Tavuledda dî suffissi custanti

From Wikipedia

[cancia] Tavuledda

Pruvinenza Ngrisi Talianu Sicilianu Asempî
Latinu «-abilis», «-ibilis» «-able», «-ible» «-abile», «-ibile», «-evole» «-àbbili», «-ìbbili», «-èvuli» usable / utilizzabile / utilizzàbbili

possible / possibile / pussìbbili

commendable / lodevole / ludèvuli

credible / credibile / cridìbbili

honorable / onorevole / unurèvuli

eatable / mangiabile / manciàbbili

terrible / terribile / tirrìbbili

formidable / formidabile / furmidàbbili

notable / notevole / nutèvuli

memorable / memorabile / mimuràbbili

considerable / considerevole / cunziddirèvuli

questionable / discutibile / discutìbbili

pleasing, pleasant / piacevole / piacèvuli

Latinu «-alis» «-al» «-ale» «-ali» nocturnal / serale / sirali

national / nazionale / nazziunali

central / centrale / cintrali

general / generale / ginirali

real / reale / riali

Latinu «-antia» «-ance» «-anza» «-anza», «-anzia» abundance / abbondanza / abbunnanza, abbunnanzia
Latinu «-aris» «-ar» «-are» «-ari» solar / solare / sulari

particular / particolare / particulari

Latinu «-arium», «-arius» «-ar», «-ary» «-ario» «-ariu» calendar (schedule) / calendario / calannariu

vocabulary / vocabolario / vucabbulariu

vicar / vicario / vicariu

dictionary / dizionario / dizziunariu

millenary / millenario / millinariu

legendar / leggendario / ligginnariu

Latinu «-are» It doesn't exist in english. «-are» «-ari» to sing / cantare / cantari
Latinu «-atus» It doesn't exist in english. «-ato» «-atu» insolent / spudorato / spuduratu

lucky / fortunato / furtunatu

Latinu «-cida», «-caedit» «-cide» «-cidio» «-cidiu» genocide / genocidio / genocidiu
Latinu «-ducere» «-duce» «-durre» «-duciri» to induce / indurre / nduciri

to translate / tradurre / traduciri

to drive / condurre / cunnuciri

Latinu «-ectum» «-ect» «-etto» «-ettu» object / oggetto / uggettu
Latinu «-entia» «-ence», «-ance» «-enza» «-enza», «-enzia» sentence / sentenza / sintenza, sintenzia

concurrence / concorrenza / cuncurrenza

assistance / assistenza / assistenza

Latinu «-entum» «-ent» «-ento» «-entu» document / documento / ducumentu

parliament / parlamento / parramentu

Latinu «-eptus» «-ept» «-etto» «-ettu» concept / concetto / cuncettu
Latinu «-arius» «-er» «-aio» «-aru» seafarer (sailor) / marinaio / marinaru

baker / fornaio / furnaru

coal merchant / carbonaio / carvunaru

january / gennaio / jinnaru

steel / acciaio / azzaru

dustbin / immondizzaio / munnizzaru

Latinu «-ere» It doesn't exist in english. «-ere» «-iri» to go down / scendere / scinniri
Grecu «-essa», Latinu ricenti «-issa» «-ess» «-essa» «-issa» baroness / baronessa / barunissa

student (female) / studentessa / studintissa

Latinu «-itia» «-ess», «-cy», «-ezza» «-izza» weakness / debolezza / dibbulizza

dirtiness / immondezza / munnizza

delicacy / delicatezza / dilicatizza

joy / allegrezza / alligrizza

privacy / riservatezza / risirvatizza

Latinu «-essus» «-ess» «-esso» «-essu» progress / progresso / prugressu

congress / congresso / cungressu

success / successo / successu

Latinu «-estum» «-est» «-esto» «-estu» manifest / manifesto / manifestu
Latinu «-extum» «-ext» «-esto» «-estu» pretext / pretesto / pritestu

