Олон Улсын Физикийн Олимпиад

Wikipedia-с

Олон Улсын Физикийн Олимпиад (ОУФО) нь ахлах ангийн сурагчидын дунд жил бүр зохиогддог физикийн тэмцээн. Энэ нь олон улсын байгалын шинжлэх ухааны олимпиадуудын нэг нь юм. Хамгийн анхны ОУФО нь 1967 онд Польш Улсын Варшав хотод зохиогдож байсан.

Орон бүрээс оролцох баг нь үндэсний хэмжээнд шалгарсан таван сурагч (оролцогч) болон багийн хоёр удирдагчаас бүрдэнэ. Мөн ажиглагчид баг бүрийг дагалдан явах боломжтой. Сурагчид онолын болон туршлагын бодлогуудыг бодох бөгөөд бие даан өрсөлдөнө. Сурагчидын амжилтыг алт, мөнгө, хүрэл медаль болон шагналт байраар урамшуулдаг.

Олимпиадын онолын хэсэг нь 3 бодлогоос бүрдэх бөгөөд 5 цагийн хугацаанд бодох ёстой. Энэ төрлийн бодлого нь ихэвчлэн хоёр болон түүнээс дээш хэсгүүдээс бүрддэг. Харин туршлагын ажил нь нэг юмуу хоёр ажлаас бүрддэг бөгөөд үүнд мөн 5 цагийн хугацаа өгдөг.

35-р ОУФО нь 2004 оны 7-р сарын 15-23-нд Өмнөд Солонгосын Похангд болсон, мөн 36-р олимпиад нь Испани улсын Саламанкад 2005 оны 7-р сарын 3-12-ны хооронд болсон байна. Хамгийн сүүлд Олон Улсын Физикийн 37-р олимпиад 2006 оны 7-р сарын 8-17-ны хооронд Сингапурт зохиогджээ.

Contents

[Өөрчлөх] Товч түүх

Анхын ОУФО-г зохион байгуулахаас хэдэн сарын өмнө олимпиадад оролцох урилгыг төв Европын орнуудын хэмжээнд хүргүүлэв. Урилгыг зөвхөн Болгари, Чехсловак, Унгар, Румын зэрэг улсууд хүлээн авч зохион байгуулагч орон Польштой нийлээд таван орон оролцохоор болсон. Баг бүр нь багийн нэг ахлагч, дунд сургуулийн гурван сурагчаас бүрдэж байв. The competition was arranged along the lines of the final stage of the Polish Physics Olympiad: one day for theoretical problems and one day for carrying out an experiment. One obvious difference was that the participants had to wait for the scripts to be marked. During the waiting period the organisers arranged two excursions by plane to Krak and to Gdansk.Налуу текст Анхны ОУФО-д онолын 4 бодлого, туршлагын нэг ажлыг сурагчид бодох ёстой байлаа.

Хоёр дугаар олимпиадыг 1968 онд Проф. Резсо Кунфалви (Rezső Kunfalvi) Унгар улсын Будапешт хотод зохион байгуулав. Энэ тэмцээнд нийт найман орон оролцсон. Ардчилсан Герман улс, ЗСБНХУ болон Югослав зэрэг улсууд шинээр оролцсон юм. Өмнөх олимпиадын адил баг бүр 3 гишүүнтэй нэг ахлагчтай байв. Хоёр дугаар ОУФО болохоос тодорхой хугацааны өмнө дүрэм болон хөтөлбөрийн урьдчилсан хувилбарыг боловсруулсан юм. Сүүлд тэмцээнд оролцсон багийн ахлагч нараас бүрдсэн Олон Улсын Зөвлөл нь эдгээр баримтуудыг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрсөн юм. Энэ явдал II ОУФО болсноос хэдэн сарын дараа Чехслофакын Бэрнод болсон тусгай хуралдаан дээр болсон билээ.

Гурав дугаар ОУФО-г 1969 онд Проф. Ростислав Костял (Rostislav Kostial) Чехсловак улсын Бэрнод зохион байгуулав. Энэ удаад баг бүр дунд сургуулийн таван сурагч, 2 ахлагчтайгаар оролцов. Бэрнод болсон тэмцээнийг өмнө батлагдсан албан ёсны дүрмийн дагуу зохион байгуулав.

1970 онд ЗСБНХАУ-ын Москва хотод дараагийн олимпиад болов. Орон бүрээс зургаан сурагч хоёр ахлагч оролцов. Энэ олимпиадын үеэр дүрмэнд бага өөрчлөлтүүд орсон.

