2001
Wikipedia(e)tik
2001. urtea | |
Urteak: | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 |
Hamarkadak: | 1980koa | 1990koa | 2000koa | 2010koa | 2020koa |
Mendeak: | XX.a | XXI.a | XXII.a |
XXI. mendearen taula |
Eduki-taula |
[aldatu] Gertaerak
- Urtarrilaren 13a - Richter eskalan 7.6 graduko lurrikara El Salvadorren. 800 hildako eta milaka pertsona etxerik gabe utzi zituen.
- Urtarrilaren 20a - George W. Bush Amerikako Estatu Batuetako 43. presidente izendatu zuten.
- Urtarrilaren 26a - Indian Richter eskalan 7,9ko lurrikarak 20.000 lagun hil zituen.
- Urtarrilaren 31a - Auzitegi batek libiar bat kondenatu zuen atentatua jasan zuen Pan Am hegazkin konpainiaren Lockerbieko atentatuarekin (1988) zerikusia izateagatik.
- Otsailaren 6a - Hauteskundeak irabazi ostean Ariel Sharon Israelgo lehen ministro kargurako izendatu zuten ofizialki.
- Otsailaren 13a - Richter eskalan 6,6 graduko indarra izan zuen lurrikara El Salvadorren. 400 hildako.
- Martxoaren 4a - Portugalgo Hintze Ribeiro zubia erori zen 70 pertsona hil zirelarik.
- Apirilaren 1a - Slobodan Milosevic entregatu zen eta poliziak atxilotu egin zuen.
- Apirilaren 26a - Junichiro Koizumi Japoniako lehen ministro bihurtu zen.
- Maiatzaren 10a - Ghanako futbol partidu baten egondako jende pilaketa batean 120 hildako izan ziren.
- Maiatzaren 13a - Silvio Berlusconik Italiako hauteskundeak irabazi zituen.
- Ekainaren 1a - Hamasek atentatu suizida egin zuen Tel Aviveko dantzaleku batean. 21 hildako.
- Ekainaren 7a - Tony Blairrek Erresuma Batuko presidente hauteskundeak irabazi zituen.
- Ekainaren 11a - Oklahomako eraikin federal baten aurkako atentatuan 160 pertsonatik gora hil zituen atentatua egiteagatik, Timothy McVeigh exekutatu zuten Amerikako Estatu Batuetan.
- Ekainaren 19a - Amerikako Estatu Batuetako ejerzitoak akatsez jaurtitatko misil batek 23 pertsona hil zituen Irak iparraldeko futbol zelai batean.
- Uztailaren 3a - Hegazkin istripua Errusiako Irkutsen, Tupolev hegazkin bat pistatik atera eta 145 hildako izan ziren.
- Uztailaren 21a - G8 erakundearen bilera Genoan. Bileraren aurkako manifestaldietan istiluak izan ziren eta istiluetan Carlo Giuliani hil zuen carabiniere (italiar polizia) batek.
- Uztailaren 28a - Alejandro Toledo aukeratu zuten Peruko presidente, zortzi hilabete lehenagoko Alberto Fujimoriren aurkako mozio-zentsura baten ondoren.
- Irailaren 10a - Norbegiako hauteskundeetan Kjell Magne Bondevik aukeratu zuten lehen ministro.
- Irailaren 11a - New Yorkeko World Trade Center eta Washingtongo Pentagonoa eraikinek, hegazkin bidezko atentuak jasan zituzten inoiz inork AEBetako lurraldean jo duen erasorik larriena sorraraziz.
- Urriaren 4a - Anthrax kasu baten berri eman zen Amerikako Estatu Batuetan.
- Urriaren 7a - 2001eko Irailaren 11ako atentatuei erantzunez Amerikako Estatu Batuetako ejerzitoak Afganistan inbaditu zuen, talibanek Osama Bin Laden lagundu zutelakoan.
- Urriaren 9a - Anthrax arrastoak zituen hainbat gutun bidali zizkieten Amerikako Estatu Batuetako senatuko hainbat kideri.
- Azaroaren 7a - Hamabost hilabetez hegaldirik egin gabe egon eta gero, Concorde hegazkinaren hegaldi komertzialei hasiera eman zitzaien berriro ere.
- Azaroaren 10a -
- Australiako John Howard hirugarren mandatu baterako aukeratu zuten hauteskundeetan.
- Uholdeak Algerian, eurite gogorrek eta lubiziek 900 hildako eragin zituzten.
- Azaroaren 12a - Talibanek Kabuletik ihes egin zuten Amerikako Estatu Batuetako ejerzioaren erasoaldiak eraginda.
- Abenduaren 13a - Indiako parlamentuaren aurkako eraso terrorista batek hamalau pertsona hil zituen.
- Abenduaren 22a - Hamid Karzai aukeratu zuten Afganistango presidente moduan.
[aldatu] Ekonomia
- Irailaren 11a - New Yorkeko atentatuek anabasa eta jaitsiera handiak eragin zituzten mundu guztiko burtsetan.
- Irailaren 17a - New Yorkeko NYSE eta Nasdaq burtsek ateak ireki zituzten berriz Irailaren 11ako atentatuetan itxi eta gero.
- Urriaren 2a - Swissair hegazkin konpainia suitzarrak porrot egin zuen.
- Azaroaren 7a - Belgikako Sabena hegazkin konpainiak porrot egin zuen.
- Abenduaren 2a - Amerikako Estatu Batuetako Enron elektrizitate enpresak ordainketak eten zituen eta herrialde hartan sekula izandako iruzurrik handiena azaleratu zuen.
[aldatu] Arte eta kultura
[aldatu] Zientzia eta teknologia
- Urtarrilaren 15a - Wikipediaren lehen bertsioa, ingelerazkoa, martxan jarri zen.
- Ekainaren 21a - Eguzki eklipse totala izan zen.
- Urriaren 15a - NASAren Galileo espaziontzia Jupiterren Io ilargiaren gainazaletik 200 bat kilometrora igaro zen.
- Urriaren 23a - Apple bere Ipod musika entzuteko tresna famatua saltzen hasi zen.
- Urriaren 25a - Microsoften Windows XP programa saltzen hasi zen.
- Azaroaren 15a - Microsoftek Xbox bideo-kontsola kaleratu zuen.
[aldatu] Kirolak
- Maiatzaren 23a - Bayern Munich futbol taldeak Txapeldunen Liga irabazi zuen.
- Uztailaren 29a - Lance Armstrongek hirugarren aldiz irabazi zuen Frantziako Tourra.
[aldatu] Jaiotzak
[aldatu] Heriotzak
- Urtarrilaren 12a - William Hewlett negozio-gizon estatubatuarra (j. 1913).
- Otsailaren 4a - Iannis Xenakis konpositore greziarra (j. 1912).
- Otsailaren 18a - Balthus margolari frantziarra (j. 1908).
- Otsailaren 24a - Claude Shannon (84), matematikari estatubatuarra.
- Ekainaren 27a - Jack Lemmon aktore estatubatuarra hil zen (j.1925).
[aldatu] Nobel saridunak:
- Fisika: Eric Allin Cornell, Wolfgang Ketterle, Carl Edwin Wieman
- Kimika: William S. Knowles, Ryoji Noyori, K. Barry Sharpless
- Literatura: V.S. Naipaul
- Medikuntza: Leland H. Hartwell, R. Timothy Hunt, Paul M. Nurse
- Ekonomia: George A. Akerlof, Michael Spence, Joseph E. Stiglitz
- Bakea: United Nations (NBE), Kofi Annan
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo |