Iwe Akuko

From Wikipedia

Akuko

Mákanjúolá Omo Ilésanmí (1998) Àkùko Ile-Ife: Amat Printing and Publishing (Nig) ISBN 978 34849 4 x. Ojú-ìwé = 81.

ÒRÒ ÀKÓSO

Láti ayébáyé ni àwon akoni ènìyàn ti wà. Òpò àwon akoni wònyí ni a mò mó ohun rere, a sì rí púpò won tí wón se omo aráyé lósé. Bákan náà èwè a rí i bí àwon ènìyàn ti se rere sí akoni won, wón tì wón léhìn, wón bola fún won, wón so orúko won di mánigbàgbé láwùjo asùwàdà. A tún rí ibì tí omo aráyé ti fojú akoni olóore gúngi, tí wón fi ìyà je aláìlèsè, tí wón fàbùkù kan eni tó ye kí wón bolá fún. díè nínú àwon akoni tó faragbogbé ìwà ìkà àwon ará ìlú ló ní èmí ìdáríjì, egbàágbu àwon tó forí fó àgbon fómo-aráyé je, ni wón ti ròjò èpè fún gbogbo mùtúmùwà tí ìgbébú tí wón gbé àwùjo won bú kò ì tí í dá lára won títí dòní. Òpò irú ìgbébú béè ló di èèwò lóde-òní láti yera fún àbòábá oró táráyé ti dá eni rere.

Nínú ìwé yìí, a tóka sí ìyàtò ipò tó wà ní àwùjo Yorùbá àti ohun tí ojú àwon tó wà ní ipò kòòkan máa ń rí. Ó ye kí òńkàwé sàkíyèsí ìyàtò tó wà láàrin: - omo, àpón, ìwòfà, erú, ìwèfà, òkóbó, àgbàn, ará, ìjòyè, oba, ìgbìmò, okùnrin, obìnrin, awo àti òòsà. A sàlàyé àbùdá òkòòkan won níbi tó ti tó.

Bákan náà ni a sàlàyé orísìírísìí agbára tí àwon ènìyàn ń múlò ní ilè Yorùbá àti bí òkòòkan agbára wonyí ti ga ju ara won lo. Ó ye kí ònkàwé sàkíyèsí ìyàtò tó wa nínú agbára eegun-ara, ofò, oògùn, ipò, owó, àjé, èpè, ìre, okùnrin, obínrin, ìmò, èsìn, ìbí, èrò, ìlú àti awo