I. Petro (Rusya)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
I. Petro (Rusça:Пётр I Алексеевич ve Pyotr I Alekseyeviç) (10 Haziran 1672 - 8 Şubat 1725) Rusya'yı 7 Mayıs 1682'den ölümüne kadar yöneten Rus Çarı. Büyük Petro (Rusça: Пётр Великий, Pyotr Velikiy) olarak anılır. Rusya'yı Avrupa'nın ve dünyanın kaderinde söz sahibi devletleri arasına sokmayı başarmış, bu nedenle tarihte 'Büyük' sıfatıyla anılan ender hükümdarlardan biri.
Çar I. Aleksey'in ikinci eşi Natalya Narişkina'dan olan oğludur. 1682'de, zayif ve hastalikli üvey agabeyi V. İvan'la birlikte tahta çıktı. Bu dönemde, Rusya'yı fiili olarak, üvey ablası Sofia yönetiyordu. Petro 17 yaşında bir saray darbesiyle yönetimi ablasının elinden alıp tek başına çarlığını ilan etti.
Rusya'yı Avrupa'nın güçlü devletleri arasına sokabilmek için güçlü bir ordu ve denizlerde hakimiyet olduğuna inanan Petro, orduyu baştan aşağı yenileme ve bir donanma kurma hamlesine girişti. Oncelikle kendisinin merak sardığı denizciliği Ruslara sevdirmeye çalışan Petro, Rusya'nın güneyinde büyük tersaneler inşa ettirdi. Buralarda çalıştırmak üzere, başta Hollanda ve Venedik'ten olmak üzere Avrupa'nın birçok ülkesinden gemi yapım ustaları getirtti. Bu arada kendisi de, kimliğini gizleyerek çıktığı uzun bir Avrupa gezisinde, ilgi alanına giren bilim ve zanaat dallarıyla ilgili bilgi edindi. Hollanda'da gemi yapım tezgahlarında marangozluk yaptı. İngiltere, Fransa, Hollanda, Almanya'yı dolaştığı bu seyahat Petro icin bir okul niteliği taşıdı. Avrupa'nın gelişmiş ve güçlü ülkelerindeki uygulamaları Rusya'ya taşımak ve ülkesinde köklü reformlar yapmak isteyen Petro için bu seyahat bir dönüm noktası oldu.
Konu başlıkları |
[değiştir] İsveç'le İlişkiler
Baltık denizi kıyılarına ulaşmak isteyen Petro, İsveç kralı XII. Şarl'ı Poltova savaşında yendi. İsveç kralı Osmanlı topraklarına sığındı. Bunu bahane eden Petro, ordularını Osmanlı topraklarına soktu.
[değiştir] Osmanlı Devleti ile İlişkiler
I.Çar Petro Rusya'yı büyük bir devlet haline getirmek istemiştir. Amacı Kırım'a ve Karadeniz'e hakim olmak ve Bütün Ortodoksları himayesi altına almak istemesidir.
[değiştir] St.Petersburg'un Kuruluşu
[değiştir] Rusya'daki Reformlar
[değiştir] Varis Sorunu
[değiştir] Kişiliği
'Büyük Petro' olarak bilinen Rus hükümdar, Rönesans ve Reform döneminde yaptığı incelemeler ve deneyler sayesinde Rusya'nın Avrupa'nın gerisinde kalmasını önlemiştir. Daha çok sıcak sulara inme planlarından dolayı denizcilik ve gemicilikle ilgili incelemeler yapan Petro, şanından öte bir gemide en alt rütbede çalışarak ilginç kişiliğini ön plana çıkarmıştır. Osmanlılar bu yüzden Petroya 'Deli Petro' lakabını takmıştır fakat söz konusu bir savaşta Osmanlı'nın karşısına büyük ve dayanıklı gemilerle gelince Deli Petro'nun adı Büyük Petro olarak anılmaya başlanmıştır.
Önce gelen: III. Fyodor |
Rusya Çarı 1682–1721 V. İvan'la birlikte 1682–1696 |
Sonra gelen: — |
Önce gelen: — |
Rusya İmparatoru 1721–1725 |
Sonra gelen: I. Katerina |
Önce gelen: I. Frederick |
Estonya Dükü 1721–1725 |