Afon Tâf (Caerdydd)

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Mae dwy Afon Tâf yng Nghymru. Mae'r erthygl yma yn delio â'r afon syn cyrraedd y môr yng Nghaerdydd. Am y llall, gweler Afon Tâf (Sir Gaerfyrddin).

Mae Afon Tâf (Saesneg=River Taff) yn afon yn ne Cymru.

Mae'n tarddu ar Fannau Brycheiniog fel dwy afon, Afon Tâf Fawr ac Afon Tâf Fechan. Mae Afon Tâf Fawr yn cychwyn ar lethrau gorllewinol Corn Du ac yn llifo tua'r de trwy gronfa Cantref a chronfa Llwyn-on. Ar lethrau dwyreiniol Corn Du mae Afon Tâf Fechan yn cychwyn, ac mae'n llifo trwy gronfeydd Neuadd, Pentwyn a Pontsticill a phentref Pontsticill.

Mae'r ddwy afon yn cyfarfod o gwmpas rhan ogleddol Merthyr Tydfil ac yn llifo ymlaen tua'r de trwy Pentrebach, Troedyrhiw ac Aberfan. Yn Abercynon mae Afon Cynon yn ymuno a hi, yna mae Nant Glydach yn ymuno ychydig islaw Abercynon. Gerllaw Pontypridd mae Afon Rhondda yn ymuno. Wedi llifo heibio Trefforest a Nantgarw mae'n cyrraedd Caerdydd yn Llandâf ac yn llifo trwy'r ddinas hebio Stadiwm y Mileniwm i gyrraedd y môr ym Mae Caerdydd.

Dywedir weithiau fod y llysenw "Taffy" at Gymry yn dod o enw Saesneg yr afon yma, ond barn arall yw mai llygriad Saesneg o'r enw "Dafydd" sydd wrth wraidd yr enw yma.