سازمان انتقال خون ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

فهرست مندرجات

[ویرایش] سازمان انتقال خون ایران

[ویرایش] انتقال خون در ايران

پیش از سال 1324 انتقال خونهاي پراكنده در ايران در بيمارستان هاي مختلف انجام مي شده است ولی در این مورد شواهد قابل اعتمادی وجود ندارد. پس از آن در سال 1331 به طور همزمان مركز خون ارتش توسط مرحوم دكتر محمد علي شمس و مركز انتقال خون شير و خورشيد سرخ سابق توسط مرحوم دكتر احمد آژير، تاسيس و شروع به كار نمود.

در زمينه تهيه فرآورده هاي خون، مركز خون ارتش از 1340 به بعد اقدام به تهيه فرآورده هاي سلولي (گلبول قرمز متراكم و پلاكت متراكم ) و پلاسمايي ( رسوب كرايو و پلاسماي منجمد تازه ) در حد محدود نمود و در همين سالها بود که با همكاري انستيتو پاستور ايران اقدام برای پالايش پلاسما و تهيه فرآورده هاي آن صورت گرفت.

با تاسیس سازمان انتقال خون ايران در سال 1353 كوشش هاي چند ساله به ثمر رسيد و انتقال خون در ایران قانونمند شد. در واقع قبل از سال 1353 مراكز متعددی در ایران با امكانات محدود در بيمارستان‌ها، ارتش و هلال احمر جهت تامين خون بيماران نيازمند فعاليت مي‌كردند ولی با تاسیس سازمان انتقال خون در ايران به همت دكتر فريدون علا در سال 1354 این سیستم وارد مرحله جدیدی شد.

در حال حاضرسازمان انتقال خون در ایران بالاترين و تنها مرجع تصميم‌گيري در زمينه تامين و توزيع خون و فرآورده‌هاي خوني سالم در سطح كشور است و تمامی تصمیم گیری ها در ارتباط با فراورده های خونی مستقیما به این سازمان مربوط است.

در ابتدا تمام هزينه های این سازمان از بودجه كل كشور به صورت كمك تامين مي گرديد. در سال 1358 در پي تجديد نظر كلي در بودجه كشور، سازمان انتقال خون به عنوان يك دستگاه دولتي وابسته به وزارت بهداري در آمد و تابع مقررات عمومي دولت گرديد.

مشكل عمده عدم وجود تشكيلات منظم براي جلب اهداكنندگان بود. سرويس هاي دولتي و خصوصي (بجز تا حدودي مركز خون ارتش )، متكي به داوطلبين حرفه اي بودند كه اغلب از افراد محروم جامعه بودند و در مقابل وجه ناچيزي ، علي رغم بر خوردار نبودن از سلامت كافي، اقدام به خون دادن مي نمودند. (1) . . پس از پيروزي انقلاب در تاريخ 30/3/1363 اساسنامه سازمان انتقال خون ايران تصويب شد و پس از تصويب اساسنامه، در جهت شكل دادن به ساختار اجرايي وتشكيلات سازمان، سه معاونت توليد و فني ، پژوهشي و آموزشي و ادراي و مالي طراحي و به اجرا درآمد. سازمان به وسيله يك شورايعالي پنج نفره مركب از افراد متخصص به انتخاب وزير بهداشت ، درمان و آموزشي پزشكي اداره مي شود. در سال 1374 طرح شبكه خون رساني كشور در شوراي عالي تصويب و مورد اجرا گزارده شد. بر اساس اين طرح سازمان انتقال خون ايران در قالب نه پايگاه منطقه اي آموزشي به اجراي برنامه ها و مسئوليتهاي محوله كه در ستاد مركزي سازمان تهيه و هماهنگ مي گردد، مي پردازد. (2)



[ویرایش] فعالیت ها در سطح کشور

از ابتداي تاسيس سازمان تا سال 1357 بجز سازمان مركزي سه پايگاه شيراز، اهواز، مشهد فعال بوده و در حال حاضر بيش از 90 پايگاه انتقال خون خدمات خون رساني را در سراسر كشور به عهد دارند. در حال حاضر مراكز كليه استان‌هاي كشور داراي پايگاه‌هاي انتقال خون هستند كه در آنها بخش‌هاي آزمايشات غربالگري بر روي خون‌هاي اهدايي، تهيه فرآورده و كنترل وجود دارد .همچنین حدود 35 شهرستان نيز داراي مراكز انتقال خون هستند که مجهز به امکانات برای انجام كليه فرآيندهاي تهيه فرآورده و آزمايشات غربالگري هستند و بر روي تك تك كليه واحدهاي اهدايي آزمايشات غربالگري جهت بررسي عفونت با ويروس هپاتيت B ، ويروس هپاتيت C ، ويروس HIV و آزماش سرولوژي براي بيماري سفيليس و سایر آزمایشات لازم را انجام می دهند. (3)



[ویرایش] وظايف

همكاري با بيمارستانها در حل مشكلات انتقال خون، تامين خون سالم و كافي، مشاركت در مراقبت از بيماران، بسيج اهداكنندگان داوطلب و بدون چشم داشت ماد گسترش شبكه پايگاههاي انتقال خون ، ارائه آموزش مداوم براي كارمندان سازمان در كليه زمينه‌هاي خدماتي براي دستيابي به كارمندان ماهر و ورزيده، اطلاع‌رساني عمومي در ارتباط با مزاياي اهداء خون و نياز به اهداء خون ، تدوين خط مشي هاي آموزشي و پژوهشي. (4)


[ویرایش] درمانگاهها

[ویرایش] درمانگاه مشاوره هپاتيت

درمانگاه مشاوره هپاتيت از سال ١٣٧٣ فعاليت خود را جهت شناسايى و آموزش و راهنمايى بيماران مبتلا به هپاتيت B و هپاتيت C آغاز كرده است. از فعاليت هاى اين درمانگاه آموزش بهداشت به بيماران خاص از قبيل تالاسمی، هموفيلى وارائه خدمات مشاوره اى قبل از ازدواج براى افراد مبتلا به هپاتيت مى باشد.

[ویرایش] درمانگاه مشاوره ايدز

مراجعين به اين درمانگاه اهداكنندگانى هستند كه در زمينه ايدز و آزمايشات آن سؤالاتى دارند . درمانگاه مشاوره ايدز از سال ١٣٧٤ شروع به كار نموده است.

[ویرایش] درمانگاه تالاسمی

درمانگاه تالاسمی از سال ١٣٧٤ شروع به فعاليت نموده است. بيماران تالاسمى ماژور، اينترمديا، آلفا تالاسمی و سيكل تالاسمی جزء طيف بيماران اين مركز هستند. اين مركز داراى گروه فوق تخصصى هماتولوژى، گوارش، قلب، غدد، روانپزشك، پزشك متخصص داخلى و پزشك عمومى مى باشد كه درمان بيماران را به صورت دوره اى به عهده دارند.

[ویرایش] درمانگاه فلبوتومى

دراين درمانگاه به بيمارانى كه با تشخيص پزشك معالج خود و تأييد آزمايشگاه مبتلا به پلى سيتمي(در اصطلاح عاميانه غلظت خون) هستند خدمات درمانى ارائه مى شود. با استفاده از فلبوتومى حجمى از خون بيمار جدا شده و با مايعات تزريقى جايگزين مى شود و از اين طريق به درمان بيمارى فرد كمك مى شود. درمانگاه فلبوتومى درمانى از سال ١٣٦٢ شروع به كار كرده است.

[ویرایش] درمانگاه همافرز

اين درمانگاه از سال ١٣٦٣ راه اندازى شده است. همافرزيس روشى است كه در طى آن اجزايى از خون فرد دهنده (سلولهاى خون يا پلاسما) جدا شده و مابقى خون مجدداَ به فرد تزريق مى شود. همافرزيس علاوه بر اينكه نوعى اهدا (اهداى يكى از اجزاى خون بر حسب نياز) محسوب مى شود، در درمان برخى از بيماريها نيز كاربرد دارد. (5)




انواع اهداى خون اهداى حرفه اى : در اين نوع اهدا، فرد به ازاى دريافت پاداش اقدام به خون دادن مى نمايد. اهداى جايگزين يا فاميلى : در اين نوع اهدا يكى از آشنايان يا اقوام فردى كه نيازمند به خون است اقدام به اهداى خون مى نمايند. يكى از اهداف سازمان انتقال خون حذف كامل خون جايگزين تا پايان سال ٨٢ بوده است. اهداى داوطلبانه : در اين نوع اهدا فرد بطور داوطلبانه و فقط با انگيزه ايثار و نوعدوستى اقدام به خون دادن مى نمايند. اهداى اتولوگ : در اين نوع اهدا باشرايط خاصى كه توسط پزشك يا كارشناس طب انتقال خون مشخص مى شود، خون گرفته شده از فرد براى همان فرد درمواقع ضرورى مورد مصرف قرار مى گيرد. (6)





[ویرایش] افراد واجد شرایط برای اهدای خون

افرادى كه در سنين ١٧ تا ٦٠ سال باشند و از نظر جسمى و روحى شرايط مناسبى داشته باشند. آنها همچنین باید وزن بالاتر از ٥٠ كيلوگرم داشته باشند و باید از اهداى خون قبلى آنها حداقل ٨ هفته گذشته باشد (به شرط اينكه تعداد دفعات اهداى خون در سال بيشتر از ٤ بار نشود. نکتهِ دیگر این است که افرادى كه مبتلا به كم خونی و بيماريهاى قابل انتقال از طريق خون باشند نمی توانند خون خود را اهداء کنند.(7)


[ویرایش] پانویس

1- سایت سازمان انتقال خون ایران، 2- همان 3- روابط عمومی سازمان انتقال خون ایران 4- همان 5- همان 6- بروشور اطلاعاتی سازمان انتقال خون ایران 7- همان 8- همان

[ویرایش] منابع

سایت سازمان انتقال خون ایران

تاریخچه انتقال خون بازبینی 2 بهمن 1385


روابط عموی سازمان انتقال خون ایران


بروشورهای اطلاعاتی سازمان انتقال خون ایران