Descubrimiento d'America
De Biquipedia
O termín descubrimiento d'America s'emplega ta referir-se á la primera plegata decumentata d'europeyos á America con grans consecuenzias istoricas. No estió a primera plegata d'europeyos, porque bi ha indizias que os bikingos plegoron á l'autual Canadá e probablement á los autuals Estatos Unitos en o sieglo XI (de feito, s'atribuye á Erik o Royo lo descubrimiento de Vinland, un 9 d'otubre de l'año 1000, estando lo primer europeyo en pisar America); manimenos, a suya besita no abió efeutos importants en a istoria posterior d'o continent. Por as razons anteriors, se diz descubrimiento d'America á la plegata d'españols comandatos por Cristofo Colombo á una isla d'o mar Caribe. Ta os indichenas americanos no estió un descubrimiento sino lo prenzipio d'una embasión.
Colombo intentaba biachar ta las Indias por una nueba rota enta l'ueste, que le lebará á trobar-se con America o 12 d'otubre de 1492. Á lo prenzipio creyeba aber plegato á un archipielago d'a India en cuentas d'aber descubierto un nuebo continent. Amerigo Vespucci publicó Novus Mundus, en 1504, estando lo primero en esplicar ubiertament que se trataba d'un nuebo mundo. A publicazión tenió un gran esito en Europa. O cartografo Waldseemueller se prezepitó acreditando-lo como lo descubridor d'un continent e metió lo nombre d'America á partir d'Amerigo. En edizions posteriors d'a suya Cosmografía, Waldseemueller cambeó d'opinión, pero lo nombre ya eba feito fortuna.
Cal parar cuenta que o conzeuto de descubrimiento d'America nomás tien sentito dende una prespeutiba eurozentrica, ya que o continent americano yera abitato dende feba milenios (unos 30, alto u baxo). Antimás, como s'ha dito muitas begatas, bi ha ebidenzia istorica que nabegants bikingos ya eban plegato á America en a Edat Meya. De totas trazas, o biache de Colombo establió un binclo definitibo entre Europa e America, que suposó a colonizazión d'o Nuebo mundo por parti d'as potenzias europeyas en os sieglos siguients.