Шарл Бодлер
Од Википедија, слободна енциклопедија
![]() |
|
Роден(а): | 9 април 1821![]() |
---|---|
Починал(а): | 31 август 1867![]() |
Занимање: | Поет, Ликовен критичар |
Националност: | Французин |
Жанр: | Лирски песни, Лирска проза |
Книжевно движење: | Романтизам, Симболизам |
Влијанија од: | Едгар Алан По, Теофил Готје |
Влијаел(а) врз: | Артур Рембо, Комт де Лотреамон, Пол Валери, Стефан Маларме, Алфред де Вињи |
Потпис: | ![]() |
Шарл Пјер Бодлер (9 април 1821 - 31 август 1867) е еден од најголемите и највлијателните француски поети на деветнаесеттиот век. Исто така останува запаметен и на полињата на преведувачката и критичарската дејност.
[уреди] Живот и дело
Бодлер е роден во Париз на 9 април 1821 година, во куќата на аголот од улицата Отфеј и булеварот Сен Жермен, како син на Франсоа Бодлер и Каролина со моминско презиме Аршанбо-Дефаи. Во 1827, умира неговиот татко, а веќе следната година, мајка му се премажува за мајорот Жак Опик, одликуван учесник во походите на Наполеон [1]. Во 1837 година, Бодлер добива втора награда за стихови напишани на латински на еден гимназиски литературен конкурс, а две години подоцна исфрлен е од гимназијата поради тоа што не сакал да му го даде на професорот писменцето дофрлено од еден соученик [1].
Во 1840 година, Бодлер се запишува на правниот факултет и почнува да ужива во слободите на студентскиот живот. Токму во овој период се смета дека Бодлер се заразил со сифилис. Загрижени поради другарувањето на Шарл со повеќе млади поети и неговата јавна боемија (со која тој се запознава во Латинскиот кварт), неговите родители се решаваат да го одделат некое време Бодлер од развратниот Париз и да го пратат на подолго патување. На 9 јуни 1841 година, Шарл Бодлер тргнува за Калкута. Во февруари следната година, со бродот "Алсид", шест месеци порано отколку тоа е предвидено, Бодлер се враќа во Париз, каде се запознава со мулатката Жана Дивал, статистка во еден помал париски театар. Врската со неа, и покрај повремените прекини, ќе трае до крајот на Бодлеровиот живот. Многу песни во неговата најпозната збирка поезија - Цвеќињата на Злото - се инспирирани токму од оваа Црна Венера.
Во 1845 година, во весникот Артист, излегува сонетот На една креолка. Потпишан е со името Бодлер-Дифаи. Во 1847 година, Бодлер се запознава со артистката Марија Добрен која, несомнено е инспирација за неколку песни од Цвеќињата на Злото. Револуционерната 1848 година, Бодлер ќе ја пречека со пушка во рака и со еден постојан извик кој од неговата уста ќе одекнува низ улиците на Латинскиот кварт: "Генералот Опик на стрелање!". Кон крајот на оваа година се појавува неговиот прв превод на едно дело од Едгар Алан По.
Во 1851 година, Теофил Готје ќе го запознае Бодлер со Аполонија Сабатје, љубовница на еден богат банкар која во својот салон собира познати имиња од културната елита на Париз. Наредните години, Бодлер постојано ќе ѝ испраќа писма и свои песни никогаш не откривајќи го сопствениот идентитет. Во Ревија на два света (Revue des deux mondes) се појавуваат осумнаесет песни на Бодлер со белешка дека се дел од идната збирка Цвеќињата на Злото. Во 1856 година излегуваат Необични приказни од По во превод на Бодлер.
На 25 јуни 1857 година, годината во која умира генералот Жак Опик, од печат излегува највлијателната збирка поезија на деветнаесеттиот век - Цвеќињата на Злото. Неколку дена подоцна, во Фигаро, се појавува остар напад на збирката со посочување на песните што, според авторот на написот, се неморални. Набргу потоа, издадена е наредба за запленување на целиот тираж на збирката и е покренато обвинение против авторот и издавачот на делото. Пред судењето, Бодлер ѝ пишува на Аполонија Сабатје, откривајќи го својот идентитет и песните што ѝ се нејзе посветени, и притоа ја замолува да интервенира во негова корист кај судиите. Судењето се одржува на 20 август. Одлучено е Бодлер да плати казна од 300 (подоцна е намалена казната на 50 франци, на молба на Шарл), а издавачот од 200 франци. Исто така, изданието е запленето, а шест песни, кои се прогласени за крајно неморални, ќе биде одлучено дека не смеат да се печатат во ниту едно од наредните изданија на делото. Осудата на Цвеќињата на Злото ќе биде симната дури по една ревизија на процесот одржана во 1949 година.
Во 1858 година, излегуваат Авантурите на Артур Гордон Пим на По во превод на Бодлер, како и првиот дел на Вештачките раеви. Вториот дел од оваа книга ќе излезе две години подоцна. По појавувањето на второто издание на Цвеќињата на Злото, во Лондон, англискиот поет и критичар Алџернон Чарлс Свинберн објавува еден напис за Бодлер во кој мошне високо го оценува неговото творештво.
Во 1864 година, во Фигаро, се појавуваат неколку песни во проза кои носат заеднички наслов Сплинот на Париз. Следната година, Маларме ја објавува песната во проза Книжевна симфонија, чиј втор дел е посветен на делото на Бодлер. И Пол Верлен објавува неколку написи за Бодлер полни со воодушевување. Во меѓувреме, здравствената состојба на Бодлер се влошува. Две години подоцна, откако ја издава збирката Прибирци, при посетата на црквата Сен Лу во Намир, Бодлер претрпува мозочен удар. Како последица од него, тој ја губи моќта на говорот и по неколку месеци е префрлен во болница во Париз, каде има поставено само една слика на Мане и една копија на Гоја. Тука, му свират дела на Вагнер.
На 31 август 1867 година, Бодлер умира во рацете на мајка си. Погребан е на 2 септември на гробиштата на Монпарнас, покрај својот очув, генералот Опик.