قرارداد دارسی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
قرارداد دارسی یا امتیازنامه دارسی قراردادی است که ویلیام ناکس دارسی در سال ۱۹۰۱ با دولت ایران امضا کرد تا به اکتشاف و استخراج نفت در ایران بپردازد.
از طرف ایران مظفرالدینشاه، امینالسلطان، میرزا نصرالله مشیرالدوله و مهندسالممالک (نظامالدین غفاری) قرارداد را امضا کردند. امتیاز نفتی که به دارسی ویلیام ناکس دارسی مشهور هست، در سال 1901 میلادی بدستور مظفرالدین شاه قاجار به آقای دارسی استرالیایی تبعهء بریتانیا که خود را مهندس معدن معرفی میکرد به مدت شصت سال واگذار شده است. این سند ارزشمند که در همان لحظه نوشتن میلیونها لیره ارزش داشت، به شکلی افسانه ای بدست کشیشی بنام "روزن بلوم آلیاس سیدنی ریلی Rosenblum Alias sidney Reilly که تاکنون هویّت های چندگانه ای از آن ذکر شده می افتد. با تحقیقات معلوم شد که این فرد از دوستان نزدیک چرچیل وینستون و عضور سازمان جاسوسی انگلستان بوده، که مسئولیّت امور جاسوسی در کشور روسیه را هم به عهده میگیرد بوده است. در نتیجه این سند بدست شعبهء جاسوسی انگلستا ن می افتد و از آن کمپانی نفتی انگلیسی در ایران بوجود می آید. این سند در سال 1932 میلادی بدستور رضا شاه پهلوی لغو شد، با عدم توازون قدرت سیاسی بین ایران و انگلیس 1933 ایرانیان بناچار به تمدید آن تن در دادند. در سال 1951 میلادی همزمان با نخست وزیری دکتر مصدق، دوباره مسئلهء ملی شدن نفت در مجلس به رأی گذاشته و تصویب شد و در نهایت کنترل صنعت نفت ایران از دست شرکت انگلیسی Inglo - Iranian - Oil - Company بیرون آمد.