Şeyxülislam

Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا

Şeyxülislam (və ya; Osmanlı Türkcəsi:Şeyh-ül İslam, Türkiyə Türkcəsi:Şeyhülislam) din ilə əlaqədar konularda en yüksək dərəcədə məlumat və yetkiye sahib olan şəxs mənasına gelir.

Osmanlı Dövləti zamanında şeyxülislam din ilə əlaqədar konularda en yüksək yetkiye sahip dövlet görevlisiydi. Gerektiği zaman dini sorunlarla əlaqədar görüşlerini fitva yayınlayarak açıklardı. Bu fitvalar qanun hökmü taşırlardı.

Qanuni Sultan Süleyman zamanına (1520-1566) qədar şeyxülislamlık tercihinde uyulması zorunlu bir törə, nizam və ya qanun yox ikən, Ebussuud Efendinin hazırladığı bir qanun ilə Rumeli Kazaskerlik vəzifəsindn sonra terfi edilebilen üst bir məqam haline getirildi. Pek nadir olarak Anadolu kazaskerlerinden de şeyxülislamlar görüldü.

Mündəricat

[redaktə / تحریر] Tarixi

Şeyxülislamlık ilk dəfə 1424-cü ildə Molla Fenarîyə bu ünvanın verilmesiyle olub. Son Osmanlı Şeyxülislamı Medeni Nuri Efendi'nin 1922-cü ildə kabinesiyle birlikte istifa etmesi arasındaki 498 il boyunca sürmüştür.

1424 - 1922-ci illəri arasında 131 şeyxülislam 175 dəfə bu məqama təyin edilmişdir. Ebussuud Efendi 29 il ilə en fazla, Memikzade Mustafa Efendi isə 13 saat ilə en az bu məqamda kalan şəxslərdir. 131 adət şeyxülislamın sadəcə dokuzu Türk asıllı dəğəl; Türkler xaricində Arap, Boşnak Gürcü, Çerkez, Arnavut'tur.

1920-ci ildə Ankara'da qurulan Meclis Hükümetinde bu məqam Şeriye və Evkaf Vekaleti adı ilə "Bakanlık" olaraq var olub. Cümhuriyyətin ilanından kısa bir süre sonra 1924-cü ildə laiklik ilkesinin kabul edilmesi sonucu bu bakanlık ləğv olub yərini Diyanet İşleri Başkanlığı aldı.

[redaktə / تحریر] Əhəmmiyəti

Osmanlılar'da Şeyxülislam, ilmiye sınıfının başı sayılıyordu. Klasik Osmanlı dövrində dövlət vəzifəliləri kalemiye, seyfiyeilmiye olmak üzərə üç təsnifatdı. İlmiye sınıfı, indiki Adalet ve Milli Eğitim Bakanlıkları ilə Diyanet İşleri Başkanlığı'nın vəzifələrini üstlenmiş durumdaydı.

Osmanlı tarixinde sadrazam olmak üçün təhsil aranmazdı lakin şeyxülislam olmak hatta bunun ilk basamağı olan kadılık, müftülük və müdərrislik üçün bile, mədrəsələrin en yüksəğini bitirmiş olmak gerekirdi. Bu durum; Osmanlının, şeyxülislamlığa verilen değeri göstermesi açısından oldukça önemlidir.

Fatih Sultan Məhəmməd, qanunnamesinde şeyxülislamı və padşah hocalarını vəzirlərdən üstün tutmaktaydı. Bu qanunnameye görə uləmanın rəisi kabul edilmekle bərabər şeyxülislamın, ilmiye sınıfının başı sayılması 16. əsrin ortalarına doğru gerçekleşmiştir. 16. əsirdə Zenbilli Ali Cemali Efendi, İbn-i Kemal Paşazade ve Ebussuud Efendi gibi kudretli alimlerin bu məqama gelmesiyle şeyxülislamlık daha da önem kazandı. Bilhassa bu üç şəxsiyətin Osmanlı Devleti'nin yüksəlmesinde mühüm katkıları olmuştur.

