Manuel Portela Valladares
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Manuel Portela Valladares (Pontevedra, 31 de xaneiro de 1867 - Bandol, Francia, 29 de abril de 1952) foi un político liberal de ideoloxía centrista. Foi ministro durante o reinado de Alfonso XIII e chegou a ser presidente do goberno durante a II República Española.
[editar] Vida
Fillo de Juan Portela Dios e Teresa Valladares Rial, quedou orfo de pai con só dez anos. Foi acollido pola súa tía, Juana Portela Dios, muller do impresor José Vilas. Este matrimonio gozaba dunha situación económica desafogada, o que lle permitiu estudar no colexio de xesuítas de Camposancos na Guarda, para posteriormente seguir a carreira de dereito na Universidade de Santiago de Compostela.
Graduouse en 1889 na universidade compostelana. Ata 1899 residiu na cidade de Pontevedra, onde traballou como redactor do Diario de Pontevedra, exerceu de xuíz municipal e foi decano do Colexio de Avogados. En 1898, con só 31 anos, conseguiu praza como rexistrador da propiedade en Madrid.
Instalado en Madrid, entrou no mundo da política da man de Montero Ríos sendo elixido deputado a Cortes en 1905. En 1910 foino de novo polo distrito lugués da Fonsagrada. En 1909 foi fundador, xunto con outros intelectuais e políticos, da Liga Agraria de Acción Gallega que lideraría Basilio Álvarez, con quen o uniu unha grande amizade.
Home de confianza de José Canalejas, foi nomeado en 1910 Gobernador Civil de Barcelona e dous anos máis tarde fiscal do Tribunal Supremo. En 1923 exerceu como ministro de Fomento do último gabinete liberal de García Prieto anterior á ditadura de Primo de Rivera.
En 1924 fundou en Vigo El Pueblo Gallego, periódico democrático que abriu as portas a intelectuais republicanos e galeguistas e fixo campaña a prol dunha rexeneración da vida política española.
En 1930, Portela Valladares foi un dos asinantes do chamado Pacto de Barrantes, no que participaron os máis destacados líderes republicanos e nacionalistas do momento, entre eles Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, con quen compartía a necesidade de autonomía para Galicia e a quen o uniría unha mutua relación de amizade e confianza.
En 1931 contraeu matrimonio coa aristócrata catalá Clotilde Puig i Mir, que lle deu o título de Conde de Brías e lle proporcionou unha importante fortuna.
Durante a República foi desde 1931 a 1933 parlamentario por Lugo e en 1936 saíu elixido pola provincia de Pontevedra.
En 1935, baixo o goberno dereitista de Alejandro Lerroux, foi gobernador xeral de Cataluña (marzo-abril 1935) e ministro da Gobernación en dúas ocasións. A finais de ano, o presidente da república Alcalá Zamora encomendoulle a presidencia do Goberno. O goberno centrista que presidiu exerceu as súas funcións ata a toma de posesión en febreiro de 1936 do goberno resultante das eleccións xerais. A pesar das presións golpistas dos grupos dereitistas recoñeceu a victoria da Frente Popular e entregou o poder ós vencedores lexítimos o 19 de febreiro.
Tras estalar ese mesmo ano a Guerra Civil, Portela Valladares permaneceu leal á República, sendo fiel á súa ideoloxía liberal e reformista. Dende Barcelona, onde o colleu o alzamento do 18 de xullo, retiraríase a Niza, Francia, para posteriormente retornar a España e ofrecer os seus servizos ó goberno republicano de Juán Negrín. Participou nas cortes de Valencia reunidas en outubro de 1937.
Finalizada a contenda en 1939, viuse obrigado a saír de novo para Francia, onde foi preso pola Gestapo. Aínda que o réxime franquista instalado en España solicitou a súa extradición, esta non foi concedida.
Faleceu no exilio en Bandol, Marsella, en 1952.
[editar] Obra
- Ante el estatuto. Unificación y diversificación de las nacionalidades Edición do resumo da conferencia de 1932 por Manoel Carrete en Vento do Leste. Barcelona: Federación de Entidades Culturais Galegas de Catalunya.
- Dietario (1936-1950). Edición de Jose Antonio Durán (1988): Dietario de dos guerras (1936-1950) : notas, polémicas y correspondencia de un centrista español. Sada, A Coruña: Edicións do Castro.
- Memorias (1952). Edición de Jose Antonio Durán (1988): Memorias dentro del drama español. Madrid: Alianza Editorial.
- A Nosa Terra e Nós. Escritos en galego. Edición de Xosé Enrique Acuña (1992). Pontevedra: Casal.
[editar] Ligazóns externas
- Relación biográfica de presidentes do goberno
- Biografía de Portela de López Pombo
- Carta polémica en R. de la Cierva
- Portela rehabilitado por X.A. Durán
- Referencia á conferencia "Ante o estatuto" (1932)
- O discurso autobiográfico de Portela
Presidentes do Goberno da Segunda República Española | |
---|---|
Manuel Azaña | Alejandro Lerroux | Diego Martínez Barrio | Ricardo Samper | Joaquín Chapaprieta | Manuel Portela Valladares | Santiago Casares Quiroga | José Giral | Francisco Largo Caballero | Juan Negrín López |