دیاربکر/ترجمه
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
Diyarbakır در زبان ترکی عثمانی Diyar-i Bekr دیار بکر یا سرزمین بکر نامیده می شود که از زبان عربی مشتق شده است.[۱];زبان کردی، کردی ، "آمد"، زبانهای سیاریکس ها، سیاریکس ها،ܐܡܝܕ، Āmîḏ، زبان یونانی، یونانی، الگو:Polytonic، " آمیدا" زبان ارمنی ، ارمنی، Ամիդ، "آمید" شهر مهم و عمده ای در جنوب شرقی ترکیه بود که در بستر و جلگه های رودخانه تیگریس واقع بود و مرکز ایالت دیار بکر بود.در سرشماری رسمی سال 2000، این شهر 546000 نفر جمعیت و منطقه مرکزی تجاری آن در سال 2005 ، 721000 است. این شهر دومین شهر بزرگ ترکیه در منطقه آناتولی جنوبی بعد از گازانتپه است.
دیار بکر جمعیت و ساکنان کرد زیادی دارد. جمعیت
[۲]
با توجه به نظرات کردها و ناظران خارجی به عنوان پایتخت غیر رسمی کردستان ترکیه به آن اشاره می کنند.
[۳].
این واژه از طرف دولت مورد قبول نیست و در مورد آن بحث های طولانی جریان دارد. در داخل ترکیه ، دیار بکر بخاطر فرهنگ ، فولکلور و رسوم غنی و هندوانه های معروف آن شناخته شده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخچه
"آمیدا" پایتخت پادشاهی آرامین بت ظمانی از قرن سیزدهم قبل ازمیلاد به این طرف بوده است.کلمه "آمید" از منابع سیاریکس ها گرفته شده که نشان می دهد آن در حقیقت از مرکز استقراررئیس کلیسای مشرق زمین و بنابراین اساس آشوری یا سیاریکس ها دارد و و تعدادی از سران و دین شناسان معروف را پرورش داده است ، بعضی از آنها در کلیسای سنت مری دفن شده اند. تعداد زیادی از بقایای انسانی در کلیسا مانند استخوانهای توماس از حواریون مسیح و سنت جاکوب ساروگ وجود دارد(d.521)
وقتی که این منطقه تحت استیلای امپراطوری روم و سپس امپراطوری بایزانتین بود به این شهر آمیدا گفته می شد. از سال 189 قبل از میلاد مسیح تا 384 بعد از میلاد مسیح این منطقه به طرف شرق و جنوب دیار بکر امروزی پادشاهی کردها اداره شده است.
[۴]
که به نام کردیون شناخته شده است.این منطقه بعدا در سال 66 قبل از میلاد مسیح یک ایالت امپراطوری روم شد.
در 359 سال قبل از میلاد مسیح ، شاپور دوم پادشاه ایران بعد از هفتاد و سه روز محاصره تصرف کرد.سربازان رومی و بیشتر مردم شهر توسط ایرانیان قتل و عام شدند.این جنگ قهرمانانه بطور دقیقی توسط تاریخ نویس رومی آمیانوس مارسلینوس، که شاهد عینی این واقعه بود و با فرار از شهر از قتل و عام نجات یافته بود ، توصیف داده شده است.
منطقه دیار بکر تحت فرمانروایی کردها توسط مروانید در طی قرن دهم و یازدهم بعد از میلاد مسیح اداره می شد. بعد از نبرد مانزیکرت ، شهر تحت اداره ماردین شاخه ای از ترکهای اگوز، مردم ترک بیلیک ( مدیریت آرتوکلو)( سیرکا 1100-1250 در شرایط موثر درآمد ،گرچه بیش از یک قرن فقط عنوان اسمی داشت.)این منطقه همواره مورد اختلاف خاندان ایلخانت و ایوبید بود که این اختلاف برای مدت یک قرن بعد از بالا گرفتن شورش ترکمن های ایالت قره قویونلو (صاحبان گوسفندان سیاه) و بعدا آق قویونلو (صاحبان گوسفندان سفید) پایان گرفت. همزمان با تاسیس امپراطوری عثمانی توسط سلطان سلیم اول در این منطقه ، شهر بخشی از امپراطوری عثمانی شد. چون این منطقه در زمان حکومت سلطان سلیمان اول عراقین در سال 1354( به دو عراق برای مثال عراق عربی و عراق ایرانی) و در همان زمان شامل موصل ، بغداد و بصره می شد.
