ساختار سیاسی مراکش
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] قانون اساسی
- پس از استقلال مراکش (3 مارس 1956)، اولین قانون اساسی کشور در دسامبر1962، با برگزاری رفراندوم به تصویب رسید. مطابق این قانون اساسی پادشاه بالاترین مرجع چه از نظر سیاسی و چه از نظر مذهبی قلمداد میشود. پادشاهی مراکش حدود 12 قرن عمر دارد و از ابتدا نیز با مذهب آمیخته بوده است. درواقع قانون اساسی مذکور درخصوص مرجعیت سیاسی _ مذهبی پادشاه آنچه را که قبلا وجود داشت در قالب قانون درآورد. قانون اساسی مراکش در مقاطع سالهای 96،92،80،72،70 در معرض جرح و تعدیل قرار گرفته است که مهمترین تغییر آن مربوط به سال 1996 است که پارلمان مراکش دو مجلسی گردید. قانون اساسی کنونی (در همهپرسی مورخ 13 سپتامبر 1996 به تصویب رسید) قانون اساسی کنونی دارای یک دیباچه و صد و هشت اصل میباشد که در سیزده بخش تنظیم گردیده است. مطابق اصل یکم مراکش دارای نظام پادشاهی مشروطه، دمکراتیک و اجتماعی و مطابق اصل دوم، حاکمیت از آن مردم میباشد .
[ویرایش] پادشاهی
- در قانون اساسی، الله - وطن - ملک جزو مقدسات محسوب شده و
پادشاه ضمن مقدس بودن از قدرت بسیاری برخوردار است. پادشاه، نماینده عالی ملت و مظهر وحدت ملت است که بر اجرای اسلام و قانون اساسی نظارت دارد. وی قادر است بدون توجه به اینکه که چه حزبی بیشترین کرسی های پارلمان را در اختیار دارد، نخست وزیر را تعیین کند و بر اساس پیشنهاد نخست وزیر، دیگر کابینه دولت مراکش را نیز تعیین مینماید و میتواند به مأموریت وزرا و دولت خاتمه دهد. شاه بر شورای وزیران ریاست دارد و میتواند هر دو مجلس پارلمان یا یکی از آنها را پس از مشورت با رؤسای آنها منحل نماید .مصوبات مجلس ظرف سی روز به توشیح وی درمی آید. شاه فرمانده نیروهای مسلح است و ریاست عالی شورای قضات، شورای عالی آموزش و شورای عالی توسعه ملی و برنامه را داراست .پادشاه کنونی مراکش ملک محمد ششم ( متولد 1963 م ) میباشد که پس از درگذشت ملک حسن دوم از بیست و سوم ژوئیه 1999 به تخت سلطنت نشسته است. خاندان سلطنتی از سادات علوی بوده و شجره ملک محمد ششم با سی و شش واسطه به فاطمه میرسد .
[ویرایش] قوه قضائیه
- قوه قضائیه مستقل از قوای دیگر بوده و احکام دادگاههای آن به نام پادشاه صادر و اجرا میگردد. پادشاه در رأس شورای عالی قضائی قرار دارد شورای قضائی علاوه بر پادشاه ( بهعنوان رئیس شورا ) متشکل است از : وزیر دادگستری، رئیس اول دیوان عالی کشور، دادستان عمومی، رئیس شعبه دیوان عالی کشور، دو نماینده از قضات دادگاههای پژوهش و چهار نماینده از دادگاههای بدوی. پادشاه علاوه بر تعیین رئیس دیوان عالی کشور مطابق فرمانی و با پیشنهاد شورای عالی قضائی، قضات را نیز انتخاب میکند. نظام قضائی عبارت است از : دیوانعالی (مجلس الاعلی )، دادگاههای استیناف، دادگاههای بدوی، دادگاههای منطقهای، دادگاههای کار، دادگاههای تجاری و دادگاه عالی تجارت .
یکی از تحولات مهم حقوق بشری مغرب تصویب قانون خانواده و دادگاه عدل و سازش بود که تحسین غرب را برانگیخت. ه - تقسیمات کشوری : مطابق آخرین تقسیمات کشوری و در راستای نوعی تمرکززدایی، مراکش با احتساب صحرای غربی ( که شامل مناطق یک و دو و بخشهایی از منطقه سه میباشد ) به شانزده منطقه تقسیم شده است .
[ویرایش] پارلمان
- پارلمان مراکش از دو مجلس نمایندگان ومشاوران تشکیل شده است. اعضای مجلس نمایندگان 325 نفر و برای مدت 5 سال انتخاب میشوند. در انتخابات سپتامبر 2002 برای اولین بار 30 نماینده زن از سراسر کشور انتخاب شدند. مجلس مشاوران (سنا) نیز دارای 270 عضو میباشد که برای مدت 9 سال انتخاب میشوند.
