Íslenski fáninn

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Íslenski fáninn er þjóðfáni Íslands. Hann var opinberlega tekinn í notkun þann 17. júní 1944. Fánalögin voru samþykkt sama dag sem lög 34/1944 og tóku gildi 24. ágúst, en þau voru fyrstu lögin sem samþykkt voru á eftir stjórnarskránni.

Hinn almenni þjóðfáni Íslands
Enlarge
Hinn almenni þjóðfáni Íslands
Hinn almenni þjóðfáni Íslands, ásamt hlutföllum
Enlarge
Hinn almenni þjóðfáni Íslands, ásamt hlutföllum

Fáninn er svokallaður krossfáni eins og fánar allra hinna Norðurlandanna eru. Hann er heiðblár með mjallhvítum krossi og eldrauðum krossi innan í hvíta krossinum.

Hlutföllin í litum fánans eru, talið lárétt frá stöng: 7-1-2-1-14, en lóðrétt meðfram stöng eru þau 7-1-2-1-7. Þannig er breidd fánans 18/25 af lengd hans samkvæmt 1. grein fánalaga.

Samkvæmt fánalögum verða allir fánar dregnir á fánastöng að vera í góðu ástandi, lögreglan má gera upptæka alla fána sjáanlega á opinberum stöðum sem ekki samræmast íslenskum fánareglum. Ströng lög gilda um þá virðingu sem sýna ber þjóðfána Íslendinga og getur það varðað sektum eða fangelsi allt að einu ári að brjóta fánalögin.

Efnisyfirlit

[breyta] Opinberir fánadagar

Samkvæmt forsetaúrskurði er opinberum stofnunum eingöngu heimilt að draga íslenska fánann á stöng eftirfarandi daga:

Draga skal fána á stöng á húsum opinberra stofnana, sem eru í umsjá valdsmanna eða sérstakra forstöðumanna ríkisins, eftirgreinda daga:

  1. Fæðingardag forseta Íslands (núna 14. maí).
  2. Nýársdag.
  3. Föstudaginn langa (eingöngu dregið í hálfa stöng).
  4. Páskadag.
  5. Sumardaginn fyrsta.
  6. 1. maí (Verkalýðsdagurinn).
  7. Hvítasunnudag.
  8. Sjómannadaginn.
  9. 17. júní (þjóðhátíðardaginn).
  10. 1. desember (fullveldisdaginn).
  11. Jóladag.

Að auki mega opinberar stofnanir draga fánann að hún við sérstök tækifæri sem forsætisráðuneytið gefur tilskipun um. Almenningur má draga fánann að húni við sérstök tækifæri. Einnig er í reglum að fáninn skuli aldrei vera dreginn á stöng fyrir kl. 7 að morgni og sé að jafnaði ekki uppi lengur en til sólarlags en þó skal hann aldrei vera lengur uppi en til miðnættis.

 Þjóðfáni Íslands. Hlutföll 25:18.
Enlarge
Þjóðfáni Íslands. Hlutföll 25:18.
Ríkisfáni Íslands (Tjúgufáninn). Hlutföll 37:18.
Enlarge
Ríkisfáni Íslands (Tjúgufáninn). Hlutföll 37:18.
Fáni forseta Íslands. Hlutföll 37:18.
Enlarge
Fáni forseta Íslands. Hlutföll 37:18.
Tollgæslufáni. Hlutföll 37:18.
Enlarge
Tollgæslufáni. Hlutföll 37:18.

[breyta] Fánalitir

Í fánalögunum segir að fánalitirnir séu „heiðblár", „eldrauður" og „mjallhvítur“. Með lagaviðbót frá 1991 eru litirnir nú miðaðir við alþjóðlega litastaðla. Litirnir miðast við SCOTDIC-litastigann (Standard Colour of Textile, — Dictionaire Internationale de la Couleur) þannig:

  • Heiðblái liturinn: SCOTDIC nr. 693009.
  • Mjallhvíti liturinn: SCOTDIC nr. 95.
  • Eldrauði liturinn: SCOTDIC ICELAND FLAG RED.

Í lögunum er einungis tilgreint litakerfi við gerð vefnaðar. Engin opinber staðall er fyrir prentun eða önnur birtingarform. Þó má styðjast við eftirfarandi greiningu í alþjóðlegu stöðlunum Pantone og CMYK:

Pantone Matching System :

  • Blár: PMS 287
  • Rauður: PMS 1795

CMYK :

  • Blár: CMYK 100-69-0-11.5
  • Rauður: CMYK 0-94-100-0

Fyrir notkun á tölvuskjám umreiknað í hexadesimal:

  • Blár: #00529B
  • Rauður: #EE3423


[breyta] Heimildir

  • Lög um þjóðfána Íslendinga og ríkisskjaldarmerkið. ( 1944 nr. 34 17. júní ).
Náð í þann 14. maí 2004 af http://www.althingi.is/lagas/130a/1944034.html
  • Forsetaúrskurður um fánadaga og fánatíma. ( 1991 nr. 5 23. janúar ).
Náð í þann 14. maí 2004 af http://www.althingi.is/lagas/125b/1991005.html
  • Auglýsing um liti íslenska fánans. ( 1991 nr. 6 23. janúar ).
Náð í þann 14. maí 2004 af http://www.althingi.is/lagas/125b/1991006.html
  • Lög um breyting á lögum nr. 34 17. júní 1944, um þjóðfána Íslendinga.
Náð í þann 14. maí 2004 af http://www.althingi.is/altext/stjt/1998.067.html

[breyta] Tenglar

Wikimedia Commons merkið
Margmiðlunarefni tengt Íslenska fánanum er að finna á Wikimedia Commons.