Ymerawdwr Glân Rhufeinig

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Arfbais Maximilian II, Ymerawdwr Glan Rhufeinig o 1564 hyd 1576. Yr eryr deuben oedd symbol awdurdod yr ymerodron
Arfbais Maximilian II, Ymerawdwr Glan Rhufeinig o 1564 hyd 1576. Yr eryr deuben oedd symbol awdurdod yr ymerodron

Ymerawdwr Glân Rhufeinig oedd y teitl a roddid i reolwyr yr Ymerodraeth Lân Rufeinig yng nghanolbarth Ewrop yn ystod y Canol Oesoedd a’r cyfnod modern cynnar. Yn draddiodiadol ystyrir mai Siarlymaen, breinin y Ffranciaid, oedd yr ymerawdwr cyntaf. Coronwyd ef yn Ymerawdwr y Gorllewin gan y Pab Leo III ar 25 Rhagfyr 800. Yn 1508, ac wedyn yn barhaol wedi 1556, cymerodd y brenin y teitl "Ymerawdwr etholedig", heb deithio i Rufain i’w goroni gan y Pab. Ymddiswyddodd yr ymerawdwr olaf, Ffransis II, yn 1806.


Taflen Cynnwys

[golygu] Rhestr Ymerodron

Sylwer nad yw’r rhifau yn dilyn ei gilydd, gan fod y rhifau yn cyfeirio at frenhinoedd yr Almaen, ac nad oedd rhai o’r rhain yn ymerawdwr.

[golygu] Brenhinllin y Carolingiaid

[golygu] Brenhinllin Guideschi

  • Guy III o Spoleto, 891-894
  • Lambert II o Spoleto, 894-898

[golygu] Brenhinllin y Carolingiaid

  • Arnulf o Carinthia, 896-899
  • Louis Ddall, 901-905
  • Berengar o Friuli, 915-924

[golygu] Brenhinllin yr Ottoniaid (Sacsonaidd)

  • Otto I Fawr, 962-973
  • Otto II, 973-983
  • Otto III, 996-1002
  • Harri II y Sant, 1014-1024 (noder ei fod yn cael ei alw yn Harri II fel olynydd Harri I yr Adarwr, oedd yn frenin yr Almaen 919-936 ond nad oedd yn ymerawdwr.)

[golygu] Brenhinllin Saliaidd (Ffrancaidd)

  • Conrad II, 1027-1039 (olynydd Conrad I, oedd yn frenin yr Almaen 911-918 ond nad oedd yn ymerawdwr.)
  • Harri III, 1046-1056
  • Harri IV, 1084-1105
  • Harri V, 1111-1125

[golygu] Brenhinllin Supplinburger

  • Lothair III, 1133-1137 (gelwir yn Lothair III fel olynydd Lothair II, oedd yn frenin Lotharingia 855-869 ond nad oedd yn ymerawdwr)

[golygu] Brenhinllin Staufen (neu Hohenstaufen)

  • Ffrederic I Barbarossa, 1155-1190 (Yn ystod teyrnasiad Barbarossa y dechreuwyd defnyddio’r term “Ymerodraeth Lân Rufeinig”.)
  • Harri VI, 1191-1197

[golygu] Brenhinllin Welf

  • Otto IV o Brunswick, 1209-1215 (bu farw1218)

[golygu] Brenhinllin Staufen (neu Hohenstaufen)

  • Ffrederic II, 1220-1250

[golygu] Brenhinllin Luxembourg

  • Harri VII, 1312-1313

[golygu] Brenhinllin Wittelsbach

  • Louis IV y Bafariad, 1328-1347

[golygu] Brenhinllin Luxembourg

  • Siarl IV, 1355-1378
  • Sigismund, 1410-1437

[golygu] Brenhinllin Habsburg

  • Ffrederic III, 1452-1493
  • Maximilian I, 1508-1519 (ymerawdwr etholedig)
  • Siarl V, 1530-1556 (ymddeolodd yn swyddogol yn 1558) (emperor-elect 1519-1530)
  • Ferdinand I, 1556-1564 (ymerawdwr etholedig) (yn swyddogol o 1558)
  • Maximilian II, 1564-1576 (ymerawdwr etholedig)
  • Rudolf II, 1576-1612 (ymerawdwr etholedig; Rudolf II fel olynydd Rudolf I, brenin yr Almaen 1273-1291, nad oedd yn ymerawdwr)
  • Matthias, 1612-1619 (ymerawdwr etholedig)
  • Ferdinand II, 1619-1637 (ymerawdwr etholedig)
  • Ferdinand III, 1637-1657 (ymerawdwr etholedig)
  • Leopold I, 1658-1705 (ymerawdwr etholedig)
  • Joseff I, 1705-1711 (ymerawdwr etholedig)
  • Siarl VI, 1711-1740 (ymerawdwr etholedig)

[golygu] Brenhinllin Wittelsbach

  • Siarl VII Albert, 1742-1745 (ymerawdwr etholedig)

[golygu] Brenhinllin Habsburg-Lorraine

  • Ffransis I, 1745-1765 (ymerawdwr etholedig)
  • Joseff II, 1765-1790 (ymerawdwr etholedig)
  • Leopold II, 1790-1792 (ymerawdwr etholedig)
  • Ffransis II, 1792-1806 (ymerawdwr etholedig)