Truro

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Prifddinas a chanolfan weinyddol Cernyw yw Truro (Cernyweg Truru neu Tryverow). Truro yw'r ddinas fwyaf deheuol yn y Deyrnas Unedig, wedi ei lleoli fymryn yn llai na dau-gant-tri-deg-dwy (232) filltir i'r de-orllewin o Charing Cross, Llundain. Dau-ddeng-mil-naw-cant-dau-ddeg (20,920) yw poblogaeth y ddinas hon.

Mae'r ddinas yn enwog am ei heglwys gadeiriol, y dechreuwyd ei hadeiladu ym mil wyth saith naw, ac a gwblhawyd ym mil naw un dim. Hefyd, mae hi'n lleoliad i Amgueddfa Frenhinol Cernyw (y Royal Cornwall Museum), Llysoedd Cyfiawnder Cernyw a neuadd sir newydd Cyngor Sir Cernyw. Yn y ddinas hon mae canolfan galwadau band eang Grŵp BT.

Eglwys Gadeiriol Truro
Eglwys Gadeiriol Truro

Taflen Cynnwys

[golygu] Hanes

Mae'r gwedillion yn Carvossa yn dangos bod Truro wedi bod yn gymuned ers Oes yr Haearn. Yr oedd castell Normanaidd ar un o'r bryniau lle mae adeilad y Llysoedd Cyfiawnder heddiw.

Cododd Truro i amlygrwydd fel tref farchnad a phorth yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg a'r ugeinfed. Sut bynnag, mae rôl Truro wedi newid i fod yn brifddinas ddiwylliannol a masnachol i Gernyw gyda dirywiad y diwydiannau pysgota a mwyngloddio tun neu alcam. Mae'r adeiladau presennol yn Truro yn dod yn bennaf o'r oes Sioraidd neu wedyn, canlyniad ei rôl fel tref stannary pan oedd y diwydiant mwyngloddio yn ei anterth yng ngorllewin Cernyw.

[golygu] Daearyddiaeth

Lleolir Truro yng nghanol Cernyw ar gydlifiad afonydd Kenwyn ac Allen. Credir taw 'tair afon' yw ystyr enw Truro sydd yn cyfeirio at 'Kenwyn', 'Allen' a nant 'Glasteinan'. Mae Truro wedi cael problemau llifogydd yn y gorffennol, yn enwedig ym mil naw wyth wyth pan welwyd dau 100-mlynedd dilyw. Cyfododd y problemau hyn oherwydd i lawer o law chwyddo'r afonydd a llanw gwanwyn yn afon Fal. Yn fwy diweddar, cafodd amddiffynfeydd eu hadeiladu, gan gynnwys cronfa frys a gwahanfur llanw, i atal problemau yn y dyfodol.

[golygu] Gefeilldrefi

[golygu] Addysg

Sefydliadau addysgol sydd yn Truro:
Ysgol Truro — ysgol fonedd sefydlwyd ym mil wyth wyth dim.
Ysgol Gyfun Truro — ysgol fonedd ar gyfer ferched, oedrannau tri trwy ddeunaw.
Ysgol Penair — ysgol y wladwriaeth, cydaddysgol, ar gyfer plant sy'n un ar ddeg oed i un ar bymtheg oed.
Ysgol Richard Lander — ysgol y wladwriaeth, cydaddysgol, ar gyfer plant sy'n un ar ddeg oed i un ar bymtheg oed.
Coleg Truro — coleg addysg bellach ac addysg uwch a agorwyd ym mil naw naw tri.

[golygu] Rheilffyrdd

Agorwyd terfynfa yn Highertown y pumed mis Awst mil wyth pump dau gan Reilffordd Gorllewin Gernyw, lle rhedai trenau i Redruth a Penzance. Estynnwyd y lein i lawr i'r afon yn Newham yr unfed ar bymtheg o fis Ebrill mil wyth pump pump. Daeth Rheilffyrdd Cernyw â'u lein o Plymouth i orsaf newydd y dref yn Carvedras y pedwerydd o fis Mai mil wyth pump naw, yn croesi uwchben y strydoedd ar ddwy draphont: pont Truro (tros ganol y dref) a phont Carvedras. Wedyn, dargyfeiriodd Rheilffordd Gorllewin Cernyw y rhan fwyaf o'u trenau i deithwyr i'r orsaf newydd, a gadael Newham yn bennaf fel gorsaf lwyth nes ei chau ar y y chweched o fis Tachwedd mil naw saith un. Llwybr beic yw'r ffordd o Highertown i Newham heddiw sydd yn dilyn dolen hamddenol trwy'r gefn gwlad o gwmpas ochr dde y ddinas. Ehangodd Rheilffyrdd Cernyw eu lein i Falmouth y pedwerydd ar hugain o fis Awst mil wyth chwech tri

[golygu] Dolennau Allanol

Cyngor Dinas Truro BBC Cernyw - Camera Gwefan Truro