Colexio da nosa Señora da Antiga

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Imaxe xeral do colexio
Imaxe xeral do colexio
Rodrigo de Castro, estatua orante
Rodrigo de Castro, estatua orante

Situado na cidade de Monforte de Lemos, na Ribeira Sacra e construído en estilo herreriano, o colexio de A nosa Señora da Antiga é coñecido a miúdo como o escorial galego, por ser a única manifestación deste estilo nesta comunidade. Está enlazado á figura do Cardeal Rodrigo de Castro, quizais o último gran príncipe eclesiástico do Renacemento, arcebispo de Sevilla e gran benefactor de Monforte, ademais de mecenas e personaxe imponente. O colexio conta cun impresionante, en tamaño e beleza, retábulo de madeira, esculpido por Francisco de Moure, o cal non puido acabar en vida e foi rematado polo seu fillo. Ao carón do retábblo, podemos observar unha estatua orante do Cardeal Rodrigo de Castro, moi aprezada pola súa perfección e singularidade. A estatua, emprazada sobre os restos do Cardeal, ora efrentada a un cadro da Nosa Señora da Antiga; Descubriuse que tralo cadro atopábase outra sepultura e diferentes estudos revelaron que se trataba da nai do Cardeal

O colexio foi Real Seminario de Estudos ata o ano 1773 e xérmolo da universidade, ostentando ata sete cátedras nun momento no que esta non estaba aínda implantada na provincia. Orixinariamente foi rexentado polos xesuítas, mais a orde de expulsión de España mandou borrar todo símbolo existente que recordase a súa estancia no país, extremo que se pode constatar observando o espazo en branco que deixou o seu escudo tras ser retirado do retablo de Francisco de Moure. É rexentado na actualidade polos pais escolapios

O colexio conta con dous claustros, e parece estar inacabado na súa á oeste. Conta tamén cunha importante pinacoteca, na que destacan varios grecos; un maxistral San Francisco, que parece preguntarse sobre a vida e a morte mentres sostén un cráneo; segundo críticos e especialistas, estamos ante unha obra dunha grande calidade, que iguala ou ata supera a dos exemplares coñecidos do mesmo tema, constituíndo unha das obras cume do Greco.

San Francisco, obra do Greco
San Francisco, obra do Greco

O San Lorenzo constitúe así mesmo unha obra moi apreciada, por ser un dos escasos cadros de devoción realizados polo pintor á súa chegada a Toledo, onde o adquiriu don Rodrigo de Castro nos seus tempos de inquisidor. Pódese contemplar tamén unha obra do pintor manierista Andrea del Sarto. Do cadro da "Adoración dos Reis" de Van der Goes só queda unha copia, xa que foi vendido en 1913 ao museo Kaiser Frederik de Berlin por un millón duascentas mil pesetas, que permitiron finalizar as obras do colexio. O museo tamén inclúe varios incunables, entre os que está o Libro da caza de aves, tratado de cetrería escrito por Pero López de Ayala durante o seu cautiverio en Portugal.

Debe destacarse tamén a escaleira monumental, construída entre 1594 e 1603. Atópase na á leste, e o seu deseño é particularmente interesante por estar construída sobre tres arcadas, sen apoios aparentes, que soportan trece, nove e trece chanzos cada unha. A escaleira, por dicilo así, esta "no aire", e sostense por mor dun cuidadosamente calculado xogo de forzas. Os seus chanzos tamén son dignos de mención ao estar labrados nunha soa peza de granito de grande calidade. No chan pódese observar o debuxo da proxección da escaleira, trazado para a súa construción.

A apuntar tamén os efectos do Terremoto de Lisboa de 1755, que fendeu a cúpula do colexio, e derrubou varias ás dos anxos que a flanquean; as consecuencias do cataclismo pódense aínda observar na actualidade.

Outras linguas