Rosalía de Castro
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Rosalía de Castro (Santiago de Compostela, 21 de febreiro de 1837 — Padrón, 15 de xullo de 1885) é unha das mellores escritoras/es en lingua galega e unha das principais responsábeis do Rexurdimento galego decimonónico. O 17 de maio, Día das Letras Galegas é feriado por causa de ser a data de edición da súa obra Cantares Gallegos.
Índice |
[editar] Biografía
Filla de Xosé Martínez Viojo, crego de Iria, en Padrón, e de María Teresa de la Cruz de Castro e Abadía, fidalga da casa grande de Arretén, Rosalía non podía vivir con ningún dos seus pais nin tomar apelido deles, segundo a lei da época, por ser filla de crego. Pero os últimos estudos biográficos levados a cabo por Victoria A. Ruiz de Ojeda demostran que, contrariamente ao tópico mantido durante décadas, Rosalía foi criada en Padrón pola súa nai. Non se sabe exactamente cando se trasladaron a Compostela, pero si que en 1850 vivían nai e filla nesa cidade. Alí recibiu formación musical, artística e literaria; participou nas actividades do "Liceo de la Juventud", onde coincidiu con Eduardo Pondal, Eduardo Aguirre e Paz Novoa.
En 1856 trasladouse a Madrid, onde viviu cunha curmá. Comezou a publicar e en 1858 casou con Manuel Murguía, investigador e xornalista. A vida do matrimonio fíxose itinerante debido ós cargos funcionariais de Murguía. En 1859 regresaron a Galiza, onde naceu a súa primeira filla; en 1861, de novo en Madrid, publicou obras en galego e castelán. Logo duns anos en Madrid, trasladáronse a Lugo, e despois voltaron a Madrid, onde naceu Áurea; as actividades do seu home leváronos por diferentes lugares: Simancas, A Coruña, Compostela, Lestrobe, Estremadura, Alacante... e mentres foron nacendo máis fillos: os xemelgos Gala e Ovidio, Amara, Adriano.
Rosalía botou os derradeiros anos da súa vida en Padrón, onde a familia alugara a casa da Matanza, que despois se convertería en casa-museo. A morte do seu fillo máis novo aos dous anos por mor dun accidente e a súa enfermidade amargáronlle os derradeiros anos. Morreu de cancro en 1885 e foi soterrada no camposanto da Adina. Anos máis tarde, en 1891, os seus restos foron trasladados ó actual Panteón de Galegos Ilustres, na igrexa de San Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela.
[editar] Obra
[editar] En galego



- 1863 (poesía) Cantares gallegos
- 1880 (poesía) Follas novas
- 1864 (prosa) Contos da miña terra I (posteriormente divulgado co nome de Conto gallego)
[editar] En castelán
- 1857 (poesía) La Flor
- 1859 (prosa) La hija del mar
- 1861 (prosa) Flavio
- 1863 (poesía) A mi madre
- 1863 (prosa) El cadiceño
- 1866 (prosa) Ruinas
- 1866 (prosa) Las literatas
- 1867 (prosa) El caballero de las botas azules
- 1881 (prosa) El primer loco
- 1881 (prosa) El domingo de Ramos
- 1881 (prosa) Padrón y las inundaciones
- 1884 (poesía) En las orillas del Sar
[editar] Obras de autores románticos contemporáneos
1836 García Gutiérrez: El trovador
1836 Hartzenbusch: Los amantes de Teruel
1840 Campoamor: Poesías
1840 Espronceda: Cantos del trovador
1841 Gómez de Avellaneda: Poesías
1841 Espronceda: El diablo mundo
1841 Rivas: Romances históricos
1844 Zorrilla: Don Juan Tenorio
1846 Campoamor: Doloras
1850 Camprodón: Emociones
1851 Piferrer, Carbó, Semis: Ensayos poéticos
1852 Trueba: Cantares
1853 Barrantes: Baladas españolas
1853 Carolina Coronado: Poesías
1857 Heine: Canciones (traducido por Eulogio Florentino Sanz)
1862 Ventura Ruiz Aguilera: Elegías
1865 Ventura Ruiz Aguilera: Armonías y cantares
1871 Bécquer: Rimas
1875 Núñez de Arce: Gritos del combate
1880 Núñez de Arce: Visión de Fray Martín
1888 Rubén Darío: Azul
1902 Juan Ramón Jiménez: Arias tristes
1903 Antonio Machado: Soledades
[editar] Bibliografía
- Un importante documento para a biografía de Rosalía de Castro, Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda. Grial 136, páx. 479-501, 1997
- Sobre as orixes de Rosalía de Castro: a inclusa de Santiago de Compostela e o caso de Josefa Laureana de Castro , Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda. A Trabe de Ouro, 39, 1999
[editar] Ligazóns externas
- galiciaparaelmundo.com, ten unha páxina que fai referencia ó museo ´da Casa da Matanza.
- Muga (sistema galego de museos), páxina sobre a Casa Museo Rosalía de Castro.