Foix

Wikipedia(e)tik

Foix

Erdialdeko Pirinioak
Foixko armarria
Izen ofiziala Foix
Antolaketa
Estatua
Eskualdea
Departamendua
Barrutia

Frantzia
Erdialdeko Pirinioak
Ariège (09)
Foix (burua)
Posta-kodea 09100
09122 (INSEE kodea)
Irudi:Carte Ariège Foix.png
Koordenatuak 42° 57' 59´´ I 01°36'28´´E
Garaiera
Azalera
Biztanleria

Dentsitatea
Aglomerazioa

400 m
1.932 ha = 19,32 km²
9.109 (1999)

471 bizt/km²
Pays de Foix

Herritarra foixtar
Alkatea Jean-Noël Fondere
(2001-2008)
www.mairie-foix.fr

Foix Hego Frantziako Erdialdeko Pirinioetako Ariege departamenduan kokatua dagoen hiria da. 30.000 biztanle ditu.

Foixeko gaztelua
Foixeko gaztelua

[aldatu] Historia

Foix izeneko herria Foix konderriko hiriburua izan zen. Albitarrek setiatu zuten 1210ean eta Felipe Ausarta Frantziako erregearen osteek, berriz, 1272an. Enrike III.a Nafarroakoa 1604an edo 1607an batu zuen Foixko konderria Frantziako koroara.

Foix konderriak oraingo Ariege departamenduko lur gehienak hartzen zituen. Carcasonako konde Roger II.a eta Foixko I.ak sortu zuen (1035 / 1038 - 1064). XII - XIII. mendean, Bartzelonako erresumarekin lotua egon zen. Foixko Esklaramundak bere izeba Margarita Monkada-koagandik jarauntsi zituen Bigorreko konderria eta Biarno, Marsan eta Gabarnako bizkonderriak, Monkadako Bearnesek Bartzelonako konderrirainoko zituzten lurrak; hortaz, Castelbon-go eta Andorrako jaurerriak batu zituen.

Gaston I.ak (1302 - 1315) konderria banatu egin zuen eta bere seme Gaston II.ak (1315 - 1343) Foix, Bigorre, Biarno, Marsan, Gabarda, Donasa eta Andorrako feudoa jaso zituen. Gaston II.ak Castelbongo konderria sortu zuen eta bere seme Gaston III.ak (1343 - 1391) konderria erregearen esku utzi zuen. Oinordekorik gabe hiltzean bere arreba Isabel I.ak jarauntsi zion. Isabel Arginbaldo I.arekin ezkondu eta horien semea Joan I.a izango zen dinastia berriaren (Graili - Foix) lehena. Joan I.a Albreteko Joanarekin ezkondu zen eta horien seme Gaston IV.a 1441an ezkondu zen Nafarroa eta Aragoiko Leonor I.arekin.

Nafarroako Leonor I.a hil zenean (1479), bere biloba Frantzisko Febo goratu zuten errege Nafarroan. Gero, Katalina I.a Nafarroakoa Joan III.a Albret-ekoarekin ezkondutakoan (1486) Albret etxearen pean egon zen eta Pirineoz hegoaldeko lurra Nafarroako koroaren barruan izan zen Aragoiko Fernando II.a Inkisiziokoak Nafarroa inbaditu zuen arte (1512). Enrike III.a Nafarroakoak, IV.a Frantziakoa, Frantziako koroan lotu zuen 1607an.