Diskuto:Esperanto
El Vikipedio
[redaktu] Malnovaj diskutoj
[redaktu] Etimaj ekzemploj
Ĉu vere la greka apartenas al la slavaj lingvoj, kiel ŝajnas nuntempe laŭ la listo Etimaj ekzemploj? Blahma 15:33, 20. Jan 2005 (UTC)
Nek litova nek greka estas slavaj lingvoj. La greka estas helena kaj la litova estas balta lingvo. --Sagitario 17:20, 20. Jan 2005 (UTC)
[redaktu] Prezento de Esperanto ekzistanta en esperanto.net kaj mankanta en ekzistantaj vikipedioj
Vidu : Vikipedio:Artikoloj pri Esperanto en la diverslingvaj Vikipedioj
En esperanto.net 60 - mankantaj 15 = 43 + 2 en vikipedio mankantaj en esperanto.net = 47.
Entute 62 lingvoj.
Du lingvoj estas en vikipedio kaj ne esperanto.net (ia la).
Mi diris al la kimra vikipedio, ke ili devu krei nomon laŭ la reguloj de lia lingvo. Pro tio Esperanto en la kimra lingvo nun estis "Esperanteg".Multkolorbirdo 21:40, 16. Feb 2004 (UTC)
Kimraj Esperantistoj uzas Esperanto (eble kontaŭ reguloj de via lingvo). Ĉu vi kredas, ke la nomo "Esperanto" devis resti neŝanĝita en ĉio kazo? Mi diris al vi, ke ili devus decidi meme. Mi kredas, ke lingvoj devas protekti propran karakteron. Arabe Esperanto iĝis Isbrantu, (tio estas tradica nomo de Esperanto en la araba lingvo, pro tio araba lingvo (aŭ plibine araba sribo) nur havas "a", "i", "u" sed ne "e", kaj ne havas "p" nur "b". Sed oni povas prononci skibitan vorton ankaŭ Esberanto laŭ la reguloj de la nuna tempo araba lingvo. Ekzenple "Pepsi Cola" arabe estas "Bibsi Kula", sed prononco povus esti "Bebsi Kola". Multkolorbirdo 22:33, 16. Feb 2004 (UTC)
Mi faris la galegan retpaxon. Pro tio mi uzas ankaŭ la portugalan retpaĝon, kiel ŝajnas esti iomete antijudana. Multkolorbirdo 00:41, 17. Feb 2004 (UTC)
- Nun la artikolo ekzistas en 73 lingvoj en Vikipedio, dum esperanto.net proponas 62. ĵus aldoniĝis ligilo al vi:Quốc Tế Ngữ (vjetnama). Vidu ĝisdatitajn informojn je Vikipedio:Artikoloj pri Esperanto en la diverslingvaj Vikipedioj Arno Lagrange ✉ 04:28, 19. Jul 2006 (UTC)
[redaktu] Parolantaro
La konsideroj de amiko Ziko estas redonitaj tro detale. Grandparte ne temas pri la parolantaro de E., sed pri metodiko de taksado. Tion oni nepre transprenu al konvena loko en alia (eble nova) artikolo, sed mallongigu ĉi tie.
Krome estas okulfrape, ke la tuta sekcio traktas ekzkluzive la demandon de la nombro de parolantoj. Demando pri kiu oni ŝatas ĉiam denove paroli, tamen ne tiom grava. Mankas bazaj informoj pri la parolantaro kiel socia fenomeno, pri la rilato parolantaro-lingvo-kulturo ktp. Montanesko 06:01, 10. Feb 2005 (UTC)
[redaktu] Ĉu Esperanto estas facila ?
Ĉar Esperanto estas pli regula ol naciaj lingvoj, la lingvo estas pli simpla kaj lernebla, precipe por tiuj, kiuj parolas eŭropan lingvon. Kaj eĉ por azianoj, Esperanto estas iomete pli facile lernebla ol aliaj aziaj lingvoj, sed tamen malfacila.