Yavuz Sultan Səlim zamanında (1512-1520) şeyxülislamdan Ahmed ibni Kemal Paşaya Müftî-yüs-sekaleyn (insan və cinlərə fitva veren) ünvanı verilmiştir.

Başlangıçta kadıaskerlik və muallim-i sultani vəzifələrinə görə ikinci dərəcədə bulunan şeyxülislamlığın, bilhassa İbn-i Kemal (1525-1533) və Ebussuud Efendi (1545-1574)'ye geçmesi ilə daha bir önem kazandığı və kadıaskerliğin üstünde bir vəzifə olaraq kabul edilmişdir.

Şeyhülislamlar içinde müstesna elm adamları, yazıçılar, şairler, hattatlar, bestekârlar və hüquqşünas vardı. Bir çox şeyxülislam verdikleri fitvaları dərc edib hem İslamî elmler, hem de Osmanlı hüquq tarixi bakımından mühüm əsərlər bırakmışlardır.

[redaktə / تحریر] Osmanlı şeyxülislamları

Molla Fenari, Molla Yegan, Fahreddin Acemi, Molla Hüsrev, Molla Gürani, Molla abdülkerim, Çelebi Alaaddin, Efdalzade Hamidüddin, Zembilli Ali Cemali, Kemalpaşazade, Sadullah Sadi, Çivizade Muhyiddin, Hami Abdülkadir, Fenarizade Muhyiddin, Ebussuud, Konyalı Hamid, Kadızade Ahmed, Mollazade Mehmed, Çivizade Hacı Mehmed, Müeyyedzade Abdülkadir, Bostanzade Mehmed, Bayramzade Zekeriyya, Hoca Mehmed Sadeddin, Caferzade Sunullah, Hoca Sadeddinzade, Ebulmeyanin Mustafa, Hoca Sadeddin Mehmed, Yahya Efendi, Ahizade Hüseyin, Ebu Said Mehmed, Muid Ahmed, Hacı Abdurrahman, Mehmed Bahai, Karaçelebizade, Hasanzade Abdurrahman, Memikzade Mustafa, Hocazade Mesud, Hanefi Mehmed, Balizade Mustafa, Bolevi Mustafa, Esiri mehmed, Sunizade, Mimkanizade, Çatalcalı Ali, Ankaravi mehmed, Debbağzade Mehmed, Seyyid Feyzullah, EbuSaid Feyzullah, Sadreddin Sadık, İmam mehmed, Paşmakçızade, Ebezade, mehmed ataullah, İmam Mahmud, Mirza Musa, Menteşzade, Kara ismail, Yenişehirli abdullah, Mirzazade, Paşmakçı abdullah, Ebulhayr, Ebu ishakzade, Durri Mehmed, Feyzullahzade Mustafa, Pirizade, Hayati mehmed, Mehmed Zeyni, Karahalilzade, Mehmed Esad, Seyyid Mürteza, Medeni Mehmed, Mustafa Sabri.Hasan Fethi Efendi.



