Pink Floyd
Wikipedia(e)tik
Musika talde britainiarra, XX. mendeko 60 eta 70 hamarkadetako itzal handikoenetariko bat. Bere musika estiloak, oso abangoardista, hasierako kutsu psikodelikotik rock sinfoniko eta espazialera bilakaera izan zuen, lan batzutan rock konbentzionalagoa agertzen bada ere. Bere The Dark Side of the Moon albuma (1973) urte askotan salduenetariko bat izan da mundu osoan.
[aldatu] Historia
Taldea Londresen jaio zen 1966an, lehenengo partaideak Syd Barrett (kitarra), Richard Wright (teklatuak), Roger Waters (baxua) eta Nick Mason (bateria) izanik. 1966 eta 1968ren artean bere ibilbide musikalaren lehenengo bi diskoak plazaratu zituzten: The Piper at the Gates of Dawn eta A Saucerfoul of Secrets, estilo psikodelikoa eta underground nagusi dutenak. Garai hartan zuzeneko emanaldietan oso giro berezia sortzen zuten jadanik, ikus-efektu liluragarriak eta baliabide tekniko txundigarriak (light-show) erabiliz, denboraren poderioz sofistikatuko dituztenak. Syd Barrett taldearen liderra da hasierako urteetan, lan gehienen musika eta hitzen egilea.
Baina LSD-rekin zituen arazoak dela eta, Barrett-ek buruko osasuna galtzen du, 1968.urtean bere lekua David Gilmour-i utziz.Taldea fase berri batean sartzen da orduan, Roger Waters-en lidergopean, psikodelismotik rock sinfoniko eta esperimentalagoruntz aldatuz. Hurrengo lana, Ummagumma (1969) aldaketa horren adierazle garbia da.
1969 eta 1972ren artean Pink Floyd-ek gogor lan egiten du, Europa eta Amerikan zehar hamaika emanaldi eskainiz, 5 LP argitaratuz eta hainbat pelikulen soinu-banda eginez (More, Oscured By Clouds...). Urte horietan bere musika estiloa sendotzen dute, rock sinfoniko-espaziala, urteetako saio eta soinu esperimentuak burutu ostean, Ummagumma (1969) eta Atom Heart Mother (1970) lanetan somatu ahal direnak.
Meddle (1971) eboluzio horren gailurra da. Diskoaren gai nagusia, Echoes, taldearen lanik gorena da, ordura arte bandak grabatu duen piezarik onena, akaso. Album hau mugarria izanen da Pink Floyd-en historian, eta hurrengo lanetarako joera markatuko du (The Dark Side of the Moon, Wish you were here...)
1972.urtean, Adrian Maben-en zuzendaritzapean, laukoteak Pink Floyd At Pompei pelikuka egiten du, Vesubiok estalitako erromatar hiri zaharrean. Ummagumma eta Meddle-ren lanak antzinako anfiteatro batean interpretatzen dira. Pelikula honek filmazioaren inguru klasikoa musika abangoardista batekin biziki ongi elkartzen du, atmosfera onirikoa eta liluragarria sortuz, ikuslea sorgintzen duena.
The Dark Side of the Moon-ek (1973) ospea ez ezik, sormenaren gailurra ere adierazten du. Diskoak salmenta arrakasta (25 milioi ale salduta) eta musika kalitatea batzen du, oso ohikoa ez dena. Alan Parsons soinu ingeniaria barne, The Dark Side of the Moon iraultza teknikoa eta soinuduna izan zen; horrek, musika gaien xarmarekin batera, britainiar taldearen lan onenetariko bat bihurtzen du diskoa.
Hurrengo LPraino (Wish you were here, 1975) bi urte pasako dira. Disko honek aurreko lanen kutsu sinfoniko eta elektronikoari eusten dio, baina giro espazial lasaigarri batekin, esperimentazioari muga gehiago jarriz. The Dark Side of the Moon-ez geroztik taldea ospetsu bihurtu da mundu osoan, eta hortik aurrera emanaldiak eta lan berriak gutxitzen dira, sorkuntza lanari denbora gehiago eskainiz.