"Facila", tia multaj sentas Esperanton dum eklerno, kaj tio estas bonega afero! Sed atentu: temas pri tute individua, subjektiva sento. Por objektiva priskribo la vorto "facila" estas simple tro aere malpreciza. Dirante ĉe ĉiu okazo, ke Esperanto estas mirinde facila, bonvolaj e-istoj provokis kaj provokas, ke komencantoj kredas, ke la lingvo lerniĝas lude kaj senpene en plej mallonga tempo. Se poste evidentiĝas, ke ne estas tiom facile, okazas elreviĝo kaj rezignemo, sekvas rapida forlaso aŭ la fifama eterna komencanteco.
Tial estas necese nomi precize la faktojn: Neniu lingvo, kiu plenkapable funkcias laŭ la postuloj de la multfacetaj vivo kaj mondo de la homo, estas simpla. Ĉiu , ankaŭ Esperanto, estas kompleksa sistemo (kion verŝajne ne kontestas, kiu studis ĝin iom pli detale). Ĉar estas tiel, necesas serioza, eltenema klopodado por lerni ĝin, same kiel tio necesas por ĉiu alia lingvo. Sed se oni investas tiun saman intenson de fortostreĉo, tiam la necesa lernotempo estos multe malpli longa kompare kun etna lingvo.
"Simpla" , la malo de "kompleksa", estas speciale riska vorteto. Tre ofte la asociigo/respondo estas: "do ĝi estas primitiva, rudimenta kodo, netaŭga por nuancita esprimado de ideoj, sentoj ktp."
Jen kial mi decidis revortumi tiujn frazojn, evitante la menciitajn vortoj.
Montanesko 00:52, 16. Mar 2005 (UTC)
Same pri la vorto »neŭtrala«. Ĝi eĉ ne estas uzata je la artikolo Esperanto, tamen mi mencias ĝin pro la graveco: Ofte, se oni varbas por Esperanto, varbantoj uzas la vorton »neŭtrala« kaj pensas al ĝia bona signifo. Sed la varbigituloj kelkfoje ne pensas tiel, sed kredas, ke neŭtrala signifus, ke Esperanto estus ia senemocia matematikaĵo.
Pri »simpla«: Eble tiu adjektivo kaŭzis, ke kelkaj (almenaŭ en germanparolanta areo) nom(ig)as Esperanton »hispana por disleksiuloj«.
--Sagitario 07:36, 16. Mar 2005 (UTC)
»helplingvo« sonas devalutante. --Sagitario 10:05, 16. Mar 2005 (UTC)
Kaj ĉiuj tiuj malbonaĵoj ni ankaŭ ŝanĝu en la alilingvaj artikoloj (ekz. la germana - tie Esperanto estas ankaŭ nomata »Welthilfssprache« (mondhelplingvo) kaj »Kunstsprache« (artlingvo, tiamaniere »art'« havas tute malbonan signifon en la germana). --Sagitario 12:17, 16. Mar 2005 (UTC)
[redaktu] Pri fremda kaj denaska
Mi legas je la ĉefa artikolo pri Esperanto, ke ekzistas ĉirkaŭ 1000 denaskaj parolantoj, kaj ke Esperanto estas fremdlingvo por inter 100 000 kaj 3 000 000 homoj. Pri la kvanto de kalkulitaj esperantistoj mi ne komentos.
