Cigana lingvo

El Vikipedio

Ciganio - La cigana lingvo - Lingvistiko

Vidu ankaŭ Cigana ĵargono

La cigana lingvo (ankaŭ nomata romaa) apartenas al la hind-arjaj lingvoj de la hind-eŭropa lingva familio. Ekzistas pluraj dialektoj, ĉar ciganoj vivas diaspore tra la tuta mondo kaj akceptas multajn lokajn esprimojn. (Nia ekzemplo estas uzata en Ĉeĥio).

La deklinaciado havas 8 kazojn kaj du genrojn (viran kaj inan). Ni rigardu ekzemple la substantivon raklo (knabo):

singularo:
nom. rakl-o knabo
vok. rakl-eja! knabo!
akuz. rakl-es knabon
dat. rakl-es-ke al knabo
lok. rakl-es-tar pri knabo
abl. rakl-es-tar (direkte) de knabo
instr. rakl-e-ha kun/per knabo
gen. rakl-es-kero (havaĵo) de knabo
pluralo:
nom. rakl-e knaboj
vok. rakl-ale! knaboj!
akuz. rakl-en knabojn
dat. rakl-en-ge al knaboj
lok. rakl-en-de pri knaboj
abl. rakl-en-dar (direkte) de knaboj
instr. rakl-en-ca kun/per knaboj
gen. rakl-en-gero (havaĵo) de knaboj

Deklinaciataj estas ankaŭ la adjektivoj, pronomoj kaj numeraloj, sed ni prefere rigardu konjugacion de iu verbo, ekz. kerel:

ker-el fari
(me) ker-av mi faras
(tu) ker-es ci faras
(jov) ker-el li faras
(joj) ker-el ŝi faras
(amen) ker-as ni faras
(tumen) ker-en vi faras
(jon) ker-en ili faras
ker-ava mi faros
ker-eha ci faros
ker-ela li/ŝi faros
ker-aha ni faros
ker-ena vi faros
ker-ena ili faros
ker-avas mi faris/farus
ker-ehas ci faris/farus
ker-elas li/ŝi faris/farus
ker-ahas ni faris/farus
ker-enas vi faris/farus
ker-enas ili faris/farus
ker! ci faru!
ker-as! ni faru!
ker-en! vi faru!
ma ker! ne faru!

La cigana lingvo havas multajn diversajn modelojn de deklinacio kaj konjugacio.

Jen ankoraŭ kelkaj Ciganaj vortoj: ha jes, na ne, jekh unu, duj du, trin tri, ŝtar kvar, panĉ kvin, ŝov ses, efta sep, oĥto ok, enja naŭ, deŝ dek, dad patro, dajori patrino, phral frato, phen fra-tino, ĉhavoro infano, ŝukar bela, kaj kie, ke, the kaj, abo aŭ.