د افغانستان د سترې محکمې ريس
From Wikipedia
بسم الله الرحمن الرحیم
خپل سلامونه او احتراما ت جلالتمآب محترم حامد کرزی د افغانستان جمهور رئيس ته وړاندی کوم!
( به مسؤلین امور در افغانستان)!
که څه هم خبری زیاتی دی اما زه دلته ستاسی حضور ته د هغه لیک کاپی په لاندی ډول احترامانه تقدیموم کوم چه می د افغانستان د پارلمان د ریئس په عنوان یعنی د افغانستان د پارلمان په آدرس لیکلی ده. ستاسی د بریو په انتظار. الله پاک مو مدد شه.
په درناوی دکتور صلاح الدین سعیدی - مؤرخ ۲۰۰۷/۲/۲۹
بسم الله الرحمن الرحیم ( به مسؤلین امور در افغانستان)! کاپی
سلامها و احتراما ت خویش را به رئیس پارلمان افغانستان تقدیم میدارم. صحت سلامتی و موفقیت شما و تمام همکاران شما را از درګاه ایزد متعال خواهانم. مطالب را که در نامه مؤرخ ۱۲ر۲ر۲۰۰۷ خویش تحریر داشته ام نمی خواهم تکرار کنم. کوشش میکنم بیشتر از همه به اصل مطلب که علت تحریر این نامه است بــپردازم. با آن هم ضرورت میدانم مرور کوتاه به بخش از نکات مهم و ضروری درین ارتباط نمایم. مسایل و موضوعات مطروحه در دولتداری و دولتسازی را نمیتوان از طریق وسایل اطلاعات جمعی حل کرد. دارندګان جوانب و نظریات مختلف در پارلمان و .... باید نشست های قبلی داشته باشند. دلایل خویش را به جانب مقابل ارایه کنند. ګفت و شندید و راه عالمانه اکادمیک و افغانی برای مسایل یافت. به سخن منطقی قناعت کنند و جرئت و قوت ارائه منطق خود را داشته باشند. قبل ازینکه مسایل به وسایل اطلاعات جمعی برسد باید مذاکرات و توافقات جوانب مختلف پارلمانی صورت بګیرد و درین زمینه در پهلوی اراده سیاسی مسایل باید همچنان توسط متخصیصین فن مورد بررسی قرار ګیرد. میګویند حاکمیت فعلی عدهء از زعما ء، افراد مشهور و قومندانان قبلی را در یک حالت ترس و تطمیع نګاه داشته تا در نتیجه آن حکومت فعلی بتواند پلانهای مورد نظر خویش را تطبیق کند. تااینکه این مسئله تاکدام حد واقعیت دارد، چنین برخورد مثبت و مفید هست ویا خیر؟ بحث جداګانه هست اما آنچه ارتباط دارد به تصویب اخیر پارلمان در مورد مصالحه و عفوه ګـذشته و ..... که قسما تحت این تهدید صورت ګرفته باشد ویا هم پارلمان میخواهد رسالت خویش را درین مرحله حساس کشور اداء نماید باید ګفت که : باید قبول کرد که مراجع قانون ګذاری در تمام دنیا با وجود دست باز داشتن در فیصله قوانین دارای یکسلسله محدویت های نیز میباشند یعنی اینکه آزادی مطلق درین زمینه وجود ندارد. خاصتا مراجع قانون ګذاری ووکیل مسلمان کشور های اسلامی در چوکات قوانین اسلامی می اندیشد. شارع اصلی و اولی در دین اسلام خداوند متعال هست.