Ihun Orin Abiyamo

From Wikipedia

ÌHUN ORIN ABIYAMO

Nínú ìpín yìí, ohun tí a ní lókàn láti se ni kí a wo àbùdá àti fónrón-ìhun orin abiyamo. Orin abiyamo ní àbùdá ìdámò tirè, èyí ló sí mú kí ó yàtò si àwon orin mìíràn tí a n ko nílè Yorùbá. Lára irúfé àbúdá ìdámò yìí ni dídárúko àwon nnkan tí ó se pàtàkì, tí ó jé ìdí tí wón fì n ko àwon orin wònyí ní ilé-ìwòsàn, àwon nnkan bí omo, abéré-àjesára, ìfómolóyàn àti ìfètò-sómo-bíbí. Gbogbo àwon nnkan wònyí ni ó se pàtàkì tí a kò lè saláìménu bà nínú orin abiyamo.

Àpeere

Omo wééré o

Omo weere

Omo mò ni òtìtà obìnrin

nílé oko

Orí mi má yètìtà tèmi

Omo lèèrè

tàbí

Omu mi oloòló

Kó gboná ko o tútu u

A fomo máábi maa yàgbé

Ko nì ì jè kóómo rù.

tàbí

Fètò sómo bíbí

Fètò sómo bíbí

Fètò sómo bíbí

Káye re ba lè dára

tàbí

wá gbabéré àjesára

wá gbabére àjesára

Kàrun-kárun kó má wolé wá

Wá gbagbére àjesára

Àbùdá mìíràn tí ó tún se pàtàkì nínú orin abiyamo ni pé òpò orin abiyamo wònyí ni ó máa n jé àjùmòko. Bátànì tí ó sì máa n tèlé ni “Lílé àti Ègbè”. Nínú rè, enìkan ni yóò dúró gégé bí asáájú tí yóò sí máa lé orin, tí àwon yòókù yóò sì máa gbè é. Àpeere:

Lílé: Kí ló n momo fáìn

Ègbè: Omú omú ni

Lílé: Kí ló n mómo dàgbà

Ègbè: Omú omú ni

Lílé: Kí ló n mómo di dókítà

Ègbè: Omú omú ni

tàbí

Lílé: Atinúké só n rí mi ò

Ègbè: Bí mo se n se

Lílé: Má a jó tapátapátapá

Ègbè: Bí mo se n se

Lílé: Má a jó tesètesètesè

Ègbè: Bí mo se n se

Lílé: Má a jó tikùntikùntikùn

Ègbè: Bí mo se n se

Àbùdá mìíràn ni pé, nínú orin abiyamo, ìpèdè kan wà tí wón máa n pè léyìn orin kan láti fi hàn pé wón fé é dá orin mìíràn. Eni tí ó bá n lè orin ni ó máa kókó sòrò, àwon elégbè yóò sì dáa lóhùn pèlú. Eni tí ó bá sì ti gbo irú ìpèdè báyìí, yóò fi ara balè láti gbó orin mìíràn tí wón fé ko. Àpeere:

Lílé: Bíbi o

Ègbè: Àbíyè

“Bíbí o” tí adarí orin wí jé pipe àwon elégbè sí nnkan tí ó fé so. Ìdáhùn àwon elégbè tí ó jé “àbíyè” náà jé àdúrà. Ìtumò ohun tí gbólóhùn méjèèjì yìí n so ni pé, bí wón bá se n bí omo, àbíyè ni yóò máa jé.

Orin abiyamo tún lè jé àdáko. Èyí ni kí eni kan soso máa ko orin kí ó má sí elégbè níbè. Eni tí ó bá fé fi orin náà rè omo lékún tàbí tí ó fé fi orin bá omo seré ni yóò máa dá orin náà ko fún omo-owó náà. Bí àpeere:

Ómó ní yó jogún o

Ásó ìyè tí mo rà à

Òmo ní yó yoyún o ò

Isé rere owó ò mì

tàbí

Òmò mì ni gílaàsì mí o

Ómó mì ni gílaàsì mí o

Òmò mì ni gílàssì

Mo fi n wojú

Òmò mì ni gílàsì mo fi n wóra à mi

Káyé mà fo gílaàsì mí o

Bákan náà, ohun tí ó tún se pàtàkì nínú ìhun orin abiyamo ni pé ó jé orin kúkúrú. Won kì í gùn. Òmíràn lè jé gbólóhùn kan péré. Àkotúnko ni ó máa n jé kí ó dàbí èyí tí ó gùn. Àpeere:

