Bibliotekonomia

Wikipedia(e)tik

Wikitu Artikulu honek ez ditu Wikipediaren formatu hitzarmenak betetzen edo ez du sintaxi egokia.
Mesedez, aldatu ezazu bete ditzan. Ez ezabatu ohar hau wikitu arte.


Bibliotekonomia liburutegiak mantendu, antolatu eta kudeatzen dituen disziplina da. Liburutegi baten egiteko nagusietako bat informazioa eskuragarri jartzea da.

[aldatu] Informatika eta bibliotekonomia

Bibliotekonomia eta Informazio Zientziaren jakintza-arloa honako gai hauek osatzen dute: liburu-bildumek, informazioak eta ezagutzaren kudeaketak. Terminoa grekeratik dator, biblion (liburu), theke (kutxa) eta nomos (lege) hitzetatik.

Denborarekin, jakintza-arlo honek, liburuez gain, informazioaren teknologia berrietara egokitu behar izan du. Bibliotekonomiaren esparruan beste informazio-baliabide edo euskarri batzuk sartu dira: esate baterako, aldizkako argitalpenak (aldizkariak eta egunkariak), disko konpaktuak (CD-ROM eta DVDak), mikrofitxak, filmazioak (bideo-kaseteak, mikrofilmak), entzutezkoak (kaseteak), etab.

Formatu elektronikoak –batez ere, disko konpaktuak eta sareko datu-baseek– iraultza ekarri dute liburutegien mundura. Hori dela eta, fitxen bidezko betiko katalogoak baztertu eta katalogo elektronikoak sortu dira, erabilera publikoko sareko katalogoak izenekoak (OPAC = Online Public Access Catalogs).

Bildumaren ideia ere aldatu egin da datu-base elektronikoak iristean. Izan ere, gaur egun ez dago bilduma fisikoki liburutegian gorde beharrik erabiltzaileentzat eskuragarri egoteko. Horrek erabateko aldaketa ekarri die dokumentu-bildumen politikari (bai elektronikoei, bai inprimatutakoei).

Bibliotekonomiak bi azpiatal ditu: teorikoa eta aplikatua. Lehenengoaren barnean sartzen dira informazioaren teoria eta ezagutzaren kudeaketa, informazioaren beharra eta behar hori asetzeko modua, ezagutza interpretatzeko orduan eragina duten kanpo-faktoreak, etab. Bibilotekonomia aplikatuaren ardura, berriz, bestelakoa da: bildumak osatzea eta mantentzea (erostea, katalogazioa, mailegatzea, garbitzea...), liburutegien arteko elkarlana, egile-eskubideak, informazio-askatasuna (informazioa eskuratzeko eskubidea), kontserbatzea, liburutegia kudeatzea, etab.

Liburuzainak bitartekari gisa jokatu behar du. Bitartekari-lanak egin behar ditu erabiltzailearen eta liburutegiaren edo informaizo-zentroaren artean. Bere helburua betetzeko, liburuzainak elkarrizketa egin behar dio erabiltzaileari, eta hortik abiatuta informazio bila hasiko da ezagutzen dituen baliabideak erabilita.