Emine Gürsoy-Naskali
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Şu an Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığını yürüten Prof. Dr. Emine Gürsoy-Naskali, aynı zamanda Türkiyat Araştırma ve Uygulama Merkezi müdürlüğünü de yapmaktadır. Uzun yıllar öğretim üyesi olarak çalıştığı Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde Yeni Türk Dili Anabilim Dalı Başkanıdır. Modern Türk dillerine ve Cumhuriyetleri ile ilgili birikimi sebebiyle aynı zamanda Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Kafkasya Kültürleri Anabilim Dalı Başkanı olarak görev yapmaktadır. Üniversite dışındaki görevleri ise; Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Genel Kurul Üyeliği; Türk Kültürüne Hizmet Vakfı, Mütevelli Heyeti Üyeliği, Uluslararası Türk Akademisi, Asli Üyeliği (Mejdunarodnaya Tyurkskaya Akademiya, Moskova), Celal Bayar Vakfı, Yönetim Kurulu Üyeliği ve Tarih Vakfı , Genel Kurul Üyeliğidir.
Liseyi İngiltere'de Cheltenham Ladies' College'de okuyan (1965-1969) Gürsoy-Naskali Oxford Üniversitesi, St. Anne's College'a kabul edildi (1969). Oxford Üniversitesinden 1973'te mezun olduktan sonra BA Oxon, MA Oxon. Tahran Üniversitesinde araştırma yaptı (1973-1974). Gürsoy-Naskali, 1981'de Türkoloji alanına geçerek İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde doktora çalışmasını tamamladı ve 'Sinan Paşanın Tezkiertü'l-Evliyası' konulu tez ile doktor unvanını aldı. 1974-1975 yıllarında Boğaziçi Üniversitesinde, 1977-1984 yıllarında Helsinki Üniversitesinde Altay Dilleri Bölümünde ders verdi. Helsinki'de bulunan Mannerheim ve Ramstedt koleksiyonları üzerinde çalıştı ve bazı belgeleri neşretti. 1984 yılında Marmara Üniversitesine girdi, 1987'de Türk Dili Doçenti oldu. Yine aynı yıl Oxford Üniversitesinde Mustafa Kemal Atatürk Türk Dili ve Edebiyatı Kürsüsünü başlattı ve 1987-1989 yıllarında Oxford Üniversitesinde (St. Antony's College) öğretim üyeliği yaptı ve 1991 yılında profesör unvanını aldı. Türk Dil Kurumu asli üyeliği, Marmara Üniversitesi Rektör yardımcılığı ve Ortadoğu Enstitüsü müdürlüğü görevlerinde bulundu. Halen, Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü ve Türkiyat araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürüdür. 1971'den bu yana İran, Sovyetler Birliği (Rusya, Ukrayna), Özbekistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tataristan, Başkurdistan, Sibirya (Altaylar, Hakasya, Tuva, Yakutistan)da birçok seyahat ve inceleme gezisi yapmış, burada çeşitli seminer ve toplantılara katılmıştır. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Tacikistan ve Moğolistan gezisine refakat etmiştir. Bonn, Berlin, Kopenhag, Oxford, Cambridge, Londra, Budapeşte, Bolonya, Şumnu (Bulgaristan) ve Haarlem'e çeşitli vesilelerle konuşmacı olarak davet edilmiştir. Bologna Üniversitesinde bir ay süreyle konferanslar vermiştir (1997). Manas'ın 1000 yıl kutlamalarının yapıldığı 1995'te Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev tarafından Manas ile ilgili çalışmaları dolayısıyla kendisine Manas madalyası verilmiştir. Manas ve Kazak şairi Abay yılı dolayısıyla TSK ve çeşitli kurumlardan teşekkür plaketi almıştır. 21 Mart 1999'da İstanbul Valiliğinin Türk Kültürüne Hizmet platekine, 9 Mayıs 2001'de TÜRKSOY'un üstün hizmet plaketine, 24 Mart 2002'de Türk Ocakları Türk Dünyası Araştırmaları ödülüne ve 26 Eylül 2002'de TİKA (Türk Işbirliği ve Kalkınma İdaresi)nin Türk Dünyasında son 10 yıldaki en başarılı hizmet ödülüne layık görülmüştür. İngilizce, Fransızca, Fince, Farsça dillerini iyi derecede bilen Gürsoy-Naskali Türkiyat Araştırma ve Uygulama Merkezi müdürü olarak Türk Kültürü üzerine çeşitli sempozyumlar yaparak her yıl Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinden akademisyenleri bir araya getirmesiyle alanında farklı ve önemli bir yere sahiptir.