Òpèlopé omú ún

Opélopé omú ún

Omo ìbá yan bóorán

Òpélopé omú ún

Gbólóhùn kan péré ni orin yìí

-Opélopé omú, omo ìbá yan bóorán

Tàbí

Torí omó n mò se wá á

Tòrì omó n mò se wá o

Òmo dára

Omó dára léyìn óbìnrin

Torí omó n mò se wá

Gbólóhùn méjì ni orin yìí

Gbólóhùn méjì ni orin yìí

- Torí omo ni mo se wá

- Omo dára léyìn obìnrin

Èwè orin abiyamo máa n wà ní eseese. Sùgbón bí òrò kan tàbí gbólóhùn kan sí méjì lè yàtò síra nínú àwon ese tí orin yìí ní. Àpeere:

(i) Bí mo réyin ma rà

fómó mi je e

Bí mo réja ma rà

fómó mi je e

Ìnu bánkì lémí n fowó sí

ojó alé mi lèmi ó ko


(ii) Bí mo réja ma rà

fómó mi je e

Bí mo réde ma rà

fómó mi je e

Ìnu bánkì lémí n fowó sí

Ojó alé mi lèmi ó ko

Bí a ba wo ese méjèèjì tí orin yìí ní, ìwònbá òrò tí ó yàtò nínú won ni eyìn, eja àti edé.

Tí a bá sì fi ojú isé tí wón n se wò ó, a o ri wí pé, èròjà afáralókun ni àwon métèèta jé, nítorí náà, ìtumò kan náà ni wón n fún orin yìí, èyí ni pé, kí a fún omo ni oúnje asaralóore, tí yóò mú kí omo ni okun.

Bákan náà, a máa n rí àwon orin tí ese re yóò fi ohun tí wón dá lé àti òrò tí a lò nínú won yàtò síra. Àpeere:

(i) Torí okó n mò se sé é

Tòrì okó n mò se se é

Àjesára …

Ajésára tó wà lárà mi

Torí okó n mò se sé é


(ii) Torí omó n mò se wá

Tòrì omó n mò se wá o

Òmo dára…

Omó dára léyìn óbìnrin

Torí omó n mò se wá

Bí a bá wo ese méjèèjì yìí, ohun tí òkòòkan dá lé yàtò. Ese kìíní n sòrò nípa abéré - àjesára Ese kejì n sàlàyé ìdí tí ó fi wá sílé ìwòsàn.

Tí a bá sì wo ese méjèèjì orin yìí, gbólóhùn méjìméjì ni ó wà nínú ese kòòkan.

(i) - Torí oko, ni mo se sé

– Abere-àjesára tó wa lára mi

(ii) – Torí omo ni mo se wá

- Omo dára léyìn obìnrin


Síwájú sí i, o seése fún òkorin láti semi nígbà tí ó bá n korin, èyí yóò sì mú kí ó má lè pe òrò rè já. Èyí máa n selè nínú ihun orin abiyamo náà. Àpeere

Ki n má lu ní i gbànjó ó (aamin)

Kèmì má lu ní i gbànjó o o

Èru mó ra …

Erú mó ra sílè dómò mi

Ki n má lu ní i gbànjó.


Ki n má se yéepà mo gbé é

Kèmì má se yéepà mo gbé o

Kàsa má wo…

Kasá má wo pálò gbómò mi

Ki n má se yéepà mo gbé.

Nínú ìhun orin wònyí, òkorin semi nígbà tí ó n ko gbólóhùn orin wònyí.

Èru mó ra …

Erú mó ra sílè dómò mi

Nínú ese kejì

Kàsa má wo …

Kasá má wo pálò gbómò mi

Léyìn tí a ti wo bí àbùdá ìhun orin abiyamo ti rí yìí, ohun tí ó kàn ni wíwo onà-èdè tí à n lò nínú orin náà.