Karahanlı Devleti

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Tarihteki Türk Devletleri:
İmparatorluklar ve Büyük devletler

Büyük Hun İmparatorluğu
Batı Hun İmparatorluğu
Ak Hun İmparatorluğu
Göktürkler İmpararorluğu
Doğu Göktürk İmparatorluğu
Batı Göktürk İmparatorluğu
İkinci Göktürk İmparatorluğu
Uygur Devleti
Avrupa Avar İmparatorluğu
Hazar İmparatorluğu
Karahanlı Devleti
Gazneliler Devleti
Büyük Selçuklu Devleti
Harzemşahlar Devleti
Osmanlı İmparatorluğu
Timur İmparatorluğu
Babür İmparatorluğu

Diğer devletler


Çu Devleti M.Ö. 1116 - 247
Kuzey Hun Devleti 48-156
Güney Hun Devleti 48-216
Birinci Chao Hun Devleti/304-329
İkinci Chao Hun Devleti/328-352
Hsia Hun Devleti/407-431
Kuzey Liang Hun Devleti/401-439
Lov-lan Hun Devleti/442-460
Tabgaç Devleti/386-557
Doğu Tabgaç Devleti/534-557
Batı Tabgaç Devleti/534-557
Doğu Türkistan Uygur Devleti/911-1368
Liang Şa-t'o Türk Devleti/907-923
Tana Şa-t'o Türk Devleti/923-936
Tsin Şa-t'o Türk Devleti/937-946
Kan-çou Uygur Devleti/905-1226
Türgiş Devleti 717-766
Karluk Devleti 766-1215
Kırgız Devleti/840-1207
Sabar Devleti/5. asır - 7. asır arası
Dokuz Oğuz Devleti/5. asır sonu - 6. asır sonu
Otuz Oğuz Devleti/5. asır sonu - 6. asır sonu
Basar-Alan Türk Devleti/1380-?
Doğu Karahanlı Devleti/1042-1211
Batı Karahanlı Devleti/1042-1212
Fergana Karahanlı Devleti/1042-1212
Oğuz-Yabgu Devleti/10. asrın ilk yarısı - 1000
Suriye Selçuklu Devleti/1092-1117
Kirman Selçuklu Devleti/1092-1307
Anadolu Selçuklu Devleti 1092-1307
Irak Selçuklu Devleti/1157-1194
Eyyubi Devleti 1171-1348
Delhi Türk Sultanlığı/1206-1413
Memlük Devleti 1250-1517
Karakoyunlu Devleti 1380-1469
Akkoyunlu Devleti 1350-1502

Karahanlılar Devleti, 840 - 1212 yılları arasında Orta Asya ve günümüz Çin toprakları üzerinde hüküm sürmüş Türk devleti.

Kuruluş dönemi ile ilgili pek fazla bilgi bulunmayan Karahanlılar Devleti, Karluk, Çiğil, Yağma ve diğer Türk boylarından oluşmuştur.

Devlet, 840 yılında Uygur Devleti'nin, Kırgızlar tarafından yıkılmasıyla Bilge Kül Kadir Han tarafından kurulmuştur. 893 yılında Kaşgar devletin başkenti olmuştur.

Bilge Kül Kadir Han'dan sonra devleti oğulları, Bazır Arslan Han ve Oğulçak Kadir Han yönetmişlerdir. Balasagun ve Taraz merkezli iki ana idari bölgeye ayrılan devlette; Bazır Arslan Han, Balasagun'da Büyük Kağan olarak ve Oğulçak Kadir Han Taraz'da Ortak Kağan olarak yönetimi paylaşmışlardır.

10. yüzyıl sonlarında Oğulçak Kadır Han'ın yeğeni Satuk'un (Satuk Buğra Han) savaş halinde bulundukları Samani sığınmacıların etkisi ile İslam'ı kabul etmesi devletin tarihinde yeni bir sayfa açmıştır. İslam'ı kabulunden sonra Abdülkerim adını alan Satuk Han, devletin sürekli savaş halinde olduğu Samaniler'den de aldığı destek ile amcasına karşı mücedele ederek devletin yönetimini ele geçirmiştir.

İslamiyet'i devlet dini olarak benimseyen Satuk Han döneminde Karahanlı Devleti'nin tamamına yakın bir bölümü bu dine geçmiştir. Karahanlı Devleti ilk Müslüman Türk devleti olmuştur.

Devlet 1042 yılında hanedan içindeki kavgalar sonucunda Doğu ve Batı Karahanlı devletleri olarak ikiye bölünmüştür.

[değiştir] Doğu Karahanlı Devleti

1042-1211 yılları arasında hüküm süren devletin merkezleri; Balasagun, Talas ve Kaşgar olmuştur. İlk hükümdar Tamgaç Buğra Han'dır. Doğu Karahanlıları Karahitaylar yıkmıştır.

[değiştir] Batı Karahanlı Devleti

1042-1212 yılları arasında hüküm süren Batı Karahanlı Devleti'nin ilk başkenti Özkent olmuştur. Devlet, Harzemşahlar tarafından 1212 yılında yıkılmıştır.

[değiştir] Kültür ve Uygarlık

İslam'ın kabulu sonrasında Karahanlılar Arap abecesini benimsemişlerdir.

Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Bilig, Kaşgarlı Mahmud'un Divanü Lügati't-Türk, İmam-ı Ebü'l-Fütuh Abdülgafur'un Tarih-i Kaşgar adlı çalışmaları bu dönemin en önemli yapıtlarıdır.