Igbagbo I

From Wikipedia

ABIOYE OMOWUMI


ÌGBÀGBÓ

Ìgbàgbó ni nínú ìgbékèlé nínú ènìyàn, ñnken tàbí olórun elédùnmarè.

Yorùbá jé òkan lára èyà tí ó wà ní ayé tí ó ní ìgbàgbó nínú Olódùmarè. Wón ní ìbèrù nínú Olódùmarè ìdí nìyí tí wón fi ń sìn ín nípasè àwon tí a lè pè ní òrìsà bíi, igi, odo, òkúta àti àwon ñnkan míràn.

Wón gbàgbó nípa bí Olódùmarè se dá ayé. Wón gbagbó pé, Àjàlórun (Olódùmarè) wà ní òrun pèlú Àgbonnìrègún fún egbeegbèrún odún. Inú òkùnkùn biribiri ni wón sì ń gbé. Ní ojó kan, Àgbonnìrègún so fún Àjàlórun pé kò ye kí àwon máa nínú òkùnkùn àti pé, ó ye kí òhun rí ojú eni tí àwon jo ń gbé. Àjàlórun so fún un pé kí ó pàse fún ìmólè àti pé ohun kìhun tí ó bá fé ni á di síse fún un. Báyìí ni Àgbonnìrègún se pàse pé kí ìmólè kí ó wà. Ìgbà tí ó rí ìmólè ní ó tó wo ojú Àjàlórun. Èrù bà á ó sì dudú bolè. Èyí ló mú kí ó so fún Àjàlórun pé ohun kò ní lè bá a gbé mó. Ó ní òhun fé lo sí ilé-ayé. Àjàlórun fún un lágbára láti se ohun tí ó bá fé.

Nígbà tí ó dé ayé, omi ni gbogbo ibè. Omi kò fún ni àyè láti rìn kiri. Ibi tí ó bá wu omi ni ó máa ń gbé Àgbonnìrèjún lo. Ó padà dí òdò o Àjàlórun. Èyí ló mú kí Àjàlórun ran Obàtálá wá sí ayé pèlú igbá, Ògà, Àkùko, Èkùró, Èwòn àti Erùpè. Ní ojú ònà òrun sí ayé, Èsù tan Obàtálá je. Kò jé kí ó parí isé náà. Ó fún Obàtálá ní emu mú ó sì sùn lo. Idí ni pé, inú bí èsù pé Àjàlórun kò rán an ní isé náà. Idí nìyí tí ó fi gbé àwò elòmíràn wòn láti se isé ìtàn e náà. Léyìn tí Obàtálá ti sùn lo. Àkùko tí ó mú dání padà sí òdò Àjàlórun. Nígbà tí Àjàlórun ri Àkùko náà, ó mò pé ñnkan kan tí selè. Ìtùjú kò jé kí Obàtálá padà sí òrun.

Àjàlórun pe ìpàdé, ó sì bèrè eni tí á lo láti lo parí isé tí Obàtálá se kù. Kò sí eni tí ó dáhùn nítorípé òkan lára àwon tí ó dàgbà jù ní òrun ni Obàtálá, ohun tí ó bá mú kí ó se àsetì, àwon kò ní lè se isé náà. ìgbà tí ó yá, Àgbonnìrègún gbà láti lo. ìgbà tí ó dé, ó gba àwon ñnkan tí Obàtálá kó wá, ó da erùpè sílè, Àkùko sì tàn án. Ibi tí erùpè bá ti ta sí á di ilè gbígbe. Ògà ni ó kókó rin ilè wò bóyá ó ti le.

Ìgbà tí Àgbonnìrègún ń bò, ó kó àwon ènìyàn tí ó pò lówó, wón pe wón ní àwon tí orí sà papò. Àwon ní òrìsà. Wón dìjo ń gbé ní ayé. Àwon òrìsà wònyí bèrè sí dá èsè, èyí kò té Àgbonnìrègún lórùn. Ó pè wón, ó sì gbà wón ní ìyànjú láti jáwó nínú èsè, ó ní, òrun ló mo eni tí á là. Ìdí nìyí tí wón fi rí pe Àgbonnìrègún ní Òrúnmìlà ń òpò ènìyàn mò ón sí. Síbè, àwon òrìsà yí kò yípadà. Ìgbà tó yá òrúnmìlà pínnu láti padà sí òrùn nítorí èsè àwon òrìsà ti pò jù. Ìgbà tí ó ń lo, ó fí èkùró mérìn dínlógún sílè fún àwon omo léyìn rè. Ó ní èkùró yí (Ifá) ni á máa tó won sónà.