(بحث طویل). همچنان نباید فراموش کرد که افغانستان جزء جامعه جهانی هست واز لحاظ تیوریکی و مطابق قوانین بین المللی هیچ قانون داخلی کشور های عضو جامعه جهانی مخالف قوانین بین المللی و خاصتا حقوق بشر و دیګر قوانین بین المللی قبول شده واقع شده نمیتواند. در صورتیکه پارلمان کدام کشور عضوء قانون را مخالف قوانین قبول شده بین المللی فیصله نماید اصلا اعتبار نداشته و در نطفه خویش قابل اعتبار پنداشته نمیشود. درین راستا جنایات جنګی جای خاص خود را دارد. درین مورد مسئله سکوت جرایم هم قابل بحث هست. یعنی اګر تخلف معیین در وقت و مدت معین مورد تعقیب عدلی قرار نګرفت بعد از ګذشت زمان معیین دیګر قابل تعقیب هست و یاخیر؟ آیا این سکوت شامل کدام نوع تخلفات هست و شامل کدام آن نیست نیز بحث جداګانه و طویل حقوقی هست. یکبار دیګر یادآوری میکنم که تصویب چنین مصوبه و قانون از جانب پارلمان افغانستان و خاصتا ماده دوم آن من را به این عقیده من معتقد میسازد که وکلاء و قانون ګذاران حتمی نیست حقوق دانان، استادان و متخصصین باشند اما ضرورت هست که این وکلاء باید در تشکیل خویش دستیاران مسلکی و حقوق دانان داشته باشند. همچنان پارلمان باید در تشکیل بودیجه خاص را برای ریسرچ و آماده کردن مسوده های قوانین و فیصله نامه ها داشته باشد. جهت تصویب مسئله قبلا باید دلایل آن ارایه شود و قانون ارایه شده جهت تصویب باید جوابګو همان دلایل باشد که قانون جهت تصویب ارایه میشود. صحبت از مصاله، ګذشت، تفاهم و آماده کردن زمینه برای تمام نیرو های واقعی در جامعه افغانی جهت حصول به امر صلح پایدار در افغانستان ضرورت هست که باید دیرزو میشد تا امروز اما درین راستا از حدود و ثغور بالاتر از صلاحیت عبور کردن مجاز نیست. وظیفه علما روحانیون،بزرګان احزاب و سازمانها و ..... هست تا به عفو و ګذشت سفارش کنند، اما حق و صلاحیت دیګران را ګرفتن و خون برادر کسی را به کسی دیګر عفو کردن نوعی ګستاخی هم شمرده میشود و مجاز نیست. ضرورت هست تا به همکاری های نزدیک اکادمی علوم و دیګر مراکز علمی و تحصیلی و مراجع قانون ګذاری و اجرایوی تآکید کرد. در رابط بررسی ګدشته سه نکته و سه ناحیه قابل توجه هست: - یکی مسؤلیت سیاسی و اخلاقی هست که در زمان کدام حزب و سازمان و رهبر کدام شخص اول چه اعمال و یا تخلفات صورت ګرفته؟ و مجری آن کی بود؟ مردم باید به طور دوامدار از حقایق مطلع شوند اما حق تصمیم ګیری را نباید مسؤلین امور از مردم به دست خویش بګیرند. ملت را باید ګذاشت خود در انتخابات تصمیم بګیرد که دیګر پلان حزب و سازمان را که در زمان حاکمیت آن چنین و یا چنان تخلفات شد دیګر انتخاب نه کنند. موضوع و نکته - دیګر مسؤلیت دینی که قسما به مسؤلیت اخلاقی خلط و مزج میشود. - دیګر هم مسؤلیت عدلی و جنائی هست که اشخاص و افراد معین متهم به ارتکاب جرم معین قرار ګرفته که درین صورت مراجع عدلی و قضائی با برخورد مسؤلانه و مستند مسایل را پیګری میکنند. درین رابطه مسئله حق الله (حق جامعه) و حق العبد( حق فرد و شخص) مطرح میګردد. ضرورت به تصریح و توضیح نیست که حق عبد را هیچ کسی و هیچ حاکم و پادشاه و هیچ پارلمان عفوه کرده نمیتواند. و این مسئله به اساس قوانین بین المللی و قوانین اسلامی کاملا واضح است. این