Abdullâh El-Hararî

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu ansiklopedi maddesinin biçim olarak Vikipedi standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.
Bu madde Kasım 2006 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.
Bu maddenin tarafsızlığı konusunda şüpheler var.
Maddede taraflı olarak övme ya da yerme amacını taşıyan ve doğruluğu kanıtlanamayan kısımlar olduğu iddia edilmektedir! Ayrıntılar için tartışma sayfasına bakınız.

El-Harari veya el-Habeşi dendiğinde İslam alimi olarak zamanımızdaki büyük alim, usulcü, muhakkik, hadis hafızı ve muhaddis olan el-Habeşi olarak tanınan şeyh Abdullâh el-Hararî eş-Şeybî[1]el-Abderî[2]akla gelir. Kendisi yaklaşık olarak 1328 H. /1910 R. yılında Harar[3]şehrinde doğmuştur. Küçük yaştan beri kendisini İslâmi bilgileri öğrenmeye vermiş ilmi çok geniş olan bir zattır. Mütevazı ve ilim ile ilim ehlinin sevildiği bir evde yetiştiğinden dolayı, İmam Şafiîde olduğu gibi yedi yaşındayken Kur’anı kerim’i mükemmel bir şekilde tertilen ezberlemiştir. İslâmî ilimlerin tahsilinde kendi ülkesinin alimlerinden ilim almakla yetinmemiş, ülkesi dışına çıkarak nerede bir alimin olduğunu duyduğunda onun yanına gidebilmek için yolculuğa koyulmuştur. Bu ise Selef-i Salih'in (bu ümmetin ilk üç asrındaki büyük zatların) adetidir. İlim talebi için kimi yolculukları da yayan yapmıştır.

Zamanımızda Vehhabilere karşı yaptığı kuvvetli ilmî reddiyelerde bulunduğu için bu hususta ün kazanmıştır. Hatta bu sebeple vehhabiler uyarılarında en çok şeyh Abdullâh'a ve "Ahbaş"(hocalarına nisbetle Habeşiler)olarak tanınarak yolunu izleyenlere karşı konuşmakla, iftiralar dahi atmakla uğraşmaktadırlar. Bu hususla ilgli "El Mekâlâtus Sunniyyetu Fî Keşfi Dalâlâti Ahmed İbn-i Teymiye (Ahmed İbn-i Teymiye’nin Dalâletlerini Keşfetmekteki Sünnî Makaleler)" isimli kitabında çok bilgilere yer verilmiştir. Kendisi zamanın alimleri tarafından da övülmüştür. Kimi ilim adamları onunla şahsen tanışma fırsatı bulamayıp sadece kitaplarını okumakla ilmî değerini anlamış ve övgüde bulunmuşlardır. Matbu olan eserlere vakıf olmakla kalmayıp el yazması eserelere de vakıf olan bir zattır. Gerek Türkiye, Süriye, Medine-i münevverede bulunan el yazması olan kitaplar gerekse avrupadaki bulunan el yazması olan kitaplar olsun, mütalaa ettiği çok kitaplar olmuştur. Hatta kimi kütüphanelerde kitaplarla haşir neşir olmuştur. Dolayısyla el yazması eserelere de derin bir şekilde vakıf olmuştur. Hatta kuvvetli olan zekası sayesinde hem el yazması nüshaların bir kısmındaki diğerleriyle uyuşmayan hatalara hem de matbu bir eser önünde okunurken el yazmasındaki olan şekliyle uyuşmayan hatalara rastladığında onları düzeltmektedir.

Osmanlı döneminin son şeyhulislamı Mustafa Sabri efendinin vekilliğini üstlenen Muhammed Zahit el-Kevseri'nin de el yazması kitaplara vukufiyeti vardı, ancak bunlara vukufiyeti Türkiye, Suriye ve Mısırdaki el yazması kitaplarla kısıtlıdır. Dolayısıyla diğer ülkelerdeki el yazması kitapları mütalaa edebilme fırsatını bulamamıştır.

