سدر
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
سدر درختی از تیره مخروطیان که شباهت زیادی باکاج دارد، ولی از کاج بسیار تنومند تر وبلند تر میشود، وتا بیش از سه هزار سال عمر میکند. شاخههای درخت سدر کشیده و دور یگدیگر است. برگش مانند کاج سوزنی و میوه اش هم شبیه کاج است، چوب این درخت سفید و ضخیم ومحکم است و در برخی گونههای چوب کمی سرخ رنگ میشود. اما سدر به زبان عربی به درخت «کُنار» گفته میشود. همچنین در کوخرد به درخت کنار گفته میشود. سدر از خانواده رامناسه و بومی جنوب ایران است .
[ویرایش] ثمر سدر
ثمر سدر مانند میوه خوراکی است ، دربعضی از مناطق نیز به جای میوه استفاده میکنند. درخت سدر بیشتر در کوهستانها میروید ودر حدود صدسال نیز در بعضی از مناطق عمر میکند.
[ویرایش] برگ سدر
برگهای سدر را خشک کرده و پودر نموده و جهت شستشوی بدن و مو بکار میبرند . برگ سدر حاوی تانن ، استرولهای گیاهی مانند بتاسیتوسترول ، بتاسیتوسترول گلوکزید و ساپونین ابلین لاکتون میباشد. ساپونین موجود در سدر عامل کف کنندگی در برگ سدر میباشد. ابلین لاکتون از دسته ساپونینهای استروئیدی است و به عنوان ماده اولیه برای تهیه هورمونهای استروئیدی میتوان بکار برد. کنار با نام علمی Zizyphus درختی است به ارتفاع قریب به ۱۰ متر با شاخههای سفید تا خاکستری و برگهای قلبی شکل و کشیده با سه رگبرگ برجسته که گوشوارک آن به خار تبدیل شدهاست ، میوه این گیاه تخم مرغی شکل و زرد رنگ و خوراکی است . این درخت در مناطق مختلف جنوب ایران به کنار مرسوم است و در کتابها به نامهای کنار ، سدر ، سدره، منبل داوود، سنجد گرجی ، نیم ، ضال ، ببر و شجره النبق خوانده شدهاست. از قدیم از برگ سائیده درخت کنار بعنوان ماده پاک کننده موی سر و بدن استفاده شده و هنوز هم استفاده از آن منداول است . برگ سائیده کنار «سدر» یا «کنار» نام دارد .
[ویرایش] منبع
- الحافظ، ابوعبدالله، الذهبی، . (الطب النبوی) دار احیار العلوم : بیرت، لبنان، چاب دوم، انتشار سال ۱۹۸۶ میلادی. (به عربی).
- القزوینی، زکریا، محمد، . (عجائب المخلوقات وغرائب الموجودات) منشورات دار آفاق الجدیدة: بیرت، لبنان، چاب ششم، انتشار سال ۱۹۸۱ میلادی. (به عربی).
- کتاب مفردات پزشکی و گیاهان دارویی ایران نوشته دکتر یعقوب آیینه چی.