Eyvaz Borçalı

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Eyvaz Borçalı, (Borçalı - Ağaməmmədli 5 May 1938) Azəri şair, tərcüməçi, əməkdar incəsənət xadimidir.


Tərs düşüb könlümdə qəmin düyünü

Yağışsız buludam , buludsuz yağış ,
Nə yerə gərəyəm , nə göyə bəlkə .
Taleyin üstümə tökdüyü qarğış
Könlümdə alqıştək göyərə bəlkə !

Bir közsüz ocağam , ocaqsız közəm ,
Təklikdə heç biri alışmır , neynim .
Bir sözsüz nəğməyəm , nəğməsiz sözəm ,
Təklikdə heç biri danışmır ,neynim .

Tərs düşüb könlümdə qəmin düyünü ,
Kölgəsi gözümdən silinməz olub .
Fəsillər dəyişib sabitliyini ,
Növbə hansınındır , bilinməz olub .

Son baharda mənəm , ilk mayısda sən ,
Ulduzlu səma da eşqimdən izdi .
Hicranın payızdı , bu payızda sən
Ay kimi soyuqsan , Gün kimi isti .

Baxıram qol boyun bəxtəvərlərə ,
Ayağım yerimir , sanki çolağam .
Səsləmir könlümü heç nə heç yerə ,
Bu səsli dünyada batmış qulağam .

Büllur qədəminin səsindən özgə
Heç nə eşitmirəm , heç nə dünyada .
Həsrət cığırında ləngimə tez gəl ,
Bir də səhv eləsəm , keçmə dünyada !



İki mən

Özümün özümdən yoxmuş xəbərim --
İki " Mən " yaşayır mənim içimdə .
İki " Mən " yaşayır ...... lakin hər biri
Bir özgə xislətdə , özgə biçimdə .

Bir tük də yayınmır qırğı gözümdən .
Bir nöqsan görəndə coşub daşıram .
Axırda nəyinsə xatirinə mən ,
Güzəştə gedirəm , razılaşıram .

İki " Mən " yaşayır mənim içimdə --
Biri barışmazlıq , biri mütilik .
İki " Mən " yaşayır mənim içimdə --
Biri inamsızlıq , biri qətilik .

Bir alçaq kürsüyə sinə gərəndə
Axına qoşulub mən əl çalıram .
Vicdanım önündə hesab verəndə
O alçaq ucalır , mən alçalıram .

İki " Mən " vuruşurr mənim içimdə ,
Biri haqqın qulu , biri zinətin .
İkiyə bölünür qüvvəm , gücüm də
Sanki saxlamaqçün müvaziməti .

Bir heçə dönürəm ikiliyimlə ,
İki " Mən "dən biri yıxılmalıdır !
Vuruşur " Mən " , mənim mütiliyimlə ,
Mütilik hər yanda yox olmalıdır !!!


Nə üçündür ?

Ay yalan eşidib düzlük gəzənim ,
Yalana inandın düz nə üçündür ?
Özünü bu qədər yoxuşa saldın
Demirsən heç dərə , düz nə üçündür ?

Acığı , qəzəbi eyləyib peşə ,
Günahsız könlümü çıkirsən şişə .
Ağılla , təmkinlə düzələn işə
Bilmirəm bu qədər hirs nə üçündür ?

Belə də gülləri yonca bilirsən ,
Nahaq yoluşdurub xınca bilirsən .
Madam ki iynəylə sanca bilirsən ,
Daha birdən birə biz nə üçündür ?

Deyirsən yüz çalış , daha yüz elə
Ürəyim səninlə çətin düzələ .
Neynək ki baxmışam beş üç gözələ ,
Gözələ baxmayan göz nə üçündür ?

Demişəm , deyirəm bir də qulaq as :
Ürək bir dənədir , ürək min olmaz !
Könlünü tək sənə veribsə Eyvaz ,
Canım artıq - əskik söz nə üçündür ?


Məsləhət

Haqqın , ədalətin , sözün Allahı
Müdrik babalardan qalma məsəl var :
" Böyük məmləkətdə hökmran şahın
Gözü olmasa da , qulağı olar "

Hansı ölkədəsə , nə vaxtsa çoxdan ,
Çatıb qulağına əlahəzrətin :
Ölkəni götürüb iftira , böhtan ,
Çıxır axırına xalqın , millətin .

