Wikipedia'dan
Bu qısqa Türkçe—Tatarça añlağlıq. Törek-Tatar söyläşü ayırması şaqtí mantíqlı, wä anı öyränü/añlaw bik faydalı bulır.
[üzgärtü] Sayılar / İsäp
[üzgärtü] Kaç? / Niçä, küpme?
1 |
bir |
ber |
2 |
iki |
ike |
3 |
üç |
öç |
4 |
dört |
dürt |
5 |
beş |
biş |
6 |
altı |
altı |
7 |
yedi |
cide |
8 |
sekiz |
sigez |
9 |
dokuz |
tuğız |
10 |
on |
un |
11 |
onbir |
unber |
12 |
oniki |
unike |
13 |
onüç |
unöç |
14 |
ondört |
undürt |
15 |
onbeş |
unbiş |
16 |
onaltı |
unaltı |
17 |
onyedi |
uncide |
18 |
onsekiz |
unsigez |
19 |
ondokuz |
untuğız |
20 |
yirmi |
yegerme |
21 |
yirmibir |
yegerme ber |
30 |
otuz |
utız |
40 |
kırk |
qırıq |
50 |
elli |
ille |
60 |
altmış |
altmış |
70 |
yetmiş |
citmeş |
80 |
seksen |
siksän |
90 |
doksan |
tuqsan |
100 |
yüz |
yöz |
200 |
ikiyüz |
ike yöz |
1000 |
bin |
meñ |
10000 |
onbin |
un meñ |
1000000 |
milyon |
million |
37 |
otuzyedi |
utız cide |
125 |
yüzyirmibeş |
yöz yegerme biş |
1.5 |
birbuçuk |
ber yarım |
2/3 |
üçte iki |
öçtän ike |
1/2 |
yarım |
yartı, yarım |
1% |
yüzde bir |
ber prosınt, yözdä ber |
1+1 |
bir çift |
ber par |
(1+1)+(1+1) |
iki çift |
ike par |
[üzgärtü] Kaçıncı? (Hangisi?) / Niçänçe? (Qaysı?)
1 |
birinci |
berençe |
2 |
ikinci |
ikençe |
3 |
üçüncü |
öçençe |
4 |
dördüncü |
dürtençe |
5 |
beşinci |
bişençe |
6 |
altıncı |
altınçı |
7 |
yedinci |
cidençe |
8 |
sekizinci |
sigezençe |
9 |
dokuzuncu |
tuğızınçı |
10 |
onuncu |
unınçı |
11 |
onbirinci |
unberençe |
20 |
yirminci |
yegermençe |
31 |
otuzbirinci |
utız berençe |
[üzgärtü] Renkler / Töslär
beyaz, ak |
aq |
lacivert |
zäñgär |
mavi |
kük |
yeşil |
yäşel |
sarı |
sarı |
kırmızı, kızıl |
qızıl |
kahverengi |
körän |
turuncu |
qızğılt-sarı |
alacalı (alaca bulaca) |
çuar |
pembe |
al, alsu |
gümüş |
kömeş |
gri, boz |
sorı |
mor |
miläwşä |
açık |
aqsıl |
koyu |
qarañğı |
parlak |
yap-yaqtı, açıq |
açık mavi |
aqsıl-zäñgär |
parlak kırmızı |
cete qızıl |
koyu sarı |
bik sarı |
siyah, kara |
qara |
leylak, eflatun |
miläwşä, şämäxä |
[üzgärtü] Sıfatlar / Sífatlar
büyük |
olı, zur |
yüce (ulu) |
böyek |
yüksek, üstün |
biek, yuğarı |
sicak, kaynar |
esse, qaynar |
kirli, pis |
pıçraq, şaqşı |
koyu, yogun |
quyı |
ucuz |
arzan |
sert, katı |
qatı |
canlı, diri |
canlı, tere |
sıvık, açık (çay için) |
sıyıq (çay öçen) |
yağlı |
simez, maylı |
ekşi |
äçe |
kısa |
qısqa |
güzel |
matur, çibär, güzäl |
yuvarlak |
tügäräk |
hafif |
ciñel |
küçük |
keçkenä, bäläkäy |
genç |
yäş |
sulu |
yüeş, sulı |
karanlak, bulutlu |
qarañğı, yamansu |
yumuşak |
yomşaq |
aşağı, alçak |
tübän, tebenek |
yeni |
yaña |
keskin, sivri |
ütken |
kötü |
naçar |
dolu |
tulı |
boş |
buş |
taze |
