Prabu Siliwangi
Ti Wikipédia, énsiklopédi bébas
Prabu Siliwangi mangrupakeun hiji tokoh anu kamashur dina kasusastran Sunda, nujul ka tokoh sajarah anu gelarna Sri Baduga Maharaja (sakumaha dina prasasti Batutulis) atawa Jayadéwata (dina Carita Parahyangan), ti karaton Pakuan Pajajaran, puseur pamaréntahan karajaan Sunda.
Sumber sajarah pangbuhunna nu nyabit-nyabit kecap "Siliwangi" nyaéta naskah Sanghyang Siksa Kanda ng Karesian (1518 M) nu maksudnya nyebutkeun hiji lalakon pantun, éta ogé lalakonna mah teu dicaritakeun. Nu kadua nyaéta Carita Purwaka Caruban Nagari (1720) nu ditulis ku Pangéran Arya Cirebon, nu ngadadarkeun yén Prabu Siliwangi téh putra Prabu Anggalarang ti Galuh, nu kungsi matuh di karaton Surawisésa, Parahyangan Wétan. Prabu Siliwangi ngadeg naléndra di Pakuan Pajajaran nganggo jenengan Prabu Déwatawisésa, linggih di kadaton Pakuan nu ngaranna "Sri Bhima". Prabu Siliwangi jeneng ratu di Pakuan teu lila satutasna nikah ka Subanglarang di Singapura (1422), dina jaman Prabu Niskala Wastu Kancana mingpin kénéh karajaan Sunda ti Kawali (1371-1475). Lian ti Subanglarang, Prabu Siliwangi ogé nikah ka Ambetkasih. Numutkeun naskah ieu kénéh, nalika Prabu Siliwangi ngalih ka Pakuan téh, agama Islam geus sumebar di masarakat.
Dina naskah Carita Ratu Pakuan (Kr. 410, ditulis kira ahir abad ka-17 atawa awal abad ka-18), Prabu Siliwangi téh nujul ka Ratu Pakuan, nu gaduh istri Ambetkasih jeung Subanglarang. Katrangan ieu cocog jeung eusi naskah Cirebon nu kasebut tadi, sahingga écés yén Ratu Pakuan téh Prabu Siliwangi alias Sri Baduga Maharaja.
Dina prasasti Batutulis disebutkeun yén Prabu Siliwangi téh diistrénan dua kali: "Prabu Guru Déwataprana" (kira taun 1420-an ahir atawa awal 1430-an) jeung "Sri Baduga Maharaja Ratu Haji di Pakuan Pajajaran Sri Sang Ratu Déwata" (1482). Anu munggaran, diistrénan kalawan jenengan "Prabu Guru Déwataprana" téh sigana ku Prabu Susuktunggal raja Sunda, ramana, nu ngadegkeun kadaton Sri Bhima Punta Narayana Madura Suradipati. Sedengkeun anu kadua, nyaéta nalika ngaganti Ningrat Kancana (nu gelarna "Prabu Déwa Niskala" di Galuh) sakaligus ngahijikeun (deui) kakawasaan Sunda-Galuh.
Catetan ti Portugis (Summa Oriental karya Tome Pires) nyebutkeun yén (1513) Karajaan Sunda téh diparéntah kalawan adil, jalmana jalujur. Kagiatan dagang Sunda jeung Malaka téh nepi ka Maladéwa. Produksi pedesna (cenah kualitasna leuwih hadé batan produksi India) nepi ka 1000 bahar (1 bahar = 3 karung) per taun, malah asemna mah bisa minuhan 1000 kapal, nu dimuat di palabuan Banten, Kalapa, Cimanuk, Tangerang, Pomdam (?), jeung Cigedé. Komoditas lianna di antarana emas murni, kaén, daging (bagong, domba, embé, sapi), sayuran, jeung bubuahan. Ogé ngeunaan kaayaan Pakuan, nu disebutkeun pangeusina aya 50 rébu urang, sedengkeun angkatan nu siap perangna aya 100 rébu urang, nu dirojong ku 4000 kuda ti Pariaman jeung 40 gajah.