[değiştir] Eserleri ve Müellefatı

İnsanların akidesinin ıslahı ile meşguliyet, bid’at ehline karşı muharebe, bid’at ve heva ehlinin fitnesini dindirme kendisini telif ve tasnifle uğraşmaktan alıkoymuş olmasına rağmen kıymetli eserler ve müellefat hazırlamaya muvaffak olmuştur. Şeyh Abdullâh el-Hararinin, Lübnanın Beyrut şehrinde bulunan Dâru'l Meşâri yayınevinden temin edilebilecek kitapları şunlardır:

1. Şerh Elfiyyet Es-suyûtî fi mustalah el-hadîs (Hadis ilmi hakkında basılmıştır)

2. Kasidetun fi'l-itikâd (Akait ile ilgili yaklaşık olarak atmış beytlik bir kaside hakkında basılmıştır)

3. Es-siratu'l-mustekîm fit-tevhid (Akait hakkında)

4. Ed-delîlu'l-kavîm ales-sirâtul-mustekîm fit-tevhîd (Bir önceki kitabın açıklaması hakkında)

5. Muhtasar Abdullâh el-Hararî el-kâfili bi ilmid-dîn ed-darûri alâ mezhebi'l imami eş-Şafiî (Şafiî mezhebine göre zarûrî ilimler hakkında.)

6. Buğyetut-tâlib li marifet ilmiddînî el-vâcib (Bir önceki kitabın açıklaması hakkında)

7. Et-taakkub el-hasîs ale men taane fîmâ sahhe mine'l-hadîs (Hadis ilmi hakkında basılmıştır. Müellif bu kitapta bulunan Nasır el-Albanîye karşı reddiyede bulunup onun sözlerini çürütmüştür. Mağrib diyarının (Fasın) muhaddisi Şeyh Abdullâh el-Ğummârî de bu kitap hakkında: İyi ve keskin bir reddiye demiştir)

8. Nusratu et-taakkub el-hasîs ale men taane fîme sahhe mine'l-hadîs (Sahih hadislere saldırıda bulunan Nasır el-Albanîye karşı bir kitap basılmıştır)

9. Er-ravâihuz-zekiyye fî mevlidi hayri'l-beriyye (Mevlit hakkında basılmıştır)

10. Şerh akîde en-nesefiyye (Nesefî Akidesi’nin açıklaması hakkında basılmıştır)

11. Şerh akîde et-tahâviyye (Tahavî Akidesi’nin açıklaması hakkında basılmıştır)

12. Şerh elfiyet ez-zubed fi'l-fıkh eş-şafiî (Şafiî mezhebinin fıkhı hakkında)

13. Şerh metn Ebî Şuca’ fi'l-fıkh eş-şafiî (Şafiî mezhebinin fıkhı hakkında)

14. Şerh el-kavîm fi halli el-fazi'l es-siratilmustekîm (Akait hakkında basılmıştır)

15. Şerh metn el-aşmâviyye fi'l-fıkh el-mâlikî (Malikî mezhebinin fıkhı hakkında)

16. Şerh mutimmetu'l-ecrûmiyye fî en-nahuv (Nahiv ilmi hakkında)

17. Şerh el-beykûniyye fi'l-mustalah (Hadis ilmi hakkında)

18. Sarîhu'l-beyân firraddi ale men hâlefe'l-kur’ân (Kur’an’a muhalif olanlara karşı bir reddiye basılmıştır)

19. El-mekâlât es-sunniyye fi keşfi dalâlât Ahmed İbn-i Teymiye (Ahmed İbn i Teymiye’ye karşı bir reddiye basılmıştır)

20. Ed-dur en-nadîd Fî Ahkâm Et-Tecvîd (Tecvit hakkında basılmıştır)

21. Şerh es-sıfat es-selase aşrete el-vacibete lillâh (Akait hakkında basılmıştır)

22. El-akidetu'l-munciye (Bu, müellifin bir oturumda akait hakkında imla etmiş olduğu küçük bir risaledir)

23. Şerh et-tenbîh li'l-imami eş-Şîrâzî (Şafiî mezhebinin fıkhı hakkında tamamlanmamıştır.)