context / contesto / cuntestu

Latinu «-ensis» «-ian» «-ense» «-ensi» cistercian / cistercense / cistircensi
Latinu «-ilis» «-ile» «-ile» «-ili» merchantile / mercantile / mircantili
Latinu «-endum» «-ing» «-endo» «-ènnu» coming / venendo / vinènnu
Latinu «-andum» «-ing» «-ando» «-ànnu» arriving / arrivando / arrivànnu
Latinu «-ire» It doesn't exist in english. «-ire» «-iri» to happen / avvenire / abbèniri
Latinu «-esis» «-ish», «-ite» «-ese» «-isi» english / inglese / ngrisi

polite / cortese / curtisi

Grecu «-ismós», Latinu ricenti «-ismus» «-ism» «-ismo» «-ismu» cosmopolitism / cosmopolitismo / cosmopulitismu

materialism / materialismo / matirialismu

socialism / socialismo / sucialismu

hitlerism / hitlerismo / hitlèrismu

Latinu «-esimus» «-ism» «-esimo» «-èsimu» humanism / umanesimo / umanèsimu
Latinu «-issimus», «-issimum» It doesn't exist in english. «-issimo» «-issimu» very beautiful / bellissimo / biddissimu
Latinu «-mentis», «-mens» «-ly» «-mente» «-menti» really / veramente / viramenti
Latinu «-mentum» «-ment» «-mento» «-mentu» compliment / complimento / cumprimentu
Latinu «-nexus» «-nex» «-nesso» «-nessu» connex / connesso / cunnessu

annex / annesso / annessu

Latinu «-or» «-or» «-ore» «-uri» precursor / precursore / pricursuri

fear / timore / timuri

Latinu «-orium» «-ory» «-orio» «-oriu» territory / territorio / tirritoriu
Latinu «-orius» «-ory» «-orio» «-oriu» laboratory / laboratorio / labburatoriu
Latinu «-or» «-our» «-ore» «-uri» honour / onore / anuri

colour / colore / culuri

flavour (taste) / sapore / sapuri

love / amore / amuri

Latinu «-osus», «-osum» «-ous» «-oso» «-usu» dangerous / pericoloso / piriculusu

talentuous / talentuoso / talintuusu

famous / famoso / famusu

virtuous / virtuoso / virtuusu

numerous / numeroso / nummàrusu, nummìrusu, nummùrusu

somptuous / sontuoso / suntuusu

windy / ventoso / vintusu

wonderfull / meraviglioso / maravigghiusu

ashamed / vergognoso / vriugnusu, virgugnusu

Latinu «-oxum» «-ox» «-osso» «-ossu» paradox / paradosso / paradossu
Latinu «-pectus» «-pect» «-petto» «-pettu» respect / rispetto / rispettu

aspect / aspetto / aspettu

Latinu «-portus» «-port» «-porto» «-portu» report / rapporto / rapportu

transport / trasporto / trasportu

harbour / porto / portu

Latinu «-ponere» «-pose» «-porre» «-pòniri» to impose / imporre / mpòniri

to propose / proporre / prupòniri

Latinu «-rectus» «-rect» «-retto» «-rittu» direct / diretto / dirittu
Latinu «-sensus» «-sensus» «-senso» «-senzu» consensus / consenso / cunsenzu
Latinu «-ssor» «-ssor» «-ssore» «-ssuri» confessor / confessore / cunfissuri

possessor (owner) / possessore / pussissuri

assessor / assessore / assissuri

professor / professore / prufissuri

Latinu «-tia» «-cy» «-zia» «-zzia» democracy / democrazia / dimucrazzia
Latinu «-tiam» It doesn't exist in english. «-zia» «-zzia» piece of news / notizia / nutizzia
Latinu «-ticus» «-tic» «-tico» «-ticu» scholastic / scolastico / sculasticu

