Egan Pipa

From Wikipedia

Ègàn Pípa

Yorùbá bò wón ní, òtá eni kì í pòdù òyà. Òrò ègàn pípa je mo kí a rí ohun tí ó dára tí enìkan se sùgbón kí á fi enu téńbélú rè pé kò dára. Yorùbá bò wón ni yin ni yin ni kí eni se òmíràn. Eni bá se nnkan dáradára, ó ye kí á lù ú lógo enu kí ó le se òmíràn. Se ní ègàn pípa máa ń fa ìrèwèsì. Àsà burúkú yìí wópò ní ààrin Yorùbá.

Lópo ìgbà èyìin olórò ni à á pègàn rè. ìdí nìyí tí Yorùbá fi so pé ìpàko kò gbó sùtì orí elégàn ló bàjé.

Olátáyò (1997:64) sòrò lórí ègàn pípa. Nínú ewì tí ó pe àkolé rè ní isé tísà, ó jé kí á mò pé isé tísà ni ògèdè tí ó wo kòkó àwon isé pàtàkì mìíràn dàgbà kí ó tó di igi burúkú. Ó túmò ègàn pípa sí fífi enu sáátá nnkan tàbí ènìyàn. Nínú àlàyé rè, ó hàn pé lójú eni tí ó bá ti pinnu láti pègàn kò sí ohun tí ó le dára. Wàhálà tí àwon pègànpègàn ń dá láwùjo kò kéré. Ìwà won a má a fa agogo ìlosíwájú séyìn nítorí kì í sí ìwúrí fún eni tí ń se rere. Bí ègàn pípa se burú to síbè ìrètí wà fún àwon onísé rere àti ìwà rere nítorí gbogbo ayé gbà pé ègàn kò pé kí oyin máa dùn. Àwùjo Yorùbá kò fi pègànpègàn sí ipò omolúwàbí rárá. Ara ìwà burúkú àwùjo ni. Ìgbàgbó Yorùbá ni pé wàhálà àti ìdààmú lásán ni pègànpègàn ń se, nítorí ègàn kò le yí ohun tí o dára padà si èyí ti kò dára. Kò sí oríyìn fún pègànpègàn ni àwùjo Yorùbá.

Orlando mò dájú pé bí orin àti ìlù òun se dùn tó síbè àwon elégàn wà ní ègbé kan, bí àpeere,

Lílé: Haba! Orlando tún gbe dé

Ègbè: Saworo mí a róoo saworo

Lílé: Ìpònrí elégàn ló ó fà ya òòò

Ègbè: Saworo mí a róoo saworo

Lílé: Máaró bó ti ń ró

Ègbè: Saworo mí a róoo saworo


Orlando mò dájú pé tí ojúlówó pègànpègàn bá tó oyin sénu yóò, ba ojú jé. Ohun tí ó dún lénu gbogbo aráyé a sì korò lénu pègànpègàn. Ìdí nìyí ti Okorin yìí se fi dídún saworo inú ìlú re sàpéjúwe adùn ìlù rè.

Lópò ìgbà kì í se pé eni tí ń pègàn kò ní nnkan kan ni. Bí a se rí aláìní tí ń pègàn béè ni eni tí ó rí jáje náà ń pégàn. Ó hàn gbangba pé àkíyèsí Yorùbá pé kò sí eni lè te ayé lórùn fi ìdí múlè dáradára lódò àwon pègànpègàn. Àpeere,

Lílé: Kò sónà te lè gbaa

Te lè fi táyé yìí lórùn ooo

Bó bá lógbón ko fi síkùn arà re ni

Orlando máa wò won lóoyè

Keneri sá ma wò won lóye

A ń rìn nílè, inú bélésin

Okan pàtàkì nínú wàhàlà àwùjo Yorùbá ni ègàn pìpa. Fún àpeere tí òrò bá di òrò ìsèlú, ó ye ki á máa rántí pé bí ènìyàn tí ó kún ojú òsùnwòn bá pé méwàá enìkan soso ni yóò je ààre nínú ètò ìsèlú Nàìjíríà. Tí eni ti yóò je bá ti je se ni ki gbogbo wa fi owó sowópò kí á lè ni ìlosíwájú.

Àkíyèsí wa ni pé tí eni tí yóò wolé bá ti wolé léyìn ìdìbò, se ni gbogbo àwon ti kó fara mó on yóò wó sí ojú kan láti máa pègàn ohunkóhun tí ó ba se yálà rere ni o tàbí búburú. Ègàn pípa wa láwujò Hausa sùgbón kò fesè rinlè tó ti àwùjo Yorùbá. Èyí fún àwon olórí won ní ànfààní àti fi èdò lé orí òrónrò se ìjoba.