വൃത്തം: കുസുമമഞ്ജരി

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

കുസുമമഞ്ജരി: ഒരു സം‍സ്കൃത‍വര്‍ണ്ണവൃത്തം. പ്രകൃതി എന്ന ഛന്ദസ്സില്‍ പെട്ട (ഒരു വരിയില്‍ 21 അക്ഷരങ്ങള്‍) സമവൃത്തം.

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] ലക്ഷണം (വൃത്തമഞ്ജരി)

രം നരം നരനരം നിരന്നു വരുമെങ്കിലോ കുസുമമഞ്ജരി.

വൃത്തശാസ്ത്രസങ്കേതമനുസരിച്ചു് “ര ന ര ന ര ന ര” എന്നീ ഗണങ്ങള്‍ വരുന്ന വൃത്തമാണു കുസുമമഞ്ജരി.

- v - v v v - v - v v v - v - v v v - v -

[തിരുത്തുക] ഉദാഹരണങ്ങള്‍

  1. വള്ളത്തോളിന്റെ ശൃംഗാരകാവ്യമായ വിലാസലതികയില്‍ നിന്നു്.
കുന്തളാവലി വിയര്‍ത്ത പൂങ്കവിളില്‍ മിന്നിയും, കുളുര്‍മുലക്കുടം
ചന്തമോടു നടമാടിയും, പൃഥുനിതംബമണ്ഡലമുലഞ്ഞുമേ,
ചെന്തളിര്‍ത്തനു തളര്‍ന്നിടും പടി, സലീലമദൃജ നിജാന്തികേ
പന്തടിക്കെ, നിടിലാക്ഷനാര്‍ന്ന പുളകം നമുക്കരുള്‍ക മംഗളം!

[തിരുത്തുക] സാദൃശ്യമുള്ള മറ്റു വൃത്തങ്ങള്‍

  1. കുസുമമഞ്ജരിയുടെ നാലു തവണ ആവര്‍ത്തിക്കുന്ന - v - v v v എന്ന രീതിയിലെ ഒരു ലഘു കുറഞ്ഞു് - v - v v എന്നായാല്‍ മല്ലിക എന്ന വൃത്തം.
  2. കുസുമമഞ്ജരിയുടെ ആദ്യത്തെ പത്തക്ഷരങ്ങളും ഒരു ഗുരുവും ചേര്‍ന്നാല്‍ രഥോദ്ധത എന്ന വൃത്തം.

[തിരുത്തുക] മറ്റു വിവരങ്ങള്‍

ശൃംഗാരരസം സൂചിപ്പിക്കാനും, പ്രകൃതിവര്‍ണ്ണനകള്‍, നൃത്തം, താളമുള്ള ചലനങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയവ വര്‍ണ്ണിക്കാനും ഈ വൃത്തം അനുയോജ്യമാണു്. നാരായണീയത്തിലെ രാസക്രീഡ വര്‍ണ്ണിക്കുന്ന 69-)ം ദശകം ഈ വൃത്തത്തിലാണു്.