صلاحیت و کار متضرر و ورثه متضرر هست. علماء روحانیون و خیرخواهان میتوانند توصیه به عفو نمایند اما چنانچه مکررا ګفته آمدیم هیچ کسی حق عفوه را جز شحص متضرر و یا ورثه آن ندارد. درست هست که پارلمان و مسؤلین امور باید زمینه های اشتراک در زندګی سیاسی را برای تمام نیرو های موجود در افغانستان مهیاء سازند. بلی این وظیفه و رسالت این پارلمان و مسؤلین بوده و هست. ضرورت این مسئله به خاطردیګر هم هست و آن اینکه قبل از اینکه ناوقت شود و حاکمین پاکستان عده از اجنتان ای اس ای را به نام جنبش طالب به افغانستان و جهان تحمیل کنند خود افغانها باید ابتکار عمل را در دست ګیرند و نګذارنه پاکستان ازین وضع استفاده کند. بیداری سیاسی ضرورت هست. درین زمینه اګر ضرورت افتد به اجراء ګذاشتن وسایل قهریه جهت تطبین این امر پرداخته شود. با در نظرداشت مسایل فوق به این ارتباب فیصله مذکور پارلمان افغانی را در بخش از مواد عجولانه و غیر دقیق دانسته و بخش دیګر آن باید دیروز فېصله میشد تا امروز. پارلمان افغانستان باید بداند که مردم افغانستان و جهان ساده نیست که همه چیز را قبول کنند و به مسایل مصوب پارلمان یکنوع به اصطلاح ماستمالی شده و خواهد ګذشت. نه چنین ممکن نیست. حالا جهان متوجه ما هست و مردم میدانند چه برحق و چه عجولانه و تحت کدام تآثیرات هست؟ لذا این قانون مصوب ضرورت به بررسی مجدد، خون سردی و تدبر بیشتر دارد. جامعه افغانی و پارلمان آن باید به یک سلسله حرکات به نام دموکراسی عادت کند. باز ګشتاندن این فیصله به پارلمان توسط ریئس جمهوری افغانستان به پارلمان را باید کار کاملا عادی و مروج پنداشت و در دریافت راه حل منطقی باید کوشید. میګویند آسان ترین و ارزانترین حاکمیت حاکمیت دیکتاتوری و انفرادی هست. انستیتوت های به نام دیموکراسی قیمت و بار بزرګ به دوش جامعه هست اما بشر تا حال راه دیګر عملی و ممکن بهتر دیګر از دموکراسی فعلی ندارد( سیستم های جوامع و حاکیمت های دینی ایدیال بحث جداګانه وطویل هست) لذا باید دموکراسی را امر جدی تلقی کرد و این مشکلات را قبول و راه های حل مناسب دریافت و جستجو کرد. مجوز و مشوره فعلی من چنین هست که مصوبه و قانون مذکور را میتوان درین مرحله به دومصوبه تقسیم کرد بخش که تصویب آن ضروری و قابل تآخیر نیست و قابل اتفاق همه هست و بخش که جنجال بر انګیز و به مابعد جهت تصویب مؤکول شود.
جهت ضیقی وقت آنقدر به تصحیح دوباره این نامه نپرداخته ام، امیدوارم درزمینه چیزی که بدینوسیله خدمت شما ارسال میکنم قسما در تکمیل نظریات مساعدت نماید. با بزرګواری خویش از خطاء های املائی و انشائی این نامه عفوه فرمائید.
زه فکر کوم چی ددی مسایلو د حل لپاره اختراع ته ضرورت نه شته د اوسنیو پرمختللو نورو ټولنو د تجربو څخه باید په پراخته توګه ګټه واخیستل شی. صادقانه ، علمی ، اکادمیک او افغانی برخورد ته ضرورت دی.
دا مسایل یو څه نور باریکی ګانی هم لری چه مفصل لیک ته ضرورت دی.
