სონეტი
ვიკიპედიიდან
სონეტი (იტალ. soneto), მყარი სალექსო ფორმა. შეიცავს 14 ტაეპს და ორ ნაწილად იყოფა. პირველ ნაწილში ორი ოთხტაეპედია (კატრენი), მეორეში კი – ორი სამტაეპედი (ტერცეტი), ძირითადად სონეტის სამი სახეობაა გავრცელებული:
- "იტალიური" – კატრენების რითმული სქემა: abab abab ან abba abba, ტერცეტების სქემა: cdc dcd ან cde cde;
- "ფრანგული" – კატრენების სქემა: abba abba, ტერცეტების სქემა: ccd eed ან ccd ede;
- "ინგლისური" (შექსპირული) abab cdcd efef gg. მაგრამ ვიდრე ამ "მყარ" კომპოზიციურ ნიშნებს შეიძენდა, იწერებოდა 16–,17– ან 20–ტაეპოვანი სონეტებიც.
სონეტის კომპოზიციურ მოდელს იყენებდნენ დანტე ალიგიერი, ფრანჩესკო პეტრარკა, უილიამ შექსპირი, ალექსანდრე პუშკინი, პოლ ვერლენი, სტეფან მალარმე, არტურ რემბო, გალაკტიონ ტაბიძე, ვალერიან გაფრინდაშვილი, პაოლო იაშვილი და სხვ.