From Wikipedia
Recent construction of Yerevan State University.
- 1919 թ մայիսի 16-ին Հայաստանի Հանրապետության նախարարների խորհուրդը Երևանում համալսարան հիմնելու վերաբերյալ որոշում է ընդունում: 1920 թ-ի հունվարի 31-ին Ալեքսանդրապոլի (այժմ` Գյումրի) առեւտրային դպրոցի շենքում մեծ շուքով կատարվում է Հայաստանի համալսարանի բացման հանդիսավոր արարողությունը:
- Համալսարանում դասերի մեկնարկը տրվեց նշանավոր հայագետ Ստեփան Մալխասյանցի` 1920 թ-ի փետրվարի մեկին կարդացած դասախոսությամբ: Առաջին ուսումնական տարում համալսարանն ուներ մեկ` պատմալեզվաբանական ֆակուլտետ, 262 ուսանող եւ 32 դասախոս: Համալսարանի առաջին ռեկտոր Յուրի Ղամբարյանի ջանքերով հիմնադրման առաջին իսկ տարում համալսարանում դասախոսելու հրավիրվեցին արտասահմանյան բուհեր ավարտած, մանկավարժական ու գիտական աշխատանքի փորձ ունեցող այնպիսի անվանի մասնագետներ, ինչպիսիք էին` Հակոբ Մանանդյանը, Մանուկ Աբեղյանը, Ստեփան Մալխասյանցը եւ ուրիշներ:
- Հայաստանում խորհրդային կարգեր հաստատումից հետո, ՀՍՀ առաջին լուսժողկոմ Աշոտ Հովհաննիսյանի «Երեւանի համալսարանի վերակազմության մասին» հրամանով, 1920 թ-ի դեկտեմբերի 17-ին Հայաստանի համալսարանը վերանվանվեց Երեւանի ժողովրդական համալսարան: Երեւանում վերաբացված կրթօջախի ռեկտոր ընտրվեց հայագետ, պրոֆեսոր Հակոբ Մանանդյանը: Նախորդ դարասկզբի 20-ական թթ-ին համալսարանը գործում էր Աստաֆյան (այժմ` Աբովյան) փողոցում գտնվող ուսուցչական սեմինարիայի` սեւ տուֆով կառուցված երկհարկանի շենքի առաջին հարկում: Ժողովրդական համալսարանում գործում էր ընդամենը երկու ֆակուլտետ` հասարակագիտական եւ բնագիտական: Իսկ արդեն 1921 թ-ի հոկտեմբերից համալսարանն ուներ հինգ ֆակուլտետ` բնագիտական, արեւելագիտական, տեխնիկական, մանկավարժական եւ խորհրդային շինարարության: Այնուհետեւ բնագիտական ֆակուլտետը վերաձեւավորվեց գյուղատնտեսականի, իսկ 1922 թ-ի մարտին բացվեց նաեւ բժշկական ֆակուլտետը:
- 1923 թ-ի հոկտեմբերի 20-ին ժողհամալսարանը վերանվանվեց պետական համալսարան, բարձրացավ մայր բուհի կարգավիճակն ու պատասխանատվությունը, խստացան կրթօջախին ներկայացված պահանջները: Այստեղ աշխատելու հրավիրվեցին արտասահմանյան բուհեր ավարտած եւ մի քանի օտար լեզուների տիրապետող, մանկավարժական հարուստ փորձ ունեցող գիտնականներ:
- 1933-34 ուսումնական տարում համալսարանում գործում էին տնտեսագիտական, բնապատմական, պատմալեզվագրական, ֆիզիկամաթեմատիկական եւ մանկավարժական ֆակուլտետները: 1934 թ-ին մանկավարժական ֆակուլտետն առանձնացավ, եւ նրա հիմքի վրա կազմավորվեց մանկավարժական ինստիտուտը (այժմ` Խ. Աբովյանի անվան Հայկական Պետական Մանկավարժական Համալսարան): Նույն ուստարում բնագիտական ֆակուլտետը բաժանվեց երկու` կենսաբանական եւ քիմիական ֆակուլտետների:
- 1935-36 ուստարվանից համալսարանում գործում են ութ ֆակուլտետներ` պատմության, բանասիրական, իրավաբանական, երկրաբանա-աշխարհագրական, քիմիական, ֆիզիկամաթեմատիկական, կենսաբանական:
- 1945 թ-ին բացվում եւ մինչեւ 1953 թ-ը գործում նաեւ միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետը:
- 1957 թ-ին պետական համալսարանին որպես առանձին ֆակուլտետ միացվում է ռուսաց եւ օտար լեզուների ինստիտուտը, որը 1961 թ-ին կրկին առանձնանում է:
- 1959 թ-ին ֆիզիկամաթեմատիկական ֆակուլտետից անջատվում եւ ինքնուրույն միավոր է դառնում ֆիզիկայի ֆակուլտետը, որից էլ 1975 թ-ին առանձնանում է ռադիոֆիզիկայի ֆակուլտետը:
- 1960-90-ական թվականները համալսարանի համար դարձան աննախադեպ զարգացման տարիներ. կազմավորվեցին նոր ֆակուլտետներ, ստեղծվեցին գիտական նոր լաբորատորիաներ, հիմնվեց հայագիտական կենտրոն: Զգալիորեն աշխուժացավ հրատարակչական գործը. ուսումնական դասագրքերից ու ձեռնարկներից բացի, հրատարակվեցին նաեւ անվանի դասախոսների գիտական աշխատություններ, գիտական ամսագրեր, բազմաբնույթ ժողովածուներ:
- 1991 թվականին Երեւանի պետական համալսարանն արդեն ուներ 17 ֆակուլտետ, որոնցում կադրեր էին պատրաստվում 32 մասնագիտությունների գծով:
- 1995-96 ուսումնական տարին նշանավորվեց նոր ուսումնական գործընթացի սկզբնավորմամբ: Հանրապետությունում միջազգային չափանիշներին համապատասխան նոր եւ որակյալ կրթակարգ ունենալու նպատակով ԵՊՀ-ն, ինչպես նաեւ հայաստանյան մի շարք բուհեր անցան երկաստիճան կրթական համակարգինին:
- Այսօր ԵՊՀ 22 ֆակուլտետներում մասնագիտանում են մոտ 13 հազար սովորողներ: Բուհի ավելի քան 1200 դասախոսներից 200-ը գիտությունների դոկտորներ են, 500-ից ավելին` գիտությունների թեկնածուներ: Համալսարանում գիտամանկավարժական աշխատանք են կատարում ՀՀ ԳԱԱ ավելի քան երեք տասնյակ ակադեմիկոսներ: Բարձր որակավորում ունեցող գիտնականների շնորհիվ բուհում իրականացվում են գիտության տարբեր ոլորտներին առնչվող հիմնարար եւ կիրառական հետազոտություններ: Ինչ վերաբերում է ուսումնագիտական աշխատանքներին, ապա դրանք կազմակերպվում են ավելի քան 100 ամբիոններում, որոնք համալրված են նոր տեխնիկայով եւ սարքավորումներով:
[խմբագրել] Արտաքին հղումներ