په درناوی دکتور صلاح الدین سعیدی - مؤرخ ۲۰۰۷/۲/۲۹ د حق د لاری کلتوری مرکز - مرکز کلتوری د حق لاره - ۰ From: E-mail:drsalahuddinsayedi@yahoo.com
تلفون همراه-- ۷۸۸۶۴۷۴۶۳۸- ۰ - ۴۴ ۰۰
بسم الله الرحمن الرحیم ( به مسؤلین امور در افغانستان)! کاپی
خپل سلامونه او احتراما ت د افغانستان د معارف وزارت مرستیال محترم محمد صدیق پتمن ته وړاندی کوم. ستاسی او ستاسی د همکارانو کامیابی او موفقیت د لوی خدای له درباره غواړم. ستاسی مرکه می – زده کړه او تعلیم په مورنی ژبی - د آریانا په تلویزیون کښی په ۲۲ر۲ر۲۰۰۷ کی واوریده ، ورڅخه مستفید شوو. دقیقا همداسی ده چه دا مسئله د ټولو د مخه په اساسی قانون کی حل شوی ده او باید اجازه ورنکړي شي ور څخه کاذب شخصیتونه سیاسی سؤ استفاده وکړی. نه غواړم اوږد مطلب ولیکم او هغه مثبت مطالب، عالی تحلیل او واقعی مطالب او د پاکو احساساتو خبری چه تاسی پری باندی تاکید وکړ زه دلته تکرار کړم. باید ووایم چه همیشه یو جانبه صرف نیک احساسات دمشکلاتو او مسایلو د حل لاره نه ده. زما په پوهه دلته مغرض لاسونه هم کار کوی او کاذب شخصیتونه د خپلو سؤ استفادو لپاره زمینه برابروی او سیاسی ناروا تجارتونه کوی. زه د تفصیل نه تیریږم او صرف غواړم چه بعضی نکاتو ته ستاسی توجه واړوم. - ستاسی په تمامو خبرو او مرکه کښی صرف او صرف د ورونو د زده کړی څخه یادونه وکړه او د خورګانو نوم مو حتی یو ځلی هم یاد نه کړ . نه پوهیږم چه د معارف وزارت اوسنی پلان د طالبانو د سیاست ادامه ده او که د نجنو او خورګانو د تعلیم په هکله هم درسی او تعلیمی پلان لری؟ وبخښی فکر کوم صرف شاید لفظی عدم دقت وه او ستاسی درسی پلانونه د افغانستان د تمامو بچو په هکله وی. په دی تعلیمی پروګرامونو کی نارینه او ښځی – هلکان او انجنی – یعنی ددی وطن اولاد او بچیان شامل دی.
- د ارزو ګانو او ارمانونو څخه چه تیر شو او د لوړو پروازو او خالی نیکو احساساتو نه واقعی میدان او ځمکی ته راکښته شو، ځمکه لمس او په دی چوکات کی خپل امکانات و لټوو نو عملی لار به ددی مسئلی او موضو ع لپاره زما په پوهه لاندی وی:
د احصایه ګیری مسئله او دا چه څوک کوم قوم او ژبه لری ددی مسئلی د حل لپاره مهم نګڼم. او په دی موضوع باندی متمرکز کیدل نور مشکلات راوړی او مشکل زیاتوی. زما پیشنهاد داسی دی چه په آخر د هر تعلیمی کال کښی د شاګرد څخه تحریری پوښتنه وشی چه آینده کال کښی په کومه ملی ژبو او کومه فرعی ژبه د زده ګړی لپاره انتخابوی. همدارنګه شاګرد باید مکلف شی چه د دوه ملی ژبو په څنګ کښی یوه بین المللی ژبه انتخاب کړی. دا هم ښه خبر ده چه په هره ژبه چه په یو صنف کی مثلا شل تنه شاګرد نوم ولیکی باید ورته صنف خلاص شی. که چیری کوم ولایت کی له دی څخه لږو شاګردانو ته صنف خلاصوی او بودیجه ورته لری ولی نه؟ یعنی دا چه اساس باید انتخاب وی نه چه څوک د کوم قوم څخه دی یعنی زه که د هر قوم او ملیت یم خو دا زما انتخاب دی چه په کومه ژبه درس او لوست کوم. په هغه محلاتو کی چی په محلی ژبه د شاګردانو له خوا د تدریس او زدکړی لپاره انتخاب شوی باید یوه ژبه لکه د پښتو او یا دری ژبی ورسره جوخه او حتمی د تحصیل د تکمیل اجباری ټکی وګڼل شی. اما شاګرد باید خپله یوه ژبه یا پښتو یا دری انتخاب کړای شی. باید په بعضی مواردو کی الترناتیف ورکړل. ستاسی د توجه لپاره باید ووایم چی تاسی خبر یاست چه مثلا په امریکا کی رسمی ژبه وجود نه لری. که د بین المللی ژبو څخه هم یوه ژبه اختیاری شاګرد تا د انتخاب امکان ورکړل شی بده به نه وی. به عمل کی ددی کار د عملی کولو لپاره چی بین المللی ژبه هم امکان ورکړل شی د نظر په حساب ښه اما عملا ورته زمینه برابرول د دقت وړ ده. زه فکر کوم چی ددی مسایلو د حل لپاره اختراع ته ضرورت نه شته د اوسنیو پرمختللو نورو ټولنو د تجربو څخه باید په پراخته توګه ګټه واخیستل شی. صادقانه ، علمی او اکادمیک برخورد ته ضرورت دی.
