Андрэй Александровіч

From Вікіпедыя

Андрэй АЛЕКСАНДРОВІЧ (9(22).1.1906, Мінск — 6.1.1963, Падмаскоўе), паэт, перакладчык, публіцыст.

Член ЦВК БССР (19311937), кандыдат у члены ЦК КП(б)Б (19361937).

Cкончыў МБПТ (1925), БДУ (1930). Кіраваў распрацоўкай нарматыўнага руска-беларускага слоўніка (1931—1937). Член-карэспандэнт АН БССР, намеснік старшыні праўлення СП БССР (19341937), дырэктар Інстытута мовы БелАН.

У час рэпрэсій 1929—1931 выступіў супраць "нацдэмаў" (паэма "Цені на сонцы", выступленне на ІІІ пленуме праўлення СП СССР). У час рэпрэсій 1937—1938 арыштаваны (2.7.1938), асуджаны на 15 гадоў лагераў; у 1938—1947 на Крайняй Поўначы, працаваў на будоўлі Нарыльскага металургічнага камбіната. Тэрмін зняволення быў скарочаны да 8 гадоў, і ў 1947 ён выйшаў на волю. У 1948 яму забаранілі працаваць у друку. Быў зноў арыштаваны 26.2.1949 і сасланы ў Краснаярскі край. Рэабілітаваны ў 1955. Потым жыў і працаваў у Мінску. Памёр у санаторыі ў Падмаскоўі. Пахаваны ў Мінску.

Змест

[правіць] У літаратуры

Адзін з арганізатараў літаратурнага аб'яднання "Маладняк". Рэдактар часопіса "Малады араты" (1925), працаваў у рэдакцыях розных рэгіянальных і мінскіх выданняў ("Наш працаўнік", "Чырвоная Полаччына", "Бальшавік Беларусі", "Заклік"). Першыя паэтычныя зборнікі "Па беларускім бруку", "Прозалаць". Паэма "Цені на сонцы" (1930), прысвечаная выкрыванню "нацдэмаў". У 1947-48, да забароны займацца літаратурнай дзейнасцю, літсупрацоўнік шматтыражкі Мінскага трактарнага завода.

У друку карыстаўся псеўданімамі: А.А-віч, А.Андр., Андр. Ал-іч, А.Худніцкі, Чыгуначнік Бэцін.

Яшчэ ў гады 1-й сусветнай вайны стаў удзельнікам хору У.Тэраўскага. Наведваў "Беларускую хатку".

[правіць] Творы

  • Збор твораў. Т. 1-2. Мн., 1963; Творы. Мн., 1981.

[правіць] Літаратура

  • Да дзесяцігоддзя творчай працы Андрэя Александровіча: Спіс літаратуры // Кніга масам. 1932, № 1; БП, т. 1.

[правіць] Крыніцы

  • Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1794-1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т.2. - Мн:, 2003. ISBN 985-6374-04-9