İran dilləri qurupun şimal-qərb qoluna daxildir. Bəluçi, Gorani və Səngsəri dilləriylə Quzəy-Batı qolunun Hyrkani (Gurgan) alt qurubunu təşkil edir. Zazacanın digər akraba olduğu dillər arasında Talişi, Mazəndərani, Semnani, Giləki, Tati, Hərzəndi, Kürdi, Farsi sayılabilir. qramer və kimi önemli sözcüklər açısından Zazaca’ya yaxın olan dillər quzey-İranda, Xəzər Dənizi qirağinda konuşulan dillərdir. Onun dışında Anadoluda konuşulan Kurmanci-Kürdi yüzillərcə ortağ coğrafya paylaştığından dolayı bir dil yaklaşımı olmışdır.
Zazaca üzərinə Türkiyədə özəllikle siyasette bir Kürd ləhçəsi olarağ bilinən bir statüko movcuddur. İrani dillerin dilbilimdalı olan İranolojiya göra Zazaca bir Kürd ləhçəsi vəya dili dəyir, başlıbaşına bir dildir. Kürdlərin siyasi və sayısal olarak Zazalara göra daha üstün olması, Zazaların ve Zazacanın varlığı konusunda epey bir dezavantaj oluşturmuştur. Zazaca haqqında siyastdə və xalq arasında, özəlliklə Batı-Anadoluda istifadə olan “Kürd ləhçəsi” diye bir tanımlama vardır. Fəqət xususən son illərdə yavaş yavaş açığa çıxan araşdırmaların və dərgilərin sayəsində bu görüş dəyişmekdədir.
[redaktə / تحریر] Mənbələr
- "Mundart Zaza" (by Peter I. Lerch, 1857/58)
- "Mewlýd" (by Ehmedê Xasi, 1899 and Usman Efendiyo Babýc, 1933)
- "Mundarten der Zaza" (by Karl Hadank ,1932; post-humous works from Oskar Mann)
- "A grammar of Dimili" (by Terry L. Todd, 1985)
- "Rastnustena Zonê Ma" (by C. M. Jacobson, 1993)
- "Zazaca Okuma-Yazma El Kitabý" (by C. M. Jacobson, 1997)
- "Grammatik der Zaza-Sprache" (by Zülfü Selcan, 1998)
- "Zazaki -Grammatik und Versuch einer Dialektologie-" (by Ludwig Paul, 1998)
[redaktə / تحریر] Xarici keçidlər
- http://diq.wikipedia.org/wiki/Pela_Seri
- http://www.zazaki.de
- http://www.zazaki-institut.de
- http://www21.brinkster.com/miyaheqi/culture/
- http://f23.parsimony.net/forum49992/index.htm