Homo

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Homo yw'r rhywogaeth (genws) sy'n cynnwys dynolryw a'u perthnasau agosaf. Tybir fod y genws yn bodoli ers tua 1.5 i 2.5 miliwn o flynyddoedd. Mae pob rhywogaeth ac eithrio Homo sapiens wedi darfod o'r tir. Darfod fu hanes Homo neanderthalensis, y rhywogaeth olaf ac eithrio dyn, tua 30,000 o flynyddoedd yn ôl (ond yn ddiweddar ceir tystiolaeth sy'n awgrymu i Homo floresiensis fyw hyd at mor ddiweddar â 10,000 CC.

Mae'r rhan fyaf o wyddonwyr yn meddwl fod y gwahaniaeth rhwng dyn a'r gorila a tsimpansî yn rhy fawr iddyn nhw fod yn rhan o'r un genws, er eu bod fel arall yn agos iawn i ni. Y genws agosaf i Homo yw Kenyanthropus platyops, sydd efallai'n genws hynafiad. Yn nesaf, trwy'r genws hwnnw, mae homo yn perthyn i'r genii Paranthropus ac Australopithecus, a adawsant stema'r egin-Homo tua 5 miliwn o flynyddoedd yn ôl.

[golygu] Rhywogaethau

  • Homo habilis (Dyn Galluog)
  • Homo rudolfensis (Dyn Rudolf)
  • Homo ergaster (Dyn Gweithgar)
  • Homo erectus (Dyn Cefnsyth)
  • Homo floresiensis (Dyn Flores — darganfuwyd yn 2003)
  • Homo antecessor (Dyn Rhagflaenol)
  • Homo heidelbergensis (Dyn Heidelberg)
  • Homo neanderthalensis (Dyn Neanderthal)
  • Homo rhodesiensis (Dyn Rhodesia)
  • Homo cepranensis (Dyn Ceprano)
  • Homo georgicus (Dyn Georgia)
  • Homo sapiens
    • Homo sapiens idaltu (Hen Ddyn doeth — darganfuwyd yn 1997)
    • Homo sapiens sapiens (Dyn Doeth; y dyn modern)

[golygu] Dolenni allanol