Plútó (dvergreikistjarna)

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Plútó er dvergreikistjarna í kuiperbeltinu, 2.300 km í þvermál. Minnsta fjarlægð Plútós frá jörðu er um 4290 milljón kílómetrar og sú mesta um 7530. [1] Plútó uppgötvaðist árið 1930 af bandaríska stjörnufræðingnum Clyde Tombaugh (1906-1997) [2], en nafnið valdi hann eftir uppástungu 11 ára stúlku, Venetiu Burney (fædd Venetia Phair).

Braut Plútós um sólina er ekki í sömu sléttu og reikistjörnurnar heldur hallar hún um 17 gráður miðað við brautir þeirra. [3] Ennfremur er brautin óvenju ílöng. [4]

Árið 1988 uppgötvuðu vísindamenn hjá NASA að birta Plútós dofnaði hægt þegar hann bar við stjörnu, en það var talið sanna að Plútó hefði lofthjúp.

Plútó hefur þrjá fylgihnetti, en sá fyrsti sem fannst nefnist Karon. [5]. Karon er 900 km í þvermál og um sex daga á leið sinni kringum Plútó. Hinir tveir fylgihnettirnir hafa ekki hlotið formlegt nöfn en eru kölluð S/2005 P 1 og S/2005 P 2. Þeir fundust í maí 2005 og tilvist þeirra var staðfest í febrúar 2006.

Plútó var lengi talin níunda reikistjarna sólkerfisins, eða frá 1930 til 24. ágúst 2006, þegar samþykkt var eftir heitar umræður á þingi Alþjóasambands stjörnufræðinga að telja Plútó ekki lengur reikistjörnu, heldur dvergreikistjörnu. Ástæðan var m.a. sú að Plútó er aðeins einn af þúsundum þekktra geimfyrirbæra í kuiperbeltinu og sum eru líklega stærri en hann. Einnig er sporbaugur Plútós talsvert frábrugðinn sporbaugum reikistjarnanna.

[breyta] Heimildir


Sólkerfið
Sólin | Merkúríus | Venus | Jörðin (Tunglið) | Mars | Smástirnabeltið
Júpíter | Satúrnus | Úranus | Neptúnus | Plútó | Kuiper-beltið | Oort-skýið
Sjá einnig stjarnfræðileg fyrirbæri, og fyrirbæri í sólkerfinu, eftir radíus og massa


  

Þessi grein sem tengist Stjörnufræði er stubbur.
Þú getur hjálpað til með því að bæta við hana