1995
From Wikipedia
Yarcenti: | 19ma yar-cento · 20ma yar-cento · 21ma yar-cento |
Yardeki: | 1970a yari 1980a yari 1990a yari 2000a yari 2010a yari |
Yari: | 1993 1994 1995 1996 1997 |
Indexo |
[redaktar] Eventi
[redaktar] Kosmo
- 9 di januaro – Valeri Polyakov atingas 366 dii en kosmo, quo esas nova rekordo.
- 14 di marto – Norman Thagard esas unesma astronauto, quo flugas aden kosmo per Rusa fuzeo.
- 22 di marto – Valeri Polyakov tervenas de Mir pos 438-dia flugo rekordala.
[redaktar] Mondo
- 1 di januaro – Mondala Organizeso pri Komerco (Angliana: World Trade Organization) (WTO) substitucas GATT.
- 11 di mayo – En Nova-York plu kam 170 stati decidas prolongar senkondicione l' abnego dil developo di nuklear armi por sendefinita tempo.
- 23 di mayo – On publikigas programizo-linguo Java.
- 30 di novembro – Javier Solana surprizante divenas kandidato a posteno di chefo di NATO. 52 Usana parlamentani opozas lo.
[redaktar] Europa
- 1 di januaro – Finlando, Suedia ed Austria unionas su ad Europana Uniono.
- 18 di januaro – En suda Francia, Vallon-Pont-d'Arc, on deskovras 17.000–20.000 yari evanta pikturi en groto.
- 26 di februaro – Maxim ancien investo-banko di Britania, Barings PLC, bankrotas, pro ke la kurtajero perdis 1,4 miliardi dolari en borso di Tokio.
- 1 di marto – En Polonia prima ministro Waldemar Pawlak rezignas. Ex-komunista Jozef Oleksy sucedas.
- 17 di mayo – En Francia, Jacques Chirac divenas prezidanto.
- 28 di mayo – Ter-tremo en Neftegorsk, Agideyia, Rusia. Forteso esas 7,6 en Richter-skalo. Du triimo de lojanti (2.000) mortis.
- 2 di junio – Milital aeroplano F-16 Usana pafesas infre en Bosnia e Herzegovina.
- 27 di novembro – Hispana Javier Solana inauguras konfero di 27 landi en Barcelona. La skopo esas krear libera-komercal areo che Mediteraneo, diminutar la influo di Usa en l' areo e kombatar kontra fundamentalismo.
- 14 di decembro – Prezidanti di Bosnia e Herzegovina, Kroatia e Serbia subskribas pakto pri paco en Paris.
- 15 di decembro – EU decidas en Madrid uzeskor euro-valuto depos 1 di januaro ye 1999.
[redaktar] Nord-Amerika
- 31 di januaro – Prezidanto Bill Clinton atribuas presto di 20 miliardi dolari por Mexikia pro stabilizor l' ekonomio.
- 15 di februaro – FBI arestas Kevin Mitnick, quo invadis en multa deki de komputorala programi.
- 19 di aprilo – En Oklahoma-Urbo explozas bombo e 168 homi mortas.
- 27 di mayo – En Charlotteville, Virginia, Usan aktoro Christopher Reeve ("La Superhomo") falas desur kavalo e paralizas.
- 30 di oktobro – Kebekana separatisti desvinkas elekto pri divergo de Kanada.
[redaktar] Azia
- 6 di januaro – En Manila, Filipini, fairo en lojeyo. Policisti trovas ibe bombifeyo e komputoro, qua enhavas projeti di al-Kaida por kaptor 11 aeroplani ye 21 di januaro.
- 17 di januaro – En Kobe, Japonia, ter-tremo. Forteso esas 7,2 segun Richter-skalo, 5.000 mortis.
- 20 di marto – En Tokio membri di Aum Shinrikyo sekto lasas sarino-gazo en metropolitano. 12 mortis e 5.500 traumateskis.
- 14 di mayo – Dalai Lamao deklaras ke sis-evanta Gedhun Choekyi Nyiman Panche esas 11ma ri-inkarnaciono di Lamao.
- julio – Irak anuncas, ke ol finos laboro kun armo-serchisti di UN, se komercala blokado ne dissolvesas ante fino di agosto.
- de 21 til 26 di julio – Chinia pafas pavorante fuzei an rivo di Taiwan pos vizito di la prezidanto Lee Teng-hui en Usa.
- 4 di novembro – Chef-ministro di Israel Ichak Rabin mortigesas en Tel Aviv.
[redaktar] Afrika
- 3 di marto – Paco-sekuristi di UN retretas ek Somalia.
- 10 di novembro – En Nigeria medio-aktivisto Ken Saro-Wiwa ed ok altri Ogoniani linchesas.
- 21 di novembro – Vasta ter-tremo de nord Afrika til Israel.
[redaktar] Oceania
- 13 di junio – Prezidanto di Francia anuncas, ke Francia prolongas nukleara testi en Pacifiko.
[redaktar] Naski
- Josef Wenzel, kronala princo di Liechtenstein.
[redaktar] Morti
- 4 di februaro – Patricia Highsmith, Usana autoro (n.1921)
- 14 di marto - William Alfred Fowler, Usana fizikisto, Nobel-premiario (n.1911)
- 2 di aprilo – Hannes Alfvén, Sueda fizikisto, Nobel-premiario (n.1908)
- 25 di aprilo – Ginger Rogers, Usana aktorino, dansisto (n.1911)
- 5 di mayo – Mihail Botvinnik, Rusa shako-championo (n.1911)
- 14 di mayo - Christian B. Anfinsen, Usana kemiisto, Nobel-premiario (n.1916)
- 24 di mayo – Harold Wilson, Britana politikisto, prima ministro ye 1964–1970 e 1974–1976 (n.1916)
- 23 di junio – Jonas Salk, Usana mediko, inventinto di poliomielito-vacino (n.1914)
- 29 di junio – Lana Turner, Usana aktorino (n.1921)
- 4 di julio - Eva Gabor, Hungariana aktorino (n.1919)
- 9 di oktobro – Alec Douglas-Home, Britana politikisto, prima ministro ye 1963–1964 (n.1903)
- 4 di novembro – Ichak Rabin, prima ministro di Israel, mortigita (n.1922)
- 18 di decembro – Konrad Zuse, Germaniana injenioro, konstruktisto di unesma komputoro funcioninta (n.1910)
- 22 di decembro - James Meade, Angliana ekonomikisto, Nobel-premiario (n.1907)
- 25 di decembro - Dean Martin, Usana aktoro (n.1917)
[redaktar] Nobel premiarii
- Fiziko: Martin L. Perl, Frederick Reines
- Kemio: Paul J. Crutzen, Mario J. Molina, Franklin Sherwood Rowland
- Medicino e Fiziologio: [[
- Literaturo: Seamus Heaney
- Pacala laboro: Joseph Rotblat
- Ekonomiko: [[