Япон улсын гадаад бодлого
Wikipedia-с
Сенкакү арлуудын талаархи үндсэн байр суурь
1885 оноос эхлэн Япон улсын Засгийн газар нь Окинава мужийн холбогдох агентлагуудаар дамжуулан Сенкакү арлуудын талаар нарийн судалгаа явуулжээ. Эдгээр судалгааны дүнд Сенкакү арлууд дээр хүн оршин сууж байгаагүй ба Хятадын Чин улсын эзэмшилд байсан талаар аливаа баримт нотолгоо олдоогүй байна. Үүнд тулгуурлан Япон улсын Засгийн газар нь 1895 оны 1 дүгээр сарын 14-ний өдрийн тогтоолоороо арлууд дээр тэмдэг босгон Сенкакү арлуудыг албан ёсоор өөртөө нэгтгэсэн юм.
Түүнээс хойш Сенкакү арлууд нь Японы газар нутгийн нэгэн хэсэг болох Нансэй Шото Арлуудын салшгүй хэсэг байсаар ирсэн билээ. Эдгээр арлууд нь 1895 оны 5 дугаар сард хүчин төгөлдөр болсон Шимоносэки гэрээний хоёрдугаар заалтын дагуу Хятадын Чин улсаас Японд шилжүүлсэн Тайвань болон Пескадорын арлуудын бүрэлдэхүүнд багтаж байгаагүй болно.
Тиймээс Сенкакү арлууд нь Сан Францискогийн энхийн гэрээний 2 дугаар зүйлийн дагуу Япон улсын эзэмших эрхийг түдгэлзүүлсэн газар нутгийн бүрэлдэхүүнд ч ороогүй байна. Харин дээрхи гэрээний 3 дугаар зүйлийн дагуу Сенкакү арлууд нь Нансэй Шото арлуудын бүрэлдэхүүнд ордогийн хувьд АНУ-ын мэдэлд орсон бөгөөд 1971 оны 6 дугаар сарын 17–ны өдөр Япон, АНУ-ын хооронд Рюкю болон Дайто арлуудын талаар байгуулсан гэрээний дагуу Японы мэдэлд очсон байна. Энд дурьдсан баримтууд Сенкакү арлууд нь Япон улсын газар нутгийн нэгэн хэсэг болохыг тодхон харуулж байгаа билээ.
Сан Францискогийн энхийн гэрээний 3 дугаар зүйлийн дагуу АНУ-ын мэдэлд очсон тус арлуудын статусын талаар Хятад улс аливаа эсэргүүцэл илэрхийлж байгаагүй нь Сенкакү арлуудыг Тайваний бүрэлдэхүүн хэсэг хэмээн тооцож байгаагүйг харуулна. Харин 1970 оны сүүлээр Зүүн Хятадын тэнгисийн эх газрын хормой дахь газрын тосны нөөцийг хөгжүүлэх тухай яригдаж эхэлснээс хойш Хятадын засгийн газар болон Тайваний удирдлагын зүгээс Сенкакү арлуудын талаархи асуудлыг тавьж эхэлсэн юм.
Цаашилбал, олон улсын хуулийн үүднээс авч үзвэл, Сенкакү арлуудын талаар Хятадын засгийн газар болон Тайваний удирдлагаас "түүх, газарзүй буюу геологийн" нотолгоо хэмээн дэлгэн тавьсан асуудлуудын аль нь ч Хятадын газар нутгийн нэгэн хэсэг болохын бодитой үндэслэл болж чадахгүй болно.
