Testu-ahots aldatzea

Wikipedia(e)tik

Ahotsaren sintesirako sitemak bi antolatzaile erabiltzen ditu hitz baten ahozkatzea zehazteko, hitz hori nola idazten den arabera. Prozesu hau deitzen ohi da "text-to-phoneme" bilakaera edo euskaraz testu baten soinu bilakarea.

Sinpleagoa den antolatzailea "dictionary-based" delakoa da. Hau da, hiztegian oinarritutakoa. Kasu honetan, programak bilakatzen ditu hiztegi batek dituen hitz guztiak eta bakoitzaren ahozkatze zuzenak. Horrela, ahozkatze zuzenak zehaztuz hitzak hiztegian bilatzea ez da beharrezkoa eta honela ez da galtzen hainbat denbora.

Beste antolatzailea arauetan oinarritutakoa dago edo "rule-based" deitzen dena da. Kasu honetan hitzen ahozkatze arauak aplikatzen dira beste hitzetan geroago haien idazte eran oinarrituta, ahozkatzea ateratzeko.

Azaldutako mota bakoitzak alde txarrak eta honak ditu. Lehenengoaren alde ona oso azkarra dela da baina bere arazoa ez duela ezertarako balio bere hiztegitik kanpo dagoen hitz bat ematen badiozun da eta noski, hizkuntza bat garatuz doanez bere oroimena handitu behar zaio. Bigarrenaren kasuan edozein hitzekin lan egin dezake, baina arauak garatuz doaz baita ahozkatze desberdinak daudelako hitz bakoitzaren gainean. Azkenean ia ahots sintesi sistema guztiak antolatzaile bien konbinaketa erabiltzen dute.

Hizkuntza batzuk, Gaztelania bezala, idazteko sistema erregular bat daukatenez bigarren antolatze, adibidez, beti zuzen aterako litzeteke inolako nahasketarik ez legokelako. Baina kontraz, Ingelesa bezalako hizkuntzarentzako, lehenengo antolatzailea erabiltzea hobea da zeren eta idazte era sistema oso irregularra dutenez ezin dute arau bati heldu eta horregatik hiztegietan oinarritutako sistemara jotzen dute, eta bakarrik hiztegietan ez datozen hitz bitxietarako erabiltzen dute "rule-based" sistema.

Testu-ahots aldaketa ariketak hasi egin ziren 1980. urtean E.Muñoz irkaslearen eskutik, nahiz eta aurrez zenbait saio egin ziren.

1986.urtean lehenengo bertsio komertziala argitaratu zen merkatura Speech Plus Inc. taldearen laguntzaz.

Baita Telefonika enpresarekin lan egin izan dute sintetizatzaile berri bat garatu nahian.

1991.etik "Prosodia del Habla sintética" proiektuan lan egiten dute baita.

1992. urtean bere testu-ahots sistema berezia geratu egin zuten eta momemtu horretatik horren bertsi hobeak azaltzen joan dira.

Lan berriren bat:

Lantzen ari dira ahots berrien sarrera sintetizatzaileetan txartel baten bidez eta baita sortutako eta kateatutako sintesiari hurbiltzen doa.


Aipatzeko helbide bat,Llisterri ikertzaile ospetsuarena:

http://liceu.uab.es/~joaquim/publicacions/llisterri_west_1987.html