saf, yaña |
zayıf, güçsüz |
zäğif, köçsez |
tatlı |
tatlı, ballı |
yaşli, ihtiyar |
qart, olı |
eski |
iske |
kuru, susuz |
qorı, susız |
tuzlu |
tozlı |
gülünç, komik |
kölkele, qızıq, komik |
çiğ, pişmemiş |
yüeş, dımlı, peşmägän |
cesur, yürekli |
qíu, batır |
karanlık |
qarañğı |
ılık |
cılı |
ağır |
awır |
iyi |
yaxşı, äybät |
soğuk, serin |
suıq, salqın |
temiz, pak |
çista, päq |
saf |
saf |
geniş |
kiñ |
ışık, aydın |
yaqtı, açıq |
[üzgärtü] Zamirler / Almaşlıqlar
Ben |
Min |
Sen |
Sin |
O |
Ul |
Biz |
Bez |
Siz |
Sez |
Onlar |
Alar |
Benim, benimki |
Minem, mineke |
Senin, seninki |
Sineñ, sineke |
Onun, onunku |
Anıñ, anıqı |
Bizim, bizimki |
Bezneñ, bezneke |
Sizin, sizinki |
Sezneñ, sezneke |
Onların, onlarınki |
Alarnıñ, alarnıqı |
Kendimi |
Üzemne |
Kendini |
Üzeñne |
Kendi |
Üzen |
Kendimizi |
Üzebezne |
Kendinizi |
Üzegezne |
Kendileri |
Üzlären |
en |
iñ |
hepsi, tam |
böten, barlıq, barça |
her |
här, törle |
Her türlü insan var |
Törle keşelär bar |
o |
tege |
bu değil |
bu tügel |
hiçkimse |
berkem dä, hiçkem |
Burada hiçkimse yok |
monda berkem dä yuq |
birşey değil |
hiçnärsä, hiçbernärsä |
hiçkimseye söyleme |
Berkemgä dä äytmä (söylämä) |
o hiçbirşey bilmiyor |
ul bernärsä dä belmi |
onun hiçbirşeyi yok |
anıñ bernärsäse dä yuq |
o buğün birşeyle meşğul değil |
Ul bügen buş |
Ben hiçbirşeye hayret etmiyorum |
Min bernärsägä dä ğäcäplänmim |
hiçkimseninki, hiç birininki |
berkemneke dä |
sorulacak kimse yok |
soraşırğa berkem dä yuq |
onu düşünmeye gerek yok |
bu turıda uylap torası da yuq |
mazaret yok |
aqlanası yuq |
kimdir |
kemder |
kim olursa |
kem dä bulsa |
herhangi bir kişi |
berär kem |
ne olursa |
närsä dä bulsa |
birkaç |
berniçä |
kaç? ne kadar? |
niçä? ni qädär? niçäw? |
konuş |
söyläş |
Maalesef ben tatarca bilmiyorum |
Qızğanıç, min Tatarça belmim (söyläşmim) |
Ben tatarca konuşmayı öğrenmek istiyorum |
Min Tatarça söyläşergä öyränergä telim |
Lütfen yavaş konuşunuz |
Aqrınraq söyläşegezçe, zínhar |
O ne söyledi? |
Ul ni söyläde? (Ul närsä äytte?) |
anla |
añla |
Siz beni anlıyormusunuz? |
Sez mine añlísızmı? |
Ben sizi anladım (anlamadım) |
Min sezne añladım (añlamadım) |
Sizin söylediklerinizin hepsini anladım. |
Min sez äytkännärneñ häresen (barısın) da añladım. |
Lütfen, tekrar ediniz! |
Zínhar, qabat äytep itegez. |
telaffuz |
äyteleş |
Bana tatarcanın telaffuzu zor geliyor. |
Miña Tatarça äyteleş qíın kilä (birelä). |
söz, kelime |
süz |
Bu kelimenin tatarcası nedir? |
Bu süzneñ Tatarçası niçek? |
Siz Başkırtça biliyor musunuz? |
Sez Başqortça beläsezme? |
[üzgärtü] Selâmlaşma / Sälâmläşü
Selâm! |
Sälâm! |
Merhaba! |
İsänme(sez)! |
Hayırlı günler (sabahlar, akşamlar)! |