1. Molla Mehmed Şemseddin Fenari Efendi 1350-1431

2. Molla Fahreddin Acemi Efendi 1460

3. Molla Hüsrev Mehmed Efendi 1480

4. Molla Gürani Ahmed Şemseddin Efendi1416-1488

5. Molla Abdülkerim Efendi 1495

6. Çelebi Arap Alaeddin Efendi 1496

7. Efdalzade Hamidüddin Efendi 1503

8. Zembilli Ali Efendi 1526

9. İbn-i Kemal (Kemal PaşazadeAhmed Şemseddin Efendi) 1468-1534

10. Sadi Sadullah Çelebi Efendi 21.2.1538

11. Koca Çivizade Mehmed MuhiddinEfendi1476-18.9.1547

12. Hamitli AbdülkadirÇelebi Efendi 1548

13. Fenarizade Muhiddin Efendi 1447-1548

14. Mehmed Ebüssü’ud Efendi 1490-1574

15. Hamid Mahmud Efendi 1494-16.10.1577

16. KadızadeAhmed ŞemseddinEfendi 1512-1580

17. Malulzade Mehmed Efendi 1533-14.1.1584

18. Çivizade Hacı Mehmed Efendi 1530-8.5.1587

19. MüeyyedzadeAbdülkadir Efendi 1514-1593

20. Bostanzade Mehmed Efendi 1535-1.4.1593

21. Bayramzade Zekeriya Efendi1514-11.7.1593

22. Hoca Sadeddin Efendi1536-30.9.1599

23. Cafer Efendizade Sunullah Efendi1552-10.4.1612

24. Hoca Sadeddinzade Şerif Mehmed Efendi1568-2.7.1615

25. Ebülmeyamin Mustafa Efendi1546-23.11.1606

26. Hoca Sadeddinzade Mehmed Esat Efendi1570-22.5.1625

27. Şeyhülislam Yahya Efendi1553-27.2.1644

28. Ahizade Mehmed Hüseyin Efendi1572-7.1.1634

29. Ebu Said Mehmed Efendi1593-1662

30. Muid Ahmed Efendi25.4.1647

31. Hacı Abdurrahim Efendi3.2.1656

32. Mehmed Bahai Efendi1595-2.1.1654

33. Karaçelebizade Abdülaziz Efendi1591-10.1.1658

34. Hüsamzade Abdurrahman Efendi1594-1670

35. Memikzade Mustafa Efendi1657

36. Hocazade Mesud Efendi1.8.1656

37. Hanefi Mehmed Efendi1.10.1658

38. Balizade Mustafa EfendiKasım 1662

39. Bolevi Mustafa Efendi1591-Eylül 1675

40. Esiri Mehmed Efendi-12.3.1681

41. Sunizade Mehmed Emin Efendi-Ağustos 1665

42. Minkarizade Yahya Efendi1608-Ocak 1678

43. Çatalcalı Ali Efendi1631-19.4.1692

44. Ankaralı Mehmed Efendi1619-2.11.1687

45. Debbağzade Mehmed Efendi-5.2.1702

46. Seyyid Feyzullah Efendi-2.9.1703

47. Ebu Saidzade Feyzullah Efendi1630-21.10.1698

48. Sadreddinzade Sadık Mehmed Efendi1640-11.11.1709

49. İmam Mehmed Efendi-1728

50. Paşmakçızade SeyyidAli Efendi1638-12.2.1712

51. Ebezade Abdullah Efendi-1714

52. MehmedAtaullah Efendi-1715

53. İmam Mahmud Efendi-1717

54. Mirza Mustafa Efendi1630-1720

55. Menteşezade Abdürrahim Efendi-1718

56. Kara İsmail Naim Efendi1643-1724

57. Yenişehirli Abdullah Efendi-1743

58. Mirzazade Mehmed Efendi-1743

59. Paşmakçızade Abdullah Efendi1680-1732

60. Ebülhayr Ahmed Efendi1665-1741

61. İsmail Efendizade İshakEfendi1679-1734

62. Dürri Mehmed Efendi-1736

63. Feyzullah Efendizade Mustafa Efendi1679-4.3.1745

64. Pirizade Mehmed Sahip Efendi1674-1748

65. Hayatizade Mehmed Emin Efendi-1748

66. Mehmed Zeyni Efendi1667-1750

