WWN

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

WWN (Wales West and North Television/Teledu Cymru) oedd y cwmni gyda'r hawl i ddarlledu rhwydwaith ITV i'r mwyafrif o Gymru rhwng 1962 a 1968.

Roedd daearyddiaeth Cymru yn broblem fawr i'r Awdurdod Teledu Annibynnol (ITA) - roedd y de-ddwyrain yn cael gwasanaethu TWW "De Cymru a'r Gorllewin (Lloegr)" (Television Wales and the West) o Gaerdydd a Bryste, ac roedd glannau'r gogledd mor bell a Llandudno, ac ardal Wrecsam yn cael gwasanaeth o Fanceinion -- Teledu Granada yn ystod yr wythnos, a Teledu ABC dros y penwythnos. Roedd yna deimlad y dylai rhannau o Gymru (yr ardal mwyaf Cymraeg) oedd ddim yn medru derbyn ITV gael rhanbarth eu hunain; felly gofynnodd yr ATA i'r Postfeistr Cyffredinol am ganiatâd i greu rhanbarth newydd. Cytunodd y Postfeistr Cyffredinol ar yr amod:

  • dylai't gwasanaeth newydd ddim rhoi dewis i wylwyr yng Nghymru nad oedd gwylwyr mewn ardaloedd eraill ddim gael.
  • rhaid i'r cwmni newydd gynhyrchu deg awr bob wythnos yn y Gymraeg, heb ddibynnu ar y rhaglenni Cymraeg roedd Granada a TWW yn ei cynhyrchu.

Derbyniwyd yr amodau hyn, ac ar 6 Mehefin 1961 cafodd Wales Television Ltd./Teledu Cymru Cyf. y cytundeb i rhedeg yr orsaf. Bu rhaid i'r cwmni newid ei enw i Wales (West and North) Television Ltd ar ol i TWW gwyno -- roedd TWW yn teimlo fod yr enw yn awgrymu bod y cwmni newydd yn cynnwys ei hardal nhw! Roedd WWN i ddefnyddio tair gorsaf drosglwyddo newydd -- Preseli, Arfon, a Moel-y-Parc, ond doedden nhw ddim yn barod ar yr un pryd. Dechreuodd WWN i ddarlledu pan oedd Preseli yn barod, ar 14 Medi 1962, ond roedd Arfon a Moel-y-Parc ddim yn barod tan yn diweddarach yn 1963; felly roedd llai o bres yn dod i fewn i'r cwmni na ddylai fod. Penderfynodd Granada i roi'r gorau i gynhyrchu rhaglenni Cymraeg, ac roedd hyn yn ddigon i yrru WWN i fethu ar 26 Ionawr 1964, yr unig dro i gwmni teledu ITV erioed fethu.

Rhoddodd yr ATA rhanbarth WWN i TWW am weddill y cytundeb, tan 1968 pan gollodd TWW y cytundeb.

Roedd gan y cwmni nifer fawr o broblemau. Erbyn Tachwedd 1961 roedd amser darlledy y rhaglenni Cymraeg yn cael ei gyfyngu i rhwng 6 a 7 neu ar ôl deg o'r gloch yr hwyr, oherwydd yr angen masnachol i sicrhau hysbysebion.

Ieithoedd eraill