Barodentalji

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu ansiklopedi maddesinin biçim olarak Vikipedi standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.
Bu madde Şubat 2006 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.


Barodentalji , dalgıçlar, uçak yolcuları, havacılık personelinde basınç değişimi ile görülen diş ağrısıdır.

Boyle Kanunu'na göre, bir gazın hacmi, basıncı ve sıcaklığına bağlıdır. Havada 3000 m.'den yukarda ve suda 10 metreden aşağıda gaz basınç değişimi hissedilir hale gelir.

Bu durumda dış ağrısını Kollman 3 farklı hipotez ile açıklar:

1.Kök dolgusunun altında veya dentinde genişleyerek çevresine baskı yapan hava kürecikleri nosiceptörleri uyarır.

2.Derin kavite preparasyonlarının hemen altındaki kronik pulpal inflamasyon.

İstatistikler barodentaljiden yakınan hastaların büyük bir çoğunluğunda akut veya kronik periapıkal infeksiyon, çürük, derin restorasyonlar, residual dental kist, sinüzit veya yakın tarihte cerrahi müdahale hikayesi bulunduğunu göstermektedir.

3.Sinüzit supra orbital veya fossa kanina ya yayılan dış ağrısını taklit eder (Barosinüzitis). Ayırdedici özelliği daldıktan sonra yukarı çıkarken meydana gelmesidir.Ağrının şiddeti barometrik stres süresinin uzunluğu ile orantilidir.

Sebeplerine göre sınıflandığında 4 tip barodentalji vardır:

  1. Akut pulpitis ile olanlar,
  2. Kronik pulpitis ile olanlar,
  3. Pulpa nekrozu ile olanlar,
  4. Periapikal apse veya kist ile olanlar,

Bu sıralama aynı zamanda ağrı şiddetinin de sınıflamasıdır.

Konu başlıkları

[değiştir] Sualtı Dalışları

Basınçlı tüplerden gelen hava çürük veya hatalı restorasyonun kenarından dişin içerisine girer. Yukarı çıkarken basınç düşer. Genişleyen hava dentin tüplerine baskı yapar. Ağrının sebebi bu basınçtır. Dalgıç tüplerinde oksijen (O2) ve nitrojen (N2) bulunur. Bazı dalgıç tüplerinde ise nitrojen yerine helyum (He) kullanılır böylece daha düşük viskozitede bir gaz karışımı elde edilmiş olur. Bu karışım diş dokusu içine girip orada çözünebilir niteliktedir. Basınçlı gaz doku içine iki yol ile girer:

1. Restorasyon ile diş arasında veya dolgu ile diş arasında veya dolgunun içerisinde boşluklar var ise basınç farkı sebebiyle bu boşluklar basınçli hava tarafından istila edilir.

2. Vücut sıvılarında çözünen gaz, sıvı dolaşımı ile diş dokuları içerisine girer. Dalgıç yukarı çıkarken düşen basınç sebebiyle buradaki çözünmüş hava köpüklenir.
Hava hangi yol ile diş dokularına girerse girsin,sonuçta dış ağrısına sebep olur. Hatta bir dişi patlatabilir veya kırabilir. Bu olaya odontecreksiz adı verilir. Bu terim Latince'de "diş patlaması" anlamına gelir.

[değiştir] Uzun vadede etkisi

Alman Deniz Kuvvetleri'nde 1291 denizaltı personeli ve 1289 balıkadamın incelendiği 9 yıllık bir çalışmada daha derine dalanların uzun vadede daha çok diş kaybettikleri tespit edilmiştir. Bir başka uzun vadeli çalışmada dalgıç ve denizaltı okuluna giren öğrenciler okula girişlerinde ve 10 yıl sonrasında incelenmişler. Daha fazla basınca maruz kalan dalgıçlarda problemli diş %300, kuronlu diş %900 artmis. Daha az basınç değişimine maruz kalan denizaltıcılarda problemli diş %186,kuronlu diş %375 artmiş.

[değiştir] Malzeme seçimi

Basınç değişiminden dişleri korumak için sızıntının durdurulması gerekir. 60 tane çekilmiş dış üzerinde kuron yapıştırıcısı olarak kulanılan çinko fosfat siman ve rezin esaslı siman birbirleri ile sızıntı bakımından karşılaştırılmış; basınç 0 ile 3 atm arasında 15 defa değiştirilmiş. Daha sonra kuron kenarından sızıntı olup olmadığına bakılmış.

Sonuçlara göre:

  • Çinko fosfat siman taşıyan 20 dişin hepsi her tarafından hava kaçırıyormuş.
  • Cam iyonomer siman taşıyan 20 dişin 7 tanesi sızıntı yapmış.
  • Rezin esaslı siman sızıntı yapmamış. Bunun sebebinin muhtemelen dentin

tüplerinin rezin ile tıkanmış olması ve malzemenin esnek olması gösterilmiş.

Dalgıç, pilot gibi basınç değişimine maruz kalan hastaların kuronlarının rezin esaslı siman ile yapıştırılması teklif edilmiş.

[değiştir] Dikkat edilecek noktalar

Klinisyen açıkta dentin bırakmamaya, kırık tüberküllere, restorasyonların bütünlüğüne, periapikal patolojileri gidermeye özen göstermelidir. Dalgıçlar,pilotlar, hostes ve uçuş/dalış mürettebatı periyodik ağız sağlığı kontrolü olmalıdır. Böyle hastaların muayenesinde her dişe vitalite testleri yapılmalı, röntgen ile apikal lezyon veya kist aranmalı, kötü restorasyonlar tekrarlanmalı, varsa çürükler doldurulmalıdır.