فراهان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فراهان (Farahan) یکی از بخشهای استان مرکزی است اما در اصل بزرگتر بوده و منطقه ی وسیعی از شمالِ شهراراک تا مناطقی از شهرستان آشتیان و تفرش را در بر می گیرد و از غرب تا مرز استان همدان نیز می رسد. بیش از دویست روستای کوچک و بزرگ در فراهانِ بزرگ وجود دارد که در دشت فراهان و کوههای اطراف پراکنده اند. شهر کوچک فرمهین در مرکز فراهان و درسه راهی اراک - تفرش - فراهان قرار گرفته است و چند کارگاه صنعتی نیز دارد.
کشاورزی و دامداری کار اصلی مردم فراهان است. آب قنات یکی از منابع اصلی آبیاری محسوب می شود. کشت غلات بخصوص گندم و نیز باغداری (از جمله انگور، بادام و گردو) در فراهان رواج دارد. فرش مهمترین صنایع دستی این بخش است و قالیچه های ساروق شهرت جهانی دارند.
در تعدادی از روستاهای فراهان به زبان ترکی صحبت می کنند. در روستاهای فارس زبان نیز لهجه های خاصی وجود دارد. خلجی از دیگر زبانهای فراهان است و در تلخاب و خلجستان صحبت می شود.
تعدادی از روستاها و بخشهای فراهانِ بزرگ:
کلوان، ساروق، شیرین آباد، بُرزآباد،آهنگران، خلج آباد، مشهدالکوبه، نظام آباد،حرآباد،کمال آباد، مصلح آباد، صادق آباد، نوده، مشکان، نوازن، ایبک آباد، مشهد زلف آباد، مخلص آباد،اشقل، علی آباد، جلال آباد، تبرته، مجد آباد، دستجان، حاتم آباد، سقرجوق، زنگارک، آقازیارت، وروان،اسفین، حسین آباد، شتریه، امیرآباد، غیاث آباد، دولت آباد، ولاشجرد، خلت آباد، حاتم آباد، ماستر، واشقان، قرمزچشمه، خسروان علیا، خسروان سفلی، گونه، درمنک، تلخاب، چاقر، ارتگل، کاظم آباد، فشک، کودزر، امیر آباد، وفس ( بخشی کوهستانی میان فراهان و استان همدان)
فراهان خاستگاه و زادگاه اندیشمندان، هنرمندان و سیاستمداران نامی بسیاری است. ادیب الممالک فراهانی، قائممقام فراهانی و امیر کبیر از مشاهیر این منطقه محسوب میشوند. و در دوران معاصر: پروفسور محمود حسابی پدر فیزیک ایران(اهل تفرش؟)، دکتر قریب عباس سهاب پدر کارتوگرافی ایران و استاد فتحعلی واشقانی فراهانی که خوشنویس برجسته کشوراست. بهزاد فراهانی از هنرمندان تئاتر نیز زاده این منطقه است.
هرکس که نام خانوادگی اش فراهانی یا ترکیبی از آن است، نسب اش به فراهان می رسد. در زمانِ صدور اولین شناسنامه ها، معمول بود که نام روستای محل سکونت همراه با نام منطقه(فراهان) در شناسنامه ها قید می شد.