سنڌ جي تعليم جي تباهي جا اصل ذميوار ڪير؟ رسول بخش پليجو

Wikipedia طرفان

سنڌ جي تعليم جي تباهي جا اصل ذميوار ڪير؟

رسول بخش پليجو

نالي ماتر آزاد ڪيل ٽي دنيا جي نام نهاد آزاد ۽ خود مختيار ۽ حقيقت ۾ ذري گهٽ غلام ملڪن جون اسٽيبلشمنٽون ظاهري طور پنهنجي ملڪ جي عوام جي مفادن جي ترجماني ڪنديون آهن ۽ اندروني طور رات ڏينهن پنهنجي آقا سامراجي ملڪن جي عالمي مفادن لاءِ ٽيهن نسن جا زور لڳائينديون آهن. هو ظاهري طور پنهنجي ملڪ جي ”قومي مفادن“ لاءِ ٻين ملڪن سان گوڙ فساد ڪنديون رهنديون آهن پر سندن اصلي جنگ اٺ ئي پهر پنهنجي ملڪ جي عوام خلاف هلندي رهندي آهي ته جيئن اهو عوام سدائين انڌو، ٻوڙو، گونگو ۽ آقائن جو ٻانهن ٻڌو ٻانهو بڻيو رهي ۽ پنهنجي حقن، وسيلن، عزتن ۽ آزادين لاءِ چپ به نه چوري سگهي. پنهنجي ملڪ جي عوام خلاف ان دائمي جنگ ۾ هو اهي سمورا گر ۽ حربا استعمال ڪنديون آهن، جيڪي کين دشمنن سان جنگ ڪرڻ لاءِ سيکاريا ويندا آهن

ٻه سادا ۽ بنيادي اصول!

لڙائي ۽ جاسوسي جا ٻه سادا ۽ بنيادي اصول آهن، دوکو ۽ ٻهروپ. هر حملي جي رٿا تيار ڪرڻ سان گڏ رٿا ڪندڙ اسٽاف آفيسرن کي حملي جي اصلي نشاني ۽ مقصد کي لڪائي دشمن کي دوکو ڏيڻ ۽ گمراهه ڪرڻ لاءِ ٻي رٿا به شامل ڪرڻي هوندي آهي. جنهن کي انگريزي ۾ “Deception Plan” چيو ويندو آهي. هر ايجنٽ جي اصل حيثيت ۽ مشن کي لڪائڻ لاءِ کيس هڪڙي مخصوص ٻهروپي ڪردار (ڊاڪٽر، درويش، فقير، اديب، قومي ڪارڪن، انقلابي ڪارڪن ۽ رهنما) جو پوش پهرايو ويندو آهي. ان ٻهروپ کي انگريزيءَ ۾ “Cover” (پوش) چيو ويندو آهي. ڪڏهن ڪڏهن ڪن ايجنٽن جا ”ڪور“ اهڙا سچا پچا ۽ مقبول عام هوندا آهن جو عام ماڻهو صدين تائين تصور ئي نه ڪري سگهندا ته ڪو هي ماڻهو اصل ۾ ڪا بنهه ٻي بڇڙي بلا آهي. انگلينڊ جي جاسوسي کاتي جي سرڪاري تاريخ ۾ اها حقيقت تسليم ڪئي ويئي آهي ته جو ناٿن سوفٽ (1745- 1667) (مصنف: گليرو جو سير ۽ سفر وغيره) ۽ سامر سيٽ ماهم (1965- 1847) جهڙا انگريزي ادب جي آسمان جا جڳ مشهور روشن ستارا به ان شاندار ادبي پردي هيٺ ڳجهه ڳوهه ۾ برطانوي جاسوسي کاتي جا ڳجها ايجنٽ هئا.

هڪ ڊگهو عياري وارو منصوبو!

