Ihun Orin Abiyamo
From Wikipedia
ÌHUN ORIN ABIYAMO
Nínú ìpín yìí, ohun tí a ní lókàn láti se ni kí a wo àbùdá àti fónrón-ìhun orin abiyamo. Orin abiyamo ní àbùdá ìdámò tirè, èyí ló sí mú kí ó yàtò si àwon orin mìíràn tí a n ko nílè Yorùbá. Lára irúfé àbúdá ìdámò yìí ni dídárúko àwon nnkan tí ó se pàtàkì, tí ó jé ìdí tí wón fì n ko àwon orin wònyí ní ilé-ìwòsàn, àwon nnkan bí omo, abéré-àjesára, ìfómolóyàn àti ìfètò-sómo-bíbí. Gbogbo àwon nnkan wònyí ni ó se pàtàkì tí a kò lè saláìménu bà nínú orin abiyamo.
Àpeere
Omo wééré o
Omo weere
Omo mò ni òtìtà obìnrin
nílé oko
Orí mi má yètìtà tèmi
Omo lèèrè
tàbí
Omu mi oloòló
Kó gboná ko o tútu u
A fomo máábi maa yàgbé
Ko nì ì jè kóómo rù.
tàbí
Fètò sómo bíbí
Fètò sómo bíbí
Fètò sómo bíbí
Káye re ba lè dára
tàbí
wá gbabéré àjesára
wá gbabére àjesára
Kàrun-kárun kó má wolé wá
Wá gbagbére àjesára
Àbùdá mìíràn tí ó tún se pàtàkì nínú orin abiyamo ni pé òpò orin abiyamo wònyí ni ó máa n jé àjùmòko. Bátànì tí ó sì máa n tèlé ni “Lílé àti Ègbè”. Nínú rè, enìkan ni yóò dúró gégé bí asáájú tí yóò sí máa lé orin, tí àwon yòókù yóò sì máa gbè é. Àpeere:
Lílé: Kí ló n momo fáìn
Ègbè: Omú omú ni
Lílé: Kí ló n mómo dàgbà
Ègbè: Omú omú ni
Lílé: Kí ló n mómo di dókítà
Ègbè: Omú omú ni
tàbí
Lílé: Atinúké só n rí mi ò
Ègbè: Bí mo se n se
Lílé: Má a jó tapátapátapá
Ègbè: Bí mo se n se
Lílé: Má a jó tesètesètesè
Ègbè: Bí mo se n se
Lílé: Má a jó tikùntikùntikùn
Ègbè: Bí mo se n se
Àbùdá mìíràn ni pé, nínú orin abiyamo, ìpèdè kan wà tí wón máa n pè léyìn orin kan láti fi hàn pé wón fé é dá orin mìíràn. Eni tí ó bá n lè orin ni ó máa kókó sòrò, àwon elégbè yóò sì dáa lóhùn pèlú. Eni tí ó bá sì ti gbo irú ìpèdè báyìí, yóò fi ara balè láti gbó orin mìíràn tí wón fé ko. Àpeere:
Lílé: Bíbi o
Ègbè: Àbíyè
“Bíbí o” tí adarí orin wí jé pipe àwon elégbè sí nnkan tí ó fé so. Ìdáhùn àwon elégbè tí ó jé “àbíyè” náà jé àdúrà. Ìtumò ohun tí gbólóhùn méjèèjì yìí n so ni pé, bí wón bá se n bí omo, àbíyè ni yóò máa jé.