ایالت عثمانی دیار بکر دارای شرایط جغرافیایی است که امروزه به عنوان ایالت جنوب شرقی ترکیه شناخته می شود. اگرچه حدود آن در طول زمان کمی تغییر پیدا کرده است شبیه یک سرزمین مستطیل شکل که بین دریاچه ارومیه و پالو و سواحل جنوبی دریاچه وان و جیزره و اول صحرای سیاریکس قرار دارد.در سال 1864 همراه با رواج سیستم ولایتی آن به عنوان مرکز ولایت دیار بکر شده است.
در قرن نوزدهم میلادی زندان دیار بکر شهرت بدی یافت چون امپراطوران عثمانی در زمان خود زندانیان سیاسی را از مناطق تحت بردگی بالکان برای گذراندن محکومیت های سخت به آنجا می فرستادند تا آنها اعتراف کنند یا با آزادیخواهان ملی بجنگند.(حقیقت)
قرن بیستم دوران خشونت و ناآرامی برای دیار بکر بود. در طی جنگ جهانی اول ، بیشتر جمعیت سیاریکس ها و ارمنی شهر از شهر اخراج شدند. بعد از محاصره امپراطوری عثمانی ، سربازان فرانسوی سعی کردند که شهر را اشغال کنند.
[ویرایش] مشخصات
این شهر توسط دیوارهای بازالت سیاه همگن و شگفت انگیزی احاطه شده که با طول 5.5 کیلومتر محوطه شهر قدیمی را دربر گرفته اند.کوچه های بسیار دراماتیک و بلوکهای ساختمانهای بزرگ چهره شهر قدیمی را بطور دراماتیکی با کوچه های بلوکهای آپارتمانی مدرن و خیابانها و کوچه هایgecekondu در غرب دربر گرفته اند. دیار بکر دارای مساجد و مدرسه های قدیمی بسیار است که با فرم Ulu Cami(مساجد بزرگ ) قرن یازدهم با نوارهای ترکیبی از بازالت و سنگ آهک ساخته شده اند. همان سبک در مدرسه دلیلر هان قرن شانزدهم میلادی استفاده شده است و حالا یک هتل و مسجد قلعه قرن دوازدهم میلادی(Kale Camii) است.
کلیسای ارتدوکس سیاریکس بانوی ما به زبان سیاریکس ها ܥܕܬܐ ܕܝܠܕܬ ܐܠܗܐ'`Idto d-Yoldat Aloho, زبان ترکیMeryemana kilisesi),که اولین معبد بی دینان را در قرن اول قبل از میلاد بنا نهاد و هنوز هم محل عبادت است.
دیار بکر همچنین یکی از جاهایی است که بازارهای خیابانی زنده و خیلی جالبی دارد.
.همیشه مرکز ملی گرایی کردها بوده است. (حقیقت)، دیار بکر مهمترین مرکز استقرار حزب کارگران کردستان (PKK)مخصوصا بعد از آغاز جنگ شبه نظامیان در جنوب شرقی ترکیه از سال 1984 به بعد است. در طی این برخوردها ، جمعیت شهر بطور شگفت آوری زیاد شده است چون روستائیان و دهقانان از سرزمینهایی که جنگهای شدیدی جریان دارد و یا به دلایل امنیتی مربوط به شهر از روستاهای خود رانده شده و به شهر هجوم آورده اند.دیار بکر همچنین یکی از مناطقی است که حزب الله کردستان در آن از نیمه دهه 1990 خیلی فعال بوده، وگروههای از آن اغلب فعالان PKK و اقلیت ارمنی جمعیت شهر" سیاریکس ها" را هدف حمله و ترور قرار داده اند.
