Rubidio (elemento)
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
|
|||||||||||||||||||
Xeral | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nome, símbolo, número | Rubidio, Rb, 37 | ||||||||||||||||||
Serie química | metal alcalino | ||||||||||||||||||
Grupo, período, bloque | 1, 5 , s | ||||||||||||||||||
Densidade, dureza Mohs | 1532 kg/m³, 0,3 | ||||||||||||||||||
Aparencia | Prateado esbrancuxado 125px |
||||||||||||||||||
Propiedades atómicas | |||||||||||||||||||
Peso atómico | 85,4678 uma | ||||||||||||||||||
Radio medio† | 235 pm | ||||||||||||||||||
Radio atómico calculado | 265 pm | ||||||||||||||||||
Radio covalente | 211 pm | ||||||||||||||||||
Radio de Van der Waals | 2,44 | ||||||||||||||||||
Configuración electrónica | [Kr]5s¹ | ||||||||||||||||||
Estados de oxidación (óxido) | 1 (base forte) | ||||||||||||||||||
Estrutura cristalina | Cúbica centrada no corpo | ||||||||||||||||||
Propiedades físicas | |||||||||||||||||||
Estado da materia | sólido | ||||||||||||||||||
Punto de fusión | 312,46 K | ||||||||||||||||||
Punto de ebulición | 961 K | ||||||||||||||||||
Entalpía de vaporización | 72,216 kJ/mol | ||||||||||||||||||
Entalpía de fusión | 2,192 kJ/mol | ||||||||||||||||||
Presión de vapor | 1,56 × 10-4 Pa a 312,6 K | ||||||||||||||||||
Velocidade do son | 1300 m/s a 293,15 K | ||||||||||||||||||
Información diversa | |||||||||||||||||||
Electronegatividade | 0,82 (Pauling) | ||||||||||||||||||
Calor específica | 363 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||
Condutividade eléctrica | 7,79 106 m-1?-1 | ||||||||||||||||||
Condutividade térmica | 58,2 W/(m*K) | ||||||||||||||||||
1̊ potencial de ionización | 403,0 kJ/mol | ||||||||||||||||||
2̊ potencial de ionización | 2633 kJ/mol | ||||||||||||||||||
3̊ potencial de ionización | 3860 kJ/mol | ||||||||||||||||||
4̊ potencial de ionización | 5080 kJ/mol | ||||||||||||||||||
5̊ potencial de ionización | 6850 kJ/mol | ||||||||||||||||||
6̊ potencial de ionización | 8140 kJ/mol | ||||||||||||||||||
7̊ potencial de ionización | 9570 kJ/mol | ||||||||||||||||||
8̊ potencial de ionización | 13120 kJ/mol | ||||||||||||||||||
9̊ potencial de ionización | 14500 kJ/mol | ||||||||||||||||||
10̊ potencial de ionización | 26740 kJ/mol | ||||||||||||||||||
Isótopos máis estables | |||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
Valores no SI e condicións normais (0 ºC e 1 atm), agás indicación en contra. †Calculado a partir de distintas lonxitudes de enlace covalente, metálico ou iónico. |
O rubidio é un elemento químico da táboa periódica cuxo símbolo é o Rb e o seu número atómico é 37.
Índice |
[editar] Características principais
O rubidio é un metal alcalino brando, de cor prateada branca brillante que se embaza rapidamente ao aire, moi reactivo -é o segundo elemento alcalino máis electropositivo- e pode atoparse líquido a temperatura ambiente. Do mesmo xeito que os demais elementos do grupo 1 pode arder espontaneamente en aire con lapa de cor violeta amarelenta, reacciona violentamente coa auga desprendendo hidróxeno e forma amálgamas con mercurio. Pode formar aliaxes con ouro, os demais metais alcalinos, e alcalinotérreos, antimonio e bismuto.
Do mesmo xeito cós demais metais alcalinos presenta un único estado de oxidación (+1) e reacciona con dióxido de carbono, hidróxeno, nitróxeno, xofre e halóxenos. Co osíxeno forma polo menos catro óxidos: Rb2Ou, Rb2Ou2, Rb2Ou3, RbO2.
[editar] Aplicacións
O rubidio pódese ionizar con facilidade polo que se estudou o seu uso en motores iónicos para naves espaciais, aínda que xenon e cesio demostraron unha maior eficacia para este propósito. Utilízase principalmente na fabricación de cristais especiais para sistemas de telecomunicacións de fibra óptica e equipos de visión nocturna. Outros usos son:
- Recubrimentos fotoemisores de telurio-rubidio en células fotoeléctricas e detectores electrónicos.
- Afinador sen carga, getter, (substancia que absorbe as últimas trazas de gas, especialmente osíxeno) en tubos sen carga para asegurar o seu correcto funcionamento.
- Compoñente de fotorresistencias (ou LDR, Light dependant resistors, resistencias dependentes da luz), resistencias nas cales a resistencia eléctrica varía coa iluminación recibida.
- En medicina para a tomografía por emisión de positróns, o tratamento da epilepsia e a separación por ultracentrifugado de acedo nucleicos e virus.
