کشتار خوجالی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
کشتار مردم شهر خوجالی جمهوری آذربایجان توسط نیروهای ارمنستان با پشتیبانی نیروهای ۳۶۶ روسیه در ۲۵و ۲۶ فوریه سال ۱۹۹۲ در جریان جنگ قرهباغ اتفاق افتاد. بر اساس آمارهای موجود از جمله آمار سازمان دفاع از حقوق بشر در این کشتار ۶۱۳ نفر از غیر نظامیان از جمله ۶۳ کودک جان خود را از دست دادند.
تاریخچهای از کشتار مسلمانان در دو سوی ارس • منبع: ۱۳۸۳ سؤی قیریم (قتل عام ) مسلمانان در دو سوی ارس شابک:۹۶۴-۸۱۰۵-۵۹-۶ • نوشته: صمد سرداری (تلخیص) • Xocali Soyqirimi • جهت آشنایی در این نوشتار به قتل عام مسلمانان در تاریخ معاصر اشارهای مختصری خواهد شد: • ارمنیانِ ایران و ترکیه؛ در جنگهای ایران و روسیه خدمات ارزندهای به روسیه کرده و پیروزی این کشور را تسهیل کردند. چرا که اولین قدم برای تحقق ارمنستان بزرگ؛ جدایی این منطقه از یک حکومت مسلمان است. به طوری که: • زمانی که مردم گنجه در برابر روسها مقاومت می¬کردند؛ قلعه بابک با خیانت ارامنه سقوط میکند. • ارامنه در حالی با روسها بر علیه ایران همکاری همه جانبه میکنند که همیشه در کشور ایران مورد احترام بودهاند. • پس از پایان جنگهای ایران و روسیه؛ کوچ ارامنه از ایران و عثمانی به آن سوی ارس آغاز میشود. روسها که هیچ اعتمادی به مسلمانان قفقاز نداشتند؛ ترکیب جمعیتی قفقاز را به ضرر مسلمانان تغییر دادند و در طول این سالها؛ سیاستِ مسیحی کردنِ اجباریِ مردم مسلمان ادامه داشت. ارامنه در دولت روس تا مقام نخست وزیری نیز پیش رفته و سیاست مسیحی کردنِ آن سوی ارس، به قیمت قتل عام مسلمانان قفقاز همیشه بوده؛ به طوری که در آستانه فرو پاشی شوروی سابق ؛ تنها جمهوری آذربایجان بود که مورد خشم گورباچوفِ نظریه پرداز گردید و در ژانویه سیاه ۱۹۹۰ خیابانهای باکو با خون مسلمانان رنگین شد. • روسها؛ همه را به یک چشم نمیدیدند وتبعیض شدیدی قائل میشدند به طوری که مسلمانان در این میان وضع وخیم تری داشتند؛ از سالهای ۱۸۳۳ جنبشهایی در قفقاز شروع شد که برخی از آنها را در ادامه ذکر میکنیم. • تا سال ۱۸۵۹ شیخ ‹ شامل › ۲۶ سال در مقابل تزار روس مقاومت میکند. • در دهه ۱۸۷۰ مبارزات مسلحانه¬ای توسط گروههای کوچکی به نام « قاچاق لار» در اعتراض به تبعیضهای تزار و نارضایتی مسلمانان انجام میشود. • در سال ۱۸۹۰ ارامنهٔ افراطی، حزبی به نام « داشناکیستیون» با هدف ایجادِ ‹ارمنستان بزرگ› در تفلیس پایه گذاری میکنند. شعار داشناکها « ارمنستان بزرگ از دریا تا دریا (خزر تا مدیترانه)» بود. • داشناکها در سال ۱۹۰۵ جنگی به باکو تحمیل میکنند که منجر به کشته شده اهالی زیادی از باکو میشود. • در سال ۱۹۱۸ در دو سوی ارس صدها هزار نفر از مسلمانان توسط داشناکها به قتل میرسند. • در همین سال در ایروان و ۲۱۱ روستای آن سیصد هزار نفر مسلمان کشته شده و بقیه متواری میشوند و ایروان تبدیل به یک شهر ارمنی نشین میشود. • در همان سال در باکو؛ بیش از بیست هزار نفر از مردم مسلمان باکو توسط داشناکها کشتار میشوند که البته با رسیدن قشون عثمانی، داشناکها نتوانستند پاکسازی نژادی را در باکو به طور کامل به اجرا در آورند. • «جلو»ها که از دولت عثمانی شکست خورده بودند در ارومیه و سلماس ساکن شدند و مردم شریف این مناطق نیز با مهربانی آنها را پذیرفتند ولی پس از مدتی انگلیسیها «جلو »ها را مسلح کرد. • به منظور تشکیل حکومت مسیحی در غرب آذربایجان؛ در