Bipolar bozukluk

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bipolar efektif bozukluk
{{{Resim}}}
{{{Resim altı}}}
Hastalık Veri Tabanı
(Diseases Database)
Veri Tabanı}}}.htm {{{Hastalık Veri Tabanı}}}
ICD-10 kodu F31
ICD-9 kodu 296

Bipolar bozukluk veya iki uçlu bozukluk, eskiden manik depresyon, manik atak veya manik depresif bozukluk olarak bilinen hastalıktır. Bipolar bozukluk, kişinin depresyon ve/veya mani, hipomani, ve/veya karışık durumlar geçirdiği duygudurum bozuklukları sınıfını tanımlayan tanısal kategoridir. Kişinin, depresif eğilimlerin yoğun yaşandığı dönemlerle, taşkınlık, coşkunluk olarak tanımlanabilecek mani dönemleri yaşadığı, bu bağlamda Bipolar Bozukluk ya da Manik Atak olarak tanımlanan bir rahatsızlıktır.

[değiştir] Belirtileri

Kişiden kişiye değişiklikler göstermekle birlikte Bipolar Bozuklukda şu belirtiler görülür.

  • Hastalarda kafa travması yaygındır genç yaşta uyuşturucu ve alkol kullanımı sonrasında da gelişe bilir.
  • Manik dönemden deporesyona geçiş ani ve trajik olabilir.Depresyona anksiyite eşlik edebilir
  • Aşırı konuşma eğilimi gözlenir. Kişi, olağan durumundan farklı ve belirgin bir biçimde hızlı ve sürekli konuşma eğilimindedir.
  • Zihinsel etkinlikler hızlanmıştır. Düşünceler ve çağrışımlar birbiri ardı sıra gelir. Kişi, çağrışımlar ve düşünceler arasında eleme yapmakta zorlanır. Bu durum "çağrışımlarda gevşeme" ve "düşüncelerde sıçrama" olarak da bilinir.
  • Kişi dikkatini belirli bir konu üzerinde, belirli bir süre tutmakta zorlanır. Zihinsel süreçler ve bunlara bağlı olarak konuşmalar, konudan konuya geçmekte, sıçramaktadır.
  • Toplumsal ilgi belirgin bir biçimde artmıştır. Kişi çok daha sosyal, çok daha girişken, çok daha atak olur. Sonuçlarını hesaplamadan, yaşamdan zevk almaya yönelik etkinliklere girişilir. Çoğu geçici bir hevese yönelen etkinliklerdir bunlar. Giyiniş biçimini birden bire köklü bir biçimde değiştirme, toplumsal kuralları zorlayan cinsel deneyimlere girişme, hesapsız para harcama ayna karşısında makyaj yapmak gibi.
  • Uyku gereksinimi düşer, günlerce uyumadan yaşarlar.Buna rağmen kendini iyi hissederler hastalıgın en önemli belitiside budur ve sonuç itibari ile bir döngü yaşanır.
  • Aşırı ve abartılı bir özgüven görülür. Kişi kendini, her şeye gücü yeten, her sorunu çözebilecek, giriştiği her işin üstesinden rahatlıkla gelebilecek bir durumda algılar.
  • Hastada sanrı ve varsanrı ani saldırganlık ve manyakca davranışlar gözlemlenebilir.
  • Hastalar genelde uzun yıllar depresif bozukluk teşhisleri alabilir teşsis için hasta yakınlarını dinlemek daha dogrudur keza hasta kendi gerçek durumunun farkında olmaya bilir ya da tersi deli olarak tanımlanmamak korkusuyla hastalıgını saklamama ya da hekimi yanıltmaya çalışa bilir.
  • Paranoyak belirtiler yaygındır.Yakınlarına karşı düşmanca davranışlar sergileye bilir.
  • Hobilerine ve kabiliyetlerine bağlı olarak manik dönemde fazlasıyla üretken olurlar.

Manik ataklar sırasında kişi, son derece yaşam dolu, neşeli, canlı, mutluluktan uçan bir insan görünümü verir. Bununla birlikte aşırı tutumlar sonucu davranışlar, aile sosyal ve iş yaşantısı bozulur.

[değiştir] Tedavisi

Eğer tedavi edilmezse, ağır sakatlayıcı bir psikiyatrik durumdur, Şizofreni ya da Paranoya yönünde gelişme göstermesi olasıdır.

Jung ekolünü izleyen psikologlar mani ataklarını, kişinin ağırlaşmakta olduğunu sezinledği depresif eğilimlere karşı geliştirdiği bir savunma mekanizması, bir sıçrama hareketi olduğunu savunmaktadırlar. Ancak bir süre sonra kişinin tüm enerjisi tükenir ve depresif bir duruma düşmesiyle sonuçlanır.

Bipolar Bozukluk bazı kişilerde mevsimsel bir dalgalanma gösterir. Sonbahar ve kış, depresif durumun, ilkbahar aylarıysa manik atakları gözlendiği aylardır.

Duygudurumların yoğunluğu ve süresi kişiden kişiye büyük oranda değişir.

Yapılan araştırmalar Bipolar Bozukluk yaşayan kişilerin beyin dokularında lityum tuzlarının normalden düşük yoğunlukta olduğunu göstermektedir. Bu yüzden Bipolar Bozuklukların sağaltımında sıklıkla lityum karbonat kullanılır. Yinelenen bir pataloji olması nedeniyle lityum tabletlerinin ömür boyu alınması gerekir. Kullanılacak doz zaman içinde azaltılabilir, buna da mutlaka bir hekim, kandaki lityum konsantrasyonunu kontrol ederek karar vermelidir.

[değiştir] Tedavi Sonrası

Lityum tabletlerinin bazı yan etkileri görülebilir, bulantı, kusma, sık su içme gereksinimi, ellerde titreme ve kilo alma gibi. Hamilelik dönemleri süresince lityum kullanımına ara verilmelidir.

Kişinin ömür boyu uykusuz ve susuz kalmamaya, alkol kullanmamaya özen göstermesi gerekmektedir. Gerginlik yaratabilecek durum ve ortamlardan kaçınılmalıdır.

İlaçla sağıltım, hastalığın kontrol altına alınması içindir. Esas olan bir psikologun tedaviye katılmasıdır. Bipolar Bozukluğun sağaltımı, genelde kişinin depresyon etkilerine daha açık olması sonucunu getirir. Kişi, bir psikoloğun yardımıyla, depresyon eğilimlerine karşı bir savunma geliştirmelidir. Yine de manik ataklar önlense bile, kişide genel bir durgunluk gözlenebilir. Kişi, bu eğilime karşı da hazırlıklı olmalı, bitkiselliğe kadar varabilecek süreçlere müdahale etmelidir. Tedavisi mümkün olan bir hastalıktır