Yürütücülüğünü üstlendiği sempozyumlar şunlardır:
25-26 Kasım 2004 Marmara Üniversitesinde 'Türk Kültüründe Ölüm'; 07-08 Nisan 2004 Marmara Üniversitesinde 'Türk Kültüründe Meyve'; 04-05 Aralık 2003Marmara Üniversitesinde 'Hapishaneler'; 31 Ekim-01 Kasım 2002 Marmara Üniversitesinde 'Savaş Çocukları: Öksüzler ve Yetimler'; 8-9 Kasım 2001 Marmara Üniversitesinde "Türk Kültüründe Çay"; 9-10 Mayıs 2001 Marmara Üniversitesinde TÜRKSOY işbirliği ile "Bağımsızlıklarının 10. Yılında Türk Cumhuriyetleri"; 19-20 Nisan 2001 Marmara Üniversitesinde "Türk Kültüründe Ayrıntılar: Tuz"; 22-24 Kasım 2000 Marmara Üniversitesinde "Geçmişten Günümüze Destan"; 19-22 Nisan 2000 tarihlerinde Marmara Üniversitesinde "20. Yüzyıl Türk Romanı"; 2-3 Aralık 1999 Marmara Üniversitesinde "Türk Kültüründe Ayrıtılar: Argo"; 11-12 Aralık 1998 Marmara Üniversitesinde "Türk Kültüründe Ayrıntılar: Ayakkabı"; 22-23 Ekim 1998 Marmara Üniversitesinde "Türk Kültüründe Tütün"; 8-9 Aralık 1997 Marmara Üniversitesinde "Türk Kültüründe Ayrıntılar: Saç Düzenlemesi". Düzenlediği veya düzenlenmesine katkıda bulunduğu diğer toplantılar: 26-31 Mayıs 2002 tarihinde George C. Marshall European Center for Security Studies'in "Central Asia Regional Conference: Security and Stability in the Post Taliban Era" toplanısının İstanbul'da düzenlenmesine katkıda bulunmuştur. 24 Nisan 2002 tarihinde Marmara Üniversitesinde "Dünden Bugüne Ermeni Sorunu" konulu bir panel düzenlemiştir. 7-8 Şubat 2002 tarihinde Partnership for Peace, Consortium of Defense Academies and Security Studies Institutes'un "Issues of Fighting Terrorism and Extremism in Central Asia" konulu çalışma grubunu ortak bir faaliyet olarak İstanbul'da düzenlemiştir. 27 Mayıs 1999 tarihinde Marmara Üniversitesinde "Osmanlıya Bakışlar" konulu bir panel ve Türk Musikîsi konseri düzenlemiştir. 16 Aralık 1998 tarihinde Marmara Üniversitesinde "Milli Mücadele ve Edebiyatımız" konulu bir panel düzenlemiştir. 2-4 Nisan 1996 tarihlerinde Marmara Üniversitesinde "Uluslararası Sibirya Toplantısı" düzenlemiştir. 2 Ekim 1995 tarihinde "Orhon Yazıtlarının Okunuşundan Yüz Yıl Sonra Türklerin Kökeni" konulu uluslararası bir semineri Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü ile ortaklaşa tertiplemiştir. Bu seminere Türkolojinin bu alanda en önde gelen türkologları katılmıştır. 6 Haziran 1995 tarihinde Türkmen şairi Mahdum Kuli'yi sazı ve şiiri ile anmak üzere İstanbul'daki Türkmen öğrencilerin ve Türkmenistan dostlarının katıldığı bir toplantı ve davet tertiplemiştir. 23-24 Mayıs 1995 tarihlerinde Marmara Üniversitesinde bir "Uluslararası Manas Toplantısı" düzenlemiştir. Burada sunulan tebliğler Türk Dil Kurumu yayınları arasında kitap halinde basılmıştır. 1995 Manas yılı münasebetiyle birçok kuruluşta (yüksek ve orta eğitim kurumları, TRT Radyo İst., BBC, Marmara Üniversitesi, Deniz Harb Okulu (Tuzla), Kara Kuvvetleri Okulu İst., Hava Kuvvetleri Okulu, Diyanet Vakfı Ank., Türk Edebiyat Vakfı İst., Sakarya Üniversitesi, Beyazıt İl Halk Kütüphanesi, İzzet Baysal Ünivresitesi, vb.) Manas ile ilgili konuşma yapmış ve Bişkek'teki Manas şölenine katılmıştır. Talas'taki gösteriyi canlı yayından veren Avrasya kanalında bu gösteriyi anlatmıştır. Bir çok yurt içi ve