بعد از متوقف کردن دشمنی ها توسط PKK که دولت ترکیه 15 سال قانون وضعیت اضطراری اعلام کرده بود، شهر در 30 نوامبر سال 2002 تا حد زیادی به وضعیت عادی درآمد . اقتصاد محلی به آهستگی رشدو توسعه می یابد وشهر دیار بکر برای بازدید وگردش امن است.
[ویرایش] مناظر مورد علاقه
((بخش- نکته ها))
[ویرایش] اشخاص معروف
- ]] عبدالقادر آکسو[[: وزیر کشور و امورداخلی دولت فعلی ترکیه(" با نژاد کردی")
اوایل قرن شانزدهم میلادی ، مردم ترکیه از قول تاریخ نویس مصری
- ]]آقا جیلان[[: بنیانگزار سپرده های جیلان
- ]]احمد عاریف[[: شاعر
- ]]عزیز ایلدرم[[: رئیس کلوب ورزشی فنر باغچه
- ]]جاهد شیتکی تارانجی[[: شاعر
- ]]جملی[[: شاعرChaghatay قرن پانزدهم
- ]]هالیس توپراک[[: تاجر سرشناس
- ]] حامد آیتچ[[: آرتیست ماهر ترکی قرن بیستم ( کالیوگرافی)
- ]]حسنه مته[[: نویسنده کرد
- ]]حکمت چتین[[: وزیر خارجه سابق ترکیه ، فعلا نماینده ارشد ناتو در افغانستان
- ]]عزت آلتین مشه[[: خواننده سنتی
- ]]لیلا زانا[[: سیاستمدار کرد
- ]]لوکمن پولاد[[: نویسنده کرد
- ]]محمد امین بوزارسلان[[: نویسنده کرد
- ]]اورهان آسنا[[: بازیکن ترک
- ]]روژن بارناس[[: نویسنده کرد
- ]] سلیمان نظیف[[: چهره سرشناس جوانان ترک
- ]] ضیا گوکالپ[[: ایدئولوژیست معروف پان ترکیسم و تورانیسم
- ]]جیهان هاسپولادلی[[: فوتبالیست Galatasaray SK
[ویرایش] گالری
[ویرایش] همچنین موارد فوق را ببینید
- ]] دانشگاه دایکل[[
- ]]کردیون[[
- ]]کا- مر[[
[ویرایش] نکته ها
- ↑ در نظر عمومی این اسم به عربهای قبیله بکر اشاره می کند که در اوایل آمدن اسلام در قرن هفتم میلادی در این منطقه سکونت داشتند. [1]پروفسور محقق کرد ، مهرداد ایزدی ، در اداره زبانها و تمدن های خاور نزدیک در دانشگاه هاروارد ، بحث جایگزینی در مورد آن پیشنهاد می کند." کردها: یک کتابچه خلاصه" بر طبق اینکه اسم آمید( میانه) در زبان کردی به فرمانروای باقیراوند( باقیراتیدز) اشاره می کند که این اسم پایتخت آنها بعد از زمان خودشان عوض شده است.
- ↑ Distribution of Kurdish People — GlobalSecurity.org
- ↑ Administrative Units of Contemporary Kurdistan
- ↑ The Seven Great Monarchies Of The Ancient Eastern World, Vol 7
- ↑ Theodor Mommsen History of Rome, The Establishment of the Military Monarchy
[ویرایش] اشارات
- الگو:Cite book
[ویرایش] لینک های خارجی
- الگو:Tr icon Governorship of Diyarbakır
- الگو:Tr icon Diyarbakır Metropolitan Municipality
- الگو:Tr icon Diyarbakır Chamber of Trade and Industry
- الگو:Tr icon Information on Diyarbakır
- الگو:Tr icon Diyarbakır news
الگو:Districts of Diyarbakır
الگو:Coor title dm
]]گروه: شهرهای ترکیه[[
]]گروه: کردستان[[