Nitrogeno

Wikipedia(e)tik

Nitrogenoaren kokapena taulan: 15. talde, 2. periodo.
(Elementuen sailkapen periodiko)
Izena, ikurra, Z: Nitrogeno, N, 7
Serie kimiko: Ez-metalak
Talde, periodo, bloke: 15, 2 , p
Konfigurazio elektroniko: [He] 2s2 2p3
Propietate atomikoak
Masa atomiko: 14,0067 u
Erradio atomiko: 56 pm (kalkulatuta)
 - Batezbesteko 65 pm
 - Kobalente 75 pm
 - Van der Waals 155 pm
Oxidazio-egoera
 (oxido):
±3, 5, 4, 2
(azido indartsu)
Elektronegatibotasun: 3,04 (Pauling)
Ionizazio-potentzial: 1402,3 kJ/mol
 - 2. = 2856
 - 3. = 4578,1
 - 4. = 7475
 - 5. = 9444,9
 - 6. = 53266,6
 - 7. = 64360

Zenbait lotura-luzeraz gero (kovalente, metaliko eta ioniko) kalkulatuta.

Propietate fisikoak
Egoera: Gas
Kristal-egitura: Hexagonal
Kolore: Koloregabea
Dentsitate: 1,2506 (kg/m³)
Gogortasun: Daturik gabe
Eroankortasun elektriko: Daturik gabe
Eroankortasun termiko: 0,02598 W/(m·K)
Bero espezifiko: 1040 J/kg·K
Urtze-puntu: 63,14 K
Urtze-entalpia: 0,3604 kJ/mol
Irakite-puntu: 77,35 K
Irakite-entalpia: 2,7928 kJ/mol
Lurrun-presio: ___ Pa
Soinuaren abiadura: 334 m/s (298,15 K)
Isotopo egonkorrenak
A UE (%) Sd-P D DE (MeV) DP
13N Sintetiko 9,965 m ε 2,220 13C
14N 99,634 Egonkor 7 neutroiekin
15N 0,366 Egonkor 8 neutroiekin
SI unitateak eta baldintza normaletan (0 ºC eta 1 atm) besterik adierazten ez bada.

Nitrogenoa elementu kimiko bat da, 7 zenbaki atomikoa eta N ikurra dituena.

Eduki-taula

[aldatu] Ezaugarri nabarmenak

Nitrogenoa ez-metal bat da, 3.0-ko elektronegatibitateduna. 5 elektroi ditu kanpoko geruzan. Giro-tenperaturan kolore gabeko gas diatomiko eta geldoa da, eta lurreko atmosferaren % 78.08 osatzen du. 77 K-ra (-196.15 ºC) kondentsatzen da eta 63 K-ra (-210.15 ºC) solidotzen da.

[aldatu] Zertarakoak

Erabilera komertzial garrantzitsuena amoniakoa lortzeko da, Haber prozesuaren bidez. Amoniakoa gero ongarrietan eta azido nitrikoan erabiltzen da.

Bere reaktibitatea bajua denez, atmosfera geldo bezala ere erabiltzen da likido eztandagarriak gordetzeko, elektronikako osagarrien fabrikazioan edota altzairu herdoilgaitzaren produkzioan. Nitrogeno likidoa, airearen distilaziotik lortua, hozgarri bezala oso erabilia da, batez ere janari garraioan eta esperma etabarren kontserbaziorako.

[aldatu] Historia

[aldatu] Ugaritasuna eta lorbidea

[aldatu] Aleazioak eta konposatuak

[aldatu] Isotopoak

[aldatu] Ardurak

[aldatu] Erreferentziak