Eleccións a Cortes Constituíntes de 1931 en Galicia
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Tras a proclamación da República en España o 14 de abril de 1931 como consecuencia dos resultados favorables aos candidatos republicanos nas eleccións municipais do 12 de abril, o goberno provisorio convocou eleccións a Cortes Constituíntes para o 28 de xuño de 1931.
O sistema electoral rexíase polo decreto do 8 de maio de 1931, que establecía un sistema maioritario de listas abertas, a lista maioritaria obtiña o 80% dos escanos por circunscrición e reservábase para as minorías o outro 20%. As circunscricións electorais eran as provincias e as cidades con máis de 100.000 habitantes e tiñan dereito ao voto con homes maiores de 25 anos. O control do proceso estaba en mans das xuntas municipais, que presidía o xuíz municipal e que formaban persoas prominentes do concello, e as xuntas provinciais do censo, que presidía o presidente da Audiencia Territorial ou da Audiencia Provincial.
A provincia da Coruña elixía 16 deputados, a provincia de Lugo 10 deputados, a provincia de Ourense 9 deputados e a provincia de Pontevedra 13 deputados, en total en Galicia elixíanse 47 deputados.
Para concorreren ás eleccións os principais partidos republicanos e os de esquerda coaligáronse para obteren os deputados reservados ás maiorías, mentres polo bando da dereita formaban candidaturas de independentes que posteriormente acabarían integrándose na CEDA.
Índice |
[editar] Resultados
En toda Galicia a ORGA, que concorría baixo as siglas da FRG, resultou a forza vencedora con 14 escanos, o Partido Radical obtivo 11 escanos, o PSOE 8, o Partido Radical-Socialista 2, Derecha Liberal Republicana 2, Galeguistas 2, Acción Republicana 1, independentes de dereita 4 escanos, Rexionalista 1 (Manuel Portela Valladares), Partido Radical Agrario 1 e a Unión Monárquica 1.
Nas Cortes a FRG, os galeguistas e algún outro deputado formaron a Minoría Gallega.
[editar] A Coruña
Na provincia da Coruña a ORGA presentouse baixo o nome de Federación Republicana Gallega en candidatura conxunta co PSOE e conseguiu 9 escanos e Santiago Casares Quiroga foi o candidato máis votado na provincia, mentres o PSOE obtiña 3 deputados. O Partido Radical presentouse en solitario e non conseguiu deputado ningún, ao igual que Partido Radical Agrario e o PCE. A candidaturas de dereitas conseguiu os 4 escanos reservados ás minorías.
[editar] Lugo
Na provincia de Lugo a FRG coaligouse con Manuel Portela Valladares e elementos da dereita como o xeneral José Sanjurjo, pero tras a anulación e a repetición das eleccións en agosto integráronse na candidatura o PSOE, o Partido Radical e a Derecha Liberal Republicana que conseguiu os 8 escanos reservados para a maioría: 3 FRG, 2 Partido Radical, 2 PSOE, 1 DLR e 1 para Manuel Portela Valladares. Os 2 escanos das minorías foron para candidatos republicanos conservadores que se integraron no Partido Radical.
[editar] Ourense
Na provincia de Ourense formáronse dúas candidaturas para concorreren polas maiorías, a formada polo Partido Radical e o PSOE e a outra pola FRG, o Partido Radical-Socialista e o Partido Nazonalista Republicán de Ourense.
Polas maiorías o Partido Radical conseguiu 3 escanos, o Partido Radical-Socialista 2, PSOE 1, FRG 1 e o PNRO 1. Polas minorías 1 escano foi para Acción Republicana e 1 para Unión Monárquica de José Calvo Sotelo.
[editar] Pontevedra
Na provincia de Pontevedra formouse unha única candidatura para concorreren pola maioría, formábaa a FRG, o PSOE e o Partido Radical. Polas minorías concorrían o Partido Radical Agrario, a Derecha Liberal Republicana e a Candidatura Galleguista. A FRG conseguiu 4 deputados, o PSOE 4, o Partido Radical 1 e polas minorías a DLR 1 escano, PRA 1 e a Candidatura Galleguista 1 (Castelao)
[editar] Véxase tamén
Eleccións a Cortes de 1933 en Galicia
[editar] Bibliografía
- Los partidos políticos y la autonomía en Galicia (1931-1936). Alfonso Bozzo, Akal, 1976
- Caciquismo e eleccións na Galiza da II República. Emilio Grandío Seoane, Promocións Culturais Galegas, 1999
- Galiza na II República. Carlos F. Velasco Souto, Promocións Culturais Galegas, 2000