Constantien de Groete
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Mestreechs aan te hawte.
Flavius Valerius Constantinus (27 febberwari 272? - 22 mei 337), bekind es Constantien I de Groete, waor Keizer vaan Rome. Heer numde z'ch vaanaof juli 306 keizer, meh woort pas vaanaof 308 es zoedanig erkind.
Constantien waor de zoon vaan Constantius I Chlorus en Helena. Met Constantius voorde heer in Schotland 'ne veldtoch tege de Picte. Ziene vaoder steerf in Eburacum (York) in 306 en Galerius aonvaarde dat Constantien ziene vaoder op zouw volge, zij 't iers slechs es Caesar, pas later es Augustus. Nao 308 trok heer op tege de Alamanne en de Fraanke die de Rijn oonveilig maakte, heer waor verantwoordelik veur Gallië, Brittanië en Hispanië.
Op 28 oktober 312 versloog heer Maxentius dee de mach had gegrepe in Italië op de Brök vaan Milvius bij Rome. D'r woort later gezag dat heer bij dees euverwinning 'n religieuze ervaoring had, woebij heer e kruus zaog en 'n stum hoort die zag In hoc signo vinces (in dit teike zalse euverwinne). Licinius in 't oeste zörgde d'rveur vaan Maximinus aof te kaome door te trouwe met Constantiens zuster in 313. Zie kaome euverein de vervolging vaan de christene te beëindige en koondigde dit aof in 't Edic vaan Milaan. Al gaw woorte de twie boondgenote evels vijande en in 316 streijde zie um 't Balkangebeed. Oeteindelik versloog Constantien zien medekeizer in 324 bij Adrianopel.
Daonao kos de keizer z'ch gaon wijje aon de weiere reorganisatie vaan 't riek boemet Diocletianus e begin had gemaak, ouch al probeerde heer neet, in tegestelling tot ziene veurgaanger, de christene te vernetige meh leet z'ch oeteindelik zelfs bekere. Ironisch genog woort heer nao ziene doed vergoddelikt door de senaat, zoewie de gewoente waor um gooie keizers te iere. Heer rekende wel veurgood aof met de Praetoriaanse Garde. Heer maakte ouch de cooncilies vaan Arles (314) en Nicea (325) meugelik.
Es keizer bevorderde heer de oetbreiding vaan 't christendom, meh heeld toch vas aon väöl heidense gebruuke. In 313 nao Chr. vaardigde Constantien 't Edic vaan Milaan oet. Heet gaof met dees verordening de christene vrijheid vaan godsdeens. Constantien leet väöl kèrke bouwe en in 321 nao Chr. stelde heer de zoondag es rusdaag in veur 't ganse riek. Helaas brach de veranderde towstand neet allein veurdeile, meh ouch naodeile, waant de keizer ging steeds mie mach oetoefene in de kerk. Heer reep kerkelike vergaderinge (Concilies) bijein en stelde bisjoppe aon of zette ze weer aof nao eige gooddunke.
Ziene welliech groetsten daad waor de stiechting vaan 'n nui houfstad, Constantinopel, stategisch gelege aon e kruuspunt vaan weeg zoewel te land es ter zee. De nui houfstad laog diechter bij 't ikkenomisch zwoertepunt vaan 't riek en waor wied wèg vaan 't awwe Rome. Heer laog de groondslaag veur de christelike fase vaan 't Romeinse Riek, wat z'ch vervolges oontwikkelde tot 't Byzantijnse Riek. Teves stiechte heer inkele kerke, boe-oonder de Sint-Pietersbasiliek te Rome en de Heilig Graafkèrk in Jeruzalem
Zèlf had heer e groet opvolgingsprebleem umdat heer veer zäöns had, boevaan de ajdste, Crispus, 'n ander mojer had daan de ander dreij. Crispus woort op verdinking vaan euverspel met zien steefmojer ter doed gebrach. De euverige dreij, Constantien II, Constantius II en Constans, woorte same zien opvolgers. Dit gaof, wie hun vaoder al had gevrees, väöl stried.
[bewirk] Zuuch ouch
- Keizers vaan Rome
- Keizers vaan Byzantium