Tamen, mi ne konsentas, ke Esperanto estas fremda lingvo por esperantistoj. Fakte, mi dubas, ke estu homo, kiu sentas tiom da amo al sia denaska lingvo, kiom averaĝa esperantisto sentas al Esperanto. Oni ne forgesu, ke la denaska lingvo estas devigita sur homon, sed Esperanton oni ĉiam elektas lerni, oni adoptas Esperanton, dum la denaskan lingvon --eĉ se temas pri Esperanto, oni ne forgesu-- estas laŭ la elekto de la gepatroj, ne de la homo mem. Oni kritikas --eĉ akre-- kutime, ke oni baptas bebon en religion, elektitan de liaj aŭ ŝiaj gepatroj, sed tio signifas, en praktika realo, nur kapobaneton, kiam oni ne distingas ĉu oni estas ĉe publika preĝejo, ĉu ĉe homo sia. Sed linvgobano estas multe pli grava, ĉar ĝi daŭras --kutime-- la tutan vivon, kaj se oni elektas poste iri en alian landon, kies parolata lingvo estas alia, la elekto estas grava kaj traŭma, kaj la elekto vere ne temas pri la lingvo, sed pri aliaj aferoj, kiel progreso en sia vivo, aŭ forfuĝo pro politikaj kialoj. Sekve, la lingvo, kiun oni devigas al bebo, havas dumvivan sekvojn, kaj eĉ se oni ornamas la aferon per konceptoj artefaritaj, kiel heredaĵo el la prauloj aŭ riĉeco kultura, kaj tiel plu, ĝi ne povas nei sian devigan trajton.
Esperanto, male, neniam estas devigata al iu ajn homo, se ni ne konsideras la --laŭ mi-- kompatinda kazo de denaskaj esperantistoj. Tiuj ĉi ne havas la rajton diri ne al Esperanto, kaj tiu ebleco entenas --laŭ mi--la plej gravan eron de Esperanto: povante diri ne, oni akceptas Esperanton! Denaskaj esperantistoj devas esti bravaj por apostati Esperanton, kaj tio povas --ja-- signifi kverelo familia, same kiel religia apostato kverelas kun siaj gepatroj.
Sed nedenaskaj esperantistoj ja elektis Esperanton, ni ofte eĉ kverelis kun niaj familianoj, se ili primokis nin aŭ atakis la ideon de Esperanto. Sed tiuj kvereloj estas sufiĉe sengravaj, finfine, kaj ne reprezentas familian problemon. Esperanto estas lingvo elektita, defendita kaj eĉ amata de esperantisto,kaj sekve, mi trovas toigaĵo diri, ke ĝi povas esti fremdlingvo por esperantistoj. Tio estas erariga en paĝo, kiu informas pri Esperanto.
Mi, sekve, proponas, ke oni diru, ke Esperanto etas "Adoptolingvo" por tia ajn cifero, kiun oni emus diri, ĉar mi konscias, ke ĉia ajn nombro, kiun oni uzu, ja estas erara, pro la malfacila tasko kalkuli la nombron de Esperantistoj, kiu estas en la mondo.
- Vi ŝajne ne konas la difinon de la esprimo "fremdlingvo". Ĝi simple signifas "lingvo kiu ne estas onia gepatra lingvo". Eble kelkfoje la radiko "fremd" ne estas tute taŭga, sed tamen ĝi estas ĝenerale la plej taŭga por tiu signifo, kaj tial estiĝis la firma esprimo "fremdlingvo" kun tiu signifo. Tial oni ne plu havas kialon por kritiki ĝian uzon en la kazo de Esperanto kiel fremdlingvo. Marcos 17:19, 10. Apr 2005 (UTC)
-