Prabu Siliwangi mingpin karajaan Sunda di Pakuan Pajajaran salila 39 taun (1482-1521), dikurebkeun di Rancamaya (wewengkon nu kiwari mangrupa padumukan méwah Rancamaya, deukeut Ciawi, Bogor), sedengkeun pamaréntahan Sunda salajengna diteruskeun ku Surawisésa.
[édit] Sumber rujukan
- Saléh Danasasmita (2003). Nyukcruk sajarah Pakuan Pajajaran jeung Prabu Siliwangi. Bandung: Kiblat Buku Utama.
![]() |
Artikel ieu perlu dirapihkeun supaya katingali siga Wikipédia. Ngarapihkeun artikel bisa mangrupa ngabagi artikel kana paragraf atawa ngawikifikasi artikel. Sanggeus dirapihkeun, Anjeun bisa ngahapus ieu talatah. |
1. SILIWANGI I/ RAKEYAN MUNDINGLAYA /RD.SAMADULLAH SURAWISEA MUNDINGLAYADIKUSUMAH /SRI PADUKA MAHARAJA PRABU GURU GANTANGAN SANG SRI JAYA DEWATA / KI AGENG PAMANAH RASA / LAYANG KUMETIR /RD.KUMETIR / KEBO KENONGO.MANTENA PUTERA NINGRAT KANCANA / ANGGALARANG /ADIPATI KERTABUMI .RAMA NINGRATKANCANA :HYANG BUNI SWARA/ GAJAH LUMANTUNG /LINGGAHYANG/LINGGA WESI /SRI SANGGRAMAWIJAYA TUNGGAWARMAN /HYANG TWAH /RD.H.PURWA ANDAYANINGRAT/SUNAN GIRI/HYANG NISKALAWASTUKANCANA BATARA GURU DI JAMPANG/MAHAPATI ANAPAKEN ( MENAK PAKUAN )
2. SILIWANGI II/ RAKEYAN MUNDINGWANGI / SRI PADUKA MAHARAJA PRABU GURU DEWATAPRANA SANG PRABU GURU RATU DEWATA / KEBO MUNDARAN ?. MANTENA PUTRA WASTUKANCANA /RD.PITARA WANGISUTA/SUNAN RUMENGGONG ( RAMA HYANG AGUNG )/ SRI PADUKA MAHARAJA PRABU GURU DEWATA PURANA RATU HAJI DI PAKUAN PAJAJARAN SANG RATU KARANTEN RAKEYAN LAYARAN WANGI
3. SILIWANGI III / RAKEYAN MUNDINGSARI/MUNDINGKAWATI/ TUMENGGUNG CAKRABUANA WANGSA GOPA PRANA SANG PRABU WALANGSUNGSANG /SYEKH RACHMAT SYARIF HIDAYATULLAH SUNAN GUNUNG JATI I/KEBO ANABRANG? /KI AGENG PAMANAHAN / DALEM MARTASINGA . MANTENA PUTRA RA-HYANG KANCANA / RD. INU KERTAPATI / HYANG WAROK / SUSUK TUNGGAL/ SANG HALIWUNGAN /PRABU MULIH / PRABU SEDA KELING / PANGERAN BOROS NGORA /HAYAM WURUK
Rd. Aria Wiraraja
( Bpt. Sampang )/ Rakeyan Banyak Wide / Bara Wijaya I ( Brawijaya ) / Sangga Buana Tajimalela / Kartarajasa / Lembu Sampulur / Raja Agung Subanglarang Rd. Wijaya /
Jaka Susuru / Rakeyan Banyak Citra / Hibarbuana Tajimalela / Prabu Wijaya Kusumah / Kartarajasa Nagara ( Raja Majapahit th. 1209-1309 ) Raja Medang Kemulan di Jawa Pawatan Raja Agung Sumedang Larang
Ningrat Kancana /
Adipati Kertabumi / Ratu Permana di Puntang / Anggalarang / Prabu Dimuntur
Wastukancana /
Rd. Pitara Wangisuta / Sri Paduka Maharaja Prabu guru Dewata Purana Ratu Haji di Pakuan Pajajaran Sang Ratu Karanten Rakeyan Layaran Wangi Sunan Rumenggong ( Rama Hyang Agung )
Ra- Hyang Kancana /
Rd. Inu Kertapati / Hyang Warok / Hayam Wuruk / Prabu Mulih / Susuk Tunggal / Sang Haliwungan / Prabu Boros Ngora/ Prabu Seda Keling / Pangeran Boros Ngora
