Пелин

от Уикипедия, свободната енциклопедия

За село Пелин в Област Кърджали вижте Пелин (село).

Пелин
Див пелин (Artemisia vulgaris)
Див пелин (Artemisia vulgaris)
Класификация
царство:  Растения   Plantae
отдел:  Покритосеменни   Magnoliophyta
клас:  Двусемеделни   Magnoliopsida
разред:    Asterales
семейство:  Сложноцветни   Asteraceae
род:  Пелин   Artemisia
Видове:

Вижте текста

Пелин (Artemisia) е голям и разнообразен род двусемеделни растения с около 180 вида, принадлежащ към семейството на маргаритката, Сложноцветни (Asteraceae). Включва издържливи треви и полухрасти, известни с етеричните си масла. Те растат в областите с умерен климат в Северното полукълбо, обикновено в сухи и полусухи хабитати. Папратовидните листа на много видове са покрити с бели власинки.

Родът съдържа много добре известни видове като див пелин, тарос (естрагон) и божо дръвче (катриника). Ароматните листа на много видове са лечебни, някои се изпозлват за подправка, а други са важни пасищни култури. Всички типове пелин имат изключително горчив вкус.

Обикновения пелин (Artemisia absinthium), съдържащ туйон, се използва за приготвяне на абсент. Въпреки че е използван в абсента, рафинираният пелин е невротоксин.

Някои пелини са градински декоративни растения, като тези, които са с по-дребни листа, се използват за подстригани бордюри. Всички пелини са най-издържливите в свободно-отводняваща се пясъчна почва, ненаторени и напълно изложени на слънце.

Някои видове пелин се изпозлват за храна от ларвите на няколко вида Lepidoptera.

[редактиране] Употреба

Обикновеният пелин е използван за отблъскване на бълхи и молци, както и за овкусяване на бира и вино. Аперитивът „вермут“ (от немскотоWermut“ — пелин) е вино, овкусено с ароматични билки, но първоначално с пелин. Използва се в медицината като тонизиращо, стомашно, антипиретично и и противоглистно средство. Произлиза от Европа и Сибир, а сега е широко разпространено и в САЩ.

Artemisia arborescens L. (дървесен пелин, или шиба на арабски) е много горчива билка, произлизаща от Близкия Изток, която се използва за чай, обикновено с мента. Може би има някакви халюциногенни свойства.

Поради горчивината на всички части на растенията, те са използвани от дойките за отбиване на кърмачетата. „Горчив като пелин“ е често употребяван израз. Шекспир също споменава пелина в Хамлет.

[редактиране] Културни асоциации

Пелинът (апсинтос в гръцкия текст) е „името на звездата“ в Откровение на свети Йоан (8:11) (каи то онома ту астерос легетаи хо Аспинтос) за която Йоан Богослов има видение, че е хвърлена от ангела и пада във водата, правейки я непоносимо горчива. Освен в Откровението на Йоан, в Библията има още осем други споменавания, което говори, че пелинът е бил често срещан в района и че неприятният му вкус е бил познат под формата на напитка, използвана за определени нужди.

Някои автори мислят, че Чернобил се превежда като „пелин“ в горния смисъл на „Апсинтос“ от Артемисия абсинтум (обикновен пелин). Всъщност верният превод е „див пелин“ (Artemisia vulgaris), понякога наричан „обикновен пелин“. (Виж Чернобил#Топонимия.)

В руската култура поради факта, че различните видове пелин се използват често като лечебни растения и техният горчив вкус се свързва с лечебните им въздействия, пелинът се разглежда като символ на „горчивата истина“, която трябва да бъде приета от заблудения (често самозаблудил се) човек. Този символ е придобил особена острота в съвременната руска поезия, в която често се среща темата за загубата на илюзорни вярвания в различни идеологии.

