ویکیپدیا:قطع دسترسی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
مدیران ویکیپدیا میتوانند به دلایل مختلفی دسترسی کاربران را (اعم از کاربران دارای شناسهٔ کاربری، یا کاربران ناشناس که نشانی IP آنها در کنار ویرایشهایشان ثبت میشود) برای ویرایش ویکیپدیا محدود کنند. به طور کلی هر کاربری که عمداً در ویکیپدیای فارسی خرابکاری کند (مثلاً حذف بیمورد اطلاعات مفید مقالات یا نوشتن مطالب نامربوط در آنها)، به شخص یا گروهی توهین یا حملهٔ شخصی کند (مستقل از لفظ مورد استفاده)، ایجاد سوء تفاهم کند (مثلاً با تغییر آرا یا امضاها یا استفاده از امضای دیگران)، یا به هر ترتیب دیگری باعث اخلال در روند پیشبرد دانشنامه شود، امکان بسته شدن دارد. در تمامی این موارد، قطع دسترسی با هدف حفاظت از ویکیپدیا انجام میشود، نه برای تنبیه فرد خاطی.
در مواردی که احتمال برود کاربر به طور ناخواسته یکی از این کارها را انجام داده است، ابتدا به وی تذکر داده میشود. در صورت تکرار، چون ثابت میشود که کاربر به طور عمدی اقدام به این کار میکند، دسترسی وی برای مدتی بسته میشود. سپس با هر بار تکرارِ، مدت محرومیت بیشتر میشود. کاربرانی که از شناسهها یا IPهای مختلف استفاده میکنند ولی مشخص است که شخص واحدی هستند، یک کاربر محسوب میشوند.
قوانین محدودیت دسترسی در ویکیپدیا فارسی در بیشتر موارد همان است که در ویکیپدیای انگلیسی اعمال میشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد قوانین قطع دسترسی در ویکیپدیای انگلیسی به این صفحه مراجعه کنید، ولی توجه کنید که سیاست ویکیپدیای فارسی و انگلیسی در این باره دقیقاً یکسان نیست.
مدیران ویکیپدیای فارسی هم مجازند کاربری را ببندند و هم باز کنند. در صورتی که احساس میکنید به اشتباه بسته شدهاید، با یکی از مدیران سیستم تماس بگیرید. در چنین شرایطی، از این که دسترسی شما به طور موقت قطع شده ناراحت نشوید، بلکه سعی کنید که بفهمید مشکل از چه بودهاست و پس از باز شدن مجدد حق دسترسیتان، آن کار را تکرار نکنید.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تعریف
بستن کاربر یا قطع دسترسی اصطلاحی فنیاست و به معنی جلوگیری از ویرایش صفحات توسط یک آدرس آیپی یا بازهای از آیپیها یا یک حساب کاربری (شخص) است. هدف اصلی از این کار، حفظ ویکیپدیا و ویرایشکنندگان آن از صدمات احتمالی است.
وقتی دسترسی یک کاربر بسته میشود، آن کاربر قادر به ویرایش صفحات یا انتقال آنها به صفحهٔ دیگر نخواهد بود. این وضعیت تا زمانی که قطع دسترسی آن کاربر خاتمه یابد ادامه خواهد یافت. اگر دسترسی یک مدیر ویکیپدیا قطع شود، علاوه بر موارد فوق، وی قادر به برقراری یا پایان دادن به حفاظت از صفحات نیز نخواهد بود و نمیتواند صفحات را حذف کند یا احیا کند. در مورد دیوانسالارها نیز همین وضع صدق میکند. با این وجود مدیران و دیوانسالارها حتی در شرایط قطع دسترسی هم میتوانند به سایر اختیارات خود دسترسی داشته باشند. (مدیرها در این شرایط هنوز قادر به قطع دسترسی کاربرهای دیگر هستند؛ دیوانسالارها نیز در این شراطی هنوز قادر به این که کاربری را مدیر کنند هستند.)
