سده ۱۴ (پیش از میلاد)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

(سده پانزدهم پ.م. - سده چهاردهم پیش از میلاد مسیح - سده سیزدهم پ.م. - سده‌های دیگر)


[ویرایش] رخدادها

  • ۱۳۹۷ (پیش از میلاد)؛پاندیون یکم پادشاه افسانه‌ای آتن پس از چهل سال شاهی مرد و پسرش ارختئوس دوم جانشینش شد.
  • ۱۳۸۵ (پیش از میلاد)؛آمنهوتپ سوم فرعون مصر باستان با تیه پیمان زناشویی بست.
  • ۱۳۸۰ (پیش از میلاد)؛فرعون آمنهوتپ دوم نیل را با آبراهی به دریای سرخ پیوست.
  • ۱۳۴۷ (پیش از میلاد)؛ارختئوس دوم پادشاه افسانه‌ای آتن براثر آتش‌گرفتگی پس از پنجاه سال پادشاهی کشته شد و برادر کوچکش ککروپس دوم به جانشینیش رسید.
  • ۱۳۴۶ (پیش از میلاد)؛فرعون آمنهوتپ چهارم آیین آتونیسم را پدید آورد و ساخت شهر عمارنه را آغاز کرد تا پایتخت تازه‌اش شود.
  • ۱۳۴۵ (پیش از میلاد)؛آمنهوتپ چهارم نامش را به آخناتون گرداند.
  • ۱۳۴۴-۱۳۲۲ (پیش از میلاد)؛آغاز امپراتوری هیتی
  • ۱۳۳۶ (پیش از میلاد)؛فرعون آخناتون اسمنخکاره را فرمانروای همزمان با خود نامید.
  • ۱۳۳۴/۱۳۳۳ (پیش از میلاد)؛توت‌انخ‌آتون فرعون مصر شد و با آنخسنپ‌آمون دختر و همسر فرعون پیشین خود آخناتون پیمان زناشویی بست.
  • ۱۳۳۱ (پیش از میلاد)؛فرعون تون‌انخ‌آتون نام خود را به توت‌انخ‌آمون برگرداند و عمارنه را رها کرد و پایتخت را از نو به شهر تب برد.
  • ۱۳۲۰ (پیش از میلاد)؛پایان دودمان هژدهم و آغاز دودمان نوزدهم در مصر باستان.
  • دهه ۱۳۱۰ (پیش از میلاد)؛برپایه باور هندوها باگاوادگیتا نگاشته شد.
  • دهه ۱۳۰۰ (پیش از میلاد)؛ککروپس دوم پادشاه افسانه‌ای آتن پس از چهل سال شاهی مرد و پسرش پاندیون دوم به جانشینیش رسید. چندی پس از آن برادران پاندیون وی را از آتن راندند و برادرزاده‌اش متیون به پادشاهی رسید. پاندیون به مگارا گریخت و در آنجا با دختر پادشاه آن سامان پیمان زناشویی بست و پس از مرگ شاه به جانشینیش رسید. پس از مرگ او پسرانش به آتن رفتند و پسران متیون را شکست دادند.
  • ۱۳۰۷ (پیش از میلاد)؛اددنراری یکم پادشاه آشور شد.
  • ۱۳۰۳ (پیش از میلاد)؛ستی یکم فرعون مصر شد.
  • ۱۳۰۰ (پیش از میلاد)؛برپایه برخی نوشته‌ها موسی بنی‌اسرائیل را از مصر به اسرائیل برد.
  • ۱۳۰۰ (پیش از میلاد)؛پان‌گنگ پایتخت دودمان شانگ را به یین‌شو برد.
  • ۱۳۰۰ (پیش از میلاد)؛برآمدن فرهنگ سفال