دا مسایل یو څه نور باریکی ګانی هم لری چه د زیاد او مفصل لیک ته ضرورت دی. باید د قانون د عملی مراعات او تطبیق لاری و لټول شی.
په درناوی دکتور صلاح الدین سعیدی - مؤرخ ۲۰۰۷/۲/۲۲ د حق د لاری کلتوری مرکز - مرکز کلتوری د حق لاره
- ۰ From: E-mail:drsalahuddinsayedi@yahoo.com
تلفون همراه-- ۷۸۸۶۴۷۴۶۳۸- ۰ - ۴۴ ۰۰
بسم الله الرحمن الرحیم About Afghanistan In Pashto – Dari Languages۱۲۰۱۰۲۰۰۷ خپل سلامونه او احتراما ت جلالتمآب محترم حامد کرزی د افغانستان جمهور رئيس ته وړاندی کوم! ( به مسؤلین امور در افغانستان)! کاپی که څه هم خبری زیاتی دی اما زه دلته په یوه څو ټکو متمرکز کیږم او خپل نظر ستاسی حضور ته وړاندی کوم.
پوهیږو چه زمونږ په وطن افغانستان کښی دری لسیزی جنګ روان دی او دا حالت خپل مستقیم او غیر مستقیم تأثیرات لری. تیره او د تیری مطالعه د اوس او آینده لپاره ده. تیره نه تغییرولی شو او نه ئی پاکولای شو. خپلو تیرو خطا ګانو ته متوجه کیږو او ورځ په ورځ نوی تجربی تر لاسه کوو او ځان پوهوو.
په دی پوهیږو چه په یوه ټولنه کښی تر هغه وخته دوامداره آرامی نشی راتلای تر هغه چه سیاسی ستیج د ټولنی د رښتینی ځواکونو مظهر او جوابګو نه وی. له بلی خوا په تمامو حالاتو کی او په ټولنه کی تمام عینی ځواکونه لازم سیاسی کلتور نه لری. او حتمی نه ده تمام مخالف ځواکونه زمونږ مخاطب اویا تفاهم ته حاضر وی. اما پورتنی نسخه حکم کوی چه داسی غیر مطلوب قوتونه هم باید سمی لاری ته دعوت کړای شی. مرسته وشی چه منحرف قوتونه په ټولنه کښي هم خپله حد اقل سمه لار پیدا کړی. که طالبان غواړی او دعوا کوی چه خدمت کوی باید د سیاسی فرهنګ کلتور پیدا کړی او د تفاهم په یو سلسله اصولو ځان برابر او عیار کړی. ډیره په ځای خبر ده که چیری طالبان ښوونځی نه سوځوی او معلم نه وژنی باید خپله رسمی موضع حد اقل د اعلامی په نشرولو اعلام کړی. که هغوی دا ابتکار نه شی کولای باید ور سره مرسته وشی تر څو دا سیاسی کلتورپیدا کړی. په هرصورت دمخالف اویادغیرمطلوبوځواکونودسربازګیری لاری باید ونیول شی.(اوږد بحث دی) . زه فکر کوم دافغانستان د اوسنی حکومت مشکلات هغه وخت زیاد شول چه د په مستقیم ډول ئی د پاکستان د اصلی پالیسی میکرانو دوه مخه برخورد د افغانستان په هکله په ګوته کړ او د نړی توجه مو دی خواته واړوله. دقیقا پاکستان له هماغه اوله په دی اخته دی چه افغانان دی د پاکستان غلامان او په افغانستان کښی د پاکستان نوکر حکومت او یا ډیر ضعیف حکومت او د پاکستان لاس پوڅی وی. د پاکستان پالیسی میکران به په تمام معنا او د همیشه لپاره په همدی سیاست روان وی او دی. زما په پوهه د پاکستان