Euskal Herriaren banaketa administratiboa
Wikipedia(e)tik
Euskal Herriaren banaketa administratiboa aztertzerako garaian lehenago hau bi estatu ezberdinetan eta 5 administrazio ezberdinetan dagoela ikusi behar da. Hau da, Euskal Herria ez da estatu bat eta beraz administrazio ezberdinen pean dago.
Eduki-taula |
[aldatu] Frantziar Estatua edo Iparraldea
Frantziak duen banaketa administratiboa Departamentuena da. Euskal Herriak 3 herrialde ditu estatu honetan, Pirinio Atlantikoen departamentuan (64. departamentua).
Departamentuaren hiriburua Paue da, era berean Biarnoko hiriburua dena. Pirinio Atlantikoetako departamentuak bi lurralde ezberdin ditu modu ez-ofizialean bere barnean: Biarno eta Ipar Euskal Herria deritzona.
Pirinio Atlantikoetako departamentua Akitaniako eskualdean dago kokatuta (hiriburua: Bordele), eta gai asko bertan erabakitzen dira.
Ipar Euskal Herria hiru herrialdek osatzen dute:
[aldatu] Lapurdi
Artikulu nagusia: Lapurdi
Lapurdi mendebaldean dagoen herrialdea da. Bere hiriburua Baiona da eta honako kantonamendu hauek ditu bere baitan: Angelu Hegoaldea, Angelu Iparraldea, Baionako Kantonamendua, Bastidako Kantonamendua, Bidaxuneko Kantonamendua, Donibane Lohizuneko Kantonamendua, Ezpeletako Kantonamendua, Hazparneko Kantonamendua, Hendaiako Kantonamendua, Hiriburuko Kantonamendua, Miarritzeko Kantonamendua eta Uztaritzeko Kantonamendua.
[aldatu] Nafarroa Beherea
Artikulu nagusia: Nafarroa Beherea
Nafarroa Beherea erdian kokatzen den herrialdea da. Bere hiriburua Donibane Garazi da. Abertzale batzurentzat Nafarroa Garaiako beste merdindade bat da.
Bere barnean honako kantonamenduak aurkitzen dira: Baigorriko Kantonamendua, Bastidako Kantonamendua, Bidaxuneko Kantonamendua, Donapaleuko Kantonamendua, Donibane Garaziko Kantonamendua, Hazparneko Kantonamendua eta Iholdiko Kantonamendua-
[aldatu] Zuberoa
Artikulu nagusia: Zuberoa
Zuberoa herrialde guztietan txikiena eta populazio txikiena duena da. Termino adminstratiboetarako Oloroen daude zerbitzuak, baina hau ez dago Euskal Herrian, Biarnon baizik. Maule da hiriburua eta honako bi kantonamenduak ditu bere barnean: Atharratzeko Kantonamendua eta Mauleko Kantonamendua
Honetaz gain Zuberoatik ekialdera dauden hainbat herri (adibidez, Eskiula) euskaldun anitz duten herriak dira, eta hauetan Pastoralak ere egiten dira eta zubereraz hitz egiten da.
[aldatu] Espainiar Estatua edo Hegoaldea
Espainiaren barruan lau euskal herrialde ezberdin daude:
Hala ere lau herrialde hauek ez daude unitate administratibo berdinean. Gainera Arabaren barruan dagoen Trebiñu eta Bizkaiaren barnean dagoen Turtzioz ere aipatu behar dira, lehenak Gaztela eta Leonek administratzen baitu eta bigarrena Kantabriak.
Sailkapena, beraz, horrelakoa litzateke:
[aldatu] Euskal Autonomia Erkidegoa
Euskal Autonomia Erkidegoak (EAE) hiru herrialde ditu bere baitan. Hiriburua Gasteiz da.
[aldatu] Araba
Artikulu nagusia: Araba
Arabako herrialdea EAEren barruan dago, baina bere barnean dagoen Trebiñu Gaztela eta Leongo erkidegoari dagokio. Hiriburua Gasteiz da.
Zazpi kuadrila edo eskualdetan zatitzen da: Agurain, Aiaraldea, Añana, Arabako Errioxa, Gasteiz, Mendialdea, eta Zuia-Gorbeialdea.
[aldatu] Bizkaia
Artikulu nagusia: Bizkaia
Bizkaia hiru herrialdeetan handiena da. Bere hiriburua Bilbo da. Karrantzako eskualdean Turtzioz-Billaberdeko enklabea aurkitzen dugu, Kantabriaren barnean kokatzen dena.
Gainera Bizkaiak hainbat eskualde ditu: Arratia, Bilbo Handia, Busturialdea Durangaldea, Enkarterri, Lea-Artibai, Meatzaldea, Mungialdea, Nerbioi ibarra, Txorierri eta Uribe Kosta.
[aldatu] Gipuzkoa
Artikulu nagusia: Gipuzkoa
Gipuzkoako lur guztiak EAEk administratzen ditu. Hiriburua Donostia da. Bere barnean hainbat eskualde daude euretariko bakoitzak unitate administratibo moduan funtzionatzen duelarik: Bidasoaldea, Debabarrena, Debagoiena, Donostialdea, Goierri, Oarsoaldea, Tolosaldea, Urola Erdia, Urola Garaia eta Urola Kosta.
[aldatu] Nafarroako Foru Erkidegoa
Artikulu nagusia: Nafarroako Foru Erkidegoa
Nafarroako Foru Erkidegoak Nafarroako herrialdea bere barne hartzen ditu. Euskal Herriko lurralderik handiena da eta hiriburua Iruñea da. Abertzaleek Iruñea Euskal Herri osoko hiriburua dela defendatzen dute.
Nafarroa Merindadeetan banatzen da. Bost merindade ditu: Lizarra, Olite, Iruñea, Zangoza eta Tutera.
[aldatu] Bestelako lurraldeak
[aldatu] Trebiñuko Konderria
Trebiñuko Konderria Arabaren barruan kokatu baina Gaztela eta Leongo enklabea da. Bere hiriburu administratiboa Burgos litzateke.
[aldatu] Villaverde Turtzioz
Villaverde Turtzioz Bizkaiaren barruan kokatu baina Kantabriako enklabea da. Bere hiriburu administratiboa Santander litzateke.