بحث کاربر:Majid33

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

  شـهـرقـدس (قلعه حسنخان)  

قلعه حسنخان در نزدیکی تهران و یکی از شهرهای بزرگ شهرستان شهریار می باشد که بین شهرستانهای تهران - کرج و شهریار قرار دارد. شهر از نظر موقعیت دارای منظره زیبای است که مشرف به رشته کوه البرز میباشد که این نزدیکی به کوه هوای سرد کوه پایه ای در پاییز و زمستان و خنک در فصل های گرم داده است .


[ویرایش] تاریخچه

در اوخر دوران سلطنت قاجاريه و اوايل سلطنت رضا خان قلدر شخصي به نام امير تومان كه ميرشكار ( سردسته شكارچيان ) دربار بود اراضي اين منطقه را به تصرف در آورد . در آن زمان اين منطقه بسيار دور از پايتخت بود و كساني كه از تهران به سوي كرج حركت مي كردند معمولاً اولين اتراقگاهشان در نزديكي همين اراضي بود كه نه از زراعت در آن نشاني بود و نه كسي در آنجا سكونت داشت . اما امير تومان با فراهم كردن امكانات و آوردن عده اي از اهالي خمسه به اين منطقه ، آرام آرام زمين هاي باير را به زمين هاي كشاورزي تبديل نموده و منطقه رنگي از زندگي به خود گرفت مي گويند : نام اوليه اين محل پيش از آنكه امير تومان آن را تصاحب كند سبزه الماس بوده و امير تومان آنجا را به نام فرزند ارشد خود كه نامش حسنخان بود (( قلعه حسنخان )) ناميد . امير تومان داراي شش فرزند به نامهاي حسنخان ، سالار همايون ، حسينخان ، محتسم الدوله ، آقابزرگخان و رضا خان بوده است . پس از مرگ اميرتومان فرزندان او اراضي قلعه حسنخان را كه شش دانگ بود بين خود تقسيم كردند و هركدام يك دانگ را تصرف مي كنند . در آن زمان كل اراضي قلعه حسنخان و اطراف آن خالص (‌زمين هاي قابل كشت ) بوده است . كه به اراضي ورامينگ ، مياندوآب ، قلمه سون و ... كه مجموعاً ده قطعه بوده است به طور مجزا تقسيم مي شده و هر يك داراي قلعه بودند . مياندوآب : تا پشت كارخانه هاي نفت پارس در جاده قديم به طرف كرج ادامه داشته است . ورامينك : تاپشت بادامك شهريار ادامه داشته است . فلفله سون : حدود اين اراضي محدوده تا اكبر نايب گسترش يافته بود . در آخرين قسمت حسنخان (( سوخته چنار )) كه نام فعلي آن زرنان مي باشد قرار داشته است و حسنخان به علت نفوذ و قدرت در دربار ، منطقه سرخه حصار و منطقه هاي ذكر شده را زير نفوذ خود مي برد . در هنگام مالكيت فرزندان امير تومان (( هفت خانوار )) در قلعه حسنخان ساكن بودند كه عبارت بودند از : 1- علي مراد خان 2- مشهدي خداداد 3- فرج ا... نايب 4- رضا كاشي بزرگ 5- رضا كاشي كوچك 6- غلام نايب 7- ذبيح ا... بگ در آن دوران در اين شهر دو قلعه وجود داشت به نامهاي قلعه پايين و قلعه بالا كه يكي از آن دو در نزديكي محل ميدان قدس فعلي كوچه شهيد رجبي و قلعه ديگر در نزديكي مسجـد جـامـع فعلي قرار داشت . اين قلعه ها داراي ديوارهاي كنگره اي با شش برج بودند و داراي دو دربان به نامهاي حبيب دروازه بان و شنبه كه مسئوليت حفاظت از قلعه و اهالي را بر عهده داشتند و در شب كه درب قلعه بسته مي شد ورود و خروج افراد بايد با هماهنگي اين دو نفر انجام مي گرفت . قلعه حسنخان داراي سه قنات بود كه يكي از آنها به نام قنات بزرگ شهرت داشت كه آب آن از تپه هاي سرخه حصار سر چشمه گرفته و در انتهاي خيابان حضرت صاحب الزمان ( عج ) فعلي بيرون مـي آمـده است . قنات بزرگ را سالار همايون درست كرده بود و آب اين قنات بقدري زياد بوده كه اراضي ورامينك ، مياندوآب ، چمن و ... از آن سيراب مي شده است . اما بعدهابدليل كم شدن آب قنات بزرگ ، مالكين اقدام به حفر قنات ديگري به نام قنات كوچك نمودند تنها رودخانه اي كه در اين منطقه وجود داشته رودخانه قروق بوده است كه از رودخانه كرج سرچشمه مي گرفته است در زمانهاي قديم قلعه حسنخان داراي 24 بنه گاوبندي بود در خيابان چمن فعلي كه نام چمن الماس خان بوده و گاوهاي كاري رعيتها به چرا مي پرداختند و هيچ كشاورزي اجازه نداشت كه گوسفند يا ماده گاوي را براي چرا به آنجا ببرد همچنين خيابان بهشت فاطمه فعلي در آن زمان بصورت كوچه باريكي بوده كه باغ وقفي معروف در آن قرار داشته است و از محل فروش محصولات اين باغ جهت برگزاري مراسم عزاداري در ماه محرم استفاده مي شد . محله سرقنات يا ميدان آزادي فعلي داراي دو باربندي بوده كه يكي از آنها متعلق به شخصي بنام مرداني بوده كه در قسمت شمال اين ميدان قرار داشته و ديگريمتعلق به عباسقلي مقدم از نوادگان امير تومان در قسمت جنوبي قرار داشته است ضمن آنكه چندين خانوار در اطراف اين باربندي زندگي مي كرده اند . محله قورت داغي را به علت وجود تپه ها و گرگهاي فراوان در اين محله به اين اسم ناميده اند .