شهرهای ارومیه ،سلماس و کهنه شهر بیش از ۱۳۰ هزار نفر از مسلمانان را به طرز فجعیی کشتند و با آمدن قشون عثمانی این نسل کشی نیز به طور کامل تحقق نیافت. • کشتار مردم ارومیه توسط مسیحیها در اسفند ماه سال ۱۲۹۶ شمسی دو بار اتفاق افتاد و در سال ۱۲۹۷ شمسی در سلماس تکرار شد . • حمله داشناکها به خوی در ۱۲۹۷ با مقاومت مردم غیور خوی که یکی از صفحات درخشان تاریخ معاصر آذربایجان است؛ و نجات مسلمانان این منطقه از نسل کشی توسط قشون عثمانی ؛ یکی از شکستهایی بود که باعث شد داشناکها برای تشکیل ارمنستان بزرگ کاملاٌ نا امید شدند. در این حمله علی احسان پاشا؛ سردار عثمانی پس از شکست داشناکها به تعقیب ایشان پرداختند؛ داشناکها پس از عبور از ارس پل را به آتش کشیدند و در راه بازگشت؛ در نخجوان، دو روستا را با زن و بچه قتل عام نمودند. • عثمانیها ؛ در سال ۱۲۹۷ شمسی جهت نجات ارومیه از دست داشناکها (ی مسیحی) به این شهر اعزام شدند و باعث شدند که مسیحیان، شهر را تخلیه کنند که البته مسیحیان همراه با غارت و کشتن مسلمانان در کوچهها و خانهها یشان ؛ و با غارت اموال مردم از ارومیه متواری شدند.
• نسل کشی (سؤی قیریم ) در ۳۱ مارس ۱۹۱۸ باکو توسط داشناکها: • یکی از تبعیضهای تزار بر علیه مسلمانان ؛ محروم شدن مسلمانان آذربایجان از رفتن به خدمت سربازی بود. • نمیخواهم با شرح تمام وقایع اعصاب خوانندگان را خرد کنم ، نشان دادن این مقدار کینه نمایندگان روسیه سرخ و ارمنیها نسبت به ترکهای آذری ربان در روزهای حوادث مارس ۱۹۱۸ کافی است. در این حوادث در مدت سه روز پانزده هزار تورک مسلمان آذربایجانی به قتل رسیدند. داشناکهای ارمنی مسلمانان را با شمشیر پاره پاره کرده با سرنیزه سوراخ سوراخ میکردند . خانهها را آتش زدند. کودکان را زنده زنده در خرمن آتش سوزاندند ؛ نوزادان را بر سر نیزه زدند. در این نبردها ارمنیها ۱۴ نفر از مهندسان مسلمان نفت را هم کشتند. ۳ روز تمام در خیابانهای باکو به جای آب از جویها خون جاری بود. • خیابانها و کوچهها و خانهها پر از جسد بوداین قتل عامها پس از باکو در قوبا، لنکران، شوشا، گنجه و شاماخی تکرار شد. در این حوادث پانصد نفر از ایرانیان شاغل در باکو نیز کشته شدند از جمله کنسولگری ایران نیز به تصرف داشناکها درآمد. • شرکت مستقیم بلشویکهای آذربایجان در این حوادث خونبار هرگز فراموش نخواهد شد. ارمنیها مسجد جامع شاماخی را نیز با دینامیت منفجر کردند. • در ادامه این فجایع ، در سال ۱۹۸۸ شهرهای آذربایجان از جمله خوجالی؛ کلیجر و ... در معرض کُشت و کشتارهای داشناکها قرار گرفته و قره باغ (با جمعیتی بیش از یک میلیون نفرآواره ) به اشغال داشناکها درآمدهاست. کشتار مردم شهر خوجالی جمهوری آذربایجان توسط نیروهای ارمنستان با پشتیبانی نیروهای ۳۶۶ روسیه در ۲۵و ۲۶ فوریه سال ۱۹۹۲ در جریان جنگ قرهباغ اتفاق افتاد. بر اساس آمارهای سازمان دفاع از حقوق بشر در این کشتار ۶۱۳ نفر از غیر نظامیان از جمله ۶۳ کودک و ۱۰۶ زن، را به قتل رساندند. • قره باغ: در تقسیمات اداری شوروی بخشی از جمهوری آذربایجان بود. در سال ۱۹۸۸ نیروهای ارمنی جنگ خود را برای تصرف این زمینها آغاز کردند. • مدتی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جنگ تشدید شد، و در سال ۱۹۹۴ پس از اینکه ارتش ارمنستان این بخشها را به تصرف خود در آورد، جنگ با آتشبس تمام شد. سازمان ملل نیز هنوز این بخش را بخشی از خاک جمهوری آذربایجان میداند. •