Ali Şükrü Bey

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Ali Şükrü Bey
Ali Şükrü Bey

Ali Şükrü Bey, Trabzon mebusu olarak Son Osmanlı Meclisi Mebusanı (1920) üyeleri arasında yer almış, ardından T.B.M.M. 1. Dönem'de yine Trabzon milletvekilliği yapmış, Meclis'te 2. Grubun lideri olarak ön plana çıkmış, 1. Dönem içinde Topal Osman tarafından öldürülmüş siyasetçidir.

Ali Şükrü Bey, deniz yüzbaşı rütbesindeyken askerlikten istifa ederek siyasete atılmış, İttihat ve Terakki'ye muhalif bir çizgi izlemişti. İngilizlerce İstanbul'un işgalinden son Osmanlı Meclisi Mebusan'ının Misakı Milli kararını almasında rol oynamış, ardından Mustafa Kemal'in çağrısına uyarak Ankara'ya gelmişti.

Dini hassasiyetleri ve karşı çıktığı konularda sözünü sakınmamasıyla dikkati çeken Ali Şükrü Bey, bu özellikleri dolayısıyla Mustafa Kemal'e muhalif milletvekillerinin çevresinde kümelendiği kişi oldu. Mustafa Kemal'in 'Hakimiyeti Milliye Gazetesi'ne karşılık 'Tan Gazetesi'nı neşretmeye başladı. İngilizceye hâkimiyeti sayesinde Ankara'nın izlediği siyasetin uluslararası alandaki yansımalarını dış basından takip ediyor, özellikle Lozan müzakerelerinin gidişatıyla ilgili olarak zaman zaman TBMM'ye verilen resmi bilgiyle dış kaynaklı haberler arasında çelişkileri gündeme getiriyordu. İsmet İnönü'nün Lozan'da, 'hariciyeci olmaması sebebiyle' acemice davrandığı, daha ötesi TBMM'nin verdiği yetki sınırlarının dışına çıkarak müzakereleri yürüttüğü kanısındaydı. Müzakerelerin kesilme ile sürme arasında kaldığı dönemde ortam iyice gerginleşmişti.

Böyle bir ortamda, Mustafa Kemal'in korumalığını yapan Giresun Müfrezesi'nin reisi Topal Osman'ın adamlarınca Samanpazarı'nda birliğin kaldığı eve götürülmüş ve sağ çıkmamıştır. Topal Osman, Trabzon'a gittiği bir sıra kendisini, "Ben yıkıldım mı ki sana kaldı Trabzon'un asayişi?" diyerek kentten kovan Kayıkçılar Kahyası Yahya'yı savunmuş olması nedeniyle de Ali Şükrü Bey'e kızgın olduğu bilinmekteydi. Tan Gazetesinde aleyhine bazı yazılar da yayımlanmıştı. Mustafa Kemal'e muhalefetinin Topal Osman açısından Ali Şükrü Bey'e karşı tahammülünü bitiren hadise olması mümkündür.

Ankara yakınlarındaki Mühye köyünde geceyarısı gizlice gömülmüş, günler sonra bir çobanın ihbarıyla cesedi bulunmuştur. Sonraki günlerde Topal Osman'ın evi kuşatılmış, Osman ve adamları çatışmada ölmüştür.

Kaynakça: [1]

Hakkında yazılanlar:

  • Ali Şükrü Bey'in Tan Gazetesi (Ahmet Demirel, İletişim, 1996)