[редактиране] Видове

  • Artemisia abrotanum (божо дръвче, катриника)
  • Artemisia absinthium (обикновен пелин)
  • Artemisia adamsii
  • Artemisia afra
  • Artemisia alaskana
  • Artemisia alba
  • Artemisia alcockii
  • Artemisia aleutica
  • Artemisia amoena
  • Artemisia annua (едногодишен пелин)
  • Artemisia araxina
  • Artemisia arbuscula
  • Artemisia arctica
  • Artemisia arctisibirica
  • Artemisia arenaria
  • Artemisia arenicola
  • Artemisia argentea
  • Artemisia argyi
  • Artemisia argyrophylla
  • Artemisia armeniaca
  • Artemisia aromatica
  • Artemisia aschurbajewii
  • Artemisia australis
  • Artemisia austriaca
  • Artemisia avarica
  • Artemisia badhysi
  • Artemisia balchanorum
  • Artemisia baldshuanica
  • Artemisia bargusinensis
  • Artemisia bejdemaniae
  • Artemisia biennis
  • Artemisia bigelovii
  • Artemisia borealis
  • Artemisia borotalensis
  • Artemisia bottnica
  • Artemisia caespitosa
  • Artemisia californica
  • Artemisia camelorum
  • Artemisia campestris
  • Artemisia cana
  • Artemisia canadensis
  • Artemisia capillaris
  • Artemisia carruthii
  • Artemisia caucasica
  • Artemisia chamaemelifolia
  • Artemisia cina
  • Artemisia ciniformis
  • Artemisia coarctata
  • Artemisia commutata
  • Artemisia compacta
  • Artemisia cuspidata
  • Artemisia czukavinae
  • Artemisia daghestanica
  • Artemisia demissa
  • Artemisia depauperata
  • Artemisia deserti
  • Artemisia desertorum
  • Artemisia diffusa
  • Artemisia dimoana
  • Artemisia dolosa
  • Artemisia douglasiana
  • Artemisia dracunculus (тарос, естрагон)
  • Artemisia dubia
  • Artemisia dubjanskyana
  • Artemisia dumosa
  • Artemisia elongata
  • Artemisia eremophila
  • Artemisia feddei
  • Artemisia fedtschenkoana
  • Artemisia ferganensis
  • Artemisia filifolia
  • Artemisia flava
  • Artemisia franserioides
  • Artemisia freyniana
  • Artemisia frigida
  • Artemisia fulvella
  • Artemisia furcata
  • Artemisia galinae
  • Artemisia glabella
  • Artemisia glacialis
  • Artemisia glanduligera
  • Artemisia glauca
  • Artemisia glaucina
  • Artemisia globosa
  • Artemisia globularia
  • Artemisia glomerata
  • Artemisia gmelinii
  • Artemisia gnaphalodes
  • Artemisia gorjaevii
  • Artemisia gracilescens
  • Artemisia gurganica
  • Artemisia gypsacea
  • Artemisia halodendron
  • Artemisia halophila
  • Artemisia heptapotamica
  • Artemisia hippolyti
  • Artemisia hololeuca
  • Artemisia hulteniana
  • Artemisia incana
  • Artemisia insulana
  • Artemisia insularis
  • Artemisia integrifolia
  • Artemisia issykkulensis
  • Artemisia jacutica
  • Artemisia japonica
  • Artemisia juncea
  • Artemisia karatavica
  • Artemisia karavajevii
  • Artemisia kaschgarica
  • Artemisia kauaiensis
  • Artemisia keiskeana
  • Artemisia kelleri
  • Artemisia kemrudica
  • Artemisia knorringiana
  • Artemisia kochiiformis
  • Artemisia koidzumii
  • Artemisia kopetdaghensis
  • Artemisia korovinii
  • Artemisia korshinskyi
  • Artemisia krushiana
  • Artemisia kulbadica
  • Artemisia kuschakewiczii
  • Artemisia laciniata
  • Artemisia laciniatiformis
  • Artimisia lactiflora
  • Artemisia lagocephala
  • Artemisia lagopus
  • Artemisia latifolia
  • Artemisia ledebouriana
  • Artemisia lehmanniana
  • Artemisia leontopodioides
  • Artemisia lessingiana
  • Artemisia leucodes
  • Artemisia leucophylla
  • Artemisia leucotricha
  • Artemisia lindleyana
