شمس الهدا شمس
From Wikipedia
شمس به ١٣١٦ لمريز کال کې د کونړ ولايت د نورګل ولسوالۍ به کوز نورګل کې به يوه روحاني کورنۍ کې چې د قاضیانو په نامه هم يادېږي د ډګروال صاحب حاجي نورالهدا خان په کور کې پېدا شوی دی.
لومړنی ښوونځی يې په نورګل کې لوستی دی. تر دوولسم ټولګي يې حربي ښوونځی او بیا په ١٣٤٤ لمريز کال کې د کابل حربي پوهنتون څخه فارغ شو. ډېره موده يې د ننګرهار په يولسمه فرقه کې دنده ترسره کړې ده. په ١٣٥٧ لمريز کال کې د دفاع وزارت څخه کورنيو چارو وزارت ته بدل شو. د کورنيو چارو به وزارت کې د جګړن په رتبه د روغنياتو امر وه. په ١٣٥٧ لمريز کال کې د ثور د خونړۍ کودتا څخه وروسته له خپلې دندې څخه ليرې کړای شو او په کور کښېنولی شو. ځکه شمس صاحب د افغان ملت د ګوند له مشرانو څخه وه. په داسې حال کې چې د ګوند ډېر مشران په کابل کې او په ټول هېواد کې نيول شوي وه په زندان کې پراته وه. شمس په پټه د ګوند مشري کوله او ګوندي رهبر و. د همدې کال د مرغومي په ٢٢مه نېټه په داسې حال کې چې کور يې د خلقيانو لخوا محاصره شوی و او دی تصادفي د يو ګوندي ورور په کور کې مېلمه وه چې د خپل کور د محاصرې څخه خبر شو نو په همدې شپه د کونړ په سيند پورې ووت او پاکستان ته مهاجر شو. پېښور ته د رسېدو سره سم يې د افغان ملت د ګوند مرکز جوړ کړ، ګوندي وروڼه يې سره راغونډ کړل، د افغان ملت د جريدې په چاپولو يې لاس پورې کړ او په کابل کې يې د ګوندي وروڼو سره پټې اړيکې ټينګې کړې.
ډېر تفاوت شته په انسان کې د مانا په لحاظ
واړه مشغول دي ځينې ځان، ځينې جهان جوړوي
شمس په پېښور کې ځان جوړ نه کړ، بلکې ګوندي وروڼه يې منظم کړل او جبهو ته يې ولېږل، ګوند يې نړېوالو ته وپېژانده، د قلم مورچل يې تود کړ. په ١٣٦٦ لمريز کال کې د وري په مياشت کې په پېښور کې په يوه ګوندي کنګره کې د افغان ټولنپال ولسواک ګوند (افغان ملت) ريس وټاکلی شو چې تر ١٣٨٤ لمريز پورې يې په پېښور کې د ګوند د رياست دنده پرمخ بېولې ده. شمس صاحب سره زما وروستۍ ليدنه په ٢٠٠٣ زېږيز کال کې په پېښور کې وشوه چې زه پېښور ته تللی وم. دده مېلمه وم. يوه ورځ دواړه يوځای د ساپي د پښتو څېړنو او پراختيا مرکز ته ولاړو. هلته مو د ساپي د پښتو څېړنو د پراختيا مرکز ليدلو سره سره د قتيل صاحب او خليل الله قتيل ځوی صاحب سره شنې چای وڅښلې او د زړه خواله مو سره وکړه.