Iwe Alawiiye Iwe Keta
From Wikipedia
Iwe Alawiiye Iwe Keta
J.F. Odúnjo (2005), Àtúnse Keta Aláwìíyé Ìwé Keta Lagos: Longman Nigria Plc. ISBN 978 026 462 0. Ojú-ìwé = 72.
Ònà tí a fi ń ko èdè Yorùbá yanjú ní òde-òní ni a fi ko àwon èkó ìnú ìwé yìí.
‘Fáwèlì’ méjì kì í dúró fún ohùn òrò kansoso ní èdè Yorùbá. Nítorí náà, bí ‘fáwèlì’méjì bá dúró gbe ara won nínú òrò kan náà, òtòòtò ni a níláti pe òkòòkan won, báyìí:
(i) ‘Èdè àìyé ara won ni ó dá ìjà sílè láàrin àwon omo náà.’
(ii) ‘Kò sí èdè àìyédè rárá láàrin àwon ará ìlú Ayédé’.
Nítorí náà, àsìko ni lati ko aiye, aiya, eiye bí eni pé aì tàbí ei dúró fún ohùn kòòkan. Bí a ti níláti ko won nìyí: ayé, àyà, eye.
Bákan náà, ‘kóńsónántì méjì kì í dúró pò fún ohùn òrò kansoso’. Nítorí náà, bí a ti níláti ko àwon òrò wònyí nìyí: won dípò nwon, èyin dípò ènyin ati yin dípò nyin. Ìdí mìíràn nip é bi ‘n’ bá wà níwájú ègé òrò Yorùbá kan, òtò ni a níláti pe n náà, báyìí:
i) Obìnrin náà ń lo aso.
ii) Àjàyí ń gé igi.
iii) Àwon obìnrin náà ń won àgbàdo àti erèé.
iv) Àwon omokùnrin náà ń yín àgbàdo sínú apèrè, ńlá kan.
v) Ojà obìnrin náà sè ń wón púpò jù.
vi) Àwon olùkó ń yin àwon omo náà fún isé rere won.
Nítorí náà, won ni a níláti máa ko ní gbogbo ìgbà láti dúró fún orúko àwon púpò tí à ń sòrò rè, àti yín tàbí èyin fún orúko àwon tí à ń bá sòrò.