Igbagbo I
From Wikipedia
ABIOYE OMOWUMI
ÌGBÀGBÓ
Ìgbàgbó ni nínú ìgbékèlé nínú ènìyàn, ñnken tàbí olórun elédùnmarè.
Yorùbá jé òkan lára èyà tí ó wà ní ayé tí ó ní ìgbàgbó nínú Olódùmarè. Wón ní ìbèrù nínú Olódùmarè ìdí nìyí tí wón fi ń sìn ín nípasè àwon tí a lè pè ní òrìsà bíi, igi, odo, òkúta àti àwon ñnkan míràn.
Wón gbàgbó nípa bí Olódùmarè se dá ayé. Wón gbagbó pé, Àjàlórun (Olódùmarè) wà ní òrun pèlú Àgbonnìrègún fún egbeegbèrún odún. Inú òkùnkùn biribiri ni wón sì ń gbé. Ní ojó kan, Àgbonnìrègún so fún Àjàlórun pé kò ye kí àwon máa nínú òkùnkùn àti pé, ó ye kí òhun rí ojú eni tí àwon jo ń gbé. Àjàlórun so fún un pé kí ó pàse fún ìmólè àti pé ohun kìhun tí ó bá fé ni á di síse fún un. Báyìí ni Àgbonnìrègún se pàse pé kí ìmólè kí ó wà. Ìgbà tí ó rí ìmólè ní ó tó wo ojú Àjàlórun. Èrù bà á ó sì dudú bolè. Èyí ló mú kí ó so fún Àjàlórun pé ohun kò ní lè bá a gbé mó. Ó ní òhun fé lo sí ilé-ayé. Àjàlórun fún un lágbára láti se ohun tí ó bá fé.
Nígbà tí ó dé ayé, omi ni gbogbo ibè. Omi kò fún ni àyè láti rìn kiri. Ibi tí ó bá wu omi ni ó máa ń gbé Àgbonnìrèjún lo. Ó padà dí òdò o Àjàlórun. Èyí ló mú kí Àjàlórun ran Obàtálá wá sí ayé pèlú igbá, Ògà, Àkùko, Èkùró, Èwòn àti Erùpè. Ní ojú ònà òrun sí ayé, Èsù tan Obàtálá je. Kò jé kí ó parí isé náà. Ó fún Obàtálá ní emu mú ó sì sùn lo. Idí ni pé, inú bí èsù pé Àjàlórun kò rán an ní isé náà. Idí nìyí tí ó fi gbé àwò elòmíràn wòn láti se isé ìtàn e náà. Léyìn tí Obàtálá ti sùn lo. Àkùko tí ó mú dání padà sí òdò Àjàlórun. Nígbà tí Àjàlórun ri Àkùko náà, ó mò pé ñnkan kan tí selè. Ìtùjú kò jé kí Obàtálá padà sí òrun.
Àjàlórun pe ìpàdé, ó sì bèrè eni tí á lo láti lo parí isé tí Obàtálá se kù. Kò sí eni tí ó dáhùn nítorípé òkan lára àwon tí ó dàgbà jù ní òrun ni Obàtálá, ohun tí ó bá mú kí ó se àsetì, àwon kò ní lè se isé náà. ìgbà tí ó yá, Àgbonnìrègún gbà láti lo. ìgbà tí ó dé, ó gba àwon ñnkan tí Obàtálá kó wá, ó da erùpè sílè, Àkùko sì tàn án. Ibi tí erùpè bá ti ta sí á di ilè gbígbe. Ògà ni ó kókó rin ilè wò bóyá ó ti le.
Ìgbà tí Àgbonnìrègún ń bò, ó kó àwon ènìyàn tí ó pò lówó, wón pe wón ní àwon tí orí sà papò. Àwon ní òrìsà. Wón dìjo ń gbé ní ayé. Àwon òrìsà wònyí bèrè sí dá èsè, èyí kò té Àgbonnìrègún lórùn. Ó pè wón, ó sì gbà wón ní ìyànjú láti jáwó nínú èsè, ó ní, òrun ló mo eni tí á là. Ìdí nìyí tí wón fi rí pe Àgbonnìrègún ní Òrúnmìlà ń òpò ènìyàn mò ón sí. Síbè, àwon òrìsà yí kò yípadà. Ìgbà tó yá òrúnmìlà pínnu láti padà sí òrùn nítorí èsè àwon òrìsà ti pò jù. Ìgbà tí ó ń lo, ó fí èkùró mérìn dínlógún sílè fún àwon omo léyìn rè. Ó ní èkùró yí (Ifá) ni á máa tó won sónà.
