Convento de San Francisco do Val de Deus
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
San Francisco de Val de Deus é un mosteiro franciscano fundado a comezos do século XIII en Santiago de Compostela, declarado Monumento histórico artístico.

Índice |
[editar] Situación
Sitúase no casco vello da cidade de Santiago de Compostela, provincia da Coruña, no lugar coñecido como o Val de Deus.
[editar] Historia
Di a lenda que San Francisco de Asís, en peregrinación a Compostela en 1214, hospedouse cun carboeiro chamado Cotolai na súa choza do Monte Pedroso. Encomendoulle a este construir un mosteiro pero cando lle replicou que non tiña recursos, mostroulle un tesouro perto da ermida de San Paio do Monte que lle permitiría levar a cabo a obra.Val de Deus era un terreo propiedade do mosteiro beneditino de San Martiño Pinario, que o cedeu en troques dunha cesta de peixe anual, que se seguiu entregando até fins do século XVIII.
O convento primitivo veuse abaixo a comezos do XVIII e non fican del máis que cinco arcos apuntados que se conservan no claustro pincipal e o sepulcro de Cotolai. Estes arcos estaban na Sala Capitular, na que Carlos V celebrou cortes en 1520. A reconstrución, que conlevaba cambiar a orientación da súa igrexa) encetouse en 1742, e non foi sen problemas, xa que os viciños (especialmente os monxes de San Martiño) queixábanse da magnitude da obra, que lles restaba luz e ventilación e, a mais, ocuparía terras pertencentes aos de San Martiño. A disputa saldouse rebaixando a altura da igrexa franciscana.
[editar] Descrición
A renovación da fábrica medieval iniciouse co arcebispo Maximiliano.
[editar] A igrexa
As obras do novo templo seguiron as trazas dadas por Simón Rodríguez, pese a que a lentitude das obras fai que a participación doutros mestres inclúan algún cambio sustancial.
A planta da igrexa corresponde o tipo "xesuítico", en forma de rectángulo no que se inscribe unha cruz latina.
[editar] A Fachada
A fachada da igrexa, deseñada (en estilo barroco) no XVIII por Simón Rodríguez, imponse no contorno polo seu tamaño. Foi executada por Frei Manuel Caeiro, non estando rematada aínda no 1770, feito que fai que responda a dous conceptos diferenciables na decoración reducida a parte inferior da mesma, cambiando drásticamente por riba da altura do entablamento que cambia de forma perceptible adaptándose aos principios neoclásicos
A parte inferior é barroca e a superior neoclásica e consta de tres corpos e tres rúas. Na central destacan catro columnas dóricas que flanquean unha imaxe de San Francisco (obra de José Antonio Mauro Ferreiro Suárez). O segundo corpo está dominado por un enorme ventanal flanqueado por columnas xónicas, sobre as que se apoia un frontón triangular. As rúas laterais soportan os dous campanarios.
[editar] O Adro
O adro atópase varios metros por debaixo do nível da rúa nun extremo, e diante del, a res desta, érguese un monumento a San Francisco realizado por Francisco Asorey en 1926.
[editar] Interior do templo
O interior do templo é tamén sobrio, se ben monumental. A planta é de cruz latina con tres naves. A central, de cinco tramos,e o cruceiro cuberto por unha bóveda de canón con cúpula de media laranxa nas pechinas, modificacións de Frei Manuel Caeiro. Na decoración do interior do templo apréciase a impronta de Simón Rodríguez ca decoración de placas e cilíndros.
Aos lados das naves e aos do presbiterio sitúanse capelas intercomunicadas sobre as que descorre unha tribuna. A sacristía trala capela maior ten a mesma anchura co templo.
Domingo de Andrade realizou austera Capela da Orde Tercera, estruturada nunha planta retangular simple cuberta con bóveda de cañón e unha capela maior de planta cadrada cuberta cunha cúpula. O retablo maior foi realizado por Miguel de Romay no 1714.
[editar] Imaxinería
Ás naves laterais ábrense quince retablos, a maioría realizados por Frei José Rodríguez, o mesmo que o retablo central. Este último consta de tres corpos. No inferior, San Domingos de Guzmán, fundador da Orde dos Predicadores, e San Boaventura, primeiro cardeal da Orde Franciscana, acompañan unha imaxe da Virxe. No segundo, unha talla de San Francisco, obra de Ferreiro Suárez ten a seu carón un escudo da Orde de San Francisco e outro coa Cruz da Terra Santa e as Cinco Chagas do santo. No corpo superior hai outra talla de Santa Clara e no centro un libro aberto.
[editar] Os claustros
Foi cas obras do claustro principal coas que se iniciaron as tarefas de reedificación, que se realizaron con gran rapidez.
O claustro principal do mosteiro é obra, segun Bonet Correa) de Ginés Martínez finalizándose antes de 1607. O estilo no que se encadra é estrictamente clasicista. Consta de dous andares, que se abren cara o interior mediante pilastras toscanas que sosteñen arcos de medio punto o inferior e mediante pilastras máis estreitas e xanelas con arcos de medio punto o superior. A este arquiectyo tamén se relacionao arco de Santo Antonio situado no testeiro oeste do refectorio.
Seguindo o estilo clasicista Juan González Araujo realiza cara a 1634 a escaleira entre os dous claustros.
Tanto a escaleira como o segundo claustro foron executadas seguindo as trazas realizadas por Bartolomé Fernández Lechuga
[editar] Outras estancias
Nos primeiros anos do século XVIII coa colaboración económica do arcebispo Monroy princípianse as obras do Noviciado (1703), a enfermería (1705 a 1724).
Simón Rodríguez iniciou a realización dun novo refetorio (1725 a 1733) e a nova cociña (1740)
[editar] Situación actual
O convento foi declarado Monumento Histórico-Artístico en 1986. Hoxe viven nel uns 20 franciscanos. Parte é unha hospedaría (70 cuartos) e restaurante; un dos claustros pódese usar para banquetes. Outra parte alberga o Museo da Terra Santa (con diversos fondos: arqueoloxía, belas artes (pintura, escultura), artes aplicadas (cerámica, téxtil), numismática, ciencia e técnica, maquetas arquitectónicas) e outra máis ofrece actividades sociais diversas.
Na actualidade parte dél alberga un Hotel Monumento de catro estrelas.
[editar] Bibliografía
- García Iglesias, J. M. "Galicia, Tiempos de Barroco". Páx. 78 a 81. (1990). A Coruña. ISBN 84-87751-50-4