- Fluído de traballo en turbinas de vapor.
- O RbAg4I5 ten a maior condutividade eléctrica coñecida a temperatura ambiente de tódolos cristais iónicos e podería usarse na fabricación de baterías en forma de delgadas láminas entre outras aplicacións eléctricas.
- Estúdase a posibilidade de empregar o metal en xeradores termoeléctricos baseados na magnetohidrodinámica de forma que os ións de rubidio xerados a alta temperatura sexan conducidos a través dun campo magnético xerando unha corrente eléctrica.
En moitas aplicacións pode substituírse polo cesio (ou o composto de cesio correspondente) pola súa semellanza química.
[editar] Historia
O rubidio (do latín rubidus, louro) foi descuberto en 1861 por Robert Bunsen e Gustav Kirchhoff na lepidolita utilizando un espectroscopio -inventado un ano antes- ao detectar as dúas raias vermellas características do espectro de emisión deste elemento e que son a razón do seu nome. Son poucas as aplicacións industriais deste elemento que en 1920 empezou a usarse en células fotoeléctricas téndose empregado sobre todo en actividades de investigación e desenvolvemento, especialmente en aplicacións químicas e electrónicas.
[editar] Abundancia e obtención
Malia non ser un elemento moi abundante na codia terrestre xa que se atopa entre os 56 elementos que engloban conxuntamente un 0,05% do peso da mesma, non pode considerarse escaso. Representando da orde de 78 ppm en peso, é o 23.º elemento máis abundante e o 16.º dos metais superando a outros metais comúns como o cobre, o chumbo e o cinc dos que se extraen miles de toneladas anuais fronte ás tres do rubidio. É ademais 30 veces máis abundante có cesio e 4 có litio metais de cuxa obtención se extrae como subproducto. A razón de tal disparidade estriba en que non se coñecen minerais nos que o rubidio sexa o elemento predominante e que o seu radio iónico é moi similar ao do potasio (2000 veces máis abundante) substituíndoo -en ínfimas cantidades- nas súas especies minerais onde aparece como impureza.
Atópase en diversos minerais como leucita, polucita e zinnwaldita. A lepidolita contén un 1,5% de rubidio (pode superar en ocasións o 3,15%) e é de onde se obtén o metal na súa maioría; tamén outros minerais de potasio]] e cloruro de potasio conteñen cantidades significativas de rubidio como para permitir a súa extracción rendible, así como os depósitos de polucita &mdas; que poden conter ata un 1,35% de Rb&mdas; entre os que destacan os do lago Bernic en Manitoba (Canadá).
O metal obtense, entre outros métodos, reducindo o cloruro de rubidio con calcio en baleiro, ou quentando o seu hidróxido con magnesio en corrente de hidróxeno. Pequenas cantidades poden obterse quentando os seus compostos con cloro mesturados con óxido de bario en baleiro. A pureza do metal comercializado varía entre 99 e 99,8%.
[editar] Isótopos
Coñécense 24 isótopos de rubidio, existindo na natureza tan só dúas, o Rb-85 e o radioactivo Rb-87. As mesturas normais de rubidio son lixeiramente radioactivas.
O isótopo Rb-87, que ten unha vida media de 4,75E10 anos, usouse moito para a datación radiométrica de rochas. El Rb-87 decae a Sr-87 estable emitindo un partículo beta negativa. Durante a cristalización fraccionada, o estroncio tende a concentrarse na plaxioclasa quedando o rubidio na fase líquida, de modo que a razón Rb/Sr no magma residual increméntase ao longo do tempo. As maiores razóns áchanse nas pegmatitas. Se a cantidade inicial de estroncio é coñecida ou pode extrapolarse, medindo as concentracións de Rb e Sr e o cociente Sr-87/Sr-86 pode determinarse a idade da rocha. Evidentemente a idade medida será a da rocha se esta non sufriu alteracións logo da súa formación.
A frecuencia de resonancia do átomo de Rb-87 úsase como referencia en normas e osciladores utilizados en transmisores de radio e televisión, na sincronización de redes de telecomunicación e na navegación e comunicación vía satélite. O isótopo emprégase ademais na construción de reloxos atómicos.
O isótopo Rb-82 utilízase na obtención de imaxes do corazón mediante tomografía por emisión de positróns. Debido á súa curta vida media (1,273 minutos) sintetízase, antes da súa administración, a partir de estroncio-82 xa que en tan só un día se desintegra practicamente por completo.
[editar] Precaucións
O rubidio reacciona violentamente coa auga podendo provocar a inflamación do hidróxeno desprendido na reacción:
- 2 Rb + 2 H2O ? 2 Rb(OH) + H2
Para asegurar a pureza do metal e a seguridade na súa manipulación almacénase baixo aceite mineral seco, en baleiro ou en atmosfera inerte.
[editar] Referencias
- Enciclopedia Libre
- Os Alamos National Laboratory
- US Geological Survey
- Office of Nuclear Energy, Science and Technology
[editar] Ligazóns exteriores
- WebElements.com - Rubidium
- EnvironmentalChemistry.com - Rubidium
- [http://boerse.proguitar.net/?arg=zoom