Efecto bolboreta
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Efecto bolboreta é un termo da teoría do caos que se refire á extrema influencia das condicións iniciais dun sistema. Este efecto analizouse pola primeira vez en 1963 por Edward Lorenz. Segundo a teoría presentada, o bater das ás dunha simple bolboreta podería influenciar o curso natural das cousas e, así, talvez provocar un furacán do outro lado do mundo.
Índice |
[editar] Teoría do Caos
O Efecto Bolboreta fai parte da Teoría do Caos, a cal atopa aplicacións en calquera área das ciencias: exactas (Enxeñaría, Física, etc), médicas (Medicina, Veterinaria, etc), biolóxicas (bioloxía, zooloxía, botánica, etc) ou humanas(Psicoloxía, Socioloxía, etc), arte ou relixión, etc, áreas convencionais e non convencionais. Así, o Efecto Bolboreta atopa tamén espazo en calquera sistema natural, ou sexa, en calquera sistema que sexa dinámico, complexo e adaptativo. Existe un filme co nome "The Butterfly Effect" (Efecto Bolboreta) facendo referencia a esta teoría.
[editar] O dinamismo do efecto bolboreta
Ese tipo de sistema cando se restrinxe a unha ou dúas variábeis, fixándose as demais, tende a ser simple e aí, soamente nesa situación non natural ou limítrofe, é onde valen as leis da ciencia clásica. Neses casos, o sistema fica máis ríxido, pechado, e o Efecto Bolboreta non atúa. É por esa razón que ese efecto foi descrito por Edward Lorenz cando estudaba a meteoroloxía no MIT, pois a previsión do tempo é un sistema moito aberto que forma padróns dinámicos.
[editar] Unha descrición de ocorrencia do efecto bolboreta
En 19 de febreiro de 1998, computadores do sistema de previsión de tempestades tropicais dos EUA diagnosticaron a formación dunha tempestade tropical sobre Louisiana en tres días. Sobre o Océano Pacífico un meteorólogo daquela axencia descubriu que había unha pequena diferenza nas medicións executadas, e que estas poderían prever unha pequena diferenza no movemento das masas de ar. A diferenza detectouse a través dun movemento do ar en maior velocidade na rexión do Alasca. En función das diferenzas, houbo unha realimentación de dados nos computadores, estes refacendo os cálculos previron que a formación da tempestade tropical en Louisiana non ocorrería, mais habería si a formación dun tornado de proporcións xigantescas en Orlando, na Florida, o que realmente ocorreu en 22 de febreiro de 1998.
[editar] O sumatorio do erro e a incerteza dos sistemas ríxidos
A ciencia clásica está acostumada a transformar os sistemas abertos, ou sexa, os sistemas dinámicos, complexos e adaptativos, en sistemas pechados para poder aplicar as leis coñecidas que privilexian as linearidades en detrimento das non-linealidades.
Unha decisión mínima, considerada insignificante, tomada con plena espontaneidade, pode xerar unha transformación inesperada nun futuro incerto. Ese tipo de sistema cando se restrinxe a unha ou dúas variábeis, fixándose as demais, tende a ser simple e aí, soamente nesa situación non natural ou limítrofe, é que valen as leis da ciencia clásica. Neses casos, o sistema fica máis ríxido, pechado, e o Efecto Bolboreta non actúa. Por esa razón E. Lorenz descubriu ese efecto cando estudaba a meteoroloxía, a previsión do tempo, un sistema moito aberto que forma padróns dinámicos
[editar] Véxase tamén
- Teoría do Caos
- Complexidade
- Arte fractal
- Paisaxe fractal
- Metafísica fractal
- Graftal
- Dimensión Hausdorff
- Gaston Julia
- Benoît Mandelbrot
- Dinámica non-lineal
- Turbulencia