Geschicht vun der Eisebunn
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
![]() |
Dësen Artikel ass eréischt just eng Skizz. Wann der méi iwwer dëst Thema wësst, sidd der häerzlech invitéiert aus dëse puer Sätz e richtegen Artikel ze schreiwen. Wann dir Hëllef braucht beim Schreiwen, da luusst bis an d'FAQ eran. |
Inhaltsverzeechnes |
[Änneren] Eischt Schinnesytemer
Viirleefer vun der Eisebunn waren Transportsystemer am Biergbau mat Wagone déi op Hëlzen Dunne gelaaf sinn. An de Minieren war et esou dass wann den ofbau sech verréckelt huet den Transportsystem huet missten matréckelen. Grouwebunnen hun deene Ufuerderunge misste nokommen a si goufen permanent ëmgebaut a vergréissert. Déi Erfahrungen déi dobäi gesammelt goufen sinn emmer vir Verbesserungen ausgenotzt ginn, sou dass an deem Beraich de System mat de Schinne sech konnt iwwer Jorhonnerte verbesseren. Vir d'éischt sinn se am Joer 1519 a 1556 vum Georg Agricola beschriwwe ginn.
An England gëtt The Whickham Grand Lease Way vun 1620 als éischt historisch beluegten Bunn opgefouert.
D'Ween vun dëse Bunnen goufe siéw et vun Déieren oder vu Mënschen gezunn oder gedréckt ginn.
[Änneren] Europa
Land | Gréisst (a km, Ufank 1885) |
---|---|
Däitschland | 39.141 |
England | 30.358 |
Frankräich | 29.607 |
Russland | 25.241 |
Éisträich-Ungarn | 21.786 |
Italien | 9.666 |
Spunien | 8.387 |
Schweden | 6.600 |
Belsch | 4.366 |
Schwäiz | 2.960 |
Holland | 2.189 |
Dänemark | 1.886 |
Tierkei | 1.656 |
Norwegen | 1.562 |
Portugal | 1.527 |
Rumänien | 1.458 |
Finnland | 1.324 |
Serbien | 245 |
Griicheland | 175 |
Europa | 190.134 |
[Änneren] Belsch
No England war d'Belsch dat zweet europäiescht Land, dat eng Eisebunnslin opgemaach huet wou mat Damplokomotiven gefuer gouf. D'Belsch huet sech domat nach méi staark wéi England fir eng Instrialiséierung mat Kuelen a Stol staark gemaach. Gënschteg war och do derbäi déi héich Bevëlkerungsdicht an der Belsch. Déi éischt Eisebunnslinn um Kontinent gouf de 15. März 1835 tëscht Bréissel a Mechelen opgemaach. D'Belsch war och dat éischt Land dat der Eisebunn vu staatlecher Säit weidergehollef huet. D'Belsch huet och haut nach dat Eisebunnsnetz mat der gréisster Flächendeckung.
[Änneren] Frankreich
A Frankräich gouf 1827 tëschen Saint-Étienne an Andrézieux am Massif Central eng 21 km laang Päerdsbunn opgemeet.
Si ass d'selwecht wéi déi englesch an Normalspur gebaut ginn a war eng Transportstreck fir Kuelgrouwen.
1830 koume vir d'éischt zwou vum Marc Seguin gebauten Damplokomotiven an den Asatz déi awer nëmmen dem Päerdsbetrib gehollef hun. 1882 gouf d'Linn bis op Lyon vergréissert an zwar zweegleiseg.