علی‌اللهی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

فرقهٔ علی‌اللهی، در قرن اول هجری، در زمان حیات امام اول شیعیان،علی، توسط عبدالله بن سبا تاسیس شد. محور اصلی اعتقادات این فرقه، پرستش علی به عنوان خداست. این فرقه، علی بن ابی‌طالب را اسماً و رسماً، کماً و کیفاً، ذاتاً و جسماً، به طور مطلق خدا می‌دانند، یعنی خدایی غیر از علی تصور نمی‌نمایند و آنچه قبل از او و بعد از او از کتاب و پیغمبر و امام و اولیا بوده و باشند، هیچ‌یک را قبول ندارند. حتی جز شخص علی ، به سایر یازده امام دیگر که از نسل علی می‌باشند معتقد نیستند. این فرقه از لحاظ آداب و ارکان آئینی، دارای ارکان و رسوم بخصوصی هستند.


[ویرایش] عدم تشابه فرقهٔ علی‌اللهی و جماعت اهل حق

از اولین گروه‌هایی که به اشتباه، علی‌اللهی شناخته شده‌اند، گروه یا فرقه یا جماعت اهل حق است. اما جماعت اهل حق، بنا بر اعتقادات و آداب و ارکان آئینی و مذهبی‌شان با گروه علی‌اللهی کاملا متفاوتند. جماعت اهل حق در امور شرعی تابع شریعت اسلام هستند. اما از آنجا که غیر از قرآن و سایر کتب مذهبی اسلامی، کتاب مدونهٔ دیگری که به منظور ضبط تاریخ و حفظ سایر دستورات مسلکی به طبع رسیده باشد در دست ندارند تا مصون از اشتباهات باشند، گروهی ساده لوح اهل حق به علت بی‌اطلاعی از مبانی عقاید و ریشهٔ مسلک خود و معاشرت و همسایگی با فرق مختلفهٔ دیگر (مانند علی‌اللهی‌ها و غیره) بدون این که خودشان هم متوجه شده باشند اختلاط و امتزاج و انحراف مهمی در اساس مسلک‌شان به وجود آمده است و گروهی از این طایفه خود را علی‌اللهی می‌دانند.

باید دانست که فرقهٔ ‌علی‌اللهی و اهل حق هیگچونه وجه تشابهی با یکدیگر ندارند، جز این‌که هر دو فرقه، علی را دوست دارند، البته این هم به تنهایی دلیل یکی بودن هر دو فرقه نمی‌شود. زیرا علاوه بر فرقهٔ علی‌اللهی، فرقه‌های عرفانی دیگر هم در اسلام هستند که علی را دوست دارند، لیکن اسم علی‌اللهی هم بر خود نگذاشته‌اند. بنا بر این فرقهٔ اهل حق غیر از فرقهٔ علی‌اللهی، بلکه دو فرقهٔ متضادند و هر کس این دو فرقه را یکی بداند اشتباه محض است. از دیگر تفاوت‌های علی‌اللهی و اهل حق اینهاست: فرقهٔ علی‌اللهی معتقد به سیر تکامل و گردش مظهرات نیستند، و سر سپردن و پیر و دلیل داشتن هم مانند اهل حق بین آنها مرسوم نیست.

علاوه بر این همانگونه كه در ابتدا اشاره شد، تأسیس فرقهٔ علی اللهی توسط عبدالله بن سبا در زمان علی بوده است، در حاليكه مؤسس فرقهٔ اهل حق حضرت سلطان اسحق در قرن هفتم هجری می‌باشد.

[ویرایش] منبع