شیخ صدوق
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ابوجعفر محمد بن علی ابن بابویه قمی ملقب به شیخ صدوق از پیشتازان علم حدیث بود و در سال 305 ه.ق در شهر مقدس قم متولد شد. ولادت این عالم فقیه با آغاز نیابت حسین بن روح سومین نائب خاص امام زمان هم زمان بوده است.
پدر شیخ صدوق علی بن الحسین بن بابویه قمی، از فقهای بزرگ اسلام و در زمان امام حسن عسگری و امام زمانمی زیسته و مورد احترام آن امامان بوده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] استادان
استادان شیخ صدوق را نمى تـوان شمرد، ولى شیخ عبـدالرحیـم ربانـى شیرازى 252 تـن از آنها را نام برده است که گـروهـى از آنها در زمـره مشـاهیـر بـوده و عبـارتند از:
- پدرش على بن بابویه قمى
- محمد بن حسن ولید قمى
- احمد بن على بن ابراهیم قمى
- على بن محمد قزوینى
- جعفر بن محمد بن شاذان
- جعفر بن محمد بن قولویه قمى
- على بن احمد بن مهریار
- ابو الحسن خیوطى
- ابـو جعفـر محمـد بـن علـى بن اسـود
- ابـو جعفـر محمـد بـن یعقـوب کلینـى
- احمـد بـن زیـاد بـن جعفـر همـدانى
- علـى بن احمد بن عبدالله قرقى
- محمد بن ابراهیم لیثى
- ابراهیم بن اسحاق طالقانى
- محمد بن قاسم جرجانى
- حسین بن ابراهیم مکتبى
[ویرایش] شاگردان
از میان مهم ترین شاگردان وی می تواند به دانشمند بلند آوازه، محمد بن نُعمان معروف به شیخ مفید نام برد که خدمات بسیاری به جهان اسلام ارائه کرد، و آثار به جای مانده از وی حکایت از وسعت معلومات او دارد.
- شیخ مفید
- حسین بن عبدالله
- هارون بن موسى تلعکبرى
- بـرادرش حسیـن بـن علـى بـن بـابـویه قمـى
- بـرادر زاده اش حسـن بـن حسیـن بـن بـابـویه قمـى
- حسـن بـن محمـد قمـى (مـؤلف تـاریخ قـم)
- علـى بـن احمـد بـن عبـاس نجـاشـى (پـدر نجـاشـى)
- علم الهدى (سید مرتضى)
- سیـد ابـو البـرکـات علـى بـن حسیـن جـوزى
- ابوالقاسم على خزاز
- محمد بن سلیمان حمرانى
[ویرایش] وفات شیخ صدوق
سرانجام شیخ صدوق این عالم بزرگوار پس از گذشت هفتاد و چند سال از عمر شریف و پر برکتش در سال 1381 ه.ق دعوت حق را لبیک گفت و در شهر ری دیده از جهان فرو بست. پیکر پاکش در میان غم و اندوه مردمان در نزدیکی مرقد مطهر حضرت عبدالعظیم مدفون گردید.
امروزه آرامگاهش به نام ابن بابویه در شهر ری مشهور و قبر منورش زیارتگاه مسلمانان و محل استجابت دعای مؤمنان است.
[ویرایش] آثار
شیخ طوسی نـوشته است که شیخ صدوق 300 جلـد کتاب تألیف کرده است، و در فهرست خـود 40 کتاب و شیخ نجاشى 189 کتاب از وى نام برده انـد. کتاب های شیخ صدوق همه در نهایت نیکویی و استحکام و در زمینه های متنوعی نوشته شده اند، که این خود نشانگر قدرت علمی و آشنایی گسترده او با علوم اسلامی است. برخی از مهمترین آثار ایشان عبارتند از:
- من لا یحضره الفقیه (دومین کتاب از چهار کتاب روایی معتبر شیعه در زمینه احکام الهی و فقه)
- علل الشرایع (درباره فلسفه احکام و علت تشریع آن ها است)
- کمال الدین و تمام النعمه (درباره اثبات وجود امام زمان و غیبت طولانی آن حضرت از نظر عقلی و نقلی)
- کتاب توحید
- الخصال
- الامالی
- عیون اخبار الرضا
- کتاب صفات شیعه
- کتاب مصادقه الاخوان
- کتاب اثبات ولایت على علیهالسلام
- کتاب معرفت
- کتاب مدینه العلم
- کتاب مقنع در فقه
- کتاب معانى الاخبار
- کتاب مشیخته الفقیه
- کتاب عیون الاخبار