حر بن یزید ریاحی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

حر بن یزید ریاحی از همراهان امام حسین در واقعه کربلا بود.

حر از خاندان‌های معروف عراق و از رؤسای كوفيان بود. به‏درخواست ابن زياد، برای مبارزه با حسين‏ فراخوانده شد و به سركردگی هزار سوار برگزيده گشت. گفته‏اند وقتی از دارالاماره كوفه، با ماموريت بستن راه بر امام حسين‏ بيرون آمد، ندايی شنيد كه: «ای حر!مژده باد تو را بهشت...»

در منزل ‏«قصر بنی مقاتل‏» يا «شراف‏»، راه را بر امام بست و مانع از حركت آن به سوی كوفه شد. كاروان‏ حسين را همراهی كرد تا به كربلا رسيدند و امام در آنجا فرود آمد. حر وقتی فهميد كار جنگ با حسين بن علی‏ جدی است، صبح عاشورا به بهانه آب دادن اسب خويش، از اردوگاه عمر سعد جدا شد و به كاروان حسين‏ پيوست. توبه كنان كنار خيمه‏های امام آمد و اظهار پشيمانی كرد، سپس اذن ميدان طلبيد. حر با اذن‏ امام به ميدان رفت و در خطابه‏ای مؤثر، سپاه كوفه را به خاطر جنگيدن با حسين‏ توبيخ‏ كرد. چيزی نمانده بود كه سخنان او، گروهی از سربازان عمر سعد را تحت تاثير قرار داده‏ از جنگ با حسین منصرف سازد، كه سپاه عمر سعد، او را هدف تيرها قرار داد. نزد امام ‏بازگشت و پس از لحظاتی دوباره به ميدان رفت و با رجزخوانی، به مبارزه پرداخت و کشته شد. رجز او چنين بود:

انی انا الحر و ماوی الضيف اضرب فی اعناقكم بالسيف
عن خير من حل بارض الخيف اضربكم و لا اری من حيف

كه حاكی از شجاعت او در شمشير زنی در دفاع از حسین و حق دانستن اين راه‏ بود. حسين بن علی‏ بر بالين حر رفت و به او گفت: توهمانگونه كه مادرت نامت را «حر» گذاشته است، حر و آزاده‏ای، آزاد در دنيا و سعادتمنددر آخرت! «انت الحر كما سمتك امك، و انت الحر فی الدنيا و انت الحر فی الآخرة‏» و دست بر چهره‏اش كشيد. امام حسين‏ با دستمالی سر حر را بست. پس از عاشورا بنی‏تميم او را در فاصله يك ميلی از امام حسين‏«ع‏» دفن كردند، همانجا كه قبر كنونی اوست، بيرون كربلا در جايی كه در قديم به آن‏ «نواويس‏» می‏گفته‏اند.