Kızıl tilki

Vikipedi, özgür ansiklopedi

?Kızıl tilki
Korunma durumu: Asgari endişe

Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Carnivora
Familya: Canidae
Cins: Vulpes
Tür: V. vulpes
Binominal adı
Vulpes vulpes
(Linnaeus, 1758)
Dağılımı
Dağılımı
Kızıl tilki
Kızıl tilki

Kızıl tilki (Vulpes vulpes), köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın tilkisidir. Avrupa'nın büyük bir farkla en sık rastlanılan köpekgilidir. Bu yüzden Avrupa'da "tilki" (Fox, Fuchs vs.) denildiğinde nerdeyse hep bu tür kast edilir.

Konu başlıkları

[değiştir] Özellikler

Kızıl tilki 75 cm uzunluğuna (+40 cm kuyruk), 40 cm boyuna ve 7-9 kg ağırlığa varır. Üst kısmı kızıl, alt kısmı beyaz, bacaklarının alt kısımları siyah renk olur. Renklerinde yöresel olarak farklar olabilir; bazen üst kısmı kavuniçi ya da kahverengimsi kırmızı ve alt kısmı kar beyazı ya da gri renk olabilir. Sırtında siyah bir çizgisi olan kızıl tilkiler, ya da tamamen gri ve ya siyah renk olanlarına da rastlanılabilir.

[değiştir] Dağılımı

Kızıl tilki çok geniş bir coğrafyada yaygındır; Avrupa, Asya, Kuzey Afrika ve Kuzey Amerika. 19'ncu yüzyılda ingilizlerin av hayvanı olarak Avustralya'ya götürmüş oldukları kızıl tilkiler orada çok hızlı yayılıp günümüze kadar hala önemli ekolojik bir sorun olmuş, Avustralya'nın bir çok yerli küçük hayvanlarının neslini tüketmişdir.

[değiştir] Yaşam alanı

Kızıl tilki çok farklı yaşam alanlarına ayak uydurabildiği için kendisine farklı alanlarda rastlanılabilir. Özellikle ormanlarda, kırlarda, tarlalarda yaşamayı tercih eder, ama şehirlerin kenarlarında ve hatta şehirlerin içlerinde günden güne daha sık kızıl tilkiye rastlanılmaktadır. Kızıl tilki şehirlerdeki güvercin, keme, fare ve tavşan populasyonlarını kontrol altında tutar ve böylece insanlar için faydalı olur.

[değiştir] Yaşam şekli

Kızıl tilkiler geceleri ava çıkan omnivor hayvanlardır. Yavrusuna avlamayı öğreten dişi tilkilerin haricinde genelde yanlız ava çıkarlar.

[değiştir] Beslenme

Hızlı bir ısırık ile çoğunlukla kemiricilerden oluşan kurbanlarını öldürürler. Bir çok farklı küçük hayvanlar, bitkisel gıda ve leş ile beslenirler. Yuvalarını yerde kuran kuşlar, tavuksular, tavşanlar, böcekler, balıklar ile de beslenebilirler. Çok nadir olarak geyik ya da domuz yavrularını avlarlar ve çok zor zamanlarda amfibyum ve sürüngen türleride yiyebilirler. Tilkilerin kümeslere girip tavuk çalmalarıda meşhurdur. Bazı tilkiler karayollarını takip eder ve otomobillerin ezdiği hayvanların leşleri ile beslenirler.

[değiştir] Üreme

Kızıl tilki yavruları
Kızıl tilki yavruları

Kızıl tilki senenin büyük bir bölümünü yanlız geçirir. Orta Avrupa'da Ocak-Şubat aylarında, Güney Avrupa'da Aralık-Ocak aylarında üreme zamanlarıdır. Bu zaman sürecinde erkek tilki bir dişiye kur yapar ve onunla çiftleşir. Erkek hayvan dişinin yanında kalır ve yavruların bakımında yardım eder.

50 gün süren bir gebelikten sonra 3-5 yavru dünyaya gelir (nadiren sadece 1, ya da 13 yavru olabilir). Yavrular ömürlerinin ilk iki haftası boyunca kördürler ve 4-6 hafta boyunca emzirilirler. Bir ay sonra ilk kez mağaradan dışarı çıkarlar.

Eğer dişi tilki herhangi bir nedenden dolayı ölücek olursa, yavruların bakımını erkek tilki yanlız başınada yürütebilir.

Yavrular dört hafta sonra annelerinden bağımsızlığa, ve 10 ay sonra üreyebilecek olgunluğa ulaşırlar. Bir yaşına varınca annelerini terk ederler. 12 yaşına kadar varabilirler.

[değiştir] Doğal düşmanları

Doğal düşmanları vaşak, kurt, puhu ve kartal'in yanında kızıl tilkiyi avlayan en büyük düşmanları insanlardır.

[değiştir] Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'da Kızıl tilki ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'de Kızıl tilki ile ilgili taksonomi bilgileri bulunur.