Rhestr duwiau a duwiesau Llychlynaidd

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Y dduwies Sif
Y dduwies Sif

Rhennir y duwiau a duwiesau Llychlynaidd yn ddau dylwyth, yr Æsir a'r Vanir. Weithiau mae'r tylwythau'n cynnwys y jøtnar (cewri), ac nid yw'r llinell rhyngddynt yn eglur iawn. Fe dderbynnir yn fras, fodd bynnag, fod yr Æsir (yn cynnwys Óðinn, Þórr a Týr) yn dduwiau ymladdgar, tra fod y Vanir (Njørðr, Freyja a Freyr yn bennaf) yn dduwiau ffrwythlondeb. Yr oedd grwpiau amrywiol eraill o fodau dwyfol neu arallfydol, yn cynnwys y Tylwyth Teg, y corrod a'r jøtnar, yn dduwiau llai yn ôl pob tebyg, efallai â'u cyltau a'u cysegrfeydd eu hunain.

Taflen Cynnwys

[golygu] Y duwiau a'i swyddogaeth

  • Baldr (Phol) - Duw harddwch, gwirionder, heddwch, a dadeni. Cymar: Nanna
  • Borr - Tad Óðinn, Vili a Ve. Cymar: Bestla
  • Bragi (Brego) - Duw barddoniaeth. Cymar: Iðunn
  • Búri - Y duw hynaf, tad Borr.
  • Dagr - Duw'r dydd, mab Delling a Nótt.
  • Delling - Duw'r wawr a thad Dagr gan Nótt.
  • Eir - Duwies iacháu.
  • Forseti (Forasizo) - Duw cyfiawnder, heddwch a gwirionder. Mab Baldr a Nanna.
  • Freyja (Frowa) - Duwies cariad, rhuwioldeb, ffrwythlondeb ac ymladd. Cymar: Óðr
  • Freyr (Fro Ing) - Duwies ffrwythlondeb. Cymar: Gerð
  • Frigg (Frick) - Duwies priodas a mamolaeth. Cymar: Óðinn
  • Fulla (Volla) - Llawforwyn Frigg.
  • Gefjun - Duwies ffrwythlondeb a'r aradr.
  • Hel (Hellia) - Brenhines Hel, yr isfyd Llychlynaidd.
  • Heimdall (Iring, Rigr) - Un o'r Æsir a cheidwad eu teyrnas, Ásgarð.
  • Hermóðr (Hermut) - Mab Óðinn.
  • Hlín - Duwies cysur.
  • Hǫðr - Duwies y gaeaf.
  • Hœnir - Y duw mud.
  • Iðunn - Duwies ieuenctid. Cymar: Bragi.
  • Jǫrð (Erda) - Duwies y Ddaear. Mam Þórr gan Óðinn.
  • Kvasir - Duw ysbrydoliaeth.
  • Lofn - Duwies cariad.
  • Loki - Twyllwr a duw drygioni a thân. Cymar: Sigyn (neu Saeter)
  • Máni - Duw'r lleuad.
  • Mímir (Mime) - Ewythr Óðinn.
  • Nanna - Un o'r Ásynja, gwraig Baldr a mam Forseti.
  • Nerþus - Duwies y cyfeirir ati gan Tacitus. Cysylltir ei henw â Njørðr.
  • Njørðr - Duw y môr, y gwynt, pysgod, a chyfoeth.
  • Nótt - Duwies y nos, merch Narvi a mamAuð, Jørð a Dagr gan Naglfari, Annar a Delling, yn eu tro.
  • Óðinn (Wodan) - Arglwydd yr Æsir. Duw doethineb a rhyfel. Cymar: Frigg.
  • Sága - Duwies dywell, efallai'n enw arall ar Frigg.
  • Sif - Gwraig Thor.
  • Sjøfn - Duwies cariad.
  • Skaði - Gwraig Njørð.
  • Snotra - Duwies pwyll.
  • Sol (Sunna) - Duwies yr haul.
  • Þórr (Donar) - Duw taranau a brwydro. Cymar: Sif.
  • Týr (Ziu, Saxnot) - Duw rhyfel a chyfiawnder.
  • Ullr (Wulder) - Duw sgïo, hela, a gornest. Mab Sif.
  • Váli - Duw dial.
  • Var - Duwies cytundebau.
  • Vé - Un o dri duw creawdwr. Brawd Óðinn a Vili.
  • Víðarr
  • Vili - Un o dri duw creawdwr. Brawd Óðinn a Vé.
  • Vør - Duwies doethineb.

[golygu] Cymeriadau llai

  • Ægir - Teyrn y môr. Cymar: Rán
  • Andhrímnir - Cogydd y duwiau.
  • Aurvandil - Cymeriad llai yn y Skáldskaparmál sydd i'w cael dan enwau eraill mewn chweldau Germanaidd eraill.
  • Elli - Ymgorfforiad henaint.
  • Magni - Mab Þórr a Járnsaxa.
  • Meili - Brawd Þórr.
  • Miming
  • Móði - Mab Þórr.
  • Óttar
  • Rán - Ceidwad y boddedig. Cymar: Ægir
  • Þrúðr - Merch Þórr a Sif.

[golygu] Rhestr o'r duwiau a duwiesau Llychlynaidd a geir yn yr Edda Rhyddieithol

[golygu] Duwiau

Gylfaginning (20-34)
  • Óðinn
  • Þórr
  • Baldr
  • Njørðr
  • Freyr
  • Týr
  • Bragi
  • Heimdall
  • Høðr
  • Víðar
  • Áli neu Váli
  • Ullr
  • Forseti
  • Loki
Skáldskaparmál (1)
  • Óðinn
  • Þórr
  • Njørðr
  • Freyr
  • Týr
  • Heimdall
  • Bragi
  • Víðar
  • Váli
  • Ullr
  • Hœnir
  • Forseti
  • Loki
Thula
  • Ygg
  • Þórr
  • Yngvi-Freyr
  • Víðar
  • Baldr
  • Váli
  • Heimdall
  • Týr
  • Njørðr
  • Bragi
  • |Høðr
  • Forseti
  • Loki

[golygu] Duwiesau

Gylfaginning (35)
  • Frigg
  • Sága
  • Eir
  • Gefjon
  • Fulla
  • Freyja
  • Sjøfn
  • Lofn
  • Vár
  • Vør
  • Syn
  • Hlín
  • Snotra
  • Gná
  • Sol
  • Bil
Skáldskaparmál (1)
  • Frigg
  • Freyja
  • Gefjon
  • Iðunn
  • Gerd
  • Sigyn
  • Fulla
  • Nanna
Thula
  • Frigg
  • Freyja
  • Fulla
  • Snotra
  • Gerð
  • Gefjon
  • Gná
  • Lofn
  • Skadi
  • Jørð
  • Iðunn
  • Ilm
  • Bil
  • Njörun
  • Hlín
  • Nanna
  • Hnoss
  • Rind
  • Sjøfn
  • Sol
  • Sága
  • Sigyn
  • Vør
  • Vár
  • Syn
  • Þrúð
  • Rán
Ieithoedd eraill