Amazono (rivero)

El Vikipedio

Geografio > Sudameriko > Rivero > Amazono


Amazono
Amazona Baseno
Longeco 6296 km
Alteco de la fonto 5.597 m
Meznombra trafluo 219.000 m³/s
Akvokolekta areo 6.915.000 km²
Alfluanto(j) vidu apude
Mem alfluas al Atlantiko
Larĝeco de la enfluejo 250 km
Rivero en Sudameriko
Delto ĉe la enfluejo en Atlantikon
Pligrandigu
Delto ĉe la enfluejo en Atlantikon
...el alia perspektivo (satelitaj fotoj de NASA)
Pligrandigu
...el alia perspektivo (satelitaj fotoj de NASA)

La Amazono de Sudameriko estas unu el la du plej grandaj riveroj en la mondo (la alia estas Nilo). Ĝi havas la plej grandan kvanton da akvo fluanta. La rivero fluas de la Andoj (Nevado Mismi) tra la amazona pluvarbaro en la Atlantikon.

Amazono trafluas la landojn Peruo kaj Brazilo. La nomon Amazono ĝi portas en Peruo kaj en orienta Brazilo, sed la intera parto nomiĝas Rio Solimões.

Partoj de la Amazona baseno troviĝas en jenaj landoj: Brazilo (62.4%), Peruo (16.3%), Bolivio (12.0%), Kolombio (6.3%) kaj Ekvadoro (2.1%).

Ĉar la longeco de riveroj estas malfacile mezurebla kaj krome dependas de la difino de "la" fonto, la longeco de Amazono estas indikata varie inter ĉ. 6500 kaj 7000 kilometroj. Ĝiaj fonto-riveroj estas malpli ol 200 km de la pacifika bordo, tamen ĝi trafluas preskaŭ la tutan larĝon de Sudameriko por atingi Atlantikon. La riverfino estas ĉe la ekvatoro.

La plej granda urbo ĉe Amazono estas la brazila urbo Manaus, ĉe la enfluejo de Rio Negro.

La unuaj eŭropanoj kiuj malkovris la riveron estis la malgranda trupo gvidita de la konkeranto Francisco de Orellana, kiu navigis preskaŭ la tutan riveron kaj alvenis al la enfluejo post unu el la plej mirigaj aventuroj de la historio. Dum tiu vojaĝo ili estis atakitaj de grupo de indianoj ŝajne konsistanta el virinoj, kio rememorigis ilin pri la legendo de la amazonoj, pro kio la rivero ricevis sian nunan internacian nomon.

[redaktu] Ĉefaj Alfluantoj

  • Branco
  • Kanalo Casiquiare
  • Huallaga
  • Içá (aŭ Putumayo)
  • Javary
  • Jurua
  • Madeira
  • Marañón
  • Morona
  • Nanay
  • Napo
  
  • Negro
  • Pastaza
  • Purus
  • Tambo
  • Tapajós
  • Tigre
  • Tocantins
  • Trombetas
  • Ucayali
  • Xingu
  • Yapura
Pligrandigu


Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al


Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al


[redaktu] Eksteraj ligiloj

•  http://www.underwatercolours.com/amazon/ss07.html
•  http://www.mbarron.net/Amazon
•  http://www.extremescience.com/AmazonRiver.htm
•  http://mitosyfraudes.8k.com/photoEng-2.html


Ĉi tie estas aldonaj bildoj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn bildojn kaj metos ilin en la artikolon.


Ĉi tie estas aldonaj eksteraj ligiloj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn eksterajn ligilojn kaj metos ilin en la artikolon.