Паліндром
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Паліндром — слова, выраз, лік ці нейкая іншая пасьлядоўнасьць элемэнтаў, якая супадае з сваім люстэркавым адлюстраваньне, чытаецца аднолькава і зьлева направа і справа налева. Пры гэтым прагалы і знакі пунктуацыі звычайна не зважаюць.
Слова паліндром паходзіць ад грэчаскага palin (παλιν) 'назад' і dromos (δρóμος) 'шлях, накірунак'. Паліндромы вядомыя з даўніх часоў. Старажытныя грэкі на фантанах зьмяшчалі надпіс "Νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν" (мыйце свае грахі так сама як і твар). Ад грэкаў паліндромы перайшлі да рымлян. Найвядомейшы лацінскі паліндром "Sator Arepo Tenet Opera Rotas" (магчымы пераклад: Сейбіт Арэпа ў працы трымае колы) можна разьмясьціць у квадрат, і ён чытаецца як па радках, так і па слупках:
S A T O R A R E P O T E N E T O P E R A R O T A S
[рэдагаваць] Прыклады паліндромаў
- ангельская: Race fast, safe car (гані хуткі, бясьпечны аўтамабіль)
- габрэйская: ילד כותב בתוך דלי (хлопчык піша ўнутры вядра)
- італьянская: Autore, ero tua (аўтар, я твой)
- кітайская: 我愛媽媽,媽媽愛我 (я люблю маці, маці любіць мяне)
- лацінская: Ave, Eva! (радуйся, Эва)
- Sum summus mus (я — наймацнейшы мыш)
- маратская: नवजीवन (новае жыцьцё)
- нямецкая: Reit nie tot ein Tier (ніколі не заганяй жывёлу да сьмерці)
- польская: Kobyła ma mały bok (кабыла мае малы бок)
- расейская: Кит на море — романтик (кіт на моры — рамантык)
- эспэранта: Ora trovo: vortaro! (залатая знаходка: слоўнік!)
У паліндрамічны дзень 20-га лютага 2002 Пэтэр Норвіг стварыў кампутарную праграму, якая згенэравала найдаўжэйшы паліндром на ангельскай мове. Ён складаецца з 17259 слоў.
[рэдагаваць] Зьнешнія спасылкі
- Віктар Жыбуль. «Гісторыя і тэорыя паліндрому»: лекцыя 1, лекцыя 2