Акавіта

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Акавіта (па-лацінску: aqua vitae — «вада жыцця») — традыцыйная назва моцнага алкагольнага напою.

З XIII стагоддзя агульнаеўрапейскім тэрмінам aqua vitae называлі гарэлку або вінны спірт, атрыманыя праз дыстыляцыю віна, пазней таксама гарэлку з соладу, збожжа, мукі і інш. У кельцкіх народаў скарочаны даслоўны пераклад лацінскага выразу uisce beatha — «вада жыцця» — стаў назвай нацыянальнага моцнага напою з ячменнага соладу — ўіскі.

У Польшчы і ВКЛ гэтая назва вядомая з канца XV – пачатку XVI ст. Пачаткова акавіта ўжывалася як аптэчны сродак (найчасцей для настойвання лекавых зёлак і г.д.). З пашырэннем ужытку моцных напояў і дыверсіфікацыяй іх тыпаў акавітай у вузкім сэнсе пачалі называць найвышэйшую ступень дыстыляцыі гарэлкі (ад 70% аб.), даступную даіндустрыяльнай тэхналогіі. У сучасных скандынаўскіх краінах акавітай называюць моцную гарэлку (як правіла, з жыта), часам араматызаваную невялікай колькасцю кмена, якую прынята піць з невялікіх (50 г.) кілішкаў адным глытком. Да сярэдзіны XX стагоддзя ўжываўся старадаўні жартаўлівы беларускі тост:

— Як ты называешся?
— Акавіта.
— А з чаго ты?
— З жыта.
— Пашпарт ёсць?
— Няма.
— Вось табе турма!

(пасля чаго акавіту выпівалі). У сучаснай беларускай папулярнай гістарычнай літаратуры акавітай часта называюць старадаўнюю гарэлку ўвогуле.


Артыкул створаны з дапамогай матар'ялаў з: Алесь Белы, праект «Наша Ежа»

[рэдагаваць] Глядзі таксама

  • Акавіта — беларускі партал, зьмяшчае навіны, каталёг спасылак на сайты, і лічыльнік наведвальнікаў.