Түүх

Wikipedia-с

Түүх гэж хүний амьдрал,нийгмийн үйл явцыг цаг хугацаа,орчинтой нь уялдуулан задлан шинжилж,үр дагавар,нөхцөл,харилцаа холбоо зэргийг нь сийрүүлэн бичсэн бичиг баримтуудыг хэлнэ.Илүү өргөн утгаараа тэрхүү "үйл явц=Түүх" гэж ойлгож болно.Бас хүний амьдралаас гадна ямар нэгэн үзэгдэл,зүйлсд ч гэсэн хэрэглэгдэх тохиолдол байдаг.Жишээ нь:"Нарны аймгийн түүх". Түүх гэдэг үг нь эртний грекийн "historia=судлаад ойлгох" гэдэг үгнээс гаралтай. Хүн төрөлхтний түүхийг анх системчлэн бичсэн хүмүүс нь Эртний Грекийн Плутархи, Хань улсын түүхч Сы Ма Цянь нар болно. Плутархи нь эртний Грекийн улс төр, нийгэм, дипломат, дайн байлдааны түүхийг тухайн үеийн бага Азид байсан Ассирийн Эзэнт гүрэн болон Грекийн зөрчил дээр тулгуурлан бичжээ. Өөрөөр хэлбэл, Газар дундын тэнгисийг ноёрхох эрхийн төлөөх Европ Азийн хоёр гүрний зөрчилдөөнийг харуулжээ. Тэгвэл Сы Ма Цянь Хятадын анхны нэгдмэл улс болох Цинь улсаас эхэлсэн Хятадын хаант засаглалыг хэрхэн зөвтгөх,мөн ертөнцийн цорын ганц соёл иргэншилт улс болох Хань гүрэн болон түүнийг тойрсон бүдүүлэг харанхуй улсуудын тухай номлосноороо онцлог юм. Өөрөөр хэлбэл хятад төвт түүхийн үзлийг Сы Ма Цянь анх удаа түүх бичлэгийнхээ үндсэн философи болгожээ. Хятад улсын өнөөдрийн түүх судлал Сы Ма Цяний үеэс ер өөрчлөгдөн хөгжиж чадаагүй байна. Монголын түүхбичлэг эртнээс Хятад, Перс, Орос зэрэг орнуудад бичигдэж ирсэн бөгөөд Монголчууд өөрсдөө түүхээ идэвхтэй бичиж эхэлсэн үе нь нэлээд хожуу 16 дугаар зуунаас эхэлнэ. Алтан товч, Эрдэнийн эрх, Асрагч нэртийн түүх зэрэг юм. 1240 онд зохиогдсон гэж үзэж буй Нууц Товчоо нь зохиогч нь хэн болох нь маргаантай, мөн түүхийн эх сурвалжийн хувьд эргэлзээтэй, түүхэн зохиолын хэмжээнд авч үзэх ёстой хэмээн зарим Монголч эрдэмтэд үздэг юм.

Contents

[Өөрчлөх] Холбогдох категорууд

Түүх, байршилаар нь

  • Монгол
  • Африк
  • Америк
  • Ази
  • Европ
  • Номхон далайн орон
  • Антарктик

Түүх,цаг хугацаагаар нь:

[Өөрчлөх] Бусад

  • Байгалын түүх
  • Шашны түүх
  • Шинжлэх ухаан.технологийн түүх
  • Intellectual history

[Өөрчлөх] Miscellaneous classifications

(Not necessarily part of academic history studies)


  • Cultural movements
  • Diaspora studies
  • Economic history
  • History of art
  • History of cinema
  • History of economic thought
  • History of ideas
  • History of individuals (biography)
  • History of literature
  • History of mathematics
  • History of mental illness
  • History of philosophy
  • History of physics
  • History of present-day nations and states
  • History of religions
  • History of theater
  • Historiography
  • History of extinct nations and states
  • Legal history
  • Microhistory
  • Military history
  • Philosophy of history
  • Psychohistory


[Өөрчлөх] External links