Кітай

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.


中华人民共和国
Сьцяг Кітаю Герб Кітаю
(Сьцяг) (Герб)
Нацыянальны дэвіз: няма
Месцазнаходжаньне Кітаю
Афіцыйная мова кітайская (на большасьці тэрыторыі — путунхуа, у Ганконгу і Макаў выкарыстоўваецца кантонскі дыялект)
Сталіца Пэкін
Найбуйнейшы горад Шанхай
Урад
Прэзідэнт

Ху Цзінь Тао
Плошча
 - Агульная
 - % вады
4-е месца ў сьвеце
9.596.960 км2
2,8
Насельніцтва
 - Агульнае (2005)
 - Шчыльнасьць
1-е месца ў сьвеце
1.315.844.000
140/км²
СУП
 - Агульны (2005)
 - на душу насельніцтва
2 месца ў сьвеце
$8.158 більёна
$6.200
Валюта Юань (RMB¥)
Часавы пас
 - улетку
+8 (UTC)
+8 (UTC)
Незалежнасьць
{{{НезалежнасьцьДаты}}}
Дзяржаўны гімн [[]]
Аўтамабільны знак
Дамэн верхняга ўзроўню ..cn
Тэлефонны код ++86
Мапа Кітаю

Кіта́й (па-кітайску: 中国 ці 中华人民共和国 Аўдыё праслухаць?) — краіна ў Паўночна-ўсходняй Азіі, якая мяжуе з 14 краінамі — Аўганістанам, Бутанам, В'етнамам, Індыяй, Казахстанам, КНДР, Кыргызстанам, Лаосам, Манголіяй, М'янмай, Нэпалам, Пакістанам, Расеяй, Таджыкістанам. Кітай мае найбуйнейшае у сьвеце насельніцтва.

  • Нацыянальная валюта — юань, у спэцыяльным адміністрацыйным раёне Сянган (Ганконг) — ганконскі даляр.

Да Кітая належаць спэцыяльныя адміністрацыйныя раёны Сянган (Ганконг) і Макаў, а таксама востраў Тайвань. Тайвань зьяўляецца фактычна незалежнай дзяржавай (абвешчана г. зв. Кітайская Рэспубліка — 中華民國), але ягоная незалежнасьць не прызнаная на міжнародным узроўні. Рэспубліка Беларусь афіцыйна падтрымлівае палітыку адзінага Кітая і мае дыпляматычныя дачыненьні толькі з КНР.

Зьмест

[рэдагаваць] Гісторыя

Асноўны артыкул: Гісторыя Кітая

[рэдагаваць] Геаграфія

Кітай — чацьвёртая краіна ў сьвеце паводле плошчы (пасьля Расеі, Канады і ЗША), якая мае вялікую разнастайнасьць кліматаў і ляндшафтаў. На ўсходзе, уздоўж берагоў Жоўтага мора і Ўсходне-Кітайскага мора знаходзяцца прасторныя алювіяльныя раўніны, вельмі шчыльна населеныя; берагі Паўднёва-Кітайскага мора больш гарыстыя, і на поўдні Кітая пераважаюць узгоркі і невысокія горныя ланцугі. У цэнтры знаходзяцца дэльты двух галоўных рэк Кітая — Хуанхэ і Яндзы (Чандзян). Іншыя буйныя рэкі — Сідзян, Мэконг, Брахмапутра і Амур.

На захадзе знаходзяцца Гімалаі з найвышэйшым пунктам у Кітаі (і сьвеце) — Джамалунгмай (Эвэрэстам), высокімі плято і арыднымі ляндшафтамі, такімі як пустыні Такламакан і Гобі. З-за працяглых засух, а таксама, магчыма, з-за няправільных мэтадаў земляробства, увесну ў Кітаі часта здараюцца пыльныя буры. Паводле кітайскага Агенцтва аховы навакольнага асяродзьдзя, пустыня Гобі стала галоўнай крыніцай пыльных бураў, якія закранаюць Кітай і іншыя краіны — Карэю і Японію.

[рэдагаваць] Эканоміка

КНР характарызуе сваю гаспадарку як сацыялістычную рынкавую эканоміку. Пачынаючы ад 1978 г., пачалося рэфармаваньне кітайскай эканомікі ў бок рынкавай арыентацыі, але пад шчыльным дзяржаўным кантролем.

Валавы ўнутраны прадукт КНР у 2003 г. склаў 1,58 трыльёна долараў ЗША паводле наміналу (6 месца ў сьвеце) і 6,45 трыльёны паводле парытэту пакупнічай здольнасьці (2 месца).

Дзякуючы стабільна высокім тэмпам росту эканомікі (7 – 8% штогод, 9,1% у 2003 г.) і нізкаму кошту працоўнай сілы (0,86 долл. США ў сярэднім), КНР зьяўляецца сёньня бадай што найпрывабнейшай краінай для інвэстыцыяў і адным з найбуйнейшых вытворцаў прамысловай прадукцыі. Паводле некаторых ацэнак, адмова ад таннага імпарту з КНР выкліча падвышэньне гадавых тэмпаў інфляцыі ў ЗША на 0,5-1 працэнтных пункта.

[рэдагаваць] Адміністратыўны падзел

22 правінцыі (省), 5 аўтаномных раёнаў (自治区), 4 горада цэнтральнага падчынення (直辖市), 2 адмысловых адміністратыўных раёна (特别行政区).


Краіны Азіі
Азэрбайджан | Аман | Арабія Саўдыдаў | Армэнія | Афганістан | Бангладэш | Бахрэйн | Брунэй | Бутан | Віетнам | Грузія | Емэн | Злучаныя Арабскія Эміраты | Ізраіль | Інданэзія | Індыя | Ірак | Іран | Казахстан | Камбоджа | Катар | Кіпр | Кітай | Кувэйт | Кыргызстан | Лаос | Ліван | Малайзія | Мальдыўскія выспы | Манголія | М'янма | Нэпал | Пакістан | Паўднёвая Карэя | Паўночная Карэя | Расея | Рэспубліка Кітай (Тайвань) | Сынгапур | Сырыя | Таджыкістан | Тайлянд | Туркмэністан | Турцыя | Тымор-Лешці | Узбэкістан | Філіпіны | Шры Ланка | Эгіпет | Японія | Ярданія
Спэцыяльныя тэрыторыі: Абхазія | Ганконг | Курдыстан | Макао | Нагорны Карабах | Палестына