Omo Beere

From Wikipedia

Omo Bíbí Jo

Yorùbá bò wón ní omo beere òsì beere, kì í se bí i ti àwùjo Hausa. Àwùjo méjééjì gbà pé ó ye kí èdá ní omo láyé sùgbón ojú òtòòtò ni àwùjo méjééjì fi ń wo òrò à-ń-lómo-láyé yìí. Òlàjú àwon òyìnbó ti mú kí àsà fètò sómo bíbi fesè rinlè dáradára ní àwùjo Yorùbá. Ohun tí àwon agbáterù ètò yìí ´so ni pé kí ààyè wà láàrin omo kan sí èkejì, kí èdá má sì bí ju iyé tí apá rè ká láti tójú lo.

Ìgbàgbó àwùjo Hausa ni pé Olórun ní í wo omo. Nnkan mìíran ni pé òpò àwon okùnrin àwùjo Hausa ní ju ìyàwó kan lo Ìyàwó mérin mérin ni ó wó pò ní àwùjo won. Eléyìí wà ni ìlànà èsìn mùsùlùmí tí ó fi ààyè gba okùnrin láti ni tó ìyàwó mérin ní èèkan soso. Àlùkúránì fi ara mó òrò oníyàwó merin ni Sura kerin ese kerin. Àlùkùràní salaye pe eda le fe iyawo kan, meji, meta titi de ori merin, tí èdá ba ti lè se déédéé láàrin won. Dan Maraya soro lórí òrò omo bibi jo bàyìí pé;

Kare mato bana ya bata hudu

Ya yi batan sakatantan

Bashi da mato

Bashi da gona

Babu karatu

Ba shi da ‘ya ‘ya


(Omo mótò ti pàdánù nnkan merin

Ó ti pàdánù lónà méjèèjì

Kò ní mótò

Béè ni kò ní oko

Béè ni kò le kàwé

Tàbí kó bí omo jo)


Ohun tí ó ba jo ohun ni a fi ń wé ohun. Ní àwùjo Hausa bíbí omo jo repete je wón lógún. Nínú àyolò òkè yìí àwon ohun tí wón gbà pé ó se pàtàkì bákan náà ni òkorin yìí kó pò pèlú omo bibi jo. Mótò nini, oko nini, àti ìwé kíkà ní àwon nnkan meta mìíràn tí òkorin yìí gbà pé won se pataki bí omo bíbí jo. Ní àwùjo Yorùbá, oko, mótò àti ìwé kíkà je ohun ìjojú sùgbón omo bíbí jo repete fún èdá tí kò ni ònà àti tójú won kì í se ìwà omolúwàbí. Àwùjo Hausa ní ètò kan, nínú àsà yìí, òbí a gbe igbá kékeré lé omo lówó pé kí ó máa kó kéwú kí ó sí máa toro báárà jeun.

Nínú àkíyèsí tiwa a rí i wí pé òpò àwon Hausa tí wón ka ìwé gba oyè pàtàkì ni won sí ń fé ìyàwó púpò pèlú omo beere. A wòye pé omo àwon wònyìí kì í se àlùmójìrí. Àkíyèsí mìíràn tí a se ni pé oúnje pò ní ilè Hasua ju ilè Yorùbá lo. Wón ní ilè púpò, oko rorùn láti fi katakata se. Àwon tí kò rówó ra katakata gan-an ń lo màálù. Tomode tàgbètakòwé ní dáko ní ilè Hausa. Èyí ni kò jé kí omo bibi jo fa wàhàlà púpò. Irú àwon omo béè le má rí aso àti bàtà wò síbè won yó rí nnkan rónú