Bağdat Caddesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bağdat Caddesi İstanbul'un Asya kıtası'nda bulunan; Kadıköy Belediyesi sınırları içerisinde; Bostancı'dan başlayarak; Kızıltoprak'daki Bostancı Köprüsü'ne kadar uzanan 9 kilometrelik oldukça ünlü bir caddedir.

Konu başlıkları

[değiştir] Osmanlı Öncesi

Osmanlı İmparatorluğu döneminde; İstanbul'un fethedilmesinden de önce; Bizans İmparatorluğu'nu Anadolu'ya bağlayan bir yol olarak; ticaret kervanları ve ordular tarafından kullanılırdı.

[değiştir] Osmanlı Sonrası

Osmanlı'nın İstanbul'u ele geçirmesinden sonra; Anadolu'ya doğru yapılacak sefer hazırlıklarını da günümüzde artık varolmayan ama isminde bir garı olan Haydarpaşa Çayırı'nda toplanır ve hazırlanırdı. Bu vesile ile; Osmanlı Ordusu için de oldukça önemliydi.

[değiştir] Yolun Bağdat ismini alması

Bağdat caddesi'nin ismi ise IV. Murat dönemine denk gelir. İran'ın Bağdat'ı geri alabilmek için "Bağdat Seferi" düzenlenir. Osmanlı bu savaştan zaferle döndükten sonra; İstanbul'dan sefere çıkarken gittiği yol da Bağdat ismini alır.

Ancak o dönemde Bağdat yolu daha değişikti; Üsküdar Meydanı'nda başlar, Karacaahmet Mezarlığı ve Haydarpaşa Çayırı'ndan geçerek Bostancı Köprüsü'ne ulaşan bir güzergahta idi.

Günümüzdeki mevcut Bağdat Caddesi üzerinde de; Osmanlı döneminde çeşmeler ve namazgahlar vardı. Haydarpaşa Çayırı'nda bulunan Ayrılık Çeşmesi; yıkıldıktan sonra adını Söğütlüçeşme olarak muhite verdi. Selamiçeşme de benzer bir şekilde; yol çalışmaları sırasında yeri değiştirilince bulunduğu muhite ismini vermiştir.

[değiştir] Zenginlerin Bağdat Caddesi'ne taşınması

Bağdat Caddesi'nin zengin insanların muhiti olmasının sebebi de; II. Abdülhamit dönemine dayanır. Padişah'ın sarayına yakın oturmak isteyen paşalar, devlet görevlileri ve zengin tüccarlar; Kadıköy'de arazi alarak köşkler, konaklar ve evler yaptırmışlardır. Günümüzde bu evlerden azı hala mevcuttur; ancak bunlar Bağdat Caddesi'nin ilk evleridir.

[değiştir] Birinci Dünya Savaşı Sonrası

Bağdat Caddesi'nin güzergahı Osmanlı döneminde olmuştur; o dönemin İstanbul Belediyesi (Şehremaneti) 1918'de Bağdat Caddesi'ni Kurbağalıdere ile Kızıltoprak arası olarak göstermiş; ancak 1934'de Kurbağalıdere'de başlıyarak Bostancı Köprüsü'ne kadar uzanan cadde Bağdat Caddesi ismini almıştır.

Birinci Dünya Savaşı'ndan önce Bağdat Caddesi Arnavut kaldırımı taşları ile süslüydü. Ancak, araçların daha rahat hareket edebilmesi için bu taşlar kaldırılmış yerine asfalt dökülmüştür.

Arnavut kaldırımlarının olduğu dönemde de; Kızıltoprak'dan Bostancı'ya kadar uzanan bir yol mevcuttu. Kadıköy'de Haydarpaşa'dan Bostancı'ya gitmek için; faytonlu arabalarla ulaşım gerçekleşirdi.

[değiştir] Cumhuriyet Sonrası

İlerki dönemlerde; Altıyol'dan başlayarak Bostancı'ya kadar uzanan bir tramvay hattı da mevcuttu. Bu tramvay sırasıyla; Altıyol, Dereağzı,Altcevizlik, Kalamış, Kızıltoprak, Selamiçeşme, Çiftehavuzlar, Tütüncü Mehmet Efendi Caddesi, Ethem Efendi Caddesi, Göztepe, Caddebostan, Küçük Suadiye, Şaşkınbakkal, Suadiye ve Bostancı güzergahından geçerdi.

Mustafa Kemal Atatürk, ilk olarak Bostancı'da Cavit Paşa Köşkü'ne, ardından Moda'daki Halk Gazinosu'na, ve Dereağzı'ndaki Fenerbahçe Spor Kulübü'nün Denizcilik Lokali de başta olmak üzere bir çok yere uğramış Bağdat Caddesi'ne bir çok kez gelmiştir.

[değiştir] Günümüzde Bağdat Caddesi

Günümüzde Bağdat Caddesi Bostancı'da Deniz otobüsleri ve dolmuş durakları önünden başlayarak; tekrar Fenerbahçe Stadı'nın ilerisinde bulunan Bostancı Köprüsüne kadar uzanır. Eskiden daha çok insanların oturduğu binalar bu cadde üzünde bulunurken; günümüzde özellikle Suadiye'den başlayarak Çevreyoluna kadar uzanan bölgede mağazalar ve işyerleri yerini almıştır. Türkiye'nin ve Dünya'nın bir çok başlıca markalarının Bağdat Caddesi'nde en az bir adet mağazası mevcuttur. Kiraları ise oldukça pahalıdır.

Cadde günümüzde tek yönlüdür; Bostancı'dan Fenerbahçe Stadı'na doğru gider. Bostancı'ya doğru gitmek için ise Sahil Yolu kullanılır.

İsmi dönemle popüler olduğu için; başka şehirlerde de Bağdat Caddesi isminde caddeler bulunmaktadır. (Misal olarak Kayseri'deki 3 kilometrelik Bağdat Caddesi)

Kadıköy Belediyesi tarafından 1994 yılından bu yana yapılan 29 Ekim Cumhuriyet yürüyüşünde cadde trafiğe kapanır ve halk Suadiye'den başlayarak Göztepe'ye kadar Bağdat Caddesinde yürür.

[değiştir] Kaynaklar