سورنجان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


Colchicum Automnale L .

از خانواده‌ Liliaceae

انگليسي‌Colchicum , Avtvmncrocus

نام‌هاي‌ رايج‌: پيازسگ‌، سورنجان‌، پياز حضرتي‌، گل‌ حضرتي‌، مورنجان‌.

گل‌ حسرت‌ گياهي‌ است‌ علفي‌ و پايا از تيره‌ سوسين ها و از دسته‌ سورنجان ها اين‌گياه‌ داراي‌ پياز بزرگ‌ و گوشت دار و محفوظ‌ در پوشش هاي‌ نازک‌ و ريشة‌ افشان‌ است‌.برگ هايش‌ باريک‌ و دراز و نوك‌ تيز بدون‌ كرک‌ و به‌ رنگ‌ سبز تيره‌ است‌. گل هايش‌گلي‌رنگ‌اند و ميوه‌اش‌ كپسول‌ سه‌ قسمتي‌ و محتوي‌ دانه‌هاي‌ ريز زياد (70 تا 80دانه‌ در هرخانه‌) مي‌باشد.

در پياز گياه‌ گل‌ حسرت‌ موسيلاژ، آميدون‌، آلكالوئيدهاي‌ سمي‌ به‌نام‌هاي‌كلشيسين‌ و دمه‌كولسين‌ و كولشي‌ سيئن‌، قند، تانن‌، به‌مقدار كم‌ رزين‌، و در دانه‌ آن‌‌ اسيد گاليك‌ به‌ مقدار كم‌، روغن‌، قند و كولشي‌ سين‌ وجود دارد.

قسمت‌ مورد استفاده‌ داروئي‌ گياه‌ گل‌ حسرت‌ دانه‌ و ساقه‌ زيرزميني‌خشكک شده‌ آن‌ است‌. در ماه هاي‌ تير و مرداد دانه‌ها از كپسول هاي‌ رسيده‌(قهوه‌ای رنگ‌) جمع‌آوري‌ مي‌شود. ساقه‌ زيرزميني‌ آن‌ را در پاييز يا بهار چيده‌ و درسايه‌ يا آفتاب‌ مي‌خشكانند.

خواص‌ و اثرات‌ دارويي‌: طبع‌ گل‌ حسرت‌ گرم‌ و خشک‌ است‌.

گل‌ حسرت‌ داراي‌ خاصيت‌ درماني‌ نيروبخش‌، بادشكن‌، مسهل‌، افزايش‌دهنده‌ نيروي‌ جنسي‌، ضد بلغم‌ و سودا، ضد نقرس‌ است‌.

گل‌ حسرت‌ در درمان نقرس‌، روماتيسم‌، بيماريهای‌ كبد و طحال‌، يرقان‌، ورم‌طحال‌، دفع‌ اخـلاط‌ لزج‌، سياتيك‌ (مصرف‌ با صبر زرد)، درد مفاصل‌، آرتروز،بازكردن‌ بيني‌ (مصرف استنشاقی‌) به‌كار می‌رود.

گل‌ حسرت‌ اختصاصي‌ترين‌ داروي‌ ضد نقرس‌ است‌ و در صورت مصرف اين‌ گياه‌ در درمان‌ نقرس‌ بايد به‌ محض‌ برطرف‌ شدن‌ عوارض‌ بيماري‌ مصرف‌ دارو را قطع‌ كنند. چون‌ اثرات‌ شديدي‌ برروي‌ معده‌ و روده‌ مي‌گذارد، با قطع‌ مصرف‌،اين‌ عوارض‌ برطرف‌ می گردد.

ضماد آن‌ با زعفران‌ و تخم‌ مرغ‌ در تسكين‌ درد استخوان‌ و تحليل‌ ورم‌هاي‌سفت،‌ و با سركه‌ براي‌ درد مفاصل‌ و آرتروز مفيد است‌.

شياف‌ آن‌ كه‌ با روغن‌ گوسفند يا گاو تهيه‌ شود برای افتادن‌ دانه‌ بواسير و تسكين‌درد آن‌ بسيار نافع‌ است‌.

از تنطور دانه‌ گل‌ حسرت‌ به‌مقدار 30 تا 40 قطره‌ در روز اول‌ و 40 تا 55 گرم‌ درروزهاي‌ بعد به‌عنوان‌ داروی‌ ضد نقرس‌ با مقداری‌ آب‌ تناول‌ شود.

توجه:‌ غده‌ گياه‌ گل‌ حسرت‌ سه‌ نوع‌ است‌. كه‌ از نظر استعمال‌ داخلی فقط‌ نوع‌سفيد كه‌ رنگ‌ پوست‌ خارجی‌ غده‌ و نيز رنگ‌ مغز غده گياه‌ سفيد است‌ و دارای‌طعمی‌ شيرين‌ است‌ توصيه‌ می‌شود.

به‌علت سمی‌ بودن آن بايد فقط‌ تحت‌ نظر پزشك‌ مصرف‌ شود. اين‌ دارواساساً در درمان‌ نقرس‌ به‌كار می‌رود.

[ویرایش] منابع

  • گياهان دارويی- آريا فلاحتگر ليش- چاپ انتشارات لاهيجی- 1384 - چاپ دوم-تيراژ 5000