Даніла Васільевіч Шчэня

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Шчэня, Дані́ла Васільевіч (каля 14501515?) — маскоўскі военачальнік, князь.

Паходзіў з Ґедымінавічаў (праўнук Патрыкея Нарымунтавіча), пачынальнік рода князёў Шчаняцевых.

З сярэдзіны 1470-х г. — прыбліжаны Вялікага Князя Івана III. Намеснік у Вялікім Ноўгарадзе (15021505, 15081510), Маскве (з 1510), думны баярын (з 1512). У 1489 — адзін з кіраўнікоў экспедыцыі ў Вятку, якая зліквідавала незалежнасць гэтага краю ад Масквы. У 14951496, 1501 – 1502 ваяваў супраць шведаў у Фінляндыі.

Найбольш вызначыўся ў войнах з ВКЛ. У канцы 1492 – пачатку 1493 адваяваў у Літвы Вязьму. Вясной 1500 году пасланы “с тверскою силой” на дапамогу нерашучаму ваяводзе Юрыю Захар’ічу; пастаўлены на чале вялікага палка, 14 ліпеня нанёс знішчальнае паражэнне літоўскаму войску на чале з князем Канстанцінам Астрожскім у бітве на Вядрошы 1500. У ліпні 1502 разам з сынам Івана III Дзмітрыем кіраваў аблогаю Смаленска, у лістападзе таго ж году вёў перамовы з літоўскімі пасламі аб перамір’і. У 1508 пасланы з Вялікіх Лук падтрымаць мяцеж Глінскіх 1508. У канцы 1512 – пачатку 1513 фактычны кіраўнік маскоўскага войска ў першым Смаленскім паходзе; улетку 1513 спрабаваў авалодаць Полацкам. Разам з Васілём III кіраваў трэцім Смаленскім паходам, асабіста прыняў капітуляцыю смалянаў 31 ліпеня 1514. Апошнія звесткі пра Данілу Шчэню адносяцца да 1515, калі ён з войскамі знаходзіўся ў Дарагобужы.

Крыніца: Алесь Белы, «Энцыклапедыя гісторыі Беларусі»

[рэдагаваць] Знешнія спасылкі

[рэдагаваць] Літаратура

  • Зимин А. А. Россия на пороге Нового времени. Москва, 1972.
  • Зимин А. А. Формирование боярской аристократии в России во второй половине XV — первой трети XVI в. Москва, 1988.
На іншых мовах