ยาขับปัสสาวะ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
การจัดกลุ่มยาขับปัสสาวะและกลไกการออกฤทธิ์ของมัน |
|
ชื่อยา | กลไกการออกฤทธิ์ |
ยาขับปัสสาวะประเภทรักษาโพแทสเซียม (เช่น, สไปโนโรแลคโตน, อะมิโลไรด์, ไตรแอมเตอรีน) | ยับยั้งการแลกเปลี่ยน Na+-K+ ในคอลเล็กติ้งดักท์: สไปโนโรแลคโตนยับยั้งการทำงานของ แอลโดสเตอร์โรน; อะมิโลไรด์ยับยั้ง ENaC (epithelial sodium channel) |
น้ำ | ยับยั้งการหลั่ง วาโสเพรสซิน (vasopressin) |
เอตทานอล | ยับยั้งการหลั่ง วาโสเพรสซิน (vasopressin) |
V2 วาโสเพรสซิน รีเซพเตอร์ แอนตาโกนิสต์ | ยับยั้งการออกฤทธิ์ของ วาโสเพรสซิน ต่อ เนพฟรอน (nephron) ในคอลเล็กติ้งดักท์ |
แซนทีน (เช่น, คาแฟอีน, ทีโอไฟลีน) | ยับยั้งการดูดซึม Na+, เพิ่ม อัตราการกรอง กลอมูลาร์ (glomular filtration rate) |
แอซิดิไฟอิง เกลือ (เช่น, CaCl2, NH4Cl) | |
คาร์บอนิก แอนไฮเดรส อินฮิบิเตอร์(carbonic anhydrase inhibitors) (เช่น, อะเซตาโซลาไมด์ (acetazolamide), ดอร์โซลาไมด์ (dorzolamide)) | ยับยั้ง H+ ส่งเสริมการหรั่ง Na+ และการขับ K+ |
รูพิ ไดยูริติก (เช่น, ฟูโรซาไมด์, บูมีทาไนด์, อีทาไครนิก แอซิด) | ยับยั้ง การขนส่งร่วมเฮนรี ลูพ |
ไทอะไซด์ (เช่น, ไฮโดรคลอโรไทอะไซด์, เบนโดรฟลูเมตไทอะไซด์) | ยับยั้ง Na+/Cl- การดูดกลับจากดิสทัล คอนโวลูต ทิวบูล ของ เนพฟรอน (nephron) |
ออสโมติก ไดยูริติก (e.g., mannitol, glucose) | ส่งเสริม ออสโมติก ไดยูริสิส |
ยาขับปัสสาวะ(อังกฤษ:diuretic) เป็น ยา ที่เพิ่มอัตราการถ่ายปัสสาวะออกจากร่างกาย(ไดยูรีสิส) ยาขับปัสสาวะมีผลลดปริมาตร ของเหลวนอกเซลล์ (extracellular fluid-ECF) ยาขับปัสสาวะธรรมดาทั่วไปได้แก่ คาแฟอีน น้ำเครนเบอรรี่ และ แอลกอฮอล์
ในทางการแพทยื ยาขับปัสสาวะใช้รักษา
- หัวใจล้มเหลว (heart failure)
- โรคตับแข็ง (liver cirrhosis)
- ความดันโลหิตสูง (hypertension)
- โรคไต (kidney disease)
ยาขับปัสสาวะสามารถบรรเทาโรคดังกล่าวได้เพราะมันทำให้ร่างกายขับ โซเดียม และ น้ำ ไปพร้อมกับปัสสาวะ ยิ่งมีปัสสาวะมากเท่าไรน้ำและโซเดียม ซึ่งเป็นต้นเหตุของอาการ บวมน้ำ (edema) ก็จะลดลง และอาการบวมน้ำก็ลดลง ยาขับปัสสาวะบางตัวเช่น อะเซตาโซลาไมด์ ทำให้ปัสสาวะเป็นด่าง ซึ่งเป็นการช่วยเพิ่มการขับถ่ายยา แอสไพริน ในกรณีการใช้ยาเกินขนาด