Uxía Senlle
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
A cantante Uxía, de nome enteiro Uxía Domínguez Senlle, naceu en Sanguiñeda, Mos, o 19 de novembro de 1962.
[editar] Traxectoria musical
Uxía comezou a cantar dende moi nova e edita o seu primeiro álbum, Foliada de marzo en 1986, con só vintecatro anos. Naquel entón realiza unha música bastante próxima ao tradicional, influenciada polo espertar da poesía galega na música popular. Ao ano seguinte incorpórase como vocalista ao grupo Na lúa, un dos buques insignias do folc galego, e tal vez o máis renovador dos anos oitenta. Catro anos despois, en 1991, deixa o grupo e edita outro álbum en solitario, o cosmopolita Entre cidades.
O 6 de marzo de 1994 participa no espectáculo Mulleres a viva voz, con Amália Rodrigues e coa mallorquina Maria del Mar Bonet. A partir dese momento continuará na liña máis cosmopolita, destacándose polas súas intervencións en discos alleos, polas colaboracións en concertos de varios artistas e pola creación de espectáculos plurais sobre a canción de mulleres ou o ámbito lusofonía.
Con todo, o seu maior éxito foi o álbum Estou vivindo no ceo, producido polo portugués Júlio Pereira, e que a deu a coñecer en toda Europa. Nel renova a canción tradicional galega e dálle pé á aparición de todo un amplo abano de vocalistas femininas nos finais dos anos noventa, como Guadi Galego, Leilía ou Anubía. Foi recoñecido pola crítica europea coma un dos mellores de 1995.
Representou a Televisión de Galicia en 1991 nun festival de televisións rexionais celebrado en Nüremberg e a Galiza na Expo 98 de Lisboa e no Liet International, no festival de música máis importante para linguas minorizadas, que se celebrou en Ljouwert en 2004, e onde a porriñesa quedou terceira.
[editar] Discografía
- Foliada de marzo (Edigal), 1986
- Entre cidades (Sons Galiza), 1991
- Estou vivindo no ceo (Nubenegra), 1995
- La Sal de la Vida (Nubenegra), 1997, en colaboración con Rasha, María Salgado e Xesús Pimentel)
- Danza das Areas, (Virgin), 2000.
[editar] Traxectoria persoal
Ademais dos seus traballos como música, Uxía desenvolveu unha longa traxectoria como xornalista, especialmente na radio. É crítica musical para o programa Diario cultural, que dirixe Ana Romaní na Radio Galega.
A raíz do afundimento do buque Prestige en novembro de 2003 fronte ás costas galegas, Uxía actuou como voceira do colectivo cidadán Nunca Máis que reclamaba a depuración de responsabilidades e unha maior proteccion do medio mariño e litoral. Anos despois, en 2006, Uxía volveu actuar como voceira de Nunca Máis durante a crise dos incendios forestais de agosto.