Aleksandr Puşkin
Vikipediya, açıq ensiklopediya - ویکیپدیا ، آچیق انسایکلوپدیا
Aleksandr Sergeyeviç Puşkin |
---|
Aleksandr Puşkin
|
Doğumu |
6 İyun 1799 Moskva |
Vəfatı |
Aleksandr Sergeyeviç Puşkin (1799-1837) - dahi rus şair, dramaturq və nasiri, rus ədəbi dilinin reformatoru.
Rus romantik ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi olan Puşkin Rusiyanın ən böyük şairi və müasir rus ədəbiyyatının banisi sayılır.
Əsərlərində xalq danışıq dilindən geniş istifadə etməklə həm doğma dilini zənginləşdirmiş, həm də rus ədəbiyyatına dram, xalq qəhrəmanlıq dastanları və satira kimi həm şifahi-xalq, həm də yazılı ədəbiyyat janrlarının üzvü sintezindən yaratmiş olduğu yeni bir üslub gətirmişdir.
Moskvada anadan olan Puşkin ilk şerini on dörd yaşında ikən yazmış və artıq İmperial Litseyi bitirdiyi illərdə adı Rusiya ədəbi dairələrində tanınmağa başlamışdır. Puşkin sonrakı illərdə sosial islahatlar ideyasına qoşulur və ədəbi-inqilabi dairələrdə mahir natiq kimi tanınmağa başlanır. 1820-ci illərdə onun sosial-siyasi fikirləri Rusiya hakim dairələrinin ciddi təlaşlarına səbəb olur və nəticədə o, imperiyanın uzaq cənub əyalətlərinə sürgün edilir.
Ciddi nəzarət altında olmasına baxmayaraq, özünün ən məşhur əsərini- Boris Godunov dramını məhz bu illərdə yazır. Yevgeni Onegin şe`r-poeması isə 1825-1832 illərdə dövrü şəkildə çap olunur.
Puşkin 1831-ci ildə evləndiyi həyat yoldaşı Natalya Gonçarova ilə birgə sonralar saray cəmiyyətinin yaxın üzvünə çevrilir. 1837-ci ildə ali cəmiyyət üzvləri arasında yoldaşının şairə xəyanət etməsi haqqında ardı-arası kəsilməyən şayələr dolaşmağa başlayır. Puşkin bu şayələrə birdəfəlik son qoymaq üçün adı həyat yoldaşı ilə birgə hallanan Jorj Dantes adlı fransız zabitini duelə çağırır. Puşkin bu dueldə ölümcül yaralanır və iki gün sonra vəfat edir.
Dahi şairin ölümü dünya ədəbiyyatını kədər içində boğur. Azərbaycan dramaturqu Mirzə Fətəli Axundov şairin ölümünə şe`r-mərsiya həsr edir.
[redaktə / تحریر] Bəzi əsərləri

Poemaları
- "Ruslan və Lyudmila" (1817-1820)
- "Qafqaz əsiri" (1820-1821)
- "Qavrilliada" (1821)
- "Ancelo" (1833)
- "Mis atlı" (1833)
Şe`r-roman
- "Yevgeni Onegin" (1823-1838)
Dram əsərləri
- "Boris Qodunov" (1825)
- "Xəsis zadəgan" (1830)
- "Motsart və Salyeri" (1830)
- "Daş qonaq" (1830)
- "Fəlakət zamanı ziyafət" (1830)
- "Su pərisi" (1829-1832)