Mosteiro de San Clodio

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Vista xeral dende o leste
Vista xeral dende o leste

Índice

[editar] Situación

Mosteiro situado na parroquia de San Clodio no concello de Leiro na Comarca do Ribeiro, provincia de Ourense. Declarado Monumento Histórico Nacional en 1931.


[editar] Fundación e historia

As súas orixes posiblemente se remonten ao século VI, cara o ano 554 (segundo recolle o pai Yepes na súa Crónica da orde de San Bieito), relacionándose cos feitos ocorridos durante a persecución arriana en tempos de Requila, concretamente o martirio e morte do abade de San Claudio de León e varios monxes. O resto da comunidade fuxiu e buscou refuxio no val do avia onde fundaron un novo mosteiro; aínda todo isto a vista das fontes, resulta difícil manter a existencia dunha fundación anterior ao século X.

Entrada actual a recepción do Hotel
Entrada actual a recepción do Hotel

A tradición data a súa fundación no ano 928 por parte de don Alvaro e dona Sabita, como mosteiro patrimonial e dúplice, adicándose aos santos Clodio, Lupercio e Victoria.

A mediados do século XII, 1151 ou 1158, acolleuse a regra de San Bieito a través da importante figura do Abade Pelaxio (dentro da benedictinización promovida durante o reinado de Afonso VI o dominio da zona por Raimundo de Borgoña e a presidencia do bispo Dalmacio, monxe cluniacense, na Iria Flavia entre 1094 e 1095.

No Capítulo Xeral de 1225 adscribíuse, a través do mosteiro de Melón, a orde cisterciense.

En 1510, dentro da reforma do clero regular impulsada polos Reis Católicos o mosteiro foi cedido a Congregación cisterciense de Castela por un abade dimisionario, confirmándose a incorporación en 1530.

Coa desamortización destinouse a Cuartel da Milicia Nacional sendo na práctica abandoado, reanudándose a vida monacal en 1891 por parte de monxes benedictinos ata a súa conversión en hotel de luxo.

[editar] Descrición

Ábsidas románicas da Igrexa
Ábsidas románicas da Igrexa
Fachada da Igrexa
Fachada da Igrexa
Contrafortes do exterior da nave da igrexa
Contrafortes do exterior da nave da igrexa
Porta de aceso ao templo
Porta de aceso ao templo
Saetera románica da absida do templo. Capiteis con animais e motivos vexetais
Saetera románica da absida do templo. Capiteis con animais e motivos vexetais

[editar] A igrexa

A Igrexa é unha das poucas igrexas conservadas do Císter. Construida entre 1220 a 1250 é de planta basilical, de tres naves de catro tramos cada unha e cun cruceiro que non se marca nin en planta nin en alzado, e cabeceira composta por tres ábsides escalonados semicirculares. Nun principio cubriase as naves con cubertas de madeira a dúas augas (consérvanse as antigas vigas románicas), sustituíndose coa incorporación a Congregación de Castela por bóvedas nervadas que alteraron os piares e a iluminación proveniente das ventas e rosetóns. Na actualidade o primeiro tramo recto da ábsida central cubrese con bóvedas nervadas de cruceria cuadripartita e o resto con bóvedas de canón apuntado e forno. Os arcos triunfais, igual que os forneiros e os faixóns das naves laterais son apuntados.

Os capiteis do templo e as resolucións decorativas enlázano cos mosteiros de Melón ou Oseira e outros galegos, e falan de mestres errantes.

No exterior a cabeceira matén os seus volumes destacado a capela central. As ventás desta capela presentan arcos moldurados, e nas laterais redúcense a un simple arco liso sobre as xambas. Os beirados amosan canzorros moi sinxelos con motivos xeometricos.

A fachada do século XIII presenta tres rúas separadas mediante contrafortes, e en dous corpos mediante unha sinxela imposta, e tres arquivoltas aboceladas e un arco escarzano do século XVI sobre o que pende a moldura dun antiguo rosetón (hoxe transformada en ventá rectangular) e outros dous nas naves laterais, transformados en óculos sen tracería. O conxunto remata no sudoeste cunha torre rectangular dun só piso.

[editar] Os claustros

Conserva dous claustros, o occidental mezcla de gótico e barroco, e o oriental de claro estilo renacentista, obra da escola de Rodrígo Gil de Hontañón.

Claustro renacentista
Claustro renacentista
Claustro renacentista, planta baixa detalle das bóvedas de cruceria
Claustro renacentista, planta baixa detalle das bóvedas de cruceria

O occidental ou procesional chégase a través dun zaguán a esquerda do cal se abre a actual recepción do hotel. É de planta cadrada, con vinteoito arcos de medio punto e bóveda de cruceria de estrela. O piso superior mostra similares arcos de medio punto sobre impostas lisas con ventá rectangular e un óculo ovalado. Construiuse no século XVII polo mestre Pedro de la Sierra, descípulo de Simón Monasterio. Adórnase cun camelio, un adelfo e un reloxo de sol.

O oriental ou doméstico estructúrase nun primeiro piso con trinta e dous arcos de medio punto sobre esbeltas columnas, as veces con medallóns nas enxutas, e un segundo piso as mais das veces con dinteis sobre zapatas apoiadas en columnas. Os claustros baixos presentan bóvedas de cruceria, de nervos profusamente moldurados, con claves colgantes.

[editar] A fachada

Na fachada renacentista do mosteiro sitúanse tres escudos na parte superior do balcón: o escudo da Abadía, o de España, coa aguia bicéfala e o da Congregación cisterciense de Castela a que pertencía o mosteiro cando se construiu a fachada.

[editar] Situación actual

Na actualidade atópase completamente restaurado e alberga un hotel monumento, sendo visitables gran parte das súas estancias. A mais estanse a recuperar os viñedos e terras do seu redor.

[editar] Curiosidade

Dícese que este mosteiro é o berce do viño do ribeiro. Foi no século XII e XIII cando se repoblou a zona e roturaron as terras e plantaron as vides, actividades estas recollida no Testamento do Abade Pelagio no ano 1158.

[editar] Bibliografía

  • Lucas Álvarez, Manuel; Lucas Domínguez, Pedro. "El monasterio de San Clodio do Ribeiro en la edad media: estudio y documentos". 1996. Galicia Medieval:Fontes. Ediciós Do Castro.
  • Goy Diz, Ana . "O Mosteiro de San Clodio de Leiro".2005. Guías do patrimonio cultural. Fundación Caixa Galicia..