Хойд Солонгост хулгайлагдсан Япон иргэдийн асуудал
БНАСАУ олон жил Япон иргэдийг хулгайлсан гэдгээ няцааж ирсэн ч 2002 оны 9-р сарын 17-нд Пхеньян хотноо зохиогдсон Япон, Хойд Солонгосын дээд хэмжээний уулзалтын үеэр үүнийг анх удаагаа хүлээн зөвшөөрч уучлалт гуйсан бөгөөд энэ явдлыг таслан зогсооно хэмээн амалсан юм. Одоогийн байдлаар Японы 16 иргэн Хойд Солонгост хулгайлагдсаныг Японы Засгийн газар тогтоогоод байгаа бөгөөд тэдгээрийн тав нь 2002 оны 10-р сарын 15-нд буюу 24 жилийн дараа нутагтаа эргэн ирсэн юм. 2004 оны 5-р сарын 22-нд Пхеньян хотноо болсон Япон, Хойд Солонгосын дээд хэмжээний уулзалтын үр дүнд 2002 оны 10 сард нутаг буцсан таван хохирогчдын гэр бүлийг буцаасан юм. Мөн энэ үеэр бусад амьд эсэх нь тодорхойгүй иргэдийн талаар Хойд Солонгосын тал нэн даруй үнэнийг тогтоох нарийвчилсан судалгааг дахин хийхээ мэдэгдсэн боловч одоог хүртэл Хойд Солонгосын засгийн газраас хүлээн зөвшөөрөхүйц тайлбарыг хийгээгүй байна. Японы Засгийн газар амьд эсэх нь тодорхой бус хулгайлагдсан хохирогчид цөм амьд гэдэг байр сууринаас хандан Хойд Солонгосын талд тэдгээр хүмүүсийг нутагт нь даруй буцаах, үнэнийг тогтоох, хүн хулгайлах гэмт хэргийн эзнийг шилжүүлэн өгөхийг хатуу шаардаж байгаа бөгөөд Хойд Солонгосын тал хүлээн зөвшөөрөхүйц арга хэмжээ авахгүй бол манай талаас шийдвэртэй алхам хийхээ ил тод мэдэгдэж байх болно.
1. Нөхцөл байдал
(1) 1970, 80-аад оны үед олон япон иргэд ер бусаар алга болж байсан юм. Японы Цагдаагийн газрын эрэн сурвалжилга болон Хойд Солонгосын улс төрийн цагаачдын мэдүүлснээр эдгээрийн олонхи нь Хойд Солонгост хулгайлагдсан гэх сэжиг улам лавширсан. 1991 оноос хойш Японы Засгийн газар боломж бүрийг ашиглан Хойд Солонгост хулгайлагдсан иргэдийнхээ асуудлыг тавьж ирсэн ч Хойд Солонгосын тал эрс үгүйсгэсээр байв.
(2) Хойд Солонгос урьд хожид байгаагүй төрийн шинж чанартай гэмт хэрэг үйлдэх болсон хэд хэдэн шалтгаантай гэж үздэг. Үүнд Хойд Солонгос өөрийн тагнуулчдыг япон хүн гэж харагдуулах зорилгоор уг хохирогчдоор хичээл заалгах мөн Хойд Солонгосын нууцалж буй “Ёдо го” хэмээх бүлгийнхэнд туслах чадвар бүхий боловсон хүчин олж авах зэрэг шалтгаантай байсан гэж үздэг. (“Ёдо го” бүлэг нь 1970 оны 3-р сарын 31-нд Японы JAL351 онгоц буюу “Ёдо го” онгоцыг булаан авсан япон гэмт хэрэгтнүүд ба тэдгээрийн гэр бүлийн нэр юм. Тэдний зарим нь Хойд Солонгост үлдсэн.)
2. Олон улсын хамтын нийгэмлэгийн ойлголт болон Японы Засгийн газрын үндсэн байр суурь
(1) Хойд Солонгос япон хүн хулгайлсан нь хүний эрх, нэр төр болоод үндсэн эрх чөлөөнд илэрхий халдсан хэрэг юм. 2005 оны 12 сард НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей чуулганаар “Хойд Солонгосын хүний эрхийн байдал” хэмээх тогтоол анх удаагаа батлагдсан. Ерөнхий Ассамблейн уг шийдвэр нь гадаадын иргэдийг хулгайлах зэргээр Хойд Солонгост хүний эрх зөрчигдөж байгаад нэн болгоомжилж буйгаа илэрхийлж, Хойд Солонгост хандаж хүний эрхийн байдлаа сайжруулахад НҮБ-тай хамтран ажиллахыг шаардсан агуулга бүхий юм.
(2) Японы Засгийн газар Их найм болон олон улсын хэмжээний хурал, дээд хэмжээний уулзалт зэрэг бүхий л боломжийг ашиглан хүн хулгайлах асуудлыг тавьж ирсэн ба үүнийг олон орон ойлгон дэмжиж байгаа билээ. Түүнчлэн Япон руу нутаг буцсан хулгайлагдсан хохирогч иргэдийн баталж байгаагаар Тайланд, Румын, Ливан зэрэг Японоос бусад орны иргэд мөн л Хойд Солонгост хулгайлагдан хүргэгдсэн байх магадлал өндөр байгаа нь гадна дотныхны анхаарлыг татаж байна.