بیشترین مورد کاربرد قطع دسترسی هنگام برخورد با خرابکاری است. موارد دیگری هم وجود دارد که قطع دسترسی میتواند به کار آید. معمولاً قطع دسترسی به مدت بیست و چهار ساعت است مگر غیر از آن (در زیر) قید شده باشد. و معمولاً کاربر بستهشده در صورت موافقت از دستکشیدن از رفتار نادرست دسترسیاش برقرار میشود. توجه داشته باشید که اگر چه مواردی که در زیر میآید عمدهٔ شرایط قطع دسترسی را شامل میشود، اما ذکر نشدن یک دلیل در این صفحه لزوماً به معنای الزام خاتمه دادن به قطع دسترسی نیست. در صورتی که دسترسی شما با ذکر دلیلی غیر از آنچه در این صفحه آمده قطع شد، میتوانید در تالار اعلانات مدیران بخواهید تا درستی علت یادشده توسط دیگر مدیران بررسی شود.
همهٔ کاربران میتوانند در ویکیپدیا:تابلوی اعلانات مدیران درخواست بستهشدن کاربری بخصوص را نمایند، ولی مدیران ملزم به قطع دسترسی نیستند.
[ویرایش] قطع خود به خودی
وقتی دسترسی کاربری قطع شد، آدرس آیپی مورد استفادهٔ وی نیز به طور خود به خودی مشمول قطع دسترسی به مدت ۲۴ ساعت میشود. منظور از این کار آن است که وی نتواند پس از خروج از سیستم به خرابکاری ادامه دهد. اگر دسترسی کاربری برای همیشه بسته شود، هر بار که سعی کند صفحهای را ویرایش کند، دسترسی آدرس آیپی وی برای ۲۴ ساعت دیگر بسته خواهد شد.
[ویرایش] چه هنگام میتوان دسترسی کاربری را بست
[ویرایش] خرابکاری
اگر فقط یک مورد خرابکاری رخ دهد، معمولاً دسترسی کاربر قطع نمیشود. قطع دسترسی به عنوان تنها راه حل برای کاربری که علیرغم هشدارها به خرابکاری در ویکیپدیا ادامه میدهد به کار گرفته میشود. اگر کاربر خرابکار با یک آیپی ثابت به خرابکاری میپردازد یا با حساب کاربریاش خرابکاری میکند، ممکن است بسته به شدت و تداوم خرابکاری دسترسی وی تا همیشه نیز بسته شود. اما اگر کاربری با استفاده از آدرسهای آیپی متغیر اقدام به خرابکاری میکند، محدودیت دسترسی بین ۱۵ دقیقه تا ۲۴ ساعت اعمال میشود.
[ویرایش] واگردانی مفرط
مقالهٔ اصلی: ویکیپدیا: قانون سه برگردان
مدیران میتوانند دسترسی کسانی که قانون سه برگردان را زیر پا میگذارند قطع کنند. هنگامی که چندین طرف درگیر این قانون را زیر پا میگذارند با همگی آنها باید یکسان رفتار شود. به طور کلی حداقل زمان قطع دسترسی در این رابطه ۲۴ ساعت خواهد بود.
[ویرایش] حملهٔ شخصیای که کاربری را به خطر اندازد
مقالهٔ اصلی: ویکیپدیا: حملههای شخصی ممنوع
در مواردی که تهدید یا عملی (حتی در خارج از ویکیپدیا) صورت گرفتهاست که میتواند سایر ویراستاران ویکیپدیا، استخدامکنندگانشان یا هر کس دیگری را در معرض محاکمهٔ سیاسی، دینی یا هرگونه محاکمهٔ دیگری توسط دولت قرار دهد، میتوان دسترسی را قطع کرد. در چنین موردی قطع دسترسی میتواند هر مدت زمان به طول انجامد (یا حتی تا اطلاع ثانوی باشد). هر مدیری میتواند به مجرد کشف چنین امری به قطع دسترسی دست یازد.
[ویرایش] افشای اطلاعات خصوصی دیگر کاربران
میتوان دسترسی کاربرانی را که بدون کسب اجازه اطلاعات خصوصی دیگر کاربران را افشا میکنند، برای هرمدت زمانی (حتی نامعلوم)، بسته به حادبودن مورد و تشخیص مدیر که آیا واقعه مستقل بودهاست یا نه و آیا امکان تکرار آن وجود دارد یا نه، قطع کرد.
