Europar Batasuna
Wikipedia(e)tik
![]() Europako bandera |
|
Lema: In varietate concordia (latinez: «Batasuna aniztasunean») |
|
![]() |
|
Estatu-partaideak | Alemania, Austria, Belgika, Bulgaria, Danimarka, Erresuma Batua, Errumania, Eslovakia, Eslovenia, Espainia, Estonia, Finlandia, Frantzia, Grezia, Hungaria, Irlanda, Italia, Letonia, Lituania, Luxenburg, Malta, Herbehereak, Polonia, Portugal, Txekiar Errepublika, Suedia, Zipre |
Kontseilua | Idazkaritza nagusia: Brusela Presidentzia aldakorra: Matti Vanhanen, Finlandia (2006ko bigarren seihilekoa) |
Batzordea | Xedea: Brusela Presidentea: Jose Manuel Durao Barroso |
Parlamentua | Xedeak: Estrasburgo, Brusela, Luxenburg Presidentea: Josep Borrell |
Azalera | 4.324.301 km² (2004) |
Biztanleria | 489 milioi (2005) |
Dentsitatea | 115 biz./km² |
Txanpona | Euroa (€ EUR) |
Ordu-eremua | UTC-0-tik +2-ra, (UTC-4-tik +4-ra itsasgaindiko eremuetan) |
Ereserkia | Europako Ereserkia |
Europako Eguna | Maiatzaren 9a |
Hiztun gehieneko hizkuntzak (2000) | alemana 24 % frantsesa 16 % ingelesa 16 % italiera 16 % gaztelania 11 % neerlandera 6 % greziera 3 % portugalera 3 % suediera 2 % katalana 1 % daniera 1 % finera 1 % |
Interneteko domeinua | .eu |
Europar Batasuna (EB) Europako nazioz gaindiko erakundea da. Batez ere, politika eta ekonomiako sailak indartu eta estatu-kideen artean harremanak hobetzeko sortua.
3976.372 km²-tan hedatzen da, eta 459.500.000 biztanle ditu (115.6 bizt./km²; 2005)
Estrasburgo da hiriburu ofiziala, Brusela hiriburu exekutiboa eta Luxenburg hiriburu administratiboa. Hala ere, Londres da hiririk handiena.
- Belgika
- Britainia Handia
- Bulgaria
- Danimarka
- Errumania
- Eslovakia
- Eslovenia
- Espainia
- Estonia
- Finlandia
- Frantzia
- Grezia
- Herbehereak
- Hungaria
- Irlanda
- Italia
- Letonia
- Lituania
- Luxenburg
- Malta
- Polonia
- Portugal
- Suedia
- Txekia
- Zipre
Eduki-taula |
[aldatu] Hiri nagusiak
Hauexek dira metropoli-barrutirik handienak, 2005eko datuen arabera:
1 Paris, Frantzia 10.136.000 biztanle.
2 London, Ingalaterra 8.505.000
3 Essen-Dortmund, Alemania 5.214.000
5 Milan, Lombardia (Italia) 4.282.280
6 Bartzelona, Katalunia (Espainia) 4.043.000
8 Rotterdam, Herbehereak 3.345.000
10 Napoli, Campania (Italia) 2.905.000
[aldatu] Hizkuntza ofizialak
- Alemana.
- Bulgariera
- Daniera.
- Eslovakiera.
- Esloveniera.
- Gaztelera.
- Ingelesa.
- Errumaniera
- Estoniera.
- Finlandiera.
- Frantsesa.
- Greziera.
- Hungariera.
- Irlandera.
- Italiera.
- Letoniera.
- Lituaniera.
- Maltera.
- Neerlandera.
- Poloniera.
- Portugesa.
- Suediera.
- Txekiera.
[aldatu] Hizkuntza ez ofizialak
Sakontzeko, irakurri: Europako hizkuntza gutxituen zerrenda
Bretainiera | Euskara | Erromantxera | Frankoprovenzera | Frisiera | Galesera | Galiziera | Katalana | Kaxubiera | Korsikera | Okzitaniera | Samiera | Sardiniera | Scotsa | Etab.
[aldatu] Lan-hizkuntzak
Ingelesa, frantsesa eta alemana.
[aldatu] Historia
- 1957ko martxoaren 25ean Erromako Ituna sinatu zuten, "Europako Komunitate Ekonomikoa" sortuz. Lehen kide sortzaileak 9 hauek izan ziren: Belgika, Frantzia, Alemania (Mendebaldekoa), Italia, Luxenburgo eta Herbehereak.
- 1973ko urtarrilaren 1ean Danimarka, Irlanda eta Erresuma Batua komunitatean sartu ziren, guztira 12 estatu batuz.
- 1981eko urtarrilaren 1ean Grezia ere sartu zen.
- 1985eko urtarrilaren 1ean Groenlandia atera zen, Danimarkako agindua gaindituz.
- 1986ko urtarrilaren 1ean Portugal eta Espainia kide bilakatu ziren, guztira 15 estatu batuz.
- 1990eko urriaren 3an Alemaniako ekialdeko zatia ere sartu zen erkidegoan.
- 1992ko otsailaren 7an Maastricht-eko Ituna izenpetu zuten, erkidegoak "Europako Batasuna" izena hartuz.
- 1995eko urtarrilaren 1ean Austria, Finlandia eta Suedia erkidegoan sartu ziren, guztira 18 estatu batuz.
- 2002ko urtarrilaren 1ean Euroa ezarri zuten Batasuneko 12 estatuko diru ofizialtzat.
- 2004ko urtarrilaren 1ean Txipre, Txekia, Estonia, Hungaria, Letonia, Lituania, Malta, Polonia, Eslovakia eta Eslovenia Europako Batasunean sartu ziren.
- 2007ko urtarrilaren 1ean Bulgaria eta Errumania kide bihurtu ziren.