67. İsmail Efendizade Mehmed Esad Efendi1684-1752

68. Kara Halil Efendizade Mehmed Said Efendi-1754

69. Feyzullah Efendizade Murtaza Efendi1694-1757

70. Vassaf Abdullah Efendi1662-1761

71. Damadzade Feyzullah Efendi1669-1761

72. Dürrizade Mustafa Efendi1702-1774

73. Mehmed Salih Efendi-1761

74. Çelebizade İsmail Âsım Efendi-16.2.1760

75. Hacı Veliyüddin Efendi-25.10.1768

76. Ebubekir Efendizade Ahmed Efendi1685-1769

77. Pirizade Osman Sahip Efendi1710-2.3.1770

78. Mirzazade Mehmed Said Efendi1710-1774

79. Şerifzade Mehmed Şerif Efendi1730-1779

80. İvaz Mehmed Paşazade İbrahim Efendi1719-1797

81. Camgöz Mehmed Emin Efendi1705-1777

82. Vassafzade Mehmed Esad Efendi1707-1778

83. İshak Efendizade Mehmed Şerif Efendi1717-1789

84. Karahisarlı Seyyid İbrahim Efendi1701-19.5.1783

85. Dürrizade Seyyid Mehmed Ataullah Efendi1729-1785

86. Arapzade Ahmed Ataullah Efendi1719-1785

87. Dürrizade Mehmed Ârif Efendi-1810

88. Müftüzade Ahmed Efendi-1791

89. Mekki Mehmed Efendi1714-1797

90. Seyyid Mehmed Kamil Efendi1728-1800

91. Hamidizade Mustafa Efendi1731-1793

92. Seyyid Yahya Tevfik Efendi1715-27.3.1791

93. Reiszade Mustafa Aşir Efendi1728-1804

94. Samanizade Ömer Hulusi Efendi1727-1812

95. Salihzade Ahmed Esad Efendi1737-1814

96. Şerifzade Mehmed Ataullah Efendi1750-1811

97. ArapzadeMehmedÂrif Efendi1738-1825

98. Dürrizade Abdullah Efendi-1822

99. Zeyni Efendi1749-1823

100. Mekkizade Mustafa Âsım Efendi1773-20.11.1846

101. Hacı HalilEfendi-

102. Yasincizade Abdülvahap Efendi1758-1833

103. Sıddikizade Ahmed Reşid Efendi1757-1834

104. Kadızade Mehmed Tahir Efendi1747-1838

105. Ahmed Ârif Hikmet Beyefendi1786-1859

106. Meşrebzade MehmedÂrif Efendi1791-1858

107. Seyyid Mehmed Sadeddin Efendi1798-1866

108. Atıfzade Ömer Hüsameddin Efendi1799-1871

109. Hacı Mehmed Refik Efendi1813-1872

110. Akşehirli Hasan Fehmi Efendi1795-1880

111. Mir Ahmed Muhtar Beyefendi (Mollabey)1807-1882

112. Turşucuzade Hacı Ahmed Muhtar Efendi1882-1875

113. İmam-ı Sultani HafızHasan Hayrullah Efendi1834-1898

114. Hacı Kara Halil Efendi1804-1830

115. Uryanizade Ahmed Esad Efendi1813-1889

116. Bodrumlu Hacı Ömer Lütfi Efendi1817-1896

117. AhmedCemaleddin Efendi1848-1917

118. Mehmed ZiyaeddinEfendi1846-1917

119. PirizadeMehmed Sahip Molla Beyefendi1838-1910

120. ÇelebizadeHüseyin Hüsnü Efendi1849-1911

121. Musa Kazım Efendi1858-1920

122. Abdurrahman Nesib Efendi1842-1913

123. Mehmed Esad Efendi1846-1918

124. Mustafa Hayri Efendi1867-1921

125. Dağıstanlı Ömer Hulusi Efendi1857-

126. Haydarizade İbrahim Efendi1863-1933

127. Tokatlı Mustafa Sabri Efendi1869-1954

128. Dürrizade Abdullah Efendi1867-1923

129. Mehmed Nuri Medeni Efendi1859-1927



Kronolojik sırayla Osmanlı Devleti şeyhülislamları listesi.

