შანშე ქსნის ერისთავი
ვიკიპედიიდან
შანშე ქსნის ერისთავი (* XVII საუკუნის მიწურული ― † 1753 ), ქართლ-კახეთის სამეფოს პოლიტიკური მოღვაწე. 1718 წლიდან ქსნის ერისთავი.
1719 ვახტანგ VI-ს აუჯანყდა. დამარცხებული შანშე ქსნის ერისთავი იმერეთში გადაასახლეს. იქიდან გაქცევის შემდეგ 1720 კვლავ აჯანყდა ვახტანგის წინააღმდეგ. დამარცხებულმა შანშემ მეფეს ერთგულება შეჰფიცა, რაც ბოლომდე დაიცვა. 1723, როცა ქართლ-კახეთში ოსმალთა ბატონობა დამყარდა, შანშე ქსნის ერისთავი სხვა თავადებთან ერთად ოსმალებს მიუვიდა, მაგრამ მალე მათაც აუჯანყდა. 1735 წლიდან, როცა ოსმალობა ყიზილბაშობამ შეცვალა, შანშე ქსნის ერისთავი გივი ამილახვართან და ვახუშტი აბაშიძესთან ერთად სათავეში ჩაუდგა ანტიირანულ აჯანყებას, გაამაგრა ქსნის სარისთავოს მტავარი ციხესიმაგრეები და ხან პირდაპირი შებმით და ხან პარტიზანული თავდასხმებით სპარსელებს დიდ ზარალს აყენებდა. 1737 ირანის ლაშქარმა იკორთან დაამარცხა შანშე, რომელიც იმერეთში გადაიხვეწა, შემდეგ კი რუსეთში წავიდა. მას რუსეთის ხელმწიფისათვის ბაქარ ვახტანგის ძის სამშობლოში დაბრუნება უნდა ეთხოვა. წარუმატებელი მისიის შემდეგ შანშე ქსნის ერისთავი თავის მამულში დაბრუნდა და კვლავ განაგრძო ბრძოლა ყიზილბაშთა წინააღმდეგ. შანშეს ბრძოლის მეთოდები (დაღესტნელთა გამოყენება) მალე მიუღებელი გახდა ქართველებისათვის, ამიტომ ირანელებმა ქსნის საერისთავო ადვილად დაიმორჩილეს და გივი ამილახვარს გადასცეს. შანშემ ახალციხის ფაშას შეაფარა თავი. ნადირ-შაჰის მოთხოვნით ის ირანში გაისტუმრეს, სადაც შაჰმა ჯერ დარუბანდის, ხოლო შემდეგ მაშათის ციხეში გამოაწყვდია. 1745 თვალებდათხრილი შანშე თბილისში დააბრუნეს, სადაც ორი წელი დაჰყო. 1747 მას კვლას მისცეს ქსნის ერისთავობა. შანშე შემდეგში მტრობდა ერეკლე II-ს და თეიმურაზ II-ს. ორგულობის გამო შეიპყრეს და მიიყვანეს თბილისს, სადაც გარდაიცვალა.