Lingga Hyang / Lingga Wesi
Rd. H. Purwa Andayaningrat / Hyang Buni Swara / Hyang Twah Mahapati Anapaken ( Menak Pakuan ) / Rakeyan Lembu Sora / Sri Sanggramawijaya Tunggawarman / Gajah Lumantung / Sunan Giri ( Kawali ) Gajah Mungkur / Niskalawastu Bataraguru di Jampang
Lingga Buana
Rd. Kalagemet / Jayanagara II / Maharaja Prabu Wangi ( Raja Sundayana di Galuh / Ratu Galuh di Panjalu )
Lingga Wastu /
Jayanagara I / Maharaja Prabu Diwastu ( Maharaja Majapahit di Hujung Galuh )
SRI AJI JAYA BUPATI /
KARTANAGARA / Para Hajian Sunda / Darma suci ( Raja Resi Pajajaran Kulon – Jawa Kalwan )/ Syekh Maulana Malik Ibrahim / Sunan Gresik
PRABU AJI JAYA BAYA/
KARTAGAMA/ Dharma Agung/ Raga Mulia / (Guru Resi di Pajajaran Wetan –Jawa Kalwan)
Suramanggala /
Limansanjaya / Rd.Abdul Jabbar Sutawijaya Sang Aria Suramanggala Adipati Kartawijaya (Handrlawangi ) Bupati I ( Dangiang Galeuh Pakuan ) Baginda Sri Manganti Senapati Hing Alaga Sang Ratu Sakti Mangambetan / Sutawijaya / Panembahan Senopati / Sawung Galing / Sunan Pancer / Kidang Pananjung / Panembahan Senopati Hing Alogo Kalifatullah Sayidin Panotogomo ?
Suryakancana /
Limansanjaya Kusumah Tumenggung Limansanjaya Kusumah Suryakancana Sang Ratu Pengging / Sunan Cipancar Pangeran Pucuk Umun ?
Wastudewa /
Bujanggamanik / Hadiwijaya / Jaka Tingkir / Ragadiem / Sunan Burung Baok Dharma King - King
Jayaningrat / Natamanggala /
Rd. Achmad Machdi Surasuta Aria Natamanggala Tumenggung Cakrawati Wangsanagara Sang Nusa Mulia Bupati II ( Panatagama ) Limangan Prabu Genter Bumi/ Sultan Agung Ha Nyakra Kusuma Sayyidin Panatagama / Karaseda / Sunan Cipicung ( Sakawayana / Giriraja ) Rangga Wulung / Girikusumah Kabuyutan Sudalarang
Jayanagara / Hastamanggala /
Wira Angun – Agun / Raga Mulya
Jayaperkosa / Yudamanggala /
Kondanghapa / Rd. Bondan Kejawen / Sunan Demang Jiwamerta Rd. Benowo / Sayang Hawu / Balung Tunggal / Jagat Sakti / Mas Karebet ? Raja Agung Sumedang larang/ Tumenggung Jiwamerta Jayaperkosa sang Aria Yudamanggala /Rakeyan Raga Suci
Surawangsa /
Rd. Jalaludin Muhammad Surawangsa ( Rakeyan Wangsanata ) / Wangsadita I / Rangga Gading / Mas Rangsang / Adapati Wiraha / Dalem Wiraha / Dipati Ukur / Abang Jampang / Tumenggung Secapati Panatayuda Sang Wira Bangsa / Ujang Maharaja Ketetek Ing Mataram / Al Ulama Jalaludin Muhammad bin Achmad Machdi / Dalem Baganjing
Nayawangsa /
Suryanagara I / Pangeran Jaga Baya / Pangeran Wangsakerta / Sultan Haji
Wangsanaya /
Syekh Abdul Muffakir / Sultan Ageng Tirtayasa / Rangga Megatsari/ Rd. Abdul Muffakir Suryakusuma
![]() |
Artikel ngeunaan Sunda ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan. |