Castelo de Salvaterra

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Castelo medieval ao pé do Río Miño, tamén coñecido como Castelo de dona Urraca.

Índice

[editar] Situación

Localízase no concello de Salvaterra de Miño, provincia de Pontevedra nunha atalaia sobre o Miño, no centro do pobo, no lado sur da Praza do Castelo.

[editar] Historia

Remóntanse as súas orixes os séculos X e XI.

Foi escenario de moitos dos enfrontamentos entre España e Portugal. Nél Dona Urraca dirixiu, coaliada con Diego Xelmírez o ataque contra a súa irmá Tareixa que se proclamara raiña de Portugal no 1121, e que derrotada na Batalla de San Mamede tívose que refuxiar no Castelo de Lanhoso.

No 1479 Pedro Madruga defendeuse nél do exercito enviado polo arcebispo Alonso II de Fonseca.

Desde o ano 1643 ata 1659 pertenceu a Portugal, que proclamara a súa independencia o 1 de decembro de 1640, xa que Garcia Sarmiento de Soutomaior, Conde de Salvaterra deixara a plaza ao mando do portugués Gregorio Lopes de Puja. Éste chamou ao conde de Castel-Melhor, Xoán Rodrigo de Vasconcelos e Souza, que ocupou a fortaleza (Gregorio Lopes abríulle as portas da vila), tras atravesar o Miño, o 15 de agosto de 1643, non sin enfrontamentos cas xentes do lugar.

Os portugueses reforzaron e melloraron as súas defensas construindo novos lenzos de murallas e reforzando os baluartes facendo dél un castelo casi inexpugnable. Por este motivo os españois preparáronse para ocupar Monçao tratando de romper a cabeza de ponte con Salvaterra e rodearon o castelo cas fortificacións do Castelo de Santiago de Aitona, a de Foraleza de Fillaboa e a atalaia de San Pablo de Porto.

A de Fillaboa foi atacada (por 2.000 infantes e 50 xinetes portugueses) e desfeita apenas construida e volveu ser levantada inmediatamente. Tamén atacaron os portugueses a atalaia de San Pablo de Porto os poucos meses de ser construida, tendo tamén que ser reconstruida.

Este complexo de fortificacións conseguiu o seu obxectivo permitindo a ofensiva sobre Monçao, ca axuda da artillería do castelo de Santiago de Aitona.

Finalmente Monçao foi ocupada o 7 de febreiro de 1659, polo que os portugueses tiveron que entregar Salvaterra completamente rodeada, que foi rendida dez días despois o Marqués de Viana.

As fortificacións que axudaran enormemente a victoria convertíanse deste xeito nun gran perigo, polo que a Xunta de Guerra decidiu, o 29 de maio de 1659, a demolición das dúas primeiras, só deixando a atalaia de San Pablo de Porto.

[editar] Descrición

Ocupa unha superficie de 9.700 metros cadrados conformados polo recinto amurallado cas súas garitas, a Casa do Conde, o Pazo de Dona Urraca e a Capela da Virxe da Oliva. Do século XII consérvanse as chamadas Covas de Dona Urraca, ca súa escaleira de caracol.

[editar] A Capela da Virxe da Oliva

É de planta rectangular e está cuberta de tella árabe a varias vertentes. Aparece blasonada cunha representación da Virxe e corónase cunha Cruz e pináculos barrocos con bolas.

[editar] Estado actual

O concello de Salvaterra de Miño adquiriu a súa propiedade e realizou un plan de rehabilitación aínda non concluido. Pese a esto permanece en bo estado de conservación e é posible a súa visita. Hoxe en día o castelo é un centro cultural.

Forma parte do Programa Fortrans, aprobado no ano 2006, co obxectivo da recuperación e posta en valor das fortalezas fronteirizas de ámbalas marxes do río Miño.