فورکوش بویویی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فورکوش بویویی (زاده ۱۷۷۵ میلادی - درگذشته ۱۸۵۶ میلادی) ریاضیدان بود. وی که بیشتر در انزوا کار میکرد ناماش بصورت فورکوش بولیای و وولفگانگ بویویی هم ثبت شدهاست.
[ویرایش] زندگی
در ۳۰ بهمن ۱۱۵۳ هجری خورشیدی برابر با ۱۹ فوریه ۱۷۷۵ میلادی در شهر بولیا، ترانسیلوانیا، مجارستان که هم اکنون در محدودهٔ کلوژ در کشور رومانی قرار دارد به دنیا آمد. پسر او یانوش بویویی از بنیانگذاران شاخهیی از هندسهٔ نااقلیدسی که هندسهٔ هذلولوی یا هندسهٔ لباچفسکئی نامیده میشود است.
فورکوش در دانشگاه گوتینگن در آلمان تحصیل کرد (۱۱۷۵-۱۱۷۸ ه.خ) و در آنجا گاوس دوست تمام عمرش را ملاقات کرد.
وی در ۲۹ آبان ۱۲۳۵ هجری خورشیدی برابر با ۲۰ نوامبر ۱۸۵۶ میلادی در شهر ماروش واشارهی، مجارستان (اکنون ترگومورش در کشور رومانی) درگذشت.
[ویرایش] آثار و مطالعات
او حاصل فعالیتهای خود را در کتاب دوجلدیاش تنتامن در ۱۸۳۲ میلادی منتشر کرد. این کتاب کوششی بود در راه پیریزی دقیق و منظم هندسه، حساب، جبر، و تحلیل ریاضی (آنالیز). در این کتاب، به عنوان ضمیمه، مقالهیی به قلم پسرش یانوش درج شده بود که در آن اصل توازی رد شده بود و بنیان شاخهیی از هندسهٔ نااقلیدسی که هندسهٔ هذلولوی یا هندسهٔ لباچفسکئی گذاره بود. این ضمیمه موجب جاودانه شدن تنتامن شد. بویوی خلاصهای از کتاب خود را در ۱۸۵۱ میلادی به آلمانی منتشر کرد.
[ویرایش] منبع
- بیرشک، احمد و دیگران، خلاصهٔ زندگینامهٔ علمی دانشمندان، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی.