ไลปิด
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไลปิด(lipid) เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีโมเลกุล ไม่ละลายน้ำ (water-insoluble) หรือ สารประกอบ นอนโพลาร์ (nonpolar) ละลายน้ำน้อยตลอดจนละลายน้ำมาก พวกที่ละลายน้ำได้มากจะเป็นสารประกอบจำพวก โพลาร์ (polar) ไลปิดแบ่งเป็นประเภทต่างๆ ได้ดังนี้
- แวกซ์ (wax)
- กรดไขมัน (fatty acid)
- กรดไขมันที่เป็นอนุพันะของฟอสโฟไลปิด (fatty-acid derived phospholipids)
- สปิงโกไลปิด (sphingolipids)
- ไกลโคไลปิด (glycolipids)
- เทอร์ปินอยด์ (terpenoids) เช่น
- เรตินอยด์ (retinoids)
- สเตอรอยด์ (steroids)
ไลปิดบางตัวมีโมเลกุลเป็นเส้นตรง อะลิฟาติก (aliphatic) บางตัวมีวงแหวนเรียก อะโรมาติก (aromatic)บางตัวยืดหยุ่นบางตัวเปราะบาง ไลปิดมี โมเลกุล ส่วนใหญ่เป็นโพลาร์ และมีบางส่วนที่เป็น นอนโพลาร์ ผลคือไลปิดตัวนี้สามารถละลายได้ทั้งในตัวทำละลายที่เป็น โพลาร์ เช่นน้ำ และนอนโพลาร์ เช่นน้ำมัน โมเลกุลเหล่านี้ เราเรียกว่า แอมฟิฟิลิก (amphiphilic) คือใน โมเลกุล เดียวกันมีทั้งส่วนที่ชอบน้ำ ไฮโดรฟิลิก (hydrophilic) และส่วนที่กลัวน้ำ ไฮโดรโฟบิก (hydrophobic) ตัวอย่างเช่น คอเลสเตอรอลส่วนที่เป็นโพลาร์ คือ -OH (ไฮดรอกซิล หรือ แอลกอฮอล)
- ฟอสโฟไลปิด หรือ กลีเซอโรฟอสโฟไลปิด ถูกสร้างบนแกนกลางที่เป็น กลีเซอรอล (glycerol)ซึ่งเชื่อมต่อกับหางสองเส้นที่เป็นอนุพันธ์ของกรดไขมันโดยรูปแบบการเชื่อมต่อที่เป็นเอสเตอร์ (ester)และหนึ่งหัวที่มีรูปแบบการเชื่อมต่อเป็นฟอสเฟตเอสเตอร์
- กรดไขมันเป็นสายโซ่ไฮโดรคาร์บอนที่ไม่มีสาขาและเชื่อมต่อกันด้วย
- บอนด์เดี่ยว (single bonds) ตามลำพัง เช่น กรดไขมันอิ่มตัว
- ทั้งบอนด์เดี่ยว (single bonds) และ ดับเบิล บอนด์ (double bond) เช่น กรดไขมันไม่อิ่มตัว ส่วนหัวของฟอสโฟไลปิด ที่พบใน เมมเบรน ทางชีวภาพ (biological membrane) คือ
- ฟอสฟาติดิลคอลีน (phosphatidylcholine-lecithin)
- ฟอสฟาติดิลเอตทาโนลามีน (phosphatidylethanolamine)
- ฟอสฟาติดิลเซอรีน (phosphatidylserine)
- ฟอสฟาติดิลอินโนซิทอล (phosphatidylinositol)
[แก้] ดูเพิ่ม
[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น
- ApolloLipids - Provides dyslipidemia and cardiovascular disease prevention and treatment information as well as continuing medical education programs.
- Lipids, Membranes and Vesicle Trafficking - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology
- IUPAC glossary entry for the lipid class of molecules what is IUPAC?
![]() |
ไลปิด เป็นบทความเกี่ยวกับ ชีวเคมี อินทรีย์เคมีและชีวโมเลกุล ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น |