אידישקייט

פֿון װיקיפּעדיע

אידן און אידישקייט
מגן דוד
עיקרי האמונה
גאט
יציאת מצרים · עשרת הדיברות · שלושה עשר עיקרים
מצוות · תורה
אמונה · בחירה
אישים מרכזיים
אבות ואמהות האומה · שופטי ישראל · דוד המלך · שלמה המלך
נביאי ישראל · חז"ל · משיח
ספרי קודש
תורה · תנ"ך · משנה · תלמוד
מדרשי הלכה · מדרשי אגדה · סידור · משנה תורה · שולחן ערוך · שו"ת · ספר הזוהר · מפרשים
מצוות און מנהגים
הלכה · תרי"ג מצוות · בית דין צדק · תפילה · לימוד תורה · צדקה · גמילות חסדים · שמע ישראל · ימים טובים · יום כיפור · שלוש רגלים · תשעה באב · משפחה: ברית מילה · פדיון הבן · זבד הבת · בר מצווה · נישואין · טהרת המשפחה · מעמד האישה ביהדות · צניעות · שטאַרבן: לוויה · קבורה · שבעה · קדיש · חברה קדישא
יידיש קהילה לעבן
שטעלעס: רב · דיין · חזן · גבאי · מוהל · שוחט · קברן
מוסדות: בית כנסת · בית מדרש · מקווה · תלמוד תורה · ישיבה · כולל
תפילה בציבור: מניין · ארון הקודש · חזנות · שמונה עשרה · שחרית · מנחה · מעריב · מוסף · קריאת התורה · שמע ישראל · ברכה · קידוש
היסטאריע פֿון דעם יידישן פֿאלק
תקופת האבות · יציאת מצרים · תקופת המקרא · תקופת בית ראשון · תקופת בית שני · תקופת הגלות · אנטישמיות · ציונות · השואה · היסטוריה של מדינת ישראל
יהודים
מיהו יהודי · גיור · דאס יידישע פֿאלק · באוווסטע מענטשן ·



אידישקײט איז אַ רעליגיע. דאס אין די אַלטסטע און קלענסטע רעליגיאָן צווישן די דריַי גרעסטע מאָנאָטיסטישע רעליגיעזער.

יידן זיַינען אַ פאָלק וואָס דערגרייכן אַן אייגענעם קולטור ווי יום טובים און אויך פערשידענע מנהגים.

כמעט העלפט יידן לעבן היינט אין מדינת ישׂראל, און די איבעריגע, לעבן איבער די גאָרער וועלט, ווען אַ גרויסער טייל פון זיי לעבן אין מדינת ישראל און אין די פֿאַראײניקטע שטאַטן פֿון אַמעריקע.

[בעאַרבעטן] ייִדן אין אײראָפּע

כּלל ישׂראל האָט זיך פלאצירט ‫אין משך די פֿאַרגאַנגענע דורות אין דער מזרח און אין די צענטראַלע אָפּטײלונג. אײראָפּע איז אַ יבשה אױף מזרח זײט פֿונעם ערד קוגל, זי גרענעצט זיך מיט אַזיע, זי פֿאַרמאָגט פילע לענדער, פיל פֿון זײ זענען אומבאַקאַנטע נעמען פֿאַר ייִדן װעלכע האָבן גאַנץ װײניג געהאַט פֿאַרבינדונגען מיט זײ אין די היסטאָריע. ייִדן זענען געקומען צום אײראָפּעיִשן יבשה נאָך אין די צײַטן פֿונעם צװײטן ביהמ"ק, אין לױף פֿון די דורות האָבן ייִדן געװאַנדערט פֿון אײן לאַנד צום צװײטן אין אײראָפּע.

די טעמע האט א פארטאל


שבת תורה תפילה

הייליגע טעג

ימים טובים פאַסטן ציַיטן געדיינקט טעג
  • זי"ן אדר
  • יום הזיכרון לשואה ולגבורה
  • יום הזיכרון לחללי מערכות ישראל

ביכער און ספרים


בעוווסטע און בערימטע מענטשן

אין תנ"ך ביַי די חז"ל ביַי די ניַיע ציַיט
  • חשמונאים
  • תנאים
  • אמוראים
  • סבוראים
  • גאונים

געמיינדען

פריעריגע געמיינדען צייטליכע געמיינדען
  • פרושים
  • צדוקים
  • ביתוסים
  • איסיים
  • אבלי ציון
  • משיחיסטן