خواجه عبدالله انصاری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شیخ‌الاسلام ابواسماعیل عبدالله ‌بن ابی‌منصور محمد (تولد: ۳۹۶ ه‍. ق. / ۱۰۰۶ م. وفات: ۴۸۱ ه‍. ق. / ۱۰۸۸ م.) معروف به «پیر هرات» و «پیر انصار» و «خواجه عبدالله انصاری» و «انصاری هروی»، دانشمند و عارف بود.

وی از اعقاب ابوایوب انصاری است. مادرش از مردم بلخ بود و عبدالله خود در هرات متولد شد و از كودكی زبانی گويا و طبعی توانا داشت چنانكه شعر پارسی و تازی را نیكو می‌سرود و در جوانی در علوم ادبی و دينی و حفظ اشعار عرب مشهور بود و مخصوصاً در حديث قوی بود و امالی بسيار داشت و در فقه روش امام حنبل را پیروی می‌كرد.

وی در تصوف از شیخ ابوالحسن خرقانی تعليم گرفت و جانشين او بود. محل اقامتش بيشتر در هرات بود و در آنجا تا پايان زندگانی بتعليم و ارشاد اشتغال داشت.

انصاری شعر می‌سرود وليكن بيشتر شهرت وی بجهت رسالات و كتب مشهوری است كه تأليف كرده است و از آن جمله است ترجمهٔ املاء طبقات‌الصوفیهٔ سلمی به لهجهٔ هروی و تفسیر قرآن كه اساس كار میبدی در تألیف كشف‌الاسرار قرار گرفته است.

از رسائل منثور او كه بنثر مسجع نوشته مناجات‌نامه، نصایح، زادالعارفین، کنزالسالکین، قلندرنامه، محبت‌نامه، هفت‌حصار، رسالهٔ دل و جان، رسالهٔ واردات و الهی‌نامه را می‌توان نام برد.

زبان‌های دیگر