سپندارمذگان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
سپندارمذگان یا جشن اسپندگان یا جشن اسفندگان یکی از جشنهای ایرانی است که در گاهشماری جلالی روز29 بهمن است که برابر 5 اسفند در گاهشماری اوستایی میباشد. ایرانیان باستان این روز را روز مادر و روز زمین میدانستند.[۱]
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخچه
در دوران ایران باستان، تقویم اوستایی رایج بود که هر سال آن را به صورت ۱۲ ماه با دقیقاً سی روز حساب میکردند. علاوه بر این که ماهها اسم داشتند، هریک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند. بهعنوان مثال روز اول هر ماه «روز اهورامزدا»، روز دوم هر ماه، روز بهمن (سلامت، اندیشه) که نخستین صفت خداوند است، روز سوم هر ماه، اردیبهشت یعنی «بهترین راستی و پاکی» که باز از صفات خداوند است، روز چهارم هر ماه، شهریور یعنی «شاهی و فرمانروایی آرمانی» که خاص خداوند است و روز پنجم هر ماه، «سپندارمذ» بودهاست. سپندار مذ لقب ملی زمین است. یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد عشق است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق میورزد. زشت و زیبا را به یک چشم مینگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان میدهد. به همین دلیل در فرهنگ باستان اسپندارمذگان را بهعنوان نماد عشق میپنداشتند.
در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی میشدهاست که در همان روز که نامش با نام ماه مقارن میشد، جشنی ترتیب میدادند متناسب با نام آن روز و ماه. مثلاً شانزدهمین روز هر ماه، «مهر» نام داشت و که در ماه مهر، «مهرگان» لقب میگرفت و میبینیم که چگونه هر جشنی با معنی و مفهوم عمیق خود برای مردم شادی میآفرید.
روز آبان در ماه آبان جشن «آبانگان» است یعنی جشن ستایش آب و روز آذر در ماه آذر جشن «آذرگان» است یعنی جشن ستایش آتش و همین طور روز پنجم ماه دوازدهم (اسفند)، «سپندارمذ» یا «اسفندار مذ» نام داشت که جشنی با همین عنوان میگرفتند. «سپندارمذگان» جشن زمین و گرامی داشت عشق است که هر دو در کنار هم معنا پیدا میکردند. روز «سپندارمزد» جشن زمین و گرامیداشت مقام زن است.
روز ۳۳۵ ام سال یا روز پنجم اسفند در تقویم اوستایی، مطابق با روز ۵ اسفند تقویم جلالی امروزی به عنوان روز جشن اسپندار مذگان شناخته میشود.
[ویرایش] آیینها
در این روز در این روز زنان به شوهران خودهدیه میدادند. مردان و پسران، زنان و دختران خانواده را بر تخت شاهی مینشاندند و از آنها اطاعت میکردند و به آنان هدیه میدادند.این یک یادآوری برای برادران و مردان بود تا خواهران و همسران خود را گرامی بدارند و چون یاد این جشن تا مدتها ادامه داشت و بسیار باشکوه برگزار میشد همواره این آزرم و احترام به زن برای مردان گوشزد میگردید.
ملت ایران از جمله ملتهایی است که زندگی اش با جشن و شادمانی پیوند فراوانی داشتهاست، به مناسبتهای گوناگون جشن میگرفتند و با سرور و شادمانی روزگار میگذراندهاند. این جشنها نشان دهنده فرهنگ، نحوه زندگی، خلق و خوی، فلسفه حیات و کلاً جهانبینی ایرانیان باستان است.
جشنهای ایرانی |
---|
نوروز
فروردینگان ♦ اردیبهشتگان ♦ خردادگان ♦ تیرگان مهرگان ♦ یلدا ♦ جشن سده ♦ اسپندگان ♦ چهارشنبه سوری |
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منبع
- زندهرود (برداشت آزاد با ذکر منبع)
- ولنتاین، وارث جشن اسفندگان- از وبگاه رسمی میراث فرهنگی ایران
- وبگاهی دربارهٔ سپندار مذگان