Claus Schenk von Stauffenberg

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Claus von Stauffenberg.
Claus von Stauffenberg.

Oifigeach Gearmánach de phór uasal ab ea é Claus Schenk Graf von Stauffenberg (15 Samhain 1907 - 21 Iúil 1944), a d'fhéach le hAdolf Hitler a mharú ar an 20ú lá de Mhí Iúil sa bhliain 1944. Theip an iarracht air, agus maraíodh go gairid ina dhiaidh sin é.

[athraigh] A Shaol

Rugadh Stauffenberg do lánúin de phór uasal Chaitliceach i Jettingen in aice le hUlm sa Sváib. Bhí sé ar an bhfear ab óige de thriúr deartháracha, agus b'iad ainmneacha na ndeartháracha ba sine ná Berthold agus Alexander. Fuair Claus óg oideachas maith, agus féith na litríochta ann féin, ach sa deireadh, chuaigh sé sna saighdiúirí. Cosúil le go leor saighdiúirí de phór uasal, roghnaigh sé reisimint cháiliúil an mharcshlua i mBamberg, in éineacht lena dheartháracha. B'ansin a fuair an triúr fear acu aithne ar an bhfile Stefan George agus ar lucht a leanúna. Cé go raibh luiteamas ag na polaiteoirí cultúrtha Naitsíocha le filíocht George, ionas gur ghair siad file náisiúnta de nuair a fuair sé bás sa bhliain 1933, is iomaí duine de lucht a leanúna a d'iompaigh in aghaidh Hitler sa deireadh. Sa bhliain 1929, bhain Claus óg amach céim an leifteanant.

Sa bhliain 1933, chuaigh Hitler i gceannas ar an nGearmáin, agus tháinig na Naitsithe i gcumhacht. Bhí Claus von Stauffenberg idir dhá thine Bhealtaine. Chuir cuid d'idé-eolaíocht na Naitsithe samhnas air, ach bhí Náisiúnachas na Naitsithe ag taithneamh leis. Sa bhliain 1933, shínigh an Eaglais Chaitliceach concordáid le Hitler le stádas na hEaglaise sa Ghearmáin a chinntiú, ach níor thug na Naitsithe urraim ar bith don choncordáid ina dhiaidh sin. Bhí na heaspaig ag casaoid faoi dhímheas na n-údarás Naitsíoch i leith na concordáide, agus faoina dtionchar sin, d'eisigh an Pápa an tréadlitir cháiliúil Mit brennender Sorge, inar cháin sé ciníochas agus íoladhradh na Naitsithe. Chuaigh an tréadlitir go mór i gcion ar Stauffenberg. Thairis sin, ní raibh sé ábalta an drochíde a sheasamh a bhí na Naitsithe a thabhairt do na Giúdaigh go hoscailte.

Bhí Stauffenberg ag déanamh síor-dhul chun cinn mar shaighdiúir, agus nuair a d'ionsaigh na Gearmánaigh an Pholainn, ghlac sé páirt san fheachtas. San am seo, bhí céim an Rittmeister aige - is é sin, "máistir marcaíochta", nó captaen marcshlua. Mar sin féin, bhí a choinsias ag luí air, agus nuair a mhol deartháir a mháthar, Nikolaus Graf von Üxküll, dó dul i ngluaiseacht na frithbheartaíochta, bhí an-chathuithe air. D'áitigh Peter Yorck von Wartenburg agus Ulrich Wilhelm Graf Schwerin von Schwanenfeld air post an aidiúnaigh a bhaint amach ag Walter von Brauchitsch, a bhí ina Ard-Cheannasaí ar fhórsaí armtha na Gearmáine san am, le go mbeadh seans aige Hitler a mharú. Dhiúltaigh Stauffenberg, áfach, nó cosúil le sighdiúirí na Gearmáine go léir, bhí sé tar éis dílseacht a mhóidiú do Hitler go pearsanta. Ní fhéadfadh oifigeach uasal den tseanphór a mhionna a shárú chomh héasca sin.