Xäyerle könlär (irtä, kiç)! |
Hoşgeldiniz, değerli dostlar (arkadaşlar)! |
Räxim itegez (Xuş kildegez), qäderle duslar (arqadaşlar)! |
Sizi gördüğüme memnunum. |
Sezne kürüemä şatmın. |
Hakkınızda çok şey duydum. |
Xaqığız (Sezneñ turında) bik küp işettem. |
Nasılsın(ız)? |
Xällär(egez) niçek? |
İyiyim. |
Äybät. |
Akrabalarınız nasıl? |
Tuğannarığız niçek yäşi? |
Hepsi iyiler. |
Härese (barısı) isän-saw. |
[üzgärtü] Tanışmak / Tanışu
Müsaadenizle tanışabilir miyiz? |
Sezneñ belän tanışırğa röxsät itegez. |
Sizinle tanıştığımıza çok memnunum. |
Sezneñ belän tanışuğa bik şatmın |
Ben sizi bir yerde görmüş gibiyiym. |
Min sezne qaydadır kürgän kebek. |
ad, isim |
isem, at |
soyad, soyisim |
näsel (iseme), famili |
İsminiz nedir? |
İsemegez niçek? |
İsmim... |
İsemem... |
Siz nerede yaşıyorsunuz? |
Sez qayda yäşisez? |
Ben Kazan şehrinde yaşıyourum. |
Min Qazan şähärendä yäşim. |
Siz nereden geldiniz? |
Sez qaydan kildegez? |
İstanbul'dan geldim. |
Ístanbuldan kildem. |
[üzgärtü] Teşekkür / Räxmät
Şekkür |
Şöker |
Teşekkür ederim, teşekkürler! |
Räxmät! |
İlginiz için teşekkürler! |
İğtibarığız öçen räxmät! |
Çok teşekkürler! |
Bik zur räxmät! |
Size minnettarım. |
Min sezgä bik burıçlımın. |
Rica ederim. |
Räxmät äytmäsägez dä bula. |
Çok memnunum. |
Bik qänäğätmen. |
[üzgärtü] Vedalaşma, dilek bildirme / Xuşlaşu, teläk belderü
Hoşçakal(ınız)! |
Xuş, saw bul(ığız)! İsän-saw qalığız! |
Yeniden görüşmek üzere! |
Yaña oçraşularğa qädär! |
Hayırlı geceler! |
Tınıç yoqı! |
Hayırlı yolculuklar! |
Xäyerle yul! |
Selam söyle(yiniz)! |
Säläm äyt(egez), tapşır(ığız)! |
Görüşürüz! |
Kureşerbez! |
Yarına kadar! |
İrtägägä qädär! |
[üzgärtü] Vücut organları / Tän öleşläre (organnarı)
saç |
çäç |
saç tara |
çäçne tara |
göz |
küz |
kara gözler |
qara küzlär |
diş |
teş |
diş fırçalamak |
teşlärne tazartu |
ayak |
ayaq |
ayağa giy |
ayaqqa ki |
baş |
baş |
başım ağrıyor |
başım awırta |
burun |
borın |
ağız |
awız |
parmaq |
barmak |
el |
qul |
tokalaşalım |
qullarnı qısíq |
kulak |
qolaq |
bıyık |
míıq |
bıyığı traş et |
míıqnı qır |
dil |
tel |
Ä== İç organlar / Eç orğannar ==
ciğer |
bawır |
böbrek |
böyer |
bağırsaklar |
eçäklär |
kalp(yürek) |
yöräk |
mide |
aşqazan |
[üzgärtü] Özür dilemek / Ğafu ütenü
Lütfen affediniz |
Zínhar öçen ğafu itegez |
geciktiğim için özür dilerim |
Soñğa qalğanım öçen ğafu itegez |
Çok üzgünüm |
Bik qızğaniç |
Affedersiniz, ben farklı düşünüyorum |
Ğafu itegez. min ikençe törle uylím |
Affedersiniz, ben size mani oluyor muyum? |
Ğafu itegez, min sezgä qomaçawlímmı? |
[üzgärtü] Monı da qara
Törki teldä söyläşüçe Törki xalıqlar söylämnärene Törki tellär dip atílar.