  1. Molla Şemsettin Fenari (1424 - 1431)
  2. Molla Yegan (1431 - 1436)
  3. Molla Fahrettin Acemi (1436 - 1460)
  4. Molla Hüsrev (1460 - 1480)
  5. Molla Gurani (1480 - 1488)
  6. Molla Abdülkerim (1488 - 1495)
  7. Alaettin Çelebi (1495 - 1496)
  8. Efdalzade Hamidettin (1496 - 1503)
  9. Zenbilli Ali Efendi (1503 - 1526)
  10. Kemalpaşazade Ahmet Şemsettin Efendi (1526 - 1534)
  11. Sadullah Sadi Efendi (1534 - 1539)
  12. Çivizade Muhittin Mehmet Efendi (1539 - 1542)
  13. Hamidi Abdülkadir Efendi (1542 - 1543)
  14. Fenerizade Muhittin Efendi (1543 - 1545)
  15. Ebussuud Efendi (1545 - 1574)
  16. Hamit Mahmut Efendi (1574 - 1577)
  17. Kadızade Ahmet Şemsettin Efendi (1577 - 1580)
  18. Malulzade Mehmet Efendi (1580 - 1582)
  19. Çivizade Hacı Mehmet Efendi (1582 - 1587)
  20. Müeyyetzade Abdülkadir Efendi (1587 - 1589)
  21. Bostanzade Mehmet Efendi (1589 - 1592)
  22. Bayramzade Hacı Zekeriya Efendi (1592 - 1593)
  23. Bostanzade Mehmet Efendi (1593 - 1598)
  24. Hoca Sadettin Efendi (1598 - 1599)
  25. Hacı Mustafa Sunullah Efendi (1599 - 1601)
  26. Hocasadettinzade Mehmet Çelebi Efendi (1601 - 1603)
  27. Hacı Mustafa Sunullah Efendi (1603)
  28. Ebülmeyamin Mustafa Efendi (1603 - 1604)
  29. Hacı Mustafa Sunullah Efendi (1604 - 1606)
  30. Ebülmeyamin Mustafa Efendi (1606)
  31. Hacı Mustafa Sunullah Efendi (1606 - 1608)
  32. Hocasadettinzade Mehmet Çelebi Efendi (1608 - 1615)
  33. Hocasadettinzade Mehmet Esat Efendi (1615 - 1622)
  34. Zekeriyazade Yahya Efendi (1622 - 1623)
  35. Hocasadettinzade Mehmet Esat Efendi (1623 - 1625)
  36. Zekeriyazade Yahya Efendi (1625 - 1632)
  37. Ahizade Hüseyin Efendi (1632 - 1634)
  38. Zekeriyazade Yahya Efendi (1634 - 1644)
  39. Esatpaşazade Ebu Sait Mehmet Efendi (1644 - 1646)
  40. Muid Ahmet Efendi (1646 - 1647)
  41. Hacı Abdürrahim Efendi (1647 - 1649)
  42. Bahai Mehmet Efendi (1649 - 1651)
  43. Karaçelebizade Abdülaziz Efendi (1651)
  44. Esatefendizade Ebu Sait Mehmet Efendi (1651 - 1652)
  45. Bahai Mehmet Efendi (1652 - 1654)
  46. Esatefendizade Ebu Sait Mehmet Efendi (1654 - 1655)
  47. Hüsamzade Abdurrahman Efendi (1655 - 1656)
  48. Memikzade Mustafa Efendi (1656)
  49. Hocazade Mesut Efendi (1656)
  50. Hanefi Mehmet Efendi (1656)
  51. Balizade Mustafa Efendi (1656 - 1657)
  52. Bolevi Mustafa Efendi (1657 - 1659)
  53. Esiri Mehmet Efendi (1659 - 1662)
  54. Sunizade Seyit Mehmet Emin Efendi (1662)
  55. Minkarizade Yahya Efendi (1662 - 1674)
  56. Çatalcalı Ali Efendi (1674 - 1686)
  57. Ankaravi Mehmet Emin Efendi (1686 - 1687)
  58. Debbağzade Mehmet Efendi (1687 - 1688)
  59. Hacı Feyzullah Efendi (1688)
