Blade Runner

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Blade Runner
Título orixinal Blade Runner
[[Image:{{{imaxe}}}|200px| ]]
Director Ridley Scott
Produtor Michael Deeley
Guión Philip K. Dick (novela)
Hampton Fancher
David Peoples
Intérpretes Harrison Ford
Rutger Hauer
Sean Young
Edward James Olmos
Daryl Hannah
Música Vangelis
Director de Fotografía {{{fotografía}}}
Montaxe {{{montaxe}}}
Distribuidor Warner Bros.
Ano 1982
Duración 117 min. (intl.)
115 min. (corte del director)
País Estados Unidos
Xénero ficción científica
Orzamento 28.000.000 $
Filme anterior {{{anterior}}}
Filme seguinte {{{seguinte}}}
Ficha en IMDb

Blade Runner é unha influínte película de ficción científica dirixida en 1982 por Ridley Scott a partir dun guión escrito por Hampton Fancher e David Peoples, baseado libremente na novela Do Androids Dream of Electric Sheep? (Soñan os androides con ovellas eléctricas?) de Philip K. Dick. A película protagonízana Harrison Ford, Rutger Hauer, Sean Young, Edward James Olmos e Daryl Hannah.

A película representa a cidade de Los Angeles en novembro de 2019, no que seres manufacturados xenéticamente chamados replicantes, fisicamente idénticos a seres humanos adultos, utilízanse para traballos perigosos e degradantes nas colonias do mundo exterior. Os replicantes foron declarados ilegais na Terra logo dun motín sanguento. Unidades especiais de policía (os "blade runners") encárganse de cazar e retirar (é dicir matar) aos replicantes fuxidos a Terra. A trama céntrase, principalmente, nun grupo particularmente brutal e astuto de replicantes que se ocultan en Los Angeles e nun blade runner semi-retirado, chamado Rick Deckard, que acepta, de mala gana, unha nova misión.

Blade runner, ao principio, polarizou aos críticos; algúns estiveron descontentos co ritmo, mentres que outros gozaron da súa complexidade temática. O filme funcionou mal nos cines norteamericanos pero tivo éxito no estranxeiro. Malia á pobre venda de entradas, foi apreciada polos fans e académicos e converteuse nunha obra clásica do culto. Blade runner foi eloxiada polo seu deseño de produción, do que se dixo que describe "adecuadamente o futuro". A película prefigura importantes inquedanzas do século XXI, tales como a globalización ou a enxeñería xenética. Segue sendo o máis destacado exemplo de ciberpunk e neo-noir e a súa influencia na cultura segue sendo enorme. Blade runner puxo ao escritor Philip K. Dick baixo a mirada de Hollywood, e varios dos seus traballos foron levados ao cine desde entón.

Sete versións da película creáronse para os diferentes mercados e como resultado de cambios polémicos realizados polos produtores.

Índice

[editar] Produción

Philip K. Dick faleceu antes do estreo da película, pero puido ver unha cinta de proba de corenta minutos. O guión, escrito por Hampton Fancher, atraeu ao productor Michael Deeley (quen asegurou financiamento para o proxecto con varias fontes, as que máis tarde resultaron problemáticas cando unha delas atrasou o lanzamento da edición especial da película) e este, á súa vez, convenceu ao director Ridley Scott de crear a súa primeira película nos Estados Unidos; Scott estaba disconforme co guión e solicitou a David Webb Peoples reescribilo.

O título da película vén da novela The Bladerunner, de Alan E. Nourse, cuxo protagonista contrabandea instrumentos quirúrgicos no mercado negro e de Bladerunner, A Movie, un tratado de cine escrito por William S. Burroughs; pero máis aló do título, ningunha das obras antes mencionadas resulta relevante para a película. Fancher atopou casualmente unha copia de Bladerunner, A Movie mentres Scott estaba buscando un título comercial para a súa película; a Scott agradoulle o título, e obtivo os dereitos sobre el, pero non sobre a novela.

[editar] Sinopse

Aviso: Esta sección pode conter detalles da trama.


Na cidade de Los Angeles, en novembro de 2019, Rick Deckard (Harrison Ford) é chamado do seu retiro cando un Blade Runner excesivamente confiado -Holden (Morgan Paul)- recibe un tiro mentres levaba a cabo a proba Voight-Kampff a Leon (Brion James), un replicante fuxitivo.

