Dietrich Buxtehude

El Vikipedio

Por samtitolaj artikoloj vidu Buxtehude kaj Buxtehude (urbo). 

Buxtehude
Pligrandigu
Buxtehude

Dietrich BUXTEHUDE (naskiĝis supozeble 1637 en Oldesloe, Germanio, mortis la 9-an de majo 1707 en Lübeck, Germanio) estis komponisto kaj orgenisto.

Li estis la filo de la orgenisto Johann Buxtehude. Kiel infano li loĝis en la tiam dana Helsingborg kaj en Helsingør. Tie li supozeble vizitis la latinlernejon. Li okupis orgenistajn postenojn en Helsingborg kaj Helsingör, ekde 1668 li postsekvis sian bopatron Tunder ĉe la Lübeck-a Maria-katedralo. Per siaj orgen- kaj vespermuzikoj li fariĝis la plej grava komponisto de la nordgermania altbaroko, kiun vizitis i.a. Bach, Georg Friedrich Händel kaj Georg Philipp Telemann.

Liaj ĉefaj verkoj estis: preludoj, fugoj, kanzonoj, tokatoj por orgeno, variaciaj suitoj por klavarinstrumentoj, triosonatoj, kantatoj.

La verkoj por orgeno parte estas koncertaj (preludoj, fugoj, tokatoj ktp, aliaj estas ekleziaj, nome la ĥoralpreludoj. Pli granda ol la orgena estas la kantvoĉa verkaro. Oratorieskaj "vespermuzikoj", per tiuj komencas la historio de la ekleziaj koncertoj en Germanio, kaj kantatoj, kiuj laŭ tiama kutimo pli bone taŭgas por diservo, dominas tiun parton de sia verkado. Frapas, ke en siaj kantatoj Buxtehude malofte uzas nurajn bibliajn tekstojn, sed preferas poeziaĵojn.

Buxtehude klopodas prezenti la enhavon de teksto travivaĵe rilate al la propra persono. Jen ebleco, muzike esprimi la pietismon.

Buxtehude efikis per sia ekzemplo. En la jaro 1705 Johann Sebastian Bach trapaŝis 300 Kilometrojn por aŭskulti sian muzikan modelulon. Supozeble Bach ricevis instruon de Buxtehude. La restado en Lübeck tiom gravis por Bach, ke tiu propraŭtoritate plilongigis sian "klerigan forpermeson" riskante tiel sian orgenistpostenon.

Dietrich Buxtehude estas la plej fama reprezentanto de la Nordgermania Orgenistoskolo. Konata disĉiplo lia estis Nikolaus Bruhns.

Buxtehude estis entombigata en la Lübeck-a Maria-katedralo prosime de la t.n. Totentanzorgel [Mortintodanca Orgeno]. Okaze de lia 250a mortotago oni fiksis novan memorafiŝon al lia tombo.

  1. REDIRECT Buxtehude