Txerri
Wikipedia(e)tik
Txerria | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Txerria
|
||||||||||||||
Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||
|
Etxeko Txerria edo Sus scrofa Suidae familiako ugaztun bat da. Orain dela 5.000 urte egin zuten abere eta mundu guztitik zabaldua dago.
Sus scrofa animaliak subespezieak dauzka:
- Sus scrofa scrofa, mendebaldeko Afrika eta Europa.
- Sus scrofa ussuricus, Iparraldeko Asia eta Japon.
- Sus scrofa cristatus, hego Asia eta India.
- Sus scrofa vittatus, Indonesia.
Txerriari urde ere deritzo.
[aldatu] Txerrikiak
Txerri haragia urdaiazpikoa, txorizoa edota satxitxak egiteko erabiltzen da.
Nahiz eta txerri gehienak haragia lortzeko egiten diren, batzuk larruki lehuna lortzeko erabiltzen dira; eta baita ere ile gogor batzuk (zurdak) txarrantxa edo eskuila lortzeko.
[aldatu] Ezaugarriak
Txerriak orojaleak dira, beraz elikatzeko errazak dira, baserri askotan sukaldeko hondarrak beren elikaduraren parte dira eta askatasunean beren kumeak jatera iritsi dezakete.
Txerriak goi-guruina ez duten ugaztun bakarrak dira, horregatik bustitzen dira sarritan,bereziki klima beroetan. Ez badira nahikoa bustitzen bere azala gaiztu daiteke,eta askotan baserrietan ur garbirik ez dutenez lokatzean nahiz ximaurrean bustitzen dira,horregatik deritzaie txerri pertsona zikinei,berez izengoti injustoa txerriendako.
Oso usaimen ona dute, eta Europako herrialde askotan trufak aurkitzeko erabiltzen dira.
[aldatu] Txerri arraza Euskal Herrian
Txerriak bizantziarren garaian atzerritik ekarri zituzten penintsulara, tokiko basurdeekin elkartuz.
Iberiar penintsulako txerri ezberdinak sailkatu zituzten, Euskal Herrian nafar baztandarra nagusi izanik.