Macapat

Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Bébas mawi basa Jawi

Macapat iku tembang tradhisional ing tanah Jawa. Macapat uga nular ana ing kabudhayan Bali lan Sundha. Yen sinawang saka kerata basa, macapat iku artine maca papat-papat. Macane pancen rinakit saben patang wanda (suku kata). Tembang iki kira-kira lagi ana ing pungkasaning jaman Majapahit lan wiwitan Walisanga nyekel kuwasa. Nanging iku ya durung mesthi, amarga ora ana tulisan gathuk kang bisa mestheake. Macapat akeh dienggo ing saperangan Sastra Jawa Tengahan lan Sastra Jawa Anyar. Yen disandhingake karo Kakawin, aturan-aturan ing macapat luwih gampang. Kitab-kitab jaman Mataram anyar, kaya Wedhatama, Wulangreh, Serat Wirid Hidayat Jati, Kalatidha, lan liya-liyane dirakit nganggo tembang iki. Aturan-aturan iku ana ing:

  • Guru gatra : wilangan larik/gatra saben pada (bait-indonesia).
  • Guru wilangan : wilangan wanda (suku kata) saben gatra.
  • Guru lagu : tibane swara wanda ing pungkasan ing saben gatra.

Dene, macapat dhewe ana werna-werna. Lumrahe diperang dadi telung jenis, yaiku:

Bab lan Paragraf

[sunting] Sekar Macapat utawa Sekar Alit

Macapat iki uga sinebut tembang macapat asli, kang umume dienggo sumrambah ing ngendi-ngendi.

[sunting] Sekar Madya utawa Sekar Tengahan

Macapat jenis iki kaya dene tembang Kidung kang asring dienggo rikala jaman Majapahit.

  • Jurudemung
  • Wirangrong
  • Balabak

.

[sunting] Sekar Ageng

Sekar macapat Ageng (gedhe) mung ana siji, yaiku Girisa. Yen dideleng seka angele, sekar macapat ageng kaya tembang kakawin ing jaman kuno.

[sunting] Delengen Uga

Sumber artikel iki saka kaca situs web: "http://jv.wikipedia.org../../../m/a/c/Macapat.html"