  • Artemisia lipskyi
  • Artemisia littoricola
  • Artemisia longifolia
  • Artemisia ludoviciana
  • Artemisia macilenta
  • Artemisia macrantha
  • Artemisia macrobotrys
  • Artemisia macrocephala
  • Artemisia macrorhiza
  • Artemisia maracandica
  • Artemisia maritima (морски пелин)
  • Artemisia marschalliana
  • Artemisia martjanovii
  • Artemisia mauiensis
  • Artemisia maximovicziana
  • Artemisia medioxima
  • Artemisia messerschmidtiana
  • Artemisia michauxiana
  • Artemisia mogoltavica
  • Artemisia mongolica
  • Artemisia mongolorum
  • Artemisia montana
  • Artemisia mucronulata
  • Artemisia multisecta
  • Artemisia namanganica
  • Artemisia nesiotica
  • Artemisia nigricans
  • Artemisia norvegica
  • Artemisia nova
  • Artemisia obscura
  • Artemisia obtusiloba
  • Artemisia oelandica
  • Artemisia olchonensis
  • Artemisia oliveriana
  • Artemisia opulenta
  • Artemisia packardiae
  • Artemisia pallasiana
  • Artemisia palmeri
  • Artemisia palustris
  • Artemisia pannosa
  • Artemisia papposa
  • Artemisia parryi
  • Artemisia pattersonii
  • Artemisia pectinata
  • Artemisia pedatifida
  • Artemisia pedemontana
  • Artemisia persica
  • Artemisia pewzowii
  • Artemisia phaeolepis
  • Artemisia polysticha
  • Artemisia pontica (понтийски пелин)
  • Artemisia porrecta
  • Artemisia porteri
  • Artemisia prasina
  • Artemisia proceriformis
  • Artemisia prolixa
  • Artemisia punctigera
  • Artemisia purshiana
  • Artemisia pycnocephala
  • Artemisia pycnorhiza
  • Artemisia pygmaea
  • Artemisia quinqueloba
  • Artemisia remotiloba
  • Artemisia rhodantha
  • Artemisia rigida
  • Artemisia rothrockii
  • Artemisia rubripes
  • Artemisia rupestris
  • Artemisia rutifolia
  • Artemisia saissanica
  • Artemisia saitoana
  • Artemisia salsoloides
  • Artemisia samoiedorum
  • Artemisia santolina
  • Artemisia santolinifolia
  • Artemisia santonica
  • Artemisia saposhnikovii
  • Artemisia schischkinii
  • Artemisia schmidtiana
  • Artemisia schrenkiana
  • Artemisia scoparia
  • Artemisia scopiformis
  • Artemisia scopulorum
  • Artemisia scotina
  • Artemisia senjavinensis
  • Artemisia selengensis
  • Artemisia semiarida
  • Artemisia senjavinensis
  • Artemisia sericea
  • Artemisia serotina
  • Artemisia serrata
  • Artemisia spinescens
  • Artemisia sieversiana
  • Artemisia skorniakowii
  • Artemisia sogdiana
  • Artemisia songarica
  • Artemisia spicigera
  • Artemisia splendens
  • Artemisia stelleriana
  • Artemisia stenocephala
  • Artemisia stenophylla
  • Artemisia stolonifera
  • Artemisia subarctica
  • Artemisia subchrysolepis
  • Artemisia sublessingiana
  • Artemisia subsalsa
  • Artemisia subviscosa
  • Artemisia succulenta
  • Artemisia suksdorfii
  • Artemisia sylvatica
  • Artemisia szowitziana
  • Artemisia tanacetifolia
  • Artemisia taurica
  • Artemisia tenuisecta
  • Artemisia terrae-albae
  • Artemisia tianschanica
  • Artemisia tilesii
  • Artemisia tomentella
  • Artemisia tournefortiana
  • Artemisia transbaicalensis
  • Artemisia transiliensis
  • Artemisia trautvetteriana
  • Artemisia tridentata
  • Artemisia triniana
  • Artemisia tripartita
  • Artemisia turanica
  • Artemisia turcomanica
  • Artemisia umbelliformis
  • Artemisia unalaskensis
  • Artemisia vachanica
  • Artemisia valida
  • Artemisia verlotiorum
  • Artemisia viridis
  • Artemisia vulgaris (див пелин)