Нептун (планета)

From Вікіпедыя

Нептун і тры яго спадарожнікі, здымак з КТ "Хабл" (сапраўдныя колеры).
Нептун і тры яго спадарожнікі, здымак з КТ "Хабл" (сапраўдныя колеры).

НЕПТУН, планета ў Сонечнай сістэме, 8-я[1] планета паводле адлегласці ад Сонца, адна з 4 планет-газавых гігантаў Сонечнай сістэмы.

Назва паходзіць ад імя бога мора ў старажытна-рымскай міфалогіі.

Дыяметр: 49550[2] км (3,9 зямных) ; Маса: 17,2 зямных ; Перыяд абарачэння: 19,2 гадз.[3] ; Арбітальны перыяд: 165 г. ; Адлегласць ад Сонца: 30 а.а.

З Зямлі планету можна бачыць як зорку 8-й велічыні.

Відавочна, планета мае ядро з цвёрдых парод, акружанае вадкай мантыяй з вады, метану і аміяку, акружанае паўвадкай атмасферай з вадароду і гелію.

Астранамічны знак Нептуна

Галілеа Галілей назіраў планету, але палічыў яе зоркай (28.12.1612, 27.1.1613). У далейшым, Нептун візуальна назіралі, але лічылі зоркай, астраномы Лаланд (1795), Дж. Гершэль (1830), Фон Ламант (1846[4]).

Пасля адкрыцця Урана і аналізу адхіленняў ў яго арбітальным руху, наяўнасць яшчэ адной планеты за яго арбітай была матэматычна прадказана, незалежна адзін ад аднаго, У. Левер’е і Дж. К. Адамсам (1846). Адамс перадаў свае разлікі Брытанскаму Каралеўскаму астраному Дж. Эйры, які, аднак, не пачаў назіранняў раней, чым праз год. Тымчасам, Левер’е перадаў свае разлікі ў Берлінскую абсерваторыю, і астраномы І. Гале і Г. д’Арэст знайшлі Нептун у прадказаным месцы ў сузор’і Вадалея меней чым за гадзіну. Такім чынам, Левер’е стаў афіцыйным адкрывальнікам планеты Нептун (23.9.1846). Вялікі аб’ём візуальнай інфармацыі пра планету быў атрыманы ад мімалёту КА "Вояджэр-2" (1989) і працы касмічнага тэлескопа "Хабл".

[правіць] Сістэма Нептуна

У плоскасці экватара планеты абарочваюцца не меней за 3 слабыя колцы.[5]

Налічваецца 11 вядомых спадарожнікаў[6].

У адным з пунктаў Лагранжа на арбіце Нептуна пацверджана наяўнасць некалькіх траянскіх астэроідаў, і лічыцца, што іх існуе яшчэ больш.[7]

[правіць] Адметнасці

У атмасферы планеты існуюць трывалыя ўтварэнні, называные Вялікімі Цёмнымі Плямамі.[8] Прырода невядомая.

Спадарожнік Трытон рухаецца вакол Нептуна па рэтраграднай арбіце. Гэта лічыцца магчымым довадам таго, што некалі Трытон абарочваўся вакол Сонца ў падвойнай сістэме, і быў захоплены Нептунам.



  1. Плутон, які да нядаўняга часу лічыўся планетай, на пэўных частках сваёй арбіты бывае бліжэйшым да Сонца, напр. у 1979 – 11.2.1999.
  2. Дадзеныя 1999 г.
  3. Дадзеныя 1999 г.
  4. Літаральна за некалькі дзён да афіцыйнага адкрыцця.
  5. Да атрымання дадзеных з КА "Вояджэр-2", колцы лічыліся няцэлымі (1989).
  6. Паводле розных крыніц (2005).
  7. Neptune Linked to Potential Swarm of Asteroids, 15.6.2006 // SPACE.COM
  8. Па аналогіі з Вялікай Чырвонай Плямай Юпітэра.