Katalunia

Wikipedia(e)tik

Katalunia

Kataluniakoo bandera Kataluniakoo armarria
Hiriburua Bartzelona
Probintziak Bartzelona
Girona
Lleida
Tarragona
Herritarra kataluniar, katalan
Azalera
- Espainiaren
32.114
% 6,3
Biztanleria
- Espainiaren
Dentsitatea
7.134.697 (2006)
% 15,88
218,73 bizt/km²
ISO 3166-2 ES-CT
Estatutua 2006ko uztailaren 20an
Presidentea José Montilla (PSC-PSOE)
Hizkuntza ofiziala(k) gaztelania, katalana eta
aranera
Espainiako Gorteak
- Kongresuan
- Senatuan

47 eserleku
23 eserleku
www.gencat.cat


Katalunia (katalanez Comunitat Autònoma de Catalunya, gaztelaniaz Comunidad Autónoma de Cataluña eta araneraz Comunautat Autonoma de Catalonha) Iberiar Penintsularen ipar-ekialdean dagoen lurraldea eta Espainiako autonomia erkidego bat da. Bere autonomia estatutuaren arabera "nazio" bat da Katalunia.

Kataluniako Autonomia Erkidegoak, 32.000km² inguruko azalera du, non bizi diren ia 7 milioi pertsona. Iparraldean Frantzia eta Andorrako Printzerria, mendebalean Aragoi, hegoaldean Valentziako Erkidegoa eta ekialdean Mediterranear itsasoa mugakide ditu.

Administratiboki Espainiako Autonomia Erkidegoetako bat bada ere, hizkuntzaren aldetik (katalana) beste lurralde batzuekin harreman lunguistikoak ditu, Katalan Herriak (Països Catalans) osatuz: Andorra, Valentziako Erkidegoa, Balear Uharteak, administratiboki Frantziako lurraldea den Ipar Katalunia, Aragoiko ekialdeko eremu bat (Sartaldeko Zerrenda edo Franja de Ponent) eta Murtziako El Carxe eskualdea.

Eduki-taula

[aldatu] Historia

[aldatu] Hizkuntzak

Hizkuntza ofizialak katalana, gaztelania eta aranera dira.

[aldatu] Banaketa administratiboa

[aldatu] Probintziak


[aldatu] Eskualdeak

Sakontzeko

 Sakontzeko, irakurri: Kataluniako eskualdeak

Katalunia 41 eskualdetan banatuta dago gaur egun. Historikoki, 1936an hasi zen indarrean banaketa administratibo hau, Francisco Francok etenda hiru urte geroago gelditu bazen ere. Atzera 1987tik indarrean dago.

Eskualderik populatuenak hauek dira:

[aldatu] Hiri nagusiak

  1. Barcelona (Barcelones): 1.582.738 biztanle 2006an.
  2. L'Hospitalet de Llobregat (Barcelonès): 246.415.
  3. Badalona (Barcelonès): 214.440.
  4. Sabadell (Vallès Occidental): 191.057.
  5. Terrassa (Vallès Occidental): 184.829.
  6. Tarragona (Tarragonès):131.158.
  7. Lleida (Segria): 124.709.
  8. Santa Coloma de Gramenet (Barcelonès): 116.012.
  9. Mataro (Maresme): 111.879.
  10. Girona (Gironès): 86.672.

[aldatu] Politika

Kataluniako Generalitatea da lau probintzietako autonomia-gobernua.

[aldatu] Hedabideak

[aldatu] Kultura

[aldatu] Literatura

Sakontzeko

 Sakontzeko, irakurri: Katalunierazko literatura

Katalunierazko idazle kataluniarren artean azpimarragarraiak dira, besteak beste, Salvador Espriu, Terenci Moix eta Quim Monzo.

[aldatu] Musika

Sakontzeko

 Sakontzeko, irakurri: Kataluniako musika eta Katalunierazko musika

Alde batetik, nabarmentzekoak dira Isaac Albeniz eta Enric Granados musikagileak eta Montserrat Caballe eta Josep Carreras opera abeslariak musika klasikoaren arloan.

Beste aldetik, musika garaikidean, aipatzekoak dira Joan Manuel Serrat, Lluis Llach, Marina Rossell, "Kiko Veneno", Manolo Garcia, Quimi Portet eta "Loquillo". Taldeen artean, Sopa de Cabra, Els Pets eta El Ultimo de la Fila ditugu.

Azkenik, piano-jole famatuak dira Alicia de Larrocha eta Tete Montoliu.

[aldatu] Kirolak

  • Saskibaloi taldeak:
    • FC Barcelona
    • Club Joventut de Badalona
    • Basquet Manresa

[aldatu] Euskal Diaspora

[aldatu] Kanpo loturak