O da fikrə gedib , düşünüb bir az ,
Sonra da çağırıb vəzir , vəkili :
- Hara baxırsınız , belə yaramaz ,
Hər yanda iftira , böhtan əkilib .

Ölkəni qoymusuz başlı - başına ,
Böhtan ayaq açıb dünyanı gəzir .
Bu dəm gəlmək üçün şahın xoşuna
Qabağa yeriyir cavan bir vəzir :

Doğru buyurursuz , ey əlahəzrət ,
Bir fərman buraxın qoy hamı bilsin .
İftira gölündə üzməsin millət ,
Böhtan deyənlərin dili kəsilsin !

Təklif bəyənildi .
Elə o gündən
Ölkədə nə qədər dillər kəsildi .
Amma kəsilmədi böhtan kökündən ,
Yenə hər tərəfdən iftira gəldi .

Şah da qəzəblənib ikinci dəfə
Başına topladı vəzir - vəkili .
Capcavan bir vəkil qalxıb bu səfər
Qabağa yeridi boynu bükülü :

- Doğru buyurursuz qibleyi - aləm ,
Gərək təzə fərman kəsərli olsun .
İçimi yandırır çoxdan bu naləm ,
Böhtan deyənlərin boynu vurulsun !

Təklif bəyənildi .
Elə o gündən ,
Boyunlar vuruldu , başlar kəsildi .
Amma kəsilmədi böhtan kökündən ,
Yenə hər tərəfdən iftira gəldi .

Şah üçüncü dəfə hirsli görüşüb ,
Vəzirə , vəkilə bağırdı bar - bar :
- Böhtançı adına böhtana düşüb
Nahaqdan güdaza gedir adamlar .

Hanı qeyrətiniz ? - Deyəndə birdən
Gözünə sataşdı qoca vəkili :
- Ağıllı məsləhət verərdin hərdən ,
Sən niyə susmusan dala çəkilib ?


De niyə yanmırsan halına xalqın ,
Sarayda vəkilsən , yoxsa ki şəkil ?
Nəhayət dilləndi fikirli , dalğın ,
Müdriklər müdriki o qoca vəkil :

- Elə çoxalıb ki , artıb ki daha ,
Adamdan çox olub iftira , böhtan .
Çoxları ağzını qoyub Allaha ,
Zərrəcə çəkinmir fərmandan , şahdan .

Yaman dərindədir , ey şahım kökü
Mübhəm danışığın , gizli nisanın .
Kəsilmək şərtdisə ..... Bircə şərtlə ki ,
Kəsilsin qulağı ...... qulaq asanın !

Belə deyirlər ki həmən məsləhət
Şahın ürəyinə yatıbdı yaman .
Ağgünə çıxıbdı qaragün xilqət ----
Yığılıb ölkədən iftira , böhtan .


Borçalı torpağı

Borçalı torpağı - əzəli sevdam,
Adımı adına yaraşdırmışam.
Könlüm alışanda bir misra qovdan
Odumu oduna yaraşdırmışam .

Bir yanın Babəkər, bir yanın Ləlvər ,
Dərədə bəzəkli xonça kimisən.
Solunda Yağlıca, sağında Qazax,
Quşçu qalasına bağlı gəmisən.

Sükançın olmağa çatmaz qüdrətim ,
Sərnişin olaram göyərtəndə mən .
Üzək , könlümüzdə gəzmək həsrəti ,
Keçək axşam - axşam Sınıq körpüdən .

Xramdan adlayıb qovuşaq Kürə,
Mavigöz Xəzərə yetirsin bizi.
Səfər yelkənini açaq yellərə,
Xəzər ümmanlara ötürsün bizi.

Borçalı torpağı - saz söz ovlağı,
Sazında, sözündə yaşayan diyar!
Boş çalı, Borc Alı adlarını da
Nəsildən - nəsilə daşıyan diyar!

Borçalı torpağı - baxçalı, bağlı
Böyük Vətənimin kiçik gusəsi.
Xatirə keçmişli , ümüd soraqlı
Gözlərim işığı Könlüm şüşəsi...

Axır nıfısimdə, özgə diyarda
Dünyanı təzədən versələr mənə,
İnan istəmərəm, soyuq məzarda
Üç arşın torpağın bəs elər mənə!!!

Axı hər işarən bir tikə qovdan
Odumu oduna qarışdırmışam.
Borçalı torpağı - əzəli sevdam,
Adımı adına yaraşdırmışam.


[redaktə / تحریر] Xarici keçidlər