Ibile ti o ni Gelede
From Wikipedia
ÌBÍLÈ TÍ Ó NÍ GÈLÈDÉ
A lè rí gèlèdé láàrín àwon Kétu, Ègbádò, Ànàgó, Ìjìó, sábèé àti àwon Òhòrí tí won wà ní Ìpínlè Ògùn àti apá kan lára Ìpínlè Nàìjíríà àti Ìdòòmì (bí a ti lè rí i nínú àwòrán tó fi àwon ilè wònyí hàn).
Bí ó tilè jé pé èdè àwon ìlú wònyí kò bá ara mu, ètò ìjoba tó ń se àkóso won kò fi àyè sílè fún eléyàmèyà ló fi jé pé Ègbádò ni a ń pe gbogbo won télè. Sùgbón nísìsìyí, Ìjoba Ògùn ti se àtúnpín ìlú wònyí. Bá yìí, Ìmèko ti bó sí abé Ìjoba Ìbílè Yewa.
Nnkan bí kilómítà métàdínlàádóòrin ni ìlú Ìmèko sí Abéòkúta (Olú ìlú Ìpínlè Ògùn). Kò sí jìnnà sí ààlà Nàìjíríà àti Ìdòòmì. Sùgbón Kétu ti di ara Ìdòòmì, kò sì ju kilómítà mérìnlélógún lo sí Ìmèko. Púpò nínú àwon ìlú Ànàgó, Sábèé, Òhòrí àti Ìjìó ló wà ní ààlà Nàìjíríà àti Ìdòòmì télè. Sùgbón Sábèé àti Ìjìó kúkú ti wonú Ìdòòmì nítorí bí ewé bá pé lára ose òun náà á di ose ni.
Èdè àwon ìlú wònyí kò fi béè yàtò sí ara won, wón sì ní àsà àjùmo ni tó jo ti Ègbá àti Ìjèbú. Irú aso kan náà ni won ń wò, oúnje won kò yàtò béè ni ètò orò ajé àti ti òsèlú won kò yàtò sí ara won. Gbogbo ìjora nínú ìhùwàsí won yìí kò sèhìn ìfidílódìí tó selè nígbà ogun Ìdòòmì kí oníkálukú won tó fónká.
Bí èyí bá wá rí béè pé gbogbo àwon ìlú tí mo dárúko wònyí ló ní gèlèdé, mo lè so pé “nnkan mi ni” ni òrò yìí, ó sì yàtò sí nnkan wa ni.” Kódà bí mo bá ń so ó nílé àna n kò ní fìlà pé Kétu ló ni gèlèdé. Ní ìgbà láéláé ni ìlú Ìmèko àti àwon ìlú Kétu tí a mò si “KÉNÀ” tàbí “Mò fò lí”* ti ń jó gèlèdé. Kì í se ohun tí won mú wá láti Ilé-Ifè tàbí Òyó ni. Wón ti dé ibi tí won tèdó sí kí won tó bèrè rè. Ó se é se kó jé àsà tí won bá lówó àwon tó ti tèdó sí Kétu kí àwon “sèsè dé” yìí tóó gba ìse won se. Bayìí ni àwon omo Oòduà tí won je omo Alákétu se di onígèlèdé. Òdò won ni àwon Ègbá, Ègbádò àti àwon tó bá tún ń jó o ti gbà á. Àwon omo Ìmèko tó ń se àtìpò lo sí ìlú míràn tilè ti ń jó gèlèdé báyìí níbi tí wón bá wà. Àpere irú èyí ni gèlèdé tí won ń jó ni Gbóbì-Sábèé ní ìlú Èkó. Síbè kì í se bí Kétu se ń se èfè ni àwon Ègbádò se ń se ń se é. Sòkòtò àgbàwò ni òrò wá dà fún àwon Ègbádò, bí kò ju ni lo, a fún ni. Régí lohun eni í bá ni í mu. Bí a tilè wáa sopé kò sí ibi tí a kì í dáná alé ni òrò gèlèdé, obè rè sì máa ń dùn ju ara won lo. Ìdí nìyí tí Kétu fi ta wón yo.