Centaŭro
El Vikipedio
[redaktu] Helena mitologio
Centaŭroj aŭ Kentaŭroj (helene Κένταυροι) estas mitologiaj estuloj, duone homa kaj duone ĉevala. Ĝi konsistas el homa parto supertalia (brusto) kiu sidas sur la parto ĉevala, ĉi tiel anstataŭante la ĉevalajn kolon kaj kapon.
Ili estis filoj de Ixion kaj Nephele kaj vivis laŭ la legendoj en Tesalio sur montoj Pelion, Ossa, Arkadia.
La greka fantazio trovis ilin diboĉemuloj, senvirte seksemuloj, senbriduloj, ekscepte Kirono kiu scipovis grandan erudicion kaj estis ne nur la edukisto de herooj, sed ankaŭ instruis la medicinon al la homo.
Ili volis ŝteli dum la geedziĝa festo de la legenda reĝo de lapitoj virinojn de la gastigantoj. Frontono de Zeus-templo sur la monto Olimpo prezentas la batalon de la centaŭroj kaj la lapitoj.
Fonto de la legendo estas, ke en la epoko de Mukene, aperis el centra Azio ĉevalaj nomadoj, kiuj estis tre spertaj en la sagopafado. La grekoj – kiuj antaŭe ne vidis ĉevalojn (laŭ 100-jara enciklopedio) – kredis, ke ili estas kunkreskitaj kun la ĉevalo.
En la malfrua helena epoko aperis ankaŭ virinaj centaŭroj (t.e. centaŭrinoj).
En Brazilo estas bestia besto, loka versio de centaŭro.
[redaktu] Astronomio
Centaŭro estas la nomo de konstelacio, videbla el la suda hemisfero, kies plej lumforta stelo, Alpha Centauri, kune kun Proxima Centauri (foje oni konsideras Proksima-on parto de triopo, Alfa, foje ne), estas la steloj plej proksimaj al la suno.