مرکز رشد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

مرکز رشد یا انکوباتور، یکی از ابزارهای رشد اقتصادی است که به منظور حمایت از کارآفرینان تحصیل‌کرده تاسیس می‌شود و با ارایه امکانات و تسهیلات عمومی، زمینه پا گرفتن شرکت‌های جدید را فراهم می‌کند. استفاده از مراکز رشد، امروزه به عنوان یکی از ابزارهای پذیرفته شده برای تبدیل خلاقیت‌ها و دستاوردهای علمی و تحقیقاتی به محصولات قابل ارایه به بازار و توسعه کارآفرینی محسوب می‌شود. امروزه بیش از ۳۰۰۰ انکوباتور در سراسر دنیا وجود دارد که بیشتر آنها در کشورهای آمریکا و ژاپن مستقر هستند.

فهرست مندرجات

[ویرایش] تعریف مرکز رشد

انکوباتور نام وسیله‌ای است که گرمای لازم را برای تولید جوجه از تخم مرغ فراهم می‌کند. این لغت همچنین به وسیله‌ای اطلاق می‌شود که با ایجاد گرما، زمینه را برای ادامه حیات نوزادان زودرس پس از تولد فراهم می‌کند. در ادبیات کارآفرینی، انکوباتورها یا مراکز رشد، مراکزی هستند که برای پرورش یا ایجاد کسب و کارهای کوچک ایجاد می‎شوند.[1] انکوباتورها طرح‎هایی مبتنی بر نوآوری هستند و از کادر مدیریتی کوچکی تشکیل می‌شوند. این مراکز دارای مکان فیزیکی و تسهیلات مشترک هستند.

[ویرایش] تاریخچه مراکز رشد

تاسیس اولین مرکز رشد جهان به سال ۱۹۵۹ میلادی در نیویورک بر می‌گردد. در این سال ژوزف مانسکو، تاجر آمریکایی با خرید یک ساختمان بزرگ قدیمی تصمیم داشت آن را پس از تعمیر، به یک مستاجر اجاره دهد، اما متوجه شد که ساختمان مزبور بزرگتر از آن است که یک مستاجر به تنهایی از عهده هزینه‌های آن برآید. لذا تصمیم گرفت که آن را به مستاجران متعددی اجاره دهد تا بتواند از این طریق درآمدزایی نماید. مانسکو بعد از یک سال، ۲۰ تا ۳۰ مستاجر داشت که حدودا ده هزار متر مربع از فضای مجموعه را اجاره نموده بودند. این مرکز هنوز هم فعال است و با نام مرکز صنعتی باتاویا (Batavia) شناخته می‌شود و حدودا هزار نفر در آن به کار مشغولند. [2]

[ویرایش] اهداف مراکز رشد

اهداف عمده انکوباتورها را می‎توان چنین دسته بندی نمود:

الف - کمک به جذب بیشتر کارآموزان و فارغ التحصیلان دانشگاهی در بازار کار و ایجاد شغل.

ب - ایجاد واحدهای صنایع کوچک و متوسط فنی و تخصصی که بتوانند در بازار کار رقابت‎پذیر باشند.

ج - نوسازی، انتقال فناوری و استفاده از اکتشافات علمی جدید.

د - افزایش بازدهی نیروی کار بالقوه و استفاده بهینه از این سرمایه عظیم ملی.

در کنار این اهداف، انکوباتورها اهداف دیگری را نیز دنبال می‎کنند: رشد اقتصادی منطقه، تنوع اقتصاد و سرمایه‌گذاران، کمک به زنان، مهاجران یا اقلیت‎ها.

[ویرایش] خدمات مراکز رشد

مراکز رشد، خدمات متعددی را به شرکت‌های پذیرفته شده ارایه می‌دهند. این خدمات را می‌توان بدین ترتیب برشمرد:

  1. خدمات عمومی و دفتری: تلفن، نمابر، اینترنت، اتاق مذاکره و کنفرانس، منشی و کارهای دفتری، رایانه، دبیرخانه، نظافت و ...
  2. خدمات اداری و اجرایی: وام‌ها و تسهیلات دولتی، شبکه، کمک‌های مالیاتی، اجاره‌بها و ...
  3. خدمات تجهیزاتی و تسهیلاتی: فضای اداری، پارکینگ، تجهیزات اداری و دفتری، منابع آزمایشگاهی، تجهیزات کارگاهی و ...
  4. خدمات فنی و تخصصی: مشاوره مالی و بازاریابی، مشاوره حقوقی و مدیریتی، دوره‌های آموزشی، دسترسی به منابع مالی و ...

