Mahatma Gandhi
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Mohandas Karamchand Gandhi (Guxarati: મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી Devanagari: मोहनदास करमचन्द गांधी), máis coñecido popularmente por Mahatma Gandhi (Mahatma, do sánscrito "grande alma") (2 de outubro de 1869 - Nova Delhi, 30 de xaneiro de 1948) foi un dos idealizadores e fundadores do moderno estado indio e un influente defensor do Satyagraha (principio da non-agresión, forma non-violenta de protesta) como un medio de revolución. (Ver tamén: Mahatmas).
Gandhi axudou a liberar a India do goberno británico, inspirando a outros pobos coloniais a traballar polas suas proprias independencias e en última análise para o desmantelamento do Imperio Británico e a súa substituición pola Comunidade Británica (Commonwealth). O principio do satyagraha, frecuentemente traducido como "o camiño da verdade" ou "a busca da verdade", tamén inspirou xeracións de activistas democráticos e anti-racistas, incluindo Martin Luther King e Nelson Mandela. Frecuentemente Gandhi afirmaba a simplicidade dos seus valores, derivados da crenza tradicional hindú: verdade (satya) e non-violencia (ahimsa).
Índice |
[editar] Biografía
[editar] Xuventude
Mohandas Gandhi naceu o 2 de outubro de 1869 en Porbandar, estado de Guxarat, India. Seus pais eran Karamchand Gandhi, o dewan (ministro xefe) de Porbandar, e Putliba (cuarta esposa de Karamchand). Eran descendentes de mercadores (a palabra gandhi quer dicer vendedor, de mercerias e alimentos). Aos 13 anos Mohandas casouse con Kasturbai, da mesma idade, nunha unión previamente acordada entre as familias dos noivos. O casal tivo catro fillos, todos nenos: Harlal Gandhi (1888), Manilal Gandhi (1892), Ramdas Gandhi (1897) e Devdas Gandhi (1900).
Aos 19 anos a familia de Mohandas enviouno a estudar Dereito na Universidade de Londres. Despois de se formar, pasou a traballar como avogado en Durban, África do Sur (1893). Neste período, despois dun accidente que sofreu nun tren en Pietermaritzburg (Gandhi viaxaba na primeira clase e solicitaronlle que se transferise para a terceira: ao recusar a mudanza, botárono fora do tren), comezou tamén a súa traxetoria política avogando contra as leis discriminatorias entón vixentes. Fundou o Congreso Indio de Natal. Participou no bando británico na guerra anglo-bóer, para a que formou un corpo de auxiliar indio de servizos médicos. Trala guerra fundou o xornal Indian Opinion, onde comezaba a predicar a austeridade, a resistencia pasiva e a non violencia activa. Durante un breve período de tempo viviu en Johannesburgo como avogado.
Foi un dos promotores da folga contra da lei que prohibía aos indios entrar no Transvaal. Gandhi foi preso o 6 de novembro de 1913 mentres lideraba unha marcha de mineiros indios que traballaban na África do Sur, pero conseguíu que entrase en vigor unha lei que eximía aos indios de pagar os impostos especiais que ata entón estaban obrigados a pagar e que lles permitía instalarse no Transvaal e en Natal. Gandhi inspirábase no Bhagavad Gita e nos textos de Leon Tolstoi, que na década de 1880 emprendeu unha profunda conversión persoal para un tipo de anarquismo cristián. Gandhi traduciu a obra de Tolstoi Carta para un hindú [1], escrita en 1908 en resposta aos agresivos nacionalistas indios, o que levou a Gandhi e Tolstoi a se corresponderen ata a morte do ruso no 1910. A carta de Tolstoi usa a filosofía hindú presente nos Vedas e nos relatos do deus hindú Krishna para presentar o seu punto de vista a respecto do crecemento do nacionalismo indio.
En 1914, durante a I Guerra Mundial Gandhi retornou á India, onde participou na campaña polo alistamento de indios no Exército Británico da India.
[editar] Movemento pola independencia india
Despois da guerra, Gandhi envolveuse no Congreso Nacional Indio e no movemento pola independencia. Gañou notoriedade internacional pola súa política de desobediencia civil e polo uso do xexún como forma de protesta. Por eses motivos as autoridades inglesas decretaron a súa prisión varias veces, que foron seguidas por protestas pedindo a súa liberación (por exemplo, o 18 de marzo de 1922, cando foi sentenciado a seis anos de prisión por desobediencia civil, mais cumpriu apenas dous anos).
