ژان فرانسوا شامپولیون

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

او که شامپولیون جوان خوانده میشد در 23 دسامبر 1790زاده شده بود.از سال 1801 برادر بزرگتر وی ژاک ژوزف که خود دانشمندی پژوهشگر به شمار میرفت با هاژش بُندک (مراقبت کامل) آموزش و پرورش او را بر دوش گرفت و تا دوازده سال ریزماری(دقیقه ای) از پروا به وی فرونگذاشت.از سال 1804 ژان فرانسوا به یافتن رمزهای دبیره ی هیروگلیف دلبسته شد و دریافت که برای کامیابی درین کار آشنایی با زبان های خورآیانی (شرقی) بایسته است.این بود که پس از فرا گرفتن یونانی و رومی به آموختن زبان های عبری قبطی یا کُپتی عربی یا تازی و سریانی پرداخت.شانزده ساله بود که ماتیکان(رساله) او درباره ی نامهای گیتی شناختی مصر باستان اُفته ی(مورد) آفرینگویی (تحسین) وهایش (تایید) هموندان (اعضای) دانشگاه گرنوبل جای گرفت.سپس به پاریس رفت وبا تشنگی و سرسختی بسیار به خوانشهای روشمند خود در دبیره های مصری به ویژه دبیره قبطی دنباله داد وکوشید تا از راه این دبیره پژنگ (کلید) دبیره های هیروگلیفی مصری را بدست آورد.به سال 1809 در نوزده سالگی به استادی رشته تاریخ در دانشگاه گرنوبل گماشته شد.با این بازاز این جاه دست کشید وباز به پاریس برگشت ونزدیک به همه ی زمانهای خود را گساریده ی(صرف) خوانش بازمانده های باستانی مصر کرد.وبا بهره گیری از بررسی های دانشمندانی که پیش از او این راه را رفته بودند،سرانجام توانست آنچه را که به سه زبان برروی سنگ رشید نوشته شده بود بخواند واز برابر گیری(تطبیق) آنها با یکدیگر دبیره ی هیروگلیف رابخواند.او رفته رفته توانست الفبا دبیره مصری ،سپسفرهنگ واژگان وسپس دستورزبان مصرکهن را آماده کند ویافته های خود را به سال 1832در یک رشته یادداشتهایی برای انجمن ملی فرانسه بفرستد.ابن یادداشتها سپسین سال به هزینه دولت فرانسه با نام شناسه های دبیره ی هیروگلیفی مصر کهن چاپ وپخش شد.در همان هنگام یا سال 1824برای خوانش غُند بازمانده های (مجموعه آثار) مصری دیرینکد ه ی (موزه) تورن به ایتالیا رفت و تا سال 1826در آن جا بود.پس از بازگشت به میهن به فرمان شارل دهم پادشاه فرانسه به فرنشینی بخش مصری دیرینکده ی لوور گماشته شد. از سال 1828 تا 1830 او ویک استاد ایتالیایی به نام روسلینی مداد ونسکچه در دست سراسر مصر را گشتند وبا گرداوری پیرنگها(طرحها) ونگارهای کنده کاری های بازمانده های باستانی سرزمین فرعون ها ویادداشتهای روشنکردیِ بُندکی که به آنها پیوسته بودند نسکی در چهار پوشَنهَ(جلد) با سرنام یادبودهای مصر ونوبی پخشیدند.ژان فرانسوا در بازگشت از مصر ترتیب بردن دو ستون یادبود لوکسور رانیز داد؛ که مصری یان پیشکش دولت فرانسه کرده بودند با این باز در سرنوشتش نبود که خود گواه رهیافت آنها به پاریس باشد.زیرا دو ستون یاد شده در 11 مه 1832 دو ماه پس از مرگ وی به بندر تولون رَسید.ژان فرانسوا پس از بازگشت به فرانسه به سال 1830 سرافراخت هموندی در فرهنگستان سنگ نبشته و ادبیات را یافت.سپسین سال استاد کولژ دوفرانس شد.در4 مه 1832در چهل ودو سالگی درگذشت. شامپولیون را بنیادگذار دبستان مصرشناسی خوانده اند.بن مایه:فرعون-الویس جارویس مک گراو-ابوالقاسم حالت-دُرسا-1376