[ویرایش] انواع مراکز رشد

  1. انکوباتورهای صنعتی: این مراکز رشد را اغلب نهادهای دولتی یا مراکز غیرانتفاعی به منظور حمایت از کارفرمایان تاسیس می‌کنند.
  2. انکوباتورهای دانشگاهی: این انکوباتورها به منظور تسهیل استفاده تجاری از دانش فنی و حقوق مالکیت معنوی تاسیس می‌شوند و امکان استفاده از امکانات دانشگاهی مانند آزمایشگاه، کارگاه و کتابخانه را فراهم می‌کنند. این انکوباتورها همچنین امکان استفاده از نظرات و مشاوره تخصصی اعضای هیات علمی دانشگاه را نیز فراهم می‌آورند.
  3. انکوباتورهای مجازی: این انکوباتورها معمولا دارای فضای فیزیکی خاصی نیستند و امکاناتی غیر از فضای اداری را ارایه می‌دهند.
  4. انکوباتورهای بین‌المللی: به طور معمول این طبقه از انکوباتورها دارای مجموعه کاملی از سرویس‌های پشتیبانی برای پیشرفت فعالیت‌های تجاری هستند و تمرکز آنها بیشتر بر روی صادرات است. این انکوباتورها با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی، سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی در ارتباطند. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این گروه، ایجاد شبکه‌ای از انکوباتورها در محدوده مربوط به خود است.

[ویرایش] مراکز رشد ایران

در ایران نیز تاکنون مراکز رشد متعددی تاسیس شده‌است که فهرست آنها به شرح ذیل می‌باشد:

  1. مرکز رشد جامع فناوری شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان[۱]
  2. مرکز رشد فناوری ابرکوه
  3. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات پارک علم و فناوری استان مرکزی
  4. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات پارک علم و فناوری خراسان
  5. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی
  6. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه ارومیه
  7. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه علم و صنعت ایران
  8. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه قم
  9. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه کاشان
  10. مرکز رشد واحدهای فناوری بیوتکنولوژی پزشکی و مهندسی ژنتیک پارک علم و فناوری یزد
  11. مرکز رشد واحدهای فناوری پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی
  12. مرکز رشد واحدهای فناوری پارک علم و فناوری استان خراسان
  13. مرکز رشد واحدهای فناوری پارک علم و فناوری استان سمنان
  14. مرکز رشد واحدهای فناوری پارک علم و فناوری استان فارس
  15. مرکز رشد واحدهای فناوری پارک علم و فناوری استان گیلان
  16. مرکز رشد واحدهای فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
  17. مرکز رشد واحدهای فناوری پلیمر پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران
  18. مرکز رشد واحدهای فناوری جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه
  19. مرکز رشد واحدهای فناوری خلیج فارس
  20. مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه تربیت مدرس
  21. مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه تهران
  22. مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه زنجان
  23. مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه شهید بهشتی
  24. مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه شهید چمران
  25. مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر
  26. مرکز رشد واحدهای فناوری سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
  27. مرکز رشد واحدهای فناوری شرکت شهرک‌های صنعتی مازندران
  28. مرکز رشد واحدهای فناوری فرآورده‌های داروئی دانشگاه علوم پزشکی تهران
  29. مرکز رشد واحدهای فناوری فرآورده‌های داروئی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
  30. مرکز رشد واحدهای فناوری فرآورده‌های داروئی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
  31. مرکز رشد واحدهای فناوری فرآورده‌های داروئی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
  32. مرکز رشد واحدهای فناوری لوازم و تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
  33. مرکز رشد واحدهای فناوری مرکز بین المللی علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی
  34. مرکز رشد واحدهای فناوریهای پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف
  35. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات پارک علم و فناوری استان یزد
  36. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه بوعلی سینا
  37. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
  38. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان منطقه آزاد کیش
  39. مرکز رشد واحدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات مرکز تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان
  40. مرکز رشد واحدهای فناوری سازمان منطقه آزاد قشم
  41. مرکز رشد واحدهای فناوری معماری و ساختمان پژوهشکده توسعه کالبدی
  42. مرکز رشد واحدهای فناوری موسسه مطالعات وتحقیقات زنان

[ویرایش] پانویس

  1. ^ : محدث
  2. ^ : پورتال مراکز رشد ایران
  1. http://www.istt.org

[ویرایش] جستارهای وابسته

  1. پارک علم و فناوری

[ویرایش] منابع

  • جواد محدث، نقس انکوباتورها در ایجاد اشتغال، [3]
  • پایگاه اینترنتی پورتال مراکز رشد ایران [4]
  • سهیلا ابراهیمی، انکوباتورها و توسعه کارآفرینی در ایران، تدبیر، اسفند ۸۴، شماره ۱۶۶