Cnoc an Chrochaire
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Cnoc an Chrochaire | |
---|---|
Learscáil | |
Daonra an bhaile: | - |
Daonra thuathúil: | - (2002) |
Airde: | 82 m |
Contae: | Contae Ros Comáin |
Cúige: | Connachta |
Baile i gContae Ros Comáin is ea Cnoc an Chrochaire (Knockcroghery as Béarla). Tá sé suite ar bhóthar an N61 idir bailte Átha Luain agus Ros Comáin. Ceaptar go forleathan go ciallaíonn an ainm "Cnoc an Chrochaire" "Hangman's Hill" as Béarla. Tá sé seo mícheart. Deir Stairithe faoin tuairim seo - go raibh áit áirithe anseo chun daoine a chur chun báis - nach raibh a dhóthain daonra i gCnoc an Chrochaire chun é seo a bheith ann. Ar an lámh eile, bheadh a dhóthain daonra ag Leath Ceathrú nó Ros Comáin chun crochadóir a bheith acu.
Ar feadh níos mó ná 250 bliain, bhí clú agus cáil ar an sráidbhaile mar gheall ar dhéantúsaíocht na nDúidín. Ag deireadh na 1800í bhí timpeall 100 duine ag obair i ngnó na nDúidín. Cuireadh deireadh tobann leis an ngnó ar 19 Meitheamh 1921 nuair a chuir na Dúchrónaigh an sráidbhaile trí thine le linn Cogadh Saoirse na hÉireann. Bhí a lán daoine fágtha gan tithe ach thug comharsana agus gaolta tearmainn dóibh go dtí go raibh na tithe tógtha arís. Inniu, tá ceardlann do chuairteoirí lonnaithe ar shuíomh manarchan dúidín Andrew agus P.J. Curley, aít ina ndéantar na ndúidín sa chaoi chéanna ina dhéanadh iad fadó.
Thíos an bhóthar ag Bá Gháille ar thaobh Loch Rí tá Caisleán Gháille, a thógadh sa 14ú haois. Amuigh ar an loch tá oileán Inis Cliarán, ainmnithe mar gheall ar dheirfiúr an Bhanríon Méabh, Clothra. Deitear gur mharaíodh Méabh anseo ag naimhde agus í amuigh san uisce.
Sa ceantar seo freisin tá Teach Screig, suíochán Ceallaigh. Timpeall talamh an tí tá samplaí iontach de Síle na Gig. Is foirgneamh 3-stór é a thógadh sa 18ú haois.
Ba as Cnoc an Chrochaire Jimmy Murray, a bhí mar chaptaen ar fhoireann Ros Chomáin nuair a bhuaigh siad Craobh Pheil na hÉireann i 1944 agus 1945. Fuair Jimmy bás sa bhliain 2007.
Bíonn Aonach Chnoc an Chrochaire ar siúl gach bhliain, de ghnáth sa tríú sheachtain de mhí Mheán Fómhar. Tagann daoine ón tír ar fad chuig an Aonach seo gach bliain.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.