Göktürk Yazıtları
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bilge Kağan'dan kalma 6 adet dikili taştır.Bu yazıtlar birbirinden çok uzaktadır.Kültigin ve Bilge Kağan yazıtları Orhun ırmağı kıyısında; Bilge, Tonyukuk yazıtları ise diğer yazıtlardan uzakta Tola ırmağının yukarı yatağında Boyn Çokto bölgesinde bulunmaktadır. Yazıtlar Türk Dili, Tarihi, Edebiyatı, Sanatı, Töresi hakkında önemli bilgiler verir.Türk ve Türkçe adı ilk defa bu yazıtlarda karşımıza çıkar. Tonyukuk 716, Kültigin 732, Bilge Kağan 735 yılında dikilmiştir.Kültigin yazıtı Bilge Kağan'ın ağzından yazılmıştır. Yazıtları ilk olarak Ruslara esir düşen İsviçreli bir subay olan Strahrelenberg görmüş ve ülkesine döndüğünde bu yazıtlardan bahsetniştir.Ayrıca Moğol Edebiyatçı Cüveyni Tarih-i Cihangüşa adlı eserinde Yenisey ırmağı yakınında bulunan bazı taşlardan bahsetmiştir.Uzun çalışmalar sonucunda Danimarkalı bilgin 1893 yılında Vilhelm Thomsen bu yazıyı okumuştur.Göktürk alfabesi 4'ü sesli, 34'ü sessiz 38 harften oluşur.Sağdan sola doğru okunup yazılır.Harfler birbirinden bağımsızdır. Kelimeler 2 nokta ile birbirinden ayrılır.