Baterio

El Vikipedio

Artileria baterio estas artileria grupo, konsistanta el kelke da kanonoj, la koncernaj veturiloj kaj la soldatoj ilin servantaj.


Elektra baterio (ankaŭ akumulatoro okaze de por aŭtomobiloj, industria uzo) estas grupo de galvanaj piloj. La nocio hodiaŭ ankaŭ signifas la unuopajn pilojn.

Enhavo

[redaktu] bazprincipoj de uzo

La eletrodaj materialoj determinas la elektran tension de la pilo laŭ la elira grandeco. Pli grandan tension oni akiars per seria konekto de pluraj elementoj.

La kapacito de baterio estas aldonita kiel teorie elgajnebla elektra ŝargo en amperhoroj. La praktike atingebla kapacito dependas de la fakta grandeco de la malŝarga kurento kaj temperaturo de la baterio.

La kapacito (energiokvanto) ĉe fiksa tensio atingeblas per pli grandaj piloj. Paralela konekto por kapacita grandigo povas kaŭzi la baldaŭan malŝargiĝon de la piloj, ĉar la unuopaj ĉeloj (piloj) diferenciĝas en interna rezisto kaj formas inter si propran kurantan cirklon.

La daŭreco, uztempo de baterioj estas aldonita per nombro de ŝargaj-/malŝargaj cikloj, ĝis akumulatoro ankoraŭ havas difinitan ŝargokapaciton. La normoj de DIN 43539 parto 5 kaj IEC 896 parto 2 komunikas por tio diversajn procesojn kaj antaŭskribojn.

En multaj (riĉaj) landoj oni organizite kolektas la danĝeran rubon de la foruzitaj baterioj. En mulatj landoj oni jam malpermesis vendon de hidrargo-enhavaj (super 2 %) baterioj, piloj. (legu recikligo)

[redaktu] tipoj

[redaktu] uztereno

  • por porteblaj aparatoj kiel ekz. poŝlampoj, horloĝoj (por tiuj butonpilo).
  • precipe por aŭtomobiloj akumulatoro.
  • elektraj veturiloj disponas pri trakciaj baterioj.
  • staciona baterio (en industrio servas en interrompo kurenton).

[redaktu] primaraj piloj

Primaraj piloj en grando de AA nomatas glavanaj piloj, kiuj post la malŝargo ne estas denove ŝargeblaj. Oni nomas ilin laŭ la uzita materialo:

  • Alkali-mangan-baterio; 1,5 V je pilo
  • zink-karbon-baterio; 1,5 V je pilo
  • oksi-nikel-hidroksid-baterio; 1,5 V je pilo
  • litio-baterio; depende de la katoda materialo 2,9 ĝis 3,6 V, specifaj tipoj ankaŭ 1,5 V
  • zink-aero-baterio; 1,5 V je pilo
  • hidrargaoksid-zink- baterio; 1,35 V je pilo
  • Arĝentoksid-zink- baterio; 1,55 V je pilo

[redaktu] sekundaraj piloj

Sekundaraj piloj aŭ akumulatoro estas tiuj galvanaj piloj, kiuj estas reŝargeblaj post malŝargo.

  • acida akumulatoro (plumbo/sulfuro) 2,3 Volt je pilo, divastiĝis kiel 6-, 12- kaj 24 volta aŭtobaterio
  • nikel-kadmia baterio; 1,2 V je pilo
  • nikel-metalhidrida baterio; 1,2 V je pilo
  • litia-jona baterio; 3,7 V je pilo
  • litia-polimera baterio
  • alkali-mangana baterio (angle: Reusable Alkaline Manganese, malongg: RAM); 1,5 V
  • ĵeleo-akumulatoro estas fermita akumulatoro, kies elektrolito estas ligita en ĵeleo.

[redaktu] grando

Aparatobaterioj devas esti kompakta, malpeza, mekanike rezista. Ili estas axceteblaj kiel zink-karbona aŭ alkali-mangana baterio. La nomumo sekvas la normojn de IEC kaj ANSI:

IEC, malgranda povumo (C) IEC, granda povumo (KOH) ANSI Nomumo Grando Volto
E96 LR 61 AAAA Mini Ø 8,3 mm, h 42,5 mm 1,5 V
R03/UM-4 LR 03/AM-4 AAA Mikro Ø 11 mm, h 45 mm 1,5 V
R6/UM-3 LR 6/AM-3 AA Mignon Ø 15 mm, h 51 mm 1,5 V
R14/UM-2 LR 14/AM-2 C Baby (bebi) Ø 27 mm, h 50 mm 1,5 V
R20/UM-1 LR 20/AM-1 D Mono Ø 35 mm, h 62 mm 1,5 V
UM-5 AM 5/LR-1 N Lady (ledi) Ø 12 mm, h 30 mm 1,5 V
1203 LR 12/Plata J Flat Pack aŭ platbaterio l 67 mm, b 62 mm, h 22 mm 4,5 V (3 piloj)
F22/E-Block E-Block/AM-6 1604D E-bloka aŭ 9-V-bloka l 48,5 mm, b 26,2 mm, h 17 mm 9 V (6 piloj)

Krom tiuj "standardaj tipoj" ekzistas kompreneble mulatj diversaj tipoj por fotiloj kaj aliaj aparatoj.

[redaktu] Literaturo, germane

  • Lucien F. Trueb, Paul Rüetschi: Batterien und Akkumulatoren - Mobile Energiequellen für heute und morgen. Springer, Berlin 1998 ISBN 3-540-62997-1
  • David Linden, Thomas B. Reddy (Hrsg.): Handbook of Batteries. 3. Auflage. McGraw-Hill, New York 2002 ISBN 0-071-35978-8
  • Wiebke Dirks, Hendrik Vennemann: Lithium-Batterien. CHEMKON 12(1), S. 7 - 14 (2005), ISSN 0944-5846

[redaktu] rete, germane


[redaktu] Vidu ankaŭ jenon:

Komunejo
La Vikimedia Komunejo havas dosierojn rilatajn al


[redaktu] Eksteraj ligiloj

•  http://www.dfj.com/cgi-bin/artman/publish/article_141.shtml
•  http://www.duracell.com/care_disposal/care.asp


Ĉi tie estas aldonaj bildoj por la artikolo. Vi povas helpi al Vikipedio se vi elektos la taŭgajn bildojn kaj metos ilin en la artikolon.