Царкоўнаславянская мова
From Вікіпедыя
ЦАРКОЎНАСЛАВЯНСКАЯ МОВА, старацаркоўнаславянская мова, стараславянская мова, мова клерыкальных кніг, перакладзеных Кірылам і Мяфодам у 9 ст., а таксама мова пазнейшых помнікаў славянскай пісьменнасці, якія ствараліся на ўзор гэтых перакладаў. Розныя назвы датычацца розных лакалізацый.
[правіць] Стараславянская мова
Стараславянская мова, мова самых старажытных вядомых славянскіх пісьмовых помнікаў (10—11 ст.). У яе аснове ляжаў паўднёваславянскі салунскі дыялект, аднак з самага пачатку стараславянская мова насіла характар міжнароднага моўнага субстрату, зразумелага ўсім славянскім плямёнам.
[правіць] Старацаркоўнаславянская мова
У далейшым стараславянская мова атрымала назву "царкоўнаславянская мова", яшчэ пазней — "старацаркоўнаславянская мова" (гл. Падзел царкоўнаславянскай мовы).
Царкоўнаславянская мова была мовай помнікаў славянскай пісьменнасці, якія ствараліся на ўзор перакладаў Кірыла і Мяфода, аднак набылі мяcцовыя асаблівасці. Таму ў лінгвістычнай літаратуры сустракаюцца тэрміны "царкоўнаславянская мова усходнеславянскага ізводу (рэдакцыі)", "царкоўнаславянская мова балгарскай, македонскай, сербскай, харвацкай глагалічнай рэдакцыі".
[правіць] Царкоўнаславянская мова
Каб дадаткова адрозніваць царкоўнаславянскую мову пазнейшых часоў, быў уведзены падзел на старацаркоўнаславянскую мову (мова помнікаў пісьменнасі 10—11 ст.) і царкоўнаславянскую мову (мова больш сучасных, аж да 19 ст., помнікаў царкоўнаславянскай пісьменнасці).
- Будзько І. Гістарычная лінгвістычная тэрміналогія: генезіс, дублетнасць і перспектывы развіцця // Гістарычны альманах. Том 9. 2003. — Гродна, 2003. С.164—168.
Славянскія мовы | |||
Усходнія: | • старажытнаўсходнеславянская † • русінская † | старажытнанаўгародская † | стараруская † • беларуская | руская | руснацкая | украінская |
||
Заходнія: | • кашубская | лужыцкія: верхняя - ніжняя | палабская † | польская | славацкая | чэшская | ||
Паўднёвыя: | • царкоўнаславянская • балгарская | македонская | сербахарвацкія: баснійская - сербская - харвацкая - чорнагорская | славенская |
||
Іншыя: | • праславянская † • змешаныя: суржык | трасянка • піджыны: русэнорск † | кяхцінская † • штучныя: словіа |
||
† - мёртвыя мовы |