Şəms Təbrizi

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Şəms Təbrizi şagirid Mövlanə Cəlaləddin Ruminin Divani-Şəms Təbrizi əsərində
Şəms Təbrizi şagirid Mövlanə Cəlaləddin Ruminin Divani-Şəms Təbrizi əsərində

Şəms Təbrizi (1185 -1248) - Azərbaycan sufi-mistik şairi. Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində anadan olmuşdur. Şəms Təbrizi dahi Mövlanə Cəlaləddin Məhəmməd Ruminin bir mütəfəkkir kimi formalaşmasında birbaşa rol oynamışdır. Rumi sonralar ustadı və dostu Şəmsi özünün Divani-Şəms Təbrizi (Şəms Təbrizinin divanı) əsərində əbədiləşdirir. Şəmsin Rumi ilə indiki Türkiyənin Konya şəhərində bir neçə il birgə yaşaması və sonrlar Suriyanın Dəməşq şəhərinə getməsi məlumdur.

Şəmsin Rumini tərk etməsi və tarixin yaddaşından qəfil itməsi və harada vəfat etməsi naməlum olaraq qalır. Bəziləri onun qəbrinin Pakistanın şimalında Ziyarət adlanan yerdə Şimşəl kəndi yaxınlığında olduğunu iddia edir. Bəziləri isə onun Rumi kimi Konyada dəfn olunduğunu bildirirlər. Ruminin Şəmsə olan sonsuz dostluq məhəbbəti və onun ölümündən keçirdiyi dərin sarsıntılar özünü Ruminin musiqi, rəqs və lirik şerlərində ifadə etmişdir. Dostunun ayrılığına dözə bilməyən Rumi Konyanı tərk edir və Şəmsin axtarışı ilə Dəməşqə qədər gedib çıxır. Lakin tezliklə Şəmsin onun özü, yeni onunla ruhən bir olmasını anlayır. İllər ötdükcə Şəms yoxluöu Rumini daha da sarsıdır və bu özünü onun şerlərində açıq-aydın göstərir. O Şəmsi adına uyğun olaraq (Şəms ərəbcədə "Günəş" deməkdir) "Allahın Nuru" adlandırır.

Başqa dillərdə