Уругвай
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
|
|||||
Нацыянальны дэвіз: Libertad o Muerte | |||||
![]() |
|||||
Афіцыйная мова | гішпанская | ||||
Сталіца | Монтэвідэа | ||||
Найбуйнейшы горад | Монтэвідэа | ||||
Урад
Прэзыдэнт
|
Дэмакратычная Рэспубліка Табарэ Васкес |
||||
Плошча - Агульная - % вады |
90 месца ў сьвеце 176.220 км2 1,5 |
||||
Насельніцтва - Агульнае (2005) - Шчыльнасьць |
130 месца ў сьвеце 3.463.000 19/км² |
||||
СУП - Агульны (2005) - на душу насельніцтва |
90 месца ў сьвеце $ 32.960 мільёнаў $ 9.600 |
||||
Валюта | Уругвайскі пэса (UYU ) |
||||
Часавы пас - улетку |
(UTC-3) (UTC-2) |
||||
Незалежнасьць |
25 жніўня 1825 году | ||||
Дзяржаўны гімн | Paraguayos, República o Muerte | ||||
Аўтамабільны знак | |||||
Дамэн верхняга ўзроўню | .uy | ||||
Тэлефонны код | +598 |
||||
Уругвай (па-гішпанску: Uruguay), афіцыйная назва Рэспубліка Ўсходні Ўругвай (República Oriental del Uruguay), але дакладней была б Рэспубліка ўсходняга берагу ракі Ўругвай - дзяржава ў паўднёва-ўсходняй частцы Паўднёвай Амэрыкі, на ўзьбярэжжы Атлянтычнага акіяну. На поўначы мяжуе з Бразыліяй, на захадзе з Аргентынай, на ўсходзе і поўдні амываецца Атлянтычным акіянам.
|
[рэдагаваць] Гісторыя
У сакавіку 1985 году пасьля 12-гадовага пэрыяду вайсковай дыктатуры да ўлады ва Ўругваі прыйшоў цывільны ўрад. У апошнія гады становішча ў краіне характарызуецца адноснай стабільнасьцю.
[рэдагаваць] Палітыка
[рэдагаваць] Унутраная палітыка
У адпаведнасьці з Канстытуцыяй 1967 году вышэйшы заканадаўчы орган краіны – Генэральная Асамблея (парлямэнт), якая складаецца з двух палат: Сэната (31 чалавек) і Палаты прадстаўнікоў (99 чалавек). Сэнатары і дэпутаты абіраюцца тэрмінам на 5 гадоў. Генэральная Асамблея ў новым складзе пачала працаваць 15 лютага 2005 году. Асноўныя палітычныя сілы краіны - блёк левых і левацэнтрысцкіх партый і рухаў "Шырокі фронт", а таксама традыцыйныя цэнтрысцкія партыі "Калярада" і "Блянка".
У кастрычніку 2004 году ва Ўругваі адначасова адбыліся прэзыдэнцкія і парлямэнцкія выбары. Перамогу на іх атрымала кааліцыя левых сіл “Прагрэсіўная сустрэча – Шырокі Фронт”, старшыня якой Табарэ Васкес афіцыйна ўступіў у пасаду прэзыдэнта краіны 1 сакавіка 2005 году, таксама зьяўляецца главой ўраду і вярхоўным галоўнакамандуючым ўзброенымі сіламі. Да 2005 году краінай кіравалі традыцыйныя цэнтрысцкія партыі "Калярада" і "Блянка". Адміністрацыя Т. Васкеса ўпэўнена кантралюе сытуацыю ў краіне. Папулярнасьць прэзыдэнта захоўваецца на ўзроўні 70 адсоткаў. “Шырокі Фронт” у цэлым прытрымліваецца лініі папярэдняга ўрада, накіраванай на захаваньне эканамічнай стабільнасьці.
[рэдагаваць] Вонкавая палітыка
Імкнучыся выступаць з самастойных, ініцыятыўных і прагматычных пазыцый, Уругвай выказваецца за няўхільнае прытрымліваньне міжнароднага права, прытрымліваньне Статуту ААН, поўнасьцю падтрымлівае прынцып шматбаковасьці пры рашэньні галоўных міжнародных пытаньняў. Монтавідэа выступае за нераспаўсюджаньне ядзернай і забарону хімічнай зброі, абмежаваньне і скарачэньне звычайных узбраеньняў, узброеных сіл і вайскоўцаў выдаткаў, актывізацыю прыродаахоўнай дзейнасьці, барацьбы з міжнародным тэрарызмам і наркабізнэсам. Уругвайская дыпляматыя імкнецца разьвіваць раўнапраўныя ўзаемавыгадныя адносіны са ўсімі краінамі сьвету, але з ухілам на Паўднёвую Амэрыку. Важнае месца адводзіцца праблемам рэарганізацыі міжнародных эканамічных адносін на дэмакратычнай і справядлівай аснове. Уругвай выступае за палітычнае ўрэгуляваньне рэгіянальных канфліктаў.
[рэдагаваць] Геаграфія
Дзяржава адміністрацыйна падзяляецца на 19 дэпартамэнтаў.