Yorùbá ní ìgbàgbó pé Olódùmarè ní agbára púpò nítorí pé, òhun ni ó ń darí ohun gbogbo láyé, oòrùn, òsùpá, òjò, aféfé àti ohun gbogbo tí ó wà ni ayé.
Ní ìgbà kan, àwon òrìsà lo bá Olódùmarè pé àwon fé ran án lówó láti se ètò ayé. Wón ní kí ó fún àwon ní odún mérìndínlógún láti se ètò ayé. Sùgbón, Olódùmarè ni Ojó mérìndínlógún ni kí won kókó lò ná. Lótìító, won gba àkóso ayé. Nígbà ti ó di ojó kejo, ohun gbogbo ti dàrú pátápátá, ojo kò kò rò, òrùn kò kò ràn, omi òkun náà gbe, gbogbo ohun ògbìn ni ó gbe nínú oko, àwon ènìyàn kò rí omi mu. Àwon òrìsà yí tún lo bá òrúnmìlà láti gbà wón ní ìmòràn, Sùgbón ifá tí òrúnmìlà fí sílè kò fohùn. Wón bá to Olódùmarè lo, wón tuba pé òhun ni ó ní agbára láti darí ayé. Olódùmarè sì bèrè isé padà, ohun gbogbo tún padà bò sípò.
Nínú ìtàn àwon Èdó, àwon náà ní ìgbàgbó nínú Olórun àti agbára rè. Wón ní Olókun omo osano iwa (Olódùnmarè) Olódùmarè sì gbé ayé lé e lówó, ó fún un ní agbára láti se ohun tí ó bá wù ú. Nítorí agbára tí Olódùmarè fún un, ó rò pé òhun lè bá Olódùmarè fi igba gba iga. Wón mú odú odà fún ibi ìdíje gégé bí àsà aláwò dúdú; Ní ìgbà tí ojó pé, Olódùmarè rán òkan lára àwon ìránsé e rè sí Olókun láti lo pè é wá.
Ìgbà tí ó dé ibè, Olókun tí wo aso ńlá kan, bí ó se jáde sí ìta, ó rí i pé irú aso tí òhun wò ni ìránsé e bàbá òhun náà wò. Ó padà sí inú ilé láti lo pàrò aso, sùgbón, bí ó se tún dé ìta, irú aso tí ó wò ni ìránsé tún wò. Ó wolé tó ìgbà méjo, sùgbón tí ó bá tún ti dé ìta, a tún bá irú aso tí ó bá wò lórùn ìránsé bàbá a rè tí á ti wo irú aso náà. Ìgbà tó yá, ó pinnu pé òhun kò lè kojú babá ohun nínú ìdíje tí ìránsé lásán bá lè se èyí, bàbá òhun á tún lágbára ju ìránsé lo. Alágemo ni ìráńsé tí Olódùmarè rán. Gbogbo ènìyàn ni ó ní ìgbàgbó nínú Olórun, ònà tí a fi ń pè é tàbí sìn ín nìkan lo yàtò.
Yorùbá tún ní ìgbàgbó nínú àwon èmí àìrí. Wón gbàgbón nínú èmí àwon tí wón ti kú pé wón lè dá àbò bo àwon wón tún ni ìgbàgbó nínú elédàa pé òhun ni ó dá ohun gbogbo àti pé, àyànmó wà àti pé ohun tí ènìyàn bá yàn láti òrùn wá ni ó máa dé ayé bá. Wón tún ní ìgbàgbó nínú kádàrá pé gbogbo ohun tí ó bá dé bá èdá láyé, bí ó se yàn án láti òrùn ni.