دسیسه هرمی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تعریف
دسیسهٔ هرمی نوعی کلاهبرداری است که شکل کلی آن به این صورت است که افراد با پرداخت مقداری پول عضو شرکتی میشوند تا در آینده با به عضویت در آوردن چند نفر دیگر و رشد زیرمجموعه مشتریان به چند برابر حق عضویت دست پیدا کنند. برخی از این شرکتها به واسطه عضویت باواسطه نیز به اعضایشان حقالزحمه میدهند ولی در همه انواع این نوع دسیسه عضو میبایست دستکم دو نفر را مستقیماً به شرکت معرفی کند.
[ویرایش] وجه تسمیه
شبکه اعضای این شرکتها در لایههای پایین افزایش پیدا میکند و از این جهت ساختار شبکه مشتریان شبیه هرم است. سادهترین صورت این شبکهها نوع دودویی است که اگر با یک عضو شروع شود پس از ده مرحله به بیش از هزار عضو جدید، پس از بیست مرحله به بیش از یک میلیون عضو جدید و پس از سی و سه مرحله به بیش از هشت میلیارد عضو جدید برای رشد نیاز دارد!
نتیجه فعالیت این نوع شرکتها این است که تعداد اعضایشان آنقدر رشد خواهد کرد تا محدودیت جمعیت مشتاقان عضونشده موجب شود یافتن عضو جدید کم و بیش ناممکن شود. در چنین وضعیتی جمعیت بسیار بالایی از اعضا، که گاهی تا نود درصد کل هم میرسد، در لایههای پایینی قرار دارند و پولشان را از دست دادهاند و در عوض شرکت و درصد کمی به پول رسیدهاند. این در حالی است که شرکت نیز طبق قوانینش عمل کرده است!
ظاهر این نوع کلاهبرداری را گاهی با اضافه کردن کالا یا خدمات به فعالیتی شبهاقتصادی تبدیل میکنند که به آن بازاریابی چندسطحی گفته میشود.
[ویرایش] مثالی ساده از یک دسیسه هرمی
شرکتی صد هزار تومان میگیرد و در صورتی که عضوی دو عضو جدید معرفی کند به او صد و پنجاه هزار تومان حقالزحمه میدهد. این شرکت با عضویت هر دو نفر، دویست هزار تومان میگیرد و صد و پنجاه هزار تومانش را به عنوان حقالزحمه میدهد. در نتیجه بی هیچ کار مفیدی پنجاه هزار تومان برایش میماند! در چنین فعالیتی همیشه بیش از 50 درصد اعضاء فقط حق عضویت دادهاند و با گسترش شبکه تعدادشان افزایش پیدا میکند تا زمانی که رشد شبکه متوقف شود.
[ویرایش] مثالی از یک دسیسه هرمی با ظاهر اقتصادی
در همان مثال قبل به جای دریافت حق عضویت، کالایی که پنجاه هزار تومان ارزش دارد به قیمت صد و پنجاه هزار تومان به فرد فروخته میشود تا بتواند در فعالیت بازاریابی همان کالا شرکت کند. قوانین پرداخت حقالزحمه مشابه است. در نهایت بیش از پنجاه درصد مشتریان به هوس رسیدن به حقالزحمه، کالایی که شاید حتی به آن نیاز هم نداشتهاند را صد هزار تومان گرانتر خریدهاند.
[ویرایش] قوانین کشورهای مختلف
در بسیاری از کشورها از جمله ایران، ایالات متحده آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی و آسیایی قوانینی بر ضد این نوع فعالیتها وضع شده است.
[ویرایش] منبع
سایت تخصصی بررسی سیستمهای فروش شبکهای
[ویرایش] نگاه کنید به
شورای نگهبان طرح ممنوعیت فعالیت شرکتهای هرمی را مغایر شرع و قانون اساسی ندانست در سایت رسمی شورای نگهبان
پاسخ به چند پرسش در مورد شرکتهای هرمی در سایت رسمی شورای نگهبان
گزارشی در مورد گلدکوئست و تجربههای مشابه در اروپا از سایت رادیو و تلویزیون آلمان: وعدهٔ پول و ثروت
تاریخچهٔ شرکتهای هرمی در روسیهٔ تزاری: آیا ایدهٔ گلدکوئست متعلق به عصر اینترنت است؟
قوانین کشور آمریکا و کانادا در ارتباط با فعالیتهای بازاریابی چندسطحی
گزارش Debra A. Valentine مشاور ارشد کمیسیون تجارت فدرال آمریکا در ارتباط با طرحهای هرمی قسمت اول، قسمت دوم و قسمت سوم
گزارشی در مورد گلدکوئست در ایران از سایت فارسی BBC: گنج طلا یا چاه فنا! و گزارش صوتی تکمیلی