- Hmm... Kiel vi distingas inter "lingvo parolata, sed ne denaske" kaj "ia ajn lingvo krom la gepatra(j)"? Laŭ via ĉi-supra difino "lingvo, kiu ne estas onia gepatra lingvo", la vjetnama (ekzemple) estas al mi fremdlingvo -- ĉar mi tute ne konas ĝin. Tiakaze, estus grava eraro diri, ke Esperanto estas fremdlingvo al "nur" maksimume tri milionoj da homoj: ĝi estas fremdlingvo al la tuta homaro krom la tre malmultaj "denaskaj esperantistoj". La vorton fremdlingvo oni emas kompreni kiel lingvo fremda, kaj Esperanto certe ne estas fremda (t.e., stranga, ne-propra, k.s.) al tiuj multaj, kiuj parolas ĝin flue, eĉ kvankam ĝi plej ofte ne estas ilia gepatra. Laŭ mi oni prefere diru, ke Esperanto estas gepatra lingvo por tiom da homoj, kaj lernita lingvo de tiom. Nu jes, eĉ la gepatran oni lernas... kion diri? Aŭ oni neglektu la denaskuloj inter la nombro da lernintoj, ĉar la "eksperimenta eraro" pri la entuta nombro da parolantoj faras la nombro da denaskuloj kompare sengrava; aŭ oni uzu alian frazon, ekzemple: "entute parolas ĝin inter cent mil kaj tri milionoj"... hm, tia malprecizeco aspektas ridinda; eble plej bone estus entute forigi la frazon, aŭ eble konfesi, ke ne estas sciate eĉ malprecize, kiom da homoj scipovas Esperanton. -- Tonymec 05:54, 30. Jul 2005 (UTC)
- Estimata ne-subskribinto, via opinio, ke "denaskaj esperantistoj devas esti bravaj por apostati Esperanton" ne akordiĝas kun tio, kion mi konstatis: kontraŭe, ŝajnas al mi, ke estas rara afero denaska esperantisto kiu, fariĝinte plenaĝa, plue restas entuziasma pri Esperanto aŭ eĉ plue uzas ĝin. Ja certe ekzistas kelkaj tiaj; mi ĵus vidis en Babel, ke Arno Lagrange estas denaska esperantisto, sed li certe plue estas entuziasmulo. Tamen por unu tia, ŝajnas al mi, ke ekzistas dek aŭ cent kiuj, suĉinte Esperanton kun la patrina lakto, adoleske definitive forlasas la esperantistaron. -- Tonymec 05:54, 30. Jul 2005 (UTC)
[redaktu] Etimologio de serpo (sub Etimaj ekzemploj: El la rusa)
La deveno de la Esperanta vorto "serpo" okazigis multajn, foje hejtajn, diskutojn inter Esperanto-etimologiistoj, pro la sekvaj kialoj:
- La Fundamenta vortaro ne listigas la vorton "serpo".
- La unuaj aperoj de tiu vorto en Esperanto (per apliko de Regulo 15 pri internaciaj vortoj) egaligis ĝin aŭ al la rusa "serp", aŭ al la franca "serpe".
- La franca "serpe" kaj la rusa "serp" ne havas la saman signifon: la ilo montrata kun martelo en la iama sovetia flago, ruse "serp", nomiĝas france "une faucille"; la franca "serpe" ŝajne ne estas konata en Ruslando.
- La difino (teksto kaj bildo) de la vorto "serp/o" en PIV (PIV-1970 kun Suplemento 1987) korespondas al la franca "serpe", ne al la rusa "serp": "tranĉa instrumento, kun pli-malpli kurba sed dika klingo, por pritondi arbojn, heĝojn, disfendi lignon ktp.". La rusa "serp" korespondas al tio, kion PIV nomas "falĉileto".
-- Tonymec 22:42, 11. Sep 2005 (UTC)
[redaktu] Alfabeto kaj ortografio: Procentaĵoj
Kiom da ttt-paĝoj uzas la jenajn?
- Ĉ por Ĉ
- ĉ por ĉ
- Ĝ por Ĝ
- ĝ por ĝ
- Ĥ por Ĥ
- ĥ por ĥ
- Ĵ por Ĵ
- ĵ por ĵ
- Ŝ por Ŝ
- ŝ por ŝ
- Ŭ por Ŭ
- ŭ por ŭ
Mi ne povas kredi, ke tia uzo, kune kun la uzo de antŭmetata aŭ postmetata ĉapelo, sumiĝas je malpli ol unu procento; kaj laŭ mi temas pri io tute malsama ol la tri menciataj eblaĵoj (rekta uzo de ĉapelitaj literoj, x-sistemo kaj h-sistemo). - Tonymec 02:59, 2. Nov 2005 (UTC)
[redaktu] WTF???