اٽڪل 30- 35 سال اڳ پنجابي- مهاجر اسٽيبلشمنٽ ۽ سندن تابعدارن بنگالي پاڪستانين کي رت ۾ وهنجاري ڊوڙائي ڪڍي، اولهه پاڪستان (هاڻوڪي ڀڳل ٽٽل نالي ماتر پاڪستان) تي ڊڪٽيٽري قبضو ڪري ورتو، تڏهن مون لکت ۾ سنڌي قوم کي چتاءُ ڏنو هو ته هاڻ سنڌي قوم وري به ان وس ۽ بي واهه حالت ۾ اچي ويئي آهي، جنهن حالت ۾ اها هندو دائمي اڪثريت جي ڊپ کان 1947ع ۾ هندستان کان ڇڄي ڌار ٿي هئي. مون ان وقت لکيو هو ۽ اڄ بار بار چوندو ۽ لکندو رهيو آهيان ته اها اسٽيبلشمنٽ رات ڏينهن هڪ سوچيل سمجهيل ڊگهي ۽ عياري واري منصوبي مطابق سنڌين جي قومي وجود کي تباهه ۽ برباد ڪرڻ جي ڌنڌي ۾ لڳل آهي ۽ ڪو اهو ڏينهن نه ٿو گذري جنهن ۾ هو ڪانه ڪا سنڌ دشمن داداگيري ۽ رهزني ڪري پنهنجي منصوبن کي ڪاميابي ڏانهن نه ڌڪيندا رهندا هجن. مون خاص طرح چيو هو ته هي مهربان رات ڏينهن اسلام، قائد اعظم، پاڪستان ۽ ملڪي سالميت ۽ قومي ترقي ۽ خوشحالي جا نعرا هڻندي سنڌي قوم جي قومي وجود جي ٽن هنڌن تي ڪاري ضربون هڻندا رهندا. (1) پاڻي تي ڌاڙا هڻي سنڌ کي رڻ پٽ بڻائي سنڌي ماڻهن جي وڏي انگ کي جنسي ماري ڇڏڻ (2) سنڌ جي تعليم کي تباهه ڪري سنڌين کي جاهل، موڳا ڍور بڻائي سندن وطن ۽ وسيلا ڳڙڪائي ڇڏڻ (3) ٻاهرين صوبن ۽ ملڪن جا ماڻهو گهرائي سنڌين کي پنهنجي وطن ۾ بي وطن ۽ هڪڙي خسيس اقليت بڻائي کين نپوڙي ختم ڪري ڇڏڻ.

هر ناپاڪ مقصد واري آپريشن لاءِ ڪونه ڪو Cover يا پوش گهرجي

تعليم کي تباهه ڪرڻ جي آپريشن کي سنڌ جي آزادي جي ويڙهه جو پوش پهرايو ويو. تعليمي ادارن ۾ ايجنسين جا پالتو ڀتي خور، غنڊا ۽ دهشتگرد شاگردن ۽ استادن طور ڀرتي ڪري کين قومي سورمن ۽ سرواڻن جا پوش پهرائي هٿرادو تعليم دشمن شاگرد ۽ استاد تنظيمون ٺهرائي، آزادي، آجپي، پاڪستان ٽوڙڻ، آزاد ملڪ بڻائڻ جي نعريبازي ڪرائي. اسڪولن ۽ ڪاليجن ۽ يونيورسٽين کي عملي طرح ڄڻ تالا هڻي، حقيقي تعليم، علم، عقل، سائنسي، ٽيڪنالاجي کي نيڪالي ڏيئي شاگردي ۽ استادي جي اعلى پيشن جون قبرون ۽ حقيقي شاگردن جون قتل گاهون بڻايو ويو.

واهه جو ڪم ٿو ڪري!

