Litireso Omode
From Wikipedia
C.A. Adesingbin
Adesingbin
Litireso Omode
C.A. Adésìngbìn (1989), ‘Lítírésò Omodé ní Èdè Yorùbá.’, Àpilèko fún Oyè Émeè, DALL, OAU, Ifè, Nigeria.
ISÉ NÍ SÓKÍ
Ohun tí a ní lókàn nínú isé yìí ni síse àyèwò lítírésò omodé ní èdè Yorùbá yálà àtenudénu tàbí ní kíko sílè pèlú ète àti hú kókó isé tí lítírésò náà ń jé jáde pàápàá nípa bí ó se je mó fífi kó omodé lékòó, ìdárayá, ìgbádùn àti àsà Yorùbá. A se àyèwò ipa tí àwon omodé fúnra won ń kó. Bákan náà ni a wo ipa tí àwon àgbà (pàápàá àwon ìyá) ń kó nínú lítírésò omodé ní èdè Yorùbá, béè ni a tóka sí àwon ìdí tí wón fi ń kó irú ipa tí wón ń kó náà. A tóka sí i pé ohun tí ó ń se atókùn irú lítírésò omodé tí àwon àgbà ń sèdá tí wón sì ń se fún omodé ni ànìyàn àti òrò won nípa ipò tí omo wà nínú ìgbàgbó Yorùbá. Isé yìí fi hàn pé, bí ó ti jé pé àwùjo tí omo wà ló ń sèdá lítírésò, ó sòro láti sòrò lórí lítírésò omodé láìfi ti àwùjo se.
Kí ó lè rorùn fún wa láti se àtúpalè lítírésò omodé ní èdè Yorùbá, a se àmúlè tíórì ìfojú-ìhun-wò. Tíórì yìí ló mú kí ó rorùn fún wa láti tó tìfun-tèdò àwon kókó tí wón hun sínú lítírésò omodé. A se àgbéyèwò orísìírí sìí isé tí àwon òmòwé àti ònkòwé ti se lórí lítírésò omodé ní èdè Yorùbá láti mo ibi tí isé kù sí. Bákan náà, a se ìfòròwérò pèlú àwon olùkó, àwon alábòójútó ilé-isé ìtójú àwon ábóyún àti àwon abiyamo. A bá ìwádìí wá dé ilé-isé B.C.C.S. àti F.R.C.N. ní ìlú Ìbàdàn. A gba àpeere àló àpamò àti àpagbè, ewì àti Orin tí àwon omodé àti àwon àgbà díè fún wa sílè nínú fónrán-ìgbohùn-sílè.
Léyìn èyí ni a se àgbéyèwò òkòòkan àwon ohun tí a ti gbó tí a sì ti gbà sílè láti wo kókó tí wón hun sínú won pèlú ìlò èdè ibè.
Pèlú ìwádìí àti àtúpalè tí a se, a rí i pé òpòlopò onímò àti ònkòwé tó ti sísé lórí lítírésò omodé ní èdè Yorùbá, kò kobiara sí i pé àwon abíyamo máa ń mò-ón-mò se lítírésò fún omo tí ń be nínú oyún. Béè sì ni àwon aboyún ń sèdá lítírésò omodé láti mú kí àlàáfíà àti ìlera wà fún ìyá àti ìkókó tó dì sínú, àti láti fi àníyàn obìnrin hàn nípa omo tí ń be nínú rè. A tún rí i pé èkó tí àwon Yorùbá hun mó lítírésò omodé ni ìwà omolúwàbí, mímo rírì isé, ìmótótó, ìbára-eni-gbé-pò, ìbòwò fún àsà àti ìdàgbàsókè. Ìwádìí yìí tún fún won ní ànfààní láti gbó ìtàn tí àwon àgbà ń so, àní ìtàn tí ó ń so bí eranko, eye àti igi igbó se ń hùwà bí ènìyàn. irú àwon nnkan mérìíìíurí báyìí ní àwon omodé máa ń gbádùn púpò, èyí sì ni àwon àgbà máa ń lò láti kó omodé ní èkó jù lo.
ALÁBÒÓJÚTÓ: Rev. Fr. (Dr.) T. M. Ilésanmí
OJÚ-ÌWÉ: 1-x, 1-259