Акавіта
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Акавіта (па-лацінску: aqua vitae — «вада жыцця») — традыцыйная назва моцнага алкагольнага напою.
З XIII стагоддзя агульнаеўрапейскім тэрмінам aqua vitae называлі гарэлку або вінны спірт, атрыманыя праз дыстыляцыю віна, пазней таксама гарэлку з соладу, збожжа, мукі і інш. У кельцкіх народаў скарочаны даслоўны пераклад лацінскага выразу uisce beatha — «вада жыцця» — стаў назвай нацыянальнага моцнага напою з ячменнага соладу — ўіскі.
У Польшчы і ВКЛ гэтая назва вядомая з канца XV – пачатку XVI ст. Пачаткова акавіта ўжывалася як аптэчны сродак (найчасцей для настойвання лекавых зёлак і г.д.). З пашырэннем ужытку моцных напояў і дыверсіфікацыяй іх тыпаў акавітай у вузкім сэнсе пачалі называць найвышэйшую ступень дыстыляцыі гарэлкі (ад 70% аб.), даступную даіндустрыяльнай тэхналогіі. У сучасных скандынаўскіх краінах акавітай называюць моцную гарэлку (як правіла, з жыта), часам араматызаваную невялікай колькасцю кмена, якую прынята піць з невялікіх (50 г.) кілішкаў адным глытком. Да сярэдзіны XX стагоддзя ўжываўся старадаўні жартаўлівы беларускі тост:
- — Як ты называешся?
- — Акавіта.
- — А з чаго ты?
- — З жыта.
- — Пашпарт ёсць?
- — Няма.
- — Вось табе турма!
(пасля чаго акавіту выпівалі). У сучаснай беларускай папулярнай гістарычнай літаратуры акавітай часта называюць старадаўнюю гарэлку ўвогуле.
- Артыкул створаны з дапамогай матар'ялаў з: Алесь Белы, праект «Наша Ежа»
[рэдагаваць] Глядзі таксама
- Акавіта — беларускі партал, зьмяшчае навіны, каталёг спасылак на сайты, і лічыльнік наведвальнікаў.