Ibile ti o ni Gelede

From Wikipedia

ÌBÍLÈ TÍ Ó NÍ GÈLÈDÉ

A lè rí gèlèdé láàrín àwon Kétu, Ègbádò, Ànàgó, Ìjìó, sábèé àti àwon Òhòrí tí won wà ní Ìpínlè Ògùn àti apá kan lára Ìpínlè Nàìjíríà àti Ìdòòmì (bí a ti lè rí i nínú àwòrán tó fi àwon ilè wònyí hàn).

Bí ó tilè jé pé èdè àwon ìlú wònyí kò bá ara mu, ètò ìjoba tó ń se àkóso won kò fi àyè sílè fún eléyàmèyà ló fi jé pé Ègbádò ni a ń pe gbogbo won télè. Sùgbón nísìsìyí, Ìjoba Ògùn ti se àtúnpín ìlú wònyí. Bá yìí, Ìmèko ti bó sí abé Ìjoba Ìbílè Yewa.

Nnkan bí kilómítà métàdínlàádóòrin ni ìlú Ìmèko sí Abéòkúta (Olú ìlú Ìpínlè Ògùn). Kò sí jìnnà sí ààlà Nàìjíríà àti Ìdòòmì. Sùgbón Kétu ti di ara Ìdòòmì, kò sì ju kilómítà mérìnlélógún lo sí Ìmèko. Púpò nínú àwon ìlú Ànàgó, Sábèé, Òhòrí àti Ìjìó ló wà ní ààlà Nàìjíríà àti Ìdòòmì télè. Sùgbón Sábèé àti Ìjìó kúkú ti wonú Ìdòòmì nítorí bí ewé bá pé lára ose òun náà á di ose ni.

Èdè àwon ìlú wònyí kò fi béè yàtò sí ara won, wón sì ní àsà àjùmo ni tó jo ti Ègbá àti Ìjèbú. Irú aso kan náà ni won ń wò, oúnje won kò yàtò béè ni ètò orò ajé àti ti òsèlú won kò yàtò sí ara won. Gbogbo ìjora nínú ìhùwàsí won yìí kò sèhìn ìfidílódìí tó selè nígbà ogun Ìdòòmì kí oníkálukú won tó fónká.

Bí èyí bá wá rí béè pé gbogbo àwon ìlú tí mo dárúko wònyí ló ní gèlèdé, mo lè so pé “nnkan mi ni” ni òrò yìí, ó sì yàtò sí nnkan wa ni.” Kódà bí mo bá ń so ó nílé àna n kò ní fìlà pé Kétu ló ni gèlèdé. Ní ìgbà láéláé ni ìlú Ìmèko àti àwon ìlú Kétu tí a mò si “KÉNÀ” tàbí “Mò fò lí”* ti ń jó gèlèdé. Kì í se ohun tí won mú wá láti Ilé-Ifè tàbí Òyó ni. Wón ti dé ibi tí won tèdó sí kí won tó bèrè rè. Ó se é se kó jé àsà tí won bá lówó àwon tó ti tèdó sí Kétu kí àwon “sèsè dé” yìí tóó gba ìse won se. Bayìí ni àwon omo Oòduà tí won je omo Alákétu se di onígèlèdé. Òdò won ni àwon Ègbá, Ègbádò àti àwon tó bá tún ń jó o ti gbà á. Àwon omo Ìmèko tó ń se àtìpò lo sí ìlú míràn tilè ti ń jó gèlèdé báyìí níbi tí wón bá wà. Àpere irú èyí ni gèlèdé tí won ń jó ni Gbóbì-Sábèé ní ìlú Èkó. Síbè kì í se bí Kétu se ń se èfè ni àwon Ègbádò se ń se ń se é. Sòkòtò àgbàwò ni òrò wá dà fún àwon Ègbádò, bí kò ju ni lo, a fún ni. Régí lohun eni í bá ni í mu. Bí a tilè wáa sopé kò sí ibi tí a kì í dáná alé ni òrò gèlèdé, obè rè sì máa ń dùn ju ara won lo. Ìdí nìyí tí Kétu fi ta wón yo.