Outra estratexia eficiente de Gandhi pola independencia foi a política do swadeshi - o boicot a todos os produtos importados, especialmente os producidos na Inglaterra. Aliada a isto estaba a súa proposta de que todos os indios deberían vestir o khadi - vestimentas caseiras - en vez de comprar produtos téxtis británicos. Gandhi declaraba que toda muller india, rica ou pobre, debería gastar parte do seu día fabricando o khadi en apoio ao movemento de independencia. Esta era unha estratexia para incluír as mulleres no movemento, nun período en que se pensaba que tales actividades non eran apropiadas ás mulleres.
A súa posición proindependencia endureceuse despois da Masacre de Amritsar en 1920, cando soldados británicos abriron fogo matando centos de indios que protestaban pacificamente contra medidas autoritarias do goberno británico e contra a prisión de líderes nacionalistas indios.
Unha das súas máis eficientes accións foi a marcha do sal, coñecida como Marcha Dandi, que comezou o 12 de marzo de 1930 e terminou o 5 de abril, cando Gandhi levou millares de persoas ao mar a fin de colleitaren o seu propio sal en vez de pagar a taxa prevista sobre o sal comprado.
En 8 de maio de 1933, Gandhi comezou un xexún que duraría 21 dias en protesto á "opresión" Británica contra a India. En Bombai, o dia 3 de marzo de 1939, Gandhi xexuou novamente en protesta contra as regras autoritarias e autocráticas para a India.
[editar] Segunda Guerra Mundial
Gandhi pasou cada vez máis a pedir a independencia durante a II Guerra Mundial, a través dunha campaña clamando pola saída dos Británicos da India (Quit India, literalmente Saian da India), que se tornou en pouco tempo o maior movemento pola independencia india, ocasionando prisións en masa e violencia nunha escala inédita. Gandhi e os seus partidarios deixaron claro que non apoiarían a causa británica na guerra a non ser que fose garantida á India independencia inmediata. Durante este tempo, el ata mesmo coxitou un fin do seu chamamento á non-violencia, doutra forma un principio intocábel, alegando que a "anarquía ordenada" ao redor del era "pior do que a anarquía real". Foi entón preso en Bombai polas forzas Británicas o 9 de agosto de 1942 e mantido en cárcere por dous anos.
[editar] Partilla da India
Gandhi tivo grande influencia entre as comunidades hindú e musulmana da India. Costumase dicer que el terminaba rixas comunais apenas coa súa presenza. Gandhi posicionouse vehementemente contra calquer plano que dividise a India en dous estados, o que efectivamente aconteceu, criando a India - predominantemente hindú - e o Paquistán - predominantemente musulman.
No dia da transferencia de poder, Gandhi non celebrou a independencia co restante da India, mais ao contrario, lamentou soziño a partilla do país en Calcutá.
Gandhi iniciara un xexún o 13 de xaneiro de 1948 en protesta contra a violencia cometida por indios e paquistaneses. No dia 20 daquel mes, sofreu un atentado: unha bomba foi lanzada na súa direción, mais ninguén ficou ferido. Entretanto, no dia 30 de xaneiro de 1948, Gandhi foi asasinado a tiros, en Nova Delhi, por Nathuron Godse, un hindú radical que responsabilizaba Gandhi polo enfraquecimento do novo goberno ao insistir no pagamento de certas dívidas ao Paquistán. Godse foi despois xulgado, condenado e enforcado, a pesar de que o último pedido de Gandhi tivese sido precisamente o non-castigo do seu asasino.
O corpo do Mahatma foi cremado e as suas cinzas botadas no río Ganxes.
É significativo sobre a longa busca de Gandhi polo seu deus o fato das suas últimas palabras seren un mantra popular na concepción hindú dun deus coñecido como Rama: "Hai Ram!" Este mantra é visto como un sinal de inspiración tanto para o espírito canto para o idealismo político, relacionado a unha posibilidade de paz na unificación.
[editar] Principios
A filosofia de Gandhi e as suas ideas sobre o satya e o ahimsa foron influenciadas polo Bhagavad Xita e por crenzas hindús e da relixión xainista. O conceito de 'non-violencia' (ahimsa) permaneceu por moito tempo no pensamento relixioso da India e pode ser encontrado en diversas pasaxes de textos hindús, budistas e xainistas. Gandhi explica a súa filosofia como un xeito de vida na súa autobiografía A Historia dos meus Experimentos coa Verdade (As Miñas Experiencias coa Verdade, en Portugal) - (The Story of my Experiments with Truth).
