Валадар Глебавіч
From Вікіпедыя
Валадар Глебавіч (1090-я — пасля 1167), князь менскі 1151 - 1158; 1162 - 1167/1183), князь полацкі (1167). Сын мінскага князя Глеба Усяславіча, брат Расціслава Глебавіча. Вёў барацьбу за ўстанаўленне дамінуючага становішча Менска ў Полацкай зямлі, выкарыстоўваючы для гэтага атрады літоўцаў.
5 чэрвеня 1135 года ажаніўся, верагодна другім шлюбам, з Рыксай дачкой Баляслава III Крываротага.
З 1151 года, калі яго брат Расціслаў быў полацкім князем, Валадар валодаў Мінскам, трымаў у турме Рагвалода-Васілія. 23 кастрычніка 1157 года выдаў замуж сваю дачку Сафію за караля Даніі Вальдэмара I. Магчыма гэта было вынікам нейкага пагаднення паміж Даніяй і Полацкай зямлёй.
У 1158 годзе быў вымушаны вызваліць Рагвалода-Васілія, які хутка захапіў Друцк выгнаўшы адтуль пляменніка Валадара - Глеба Расціславіча. Валадар разам з Расціславам удзельнічаў у паходзе на Друцк, але не здолеўшы захапіць яго браты заключылі мір з Рагалодам-Васіліем. У тым жа 1158 палачане выгналі Расціслава з Полацка і ён вярнуўся ў Менск. Полацкім князем з 8 ліпеня 1158 года зноў стаў Рагвалод-Васілій, які ў саюзе з смаленскімі князямі пайшоў супраць Глебавічаў. Забраўшы ў іх Ізяслаўль і перадаўшы яго сваім саюзнікам Давыдавічам, пратрымаўшы ў безвыніковай 10-дзённай аблозе Мінск заключыў з Расціславам мір. Валадар жа не заключаў міру з Рагвалодам-Васіліем, бо ў гэты час «ходяше под Литвою в лесех» - недзе ў Менскім княстве на памежжы з літоўцамі.
У 1159 годзе Глебавічы вярнулі сабе Ізяслаўль захапіўшы Давыдавічаў – Брачыслава і Валодшу, пасадзіўшы іх у мінскую турму. У выніку гэтага ў 1160 годзе Рагвалод-Васілій наладзіў новы паход на Мінск – Давыдавічы былі вызваленыя і ім быў вернуты Ізяслаўль.
У 1161 годзе Рагвалод-Васілій па нейкіх прычынах зноў ваяваў з Глебавічамі, але безвынікова. Недзе ў той жа час памёр Расціслаў і Валадар стаў мінскім князем. У 1162 годзе Рагвалод-Васілій зноў прыйшоў к Мінску, у іншых летапісах напісана, что к Гарадцу, супраць Валадара. Аблога Мінска (або Гарадца) Рагвалодам-Васіліем была безвыніковай, у час начной вылазкі Валадар у войску якога была шмат літоўцаў нанёс палачанам цяжкую паразу – шмат іх было забіта, яшчэ болей трапіла ў палон. Рагвалод-Васілій ўратаваўся уцёкамі ў Слуцк, больш у Полацак не вярнуўся, а пайшоў княжыць у Друцк. Полацкі сталец заняў Усяслаў Васількавіч.
У 1167 Валадар з войскам у якім была шмат літоўцаў выступіў супраць Усяслава Васількавіча, перамог яго ў бітве і заняў полацкі сталец, заключыўшы з полацкім вечам умовы і замацаваўшы іх цалаваннем крыжа. Затым накіраваўся на Віцебск, куды ўцёк Усяслаў, але даведаўшыся, што на дапамогу віцяблянам ідзе смаленскі князь Раман, вярнуўся ў свае землі. Гэта паклала канец актыўнай дзейнасці Валадара па ўзвышэнні Мінска і аб’яднанні Полацкай зямлі, але ён вёў інтрыгі – напрыклад у тым жа 1167 годзе разам з Вячкам Святаславічам дапамог наўгародцам паслаць у Кіеў весткі аб нападзе на іх смаленцаў, суздальцаў і палачан. Больш у крыніцах не згадваецца.
[правіць] Нашчадкі
- Сафія Валадараўна (каля 1140 – 1198)
- Уладзімірка Валадаравіч (1140-я - 1216)
- Васілька Валадаравіч (1140-я - 1222)
Папярэднікі | Тытул | Наступнікі |
Расціслаў Глебавіч | Князь менскі 1151 – 1158 |
Расціслаў Глебавіч |
Усяслаў III | Князь полацкі 1167 – 1167 |
Усяслаў III |
Расціслаў Глебавіч | Князь менскі 1162 – 1167/1183 |
Уладзімірка Валадаравіч |
[правіць] Літаратура
- Алексеев Л.В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества Х-XIII вв. -М., 1975.
- Загарульскі Э.М. Заходняя Русь: ІХ–ХІІІ ст.: Вучэб. дапам. Мн., 1998, -260с.