adriatic / adriatico / adriaticu

Latinu «-tivus» «-tive» «-tivo» «-tivu» affirmative / affirmativo / affirmativu

negative / negativo / nigativu

Latinu «-tor» «-tor», «-er» «-tore» «-tùri» director / direttore / dirittùri

shepherd / pastore / pastùri

doctor / dottore / duttùri

inspirator / ispiratore / ispiratùri

dry cleaner / tintore / tintùri

Latinu «-trix» «-trix», «-tress» «-trice» «-trici» matrix / matrice / matrici

actress / attrice / attrici

Latinu «-tas», «-tate» «-ty» «-tà» «-tati», «-tà» liberty / libertà / libbirtati, libbirtà

civilization / civiltà / civirtati, civirtà

Latinu «-tione», «-tio» «-tion» «-zione» «-zzioni» collaboration / collaborazione / cullabburazzioni

comunication / comunicazione / cumunicazzioni

population / popolazione / pupulazzioni

opposition / opposizione / uppusizzioni

participation / partecipazione / participazzioni

situation / situazione / situazzioni

operation / operazione / upirazzioni

Latinu «-undus» «-ound» «-ondo» «-unnu» profound / profondo / prufunnu

according to / secondo / sècunnu

[cancia] Nota

Uicchipedisti!

Nta sta tavuledda nni putiti agghiunciri suffissi novi, e faciri canciamenti, ecc.



[cancia] Culligamenti esterni

La lingua siciliana antica e la lingua tuscana antica sunnu li ginitura dâ lingua taliana attuali. Pi chiddi ca vonnu sapirinni chiassai supra li suffissi latini e greci dâ lingua taliana (e quinni dû sô patri: "lu sicilianu"), vi cunzigghiamu st'elencu di culligamenti ccà sutta (putiti usari li prifissi latinu-taliani e grecu-taliani dati, traducènnuli 'n sicilianu, pi cumpritari la nostra tavuledda susu):


Suffissi dirivativi taliani (sulu 'n talianu):

ACEO (-ACCIO, -AZZO), -ICEO, -OCEO, -UCEO

-EGGIARE

-ELLO

-ENTE, -ANTE

-I


-IC (+ -ELLO, -ER, -ICCIO)

-TT

-UL

-Z (-IZZARE)


Tema numinali latinu e talianu (sulu 'n talianu):


Nomi latini: tema monosillabbicu e radduppiamentu dâ radica

Nomi taliani dirivati di verbi

Nomi di significatu astrattu e pirsunali


Suffissi dirivativi taliani (sulu 'n talianu):

-A, -I, -U

.HTML -ALI, -ARI, -ARIO, -ITIA (suffissi cumplessi)

-AME, -IME, -UME (nomi taliani)

-ANDO

-ANO

-ATTO, -ETTO, -OTTO

-BRO

-BULO

-COLO

-CRU

-CUNDUS, -BUNDUS

-ELLO

-EVOLE, -EZZA

-IDO

-INO

-ITANO, -IGIANO

-IVO

-JA (-IO)

-MEN, -MO

-OLO, -ULO

-ONE

-OSO

-TA, -TI, -TU, -TUDO, -TAR, -TRI, -TRINO

-TAR (-TORE, -TURO)

-TAT, -ITIA, -TUDO (nomi astratti)

-TI, -TION, -TU

-TOIO

-TUS

-TRO

-VO (-UO)


Suffissi taliani d'uriggini furastera (sulu 'n talianu):

-ASCO, -ESCO

-ALDO, -ARDO, -INGO


Suffissi taliani d'uriggini greca (sulu 'n talianu):

-ESSA

-ETA, -ITA, -ITE, -OTA, -ISMO, -ISTA


Suffissi di locu taliani (sulu 'n talianu):

-ARIOLO

-ATE

-ETO

Nomi propri taliani (sulu 'n talianu):

-ARIO, -TORE, -OLUS, -ULUS, -ARIOLO


Paggina-menù ginirali:

Menù principali