حاکمین په اوسنی افغانی نظام کښی حد اقل خپل مفکوروی متحدین لری. له بلی خوا د پښتونستان د خلکو مسئله هم د اوسنی افغانی حاکمیت لپاره اولویت نه ده. خو د پاکستان حاکمین په مستقیم او غیرمستقیم توګه د طالبانو او د افغانستان د مخالفین تقویه کوی او مرسته ور سره کوی. په دی وسیله د پاکستان اصلی پالیسی میکران غواړی افغانی حاکمیت ، امریکا او دیموکراتیکه نړی تر فشار لاندی وساتی. پاکستان غواړی د پښتونستان مسئله اوس او همدا اوس حل او یو طرفه کړی. د دیورند کرښه رسمی او نهائی کړی. دا چه تر کومه به موفق شی او دا حکومت به تر کله مقاومت وکړی شی-دا به زمان او آینده وښیی. خو د پاکستان د پالیسی میکرانو شوم هدف باندی د افغانستان خلک پوهیږی.
مونږ اورو چه طالب یعنی پښتون ، پښتون یعنی طالب او هغه طالبان چه د کابل په حکومت کښی دی محاصره دی او داسی نور افکار د منلو وړ نه دی، خو په افغانستان کښی بعضی قوتونه شته چه ددی اهداف لپاره کار کوی. مونږ خبر یو چه یو شمرمغرض انسانان د افغانستان د دښمنانو په اشاره د افغانستان د تجزئی لپاره کار کوی. د فدرالی افغانستان او خراسان بزرګ مفکوری هم تصادفی ندی. او داسی نور هلی ځلی. زما په پوهه د طالبانو او په افغانستان کښی د اوسنی پروسی د مخالفینو کار دی او هغوی ته قوت ورکوی . همدارنګه د دښنمانو قوت د خطا ګانو، د پښتننو په ضد اقدامات او بی عدالتی، اداری فساد، د قانون په عدم تطبیق او داسی نورو مسایلو کښی نغښتی دی. د دی نواقصو د له منځه وړلړ لپاره باید جدی او سیستماتیک کار وشی.
د افغانستان د آرامی او صلحی سره د افغانستان د خلکو اراده ده د ستاسی سره مشترک سیاسی موضع لرو او ستاسی طبیعی متحدین یو. دا به ګناه وی که مونږخپل موضع، موقف او رسالت په دی مرحله کښی ادا نکړو. فرصت باید له لاسه ورنکړو. او ددی سیاسیت په تأیید اقلا په مختلفو وسیلو خپله موضع اعلان نه کړو. په افغانستان کښی د اداری فساد، د نشنالیزم او داسی نورو مسایلو اصلی عوامل د افغانستان د کادری سیاست او د قانونی او عدلی مراجعو د ضعیف کار په منابعو کښی ډیر مهمه سرچینه لری. ددولتی کادرونو انتخاب او انتصاب د قوم په اساس د مشکل د حل اساسی لاره نه ده بلکه د کاذبو شخصیتو د سؤ استفادی وسیله کیدای شی. په اداری ارګانو کښی د افرادو عزل او نصب د شخصی او فامیلی راوبطو په اساس دی په دی هکله تر اوسه په لازم ډول سیستم نه دی فعال شوی. په دی اساس داسی انتخاب او یا انتصاب شوی دولتی کادرونه خلکو او وطن ته وفادار او متعهد نه دی. دداسی افرادو تعهد خپلی واسطی او نصبوونکی ته دی. باید داسی سیستم فعال شی چه دولتی کادرونه خلکو او ملت ته وفادار وی.
