Blankŝultra aglo
El Vikipedio
Blankŝultra aglo | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologia klasado | |||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
Binoma nomo / Trinoma nomo / ktp. | |||||||||||||||||||||
Aquila heliaca
Savigny 1807 |
La blankŝultra aglo, imperia aglo aŭ orienta imperia aglo (Aquila heliaca) estas taga rabobirdo el la ordo de falkoformaj birdoj kaj familio de akcipitredoj, kiu enhavas ankaŭ aliajn tagajn rabobirdajn genrojn, kiel cirkuoj, milvoj, akcipitroj, ktp. La iberia raso antaŭe konsiderata subspecio hodiaŭ estas konsiderata aparta specio, nome Iberimperia aglo, Aquila adalberti.
Enhavo |
[redaktu] Disvastiĝo
Ĝi vivas en la vasta tero de Ĉinio kaj aliaj lokoj de centra Azio, Kaŭkazo, Turkio kaj sudorienta Eŭropo -Balkanio-. Bredas norde kaj vintras suden. Ties medio estas malferma kamparo kun kelkaj arboj aŭ bordoj de arbaroj. Ĝi ŝatas lokojn proksimajn de akvo.
[redaktu] Aspekto
La femala birdo estas iom pli granda ol la maskla. Ambaŭ havas nigrebrunan koloron tutkorpe, blankajn plumojn ĉe la ŝultroj kaj nuko kaj malhelbrunajn plumojn sub la flugiloj. Temas pri granda birdo kiu longas el 70 ĝis 83 cm kaj havas enverguron de 190 ĝis 210 cm. Inoj estas pli grandaj kaj pezas el 3,2 ĝis 4,5 kg; la maskloj nur el 2,5 ĝis 2,7 kg.
[redaktu] Kutimoj
La agloj loĝas grandparte en arbaroj sur stepoj kaj en montregionoj 1 300-1 400 m. super la marnivelo, iuj sur ebenaĵoj, montetoj, ĉe riveroj kaj humida loko. Malrapide svingante siajn flugilojn ili glisas en la aero. Ili emas longtempe stari sur roko aŭ tero. Ili krias akute. Sciuroj, musoj, leporoj, marmotoj, erinacoj kaj aliaj mezgrandaj kaj mezgrandaj bestoj kaj lagopoj, tetraoj, kolomboj, cikonioj, podicipoj, anasoj, sovaĝaj anseroj, buteoj kaj aliaj birdoj estas iliaj manĝaĵoj. Iuj manĝas ankaŭ kadavraĵon. Ili ŝatas manĝi diversajn musojn, meznombre ĉiu birdo formanĝas 400-600 gramojn da viando ĉiutage.
[redaktu] Bredado
En pariĝa tempo ili konstruas sian neston en densa foliarbaro aŭ ĉe ĝia rando sur altaj pinoj, kverkoj kaj poploj. La gebirdoj kune konstruas neston per branĉoj. Ene sterniĝas lanoj, plumoj kaj tolpecetoj. La nestokonstruo plenumiĝas dum ĉ. 10 tagoj. La nesto situas 10-25 m. super la tero. Estas interese, ke ĉiuj birdparoj havas po du aŭ tri nestojn. En aprilo kaj majo la femala birdo demetas du aŭ tri blankajn ovojn, pli malofte unu aŭ kvar. Malmulte da ovoj surhavas ruĝetajn brunajn makulojn miksitajn per purpureta koloro. La gebirdoj kune plenumas kovadon. Post 43 tagoj la idoj eloviĝas. 7 tagojn poste ekkreskas plumoj, kaj 55 tagojn poste la plumoj estas tute elkreskintaj. Tiam la junaj birdoj jam povas mem ĉasi por si nutrajon.
[redaktu] Alio
La blankŝultraj agloj estas tre raraj en Ĉinio.