Зьдзітава (Спораўскі сельсавет)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Зьдзітава (мясцовы дыялект: Здытув, па-расейску: Здитово, па-польску: Zdzitów) - вёска Бярозаўскага раёну Берасьцейскай вобласьці Беларусі. Знаходзіцца паміж Чорным і Спораўскім азёрамі на рацэ Дарагабуж, зьяўляецца часткай Спораўскага сельсавету. Насельніцтва менш за 1000 чалавекаў.

Царква ў Зьдзітаве
Павялічыць
Царква ў Зьдзітаве

[рэдагаваць] Гісторыя

Геаграфічнае становішча абумовіла зьяўленьне першых людзей у гэтым мейсцы ў эпоху нэаліта, пра што сьведчаць раскопкі стаянак на поўнач і ўсход ад вёскі.

Першая згадка горада Зьдзітава ў летапісах прыходзіцца на 1005 год. Горад згадваецца ўва ўстаўнай грамаце пра заснаваньне Тураўскага біскупства.

Да нядаўняга часу лічылася, што ў пісьмовых крыніцах Зьдзітава (тады - горад Зьдзітаў) у першы раз згадваецца ў 1252 годзе ў Іпацьеўскім летапісе пры апісаньні пахода валынскіх князёў Даніла і Васількі на князя літоўскага Міндоўга. У той час шлях з Валыні на Літву пралягаў праз фартэцыі Ветлы на Прыпяці, Зьдзітаў на Ясельдзе і далей на Слонім і Навагародак. Зьдзітаў - адзін з 35 гарадоў, якія існавалі на тэрыторыі Беларусі да 1300 г. Першапачаткова горад знаходзіўся ў 7 км на поўдзень ад сёньняшняй вёскі Зьдзітава, блізу сучаснай вёскі Старамлыны Дарагічынскага раёну, на беразе Ясельды.

Зьдзітаў быў валасным цэнтрам у Слонімскім княстве. У 14 стагодзьдзі горад стаў часткай Вялікага княства Літоўскага. Прыкладна ў гэты самы час места было разбуранае, магчыма, у выніку паходу Кіеўскіх князёў супраць яцьвягаў, і адбудоўваецца наноў на сучасным мейсцы.

Да 1430 г. Зьдзітаў атрымаў мескія правы і быў валасным цэнтрам у Слонімскім павеце, у непасярэднім княскім валадараньні. У дакумэнтах ад 1520 Зьдзітаў згадваецца ў якасьці гораду.

У часы Рэчы Паспалітай Зьдзітаў быў цэнтрам стараства Неградзкага Слонімскага павету Навагародзкага вайводзтва. Прыблізна з гэтага часу Зьдзітаў губляе гарадзкі статус, ператвараецца ўва ўладараньне прыватных асобаў, потым у вёску.

Падчас Другой Сусьветнай вайны зьдзітаўскія балоты сталіся цэнтрам партызанскага руху на Берасьцейшчыне. У пачатку 1944 савецкім партызанскім атрадам атрымалася вызваліць пэўную тэрыторыю і цягам 6 дзён трымаць абарону ад нямецкіх войскаў. Савецкая прапаганда абазначыла гэты эпізод як "Зьдзітаўская абарона".

[рэдагаваць] Мясьціны

  • Мэмарыял "Зьдзітаўская абарона"
  • Царква сучаснай пабудовы



{{{Подпіс да выявы}}} Бярозаўскі раён
Агароднікі Ι Аніцэвічы Ι Аляхновічы Ι Бармуты Ι Батарэя Ι Белаазёрск Ι Боркі Ι Бронная Гара Ι Бухалі Ι Вайцешын Ι Варажбіты Ι Вашчанка Ι Вінін Ι Вісневічы Ι Вугляны Ι Высокае Ι Вялікія Лясковічы Ι Галіцы Ι Галовіцкія Ι Горск Ι Грыцэвічы Ι Давыдавічы Ι Дзягелец Ι Жычын Ι Залужжа Ι Зарэчча (Бяроза) Ι Зарэчча (Сігневічы) Ι Здзітава (Здзітава) Ι Здзітава (Спорава) Ι Зубачы Ι Кабакі Ι Калонія Ι Карпяшы Ι Касцюкі Ι Кашалёва Ι Круглае Ι Крываблоты Ι Куроўшчына Ι Лісічыцы Ι Лукомер Ι Левашкі Ι Малеч Ι Малыя Лясковічы Ι Маневічы Ι Марэвіль Ι Мар'янава Ι Мастыкі Ι Матвеевічы Ι Машковічы Ι Міжлессе Ι Мінкі Ι Міхалінок Ι Міхалкі Ι Міхновічы Ι Мормажэва Ι Навасёлкі Ι Нарутавічы Ι Нівішчы Ι Нівы Ι Ніўкі Ι Новае Ι Новыя Пескі Ι Ольшэва Ι Осаўцы Ι Осека Ι Падоссе Ι Падкраічы Ι Панасавічы Ι Парослава Ι Пасталова Ι Паўлавічы Ι Перасудавічы Ι Першамайская Ι Пешкі Ι Пляхаўшчына Ι Пузі Ι Пяшчанка (Здзітава) Ι Пяшчанка (Першамайская) Ι Равяцічы Ι Рагачы Ι Рыгалі Ι Рэчыца Ι Сабалі Ι Сасноўка Ι Свадзьбічы Ι Светач Ι Селаўшчына Ι Сігневічы Ι Смалярка Ι Совіна Ι Сакалова Ι Сашыца Ι Спорава Ι Стаўкі Ι Стрыгінь Ι Судзілавічы Ι Сялец Ι Утраны Ι Хамічы Ι Хойнікі Ι Хрыса Ι Ціхны Ι Чарнічнае Ι Чарнякова Ι Шлях-Пушча Ι Шылін Ι Шылінок Ι Яленава Ι Ярцэвічы Ι Ястрабель
Спораўскі сельсавет
Здзітава | Спорава
На іншых мовах