yurt dışı toplantılara bildiri ile katılmıştır. Çeşitli vakıf, kurum ve kuruluşlar tarafından kendisine plaket verilmiştir. Yurtiçinde ve yurtdışında çeşitli bilimsel hakemli dergilerin yayın kurulunda bulunmaktadır. Yaptığı teklif üzerine İsveçli Büyükelçi ve Profesör Gunnar Jarring'e Marmara Üniversitesi tarafından bir fahri Türkoloji doktora unvanı verilmiştir (1995) 11-14.5.1994'te Türk devletleri ve topluluklarının katılımıyla İstanbul'da "Türk Kültüründe At ve Çağdaş Atçılık" konulu bir kongre tertiplemiştir. Bu kongrede sunulan tebliğler bir kitap haline getirilerek basılmıştır. 16.12.1993'te Göktürk Harflerinin Okunmasının 100. Yıl Dönümünü anmak üzere Marmara Üniversitesinde uluslararası bir toplantı tertiplemiştir. Burada sunulan tebliğler Türk Dil Kurumu yayınları arasında basılmıştır. Yayınları: Hapishane Kitabı, ed. Emine-Gürsoy Naskali, Hilal Oytun Altun, Kitabevi, İstanbul 2005. Saç Kitabı, ed. Emine-Gürsoy Naskali, Kitabevi, İstanbul 2004. Tuz Kitabı, ed. Emine Gürsoy-Naskali, Mesut Şen, Kitabevi, İstanbul 2004. Ayakkabı Kitabı, ed. Emine Gürsoy-Naskali, Kitabevi, İstanbul 2003. Savaş Çocukları: Öksüzler ve Yetimler, editörler Emine Gürsoy-Naskali, Aylin Koç, İstanbul 2003 Tütün Kitabı, ed. Emine Gürsoy-Naskali, Kitabevi, İstanbul 2003 Türk Kültüründe Argo, editörler Emine Gürsoy-Naskali, Gülden Sağol, Sota, Haarlem 2003 Bağımsızlıklarının 10. Yılında Türk Cumhuriyetleri, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, editörler Emine Gürsoy-Naskali, Erdal Şahin, Sota, Haarlem 2002 Bağımsız Kırgızistan Düğümler ve Çözümler, derleyen Emine Gürsoy-Naskali, TC Kültür Bakanlığı, Türk Dünyası Dizisi, Ankara 2001. Altay Destanı Maaday Kara, hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, Yapı Kredi Yayınları, Kazım Taşkent Klasik Yapıtlar Dizisi, İstanbul 1999 Emine Gürsoy-Naskali, Muzaffer Duranlı, Altayca Türkçe Sözlük, N. A. Baskakov ile T. M. Toşçakova'nın Oyrotsko-Russkiy Slovar'ından Genişletilmiş, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1999 Sibirya Araştırmaları, hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, Simurg Yayınları, İstanbul 1997 Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu, hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1997 Türk Kültüründe At ve Çağdaş Atçılık, yayına hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, İstanbul 1995 Bozkırdan Bağımsızlığa Manas, yayına hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1995. 18.-19. Yüzyıl Türkmen Şiiri Antolojisi, hazırlayanlar Emine Gürsoy-Naskali ve Gülden Sağol, Hoca Ahmet Yesevi Vakfı Yayınları, İstanbul 1995. Wilhelm Radloff, Manas, Kırgız Türkçesi Metin - Türkiye Türkçesi Çeviri, yayına hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, TÜRKSOY, Ankara1995. Cumucica Nogaica, G. J. Ramstedt's Kumyk materials edited and translated by Emine Gürsoy-Naskali (...), Memoires de la Societe Finno-Ougrienne, Helsinki 1991. Sinan Paşa - Tezkiretü'l-Evliya, hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Kaynak Eserler Dizisi, Ankara 1987. Ashabu'l-Kahf - A Treatise in Eastern Turki, translated and edited by Emine Gürsoy-Naskali, Memoires de la Societe Finno-Ougrienne, Helsinki 1985. Makaleleri: "Adınız 