وندیداد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

وندیداد مصحف واژهٔ وی‌دیوداد به معنی قانون ضد دیو است. وندیداد یکی از نسک‌های پنج‌گانهٔ اوستای امروزی است و بیشتر به احکام خشک فقهی (شامل مسائل بهداشتی و آیینی) می‌پردازد لیکن به قول جلیل دوستخواه «[وندیداد]-به رغم ظاهر خشک و قهرآمیز پاره‌هایی از آن و ناخوشایند نمودن برخی از آداب و رسوم بیان شده در آن-گنچ شایگانی‌است از ریشه‌دارترین و بنیادی‌ترین بن-مایه‌های اساطیر و فرهنگ ایرانیان».[۱]. در اوستای ساسانی که ۲۱ نسک بوده، وندیداد نسک نوزدهم بوده‌است. عده‌ای معتقدند که محتوای وندیداد بازتاب‌دهندهٔ آیین‌های مغان ماد است و از این لحاظ با سایر قسمت‌های اوستا تفاوت می‌کند.[۲]

بسیاری از زرتشتیان امروز محتوای وندیداد را در تعارض با گاهان دانسته و گرچه برای آن اهمیت تاریخی-اسطوره‌شناختی قایل‌اند آن را قابل استناد دینی نمی‌دانند.[۳]

وندیداد شامل ۲۲ فرگرد (فصل) است.

[ویرایش] نمونه‌ای از احکام وندیداد

فرگرد هفتم بند ۲۳-۲۴ *[۴]
۲۳

ای دادارِ جهانِ استومند! ای اَشَوَن!

آیا کسی که مردار سگ یا آدمی را خورده باشد، می‌تواند دیگرباره پاک شود؟
۲۴
اهوره‌مزدا پاسخ داد:

ای زرتشتِ اَشَوَن!

نه! نمی‌تواند!
لانهٔ او آلونکی می‌شود. زندگی او از هم دریده می‌شود. چشمان روشن او از چشمخانه بیرون می‌آید. دروج «نسو» بر او فرو می‌آفتد و پیکرش را تا بنِ ناخنها به‌سختی می‌گیرد و از آن پس تا ابد ناپاک می‌ماند.

[ویرایش] پانویس

  1. دوستخواه ۶۴۶
  2. دوستخواه ۶۵۳
  3. فرهنگ مهر
  4. ترجمه‌ها از جلیل دوستخواه است.

[ویرایش] منابع

  • مهر، فرهنگ. دیدی نو از دینی کهن. چاپ چهارم، تهران: جامی، ۱۳۸۰.
  • اوستا: کهن‌ترین سرودهای ایرانیان. گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه. چاپ ششم، تهران: مروارید، ۱۳۷۷.