Yorùbá ní ìgbàgbó pé Olódùmarè ní agbára púpò nítorí pé, òhun ni ó ń darí ohun gbogbo láyé, oòrùn, òsùpá, òjò, aféfé àti ohun gbogbo tí ó wà ni ayé.

Ní ìgbà kan, àwon òrìsà lo bá Olódùmarè pé àwon fé ran án lówó láti se ètò ayé. Wón ní kí ó fún àwon ní odún mérìndínlógún láti se ètò ayé. Sùgbón, Olódùmarè ni Ojó mérìndínlógún ni kí won kókó lò ná. Lótìító, won gba àkóso ayé. Nígbà ti ó di ojó kejo, ohun gbogbo ti dàrú pátápátá, ojo kò kò rò, òrùn kò kò ràn, omi òkun náà gbe, gbogbo ohun ògbìn ni ó gbe nínú oko, àwon ènìyàn kò rí omi mu. Àwon òrìsà yí tún lo bá òrúnmìlà láti gbà wón ní ìmòràn, Sùgbón ifá tí òrúnmìlà fí sílè kò fohùn. Wón bá to Olódùmarè lo, wón tuba pé òhun ni ó ní agbára láti darí ayé. Olódùmarè sì bèrè isé padà, ohun gbogbo tún padà bò sípò.

Nínú ìtàn àwon Èdó, àwon náà ní ìgbàgbó nínú Olórun àti agbára rè. Wón ní Olókun omo osano iwa (Olódùnmarè) Olódùmarè sì gbé ayé lé e lówó, ó fún un ní agbára láti se ohun tí ó bá wù ú. Nítorí agbára tí Olódùmarè fún un, ó rò pé òhun lè bá Olódùmarè fi igba gba iga. Wón mú odú odà fún ibi ìdíje gégé bí àsà aláwò dúdú; Ní ìgbà tí ojó pé, Olódùmarè rán òkan lára àwon ìránsé e rè sí Olókun láti lo pè é wá.

Ìgbà tí ó dé ibè, Olókun tí wo aso ńlá kan, bí ó se jáde sí ìta, ó rí i pé irú aso tí òhun wò ni ìránsé e bàbá òhun náà wò. Ó padà sí inú ilé láti lo pàrò aso, sùgbón, bí ó se tún dé ìta, irú aso tí ó wò ni ìránsé tún wò. Ó wolé tó ìgbà méjo, sùgbón tí ó bá tún ti dé ìta, a tún bá irú aso tí ó bá wò lórùn ìránsé bàbá a rè tí á ti wo irú aso náà. Ìgbà tó yá, ó pinnu pé òhun kò lè kojú babá ohun nínú ìdíje tí ìránsé lásán bá lè se èyí, bàbá òhun á tún lágbára ju ìránsé lo. Alágemo ni ìráńsé tí Olódùmarè rán. Gbogbo ènìyàn ni ó ní ìgbàgbó nínú Olórun, ònà tí a fi ń pè é tàbí sìn ín nìkan lo yàtò.

Yorùbá tún ní ìgbàgbó nínú àwon èmí àìrí. Wón gbàgbón nínú èmí àwon tí wón ti kú pé wón lè dá àbò bo àwon wón tún ni ìgbàgbó nínú elédàa pé òhun ni ó dá ohun gbogbo àti pé, àyànmó wà àti pé ohun tí ènìyàn bá yàn láti òrùn wá ni ó máa dé ayé bá. Wón tún ní ìgbàgbó nínú kádàrá pé gbogbo ohun tí ó bá dé bá èdá láyé, bí ó se yàn án láti òrùn ni.