  60. Debbağzade Mehmet Efendi (1688 - 1690)
  61. Ebusaitzade Feyzullah Feyzi Efendi (1690 - 1692)
  62. Çatalcalı Ali Efendi (1692)
  63. Ebusaitzade Feyzullah Feyzi Efendi (1692 - 1694)
  64. Sadık Mehmet Efendi (1694 - 1695)
  65. İmam Mehmet Efendi (1695)
  66. Hacı Feyzullah Efendi (1695 - 1703)
  67. Paşmakçızade Seyit Ali Efendi (1703)
  68. Yekçeşm Hüseyin Efendi (1703)
  69. İmam Mehmet Efendi (1703 - 1704)
  70. Paşmakçızade Seyit Ali Efendi (1704 - 1707)
  71. Sadık Mehmet Efendi (1707 - 1708)
  72. Ebezade Abdullah Efendi (1708 - 1710)
  73. Paşmakçızade Seyit Ali Efendi (1710 - 1712)
  74. Ebezade Abdullah Efendi (1712 - 1713)
  75. Mehmet Ataullah Efendi (1713)
  76. İmam Mahmut Efendi (1713 - 1714)
  77. Mirza Mustafa Efendi (1714 - 1715)
  78. Menteşzade Abdürrahman Efendi (1715 - 1716)
  79. Ebu İshak İsmail Naim Efendi (1716 - 1718)
  80. Yenişehirli Abdullah Efendi (1718 - 1930)
  81. Mirzazade Şeyh Mehmet Efendi (1730 - 1731)
  82. Paşmakçızade Abdullah Efendi (1731 - 1732)
  83. Damatzade Ebulhayr Ahmet Efendi (1732 - 1733)
  84. Ebuishakzade İshak Efendi (1733 - 1734)
  85. Dürri Mehmet Efendi (1734 - 1736)
  86. Seyit Mustafa Efendi (1736 - 1745)
  87. Pirizade Mehmet Sahip Efendi (1745 - 1746)
  88. Hayatizade Mehmet Emin Efendi (1746)
  89. Seyit Mehmet Zeynelabidin Efendi (1746 - 1748)
  90. Ebuishakzade Mehmet Esat Efendi (1748 - 1749)
  91. Mehmet Sait Efendi (1749 - 1750)
  92. Seyit Murtaza Efendi (1750 - 1755)
  93. Abdullah Vassaf Efendi (1755)
  94. Damatzade Feyzullah Efendi (1755 - 1756)
  95. Dürrizade Mustafa Efendi (1756 - 1757)
  96. Damatzade Feyzullah Efendi (1757 - 1758)
  97. Mehmet Salih Efendi (1758 - 1759)
  98. Çelebizade İsmail Asım Efendi (1759 - 1760)
  99. Hacı Veliyettin Efendi (1760 - 1761)
  100. Tirevi Ahmet Efendi (1761 - 1762)
  101. Dürrizade Mustafa Efendi (1762 - 1767)
  102. Hacı Veliyettin Efendi (1757 - 1768)
  103. Pirizade Osman Sahip Efendi (1768 - 1770)
  104. Mirzazade Seyit Mehmet Sait Efendi (1770 - 1773)
  105. Şerifzade Seyit Mehmet Şerif Efendi (1773 - 1774)
  106. Dürrizade Mustafa Efendi (1774)
  107. İvazpaşazade İbrahim Bey Efendi (1774 - 1775)
  108. Salihzade Mehmet Emin Efendi (1775 - 1776)
  109. Vassafzade Mehmet Esat Efendi (1776 - 1778)
  110. Mehmet Şerif Efendi (1778 - 1782)
  111. Seyit İbrahim Efendi (1782 - 1783)
  112. Dürrizade Seyit Mehmet Ataullah Efendi (1783 - 1785)
  113. İvazpaşazade İbrahim Bey Efendi (1785)
  114. Arapzade Ahmet Ataullah Efendi (1785)
  115. Dürrizade Seyit Mehmet Arif Efendi (1785 - 1786)
  116. Müftizade Ahmet Efendi (1786 - 1787)
  117. Mekki Mehmet Efendi (1787 - 1788)
  118. Seyit Mehmet Kamil Efendi (1788 - 1789)
