Perëndia

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Krijimi i Adamit nga Mikelangjelo. Afresk nga Kapela Sistine (1511); një nga veprat artistike më të njohura të botës.
Krijimi i Adamit nga Mikelangjelo. Afresk nga Kapela Sistine (1511); një nga veprat artistike më të njohura të botës.

Perëndiafetë dhe filozofit monoteiste, është qenia hyjnore, e përsosur, më e lartë, e amshuar, e pakufishme, e gjithëdijshme, e gjithëfuqishme, dhe e gjithëpranishme, krijuesi dhe drejtuesi i gjithësisë. Përkufizimet mbi Perëndinë mund të ndryshojnë në vende e popuj të ndryshëm.

Perëndia përshkruhet nga teologët si një qenie personale, patrup, burimi i detyrimeve morale, dhe më e madhe që mund të përfytyrohet.

Tabela e përmbajtjeve

[redaktoni] Emrat e Perëndisë ndër fe të ndryshme

Në gjuhën shqipe emri "Perëndia" është i përveçëm dhe i përket gjinisë femërore, (në shumë gjuhë të tjera "Perëndia" i përket gjinisë mashkullore, si p.sh. në gjuhën angleze: God; gjuhën franceze: Dieu; gjuhën gjermane: Gott; gjuhën greke: Theos; gjuhën italiane: Dio, gjuhën ruse: Bog etj.) por sipas teologëve Perëndia nuk është qenie trupore që ka trajtë apo gjini. Megjithëkëtë Perëndia paraqitet shpesh në arte si një burrë plak, me mjekër.

Perëndia njihet në tradita të ndryshme fetare me emra të ndryshëm:

  • Në fenë e krishterë Perëndia njihet me emrin "Abba", që në gjuhën aramike dhe hebraike do të përkthehej "baba, at", si nënkuptim i termit "Ati Perëndi".
  • Allah është emri i Perëndisë në gjuhën arabe, i cili përdoret nga myslimanët dhe po ashtu nga arabët jo-myslimanë. Rrënja "ilah" në gjuhët semitike veriore El (hebraisht "El" ose më saktë "Eloha", aramisht "Eloi") është fjala lindëse për një perëndi (çdo hyjni), emri Allah përmban nyjën e shquar "Al", që i jep fjalë për fjalë kuptimin emrit "Allah" - "Perëndia". Në gjuhën shqipe, ndër myslimanët shqiptarë, Allahu nënkupton Perëndinë. Një traditë islamike pohon se Allahu ka 99 emra, apo veti, ndërsa të tjerë thonë se të gjithë emrat e mirë i përkasin Allahut. Ngjashmërisht, në gjuhën aramike, që besohet të jetë folur nga Jezusi, fjala "Alaha" përdorej për të trguar Perëndinë.
  • JHVH - Jahveh (hebraisht:'Jud-Haj-Vav-Haj', יהוה) janë disa nga emrat e përdorur për Perëndinë në përkthimet e ndryshme të Biblës (të gjitha e përkthejnë njëlloj me shkurtimin e katër shkronjave - JHVH). Katërshkronjëshi është emri me të cilin Perëndia iu bë i njohur Moisiut (në Bibël), kur ky e pyeti për emrin dhe Perëndia iu përgjigj emri im është: "Unë Jam Ai që Jam".
  • Elohim, "Perëndi" (me prapashtesen -im, qe e kthen fjalen ne shumes), perdoret nganjehere me kuptimin "perendite" apo me mire gjykatesit e vdekatareve.
  • Trinia e Shenjtë (nje Perendi ne tre veta, Ati Perendia, Perendia Biri (Jezusi, Krishti), dhe Perendia Shpirti i Shenjtë) emertim qe tregon Perendine pothuajse ne te gjithe krishterimin. Te krishteret arabe perdorin shpesh gjithashtu fjalen arabe "Allah" per te treguar Perendine.


[redaktoni] Çështja e ekzistencës së Perëndisë

[redaktoni] Pikëpamja shkencore

[redaktoni] Historia e monoteizmit

[redaktoni] Monoteizmi dhe panteizmi

[redaktoni] Shiko edhe

[redaktoni] Lidhje të jashtme