[ویرایش] چهره‌های برجسته

  • ۱۳۹۸ (پیش از میلاد)؛تیه فرزند یویا و تویا از بزرگان مصر باستان زاده شد. او چندی دیگر شهبانوی آمنهوتپ سوم و مادر خانواده عمارنه گردید.
  • ۱۳۹۱ (پیش از میلاد)؛آغاز فرمانروایی فرعون آمنهوتپ سوم
  • ۱۳۶۸ (پیش از میلاد)؛مرگ اریختونیوس پادشاه اسطوره‌ای داردانی
  • ۱۳۶۶ (پیش از میلاد)؛زایش شاهدخت تادوخیپا دختر پادشاه میتانی توشرات‌تا و همسرش شهبانو جونی. او در آینده به همسری آمنهوتپ سوم درآمد و پس از مرگ او با پسر خود و شوهرش آمنهوتپ چهارم پیمان زناشویی بست. او را با دیگر زنان آمنهوتپ چهارم یکی می‌دانند.
  • ۱۳۶۵ (پیش از میلاد)؛آشوراوبالیت یکم به پادشاهی آشور رسید.
  • ۱۳۶۲ (پیش از میلاد)؛زایش آمنهوتپ چهارم فرزند آمنهوتپ سوم و همسرش تیه
  • ۱۳۵۰ (پیش از میلاد)؛آمنهوتپ چهارم به فرمانروایی مصر رسید.
  • ۱۳۴۰/۱۳۴۱ (پیش از میلاد)؛توت‌انخ‌آمون زاده شد.
  • ۱۳۳۸ (پیش از میلاد)؛از تیه شهبانوی مصر دیگر آگاهی‌ای در دست نیست. انگاشت قوی بر مرگ اوست.
  • ۱۳۳۷ (پیش از میلاد)؛انگاشت مرگ نه‌فرتیتی شهبانوی مصر
  • ۱۳۳۳/۱۳۳۴ (پیش از میلاد)؛مرگ اسمنخکاره فرعون مصر.
  • ۱۳۳۳/۱۳۳۴ (پیش از میلاد)؛مرگ آخناتون فرعون مصر.
  • ۱۳۲۳ (پیش از میلاد)؛مرگ توت‌انخ‌آمون فرعون مصر.
  • ۱۳۲۰ (پیش از میلاد)؛زایش رامسس دوم فرعون آینده مصر.
  • دهه ۱۳۱۰ (پیش از میلاد)؛شلمانصر یکم پادشاه آشور شد.
  • دهه ۱۳۰۰ (پیش از میلاد)؛ستی یکم فرعون مصر.
  • دهه ۱۳۰۰ (پیش از میلاد)؛پان‌گنگ در چین
  • شوپ‌پیلولیومای یکم پادشاه هیتی‌ها
  • موسی(به احتمال کم)
هزاره سده
۴ پ‌م: ۴۰ پ‌م ۳۹ پ‌م ۳۸ پ‌م ۳۷ پ‌م ۳۶ پ‌م ۳۵ پ‌م ۳۴ پ‌م ۳۳ پ‌م ۳۲ پ‌م ۳۱ پ‌م
۳ پ‌م: ۳۰ پ‌م ۲۹ پ‌م ۲۸ پ‌م ۲۷ پ‌م ۲۶ پ‌م ۲۵ پ‌م ۲۴ پ‌م ۲۳ پ‌م ۲۲ پ‌م ۲۱ پ‌م
۲ پ‌م: ۲۰ پ‌م ۱۹ پ‌م ۱۸ پ‌م ۱۷ پ‌م ۱۶ پ‌م ۱۵ پ‌م ۱۴ پ‌م ۱۳ پ‌م ۱۲ پ‌م ۱۱ پ‌م
۱ پ‌م: ۱۰ پ‌م ۹ پ‌م ۸ پ‌م ۷ پ‌م ۶ پ‌م ۵ پ‌م ۴ پ‌م ۳ پ‌م ۲ پ‌م ۱ پ‌م
۱:   ۱   ۲   ۳   ۴   ۵   ۶   ۷   ۸   ۹ ۱۰
۲: ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰
۳: ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ ۳۰
۴: ۳۱ ۳۲ ۳۳ ۳۴ ۳۵ ۳۶ ۳۷ ۳۸ ۳۹ ۴۰

[ویرایش] منبع