فرهنگ تحفةالاحباب
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فرهنگ فارسی به فارسی تحفةالاحباب که از مآخذ فرهنگهای سروری و جهانگیری و برهان قاطع و بعضی فرهنگها ی بعدی است، در سال ۹۳۶ نوشته شده و به وزیر خراسان اهدا شده است. پدیدآورنده در دیباچه کتاب، خود را «حافظ اوبهی» نامیده است. اوبهی از دانشوران، سرایندگان، خوشنویسان و خوانندگان سرشناس سده دهم بوده و امیر علیشیر نوایی، وزیر دانشمند سلطان حسین بایقرا ذکر او را به عنوان یکی از متعینین خراسان آورده است. وی در پایان زندگی به ورارود (بخارا) رفته و در همان جا در صدونه سالگی در گذشته است. برخی از پژوهندگان شخصی را که تحفه الاحباب به او اهدا شده، حبیب الله ساوجی، وزیر دورمیش خان فرمانروای هرات میدانند و برخی دیگر او را سعدالدین مشهدی. هیچکدام از این دو نظر درست نیست.
اما کتاب تحفه الاحباب با فرهنگ دیگری که نسخهٔ یگانه آن در مدرسه سپهسالار پیشین (شهید مطهری فعلی) نگهداری میشود و بر روی آن به غلط، «فرهنگ قطران» نوشته اند، همانندی تقریباًً تام دارد. بررسی و همسنجی این دو فرهنگ نشان میدهد که هر دوی آنها از روی یک فرهنگ قدیم تر که احتمالاً در هند نوشته شده، رونویس شده اند. این دو فرهنگ در عین همانندی تقریباً تام، دارای برخی نایکسانیها نیز هستند که ظاهراً به تصرف مؤلفان آنها در نسخه ما در آنها برمی گردد. بنابراین باید نتیجه گرفت که اوبهی یک فرهنگ قدیم تر را که نسخة آن اکنون در دست نیست، به دست آورده بوده و با افزودن پیشگفتار و پسگفتار و احتمالاً دستکاریِ جزئی، آن را به نام خود کرده و به وزیر خراسان تقدیم داشته است.
[ویرایش] منابع
- آیا فرهنگ تحفةالاحباب از حافظ اوبهی است؟ علی اشرف صادقی
فرهنگهای لغت فارسی | ![]() |
---|---|
اداه الفضلا | ارمغان آصفی | اصطلاحات شعرا | آصف اللغات | انجمن آرا | بحر الفضایل فی منافع الافاضل | بحر عجم | برهان جامع | برهان قاطع | تحفه السعاده | تسهیل اللغات | تفاسیر فی لغه الفرس | جمع الجوامع | چهار عنصر دانش | رساله ابوحفض سغدی | زبده الفواید | سراج اللغات | شرفنامه | شمس الغات | صحاح الفرس | غیاث اللغات | فتح الکتاب | فخر قواس | فرهنگ آریانپور | فرهنگ آنندراج | فرهنگ تحفةالاحباب | فرهنگ جهانگیری | فرهنگ حییم | فرهنگ رشیدی | فرهنگ سخن | فرهنگ شیرخانی | فرهنگ عمید | فرهنگ معاصر فارسی | فرهنگ معین | فرهنگ میرزا ابراهیم | فرهنگ ناظم الاطبا | فرهنگ نظام | فرهنگ نوبهار | فرهنگ وفایی | قسطاس اللغه | کشف اللغات | لغت فرس | لغتنامه دهخدا | مجمع الفرس | مجمع اللغات | محمود اللغات | مدار الافاضل | معیار جمالی | مفتاح الفضلا | موید الفضلا | نقش بدیع | هفت قلزم |