Quark cúmio

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Quark cúmio (t)
Clasificación
Partícula elemental
Fermión
Quark
Terceira xeración
Quark cúmio
Propiedades
Masa: 307,5 ± 4,1 · 10−27 kg 
172.500 ± 2.300 MeV/c2
Carga eléctrica: +\mathbf{\begin{matrix} \frac{2}{3} \end{matrix}} e
Carga de cor: Cor
Spin: \begin{matrix} \frac{1}{2} \end{matrix} \hbar\,\!
Vida media: ≈10-25 s
Antipartícula: Antiquark cúmio (\overline{t}\!
 Interacciona con: Gravidade
Interacción débil
Electromagnetismo
Interacción forte

O quark cúmio (máis coñecido como Quark Top, segundo a súa denominación en inglés), é unha partícula elemental que pertence á terceira xeración de quarks. Ten unha carga eléctrica igual a +⅔ da carga elemental e un spin de ½ (indicativo de que é un fermión e polo tanto cumpre o principio de exclusión de Pauli). Como os demais quarks, os quarks cúmio senten a interacción forte e teñen carga de cor, así mesmo o antiquark cúmio ten carga de anticor.

É o máis masivo dos quarks, tanto como os núcleos atómicos do ouro. Debido á súa inmensa masa (para ser unha partícula elemental), é moi inestable, que decae en menos dun yoctosegundo, co que non ten nin tempo para formar hadróns con outros quarks no proceso chamado hadronización (os científicos esperan grazas a este feito o poder observar e medir as propiedades dun quark illado, que polo dito non será deste tipo).

Foi o último dos quarks postos en evidencia, en 1995 no Fermilab. Polo momento, e ata a entrada en funcionamento do LHC, o Tevatron do Fermilab é o único acelerador de partículas o suficientemente energético para producir quarks cima, formados ó colisionar un protón e un antiprotón cunha enerxía de 1,96 teraelectronvoltios. Logo da súa curta existencia, case sempre decae nun bosón W e nun quark fondo. En principio, os científicos pensaron chamalo "quark verdade" (Truth, debido posiblemente a que o seu descubrimento confirmaba a teoría correspondente), pero co tempo quedóuselle o nome de quark cima (Top).

Este quark dota ós hadróns que forma cun número cuántico chamado 'altitude' (posible tradución de "topness"), que se define como o número de quarks cúmio menos o número de antiquarks cúmio que o forman. Este número cuántico, do mesmo xeito que a "extrañeza", o "encanto" ou a "beleza" (número de quarks s, c ou b presentes nunha certa particula, menos o número dos correspondentes antiquarks que a forman), pode ser violado pola interacción débil, pero non pola interacción forte nin a electromagnética, que conservan o sabor dos quarks.

[editar] Ver tamén

Partículas fundamentais en Física (lista, táboa)
Fermións Bosóns de Gauge
Quarks Leptóns Bosóns W e Z Fotón Gluón
Arriba Encantado Cúmio Electrón Muón Tau (tauón) Bosóns hipotéticos
Abaixo Extrano Fondo e-neutrino μ-neutrino τ-neutrino Gravitón    Bosón de Higgs