Янка Нёманскі
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Нёманскі, Я́нка (сапраўднае імя Пятро́віч, Іва́н Андрэ́евіч) (12 красавіка (31 сакавіка па старым стылі) 1890 – 30 кастрычніка 1937) — празаік, публіцыст, эканаміст, грамадзкі дзяяч.
Нарадзіўся ў мястэчку Шчорсы Наваградзкага павету Менскай губэрні.
У 1909 годзе скончыў Нясьвіскую настаўніцкую сэмінарыю; у 1915 – 16, 1918 гадах вучыўся на гісторыка-філялягічным факультэце Петраградзкага ўнівэрсытэту. У 1916 годзе мабілізаваны ў армію, накіраваны ў школу прапаршчыкаў. У 1918 годзе — загадчык выдавецкага аддзелу Беларускага нацыянальнага камісарыяту. У 1918 – 19 гадах разам з Цішкам Гартным выдаваў газэту «Дзяньніца». Там з 1918 году пачаў друкаваць публіцыстычныя творы. У 1919 – 21 гадах — у Чырвонай арміі. З 1922 году ў Менску; працаваў у плянава-эканамічных ворганах. Намесьнік старшыні Дзяржпляну БССР. Член Інбелкульту. Акадэмік Беларускай Акадэміі Навук з 1928 году. У 1929 – 31 гадах — неадменны сакратар Беларускай Акадэміі Навук. З 1931 году — загадчык аддзелу эканомікі НДІ прамысловасьці. У 1933 – 36 гадах узначальваў катэдру фінансавых дысцыплін у Беларускім дзяржаўным інстытуце народнай гаспадаркі.
Зь першым апавяданьнем «Над Кроманьню» выступіў у 1922 годзе (часопіс «Полымя»). У 1927 – 32 гадах сябра праўленьня літаратурнага аб'яднаньня «Полымя». На працягу 1928 – 30 гадоў пісаў раман «Драпежнікі», які застаўся няскончаным (рукапіс другой часткі быў спалены энкавэдыстамі пасьля арышту). Арыштаваны 26 красавіка 1937 году. Вайсковай калегіяй Вярхоўнага суду СССР 29 кастрычніка 1937 году прысуджаны да расстрэлу. Расстраляны ў НКВД Менску.
Рэабілітаваны 16 сакавіка 1957 году.
Гэты тэкст напісаны пры дапамозе матэрыялаў старонкі Мартыралёг Беларусі.
[рэдагаваць] Зьнешнія спасылкі
[рэдагаваць] Творы
- На зломе: Апавяданьні. Менск, 1925.
- Творы. Менск, 1984.
[рэдагаваць] Літаратура
- Строева Т. Адзін з пачынальнікаў // ЛіМ. 1980, 4 красавіка.
- Хомчанка В. Абавязак памяці // ЛіМ. 1985, 15 лістапада.
- Савік Л. Янка Нёманскі // Гісторыя Беларускай літаратуры XX ст. Менск, 1999. Т. 2.
- Платонаў Р. Лёсы. Менск, 1998.
- БП, т. 4.
- ЭГБ, т. 5.