ماميران
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ماميران
Chelidonium Majus L . نام علمي
خانواده خشخاش Pepareraceae
انگليسيCelandine , Greater Celandine , Grande Chelioihe
نامهاي رايج: خليدونيون، حشيشهالخطاطيف، ماميران كبير، زردچوب،عروقالصباغين، زرده چاو (فارسي)، بقلةالخطاطيف، كليدونيون.
ماميران گياهي پايا به ارتفاع 30 ـ 100 سانتيمتر با ريزوم مخلوطي و ستبراست. از تمام قسمتهاي گياه در موقع شكسته شدن شيرابهاي گس بهرنگ زردنارنجي تراوش ميشود. ساقههاي آن منشعب و كركدار است. برگها متناوب، كركدارو نشانهاي است ولي برگهاي بالايي منقسم است. رنگ گلها طلائي تا زرد متغيراست كه در يك گل آذين چتري شكل مجتمع شده و داراي چهار گلبرگ و پرچمهايمتعدد است. در بين ماههاي ارديبهشت تا خرداد شكوفه ميدهد.
ماميران حاوي چند آلكالوئيد كه از لحاظ ساختماني شبيه آلكالوئيدهايترياكاند. شيرابهاي گس، اسيد كليدونيك، يك ماده رنگي بهنام كليدوكسانيتن،اسانس، املاح فسفاتهاي كليسم و منيزيوم و آمونيوم، پروتوپين، هوموكليدونين،مواد رزيني و پكتيكي و شليدونين وجود دارد.
قسمت مورد استفاده ماميران سرتاسر گاه، گياه شكوفهدار تازه يا خشك شده،شيرابه تازه، برگها، ريشه كه در مقع شكوفه دادن گردآوري شده و در سايه يا آفتابخشكانده ميشود.
خواص و اثرات دارويي: طبع ماميران كبيرگرم و خشك است.
داراي خواص ملين، ادرارآور، ضد تشنج (آنتي اسپاسموديك)، تصفيهكنندهخون، مسهل، مخدر، پايين آورنده فشار خون، صفرابر، ضد كرم (آلكالوئيد)، آرامبخش، ضد سرطان، قرمزكننده پوست بدن، تاولآور، التيامبخش زخمهايسطحي بدن است.
ماميران در موارد تورم غدد داخلي، سرطان معده (شاخه و برگها)، تورمچشم، تورم پلك، آسم و اختلالات مربوط به تشنج ماهيچهها، اضطراب، غدهسرطاني (تزريق زيرجلدي)، قولنج (كوليت)، برونشيت، تنظيم قاعدگي، زگيل،جرب، لكه چشم و ضعف چشمي (گرد خشك)، سوداي پوستي، تصلب شرائين،و تصلب شرائين مغزي، سنگ كليه، تبهاي نوبه، زردي، انسداد كيسه صفراء و غددلنفاوي، آب آوردن، خفقان صدري، آنژين (وپواترين) مصرف ميشود. ازماميران در استعمال داخلي بهصورت جوشانده 5 تا 30 گرم در هزار برگخشك شده بهمقدار يك فنجان در روز براي درمان التهاب كيسه صفرا و دردهايمعدي و تسكين آسم و دم كرده 3 ـ 2 گرم گرد ماميران در يك ليتر آب جوش قبل ازخواب براي ضعف قواي دماغي و بيخوابي و اضطراب و رفع تصلب شرائينمغزي اثرات مفيدي دارد.
همچنين در رفع تحريكات مغزي مبتلايان به هيستري و اشخاص مبتلا بهضعف قواي دماغي كه از بيخوابي، اضطراب رنج ميبرند داروي خوبي است. اينگياه داراي اثر ضد تشنج برروي عضلات صاف (روده، معده و كيسه صفرا) است وروي ماهيچههاي رحم اثر ميگذارد.
دم كرده 20 تا 25 گرم برگ خشك در يك ليتر آب جوش، پس از گذراندن ازصافي براي آرامش اعصاب و مداواي اضطراب و هيجان و برطرف كردن بيخوابيقبل از هروعده غذا يك فنجان تناول نمائيد.
جوشانده 10 تا 15 گرم ريشه ماميران در يك ليتر آب بهعنوان ادرارآور درمداواي نقرس و آرتروز، چندين بار در روز تناول شود.
در استعمال خارجي 5 گرم شيره ماميران در 100 گرم آب حل كرده از اينلوسيون براي ناراحتيهاي چشمي و آماس پلكها توصيه ميشود.
جوشانده برگ يا شيره تازه بهصورت رقيق شده در آب مقطر براي رفع ورممزمن كره چشم، اثرات مفيد و خوبي داده است.
شيره خالص ماميران يا مخلوط در آب و نيز قرار دادن ريشه تازه و له شده آنروي زخمهاي چركين و خنازيري بهبودي و التيام در آنها بهوجود ميآيد و در رفعبيماريهاي جلدي نظير سودا مفيد است.
ماليدن شيره تازه آن روي ميخچه يا زگيل باعث بهبودي آن خواهد شد.