ریچارد براتیگان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ریچارد گری براتیگان (زاده ۱۹۳۵ درگذشته ۱۹۸۴) نویسنده و شاعر معاصر آمریکایی است. او به خاطر شعرها و رمان معروف صید قزل آلا در آمریکا شناخته شدهاست.
زمینه فعالیت | نویسنده، شاعر |
تولد | ۳۰ ژانویه ۱۹۳۵ تاکوما، ایالت واشنگتن |
مرگ | ۲۵ اکتبر ۱۹۸۴ بولیناس، شمال کالیفرنیا |
فهرست مندرجات |
[ویرایش] زندگینامه
پیش از به دنیا براتیگان آمدن، پدرش خانواده را ترک کرد و او دوران کودکی سختی را پشت سر گذاشت. پدرش پس از آن که خبر درگذشت او را خواند، تازه متوجه شد پسری به نام ریچارد داشتهاست.
در بیست سالگی شیشهٔ پاسگاه پلیس را با سنگ شکست و به تشخیص پزشکان به دلیل ابتلا به جنون جوانی پارانوئیدی در بیمارستان تحت شوک درمانی و مراقبت ویژه قرار گرفت. پس از مرخص شدن از بیمارستان به سانفرانسیسکو رفت و به جنبش بیتها پیوست و نخستین مجموعه شعرش در بیست و یک سالگی منتشر کرد و سال بعد در بیست و دو سالگی با ویرجینیا دیون آدلر ازدواج کرده، سه سال بعد در ۲۵ مارس ۱۹۶۰ دخترش ایانت به دنیا آمد. تابستان سال بعد برای براتیگان نقطهٔ عطف محسوب میشود. در تابستان ۱۹۶۱ به همراه همسر و کودک خردسالش به آیداهو رفت و زندگی در چادر کنار رودخانههای پر از قزلآلای آنجا را تجربه کرد و رمان صید قزلآلا در آمریکا را نوشت. این رمان شش سال بعد در ۱۹۶۷ منتشر شد و براتیگان را که در فقر مطلق بسر میبرد و حتا در تامین غذای روزنامه دچار مشکل بود از نظر مالی نجات داد.
قبل از صید غزلآلا در آمریکا براتیگان چند مجموعه شعر منتشر کرد که یا به رایگان توزیع شد یا خود براتیگان در خیابان به فروش نسخههای آنها میپرداخت. رمان ژنرال متفقین، اهل بیگسور هر چند دومین رمان او محسوب میشود اما اولین رمان منتشر شدهای اوست. این رمان در سال ۱۹۶۴ منتشر شد و تنها ۷۴۳ نسخه از آن فروش رفت.
پس از موفقیت صید غزلآلا در آمریکا براتیگان دیگر هر کتابی میتوانست منتشر کند و چنین هم کرد. او حتا کتابی متشر کرد با نام لطفا این کتاب را بکارید که شامل هشت شعر بود و به همراه هر شعر بستهای بذر، بستههای باز نشده این مجموعه الان نزد مجموعهدارن (کلکسیونرها) چندین هزار دلار خرید و فروش میشود. سه شعر از این اشعار با ترجمهٔ علیرضا بهنام در کتاب کلاه کافکا گزینهٔ شعرهای ریچارد براتیگان در ایران منتشر شدهاست. البته بدون بذر.
براتیگان به سفارش جان لنون و پل مککارتی، دوستاناش در گروه بیتلز، چند شعر و بخشهایی از رمانهایش را در نوار کاستی با عنوان گوش دادن به ریچارد براتیگان خواند و منتشر کرد. این نوار که همزمان با مجموعهٔ شعر کاشتنی براتیگان منتشر شده بود نیز حاوی ابتکارهای جالبی بود. مثلا شعری به نام عاشقانه با هجده لحن مختلف توسط افراد مختلف از جمله خود براتیگان و دخترش لانته خوانده شد.
در ۱۹۷۰ پس از سیزده سال زندگی زناشویی پرفراز و نشیب از همسرش ویرجینیا جدا شد و دو سال بعد به پاینکریک مونتانا رفت و تا هشت سال پس از آن در مجامع ظاهر نشد و حاضر به ایراد سخنرانی یا انجام مصاحبه نبود.