اما هر سه سال یک سوم نمایندگان تغییر می کنند.شیوه انتخاب آنها بصورت غیر مستقیم میباشد. جلسات مجلس معمولاً علنی میباشد و گزارش کامل آن در بولتن رسمی منتشر میگردد. در ترکیب مجلس فعلی، سه حزب «اتحادیه سوسیالیستی»، «استقلال» و «عدالت و توسعه» به ترتیب بیشترین کرسی های مجلس نمایندگان را بخود اختصاص داده اند. شاه بر خلاف پیش بینی، بجای انتخاب نخست وزیر از حزب دارای اکثریت پارلمان، آقای ادریس جطو که تکنوکراتی غیر حزبی میباشد، را بهعنوان نخست وزیر تعیین نمود. پارلمان مراکش 270 نفر مجلس مشاورین 325 نفر مجلس نمایندگان
درصد نمایندگان احزاب در مجلس سنا:
- - حزب NA
- - RNI 42,
- MDS 33, UC 28, MP 27, PND 21, PI 21, USFP 16, MNP 15, PA 13, FFD [[12, other 42;
درصد نمایندگان احزاب در مجلس نمایندگان:
- percent of vote by party - NA;
- - USFP 50
- , PI 48, PJD 42, RNI 41, MP 27, MNP 18, UC 16, PND 12, PPS 11, UD 10,
- [[other 50
احزاب سیاسی و نام رهبران آنها: Action Party orحزب اقدام PA [Muhammad EL IDRISSI]; Alliance of Liberties or
- ADL [Ali BELHAJ]; Annahj Addimocrati or Annahj [Abdellah EL HARIF]; Avant Garde Social Democratic Party or PADS [Ahmed BENJELLOUN]; Citizen Forces or FC [Abderrahman LAHJOUJI]; Citizen's Initiatives for Development [Mohamed BENHAMOU]; Constitutional Union or UC [Mohamed ABIED (interim)]; Democratic and Independence Party or PDI [Abdelwahed MAACH]; Democratic and Social Movement or MDS [Mahmoud ARCHANE]; Democratic Socialist Party or PSD [Aissa OUARDIGHI]; Democratic Union or UD [Bouazza IKKEN]; Environment and Development Party or PED [Ahmed EL ALAMI]; Front of Democratic Forces or FFD [Thami EL KHYARI]; Istiqlal Party (Independence Party) or PI [Abbas El FASSI]; Justice and Development Party or PJD [Saad Eddine OTHMANI]; Moroccan Liberal Party or PML [Mohamed ZIANE]; National Democratic Party or PND]] [Abdallah KADIRI]; National Ittihadi Congress Party or CNI [Abdelmajid BOUZOUBAA];[[National Popular Movement or MNP [Mahjoubi AHERDANE]; National Rally of Independents or RNI [Ahmed OSMAN]; National Union of Popular Forces or UNFP [Abdellah IBRAHIM]; Parti Al Ahd or Al Ahd [Najib EL OUAZZANI, chairman]; Party of Progress and Socialism or PPS [Ismail ALAOUI]; Party of Renewal and Equity or PRE [Chakir ACHABAR]; Party of the Unified Socialist Left or GSU [Mohamed Ben Said AIT IDDER]; Popular Movement or MP [Mohamed LAENSER]; Reform and Development Party or PRD [Abderrahmane EL KOUHEN]; Social Center Party or PSC [Lahcen MADIH]; Socialist Union of Popular Forces or USFP [Mohammed El-YAZGHI]
Democratic Confederation of Labor or CDT [Noubir AMAOUI]; General Union of Moroccan Workers or UGTM [Abderrazzak AFILAL]; Moroccan Employers Association or CGEM [Hassan CHAMI]; National Labor Union of Morocco or UNMT [Abdelslam MAATI]; Union of Moroccan Workers or UMT [Mahjoub BENSEDDIK]
[ویرایش] احزاب قانونی و رسمی
- مطابق اصل سوم قانون اساسی مصوب 1996 میلادی، احزاب سیاسی، سازمانهای سندیکائی، مجتمعات محلی و اتاقهای صنفی در سازمان دهی و نمایندگی شهروندان مشارکت دارند و تک حزبی نیز غیر قانونی است.