Animals LPak(1977) aurrekoak baino askoz ere tonu gogorragoa izan zuen, batez ere Waters jada taldearen lidergo osoa hartzen hasi zelako. Lan honetan, gizakia hiru animaliatan banatzen dute George Orwell-ek Animal Farm liburuan egin zuen antzera: kasu honetan, Waters-ek txakur, txerri eta arditan zatitzen du gizateria, bakoitza bere ezaugarriekin. Animalia bakoitzari abesti bat dagokio (denak 10 minututik gorakoak eta Dogs izanik luzeena), eta hasi eta bukatzeko balada kutsuko kanta labur akustiko bana, Watersek bere garaiko neska lagunari idatzitakoak omen direnak. LP honek ez zuen aurreko biek beste arrakasta izan, baina talde britainiarraren jarraitzaileek euren lanik garrantzitsuenetakoa bezala hartzen dute, bai eta Rock Progresibotik hurbilen dagoenetariko bat moduan ere. Richard Wright teklatu joleak apenas izan zuen zer esanik albun honetan, jada liderra oso zehaztuta baitzegoen.
Ondoren, The Wall albuma iristen da (1979), eta bertan Waters-en lidergoa sendotuta ikusten da. Disko hau taldearen salduena izan da, eta zinemara eraman zuten hiru urte beranduago. Diskoa egiterakoan Waters eta gainontzeko taldekideen artean lehenengo liskarrak agertzen dira, lehenengoaren sormen gaitasunak (diskoa ia berak bakarrik egina da) beste partaideak baztertzen baititu.
The final Cut (1983)Pink Floyd-en azken lan amankomuna da. Gero, taldearen partaideak banantzen dira eta taldearen izena bereganatzeko borroka legalari ekiten diote. Borroka horren protagonistak Roger Waters eta David Gilmour dira: Roger-ek taldearen amaiera nahi du ("Talde mitiko bati amaiera duina emateko"), baina David-ek beste partaideekin batera Pink Floyden ibilbidea luzatu nahi du. Waters-ek taldea utziko du, eta epaitegiko borroka luzea Gilmour eta Masonen alde bukatuko da, Pink Floyd izenaren gaineko eskubideak azken hauek lortuz.
Indarberrituta, Pink Floyd berriak munduko bira bat hasi -azken 6 urteetako lehena- eta album berri bat argitaratzen du 1987an, A Momentary Lapse of Reason. Waters gabeko lehen album honek iritzi kontrajarriak eragiten ditu: jarraitzaile askoren ustez taldeak bere betiko estiloari bikain eusten dio lider zaharrarik gabe, baina kritikoek faltan somatzen dute ihes egindakoa, talde berriari etorkizun iluna iragarriz. Nolanahi ere, herrialde askotan diskoak salmenta markak apurtzen ditu, eta gauza bera egingo du ere hurrengo diskoak, orain arte taldeak atera duen azkenak (The Division Bell, 1994).
Azken urteotan Pink Floyd-ek ez du lan berririk sortu, eta -ofizialki bizirik jarraitzen badu ere- emanaldi urri batzuetatik aparte bere jarduera publikoa hutsaren hurrengoa da.
XX. mendearen azken hamarkadetan musika arloari -eta orokorrean mendebaldeko kulturari- Pink Floyd-ek egion dion ekarpena egundokoa izan da. Bere azken lanetan ekarpen hori urriagoa izanik ere (aspalditik galdu baitzuen esperimentazio elektronikoarekiko zeukan grina hura) Pink Floy-ek ondo eusten dio bere xarma magikoari, bere musika entzutea -zaharra zein berria- esperientzia liluragarria izaten jarraitzen baitu.
[aldatu] Diskografia
[aldatu] Albumak
- The Piper at the Gates of Dawn - 1967
- A Saucerful of Secrets - 1968
- Ummagumma - 1969
- More - 1969
- Atom Heart Mother - 1970
- Meddle - 1971
- Oscured By Clouds - 1972
- The Dark Side of the Moon - 1973
- Wish you were here - 1975
- Animals - 1977
- The Wall - 1979
- The Final Cut - 1983
- A Momentary Lapse of Reason - 1987
- The Division Bell - 1994