Estritamente vexetariano, escrebeu libros sobre o vexetarianismo mentres estudaba dereito en Londres (onde atopou un entusiasta do vexetarianismo, Henry Salt, nos encontros da chamada Sociedade Vexetariana). Ser vexetariano facia parte das tradicións hindús e xainistas. A maioria dos hindús no estado de Guxarat érano, efetivamente. Gandhi experimentou diversos tipos de alimentación e concluiu que unha dieta debe ser ser suficiente apenas para satisfacer as necesidades do corpo humano. Xexuaba moito, e usaba o xexún frequentemente como estratexia política.
Gandhi renunciou ao sexo cando tiña 36 anos de idade e ainda estaba casado, unha decisión que foi profundamente influenciada pola crenza hindú do brachmacharya, ou pureza espiritual e prática, largamente asociada ao celibato. Tamén pasaba un dia da semana en silencio. Absterse de falar, segundo acreditaba, traialle a paz interior. A mudez tiña orixes nas crenzas do mouna e do shanti. Neses dias el comunicabase cos demais somente escrebendo.
Despois de retornar á India da súa ben-sucedida carreira de avogado na África do Sur, el deixou de usar as roupas que representaban riqueza e suceso. Pasou a usar un tipo de roupa que costumaba ser usada polos máis pobres entre os indios. Promovia o uso de roupas feitas en casas (khadi). Gandhi e os seus seguidores fabricaban artesanalmente os tecidos da própria roupa e usaban eses tecidos na suas vestes; tamén incentivaba os outros a facer iso, o que representaba unha ameaza ao negocio Británico - apesar dos indios estaren desempregados, en grande parte pola decadencia da industria téxtil, eles eran forzados a comprar roupas feitas en industrias inglesas. Se os indios fixesen as suas próprias roupas, iso arruinaría a industria téxtil Británica, ao invés. O tear manual, símbolo dese acto de afirmación, viría a ser incorporado á bandeira do Congreso Nacional Indiano e á própria bandeira india.
Tamén era contra o sistema convencional de educación en escolas, preferindo acreditar que os cativos aprenderian máis con seus pais e coa sociedade. Na África do Sur, Gandhi e outros homes máis vellos formaron un grupo de profesores que leccionaba directamente e livremente ás crianzas.
[editar] Representacións artísticas
A representación máis famosa da vida de Gandhi é o filme Gandhi, de 1982, dirixido por Richard Attenborough e con Ben Kingsley como protagonista. Outro filme que trata da vida de Gandhi, particularmente da súa pasaxe pola África do Sur, é The Making of the Mahatma dirixido por Shyan Benegal.
[editar] Indicacións para o Premio Nobel da Paz
Gandhi nunca recebeu o premio Nobel da Paz, apesar de ter sido indicado cinco veces entre 1937 e 1948. Décadas despois, no entanto, o erro foi recoñecido polo comité organizador do Nobel. Cando o Dalai Lama Tenzin Gyatso recebeu o premio en 1989, o presidente do comité dixo que o premio era "en parte un tributo á memoria de Mahatma Gandhi".
O site oficial do premio Nobel ten un artigo sobre iso, [2].
Ao longo de súa vida, as actividades de Gandhi atraíron todo tipo de comentario e opinión. Por exemplo, Winston Churchill chegou a chamá-lo de "faquir marrom". Por outro lado, Albert Einstein dixo sobre Gandhi que as xeracións por vir terán dificuldade en acreditar que un home como este realmente existiu e camiñou sobre a Terra.
[editar] Bibliografía
- GANDHI, Mohandas Karamchand. A miña vida e as miñas experiencias coa verdade. Río de xaneiro : O Cruceiro, 1968.
- GANDHI, Mohandas Karamchand. Autobiografía : miña vida e miñas experiencias coa verdade. São Paulo : Palas Athena, 1999
- GANDHI, Mohandas Karamchand. A roca e o pensar calmo . São Paulo : Palas Athena, 1991
- GANDHI, Mohandas Karamchand. As palabras de Gandhi. Río de Xaneiro : Record, 1984?
- ROHDEN, Huberto. Mahatma Gandhi : ideas e ideais dun politico mistico. São Paulo : Alvorada, 1988
- RÜHE, Peter. Gandhi. ISBN 0714892793
[editar] Ligazóns Externas
- The GandhiServe Foundation
- Fotografías do Mahatma Gandhi
- The Official Mahatma Gandhi eArchive & Reference Library
- mkgandhi.org
- Mani Bhaban Gandhi Sangrahalaya Gandhi Museun & Library Mani Bhaban é onde ficou Gandhi entre 1917 e 1934; dali iniciou as campañas de desobediencia civil, e os movimentos Swadeshi, Khadi e Khilafat
- The Gandhi Nobody Knows Unha reseña sobre o filme Gandhi.
- Hey Ram: The Politics of Gandhi's Last Words - Discute se Gandhi teria ou non dito o mantra Hey Ram