Thomas Gwynn Jones

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Thomas Gwynn Jones
Thomas Gwynn Jones

Newyddiadurwr, bardd, ysgolhaig a nofelydd oedd T. Gwynn Jones 10 Hydref 1871 - 7 Mawrth 1949.

Cafodd ei addysg yn Ninbych ac Abergele. Daeth yn is-olygydd Y Faner yn 1890. Ysgrifennodd gofiant ardderchog i Thomas Gee. Aeth i weithio i'r Llyfrgell Genedlaethol ar ôl blynyddoedd o newyddiadura, ac wedyn yn ddarlithydd yn yr adran Gymraeg yng Ngholeg Prifysgol Cymru. Yn 1919 daeth yn Athro llenyddiaeth Gymraeg yn y coleg.

Enillodd gadair Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bangor 1902 am ei awdl Ymadawiad Arthur.

Roedd yn wrthwynebydd cadarn yn erbyn y Rhyfel Byd Cyntaf. Cerddodd allan o Gapel Tabernacl, Aberystwyth pan weddiodd y gweinidog am fuddugoliaeth i Brydain yn y rhyfel.

[golygu] Llyfryddiaeth ddethol

[golygu] Llyfrau T. Gwynn Jones

  • Astudiaethau (1936)
  • (cyf.), Awen y Gwyddyl (1922)
  • Bardism and Romance (1914)
  • Beirniadaeth a Myfyrdod (1935)
  • (cyf.), Blodau o Hen Ardd (1927)
  • Brethyn Cartref (1913)
  • Brithgofion (1944)
  • Caniadau (1934)
  • Cofiant Thomas Gee (1913)
  • Cymeriadau (1933)
  • Y Dwymyn (1944)
  • Dyddgwaith (1937)
  • Eglwys y Dyn Tlawd (1892)
  • Emrys ap Iwan. Cofiant (1912)
  • (cyf.), Faust gan Goethe (1922)
  • Gwedi Brad a Gofid (1898)
  • (gol.), Gwaith Tudur Aled (1926)
  • Gwlad y Gân a cherddi eraill (1902)
  • John Homer (1923)
  • Lona (1923)
  • Llenyddiaeth Y Cymry (1915)
  • Rhieingerddi'r Gogynfeirdd (1915)
  • (cyf.), Visions of the Sleeping Bard (1940)
  • Welsh Folklore and Welsh Folk-custom (1930)

[golygu] Beirniadaeth ac Astudiaethau

  • Gwynn ap Gwilym (gol.), Thomas Gwynn Jones, "Cyfres y Meistri" (Caerdydd, 1982)
  • David Jenkins, Cofiant Thomas Gwynn Jones (Dinbych, 1973)
  • Derec Llwyd Morgan, Barddoniaeth T. Gwynn Jones (1972)
  • D. Hywel E. Roberts, Llyfryddiaeth T. Gwynn Jones (Caerdydd, 1981)
  • "Rhifyn Coffa Thomas Gwynn Jones", Y Llenor (Caerdydd, cyfrol XXVIII, Haf 1949)