Iwe Akuko
From Wikipedia
Mákanjúolá Omo Ilésanmí (1998) Àkùko Ile-Ife: Amat Printing and Publishing (Nig) ISBN 978 34849 4 x. Ojú-ìwé = 81.
ÒRÒ ÀKÓSO
Láti ayébáyé ni àwon akoni ènìyàn ti wà. Òpò àwon akoni wònyí ni a mò mó ohun rere, a sì rí púpò won tí wón se omo aráyé lósé. Bákan náà èwè a rí i bí àwon ènìyàn ti se rere sí akoni won, wón tì wón léhìn, wón bola fún won, wón so orúko won di mánigbàgbé láwùjo asùwàdà. A tún rí ibì tí omo aráyé ti fojú akoni olóore gúngi, tí wón fi ìyà je aláìlèsè, tí wón fàbùkù kan eni tó ye kí wón bolá fún. díè nínú àwon akoni tó faragbogbé ìwà ìkà àwon ará ìlú ló ní èmí ìdáríjì, egbàágbu àwon tó forí fó àgbon fómo-aráyé je, ni wón ti ròjò èpè fún gbogbo mùtúmùwà tí ìgbébú tí wón gbé àwùjo won bú kò ì tí í dá lára won títí dòní. Òpò irú ìgbébú béè ló di èèwò lóde-òní láti yera fún àbòábá oró táráyé ti dá eni rere.
Nínú ìwé yìí, a tóka sí ìyàtò ipò tó wà ní àwùjo Yorùbá àti ohun tí ojú àwon tó wà ní ipò kòòkan máa ń rí. Ó ye kí òńkàwé sàkíyèsí ìyàtò tó wà láàrin: - omo, àpón, ìwòfà, erú, ìwèfà, òkóbó, àgbàn, ará, ìjòyè, oba, ìgbìmò, okùnrin, obìnrin, awo àti òòsà. A sàlàyé àbùdá òkòòkan won níbi tó ti tó.
Bákan náà ni a sàlàyé orísìírísìí agbára tí àwon ènìyàn ń múlò ní ilè Yorùbá àti bí òkòòkan agbára wonyí ti ga ju ara won lo. Ó ye kí ònkàwé sàkíyèsí ìyàtò tó wa nínú agbára eegun-ara, ofò, oògùn, ipò, owó, àjé, èpè, ìre, okùnrin, obínrin, ìmò, èsìn, ìbí, èrò, ìlú àti awo