Pwllheli

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Pwllheli
Gwynedd
Image:CymruGwynedd.png
Image:Smotyn_Coch.gif

Mae Pwllheli yn dref hynafol ar arfordir deheuol Llŷn yng Ngwynedd, Cymru, sy'n dyddio'n ôl i'r canol oesoedd. Roedd y porthladd yn bwysig i'r dref ar hyd y canrifoedd. Roedd yno ddiwydiant adeiladu llongau llewyrchus yn y bedwaredd ganrif a'r bymtheg. Tyfodd i fod yn dref marchnad i Lŷn gyfan, fel y tystia'r safle a adwaenir fel 'Y Maes' lle y cynhelid y ffeiriau, a 'Stryd Moch'.

Yn ôl Cyfrifiad 2001 mae Pwllheli yn un o gadarnleoedd yr iaith Gymraeg, gyda 80% o'r boblogaeth yn medru'r iaith. Yn yr oedranau 10-14 mae'r canran uchaf o bobol sydd yn gwybod yr iaith - 94%.

Daeth y rheilffordd i Bwllheli yn 1867 gan ei chysylltu ag Aberystwyth a Chaernarfon.

Ger Pwllheli, yn ymyl Penrhos, mae Penyberth, safle'r ysgol fomio a losgwyd mewn protest yn erbyn militariaeth gan Saunders Lewis, D.J. Williams a Lewis Valentine yn 1936.

[golygu] Eisteddfod Genedlaethol

Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol ym Mhwllheli ym 1925 a 1955. Am wybodaeth bellach gweler:



   Eginyn erthygl sydd uchod. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.



Trefi a phentrefi Gwynedd

Aberangell | Aberdaron | Aberdesach | Aberdyfi | Abererch | Abergwyngregyn | Abergynolwyn | Aberllefenni | Abermaw | Abersoch | Afon Wen | Y Bala | Bangor | Beddgelert | Bethel | Bethesda | Betws Garmon | Blaenau Ffestiniog | Bontnewydd | Bryncir | Caernarfon | Carmel | Cefnddwysarn | Clynnog Fawr | Corris | Cricieth | Croesor | Chwilog | Deiniolen | Dinas Mawddwy | Dolgellau | Dyffryn Ardudwy | Fairbourne | Y Felinheli | Y Fron | Frongoch | Ffestiniog | Golan | Groeslon | Harlech | Llanaelhaearn | Llanbedr | Llanberis | Llandrillo | Llandwrog | Llandygái | Llanddeiniolen | Llandderfel | Llanegryn | Llanfachreth | Llanfaglan | Llanfihangel-y-pennant | Llangïan | Llangwnadl | Llaniestyn | Llanllyfni | Llanuwchllyn | Llanymawddwy | Llanystumdwy | Llithfaen | Maentwrog | Mallwyd | Morfa Nefyn | Mynydd Llandygái | Nantlle | Nasareth | Nebo | Nefyn | Pennal | Penrhyndeudraeth | Pen-y-groes | Pontllyfni | Porthmadog | Portmeirion | Pwllheli | Rachub | Rhiw | Rhosgadfan | Rhostryfan | Rhyd-Ddu | Talybont | Talysarn | Tanygrisiau | Trawsfynydd | Trefor | Tregarth | Tudweiliog | Tywyn | Waunfawr |

Ieithoedd eraill