امیر خسرو دهلوی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
امیرخسرو پسر امیر سیفالدین محمود دهلوی از شاعران پارسیگوی هندوستان است.او در سال ۶۵۱ (هجری قمری) در پتیالی هند زاده شد و به سال ۷۲۵ (هجری قمری) در دهلی درگذشت. وی ملقب به سعدی هند و تخلص او "طوطی" است. امیرخسرو بر زبانهای فارسی، عربی، ترکی و سانسکریت تسلط داشت.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] زندگی
پدر امیرخسرو از مردم کش ترکستان بود و در غایله مغول به هند گریخت. امیرخسرو دوران کودکی و نوجوانی را با فراگرفتن زبان و ادب فارسی در دهلی گذراند و پس از چندی در حلقه ارادت شیخ نظامالدین اولیا درآمد، او در غزل از سعدی پیروی نموده و از الفاظ و معانی شاعران متصوف ایرانی سود میجست.
[ویرایش] آثار
دیوان اشعار امیرخسرو مشتمل بر پنج قسمت است:
- تحفةالصغر
- وسطالحیوة
- غرةالکمال
- بقیهٔ نقیه
- نهایةالکمال
امیرخسرو به نظامی گنجوی اعتقادی تام داشت و به تقلید او خمسهای ساختهاست:
- مطلعالانوار
- خسرو و شیرین
- مجنون و لیلی
- آیینه اسکندری
- هشت بهشت
امیرخسرو دارای تصنیفها و منظومههای دیگری نیز به شرح زیر است:
- قرانالسعدین
- نه سپهر
- مفتاحالفتوح
اشعار زیر را هم بدو نسبت دادهاند:
- قصیده شکوائیه
- ماتم غم
- آینهداری دل
[ویرایش] منابع
- فرهنگ فارسی معین، جلد پنجم، اعلام