Rinneadh atheagrú ar aonad Stauffenberg, agus fuair sé é féin ar fhoireann ghinearálta an tSéú Rannán Tancanna, rannán éadrom tancanna de chineál nua a bhí ceaptha le reicí tír-raoin a dhéanamh, cosúil leis an marcshlua. Ghlac an rannán seo páirt i bhfeachtas na Fraince sa bhliain 1940, rud a thabhaigh Cros Iarainn den chineál ab fhearr do Stauffenberg. San am seo, bhí urraim ag Stauffenberg do Hitler i gcónaí. Tháinig port eile aige, áfach, nuair a thosaigh Oibríocht Barbarossa, an t-ionsaí ar an Aontas Sóivéadach. An ródach míréasúnta a chuaigh ar na Rúisigh agus ar na Giúdaigh, chomh maith leis an dóigh a raibh droch-cheannasaíocht Hitler ag teacht chun solais agus an cur chuige a bhí aige i gcúrsaí cogaíochta, d'fhág siad an t-imprisean ar Stauffenberg nach raibh sé ag cur catha ar son aon dea-chúis a thuilleadh, má bhí riamh.

Sa bhliain 1942, ghlac Stauffenberg leis gur chóir an chumhacht a bhaint de Hitler. Bhí sé suite siúráilte gurb iad na fórsaí armtha - an Wehrmacht - an t-aon fhórsa a bheadh ábalta deireadh a chur leis an deachtóireacht agus an ceann is fearr a fháil ar dhíormaí armtha na Naitsithe, ar nós na bpóilíní polaitiúla (Gestapo), an SS agus na seirbhíse slándála (SD). Rinne Stauffenberg iarrachtaí an nimh a bhaint de pholasaí na Naitsithe sa chuid den Aontas Sóivéadach a bhí forghafa ag na Gearmánaigh. Chuir sé in aghaidh an Kommissarbefehl, is é sin, an t-ordú a chuir de dhualgas ar na saighdiúirí Gearmánacha na feidhmeannaigh Chumannacha a chur chun báis ar an toirt, agus bhí sé meáite ar chruachás na gcimí cogaidh a mhaolú ar dhóigheanna eile fós. Ní raibh an tAontas Sóivéadach tar éis conradh na Ginéive a shíniú, agus mar sin, ní raibh aon cheangaltas ar na Sóivéadaigh caitheamh leis na cimí Gearmánacha de réir an dlí idirnáisiúnta. Mar sin, bhí sé de chlaonadh sna Gearmánaigh gan a gcloigeann a bhuaireamh mórán faoi chúis na saighdiúirí Sóivéadacha a bhí cimithe acu féin, ach an oiread. Bhí a fhios ag Stauffenberg an méid sin, agus mar sin, d'eisigh sé treoirlínte dá chuid féin le féachaint chuige nach gcaithfí go mídhaonna leis na cimí.

Sa bhliain 1942, bhí Hitler díreach i mbarr a chumhachta. Bhí an chuma ar an scéal go raibh sé ar tí an Cumannachas a chur de dhroim an tsaoil, agus mar sin, bhí luiteamas ag cuid mhaith daoine leis nach raibh ina Naitsithe ar aon nós, ó bhí eagla ar go leor roimh an gCumannachas. Mar sin, thuig Stauffenberg agus a chuid deartháracha nárbh é sin an t-am ceart le Hitler a mharú. Idir an dá linn, bhí siad ag coinneáil caidrimh le go leor daoine éagsúla a bhí in aghaidh Hitler, idir iar-cheannasaithe Airm ar nós Erich Hoepner, agus Ciorcal Kreisau, arb é an dream ba chuimsithí de chuid an fhreasúra rúnda. Fuair na deartháracha aithne ar Dhaonlathaigh Shóisialta a bhí gníomhach i saol an fhreasúra, agus chuaigh a ndearcadh polaitiúil féin chun caoinfhulangachta. Bhí siad sásta glacadh leis go mbeadh ról tábhachtach ag an sóisialachas daonlathach sa rialtas a chuirfí ar bun sa Ghearmáin i ndiaidh bhás Hitler.