مرغ (گیاه)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

مـرغ‌


Agropyron repens (L.) Beauv .

از خانواده‌ گندمیان‌ Graminaceae

انگلیسی‌Couchgrass, Twitch _ grass , Quick _ Grass

نام‌های‌ رایج‌: نجم‌، ثیل‌، بید گیاه‌، ثیل‌ صغیر، کرک‌ جرواش‌ (مازندران‌)، علف‌ قی‌ سگ‌.

مرغ‌ گیاه‌ علفی‌ پایا و فراوانی‌ است‌ که‌ دارای‌ ریزوم‌های‌ سفید مایل‌ به‌ زرد به‌قطر 3 ـ 1 میلیمتر با دسته‌های‌ باریک‌ و ریشه‌چه‌های‌ کوچک‌ است‌. ساقه‌ آن‌ همیشه‌عمودی‌ و معمولاً بدون‌ کرک‌ است‌. رنگ‌ برگها سبز رنگ‌ یا مایل‌ به‌ کبود و به‌ندرت‌پهن‌تر از 15 میلیمتر است‌. گلها و میوه‌ها برروی‌ یک‌ محور زیگزاگ‌ شکافدار و درداخل‌ یک‌ غلاف‌ مسطح‌ و شل‌ محصور شده‌ است‌. گلهای‌ آن‌ در فاصله‌ خرداد و تیرظاهر می‌شوند. طعم‌ ریزوم‌ آن‌ کمی‌ شیرین‌ است‌.


مرغ‌ دارای‌ قند، اینوزیت‌ وتری‌ تیسین‌ Rriticin که‌ از هیدرولیز آن‌ لولز واملاح‌پتاسیم‌ بدست‌ می‌آید. املاح‌ پتاسیم‌، مقدار کمی‌ اسانس‌، خواص‌

آنتی‌بیوتیکی‌، وریزوم‌ آن‌ حاوی‌ لعاب‌، مانیتول‌Manitol و ایززیتول‌ (Inositol) و دکستروز (Dextrose)می‌باشد.

قسمت‌ مورد استفاده‌ گیاه‌ مرغ‌ ریز و ساقه‌های‌ زیرزمینی‌ که‌ غلط‌ ریشه‌ خوانده‌می‌شود و نیز برگ‌ و ساقه‌های‌ جوان‌ که‌ در بهار یا پاییز جمع‌آوری‌ شده‌ و پس‌ ازشستشوی‌ دقیق‌ ریزوم‌ها در سایه‌ خشکانده‌ می‌شود.

خواص‌ و اثرات‌ دارویی‌: طبع‌ گیاه‌ مرغی‌ کمی‌ سرد و خشک‌ است‌.

این‌ گیاه‌ دارای‌ خواص‌ مدر، قابض‌، ضد عفونی‌ کننده‌ ادراری‌، معرق‌،تصفیه‌کننده‌ خون‌، نرم‌ کننده‌، تب‌ بر، آنتی‌بیوتیک‌ و ضد میکرب‌ است‌.

گیاه‌ مرغ‌ در موارد التهاب‌ در دستگاه‌ هضم‌ و مجاری‌ ادرار، انسداد مجاری‌کبد و طحال‌، قولنج‌های‌ کبدی‌، یرقان‌، سنگ‌ کلیه‌، نقرس‌، رماتیسم‌، آب‌ آوردن‌نسوج‌، بواسیر، بیماریهای‌ مزمن‌ پوست‌، تنظیم‌ ترشحات‌ غدد داخلی‌، سنگهای‌صفراوی‌ و بیماریهای‌ سیستم‌ لنفاتیک‌ و گانگلیونها، رفع‌ دل‌ پیچه‌، زخم‌های‌ مثانه‌ وسخت‌ و قطره‌ قطره‌ ادرار کردن‌ و سل‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد.

به‌ شکل‌ جوشانده‌ 2 ـ 1 قاشق‌ غذاخوری‌ ریزوم‌ خرد شده‌ در یک‌ لیتر آب‌ده‌ دقیقه‌ می‌جوشانند از این‌ جوشانده‌ برای‌ درمان‌ التهاب‌ کلیه‌ و مثانه‌، بثورات‌پوستی‌ و ناراحتی‌های‌ رماتیسمی‌ مصرف‌ می‌شود.

دم‌کرده‌ بیخ‌ وریزوم‌ آن‌ برای‌ دل‌ پیچه‌ و زخم‌های‌ مثانه‌ و سخت‌ ادرار کردن‌نافع‌ است‌. (20 گرم‌ ریزوم‌ در یک‌ لیتر آب‌) .

ضماد خاکستر مرغ‌ برای‌ قطع‌ خونروی‌ بواسیر و تحلیل‌ ورم‌ها مفید است‌.هم‌چنین‌ ریزوم‌ آن‌ در حالات‌ نزله‌ای‌ سینه‌، آب‌ آوردن‌ بافتها و بیماریهای‌ مزمن‌پوست‌ نافع‌ است‌ و عصارة‌ ریشه‌ آن‌ برای‌ درمان‌ دیابت‌ مصرف‌ می‌کنند.

جوشانده‌ گیاه‌ مخلوط‌ با شیرین‌ بیان‌ برای‌ بیماریهای‌ حاد به‌منظور رفع‌ خشکی‌زبان‌ و فعال‌ کردن‌ عمل‌ دستگاه‌ دفع‌ ادرار و تب‌ مصرف‌ می‌شود.

نسخه‌ به‌عنوان‌ داروی‌ مدر (ادرار آور)

3 تا 4 گرم‌ از ریزوم‌ گیاه‌ به‌صورت‌ دم‌ کرده‌ مصرف‌ می‌شود.

منبع: گیاهان دارویی- آریا فلاحتگر لیش- چاپ انتشارات لاهیجی- 1384 - چاپ دوم-تیراژ 5000