Azerice Dilbilgisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Konu başlıkları

[değiştir] Ad Çekimi


Azeri Türkçesi’nde ad çekimi Türkiye Türkçesi’ne benzer. Yalnız belirtme halinde bir sesli harfi takiben araya yardımcı sessiz olarak n girer. Başında d bulunan eklerin tli biçimleri yoktur.

Ad Çekimi
qız kız qapı kapı ev ev
qızı kızı qapını kapıyı evi evi işi işi
qıza kıza qapıya kapıya evə eve işə işe
qızda kızda qapıda kapıda evdə evde işdə işte
qızdan kızdan qapıdan kapıdan evdən evden işdən işten
qızın kızın qapının kapının evin evin işin işin

[değiştir] Zamirler

1-Kişi Zamirleri:

Türkiye Türkçesindekinden farklı olan yalnızca 1.teklik kişi zamiridir.
mən, sən, o, biz, siz, onlar

Azerbaycan Türkçesi'nde birinci ve ikinci teklik kişilerin yönelme durumlarında ince ünlü bulunur: mənə, sənə

2-Gösterme Zamirleri:

Azerbaycan Türkçesi'nde 'şu' gösterme zamiri yoktur. Bu, o gösterme zamirlerinin yanında, aynı anlamlara gelen həmən ve həmin zamirleri vardır.

[değiştir] Eylemler

[değiştir] Şimdiki Zaman


-(y)ır-, -(y)ir-, -(y)ur-, -(y)ür Şimdiki Zaman Eki + Kişi Ekleri

Şimdiki Zaman
Olumlu Olumsuz
gəlirəm geliyorum oxuyuram okuyorum gəlmirəm gelmiyorum oxumuram okumuyorum
gəlirsən geliyorsun oxuyursan okuyorsun gəlmirsən gelmiyorsun oxumursan okumuyorsun
gəlir geliyor oxuyur okuyor gəlmir gelmiyor oxumur okumuyor
gəlirik geliyoruz oxuyuruq okuyoruz gəlmirik gelmiyoruz oxumuruq okumuyoruz
gəlirsiniz geliyorsunuz oxuyursunuz okuyorsunuz gəlmirsiniz gelmiyorsunuz oxumursunuz okumuyorsunuz
gəlirlər geliyorlar oxuyurlar okuyorlar gəlmirlər gelmiyorlar oxumurlar okumuyorlar

[değiştir] Geniş Zaman


-(y)ar-, -(y)ər- Geniş Zaman Eki + Şahıs Ekleri

Geniş Zaman
Olumlu Olumsuz
gələrəm gelirim oxuyaram okurum gəlmərəm gelmem oxumaram okumam
gələrsən gelirsin oxuyarsan okursun gəlməzsən gelmezsin oxumarsan okumazsın
gələr gelir oxuyar okur gəlməz gelmez oxumaz okumaz
gələrik geliriz oxuyarıq okuruz gəlmərik gelmeyiz oxumarıq okumayız
gələrsiniz gelirsiniz oxuyarsınız okursunuz gəlməzsiniz gelmezsiniz oxumazsınız okumazsınız
gələrlər gelirler oxuyarlar okurlar gəlməzlər gelmezler oxumazlar okumazlar

[değiştir] Gelecek Zaman


-(y)acaq-, -(y)əcək- Gelecek Zaman Eki + Kişi Ekleri

Gelecek Zaman
Olumlu Olumsuz
gələcəyəm geleceğim oxuyacağam okuyacağım gəlməyəcəyəm gelmeyeceğim oxumayacağam okumayacağım
gələcəksən geleceksin oxuyacaqsan okuyacaksın gəlməyəcəksən gelmeyeceksin oxumayacaqsan okumayacaksın
gələcək(dir) gelecek(tir) oxuyacaq(dır) okuyacak(tır) gəlməyəcək(dir) gelmeyecek(tir) oxumayacaq(dır) okumayacak(tır)
gələcəyik geleceğiz oxuyacağıq okuyacağız gəlməyəcəyik gelmeyeceğiz oxumayacağıq okumayacağız
gələcəksiniz geleceksiniz oxuyacaqsınız okuyacaksınız gəlməyəcəksiniz gelmeyeceksiniz oxumayacaqsınız okumayacaksınız
gələcəklər gelecekler oxuyacaqlar okuyacaklar gəlməyəcəklər gelmeyecekler oxumayacaqlar okumayacaklar

[değiştir] Görülen Geçmiş Zaman


-dı-, -di-, -du-, -dü- Geçmiş Zaman Eki + Kişi Ekleri

Görülen Geçmiş Zaman
Olumlu Olumsuz
gəldim geldim oxudum okudum gəlmədim gelmedim oxumadım okumadım
gəldin geldin oxudun okudun gəlmədin gelmedin oxumadın okumadın


gəldi geldi oxudu okudu gəlmədi gelmedi oxumadı okumadı
gəldik geldik oxuduq okuduk gəlmədik gelmedik oxumadıq okumadık
gəldiniz geldiniz oxudunuz okudunuz gəlmədiniz gelmediniz oxumadınız okumadınız
gəldilər geldiler oxudular okdular gəlmədilər gelmediler oxumadılar okumadılar

[değiştir] Öğrenilen Geçmiş Zaman I


-mış-, -miş-, -muş-, -müş- Geçmiş Zaman Eki + Kişi Ekleri

Öğrenilen Geçmiş Zaman I
Olumlu Olumsuz
gəlmişəm gelmişim oxumuşam okumuşum gəlməmişəm gelmemişim oxumamışam okumamışım
gəlmişsən gelmişsin oxumuşsan okumuşsun gəlməmişsən gelmemişsin oxumamışsan okumamışsın
gəlmiş(dir) gelmiş(tir) oxumuş(dur) okumuş(tur) gəlməmiş(dir) gelmemiş(tir) oxumamış(dır) okumamış(tır)
gəlmişik gelmişiz oxumuşuq okumuşuz gəlməmişik gelmemişiz oxumamışıq okumamışız
gəlmişsiniz gelmişsiniz oxumuşsunuz okumuşsunuz gəlməmişsiniz gelmemişsiniz oxumamışsınız okumamışsınız
gəlmişlər gelmişler oxumuşlar okumuşlar gəlməmişlər gelmemişler oxumamışlar okumamışlar

[değiştir] Öğrenilen Geçmiş Zaman II


-(y)ıb-, -(y)ib-, -(y)ub-, -(y)üb- Geçmiş Zaman Eki + Kişi Ekleri

Öğrenilen Geçmiş Zaman II
Olumlu Olumsuz
- - - - - - - -
gəlibsən gelmişsin oxuyubsan okumuşsun gəlməyibsən gelmemişsin oxumayıbsan okumamışsın
gəlib(dir) gelmiş(tir) oxuyub(dur) okumuş(tur) gəlməyib(dir) gelmemiş(tir) oxumayıb(dır) okumamış(tır)
- - - - - - - -
gəlibsiniz gelmişsiniz oxuyubsunuz okumuşsunuz gəlməyibsiniz gelmemişsiniz oxumayıbsınız okumamışsınız
gəliblər gelmişler oxuyublar okumuşlar gəlməyiblər gelmemişler oxumayıblar okumamışlar