Abaty Clairvaux

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Cynllun o Abaty Clairvaux
Cynllun o Abaty Clairvaux

Abaty Clairvaux oedd yr abaty a sefydlwyd yn 1115 gan Sant Bernard o Clairvaux, sefydlwr Urdd y Sistersiaid. Yn ei ddydd roedd Clairvaux yn un o'r abatai pwysicaf yng Ngorllewin Ewrop. Fe'i lleolwyd mewn dyffryn coediog (daw'r enw Ffrangeg o'r Lladin clara vallis, "dyffryn hardd") ger Bar sur Aube, yn Val d'Aube yng ngogledd-ddwyrain Ffrainc.

Cafodd yr hen abaty ei ddifetha'n llwyr yn 1791 yn ystod y Chwyldro Ffrengig a dymchwelwyd yr adfeilion ar ddechrau'r 19eg ganrif. Y cwbl sy'n aros heddiw yw ambell darn o fur o'r sefydliad cyntaf (Clairvaux 1: y Monasterium Vetus, 1115-1135), adfeilion cloisterdy o gyfnod Clairvaux 2 (1135-1708) a muriau'r cloister clasurol diweddarach (Clairvaux 3: 1708-1792).

Roedd Clairvaux yn fam-abaty i sawl tŷ Sistersaidd yng Nghymru:


[golygu] Dolen allanol