دولتی پستونه باید په دوه بخشه وویشل شی.هغه پستونه چه باید عزل او نصب ئی د انتخاباتود نتایجو په اساس صورت ومومی او انتصاب یا انتخاب شی . دوم مسلکی پستونه چه د مسلک او پوهی په اساس تعیین او انتخاب شی. د حکومت د وزاتخانو او علمی مراکزو ( لکه د علومو اکادمی او پوهنتون ) تر منځ باید نژدی همکاری او لاس ورکونه شروع او تقویه شی. پو هه او مسلکی قابلیت په کار کښی اتوریته ورکوی. متاسفانه سیستم په دی هکله په لازم ډول نه دی فعال شوی. پو هیږو مشکلات ډیر دی اما باید له یوه ځایه شروع شی. په قانون باندی د نظارت اورګانونه لازم کار نه کوی. د افغانستان د محترم لوی څارنوال کارونه لکه د کار پیل بد نه وه اما کار باید په پیګیره ډول او مخلصانه او دوامداره شی. په دی هکله غیرمسلکی اخبار او مطالب نشریږی ( لکه: څارنوال د دولتی کادر د عزل او نصب صلاحیت نه لری، د مشکوک، د متهم، د توقیف ، د مدعی علیه، دمحکوم علیه د حکم د نهائی والی مفاهیم تر اوسه ټولنه کی عام فهمه ندی او خپل ځای ئی تر اوسه په ټولنه کښی نه دی میندلی. همدارنګه داچه اصل برآت دی ترڅو چی ګناه په قانونی ډول نه وی ثابته شوی دا او داسی نور. اطلاعات جمعی وسایل هم په دی هکله د سؤ تفاهم عامل کیدای شی.). د عدلی او قضائی اورګانو ( د قانون د مراعات د ناظرینو اداری ) باید په دوامداره توګه مسلکی زده کړه لوړه کړی او ددوی اتوریته باید جګه شی. د قانون په تطبیق کښی باید د سیاسی مداخلی څخه مخنیوی وشی. ضرور نه دی د تخلفاتو د تحقیق لپاره نوی او نوی کمیسینونه جوړ شی. موجود عدلی او قضائی اورګانونه باید فعال شی. که فعال نه وی او یا اتوریته نه لری مسلکی او د سیاسی اتوریتی افراد باید د بی اتوریتی او غیر مسلکی افرا دو په ځای نصب شی. ددوی اتوریته باید لوړه شی. د بعضی مسایلو لپاره د افغانستان اوسنی پارلمان مندات او د تصمیم صلاحیت نه لری. دا له دی کبله چه مهمه موضوع ده او یا هم دا وکیلان د انتخاب په وخت کښی ددی موضوع په هکله د خلکو سره مطرح نه وه. ( لکه د پښتونستان مسئله ). او خو دا مسئله د فعلا لپاره اولیت نه لری او که پاکستان و رته اولویت ورکوی باید څو جانبه ریفراندم او څو جانبه پارلمانی راتیفکیشن صورت ونیسی. دنیا باید د پاکستان نه یو جانبه وابستګی ځان و باسی. په منطقه کښی باید د نورو متحدینو سره کلکه همکاری او کارونه تنظیم شی. دا او داسی نورمطالب او موضوګانی چه د توجه او پام وړ دی. بوهیږم چه دا مسایل نور جوانب او مشکلات لری اما باید له یوه ځای نه کارپیل شی. د حکومت د بعضی کادرونو د غیر مسلکی او غیر فنی اعلامیو په اساس حکومت د عدم استقرار او بی اعتمادی زمینی برابریږی. مسؤلین او حکومتی لوړ رتبه کار کوونکی که د کوم شی څخه نا راضی دی او یا د کوم قانونی تخلف نه خبردی باید عدلی او قضائی مراجعو ته خبر ورکړی که نه غیر مسؤلانه خبر و نکړی. لوی او ستر دولتی او حکومتی کادرونه او د شورا رئيس او وکیلان باید په تشکیل