Eko Ijinle nipa Ifitonileti (Infomatics)
From Wikipedia
OWOLABANI JAMES AHISU
ÈKÓ ÌJÌNLÈ NÍPA ÌFITÓNILÉTÍ (INFORMATICS)
Èkó ìjìnlè nípa ìfitónilétí n kó nípa ètò, ìsesí àti ìbásepò àwon ìlànà adánidá àti ìfi-ogbón-se, tó n pamó, tó sì n se ìyípàdà àti ìkójo ìfitónilétí. Bákan náà, ní ó n sèdá àwon ìpìnlè ajemérò àti tíórì tire. Láti ìgbà tí àwon èro kòmpútà, àwon aládáni àti àwon onílé-isé nlánlá tí n se ìyípadà àwon abala àwùjo. Ní odún 1957, Karl Steinbush tó jé orílè-èdè Germany, tí ó sì tún jé onímò ìjìnlè nípa èro kòmpútà (1917-2005) ko ìwé kan tí ó pè ní “Informatik: Automatisdie Informationsverarbeitung”) èyí tó túmò lédè Gèésì sí “Informatics: automatic information processing”) ohun ni a túmò ní èdè Yorùbá bí Èkó ìjìnlè nípa ìfitónilétí: ìlànà ìlò ìfitónilétí tí kò yí padà. Ní òde-òní, “Informatik” ni wón n lò dípo “Computerwissescraft” ni orílè-èdè Germany èyí tó túmò sí (Computer Science) ní èdè Gèésì, tí ó sì túmò sí ìmò ìjìnlè nípa èrò kòmpútà ni wón ti sòrò nípa èkó ìjìnlè nípa ìfitónilétí. Bákan náà orísìírisìí àwon onímò ìjìnlè nípa èro kòmpútà láti àwon orilè-èdè àgbáyé ni ó fún Èkó ìjìnlè nípa ìfitónilétí ní oríkì tiwon pèlú. Fún àpeere oríkì èyí wá láti orílè-èdè Gèésì nípa èkó ìjìnlè nípa ìfitónilétí: Informatics is the discipline of science which investigates the structure and properties (not specific content) of scientific information, as well as the regularities of scientific information activity, its theory, history, methodology and organization. Èyí tó túmò sí:
Èkó ìjìnlè nípa ìfitónilétí jé èka kan lára ìmò ìjìnlè tí ó n wádìí nípa ètò àti àwon àkòónú ìmò ìjìnlè ìfitónilétí, pèlú àwon ìsedédé ìmò ìjìnlè, tí órì rè, ìtàn rè, ogbón-`ikóni àti ètò rè pèlú.
Orísìírísi ni ó ti bá ìlò rè, ònà méta ni wón ti túmò rè sí. Ìkíní ni pé ìyípadà tó bá ìmò, ìjìnlè ìfitónilétí ni wón ti yo kúrò, gégé bí ti èkó ìyìnlé nípa ìfitónilétí tó jemó ètò oro-ajé àti òfin ikejì ní, nígbà tí ó jé pé òpò nínú àwon ìfitónilétí yìí ni wón ti n kó pamó nílànà tòde-òní, ìdíyelé tí wá je pàtàkì sí èkó ìjìnlè nipa ìfitónilétí Ìkéta jé ìlò àti ìbánisòrò nípa ìfitónilétí tí a rò pò láti lò fún ìwádìí, nígbà tí ó jé pé wón ti gbà wón gégé bí ohun tó se pàtàkì sí ohun kóhun tó bá jé ìmò ìjìnlè.
Fún ìdí èyí ní gbogbo àwon orílè-èdè tí ó ti gòkè àgbà ní àgbáyé, won kò fowó yepere mú èkó ìjìnlè nípa ìfitónilétí àti gbogbo ohun tó so mó o