Deckard, dubitativo, atópase con Bryant (M. Emmet Walsh), o seu antigo xefe, quen lle informa que a recente fuga de replicantes Nexus-6 é a peor ata o momento. Bryant infórmalle a Deckard achega dos replicantes: Roy Batty (Rutger Hauer) é un comando, Leon é soldado e obreiro, Zhora (Joanna Cassidy) é unha traballadora sexual adestrada como asasina e Pris (Daryl Hannah) un 'modelo básico de pracer'. Bryant tamén lle explica que o modelo Nexus-6 ten unha vida limitada a catro anos como salvagarda contra o seu desenvolvemento emocional inestable. Deckard é acompañado por Gaff (Edward James Olmos) a Tyrell Corporation para comprobar que a proba Voight-Kampff funciona cos modelos Nexus-6. Aí, Deckard descobre que Rachael (Sexan Young), a nova secretaria de Tyrell (Joe Turkel) é unha replicante experimental, con recordos implantados que lle permiten contar cunha base emocional.

Deckard e Gaff entran no apartamento de Leon mentres el e Roy obrigan a Chew (James Hong), un diseñador xenético de ollos, a que lles envíe con J.F. Sebastian (William Sanderson), pois el pódelles permitir chegar a Tyrell. Máis tarde, Rachael visita a Deckard no seu apartamento para probarlle que ela é humana, pero foxe chorando ao decatarse que os seus recordos son artificiais. Priss coñece a Sebastian e aprovéitase da súa bondade para lograr entrar no seu apartamento.

As pistas atopadas no apartamento de Leon levan a Deckard ao bar de Taffy Lewis (Hy Pyke), lugar en que a tatuada Zhora realiza o seu espectáculo cunha serpe. Zhora intenta desesperadamente fuxir de Deckard polas rúas ateigadas de xente, pero Deckard logra alcanzala e "retirala". Tralo tiroteo, Gaff e Bryant aparecen e informan a Deckard que tamén hai que "retirar" a Rachael. Convenientemente, Deckard observa a Rachael de lonxe pero, mentres a segue, Leon desármao repentinamente, e Deckard recibe unha malleira. Rachael dispara a Leon, salvando a vida de Deckard e ambos se dirixen ao apartamento de Rick, onde discuten as opcións que ten Rachael. Nun tranquilo instante de intimidade musical, ambos se empezan a namorar.

Namentres, Roy chega ao apartamento de Sebastian e válese do encanto de Pris para convencer a Sebastian de axudarlle a reunirse con Tyrell. Xa na habitación de Tyrell, Roy demanda que prolongue a súa vida e pide perdón polos seus pecados. Ao non ver satisfeita ningunha das súas solicitudes, Roy asasina a Tyrell e Sebastian.

Deckard é enviado ao apartamento de Sebastian logo dos asasinatos. Alí, Pris prepáralle unha emboscada, aínda que Deckard consegue dispararlle tras unha loita. Roy regresa, atrapando a Deckard no apartamento, e comeza a perseguilo a través do edificio Bradbury ata chegar ao tellado. Deckard intenta escapar saltando a outro edificio quedando colgado dunha viga. Roy cruza con facilidade e mira fixamente a Deckard. No momento en que este se desprende da viga, Roy o suxeita pola boneca, salvándolle a vida.

Roy estase deteriorando moi rápidamente (os seus 4 anos de vida acábanse), séntase e relata con elocuencia os grandes momentos da súa vida concluíndo: "Todos eses momentos perderanse no tempo como bágoas na choiva. É hora de morrer". Roy morre deixando escapar unha pomba que ten nas súas mans, mentres que Deckard míralle en silencio. Gaff chega pouco despois, e marchándose, grítalle a Deckard: "Mágoa que ela non poida vivir, pero ¿quen vive?".

Deckard regresa ao seu apartamento e entra con coidado, cando nota que a porta está entreabierta. Alí atopa a Rachael, viva. Mentres se van do lugar, Deckard atopa un origami que deixou Gaff (sinal de que se lles permitiu escapar). Finalmente, a parella diríxese a un futuro incerto.

[editar] Temas

Malia ter o aspecto dunha película de acción, Blade Runner contén un número inusualmente amplo de niveis dramáticos. Como obra do xénero cyberpunk débelle moito ao cine negro, pois contén e explora convenciones talles como a muller fatal, a narración en primeira persoa ao Raymond Chandler (narración que non se atopa en versións posteriores) e a cuestionable perspectiva moral do heroe, extendido aquí para incluír o lado humano do personaxe, así como a cinematografía escura e de sombras.

