ენა, მამული, სარწმუნოება
ვიკიპედიიდან
ამოიღეთ ეს თარგი სტატიის გამართვის შემდეგ.
ქართული ეროვნული სულის, ქართველთა მოდგმისათვის ღვთაებრივად ბოძებული წმინდა საუნჯის გამომხატველი სამების ფორმულა: „ენა, მამული, სარწმუნოება“.
„ენა, მამული, სარწმუნოება“-ს საწყისი სახე „მამული, ენა, სარწმუნოება“ ეკუთვნის ილია ჭავჭავაძეს:
«სამი ღვთაებრივი საუნჯე დაგვრჩა ჩვენ მამა-პაპათაგან: მამული, ენა, სარწმუნოება. თუ ამათ არ ვუპატრონეთ, რა კაცები ვიქნებით, რა პასუხს გავსვემთ შთამომავლობას? სხვისა არ ვიცით და ჩვენ კი მშობელ მამასაც არ დავუთმობდით ჩვენ მშობლიურ ენის მიწასთან გასწორებას. ესა საღმრთო რამ არის, საზოგადო საკუთრებაა, მაგას კაცი ცოდვილის ხელით არ უნდა შეეხოს... ქრისტიანობა, ქრისტეს მოძღვრების გარდა, ჩვენში ჰნიშნავდა მთელის საქართველოს მიწა-წყალს, ჰნიშნავდა ქართველობას. დღესაც, მთელს ამიერკავკასიაში ქართველი და ქრისტიანი ერთისა და იმავეს მნიშვნელობის სიტყვები არიან. გაქრისტიანების მაგიერ გეტყვიან: გაქართველდაო. ჩვენმა სამღვდელოებამ კარგად იცოდა, რომ მამული და ეროვნება, რჯულთან ერთად შეერთებული, რჯულთან შეხორც-შეთვისებული, უძლეველი ხმალია და შეულეწელი ფარია მტრისა წინაშე. სიტყვას ქადაგებისას, სწავლას, მოძღვრებას იგი სულ იმაზედ მოაქცევდა ხოლმე, რომ მამული და ეროვნება რჯულამდე გააპატიოსნოს, სარწმუნოებამდე აღამაღლოს, ასწიოს და ყოველივე ამ სამს წმინდას და უდიდეს საგანს, ერთად შეერთებულს, თავდადებით ამსახუროს, თავგანწირვით ამოქმედოს.» წყარო
ილიასეული ფორმულა „მამული, ენა, სარწმუნოება“ უახლესი პერიოდის ეროვნული მოძრაობის მიზნებისამებრ შეცვალეს ზვიად გამსახურდიამ და მერაბ კოსტავამ ქართული ენის, როგორც საქართველოს სსრ სახელმწიფო ენის შენარჩუნებისათვის ბრძოლის პერიოდში: „ენა, მამული, სარწმუნოება“.
კათალიკოსი ილია II:
«მაგრამ როცა ჩვენ ვსაუბრობთ იმაზე, თუ რა არის ჩვენი საუნჯე, შეუძლებელია არ გავიხსენოთ, წმიდა ილია მართლის სიტყვები: „ენა, მამული, სარწმუნოება.“ აი, ეს არის ჩვენი საუნჯე და ამას უნდა მივხედოთ. ჩვენ უფალმა მოგვცა ისეთი მამული, რომლის გამოც ყველას შურდა ჩვენი. ახლო მეზობელი იყო თუ შორეული, ყველა ცდილობდა, დაეპყრო ჩვენი ქვეყანა. ქართველი კაცი ყოველთვის იცავდა თავის ენას, მამულს და სარწმუნოებას. ალბათ, ეს ჩვენი ხვედრია და ესეც ღვთის განგებით ხდება, რადგან არაფერი ხდება მისი უზენაესი ნების გარეშე. უფალმა მოგვცა ასეთი მშვენიერი მამული, ქართული ენა, მართლმადიდებელი სარწმუნოება, ასეთი კულტურა, გალობა, სიმღერა, - ყველაფერი, რაც აოცებს მთელ მსოფლიოს და აი, ამასაც უნდა გავუფრთხილდეთ.» წყარო
«კულტურის განმაპირობებელი სამი ძირითადი ფაქტორია მამული, ენა, სარწმუნოება.
ჩვენი მამული ღვთისმშობლის წილხვედრი ივერიაა, რომელიც ჭეშმარიტ სარწმუნოებას ჯერ კიდევ I საუკუნეში ანდრია მოციქულის მიერ ეზიარა. „ქართლის ცხოვრებაში“ ვკითხულობთ: „მოვიდა ანდრია ტრაპიზონსა, სოფელსა მეგრელთასა“.
ჩვენი ენა კი უძველესია და საიდუმლოებით მოცული და მას „სახარებასა შინა ლაზარე ჰქვიან“.
იგი შეიძლება შევადაროთ სინათლეს, რომელიც თავის თავში მოიცავს ცისარტყელას ფერებს. ეს ფერები მსგავსია ჩვენი სამშობლოს სხვადასხვა კუთხის სამეტყველო ენისა: ხევსურულისა და სვანურის, მეგრულისა და თუშურის, ლაზურისა და კახურის, გურულისა და ინგილოურის, მესხურისა და რაჭულის, კლარჯულისა და მოხეურისა, იმერულისა და მთიულურისა, რომელნიც შენაკადების მსგავსად ქმნიან ერთიანი ქართული ენის სიმდიდრეს, ენისა, რომლითაც უძველესი დროიდან ჩვენს მიწა-წყალზე „...ჟამი შეიწირვის და ლოცვა ყოველი აღესრულების“.
ამ სამ საგანძურს თვალისჩინივით უნდა გავუფრთხილდეთ, რომ ერის მთლიანობა და თვითმყოფადობა შევინარჩუნოთ.»
- უწმინდესი და უნეტარესი სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II. სააღდგომო ეპისტოლე. 2006