Канфуцый
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Канфу́цый (Кун Фуцы, па-кітайску: 孔子) — кітайскі філосаф і заснавальнік канфуцыянства. Лічыцца, што Канфуцый жыў паміж 551 і 479 да нашай эры. Канфуцый нарадзіўся ў горадзе Цюфу кітайскага княства Лу (кіт. 鲁) пад імем Кун Цю. У дзесяць гадоў юнак Канфуцый стаў сіратой.
Канфуцый заснаваў школу фiласофіі, у цэнтры яго вучэння знаxодзiцца парадак, дасягненне якога магчыма, стаўшы высокамаральным мужам (цзюнцзы, 君子). Вучэнне Канфуцыя закранае рэлiгиёзны, фiласофскi i грамадска-палiтычны светапогляды, пры гэтым у грамадскай i палiтычнай этыцы на пярэднi план выступаюць нормы паводзін.
Найбуйнейшы ўплыў на стварэнне заходняй гуманiтарнай гiсторыi склаў яго твор Лунюй ("Гутаркі і суджэнні", 论语). Гэты твор разглядае i тлумачыць чатыры фундаментальныя паняццi яго вучэння: гуманнасць (仁 Жэн), справядлівасць (義 Йi), шанаванне бацькоў (孝 Сяо) i рытуал (禮 Лi).
У 60-летнiм узросце Канфуцый вяртаецца дамоў i сыстэматызуе лiтаратурны нашчадак мiнулага — Шы цзінь (Кнiгу Песень 詩經).
Створанае Канфуцыям вучэнне аказала моцны ўплыў на фармiраванне i развiццё кітайскай цывiлiзацыi.
[рэдагаваць] Творы
- Гутаркі і суджэнні (论语)