[ویرایش] اخلال
مدیران میتوانند دسترسی کاربرانی (شناس یا ناشناس) را که در کارکرد عادی ویکی اخلال کردهاند ببندند. اخلال میتواند شامل تغییر امضای کاربران، ویرایشهای عمدی گمراهکننده، ایذا و حملههای شخصی مفرط و متعدد به دیگران شود. معمولاً پیش از قطع دسترسی به کاربران هشدار داده میشود.
همچنین مدیران میتوانند دسترسی کاربران تازهای را که دست به ویرایشهای اخلالگرانه در سطح انبوه زدهاند، ببندند. جلوی حلول مجدد کاربران بستهشده نیز به احتمال زیاد گرفته خواهد شد. خصوصاً اگر از شیوهٔ ویرایش آنها مشخص شدو که باز قصد اخلالگری دارند.
قطعدسترسیهایی که در راستای این بند صورت میگیرند ممکن است بحثانگیز باشند.
[ویرایش] نقض حق تکثیر و دزدی ادبی
افزودن مطالب دیگران بدون اجازه یا یادکرد آنان در ویکیپدیا ممنوع است. نقض حق تکثیر و دزدی ادبی باعث ایجاد مشکلات اخلاقی، قضایی جدی و لطمه به شهرت میشود.
[ویرایش] نام کاربری
در صورتی که یک نام کاربری از روی بدخواهی ایجاد شده باشد (مثلاً کسی نام کاربری مشابه کاربر دیگری ایجاد کند تا خود را به جای او جا بزند، یا کسی نام کاربریای برگزیند تا خود را به جای یک شخصیت واقعی، نظیر سید محمد خاتمی، جا بزند) به محض مشاهده، دسترسی آن حساب کاربری برای همیشه قطع میشود. در این شرایط آدرسهای آیپی استفاده شده توسط این حساب کاربری نیز مشمول قطع خود به خودی خواهند شد. در سایر موارد نام کاربری نامناسب|، قطع خود به خودی اعمال نمیشود.
[ویرایش] حسابهای کاربری دستجمعی
دسترسی این حسابها برای همیشه قطع میشود. در صفحات کاربری این حسابها باید پیامی مبنی بر ممنوع بودن حسابهای دسته جعمی گذاشته شود.
[ویرایش] رباتها
رباتها در صورتی که اقدام به انجام عملی غیر از وظایف محول شده به ایشان بکنند، یا در انجام اعمال محول شده مرتکب خرابکاری شوند، با قطع دسترسی مواجه میشوند. معمولاً این قطع دسترسی ۲۴ ساعت طول میکشد تا صاحب ربات فرصت اصلاح آن را داشته باشد. در این شرایط آدرس آیپی ربات مشمول قطع خود به خودی نمیشود، چرا که احتمال دارد که به این ترتیب، دسترسی صاحب ربات نیز قطع شود.
[ویرایش] پراکسیهای گمنام و باز
قبل از این که اقدام به قطع دسترسی این پراکسیها شود، باید دقیقاً از این که آدرسهای آیپی مورد نظر مربوط به یک پراکسی گمنام باز هستند اطمینان حاصل شود. در هنگام قطع دسترسی، باید پیام مناسب در صفحات کاربری مربوط به آیپیهای این پراکسیها وارد شود. بسته به این که دسترسی به طور کامل بسته میشود یا فقط دسترسی بدون نام (بدون ورود به سیستم با حساب کاربری) از این آیپیها مسدود میشود، متن پیام نیز متفاوت خواهد بود.
[ویرایش] خاتمه دادن به قطع دسترسی
مدیران در صفحات ویژهٔ ویکیپدیا فهرستی از قطع دسترسیهای انجام شده را میبینند که در کنار هر مورد، پیوند برای برقرار مجدد دسترسی وجود دارد. در زمان برقراری مجدد دسترسی، مدیران باید علت این کار را نیز ذکر کنند.
اگرچه مدیرانی که دسترسیشان قطع شده، عملاً خودشان میتوانند به روش مشابهی دسترسی خود را مجدداً برقرار کنند، اما این اجازه را ندارند، مگر این که دسترسی آنها در اثر یک قطع خود به خودی دسترسی که ناشی از قطع دسترسی یک کاربر دیگر بوده، قطع شده باشد. در ویکیپدیای انگلیسی، عدهای از مدیران به خاطر عدول از این اصل، اختیارات مدیریتی خود را از دست دادهاند.