O mundo de Blade Runner representa un futuro cuxa distancia ficticia da actual realidade reduciuse, mentres o se aproxima o ano 2019. A obra penetra nas implicaciones futuras da tecnoloxía no ambiente e a sociedade, achegándose ao pasado co uso da literatura, o simbolismo relixioso, os temas dramáticos clásicos e o cine negro. Esta tensión entre pasado, presente e futuro é evidente no futuro adaptado de Blade Runner, onde a alta tecnoloxía resplandece en lugares, mentres que o resto é decadente e vello.

Hai un alto nivel de paranoia presente no filme, coa manifestación visual do poder das transnacionales, a policía omnipresente, as luces das sondas; e no poder sobre o individuo, representando particularmente pola programación xenética dos replicantes. O control sobre o ambiente é observado a gran escala, pero tamén como cando os animais son creados como meros artigos. Este contexto opresivo clarifica por que moitas persoas vanse ás colonias exteriores, un paralelismo coa migración ao continente americano. Tamén a película fai un uso intensivo dos ollos e as imaxes manipuladas, como chamadas de atención sobre a realidade e a capacidade de percibila.

Todo isto proporciona unha atmosfera de incerteza para o tema central de Blade Runner: examinar o humano. Para descubrir aos replicantes, utilízase unha proba de empatía, con preguntas centradas no tratamento aos animais; isto funciona como indicador esencial da "humanidade" de alguén. Os replicantes son postos como personaxes apáticos, e mentres que os humanos mostran paixóns e preocupacións por outros, a masa da humanidade nas rúas é fría e impersonal. A película vai tan lonxe como para poñer en dúbida a natureza de Deckard e obrigar á audiencia a reevaluar que significa ser humano.

[editar] Reparto

Blade Runner tivo un número significativo de actores que, naquel entón, eran descoñecidos:

  • Harrison Ford, como Rick Deckard. Recentemente chegado do éxito de Star Wars, pero un ano antes de que Na busca da arca perdida se estrease, Ford buscaba un papel dramático. Despois de que Steven Spielberg eloxiase a Ford, Deeley e Scott conseguiron a Ford para a película. Debido á pobre recepción inicial de Blade Runner e a fricción con Scott, Ford evita xeralmente discutir sobre a película.
  • Rutger Hauer, como Roy Batty. Hauer deu unha breve actuación como líder violento e complexo dos replicantes que non ten nada que perder.
  • Sexan Young, como Rachael. A imaxe da "perfección" feminina aos 22 anos, Young aínda conta a Blade Runner como unha das súas películas preferidas, malia os rozamentos con Ford e Scott debido ao seu inexperiencia e idade.
  • Edward James Olmos, como Gaff. Olmos utilizou o seu trasfondo étnico para axudar a crear a "Interlingua" que o seu personaxe usa durante a película. Isto, xunto co seu bastón, axuda a crear un misterio ao redor de Gaff, cuxo papel non está abofé mentres observa e comenta (co uso de origamis) sobre Deckard.
  • Daryl Hannah, como Pris. Hannah pon en evidencia a inocencia perigosa dunha replicante namorada de Roy Batty.

Actores secundarios

  • Morgan Paull, como Holden. Holden non tiña moitas oportunidades contra o primeiro Nexus-6, só consegue desenfundar a súa arma e advertir a Deckard dos replicantes, mentres está hospitalizado, nunha escena suprimida.
  • Brion James, como Leon. Aínda que a primeira ollada parece un replicante usado pola súa forza, Leon tiña certa intelixencia intuitiva, que lle permitiu case matar a Holden, torturar a Chew e atacar por sorpresa a Deckard.
  • M. Emmet Walsh, como o capitán Bryant. Walsh co papel dun veterano policía bebedor, que lle serviu para aumentar o seu xa vasta reputación como actor dramático.
  • Joe Turkel, como o Dr. Eldon Tyrell. Cunha voz penetrante, confiada e engrandecido sobre si mesmo, este magnate corporativo dirixía o avance científico e o desenvolvemento dos replicantes, creando unha recreación gradual da escravitude.
  • James Hong, como Hannibal Chew. Un ancián xenetista que ama o seu traballo, especialmente a sintetización de ollos.
  • William Sanderson, como J.F. Sebastian, xenio taciturno e solitario, que proporciona un retrato compasivo pero obediente da humanidade.
  • Joanna Cassidy, como Zhora. Nun breve tempo, Cassidy transmite a unha muller forte que viu o que a peor humanidade pode ofrecer, e coa súa morte impacta profundamente a Deckard.

