Simi kamachiy

Wikipidiyaman

Kay qillqasqaqa ancha huch'uyllam kachkan. Wikipidiyata yanapayta munaptinki hatarichinam atichkan
This article is a stub. You can help by expanding it. || Este artículo aún es un esbozo. Puedes ayudar expandiéndolo.

Simi kamachiy, Wanka simipi Shimip luliqnin nisqaqa (kastilla simipi: gramática) rimaymanta kamachinakunam.

Tabla de contenidos

[allichay] Qhichwa simi - Kastilla simi

[allichay] Simi kamachiy

(Shimip luliqnin, Gramática)

[allichay] Sutirimana

(Substantivo)

[allichay] Sapaq yupa - Achka yupa

(Singular - Plural)

Sutikuna: SAPAQ YUPA - (Substantivos: SINGULAR)
Qhari Hombre
Wasi Casa
Allqu Perro


Sutikuna: ACHKHA YUPA - (Substantivos: PLURAL)
Qharikuna Hombres
Wasikuna Casas
Allqukuna Perros


[allichay] Rikch'ayrimana

(adjetivo)

Rikch’ayrimana + Suti (Adjetivo + Substantivo) - Suti + Rikch’ayrimana (Substantivo +Adjetivo)
Musuq llaqta Ciudad nueva
Hatun wasi Casa grande
Yana allqu Perro negro


[allichay] (Pronombre)

(Pronombre)

[allichay] Ruray rimana

(Verbo)

[allichay] Ruray rimanachay

Kunan pachapi (Presente)
Yo soy Ñuqa kani
Tú eres Qam kanki
Él es o Ella es Pay kan
Nosotros somos (exclusivo) Ñuqayku kayku
Nosotros somos (inclusivo) Ñuqanchik kanchik
Ustedes son Qamkuna kankichik
Ellos son Paykuna kanku


Formas compuestas o perfectas:

[allichay] Hinarimana

(Adverbio)

[allichay] (Sintaksis)

(Sintaxis)

Wakaqa unuta upyan. - Wakaqa -> unuta -> upyan. (Sujeto -> Objeto -> Verbo) - S - O - V

La vaca toma agua. La vaca -> toma -> agua. (Sujeto -> Verbo -> Objeto) - S - V - O