1971 онд Болгар улсын Софид болсон тав дугаар ОУФО-аас хойш баг бүр таван сурагч, хоёр ахлагчаас бүрдэх болсон. 1978 болон 1980 онуудад ОУФО зохион байгуулагдаагүй юм. Энэ нь барууны орнууд тэмцээнд оролцох болсоноос үүдэлтэй. Олимпиадад оролцсон анхны капиталист орон нь ХБНГУ байв. Эхэндээ тэмцээнд оролцох болсон цөөн хэдэн барууны орнууд ОУФО нь хоёр жил тутамд барууны болон зүүний орнуудад ээлжлэн зохиогдоно гэсэн зарчимыг хүлээн авахаас татгалзсан юм. Тиймээс социалист орнууд 1978 болон 1980 онуудад олимпиадуудыг зохион байгуулахаас татгалзсан юм. Харин 1982 оноос эхлэн жил бүрийн олимпиадууд сэргэсэн бөгөөд учир нь тэр үед олимпиад зохион явуулах ачааллыг үүрэлцэх хангалттай олон барууны орнууд оролцож эхэлсэн. Өнөө үед тэмцээнийг ирээдүйд зохион байгуулах орнууд аль хэдийн тодорсон байгаа. ОУФО-г зохион байгуулах хүсэлтэй орнууд хүсэлтээ бусаддаа зохион байгуулах жилээсээ гурван жилийн өмнө мэдэгдэх ёстой. Үүний дараа тухайн улс нь хүлээх жагсаалтанд орох бөгөөд энэ нь жишээлбэл 2006 оноос 2050-иад он хүртэлх жагсаалт байна. Ээлжиндээ ОУФО-г зохион байгуулж чадаагүй ороныг ОУФО-оос хасах хүртэл арга хэмжээ авдаг. Энэ тухайлбал 2000 онд Франц улсад тохиолдсон юм.

[Өөрчлөх] Тэмцээний зарчим

Тэмцээн буюу олимпиад нь хоёр өдөр үргэлжлэнэ. Нэг өдөрт нь онолын бодлогууд бодно. Онолын хэсэг нь дунд сургуулийн физикийн хичээлд заагддаг хөтөлбөрт байдаг бүлгүүдээс хамгийн багадаа дөрвийг хамруулан нийт 3 бодлоготой байдаг. Нөгөө өдөрт туршилтын ажил (бодлого) хийх бөгөөд энэ хэсэг нэг юм уу хоёр ажлаас бүрдэнэ. Энэ хоёр өдөр нь дундаа ядаж нэг өдрийн заюсарлагатай байна. Дээрх хоёр өдөрт бодох хугацаа нь тус бүр таван цаг байна. Баг бүр нь ерөнхий боловсролын болон техник дунд сургуулийн сурагчидаас бүрдэх ёстой. Их сургууль болон коллежийн сурагчид оролцохыг хориглоно. Багууд голдуу таван сурагч болон хоёр ахлагчтай байдаг.

Хамгийн өндөр оноо авсан гурван сурагчийн онооны дундажын 90%-аас дээш оноо авсан оролцогч нар тэргүүн байр буюу алтан медаль хүртдэг. 78%-аас 90%-ийн хооронд оноо авагсад хоёрдугаар байр буюу мөнгөн медаль. 65%-аас 78%-ын хооронд оноо авсан сурагчид хүрэл медалийн болзол хангадаг. Харин 50%-аас дээш 65%-аас доош оноотой оролцогчид шагналт байр (Honourable Mention) хүртдэг байна. Бусад оролцогч нар оролцсон гэсэн гэрчилгээ авдаг. Хамгийн өндөр оноо авсан сурагч Үнэмлэхүй Ялагч (Absolute Winner) бөгөөд мөн нэмэлт шагнал хүртдэг.

[Өөрчлөх] Зохион байгуулагч орнууд

  • 2013 Дани
  • 2012 Эстони
  • 2011 Бельги
  • 2010 Хорват
  • 2009 Мексик
  • 2008 Виетнам
  • 2007 Изфахан, Иран
  • 2006 Сингапур
  • 2005 Саламанка, Спайн
  • 2004 Поханг, Өмнөд Солонгос
  • 2003 Тайпэй, Тайван
  • 2002 Бали, Индонези
  • 2001 Анталья, Турк
  • 2000 Лайцестер, Их Британи
  • 1999 Падова, Итали
  • 1998 Рекьявик, Исланд
  • 1997 Их Судбари, Онтарио, Канад
  • 1996 Осло, Норвеги
  • 1995 Канбера, Австрали
  • 1994 Бээжин, БНХАУ
  • 1993 Виллиамсбург, АНУ
  • 1992 Хелсинк, Финланд
  • 1991 Гавана, Куба
  • 1990 Гронинген, Голланд
  • 1989 Варшав, Польш
  • 1988 Бад Ишл, Австри
  • 1987 Жена, Ардчилсан Герман Улс
  • 1986 Лондон, Их Британи
  • 1985 Портороз, Югославиа
  • 1984 Сигтуна, Швед
  • 1983 Бухарест, Румын
  • 1982 Малент, ХБНГУ
  • 1981 Варна, Болгари
  • 1979 Москва, ЗСБНХАУ
  • 1977 Храдеч Кралов, Чехсловак
  • 1976 Будапешт, Унгар
  • 1975 Густров, Ардчилсан Герман Улс
  • 1974 Варшав, Польш
  • 1972 Бухарест, Румын
  • 1971 Софи, Болгари
  • 1970 Москва, ЗСБНХАУ
  • 1969 Бэрно, Чехсловакиа
  • 1968 Будапешт, Унгар
  • 1967 Варшав, Польш

