Jose Migel Beñaran Ordeñana
Wikipedia(e)tik
Jose Migel Beñaran Ordeñana, batez ere Argala ezizenez ezaguna, (Arrigorriaga, Bizkaia, 1949ko martxoaren 7a - Angelu, Lapurdi, 1978ko abenduaren 21a) ETAko kide eta buruzagi historikoa izan zen. Bere autoaren azpian jarritako lehergailu batez hil zuten Espainiako zerbitzu sekretuek. Ekintza Batallón Vasco Español delakoak hartu zuen bere gain.
Eduki-taula |
[aldatu] Biografia
Arrigorriagan jaio zen, Arratia bailara euskalduna eta Bilbo industrialaren erdibidean. Ama, Felicidad Ordeñana Uriarte, Arantzazukoa, euskalduna zuen, baina etxean erdaraz soilik egiten zuen. Aita, Pablo Beñaran Ormazabal, Arrigorriagakoa, abertzalea zen, eta ez zekien euskaraz, guraso euskaldunak izan arren. Lau seme-alaba izan zituzten: Jose Migel (1949), Maite (1951), Iñaki (1952) eta Pablo (1955).
Eskola frankistako giroaz gain etxean giro abertzalean hazi zen. Hirurogeietako erdialdeko grebek eta errepresioak eman zizkioten klase sistemaren ikuspegia. Teoria marxista ikasteari ekin zion gaztetik.
Euskal nazioaren kontzientziaren berpizkundea izan zen 1960ko hamarkada: ikastolak, jaialdiak, euskara ikastaroak... Giro horretan bete betean murgildu zen Jose Migel Beñaran. ETAn sartu zen, koadrilako hainbat lagunekin batera. Ingeniaritza ikasketak egiten aritu zen, baina ikasketak utzi eta banketxean hasi zen lanean, eta giza zientziak ikasteari ekin zion aldi berean.
Une batez erakundea uztekotan izan zen, guraso biak gaixorik, lana, ikasketak, aita hil zen... Baina 1968an bere izena atera zioten poliziek atxilotu bati eta ihes egin behar izan zuen.
Hasiera batean Oñatin hartu zuen aterpe, bertako familia baten etxean. Bertan Iñaki ezizena ere hartu zuen. Urte batzuk egin zituen Oñatin eta beste leku batzuetan ezkutuan.
1971 eta 1972 urte garrantzitsuak izan ziren ETAren historian. Seigarren Biltzar Nagusian paper garrantzitsua jokatu zuen eta teoria bat eraikitzeko ahalmena gehitu zien ETAren berrosaketan Juan Jose Etxabe, Txomin Iturbe eta Eustakio Mendizabal bezalako militanteei. Argalak parte hartu zuen Zabala enpresarioaren bahiketan, langileak egiten ari ziren greba laguntzearren.
Ezinbestekotzat jotzen zuen militantearen prestakuntza ideologikoa. Garai horretan zuen eragina esaldi batean laburbiltzen zuen: "Nik denekin eztabaidatzen dut, militarrak intelektualtzen ditut eta intelektualak militartzen".
Hego Euskal Herrian ari zen garai batean ETAren berregituraketako biltzar batera joan ez zelako zuzendaritza taldetik aparte utzi zuten, diziplina kargu larritzat hartuta. Bi urte egin zituen oinarrizko lanak egiten.
1973. urtean Madrilen izan zen Txikia komandoko beste kideekin eta Carrero Blancoren aurkako ekintzan parte hartu zuen. Bera izan omen zen Carrero Blanco hilko zuen lehergailua eztandarazteko dispositiboaren botoia sakatu zuena.
1974. urtean erorketa asko izan zituen ETAk. Erakundea lau adarretan antolatuta zegoen: kulturala, politikoa, militarra eta langilea. Praktikan adarrak nahasten ziren, eta berregituraketa baten beharraren aurrean ETA(m) eta ETA(pm)arteko zatiketa gertatu zen. Argalak idatzi zuen 1974ko azaroan ETAk argitaratu zuen ETAren Agiria. Bertan erakunde horren analisiak eta jokabideak azaltzen zituen: fronte desberdinetako egiturak sortzen zituen arazoak eta batez ere trantsizio demokratiko bati begira, eremu bakoitzak bere lana interferentziarik gabe eta errepresiorik gabe bideratu ahal izateko, ETAk fronte militarrean soilik jardungo zuten. Hortik aurrera ETAren adar honi ETA militarra modura ezagutu zaio, ETA politiko-militarra modura ezagutu den beste adarretik bereizteko. Horretara ere, bera izango zen ETAren ideologo nagusia, hil zuten arte.
1977an Txibertan indar abertzaleen artean egindako elkarrizketetan ETAren ordezkari modura parte hartu zuen. PNVk fronte abertzaleari uko egin zion, eta Argalak aldean zeukan pistola mahai gainean utzi zuen, PNVk akordioa izenpetuez gero ETA momentu horretan bertan burruka armatua bertan behera uzteko prest zegoela irudikatzeko [1].
Yeu irlan deportatuta zegoelarik, Asun Arana arrasatearra eta bertan deportatuarekin ere ezkondu zen.
[aldatu] Bonba bat Angelun
Angelun hartu zuten etxea Yeutik itzultzean, eta bertan hilko zuten, 1978ko abenduaren 21ean etxetik irtetean auto azpian jarritako lehergailua eztanda egin zutenean.
Ekintza BVEk hartu zuen bere gain. Argalaren aurkako ekintza Jean Pierre Cherid, Mario Ricci (Carlo Vannoli) eta Jose Maria Boccardo Romanek osatutako taldeak burutu zuen, SECEDeko kapitainaren Pedro Martinez (Pedro el Marino) agindupean ziharduena. [2] (Ikusi: Gerra zikina)
[aldatu] Manifestazioak Euskal Herrian
Euskal Herri osoan manifestazio handi eta gogorrak egin ziren. Ehortzi zuten egunean poliziak Arrigorriaga osorik hartuta zeukan. Hilkutxarekin amak, anaiek eta bizkarrean zeramaten lagunek baino ez ziren joan. Herria hutsik, ate eta leihoak itxirik, KASen ikurra zeramaten bi lagun joan ziren zerraldoaren aurrean. Ikurrina beltzez apaindua eta erdi jasoa zuen Udaletxearen aurretik pasatzerakoan hiru polizia koadratu ziren hilkutxaren aurrean.
[aldatu] Erreferentziak
- ↑ Gara 2007.03.26
- ↑ [Amedo: el estado contra ETA. Melchor Miralles - Ricardo Arques. Plaza&Janes, 1989]
[aldatu] Liburuak
- ARGALA. Iker Casanova - Paul Asensio. Txalaparta, 1999. ISBN: 84-8136-142-9