Orin abiyamo tún lè jé àdáko. Èyí ni kí eni kan soso máa ko orin kí ó má sí elégbè níbè. Eni tí ó bá fé fi orin náà rè omo lékún tàbí tí ó fé fi orin bá omo seré ni yóò máa dá orin náà ko fún omo-owó náà. Bí àpeere:
Ómó ní yó jogún o
Ásó ìyè tí mo rà à
Òmo ní yó yoyún o ò
Isé rere owó ò mì
tàbí
Òmò mì ni gílaàsì mí o
Ómó mì ni gílaàsì mí o
Òmò mì ni gílàssì
Mo fi n wojú
Òmò mì ni gílàsì mo fi n wóra à mi
Káyé mà fo gílaàsì mí o
Bákan náà, ohun tí ó tún se pàtàkì nínú ìhun orin abiyamo ni pé ó jé orin kúkúrú. Won kì í gùn. Òmíràn lè jé gbólóhùn kan péré. Àkotúnko ni ó máa n jé kí ó dàbí èyí tí ó gùn. Àpeere:
Òpèlopé omú ún
Opélopé omú ún
Omo ìbá yan bóorán
Òpélopé omú ún
Gbólóhùn kan péré ni orin yìí
-Opélopé omú, omo ìbá yan bóorán
Tàbí
Torí omó n mò se wá á
Tòrì omó n mò se wá o
Òmo dára
Omó dára léyìn óbìnrin
Torí omó n mò se wá
Gbólóhùn méjì ni orin yìí
Gbólóhùn méjì ni orin yìí
- Torí omo ni mo se wá
- Omo dára léyìn obìnrin
Èwè orin abiyamo máa n wà ní eseese. Sùgbón bí òrò kan tàbí gbólóhùn kan sí méjì lè yàtò síra nínú àwon ese tí orin yìí ní. Àpeere:
(i) Bí mo réyin ma rà
fómó mi je e
Bí mo réja ma rà
fómó mi je e
Ìnu bánkì lémí n fowó sí
ojó alé mi lèmi ó ko
(ii) Bí mo réja ma rà
fómó mi je e
Bí mo réde ma rà
fómó mi je e
Ìnu bánkì lémí n fowó sí
Ojó alé mi lèmi ó ko
Bí a ba wo ese méjèèjì tí orin yìí ní, ìwònbá òrò tí ó yàtò nínú won ni eyìn, eja àti edé.
Tí a bá sì fi ojú isé tí wón n se wò ó, a o ri wí pé, èròjà afáralókun ni àwon métèèta jé, nítorí náà, ìtumò kan náà ni wón n fún orin yìí, èyí ni pé, kí a fún omo ni oúnje asaralóore, tí yóò mú kí omo ni okun.
Bákan náà, a máa n rí àwon orin tí ese re yóò fi ohun tí wón dá lé àti òrò tí a lò nínú won yàtò síra. Àpeere:
(i) Torí okó n mò se sé é
Tòrì okó n mò se se é
Àjesára …
Ajésára tó wà lárà mi
Torí okó n mò se sé é
(ii) Torí omó n mò se wá
Tòrì omó n mò se wá o
Òmo dára…
Omó dára léyìn óbìnrin
Torí omó n mò se wá
Bí a bá wo ese méjèèjì yìí, ohun tí òkòòkan dá lé yàtò. Ese kìíní n sòrò nípa abéré - àjesára Ese kejì n sàlàyé ìdí tí ó fi wá sílé ìwòsàn.
Tí a bá sì wo ese méjèèjì orin yìí, gbólóhùn méjìméjì ni ó wà nínú ese kòòkan.
(i) - Torí oko, ni mo se sé
– Abere-àjesára tó wa lára mi
(ii) – Torí omo ni mo se wá
- Omo dára léyìn obìnrin
Síwájú sí i, o seése fún òkorin láti semi nígbà tí ó bá n korin, èyí yóò sì mú kí ó má lè pe òrò rè já. Èyí máa n selè nínú ihun orin abiyamo náà. Àpeere
Ki n má lu ní i gbànjó ó (aamin)
Kèmì má lu ní i gbànjó o o
Èru mó ra …
Erú mó ra sílè dómò mi
Ki n má lu ní i gbànjó.
Ki n má se yéepà mo gbé é
Kèmì má se yéepà mo gbé o
Kàsa má wo…
Kasá má wo pálò gbómò mi
Ki n má se yéepà mo gbé.
Nínú ìhun orin wònyí, òkorin semi nígbà tí ó n ko gbólóhùn orin wònyí.
Èru mó ra …
Erú mó ra sílè dómò mi
Nínú ese kejì
Kàsa má wo …
Kasá má wo pálò gbómò mi
Léyìn tí a ti wo bí àbùdá ìhun orin abiyamo ti rí yìí, ohun tí ó kàn ni wíwo onà-èdè tí à n lò nínú orin náà.