Antoon Jozef Witteryck

El Vikipedio

EdE-W

Antoon Jozef WITTERYCK, belgo, presisto, naskiĝis 6 jun. 1865 en Oostcamp (Flandrio), Mortis 69-jara 3 jul. 1934 en Assebrouck (Brugge / Bruĝo). Pioniro de Esperanto en Belgio. Foto en Belga Esperantisto 1934:8 (210), p. 61.

En 1904 W. fondis la Bruĝan Esperanto-grupon. Li estis dua prezidanto de BLE (Belga Ligo Esperantista, Ligue Espérantiste Belge), honora prezidanto de la Esperantistaj grupoj de Hastings (GB) kaj Bruĝo (B), membro de la Lingva Komitato (LK) de 1909 ĝis 1932, prezidanto de la 4-6aj (1912-1914), 11a (1922) kaj 13a (1924) Belgaj Kongresoj kaj de la Internacia Semajno-Kongreso en 1910 [EdE 46; Cogen, p. 64]. Trad. al la flandra lernolibron de Théophile Cart kaj M. Pagnier, verkis kaj eldonis diversajn lernolibrojn kaj legolibrojn (detalojn vd. sube). Gvidis multajn kursojn. Kunlaboris je ,Belga Sonorilo‘ de 1902 ĝis ties Idiĝo en 1908, ,Tra la Mondo', ,Belga Esperantisto‘ (1908-?), ,The British Esperantist‘.

Je 1865-06-06 naskiĝo en Oostcamp [Cogen, p. 63]. Lia patro estis Richard Witteryck, instruisto en Hertsberg kaj Oostkamp, poste en Bruĝo. Antaŭ 1901 li laboris pri propra planlingvo kaj „aliĝis al la Volapüka movado“ [Cogen, p. 63]. En 1901 li esperantiĝis [Krest. II, p. 300]. Ĉ. 1902 (?) W. eldonas la semajnan ilustritan revuon flandralingvan „De Lusthof“ kun Esperanta rubriko [EdE 43; laŭ Cogen, p.64 „monata“]. En Sept. 1902 Charles Lemaire fondas sian monatan revuon La Belga Sonorilo. W. fariĝas administranto. [EdE 43] Inter 1902 kaj 1906 W. transprenas la bopatran presejon/eldonejon Delplace. En 1904 li fondas la Bruĝan Eo-grupon [EdE 575, 43; laŭ Cogen, p. 63 jam en 1902]. Je 1905-07-30 Fondo de BLE en Antverpeno en la ĉeesto de W. [EdE 44]. En 1908 Charles Lemaire pli kaj pli alproksimiĝas al Ido kaj kuntiras la plej multajn pionirojn de la Belga movado. W. tamen restas en la malgranda grupo Fundament-fidela. [EdE 44] 1908-10-25: La Fundamentuloj elektas novan estraron de BLE: prezidanto Amatus van der Biest-Andelhof; vicprezidanto A.J. Witteryck kaj abato Richardson; sekr. Léon Champy; kas. Oscar Van Schoor [EdE 44, Cogen, p. 63]. 1909 Loĝloko „Nouvelle Promenade, 4, Bruges“ [Oficiala Gazeto Esperantista 1909/2 (13), p. 23 de 1909-07-25]. Je 1910-05-15/16 2a Belga Kongreso en Bruĝo. Post la morto de Amatus van der Biest-Andelhof (1912-01-22) W. fariĝas prez. de BLE, samjare li prezidas la Belgan kongreson en Gento, en 1913 la Belgan kongreson en Spa kaj la Internacian Esperanto-Semajnon en Gento dum la tiea Universala Ekspozicio. Li prezentas du raportojn favorajn al Esperanto en la Internacia Kongreso por la helpo al militvunditoj [Cogen, p.64]. 1914 W. lastfoje antaŭ la milito prezidas la Belgan kongreson en Mechelen. Dum la milito 1914-1918 W. translokiĝas al Nederlando kaj Anglujo. En ambaŭ landoj li oficiale instruas Esperanton al militkaptitoj kaj verkas specialan libron por tio [Cogen, p.64]. Post la milito (ĉ. 1918/19 (?)) li revenas al Bruĝo: la presejo estas detruita, la presiloj forprenitaj. En 1920 W. pro malsano cedas la prezidantecon de la Bruĝa Grupo al f-ino Yvonne Thooris kaj fariĝas ties „honora prezidanto“ [Cogen, p.63]. En 1922 li denove prezidas la Belgan kongreson en Sta Niklaas, en 1924 (aŭ 1927?), kiam Frans Schoofs fariĝas prezidanto, W. fariĝas honora prezidanto [EdE]. Pro kor-malsano li ne plu povas labori kiel antaŭe [Cogen, p.63]. Tamen je 1924-06-7/9 li denove prezidas la 13an Belgan Kongreson en Bruĝo [EdE 46; Cogen, p. 64].