گهڻو وقت ٿيو هڪڙي دوست کان پڇيم ته تنهنجو چگو مڙس ميمبر ٿيو آهي. ماڻهن جو ڪم ڪار به ڪري ٿو يا نه؟ چيائين ”واهه جو ڪم ٿو ڪري! اٺ ماستري جا آرڊر گهر ويٺي ڏياري موڪليا اٿس“ مون پڇيس ”ماستر ٿيڻ وارن کي به ڪجهه اچي ٿو يا نه؟“ چيائين ”سڀني وٽ مئٽرڪ جا سرٽيفڪيٽ آهن. هونئن ٻه جهڙوڪر اڻ پڙهيل آهن. باقي ٻين سڀني کي پنهنجا نالا ٻالا لکڻ اچن ٿا، خط پَٽَ به پڙهيو وٺن!“ چنگيز خان کي شهر ۽ آباديون ڪونه وڻنديون هيون، جتي ڪو شهر يا آبادي ڏسندو هو اتي سڀ شهري مارائي، شهر ڊهرائي پٽ ڪرائي، پٽ کي هر ڏياري، فوجي گهوڙن لاءِ جَوَ پوکائي ڇڏيندو هو. ٻي جنگ عظيم ۾ هٽلر سويت روس کي شڪست ڏئي، ان کان پوءِ اتي جيڪو نظام قائم ڪرڻ گهريو ٿي. ان جو منصوبو جنگ کان پوءِ هٿ آيو آهي، ان ۾ لکيل آهي ته روسين لاءِ پرائمري تعليم ڪافي آهي. ان ڪري روس جا سمورا هاءِ اسڪول، ڪاليج ۽ يونيورسٽيون ختم ڪيون وينديون.

اسڪولن ۾ وڏيرن جا ڍور ٻڌل!

پنجابي- مهاجر اسٽيبلشمنٽ ۽ ان جي تابعدار ڀوتارن جي نظر ۾ سنڌي ماڻهن لاءِ پرائمري تعليم جي به ضرورت ناهي. دراصل هو اهو به پسند نه ٿا ڪن ته ڪو سنڌي ٻار سنڌي الف- ب به پڙهي، ان ڪري اڪثر سنڌي اسڪول بند آهن، ماستر غائب آهن، اسڪولن ۾ ڪنهن وڏيري جا ڍور ٻڌا بيٺا آهن. ڪاغذن ۾ پڙهائي باقاعدي هلي پيئي، سر زمين تي ڪاريءَ وارا ڪک آهن. مطلب ته سنڌي قوم سان اهو کليو کلايو، ڏينهن ڏٺي جو فراڊ ۽ قهر ڪن زمانن کان جاري آهي. عالم آشڪار آهي ته ڪيترائي پڙهائيندڙ (ماستر، ليڪچرار، پروفيسر) جعلي آهن. هڪڙا ڪورا ڄٽ پراڻا ڀتي خور ۽ داداگير آهن، ٻيا جن کي چار اکر اچن ٿا سي سرزمين تي آهن ئي ڪونه. آفيسرن کي مقرر منٿيلون ڏيو ٻيا ڌنڌا ڌاڙيون پيا ڪن. جيڪي وڏو احسان ڪريو اچن ٿا، تن مان مس ڪي ٻه چار پڙهائين ٿا، ٻيا ٻه ٽي ڪلاڪ يٽ سٽ هڻيو ڪوري جا ڪورا پگهارون وٺيو موجون پيا ڪن.

لنڊن واري پير جي درگاهه جو ڏن!

ماسترن جي ڀرتيءَ لاءِ موجوده اگهه 60- 70 هزار چيو وڃي ٿو. دانهون پيون ٻڌجن ته گهڻن کان پئسا وٺيو کايو وڃن، سنڌ مان هر مهيني جيڪو ڪروڙين اربين روپين جو ڏن لنڊن واري پهتل پير جي درگاهه ڏانهن وڃي ٿو. تنهن ۾ تعليم جي جعلي ڪاروبار، مان پيدا ڪيل ڪروڙين رپيا به آهن. اسان جي ڪن فرض شناس، تعليم دوست ۽ قوم جي حبدار حاڪمن کي اجهو هينئر ڪو جاسوسي اطلاع مليو آهي ته سنڌ جي تعليم جو ٻيڙو ٻڏي ويو آهي.

