Planhigion y Canoldir

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Mae hinsawdd arbennig ym masn y Môr Canoldir. Mae yna lawer o feicrohinsoddau hefyd. Yn ogystal a hwn mae yna llawer o wahanol fathau o bridd. Y canlyniad yw, bod llawer o'r planhigion yn endemig, hynny yw; dim ond i'w darganfod mewn un man.

Ym masn y Canoldir mae yna blanhigion sy;-

  • ddim ond yn tyfu yn naturiol yn y Canoldir.
  • neu, yn frodorion o'r Canoldir ond yn tyfu'n dda mewn lleoedd eraill hefyd.
  • neu, wedi eu cyflwyno i'r Canoldir o leoedd eraill.

[golygu] Y planhigion

Fe fydd y planhigion ganlynol yn tyfu'n wyllt yn y prysgwydd (maquis), yn y chaparral ac wedi eu diwyllio yn y gerddi hefyd.

Gellir tyfu llawer o'r planhigion hyn yn Nghymru mewn tŷ gwydr. Fe fydd rhai yn tyfu'n iawn yn yr awyr agored mewn lle heulog, ond rhaid amddiffyn y rhan fwyaf ohonnyn nhw yn erbyn y rhew.

Acesia (yn ne Ffrainc)
Acesia (yn ne Ffrainc)
  • Acacia dealbata : Acesia / Mimosa
  • Acacia retinoides / Acacia floribunda : Mimosa pedwar tymor
  • Acanthus mollis : Troed yr arth
  • Agave americana : Agave
  • Agave ferox
  • Alianthus
  • Prunus dulcis : Almon
  • Aloe
  • Anthyllis barba jovis : Barf Iau
  • Arbutus unedo : Mefuswydden
  • Arisarium vulgare
  • Arundo donax : Cawrgorsen
Cawrgorsen (Arundo donax)
Cawrgorsen (Arundo donax)
  • Asparagus acutifolius : Merllys / Llysiau'r dyfrglwyf
  • Bougainvillea
  • Cactus
  • Calluna vulgaris : Grug mêl / Grug ysgub
  • Calycotome spinosa
  • Campsis radicans / Bignonia radicans
  • Carpobrotus edulis Ffigys Hottentot / Ffigys y môr
  • Carpobrotus acinaciformis : Bysedd mam-yng-nghyfraith
  • Castanea sativa : Castanwydden
  • Celtis australis
  • Centranthus ruber : Lili Ysbaen / Centranthus coch
  • Ceratonia siliqua
  • Cersis siliquastrum : Coeden Jiwdas
  • Chamaerops humilis : Corbalmwydden
  • Cistus : Rhosyn-y-graig
    • Cistus aldibus :- gotwmog
    • Cistus monspeliensis :- Montpellier
    • Cistus salviaefolius :- a deilen saets
Perllan orennau (yn ne Ffrainc)
Perllan orennau (yn ne Ffrainc)
  • Citrus aurantium : Oren
  • Citrus limonia : Lemon / Lemwn
  • Citrus medica / limonium : Sitron
  • Coriaria myrtifolia Coeden y barcwr
  • Cotinus coggygria
  • Crithmum maritimum: Ffenigl y môr
  • Cycas revoluta
  • Cupressus sempervirens : Cypreswydden
  • Daphne gnidium
  • Dahlia arborea (cynaniad DÂL-ia, peidiwch a drysu hwn gyda Dalea, cynaniad DEL-ia)
  • Datura stramonium : Afal ddreiniog
  • Diospyros kaki : Caci
  • Ecballium elaterium : Cucumer asyn
  • Erica arborea : Grugwydden
  • Eriobotrya japonica
  • Eucalyptus globulus
  • Euphorbia dendroides
  • Foeniculum vulgare : Ffenigl
  • Ficus carica : Ffigysbren
  • Glaucium flavum Pabi melyn gorniog
  • Helichrysum stoechas : Blodyn tragwyddol
  • Hibiscus rosa-sinensis : Rhosyn Tsieina
  • Inula viscosa
  • Ipomea purpurea
  • Jasminium mesnyi / Jasminium primulinum
  • Juniperus communis
  • Juniperus oxycedrus
  • Lantana camara
  • Laurus nobilis : Llawryfen
  • Lavandula stoechas / Lafant
  • Lobularia maritima / Alyssum maritimum
  • Magnolia grandiflora : Magnolia
  • Medicago arborea
  • Myrtus communis : Myrtwydd
  • Nerium oleander : Rhoswydden
  • Olea europaea : Olewydden
  • Opuntia
  • Oxalis floribunda / Oxalis articulata
  • Oxalis pes-caprae / Oxalis cenua
  • Paliurus spina christi : Draenen Crist
  • Passiflora coerulea
  • Phillyrea augustifolia
  • Phoenix canariensis
  • Phoenix dactylifera : Palmwydden ddatys
  • Phormium tenax : Llin Seland Newydd
  • Phytolacca americana
  • Pinus halepensis : Pinwydden Halab / Pinwydden Aleppo
  • Pinus pinea : Pinwydden ymbarél
  • Pinus pineaster : Pinwydden y môr
  • Pistacia lentiscus
  • Pistacia terebinthus
  • Pittosporum tobira
  • Plumbago capensis : Plwmbago
  • Punica granatum : Pomgranad / Grawnafal
  • Pyracantha : Draenen dân
  • Quercus ilex : Prinwydden / Derwen fythwyrdd
  • Quercus suber : Derwen gorcyn
  • Ricinus communis Planhigyn oel castor
  • Robinia pseudoacacia Acesia ffug
  • Rosmarinus officinalis : Rhos Mair / Rhosmari
  • Ruscus aculeatus : Banadl pigog / Celyn Mair
  • Santolina chamaecyparissus : Cypres y ddaear / Cotwm lafant
  • Satureia montana : Sawr y gaeaf
  • Senecio bicolor / Cineraria
  • Schinus molle : Ffug blanhigyn bupur
  • Smilax aspera : Miaren werdd / Sarsaparilla Ewrop
  • Spartium junceum
  • Strelitzia reginae : Aderyn yr ynysoedd
  • Teucrium fruticans
  • Thymelaea hirsuta
  • Thymus vulgaris : Teim
  • Trachycarpus fortunei / Chamaerops excelsa
  • Viburnum tinus
  • Zizyphus jujuba / Zizyphus vulgaris : Datys tsieina