Сілезская мова

From Вікіпедыя

Сілезская (ślůnsko godka)
Ужываецца ў: Польшчы, Чэхіі, Германіі, ЗША і іншых краінах
Рэгіён:
Колькасць носьбітаў: каля 1,25 мільёна
Класіфікацыя: Індаеўрапейская

 Славянская
  Заходнеславянская
    Сілезская мова

Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў: непрызнаная
Рэгулюецца: -
Код мовы
ISO 639-1 няма
ISO 639-2(B) sli
ISO 639-2(T) sli
SIL SLI

Сілезская мова (па-сілезску: ślůnsko godka, польск.: Język śląski or Dialekt śląski) разглядаецца як дыялект польскай мовы альбо як асобная заходне-славянская мова, блізкая да чэшскай і польскай моваў. Як можна даведацца з каталогу Ethnologue, гэта верхне-сілезскі дыялект польскай мовы, на якім размаўляюць польскія сілезцы з Верхняй Сілезіі.

Змест

[правіць] Распаўсюджанне

Большасць карыстальнікаў гэтай мовы насяляюць Верхнюю Сілезію, падзеленую на дзве часткі - паўднёва-заходнюю частку Польшчы і паўночна-ўсходнюю частку Чэхіі. У цяперашні час па-сілезску размаўляюць на тэрыторыі паміж гістарычнай мяжою Сілезіі на ўсходзе і лініяй, праведзенай праз Сыцаў і Пруднік на захадзе, а таксама і ў іншых месцах.

Па выніках апошняга перапісу насельніцтва, праведзенага ў Польшчы (2002), прыблізна 70000 чалавек назвалі сілезскую мову роднай, а таксама прыблізна 170000 чалавек назваліся сілезцамі па нацыянальнасці. Наогул, агульная колькасць носьбітаў гэтай мовы (большасць з каторых не вызнае яе за асобную мову) перавышае два мільёны чалавек. Таксама налічваецца каля 100000 сілезскамоўных (цешынска-сілезскамоўных), якія жывуць у Чэхіі; Цэшынска-сілезскі дыялект шырока распаўсюджаны і на тэрыторыі Польшчы, у Цешынскай Сілезіі. 10878 чалавек з Чэхіі лічаць сябе сілезцамі па нацыянальнасці. Акрамя Польшчы і Чэхіі, на сілезскай мове размаўляюць і ў іншых частках свету.

[правіць] Дыялект альбо мова?

Пункты гледжання на гэтае пытанне ў розных даследчыкаў кардынальна розняцца. Гэтае пытанне стаіць і перад шэраговымі карыстальнікамі мовы, бо частка яе носьбітаў не прызнае яе за мову, а лічыць дыялектам польскай мовы, але частка носьбітаў вызнаюць сябе сілезцамі і лічаць сілезскую мову адрознай ад польскай.

Калі класіфікаваць яе як дыялект, то гэта самы самастойны з усіх польскіх дыялектаў. Калі лічыць яе асобнай мовай, то трэба прызнаць яе блізкую сувязь з польскай і чэшскай мовамі, з вялікім уплывам нямецкай мовы.

[правіць] У Вікіпедыі

Хоць і былі спробы адкрыць Вікіпедыю на сілезскай мове, але запыт на стварэнне такога праекта не быў задаволены. У польскай Вікіпедыі ёсць некалькі артыкулаў, напісаных на сілезскай мове.

[правіць] Прыклад тэксту

Вось прыклад вершаванкі на сілезскай мове:

Pjerůn

Jasny pjerůn ščilou z ńeba

Zaroz śe přežegnać čeba.


Пераклад на беларускую мову:

Пярун

Яркі пярун стрэльнуў з неба -

Зараз жа перажагнуцца трэба.

[правіць] Глядзіце таксама

[правіць] Спасылкі