(3) Бусад улс орон хүн хулгайлах асуудлыг ойлгож хүлээн авч байгаагаа илэрхийлж байна. Жишээ нь АНУ-ын Засгийн газар 2003 болон 2004 онд гаргасан тероризмын тухай тайландаа япон иргэдийг хулгайлсан асуудлыг оруулж нийтэд мэдээлэн Хойд Солонгос олон улсын тероризмтой тэмцэхэд бодит арга хэмжээ авахгүй байгааг онцлон тэмдэглэсэн байдаг.
(4) Хойд Солонгосын цөмийн зэвсгийн асуудлыг хэлэлцэх Япон, АНУ, БНСУ, Хятад, ОХУ, БНАСАУ-ын 6 талт хэлэлцээрийн үр дүнд 2005 оны 9 сард хийсэн хамтарсан мэдэгдэлд хүн хулгайлах асуудал зэрэг шийдвэрлэх шаардлагатай асуудлуудыг шийдэгдтэл Хойд Солонгостой дипломат харилцаа тогтоохгүй гэдэг манай улсын баримталж буй байр суурийг тусгасан ба энэ болон бусад асуудлуудыг шийдвэрлэсний эцэст дипломат харилцаа тогтоох арга хэмжээ авах нь тус уулзалтны нэг зорилго байв.
(5) Энэ мэтчилэн хүн хулгайлах асуудлыг шийдэхийн ач холбогдол, манай засгийн газраас энэ талаар авч буй арга хэмжээ нь олон улсын хамтын нийгэмлэгийн тодорхой дэмжлэгийг авч байна. Хүн хулгайлах асуудал нь японы ард түмний амь нас, аюулгүй байдалтай холбоотой чухал асуудал учраас үүнийг шийдэхгүйгээр Хойд Солонгостой гадаад харилцаа тогтоохгүй гэсэн байр сууриа Японы Засгийн газар цаашид ч баримтлах болно. Японы Засгийн газар энэхүү байр сууринд тулгуурлан Япон, Хойд Солонгос хоёр орны асуудлыг нэгэн зэрэг иж бүрэн шийдэх хэлэлцээр, бусад бүхий л боломжийг ашиглан Хойд Солонгосын талд хохирогчдыг нэн даруй нутаг буцаах, бодит үнэнийг тогтоох түүнчлэн хүн хулгайлах гэмт хэргийн эзнийг шилжүүлж өгөхийг хатуу шаардан уг асуудлыг шийдвэрлэхийг чармайх болно.
Халим агнах тухай Японы ГХЯ-ны баримталж буй байр суурь
Халим агнуурт хандах олон улсын хандлага урьдын адил ширүүн байгаа бөгөөд ялангуяа өрнөдийн орнуудад халим агнуурын эсрэг үзэл баримтлал Парламент болоод Засгийн газарт хүчтэй нөлөөлж байна. Халим агнахыг эсэргүүцэгч орнууд гол төлөв багтдаг ОУХАХ (Олон улсын халим агнуурын хороо)-гоор Японы байр суурийг хүлээн зөвшөөрүүлэх нь амаргүй юм. Харин халим нь далайн амьтдын баялгийн нэг бөгөөд шинжлэх ухааны үндэстэй зөв зохистой хамгаалахын сацуу ашиг шимийг хүртэхийг зөв гэж манай улс үздэг. Энэ үндсэн зарчимд тулгуурлан ОУХАХ-ны дараачийн их хурлаар холбогдох орнуудад Японы баримталж буй байр суурийг ойлгуулахаар шургуу чармайх болно. Халимны төрлийг зөв зохистой хамгаалан хяналт тавихад халим агнаж судлах нь зайлшгүй шаардлагатай байдаг. Тиймээс ч манай улс зөвхөн тоо толгой олон халимны төрлийг судалгаанд зориулж агнадаг. Японы ГХЯ халим агнуурын судалгааны үндэслэл, ач холбогдлын талаар ойлгохыг бусад улсаас хүсч ирсэн бөгөөд цаашид ч тавьсаар байх болно.