خمس

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


اسلام

اصول دین

توحید
نبوت
معاد

اصول خاص تشیع

امامتعدل

فروع دین

نمازروزهزکات
حججهاد

فروع تشیع

خمس
امر به معروف
نهی از منکر
تولا • تبری

منابع اسلامی

قرآنعقل
سنت(حدیث)

شخصیت‌ها

محمد
علیفاطمه
اهل بیت
خلفای راشدین
امامان شیعه
یاران پیامبر
قاریانمفسران
فقیهانمحدثان
عارفانفیلسوفان
متکلماندانشمندان

مذهب‌ها

تسننتشیعتصوف

مذاهب فقهی

جعفریشافعی
حنفیمالکی
حنبلی • مذاهب دیگر

مذاهب کلامی

امامیهاسماعیلیه
خوارج•مرجئه
اشاعرهمعتزله
مذاهب دیگر

علوم اسلامی

حدیث • تفسیر
فقه • کلام
فلسفه • عرفان

تاریخ اسلام

زندگانی محمد
روزگار خلفای راشدین
تاریخ امامان شیعه
امویانعباسیان
فاطمیان • مملوکان
عثمانیانصفویان
آخرالزمان
عصر ظهور مهدی

جغرافیای اسلام

مکهمدینه
بیت‌المقدس
کوفهنجف
کربلاسامرا
کاظمین • مشهد
بغداددمشق
عربستانیمن
عراقشام
ایرانمصر
اندلسشمال آفریقا
آسیای میانههندوستان

اقتصاد اسلامی

مضاربه • مزارعه
قرض الحسنه
جعاله • سلف خری

از نگاه شیعیان خمس نوعی مالیات اسلامی‌است که بر مسلمانان تعلق می‌گیرد و عواید آن نصیب محمد پسر عبدالله پیامبر اسلام و خاندانش و پس از وی (به اعتقاد بعضی از مسلمان) بازماندگانش می‌شده‌است. از این رو عده‌ای سادات را مستحق خمس می‌دانند.[نیاز به ذکر منبع] خمس چنان که از نامش پیداست شامل یک‌پنجم ارزش چیزی‌است که خمس به آن تعلق می‌گیرد.

فهرست مندرجات

[ویرایش] موارد خمس

  • غنائم
  • معدن
  • گنج
  • غواصی در دریا
  • مالی که از مخارج سالانه بیشتر باشد
  • زمینی که کافر از مسلمان بخرد
  • مال حلال مخلوط به حرام

[ویرایش] مصارف خمس

خمس به شش قسمت تقیسم مى شود:

  • سهمى براى خدایتعالى است.
  • سهمى دیگر از آن رسول خدا است.
  • سهمى از آن امام است که این سه سهم دراین اعصار متعلق امام مهدی (عج) مى باشد
  • سهمی برای ایتام می باشد.
  • سهمی برای در راه ماندگان است.
  • سهمی برای مساکین از سادات است.

[ویرایش] احادیثی درباره خمس

امام صادق میگوید: « خداى كه جز او معبودى نيست از آنجا كه خوردن صدقه را بر ما حرام كرده حكم خمس را براى ما نازل فرمود، بنابراين صدقه بر ما حرام است و خمس تكليفى است كه خدايتعالى آنرا بنفع ما بر مسلمانان واجب كرده و چون جنبه احترام دارد خوردنش براى ما حلال است. »

و نيز از او روايت شده كه گفت: « اين عذر از هيچ بنده خدائى پذيرفته نيست كه از خمس چيزى را خريدارى كند و هنگامى كه از او بازخواست مى شود بگويد، پروردگارا من آن كالا را با پول خودم خريدارى كرده ام مگر آنكه قبلا از اهل خمس اجازه گرفته باشد »

امام باقر می گوید: « براى هيچكس حلال نيست با مالى كه خمس در آن هست چيزى خريدارى كند مگر بعد از آنكه حق ما را به ما رسانده باشد. »

در مورد جايگاه خمس نزد قرآن رجوع شود به: سوره أنفال آيه 41: { واعلموا انما غنمتم من شيء فان لله خمسه وللرسول ولذي القربى واليتامى والمساكين وابن السبيل ان كنتم آمنتم بالله وما أنزلنا على عبدنا يوم الفرقان يوم التقى الجمعان والله على كل شيء قدير } معني : "و بدانيد که هر چيزي را به غنيمت گرفتيد , يک پنجم آن براي خدا و پيامبر و از آن خويشاوندان {او} و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان است ، اگر به خدا و آنچه بر بندهء خود در روز جدايي{حق از باطل}-روزي که آن دو گروه با هم روبرو شدند- نازل کرديم ، ايمان آورده ايد. و خدا بر هر چيزي تواناست."

[ویرایش] منبع

  • تحریر الوسیله امام خمینی؛ مولف: محمد باقر موسوی همدانی