ახალქალაქის რაიონი
ვიკიპედიიდან
ახალქალაქის რაიონი - ადმინისტრაციული რაიონი სამცხე-ჯავახეთის მხარეში. რაიონის ტერიტორია 1917 წლამდე ტფილისის გუბერნიის ახალქალაქის მაზრაში შედიოდა, 1921-30 წლებში - აღმოსავლეთ საქართველოს ახალქალაქის მაზრაში, 1930 წლიდან ცალკე რაიონია. რაიონის სამხრეთი საზღვარი ემთხვევა საქართველო-თურქეთის სახელმწიფო საზღვარს.
სექციების სია |
[რედაქტირება] ბუნება
მდებარეობს ჯავახეთის ვულკანურ ზეგანზე, რომლის სიმაღლე 1500-დან 3300 მ-მდე ვარირებს. პლატოს ზედაპირი ტალღობრივი ვაკეა, რომლის აღმოსავლეთ ნაწილში აღმართულია აბულ-სამსარის ქედი (უმაღლესი მწვერვალი მთა დიდი აბული - 3301 მ). ტერიტორია - 1235 კვ.კმ., მათ შორის სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებს უკავია 990 კვ.კმ. რაიონის ტერიტორიაზე მიედინება მდინარეები მტკვარი, ფარავანი, ჭობარეთი (მდინარე), ბარალეთი. ტბებიდან აღსანიშნავია ხოზაფინი, იგივე კარწახი.
[რედაქტირება] მოსახლეობა
მოსახლეობის რიცხოვნობა - 61 ათასი კაცი; სიმჭიდროვე - 49 კაცი კვ.კმ-ზე. რაიონში 65 დასახლებული პუნქტია: 1 ქალაქი, 64 სოფელი.
[რედაქტირება] მმართველობა
რაიონის ადგილობრივი თვითმმართველობის უმაღლესი ორგანოა რაიონის საკრებულო, აღმასრულებელი ორგანო - რაიონის გამგეობა. მმართველობის ადმინისტრაციული ერთეულებია:
- ქალაქის საკრებულო - 1: ახალქალაქი;
- თემის საკრებულო - 15: აზავრეთის, ალასტანის, არაგვის, ბარალეთის, გოგაშენის, ვაჩიანის, ზაკვის, კარტიკამის, კარწახის, კოჭიოს, კუმურდოს, ოკმის, სულდის, ხავეთის, ხოსპიოს;
- სოფლის საკრებულო - 6: დილისკა, კოთელია, პტენა, ტურცხი, ჩუნჩხა, ხანდო.
[რედაქტირება] ეკონომიკა
სოფლის მეურნეობაში წამყვანია მეცხოველეობა, მოჰყავთ საგაზაფხულო ხორბალი და კარტოფილი. მრეწველობა სუსტადაა განვითარებული, ძირითადი დარგია კვების მრეწველობა. რაიონის ტერიტორიაზე გადის რკინიგზის ხაზი (მარაბდა-ახალქალაქი), უახლოეს წლებში დაგეგმილია მისი გაგრძელება სასაზღვრო პუნქტ კარწახამდე, რომელიც შეაერთებს საქართველოსა და თურქეთის რკინიგზებს.
[რედაქტირება] კულტურა
რაიონში 67 სახელმწიფო ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლაა, 1 უმაღლესი სასწავლებელი (ივ. ჯავახიშვილის სახ. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჯავახეთის ფილიალი), 61 ბიბლიოთეკა, 1 თეატრი და 1 მუზეუმი (მხარეთმცოდნეობის).
[რედაქტირება] ღირშესანიშნაობანი
ახალქალაქის რაიონში ბევრია ადრინდელი და შუა საუკუნეების ქართული კულტურის ძეგლები: აბულის ეკლესია (X ს.), ბარალეთის ეკლესია (XI ს.), ახალქალაქის ციხე-ნაქალაქარი ((XI-XVIII სს.), კუმურდოს გუმბათიანი ეკლესია (X ს.).
სამცხე-ჯავახეთის მხარე | |
ადიგენის რაიონი | ასპინძის რაიონი | ახალქალაქის რაიონი | ახალციხის რაიონი | ბორჯომის რაიონი | ნინოწმინდის რაიონი |