Rosalía de Castro

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Retrato de Rosalía de Castro.
Retrato de Rosalía de Castro.

Rosalía de Castro (Santiago de Compostela, 21 de febreiro de 1837Padrón, 15 de xullo de 1885) é unha das mellores escritoras/es en lingua galega e unha das principais responsábeis do Rexurdimento galego decimonónico. O 17 de maio, Día das Letras Galegas é feriado por causa de ser a data de edición da súa obra Cantares Gallegos.

Índice

[editar] Biografía

Estatua de Rosalía de Castro, Praza Galicia, Montevideo, Uruguai.
Estatua de Rosalía de Castro, Praza Galicia, Montevideo, Uruguai.

Filla de Xosé Martínez Viojo, crego de Iria, en Padrón, e de María Teresa de la Cruz de Castro e Abadía, fidalga da casa grande de Arretén, Rosalía non podía vivir con ningún dos seus pais nin tomar apelido deles, segundo a lei da época, por ser filla de crego. Pero os últimos estudos biográficos levados a cabo por Victoria A. Ruiz de Ojeda demostran que, contrariamente ao tópico mantido durante décadas, Rosalía foi criada en Padrón pola súa nai. Non se sabe exactamente cando se trasladaron a Compostela, pero si que en 1850 vivían nai e filla nesa cidade. Alí recibiu formación musical, artística e literaria; participou nas actividades do "Liceo de la Juventud", onde coincidiu con Eduardo Pondal, Eduardo Aguirre e Paz Novoa.

En 1856 trasladouse a Madrid, onde viviu cunha curmá. Comezou a publicar e en 1858 casou con Manuel Murguía, investigador e xornalista. A vida do matrimonio fíxose itinerante debido ós cargos funcionariais de Murguía. En 1859 regresaron a Galiza, onde naceu a súa primeira filla; en 1861, de novo en Madrid, publicou obras en galego e castelán. Logo duns anos en Madrid, trasladáronse a Lugo, e despois voltaron a Madrid, onde naceu Áurea; as actividades do seu home leváronos por diferentes lugares: Simancas, A Coruña, Compostela, Lestrobe, Estremadura, Alacante... e mentres foron nacendo máis fillos: os xemelgos Gala e Ovidio, Amara, Adriano.

Rosalía botou os derradeiros anos da súa vida en Padrón, onde a familia alugara a casa da Matanza, que despois se convertería en casa-museo. A morte do seu fillo máis novo aos dous anos por mor dun accidente e a súa enfermidade amargáronlle os derradeiros anos. Morreu de cancro en 1885 e foi soterrada no camposanto da Adina. Anos máis tarde, en 1891, os seus restos foron trasladados ó actual Panteón de Galegos Ilustres, na igrexa de San Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela.

[editar] Obra

[editar] En galego

Estatua de Rosalía no Paseo da Ferradura en Santiago
Estatua de Rosalía no Paseo da Ferradura en Santiago
Rosalía no Paseo da Ferradura en Santiago
Rosalía no Paseo da Ferradura en Santiago
Detale de Rosalía no Parque Independencia en Rosario, Arxentina
Detale de Rosalía no Parque Independencia en Rosario, Arxentina
Monumento a Rosalía no Parque Independencia en Rosario, Arxentina
Monumento a Rosalía no Parque Independencia en Rosario, Arxentina

[editar] En castelán

  • 1857 (poesía) La Flor
  • 1859 (prosa) La hija del mar
  • 1861 (prosa) Flavio
  • 1863 (poesía) A mi madre
  • 1863 (prosa) El cadiceño
  • 1866 (prosa) Ruinas
  • 1866 (prosa) Las literatas
  • 1867 (prosa) El caballero de las botas azules
  • 1881 (prosa) El primer loco
  • 1881 (prosa) El domingo de Ramos
  • 1881 (prosa) Padrón y las inundaciones
  • 1884 (poesía) En las orillas del Sar

[editar] Obras de autores románticos contemporáneos

1836 García Gutiérrez: El trovador

1836 Hartzenbusch: Los amantes de Teruel

1840 Campoamor: Poesías

1840 Espronceda: Cantos del trovador

1841 Gómez de Avellaneda: Poesías

1841 Espronceda: El diablo mundo

1841 Rivas: Romances históricos

1844 Zorrilla: Don Juan Tenorio

1846 Campoamor: Doloras

1850 Camprodón: Emociones

1851 Piferrer, Carbó, Semis: Ensayos poéticos

1852 Trueba: Cantares

1853 Barrantes: Baladas españolas

1853 Carolina Coronado: Poesías

1857 Heine: Canciones (traducido por Eulogio Florentino Sanz)

1862 Ventura Ruiz Aguilera: Elegías

1865 Ventura Ruiz Aguilera: Armonías y cantares

1871 Bécquer: Rimas

1875 Núñez de Arce: Gritos del combate

1880 Núñez de Arce: Visión de Fray Martín

1888 Rubén Darío: Azul

1902 Juan Ramón Jiménez: Arias tristes

1903 Antonio Machado: Soledades


[editar] Bibliografía

  • Un importante documento para a biografía de Rosalía de Castro, Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda. Grial 136, páx. 479-501, 1997
  • Sobre as orixes de Rosalía de Castro: a inclusa de Santiago de Compostela e o caso de Josefa Laureana de Castro , Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda. A Trabe de Ouro, 39, 1999

[editar] Ligazóns externas

Wikisource logo
Wikisource ten escritos orixinais de:
Commons
Commons ten máis imaxes sobre: