میکروبیولوژی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
میکروبیولوژی دانشی است که درباره ریزسازوارهها یا جانداران بسیار ریز بحث و گفتگو میکند. جاندارانی که در میکروبیولوژی بیشتر بررسی میشوند شامل پروکاریوتها ( باکتریها)، ویروسها، و یوکاریوتهایی مانند قارچ و تک سلولیها یا پروتوزوآها میباشد.
پروکاریوتها ریزسازوارههایی هستند که دیانآ آنها بطور فیزیکی از سیتوپلاسم جدا نشده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخچه
علم میکروبیولوژی از سال 1674 هنگامی که آنتوان لوون هوک، با عدسی شیشهای خود دنیایی از موجودات ریز را در قطره آب برکه مشاهده کرد. در اواخر قرن 17 نظریه تولید خودبخودی مورد بحث قرار گرفت. در این زمان بسیاری از دانشمندان از جمله فرانسیکو ردی، فکر میکردند میکروارگانیسمها از مواد غیر زنده ایجاد شدهاند. در سال 1766 اسپالانزانی نتیجه گرفت که میکروبها از هوای غیرسترون وارد محلولهای غذایی شده و آنها را فاسد میکنند. دو ابرمرد دنیای علم که به کنار گذاشتن نظریه خلقالساعه کمک شایانی کردند شیمیدان فرانسوی به نام پاستور و پزشک انگلیسی به نام تندال بود. در 100 سال گذشته میکروب شناسان موفق به دریافت چند جایزه نوبل شدهاند.
[ویرایش] میکروبیولوژی خاک
خاک یکی از مخازن عمده میکروارگانیسمها محسوب میشود. فراوانترین میکروارگانیسمها در خاک، باکتریها هستند. خاک باغچه در هر گرم محتوی میلیونها باکتری است. در جاهای عمیق تعداد آنها کاهش مییابد. قارچها به تعداد کمتر از باکتریها در خاک یافت میشوند. شاید مهمترین نقش میکروارگانیسمهای خاک، شرکت آنها در چرخههای بیو- ژئوشیمیایی است که به گردش برخی عناصر شیمیایی در طبیعت کمک کرده و آنها را قابل مصرف میسازد. میکروبیولوژیستها در این زمینه تحقیقات زیادی انجام دادهاند. خاک دارای باکتری های تثبیت کنندهً ازت می باشد که از جمله میتوان به ازتوباکتر و نیتروزموناس اشاره کرد. خاک همچنین حاوی میکروبهای بیماریزا است که عامل بیماری کزاز یعنی کلستریدیوم تتانی یکی از آنهاست .
[ویرایش] میکروبیولوژی آب
در میکروبیولوژی آب، میکروارگانیسمها و فعالیت آنها در آبهای طبیعی نظیر دریاچهها، برکهها، رودخانهها و دریاها مورد مطالعه قرار میگیرد. و میکروارگانیسمهای مفید و مضر برای انسان و سایر جانداران شناسایی میشوند.
[ویرایش] میکروبیولوژی مواد غذایی
میکروارگانیسمها تغییرات مطلوب و نامطلوب در مواد غذایی پدید میآورند. و از طرف دیگر تهیه بسیاری از فرآوردههای غذایی بدون کمک میکروارگانیسمها، امکانپذیر نیست. مانند کلم شور، زیتون رسیده و پنیر. اسیدهای حاصل توسط میکروارگانیسمها و اضافه کردن آنها به مواد غذیی مانند خیار شور آنها را از گزند میکروارگانیسمهای نامطلوب حفظ میکند. این بخش از میکروبیولوژی، امروزه کاربرد زیادی دارد.
[ویرایش] عوامل ضد میکروبی
مواد دارویی موادی هستند که برای درمان بیماریهای عفونی یا جلوگیری از وقوع بیماری بکار میروند. این مواد معمولاً از باکتریها و قارچها بدست میآیند و اخیرا برخی از آنها را در کارخانجات میسازند. از مواد شیمیایی هنگامی میتوان برای درمان بیماریهای عفونی استفاده کرد که دارای اثر سمی انتخابی باشند. یعنی ضمن متوقف کردن رشد یا نابودی عامل مولد بیماری، به سلول میزبان آسیبی نرسانند. علاوه بر سمیت انتخابی، داروها باید بتوانند به داخل بافتها و سلولهای میزبان نفوذ کننده و تغییری در مکانیزم دفاعی طبیعی میزبان بوجود نیاورند. از عوامل ضد میکروبی میتوان به آنتی بیوتیکها اشاره کرد.
ارتباط میکروبیولوژی با سایر علوم میکروبیولوژی یک علم کاربردی است که با بسیاری از شاخههای علوم رابطه نزدیک دارد. از جمله میتوان به ژنتیک، پزشکی، زیستشناسی سلولی، انگل شناسی، قارچشناسی پزشکی و بیوشیمی اشاره کرد.
[ویرایش] جستارهای وابسته
قارچشناسی
ویروسشناسی
[ویرایش] منابع
- میکروبیولوژی عمومی؛ دکتر فریدون ملکزاده، انتشارات دانشگاه تهران.
- دانشنامه رشد
- بیوایران
|
---|
کالبدشناسی | اخترزیستشناسی | بیوشیمی | بیوانفورماتیک | گیاهشناسی | زیستشناسی سلولی | بومشناسی | زیستشناسی پیشبردی | زیستشناسی تکوینی | ژنتیک | ژنومیک | زیستشناسی دریایی | زیستشناسی انسان | میکروبیولوژی | زیستشناسی ملکولی | منشاء حیات | دیرینشناسی | انگلشناسی | آسیبشناسی | فیزیولوژی | تاکسونومی | جانورشناسی |