احزاب مخالف سنتی در جبههای تحت عنوانی " کتله " به فعالیت میپردازند که مرکب از چهار حزب استقلال (PI)، اتحاد سوسیالیست نیروهای خلقی ( USFP)، حزب ترقی و سوسیالیسم ( PPS) و سازمان اقدام دموکرات و خلقی (OADP) میباشند. احزاب موافق نیز در جبههای دیگر تحت عنوان "وفاق" به فعالیت مشغولند. حزب اتحاد برای قانون اساسی (UC) و جنبش (مردمی ) خلق (MP) از جمله این احزابند. برخی دیگر از احزاب موجود عبارتاند از : تجمع ملی (آزادگان ) مستقلها (RNI)، جنبش دموکراتیک و اجتماعی (MDS)، جنبش ملی مردمی (MNP)، حزب عدالت و توسعه (PJD)، حزب سوسیالیست دموکراتیک (PSD)، حزب جبهه نیروهای دموکراتیک (FFD)، حزب اقدام ( PA )، حزب دموکراتیک استقلال (PDI)، حزب ملی دموکرات (PND)، اتحاد دموکراتیک (UD)، حزب العهد (AL AHD)، منشور آزادیها ( ADL)، حزب اصلاح و توسعه (PRD )
[ویرایش] Major احزاب قدرتمند
- Socialist Union of People's Forces (Union Socialiste des Forces
- Independence Party (Istiqlal/Parti
- Justice and Development Party
- National Rally of Independents (Rassemblement National des Indépendents, alittihado alwatani lilahrar)
[ویرایش] Medium
- People's Movement (Morocco) (Mouvement Populaire, Alharaka ashaabia)
- National People's Movement (Mouvement Nationale Populaire, Alharaka alwatania ashaabia)
- Constitutional Union (Union Constitutionelle, Alaitihad addostori)
- National Democratic Party (Parti National-Démocrate, Alhizbo alwatani addimoqrati)
- Front of Democratic Forces (Front des Forces Démocratiques Jabhato alqiwa addimoqratia)
- Party of Progress and Socialism (Parti du Progrès et du Socialisme, Hizbo attaqadomi wa alishtirakia)
- Democratic Union (Union Démocratique, alitihado addimoqrati)
- Democratic and Social Movement (Mouvement Démocratique et Social, Alharaka addimoqratia wa ashabia)
- Democratic Socialist Party (Parti Socialiste Démocratique, Alhizbo alishtiraki addimokrati)
- Covenant Party (Parti Al Ahd, Hizbo alaahd)
- Alliance of Liberties (Alliance des Libertés, Rabitato alhouriates)
[ویرایش] Minor احزاب کوچک
- Reform and Development Party (Parti de la Réforme et du Développement,
- Party of the Unified Socialist Left (Parti de la Gauche Socialiste
- Liberal Moroccan Party (Parti Marocain Libéral, Alhizbo almaghribi allibirali)
- Citizens' Forces (Forces Citoyennes, Alqiwa alwatania)
- Environment and Development Party (Parti de l'Environnement et du Développement, Hizbo albaya wa attanmia)
- Democratic Independence Party (Parti Démocratique et de l'Indépendance,
- National Congress Party (Parti du Congrès
[ویرایش] عضویت در سازمانهای منطقهای و بین و المللی
- مراکش در سازمانهای بین ا لمللی و منطقهای متعددی عضویت دارد که مهمترین آنها عبارتاند از : سازمان ملل متحد، سازمان وحدت افریقا( تعلیق عضویت1984 )، اتحادیه عرب، سازمان کنفرانس اسلامی، اتحادیه مغرب عربی، جنبش غیر متعهد ها، سازمان تجارت جهانی. مراکش از بنیانگذاران سازمان کنفرانس اسلامی و صندوق حمایت از قدس است. مقر آیسسکو سازمان علمی فرهنگی یکی از سازمانهای وابسته به کنفرانس اسلامی در رباط میباشد. 57 کشور اسلامی از جمله ایران عضو این سازمان میباشند.
- مراکش و سازمانهای بین المللی
ABEDA]], ACCT, AfDB, AFESD, AMF, AMU, EBRD, FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICCt [[(signatory), ICFTU, ICRM, IDA, IDB, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITU, LAS, MIGA, MINUSTAH, MONUC, NAM, OAS (observer), OIC, OIF, OPCW, OSCE (partner), PCA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNITAR, UNOCI, UPU, WCL, WCO, WHO, WIPO, WMO, WToO, WTO
[ویرایش] روابط مراکش و ایران
در دوره داریوش سوم یک ناو ایرانی بسوی مغرب و سواحل سنگال فعلی مسافرت نموده و پس از آن نیز گزارشاتی از سفر ایرانی ها به این منطقه وجود دارد گروهی از ایرانیان بعد از اسلام به این منطقه مهاجرت کردهاند و سلسله رستمیان را تأسیس کردهاند در خصوص ریشه آمازیغ و بربر ها نیز یک احتمال بر ریشههای پارسی آنها که از طریق عمان و اردن به شمال افریقا آمده باشند وجود دارد.ابن بطوطه در سفر به ایران و آسیای میانه و حتی چین از زبان فارسی برای تکلم استفاده میکرده است. پس از استقلال مراکش، روابط سیاسی دو کشور در سال 1336 خورشیدی آغاز و سفارت ایران در رباط تأسیس گردید و روابط دوستانهای میان شاه ایران و مراکش وجود داشت. با پیروزی انقلاب اسلامی، پس از دورهای قطع و کاهش در سطح روابط، دور جدیدی از روابط از سال 1371 آغاز و سطح روابط ارتقاء پیدا نمود.
- [[1]]
[[2]]