'Marks, Engels, Lenin, Stalin' olsun ister miydiniz?", ed. Halil Bal, Muhammet Erat, Prof. Dr. Mehmet Saray�a Armağan, Türk Dünyasına Bakışlar, İstanbul 2003, s. 309-313 "İzmir'de Cumhuriyet dönemi çocuk bakım yurtları - fotoğraflar', Savaş Çocukları: Öksüzler ve Yetimler, ed. Emine Gürsoy-Naskali, Aylin Koç, İstanbul 2003, s. 195-206 "Cumhuriyet dönemi tütün işçileri ve fabrikaları", Tütün Kitabı, ed. Emine Gürsoy-Naskali, Kitabevi, İstanbul 2003 "Petrol ve jazz Makamlı Azerbaycan jazz'ı", Jazz, sayı 21, İstanbul 2001, s. 14 "Dudak Değmez: A Form of Poetry Competition among the Aşıks of Anatolia", ed. Karl Reich, The Oral Epic: Performance and Music, Verlag für Wissenschaft und Bildung, Bonn 2000, 151-158. "Kelime Gövdesinde Ses Değişmesi ile Yapılan Küçültmeler ve Bir Ablaut Örneği", 3. Uluslararası Türk Dil Kurultayı 1996, TDK, Ankara 1999, 491-495 "Manas Destanı'nda Kimliğin İfadesi", XII. Türk Tarih Kongresi, Ankara, 12-16 Eylül 1994, Kongreye Sunulan Bildiriler, TTK, C. 2, Ankara 1999, 467-472. "Divanu Lugati't-Türk'te bir kurt avı ve Anadolu'daki şekli", Divanu Lugati't-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri, 7-8 Mayıs 1999 Ankara-Türkiye, Türksoy Yayınları, Ankara 1999. "Soviet Turkic Literature", The Balance of Truth Essays in Honour of Professor Geoffrey Lewis, ed. Çiğdem Balım-Harding, Colin Imber, The Isis Press, İstanbul 1999, 113-124. "Dil, Harfler ve Kimlik", Radyo ve Televizyon Yayınlarında Türk Dilinin Kullanımı - Tebliğler - Geçici Danışma Kurulu Toplantısı 25-25 Kasım 1998 Ankara, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, Ankara 1998 "Eski Anadolu Türkçesinde sevgili ve aşık tasviri" Bir - Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, sayı 6, İstanbul 1996. "Doğu Türkistan'da Ahilik (Yeni Uygurca Belgeler)", I. Uluslararası Ahilik Kültürü Sempozyumu Bildirileri - 13-15 Ekim 1993 Ankara, Kültür Bakanlağı Yayınları, Ankara 1996 "Isolationism from the Turkish Point of View", The Transatlantic Alliance on the Eve of the New Millenium, The Hague 1996 "Türkçede Kedi İsimleri", Türk Kültürü Araştırmaları, Prof. Dr. Zeynep Korkmaz'a Armağam, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, yıl 31/12 1994, Ankara 1996 "Millet Vekili Yemini ve Türkçemiz", Türk Dili, 1996, sayı 534, Ankara 1996 "Yunus Emre Kimdir?", Bir - Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, sayı 5, İstanbul 1996. "Sovyet Türk Edebiyatı", Türk Dünyası Dil ve Edebiyatı Dergisi, TDK, Nisan 1996, Ankara 1996 "Yirminci Yüzyıl Kırgız Şiiri", Türk Dili, 1996, sayı 531, Ankara 1996, 998-1043 "Manas Destanında Kırk Yiğit", Türk Dili, 1966, sayı 529, Ankara 1996 "Manas Destanında Soy-Dil-Din Üçgeni", Türk Edebiyatı, Ekim 1995, sayı 264, İstanbul 1995 "Türkçe kelimesi - Türkçede hece tipleri - Cümle unsurlarını tayin kıstası - Ek halinde zamir olabilir mi?", Türk Gramerinin Sorunları, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1995. "Manas Destanı", Türk Dünyası Tarih Dergisi, 101, Mayıs 1995, s. 35-39. "Türkiye Türkçesi-Özbekçe-Rusça Gramer Terimleri Karşılıkları" (Nizamettin Mahmudov ile birlikte), Bir - Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, sayı 2, İstanbul 1994. "Kırgızca Yanıltmacalar" Bir - Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, sayı 1, İstanbul 1994. "XX. Yüzyıl Sovyet Kırgız Edebiyatı" (1. bölüm), Türk Dili, 1994/1 sayı 505, Ankara 1994. "XX. Yüzyıl Sovyet Kırgız Edebiyatı" (2. bölüm), Türk Dili, 1994/1 sayı 506, Ankara 1994. "Kumuk Şairi Alişeva", Türklük Araştırmaları Dergisi, İstanbul 1993. "Türkçe ve Türk Cumhuriyetleri", Türk Dili, 1993 / II, 500. sayı, Ankara 1993. "Kutadgu Bilig: Clauson's Observations on the Origin of Extant MSS", Altaic Religious Beliefs and Practices, Proceedings of the 33rd Meeting of the Permanent International Altaistic Conference, Budapest June 24-29, 1990, 1992 "Yunus Emre ve Edebiyat Tarihçileri", Yunus Emre Sempozyumu - Bildiriler, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1992. "Pococke's Turkish Exercise", The Bodleian Library Record, vol XIII, No. 2, April 1989. "Kuş Göçleri ve bir Yakut Masalı", Türk Kültürü, yıl XXV (293) Ankara Eylül 1987. "Dillerin Menşei üzerine bir Dolgan Hikayesi", Türk Kültürü, yıl XXV (288) Ankara Nisan 1987. "Women mystics in Islam", Women in Islamic Societies, Social attitudes and historical perspectives, Scandinavian Institute of Asian Studies, London 1983. "Anachronism in Contemporary Popular Religious Painting in Iran", Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, cilt II, 1974, İstanbul 1975. "An Analysis of Nadir Shah's Religious Policy", Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, cilt II, 1974, İstanbul 1975. Tanıtmalar: Caucasus: War and Peace - The New World Disorder and Caucasia, ed. Mehmet Tütüncü, SOTA, Haarlem, Netherlands, 1998, Türk Dünyası Araştırmaları, 118, Şubat 1999, İstanbul 1999 Gunnar Jarring, Stimulants among the Turks of Eastern Turkestan - An Eastern Turki text edited with translations, notes and glossary, Lund 1993, Türk Kültürü, yıl XXXI (367), Ankara Kasım 1993. Gunnar Jarring, Garments from Top to Toe - Eastern Turki Texts Relating to Articles of Clothing, edited with Translation, Notes and Glossary, Scripta Minora, Regiae Soceitastis Humaniorum Litterarum Lundensis, Studier Utgivna av Kungl. Humanistiska Vetenskapssamfunnet i Lund 1991-1992:2, Lund 1992", Türk Dili, 1993 /II, 500. sayı, Ankara 1993. Kumuk ve Balkar Lehçeleri Sözlüğü, Kültür Bakanlığı Yayınları 1229, Türk Dünyası Dizisi 12, Ankara 1990, Türk Kültürü, yıl XXXI (362), Ankara Haziran 1993. Gunnar Jarring, The Moen Collection of Eastern Turki (New Uighur) Proverbs and Popular Sayings - Edited with Translations, Notes and Glossary, Lund 1985, TDAY Belleten 1985, Ankara 1989. Sarah Moment Atış, Semantic Structuring in the Modern Turkish Short Story, An Analysis of The Dreams of Abdullah Efendi and Other Short Stories by Ahmet Hamdi Tanpınar, Leiden 1983, Türklük Araştırmaları Dergisi, sayı 2, İstanbul 1987. Çeviriler: Ross, E. Denison, Kuş İsimlerinin Doğu Türkçesi, Mançuca Ve Çince Sözlüğü, İngilizceden Çeviren: Prof. Dr. Emine Gürsoy-Naskali, TDK, Ankara 1995. Nobuo Yamada, "Uygur Satış Mukavelesi Belgelerinin Şekilleri", İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, cilt XXVI 1986-1993, İstanbul 1993. S. G. Klyaştornıy, V. A. Livşiç, "Bugut'taki Sogtça kitabeye yeni bir bakış", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten 1987, İstanbul 1992.