Nino Còsta

Da Wikipedia.

Test an lenga piemontèisa


Poeta. Nino (Gioan) Còsta (Giovanni Costa an italian) a nass a Turin ël 28 ëd giugn dël 1886. Ëd profession a fà l'ansegnant, fin-a ch'a treuva un pòst an banca. Marià con Ercolin-a, a l'ha tre masnà: Antonieta (ch'a meuir dòp pòchi mèis), Celestin-a e Mario, ch'a son sorgiss d'ispirassion për tante soe poesìe.
Soa prima poesìa publicà a l'é Macëtta 'd Natal, surtìa ans 'l Birichin dël 23 dë dzèmber 1909. A segoitrà a mandé ëd soe composission a 'l Birichin, bon-a part firmà con lë stranòm na Mamina, fin-a al 1926, cand ël giornal a sara. Na sernia ëd coste poesìe a forma la pì part ëd sò prim volum (ma poesìe da 'l Birichin a-i saran ëdcò ant soa sconda e soa tersa arcòlta), ch'a pùblica a soe spèise. Cost a anandia na serie ëd ses arcòlte ëd poesìe, dont la dariera a sarà publicà dòp la mòrt dl'aotor.
A scriv ëdcò euvre ëd pròsa e teatraj (Tèra monfrin-a dël 1921, musicà da Edoardo Vercelletti, Testa 'd fer dël 1929).
A meuir a Turin ël 5 ëd novèmber dël 1945, crasà dal dolor për la mòrt ëd sò fieul Mario, mòrt combatend da partisan ans ël Génévry ël 2 d'ost dl'ann prima. A l'é sotrà a Sirié, davzin a sò fieul.

[modìfica] L'arvelassion ëd Còsta poeta

L'arvelassion pùblica dël talent poétich ëd Nino Còsta a l'é avusse ant ël 1924, cand la sossietà Pro Torino a l'avìa organisà 'n concors ëd poesìa piemontèisa, dont ij giùdes a l'ero Mario Leoni, Arrigo Frusta e Rodina. Ij nòm dj'aotor ëd le poesìe a l'ero andrinta a 'd buste sarà, da durbisse mach dòp dla decision dla giurìa. Dòp che ij giùdes a l'avìo sernù des poesìe da premié, an duvertand le buste an l'han dëscurvù che sinch a corispondìo al midem nòm: col ëd Nino Còsta. Nen podenda deje sinch premi a un sol, a l'han decidù ëd deje ël prim premi e na mudaja arcòrd për j'àotre quatr poesìe. Le poesìe a l'ero: Rassa nostran-a, Primavera an piassa Castel, Jë scarpon, L'ora grama, 'l babi e l'arsigneul.

[modìfica] Còsta e ij Brandé

Cand a la fin dj'agn 1920 ij poeta dla neuva generassion as gropo ansema antorn a Pinin Pacòt për formé la Companìa dij Brandé, Còsta a l'é ant ël pien ëd soa madurità artìstica e a l'é ël poeta pì amportant dël moment. A ancoragia jë sfòrs ëd Pacòt e a j'arconòss l'amportansa ëd sò travaj për la valorisassion dla lenga e dla poesìa piemontèise. Ma Còsta a restërà sempe a distansa da la Companìa. A colabora nen a la realisassion dël prim Armanach piemontèis dël 1931, an disend che a trovava giust che ël prim armanach a fussa fàit tut daj pì giovo. A dà na man a col dël 1932, ma a l'é genà da l'ategiament setari dij poeta dla Companìa. Dzortut a-j piaso pa le simpatìe fassiste che ij Brandé a treuvo soens l'ocasion d'esprime. A l'ocasion dla preparassion dl'Armanach dël 1937, Còsta a scriv na litra a Pacòt anté ch'a conferma soa simpatìa për l'arserca ëd poesìa neuva dij Brandé ma a ciama d'esse lassà da part, an disend ch'as sentìa nen d'esse «nì dij vòstr, nì dj'àotri». Sòn a pròvoca l'arspòsta fòra dij feuj ëd Pacòt, ch'a lo trata da poeta dn'época passà an arvendicand ël present pr'ij sò Brandé. Còsta, ëd caràter pasi e sensìbil, a reagiss nen. Soa arspòsta a sarà, l'ann apress, la publicassion ëd Ròba nòstra, n'àotra arcòlta ëd poesìe fiamenghe.
Con ël temp, Pacòt farà marcià andré da sò giudissi e a arconossrà torna ël valor ëd Còsta e soa amportansa ant la literatura piemontèisa.

[modìfica] Euvre

  • Mamina (prima edission: Lattes 1922);
  • Sal e pèiver (prima edission: Sacerdote 1924);
  • Brassabòsch (prima edission: Casanova 1928);
  • Fruta Madura (prima edission: S.E.L.P. 1931);
  • Ròba nòstra (prima edission: 1938);
  • Tempesta (prima edission: 1946, dòp 'd soa mòrt);
  • Tornand (arcòlta soagnà da Andrea Viglongo ëd poesìe dl'aotor nen anserìe ant ij ses volum ëd soa euvra; Viglongo 1977);
  • Il divino dono (arcòlta ëd poesìe e pàgine 'd pròsa an piemontèis e an italian për le masnà).
OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!

E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti

questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
St'utent-sì a l'é un bogianen



OMMI! pero si YO no
SE LEER!

¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)


Figura:Giandoja-mobilitassion-cit.jpg
'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari che a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tùit.


BANCHÈT dj'UTISS
Lìber për chi a veul amprende

a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa.

Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!

E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.