[Өөрчлөх] Манай улс ОУФО-д

Монгол улсын хувьд ОУФО-д 1999 оноос эхлэн албан ёсоор оролцож эхэлсэн. 1997 онд Монгол улсыг төлөөлж МУЙС-ын Ректор, Шинжлэх Ухааны Доктор Проф. Ц.Ганцог, 1998 онд Доктор Проф. Ц.Ганцог, Доктор Проф. С.Даваа нар ОУФО-д тус тус ажиглагчаар оролцож байв. 1999 онд Монголын баг анх удаа Доктор Проф. С.Даваа, Проф. М.Ганбат нараар ахлуулан Итали улсын Падовад болсон XXX ОУФО-д оролцсон. Үүнээс хойш жил бүр Монголын баг ОУФО-д тасралтгүй оролцож байна. Одоогийн байдлаар (2006 оны) Монгол Улс ОУФО-оос нэг мөнгө, гурван хүрэл медаль аваад байна. Хамгийн анхны мөнгөн медальийг МУЙС-ийн Лицей сургуулийн сурагч М.Отгонбаатар 2006 онд болсон ОУФО-оос авчирсан. Манай улсын багууд болон тэдгээрийн үзүүлсэн амжилтыг доор жагсаавал:

(Энэ хэсэг нэмэлт мэдээлэл хэрэгтэй байгаа тул оруулж туслана уу.)

2006 он. 37-р ОУФО, Сингапур

  • Доктор Д.Улам-Оргих (Ахлагч)
  • М.Отгонбаатар, МУЙС-ийн Лицей сургууль (МӨНГӨН МЕДАЛЬ)
  • Д.Хүрэлтулга, "Шинэ Монгол" сургууль (ХҮРЭЛ МЕДАЛЬ)
  • О.Ууганбаяр, Монгол Туркийн Лицей сургууль (ХҮРЭЛ МЕДАЛЬ)

2005 он. 36-р ОУФО, Испани Саламанка

  • М.Отгонбаатар, МУЙС-ийн Лицей сургууль (ХҮРЭЛ МЕДАЛЬ)
  • О.Ууганбаяр, Монгол Туркийн Лицей сургууль
  • Д.Хүрэлтулга, "Шинэ Монгол" сургууль

2004 он. 35-р ОУФО, Солонгос Поханг

  • Б.Алтансаргай
  • М.Отгонбаатар
  • О.Ганхуяг

2003 он. 34-р ОУФО, Тайвань, Тайпэй

  • Доктор Д.Улам-Оргих (Ахлагч)
  • Г.Чулуунбаатар (Ахлагч)
  • Б.Алтансаргай
  • Б.Наранбаатар
  • Г.Бат-Эрдэнэ
  • О.Ганхуяг

2002 он. 33-р ОУФО, Индонези

2001 он. 32-р ОУФО, Турк

2000 он. 31-р ОУФО, Англи

  • Проф. Сангаа (Ахлагч)
  • Проф. М.Ганбат (Ахлагч)
  • А.Алтанбилэг, 11-р дунд сургууль
  • А.Билгүүн, 28-р дунд сургууль
  • Бат-Эрдэнэ, Архангай аймаг
  • Буяндэлгэр, 1-р дунд сургууль
  • Батбилэг, Сэлэнгэ аймаг

1999 он. 30-р ОУФО, Итали

  • Доктор Проф. С.Даваа (Ахлагч)
  • Проф. М.Ганбат (Ахлагч)
  • Б.Бат-Оргил, ӨЗБТС
  • Д.Мөнгөн, 1-р дунд сургууль
  • А.Алтанбилэг, 11-р дунд сургууль
  • А.Билгүүн, 28-р дунд сургууль
  • Б.Гэрэлт-Од, Монгол Туркийн дунд сургууль

Энэ жил буюу 2007 оны 7-р сарын 13-наас 22-ны хооронд 38-р ОУФО Иран улсын Исфахан хотод зохиогдоно.

[Өөрчлөх] Линкүүд