Rialtas Dúchais
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
B'é an Rialtas Dúchais (Home Rule) príomhchuspóir polaitiúil na náisiúnaithe bunreachtúla Éireannacha sa naoú haois déag agus i dtús na fichiú haoise. B'é Páirtí Parlaiminteach na hÉireann a bpáirtí siúd a bhí ag éileamh Rialtas Dúchais d'Éirinn, agus b'iad Isaac Butt, William Shaw agus Charles Stewart Parnell príomhcheannairí an pháirtí agus ailtirí an Rialtas Dúchais mar choincheap. Is éard a bhí ann, go bunúsach, ná an t-éileamh go gcuirfí parlaimint fhéinrialaitheach ar bun d'Éirinn. Níor theastaigh ó lucht an Rialtas Dúchais Éire a scaradh scun scan ón Ríocht Aontaithe.
Ritheadh ceithre Bhille um Rialtas Dúchais na hÉireann, ach níor tháinig aon cheann acu i bhfeidhm ina iomláine.
- An chéad Bhille a ritheadh, sa bhliain 1886, ní bhfuair sé faomhadh Theach na dTeachtaí féin.
- An dara Bille, arís, sa bhliain 1893, b'é Teach na dTiarnaí a stop é.
- Maidir leis an tríú Bille, chuaigh sé ar leabhar na ndlíthe ceart go leor sa bhliain 1912, ach, de dheasca an Chéad Chogadh Domhanda, níor cuireadh i bhfeidhm riamh é.
- B'é an tAcht um Rialtas na hÉireann sa bhliain 1920 an tAcht deifnideach, ach níor cuireadh an ceann sin féin i bhfeidhm ach i dTuaisceart Éireann.
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.