خوی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
خوی نام شهری در استان آذربایجان غربی ایران و مرکز شهرستان خوی است.
این شهر بعد از مرکز استان اولین شهر بزرگ استان است. شهرستان خوی دارای جمعیت شهری حدود ۱۷۰ هزار نفر می باشد. نرخ با سوادی این شهرستان هفتاد درصد میباشد.
مردم این شهر مسلمان و دارای مذهب شیعه می باشند وبه زبان ترکی تکلم می کنند.
شهر خوی بهدلیل واقع شدن در مسیر جاده ابریشم و جاده ترانزیتی شرق و غرب، مورد بازدید بسیاری از جهانگردان و ایرانشناسان واقع شده است. در منابع تاریخی و سفرنامههااز جمله سفرنامه ناصرخسرو مطالب قابل توجهی درباره خوی بهدست میآید.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] نام
نام این شهر به نقلی هم تغییر یافته خویره که از پاتخت اورارتوها بوده بدست آمده است. برخی به خاطر انکه در دشت صاف بین کوهها قرار گرفته نام ان را خوی نامیده اند[1]. این شهر در گذشته به دارالمومنین و دارالصفا معروف بوده است. خوی در زبان کردی نیز به معنی نمک است. در روایتها آمده است که افراد سر شناس و مشهوری از جمله تیمور لنگ شهر خوی را بسیار دوست داشت چونکه هم آب و هوای خوبی داشت و هم اینکه تیمور به دو دلیل دیگر:یکی نمک خوی و دیگری زیبایی بیش از حد دختران این دیار به این شهر عشق می ورزید.
[ویرایش] آثار تاریخی و مذهبی
آثار تاریخی زیادی در منطقه خوی قرار دارد از جمله دروازه سنگی، مسجد مطلب خان، برج شمس تبریز، پل خاتون، بازار و کارونسراهای اطراف آن، ساختمان شهرداری پیشین.
شهرستان خوی دارای اماکن متبرکه زیادی است که میتوان به امامزاده سید بهلول واقع در محله امامزاده، بقعه مبارک شیخ نوائی و بقعه متبرک میر فتاح اشاره کرد.
موقعیت آن در میان کوههای بلند واقع شدهاست به همین دلیل آبوهوای آن در تابستان گرم و در زمستان بسیار سرد است. آب و هوای این شهرستان در فصل بهار بسیار دلچسب بوده. کوه چله خانه در مجاورت این شهرستان قرار دارد و نیز کوه اورین که برای مردم این شهر یک کوه با ارزش و تاریخی است. وجود منطقه بکر جهنم دره یا به قولی دره گریس که یک دره کاملا بکر با کوه ها و صخره هایی که از محمد اقبال نیا وسط شان راه عبوری دارند و ارتفاع آنها گاهی به ارتفاع یک برج ده طبقه میرسد که در بالا به همدیگر چسبیدهاند منظره هایی به وجود آورده که انسان محو تماشای آن میشود.همچنین در این دره سر سبز بسیار زیبا انواع جانورانی مانند: خرس قهوه ای، آهو ، گوزن و ... وجود دارند که خالی از تماشا نیست.
[ویرایش] محصولات
تخمه آفتابگردان از محصولات اصلی این شهرستان است که شهرت زیادی در بین انواع تخمه آفتابگردان دارد و همچنین عسل مرغوب این شهرستان از دیگر محصولات غذایی میباشد.
[ویرایش] سرشناسان
از خاندانهای معروف این شهرستان خاندان دنبلی را میتوان نام برد سالیان متوالی در آذربایجان حکومت داشته اند.
از شخصیتهای معروف این شهرستان می توان به امام جمعه خویی، مرحوم آیتالله خویی، دكتر عباس زریاب خویی، دكتر محمد امین ریاحی و وحید هاشمیان اشاره کرد.
[ویرایش] راه ترانزیت
شهرستان خوی با وجود قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم تنها راه مرزی نزدیک به کشور ترکیه است. خوی تنها شهریست که مسافت آن با شهر وان در کشور ترکیه از طریق بازارچه رازی حدود یک ساعت است.
در سال ۲۰۰۶ هیتی از طرف کشور ترکیه برای بررسی وضعیت بین راهی دو کشور جلسه ای با حضور معاون وزیر و سایر افراد متولی صادرات و واردات استان آذربابجان غربی و افراد منتخب از این شهرستان برگزار نمودند.
چون فاصله سایر بازارچهها با وان زیاد است بنابراین کشور ترکیه اعتراض کتبی خود را راجع به این مسئله به مقامات ایران اعلام کرد که چرا رانندگان ما با وجود راه نزدیک مسافتی در حدود 4:30 ساعت را برای رسیدن به جاده ترانزیتی بین المللی طی کرده و ضررهای زیادی را متحمل شوند.