کښی مسلکی او فنی کادرونه او دستیاران ولری. حتمی نه دی تمام وکیلان معلمان او پروفیسوران وی. اما باید حتما په تشکیل کښی مسلکی دستیاران ولری. په نړیواله سطحه هم ډیر کارونه باید په لازمه امادګی وشی. د پاکستان جمهور رئیس پرویز مشرف په خپل کتاب کښی د ای اس ای همکاری د افراطیانو سره کتبی اعتراف کوی. د پاکستان د داخله چارو وزیر په خپله مصاحبه کښي د پاکستان افراطی سازمانونو( افراطی سازمانونه د ملل متحد د لست په اساس) سره د همکاری اعتراف کوی او خپله دا همکاری د هومانیتار کارونو په ارتباط خلاصه کوی. دا او داسی ډیر نور استنادات شته چه جهان ته وښودل شی چه دا یو واقعیت دی چه پاکستان دومخی دی. په دی ډول حقایق امادګی او چمتووالی ته ضرورت لری.متأسفانه د مصاحبو او نشراتو نه داسی معلومیده چه په موقع په دی هکله اسنادوړاندی نه شول.(په امریکی کښی دامریکی دپاکستان او دافغانستان دجمهورو رئیسانو د کتنی په هکله غږیږم).
همدارنګه د ۲۰۰۷ کال د اولی میاشت په لمړی لسیزه کښی د امریکی د امنیتی اداری پاکستان د تروریزم د تربیت مرکز وبوله. دنورو خبرو نه پرته داددی معنا ده چه جهان باید دی خبری ته متوجه شی او د حل لاری ولټوی. اما د پاکستان پالیسی میکران او دولتی اداره چه په دی دوه مخه سیاست کښی د افغانستان په هکله برخورد کوی غواړی
وښیی چه دا پاکستان نه دی چه مداخله کول بلکه خپله افغانان دی چه تروریزم سره مرسته کوی. په دی ارتباط ګلبدین حکمتیا ر ته رهنمائی او هدایت کوی ۱۲ر۰۱ر۲۰۰۷ چه تلویزیون ته راشی او اعلان وکړی چه دا ګلبدین حکمتیار او د هغه حزب وه چه بن لادین سره ئی مرسته وکړه چه د توربوره نه ئی ورته نجات ورکړ او دا خپله افغانان دی چه د امریکی په ضد جنګیږی. ددی مصاحبی هدف او هغه هم په دی وخت کښی دادی چه دینا ته وښودل شی چه دا پاکستان ندی بلکه خپله افغانان دی. د ګلبدین حکمتیار د اوسنی مصاحبی دلیل او دقیقا په دی وخت کښی چه د امریکی امنیتی اداری پاکستان په ګوته کوی بله څه ندی غیر له دی نه چه دا پاکستان دی چه ددی دومخه سیاست اجرا کوونکی دی. دګلبدین حکمتیار اوسنی مصاحبه۱۲ر۱ر۲۰۰۷ ددی مطلب یو دلیل دی. په عمومی ډول د پاکستان هلی ځلی داسی دی چه دا تمام ضد افغانی حرکتونه افغانی حرکتونه وښی او پاکستان په کښی بی قصوره معرفی کړی در حالی چه سل په سلو کی داسی ده ده.
به هر صورت یکبار دیګر موفقیت های شما را درراه خدمت به مردم ووطن مان افغانستان از درګاه ایزد متعال خواهانم. ارزوی خدمت به وطن و مردم افغانستان داریم. برای معلومات شما در پهلوی تلاش به کسب رزق مصروف تحریری قاموس ( دایره المعارف) و رهنما توریستیک چکی – انګلیسی-پشتو- دری و.. هستم. تعداد صفحات: یکهزار وچهارصد کارقلمی آن به پایان رسیده.کارکمپیوتری کردن آن هشتاد فیصد به پایان رسیده. با احترامات دکتور صلاح الدین سعیدی - مؤرخ ۲۰۰۷/۱/۱۴
- ۰ president@afghanistangov.org From: E-mail:drsalahuddinsayedi@yahoo.com