Tempo lingüístico
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O tempo lingüístico oponse ó tempo físico (continuum que carece en si de delimitacións. As lindes que nel observamos son percepcións alleas ó seu ilimitado decorrer), e ó tempo cronolóxico (tempo dos sucesos que implica parámetros como día, estación,..., xa que a duración dos acontecementos e mensurable.
O tempo lingüístico (ou temporalidade verbal) é o tempo interno do acto de fala, refire todo o que se transmite nun relato a un punto orixinario que frecuentemente é o instante en que se produce a emisión da mensaxe. A diferencia entre o tempo cronolóxico e lingüístico consiste en que os termos cronolóxicos son parámetros fixos que fraccionan o tempo físico, o tempo lingüístico implica que un suceso poida ser amentado con temporalidades diferentes, dependendo de cando se dea o momento ó cal a súa temporalidade faga referencia con respecto ó acto de fala.
O tempo lingüístico en galego constitúe unha categoría e é unha noción gramatical
Guillermo Rojo atende á temporalidade verbal do seguinte xeito:
TEMPO | DEFINICIÓN | EXEMPLO |
Presente de ind. | OoV | Vexo o cóengo |
Presente de subx. | OoV | Oxalá estea de camiño |
Presente de subx. | O+V | Quizabes veñá para o mes |
Imperfecto de ind. | (O-V)oV | Cando o chamei, estaba despistado |
Imperfecto de subx. | O-V | Quizais o reparase pola mañá |
Imperfecto de subx. | (O-V)oV | El esperaba que agora voltaramos |
Imperfecto de subx. | (O-V)+V | Esperou a que voltase |
Imperfecto de subx. | (OoV)-V | Espera que voltase |
Imperfecto de subx. | (O+V)-V | Non esperará que voltases |
Imperfecto de subx. | (O-V)-V | Non considerei que volveses daquela |
Imperfecto de subx. | ((O-V)+V)-V | Aseguraron que o farían toda vez que rematasen |
Pluscuamperfecto de ind. | (O-V)-V | Comentou que volvera |
Futuro de ind. | OoV | Terá agora tres meses |
Futuro de ind. | O+V | Mañá direicho |
Futuro de ind. | (O+V)-V | Para xuño verémolo |
Condicional | OoV)+V | Serían oito os invitados |
Condicional | (O-V)+V | Dixo que chegarían axiña |
Interpretación da táboa:
- O-V (acontecemento anterior ó momento da enunciación ou orixe)
- OoV (acontecemento simultáneo ó momento da enunciación ou orixe)
- O+V (acontecemento posterior ó momento da enunciación ou orixe)
- (O-V)+V (acontecemento posterior a un anterior á orixe)
- (O-V)-V (acontecemento anterior a un anterior á orixe)
- (O-V)oV (acontecemento simultáneo a un anterior á orixe)
- (O+V)+V (acontecemento posterior a un posterior á orixe)
- (O+V)-V (acontecemento anterior a un posterior á orixe)
- (O+V)oV (acontecemento simultáneo a un posterior á orixe)