მოხმარება

ვიკიპედიიდან

მოხმარება რაიმე რესურსის გამოყენებას ნიშნავს. დისკუსიები ადამიანთა მიერ რესურსების მოხმარებაზე მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ეკონომიკასა და მწვანეთა მოძრაობაში. კეინსიანელთა ეკონომიკაში "მოხმარება" პირადი მოხმარების დანახარჯების შემოკლებული ტერმინია და განისაზღვრება მოხმარების ფუნქციით, განსაკუთრებით მოხმარებისკენ ზღვრული მიდრეკილებით. ის ნაწილია აგრეგატული მოთხოვნისა ან ნამდვილი მოთხოვნისა.

მოხმარება შეიძლება ასევე განისაზღვროს, როგორც "საქონლისა და მომსახურების ამორჩევა, გამოყენება, ჩაბარება და რეციკლი", რისი საპირისპიროცაა მათი დიზაინი, დამუშავება, წარმოება და მარკეტინგი.

მოხმარების სწავლება იძიებს იმას, თუ როგორ და რატომ მოიხმარს საზოგადოება ან ინდივიდი ამათუიმ საქონელსა და მომსახურებას, და რა გავლენას ახდენს ეს ფაქტი ამ საზოგადოებასა და ადამიანთა ურთიერთობებზე. ტრადიციულად მოხმარება საკმაოდ უმნიშვნელოდ ითვლებოდა წარმოებასთან და მასთან დაკავშირებულ პოლიტიკურ და ეკონომიკურ საკითხებთან შედარებით. მოგვიანებით, მომხმარებელი საზოგადოების განვითარებამ, რამათ თავის მხრივ გაზარდა მომხმარებელთა ძალაუფლება ბაზარზე, ასევე მოთხოვნა მარკეტინგზე, რეკლამაზე გამწვავდა და თავად მომხამრებლებიც უფრო მომთხოვნი გახდნენ, შედეგად განაპირობა ადრინდელი შეხედულებების გადახედვა და მოხმარების წინა პლანზე წამოწევა. ამას მოჰყვა მოხმარების სოციოლოგიის განვითარება. თანამედროვე თეორიები იკვლევენ მოხმარებლის შეზღუდვის ეკონომიკურ და კულტურულ ფაქტორებს, რომელიც განაპირობა იმგვარმა შეხედულების განვითარებამ, რომ მომხმარებლები მწარმოებელთა და საკუთარი სოციალური სტატუსის "მსხვერპლი" გახდნენ.

მოხმარების კვლევები სხვადასხვა მიზნით ხორციელდება. მომხმარებელთა კვლევები მარკეტინგის დახმარებას ცდილობს: მომხმარებლის გამოკითხვა ეხმარება პროდუქტის დიზაინის გაუმჯობესებას; ფემინისტური კვლევები ქალების, როგორც მომხმარებელების, მნიშვნელობას უსვამს ხაზს, განსაკუთრებით კი საოჯახო არენას მოხმარებაში. მედიის კვლევები ეხმარება მასმედიის პროდუქციის, როგორიცაა ტელევიზია და ვიდეო თამაშები, მოხმარების გაანალიზებას. აღსანიშნავია, რომ კრიტიკული თეორია მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს თანამედროვე კვლევებზე, ვინაიდან მოხმარება თანამედროვე საზოგადოების კულტურის ცენტრალური ასპექტი ხდება.

მოხმარების შესწავლა შეიძლება გამოხორციელდეს ტრადიციული გამოკითხვის ტექნიკით, ან სხვადასხვა ეთნოგრაფიული მეთოდებით. ამასთან მოხმარების შესწავლა საკმაოდ რთულიცაა, ვინაიდან ის მოიცავს ყოველდღიური ცხოვრებისეული სიტუაციების გამოძიებას.