Omo Beere
From Wikipedia
Omo Bíbí Jo
Yorùbá bò wón ní omo beere òsì beere, kì í se bí i ti àwùjo Hausa. Àwùjo méjééjì gbà pé ó ye kí èdá ní omo láyé sùgbón ojú òtòòtò ni àwùjo méjééjì fi ń wo òrò à-ń-lómo-láyé yìí. Òlàjú àwon òyìnbó ti mú kí àsà fètò sómo bíbi fesè rinlè dáradára ní àwùjo Yorùbá. Ohun tí àwon agbáterù ètò yìí ´so ni pé kí ààyè wà láàrin omo kan sí èkejì, kí èdá má sì bí ju iyé tí apá rè ká láti tójú lo.
Ìgbàgbó àwùjo Hausa ni pé Olórun ní í wo omo. Nnkan mìíran ni pé òpò àwon okùnrin àwùjo Hausa ní ju ìyàwó kan lo Ìyàwó mérin mérin ni ó wó pò ní àwùjo won. Eléyìí wà ni ìlànà èsìn mùsùlùmí tí ó fi ààyè gba okùnrin láti ni tó ìyàwó mérin ní èèkan soso. Àlùkúránì fi ara mó òrò oníyàwó merin ni Sura kerin ese kerin. Àlùkùràní salaye pe eda le fe iyawo kan, meji, meta titi de ori merin, tí èdá ba ti lè se déédéé láàrin won. Dan Maraya soro lórí òrò omo bibi jo bàyìí pé;
Kare mato bana ya bata hudu
Ya yi batan sakatantan
Bashi da mato
Bashi da gona
Babu karatu
Ba shi da ‘ya ‘ya
(Omo mótò ti pàdánù nnkan merin
Ó ti pàdánù lónà méjèèjì
Kò ní mótò
Béè ni kò ní oko
Béè ni kò le kàwé
Tàbí kó bí omo jo)
Ohun tí ó ba jo ohun ni a fi ń wé ohun. Ní àwùjo Hausa bíbí omo jo repete je wón lógún. Nínú àyolò òkè yìí àwon ohun tí wón gbà pé ó se pàtàkì bákan náà ni òkorin yìí kó pò pèlú omo bibi jo. Mótò nini, oko nini, àti ìwé kíkà ní àwon nnkan meta mìíràn tí òkorin yìí gbà pé won se pataki bí omo bíbí jo. Ní àwùjo Yorùbá, oko, mótò àti ìwé kíkà je ohun ìjojú sùgbón omo bíbí jo repete fún èdá tí kò ni ònà àti tójú won kì í se ìwà omolúwàbí. Àwùjo Hausa ní ètò kan, nínú àsà yìí, òbí a gbe igbá kékeré lé omo lówó pé kí ó máa kó kéwú kí ó sí máa toro báárà jeun.
Nínú àkíyèsí tiwa a rí i wí pé òpò àwon Hausa tí wón ka ìwé gba oyè pàtàkì ni won sí ń fé ìyàwó púpò pèlú omo beere. A wòye pé omo àwon wònyìí kì í se àlùmójìrí. Àkíyèsí mìíràn tí a se ni pé oúnje pò ní ilè Hasua ju ilè Yorùbá lo. Wón ní ilè púpò, oko rorùn láti fi katakata se. Àwon tí kò rówó ra katakata gan-an ń lo màálù. Tomode tàgbètakòwé ní dáko ní ilè Hausa. Èyí ni kò jé kí omo bibi jo fa wàhàlà púpò. Irú àwon omo béè le má rí aso àti bàtà wò síbè won yó rí nnkan rónú