هاڻ نئين ڳالهه ڪهڙي ٿي آهي؟

سرڪار بهادر کي وڌيڪ اطلاع اهو مليل ٿو ڏسجي ته اهو ٻيڙو فقط ڪن استاد تنظيمن جا ڪي اڳواڻ ٻوڙيو ويٺا آهن. سنڌي ماڻهو نهايت ادب ۽ احترام سان اهو پڇڻ چاهيندا ته جيئن ته اهي تازي عتاب هيٺ آيل تنظيمون ٽيهارو کن سالن کان ڪم ڪري رهيون آهن ۽ اهو ئي ساڳيو ڪم ڪندا رهيا آهن، جنهن تي حاڪم هاڻ اوچتو ڏمرجي پيا آهن ته پوءِ هاڻ نئين ڳالهه ڪهڙي ٿي آهي، جنهن تي هيڏا هنگاما ڪرائي وڌا آهن؟ موجوده حڪومت کي خيرن سان ست- اٺ سال تخت تي ويٺي ٿيا آهن، ڇا ان سموري عرصي ۾ بلڪ 1970ع کان وٺي اڄ تائين تعليم جو قصو هو بهو ائين ڪونه پئي هليو، جيئن هاڻي پيو هلي؟ ڇا اڳي باقاعدي وڏي شان شوڪت، جاهه ۽ جلال سان نغاري جي چوٽ تي اسڪولن، ڪاليجن ۽ يونيورسٽين ۾ ڪاپي ڪلچر ڪو نه پئي هليو؟ ڀتن جي اوڳڙ، داداگيريون، غنڊه گرديون، رهزنيون ۽ قتلام جا واقعا تعليمي ادارن، خاص ڪري يونيورسٽين ۾ سرڪاري سرپرستي هيٺ ڪونه پئي هليا؟ ڇا هڪڙي به غنڊي، قاتل ۽ رهزن کي پوليس هٿ لاٿو؟ ڪنهن کي پنج ڏينهن به سزا آئي؟ گهڻا دهشتگرد ريسٽيڪيٽ ٿيا؟ گهڻن استادن کي نه پڙهائڻ ۽ ڪوڙيون پگهارون کڻڻ جي ڏوهه ۾ سزا ملي؟ گهڻن آفيسرن کي منٿليون وٺڻ، بند اسڪولن، ڪاليجن ۽ ٻين تعليمي ادارن بابت ڪوبه ائڪشن نه وٺڻ، ڄٽن ۽ جاهلن کي غنڊن ۽ بدمعاشن کي نوڪريون ڏيڻ ۽ رشوت وٺڻ جي ڏوهه ۾ برطرف ڪيو ويو ۽ هن سموري بدبوءِ دار قصي جي ذميوار گهڻن وزيرن کان استعيفائون ڏياريون ويون. هينئر اوچتو ڪهڙي ڳالهه ٿي آهي جو حاڪمن کي غيرت وٺي ويئي آهي، ڇا اهي معتوب عتاب هيٺ آيل استاد اڳواڻ اڳي فرشتا هئا ۽ هاڻي شيطان ٿي ويا آهن؟ جي اهي ۽ فقط اهي ڏوهاري آهن ته پوءِ ڇو نه وڏي ڪنهن خواري، خرابي ۽ پروپئگنڊا بازي جي انهن خلاف گهڻو اڳي قانون مطابق ڪارروائي ڪئي وئي.

پهرين ڏوهاري ٺاهيو، ڪم ڪڍو پوءِ...!