  119. Mehmet Şerif Efendi (1789)
  120. Hamitzade Mustafa Efendi (1789 - 1791)
  121. Seyit Yahya Tevfik Efendi (1791)
  122. Mekki Mehmet Efendi (1791 - 1792)
  123. Dürrizade Seyit Mehmet Arif Efendi (1792 - 1798)
  124. Mustafa Aşir Efendi (1798 - 1800)
  125. Ömer Hulusi Efendi (1800 - 1803)
  126. Salihzade Ahmet Esat Efendi (1803 - 1806)
  127. Şerifzade Mehmet Ataullah Efendi (1806 - 1807)
  128. Ömer Hulusi Efendi (1807)
  129. Şerifzade Mehmet Ataullah Efendi (1807 - 1808)
  130. Arapzade Mehmet Arif EFendi (1808)
  131. Salihzade Ahmet Esat Efendi (1808)
  132. Dürrizade Seyit Abdullah Efendi (1808 - 1810)
  133. Ömer Hulusi Efendi (1810 - 1812)
  134. Dürrizade Seyit Abdullah Efendi (1812 - 1815)
  135. Mehmet Zeynelabidin Efendi (1815 - 1818)
  136. Mekkizade Mustafa Asım Efendi (1818 - 1819)
  137. Hacı Halil Efendi (1819 - 1821)
  138. Yasincizade Abdülvehhap Efendi (1821 - 1822)
  139. Sıtkızade Ahmet Reşit Efendi (1822 - 1823)
  140. Mekkizade Mustafa Asım Efendi (1823 - 1825)
  141. Kadızade Mehmet Tahir Efendi (1825 - 1828)
  142. Yasincizade Abdülvehhap Efendi (1828 - 1833)
  143. Mekkizade Mustafa Asım Efendi (1833 - 1846)
  144. Ahmet Arif Hikmet Bey Efendi (1846 - 1854)
  145. Meşrepzade Mehmet Arif Efendi (1854 - 1858)
  146. Seyit Mehmet Sadettin Efendi (1858 - 1863)
  147. Atıfzade Ömer Hüsamettin Efendi (1863 - 1866)
  148. Hacı Mehmet Refik Efendi (1866 - 1868)
  149. Hasan Fehmi Efendi (1868 - 1871)
  150. Ahmet Muhtar Molla Bey Efendi (1871 - 1872)
  151. Turşucuzade Ahmet Muhtar Efendi (1872 - 1874)
  152. Hasan Hayrullah Efendi (1874)
  153. Hasan Fehmi Efendi (1874 - 1876)
  154. Hasan Hayrullah Efendi (1876 - 1877)
  155. Kara Halil Efendi (1877 - 1878)
  156. Ahmet Muhtar Molla Bey Efendi (1878)
  157. Uryanizade Ahmet Esat Efendi (1878 - 1889)
  158. Hacı Ömer Lütfi Efendi (1889 - 1891)
  159. Mehmet Cemalettin Efendi (1891 - 1909)
  160. Mehmet Ziyaettin Efendi (1909)
  161. Mehmet Sahip Molla Bey Efendi (1909)
  162. Çelebizade Hüseyin Hüsnü Efendi (1910)
  163. Musa Kazım Efendi (1910 - 1911)
  164. Abdurrahman Nesip Efendi (1911 - 1912)
  165. Mehmet Cemalettin Efendi (1912 - 1913)
  166. Mehmet Esat Efendi (1913 - 1914)
  167. Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi (1914 - 1916)
  168. Musa Kazım Efendi (1916 - 1918)
  169. Ömer Hulusi Efendi (1918)
  170. Haydarizade İbrahim Efendi (1918 - 1919)
  171. Mustafa Sabri Efendi (1919)
  172. Haydarizade İbrahim Efendi (1919 - 1920)
  173. Dürrizade Abdullah Bey Efendi (1920)
  174. Mustafa Sabri Efendi (1920)
  175. Medeni Mehmet Nuri Efendi (1920 - 1922)

[redaktə / تحریر] Xarici keçidlər