Afonso Henriques
El Vikipedio
Afonso Henriques aŭ Alfonso Henriques [ejnrhikjz], Afonso la 1-a (Portugalio) estis la unua reĝo de Portugalio.
Afonso Henriques naskiĝis (plej eble) en la 25-a de julio 1109 kaj mortis en la 6-a de decembro 1185). Per siaj multaj konkeroj, kiuj, dum 40 jaroj duobligis la portugalan teritorion, li estas kromnomata "La Konkeranto", ankaŭ havas la kromnomojn "La Fondanto" kaj "La Grando". La maŭroj nomis lin Ibn-Arrik («filo de Henrique», traduko de arĥaa portugala genitivo Henriques) aŭ El-Bortukali («La Portugalano»).
Afonso estis filo de Henrique de Borgundio, Grafo de Portugalio kaj de l' reĝidino Tareja de Leono. Eble li naskiĝis en Coimbra kaj, eble, kreskiĝis en Guimarães kie vivis ĝis 1128. Li, sub influo de ĉefepiskopo de Braga prenis, en 1120, politikan pozicion kontraŭe al lia patrino (kiu apogis la familion Travas). La ĉefepiskopo kaj Afonso devis fuĝi. Afonso en 1122 iĝis kavaliro en Tui. Post repacigo, ili revenis al Portugalio. Sed, tiu disputo kaŭzis la invado de l' Portukala grafejo de Alfonso la 7-a, kiu, en 1127, ĉikaŭfermis Guimarães kie estis Afonso Henriques. Ĉi tiu promesis lojalecon al kuzo, kiu rezignas konkeri la kastelurbon. Sed, kelkaj monatoj poste, en 1128, venkis la armeo de Afonso Henriques la trupojn de Tareja de Leono en Batalo de São Mamede. Tiu venko faris de Afonso la vera estro de l' portugala grafejo. Li sendis ambasadoroj al Papo por akiri aŭtonomion al portugala eklezio kaj havigi la sendependo de Portugalio.
En 1139, post granda venko en Batalo de Ourique kontraŭ forta Maŭra armeo, Afonso Henriques nomiĝis Reĝo de Portugalio, kun apogo de sia armeo. Laŭ la tradicio, la sendependo estis konfirmata de kortega asembleo de Lamego, kiam li ricevis de ĉefepiskopo de Braga la kronon de Portugalio, sed studoj nunaj ne konfirmas la ekzistado de tiu asembleo. La agnosko de Kastilio alvenis en 1143, ĉar Afonso la 7-a volis esti Imperiestro (kaj, pro tio, li bezonis reĝojn kiel vasalojn). Afonso pruvis solidigi la sendependon. Faris gravaj donojn al Katolika eklezio kaj fondis multaj monaĥejojn . Li pruvis ankaŭ konkeri teritorion sude, okupita de Maŭroj kaj konkeris Santarém en 1146 kaj Lisbonon en 1147. En 1179 Papo Aleksandro la 3-a, per la ĉarto Manifestis Probatum, agnoskis Portugalion kiel sendependa vasala lando de Katolika eklezio. La, hodiaŭe ŝajna kontraŭloĝika diraĵo "sendependa vasala lando de Katolika Eklezio" signifas ke la reĝo de Portugalio ne estis vasala de kastilia reĝo, kaj ne estos vasala de iu futura hispana imperio, sed Portugalio apartenis al tiam ne plu ekzistanta Romia imperio, sekve, fakte, Portugalio estis tute sendependa.
Gravaj aĵoj de lia reĝperiodo:
- Fondo de Monaĥejo de Santa Cruz de Coimbra, 1131;
- Interna pacigo;
- Pligrandigo de l' teritorio sude je la Maŭroj: Leiria, 1135; Santarém, 1146; Lisbono, Almada kaj Palmela, 1147; Alcácer, 1160.
Lia tumulo restas en la Monaĥejo de Santa Cruz de Coimbra, flanke de tiu de lia filo Sancho la 1-a.
[redaktu] Idaro
De lia edzino, Mafalda de Savojo kaj Piemonto, filino de grafo Amadeo la 3-a, (1125-1157): Henrique (1147), Mafalda (1148), Urraca, princino de Portugalio (1151-1188), edzino de l' reĝo Fernando la 2-a de Leono; Sancho la 1-a reĝo de Portugalio (1154-1212), Teresa, princino de Portugalio (1157-1218), edzino de Filipe, grafo de Flandro kaj, post vidvineco, de Eudes la 3-a, Duko de Borgundio.
De kromedzinoj: Urraca Afonso, sinjorino de Aveiro; Fernando Afonso, ĉefministro; Afonso, Majstro de Ordeno de Sankta Johano de Rodeso.