Antropologia
Wikipedia(e)tik
Antropologia edo Anthropologia, (grekotik άνθρωπος, anthropos, "gizakia" eta λογος, logos, "ezagutza"). Gizakia bere arlo guztietan, soziala, kulturala eta fisikoa (anatomia, fisiologia, patologia, eboluzioa) ikertzen duen zientzia da. Zientzia holista da bi zentzutan: gizaki guztietaz aldi guztietan eta gizartearen dimentsio guztietaz arduratzen da. Antropologia eta beste gizarte zientzien arteko desberdintasun nabariena kulturen arteko parekatzean datza.
Hainbat tradizio bereizten dira antropologian, non garrantzitsuenak frantziar eskola soziologikoa Émile Durkheim, Marcel Mauss, Claude Lévi-Strauss), antropologia sozial britaniarra J.G. Frazer, Bronislaw Malinowski, A.R. Radcliffe-Brown, E.E. Evans-Pritchard) eta antropologia kultural estatubatuarra (L.H. Morgan, Franz Boas, Marvin Harris, Clifford Geertz, Margaret Mead, Ruth Benedict).
Frantziar ereduak gizakiaren aspektu sinboliko eta sozialei ematen dio garrantzia gehienbat, etnologia soziologiaren azpijakintzagai bihurtuz. Eredu anglosajoiak antropologia lau azpijakintzagaietan zatitzen du:
- antropologia fisiko edo antropobiologia, gizakien ezaugarri fisikoen eboluzioaren aniztasuna ikertzen duena;
- antropologia sozial eta antropologia kulturala edo antropologia sozio-kulturala. Ikerketa arloak gizarte sareak, legea, politika, erligioa, sineskerak etab. dira;
- arkeologia, gizarteak beraien hondarren bidez ikertzen duena;
- hizkuntza-antropologia, hizkuntzaren aldaketa toki eta denboran zehar, hizkuntzaren gizarte erabilerak eta hizkuntza eta kulturaren arteko erlazioa ikertzen duena.