Eko Nipa Ihuwa I
From Wikipedia
Anowo, Motunrayo Abimbola
ANOWO MOTUNRAYO ABIMBOLA
ÈKÓ NÍPA ÌHÙWÀ
Gégé bí òwe Yorùbá tó so pè ìwa rere ni èsó ènìyàn àti pé orúko rere ó sàn ju wúrà àti fàeákà lo. Yorùbá gbàgbó púpò pe ìhùwàsí se pàtàkì láwùjo àti pé kí wón tó lè bá enikéni ní àjosepò, onítòhún gbódò ní ìhùwàsí tí ó dára èyí tí wón máa ń pè ní omolúàbí. Yorùbá gbàgbó pé ìhùwàsí ènìyàn gbódò dára àti pé òrò enu se pàtàkì. Yorùbá gbágbó pé omolúàbí gbódò ní ìkóra-eni-níjanú nítorí wón gbágbó pe bí inú àti okàn ènìyàn ti rí ni òrò enu rè yóò se rí. Ó gbódò ní òrò rere lénu gégé bí òwe Yorùbá tó so pé ohun rere ló ń yo obì nínú àpò. Eni tí ìhùwàsí rè bá dára, o gbódò jé eni tí o máa ń kí ènìyàn dáadáa. Ní àwùjo Yorùbá, ìkíni jé ohun tó se pàtàkì to se koko. Gbogbo ìgbà àti àsìkò ni Yorùbá ni bí wón tí n kí ara won kódà ní àwon ìgbà tí àwon eyà ilè Áfíríkà mìíràn kò kí ń kí ara won, Yorùbá máa ń ní bí wón ti ń kí ara won. Omo tàbí eni rere tí ìwà rè dára gbódò mo ìkíni dáradára. Bí ó bá jé okùnrin tí ó bá fé kí enikéni tí onítòhún sì jùúlo, ó gbódò dòbálè láti kí onítòhún ni, bí ó ó bá sì je obìnrin yóò fi oníkún méjèjì kúnlè. Eléyìí fi hàn pé omo tí a bí tí a gbé raná ni. Eni tí ìwà rè bá dára gbódò jé eni tí kò ní àsejò, ó gbódò mo ìgbà tí ó ye kí ó dáwó dúró àti ìgbà tí o ye kí ó tè síwájú nínú ohunkóhun tó bá ń se. Ó gbódò mo bí a se sí fi ogbón se nnkan débi tí kò fin í kojá aye rè. Lára ìwà rere ni pé ki ènìyàn mo nnkan tí ó ye kí òún se ní àsìkò tí óye kí ó se é, kò ní dúró kí ó dìgbà tí wón bá so fun kí ó sisé kó tó mò pé óye kí òun se é. Ohun mìíràn tó tún se pàtàkì ní àwùjo Yorùbá ni ìbòwò fún àgbà. Wón gbágbó pé omo tí ó bá fé tó àgbà gbódò bòwò fágbà, ó gbódò máa wo àwòkóse àwon àgbà sé Yorùbá bò wón ni “Ogbón ológbón kìí jé kí á pe àgbàlagbà ní wèrè. Kò wá kí ó se àgbàlagbà nìkan ni omolúàbí máa ń bòwò fún. Àtomodé àtàgbà ni ó máa ń bòwò fún. Ìwà rere máa ń fojú fo àsekù tàbí èsè. Bí ènìyàn bá seni, gégé bí oníwà rere, ó ye kí èyàn fojú fo èsè náà. Ìwà rere ni kí ènìyàn máa ní èmí ìdáríjì, ó gódò jé eni ti okàn rè mó, tí ko kí ń di èyàn sínú. Ìwà olè jé ohun kan tí àwon Yorùbá kò fé ní àwùjo won. Yorùbá máa ń pòwe pé ‘eni tó bá jalè léèkan bó bá dàrán borí, aso olè lódà bora. Olè jíjà jé ohun ti àwon Yorùbá máa ń gbémú sókè láàárín àwùjo won. Tí wón bá mú eni tí ba jalè, wón máa ń di erù tàbí ohun tí irú eni béè bá jí lé e lórí, won á mu u lo si àárín ojà, àwon omodé ìlú yóò wa máa korin lé eni náà lórí, tàbí kí wón máa le oko bàá. Iró pípa tún jé ìwà ìbàjé tí ko jé ìtéwógbà ní àwùjo Yorùbá. Àwon Yorùbá gbàgbó pé eni tí ó bá paró máa jalè, olè ló sì bomo jé. Àwon ìwà mìíràn tí kò jé ìtéwógbà ní àárín àwùjo Yorùbá ni àwon ìwà bíi àgbèrè, ìrénije, ìmotaraeninìkan, ìkà, ahun, wònbílíkí, ati béèbéè lo Gbogbo àwon ìwà búrukú wònyí ni wón kò jé ìtéwógbà láààrin àwùjo Yorùbá eni tí ó bá ń wùwà rere tí kò sì ní àwon ìwà búrurú wònyìí ni Yorùbá máa ń pè ní omolúàbí.