Wolfgang Amadeus Mozart

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Wolfgang Amadeus Mozart
Wolfgang Amadeus Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart (fæddur Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, 27. janúar 1756 - 5. desember 1791) var eitt mikilvægasta og áhrifamesta tónskáld klassískrar tónlistar í Evrópu. Þrátt fyrir stutta æfi náði Mozart að koma frá sér rúmum sex hundruð verkum af ýmsum toga.

Hann fæddist í Salzburg (þá furstadæmi, nú hluti af Austurríki) og var skírður Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart. Frá unga aldri lærði hann hjá föður sínum, Leopold Mozart (1719–1787), og lærði Mozart að spila á bæði píanó og fiðlu. Hann skrifaði fyrsta tónverk sitt fimm ára að aldri og fyrstu sinfóníuna sjö ára. Eftir að hafa farið um nær allar borgir Evrópu í mörgum tónleikaferðalögum var hann ráðinn sem hirðtónskáld til erkibiskupsins af Salzburg, sem jafnframt var furstinn yfir borginni. Honum líkaði ekki við vinnuveitanda sinn og eftir nokkurra ára vist sagði hann upp og hélt til Vínar, en þar sem honum tókst ekki að fastráða sig vann hann lausavinnu, þ.e. hann samdi, og fékk borgað fyrir, eitt og eitt verk eftir pöntun. Nokkru eftir að Mozart kom til Vínar fór heilsu hans að hraka og um það leyti er hann sá fram á að hann mundi hugsanlega ekki ná sér af þeim veikindum keypti eldri maður af honum sálumessu til handa konunni sinni. Fljótlega fékk hann þó þá tilfinningu að hann væri að semja sína eigin sálumessu. 5. desember 1791 lést Wolfgang Amadeus Mozart af veikindum sínum í sárafátækt og var jarðaður í ómerktri gröf. Hann kláraði aldrei sálumessuna, en lærisveinn hans Franz Xaver Süssmayr lauk við hana eftir að Joseph Eybler, annar og virtari lærisveinn hans og vinur, hafði beðist undan verkinu. Goðsögnin segir að nokkrir vinir tónskáldsins hafi sungið messuna yfir honum, nokkru eftir greftrunina sjálfa. Eftir dauða hans hefur nafn Mozarts hinsvegar orðið eitt mesta og arðbærasta vörumerki heims þar sem það kemur nú fyrir, ásamt brjóstmynd af tónskáldinu, á flestu sem hægt er að ímynda sér þar með töldu bjór, marsipankúlum og Hollywood-kvikmynd.

[breyta] Köchel kerfið

Mozart hafði litla yfirsýn yfir verk sín, gerði lítið af afritum og hirti lítið um skipulag. Það reyndist því erfitt að koma saman lista yfir verkin hans. Það var ekki fyrr en 1862 sem Ludwig von Köchel náði að setja saman lista yfir verk Mozarts og númeraði þau frá 1 upp í 626 í tímaröð. Það er ólíklegt að þessi listi sé tæmandi og hefur hann verið endurskoðaður sex sinnum og hafa verkin sem bættust við inn á milli verið nefnd með númeri og bókstaf. Sem dæmi má nefna að 1a nú fyrsta verkið en 1e var fyrsta verkið í upprunalegum lista Köchels. Einnig hefur röð verkanna eitthvað breyst og hafa því nokkrar tölur færst til en þó ekkert afgerandi.

Köchel listinn á ensku wikipedia