ریشه نام باکو
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
باکو پایتخت جمهوری آذربایجان است. در گذشته از شهرهای مهم آران بوده است.
[ویرایش] آیا باکو درست است یا بادکوبه؟
چنانچه میدانیم این شهر را در نوشتههای ایرانی بادکوبه مینویسند. در حالی که در زبان مردم آنجا و زبان روسی همان باکو میباشد. بادکوبه گویا از زمان صفویان پیدا شده است. زیرا نخستین بار آن را در کتاب عالم آرای عباسی که در زمان شاه عباس نوشته شده است مییابیم. پیش از آن حمدالله مستوفی در نزهت القلوب و یاقوت در معجم البدان و بسیاری از جغرافی نویسان در کتبهای خود آن را بادکویه آورده اند.
==رویه نخست نام چه بوده است؟== چنانچه گفته شد در بسیاری از کتابها نام شهر را بادکویه نوشته اند. میدانیم که نامهای ایرانی که در آخر خود ((یه)) دارند همچون شیرویه، سارویه، بابویه و مانند اینها نامهای شکسته میباشند. یعنی نخست رویه دیگری میداشتهاند و سپس کوتاه شده اند. باکویه نیز بیگمان رویه دیگری میداشته است.
در زمان ساسانیان یک رشته آبادیهایی در ایران به نامهای باکاوان و باکاران که چون در آنها آتش برپا میداشتند مقدس بودهاند و محل زیارت. یکی از همین آبادیها دینی گرامی همین شهر آران میبوده که آتشکده خودسوز بزرگی میداشته که نامش باکاوان یا باکوان میبوده.
موسی خورینی در کتاب جغرافیای خود در گفتگو از پایداقاران (بیلقان)) که شهری در آران بوده و در آن زمان باکو از اطراف آن بحساب میآمده، نام آنجا را باگوان مینویسد. بعد از حمله اعراب در صده اول اسلام غیوند بارتابت در کتاب خود نام این شهر را آتش باگاوان نوشته است. پسوند وان ناآشنا نیست و آن را در انتهای بسیاری از شهرهای ایران و قفقاز میتوان یافت مانند نخچوان،شیروان،مهراوان،هفتوان
==معنی نام چیست؟== باگوان یا باکوان از دو بخش پدید امده. وان پسوند شهر یا جا یا نسبت است. اما باک یا بَک یا بَغ که این نام در گویشهای باستانی ایرانی معنی خدا میدهد یا شاه. این نام بر روی سکههای ساسانی یافته شده است. به گمان بعضی دانشمندان بوغ روسی که به معنی خدا آمده است از این واژه است. از طرف دیگر ما این واژه را بر روی بسیاری از نامهای آبادیهای ایران، آران و ارمنستان میبینیم. باکاران در ارمنستان، بگوا در زنجان، بغستان در کرمانشاه؛ بجستان در خراسان و فغستان در گلپایگان.
آغاتانگیغوس از نویسندگان زمان ساسانی باگاریج را جایگاه بتان معنی کرده و میگوید واژه پهلوی است. او همچنین میگوید که آبادیهایی که واژه باگ داشته نخست جایگاه پرستش مهر بوده وسپس با رواج زرتشتیگری در آنها آتش به پا میدارند.
پس معنی نام این شهر، جایگاه خدایان است.
باكو در وههای ایران تاریخ را آیندگان می سازند،آنگونه که خود می خواهند آنگونه که دوست دارند باشد نه آنگونه که در واقعیت بوده است) کسروی نیز از این قائده مستثنی نیست
باكو در اصل همان كلمه بوك ميباشد كه در ديوان كشغري به نام باغ آورده شده است بنابراين در زبان تركي ما و به الف و ك به غ بدل شده و همان باغ ميباشد باكي يعني باغ البته بايد دانست كه در تركي غربي اين كه بعضي حرف ها يا واك يا واج ها به حرف ديگري بدل ميشوند عادي و حتي از نظر دانشمند بزرگ زبان تركي كاشغري رحمت الله نيز قابل پذيرش ميباشد پس باكي يك كلمه بيش نبوده و آن هم باغ ميباشد كه در گويش اصلي خودش باكي ميباشد همچنان كه تبريز در واقع توركيز بوده كه محل جمع شدن اقوام تركي براي تجارت بوده است .