საქართველოს სამხედრო გზა

ვიკიპედიიდან

საქართველოს სამხედრო გზის მონაკვეტის სატელიტური ფოტო
გაზარდეთ
საქართველოს სამხედრო გზის მონაკვეტის სატელიტური ფოტო
საქართველოს სამხედრო გზის საფოსტო ბარათი მყინვარწვერის ფონზე, მე-19 საუკუნე.
გაზარდეთ
საქართველოს სამხედრო გზის საფოსტო ბარათი მყინვარწვერის ფონზე, მე-19 საუკუნე.
ჯვრის უღელტეხილი
გაზარდეთ
ჯვრის უღელტეხილი

საქართველოს სამხედრო გზა - სახელწოდება ისტორიული გზისა, რომელიც გადის კავკასიონის მთავარ ქედზე და აერთებს თბილისსა და ვლადიკავკაზს. გზის სიგრძე 208 კმ-ია. იგი მიემართება მტკვრისა და არაგვის ხეობებში, გადის ჯვრის უღელტეხილზე (2384 მ), მიუყვება ბაიდარის ხეობას, შემდეგ დარიალის ხეობაში გადაკვეთს კავკასიონის გვერდით ქედს და ეშვება თერგის ხეობაში ვლადიკავკაზისაკენ. საქართველოს სამხედრო გზა გადის საქართველო-რუსეთის სახელმწიფო საზღვარზე, სადაც მდებარეობს საკონტროლო-გამშვები პუნქტები: ზემო ლარსი და ყაზბეგი.


გზის მშენებლობის დაწყება განაპირობა 1783 წელს ხელმოწერილმა გეორგიევსკის ტრაქტატმა, რომლითაც საქართველო შევიდა რუსეთის მფარველობის ქვეშ. ამავე დროს დაიწყო ვლადიკავკაზის ციხე-სიმაგრის მშენებლობა. ახალი გზა გაყვანილ იქნა ძველი ისტორიული გზის გასწვრივ, რომელიც დარიალის ხეობით უკავშირებდა ჩრდილოეთ კავკასიას სამხრეთთან. მუდმივი მიმოსვლა გზაზე გაიხსნა 1799 წელს. საქართველოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ (1801), დაიწყო ახალი გაუმჯობესებული სამხედრო გზის მშენებლობა. საქართველოს სამხედრო გზას, პოლიტიკური და სამხედრო დანიშნულების გარდა, დიდი ეკონომიკური და კულტურული მნიშვნელობაც ჰქონდა. სხვადასხვა დროს ამ გზაზე გაუვლიათ ა.გრიბოედოვს, ა.პუშკინს, ვ.მაიაკოვსკის და სხვა ცნობილ მოღვაწეებს.


საქართველოს სამხედრო გზის გასწვრივ ქართული არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი და ღირშესანიშნავი ადგილია:

  • ჯვრის მონასტერი - VI-VII სს-ების ძეგლი;
  • ზაჰესი - პირველი ჰესი ამიერკავკასიაში;
  • მცხეთა - საქართველოს ძველი დედაქალაქი;
  • ანანური - გვიანფეოდალური ეპოქის ანსამბლი;
  • ჯვრის უღელტეხილი - საქართველოს სამხედრო გზის უმაღლესი წერტილი;
  • სიონის ტევრი - მწვანე ოაზისი კავკასიონის თოვლიან მთებს შორის;
  • შუა საუკუნეების სადარაჯო კოშკები;
  • თამარის კოშკი - ძველი კოშკის ნანგრევები თერგის მეორე ნაპირზე;
  • დარიალის სიმაგრე - 1804 წელს აშენებული ნაგებობა ხეობის დასაცავად;
  • მყინვარწვერი - კავკასიონის მთიანეთის ერთ-ერთი უდიდესი მწვერვალი;
სხვა ენებზე