Сухапутныя межы маюць працягласьць 1.564 км, берагавая лінія — 660 км. Узгорыстыя тэрыторыі да поўдня паступова зьмяняюцца нізінамі, якія зьяўляюцца працягам аргентынскай пампы. Акіянічныя берагі нізінныя, роўныя, лягуннага тыпу.
Клімат субтрапічны, акіянічны. Сярэднія тэмпэратуры студзеня 22-24°C, ліпеня 10-12°C. Падчас уварваньня паўднёвых ветравеяў, «пампэра», адбываецца паніжэньне тэмпэратуры да -5°C, ідуць сьнегапады.
Ападкі ў цягу ўсяго года з восеньскім максымумам ад 1000 мм на поўдні і ва ўнутраных раёнах і да 1200 мм на поўначы і на ўзвышшах.
[рэдагаваць] Эканоміка
Уругвай – індустрыяльна-аграрная краіна. Карысных выкапняў практычна няма.
У 2005 годзе эканоміка Ўругвая разьвівалася паскоранымі тэмпамі. Новы уругвайскі ўрад ставіць у аснову эканамічнай палітыкі падтрымку фінансавай стабільнасьці за кошт прытрымліваньня рэкамэндацыям МВФ. У выніку Ўругваю ў цэлым атрымалася зладзіцца з плацяжамі па вонкавай запазычанасьці, памер якой прыраўноўваецца да аб'ёму СУП краіны. У 2005 годзе СУП Уругвая вырас на 6,5%. Валютныя рэзэрвы – 2,8 мільярдаў даляраў ЗША. Інфляцыя скарацілася з 7% да 6%. Узровень беспрацоўя працаздольнага насельніцтва краіны – 12,5%.
Спрыяльная ў цэлым эканамічная сытуацыя адбіваецца на росьце асноўных паказчыкаў уругвайскага вонкавага гандлю. У 2005 годзе вонкавагандлёвае абарачэньне павялічылася больш чым на 10% у параўнаньні з 2004 г. і склаў 6,7 млрд. даляраў ЗША., у т.л. экспарт – 3,2 млрд. даляраў ЗША (мяса, скура, малочныя прадукты, поўсьць, збожжа і іншае); імпарт – 3,5 млрд. даляраў ЗША (машыны і абсталяваньне, нафта і іншае). Галоўнымі гандлёвымі партнэрамі Ўругвая застаюцца краіны-суседзі Бразылія, Аргентына і Парагвай (40%), а таксама ЗША (19%), Нямеччына (5%), Італія (3%), Гішпанія (2,5%), Кітай (4,2%).
[рэдагаваць] Сельская гаспадарка
Высокарэнтабэельная сельская гаспадарка - падмурак эканомікі краіны. У сельскай гаспадарцы дамінуе пашавая жывёлагадоўля мяса-воўнавага напрамку - гадоўля мясных парод буйнага рагатага быдла і воўнавых авечак.
Галоўныя сельскагаспадарчыя культуры - пшаніца, рыс, цукровы трысьнёг, кукуруза, алейны лён, сланечнік, кармавая трава для быдла. Вырошчваюць таксама вінаград і цытрусавыя.
[рэдагаваць] Прамысловасьць
Прамысловасьць, арыентаваная на перапрацоўку сельгассыр’я. Галоўныя галіны прамысловасьці: харчовая (мясахладабойная, мясакансэрвавая, малочная) і тэкстыльная. Прыкметную ролю ў эканоміцы мае таксама нафтаперапрацоўчая і хімічная галіны.
[рэдагаваць] Фінансы
У краіне разьвітая банкаўская справа, дзейнічаюць філіі буйнейшых замежных банкаў, функцыянуе рынак каштоўных папер. Монтавідэа зьяўляецца адным з найбуйнейшых у Лацінскай Амэрыцы цэнтраў міжнародных разьлікаў.
Грашовая адзінка – уругвайскі пэса (1 даляр ЗША = прыкладна 24 пэса).
[рэдагаваць] Транспарт
Працягласць чыгунак каля 3.000 км, шашэйных дарог каля 10.000 км.
[рэдагаваць] Узброеныя сілы
Узброеныя сілы фармуюцца на прафесійнай аснове. Іх агульная колькасць складае 40.000 чалавек.
[рэдагаваць] Дэмаграфія
Да прыходу эўрапейцаў на тэрыторыі Ўругвая пражывала толькі некалькі індзейскіх плямёнаў, таму 88% насельніцтва сучаснага Ўругвая прадстаўлена прадстаўнікамі эўрапеоіднай расы, пераважна нашчадкамі гішпанцаў і італьянцаў. 8% насельніцтва складаюць мэтысы.
Узровень урбанізацыі — 88,7%. У сталічным горадзе, Монтавідэа, пражывае каля каля 1,6 млн. жыхароў, 40% усяго насельніцтва Ўругвая.
[рэдагаваць] Рэлігія
Асноўная рэлігія – каталіцтва (66%).
[рэдагаваць] Культура
Нацыянальнае сьвята: Дзень незалежнасьці – 25 жніўня.
[рэдагаваць] Спорт
[рэдагаваць] Вонкавыя спасылкі
Шаблён:Краіны Паўднёвай Амэрыкі