Ndihmë:Formula
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë
Në gjuhë tjera:,,,,,,,,
[redaktoni] TeX
MediaWiki për formulat nga matematika përdorë TeX markup(anglisht). Ky program ndihmon për krijimin e figurave të formatit PNG(anglisht) si dhe dizajnin e thjeshtë të HTML, varësisht nga rekomandimet (parapëlqimet) që ju keni përgatitur për përdorimin e fletave të Wikipedias. Në të ardhmen do të jetë e mundshme që të shënohen formula edhe më komplekse si p.sh:MathML(anglisht).
Figurat e formatit PNG, janë bardhë e zi dhe nuk janë transparente. Ngjyrat dhe dizajni i figurave varret shumë nga shfletuesi që ju përdorni. shpesh do të ndodhë që dizajni i përpiluar do nuk do të jetë ai që ju keni pritur sikurse tel HTML.
[redaktoni] Funksionet, simbolet, shenjat e veçanta
(shiko në anglisht en:Help:Special characters)
Tema | Sintaksa | Si duket e lëmuar |
---|---|---|
Funksione (drejtë) | \sin x + \ln y +\operatorname{sgn} z | ![]() |
Funksione (gabim) | sin x + ln y + sgn z | ![]() |
Module arit. | s_k \equiv 0 \pmod{m} | ![]() |
Derivate | \nabla \partial x dx \dot x \ddot y | ![]() |
Bashkësi | \forall x \not\in \varnothing \subseteq A \cap \bigcap B \cup \bigcup \exists \{x,y\} \times C | ![]() |
Logjikë | p \land \bar{q} \to p\lor \lnot q | ![]() |
Rrënjë | \sqrt{2}\approx 1.4 | ![]() |
\sqrt[n]{x} | ![]() |
|
Relacione | \sim \simeq \cong \le \ge \equiv \not\equiv \approx \ne \propto | ![]() |
Gjeometri | \triangle \angle \perp \| 45^\circ | ![]() |
Shigjeta |
\leftarrow \rightarrow \leftrightarrow |
|
\Leftarrow \Rightarrow \Leftrightarrow |
|
|
Të veçanta | \div \oplus \otimes \pm \mp \hbar \wr \dagger \ddagger \star * \ldots \circ \cdot \times \bullet \infty \vdash \models | ![]() ![]() |
Të posaçme | \mathcal {45abcdenpqstuvwx} | ![]() |
[redaktoni] Fuqizimet, indekset, integralet
Tema | Sintaksa | Si duket e lëmuar | |
---|---|---|---|
Fuqizimi | a^2 | a2 | ![]() |
Indeksi | a_2 | a2 | ![]() |
Grupimi | a^{2+2} | a2 + 2 | ![]() |
a_{i,j} | ai,j | ![]() |
|
Kombinim i fuqizimit dhe indeksit | x_2^3 | ![]() |
|
Derivate (drejtë) | x' | x' | ![]() |
Derivate (gabim në HTML) | x^\prime | ![]() |
![]() |
Derivate (gabim në PNG) | x\prime | ![]() |
![]() |
Derivate (pikësimi) | \dot{x}, \ddot{x} | ![]() |
|
Shënimi mbi dhe nën | \hat a \bar b \vec c \widehat {d e f} \overline {g h i} \underline {j k l} | ![]() |
|
Shuma | \sum_{k=1}^N k^2 | ![]() |
|
Produkti | \prod_{i=1}^N x_i | ![]() |
|
Limiti | \lim_{n \to \infty}x_n | ![]() |
|
Integrali | \int_{-N}^{N} e^x\, dx | ![]() |
|
Integrali i vijëzuar | \oint_{C} x^3\, dx + 4y^2\, dy | ![]() |
[redaktoni] Thyesat, matricat, dhënia e funksioni
Tema | Sintaksa | Si duket gjate perdorikit te zakonshem | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Thyesa | \frac{2}{4} or {2 \over 4} | ![]() |
||||
Koeficienti binomial | {n \choose k} | ![]() |
||||
Thyesa (të vogla) | \begin{matrix} \frac{2}{4} \end{matrix} | ![]() |
||||
Matrica | \begin{matrix} x & y \\ z & v \end{matrix} | ![]() |
||||
\begin{vmatrix} x & y \\ z & v \end{vmatrix} | ![]() |
|||||
\begin{Vmatrix} x & y \\ z & v \end{Vmatrix} | ![]() |
|||||
\begin{bmatrix} 0 & \cdots & 0 \\ \vdots &
\ddots & \vdots \\ 0 & \cdots & 0\end{bmatrix} |
![]() |
|||||
\begin{Bmatrix} x & y \\ z & v \end{Bmatrix} | ![]() |
|||||
\begin{pmatrix} x & y \\ z & v \end{pmatrix} | ![]() |
|||||
Diskutimi i funksionit | f(n) = \begin{cases} n/2, & \mbox{if }n\mbox{ is even} \\ 3n+1, & \mbox{if }n\mbox{ is odd} \end{cases} | ![]() |
||||
Ekuacioni i shumëishtë | \begin{matrix}f(n+1) & = & (n+1)^2 \\ \ & = & n^2 + 2n + 1 \end{matrix} | ![]() |
||||
Ekuacioni (shënim tjetër-tabelarë) |
{| |- |<math>f(n+1)</math> |<math>=(n+1)^2</math> |- | |<math>=n^2 + 2n + 1</math> |} |
|
[redaktoni] Dekorimi i shkronjave
Tema | Sintaksa | Si duket e lëmuar | |
---|---|---|---|
ABC-greke (ang.) | \alpha \beta \gamma \Gamma \phi \Phi \Psi\ \tau \Omega | ![]() |
|
Të trasha (ang.) | x\in\mathbb{R}\sub\mathbb{C} | ![]() |
|
Të trasha (ang.) (vektorët) | \mathbf{x}\cdot\mathbf{y} = 0 | ![]() |
|
Të trasha (greke) | \boldsymbol{\alpha} + \boldsymbol{\beta} + \boldsymbol{\gamma} | ![]() |
|
ABC-Fraktur (ang.) | \mathfrak{a} \mathfrak{B} | ![]() |
|
ABC-Script | \mathcal{ABC} | ![]() |
|
ABC-hebrese (ang.) | \aleph \beth \gimel \daleth | ![]() |
|
karakteret jo të pjerrëta | \mbox{abc} | abc | ![]() |
Të përziera (gabim) | \mbox{if} n \mbox{is even} | ifnis even | ![]() |
Të përziera (drejtë) | \mbox{if }n\mbox{ is even} | if n is even | ![]() |
[redaktoni] Thyesat komplekse, kllapa, zbrastirat
Tema | Sintaksa | Si duket e lëmuar |
---|---|---|
Gabim | ( \frac{1}{2} ) | ![]() |
Drejtë | \left ( \frac{1}{2} \right ) | ![]() |
Mund të përdorni edhe \left and \right:
Tema | Sintaksa | Si duket e lëmuar |
---|---|---|
Kllapa të zakonshme | \left ( A \right ) | ![]() |
Kllapa këndore | \left [ A \right ] | ![]() |
Kllapa gjarpërore | \left \{ A \right \} | ![]() |
Kllapa shijetore | \left \langle A \right \rangle | ![]() |
Vlera absolute | \left | A \right | and \left \| B \right \| | ![]() |
Përzierja e kllapave |
\left [ 0,1 \right ) |
|
Përdorimi i \left. me pikë, dhe \right.me pikë, në raste të panevojshme: |
\left . \frac{A}{B} \right \} \to X | ![]() |
[redaktoni] Fushat dhe hapësirat boshe (zbrazëta)
Zakonist që programi TeX krijon fushat vetëvetiu, por nganjëherë ju nevojitet diçka më shumë kontrollë mbi hapsirat në mes të karaktereve.
Tema | Sintaksa | Si duket e lëmuar |
---|---|---|
Fusha boshe e dyfishë | a \qquad b | ![]() |
Fusha boshe | a \quad b | ![]() |
Hapësira e tekstit | a\ b | ![]() |
Hapësira e tekstit të pa lëmuar nga PNG-ja | a \mbox{ } b | a b |
Hapësira të gjëra | a\;b | ![]() |
Hapësira të mesme | a\>b | [not supported] |
Hapësira të ngushta | a\,b | ![]() |
Pa hapësirë | ab | ![]() |
Hapësira negative | a\!b | ![]() |
[redaktoni] Align with normal text flow
Nëse dëshironi të fusni në tekstë diçka të tilë si kjo: mund të shkruani në HTML <font> tag-un për vertical alignment:
- <font style="vertical-align:-100%;"><math>...</math></font>
[redaktoni] Lëmimi i forcua i PNG-së
Për shembull:
Sintaksa | Si duket e lëmuar |
---|---|
a^{2+2} | a2 + 2 |
a^{2+2} \, | ![]() |
a^{\,\!2+2} | ![]() |
\int_{-N}^{N} e^x\, dx | ![]() |
\int_{-N}^{N} e^x\, dx \, | ![]() |
\int_{-N}^{N} e^x\, dx \,\! | ![]() |
- <!-- Shenjat \,\! jan pë të mbajtur formulat të lëmuara si PNG në vend të HTML. Ju lutem mos i hiqni.-->
[redaktoni] Shembuj
[redaktoni] Shiko dhe këtë
- Proposed en:GNU LilyPond support
[redaktoni] Lidhje të jashtme
- Mësime nga LaTeX http://www.maths.tcd.ie/~dwilkins/LaTeXPrimer/
- A document introducing TeX -- see page 39 onwards for a good introduction to the maths side of things: http://www.ctan.org/tex-archive/info/gentle/gentle.pdf
- A PDF document introducing LaTeX -- skip to page 59 for the math section. See page 72 for a complete reference list of symbols included in LaTeX and AMS-LaTeX. http://www.ctan.org/tex-archive/info/lshort/english/lshort.pdf
- TeX reference card: http://www.csit.fsu.edu/~mimi/tex/tex-refcard-letter.pdf
- Can't remember but I put it here so it must be ok ;-) http://www.ams.org/tex/amslatex.html
- A set of public domain fixed-size math symbol bitmaps: http://us.metamath.org/symbols/symbols.html