خانواده مفتیها
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
خانواده مفتی از خانوادههای مذهبی در کردستان بودهاند.
زادگاه اولیه این خانواده روستای دشه اورامان است و آنان همیشه محل رجوع و پرسش مردمان مذهبی بودهاند. شخصیتهای نسبتاً مشهوری از این خانواده برخاسته و آثار خود را به جامعه عرضه نمودهاند. از آن جمله میتوان به علامه مفتی دشی کردستانی اشاره کرد که پس از اتمام تحصیل رحل اقامت در شهر سنندج گزید و پس از مباحثه علمی و دینی با علمای تهران موفق به دریافت لقب مذهبی»مفتی«شد.
از فرزندان او، مولانا»محمود مفتی«است که بر علوم دینی به خصوص فقه و اصول و فلسفه تسلط کافی داشت. او پس از وفات پدرش مفتی، قاضی محکمه شهرهای کردستان شد. از فرزندان خلف او علامه»احمد مفتی زاده«است که از سردمداران اصلاحگری دینی در کردستان و از رهبران جامعه اهل سنت ایران است و دیدگاهها و نظرات فقهی وی به نوعی سنت شکنی بهشمار میآید.
ملا»خالد مفتی«از دیگر پسران علامه ملا»عبدالله مفتی«است که پس از وفات برادرش ملا»محمود مفتی«حاکم شرع کردستان شد. وی طبع شعر نیز داشتهاست و پسرش برهان مفتی استاد موسیقی است.
دکتر محمد صدیق مفتی زاده نیز در زمینه ادبیات کردی دارای آثاری هستند. او در ادبیات و دستور زبان کردی متبحر و وارد بود. از کارهای مهم ادبی او تصحیح و شرح دیوان ملا»عبدالرحیم مولوی«و نوشتن دستور زبان کردی است. از فرزندان ملا عبدالله، ملا محمد مشهور به (مهری) و ملقب به برهان الاسلام است که پس از تحصیلات راهی استانبول شد و در مدرسه تخصصی تفسیر و حدیث فارغ التحصیل شد و مدرس آن مدرسه شد و در دانشگاههای استانبول به تدریس ادبیات عرب پرداخت.
یکی دیگر از فرزندان این خانواده ملا»محمد رشید خالدی مفتی زاده«است. او پس از اتمام تحصیلات به سیر و سیاحت در کشورهای اسلامی پرداخت و سرانجام به درخواست مردم بیروت در مسجد جامع»الخضر«سمت امامت و خطابه را عهدهدار میشود و یکی از بزرگان عرفان به نام شیخ»شریف یعقوبی«دخترش را به عقد او در میآورد، وی شخصی پرهیزگار و آشنایی زیادی با علم حروف و اعداد داشت و ادعا میشود از روی بصیرت و صفای باطن حوادث را از آیات قرآن استخراج میکرد.
شخصیت نامدار دیگری در حوزه دین و ادب از این خانواده مرحوم دکتر»عبدالله خالدی«است. وی در سال ۱۳۱۵ در شهر بیروت چشم به جهان گشود. او فرزند ملا»محمد رشید مفتی«است و تحصیلات مقدماتی و دانشگاهی را در بیروت به پایان رسانید و دکترای ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران با موفقیت دریافت کرد و در دانشگاه عربی بیروت به تدریس پرداخت. او دارای سه دختر و دو پسر میباشد که همگی تحصیلکردهاند و در کشورهای عربی و آمریکا استاد دانشگاه هستند. او داماد استاد»سید محمد شیخ الاسلام«است و در روز چهارشنبه دو آذر ماه سال ۲۰۰۵ در بیروت دار فانی را وداع گفت و جنازه او با حضور هزاران نفر از مردم عرب و کرد بیروت به خاک سپردهشد.
کتابهای زیادی را به نگاشتهاست و در نوشتن دانشنامهها مانند کشاف اصطلاحات الفنون همکاری داشته است و بدین گونه آخرین حلقه از دودمان علما و ادبای خانواده مفتی کردستان در خارج از کردستان درگذشت.
[ویرایش] منبع
نوشتار: گسستن آخرین حلقه از سلسله مفتیهای کردستان از جلال جلالی زاده در سیرواننیوز (برداشت آزاد با ذکر منبع)