Nimwege
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Mestreechs aan te hawte.
Nijmege (Hollands Nijmegen, Gelders Nimwege) is 'n stad en gemeinte in de Nederlandse provincie Gelderland. Op 1 januari 2006 woende hei 159.556 lui. Nijmege is de tiende stad vaan Nederland en de erste vaan Gelderland. Traditioneel ligk Nijmege aon de zuideuver vaan de Waol; sins inkel jaore evels ligke de dörper Lent en Oosterhout binne de gemeintegrenze. Umtot de gemeinte hei ouch is begonne mèt bouwe vörmp Nijmege mèt Arnem bekaans ein agglomeratie.
Inhawd |
[bewirk] Stadsgeziech
Nijmege heet 'n aontaol belangrieke historische bouwwèrke; dit zien evels inkel de gerestaureerde gebouwe. Umtot 't Nijmeegse centrum in d'n Twieden Wereldoorlog gebombardeerd is zien de meiste bouwwèrke verlore gegoon; dèks zien dao modern gebouwe veur in de plaots gekoume. De bekindste gebouwe zien de Stevenskèrk, 't Raodhoes en de Waag. 't Belvédère en de Kronenbergtorie zien ziechbare reste vaan de aw walmör.
[bewirk] Historie
Nijmege is ein vaan de twie ajdste stei vaan Nederland; de aandere is Mestreech. Me vermoot tot de plaots roond 't begin vaan de jaortèlling mèrretrechte kraog; in of roond 102 moot Noviomagus, wie Nijmege op 't Latien hèt, stadsrechte gegeve zien. In de vreuge Middelieuwe laog de plaots bij de grèns mèt 't Saksische gebeed, en ouch neet wied vaan de Frieze. De Frankische keuning Sjarel de Groete stichte hei in 770 'ne Palts, allewel tot sommege historici meine tot 't hei um 'n aandere plaots geit. Mèt de Noormenneninval vaan 880 woort dee palts verweus.
In 1150 stichte d'n Duitse keizer Frederik Barbarossa hei 'n börch en in 1230 woort Nijmege tot Rieksstad verklaard. In de zestiende ieuw greep de Reformatie stèrk um zich heer, en vaanaof 1595 was de stad definitief in Hollandse han. De Nijmeegse vree oet 1678 maakte 'n eind aon d'n oorlog tösse Fraankriek en de Rippebliek vaan de Vereinegde Nederlen.
In 1923 woort hei 'n kattelieke universiteit gestiech, boe väöl Limburgse studente naotouw goon. De stad is in de historie vaan de Twieden Wereldoorlog bekind geweure door 'n vergissing vaan de Geallieerde: de besteurders vaan de bommewèrpers dachte bove 't Roergebeed te zien en bombardeerde de binnestad vaan Nijmege plat.
[bewirk] Bekinde Nijmegenere
- Dries van Agt, ex-premier
- Hans Alders, politicus, commisaar vaan de keuningin in Greuninge
- Frank Boeijen, zènger
- H. Petrus Casinius, jezuïet
- Kitty Courbois, actrice
- Pé Hawinkels, lètterkóndige
- Fons de Poel, presentator
[bewirk] Extern linke
- Website vaan de gemeinte Nijmege
- Euver de Nijmeegse historie
- 't Twiedoezendjaoreg jubileum vaan Nijmege
Provincie Gelderland, Nederland | |
---|---|
Aalten | Apeldoorn | Arnem | Barneveld | Berkelland | Beuningen | Bronckhorst | Brummen | Buren | Culemborg | Doesburg | Doetinchem | Druten | Duiven | Ede | Elburg | Epe | Ermelo | Geldermalsen | Groenlo | Groesbeek | Harderwijk | Hattem | Heerde | Heume | Lingewaal | Lingewaard | Lochem | Maasdriel | Millingen aan de Rijn | Montferland | Neder-Betuwe | Neerijnen | Nijkerk | Nimwege | Nunspeet | Oldebroek | Oude IJsselstreek | Overbetuwe | Putten | Renkum | Rheden | Rijnwaarden | Rozendaal | Scherpenzeel | Tiel | Ubbergen | Voorst | Wageningen | West Maas en Waal | Westervoort | Wijchen | Winterswijk | Zaltbommel | Zevenaar | Zutfen |