WTF is this language, L00x liek english....
WTF is la da lingvo, lookio liekejo inglish....
Like English???? I've seen it compared to many things, but English!!!! English is a difficult language, full of grammatical irregularities and of idiomatic phrases, and which is spoken one way and written another; it is very hard for someone who didn't "suck it with his mother's milk" to learn to speak English more or less like a native. Esperanto is just the opposite in these respects, and its flexibility makes it very expressive (some will say: nevertheless). If you are an English-speaker, I recommend you "Teach Yourself Esperanto", in my opinion a very good learning-book.
Kiel la angla???? Mi vidis ĝin komparata kun multe da aferoj, sed la angla!!!! La angla estas malfacila lingvo, plena je gramatikaj malregulaĵoj kaj da idiomaĵoj, kaj parolata unumaniere sed skribata alimaniere; estas tre malfacile por iu ne "elsuĉinta ĝin kun la patrina lakto" lerni paroli la anglan pli-malpli kiel denaskulo. Esperanto estas precize la kontraŭo ĉi-rilate, kaj ĝia fleksebleco faras ĝin tre esprimpova (iuj diros: tamen). Se vi estas anglalingvano, mi konsilas al vi "Teach Yourself Esperanto" (Instruu al vi mem Esperanton), miaopinie tre bonan lernolibron.
Tonymec 00:30, 1. Dec 2005 (UTC)
It does look like English! It has words like "Historio" "Helpo" "artikolo" etc. Looks like lots of words from English here. I never heard of this Esperanto Language, though.--68.170.86.111 00:56, 1. Dec 2005 (UTC)
Yes, there are influences of English, but EO is largely based off the Romance languages.Kemrono 13:54, 28. Aŭg 2006 (UTC)
[redaktu] Ĉu la vorto hepato vere estas el la latina? (sub Etimaj ekzemploj: el la latina)
Mi legis en la etimologia vortaro de Ebbe Vilborg en la volumo 2 sur paĝo 83, ke ĝi fakte venis el la greka hêpar, (Gen.) hepatos. Sed ĝi estas uzata en la sciena lingvaĵo de multaj landoj.
Kaj surbaze de la greka formo ekzistas adjektivoj en la franca, itala, hispana kaj latina. (Ankaŭ laŭ s-ro Vilborg)
La vera latina vorto estas: iecur. La latina kaj greka vortoj parencas al la Sanskrita vorto yákrt.
--Tlustulimu 13:59, 11. Jan 2006 (UTC)
- Saluton gekaraj, ĉar je ĉi tiu diskuteto ne aperis iuj opiniesprimoj, mi hodiaŭ ŝovis la vorton hepato al la greka listero. Se vi pensas, ke tio malĝustas, bonvolu diskuti ĉi tie. Dankon --Tlustulimu 14:43, 18. Mar 2006 (UTC)
Multaj lingvaj atribuoj en tiu "etimaro" estas evidente malĝustaj, ekz-e la atribuo de "du" al la litova. La litova ja havas ĝuste tiun formon "du", sed Z certe ne prenis ĝin el la litova, sed kiel kompromisan formon el la latina kaj la ceteraj al li konataj latinidaj lingvoj (certe la franca, eble ankorau iuj aliaj). Simile pri la atribuo de "hundo" al "pluraj ĝermanaj lingvoj". Kiujn ĝermanajn lingvojn Z konis krom la germana? Kaj la parenca formo en la angla, lingvo, kiuj Z malbone konis, ja havas iom ŝovitan signifon. --84.191.186.36 20:41, 3. Sep 2006 (UTC)
[redaktu] La esperanta flago