  • اولين مسجد شهر مسجد جامع مي باشد كه چندين نوبت بازسازي شده است .
  • آموزش و تربيت در قالب مكتب خانه در شهر قدس توسط شخصي به نام شيخ مرتضي كه روحاني بود شكل گرفته و اولين مدرسه دولتي شهر در سال 1341 به نام دبستان صادقي ساخته شده است .
  • از همان سالهاي نخستين كه قلعه حسنخان محل سكونت كشاورزان شد مراسم عزاداري و سوگواري در اين شهر بر پا مي شد به طوري كه در اولين مسجد اين شهر كه مسجد جامع نام دارد در ايام ماه محرم و صفر به مدت يك ماه خرج داده و عزاداري مي كردند و عزاداري خيلي سنگين و مذهبي انجام مي شده است .


  • اولين حمام محل ، در مكان سكونت فعلي مرحوم سيد جلال محمدي واقع در خيابان امام ( ره) روبروي كوچه ميثم بوده و از وضعيت مناسبي برخوردار نبود . مالكين با همياري و كمك مالي امي رجهانشاه خان كه گفته مي شود يكي از سران بزرگ خمسه در آن زمان از مخالفان رضا شاه قلدر بوده پس از شكست در برابر ايشان به قلعه حسنخان آمده و نقل مي شود نامبرده از سرمايه بسياري برخوردار بوده است كه به كمك اهالي محل حمام جديدي به نام خزينه در روبروي مسجد جامع داخل كوچه احداث مي نمايند جالب توجه اين است كه تاريخ ساخت اين حمام به سال 1240 تا 1250 هـ .ش بر مي گردد . معمار اين حمام نيز شخصي به نام استا كريم بوده كه در همين محل سكونت داشته است . بعدها پس از ساخت اين حمام امير جهانشاه خان از ايران به عراق مي رود . حمام خزينه را بعدها شخصي به نام مرحوم مشهدي غلام جماراني خريداري نموده و از حالت خزينه حمام را در آورده و دوش مي گذارد و تا حدودي حمام ، بهداشتي مي گردد و پس از مدتي طولاني در سال 1351 اين شخص حمام را به دو تن به نامهاي حسين اميري و ايمانعلي ترابي فروخته است و رفته رفته آنان در ساختمان ظاهري حمام تغييراتي را به وجود آورده اند جالب توجه است كه در جنگ جهاني دوم اين حمام مورد استفاده روسها نيز قرار مي گيرد و شگفتي ديگر اينكه تا به حال اين حمام 2 نسل را به خود ديده است و افراد زيادي از جمله اربابان ، خانها ، كشاورزها و غيره از اين حمام استفاده و بدرود حيات گفته اند همچنين گفته اند 2 روز هفته حمام در اختيار اربابها بوده و احدي حق مراجعت به اين حمام در اين ايام را نداشته است . در زمان قديم رسم بر اين بوده تا هنگام عروسي از اين حمام استفاده مي گرديده عروس و داماد هر يك با اطرافيان به حمام آمده پس از استحمام با استقبال عموم مواجه مي شدند و بزرگان شهر رسم داشته اندتا مبلغي پول را بر سر عروس و داماد بگذارند و با زدن ساز و آلات موسيقي آنان را تا درب خانه خودشان ( خانه پدر عروس ) همراهي مي نمودند .