[editar] Música

A banda sonora de Blade Runner, composta por Vangelis, é unha combinación melódica e escura da composición clásica e os sintetizadores futuristas que reflicten o futuro retro e de cine negro que Ridley Scott imaxinou. Vangelis, recentemente galardonado co Oscar por Chariots of Fire, compuxo e executou a música coas súas sintetizadores. A paisaxe musical de 2019 foi creado dentro do modo espacial de Vangelis na música New age, coma noutros álbumes seus.

Malia a boa acollida por parte do público e a crítica (nomeada en 1983 ao premio BAFTA e o Globo de Ouro como mellor banda sonora orixinal) e a promesa dun álbum coa banda sonora por parte de Polydor Records ao final dos títulos de créditos, o lanzamento da grabación orixinal atrasouse durante máis dunha década.

Hai dúas publicacións oficiais da música de Blade Runner. A consecuencia da carencia dun lanzamento do disco, a New American Orchestra gravou unha adaptación orquestal en 1982, con pouca semellanza á orixinal. Algúns cortes da película sairían en 1989 a partir do recopilatorio Themes, pero non sería ata a presentación do Director's Cut de 1992 cando aparecerá unha cantidade substancial da banda sonora.

[editar] Premios

Ano Premios Categoría - Receptor(es)
1982 Premio da Asociación de críticos de cine de Los Ángeles Mellor película - Jordan Cronenweth
1983 Premios BAFTA Mellor película - Jordan Cronenweth
Mellor deseño de vestuarios - Charles Knode, Michael Kaplan
Mellor deseño de producción / Dirección de arte - Lawrence G. Paull
1983 Premio Hugo Mellor representación dramática
1983 Premios do círculo londinense de críticos de cine - Premio especial Lawrence G. Paull, Douglas Trumbull, Syd Mead - por sus conceptos visuales

[editar] Nominacións

  • BAFTA (1983)
    • Mellor montaxe – Terry Rawlings
    • Mellor maquillaxe – Marvin G. Westmore
    • Mellor banda sonora – Vangelis
    • Mellor son – Peter Pennell, Bud Alper, Graham V. Hartstone, Gerry Humphreys
    • Mellores efectos visuales especiales – Douglas Trumbull, Richard Yuricich, David Dryer
  • Sociedad británica de cineastas:
    • Premio á mellor película (1982) – Jordan Cronenweth
  • Fantasporto
    • Premio internacional de cine fantástico (1983) - Mellor película – Ridley Scott
    • Premio internacional de cine fantástico (1993) - Mellor película – Ridley Scott (Director's cut)
  • Globos de Ouro: Mellor banda sonora original (1983) - Película cinematográfica – Vangelis
  • Premio Oscar (1983)
    • Mellor dirección artística - Decorados – Lawrence G. Paull, David L. Snyder, Linda DeScenna
    • Mellores efectos visuais – Douglas Trumbull, Richard Yuricich, David Dryer
  • Premios Saturn (1983)
    • Mellor película de ciencia ficción
    • Mellor director – Ridley Scott
    • Mellores efectos especiales – Douglas Trumbull, Richard Yuricich
    • Mellor actor de reparto – Rutger Hauer
    • Mellor lanzamento en video (1994) – Director's cut

[editar] Versións

Existen seis versións de Blade Runner, aínda que só dúas son ampliamente coñecidas e vistas:

  • A montaxe internacional orixinal de 1982, que contiña máis violencia gráfica que a estreada en Estados Unidos, e que apareceu en VHS e Laserdisc da Colección Criterion.
  • A versión para os cines estadounidenses, tamén coñecida coma montaxe doméstica (domestic cut).
  • Dúas versións de traballo, mostradas únicamente en preestrenos de audiencias e ocasionalmente en festivales de cine; unha destas versións foi distribuída en 1991, como un Director's Cut sen a aprobación de Ridley Scott.
  • O aprobado Director's Cut de 1992, incitado pola edición desautorizada de 1991, é ata a data a única versión en DVD.
  • A versión para televisión, editando os seus contidos ofensivos.

[editar] Xogos e cómics

Hai dous xogos para ordenador baseados na película, un para Commodore 64 e ZX Spectrum por CRL Group PLC (1985), e outro como aventura de acción por Westwood Studios (1997). Este último xogo presenta novos personaxes e historias alternativas baseadas no mundo de Blade Runner, xunto coas voces dalgúns orixinais no reparto da película.