Дынаміка ландшафтаў
From Вікіпедыя
Дынаміка ландшафтаў -- сукупнасць працэсаў змен ландшафтаў, пры якім кольскасныя змены пераходзяць у якасныя. Дынаміка можы быць выпадковай і заканамернай, зварачальнай и незварачальнай, прагрэсіўнай і рэгрэсіўнай, аднаўленчай, эвалюцыйнай и г.д. Працэс дынамикі рэалізуецца праз стан і змены ландшафтаў.
Блізкае паняцце развіццё ландшафтаў, якое уяўляе сабой незварачальную, накіраваную і заканамернае змену прыродна-тэрытарыяльнага комплекса, якая абумоўлена ўзаемадзеяннем унутраных і знешніх фактараў. Развіццё таксама рэалізуецца праз стан і змены ландшафта.
Існуюць шэраг пунктаў гледжання на суадносіны паняццяў дынамікі і развіцця ландшафтаў:
- Дынаміка ландшафтаў -- гэта рух пераменных станаў у межах аднаго інварыянта. Працэсы, якія яе выклікаюць у шмат якіх выпадках зварачальныя. Развіццё звязана са зменай структуры ландшафта (геасістэмы). Гэты пастулат прапанаваны В. Б. Сачавай і падтрыманы А. Г. Ісачэнкай, А. А. Крауклісам, А. А. Макунінай і інш.
- Дынаміка -- гэта змены, якія носяць зварачальны характар (звычайна цыклічны) (А. Г. Ісачэнка)
- Паняцця дынамікі і развіцця тоесныя (В. І. Арлоў, Ф. Н. Мількоў).
- Дынамика -- гэта любыя змены ў ландшафцеб а развіццё -- толькі накіраваныя, заканамерныя і незварачальныя (І. І. Мамай).
Да прычын дынамікі ландшафтаў адносят
- знешнія: абмен рэчывам і энергіей с суседнімі ландшафтамі, уздзеянне чалавека, энергія Сонца, атмасферная цыркуляцыя эндагенныя праявы;
- унутраныя: патокі рэчыва і энергіі паміж кампанентамі самаго ландшафта.