عالمي، علائقائي، ملڪي ۽ مڪاني ڏوهاري ۽ داداگير اختياري وارن جو اهو وطيرو پئي رهيو آهي ته هو پهرين پنهنجي ناجائز مقصدن حاصل ڪرڻ لاءِ عام ماڻهن کي ڏوهاري بڻائي کين شاباسون، انعام اڪرام ڏئي کانئن ڏوهه ڪرائيندا آهن ۽ پنهنجو مطلب ڪڍڻ کان پوءِ انهن کان هٽي پري ٿي بيهندا آهن ۽ انهن تي ڏوهه مڙهي مٿانئن شاهد ٿي بيهندا آهن ته هي ههڙا خراب آهن ۽ هنن ههڙا ههڙا ڏوهه ڪيا، امريڪا شاهه ايران، ضياءَ الحق، صدام حسين، نگودن ديم جهڙن پنهنجن ماڻهن کي ٽيڪريون ڏيئي کانئن ٽين دنيا ۾ تباهيون ۽ برباديون ڪرايون ۽ پوءِ وري انهن مان ڪم ڪڍي کين ڄڻ ته سوريءَ تي چاڙهي ڇڏيو.

سرڪاري آشيرواد، ساٿ ۽ سهڪار!

ننڍڙي ٻار کي به خبر آهي ته تعليم جو موجوده نظام جهڙو آهي، تهڙو هيترا سال سرڪار جي مڪمل ۽ پرجوش آشيرواد ۽ ساٿ ۽ سهڪار کان سواءِ نه ڪو اڳ هلي سگهيو ٿي، نه ڪو هاڻي هلي سگهي ٿو. انهن ئي سنڌ جي تعليم جو ٻيڙو غرق ڪيو آهي. ماسترن ويچارن جي ڪهڙي مجال آهي جو ايڏو وڏو تاريخي جرم اڪيلي سر ڪري سگهن، ڇا سرڪار جا هيترا ڪٽڪ اوچتو انڌا، ٻوڙا ۽ گونگا ٿي ويا هئا جو هيڏو سارو زمانو انهن کي خبر ئي نه پئي ته هيترا سؤ اسڪول، هاءِ اسڪول ۽ ڪاليج عملي طرح بند پيا آهن ۽ هزارن جو اسٽاف مفت جون پگهارون پيو کڻي ۽ ڪامورا منٿليون وٺيو اکيون پوريو ٻائو ٻڌو ٿيو ويٺا، ٻڙڪ ٻاهر نٿا ڪڍن؟ ڪوڙيون داخلائون، ڪوڙيون حاضريون، ڪوڙا رجسٽر، ڪوڙا امتحان ۽ ڪوڙي رزلٽ ۽ ڊگريون، اهو سڄو شاهي چرخو ڇا پنهنجو پاڻ پئي هليو ڇا؟ مرڪز ۽ صوبي جا هزارين ڪامورا جاسوس ۽ ايجنٽ تن کي ڇا نانگ سونگي ويو هو يا چپن تي مهرون لڳي ويون هئن، جو هيترا سارا سال ٻڙڪ به ٻاهر نٿي ڪڍيائون. سنڌ جي تباهي جا اصل مجرم اسلام آباد ۾ ويٺا آهن، جيڪي سنڌي قوم کي انڌي، ٻوڙي ۽ گونگي قوم بڻائي تاريخ جي صفحن تان ميسارڻ جي منصوبي تي رات ڏينهن جوش خروش سان عمل ڪرائي رهيا آهن. جيڪڏهن ڪا سزا ڏيڻي آهي ته اول انهن کي ۽ انهن جي ڇاڙتن کي ڏجي ۽ پوءِ بلاشڪ ڏوهاري ماسترن، ليڪچرارن، پروفيسرن ۽ منتظمن کي به سيکت ڏني وڃي ڇو ته اهي به هن تاريخي قومي جرم ۾ ڪي گهٽ ڏوهاري نه ليکبا.

سنڌي عوام جو پُرزور مطالبو آهي ته تعليمي تباهي بابت اعلى سطح تي جاچ ڪرائي ڏوهارين کي سزائون ڏنيون وڃن ۽ موجوده مجرمانه پاليسي بنيادي طرح تبديل ڪري سنڌي قوم جي پڙهڻ، سکڻ، سمجهڻ ۽ پنهنجا حق، وسيلا، عزتون، آزاديون ماڻڻ جو حق تسليم ڪيو وڃي.