Супстанција

Од Википедија, слободна енциклопедија

Супстанцијата е облик на материјата од којашто се изградени најголем број од телата на Земјата и вселената. Во природата, супстанциите може да се сретнат во три агрегатни состојби: цврста (цврсти супстанции), течна (течни супстанции) и гасовита (гасовити супстанции).

Од аспект на хемискиот состав, супстанциите во природата може да се сретнат како чисти супстанции и смеси.

[уреди] Чисти супстанции

Чистите супстанции се такви супстанции кои имаат дефиниран и постојан состав и, при определени услови-определени својства. Кај нив со никакви постапки не може да се докаже присуство на други супастанции. Тие имаат еднороден состав, односно се изградени од еден вид единки.

Од своја страна, чистата супстанција може да биде елементарна (проста) и во вид на хемиско соединение.

[уреди] Смеси

Смесите се физички мешавини од чисти супстанции. Пооделните состојки на смесата се викаат фази. За разлика од чистите супстанции, смесите имаат променлив состав и својства. Својствата на смесата зависат од својствата и количествата на компонентите во смесата. При образување на смеса, пооделните состојки не го менуваат својот идентитет.

Смесите можат да бидат хомогени и хетерогени.

Хомогени се смеси со еднороден состав во сите свои делови. Меѓу компонентите од хомогената смеса не се забележува видлива граница меѓу одделните фази. Примери за вакви смеси се воздухот, како и најголемиот број гасови, раствори и различни легури.
Хетерогени се смеси со нееднаков состав во сите свои делови. Кај нив постои јасно видлива граница меѓу пооделните фази, кои, сами за себе се хомогени. Примери се: масло и вода, песок и вода, карпи со различни минерали, чадот итн.

[уреди] Својства и промени на супстанциите

Секоја супстанција поседува определени својства според кои се разликува од останатите. Својствата на супстанциите може да се поделат на физички и хемиски.

Физички се оние својства кои можеме да ги забележиме со нашите сетила или да ги регистрираме или измериме со инструменти. Карактеристични физички својства се:

Физичките својства не зависат од големината на примерокот. На пример, готварската сол може да биде во облик на фин прав или во вид на крупни кристали од камена сол, а сепак секој примерок има иста густина од 2,163 g/cm3, точка на топење Тt=803oC итн.

Физички промени, пак, се такви промени на една супстанција при кои не доаѓа до промена на нејзиниот состав, туку се менуваат физичките својства или нивните вредности.

Хемиски се оние својства кои ја карактеризираат способноста на една супстанција да претрпи определен вид хемиска промена. Хемиските промени (хемиска реакција или хемиски процес) се таков вид на промени при кои доаѓа до промена на составот на супстанцијата, при взаемодејстѕво со други супстанции или под надворешни влијанија. При тоа, таа го губи својот идентитет и се претвора во сосема друга супстанција.