عبدالله خان اڅکزی
From Wikipedia
غازی عبدالله خان اڅکزی دحاجی سربلندخان زوی دی چه دکوټی اوچمن په منځ کی دکوږک دلمنی په یوه اباد کلی کی چه قلعه عبدالله نومیږیزی زیږدلی دی اوورسته همدا کلی دده په نامه یاد شوی دی اوپاتی کسان همدااودسیوری نومی کاریزه کی اوسیږی داحمد شابابا د غزاګانو په وخت کی لدی ټبرڅخه ډیرونومیالیو ګډوکړی وه ،غازی عبدالله خان اڅکزی دافغان اوانګریزپه لومړې جګړه (۱۸۳۹)م کال کی ډیری سرښندنی کړی ،دملی مبارزینوپه په هغه غنډه کی ګډون کړی وه چه انګریزانوپه خلاف جوړه شوی وه اوملیمباریزینوپخپلومنځوکی په قرآن لوړه وکړه چه انګریزان به له خپلی خاوری شړوغازی عبدالله خان دامصلحت ګڼی چه ترڅو سریح بهانه پیدانشی په انګریزانو به حمله نکوی هغه و چه څوور ځی وروسته دغازی عبدالله خان دکور مخدمه ورکه شوه اوهغه دبرنس په کورکی پیداشوه اوکله چه غازی عبدالله خان خبرشو مخدمه یی دخپلوسړیوپواسطه په زورسره دبرنس له کوره راوستله اوملی مبارزین دملی قیام په لټه کی شول اودبرنس په کور یی یرغل وکړټول اودبرنس دکورساتونکی یی ټول ووژل اوکله چه دکابل خلک خبرشول ټولو خپل دوکانونه وتړل ادمجاهدینو مرستی ته یی ورودانګل برنس یی په داسی حال کی چه په حمام کی ددریوښځوسره معشوقه کوله دحمامه راویوست اوټوک ټوک یی کړ اوکوریی ورچورکړاودنورو صاحب منصبانوکورونه یی هم چور کړل اوویی وژل اوځنوپه تښته عسکری چوڼیو ته ځانونه ورسول . غازی عبدالله خان څکزی اوامین خان لوګری لسزره لښکر سره دمکناټن په کلا ،بلاحصاراوبی بی مهرپه سیمه کی په انګریزانو حمله وکړه اوجندرال سیل داحمله په شا وتمبوله .اوملی مبارزینو دبلی لوی حملی تیاری ونیو(۱۸۴۱)م کال دنومبرپه دوهمه اود روژی(۱۷) نیټه وه سهاروختی ملی مبارزینودکابل په خرابات کی دالکساندربرنس په کور یرغل وکړپه دی یرغل کی دبرنس اوجانس کورونه وسوځیدل دشاه شجاع اودانګریزانوساتونکی یی په کوڅوکی راکښول په همدغه وخت کی دملی مبارزینو لویه کامیابی په برخه شوه .غازی عبدالله خان اڅکزی دبالاحصاراو بی بی مهروپه جنګونوکی یی برخه اخستی وه اوپه همدغه جګړه کی ټپی شو اوددغه ټپ له امله په شهادت ورسیداوپه رشخوروکی په سره کلاکی ښخ دی