Прва Светска војна

Од Википедија, слободна енциклопедија

Ипре, 1917, во близина на битката кај Пасхендел. Последици на битката. Остатоци од дворецот Вуд.
Зголеми
Ипре, 1917, во близина на битката кај Пасхендел. Последици на битката. Остатоци од дворецот Вуд.

Прва Светска војна, исто така позната и како Големата војна и Војна на Нациите е светски конфликт што се одвива од 1914 до 1918 и започнува во Европа. Ниеден претходен конфликт нема мобилизирано толкав број војници ниту пак вклучил толку многу луѓе во бојното поле. Првата Светска војна е втор најкрвав настан во светската историја до тогаш. Хемиско оружје е искористено за прв пат, изведени се првите масовни бомбардирања на цивили од небо, и некои од првите големи масакри на цивили се случуваат за време на војната. Четири династии, Хабсбурзите, Романови, Отоманците и Хохенцолерните, чии корења на моќ се протегаат до деновите на крстоносните војни, паѓаат за време на војната или после неа.

Првата Светска војна претставува одлучувачко раскрстување со стариот светски поредок, обележувајќи ја пропаста на апсолутистичката монархија во Европа. Војната ќе се покаже како катализатор за Руската Револуција која понатаму ќе инспирира револуции во земји како Кина и Куба и ќе ја постави основата за Студената војна меѓу Советскиот Сојуз и Соединетите Американски Држави. Поразот на Германија во војната и неуспехот да се решат некои од причините за Големата војна поставуваат основа за раст на националниот социјализам и неговиот конечен резултат - избувнувањето на Втората Светска војна во 1939. Војната исто така на големо ја зголемува употребата на масовна индустријализација како база за нова форма на војување што се потпира целосно на технологија и вовлекува цивили како никогаш порано.

Поимот „Прва Светска војна“, што имплицира настан различен од „Втора Светска војна“ не е популарен меѓу некои историчари кои ја сметаат војната само како прва фаза од три-децениската војна што се протега од 1914-1945. Други историчари, пак, гледаат на Прва Светска војна како една од последиците на францускиот пораз во Франко-Пруските војни што води кон француската експлоатација на балканската криза како повод за општа војна. Историчари исто така ја цитираат и германската дипломатска неснаодливост како и бранот национализам што ја преплавува Европa во тоа време.

Прва Светска војна станува позната како рововска војна, каде што голем број на војници се врзани за рововите и не можат да се движат многу заради напнатоста на одбраната. Ова е посебно вистинито за Западниот Фронт. Преку 9 милиони луѓе умираат на бојното поле и уште приближно толку на домашниот фронт како последица на недостаток на храна, геноцид и битка на земја.


[уреди] Жртви

Земја           Жртви     Мртви     Ранети
Русија 6,650,000     1,700,000 5,950,000
Германија 5,989,758 2,037,700 4,216,058
Франција 5,623,800 1,357,800 4,266,000
Австро-Унгарија 4,820,000 1,200,000 3,620,000
Британска Империја* 2,998,583 908,371 2,090,300
Италија 1,597,000 650,000 947,000
Србија 1,178,148 450,000 728,148
Отоманска Империја 725,000 325,000 400,000
Романија 455,706 335,706 120,000
САД 360,300 126,000 234,300
Бугарија* 239,890 87,500 152,390
Канада* 239,605 66,655 172,950
Австралија* 218,501 59,330 159,171
Црна Гора 60,000 50,000 10,000
Белгија 58,402 13,716 44,686
Грција 26,000 5,000 21,000
Португалија 20,973 7,222 13,751
Њуфаундленд** 3,565 1,251 2,314
Јапонија 1,207 300 907
Вкупно 31,266,438 9,381,551 23,148,975

* Бугарија вклучува македонски жртви.
*Британска Империја вклучува канадски, австралиски и индиски жртви.
**Њуфаундленд не е дел од Канада во овој период.

[уреди] Види исто така

  • Историја на Европа
  • Историја на Балканот
  • Литература од Првата Светска војна
  • Улога на жените во светските војни
  • Бојни отрови во Првата Светска војна
  • Листа на битки 1901-2000
  • Листа на луѓе поврзани со Првата Светска војна

[уреди] Надворешни врски