Monforte de Lemos

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Galicia en progreso: Este artigo é, polo de agora, só un esbozo. Traballa nel, especialmente se vives neste sitio, e contribúe a que a Galipedia ofreza a mellor información posíbel sobre o noso país. Pódeche resultar útil ver outros artigos sobre Galicia ou consultar o nomenclátor oficial.


Monforte de Lemos
Situación
Xentilicio 1: Monfortino
Xeografía
Provincia: Provincia de Lugo
Comarca: Terra de Lemos
Área: km²
Entidades de poboación: -
Capital do concello:
Latitude e lonxitude:
Altitude máxima: - m.
Altitude mínima: m.
Zona horaria: 2 UTC + 1
Demografía (2004)
Poboación: 19.445 hab.
Densidade: hab./km²
Uso do galego 3 (2001)
Galegofalantes sobre o total da poboación: %
Falantes do galego no tramo 5 a 29 anos
Sempre: %
Ás veces: %
Nunca: %
Política (2003)
Concelleiros 4: PPdeG 6 concelleiros (4.497 votos - 36,26 %)
BNG 5 concelleiros (3.577 votos - 28,84 %)
PSdeG-PSOE 3 concelleiros (2.084 votos - 16,80 %)
Outros: 3 concelleiros (2.079 - 16,76 %)
Alcalde: Severino Rodríguez Díaz (BNG)
Eleccións municipais en: 'Monforte de Lemos'
Censo electoral (2003)
Total electores: 17.984 - 100 %
Votantes: 12.526 - 69,65 %
Abstencións: 5.458 - 30,35 %
Votos en branco: 166 - 1,34 %
Votos nulos: 123 - 123 %
Orzamentos 5 (2000)
Total ingresos:
Tributos propios por habitante:
Transferencias por habitante:
Consumo público por habitante:
Gasto de capital por habitante:
Enderezos
Enderezo físico:
Teléfono: 982 402501
Fax: 982 404812
Código Postal: 27.400
Correo electrónico: info@concellodemonforte.com
Sitio web oficial: www.concellodemonforte.com

Notas: 1 Véxase no Galizionario.

2 No verán: UTC + 2.
3 Datos de 2001 publicados en 2004.
4 Eleccións Municipais Maio 2003.
5 Datos de 2000, daquela non existía o Euro, convertíronse as pesetas a Euros.

Concello da Provincia de Lugo. Pertence á Comarca da Terra de Lemos.

Poboación en 2004: 19.445 persoas segundo o Padrón municipal de habitantes (19.710 en 2003).

Xentilicio (véxase no Galizionario) : Monfortino

Evolución da poboación de: Monforte de Lemos - desde 1900 ata 2004 -
 1900  1930  1950  1981  2004
 12.912  15.453  21.682  20.257  19.445
Fontes: INE e IGE

(Os criterios de rexistro censal variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Índice

[editar] Historia

[editar] Do Paleolítico aos Románs

A historia de Monforte de Lemos remóntase ao paleolítico, e os seus primeiros habitantes coñecidos foron os Oestrimnios; na chamada época `castrexa´ ou cultura dos castros, propia das tribos célticas, a tribo que poboaba Monforte, era coñecida como tribo dos Lemavos, e as primeiras referencias escritas a ela, datan dos historiadores Romanos Plinio e Estrabón, entre os anos 600 e 900 A.C. A palabra `lemos´, que dá nome tamén á comarca, coñecida como `Terra de Lemos´, sería unha palabra céltica que significa `terra húmida, terra fértil´ e parece entroncar directamente coa raíz da palabra galega `lama´, en español, `barro´; crese que durante a prehistoria, Monforte, agora val, fué unha gran lagoa, e probas diso atópanse na dura arcilla vermella que se atopa ao excavar uns metros no chan da cidade. Así mesmo o seu río, o cabo, (`chalibes´), era xa coñecido polos seus porpiedades ferrugionsas, e moi apreciado á hora de templar as espadas dos guerreiros celtícos, que acudían ao de todos os confíns con devandito fin.

Dos Romanos, cuxo vestixio quedou patente na cidade, provén a Palabra `Monforte´, do latín `Mons-Fortis´. Sucesivamente, os suevos e os visigodos deixaron as súas propias pegadas; en época sueva as terras de lemos pertenceron en gran parte ao Condado Pallarense (relacionado co lugar de Pallares na parroquia de Baamorto). A poboación xudía tivo tambien gran importancia, contando cun barrio xudeu; o apelido `Lemos´ relaciónase con descendientes de xudeus monfortinos.

[editar] Da Idade Media á Ilustración

Pero é a idade media un dos períodos máis relevantes na historia de monforte; establécese no monasterio de San Vicente Do Pino, actualmente parador, a comucidad Benedictina. A data exacta é imposible de precisar porque os documentos que o podían acreditar arderon durante o século XIX nun espectacular incendio, que acabou tambien con valiosos tapices e con gran parte do palacio que flanquea ao monasterio, do que que só se conserva unha parte.

vista nocturna de san vicente, en Monforte
vista nocturna de san vicente, en Monforte

A torre da homenaxe e a muralla foron derruidas durante a Revolta Irmandiña, que enfrontou ao pobo coa nobreza; os responsables, unha vez sufocada a rebelión foron forzados a reconstruír o derruido. O conde de Lemos abstívose de practicar ejecuciones aos rebeldes.

