Izraeli
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë
|
|||||
Moto Kombëtare: s ka | |||||
Gjuhë zyrtare | Hebraishtja, Arabishtja | ||||
Kryeqyteti | Jeruzalemi | ||||
Sistemi | Republik | ||||
President | Moshe Katsav | ||||
Kryeministër | Ehud Olmert | ||||
Sipërfaqja -totale -ujore |
20,770 km² - (150 -ta) ~2 % |
||||
Popullsia - Totale - Dendësia |
7,005,400 (2005) - (97 -ta) 333 b. / km² |
||||
BPV (nominal) - Totali - BPV/banorë |
163.45 mild.$ (2005) -(52 -ta) 22,944$ -(30 -ta) |
||||
HDI (2003 ) | 0.915 (23 ), Stampa:Lartë | ||||
Monedha | Sheqel ILS | ||||
Zona kohore | UTC + 03:00 | ||||
Pavarësia nga Br. e Madhe |
14 Maj 1948 - (shpallur) adminstruar |
||||
Në OKB nga | 11 Maj 1949 | ||||
Himni kombëtar | Hatikvah | ||||
Kodi i internetit TLD | .il |
||||
Prefiksi telefonik | +972 |
||||
redaktoni |
Tabela e përmbajtjeve |
[redaktoni] Historia
- Artikulli kryesor : Historia
[redaktoni] Politika
- Artikulli kryesor : Sistemi shteteror
[redaktoni] Gjeografia
- Artikulli kryesor : Gjeografia
Izraeli është demokraci parlamentare që ndodhet në Lindjen e Mesme, në brigjet e Detit Mesdhe dhe i përcaktuar si shtet hebre dhe demokratik. Shumica e banoreve janë hebrenj, por ka dhe një minoritet te madh arab mysliman dhe grupe minoritetesh të tjera. Izraeli ka kufi me Detin Mesdhe dhe me Egjiptin në perëndim, me Detin e Kuq në jug, me Jordaninë në lindje, me Sirinë në verilindje dhe Libanin në veri. Mes Izraelit dhe Egjiptit, në brigjet e Mesdheut, ndodhet Rripi i Gazës, që është territor në varësi të autoriteteve palestineze. Në zonën e malit kryesor mes Izraelit dhe Jordanisë, ndodhet edhe zona e ashtuquajtur Cisjordania, zonë e mbikëqyrur nga Izraeli dhe nga autoritetet palestineze dhe statusi i tij i fundit akoma nuk është përcaktuar. Mes Izraelit dhe Sirisë ndodhen Lartësitë e Golanit, toka që ju bashkëngjitën Izraelit në vitin 1981, por Siria akoma vazhdon të kërkojë sovranitet mbi to.
[redaktoni] Ekonomia
- Artikulli kryesor : Ekonomia
Ekonomia e izraelit është ekonomi e zhvilluar dhe moderne e karakterizuar me sektor shtetëror dhe taksa relativisht të larta, industrinë e hi tek të zhvilluar dhe varësi në import mallrash si: naftë, benzinë, qymyr, diamante të papërpunuara dhe ushqim. Industri të tjera të rëndësishme janë industria ushtarake, turizmi, industria e hekurit, kimike, aparatura bio shëndetësore dhe përpunimi i diamanteve, një fushë që Izraeli kryeson në botë.
Sot ekonomia izraelite karakterizohet me kalimin nga dominim dhe pronësi shtetërore në privatizim, lirësi në pazarin e valutës së huaj, shkurtim i kufijve për import dhe ulje të ngadaltë për taksën e punës dhe taksën e blerjeve. Ne Izrael ekziston taksë e lartë për makinat dhe benzinën dhe gjithashtu ekzistojnë monopole shtetërore te mëdha si kompania energjetike, portet dhe rafineritë. Në popullsinë izraelite ka kritika për monopolet dhe nga ana tjetër ka dhe kritika për lidhjet mes kapitalit dhe qeverise që kur filloi privatizimi i monopoleve dhe pronësive shtetërore.
Izraeli është i varfër në pasuri natyrore. Industria e Izraelit bazohet sot në fusha të pasuruara me burime njerëzore dhe mbahet si përparimtarë në fushat e studimeve dhe të zhvillimit. Industritë e mbrojtjes të Izraelit (Rafael, industria ushtarake, industria ajrore, elbit, el op dhe të tjera) prodhojnë për platformën vendase dhe eksportojnë dhe jashtë mjete luftarake përparimtare.
Në fund të vitit 2005 në Izrael ishin të shkruara 379,503 kompani nga të cilat kompania më e madhe ishte Teva kompania e prodhimit të ilaçeve Venere, që te ardhurat e saj për vitin 2005 ishin 5 miliard dollarë dhe fitime mbi një miliard dollarë. Shoqëri të tjera që operojnë në fushën e hi tek dhe internetit si checkpoint, amdocs dhe combras.
Që në vitin 2000 ekziston një dukuri që shoqëri izraelite blejnë kompani të huaja në botë ose të hapin filiale të rrjeteve izraelite jashtë kufijve të Izraelit. Sot, një pjesë e qendrave tregtare në Evropën lindore janë në pronësi të biznesmenëve izraelitë.
[redaktoni] Kultura
- Artikulli kryesor : Kultura
-
-
- Telekomunikacioni
- Transporti
- Ushtria
- Turizmi
-
[redaktoni] Lidhje të jashtme
- Qeveria:*Israel Government Gateway
- Kryetari:*Kryetari i Izraelit
- Parlamenti:*The Knesset (Parlamenti)
- Ministria:*Prime Minister's Office
- Ministry of Foreign Affairs
- Ministry of Tourism
- Ministry of Education
- Ministry of Transportation
- Israel Broadcast Authority
- Bureau of Statistics
- Israel Defence Force site
- Israel Security Fence Project
![]() |
Ky artikull nga Gjeografia e Azisë është një faqe cung. Mund të ndihmoni Wikipedian duke e përmirësuar. |
Afganistani · Armenia · Arabia Saudite · Azerbajxhani · Bahraini · Bangladeshi · Brunei · Butani · Burma · Emiratet e Bashkuara Arabe · Filipinet · Gjeorgjia · India · Indonezia · Iraku · Irani · Izraeli · Japonia · Jemeni · Jordania · Kamboxhia · Katar · Kazakistani · Kina · Kirgistani · Koreja Jugore · Koreja Veriore · Kuvajti · Laosi · Libani · Malajzia · Maldives · Mongolia · Nepali · Omani · Pakistani · Qipro · Rep. Kineze Tajvan · Rusia · Shiri Lanka · Singapuri · Siria · Tailanda · Taxhikistani · Timori Lindor · Turkmenistani · Turqia · Uzbekistani · Vietnami