در ۱۲ مه ۱۹۷۶ برای اولین بار به ژاپن رفت. از کودکی با ژاپنیها بر سر بمباران بندر پرل هاربر مشکل داشت. عمویاش در آن حادثه ترکش خورد بود و هر چند یک سال بعد بر اثر حادثهای از بلندی سقوط کرد و مرده اما ریچارد هفت ساله مرگ عمو را به حساب ژاپنیها نوشته بود و از آنان متنفر بود. سفر به ژاپن دیگاهاش نسبت به ژاپنیها را تغییر داد و شیقتهٔ فرهنگ ژاپنی شد تا آنچا که بارها به ژاپن سفر کرد و وطناش را سانفرانسیسکو، مونتانا و توکیو میدانست. او حتا با آکیکو که ژاپنی بود ازدواج کرد و این ازدواج دو سال دوام یافت.
براتیگان نویسندهٔ عجیب و غریبی بود که برخی او را پست مدرن میخوانند و برخی زیبایی شناسی آثارش را ترکیبی از دستاوردهای سورئالیسم فرانسوی و تفکر ضدبورژوازی میدانند. زندگی شخصی او نیز بسیار پرفراز و نشیب و متفاوت بود و مرگش نیز مانند آثارش متفاوت و غیرمنتظره بود.
او در فصل شکار همیشه به مونتانا میرفت و با دوستاناش به شکار میپرداخت هر چند او هیچوقت نمیتوانست به موجود زندهای شلیک کند و بیشتر ادای شکارچیان را در میآورد. در فصل شکار ۱۹۸۴، براتیگان به مونتانا نرفت. دوستاناش نگران شدند. امکان تماس با او وجود نداشت به همین دلیل پلیس شهر بولیناس در شمال کالیفرنیا که محل زندگی براتیگان بود را خبر کردند. در ۲۵ اکتبر ۱۹۸۴ پلیس در خانهٔ براتیگان را شکست و یک بطری مشروب و یک تفنگ کالیبر ۴۴ کنار جسدش پیدا کرد. سرانجام براتیگان به موجود زندهای شلیک کرده بود.
[ویرایش] آثار
[ویرایش] رمان
- - صید قزل آلا در آمریکا
- - ژنرال متفقین، اهل بیگسور
- - در رؤیای بابل
- - سقط جنین
- - در قند هندوانه
[ویرایش] داستان کوتاه
- - انتقام چمن، در ایران: اتوبوس پیر و چند داستان دیگر
[ویرایش] شعر
- - پادشاهی دوم. (قلمرو دوم)
- - لطفا این کتاب را بکارید.
- - ۳۰ ژوئن، ۳۰ ژوئن
[ویرایش] سایر
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] در زبان فارسی
- - صید قزل آلا در آمریکا، ترجمهٔ پیام یزدانجو. تهران:نشر چشمه ISBN ۹۶۴-۳۶۲-۲۱۵-۰
- - صید قزل آلا در آمریکا، ترجمهٔ هوشیار انصاری فرد. تهران: نشر نی ۱۳۸۵ ISNB ۹۶۴-۳۱۲-۸۰۰-۸
- - در قند هندوانه، ترجمهٔ: مهدی نوید.تهران:نشر چشمه ISBN ۹۶۴-۳۶۲-۲۱۸-۵ ۱۳۸۳
- - اتوبوس پیر و چند داستان دیگر(دشمن چمن)، ترجمهٔ علیرضا طاهری عراقی، تهران: نشر مرکز، ۱۳۸۴ه.خ ISBN ۹۶۴-۳۰۵-۸۰۶-۹
[ویرایش] پیوند به بیرون
- سایتی دربارهٔ براتیگان به زبان انگلیسی
- جنده در لباس ژاپنی، شعری از براتیگان، ترجمهٔ:تیرداد راد. [نشریه ادبی غروض]
- ریچارد براتیگان، خلاصهٔ از زندگینامه و ترجمه چند شعر، افشین کریمیفرد، سایت مطرود
- صید قزل آلا در آمریکا، تازههای کتاب، محسن ظهوری
- [براتیگان همان براتیگن است]، گفتوگو با مهدی نوید دربارهٔ ریچارد براتیگان، حسین جاوید، سایت ماندگار.
[ویرایش] منابع
- براتیگان، ریچارد. «یادداشت مترجم»، اتوبوس پیر و چند داستان دیگر، ترجمهٔ علیرضا طاهری عراقی، تهران: نشر مرکز، ۱۳۸۴ه.خ ISBN ۹۶۴-۳۰۵-۸۰۶-۹
- براتیگان، ریچارد. «یادداشت مترجم»، کلاه کافکا، ترجمهٔ علیرضا بهنام، تهران: نشر مشکی، ۱۳۸۴ه.خ ISBN ۹۶۴-۳۶۲-۲۱۸-۵