Andean-Equatorial

From Wikipedia

Andean-Equatorial

Andianu-Ikuetoria

Àgbájo èdè bí igba ó lé àádóta nì yí lára èdè Àmérídíànù (Ameridian) tí wón ń so ní apá Gúúsù Àméríkà. A pín àwon èdè yìí sí àgbájo èdè Andean (Áńdíanù) àti Equatorial (Ikuitóríàlì) òkòòkan nínú àwon méjèèjì yìí sì ní ebí tí ó pò. Àwon tí ó se pàtàkì lára won ni ebí Áráwákáànù (Arawakan family) tí ó tàn dé Àríwà Àméríkà nígbà kan rí tí wón sì tún ti ń so ní ibi tí ó pò báyìí. Wón ń so ó ní ààrin gbùngbùn Àméríkà títí dé Gúúsù Bùràsíìlì (Brazil). Òkan nínú àwon èdè yìí tí ó se pàtàkì ni Góájíírò (Goajiro) tí egbèrún lónà egbéfà ènìyàn ń so. Àgbájo Quechumaran (Kuesumáráànù) ni ó wópò tí wón ń so ní orí-òkè Áńdéesì (Andes highlands) ní àárín Kòlóńbíà (Columbia) àti Ajentínà (Argentina). Kúénsua (Quenchia) àti Aymará (Ayamáárà) hi wón se pàtàkì jù ní àwon ibí wònyí. Ní Gíísù, ní inú Pàrágúè (Paraguay) àti agbègbè rè Guarani ni ó se pàtàkì jù nínú àwon omo ebí Tùpíànù (Tupìan). Gbogbo àwon èdè wònyí ló jé pé àkotó Rómanù (Roman alphabet) ni wón fi ń ko wón sílè.