"Ĉi tiu artikolo temas pri la lingvo." Jen kiel ekas la artikolo. Kaj tuj sube "la esperanta flago". Ĉu lingvo povas havi flagon ? Eventuale ĝi estas "esperantista flago"...Ĉiel, ŝajnas ke ĝi ne havas lokon en ĉi artikolo! --Ssire 04:13, 28. Mar 2006 (UTC) Se neniu reagas, mi formetos ĝin ĉ la 15an de aprilo....--Ssire 06:43, 9. Apr 2006 (UTC)
- Mi ne scias se tiu helpos, sed portugala lingvo estas simbolita de rozeto. La poetoj diras: "ho lasta floro de Lazio, senkultura, sed bela..." Se floro estas simbolo de portugallingvo, kial flago ne povas esti simbolo de Esperanto?Roberto 07:26, 9. Apr 2006 (UTC)
-
- Kiam oni volas perbilde simbolizi lingvojn oni kutime uzas naciajn flagetojn de la lando(j) kie la lingvo estas parolata (la Francia flago por la franca lingvo, la brita kaŭ la usona flago(j) por la angla lingvo). Same oni kutime uzas la verdan stelflagon por simbolizi la esperantan lingvon sendepende de ĉiuj diskutoj pri la trafeco de flago, de esperanta flago, ktp. Mi do opinias ke indus konservi la flagon en la artikolo. Arno Lagrange ✉ 08:38, 9. Apr 2006 (UTC)
- En ordo, mi ne demetos...--Ssire 09:43, 9. Apr 2006 (UTC)
- Kiam oni volas perbilde simbolizi lingvojn oni kutime uzas naciajn flagetojn de la lando(j) kie la lingvo estas parolata (la Francia flago por la franca lingvo, la brita kaŭ la usona flago(j) por la angla lingvo). Same oni kutime uzas la verdan stelflagon por simbolizi la esperantan lingvon sendepende de ĉiuj diskutoj pri la trafeco de flago, de esperanta flago, ktp. Mi do opinias ke indus konservi la flagon en la artikolo. Arno Lagrange ✉ 08:38, 9. Apr 2006 (UTC)
[redaktu] Fuŝe videbla paĝo en Mozilla Firefox
Kiam mi rigardas la paĝon pri Esperanto per Mozilla Firefox, la tabelo "Enhavo" videblas centre de la paĝo, dekstre de la flago, kaj parte metita interfere sur la tabeloj: "Esperanto (Lingvo Internacia)" kaj "Specimeno". Tamen vidata per MS Internet Explorer la tabelo "Enhavo" aperas legebla, maldekstre, sub la flago. Ĉu iu povas fiksi la paĝon por ke ĝi aperu bone ankaŭ en Mozilla Firefox?
Dankon, Luis Guillermo Restrepo Rivas
- Nu, kvankam mi mozilas, ĉio aperas normale...--Zorhof-86 04:39, 6. Jun 2006 (UTC)
Saluton Luis Guillermo Restrepo Rivas! Mi ankaŭ havas tiun problemon uzante Fajrfokson 1.5.0.4 sub Vindozo XP. Sed mi ne provis per Fajrfokso 1.0. Do, kiu riparos la difekton? Se post kelkaj tagoj neniu kuraĝos fari tion, tiam estos mia vico mem fari tion. Ĉu bone? Ĝis tiam --Tlustulimu 16:32, 2. Jul 2006 (UTC)
[redaktu] Kial ne plu aŭdeblas la lingva specimeno?
Ĉu iu scias kiel reebligi aŭskulton de la lingva specimeno "Patro nia" en esperanto? Dankon. Vikipediisto:Sciuro23
[redaktu] specimeno
eĉ se la teksto "Patro Nia" ne estas neŭtrala, prefere estu ĝi kia specimeno ol nenio. anstataŭ simple forigi artikolerojn ĉar la elekto estas neneŭtrala, preferinde estas konstrue anstataŭigi ilin per pli trafa specimeno (La Deklaro pri Homaj Rajtoj, ekzemple) Arno Lagrange ✉ 21:22, 12. Nov 2006 (UTC)