Dous das máis grandes figuras a apuntar na historia da cidade, son o Cardeal Rodrigo de Castro e Pedro Fernández de Castro e Andrade, sétimo conde de Lemos. O primeiro é coñecido como gran benefactor da cidade, e ao débeselle o colexio de A nosa Señora da Antiga, de estilo herreriano un dos grandes tesouros monumentales de galicia; coñecido como o escorial galego, a súa praza adqurió o nome de `a compañía´, e a Compañía é a de Jesús, á que o cardeal encomendou esta fundación. Arquitectos jesuitas trazaron o edificio e mestres jesuitas rexentaron o colexio ata 1767. Na espectacular igrexa de Nosa Señora dá Antiga gárdase, entre outras pezas, un enorme retablo esculpido polo gran mestre galego Francisco de Moure; nel é curioso comprobar un espazo en branco, presidindo o conxunto, no que debería figurar ensínaa da Compañía de Jesús, borrada trala súa expulsión de españa. O colexio, que conta cunha imporante pinacoteca na que destacan varios grecos, está rexentado desde entón polos Pais Escolapios.

En canto a Pedro Fernández de Castro, VII conde de Lemos, destacar que fué un ferviente impulsor da cultura; mecenas de Cervantes, Góngora, Lope de Veiga,os irmáns Argensola e Quevedo, fué definido por este último como `honra da nosa idade´ e a el está dedicada a segunda parte do Quixote. Ocupou, así mesmo, entre 1603 e 1618, os cargos de Presidente do Consello de Indias, Vicerrei de Nápoles e Presidente do Consello Supremo de Italia; a el e á súa esposa, Catalina da Porca e Sandoval, débeselle a fundación de importates conventos como o de San Jacinto e Santa Clara, este último cun dos museos de arte sacro máis importantes de España. Tambien recórdase o protagonismo do conde de Lemos en púgnalas de poder entre a nobreza galega e a Monarquía, nunha época que se caracterizaba por constantes fricciones; nun ton de ameaza apenas disimulado, escribiu ao rei nestes términos `Nos que somos tanto como Vos, pero que todos xuntos somos máis que Vos´

[editar] Idade Contemporánea

En 1883 o rei Alfonso XII inaugura a linea férrea entre Madrid e A Coruña. Monforte convértese nun importante nó ferroviario, ao ser a entrada natural a galicia. Dous anos mais tarde, en 1885, outórgaselle, por decreto real, o título de `cidade´ a Monforte de Lemos, en agradecimiento polos seus traballos e esforzos para a chegada do ferrocarril. Comeza unha época de crecemiento social, económico e cultural, no que a sociedade bulle, númerosas asociacións políticas sociais e culturais, así como revistas e periódicos, aparecen na vida Monfortina. Estivo situada en Monforte unha das Irmandades da Fala, organización con moita relevancia na vida cultural galega da época. A guerra civil deixou tambien a súa pegada, e o alcalde Monfortino fué asasinado en 1936 por sectores incontrolados de Falange Española. Posteriormente, o motor da vida monforte, é dicir a súa estación de ferrocarril, fué desmantelado, o seu nó ferroviario trasladado a Orense, e comezou unha terrible decadencia económica que dió lugar a númerosos pechaduras de establecementos, perda de servizos e empobrecimiento.Actualmente, a cidade parece experimentar un tímido rexurdir, produto de novas ideas, iniciativas e reformas, e das ganas de persoas de diversas ideoloxías de facer recuperar á cidade o estatus que lle corresponde; ideas destinadas tanto ao turismo, como o caso do seu parador, un dos máis fermosos de España, como ao intento de mellorar o seu maltrecha industria e atraer novos proxectos, que aos poucos chegan, grazas á ilusión das súas xentes.

Antiga locomotora Mikado do ano 1952, na estación de Monforte
Antiga locomotora Mikado do ano 1952, na estación de Monforte

[editar] Lugares de Monforte de Lemos

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Monforte de Lemos vexa: Lugares de Monforte de Lemos.

[editar] Galería de imaxes

Vexa o artigo principal en: Galería de imaxes de Monforte de Lemos

[editar] Persoeiros monfortinos

María Emilia Casas Baamonde

Julia Otero

Antón Patiño Pérez

[editar] Parroquias

Galicia | Provincia de Lugo | Parroquias de Monforte de Lemos

Baamorto (Santa María) | Bascós (San Martiño) | Caneda (Santalla) | O Chao do Fabeiro (San Ramón) | Chavaga (San Xoán) | Distriz (Santo André) | Fiolleda (San Cosmede) | Gullade (Santo Acisclo) | Guntín (Santa Lucía) | Marcelle (San Miguel) | Monforte de Lemos | Moreda (San Salvador) | As Nocedas (Santo Estevo) | A Parte (Santa María) | A Penela (Santa María) | Piñeira (San Martiño) | Reigada (San Salvador) | Ribas Altas (San Pedro) | Rozavales (Santa María) | San Xillao de Tor (San Xillao) | Santa Mariña do Monte (Santa Mariña) | Seoane (San Salvador) | Sindrán (San Pedro) | Tor (San Xoán) | Valverde (San Pedro) | A Vide (San Cibrao) | Vilamarín (San Fiz)

[editar] Véxase tamén

  • Agrupación Deportiva A Pinguela

  Referencias relacionadas con Galicia