Tshaka
From Wikipedia
Musi husa athu uvha na luambo luno pfi Tshivenda ho vha hu tshi ambiwa Tshingona.Vhunzhi ha Vhangona vha tshe hone vhukati ha Vhavenda fhedzi vho miliwa vhunga vha tshi vho amba Luvenda. Vhangona vha fhambana na Vhavenda ngauri vhana na zwifho ngeno Vhavenda vha na zwiendeulu.Vhangona vha dovha vha vhonalesa nga zwifani zwino thoma nga Ne kana Ra zwine zwa amba mune wa shango .
Musi husa athu uvha na luambo luno pfi Tshivenda ho vha hu tshi ambiwa Tshingona.Vhunzhi ha Vhangona vha tshe hone vhukati ha Vhavenda fhedzi vho miliwa vhunga vha tshi vho amba Luvenda. Vhangona vha fhambana na Vhavenda ngauri vhana na zwifho ngeno Vhavenda vha na zwiendeulu.Vhangona vha dovha vha vhonalesa nga zwifani zwino thoma nga Ne kana Ra zwine zwa amba mune wa shango .
Luvenda luna nyambo-tavhi kana matavhi matanu na mavhili.Huna Tshiphani tshine tsha ambiwa vhubva duvha ha Venda hune havha ha Tshivhasa,ha Mphaphulu ,ha Rambuda na ha Khakhu.Tshiphani tshi dovha tshavha tshone Tshivenda tsho nwalwaho dzibuguni dza Luvenda
Izwi azwi ambi uri manwe matavhi a Tshivenda a si Tshivenda, ndi tsumbo ya uri luvenda lwo pfuma sa Luambo.
Tshiilafuri ndi tavhi la Luvenda luambiwaho Nzhelele,Ha kutama na Ha-Sinthumule.Luambo ulu lwo tutuwedzwa nga u dzulelana na Vhasuthu.Tsumbo ya maipfi:Nga Luvenda lwo tambaho hupfi u toda nga Tshiilafuri hapfi u nyaga,hapfi ndeme nga Tshiilafuri hapfi vhuthogwa.
Hu dovha havha na Tshuilembetu tshine tshaambeswa Niani,Ha –Manenzhe, Masisi, Ha-Gumbu, Folovhodwe, Sagole, Ha-Mukununde na kha tshipida tsha ha Tshikundamalema.
Tshone tsho tutuwedzwa nga luambo lwa Zimbambwe vhunga vhathu avha vho dzula mukanoni wa vhembe.Vhone vhari u gala vha tshiamba zwine nga Tshiphani hapfi u dzula.
Tshimbedzi tshi ambiwa Thengwe, Tshaulu, Ha-Lambani na Ha-Makuya .Tshone tsho tutuwedwa nga Tshingona, Sa tsumbo luvenda lwo tambaho luri sengenedza nga Tshimbedzi hapfi senengedza,tanganedza,nga Tshimbedzi hapfi tanangedza.
Hu dovha havha na Tshuilembetu tshine tshaambeswa Niani,Ha –Manenzhe, Masisi, Ha-Gumbu, Folovhodwe, Sagole, Ha-Mukununde na kha tshipida tsha ha Tshikundamalema.
Tshone tsho tutuwedzwa nga luambo lwa Zimbambwe vhunga vhathu avha vho dzula mukanoni wa vhembe.Vhone vhari u gala vha tshiamba zwine nga Tshiphani hapfi u dzula.
Tshimbedzi tshi ambiwa Thengwe, Tshaulu, Ha-Lambani na Ha-Makuya .Tshone tsho tutuwedwa nga Tshingona, Sa tsumbo luvenda lwo tambaho luri sengenedza nga Tshimbedzi ha pfi senengedza,tanganedza,nga Tshimbedzi hapfi tanangedza.