با گذشت زمان شخصي به نام حاجي خان كه فرزند معتصم الدوله و از نوادگان امير تومان بوده و در آن زمان در اداره اصل چهار مشغول بكار بوده است حمامي را در سرقنات توسط آمريكائيها كه به همان اصل چهار معروف بوده اند احداث مي نمايد . اولين مغازه را در قلعه حسنخان شخصي به نام مشهدي حسين معروف به كلاه حسين كه به معناي كوتاه قد و اهل يزد نيز بوده است باز مي نمايد و محل فعلي آن نيز مغازه لبنياتي جعفري روبروي مسجد جامع شهر است . گفته شده است اولين وسيله نقليه را كه وانت بار و شبيه به كاميون فعلي بوده است توسط شخصي به نام حميد شهباز يار فرزند كريم خان بوده به محل آورده و رانندگي آن را نيز شخصي به نام كريم خان به عهده داشته است اين وسيله در طي روز 2 مرتبه صبـح و عصر بـه شـهـر مي رفته و اهالي نيز جهت تردد به شهر از اين وسيله استفاده مي كرده اند تعزيه خواني در اين محل برگزار مي شده ، تنها امامزاده اي كه در اين شهر وجود داشته و دارد امامزاده ابوالحسين و ابوالحسن است كه از نوادگان امام موسي كاظم بوده و سابقه آن به چند صد سال پيش بر مي گردد و مردم براي زيارت و عزاداري به اين محل مي رفتند و هنوز هم اين امامزاده ها زيارتگاه اهل ايمان است . اشـتـغـال

غرب استان تهران به عنوان يكي از مراكز بزرگ صنعتي محيط كارگري مناسبي را فراهم نموده است و اكثر ساكنين به عنوان كارگر در اين مراكز مشغول به كار مي باشند بعد از اشتغال به كشاورزي كارمندان دولت در صدي از اشتغال را به خود اختصاص مي دهند . قريب به بيش از 15% نيروي كار به شغلهاي كاذب اشتغال دارند .


اجتماعي و اقتصادي

از نظر اجتماع جمعيتي بسيار و از كل كشور مي باشند با فرهنگهاي مختلف و آداب وسنن متفاوت و ناهمگون كه سرآغاز بسياري مسائل احتماعي و معضلات شهري مي باشند . عموم ساكنين از روستاهاي كشور به اين شهر مراجعه نموده و از بنيه مالي بسيار ضعيفي برخوردار مي باشند و از نظر اقتصادي عموماً در زير خط فقر زندگي مي نمايند . در حالی که این شهر از نظر اقتصادی یکی از شهرکهای بزرگ صنعتی را در اختیار دارد اما درامد این مناطق صنعتی در جهت ساخت شهر به کار برده نمی شود.

خصوصيات كالبدي شهر و مسكن

بافت قديمي شهر که در واقع از دو قلعه تشكيل شده امروز اين شهر درواقع يك روستاي بزرگ است كه با سوء استفاده خوانين و زمين خواران تفكيك غير اصولي و احداث شده و به صورت غير مجاز بنا گرديده است خيابانهاي كم عرض و نــامنـظّـم كوچه هاي بـن بـسـت و بـاريك ازخصوصيات خاص شهر مي باشد. مصالح ساختماني قديم ساختمانهاي فعلي آجر و آهن بدون فونداسيون مي باشد . و در مواردي كه شهرداري اقدام نموده داراي استاندارد ساخت مي باشد و شهرداری به جای این که به فکر اینده این شهر باشد و با اسان کردن مقررات ساخت و ساز مردمی که قادر به پرداخت هزینه شهرداری را ندارد خانه های امن برای خود و کسانی که در این شهر می خواهد اسکان کنند را فراهم کنند با سخت کردن و بالا بردن قیمت تورم برای ساخت و ساز باعث ساخت خانه های قاچاقی شده که از نظر استاندارد هیچ نمره ی را نمی توان به ان داد که در اینده باعث یه فاجعه انسانی خواهد شد .

زمین های این شهر دارای سند نمی باشند و قلنامه ی می باشد که این باعث شده که زمین خواران در این شهر کلاه برداری های زیادی کنند . قیمت زمین در این شهر با نداشتن سند نرخی زیادی دارد

كشاورزي

شهر قدس به لحاظ موقعيت جغرافيايي از نوع خاك مرغوب و آب در حد كفايت در سطح شهر و منطقه از كشاورزي مطلوبي برخوردار ي باشد . ازمهمترين محصولات كشت آن به عنوان نمونه از غلات : گندم ، جو ، ذرت از صيفيجات : گوجه ، خيار باغات ميوه : سيب ، آلو ،‌گيلاس ، آلبالو مي باشد . سطح زير كشت در حوزه شهرقدس و شهركهاي اطراف آن 1500 هكتار مي باشد .

[ویرایش] یکی از ناآشنا ماندن

شاید بتوان گفت یکی از نااشنا ماندن این شهر و متقاعب ان کم رسیدن مسئولین به این شهر را انتخاب نکردن اسمه مناسب برای این شهر باشد قلعه حسنخان اسمی برای یک شهر برزگ نمی تواند باشد برای همان عوض شد ولی اسم شهرقدس هم به خاطر این که یک اسم هست که در ایران بیش از حد مورد استفاده قرار گرفته است و تشابه بین این شهر ها و شهرکها باعث زحمت شده است و نامناسب بودن این اسم با یک اسمه ایرانی اصیل که دارای پیشینه در تاریخ ایرانی نیست در ناآشنا ماندن این شهر تخیل می باشد.