ABD'de din
Vikipedi, özgür ansiklopedi
[değiştir] Giriş
Hıristiyanlık üç ana kola ayrılmıştır. Katolik, Ortodoks, Protestan.
Katolik: Papa ruhani başkandır, yanılmaz. Kilise evrenseldir. Ruh, Baba ve Oğul'dandır. İsa ilahi ve insanidir. İsa ve Meryem günahsızdır, göğe yükselmiştir. Günah çıkarma ve itiraf, 7 sakrament, 20 konsil, ruhbanların evlenemezliği, cumaları et-yağ yememe, cennet cehennem ve araf inancı esastır. Haç soldan çıkarılır. Ayin dili ilke olarak Latincedir. Boşanma yasaktır, tekrar evlenen zina eder.
Ortodoks: Ekümenik 4 Patrikliği vardır. Patrik ruhani liderdir. Papa isa'nın vekili ve yanılmaz değildir. 7 Konsile, ibadet dilinin ulusallığına, Arafa inanırlar. Keşiş, patrik, piskopos evlenemez, papazlar evlenebilir, boşanma şartlı olarak mümkündür. Vaftizden sonra konfirmasyon vardır, ekmeğe maya şaraba su katarlar. Haç çıkarma sağdandır. Ruh, Baba'dandır.
Protestan: Lutherci İncil kiliseleri, Lutheryanlar. Kalvinistler. Anglikanlar. Papa yanılabilir. Teslis haktır, yorum herkesindir. 2 sakrament vardır: vaftiz ve evharista. Resim heykel, haç çıkarma yoktur. Günah çıkarılmaz, evlenme yasağı yoktur. Protestanlığın alt radikal kolları Baptist, Metodist, Kongregasyonist, Mormon, Quaker, Evanjelik olabilir.
[değiştir] Ulusal Kimlik
Houston, Texas, 1960'ta başkan adayı olurken John F.Kennedy bir konuşma yapıyor: "Ben Katolik bir başkan adayı değilim. Kamu işlerinde kilisem adına konuşmam, kilise de benim adıma konuşmaz."
Katolik Hristiyanlar ABD'de çoğunluktadır. ABD'nin laikliği orijinal bir devlet ve din ayarılığı ortaya çıkarmıştır. İkisi de bağımsızdır. Bu, başkan ve kongre üyelerinin göreve başlarken dini yemin etmelerini engellemediği gibi, anayasada "Kongre üyeleri hiçbir dini kurum lehine kanun yapamazlar" hükmü bulunur.
Bir yandan en liberal toplumsal ve iktisadi şartlar sağlanır, öte yandan doların üzerinde "in God we trust-Allah'a inanıyoruz" yazar.
ABD seküler bir ülkedir. Avrupa ve Doğu, Ortadoğu laikliğinden farklı dini yapısı vardır. Din ve devlet iki ayrı saygın yapıdır. Resmi işlerde İncil üzerine yemin etmek, Tanrı Amerika'yı korusun duası ABD'de dine veya devlete ilişkin bir zaaf oluşturmaz, iki alan birbirine müdahale etmez.
Sivil din bütün kurumlara işlemiştir. Başkan göreve başlarken dini yemin eder,her sabah gün doğmadan kalkıp İncil okur. Mahkemeler her oturum öncesinde ve Kongre açılışta yemin eder. Başkan George W.Bush, Metodist'tir.
Genel ulusal din kimliğinde dünya hayır ve şer güçlerinin çarpıştığı bir alandır. ABD iyiliğin ve demokrasinin koruyucusudur, şer güçlere karşı düşmanlara oluşum halinde bile saldırabilir. Armageeddon Savaşı, dünyanın sonunu getirecek savaş, Kudüs'e 90 km uzaklıktaki megiddo'da yapılacak ve şer güçler yenilecektir. Tanrı özgürlüğü koruma görevini ABD'ye vermiştir, seçilmiş millettir.
[değiştir] Mezhepler
Ülkenin üçte biri Katolik'tir.
Baptistler Arkansas, Oklahoma, Missouri, Louisiana, Kentucky, Tennesse, Alabama, Virginia, Kuzey ve Güney Carolina'da çoğunluktadır.
Kuzey ve Güney Dakota'da Lutheryan gruplar, Idaho ve Utah'da Mormonlar çoğunluktur. Diğer bütün eyaletlerde çoğunluk Katolik'tir.
Genel yüzde olarak Katolik 25, Baptist 17, Methodist 7, Lutheryanlar 5, Presbiteryanlar 3, Mormonlar 2, Episkopallar 2'dir. Geri kalan yüzde 1'lik içinde Yehova Şahitleri, Scienceler, Moonlar, Mennonitler, Amişler, Congregationaller, Quakerler, Reformcular, Nazarenler, Ortodokslar, Presbiteryenler, Adventistler, Pentokostlar bulunmaktadır.
Diğer din grupları Hristiyanlar dışında Museviler, Müslümanlar, Budistler, Hindular, Uniteryenler, Agnostiklerdir. Ayrıca dindışı kesim de vardır.
Hıristiyanların radikal grupları Mesihçi ve binyılcıdır. İyilerle kötülerin savaşına inanırlar.
Kaynaklar:
dunyadinleri.com İslamiyat, ocak-mart 2002, Ankara.