Cymraeg llafar

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Baner Cymru
Cymraeg
Mae'r erthygl hon yn rhan o'r gyfres ar
y Gymraeg
Iaith
Gramadeg | Yr wyddor | Seinyddiaeth | Orgraff | Morffoleg | Cymraeg ysgrifenedig | Cymraeg llafar | Benthyg geiriau
Hanes
Hanes | Trawsnewidiad y Frythoneg i'r Gymraeg | Cymraeg Cynnar | Hen Gymraeg | Cymraeg Canol | Cymraeg Modern Cynnar | Cymraeg Modern Diweddar | Hanes siaradwyr, tiriogaeth a statws y Gymraeg
Diwylliant a chyfryngau
Diwylliant | Eisteddfod | Llenyddiaeth | Cerddoriaeth | Theatr | Ffilm | Cyfryngau | Papurau newydd | Radio | Teledu | Rhyngrwyd
Tafodieithoedd
Tafodieithoedd | Cymraeg y gogledd | Cymraeg y de | Y Bowyseg | Y Ddyfedeg | Y Wenhwyseg | Y Wyndodeg | Cymraeg y Wladfa | Wenglish
Mudiadau a sefydliadau
Cymdeithas yr Iaith | Bwrdd yr Iaith Gymraeg | Cymuned

Taflen Cynnwys

[golygu] Cymraeg y gogledd a Chymraeg y de

Mae peth gwahaniaeth rhwng Cymraeg y gogledd a Chymraeg y de. Mae tuedd i or-ddweud hyn. mewn gwirionedd nid yw ddim mwy na'r gwahanaieth yn y Saesneg mewn gwahanol ardaloedd o Loegr. Er ei bod yn sbort gan y Cymru gael hwyl am ben eu hacennion gwahanol; y 'hwntws' a'r 'gogs' fel y gelwid hwy gan eu gilydd.

Ychydig engreifftiau:

  • Dyfrgi (gogledd) -- dwrgi (de)
  • Llefrith (gogledd) -- llaeth (de)
  • Paned (o dê) (gogledd) -- disgled (o dê) (de)

[golygu] Llyfryddiaeth

[golygu] Ffynonellau'r erthygl

  • Beth Thomas a Peter Wynn Thomas, Cymraeg, Cymrâg, Cymrêg…Cyflwyno'r Tafodieithoedd (Gwasg Taf, 1989)

[golygu] Dywediadau tafodieithol ac iaith lafar

  • Cyfres Llyfrau Llafar Gwlad
  • Siân Williams, Ebra Nhw (1981)
  • Owen John Jones, Dywediadau Cefn Gwlad (1977)– Llŷn ac Eifionydd
  • John Jones, Gwerin-eiriau Sir Gaernarfon (1979)
  • Lynn Davies, Geirfa'r Glöwr (1976)
  • C Jones a D Thorne, Dyfed: Blas ar ei thafodieithoedd (1992)
  • Erwyd Howells, Dim ond Pen Gair: Casgliad o ddywediadau Ceredigion (1990)
  • D Moelwyn Williams, Geiriadur y Gwerinwr (1975)