En 1929 la Bruĝa Grupo akiras la oficialan titolon „Reĝa Societo“ (almenaŭ 25 jara ekzistado) [EdE 45]. Pro lia influo nova publika vojo proksima je sia dono en la komunumo Assebroeck (Steenbrugge) apud Bruĝo estis nomita „Zamenhofstrato“ [Cogen, p. 64].


Verkoj:

1902 Het Esperanto in tien lessen / door A.-J. Witteryck met toelating bew. naar het Fransch van Th. Cart en M. Pagnier. Brugge: A.-J. Witteryck-Delplace. 1902, 80 p. 19 cm. [Flandra traduko de Cart/Pagnier. Espéranto en 10 leçons, Paris: Hachette 1902] [EdE 575, Krest. III p. 44]. 2a eld. 1906. 3a 1921. 6a 1929. 7a 1933.

1903-1909 Kelkaj Floroj Esperantaj. Agrablaj legaĵoj kun multaj ilustraĵoj. Bruges: Delplace. 6 n-roj 1903-1909, 102 p. + 106 bildoj

1906 Het Esperanto in tien lessen. 2a eld. Brugge: A.-J. Witteryck.

1906 Conversations en quatre langues: English, Français, Nederlandsch, Esperanto. London 1906, 202 p.

1908 Zakboekje van den Nederlandschen Esperantist. Brugge: W. 1908, 31 p. 14 cm.

1910 Van Weyerbergh. Esperanto Gvidlibreto por turistoj en Bruĝo. 1910, 32 p. Redaktis W.

1913 De waarheid over Esperanto en Ido = La vérité sur l’Esperanto et l’Ido. S.l.: s.i. 1913, 14, 14 p. 25 cm

1921 Het Esperanto in tien lessen. 3a eld. Steenbrugge-bij-Brugge: De Lusthof.

1929 Het Esperanto in tien lessen. 6a eld. Steenbrugge: De Lusthof.

1933 Het Esperanto in tien lessen. Nieuwe uitg. [7a eld.] Steenbrugge-bij-Brugge: De Lusthof.

19.. Cours d’Esperanto. Grammaire Complète. Steenbrugge: De Lusthof. s.j., 30 p.

19.. L’anglais usuel en 15 leçons.

19.. L’anglais classique en 10 leçons.

19.. Lectures anglaises (suivies de notes explicatives) - 1re partie.

19.. Lectures anglaises (suivies de modèles de lettres) - 2e partie.

19.. Het Engelsch voor het dagelijksch verkeer, in 15 lessen.

19.. Klassiek Engelsch in 10 lessen.

19.. Engelsche lezingen (met verklaringen) - 1ste deel.

19.. Engelsche lezingen (met modellen van brieven) -2de deel

19.. Flemish for Home Study, in 10 lessons (simple and comprehensive)

Pliaj verkoj vd. Guido Thys. Flandra kaj Nederlanda Eo-Bibliografio. Antwerpen 1983. N-roj 338, 487-497.


Literaturo:

BIL Stojan, Petr E. Bibliografio de Internacia Lingvo. Genf 1929. Repr. Hildesheim, New York 1973.

Cogen, L. In Memoriam [Nekrologo]. En: Belga Esperantisto 1934:8 (210), p. 63-64.

EdE Kökény, L. kaj Bleier, V. (red.). Enciklopedio de Esperanto. Budapest: Literatura Mondo 1933. Repr. Budapest: Hungara Esperanto-Asocio 1979.

Fajszi Pataki Czeller, Mária (red.). Katalogo de la Esperanto-Kolektaĵo de Károly Fajszi. Budapest: Országas Idegennyelvü Könyvtár 1991.

IEMW Alfabeta Katalogo pri la kolektoj de la Internacia Esperanto-Muzeo en Wien. Parto I Wien 1969 (komp. Hugo Steiner). Parto II Wien 1975 (komp. Walter Hube kaj Herbert März).

Jaumotte, Maur[ice]. A.J. Witteryck Mortis. En: Belga Esperantisto 1934:8 (210), p.61.

Krest. II Szerdahelyi, István. Krestomatio de Esperanta Literaturo. Tekstoj, dataro, bibliografio. Vol. II. Budapest: Tankönyvkiadó 1981.

Poupeye, Ch. La Funebra Ceremonio. En: Belga Esperantisto 1934:8 (210), p. 62-63.

Thys, Guido. Flandra kaj Nederlanda Esperanto-Bibliografio. Antwerpen 1983.

Rete:

Roland Rotsaert kolektas biografiajn informojn pri la familio (provizore nur en la nederlanda) je http://users.pandora.be/ikef/rr_witteryck.html.