دستگاه عصبی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

دستگاه عصبی یا سیستم ‌عصبی یا سامانۀ عصبی ( Nervous System ) در بدن جانوران به هماهنگی فعالیت‌های ماهیچه‌ها پرداخته، اعضاء گوناگون را تحت نظارت درآورده، و ایجاد و توقّف ورودی‌های مربوط به حواس مختلف را باعث می‌شود. وظیفه کنترل اعمال بدن بر عهدۀ دو سیستم اعصاب و غدد داخلی می‌باشد، که از این میان، دستگاه عصبی، که از سلول‌های عصبی و سلولهای نگهبان تشکیل شده است، سلولهای عصبی (نورون‌ها) وظیفۀ تولید و هدایت پالس‌های الکتروشیمیایی را بر عهده داشته و سلولهای نگهبان وظیفه حمایت از سلولهای عصبی را بر عهده دارند.

[ویرایش] تقسیم بندی سیستم عصبی

تقسیم بندی سیستم عصبی معملا بر اساس دو مبنای اناتومیکی و عملکردی صورت می گیرد. الف- از لحاظ آناتومی: دستگاه عصبی را از لحاظ کالبدشناختی به دو بخش تقسیم می نمایند،که عبارتند از: الف-الف-دستگاه عصبی مرکزی( Central Nervous System ): دستگاه عصبی مرکزی از مغز و نخاع تشکیل گردیده است. الف-ب-دستگاه عصبی محیطی( Peripheral Nervous System ): دستگاه عصبی محیطی از12 جفت اعصاب مغزی و 31 جفت اعصاب نخاع تشکیل گردیده است. ب- از لحاظ عملکردی: دستگاه عصبی را از لحاظ عملکردی به دو بخش تقسیم می نمایند، که عبارتند از: ب-الف-دستگاه عصبی مرکزی( Somatic Nervous System ): سیستم اعصاب پیکری ، بخش ارادی سیستم اعصاب بوده و به عضلات مختطط اسکلتی و همچنین عضلا زبان عصب دهی می نماید ب-ب-دستگاه عصبی محیطی( Autonomic Nervous System ): سیستم اعصاب خودکار همانطور که از نام آن مشخص است ، سیستم کاملا غیر ارادی بوده که بر اعمال احشاء داخلی بدن ، غدد و ..... نظارت دارد و شامل دو گروه اعصاب سمپاتیک (Nerve Sympathetic ) و پاراسمپاتیک(Nerve Para Sympathetic ) می باشد. جنین شناسی دستگاه عصبی( Embryology Nervous System ): در هفته سوم پس از لقاح ، در ناحیه پشتی جنین ، نوار طولی از اکتودرم ظاهر شده که دارای دو انتهای سری و دمی می باشد ، این صفحه ، صفحه عصبی ( Neural Plate ) گفته می شود ، از آنجایی که رشد اطراف صفحه بیش از نواحی مرکزی آن می باشد پس از مدتی صفحه بصورت ناودان مانند موسوم به ناودان عصبی ( Neural Groove ) و با ادامه روند رشد ، سرانجام بصورت لوله در امده که به آن لوله عصبی ( Neural Tube ) گفته می شود .