24. Şerh menhec et-tullâb liş-şeyh Zekeriyya el-Ensarî Fîl Fikhi eş-Şâfiî (Şafiî mezhebinin fıkhı hakkında tamamlanmamıştır)

25. Şerh Kitab Sullemittevfiki ilâ Mahabbetillâhi alettehkiki lişşeyh Abdullâh el-Belevî.

26. Muhtasar Abdullâh el-Hararî el-kâfili bi ilmid-dîn Ed-darûri alâ mezhebi'l imami Mâlik (Maliki mezhebine göre zarûrî ilimler hakkında basılmıştır)

27. Muhtasar Abdullâh el-Hararî el-kâfili bi ilmid-dîn Ed-darûri alâ mezhebi'l imami Ebi Hanife (Hanefi mezhebine göre zarûrî ilimler hakkında basılmıştır)

28. Şerh Manzumeti es-Sabbân fi'l-arud

29. El-Ğâratu'l imaniyyeti firraddi mefasidittahririyyeh (Hizbüttahrire karşı reddiye basılmıştır)

30. Eddürretu'l behiyyeti fi halli elfazi'l akidetit-tahaviyyeh (Tahavi akidesinin şerhi hakkında basılmıştır)

31. Risaletun fi raddi kavli'l ba'dı innerrasule ye'lemu kulle şey'in ye'lemuhullâhu (Peygamber Efendimizin -sallallâhu aleyhi ve sellem- Allâh'ın bildiği her şeyi bildiğini iddia edenlere karşı reddiye basılmıştır)

32. Et-tahzîr eşşer'iyyi'l vacib (Gerekli uyarılar hakkında basılmıştır)

33. Manzumetu nasihatut-tullâb (Tamamlanmamıştır)

34. Risaletun fi butlâni da'va evveliyyetin-nuri'l-Muhammedî (Peygamber Efendimiz Muhammedin (sallallâhu âleyhi ve sellem) nurunun ilk yaratık olduğu iddasının batıl olduğu hakkında basılmıştır)

35. Et-Te'avunu alen-neyhi ani'l-munker (Kötülüklerden neyhetmede yardımlaşma- İslâmın esaslarıyla bağdaşmayan görüşleri savunanlara karşı basılmıştır)

[değiştir] Dipnotlar

  1. Şeybeoğulları Kureyş kabilesinden olan Abduddâr’dan gelmedirler. Onlar da bu zamana kadar „Şeybeoğulları“ olarak tanınan Hacebe-i Kâbe’dir. Onların nesebi, dedeleri Abduddâr’a kadar dayanır ki onun babası Kusay Kâbe’nin anahtarlarını Ebû Ğabşân El Hazalî’den satın almıştır. Ve Resulullâh anahtarların onlarda kalmasını sağlamıştır. (Sebâikuz-Zeheb s.68)
  2. Abduddâroğulları Resulullâh’ın dördüncü nesilden olan dedesi Kusay bin Kilâb’tan gelmedirler. (Sebâikuz-Zeheb s. 68)
  3. Harar, Afrika’nın iç bölümünde bulunmaktadır. Onu, doğuda Somali Cumhuriyeti, batıda Habeşistan, güneyde Kenya ve kuzeydoğuda Cibuti Cumhuriyeti sınırlandırır. Somali, 1304 H. / 1887 R. yılında işgal edilip beş parçaya bölünmüştür. Böylelikle Batı Somali bölgesi (Harar) Habeşistan’ın sınırları içine girmiştir.

[değiştir] linkler

Daha fazla bilgi edinmeniz için resminin de yer aldığı şu sitelere bakabilirsiniz: