2005 Şemdinli Olayları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

2005 Şemdinli Olayları, Hakkari ili Şemdinli ilçesinde 9 Kasım 2005 günü patlayan bir bomba üzerine çıkan olaylardır. Olay kimileri tarafından PKK'nın eylemi olarak görülürken, kimileri tarafından da bölge halkını kışkırtmak için derin devlet tarafından yapıldığı iddia edildi.

Konu başlıkları

[değiştir] Olayların gelişimi

[değiştir] 9 Kasım

Şemdinli'de eski PKK'lı Seferi Yılmaz'a ait kitapçı bombalanmış, bir kişi ölmüş, bombayı attığı öne sürülen bir kişinin sığındığı otomobil halk tarafından durdurulmuş ve içindeki üç kişi tartaklanarak polise teslim edilmiştir. Zanlılar emniyetten olduklarını iddia etmiş ve bu üç kişinin serbest bırakıldığı iddiası üzerine Şemdinliler sokaklara dökülmüş ve polis noktası ateşe verilmişti. Otomobilde keşif yapan savcı ve CHP Hakkari Milletvekili Esat Canan'ın üzerine de ateş açılmış, bir kişi de burada ölmüştür.

[değiştir] 10 Kasım

Ertesi günü büyük bir gösterici grubu şehir girişindeki polis kontrol noktasını yerle bir etmiş, saldırı sırasında polislerden birinin o sırada DYP Genel Başkanı Mehmet Ağar'ı arayarak, "müdürüm kurşun yağmuru altındayız. Bize sahip çıkın" demesi ve Ağar'ın olayı askeriyeye bildirmesi sonucu olaydan 2 saat sonra bir komando takımı olaya müdahale ederek polisleri kurtararak izinsiz göstericileri dağıtmıştır.

[değiştir] Raporlar

MİT ve Jandarma İstihbarat Teşkilatı raporlarına göre:

Bu olay PKK yandaşlarının bomba yapımı sırasında bombanın ellerinde patlamasıdır. Olay yerinde bulunan görevliler ise derin devletin değil askeriyenin personelidir. Susurluk ile arasındaki fark ise Susurlukta yakalanan silahların ruhsatsız silahlar, Şemdinli'de yakalanan silahların ise TSK'ya ait olmasıdır.

Ayrıca JİT başkanı Mehmet Çörten PKK'nın Fransa'daki gibi sokak eylemlerine girişeceğini bu olayların bunların provası olduğunu belirtmiştir.

[değiştir] Kişiler

[değiştir] Ferhat Sarıkaya

Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya hazırladığı iddianame ;"KKK Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Van Asayiş Kolordu Komutanı Korgeneral Selahattin Uğurlu ile Hakkari Dağ ve Komando Tuğay Komutanı Tuğgeneral Erdal Öztürk" haklarında "Büyükanıt'ın Diyarbakır 7. Kolordu Komutanı olduğu dönemde suç işlemek için çete kurdukları, hatta bu çetenin Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan'ı öldürdüğü, ... vb" iddialarını taşımaktadır.

[değiştir] Seferi Yılmaz

PKK’nın Şemdinli’ye ilk baskını yapan ekibinin içinde yer almış, yargılanmış ve 15 yıl ceza almıştır. Cezaevinden çıktıktan sonra, örgütle bağı kopmamıştır. Cezaevinden çıktıktan sonra DEHAP ve yeni kurulan DTH'de aktif siyaset yapmıştır.

[değiştir] Hukuki Süreç

[değiştir] Hukuki Değerlendirmeler

  1. Olayın ROJ TV tarafından anında dünyaya (görüntülü olarak) duyurulması, terör örgütü mensuplarının birbirleriyle 9-15 Kasım 2005 tarihleri arasında yaptıkları telefon görüşmeleri (Hürriyet Gazetesi 12, 13 Mart 2006) kafalarda soru işareti bırakmaktadır.[1]
  2. TBMM'nde Şemdinli Olaylarını Araştırma Komisyonu kurulması yasal değildir. Anayasa'nın 98/3. maddesine göre; " Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan incelemeden ibarettir." Yargıya intikal eden konularda, meclis araştırması yapılamaz. Adalet Bakanı Cemil Çiçek yaptığı açıklamada bunu açıkça ifade etmiştir.

[değiştir] Hukuki Hatalar

  1. Van ve Hakkari Cumhuriyet Başsavcılıklarının, soruşturmaları Mehmet Ali Altındağ'ın ifadelerine dayanmaktadır. Mehmet Ali Altındağ olay anında Şemdinli'de olmadığını söylediğine göre; tanık olamaz.
  2. Savcı Ferhat Sarıkaya Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 157. maddesinde düzenlenen "soruşturmanın gizliliği" hükmünü ihlal etmiş, İddianamesini Sıvacıoğluna ve basına göndermiştir. Kanunun bu hükmüne göre; "soruşturma evresinde usul işlemleri gizlidir." Yine Kanunun 174. maddesine göre; "Mahkeme, iddianame ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren 7 gün içinde iddianameyi iade edebilir." Savcı Sarıkaya, iddianamenin mahkeme tarafından kabul edilip edilmediğini beklemeden, konuyu Sıvacıoğluna ve basına taşımıştır.
  3. Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 1 Ocak 2006 tarih ve 23 sayılı Genelgesine göre Generaller hakkında işlem yapılabilmesi için; "Evrak Genelkurmay Başkanılığına gönderilir." Genelkurmay Başkanlığı 353 Sayılı Kanun'a göre gereğini takdir eder. Oysa Savcı Sarıkaya, iddialarını mahkeye taşımıştır. İddiaları vasıflandırmak suretiyle, görev ve yetkisini aşmıştır.

[değiştir] Yaşar Büyükanıt ile ilgili iddialar

Savcı Sarıkaya, Büyükanıt'ı şunlarla suçlamıştı:

  • Ali Kaya için, 'Tanırım, iyi çocuktur' sözleriyle adli yargıyı etkilemeye teşebbüs.
  • Diyarbakır'da 7. Kolordu'da görev yaptığı dönemle ilgili olmak üzere, suç işlemek için örgüt kurmak.
  • (İşadamı M. Ali Altındağ'ın ifadesini esas alarak), sahte belge düzenlemek.
  • Görevi kötüye kullanmak.

Yaşar Büyükanıt ve diğer komutanlar hakkındaki iddialar, Büyükanıt'ın Diyarbakır'da görev yaptığı döneme aittir. Ceza Muhakemeleri Kanunun 12. maddesine göre; "Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir." Başka bir ifade ile savcılıkların ve mahkemelerin yetkisi, mülki idare ile sınırlıdır. Konu ile ilgili olarak "Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı yetkilidir." Savcı Sarıkaya'nın evrakı "Yetkisizlik Kararı" ile Diyarbakır'a göndermesi gerekirdi.

Genelkurmay Genel Sekreterliği, Şemdinli olayları nedeniyle, Van Başsavcılığı'nca orgeneral Büyükanıt ve bazı subaylar hakkında soruşturma açılması talebine ilişkin dosyayla ilgili olarak, Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi internet sitesinden yapılan açıklamada şöyle denilmiştir:

Kasıtlı hazırlanmış

Kamuoyunda 'Şemdinli iddianamesi' olarak bilinen konuda Van Başsavcılığı tarafından hazırlanan iki adet dosya 13 Mart 2006'da Genelkurmay Başkanlığı'na ulaştırılmıştır. Genelkurmay Başkanlığı'nın 8 Mart 2006 tarihinde yaptığı teknik açıklamada belirtilen yasal mevzuat çerçevesinde anılan iki dosyadaki iddia, ihbar, şikâyet ve değerlendirmeler incelenmiş ve aşağıdaki sonuçlara varılmıştır. Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs olduğu iddia edilen ve kamuoyu tarafından çok iyi bilinen ifadenin, hüküm kurmak amacıyla kasıtlı olarak sadece bir bölümünün dikkate alındığı görülmüştür. İfadenin tamamı dikkate alındığında hükmün öngördüğü kastın olmadığı açıkça anlaşılmaktadır

[değiştir] Siyasi değerlendirmeler

  • CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Şemdinli olayları iddianamasinde yer alan, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’a ilişkin iddiaları, orduya karşı darbe girişimi olarak nitelendirmiştir.
  • Mehmet Ali Altındağ’ın şimdi ortaya çıkıp, Yaşar Büyükanıt Paşa’yla ilgili iddialarda bulunması anlamlıdır. Neden bugün ? Yaşar Büyükanıt Paşa’nın Genelkurmay Başkanı olmasının önünü kesmek isteyenlerin bir oyunu olabilir mi?Kadir Çelik

[değiştir] Sonuçları

Şemdinli davası sanıkları Astsubay Başçavuş Ali Kaya ile Özcan İldeniz'e, 39 yıl 5 ay 10 gün hapis cezası verildi.

Mahkeme heyeti, Veysel Ateş'in avukatının olmadığı gerekçesiyle duruşmayı erteledi.

Heyet, Veysel Ateş'in dosyasını ayırarak karar verecek.

Davanın iddianamesini hazırlayan savcı meslekten men edilmiştir.

Kara Kuvvetleri Komutanı Yaşar Büyükanıt Genelkurmay Başkanı olmuştur.

[değiştir] İlgili maddeler

[değiştir] Kaynakça