انتخابات
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
انتخابات پروسهای دموکراتیک و یک عامل مهم برای تشکیل ارگانهای حکومتی در جوامع مدنی میباشد.[نیاز به ذکر منبع] در انتخابات معمولاً افرادی که برای تصدی مسئولیتهای حکومتی نامزد شدهاند اقدام به تبلیغات گسترده مینمایند و مردم بر اساس نوع برنامه و خط مشی این افراد، رای خود را به صندوقهای رای میاندازند.[نیاز به ذکر منبع] در کشورهای مختلف بسته به نوع دموکراسی که در آنجا اجرا میشود نهادهای متفاوتی مسئولیت اجرا و یا نظارت بر انتخابات را به عهده دارند.
انتخابات ممکن است به صورت پایاندورهای، میاندورهای، یا زودهنگام انجام شود. همچنین ممکن است که گسترهٔ رایدهندگان در انتخابات متفاوت باشد، مانند تفاوتی که بین انتخابات ملی (رئیس جمهور) و انتخابات شهری (نمایندگان مجلس) دیده میشود.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تعیین مسئولان اصلی کشور
در بسیاری از کشورهای دنیا، قانون اساسی، تعیین افرادی که مسئولیتهای کلیدی در کشور را به عهده میگیرند، منوط به انتخابات کردهاست. منظور از مسئولیتهای کلیدی مواردی مانند ریاست جمهوری، نمایندگی در مجلس (نظیر مجلس شورای اسلامی در ایران، مجلس عوام در انگلستان، یا مجلس سنا در امریکا)، و مواردی از این دست است.
در ایران، رئیس جمهور، نمایندگان مجلس و اعضای شوراها باید از طریق انتخابات تعیین شوند. [۱] همچنین اعضای مجلس خبرگان نیز با انتخابات تعیین میشوند.[نیاز به ذکر منبع] شورای نگهبان، مسئولیت نظارت بر تمام موارد یاد شده را به عهده دارد. [۲] سایر ارگانهایی که در انتخابات در ایران نقش دارند، عبارتند از مجلس شورای اسلامی و ستاد انتخابات کشور در وزارت کشور و هیئت مرکز نظارت بر انتخابات مستقر در شورای نگهبان.
اگرچه در مورد ساختارهایی نظیر شورای اسلامی شهر و روستا، مجامع صنفی و غیره هم انتخابات انجام میشود اما این دسته انتخابات در قانون اساسی پیشبینی نشده، و هر سازمان یا ساختاری با توجه به آییننامهاش عمل میکند.
[ویرایش] همهپرسی دربارهٔ یک موضوع ملی
گاهی برای اجماع در مورد یک موضوع ملی اقدام به برگزاری انتخابات میشود. به عنوان نمونه، در روز ۱۲ فروردین سال ۱۳۵۸ هجری شمسی، در ایران انتخابات به منظور پایهگذاری حکومت جمهوری اسلامی انجام شد، که ۹۸ درصد از رایدهندگان در آن انتخابات، به برقراری نظام جمهوری اسلامی رای موافق دادند.[نیاز به ذکر منبع] نمونهٔ دیگری از این گون انتخابات، در اواخر قرن بیستم در تیمور شرقی انجام شد که در آن مردمان این کشور پس از سالها مبارزه، رای بر استقلال کشورشان از سلطهٔ دولت اندونزی دادند.[نیاز به ذکر منبع]
[ویرایش] پانویسها
[ویرایش] منابع و ماخذ
- وبگاه وزارت کشور
- وبگاه شورای نگهبان
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. پایگاه اینترنتی مجلس شورای اسلامی. بازدید در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۰۷.
- متن کامل لایحه نظام جامع انتخاباتی. سایت حقوق. بازدید در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۰۷.