الکناش المنصوری (کتاب)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

کتاب منصوری, کتابی از محمد زکریای رازی در زمینه پزشکی

نام این کتاب به همراه دیگر آثار رازی در فهرست ابن الندیم آمده است و بیرونی آن را کناش (مجموعه طبی) خوانده است. ابن الندیم این کتاب را به نام منصور بن اسماعیل و بیرونی به نام منصور بن اسد دانسته‌اند. اما آن‌چه درباره این کتاب به حقیقت نزدیک است، آن است که رازی این کتاب را برای حاکم ری یا به نام او منصور بن اسحق تالیف کرده است.[۱] کتاب منصوری از کتاب های درسی اروپا در قرون وسطی بوده است. این کتاب حاوی مطالب علمی از دوران پزشکان یونانی و اسلامی تا زمان رازی است. کتاب منصوری مشتمل بر ده مقاله است. مقاله هفتم آن که دوره جراحی است و مقاله نهم که درباره بیماری‌های عمومی است, مورد توجه مورخان و پزشکان است.

  • مقالهٔ اول دربارهٔ تشریح قسمت های مختلف بدن است که بیست و شش فصل دارد.
  • مقالهٔ دوم در مورد مزاج‌های بدن انسان و مختصری در باب فیزیولوژی است و پنجاه و هشت فصل است.
  • مقالهٔ سوم در باب نیروهای داروها و خواص شیر و ماهی و مشروبات است و بیست و پنج فصل دارد.
  • مقالهٔ چهارم درباره بهداشت بدن و اعضای بدن است و سی و یک فصل دارد.
  • مقالهٔ پنجم در مورد بیماری‌های مو و رنگ صورت و چشم و گوش و دندان‌ها و طرز کشیدن و بیماری‌های ظاهری بدن است و مشتمل بر هفتاد و هفت فصل است.
  • مقالهٔ ششم، دستورهایی برای مسافران و مراقبت از شکستن دست و اعضای بدن و دستور غذایی است و هفده فصل دارد.
  • مقالهٔ هفتم، یک دورهٔ کامل جراحی است و مشتمل بر هفده فصل است.
  • مقالهٔ هشتم دربارهٔ درمان زهرها و پرهیز از حشرات موذی و سم آن‌ها و غذاهای فاسد است و پنجاه و چهار فصل دارد.
  • مقالهٔ نهم یک دورهٔ کامل بیماری‌شناسی و درمان آن‌ها است. این مقاله نود و چهار فصل دارد.
  • مقالهٔ دهم، یک دورهٔ درمان‌شناسی بیماری‌ها است و مشتمل بر سی و سه فصل است.

[ویرایش] پانویس

  1. محمود نجم‌آبادی، صفحهٔ ۶۲

[ویرایش] جستارهای وابسته

[ویرایش] منبع

  • نجم‌آبادی، محمود. محمد زکریای رازیتهران: انتشارات دانشگاه رازی، ۲۵۳۵شاهنشاهی.


آثار اصلی محمد زکریای رازی
پزشکی: الحاویالکناش المنصوریالمرشدمن لایحضره الطبیب • القراباذین الکبیر • القراباذین الصغیر • کتاب الجدری و الحصبه • القولنج • اوجاع المفاصل • دفع مضار الاغذیهالابدال • کلام الفروق بین الامراض • برء الساء • فی الفصد
کیمیا: المدخل التعلیمی
دیگر آثار: سمع الکیان