Hanukiya
Vikipedi, özgür ansiklopedi
|
Musevi felsefesi |
---|
İnanç esasları • Seçilmişlik • Alaha |
Tanrı • Kabala |
Mesih • Musevi ahlakı • Kader |
Kaşerut • Tevazu • Minyan • Tsedaka |
Dini metinler |
Tevrat/Tora • Tanah • Talmud • Zohar |
Humaş • Sidur • Mişna Tora • Arba Turim |
Şulhan Aruh • Tosefta • Mişna Berurah |
Tanya • Midraş • Piyutim |
Kutsal Şehirler |
Kudüs • Safed • Hebron • Tiberia |
Musevi Bayramları |
Şabat • Roşaşana • Yom Kippur • Sukot |
Simhat Tora • Hanuka • Asara BaTevet |
Tu Bişvat • Purim • Pesah |
Şavuot • 9 Av • Şaloş Regalim |
Önemli şahsiyetler |
Avraham • Moşe • Dvora • Rut • David |
Şlomo • Eliyahu • İlel • Şamay • Raşi |
İbn Ezra • Rif • Ramban • Gersonides |
Saadia Gaon • Rambam |
Baal Şem Tov • Tosafistçiler |
Yosef Alba • Yosef Karo • Ovadia Yosef |
Dini roller |
Kohen • Haham • Hazan • Mohel |
Dayan • Maşgiah • Roş yeşiva • Gabay |
Şohet • Menaker • Kabar • Tokea |
Dini binalar |
Tapınak • Sinagog • Mikve |
Musevi Ayin sistemi |
Musevi Ayinleri • Şahrit |
Minha • Ma'ariv (veya Arvit) • Avdala |
Musevi dilleri |
İbranice · Ladino · Yidiş |
Aramice · Yahudi Arapçası |
Musevi etnik bölünmeler |
Aşkenaz Museviler · Sefarad Museviler |
Parsim · Buhara Musevileri |
Doğulu Museviler · Temani |
Musevi mezhepleri |
Musevilik • Karaylar • Samaritler |
Tutucu musevilik • Ortodoks Musevilik |
Hasidizm • Beta Israel |
Reformist musevilik • Hümanist musevilik |
Yeniden yapılanmacı musevilik |
Hanukiya: Musevilik'de Hanuka Bayramı'nda yakılan Menora'ta benzeyen fakat fazladan iki kolu daha olan 9 kollu şamdan.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçe
MÖ. 169-166 yılları arasında Yahudi Makabiler Helenler'e karşı savaşırlar. MÖ 175 yılında İskender'in ölmesiyle Suriye Genel Valisi Antiohus Epiphanes hükümdar olur. Yahudi karşıtı düşünceleriyle bilinen bu hükümdar, yahudilerin dini ibadetlerini, Kaşer ve Sünnet kurallarını yasaklar ve Yahudilerin tapınağına heykeller yerleştirir.
Makabiler'in Tapınağı ele geçirmesinden sonra tapınak heykellerden temizlenir ve tapınakta bulunan menora'yı yakmak için yağ aranır ancak sadece bir gün yanacak kadar saf zeytin yağı bulunur bunun üzerine bir mucize olur ve bir gün yanması gereken yağ 8 gün boyunca sönmeden yanar.
İşte bu Mucizenin anısına Yahudiler her sene Hanuka bayramından 8 gün boyunca hanukiya yakarlar.
[değiştir] Hanukiya
Hanukiya Menora'ya benzeyen 9 kollu bir şamdandır bu şamdanın en ortadaki koluna Şamaş adı verilir be diğerlerinden daha yüksektedir bu mum Hanukla boyunca her gün yanar.
[değiştir] Hanukiya'nın Yakılışı
Hanukiya her gün özel bir dua ile evin bütün fertleri tarafından yakılır. İlk gün 1 mum ve Şamaş olmak üzere 2 mum, 2. gün 2 mum ve Şamaş olmak üzere 3 mum, 3. gün 3 mum ve Şamaş olmak üzere 4 mum ... 8. gün 8 mum ve Şamaş olmak üzere 9 mum yakılır. Böylece bir Hanuka boyunca toplam 44 mum yakılmış olur.
[değiştir] Hanukiya Kuralları
- Hanukiya yakıldıktan sonra mumlar bitene kadar söndürülmez.
- Hanukiya en az yarım saat yanmalıdır ancak Cuma geceleri güneş batmadan yarım saat önce yakılması gerektiğinden cumaları en az bir saat yanmalıdır
- Yanar haldeki bir Hanukiya hareket ettirilmez
- Yanan bir hanukiyanın ışığından istifade edilmez bu yüzden odada başka bir ışık açık bırakılmalıdır.
- Hanukiyanın bir kandilini yakmak için diğer kandilden yararlanılmaz.