Venlo
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. Ómdat 't plaatsgebónje is, maogs doe 't ómzètte nao 't Venloos, as te dit dialek sjpriks.
Venlo is 'n stad en gemeinte in Noord-Limburg en is nao inwoeners de veerde gemeinte vaan Hollands Limburg. Op 1 januari 2004 had ze 92.094 inwoeners. De gemeinte Venlo besteit oet de kèrne Venlo (stad), Blierik (Blerick), Houblierik (Hout-Blerick), Belvend (Belfeld), D'n Bokent (Boekend), Sjteil (Steyl), Tegele (Tegelen) en 't Ven. 'n Veurmalige kèrn (noe wiek) is De Maagdenberg.
't Venloos dialek huurt nog zjus tot 't Limburgs; 't dialek vaan Tegele is väöl zuideliker vaan aard.
Inhawd |
[bewirk] Stadsgeziech
De stad ligk aon de Maos, die de grens vörmp tösse Venlo en Blierik. Bei plaotse höbbe väöl historische gebouwe, boevaan evels door gevechte in de Twiede Wereldoorlog väöl verlore is gegoon. Toch is nog väöl euver. Venlo heet nog 't bekinde stadhoes oet 1597 is nao d'n oorlog gerestaureerd.
De belaangriekste kèrk is de Sint-Maartenskèrk, een hallekèrk in gotische stiel. In d'n oorlog is ze groetendeils verwoes, meh toch weer hersteld. De Sint-Joriskèrk oet 1718 is allewijl hervörmp.
In de umgeving ligke nog inkel natuurgebiede, wie "de Groete Hei", "'t Zwarte Water", 't Boekenderbos en de Bovenste Molen. Venlo is oonlaanks tot "greunste stad vaan Nederland" en in 2003 tot "greunste stad vaan Europa" oetgerope.
[bewirk] Historie
Venlo moot al veur de Romeinsen tied oontstoon zien es "Venloa", tegeneuver 't al awwer Blierik (Blariacum) aon de Maos. De stad laog achter 'n eiland aon de ooskant vaan de Maos en had daordoor 'ne natuurlike have. Nao zoen 600 jaor, tösse 300 en 900 nao Christus woort Venlo veur 't iers geneump. De stad bleujde 't aon 't eind vaan de Middeliewe op es handelsstad; veur de haandel woorte de Maos en d'n heerweeg gebroek. Stadsrechte kraog de plaots in 1343 vaan Hertog Reinoud vaan Gelre; in 1481 trooj Venlo touw tot de Hanze. In de Spaonsen tied kaom Venlo tot verval. Nao de Tachtegjaoregen Oorlog kaom 't neet oonder Hollands gezag, tot 1715, wienie ze door de Utreise Vree twie jaore ieder aon de Nederlande waor touwgeweze. Tösse 1830 en 1839, in de jaore vaan de Bèlzjen opstaand, laog de stad in Bèlsj groondgebeed. In 1940, kort nao d'n Duitsen inval, woort Blierik geannexeerd. In 1944 woort ze veur e paor mäönd bij Duitsland geveug. Door 'n vreiselik bombardement door de geallieerde woort de halve binnestad verwoes. Väöl luij kaome daorbej um.
[bewirk] Bekinde Venlonere
- Frans Boermans, leedjessjriever
- Willem Nolens, politicus
- Boris Titulaer, zenger
- Chriet Titulaer, oetveender
- Geert Wilders, politicus
- Alphons Winters, (geb. 1906) kunssjilder
- Fons Ploemen (geb. 1949), kunssjilder
- Sef Moonen (geb. 1906), kunsjilder
- Harr Scheffer (geb. 1937), kunsjilder
- Eric Toebosch (geb. 1949), kunsjilder
[bewirk] Gebore in Tegele
- Huub Stapel, filmstaar en presentator
- André van den Heuvel, filmstaar
- Chantal Janzen, musicalstaar en presentatrice
[bewirk] Externe link
- Website vaan de gemeinte Venlo
- Venlo in Site, Kiëke in de straote, klik op de foto's um de volgende te zeeën.
- Allemaol links oét de regio Venlo
Provincie Limburg | |
---|---|
Amb Mofert | Árse en Velde | Baek | Baerge | Bezel | Brach | Bree | Broensem | Ech-Zöstere | Èèsjde | Gennep | Gulpe-Wittem | Hael | Hale | Haors aan de Maas | Heële | Heitse | Helje | Hunsel | Kirchroa | Kessel | Lankgraaf | Mael | Meersje | Mergraote | Mestreech | Mieëldere-Wânsem | Mook en Middelar | Ni-jwieërt | Nut | Óngerbenk | Remunj | Roerdale | Rogkel en Naer | Sjènne | Stein | Toear | Valkeberg | Venlo | Venroj | Voelender | Vols | Wieërt | Zaerem | Zittert-Gelaen | Zjwame | Zumpelveld |