صادق خلخالی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
آیتالله صادق گیوی خلخالی (۱۳۰۵-۱۳۸۳)، آخوند شیعه و حاکم شرع دادگاههای انقلاب پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران است. او مدتی به عنوان حاکم شرع فعالیت کرده و به دلیل اعدام تعدادی از دگر اندیشان در میان مخالفین جمهوری اسلامی ایران به شدت مورد انتقاد قرار میگیرد. او در ایران به قاضی دارزن نیز معروف است.
صادق خلخالی در گیوی از توابع شهرستان خلخال متولد شد. وی ۱۴ سال شاگرد آیت الله خمینی در دروس مذهبی بود. در مبارزات آیتالله خمینی علیه حکومت شاه شرکت داشت.
پس از انقلاب به دستور و با حکم آیتالله خمینی به عنوان حاکم شرع دادگاههای انقلاب منصوب شد. این دادگاهها هستند، به دستور مستقیم آیت الله خمینی تشکیل شدند و به محاکمه و به اعدام دست اندرکاران حکومت پهلوی پرداختند. از کسانی که در این میان اعدام شدهاند، میتوان امیرعباس هویدا را نام برد.
خلخالی به برخورد با گروههای مخالف رژیم جمهوری اسلامی مانند گروههای چپ در کردستان نیز پرداخت و با تلاشهای او تعداد بسیاری از آنها بدون برگزاری هر نوع دادگاه اعدام شدند. چند سال بعد سرپرست کمیته مبارزه با مواد مخدر شد و بدین ترتیب توانست با سیل ورود مواد مخدر به کشور مقابله نماید.
خلخالی چند دوره نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری بود. پس از آن که از مقامات حکومتی و نمایندگی مجلس کنار رفت، به تدریس در حوزه علمیه قم مشغول شد. خلخالی در سالهای اخیر به طیف اصلاحطلب حکومتی نزدیک شده بود.
وی پیش از مرگ در مصاحبه ای با صادق صبا، گوینده رادیو بی بی سی از گذشته خویش اظهار رضایت کرده و گفته بود چنانچه هر یک از اعدام شده ها به دست وی امروز زنده بوده اند، دوباره آنها را اعدام میکرده است. روزنامه شرق در فردای مرگ او نوشت: "شیخ صادق خلخالی،مردی که روزی گفته بود بدترین مرگ، مرگ در رخت خواب است، روز گذشته در رخت خواب درگذشت".
آیتالله خلخالی خاطرات خود را منتشر کرده و در آن از اقدامات خود دفاع کرده است.