Caerwys

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Mae Caerwys yn dref fechan yn Sir y Fflint, 3 milltir i'r de o Dreffynnon.

[golygu] Hanes

Credir fod y dref yn sefyll ar safle hen gaer Rufeinig Varis.

Mae enw'r dref yn golygu "caer y gwysiau", ac efallai'n deillio o'r ffaith fod llys gyfraith yn cael ei chynnal yno hyd y 16eg ganrif.

Cynhaliwyd dwy eisteddfod bwysig yng Nghaerwys yn 1523 a 1567 i benodu rheolau Cerdd Dafod a Cherdd Dant ac i roi trefn ar y beirdd a chantorion. Roedd nifer o feirdd gorau'r cyfnod, fel Tudur Aled, Simwnt Fychan a Gruffudd Hiraethog, yn bresennol.

Ganed y llenor a diwinydd Methodistaidd Thomas Jones o Ddinbych ym Mhenucha, ger Caerwys, ym 1756.

[golygu] Yr eglwys

Er nad yw'r eglwys bresenol yn hen iawn nid yw heb ddiddordeb. Fe'i cysegrir i Fihangel Sant. Mae'r bedyddfaen yn dyddio o 1661 a cheir sgriniau pren hynafol yng nghapel y gogledd. Un o'r creiriau mwyaf diddorol yw clawr arch garreg ac arno ffigwr cerfiedig gwraig, sydd efallai i'w dyddio i'r 13eg ganrif.


Trefi a phentrefi Sir y Fflint

Bagillt | Bistre | Bwcle | Caerwys | Cei Connah | Y Fflint | Gwespyr | Mostyn | Penarlâg | Queensferry | Shotton | Sychdyn | Treffynnon | Yr Wyddgrug