Kirgizië
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Mestreechs aan te hawte.
Kirgizië | |
![]() |
![]() |
![]() |
|
Officieel taol | Kirgizisch, Rössisch |
Hoofstad | Bisjkek |
Staotsvörm | Rippebliek |
Staotshoof | Kurmanbek Bakijev (ad interim) |
Groondgebeed % water |
41.526 km² 18,41% |
Inwoeners | 5,1 miljoen |
Munt | Som (KGS) |
Tiedzaone | UTC +5 |
Nationale fiesdaag | 31 augustus |
Volkshymne | Ak möngülüü aska |
Landcode | KGZ |
TLD | .kg |
Tillefoon | +996 |
Kirgizië is 'n rippebliek in Cintraol-Azië, deil oetmakend vaan 't GOS, mèt 'n Törkische bevolking. 't Grèns aon Kazachstan, Oesbekistan, Tadzjikistan en Sjina. Hoofstad is Bisjkek, ander stei zien Osj, Karakol en Dzjalal-Abad.
[bewirk] Administratief indeiling
Kirgizië is opgedeild in zeve oblaste; de hoofstad Bisjkek vörmp 'n eige distrik.
- oblas Batken
- oblas Chü
- oblas Dzjalal-Abad
- oblas Naryn
- oblas Osj
- oblas Talas
- oblas Issyk-Kul
[bewirk] Demografie
De etnische Kirgieze besloon 'n klein 80% vaan de bevolking; in 't noorde woene väöl Rösse, in 't zuie euverhierse de Oesbeke. Väöl Kirgieze spreke evels Rössisch in plaots vaan Kirgizisch, zeker in de stei in 't noorde.
De hoofreligie is d'n islam.
[bewirk] Historie
In de hoegtijdaog vaan 't Perzisch Riek waor 't gebeed 'n grensprovincie devaan en bevolk door Arische volker. Laoter kaome Altaïsche volker dao in de mierderheid, en de modèrn Kirgieze zien 'n etnisch mingsel vaan Törke, Mongole en Kiptsjakke; in hun taol evels euverhierse Törkse eigehede. Dit volk woende d'n iersten tied (vaanaof de tiende ieuw in Tannu Tuva, en nao de expansie vaan de Mongole in de daartiende ieuw in 't modèrn Kirgizië.
Ze vele e good deil vaan d'n tied oonder ander Törkse volker, meh in 1685 vereuverde de Mongole ze. Intösse had d'n islam ziech euver 't land verspreid. In de vreug negentiende ieuw kaom 't aon 't Chanaat vaan Kokand, tot 't in 1876 bij Rösland woort ingelief. Vaanaof 't begin kaome de Kirgieze in opstand, en in 1916 woort die zoe bleujeg neergeslaoge tot väöl lui nao Sjina vlöchde. In 1918 kaom 't land oonder Sovjetbeweend, wat 't land 'n zeker otonomie gaof, in 1936 leiend tot 'ne volwierdege status es sovjetrippebliek. De Kirgizische cultuur woort bäörtelings gestimuleerd en oonderdrök. In 1991 verklaorden 't land ziech oonaofhenkelik. Vaanaof oktober vaan dat jaor hoolt Askar Akajev de mach in hen, ummer door de verkezinge te manipulere. In 2005 woort heer nao 'n revolutie (zuug Kirgizische revolutie) gedwónge 't land te verlaote. Heer woort oetindelik opgevolg door Kurmanbek Bakijev, dee de verkezinge vaan 10 juli won.
Len in Azië |
---|
Afganistan | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Bahrein | Bangladesj | Bhoetaan | Börma | Broenai | Cambodja | Cyprus2 | Filipiene | Georgië2 | India | Indonesië | Iraan | Irak | Israël | Japan | Jeme | Jordanië | Katar | Kazachstan | Kirgizië | Koeweit | Laos | Libanon | Maledive | Maleisië | Mongolië | Nepal | Noord-Korea | Oesbekistan | Omaan | Oos-Timor | Pakistan | Palestiense Staot | Papoea Nuuj-Guinea | Rösland1 | Saoedi-Arabië | Singapore | Sjina3 | Sri Lanka | Syrië | Tadzjikistan | Thailand | Törkieë | Turkmenistan | Vereinegde Arabische Emirate | Viëtnam | Zuud-Korea |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Gazastrook | Hong Kong | Makau | Westelike Jordaanover |
Status betwis: Palestiense Staot | Sjina (nationalistisch) | Sjina (volksrippebliek) | Törks Cyprus |
1. Dit land ligk gedeiltelik in Europa. 2. Dit land ligk geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. 3. Sins 1949 oonder twie regeringe verdeild. |